Dossier Datacenter & Cloud 2025

DATACENTER & CLOUD DOSSIER

Highlights

Grotetafelgesprek

‘Mkb gaat nu pas naar de cloud’

Pagina 8

Voorbij gaming

De rol van de GPU in AI

Pagina 18

Kosten in de cloud

Optimalisatie met FinOps

Pagina 22

‘Vloeistofkoeling is onvermijdelijk, maar

de

markt is nog zoekende’

Carlo Brouwer van STULZ ziet vloeistofkoeling als de enige juiste weg voor het datacenter Pagina 4

Cloud-alarm

Deze zomer sloegen IT-experts en Kamerleden alarm. De Rijksoverheid is de afgelopen jaren druk bezig geweest om steeds meer IT-diensten van Nederlandse computers naar cloudservers van bedrijven als Microsoft en Amazon te verhuizen. Dit is goedkoper, e ciënter en gebruiksvriendelijker, aldus de voorstanders.

Tegenstanders vrezen echter dat we te afhankelijk worden van Amerikaanse techbedrijven. We moeten er maar op vertrouwen dat Microsoft, Google en Amazon hun digitale beveiliging op orde hebben. Bovendien zijn de oplopende geopolitieke spanningen met de Verenigde Staten een risicofactor. Als we volledig afhankelijk zijn van de diensten van Amerikaanse clouds, moeten we op onze woorden gaan passen...

Donald Trump heeft inmiddels al laten weten er niet voor terug te deinzen de Amerikaanse Cloud-Act in te zetten, waarmee het Witte Huis Amerikaanse cloudleveranciers kan verplichten gegevens over te dragen, ook wanneer die in Europa zijn opgeslagen. Dit klinkt als een abstract risico, maar ook SSC-ICT, de grootste leverancier van IT-diensten voor de Rijksoverheid, erkent het gevaar. Maar, zo is de argumentatie: er is geen Nederlandse of Europese aanbieder, we moeten dus wel uitwijken naar buitenlandse partijen. “Logisch,” aldus Tweede Kamerlid Barbara Kathmann (GroenLinks-PvdA). “‘Door die keuze zal een Nederlands bedrijf die taak ook nooit op zich nemen.”

Kathmann heeft staatssecretaris Zsolt Szabó van Digitalisering gevraagd om de cloudmigratie stil te zetten tot er een debat over is gevoerd. ‘Dit gaat om de Nederlandse veiligheid.” Szabó heeft gehoor gegeven aan haar oproep en de cloudmigratie ligt voorlopig even stil. Hoog tijd dus voor een Nederlandse cloudoplossing; wie pakt de handschoen op?

Arnold le Fèbre - hoofdredacteur

STULZ

& CLOUD

GPU: VAN GAMING NAAR AI

KOSTENOPTIMALISATIE IN DE CLOUD

AI EN DATACENTERBEHEER

RNT RAUSCH

VERTIV

COLOFON

ChannelConnect is hét platform voor de IT-dienst-verlener met focus op het mkb. ChannelConnect informeert zijn lezers dagelijks via het magazine, de Dossiers, de website ChannelConnect.nl, de e-mailnieuwsbrief en via de sociale mediakanalen.

In 2025 verschijnt het magazine zes keer, waarvan drie Dossiers met de onderwerpen Telecom & UC, Security & Privacy en Datacenter & Cloud. Rond deze onderwerpen worden de zogenoemde Grotetafelgesprekken georganiseerd.

ADRES iMediate BV

Arendstraat 33b 1223 RE Hilversum Telefoon: 035 646 5800 redactie@channelconnect.nl

UITGEVER

Joost Driessen

HOOFDREDACTEUR

Arnold le Fèbre

EINDREDACTIE

Marcel Debets

WEBREDACTIE

Arnold le Fèbre, Marcel Debets

REDACTIE & MEDEWERKERS

Mels Dees, Cas Spiertz, Martijn Vet

MANAGER CLIENT SERVICES

Laura Vermeulen

VORMGEVING & DTP

Tim van den Berg, Raymond Heinsius, Martin Wolber

ADVERTENTIE- EXPLOITATIE

Tarik Lahri (tarik.lahri@imediate.nl)

Mitchel van der Heide (mitchel.vanderheide@imediate.nl)

DRUK

Vellendrukkerij BDU, Barneveld

CHANNELCONNECT IS EEN UITGAVE VAN:

ChannelConnect mag niet worden gereproduceerd, geheel noch gedeeltelijk, zonder schriftelijke toestemming vooraf van de uitgever. ChannelConnect is niet aansprakelijk voor eventuele onjuistheden in deze uitgave. ChannelConnect is niet verantwoordelijk voor handelingen van derden, welke mogelijkerwijs voortvloeien uit het lezen van deze uitgave. ChannelConnect behoudt zich het recht voor om ingezonden materiaal zonder kennisgeving vooraf geheel of gedeeltelijk te publiceren.

Lezersservice

Voor onze wekelijkse e-mail nieuwsbrief kunt u zich (gratis) aanmelden via de website: www.channelconnect.nl Hier kunt u dagelijks terecht voor nieuws, achtergronden, marktcijfers, opinie en video-interviews. Voor het wijzigen van adresgegevens en/of overige vragen kunt u contact opnemen met onze abonnementen-administratie via: redactie@ channelconnect.nl of 035 646 5800 ChannelConnect, ISSN 2211-825X

Carlo Brouwer

Vloeistofkoeling: er is geen weg meer terug

De datacenterindustrie staat op een keerpunt. De exponentiële groei van rekencapaciteit, aangedreven door de vraag naar AI, cloud computing en high-performance computing, dwingt de sector om kritisch naar zijn koelsystemen te kijken. Carlo Brouwer van STULZ deelt zijn visie op deze transitie.

Tekst: Marcel Debets

Traditionele luchtkoeling bereikt de limiet en vloeistofkoeling dient zich aan als dé technologie om aan de eisen van moderne datacenters te voldoen. “Er is geen weg terug,” stelt Brouwer vast. “De groeiende vermogens per rack en de bijbehorende warmteontwikkeling vragen om efficiëntere oplossingen. Vloeistofkoeling is niet langer een optie, maar noodzaak. Tegelijkertijd biedt het kansen om duurzaamheid en innovatie te integreren in de kern van datacenterbeheer.”

Meerdere technieken

We hebben het vaak over vloeistofkoeling als één ding, maar het gaat hierbij om een verzameling methoden, elk met eigen voordelen en toepassingen. Waar luchtkoeling vooral gericht is op het verplaatsen van warme lucht, richt vloeistofkoeling zich op directe warmteoverdracht met behulp van vloeistoffen. Dit is aanzienlijk efficiënter, zeker bij hogere vermogens.

1Immersion cooling:

Bij immersion cooling worden hardwarecomponenten ondergedompeld in een niet-geleidende vloeistof die de warmte direct ab-

“Vloeistofkoeling is efficiënter, zeker bij hogere vermogens”

sorbeert. Dit is een van de meest efficiënte methoden, maar kent beperkingen. “Immersion cooling is een niche-oplossing,” legt Brouwer uit. “Het is perfect voor toepassingen zoals supercomputing, maar minder geschikt voor algemene datacenterinfrastructuur vanwege de hoge implementatiekosten en complexiteit.”

2

Rear-door cooling:

Bij rear-door cooling wordt een warmtewisselaar aan de achterkant van het rack geplaatst,

waardoor warme lucht direct wordt gekoeld met behulp van vloeistof. Dit type hybride oplossing wordt steeds populairder. Brouwer: “Het is relatief eenvoudig te implementeren in bestaande datacenters zonder grote aanpassingen. Dit maakt het een toegankelijke keuze voor bedrijven die de overstap naar vloeistofkoeling voorzichtig willen maken.”

3

Chip-on-cooling:

Een andere veelgebruikte techniek is chip-on-cooling, waarbij vloeistof door kleine kanalen direct over de chips wordt geleid. Dit verwijdert effectief tot 75% van de warmte. “De resterende 25% moet echter nog steeds met lucht worden afgevoerd,” merkt Brouwer op. “Daarom zien we dat chip-oncooling vaak wordt gecombineerd met andere technieken, zoals reardoor cooling, om volledige warmteafvoer te garanderen.”

4

Skid-gebaseerde systemen: STULZ speelt ook in op de behoefte aan flexibele en schaalbare oplossingen met skid-gebaseerde systemen. Dit zijn modulaire frames waarin meerdere koeltechnieken gecombineerd kunnen worden. “Deze skids stellen bedrijven in staat om geleidelijk over te stappen op vloeistofkoeling, zonder direct de hele infrastructuur te vervangen,” zegt Brouwer. “Het is een toekomstbestendige oplossing die zowel kleine upgrades als grootschalige implementaties mogelijk maakt.”

“Elk project is uniek, van hyperscaler tot middelgroot datacenter”

De hybride toekomst van datacenters

Volgens STULZ zal de toekomst van datacenterkoeling hybride zijn. In plaats van volledig over te stappen op één techniek, zullen bedrijven een mix van oplossingen implementeren, afhankelijk van hun specifieke behoeften. “Geen enkele technologie is op zichzelf dé oplossing,” zegt Brouwer. “Het vermogen per rack, de gewenste energiebesparing en de infrastructuur van de klant bepalen welke combinatie het beste werkt.”

Deze flexibiliteit is essentieel in een markt die continu verandert. Bedrijven willen niet alleen inspelen op de huidige eisen, maar ook voorbereid zijn op toekomstige ontwikkelingen. “Onze modulaire aanpak met skids biedt deze flexibiliteit,” voegt Brouwer toe. “Of het nu gaat om reardoor cooling, chip-on-cooling of zelfs immersion cooling, onze systemen zijn ontworpen om verschillende technologieën te integreren.”

Duurzaamheid als speerpunt

Hoewel de primaire focus van vloeistofkoeling ligt op efficiëntie en het afvoeren van warmte, heeft de technologie ook belangrijke voordelen op het gebied van duurzaamheid. Traditionele luchtkoelsystemen verspillen vaak de restwarmte, terwijl vloeistofkoeling deze warmte makkelijker toegankelijk maakt voor hergebruik.

“Bij vloeistofkoeling is de restwarmte al opgeslagen in een vloeistof, wat het eenvoudig maakt om deze te gebruiken voor bijvoorbeeld stadsverwarming,” legt Brouwer uit. “In Nederland zien we dat steeds meer datacenters dit potentieel willen benutten.”

Toch erkent Brouwer dat duurzaamheid in veel gevallen nog niet de hoogste prioriteit heeft. “De huidige focus ligt op het tackelen van warmteproblemen bij racks met een vermogen van 50 tot 100 kW of meer. Maar ik geloof dat hergebruik van restwarmte in de toekomst steeds belangrijker wordt, zeker in een land als Nederland waar duurzaamheid altijd hoog op de agenda staat.”

Een veranderende markt

Als een van de belangrijkste spelers op het gebied van datacenterkoeling wil STULZ zich aanpassen aan de veranderende eisen van de markt. Het bedrijf heeft onlangs een nieuwe productiefaciliteit geopend in Hamburg, specifiek gericht op de productie van vloeistofkoelingssystemen. Hiermee wil het bedrijf zijn toewijding aan innovatie en duurzaamheid onderstrepen.

“We zien dat de markt zoekende is,” zegt Brouwer. “Klanten weten dat ze richting vloeistofkoeling moeten, maar hebben vaak nog geen duidelijk beeld van hoe ze dat moeten aanpakken. Onze taak is om hen hierin te begeleiden en oplossingen te bieden die niet alleen vandaag, maar ook over vijf jaar relevant zijn.”

STULZ maakt zich vooral sterk voor maatwerk en schaalbaarheid. “Elk project is uniek,” zegt Brouwer. “Of het nu gaat om een hyperscaler die volledige immersion cooling wil implementeren of een middelgroot datacenter dat hybride systemen zoekt, wij hebben de expertise en de technologie om op maat gemaakte oplossingen te leveren.”

De boodschap: een vloeibare toekomst

De opkomst van vloeistofkoeling markeert een belangrijke verschui-

“Vloeistofkoeling is onvermijdelijk, maar klanten hebben geen idee hoe ze dat moeten aanpakken”

ving in de datacenterindustrie. Het is niet langer een nicheoplossing, maar een noodzakelijke technologie om de uitdagingen van de toekomst aan te pakken. Volgens Brouwer staat STULZ klaar om deze transitie te ondersteunen met flexibele, innovatieve en duurzame systemen.

“De eerste projecten worden nu gerealiseerd, en de interesse is enorm,” zegt Brouwer. “Dit is geen toekomstmuziek meer; het is de realiteit. En hoewel de sector nog zoekende is, is één ding zeker: vloeistofkoeling gaat niet meer weg.”

‘Geen enkele sector zette zoveel duurzaamheidsstappen als de datacenters’

Cloud en datacenters zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Cloud leidde én leidt nog steeds bij bedrijven tot discussies: welke data plaatsen we in welke cloud? En wat houden we in huis? Datacenters leiden juist tot maatschappelijke discussies. In een Grotetafelgesprek maken specialisten de balans op én kijken vooruit.

Tekst: Mels Dees | Fotografie: iMediate/ZB Steven van Kooijk

Vraag 1: Als we terugblikken op 2024: wat heeft het jaar gebracht voor de datacenter- en cloud-industrie?

Rogier den Boer, Enterprise Sales Director voor de Benelux bij CommScope, trapt af: “2024 was een interessant jaar, waarin we heel veel ontwikkelingen hebben gezien binnen het datacenterlandschap.” Dat hangt voor hem sterk samen met de implementatie van AI door veel partijen. “Het beeld was lange tijd dat het de grote organisaties als Google en Microsoft zijn die de technologie oppakken. Terwijl wij zien dat partijen als banken of verzekeraars AI gebruiken om fraudedetectie te vergemakkelijken. En dat farmaceuten AI inzetten voor medicijnontwikkeling.”

De discussie begint eensgezind, want Marc Corbeek, Sales Manager voor IT binnen Rittal Nederland, herkent zich in het verhaal van Den Boer. “Twee jaar geleden was AI voor veel ondernemingen slechts een buzzword. Nu zijn we heel snel op een veel hoger plan gekomen. En uit ervaring kunnen we zeggen: voorheen duurde het veel langer voordat een disruptieve innovatie bij ons op de vloer terechtkwam.”

Voor Rittal vertaalt die opmars zich vooral in een grotere behoefte aan koeling. “Op elk niveau worden ineens andere eisen gesteld aan de koelcapaciteit. Dat is een mooie uitdaging.”

Vincent van der Linden, Business leader Benelux bij RNT Rausch herkent dit, maar wil toch vanuit zijn

ervaring twee nuances aanbrengen. “We zien dit jaar dat er een snellere DevOps ontwikkeling aan de gang is.” Waar de afgelopen jaren een enorme tendens te zien was dat iedereen naar de cloud wilde en SaaS-diensten ging afnemen, ziet Van der Linden een trend die ertoe leidt dat er lokaal, en vooral ook decentraal, wordt ontwikkeld. “Dat is zeker iets dat wij omarmen, want ons bedrijf vindt dat je data moet verwerken waar ze geproduceerd worden. En dan kom je zelfs op locaties waar je helemaal geen datacenterfaciliteiten hebt, maar waar je wel compute en storage nodig hebt.”

Dat leidt tot een blik naar Corbeek van Rittal, dat immers modulaire edge-datacenters levert in een rack inclusief modules. Hij beaamt. Van der Lindern: “We gebruiken in windmolens en op schepen kleine modulaire systemen waarin alles zit dat nodig is op

‘Het mkb-plus maakt hier nu echt een inhaalslag, die omarmen het onderwerp AI serieus’

Henk Liebeek

‘Bedrijven gebruiken decentrale

popunits, die dichter bij de verwerking van de data staan’

Andrew van der Haar

locatie.” Daarnaast wil hij een heel ander onderwerp adresseren dat belangrijk was in 2024: wet- en regelgeving. “We zijn met onze channelpartners vooral aan het uitzoeken hoe en aan welke eisen moet worden voldaan, voordat klanten tot bestellen over kunnen gaan. Mede hierdoor en door hoe ze bijvoorbeeld de PUE-waarde kunnen drukken, wordt de kans vergroot bij aanbestedingen. En gezien het uitstel van de invoering van NIS2 gaat dat ook het komend jaar een rol spelen.”

Mkb gaat nu pas naar de cloud

Het onderwerp AI viel al, en dan vooral hoe grotere organisaties het inzetten, maar Henk Liebeek, Product Manager bij Claranet Benelux wil het hebben over de ontwikkelingen in het mkb. “Eigenlijk zie je daar nu pas dat ze echt vol de cloud in gaan.” Eenzelfde ontwikkeling ziet Liebeek op het gebied van security. “Het mkb-plus maakt hier nu echt een inhaalslag, die omarmen het onderwerp serieus.” Maar ook Liebeek constateert dat de belangrijkste gesprekken naast security gevoerd worden over data en AI. “Alle bedrijven hebben data. Iedereen wil er slimme dingen mee doen en onderzoeken hoe dat kan.” Liebeek brengt de ontwikkelingen op een punt. “Copilot is leuk als je e ciënt wilt werken. En Chat-

GPT is heel erg handig om dingen uit te schrijven. Maar echt slimme dingen doen met je data is waar bedrijven nu naar zoeken, en dat wordt in 2025 echt groot.”

Vanuit zijn positie bij zowel de Dutch Data Center Association (DDA) als bij de Fiber Carrier Association Nederland luisterde Andrew van der Haar zeer geïnteresseerd naar de vorige sprekers. “Ik vind het bijvoorbeeld mooi om te horen dat juist door onze goede connectiviteit de mogelijkheid bestaat om meer decentraal te werken,” is zijn reactie naar Van der Linden. Van der Haar ziet als trend dat bedrijven minder automatisch voor de public cloud kiezen. “Men gaat meer naar private omgevingen. Bedrijven gebruiken decentrale popunits, die dichter bij de verwerking van de data staan. Ik denk dat dit een goede trend is.”

Er is publieke discussie over de vestiging van nieuwe datacenters. Hoe verliep dat in 2024? Van der Haar: “We zagen dit jaar nog steeds groei, ondanks de wat stuurse houding van onze hoofdstad, maar gelukkig worden grondposities vrijgegeven en ook de daarbij behorende stroomposities, niet alleen in bijvoorbeeld de Eemshaven, maar ook bij een stad als Rotterdam.”

Vraag

2: Wat zijn argumenten om niet naar de cloud te gaan?

Corbeek en Van der Linden stellen dat partijen procesdata dicht bij huis willen houden, opdat bedrijven deze gegevens snel kunnen verwerken. Daarbij wordt de verwerkingsapparatuur in de praktijk steeds kleiner, maar stijgt de density op hetzelfde moment. Men gaat van 6 naar 2 racks met een hogere density. Dat vertaalt zich dan weer in een hogere vraag naar koeling.

Van der Linden reageert op de eerdere opmerking van Liebeek dat het mkb nu een inhaalslag maakt richting de cloud. “Een richtlijn zoals NIS2 maakt de stap wellicht lastiger, omdat je moet vertrouwen op de serviceproviders. De meeste klanten van ons weten dat het voor henzelf al heel erg moeilijk is om aan NIS2 te voldoen. Dus hoe vertrouw je de providers in de markt als ze zeggen dat ze NIS2-compliant zijn?”

Nu heeft Claranet daar een aantal publieke sessie aan besteed, dus we vragen Liebeek te reageren. “Eigenlijk is het begrip NIS2-compliant een fabel. In tegenstelling tot een ISO-certificering kan men zich voor de NIS2 niet certificeren.” Volgens hem is het vertrouwen in serviceproviders nog niet zozeer het grote probleem. “Bedrijven denken veel meer na

over de vraag wat een bepaalde cloud eigenlijk toe kan voegen.” Volgens hem is de afweging: “als je heel flexibel en schaalbaar moet zijn, dan ben je gek als je niet naar de publieke cloud gaat. Maar als je juist voorspelbare kosten en meer controle wilt hebben, dan moet je vooral niet naar de public cloud gaan.” Volgens Liebeek worden dat soort keuzes nu veel bewuster gemaakt dan voorheen.

“En ja, daar zal cybersecurity, dus ook NIS2, ongetwijfeld ook een rol in spelen,” gaat hij verder. “Want ik heb niet de illusie dat er veel private cloud-aanbieders in Nederland zijn die hun security beter op orde kunnen krijgen dan Microsoft, Google of AWS. Maar voor klanten blijft er toch twijfel. Het voelt voor hen in eerste instantie vertrouwder dat er iemand tegenover je zit met wie je kunt praten over cybersecurity.

Migratie naar colocatie

Rogier den Boer (CommScope) trekt de discussie breder naar een basisvraag. “Wat is nou de functie van IT voor een bepaalde organisatie? Pas als je dat helder hebt kun je kiezen welke infrastructuur daar het best bij past. Wellicht een eigen datacenter, of een cloudvorm.”

We vragen hoe DDA die ontwikkeling ziet. Van der Haar: “Er zijn nog steeds 6600 private, kleinere datacenters in Nederland.” Hij ziet daar wel een migratie: het gaat steeds meer naar colocatie. “Puur om het feit dat je daar de benodigde schaalgrootte en expertise vindt en dat diensten er e cienter ingekocht worden dan wanneer je dat lokaal blijft onderhouden.” Hij geeft kantoorautomatisering als voorbeeld. “Als je dat op locatie houdt, dan is dat misschien niet de slimste keuze.”

Vincent van der Linden (RNT Rausch) heeft een eigen mening over het onderwerp. “Ik vind al jarenlang, dat je niet moet uitwijken maar moet inwijken. Stel je voor dat er iets misgaat met het datacenter, waar zitten dan de techneuten? Die zitten bij jou in het kantoor, dus daar wil je dan kunnen beginnen met het herstellen zonder dat de afstand zorgt voor vertraging.”

De deelnemers

Andrew van der Haar, Fiber Carrier Association (FCA) en Dutch Data Center Association (DDA)

Vincent van der Linden, Business leader Benelux bij RNT Rausch

Henk Liebeek, Product Manager bij Claranet Benelux

Rogier den Boer, Enterprise Sales Director Benelux bij CommScope

Marc Corbeek, Sales Manager voor IT bij Rittal Nederland

Vraag 3: Kunnen we het negatieve imago van datacenters kantelen?

Van der Haar (DDA) wil allereerst opmerken dat niet alle gemeentes negatief zijn over datacenters. “Steden als Eindhoven, Rotterdam en Almere zijn van oudsher positief over deze bedrijven.” Hij refereert aan een discussie tijdens de Green Data Center Conference. Daar bleek dat de perceptie over datacenters onder de bevolking van de gemeente Diemen omsloeg toen duidelijk werd dat de faciliteit de stadsverwarming van warmte zou voorzien, zodat er een enorme duurzaamheidsslag gemaakt kon worden. “Datacenters vergroenen in extreme mate,” weet de DDA. “De e ciencyslagen die op dat gebied gemaakt worden zijn ongekend.” En ja, er zijn steeds meer voorbeelden van het terugleveren van energie door warmteterugkoppeling. “Daarin lopen we in Nederland voorop en daar mogen we beslist trots op zijn. Er zijn op dit moment 32 locaties met een dergelijke voorziening.”

Den Boer (CommScope) herkent de negatieve framing in Nederland: datacenters zijn lelijke dozen die veel te veel water en energie gebruiken. “DDA

heeft hele mooie staatjes van hoeveel verwerkingskracht we nu in het datacenter hebben, versus hoeveel energie we daarvoor gebruiken. Als je dat vergelijkt met vijf of tien jaar geleden, dan is dat bizar. Er is geen andere industrie die in een paar jaar tijd 10 tot 20 keer meer capaciteit biedt tegen hetzelfde energieniveau.”

De opdracht voor ons als industrie dat men een betere inpassing in het landschap moeten realiseren, herkent iedereen aan tafel. Corbeek (Rittal): “Die handschoen moeten we ook gewoon zelf als industrie oppakken.” Liebeek (Claranet) geeft aan dat klanten zeker vragen stellen over duurzaamheid als een overstap naar de cloud op tafel ligt. “Organisaties willen dan toch weten hoe ze zelf aan verduurzaming kunnen doen”. En wat betreft blokkendozen: “diezelfde mensen die het lelijke blokkendozen vinden staan met open mond te kijken als we voor de eerste keer in het datacenter lopen en ze hadden geen idee dat dit er allemaal gebeurt,” sluit Corbeek dit deel van de discussie af.

Vraag 4: Zit elk bedrijf eigenlijk niet al in de cloud, en dus in een datacenter, maar soms zonder het te weten?

Liebeek (Claranet) onderschrijft die stelling. “Neem een bedrijf van twintig man, een echte mkb-onderneming. Of ze nu bewust de beslissing hebben genomen naar de cloud te gaan, of juist niet, is eigenlijk niet relevant. Ze zitten namelijk allang in de cloud. Ze gebruiken al SaaS, dat is al sinds O ce365 zo.” In feite ging toen iedereen met Outlook en Word naar de cloud. Liebeek: ”Maar als je dan met die ondernemer over Azure praat, dan wil die per se de public cloud niet in.”

Er zijn inderdaad echt nog wel partijen die het heel prettig vinden om hun data en hun serverhuishouding dichtbij te houden, weet Liebeek. “En die daarom dus nog niet kiezen voor een volledige overstap, maar de stap naar een private cloud is wel heel makkelijk te zetten.”

Corbeek (Rittal) geeft aan dat zijn bedrijf in Nederland ook veel aan cloudpartijen levert, “en dat zijn dan toch meestal bedrijven die public cloud aanbieden.” En ook hij herkent scepsis in de markt. “Je ziet IT-managers of CEO’s echt nog wel twijfelen. Bijvoorbeeld bij ziekenhuizen of de overheid. En ik zie nog steeds de behoefte aan een modulaire on premise omgeving.” Den Boer (CommScope) begrijpt dat. “Het is eigenlijk heel gezond altijd vragen te blijven stellen. Is de manier waarop we het al jaren doen echt de beste oplossing? Dat zouden bedrijven veel vaker moeten doen, en niet alleen als het over hun IT gaat.”

Voor Van der Linden (RNT Rausch) snijdt Den Boer daarmee een interessant onderwerp aan. Van der Linden ziet een verschil tussen de afdeling business development in veel bedrijven en het IT-team. “De eerste groep mag altijd best een beetje pionieren. En als het niet goed loopt, dan verzinnen ze iets anders. Maar als het om IT gaat dan wordt van de IT-manager of de IT-in-

koper verwacht dat hij een oplossing koopt die meer dan 5 jaar bruikbaar is en bij datacenterinvesteringen zelfs vijftien jaar. Maar dan ben je als onderneming dus niet zo agile als je eigenlijk zou willen.” In dat geval zou, stelt Van der Linden, een cloud-oplossing een heel goed alternatief zijn om mee te gaan met de weerbaarheid en de flexibiliteit die cloud kan bieden.”

Hij brengt echter ook direct een nuancering aan. “Ik zie echter wel dat IT’ers vaak nog niet geleerd hebben hoe zij als een soort regisseur met het contractmanagement moeten omgaan.”

Vanuit de techniek zijn ze volledig op de hoogte, want de servers en racks zijn zichtbaar en tastbaar, “maar het managen van een contract en het afhankelijk zijn van een derde partij, dat is een andere zaak.”

Volgens Liebeek (Claranet) heeft ook dat weer te maken met perceptie. “Kijk hoeveel vertrouwen we hebben in, ik noem het nog maar eens, O ce365, terwijl dat volgens mij een van de diensten is die het vaakst niet echt optimaal werkt.” Datzelfde vertrouwen geven klanten niet automatisch aan de serviceproviders. “Bij serviceproviders houden ze constant het idee dat ze een bepaalde controle moeten houden. Maar als ze ook dat echt los kunnen laten, dan krijgen ze wel die agility die de board van het IT-team verwacht.”

‘Blijf vragen stellen. Is de manier waarop we het al jaren doen echt de beste oplossing?’

Rogier den Boer

Vraag 5: Wat verwachten we van 2025?

Ook nu geeft Rogier den Boer van CommScope als eerste antwoord. “Ik verwacht dat die groei die we hebben ingezet en op die thema’s die afgelopen jaar dominant waren volgend jaar niet stopt.” Hij voegt eraan toe dat er steeds nadrukkelijker een vraag komt rondom duurzaamheid. “Heel concreet is de vraag van klanten hoe ze net-zero kunnen realiseren. Dat wordt komend jaar nog belangrijker.”

Nu was dat een van de stellingen die de deelnemers aan tafel ontvingen voordat het gesprek startte: ‘Duurzaamheid is voor datacenters niet langer een keuze maar een must.’ “Dat klopt,” gaat Den Boer verder. “Er worden steeds hardere eisen gesteld. CSRD is daar al een voorbeeld van. Waarbij je dus moet aangeven wat een bedrijf doet om de duurzaamheidsdoelstellingen te behalen en hoe het daarover rapporteert. Dit naast de invloed en impact van externe organisaties, zoals EcoVadis, die een waardering geven over de manier waarop je stappen zet in de verduurzaming van de organisatie. Men moet kortom een benchmark stellen en heel duidelijk aan-

‘Mensen willen weten wie er in hun infrastructuur zit en hoe de security geregeld is’

Marc Corbeek

geven waar je nu staat als bedrijf, wat de doelstellingen zijn, welke verbeteringen je hebt doorgevoerd en waar je uit wilt komen.”

CommScope ontvangt dat soort initiatieven met gejuich, stelt Den Boer. “Wij zijn hier al jaren mee bezig. Dat zit in ons DNA zogezegd, dat nemen we mee vanaf het eerste design van producten, naar daadwerkelijk produceren, verschepen, hergebruiken, uit elkaar halen en hergebruik van materialen.”

Vincent van de Linden kijkt er iets anders naar. “Het is een heel belangrijk onderwerp, die verduurzaming, maar wij leveren natuurlijk best wel veel van onze apparatuur en oplossingen aan partijen in een nichemarkt. En hoewel we heel graag meewerken aan net-zero doelstellingen kunnen we er eigenlijk weinig impact op maken.” Van der Linden geeft meteen aan dat RNT Rausch zelf als bedrijf heel veel aandacht besteedt aan circulariteit. “In principe is een klant, als die na vijf jaar een nieuwe server zou willen hebben, beslist niet verplicht om een compleet nieuw device te kopen. Wij proberen het chassis te behouden en de componenten te verwisselen, want dat is wat wij heel erg goed doen.” En als de nieuwe gewenste oplossing niet meer past in het chassis, dan mag de klant het hele apparaat teruggeven en krijgt die daar de restwaarde voor terug. “Want er zijn nog heel veel bedrijven die wel met het chassis en met die onderdelen kunnen werken.”

Van der Linden vervolgt: “Als we bijvoorbeeld kijken naar onze modulaire immersion cooling oplossing, dan is het heel duurzaam: de warmte die je eruit krijgt, die kun je hergebruiken. Maar als een klant maar één module nodig heeft, dan kan hij daar echt niet zijn complete kantoor mee verwarmen.” Wat voor RNT Rausch bijvoorbeeld ook relevant is, geeft hij aan, is niet alleen dat het duurzaam is, maar ook dat het device geluidsarm is.” Kijkend naar 2025 verwacht Van der Linden dat decentralisatie terugkomt en doorzet. “Dus op heel veel locaties zul je vaker computing én storage tegenkomen. Dit wordt geconnecteerd met grotere locaties. Die hybride modellen of die connectie, wij noemen het distributed, zien wij nu overal terugkomen.”

Verdere innovatie

“De datacentersector blijft natuurlijk gewoon door innoveren,” is de overtuiging van Andrew van der Haar (DDA) als hij een blik werpt op 2025. “Alleen wordt het steeds moeilijker, omdat er al zo lang verduurzaamd is, om dan nog die PUE heel veel

verder naar beneden te krijgen, echt helemaal dicht bij die 1.”

Nu is het punt bij datacenters dat het de klanten zijn die apparatuur, zoals servers, in de beschikbare ruimtes plaatsen. We vragen Van der Haar wat er te doen is tegen klanten die vasthouden aan energieslurpende apparatuur. “Daar sturen datacenters steeds meer op, en ook daarbij komt een stuk wetgeving om de hoek kijken. Dus ja, uiteindelijk heeft de datacentermanager daar ook een stem in.”

Wat we volgens Van der Haar ook in 2025 nog sterker zullen zien in de datacentersector is het helpen met het verlichten van de netcongestie. “Dit door het inzetten van flexibele pieken en tarieven. Door stroom op te nemen wanneer het overvloedig beschikbaar is en weer terug te leveren als er tekorten zijn.” DDA speelt daarbij een rol als het gaat om het beïnvloeden van de politiek. “Vanuit de fiber sector,” waar Van der Haar ook bij betrokken is, “zie je steeds meer dat de partijen gaan kijken naar welke toepassingen ze nog meer over die fiber kunnen transporteren. En AI-toepassingen worden dan vaak genoemd.”

Henk Liebeek (Claranet) ziet toch vooral cybersecu-

rity als hot topic voor het komend jaar. “NIS2 heeft daar heel veel invloed op, maar met name ook de OT-kant van het verhaal, waar qua security nog veel stappen te zetten zijn. En tot slot willen bedrijven in 2025 nog meer slimme dingen doen met hun data.”

Het antwoord op de vraag van Marc Corbeek (Rittal) is in eerste instantie kort en krachtig: “Meten is weten. Mensen willen weten wie er in hun infrastructuur zit en hoe de security geregeld is. Betrouwbaarheid speelt hierin een belangrijke rol. Denk daarbij ook aan predictive maintenance, wat bijdraagt aan de continuïteit.” En natuurlijk het duurzaamheidsvraagstuk, ook daar speelt meten een rol. “Daar zijn we nu bij Rittal natuurlijk al lang mee bezig, maar ik zie volgend jaar nog meer groei op dat vlak.”

Daarnaast spelen er nieuwe eisen op het gebied van koelgassen. “Voor nieuwe situaties is dat geen issue, maar we moeten ook kijken naar computerruimtes die al in bedrijf zijn. Daarover gaan we met onze klanten en partners in gesprek. Waterkoeling en chipkoeling wordt nog belangrijker. En verder zullen we in 2025 weer meer modulaire edge-oplossingen bouwen met onze partners en eindklanten. Als optimalisatie of als uitbreiding. Die groei zet door.” ◾

De evolutie van GPU’s: van gaming naar AI-specifieke hardware

Wanneer het over machine learning of AI gaat, komt vroeg of laat de rol van de grafische processing unit aan de orde. Wat maakt deze klasse van processoren zo geschikt voor AI? En wat zijn de laatste ontwikkelingen? Tekst: Marcel Debets

De grafische processing unit (GPU) heeft in de afgelopen jaren een radicale transformatie ondergaan. Wat begon als een oplossing om 3D-graphics te versnellen, is nu de ruggengraat geworden van kunstmatige intelligentie en machine learning. De opkomst van deep learning-modellen zoals GPT en DALL-E heeft niet alleen de vraag naar GPU’s vergroot, maar ook geleid tot nieuwe technologieën specifiek voor AI.

Architectonisch voordeel

In de kern is een GPU ontworpen om duizenden kleine taken tegelijk uit te voeren. En dat is precies wat vereist is voor het aansturen van

van matrices, bijvoorbeeld om de wegingsfactoren van neurale netwerken te berekenen.

In deze context is het dus prettig dat de architectuur van GPU’s is geoptimaliseerd voor bandbreedte in plaats van latentie. Een CPU is ontworpen voor algemene taken, en kun je je voorstellen als een Ferrari: snel en wendbaar, maar er passen maar maximaal twee personen in. Een GPU is in deze metafoor als een personenbus: er kunnen veel personen in, maar die doen er iets langer over om op de plaats van bestemming te komen. In computertermen, heeft een GPU duizenden rekenkernen die in staat zijn om enorme hoeveelheden data parallel

Het verschil tussen een CPU en een GPU is als tussen een Ferrari en een personenbus

een beeldscherm: enkele miljoenen pixels tegelijk laten oplichten, en in gaming dan ook nog liefst met een zo hoog mogelijke frequentie. Interessant is dat dit ze ook ideaal maakt voor andere workloads die sterk parallel zijn, zoals matrixvermenigvuldiging – een kerncomponent van deep learning. AI-training vereist grootschalige vermenigvuldigingen

ren. Dat leidde tot moderne GPU’s, zoals Nvidia’s H100. Deze is uitgerust met Tensor Cores, speciaal ontworpen hardwarecomponenten die matrixbewerkingen versnellen. Zulke cores bieden enorme prestatiewinsten door AI-taken zoals mixed-precision training efficiënter uit te voeren.

AI-processoren

De eerste doorbraken in AI-training werden nog wel bereikt met off-theshelf gaming-GPU’s. Nvidia’s GTX 1080 Ti en Tesla K80 waren daarin de voorlopers. Maar naarmate deep learning-modellen groter en complexer werden, liepen ook deze GPU’s tegen de grenzen aan. Nvidia kwam in 2017 met de Volta-architectuur en de Tesla V100 GPU, de eerste GPU specifiek ontworpen voor AI-training. Dit betekende een keerpunt in de industrie. Sindsdien te verwerken. Dit is overigens ook de reden dat Bitcoinfarms bestaan uit meerdere computers met zoveel mogelijk grafische kaarten. Toen eenmaal duidelijk was dat standaard grafische kaarten speciale voordelen hebben voor gebruik bij AI, gingen GPU-ontwerpers aan de slag om de achterliggende architectuur aan te passen en te verbeteleggen GPU-fabrikanten zich steeds meer toe op hardware, specifiek gericht op AI en ML. Nvidia’s H100 GPU (Hopper-architectuur) bouwde voort op deze innovaties met geavanceerde Tensor Cores en ondersteuning voor transformer-modellen. Met de introductie van de Blackwell-architectuur zet Nvidia een nieuwe stap in deze evolutie.

Blackwell biedt volgens Nvidia niet alleen meer rekenkracht, maar ook verbeterde energie-efficiëntie dankzij een ontwerp met meer dan 200 miljard transistors, geproduceerd op een 4nm-proces. Deze GPU’s zijn geoptimaliseerd voor grootschalige AI-modellen zoals GPT-4 en toekomstige generaties. Hiermee wil Nvidia inspelen op de groeiende vraag naar krachtige en schaalbare AI-hardware, terwijl het energieverbruik binnen de perken wordt gehouden, zegt het bedrijf.

Nvidia is weliswaar marktleider, maar er zijn alternatieven in de maak van onder meer AMD en Google. AMD heeft zijn Instinct MI-serie, die zich richt op open-source oplossingen met zijn ROCm-softwarestack. Google introduceerde Tensor Processing Units (TPU’s), hardware waarmee het bedrijf inferentie en

Off the shelf grafische kaarten liepen voor AI al snel tegen de grenzen aan

training van AI-modellen wil versnellen. Met deze alternatieven hoopt de concurrentie de afhankelijkheid van Nvidia’s CUDA-ecosysteem te verminderen. Toch blijft CUDA, met zijn robuuste API’s en uitgebreide ondersteuning, het dominante platform voor AI-ontwikkeling.

Hoe GPU’s helpen bij AI-training Naast de rekenkracht van GPU’s speelt ook geheugenbandbreedte een grote rol bij het trainen van AI. Modellen zoals GPT-4 en DALL-E 3 vereisen gigabytes aan geheugen voor hun parameters. GPU’s lossen dit probleem op door grote hoe-

veelheden snelle geheugenmodules (zoals HBM3, high-bandwidth memory) direct op de kaart te integreren.

Een ander belangrijk aspect is de schaalbaarheid. Moderne AI-systemen gebruiken meestal meerdere GPU’s, verbonden via snelle interfaces zoals Nvidia’s NVLink. Dit zorgt ervoor dat modellen verdeeld kunnen worden over meerdere GPU’s, waardoor trainingstijden drastisch worden verkort.

Voorbeelden hiervan zijn supercomputers zoals Nvidia DGX Systems en Microsoft’s Azure AI-infrastructuur, die duizenden GPU’s gebruiken om AI-modellen te trainen. Met dit

GPU’s spelen een grote rol in de ontwikkeling van AI

SLIMLINE PATCHKABELS

met draaibare 360° connector

Deze patchkabels zijn perfect voor situaties waar de ruimte beperkt is. De 360° draaibare RJ45-connectoren zorgen er namelijk voor dat de kabel precies kan worden gelegd zoals nodig is, zonder dat daarbij de buigradius van de kabel belast hoeft te worden. Verder verbetert de dunne kabelmantel (4mm) de luchtstroom in kasten.

Eigenschappen:

• Kabellengte: 0,25 t/m 10m

• CAT6A U/FTP Slimline patchkabel met draaibare 360° RJ45-connectoren aan beide zijden

• Volledig koperen 32AWG geleiders, 50µ vergulde RJ45-contacten

• Voldoet aan de internationale normen

• Kabels zijn 100% getest

• 5 jaar garantie

• Kleur: zwart

Distributeurs:

Met de nieuwe ACT Slimline patchkabels met draaibare 360° connector kiest u voor een nette en georganiseerde installatie.

Overzicht van alle slimline kabels Inschrijven ACT nieuwsbrief

Connector 180° naar rechts Connector 180° naar links

De gamingindustrie was lange tijd de drijvende kracht achter de ontwikkeling van steeds krachtigere GPU’s

soort infrastructuren kunnen modellen zoals OpenAI’s GPT binnen dagen in plaats van maanden worden getraind.

De toekomst is aan hybride architecturen

Hoewel GPU’s een centrale rol spelen in AI, zijn er ook andere ontwikkelingen die de toekomst van hardware beïnvloeden. Eén daarvan is de opkomst van hybride architecturen, zoals de Grace Hopper Superchip van Nvidia. Deze combineert GPU- en CPU-functionaliteit in één systeem, wat de efficiëntie van AI-training verder zou moeten verhogen. Daarnaast is er een toenemende focus op inferentie, de fase waarin een AI-model wordt gebruikt om voorspellingen te doen. Nvidia heeft daarvoor zijn Triton Inference Server die inferentie op schaal mogelijk moet maken, terwijl hardware zoals de Nvidia A100 specifiek is ontworpen om zowel training als inferentie te ondersteunen.

Kleine bedrijven krijgen dankzij de krachtige GPU’s toegang tot dezelfde mogelijkheden als grote bedrijven

GPU’s en duurzaamheid

Het energieverbruik van AI-training is een groeiend probleem. De training van een modern model zoals GPT-4 vereist een energieverbruik dat kan oplopen tot honderden megawattuur, afhankelijk van de schaal en de complexiteit van het model. GPU’s spelen hier een dubbelzinnige rol: hoewel ze veel energie verbruiken, bieden ze ook een efficiëntere oplossing dan CPU’s. Nvidia en andere fabrikanten werken aan nieuwe technologieën zoals dynamic voltage scaling en liquid cooling om het energieverbruik van GPU’s te verminderen. Daarnaast heeft de overgang naar FP8-precisie een aanzienlijke impact op de energie-efficiëntie van AI-training. FP8 is minder nauwkeurig dan het nu nog gangbare FP32, maar

door dit slim in te zetten, kunnen GPU’s dezelfde resultaten leveren met een fractie van het energieverbruik.

De snelle vooruitgang in GPU-technologie heeft ook positieve gevolgen voor kleinere bedrijven en individuele ontwikkelaars. Via cloudplatforms als AWS EC2 P5-instances en Google Cloud TPU Pods hebben kleine bedrijven en start-ups toegang tot dezelfde krachtige hardware als de grote techbedrijven.

De GPU blijft het fundament van AI-training en machine learning. De introductie van hybride architecturen, verbeterde software-ecosystemen en energie-efficiënte oplossingen betekent dat we nog maar aan het begin staan van wat GPU’s voor AI kunnen betekenen. ◾

KOSTENOPTIMALISATIE

IN DE CLOUD

Meer rendement voor minder geld

Met de overstap naar de cloud haal je als bedrijf veel voordelen binnen, zoals schaalbaarheid, flexibiliteit en toegang tot innovatieve technologieën.

Toch is er één aspect dat vaak een uitdaging blijft: de kosten. Tekst: Marcel Debets

Voor mkb-bedrijven kan het lastig zijn om grip te krijgen op de uitgaven voor IT. De kosten lijken soms onvoorspelbaar, en zonder de juiste strategie kunnen ze snel uit de hand lopen. Voor de IT-dienstverlener ligt hier een schone taak: help je klanten de kosten van de cloud te optimaliseren, en zorg ervoor dat ze ervan profiteren zonder budgetoverschrijdingen.

Het kostenmodel van de cloud

In tegenstelling tot traditionele ITinfrastructuur, waarbij je vaak eenmalig hard- en software aanschaft, werken cloudproviders grotendeels op basis van een pay-per-use-model.

Dat is fijn, want het biedt flexibiliteit en voorkomt hoge investeringen

vooraf. Maar het kan ook leiden tot onverwachte uitgaven. Denk aan servers die blijven draaien terwijl ze niet worden gebruikt, of applicaties die onnodig veel data overzetten. Bovendien wordt de kostenstructuur vaak complexer naarmate bedrijven meerdere clouddiensten combineren of overstappen op een multicloudstrategie.

Voor mkb-klanten, die vaak minder ervaring hebben met cloudbeheer, kan dit overweldigend zijn. Het is dus belangrijk om als IT-dienstverlener niet alleen technische ondersteuning te bieden, maar ook inzicht te geven in hoe de kosten worden opgebouwd. En vooral hoe je deze samen met de klant kunt optimaliseren.

FinOps: de sleutel tot grip op de kosten

Een van de methodes die steeds meer wordt gebruikt, heet FinOps. FinOps is een samentrekking van ‘financiële’ en ‘operationele’ processen. Het doel van FinOps is eenvoudig: bedrijven inzicht geven in de clouduitgaven en helpen deze uitgaven te beheren zonder dat de prestaties eronder lijden. Voor IT-dienstverleners biedt FinOps een gestructureerde aanpak om klanten te ondersteunen bij kostenoptimalisatie.

Het proces begint met transparantie. Door gebruik te maken van de dashboards en analyses die cloudproviders aanbieden, kun je je klanten real-time inzicht geven in hun uitgaven. Dit omvat niet alleen een

overzicht van de totale kosten, maar ook een uitsplitsing per service, applicatie of afdeling. Voor mkb-klanten is dit cruciaal, omdat je hen zo kunt laten zien waar het geld naartoe gaat en welke onderdelen van hun cloudomgeving mogelijk ineciënt zijn.

De volgende stap is optimalisatie. Hierbij kun je denken aan het reserveren van resources – zoals Reserved Instances bij AWS – tot het opschonen van ongebruikte resources.

Het eerste geval betekent dat je je committeert aan het gebruik van bepaalde resources (zoals compute-instances) voor een langere periode, bijvoorbeeld één of drie jaar. In ruil daarvoor krijg je aanzienlijke korting op het standaard ‘on-demand’-tarief. Uiteraard moet je dat goed plannen, anders betaal je alsnog te veel. Ongebruikte resources vind je vaak bij opslagvolumes of virtuele machines die niet meer worden gebruikt. Door deze onnodige kostenposten te identificeren en te elimineren, kun je direct besparen.

Automatisering

Kostenoptimalisatie in de cloud wordt een stuk eenvoudiger met de inzet van automatisering. Cloudproviders bieden allerlei tools waarmee je automatisch kunt monitoren en

optimaliseren. Denk bijvoorbeeld aan functies die ongebruikte servers automatisch uitschakelen of die workload balancing toepassen zodat resources optimaal worden benut. Voor IT-dienstverleners is automatisering een krachtig middel om klanten proactief te ondersteunen. Zo kun je bijvoorbeeld automatische rapportages instellen die klanten waarschuwen voor ongebruikelijke uitgaven of adviseren over kostenbesparende maatregelen.

Een andere belangrijke pijler van kostenoptimalisatie is het slim inzetten van workloads. Niet alle applicaties of processen hebben dezelfde vereisten op het gebied van rekenkracht, geheugen of opslag. Door workloads zorgvuldig te analyseren en te optimaliseren, kun je de prestaties verbeteren en tegelijkertijd kosten verlagen. Natuurlijk ook je ook daar allerlei tools voor inzetten.

Serverless computing

Een interessante uitwerking van optimalisatie is het gebruik van serverless computing. Klanten betalen

kopere regio’s of door minder intensieve opslagopties te kiezen. Veel cloudproviders bieden zogeheten ‘cold storage’-opties, die ideaal zijn voor data die zelden worden geraadpleegd. Door samen met je klanten te kijken naar de aard van de data en workloads, kun je behoorlijk besparen zonder dat je concessies moet doen aan de prestaties.

Multi-cloud en kostenbeheer

Veel bedrijven kiezen tegenwoordig voor een multi-cloudstrategie om afhankelijkheid van één provider te voorkomen. Zo kunnen ze gebruikmaken van het beste aanbod van verschillende aanbieders. Daar kunnen dus veel voordelen aan zitten, maar het leidt onherroepelijk tot een complex kostenplaatje. Elk platform heeft zijn eigen prijsmodellen, en het is lastig om overzicht te houden. De IT-dienstverlener kan hierin een belangrijke rol voor zichzelf creeren, met behulp van tools die multi-cloudkosten inzichtelijk maken. Er zijn verschillende platforms beschikbaar, zoals CloudHealth en

De cloud biedt flexibiliteit en schaalbaarheid, maar kan ook een ondoordringbaar woud van kosten zijn

alleen voor het daadwerkelijk laten draaien van een applicatie en niet voor de onderliggende infrastructuur. Dit model is vooral handig voor bedrijven met onregelmatige of seizoensgebonden vraag. Neem een bedrijf dat een webshop runt die tijdens de feestdagen pieken in verkeer krijgt. Met serverless computing kun je ervoor zorgen dat ze alleen betalen voor wat ze gebruiken, terwijl de applicatie ondertussen naadloos opschaalt om aan de vraag te voldoen. Na de piekperiode schaalt de applicatie ook weer automatisch af. Daarnaast kun je besparen door workloads te migreren naar goed-

Spot.io, die speciaal zijn gemaakt voor het beheer van multi-cloudomgevingen.

Bewustwording creëren

Kostenoptimalisatie in de cloud is niet alleen een technische kwestie; je kunt ook veel bereiken met bewustwording binnen organisaties. Vaak ontstaan onnodige kosten doordat medewerkers zich niet bewust zijn van de impact van hun acties, zoals het onnodig dupliceren van data of het starten van dure rekenprocessen. Hier kunnen trainingen en workshops nog het nodige aan zendingswerk verrichten. ◾

De impact van AI op datacenterbeheer

Datacenters zijn het kloppend hart van de moderne digitale economie en vormen een booming business. Daarmee komen er ook steeds meer uitdagingen als het gaat om het beheer. Welke rol kan AI daarin spelen? Tekst: Marcel Debets

Datacenters staan onder toenemende druk: de vraag naar opslagcapaciteit groeit exponentieel, klanten eisen minimale downtime, en energie-efficiëntie wordt steeds belangrijker. Om al deze uitdagingen het hoofd te bieden, kijken steeds meer IT-dienstverleners en datacenterbeheerders naar AI (en machine learning). Grote winst valt te behalen bij de combinatie van AI met en de manier waarop monitoring en onderhoud worden aangepakt. Traditionele monitoringtools verzamelen al jaren data over temperatuur, stroomverbruik en netwerkactiviteit, maar ze zijn vaak reactief. Pas als een probleem zich voordoet – bijvoorbeeld een temperatuurstijging in een serverrack – wordt er actie ondernomen. AI en ML kunnen dit veranderen door te voorspellen wanneer onderhoud plaats moet vinden. Door sensordata te analyseren kunnen AI-modellen patronen herkennen die wijzen op mogelijke storingen. Daarbij kun je denken aan een ventilator die minder efficiënt begint te draaien of een voedingseenheid die tekenen van slijtage vertoont. Door deze signalen vroegtijdig te detecteren, kun je de problemen oplossen voordat ze tot uitval leiden. Dit bespaart niet alleen kosten, maar voorkomt ook dat klanten worden geconfronteerd met downtime – een kritieke factor voor bedrijven in het mkb. Het is bekend dat Google zijn datacenters heeft uitgerust met AI-tools die voortdurend temperatuur- en

luchtvochtigheidsgegevens monitoren. Deze systemen moeten automatisch de koelingsinstellingen optimaliseren, wat op papier leidt tot een aanzienlijke energiebesparing. Dit biedt een blauwdruk voor hoe AI kan worden ingezet om ook kleinere datacenters efficiënter te beheren.

datacenters beheren voor meerdere mkb-klanten. Je kunt eventueel zelfs de kostenbesparing die je realiseert met het verhogen van de energie-efficiëntie door te berekenen aan je klanten. Daarmee heb je een duidelijk voordeel op je concurrentie.

AI kan voorspellen wanneer de energievraag piekt en welke processen efficiënter kunnen worden uitgevoerd

Optimalisatie van energieverbruik

Het is duidelijk dat energie een van de grootste kostenposten voor datacenters is. Het koelen van servers, het voeden van hardware en het onderhouden van netwerken verbruikt enorme hoeveelheden stroom. Het is mogelijk om aanzienlijke besparingen te realiseren met behulp van AI. Door historische en real-time data te combineren kunnen AI-systemen voorspellen wanneer de energievraag piekt en welke processen efficiënter kunnen worden uitgevoerd.

Een concreet voorbeeld hiervan is het dynamisch toewijzen van workloads. AI kan analyseren welke servers het meest efficiënt draaien en nieuwe taken daar naartoe sturen. Dit kan overbelasting van bepaalde hardware voorkomen en zorgt ervoor dat servers die niet nodig zijn in een energiezuinige stand-by modus kunnen worden gezet. Deze ‘workload balancing’ is vooral interessant voor IT-dienstverleners die

Daarnaast speelt AI een belangrijke rol in het optimaliseren van koelingssystemen. Traditionele airconditioningsystemen draaien vaak op vaste instellingen, ongeacht de werkelijke warmteproductie van de servers. AI-gestuurde koelingsoplossingen kunnen real-time gegevens gebruiken om het systeem dynamisch aan te passen. Dit voorkomt verspilling van energie en draagt bij aan een duurzamer datacenter.

Verbetering van beveiliging

Een ander terrein waar AI het verschil kan maken is de beveiliging van datacenters. Cyberaanvallen worden steeds geavanceerder, en handmatige methoden om bedreigingen op te sporen schieten vaak tekort. AI kan hier uitkomst bieden door afwijkingen in netwerkverkeer of verdachte activiteiten sneller en nauwkeuriger te identificeren dan traditionele tools.

Machine learning-modellen worden getraind op basis van enorme

Implementatie van AI-systemen kan een uitdaging zijn

hoeveelheden historische gegevens over cyberaanvallen. Hierdoor kunnen deze modellen nieuwe bedreigingen herkennen, zelfs als deze nog niet eerder zijn waargenomen. Daarbij gaat het om ongebruikelijke inlogpogingen, verdachte dataoverdracht of onbekende apparaten die verbinding maken met het netwerk. Zodra een dreiging wordt gedetecteerd, neemt AI het over en kan direct maatregelen nemen, zoals het isoleren van een geïnfecteerd sys-

teem of het blokkeren van verdachte IP-adressen.

Schaalbaarheid en flexibiliteit

Een ander belangrijk onderwerp als het gaat om datacenters is schaalbaarheid. Ook daarin kan AI een sleutelrol spelen. Naarmate mkb-klanten groeien of hun vraag naar digitale diensten toeneemt, moet de infrastructuur in staat zijn om snel mee te schalen. Traditionele schaalmethoden vereisen vaak handmatige interventie en planning, wat tijd en geld kost. AI daarentegen kan de capaciteit automatisch aanpassen op basis van de werkelijke vraag.

Bijvoorbeeld wanneer een e-commerceklant tijdens een piekperiode

zoals Black Friday extra rekenkracht nodig heeft, kan een AI-systeem automatisch meer servers activeren of de bandbreedte verhogen. Zodra de vraag weer daalt, worden de extra resources afgebouwd. Dit voorkomt onnodige kosten en garandeert dat klanten altijd toegang hebben tot de capaciteit die ze nodig hebben.

Daarnaast kan AI het makkelijker maken om datacenterinfrastructuur flexibel te beheren. Je kunt bijvoorbeeld gebruikmaken van AI-gestuurde orkestratietools om workloads te verplaatsen tussen verschillende datacenters of cloudomgevingen. Dit zorgt niet alleen voor een betere benutting van resources, maar verhoogt ook de veerkracht van de infrastructuur.

Niet alleen maar hosanna Hoewel AI en ML veelbelovende oplossingen kunnen bieden, is het niet allemaal hosanna in de datacenterwereld. Zo vormt de implementatie van AI-systemen een belangrijke drempel. Die vereist niet alleen gespecialiseerde kennis, maar ook toegang tot kwalitatief hoogwaardige datasets. Daarnaast is het belangrijk om AI-systemen regelmatig te trainen en bij te werken, omdat de technologie anders achterhaald kan raken.

Een andere uitdaging is de complexiteit van integratie. Veel IT-dienstverleners werken met een combinatie van verouderde en moderne systemen, wat het lastig kan maken om AI-oplossingen volledig te integreren. Aan de andere kant: slaag je als IT-dienstverlener erin om AI effectief in te zetten, dan kun je jezelf onderscheiden door efficientere, veiligere en goedkopere oplossingen aan te bieden. Hoe dan ook, de toekomst van het datacenter is onlosmakelijk verbonden met AI. Hoe eerder je als IT-dienstverlener deze technologie omarmt, hoe beter je bent voorbereid op de mogelijkheden, uitdagingen en kansen van AI in datacenterbeheer. ◾

USE CASE: SPORTEC SOLUTIONS EN RNT RAUSCH

Samenwerken aan oplossingen in voetbaltechnologie

Volgens RNT Rausch is er een florissante toekomst weggelegd voor het kleine, op maat gemaakte datacenter dat zijn werk vooral doet aan de edge. Om dat te onderstrepen spreekt ChannelConnect met een aansprekende klant: Sportec Solutions, een belangrijke speler op het gebied van doellijn- en VAR-technologie.

Sportec Solutions speelt een belangrijke rol in de wereld van voetbaltechnologie. Het bedrijf is een van de grote spelers op het gebied van doellijntechnologie (goal line technology, GLT) en VAR-systemen. Hun oplossingen worden wereldwijd ingezet bij wedstrijden. Zulke technologische oplossingen vereisen een naadloze combinatie van snel werkende software en betrouwbare hardware. De samenwerking met RNT Rausch begon bij een grote uitdaging: binnen zes maanden moesten mobie-

le VAR-vans operationeel zijn voor de Duitse Bundesliga. Deze bestelauto’s, uitgerust met compacte datacenters, zijn nodig om signalen van de stadions naar het centrale operationele centrum in Keulen te sturen. “We hadden een zeer strakke deadline,” vertelt Fabian Winckler, hoofd commercie bij Sportec Solutions. “Dankzij de samenwerking met RNT waren we op tijd om de eerste wedstrijd van het seizoen ondersteunen.”

Milliseconden

De VAR-vans zijn gebouwd om de enorme datastromen van live voetbalwedstrijden aan te kunnen. Ze moeten signalen snel en foutloos kunnen verwerken, een absolute vereiste in een sportomgeving waar zelfs milliseconden belangrijk zijn. “Onze systemen moeten onder elke omstandigheid betrouwbaar zijn,” benadrukt Winckler. “Of het nu gaat om extreme hitte in stadions of zware schokken onderweg, de hardware moet altijd presteren.”

Naast VAR speelt GLT een belangrijke rol in het portfolio van Sportec. Oorspronkelijk maakte dit systeem gebruik van magnetische velden en chips in de bal, maar tegenwoordig wordt het gedomineerd door camera-gebaseerde technologie. “Came-

ratechnologie biedt niet alleen een hogere resolutie, maar is ook goedkoper,” legt Winckler uit. Samen met RNT is Sportec erin geslaagd deze technologie naar een hoger niveau te tillen, met installaties in stadions over de hele wereld, zoals bij het Gulf Cup voetbaltoernooi dat dit jaar in december plaatsvindt in Koeweit.

Het is essentieel om de oplossingen aan te passen aan de behoeften van elke competitie, zegt Winckler. “Sommige competities kiezen voor vaste installaties in stadions, terwijl andere mobielere oplossingen nodig hebben. Dit maatwerk maakt het mogelijk om aan uiteenlopende eisen te voldoen, van de lagere competities tot internationale toptoernooien. RNT begrijpt die behoefte aan flexibiliteit,” aldus Winckler.

Partner van RNT Rausch

Voor Sportec Solutions is RNT Rausch meer dan alleen de leverancier van de hardware. “Wij hebben behoefte aan een strategische partner die actief meedenkt over innovaties en verbeteringen. Onze samenwerking is gebaseerd op open communicatie en wederzijds vertrouwen,” zegt Winckler. “Ze begrijpen onze branche en weten

Tekst: Marcel Debets

hoe belangrijk betrouwbaarheid en flexibiliteit zijn.” De samenwerking heeft geleid tot diverse innovatieve oplossingen. Een goed voorbeeld is de ontwikkeling van centrale operations centers die niet alleen in Duitsland worden gebruikt, maar ook in andere landen. In de Verenigde Staten, waar door de grote afstanden tussen stadions een oplossing op basis van de vans geen optie is, biedt het streamen van video naar een centrale OPC een ideale oplossing. Met behulp van RNT kan Sportec zijn diensten uitbreiden naar markten die voorheen moeilijk bereikbaar waren.

Duurzaamheid – als in robuust – is belangrijk voor Sportec. In stadions kunnen temperaturen oplopen tot ver boven de 30 graden, terwijl apparatuur vaak geïnstalleerd wordt op moeilijk bereikbare plaatsen, zoals onder stadiondaken. “De hardware van RNT kan vrijwel altijd presteren onder de zwaarste omstandigheden,” legt Winckler uit. “Dit is essentieel om onderhoudskosten te minimaliseren en uitval te voorkomen.”

Samenwerking

Maar de samenwerking gaat verder dan alleen het operationele aspect. Sportec en RNT werken samen aan de toekomst van sporttechnologie. Een belangrijk project is de integratie van verschillende systemen, zoals bal en spelertracking en ‘officiating’ technologie. Dat laatste is een verzamelnaam voor alles wat te maken heeft met het leiden

van wedstrijden en eventuele jurering (zoals de VAR). Door deze systemen te combineren, kunnen complexe taken met minder hardware worden uitgevoerd. “Onze droom is om een ecosysteem te creëren dat allesomvattend is,” zegt Winckler. “Dit opent de deur naar innovaties zoals automatische foul-detectie en voorspellende prestatieanalyses.”

Deze focus op innovatie en schaalbaarheid maakt de samenwerking tussen Sportec en RNT bijzonder. Terwijl de huidige oplossingen voornamelijk gericht zijn op voetbal, worden ze steeds vaker ingezet in andere sporten, zoals volleybal, handbal en zelfs schermen. “Onze technologie is flexibel genoeg om zich aan te passen aan de behoeften van elke sport,” vertelt Winckler. “Of het nu gaat om een nationale competitie of een internationaal toernooi, wij kunnen de juiste oplossing bieden.”

Strakke deadline

Een ander aspect dat een grote rol speelt voor Sportec Solutions is de snelheid waarmee nieuwe projecten moeten worden gerealiseerd. De

RNT Rausch

ontwikkeling van de VAR-vans voor de Bundesliga is hier een perfect voorbeeld van. “Binnen zes maanden moesten we volledig operationeel zijn,” herinnert Winckler zich. “Dankzij de expertise van RNT konden we deze strakke deadline halen zonder concessies te doen aan de kwaliteit.”

De samenwerking tussen Sportec en RNT is gebaseerd op een gedeelde visie: het ontwikkelen van hoogwaardige technologische oplossingen die de sportwereld transformeren. Dit vereist niet alleen technische expertise, maar ook een diepe kennis van de uitdagingen in de sportindustrie. “We werken samen op een manier die beide bedrijven sterker maakt,” zegt Winckler. “RNT brengt de hardware-expertise, wij de kennis van sporttechnologie. Samen creëren we oplossingen die echt het verschil maken.”

Daarnaast blijven Sportec en RNT werken aan schaalbaarheid. Terwijl de huidige focus ligt op professionele competities zoals de Bundesliga, zien beide bedrijven potentieel in de lagere competities. Door kosten te verlagen en hardware te vereenvoudigen, kunnen deze markten worden ontsloten. ◾

RNT Rausch maakt gepersonaliseerde server- en storageoplossingen. Ze kunnen daarbij maatwerk-appliances maken in elk formaat. Vincent van der Linden, verantwoordelijk voor de Benelux, mikt op een netwerk van enthousiaste partners die ook de oplossingen van RNT Rausch willen inzetten.

Datacenters moeten zich voorbereiden op een nieuw tijdperk

De opkomst van AI en High Performance Computing zet de wereld van datacenters op zijn kop. Dat betekent dat we datacenters langzaam maar zeker heel anders moeten gaan inrichten dan we tot nu toe gewend zijn. Tekst: Martijn Vet

De fysieke omgeving van datacenters is decennialang niet veel veranderd. Qua bouw, stroomvoorziening en koeling was alles tot voor kort duidelijk en overzichtelijk. Maar er is nu sprake van een omslagpunt, vertelt Ronald van Veen, Technical Solutions Architect bij Vertiv, wereldwijd leverancier van digitale infrastructuur en continuïteitsoplossingen. “We gaan van een situatie van enkele kilowatts per serverrack naar tientallen, soms wel honderden kilowatts. Een fysiek gebouw dat is ontworpen voor 5 of 6 kilowatt in een rack kun je niet ineens vertienvoudigen qua vermogen. Dan kom je in de problemen met de afmetingen van distibutie van energievoorziening en je luchtkoeling. Het betekent dat we die gebouwen heel anders moeten inrichten.”

Flexibeler ontwerpen

De vraag naar AI en high performance computing zorgt voor een opvallende verandering in hoe de ruimte wordt gebruikt. Vroeger was de regel simpel: 80 procent van de ruimte voor servers, 20 procent voor techniek zoals koeling en stroomvoorziening. In de nieuwste ontwerpen is dat soms al precies andersom. “Het is een glijdende schaal, maar we bouwen nu al datacenters waar de technische ruimte de overhand heeft. Dat vraagt om een nieuwe aanpak, vooral omdat bestaande gebouwen hier niet op zijn ingericht.” Dat kan datacen-

ters en ontwerpbureaus flink wat hoofdpijn bezorgen. “Hoe snel gaan de veranderingen? Moet het hele datacenter worden aangepast, of slechts een gedeelte? Die vragen zijn moeilijk te beantwoorden.” Het wordt extra lastig omdat iedereen met verschillende planningen werkt. IT-managers kijken meestal maximaal vijf jaar vooruit omdat ze dan hun apparatuur vervangen. Maar gebouwen en infrastructuur moeten wel vijftig jaar mee. “Je moet daarom heel flexibel kunnen zijn in je ontwerp,” benadrukt Van Veen. “Misschien moet je ruimtes voor computerzalen of techniek flexibel houden, waarbij je op het laatste moment besluit waar de ruimte voor moet dienen. Het gaat bovendien niet alleen om vierkante meters, de technische ruimte moet

ook een bepaalde plek hebben in het gebouw.”

Ander businessmodel

Van Veen ziet verschillende slimme oplossingen ontstaan. “We maken technische apparatuur zoals UPS-systemen en koeling steeds compacter. Die plaatsen we bovendien steeds vaker buiten het gebouw. Zo houd je binnen meer ruimte over voor servers.” De koeling van krachtige servers is een grote uitdaging. “Ga je nog voor luchtkoeling, of ga je geheel of gedeeltelijk voor liquid cooling? Als je zo lang mogelijk luchtkoeling wilt - begrijpelijk, want goedkoper en eenvoudiger - zijn er nieuwe technieken beschikbaar die het mogelijk maken veel hogere vermogens te koelen zonder impact op het gebouw.”

Ronald van Veen

Deze veranderingen hebben ook gevolgen voor hoe datacenters hun ruimte verhuren. “Je kunt niet meer alleen rekenen met vierkante meters en standaard stroomvoorziening. Hoeveel stroom een klant nodig heeft, wordt steeds belangrijker voor de prijs.”

Dat wil niet zeggen dat alle datacenters direct om moeten. “Gewone webservers hebben geen High Performance Computing nodig. Maar de honger om aan de slag te gaan met krachtige oplossingen groeit snel, zelfs bij grote ondernemingen zoals banken, verzekeraars en retailers.” Steeds meer klanten vragen daarbij om prefab-datacenters. “Het voordeel daarvan is dat je in de fabriek units kunt bouwen die te transporteren zijn en die we op locatie weer aan elkaar kunnen

koppelen. Een klant hoeft zich daarbij niet voor tientallen jaren vast te leggen: je kunt de hele lifecycle van de IT en gebouwen zo enigszins

Het is toch een wake-up-call en het kan zomaar gebeuren dat een klant die nu vijftig racks huurt er in de toekomst liever tien wil maar

“Ga je nog voor luchtkoeling, of ga je geheel of gedeeltelijk voor liquid cooling?”

naar elkaar toe trekken. Ook weet je precies wat het kost, anders dan bij gewone bouwprojecten waar de rekening uiteindelijk vaak hoger uitvalt dan gedacht.”

Wake-up-call

Hoe snel de veranderingen ook gaan, paniek is volgens Van Veen nu ook weer niet nodig. “Wel adviseren we datacenters die klant bij ons zijn om na te gaan denken over hoe je met de veranderingen omgaat.

dan met het dubbele vermogen van die vijftig. Als fabrikant kunnen we klanten en adviseurs helpen omdat we weten wat er speelt. Voor veel klanten is het een hoofdpijndossier, maar het biedt ook weer mogelijkheden. Waar nu heel veel bedrijven nog hun eigen computerruimte in een kantoorgebouw hebben, gaat dat niet meer werken als het straks high-end wordt. Er gaat nog meer behoefte komen aan datacenters, en de groei is al explosief.” ◾

STRATEGIE VOOR DIGITALE

INFRASTRUCTUUR DRAAGT

BIJ AAN INNOVATIEKRACHT

Nederland heeft wereldwijd een leidende positie in de digitale infrastructuur. Hierdoor geniet ons land van een sterk innovatie- en ondernemersklimaat. In tijden van snelle verandering, geopolitieke spanningen en economische onzekerheid, is het tijd dat bedrijven een eigen strategie voor een veilige digitale infrastructuur ontwikkelen en daarmee hun innovatiekracht en toekomst borgen.

Nieuwe eisen aan connectiviteit

Nu AI steeds breder wordt ingezet door bedrijven wereldwijd, en zowel bedrijfsleven als overheden met grote investeringen een leidende positie in het AI-tijdperk proberen zeker te stellen, is het van belang ook naar de benodigde digitale infrastructuur te kijken. “Om te innoveren op het gebied van AI, is een snelle en naadloze digitale infrastructuur van groot belang. Voor de ontwikkeling van AI-toepassingen zelf, maar zeker ook voor de samenwerking tussen bedrijven en overheden in de AI-innovatierace,” zegt Peter van Burgel, CEO van AMS-IX.

Een andere actuele innovatie, quantum computing, stelt ook eisen aan de infrastructuur. “Deze moet uiteraard zeer stabiel en krachtig zijn, voor de toepassingen zelf,” vervolgt Van Burgel. “Maar het biedt ook een nieuwe dreiging voor de digitale infrastructuur van overheden en bedrijven. Nieuwe quantumcyberdreigingen vormen een zeer krachtige dreiging waar een infrastructuur wel op voorbereid moet zijn.”

Onzekerheid vereist strategie Innovaties als AI en quantum computing bieden kansen, maar ook bedreigingen voor de digitale infrastructuur. Daarnaast groeit het aan-

tal cyberdreigingen en worden de eisen voor digitale weerbaarheid van Nederlandse bedrijven en overheden steeds groter.

“Wet- en regelgeving zoals NIS2 verplicht organisaties kritisch te kijken naar hun eigen cyberweerbaarheid en dat van hun ketenpartners,” zegt Van Burgel. “Het is goed dat iedere organisatie bewust nadenkt over de digitale weerbaarheid in de hele keten.”

AMS-IX ziet dat veel organisaties al bewuster bezig zijn met hun digitale infrastructuur. Van Burgel: “Klanten en leden stellen zichzelf de vraag: met wie moet ik altijd een veilige verbinding kunnen hebben? Moet ons hele netwerk wel aangesloten zijn op het publieke internet, of zijn er andere opties? Hoe zorgen we dat onze kritieke processen kunnen doorgaan, bijvoorbeeld door gebruik te maken van een directere aansluiting of andere connectiviteitsoplossingen? Zetten we alles over naar de cloud of kiezen we een hybride systeem? Ieder bedrijf zou een eigen strategie voor een veilige digitale infrastructuur moeten ontwikkelen.”

Als één van de grootste internetknooppunten wereldwijd heeft

AMS-IX uitgebreide ervaring in het bieden van stabiele, betrouwbare en snelle connectiviteitsoplossingen. “Wij houden altijd rekening met verschillende scenario’s en worden vanuit onze kennis en ervaring ook vaak om advies gevraagd door overheden en bedrijven wereldwijd. Vanuit die rol denken wij met hen mee welke oplossing het best passend is om de eigen digitale infrastructuur zo robuust en toekomstbestendig mogelijk in te richten. Want connectiviteit is voor de economie en maatschappij van levensbelang.” ◾

Peter van Burgel

Recast Software herpositioneert zich na overname Liquit

Na de overname van het Nederlandse Liquit, is Recast Software bezig met een strategische herpositionering. Een hoofdrol is er daarbij voor AI en een hechte integratie tussen de nu nog losse producten. “We willen systeembeheerders helpen om hun werk makkelijker te maken door hiaten in hun tools aan te vullen,” zegt Todd Kokoszka, Chief Product and Technology Officer. Tekst: Marcel Debets

Recast is bezig met een strategische herpositionering. Het bedrijf is bekend van zijn Right Click Tools, die systeembeheerders helpen bij het beheren van taken op systeemniveau, zoals patching en configuratiewijzigingen. Met de verschuiving van Microsoft naar cloud-gebaseerde systemen via Intune heeft Recast nieuwe functies toegevoegd aan zijn productportfolio. Daaronder valt ook Application Manager, dat werkt in combinatie met zowel Configuration Manager als Intune. Binnenkort lanceert Recast ook een previewversie van Right Click Tools voor Intune. Het kernproduct van Liquit is inmiddels omgedoopt tot Application Workspace. Kokoszka benadrukt de voordelen van de wereldwijde expansie en hoe dit nieuwe kansen creëert voor zowel Recast als hun partners: “We merken dat de oplossingen, die we in Nederland hebben ontwikkeld, voldoen aan een wereldwijde behoefte.”

De rol van AI

AI speelt een steeds belangrijkere rol in IT. “Waar mogelijk passen we AI toe om het werk van ITorganisaties efficiënter te maken,” zegt Kokoszka. Interessant is zeker de samenwerking met Microsoft’s Security Copilot, waar Recast een

plug-in voor ontwikkelt. AI kan daarbij helpen bij het interpreteren van complexe veiligheidsdata en een rol spelen in het verbeteren van de veiligheid van endpoints. “Onze relatie met Microsoft is hecht, en helpt ons de capaciteiten op het gebied van endpoint management verder uit te breiden,” vertelt Kokoszka. “Maar een pragmatische benadering bij het implementeren van AI is belangrijk, waarbij de bescherming van klantgegevens vooropstaat.” De grootste winst is te behalen in het

automatiseren van routinetaken, zodat er meer tijd overblijft voor advies en andere intensieve taken van de partner.

De partner speelt overigens een centrale rol bij Recast. “Partners leveren ons belangrijke inzichten over regionale trends en uitdagingen in de markt. Daardoor kunnen we producten en diensten ontwikkelen die aansluiten bij de behoeften van de diverse klanten. Wat bijzonder waardevol is in onze samenwerking met partners, is de diepte en breedte van IT-kennis die zij inbrengen.”

Naar een verenigd platform

Recast wil uiteindelijk zijn producten samenbrengen in één geïntegreerd platform. “We geloven dat het geheel meer waarde heeft dan de som der delen. Door onze producten in één platform samen te brengen, willen we een uniforme ervaring bieden voor zowel eindgebruikers als partners.” Kokoszka ziet daarbij veel potentieel in het samenbrengen van data vanuit verschillende producten, waardoor klanten een helder overzicht krijgen van bijvoorbeeld de status van hun patching- en beveiligingsniveaus. In eerste instantie zal die worden gerealiseerd in een dashboard, wat de eerste stap moet worden naar de geïntegreerde aanpak. ◾

Todd Kokoszka

XFUSION DIGITAL WIL EUROPA VEROVEREN

‘Startup’ met dertig jaar ervaring

xFusion is een naam die in Europa misschien nog onbekend is, maar die in snel

tempo aan bekendheid wint. Wie niet beter weet denkt dat het een startup is, maar toch bestaat het bedrijf al ruim dertig jaar. ChannelConnect sprak met Frank Qin, General Manager Europe, en Werner Paulus, Senior Vice President Sales en Marketing Europe, over de ambities van xFusion in Europa.

Tekst: Marcel Debets

Hoewel de naam xFusion relatief nieuw klinkt, gaat de geschiedenis ver terug. Drie jaar geleden werd xFusion onafhankelijk en heeft sindsdien een nieuwe koers uitgezet met een internationaal hoofdkantoor in Singapore en een productievestiging in Maleisië. Frank Qin: “xFusion opereert nu als een compleet onafhankelijk bedrijf, met een focus op hoogwaardige technologie en innovatie. We zijn een echte internationale speler geworden.” De onafhankelijke status is meer dan een formaliteit; het markeert een strategische verschuiving die xFusion in staat moet stellen om zijn eigen visie en merkidentiteit op te bouwen. De afgelopen jaren heeft het bedrijf volgens IDC een plek in de top vijf van serverleveranciers veroverd.

Focus op de Europese markt

Een belangrijke stap in de Europese groei was de recente verhuizing van hun regionale hoofdkantoor naar Duitsland. Dit nieuwe kantoor is meer dan alleen een administratief centrum; het biedt ook faciliteiten zoals een demo-center, trainingsruimtes en een lab. Volgens Frank Qin is dit essentieel om hun Europese aanwezigheid te versterken en dichter bij hun partners te staan. “Onze nieuwe locatie in Duitsland biedt niet alleen kantoorruimte, maar creëert ook een plek waar we technologie kunnen demon-

Frank Qin

“De nieuwe locatie in Duitsland benadrukt onze betrokkenheid bij de Europese markt”

Frank Qin

streren en partners kunnen trainen. Het is een plek die ons merk zichtbaar maakt en onze betrokkenheid bij de Europese markt benadrukt.”

Naast Duitsland heeft xFusion vestigingen in Frankrijk, Italië en Spanje, en plannen ze verdere uitbreiding in andere Europese landen, waaronder Nederland. Het bedrijf is ervan overtuigd dat een channel-georiënteerde

Werner Paulus

strategie de basis moet vormen voor verdere groei. “We werken uitsluitend met partners en resellers, wat ons een stabiele en betrouwbare positie geeft in de markt,” zegt Frank Qin. Deze aanpak is specifiek gericht op langdurige samenwerking en partnerschappen, waarbij xFusion nauw samenwerkt met distributeurs zoals Exertis, en al meerdere resellers in Nederland heeft aangetrokken.

Research & development

xFusion investeert naar eigen zeggen veel in R&D en legt de nadruk op energie-efficiëntie en duurzaamheid. Werner Paulus vertelt dat hun producten, zoals hun zelfontwikkelde voedingen, tot 2% efficiënter zijn dan die van concurrenten. “Die 2% lijkt misschien klein, maar voor een datacenter maakt dat een groot verschil in energieverbruik en operationele kosten.” Dit energie-efficiënte ontwerp wordt gewaardeerd door klanten in energie-intensieve sectoren, zoals cloudservices en High-Performance Computing (HPC), waarin xFusion zich specialiseert. xFusion biedt onder meer CPU- en GPU-gebaseerde systemen voor bedrijven die zich richten op kunstmatige intelligentie, en ontwikkelt koelsystemen die kunnen worden af-

“Twee procent efficiënter lijkt weinig, maar maakt voor een datacenter veel verschil”

Werner Paulus

gestemd op de voorkeuren van hun klanten, van luchtgekoelde tot vloeistofgekoelde oplossingen. xFusion’s inzet voor de channelmarkt blijkt ook uit de service-aanpak. In elk Europees land werkt xFusion met servicepartners voor onderhoud en ondersteuning. “In Nederland werken we bijvoorbeeld samen met StorTrec, die in staat zijn om binnen vier uur te reageren op serviceaanvragen. We willen dicht bij onze klanten zijn, zodat we altijd snel en effectief kunnen reageren op hun behoeften,” zegt Frank Qin. xFusion is daarnaast actief op zoek naar nieuwe servicepartners. Geïnteresseerde bedrijven kunnen zich aanmelden, waarna xFusion hen training en certificering biedt, zodat ze voldoen aan de kwaliteitsnormen van het bedrijf.

Als een startup

Frank Qin en Werner Paulus benadrukken drie aspecten die volgens hen xFusion typeren. Het bedrijf roemt de kwaliteit van de producten.

xFusion heeft een eigen R&D-afdeling en produceert in eigen fabriek in Maleisië. Daarnaast is hun strategie volledig gericht op samenwerking met partners, wat moet zorgen voor een nauwe en stabiele relatie met resellers en distributeurs. Tot slot wijst Werner op de flexibele en responsieve cultuur binnen het bedrijf. “We werken alsof we een startup zijn,” zegt Werner Paulus. “We blijven gericht op innovatie en willen ons snel kunnen aanpassen aan veranderde omstandigheden en marktontwikkelingen.”

xFusion is dus actief op zoek naar nieuwe samenwerkingen in Nederland. “We willen onze aanwezigheid uitbreiden en zoeken naar partners die ons willen helpen onze visie te realiseren,” zegt Frank Qin. De komende maanden zal xFusion een vertegenwoordiger in Nederland aanstellen. Op dit moment loopt alles nog via het kantoor in Duitsland. Geïnteresseerde resellers kunnen contact opnemen via de website van xFusion. ◾

Cloudconnectiviteit: geen one-size-fits-all

Cloudadoptie is niet meer weg te denken uit het moderne IT-landschap.

Organisaties hebben in rap tempo hun processen en data naar de cloud verhuisd. Toch blijkt die haast vaak een bron van problemen, omdat de verbindingen naar de cloud zelden optimaal zijn ingericht. Kai Smets, Solutions Architect bij signetbreedband, legt uit waarom een standaardoplossing niet volstaat en hoe maatwerk hierin aanzienlijk het verschil maakt. Tekst: Marcel Debets

In de eerste fase van cloudadoptie was snelheid belangrijker dan precisie. Veel bedrijven kozen simpelweg voor een VPN-verbinding of standaard firewallconfiguratie om hun data te migreren. “Iedereen is massaal naar de cloud gerend,” vertelt Smets. “Bedrijven zetten vaak zonder veel nadenken een pilot op die prima werkt met een aantal testgebruikers. Maar zodra die verbinding op grote schaal wordt belast, komen beperkingen aan het licht.” Volgens Smets gaan bedrijven pas nadenken over verbeteringen als de eerste problemen zich voordoen. Bijvoorbeeld wanneer een VPN-verbinding crasht of als de snelheid en stabiliteit van cruciale toepassingen te wensen overlaat. Het gevolg: onnodige stilstand, hogere kosten en een zoektocht naar betere connectiviteitsoplossingen.

Cloudverbinding: meer dan een technische vraag Wat maakt een verbinding naar de cloud zo complex? Het antwoord ligt in de variabelen die invloed hebben op snelheid, stabiliteit en kosten. “De hyperscalers zoals Amazon Web Services (AWS), Microsoft Azure en Google Cloud hebben ieder hun eigen structuur en standaarden,” legt Smets uit. “Als je

bijvoorbeeld kiest voor een directe verbinding met Azure, kun je flink besparen op data-uitwisseling. Maar die oplossing werkt alleen optimaal als je ook rekening houdt met de locatie van andere onderdelen in je infrastructuur, zoals je datacenters, applicatieservers, en de fysieke locaties van je eindgebruikers.”

De kostenstructuur van cloudproviders speelt eveneens een belangrijke rol. “Veel bedrijven vergeten dat bij hyperscalers de kosten gebaseerd zijn op uitgaand verkeer. Een slecht doordachte architectuur kan dus resulteren in torenhoge rekeningen. Je kunt het namelijk zo inrichten dat lokaal verkeer ook echt alleen lokaal blijft en niet via cloudproviders loopt, die daarvoor kosten in rekening brengen.”

Maatwerkoplossingen in een vendor-neutraal landschap

Smets benadrukt dat de kern van een goede cloudstrategie ligt in samenwerking en maatwerk. “Wij werken altijd in een driehoek: met de klant, onze partners en ons eigen team. Zo zorgen we dat de applicaties die in de cloud draaien, de netwerkoplossingen die wij bieden, én de wensen van de klant op elkaar aansluiten.”

Kai Smets

Een belangrijk voordeel van deze aanpak is dat gewerkt wordt met vendor-neutrale oplossingen. “We bouwen private netwerken waarin verbindingen met alle grote clouds — zoals AWS, Azure, Google Cloud en Oracle — kunnen worden geïntegreerd. Bedrijven hoeven daardoor niet per locatie een aparte lijn aan te leggen, maar kunnen alles centraal beheren via één infrastructuur.”

De rol van SD-WAN in toekomstbestendige netwerken Een oplossing die steeds meer terrein wint, is SD-WAN (SoftwareDefined Wide Area Network). Het biedt bedrijven een flexibel alternatief voor traditionele verbindingen zoals VPN of een directe glasvezellijn. “De netwerkoplossing SD-WAN stelt ons in staat om meerdere cloudomgevingen te koppelen via één centraal beheersysteem,” legt Smets uit. “Dat maakt het vooral interessant voor bedrijven met veel locaties of tijdelijke werkplekken, zoals bouwprojecten, eventorganisaties, medische hulpdiensten en traininglocaties.”

In de praktijk zorgt SD-WAN ervoor dat verbindingen automatisch worden geoptimaliseerd op basis van vooraf ingestelde specificaties. “Met SD-WAN kun je eenvoudig nieuwe locaties toevoegen of tijdelijke verbindingen opzetten, zonder concessies te doen aan prestaties of beveiliging.”

Beveiliging:

een blijvende uitdaging

Cloudverbindingen brengen ook beveiligingsuitdagingen met zich mee. Smets wijst erop dat niet alle

PRAKTIJKCASE:

Flexibele cloudconnectiviteit met SD-WAN

Een groeiend bouwbedrijf liep vast met zijn traditionele IT-structuur. Het gebruik van VPN’s en een datacenter werkte niet meer door de toenemende omvang van 3D-bestanden en de noodzaak om veilig samen te werken met externe partijen. De overstap naar een cloudomgeving, inclusief Microsoft 365, bracht nieuwe uitdagingen: hoe zorg je voor stabiele, snelle verbindingen op bouwlocaties en eenvoudige samenwerking met partners? signetbreedband loste dit op met een SD-WAN-architectuur. Elk bouwproject kreeg een SD-WAN-appliance die flexibel schakelt tussen beschikbare verbindingen. Wanneer een vaste verbinding niet voldoet, schakelt het systeem automatisch over op een snelle 4G-back-up. Virtuele cloudrouters optimaliseren bovendien de connectiviteit met Microsoft 365.

De voordelen:

• Snelle start: Bouwlocaties werken direct via mobiel internet zodra er stroom is.

• Automatisering: Nieuwe verbindingen worden naadloos geïntegreerd in het SD-WAN-netwerk.

• Standaardisatie: Alle locaties gebruiken dezelfde hoogwaardige configuratie.

• Schaalbaarheid: Eenvoudig op- en afschalen van verbindingen, afhankelijk van de situatie.

Met deze oplossing werkt het bouwbedrijf sneller, veiliger en flexibeler. Grote bestanden worden moeiteloos gedeeld, externe partners sluiten eenvoudig aan, en bouwprojecten blijven verbonden, zelfs onder uitdagende omstandigheden. Deze aanpak biedt de technologische basis om mee te bewegen met de dynamische bouwsector.

Meer lezen over deze praktijkcase? Scan de QRcode en bekijk ook het verdiepend whitepaper, de webinaropname inclusief een live demo van een SD-WAN-oplossing en een extra praktijkcase met een IP Private Network voor cloudconnectiviteit.

verbindingen even veilig zijn. “Een directe verbinding via een Azure ExpressRoute of private lijn is volledig afgesloten van het publieke internet, waardoor het risico op aanvallen minimaal is. Bij VPN-verbindingen of andere internetgebaseerde oplossingen is encryptie essentieel, maar dit kan wel leiden tot hogere belasting van de infrastructuur.”

Het is volgens Smets cruciaal dat bedrijven goed nadenken over hun beveiligingsstrategie. “De vraag is: waar staan je data, wie heeft er toegang toe, en hoe voorkom je dat derden ongewenst toegang krijgen? Veel applicaties hebben ingebouwde beveiliging, maar als je die koppelt aan een slecht beveiligde verbinding, loop je alsnog risico’s.” ◾

AI vraagt om opslag die direct toegankelijk is

De wereld van kunstmatige intelligentie (AI) ontwikkelt zich razendsnel. Waar AI draait om algoritmes en GPU’s, blijft opslag vaak een onderbelicht aspect. Cloudian, specialist in S3-compatibele objectopslag, komt nu met GPUDirect for Object Storage. Deze technologie belooft significante verbeteringen in prestaties, schaalbaarheid en data-soevereiniteit. Halvor Singh-Evensen, regional sales manager voor de Nordics en Benelux, vertelt over deze ontwikkeling. Tekst: Marcel Debets

Sinds de oprichting in 2011 is Cloudian gespecialiseerd in het leveren van S3-compatibele objectopslag binnen datacenters van klanten. De S3 API werd oorspronkelijk ontwikkeld in de hyperscale-cloud van AWS, maar groeide inmiddels uit tot een standaard voor object storage. In de beginjaren werd S3-compatibele opslag voornamelijk ingezet voor back-up, archivering en file-opslag. Inmiddels hebben nieuwe use-cases, zoals observability, data-analyse en AI, hun intrede gedaan. “De moderne toepassingen van AI vragen om opslag die zowel schaalbaar als direct toegankelijk is,” zegt Singh-Evensen. Hierdoor heeft er een verschuiving plaatsgevonden naar een focus op real-time dataopslag, noodzakelijk voor AI-modellen die afhankelijk zijn van enorme hoeveelheden data.

GPUDirect

De lancering van GPUDirect for Object Storage, dat werd ontwikkeld in samenwerking met Nvidia, is een belangrijke doorbraak voor bedrijven die werken met AI en S3-compatibele object storage. Met deze technologie wordt data direct van-

Halvor Singh-Evensen

GPUDirect stuurt data direct van de opslag

naar de GPU en omzeilt hiermee de CPU-bottleneck

af de opslag naar GPU’s gestuurd via Remote Direct Memory Access (RDMA), waardoor de CPU wordt omzeild. Dit elimineert knelpunten en biedt aanzienlijk hogere prestaties. Singh-Evensen legt uit: “Voor AI-workloads, die vaak draaien op GPU-farms en afhankelijk zijn van gigantische datasets, is directe toegang tot data essentieel om ervoor

te zorgen dat de CPU-capaciteit volledig wordt benut.”

Een praktische toepassing hiervan is te vinden in het trainen van autonome voertuigen. Daarvoor is een enorme hoeveelheid data nodig, die je alleen zou kunnen verkrijgen door vele uren data te verzamelen van rijdende auto’s. Praktisch is dat natuurlijk lastig, dus is het zinvoller om daar synthetische data voor te gebruiken. Deze kun je verkrijgen door het draaien van simulaties, en dat vereist weer opslag die snel beschikbaar is voor verwerking in machine learning. “Met GPUDirect kunnen we dit soort scenario’s efficiënt opslaan en toegankelijk maken voor real-time verwerking,” aldus Singh-Evensen.

De technologie onderscheidt zich van traditionele oplossingen, zoals block- en file-opslag, die in principe

Block en file-opslag voldoen niet aan de eisen van AI-verwerking

niet zijn ontworpen om te voldoen aan de eisen van AI. Met GPUDirect biedt Cloudian een oplossing die beter aansluit bij de behoeften van moderne toepassingen, waaronder videoanalyse, medische beeldvorming en spraakherkenning. “Door de CPU-bottleneck weg te halen met GPUDirect gaat niet alleen de snelheid omhoog, maar dalen ook de kosten voor de infrastructuur.”

Veiligheid en data-soevereiniteit Een belangrijk voordeel van de aanpak van Cloudian is de nadruk op data-soevereiniteit. Veel organisaties, vooral in Europa, maken zich zorgen over het verwerken van gevoelige gegevens in public clouds. “We zien een toenemende vraag naar oplossingen waarmee AI-workloads lokaal kunnen worden uitgevoerd,” zegt Singh-Evensen.

Met GPUDirect kunnen bedrijven data in hun eigen datacenters opslaan, zonder concessies te doen aan prestaties. Dit biedt niet alleen een hogere mate van veiligheid, maar helpt ook om te voldoen aan regelgeving zoals de AVG. Singh-Evensen benadrukt: “In plaats van data bloot te stellen aan potentiële privacyrisico’s in de cloud, kunnen bedrijven vertrouwen op een oplossing binnen hun eigen muren.”

Een fundamentele rol in AI Cloudian bouwt zelf geen AI-frameworks, maar wil een sleutelrol spelen in het ondersteunen van AI-workloads. Singh-Evensen vergelijkt het met een auto: “Voor een auto heb je brandstof nodig om te rijden. Cloudian is als die brandstof voor AI-systemen. In het algemeen kun je zeggen ‘hoe meer data, hoe beter het model’. Met efficiënte opslag kunnen deze systemen steeds betere, steeds accuratere AI-modellen voortbrengen.”

Singh-Evensen benadrukt dat de samenwerking met Nvidia essentieel is voor de innovaties op dit gebied. “GPUDirect is de eerste oplossing in zijn soort, specifiek ontworpen om de uitdagingen van AI-opslag aan te pakken. Het is een oplossing die legacy-systemen achter zich laat en inspeelt op de toekomst,” zegt Singh-Evensen.

De toepassing van AI in verschillende sectoren, van gezondheidszorg tot autonome voertuigen, vraagt om steeds geavanceerdere opslagoplossingen. De opslagcapaciteiten van Cloudian bieden ondersteuning voor enorme datasets, single namespace access en integratie met moderne AI-frameworks.

Eenvoudige aanpak voor beheerders

Voor IT-dienstverleners biedt de technologie van Cloudian diverse voordelen. Zo verlaagt GPUDirect de operationele kosten door efficientere data-overdracht en snellere toegang. Daarnaast kunnen IT-

GPUDirect van NVIDIA

Nvidia’s GPUDirect-technologie is ontworpen voor directe dataoverdracht tussen GPU’s en andere hardwarecomponenten. Omdat hiermee de CPU wordt omzeild levert dit flink betere prestaties en lagere latentie. Voor diverse bestandsprotocollen heeft GPUDirect zijn waarde al bewezen. Cloudian is de eerste die GPUDirect binnen S3-compatibele objectopslag realiseert. Daarvoor heeft het de afgelopen tijd nauw samengewerkt met Nvidia.

teams schaalbare AI-oplossingen implementeren zonder gebruik te moeten maken van de publieke cloud.

Een ander voordeel is te vinden in het beheer. “Waar traditionele oplossingen vaak complexe kernel-modificaties en onderhoud vereisen, biedt Cloudian een eenvoudigere aanpak. IT-beheerders kunnen zo grote datasets beheren en tegelijk de prestaties te optimaliseren.”

De lancering van GPUDirect for Object Storage markeert volgens Singh-Evensen een belangrijke mijlpaal in de opslagindustrie. “We zijn trots dat we de eerste zijn die deze technologie op de markt brengen. Met Cloudian zorgen we ervoor dat organisaties de controle behouden over hun data, terwijl ze profiteren van state-of-the-art technologie.” ◾

SVETLANA IAKOVLEVA VAN RITTAL OVER VLOEIBARE KOELSYSTEMEN

Direct liquid cooling: ideaal voor hybride toepassingen

Direct liquid cooling wordt in de datacenterwereld steeds meer gezien als een oplossing die een brug slaat tussen conventionele luchtkoeling en andere technieken, die aanzienlijke wijzigingen in operationele processen vereisen, zoals immersiekoeling. Volgens Svetlana Iakovleva, Sales Director IT Colocations Central Europe bij Rittal, biedt DLC een praktisch en toekomstbestendig antwoord op de koelingsuitdagingen. Tekst: Marcel Debets

Direct liquid cooling (DLC) houdt in dat een vloeistof direct warmte afvoert van de belangrijkste warmteproducerende componenten, zoals chips. Dit gebeurt via een systeem van manifolds en leidingen die zijn verbonden met hardware. Het koelsysteem transporteert warmte naar een Cooling Distribution Unit (CDU), waar de warmte verder wordt afgevoerd of hergebruikt.

“Direct liquid cooling is ontworpen om hoge dichtheden te koelen en de operationele efficiëntie te verbeteren,” zegt Iakovleva. “Het biedt de mogelijkheid om hogere warmtebelastingen aan te kunnen dan traditionele luchtkoeling, zonder dat complete systemen opnieuw moeten worden ontworpen.”

Energie-efficiënt

Een van de belangrijkste voordelen van DLC is de energie-efficiëntie. Omdat vloeistof een veel hogere thermische capaciteit heeft dan

lucht, kan DLC warmte sneller en effectiever afvoeren. Dit betekent dat datacenters minder afhankelijk zijn van energie-intensieve luchtkoelingssystemen.

Daarnaast biedt DLC een betere schaalbaarheid. “Met de toenemende vraag naar AI-toepassingen en high-performance computing is het cruciaal dat datacenters oplossingen hebben die hoge vermogensdichtheden aankunnen,” legt Iakovleva uit. “DLC biedt die flexibiliteit en maakt het mogelijk om racks te koelen met vermogensdichtheden van honderden kilowatt.”

Ook biedt DLC mogelijkheden voor hergebruik van warmte. Hoewel dit afhankelijk is van de temperatuur van het afgevoerde water, kan de warmte worden ingezet voor bijvoorbeeld stadsverwarming of andere industriële processen. “Met de juiste infrastructuur kan DLC bijdragen aan een circulaire economie,” aldus Iakovleva.

Toch is DLC niet de oplossing voor

alle situaties. Volgens Iakovleva vereist elk project maatwerk: “De keuze voor een koelmethode hangt af van factoren zoals de configuratie van hardware en telecommunicatieapparatuur, de datacenterinfrastructuur en de vereisten voor temperatuur en waterstroom. Elk project is uniek en vereist een nauwkeurige afstemming tussen verschillende partijen.”

Een ander punt van aandacht is dat DLC meestal gecombineerd moet worden met andere koelingstechnologieën, zoals luchtkoeling, om het volledige systeem te koelen. “DLC richt zich voornamelijk op de chipset, maar andere onderdelen van de hardware genereren ook warmte. Dit betekent dat luchtkoeling vaak nog nodig is voor aanvullende koeling,” legt Iakovleva uit.

Rittal kiest voor DLC

Rittal heeft gekozen om direct liquid cooling te promoten als de meest haalbare oplossing op dit moment.

“DLC biedt een uitstekende balans tussen efficiëntie en implementatiegemak,” zegt Iakovleva. “Het is eenvoudiger te integreren in bestaande datacenters dan bijvoorbeeld immersiekoeling, en het stelt klanten in staat om een hybride oplossing te creëren waarbij zowel lage als hoge dichtheden kunnen worden gekoeld.”

De relatief eenvoudige implementatie van DLC maakt het ook aantrekkelijk voor bedrijven die een eerste stap willen zetten richting vloeistofkoeling. “Het is een oplossing die klanten helpt om voorbereid te zijn op toekomstige behoeften zonder hun hele infrastructuur te moeten veranderen,” voegt Iakovleva toe.

Innovatie en samenwerking

De ontwikkeling van DLC wordt gedreven door voortdurende innovaties in de markt. Volgens Iakovleva zien we bijna elke paar maanden nieuwe verbeteringen en toepassingen. Dit benadrukt de noodzaak

van samenwerking tussen verschillende partijen, zoals hardwareleveranciers, chipfabrikanten, colocatiepartners en softwareontwikkelaars. “Voor een succesvolle implementatie van DLC is samenwerking essentieel,” benadrukt Iakovleva. “Je kunt geen effectief systeem bouwen zonder de input van al deze stakeholders. Het gaat om het creëren van een geïntegreerde oplossing die voldoet aan de specifieke behoeften van een datacenter.”

Een interessante trend is dat datacenters steeds vaker al in de ontwerpfase rekening houden met vloeistofkoeling. “Vroeger richtten we ons voornamelijk op white space in bestaande datacenters,” zegt Iakovleva. “Nu zien we dat klanten al tijdens het ontwerp van een datacenter nadenken over de infrastructuur die nodig is om DLC in de toekomst te implementeren. Dit is een duidelijke verschuiving naar een proactieve benadering.”

Deze verandering wordt deels ge-

“DLC is eenvoudiger te integreren in bestaande datacenters dan immersiekoeling”

dreven door hyperscalers, die de flexibiliteit willen hebben om snel nieuwe technologieën te integreren.

“We krijgen steeds meer verzoeken om advies tijdens de ontwerpfase. Dit toont aan dat de markt zich voorbereidt op een toekomst waarin vloeistofkoeling de norm wordt,” aldus Iakovleva.

Uitdagingen in de implementatie

Hoewel de voordelen van DLC duidelijk zijn, zijn er ook uitdagingen. De initiële investeringskosten kunnen hoog zijn, en het ontwerp van de infrastructuur vereist een hoge mate van expertise. Bovendien moeten klanten rekening houden met de specificaties en beperkingen van hardwarefabrikanten.

“De technologie is nog steeds in ontwikkeling,” zegt Iakovleva. “Er wordt veel geëxperimenteerd, en het duurt even voordat er gestandaardiseerde oplossingen beschikbaar zijn. Maar met de juiste ondersteuning van hardwareproducenten en de bredere acceptatie door hyperscalers, zal dit proces versnellen.”

Voor channel partners biedt de opkomst van DLC nieuwe kansen. “Het is belangrijk dat partners zich verdiepen in deze technologieën en voorbereid zijn om klanten te ondersteunen,” zegt Iakovleva. “Door je kennis te vergroten en innovaties te omarmen, kun je een waardevolle partner worden voor datacenters die klaar willen zijn voor de toekomst.”

Svetlana Iakovleva

The meeting place where companies, technologies and data come together.

Become a partner

We’re driving innovation for the world’s leading enterprises and service providers. Our global partner program enables partners to leverage our platform and proven solution methodology to create a stronger customer value proposition.

We help partners unlock and create opportunities by providing industry-leading solutions.

HAAL MEER UIT

JOUW ORGANISATIE MET COPACO CLOUD

MSP’s staan voor de uitdaging om steeds complexere IT-omgevingen te beheren. Dat vergt veel aandacht, terwijl klanten ook verwachten dat MSP’s blijven innoveren en inspelen op nieuwe trends. Copaco Cloud biedt de tools en expertise die je nodig hebt om je beheerwerkzaamheden te optimaliseren en tijd vrij te maken voor innovatie.

Ruimte voor groei door datacenteruitbesteding

In de nabije toekomst zullen steeds meer MSP’s hun datacenter uitbesteden om zich te concentreren op hun kernactiviteiten. Ze kiezen voor een public of private cloudomgeving, zoals Copaco VMware Cloud. De tijd en middelen die ze hiermee besparen, investeren ze in klantondersteuning, strategische groei en innovatie.

Copaco ondersteunt MSP’s bij deze transitie. Via het Copaco Cloudplatform bepalen partners zelf hun virtuele datacenters, VM’s, virtuele netwerken, compute resources en storage. Dit is binnen enkele minuten geregeld, waardoor partners flexibel zijn en tijd besparen.

Training, kennis en expertise op maat Copaco ondersteunt partners op diverse manieren met relevante IT-kennis. Partners kunnen gebruikmaken van de geheel vernieuwde Copaco Cloud Value Academy. Deze online leeromgeving helpt commerciële en technische IT-professionals om op een eenvoudige manier relevante IT-thema’s te doorgronden en bespreken. De Academy heeft recent een nieuwe look & feel gekregen en de functionaliteiten zijn verbeterd. Hiermee blijft het een waardevolle en actuele kennisbron in een snel veranderende IT-wereld.

Door de samenwerking met een extern trainingsbureau hebben Copaco-partners eenvoudig toegang tot o ciële Microsoft-trainingen. Deze trainingen, beschikbaar tegen gereduceerde tarieven, zijn specifiek gericht op het behalen van de juiste Microsoft-certificeringen (designations).

Als een partner behoefte heeft aan extra resources, dan biedt Copaco Professional Services de oplossing. Diverse gecertificeerde technisch specialisten kunnen namens de partner projecten uitvoeren bij eindklanten.

Slimme tooling en automatisering om productiviteit te verhogen

De Copaco Cloud API’s zijn verder geoptimaliseerd zodat partners hun cloudservices nog e ciënter kunnen beheren. Ze maken eenvoudig klanten aan, halen abonnementen op en automatiseren de facturatie, wat resulteert in aanzienlijk minder repetitief administratief werk. Met de juiste inzet van technologie kan een MSP veel meer werk verzetten met hetzelfde aantal medewerkers. Copaco Cloud biedt een breed portfolio aan oplossingen waarmee een MSP eenvoudig kan standaardiseren en automatiseren. Tools zoals Lighthouse en Nerdio Manager for MSP stellen partners in staat om de

devices en infrastructuur van al hun eindklanten centraal te beheren.

Nieuw in het portfolio is de samenwerking met AvePoint. Dat biedt MSP’s oplossingen voor dataclassificatie, datamigratie en -bescherming om zo volledig Microsoft 365-ready te zijn. Dit leidt tot productiviteitswinst en zorgt ervoor dat belangrijke data veilig wordt gedeeld.

Klaar om je productiviteit te maximaliseren?

Ontdek hoe Copaco Cloud je kan helpen met slimme tools, e ciënte oplossingen en diepgaande kennis. Neem contact op met Copaco Cloud en zet de eerste stap naar meer e ciëntie en innovatie!. ◾

Rob van den Bogaard –Teammanager Sales Copaco Cloud

Datacenters als ruggengraat van de moderne economie

Onlangs vond in de Jaarbeurs de Green Data Center Conference plaats.

De opening bestond uit een mede door Dutch Data Center Association (DDA) georganiseerde paneldiscussie. Tekst: Mels Dees

Discussieleider Kees Verhoeven, eigenaar van bureau Digitale Zaken, benadrukte aan het begin van de conferentie het belang van datacenters als ruggengraat van de moderne economie. Maar de groei van deze digitale infrastructuur roept vaak vragen op over de impact op het milieu, de energievoorziening en de leefomgeving. Met drie panelleden ging hij hierover in gesprek.

Gerard Schouw, onafhankelijk bestuurlijk aanjager, opende met een duidelijke boodschap: “Datacenters zijn essentieel voor de werking van onze digitale maatschappij.” Hij benadrukte de groeiende vraag naar data en de infrastructuur die nodig is om deze data te verwerken en op te slaan.

Als adviseur richt Schouw zich op het vraagstuk van netcongestie. “Dit

is een zorg die relevanter wordt door de uitbreiding van datacenters, die enorme hoeveelheden energie verbruiken.” Schouw pleitte voor slimme, strategische oplossingen om netcongestie te voorkomen.”

Samenwerking Interconnect en gemeente Eindhoven

Tijdens de Green Datacenter Conference ging Stijn Grove, Managing Director Dutch Data Center Association in gesprek met politici en ondernemers die innovatieve projecten realiseerden. Zo sprak hij uitgebreid over een interessante samenwerking tussen Interconnect en de gemeente Eindhoven. Gezamenlijk zetten de onderneming en de gemeente stappen in de energietransitie door restwarmte van datacenters te benutten voor het warmtenet.

Datacenters clusteren

Esther Rommel, gedeputeerde Ruimtelijke Ordening en Economie van de provincie Noord-Holland, deelde haar ervaring met datacenters. “Het is bij ons de provincie die al de leidende rol speelt in de ontwikkeling van de digitale infrastructuur.” Daarom kiest de provincie voor een gestructureerde benadering, waarbij datacenters in clusters worden geconcentreerd.

Matthijs van den Berg, wethouder Duurzaamheid in de gemeente Diemen, vulde dit betoog aan. “We weten dat lokale gemeenschappen vaak een negatieve houding hebben ten opzichte van datacenters.” In Diemen is het sentiment aan het veranderen. “We zijn actief aan de gang gegaan met het bespreken van de rol die datacenters kunnen vervullen als duurzame warmtebron.” ◾

“De restwarmte verwarmt honderden huizen in een woonwijk en ontlast de bio-energiecentrale,” aldus Rob Stevens, oprichter van Interconnect.

Ronald Zwart (gemeente Eindhoven) meldde:

“Dit vermindert de vraag naar primaire energiebronnen en biomassa fors.”

Dankzij constante warmteproductie zijn bewoners verzekerd van een betrouwbare warmtebron.

Het project illustreert hoe duurzame technologie en samenwerking kunnen bijdragen aan CO₂reductie en kostenbesparing.