EB Live presenteert Festival Grotetafelgesprek tijdens Beyond Barrier Lines
Fair Pop Pilot: ‘Het moet voor artiesten lonen om te spelen’
Analyse: de kracht van boutique festivals
Vooruitblik Live Entertainment Production Awards
JUBILEUMSPECIAL: 15 jaar
REBiRTH Festival
Organisator Ferry van den Nieuwelaar over het verleden, heden én de toekomst
PRODUCTION
GROOTS MET EEN ZACHTE G
ANKE JANSSEN
ESMEE SCHRAM
RONALD VAN DEN BERSSELAAR
SEVEN WONDERS
PIETER LUBBERTS
SANDER RENEMAN
JEROEN JANSEN
MARTIJN VAN DER WERFF
NIELS GREVENSTUK
CONCERT OF THE YEAR
MARIEKE VAN DE KRAATS
JEROEN TEN BRINKE
BART ROELEN
MERTENS AVR
TURN DOWN FOR WHAT &C
MARCO GEERATZ
FLEUR HAEN
LIGHT DESIGN
TOPPERS IN CONCERT
BENNO DE LEEUW
RENÉ FROGER
SANDER VAN DER HAM
JAAP BOUMA
HEEL LEIDEN DANST
JURGEN VAN DER VELDEN,
3 OCTOBER VEREENIGING
JORDY VAN STRATEN
SANDER RENEMAN
MARIJKE DE JONG
KEVIN WETZELS
BEST KEPT SECRET
MARIJE VAN KAPEL
MAURITS WESTERIK
SOUNDDESIGN
ANALOGUES
SAM KOSTERMAN
REMKO LUIJTEN
EELCO LADAN
KELVIN MAK
PEAK AUDIO
QLIMAX
BEN BROUWER
JOOST VAN STRATEN
JARI VAN LEERDAM
ROB VAN HEES
ANOUK IN DE ZIGGO DOME
IGNACE D'HAESE
HAROLD OPMEER
AMPCO FLASHLIGHT
JONNA FRASER IN DE ZIGGO DOME
TIMOR STEFFENS
LEON DRIESSEN
SANDER BUYS
AMPCO FLASHLIGHT
AMF
KOEN VAN ELDEREN
MAARTEN HOOGLAND
AMPCO FLASHLIGHT
DENNIS DE BRUIN
MERIJN VAN KRUISBERGEN
SET DESIGN
MYSTERYLAND MAINSTAGE
SANDER VERMEULEN
JAKE KOOI
JENNO ROELOFS
LEDLEASE/AIRWORKS/COREWORKS
KRIS BUSSCHERS
ROSANNE JANMAAT
STAGECO, STAGEBROTHERS, SENSEFX
QLIMAX
DAAN JANSEN
JURRIAAN VERDOOLD
TAMIL VAN DRAANEN
CHRIST VAN DORST
KEVIN WALENCIAK
DENNIS VAN HARTEN
MYSTERYLAND MAINSTAGE
SANDER VERMEULEN
ROY GERRITSEN
SANDER DEN OTTER
250K
AMSTERDAM 750
STIJN CEELEN
RONALD VAN DEN BERSSELAAR
FABER AUDIOVISUALS/CT
JEROM FISCHER
RHEA RUBEN
CONCERT OF THE YEAR
NIELS VAN BAARLEN
MARCO GEERATZ
FLEUR HAEN
MICHELLE VAN MIL
JEROEN BOERE
EXCELLENCE IS NOT A SKILL, IT'S AN ATTITUDE
CAMPAIGN
GVB & ADE CAMPAIGN
JORINDE BOOM
YANICKE AGNES
ÖZGUR CUKUR
PAUL VAN ARENDONK
TANTU BEATS
CROCODILE AGENCY
PAUL VAN ARENDONK
BANKZITTERS IN AFAS
FLEUR HAEN
BOB CANTERS
MILO TER REEGEN
KOEN VAN HEEST
ROBBIE VAN DE GRAAF
RAOUL DE GRAAF
MATTHY HET LAM
MARIEKE WIJNMAALEN
AJAX THE LEGENDS GALA
AFC AJAX
ONE:NIL FRESHMAN
JELLE FABER BRAND ACTIVATION
IKEA @ LOWLANDS
ERIC VAN EERDENBURG
SIMONE VAN VEGTEN
BART LENSINK
HOME ISM MET BURO HOBO
MAARTJE STEENHAGEN
MARIJE HOBO
OP LOWLANDS
VERDWENEN M (MCDONALD)
DAAN RUITENBEEK
ERIC VAN EERDENBURG
TOLGA TEKBASAN
CORONA OLYMPICS PARIS
MANDY KALAIJAN
ATILLA MEIJS
JONAS SAMSON
ANTONELLA BAMBINO
JOLANDA VAN DEN BROEK
DAVID DE BRUIN
THE MOJO MIX, THE SIGHTLINE
FRIENDLY FOH
JAN CHRIS DE KOEIJER
NIELS PEETERS
HENKJAN LUESINK
DE MENTALE WASSTRAAT
WIM VAN GILST
LEVI VAN DAM
WOUTER TAVECCHIO
WILDRIK TIMMERMAN
MANON KERKDIJK
THOBIAS NIENHUIS
SUSTAINABILITY
NEXTSTAGE
YOËL SCHULLER
MARIEKE SCHERPENISSE
ELISABETH DE JONG
MTD
PHIL ROOTHANS
MONIQUE VERHOEVEN
INNOFEST
TOM VAN WIJK
LINDA VERMAAT
SERVICE
VIDEOMAPPING IN NBC
JUSTIN VAN HOOIJDONK
EVENTSUPER
TIJN LEUSSINK
RUBEN PETERS
STAGEFREAKS
FREEK NOORDENBOS
WINTERHEUL
PIET WINTEN
CHRISTOPHE VAN HOSTAUIJEN
FREDERIK VAN ALKEMADE
LOCATION
ROTTERDAM AHOY
JOLANDA JANSEN
ARNAUD HORDIJK
MARLOUS DE GROOT
TIVOLIVREDENBURG
MENNO TIELEMANS
JEROEN BARTELSE
POPPODIUM BOERDERIJ
JANINE KARLAS
YOUNG TALENT
FLOOR HOGETOORN
STIJN KIERKELS
OTTE STOLTENBORG
Uitgave
iMediate
Arendstraat 33b
Telefoon: 035 - 646 58 00 redactie@entertainmentbusiness.nl
Uitgever
Joost Driessen
Hoofdredacteur
Arnold le Fèbre
Redactie & medewerkers
Cas Spiertz, Jeroen van Trierum, Marcel Debets (eindredactie), Wally Cartigny, Edgar Kruize, Pierre Oitmann, Tedje van Gils
Exploitatie
Mitchel van der Heide & Tarik Lahri
Telefoon: 035 646 5810 mitchel.vanderheide@entertainmentbusiness.nl tarik.lahri@entertainmentbusiness.nl
Abonnementen
Vragen of meer informatie? Mail naar abonnees@imediate.nl
Als vakblad hanteren we de opzeg re gels uit het verbintenissenrecht. Wij gaan ervan uit dat u het blad ontvangt uit hoofde van uw beroep. Hierdoor wordt uw abonnement steeds stilzwijgend met een halfjaar verlengd. Opzeggen kan per post, mail of telefoon. De opzegtermijn is 30 dagen voor het einde van de abonnementsperiode.
Jaarabonnement EB Live
Benelux: € 79,95
Elk volgend abonnement: € 50
Jaarabonnement EB + EB Live
Benelux: € 134,95
Elk volgend abonnement: € 89,95
Basis layout
Louis Bertrand
Vormgeving
Tim van den Berg
Drukkerij
Vellendrukkerij BDU bv, Barneveld
© Copyright 2025
ISSN: 1875-2888
Als het niet uit de hand was gelopen, had het waarschijnlijk de media niet gehaald. De Engelse singer-songwriter Ed Sheeran geeft namelijk wel vaker spontane straatconcerten. Deze keer – begin februari - greep de politie echter in.
Sheeran had een dag eerder opgetreden in de Indiase stad Bengaluru en de zondag na het optreden leek het hem een aardig idee om de inwoners van miljoenenstad Bangalore te verrassen met een straatconcert in Church Street. De drukke straat werd binnen de kortste keren overspoeld door duizenden enthousiaste fans. Na een paar minuten trok de politie de strekker uit het optreden wegens veiligheidsrisico’s. Korrelige foto’s van een olijk kijkende Ed gingen de wereld over. Maar ik vroeg me vooral af: wat deed hij eigenlijk in India? Het antwoord lag voor de hand: optreden natuurlijk. Sheeran tourt de wereld rond met zijn Mathematics Tour en gaf onder meer zeven uitverkochte megashows in India. In januari ging Coldplay hem al voor met vijf Indiase shows en in november maakte Dua Lipa een tussenstop in Mumbai.
Ooit was India een no-go voor internationale popsterren. De bureaucratische rompslomp, importbeperkingen voor apparatuur en twijfels over de infrastructuur maakten het land onaantrekkelijk voor grote tours. Maar die tijd is voorbij. India is een gigantische markt met een jonge, muziekminnende bevolking en een middenklasse die groeit in koopkracht. De Indiase Bank of Baroda omschrijft het in een recent rapport als een opkomende ‘concert-economie’, waar op korte termijn honderden miljoenen euro’s in zouden kunnen omgaan. Premier Narendra Modi ziet het als een stimulans voor toerisme en werkgelegenheid en riep zowel de deelstaten als private partijen op ‘om zich te richten op het faciliteren en ontwikkelen van de benodigde infrastructuur.’
Het contrast kan niet groter zijn. Terwijl India zich openstelt voor de wereld, wordt aan de andere kant van de aardbol gekozen voor een protectionistische koers. President Donald Trump pleit voor een ‘America First’-beleid, waarin nationale belangen vooropstaan en buitenlandse invloeden worden ontmoedigd. Vooralsnog heeft Trump alleen importheffingen en andere handelsbeperkingen uitgevaardigd, maar het is slechts een kwestie van tijd voordat hij ook de culturele sector in het vizier krijgt. Je hoort het ‘m zo zeggen. “Ed Sheeran? Great guy. Wonderful artist. But let me tell you, folks, this would never happen in America. We don’t let foreign artists come in and take away our concerts. We have the best concerts, the best infrastructure. And no one, NO ONE, does music like we do.”
Terwijl Amerika in herhaling valt, dendert India’s muziekindustrie volop door. Het is tijd om (nog meer) te investeren in het Europese live-circuit, voordat we straks alleen als voorprogramma mogen meedoen...
Ik wens je veel leesplezier met deze editie van EB Live! Zien we elkaar op 20 maart, tijdens de tweede editie van Beyond Barrier Lines in Zaandam? En zo niet, dan toch zeker wel op maandag 24 maart in Venray, tijdens de uitreiking van de Live Entertainment Production Awards? Er zijn nog maar enkele kaarten beschikbaar, wees er dus snel bij!
ARNOLD LE FÈBRE
HOOFDREDACTEUR EB LIVE
Op 24 maart vindt de uitreiking plaats van de Live Entertainment Production Awards in het Hotel
Asteria in Venray. Achter de schermen wordt er hard gewerkt om van deze avond een succes te maken. "We willen vooral een gezellige avond neerzetten met een dikke knipoog."
De gevolgen van de pandemie zijn nog steeds merkbaar. De branchevereniging Federatie van Muziekfestivals in Vlaanderen schetst de Belgische situatie. “De belangrijkste uitdaging blijft het financiële plaatje dekkend te krijgen.”
De festivalwereld zet zich al jaren in om beter en vooral groener te ondernemen. Maar wie vangt de extra kosten op? We vroegen het aan Bjorn Berkers van CREATE! en Ralph van Veen van F&L Rental Group. Wie betaalt uiteindelijk de rekening voor duurzaamheid?
Op 11, 12 en 13 april wordt op het grensgebied tussen Haaren en Helvoirt 15 jaar REBiRTH Festival gevierd. Het festival heeft zich in de loop der jaren ontpopt tot een evenement met een duidelijke focus op de hardere stijlen.
30 Consumenten aan het woord
“Het is altijd leuk als je met een appel in je hand op de fi ets naar je werk kunt!”
De Haagse band Goldband is een van de headliners van Live on the Beach, dat op 5 september plaatsvindt op het strand van Scheveningen. Boaz Kok van Goldband heeft alvast inkopen gedaan.
“Samen blijven we ticketing herdefiniëren.”
Pierre-Henri Deballon, CEO van Weezevent over de samenvoeging van Weezevent en Eventix tot Weeztix.
“We hebben een prachtig hoofdstuk toegevoegd aan de geschiedenis van de Belgische popmuziek.”
Pascal Van De Velde van Greenhouse Talent over de 14 uitverkochten Clouseauconcerten in Sportpaleis Antwerpen.
“2024 was het grootste jaar ooit voor livemuziek, met artiesten die de wereld rondtrokken en fans die in recordaantallen opdaagden. 2025 belooft zelfs nog groter te worden.”
Michael Rapino, President en CEO van Live Nation Entertainment, tijdens de presentatie van de jaarcijfers.
Statiegeldsystemen worden door veel organisatoren van festivals nog als een ‘gedoe’ ervaren. Bij de juiste implementatie kunnen ze echter ook veel opleveren. Frank Zijlstra van Feeback heeft dat ook beseft en zet zijn systeem in om geld op te halen voor de stichting Stichting Ev@, dat zich inzet voor onderzoek naar het Ewing sarcoom.
Waarom haal je geld op voor dit doel?
“Helaas is mijn nee e Thomas in 2022 op 16-jarige leeftijd overleden aan deze kwaadaardige en zeldzame vorm van botkanker, die in 2019 bij hem is gediagnosticeerd. In Nederland krijgen zo’n 13 kinderen per jaar te maken met Ewing sarcoom. Omdat deze vorm van kanker zo zeldzaam is, wordt er amper geld ter beschikking gesteld voor onderzoek en weten veel mensen ook niet dat deze vorm van kanker bestaat.”
Wat doe je om aandacht te genereren?
“We hebben tijdens zijn ziekteproces al meerdere manieren ingezet om geld voor onderzoek op te halen. We zijn de Alpe D’Huzes meerdere malen op en neer geweest, we hebben allerlei andere benefi eten georganiseerd. Maar ik wilde meer doen, ook nu nog. Toen bedacht ik me dat ik misschien mijn bedrijf Feeback in zou kunnen zetten om voor dit doel op een meer structurele manier geld op te halen en aandacht voor deze vorm van kanker te vragen. Feeback is hiervoor specifi ek een samenwerking aangegaan met Stichting Ev@.”
ADVERTENTIE
Hoe werkt dat?
“Het Feeback-systeem is ingericht om terugbetalingen van statiegeld op evenementen te stroomlijnen. Bezoekers krijgen een bonnetje met QR-code, die kunnen ze scannen en dan krijgen ze het statiegeld terug op hun rekening. Vanaf dit festivalseizoen willen we de mogelijkheid bieden dat bezoekers ervoor kiezen om hun statiegeld niet te innen, maar te doneren aan Stichting Ev@.”
Hoe reageren organisatoren hierop?
“We moeten dit seizoen nog beginnen, maar de eerste reacties zijn positief. Het is dan ook een laagdrempelig initiatief, dat hopelijk best een impact kan maken. Ewing sarcoom is een vreselijke aandoening, waar mensen niet genoeg vanaf weten. Ik hoop op deze manier zowel bij te kunnen dragen aan onderzoek, als aan meer bekendheid over de ziekte.”
Meer informatie: www.feeback.nl/stichtingeva
Contant geld is in Nederland zo goed als verbannen uit concertzalen en festivals. Maar waarom voelt digitaal betalen dan steeds meer als gelegaliseerde zakkenrollerij?
Afgelopen weekend zat ik in een kroeg in Dortmund. Bestelling gedaan, briefje overhandigd, wisselgeld teruggekregen. Ik was bijna vergeten dat het ook zo kon. Betaal je in Nederland een rondje, dan krijg je geen wisselgeld, geen bon en heb je geen enkel besef. Een automaat onder je neus, je telefoon ertegen en klaar is Kees. Het komt meer dan eens voor dat je je de volgende dag kapot schrikt als je in je bankapp ziet dat je twintig euro hebt afgetikt voor drie IPA’s.
In Melkweg, Doornroosje, Paradiso en op zo’n beetje elk festival is contant geld zo goed als afgeschaft. Heeft iemand weleens uitgelegd waarom? Ik begrijp dat het ook te maken heeft met veiligheid en overzicht, maar laten we eerlijk zijn: hoe makkelijker je betaalt, hoe makkelijker je uitgeeft. Contactloos is snel, geruisloos en in eerste instantie pijnloos. Pinnen voel je niet. Bij cash daarentegen, weet je hoeveel je in je portemonnee hebt en zie je de biljetten of munten fysiek verdampen. Digitale betalingen laten je dat ongemak niet voelen. Je merkt het pas als je je afschrift ziet en denkt: heb ik gisteravond de hele zaal getrakteerd?!
Zou de toch wat stille overgang naar een cashless society (dus ook op de festivalweide en concertzaal) iets te maken hebben met gedragspsychologie? En wat doet dit met prijsperceptie? We slikten ooit festivalmuntjes omdat ‘vier muntjes’ psychologisch makkelijker te behappen zijn dan twaalf euro voor een natte hamburger. Nu hebben we het volgende stadium bereikt. Geen idee hoeveel, wat en wanneer. Vooral niet als je al een aantal IPA’s achter de kiezen hebt.
Ondanks bovenstaande ben ik allesbehalve een cash moraalridder die zich druk maakt of de overheid of de bank meekijkt met mijn uitgaven. Maar ik zie het niet accepteren van cash ergens ook als een grote gemiste kans. Onlangs meldde NU.nl dat één op de vijf betalingen in Nederland nog gebeurt met old school fysiek geld. In de rest van Europa ligt dat aandeel nog veel hoger. Door nee te zeggen tegen contanten, maken venues het onnodig moeilijk en bestaat de kans dat een deel van hun publiek denkt: getverdemme, waarom kan ik niet met een wettelijk betaalmiddel betalen? En dat terwijl live ent ertainment draait om toegankelijkheid en gastvrijheid.
Over Mike Mike Hendrixen is bijna 20 jaar werkzaam in de entertainmentindustrie. Na een rol als Marketing Director North & Central Europe bij Codemasters, startte hij in 2013 Vertigo 6 Marketing & PR, dat werkzaam is voor onder meer EA, Twitch, Logitech, ASUS, Asmodee en Riot Games. Vertigo 6 werd overgenomen door Happy Horizon. In Entertainment Business schrijft hij op persoonlijke titel over marketingontwikkelingen binnen de industrie.
Live Nation Entertainment heeft al 65 miljoen tickets verkocht voor concerten in 2025, mede dankzij een stijging van 60% in het aantal geplande stadionconcerten ten opzichte van vorig jaar.
700 jaar
Tijdens het Hemelvaartweekend, op 30 en 31 mei, organiseert Metropool samen met verschillende partners het Red Roots Festival. Dit tweedaagse festival maakt deel uit van de viering van 700 jaar Enschede.
3526
Paradiso heeft in 2024 in totaal 3.526 tickets geblokkeerd die werden opgekocht door woekerhandelaren.
Na zes jaar afwezigheid maakt Once In A Blue Moon Festival deze zomer haar comeback op zaterdag 30 en zondag 31 augustus in het Zuiderparktheater in Den Haag.
35
6
Het Metropolis Festival gaat dit jaar niet door. Daarmee valt na 35 jaar het doek voor het Rotterdamse festival. De organisatie geeft aan dat het financieel onhaalbaar is geworden.
205.000
In 2024 ontving Metropool een recordaantal bezoekers. 205.000 muziekliefhebbers wisten hun weg te vinden naar de venue in Hengelo.
Alle combitickets voor het Belgische festival Pukkelpop verkochten binnen vijf uur uit. Daarmee ging de verkoop dit jaar aanzienlijk sneller dan vorig jaar, toen het 48 uur duurde voordat alle tickets waren verkocht.
Op 24 maart vindt de uitreiking van de Live Entertainment Production Awards (LEPA) plaats in het Hotel Asteria in Venray. Achter de schermen wordt er hard gewerkt om van deze avond een succes te maken. Marjorie Verlaan, projectmanager en producent van de LEPA’s, en Claudia Vosseberg, verantwoordelijk voor show direction en creatieve productie, vertellen over de voorbereidingen en blikken alvast vooruit.
FOTO'S: NATHAN REINDS
Hoe verloopt de productie van de awardshow tot nu toe?
Marjorie Verlaan: "Best wel goed eigenlijk! Na de geslaagde editie van vorig jaar merken we dat de kinderziektes eruit zijn en dat we ons nu echt kunnen richten op inhoudelijke verbeteringen."
Save the date
Wat is er nieuw in vergelijking met vorig jaar?
Claudia Vosseberg: "Wat betreft de show willen we natuurlijk nog niets verklappen! Maar onze visie blijft hetzelfde: we h o even deze industrie niet met spektakel te verrassen, daar hebben we ook de
Er zijn verschillende manieren om deze bijzondere editie te beleven. Kies voor een compleet arrangement inclusief awarddiner en geniet van een avond vol culinaire verwennerij, boeiende ontmoetingen en natuurlijk de spannende uitreikingen. Sluit de avond feestelijk af op de afterparty en wandel daarna ontspannen naar je hotelkamer.
Tickets zijn beperkt, dus zorg dat je op tijd je plek reserveert. Bezoek de website om de verschillende ticketopties te bekijken en boek snel, want vol = vol!
b u dgetten niet voor. We willen vooral een gezellige avond neerzetten met een dikke knipoog."
Verlaan: "Daarnaast ben ik erg blij met de nieuwe website en vormgeving. Nu dat allemaal strak staat, hebben we een mooie stap richting de toekomst gezet."
Wie verzorgt de presentatie?
Vossenberg:" Dat kunnen we wel al vertellen, Angela Groothuizen is onze ‘lady of the night’! Wij zijn ontzettend blij dat ze er weer bij is. Vorig jaar wist ze als geen ander met haar flair, humor en diepgaande ke nnis van de industrie de avond op een perfecte manier te begeleiden. Ze voelt de sfeer moeiteloos aan en voegt precies dat
beetje extra toe, waardoor iedereen zich gezien en gewaardeerd voelt. Een echte vakvrouw!"
Wat maakt deze avond uniek?
Verlaan: " Wat deze avond bijzonder maakt, is dat we de toonaangevende mensen uit de industrie samenbrengen en bezoekers de gelegenheid krijgen om ook de persoon ‘achter het beroep’ beter te leren kennen. We werken vaak samen, maar dan is het meestal rennen en vliegen. Op deze avond hebben we eindelijk de tijd om echt met elkaar in gesprek te gaan."
Vossenberg: "In de live-entertainmentindustrie zijn het vaak de dromers, de doorzetters en de visionairs die het ver-
schil maken. Mensen die niet simpelweg de stroom volgen, maar juist tegen de stroom in hun eigen weg banen. Die met lef en toewijding blijven geloven in hun ideeën, zelfs wanneer de wereld er nog niet klaar voor lijkt te zijn. Voor hen, voor deze pioniers, hebben we de Special Achievement Award in het leven geroepen. Zij zijn de gedurfde vernieuwers die de toon zetten. Met deze award eren we niet alleen hun prestaties, maar vooral ook hun mentaliteit.”
Hoe draagt LEPA bij aan de ontwikkeling en erkenning van talent in de live-entertainment industrie?
Vosseberg: "Om die reden hebben we de Talent Award in het leven geroepen. Met deze award zetten we de opkomende
De juryleden van de Live Entertainment Production Awards 2024
Danny Damman (voorzitter)
Danny Damman heeft met zijn loopbaan in de entertainmentindustrie een blijvende indruk achtergelaten. Na 12,5 jaar Johan Curijff ArenA (voorheen Amsterdam ArenA) en 15 jaar Ziggo Dome, richtte hij in oktober 2023 zijn eigen onderneming DAMM op. Zijn passie voor de industrie en de mensen erachter staat bij hem altijd centraal. Hij speelde een sleutelrol bij iconische evenementen zoals de herdenking van André Hazes in de Johan Curijff ArenA (voorheen Amsterdam ArenA) en concerten van wereldsterren als de Rolling Stones. Van de emotionele optredens van Ladies of Soul tot de innovatieve Space Experience van André Kuipers in de Ziggo Dome.
Arne Koefoed
Oprichter, eigenaar en ideeënhoofd bij WINK, camping De Lievelinge en betrokken bij de handelsmissie naar SXSW, New Dutch Wave. In 1988 begonnen met de eerste fluorescerende raves te organiseren vanuit de kunstacademie in Utrecht, nu, 37 jaar later, als ouwe rot nog steeds verliefd op het creëren van magische momenten en kippenvel.
Freke Reimer
Freke Reimer is sinds 2005 actief in de festivalbranche en heeft in de afgelopen jaren een breed scala aan vaardigheden ontwikkeld binnen de evenementenwereld. Ze weet precies hoe ze de juiste persoon op de juiste plek moet zetten en is een meester in het omgaan met stressvolle situaties.
Als oprichter van SOLID beschikt Freke over een ijzersterk netwerk en haar brede kennis en ervaring draagt ze met plezier over aan de nieuwe generatie.
Marrielle Hollander
Marielle Hollander vervult al 25 jaar een indrukwekkende rol in de evenementenbranche. Sinds 1999 is zij voor vele organisatoren het gezicht van de ArenA, waar zij met toewijding de evenementen begeleidt.
Marielle is verantwoordelijk voor zowel de grootschalige publieke als de zakelijke evenementen, waarbij zij met haar warmte en spontaniteit een gastvrije en professionele sfeer creëert. Daarnaast deelde ze haar expertise en ervaring in het evenementen vak met leerlingen van het MBO en heeft ze als consultant stadions geadviseerd, van Oekraïne tot Brazilië.
In 2025 verschijnt de tweede editie van het Live Entertainment Productions Awards jaarboek. Het wordt wederom een luxe naslagwerk, met alle hoogtepunten van 2024.
Scan de QR-code om het 2023-jaarboek te bekijken.
Het jaarboek wordt in samenwerking met de organisatie van de Live Entertainment Production Awards samengesteld door iMediate, uitgever van het vakblad EB Live.
Neem voor de deelname-mogelijkheden contact op met Mitchel van der Heide via mitchel.vanderheide@imediate.nl of 06-50949656
generatie in de spotlight en geven we hen de erkenning en het podium dat ze verdienen."
Hoe wordt tijdens de show aandacht besteed aan de genomineerden en hun bijdragen aan de industrie?
Vosseberg: "Omdat we vaart in de avond willen houden, hebben we besloten om geen genomineerdenfilmpjes te maken. In plaats daarvan krijgen alle genomineerden een mooie vermelding in het jaarboek. Op die manier krijgt iedereen de aandacht die hij of zij verdient."
Waar kijken jullie als organisatie zelf het meest naar uit?
Verlaan: "De afterparty natuurlijk! Borrelen kunnen we als de beste, en dit is hét moment om de crème de la crème van de industrie beter te leren kennen."
Vosseberg: "Ik kijk vooral uit naar het katerontbijt van de volgende ochtend. Het moment waarop de sterke verhalen van de avond ervoor de ronde doen of dat je ontdekt dat je eigen avonturen nét iets wilder waren dan je dacht. En ja, ik ben benieuwd of die paracetamol op de hotelkamer uiteindelijk nog van pas is gekomen!" ◾
Marcel de Vré is al bijna 50 jaar een belangrijke speler in de audiovisuele wereld. In de praktijk heeft hij elk facet van het vak geleerd, van opdrachtfilmproducties en grote AV-multimediashows tot geluidsstudiowerk en filmmontage. Met honderden geregisseerde en gemonteerde opdrachtfilms heeft hij een onmisbaar gevoel voor timing en discipline ontwikkeld. Zijn grote passie voor muziek en concerten heeft hem gebracht waar hij nu staat: regisseur van concerten en theatershows.
Met meer dan 20 jaar ervaring in de live-entertainmentsector, is Sjoerd van Schooten een onmisbare kracht binnen de industrie. Als managing director en producer bij RTL Live Entertainment heeft hij aan de wieg gestaan van talloze concerten, festivals, theaterproducties en dinnershows. Zijn expertise werd verder ontwikkeld bij Stage Entertainment, waar hij meer dan een decennium werkzaam was als Productioneel Directeur. Hier was hij eindverantwoordelijk voor de productie van grote musicals en theaterproducties. Vandaag de dag is Sjoerd als ondernemer actief in zowel de ontwikkeling van liveentertainmentshows als in de sectoren leisure en placemaking.
Met meer dan tien jaar ervaring in de evenementen- en marketingwereld heeft Anouk van den Broek een indrukwekkend portfolio opgebouwd. Bij Coca-Cola Nederland is zij sinds 2021 verantwoordelijk voor alle marketingcampagnes, waarbij grote merken als Coca-Cola, Fanta en Sprite tot leven worden gebracht door middel van media, merkpartnerschappen, sponsoring en influencer marketing. Eerder leidde Anouk succesvolle merk activaties en partnerschappen bij ID&T, waar zij betrokken was bij iconische evenementen zoals Sensation, Defqon.1 en Qlimax. In de rol van Partnerships Manager sloot Anouk internationale deals en integreerde zij merken in de evenementenbeleving en online communities.
Op 20 maart vindt de tweede editie plaats van Beyond Barrier Lines, de jaarlijkse conferentie in Zaandam voor eventprofessionals. EB Live sluit de dag af met het Festival Grotetafelgesprek - 2025: erop of eronder?, waarin we met professionals in gesprek gaan over een constructieve toekomst voor de festivalwereld.
DOOR: ARNOLD LE FÈBRE
We hebben ons best gedaan om een heel divers en inspirerend programma samen te stellen, met workshops, presentaties en panelgesprekken,” vertelt Joris Joosen van The Support Group. “De eerste editie van Beyond Barrier Lines werd vorig jaar gecombineerd met de opening van de Mainstage Event Campus. Dit jaar ligt de focus volledig op de conferentie zelf.”
Net als vorig jaar openen de bedrijven binnen de Mainstage Event Campus opnieuw hun deuren. Joosen: “Ze stellen zich voor en bieden een eigen programma aan. Er valt dus genoeg te beleven! Waar ik zelf naar uitkijk? Ik ben trots op het onderdeel ‘Recharge your battery’. Mentale gezondheid krijgt steeds meer aandacht binnen onze branche, en terecht. Zo deelt onder andere Wouter Tavecchio van Q-dance zijn verhaal – hij heeft een inspirerende boodschap over balans en bewustzijn.”
Een greep uit het programma
Het programma bestaat uit lezingen, interactieve sessies en praktijkcases, waarin actuele ontwikkelingen en best practices worden besproken. Zo vertelt Feestfabriek-directeur Ronnie Degen over het succes van Zwarte Cross en leggen
EB Live Festival Grotetafelgesprek: 2025 - erop of eronder? Het conferentiegedeelte wordt om 16:30 uur afgesloten met het EB Live Grotetafelgesprek2025: erop of eronder? De festivalbranche staat onder hoge druk. De kosten rijzen de pan uit, organisaties krijgen te maken met almaar strenger wordende milieuregels en bezoekers worden steeds selectiever en houden er soms onrealistisch hoge verwachtingen op na. Tientallen festivals luiden de noodklok of gooien zelfs de handdoek in de ring. Hoe ziet een constructieve toekomst voor de festivalwereld eruit? EB Live spreekt hierover met Joop Sorée (This is Live Group), Ronny Hooch Antink (MOJO), Niel van Ho (Tribe Company), Ronnie Degen (Superstruct Entertainment) en Marcel Verhaar (VESTROCK). Wat verwachten zij van het komende festivalseizoen, hoe gaan zij de uitdagingen te lijf en hoe kunnen we ervoor zorgen dat ‘onze’ branche ook de komende jaren gezond en innovatief blijft? Oftewel: hoe bouwen we samen aan een toekomstbestendige festivalwereld? “
Mitra van Raalten en Berend Temme uit wat er allemaal komt kijken bij de organisatie van SAIL Amsterdam.
Verder presenteren Lyke Poortvliet en Leonie Boon van Green Events vijf duurzame en inclusieve tips voor toekomstbestendige evenementen.
Beyond Barrier Lines wordt gepresenteerd door NEXTSTAGE en Mainstage Event Campus. Meer informatie over de sprekers en panels is te vinden op beyondbarrierlines.com
Locatie:
Mainstage Event Campus
Ronde Tocht 11
Zaandam
Tijdens het panel ‘Nieuwe Kansen: Evenementen in het Midden-Oosten’ laten Pieter Lubberts (Backbone International) en Jeroen Jansen (250K) zien hoe het festival Seven Wonders fungeert als katalysator voor de culturele groei in de Verenigde Arabische Emiraten.
Willem Westermann (VVEM), Camiel de Kruijff (Rock ’n Roll Store) en Maarten van Denderen (No Risk) bespreken daarnaast de impact van veranderende BTWtarieven, stikstofbeleid en stijgende arbeidskosten.
Om de evenementenbranche toekomstbestendig te maken, is duurzame talentontwikkeling essentieel. NEXTSTAGE slaat een brug tussen talent en de praktijk via educatie, praktijkervaring en begeleiding. Hoe kunnen organisaties en leveranciers hier optimaal van profiteren? En wat levert het op voor de sector als geheel? ◾
Het lijkt al heel lang geleden dat de hele wereld op zijn gat lag door corona. De indirecte gevolgen van de wereldwijde pandemie zijn in bijna iedere bedrijfstak nog steeds merkbaar. Het festivallandschap kampt onder andere hierdoor met financiële uitdagingen. De branchevereniging Federatie van Muziekfestivals in Vlaanderen schetst de Belgische situatie.
DOOR: JEROEN VAN TRIERUM
België is een festivalland pur sang. Iedere zomer worden er bij onze buren zo’n 400 georganiseerd. 300 daarvan vinden plaats in Vlaanderen en Brussel. In totaal is de hele markt goed voor ongeveer vijf miljoen bezoekers. Hierbij moet wel gezegd worden dat het grootste event, de Gentse Feesten, goed is voor meer dan een miljoen bezoekers. Ondanks deze indrukwekkende cijfers is het niet allemaal rozengeur en maneschijn. Zo hebben evenementen als Het Antwerpse Festival en Rock Ternat kenbaar gemaakt de handdoek in de ring te gooien. In totaal zijn er zo'n tien festivals die inkrimpen, een jaar overslaan of stoppen. Strengere regelgeving en constant stijgende kosten zijn twee belangrijke redenen. Serge Platel, directeur Federatie van Muziekfestivals in Vlaanderen, zegt dat ondanks deze berichten de festivalwereld in België het nog steeds ‘goed doet’. “Festivalcultuur zit in de DNA van de Belg. De opkomst van het publiek was in 2024 weer erg groot. Het was ondanks de kosten, soms extreem weer, en andere uitdagingen, een goed jaar. Onze branche is altijd organisch geweest en dat zag je vorig jaar en zie je dit jaar ook weer. Er zijn altijd festivals die stoppen en
dan komen er nieuwe bij. De cijfers zijn al jaren constant. Corona heeft weliswaar een grote impact gehad, maar niets blijvends achtergelaten. De vraag naar livemuziek op festivals is alleen maar groter geworden. Toch waren er wel flinke uitdagingen.
Bijvoorbeeld het feit dat het overgrote deel van onze festivals draait op vrijwilligers. Je moet dan niet denken aan bekende namen als Tomorrowland, maar kleinere evenementen, samen goed voor duizenden bezoekers. Vrijwilligers die bloed, zweet en tranen geven voor ‘hun’ festival. Het is dan niet leuk als de overheid komt controleren en hen op voorhand beschouwt als boeven. De toenemende regelgeving speelt natuurlijk hier een rol in. Zo mogen vrijwilligers geen verkeer rondom festivals regelen. Dat doen officiële instanties. Festivals worden ook verplicht om bepaalde taken op het festivalterrein in te laten vullen door professionele veiligheidsfirma's. Daar is niet alleen het budget niet voor, sommige taken kunnen veel beter door een lokale vrijwilliger uitgevoerd worden. Hij of zij kent de mensen en laten we niet vergeten dat er vaak ook niet genoeg professionele veiligheidsagenten zijn.”
Belasting en overheid
“De belangrijkste uitdaging blijft het dekkend krijgen van het financiële plaatje”, aldus Platel. “Het leven blijft duurder worden en de ticketprijzen stijgen dus ook. Niet leuk, maar de enige manier waarop
organisatoren hogere kosten voor zaken als dagelijkse kosten, artiesten en productie kunnen terugverdienen. Wat ook niet helpt zijn de stappen die de Belgische regering de afgelopen jaren maakte. Een van de meest indringende nieuwe regels was het heffen van vennootschapsbelasting op VZW’s (Venootschap Zonder Winst). Veel kleinere festivals vielen hier plotseling onder. Wat het extra moeilijk maakt is dat de belastingdienst hiervoor drie jaar terug in de tijd controleert. Een festival dat een potje spaarde voor slechtere tijden moet daar nu belasting over betalen. Dat zijn harde klappen. Vooral omdat deze kosten niet ingecalculeerd waren. Onze insteek richting de overheid is: laten we aan tafel gaan zitten en samen een oplossing zoeken. Als het festival stopt, is het geld in ieder geval weg.”
Federaal vs regionaal
Platel stelt dat het complexe politieke systeem van een federale en een regionale regering in België ook niet helpt. “Voor cultuur moet je bij laatstgenoemde zijn, maar uiteindelijk moet je ook aankloppen op de federale deur. Daar zitten immers de financiën. Hierdoor ontstaan vreemde situaties. Er zijn veel dossiers waar we over spreken met de overheid, maar niets is een zekerheid. Pleiten voor regels die alleen voor festivals opgaan doen we overigens nooit.
Onze focus ligt vooral op werkbare regels. Overheden lopen te koop met de feiten dat festivals zorgen voor sociale cohesie en dat België een echt festivalland is. Dan moeten ze er ook aan mee werken om deze branche gezond te houden.” Ondanks de uitdagingen kijkt de directeur van Federatie van Muziekfestivals in Vlaanderen vol vertrouwen naar de toekomst. “Ik werk al 25 jaar in
de festivalwereld en zag veel veranderingen voorbijkomen waarvan ik soms dacht: oei. Veel van onze festivals worden gedragen door de passie en het enthousiasme van bezoekers en vrijwilligers. Dat in combinatie met de aanhoudende vraag naar toffe festivals zorgde dat er altijd wel een oplossing gevonden werd. Dat gaat in de toekomst niet anders zijn.” ◾
We lieten Willem Westermann van VVEM bovenstaand interview lezen en vroegen hem wat opviel, of er gelijkenissen zijn en of het wenselijk is dat de Nederlandse branchevereniging nauwer samenwerkt met buitenlandse collega’s.
“Er was in de coronatijd veel contact met buitenlandse brancheorganisaties, maar nu eigenlijk bijna niet meer rechtstreeks. Daar staan we wel voor open, want het is goed om van elkaar te leren. Wel krijgen we natuurlijk zaken mee van onze achterban die buiten de Nederlandse grenzen werkt. Daarnaast ontmoet en praat je veel met buitenlande collega’s tijdens congressen als ESNS. We weten dus welke belangrijke zaken spelen. Ik herken dan ook veel in het verhaal van Serge. Er waren een paar bijzondere zaken die opvielen. Hij stelde dat de Belgische overheid erkent dat sociale cohesie en festivals hand in hand gaan. In Nederland is dat de boodschap die wij in Den Haag constant benadrukken. Hebben jullie in de gaten dat sociale cohesie, de vraag naar livemuziek en behoefte aan uitgaan en ontspanning hartstikke belangrijk zijn? Ook op het gebied van vrijwilligers las ik iets bijzonders. In het kader van een terugtrekkende overheid kunnen hier verkeersregelaartaken juist wel door vrijwilligers uitgevoerd worden. Mits die een speciale cursus hebben gedaan. Er wordt hier niet boos gekeken naar die belangrijke groep, maar juist onderzocht hoe we dit soort zaken vorm kunnen geven voor het gemeenschappelijke belang. Verbaasd was ik over de VZW-belastingregelgeving in België. Daar begrijpen we niets van. Ik denk dat het goed is dat brancheverenigingen elkaar vaker spreken. Volgens mij is er voor beide partijen winst te behalen door alleen al ervaringen en oplossingen met elkaar te delen.
Tijdens corona dachten veel mensen dat het live uitzenden van concerten de norm zou worden. De waarheid was echter anders. Desondanks stappen grote streampartijen als Amazon en Netflix steeds vaker in live content. Pionier op het gebied van live streaming Arwind Gajadien over waarom dit een belangrijk onderdeel gaat worden binnen het live ecosysteem.
DOOR: JEROEN VAN TRIERUM
Tijdens de coronaperiode zou het streamen van live content het antwoord zijn op misgelopen inkomsten. Na verschillende geslaagde en geflopte initiatieven bleek echter aan het einde van de pandemie de behoefte aan ‘het echt’ ervaren van live-evenementen niet op te wegen tegen die van streaming. De afgelopen jaren is het live uitzenden van evenementen echter weer in een stroomversnelling gekomen. De koplopers op dat gebied zijn streamers als Netflix, Amazon en Apple. Eerstgenoemde zond onder andere de bokswedstrijd tussen Mike Tyson en Jake Paul wereldwijd live uit. Hiermee bereikte het meer dan 108 miljoen kijkers. Een doorslaand succes, waarna Netflix doorpakte. Eind december programmeerde het twee NFL-wedstrijden en liet Netflix Beyoncé in de pauze een speciaal live-concert geven (de Beyonce Bowl). Het 13 minuten tellende optreden trok alleen al in Amerika 27 miljoen kijkers. Concurrent Amazon zette juist in op de festivals en zond onder andere live uit vanaf Life is Beautiful in Las Vegas en het Spaanse event Primavera. Apple doet niet onder voor de ambities van zijn concurrenten en heeft voor artiesten een interessante propositie. Het streamt namelijk niet alleen
een concert live, maar zorgt er ook voor dat de videoregistratie na het optreden beschikbaar komt en presenteert het concert in Spatial Audio op zijn muziekdienst. Ook het Nederlandse Videoland zette stappen op het gebied van live muziekstreaming. Zo zond het midden januari live twee avonden de uitverkochte concerten uit van de Vrienden van Amstel LIVE!.
Een van de pioniers op het gebied van live muziek streaming is Arwind Gajadien van Crafture en Live Crowd. Het bedrijf introduceerde tijdens corona het concept Live Redefined. Een nieuwe manier om livemuziek te presenteren, te maken en te beleven via streaming. Gajadien denkt dat hij hiermee net iets te ver voor de troepen uitliep. “Het concept kwam niet goed van de grond, maar de technologie erachter was wel de daadwerkelijke doorbraak. Een die nu veelvoudig gebruikt wordt. Kijk naar de concerten tijdens wereldwijde sportevenementen. Ik ben blij dat we zien dat live muziekstreaming nu wel aanslaat. Dat is goed voor het publiek en de artiest. Dit soort deals worden door de performer namelijk vaak rechtstreeks met het platform gesloten. Hierdoor zijn deze heel erg lucratief doordat er bijvoorbeeld geen tussenpartij is.” Een andere belangrijke aanjager van het succes is de nieuwe datastroom die vrijkomt met het live streamen van concerten, zegt Gajadien. “Data zijn het nieuwe goud en daar zijn artiesten nu ook achter. Het zorgt voor inzichten die belangrijke aanjagers zijn voor nieuwe ecosystemen waar inkomsten uit gehaald kunnen worden. Zo
zorgt het streamen van een live concert uiteindelijk ook voor meer luisteraars op muziekstreamingdiensten, maar ook voor content op platformen waar geld op wordt verdiend. Het is ook de reden waardoor de inkomstenstroom kan stijgen of gelijk blijft. Artiesten zijn niet meer alleen afhankelijk van het feit dat ze om de zoveel tijd een tour moeten doen of een plaat uitbren -
tent in kleinere stukken uit te brengen op YouTube, Youtube Shorts of via Instagram Reels of TikTok wordt de spin-off voor de artiest nog groter. Ze staan daardoor niet alleen op de uitverkochte concertserie reeks, maar duiken ook naast de livestreams ook nog eens op bij alle relevante online platformen. Ook het event zelf heeft hier voordeel van. Hierdoor wordt je merk verder geborgd
'Streaming is lucratief voor de artiest, want die sluit de deal rechtstreeks met het platform, zonder tussenpartij'
gen. Daarnaast zorgt het voor een hogere mate van bewustzijn en relevantie van de artiest of band bij bestaande of toekomstige fans.” Gajadien benadrukt het woord relevantie. “Dat zag je heel goed bij de twee uitzendingen van de Vrienden van Amstel bij Videoland. Hadden die concerten het nodig? Zeker niet, de complete reeks is vaak al ver van te voren compleet uitverkocht. Door de show twee avonden ook op Videoland live uit te zenden is de het merk voor een breed publiek nog groter geworden. De aandacht hiermee voor optredende artiesten is ongekend.”
Vergeet de socials niet
Het ‘simpel’ live uitzenden van een show of festival is volgens Gajadien echter niet genoeg. “Dat is de eerste stap, wat je nooit moet vergeten is het online-deel, want we zijn socials allang voorbij. Door de con-
en rekt het, op een natuurlijke manier, ook verder naar de online-arena. Iets waar, eerlijk is eerlijk, niet iedere organisator of evenement heel goed of actief in is. Vroeger lag de focus altijd op uitverkopen, uitverkopen en uitverkopen. Dat zag je de afgelopen jaren verschuiven naar 'hoe kunnen we nog meer verdienen aan bezoekers'. Live strea -
ming zorgt ervoor dat je nu ook een groep bereikt die geen kaartje heeft kunnen kopen, maar die je event wel heel interessant vindt en daar best geld aan uit wil geven.” De toekomst van live muziekstreaming ziet er zonnig uit stelt Gajadien. “Naast het zwaan kleef aan-effect, groeit de technologie ook steeds verder. Kijk naar een Apple Vision Pro. Hiermee heb je het idee dat je echt in een zaal zit en het event meemaakt. Nu heeft Apple bekendgemaakt dat het stopt met de productie van dit product, maar er zijn genoeg meer laagdrempelige alternatieven. Zo was afgelopen kerst de Meta Quest vr-bril een van de meest verkochte cadeaus. Ik zie een toekomst voor me waar bezoekers afwegen of ze een concert live gaan zien in een venue of live op de bank beleven met in vr. In het geval van thuis heb je niet meer te maken met rijen, parkeren, reizen en prijzen. In een wereld waar alles steeds duurder wordt kan dit een uitstekend alternatief zijn. Het gevoel van echt live zal het nooit evenaren, maar het is een mooi alternatief.” ◾
De toekomst van live entertainment streaming
Het Amerikaanse sport- en entertainmenttechnologiebedrijf Cosm Inc. exploiteert in Los Angeles en Dallas arena’s waar evenementen live worden uitgezonden onder de noemer shared reality. Hiervoor wordt een koepel van 360 graden met gigantische 12K+ LED-schermen gebruikt om kijkers een unieke ervaring te bieden, waarbij bezoekers het gevoel krijgen zelf aanwezig te zijn bij het event. Iedere arena biedt plek voor rond de 700 bezoekers. De gemiddelde ticketprijs ligt tussen de 22 en 127 dollar. Cosm werkt met dynamic pricing en programmeert wedstrijden van de NFL, NBA, UFC en WWE. Midden vorig jaar ontving het een investering van 250 miljoen dollar voor expansie buiten de VS. Hoewel er nog geen hard bewijs is, lijkt het live uitzenden van concerten en of festivals een logische stap binnen de werkzaamheden van Cosm Inc.
NEXTSTAGE is een samenwerking tussen overheden, onderwijsinstellingen en de Nederlandse evenementensector. Het platform wordt gefinancierd door Regio Deal en bereidt jongeren voor op een carrière in de evenementenbranche. Na een succesvolle pilotfase vorig jaar is NEXTSTAGE nu o cieel gelanceerd. Chantal Musquetier en Elisabeth de Jong, beiden onderdeel van het NEXTSTAGE-programmateam, vertellen over de plannen en ambities van het platform. “NEXTSTAGE helpt niet alleen om jonge talenten op te leiden, maar ook om ze daadwerkelijk aan het werk te helpen.”
DOOR: ARNOLD LE FÈBRE
Wat zijn precies de doelstellingen van NEXTSTAGE?
Chantal Musquetier: “Het doel van NEXTSTAGE is helder: talenten inzicht geven in wat werken in de evenementindustrie is. Studenten leren op school veel over evenementenmanagement, maar in de realiteit ziet het werkveld er vaak heel anders uit. Via field trips, werkervaringstrajecten en speciale campusdagen bieden we hen de kans om echt te ontdekken wat het betekent om in de eventsector te werken en hoe divers dit eigenlijk is.”
Elisabeth de Jong: “Deelnemers weten meestal nog niet echt hoe breed en divers de evenementenbranche is. Van projectmanagement en conceptontwikkeling tot technische productie en crowd safety – er zijn talloze specialismen waar zij zich in kunnen ontwikkelen. Dit willen we veel zichtbaarder en transparanter maken. Daarnaast draait het om duurzame ontwikkeling van talent. Tijdens de coronaperiode hebben we gezien dat veel mensen de sector hebben verlaten, waardoor er een groot tekort aan expertise is ontstaan. NEXSTAGE helpt niet alleen om jonge talenten op te leiden, maar ook om ze daadwerkelijk aan het werk te helpen.”
Chantal Musquetier: “We werken samen met onze partners Talland College en het
ROC van Amsterdam-Flevoland en de gemeente Zaanstad, gemeente Almere en de Ministeries OCW, I&W, EZK, SZW en regiodeal uitvoerend BZK. Vanuit het werkveld zijn onze partners ID&T, The support group, TIG sports, Dutch Grand Prix, Westergas, A'dam Toren en Tribe. Metropool Regio Amsterdam heeft het convenant ook gesteund. Hiernaast kijken we er naar uit om samenwerkingen aan te gaan met leveranciers.”
Jullie zijn vorig jaar begonnen. Wat hebben jullie geleerd uit de pilotfase?
Chantal Musquetier: “Tijdens de pilotfase
werd al snel duidelijk dat er grote behoefte is aan een platform als NEXTSTAGE. Veel jongeren willen in de evenementenbranche werken, maar weten niet waar ze moeten beginnen. Het programma helpt hen bij de voorbereiding van een instapfunctie en zorgt ook voor realistische verwachtingen.”
Elisabeth de Jong: “Naast studenten en pas-afgestudeerden zien we ook bijvoorbeeld 40+’ers die hun vaardigheden willen verbreden en interesse hebben in de eventindustrie. Hiernaast biedt NEXSTAGE ook een speciaal programma aan voor mensen met een afstand tot de
Iedereen die verder wil in de evenementenindustrie, kan deelnemen aan NEXTSTAGE. Het programma is bedoeld voor studenten, starters en carrièreswitchers. Aanmelden kan via nextstage.nu.
De voorwaarden:
» 16 jaar of ouder
» Interesse in evenementen achter de schermen (niet als bezoeker)
» Bereid om zelf tijd te investeren
'Doel van NEXTSTAGE: talenten inzicht geven in wat werken in de evenementindustrie is'
arbeidsmarkt aan, zoals werkzoekenden of nieuwkomers in Nederland. Voor hen is de evenementenbranche een kansrijke sector waarin ze praktische vaardigheden kunnen ontwikkelen en direct aan de slag kunnen.”
Chantal Musquetier: “In een standaardorganisatie werk je van junior naar senior, maar in de evenementenbranche werk je vaak horizontaal en ontwikkel je je in de praktijk. Dat is een belangrijk inzicht dat op school niet altijd wordt meegegeven. Verder viel op dat veel internationale talenten belangstelling hadden, maar dat werkgevers in de evenementenbranche vaak nog huiverig zijn om Engelstalige medewerkers in te zetten, vooral in stressvolle situaties waarin snelle communicatie essentieel is. Dit is een punt waarop NEXTSTAGE de komende jaren een rol kan spelen.”
Jullie bieden een combinatie van theorie en praktijkervaring. Kun je daar iets over vertellen?
Chantal Musquetier: “Klopt. Een belangrijk onderdeel van NEXTSTAGE is ons e-learning platform, dat inmiddels is uitgegroeid tot een waardevolle bron van kennis en inspiratie. In samenwerking met experts uit de sector zijn 30 educatieve video's ontwikkeld, waarin professionals hun werk toelichten: van de eerste schetsen en terreinindeling tot de uitvoering van een evenement. Deelnemers kunnen zich via de website aanmelden, een vakgebied kiezen en stap voor stap leren wat hun toekomstige rol kan inhouden.”
Elisabeth de Jong: “Dit wordt aangevuld met praktijkervaring. Talenten kunnen zich inschrijven om mee te draaien bij evenementen, bijvoorbeeld als accreditatiemedewerker of assistent bij de siteproductie. Dit geeft hen niet alleen een beter beeld van het werk, maar helpt de studenten ook een professioneel netwerk op te bouwen. Dit aspect is cruciaal, want in de evenementenbranche is een
Op 20 maart presenteren NEXTSTAGE en Mainstage Event Campus de tweede editie van Beyond Barrier Lines, de jaarlijkse conferentie in Zaandam voor eventprofessionals. Dit jaar wordt onder meer stilgestaan bij evenementen in het Midden-Oosten, SAIL Amsterdam 2025, en persoonlijke en professionele groei binnen de evenementenbranche. EB Live organiseert bovendien een prikkelend rondetafelgesprek, waarin wordt ingegaan op de uitdagingen die de festivalbranche de komende maanden te wachten staan. Meer informatie is te vinden op beyondbarrierlines.com.
sterk netwerk vaak de sleutel tot nieuwe kansen.”
Wat zijn jullie toekomstplannen?
Elisabeth de Jong: “Voor 2025 ligt de focus op het verder uitbreiden van het netwerk, met name onder toeleveranciers in de evenementenbranche. Naast de grote eventorganisatoren willen we onder meer de samenwerking aangaan met bedrijven in infrastructuur, technische productie en logistiek. Hierdoor ontstaan er nog meer mogelijkheden voor deelnemers om praktijkervaring op te doen. Daarnaast wordt er gewerkt aan NEXTSTAGE Connect, een initiatief waarbij deelnemers één-op-één in gesprek gaan met professionals uit de branche. Tijdens dit soort netwerkdagen en evenementen kunnen ze advies krijgen, vragen stellen en directe connecties leggen met mogelijke werkgevers.”
Chantal Musquetier: “Op de lange termijn wil NEXTSTAGE groeien naar 5.000 tot 8.000 deelnemers en bijdragen aan een duurzame ontwikkeling van de evenementenbranche. Daarnaast willen we ook echt laten zien hoe divers, dynamisch en leerzaam werken in de eventindustrie is. Het is een omgeving waar je je bijna een leven lang in kunt ontwikkelen en misschien de kers op de taart: je maakt altijd mensen blij. Een belangrijk doel is het creëren van een skillspaspoort, een soort digitaal certificaat waarmee talenten kunnen aantonen welke vaardigheden en ervaringen zij hebben opgedaan. Dit helpt studenten niet alleen bij het vinden van een baan, maar biedt ook werkgevers een betrouwbare manier om nieuwe talenten te selecteren.” ◾
Ruim tien jaar geleden schreven we dat een focus op ‘boutique’ organiseren van evenementen weleens het model voor de toekomst zou kunnen zijn. Diverse festivals bewijzen dat deze stelling van toen nog altijd staat, misschien wel meer dan ooit. Wie het festivalspeelveld echter goed bekijkt, ziet ook dat de ‘boutique’-hoek de plek is waar harde klappen vallen. Is het ‘model voor de toekomst’ nog altijd toekomstbestendig?
DOOR: EDGAR KRUIZE
In Nederland zijn we enigszins voorzichtig met het gebruik van de term ‘boutique’.
Ongetwijfeld omdat het bij veel mensen onwillekeurig associaties met kledingwinkeltjes oproept. Wij kennen hier niet zo snel de omschrijving die een Engelstalig woordenboek eraan geeft: ‘any small, exclusive business offering customized service’.
Vertaald naar festivals kun je denken aan evenementen die niet met een waslijst aan headliners voor de massa gaan.
Het zijn doorgaans middelgrote evenementen die een duidelijk doel voor ogen hebben.
Van muzikale ontdekking tot verbinding, geproduceerd door een ‘dedicated’ team dat voor een bijzondere beleving gaat. Met een creatieve visie die niet met hagel schiet op de volledige markt, maar die focust op een specifieke doelgroep met een programma dat bijna op maat gesneden lijkt. Denk bijvoorbeeld aan Into The Great Wide Open, een prototype van een ‘boutique’ festival, dat zich op Vlieland tegen de stroom in vooral op een relatief kleinschalige en unieke beleving focust.
Al kunnen ‘boutique’ geprogrammeerde festivals alsnog een relatief ‘massale’
schaalgrootte hebben. Een festival als Best Kept Secret is ondanks zo’n 25.000 bezoekers zeker nog wel ‘boutique’ te noemen door de duidelijke doelgroep van alternatieve muziekliefhebbers. Dat geldt bijvoorbeeld ook voor het specifiek op een afgebakende ‘hardere’ doelgroep mikkend REBiRTH (zie ook de jubileumspecial in deze EB Live).
Grote risico’s
Het Rotterdamse Metropolis festival was ook een boutique festival pur sang. Hier kregen bezoekers geen headliners voorgeschoteld. Het scherp gecureerde programma toonde juist de headliners van de toekomst. Van The Smashing Pumpkins, Public Enemy en The Prodigy tot The Killers, Interpol en The Strokes.
“Het festival heeft bewezen dat er een groot en divers publiek is voor een gratis festival met een avontuurlijk programma vol jong (lokaal) talent. Artiesten die nu bekend zijn, stonden ooit op Metropolis voordat iemand van hen had gehoord. Het festival was een springplank voor talent, zowel voor als achter de schermen,” zo reageert Rutger
'Allerlei festivals die je ‘boutique’ zou kunnen noemen, slaan in 2025 over óf stoppen helemaal'
Wolfson, voorzitter van de organiserende Stichting Nemesis, toen bekend werd dat het festival de handdoek in de ring moest gooien. Metropolis kreeg vorig jaar al te horen dat er op het gebied van gemeentelijke subsidies voor de periode 2025-2028 een negatief advies was gegeven. Dit jaar bleek dat het organiseren, ondanks de inzet van de gemeenteraad om Metropolis te behouden en de plek die het festival door Rotterdam Festivals op de evenementenkalender heeft gekregen, financieel niet haalbaar. De risico’s waren te groot.
Wegzakkend fundament
Het is geen op zichzelf staand verhaal. Allerlei festivals die je ‘boutique’ zou kunnen noemen vanwege hun specifieke doelgroep, slaan in 2025 over óf stoppen helemaal. Denk aan sterk lokaal gerichte evenementen als het op een breed publiek mikkende Indian Summer en Westerpop, of juist het bijna als tuinfeest aanvoelende Mañana Mañana, dat zich profileerde
coreliefhebber en de undergroundscene in stand te houden.”
als een intiem festival voor fijnproevers en avonturiers. Aan de andere kant van het muzikale spectrum heeft het harde nachtfestival Ground Zero ook het einde aangekondigd en in het noorden slaat Grasnapolsky een editie over om zich te beraden over de toekomst.
“Alles is sinds corona veel duurder geworden. Zo zijn de productieprijzen verdubbeld. We hebben mooie subsidies toegekend gekregen, maar die groeien niet in dezelfde mate mee met de kosten. En we kunnen dit niet doorberekenen aan onze bezoekers. Als we jaar in, jaar uit zo door blijven gaan, tekenen we voor het einde,” vertelt Mariska Berrevoets namens de organisatie van Grasnopolsky.
Het is een geluid dat vaker klinkt. “Sinds corona zijn de operationele kosten met bijna 30 procent gestegen,” zegt Ground Zerooprichter Ilja Reiman. “Gecombineerd met jarenlange weerstand en obstakels vanuit grotere organisaties, is het steeds moeilijker geworden om onze toewijding aan de hard-
Eerder noemde Westerpop-programmeur René Steijger in EB Live eenzelfde problematiek en legde daarbij ook een onderliggend probleem op tafel. Hij noemde het ‘eeuwig zonde’ als het fundament voor de live-industrie langzaam verdwijnt in Nederland, daarmee onder meer wijzend op de festivalpodia waarop bands en artiesten meters kunnen maken voor zij naar de grotere evenementen doorstoten, of waar zij zich aan een nieuwsgierig publiek kunnen presenteren.
Dalende markt
De cijfers ondersteunen dit beeld. In 2024 verdwenen ruim 100 festivals van de Nederlandse festivalkaart, omdat zij geen nieuwe editie meer hebben gepland of werden afgelast vanwege genoemde kosten-batenanalyses, die niet meer rond te krijgen waren (lees: organiseren bracht een te groot financieel risico met zich mee), of door teruglopende inkomsten (tickets, sponsoring en/of baromzet). Afgelast zijn vooral middelgrote festivals tot 10.000 bezoekers en het betreft in 2024 nog vooral entreeheffende festivals. Voor het eerst sinds de terugkeer van de markt na corona, nam het aantal in 2024 voor het eerst af met 2 procent. Bezoekaantallen van entreeheffende festivals kwamen ten opzich-
te van een jaar zelfs eerder 5 procent lager uit. Dit waar gratis festivals nog relatief gelijk waren gebleven. Die zien we dit jaar pas vaker afhaken. Inzoomend op de data van Respons Evenementen Monitor is ook te zien dat de daling voor een groot deel zit in genres die onder het ‘boutique’ kopje vallen en op basis van onder meer gemeentelijke evenementenkalenders en andere bronnen lijkt het aantal festivals ook in 2025 onder druk te staan.
Veilige keus
Nederland staat hier overigens niet alleen in. In omliggende landen, Duitsland, België en het Verenigd Koninkrijk, is een soortgelijke trend waarneembaar. Uit de meest recente European Festival Survey van muziekblad IQ Magazine, basis voor hun European Event Report, blijkt dat de middenlaag onder druk staat. “Het is een trend die over de hele linie waarneembaar is dat mensen kiezen voor de festivals met de grootste namen, terwijl de minder grote daaronder lijden,” zo luidt een conclusie in dit European Event Report. “Met hun lineups vol grote namen, zijn de grote evenementen voor veel bezoekers een ‘safe bet’. In tijden dat hun eigen uitgavenpatroon onder druk staat, willen ticketkopers zeker weten wat ze krijgen voor hun geld.” Even verderop staat dat de verandering van het uitgavenpatroon van consumen-
ten de markt veel meer competitief heeft gemaakt. “Consumenten geven hun geld of aan de grote of aan de hele kleine evenementen uit. Alles daartussen heeft een probleem.”
Aan het onderzoek hebben 220 Europese festivalorganisatoren meegewerkt. Twee derde van hen maakt zich zorgen over de alsmaar stijgende kosten, veertig procent overweegt om meer commercieel te gaan programmeren om zo een breder publiek te trekken en ruim de helft heeft moeite met het vinden van goede namen voor hun festival, omdat steeds meer artiesten kiezen voor meer lucratieve eigen shows. Dat laatste gebeurt zeker ook in Nederland, waar naast genoemde daling in betaalde festivals juist een groei van concerten met meer dan 3.000 bezoekers plaats heeft gevonden het afgelopen jaar, met de verwachting dat dit blijft groeien.
Nieuwe generaties
Toch is het niet allemaal kommer en kwel en worden er zeker in het ‘boutique’ segment ook duidelijke keuzes gemaakt. Zo gaat bijvoorbeeld Best Kept Secret weer terug naar de bron, zo vertelde festivaldirecteur Maurits Westerik aan EB Live: “Programmatechnisch moet je keuzes gaan maken. Ga je mee in de waan van de dag door bizarre bedragen voor grote namen te
betalen? Of kies je er juist voor om te investeren in een muzikaal inhoudelijk programma waarin zich de volgende grote naam zou kunnen bevinden? Als je teruggaat naar de kern van Best Kept Secret is het juist dat inhoudelijke waarmee we onszelf altijd hebben onderscheiden en dat inhoudelijke is ook waarvoor een groot deel van onze doelgroep een ticket koopt.” Best Kept Secret heeft met het oog op het binnenhalen van nieuwe generaties bezoekers een speciaal jongerentarief geïntroduceerd en zij zijn niet het enige ‘boutique’ festival dat naar manieren kijkt om nieuwe generaties vast te houden. Zo introduceert het Zeeuwse Vestrock dit jaar voor het eerst de extra festivaldag Vestrock NextGen. Oprichter Gino Baart: “Na de coronaperiode heeft het Rijk extra middelen beschikbaar gesteld, omdat duidelijk werd dat jongeren minder deelnamen aan cultuur en sport. Dankzij deze subsidie zijn wij gestart met Vestrock NEXTGen: een derde festivaldag, volledig gericht op jongeren én
'Consumenten geven hun geld of aan de grote of aan de hele kleine evenementen uit. Alles daartussen heeft een probleem'
georganiseerd door jongeren. Inmiddels is er een team samengesteld van bijna 40 jongeren, die wij begeleiden en opleiden tot volwaardige festivalorganisatoren.”
Onderscheidende evenementen
En ondertussen ontstaan er toch ook nog steeds festivals die zich juist door hun boutique aanpak onderscheiden en daarbij ook veel minder leunen op alle zaken die het organiseren van een festival steeds duurder maken. Zoals de op muzikale ontdekkingen gerichte Wildenburg spin-off Wilde Weide, waar curatoren de creatieve vrijheid krijgen om acts waarin zij zelf geloven een podium te bieden. Of het mini-festivalletje Over Yonder in Wageningen dat zich als een klein Crossing Border profileert en waar –ook hier – jongere bezoekers korting op de kaarten krijgen. Dit soort initiatieven lijken voor te sorteren op een ontwikkeling die zich aan de andere kant van de wereld al aan het voltrekken is. In Australië wordt momenteel gesproken over een festivalcrisis. Daar zijn het inmiddels juist de grote evenementen die stuk voor stuk wegvallen door onhoudbare kosten. De oplossing die wordt genoemd? Meer boutique gaan organiseren en programmeren. Als deze trend zich doorzet richting Europa, dan lijkt de cirkel toch weer rond te komen en heeft boutique uiteindelijk de toekomst. ◾
VESTROCK in Hulst viert dit jaar zijn 15-jarig jubileum. We spraken met oprichters Gino Baart en Marcel Verhaar over de hoogtepunten van de afgelopen jaren en wat het festival zo uniek maakt. “Voor de 15de editie verwachten we zo’n 30.000 bezoekers.”
DOOR: CAS SPIERTZ
Het idee voor een eigen festival ontstond uit een wens om de festivalervaring te verbeteren, vertelt Marcel Verhaar. “Vijftien jaar geleden bezochten we met een hechte vriendengroep regelmatig festivals. Daarbij viel ons op dat er op bepaalde punten nog veel winst te behalen was, zoals bij de voorzieningen en horecamogelijkheden. Neem bijvoorbeeld de toiletten: we vroegen ons af hoe lastig het zou zijn om fatsoenlijke doorspoeltoiletten op een festivalterrein te regelen. Ook het bieraanbod kon gevarieerder. We zagen hierin een kans om zelf een festival te organiseren dat deze aspecten naar een hoger niveau zou tillen. Zo ontstond het idee voor VESTROCK.”
“We zijn klein begonnen en kregen in het eerste jaar een vergunning voor 2500 bezoekers”, vertelt Gino Baart. “Gelukkig waren we dat jaar uitverkocht en konden we het volgende jaar doorgroeien. De daaropvolgende jaren zagen we een gestage groei en voor de 15de editie verwachten we zo’n 30.000 bezoekers.”
Kwaliteit
“We schenken niet alleen standaard pils, maar werken ook samen met verschillende onafhankelijke bierbrouwers die veertien speciaalbieren aanbieden op het festival”, aldus Verhaar. “Deze selectie stellen we elk jaar opnieuw zorgvuldig samen. Bovendien zijn wij een van de weinige festivals die hun
Toegankelijkheid
eigen bier brouwen: VESTROCK Blond. Dit doen we één keer per jaar, en het bier is exclusief verkrijgbaar tijdens het festival.”
Om ervoor te zorgen dat niet alleen het bier van de hoogste kwaliteit, is selecteert de organisatie ook elk jaar opnieuw een aantal foodtrucks. “Elk jaar evalueren we het aanbod van foodtrucks op kwaliteit en prijs, waar we ook onze bezoekers bij betrekken. Daarnaast verzorgen we de friet volledig in eigen beheer. Dit is eigenlijk uit noodzaak ontstaan, omdat we de prijs voor onze bezoekers te hoog vonden. Nu bakken we friet van aardappelen uit de Zeeuwse klei, super lokaal en heerlijk vers.”
Intiem en kleinschalig
De boutique-beleving zit volgens Verhaar niet alleen in de kwaliteit van de horeca en
Gino Baart: “Vorig jaar waren we het eerste festival met Navilens-technologie.” Deze app helpt blinden en slechtzienden om eenvoudiger hun weg te vinden door codes op borden te scannen. Na het scannen hoort de gebruiker piepjes die als een wegwijzer fungeren. “Wij zijn aan het innoveren om ervoor te zorgen dat bezoekers met een beperking zelfstandig kunnen genieten van het festival. Volgens ons zou dat standaard moeten zijn binnen de industrie.”
de programmering. “We zijn voortdurend bezig met innoveren om de intieme en kleinschalige sfeer van het festival te behouden. Naast de mainstage hebben we verschillende kleinere podia en organiseren we intieme concerten voor kleinere groepen. Voorbeelden hiervan zijn de optredens op het water, waarbij een artiest op een boot een interview geeft en twee nummers speelt voor slechts 20 mensen. Ook hebben we een programma waarbij bezoekers tijdens een wandeling met een stadsgids over de stadsmuren onderweg artiesten tegenkomen die daar een intiem concert geven.
Het festival wordt gehouden op een eiland, waardoor de ruimte beperkt is. Toch zoekt de organisatie continu naar innovatieve oplossingen om het publiek te verspreiden om zo ook rust te creëren op het eiland. "Wij programmeren eigenlijk als een soort wandeling langs alle podia," legt Baart uit. "Als je bijvoorbeeld van indie-muziek houdt, begint het eerste optreden op het hoofdpodium, het tweede indie-rock bandje speelt in de tent, en het derde staat weer ergens anders. Zo wandel je van het ene optreden naar het andere over het hele terrein." ◾
De festivalwereld zet zich al jaren in om beter en vooral groener te ondernemen. Maar wie vangt de extra kosten op? Groen werken is immers een stuk duurder. EB Live vroeg aan Bjorn Berkers van CREATE! en Ralph van Veen van F&L Rental Group wie uiteindelijk de rekening betaalt voor duurzaamheid.
DOOR: JEROEN VAN TRIERUM
Er zijn nog steeds flink wat uitdagingen als het gaat om groen ondernemen. Zo zijn er geen uniforme regels en is nog veel onduidelijkheid. Niet alleen organisatoren en producenten, maar ook toeleveranciers worstelen met het financiële plaatje van groen werken. Volgens Bjorn Berkers, eigenaar van CREATE!, is dit geen verrassing. “Wij kijken al jaren hoe we het beste kunnen werken om zo min mogelijk impact te maken op het milieu. Daar hangt een prijskaartje aan. Dat
is geen probleem, maar zorgt voor twee uitdagingen. Ten eerste is het duurder dan wat je daarvoor deed en is het niet meetbaar wat de voordelen zijn. Ten tweede worden de extra kosten uiteindelijk door de bezoeker betaald. Het is onmogelijk om over de gehele keten marges in te leveren, die staan toch al onder druk. Organisatoren komen er niet onderuit om een deel daarvan op de ticket te zetten.”
Die mening wordt gedeeld door Ralph van Veen, directeur F&L Rental Group.
'Alles begint met een goede stroomberekening'
“Sommige stappen zorgen voor een besparing. Het werken met hybride systemen zorgt bijvoorbeeld voor minder brandstofgebruik. De uiteindelijke rekening zal echter tussen de 20 en 30 procent duurder worden. Als de organisator meewerkt, ga je die extra kosten terugzien in het toegangskaartje. Dat is begrijpelijk, maar dat kun je niet jarenlang blijven doen. Er moet dus ooit een andere oplossing komen.”
Duurzaamheid
“We lopen niet tegen belemmeringen aan, maar dat zit er wel aan te komen”, vertelt Berkers. “Kijk naar CSRD-regels. Grote ondernemingen moeten op hun jaarrekening kunnen aantonen wat er gedaan wordt aan bijvoorbeeld milieucirculariteit en energie.
Dit alles wordt getoetst door een accountant om uiteindelijk inzichtelijk te maken wat de impact van een event is op de omgeving. Uiteindelijk kom je er dus niet onderuit.”
Ralph van Veen stelt dat in zijn tak van sport groen ondernemen niet begint met een batterij of waterstof. “Alles begint met een goede stroomberekening. Het klinkt misschien basaal, maar zoek eerst uit wat je nodig hebt, breng dat in kaart en baseer daar dan je plan op. Het is vaak de makkelijkste oplossing om een extra batterij in te zetten, maar ik denk dat elk festival in Nederland kan optimaliseren door minder aan te vragen. Er is een groot spanningsveld tussen wat er wordt gevraagd en wat er wordt gebruikt.”
'Als je over duurzaamheid praat, is iedereen het met je eens. Tot het moment dat je een extra bedrag rekent om een beetje van die investeringen terug te verdienen'
Risico’s
De groene investeringen zorgen vaak voor een hogere factuur aan festivals. Volgens Van Veen hoeft dit niet per se een probleem te zijn. “Wij leveren aan een aantal van de koplopers in de markt al jaren dit soort oplossingen, innovaties en artikelen en zij maken hiervoor ruimte in hun budget. Die partijen willen ook een groenere toekomst en zijn bereid om te investeren.” Berkers heeft andere ervaringen. “Als je over duurzaamheid praat, is iedereen het met je eens. Het is belangrijk en daar doen organisatoren maar wat graag aan mee. Tot het moment dat je een extra bedrag rekent om een beetje van die investeringen terug te verdienen. Dan gebeurt het weleens dat ze niet kunnen of willen betalen. Toeleveranciers moeten dus alle kosten dragen en de risico’s lopen. Dat is best wel een uitdaging die - eerlijk gezegd - moeilijk is vol te houden.”
Naleving van de regelgeving
Een ander heet hangijzer zijn de regels en de navolging daarvan. Van Veen: “Gemeentes moeten meer faciliteren. Bijvoorbeeld door brandweer en veiligheidsregio in een vroeg stadium te betrekken. Nu zie je nog te vaak situaties waar er een akkoord is van gemeenten, maar dat de andere twee partijen de regels te hoog opstapelen. Dat kan ertoe leiden dat je juist milieuvriendelijke handelingen niet kunt doen. De regels verschillen per regio en er zijn ook situaties waar niet iedereen die regels kent. Het ontbreken van eenduidigheid is een struikelbrok.”
De CREATE-eigenaar is het hier volmondig mee eens. “De regels die worden doorgezet zijn bovendien niet altijd even realistisch. Er kan bijvoorbeeld geroepen worden dat al het verkeer richting evenementen elektrisch moet worden of dat energievoorzie -
ning emissieloos moet zijn. Op papier kan dat, maar kostentechnisch is dat een ander verhaal.”
Wordt hier tijdens festivals en events op gecontroleerd? Van Veen. “Ik heb het nog niet meegemaakt. Wij gebruiken nieuwe stage 5-machines en duurzame brandstof, maar controle heb ik nog nooit gezien. Je kunt er dus net zo goed een oude machine neerzetten. Zolang deze niet rookt vindt iedereen het prima. Dat doen we natuurlijk niet, maar een beetje vreemd is het wel. ”Een handboek met wet- en regelgeving zou volgens Berkers een hoop oplossen. “Dan is er die duidelijkheid waar iedereen naar verlangt.”
100 procent groen
De grote vraag is of een 100 procent duurzaam festival in de toekomst haalbaar is. Berkers stelt dat er hier een onderscheid gemaakt moet worden tussen technisch en financieel. Ik denk dat het anno 2025 technisch goed haalbaar is. De vraag is hoe krijg je dan het event rendabel? Je moet dan compleet anders kijken naar hoe een festival georganiseerd gaat worden. Het is de vraag of de bezoeker, die dan ook weer een hogere ticketprijs moet betalen, dat accepteert.”
Van Veen denkt dat 100 procent duurzaam wel degelijk mogelijk is, maar plaatst een kanttekening. “Dat kan alleen op locaties die daar compleet op ingericht zijn. En dat zijn er natuurlijk niet veel. Denk aan een vierkante asfaltvlakte met heel veel vaste spanning- en rioolpunten. Bij zo’n grote parkeerplaats als bij de RAI kom je een eind om 100 procent duurzaam te organiseren. Je hoeft dan bijvoorbeeld geen rijplaten te vervoeren of neer te leggen en stroom zit inpandig, dus je kunt met kabels werken in plaats van brandstof. Natuurlijk is dat dan niet de meest charmante plek voor een festival. Vooral omdat we inmiddels gewend zijn aan een mooie omgeving.” ◾
Venues en organisatoren doen er alles aan om de bezoeker een onvergetelijke ervaring te bieden. En dat, zeggen ze negen van de tien keer zelf, doen ze goed. Maar hoe ervaart de ticketkoper dat zelf? EB Live vroeg twee heavy users naar hun mening en ervaringen.
DOOR: JEROEN VAN TRIERUM
Muziek speelt een centrale rol in het leven van Monique Webster (47). In haar dagelijks leven is ze te vinden achter de toonbank van de Amsterdamse platenzaak Concerto en ’s avonds vaak bij concertzalen door heel Nederland. Naar eigen zeggen zag ze vorig jaar 51 concerten. Ze schrikt een beetje als ze het bedrag uitrekent wat hiervoor uitgegeven werd. “Dat was zo’n 1.700 euro. Gelukkig is dit niet in een keer van mijn rekening gegaan. Tickets koop je immers vaak ruim van te voren. Daarnaast geef ik ook tijdens het concert zelf nog geld uit. Naast een drankje koop ik vaak een T-shirt of een plaat als de support act heel goed is.” De informatie over wie, waar wanneer te zien is haalt Webster voornamelijk online. “Dat gebeurt meestal via berichten van de artiesten en bands die ik volg op Instagram of
nenkom haal ik altijd een whisky aan de bar en dat is het. Ik sta graag vooraan en als je dan naar de bar gaat mis je niet alleen een stuk van het optreden, maar je krijgt die plek vaak niet terug. Soms wil ik weleens een cdtje kopen, maar dat doe je om de artiest te steunen.”
Beveiliging
Als het gaat om veiligheid voelen beiden zich ‘best veilig’. Opvallend is dat zowel Webster als Verzijl hier niet echt bij stilstaan, maar er van uit gaan dat dit ‘goed geregeld’ is. Laatstgenoemde zegt ‘bewakers in de kleinere zalen bijna niet te zien. “Op de haag waar je doorheen moet als je kaartje gecontroleerd wordt, na. Vorige week viel iemand vlak bij me flauw en het duurde best een tijd voordat een beveiliger daar was. Bij de wat hardere muziek zie je overi-
'Van het geld dat ik jaarlijks uitgeef aan concerten kun je ook een mooie vakantie kopen'
Facebook. Daarnaast ben ik geabonneerd op de nieuwsbrieven van de grote organisatoren en zalen.” Dat muziek ook een grote rol speelt bij Erik Verzijl (63) is evident. In 2024 zag hij 150 optredens door heel Nederland. “Als je ervan uitgaat dat de gemiddelde prijs een euro of 30 was dan kom je op een bedrag van 4.500 euro. Daar kun je een mooie vakantie van kopen, maar de live-ervaring is minstens zo leuk. Als ik bin-
gens beveiliging wel.” Ook Webster merkt niet veel van beveiliging. “Bij grote concerten zie je ze vaak voor het podium staan, maar in kleinere zalen verwacht ik dat ze alles in de gaten houden vanaf strategische plekken. Ik voel me over het algemeen best veilig. Wel denk ik soms kan dat niet beter? Bijvoorbeeld in Paradiso. Daar gooien ze op het einde van ieder concert maar twee deuren aan de zijkant open. De hele men-
senmassa moet daar doorheen. Op die momenten denk ik weleens als er nu paniek uitbreekt hebben we een groot probleem. Gelukkig gaat het altijd goed.”
Tickets
Door de jaren heen zijn prijs en extra kosten hete hangijzers als het gaat om concertkaartjes. Webster noemt het kopen gekscherend ‘een noodzakelijk kwaad’. Toch is de grootste irritatie bij zowel haar als Verzijl niet de prijs, maar noemen ze allebei de digitale wachtrijen. Laatstgenoemde wijst dit het proces zelfs aan als ‘een oorzaak voor stress’. “Het is niet doorzichtig hoe de digitale rijen werken. Je weet nooit zeker hoe die worden weggewerkt. Ik heb het idee dat het compleet random is. Ook zorgt de prijs altijd voor een onaangename verrassing.” Webster is het daar volmondig mee eens. “Ik vraag mij weleens af waarom we anno 2025 nog steeds te maken hebben met digitale wachtrijen bij de voorverkoop van populaire acts. Dat moet toch anders kunnen?” Daarbij voegt ze toe dat er best wat gedaan mag worden aan de extra kosten die ze vaak tegenkomt. “Het vragen van een lidmaatschap is niet meer van deze tijd. Boek dat gewoon onder servicekosten weg. Ook begrijp ik niet voor welke servicekosten ik iedere keer weer betaal.” Dynamic pricing is een trend waar beiden fel tegen zijn. Al is er bij de een meer begrip dan bij de ander. Webster steekt haar mening hierover niet
onder stoelen of banken en noemt het ‘walgelijk’. “Men verschuilt zich door te roepen dat gebeurt ook in de luchtvaartindustrie, maar die vlieger gaat niet op. Bij een concert kan je immers niet kiezen op welke datum je gaat. Als je op vakantie gaat wel. Ik snap dan dat je meer moet betalen als je een populaire periode kiest. Dynamic pricing is voor mij extra graaien van organisatoren en of de artiesten.” Verzijl omschrijft het als ‘dubbel’. “Voor de fan is het pure horror. Kijk naar wat er gebeurde bij Oasis. Aan de andere kant is vraag en aanbod zo oud als de weg naar Rome. Opvallend is wel dat veel bezoekers boos worden op de ticket verkoper, terwijl ze dat volgens mij vooral op de artiest moeten zijn. Gelukkig zag ik vorig jaar ook dat het anders kan. Bands als The Cure doen niet mee aan dynamic pricing of reguliere hoge prijzen. Ze nemen genoegen met minder inkomsten.
Uiteindelijk zorgt deze manier van verkopen voor zulke hoge prijzen dat het bezoeken van een concert iets voor de happy rijke few wordt. Dat wil natuurlijk niemand.”
Groen
De live-industrie is druk bezig met het duurzamer werken. De prijs hiervoor moet echter volgens Webster niet doorgevoerd worden in de ticket. “Dan wordt het concertkaartje nog duurder. Ik zou weleens willen weten wat er gebeurt met het geld dat ik extra moet betalen als ik bijvoorbeeld mijn plastic beker niet terugbreng bij een nieuwe bestelling. Als er transparantie is, verander ik misschien van gedachten. Maar voor nu zeg ik heel hard nee.” Verzijl staat er minder negatief tegenover. “Per ticket een bedrag tussen de een en twee euro vind ik geen probleem. Mits het natuurlijk goed besteed gaat worden.” ◾
Een van de grootste irritaties tijdens live-concerten blijft voor veel mensen bezoekers die tijdens het concert hardop met elkaar aan het praten zijn. Zo ook bij Verzijl en Webster. Eerstgenoemde heeft het idee dat ‘concerten soms net iets te druk zijn en dat dat meespeelt. “Je staat vaak op elkaar gepakt en de Dutch Disease helpt dan ook niet mee. Ik spreek soms mensen aan, maar dan krijg je vaak een boze blik.” Webster herkent die situatie en benadrukt dat zalen zelf hier stappen in moeten zetten. “Er kan volgens mij veel meer gedaan worden. Plak posters, zet het vooraf op het kaartje of iets anders, maar doe iets. Het lijkt iedere keer erger te worden. Ik heb een keer meegemaakt dat op verzoek van de artiest de bar werd gesloten tijdens het optreden. Dat scheelde een hoop geouwehoer en heen en weer geloop.”
Fair pay voor alle Nederlandse acts op alle Nederlandse podia moet structureel worden ingevoerd. Dat vindt een ruime meerderheid van de respondenten, die in het najaar van 2024 hebben deelgenomen aan de Fair Pop Pilot. Tijdens de afgelopen editie van Eurosonic Noorderslag werden de resultaten van deze pilot gepresenteerd. We spraken hierover met Jolanda Beyer (Patronaat Haarlem), Rita Zipora (BAM! Popauteurs) en zangeres Zoë Livay.
DOOR: ARNOLD LE FÈBRE
Beginnende artiesten verdienen doorgaans weinig aan live- optredens. Veel van hen spelen voor minimale vergoedingen of enkel reiskosten. Poppodia, cafés en festivals werken noodgedwongen vaak met kleine budgetten of geven voorrang aan gevestigde namen. Artiesten moeten daarnaast zelf investeren in instrumenten, promotie en repetitieruimte, wat de financiële druk vergroot. Streaming en social media bieden zichtbaarheid, maar vertalen zich zelden direct naar inkomsten. Kortom, het vinden van de juiste balans tussen passie en financiële haalbaarheid blijft een uitdaging. Wat zou er veranderen als je artiesten wél een eerlijke vergoeding betaalt? Dat was de insteek van de Fair Pop Pilot, die tussen september en november 2024 plaatsvond, en waaraan zowel opkomende (Fase 1) als zich ontwikkelende (Fase 2) artiesten deelnamen. Voor hun optredens in de deelnemende podia Hedon (Zwolle), Doornroosje (Nijmegen), Neushoorn (Leeuwarden), Melkweg (Amsterdam), EKKO (Utrecht),
'Artiesten die tachtig keer per jaar optreden, houden daar gemiddeld 8000 euro aan over'
Paard (Den Haag), Patronaat (Haarlem) en Effenaar (Eindhoven) kregen ze een fair pay-vergoeding (zie kader).
Oneerlijk
Over de hoogte van de huidige vergoeding was men eensgezind: 76% van de ondervraagde artiesten beoordeelt de huidige vergoedingen als (totaal) oneerlijk. Voor support-acts liggen de huidige vergoedingen vaak slechts op het niveau van onkostenvergoedingen, met bedragen ver onder de door de Rekentool vastgestelde fair pay-bedragen (zie kader). Ondanks dat men minder verwacht bij een supportshow zijn de huidige vergoedingen zo laag dat er verlies op wordt gedraaid.
De pilot heeft een duidelijke kloof aan-
getoond: bij de huidige gages van eigen shows (geen supportshows) was 35% tot 72% extra geld nodig om tot een fair payvergoeding te komen.
Ruimte voor avontuur
"Sommige dingen wisten we al, zoals de lage gages. Maar de percentages uit het onderzoek vielen hier en daar nog hoger uit dan verwacht,” vertelt Patronaat-directeur Jolanda Beyer, een van de aanjagers van de Fair Pop Pilot. “Wat ik heel interessant vond, is dat niet alleen artiesten zijn geïnterviewd, maar ook programmeurs, boekers en managers. Er is echt een wens om dit op te lossen. Natuurlijk zijn er kanttekeningen te plaatsen bij het structureel invoeren van fair pay, maar het brengt ook veel positiefs.
De fair pay-vergoeding is gebaseerd op elf criteria die zijn vastgelegd in de Fair Pay Rekentool Popmusici. Deze is ontwikkeld door de Ketentafel Pop van Platform ACCT, maar nog niet eerder in de praktijk getest. Dat is ten behoeve van het onderzoek gedaan door 604 muzikanten tijdens 151 optredens, onderverdeeld in 76 eigen shows en 75 supportshows. De deelnemende artiesten vulden zelf de Fair Pay Rekentool Popmusici (‘Rekentool’) in, die vervolgens bepaalde in welke carrière-fase de artiest zich bevond. Daarbij werd een door de ketentafel vastgesteld honorarium toegekend van 284 euro per persoon (Fase 1) of 456,50 pp (Fase 2) per optreden. Dit is het brutobedrag dat individuele muzikanten per optreden dienen te verdienen om op fair pay niveau te komen. Dit werd vervolgens nog aangevuld met een vergoeding voor reis- en techniekkosten, en een eventuele vergoeding voor management (15%) en boeker (15%), met een maximum van 300 euro. Bij elkaar opgeteld vormen deze bedragen de fair pay vergoeding. Het verschil tussen deze fair pay vergoeding en de gage zoals bepaald door het podium leidt tot een fair pay aanvulling.
Een programmeur zei zelfs dat er dankzij fair pay meer diversiteit in het programma zou komen, meer ruimte voor avontuur."
8000 euro
"Ik heb er echt van kunnen profiteren,” laat Zoë Livay weten, een van de artiesten die meedeed aan de pilot. “Mijn muzikanten konden bijvoorbeeld beter betaald worden. Ik denk dat veel muzikanten gewend zijn aan geldtekort in bepaalde fases van hun carrière. Nu is er eindelijk een oplossing waarbij je niet zelf hoeft te bedenken hoe je rondkomt via bijbaantjes. Dat is een groot verschil."
"Het moet lonen om te spelen,” vult Rita Zipora aan. Zij is bestuurslid bij BAM! Popauteurs en een van de initiatiefnemers van de pilot. “Uit het onderzoek blijkt dat artiesten die tachtig keer per jaar optre-
systeem verder te finetunen. De basis werkt, maar er zijn nog veel details om te verbeteren. Bijvoorbeeld hoe je de gages eerlijk verdeelt bij avonden met meerdere bands. Binnen de achterban van de VNPF is veel draagvlak en motivatie om hier naartoe te werken. Ook Fonds Podiumkunsten, medefinancier van de pilot, is bereid om hier verder over in gesprek te gaan. Daarnaast wordt gekeken naar sponsoren uit de markt. Onder andere Heineken Is aan het onderzoeken of er een mogelijke bijdrage geleverd kan worden om fair pay te financieren. Het is echter belangrijk om te benadrukken dat poppodia het probleem niet in hun eentje kunnen oplossen. Het zou bijvoorbeeld al veel schelen als er op landelijk en gemeentelijk niveau meer wordt samengewerkt. We denken ook al na over een fonds of een stichting.”
'Het uiteindelijke doel is dat geld op een slimme en e ciënte manier terechtkomt bij de artiesten'
den gemiddeld 8000 euro overhouden. En de meeste investeren dat weer in hun tour. Het is eigenlijk bizar. Wat ik opvallend vond, is dat de pilot in het begin nog niet zo bekend was. Maar na vijf, zes weken begon het breder te leven. Mensen vroegen: ‘Hé, ik sta ook op dat podium, waarom krijg ik niet hetzelfde betaald?’ Zelfs artiesten die niet bij de acht deelnemende podia stonden, toonden interesse. Dat bewustzijn is belangrijk. Uiteindelijk willen we dat er structureel geld beschikbaar komt voor fair pay."
Lean, mean & boring
Wat zijn nu de vervolgstappen? Jolanda Beyer: "Als je Fair Pay structureel invoert zonder extra geldstromen, zou dat betekenen dat je 7,50 euro extra per ticket moet vragen. Maar die discussie hebben we eigenlijk niet echt gevoerd, omdat niemand daar blij van werd. We willen concerten toegankelijk houden. Er zijn andere opties, zoals vrijwillige donaties op tickets, zoals ze dat in het Verenigd Koninkrijk doen. Mensen die het kunnen missen, betalen dan iets extra’s. Dat is een mooie manier om nieuwe genres en spannende acts te ondersteunen."
Rita Zipora: "Het is nu belangrijk om het
“Dit wordt dan wel een hele saaie stichting,” voegt Jolanda Beyer lachend toe. “Artiesten worden niet getoetst of inhoudelijk beoordeeld. Het moet gewoon een soort administratiekantoor worden: lean, mean en boring. Het uiteindelijke doel is dat geld op een slimme en efficiënte manier terechtkomt bij de artiesten, zonder enorme overheadkosten."
Rust
"Een dergelijke oplossing zou heel veel rust geven, vooral mentaal”, besluit Zoë Livay. “Ik heb gelukkig een label en een management dat me ondersteunt, maar het blijft zwaar. Het zou fijn zijn om een keer op vakantie te kunnen van mijn verdiende geld, zonder steeds te moeten investeren. Het gevoel dat je écht beloond wordt voor je werk, dat maakt een groot verschil." ◾
De Fair Pop Pilot is uitgevoerd door Platform ACCT en onderzocht door Erasmus Universiteit Rotterdam. De pilot is gefinancierd door Fonds Podiumkunsten, het Cultuurfonds, Fonds 21 en VSBfonds.
Eind vorig jaar is vanuit de I Love My Ears-campagne de vernieuwde versie van de gratis e-learning ‘Gezond Gehoor’ gelanceerd. Hiermee krijgen organisatoren en directies inzicht in hoe zij gehoorbescherming structureel kunnen integreren in hun beleid. Dit draagt niet alleen bij aan een veilige werkomgeving en tevreden medewerkers, maar zorgt er ook voor dat bezoekers optimaal van muziek kunnen genieten zonder risico op gehoorschade.
DOOR: EDGAR KRUIZE
De e-learning ‘Gezond Gehoor’ is door VeiligheidNL ontwikkeld in samenwerking met brancheverenigingen VNPF en VVEM, maar ook met LKvV en NL Actief. Dat maakt dat de e-learning op specifieke gebieden is toegespitst. Vanuit laatstgenoemde brancheverenigingen worden fitness-ondernemers en studentenverenigingen bediend, met de brancheverenigingen uit de live-muziekindustrie is de e-learning op vier verschillende doelgroepen gericht: organisaties en directies, geluidstechnici basis, geluidstechnici gevorderd en medewerkers.
“Dat is belangrijk omdat ieder op een eigen manier met geluid te maken heeft en daar ook een andere perceptie bij heeft”, zo zegt Victor Zuidema, programmamanager gehoorschadepreventie bij VeiligheidNL. “En zelfs binnen die groepen zou je nog kunnen stellen dat er verschillen zijn. Een barmedewerker die de hele tijd midden in het geluid staat en bestellingen moet opnemen zal op een heel andere manier met geluid omgaan dan bijvoorbeeld iemand bij de entree. Maar het is in alle gevallen goed om hen op het belang van gehoorbescherming te attenderen en om andermaal ook het belang van educatie te onderstrepen.”
Geen schuimdoppen, wel oordoppen met muziekfilter
Schuimdoppen zijn geen geschikte gehoorbescherming voor versterkte muziek en zouden niet meer aangeboden moeten worden in popzalen en op festivals, zo stelt Zuidema. “Een derde van de 18- tot
25-jarigen zegt nooit gehoorbescherming te dragen op locaties met versterkte muziek. Daar zijn dus echt nog grote stappen te maken. Niet alleen voorlichting door zalen en festivals speelt een cruciale rol, maar ook beschikbaarheid van de juiste gehoorbescherming: oordoppen met muziekfilter. De ‘Doppies’ campagne die vanuit I Love My Ears is opgezet stimuleert jongeren om oordoppen met muziekfilter te gebruiken als zij locaties bezoeken met versterkte muziek. Je merkt dat zij daarvoor openstaan en dan moeten ze dus in een zaal of op een festival ook de juiste oordoppen aangeboden krijgen. Door slechte ervarin -
'De e-learning
per jaar mee met kortingsacties gekoppeld aan de Doppies-campagnemomenten, zo ook tijdens de start van het festivalseizoen.”
Preventieve maatregelen
Binnen de e-learning is het attenderen van het publiek dan ook een onderdeel. Hiervoor is gratis materiaal beschikbaar dat door organisatoren van evenementen en door popzalen op de I Love My Ears website te downloaden is. Denk daarbij aan posters en flyers, maar ook aan bijvoorbeeld videomateriaal ten behoeve van narrowcasting. In de e-learning voor organisaties en direc-
is ontwikkeld
voor en door professionals uit de branche en zit vol praktische tips'
gen met verkeerde schuimdoppen, is de drempel hoger om wel de juiste oordoppen te gaan gebruiken. Dus het is gewoon zaak dat die uit het livecircuit verdwijnen. Wij werken samen met zo’n twintig producenten/leveranciers van kwalitatief hoogstaande oordoppen met muziekfilter binnen I Love My Ears en de Doppies campagne. Daarmee zitten we jaarlijks om tafel en we vinden het een gezamenlijke verantwoordelijkheid dat juist dit soort gehoorbescherming standaard wordt aangeboden, ongeacht het merk. Deze oordoppenleveranciers/fabrikanten doen vier à vijf keer
ties staat daarnaast onder meer ook goed werkgeverschap centraal. Dat betekent dat een popzaal of festival ook een verantwoordelijkheid heeft voor het gehoor van het personeel. Boven specifieke volumewaardes moet een werkgever volgens de Arbowet gehoorbescherming aanbieden.
“Je ziet dat dit in andere branches al meer als vanzelfsprekend wordt ervaren, denk bijvoorbeeld aan de bouw. Al is een festival in opbouw technisch gezien natuurlijk ook meestal gewoon een bouwplaats,” zegt Zuidema. “Maar wat wij nog wel met regelmaat merken, is dat een podium of festival
Convenant Preventie Gehoorschade Versterkte Muziek
De e-learning ‘Gezond Gehoor’ komt voort uit het Convenant Preventie Gehoorschade Versterkte Muziek, waarvan eind 2023 de meest recente versie is getekend door demissionair staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport Maarten van Ooijen en diverse branchepartijen, vanuit de live-muziekbranche de VNPF en VVEM. Ditmaal hebben ook partijen als de Vereniging Podiumtechnologie en Koninklijke Horeca Nederland zich aangesloten. Het doel van het convenant is om bij te dragen aan de preventie van gehoorschade, door bezoekers en werknemers van versterkte muziekactiviteiten op een voor het gehoor zo veilig mogelijke manier van de muziek te laten genieten. In het convenant is de belofte opgenomen dat de convenantpartijen zich aantoonbaar in moeten spannen om geluidsniveaus gezond te houden, te communiceren over de risico’s van gehoorschade en voor te lichten over het nut van gehoorbescherming. De I Love My Ears-campagne wordt ingezet om bezoekers goed voor te lichten over het veilig genieten van muziek en – via de e-learnings – ook professionals.
de vrijwilligers met wie zij werken niet direct als ‘personeel’ zien. Terwijl vrijwilligers dit in feite wel gewoon zijn en dus geldt daar die verantwoordelijkheid voor een werkgever ook en is het een plicht om preventieve maatregelen te nemen voor die medewerkers.”
Bewustwording
De e-learnings voor geluidstechnici (twee versies) en medewerkers overlappen grotendeels, maar leggen andere accenten zo stelt Zuidema. Dat varieert van omgaan met het geluidsniveau in en de akoestiek van een zaal, tent of terrein tot genoemde bewustwording van medewerkers achter de bar of de mensen die glazen ophalen in een popzaal. En het personeel heeft een voorbeeldfunctie naar de bezoekers en de collega’s toe in het bewust en goed beschermd omgaan op een locatie met versterkte muziek.
“Technici kunnen echt een verschil maken tussen een goede of slechte ervaring voor de bezoekers. De rol die ze kunnen spelen is groot, óók bij het verkleinen van de kans op gehoorschade bij zichzelf en bij de bezoekers. Bij andere medewerkers merk je dat het nog regelmatig een bewustwordingsproces is dat door een e-learning in gang wordt gezet, sommige mensen hebben niet door dat zij gehoorschade op kunnen lopen als ze aan het werk zijn. Terwijl de muziek voor medewerkers natuurlijk net zo hard is als voor bezoekers. Wat we met de e-learnings willen bewerkstelligen is dat ieder op het eigen niveau leert hoe ze zowel het eigen gehoor als dat van de bezoekers kunnen beschermen en hoe ze daar aandacht voor kunnen genereren. Eigenlijk zou daarom van bovenaf in een organisatie deze e-learning naar alle medewerkers moeten worden gepromoot. De e-learning is ontwikkeld voor en door professionals uit de branche en zit vol praktische tips. Deze is gratis beschikbaar via elearning.ilovemyears.nl en na afloop krijgen deelnemers een certificaat. Er is eigenlijk geen enkele reden voor professionals in de live muziekindustrie om deze niet te volgen. Maak gehoorbescherming een standaard onderdeel van jouw festivalbeleid en zorg dat je team goed voorbereid is. Start vandaag nog met de e-learning!” ◾ Scan de QR code om naar de e-learning te gaan.
In 2024 vonden er fors meer concerten plaats dan in 2023. Tegelijkertijd daalde het aantal festivals. Festivals en concerten trokken in 2024 gezamenlijk 30,5 miljoen bezoeken, iets minder dan in 2023. Dit blijkt uit de branchecijfers die Respons jaarlijks in opdracht van de Vereniging van Evenementen Makers (VVEM) opstelt.
Het aantal entreeheffende festivals nam in 2024, voor het eerst sinds corona, met 2% af. Bezoekaantallen van entreeheffende festivals kwamen 5% lager uit, vergeleken met 2023. De terugval in 2024 kwam daarmee volledig op het conto van de entreeheffende festivals, de vrij toegankelijke festivals bleven gelijk. De genres EDM (o.a. dance, house, techno, hardstyle) en pop bleven in 2024 opvallend sterk, zowel in aantallen festivals als in bezoekaantallen. De daling zit in andere genres zoals jazz, wereldmuziek en hiphop.
Kosten en teruglopende omzet
In 2024 verdwenen ruim 100 festivals van het toneel, omdat zij geen nieuwe editie meer hebben gepland of werden afgelast, onder meer vanwege de hoge kosten (risico te groot) en teruglopende inkomsten (tickets, sponsoring en baromzet). Afgelast zijn vooral de middelgrote festivals (tot 10.000 bezoekers). Tegenover de afgelaste/niet geplande festivals vonden er ook 46 nieuwe (edities) van festivals plaats. Daarvan is EDM met 40% de grootste categorie.
Festivalprogrammering in Nederland
Dance was in 2024 het meest geprogrammeerde genre op de Nederlandse popfestivals. Dat blijkt uit het onderzoek ‘Festivalprogrammering in Nederland’ van Martijn Mulder, onderzoeker aan de Hogeschool Rotterdam.
Mulder bracht het muzikale aanbod van 11 grote Nederlandse festivals in kaart. Een derde van de geprogrammeerde acts op de festivals Best Kept Secret, Concert at Sea, Dauwpop, Down the Rabbit Hole, Into the Great Wide Open, Lowlands, Motel Mozaïque, Paaspop, Pinkpop, Vestrock en Zwarte Cross bestond uit dj’s/producers, ruim 10% meer dan in 2016. Het aandeel rock bedroeg dit jaar 13%, in 2016 was dit nog 32%. In 2024 waren er gemiddeld 39 optredens per festivaldag in vergelijking met 29 in 2016.
Ondanks dat ook ten opzichte van 2022 (het eerste festivalseizoen na de pandemie) het aantal optredens toenam, is de diversiteit aan artiesten op deze festivals niet toegenomen. Het aandeel van vrouwelijke artiesten op de festivalpodia was dit jaar lager dan in 2022 en die trend gold voor alle onderzochte festivals. Overigens groeide het aandeel vrouwelijke artiesten op de hoofdpodia van de festivals wél sinds 2022.
Ook de diversiteit in herkomst van de artiesten is verminderd: het aandeel van niet-Europese artiesten is met de helft afgenomen sinds 2016. Een verklaring hiervoor kan liggen in de sterke kostenstijgingen van de afgelopen jaren, zowel vanuit het perspectief van de internationaal tourende artiest als van de festivals zelf.
Meer dan de helft van de muziek die geboekt wordt op de hoofdpodia van de festivals valt binnen de genregroep pop/elektronisch; van de headliners behoort zelfs 61% tot dit genre. Bijna de helft van alle artiesten op de hoofdpodia was Nederlands afgelopen jaar en daarmee is de hegemonie van Britse artiesten op de grootste podia afgelopen; dat aandeel daalde van 60% naar 25%. Hoewel het aandeel mannelijke artiesten op de hoofdpodia gelijk was aan de totale programmering van de festivals (75%), was van de headliners nog zo’n 90% man in 2024.
De provincies Noord-Brabant en NoordHolland zijn in 2024 de grootste festivalprovincies, runner-up Zuid-Holland liep in 2024 iets achter bij de bovenste twee. De ticketprijzen stegen bij de festivals gemiddeld met 11%. Maar bij ongeveer de helft van de festivals bleef de prijs gelijk of daalde die zelfs.
2024 opnieuw sterk jaar voor concerten
De indoor accommodaties waren in 2024 volledig verantwoordelijk voor de forse stijging van het totaal aantal concerten (3000 bezoekers of meer). Met name AFAS Live, Ziggo Dome en Ahoy/RTM lieten flinke plussen zien ten opzichte van 2023. De andere accommodatietypen, zoals green fields en stadions, bleven gelijk of daalden iets. De sterke stijging van het aantal organisatoren uit 2023 blijkt geen incident, in 2024 waren het er zelfs nog iets meer. Het hogere aantal organisatoren van concerten heeft waarschijnlijk te maken met de populariteit van het Nederlandse product. In 2024 nam het aandeel van het Nederlandse pro -
16%
Ticketprijzen van concerten namen in 2024 met gemiddeld 16% toe.
duct opnieuw met 6% toe, de verhouding internationaal-nationaal is nu bijna 50-50. Ticketprijzen van concerten namen in 2024 met gemiddeld 16% toe.
Minder positief
De verwachting is dat het aantal festivals en bezoekaantallen in 2025 opnieuw iets zal gaan dalen. De forecast ligt in het verlengde van de uitkomsten van de jaarlijkse quickscan van Respons onder organisatoren en gemeenten. Men is voor 2025 weer iets minder positief gestemd dan begin 2024. Men maakt zich vooral zorgen om het hoge kostenniveau en de teruglopende bezoekaantallen. Daarentegen verwacht Respons een verdere stijging van het aantal concerten.
Boris van der Ham, voorzitter van de VVEM: “De cijfers geven een gemengd beeld dat wel overeenkomt met onze verwachtingen. De rijk gevulde festivalmarkt stabiliseert; iedere organisator moet hard zijn best doen om met alle gestegen kosten een goed festival neer te blijven zetten. Er komen gelukkig nieuwe titels ter vervanging van festivals die verdwijnen, maar het is logisch dat de groei eruit is. De concerten tonen het grote aantal dat in 2024 en nu voor elk wat wils biedt. Het totale beeld geeft ons reden voor vertrouwen en nieuwsgierigheid naar wat in 2025 weer tot stand zal worden gebracht.” ◾
11%
De exportwaarde van de Nederlandse populaire muziek is in 2024 met 11% gestegen.
De exportwaarde van de Nederlandse populaire muziek bedraagt ruim €220 miljoen in 2024. Dat betekent een stijging van 11% ten opzichte van 2023. Dit blijkt uit het onderzoek naar de muziekexport, dat in opdracht van Buma Cultuur is uitgevoerd door Perfect & More BV.
Dance blijft het grootste aandeel in de Nederlandse muziekexport vertegenwoordigen. In 2024 was de waarde van optredens en dance labels ruim €136 miljoen, goed voor 62% van de totale exportwaarde. Het grootste deel van de groei is echter gerealiseerd op het gebied van Rechten (auteursrecht en naburige rechten). Die groeide van €38 naar €54 miljoen. De exploitatie van opnamen stabiliseerde terwijl de optredens in het buitenland € 6 miljoen meer opleverden.
Meeste optredens
In de Top 10 met artiesten met meeste optredens buiten Nederland staan bekende namen uit de elektronische muziek, maar zij bezetten ditmaal niet de topposities. Franky Rizardo stond in het afgelopen jaar 112 keer op een buitenlands podium, op de voet gevolgd door Mau P met 110 optredens. Chris Stussy behaalt ‘brons’ met 96 shows over de landsgrenzen. Deze nieuwe lichting wordt daarna gevolgd door Tiësto, Afrojack, Martin Garrix, Joris Voorn, Angerfist, Reinier Zonneveld en Sam Feldt, die de Top 10 afsluit. Op de dertiende plaats is ‘downtempo deathcore’-formatie Distant, terug te vinden met 74 optredens. De veertiende plaats is met 74 optredens gereserveerd voor de eerste vrouwelijke artiest Ki/Ki. De gebroeders Lucas & Arthur Jussen troeven met 71 optredens André Rieu af, die met 68 optredens op nummer 16 is terug te vinden.
De drie jubileumshows in de Ziggo Dome afgelopen januari ter gelegenheid van het 10-jarig bestaan waren uitverkocht, en volgend jaar staat er een wereldtour op de planning. Bankzitters zijn niet alleen op YouTube populair, maar stelen nu ook de show tijdens hun afgeladen concerten. Hoog tijd om bij te praten met mensen achter de shows: Managing Partner Fleur Haen van eventorganisator Turn Down For What (TDFW) en Brit de Langen, Talent Manager van Bankzitters.
DOOR: CAS SPIERTZ
Eventorganisator TDFW is sinds het begin betrokken geweest bij de concerten van Bankzitters. Fleur Haen: “Toen Bankzitters voor het eerst concerten gaven in TivoliVredenburg hebben wij dat samen met hen geproduceerd. We begonnen met één show, maar al snel bleek er zoveel vraag te zijn dat we meer shows toevoegden.
Tivoli gaf zelfs aan nog nooit zo'n lange rij te hebben gezien voor een Nederlandse act. Fans van Bankzitters stonden al vanaf 5 uur 's ochtends in de rij, wat aangeeft hoe groot de toewijding van hun fans is.”
Videocontent
“Bankzitters (bestaande uit Matthyas het Lam, Robbie van de Graaf, Raoul de Graaf,
Koen van Heest en Milo ter Reegen) waren voornamelijk bekend als YouTubers en hadden pas een paar nummers uitgebracht,” vertelt Haen. “We hebben samen besproken hoe we de shows het beste konden vormgeven en hebben vervolgens een andere soort show gecreëerd, waarbij de videocontent waar de Bankzitters bekend om zijn, een centrale rol speelt. Het mooie daarvan is dat zij precies weten wat hun doelgroep verwacht en wil en daar op briljante wijze op inspelen. Wij hoeven hen niet te vertellen hoe ze hun fans kunnen bereiken.”
De videocontent binnen de show heeft een eigen verhaallijn waar nummers aan gekoppeld zijn. Dat biedt een goede basis voor een avondvullende show, vertelt Brit de
Langen. “In het begin was het voor hen nog wel spannend, omdat het natuurlijk anders was dan traditionele concerten, maar het werkte ontzettend goed. Ze maken al 10 jaar content en hebben daarmee een loyale achterban opgebouwd. Hoewel ze nog niet zo lang muziek maken, hebben ze hiermee een nieuwe groep fans weten aan te spreken. Je wilt beide doelgroepen kunnen aanspreken en juist door de combinatie van videocontent en livemuziek worden beide doelgroepen geëntertaind.”
10-jarig jubileum
Dezelfde formule werd gebruikt in de jubileumshows in de Ziggo Dome. “Eigenlijk begon het idee voor die Ziggo Dome shows
'Bankzitters hebben op YouTube al 1,1 miljoen abonnees en al hun video’s worden ook minstens zo vaak bekeken. Dat laat wel zien hoe betrokken en consequent de fans zijn'
een jaar eerder bij de AFAS-shows,” vertelt Haen. “Daar hadden we groots voor uitgepakt met de campagne ‘De weg naar het Eurovisiesongfestival.’ Daarvoor hadden we onder meer een grote persbijeenkomst die veel aandacht trok. De campagne was zo succesvol dat de tickets voor de AFASshows als warme broodjes over de toonbank gingen. En, leuk detail, we zijn voor deze campagne genomineerd voor een Live Entertainment Production Award.” Na de uitverkochte shows in de AFAS was het duidelijk: Bankzitters hebben hun plek in het livecircuit veroverd. “Aan het einde van de AFAS-shows lieten we een grote QR-code voor tickets naar de Ziggo Domeshows zien. Wat er toen gebeurde, heb ik nog nooit eerder gezien in mijn professionele carrière. De QR-code werd door bijna alle 6000 bezoekers massaal gescand en er werden massaal kaarten gekocht. Het niveau van engagement en de loyaliteit tussen Bankzitters en hun fans is ongeëvenaard.”
De Langen: “Bankzitters hebben op YouTube al 1,1 miljoen abonnees en al hun video’s worden ook minstens zo vaak be-
keken. Dat laat wel zien hoe betrokken en consequent de fans zijn. Als je eenmaal fan bent van de Bankzitters behoor je zoals ze zelf zeggen tot De Grootste Vriendengroep van Nederland. Tussen die fans zit wel een splitsing qua doelgroep. Als eerst heb je de groep van voornamelijk mannen van rond de 25 die tien jaar geleden zijn begonnen met het kijken naar hun FIFA-video’s. Daarnaast heb je de wat jongere doelgroep die later zijn aangehaakt vanwege de muziek.”
Productieproces
Beide doelgroepen werden op hun wenken bediend tijdens de jubileumshows in Ziggo Dome. “Dit jaar was natuurlijk het 10-jarig bestaan,” vertelt Haen. “We konden putten uit 10 jaar content, maar hebben er ook bewust voor gekozen om een ‘contentverhaallijn’, een soort rode draad, door de show te verwerken. In dit geval was het thema ‘Overleven in het wild’, dat was al jaren een wens van de fans. Op contentgebied bedenken en rnaken Bankzitters alles zelf. Wij hebben er samen met creative Niels van Baarlen voor gezorgd dat de content goed geïntegreerd is in de nummers en de optredens met gastartiesten. Dat gaat natuurlijk allemaal in samenspraak; we kijken met elkaar hoe we het beste product kunnen leveren.”
“Het is echt een samenspel,” vult De Langen aan. “Een hele productie neerzetten van dit formaat dat doe je absoluut niet zomaar. Daar zijn mensen voor nodig die dat al jaren doen, wij kunnen dat niet
alleen. Tegelijkertijd brengen de jongens iets unieks mee, omdat ze door hun YouTube-ervaring precies weten wat fans willen. Daarmee hebben ze een voorsprong op andere shows en artiesten. Daarnaast zijn ze niet alleen performers, maar ook achter de schermen intensief betrokken bij de organisatie. Met TDFW en Niels vormen we een sterk team en hebben we echt een hele leuke show neergezet. De jongens willen niet keer op keer hetzelfde kunstje herhalen en echt het beste uit zichzelf halen.”
Onterechte kritiek
“Ze worden volgens mij ook altijd onterecht bekritiseerd qua zang,” vertelt Haen. “Van nature zijn de Bankzitters weliswaar geen professionele zangers, maar ze hebben de hele show écht gezongen. We weten natuurlijk dat er mogelijkheden zijn om dingen te faken, maar de jongens hebben daadwerkelijk gezongen en zelfs from scratch geleerd een muziekinstrument te bespelen.” ◾
Na het succes van de jubileumshows zijn Bankzitters en het team van TDFW druk bezig met de voorbereidingen van de wereldtournee, die in november in Tokio start en vervolgens wordt voortgezet met vijf shows in Amsterdam, één in New York en twee in Antwerpen. “We kunnen natuurlijk nog niet alles onthullen, maar ik kan wel vertellen dat het werelds wordt en dat er al bijna 80.000 tickets zijn verkocht.”
Foodinfluencer Eke ‘Snackspert’ Bosman is er duidelijk over: het gaat goed met de foodbranche op festivals: “Er is zoveel aanbod dat ik van tevoren een lijstje maak met wat ik allemaal wil eten.” Welke festivalfoodtrends gaan we komend seizoen zien en waar kijkt Eke naar uit?
DOOR: TEDJE VAN GILS
Waar je tien jaar geleden op een festival alleen maar kon kiezen uit een frietje, een stuk pizza of een loempia, is de keuze nu meer dan reuze. Ieder jaar breidt het aantal foodstands op festivals uit. “Tegenwoordig is er zelfs een foodmap. Dat was vroeger echt ondenkbaar,” zegt Eke. “Een goede festivalsnack moet gewoon lekker vet zijn. Je hebt tenslotte toch een lichte kater van de dag ervoor. Je gaat voor het ‘korte plezier gevoel’.”
Het eten op festivals is niet alleen maar voer; het is een ervaring. Niet alleen de smaak doet er toe, het is ook de geur, het verhaal en de presentatie die het eten een integraal onderdeel van de festivalexperience maken. Eke geeft aan dat mensen vaak niet alleen voor de muziek komen, maar ook voor de unieke foodervaring die een festival biedt.
Eke Bosman, beter bekend als Snackspert, reist stad en land af om voor zijn ruim 200.000 volgers op Instagram en TikTok de ultieme snacktips te verzamelen. Van super marktsnacks en broodjes van het tankstation tot diepvriespizza, festivalfood en populaire TikTok-snacks. Favoriete festivalsnack: een goede hamburger en de hotdog van Hans Worst.
“Festivalbezoekers zitten op Instagram en TikTok om te laten zien dat ze op een festival zijn én ze zijn op zoek naar tips,” legt Eke uit. Als standhouder kun je hier volgens hem maar beter gebruik van maken. “Festivals en social media kunnen eigenlijk niet meer zonder elkaar. Er is tegenwoordig zoveel aanbod aan food, je moet je wel een beetje onderscheiden. Als het eten er lekker uitziet, gaan mensen erop af. Ten eerste moet jouw product zo lekker zijn dat iedereen het erover heeft. Ten tweede moet je snack eruitzien als foodporn. Een festival duurt maar maximaal drie dagen. Mensen proberen je snack één keer – als je geluk hebt twee – en komen daarna niet meer terug. Het moet dus een schot in de roos zijn.”
“De rijen op festivals kunnen soms echt heel lang zijn, maar ik heb het idee dat steeds meer mensen ook bereid zijn om te wachten. Ik kreeg vorig jaar tijdens het festivalseizoen meerdere berichten van volgers die 45 minuten in de rij hadden gestaan voor een burger die ik had getest en dat ze er zelfs bewust een concert voor hadden gemist.”
Sociale media spelen dus een grote rol in de voedseltrends op festivals. Platforms zoals Instagram en TikTok zorgen ervoor dat foodtrends zich in een razend tempo verspreiden. Als een snack viral gaat, zie je dat direct terug in de lange rijen voor foodtrucks die de snack aanbieden. Een festival heeft nu bijna zijn eigen social media-marketingstrategie. Het draait allemaal om zichtbaarheid en engagement. Wie niet meedoet met de trends, blijft achter.
Onbewust vegan
De afgelopen jaren zagen we een flinke opmars van vegan restaurants en food op festivals en concerten. “Festivals lopen echt voorop als het gaat om duurzaamheid,” merkt Eke op. “Waar in het begin ‘vegan’
'Mensen accepteren inmiddels dat vega of vegan ook gewoon lekker is'
'Bezoekers proberen je snack één keer en komen niet meer terug als het tegenvalt'
met koeienletters op foodtrucks stond, is het nu vanzelfsprekender geworden. De vegan stempel zit er niet meer op, mensen accepteren het en weten inmiddels dat vega of vegan ook gewoon heel lekker is. Zo had je vorig jaar op Lowlands vegan oesters en vegan shoarma, en op DGTL was het eten zelfs uitsluitend vegan.”
Ambachtelijke snacks
“Friet en snacks winnen nog steeds terrein op festivals. Wat je wel ziet is dat de vette snacks ambachtelijker zijn geworden,” zegt Eke. “In plaats van een ordinaire frituur zie je nu de pieperbus die frietjes met schil verkoopt. En een biologische frikandel. Waar een goed frietje aan moet voldoen? De friet moet goudbruin gebakken zijn en het vet moet eraf druipen. En laten we de vette klodder mayonaise niet vergeten!”
voor de individuele ondernemer. “Op Pinkpop stonden er vorig jaar meerdere horecazaken met een foodstand. Daar word ik echt blij van.”
Gefrituurde kip en smashburgers
De snacktrends van 2025? Dat zijn volgens Eke gefrituurde kip en de smashburger. “Fried chicken is een toegankelijke snack die altijd scoort. Ook de smashburger blijft onverminderd populair. De patty van een smashburger heeft een krokant randje, een goede vette saus, het bolletje is meegetoast in het vet en hij moet een zwoele smaak hebben.”
Ook ziet Eke dat grote partijen plaats maken
Een drankje dat perfect inspeelt op de huidige ‘mindful drinking’ trend is Mojo Maté. Oprichter David Damman. “Op evenementen draait alles om beleving en energie. Mojo Maté geeft bezoekers een frisse en natuurlijke boost, met weinig suiker en zonder kunstmatige troep. Steeds meer mensen zoeken naar gezondere, bewuste alternatieven voor (energie)dranken. Onze drankjes bieden een gezond en verfrissend alternatief.” Maté wordt al eeuwenlang als warme infusie gedronken vanwege de natuurlijke en langdurige cafeïne-boost. “We ontdekten Mojo Maté na een backpackreis door Zuid-Amerika. We raakten enthousiast over de maté en begonnen we met het maken van maté-ijsthee: Mojo Maté. Ons motto ‘Share Good Energy’ zit in alles wat we doen, van onze duurzame sourcing tot het moment dat je een blikje opent.”
Aziatische keuken
Festivalgangers zijn niet alleen op zoek naar de bekende snacks, maar ze zijn ook nieuwsgierig zijn naar smaken uit andere culturen. De populariteit van street food uit verschillende delen van de wereld zorgt voor een wereldwijd festivalfoodaanbod. Vooral de Aziatische keuken wint terrein op festivals volgens Eke. “Vorig jaar was er op Lowlands een complete Aziatische straat. De Aziatische hype gaat maar door. Gen Z’ers vinden de Aziatische cultuur interessant en cool door de films en series en komen erachter dat hun keuken heel lekker is. De Korean fried chicken was op social media ook een megahit en dat zie je dus ook weer terug op festivals.” ◾
Duurzaamheid speelt een belangrijke rol in het productie- en distributieproces van Mojo Maté. “Hoe kun je een positief drankje aanbieden, als de inhoud niet positief is? Al onze ingrediënten zijn biologisch. We werken met duurzaam geteelde maté die zo min mogelijk negatieve impact heeft op het milieu. We werken direct samen met producenten en boeren, die goed betaald krijgen en die zorg dragen voor mens en natuur.”
DOOR: PIERRE OITMANN
Evenementenhorecabedrijf HOP Producties staat bekend als expert als het gaat om bierverkoop op evenementen, maar hun kennis en expertise reikt verder dan het geliefde gerstenat. “We ontwikkelen nieuwe concepten op evenementen,” vertelt Andre Malotaux. “Dan moet je denken aan een specialty bar, zoals een sangria-, wijn- of cocktailbar.”
Dat vraagt om personeel dat meer kan dan enkel biertjes tappen. “Wanneer je goede ko e wilt maken, moet je een goede barista neerzetten. Wanneer je een wijnbar hebt, wil je daar iemand hebben staan met voldoende wijnkennis. Meestal duurt het een paar jaar voordat je zoiets onder de knie hebt, maar inmiddels zijn we daar heel goed in. Je moet mensen opleiden, dat is een investering. We zijn er heel erg mee bezig om de kwaliteit van ons personeel te verbeteren en we zijn veel meer op specialisme aan het inroosteren. Dus kijken wanneer je iemand met een specialisme nodig hebt aan de hand van de cijfers van verleden jaar.”
Eén van de trends die HOP Producties ziet, is dat seltzer erg goed verkoopt. “De seltzer is heel erg in opmars. Toen dat een paar jaar geleden opkwam vanuit de VS zag niemand
De wensen van het festivalpubliek betre ende food en beverage zijn niet in beton gegoten, maar veranderen continu. Dat geldt ook voor het uitgavenpatroon. “De marges staan heel erg onder druk bij festivalorganisatoren,” stelt Andre Malotaux, directeur en mede-eigenaar van HOP Producties. “Dus we zijn met zijn allen aan het bekijken hoe we die kunnen verbeteren.”
Zo zijn energydrinks een stuk minder populair dan een paar jaar geleden.”
Ontwikkelingen
er nog wat in, maar het afgelopen jaar is dat een heel populair drankje gebleken.” Zo populair zelfs dat het invloed heeft op de marges van andere drankomzet. “Nu is dat bij de bieromzet niet zo erg, maar wanneer een seltzer als goedkoop drankje marges wegkaapt van je rumcola dan is het een ander verhaal. Wanneer je transactiedata hebt, kun je dat heel goed analyseren. Misschien is de prijs van een seltzer wel te laag. Of moet je je hele assortiment onder de loep nemen? Sponsoren willen hun drankjes graag op de lijst zien natuurlijk. We zien de omzet over de hele linie dalen, dus het is niet te wijten aan één drankje. De populariteit van sommige productgroepen neemt echt af.
Malotaux noemt een aantal ontwikkelingen die we waarschijnlijk komend seizoen al gaan zien op festivals waar HOP Producties actief is. “Ten eerste de waterfles. De dop mocht nooit mee uit veiligheidsoverwegingen, maar door het statiegeldsysteem komen ze minder op de vloer te liggen, dus ze zijn minder gevaarlijk. We zijn met ID&T aan het bekijken of we waterflesjes met de dop kunnen meegeven. Dat scheelt weer met schenken. Hetzelfde met blikjes. Een andere ontwikkeling waar we naar kijken, is de inloopbar. Dat is de eerste bar die bezoekers tegenkomen en waar iedereen meteen naartoe gaat. Die moet best wel groot zijn, maar door met digitale prijslijsten te werken, kun je het assortiment tijdelijk verkleinen, zodat mensen sneller kiezen wat ze willen drinken. Daardoor kun je flexibel zijn met de bezetting van je bar. Dat scheelt weer in productiekosten. We onderzoeken ook hoe we het aantal zitplekken op terrassen kunnen vergroten, want meer zitplek betekent een hogere omzet. Zo analyseren we alles. Het is toch een soort van wetenschap.” ◾
Een bezoek aan zijn oom in India inspireerde Vlaming Jan Pieters om zich meer met ecologie bezig te houden. “Daar is hergebruik van spullen heel normaal en verspilling wordt als zonde beschouwd.” Terug in België richtte Pieters Viritact op, een bedrijf dat composteerbaar servies en eetbaar bestek levert.
DOOR: CAS SPIERTZ
Ons eetbare bestek en servies is gemaakt van natuurlijke producten en kan volledig worden afgebroken, een natuurlijke cyclus dus,” legt Jan Pieters uit. “We onderhouden goed contact met alle partners, producenten van deze producten in Europa. Viritact is het bedrijf dat deze producenten ondersteunt en helpt om de business rondom eetbaar bestek en servies verder te laten groeien.”
Het is dan ook de missie van Jan Pieters om op het gebied van ecologie het verschil te maken. “Als we bijvoorbeeld kijken naar “take-away voeding” zien we dat er nog te veel plastic en andere wegwerpmaterialen worden gebruikt. Zelfs als bedrijven en organisatoren met herbruikbaar plastic servies werken, wordt dit servies vaak nog weggegooid. Ook op festivals belandt nog te veel servies in de prullenbak. Die afvalberg aan weggegooid plastic willen we graag verminderen.”
Producten
natief voor kartonnen bekertjes en houten roerstokjes. Zelfs als het niet wordt opgegeten, is het volledig composteerbaar.”
Volgens Pieters wordt er ook in ijssalons veel te veel plastic en andere wegwerpmaterialen gebruikt. Daarom heeft Viritact een duurzaam alternatief bedacht: eetbare ijslepels en ijscoupes. “Mensen genieten natuurlijk ook van ijs op festivals. Een festival als Tomorrowland houdt zich constant bezig met duurzaamheid en inmiddels zijn alle ijscoupes die daar worden geserveerd eetbaar.”
Een van de producten die Viritact levert zijn eetbare roerstokjes en eetbare koffiekopjes. “Dit eetbare servies is een duurzamer alter-
beseffen soms nog niet goed dat je het bestek kunt opeten. Wij zorgen ervoor dat de organisator altijd de beschikking heeft over communicatiemiddelen, denk aan uithangborden en stickers, waarop duidelijk wordt gemaakt dat alles eetbaar is.”
Niet alleen de ijslepels zijn duurzaam op het festival, maar ook de borden. Pieters: “Tomorrowland maakt gebruik van onze composteerbare borden die gemaakt zijn van zemelen. Ze zijn waterbestendig, volledig composteerbaar en in principe eetbaar. Bij deze borden zou ik het niet aanraden want ze zijn niet op smaak gebracht, maar er staan filmpjes online waar Tomorrowland-bezoekers opeens een hap nemen uit hun bord. Dat is natuurlijk erg mooi om te zien, maar we zijn nog volop bezig met het stimuleren van deze gedragsverandering bij de consument. Mensen
“Wij bieden dus een breed scala aan producten aan die allemaal gebruikt worden op festivals, events en ijssalons. Aangezien er de komende jaren steeds meer duurzaamheidsregels vanuit de overheid zullen komen, raad ik organisatoren aan om nu al te beginnen met het vervangen en testen van deze producten.”
Niet alleen duurzaam
Volgens Pieters zijn de producten niet alleen duurzaam, maar zijn er nog drie andere aspecten die eetbaar bestek en servies tot het servies van de toekomst maken. “Naast de duurzame voordelen is het natuurlijk ook leuk, omdat het een geheel nieuwe ervaring biedt voor bezoekers. Het zorgt bovendien voor minder afval, aangezien je het servies simpelweg kunt opeten. Daarnaast is het efficiënter, omdat er geen afwas nodig is, wat tijd, water en energie bespaart.” ◾
» Eetbare IJscoupes en ijslepeltjes
» Composteerbare borden
» Eetbare ko ecups en roerstaa es
» Eetbare sporks en amuse lepels
Viritact en zijn partners zitten niet stil en blijven continu innoveren. Naast de bestaande producten werken zij momenteel aan de ontwikkeling van eetbare messen, borrelglaasjes en diverse smaakvarianten.
“
Een goed doordachte horecaproductie kan het verschil maken tussen een evenement dat uiteindelijk soepel verloopt en een met geërgerde bezoekers door lange wachtrijen, of minder omzet dan het jaar ervoor,” vertelt Frank van Herwaarden.
Dit ligt niet altijd aan de organisator, maar veelal hoe de publiekscatering logistiek is opgezet en is ingespeeld op mogelijke scenario’s als veranderende weersomstandigheden, meer of minder bezoekers dan verwacht of een specifi eke area. Van Herwaarden: “Dan moet je snel kunnen schakelen met je team en kunnen vertrouwen op een van tevoren opgezet logistiek plan en professioneel netwerk.”
Een goed georganiseerde publiekscatering is essentieel voor het succes van een evenement, hoewel dat nogal eens wordt onderschat. “Ik merk dat organisatoren soms denken dat publiekscatering niet veel meer inhoudt dan een bar reserveren bij de brouwerij, dranken bestellen en personeel regelen,” zegt Frank van Herwaarden, eigenaar van Drinx evenementen catering uit Arnhem. “In de praktijk komt daar véél meer bij kijken.”
Praktijkkennis
Met ruim 20 jaar ervaring weet Frank van Herwaarden als geen ander hoe belangrijk professionele publiekscatering is. “Wij bieden die expertise en zorgen ervoor dat de baromzet optimaal is, zonder dat de organisator zich druk hoeft te maken over de operationele kant.”
Die ervaring is opgebouwd door jarenlange praktijkkennis. “Als je meer dan 1.000 evenementen hebt gecatered, heb je bijna alles wel een keer gezien of meegemaakt. Juist die kennis stelt ons in staat om in te spelen op verschillende scenario’s, tijdens zowel de voorbereiding als de productie. Wat ons onderscheidt, is dat we werken met een vast team – geen losse inhuur. Onze horecaproducenten hebben minimaal tien jaar ervaring en werken fulltime op evenementen. Dat maakt écht het verschil; we kun-
nen elk evenement aan, ook bij onvoorziene omstandigheden.”
Kosten en data
Naast operationele expertise helpt Drinx organisatoren ook op fi nancieel vlak. “Publiekscatering draait niet alleen om service en beleving, maar ook om het verlagen van kosten en het verhogen van de omzet,” benadrukt Van Herwaarden. “Daarbij speelt data een steeds belangrijkere rol. Door inzicht in verkoopcijfers en bezoekersstromen kunnen we beslissingen onderbouwen en optimaliseren. We combineren kwaliteit en kwantiteit op een manier die werkt en die het verschil kan
maken tussen het volgende jaar doorgaan of moeten stoppen.”
'Bij Drinx krijg je geen ja-knikkers, maar een partner die écht met je meedenkt'
“Er zijn misschien goedkopere oplossingen dan het inhuren van een publiekscateraar zoals wij, maar daar staat veel tegenover. En dan gaat het uiteindelijk niet om wat iets kost, maar juist wat een publiekscatering uiteindelijk oplevert. Je hoeft zelf niemand in dienst te nemen en je kunt rekenen op onze flexibiliteit, uitgebreide kennis en jarenlange ervaring. Bovendien denken we niet alleen met je mee, maar durven we ook kritisch te zijn. We stellen de juiste vragen, dagen ideeën uit en zoeken altijd naar de beste oplossing – niet per se de makkelijkste. Bij Drinx krijg je geen ja-knikkers, maar een partner die écht met je meedenkt en bijdraagt aan het succes van je evenement. We nemen de zorgen uit handen, zodat organisatoren zich kunnen focussen op het evenement zelf. Meer info is te vinden op drinx.nl.” ◾
Op 11, 12 en 13 april wordt op het grensgebied tussen Haaren en Helvoirt 15 jaar REBiRTH Festival gevierd. Het festival heeft zich in de loop der jaren ontpopt tot een evenement met een duidelijke focus op de hardere stijlen, en is voor liefhebbers uit tal van landen de start van het festivalseizoen. Wat REBiRTH Festival onderscheidt is niet de drang naar groei, maar de drang naar het best mogelijke evenement voor bezoekers, toeleveranciers, omwonenden én de omgeving.
DOOR: EDGAR KRUIZE
Wij voelen naar alle partijen om ons heen, maar natuurlijk ook naar onszelf, de verplichting om het beste te bieden wat je van een festival kunt verwachten,” zegt organisator Ferry van den Nieuwelaar van REBiRTH Events. “Dat is een verantwoordelijkheidsgevoel dat er bij ons altijd al heeft ingezeten.”
Het festival is een doorontwikkeling van wat ooit een lokaal dorpsfestijn was voor de jeugd in het Brabantse Haaren. Het komt voort uit de touwtrekwedstrijden die werden georganiseerd door de Katholieke Plattelands Jongeren, afdeling Haaren, later Haaren Interactive. “En dat was elk jaar hetzelfde,” lacht Van den Nieuwelaar. “Op zaterdag kwamen de Sjonnies. Dat was gewoon de line-up, op zaterdag de Sjonnies. En dan op zondag was er het touwtrek-
'We zitten in een heel groene omgeving, dan moet je ook zorgdragen voor het behoud daarvan'
toernooi. Wij gingen daar uiteraard ook altijd naartoe en hielpen een handje mee met de op- en afbouw, maar we merkten dat de animo op een gegeven moment wel wat minder werd. Nederlandstalig is nu weer helemaal terug, maar ook daar was toen minder vraag naar. Toen kwam de vraag vanuit de oudere generatie organisatoren of wij jongeren wellicht voor een nieuwe impuls konden zorgen. Toen heeft een groep vrienden, waaronder ikzelf, gezegd ‘Dat is goed, maar dan willen we wel graag iets organiseren wat we zelf écht te gek vinden’. Want we vonden natuurlijk dat KPJ-evenement altijd gezellig en we gingen ook wel ieder jaar. Maar als we zelf op stap gingen, reisden we stad en land af voor de vetste evenementen op hardstyle-gebied. Want dat was ons ding, dat is waar we écht enthousiast over waren.”
Gestage groei
Dat is de start geweest van de wedergeboorte, de ‘REBiRTH’ als het ware, van dat lokale jongerenevenement. Aanvankelijk nog op bescheiden schaal, in dezelfde tent. Met op zaterdag een harder programma zónder de Sjonnies, maar op zondag nog steeds het touwtrektoernooi. “Een jaar later zijn we op zaterdag als REBiRTH hardere stijlen blijven programmeren, maar probeerden we op zondag Nederlandstalig erbij om dat feestgevoel voor de buurt te bewaren. Het stelde ook nog niet zo heel veel voor, met zo’n 900 bezoekers. Weer
Anno 2025 is REBiRTH Festival een evenement dat los van genoemde area op de zondag drie dagen lang volledig de hardere stijlen cultiveert en daarbinnen een smaakmaker is geworden. Tijdens de editie in april staan verspreid over 18 areas meer dan 250 harder styles artiesten geprogrammeerd. “Variërend van hardstyle en raw tot hardcore, euphoric hardstyle en uptempo en nog veel meer. Onze bezoekers hebben een heel specifieke smaak, je hebt mensen die letterlijk het hele festival op één area blijven. Dus die wil je bedienen met het beste wat op die specifieke smaak aansluit. Maar voor de mensen die graag nieuwe dingen ontdekken of een heel brede smaak hebben, wil je als festival ook gewoon alle genres, sub-genres en stijlen bieden.”
een jaar later mochten we van een boer zijn terrein gebruiken en dus schoven we zo’n 300 meter op. Dat was gevoelsmatig het échte begin van wat we nu als REBiRTH Festival kennen. Zo zijn we stapsgewijs ieder jaar een klein beetje gegroeid. Van 1.500 bezoekers naar 3.000, naar 4.500, naar 5.000. Zo is er elk jaar een klein beetje bijgekomen, en programmatechnisch is er op een gegeven moment een keuze gemaakt om ook de zondag steeds harder te programmeren. In het begin nog niet helemaal, toen boekten we bijvoorbeeld Mr. Polska en Charly Lownoise & Mental Theo, acts die wel wat ‘harder’ waren dan het Nederlandstalige dat normaal op de zondag stond maar die strikt genomen niet tot een hardere stijl behoorden. Rond 2017/2018 zijn we volledig getransformeerd, ook op zondag. Maar we hebben op de zondag voor de mensen uit het dorp ook nog altijd één area – Beetje Dansen – die gezellig is met Nederlandstalige artiesten als Yves Berendse en Django Wagner. Want we willen als festival er óók voor iedereen uit de directe omgeving zijn.”
Duitsers (zo’n 15 procent van de verkochte kaarten), veel Belgen, veel Fransen, steeds meer Britten en ook bezoekers uit Spanje, Oostenrijk, Italië en Zwitserland. “En zelfs mensen uit Australië, de Verenigde Staten en Chili,” vertelt Ferry van den Nieuwelaar trots. Dat betekent dat het festival een behoorlijke impact heeft op de omgeving en de organisatie is zich daar terdege van bewust. REBiRTH Events doet dan ook veel
Draagvlak creëren
Haaren is een dorp met zo’n 6.000 inwoners en tijdens REBiRTH Festival zijn dat er zo’n vijf keer zoveel. Niet alleen met Nederlandse bezoekers, maar ook veel
willen we onze vrijwilligers hier goed verzorgen. Die staan dan op zaterdag achter de bar en hebben op zondag gratis toegang, of andersom. En als ze muzikaal niks met ons festival hebben – dat gebeurt – dan geven ze die gratis ticket aan een neefje of nichtje. Daar doen we helemaal niet moeilijk over. Dat geldt ook voor de mensen die direct aan het festivalterrein wonen, die geven we ter compensatie altijd gratis tickets en
'Ons festival is uit gemeenschapsgevoel begonnen en ik vind het een mooie ambitie om dat ook in de toekomst te behouden'
meer voor de lokale bevolking dan alleen een ‘gezellige area’ op zondag. “Wij hebben ons altijd hard gemaakt voor onze omgeving. Je kan wel heel star zeggen ‘we hebben een evenementenvergunning dus we doen wat we willen’, maar zo zitten wij niet in elkaar. We gaan ook altijd het gesprek aan, vragen aan mensen of ze overlast hebben van het geluid of andersoortige last en betrekken waar mogelijk het hele dorp zo goed mogelijk. Dat betekent dus dat we wat betreft toeleveranciers zo veel mogelijk hier uit de directe regio halen. Maar ook
we weten ook heus wel dat die weer worden doorgegeven. Op deze manier hou je draagvlak bij je dorpsgenoten.”
Continue dialoog
Dat laatste doet REBiRTH Festival ook door een duurzame manier van organiseren. “We zitten in een heel groene omgeving, dan moet je ook zorgdragen voor het behoud daarvan, zegt Van den Nieuwelaar. “Dat doen we op bredere schaal, maar ook op lokaal niveau. We hebben budget om bijvoorbeeld mee te helpen met de aanschaf
van beplanting voor direct omwonenden of rondom de retentievijver die hier is aangelegd voor de afwatering. Ook investeren we in het samenbrengen van generaties en mensen hier uit de buurt en ondersteunen we lokale initiatieven zoals Park Ruijbosch. Wij geloven dat duurzaamheid begint in de manier waarop je met elkaar omgaat. Blijf praten, blijf mensen ontmoeten. Zo doe je allemaal iets voor elkaar”. Wat betreft het evenement zelf, probeert REBiRTH zo duurzaam mogelijk te organiseren. Zo wordt in samenwerking met toeleverancier WATR. gefilterd douchewater gebruikt om toiletten door te stromen, wat in 2024 zo’n 35 pro-
'We willen als festival er óók voor iedereen uit de directe omgeving zijn'
cent waterbesparing opleverde. Ook wordt ingezet op vermindering van verspilling van voedsel en afval, wordt gebruik gemaakt van herbruikbare banners en boarden en wordt bewust omgegaan met schoonmaakmiddelen. Toch organiseert men ook zo realistisch mogelijk. “Als je bijvoorbeeld kijkt naar de bezoekersstroom, dan zie je veel internationale gasten. We willen het aantal vervoersbewegingen minimaliseren, maar
Dit jaar heeft REBiRTH, dat het overkoepelende thema United to Madness heeft, onder meer namen als Dual Damage, Rebelion (een global live show première), Rooler, Dimitri K (eveneens een global live show première), Vertile, Spitnoise, Barber en Angerfist op de poster staan. Ook zijn er speciale ’15 years’ sets van onder meer D-Block & S-te-Fan, Radical Redemption, Angerfist, Malice, Dr. Peacock en diverse anderen.
weten ook dat je daar keuzes in moet maken. Zo hebben wij – en dat is puur logistiek – alleen pendelbussen rijden naar het station van ’s-Hertogenbosch. Maar we communiceren breed en veel. Dus we stimuleren bezoekers om zoveel mogelijk samen te reizen, we vragen ook onze toeleveranciers om zoveel mogelijk vervoersbewegingen te combineren. Het is een continu gesprek met iedereen over hoe we bij kunnen dragen aan een gezonder festivallandschap, en hopelijk inspireert wat wij doen anderen om ook buiten het evenement om wat beter op te letten. Dat betekent dat je zelf het goede voorbeeld moet geven.
“Dat soort sets zijn een reis door de tijd voor onze vaste én nieuwe bezoekers, maar het maakt sets ook uniek en dat heb je als festival nodig,” aldus Van den Nieuwelaar. “We zitten vroeg in het seizoen, dat maakt dat mensen gretig zijn om na een lange winter weer los te gaan. Maar het brengt ook risico’s met zich mee. Je kan de eerste zonestralen hebben en dan is het heerlijk. Maar als het een keer minder goed weer is, dan is het ook meteen echt koud. Het kan zelfs nog sneeuwen in april! Dus je wilt als festival met zo’n vroege datum op de kalender ook echt iets bieden waarmee je zeker weet dat je bezoekers trekt en dat men niet kiest voor een festival waarbij het zeker weten mooi weer is. Unieke sets helpen daarbij.”
REBiRTH Festival beseft dat ze in eerste instantie een festival zijn waar mensen voor hun lol heen komen, ze willen het spreekwoordelijke opgeheven vingertje dan ook niet heel prominent opsteken. “Wij geloven in ‘goed voorbeeld doet goed volgen’. We vragen wel van onze bezoekers een bijdrage van één euro per dag, de Green Fields Fee, die we investeren in duurzame initiatieven op onze evenementen. Denk bijvoorbeeld
'We willen ieder jaar voor onze specifieke doelgroep, de mensen die van hardere stijlen houden, een vaste keus aan het begin van het seizoen zijn'
aan de vaste stroompunten die we nu op het terrein hebben aan kunnen leggen. Als ze ervoor kiezen om dat het enige te laten zijn dat ze meekrijgen, prima. Maar we zijn tegelijk heel transparant in wat we doen op duurzaamheidsgebied en hopen dat het inspireert. Of dat nu gaat over de manier
waarop we met afval omgaan, tot ons meer bewuste stroom- en watergebruik tot de meer duurzame aankleding van ons festival. We stellen in alles wat we doen inmiddels de vraag hoe we onze evenementen – want we organiseren als REBiRTH Events natuurlijk meer dan alleen ons vlaggenschip REBiRTH
ADVERTENTIE
Festival – kunnen omzetten in iets structureels waar iedereen hier in de regio het hele jaar wat aan heeft.”
Nieuwe generaties
Dat doet REBiRTH onder meer met genoemd oog voor generaties, iets wat al sinds ▶
de start zit ingebakken. En dat betekent dat er niet alleen aandacht blijft voor de ‘oudere generaties’. Want waar de organisatoren eerst zelf de ‘nieuwe generatie’ waren, hebben ze nu ook oog voor de nieuwe jongeren in de regio. Dat begint al heel vroeg. Zo worden onder meer DJ-workshops aangeboden op lokale scholen om de jeugd kennis te laten maken met de wereld waarin REBiRTH Events zich beweegt.
“Maar we nodigen ook schoolklassen uit tijdens de opbouw om mee te lopen en te zien wat er gebeurt. Ze mogen op die leef-
op deze manier ook de toekomst van ons festival te borgen.”
Kwalitatieve en inhoudelijke groei
Met het oog op die toekomst hoopt Van den Nieuwelaar dat REBiRTH het niveau waarop zij nu zitten kunnen consolideren. “Wij hebben niet de ambitie om qua bezoekersaantallen de allergrootste te zijn, of om ieder jaar grootser en spectaculairder te worden. Wel willen we gewoon ieder jaar voor onze specifieke doelgroep, de mensen die van hardere stijlen houden, een vaste keus aan
'Wij geloven dat duurzaamheid begint in de manier waarop je met elkaar omgaat'
'We zitten vroeg in het seizoen, dat maakt dat mensen gretig zijn om na een lange winter weer los te gaan'
tijd dan nog niet naar het daadwerkelijke festival, maar we vinden het mooi om de jeugd wel alvast kennis te laten maken, en om ook het besef te kweken, dat je door op een evenement te werken je brood kunt verdienen. Inmiddels hebben we hier een mooi bedrijf staan, maar toen wij jong waren heeft niemand ons verteld dat je ook in deze branche kon werken. We hopen dus te inspireren en
het begin van het seizoen zijn. Want alles wordt duurder en je ziet dat mensen inmiddels niet meer naar alle festivals gaan. Men maakt keuzes en dan hoop ik dat ze automatisch voor ons kiezen. Waar ik wel graag naartoe zou bewegen, is een meer evenwichtige bezoekersspreiding. Op vrijdag is maar een deel van het terrein open en dan bedienen we vooral de eerste campinggasten. Op zaterdag hebben we onze groot-
ste piek en op zondag zijn er traditioneel toch alweer wat minder bezoekers omdat men op maandag weer moet werken. Bij wijze van spreken zou ik het prima vinden om met REBiRTH Festival op zaterdag een paar duizend bezoekers in te leveren en dat dan de vrijdag en zondag te groeien zodat er ruwweg evenveel mensen op het terrein lopen. Puur omdat je dan productioneel gewoon veel makkelijker werkt. Dat is een ambitie die we misschien nog wel hebben, maar echt groeien is geen direct doel. Op een gegeven moment is het goed en dat punt hebben wij – naar mijn gevoel – wel bereikt. Dat betekent uiteraard niet dat we stilstaan, het hele terrein is onlangs weer tegen het licht gehouden om te zien waar we het nog beter kunnen doen. Maar dan gaat het dus over kwalitatieve en inhoudelijke groei, over innovaties. Niet over meer bezoekers. We willen met ons festival op dit niveau blijven draaien, op dit niveau blijven innoveren en doorgaan met het bij elkaar brengen van mensen. Ons festival is uit gemeenschapsgevoel begonnen en ik vind het een mooie ambitie om juist dat ook in de toekomst te behouden.” ◾
Bij Binck zorgen we dat de verkeersdoorstroming rondom jouw event soepel verloopt. Onze specialisten helpen je met alle facetten van jouw mobiliteitsvraagstuk, van vergunningsaanvraag en het maken van een mobiliteitsplan tot de uitvoering met tijdelijke verkeersmaatregelen en verkeersregelaars.
Hét bureau voor mobiliteit.
DOOR: WALLY CARTIGNY
Eva van den Broek is gedragseconoom en oprichter van Behavioural Insights Nederland. Volgens haar accepteren festivalgangers merkuitingen op het festivalterrein makkelijker dan op andere plekken in het dagelijks leven, omdat ze worden ervaren als onderdeel van het spektakel waar zij zich fan van voelen. “Je bent op een plek waar iets gebeurt dat jij leuk vindt en je voelt je onderdeel van een community. Daardoor sta je open voor wat er binnen dat kader plaatsvindt,” zo vertelt ze. Zodoende vindt een festivalbezoeker vlaggen en banners met merknamen tijdens een festival eerder ‘bij zich passen’ dan wanneer hij die op straat ziet. Ook is de drempel om deel te nemen aan een merkactivatie lager dan ergens anders. Dat laatste is vooral het geval wanneer een activatie binnen de context van het festival past en er op een prettige manier aandacht op wordt gevestigd. Van den Broek: “Daardoor gaan bezoekers een activatie als iets ‘van hen’ beschouwen. Dat is een van de factoren die bepalend kunnen zijn voor het succes van een merkactivatie, evenals bijvoorbeeld groepsgedrag. Mensen zijn eerder geneigd om iets te proberen als ze anderen hetzelfde zien doen.”
bureau B.R.A.I.N. Creatives. Den Heijer heeft veel ervaring met campagnes voor bekende merken en het e ect daarvan. Hij vertelt meer over het kader waarbinnen merkactivaties op festivals succesvol kunnen zijn. “Een belangrijk inzicht op dit gebied is dat festivals een unieke context creëren waarin gewone dingen bijzonder worden. Even aan de drukte ontkomen, je ergens kunnen opfrissen of op een fijne plek je telefoon op kunnen laden; gewone handelingen die op een festival helemaal te gek kunnen zijn. Merken die daarop inspelen, scoren daar vaak goed mee.”
Fan engagement en merkactivaties gaan prima hand in hand wanneer het belang van de fan centraal wordt gesteld. Festivals en hun digitale omgeving bieden hiervoor een uitstekend speelveld voor wie zich aan de (ongeschreven) regels houdt.
Van Powerwash tot chatroulette
Unieke context
Van den Broek is onder andere auteur van Het Bromvliege ect, een bekend boek over kleine dingen in leven die grote invloed hebben op ons gedrag. Zij schreef het samen met Tim den Heijer, oprichter van creatief
Voorbeelden van wat Den Heijer aangeeft zijn er genoeg. Wasmachinemerk Miele werd geroemd om de bekende activatie met de Powerwash: een enorme wasmachine waarin bezoekers zichzelf al dansend een wasbeurt konden geven. De Drömlandslaapkamer van Ikea, waarin de afgepeigerde festivalganger een powernap kon doen, is ook veel geprezen. KPN verraste bezoekers onder meer met een silent disco en een chatroulette (bellen met een onbekende festivalganger vanuit een authentieke telefooncel) tijdens het opladen van de mobiel. En Andrélon presenteerde een paars-groene kapsalon om het festivalzand uit je haar te laten wassen.
Focus op eigen natuur
Den Heijer: “Sommige merken proberen op festivals te scoren met muziekgerela-
teerde promoties. Dat is vaak niet het beste idee, want daarmee concurreren ze met de artiesten waar de bezoeker voor komt. In plaats daarvan kunnen ze beter focussen op wat ze van nature al bieden en dit vertalen naar de festivalomgeving. Door er een passende beleving van te maken, geven bezoekers zich eraan over en blijft het merk na afloop bij hen in gedachte. Daarbij is het voor merken wel belangrijk dat de festivalactivatie past binnen een bredere merkstrategie voor de lange termijn, zodat het niet blijft bij een fanbeleving die verder niets oplevert.”
Sympathie en irritatie
van een bericht, vindt-ie het niet erg als het commercieel is.”
Techpartner
Een festivalbezoeker is dus gediend van leuke engagements van merken die binnen de context van het festival passen én nuttig zijn. Maar hoe zit dat in de digitale omgeving van een festival? Staan bezoekers ook meer open voor commerciële uitingen in bijvoorbeeld een festival app? Van den Broek: “Ook digitaal is het van belang dat merkuitingen aansluiten bij de interesse en behoefte van de bezoeker. Daarmee kun je veel sympathie winnen en andere doelstellingen behalen. Andersom kun je ook irritatie wekken bij festivalbezoekers met een verkeerde match.”
Een van de veelgebruikte festivalapps wordt aangeboden door CM.com. Head of Commerce within Music & Live, Robin van den Bergh, legt uit dat CM.com zich opstelt als techpartner. “Wij helpen met relevante app functionaliteiten de on-site experience te verbeteren. Het doel is om de band tussen hun events en bezoekers te versterken, voor, tijdens en na het bezoek aan een festival.”
Volgens Van den Bergh ligt data-analyse ten grondslag aan het succes van engage-
Den Heijer vult aan door te wijzen op de functionele kant van festivalapps. “Merken kunnen ook via een app bezoekers helpen. Denk aan een gesponsord pushbericht dat erop wijst dat het rustig is bij de douches op de camping. Als de ontvanger blij wordt
speelt. Als je in staat bent om op het juiste moment een relevant en zelfs gepersonaliseerd bericht te tonen in de app, dan leidt dat tot hogere klanttevredenheid en is er sprake van geslaagd engagement.”
Steeds beter beeld
Ook Appic biedt een veel gebruikte festivalapp met mogelijkheden voor merken om bezoekers digitaal tegemoet te treden. Zo kunnen festivalgangers dankzij locatietechnologie en een interactieve plattegrond via Appic eenvoudig ontdekken welke merkactivaties in hun buurt plaatsvinden. Ook kunnen ze via de app zien of er vrienden aanwezig zijn op die plek. Andere interes-
'Gewone handelingen kunnen op een festival helemaal te gek zijn'
ment en uiteindelijk aan loyalty. “Door het verzamelen en analyseren van gebruikersgegevens kunnen onze klanten inzicht krijgen in het gedrag en de voorkeuren van hun doelgroep. Hiervoor worden verschillende databronnen geïntegreerd en AI en algoritmes ingezet om patronen te herkennen en e ciënt te segmenteren. Uiteraard gebeurt dit allemaal binnen de kaders van de privacywetgeving en met oog voor de hoogste datakwaliteit. Uiteindelijk leidt het tot gepersonaliseerde, interactieve communicatie, waarbij de eventapp een centrale rol
sante opties in Appic zijn de mogelijkheden om activaties te beoordelen en ervaringen te delen. “Deze interactieve functies versterken de festivalbeleving en bieden merken direct engagement met hun doelgroep,” zegt oprichter Sven Feijen. “Organisaties en sponsoren kunnen bezoekers ook vragen om feedback te geven of korte vragen te beantwoorden.” Door dit soort interacties en de analyse van geanonimiseerde gegevens krijgen merken inzichten over de impact van hun activaties op festivals en het e ect die hun engagements teweeg brengen. ◾
Fox Originals is al meer dan 40 jaar een toonaangevende speler in de festival- en entertainmentbranche. Het bedrijf ontwikkelt merchandise en bedrijfskleding voor diverse grote festivals en klanten als ID&T, het Van Gogh Museum, Hard Rock Cafe international en Efteling. Business Development Manager en mede-eigenaar Milko Koot vertelt hoe Fox Originals inspeelt op trends, duurzaamheid en strategische productontwikkeling. “Merchandise is meer dan een product – het is een essentieel onderdeel van merkbeleving en fan engagement.”
DOOR: ARNOLD LE FÈBRE
We opereren vaak achter de schermen, maar na 42 jaar mogen we best laten zien wat we betekenen voor de festival- en entertainmentbranche,” vertelt een enthousiaste Milko Koot terwijl hij ons rondleidt in het pand van Fox Originals in Weesp. “Onze flexibiliteit en kwaliteit zorgen ervoor dat we samenwerken met internationaal bekende namen en dat is niet zomaar. We leveren maatwerk en spelen in op trends en ontwikkelingen. De festival- en entertainmentindustrie biedt nog talloze kansen, en wij helpen onze klanten om die te benutten.”
De waarde van merchandise
Koot is al bijna dertig jaar werkzaam bij Fox Originals. “Na mijn studie werd ik gevraagd om te helpen bij de commerciele ondersteuning. Heineken was een van onze eerste grote klanten waarvoor we promotionele merchandise leverden. Van daaruit groeiden we verder in merchandise, bedrijfs kleding en ontwikkelde Fox Originals zijn eigen textielsouvenirmerk Fox Originals, verkrijgbaar in ongeveer 50 steden in Europa.”
Fox Originals is actief in de segmenten festivals, sport, musea, en leisure. “Soms moeten we klanten overtuigen van de waarde van merchandise, maar mits goed uitgevoerd is textielmerchandise zeker een businessmodel. Merchandise is een essentieel onderdeel van merkbeleving en fan engagement.”
Focus op design, kwaliteit en consistentie
De afgelopen decennia heeft Koot veel zien veranderen in de markt. “Een van de grootste veranderingen is de overgang van last-minute producties naar een langetermijnaanpak. Samen met een aantal langetermijnrelaties hebben we dit 15 jaar geleden geïnitieerd. Waar klanten vroeger soms op vrijdagmiddag binnenstormden om hun bestellingen op te halen, werken we nu maanden van tevoren aan projecten. Dit voorkomt stress en zorgt ervoor dat we mooiere producten kunnen ontwikkelen en dat alles op tijd geleverd wordt, ook internationaal. We maken veel custom-made producten en ontwikkelen zorgvuldig samengestelde collecties. De focus ligt niet meer alleen op
snelheid, maar ook op design, kwaliteit en consistentie. Alles moet kloppen en vormt een geheel: thema’s, kleuren, decors en branding. Dit proces kost tijd, maar het resultaat is veel sterker Bovendien creëer je op die manier collector's items.”
Naast merchandise produceert Fox Originals ook bedrijfskleding, bijvoorbeeld voor podiumbouwers, beveiligers en lichttechnici in de entertainmentindustrie. “Zo kleden we hele teams professioneel aan.”
“Grote bedrijven hebben vaak eigen designafdeling, maar wij adviseren hen dan weer over productiemogelijkheden en technieken. Van schets tot eindproduct begeleiden we klanten in materiaalkeuze en afwerking. Dit is een belangrijke verandering binnen Fox: we produceren niet alleen, we helpen bij productontwikkeling en strategie. De kortetermijnproductie gebeurt in Nederland met onze eigen productiecapaciteit, alles onder één dak, 3500m2, mogelijk gemaakt door een team van 45 collega’s. Dat is ook
last-minute en simpel. Wij brengen daar graag verandering in door kwalitatieve collecties te ontwikkelen en fan engagement te vergroten. Merchandise is niet alleen een extra inkomstenstroom, maar ook een krachtige branding tool.”
Hoewel het bedrijf uit Weesp werkt voor grote (internationale) klanten, zijn ook kleinere artiesten en bedrijven welkom. “Ons minimumaantal is 50 stuks per design, wat relatief laagdrempelig is. Wie zichzelf als merk wil positioneren, is bij ons welkom.
'Merchandise is niet alleen een extra inkomstenstroom, maar ook een krachtige brandingtool'
wat ons zó uniek maakt. Onze kracht ligt in kwaliteit en duurzaamheid. We werken veel met organisch katoen, niet alleen om ecologische redenen, maar ook omdat het mooier is om op te drukken. Kwaliteit is voor ons vanzelfsprekend. We willen geen producten maken die na een week uit elkaar vallen. Dat zou schadelijk zijn voor de reputatie van het merk en niet erg duurzaam zijn.”
Een goed voorbeeld van duurzame textielmerchandise is de samenwerking met Stanley/Stella. Koot: “Veertien jaar geleden benaderde de eigenaar me en ik geloofde direct in zijn visie. Ze begonnen met zes tot acht producten en hebben de markt sindsdien flink opgeschud op het gebied van duurzaamheid en kwaliteit. De prints zijn het mooist op hun producten, wat essentieel is voor ons en de klant. Inmiddels werken we ook met andere merken, maar Stanley/Stella blijft een vaste waarde in ons aanbod.”
Dus kom gerust langs. In onze showroom laten we graag zien wat we kunnen. Het verschil zie je pas echt als je het ervaart.”
Trends en ontwikkelingen
“T-shirts blijven de nummer één,” vertelt Milko Koot, “maar hooded sweaters worden steeds populairder. We volgen modeontwikkelingen op de voet en zien bijvoorbeeld dat oversized kleding nu gewild is. Over twee jaar kan dat echter weer veranderen. De basis blijft vaak unisex: hoodies, crew sweaters, caps en tassen.”
Uitdagingen en groei
Tijd blijft echter altijd een uitdaging, benadrukt Koot. “We stimuleren onze klanten om op tijd te bestellen, zodat we e ciënt kunnen werken. Onze drie pijlers – in-house productie, custom-made productie en voorraadproductie – zorgen ervoor dat we flexibel kunnen inspelen op de behoeften van de klant. We analyseren verkoopdata en produceren vooraf, zodat we ze later snel kunnen afwerken met borduursels of prints.”
Milko Koot wil tot slot een lans breken voor het vakmanschap dat er bij de productie komt kijken. “We werken met zeefdruk, printtechniek en drie grote carrousels. Dit is echt ambachtelijk werk. Hoewel machines het drukwerk uiteindelijk automatiseren, blijft een groot deel handwerk. Per machine werken altijd drie collega's: één legt de producten op, één haalt ze eraf en één houdt toezicht op het proces. Onze productie in huis haalt een snelheid van ruim 6000 stuks per dag. Dat vakmanschap zie je terug in de kwaliteit en look & feel van het product. Fox Originals blijft zich ontwikkelen, maar één ding verandert niet: onze passie voor textielmerchandise. Wij leven en ademen textiel!” ◾
van het jaar
Fox Originals mocht afgelopen januari tijdens het kicko evenement van PromZ
Voor sommige klanten denkt Fox Originals actief mee in de productontwikkeling.
Internationale groei is een ander speerpunt voor Fox Originals. “We werken al met festivals in het buitenland, maar zien daar nog veel kansen. In sommige landen wordt nog gewerkt zoals wij dat 20 jaar geleden deden:
Product Première in Breda de titel ‘Dealer van het Jaar in promotioneel en merchandise textiel’ mee naar huis nemen. Jaarlijks worden de PromZ awards uitgereikt aan bedrijven die zich onderscheiden op het gebied van kwaliteit, service en innovatie. Business development manager Milko Koot: “Deze erkenning en waardering vanuit de industrie is het resultaat van de constante inzet en samenwerking binnen ons team en relaties met dezelfde visie en missie.”
50.000
Gepersonaliseerde marketing is niet langer een luxe maar een noodzaak voor merken. Toch beperkt deze zich vaak tot simpele integratie waarbij "{{naam}}" simpelweg wordt vervangen door de naam van de fan. StrmCtrl (StreamControl) tilt dit concept naar een hoger niveau. Eigenaar Daniel van Veldhoven: “We creëren volledig gepersonaliseerde grafische en geanimeerde content voor elke individuele fan.”
Evenementorganisatoren worstelen dagelijks met last-minute wijzigingen in line-ups, tijdschema's en promotiemateriaal. StrmCtrl is ontstaan uit deze frustratie, vertelt Daniel van Veldhoven. “Wij bieden evenementorganisatoren een revolutionaire oplossing: een systeem dat data dynamisch koppelt aan visuele elementen, waardoor alle content automatisch up-to-date blijft.”
posten binnen een week; dat lukt niet. Via je je fans is dit wel mogelijk.”
Bij de eerste implementatie voor REBELLiON Outdoor (Rebirth Events) werden ruim 10.000 gepersonaliseerde graphics verspreid met de namen van bezoekers. “Dat was een groot succes. ‘De beste organische marketingcampagne ooit’ volgens de klant. En dit in één week gerealiseerd.”
StrmCtrl ontwikkelt op maat gemaakte koppelingen voor elke klant of levert direct inzetbare templates. “Grote namen zoals Q-dance, Dare2Dream en Rebirth Events profiteren al van onze oplossingen,” aldus Van Veldhoven. “Hierdoor kunnen zij visuele content op ongekende schaal inzetten. Iets dat handmatig onmogelijk te doen is.”
Personaliseren
Wat StrmCtrl bijzonder maakt, is de mogelijkheid om content te personaliseren voor individuele bezoekers. Bezoekers veranderen dan in merkambassadeurs wanneer ze hun gepersonaliseerde content delen. “Dit creëert organische merkzichtbaarheid die traditionele marketingkanalen ver overtreft. Probeer zelf maar een paar duizend keer te
Fysieke producten
Toekomstplannen omvatten integratie met ticketing bedrijven, ambassadeurprogramma's en datagedreven eventorganisaties. “We hebben daarnaast de ambitie om fysieke producten zoals polsbandjes te personaliseren via samenwerkingen met bestaande leveranciers. Stel je voor: je polsbandje met je eigen naam erop!” ◾
Levenslange korting
“10 miljoen unieke graphics is gewoon mogelijk,” benadrukt Van Veldhoven. “De huidige uitdaging is om events te laten inzien dat deze mogelijkheid bestaat. Zoals bij elke innovatie kost adoptie tijd. De vraag blijft: welke events zullen deze technologie als eerste grootschalig inzetten? Daarom bieden we voor de eerste 10 klanten 10% levenslange korting aan op elk product waarbij gepersonaliseerde graphics per bezoeker worden gemaakt.”
In april vorig jaar lanceerde Calvin Eijpe de app Promodeal, waarmee gebruikers evenementen kunnen promoten op hun eigen Instagram- of Facebook-pagina in ruil voor beloningen van de organisator.
DOOR: CAS SPIERTZ
Het idee voor Promodeal bedacht
Calvin Eijpe aan het begin van zijn dj-carrière. “Ik ontving vaak kaarten voor evenementen waar ik draaide. Ik vroeg vijf vrienden of ze het event via sociale media wilden promoten in ruil voor gratis tickets. Zo ontstond het idee van ambassadeurschap. Wat begon met een aantal vrienden, groeide uiteindelijk uit tot een netwerk van 1200 ambassadeurs. Op een gegeven moment kreeg ik zelfs aanvragen van evenementen waar ik zelf niet eens geboekt was. Dat bracht me op het idee om de app Promodeal te ontwikkelen, zodat elk evenement kan profiteren van ambassadeurs die reclame voor hen maken.”
Organisator
Eijpe legt uit hoe de app werkt voor organisatoren: “Samen met mij of een collega bespreekt de organisator wat ze willen bereiken en welke middelen ze daarvoor beschikbaar hebben. Wij adviseren op basis van onze ervaring wat goed of minder goed werkt, maar uiteindelijk bepaalt de organisator zelf wat ze aanbieden. Dit kan variëren van een gratis ticket of korting tot evenemententokens of merchandise.”
Daarnaast stelt de organisator zelf de eisen over de promotie, aldus Eijpe. “Denk hierbij aan het minimaal aantal volgers dat een ambassadeur moet hebben, wat er moet worden gedeeld en hoe vaak dit gedeeld moet worden. Een voorbeeld is het festival Groove Garden. De organisatie heeft een aantal tickets vrijgesteld en als ambassadeurs deze willen claimen, moeten ze verspreid over verschillende dagen acht keer promoties maken. Het ticket komt dan ook pas vrij in de app als alle promoties zijn gemaakt. We zijn pas net gestart met de promotierondes, en de organisatie laat nu al weten dat ze pieken in de ticketverkoop zien na elke ronde.”
De app-gebruikers bestaan voor 77% uit vrouwen met gemiddeld 2.841 volgers en voor 23% uit mannen met gemiddeld 1.321 volgers
groep zelf, voor de doelgroep zelf. “Als een ambassadeur enthousiast is over een evenement, is de kans groot dat zijn of haar sociale kring ook interesse heeft om te gaan. Bovendien is het voor de ambassadeur heel eenvoudig: zodra op de knop ‘promoten’ in de app wordt gedrukt, wordt de promotiecontent automatisch ingeladen op Instagram en Facebook.”
Toekomst
Doelgroep
Volgens Eijpe werkt de app zo goed omdat de promotie wordt gedaan door de doel-
Controle
Om er zeker van te zijn dat de ambassadeurs ook echt aan het promoten zijn, heeft Eijpe samen met een developer software ontwikkeld die via pixel-tracking automatisch de sociale media-accounts van de ambassadeurs controleert. “Wij controleren de ambassadeurs 3 keer binnen 24 uur. Op deze manier kan de ambassadeur de promotie niet zomaar verwijderen. Daarnaast krijgt de ambassadeur ook pas na de controle de beloning voor de promotie.”
Het bedrijf heeft zijn roots in het zuiden van Limburg, maar wil graag ook in de rest van Nederland vaste voet aan de grond krijgen. “We hebben een gratis test gedraaid tijdens een evenement in Amsterdam en daar was de organisator erg tevreden over. Ze zagen namelijk een flinke toename aan ticketverkoop vanuit Limburg, een regio en doelgroep die ze normaal niet bereiken. Ik nodig alle organisatoren, vooral die van buiten Limburg, uit om samen eens de promotieopties te bespreken.”
Daarnaast merkt Eijpe dat de app ook steeds meer ambassadeurs buiten Limburg aantrekt. “We doen zelf weinig aan marketing voor de app en het ambassadeurschap, maar het groeit heel organisch. Op dit moment hebben we al meer dan 10.000 ambassadeurs, zonder dat we reclame hebben hoeven maken.” ◾
Promodeal hanteert een fl exibel verdienmodel: organisatoren kunnen kiezen voor een maand- of jaarabonnement, of voor een transactiemodel waarbij een vast bedrag wordt verrekend zodra een ambassadeur de reward heeft geclaimd.
DOOR: PIERRE OITMANN
Hoewel de applicatie AnyKrowd meerdere betaaloplossingen biedt, beschrijft David Passy zijn creatie bovenal als een all-in-one platform voor de organisator, met daarin onder andere fan engagement en betaalmogelijkheden. “Eigenlijk is er een beetje de misvatting in de markt dat wij puur een betaaloplossing zijn. Wij zijn inderdaad een concurrent voor dergelijke betaalplatformen, maar we zijn zoveel meer dan dat. Een van onze sterkste pilaren is ons fanengagement communityplatform, wat wij Clientx noemen. Dat is een frontend-applicatie die de interface is tussen de organisator en de bezoeker. Dus dit kan een web-app zijn, maar ook een e ectieve native-app. Het is niet de AnyKrowdapp die wij pushen, maar wij maken met ons platform een app-builder. Een organisator kan zelf kiezen hoe het platform eruit moet zien. Samen met onze clientmanagers organiseren we alle verschillende flows en komen tot een oplossing die onze klanten vaak toelaat om meer winst te draaien of kosten te beperken. Uiteindelijk hou je enorm veel data over. Omdat die data bij ons gecentraliseerd zit en zelfs gekoppeld kan zijn met de data die je ticketpartner heeft, krijg je een 360-graden view van wat er gaande is. Zo kun je diepe inzichten ontginnen.”
Onder het mom ‘Overal. Altijd. AnyKrowd’ is het Event Operations-platform van Belgische makelij klaar om ook de Nederlandse markt te betreden. “Fan engagement is de kern van ons platform,” aldus Michael-David Passy, oprichter van AnyKrowd.
Spaghettiweb
“We zijn ontstaan vanuit een probleem,” stelt Michael-David Passy. “Namelijk dat
eventorganisatoren heel veel technologie gebruiken, en het wordt steeds meer, want er zijn veel nieuwe, coole bedrijven die uit de grond poppen. Die zijn eigenlijk allemaal een extra technologie-stack voor de organisator. Dus de organisator managet een, wat wij noemen, spaghettiweb aan technologie. De meeste organisatoren gebruiken al minstens zes tools. Denk dan aan digitale betaalmogelijkheden, een kassasysteem, een online webshop, reservering, een cashless systeem, wel of niet met self-order, wel of niet met geïntegreerde smartlockers, wel of niet met ecocups, wel of niet met een mobile app, enzovoort. Dus de complexiteit van het integreren van dit geheel en het slim maken van deze data zit volledig bij de organisator. Al deze oplossingen zijn geweldig op
zich, maar als die data niet met elkaar praten, dan is het eigenlijk voor de organisator niet nuttig. Dat is waar wij naar voren willen komen met ons 360° Event Operationsplatform.”
Interactieve dataset
Met AnyKrowd wil Passy de zorgen van organisatoren wegnemen. “Wij zijn de one-stop shop voor een organisator, waarmee een organisator elk stuk van zijn operationele noden gecoverd ziet, dan wel via onze eigen oplossing of door een van onze talloze integraties. Zo integreren wij bijvoorbeeld met verschillende ticketingproviders, zodat wij handig de data kunnen inlezen en deze tickets beschikbaar maken in onze mobiele app of voor onze scanners. Ook accredi-
tatiemanagement is voorzien en kan zelfs uitgebreid worden via onze partners, zodat je makkelijk kunt bepalen welke drankjes of hapjes jouw crew kan nuttigen. Verder zitten er loyalty- en reward-features in. Dit allemaal vanuit één backend en één dataset, zodat jij vlot alles kunt opvolgen. Het is niet dat je met zes verschillende sub-afdelingen of zes verschillende sub-platforms moet gaan werken, want dan ben je weer een spaghettiweb aan het maken. Wij brengen iets op de markt wat heel innoverend is, omdat wij zo gefocust zijn geweest om eerst ons fundament klaar te krijgen. De voorbije vier jaar hebben we mooie resultaten neergezet. De bedoeling is om dat op een gezonde manier te laten groeien en de standaard in de markt te worden. We blijven actief inzetten op innovatie en die toegankelijk maken.”
Connectiviteit
Nederlandse evenementen kunnen soms sceptisch zijn wanneer het aankomt op digitale betaalwijzen, zeker wanneer het festivals betreft die op een locatie plaatsvinden waar een goede internetverbinding niet vanzelfsprekend is. “Eerst en vooral zijn we bezig met het bouwen van volledige o linemodus voor heel ons platform. Het is altijd beter als er goede connectiviteit voorzien is, want dat biedt meer mogelijkheden tot interactie met het publiek. Wij zijn partner van Starlink, dus wij kunnen een
meshnetwerk aanleggen. Zo hebben wij Doel Festival gedaan vorig jaar. Dat is een volledige zone waar zelfs geen 4G, geen 5G, niks is. Dit is een desolaat, verlaten dorp. Wij hebben daar een meshnetwerk geïnstalleerd van Starlinks die met elkaar praten, zodat er constant up en down is. Wij zijn vrij slim geworden in het connectiviteitsgebeuren. Wij zijn weliswaar geen connectiviteitsbedrijf, dus wij adviseren altijd om samen te werken met een echte provider. We werken met toonaangevende providers samen om kwalitatieve netwerken te garanderen en
David Passy herkent dat sentiment. “Klopt, maar we zijn veel meer dan ‘gewoon een app’. Bij ons is elke feature aan- en uitzetbaar en volledig generiek. Wij kunnen dus ook gewoon een POS-systeem zijn voor pinpas of voor enkel RFID-bandjes. De organisator is bij ons heer en meester en ons platform is inzetbaar van de kleinste evenementen die enkel met pinpassystemen willen werken, tot de grootste festivals of venues, die een uitgebreide community hebben en daarop de allernieuwste innovatie en interactiviteit willen aanbieden.
'De organisator is bij ons heer en meester en ons platform is inzetbaar van de kleinste evenementen tot de grootste festivals'
innoveren ook onze connectiviteitstechnologie samen met hen. Eind 2025 komt daar een enorm leuk extra project en product uit voort. Daarover kan ik op een later moment nog veel meer vertellen.”
Eindeloze opties
Hoewel de functionaliteit en de aanvullende opties van AnyKrowd zonder meer indrukwekkend zijn, zullen veel organisatoren en bezoekers in eerste instantie wellicht verzuchten 'nóg een app'. Michael-
Als je AnyKrowd ervaart, dan is het omdat je ervoor kiest. We zijn met name een bedrijf dat innovatie mogelijk wil maken en onze markt weer wil zien groeien. Het managementteam bestaat uit ex-organisatoren die allemaal het coronatijdperk meegemaakt hebben en die een nieuwe wind van vernieuwing en innovatie willen laten waaien door de hele industrie. Dus aan iedereen die geïnspireerd is geraakt door ons verhaal, wil ik voorstellen om met ons te komen praten. Reach out to us!” ◾
EB Live Spotlight is een rubriek waarin we personen, diensten of bedrijven die recent in het nieuws zijn geweest, extra in de schijnwerper zetten. De rubriek biedt ze een platform om dieper in te gaan op hun verhalen, prestaties en visies.
EB Spotlight – de propositie
» Deelnemers aan Spotlight zijn 1 week lang zichtbaar op een prominente plek op de homepage van EB Live,
» 1 week lang een vermelding in de EB Live-nieuwsbrief,
» Een artikel van 300 – 400 woorden geschreven door onze redactie,
» Een post op de LinkedIn-pagina van EB Live met link naar het artikel,
» Interviewtekst is ook beschikbaar voor eigen website en socials.
Liefde op het eerste gezicht. De spanning van de eerste ontmoeting. De magie van een verloving. Het moment waarop je elkaar belooft samen de toekomst in te gaan. Een onvergetelijke persoonlijke ervaring die een grote impact op je leven kan hebben.
Als merken de ambitie hebben een plek in het hart van hun klanten te veroveren dan is het verstandig om hen ook als de liefde van hun leven te zien. De eerste stap is natuurlijk zorgen dat je klant verliefd op je wordt. Aandacht trekken, een oprechte connectie maken en vooral een goed gevoel oproepen. Een merkactivatie is daar een perfect instrument voor. Een spectaculaire activatie kan de vonk doen overslaan, maar zonder diepgang blijft het bij een korte verliefdheid.
Wanneer een merk succesvol indruk op hun klanten heeft gemaakt, begint de allesbepalende ‘verlovingsfase’ waarin alles nieuw en opwindend is. Klanten delen enthousiast hun ervaringen, volgen het merk en voelen zich onderdeel van een grotere gemeenschap. Dit is het moment waarop verwachtingen worden gecreëerd – en precies hier gaat het vaak mis.
Het is een cruciale fase in het Fan Engagement-proces. Want als je streeft naar een duurzame verbintenis dan begint het echte werk nu pas. Een relatie vraagt om aandacht, zorg en een oprechte inspanning om elkaar te blijven verrassen. Een merk moet blijven investeren in zijn fans, luisteren naar hun behoeften en op een authentieke manier interactie aangaan.
Te vaak zie ik merken die groots inzetten op een activatie en vervolgens achteroverleunen. Ze rekenen erop dat de eerste verliefdheid genoeg is om fans aan zich te binden. Maar zonder aandacht en wederzijdse betrokkenheid verdwijnt de magie. Klanten haken af, voelen zich niet meer speciaal en zoeken elders hun geluk – precies zoals in een relatie waarin de passie is verdwenen.
Fan Engagement betekent bouwen aan een relatie waarin klanten zich gewaardeerd voelen. Exclusieve ervaringen bieden, persoonlijke interacties aangaan en laten zien dat je als merk niet alleen iets wilt nemen, maar ook iets teruggeeft. De meest succesvolle merken blijven hun fans verrassen, begrijpen dat loyaliteit niet vanzelfsprekend is, en zijn bereid om te investeren in een langetermijnrelatie.
En dan is het tijd voor de bruiloft, een prachtig moment maar vooral symbolisch, het huwelijk dat volgt is waar de echte liefde zich bewijst. Zo is het ook met merken en hun klanten. Een verloving is pas het begin – de vraag is: ben je als merk klaar voor een duurzame relatie? Ben je bereid te trouwen met je klant? Via Fan Engagement naar het ultieme doel: Fan for Life.
Marcel Surendonk
Marcel is expert op het gebied van sponsoring, partnerships en merkactivatie. Hij heeft meer dan 25 jaar werkervaring in sport en live entertainment en is nu zelfstandig consultant.
'Te vaak zie ik merken die groots inzetten op een activatie en vervolgens achteroverleunen'
In onze nieuwe rubriek Achter de schermen zetten we de spotlights op de mensen die normaal uit het zicht blijven, maar onmisbaar zijn voor een soepel verloop van een festival of event. Deze keer maken we kennis met Bas Hegi, werkzaam bij F&L Powerrental, onderdeel van de F&L Rental Group.
Wat is jouw rol je op een evenement?
“Ik ben de projectleider buitendienst bij F&L Powerrental en verantwoordelijk voor de uitvoer van alle event op locatie van zowel onze eigen event monteurs als voor de door ons ingezette freelancers.”
Hoe ziet een gemiddelde werkdag er voor jou uit?
“In de winterperiode ben ik veel op kantoor en houd ik me onder andere bezig met het verbeteren van de manier van werken en een stukje voorbereiding voor aankomend seizoen. In de zomerperiode, het hoogseizoen voor ons, ben ik te vinden op locatie.”
Wat is het leukste aan je baan?
“De afwisseling. Er is geen event of locatie hetzelfde en dat brengt elke keer weer uitdagingen met zich mee.”
Welke misvatting hebben mensen vaak over jouw werk achter de schermen?
“Mensen denken vaak dat aggregaten, kasten en kabels zichzelf neerleggen. Daarnaast wordt soms gedacht dat een aggregaat een onuitputtelijke bron van stroom
is, maar helaas kun je niet klakkeloos strekkers insteken; ook aggregaten hebben hun grens wat betreft leverbaar vermogen.”
Wat maakt volgens jou een evenement écht geslaagd?
“Een event is voor mij geslaagd als we met de F&L Rentall Group - waar zowel F&L Powerrental, TWT als Post Sanitair Verhuur onder vallen - een event tot een goed einde brengen zonder storingen.”
Heb je een gouden tip voor organisatoren?
“Als we kijken naar afgelopen seizoen denk ik dat voor het sommige events geldt dat het beter zou zijn als er meer info wordt gedeeld over de stroombehoefte en dan voornamelijk de eventuele vermogens die gebruikt gaan worden. Afgelopen jaar is gebleken dat er te zware machines op verschillende events hebben gestaan. Een kleinere machine was goedkoper geweest voor de opdrachtgever. Zeker nu steeds meer om de financiën draait, valt op dat vlak zeker nog winst te behalen.”
Welke artiest of band zou je nog graag live willen zien?
“Tom Jones of Billy Ocean zou ik graag een keer live willen zien.”
Wat is de meest bizarre situatie die je ooit hebt meegemaakt op een evenement?
“Ik zal nooit vergeten dat ik stagemanagement deed op een festival. Toen de showdag bijna ten einde liep, gaf ik aan dat dat de dj nog vijf minuten had voordat het geluid uit moest. Dit herhaalde ik twee minuten voor het einde van de show. De dj knikte, maar ging na 23:00 uur gewoon door. Ik gaf toen de techniek de opdracht om de schuif dicht te zetten. De dj ging vervolgens volledig uit zijn plaat en richtte een stukje backstage opnieuw in...”
Wat is de meest vreemde vraag die je ooit van een artiest of bezoeker hebt gekregen?
“Misschien een beetje voor de hand liggend en niet verassend: ik krijg regelmatig de vraag of er drugs aanwezig zijn en zo niet of ik dat dan even wil regelen.”
Wat is buiten je werk je grootste passie?
“Naast mijn werk bij F&L Powerrental is mijn gezin mijn grote passie.”
