FOTO: BART HEEMSKERK
50 jaar Opgericht door Berry Visser in 1968 en later geprofessionaliseerd in samenwerking met Leon Ramakers is MOJO anno 2018 uitgegroeid tot het grootste rock-'n-rollbedrijf van ons land en een grote, invloedrijke internationale speler. In deze uitgebreide special blikken we met alle betrokkenen terug op een halve eeuw MOJO én nemen we alvast een voorschot op de volgende decennia. DOOR: EDG AR KRUIZE
WWW.ENTERTAINMENTBUSINESS.NL
NOVEMBER 2018
33
CROWD MANAGEMENT
WE LOVE CROWDS
EVENT SECURITY / HOSPITALITY TRAFFIC / OBJECT BEVEILIGING FIRE & SAFETY / DOG SECURITY CONSULTANCY / ACADEMY SPECIAL PROJECTS
Krommewetering 21 3543 AP Utrecht (NL)
Postbus 1012 3600 BA Maarssen (NL)
T. +31 (0)30 303 19 03 F. +31 (0)30 303 19 04
info@tsc.nl www.tsc.nl
CONGRATS TO MOJO CONCERTS
50
IS JUST A NUMBER…
50 JAAR
Op naar de volgende 50! Sinds 1 januari 2017 heeft MOJO een tweekoppige directie, bestaande uit Ruben Brouwer en John Mulder. Ondersteund door een managementteam waarin onder meer ook boekers, festivaldirecteuren en operationele directeuren zitten, zetten zij de koers voor de volgende decennia uit. Beiden loven de goede interne samenwerking: 'Het "we-doen-dit-met-zijn-allen-gevoel" is sterk aanwezig.'
M
et de huidige directie is MOJO stevig geworteld in het verleden. Tegelijk hebben Ruben Brouwer en John Mulder een frisse blik op de toekomst. Mulder is tot 2011 jarenlang directeur van MOJO geweest. Nadat hij enkele jaren wat meer afstand had genomen om zich toe te leggen op met name de organisatie van concerten van Nederlandse artiesten, keerde hij in 2017 definitief terug. In de tussentijd is hij altijd betrokken gebleven bij de concertorganisator. Ruben Brouwer is sinds 2008 werkzaam bij MOJO. Aanvankelijk als jurist, later als MT- en directielid. Juist de verschillende achtergronden van het tweetal maken hun samenwerking succesvol, zo stellen zij. “We voelen elkaar aan, zonder dat we dingen uit hoeven spreken”, aldus Mulder. “Onze opgetelde kwaliteiten zijn meer dan de som der delen. Natuurlijk hebben we elk onze zwakke kanten – ik wat meer dan Ruben – maar we vullen elkaar mooi aan. We merken dat het bedrijf heel goed reageert op deze manier van werken.” De onderlinge werkdynamiek is volgens
Brouwer moeilijk te verwoorden. “Toen we op deze manier zijn gaan werken, hebben we geen afspraken gemaakt over de rolverdeling. Vanwege mijn achtergrond als jurist komen de contracten en het papierwerk automatisch bij mij op het bureau. Maar een vraag als hoeveel gewicht er in de nok van een tent kan hangen, of regelen dat bijvoorbeeld Metallica de ene dag kan inladen in de Ziggo Dome en Madonna daar later die dag kan uitladen, dat zijn echt dingen die je aan John kunt overlaten.”
Eenheid van bestuur Voor John Mulder geldt dat hij in deze manier van werken de lol in het werk weer heeft teruggevonden. Toen hij in 2012 als directeur vertrok, was hij die naar eigen zeggen kwijt. “Ik heb een heel impulsief karakter. Als je mij in een kantoor propt, kunnen er gekke dingen gebeuren. Vandaar ook dat binnen de huidige rolverdeling ik vooral op pad ben en Ruben vaker in Delft te vinden is. Ik heb mezelf altijd voorgenomen dat als ik iets niet leuk vind, ik ermee stop. Destijds reed ik na een dag vol vervelende vergaderingen
'Iedereen is binnen MOJO in feite een ondernemer, en krijgt daarin ook een zekere vrijheid' John Mulder
34
NOVEMBER 2018
WWW.ENTERTAINMENTBUSINESS.NL
naar huis. Ergens tussen Delft en Utrecht besefte ik dat ik het werk niet leuk meer vond. ‘Ik hou er vandaag mee op’, was mijn boodschap bij thuiskomst. Maar toen volgden er bij MOJO twee directiewissels, vlak na elkaar. Dat deed mij ook pijn. Pas toen ik met Ruben in gesprek raakte om het eventueel samen te doen, begon het weer echt te kriebelen. Nu we ook echt samen de directie vormen, blijkt het goed te werken. Onze samenwerking is inspirerend, het is weer superleuk. Het feit dat er altijd iemand is die een second opinion kan geven, is zeer prettig.” Zowel Mulder als Brouwer noemt de eenheid van bestuur die ze uitstralen de grootste kracht. “Het kan altijd gebeuren dat we ergens niet hetzelfde over denken. Maar als we dan de ander met goede argumenten weten te overtuigen, zal daarna geen van ons het uiteindelijke besluit afvallen. Dat is heel belangrijk.”
Vrijheid en verantwoordelijkheid Het personeel van MOJO krijgt aardig wat vrijheid. Binnen het bedrijf heerst dan ook een sterk ‘wij’-gevoel. De organisatie is vrij plat. Ook al zijn de achtergronden en interesses verschillend, het is een bepaald slag mensen dat voor het bedrijf werkt, aldus de directie. “Ook dat gevoel is maar lastig onder woorden te brengen. Je hebt het of je hebt het niet”, lacht Brouwer. “Bij nieuw personeel merk je vaak al vrij snel of ‘het’ er is, of niet. In dat laatste geval is het doorgaans vrij snel klaar. Onlangs zijn we vanwege de vijftigste verjaardag van MOJO met
het hele team naar New York geweest. Dan zie je letterlijk boekers en boekhouders - in andere bedrijven zijn dat doorgaans heel andere types - op een leuke en natuurlijke manier met elkaar omgaan. Dat geldt uiteraard ook voor het andere personeel. Een kracht van dit bedrijf is dat iedereen in elke functie zowel veel verantwoordelijkheid als vrijheid heeft en krijgt, waardoor we personeelsleden eerder moeten afremmen dan motiveren als het op hun ambities aankomt. Die drive zit als van nature in iedereen. Het ‘we doen dit met zijn allen’-gevoel is sterk aanwezig en dat geldt ook voor het besef dat iedereen even belangrijk is om succes te boeken. En dat mag je in de zakenwereld vrij uniek noemen.”
FOTO: ANDREAS TERLAAK
Licht anarchistisch Mulder voegt hieraan toe dat een kenmerk van MOJO is dat vrijwel iedereen die er werkt vanuit een ‘underdog-positie’ denkt, met ‘een licht anarchistisch tintje in een corporate world’. “Iedereen is binnen MOJO in feite een ondernemer, en krijgt daarin ook een zekere vrijheid. Je hoeft Eric van Eerdenburg, Ide Koffeman of Jan Willem Luyken echt niet uit te leggen hoe je Lowlands, Down The Rabbit Hole of North Sea Jazz organiseert. En je moet je al helemaal niet met de line-up bemoeien. Natuurlijk is MOJO ook onderdeel van een beursgenoteerd bedrijf. Als ik voor mezelf spreek, heeft dat aspecten waarvan ik minder gecharmeerd ben. Maar het geeft ons ook veel vrijheden. Vrijheden die je deels moet afdwingen. Live Nation hoeft echt geen Amerikaan in Delft neer te zetten om de boel te overzien, zo’n man gaat dan een heel moeilijke wedstrijd krijgen. Maar juist ▶
JOHN MULDER
WWW.ENTERTAINMENTBUSINESS.NL
NOVEMBER 2018
35
MOJO
50 HARTELIJK
GEFELICITEERD
WW WWW.PAYSYSTEMS.NL WW W.PA AYS AYS YSYSTE EM MS NL MS.N NL
50 JAAR MOJO FOTO: ANDREAS TERLAAK
RUBEN BROUWER
omdat we als bedrijf goed draaien, kan men ons in vrijheid laten functioneren.” Het behoud van de eigen naam na de overname van Live Nation geldt al jaren als hét symbool van de eigengereidheid van MOJO. Brouwer: “Of dat eigengereidheid was of dat lichte anarchisme, dan wel de kracht van een jarenlange merknaam… wie zal het zeggen? Feit is dat MOJO altijd al een sterke naam was en we een bedrijf hebben overgenomen met een cultuur die goed gedijt als je 'm intact laat. Zolang we het goed blijven doen, zullen alle aandeelhouders daar geen problemen mee hebben.” In het recent uitgebrachte boek MOJO Presenteert: Van Pionieren In De Polder Tot Concertgigant vertelt Leon Ramakers, de man die het behoud van de naam heeft bedongen: “Er zijn inmiddels veertig Live Nations in de hele wereld, en maar één MOJO. Wij zijn de enigen die hun naam hebben behouden. In alle onbescheidenheid zeg ik: dat is aan mij te danken. Als ik wegga, zijn we binnen een halfjaar Live Nation’. Brouwer en Mulder grinniken om die opmerking. “Typisch Leon”, vindt Mulder. “Misschien heeft hij wel gelijk, wie weet wat de toekomst brengt? Waar ik wel van overtuigd ben, is dat de naam minder belangrijk is dan de cultuur. Al heten we morgen Live Nation, er zal geen concert of festival minder om plaatsvinden. Maar de gimmick dat we nog steeds MOJO zijn, vinden we reuze stoer!”
Liefde voor het totaalplaatje De samenwerking met Live Nation wordt als ‘leven en laten leven’ omschreven, waarbij zakelijke waarden als verzekeringen, arbeidsvoorwaarden, het juridische apparaat, financiën en dergelijke tot in de puntjes geregeld moeten zijn. “Maar dat is vanzelfsprekend, dat vinden wij natuurlijk óók heel belangrijk”, aldus Brouwer. “En daarom zijn die zaken als van nature al goed geregeld bij MOJO. En dan kun je vervolgens discussiëren of rapportages in een of drie spreadsheets worden gegoten, maar dat doen we niet. Wil Live Nation drie spreadsheets? Dan krijgt het die. De basishouding is echter hetzelfde. Hoge kwaliteit gaat voor alles, je wilt een stabiel bedrijf zijn dat – mocht een evenement onverhoopt geen doorgang kunnen vinden – keurig netjes iedereen zijn geld terugbetaalt.” ▶
'Productiemanagers van een band op tournee vertellen ons dat ze blij zijn als ze bij ons in een zaal of op een festival staan. Omdat ze weten dat het deze dag van een leien dakje gaat lopen'
WWW.ENTERTAINMENTBUSINESS.NL
NOVEMBER 2018
37
MOJO, GEFELICITEERD MET JULLIE 50-JARIG JUBILEUM!
NL T 0900 333 31 11 BE T 070 22 28 18 (€0,15 p.m.)
events@boels.nl events@boels.be
boelsevents.com
50 JAAR
John Mulder constateert dat die verzakelijking van de markt voor kwalitatief steeds betere producties zorgt. “MOJO Concerts is ooit begonnen als een tegenbeweging, een uitwas van de jongerencultuur uit de jaren zestig. Maar concerten en evenementen zijn inmiddels dusdanig mainstream, dat het organiseren daarvan ook meer ‘corporate’ is geworden. Optredens zijn de primaire inkomstenbron geworden van artiesten, er staat dus veel meer op het spel. We doen dit werk echter niet met minder plezier. We juichen die ontwikkelingen zelfs toe, om zo de best mogelijke concertervaringen te kunnen realiseren. Als een productie met tientallen vrachtwagens voor komt rijden, beginnen we niet te zuchten. Dan denken we ‘wow, dat wordt een fantastische show’. Die liefde voor het totaalplaatje, maakt dat we met zijn allen dagelijks met plezier aan de slag gaan.”
Verschoven krachtveld Binnen dat totaalplaatje zit MOJO echter ook op de plek waar in de opwaartse druk een knelpunt zou kunnen ontstaan. “Wij bouwen de brug tussen de optredende bands en het publiek dat naar die bands willen kijken. Dat is in feite het enige kunstje dat we doen”, aldus Mulder. “Als je één ontwikkeling zou moeten noemen die zich bijna ongemerkt heeft voltrokken in de halve eeuw dat MOJO nu bestaat, is het dat het krachtveld volledig verschoven is van de promoter naar de artiest. Ik heb nog gewerkt met impresario Paul Acket. Als hij een artiest boekte, deed deze exact wat de organisator zei. In die tijd kon je niet zeggen: ‘Mijn show gaat twee uur duren’. De organisator bepaalde voor jou hoe lang je speelde op een avond, en hoe vaak. Dat krachtenveld is inmiddels compleet veranderd. De artiest is leidend geworden. In alles, van
'Als we morgen Live Nation heten, zal er geen concert of festival minder om plaatsvinden. Maar de gimmick dat we nog steeds MOJO zijn, vinden we reuze stoer!' John Mulder
speelduur tot gages. Dat vind ik persoonlijk wel eerlijker. Wij zitten er niet voor ons ego, artiest en toeschouwer moeten allebei blij naar huis gaan. Op het vlak van de gages is de afgelopen jaren, zowel op festivals als bij promoted show, de race naar boven ingezet. Dat is wel enigszins zorgelijk, want ons doel is – en daar ben ik in mijn hart nog steeds een hippie in – om shows voor iedereen toegankelijk te houden. Je kunt die kostenstijging dus niet rechtstreeks in de ticketprijs doorberekenen. Uiteindelijk pakken de deals voor ons steeds slechter uit, waardoor we creatief moeten zijn en voortdurend innoveren om ons 110 man tellende bedrijf financieel gezond te houden.”
Uniek clubcircuit De vraag naar concerten en evenementen blijft echter groeien en de ambitie van MOJO om daar kwalitatief het optimale uit te halen, groeit ook nog steeds. Brouwer: “We vangen die ontwikkeling onder meer op door heel efficiënt te werken, door een flink deel van de productionele werkzaamheden in eigen huis te houden. Daarmee leggen we de lat steeds hoger voor onszelf. Maar ook internationaal kunnen we zo de toon zetten. MOJO organiseert concerten en festivals al vijftig jaar vanuit een diepe bezieling voor de muziek en het evenement. Productiemanagers van een band op
ADVERTENTIE
GIGTECH EVENT NETWORK SERVICES
feliciteert mojo met het 50-jarig jubileum
Als de trotse leverancier van alle ICT voorzieningen kijken we uit naar nog vele jaren met dezelfde fijne samenwerking. GIGTECH levert schaalbare ICT oplossingen van hoge kwaliteit voor alle soorten evenementen. Bel voor meer informatie 085-9020848 of kijk op www.gigtech.nl 40
NOVEMBER 2018
WWW.ENTERTAINMENTBUSINESS.NL
'Wij zijn een bedrijf met een licht anarchistisch tintje in een corporate world' John Mulder
MOJO in boekvorm tournee vertellen ons dat ze blij zijn als ze bij ons in een zaal of op een festival staan. Omdat ze weten dat het deze dag van een leien dakje gaat lopen. Voor ons is dat een groot compliment.” John Mulder denkt dat die bezieling voor een heel groot deel niet alleen in het MOJO-dna zit, maar dat het een landelijk fenomeen betreft. “Kijk eens naar de manier waarop in Nederland het clubcircuit is ingericht. Daar lopen landelijk tienduizenden vrijwilligers hun best te doen in goed georganiseerde poppodia. Op deze schaal zie je dat nergens anders. Nederland is daarin wereldwijd uniek te noemen. Door dat clubcircuit kunnen wij al vele jaren bouwen met artiesten. Het is toch prachtig dat MOJO al betrokken was bij U2-concerten toen ze nog in een roestig busje met minimale backline voor kwamen rijden en nog steeds bij de band betrokken, nu die hier met 31 vrachtwagens arriveert?”
Bedrijf in evenwicht Ruben Brouwer erkent dat carrières anno 2018 veel sneller een hoge vlucht nemen dan voorheen. Artiesten stoten sneller door vanuit een kleine zaal naar een AFAS Live of een Ziggo Dome. “Al gaat het soms ook nog op een traditionele manier, zoals bij The War On Drugs. Wij proberen in alle gevallen het evenwicht te bewaren, zo’n ar-
tiest precies het juiste podium op het juiste moment te geven. Dat blijft altijd onze belangrijkste taak en onze boekers en promotors kunnen dat heel goed. We bewegen mee met stromingen, we bewegen mee met de vraag van zowel de artiesten als de concertbezoekers. En we zien dat die vraag vooralsnog blijft groeien.” Mulder: “Het mooie van ons bedrijf in zijn huidige vorm is dat je enerzijds een groep creatievelingen hebt die de concerten en festivals organiseren en anderzijds de uitvoerders, het productionele team, dat die plannen realiseert. Die mix is heel belangrijk. Beide kanten voeden elkaar, technische ontwikkelingen maken dat er meer mogelijk is, wilde ideeën zorgen ervoor dat de techniek wordt uitgedaagd. Op die manier blijven we kwalitatief groeien en worden we – zoals Ruben net al zei – steeds efficiënter. MOJO is door deze constructie een unieke organisatie. Je ziet de hoeveelheid traffic jaarlijks toenemen, je ziet dat er wellicht schaarste gaat ontstaan op het gebied van gekwalificeerd personeel om al die evenementen te bemannen. Maar je ziet tegelijk ook dat het enige overschot op de markt het aantal mensen is dat voor een festival of concert een kaartje wil kopen. Die mensen heeft MOJO altijd bediend en ik weet zeker dat we dat tot nog ver in de toekomst kunnen blijven doen.” ◾
Begin oktober heeft MOJO in samenwerking met Lebowski Publishers het boek MOJO Presenteert: Van Pionieren In De Polder Tot Concertgigant uitgebracht. Het boek is verschenen vanwege het 50-jarig bestaan, maar is allesbehalve een historisch doortimmerd chronologisch boekwerk over het bedrijf. Wel is het een kleurrijke verzameling van vaak geestige verhalen, reportages en interviews door Nederlandse en Vlaamse auteurs als Nico Dijkshoorn, Ronald Giphart, Joris Luyendijk, Christine Otten, Wanda Bommer, Bert Wagendorp, Herman Brusselmans, Ivo Victoria, Sander Donkers, David Kleijwegt, Wilfried de Jong, Leon Verdonschot, Typex en Jerry Goossens. “Een blik in de keuken van een nuchter Delfts bedrijf ,omgeven door (inter)nationale supersterren en een kijkje in de backstagewereld van de concertgigant die ooit begon op een zolderkamer”, aldus de achterflap. Het boekontwerp is van de hand van grafisch ontwerper Irma Boom, waardoor zowel inhoudelijk als qua uitvoering een atypisch boek is ontstaan dat eigenijk het beste als kunstwerk te omschrijven is. “We zijn een bedrijf dat graag buiten de gebaande paden wandelt, spannende nieuwe dingen doet”, aldus Gideon Karting, vanuit MOJO een van de samenstellers/redactieleden. “Een geschiedenisboek ligt te veel voor de hand. Daarnaast mag je als organisator ook niet alles onthullen. Maar door sommige auteurs in hun verhalen feit en fictie te laten mengen, kun je alsnog een tipje van de sluier oplichten. Dat vinden we een heel goed gelukte vorm.”
ADVERTENTIE
WWW.ENTERTAINMENTBUSINESS.NL
NOVEMBER 2018
41
staande ovatie! 50 jaar mojo TINA TURNER • MICHAEL JACK SON • LUCIANO PAVAROT TI • CÉLINE DION • THE ROLLING STONES • BACK STREET BOYS • BON JOVI • EMINEM • ANDRÉ HA ZES • K ANE • ROBBIE WILLIAMS • DAVID BOWIE • RED HOT CHILI PEPPERS • LENNY KR AVITZ • PHIL COLLINS • METALLIC A • SIMON AND GARFUNKEL • U2 • MADONNA • JUSTIN TIMBERL AKE • GEORGE MICHAEL • GENESIS • BRUCE SPRINGSTEEN • AC/DC • TAKE THAT • MUSE • ROGER WATERS • ONE DIREC TION • RIHANNA • COLDPL AY • BEYONCE • JAY-Z F T BEYONCE • ED SHEER AN • many more to come
50 JAAR MOJO
MOJO
FOTO: BART HEEMSKERK
50 jaar MOJO
in vogelvlucht MOJO Concerts is zo’n bedrijf waarvan veel mensen het gevoel hebben dat het er altijd al was. Een icoon binnen de evenementenindustrie. Zo groot en professioneel als het anno 2018 is, zo vrijblijvend startte het vijf decennia geleden. ▶
WWW.ENTERTAINMENTBUSINESS.NL
NOVEMBER 2018
43
50 JAAR
FOTO:STIJN GHIJSEN
B
innen de jongerencultuur eind jaren zestig is ‘Mojo’ een veelgebruikte term. Het is onderdeel van liedjes (Got My Mojo Working is een hit voor Muddy Waters in 1957) en jongerentaal voor ‘libido’. Pas in 1971 wordt de term bij een groter publiek bekend, als Jim Morrison van The Doors zichzelf de bijnaam ‘Mr. Mojo Risin’ geeft in het nummer L.A. Woman. Mojo
Concerts bestaat dan al een paar jaar, maar ook dat is een rechtstreeks gevolg van The Doors. Delftenaar Berry Visser boekt in de jaren zestig in zijn geboortestad geregeld cabaretiers en singer-songwriters in een kleine zaal. In 1967 woont hij het legendarische dubbelconcert van The Doors en Jefferson Airplane in het Amsterdamse Concertgebouw bij. The Doors-zanger Jim
Morrison komt tijdens het optreden van laatstgenoemde band knetterstoned van de trap af rollen en moet naar het ziekenhuis worden afgevoerd. Zijn bandmaatjes treden als drietal op. Rock-n’-roll!
Vallen en opstaan Visser is geïnspireerd. Zou hij dit soort evenementen ook kunnen organiseren?
ADVERTENTIE
FELICITEERT MOJO MET 50 JAAR ROCK & ROLL 44
NOVEMBER 2018
WWW.ENTERTAINMENTBUSINESS.NL
FOTO: BART HEEMSKERK
FOTO: LOTTE SCHRANDER
Hij blijkt dat te kunnen, met veel vallen en opstaan. Het optreden van Soft Machine en Jethro Tull op 7 september 1969 in de grote zaal van het Concertgebouw is het eerste grote concert van het bedrijf dat we inmiddels al jaren als MOJO kennen. Niet veel later ontmoet Visser de Limburgse student Léon Ramakers als deze een kaartje komt kopen voor Led Zeppelin in
het Scheveningse Circustheater (3 oktober 1969). Ramakers had ook The Doors en Jefferson Airplane gezien, daardoor heeft hij direct een band met Visser. Belangrijker is dat hij een rijbewijs heeft. Vanaf dat moment is ook Ramakers bij MOJO concerts betrokken, en het is zijn liefde voor muziek in combinatie met organisatietalent dat het bedrijf laat groeien. Dat gaat weliswaar nog
steeds met vallen en opstaan, het Kralingse Holland Pop-festival wordt een financieel fiasco en lifestylebeurs Casa Nova zorgt voor een faillissement. Maar gaandeweg gaat er ook veel goed en groeit MOJO concerts uit tot de grootste concertpromotor van het land. In 1978 organiseert het bedrijf het eerste stadionconcert in Nederland (Eric Clapton en Bob Dylan in De Kuip ▶
ADVERTENTIE
WWW.ENTERTAINMENTBUSINESS.NL
NOVEMBER 2018
45
GEFELICITEERD MET JULLIE 50 JARIG JUBILEUM ! WAT WAS HET EEN ROLLERCOASTER Madonna, The Rolling Stones, Bruce Springsteen, Kiss, Van Halen, Michael Jackson, David Bowie, Rod Stewart, Abba, Pearl Jam, Stevie Wonder, Deep Purple, Black Sabbath, Pink Floyd, U2, , AC/DC, Whitney Houston, Celine Dion, Mariah Carey, Usher, Dire Straits, Bon Jovi, Guns N’ Roses, Metallica, Queen, Prince, Britney Spears, Coldplay, Muse, Spice Girls, Janet Jackson, Beyoncé, Robbie Williams, Eagles, Lady Gaga, Bee Gees, Tina Turner, Genesis, Iron Maiden, Phil Collins, Kylie Minogue, Paul McCartney, Billy Joel, Aerosmith, Dolly Parton, Shania Twain, Garth Brooks, Bryan Adams, Elton John, Cliff Richard, Cirque du Soleil en (veel) meer.
Lets ROCK ON! Info: www.hartmanbv.nl
50 JAAR MOJO FOTO: BART HEEMSKERK
op 23 juni 1978), tussen 1983 en 1985 baart Pandora’s Music Box veel opzien, in 1986 wordt een samenwerking aangegaan met Buro Pinkpop, waardoor dat Limburgse festival groots kan groeien, in 1991 was het alternatieve Ein Abend In Wien in Rotterdam een volgende voorzichtige opmaat naar het in 1993 gestarte meerdaagse alternatieve festival A Campingflight To Lowlands Paradise. Inmiddels heeft vrijwel iedere wereldster via MOJO op een Nederlands podium gestaan en hebben talloze bands via MOJO hun eerste stappen in het clubcircuit gezet om uiteindelijk de grootste zalen te kunnen vullen.
FOTO: BART HEEMSKERK
Eigenwijs en excentriek Tegenwoordig is MOJO onderdeel van de internationale Live Nation-familie. Dit nadat het in 1999 is overgenomen door SFX, wat enkele jaren later opging in Clear Channel Entertainment. In 2006 verzelfstandigde de concerttak hiervan als Live Nation. MOJO valt te beschouwen als dat ene eigenwijze en excentrieke familielid dat
nét even zijn eigen ding doet en daarom als enige zijn oude naam behoudt. MOJO is de drijvende kracht achter internationaal hoog aangeschreven festivals als North Sea Jazz, Lowlands, WOO HAH! en Pinkpop. Ook zijn concertzalen als AFAS Live en Ziggo Dome vanuit MOJO ontstaan. Jaarlijks organiseert de jubilaris ruim tweehonderd evenementen, concerten en festivals. ◾
ADVERTENTIE
MOJO... WAT ZOU HET STIL ZIJN GEWEEST ZONDER JULLIE www.van-overbeek.nl
A 50 jaar brengen jullie muziek naar arena’s, clubs, poppodia, festivals en theaters. Al Overal en voor iedereen muziek, divers, nieuw, oud en met oog voor de talenten van de toekomst. O Dat inspireert iedereen en zeker ook ons. Gefeliciteerd MOJO! D
WWW.ENTERTAINMENTBUSINESS.NL
NOVEMBER 2018
47
50 JAAR MOJO
De boekers/promoters van MOJO MOJO boekt en promoot concerten. “Dat is echt ons kunstje”, aldus directeur John Mulder. En dat kunstje wordt uitgevoerd door onder meer een team boekers/ promoters, onder wie Kim Bloem, Gideon Karting en Maarten van Vugt. We spreken met hen over samenwerking, de snelle opmars van artiesten en stijgende gages.
K
im Bloem en Gideon Karting zijn relatieve oudgedienden binnen MOJO, Maarten van Vugt een jonge hond. De kracht van het team boekers/promotors is volgens hen onder meer dat het bestaat uit mensen met verschillende achtergronden, leeftijden en muzikale kennis, die werken vanuit de volledige muzikale breedte. “Als wij bijvoorbeeld een festivaloverleg hebben, kan op die manier een heel gedifferentieerde kijk op de zaak ontstaan. Zeker voor evenementen met verschillende doelgroepen is dat zeer waardevol”, aldus Van Vugt. Zelf richt hij zich bij MOJO met name op genres als hiphop, R&B, soul en pop. “Op die manier zit ik bijvoorbeeld met kennis en expertise over die muziekstijlen in de programmacommissie van North Sea Jazz. Maar mij moet je weer niks over moeilijke jazzcombo’s vragen die al veertig jaar tou-
Boeker of promotor
ren, daar hebben we weer andere experts voor.” Kim Bloem heeft in de jaren dat ze voor MOJO werkzaam is veel jazz geboekt. Ze heeft de afgelopen jaren haar horizon verbreed richting soul, pop, hiphop en urban, plus de muzikaal gerespecteerde acts die al jaren meegaan. “Heel kort door de bocht: de popsterren van vroeger, nu en die van de toekomst.” Gideon Karting boekt met name artiesten die volgens hem ‘het liedje’ als uitgangspunt hebben. “Dat vind je in de alternatieve hoek, maar zeker ook in de pop en natuurlijk bij singer-songwriters. Maar dance of thrashmetal zul je mij dan weer niet snel zien boeken. Verder pak ik andere creatieve dingen graag op die op mijn pad komen, zoals het boek vanwege het vijftigjarig bestaan van MOJO.”
Hoewel eenieder voor het gemak de titel ‘boeker’ heeft, zijn de dagelijkse taken echter complex en lopen er veel zaken – en dus ook ‘werktitels’ – door elkaar heen. “Veel mensen weten niet wat nu precies het verschil is tussen een boeker en een promotor”, aldus Bloem. “Zelfs binnen de branche waarin we werken zie je dat er onduidelijkheid is. Wij noemen onszelf ‘boeker’, in die rol verkopen we artiesten waarmee we werken aan het zalencircuit en aan festivals. Op het moment dat we een show zelf organiseren en zelf alle risico's dragen, zijn we ‘promotor’. Dan huren wij de zaal, zorgen we voor de financiën, de ticketing et cetera.” Van Vugt voegt hieraan toe dat de term ‘promoter’ dan weer niet moet worden verward met ‘promotie’. “Daar hebben we de afdeling marketing voor. ▶
ADVERTENTIE
MOJO Get the message
Keep connected Camel & Co
info@roger-radios.com
info@camel-co.nl WWW.ENTERTAINMENTBUSINESS.NL
NOVEMBER 2018
49
Van het podium van de cijfers, hier een aantal letters. De A is van Artiesten, zo’n 4.363 hebben we er al in 20 jaar 013 via MOJO geboekt. Wat resulteerde in: De B is van Bezoekers, zo’n 2.093.085 kwamen er naar bij MOJO geboekte shows in 013. De C is van Cancellation, hey Maarten ben je nog wakker? De D is van Delft, als we daar vergaderen is je dag door de helft. De E is van E-mail, toch wel zo’n 5.000 per maand. De F is van Five Finger Death Punch, 2 voor de prijs van 1. De G is van Gucci Gang Gucci Gang Gucci Gang Gucci Gang Gucci Gang, of is Versace het nieuwe ding? De H is van Hey, wat hebben we het toch goed hè? De I is van Ide, goed werk met Down The Rabbit Hole (boks emoji). De J is van Jullie 50, wij 20.
De K is van Voor een snelle bevestiging moet er nog 10K bij, Ruud. De L is van Lowlands, wat een fantastisch festival waar we al jaren trouwe gasten zijn. De M is van MOJO-boot, waar we vaak gezamenlijk het licht uit doen in Groningen. De N is van New York, New York. De O is van Optie, haal er maar weer uit, die show gaat naar Amsterdam. De P is van Porter, voornaam Gregory, de eerste show na onze verbouwing. De Q is van Quukske, zo zeggen we dat in Tilburg. De R is van Rob Trommelen, de man met de meeste swag. De S is van Snoop Dogg, wiens show om 23.15 klaar had moeten zijn, maar pas om 23.40u begon
omdat hij in Amsterdam nog even een WK-wedstrijd aan het kijken was. De T is van Tekashi69, want Tekashi69. De U is van Unaniem Belachelijk Groot Succes, wat WOO HAH! 2018 natuurlijk was. De V is van Vespaio, het Italiaanse restaurant in Austin waar we elk jaar met elkaar gaan eten, en de rekening af en toe wel eens aan de hoge kant uitvalt. De W is van WOO HAH!, de meest intensieve en beste samenwerking die we ons kunnen wensen. De X is van kusje, we houden van jullie. De Y is van Young Hannoes, vanaf volgend jaar te boeken bij MOJO. De Z is van Ziggy, naar verwachting over 20 jaar de jongste boeker van MOJO.
013 feliciteert MOJO met haar 50-jarig bestaan.
50 JAAR
Geen monopoliepositie Die verschillende taken in het pakket maken dat alle boekers/promoters/programmeurs met verschillende petten op aan het werk zijn. “Sommige collega’s kunnen dat van nature heel erg goed, anderen hebben daarin moeten groeien”, aldus Bloem. “De grondregel is dat als je vanuit je rol als festivalprogrammeur met een programma bezig bent, dit alleen in het belang van een zo goed mogelijk festival mag zijn. Als de bands die je zelf boekt daar geschikt voor zijn, komen die uiteraard in aanmerking. Maar als we een voor dat festival meer relevante band bij een concurrent moeten boeken, zullen we zeker niet eerst onze eigen bands naar voren schuiven.” Karting merkt op dat je soms ook aan de zijlijn staat, zowel als programmeur als boeker.
KIM BLOEM
“Ik werk bijvoorbeeld als boeker met Arctic Monkeys en mag onder meer meebabbelen over het programma van Pinkpop. Dit jaar stond die band op Best Kept Secret, een festival van Friendly Fire. En ja, die band hadden we vanwege de relevantie ook graag op Pinkpop gehad of zelfs voor dat festival geboekt. Maar vanuit Best Kept Secret heeft men rechtstreeks hun agent ADVERTENTIE
50
NOVEMBER 2018
WWW.ENTERTAINMENTBUSINESS.NL
FOTO: ANDREAS TERLAAK
Wij promoten de artiest, zij promoten het concert. Of dat doet de afdeling marketing van de zalen waarin een band wordt geboekt, maar waarvan wij dan weer niet de promoter zijn. Ben je daar nog?” Karting vult aan dat het in sommige gevallen nog complexer kan worden. “We zijn allemaal ook programmeur, dus in zulke gevallen programmeren we de festivals die we zelf promoten. En we verkopen aan andere festivals of kopen in bij andere boekers als dat voor een festival opportuun is.”
in Londen benaderd. Dan sta je buitenspel. Het onderstreept nog maar eens dat wij als bedrijf geen monopoliepositie hebben, ook al is dat een paar jaar terug reeds uit uitgebreid onderzoek gebleken. Dit is typisch het spel dat je met zijn allen speelt. Zelf zullen we natuurlijk ook niet schromen om dingen op een soortgelijke manier aan te vliegen, als we zo andere festivals de wind
'Het wij-gevoel overheerst. Niemand bij MOJO gaat voor persoonlijk gewin, onderlinge concurrentie is er niet' Kim Bloem uit de zeilen kunnen nemen. Zo werkt het, iedereen weet dat. We zijn dan ook met alle andere partijen in de markt gewoon ‘on speaking terms’. Je zult altijd met zijn allen door dezelfde deur moeten.”
Wij-gevoel overheerst Van Vugt: “Voor de fans van artiesten maakt het ook helemaal niet uit wat zich achter de schermen afspeelt. Voor hen is het gewoon van belang dat ze een artiest kunnen zien. Voor ons persoonlijk geldt inderdaad dat – in het geval van zelf programmeren – het belang van festival groter is dan de eigen artiesten. Maar als boeker wil je natuurlijk juist het belang van je eigen artiesten voorop stellen. Dat betekent dat we hier ook intern artiesten ‘verkopen’. Binnen MOJO bouw ik aan artiesten als J. Cole, Anderson.Paak, Ronnie Flex en Sevn Alias en werk ik aan festivals als WOO HAH!, Encore en Paaspop. Vanwege die samenwerking met de artiest, wil ik bijvoorbeeld graag een Ronnie Flex op Pinkpop kunnen boeken of en Anderson.Paak op Down The Rabbit Hole. Terwijl je dan tegelijkertijd als programmeur op weer een heel andere manier bezig bent om bijvoorbeeld het programma van WOO HAH! te vullen en daar juist heel artistieke beslissingen neemt. Dat krachtenveld is best interessant.”
Kim Bloem vindt het bijzonder dat binnen MOJO op dit vlak in het geheel geen egocultuur heerst. “In het begin hebben Gideon en ik nog weleens een beetje gebotst omdat we alle twee dezelfde artiest wilden boeken. Dat zal bij anderen ook zo geweest zijn, maar inmiddels kun je wel stellen dat het ‘wij’-gevoel overheerst. Niemand gaat voor persoonlijk gewin, er is geen onderlinge concurrentie. We hebben allemaal ‘the bigger picture’ op het netvlies staan en dat is van onschatbare waarde.”
van de gewenste acts open houden. Zo creëren we een helder inzicht voor iedereen.” Van Vugt geeft aan dat het profiel van de artiest daarbij als vanzelfsprekend ook veel bepaalt. “Gaat het om een echte stadionartiest, dan ben je – met uitzondering van Pinkpop – voor de festivals eigenlijk al uitgespeeld. En artiesten als een Anderson. Paak, die je in feite op vrijwel ieder festival wel kwijt kunt, zijn nogal dun gezaaid. UIteindelijk is de vraag welke artiest waar belandt een heel natuurlijk proces.”
Natuurlijk proces
Hoog serviceniveau
Dat grotere plaatje kan het bedrijf en het werk van de collega’s zijn, maar tegelijk dus ook de diverse festivals en evenementen die worden georganiseerd. Karting: “Het gaat om balans. Op alle gebieden. Om de interne balans, maar ook de balans met de artiesten. Je wil de markt tenslotte niet overspoelen. En natuurlijk daarnaast de balans met de acts op de diverse festivals. Zet je een artiest op North Sea Jazz? Of op Down The Rabbit Hole? Of alle twee? Of is een eigen show de beste volgende stap? Het heeft natuurlijk ook met beschikbaarheid te maken, met budgetten et cetera. We hebben een wekelijks festivaloverleg, waarin wordt besproken wat er uitstaat, wat de wensen zijn et cetera. Waarna de boekers de communicatie met de agenten
Nederland is nog altijd een concertland bij uitstek. Het aantal evenementen blijft groeien en het publiek heeft daar nog altijd geld voor over. Die cultuur maakt dat MOJO op volle stoom door kan blijven werken. “Wij komen uit een cultuur, van oudsher aangejaagd door Leon Ramakers, waarin we van mening zijn dat een concertkaartje voor iedereen betaalbaar zou moeten zijn”, zo vertelt Bloem. “Die erfenis proberen wij zo goed en zo kwaad als het gaat vast te houden, al is dat inmiddels praktisch onmogelijk, gezien de huidige gages van artiesten. Doordat de prijzen hier in Nederland jarenlang relatief laag zijn geweest, is het concertbezoek onderdeel geworden van ons sociale systeem. Het is in Nederland een bepaalde manier van uitgaan geworden, ▶
ADVERTENTIE
MOJO 50 JAAR! Namens team Losberger De Boer: Gefeliciteerd! WWW.ENTERTAINMENTBUSINESS.NL
NOVEMBER 2018
51
50 JAAR MOJO GEFELICITEERD NAMENS AGENTS AFTER ALL
50 JAAR MOJO 'We hebben in Nederland een uitstekende infrastructuur met een hoog serviceniveau'
die in omliggende landen minder ingeburgerd is. Nu de prijzen onherroepelijk stijgen, zie je dat de vraag blijft. Sterker nog, mensen hebben er geld voor over om deze manier van uitgaan vast te kunnen houden. De duurste rangen zijn doorgaans het snelst uitverkocht. Dat vinden we vrij bijzonder om te zien.” Karting: “We hebben hier in Nederland dan ook een uitstekende infrastructuur staan met een heel hoog serviceniveau, waardoor de algehele ervaring zowel voor artiesten als het publiek uitstekend is. Komt een buitenlandse band optreden in – ik zeg maar wat – De Pul in Uden, dan is alles keurig geregeld. Er staat een maaltijd klaar, er is crew om hen te begeleiden, noem maar op. Daar hoef je in soortgelijke podia in het buitenland echt niet om te komen. Dan wordt ons gevraagd: ‘hoe kan dat?’ Dit speelt trouwens ook bij de grotere podia. Er zijn relatief nieuwe concertzalen in het buitenland die er echt niet uitzien, in vergelijking met een AFAS Live of een Ziggo Dome.” Van Vugt: “En dan zijn de zalen hier in Nederland ook nog eens relatief goedkoop. Zet wat je voor een AB in Brussel moet betalen eens af tegen de prijs van een Paradiso, dat verschil is echt immens.”
FOTO: ANDREAS TERLAAK
Gideon Karting
GIDEON KARTING
Onderhandelen Dat het hier in Nederland zo goed geregeld is, maakt het werk voor MOJO niet per se veel makkelijker, zo stelt Bloem. “Sterker nog, het is eerder omgekeerd. Amerikaanse artiesten op tour gaan uit van de mindere professionaliteit en het lagere serviceniveau elders. Daardoor krijg je bijvoorbeeld nog regelmatig ruis met betrekking tot advances, of rare eisen zoals per se een barrier voor het podium willen zien in Paradiso. Volkomen nonsens natuurlijk, dat is hier helemaal niet nodig.” Toch plooit MOJO zich zoveel mogelijk naar de wensen van de optredende ar-
tiesten en/of hun agenten. Zeker als er potentie is om met artiesten te bouwen aan een langere carrière in Nederland. “Dat vergt soms nog wel wat overredingskracht”, aldus Van Vugt. “Zeker binnen de genres waarin ik veel werk kan het zo zijn dat een artiest in België voor 800 bezoekers speelt, maar in Nederland voor het tienvoudige. Of juist andersom, dat je hier nog moet bouwen met een act die elders al meer publiek trekt. Dan is het onderhandelen. Als een agent zich rijk rekent en twintigduizend euro vraagt waar je zelf drie- à vierduizend in gedachten had, houdt het snel op.” ▶
ADVERTENTIE
WWW.ENTERTAINMENTBUSINESS.NL
NOVEMBER 2018
53
50 JAAR MOJO
'Door actief samen te werken met een artiest kun je snel doorstoten van kleine zaaltjes naar de grote podia' Maarten van Vugt
MAARTEN VAN VUGT
Bloem zegt dat MOJO als men écht gelooft in een artiest soms wel wat verder gaat dan vooraf beoogd. “We zetten altijd in op de toekomst en dan boek je soms ook weleens een ‘moetje’, een artiest die men graag mee wil verkopen.” Karting: “In al die jaren heb ik echter nog nooit zo’n ‘moetje’ groots door zien breken. Je kunt het als agent wel proberen te forceren, maar het publiek heeft altijd gelijk.”
Artiesten helpen groeien Dat laatste betekent ook dat de boekers het soms mis hebben. Vergissingen hoeven echter lang niet altijd negatief uit te pakken. Bloem herinnert John Legend in het Westerpark. “We hadden de garantie op
8.000 verkochte tickets gezet, uiteindelijk werden het er 18.000. Dat hadden we dus volkomen verkeerd ingeschat.” Karting had iets dergelijks met The Script, dat oorspronkelijk in de Heineken Music Hall zouden moeten spelen en uiteindelijk 16.000 man in de Ziggo Dome trok. “Meestal kunnen we het echter heel goed inschatten door onze jarenlange expertise en omdat we langere tijd gebouwd hebben met een artiest. Daardoor weet je wat de volgende stap kan zijn. Soms is dat een proces van jaren, soms gaat het heel snel.” Van Vugt beaamt dat en noemt R&B-zanger Khalid als voorbeeld. “Die stond in februari 2017 voor zijn eerste Nederlandse optreden in Bitterzoet, dat we met pijn en moeite
vol kregen. In oktober hadden wij hem in het voorprogramma van Lorde in 013, toen was het balletje al aan het rollen. Een week later startten we de voorverkoop voor zijn eigen show in Paradiso. De vraag was dusdanig groot, dat we moesten opschalen naar AFAS Live. Zelfs die zaal bleek uiteindelijk niet groot genoeg om de vraag naar kaarten aan te kunnen. Zo kun je door actief te werken met een artiest van piepkleine zaaltjes doorstoten naar de grote podia. Dat is wat wij doen en waar wij heel goed in zijn. De snelheid waarmee deze specifieke artiest ging, plaatst hem in de buitencategorie. Maar het is een goed voorbeeld van de groei van een artiest in Nederland als MOJO zich ermee bemoeit.” ◾
ADVERTENTIE
MOJO 50 jaar! Gefeliciteerd met dit fantastische jubileum! Zompstraat 12a • 8102 HX Raalte • tel: +31(0)572.351248 • www.thepowershop.nl
WWW.ENTERTAINMENTBUSINESS.NL
NOVEMBER 2018
57
kapneo.com
WORLDWIDE CROWD CONTROL SOLUTIONS
WE ARE PROUD TO HAVE BEEN PART OF MOJO CONCERTS HISTORY FOR THE LAST 30 YEARS.
CONGRATULATIONS TO
50 YEARS OF MOJO CONCERTS!
THANKS TO JOHN MULDER, LEON RAMAKERS AND THE MOJO CONCERTS FAMILY. YOUR GREAT IDEA HAS HELPED MAKE THE EVENT INDUSTRY A MUCH SAFER PLACE.
PROUD MEMBER OF THE
GROUP SINCE 2016
WWW.MOJOBARRIERS.COM
kapneo.com
MAKING YOUR EVENTS WORK. FROM NOW ON IN A NEW DIMENSION.
• BARRIERS • FENCING • FLOORING • SEATING & GRANDSTANDS • SITE MATERIAL • TOURING EQUIPMENT • FURNITURE • DRESSING ROOMS • AND MORE...
WORLDWIDE EVENT INFRASTRUCTURE & MORE MOJO® Rental All Areas is not only the exclusive rental partner
With a focus on stage barrier, touring equipment, temporary
for Mojo Barriers but also the exclusive rental partner for the
fencing and turf protection we supply major events worldwide.
Terraplas turf protection products.
Of course we also continue the successful story of ALL AREAS, the experts in dressing and furnishing of events.
www.mojorental-allareas.nl
PROUD MEMBER OF THE
exclusive rental partner
GROUP
50 JAAR
‘Productioneel loopt MOJO wereldwijd voorop’ Waar de internationale concert- en festivalmarkt zwaar leunt op freelancers, houdt MOJO een groot deel van de productie in eigen hand. Op deze manier is het bedrijf toekomstbestendig in een complexer wordende wereld waarin het aantal concerten alleen maar toe lijkt te nemen. Cees Muurling (operationeel directeur) en Ronny Hooch Antink (festivaldirecteur operations) hebben in hun vele jaren dat zij in de industrie werkzaam zijn het speelveld volledig zien veranderen.
C
ees Muurling is sinds 2016 werkzaam als operationeel directeur, Ronny Hooch Antink in feite pas sinds begin 2018 fulltime als festivaldirecteur in functie. Samen zijn ze productioneel verantwoordelijk voor alle promoted shows en festivals die MOJO doet. Beiden zijn echter ook al zo’n drie decennia nauw bij de werkzaamheden van MOJO betrokken, hetzij als
medewerker, hetzij als organisatiepartner, dan wel in aparte samenwerkingsverbanden. In al die jaren is het landschap enorm veranderd. “Toen wij in 1993 met Lowlands begonnen, was het pionieren”, zo herinnert Hooch Antink zich. “Er was in het geheel nog geen verhuurindustrie. Bij alle ideeën en plannen die we hadden, moesten we partijen
gaan zoeken die dat voor of met ons konden realiseren. Bands kwamen voorrijden in een gammel busje met hooguit een aanhangertje backline. Als je nu ziet waar we staan, mag je concluderen dat voor elk benodigd segment van een evenement wel tien verhuurbedrijven bestaan, en sommige bands komen tegenwoordig met wel vier trailers.”
ADVERTENTIE
50 Years Mojo 60
NOVEMBER 2018
WWW.ENTERTAINMENTBUSINESS.NL
Congrats!
'Binnen de hele operationele tak hebben wij alle sleutelfiguren op onze payroll staan' Ronny Hooch Antink
Binding met een vaste kern
FOTO: ANDREAS TERLAAK
CEES MUURLING
RONNY HOOCH ANTINK
Lowlands is slechts een voorbeeld, vrijwel ieder evenement heeft de afgelopen decennia grote stappen gemaakt. MOJO is in die uitdijende industrie meegegroeid. Voor de promoted shows en festivals zijn operationele afdelingen opgetuigd waar Muurling en Hooch Antink leiding aan geven. Denk hierbij aan food & beverage, vergunningen en veiligheid, technische productie, projectmanagement en site-productie. “Met een groot grijs gebied waar de medewerkers van de verschillende afdelingen aan werken”, aldus Hooch Antink. “Ieder brengt zijn of haar expertise in waar nodig. In de zomers zijn we doorgaans drukker met festivals, in de andere maanden meer met promoted shows.” Het bezit van eigen productionele afdelingen is een groot goed, zo stelt Muurling. “Binnen de hele operationele tak hebben we nu de sleutelfiguren op onze payroll staan. Uiteraard kun je in drukke tijden opschalen met freelancers, maar die binding met een vaste kern is heel belangrijk. ▶
ADVERTENTIE
ALS TROTSE LEVERANCIER FELICITEREN WIJ MOJO CONCERTS MET HET 50-JARIG JUBILEUM!
Industrie
Tuin en Park
Landbouw
Verhuur
www.almatlaren.nl Stoomdijk 13-15 • 7245 PN Laren Gld • Tel.: 0573 - 44 80 82 • verhuur@almatlaren.nl
WWW.ENTERTAINMENTBUSINESS.NL
NOVEMBER 2018
61
Proud to be part of this MusicAL history... GEFELICITEERD NAMENS IEDEREEN DE
ZIGGO
VAN
DOME
We verheugen ons op alle mooie momenten in de toekomst!
50 JAAR MOJO FOTO: BART HEEMSKERK
Waar in het verleden productiemanagers pas een week of drie voor een show bij het proces betrokken raakten, is het in deze constructie een continu proces. Zo kunnen we sneller, adequater en te allen tijde een zeer hoge kwaliteit garanderen.”
Innovatief DNA In andere landen is een eigen productioneel apparaat zoals MOJO dat heeft bepaald niet vanzelfsprekend. Muurling is echter blij met de opzet. “Bij ons is het langzaam deze kant op gegroeid en ik denk dat we met het oog op de toekomst nu een zeer solide constructie hebben. Elke keer andere freelancers inzetten, betekent dat je afhankelijk bent van hun beschikbaarheid maar ook elke keer een andere kleur ‘saus’ over de productie van een evenement. Wij hebben gemerkt dat hoe constanter je de productionele processen invult, hoe makkelijker het schakelen en organiseren is en hoe makkelijker je een hoge kwaliteit en efficiency kunt garanderen.” Hooch Antink voegt hieraan toe dat innovatief werken altijd onderdeel is geweest van het MOJO-DNA. “Het is een natuurlijk voortvloeisel van onze manier van werken. Net als dat de manier van samenwerken met LOC7000 innovatief was, net zoals The Mojo Barrier innovatief was, zoals een festival als Lowlands innovatief was, zoals MOJO altijd innovatief is geweest op het gebied van veiligheid, service aan het publiek
en efficiency. Er zijn legio voorbeelden. Dat maakt MOJO uniek. Ook productioneel loopt MOJO voorop, in de rest van de wereld kom je het op deze manier niet tegen.”
Veranderende branche Regeren is vooruit zien, zegt men weleens. Deze manier van werken maakt dat MOJO het alsmaar groeiende evenementenaanbod de baas kan blijven. “MOJO is een in hoge mate projectgestuurde organisatie”, aldus Hooch Antink. “Doordat we zo gestructureerd werken en in deze constructie productioneel personeel vast in dienst hebben, kunnen we in rustiger periodes actief nadenken over de vraag wat er beter kan en hoe we moeten omgaan met de manier waarop de branche verandert.” Volgens Muurling zit een uitdaging in de manier waarop promoted shows worden verzorgd. “Voor artiesten is optreden dé manier geworden om geld te verdienen, wat betekent dat men er zo veel mogelijk uit wil halen. Niet alleen de gages van de artiesten schieten omhoog, ook kijken ze op welke vlakken er nog wat meer te verdienen is. Dat leidt vaak tot extra werk voor ons. Temeer daar het echt een trend lijkt te worden dat cruciale informatie pas op het laatste moment binnenkomt. Zo hadden we recent een band in de Ziggo Dome waarvan we op
de dag van het optreden pas hoorden dat ze met drie trucks extra zouden komen. Dat is vrij frustrerend, maar we zijn zo ingericht dat we daarmee om kunnen gaan. Daarnaast wordt de vraag naar kwaliteit bij de bezoekers alleen maar hoger, dus elke productie wordt complexer en ook dat brengt weer druk met zich mee.”
Klaar voor de toekomst Volgens Hooch Antink beperkt die ontwikkeling zich niet tot de reguliere concerten. Ook op festivals is de trend waarneembaar. “De nieuwe Alpha-tent op het ▶
MOJO podcasts Er zijn meer verhalen te vertellen over MOJO dan het bedrijf in het boek MOJO Presenteert: Van Pionieren In De Polder Tot Concertgigant kwijt kon. Om die verhalen te vertellen, is een podcastreeks gestart over MOJO concerts. Michiel Veenstra spreekt hierin met verschillende medewerkers over hun werkzaamheden, over de industrie en hoe die zich de afgelopen vijf decennia heeft ontwikkeld. De reeks is te vinden op Spotify, iTunes, Soundcloud, YouTube en op de website van MOJO: https://www.mojo. nl/over-mojo/wij-zijn-mojo/mojo-50-jaar/ podcast/
WWW.ENTERTAINMENTBUSINESS.NL
NOVEMBER 2018
63
MTD FELICITEERT MOJO MET HUN 50-JARIG JUBILEUM! the base for safe event water
MTD Nederland B.V. | Clara Zetkinweg 4 | 5021 SL Tilburg T: 088 77 55 000 | W: www.mtd.net
50 JAAR MOJO FOTO: BART HEEMSKERK
'Voor artiesten is optreden dé manier geworden om geld te verdienen, wat betekent dat men er zoveel mogelijk uit wil halen' Cees Muurling Lowlands-terrein is daar een rechtstreeks gevolg van. Het is een ongeschreven regel dat de headliner zelf zijn set mag vormgeven op een festival en dat de andere bands zich daarnaar schikken met hun producties. Je zag in de oude Alpha dat de producties waarmee de headliners kwamen dusdanig groot werden, dat ze niet goed meer pasten. Met als gevolg een ontevreden headliner die niet de show kon geven zoals die bedoeld was en de andere bands op zo’n dag ook niet blij waren. Dat werd een steeds lastiger verhaal. Vandaar een nieuw podium, waarmee we wel een onderscheidend karakter konden behouden, waarin je ook overdag voor de eerder geprogrammeerde acts nog een soort van intimiteit kon creëren waarin een lichtshow tot zijn recht kwam. Dat podium hebben we vervolgens helemaal zelf ontwikkeld en door Stageco België laten maken. De eerste keer dat er werd opgebouwd was het een hele klus. ‘Wat hebben we onszelf aangedaan?’, dachten we nog. Maar nu het er is, is het heel simpel op te bouwen en ook elders
te gebruiken. Het nieuwe hoofdpodium op Down The Rabbit Hole bestaat uit drie van Alpha-bogen en dat ziet er fantastisch uit. Hier kunnen we jaren mee vooruit.”
Grenzen aan de capaciteit Een belangrijke andere uitdaging voor de toekomst betreft de inzet van mensen en materiaal. Het groeiende aantal evenementen legt een zware druk op de complete markt. “Dit jaar hebben we een aantal maal letterlijk tegen de grenzen van onze capaciteit aan gezeten”, aldus Muurling. “Sterker, ik durf wel te zeggen dat we er eigenlijk net even overheen zijn gegaan. Als er ook maar één iemand ziek was geworden, hadden we een probleem gehad. Er was een periode afgelopen zomer waarin we verspreid over vijf weken op al onze festivals en concerten 1,1 miljoen bezoekers hebben ontvangen, soms met wel vier of vijf grote producties tegelijkertijd. Krankzinnig! We zijn ons nu op
2019 aan het voorbereiden en het heeft er alle schijn van dat we volgend jaar weer een aantal van dit soort piekmomenten gaan meemaken. Wij kunnen nog groeien door de juiste mensen aan te trekken, maar als ik nu naar de hele industrie kijk, vraag ik me oprecht af waar de grens ligt. En dan heb ik het niet over de wensen van bezoekers, maar eerder over de vraag of er genoeg personeel is in de volledige breedte: open afbouw, techniek, horeca, beveiliging, noem maar op.” Hooch Antink zegt dat wat hem betreft de bezoekers altijd de grens bepalen. “Zolang zij tickets willen blijven kopen, zullen artiesten willen optreden en zal de rest van de industrie hierop inspelen. Er zijn altijd wel oplossingen te bedenken.” Muurling: “Voor ons geldt in ieder geval dat nu we deze operationele afdelingen zelf in huis hebben, we drukte lang van tevoren kunnen zien aankomen. Ons team is dusdanig ervaren en gedreven dat we allemaal weten waar knelpunten onstaan en hoe we die samen kunnen opvangen. Dat zie ik een andere partij niet doen, je redt dat niet met alleen een poule aan freelancers. Productioneel heeft MOJO door de manier waarop we werken een elasticiteit die anderen niet hebben.” ◾
WWW.ENTERTAINMENTBUSINESS.NL
NOVEMBER 2018
65
50 JAAR MOJO Mojo Barriers De naam MOJO is wereldwijd vermaard. Net alleen vanwege de repuatie als concertorganisator, ook vanwege de innovatie die mondiaal het festival en evenementenlandschap heeft veranderd: de Mojo Barrier. Dit hek is een begrip. In 1988 maakte het een vliegende start, toen Prince drie avonden in de Kuip zou optreden. Op het laatste moment kreeg de artiest koudwatervrees, omdat bij een openluchtconcert in Oslo veel mensen voor zijn neus in de verdrukking waren gekomen. “Hij dacht dat ze doodgingen en wilde direct geen enkele openluchtshow meer doen”, herinnert Leon Ramakers van Mojo Concerts zich. Om half vijf in de ochtend werd ik gebeld dat hij niet meer naar Rotterdam kwam.”
Mojo Concerts kent dan het klappen van de zweep al op het gebied van ‘crowd management’. Eind jaren tachtig wordt op hun initiatief al gewerkt aan het drangheksysteem dat we tegenwoordig kennen als Mojo Barriers. Het is erkend als één van de meest baanbrekende innovaties in de concertindustrie, maar staat dan nog in de kinderschoenen en wordt nog niet op grote schaal gebruikt. Met het oog op dat systeem geeft Ramakers het team van Prince echter de garantie dat er in Rotterdam niemand flauw zal gaan vallen. “Een gok”, aldus Ramakers. “We waren net met die hekken begonnen en hadden er nog maar vier. We hebben er snel vier van hout bij laten maken en
ze om en om voor het podium neergezet. Zo hebben wij de Europese tour van Prince gered.” Dat is geen overdreven stelling. De hekken, ook de houten getimmerde, gaan direct mee door Europa en daarna worden ze vrij snel standaard ingezet bij stadiontournees van de groten der aarde, die er stuk voor stuk zelf om vragen. Het inmiddels zelfstandig geworden bedrijf The Mojo Barriers heeft tegenwoordig ook kantoren in Londen en Colorado Springs. Hoewel vele bedrijven sindsdien eenzelfde type hekken zijn gaan produceren, is de naam Mojo Barrier wereldwijd ingeburgerd voor dit specifieke type hekwerk. ◾
▶◾
WWW.ENTERTAINMENTBUSINESS.NL
NOVEMBER 2018
67
Gefeliciteerd met jullie 50-jarig jubileum! Van U2 tot het Encore Festival: de Melkweg is er trots op al die jaren jullie partner te zijn in het promoten van talent.
MOJO