ENTERTAINMENT BUSINESS
SPECIAL
GAMES
Martin de Wilde: ‘De NVER is nog steeds een relevante speler’ Nederlandse bioscoopbranche presenteert stabiele jaarcijfers Vooruitblik: dit staat de branche het komende jaar te wachten Het belang van nicheproducten voor de entertainmentretailer
EB Gamespecial De belangrijkste games van het voorjaar
3 9 e J A A R G A N G /// J A N U A R I 2 0 1 5 /// N R .1
EB201501_Cover_EB.indd 1
8-1-2015 15:51:05
02PSX0160-00_OPM_20Y_297x420_The_Order_1886_.indd 1 EB201501_advertenties2.indd 2
06/01/15 14:20 7-1-2015 11:08:49
02PSX0
The Order 1886™ ©2014 Sony Computer Entertainment America LLC. Published by Sony Computer Entertainment Europe. Created and Developed by Ready At Dawn LLC. “The Order” is a trademark or a registered trademark of Sony Computer Entertainment Europe. All rights reserved.
15 14:20
20-2-2015
02PSX0160-00_OPM_20Y_297x420_The_Order_1886_.indd 2 EB201501_advertenties2.indd 3
06/01/15 14:20 7-1-2015 11:08:50
EDITORIAL
Uitgave iMediate Arendstraat 53 Postbus 2227 1200 CE Hilversum Telefoon: 035 - 646 58 00 Fax: 035 - 646 58 99 redactie@entertainmentbusiness.nl Uitgever/hoofdredacteur Roger Slangen a.i Redactie Edgar Kruize, Jeroen van Trierum Eindredactie Arnold le Fèbre, Wai-Kueng Liu Exploitatie Joost Spanjaard, Mitchel van der Heide E-mail: sales@imediate.nl Abonnementen Mitchel van der Heide Telefoon: 035 - 646 58 05 Fax: 035 - 646 58 99 Mitchel.vanderHeide@imediate.nl Als vakblad hanteren we de opzegregels uit het verbintenissenrecht. Wij gaan ervanuit dat u het blad ontvangt uit hoofde van uw beroep. Hierdoor wordt uw abonnement steeds stilzwijgend met een halfjaar verlengd. Opzeggen kan per post, mail of telefoon. De opzegtermijn is 30 dagen voor het einde van de abonnementsperiode. Tarieven Benelux, Nederlandse Antillen, Suriname: Halfjaarabonnement: € 125,Elk volgend abonnement met hetzelfde factuuradres: € 80,- per halfjaar. Andere landen: € 180,- per halfjaar. Productie en traffic Judith Nicol, Yvonne Schouren Basisontwerp Nout Design - Lex Kaasschieter Vormgeving en dtp Rik van den Berg, Tim van den Berg, Louis Bertrand, Luuk Zwaan Drukkerij Roto Smeets GrafiServices © Copyright 2015 ISSN: 1875-2888
4
WWW.ENTERTAINMENTBUSINESS.NL
EB201501_Editorial_Inhoud.indd 4
Gemiste kans De afgelopen maand stond in het teken van The Interview, de Amerikaanse komedie waarin de Noord-Koreaanse dictator Kim Jong-un op de hak wordt genomen. Wat begon als een ‘onschuldige’ lach-of-ik-schietkomedie eindigde in een politiek steekspel waar zelfs president Obama wat over te zeggen had. Niet zo raar natuurlijk, want hackers dreigden met terroristische aanslagen als de film in de Amerikaanse bioscopen zou worden vertoond. Van CNN tot De Telegraaf en van het Journaal tot SBS Shownieuws: The Interview was overal. Een betere pr-campagne hadden de filmmakers zich niet kunnen wensen. In drie dagen werd de film meer dan twee miljoen keer gedownload of gestreamd. Wat weer goed was voor een omzet van 15 miljoen dollar. Twee weken later staat de teller inmiddels op 31 miljoen dollar. De bioscooprelease - in zo’n 300 onafhankelijke Amerikaanse bioscopen - was daarnaast goed voor vijf miljoen dollar. De laatste film waarin de hoofdrolspelers van The Interview (Seth Rogen en James Franco) samen speelden was This Is The End. Die productie wist in de eerste week 20 miljoen dollar te genereren. Hiervoor waren wel meer dan 3000 filmtheaters nodig. The Interview is dus met een omzet van 36 miljoen dollar te bestempelen als een gedurfde actie en een Amerikaans succes. Want buiten Amerika was de film namelijk niet legaal te zien. The Interview was in Amerika onder andere te bekijken via YouTube en Xbox LIVE, twee diensten die ook in de Benelux beschikbaar zijn. Wie echter hier zijn creditcard wilde trekken om The Interview te bekijken, kwam van een koude kermis thuis. De uitspraak dat de wereld heel klein is geworden door internet, is kennelijk niet bij de filmdistributeur aangekomen. De grote torrentsites gingen dan ook aan de haal met de film. Een kleine week na de release was deze al meer dan 2,5 miljoen keer gedeeld op de piratensites. En je raadt het al: gemiddeld genomen liep Nederland voorop bij het downloaden van The Interview. Een gemiste kans? Wij vroegen het aan de betreffende partijen in Nederland en werden in eerste instantie van het kastje naar de muur gestuurd. Uiteindelijk kregen we te horen dat er ‘eigenlijk niets te vertellen viel’. Er was overleg met Amerika of de film wel of niet in Nederland zou uitkomen. En dat was het. Geen interview, geen officiële quote. Je zou bijna denken dat The Interview hier geen prioriteit is. Saillant detail is wel dat er in het decembernummer van Holland Film Nieuws een advertentie is te vinden van Universal Pictures International en Sony Pictures Releasing International met een overzicht van de 2015-releases. Hier staat ook The Interview bij. Op 29 januari om precies te zijn. Ik denk overigens niet dat The Interview in Nederland op het witte doek te zien zal zijn. Een release op een vod-platform is een ander verhaal. De vraag is alleen: wanneer? Als dat niet snel gebeurt, slaat Sony opnieuw de plank mis. De houdbaarheidsdatum van The Interview is niet onbeperkt...
JEROEN VAN TRIERUM SENIOR REDACTEUR
JANUARI 2015
8-1-2015 15:56:09
INHOUD » INTERVIEW
» ACHTERGROND
Martin de Wilde, voorzitter van de NVER De Nederlandse Vereniging van Entertainment Retailers (NVER) maakt zich klaar voor de komende jaren. Wat zijn de plannen voor 2015 en hoe blijft de branchevereniging relevant? Directeur Martin de Wilde: “De NVER is nog steeds een relevante speler. We gaan de komende tijd nog meer naar buiten treden en uitleggen wie we zijn en wat we doen.”
» EN VERDER
06 10 23 24 26
» ACHTERGROND
Bioscoopcijfers
Vooruitblik 2015
Met 30,8 miljoen bezoekers en een recette van 250 miljoen euro kijkt de Nederlandse bioscoopbranche terug op een succesvol jaar. Met deze cijfers heeft de branche ruwweg dezelfde resultaten genoteerd als in 2013. En dat ondanks het WK Voetbal, dat er traditioneel voor zorgt dat mensen wegblijven uit de bioscopen. Eén film domineerde: Gooische Vrouwen 2.
Wat gaat 2015 brengen? We vroegen het de industrie. Jaap Bruijnen, general manager HBO Nederland, verwacht in 2015 veel van subscription-videoon-demand, en Warner Music hoopt successen te boeken met lokaal product. Ook op gamegebied wordt het dankzij een goed gevuld releaseschema een mooi jaar, denkt Tom Henderikx van Game Mania.
8 16 18
In ’t kort Jaaroverzicht Releases A-Film eerste kwartaal 2015 NVER Update Het belang van nicheproducten
» SPECIAL: GAMES
32 34 37 39 41 42
46 49 50
De beste en slechtste games van 2014 Koch Media Streamingrevolutie? Project Cars Bloodborne Warner Bros. Interactive Entertainment The Order: 1886 Final Fantasy Type-0 HD Releaselijst
SPECIAL
GAMES
H
oe zal het gamejaar 2015 eruitzien? Het begin is in ieder geval veelbelovend. Sony Computer Entertainment maakt met de twee exclusives Bloodborne en The Order: 1886 een vliegende start. Een andere nieuwe ip die al vroeg in het jaar het levenslicht ziet is Evolve van distributeur Take Two Interactive. Ook Koch Media laat met Saints Row IV Re-Elected & Gat Out Of Hell al vroeg van zich horen. Verder staan in maart Final Fantasy Type-0 HD, Project Cars, Resident Evil Revelations 2 en Battlefield Hardline op het programma. Een goed begin dus, dat hopelijk de toon zet voor een uitstekend gamejaar!
32 34 37 39 41 42 46 49 50
De beste en slechtste games Koch Media Streamingdiensten voor games Project Cars Bloodborne Warner Bros. Interactive Entertainment The Order: 1886 Final Fantasy Type-0 HD Releaselijst
WWW.ENTERTAINMENTBUSINESS.NL
EB201501_Editorial_Inhoud.indd 5
JANUARI 2015
5
9-1-2015 11:09:48
Quotes
Business in beeld “I have been violated as a human and an artist! #fuckedupshit” Madonna reageert op Twitter over het uitlekken van haar nieuwe nummer Rebel Heart.
Armin van Buuren kan weer een prijs toevoegen aan zijn toch al goed gevulde prijzenkast. De Nederlandse dj nam een platina award in ontvangst voor meer dan 200.000 verkochte exemplaren van de A State of Trance Yearmix 2004-2013-serie. Armin over de award: “Het voelt elke keer als monnikenwerk om de mix in elkaar te zetten, maar het is ontzettend gaaf dat het blijkbaar door zoveel mensen wordt gewaardeerd. Ik vind het fantastisch dat we de A State Of Trance Yearmix nu al elf jaar achter elkaar kunnen uitbrengen!”
“Dat gaat niet gebeuren. Ik heb een hekel aan nostalgie.” Fans kunnen een reünie van REM op hun buik schrijven, aldus Michael Stipe in het tv-programma This Morning. “We mikten op 30.000 betalende abonnees aan het einde van dit jaar. Het waren er slechts enkele duizenden.” Medeoprichter Colin Ellis legt in NRC Q uit waarom hij de stekker uit streamingdienst WappZapp heeft getrokken. ”Vrijheid van meningsuiting en vrijheid van vereniging zijn belangrijke levensaders voor Sony en voor onze entertainmentactiviteiten.” Kazuo Hirai, CEO van Sony Corporation, bedankt iedereen die The Interview een steun in de rug heeft gegeven. “Pensioen? Ik heb geen pensioen. Wel krijg ik al heel lang AOW, maar met mijn levensstijl kan ik daar twee dagen op teren. Ik moet blijven spelen. Bittere noodzaak.” Saxofonist Hans Dulfer mag dan wel in mei 75 worden, voorlopig gooit hij volgens Nu.nl het bijltje er niet bij neer.
RAYMOND VAN VLIET VAN CLOUD 9 MUSIC (RECHTS) OVERHANDIGT ARMIN VAN BUUREN EEN PLATINA AWARD.
“Eén land bepaalt hoe onze entertainmentconsumptie eruitziet. Dat heeft niet alleen gevolgen voor de filmindustrie, maar voor de hele industrie.” George Clooney waarschuwt in een interview met Deadline over de gevolgen van de Sony-hack.
“Ik moet eerlijk zeggen, ik heb best storm en noodweer meegemaakt maar dit was serieuze shit. Luchten die ik niet vaker heb gezien, alsof Thor écht op zijn hellewagen door de hemel reed en met bliksemschichten schoot.” Eric Corton blikt in 3voor12 terug op het door noodweer geteisterde Pinkpop, en geeft een levendige beschrijving van wat hij heeft gezien
EB201501_In_het_kort.indd 6
Entertainment Business online Altijd op de hoogte zijn van het laatste businessnieuws uit de entertainmentbranche? Kijk op: www.entertainmentbusiness.nl. Mag het gemakkelijker? Ontvang gratis en overzichtelijk het laatste nieuws middels de dagelijkse nieuwsbrief (zie rechtsboven op de homepage van de site). En: like en volg ons op de sociale kanalen voor de laatste updates, opvallend nieuws en interessante ontwikkelingen uit de industrie.
Google.com/ +EntertainmentBusinessNL Facebook.com/ EntertainmentBusiness Twitter.com/ @EB_Nieuws
9-1-2015 11:09:17
IN ’T KORT INTERVIEW - INTERVIEW - INTERVIEW - INTERVIEW - INTERVIEW De tragikomedie Aanmodderfakker is in zowel artistiek als commercieel opzicht een succes te noemen. De Nederlandse productie won drie Gouden Kalveren, werd door de Kring van Nederlandse Filmjournalisten (KNF) uitgeroepen tot beste Nederlands film, en werd ook in de bioscopen goed bezocht. Rick Hartman, general manager home entertainment van distributeur September Film, over Aanmodderfakker.
Hoe heeft de film het gedaan in de bioscopen? “We zijn erg tevreden. Meer dan 50.000 bezoekers resulterend in een box office van ruim 400.000 euro. Dat is conform onze verwachtingen.” Hebben de Gouden Kalveren bijgedragen aan dat succes? “Zeker heeft dat bijgedragen. De film heeft drie Gouden Kalveren gewonnen, waaronder de twee belangrijkste. Aanmodderfakker ging pas na het Nederlands Film Festival in première, dus wat dat betreft viel dat perfect in de campagne van de film. We waren al enthousiast over de film, maar na het Nederlands Film Festival hebben we onze verwachtingen omhoog geschroefd. Aanmodderfakker heeft absoluut gedaan wat we in gedachten hadden.” Wat verwacht je van de dvdverkoop? “Gezien het aantal bioscoopbezoekers verwacht ik tussen de 10 en 15 duizend dvd’s te verkopen.” Hoe ga je de consument bereiken? “Aanmodderfakker is een Telefilm, wat betekent dat hij is gemaakt voor televisie. Doordat de film vlak voor de dvd-release al op tv komt, gaan we niet voor de gebruikelijke ppd van 12,80 euro, maar voor een ppd van 8,50 euro. De gewonnen prijzen, de goede recensies en de ‘sportieve’ ppd van 8,50 euro, daarop moet de dvd verkopen. Dat en het bioscoopsucces natuurlijk.”
Cijfers
18.880.211 Instagram heeft bijna 19 miljoen nepaccounts verwijderd. Grootste verliezer was Justin Bieber, die het met 3,5 miljoen volgers minder moet doen.
De vinylhype is nog lang niet voorbij. De Haarlemse vinylperserij Record Industry verwacht dit jaar 7,5 miljoen platen te persen.
7.500.000
Er komt geen marketingcampagne? “Natuurlijk gaan wij ons publicitaire huiswerk goed doen, maar omdat het om een Telefilm gaat, wordt er een andere weg bewandeld dan normaal en worden niet alle windows afgelopen. Prijs is het belangrijkste element waarop de dvd verkocht moet worden. Door de prijs te verlagen, hopen we de verkoop te bevorderen.” Is het niet nadelig voor de dvdverkoop dat de film al op tv is geweest? “Dat zou kunnen, maar het zou wellicht ook verkoopbevorderend kunnen zijn, doordat de film in aanloop op de uitzending veel promotionele aandacht krijgt. Iemand van bol.com heeft mij eens verteld dat er juist altijd een opleving is van titels die net op tv zijn geweest. Dat is inderdaad raar ja, je zou denken dat er dan geen interesse meer is, maar het tegendeel is waar.” Gaan jullie dit jaar nog meer Nederlandse producties uitbrengen? Later dit jaar komen onder meer Infiltrant, Ventoux en Publieke Werken uit. Wij willen doorgroeien en naar de bovenkant van de markt opschuiven zonder onze arthousesignatuur te verloochenen. Dat denken we te kunnen doen door in te zetten op Nederlandse producties. Daarnaast willen we op termijn Nederlandse films medeproduceren, zodat we in een eerder stadium verzekerd zijn van de rechten.”
3.400
Voor 55 miljoen streams van John Legends All Of Me werd door Pandora 3400 dollar aan royalty’s uitgekeerd, beweert Sony/ ATV Music Publishing-CEO Martin Bandier in MusicWeek.
290.178.452 One Direction haalde afgelopen jaar het meest geld op met tournees, blijkt uit de Billboard Top 25. De 69 shows trokken een kleine 3,5 miljoen fans.
100.000.000 De nieuwe James Bond-film Spectre zou het budget met 100 miljoen dollar hebben overschreden, zo valt te lezen in een gelekte e-mail van Sony Pictures. Sam Smith slaagde dit jaar met zijn debuut The Lonely Hour als enige artiest in om zowel in de VS als UK een platenverkoop te halen van een miljoen exemplaren.
1.000.000 15.000.000
De controversiële film The Interview heeft via Amerikaanse onlinekanalen 15 miljoen dollar opgebracht. Volgens Sony Pictures is dat de hoogste brutowinst voor een onlinefilm van het bedrijf ooit.
INTERVIEW - INTERVIEW - INTERVIEW - INTERVIEW - INTERVIEW WWW.ENTERTAINMENTBUSINESS.NL
EB201501_In_het_kort.indd 7
JANUARI 2015
8-1-2015 16:04:04
NVER-DIRECTEUR MARTIN DE WILDE
‘De NVER is nog steeds relevant’ De Nederlandse Vereniging van Entertainment Retailers (NVER) maakt zich klaar voor de komende jaren. De brancheorganisatie wil een duidelijkere uitstraling en zoekt aansluiting bij onder andere game-winkels. Directeur Martin de Wilde: “De NVER is nog steeds een relevante speler. We gaan de komende tijd nog meer naar buiten treden en uitleggen wie we zijn en wat we doen.” DOOR: JEROEN VAN TRIERUM
D
e NVER is de branche vereniging voor cd-speciaalzaken, entertainmentwinkels, videotheken en warenhuizen. Daarnaast is de NVER de drijvende kracht achter onder andere Record Store Day en de Aangenaam Klassiek-campagne. Het is een gegeven dat de branchevereniging opereert in een bijzonder moeilijke markt. Een markt waar de afgelopen jaren de nodige klappen zijn gevallen. Wat is de rol van de Nederlandse Vereniging van Entertainment Retailers anno 2015? Een gesprek met directeur Martin de Wilde. Wat heeft de NVER de afgelopen jaren gemerkt van de veranderende situatie binnen entertainmentretail? “Het meest voor de hand liggende is natuurlijk de teruggang in leden. We hebben nu
drie jaar doen? Hoe kunnen we onze leden het beste bedienen? De generieke aanpak die een branchevereniging normaal aanbiedt, gaat in de toekomst niet meer werken. Retail wil tailormade ondersteuning. Branchepower heeft retailers gesproken en belangrijke stakeholders in de markt. De vraag was: hoe kijk je tegen de NVER aan en wat doen zij voor je? Daaruit bleek dat er wel wat ontbreekt bij de dingen die we doen.” Zoals wat? “Communicatie is een belangrijk punt. Wij zijn bij veel van onze achterban nog steeds bekend als de organisatie achter het collectieve Buma/SENA-contract. NVER doet natuurlijk veel meer dingen waar de winkelier baat bij heeft. Ik noem bijvoorbeeld financiële ondersteuning van Record Store Day. Tijdens dat event hebben onze leden voordelen. We gaan de komende tijd nog meer naar buiten treden en uitleggen wie we zijn en wat we doen. Dat gebeurt met communicatie zoals we nu om de twee maanden in Entertainment Business doen, maar ook via online kanalen. Daarnaast moet het palet van wat NVER betekent voor de branche breder en groter. Je moet dan denken aan extra evenementen als Record Store Day.”
'Ik zou niets liever willen dan een gameplatform binnen de NVER' nog 380 winkels. Fors minder dan tien jaar geleden. Er zijn er veel verdwenen. Ik noem Free Record Shop, Van Leest en natuurlijk veel onafhankelijke winkels. Eind vorig jaar hebben we het bureau Branchepower in de arm genomen voor een strategieonderzoek. De insteek was: wat gaan we de komende 8
WWW.ENTERTAINMENTBUSINESS.NL
EB201501_Interview_NVER.indd 8
Ook weer gericht op de muziek verkopers? “Dat hoeft niet speciaal. Het ledenbestand van de NVER kent ook Game Mania en enkele onafhankelijke gameverkopers. Daar zou ik graag iets mee doen. Het feit is dat dit niet makkelijk is. Drie jaar geleden hebben we Niels Thomassen in ons bestuur gevraagd. Hij zou de voortrekker gaan worden van die markt. Een brug naar een campagne specifiek voor dat segment. Samenwerking tussen verschillende winkels bleek echter te moeilijk. Misschien heeft dat met de attitude van die retailgroep te maken. Dat gezegd hebbende: ik zou niets liever willen dan een gameplatform binnen de NVER.” Onbekend maakt onbemind? “Dat is waar en gaat ook hier op. Het komt weer neer op communicatie. Wij moeten ook aan de gamewinkels die nog geen lid zijn duidelijk maken wie we zijn en wat de voordelen zijn. Wellicht is het een goed idee om in de toekomst iemand in te huren die de gamemarkt kent en hem of haar de winkels periodiek te laten bezoeken.” Aan welke nieuwe events zit je te den ken? “Wij hebben vorig jaar Stephan van Peursem aangenomen voor Record Store Day. Zijn opdracht is om ook twee of drie
JANUARI 2015
8-1-2015 16:02:15
INTERVIEW
nieuwe campagnes of events te bedenken. Je moet denken aan iets om aan te haken bij het fenomeen Black Friday of bijvoorbeeld het festivalseizoen. Daarnaast zijn we ook met kleinschaligere ideeën bezig. Denk aan events waar we de industrie een podium bieden om nieuwe producten te presenteren aan winkeMARTIN DE WILDE liers, of begin september een retaildag waarin alle maatschappijen de gelegenheid krijgen waarde aan te bieden. Denk bijvoorbeeld om hun komende producten of bandjes te aan horeca of een podium. Doe daar iedere presenteren. Ik noem dat een motivatiedag week iets nieuws. Zorg dat je klanten blijft waar saamhorigheid wordt gekweekt. Als trekken en boeien. We onderkennen dat winkelier krijg je dan het idee dat je het het een moeilijke markt is. De NVER gaat niet alleen hoeft te doen. We willen dat sade markt die er nog is de komende jaren men met de industrie doen en gaan de konog beter ondersteunen.” mende tijd de gesprekken aan.” Kan de branche iets leren van bijvoorEr zijn door de jaren heen nogal wat beeld de boekenmarkt, die met dezelfde winkels verdwenen. Hoe kijk je naar de problemen kampt? huidige situatie? “Je ziet daar dat er nog genoeg geïnvesteerd “Winkels die jarenlang probleemloos de wordt. Nieuwe boekenwinkels zijn net top 3000 hebben verkocht, zijn zo goed paleizen, ingericht om de klant te plezieren als allemaal omgekukeld. De niches in de en te informeren. Een goed voorbeeld is vorm van vinyl, klassiek of gespecialiseerd het faillissement van Polare. Bij onze markt blijven over. Voor de komende jaren is zou dat aandeel voor het grootste gedeelte het nog belangrijker om een toegevoegde verdwijnen. In de boekenbranche werd die
omzet geclaimd door andere boekenhandelaars. Dat kan omdat er geïnvesteerd wordt. Nu begrijp ik best dat de centen bij veel entertainment retailers simpelweg op zijn. Er kan bij veel winkels echter nog heel wat gebeuren. Ik noem de manier waarop het product aangeboden wordt, maar ook het vervangen van dat oprollende matje voor de deur, of een simpel likje verf.” NVER speelde met Record Store Day een belangrijke rol in de populariteit van vinyl. Toch waren jullie niet betrokken bij de wekelijks Vinyl Top 50-lijst. “Ik heb mij zeker geërgerd aan het feit dat wij het toe hebben gelaten dat de kaas van ons brood is gegeten met die chartlijst. Nu gaan andere mensen met onze veren strijken. De NVER heeft daar door de jaren heen honderdduizenden euro’s in geïnvesteerd. Maar goed, we hebben niet opgelet en iemand anders heeft de bal opgepakt. Dat gaat ons niet meer gebeuren. Als men aan vinyl denkt, dan moet men ook aan Record Store Day denken.” ◾
WWW.ENTERTAINMENTBUSINESS.NL
EB201501_Interview_NVER.indd 9
JANUARI 2015
9
8-1-2015 16:02:20
TERUGBLIK 2014
2014 in vogelvlucht FILM • GAMES • MUZIEK • RETAIL • ALGEMEEN
JANUARI
Film • Vier jaar na de oprichting maakt Ximon bekend de stekker uit het platform te trekken. Het bedrijf kreeg de financiering met een investeerder niet rond. *** In het laatste kwartaal van 2013 hebben 200.000 nieuwe Nederlandse huishoudens gebruikgemaakt van vod-diensten. Games • In december waren PlayStation 4 en PlayStation 3 de meest gebruikte Marktplaats-zoektermen binnen de categorie Spelcomputers en Games. De meest gezochte game was
FEBRUARI
Skylanders. *** Het casual-game bedrijf Denda Publishers wordt failliet verklaard.
Muziek • Buma/Stemra heeft een overeenkomst getekend met de Vereniging Van EvenementenMakers. *** Een klap voor de klassieke branche. Directeur Codaex Nederland Paul Janse overlijdt nadat hij zomer 2013 ziek werd. Retail • Vanwege onderhandelingen met leveranciers en de verhuurders van winkelpanden sluit investeerder Hilco de Belgische winkels van Free Record Shop. ***
Games • De gamesmarkt in België was vorig jaar goed voor een omzet van 213 miljoen euro. Dat is 6,3% minder dan in 2012. *** Wereldwijd zijn er 32,5 miljoen exemplaren van de hit Grand Theft Auto V verscheept. Muziek • Federaal minister van
zeven Oscars. *** Wilco Wolfers, CEO van A-Film, verlaat het bedrijf per 1 april. Volgens Wolfers is de cirkel rond. “Van een zwaar verlieslatend bedrijf, is A-Film Benelux nu een van de sterkste en grootste onafhankelijke distributeurs in de Benelux geworden.”
•
Wereldwijd zijn er zes miljoen PlayStation 4’s verkocht. *** De Xbox One is vanaf september WWW.ENTERTAINMENTBUSINESS.NL
EB201501_Terugblik_2014.indd 10
Retail • De exploitatie van freerecordshop.nl gaat niet mee in de doorstart van ECI. *** Alle producten die zich nog in de winkels van Free Record Shop bevinden, worden verkocht met kortingen van 50 en 70 procent. *** De veilingwebsite Catawiki biedt gouden en platina platen van Free Record Shop aan. Algemeen • ECI is overgenomen door Novamedia, bekend van formats als de Postcode Loterij. *** Het Europees Hof besluit dat hyperlinks naar auteursrechtelijk beschermd materiaal niet als openbaarmakingen aangemerkt kunnen worden.
FILM • GAMES • MUZIEK • RETAIL • ALGEMEEN
Film • Gravity wint in Los Angeles
10
Cruz Villalón van het Europese Hof zegt dat de houding van de Nederlandse regering over down loaden het ‘massaal verspreiden van illegaal materiaal’ in de hand werkt.
Economie Vande Lanotte heeft een nieuwe waakhond ingesteld, die zal nagaan of de inning, tarifering en verdeling van auteursrechten door de Belgische auteursrechtenorganisatie SABAM wel eerlijk en rechtvaardig gebeurt. *** Mr. Probz is ook succesvol in Duitsland. Een geremixte versie van Waves staat op de eerste plaats in zowel de Duitse iTunesals de Spotify-charts.
markt van onbeperkt streamen met een abonnement. *** De f ysieke markt voor entertainmentproducten blijft dalen. *** In 2013 werden er 11,4 miljoen dvd’s en Blurays verkocht in België.
Games
Algemeen • Advocaat-generaal
FILM • GAMES • MUZIEK • RETAIL • ALGEMEEN
Film • WappZapp stapt in de
MAART
Webwinkels ECI en Cosmox hebben surseance van betaling aangevraagd. *** Cor Schröder, medeoprichter van Filmclub, is op 64-jarige leeftijd overleden. *** De voorraden uit de failliete Belgische Free-filialen worden met hoge kortingen in de Nederlandse winkels aangeboden. *** Bright Vision Entertainment vraagt faillissement aan.
eindelijk beschikbaar in Nederland en België. *** De totale markt voor gamesoftware daalt in 2013 met 3,7%.
John Ewbank en Benno de Goeij de Buma Award Nationaal voor de hit This Is What It Feels Like.
Muziek • De muziekspeler van Neil
Free Record Shop en de potentiële overnamekandidaat Hilco is beëindigd. *** De veiling van Free Record Shops gouden en platina platen levert 40.000 euro op. *** Free Record Shop gaat fungeren als een outlet store voor magazijnvoorraden.
Young, Pono, heeft op Kickstarter binnen een dag 800.000 dollar behaald. *** Hardwell is de eerste Nederlandse artiest die een YouTube-award ontvangt voor het feit dat zijn YouTube-kanaal de grens van 1 miljoen subscribers heeft bereikt. *** Armin van Buuren ontvangt samen met
Retail • De samenwerking tussen
Algemeen • BREIN sommeerde in 2013 providers om de hosting van 510 websites te stoppen. Hieronder vallen ook 280 zogeheten linksites.
JANUARI 2015
9-1-2015 11:04:03
JAAROVERZICHT
APRIL
FILM GAMES MUZIEK RETAIL ALGEMEEN
Film Nederland is het 28ste land
[PIAS] Holland. Hij volgt Léon Happé op, die een nieuwe uitdaging aangaat als director of A&R bij Universal Music Nederland. *** De licentieinkomsten van Sena zijn in 2013 met 9,5 procent gestegen tot 63,5 miljoen euro. In 2012 was dit nog 58 miljoen euro.
waar de videodienst Google Play Movies beschikbaar is. *** Netflix gaat de abonnementsprijs met een euro/dollar verhogen. De stijging wordt in eerste instantie enkel doorgevoerd bij nieuwe klanten.
Games Electronic Arts stopt
Retail De blauwe platenwinkel is niet meer. Volgens ProCures zijn de slechte marktomstandigheden de voornaamste reden van het faillissement van Free Record Shop. NVPI Video is het hier niet mee eens. ‘De fysieke markt voor home entertainment is absoluut levensvatbaar.’ De
vanaf volgende maand met het verkopen van fysieke games via Origin. *** Grand Theft Auto V is de grote winnaar bij de European Game Awards.
Muziek Raymond Ligthart is benoemd tot general manager van MEI
Algemeen Het downloaden uit illegale bron moet in Nederland verboden worden. Dat oordeelt het Europees Hof. *** Hierdoor geldt er per direct een downloadverbod in Nederland. PvdA, D66, SP en PVV willen met staatssecretaris Teeven in debat over het downloadverbod.
FILM GAMES MUZIEK RETAIL ALGEMEEN
Film De Nederlandse film Spijt! is door Europese jongeren uitgeroepen tot beste jeugdfilm van het jaar. *** Videoland gaat zelf series produceren. De eerste opdrachten staan al uit. Games In het afgelopen boekjaar werden er wereldwijd 2,72 miljoen Wii U-consoles verkocht. *** Het Nederlandse gamebedrijf Spil Games zet 100 man op straat. *** Philips heeft een rechtszaak aangespannen tegen Nintendo. Er zou inbreuk gemaakt zijn op twee patenten. Muziek De Nederlandse Eurovisieinzending Calm Before The Storm JUNI
overgebleven winkels sluiten voorgoed hun deuren. *** FAME opent in Schiedam een pop-up store.
van The Common Linnets gooit internationaal hoge ogen. Het nummer staat in de iTunes Top 10 in Letland,
Zweden, Litouwen, Denemarken, Estland en Finland. Het album verkoopt via iTunes beter dan welke andere Universal-release ooit. *** Buma/Stemra breidt de overeenkomst met de Zweedse organisatie International Copyright Enterprise uit met een service voor de verwer-
king van nationaal en internationaal online muziekgebruik. ***
Retail Het klantenbestand, de websites, de rechten van het merk en de interieurs van de 36 winkels van Free Record Shop zijn verkocht aan Boekenvoordeel. *** De internationaal opererende winkelketen CeX opent zijn eerste Nederlandse winkel in Arnhem. Algemeen Vergeleken met vorig jaar is in de eerste drie maanden van 2014 de entertainmentmarktomzet met ruim 17 procent gedaald (exclusief streaming).
FILM GAMES MUZIEK RETAIL ALGEMEEN Film Wilco Wolfers gaat per 15 augustus aan de slag als COO bij filmdistributeur Entertainment One Benelux. *** De Nederlandse filmindustrie verliest jaarlijks minimaal 78,4 miljoen euro als gevolg van het downloaden van films uit illegale bron.
Games Nintendo stapt dit najaar in het toys-to-life-genre met Amiibo. *** Uitgever Reshift Digital en Sanoma Media Netherlands BV hebben overeenstemming bereikt over de verkoop van Gamer.nl en InsideGamer. *** Phillips heeft de patentzaak in
Engeland tegen Nintendo gewonnen. *** Nintendo gaat in hoger beroep.
Muziek Nick & Simon ontvangen award voor miljoen verkochte albums. *** Anouk en BMG Talpa Music zijn een meerjarige samenwerking aangegaan. *** YouTube heeft aangegeven video’s van onafhankelijke labels te gaan weren als zij niet akkoord gaan met de voorwaarden voor de nieuwe muziekdienst die de videodienst de komende tijd gaat uitrollen.
Retail Uit het faillissementsverslag van de curator blijkt dat Free Record Shop na de doorstart een verlies van ruim drie miljoen euro heeft geleden. *** Bol.com is gekozen tot beste Europese webwinkel. *** De twaalf Saturn-winkels in Nederland gaan de naam veranderen in Media Markt. Algemeen Het debat dat de Tweede Kamer zou voeren over het downloadverbod is verplaatst. *** XS4ALL heeft een dagvaarding ontvangen in de cassatie van BREIN tegen het vonnis van de Hoge Raad over doorgifte van The Pirate Bay.
WWW.ENTERTAINMENTBUSINESS.NL
EB201501_Terugblik_2014.indd 11
JANUARI 2015
11
9-1-2015 11:04:12
NASRDIN DCHAR
WALID BENMBAREK RACHID ‘APPA’ EL GHAZAOUI
MET D TITELSONE G
STILLE WATERE N VAN APP A
3gat
VANAF 26 FEBRUARI VERKRIJGBAAR OP DVD & VOD
GIJS NABER ROOS WILTINK YANNICK VAN DE VELDE MARTIJN HILLENIUS ANNIEK PHEIFER GOUDEN KALF
BESTE FILM NEDERLANDS FILM FESTIVAL
GOUDEN KALF
BESTE ACTEUR NEDERLANDS FILM FESTIVAL
GOUDEN KALF
BESTE SCENARIO
‘Eén van de leukste en verrassendste films van het jaar’ – Trouw
NEDERLANDS FILM FESTIVAL
na DE ONTMAAGDING VAN EVA VAN END is er
3ht
AANMODDERFAKKER
VANAF 5 MAART VERKRIJGBAAR OP DVD VOOR EEN SPECIALE AANMODDERPRIJS! www.septemberfilm.nl
Infiltrant_Aanmodderfakker_EB_210x297.indd 1 EB201501_advertenties111.indd 12
/septemberfilmnl
06-01-15 12:30 7-1-2015 11:09:35
JAAROVERZICHT
JULI
FILM GAMES MUZIEK RETAIL ALGEMEEN
Film
WappZapp Plus en Videoland Unlimited zijn gelanceerd. *** Country manager Sony Pictures Home Entertainment Pieter Swaelens verlaat op 31 juli het bedrijf. *** Het investeringsfonds Fin.Co heeft een participatie van 40 procent genomen in de Lumière Groep. *** Netflix in september ook beschikbaar in België. *** De Belgische bioscoopgroep Kinepolis heeft de Wolff-bioscopen in Nederland overgenomen.
Games De kaartverkoop voor Gamescom was in juni bijna 50 procent hoger dan in dezelfde periode
vorig jaar. *** De multiplayer-shooter Evolve is de grote winnaar bij de E3 Critics Awards. *** 4.638.937 mensen hebben de bèta van Destiny gespeeld.
Muziek YouTube heeft zijn plannen om video’s van onafhankelijke labels te weren voor zijn nieuwe muziekdienst voorlopig in de ijskast gezet. De videodienst heeft de onderhandelingen met brancheverenigingen hervat. *** Armin van Buuren heeft een mil-
joen volgers op Spotify. *** Meer dan de helft van het nieuwe Jack White-album verkocht op vinyl.
Retail Boekenvoordeel gaat het merk Free Record Shop exploiteren als shop-in-shopformule. *** Drie ex-werknemers van FRS organiseren op 12 oktober een feest voor oudmedewerkers. Algemeen De rechtbank in Turnhout heeft de Belgische groothandel Multi Media Services failliet verklaard. *** Boris van der Ham wordt met ingang van 12 september de nieuwe voorzitter van het NICAM.
AUGUSTUS FILM GAMES MUZIEK RETAIL ALGEMEEN Film De bioscoopketen Kinepolis trok in de eerste zes maanden van dit jaar 5,5 procent meer bezoekers. In totaal wisten 8,8 miljoen bezoekers de weg naar de bioscoop te vinden. Games Met vijf awards is de shooter Evolve ook de grote winnaar van gamescom awards 2014. *** In negen maanden is PlayStation 4 wereldwijd 10 miljoen keer verkocht. *** Op 14 november komt PlayStation TV uit. *** Gamescom trok 335.000 bezoekers uit 88 landen. Van alle bezoekers waren er 31.500 retailers en journalisten.
*** Amazon heeft voor 970 miljoen dollar streamingdienst Twitch gekocht.
verdienende dj’s. De twee ontvangen jaarlijks zo’n 28 miljoen dollar.
Retail De Utrechtse wereldmuziekwinkel Xango Music aan de Zadelstraat stopt per 11 oktober. *** Dit terwijl op 23 augustus de nieuwe platenzaak Swordfish & Friends zijn deuren opent in de Domstad.
Muziek Operazangeres Cristina Deutekom is op 82-jarige leeftijd overleden. *** Violiste Isabelle van Keulen is dit najaar het boegbeeld van Aangenaam Klassiekcampagne. *** Tiësto staat samen met Avicii op de derde plek in de lijst van meest
Algemeen De Europese Commissie heeft toestemming gegeven voor de fusie tussen Ziggo en UPC Nederland. Voorwaarde is wel dat de betaalzender Film1 verkocht wordt en concurrenten als Netflix gegarandeerde toegang krijgen.
SEPTEMBER FILM GAMES MUZIEK RETAIL ALGEMEEN Film Wild Bunch Benelux heeft per 1 september een nieuwe naam: September Film Distribution. *** Popcorn Time kent dagelijks 100.000 actieve Nederlandse gebruikers *** In de maanden juli en augustus heeft Supermarktketen C1000 meer dan een half miljoen Disney-dvd’s verkocht. *** Nederlandse filmpartijen willen internetters van wie op basis van een ip-adres is geconstateerd dat ze uit illegale bron downloaden, brieven en mails sturen met een waarschuwing. *** De nieuwe voddienst CineTree gaat van start. Games Nederlandstalige consu-
menten die een Xbox One in huis halen, kunnen de console niet met hun stem besturen. De console ondersteunt geen Nederlandstalige spraakherkenning. *** Vanaf oktober is het bij de winkels van Game Mania mogelijk om op internet bestelde artikelen af te halen. *** Activision heeft binnen 24 uur al meer dan 500 miljoen dollar verdiend aan de game Destiny. *** Met wereldwijd 5,5 miljoen spelers is de demo van FIFA 15 de meest gespeelde EA Sports-demo ooit.
Muziek Met een afzet van 3,97 miljoen albums heeft de
Amerikaanse muziekmarkt een nieuw dieptepunt bereikt. *** Apple geeft iTunes-gebruikers gratis het nieuwe album van U2.
Algemeen De Staat en NORMA hebben hun geschil beëindigd over de hoogte van de thuiskopieheffing in de jaren 2007-2012. De Staat betaalt een bedrag van 10 miljoen euro aan de belangenorganisatie.
WWW.ENTERTAINMENTBUSINESS.NL
EB201501_Terugblik_2014.indd 13
JANUARI 2015
13
9-1-2015 11:04:20
Album verkrijgbaar vanaf 13 februari CD/LP/DOWNLOAD/STREAM
28/03/2015
MARTINIPLAZA
GRONINGEN
04/04/2015
HEINEKEN MUSIC HALL
AMSTERDAM
25/04/2015
KLOKGEBOUW
EINDHOVEN
09/05/2015
AMERICAHAL
APELDOORN
16/05/2015
SILVERDOME
ZOETERMEER
SOLD OUT!
TICKETS: WWW.RACOON.NL & PRIMERA WINKELS
EB201501_advertenties12.indd 14
7-1-2015 11:12:32
JAAROVERZICHT
OKTOBER
FILM GAMES MUZIEK RETAIL ALGEMEEN
Film GfK meldt dat 4,2 miljoen Nederlanders gebruikmaken van streamingdiensten om films en series te bekijken. *** Aanmodderfakker krijgt een unieke voorpremière. De film gaat in première op de tv-afdeling van Media Markt Amsterdam Arena. *** Het bioscoopbezoek in Nederland is in de eerste negen maanden van het jaar met een procent gedaald.
november in Nederland beschikbaar. *** Sony heeft in het tweede kwartaal van dit jaar wereldwijd 4,1 miljoen PlayStation-consoles verkocht, waarvan 3,3 miljoen PlayStation 4’s.
Muziek Het Duitse onderdeel van Just Media Group, Just Bridge Entertainment Germany, is verkocht aan de Duitse platenmaatschappij en distributeur Groove Attack. *** Iris Wevers start als Xbox Group Business Lead bij Microsoft. Zij volgt Mischa Claessens op, die na tien jaar Microsoft verlaat.
Games OnLive, een streamingdienst voor games, is vanaf 11
Retail Hans Breukhoven, de op-
richter van Free Record Shop, gaat een boek schrijven over de inmiddels failliete keten. *** RFS Holland Holding, het moederbedrijf van Wehkamp en Create2fit, is opnieuw te koop. *** Stephan van Peursem is de nieuwe projectmanager voor Record Store Day Nederland.
Algemeen In de nasleep van de uitspraak van het Europese Hof van Justitie dat Nederland zich aan het downloadverbod moet houden, heeft het kabinet besloten dat de tarieven voor thuiskopieheffing per 1 januari 2015 met 30 procent gaan dalen.
NOVEMBER FILM GAMES MUZIEK RETAIL ALGEMEEN Games Er zijn wereldwijd bijna 10 miljoen Xbox One’s aan retail verkocht. *** Tegenover iedere Xbox One-console die wordt verkocht, staan twee verkochte PlayStation 4’s.
Muziek Spotify heeft inmiddels 12,5 miljoen betalende abonnees. *** Voor het eerst keerde Spotify in Europa meer royalties uit aan artiesten dan iTunes. *** Taylor Swift haalt haar muziek van Spotify. *** De kogel is door de kerk. YouTube heeft volgens de
Financial Times een overeenkomst gesloten met Merlin Network. Deze organisatie vertegenwoordigt duizenden onafhankelijke labels.
Retail Bol.com heeft dit jaar een omzet gedraaid van 680 miljoen euro. Dat is ongeveer de helft van de totale omzet uit onlineverkopen van moederbedrijf Ahold. *** Vergeleken met dezelfde periode vorig jaar is de omzet van de Nederlandse entertainmentmarkt de afgelopen drie maanden met vier procent gestegen. *** T2 Entertainment en de drie aanpalende bv’s zijn failliet verklaard. *** Er kan geboden worden
op de inboedel van het sorteer- en distributiecentrum van het voormalige Free Record Shop.
Algemeen
Gottfrid Svartholm Warg, een van de oprichters van The Pirate Bay, moet 3,5 jaar de gevangenis in. *** VVD en PvdA willen dat internetgebruikers die op het punt staan om content uit illegale bron te downloaden, via een pop-up worden gewezen op legale alternatieven.
DECEMBER FILM GAMES MUZIEK RETAIL ALGEMEEN Film The Interview niet in de Amerikaanse ketenbioscoop. Wel online een groot succes. In drie dagen een recette van 15 miljoen dollar *** De release van Gooise Vrouwen 2 gaat de geschiedenis in als de grootste bioscooprelease van een Nederlandse film ooit. *** Een jaar na de start van Netflix in Nederland heeft de filmstreamingdienst 700.000 betalende abonnees.
Games Ralph Baer, de uitvinder van de eerste gameconsole die aangesloten kon worden op een televisie, is op 92-jarige leeftijd overleden. *** De role playing game
Dragon Age: Inquisition werd tijdens The Game Awards 2014 uitgeroepen tot Game Of The Year. *** Jeroen Pompen, de general manager van Koch Media Benelux, verlaat op 30 januari het bedrijf. Hij start daarna bij accessoirefabrikant Gioteck.
Retail De Free Record Shopwinkels in Boekenvoordeel verkopen naast dvd’s en Blu-ray-films ook muziek. *** Uit een onderzoek van Thuiswinkel.org blijkt dat een kleine 60 procent van de ondervraagde
online retailers dit jaar een toename verwacht van de feestdagenomzet. De verkoop van sinterklaascadeaus en andere artikelen zal goed zijn voor een kleine 170 miljoen aan extra online omzet.
Algemeen De Zweedse politie heeft The Pirate Bay offline weten te krijgen. De politie voerde in Stockholm een actie uit tegenover de gewraakte site en een aantal personen achter de schermen. Dit is natuurlijk niet het complete jaaroverzicht. Dat kunt u teruglezen op www.entertainmentbusiness.nl
WWW.ENTERTAINMENTBUSINESS.NL
EB201501_Terugblik_2014.indd 15
JANUARI 2015
15
9-1-2015 11:04:30
BIOSCOOPCIJFERS
Gooische Vrouwen 2 domineert Nederlandse bioscopen De Nederlandse bioscoopbranche kijkt terug op een succesvol jaar. Met 30,8 miljoen bezoekers en een recette van 250 miljoen euro noteert de branche in 2014 ruwweg dezelfde resultaten als in 2013. Eén film domineerde de bioscoop: Gooische Vrouwen 2. DOOR: JEROEN VAN TRIERUM
I
n een tijd waar fysiek entertainment nog steeds onder druk staat, rapporteert de bioscoopbranche opnieuw uitstekende cijfers. Nederlanders blijven de weg naar de bioscoop vinden. Iets wat door Hajo Binsbergen, vicevoorzitter van de Nederlandse Vereniging Van Filmdistributeurs (NVF), verklaard wordt door onder meer de prijs. “Met een gemiddelde ticketprijs van 8,12 euro (in 2013 was dat nog 8,10 euro) blijft bioscoopbezoek voor heel veel mensen
een aantrekkelijke vorm van vrijetijds besteding.” Maar niet het gehele jaar zag er rooskleurig uit. De kwartalen twee en drie waren ronduit slecht te noemen. De branche leek tot en met september nog af te stevenen op een forse daling van het aantal bezoekers, mede door het WK Voetbal, dat veel mensen uit de bioscoop hield. Een sterk najaar zorgde volgens de NVF voor een inhaalslag. Natuurlijk waren het de Amerikaanse
Top 20 Alle Films 2014 » 1 GOOISCHE VROUWEN 2 » 2 Hobbit, The (3D): Battle Of The Five Armies » 3 Wolf of Wall Street, The » 4 The Hunger Games: Mockingjay - part 1 » 5 RIO 2 (NL 3D) » 6 Toscaanse Bruiloft » 7 Hoe Tem Je Een Draak 2 (3D) » 8 Maze Runner » 9 Dawn Of The Planet Of The Apes (3D) » 10 Soof » 11 22 Jump Street » 12 Hobbit, The (3D): The Desolation Of Smaug » 13 Interstellar » 14 Pak van mijn Hart » 15 Frozen 3D (NL) » 16 Transformers: Age Of Extinction (3D) » 17 De LEGO Film (3D) » 18 12 Years A Slave » 19 Hartenstraat » 20 Guardians Of The Galaxy 3D
16
WWW.ENTERTAINMENTBUSINESS.NL
EB201501_Bioscoopcijfers.indd 16
€ 10.094.051 €8.519.249 €5.897.768 €5.698.280 €4.695.914 €4.489.287 €4.343.081 €4.134.793 €4.069.744 €3.844.625 €3.674.271 €3.642.377 €3.589.109 €3.406.214 €3.351.425 €3.331.326 €3.295.110 €3.291.215 €3.155.468 €3.011.765
1.182.335 bezoekers 833.448 bezoekers 670.755 bezoekers 673.659 bezoekers 580.222 bezoekers 557.200 bezoekers 529.575 bezoekers 508.679 bezoekers 424.693 bezoekers 470.719 bezoekers 448.811 bezoekers 361.541 bezoekers 392.045 bezoekers 422.758 bezoekers 410.904 bezoekers 323.797 bezoekers 402.252 bezoekers 412.776 bezoekers 395.267 bezoekers 311.523 bezoekers
films die de boventoon voerden in aantallen (115), maar de Nederlandse film deed het ook uitstekend (55 releases).
Gooische Vrouwen 2 Net als de bezoekersaantallen en de omzet bleef het marktaandeel van de Nederlandse film nagenoeg gelijk (21 procent). In totaal zagen afgelopen jaar ruim 6,4 miljoen bezoekers een Nederlandse film in de bioscoop. De omzet in 2014 bedroeg 49.049.239 euro, een jaar eerder rapporteerde de NVF 48.051.138 euro. Een stijging van 998.101 euro. Zestien Nederlandse producties trokken meer dan 100.000 bezoekers en kregen daarvoor een Gouden Film. Soof, Pak Van Mijn Hart en Toscaanse Bruiloft werden gezien door meer dan 400.000 bezoekers, goed voor een Platina Film. Opvallend is dat Soof al in 2013 in première ging. De film die met kop en schouders boven de concurrentie uitsteekt, is Gooische Vrouwen
JANUARI 2015
8-1-2015 16:12:26
ACHTERGROND
2. Die Nederlandse film wist het publiek massaal op de been te krijgen en werd bezocht bezocht door 1.182.235 mensen. Gigantische aantallen die ervoor zorgde dat Gooische Vrouwen 2, met 10,1 miljoen euro, goed was voor ruim 20 procent van de totale recette binnen het genre.
Stijging versus daling Ondanks de stabiele cijfers, zijn er wel enkele aandachtspunten. Zo daalde de bezettingsgraad (het aantal malen dat een stoel per jaar verkocht wordt). Verklaring? Door nieuwe bioscopen steeg het aantal stoelen afgelopen jaar met ruim 4.500 tot meer dan 140.500 stuks. Het aantal bezoeken bleef echter gelijk. Het waren volgens de NVF veelal de bioscopen die de afgelopen jaren werden geopend waar het bezoek toenam. De meeste andere bioscopen kenden een daling van de bezoekersaantallen. Volgens Binsbergen moeten exploitanten hun best blijven doen om de bezoekers naar de zalen te krijgen.
2015 Wat zijn de verwachtingen voor dit jaar? Als je naar de releasekalender kijkt, prijken daar diverse grote namen op. Films die in het verleden grote successen wisten te oogsten en waar nu al een flinke hype rondom ontstaan is. De meest in het oog springende is de nieuwe Star Wars-film The Force Awakens. Eind 2015 zal deze in de bioscoop te zien zijn. Maar ook een nieuwe Terminator (met Arnold Swarzenegger) en verschillende superheldenfilms (Avengers,
Batman vs. Superman) maken dit jaar hun opwachting. Verder staan er verschillende nieuwe Nederlandse producties in de stelling. De home-entertainmentmarkt kan zich de komende tijd opmaken voor de fysieke en digitale releases van de bioscooptoppers van 2014. Met vooraan natuurlijk Gooische Vrouwen 2. Maar laten we The Hobbit Battle Of The Five Armies en The Hunger Games Mockingjay Part 1 niet ver geten. Succes in de bioscoop staat gelijk aan succes in het schap. ◾
Top 20 Nederlandse Film 2014 » 1 GOOISCHE VROUWEN 2 » 2 Toscaanse Bruiloft » 3 Soof » 4 Pak van mijn Hart » 5 Hartenstraat » 6 Mees Kees Op De Planken » 7 Dummie De Mummie » 8 Mees Kees Op Kamp » 9 Club van Sinterklaas en het Pratende Paard » 10 Heksen bestaan niet » 11 Wiplala » 12 Oorlogsgeheimen » 13 Toen Was Geluk Heel Gewoon » 14 Pijnstillers » 15 Lucia de B » 16 Wonderbroeders » 17 Bro’s Before Ho’s » 18 Sinterklaas & Diego: Het Geheim Van De Ring » 19 Dorsvloer Vol Confetti » 20 Mannenharten
€10.094.051 €4.489.287 €3.844.625 €3.406.214 €3.155.468 €2.625.050 €2.482.628 €1.961.211 €1.619.438 €1.558.537 €1.272.113 €1.175.710 €1.123.958 €1.029.843 €1.003.441 €871.056 €808.011 €607.179 €544.076 €619.977
WWW.ENTERTAINMENTBUSINESS.NL
EB201501_Bioscoopcijfers.indd 17
1.182.335 bezoekers 557.200 bezoekers 470.719 bezoekers 422.758 bezoekers 395.267 bezoekers 381.412 bezoekers 350.711 bezoekers 278.108 bezoekers 243.285 bezoekers 220.194 bezoekers 188.258 bezoekers 166.317 bezoekers 140.795 bezoekers 136.506 bezoekers 133.844 bezoekers 111.810 bezoekers 96.513 bezoekers 88.831 bezoekers 79.184 bezoekers 74.264 bezoekers
JANUARI 2015
17
8-1-2015 16:12:29
ZO WAS 2014, ZO WORDT 2015
Terugblikken Entertainment Business kijkt met een aantal prominenten uit de branche terug op het afgelopen jaar en vooruit naar 2015. Hoogtepunten, tegenslagen, kansen, persoonlijke en zakelijke verhalen. Ze komen allemaal voorbij in Het EB Entertainment Jaar 2014/15. DOOR: EDGAR KRUIZE & JEROEN VAN TRIERUM
Tom Henderikx – conceptmanager Game Mania: “Na een donkere periode in 2013, kijken we terug op een zeer geslaagd 2014. Een mooi jaar met goede verkopen, nieuwe winkels, diensten en producten. Voor het komende jaar verwacht Game Mania weer een groei in de verkopen. Het voorjaar begint in ieder geval vlammend. Er verschijnen in de eerste vier maanden een hoop in potentie grote namen. Van bekende licenties tot nieuwe ip’s. Het is een tijd geleden dat het releaseschema in deze periode zo vol was. Een aantal games zouden oorspronkelijk in 2014 verschijnen. Door de releases te verschuiven is in veel gevallen de kans op succes veel groter geworden.”
Tim Kuik – directeur Stichting BREIN: “Het hoogtepunt van 2014 was dat het Europees Hof downloaden uit illegale bron illegaal verklaarde en ook dat hetzelfde Hof blokkering van illegale websites als remedie toewees. Wij verwachten voor 2015 18
WWW.ENTERTAINMENTBUSINESS.NL
EB201501_Vooruitblik_2015.indd 18
dat de blokkering van illegale websites nu ook in Nederland toegewezen gaat worden door de Hoge Raad, in navolging van het Europees Hof en inmiddels al 12 andere EU lidstaten.”
Ronny Hoekman – Marketingdirecteur Sony PlayStation: “De twintigste verjaardag van de PlayStation-console heeft 2014 volledig bepaald. Het is fantastisch om te zien dat de merknaam PlayStation na twee decennia nog steeds springlevend is en hoeveel elan deze console nog steeds heeft bij een grote groep liefhebbers. Wij hopen dat we in 2015 met eenzelfde elan de merknaam kunnen laten groeien, samen met de diverse partners, en dat het publiek er met veel vreugde op zal blijven spelen.”
Co Mast - CEO The Entertainment Group: “We hebben meer dan anderhalf jaar gewerkt aan de landelijke lancering van Videoland Unlimited. Voor mij was die landelijke uitrol in 2014 het absolute hoogtepunt van het jaar, waar alles waar we
met zijn allen zo enorm hard voor hebben gewerkt samenkwam. Door nieuwe devices aan te blijven sluiten en het aanbod te blijven uitbreiden, zit de groei er goed in. Voor ons staat 2015 in het teken van de verdere groei van Videoland Unlimited. We zetten daar flink wat marketingacties omheen en hopen dat we daardoor de eerste 200.000 abonnees gaan aantikken.”
Frank Janssen – Hoofd Communicatie & PR bij Buma/Stemra: “Mijn persoonlijke hoogtepunt in 2014 was de drie geweldige dagen die ik heb beleefd op het festival Welcome To The Village, waar met een beperkt budget en een enorme betrokkenheid een verrassend goed festival werd neergezet. En, als bestuurslid van poppodium De Kelder in Amersfoort betrokken te zijn geweest bij de realisatie van de verhuizing naar een nieuwe locatie. De drugsdoden tijdens ADE beschouw ik als het dieptepunt van het jaar. Naast een toename van de online muziekconsumptie, blijft het komende jaar de vinylmarkt verder groeien. Al was het maar omdat ik zelf in 2015 weer terugkeer naar de langspeel-
JANUARI 2015
9-1-2015 11:09:01
ACHTERGROND
& vooruitkijken plaat. De eerste lp-boxsets zijn binnen: The Clash en Kings of Leon. Overigens zal de discussie over het verdienmodel voor auteurs en artiesten in de online wereld in 2015 alleen nog maar scherper worden gevoerd.”
Gerard Endenburg – eigenaar Platenhuis ’t Oor, Almere: “Het afgelopen jaar waren voor mij persoonlijk twee zaken erg bijzonder. Allereerst de uitgave van en de twee promotie-optredens rondom Secret Sounds – Complete Remasters boxset (negen albums op elf cd’s) in de Jaarbeurs in Utrecht tijdens de Mega Platen en cd beurs. Bij Secret Sounds was ik dertig jaar geleden al als manager betrokken. Daarnaast was er het optreden van Ellen ten Damme in onze winkel. Vooraf was ze ontzettend onzeker of ze vanwege haar verkoudheid het optreden wel aankon. Toen ze eenmaal
begon, gaf ze een geweldige, vijftig minuten durende show, en bleef ze daarna nog twee uur signeren en met klanten op de foto gaan. Mijn verwachtingen voor 2015 zijn dat de fraaie vinyluitgaven steeds meer gewaardeerd en verkocht zullen worden, ten koste van de omzet van de goedkoop verpakte en te duur geprijsde jewelcase cd-
releases. De consument kiest vaker voor de lp (graag met cd voor in de auto) en voor kwalitatief betere spelers.”
Martin Jessurun – president Warner Music Benelux: “Het feit dat we met Heaven After Midnight van Waylon, onze eerste lokale signing in tien jaar tijd, op één zijn binnengekomen in de album charts is een hoogtepunt van het afgelopen jaar geweest. Ik hoop dat we de ingeslagen weg met lokaal product succesvol kunnen doortrekken in het nieuwe jaar. Met de releases die op stapel staan is dat zeker mogelijk. 2015 wordt voor Warner sowieso een bijzonder jaar, aangezien we in maart na ruim 17 jaar gaan verhuizen naar een nieuw pand. Deze prachtige villa op de Middenweg in Hilversum gaat ongetwijfeld voor een nieuwe impuls zorgen voor ons team.”
Ton Vermeulen – eigenaar Record Industry: “Record Industry heeft een enorme groei doorgemaakt in 2014, die ondanks de toegenomen interesse in vinyl alsnog vrij plotseling werd ingezet. Het eerste kwartaal van 2014 hebben we exact hetzelfde gedraaid als in 2013. Terwijl men overal repte over ‘de terugkeer van vinyl’ merkten wij daar op dat moment nog niet heel veel van. De snelle groei kwam vanaf april op gang en in september hebben we zelfs een tweede ploeg aan moeten stellen. We hebben 5,2 tot 5,3 miljoen lp’s geperst, waar het er in 2013 nog 3,8 miljoen waren. Het zwaar-
tepunt daarvan lag op het eind van het jaar. Als het aan onze klanten ligt, zouden we in 2015 richting een productie van 10 miljoen kunnen gaan. Ik wil het echter controleerbaar houden en zet in op 7 tot 7,5 miljoen, om de workflow gestroomlijnd en de kwaliteit hoog te houden. Als gaandeweg echter blijkt dat we meer aankunnen, dan gaan we dat zeker doen.”
Wilco Wolfers – COO eOne Benelux: “eOne heeft een sterk jaar gehad, waar in een markt die met 25 procent is teruggelopen net zo veel exemplaren van Mees Kees Op Kamp zijn verkocht als van de vorige film. Dat vinden we heel bijzonder. Het wegvallen van een ooit zo prachtig retailkanaal als Free Record Shop was een enorm dieptepunt in 2014, en het doet me goed dat de FRS-module nu geïntegreerd is in de BoekenVoordeel-formule. Een voor de branche heel positieve ontwikkeling na alle ellende. Voor eOne is bol.com ook nog steeds een belangrijk kanaal gebleken, net als veel andere on- en offline retailkanalen, en ik vind dat we als branche die kanalen moeten koesteren. Als distributeurs moeten we daarnaast nu echt collectief aan TVOD gaan sleuren. Dat moet echt goed van de grond gaan komen, het is nu of nooit en daar blijf ik me de komende tijd hard voor maken.”
Hubert de Koning – directeur ECI: “Dat ECI begin 2014 een doorstart heeft gemaakt, is iets wat ons hele jaar bepaald heeft. Met heel veel enthousiasme zijn we in 2014 aan het werk gegaan om alles op
WWW.ENTERTAINMENTBUSINESS.NL
EB201501_Vooruitblik_2015.indd 19
JANUARI 2015
19
9-1-2015 11:09:03
REMAIN IN LIGHT’S VALENTIJN AANBIEDING
CAP’S VAN 4.95 - 9.95
AANBIEDING LOOPT VANAF 14 JANUARI TOT EIND FEBRUARI
VOOR MEER INFORMATIE: VERKOOP@REMAININLIGHT.NL OF + 32 468 211887 ad eb jan 2015.indd 1 EB201501_advertenties11.indd 20
06-01-15 12:08 7-1-2015 11:22:34
ACHTERGROND
orde te brengen. Dat proces is inmiddels afgerond en daar gaan we de komende tijd op doorbouwen. De nieuwe aandeelhouders geven ECI daarbij alle ruimte en hebben veel geloof in de toekomst. Sinds 5 januari heeft Ivo Damen ons team versterkt en we zijn klaar om in 2015 de groei in te gaan zetten.”
Jaap Bruijnen – general manager HBO Nederland: “Dat alle televisieaanbieders in 2014 HBO konden aanbieden is voor mij wel een hoogtepunt. Het gebruik van video-on-demand heeft een grote vlucht genomen en HBO heeft daar afgelopen jaar een belangrijke rol in gespeeld. Ik verwacht dat in 2015 het subscription-video-on-demand de norm wordt voor het kijken van films en series.”
Joos Smulders – Media Manager Free Record Shop/Boekenvoordeel: “Hoogtepunten en dieptepunten lagen in 2014 dicht bij elkaar. Het verdwijnen van Free Record Shop was een absoluut dieptepunt, maar daar is voor ons als hoogtepunt weer uit voortgekomen dat wij de merknaam terug hebben kunnen brengen in het straatbeeld. In een moordend tempo hebben we in drie maanden tijd onze winkels ingericht en de terugkeer van Free Record Shop was een feit. Aanvankelijk alleen met films, sinds kort ook met muziek. Dat hoort er onlosmakelijk bij en we merken dat hierdoor daadwerkelijk nieuw publiek de weg naar de Boekenvoordeel-winkels weet te vinden. Het komende jaar willen we met diverse marketinginspanningen de omzet gaan verhogen. We verwachten geen verdubbeling van de omzet, maar zeker wel een ruime plus.”
Willem Jan Westendorp – mede-eigenaar Home Of Entertainment: “2014 was een roerig jaar vol met successen
meer op de kaart zetten. Tevens gaan wij onze partnership met ESL Benelux verder uitbouwen. Deze heeft zich het afgelopen jaar al volop bewezen, met onder andere een aantal mooie events en livestreams vanuit onze nieuwe ESL/IGN Studio in Haarlem. Het komende jaar zullen wij de activiteiten binnen de snelgroeiende eSports community sterk uitbreiden.”
en tegenvallers. Wij hebben kunnen profiteren van de opkomende populariteit van vinyl. Dit segment doet het net zo goed bij ons als de cd. Opvallend is dat het niet enkel de audiophiles zijn die bijvoorbeeld de nieuwste Pink Floyd halen. Ook de mainstream consument heeft de lp gevonden. In 2015 gaan we nog scherper inspelen op marketing met acties, zoals themamaanden. Naast film, game en vinyl trappen we af met arthouse. Hiervoor werken we samen met een distributeur en het filmhuis in Kampen. Onze plannen om met franchises meer HOE-winkels in Nederland te krijgen, staan even op een laag pitje. We praten met een serieuze kandidaat, maar ik zie het niet voor mei gebeuren dat er een nieuwe HOE opengaat.”
Judith Hordijk, marketing manager & business development Pathé Thuis “In 2014 hebben we een sterke groei gerealiseerd mede dankzij onze duidelijke positionering op nieuwe releases. Voor 2015 willen we de koers van dé thuisbioscoop aanhouden.”
Marlein Parlevliet – Swordfish & Friend / Europese distributeur Crosley: “Het afgelopen jaar was echt bizar. Ik had dit echt nooit, nooit, nooit verwacht. Swordfish & Friend is de officiële Europese distributeur van de Crosley-platenspelers en we hadden gehoopt zo’n 1000 stuks aan de man te kunnen brengen. Het werden er 20.000. We importeren de spelers sinds 2012 en het is echt opmerkelijk hoe populair ze in 2013 zijn geworden. In 2015 hopen we dit succes natuurlijk voort te zetten. Zo breiden we ons team uit naar in totaal ongeveer 20 man en gaan we nog nadrukkelijker aan de slag in met name Engeland en Duitsland. Vorig jaar openden we ook een platenzaak annex lifestyle store in Utrecht – dat was een lang gekoesterde droom die uitkwam. In onze winkel vind je niet alleen een door de Utrechtse dj St. Paul samengestelde vinylcollectie, maar ook onder meer designmeubels, zeefdrukken, linosneden en natuurlijk de Crosleyplatenspelers. Het runnen van een winkel is anno 2015 een stuk moeilijker dan vroeger, maar ik zie de toekomst vol vertrouwen tegemoet.” ◾
Niels Roodenburg, eigenaar Media Lizard “2014 was voor ons een hectisch jaar, waarin we zowel mooie als leerzame momenten hebben meegemaakt. Dat is niet gek als start-up, maar ruim een jaar na de oprichting hebben wij onze koers duidelijk gevonden. 2015 staat dan ook in het teken van het verder uitzetten van deze koers, waarbij we met onze vlaggenschepen IGN Benelux en Androidworld extra focus op het uitbouwen en bedienen van de community leggen, en titels als AskMen Benelux nog WWW.ENTERTAINMENTBUSINESS.NL
EB201501_Vooruitblik_2015.indd 21
JANUARI 2015
21
8-1-2015 16:59:26
CHANTAL JANZEN
BENJA BRUIJNING
FEDJA VAN HUET
HALINA REIJN
EEN ECHTE
FEELGOOD FILM
REGIE
KEES VAN NIEUWKERK
PPD €10,50 DVD EN €12,50 BD
BRAM VAN DER VLUGT
BEPPIE MELISSEN
NATHAN MEETER
LOES HAVERKORT
LEO ALKEMADE
FRANK SHEPPARD
MANUEL BROEKMAN
MARWAN KENZARI
VANAF 3 MAART OP DVD, BLU-RAY EN VIDEO ON DEMAND EB PAK VAN MIJN HART 1_1 EB201501_advertenties1.indd 22 210 x 297_V3.indd 1
06-01-15 15:22 7-1-2015 11:10:53
A-FILM
‘Het wordt een mooi filmjaar!’ De Amsterdamse filmdistributeur A-Film kijkt uit naar 2015 en ziet het filmjaar met vertrouwen tegemoet. Het eerste kwartaal van dit jaar staan er diverse releases op het programma, die een gevarieerd publiek moeten aanspreken. DOOR: ARNOLD LE FÈBRE
W
Romantiek en actie
“
e gaan het nieuwe jaar goed van start met een mooie, gevarieerde line-up met kwalitatief sterke titels die verschijnen op dvd, B lu-ray en video-on-demand”, vertelt Liselotte Richard, Marketing & Product Coördinator Home Entertainment bij A-Film. In februari trapt A-Film af met de rauwe Nederlandse thriller Bloedlink, de openingsfilm van het Nederlands Film Festival. Bloedlink is de Nederlandse remake van de Engelse misdaadfilm The Disappearance of Alice Creed uit 2009. Gouden Kalf-winnaars Tygo Gernandt en Marwan Kenzari spelen twee criminelen die een aantrekkelijke miljonairsdochter (Sarah Chronis) ontvoeren en zich vervolgens verschansen in een flat. Eveneens in februari verschijnt de thriller A Walk Among The Tombstones. In deze film van regisseur Scott Frank kruipt Liam Neeson in de huid van een privédetective, die wordt ingehuurd door een drugsbaron om uit te zoeken wie zijn vrouw gekidnapt en vermoord heeft. Van een geheel a ndere orde is de komedie Wonderbroeders, gemaakt door hetzelfde team dat eerder verantwoordelijk was voor De Marathon (2012). Richard: “Dit is een
grappige, warme film waarin vijf monniken vechten voor het behoud van hun klooster. Wonderbroeders trok in de bioscoop meer dan 100.000 bezoekers. We brengen deze film uit in samenwerking met Eyeworks.” Ook van Nederlandse bodem is de familiefilm Het Leven Volgens Nino, w innaar van de juryprijs Beste Kinderfilm op het Cinekid-festival. Centraal staat de 8-jarige Nino (Rohan Timmermans) die een gelukkig leven leidt, totdat zijn moeder plotseling overlijdt. Nino’s vader heeft geen belangstelling voor zijn zoon, die in een tent in de tuin slaapt en niet naar school gaat. Als Nino ontdekt dat hij met dieren A-Film-releases februari/maart kan praten, gebruikt hij zijn » Bloedlink (releasedatum: 10 februari) gave om het gezin weer ge» A Walk Among The Tombstones (releasedatum: 10 februari) lukkig te maken. » Wonderbroeders (releasedatum: 17 februari) A-Film sluit februari af met » Het Leven Volgens Nino ((releasedatum: 17 februari) de sciencefictionfilm Under » Under The Skin (releasedatum: 24 februari) The Skin, met een hoofd» Pak Van Mijn Hart ((releasedatum: 3 maart) rol voor Scarlett Johansson » John Wick (releasedatum: 24 maart) als mannen verslindend buitenaards wezen.
In maart staan er meerdere home entertainmentreleases op stapel, waaronder de romantische komedie Pak Van Mijn Hart en de actiefilm John Wick. Pak Van Mijn Hart, de tweede film van regisseur Kees van Nieuwkerk, draait om de broers Tom (Benja Bruijning) en Niek (Fedja van Huêt) die samen een kledingverhuurbedrijf runnen. Rond de sinterklaastijd zijn ze altijd extra druk. Als reclamedame Julia (Chantal Janzen) op de proppen komt met een lucratief voorstel, neemt het leven van beide broers een bijzondere wending. A-Film sluit het eerste k wartaal af met John Wick, een film in de traditie van de Death Wish-serie. Keanu Reeves speelt het titelpersonage dat wraak neemt op een aantal Russische gangsters. Richard: “Pak Van Mijn Hart was een groot bioscoopsucces, de teller staat op meer dan 430.000 bezoekers. We verwachten dan ook dat deze komedie het erg goed zal doen. John Wick is een vette actiefilm die momenteel uitstekend presteert in de bioscopen en al meer dan 140.000 keer is bezocht.” Alle titels gaan vergezeld met een marketingcampagne die is toegespitst op de juiste doelgroepen. “Voor bijvoorbeeld Het Leven Volgens Nino zullen we ons richten op de kidsmedia, terwijl we groots uitpakken voor Pak Van Mijn Hart, voor de retail is onder meer pos-materiaal beschikbaar. Kortom, we hebben tal van mooie releases op stapel staan, en dan heb ik het niet eens gehad over Michiel de Ruyter van regisseur Roel Reiné (vanaf 29 januari in de bioscoop) en de Hazes-film Bloed, Zweet en Tranen, die dit voorjaar in première gaat. Het wordt een mooi filmjaar!” ◾
WWW.ENTERTAINMENTBUSINESS.NL
EB201501_A-Film.indd 23
JANUARI 2015
23
8-1-2015 16:17:35
COLUMN
HANS PARLEVLIET
penningmeester NVER
JAARLIJST NVER 2014
T
raditiegetrouw kijken we bij de start van een nieuw jaar terug op het afgelopen jaar. En natuurlijk heeft NVER ook een jaarlijst. In willekeurige volgorde een aantal hoogtepunten:
AANGENAAM KLASSIEK ÉN KLASSIEK VOOR KIDS Ook dit jaar zorgden prachtige uitgaven voor een substantiële omzetbijdrage in retailland en bij platenmaatschappijen.
RECORD STORE DAY 2014 De derde zaterdag in april staat bij iedere onafhankelijke speciaalzaak met uitroeptekens in de agenda. Deze feestdag voor muziekliefhebbers wordt georganiseerd en financieel ondersteund door de NVER.
GELD TERUG GEVEN VIA RETOURPINNEN De drie grote banken, ABN AMRO, ING en Rabobank, bieden nu de mogelijkheid om te retourpinnen. Hiervoor moet de ondernemer een contract tekenen met de bank. Retourpinnen werkt als volgt: • De klant stopt de betaalpas in de betaalautomaat, net zoals bij een pinbetaling. • Op de betaalautomaat verschijnt de boodschap ‘Terugbetaling €(bedrag) OK?’ (De exacte melding verschilt per type betaalautomaat.) • De klant bevestigt de transactie met de pas in de betaalautomaat. De pincode intoetsen is in Nederland niet nodig. In het buitenland kan dit wel gevraagd worden. • De betaalautomaat en een transactiebon geven aan of de transactie gelukt is. • De winkelier geeft de klant een ondertekende
transactiebon mee ter bevestiging. • De volgende werkdag wordt het bedrag bijgeschreven op de betaalrekening van de klant. Retourbetalingen op vrijdag, zaterdag en zondag staan dus maandag op de rekening van de klant. Retourpinnen kan uitsluitend met de betaalpas waarmee eerder ook de betaling is gedaan. Uiteraard kan alleen een geautoriseerd medewerker geld teruggeven via retourpinnen. Overigens pleit Detailhandel Nederland er ook voor om retourpinnen mogelijk te maken voor aankopen die contant of via iDEAL zijn betaald. Dit is weer een stapje verder op weg naar een contantloze retail.
MANIA MUZIEKBLAD Bij zo’n veertig popspecialisten verschijnt tien maal per jaar het magazine Mania. Kosteloos voor klanten en met relevante en verkoopondersteunende inhoud. Dit kan omdat de uitgave financieel ondersteund wordt door de NVER.
MUSIC&MORE Een initiatief voor onder meer boekwinkels en readshops. Dit resulteerde in een zestigtal plekken waar nu ook muziek en films aangeboden worden. De NVER initieerde en ondersteunde het plan.
STEPHAN VAN PEURSUM Vorig jaar is Stephan van Peursem in dienst getreden bij de NVER. Behalve het leiden van het Record Store Day-team, zal Stephan zich ook bezighouden met nieuw te ontwikkelen initiatieven. Net als ieder jaar bood de NVER in 2014 ook verschillende branche-ondersteunende faciliteiten voor onze leden. Iets waar we natuurlijk in 2015 ook mee doorgaan. Nog niet overtuigd hoe belangrijk het is om lid te worden van de NVER? Wij gaan het gesprek graag aan! In de tussentijd wensen we u een goed, gezond en vooral ondernemend 2015 toe! 24
WWW.ENTERTAINMENTBUSINESS.NL
EB201501_NVER_column_en_retailer.indd 24
PENSIOENFONDS DETAILHANDEL HEEFT NIEUWE UITVOERDER Per 1 januari 2015 heeft het Pensioenfonds Detailhandel een nieuwe uitvoerder. De samenwerking met Syntrus Achmea in de Meern is beëindigd. De administratie wordt
voortaan gevoerd door TKP te Groningen. Voor informatie over het Pensioenfonds Detailhandel bezoekt u www.pensioendetailhandel.nl.
MINIMUMLOON De brutobedragen van het wettelijk minimumloon en het minimumjeugdloon zijn per 1 januari 2015 met 0,44% gestegen. Het wettelijk brutominimumloon voor werknemers van 23 jaar en ouder bij een volledig dienstverband
is per 1 januari 2015 € 1.501,80 per maand. Een volledig overzicht van de brutominimumlonen voor medewerkers vanaf 15 jaar kunt u vinden op het Personeelgedeelte op www.nver. info.
JANUARI 2015
9-1-2015 10:07:47
RETAILER AAN HET WOORD In iedere editie van NVER Update komt een bijzondere retailer aan het woord. Deze maand is dat Arthur ter Braak, mede-eigenaar van het Amsterdamse FAME Plaza. Een gesprek over geruchten, de markt en de aantrekkingskracht van fysiek product. ◀ WINKEL: FAME Plaza
PLAATS: AMSTERDAM OPERVLAKTE: 700 m2 PERSONEEL: 20
Een horecapunt? “We hebben al horeca in FAME. Als een klant lekker aan het browsen is, staat er altijd een kop koffie of thee klaar. We gaan hiervoor geen zithoek inrichten. Het gaat ons juist erom iets aan te kunnen bieden bij het winkelen.
Arthur ter Braak, mede-eigenaar FAME Plaza
Vlak voor het einde van 2014 werd bekend dat FAME de strekker trekt uit de drie popup-winkels in Tiel, Spijkenisse en Uden. Dit bericht ging gepaard met het gerucht dat ook de hoofdstedelijke entertainmentwinkel binnenkort zijn deuren gaat sluiten. “Onzin, we gaan juist investeren”, zegt Arthur ter Braak.
procent minder gedaan dan in dezelfde periode vorig jaar. Niet slecht, zeker als je dat vergelijkt met de markt. Eind november hebben we een folder uitgebracht voor de feestdagenverkopen. Dat is geslaagd, want er is in de eerste weken van december een plusje gerealiseerd.”
Je hebt begin januari de FAME pop-up-winkels gesloten. Waarom? “Het is jammer genoeg de realiteit dat je op fysieke schijfjes geen filiaalbedrijf kunt laten draaien. We hebben het getest en het is niet gelukt. Met shop-in-shops in twee boekenwinkels zijn we juist weer wel succesvol en dit willen we gaan uitbreiden. De sluiting heeft overigens geen effect op het voortbestaan van FAME Plaza in Amsterdam. Er is dus geen reden voor paniek. We zien 2015 dan ook met vertrouwen tegemoet.”
Wat gaat Fame Plaza doen in 2015? “Hetzelfde als wat we nu doen: mooie producten verkopen. De voorraad van de pop-upwinkels komt in januari terug en deze gaan we tot eind februari als sale verkopen. Het geld dat daardoor vrijkomt, wordt natuurlijk geïnvesteerd in Plaza. Daarnaast zou ik het liefst vier folders uitbrengen. Belangrijk is dat we via marketing constant de consument blijven opzoeken. Daarnaast hebben we voor onze check-out-counter een hele grote ruimte. Die moet beter ingevuld worden. Dat kan bijvoorbeeld met nog meer vinyl of misschien wel een gameafdeling of audiovisuele apparatuur. Dat kan overigens ook als shop-in-shop. De enige voorwaarde is dat het bij FAME moet passen.”
Hoe is het afgelopen jaar gegaan voor FAME Plaza? “We hebben in oktober en november drie
Waarom is er nog geen online FAME-shop? “We zijn in 2014 begonnen met FAME Deals, een selectie producten die online goedkoper verkrijgbaar zijn. Dat is geen doorslaggevend succes geworden. We kijken nu of we dit jaar een breder aanbod via internet gaan aanbieden. Je moet dan niet denken aan een compleet assortiment, maar aan producten die onderscheidend zijn en bij ons passen, zoals bijvoorbeeld box sets.” Wat is je favoriete plaat aller tijden? “Songs In The Key Of Life van Stevie Wonder. Geweldige zanger, geweldige plaat.” Als je een maand voorzitter zou zijn van de NVER dan… “ ... zou ik meer aandacht geven aan campagnes waar de mainstream mee wordt bereikt. Daar laten we, volgens mij, kansen liggen. Met Record Store Day, hoe fantastisch het ook is, mik je toch enkel op de ‘core klanten’ die vaak toch al in je winkel komen.” ←
WWW.ENTERTAINMENTBUSINESS.NL
EB201501_NVER_column_en_retailer.indd 25
JANUARI 2015
25
8-1-2015 16:46:40
NUMMER 1 JANUARI 2015
Het belang van nicheproducten
MAINSTREAM STERFT UIT, NICHE KAN GROOTS VERKOPEN De entertainmentretail heeft woelige perioden meegemaakt. Na het e inde van Free Record Shop in 2014 (en de terugkeer van de merknaam als onderdeel van de Boekenvoordeel-formule) is het nu tijd voor de retail om de balans op te maken en vooruit te kijken naar manieren om in een grillig landschap te overleven. Het heeft er alle schijn van dat de beste strategie is om een duidelijke niche te zoeken. De mainstream is aan het uitsterven.
E
ind december lanceerde NVPI Video een grote campagne om de consument op het fysiek product als cadeauartikel te wijzen. In de commercial zijn (online)retailers Blokker, bol.com, Media Markt, Bart Smit, Albert Heijn, HEMA, FAME, Free Record Shop (Boekenvoordeel), ECI, V&D, Intertoys en Wehkamp.nl geaccentueerd als de kanalen om fysieke producten aan te schaffen. Uit de rij namen valt een en ander op te maken. Allereerst is er het genoemde veranderde retaillandschap. De term ‘branchevreemde kanalen’ lijkt de afgelopen tijd volledig uit het vocabulaire van de entertainmentbranche weggesijpeld, maar een heel groot deel van genoemde kanalen is wat we met zijn allen ooit ‘branchevreemd’ noemden. BEPERKT AANBOD Een ander iets dat opvalt, is dat als je daadwerkelijk deze partijen bezoekt om het aanbod te bekijken, de schapruimte (op de van nature breed gesorteerde partijen na) voor entertainmentproduct enorm beperkt is, en de
26
WWW.ENTERTAINMENTBUSINESS.NL
EB201501_NVER_achtergrond.indd 26
laatste tijd bij veel filialen van bijvoorbeeld Blokker en Albert Heijn is geslonken. Hier is er een kip-of-het-eiverhaal gaande. In een markt waarin de dvd/Blu-ray-verkoop met bijna een kwart is gedaald en de fysieke muziekdrager met bijna 20 procent, is het de vraag of dat komt door de steeds kleinere ruimte in de schappen die voor deze producten zijn weggelegd, of is het de terugloop die voor kleinere schappen zorgt? Het een verstrekt het ander, ongetwijfeld. Maar wat je niet aanbiedt, is ook niet te verkopen. Wat er nog te vinden is, dat zijn de ‘grote titels’ waarmee in deze ‘retail voor de massa’ de massa ook bereikt wordt. Het beperkte aanbod in dergelijke winkels, met een evenzo beperkte focus op de populaire titels, zorgt ervoor dat de traditionele entertainmentretail zich niet meer kan onderscheiden met grote titels. Zij onderscheiden zich nu juist door duidelijk de doelgroep af te bakenen en deze met nicheproducten te bedienen, of dat nu ‘volks’ Nederlandstalig product of juist moeilijker te vinden filmtitels
JANUARI 2015
8-1-2015 16:50:19
zijn. Dat hangt geheel van de wens van de bezoekers van de winkel af. CULTSTATUS Dergelijk product kan overigens evengoed bestaan uit ‘grote titels’, maar dan wel speciaal voor de echte liefhebber. Een goed voorbeeld hiervan is bijvoorbeeld de Primal Collection die 20th Century Fox Home Entertainment op de markt heeft gebracht rond de Planet Of The Apesfranchise. Een dure set, meeliftend op het succes van de jongste film in de franchise, waarmee een heel specifieke groep aan kopers wordt aangesproken. Niet degene die de film een keer wil zien, maar juist de échte liefhebber die iets in huis wil halen dat niet iedereen heeft. Sony Pictures Home Entertainment heeft iets dergelijks ook gedaan met titels die zeker ook (ooit) mainstream waren, maar inmiddels een cultstatus hebben. Met de zogeheten Ultimate Hero Packs rond franchises als Ghostbusters, Underworld, Men In Black en Spider-Man mikt het op een niche die dergelijk product tot cultstatus heeft verheven. Het is aan de gespecialiseerde entertainmentretail om zich met zulke producten te onderscheiden van de mainstream retail, de ‘branchevreemden’, zo je wilt, die zich vooral richt op consumenten die impulsaankopen doen. VERSCHOVEN INTERESSE Er is ook een duidelijke verschuiving waarneembaar bij de consument. Deze wil ook gewoon weer ‘meer’ dan alleen plat en snel vermaak. Entertainment (en dus ook fysiek entertainmentproduct) heeft lange tijd een wegwerpfunctie gehad. Het feit dat het makkelijk via allerlei illegale wegen te verkrijgen was, heeft het imago van ‘wegwerpproduct’ alleen maar versterkt. Vanwege de groeiende populariteit van legale streamingdiensten zoals Netflix en Spotify is die waarde langzaam aan het terugkomen. Want als alle content makkelijk beschikbaar is, kunnen de liefhebbers zich onderscheiden met het daadwerkelijk in huis halen van iets bijzonders. Dat kan een speciale uitgave zijn, maar vaak zijn het ook de verborgen parels die níet op de diverse, zich vooral ook op de mainstream richtende diensten te vinden zijn. Het groeiend aantal jongeren dat eind november in Utrecht op de Mega Platen- en CD-beurs rondliep, is daar een teken van. Met ruim 32.000 bezoekers was de Verzamelaarsjaarbeurs een van de drukst bezochte ooit. Een snelle blik op de aankopen van deze nieuwe groep kopers die niet is opgegroeid met de klas-
sieke entertainmentretail, liet zien dat zij een niet bepaald mainstream te noemen smaak hebben, die daarnaast ook enorm de breedte in gaat. Deze groep die net start met kopen, moet ook hun weg naar de winkel gaan vinden en een onderscheidend aanbod is daar een sleutel toe. NIEUWE MARKT Als er één ding duidelijk is aan die groep ‘nieuwe fysieke kopers’, iets wat ook voor de oudere garde geldt, is dat het makkelijk toegankelijke aanbod van streamingdiensten ervoor heeft gezorgd dat de consument een bredere smaak heeft gekregen. Wie vijf jaar geleden had voorspeld dat een Franse arthousefilm (Intouchables) alle mainstreamconcurrentie achter zich zou laten, zou hartelijk zijn uitgelachen. Hetzelfde geldt voor een documentaire over de Nederlandse poldernatuur (De Nieuwe Wildernis). Wie gelijktijdig had gezegd dat een van de best verkopende artiesten een Franstalige Belg zou zijn (Stromae) zou ook zijn uitgelachen. Feit is wel dat in de krimpende markt voor fysiek product het nicheproduct niet alleen terrein wint, maar ook gewoon mainstreamaantallen kan verkopen. De mainstream sterft uit, maar dat betekent niet dat een grote vraag naar bepaalde titels even snel afneemt. Dat komt omdat het publiek nog steeds openstaat (of meer dan ooit zelfs) voor hoogwaardige producten, als deze maar op een goede manier worden aangeboden. Daar ligt voor de gespecialiseerde entertainmentretailer, meer dan voor ‘branchevreemden die de branche zijn geworden’, de komende jaren een enorme kans om zijn bestaansrecht te onderstrepen. → WWW.ENTERTAINMENTBUSINESS.NL
EB201501_NVER_achtergrond.indd 27
JANUARI 2015
27
8-1-2015 16:50:23
CONSOLES - SOFTWARE - ACCESSOIRES STRATEGY GUIDES - MERCHANDISING - DIGITAL
PLAYSTATION 4 - XBOX ONE - NINTENDO WII U - PS VITA - PC - XBOX 360 - PLAYSTATIO NINTENDO 2DS - PSP - MOBILE - PLAYSTATION 4 - NINTENDO 3DS - PS VITA - PC XBOX 360 - NINTENDO WII - PC - XBOX ONE - PLAYSTATION 4 - NINTENDO WII U - MOB PLAYSTATION 3 - XBOX ONE - NINTENDO WII U - PS VITA - PC - XBOX 360 - PLAYSTATIO NTENDO 3DS - PSP - MOBILE - PLAYSTATION 4 - NINTENDO 3DS PSP - XBOX ONE XBOX ONE - NINTENDO WII - PC - XBOX ONE - PLAYSTATION 4 - NINTENDO WII - MOBIL
Bekijk en bestel het volledige assortiment op onze nieuwe website.
WWW.GAMEWORLD.NL
EB201501_advertenties13.indd 28
7-1-2015 11:26:19
SPECIAL
GAMES
H
oe zal het gamejaar 2015 eruitzien? Het begin is in ieder geval veelbelovend. Sony Computer Entertainment maakt met de twee exclusives Bloodborne en The Order: 1886 een vliegende start. Ook Koch Media laat met Saints Row IV Re-Elected & Gat Out Of Hell al vroeg van zich horen. Verder staan Final Fantasy Type-0 HD, Project Cars, Mortal Kombat X, Batman Arkham Knight en Dead Island 2 op het programma. En dan komen dit jaar ook nog Evolve, Resident Evil Revelations 2 en Battlefield Hardline. Het begin is dus goed, en zet hopelijk de toon voor een uitstekend gamejaar!
32 34 37 39 41 42 46 49 50
De beste en slechtste games Koch Media Streamingdiensten voor games Project Cars Bloodborne Warner Bros. Interactive Entertainment The Order: 1886 Final Fantasy Type-0 HD Releaselijst
EB201501_Gamespecial_cover.indd 29
9-1-2015 11:05:37
EB201501_advertenties15.indd 30
8-1-2015 14:03:33
EB201501_advertenties15.indd 31
8-1-2015 14:03:36
EN DE WINNAAR IS… / / / / / ///////////////////////////////////////// //////////////////////
De best en slechtst beoordeelde games van 2014 Wat was de meest succesvolle game van 2014? Voor de officiële winnaar in absolute aantallen is het wachten op de jaarlijst van GfK. De verzamelsite Metacritic heeft echter wel al de best beoordeelde games van vorig jaar bekendgemaakt. Een overzicht. DOOR: JEROEN VAN TRIERUM
Metacritic is een wereldwijd opererende website die verschillende recensies combineert tot een algemene beoordeling. Metacritic doet dat niet alleen voor muziek en fi lms, maar ook voor games. De lijst met de best beoordeelde games van het afgelopen jaar is opvallend te noemen. Dat komt vooral omdat er maar 14 games hoger dan 90 procent scoren. De laatste keer dat dit gebeurde was in 2006. Een ander opvallend punt is dat de eerste drie plaatsen in de lijst van de 14 best beoordeelde games ingenomen worden door remakes van titels die in 2013 al op een ander platform waren ver-
schenen (Grand Theft Auto PS4, Grand Theft Auto Xbox One en The Last Of Us Remastered PS4). In het jaar daarvoor waren het ook al deze titels die de jaarlijst van Metacritic domineerden. Sterker nog: de top drie van 2013 is op titelniveau identiek aan die van dit jaar, hoewel het toen ging om de PlayStation 3en Xbox 360-versies.
De beste PlayStation 4 is in 2014 het meest dominante platform in de Metacritic-lijst.
De best 14 beoordeelde games van 2014 Grand Theft Auto V (Xbox One) 97% Grand Theft Auto V (PS4) 96% The Last of Us: Remastered (PS4) 95% Super Smash Bros (Wii U) 92% Dark Souls II (Xbox 360) 91% Bayonetta 2 (Wii U) 91% Dark Souls II (pc) 91% Dark Souls II (PS3) 91% Diablo III: Ultimate Evil Edition (PS4) 90% Rayman Legends (PS4) 90% Velocity 2X (PS Vita) 90% Fez (PS4) 90% Shovel Knight (3DS) 90% Guacamelee! Super Turbo Championship Edition (Wii U) 90%
32
WWW.ENTERTAINMENTBUSINESS.NL
EB201501_Opening_Gamespecial.indd 32
De nieuwste Sony-console is goed voor vijf noteringen (Grand Theft Auto V, The Last of Us: Remastered, Diablo III: Ultimate Evil Edition, Rayman Legends en Fez). Games voor het concurrerende Xbox Oneplatform doen het minder goed. In de top 14 moet de Microsoft-console genoegen nemen met één positie: die voor Grand Theft Auto V. Weliswaar de eerste plaats, maar toch. De eerste exclusieve Xbox One-release ontvangt een Metacritic rating van 86 procent (Forza Horizon 2). De derde platformhouder, Nintendo, is goed voor drie Wii Unoteringen (Super Smash Bros, Bayonetta 2 en Guacamelee! Super Turbo Championship Edition). Laatstgenoemde is de hekkensluiter en kende samen met de drie games (Shovel Knight, Fez en Velocity 2X) geen fysieke release. Deze games zijn enkel te downloaden via de online stores van de consoles.
De slechtste In de gamelijst met de laagste beoordelingen is één game oppermachtig: Rambo: The Videogame. Deze rails shooter neemt in de top vijf maar liefst drie plekken in, waaronder de
JANUARI 2015
8-1-2015 16:39:18
//// / / ///// / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / ///////////////////////////////////
SPECIAL
GAMES
eerste en derde plaats. Het aantal noteringen is goed verspreid over de meeste platformen. Nagenoeg ieder platform en iedere handheld is vertegenwoordigd. De enige huidige console die in deze Metacriticlijst niet voorkomt, is de Xbox One. Dit terwijl de andere next-gen-spelcomputer PlayStation 4 met drie titels (Air Confl icts: Vietnam Ultimate Edition, Putty Squad en Transformers: Rise Of The Dark Spark) vertegenwoordigd is.
Waar zijn… 2014 is voor veel gamers de geschiedenis ingegaan als een gouden gamejaar. Het was lang geleden dat er in één jaar zo veel grote releases verschenen. Het is dan ook des te opvallender dat in de top 14 van best beoordeelde games nogal wat grote namen ontbreken. Vijf vallen er het meeste op: FIFA 15, Call Of Duty: Advanced Warfare, Destiny, Assassin’s Creed Unity en Dragon Age Inquisition. Laatstgenoemde werd eind 2014 nog door de tech-afdeling van NU.nl betiteld als Game Van Het Jaar. Een eer die het EA-spel ook ten deel viel tijdens de Amerikaanse Game Awards 2014. FIFA 15 is in Nederland een van de best verkopende titels van het afgelopen najaar en ook de nieuwste Call Of Duty en Destiny vielen in de smaak bij de consument. En hoewel de release van Assassin’s Creed Unity geplaagd werd door bugs, gooide ook deze titel hoge
ogen. Deze games vallen echter buiten de top 14 van Metacritic. Hieronder de rating die zij ontvingen op de beoordelingssite. Dragon Age Inquisition: 85 (Xbox One, pc), 89 (PS4). FIFA 15: 82 (PS4, Xbox One, pc). Call Of Duty: Advanced Warfare: 83 (PS4),
81 (Xbox One), 78 (pc). Destiny: 76 (PS4), 75 (Xbox One). Assassin’s Creed Unity: 72 (Xbox One), 71 (PS4/pc).
Verantwoording Metacritic bepaalde de lijsten aan de hand van reviews voor 146 titels voor de PlayStation 4, 98 voor de Xbox One, 74 voor de Wii U, 338 voor de pc, 98 voor de PlayStation 3, 71 voor de Xbox 360, 72 voor de 3DS en 84 voor de PS Vita. Iedere gametitel moest ten minste vier reviews hebben in de database en tussen 1 januari en 31 december 2014 zijn uitgekomen. ◾
De 14 slechtst beoordeelde games van 2014 Rambo: The Video Game (PS3) 23% Tenkai Knights: Brave Battle (3DS) 26% Rambo: The Video Game (Xbox 360) 28% Air Conflicts: Vietnam Ultimate Edition (PS4) 30% Rambo: The Video Game (pc) 34% Sega’s Sonic Boom: Rise of Lyric (Wii U) 32% Escape Dead Island (Xbox 360) 35% Risen 3: Titan Lords (PS3) 36% Putty Squad (PS4) 38% Soul Calibur Lost Swords (PS3) 38% Escape Dead Island (PS3) 40% Transformers: Rise Of The Dark Spark (PS4) 43% Deus Ex: The Fall (pc) 45% Sonic Boom: Shattered Crystal (3DS) 46%
WWW.ENTERTAINMENTBUSINESS.NL
EB201501_Opening_Gamespecial.indd 33
JANUARI 2015
33
8-1-2015 16:39:23
KOCH MEDIA
Koch Media: voor al uw zombiewensen Koch Media Benelux start 2015 met de release van meerdere games. De uitgever zet in januari twee potentiĂŤle toptitels in de markt. Daarnaast maakt het bedrijf zich op voor de lenterelease van Dead Island 2. DOOR: JEROEN VAN TRIERUM
34
WWW.ENTERTAINMENTBUSINESS.NL
EB201501_Koch_Media.indd 34
JANUARI 2015
8-1-2015 16:56:40
l
SPECIAL
GAMES
D
ead Island 2 is vorig jaar aangekondigd tijdens de Sony PlayStationpersconferentie en verschijnt in de lente. Hoewel er al meerdere Dead Islandgames zijn uitgekomen sinds de introductie in 2011, blaast Koch met deze game de franchise nieuw leven in. Het meest opvallende is dat Dead Island 2 niet gemaakt is door de originele ontwikkelaar Techland, maar door het Duitse bedrijf Yager Development. Deze gamemaker gooide in 2011 hoge ogen met Spec Ops: The Line. Een shooter met een zeer realistisch verhaal. Het spel werd geroemd omdat het niet enkel geweld liet zien, maar ook de gevolgen daarvan. Dead Island 2 staat in het teken van verandering. Zo is de locatie verplaatst van het tropische eiland Banoi naar het zonnige Californië. Ook de insteek is anders. Marketingmanager Joey Smits meldt dat de basisformule onveranderd is gebleven, maar dat de ontwikkelaar er alles aan heeft gedaan om van Dead Island 2
Saints Row Dead Island 2 is voor Koch Media de grootste titel voor 2015. De uitgever heeft echter meer pijlen op zijn boog. Het nieuwe jaar start in de derde week van januari met de release van Saints Row: Gat Out Of Hell. Smits omschrijft de release als ‘een zeer interessant pakket’. “De game bevat de next-gen-versie van Saints Row IV, inclusief alle eerder verschenen down loadable content. Zowel beelden als gameplay zijn opgepoetst om optimaal te draaien op de PlayStation 4 en de Xbox One. Daarnaast bevat Saints Row: Gat Out Of Hell een standalone game. Een volledig nieuw Saints-avontuur met nieuwe wapens, vrienden en speelmogelijkheden. Deze game is overigens ook los verkrijgbaar. De complete game wordt voor 50 euro in de markt gezet. Een prijs die twijfelende consumenten over de streep kan trekken.” Saints Row heeft een trouwe achterban en is zeer populair in Nederland en België.
De insteek van Dead Island 2 is compleet verschillend dan die van de meeste andere zombiesgames een ver nieuwende en verrassende ervaring te maken. “De grootste verandering is de ‘tone of voice’ van de game. De zombieuitbraak heeft de bewoonde wereld bereikt en hier wordt er compleet anders mee omgegaan dan op het eiland. Sterker nog, de bewoners van Californië hebben de zombie-apocalyps omarmd en zijn juist blij met de ondode monsters. Een aantal mensen is immuun en verandert daardoor in echte helden. Een compleet andere insteek in vergelijking met de meeste zombiegames, waar de focus meer op overleven ligt.” De vergelijking met Saints Row, dat van een serieuze game veranderde in een wat luchtiger game, trekt Smits niet. “Nee, Dead Island 2 heeft nog steeds een realistische insteek. Het is niet zo dat de zombies of hoofdpersonen opeens kilometers ver kunnen springen. Als ik een vergelijking moet maken, noem ik de fi lm Zombieland. Een spannend verhaal vol zwarte humor en een scherp randje. We gaan fl ink investeren in een grote marketingcampagne waarbij alle kanalen geactiveerd gaan worden. Daarnaast komt Dead Island 2 goed terug op de winkelvloer en doen we er alles aan om de doelgroep te activeren. Dat gebeurt onder andere met een pre-orderactie en een bèta van de game.”
Van het laatste deel gingen er in de Benelux 90.000 stuks over de toonbank. Een week na Gat Out Of Hell verschijnt de Warner Bros. Interactive Entertainmentrelease Dying Light (30 januari). Hiervoor verzorgt Koch Media Benelux de sales en trademarketing. “Grappig genoeg is dit de nieuwste zombiegame van Dead Islandbedenker Techland. De pre-orders lopen uitstekend en het vertrouwen in de titel is hoog. Retail kan in 2015 bij ons terecht voor al zijn zombiewensen.”
Homefront Een andere titel die verderop in het jaar op de releaselijst staat is Homefront. De game is een samenwerking tussen ontwikkelaar Crytek en de gamedochter van Koch, Deep Silver. De Duitse spellenmaker was eerder verantwoordelijk voor kaskrakers als Far Cry en Crysis. Midden vorig jaar werd het bedrijf echter getroffen door fi nanciële problemen. Hierdoor werd de Homefrontlicentie verkocht aan Deep Silver (De studio is overgenomen en omgedoopt tot Dambuster Studios, en is nu dus de eigen studio van Deep Silver). Ondertussen wordt er hard gewerkt aan deze futuristische shooter en volgens Smits verschijnt de game tegen het einde van dit jaar. “Dead
Island 2 is onze grootste game, maar iedereen is er zeker van dat Homefront ook een groot succes gaat worden.”
Distributie Het zijn echter niet enkel eigen titels die het verschil moeten gaan maken in 2015. Koch Media Benelux heeft verschillende samenwerkingsverbanden met ontwikkelaars. Zo gaf het in 2014 onder andere Goat Simulator en de pc-versie van Ryse: Son Of Rome uit. Deze activiteiten worden verder uitgebreid. Smits: “Onlangs hebben we een distributiedeal gesloten met ontwikkelaar Milestone, bekend van de MotoGP-serie. Zij komen in het eerste kwartaal van dit jaar met de nieuwe ip Ride. De game is het best te omschrijven als een soort Gran Turismo voor motoren. Grafische pracht gecombineerd met realistische en uitgebalanceerde gameplay. Daarnaast werkt Milestone aan de nieuwe rallygame Sébastian Loeb Rally Evo, een game die in de herfst moet verschijnen.” Ook met Focus Interactive heeft Koch Media Benelux een distributiedeal. “Naast de bekende Farming Simulator-games hebben zij bekende (Pro Cycling Manager) en nieuwe franchises. Mooie nichetitels die onze eigen catalogus goed aanvullen. Koch Media is actief bezig met andere partijen en we staan open voor nieuwe samenwerkingsverbanden.” ◾
Jeroen Pompen weg bij Koch Media
Jeroen Pompen, de general manager van Koch Media Benelux, verlaat op 30 januari het bedrijf. Hij gaat aan de slag als director sales, marketing & business development EMEA/ASIA bij accessoiresfabrikant Gioteck. Zijn vertrek brengt de continuïteit van de uitgever niet in gevaar. Volgens Pompen zal de lokale ontwikkeling en verdere uitbouw van het Benelux-kantoor doorgaan. “Dit wordt alleen maar versterkt, gezien de ondertekening van enkele lokale distributiedeals als Dying Light, Focus Home Interactive en Milestone.” John Eidelman, managing director Koch Media Nordics, zal vanaf 1 februari 2015 ad interim zijn bestaande werkzaamheden combineren met die van Koch Media Benelux. Het is de intentie om zo snel mogelijk een lokale opvolger te vinden voor de Benelux-regio.
WWW.ENTERTAINMENTBUSINESS.NL
EB201501_Koch_Media.indd 35
JANUARI 2015
35
8-1-2015 16:56:53
HEADSETS | CHARGING | STORAGE | GRIPS | MORE
SERIOUS ABOUT GAMING, SERIOUS ABOUT ACCESSORIES
NIEUW Official Licensed Rechargeable Battery Pack Playstation 4
NIEUW Official Licensed Vibration Stereo Gaming Headset (PS4 & PS3)
VENOM accessoires zijn exclusief verkrijgbaar bij Game World. Kijk op www.gameworld.nl voor het volledige assortiment
EB201501_advertenties14.indd 36
7-1-2015 11:33:55
SPECIAL
ANALYSE
GAMES
Streamingrevolutie? Streamingdiensten voor games leken een paar jaar geleden nog toekomstmuziek, maar inmiddels zijn de eerste initiatieven uitgerold. OnLive is al enige tijd beschikbaar in Nederland en dit jaar moet daar onder andere PlayStation Now bijkomen. DOOR: JEROEN VAN TRIERUM
B
egin 2014 gooide Sony de knuppel in het hoenderhok. Op de technologiebeurs CES liet het Japanse bedrijf weten dat het werkt aan een streamingdienst voor games. Een paar maanden later gingen de eerste tests in Amerika van start. Met PlayStation Now kunnen consumenten oude en nieuwere games spelen zonder iets te hoeven downloaden of installeren. Gebruikers kunnen ervoor kiezen een titel te kopen of een abonnement af te sluiten. De stap naar een eigen dienst was verrassend, maar ook logisch. In 2012 kocht Sony namelijk de cloudgamingdienst Gaikai. Daarnaast is het een kleine stap van digitaal content consumeren naar het streamen van content. Eerstgenoemde nam afgelopen jaar verder toe met de verkoop van digitale uitbreidingsets en complete games. PlayStation Now wordt eerst gelanceerd in de VS en Canada. Tijdens de gamebeurs gamescom meldde Sony dat het voornemens was om de streamingdienst dit jaar in Europa te lanceren. Het Japanse bedrijf is echter niet de enige op de markt. OnLive is vanaf eind 2014 in Nederland beschikbaar.
Andere diensten OnLive kent een turbulente geschiedenis. In 2009 werd de service al aangekondigd. De Europese lancering vond drie jaar later plaats in Engeland en België. Een doorslaand succes werd de dienst niet. Eind 2012 verkeerde het bedrijf in zulke grote problemen dat het overgenomen werd door investeringsmaatschappij LauderPartners. Inmiddels heeft OnLive in verschillende markten weer vaste grond onder de voet gekregen. Naast de VS, Canada en Engeland was de service halverwege 2014 beschikbaar in onder andere Nederland. Er wordt op dit moment gewerkt met uitgevers als Warner Bros. Interactive Entertainment, Bandai Namco, 2K Games, Deep Silver en Square Enix. Daarnaast zijn er nog andere bedrijven die
interesse hebben in een streamingconcept. Zo zou Microsoft druk bezig zijn met een dienst en startte computerhardwarefabrikant Nvidia in de VS met Grid, ‘de Netfl ix voor games’. De vraag is of al die diensten complementair zijn of dat er straks een grote concurrentiestrijd uitbreekt. En wat betekent de streamingrevolutie voor de game-retailer die primair vooral fysieke doosjes verkoopt?
Winkelier Zoals het er nu uit ziet, hoeft de huidige retailer zich (nog) geen grote zorgen te maken. Er is vooralsnog namelijk niet echt sprake van concurrentie. Neem OnLive als voorbeeld. De streamingdienst heeft een beperkt aanbod van vooral oudere titels.
Ook PlayStation Now richt zich niet op nieuwe games. Consumenten kunnen in de VS een maandelijks abonnement afsluiten voor 19,99 dollar, of 44,99 dollar per kwartaal. Hiervoor krijgen ze toegang tot honderden PlayStation 3-games. Hoewel deze enkel op de PS4 te spelen zijn, biedt PlayStation Now geen titels aan die gemaakt zijn voor de nieuwe console. De streamingdienst wordt dus gedragen door de backcatalogus. Mocht PlayStation Now massaal aanslaan, dan is het aanbieden van nieuwe content natuurlijk een logische stap. Op dit moment is daar echter nog geen sprake van. Sony is klaar voor de streamingtoekomst, maar het bedrijf vergeet zijn retailachterban niet. ◾
WWW.ENTERTAINMENTBUSINESS.NL
EB201501_Streaming_update.indd 37
JANUARI 2015
37
9-1-2015 11:07:08
EB201409_advertenties7.indd 3839 EB201501_advertenties161.indd
05-01-15 14:49 7-1-2015 11:12:22
SPECIAL
PREVIEW
GAMES
Dé racegame van 2015 Hoewel er verschillende keren met de releasedatum van Project Cars is geschoven, ligt de racegame eind maart eindelijk in de schappen. Project Cars moet dé next-gen-game worden, die laat zien wat er allemaal mogelijk is op PlayStation 4, Xbox One en pc. DOOR: JEROEN VAN TRIERUM
B
andai Namco kennen we als distributeur en hofleverancier van Codemasters-racegames. In 2015 vult het bedrijf zijn portfolio aan met een andere racegame. Een met een niet alledaagse voorgeschiedenis. Project Cars (Community Assisted Racing Simulator) is het beste te omschrijven als een extreem realistische racesimulator. Ontwikkelaar Slightly Mad Studios zou de game oorspronkelijk uitbrengen met behulp van crowdfundingsite Kickstarter. Project Cars wist daar vijf miljoen dollar op te halen en een community van 85.000 spelers te creëren.
Next-gen Om de volgende stap te kunnen zetten, zocht Slightly Mad een goede distributeur. Dat werd Bandai Namco. Oorspronkelijk zou de game voor zowel oude als nieuwe platformen verschijnen. De PlayStation 3- en Xbox 360-versies werden echter geschrapt. Project Cars moest dé next-gengame worden, die laat zien wat er allemaal mogelijk is op de PlayStation 4, de Xbox
One en pc. Op 20 maart verschijnt Project Cars voor deze platformen. Configuraties voor Wii U en SteamOS/Linux staan later dit jaar gepland.
Realisme In tegenstelling tot andere racegames biedt Project Cars een open wereld waar alle auto’s en tracks vooraf beschikbaar zijn. Daarnaast ziet alles er bijzonder realistisch uit, variërend van racewagens tot en met het weer. Hiervoor maakt Slightly Mad Studios gebruik van de Madness Engine. Deze werd eerder gebruikt voor de Need For Speed Shift-games. Speciaal voor de game werd een dynamisch bandensysteem gemaakt, SETA. Hierdoor wordt de impact beter berekend en ontstaat er een nog realistischer racemodel. Slightly Mad Studios heeft niets aan het toeval over gelaten. Daarom werd een aantal bekende en legendarische coureurs ingehuurd, onder wie Top Gears voormalige stig Ben Collins en voormalig Formula Renault 3.5L en huidige ELMS driver Oli Webb. Het eindresultaat is dé
racesimulator van 2014 met 67 auto’s en 52 tracks. De game ondersteunt daarnaast Oculus Rift en PlayStations toekomstige Project Morpheus. Andre Persson, pr manager Bandai Namco Nordics & The Netherlands, noemt Project Cars ‘een unieke titel’. “Dit is gemaakt voor en door de fans en nog niet eerder vertoond. Alles is op alles gezet om van Project Cars dé racesimulatorgame van 2015 te maken. De kwaliteit in combinatie van een groeiende fanbase zorgt ervoor dat de interesse in Project Cars extreem groot is. Je praat hier over een must-have die gamers aan elkaar willen laten zien. Het is dan ook niet zo gek dat de release een triple-a-marketingaanpak krijgt. We voeren een uitgebreide champagne met een groot bereik. Je moet dan denken aan een televisiecampagne gericht op raceliefhebbers, verschillende evenementen waaronder een voor de community vips en natuurlijk online. Hiervoor worden onder andere YouTube, Facebook en Google ingezet. Als laatste slaan we natuurlijk de trade marketing ook niet over.” ◾
Project Cars » RELEASEDATUM: 20 MAART » DISTRIBUTEUR: BANDAI NAMCO » PLATFORM: PS4, XBOX ONE, PC » VANAF LEEFTIJD: 3 WWW.ENTERTAINMENTBUSINESS.NL
EB201501_Project_Cars.indd 39
JANUARI 2015
39
9-1-2015 10:19:09
02PSX0160-00_OPM_20Y_297x210_BloodBorne_.indd 1 EB201501_advertenties16.indd 40
06/01/15 13:22 7-1-2015 11:12:12
Bloodborne™ ©2014 Sony Computer Entertainment Inc. Published by Sony Computer Entertainment Europe. Developed by FromSoftware, Inc. “Bloodborne” is a trademark of Sony Computer Entertainment Europe. All rights reserved.
SPECIAL
PREVIEWS
GAMES
Actie-RPG voor volhouders Bloodborne is een spel voor gamers die van een uitdaging houden. Deze actie-RPG (role playing game) is namelijk gemaakt door Hidetaka Miyazaki, die eerder met Demon's Souls en Dark Souls de vaardigheden van gamers tot het uiterste op de proef stelde. DOOR: WAI-KUENG LIU
D
e door Hidetaka Miyazaki gemaakte games Demon's Souls en Dark Souls staan bekend om hun hoge moeilijkheidsgraad. Ondanks dat worden Demon's Souls en Dark Souls niet als frustrerend ervaren en dat heeft alles te maken met de hoge kwaliteit van de twee games. Miyazaki is terug met Bloodborne, een titel die exclusief voor de PlayStation 4 wordt uitgebracht. Opnieuw wordt de gamer niet gespaard. Bloodborne is moeilijk, maar dat is juist een van de charmes van het spel. “Het is een game die je dwingt tot tactisch nadenken”, zegt softwarecoördinator Pascal Paraskevas van Sony Computer Entertainment. “Als je een misstap maakt, krijgt de tegenstander je direct te pakken. Het is een moeilijke game, maar hij is niet onoverkomelijk moeilijk. Het is een pittige uitdaging en zeker geen walk in the park.”
Combatsysteem Bloodborne heeft veel raakvlakken met Demon's Souls en Dark Souls. Ook deze actie-RPG speelt zich af in een duistere wereld die wordt bevolkt door vreemde wezens. “Die wereld is zeer uitgebreid en
ziet er fantastisch uit. Na vijftig uur spelen kom je gewoon nog nieuwe gebieden tegen. De hele opzet van deze game is uniek: spelers kunnen zelf content creëren en van alles customizen. In zijn genre is de game uniek.” Hoewel Bloodborne nog steeds een hardcore game is, zal het spel een bredere doelgroep aanspreken, meent Paraskevas. “In vergelijking met Demon’s Souls en Dark Souls is Bloodborne toegankelijker gemaakt voor een groter publiek. De game is iets makkelijker en heeft ook een combatsysteem dat sneller en strategischer is dan Demon’s Souls en Dark Souls. Die twee games hadden een ‘afwachtend’ combatsysteem, bij Bloodborne moet je juist aanvallen. Al deze aanpassingen bij elkaar opgeteld zullen ervoor zorgen dat Bloodborne een veel breder publiek zal aanspreken dan alleen de hardcore gamer.”
Nightmare Edition
ook richten op media met een ‘mainstream mannelijk publiek’. Bloodborne wordt uitgebracht in drie verschillende edities: een standaard editie, een Collector’s Edition en een Nightmare Edition. Die laatste is de meest uitgebreide en bevat extra’s als een art book, een notebook en bijbehorende inktset, en de digitale soundtrack. Paraskevas ziet de release met vertrouwen tegemoet. “Bloodborne gaat hoge ogen gooien. Tijdens een persevent kregen journalisten de kans om het spel te spelen. Ik heb toen louter positieve geluiden gehoord. Daarbij is From Software een gerespecteerde ontwikkelaar en is Bloodborne de eerste game in zijn genre die de next-genconsoles aandoet. Dit spel zal de consument zeker aanspreken.” ◾
Bloodborne » RELEASEDATUM: 25 MAART
Ter ondersteuning van de release zal er een marketingcampagne worden opgezet, waarbij de focus volledig op online komt te liggen. Naast gamesites zal de campagne zich
» DISTRIBUTEUR: SONY COMPUTER ENTERTAINMENT » PLATFORM: PS4 » VANAF LEEFTIJD: 18
WWW.ENTERTAINMENTBUSINESS.NL
EB201501_Bloodborne.indd 41
JANUARI 2015
41
8-1-2015 17:00:50
PREVIEWS
2015 in het teken van Batman en Mortal Kombat Warner Bros. Interactive Entertainment kijkt terug op een bewogen en succesvol 2014. Na het succes van Middle-Earth: Shadow Of Mordor maakt de uitgever zich op voor 2015 met potentiële kaskrakers als Mortal Kombat X en Batman Arkham Knight. DOOR: JEROEN VAN TRIERUM
B
egin 2014 kreeg de gamedivisie van Warner een aantal rake klappen te verduren. Drie grote games die voor het najaar waren gepland, werden verschoven naar 2015. Het releaseschema zag er op papier bijzonder mager uit, met onder meer
een nieuw deel uit de succesvolle LEGO Batman-serie. Ook stond er een Lord Of The Rings-game gepland. Het vertrouwen in laatstgenoemde was bij retail en consument niet bijzonder hoog. Hoewel de films altijd goed waren voor een indruk wekkende box-office, waren de LotRgames nooit echte grote ‘money makers’. Middle-Earth: Shadow Of Mordor werd echter een groot succes, terwijl LEGO Batman de hoge verwachtingen in de eerste week niet waar wist te maken.
Succes Dolf Hartman, senior manager games, bekent dat hij het succes van Shadow Of Mordor niet direct had zien aankomen. “We hebben in het verleden meerdere Lord Of The Rings-games uitgebracht, met wisselend succes. De forecast voor Middle42
WWW.ENTERTAINMENTBUSINESS.NL
EB201501_Warner_Interactive.indd 42
Earth: Shadow Of Mordor was ongeveer gelijk of iets hoger dan het vorige deel War In The North. Een week voor de release kwamen de eerste reviews binnen uit de VS en die waren allemaal overweldigend positief. Dat zorgde ervoor dat de Nederlandse consument in een laat stadium begon met pre-orderen. Wat weer tot gevolg had dat bestellingen kwamen. retail met flinke bij We hebben uiteindelijk het dubbele gedaan van wat we verwacht hadden.” Hartman is extra trots op het succes van de game, omdat dit gerealiseerd is op basis van de kwaliteit van het spel. “We hebben geen grote media-, pr- en marketingcampagne uit de grond gestampt. Wat wel hielp, is dat we ruim voor de andere grote titels van het najaar zaten.”
Houdbaarheidsdatum Bij LEGO Batman 3 was het een iets ander verhaal. De serie is een bewezen blockbuster. Met 60.000 units op de eerste dag is LEGO Batman 1 nog altijd de grootste LEGO-release van Warner Interactive Entertainment Benelux ooit. “Ook LEGO Batman 2 deed het fantastisch en we dach-
JANUARI 2015
8-1-2015 16:54:28
SPECIAL
GAMES
ten met deel drie het succes te continueren. Maar dat gebeurde in eerste instantie niet. De doorverkoop was de helft van onze verwachting. Reden tot paniek? Nee hoor, beslist niet. LEGO Batman-games mag je gerust evergreens noemen. Ze hebben binnen het retailschap een heel lange houdbaarheidsdatum. Je ziet dat ook bij LEGO Batman 3. Twee maanden na release zie je dat de verkoop weer doorpakt. Uiteindelijk komt het met een LEGO-game altijd wel goed.” Ondanks het succes van de LEGObackcatalogus en Middle-Earth: Shadow Of Mordor gaat 2014 niet de boeken in als meest succesvolle jaar in de geschiedenis van het bedrijf. “Dat record staat nog steeds op 2011. Maar we komen heel dicht in de buurt.”
interessant te maken voor een mainstream publiek. Het overdreven bloedgespetter, het excessieve geweld en natuurlijk de ‘fatalities’ werden toen teruggedraaid. Met MK 9 was geestelijk vader Ed Boon weer aan boord en werd een ouderwets en herkenbaar Mortal Kombat-spektakel gepresenteerd. Een echte 18+ game. Het tiende deel borduurt daarop voort. Wat je kunt ver-
wachten? De game is mooier, beter, scherper, harder en groter dan zijn voorganger. Mortal Kombat X heeft spetterende graphics, interactieve omgevingen en aanpasbare karakters. Daarbij zijn de ‘fatalities’ en ‘x-ray moves’ gruwelijker dan ooit tevoren. Exact wat de fans verwachten. Binnen de Benelux is de MK-fanbase heel sterk en er wordt alles aan gedaan om hen niet teleur te stellen.” ▶
Mortal Kombat X De succesvolle afsluiting van 2014 zorgt niet voor een periode van rust op het Amsterdamse kantoor van Warner Bros. Interactive Entertainment. Er staan dit jaar namelijk meerdere potentieel grote titels op de planning. “In de eerste helft van dit jaar gaan we, vlak achter elkaar, twee triple-a-titels in de markt zetten. In april is dat Mortal Kombat X. De game, die een grote schare fans kent, gaat verder op de weg die met deel negen is ingeslagen. Eerder werd geprobeerd om Mortal Kombat WWW.ENTERTAINMENTBUSINESS.NL
EB201501_Warner_Interactive.indd 43
JANUARI 2015
43
8-1-2015 16:54:32
PREVIEWS
Op moment van schrijven wordt er gewerkt aan een marketingplan voor Mortal Kombat X. Het enige wat Hartman daarover kan zeggen, is dat de game op een zo’n groot mogelijk manier in de markt wordt gezet. “We beginnen bij de core-
System sellers Batman Arkham Knight verschijnt enkel voor de next-gen en Mortal Kombat X is geoptimaliseerd voor de nieuwe consoles. De releases zijn hierdoor zeer geschikt om de consument die nog geen next-gen-apparaat heeft gekocht over de streep te trekken. Je kunt dus spreken van paradepaardjes voor zowel PlayStation 4 als Xbox One. Hartman begrijpt dat statement en erkent dat een van de partijen Batman op die manier benadert. “We liggen sterk onder het vergrootglas van first parties.”
44
WWW.ENTERTAINMENTBUSINESS.NL
EB201501_Warner_Interactive.indd 44
fans. In het tweede deel van de campagne verschuift dat naar de triple-a-kopers. Als laatste willen we de mainstream bereiken. De basis is de core-fans. Zij moeten vanaf het eerste uur aanwezig zijn.” Vlak voor en ver na de release van Mortal Kombat 9 organiseerde Warner verschillende Mortal Kombat-toernooien. Volgens Hartman is het de bedoeling om voor MK X dit in een vroeger stadium te organiseren.
Batman Arkham Knight De andere grote titel die in de eerste helft van 2015 het licht ziet, is Batman Arkham Knight, het sluitstuk van de trilogie die in 2009 werd gestart door ontwikkelaar Rocksteady. Een game die van de destijds ietwat stoffige superheld Batman weer een aantrekkelijk gamepersonage wist te maken. “Arkham Asylum en Arkham City waren grote successen”, vertelt Hartman. “Het bijzondere was dat er van een superheld een triple-a-titel werd gemaakt. Een game die ook buiten Amerika een succes
was. Volgens mij was dat niet eerder gebeurd binnen het genre. Na deel twee is Rocksteady Studios door blijven werken aan Arkham Knight. Voor de franchise was het echter belangrijk dat er ook in 2014 een nieuwe Batman-game zou verschijnen. Dat is de proloog Arkham Origins geworden. Rocksteady had het te druk, daarom werd Warner Bros. Games Montréal ingeschakeld. Het uiteindelijke resultaat was, vergeleken met de vorige games, niet bijzonder succesvol. Hoe dat kwam? Origins trok de beleving van City door en voegde daar bijna niets nieuws aan toe. Voor de echte fans is dat geen probleem, maar gamers hadden meer verwacht en lieten het afweten. Ik ben er echter zeker van dat we die groep met Arkham Knight terug gaan winnen.” Opvallend is dat de nieuwste Batman-game enkel op PlayStation 4 en Xbox One verschijnt. Hartman: “Arkham Knight is grafisch zo indrukwekkend en zo groot dat het onmogelijk was om deze over te zetten naar bijvoorbeeld PlayStation 3 of Xbox 360.
JANUARI 2015
8-1-2015 17:48:14
SPECIAL
GAMES
Als je de stad Gotham wilt laten zien zoals Rocksteady die voor ogen heeft, en je deze al slingerend, kruipend, rennend of met de Batmobile wilt verkennen, heb je daar gigantische rekenkracht voor nodig. Daarom kan deze game enkel draaien op de nextgen-consoles.” De game staat gepland voor juni. Een maand waar normaliter nooit veel triplea-games verschijnen. De releasedatum van Arkham Knight is echter niet bedoeld om de concurrentie te ontlopen. “We moeten werken met een window rondom een bioscooprelease. Deze zomer moet namelijk de Warner-film Batman vs Superman Dawn Of Justice in première gaan. Warner Bros. Interactive Entertainment heeft daarnaast in het verleden altijd al grote games in het midden van het jaar uitgebracht en dat heeft ons geen windeieren gelegd.”
Marketing en vooruitblik Net als bij Mortal Kombat X wil Warner over de marketing nog niet veel kwijt.
“We zijn op dit moment druk bezig met de plannen. Je kunt ervan uitgaan dat het een heel grote campagne gaat worden. Ik durf volmondig te zeggen dat de Nederlandse en Belgische consument in juni niet om Batman Arkham Knight heen kan. Ik heb het hier over zowel de core als de mainstream gamer. We gaan de release ten volste benutten. In juni ‘kleurt’ de retail Batman.” Naast de twee boven besproken titels brengt Warner Bros. Interactive Entertainment ook nog Mad Max (najaar) en de nieuwe LEGO NinjaGo (maart) uit. Laatstgenoemde is een handheld-only release (Nintendo 3DS en PS Vita). “Er komt van LEGO de komende maanden fl inke focus op het merk NinjaGo. Wij hopen ondanks de moeilijke handheldmarkt daar wel van te profiteren. Of er nog meer op de plank ligt? Zeker. Dat wordt later dit jaar bekendgemaakt. Je moet dan denken aan een unieke insteek bij een bekende franchise. Meer mag ik jammer genoeg niet zeggen.” ◾
Batman Arkham Knight: » AFSLUITER VAN DE TRILOGIE » DE ORIGINELE ONTWIKKELAAR ROCKSTEADY » ENKEL OP PS4 EN XBOX ONE » POSITIEF ONTVANGEN DOOR PERS » BATMOBILE
WWW.ENTERTAINMENTBUSINESS.NL
EB201501_Warner_Interactive.indd 45
Mortal Kombat X: » GEESTELIJK VADER ED BOON IS AAN BOORD » DE MEEST WREDE FIGHTER VAN HET JAAR » BLOED EN FATALITIES » POSITIEF ONTVANGEN DOOR PERS JANUARI 2015
45
9-1-2015 10:15:39
PREVIEW
The Order: showcase voor de PS4 Zo kort in het nieuwe jaar presenteert Sony Computer Entertainment een game die moet laten zien hoe krachtig de PlayStation 4 is. Software Coördinator Pascal Paraskevas: “The Order: 1886 is grafisch fantastisch.” DOOR: WAI-KUENG LIU
S
ony Computer Entertainment heeft een mooie track record als het gaat om exclusieve titels. De Unchartedgames, The Last Of Us, LittleBigPlanet, Killzone, Heavy Rain: het zijn allemaal games die veel betekend hebben voor de PlayStation 3. Ook met opvolger PlayStation 4 wil Sony zijn consumenten exclusieve titels aanbieden die een meerwaarde geven aan de console. InFamous Second Son, Killzone Shadow Fall en The Last Of Us: Remastered verschenen al exclusief uit op de nieuwste console van Sony, en met de release van The Order: 1886 is de platformhouder weer een exclusieve PS4-titel rijker.
Half-breeds Het verhaal van The Order: 1886 heeft een voorgeschiedenis die teruggaat tot de tijden van de Ridderorders. Koning Arthur en de Ridders van de Ronde Tafel vechten tegen Half-breeds, monsters die half mens, half beest zijn. Door de bovennatuurlijke krachten van de Half-breeds zijn de ridders aan de verliezende hand, totdat ze de mysterieuze vloeistof Black Water ontdekken. Daardoor beschikken de ridders over meer kracht en kunnen ze zich sneller genezen, maar daarmee zijn de monsters nog niet verslagen. Wel is de strijd nu in evenwicht, 46
EB201501_The_Order.indd 46
WWW.ENTERTAINMENTBUSINESS.NL
JANUARI 2015
8-1-2015 17:02:13
SPECIAL
GAMES
spreken over een system seller, maar het is een titel die zeker de potentie daartoe heeft. Het verhaal, de setting; dat zullen veel mensen aanspreken. Er is nog geen game waarin alles zo mooi samenkomt. Wat dat betreft is The Order ook een showcase voor de PS4. De game laat nu al zien wat de grafische kracht van de console is, terwijl hij nog geen anderhalf jaar oud is. In het verleden zag je dat de grafische kracht van een console zo tegen het eind pas zichtbaar was. Als je ziet wat de PS4 nu al qua look & feel kan tentoonstellen, dan kunnen we daar in de toekomst zeker meer van verwachten.” The Order: 1886 ziet er inderdaad indrukwekkend uit. Dankzij de Full Performance Capture-techniek zijn de personages zeer gedetailleerd en de fi lmische beelden zijn gecreëerd door de nuances van echte fi lmcamera's en lenzen na te bootsen. Verder is ook de manier waarop de verhaalscènes naadloos overloopt in het gamegedeelte imponerend. waardoor er een patstelling is ontstaan tussen de ridders en Half-breeds, die eeuwenlang standhoudt. Het is pas in het jaar 1886 dat de Ridders van de Ronde Tafel, die inmiddels is veranderd in de geheime genootschap The Order, dat de strijd eindelijk kan worden beslist. Door de industriële revolutie en de huidige technologische ontwikkelingen, kan het genootschap de wapens ontwikkelen en maken om voor eens en voor altijd af te rekenen met deze geduchte tegenstanders. Spelers kruipen in de huid van Galahad, een afstammeling van een van de Ridders van de Ronde Tafel.
Marketing “The Order is een van de mooiste - zo niet de mooiste – game van de PS4”, vindt Software Coördinator Pascal Paraskevas van distributeur Sony Computer Entertainment. “Het is een ‘gamer’s game’, maar heeft de potentie om een veel breder publiek aan te spreken. We mikken met deze titel op de zogeheten Top 10 Gamer. Hier verstaan wij de gamers onder die jaarlijks enkel de blockbuster-titels aanschaffen. Hier scharen wij The Order: 1886 zeker onder. We zetten in op een gedegen online marketingcampagne. Daar hebben we voor gekozen omdat via video’s de unieke setting, de vormgeving en de beleving van de game het best naar voren komen. Naast online doen we ook print en verder zijn we bezig met enkele bijzondere marketingactiviteiten, welke ondersteund zullen worden met social media. Ik wil er
nog niets over zeggen, want we willen het een verrassing houden. Wat ik wel kan vertellen, is dat het een actie is die anders is dan de traditionele marketingacties. Rond de release van de game zal er meer bekend worden.”
Victoriaans The Order: 1886 speelt zich af in Londen ten tijde van het Victoriaanse tijdperk. Een setting die aanspreekt en waarin een boeiend verhaal te vertellen valt. “Deze game creëert een wereld die historisch accuraat kan zijn, maar waarin ook mythische invloeden zijn terug te vinden”, zegt Paraskevas daarover. “Geschiedenis en mythes komen met elkaar in aanraking, waardoor er een unieke wereld ontstaat. Door de voor die tijd geavanceerde technologie konden er bijvoorbeeld wapens gecreëerd worden die zijn tijd ver vooruit waren. Er zijn raakvlakken met de werkelijkheid, maar tegelijkertijd speelt het spel zich af in een mythische wereld. De pers is ook erg positief over het spel. Tijdens een perstrip konden journalisten met een preview aan de slag. De geluiden waren louter positief.”
Edities The Order: 1886 wordt uitgebracht in drie verschillende edities. Naast de standaard editie wordt er een Limited Edition en een Collector’s Edition in de markt gezet. De Limited Edition heeft een steelbook uitvoering met daarbij de Knight's Arsenal DLC pack, die bestaat uit extra outfits en wapens voor de single player. De Collector’s Edition is een uitgebreide editie met veel mooie extra’s, zoals een ketting, kaarten met artwork, Behind the scenes footage, de digitale soundtrack en extra digitale content. ◾
Showcase De door Ready At Dawn ontwikkelde game moet de volgende exclusieve titel worden die laat zien wat de mogelijkheden van de PlayStation 4 zijn. “Ik heb hoge verwachtingen van de game. Het is een goede game en dat hoop ik aan de verkoopcijfers terug te zien. Het is nog te vroeg om te
» RELEASEDATUM: 20 FEBRUARI » DISTRIBUTEUR: SONY COMPUTER ENTERTAINMENT » PLATFORMEN: PS4 » VANAF LEEFTIJD: 18
WWW.ENTERTAINMENTBUSINESS.NL
EB201501_The_Order.indd 47
JANUARI 2015
47
8-1-2015 17:02:33
FF Type-O_A4_nl.indd 1 EB201501_advertenties18.indd 48
7/01/201511:14:31 8:44:16 7-1-2015
SPECIAL
PREVIEW
GAMES
Final Fantasy nu ook voor next-gen-consoles De Final Fantasy-reeks wordt uitgebreid met een spinoff voor next-gen-consoles. Final Fantasy Type-0 HD is duisterder dan de andere games in de serie en is bovendien geen turn-based RPG maar een actie-RPG.
minuten doorheen. Deze demo is echter alleen beschikbaar in de day one-leveringen. Het spel in combinatie met de demo maakt Final Fantasy Type-0 HD tot een must-buy voor de fans.”
Campagne
DOOR: WAI-KUENG LIU
D
e wereld van Final Fantasy is groots en omvattend, en bestaat niet alleen uit games. De gameserie telt nu veertien titels, maar er zijn diverse spin-offs en ook strips en films gemaakt rond deze franchise. Bedenker Hironobu Sakaguchi heeft met Final Fantasy een boeiende wereld gecreëerd, en daarmee een stevige fanbase opgebouwd. Niet voor niets is Final Fantasy met meer dan honderd miljoen verkochte exemplaren de meest succesvolle franchise van ontwikkelaar Square Enix, en zelfs van de gamesindustrie in het algemeen. Het nieuwste deel in deze serie, Final Fantasy Type-0 HD, is een remake van een spin-off.
Lovende recensies Anders dan de meeste recente remakes is Final Fantasy Type-0 HD geen opgepoetste versie van een current-gen-game die op een next-gen-console wordt uitgebracht. Deze nieuwste uitbreiding in de serie is een remake van een game die in 2011 voor de PlayStation Portable verscheen. Het spel was ondanks zijn grote succes alleen in Japan verkrijgbaar. Met deze remake is Final Fantasy Type-0 voor het eerst beschikbaar in Europa en Amerika. “Ik verwacht heel veel van deze titel”, zegt marketing-
manager Wiebe van der Werk van distributeur Bigben Interactive. “Deze kwalitatief hoogstaande serie heeft zich al bewezen. Daarnaast kreeg het originele spel in Japan lovende recensies. Het toonaangevende tijdschrift Famitsu gaf bijvoorbeeld een 39 uit 40, een nagenoeg perfecte score. Qua gameplay zit het dus ook wel goed. Ik weet absoluut zeker dat fans hier heel veel plezier aan gaan beleven.”
Demo Final Fantasy XV De games in de hoofdserie zijn turn-based role playing games. Final Fantasy Type0 HD wijkt qua gameplay daarvan af en is een actie-RPG. Door de meer actiegerichte gameplay zal het spel ook gamers aanspreken die niet zo bekend zijn met Final Fantasy. Er worden drie edities uitgebracht van Final Fantasy Type-0 HD: een standaard editie, een limited edition en een collector's edition. “We merken dat Final Fantasy-fans speciale edities erg op prijs stellen”, zegt Van der Werk. “Bijzonder is dat alle drie edities een speelbare demo bevat van Final Fantasy XV. Daar wordt ontzettend naar uitgekeken, want die game toont de potentie van de next-genconsoles. Ik kan je vertellen dat het een substantiële demo is; daar ben je niet in twintig
Om de release te ondersteunen, rolt Bigben Interactive een campagne uit die bestaat uit twee fases. Van januari tot februari gaat de eerste fase van start. De nadruk van de campagne ligt op het feit dat alleen de day one-edities de demo van Final Fantasy XV bevatten, om zo het aantal pre-orders te stimuleren. Er zal onder meer geadverteerd worden op gamesites, Facebook en YouTube. Tijdens de tweede fase, kort voor release, wordt de boodschap herhaald. Daarbij zullen PR & community belangrijk zijn en zal de focus op gamesites liggen. ◾
Final Fantasy Type-0 HD » RELEASEDATUM: 20 MAART DISTRIBUTEUR: BIGBEN INTERACTIVE PLATFORMEN: PS4, XBOX ONE VANAF LEEFTIJD: 16
WWW.ENTERTAINMENTBUSINESS.NL
EB201501_Final_Fantasy.indd 49
JANUARI 2015
49
8-1-2015 17:02:45
GAMERELEASES 2015 Datum
Titel
Platform
distributeur
23 januari
23 jan
Saints Row IV Re-Elected & Gat Out Of Hell
PS4, Xbox One
Koch Media
Saints Row IV Re-Elected & Gat Out Of Hell
27 jan
Grand Theft Auto V
pc
Take Two Interactive
30 jan
Dying Light
PS4, Xbox One
Koch Media/Warner
Dynasty Warriors 8 Empires
PS4, Xbox One
CLD
Awesomenauts Assemble
PS4
Global Distributie
naar next-gen. Deze
Teslagrad
PS4
Global Distributie
Re-Elected-editie
Pinball Arcade Season 2
PS4, Xbox One
Global Distributie
10 feb
Evolve
PS4, Xbox One. pc
Take Two Interactive
spel, maar ook een compleet nieuw
17 feb
Total War: Attila
pc
SEGA
avontuur. In Gat Out Of Hell worden
20 feb
The Order: 1886
PS4
Sony PlayStation
de gangsterpraktijken van de Saints
Dead Or Alive 5: Last Round
PS4, Xbox One
CLD
6 mrt
Bladestorm Nightmare
PS4, Xbox One
CLD
15 mrt
Resident Evil Revelations 2
Multiformat
Global Distributie
10 februari
17 mrt
Final Fantasy Type-0 HD
PS4, Xbox One
Bigben Interactive
Evolve
Devil May Cry Definitive Edition
PS4, Xbox One
Global Distributie
Dit moet de
Project Cars
PS4, Xbox One, pc
Bandai Namco
Battlefield Hardline
Multiformat
Electronic Arts
het shooter
25 mrt
Bloodborne
PS4
Sony PlayStation
genre. Evolve
14 apr
Mortal Kombat X
Multiformat
Warner Bros. Interactive Ent.
laat de gamer
19 mei
The Witcher 3 Wild Hunt
PS4, Xbox One, pc
Bandai Namco
2 jun
Batman Arkham Knight
PS4, Xbox One, pc
Warner Bros. Interactive Ent.
20 mrt
Ook Saints Row maakt de overstap
bevat niet alleen een opgepoetste versie van het
verplaatst naar de hel. Met nieuwe wapens, personages en krachten.
volgende stap worden binnen
online in een team spelen, waar samenwerken essentieel is om een groot monster te verslaan. Naast de standaard stoere mannen met grote wapens is het in
Overige releases in 2015 l
Platform
distributeur
deze game ook mogelijk om in de huid
Dead Island 2
PS4, Xbox One, pc
Koch Media
van de monsters te kruipen.
Rise Of The Tomb Raider
Xbox One
Bigben Interactive
Final Fantasy XV
PS4, Xbox One
Bigben Interactive
Kingdom Hearts III
PS4, Xbox One
Bigben Interactive
Uncharted 4 A Thief's End
PS4
Sony PlayStation
No Man's Sky
PS4
Sony PlayStation
Star Wars Battlefront
PS4, Xbox One
Electronic Arts
Crackdown
Xbox One
Microsoft
verschenen down-
Quantum Break
Xbox One
Microsoft
loadable content
Fable Legends
Xbox One
Microsoft
15 maart Resident Evil Revelations 2 De originele survival horrortitel is terug. Capcom brengt alle eerder dit jaar
van Revelations 2 uit op een schijf. De nadruk ligt op
Halo 5: Guardians
Xbox One
Microsoft
The Legend Of Zelda Wii U
Wii U
Nintendo
eerder in deel vijf en zes van de serie.
Splatoon
Wii U
Nintendo
Met in de hoofdrollen Claire Redfield
Kirby And The Rainbow Curse
Wii U
Nintendo
en Moira, die uit een gevangenis
The Legend Of Zelda Majora's Mask 3D
3DS
Nintendo
Yosho's Woolly World
Wii U
Nintendo
coรถperatieve gameplay. Dit zagen we
op een verlaten eiland proberen te ontsnappen.
19 mei
Mario Maker
Wii U
Nintendo
Mirror's Edge 2
PS4, Xbox One, pc
Electronic Arts
Homefront: Revolution
PS4, Xbox One, pc
Koch Media
Metal Gear Solid V: The Phantom Pain
Multiformat
Konami
The Division
PS4, Xbox One
Ubisoft
najaar haalde
Rainbow Six Siege
PS4, Xbox One, pc
Ubisoft
The Witcher 3
Assassin's Creed Rogue
pc
Ubisoft
Mad Max
Multiformat
Warner Bros. Interactive Ent.
had meer tijd nodig om de game te
Tekken X Street Fighter
PS3, Xbox 360
Bandai Namco
optimaliseren. Het resultaat is een
Tekken 7
PS4, Xbox One
Bandai Namco
van de fraaiste games van de huidige
Heroes Of The Storm
pc
Activision Blizzard
generatie spelcomputers. Wild Hunt
Overwatch
pc
Activision Blizzard
50
EB201501_Releaselijst.indd 50
WWW.ENTERTAINMENTBUSINESS.NL
The Witcher 3 Wild Hunt Van uitstel komt geen afstel. Het
in 2014 niet. De ontwikkelaar
bevat een doorwrocht verhaal en een gigantische open wereld.
JANUARI 2015
9-1-2015 11:06:29
DE NEDERLANDSE CRIMESERIE VAN DIT MOMENT MEER DAN 1,6 MILJOEN KIJKERS
NIEUWE 10-DELIGE POLITIESERIE UITGEZONDEN OP KRO Met o.a. Ariane Schluter, Juda Goslinga, Katja Rรถmer-Schuurman en Reinout Bussemaker
VANAF 24 MAART OVERAL VERKRIJGBAAR OP DVD EN BLU-RAY MEMBER OF JUST MEDIA GROUP
EB-Advertentie_NoordZuid_v2.indd 1 EB201501_advertenties19.indd 51
W W W. J U S T E N T E R TA I N M E N T. N L
06-01-15 12:28 7-1-2015 11:15:26
ad eb jan 2015.indd 2 EB201501_advertenties110.indd 52
06-01-15 12:09 7-1-2015 11:24:38