Vooruitblik Eurosonic Noorderslag 2025
Jan Willem Luyken blikt terug op 20 jaar North Sea Jazz
Tickets for Good zet zorgprofessionals centraal
Lancering 15e editie
EB Live Festival Guide
Live Entertainment Production Awards 2025
‘Storytelling en vakmanschap vormen onze kern’
Olivier Monod de Froideville van 360 Experience Group over de verbindende kracht van live experiences
24 MAART 2025HOTEL ASTERIA LET'S CELEBRATE EXCELLENCE
Uitgave
iMediate
Arendstraat 33b
Telefoon: 035 - 646 58 00 redactie@entertainmentbusiness.nl
Uitgever
Joost Driessen
Hoofdredacteur
Arnold le Fèbre
Redactie & medewerkers
Cas Spiertz, Jeroen van Trierum, Marcel Debets (eindredactie), Wally Cartigny, Ed Hoogeveen, Edgar Kruize, Pierre Oitmann, Dennis Bajram, Steven van Kooijk (coverfotografie)
Client Service Manager
Laura Vermeulen
Exploitatie
Mitchel van der Heide & Tarik Lahri
Telefoon: 035 646 5810 mitchel.vanderheide@entertainmentbusiness.nl tarik.lahri@entertainmentbusiness.nl
Abonnementen
Vragen of meer informatie? Mail naar abonnees@imediate.nl
Als vakblad hanteren we de opzeg re gels uit het verbintenissenrecht. Wij gaan ervan uit dat u het blad ontvangt uit hoofde van uw beroep. Hierdoor wordt uw abonnement steeds stilzwijgend met een halfjaar verlengd. Opzeggen kan per post, mail of telefoon. De opzegtermijn is 30 dagen voor het einde van de abonnementsperiode.
Jaarabonnement EB Live
Benelux: € 79,95
Elk volgend abonnement: € 50
Jaarabonnement EB + EB Live
Benelux: € 134,95
Elk volgend abonnement: € 89,95
Basis layout
Louis Bertrand
Vormgeving
Tim van den Berg, Martin Wolber
Drukkerij
Vellendrukkerij BDU bv, Barneveld
© Copyright 2025
ISSN: 1875-2888
In ieder interview dat ik voor deze EB Live-editie heb afgenomen, kwam het wel een keer ter sprake: de gestegen prijzen. Het is niet voor niets dat veel festivals en toeleveranciers hun hart vasthouden voor 2025. Dat geldt niet zozeer voor klinkende namen als Zwarte Cross, Pinkpop en Paaspop, maar wel voor iets minder grootschalige festivals als Indian Summer en Grasnapolsky. Beide festivals hebben besloten een jaartje over te slaan. Ook de gratis toegankelijke Bevrijdingsfestivals maken zich zorgen om hun voortbestaan.
Uit cijfers van Respons Evenementen blijkt dat dit jaar zo’n 60 evenementen die meer dan drieduizend bezoekers trekken op last van de organisatie zijn afgelast, terwijl er ‘slechts’ 30 nieuwe festivals werden georganiseerd. De verwachting is dat deze trend zich volgend jaar doorzet. Tegelijkertijd pakt een groot aantal festivals in 2025 extra uit. Zo vieren VESTROCK, Freshtival Weekend, Stereo Sunday, Into the Great Wide Open en Breda Live hun 15-jarig jubileum (zie pagina 30) en mag Dance Valley zelfs 30 kaarsjes uitblazen.
2025 wordt ongetwijfeld een uitdagend jaar, vol technologische ontwikkelingen en nieuwe snufjes (zie ook onze special EntertainmentVisie op pagina 59), maar het wordt vooral een jaar waarin het om de centen draait. Ik merk het zelf ook. Een jaar of wat geleden was ik iedere week wel te vinden bij een of ander bandje en liep ik maandelijks rond op een modderig festivalterrein. Tegenwoordig moet ik keuzes maken, anders komt de bodem van mijn bankrekening wel heel snel in zicht...
Ik was dan ook aangenaam verrast door het ‘prijsplafond’ dat Paradiso en Ticketswap introduceerden; tickets voor evenementen in Paradiso mogen via Ticketswap alleen nog worden verkocht tegen de oorspronkelijke aankoopprijs of minder. Uniek voor Nederland en hopelijk volgen meer podia, theaters en festivals dit voorbeeld. Want zoals Olivier Monod de Froideville van de 360 Experience Group het formuleert: “Juist in deze tijd van digitalisering is het belangrijker dan ooit om een tegengeluid te creëren met live experiences.” (Zie voor het volledige interview pagina 10.)
Oh, en wij hebben overigens ook wat te vieren. In januari verschijnt namelijk de 15e editie van de EB Live Festival Guide. Deze wordt feestelijk gelanceerd tijdens Eurosonic Noorderslag in Groningen. Het EB Live-team is te vinden in de See Tickets Hangout, bij binnenkomst in de Oosterpoort direct aan je rechterhand. Kom gezellig langs en neem vooral een exemplaar mee! Niet aanwezig in Groningen? Geen probleem, scoor dan een exemplaar van onze ‘festivalbijbel’ tijdens EventSummit, op 13 februari in Jaarbeurs Utrecht (zie pagina 38). Tot dan!
ARNOLD LE FÈBRE
HOOFDREDACTEUR EB LIVE & ENTERTAINMENT BUSINESS
22 10
Beleving en ontmoetingen blijven essentieel in een wereld die steeds digitaler wordt. De 360 Experience Group wil een tegengeluid laten horen en heeft als wereldwijd opererend collectief alles in huis om onvergetelijke ervaringen te creëren. Olivier Monod de Froideville over de kracht van storytelling én vakmanschap. “Ons doel is om met onze kennis en creativiteit blijvende impact te creëren.”
Greenhouse Talent staat bekend om zijn veelzijdigheid en vooruitstrevende aanpak. Met festivals als Zuiderpark Live en Spoorpark LIVE en de focus op zowel internationale supersterren als opkomend talent, blijft de concertpromoter en talent agency zich onderscheiden. Boekers Tom Kohl, Elske Vos en Jora Vullings en COO & Head Promoter Wouter de Wilde blikken alvast vooruit naar 2025.
Niet alleen de EB Live Festival Guide viert in 2025 zijn 15-jarig jubileum, ook een groot aantal festivals bestaat volgend jaar 15 jaar. We zetten de spotlights op Stereo Sunday, Breda Live, Freshtival Weekend en VESTROCK. Vier festivals die in iedere editie van de EB Live Festival Guide aanwezig waren en in 2025 hun jubileumeditie organiseren.
Iedere evenementenorganisator is het erover eens dat er een verduurzamingsslag gemaakt zal moeten worden. Dat betekent onder meer dat er kritisch gekeken moet worden naar de afvalstroom en het gebruik van bekers, glazen en servies en meer. Paardekooper denkt graag mee met organisatoren.
“We willen blijven strijden voor laagdrempelige en betaalbare programmering.”
Paradiso en Ticketswap kondigen een samenwerking aan om tweedehands tickets betaalbaar te houden. Tickets mogen alleen nog worden verkocht tegen de oorspronkelijke aankoopprijs of minder.
“De wereld is zo veranderd dat we wel moeten kiezen voor een overgangsjaar.”
Organisator Mariska Berrevoets van Grasnapolsky over de keuze van het festival om in 2025 een jaar over te slaan.
“Uiteindelijk is het ónze keuze. Misschien is de F1-top verrast, maar ze respecteren en snappen ons zeker.”
Dutch GP-directeur Robert van Overdijk maakt bekend dat de Grand Prix van Nederland na 2026 stopt
“Het samengaan toont de verdergaande professionalisering binnen de festivals, die de afgelopen jaren toch al steeds sterker zijn gaan samenwerken.”
Voorlopig voorzitter Hans Laroes over de nieuwe Stichting Bevrijdingsfestivals Nederland.
De Smart Taps van Pubinno worden wereldwijd in meer dan 2300 bars, restaurants en stadions gebruikt. Dit jaar introduceerde het Amerikaanse bedrijf de technologie bij FC Cambuur. Global Projects Lead Mert Con Çinka over hoe Pubinno in 2025 de Nederlandse festivals, events en venue-wereld wil veroveren.
Wat is Pubinno?
“We zijn al tien jaar actief in de tapdrankenindustrie. Met de Smart Taps wonnen we in 2023 de World’s Best Beverage Technology Innovation Award. Dit apparaat is makkelijk te bevestigen op iedere tap en maakt het mogelijk dat bezoekers hun eigen biertje kunnen tappen. Dit alles gebeurt op een snelle, spilvrije en milieuvriendelijke manier en zorgt voor een hogere transactiesnelheid. Daarnaast krijgt de uitbater in realtime informatie en ontvangt uiteindelijk meer inkomsten. Daarnaast is het een extra belevenis om zelf een biertje te tappen.”
Is de Smart Tap een vervanger van barpersoneel?
“De Smart Tap kan ook gebruikt worden door de mensen achter de bar. Onze missie is iedere keer de perfecte tap afl everen. Zo verbetert Smart Tap de vate ciëntie met 20 procent door onder andere overmatig schuim, afval en voorraadkrimp uit te sluiten. De AI die wij gebruiken zorgt voor dat het perfecte pilsje. Dat kan getapt worden door barpersoneel of bezoekers.”
Afgelopen zomer hebben jullie Smart Tap geïntroduceerd bij FC Cambuur. Wat is de volgende stap?
“Die waren uitstekend. Het draagt toe aan
ADVERTENTIE
de beleving en alles werkt snel. Bezoekers hoeven niet in lange rijen te staan. Daarnaast wordt de authenticiteit van het zelf je pilsje tappen door Nederlanders erg gewaardeerd. We zijn nu aanwezig in meer dan zeven landen (62 steden) en Nederland is de perfecte markt voor Smart Tap. Zeker gezien het aantal festivals dat hier georganiseerd wordt.”
Hoe wordt de leeftijd gecontroleerd?
“Vooraf kunnen klanten hun ID uploaden en een scan van het gezicht. We werken hiervoor met het gerenommeerde ID Mission, een bekende naam in de financiële wereld. Bij de tap scannen bezoekers een QR-code en de leeftijd wordt gecheckt. Dit alles gebeurt op een veilige en snelle manier. Je praat over een seconde of vijf.”
Is Smart Tap ook een groen product?
“Duurzaamheid is belangrijk binnen de liveindustrie. Bijna iedere speler heeft groene doelen gesteld. Onze Smart Tap kan ervoor zorgen dat deze veel sneller gehaald worden. Voor iedere liter bier die getapt wordt, gaat er binnen het complete productieproces zes liter water verloren. Wereldwijd zijn er met Smart Tap 200 miljoen biertjes getapt en door deze technologie te combineren met andere Pubinno-producten is er al meer dan 1,2 miljard liter water bespaard.”
Kunstmatige intelligentie is niet meer weg te denken en nergens is dat duidelijker dan in de entertainmentindustrie. Van films tot muziek, van games tot kunst... AI zet de wereld compleet op z’n kop. Begin dit jaar had ik het hier al over de ‘nieuwe’ single van The Beatles: mede mogelijk gemaakt door AI, die oude opnames van John Lennon oppoetste tot een volwaardige single.
In films worden acteurs digitaal jonger gemaakt en in videogames worden NPC’s (non-playable characters) al sinds jaar en dag aangedreven door AI. Het gedrag van de computer wordt – hoe tegenstrijdig het ook klinkt - daardoor steeds menselijker. Entertainment ziet er weliswaar steeds scherper uit en klinkt gepolijster, maar toch mist het iets fundamenteels: de ziel. Die pure, rauwe emotie die alleen in het moment én tussen mensen kan ontstaan.
Onlangs zette ik weer een streepje op mijn bucketlist. Een optreden van legende David Gilmour in de Royal Albert Hall. Daar zaten we dan, vier volwassen mannen met een brok in de keel en tranen in onze ogen, terwijl de gitaargod met zijn 78 jaar oude vingers solo’s van Pink Floyd uit zijn Stratocaster toverde. We waren niet de enigen in de zaal die deze magische connectie voelden. Dat gevoel is het verschil tussen kijken naar een foto van een strand terwijl de zon in de zee zakt en diezelfde zonsondergang zelf op je huid voelen terwijl je de oceaan ruikt en de koude kletser over je tong rolt. De muziek, de sfeer, de connectie met anderen, dát is wat live-entertainment zo bijzonder maakt. Geen enkele computer of AI, hoe geavanceerd ook, kan dat gevoel evenaren.
Niet dat AI en techniek aan de livebranche voorbijgaat. Slimme computers kunnen bijvoorbeeld overleden artiesten weer tot leven brengen als hologrammen. Kijk alleen maar naar het London Theatre waar de digitale ABBA-leden iedere avond hun grootste hits zingen. Of wat te denken van optredens verzorgd door Elvis, Tupac, Whitney Houston, Michael Jackson, Roy Orbison of André Hazes? Eind oktober was de hologrampopster Hatsune Miku te zien in een uitverkocht AFAS Live. Allemaal mooi en indrukwekkend, maar ook uiteindelijk volledig nep. Instagrammable momenten zonder echte beleving.
Voor games, films en zelfs opgenomen muziek is er nog genoeg ruimte voor kunstmatige intelligentie. Of je dat nu leuk vindt of niet. Als het gaat om echt live, de momenten dat de graadmeter het kippenvel op je armen is, dan kan AI die ervaring nooit volledig evenaren. Live-entertainment draait om het onverwachte, het ongepolijste en om de intensiteit van een moment dat je deelt met anderen. Live is life!
Over Mike Mike Hendrixen is bijna 20 jaar werkzaam in de entertainmentindustrie. Na een rol als Marketing Director North & Central Europe bij Codemasters, startte hij in 2013 Vertigo 6 Marketing & PR, dat werkzaam is voor onder meer EA, Twitch, Logitech, ASUS, Asmodee en Riot Games. Vertigo 6 werd overgenomen door Happy Horizon. In Entertainment Business schrijft hij op persoonlijke titel over marketingontwikkelingen binnen de industrie.
Ticketingstart-up Celebratix heeft €1,1 miljoen opgehaald. Het bedrijf biedt een platform dat tickets via blockchaintechnologie beschikbaar stelt
1,1miljoen
40 minuten
De tickets voor Glastonbury 2025 waren binnen 40 minuten volledig uitverkocht.
De geplande btwverhoging naar 21% op theaters, musea, boeken en sport per 2026 gaat voorlopig niet door.
21
25 jaar
Paul de Leeuw keert na 25 jaar terug naar Rotterdam Ahoy. De zanger geeft op zaterdag 15 november 2025 een eenmalig concert in Rotterdam.
100.000
Tijdens de start van de kaartverkoop van de Zwarte Cross waren ruim 100.000 wachtenden.
14,3 miljoen
Maar liefst 14,3 miljoen spelers bezochten het online Fortnite-concert Remix Finale met hun avatars.
Het Central Park Festival in Utrecht breidt in 2025 uit naar drie dagen en voegt een extra podium toe.
3
Beleving en ontmoetingen blijven essentieel in een wereld die steeds digitaler wordt. 360 Experience Group heeft als wereldwijd opererend collectief alles in huis om onvergetelijke ervaringen te creëren. Olivier Monod de Froideville over de kracht van storytelling én vakmanschap. “Ons doel is om met onze kennis en creativiteit blijvende impact te creëren, of dat nu voor merken, artiesten of bedrijven is.”
DOOR: ARNOLD LE FÈBRE | FOTO'S: STEVEN VAN KOOIJK
We spreken Olivier Monod de Froideville, CCO en partner van de 360 Experience Group, in het Unbranded-kantoor op het Mediapark in Hilversum. Een gigantisch gebouw met een oppervlakte van bijna 20.000m2 dat een en al geschiedenis ademt en sinds 1951 een centrale rol speelt in het Nederlandse televisielandschap.
“De bedrijven die onderdeel zijn van onze groep komen oorspronkelijk uit de wereld van evenementen en televisie, maar de afgelopen jaren is onze focus steeds breder geworden”, vertelt Monod de Froideville. “We zijn nu ook actief in pop-up stores, merkactivaties, experience centers en zelfs in nachtclubs. Storytelling is hierbij de rode draad. Het draait om het vertellen van een visueel verhaal, of dat nu een bedrijfsverhaal is op een corporate event of een dj-set op een festival. De wereld om ons heen mag dan steeds digitaler en individualistischer worden, de mens is in onze visie echt een kuddedier. Wij willen ontmoeten, bij elkaar zijn, vermaakt worden, dingen beleven en onvergetelijke momenten creëren met elkaar.”
‘Hoewel AI en digitale innovaties ons veel e ciënter laten werken, ligt onze kracht in het echte, het tastbare’
De pay-off voor 360 Experience Group is ‘Crafting unforgettable experiences that move the world.’ “Een zin die goed weergeeft wat we doen en waar we voor staan. Het woord ‘crafting’ verwijst daarnaast naar het vormgeven, het creatieve aspect én het vakmanschap en de kennis die wij in huis hebben.”
Blijvende impact
Beleving en ontmoetingen blijven essentieel in een wereld die steeds digitaler wordt, beklemtoont Monod de Froideville. “Hoewel AI en digitale innovaties ons veel effi ciënter laten werken en we technologische ontwikkelingen moeten omarmen, ligt onze kracht in het echte, het tastbare. Mensen onthouden momenten waarin ze iets echt meemaken en hun zintuigen worden geprikkeld – van de eerste keer Disney World tot een spectaculaire lasershow. Die herinneringen blijven tientallen jaren hangen. Ons doel is dan ook om met onze kennis en creativiteit blijvende impact te creëren en menselijke interactie en verbinding te stimuleren, of dat nu voor merken, artiesten of bedrijven is. Juist nu is het belangrijker dan ooit om een tegengeluid te creëren met live experiences. Het gaat uiteindelijk om het verhaal dat je vertelt en de merkbeleving die je creëert.”
Diezelfde kracht van storytelling wordt steeds belangrijker in kantooromgevingen, toeristische attracties en publieke ruimtes, waar architectuur vaak wordt gecombineerd met licht- en videokunst. “Lichtfestivals en interactieve sculpturen zijn mooie voorbeelden van hoe kunst, technologie en creativiteit samenkomen.”
“Onze propositie is echt gericht op vakmanschap. De kennis, kunde en creativiteit van onze mensen. We willen vooroplopen, met ideeën en nieuwe producten komen en inspelen op ontwikkelingen in de markt. We worden door steeds meer bedrijven gezien als ‘Preferred Supplier'. Waarom? Onze bundeling van services is vrij uniek en we hebben een serieuze omvang. We zijn in totaal met 150 collega's binnen onze groep en merken. We vinden het prettig om langetermijnrelaties te bouwen met grotere bedrijven. Zo werken we al vijftien jaar voor Tiësto (denk aan touring en eigen shows) en werken we al tien jaar samen met Martin Garrix. Ook hebben we onlangs in Manchester voor de tiende keer het decor verzorgd voor de MTV European Music Awards. Verder hebben wij tot drie keer toe het decor mogen bouwen van het Eurovisiesongfestival. Dat we dit al zo vaak hebben mogen doen is uniek te noemen!”
Klanten
Olivier Monod de Froideville: “Als je onze klanten moet vangen in drie containers, zijn er om te beginnen de merken en de artiesten. Zij zijn de IP-eigenaren. Als tweede zijn er de promotors die zelf risicodragend live-concepten bedenken en organiseren. Als derde heb je de producers/agencies, die in opdracht van hun klanten iets organiseren of regelen en dat samen met ons doen. We doen zakelijke evenementen (zoals congressen, productlanceringen en openingen), televisie, entertainment (zoals concerten en festivals), maar ook steeds meer (e)Sports, vaste installaties en location-based entertainment.”
360 Experience Group is een multidisciplinair collectief van wereldwijd opererende en bekroonde bedrijven uit de event-, entertainment-, televisie- en experience-sector.
De groep is te verdelen in vier divisies: Creative, Production, Specials en Scenic:
• onder ‘Creative’ vallen de bedrijven Live Legends, Live Legends Music, Vision Impossible en Studio Twenty5. Deze creatieve bedrijven zijn gevestigd in Abcoude.
• de ‘Production’-divisie is te vinden in Breda en bestaat uit het door DJ Tiësto opgerichte Unlimited Productions, 4Light Technical Projects en All Artist Advancing (AAA).
• de ‘Scenic’-divisie bevindt zich op het Mediapark in Hilversum en bevat de bedrijven Unbranded en Loovision.
• onder ‘Specials’ vallen de eigen producten van 360 Experience Group, met Soulmates Creative LED in Hilversum en Unlimited Solutions in Breda.
De 360 Experience Group voorgesteld:
LIVE LEGENDS
Live Legends ontwerpt wereldwijd liveervaringen, waarbij creativiteit en technologie samenkomen om verhalen tot leven te brengen. Van schets, naar visualisatie, naar live.
LIVE LEGENDS MUSIC
Muziekregisseur, componist en producer Joos van Leeuwen is gespecialiseerd in muziekcompositie, regie, productie en live-opnames.
STUDIO TWENTY5
Studio Twenty5 biedt op maat gemaakte online event concepten vanuit een geavanceerde greenscreen-studio met full-service productieen faciliteiten.
VISION IMPOSSIBLE
Vision Impossible, opgericht in 1997 in Amsterdam, creëert meeslepende ervaringen via vi-deo, projection mapping, motion graphics en showdesign.
UNLIMITED PRODUCTIONS
Unlimited Productions is een onafhankelijk full-service productiebedrijf dat creatieve con-cepten vertaalt naar uitvoerbare plannen voor diverse live-evenementen.
UNLIMITED SOLUTIONS
Unlimited Solutions ontwikkelt innovatieve producten en tools voor de evenementenindustrie, zoals de BGR70 truss en Unlimited Motion Stabiliser (U-MotionST).
4LIGHT TECHNICAL PROJECTS
4Light Technical Projects is een technisch producent van wereldwijde shows, gespecialiseerd in audiovisuele technieken, engineering en complexe technische producties.
UNBRANDED
Decorontwerpbedrijf Unbranded is sinds 1951 specialist in het integreren van digitale en virtuele applicaties in tv-programma’s, merkbelevingen en interieurs.
SOULMATES CREATIVE LED
SoulMates Creative LED biedt innovatieve led-oplossingen, showcontrol en interactieve systemen voor televisieprogramma's en evenementen.
LOOVISION
Loovision biedt logistiek, crew, onderhoud, opslag en plaatsing voor televisiedecors die meerdere seizoenen worden ingezet.
Location-based entertainment
Vooral de laatste categorie maakt een enorme groei door, vertelt Monod de Froideville. “We zijn op het moment met diverse nieuwe initiatieven bezig voor een installatie in vaste locaties, waar rondom een bepaald thema een hele belevingswereld wordt gecreëerd. We zien dit soort initiatieven steeds meer opkomen over de hele wereld. Bijkomend voordeel is dat dergelijke nieuwe vormen van entertainment duurzamer zijn dan bijvoorbeeld een festival, waar je soms een week aan het opbouwen bent voor één dag show.”
Duurzaamheid
360 Experience Group was ook betrokken bij de tien shows die de Engelse zangeres Adele in augustus gaf in München. Speciaal voor de concerten werd een door Florian Wieder ontworpen tijdelijke arena opgetrokken die plaats bood aan 80.000 fans. “Dat was een geweldige operatie! Ook dit is in mijn optiek een nieuwe vorm van entertainment. In plaats van dat een artiest of band met 40 vrachtwagens door heel Europa rijdt, wordt nu van fans gevraagd om naar één specifieke locatie te komen. Niet alleen kan – in dit geval – Live Nation veel meer kaarten verkopen op één locatie, ook de lokale economie krijgt een enorme boost. Mensen werden aangemoedigd op een duurzame manier naar München af te reizen. Natuurlijk werd er veel gevlogen, maar ik denk wel dat dergelijke concepten de toekomst hebben. In een maand tijd zijn bijna een miljoen fans afgereisd naar München, een onvoorstelbaar aantal.” Duurzaamheid zit ‘m ook in de logistiek en de manier waarop de shows worden opgebouwd en gecombineerd. “Duurzaamheid is enorm belangrijk voor ons. We zijn er binnen onze bedrijven in ieder geval bewust mee bezig, Door slim faciliteiten te hergebruiken en bijvoorbeeld te werken met
360 EXPERIENCE GROUP IN CIJFERS
3 kantoren
150 werknemers
1000+
producties in meer dan 20 landen
25.000 decors & experiences
bewegende LED-schermen, kun je meerdere shows in dezelfde setting organiseren, terwijl het er voor bezoekers totaal anders uitziet. En omdat wij hier natuurlijk veel hout gebruiken, zijn we met ons eigen 360 Experience bos gestart. Zo brengen we ook nog wat terug naar de natuur waar we ook veel grondstoffen van gebruiken.”
Bescheiden
Nederland speelt een unieke rol in de internationale entertainmentindustrie. “Onze cultuur, efficiëntie, en vermogen om multidisciplinair te werken geven ons een sterke positie. Wij snappen andere culturen. We kunnen ons als Nederlanders goed aanpassen en communiceren, ook al zijn we vrij direct. Omdat er in zo'n klein
landje zoveel evenementen plaatsvinden, zijn we gewend om vaak binnen één dag op te bouwen, waar ze in Amerika misschien wel een week de tijd voor nemen. Nederlandse bedrijven in de live- entertainmentindustrie nemen wereldwijd een unieke positie in. Onze groeipotentie in het buitenland is heel erg groot. Of het nu gaat om markten in Amerika, Zuid-Amerika, het Midden-Oosten, Azië of Afrika, wij bieden echt een toegevoegde waarde. Het is niet voor niets dat Nederlandse bedrijven vaak
betrokken zijn bij grote internationale evenementen zoals de Olympische Spelen, het Eurovisiesongfestival en de MTV European Music Awards. Toch zijn we soms te bescheiden in het erkennen van onze impact.” Naast het bewaren van toegankelijkheid binnen de bestaande lokale markt, ambieert 360 Experience Group groei in de internationale markt, door samenwerkingen aan te gaan om de naamsbekendheid te vergroten en de oplossingsgerichte kennis en expertise uit te dragen. “Entertainment
groeit, en beleving wordt belangrijker bij evenementen, sportwedstrijden, en zelfs in winkelomgevingen. LED-schermen en andere visuele technieken maken storytelling toegankelijk op nieuwe manieren. Las Vegas en New York zijn voorbeelden van steden waar entertainment blijft evolueren, en waar wij met onze kennis een rol kunnen spelen. Ondanks onze ambities blijven we gefocust. Ons fundament staat stevig, en we zijn klaar om verder te groeien, zonder daarbij onze kernwaarden en de kracht van onze teams te vergeten.”
Talent
Uitdagingen zijn er echter nog genoeg, vooral op het gebied van personeel. “In dit vak is kennis van de markt, technisch inzicht en het tegelijkertijd kunnen bouwen van duurzame relaties een zeldzame combinatie die tijd kost om te ontwikkelen. Veel van onze mensen lopen al heel veel jaar mee om op dit niveau te komen en beschikken over een ongekende drive en motivatie die mede hebben geleid tot de ontwikkeling van onze branche tot wat die is. Neem bijvoorbeeld mijn mede-partner van de groep Senad Brkic, Managing Director bij Unbranded. Als oorlogsvluchteling uit Bosnië is hij ooit begonnen op een werkstage bij NOB Decor en nu runt hij dit bedrijf al vele jaren. Het blijft een uitdaging om zulk ervaren personeel te vinden, vooral als het gaat om krachten die zowel creatief als praktisch sterk zijn. Hoewel we veel enthousiaste juniors aantrekken, is de doorstroom naar senior posities complexer. We investeren daarom in opleidingstrajecten, samenwerkingen met instituten en interne doorgroeimogelijkheden. Onze organisatie heeft de structuur om talent te laten groeien. Dit biedt ons team niet alleen een solide basis, maar ook kansen om internationaal te opereren en innovatieve projecten te realiseren.” ◾
Olivier Monod de Froideville is Chief Commercial O cer en partner van de 360 Experience Group. Na enige jaren ervaring te hebben opgedaan bij een groot licht- en geluidsbedrijf, besloot hij om in 2005 samen met zijn compagnon Jack van Deursen zijn eigen bedrijf te starten onder de naam Livetime Productions. Het bedrijf groeide uit tot een belangrijke speler in Nederland op het gebied van technische producties. In 2018 fuseerde het twaalfkoppige team van Livetime Productions met Unlimited Productions. Deze strategische stap maakte van het nieuwe Unlimited Productions een van de grootste technische productieorganisaties in Europa. In 2020 was hij door het samenbrengen van diverse bestaande bedrijven medeoprichter van 360 Experience Group.
Eurosonic Noorderslag (ESNS) keert met de 2025-editie terug naar de basis: een podium bieden voor vernieuwend en divers muzikaal talent uit Europa. Het festivalprogramma op woensdag 15 januari wordt verplaatst naar de Oosterpoort, waardoor (internationale) bezoekers meer tijd hebben om nieuw talent te ontdekken. Verder is het aantal zalen en locaties op donderdag 16 en vrijdag 17 januari uitgebreid. Directeur Anna van Nunen licht alvast een tipje van de sluier op. “Popmuziek verbindt en verrijkt niet alleen, het is ook gewoon een slimme investering.”
DOOR: ARNOLD LE FÈBRE
Kun je iets vertellen over de aanloop naar deze editie?
Anna van Nunen: “We zijn sowieso al het hele jaar bezig geweest om dicht bij onze missie te blijven: Nederlandse en Europese artiesten een zo goed mogelijke showcase geven, zodat zij uiteindelijk doorbreken in de Europese en de wereldwijde muziekmarkt. De conferentie is hiervoor superbelangrijk, omdat we op die manier de professionals in huis hebben die waarde hebben voor de artiesten. Verder hebben we dit jaar wat meer ruimte voor artiesten uit de UK en merken we dat er meer internationale agenten naar Groningen afreizen. Daar zijn we heel erg blij mee.”
Wat waren de uitdagingen waar jullie mee te maken kregen?
“Vooral de gestegen kosten, maar dat geldt natuurlijk voor de hele muziek- en festivalsector. Dit jaar hebben we kritisch gekeken naar het programma: wat is een
‘need to have’ en wat is een ‘nice to have’? En hoe kunnen we nog beter onze missie tot zijn recht laten komen? We hebben onder meer goed naar de woensdag gekeken.”
Wat is er veranderd?
“In tegenstelling tot wat we de afgelopen jaren hebben gedaan, organiseren we nu de hele ESNS-woensdag in de Oosterpoort. Vooral de internationale delegates arriveren meestal op de woensdag en we willen hen dan al gelijk een compleet programma aanbieden. Wij zorgen dat je bagage naar het hotel gebracht wordt en dat je direct kunt beginnen met netwerken en shows, allemaal onder een dak. Verder willen we op de donderdag en de vrijdag nog nadrukkelijker aanwezig zijn in de stad Groningen. Vorig hadden we bijvoorbeeld 16 officiële venues, nu zijn dat er zo’n 20. Dat betekent dus heel concreet dat we meer optredens kunnen organiseren.” ▶
Elk jaar zet ESNS een Europees land in de schijnwerpers, waarbij de meest veelbelovende artiesten uit dat land worden gepresenteerd. Voor de editie van 2025 is Italië gekozen als focusland. Zo zullen Italiaanse artiesten als Bassolino, BigMama, COMRAD, Daniela Pes, Ele A, España Circo Este, Evita Polidoro, Indian Wells, James Jonathan Clancy, Justin Adams & Mauro Durante, Kharfi, Kyoto, LA NIÑA, okgiorgio, Post Nebbia en R.Y.F. te zien zijn in Groningen.
In 2025 richt het ESNS-programma zich op onderwerpen zoals de impact van AI op de muziekindustrie, de toekomst van streaming, het behalen van duurzaamheidsdoelen voor festivals in 2030, de rechtvaardigheid van dynamic pricing, activisme onder artiesten en festivals, de invloed van private equity op bedrijven en de verwoestende impact van stijgende kosten en een gebrek aan personeel in de live muzieksector.
Kun je iets vertellen over het programma?
“We zijn zelf trots op het conferentieprogramma, dat zoals je van ons gewend bent, erg gevarieerd is. Popmuziek verbindt en verrijkt niet alleen, het is ook een slimme investering. Dat aspect loopt als een rode draad door de conferentie heen. Zo ontvangen we vrijdag een aantal politici uit de Tweede Kamer. We willen hen laten zien dat popmuziek niet alleen fantastische kunstvorm is, maar ook onderdeel van een belangrijk economisch systeem, waarbij het belangrijk is om in de voedingsbodem –oefenruimtes, kleine podia – te investeren.
We hebben we een dubbelinterview staan met Anneke van Giersbergen en Sharon den Adel (Within Temptation), fantastische artiesten en allebei heel succesvol als exportproduct. Daarnaast is er veel nadruk op de Europese muziekmarkt, met bijvoorbeeld een panel over succesvolle artiesten die in hun eigen taal zingen, en daarmee veel succes hebben over de grens. Ook AI is een belangrijk onderwerp. We hebben daar de afgelopen edities ruimschoots aandacht aan besteed, en wat we deze keer proberen te doen is handelingsperspectief geven. Wat zijn de kansen en de mogelijkheden? AI wordt al volop ingezet in de muziekindustrie en we willen praktische handvatten bieden.”
Mijn aandacht werd getrokken door Revelland. Wat is dat precies?
“In samenwerking met onze partner Revelland organiseren we enkele multisensorische showcases op ESNS25, ter bevordering van een duurzame, diverse en inclusieve muzieksector waar muziek toegankelijk is voor iedereen. Artiesten en dj’s als CUT_ en The Anahit zullen ‘immersive’ shows verzorgen die het publiek meenemen in smaak, geur, trillingen, geluid en beelden. We zijn eigenlijk al jaren bezig met
de toegankelijkheid van ons evenement. We vinden het belangrijk dat ook mensen met een beperking, visueel dan wel auditief, kunnen genieten van muziek. Samen met Revelland hebben we geprobeerd een programma te creëren waarin alle zintuigen worden aangesproken. Erg interessant!”
Dit wordt de eerste ESNS-editie onder jouw directeurschap. Welke accenten heb je gelegd?
“De vorige keer kon ik ESNS nog redelijk incognito bijwonen. Dit jaar heb ik geprobeerd de artiest nog nadrukkelijker op de eerste plek te zetten; we doen het uiteindelijk voor hen. Het is super dat er ook heel veel festivalbezoekers op Eurosonic Noorderslag afkomen, maar ik vind het zelf heel erg belangrijk dat wij er voor de industrie zijn en daarmee dus voor de artiest. Het programma op de Grote Markt op de donderdag en de vrijdag is in vergelijking met de voorgaande edities wat kleiner van opzet, waardoor we budget konden vrijhouden voor meer zalen en optredens. Dat zijn van die kleine dingen die uiteindelijk hopelijk een groot effect hebben. Waarmee ik overigens niet wil zeggen dat wij de festivalbezoekers niet belangrijk vinden. Integendeel!”
Meer zalen en artiesten betekent ook dat je het publiek meer kunt spreiden?
“Dat is wel de bedoeling. We verkopen namelijk net zo veel kaarten als vorig jaar. Het gaat erom dat je op de best mogelijke manier een showcase van een artiest kunt zien. En dat hebben we geprobeerd extra te faciliteren. Nieuw is verder dat we voor de donderdag en de vrijdag in de ESNS app een stoplichtsysteem introduceren. De bezoeker ziet dan direct dat er bijvoorbeeld een rij staat bij Vera, maar dat het bij Het Paleis nog rustig is.”
tijdens ESNS 2025 zijn onder anderen:
• Eric van Eerdenburg werkt in 2025 toe naar zijn laatste editie als festivaldirecteur van Lowlands. Op ESNS neemt hij deel aan een paneldiscussie over de kansen en uitdagingen voor festivals op het gebied van streaming video, met name op YouTube.
• In haar keynote speech tijdens de ESNSconferentie zal Victoria Oakley (IFPI) de belangrijkste uitdagingen voor de opnameindustrie in de komende jaren bespreken.
• Kees van Weijen (Hit4us, IMPALA, STOMP) gaat in op de uitdagingen voor de onafhankelijke muziekgemeenschap.
• De alternatieve pop van Eefje de Visser wint snel aan populariteit in Europa na de release van haar nieuwste album, ‘Heimwee’. Samen met haar manager, Hanne Valckenaers , bespreekt Eefje de Visser de relatie tussen artiesten en managers.
• Annika Walsh staat aan het hoofd van Spotify’s International Music Strategy. Een belangrijke focus voor het team is het identificeren van kansen om de export van muziek en cultuur wereldwijd te versnellen. Op ESNS deelt ze haar inzichten over de superfaneconomie.
• CEO en medeoprichter van Copyright Delta, Daan A rcher is gespecialiseerd in het beschermen van muziek in nieuwe digitale, virtuele en door AI gedreven werelden. Hij geeft tekst en uitleg.
• Voorzitter van de Amerikaanse tak van de Music Managers Forum en lid van de adviesraad van het International Music Managers Forum, Neeta Ragoowansi (MMF-US & IMMF), vertelt over de Amerikaanse muziekindustrie.
• Dave Webster, hoofd van International bij de Musicians’ Union van het VK, spreekt over toeren na Brexit.
Wanneer ben je zelf tevreden?
“Als we op zondag kunnen constateren dat we het Nederlandse poptalent optimaal in de schijnwerpers hebben gezet. Als de verhalen binnen druppelen van artiesten die deals hebben binnengesleept of boekingen op Europese festivals.”
En tot slot, hoe kijk je naar 2025?
“Ik ben blij dat de btwverhoging op cultuur van de baan lijkt te zijn, maar ik maak me nog steeds zorgen. Wij zijn grotendeels afhankelijk van onze partners en de overheid. Ik merk dat cultuur vaak wordt gezien als een kostenpost. Maar zoals ik al eerder zei: cultuur levert ons iets op. Niet alleen maatschappelijk, maar ook economisch. Iedere euro die je in cultuur als subsidie investeert, komt 2x terug. Dat is een narratief dat ik nu nog wel eens mis.” ◾
Tickets for Good biedt zorgmedewerkers gratis of voordelige toegang tot liveevenementen zoals concerten en festivals. Na een jaar van intensieve voorbereidingen is Tickets for Good nu o cieel gelanceerd in Nederland. Linda Holleman en Simone van Hövell geven tekst en uitleg. “De zorgmedewerker moet zich echt vereerd voelen.”
DOOR: ARNOLD LE FÈBRE
Wat is Tickets for Good precies?
Linda Holleman “Tickets for Good is van oorsprong een Engels initiatief dat is ontstaan tijdens de coronaperiode. We richten ons op het ondersteunen van personen die een positief verschil maken in de wereld, zoals zorgpersoneel. We willen hun waardevolle werk erkennen door hen toegang te bieden tot live-evenementen zoals muziek, sport, theater en meer. In Engeland heeft Tickets for Good inmiddels meer dan 500.000 kaarten onder zorgmedewerkers verspreid.”
Sinds begin dit jaar zijn jullie ook in Nederland actief?
Simone van Hövell: “Een van onze Nederlandse investeerders is Hans Brouwer, de oprichter van MassiveMusic en co-founder van de A’DAM Toren. Ik werkte destijds nog in Amsterdam UMC en raakte met hem in contact. Hij vroeg me of ik Tickets for Good in Nederland wilde opzetten. Dat leek me geweldig. Ik was bekend met de ziekenhuiswereld, maar niet met de evenementensector, daarom vroeg ik Linda om me te helpen.”
Linda Holleman: “Na een jaar van intensief werken achter de schermen, is Tickets for Good nu officieel gelanceerd in Nederland. Het platform heeft inmiddels al een be-
reik van meer dan 150.000 zorgmedewerkers verspreid over zorginstellingen in de Randstad. Op dit moment voornamelijk de (Academische) ziekenhuizen. Wij breiden uit naar alle zorginstellingen in Nederland, zoals ouderenzorg, jeugdzorg en gehandicaptenzorg.”
Was men direct enthousiast?
Simone van Hövell: “Gelukkig wel! We kregen meteen van Westergas Amsterdam tickets voor het uitverkochte concert van Underworld, waar heel veel belangstelling voor was. In de zomer hebben we kaartjes verspreid voor festivals en evenementen als Solar Weekend, Amsterdam Open Air, Pinkpop en Amsterdamse Zomer.”
Linda Holleman: “We hebben hoog ingestoken. We willen niet de indruk wekken dat het gaat om 'uitverkooptickets'. De zorgmedewerker moet zich echt vereerd voelen. We willen hen een hart onder de riem steken. We zien jullie, we waarderen jullie en gunnen jullie een leuk uitje naar een mooi evenement naar keuze!”
Hoe werkt het precies?
Linda Holleman: “Zorgmedewerkers melden zich aan op ons platform en zodra ze geverifieerd zijn, krijgen ze toegang tot de evenementen. De evenementen-
VOOR DE ZORG
Robbie Williams en zijn manager
Stephen O'Reilly zijn de grootste investeerders in Tickets for Good, Robbie Williams is ook ambassadeur. Hij heeft een groot hart voor de zorg en stelt zelf altijd 2% van zijn tickets beschikbaar voor zorgpersoneel. “Het ondersteunen van de toegang tot kunst is een zaak die mij nauw aan het hart ligt. De magie van live-entertainment is iets waar iedereen van zou moeten kunnen profi teren, dus ik ben blij om met Tickets for Good samen te werken.”
organisatie bepaalt hoeveel gratis kaarten beschikbaar worden gesteld per persoon. Als de gratis tickets op zijn, kan een evenement partner ervoor kiezen om tickets met korting aan te bieden.”
Simone van Hövell: “We checken of de zorgmedewerkers die zich hebben aangemeld ook daadwerkelijk in de zorg werken. Dat doen we aan de hand van hun mailadres. Ook moeten ze een ID (ook van werk) meenemen naar het evenement.”
Wat is het verdienmodel?
Simone van Hövell: “Tickets for Goods is een platform zonder aanmeldkosten. We willen ook geen winst maken. Alle tickets
worden kosteloos verstrekt door evenementenpartners en we bieden ze aan voor €1 tot en met €8 boekingskosten. De boekingskosten zijn afhankelijk van de oorspronkelijke nominale waarde van het ticket en zijn alleen bedoeld voor de operationele kosten en om te voorkomen dat mensen niet komen opdagen.”
Linda Holleman: “De evenementen die deelnemen zijn enthousiast. Zij geven aan een verbeterde sfeer te ervaren, hogere uitgaven aan de bar/merchandise, en een diverser publiek te bereiken. We vragen leden anoniem een survey in te vullen na het evenement, zodat we feedback voor de evenementenorganisatie kunnen verzamelen.”
Tickets for Good is de o ciële maatschappelijke partner van ESNS 2025, dat van 15-18 januari plaatsvindt in Groningen. Op donderdag 16 januari om 13:30 uur wordt een panel door Tickets for Good geprogrammeerd waarin dieper wordt ingegaan op Tickets for Good en de kracht van muziek en live events. Gasten zijn onder anderen Kees Klomp (Lector Betekenis Economie) en Hans Brouwer (Impact investeerder voor onder meer Tickets for Good). De moderatie is in handen van Dymphie Braun.
Wat zijn de ambities voor de komende jaren?
Linda Holleman: “We willen in de toekomst ook medewerkers op lagere en middelbare scholen bedanken voor hun inzet. En we hebben ambities om het Tickets for Goodconcept verder uit te rollen in Europa. Maar één ding tegelijk: eerst willen we Tickets for Good in Nederland goed op de kaart zetten.”
Simone van Hövell: ““We hebben goed contact met alle ticketingpartijen en dankzij de culturele sector kunnen we nu heel veel doen voor de zorgmedewerkers. We zouden echter ook graag het bedrijfsleven aan ons willen binden. Denk aan ICTleveranciers van de zorg of sponsoren van festivals. We willen de maatschappelijke rol van zorginstellingen blijven uitdragen en tegenwicht bieden aan de verharding van de maatschappij. We hebben iedereen in de zorg heel erg hard nodig.” ◾
Tickets for Good waardeert de inzet van zorgmedewerkers door hen toegang te bieden tot muziek-, sport-, museum- en theatervoorstellingen tegen een kleine administratie fee. Dankzij samenwerkingen met evenementenpartners kunnen zorg- en welzijnsmedewerkers genieten van diverse culturele en sportieve ervaringen. Met meer dan 300.000 leden in heel Europa en meer dan 500.000 verstrekte tickets, streeft Tickets for Good ernaar een positieve impact te maken op zowel zorgmedewerkers als de evenementensector. www.ticketsforgood.nl
Ruim een jaar geleden startte Buma Cultuur met de campagne #ikbensongwriter. Deze werd is in het leven geroepen om het vakmanschap van de componist in het zonnetje te zetten. En met succes, want de campagne won onlangs een Medal in de categorie Beste Video-Serie tijdens de Content Marketing Awards. Buma Cultuur-directeur Frank Helmink: “Deze campagne geeft een gezicht aan de vele talenten die Nederland heeft.”
DOOR:
ARNOLD LE FÈBRE
De makers van liedjes zijn vaak onbekend bij het grote publiek, maar wel onmisbaar voor de totstandkoming van de bekende, populaire hits,” vertelt Frank Helmink. “Deze campagne moet een gezicht geven aan de vele talenten die Nederland heeft. Tegelijkertijd hopen we dat die een nieuwe generatie songwriters inspireert.”
Bescheiden
“Het was verleidelijk om een flitsende campagne te maken met allemaal toeters en bellen”, aldus Helmink. “Songwriters en componisten opereren echter vaak ook met een reden wat meer op de achtergrond. Het blijven bescheiden mensen,
de vorm moest daar dan ook bij passen. Daarom is gekozen voor een ontspannen interviewvorm waar songwriters in hun eigen woorden hun verhaal kunnen delen.”
Dat #ikbensongwriter in de prijzen viel, was een verrassing. Helmink: “We hadden eerder verwacht dat de award naar een groot, bekend merk zou gaan. Mijn collega’s Didre Siebers en Yasmine Harmsen waren dan ook verrast toen ze het podium op moesten.”
De campagne wordt ook in 2025 voortgezet. “We willen echt de vakmannen en vakvrouwen in het zonnetje zetten. De meeste songwriters hebben echt een heel tof ver-
haal te vertellen, dat normaal gesproken nooit naar buiten komt. Het zijn niet altijd de mensen op het podium die de hits geschreven hebben. Zij verdienen net zo goed een podium en dat proberen wij hen met onze campagne te bieden. We doen het voor de componisten in Nederland.”
De campagne #ikbensongwriter overstijgt genres. Aan het woord komen uiteenlopende componisten en tekstschrijvers als Dirk Scheele, Arno Krabman, Anne-Maartje Lemereis, Dave Clarke en Emile Hartkamp. “Het mooie is dat wij een zeer breed muzikaal spectrum bestrijken. Van hedendaagse klassieke muziek en Nederlandstalige liedjes tot de meest brute metal. Het maakt niet heel veel uit wat voor muziek je maakt of waar je zelf van houdt, de video’s maken enthousiast en benadrukken het ambacht van het componeren en het songwriten. Daarnaast merken we dat de video’s tijdloos zijn, sommige zijn gerelateerd aan bijvoorbeeld de Buma Awards, maar anderen krijgen ook maanden later nog steeds views en reacties. Onze socials blijven daarbij het gehele jaar door zichtbaar en onze engagement groeit.”
#IKBENSONGWRITER
Uit het juryrapport van de Content Marketing Awards: “Zelfs de meest amuzikale juryleden kregen na het zien van deze case zin om liedjes te schrijven. Het resultaat zullen we u vanavond besparen. Wat we u niet besparen is het enthousiasme over deze Video-serie. Je voelt de waardering van Buma voor de makers en laat je anders luisteren naar muziek. In deze tijd waarin we overspoeld worden door AI-deuntjes laat BUMA zien wat goede muziek zo goed maakt. De ziel en zaligheid van echte makers.”
Greenhouse Talent staat bekend om zijn veelzijdigheid en vooruitstrevende aanpak. Met succesvolle festivals als Zuiderpark Live en Spoorpark LIVE en de focus op zowel internationale supersterren als opkomend talent, blijft de concert promoter en talent agency zich onderscheiden. Boekers Tom Kohl, Elske Vos en Jora Vullings en COO & Head Promoter Wouter de Wilde blikken alvast vooruit naar 2025. “Onze hele organisatie draagt bij aan de ontwikkeling van de carrières van artiesten.”
DOOR: ARNOLD LE FÈBRE
De festivalboekingen voor 2025 zijn in volle gang” vertelt Tom Kohl, boeker bij Greenhouse Talent. Kohl heeft het daarnaast druk met de Amsterdamse band Hiqpy. “We verzorgen zowel het management als de boekingen voor deze band. Het is een spannende tijd: we werken aan nieuwe muziek en zetten de lijnen uit voor aankomende releases. Ook zijn we druk bezig met een fantastisch programma voor onze concertserie Zuiderpark Live in het Zuiderparktheater in Den Haag.”
Jubileumeditie
Dat wordt een bijzondere editie, vult boeker Elske Vos aan. “Zuiderpark Live staat in 2025 voor de vijfde editie. Het jubileum belooft extra bijzonder te worden en we zijn dit jaar eerder begonnen met programmeren dan ooit. Er is ontzettend veel aanbod en het aantal acts blijft alleen maar groeien.
Voor Zuiderpark Live streven we naar een uitgebalanceerde mix van internationale en lokale acts.”
Tom Kohl: “Zuiderpark Live is binnen vijf jaar uitgegroeid tot een begrip. Artiesten zien een optreden in het sfeervolle Zuiderparktheater als een van de hoogtepunten van het seizoen. Voor 2025 streven we naar een aanbod dat zoveel mogelijk mensen aanspreekt. Dit loopt uiteen van pop tot alternatieve muziek. En met namen als Altin Gün, Spinvis, Franz Ferdinand, Sven Hammond, Diggy Dex en Splendid kan ik nu alvast garanderen dat de editie van 2025 een succes gaat worden!”
Balans
Elske Vos is daarnaast druk bezig met het opbouwen van een eigen roster. “We zijn altijd op zoek naar de balans tussen opkomende acts zoals tiLLie en Elephant
Kind en gevestigde namen, waarvan we de carrières op een duurzame wijze willen uitbouwen. We geven iedere artiest de aandacht die hij of zij verdient en ik ben blij dat ik hier vanuit mijn rol als boeker aan kan bijdragen. Of ik alvast een tipje van de 2025 sluier kan oplichten? Op de agenda van de clubs en theaters vind je de namen van onder anderen Graham Nash, Goldie Boutilier, Brett Young, John Cleese en Taemin.”
Veelzijdig
Greenhouse Talent staat bekend om het veelzijdige en gevarieerde aanbod, waarbij het bedrijf altijd net een paar stappen vooroploopt en trends altijd in een vroeg stadium weet te herkennen én daarop in te spelen. “We doen niet alleen grote popen rockconcerten, maar zijn ook actief in niches als comedy, country en family
entertainment,” licht boeker Jora Vullings toe: “We hebben vaak een pioniersrol in niches die nog in opkomst zijn. Zo organiseerden we in 2019 de eerste editie van het countryfestival C2C: Country to Country in Nederland. Inmiddels is dat een vaste waarde. Toen countrymuziek in Nederland steeds populairder begon te worden, zagen we direct kansen en mogelijkheden. Hetzelfde geldt voor K-pop. Dit was tot een aantal jaar geleden voor iedereen onbekend terrein, maar inmiddels is het genre niet meer weg te denken uit het Nederlandse muzieklandschap.’’
Sprong in het diepe
Een ander voorbeeld is de focus op variety en familiy entertainment, uiteenlopend van demonstratiewedstrijden van de Harlem Globetrotters en de Amerikaanse worstelshows van WWE tot concerten waarbij film- en gamemuziek ten gehore wordt gebracht door een klassiek orkest. “Het lijkt heel uiteenlopend, maar in de basis blijft het allemaal entertainment,” legt Vullings uit. “Het is ons vak om de juiste keuze te maken voor bijvoorbeeld een locatie en de hoogte van de ticketprijzen om zo de doelgroep goed aan te spreken. Daar hoort ook bij dat je af en toe een sprong in het diepe durft te nemen en nieuwe dingen probeert.”
Supersterren van morgen
Greenhouse Talent verzorgt zowel de promotie van grote internationale acts als Taylor Swift en Rammstein als relatief kleine acts als Hiqpy. Die wisselwerking is belangrijk, benadrukt COO & Head Promoter Wouter de Wilde. “De kleinere acts zijn de supersterren van morgen. Het is voor de entertainmentindustrie van enorm belang om talent te blijven ontwikkelen, dat geldt dus ook voor Greenhouse Talent. Dit is ook belangrijk voor de ontwikkeling van ons team. Werknemers bouwen samen met een artiest aan een carrière, dit zorgt ervoor dat iedereen op ieder niveau kan meedenken en meehelpen met onze artiesten. Dit geldt niet alleen voor ons boekingsteam, maar ook voor het marketingteam, projectmanagement en de financiële afdeling. Onze hele organisatie draagt bij aan de ontwikkeling van de carrières van artiesten.”
Spoorpark Live
Greenhouse Talent is een van de weinige nog onafhankelijke concertpromoters in Europa. Dat biedt diverse voordelen, aldus De Wilde. “We zijn erg flexibel, we kunnen veel verschillende partnerships aangaan, snel schakelen en eigenwijze keuzes maken.”
Met This Is Live Group, bekend van onder
meer Paaspop en Solar Weekend Festival, heeft Greenhouse Talent Spoorpark LIVE Festival in Tilburg neergezet. Op het programma stond onder meer een exclusieve show van Massive Attack en een mix van Nederlandse en internationale artiesten zoals Danny Vera, Clouseau, Young Gun Silver Fox en UB40. De Wilde: “De combinatie van de competenties van beide bedrijven zorgt voor een uniek concept in het Spoorpark van Tilburg met een landelijke uitstraling. Beide bedrijven hebben een ambitieus en creatief team dat van Spoorpark LIVE een vaste en belangrijke waarde in het Nederlandse festival-landschap willen maken. Met de aankondiging van wereldster Bryan Adams begin december wordt deze ambitie kracht bijgezet.” Was 2024 al een recordjaar, de vooruitzichten voor 2025 zijn net zo rooskleurig. “We blijven ons onderscheiden,” aldus een enthousiaste De Wilde. “Of het nu gaat om spannende festivalzomers of uitverkoch-
te arena’s, we maken van 2025 opnieuw een succes. En met de jubileumeditie van Zuiderpark Live, Tyler, the Creator en ATEEZ in Ziggo Dome, Maluma en Jeff Dunham in Rotterdam Ahoy en de festivals Spoorpark LIVE en C2C: Country to Country in aantocht is de toon alvast gezet!” ◾
Greenhouse Talent is een internationale concert- en comedy-promoter, booking agency en festivalorganisator met kantoren in Gent (België) en Breda (Nederland). Samen organiseren de kantoren jaarlijks meer dan 1000 evenementen. Het roster bevat honderden internationale en nationale acts en artiesten zoals Rammstein, Taylor Swift, Nick Cave & The Bad Seeds, UB40, Luke Combs, Die Antwoord en BLACKPINK. Daarnaast worden concepten als Gent Jazz, Zuiderpark Live, Spoorpark LIVE en C2C: Country to Country georganiseerd.
ALBINO SPORTS
VERWACHT HET ONVERWACHTE IN EEN GESTOORDE SHOW VOL EMOTIE EN MOSHPITS
MET BOKOEDROE, BRUNZYN EN APSON. HUMOR, HIPHOP EN RAGE!
DYLAN VAN DAEL
‘FLUISTER-INDIE-R&B DIE ZOWEL REFEREERT NAAR SUFJAN STEVENS ALS NAAR FRANK OCEAN’ – 3VOOR12
‘QUA TEKST, PRODUCTIE EN GEVOEL IS ‘ASTRONAUT’ EEN ALBUM VAN ONMISKENBAAR NIVEAU’ – HIPHOP IN JE SMOEL
JASHA
POPMUZIEK MET REGGAE EN SKA INVLOEDEN
DE NIEMANDERS
‘DE NIEMANDERS GEVEN ASIELZOEKERS EEN STEM IN UNIEKE, AANGRIJPENDE SONGS’ – VOLKSKRANT ✶✶✶✶
NOAH
MULTI-DISCIPLINAIRE ARTIEST NOAH GING MET ZIJN RECENTE RELEASE TERUG NAAR DE BASIS: MINDER AKKOORDEN EN MELODIEËN, MEER BEATS EN BARS
SVEN CILLIERS
UITVERKOCHTE CINETOL, SUCCESVOLLE TIKTOK-MUZIKANT
TREASURE
DE ULTIEME 8-KOPPIGE BRUNO MARS TRIBUTE BAND
3
EYED KIDS — ACID! — ADF ANTJE — ADF SAMSKI — AFTER FOREVER — AKWASI
— ALBINO SPORTS — ANOTHER NOW — ANOUK — BANJI — BENNY SINGS —
BLAUDZUN — BOAZ — BOB UIT ZUID — BOEF — BROKEZART — BRUNZYN —
BRUXAS — CAREL — CHARDY — CHARLOT — CHO — CLAUDE — CLEAN PETE
— COLIN BENDERS — DAVE BUDHA — DAVINA MICHELLE — DE NIEMANDERS —
DE STAAT — DELANY — DONNIE — DROELOE — DYLAN VAN DAEL — EEFJE DE VISSER
— ELIAS MAZIAN — EMMA HEESTERS — EPICA — FARAO — FLOOR JANSEN — FOR
I AM KING — FRENNA — FROUKJE — GAIDAA — GANGS OF KIN — GINO-COCHISE —
GOLDKIMONO — GOTU JIM — GREEN LIZARD — GUNMOLL — HAEVN — HANG
YOUTH — HEF — IDALY — IJSLAND — ILSE DELANGE — IR SAIS — ISABÈL USHER —
ISAÏ — JAÏR FARIA — JAIRZINHO — JAMESZOO — JASHA — JETT REBEL — JIRI11
— JOEP BEVING — JOOST — JOSYLVIO — JUNGLE BY NIGHT — KA — KATNUF
— KAYA IMANI — KM — LATANYA ALBERTO — LEAFS — LISANNE DIJKSTRA —
LUMÏ — MAAN — MARATHON — MAYAN — MAZEY HAZE — MELL VF — MICH —
MY BABY — NAAZ — NAOMI SHARON — NIELSON — NNELG — NOAH — NONA — NONCHELANGE — NUMIDIA — NUSANTARA BEAT — NYARKO — PINK OCULUS
— PLOEGENDIENST — POM — QUEEN’S PLEASURE — QUIQUE — RANI — RAY
FUEGO — REAL FARMER — REANNY — REMME — RIMON — ROBIN KESTER —
ROETS — ROMEIJN — ROMY DYA — RONNIE FLEX — ROOSBEEF — ROUFAIDA
— S10 — SAN HOLO — SARAH JULIA — SFB — SLEEQ — SLOPER — SMIB — SOFIE
WINTERSON — SOPHIA — SOR — SPINVIS — STEVIE BILL — STICKS — SVEN
CILLIERS — SWAN — THE JORDAN — THE MAUSKOVIC DANCE BAND — THOMAS
AZIER — TREASURE — WENDE — WEVAL — ZEN LINK — ZEP — ZWART LICHT
Popsport, het Nederlandse coachingsprogramma voor jonge bands, acts en artiesten, heeft na twintig jaar een nieuwe naam gekregen: POPSPOT. Volgens de organisatie weerspiegelt de nieuwe naam beter de essentie van het programma. Directeurbestuurder Jorien Stravens geeft tekst en uitleg.
DOOR: CAS SPIERTZ
Popsport is ontstaan in Limburg. De provinciale popwedstrijd ‘Nu of Nooit’, waarbij muzikaal talent kans maakte om Pinkpop te openen, was voor veel jonge bands en artiesten een (veel te grote) sprong voorwaarts. Het ontbrak hen aan begeleiding, kennis en ervaring. “Dat is de aanleiding geweest voor – toen nog Stichting Popmuziek Limburg - om eens goed te kijken wat jonge bands, acts en ar tiesten tussen de 14 en 21 jaar die eigen muziek maken eigenlijk nodig hebben om door te groeien,” legt Jorien Stravens uit. Die inventarisatie leidde tot het programma Popsport; een bandcompetitie, die niet alleen draaide om het winnen, maar vooral
om het leren en het groeien. Het concept, met coaching door professionals uit de muziekindustrie, bleek zo goed in de behoefte te voorzien dat ook andere provincies interesse toonden en zich aansloten.
“Ons programma heeft de afgelopen twintig jaar een forse, maar organische groei doorgemaakt en zijn plek definitief veroverd
'Het raakt de essentie van wat we doen beter dan ooit.'
aan de basis van de Nederlandse keten van talentontwikkeling in de popmuziek. Niet alleen in de muziekindustrie worden we gezien en erkend, maar ook binnen de landelijke culturele infrastructuur hebben we onze plek verdiend en worden we al ruim vijftien jaar mede ondersteund door Fonds voor Cultuurparticipatie (FCP).”
“Wanneer je terugkijkt, zie je hoeveel er in de afgelopen twee decennia is veranderd,” vertelt Stravens. “Daarbij hebben we ons ook gerealiseerd dat het verhaal dat je aan al je stakeholders vertelt, op een gegeven moment toe is aan een grondige opfrisbeurt. Dat geldt ook voor het programma als geheel. Dat was ook de reden om een re-branding proces te doorlopen, dat er onder andere óók toe leidde dat de naam veranderd is van Popsport naar POPSPOT. Het scheelt slechts één letter, maar het raakt de essentie van wat we doen beter dan ooit. Onze kracht ligt echt bij het coachen van muzikale jongeren. We stellen hen centraal,
we zien wat hun ontwikkel- en kenniswensen zijn en vullen die behoeftes in door begeleiding op maat door professionals.”
Community
“Wat POPSPOT ook uniek maakt is dat we er actief voor zorgen dat deelnemers elkaar, het werkveld en de professionals om hen heen, goed leren kennen. Op die manier ontstaat er echt een community. Andere muzikanten ontmoeten en de artistieke wereld om hen heen groter maken, is een veelgehoorde reden waarom jong talent zich aanmeldt om mee te doen.”
Binnen het programma en binnen die community context richt POPSPOT zich ook sterk op individuele begeleiding. “Wij zijn daarin wel de enigen die dat op deze schaal voor deze doelgroep faciliteren. Onder het motto ‘We zien je bij POPSPOT’ richten we onze aandacht op de invulling van de vraag ‘Wat wil jij specifiek leren en bereiken?’. Dat geldt niet alleen voor bands, maar ook op individueel niveau.”
Provinciaal
POPSPOT bestaat uit drie trajecten voor de deelnemers. Het eerste traject speelt zich altijd af in de eigen regio van de deelnemers. Hier werken de deelnemers met muzikanten en professionals uit hun regio aan hun muzikale doelen in een traject op maat. “We vinden het belangrijk dat de deelnemers hun eigen regio ontdekken. Dat doen we door ze praktisch aan de slag te laten gaan. Na de intake en selectie starten de deelnemers met een kick-off, waar ze hun eigen muziek presenteren en coaches ontmoeten. Vervolgens krijgen ze één-op-één coaching,
studiosessies en fotoshoots. Tijdens workshopdagen leren ze alles over songwriting, marketing en performance en beginnen ze met het opbouwen van een netwerk. Het traject sluit af met een showcase op een professioneel podium of festival.”
Landelijk
Na het provinciale traject kunnen de deelnemers doorstromen naar het landelijke POPSPOT-traject. “Welke doorstromers dat zijn, is niet persé gebaseerd op wie het beste is. We kijken vooral voor wie een verdere verdieping op dat moment het beste past. In het provinciale traject leren de deelnemers al heel veel en dat kan al voldoende zijn voor sommigen om op eigen benen door te gaan. Het gaat heel erg over motivatie, momentum en over de drang om te leren.”
Het landelijke POPSPOT-traject omvat een persoonlijk programma met een eigen personal coach, een ervaren muziekprofessional die aansluit bij de doelen van de deelnemer. Dit traject start met een kick-off bij ArtEZ Arnhem. Tijdens de Klankdag krijgen deelnemers een kijkje in het leven van professionele muzikanten bij een studiocomplex in Utrecht. Het traject wordt afgesloten met de POPSPOT Live Sessions, waar ze een professionele audio-
'We vinden het belangrijk dat de deelnemers hun eigen regio ontdekken.'
en video-opname van hun eigen muziek opnemen in de studio van De Staat.
“Het derde traject - POPSPOT Network - is gericht op al degenen die ooit al eens eerder hebben meegedaan, een soort alumni-programma”, legt Stravens uit. De oud-deelnemers kunnen zich aansluiten bij POPSPOT Network op individuele basis. “Door deel te nemen aan het Network verlengen ouddeelnemers hun traject bij POPSPOT zo’n drie tot zes jaar. In dit vervolgtraject begeleiden we ze bijvoorbeeld naar podiumplekken op festivals als Eurosonic Noorderslag, nemen ze deel aan het Europese uitwisselingsprogramma Imagine Music Experience en bieden we praktische ondersteuning, zoals juridisch advies bij muziekcontracten.”
Coaches
Stravens benadrukt het grote belang van de coaches van POPSPOT. “Wij investeren
met trainingen in de kennis en kunde van coaches middels de AMACK-systematiek die we hanteren. Daarnaast zorgen we ervoor dat er een dynamisch netwerk van POPSPOT-coaches onderling ontstaat. Een plek waar uitwisseling van kennis en ervaringen plaatsvindt, in dienst van de ontwikkeling van onze jonge deelnemers.”
Toekomst
In de toekomst wil Stravens POPSPOT zichtbaarder maken buiten de muzieksector. “Wat wij doen is op veel meer maatschappelijke vlakken van waarde. Creativiteit is een zeldzaam goed, dat op veel plekken gemist wordt. Ik denk dat het aantrekken van nieuwe partners aan de rand van onze sector of zelfs buiten onze sector mooie mogelijkheden met zich meebrengt voor POPSPOT. Nu al hebben we bijvoorbeeld een goede samenwerking met Porterfield Advocaten, die de muziekcontracten van onze deelnemers doornemen. Verder blijven we natuurlijk doorontwikkelen op al onze trajecten. Ik zou graag in de toekomst, al dan niet met nieuwe partners, onze trajecten meer continu aan willen bieden. Nu zijn we nog afhankelijk van cultuursubsidies, maar het zou fijn zijn om ook financiering uit andere hoeken te realiseren.” ◾
De EB Live Festival Guide viert in 2025 zijn 15-jarig jubileum. Tijdens de afgelopen editie van Festivak in de Brabanthallen in Den Bosch organiseerde het team van EB Live een panel over het verleden en de toekomst van de livebranche. Te gast waren Frank Hommes (ProBro), Ferdinand van Dalsen (Pieter Smit), Hubert von Heyden (Flexotel), Peter van Overbeek (van Overbeek Sanitair) en Mitchel van der Heide (EB Live).
DOOR: JEROEN VAN TRIERUM
“Duurzaamheid is al jaren een grote focus voor ons. We hebben dan ook grote stappen gezet om daarop in te spelen met nieuwe producten en concepten. Zoals je begrijpt is watergebruik bij Van Overbeek Sanitair een belangrijk punt. In 2012 hebben we vacuümtechniek geïntroduceerd bij onze toiletten op events en festivals. Dit zorgde voor een waterbesparing van 80 tot 90 procent. Daarnaast waren de units stapelbaar, dus er was minder transport nodig naar en van de locatie. Iets anders wat opviel waren de wensen van bezoekers. Vooral op glampings nemen zij in het algemeen geen genoegen meer met provisorische douches of toilets. Ze willen een luxe, gemakkelijke en schone ervaring. Het is onderdeel van de complete festivalbeleving geworden. Dat is mooi en past ook goed bij het huidige imago van de branche. Deze industrie is anno 2024 niet meer te vergelijken met die van 2009. Alles is veel professioneler. Voor de toekomst verwacht ik weer veel goeds. Natuurlijk zag je dit jaar veranderingen en uitdagingen die je ook in 2025 tegen gaat komen. Links en rechts zullen festivals afvallen of andere richtingen opgaan. Dat is jammer, maar in het grote plaatje niet erg. Het hoort bij de dynamiek van onze markt. Dat er geen jaar hetzelfde is maakt het werken in de live-industrie ook zo aantrekkelijk. Over het algemeen denk ik daarnaast dat verschillende partijen volgend jaar elkaar meer opzoeken en gaan samenwerken.”
‘Dat er geen jaar hetzelfde is maakt het werken in de liveindustrie ook zo aantrekkelijk’
Mitchel van der Heide, EB Live
“Door de jaren heen is de EB Live Festival Guide een begrip geworden. Het wordt zelfs de festivalbijbel genoemd. Daar is iedereen trots op en die positiviteit merk je bij iedere nieuwe editie. Het livelandschap is in de afgelopen 15 jaar compleet veranderd. Er zijn nieuwe spelers bijgekomen en oude afgevallen, er was consolidatie bij verschillende partijen en alles werd groter, beter en veiliger. Iets dat de beleving van de bezoeker alleen maar ten goede kwam. Ik vind het bijzonder en opvallend dat iedere organisator en toeleverancier in die verandering is meegegaan en er vaak beter is uitgekomen. De professionaliseringslag van de afgelopen 15 jaar was groot. Natuurlijk waren er ook flinke tegenslagen. Ik noem bijvoorbeeld de coronapandemie, de dodelijke incidenten, het extreme weer en de dreigende btw-verhoging op cultuur. Wat ik mooi en bijzonder vind, is dat iedereen binnen de live-industrie zich op die momenten veerkrachtig en flexibel opstelde. Na iedere tegenslag pakte men weer door en gebruikte de lessen die geleerd waren. De komende jaren zijn niet vrij van uitdagingen, maar ik weet zeker dat ook die worden overwonnen!”
‘De komende jaren zijn niet vrij van uitdagingen, maar ik weet zeker dat ook die worden overwonnen’
“Voor mij was het remote werken een van de grootste veranderingen. Vroeger was je afhankelijk van een kantoor en moest je voor ieder event van tevoren de locatie bezoeken om een goed beeld te krijgen. Nu is het een kwestie van je laptop openslaan en je kunt aan de slag. In 2017 introduceerde Google Streetview en dat maakte alles nog makkelijker. Natuurlijk ga je nog langs op een locatie, maar aantekeningen of foto’s maken is niet meer nodig. De technische ontwikkelingen zorgden er ook voor dat je als professional flinke stappen kon maken. Alles is nu gekoppeld aan elkaar, van planning tot offertes. Voor de toekomst verwacht ik dat de beleving voor festivalbezoekers toeneemt, maar dat de acceptatie van omwonenden minder wordt. Dat zien we nu al, maar dat gaat de komende jaren nog veel verder. Daarnaast worden vergunningsverleners nog meer risicomijdend. Dit klinkt allemaal wat negatief, maar ik heb het volste vertrouwen dat de branche toch een mooie toekomst tegemoet gaat. Onze industrie kreeg de afgelopen 15 jaar al veel tegenslagen. Denk aan het verdwijnen van de nulurencontracten of corona. Niemand ging toen bij de pakken neerzitten, maar schakelde juist naar een hogere versnelling. Daarnaast blijft de behoefte aan brood en spelen onverminderd hoog.”
‘Voor de toekomst verwacht ik dat de beleving voor festivalbezoekers toeneemt, maar dat de acceptatie van omwonenden minder wordt’
Ferdinand van Dalsen, Pieter Smit:
“De afgelopen 15 jaar was het corona dat de grootse impact heeft gehad binnen de branche. Iedereen heeft toen beslissingen moeten nemen die je nu nog merkt. Gelukkig ligt die periode achter ons en kon men een jaar geleden weer bouwen aan een nieuwe toekomst. Ik hoop dat voor de komende jaren de energietransitie hoog op de agenda staat. De eerste stappen hiervoor zijn afgelopen jaren genomen, maar alles staat nog relatief in de kinderschoenen. Toch denk ik dat de opmars naar duurzaam snel kan gaan. Gelukkig ziet bijna iedereen het belang. Ondanks dat zijn er nog wel flinke uitdagingen. Zo goed als iedere speler wil duurzaam werken, maar vindt het prijskaartje hiervoor vaak veel te hoog. Dat is jammer want de energietransitie kan alleen slagen als iedereen meewerkt. Een andere wens voor de toekomst is makkelijke en realistische regelgeving. Zo merken we nog steeds de naschokken van de Brexit. Als wij naar Engeland gaan mogen we daar maar een paar dagen werken. Daar staat tegenover dat Britse partijen gevestigd in Europa onbeperkt toegang hebben tot onze markt. Het zou ook fijn zijn als er binnen Europa uniforme wetgeving komt. Ieder land en iedere stad heeft eigen regels, als tourmanager of productiemedewerker heb je behoorlijk wat extra werk zolang er geen uniforme regels gelden binnen de EU.”
‘Nagenoeg iedereen wil duurzaam werken, maar vindt het prijskaartje hiervoor vaak veel te hoog’
“De grootste verandering die we in de live-industrie zagen is het gedrag van de bezoekers. Gingen ze 15 jaar geleden nog het liefst een paar weken naar Salou, nu bezoeken ze eerder een paar festivals in de zomer. Een logisch gevolg was de groei van het aantal festivals en een steeds breder aanbod in overnachtingmogelijkheden. Bij de start van Flexotel waren wij de aanvulling op het bekende tentje. In de afgelopen jaren hebben we ongekende stappen gezet. Dat moest ook wel, want steeds meer bezoekers hechten meer waarde aan kwaliteit, luxe en gemak. Het is bijna onmogelijk om een voorspelling te maken van hoe de industrie het komende decennium eruit gaat zien. Daarvoor is de branche te dynamisch. Persoonlijk verwacht ik op het gebied van op- en afbouwen flinke veranderingen. Zelf zou ik het tof vinden als er meer drones ingezet gingen worden. Je ziet het al in Amerika met bijvoorbeeld pakketbezorging. Het is toch fantastisch dat al die 1000 vrachtwagens die nodig zijn om een festival te realiseren zich centraliseren op een lokale plek en de bezorging richting het terrein dan met drones gebeurt? Dat is een oplossing voor de constant toenemende verkeerstromen en ook nog eens goed voor het milieu.”
‘Ik verwacht op het gebied van open afbouwen flinke veranderingen’
Niet alleen de EB Live Festival Guide viert in 2025 zijn 15-jarig jubileum, ook een groot aantal festivals bestaat volgend jaar 15 jaar. We zetten de spotlights op Stereo Sunday, Breda Live, Freshtival Weekend en VESTROCK. Vier festivals die in iedere editie van de EB Live Festival Guide aanwezig waren en in 2025 hun jubileumeditie organiseren.
DOOR: DENNIS BAJRAM
Stereo Sunday is in 2009 voortgekomen uit het kleine niche-festival FreeFunk. De naam is enigszins verwarrend – wie zich op zondag bij de ingang in Venlo meldt, kan zien hoe de podiumdelen worden weggetakeld.
Festivalmedewerker Enzo Venezia: “In het begin vond Stereo Sunday op zaterdag en zondag plaats. Vijf jaar geleden hebben we de zondag voor de vrijdag verruild. Het bleek lastig om ‘s zondags bezoekers te trekken.” Dat Stereo Sunday zou doorgroeien naar 12.000 bezoekers per dag, is helemaal bijzonder als je bedenkt dat
85% van de medewerkers vrijwilliger is, van de organisatie tot de podiumbouwers. Sommigen nemen speciaal twee weken vakantie op.
Een van de succesfactoren is een slimme programmering. Venezia: “Die werd in de begintijd gedaan door Samir Ait Moh van het DJ-collectief Moksi. Hij kende die wereld zo goed, dat hij artiesten als Hardwell (2010) en Yellow Claw (2017) voor hun grote doorbraak wist te boeken.” In plaats van de artiesten, is het tegenwoordig vooral de sfeerbeleving die bezoekers trekt. “Veel grote namen op onze line-up treden elke week wel ergens op. Daarom ligt de nadruk nu op de totale uitstraling. Het hele festivalterrein is in een thema gehuld, van de podia tot de bars.”
Ook de programmering is met de publiekssmaak meegeëvolueerd. Inmiddels kent Stereo Sunday een podium speciaal voor hard techno. Venezia: “Doorgroeien is de komende 15 jaar niet het doel. Liever willen we bezoekers langdurig aan ons verbinden.”
STEREO SUNDAY
Locatie: Julianapark, Venlo
Datum: 4 en 5 juli 2025
Grootte: 25.000 bezoekers
Genres: House, (hard) techno en hardstyle
Tickets: €32,50 - €52,50
Fun fact: In het coronajaar 2020 werd als alternatief het Stereo Sunday Thuisfestival georganiseerd. De digitale editie trok kijkers van over de hele wereld, tot Mexico aan toe.
Totaal verschillende muziekgenres op één podium, dat was vanaf editie één de visie van festival Breda Live. “Met Breda Live wilden we een betaalbaar festival voor een brede doelgroep creëren,” vertelt medeoprichter Dirk Malschaert. Wat in 2009 begon als een eendaags festival met 9.000 bezoekers is nu een tweedaagse traditie met 15.000 mensen per dag. Onder meer Chef’Special, Junky XL en de Bredase DJ Hardwell traden er op. De gewaagde line-up van de eerste editie bleek een groot succes te zijn. Malschaert: “We hadden Jan Smit, Racoon en DJ Tiësto als headliners. Grotere contrasten lijken haast niet mogelijk, maar toch bleken Tiësto-fans Jan Smit ineens heel cool te vinden, en andersom.” Overigens was niet alleen het publiek enthousiast. “Jan Smit vond het zo speciaal dat hij vroeg of hij een festivalposter mee mocht nemen.”
Dirk Malschaert organiseert Breda Live van begin af aan met zijn compagnons Maarten Stok en Magchiel Koekkoek. Door transparant te zijn en heldere afspraken te maken, is het drietal nog altijd bij elkaar, al zijn er zeker uitdagingen. Door een wildgroei aan evenementen na de coronajaren, werd personeel en materiaal schaars. “Prijzen stegen tot 40%.
Voor een laagdrempelig festival als Breda Live is dat zwaar. De afgelopen jaren stabiliseert dat. Ik hoop dat dat zo blijft.” Malschaert wil dat Breda Live de komende
Freshtival Weekend verandert de Enschedese recreatieplas Het Rutbeek tijdens Pinksteren in een groot feest weekend. Festivalmedewerker Rik van de Merwe vertelt hoe het grootste dance-en popfestival van Oost-Nederland is ontstaan.
“Rond 2003 begonnen we met het organiseren van eenvoudige feestjes. In Enschede was er nog niet zoveel.” Grote namen, onder wie Afrojack en Armin van Buuren, kwamen naar Twente, wat leidde tot de oprichting van Freshtival in 2009. Nog altijd heeft Freshtival Weekend alle expertise zelf in huis, van de productie tot de boekingen en horeca. Zo groeide het evenement door tot een volledig campingweekend in 2017, dat wereldsterren als Sean Paul en Jason Derulo verwelkomde. Helaas vormde ook in Enschede de coronacrisis een zwarte bladzijde. “Toen de overheid
15 jaar een festival van en voor de stad blijft, waar mensen het echte uitgaansleven van Breda ervaren. “Een van onze slogans is niet voor niets: Welkom thuis!”
BREDA LIVE
Locatie: Chasséveld, Breda
Datum: 4 en 5 juli 2025
Grootte: 30.000 bezoekers
Genres: Nederlandstalig, dance, pop en meer
Tickets: +/- €40,- tot €90,-
Fun fact: In 2010 moest Junky XL’s optreden worden geannuleerd vanwege noodweer. De Bredanaren zetten het feest gewoon voort; niet op het terrein, maar in de parkeergarages.
in januari 2021 groen licht gaf, werd het festival in sneltreinvaart uit de grond gestampt,” zegt Van de Merwe. “Nog nooit hebben we zo snel, samen met alle betrokken partners, leveranciers en vrijwilligers, ons festival georganiseerd. We verbraken dat jaar ons bezoekersrecord.”
Voor de 15e verjaardag heeft Freshtival Weekend grote verrassingen in petto. Tegelijkertijd werpt Van de Merwe een blik in de toekomst. “De komende 15 jaar willen we de driedaagse totaalbeleving verstevigen, zodat mensen ook vaker voor de vrijdag en de camping komen.”
Hoe Freshtival Weekend ondanks die groei dicht bij zijn oorspronkelijke visie blijft? Van de Merwe: “We blijven een nuchtere organisatie die een feest voor iedereen wil creëren. Gewoon een plek waar je het dagelijks leven een lang weekend kunt ontvluchten, en je na afloop refresht voelt.”
Het Zeeuws-Vlaamse Hulst heeft twee redenen om trots te zijn. Allereerst komt de vestingstad voor in het middeleeuwse verhaal ‘Van den vos Reynaerde’. Maar belangrijker nog: het is de thuisbasis van het jaarlijkse VESTROCK.
Op het eilandje Buitenvest, midden in de slotgracht, luisteren 25.000 bezoekers drie dagen lang naar pop, indie, hiphop en dance. Toch voelt het er eerder intiem dan druk, vindt festivalmanager Marcel Verhaar. “De sfeer is net zo belangrijk als de muziek, er moet ruimte zijn voor nieuwe ontdekkingen.” Wat dat betreft is de visie onveranderd sinds 2010, toen een groepje vrienden het festival startte. Toch speelden de afgelopen jaren ook reuzennamen als Limp Bizkit en The Prodigy het eilandje plat. Inmiddels is de muziek aangevuld met het educatieve
FRESHTIVAL WEEKEND
Locatie: Recreatieplas Het Rutbeek, Enschede
Datum: 6 t/m 8 juni 2025
Grootte: 64.000 bezoekers
Genres: Dance, pop, hiphop en meer
Tickets: €59,50 tot €102,-
Fun fact: In 2024 trad Joost Klein hier voor het eerst op sinds zijn diskwalificatie op het Eurosongfestival. Een weekend lang waren alle ogen op Enschede gericht.
programma VESTROCK UNIVERSITY. Ook innovatie en inclusie spelen een grotere rol. Zo kunnen slechtzienden met behulp van de NaviLens-technologie makkelijker navigeren over het festivalterrein. Toch heeft Vestrock te maken met een veranderende wereld. Hoe duurzaam het festival ook wordt vormgegeven, de kosten zijn zo gestegen dat het moeilijk is om met een positieve balans af te sluiten. Verhaars ambitie lijdt er niet onder. In 2025 wordt de derde dag, VESTROCK NEXTGEN, volledig door jongeren georganiseerd. Ook hoopt Verhaar weer optredens in de gotische SintWillibrordusbasiliek te kunnen programmeren en het festival nog toegankelijker en duurzamer maken. Over één ding bestaat geen twijfel: “VESTROCK is geen megafestival en dat gaat het ook niet worden. Het gaat om ontdekken, genieten en jezelf thuisvoelen. Dus proost op de volgende 15 jaar!”
VESTROCK
Locatie: Buitenvest, Hulst
Datum: 30 mei t/m 1 juni
Grootte: 25.000 bezoekers
Genres: Dance, pop, rock, hiphop en meer
Tickets: €30,- tot €139,-
Fun fact: Een vast onderdeel zijn de VESTCRUISES, optredens voor twintig personen op een bootje in de middeleeuwse slotgracht.
Een dag na de aankondiging van de eerste namen voor Pinkpop 2025 sprak EB Live met festivalmanager Tirsa Creusen. Iemand die al sinds 2011 verbonden is met het Limburgse festival. Gestart als stagiaire is Creusen nu de spin in het roze web van Pinkpop. “Iedereen is trots op de line-up en is nu al aan het aftellen naar juni volgend jaar.”
DOOR: JEROEN VAN TRIERUM
In de laatste weken van november maakte Pinkpop de eerste 28 namen bekend voor de 2025-editie, waaronder de headliners Muse, Justin Timberlake en Olivia Rodrigo. Het gevarieerde aanbod, waar zowel rekening was gehouden met de vertrouwde bezoekers van het festival als jongere liefhebbers, kreeg online veel bijval. “En we zitten overigens nog maar op de helft van de totale line-up,” verklapt festivalmanager Tirsa Creusen glimlachend. Een kleine maand voor de bekendmaking kwam het nieuws naar buiten dat Niek Murray de orga -
nisatie had verlaten. Volgens Creusen zorgde dat niet voor een grote organisatorische impact. “Als festivalmanager heb ik de zakelijke leiding over Pinkpop. Dat was ook al zo toen Niek nog bij ons was. Ik was samen met de andere collega’s echter vooral achter de schermen bezig. Er hebben dan ook geen grote veranderingen plaatsgevonden sinds Niek zijn vertrek.” Creusen is trots op haar festival, maar vooral op haar collega’s en steekt dit niet onder stoelen of banken. “Het team dat Pinkpop ieder jaar mogelijk maakt is op alle fronten divers. Tijdens de
show hebben we 7000 mensen rondlopen, maar het kernteam bestaat uit een man of 15. In alle leeftijdsgroepen. Zo hebben we mensen die al 50 jaar betrokken zijn, maar ook nieuwe en vaak jongere medewerkers die staan te popelen om in 2025 hun eerste editie te draaien. Om met beide groepen te mogen werken is voor mij een van de leukste dingen in mijn werk.” Creusen is zelf ook een oudgediende. De Limburgse stapte 13 jaar geleden voor de eerste keer de drempel van Pinkpop over, als stagiaire. “Wat ik vanaf het begin zag was dat iedereen, zowel
de organisatie als de bezoekers en de mensen die rondom het terrein wonen trots zijn op Pinkpop. Ze zien het festival echt als een cultureel erfgoed.”
Muse, Timberlake en Rodrigo
Op 19 november maakte Pinkpop de eerste line-up voor 2025 bekend. De reacties online waren lovend. Vooral de komst van de headliners zorgde op de socials voor enthousiaste reacties, maar ook de namen van bands als Oscar and the Wolf, Weezer, The Last Dinner Party, Flogging Molly en Korn konden op veel enthousiasme rekenen. Creusen is blij met de reacties. “Natuurlijk is het altijd leuk om dit te lezen en te horen. De headliners en de de andere namen zijn nu bekend, maar er komt nog veel meer bij. Het boeken van deze editie was, net als alle voorgaande edities van Pinkpop overigens, niet makkelijk. Niets is immers zo veranderlijk als de wereld van
artiesten. Gelukkig hebben we een goede commissie, die sinds jaar en dag al verbonden is met Pinkpop en constant binnen het mogelijke programma de balans zoekt tussen de gevestigde orde en de nieuwe opkomende artiesten. Dat is altijd een uitdaging, vooral voor Pinkpop. We zijn namelijk geen nichefestival, maar programmeren voor een breed publiek. Van rock tot pop en voor jong en oud. Een mooi woord daarvoor is generatieverbindend. Dat laten de eerste namen voor volgend jaar ook weer zien. Iedereen hier is heel erg trots op het kunnen boeken van de eerste namen. We kunnen niet wachten tot het juni is, iedereen heeft er nu al zin in.”
Uitverkocht?
Dit jaar wist Pinkpop enkel de zondag uit te verkopen en de andere dagen niet. Dat zou gezien de buzz in 2025 wel eens anders kunnen zijn. Creusen doet daar geen direc-
te uitspraak over maar stelt wel dat de organisatie mikt op ‘een vol veld’. Wij zien de kaartverkoop voor volgend jaar heel rooskleurig tegemoet. Met een vol veld moet je denken aan 60.000 mensen per dag.” Daarnaast plaatst ze een belangrijke kanttekening over kaartverkoop en Pinkpop. “Je moet weten dat het festival sowieso nog nooit compleet is uitverkocht. Wel, zoals vorig jaar, een dag of een weekend, maar nog nooit helemaal. Gezien het aantal beschikbare tickets is dat ook heel lastig.”
Oud en nieuw
Het is makkelijk om de focus te leggen op de bekende artiesten, maar volgens de festivalmanager blijven nieuwe en beginnende namen ook heel belangrijk in de uiteindelijke line-up van Pinkpop. In 2014 werd Stage 4 gelanceerd en dat is sindsdien de plek waar kleinere bands hun kunsten kunnen laten zien en horen. “Daar kun je ook nu weer de artiesten zien die over 10 jaar misschien wel op het hoofdpodium spelen. De dynamiek van doorontwikkeling en een plek geven aan alle soorten en maten is de kracht en het mooie van Pinkpop. Voor mij is de perfecte line-up de mix van relevante en nieuwe artiesten. Het gaat voor mij altijd om de breedte. Er moet genoeg te zien zijn.” Creusen heeft twee artiesten die zij heel graag naar Landgraaf zou willen halen. “Er zijn er inderdaad twee waar ik alleen maar van kan dromen. Het is misschien niet realistisch, maar hoe fantastisch zou het zijn als Taylor Swift of Adele hier zou staan?”
Net als iedereen in de evenementenwereld loopt ook Pinkpop tegen de bekende uitdagingen aan. De grootste is voor het Limburgse festival het weer. “Je merkte dit jaar al dat het weer alle kanten opschoot. Die onvoorspelbaarheid maakt het lastig om vooraf maatregelen te treffen. Daarnaast zorgt het voor een hoog kostenplaatje. De grootste uitdaging is om alles zo goed mogelijk in te richten voor je bezoeker, zodat die er zo min mogelijk van merkt. Vorig jaar hadden we een flink probleem met de parkeervelden die ondergelopen waren. Voor komend jaar hebben we deze plekken verlegd. Er is straks niet één plek waar bezoekers hun auto’s kwijt kunnen, maar meerdere verspreid over het terrein. We zijn nu ook al druk bezig om te zoeken naar manieren waarop we niet meer overvallen kunnen worden door weercalamiteiten. Dus bijvoorbeeld vooraf het olifantsgras bestellen en maar hopen dat je het niet hoeft te gebruiken.” ◾
De Live Entertainment Production Awards is sinds 2015 dé awardshow waarbij de mensen achter de producties in het zonnetje worden gezet. Het nomineren is op moment van schrijven in volle gang. De shortlist wordt bekendgemaakt tijdens ESNS in Groningen. We stellen alvast de juryleden aan je voor en lichten een tipje van de sluier op.
FOTO'S: NATHAN REINDS
Vorig jaar werd de nieuwe opzet enorm gewaardeerd”, vertelt juryvoorzitter Danny Damman. “De basis voor een volgend succesvol event is er dus. Dit jaar mag men ook de slagroom en de kers verwachten op de taart. Met de nieuwe jury gaan wij op zoek naar passievolle events en mensen. Events en mensen die een voorbeeld voor anderen zijn. Wij hopen dat deze voorbeelden mensen in onze branche gaan inspireren!”
Jurylid Arne Koefoed hoopt op inspiratie en innovatie tijdens de komende editie. “Ik ben erg nieuwsgierig naar de nieuwe manieren en technieken om gasten onder te dompe
Voor in de agenda
De uitreiking van de Live Entertainment Production Awards vindt op 24 MAART 2025 plaats in Hotel Asteria in Venray. Nomineren kan nog tot en met 27 december. De kaartverkoop is inmiddels gestart. Ga voor meer informatie naar liveentertainmentproductionawards.nl
len in memorabele avonturen en verhalen. Waar ik me door laat leiden bij de selectie?
The usual: impact, passie, interactie, magie, fun, surprise en delight. Maar ook inclusiviteit, duurzaamheid en innovatie zijn relevante onderwerpen.”
“Voor mij is vooral belangrijk welke impact een evenement of concert op het publiek heeft”, vult medejurylid Marcel de Vré aan. “Niet zozeer qua overdonderende grootheid maar juist de kleine en subtielere aanpak met vaak een emotionele waarde. De (totaal)beleving is waar het uiteindelijk om draait. Het is een beleving of een verhaal met een boodschap. Techniek is veelal een hulpmiddel om bepaalde items of showdynamiek voor elkaar te krijgen of aan te vullen.”
Top van de wereld
Een event als de Live Entertainment Production Awards (LEPA) is enorm belangrijk, benadrukt Damman. “Onze branche wordt enorm onderschat in alle opzichten. Nederland is een land met enorm veel events, festivals, concerten
en noem het maar op. Wij opereren op Champions League niveau. De uitreiking zorgt ervoor dat de branche de aandacht krijgt die het verdient.”
Koefoed: “Nederland is niet alleen WINK's bakermat, maar ook die van een internationaal leidende groep vakidioten die tot de top van de wereld behoren. Dat zij vanuit de relatief anonieme front of house nu een podium krijgen is mooi.”
Jurylid Sjoerd van Schooten: “In een van de eerste jaargangen mocht ons team (RTL Live Entertainment) de Production Company of the Year Award in ontvangst nemen. Dat voelde als een mooie erkenning, al was de waarde hiervan toen n o g redelijk onzichtbaar. Dat heeft tijd no dig en professionaliseringsslagen. Een sector waarin zoveel innovatiekracht en creativiteit zit, verdient een jaarlijks mo ment waarin prestaties opgemerkt worden. Toen ik werd gevraagd, leek het mij daarom direct een mooie uitdaging om mee te werken aan de verdere ontwikkeling en daarmee de waardering voor deze prijzen."
Kleine wereld
Freke Reimer vond het een eer om voor de LEPA-jury gevraagd te worden. “Wat ik erg leuk vond, is dat er door het bestuur werd gerefereerd naar mijn mening op LInkedin, die ik vaak niet onder stoelen of banken steek, en dat dit er mede voor heeft gezorgd dat ik gevraagd ben om deel te nemen in de jury. Omdat ik al bijna 20
reiken over de verschillende onderwerpen. Natuurlijk gaat het soms ook wel hard tegen hard, maar uiteindelijk weten we elkaar altijd goed te vinden.”
Jaarboek
Ook volgend jaar verschijnt er in samenwerking met EB Live weer een jaarboek. EB Live-hoofdredacteur Arnold le Fèbre:
'Met de nieuwe jury gaan wij op zoek naar passievolle events en mensen'
Juryvoorzitter Danny Damman
jaar meeloop in deze branche leer je veel bedrijven en mensen kennen en blijkt deze branche ook echt een kleine wereld te zijn. Het is dan ook erg leuk om samen met branchegenoten na te denken over genomineerde bedrijven, producties en mensen, omdat we met zoveel meningen aan tafel toch vaak redelijk snel consensus be -
“Dit biedt ons de kans om de genomineerden en winnaars op een blijvende manier te eren. Het jaarboek geeft een overzicht van de hoogtepunten van het afgelopen jaar en fungeert als een waardevol naslagwerk voor de sector. Zo ontstaat een mooie traditie waarin we de ‘topspelers’ van de industrie in het zonnetje zetten.”
De juryleden van de Live Entertainment Production Awards 2024
Danny Damman (voorzitter)
Danny Damman heeft met zijn loopbaan in de entertainmentindustrie een blijvende indruk achtergelaten. Na 12,5 jaar Johan Curijff ArenA (voorheen Amsterdam ArenA) en 15 jaar Ziggo Dome, richtte hij in oktober 2023 zijn eigen onderneming DAMM op. Zijn passie voor de industrie en de mensen erachter staat bij hem altijd centraal. Hij speelde een sleutelrol bij iconische evenementen zoals de herdenking van André Hazes in de Johan Curijff ArenA (voorheen Amsterdam ArenA) en concerten van wereldsterren als de Rolling Stones. Van de emotionele optredens van Ladies of Soul tot de innovatieve Space Experience van André Kuipers in de Ziggo Dome.
Arne Koefoed
Oprichter, eigenaar en ideeënhoofd bij WINK, camping De Lievelinge en betrokken bij de handelsmissie naar SXSW, New Dutch Wave. In 1988 begonnen met de eerste fluorescerende raves te organiseren vanuit de kunstacademie in Utrecht, nu, 37 jaar later, als ouwe rot nog steeds verliefd op het creëren van magische momenten en kippenvel.
Freke Reimer
Freke Reimer is sinds 2005 actief in de festivalbranche en heeft in de afgelopen jaren een breed scala aan vaardigheden ontwikkeld binnen de evenementenwereld. Ze weet precies hoe ze de juiste persoon op de juiste plek moet zetten en is een meester in het omgaan met stressvolle situaties. Als oprichter van SOLID beschikt Freke over een ijzersterk netwerk en haar brede kennis en ervaring draagt ze met plezier over aan de nieuwe generatie.
Marrielle Hollander
Marielle Hollander vervult al 25 jaar een indrukwekkende rol in de evenementenbranche. Sinds 1999 is zij voor vele organisatoren het gezicht van de ArenA, waar zij met toewijding de evenementen begeleidt. Marielle is verantwoordelijk voor zowel de grootschalige publieke als de zakelijke evenementen, waarbij zij met haar warmte en spontaniteit een gastvrije en professionele sfeer creëert. Daarnaast deelde ze haar expertise en ervaring in het evenementen vak met leerlingen van het MBO en heeft ze als consultant stadions geadviseerd, van Oekraïne tot Brazilië.
In 2025 verschijnt de tweede editie van het Live Entertainment Productions Awards jaarboek. Het wordt wederom een luxe naslagwerk, met alle hoogtepunten van 2024.
Scan de QR-code om het 2023-jaarboek te bekijken.
Het jaarboek wordt in samenwerking met de organisatie van de Live Entertainment Production Awards samengesteld door iMediate, uitgever van het vakblad EB Live.
Neem voor de deelname-mogelijkheden contact op met Mitchel van der Heide via mitchel.vanderheide@imediate.nl of 06-50949656
Nieuw tijdens het LEPA-programma is The Dude Cup, een gezellige bowlingstrijd. We vroegen Dennis van der Haagen naar dit initiatief: “Roll like there’s nobody watching and knock them down!“
Wat kunnen we verwachten van The Dude Cup?
"The Dude Cup is een nieuw onderdeel van ons LEPA-programma en voegt een speelse twist toe aan de dag. Het idee is simpel: een gezellige, maar competitieve bowlingstrijd waaraan iedereen kan meedoen. Van doorgewinterde bowlers tot mensen die denken dat een bowlingbal vierkant is — iedereen is welkom. Het draait om plezier, maar ook om verbinden. Of je nu komt voor de eer, het netwerk of gewoon voor de lol, er is plek voor iedereen."
Hoe is het idee ontstaan?
"Voor veel mensen is ons eventhotel niet om de hoek, dus we wilden er echt een dagje uit van maken. Bowling leek ons een perfecte
aanvulling: laagdrempelig, interactief en vooral leuk. Het brengt mensen op een informele manier samen, wat precies aansluit bij onze missie om de branche te verbinden."
Wat wil je deelnemers meegeven?
"Roll like there’s nobody watching and knock them down! Een beetje gezonde competitie is ons niet vreemd in deze industrie. Maar vooral kom gewoon lekker bowlen en genieten."
Praktische details
The Dude Cup start om 13:30 uur. De kosten bedragen €40 per persoon (exclusief btw en ticketfee).
Marcel de Vré is al bijna 50 jaar een belangrijke speler in de audiovisuele wereld. In de praktijk heeft hij elk facet van het vak geleerd, van opdrachtfilmproducties en grote AVmultimediashows tot geluidsstudiowerk en filmmontage. Met honderden geregisseerde en gemonteerde opdrachtfilms heeft hij een onmisbaar gevoel voor timing en discipline ontwikkeld. Zijn grote passie voor muziek en concerten heeft hem gebracht waar hij nu staat: regisseur van concerten en theatershows.
Met meer dan 20 jaar ervaring in de live-entertainmentsector, is Sjoerd van Schooten een onmisbare kracht binnen de industrie. Als managing director en producer bij RTL Live Entertainment heeft hij aan de wieg gestaan van talloze concerten, festivals, theaterproducties en dinnershows. Zijn expertise werd verder ontwikkeld bij Stage Entertainment, waar hij meer dan een decennium werkzaam was als Productioneel Directeur. Hier was hij eindverantwoordelijk voor de productie van grote musicals en theaterproducties. Vandaag de dag is Sjoerd als ondernemer actief in zowel de ontwikkeling van live- entertainmentshows als in de sectoren leisure en placemaking.
Met meer dan tien jaar ervaring in de evenementen- en marketingwereld heeft Anouk van den Broek een indrukwekkend portfolio opgebouwd. Bij Coca-Cola Nederland is zij sinds 2021 verantwoordelijk voor alle marketingcampagnes, waarbij grote merken als Coca-Cola, Fanta en Sprite tot leven worden gebracht door middel van media, merkpartnerschappen, sponsoring en influencer marketing. Eerder leidde Anouk succesvolle merk activaties en partnerschappen bij ID&T, waar zij betrokken was bij iconische evenementen zoals Sensation, Defqon.1 en Qlimax. In de rol van Partnerships Manager sloot Anouk internationale deals en integreerde zij merken in de evenementenbe leving en online communities.
Op donderdag 13 februari 2025 kan de hele evenementenwereld zich weer opmaken voor de jaarlijkse beurs EventSummit. EB Live sprak met oprichter Arjen Lemstra en eventmanager Kajol Singh over de komende editie van de beurs.
DOOR: CAS SPIERTZ
Hoe verloopt de productie tot nu toe?
Arjen Lemstra: “Super goed, qua exposanten verloopt het volgens schema. In totaal zullen er 500 exposanten deelnemen aan de komende editie van de beurs. Dat zijn 50 exposanten meer dan vorig jaar, het belooft dus een bruisende beurs te worden.”
Kajol Singh: “De plattegrond is al een tijdje af dus de exposanten mogen hun plekje uitkiezen. Het is altijd nog even puzzelen, maar elk jaar komt dat weer goed. Er zijn al een aantal pleinen vergeven waar verschillende exposanten samen staan. De wat grotere clusters zien we de laatste jaren toenemen.
Een aantal exposanten, zoals hotelketens, wil bijvoorbeeld een hele straat reserveren. Op deze manier kunnen ze op één plek direct al hun locaties presenteren. Toch willen we voorkomen dat het een puur locatiegerichte beurs wordt, daarom hanteren we een maximum op locatieaanbieders.”
Wat is er ten opzichte van vorig jaar veranderd?
Singh: “Op basis van feedback van bezoekers hebben we bedrijven met verschillende kernactiviteiten meer met elkaar gemixt.”
Lemstra: “Iets anders wat we terugkregen
van onze bezoekers vorig jaar, was dat het soms wat overweldigend kon zijn. Niet zozeer door het aantal exposanten, maar vooral door de hoeveelheid prikkels die ze te verwerken kregen. De beurs heeft natuurlijk ook iets weg van een festivaldag, met veel mensen, drukte en rondlopend entertainment. Daarom hebben we nu een deel van de beurs ingericht waar bezoekers kunnen ontspannen, waaronder de ontprikkeldome.”
Singh: “Via QuickSpace verzorgen we altijd de Domes voor ons programmaonderdeel. Dit jaar hebben we samen met hen een
speciale Dome ontwikkeld waar bezoekers kunnen ontprikkelen. In deze lichtarme ruimte zorgen rustgevende projecties, zitzakken en loungebanken ervoor dat bezoekers helemaal kunnen opladen.”
Verder nog iets nieuws voor dit jaar?
Singh: “Nieuw dit jaar is het Impactplein, waar diverse partijen samenkomen die een positieve impact hebben op de maatschappij. Thema’s zoals duurzaamheid, inclusiviteit en innovatie staan hierbij centraal. Denk aan initiatieven zoals de Sign Languagebar, waar je koffie in gebarentaal kunt bestellen.”
Lemstra: “Op het gebied van duurzaamheid willen we als beurs ook echt stappen zetten. Zo is de catering al enkele jaren volledig vegetarisch. Dit jaar voeren we daarnaast campagnes om de bezoeker aan te sporen om met de trein te komen. Vorig jaar reisde 52% van de bezoekers met het openbaar vervoer maar we streven ernaar om dat percentage zo hoog mogelijk te krijgen.”
Wat hebben jullie overgenomen van vorig jaar?
Lemstra: “We hebben er bewust voor gekozen om niet uit te breiden naar twee dagen. Bezoekers zitten daar ook niet op te wachten. Op deze manier weten zij zeker
dat ze niemand mislopen en al hun contacten kunnen zien. Die dynamiek en hectiek van alles op één dag maakt het juist zo leuk. Bovendien komen de bezoekers al vroeg naar de beurs en blijven ze vaak tot het einde.”
Singh: “De afgelopen editie gingen de deuren om 10 uur open en een uur later waren we al bijna vol.”
Lemstra: “Voorheen planden we minder sprekers in de vroege ochtend, maar tegenwoordig zit de zaal om half 11 al helemaal vol. Dus voor iedereen die wil komen: zorg dat je er vroeg bij bent! Er is genoeg te beleven en je kunt op één dag ontzettend veel mensen spreken.”
Kunnen de bezoekers nu al met elkaar connecten?
Singh: “Zeker, we werken nauw samen met onze app-ontwikkelaar Let’s Get Digital. Samen hebben we de EventSummit-app continu doorontwikkeld. Nieuw dit jaar is de functie ‘Swipe to Match’, een soort zakelijke Tinder. Deze matchmakingfunctie biedt een leuke en eenvoudige manier om met anderen in contact te komen. Ik nodig alle bezoekers uit om de app alvast te downloaden en meteen te beginnen met connecten!
Lemstra: “Ons advies blijft om vooraf al afspraken in te plannen. Zoals eerder genoemd, is het een drukke beurs met veel
exposanten. Alles vindt plaats op één dag, zodat je de kans hebt om zoveel mogelijk mensen te ontmoeten. De app is een handige tool om vooraf connecties te leggen en te bepalen wie je wilt spreken.”
En wat betreft programmering?
Lemstra: “De programmering krijgt steeds meer vorm. Wij richten ons vooral op bredere thema’s zoals mindfulness, creativiteit en storytelling. Deze onderwerpen spreken een breed publiek aan en zijn relevant voor iedereen. Er staat nu al een fantastische line-up van 18 topsprekers, onder wie Trijntje Oosterhuis, Marit Bouwmeester, Marjolijn Bongers, Amara Onwuka, Marc Tigchelaer en vele anderen.”
Waar kijken jullie zelf het meest naar uit?
Singh: “De opbouw van de beurs blijft een hoogtepunt: van een lege hal naar een complete, levendige beurs. Op de dag zelf laten we alles op ons afkomen, en daarna bouwen we het samen weer af. Het is geweldig om dit met het team te doen en die transformatie te zien.”
Lemstra: “We zijn zo intensief bezig geweest met de plattegrond dat het voelt alsof ik al honderd keer door EventSummit 2025 ben gelopen. Ik kan niet wachten om er straks in het echt doorheen te lopen!” ◾
Vrijwel alle Nederlandse artiesten gaan na de release van hun debuutalbum op tournee door eigen land waarna bij eventuele buitenlandse belangstelling ook elders in Europa kan worden opgetreden. Om vervolgens de oversteek te maken naar het grote Amerika is slechts voor een enkeling weggelegd. De Nederlandse Jana Mila doet het precies andersom: zij begint haar promotoer in Amerika om pas in maart volgend jaar met haar band langs de Nederlandse poppodia te toeren.
De in Amsterdam geboren Jana Mila is pas zestien jaar als zij haar eerste liedje schrijft. Via een talentenjacht raakt ze in contact met songwriter Ilse DeLange, met wie zij haar zelfgeschreven songs begint te delen. Dat resulteert uiteindelijk in een platendeal met Spark Records, het label van DeLange. Jana Mila: “Vanaf het begin heeft Ilse gezegd dat zij mijn liedjes in Amerika wilde uitbrengen. ‘We moeten een Grammy winnen,’ zei ze altijd. Op een gegeven moment heeft ze mij meegenomen naar Nashville. Daar zijn we toen gaan schrijven en bracht ze mij in contact met Todd Lombardo, die werkte met onder anderen James Bay en Kacey Musgraves. Hij had nog een gaatje over in zijn agenda en een paar weken later zat ik samen met hem in de studio.”
Terwijl Jana Mila werkt aan haar debuutalbum stuurt DeLange alvast enkele gemasterde songs op naar New West Records, een in Americana gespecialiseerde Amerikaanse platenmaatschappij met artiesten als Steve Earle, John Hiatt, Dwight Yoakam en wijlen Kris Kristofferson. Mila: “Binnen drie dagen reageerde John Allen, de directeur van New West. Die man krijgt wel honderd liedjes per dag opgestuurd, maar die van mij vielen schijnbaar op. Hij wilde mij meteen ontmoe-
van het betreffende radiostation die mijn liedjes al eerder op de radio hadden gehoord en heel enthousiast waren. Die kwamen na afloop ook mijn plaat kopen en een handtekening vragen. Zo creëer je dus een soort van mini-fanbase in elke staat waar je bent. Ik ben er in ruim twintig geweest.”
Indiepop
“Op een gegeven moment stond ik in St. Louis in de lift van het hotel naast een man. Hij keek mij aan en zei ‘Hé, ben jij niet Jana Mila?’ Het bleek dat hij mij had gezien tijdens een show in Minneapolis. Echt bizar, maar hartstikke leuk. Als experiment wilde New West kijken of ik ook zonder hun begeleiding kon roadtrippen door de VS. Dat heb ik van Nashville naar Kansas gedaan samen met mijn gitarist, Gerben van der Mooren.
'Ze gunt mij echt alle succes van de wereld, zonder enige zweem van jaloezie of afgunst'
Jana Mila over Ilse de Lange
ten. Dat gebeurde en vervolgens bood hij mij een contract aan voor m’n debuutalbum met een optie voor nog eens twee platen. Allemaal heel serieus ja, iets wat ik totaal niet had verwacht. Vooral niet omdat New West nog nooit met een artiest uit Europa heeft gewerkt. Ik ben de eerste.”
Promotie in Amerika
Wanneer haar debuutalbum Chameleon eind augustus in de Benelux én Amerika wordt uitgebracht, zit Jana Mila in de States voor een promotoer. Een al eerder geplande najaarstour langs het Nederlandse clubcircuit wordt dan ook verplaatst naar 2025. Mila: “Promotie in Amerika is echt een radioding. Als artiest probeer je een persoonlijke band op te bouwen met allerlei radiojocks. Dus ik ben de afgelopen tweeënhalve maand langs tientallen Amerikaanse radiostations gegaan en heb heel veel dj’s leren kennen. Vaak trad ik live op voor een select groepje luisteraars, fans
Alles zelf regelen, zelf radiostations bezoeken en ook zelf platen verkopen. Ze noemden het onze ‘chicken run’. Maar voor mijn showcase in Nashville werden dj’s uit heel Amerika ingevlogen. Dat vond ik wel heel bijzonder ja. Mijn muziek wordt daar overigens niet gezien als country maar meer als een soort van indiepop.”
Dat Ilse DeLange een groot aandeel in het Amerikaanse avontuur van Jana Mila heeft, is evident. Maar in hoeverre maakt Mila de droom waar die DeLange ooit had? In 1998 nam de Almelose zangeres haar debuutalbum World Of Hurt ook op in Nashville en stond ze aan de vooravond van een mogelijke doorbraak in Amerika. Een doorbraak die vervolgens uitbleef.
Mila: “Die vraag zou je eigenlijk aan Ilse moeten stellen. Voor mij is dit toch echt mijn eigen droom die uitkomt. En Ilse is oprecht blij dat het allemaal zo goed met mij
gaat in Amerika. Toen ik bij New West zat, heb ik haar direct een filmpje gestuurd van het optreden dat ik daar deed. In Nederland was het toen vier uur ’s nachts maar ik kreeg meteen een reactie van haar, zo van ‘Oh te gek, goed gedaan!’ Ze gunt mij echt alle succes van de wereld, zonder enige zweem van jaloezie of afgunst. Bovendien heeft zij zelf ook hele vette dingen gedaan in Amerika. Dankzij haar vele contacten in Nashville maakt zij wel onderdeel uit van mijn droom. En wellicht ik ook stiekem een beetje van de hare.”
Go with the flow “De liedjes op Chameleon gaan vooral over de persoonlijke groei die ik de afgelopen jaren heb doorgemaakt. Het is best een ‘struggle’ geweest om mijn eigen identiteit te ontdekken. Ik begrijp mijzelf nu beter, hoe ik mij verhoud tot anderen en de wereld om mij heen. Ik hoef niet langer de kameleon te zijn die zich aanpast aan z’n omgeving. De komende maanden houd ik mij bezig met het schrijven van liedjes en de voorbereidingen voor mijn voorjaarstour in 2025. Daarbij word ik gefilmd door Marcel de Vré voor een mogelijke documentaire. Verder zijn we aan het sparren met de Amerikanen over wat de volgende stap in mijn carrière zou moeten worden. Zo willen ze dat ik naar South By Southwest in Austin ga. Ook bekijkt New West of ik als supportact mee op tournee kan met een Amerikaanse artiest. In ieder geval vlieg ik in januari weer naar Nashville om die plannen verder met hen uit te werken. Eigenlijk ga ik een beetje met de flow mee.” ◾
De uitgestelde Nederlandse voorjaarstour van Jana Mila met band start op 16 maart 2025 in Paradiso Amsterdam. Daarna volgen in ieder geval nog shows in:
• Tivoli Vredeburg in Utrecht (17 maart),
• Muziekgebouw Eindhoven (24 maart),
• Luxor Live Arnhem (28 maart)
• Simplon Groningen (29 maart).
Het grootste zelf-programmerende poppodium van Nederland, 013 in Tilburg, heeft See Tickets gekozen als nieuwe ticketingpartner. Deze samenwerking markeert een belangrijke stap in de optimalisatie van de ticketingprocessen bij 013, waarbij de nadruk ligt op e ciëntie, vooruitgang en flexibiliteit. Marijke van den Bosch, CEO van See Tickets Benelux, en Mijndert Rodolf, Directeur Commercie & Communicatie van 013, lichten hun visie toe op deze samenwerking.
Poppodium 013 begon meer dan een jaar geleden met het schetsen van een nieuwe digitale horizon. De ambitie om voorop te lopen in de industrie, gecombineerd met de visie om hun bezoekers de best mogelijke ervaring te bieden, leidde tot de samenwerking met See Tickets. Mijndert Rodolf licht toe: “We zijn overtuigd van hun datagestuurde, onafhankelijke en gebruiksvriendelijke ticketingplatform. Een platform dat bovendien naadloos aansluit bij onze (visuele) identiteit, zwarthandel voorkomt en waar bezoekers maximaal in controle zijn over hun ticket. Daarnaast werkt See Tickets al samen met andere aansprekende organisaties zoals Dekmantel, Paradiso en Awakenings, wat alleen maar extra vertrouwen gaf.”
Primaire en secundaire ticketing in één oplossing
De nieuwe geïntegreerde ticketingoplossing van See Tickets stelt 013 in staat om zowel de primaire als secundaire ticketverkoop gemakkelijk en tegen eerlijke prijzen te beheren binnen één platform. Er kunnen
‘See Tickets is een betrouwbare en flexibele partner die goed begrijpt wat 013 en haar bezoekers nodig hebben’
dynamische ticketshops worden opgezet, waarbij de ideale fanflow naadloos aansluit bij de wensen van de bezoeker. Marijke van den Bosch verduidelijkt: “We bieden onze klanten tools om fans op een veilige en transparante manier toegang te geven tot tickets, terwijl organisatoren de volledige controle over hun evenementen behouden. Deze aanpak beschermt de waarde van de evenementen van 013 en zorgt voor een optimale ervaring voor bezoekers.”
Data-farming en personalisatie
Met het 013-account kan 013 de fan-ervaring verder personaliseren en inzichten toevoegen. Bezoekers kunnen eenvoudig een profiel aanmaken via e-mail of sociale media zoals Facebook of Google, waarna dit profiel fungeert als het centrale punt voor toegang tot tickets en andere producten, evenals voor het delen of doorverkopen van tickets via platforms zoals WhatsApp en Instagram.
Door al deze persoonsgebonden data kan 013 zijn communicatie en marketing nog beter afstemmen op de voorkeuren van de fans, wat niet alleen de klantrelatie versterkt maar ook tot hogere conversies leidt. Waar eerder beperkingen bestonden rondom domeingebonden tracking, biedt de nieuwe server-side tracking van See Tickets ook inzichten in het bezoekersgedrag, conversies en de effectiviteit van marketingkanalen.
Mijndert Rodolf legt uit: “Met het 013-account verwachten we serieuze stappen te zetten in het optimaliseren van de conversie. Door relevante content op het juiste moment te bieden, kunnen we onze fans beter betrekken en hun aandacht langer vasthouden. De keuze voor See Tickets is dus een eerste, belangrijke stap in onze nieuwe digitale horizon, waarbij we in de nabije toekomst met nieuwe technologie en AI bezoekers nog beter kunnen bedienen.”
E ciënt evenementenbeheer met YesPlan en AFAS
Met de integratie van See Tickets en YesPlan worden processen rondom evenementenbeheer verbetert. Voor veel poppodia, theaters en evenementenlocaties is YesPlan een veelgebruikte tool om alle organisatorische aspecten te plannen en te coördineren, van personeelsinzet tot logistiek en communicatie. Dankzij deze nieuwe integratie worden evenementen die in YesPlan zijn aangemaakt automatisch doorgestuurd naar de Paylogic backoffice. Handmatige acties worden beperkt, wat voor meer consistente gegevens in beide systemen zorgt. Bovendien wordt ticketdata vanuit See Tickets real-time teruggekoppeld naar YesPlan, zodat alle relevante informatie – van verkoopstatussen tot publieksinzichten – direct beschikbaar is voor alle teams. Mijndert Rodolf licht toe: “Door deze integratie besparen we tijd en verkleinen we de kans op fouten, waardoor we meer aandacht kunnen besteden aan andere activiteiten zoals de ervaring van onze bezoekers.”
Met deze samenwerking wil See Tickets andere poppodia en venues inspireren om een data-first strategie te omarmen. Marijke van den Bosch legt de focus op de ambitie om de industrie vooruit te helpen: “Wij werken als ticketingpartner graag samen met onze klanten aan oplossingen die een vooruitgang zijn in de ticketingmarkt. Daarbij is het van belang te weten welke uitdagingen er spelen. We zien momenteel op onderwerpen zoals secondary ticketing, efficiëntie, tracking en data dat zo’n gezamenlijke aanpak ontzettend effectief is.”
Mijndert Rodolf van 013 over deze nieuwe samenwerking: “See Tickets is een betrouwbare en flexibele partner die goed begrijpt wat 013 en haar bezoekers nodig hebben. Van alle meetings tot dusver is mij de positieve vibe onderling en met elkaar erg opgevallen. We hebben een goede klik en we kijken dus uit naar een prettige samenwerking!” ◾
‘Wij werken als ticketingpartner graag samen met onze klanten aan oplossingen die een vooruitgang zijn in de ticketingmarkt’
Na twintig jaar nam North Sea Jazz-directeur Jan Willem Luyken afscheid van zijn festival. Op 1 november zette hij een nieuwe stap binnen zijn carrière en startte hij als Chief Commercial O cer bij MOJO. “De afgelopen twee decennia waren fenomenaal met zoveel geweldige momenten, maar het was tijd voor een volgende stap.”
DOOR: JEROEN VAN TRIERUM
Hoe ben je bij North Sea Jazz begonnen?
Jan Willem Luyken: “In 2001 ben ik bij MOJO gestart als hoofd communicatie. Dat heb ik een jaar of vier gedaan. De toenmalige directeur van North Sea ging in 2005 weg en dat was ook het moment dat het festival van Den Haag naar Rotterdam verhuisde. De directie vroeg mij of ik interesse had in die job en daar hoefde ik niet lang over na te denken. Het was een droom die uitkwam, want ik was al heel lang bezoeker van North Sea Jazz.”
Wat trof je aan in je eerste jaar?
“De verhuizing was omstreden. Ik had een communicatieachtergrond en dat kwam goed van pas. Er was van tevoren een onderzoek gedaan en daar kwam uit dat 95 procent van het publiek de verhuizing waardeloos vond. De toenmalige MOJOdirecteur John Mulder heeft mij bij de hand genomen en meegenomen in de hele productie en de verhuizing. Na die eerste editie in Rotterdam stond ik op eigen benen. Ik ben begonnen in een flinke storm en dat bracht uitdagingen met zich mee. Aan de andere kant kregen wij hierdoor ook de kans om het hele festival opnieuw uit te vinden. De eerste stappen waren zowel een vloek als een zegen.”
North Sea Jazz staat bekend als een ontdekkingsfestival. Wanneer zijn jullie begonnen om de muzikale grenzen op te zoeken?
“Dat deed de bedenker van North Sea Jazz,
Paul Acket, al in de jaren zeventig en dat was bijzonder. Zeker gezien er in die tijd veel in hokjes werd gedacht. Paul programmeerde naast klassieke jazz ook Ray Charles, Chaka Khan en zelfs Van Morrison. Artiesten die een link hebben met jazz, maar niet echt bekend staan als jazz-artiesten. Ik zou die brede visie graag claimen, maar die was er dus al. Wij hebben deze geperfectioneerd en meegenomen in de tijd. De muziek is altijd in beweging en die moet je volgen. Wel blijven we trouw aan kernwaarden.”
Welke zijn dat?
“Het moet kwalitatief hoogstaande muziek zijn, waar vakmanschap bij komt kijken. Dat is het belangrijkste uitgangspunt. Overigens niet alleen bij de muziek, maar ook binnen alle andere aspecten van het festival, zoals de catering en het randprogramma.”
Wat waren je hoogtepunten?
“Dat is een moeilijke vraag, want ik heb er vele. Bij de eerste editie in Rotterdam keken we elkaar op zondagavond aan en riepen:
‘Wauw, het is ons gelukt!’ Dat was een ongelofelijke mijlpaal, gerealiseerd met bloed, zweet en tranen. De Volkskrant kopte op maandagmorgen ‘Glorieus debuut North Sea Jazz in Ahoy’. Mooier kan je het niet hebben. North Sea Jazz Curaçao was een ander hoogtepunt. Lionel Richie sloot af en het was prachtig om de emotie bij het publiek te zien. Ze hadden nooit verwacht dat een artiest van dit formaat op hun eiland zou optreden. Ook moet ik het drieluik met Prince in 2011 noemen. Hierdoor is ons festival weer enorm op de kaart gezet. Prince vroeg zelf of hij bij ons mocht spelen. We waren gelijk enthousiast, maar ook realistisch want drie concerten zouden we nooit kunnen betalen. Hij heeft genoegen genomen met een lagere fee. Een grotere eer was er niet. Vooral omdat hij alles waar North Sea Jazz voor staat belichaamt.”
En de dieptepunten?
“Over het algemeen hebben we altijd goede edities gehad, maar de editie van 2010 was een aaneenschakeling van rampen. Alles wat fout kon gaan, ging ook fout.
Daar heeft de bezoeker niets van gemerkt, maar achter de schermen was dat een ander verhaal. De Tour de France vertrok dat jaar vanuit Ahoy en dat gebeurde een week voor North Sea Jazz. Ondanks veel overleg hield de organisatie zich niet aan afspraken, waardoor onze productieschema’s de prullenbak in konden. We begonnen al met 10-0 achterstand. Op de vrijdag werd Nederland getroffen door een hittegolf en de volgende dag was er noodweer. We hebben hierdoor podia moeten sluiten. Daar kwamen ook nog een aantal andere zaken bij. Het Sportpaleis werd verbouwd, Ahoy was een grote bouwput. De kaartverkoop op zaterdag was matig. De reden?
Prince stond in Gent en dat merkten we. Een substantieel aantal vaste North Sea Jazz-gangers ging toch liever naar België. Begrijpelijk want Prince trad in die tijd niet veel op. Op zondagavond was het de WKfinale Nederland - Spanje. Stevie Wonder stond bij ons geprogrammeerd, maar bezoekers wilden ook voetbal kijken. Het was een uitdaging om dat voor 30.000 man te doen, maar dat lukte. De wedstrijd begon
‘Het is bijzonder dat ik nu de ervaring, die John destijds aan mij gaf, kan doorgeven aan de nieuwe generatie’
om negen uur en in overleg met het management zou Stevie een uur later dan eerder gepland beginnen. Vervolgens kwam er een verlenging en strafschoppen. Het grote geluk was dat de tourmanager van Wonder een Brit was en voetbal dus begreep. Als het een Amerikaan was geweest dan zou hij waarschijnlijk geroepen hebben ‘De groeten, we gaan op.’ Dat is gelukkig niet gebeurd. Na het optreden kwam er nog een uitsmijter. Om twee uur ‘s nachts waren er namelijk geen metro’s meer en dat zorgde voor gevaarlijke opstoppingen bij de uitloop. We hebben via de burgemeester de directeur van de RET bereid gevonden om alsnog extra metro’s in te zetten. Achteraf gezien is dit een bijzonder verhaal maar je leert veel van dit soort situaties. Festivaldirecteur zijn is dan ook echt een ervaringsvak.”
Van succesvol festivaldirecteur tot CCO, hoe is dat gegaan?
“Ik ben zeer dankbaar dat ik North Sea Jazz zo lang heb mogen doen. De afgelopen 20 jaar waren fenomenaal met zoveel geweldige momenten, maar het was tijd voor de volgende stap. Na corona stelde ik mij steeds vaker de vraag hoe lang ga ik dit nog doen? Tegelijkertijd dacht ik ook wie gaat er nu weg bij een fantastische job als dit? Ik heb de knoop doorgehakt en bij de directie gevraagd om aan mij te denken als er een nieuwe functie beschikbaar zou komen die bij mij zou passen. Een paar weken later kwam het aanbod om Chief Commercial Officer te worden en dat heb ik geaccepteerd.”
Wat neem je mee uit 20 jaar North Sea Jazz binnen je nieuwe baan?
“Mijn ervaring. Dit is mijn derde baan binnen MOJO. Ik ken het bedrijf tot in de puntjes. Begonnen in de marketing, daarna de festival-kant en nu ga ik me bezighouden met de grote lijnen als CCO. Het is bijzonder dat ik nu de ervaring die John destijds aan mij gaf kan doorgeven aan de nieuwe generatie.”
Hoe kijk je naar de toekomst?
“Ik heb door de jaren heen wel geleerd dat onze branche heel veerkrachtig is. Dat zagen we met corona, maar ook tijdens de kredietcrisis. De behoefte aan livemuziek en festivals is niet echt conjunctuurgevoelig gebleken en blijven groeien bij het publiek. Hoe de toekomst eruitziet, voor MOJO of de industrie is niet te voorspellen, maar ik heb er wel heel veel vertrouwen in dat het goed blijft gaan.” ◾
Iedere evenementenorganisator is het er – zelfs los van geldende wetgeving – over eens dat er een verduurzamingsslag gemaakt zal moeten worden om evenementen en festivals klaar te maken voor een gezonde toekomst. Dat betekent onder meer dat er kritisch gekeken moet worden naar de afvalstroom en het gebruik van bekers, glazen, servies en meer. Er bestaat geen ‘one size fi ts all’ oplossing waar iedereen mee aan de slag kan, maar iedereen kan wél stappen maken. Paardekooper denkt graag mee met organisatoren, om tot een voor hun evenement optimale oplossing te komen.
DOOR: EDGAR KRUIZE
Paardekooper is al meer dan een eeuw als toeleverancier van verpakkingsmaterialen voor tal van branches.
Binnen de evenementenbranche biedt Paardekooper innovatieve oplossingen op het gebied van herbruikbaar servies en logistiek, met het Into The Great Wide Open-festival als meest in het oog springende case. In samenwerking met onder meer Paardekooper stapte het Vlielandse festival in 2022 over op herbruikbaar servies. Dat betekent dat alle op het evenement gebruikte bekers en borden afwasbaar en dus herbruikbaar werden. Dit geldt ook voor het bestek. Dit spaart tijdens het festival zo’n 300.000 single-use items. Tijdens de 2024-editie werd het verder geoptimaliseerd en maakten niet alleen alle bezoekers, maar ook crew, vrijwilligers en artiesten gedurende het festival gebruik van herbruikbaar servies.
“Alles werd zelfs per zeilboot aangevoerd,” vertelt Elske Schotte, Group Manager Circular Business bij Paardekooper. “Nu is
een eilandfestival natuurlijk een heel goed af te bakenen evenement. Dit soort vervoer benadrukt het verhaal dat Into The Great Wide Open wil vertellen. Je merkt dat het publiek onder meer daardoor heel bewust omgaat met bekers, bestek, borden en dergelijke. Het overgrote deel van het gebruikte materiaal komt weer retour, zonder dat hier een statiegeldsysteem wordt gehanteerd. Die keuze heeft Into The Great Wide Open bewust gemaakt.”
Sinds januari van dit jaar is de nieuwe regelgeving van kracht. Deze maakt dat evenementenorganisatoren van gesloten evenementen, zoals een festival of concert, geen gebruik meer mogen maken plastic wegwerpbekers en -bakjes. Een circulair systeem, waarbij bekers en verpakkingen retour komen voor hergebruik, is verplicht. Een alternatief is hoogwaardige recycling of het gebruik van plasticvrije materialen. In laatstgenoemde categorie vallen bij-
voorbeeld papieren of bagasse snackverpakkingen, die gecertificeerd en gegarandeerd plasticvrij moeten zijn. Voor open evenementen – op locaties zonder fysieke omheining – geldt dat wegwerpbekers en -verpakkingen zichtbaar geprijsd moeten zijn en dat herbruikbare alternatieven worden geboden.
“Je ziet dat organisatoren elk op hun eigen manier met deze uitdaging omgaan,” legt Elske Schotte uit. “Het werken zonder statiegeld werkt heel goed op evenementen die erg een eigen ‘eilandje’ zijn. Soms letterlijk, zoals Into The Great Wide Open op Vlieland, maar bijvoorbeeld ook een evenement als Castlefest bij Kasteel Keukenhof in Lisse. Voor organisatoren van andersoortige evenementen kan het echter interessant zijn om juist een circulair systeem met statiegeld te hanteren. Dat heeft meerdere voordelen. Uiteraard is er de impact op de CO2-afdruk van het evenement. Maar het kan ook een manier zijn om het circulaire bekersysteem te financieren. Niet ieder bezoeker die zijn bekers inlevert zal namelijk de statiegeldbon verzilveren.”
Evenementen pionieren
Volgens Schotte is goed merkbaar hoe de evenementenwereld op laatstgenoemd ge-
bied grote stappen maakt ten opzichte van bijvoorbeeld de traditionele horeca. “Begin dit jaar waren we met Paardekooper aanwezig op de Horecava, waar we een rondje hebben gedaan langs de partijen met kassasystemen. Bij de meeste van hen kregen we te horen dat in hun branche statiegeld ‘moeilijk’ was. Slechts eentje bood hun klanten een statiegeldoplossing. Onlangs waren we op Festivak, waar we eveneens een rondje langs de partijen met kassasystemen maakten. In de evenementenbranche bleek de transitie inmiddels al ingezet. Op één partij na had iedereen op het gebied van statiegeld al oplossingen voor organisatoren. Je ziet tegelijk ook steeds meer zogeheten ‘smart bins’ op de markt komen en bijvoorbeeld de ontwikkeling van bekers met een RFID-chip die daarin ingeleverd kunnen worden, zoals de in december gelanceerde APD CUP. Dit soort innovaties om het retourproces te automatiseren en efficiënter te maken, zijn een geweldige ontwikkeling!”
Percentages halen
De ontwikkelingen in de markt gaan snel, organisatoren én bezoekers raken snel gewend aan ‘het nieuwe normaal’. Dat maakt dat Paardekooper merkt dat steeds meer evenementen, onder meer ook stadsfesti-
vals, steeds duurzamer naar hun beker- en serviesgebruik gaan kijken en snel bewuste keuzes maken. “We zitten midden in een duidelijk waarneembare transitiefase waarin verpakkingsmateriaal retour moet komen en je ziet dat iedereen daar op zijn eigen manier op aan het inspelen is. Daarbij moet gezegd worden dat het zaak blijft om de gebruikersstroom goed in de gaten te blijven houden, omdat voor verschillende oplossingen verschillende regels gelden. Stel je hebt een open evenement en je kiest voor een recycling systeem met rPET bekers, dan moet je er vanaf komend jaar voor zorgen dat daar aantoonbaar minstens 80 procent van wordt ingezameld en dat het gebruik wordt aangemeld bij de Inspectie Leefomgeving en Transport. De inzet van bekermunt- plus statiegeldoplossingen kan ervoor zorgen dat die percentages gehaald worden.”
‘Iedere organisatie kan iets doen’ Bij Paardekooper wordt graag met organisatoren meegedacht om evenementen en de bedrijfsvoering van de organisaties duurzamer te maken door middel van innovatieve circulaire oplossingen en duurzame samenwerkingen. “Wij doen dit vanuit een oprechte missie die we voelen
Subsidie CIO
Ondernemers die producten of materialen opnieuw willen gaan gebruiken, repareren of met hoge kwaliteit recyclen, kunnen vanaf donderdag 30 januari 2025 de subsidie Circulair Implementeren en Opschalen (CIO) aanvragen. Deze subsidie is ook voor bedrijven die hier al mee bezig zijn en de activiteiten om minder CO2 uit te stoten willen uitbreiden. Organisatoren van festivals en evenementen kunnen tot 50 procent subsidie krijgen voor het inrichten van een systeem voor herbruikbare drank- en maaltijdverpakkingen. Scan de QR-code voor meer informatie.
KLANTVERHAAL INTO THE GREAT WIDE OPEN Het volledige klantverhaal over Paardekooper en Into The Great Wide Open lees je door de QR-code te scannen.
EVENEMENT VERDUURZAMEN – PAARDEKOOPER
Waar moet je aan denken en welke uitdagingen kom je tegen bij het verduurzamen van je evenement? Paardekooper heeft een simpel 5-stappenplan opgesteld, dat te bekijken is door de QR-code te scannen.
en vanuit een helikoptervisie om ervoor te zorgen dat we uiteindelijk maatschappijbreed naar een nul procent afvalstroom gaan,” stelt Schotte. “Daar zijn we uiteraard nog lang niet, maar de ambitie is er. Onze boodschap is boven alles dat iedere organisatie iets kan doen en dat ieder voor zich moet bepalen wat voor hun specifieke evenement of festival de beste opties zijn. Er zijn talloze scenario’s mogelijk. Natuurlijk ben ik ook realistisch en zie ik dat veel partijen ook nog met hun portemonnee kiezen. Zelfs al weten ze dat de duurdere optie duurzamer is. Juist met hen willen we ook graag het gesprek aangaan. Want de ogenschijnlijk goedkoopste optie is misschien niet altijd de meest rendabele. Er zijn talloze rekenvoorbeelden die aantonen dat je met statiegeldoplossingen misschien wel beter uit bent dan met goedkopere papieren bakjes of bekertjes en er zelfs nog iets aan kunt verdienen. Kijk als organisatie ook eens of er misschien niet ergens een subsidiepotje beschikbaar is [zie kader –red.] om je evenement duurzamer te organiseren en je afvalstroom te verminderen. Paardekooper wil op dit gebied een beweging creëren en we dagen iedereen uit om met ons mee te doen.” ◾
Er is geen ontkomen meer aan: cashless betalen wordt de norm. Zowel op evenementen als in het dagelijkse leven. Cashless betalen is snel, makkelijk, e ciënt, duurzaam en geeft snelle, actuele inzichten.
We zullen dit jaar opnieuw een Grotetafelgesprek rond dit thema organiseren, waarbij we met diverse toonaangevende partijen discussiëren over enkele prikkelende stellingen.
Goed om te weten is dat dit dossier als dubbel-editie met EB Live maart verschijnt. Het dossier wordt online los aangeboden en gepromoot.
Geïnteresseerd om deel te nemen? Mail dan uiterlijk 14 februari naar: sales@imediate.nl
Nederland barst van het muzikaal talent. Regelmatig zetten we de spotlights op opkomende en eigenzinnige artiesten van eigen bodem. Deze keer is het de beurt aan de jonge R&B-zangeres Kaya Imani uit Utrecht.
Kun je iets over jezelf vertellen?
Kaya Imani: “Ik ben 20 jaar, kom uit Utrecht en heb een Surinaams-Indonesische achtergrond. Ik kom uit een muzikale familie, vooral mijn vader was dol op muziek. Ik leerde al op jonge leeftijd zingen en piano spelen en ook op school was ik altijd met muziek bezig. Zo’n twee jaar geleden besloot ik dat ik zelf muziek wilde maken. Ik heb altijd een voorliefde gehad voor R&B en soul. Het maakte niet uit wat ik schreef, het werd altijd R&B. Ik besloot mijn nummers uit te brengen en gaandeweg te kijken wat mijn sound nu precies is en wat bij mij past. Ik kwam in contact met twee to e producers Manuel Rosales en p.APE en zo is het balletje gaan rollen.”
Waar gaan je nummers over en wat wil je overbrengen?
“Ik heb altijd geschreven over mijn gevoelens en dingen die ik meemaak. Ik vind het belangrijk om eerlijk te zijn, ook in mijn muziek. Ik wil vooral laten zien dat geen droom te groot is en dat niets onmogelijk is. Het is okay om niet altijd okay te zijn. Ik hoop dat mensen houvast, inspiratie en herkenning kunnen vinden in mijn muziek. Ik vind het belangrijk om een band te hebben met mijn fans en hen het gevoel te geven dat ze me kennen. Ik ontvang best vaak persoonlijke berichten van mensen die naar mijn muziek luisteren en probeer dan altijd even de tijd te nemen om daarop te reageren.”
Wat was 2024 voor jaar voor jou?
“Het was een waanzinnig jaar! In mei won ik de FunX Award voor Next Best, stond op
'Ik
superto e festivals als Parel van de Stad, Vunzige Deuntjes en Bevrijdingsfestival en werkte samen met Ronnie Flex mee aan de single Luv van Idaly. Ook verscheen op 1 november mijn debuut album Alles.”
Kun je iets meer vertellen over je debuutalbum?
“Het is echt een heel persoonlijk album geworden. Het heet ‘Alles’ omdat er niet alleen van alles en nog wat opstaat, maar omdat het ook alles is wat ben. De veertien tracks
wil vooral laten zien dat geen droom te groot is en dat niets onmogelijk is'
geven een kijkje in mijn hoofd. Als je je zou afvragen ‘Wie is Kaya Imani nu eigenlijk?’ dan hoef je alleen maar naar het album te luisteren om het antwoord te vinden.”
Wat kunnen we in 2025 van je verwachten?
“Ik zou graag nog een album willen uitbrengen. Verder zou het geweldig zijn om op te treden in de Grote Zaal van Paradiso. Over vijf jaar? Dan zou ik graag in AFAS Live willen staan en ook internationaal stappen hebben gezet. Ik trap 2025 in ieder geval af in Groningen, waar ik optreed tijdens Eurosonic Noorderslag, daar heb ik echt heel veel zin in!” ◾
Patronaat is een van de grote tien poppodia in het Nederlandse clubcircuit en de toekomst ziet er meer dan rooskleurig uit. Door groei te combineren met duurzaame keuzes, werkt het Haarlemse poppodium aan een toekomstbestendige culturele sector. Algemeen Directeur
Jolanda Beyer over duurzaamheid, fair pay én de logistieke uitdagingen voor 2025.
DOOR: ARNOLD LE FÈBRE
“
H et gaat bijzonder goed met het Patronaat, op alle fronten,” vertelt een enthousiaste Jolanda Beyer, die sinds 2020 Algemeen Directeur is bij Patronaat. “Het aantal events is met 30% gegroeid sinds 2019 en ook het aantal bezoekers neemt ieder jaar toe. In 2023 verwelkomden we 166.000 bezoekers en dat record gaan we dit jaar – waarin we ons 40-jarig jubileum vieren – overtreffen.”
Past het dan nog allemaal wel?
“Nee, we groeien uit ons jasje. Vanaf volgend jaar betrekken we daarom een extra
ruimte in de buurt, waar een gedeelte van het personeel komt te zitten. Niet ideaal, maar het is even niet anders. We moeten nu regelmatig artiesten in de kelder stoppen of in de boilerruimte… Waar ik vooral heel trots op ben is dat 90% van het personeel aangeeft tevreden te zijn. Ook de artiesten hebben het naar hun zin in het Patronaat. We proberen hen én ons publiek een zo optimaal mogelijke ervaring te bieden. Zo hebben we backstage een massagestoel staan. We hadden ‘m eigenlijk voor onszelf bedacht, maar hij paste perfect backstage en is vooral onder artiesten een groot succes!”
2025 wordt dus een jaar vol logistieke uitdagingen?
“Die hadden we al, maar het zullen er niet minder worden. We organiseren nu zo’n 600 activiteiten per jaar, variërend van concerten in Stage 3 en dance-events in Stage 1 tot shows in onder meer openluchttheater Caprera en PHIL Haarlem. We gaan in 2025 niet meer activiteiten organiseren, maar willen het wel nog diverser maken en meer publiek per show trekken. Sinds twee jaar hebben we daarnaast een co-creatieproject, waarbij we bewoners uit de regio in staat stellen hun eigen creatieve event te organiseren. Onder begeleiding van onze
creatief producent krijgen de zogenoemde co-creators bij wijze van spreken de sleutel van de zaal om hun eigen event te organiseren. Dat doen we onder meer met Club 3.”
Patronaat is een van de acht deelnemende poppodia aan de Fair Pop Pilot, waarbij gedurende drie maanden fair pay-vergoedingen werden uitbetaald aan optredende artiesten en muzikanten. Patronaat is een van de aanjagers van deze pilot. Waarom?
“We vinden dit een belangrijk project. Bij de selectie is gelet op diversiteit in programmering, genre en regiospreiding. De acts die in de kleine tot middelgrote zalen geprogrammeerd zijn, komen in aanmerking voor deelname. De pilot maakt namelijk gebruik van twee financiering-routes. De helft van de podia betaalt de aanvulling direct uit aan de muzikanten. Bij de andere helft moet de artiest of act dit zelf aanvragen. Dat kan via een simpele en zakelijke aanvraagprocedure. Het streven is om ervoor te zorgen dat artiesten en acts niet voortijdig afvallen. De resultaten van de pilot en de vervolgstappen worden bekendgemaakt tijdens ESNS.”
Jullie zijn ook heel actief op het gebied van duurzaamheid. Zo werken jullie al enige tijd samen met Dopper. “Vanaf 2015 kopen wij geen bronwater meer in, en strijden we actief tegen wegwerpflesjes. Bier blijven we voor je tappen, maar water kun je nu ook tappen via een slimme Water Tap. Sinds 2016 werken we samen met Dopper om single-use plastic waterflesjes terug te dringen. Dit doen zij onder andere met de verkoop van branded-
Doppers en door proactief Doppers aan te bieden aan artiesten in plaats van singleuse plastic flesjes. Lobke Borsboom, onze Manager Hospitality, maakt zich al jaren hard om de cultuursector te verduurzamen. Zo draaien we voor 100% op Nederlandse windenergie, bieden we artiesten sinds 2021 enkel nog vegetarische en veganistische maaltijden aan en behaalden begin dit jaar de doelstelling om 49% minder CO2 uit te stoten per evenement dan in 2016.”
Recent zijn jullie ook in zee gegaan met de start-up Slinger. Hoe werkt dat?
“Patronaat-bezoekers kunnen vanaf 1 november via de webpagina van het evenement dat zij willen bezoeken een lege autostoel zoeken, boeken óf aanbieden. Op die manier verminder je niet alleen de CO2uitstoot, maar zorg je ook voor verbinding, een fan-to-fan ride sharing experience. Het
smeden van nieuwe vriendschappen, en het delen van ritjes op weg naar Patronaat past precies bij onze slogan: voor jou is altijd plek! Een win-winsituatie. Duurzaamheid, maar ook diversiteit en inclusie, moeten niet worden behandeld als een apart thema. Wij hebben het echt geïntegreerd in onze manier van werken. Als een partij een groot aantal ballonnen wil gebruiken, dan zoeken wij met hen naar een andere oplossing. Bij alles wat we kopen, huren of in huis hebben, kijken we welke leverancier het best bij ons past, liefst een lokale leverancier. Samen met 013 en TivoliVredenburg zijn we Community of practice voor Poppodia gestart om gezamenlijk de duurzame transitie te versnellen. Een van de acties is een samenwerking met het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. We kijken met hen naar reisbewegingen en hoe we onze bezoekers zo duurzaam mogelijk naar ons toe kunnen laten komen.” ◾
In 1984 betrok de Stichting Popmuziek Zuid Kennemerland de gymzaal van de oude katholieke jongensschool aan de Zijlsingel 2 in Haarlem. Deze bleek uitstekend geschikt om als concertzaal dienst te doen. De jongensschool uit 1913 is ontworpen door de gerenommeerde architect P.J. Bekkers. Dit pand kon ongeveer 500 gasten ontvangen. In het eerste jaar werden er ongeveer 60 concerten georganiseerd, waar in totaal ruim 10.000 mensen op afkwamen.
In 2003 werd gestart met de bouw van een nieuw onderkomen aan de Zijlsingel, dat in 2005 in gebruik is genomen. Het pand is ontworpen door architect Paul Diederen van het bureau Diederen Dirrix Architecten uit Eindhoven. Het poppodium heeft een grote zaal voor circa 1000 bezoekers, een kleinere zaal voor circa 300 bezoekers, de kleinste zaal voor circa 100 bezoekers en een muziekcafé.
De organisatie begon met ongeveer 20 vrijwilligers. Inmiddels werken er zo’n 200 mensen, van wie 90 vrijwilligers en 110 professionals. In 2024 vierde Patronaat het 40-jarig jubileum en behoort het tot een van de grote 10 poppodia in het Nederlandse clubcircuit.
Een goed deel van het verdiende geld in de culturele sector komt terecht bij uitvoerende artiesten. Zij zitten lang niet allemaal te wachten op administratieve beslommeringen en zoeken daarom vaak ondersteuning van professionals. En professionals zoeken hen. Want anders dan de doorsnee freelancer behoort de artiest tot een uitzonderlijke administratieve groep. Sinds enkele decennia kunnen zij zich laten ondersteunen door gespecialiseerde administratiebureaus.
DOOR: WALLY CARTIGNY
itvoerende artiesten, waaronder musici, vormen sinds jaar en dag een aparte groep werkenden. Zo hebben ze vaak te maken met uiteenlopende opdrachtgevers, groepsleden waarmee gages worden gedeeld en diverse tarieven. Tot zo’n 30 jaar geleden waren
deze freelancers in de culturele sector voor hun administratieve zaken aangewezen op algemene administratiekantoren. Dat veranderde in 1992. In Wijk bij Duurstede vond dat jaar een jazzfestival plaats. Organisatoren Jan en Aline van Dam waren handig met administratie en hadden oog voor de specifieke boekhoudkundige behoeften van de artiesten op het festival. Dat leidde tot de oprichting van een administratiekantoor dat ervoor zorgde dat bruto verdiensten van artiesten onderling werden verdeeld en dat er belastingen en premies over werden afgedragen. Dit
kantoor werd daarmee het eerste verloningsbureau voor artiesten en andere uitvoerenden.
Artiestenverloningen
Het familiebedrijf dat begon als Van Dam Service bestaat nog steeds en is omgedoopt tot Artiestenverloningen.nl. Tegenwoordig is het een platform waar artiesten facturen en betaalopdrachten na optredens kunnen indienen. Artiestenverloningen stuurt vervolgens de opdrachtgever een factuur en verdeelt het honorarium onder deelnemende artiesten. Die kunnen een mix vormen tussen artiesten die hun verdiensten laten verlonen zoals beschreven en zelfstandigen die bruto bedragen willen ontvangen. Met deze manier van werken, die andere verloningsbureaus vaak ook hanteren, worden zowel de opdrachtgever van artiesten als de artiesten zelf administratief ontzorgd.
Artiestenregeling
Guy Beyne, schoonzoon van de inmiddels overleden Jan van Dam, is tegenwoordig samen met zijn echtgenote Maaike en haar moeder Aline actief voor Artiestenverloningen. Hij vertelt dat uitvoerenden vooral een aparte administratieve groep vormen vanwege de Artiestenregeling; een speciale belasting-
regeling die is bedoeld om het verlonen van artiesten eenvoudiger te maken. Door de regeling kunnen zelfstandige artiesten kiezen voor een fictieve dienstbetrekking (bij het verloningskantoor) waardoor ze toch onder de loonbelasting vallen. “Die regeling biedt voordelen zoals de mogelijkheid om een deel onbelast te laten uitbetalen tot €163 per keer. Daar moeten dan later in de aangifte inkomstenbelasting beroepskosten tegenovergesteld worden. Wij helpen uitvoerenden om daar op een eenvoudige manier gebruik van te maken en regelen facturatie, uitbetaling en fiscale afhandeling voor ze. Het neemt artiesten veel werk uit handen. Gezien de duizenden klanten die wij vandaag de dag hebben, is de behoefte aan deze service heel groot.”
Van nichespeler naar branche
In de afgelopen 30 jaar is de niche van Van Dam Service uitgegroeid tot een kleine branche, waarin meerdere bureaus actief zijn. Ook de klantenkring van een kantoor als Artiestenverloningen is groter geworden doordat sommige agents en boekingskantoren eveneens van de diensten gebruikmaken. Beyne: “Boekingskantoren kunnen dienen als intermediair voor opdrachtwerving en de facturen voor opdrachtgevers, en afdrachten van belastingen en premies van artiesten via ons laten lopen. Daarmee zijn zij niet zelf de fictieve werkgever van artiesten. Voorheen hadden veel boekers een eigen administratie voor facturatie en uitbetalingen, maar dat kan omslachtig zijn en daarmee onvoordelig. Ook zijn ze niet altijd op de hoogte van de exacte fiscale regelgeving. Tegenwoordig zijn al onze administratieve processen gedigitaliseerd, waardoor het voor alle relaties heel eenvoudig is om facturen in te dienen, uitbetaald te krijgen en de belastingen af te handelen voor zover gewenst.”
Persoonlijk in digitaal tijdperk
De door Beyne genoemde digitalisering leidt ertoe dat de administratieve dienstverlener minder direct contact heeft met zijn cliënten dan voorheen. “Zeker de jongere generaties zijn erg digitaal gericht en zoeken het contact zelf niet snel op. Maar wij zijn wel een bureau dat die contactoptie openhoudt en sommige relaties stellen dat zeer op prijs. Ook wanneer er iets misgaat, zoals een opdrachtgever die niet betaalt, zoeken wij het contact op om te kijken of er een oplossing kan worden gevonden. Die menselijke benadering wordt toch zeker gewaardeerd. Dat merken wij op uitzonderlijke momenten, zoals bij het overlijden van mijn schoonvader vorig jaar. Daar kwamen hartverwarmende berichten op binnen. Dat maakt ons werk dan ineens weer heel persoonlijk en bijzonder. “ ◾
Artiestenverloningen is allang niet meer de enige gespecialiseerde administratieve dienstverlener voor artiesten. Er is een branche ontstaan met meerdere spelers zoals de twee bureaus hieronder.
VERLONINGSBURO.NL
Verloningsburo.nl is sinds 2001 een specialist in het verlonen van gages voor artiesten en musici. Het Tilburgse bureau onderscheidt zich naar eigen zeggen in de markt door expertise in de complexe regelgeving rondom artiestenverloning, zoals dagvergoedingen, vrijstellingen en de Kleine Vergoedings Regeling (KVR). De dienstverlening verloopt ook hier volledig digitaal via een online formulier waarop aangeven kan worden wie een factuur moet ontvangen en wie er uitbetaald moet worden. Ook boekingskantoren en managementbureaus maken gebruik van Verloningsburo.nl dat met een fl exibele administratieve oplossing gemengde samenstellingen van gageontvangers ontzorgt. Sinds de overname door NBC Hermans Accountants in 2023 biedt Verloningsburo.nl aanvullende diensten. Naast het verzorgen van loonadministratie en facturatie, kunnen artiesten en opdrachtgevers ook hulp krijgen bij belastingaangiftes en andere financiële vraagstukken.
PRAE ARTIESTENVERLONING.NL
De URL van dit bureau lijkt nogal op die van de pioniers uit Wijk bij Duurstede, maar Prae Artiestenverloning.nl huist in Rotterdam als onderdeel van Verloning.nl. Dit bureau, opgericht in 2012, heeft als brede focus freelancers en opdrachtgevers die de administratieve rompslomp willen minimaliseren. Verloning.nl presenteert zich sterk in eenvoud met handige software: Je kunt er makkelijk facturen maken en de dienstverlener laten zorgen voor correcte fiscale en sociale afdrachten. Website Artiestenverloning.nl richt zich specifi ek op uitvoerenden met een op het oog nog verder vereenvoudigd proces van administratieve zaken, maar biedt uiteindelijk hetzelfde. De look en feel van dit bureau is meer dan die van andere spelers gericht op de jongere freelancer, waaronder dus artiesten. Onderscheidend aan Verloning.nl is verder de aanvullende dienstverlening, zoals toegang tot verzekeringen en pensioenopbouw.
Op een onbewoond eiland, Ik heb zo wa-wa-wa-waanzinnig gedroomd, Bewegen is gezond en Daba die daba daa: wie kent de liedjes van Kinderen voor Kinderen niet? Sinds 1980 zingt ieder kind ze mee, thuis, op school of op weg naar een vakantiebestemming.
Al 45 jaar lang is Kinderen voor Kinderen een vaste waarde binnen de Nederlandse muziek- en entertainmentindustrie. In gesprek met BNNVARA’s Maaike Fijen gaat het over het heden, verleden en de toekomst van het kinderkoor.
DOOR: ED HOOGEVEEN
“
Als eindverantwoordelijke van NXT en Kinderen voor Kinderen en ben ik het aanspreekpunt voor alles en iedereen die met het koor te maken heeft,” legt Maaike Fijen uit. “Zo begeleid en sluit ik de partnerships af, maar houd mij ook bezig met de dagelijkse gang van zaken rondom het koor. Ja, je mag mij de spin in het web noemen, de merkbewaarder, die samen met andere collega’s de koers bepaalt.”
Nieuw concept
Het 45-jarig lustrum van Kinderen voor
Kinderen lijkt niet groots gevierd te worden. Waarom niet? Fijen: “Het wordt zeker gevierd maar wel op onze eigen manier. Zo trad het koor in de herfstvakantie in plaats van drie keer nu zes keer op in Tivoli Vredenburg in Utrecht. Allemaal uitverkochte shows. Daarnaast komt De Grote Show er weer aan, ditmaal met zes voorstellingen in de AFAS Live in Amsterdam en die zijn ook allemaal uitverkocht. De tvregistratie van die shows wordt op zaterdag 1 februari uitgezonden op NPO Zapp. En voor het eerst in 45 jaar hebben we een
nieuw concept gelanceerd: NXT, een nieuwe popgroep voortkomend uit Kinderen voor Kinderen waarmee we aansluiting proberen te zoeken bij de jeugd tussen de tien en dertien jaar.”
“Ons koor bestaat uit kinderen van groep 4 tot groep 7. De meesten daarvan zitten er twee jaar bij, een enkeling nog wat langer. Daarna vliegen ze uit. Maar eigenlijk willen we ze vasthouden om een volgende stap met hen te kunnen zetten. Om samen met hen een nieuwe levensfase in te gaan waarin het allemaal wat stoerder en
‘Kinderen voor Kinderen blijft een eindeloos verhaal’
rauwer mag klinken. Met NXT proberen we het gat tussen de Top 40 en Kinderen voor Kinderen te dichten. Het AVROTROS Junior Songfestival levert daar ook een bijdrage aan.”
Uitdagend
Wat is in die 45 jaar allemaal veranderd en wat niet? Fijen: “Wat in al die jaren hetzelfde is gebleven zijn de liedjes waarin veel onderwerpen worden aangesneden die eigenlijk niet of nauwelijks bespreekbaar zijn. Door die in een lief, mooi of uitdagend liedje te verpakken, kun je de boodschap toch overbrengen op zowel kinderen als volwassenen. Wat veranderd is, is het succes. Dat is niet altijd even groot geweest. Een jaar of dertien geleden heeft BNNVARA besloten om nog één keer een stevige impuls aan het koor te geven en daar ook zelf in te investeren uit eigen middelen. Daarnaast werden twee partnerships afgesloten, met de Kinderboekenweek en de Koningsspelen. Met muziekproducer Tjeerd Oosterhuis is toen de weg terug ingezet en dat heeft geleid tot nieuwe successen. Inmiddels bereiken we via de basisscholen alle kinderen in Nederland. Zij hoeven niet per definitie fan van ons te zijn maar ze komen in ieder geval
wel allemaal in aanraking met Kinderen voor Kinderen.”
De vraag is wat er van het idealisme van Kinderen voor Kinderen van toen nog is overgebleven. Fijen: “Dat idealisme is er nog altijd. Nog steeds vragen we aandacht voor maatschappelijke onderwerpen zoals bijvoorbeeld meer bewegen en leesbevordering. Via de samenwerking met Kinderpostzegels zetten we ons in voor kwetsbare kinderen. Zo bieden we hen via het Jeugdfonds Sport en Cultuur ook de mogelijkheid om naar onze liveshows te komen.”
Van de albums van Kinderen voor Kinderen werden per titel soms meer dan 100.000 fysieke exemplaren verkocht. Toch is het nieuwe album Lekker Eigenwijs! alleen digitaal en niet fysiek uitgebracht. Is dat gezien de cadeaumaand december wel zo slim? Fijen: “Ja, dat is zeker slim. Sterker nog, ik was daar vorig jaar al een voorstander van. Tijden veranderen. Na de digitale release van Lekker Eigenwijs! heb ik van de hardcore fans wel signalen ontvangen dat zij het jammer vonden dat er geen cd was. Maar fysiek is niet meer van deze tijd. Waar kan een kind nog een cd’tje afluisteren? Via Spotify krijg je het hele album over je speakers. Onze streams zijn in vergelijking met vorig jaar verdriedubbeld.”
Overlijden
Op het nieuwe album Deel 45: Lekker Eigenwijs! staan drie liedjes van NXT waaronder eentje gecomponeerd door Armin van Buuren, en ook een nieuwe versie van Meidengroep. Dat liedje werd ooit geschreven door Hans van Hemert. Fijen: “Eind oktober hadden we onze releaseparty en daar zou Hans ook aanwezig zijn. In diezelfde week overleed hij. Natuurlijk wisten we dat hij ziek was, maar zijn dood overviel ons
‘Inmiddels bereiken we via de basisscholen alle kinderen in Nederland’
toch. Hetzelfde geldt voor het overlijden op 95-jarige leeftijd van Flory Anstadt, de bedenkster van Kinderen voor Kinderen. Net als Hans heeft ook zij veel betekend voor de Nederlandse muziekgeschiedenis. Op het nieuwe album staat het liedje Op Een Eiland dat aan haar is opgedragen.”
Hoe heb jij zelf in je jeugd Kinderen voor Kinderen eigenlijk beleefd? Fijen: “Toen ik op de lagere school zat, heb ik getwijfeld of ik niet een brief zou schrijven om auditie te doen voor Kinderen voor Kinderen. Maar dat kwam er uiteindelijk niet van. Het zusje van mijn beste vriendin zat wel in het koor. Ik kan mij nog goed herinneren dat we een keertje naar haar gingen kijken in ’t Spant in Bussum. We waren pubers en bleven zitten toen de hele zaal ging meedansen. Presentator Menno Bentveld legde de opnamen stil en sprak ons aan: ‘Doen jullie ook eens mee!’. Met het schaamrood op de kaken hebben we dat toen ook gedaan.”
Houdbaarheid
Tenslotte, hoe zit het met de houdbaarheidsdatum van Kinderen voor Kinderen? Is het koor na zoveel jaar niet op weg naar het einde? Fijen: “Nee, het wordt alleen maar groter. Zo blijven we werken aan vorm en inhoud en gaan we nieuwe samenwerkingen aan zoals met de Muziekspeelplaatsen en het Nationaal Comité 4 en 5 mei. Daardoor stond het koor dit jaar voor het eerst op de Bevrijdingsfestivals. Anders dan vroeger zijn we nu het hele jaar door zichtbaar. Geloof me, Kinderen voor Kinderen blijft een eindeloos verhaal.” ◾
Top 10 populairste liedjes
Kinderen voor Kinderen
1. Bewegen is gezond (2013; no. 5)
2. Eeuwige Kerst met Anny Schilder en Het Goede Doel (1983; no. 5)
3. Hallo wereld (2012; no. 8)
4. Ik heb zo waanzinnig gedroomd (1981; no. 8)
5. Meidengroep (1983; no. 8)
6. Klaar voor de start (2013; no. 14)
7. Op een onbewoond eiland (1981; no. 16)
8. Daba die daba daa (2023; no. 19)
9. Als ik de baas zou zijn van het journaal (1984; no. 20)
10. Ik ben toch zeker Sinterklaas niet (1986; no. 22) (Bron: Gfk Dutch Charts)
Tijdens de afgelopen editie van ADE Green heeft Green Events de Duurzaamheidsladder Evenementen (DLE) gelanceerd. Deze handreiking geeft concrete aanbevelingen aan organisatoren, gemeenten en leveranciers. We spraken met Gerd-Jan Frijters en Laura van de Voort over het kennisinstrument.
DOOR: CAS SPIERTZ
Vanuit de gedachte om meer kennis te delen en samenwerkingen aan te gaan binnen de evenementensector op het gebied van duurzaamheid, startten Laura van de Voort en Lyke Poortvliet tien jaar geleden Green Events. “De afgelopen jaren hebben we veel samengewerkt met koplopers op het gebied van duurzaamheid om samen met hen kennis te ontwikkelen en ervaringen op te doen,” vertelt Van de Voort. “Het doel is uiteindelijk om de opgedane kennis en ervaringen breed te delen met de rest van de sector. We hebben gemerkt dat er vanuit verschillende hoeken binnen de evenementensector een sterke behoefte is aan landelijke harmonisatie van duurzaamheidscriteria. Dit geldt niet alleen voor evenementen die vaak niet weten waar te beginnen met verduurzaming en op zoek zijn naar praktische handvatten, maar ook voor gemeenten die meer inzicht en mogelijkheden willen op het gebied van duurzame richtlijnen voor evenementen, zowel ecologisch als sociaal.”
Oorsprong
Met het oog op harmonisering zijn diverse partijen, waaronder Gemeente Amsterdam, Green Events, Green Deal
Circular Festivals en het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat bij elkaar gekomen. Ook Gerd-Jan Frijters, met een achtergrond in de veiligheidssector en ervaring met de ontwikkeling van de Veiligheidsladder (SCL2.0), sloot zich hierbij aan. “Het was het idee van Gerd-Jan om diezelfde methodiek te gebruiken voor de evenementenindustrie,” legt Van de Voort uit.
“Het begint bij het opsplitsen van het ambitieniveau in Treden,” vervolgt Frijters. “Niet iedereen wil op dezelfde snelheid stappen zetten richting duurzaamheid. Daarom hebben we ervoor gekozen om de ladder in te richten in vijf opeenvolgende treden, zodat alle stakeholders op hun eigen tempo de juiste stappen richting verduurzaming kunnen zetten. Het model biedt met vijf opeenvolgende treden (zie onderstaande afbeelding) een gestructureerd stappenplan om duurzaamheidsdoelen per thema te realiseren en prestaties te vergelijken. Waarbij trede 5 gebaseerd is op het model van de Green Deal Circular Festivals.”
Van de Voort: “De ladder kan ook meer zekerheid creëren op het gebied van investeringen, bijvoorbeeld voor leveranciers. “Wanneer het voor zowel de sector als de
overheid duidelijk is welke richting wordt ingeslagen of wat de volgende stap op de ladder is, kunnen leveranciers hierop inspelen en hun investeringen afstemmen.”
Frijters: “Voor de ontwikkeling van de DLE hebben we eerst een uitgebreide studie gedaan naar (internationale) duurzaamheidsrapporten en kennisinstrumenten. Op basis van die verzamelde literatuur hebben we bepaald welke criteria relevant zouden zijn voor de DLE. Vervolgens is de DLE verder uitgewerkt in samenwerking met meer dan 25 partners, zoals gemeenten en festivals, het team van Green Events en externe experts.”
“We zijn niet begonnen met de intentie om weer een nieuw model te ontwikkelen, maar juist om een samenvatting te maken van de bestaande modellen.” legt van de Voort uit.
“Deze ladder is ontworpen om voor iedereen toegankelijk te zijn, ook voor organisatoren die nog niet met duurzaamheid bezig zijn of hier weinig kennis van hebben. Ons doel is om het zo eenvoudig mogelijk te maken. Een Nederlandstalig model met verschillende instapmogelijkheden zorgt ervoor dat elke organisator ermee aan de slag kan.”
Toekomst
De Duurzaamheidsladder Evenementen krijgt elk jaar een update. “Regelgeving verandert constant en de sector blijft innoveren. We hopen dat organisatoren in de toekomst al een paar treden hoger op de
ladder beginnen. Daarom blijft het essentieel om in gesprek te blijven met de sector, zodat de ladder actueel en relevant blijft.”
Van de Voort: “We zijn met de partners bezig met een kennistraject waarbij zij samen met een partnerorganisator de duurzaam
Voor wie
• Gemeenten en (semi)overheden kunnen de DLE g ebruiken als inspiratie of als toetsingskader.
• Voor organisatoren biedt DLE een leidraad om duurzaamheidsprestaties vast te stellen en een strategie en actieplan te ontwikkelen.
• Voor leveranciers en partners vormt DLE een inspiratiebron om eigen duurzaamheidsstrategieën te ontwikkelen en aan te sluiten bij de eisen van opdrachtgevers.
In de DLE zijn uiteindelijk 13 thema’s uitgewerkt om een evenement toekomstbestendig te maken. De thema’s zijn verdeeld rond de ESG-kapstok: eerst de Ecologische thema’s, vervolgens de Sociale en tenslotte de Governance thema’s.
heidsladder gebruiken om hun verduurzaming in te vullen. De kennis die daaruit komt kunnen wij weer gebruiken om de DLE te verbeteren voor de tweede versie. Op deze manier willen we het een continu proces maken van verbetering. Ik hoop dat we volgend jaar van organisatoren horen dat ze dankzij de ladder een waardevol handvat hebben gevonden om te verduurzamen. En dat het hen heeft geholpen om op een eenvoudige manier een persoonlijk actieplan op het gebied van duurzaamheid op te stellen.”
“Wij hebben de ladder niet gemaakt zodat overheidsinstanties dit als verplichte criteria kunnen gebruiken,” zegt Frijters. “We merken echter dat deze instanties met veel vragen zitten en op zoek zijn naar praktische handvatten. Het doel van de ladder is daarom niet om extra regelgeving te creëren, maar om de bestaande en toekomstige regelgeving te harmoniseren. Daarnaast hebben gemeenten al aangegeven het een interessant idee te vinden om evenementen te benchmarken met behulp van de DLE. Hiermee kunnen zij in de toekomst evenementen vergelijken op basis van hun prestaties binnen het model.”
Frijters en Van de Voort zien de toekomst rooskleurig in: “Richting 2030 kunnen ambitieuze plannen, die nu nog in trede 4 of 5 staan, heel normaal worden en misschien toch uiteindelijk wettelijke verplichtingen worden. Daarom is het essentieel om de DLE jaarlijks bij te werken, afgestemd op de nieuwste regelgeving en innovaties.” ◾
DOOR: CAS SPIERTZ
De live-industrie heeft in 2024 opnieuw historische hoogten bereikt, slechts drie jaar na de wereldwijde pandemie die de industrie tot stilstand heeft gebracht. Tegenwoordig genereren de 100 grootste wereldwijde tournees gezamenlijk 10 miljard dollar, breekt de aandelenkoers van Live Nation het ene na het andere record en groeit het aantal artiesten dat tientallen miljoen per tournee verdient gestaag. Hoewel de sector nog steeds wordt geconfronteerd met uitdagingen, lijkt de industrie zich wereldwijd opnieuw op te maken voor een jaar van recordgroei.
De groei in de live industrie is echter niet gelijk verdeeld tussen festivals en stadionconcerten. Dankzij algoritmen en dynamic pricing zijn concerten in arena’s, amfitheaters en stadions erg succesvol; promotors zijn steeds beter in staat om de maximale prijs te bepalen die fans bereid zijn te betalen, waardoor de inkomsten per show met wel 20% kunnen stijgen.
Een van de hoogtepunten in 2024 was Taylor Swifts The Eras Tour. De cijfers zijn indrukwekkend: met 149 shows verspreid over bijna twee jaar genereerde de tour 2,08 miljard dollar aan ticketverkoop. Gemiddeld bracht elke show 13,9 miljoen dollar op, wat op zich al een record is. In totaal bezochten 10.168.008 fans de concerten, wat neerkomt op een gemiddelde ticketprijs van 209 dollar.
De live-entertainmentindustrie bereikt in 2025 nieuwe hoogten, tegelijkertijd staat de festivalwereld onder druk door stijgende kosten, extreme weersomstandigheden en schaarste aan headliners. We nemen een kijkje in de toekomst en geven een overzicht van trends, uitdagingen en kansen.
Vergeleken met eerdere grote tournees staat The Eras Tour met afstand bovenaan. De nummer twee, Coldplay’s Music of the Spheres World Tour, had meer shows (164 in totaal) maar genereerde ‘slechts’ 1,14 miljard dollar, met een gemiddelde opbrengst van
6,54 miljoen dollar per show. Op de derde plaats staat Harry Styles met zijn Love On Tour, die van 2021 tot 2023 617,3 miljoen dollar opbracht, met een gemiddelde opbrengst van 3,65 miljoen dollar per show.
De ongekende winstgevendheid van The Eras Tour kan gedeeltelijk worden toegeschreven aan het groeiende belang van VIPticketing. Live Nation-CEO Michael Rapino verklaarde in november dat premium tickets een steeds groter deel van de totale kaartverkoop vormen. “We verkopen altijd eerst de boxen en het premiumaanbod. We hebben nooit moeite om die te verkopen,” zei Rapino. Hij voegde eraan toe dat Live Nation bezig is met renovaties van zijn locaties om meer VIP-zitplaatsen te creëren. Het bedrijf
In 2024 werden in Nederland meer dan zestig festivals met een capaciteit van boven de drieduizend bezoekers geannuleerd
streeft ernaar dat 20% van alle verkochte tickets premium tickets worden.
Terwijl het de goede kant op lijkt te gaan met concerttours kampt de festivalindustrie met onvoorspelbaarheid. In 2024 werden in Nederland meer dan zestig festivals met een capaciteit van boven de drieduizend bezoekers geannuleerd, een record buiten de coronajaren om. Deze annuleringen zijn vaak het gevolg van stijgende kosten en tegenvallende kaartverkoop. Grote festivals blijven vooralsnog onaangetast, terwijl kleinere, nichegerichte festivals hun specifieke publiek blijven bedienen. Daarnaast werden festivals in 2024 erg beïnvloed door de toenemende gevolgen van klimaatverandering, met name door extreme weersomstandigheden zoals hevige regenval en intense hitte. Zo moesten evenementen als Bospop, Awakenings en Wildeburg worden afgelast vanwege zware onweersbuien en hagel. Daarnaast namen festivals als Zwarte Cross en Leeuwarden Open Air extra maatregelen tegen de hitte, zoals het installeren van extra waterpunten en het creëren van schaduwplekken, om bezoekers te beschermen tegen temperaturen boven de 31 graden Celsius.
De live-entertainmentindustrie staat aan de vooravond van een spannende toekomst, gedreven door innovatie, duurzaamheid en data.
Ook kampen festivalorganisatoren met moeilijkheden bij het vastleggen van headliners. Zo gaf de directeur van Download Festival in het VK aan dat 2024 een bijzonder uitdagend jaar was voor het boeken van hoofdacts. Ook Rock Werchter had moeite om headliners te vinden, wat resulteerde in het annuleren van de dagfestivals TW Classic en Werchter Boutique. Deze schaarste dwingt festivals om scherpere keuzes te maken en soms minder gevestigde namen als headliner te programmeren. Rock Werchter koos ervoor om in 2025 voor het eerst jongere hoofdacts zoals Sam Fender (30) en Olivia Rodrigo (21) te programmeren, wat leidde tot kritiek van oudere festivalgangers die meer gevestigde artiesten met een groter aantal hits verwachtten. Het is de vraag of headliners in de toekomst nog zullen kiezen voor festivals of de voorkeur geven aan solotournees, geïnspireerd door het megasucces van Taylor Swift’s The Eras Tour.
herbruikbare materialen, geautomatiseerde wasstraten voor bekers en afvalvrije productieketens.
Duurzaamheid
In 2025 wordt duurzaamheid een onmisbare pijler in de evenementen- en festivalbranche, gedreven door strengere regelgeving, maatschappelijke druk en veranderende consumentverwachtingen. Evenementen worden steeds meer circulair georganiseerd, met
Zwarte Cross werkte bijvoorbeeld dit jaar met waterschappen en hogescholen aan oplossingen voor circulair watergebruik. Met mobiele zuiveringsinstallaties, waterloze toiletten en innovaties zoals de ‘Pississippi Pipeline’ wil het festival voldoen aan strengere waterzuiveringseisen en de opgedane kennis delen met andere evenementenorganisatoren. Slimme technologieën, zoals AI-gestuurde logistiek en datagestuurde afvalinzameling, zorgen voor efficiënter grondstofgebruik en lagere milieubelasting. Energievoorziening verschuift naar hernieuwbare bronnen zoals zonne- en windenergie, terwijl dieselgeneratoren tot het verleden behoren. Zo draaide de Johan Cruijff ArenA tijdens een wedstrijd volledig op duurzame energie, dankzij 4.200 zonnepanelen, twee superbatterijen van 8,6 megawattuur en groene stroom van lokale wind- en zonne-energiebronnen. Dit systeem moet in de toekomst ook worden ingezet bij concerten, waarmee het stadion artiesten een duurzamer alternatief biedt voor dieselgeneratoren.
AI
meren door nog meer inzet van augmented reality (AR) en virtual reality (VR). Bezoekers krijgen steeds meer interactieve ervaringen voorgeschoteld. Daarnaast wordt het gebruik van AI voor het creëren van live-visuals en achtergronden tijdens concerten en djoptredens steeds toegankelijker.
Verder kunnen organisatoren bezoekers dankzij slimme algoritmen en data op maat gemaakte aanbevelingen doen, persoonlijke agenda’s samenstellen en netwerkmogelijkheden bieden. AI-gestuurde chatbots bieden real-time ondersteuning, terwijl geavanceerde feedbacksystemen direct aanpassingen mogelijk maken, wat de beleving van bezoekers aanzienlijk verbetert. AI zal in de toekomst naar verwachting een cruciale rol spelen in het optimaliseren van operationele processen binnen de branche. Het kan worden ingezet voor het voorspellen van bezoekersaantallen, het stroomlijnen van logistieke processen en het waarborgen van de veiligheid.
In 2025 zal kunstmatige intelligentie (AI) de evenementen- en festivalbranche transfor-
De live-entertainmentindustrie staat aan de vooravond van een spannende toekomst, gedreven door innovatie, duurzaamheid en data. Succes is niet langer toeval, maar het resultaat van slimme technologieën en strategische keuzes. Voor professionals betekent dit: blijf wendbaar, omarm AI en houd duurzaamheid bovenaan de agenda. ◾
DOOR: EDGAR KRUIZE
e markt voor live events heeft zich na de coronaperiode met horten en stoten hersteld. Het publiek is zich anders gaan gedragen door selectiever en later tickets te kopen, de supply-chains staan onder druk en personeelstekorten zijn een bedreiging.
“Daar maakt de strakkere regelgeving voor zzp’ers het vanaf 2025 allemaal niet makkelijker op,” stelt Juan Neele, sinds 1 oktober commercieel directeur van Ampco Flashlight Rental. “Hoewel de dreigende btw-verhoging voor nu van de baan is, is deze niet volledig afgewend. CO2uitdagingen komen er nog bovenop. Het politieke landschap maakt hoe dan ook dat we veel onzekerheden het hoofd moeten bieden. Wij zien dat onze opdrachtgevers ieder hun eigen specifieke uitdagingen hebben. Festivals en concerten hebben bijvoorbeeld een heel andere dynamiek dan tv-producties. Maar het raakt elkaar links of rechtsom wel altijd. Ik ben ervan overtuigd dat we als branche door meer efficiënt samen te werken voor iedereen grote stappen kunnen maken. Daarom willen wij met Ampco Flashlight onszelf steeds sterker als partner opwerpen. In een grillig evenementenlandschap sta je namelijk samen altijd sterker.”
Met meer dan een halve eeuw ervaring heeft Ampco Flashlight de live entertainmentindustrie enorm zien veranderen. De komende jaren wil het bedrijf zich nóg actiever als partner profileren, zo benadrukt commercieel directeur Juan Neele.
‘In een uitdagend evenementenlandschap sta je samen altijd sterker’
JUAN NEELE
Frisse blik
Een van de uitdagingen die Ampco Flashlight Rental ziet is een piek aan aanvragen in dezelfde periode. “Waardoor er een onevenredige druk ontstaat op mensen en tarieven,” zegt Neele. “Nu is het natuurlijk zo dat festivals aan de zomerperiode vast zitten, maar er zijn bijvoorbeeld ook tvproducties die precies in dezelfde tijd van het jaar gaan zitten. Dat vraagt om creativiteit en flexibiliteit. We zijn hier als Ampco Flashlight met een frisse blik naar gaan kijken. We hebben een jong accountteam dat een rondje langs de velden aan het
maken is en dit soort gesprekken aan gaat. Het vraagt soms ook dat je over je eigen schaduw heen moet durven stappen. Er is verbetering te halen in een periode waarin materiaal en personeel onder druk staan, bijvoorbeeld wanneer een partij een hele productie na een show uit een zaal haalt en de andere partij vervolgens binnenkomt om er voor het volgende evenement min of meer hetzelfde in te hangen. Door daar branchebreed met een open vizier naar te kijken, kunnen hier door iedereen grote efficiëntieslagen worden gemaakt.”
Gezonde boodschap
In het begin van 2025 staan voor Ampco Flashligt onder meer weer klussen als Vrienden Van Amstel LIVE en Holland Zingt Hazes op het programma. Maar Neele be-
nadrukt dat het bedrijf voor evenementen en artiesten van ieder niveau oplossingen kan bieden. “Juist door slimmer en efficiënter te werken en samen met de opdrachtgever op te gaan, kunnen wij voor bijna ieder budget wel een passende oplossing vinden. Denk aan de inzet van modulaire sets met kortere op- en afbouwtijd of hergebruik van materiaal dat er toch al staat en hangt. Het werd bijna onbetaalbaar voor bands om concerten te geven of voor kleinere organisatoren om een festival neer te zetten. Daar willen wij een ommekeer teweegbrengen. Door ons bij organisatoren als partner op te werpen en mee te denken, kunnen we gezamenlijk tot de juiste betaalbare oplossingen van hoge kwaliteit komen. Dat is de gezonde boodschap waarmee we het nieuwe jaar in gaan.” ◾
DOOR: EDGAR KRUIZE
ata’ is een sleutelbegrip geworden in de evenementenwereld. Vaak wordt die term gebruikt om aan ‘de voorkant’ in kaart te brengen wie het publiek is dat zich tijdens een show op een terrein bevindt, hoe zij zich bewegen en hoe hun uitgavenpatroon is. Festivalpoort heeft met hun Festivaltool aangetoond dat het ophalen en in kaart brengen van dergelijke data aan ‘de achterkant’ misschien wel even waardevol is. In een wereld waarin veel organisatoren druk voelen op het gebied van personeel, materiaal en/of milieueisen, zijn met het oog op een duurzame toekomst alleen met de juiste informatie stappen te maken.
Waardevol inzicht
“Met de Festivaltool van Festivalpoort is feilloos in kaart te brengen welke toeleveranciers zich tijdens de op- en afbouw op een terrein bevinden”, vertelt Daan Verwijlen, oprichter van Festivalpoort. “Belangrijker is dat een organisator ook waardevol inzicht heeft in – een relevant deel van – de CO2 uitstoot die gekoppeld is aan het festival. Ieder voertuig dat het terrein op gaat wordt door middel van kentekenherkenning geregistreerd. Op basis van real time data is in één oogopslag het aantal gereden kilometers te zien, hoe vaak een leverancier heeft geleverd, het brandstofverbruik en meer.”
Duurzame beslissingen
Onlangs werd op ADE Green de Duurzaamheidsladder Evenementen gelanceerd, een handleiding, groeimodel en meetinstrument in één. “Activeren in plaats van beleren dus, en dat is goed. Dit vergemakkelijkt de te nemen stappen naar verduurzaming van de evenementensector.” Verwijlen stelt dat de Festivalpoort-data een middel kunnen zijn om een organisatie een stapje hoger op genoemde ladder te
Festivalpoort legt zich al zo’n tien jaar toe op het optimaliseren van logistiek aan de toeleverancierspoort van evenementen. Het bedrijf heeft zich de afgelopen jaren dusdanig ontwikkeld dat die optimalisatie zich inmiddels breder uitstrekt en ook ingezet kan worden om een evenement bijvoorbeeld meer duurzaam te organiseren.
brengen. “Wij spreken met regelmaat organisaties die niet weten waar te beginnen met verduurzamen, of hoe ze er een goede berekening op los kunnen laten. Onze diensten kunnen hen helpen. Door inzichtelijk te hebben welke transporten waar vandaan komen en te zien welke transporten de uitschieters zijn, wie er zware uitstoot hebben, kun je als organisatie aan de nodige knoppen draaien. Je kunt op zoek naar leveranciers dichterbij, je kunt het gesprek aangaan en vragen of een leverancier elektrisch kan rijden… Welke knoppen, dat is niet aan ons. Maar juist omdat onze Festivaltool het op eenvoudige manier inzichtelijk maakt, kun je als organisator heel weloverwogen en met correcte data duurzame besluiten nemen.”
Nieuwe rol
Verwijlen stelt zelfs dat Festivalpoort in nieuwe manieren van organiseren een belangrijke rol zou kunnen gaan spelen. Hij constateert dat organisatoren met steeds minder budget steeds meer moeten produceren en aan steeds meer eisen moeten voldoen. “Je ziet dat iedereen aan het nadenken is hoe er stappen gezet kunnen
worden. Wij doen dat ook, personeel is schaars, dus dan moet je je afvragen hoe noodzakelijk het is om continu iemand aan de poort te hebben staan. Dat is in bepaalde scenario’s goed te automatiseren. Zodat waardevol personeel zich elders nuttig kan maken. Je merkt ook dat steeds meer partijen onderzoeken hoe ze meer economisch handig met materiaal en transporten om kunnen gaan. Tal van leveranciers rijden materiaal door het land, van productie naar productie. Misschien moeten we eens gezamenlijk kijken naar formules of oplossingen om transporten te combineren of te delen. Zo kan collectief iets aan de uitstoot en algehele efficiëntie worden gedaan. Nu is Festivalpoort in de basis geen duurzaamheidexpert of data-analist. Uiteindelijk zijn wij vooral een uitvoerende partij. Maar wel eentje die veel data genereert en gelooft in de kracht van het geheel. Dus ik zie hier heel veel kansen. Ik zou het heel tof vinden als we met zijn allen opstaan en zeggen ‘hier gaan we wat mee doen’. Ik geloof dat we collectief een flinke slag kunnen slaan en ik drink graag een kop koffie met mensen die dat ook zien zitten.” ◾
This Is Live, kijken terug én vooruit.
DOOR: JEROEN VAN TRIERUM
Hoe gaat het met de This Is Live Group?
Jasper van de Wouw: “De onderliggende organisatie bestaat natuurlijk al langer, maar in 2022 zijn we na de coronacrisis verdergegaan als de This Is Live Group. Dit was dus het tweede jaar onder deze noemer en ik kan nu al zeggen dat het weer succesvol was.”
Joop Sorée: “De markt kent ons waarschijnlijk vooral van Paaspop, een aantal andere grote evenementen en ons foodbedrijf. Er zijn inmiddels flinke stappen gezet. De laatste jaren lag de focus op het neerzetten van een sterke organisatie. Hierdoor zijn we nu bestand tegen de huidige uitdagingen waar de markt tegenaan loopt. Daar ben ik trots op en blij mee want het betekent dat we op volle kracht door kunnen. We zien kansen, pakken die aan en staan open voor samenwerkingen met andere partijen. Na de lancering van de This Is Live Group merkten we dat die werkwijze gewaardeerd werd. Onze klanten snappen onze paraplufunctie en ons gedachtengoed. Daar profiteren we nog steeds van.”
This Is Live Group kijkt terug op een succesvol 2024. Het bedrijf maakte flinke stappen dankzij onder meer overnames en verstevigde zijn positie in de Nederlandse festivalmarkt. Jasper van de Wouw en Joop Sorée, twee van de vijf mannen achter
Jasper van de Wouw: “Binnen de markt is het vraag-aanbod-principe inmiddels scheefgegroeid. Terwijl de vraag juist daalt, ook in 2024. Gelukkig hebben wij daar relatief weinig last van gehad. Op jaarbasis organiseren we 80 evenementen in alle soorten en maten. This is Live Group heeft een langetermijnvisie waar merken bouwen centraal staat. De beste voorbeelden zijn natuurlijk Paaspop, Solar, Extrema en WiSH Outdoor. Merken die al tientallen jaren bestaan en toekomstbestendig zijn. Wij duiken niet gelijk bovenop trends. Hard techno was het afgelopen jaar bijvoor-
‘In het Nederlandse festivallandschap kun je zonder een goede partnerrelatie moeilijk overleven’
beeld heel populair. Natuurlijk hadden we verschillende festivals rondom dat genre kunnen organiseren, maar dat hebben we juist niet gedaan. Onze insteek is: laat een trend zich eerst maar bewijzen.”
Hoe ziet de toekomst er voor This Is Live en de branche uit?
Joop Sorée: “Het bezoeken van een festival is een luxeproduct. Wanneer het in de maatschappij of op de financiële markt onrustig is, worden luxeproducten het eerst getroffen. Dat zul je in 2025 terug gaan zien in de festivalbranche. Het kon allemaal de laatste 15 jaar niet op met steeds meer festivals en organisatoren. Daar komt bij dat aan de achterkant de specialisten niet met hetzelfde tempo meegroeiden. Hierdoor
ontstond de situatie dat zij ieder bedrag konden vragen. Ze waren immers nodig. Volgend jaar verwacht ik op dat gebied een terugtrekkende beweging. Er zijn minder evenementen en dus is er minder geld. Dat zul je ook in de prijzen gaan merken.”
Jasper van de Wouw: “Wij gaan nog beter naar ons portfolio kijken. Hoe kunnen we onze merken en daardoor ons bedrijf nog sterker maken? Heel risicovol binnen onze branche zijn de eendaagse outdoor-evenementen. Als het bijvoorbeeld regent op die dag ben je klaar. Dat is levensgevaarlijk. We zetten in op meerdaagse events. Een goed voorbeeld daarvan is de eerste editie van Brabantse Winter in Den Bosch, een overdekt 17-daags event in de Brabanthallen. Bij het ontwikkelen
van nieuwe projecten zetten we onze kennis in om risico’s te verminderen.”
Joop Sorée: “Wij maken van de vier kwartalen een risicoanalyse en gaan op basis daarvan nadenken over nieuwe evenementen. Dat doen we overigens niet alleen, want de This Is Live Group staat bekend om de vele partners met wie we samenwerken. Deze samenwerkingsverbanden creëren altijd nieuwe mogelijkheden. Nu het rommelt in de branche, kloppen steeds meer bedrijven bij ons aan om die mogelijkheden te bespreken.”
Wat zijn de uitdagingen?
Joop Sorée: “Ik maak me meer zorgen over wat artiesten tegenwoordig vragen, dan om de prijzen van leveranciers. Je hoeft maar even raak te schieten op de socials en zonder de ogen te knipperen vragen ze 10.000 euro voor amper een half uurtje optreden. Wij draaien al een tijdje mee, maar ik blijf het verbazend vinden hoe makkelijk dit soort grote bedragen worden gevraagd door acts die nog maar net komen kijken. Het gaat vaak niet meer om kwaliteit, maar om het bereik op sociale media. Dat is soms best wel irritant.”
‘Het blijf verbazingwekkend hoe makkelijk acts die nog maar net komen kijken grote bedragen vragen voor een half uurtje optreden’
Welke trends zien jullie voor het komende jaar?
Jasper van de Wouw: “Wat je nu al ziet is dat muziektrends veel sneller dan ooit verschijnen en de meeste net zo snel weer verdwijnen. Dat zal volgend jaar niet anders zijn. Ook kom je op een andere manier in contact met nieuwe acts en muziek. Onze programmeurs gebruiken onder meer socials als TikTok om de vinger aan de pols te houden van wat ons publiek wil en leuk vindt. Op het gebied van de markt verwachten we dat de prijzen nog meer stabiliseren, iets wat we dit jaar ook al constateerden. Hierdoor is het uiteindelijk net iets makkelijker om zwarte cijfers te draaien. Dat gaat er uiteindelijk voor zorgen dat de hele markt in 2026/27 sterker en groter is.”
belangrijk. In het Nederlandse festivallandschap kun je zonder een goede partnerrelatie moeilijk overleven. Volgend jaar gaan wij hen nog meer betrekken bij ons denkproces om bijvoorbeeld de nieuwe generatie bezoekers nog beter te bereiken. We brengen samen de complete customer journey van die groep in kaart. Op deze manier krijg je een veel betere spin-off bij al die samenwerkingen.”
Joop Sorée: “Het woord partners is al meerdere keren gevallen en dat is niet zo vreemd, want zij zijn voor ons super-
Jasper van de Wouw: “Ik verwacht dat de branche volgend jaar stappen gaat zetten om nieuwe dingen uit te proberen. Dat staat in ieder geval wel op onze agenda. De This Is Live Group is bijvoorbeeld internationaal het een en ander aan het verkennen en willen ook stappen zetten in zogeheten promoted shows. Denk bijvoorbeeld aan de tour die we doen voor de Edwin Evers Band. Er staat al veel op de rol.” ◾
DOOR: JEROEN VAN TRIERUM
utchband is een kwart eeuw toonaangevend als het gaat om polsbandjes, muntjes en muntenautomaten. Anno 2024 is het bedrijf nog steeds de grootste fysieke muntenleverancier van Nederland. Managing director Michiel Fransen: “We kunnen twee miljoen muntjes per dag maken en doen dat ook regelmatig. Ons dienstenpakket is echter flink gegroeid. Zo deden we de afgelopen jaren een aantal grote projecten met producten waarbij de meeste marktpartijen niet gelijk aan Dutchband denken. Een van de meest in het oog springende was onze samenwerking met de Olympische Spelen in Frankrijk. Hier was Dutchband verantwoordelijk voor alle materialen op het gebied van parkeeraccreditatie. Je moet dan denken aan parkeerkaarten met codes waarmee gecontroleerd kon worden dat deze ook daadwerkelijk bij een bepaald kenteken pasten. Maar ook parkeerbadges en stickers met veiligheidskenmerken als hologrammen en speciale stansen. In de maanden mei, juni en juli zijn we heel erg druk geweest met de voorbereidingen.”
Dutchband is vooral bekend als leverancier van munten en polsbandjes voor festivals en evenementen. Het Amsterdamse bedrijf heeft echter meer pijlen op zijn boog. Managing director Michiel Fransen over de veelzijdigheid en brede insteek van Dutchband.
Deze werkzaamheden verliepen soepel, niet in de laatste plaats omdat Dutchband vorig jaar een soortgelijke operatie verrichtte tijdens het Wereldkampioenschap Rugby in Parijs.
Bezoekersbeleving
Naast al deze werkzaamheden blijven badges en lanyards ook een belangrijk onderdeel van de Dutchband-expertise. “Die zie je op congressen en festivals, maar ook backstage. Wat het extra interessant maakt, is dat we aan deze producten allerlei nieuwe innovaties kunnen toevoegen. Denk aan personalisatie, maar ook de
integratie van RFID-tags. In de constant veranderende wereld van betaalsystemen spelen we ook in op de bezoekersbeleving voorafgaand aan een event. Polsbandjes waren vroeger vooral functioneel. Wat je
'We kunnen twee miljoen muntjes per dag maken en doen dat ook regelmatig'
met de muntenautomaten en pinterminals voor de verkoop aan de bezoekers. Fransen: “Het onderscheidende van onze automaten is dat ze, omdat ze eenvoudig in de hekkenlijn geplaatst kunnen worden, nauwelijks extra ruimte innemen. Daarnaast zijn ze ook nog eens heel makkelijk met banners aan te passen aan de stijl van het evenement.”
Duurzaamheid
In januari 2025 is Dutchband weer een van de sponsoren van ESNS en MXT. Het bedrijf organiseert eveneens de inmiddels traditionele borrel. Michiel Fransen: “Dit blijft een belangrijk moment binnen onze branche. Iedereen is aanwezig in Groningen en het is een mooi moment om bij te praten of nieuwe toekomstige klanten te ontmoeten en hen kennis te laten maken met de veelzijdigheid van Dutchband.”
de afgelopen jaren zag, was dat het steeds meer onderdeel werd van de beleving. Het meest bekende voorbeeld hiervan zijn misschien wel de bandjes voor Tomorrowland. De polsbandjes worden van tevoren opgestuurd en bezoekers organiseerden online complete uitpakparty’s. Vorig jaar heeft Dutchband de polsbandjes op deze manier voor Defqon.1 geproduceerd. We hebben voor een selecte groep bezoekers leren polsbandjes gemaakt die waren voorzien van een RFID-chip. Dit alles werd geleverd in een mooie verpakking die goed bij het evenement paste.”
Aan te passen
De hoofdzaak blijft voor Dutchband natuurlijk de bekende munten en bandjes. Afgelopen jaar gebruikten meer dan 1.000 events in Nederland de munten van het Amsterdamse bedrijf. Vaak in combinatie
Duurzaamheid staat hoog in het vaandel bij Dutchband. Dit lijkt vreemd. De muntjes worden immers gemaakt van plastic. Fransen benadrukt echter dat Dutchband al jaren een hoogwaardig recyclesysteem aan zijn klanten aanbiedt. “Duurzaamheid heeft de grootste kans van slagen als iedere partij dezelfde visie heeft. In het kort gezegd, als iedereen in de keten meewerkt wordt iedere munt vermalen tot nieuwe grondstoffen. Hierdoor is de herbruikbaarheid van de munt twee keer of zelfs meer. Dit alles draagt uiteindelijk bij aan een duurzamere festivalervaring.” Fransen erkent dat het niet altijd makkelijk is om alle neuzen dezelfde kant op te krijgen. “Sommige festivals slaan bijvoorbeeld de ingenomen munten op als fysiek bewijs voor de belastingdienst. Daarnaast speelt er nog iets anders. Veel bezoekers leveren ongebruikte muntjes niet in, maar bewaren deze juist als aandenken aan het event.”
Dutchband speelt tot slot steeds vaker een belangrijke rol om de beleving van festivals en evenementen voor en achter de achter de schermen te verbeteren. “Er zijn veel spelers in de markt en er zijn dus ook heel veel uiteenlopende wensen. Wij willen meedenken over wat er allemaal mogelijk is, of het nu gaat om een klein event dat alleen makkelijke betaalmogelijkheden zoekt of een groot festival waar diepere klantdata en experience belangrijk zijn. Dutchband is de plek waar iedereen terecht kan voor brede betaal- en toegangsoplossingen.” ◾
WMAS vertegenwoordigt de volgende generatie van RF (Radio Frequency) draadloze technologie en biedt voordelen zoals meer audiokanalen binnen hetzelfde RFspectrum in vergelijking met de huidige narrowband systemen en een eenvoudigere implementatie,” vertelt Ben Escobedo, Manager Market Development bij Shure. “De nieuwe technologie biedt een oplossing voor situaties waarin veel audiokanalen
WMAS (Wireless Multichannel Audio Systems) is speciaal is ontwikkeld voor toepassingen in Programme Making and Special Events (PMSE), zoals draadloze microfoons en in-ear monitors (IEM’s). Deze nieuwe technologie biedt een breed scala aan voordelen, waaronder verbeterde spectrale e ciëntie en eenvoudige frequentiecoördinatie. Fabrikant Shure legt uit waarom deze techniek zo revolutionair is voor de live-industrie.
nodig zijn, maar het beschikbare radiospectrum beperkt is.”
Het systeem maakt gebruik van breedband multi-carrier transmissietechnologie, waarmee meerdere audiokanalen in één breder kanaal worden gecombineerd. “Dit is een aanzienlijke verbetering ten opzichte van de huidige narrowband-systemen, die beperkt zijn tot een spectrale breedte van maximaal 200 KHz per RF-kanaal.”
Door recentelijke wijzigingen in de regel-
geving binnen de VS en EU mogen draadloze systemen nu blokken gebruiken die breder zijn dan 200 KHz, mits het spectrum efficiënt wordt gebruikt. Met WMAS kunnen meerdere audiokanalen dezelfde frequentie delen, wat resulteert in een hogere spectrale dichtheid. Dit betekent niet alleen dat meer audiokanalen kunnen worden ondersteund binnen een beperkte frequentieruimte, maar ook dat frequentiecoördinatie eenvoudiger wordt doordat er minder individuele frequenties hoeven te worden beheerd.
Voordelen van WMAS
WMAS biedt volgens Shure veel voordelen voor professionals die draadloze microfoons en in-ear monitors (IEM’s) gebruiken:
• Grotere kanaalcapaciteit: Door meerdere audiokanalen in een enkel breedbandkanaal te combineren, wordt het mogelijk om meer audiokanalen te gebruiken binnen hetzelfde RF-spectrum.
• Betere e ciëntie: Door het minimaliseren van de afstand tussen audiokanalen en het strategisch plaatsen van intermodulatieproducten, maximaliseert WMAS het gebruik van beschikbare spectrale bronnen.
• Eenvoudigere implementatie: Minder frequenties om te beheren betekent een eenvoudiger coördinatieproces, zelfs in complexe RF-omgevingen.
'Met WMAS kunnen meerdere audiokanalen dezelfde frequentie delen, wat resulteert in een hogere spectrale dichtheid'
Technische vooruitgang door regelgeving
“Een van de belangrijkste katalysatoren voor WMAS-ontwikkeling is de versoepeling van regelgeving. In de VS bijvoorbeeld heeft de overheid het gebruik van WMASsystemen met een hoger zendvermogen goedgekeurd. Dit maakt het mogelijk om dezelfde linkprestaties te behalen als bij narrowband-systemen, terwijl het aantal ondersteunde audiokanalen aanzienlijk wordt vergroot. Deze regelwijzigingen zijn ontworpen om ervoor te zorgen dat WMAS-systemen niet alleen innovatief zijn, maar ook compatibel blijven met bestaande RF-gebruikers,” vervolgt Escobedo.
Verschillen tussen WMAS en narrowband-systemen
WMAS is geen gestandaardiseerde technologie; de implementatie kan variëren per fabrikant en systeem. Factoren zoals inter-
ferentiebeheer, het aantal audiokanalen en de algehele betrouwbaarheid hangen af van het ontwerp van het systeem. “Shure heeft bijvoorbeeld gepleit voor hogere vermogensniveaus in WMAS-systemen om betrouwbaarheid te garanderen. Tegelijkertijd blijven wij ons richten op schaalbare en verantwoorde RF-oplossingen.”
Shure Axient Digital PSM
Shure’s Axient Digital PSM is een van de eerste producten die gebruikmaakt van WMAS-technologie. “Dit systeem biedt een reeks baanbrekende functies die ontworpen zijn om te voldoen aan de behoeften van professionele gebruikers,” legt Escobedo uit. “Het ondersteunt tot vier stereo-audiokanalen per breedbandkanaal, waardoor het een flexibiliteit biedt voor veeleisende audioinstallaties. Daarnaast biedt het systeem meerdere transmissiemodi, waaronder
narrowband, analoog FM en de standaard
Axient Digital-modus, zodat gebruikers het kunnen afstemmen op specifieke toepassingen. Daarnaast levert ShowLink technologie realtime controle op afstand van alle parameters van ADXR-bodypack ontvangers vanuit de monitor mix positie.”
Met functies als Spatial Diversity-transmissie en een breed schakelbereik biedt Axient Digital PSM volgens Escobedo flexibiliteit en betrouwbaarheid. “Technici kunnen bijvoorbeeld meerdere podiummixen monitoren via de CueMode, terwijl artiesten profiteren van een goede audiokwaliteit.”
De toekomst van WMAS
Hoewel WMAS niet onmiddellijk narrowband-systemen zal vervangen, markeert het een belangrijke mijlpaal in draadloze technologie. “Naarmate WMAS-systemen breder worden geïmplementeerd, zullen gebruikers profiteren van een efficiënter gebruik van het RF-spectrum, verbeterde betrouwbaarheid en eenvoudigere configuratie. Shure blijft zich inzetten voor de ontwikkeling van innovatieve oplossingen die voldoen aan de hoogste normen van kwaliteit en prestaties.” ◾
We don’t much like the limelight, yet we feel like we’re the headliner.
WiFi4Rent levert tijdelijke ICT-diensten aan evenementen en evenementenlocaties. Het betreft onder meer netwerk en internet voor chatten, cameratoezicht, toegangscontrole en betalingen. De manier waarop deze zaken worden ingezet, hangt volgens WiFi4Rent steeds meer samen met de grootste uitdaging voor de evenementensector: klimaatverandering.
DOOR: WALLY CARTIGNY
etrouwbare verbindingen zijn cruciaal voor evenementen met het oog op processen als ticketcontrole, pintransacties, beveiliging en digitale communicatie,” zegt WiFi4Rent-eigenaar Herman van den Dungen. Hij wijst erop dat hoe meer evenementen digitaliseren, hoe belangrijker de rol van een betrouwbare leverancier als WiFi4Rent wordt. De vergelijking tussen de dienstverlening van zijn bedrijf met die van een verzekeraar gaat hier op. Van den Dungen: “Hoe meer evenementen afhankelijk zijn van verbindingen, hoe groter het risico dat er daarin iets verkeerd gaat. Zeker wanneer er sprake is van onvoorspelbare omstandigheden. Als je er zeker van wilt zijn dat alles goed werkt, ga je als organisator de samenwerking aan met een specialist zoals wij.”
Klimaatverandering als uitdaging WiFi4Rent heeft volgens Herman een goed jaar achter de rug met mooie evenementen die het bedrijf heeft mogen ontzorgen met ICT-oplossingen. “Wij faciliteren jaarlijks veel evenementen van klein tot groot met onze diensten en daarbij hebben we dit jaar geen problemen gekend. Dat gezegd hebbende, realiseer ik me dat we mazzel hebben gehad met de weersomstandigheden.” Want dat weer, of in bredere zin het klimaat, daarin schuilt volgens Van den Dungen de grootste uitdaging voor de komende jaren. “We hebben in toenemende mate te maken met extreme weersomstandigheden zoals hittegolven en zware regenval. Dat vraagt om aandacht binnen de evenementenwereld. Er moet anders dan voorheen worden gekeken naar risicomanagement, om tijdig maatregelen te treffen die voorkomen dat evenementen in problemen raken.”
aanwezige publiek toch optimaal van een evenement kan genieten.”
Plannen is key
Invloed op inkomsten
Herman van den Dungen wijst onder meer op het droog, windbestendig en koel houden van terreinen, materialen en apparatuur. Maar extreme weersomstandigheden zijn niet alleen van invloed op voorzieningen tijdens evenementen, weet hij. “Als het slecht weer wordt of juist snikheet, dan vinden er annuleringen plaats en komen er minder mensen. Dat heeft uiteraard directe gevolgen voor de inkomsten van evenementen. In zulke gevallen moet je daarom tijdig kunnen besluiten tot bijvoorbeeld schaalverkleining, zodat er niet te veel faciliteiten worden ingehuurd en het
Volgens Van den Dungen is klimaatverandering niet tegen te houden, maar is de evenementenbranche wel in staat om zich erop voor te bereiden. “Daarvoor is een goede planning een eerste vereiste. Wacht niet met anticiperen op lastige omstandigheden als je weet dat die kunnen ontstaan. Beter houd je er vooraf al rekening mee. Dat geldt voor het weer, maar ook voor bijvoorbeeld de capaciteitsdruk die overal wordt gevoeld. Efficiëntie en communicatie zijn cruciaal om onze sector toekomstbestendig te maken.”
Van den Dungen pleit er in dit licht bezien voor om als ICT-dienstverlener in een vroeg stadium om de tafel te gaan met evenementenorganisaties. “Dan kunnen we samen nadenken over de opzet en bekijken waar kostenbesparing en risico-indamming mogelijk zijn. Door bestaande faciliteiten juist te benutten en technologische innovaties goed in te zetten, kunnen we ook in veranderende omstandigheden een optimale situatie voor elk evenement creëren.” ◾
Begin 2025 jaar lanceert liveindustrieveteraan Mark Balster het nieuwe bedrijf YEC (Your Event Community). Een plek waar kennis en kracht gebundeld wordt onder de vlag van samenwerking. “Door gestroomlijnder met verschillende partners te werken zet je uiteindelijk een beter evenement neer.”
DOOR: JEROEN VAN TRIERUM
Het eerste interview rondom de lancering van YEC heeft nogal wat voeten in de aarde gehad. Directeur Mark Balster wil namelijk nog niet in al zijn kaarten laten kijken. Enthousiast is hij wel en hij heeft een rotsvast geloof in zijn nieuwe project. “Ik kan niet wachten om dit aan de rest van de markt voor te stellen. Begin januari gaan we YEC groots lanceren. Ik ben er zeker van dat de branche hiermee op een nieuwe manier gaat kijken naar manieren waarop je kennis en kunde samen kunt brengen.”
Your Event Community
Balster is geen onbekende naam in de markt. Sinds 2008 is hij werkzaam binnen de internationale eventindustrie. “In die tijd hielp iedereen elkaar. Van lichttechnicus tot rigger. We hadden allemaal hetzelfde doel: het event zo goed mogelijk neerzetten en alles zo snel mogelijk weer af bouwen. Door de jaren heen zijn er echter veel eilandjes ontstaan. Je hebt nu bijvoorbeeld aparte licht-, geluid- en videobedrijven die niet altijd met elkaar samenwerken. Dat zorgt voor strubbelingen, omdat je elkaar wel vaak nodig hebt. YEC staat voor Your Event Community en dat laatste woord is belangrijk. Als je meerdere disciplines samenbrengt op een project dan reduceer je niet alleen kosten, maar kun je ook gerichter het klantdoel behalen.”
Intensief samenwerken
In 2012 stapte Balster in de wereld van de video-led. “Hierdoor werd de vraag naar mijn werk steeds groter. Omdat ik mijzelf niet kon splitsen, heb ik de rigoureuze beslissing genomen om uit de markt te stappen. Daarna heb ik een jaar of vijf onder andere detacheringswerk gedaan. Ik miste echter de techniek, de druk en het plezier. Tegenwoordig werk ik als show advancer. Ik reis voor de show uit en check op locatie de video-set en andere technische rider-vereisten. Ik werk intensief samen met de rest van de crew, zowel met de ploeg op locatie als onderweg. Zo is het basisidee voor YEC ontstaan.”
Internationaal
YEC staat in 2025 open om met alle marktdisciplines samen te werken. “Je moet
het zien als een samenwerking, waar uiteindelijk iedereen beter van wordt”, legt Balster uit. “Door alle kennis en krachten te bundelen zet je een beter resultaat neer, zonder vertragende factor. Zo hoef je op locatie niet meer in overleg. Dat is vooraf al gedaan met alle deelnemers. Iedereen weet waar hij of zij aan toe is. YEC staat nog in de kinderschoenen. Iedereen werkt nu hard achter de schermen om in januari iets unieks neer te zetten. We gaan vanaf dat moment ook meer duidelijkheid geven op welke manier collega’s en opdrachtgevers hier het voordeel uit gaan halen.”
De ambities van YEC liegen er niet om en volgens Balster gaan die zelfs verder dan de Nederlandse grenzen. “Wordt vervolgd. In januari vertel ik graag meer aan iedereen die geïnteresseerd is.” ◾
DOOR: PIERRE OITMANN
et twaalf jaar ervaring in het organiseren van festivals weet Daniel van Drunen als geen ander hoe complex het kan zijn om data overzichtelijk te houden. “Juist die complexiteit was de aanleiding om Fastlane op te richten,” vertelt hij. “Tot op de dag van vandaag worstelen organisatoren met het koppelen van verschillende softwarepakketten. Fastlane maakt het eenvoudig door alles te bundelen in één geïntegreerde totaaloplossing.”
De afgelopen drie jaar is Fastlane succesvol ingezet op evenementen zoals Lago Lago, Bevrijdingsfestival Vlissingen, Dijkpop en Festifest. Voor het komende festivalseizoen krijgt elk evenement een eigen app in de eigen huisstijl. “Zo kunnen de organisatoren de app customizen.”
Van programmaboekje tot cashless betalingen
Voor festivalbezoekers fungeert de Fastlane-app als een digitaal programmaboekje dat zelfs zonder internetverbinding werkt. “Dit is cruciaal op festivals, waar bereik vaak een probleem is,” legt Van Drunen uit. “Organisatoren kunnen pushberichten inplannen die bezoekers bereiken, zelfs wanneer zij o line zijn. Dit is vooral waardevol bij calamiteiten, maar ook handig voor het verstrekken van last-minute informatie.” Een andere handige functie is het delen van locaties. “Bezoekers kunnen via de app gemakkelijk hun vrienden vinden zonder eindeloos te hoeven appen.”
Premium ervaring Festivalgangers kunnen via de Fastlane-app ook eten en drinken bestellen. Volgens Van Drunen draagt dit bij aan een premium ervaring. “Hoewel de meeste bestellingen nog via betaalkaarten worden afgehandeld, biedt onze app een extra service voor bezoekers die tijd willen besparen.” Daarmee doet de
In een tijd waarin ticketing, marketing, betalingen en programmaboekjes van festivals steeds meer in het digitale domein worden beheerd, kiezen organisatoren vaak voor losse softwarepakketten. Maar wat als je al deze data kunt samenbrengen in één overzichtelijke omgeving? Dat is precies wat Daniel van Drunen gerealiseerd heeft met zijn bedrijf Fastlane.
app zijn naam eer aan. “Onze kassasystemen zijn ontworpen met zowel professionele barproducenten als vrijwilligersorganisaties in gedachten. Ze zijn eenvoudig in gebruik, werken zelfs zonder internet of stroom en bieden een hulpfunctie waarmee personeel direct hulp kan krijgen bij vragen.”
Ticketing en snelle afrekening
Met de geïntegreerde kassasystemen van Fastlane hebben organisatoren direct inzicht in hun omzet. “Binnen 24 uur na afloop van een evenement ontvangen zij een gedetailleerde eindafrekening,” licht Van Drunen toe. “De entreetickets worden direct in de festival-app geladen. Bijna tachtig procent van de tickets wordt via de app opgeslagen, wat het incheckproces bij de ingang versnelt. De app verzamelt gegevens over bezoekers, zoals hun favoriete
‘Bijna tachtig procent van de tickets wordt via de app opgeslagen, wat het incheckproces bij de ingang versnelt’
artiesten en koopgedrag. Dit helpt marketeers bij het segmenteren van doelgroepen en het optimaliseren van campagnes.”
Slimme doorverkoop
Tijdens de evenementenbeurs Festivak introduceerde Fastlane een nieuwe functie: een door de organisator beheerde marktplaats voor ticketdoorverkoop. “Dit biedt een extra inkomstenbron en geeft organisatoren meer controle over ticketverkoop en marges,” aldus Van Drunen. “Bij populaire festivals wordt tot 25 à 30 procent van de tickets doorverkocht, vaak tegen hogere prijzen. Door deze doorverkoop in eigen beheer te houden, kunnen organisatoren meeprofiteren van de toenemende waarde van tweedehands tickets en service-fees. Zo blijft een aanzienlijk deel van de ticketomzet binnen hun bereik.” ◾
DOOR: CAS SPIERTZ
e Ticketkeeper-app wordt goed ontvangen door consumenten en organisatoren, vertelt Peter-Joost Post. “We hebben vorig jaar extern onderzoek laten doen naar ons concept. De resultaten waren veelbelovend: consumenten waren laaiend enthousiast.” Voor nu ligt de focus op festivals en concerten. “Daar is Generatie Y en Z te vinden. Die generaties doen alles vanaf hun mobiel; alles wat ze nodig hebben, is daar te vinden. Hierna willen we ons richten op musea en theaters, om zo ook een iets oudere doelgroep te bereiken. Zakelijke en sportevenementen pakken we als laatste op.”
“We sturen momenteel pushnotificaties naar consumenten op drie belangrijke momenten: wanneer ze een ticket kopen, wanneer het ticket beschikbaar komt, en op de dag van het evenement met het bericht: ‘Het evenement is vandaag, hier is je kaartje.’ Deze pushnotificaties hebben we nu ook toegankelijk gemaakt voor organisaties. Hierdoor hebben zij drie krachtige communicatiemomenten tot hun beschikking,” legt Post uit.
Het concept van Ticketkeeper is simpel: één app waarin al je gekochte evenemententickets overzichtelijk worden bewaard. De app is inmiddels uitgegroeid tot een ‘ticket wallet’, marketing- en communicatietool én een manier voor upselling. Oprichter Peter-Joost Post over de toekomst van de app en de veranderende behoeftes van de bezoeker.
‘Met de Ticketkeeper-app kun je bezoekers eenvoudig doorverwijzen naar bijvoorbeeld een merchandise-pagina of de ticketshop’
Deze drie communicatiemogelijkheden vat Post samen met het ezelsbruggetje CIA: Communiceren, Informeren en Activeren. “De eerste mogelijkheid, communiceren, is eenvoudig. Als organisator kun je via een pushnotificatie vragen stellen aan je bezoekers. Bijvoorbeeld door ze direct na afloop te vragen wat ze vonden van je line-up, het
VIP-programma of de wachtrijen bij de bar. Je kunt ook pushnotificaties versturen naar afzonderlijke doelgroepen, gebaseerd op het ticketsoort dat ze hebben. Door een deeplink achter de pushnotificatie te plaatsen, leid je op die manier je bezoekers naar bijvoorbeeld een Google Forms-achtige omgeving. Door deze directe vorm van communicatie en de timing ervan, ontvang je waardevolle feedback, die je weer kunt gebruiken om toekomstige evenementen te optimaliseren.”
Informeren en activeren
Post: “Informeren draait vooral om het delen van belangrijke informatie met bezoekers via pushmeldingen. Dit kan gaan om zaken zoals een wegafsluiting of een parkeerplaats die vol is. Maar het beste voorbeeld dat ik kan geven is een lastminute cancellation bij een poppodium. Als dat slechts een paar uur voor de show gebeurt, bereik je mensen niet meer met een e-mail. Het risico dat je dan loopt, is dat meer dan de helft van je bezoekers toch gewoon op de stoep staat. Met onze pushnotificaties bereik je ze direct en ‘in their face’ Door dan een bericht te sturen met bijvoorbeeld de tekst ‘Helaas is het concert van vanavond
afgelast. Klik hier voor je refund’ kun je je bezoekers direct doorverwijzen naar de pagina op je website waar de refund policy staat. Dat zijn twee vliegen in één klap, want met pushnotificaties kun je direct reageren en je voorkomt vragen van bezoekers die hun geld terug willen vragen. Het wordt commercieel gezien echt interessant bij de derde optie: activeren. Met de Ticketkeeper-app kun je bezoekers eenvoudig doorverwijzen naar bijvoorbeeld een merchandise-pagina of de ticketshop. Dankzij onze pushnotificaties verlopen dergelijke koppelingen soepel en efficiënt. Hoe gebruiksvriendelijker het proces voor de consument, hoe hoger de conversie.”
Post benadrukt het consumentengemak: “Naast de verkoop van bijvoorbeeld nieuwe tickets of merch is het via de app ook mogelijk om aan upselling te doen. Onlangs sprak ik een theaterdirecteur die het concept erg goed vond. Hij gaf een voorbeeld: een paar dagen voor de voorstelling kun je een notificatie sturen met iets als: ‘Leuk dat je naar de voorstelling komt! Geen zin om te koken? Klik hier om een tafel te reserveren in ons restaurant.’ Door op de notificatie te
‘Met Ticketkeeper kan je als organisator het hele jaar door in contact staan met jouw bezoeker’
klikken, belanden bezoekers rechtstreeks op de landingspagina van het restaurant. Dit maakt het voor bezoekers heel toegankelijk, wat de kans op conversie aanzienlijk vergroot. Hij rekende uit dat hij slechts twee extra tafels per week hoeft te verkopen om de investering al terug te verdienen.”
Specifieke groep
Via de app is het ook mogelijk om tijdens het evenement nog aan upselling te doen. “Stel je voor: je hebt als organisator nog plaatsen over op het VIP-deck. Via de app kun je iedereen met een general-admission ticket een notificatie sturen met de mogelijkheid om tegen een aantrekkelijk tarief te upgraden naar VIP. Hetzelfde principe kun je toepassen voor bijvoorbeeld een drankje bij een rustigere bar. De organisatie kan deze notificaties gericht versturen naar een specifieke groep ticketkopers.”
een unieke kans om het hele jaar door met bezoekers te blijven communiceren via hetzelfde platform, omdat dat ticket je communicatiekanaal is.”
Communicatie
“Veel festivals hebben een eigen app, maar die wordt vaak verwijderd zodra het evenement voorbij is. Bij Ticketkeeper is de retentie hoger, omdat alle tickets in onze app worden opgeslagen. Zelfs oude tickets blijven in je wallet staan. Dit biedt organisatoren
Volgens Post wil de bezoeker ook steeds meer directer en persoonlijker worden toegesproken. “De toekomstige bezoeker wil volledig ontzorgd worden. Het kaartje moet na aankoop direct op je telefoon staan, daar hoeven ze niet meer naar om te kijken want alles wordt al met hen gecommuniceerd via notificaties. Met Ticketkeeper kun je als organisator het hele jaar door in contact staan met jouw bezoeker. Voor de organisator is de app daarmee uitgegroeid tot engagement- en marketingtool.”
Toekomst
Ook voor 2025 staan er diverse uitbreidingen voor Ticketkeeper op het programma, vertelt Post. “We faciliteren nu al dat elk ticket dat je opslaat in de Ticketkeeper-app automatisch op naam wordt gezet. Ook bij het overdragen van tickets via Ticketkeeper wordt het ticket
direct gepersonaliseerd. Ticketkopers hoeven dus niet meer door bijvoorbeeld late personalization hoepeltjes te springen. Daarnaast zullen we ‘Tikkie voor een Ticket’ introduceren. Een bezoeker die bijvoorbeeld vijf tickets koopt, kan deze via Ticketkeeper doorsturen en voorzien van een Tikkie-betaalverzoek.
Voor de ontvangers worden de tickets pas vrijgegeven zodra ze het Tikkie-verzoek hebben betaald. Bij het overdragen wordt uiteraard een nieuwe QR-code gegenereerd voor extra veiligheid. Volgend jaar willen we ook wat extra leuke functies introduceren, zoals het koppelen van foto’s aan je ticket. Zo kan een bezoeker een persoonlijk fotoalbum van het evenement creëren. Dit zorgt ervoor dat de Ticketkeeper-app aantrekkelijker wordt, waardoor gebruikers deze langer op hun telefoon houden, wat helpt om het verlooppercentage te verlagen. Bovendien kunnen organisatoren op die manier duurzaam met hun publiek communiceren.” ◾
DOOR: CAS SPIERTZ
ls evenementorganisatoren willen professionaliseren, kloppen ze bij ons aan”, vertelt Vanya Schreuders. “Ook de grotere evenementen weten ons te vinden, zoals Pukkelpop dit jaar.” “We helpen door de complexe operaties van een evenement te stroomlijnen”, vult Sjoerd Staal aan. “Dat hebben we bij Pukkelpop gedaan door oplossingen te bieden voor grote uitdagingen zoals de registratie van alle vrijwilligers en medewerkers, hun werktijdenregistratie en documentbeheer. Dankzij het platform konden vrijwilligers en medewerkers vooraf hun werkroosters, accommodatie en voorkeuren eenvoudig registreren via een gecentraliseerde tool. Op de showdagen lieten zelfbedieningskiosken het in- en uitklokken en de maaltijdselectie en -registratie soepel verlopen. Bovendien werd het leveranciersbeheer gestroomlijnd door alle communicatie en contracten op één plek te beheren, wat de efficiëntie en samenwerking verbeterde.”
Het eventmanagementplatform In2event is het afgelopen jaar enorm gegroeid en heeft mooie stappen gezet in het buitenland. Oprichter Sjoerd Staal en Vanya Schreuders, Director of Sales & Marketing, blikken terug en kijken alvast vooruit naar volgend jaar.
Veiligheid
In2event voorziet daarnaast in tools die organisatoren helpen om data (denk aan bezoekersstromen of crowd tracking) in te zetten voor een optimale communicatie met hun partners, waaronder gemeentes. “Het DGTL festival moest bijvoorbeeld voldoen aan gemeentelijke eisen voor realtime bezoekersmonitoring en tegelijkertijd
toe te passen. Het wordt steeds belangrijker dat de informatie waar organisatoren op acteren accurater wordt. De wetgeving rond veiligheid is voortdurend in ontwikkeling, en wij verwachten dat gemeenten steeds strengere eisen zullen stellen op het gebied van accreditatie en algemene veiligheidsmaatregelen. Ons platform maakt het mogelijk om alle belangrijke data eenvoudig te verzamelen en overzichtelijk op één centrale plek in te zien.”
Nieuwe features
Inspelend op de behoeften van de markt, ontwikkelt In2event steeds nieuwe featuers. Bijvoorbeeld een feature die items specificeert en koppelt aan personen of bedrijven. “Tijdens evenementen raken vaak verschillende spullen, zoals portofoons, sleutels, fietsen of gators, verspreid. Met ons platform kunnen deze items nu eenvoudig aan individuen of bedrijven worden toegewezen. Voorheen gingen spullen nog weleens verloren tijdens een evenement, maar nu kan de organisator precies bijhouden waar alles is en wie wat in gebruik heeft.’’
een veilige en efficiënte toegangsprocedure organiseren voor diverse groepen, zoals bezoekers, artiesten, VIP’s en personeel”, vertelt Staal. In samenwerking met Superstruct Digital en met behulp van het In2event-platform implementeerde DGTL gepersonaliseerde polsbandjes met unieke QR-codes. Deze werden gekoppeld aan toegangspoorten en een extern dashboard, waardoor bezoekersstromen realtime werden gevolgd en direct aan de gemeente konden worden gerapporteerd. Schreuders: “Deze oplossingen verbeterden de beveiliging door ongeautoriseerde toegang te voorkomen en maakten het mogelijk om strategisch crowdmanagement
Binnenkort wordt er tevens een nieuwe feature gelanceerd op het gebied van machinerie-planning. “Dit soort nieuwe features ontwikkelen we altijd in nauwe samenwerking met onze partners, afgestemd op hun specifieke behoeften.”
Volgens Schreuders dragen deze nieuwe features ook bij aan de efficiëntie van evenementorganisatie. “Met ons platform kan de organisator jaarlijks data verzamelen en analyseren, waardoor er voortdurend verbeteringen kunnen worden doorgevoerd. Hoe beter de organisatie vooraf is geregeld, hoe soepeler een evenement verloopt. Met ons platform ondersteunen we jaarlijks honderden evenementen, en met meer dan 10 jaar ervaring in de branche beschikken we over de expertise om organisatoren hier effectief in te begeleiden.” ◾
DOOR: JEROEN VAN TRIERUM | FOTO: ROY VAN AKKEREN
oorheen werkte De Pul met een gehuurde geluidsinstallatie en hoewel dit voor goede resultaten zorgde, wilde het podium een volgende stap maken. “Huren is duur en brengt de nodige uitdagingen met zich mee”, aldus directeur Gijs de Louw van De Pul. “Ons podium heeft een trapeziumvorm en om een goed geluid te garanderen werkten we met heel veel speakers. Een goede, maar geen perfecte oplossing. We waren al een tijd op zoek naar iets nieuws, maar konden nooit de perfecte set vinden die bij De Pul past. Tijdens de gesprekken met Clarity.live viel alles op zijn plek. Zij wilden het nieuwe PK Sound T8systeem in Nederland uitrollen en zochten een partner. De Pul heeft het systeem samen met Clarity.live uitvoerig getest en dat beviel zo goed dat we het hebben aangeschaft.”
Het T8-geluidssysteem van het Canadese bedrijf PK Sound maakte onlangs zijn Europese debuut in poppodium De Pul in Uden. Met het geavanceerde systeem, gemaakt om het beste geluid in welke ruimte dan ook waar te maken, heeft een van de oudste popzalen van het land een primeur op het gebied van geluidsbeleving.
Real-time gerobotiseerde controle
In de EU is CLARITY.LIVE de certified partner van PK Sound. Vertegenwoordiger Erik Bik legt de ambities en de techniek uit. “PK Sound streeft naar topgeluidskwaliteit in welke situatie dan ook. De onderscheidende factor is dat T8 de speakers in staat stelt om via real-time gerobotiseerde controle de verticale en horizontale geluidsverdeling nauwkeurig aan te passen op de ruimte. Hierdoor kan het geluid zeer precies worden gericht, wat zorgt voor maximale beleving en een sublieme luisterervaring. Dit is het meest innovatieve geluidssysteem dat in de huidige markt te vinden is.”
Op alle fronten een plus “Hoe tof is het dat de T8 zijn Europese debuut heeft gemaakt in Uden?” vult De Louw trots aan. “De opstelling met onder andere de T8 zorgt ervoor dat geluid er is
op plekken waar je dat nodig hebt, maar zorgt dus ook voor geen geluid waar je dat niet wilt. Met dit systeem hebben we de mogelijkheid om alles aan te passen. Gaat het balkon open dan kunnen we een bepaalde preset gebruiken, maar ook voor ons filmhuis is er een unieke geluidsinstelling. We kunnen nu veel breder en specifieker aan de slag met geluid. Dit resulteert uiteindelijk in minder geluidsoverlast en biedt het publiek een rustigere ervaring. Met deze installatie kunnen we ook het decibelniveau van een gemiddeld concert verlagen, wat weer beter is voor de oren van onze bezoekers.”
Tijdens het testweekend trokken zo’n 25
geluidsmensen naar de Pul en de reacties waren unaniem positief, benadrukt de directeur. “Net als onze eigen mensen was iedereen enthousiast over de mogelijkheden en het resultaat van de T8. Het zorgt inmiddels voor een buzz onder de geluidstechnici en we krijgen steeds vaker de vraag of ze mogen komen kijken en luisteren. Dat is natuurlijk erg leuk. Hoewel een goede kaartverkoop een belangrijke reden is voor artiesten op om te treden in een zaal, en dat gaat hier voortreffelijk, zijn goede voorzieningen ook erg belangrijk. Uiteindelijk gaat dit ook zorgen dat artiesten en hun bookers anders naar de Pul kijken. Dit geluid zorgt op alle fronten voor een plus.” ◾
Organiseer je een feest voor jouw sportclub, een boksgala of een kleinschalig festival?
Met ons selfserviceplatform EVENTIM.Light maak en verkoop je jouw tickets via je eigen website.
Personaliseer je ticketshop met je eigen huisstijlkleuren, afbeeldingen en logo
Lift mee op het bereik van 4 miljoen jaarlijkse bezoekers op eventim.nl
Gratis en zonder contract inzetbaar
Verkoop vandaag nog je tickets via eventim-light.nl
makkelijk tickets verkopen
Al meer dan 32 jaar helpt de full-service dienstverlening van Eventim organisatoren van uiteenlopende events met hun ticketverkoop en het bereiken van een publiek. Sinds kort helpt zij ook organisatoren om op eigen kracht tickets te verkopen, met het selfservice ticketsysteem EVENTIM.Light. Het afgelopen jaar heeft het gebruik van dit systeem een mooie groeispurt gemaakt en Eventim verwacht dan ook veel van 2025.
DOOR: EDGAR KRUIZE
EVENTIM.Light is medio 2023 geïntroduceerd op de Nederlandse markt. Gedurende dat jaar zijn internationaal verspreid over tien landen, waar het ook in de markt is gezet, maar liefst 3 miljoen tickets verkocht. 2024 is het eerste volledige jaar dat EVENTIM.Light in Nederland beschikbaar is. De groei zit zowel in het aantal organisatoren dat er gebruik van maakt, als in de diversiteit.
“Dit jaar zie je ook echt de veelzijdigheid terug in de events die het systeem gebruiken”, zo zegt Emiel Blanke, die samen met Madeleine Snijders bij Eventim werkt als productspecialist EVENTIM.Light. “Van een kickboksevent in Martiniplaza, ligconcerten en basketbalwedstrijden tot aan wijntours, tentoonstellingen en een concert van rapper GZA in Q-Factory.”
Fris design
Begin dit jaar is de EVENTIM.Light-website in een nieuw jasje gestoken. Het nieuwe design en de nieuwe content geven meer info over de functionaliteiten en schetsen hoe organisatoren het systeem kunnen toepassen bij de verschillende eventvormen. “Niet alleen de website, ook de lay-out van de ticketshop van de organisator heeft een fris design gekregen en kun je met zelfgekozen kleuren, lettertype, afbeelding en logo personaliseren naar je huisstijl”, zo zegt Blanke. “We hebben nu ook de mogelijkheid om via tijdsloten te verkopen. Omdat je maar één keer de eventinstellingen hoeft in te voeren, kun je na het bijvoegen van tijden heel snel met meerdere events tegelijk in verkoop gaan. We zien dat locaties en organisatoren van tentoonstellingen die onze tool gebruiken deze functie superhandig vinden.”
Brede doelgroep
Het afgelopen jaar is de scan-applicatie verbeterd die onderdeel is van EVENTIM.light. De app is nu op een oneindig aantal smartphones te gebruiken bij de ingang van een event. “Deze zomer stond ik nog bij een festival in Tilburg mee te scannen en dan zie je hoe makkelijk dit werkt”, aldus Blanke, die tevens stelt dat Eventim zich met dit systeem niet alleen richt op partijen die publieksevenementen organiseren. “We zien dat er ook veel vraag ligt bij de meer besloten groepen zoals hockeyclubs en dansscholen die op professionele wijze tickets willen verkopen voor hun feesten en shows.”
Nieuwe functionaliteiten
Eventim was dit jaar aanwezig op EventSummit en Festivak en bemerkte daar het enthousiasme bij organisatoren wanneer over het EVENTIM.Light systeem werd gepraat. De eenvoud van het gebruik en het
bijschakelen van het bereik van eventim.nl spreekt enorm aan. Eventim heeft jaarlijks 4 miljoen bezoekers op deze site, dit kan net die extra steun in de rug geven naar een uitverkocht event. Eventim verwacht dat de groei in 2025 door zal blijven zetten, mede door de nieuwe functionaliteiten die vanuit EVENTIM.Light uitgerold gaan worden. Zo is het door de samenwerking tussen CTS EVENTIM en TikTok binnenkort voor gebruikers van EVENTIM.Light ook mogelijk een ticketlink in hun TikTok-video’s te plaatsen. Blanke: “Een mooie toevoeging om extra fans te bereiken in een jonge doelgroep. En we zijn nu bezig met de uitrol van bundeltickets. Hiermee kun je in je ticketshop tickets voor meerdere events combineren. Je kunt het daarmee inzetten als seizoenkaart of abonnement verkoop. De mogelijkheden van EVENTIM.Light worden ook het komende jaar alleen maar interessanter voor een steeds bredere doelgroep.” ◾
EB Live staat ieder nummer vol met interviews met professionals die (meestal) over hun werk praten. In deze rubriek zetten we de spotlights op het persoonlijke leven van die prominenten. In deze editie is dat Marieke te Poele van Friendly Fire.
Wat is het leukste aan je baan?
“Mijn werk gaat inhoudelijk alle kanten op: van marketing en productie tot de meer juridische kant. Het is nooit saai of repetitief.”
Wat wilde je vroeger worden?
“Concertpianiste. In een vorig leven zat ik 5 uur per dag achter de piano omdat ik serieuze plannen had naar het conservatorium te gaan. Toen ik daarin toch niet de beste leek, had ik mijn zinnen gezet op de politiek. Een wereld waar ik uiteindelijk ook even aan geroken heb, maar al snel tot de conclusie kwam dat ik meer een poetser was dan een luller.”
Welk concert blijft je voor altijd bij?
“Dit is waarschijnlijk vloeken in de kerk, maar een echte muziekkenner ben ik nooit geweest. Ik geniet van een concert in z'n geheel, het hele plaatje: lachende crew, lachend publiek en een goed lopende bar.”
Welke artiest zou je nog graag live willen zien?
“Gigi D'Agostino.”
Wat is buiten je werk je grootste passie?
Mijn kat, haha. Als kind was ik allergisch voor
dieren, ondanks dat ik op een melkveeboerderij ben opgegroeid. In mijn twintiger jaren vond ik iets tegen de allergie en nam meteen een kat. Wanneer de ruimte het toelaat, wordt dit gezelschap meteen uitgebreid met minimaal twee honden, geiten, loopeenden en hopelijk ook veel kippen.”
Wat is de belangrijkste les die je de afgelopen jaren hebt geleerd?
“Assumption is the mother of all fuckups.”
Ben je een ochtend- of een avondmens?
“Absoluut een ochtendmens. Vaak sta ik voor zessen op omdat ik me aan het vervelen ben in bed. Ik vind het lekker om al gaande te zijn tegen de tijd dat de rest van de wereld in beweging komt. De keerzijde daarvan is dat ik na het avondeten wel weer klaar ben met de dag. Een gezellig filmavondje met mij zit er doorgaans niet echt in. Vaak haal ik de derde scène niet eens.”
Welk boek ligt er op je nachtkastje?
“Momenteel ben ik bezig met 'Cointelligentie - Slimmer werken met AI' (de eerste 150 bladzijden zijn interessant, daarna herhaling), 'Omringd door idioten' (ook al heb je de beste collega's zoals ik, dit
blijft een leerzaam boek als je intensief met anderen moet samenwerken) en 'Wie Praat, Die Gaat' (een boek van Astrid Holleeder, indrukwekkend).”
Wat stel je het vaakst uit?
“De was ophangen.”
Wat weten de meeste professionals niet over jou?
“Onderweg om de ‘eerste vrouwelijke minister-president van Nederland’ te worden, heb ik ooit stagegelopen bij de Tweede Kamer. Ik ben toen zo gedesillusioneerd geraakt van hoe de politiek werkt, dat ik mijn toekomstplannen rigoureus heb omgegooid en voor meerdere jaren diep in de Ardennen op een camping gewoond en gewerkt heb. Dus, mocht je nog eens geïnteresseerd zijn in de voordelige investeringsmogelijkheden van stacaravans, dan weet je me te vinden.”
Naam: Marieke te Poele
Geboortedatum: 21-10-1993
Functie: Head of Projects, Festivals & Outdoor Shows bij Friendly Fire
