RDMagazine puzzelnummer 2019 by Erdee Media Groep

Elke week bij het Reformatorisch Dagblad

zaterdag 7 december 2019

EXTRA DIK BOORDEVOL PUZZELS

Werken met vuur. Kjk uit voor lasogen PAGINA 7

RD-actie MoldaviÃ«. Slapen op een kluitje om warm te bljven PAGINA 28

inhoud & vooraf

beeld RD, Anton Dommerholt

105

106 RDMagazine

goed nieuws Daklozen warm aangekleed

portret De louterende werking van vuur

column Beverbende op de boot

schaken Een spannend potje: opa is wit, Jorik zwart

schoonheid Gletcher schuift richting het dal

verdieping Modavië: zonder steun van de kerk redden Marin en Natalia het niet

uitleg Zo lever je de prijspuzzels in

proefjes Krimpend colablikje en meer

40-60 puzzels Puzzels en kleurplaten voor kinderen 54

zelf lezen Sneeuwpop met een bril

advertentiepuzzel Speur mee en stuur op

67-101 puzzels Puzzels en kleurplaten voor volwassen 78

kort verhaal Gespuis in het dorp

105

recept Salade voor op het buffet

106

puntuit Een keer per jaar lekker knallen?

108

kits Jaarwisseling zonder vuurwerk

114

oplossingen Pas kijken na het maken

115

het laatste woord Adventsgebed

zaterdag 7 december 2019

Opwarmertje Het beeld van dat gezin in Moldavië zal collega Ab Jansen niet snel vergeten. Een vader en moeder met hun vijf kinderen, dicht op elkaar rond de kachel. De enige plek in huis waar het een beetje warm is. Wie dat plaatje eenmaal op zijn netvliet heeft staan, ziet het in dit magazine in allerlei varianten steeds terug. Warm en koud, juist in een maand als december kunnen ze een groot contrast vormen. Vuur en ijs. Binnen en buiten. Een dakloze die warmte vindt in een tot slaapzak om te bouwen jas, een oudere dame die de gordijnen dichttrekt om de kou buiten te houden. En dan ergens halverwege dat meisje op de bank dat warmte zoekt onder een plaid, terwijl ze een kruiswoordpuzzel maakt. Heerlijk om te doen trouwens, tijdens koude wintermaanden. En het mooie is, bel je de antwoorden van de puzzels in dit magazine door, dan gaat de helft van de opbrengst naar dat gezin in Moldavië. En anderen natuurlijk, die uw steun hard kunnen gebruiken. Mariska Dijkstra

goed nieuws

Goed nieuws is geen nieuws, zeggen journalisten. Alsof er alleen slecht nieuws zou bestaan. Niet dus. Kijk maar.

Warm blijven Natuurlijk is het niet leuk om geen dak boven je hoofd te hebben. Zeker niet als de temperatuur daalt. Voor mensen die geen andere oplossing zien dan buiten te slapen, ontwierp modeontwerper Bas Timmer in 2014 een wind- en waterdichte jas die eenvoudig kan worden uitgebreid tot slaapzak. Hij kwam hierop doordat de vader van een vriend op straat aan onderkoeling was overleden. Duizenden daklozen wereldwijd dragen inmiddels een sheltersuit die in Enschede in elkaar werd gezet door mensen die een afstand hebben tot de arbeidsmarkt.

RDMagazine

beeld Sheltersuit

zaterdag 7 december 2019

Zoekt u een hypotheek die bij u past? Dan is het tijd voor een goed gesprek. • Gratis en vrijblijvend eerste hypotheekgesprek • Deskundig en onafhankelijk • Gesprek mogelijk op zeer korte termijn • Bij ons op kantoor of bij u thuis

Wilt u meer informatie over hypotheken?

Vraag dan naar ons gratis informatiepakket. Vraag deze aan via bevr.nl/contact of neem gerust contact op met een van onze adviseurs.

Starter op de woningsmarkt? Vraag dan gratis ons speciale starterspakket aan! Vraag deze aan via bevr.nl/starterspakket of neem gerust contact op met een van onze adviseurs.

Gratis en vrijblijvend hypotheekgesprek? Joost van Rijsbergen

Ron Pluijter

Jacques van Eck

Hypotheekadviseur joost@bevr.nl

Hypotheekadviseur

Hypotheekadviseur jacques@bevr.nl

Bernard Lieverse

Bas Pluijter

Hypotheekadviseur bernard@bevr.nl

Hypotheekadviseur bas@bevr.nl

ron@bevr.nl

“Wij komen graag bij u langs. Ook ‘s avonds als dat u beter uitkomt.”

Binnendijk & van Rijsbergen

Telefoon: 071-4024031

Ankerplaats 2

E-mail: info@bevr.nl

2224 TX Katwijk

Website: www.bevr.nl

portret

Spelen met vuur Een warm vuurtje is in de winter iets om naar uit te kijken. Zeker als de temperatuur buiten onder het vriespunt zakt. Pieter Esselink, Jantien van Vliet en Hendrik van Manen kunnen niet zonder vuur. Ze hebben het dagelijks nodig voor hun werk.

beeld iStock

Mariska Dijkstra-Wolters

zaterdag 7 december 2019

beeld RD, Anton Dommerholt

portret

RDMagazine

Pieter Esselink gooit kolen op het vuur tot locomotief puft warte strepen zitten op zjn gezicht. Ook zjn handen zjn niet veegvrj, als hj ze op het perron van de Veluwse stoomtreinmaatschappj in Beekbergen toesteekt voor een begroeting. Zelfs aan zjn ooit witte overhemd is duideljk te zien dat Pieter Esselink (41) uit Zwolle een lange dag achter de rug heeft. „Dat gaat er wel weer af”, weet hj. „Het is maar stof.” Zjn stoomtrein piept en sist, na vier ritten van Apeldoorn naar Dieren en terug. Pieter Esselink geniet van het rjden. Ook al is het werk als stoker zwaar en vies. „Vroeger noemden ze dit een hondenbaan”, legt hj uit. „Maar dan deden stokers dit dag in, dag uit. Daar moet ik ook niet aan denken. Ik doe het als vrjwilliger zo af en toe. Dan bljft het leuk.” In het dageljks leven is Esselink assistent controller bj een bouwbedrjf. „Iets heel anders dus. Die afwisseling maakt het boeiend.” De liefde voor treinen ontstond al vroeg. „Ik spaarde als kind treintjes. Later interesseerde ik me vooral voor de grote exemplaren. Dan ging ik naar stations om ze te bekjken. Ik zie nu ook vaak jongens rondlopen die foto’s van treinen maken. En er alles van willen weten. Het is een hobby die veel tjd kan kosten. We rjden, maar onderhouden de voertuigen ook. Dat is belangrjk. Tjdens de winterperiode plannen we daar elke zaterdag voor in, wat natuurljk ook gewoon heel gezellig is. Ik ben vrjgezel, dus ik kan makkeljker ruimte in mjn agenda maken om elke zaterdag te bljven komen dan mannen met een gezin.” Pieter Esselink klimt weer in de cabine van zjn locomotief. „Een heel bjzondere. De 65 018 is een grote tenderlocomotief, bedoeld voor reizi-

zaterdag 7 december 2019

gerstreinen over korte afstanden. Ze is in 1955 gebouwd door Kraus-Maffei in München voor de Deutsche Bundesbahn. Dat was als 18e en laatste van de serie een van de laatst gebouwde stoomlocomotieven. Zj heeft tot 1972, slechts 17 jaar, bj de Beutsche Bahn dienstgedaan. In 1981 kwam de locomotief bj de SSN in Rotterdam terecht waar ze vele jaren heeft gereden. Sinds dit najaar rjdt ze bj ons op de Veluwe.” De stoker kjkt trots. „Zo’n stoomtrein straalt kracht uit. Dat is toch schitterend.” Hj wjst naar de nog warme kolen. „Bj het opstoken begin ik

„De kunst is om precies zoveel stoom te maken als de machinist verbruikt” met een houtvuurtje. Is dat lekker warm, dan leg ik daar de kolen op. Het duurt ruim tien uur voordat ze warm zjn. En nog veel langer voordat de boel weer afgekoeld is. Daarom is het handig als we een paar dagen achter elkaar rjden. Anders bljf je stoken.” Met een hendel voegt hj water toe. Samen met kolen zjn het volgens hem de belangrjkste ingrediënten voor een goede rit. Esselink: „Het gaat om de balans, het samenspel met de machinist. Het is mjn taak om precies zoveel stoom te maken als de machinist verbruikt.”

beeld RD, Anton Dommerholt

portret

RDMagazine

Jantien van Vliet smeedt van twee ringen nieuw sieraad T oen Jantien van Vliet-van de Kieft (38) uit Hardinxveld-Giessendam op de Fruytier Scholengemeenschap (mavo) zat, wist ze één ding zeker: ze wilde niet voor de klas, ze wilde niet de zorg in en ook niet in een winkel staan. Uit beroepskeuzetesten kwam dat ze creatief en technisch was. „Ik heb het echt aan mjn decaan te danken dat ik uiteindeljk in Schoonhoven ben beland, op de vakschool, waar je onder meer voor edelsmid kunt leren.” Al snel werd duideljk dat ze van alle mogeljke richtingen ”sieraden maken” het leukst vond. Vooral het proces van het samen met de klant een sieraad tekenen en dat uiteindeljk ontwerpen, spreekt haar aan. Inmiddels werkt Jantien van Vliet voor zichzelf. Op haar zolderkamer heeft ze alle spullen staan om goud en zilver te kunnen smeden, schoonmaken, omsmelten, poljsten en graveren. „Mensen komen hier voor reparaties, maar ook voor bjvoorbeeld het ontwerpen van een nieuw sieraard van de trouwring van een overleden geliefde.” Dat laatste werk vindt ze het bjzonderst. „Het is vaak een hele stap voor mensen om hier met de ring van hun man of vrouw, of vader of moeder te komen. Dat ze me dit toevertrouwen, vind ik mooi. Samen gaan we kjken hoe we er weer een

graag met eerljk goud, dat gedolven is in mjnen waar arbeiders een eerljke prjs ontvangen en er goede werkomstandigheden zjn.” Het wordt volgens haar, omdat Max Havelaar vanaf 2020 in Nederland geen eerljk goud meer in portfolio heeft, wel lastiger om aan dit goud te komen. Erg jammer, want faitrade of fairmined is 100 procent traceerbaar van bron tot consument.” Wie duurzaam bezig wil zjn, kan volgens haar net zo goed oud goud hergebruiken. „Bjvoorbeeld van oude sieraden. Dat gebeurt bj mjn levaranciers dan ook veel. Meer dan 95 procent van hun goud is gerycled.” Het werken met vuur is volgens Jantien van Vliet van levensbelang voor een goudsmid. „Zonder kan ik niks.” Ze zet er materiaal mee aan elkaar. Maar brandt ook goud schoon. Mooi vindt ze het dat er ook in de Bjbel over de zuiverende werking van vuur gesproken wordt. „Ook al is dat niet iets dat ik me in mjn werk dageljks realiseer.”

„Het is bijzonder dat mensen mij de ring van hun geliefde toevertrouwen” draagbaar sieraad van kunnen maken. Dat kan door er bjvoorbeeld een fantasiering van te maken. Of door de ring om te smelten en het goud te hergebruiken voor bjvoorbeeld een hanger. Ik vind het vooral belangrjk dat het het iets is wat bj de mensen past, zodat ze hun dierbare dichtbj ervaren.” Nadat Jantien van Vliet in febrari 2015 met een vrouwenreis van Woord en Daad een cashewnotenfabriek in Burkina Fasso bezocht, is ze meer gaan nadenken over fairtrade. „Daarom werk ik

zaterdag 7 december 2019

beeld RD, Anton Dommerholt

portret

RDMagazine

„Vrachtwagenchauffeur spaart lang, dus doe ik extra mijn best op het zichtwerk”

Hendrik van Manen polijst net zo lang tot uitlaat glanst en glimt ren dicht, roept hj. Zelf doet Hendrik van Manen uit Ederveen (23) bj het schuinsljpen zjn kap voor. Daarna last hj twee stukken uitlaat aan elkaar. Het resultaat moet mooi zjn, want Hendrik werkt niet zomaar aan een uitlaat waarnaar je nooit meer omkjkt. Dit wordt een glimmend, extra breed exemplaar. Speciaal gemaakt in het kader van het zogenoemde truckstyling: het met accessoires fraaier, stoerder maken van een vrachtwagen. Hendrik van Manen is TIG-lasser bj Dikkenberg Las & Montagebedrjf BV in Lunteren. Het bedrjf van zjn oom ligt aan een landweggetje. Dat de jonge lasser hier ooit zou komen werken, lag niet in de ljn van de verwachting. „Ik deed vmboelectro aan het Van Lodenstein College in Hoevelaken en werkte daarna bj een bedrjf dat orgels in elkaar zet. Ik plaatste de elektronica erin.” ’s Avonds ging hj regelmatig met wat familieleden naar het bedrjf van zjn oom. „Dat was altjd gezellig.” Langzamerhand werd hj gegrepen door het vak. „Vooral het TIG-lassen sprak me aan, omdat dat ijner werk is dan het meer

zaterdag 7 december 2019

gebruikeljke MAG-lassen.” Inmiddels is hj in vaste dienst. „Dat is prettig, want er is een kindje op komst. Die vastigheid kan ik dus goed gebruiken.” Het geluid van het lassen valt uiteindeljk mee. En het was achteraf ook niet nodig geweest een paar meter achteruit te gaan. Van een vonkenregen was in ieder geval geen sprake. „Je moet bj lassen uitkjken voor lasogen, maar met het werk dat ik doe, is daar niet zo’n grote kans op.” Hendrik van Manen werkt precies. „De wolfraamelektrode moet scherp zjn”, zegt hj. „Die wordt tjdens het lassen ook loeiheet.” Uiteindeljk mag er volgens hem geen naad meer zichtbaar zjn. Na het lassen volgt daarom nog een extra fase: schuren en poljsten. „Truckers sparen vaak van hun eigen geld voor een mooie extra uitlaat of een beugel, dus doe ik extra mjn best, zeker op het zichtwerk.” Hendrik van Manen werkt met roestvrj staal. „Dat is een half edelstaal dat niet roest. Het materiaal komt via de groothandel binnen. Die levert rechte pjpen, of bochtige. Daar maak ik behalve uitlaten in allerlei soorten en vormen ook beugels van, voor achterop de vrachtwagen. Ik las in overleg met de klant alles precies pas.” Vooral dat maatwerk vindt Hendrik leuk. „Dat je iets maakt dat uiteindeljk af is. En dat een klant tevreden naar huis gaat spreekt me aan.” Hoewel hj zelf geen vrachtwagenfanaat is, weet hj imiddels wel wat truckers mooi vinden. „Eindigen met een gewone bocht is leljk. Dus zaag ik die bocht doormidden, waardoor ik met een breed stuk eindig. Ook willen truckers vaak niet iets dat een ander al heeft. En de boel moet goed glimmen. Dus poljst ik voordat ik de gevraagde accessoires alever, alles nog eens goed op.”

Uw tweede thuis in Twente

Twente is altijd mooi! Lekker weg met het hele gezin

Binnenzwembad

s. Landhuis - 6 per 426,00 Zomer vakantie v.a. â&#x201A;Ź

Landgans - 8 pers. Zomer vakantie v.a. â&#x201A;Ź

Moderne horeca

Alvast uw zomervakantie boeken? Ga dan snel naar de website voor meer prijzen en beschikbaarheid!

451,00

www.bungalowparkhogehexel.nl

column

Beverbende mariska@rd.nl

e boot zou er ongeveer anderhalf uur over doen. Dus settelde ik me met een krant in een roodluwelen onderuitzakbank in de lounge van de buik van de veerpont die me naar een van de Waddeneilanden moest brengen. Schuin voor me zat een groepje jongeren. Drie vrouwen, twee mannen. Begin twintig, schatte ik. Ik zag slechts halve gezichten, want het grootste deel van hun lichaam zat verborgen achter een bank met een hoge leuning. Eentje had een muts op, dat zag ik dan nog wel. Het verbaasde me een beetje, want de kachel stond link hoog. Zou wel hip zjn. Ik had tjd genoeg, dus ik keek wat om me heen. Ik zag enkele jonge stellen met baby’s en peuters. Verder veel zestigers op de boot. Op weg naar een korte natuurbreak. Tussen die grjze golf vielen de jongeren op. Wat zouden zíj hier te zoeken hebben? Als het nou hoogzomer was. Dan bevolkten jongeren, wist ik, massaal enkele plaatseljke campings, waar ze zich inbouwden tussen bierkratten, het dagen nachtritme omkeerden en genoten van zon, zee, zand en elkaar. Maar nu, in de herfst, viel er volgens mj weinig te feesten. Ik pakte de krant en bladerde die door. Soms hoorde ik uit de hangplek een luid gejoel komen. Iets als ”Yes!” en ”Ik win!” Wat ze verder zeiden, wist ik niet, want ze zaten net te ver weg om het goed te kunnen verstaan en liplezen ging helaas

zaterdag 7 december 2019

moeiljk vanwege die halve hoofden. Waren ze aan het kaarten? Voor geld misschien? Opeens stond een jongere op. Hj liep naar de bootbar om wat drankjes voor zjn vrienden te halen. Eindeljk had ik de kans een van de jongeren helemaal te bekjken. Het bleek een keurige gast: ruitbloesje, bergschoenen, rugzak. De jongen pakte een dienblad en zette dat vol met lesjes. Pas toen hj terugliep zag ik dat het geen bier was, zoals ik had gedacht, maar chocolademelk. Hj had zelfs rietjes meegenomen.

Jongeren kamperen toch tussen bergen bierkratten? Daar zat ik met mjn vooroordelen over jongeren. Bleek maar weer dat die vaak meer over jezelf zeggen dan over de ander. Van het zien van de lesjes chocomelk had ik dorst gekregen. Dus stond ik op om wat te gaan halen. Ik kon het niet laten even opzj te kjken, toen ik langs hun tafeltje liep. ”Beverbende” stond er op een doos die midden op hun tafel stond. ”Een spel voor 2-6 spelers vanaf 6 jaar…” Die jeugd van tegenwoordig? Zolang jongeren dit soort spelletjes spelen, komt het best goed.

schaken

Sporten met opa â&#x20AC;&#x17E;Er zijn niet veel sporten die je met twee generaties verschil kunt spelenâ&#x20AC;?, stelt Jorik Klein (18). Vanavond neemt hij het op tegen opa Hans Klein (74). Beiden zijn voormalig kampioen van de schaakclub Sliedrecht. Opa is wit, Jorik zwart. Arien van Ginkel

RDMagazine

beeld Cees van der Wal

oven het schaakspel in startpositie schuiven twee schakershanden in elkaar. „Goede partij” zegt opa. Kleinzoon knikt. Dan is het stil. Wit begint. De pion van opa schuift van e2 naar e4. Jorik reageert onmiddellijk en schuift zijn pion van c7 naar c5. Opa had dat al verwacht. Het is de Siciliaanse verdediging die zijn kleinzoon praktisch altijd doet. De zetten volgen elkaar in snel tempo op. Een minuut later hebben alle paarden gelopen en zijn beide spelers een pion kwijt. Na iedere zet geeft de speler een tik op de klok. Zo loopt de tijd af van de speler die aan zet is. Beiden hebben anderhalf uur op de klok staan om de wedstrijd te voltooien. Jorik slaat zijn armen over elkaar. De ellebogen rusten op de tafel. Het hoofd is gebogen. Tegenover hem staart opa roerloos naar het bord. De schouders iets naar voren. Zo nu en dan haalt hij zijn neus op. Hij nipt aan de koffie.

Uitrekenen Het openingsspel, waarbij zetten vaak voorspelbaar zijn, is voorbij. Nu komt het denkwerk. Plots heeft Jorik zes minuten nodig om zijn paard van b8 naar d7 te verplaatsen.

zaterdag 7 december 2019

Opa speelt verrassend aanvallend, merkt Jorik. „Beide lopers en mijn paarden staan goed opgesteld”, concludeert Hans inderdaad tevreden. „Nu moet mijn kleinzoon uit gaan rekenen welke zet hij het best kan doen. Hij heeft maar één paard in de aanval. Hij moet nog wat stukken ontwikkelen, maar op zich staat hij stevig. Ik moet proberen door de verdediging te komen.” Dat hij zijn stukken nog op goede posities moet neerzetten, erkent Jorik. „Omdat wit begint, kan die de meeste ruimte op het bord claimen. Wit loopt in het begin iets voor. Ik moet op dit moment niet in de aanval gaan, maar opa even laten doen wat hij wil doen. Als ik straks weet wat zijn plan is, kan ik daar op reageren. Zodra hij zijn plan onthult, wil ik het initiatief van de aanval gaan overnemen. Zolang ik niks weet, wil ik mijn positie in het centrum verstevigen.” In de zaal van de Schaakvereniging Sliedrecht is het muisstil. Dertig spelers zitten naast elkaar over tafels gebogen. In een hoek staan nog acht borden. Daar nemen acht spelers van Sliedrecht het op tegen evenveel schakers uit Rotterdam. „We spelen nu op het scherpst van de snede”, zegt opa twee zetten later. Jorik heeft zijn paard

schaken

naar voren gespeeld. „Als hij zijn dame van c7 naar b6 zet, wordt het spannend”, denkt opa. „Maar ik weet niet of hij dat durft. Als hij het doet, is hij vrijwel zeker zijn paard kwijt.” Maar Jorik laat na een kwartier nadenken de dame staan waar ze staat. „Dat besloot ik intuïtief. Ik had niet het gevoel dat ik daar veel mee zou winnen.” In plaats van de dame te verhuizen zet Jorik een pion in het midden een stap naar voren. „Ik sta wat achter in tijd, maar ik heb nu een concreet plan. Dit is de breekzet die ik wilde doen. Nu sta ik stevig in het centrum. Ik wil zijn paard weghalen.” De student rechtsgeleerdheid aan de Erasmus Universiteit in Rotterdam werd door zijn opa geinspireerd om te gaan schaken. Op 5-jarige leeftijd speelde hij zijn eerste pot schaak. Met veertien jaar werd hij kampioen van de Sliedrechtse schaakvereniging. Jorik schaakte in Rusland, in Parijs. Haalde een schaakscore van 1999. Hij wil nog door de grens van 2000 punten. Maar zit nu op 1870 punten. Door officiële schaakwedstrijden te winnen, kan hij zijn score verbeteren. Hoe hoger de score van de speler die hij verslaat, hoe meer punten de winnaar erbij krijgt. Grapjes Opa schommelt met zijn schaakpunten, de zogenoemde elo-score, al jaren rond de 2000 punten. En stond ooit op 2140. Dat betekent niet dat Jorik bij voorbaat verloren heeft, weten ze beiden. Schakers houden onderling ook een puntentelling bij, en daarin zijn ze aan elkaar gewaagd. Beiden schatten hun winkansen fiftyfifty. Opa Hans slaat de pion die Jorik naar voren zette. „Daar ging teveel dreiging vanuit, die moest ik elimineren.” Voor Hans is het nu „zwaar nadenken.” Hij denkt naar eigen zeggen vier of vijf zetten vooruit. „Er zitten zoveel grapjes in het spel. Ik denk er nu over na om mijn loper af te ruilen voor een paard. Daarmee verstevig ik de positie van mijn andere loper.” Tegen oudere mensen schaakt Jorik het liefst. „Jonge mensen spelen aanvallender. Die gooien hun stukken ervoor en proberen de tegenstander zo snel mogelijk mat te zetten. Ouderen ontdekken dat je het soms wat rustiger aan moet doen en ook moet verdedigen.” Opa glimlacht. „De jonge honden zijn minder ge-

duldig. In het begin zijn ze soms sterker dan ik, maar ze zijn minder goed in het eindspel. Dus ik verlies mijn vertrouwen niet als ik wat zwakker sta. Ik weet dat ik in het eindspel wat kan winnen.” Jorik: „Dat klopt. Ik ben wat realistischer geworden over mijn kansen op het bord.” Buitenspel In deze fase van het spel kijkt Jorik tevreden naar zijn stelling. „Mijn tegenstander deed een andere zet dan ik verwachtte. Ik verwachtte dat opa zijn paard naar voren zou zetten, maar hij plaatste hem naar achteren. Dat is een beetje een passieve zet waardoor hij dat speelstuk buitenspel zet.” Jorik heeft het gevoel dat hij nu voorstaat in de race. Al realiseert hij zich goed dat de finish nog niet in zicht is. „Maar mijn plan is gelukt. Ik heb het centrum van het bord kunnen openblazen. Nu ga ik mijn toren erbij halen en druk ik langzaam door in het centrum.” Ondertussen probeert hij alert te blijven op de zetten van zijn opa. „Dit spel is nooit risicovrij. Als je niet oplet, kun je in drie zetten mat staan.” Opa laat zich niet van de wijs brengen door de druk die zijn kleinzoon op hem uitoefent. In februari hoopt hij 60 jaar lid te zijn van een schaakvereniging. Hij leerde zichzelf het spel op 13-jarige leeftijd. „Toen ik een jaar later begon bij de Muiderschaakkring in Muiden, was het een club van veel oudere heren. We speelden in een zeer rokerig zaaltje –alle mannen rookten– met een laag plafond” blikt hij terug. „Dat is nu wel anders.” Op zijn zeventiende werd Hans kampioen van de Muiderschaakkring. Hij is een gedreven schaker. „Het heeft een deel van mijn schoolcarrières gekost.” De schaker won verschillende bekers, maar drong nooit door tot de absolute top van Nederland. „Achteraf bezien ben ik veel te laat begonnen met spelen. De wereldschakers starten met 5 of 6 jaar. En die krijgen intensief training. Ik heb het mezelf moeten aanleren.” Inmiddels schaakt de oude rot in het spel minder. „Eigenlijk zou ik nog steeds moeten studeren op partijen, maar ik doe het nu vooral op routine. Het mooie van een partij schaken is dat er zoveel mogelijkheden zijn. En dat je zoveel diepe berekeningen kunt maken. En natuurlijk geniet ik als ik een partij win door goed spel. Maar dat komt zelden voor,

RDMagazine

beeld Cees van der Wal

want je maakt allebei altijd fouten. Ik hoop altijd dat mijn tegenstander de laatste fout maakt.” Grapjes Opa is niet bijzonder onder de indruk van Jorik’s spel waarbij hij naar eigen zeggen het centrale deel van het bord opblaast. „Optisch gezien lijkt het misschien dat zwart er beter voor staat. En met mijn ene paard kan ik inderdaad niet zoveel. Maar in mijn stelling zitten nog allerlei grapjes. Dat is het mooie van schaken.” De beide Kleins geniet deze donderdagavond extra van de pot. Jorik haalt zijn hart op bij de familiestrijd tussen generaties. Opa vindt het geweldig

„Er zitten zoveel grapjes in dit spel. De mogelijkheden zijn eindeloos” dat zijn kleinzoon de schone kunst van het spel onder de knie heeft. Zijn zoon schaakt ook, maar niet op het niveau van hem en zijn kleinzoon. „Ik had nooit meer verwacht dat ik met familie zo zou kunnen genieten van een potje schaak.” De eerste schakers op de borden naast hen schudden elkaar de hand. „Mooie pot”, feliciteert de verliezer de winnaar. Hans heeft nog 37 minuten op de klok. Jorik nog 34. Hij verzet zijn rechtertoren en dan tikt de tijd weer af voor Hans. „Hij kan nu niet meer aanvallen”, denkt Jorik. „Ik heb het gevoel dat zijn aanval niet echt gaat werken. Opa probeert mijn paard weg te krijgen uit het centrum omdat hij ziet dat die sterk is. Ik denk dat hij daar op gaat focussen.” Jorik hoopt dat opa zijn aanval niet doorzet. „Want mijn koning staat niet heel erg veilig.” En precies daarom valt opa wel aan. „Ik dreig met mat”, zegt hij nadat hij zijn loper naar voren zet. Zowel zijn dame als die loper vallen nu de pion aan die pal voor de koning staat. En als de koning wordt geslagen, is het spel voor Jorik over. Toch re-

zaterdag 7 december 2019

kent Hans zich niet te snel rijk. „Dit is een variant dat je niet goed kunt doorrekenen.” Oftewel: de consequenties van zijn zet overziet de schaker niet helemaal. „Ik ben benieuwd wat Jorik gaat spelen.” Opa wiebelt met zijn rechterbeen. Zijn gezicht steunt in zijn handen. De ogen van Jorik schieten heen en weer. Verder zit hij roerloos op zijn stoel. Middernacht De meeste spelers halen inmiddels f luisterend een biertje bij de bar. Naast de borden die nog worden bespeeld, staan torens, lopers en pionnen. Naast het bord van familie Klein staan alleen pionnen. Twee witte en twee zwarte. Maar daar komt nu snel verandering in. Jorik vliegt met zijn toren over het hele speelveld en slaat diep in vijandelijk gebied de toren van zijn tegenstander. Opa vertrekt geen spier en noteert de zet eerst op zijn blaadje. Zo kan hij de pot later nog eens terugkijken. De zwarte indringer verschalkt hij met zijn loper. De kleinzoon heeft alweer een nieuw doelwit op het oog. Een pion moet er aan geloven. Het paard belandt met een denkbeeldige sprong tussen vier vijandelijke witte stukken. Opa laat het daar staan en pakt het andere paard van Jorik. Die pakt op zijn beurt de loper die net heeft toegeslagen. Opa is aan zet, kleinzoon loopt met grote passen naar het toilet. Met minder dan een half uur op de klok begint de tijd te dringen. De klok slaat middernacht. De tijd tikt weg. Beide Kleins wiebelen nu met de voeten. Ze hebben allebei nog een toren en een koning, maar Jorik heeft daarbij nog twee pionnen. Hij zou moeten kunnen winnen, maar zijn opa is niet van plan zich zomaar gewonnen te geven. Dan schudt opa uiteindelijk toch zijn kleinzoon de hand. „Gefeliciteerd.” Jorik glimlacht. „Toen ik de winst moest gaan binnenhalen, begon ik te prutsen. U was een strijdbare partij.” Opa: „Ik houd niet van saaie remises. Het was een bijzonder leuke partij met kansen aan beide kanten. Ik vraag me nu af of ik niet wat meer verdedigend had moeten gaan spelen in het middenspel. Dat moet ik thuis op mijn gemakje nog maar eens uitzoeken.” >>rd.nl/schaken voor een video

schaken

Schaakpuzzel Op lange winteravonden is het een goede tijdbesteding om puzzels op te lossen. Het oplossen van schaakproblemen is eigenlijk hetzelfde. Voor schakers die graag puzzelen met schaakstukken dus een prima idee om met deze schaakpuzzel mee te doen. De puzzels kunnen door iedereen worden opgelost.

Maak zelf een schaakprobleem De zes diagrammen die zijn afgedrukt, dienen alle zes opgelost te worden. De eerste drie problemen zijn tweezetten (wit begint en zet zwart mat op de volgende zet). Men dient de juiste sleutelzet (eerste zet van wit) iedere keer op een leeg bord te plaatsen en zodoende krijgt men een nieuw probleem. De problemen vier tot en met zes zijn driezetten (wit zet mat in maximaal drie zetten); ook nu is de sleutelzet nodig om het nieuw te maken probleem te krijgen. De zes sleutelzetten worden dus op een leeg bord geplaatst. Indien alle problemen goed zijn opgelost, is de nieuwe stelling een driezet geworden. Er ontbreekt aan dit probleem echter een zwarte koning. Die dient u op veld a8 neer te zetten.

Het is nu de bedoeling dat de zelfgemaakte driezet wordt opgelost. De sleutelzet van driezet is de oplossing van de schaakpuzzel.

De oplossing van de driezet kan tot 18 januari 2020 opgestuurd worden naar Henk Prins, Reinenweer 42, 3363 XR Sliedrecht (email: hprins@solcon.nl). Onder de goede inzendingen zullen enkele schaakboeken worden verloot. De bespreking van de oplossingen van de geplaatste schaakproblemen zal plaatsvinden in de vrijdagse schaakrubriek van het Reformatorisch Dagblad. In deze rubriek zullen de winnaars van de schaakboeken ook bekend worden gemaakt. ÂŠ Henk Prins

RDMagazine

Voor de liefhebber

beeld Cees van der Wal

Zo schaakten opa en kleinzoon tegen elkaar. Wit: Hans Klein - Zwart: Jorik Klein, Sliedrecht Interne Clubcompetitie 28-11-2019 1. e4 c5 2. Pf3 d6 3. d4 cxd4 4. Pxd4 Pf6 5. Pc3 a6 6. Le2 e6 7. 0–0 Le7 8. Le3 0–0 9. f4 Dc7 10. Lf3 Pbd7 11. De1 Pb6 12. Td1 Pc4 13. Lc1 e5 14. fxe5 dxe5 15. Pb3 Le6 16. Kh1 Tfd8 17. Dg3 Tac8 18. Le2 b5 19. Lh6 g6 20. Lg5 Txd1 21. Lxd1 Pxb2 22. Lxf6 Lxf6 23. Pd5 Lxd5 24. exd5 Pxd1 25. Txf6 Dxc2 26. h4 De4 27. d6 Pe3 28. d7 Td8 29. Pc5 Db1+ 30. Kh2 Dc1 31. Dg5 Pg4+ 32. Dxg4 Dxc5 33. Txa6 Dc7 34. De4 Txd7 35. Ta8+ Kg7 36. Te8 Td4 37. Dxe5+ Dxe5+ 38. Txe5 Txh4+ 39. Kg3 Ta4 40. Txb5 Txa2 0-1.

Diagram 1: L. Szwedowski, tweezet

Diagram 2: K. Mlynka, tweezet

Diagram 3: H. Prins, tweezet

Diagram 4: C. Voronov, driezet

Diagram 5: V. Schneider, driezet

Diagram 6: F. Chlubna, driezet.

zaterdag 7 december 2019

schoonheid

Tijdens zijn tocht door de ijsgrot bij Mayrhofen –waar de ijswanden soms erg dicht bij elkaar staan– vroeg fotograaf Henk Visscher (63) zich soms af: Gaat het écht niet schuiven hier?

RDMagazine

beeld RD, Henk Visscher

zaterdag 7 december 2019

schoonheid

RDMagazine

IJspaleis

beeld RD, Henk Visscher

Oostenrjk kent één wintersportgebied waar je de winter het hele jaar door kunt beleven. De Hintertuxgletscher, op zo’n 3000 meter hoogte, bj het plaatsje Mayrhofen. Hier werd in 2003 bj toeval een natuurljke jsgrot ontdekt. Een gletsjer smelt en schuift langzaam richting het dal, maar de jsgrot, in de gletsjer, is gefundeerd op een stabiele ondergrond waardoor de grot nog lang intact zal bljven. In de jsgrot vind je imponerende jswanden en heel grote jspegels waar een riviertje van smeltwater doorheen stroomt. Dit stroompje is zelfs met bootje te bevaren. De temperatuur en de luchtvochtigheid zjn constant en zorgen voor een aangenaam klimaat, hierdoor voelt het niet koud aan. Kjken binnen in een gletsjer is alsof je je begeeft in een winterwereld zoals C. S. Lewis die beschreef in zjn Narnia Kronieken. Een surrealistische wereld die normaal aan het oog onttrokken is. De schoonheid en het imposante karakter maken een mens klein en nederig.

zaterdag 7 december 2019

40 jaar

SALE Haarstraat 54 I Rijssen I www.steenbergen-schoenen.nl

Dank voor uw trouwe ondersteuning Friedensstimme bestaat 40 jaar. De Heere heeft het werk in de voormalige Sovjet Unie gezegend. In al die jaren hebben wij de betrokkenheid van onze achterban mogen ervaren.

Heb jij een groen hart voor een digitale werkwijze?

Werkvoorbereider Buitenruimte & GIS (36-40 uur)

Innovatieve ontwikkelaar GIS & Buitenruimte (36-40 uur)

www.werkwijzer-kaart.nl/ vacatures

werk werk

wijze r BUITENRUIMTE IN KAART

Als dank daarvoor bieden wij u graag onze jubileumuitgave ‘Ljoeba, zendelinge onder de nentsen’ en de jubileumglossy ‘Lydia’ aan.

Vraag ze gratis aan via: www.friedensstimme.nl/uitgaven

Dorpsstraat 129 Lunteren ✶ (0318) 483 496 ✶ www.shoeandmore.nl

rd-actie

MOLDAVIË

Help de kerken helpen NL67 INGB 0002 9707 00 t.n.v. RD-actie

Apeldoorn, december 2019

Geachte abonnee, U hebt het vast al gemerkt: de lezersactie van het Reformatorisch Dagblad komt dit keer ten goede aan de bevolking in Moldavië. Dat doen we op verzoek van de baptisten in dit land en in samenwerking met twee bekende hulporganisaties, Hulp Oost-Europa (HOE) en Dorcas. De Moldavische baptisten weten zich geroepen om naar landgenoten om te zien die ten prooi vallen aan de schrĳnende armoede in de vroegere Sovjetstaat. In Moldavië wil het maar niet lukken om iets van economische ontwikkeling op gang te brengen. De uitzichtloosheid onder Moldaviërs blĳkt uit het massale vertrek van jongeren, en van vaders en moeders, naar het buitenland. Daar zoeken ze naar werk en proberen zo alsnog een inkomen te verdienen. Niet iedereen is in staat om te vertrekken: ouden van dagen, gehandicapten, ouders van grote gezinnen en de duizenden kinderen die zonder ouders achterblĳven. Zĳ hebben het daardoor des te zwaarder omdat vertrokken familie of buren niet meer voor hen kunnen zorgen. Kinderen groeien op zonder ouders, en ouden van dagen, zieken en gehandicapten vereenzamen en moeten het doen zonder de voor hen noodzakelĳke hulp. Grote gezinnen die in Moldavië blĳven, beleven vooral in de winter zware tĳden: als vader geen werk heeft is het voeden van kindermonden een grote dagelĳkse zorg. Op de volgende bladzĳden leest u daar meer over. Lokale baptistenkerken willen omzien naar deze kwetsbare thuisblĳvers en ze vragen onze steun om diverse activiteiten op te starten. Enkele voorbeelden: ■

Aankoop of huur van onderdak om kinderen na schooltĳd te kunnen opvangen en om er eenzame ouderen te ontvangen. Met hen wordt het Evangelie gedeeld en ze krĳgen een maaltĳd aangeboden.

■

Het op touw zetten van een sociaal netwerk van familie en buren rond eenzame ouderen en bedlegerige gehandicapten.

■

Vaders in arme gezinnen aan werk helpen door hen een vak te laten leren.

Het is slechts een greep uit de vele activiteiten die de kerken willen ontplooien. Van hun dienstbaarheid aan de armen gaat een geweldig christelĳk getuigenis uit. Helpt u mee deze actie te laten slagen? Mede namens de Moldavische baptisten, hartelĳk dank!

Ir. Cornell Heutink algemeen directeur EMG

zaterdag 7 december 2019

WILT U MEER WETEN? KIJK OP DE WEBSITE VAN DE RD-ACTIE STEUNDEL.NL

beeld Jaco Klamer

rd-actie

„Waar we straks heen moeten om te wonen? Geen idee” Honderdduizenden gezinnen in Moldavië moeten zien te overleven omdat ze nauwelijks een inkomen hebben. Vooral in de winter is dat zwaar. Voor Marin en Natalia bijvoorbeeld en hun kinderen. Zonder steun van de kerk redden ze het niet. Ab Jansen

k zou het geregeld tegenkomen in winters Moldavië: moeder, vader en hun kinderen in één kamer op een kluitje bj elkaar. Niet voor de gezelligheid,

maar om te proiteren van de warmte uit de kachel. Ook al zjn er meerdere slaapkamers in huis, slapen doen ze met z’n allen rond die ene stenen warmtebron, liefst er dicht tegenaan of er zelfs bovenop. Brandhout is duur in de winter, en voor gezinnen zonder vast inkomen betekent dat: alle hens aan dek. Dus dageljks eropuit om takken te verzamelen, of kartonnen dozen. Anderen stoken het afval op dat van maïsvelden komt, of ze verzamelen repen stof uit een naburige textielfabriek. Het was af en toe een aangrjpend beeld op straat: mannen en vrouwen, sjouwend met kartonnen dozen uit een afvalbak. Dan weet je: die hebben het niet breed.

Ook de eerste aanblik van een huis verraadt veel: takkenbossen die er liggen te wachten om te worden gestookt. Het getuigt van armoede onder de bewoners. Alleenstaande ouderen, grote gezinnen waarin vader zonder werk zit (en daarvan heb je er veel in Moldavië), gezinnen met gehandicapten of met langdurig zieken – allemaal kwetsbare groepen die als het ware schreeuwen om aandacht en hulp. Vooral in de wintermaanden, wanneer het werk op het land stilligt en de eigen moestuintjes kaal zjn, moet ieder muntje in moeders portemonnee worden omgedraaid alvorens het uit te geven. Ook rond het huis van Marin en Natalia in Cricova, een dorp even ten noorden van Chisinau, wordt zichtbaar dat het

RDMagazine

„We leven van dag tot dag, en hopen op de hulp van God”

bestaan in het teken staat van overleven. Een aftandse zitbank markeert het looppad naar de voordeur, en ook elders op het erf ligt huisraad. Binnen tref ik het gezin, zittend op bed. Marin (42) en Natalia (39), en hun vjf kinderen Ion (13), Alexandrina (12), Madalina (5), Dumitrja (4) en Marion van twee. De stemming in huis is bedrukt – vader Marin kjkt dof voor zich uit; in zjn ogen ljkt ieder zicht op perspectief verdwenen. „Álles wat hier staat hebben we geleend van vrienden”, reageert Natalia als ze mjn blik ziet dwalen door de kamer. „Er is eigenljk niets van ons.” Ook het huis is gehuurd, vertelt ze, en misschien is dát wel haar grootste zorg, want over een paar weken moeten ze eruit. Waar ze dan heen gaan? Vader en moeder halen hun schouders op. „Geen idee.” Marin werkte tot vorig jaar in de kalkmjnen, even verderop. Een hersenbloeding met als gevolg gedeelteljke verlamming van zjn lichaam, maakte hem in één keer arbeidsongeschikt. De dag waarop dat gebeurde, weet Natalia nog goed: het was op de verjaardag van hun dochter.

zaterdag 7 december 2019

Het gezin leeft nu van staatssteun – 3000 lei per maand, zo’n 155 euro, en dat is een schjntje bj wat ze nodig hebben om als gezin te kunnen leven. Alleen al voor eten is het zesvoudige nodig. „Het valt niet mee om vjf kindermonden te vullen”, zegt Natalia zachtjes. „We leven daarom maar van dag tot dag, en hopen op hulp van God.” Dat doen ze niet tevergeefs, weet Natalia. „Enkele weken terug stond hier een onbekende vrouw op de stoep, ze vertelde dat ze hier eten moest komen brengen.” Maandeljks komen leden van de baptistengemeente langs met een voedselpakket. Met het brandhout dat de kerk levert, kunnen ze de winter doorkomen. Natalia heeft geen wasmachine, dus wast ze kleren met de hand. Een rioolaansluiting hebben ze niet; buiten staat de wc – een gat in de grond met een omheining van planken eromheen. „’s Nachts gebruiken we een po, zodat we niet in het donker naar buiten hoeven.” Van hun vjf kinderen gaan de oudste twee naar school, drie bljven thuis. Oficieel is schoolgaan gratis, maar in de praktjk moet er door ouders een bjdrage per kind worden betaald. Precies dat maakt het voor het gezin lastig om

meer kinderen naar school te sturen. Een grote zorg voor Natalia en haar man is de gezondheid van de kinderen. „Als een van hen ziek wordt en er zjn medicjnen nodig, dan hebben we daar geen geld voor”, zegt Natalia. Ze zegt er daarom alles aan te doen om de kinderen gezond te houden. En dan is er nog de zorg om vader Marin. Geregeld moet hj, begeleid door zjn vrouw, naar het ziekenhuis. Dan passen Alexandrina en Ion bj toerbeurt op hun zusjes en gaan ook zj niet naar school. Hoe het verder zal gaan met hem? Natalia: „Een dokter voorspelde dat zjn gezondheid er niet beter op wordt, al zou een behandeling bj een fysiotherapeut helpen. Maar die kunnen we onmogeljk betalen.” Soms krjgen ze van de dokter voorgeschreven tabletten voor de helft van de prjs. Verder zoekt Natalia naar geneeskrachtige kruiden in het veld, om het gebrek aan medicjnen wat te compenseren. Nu is het wachten op het voorjaar, op de tjd dat alles buiten weer ontluikt en ook in het gezin er wat hoop gloort. „’s Zomers kunnen we in ons tuintje groente verbouwen en op de markt is voedsel een stuk goedkoper dan nu.”

WIJ LOSSEN ALLES VOOR U OP! Van A tot Z in eigen beheer

Greeploos

Keuken

Klanten

Oven

Service

Inductie

Koelkast Kookplaat Landelijke Modern Montage

Stijlen Vaatwasser

Tien jaar garantie

9,7 RUIM 2225 BEOORDELINGEN QASA.NL | NOVEMBER 2019

“Een strakke keuken hoeft van ons niet. Maa r de keuken moet wel modern genoeg zijn om jaren mee te kunnen,” leggen Coen en Ma rit uit. Beiden zijn ze blij met deze keuken. DB KEUKENGROEP Al meer dan 25 jaar ontzorgt DB KeukenGroep de klant van A tot Z. Alles is in eigen beheer. Wij onderscheiden ons met name in het traject ná de handtekening. Wij verkopen niet alleen keukens, maar installeren ze ook. Met eigen mensen, zo heeft de klant altijd slechts één aanspreekpunt. Onze ervaren vakmensen doen dag in dag uit niets anders dan met passie keukens plaatsen. Ze hebben hart voor de zaak en zien het als erekwestie om keukens met een topkwaliteit afwerking te monteren. Vandaar dat wij gerust 10 jaar garantie durven geven op onze montage.

HAARLEM NUNSPEET

TIC UTRECHT

RIJSSEN

KESTEREN SINT-ANNALAND

GOES

DBKEUKENGROEP.NL

uitleg

Puzzel mee en win Kachel aan, verwarming hoog, gordijnen dicht, kaarsje erbij… U kunt de komende wintermaanden aan de slag met de puzzels uit RDMagazine. Op deze pagina leest u hoe u de oplossingen van de prijspuzzels kunt inleveren. Inzendmogelijkheden De oplossingen van de puzzels waarmee u een prĳs kunt winnen, kunt u telefonisch of per (brief)kaart doorgeven zoals hieronder beschreven. Alleen correct doorgegeven oplossingen komen in aanmerking voor een prĳs. De puzzels die u kunt inzenden, zĳn te vinden op de pagina’s 40, 45 en 53 (voor de kinderen) en op de pagina’s 62/63, 67, 77 en 101. Ze zĳn her-

kenbaar aan het bekertje boven aan de pagina: De prĳspuzzels kunnen tot uiterlĳk zaterdag 25 januari 2020 ingezonden worden. Prĳswinnaars gaan akkoord met publicatie van hun naam in het Reformatorisch Dagblad. Telefonisch De uitkomst van een puzzel bestaat uitsluitend uit cĳfers, de zogenaamde belcode. Bel naar 09091234571 en volg de instructies op. U betaalt 80 cent per minuut. Daarvan gaat 40 cent naar de RD-actie voor Moldavië. U kunt één oplossing per keer doorbellen. Bĳ de puzzels waarvan de oplossing uit letters bestaat (pag. 101), moet u deze letters eerst omzetten naar cĳfers. Dit doet u door de letters van het alfabet te nummeren, dus a=1, b=2, c=3 enzovoort. Let op: wanneer u dubbele cĳfers heeft (bĳv. k=11) dient u deze in één vakje te plaatsen. Bĳ het doorbellen dient u alle cĳfers opeenvolgend in te

Oplossingen kunnen tot en met zaterdag 25 januari worden ingezonden

RDMagazine

toetsen. De oplossingen van de advertentiepuzzel (pag. 62/63), de Bĳbelse lettergreeppuzzel (pag. 67) en de Bĳbelse tekstenpuzzel (pag. 79) is een getal. U kunt dat getal als oplossing doorgeven. Schriftelijk U kunt de oplossingen ook schriftelĳk doorgeven. Op de kaart of brief dient u de volgende gegevens te vermelden: naam, adres, postcode, woonplaats en niet te vergeten het paginanummer van de puzzel met de oplossing. Per kaart of brief graag één oplossing vermelden. Het adres vindt u hiernaast.Voor de oplossing van de advertentiepuzzel op pagina 62 en 63 dient u de instructies op te volgen op de genoemde pagina’s. Kinderpuzzels De kinderpuzzels en de kleurplaat kunnen alleen schriftelĳk worden opgestuurd naar het volgende adres:

zaterdag 7 december 2019

Adres Reformatorisch Dagblad t.a.v. redactie RDMagazine Postbus 241 7300 AE Apeldoorn Prijzen voor kinderen Suus en Sem gaan schaatsen, Linda Bikker Knoop het in je oren!, Hanneke Mostert Het geheim van Grit, Lianne Biemond Het geheim van groep 6, Gisette van Dalen De sterrentellers, Jeannette Donkersteeg Prijzen voor volwassenen De Christenreis met kanttekeningen, John Bunyan Rivier naar de vrĳheid, Ann H. Gabhart Belaan met smart en hoon (overdenkingen voor de lĳdensweken), Maarten Luther

VRAAGPRIJS € 1.835.000,- K.K.

Laageinde 3, Kapel A Avezaath vezaath P Prachtig, rachtig, gerestaureerde gerestaureerde woonboerderij woonboerderij HOFSTEDE HOFSTEDE ‘JOGHMANSHOF’ ‘JOGHMANSHOF’ ((rijksmonument) rijksmonument) midden midden in in de de Betuwe Betuwe op op een een perceel perceel v van an 1 11.449 1.449 m m²² e en n een een woonoppervlakte woonoppervlakte van van cca. a. 6 620 20 m m². ². D De ew woning oning iiss v voorzien oorzien va van ne een en v verwarmd erwarmd b buitenzwembad, uitenzwembad, a alarminstallatie, larminstallatie, airco. airco. Twee Twee vijfroedige vijfroedige hooibergen hooibergen zijn zijn met met elkaar elkaar verbonden verbonden door door een e en grote grote schuur schuur met met ruimte ruimte voor voor meerdere meerdere auto’s. auto’s. De De Joghmanshof, Joghmanshof, in in K Kapel a p el A Avezaath vezaath iin nd de eB Betuwe etu we v vlakbij la k b ij T Tiel iel e en nd de eA A15, 15, m met et p prima rim a o ontntsluitingen sluitingen n naar aar d de eR Randstad a n ds t a d e en na andere n d e re g grote rote ssteden. te d e n .

Verkoopinformatie: Het Rond 14 I 4285 DE Woudrichem I 0183 304 689 I info@molroubosmakelaardij.nl I www.molroubosmakelaardij.nl

Uw hypotheek goed, snel en voordelig geregeld? • Hypotheek voor starter, doorstromer of oversluiter

Onafhankelijk advies

Verantwoord en voordelig

Deskundig en oplossingsgericht

• Woningverhuur hypotheek • Hypotheek voor ondernemer vanaf 1 jaar zelfstandig • Hypotheek zonder verzekering • Overwaarde hypotheek voor 60+

FINANCIEEL ADVIESBUREAU

Voor passend inancieel advies! Bel 0342 421653 Van Ommeren Financieel Adviesbureau

Albert Plesmanstraat 2 | 3772 MN Barneveld | 0342 421 653 | www.vanommeren-fa.nl

portret Naam: Marleen Penning (14) Woonplaats: Hendrik-IdoAmbacht Klas: 3 havo op het Wartburg College in Dordrecht

beeld Sjaak Verboom

Ik vind puzzelen erg leuk, omdat het iets heel anders is dan schoolwerk maken en omdat het een ontspannen bezigheid is. Mijn favoriete puzzels zijn Zweedse puzzels, sudoku’s en woordzoekers, en ook legpuzzels vind ik erg leuk om te maken. Op zaterdag of ’s avonds als mijn huiswerk af is heb ik het meeste tijd om lekker op de bank onder een woondeken een puzzel te maken. Meestal doe ik dat alleen, maar als ik er niet uitkom, vraag ik hulp aan mijn zussen. En als niemand anders het puzzelboek wil hebben, neem ik het soms mee naar boven om in bed nog verder te puzzelen.”

zaterdag 7 december 2019

beeld Daan van Oostenbrugge

proefjes

Krimpend colablikje Lege frisdrankblikjes zijn te leuk om meteen weg te gooien. Je kunt ze met veel gekraak pletten onder je schoen, maar ook in elkaar laten krimpen door ze eens flink te laten schrikken. Janneke van Reenen

Wat heb je nodig? ■■ Leeg■frisdrankblikje ■■ Grote■schaal ■■ Waterkoker ■■ Keukentang

Wat moet je doen? 1. Vul■de■schaal■met■koud■water■en■zet■hem■op■ het■aanrecht. 2. Kook■ongeveer■een■halve■liter■water■in■de■ waterkoker. 3. Giet■het■kokendhete■water■voorzichtig■in■het■ lege■blikje■tot■het■helemaal■vol■is. 4. Pak■het■blikje■op■met■de■keukentang■en■laat■ het■boven■de■spoelbak■leeglopen. 5. Dompel■het■blikje■zodra■het■leeg■is■met■de■ bovenkant■omlaag■onder■in■het■koude■water.■Wat■ gebeurt■er? Waarschuwing: Doe dit proefje onder toezicht van een volwassene. Het blikje wordt erg heet. Wat gebeurt hier? Niet■voor■niets■moet■je■het■blikje■met■een■keukentang■oppakken,■het■wordt■gloeiend■heet.■Het■ aluminium■waar■het■blikje■uit■bestaat,■geleidt■ warmte■supergoed.■Veel■beter■dan■bjvoorbeeld■ een■stenen■mok,■waar■je■gerust■je■handen■omheen■kunt■vouwen■als■er■hete■thee■in■zit.■ Zodra■je■het■water■uit■het■blikje■hebt■laten■ lopen,■heb■je■een■blikje■vol■warme■lucht.■Je■moet■ snel■werken,■dit■proefje■geeft■het■mooiste■resultaat■als■het■blikje■zo■warm■mogeljk■is.■Als■je■het■ blikje■onderdompelt■in■koud■water,■koelt■het■ blikje■(en■ook■de■lucht■die■er■in■zit)■direct■af.■Het■ gevolg■is■dat■de■lucht■krimpt,■want■bj■af koeling■kruipen■luchtdeeltjes■dichter■bj■elkaar.■De■ opening■zit■onder■water,■dus■nieuwe■lucht■kan■ er■niet■bj.■ Er■bljft■maar■één■optie■over:■de■dunnen■metaalwand■van■het■blikje■knalt■naar■binnen■en■in■ plaats■van■een■rond■blikje■heb■je■nu■een■vierkant■ exemplaar■in■handen.

RDMagazine

Regenbui in een bloemenvaas Je zou het niet zeggen als je bibberend door de regen fietst, maar een flinke plensbui heeft alles te maken met warmte. Zonder warmte geen regen, ook in de winter niet. Janneke van Reenen

beeld Daan van Oostenbrugge

Wat heb je nodig? ■■ Bloemenvaas■met■ronde■opening ■■ Plastic■of■glazen■schaaltje■dat■op■de■vaas■past ■■ Waterkoker ■■ Jsblokjes Wat moet je doen? 1. Druk■een■stuk■of■tien■jsblokjes■uit■de■vorm■in■ het■schaaltje. 2. Giet■voorzichtig■een■linke■laag■kokend■water■ in■de■vaas. 3. Zet■het■schaaltje■bovenop■de■vaas.■Er■mag■geen■ kier■tussen■de■onderkant■van■het■schaaltje■en■de■ bovenkant■van■de■vaas■zitten. 4. Wacht■nu■een■paar■minuten■en■kjk■wat■er■ gebeurt.■Ga■na■een■kwartier■nog■eens■kjken. Waarschuwing: Doe dit proefje onder toezicht van een volwassene. Wat gebeurt hier? Je■ziet■het■al■als■je■het■kokende■water■in■de■vaas■ schenkt.■Er■komt■stoom■af,■een■deel■van■het■water■ verdampt.■Maar■daarmee■heb■je■nog■geen■regen.■ Boven■in■de■vaas■botst■de■opstjgende■stoom■tegen■ de■koude■onderkant■van■het■bakje■met■jsklontjes■aan.■Het■gevolg■is■dat■het■water■condenseert.■ Eerst■vormen■zich■ijne■druppeltjes,■niet■alleen■ aan■de■bodem■van■het■schaaltje,■maar■ook■aan■ de■binnenkant■van■de■vaas.■De■kleine■druppels■ worden■groot■en■als■ze■zwaar■genoeg■zjn,■vallen■

zaterdag 7 december 2019

Lukt dit proefje ook met koud water? ze■omlaag■en■heb■je■regen■in■je■bloemenvaas. In■de■atmosfeer■gebeurt■hetzelfde,■maar■dan■in■ het■groot.■Zeewater■verdampt,■stjgt■op■en■komt■ in■aanraking■met■koudere■luchtlagen.■Zodoende■ ontstaan■kleine,■zwevende■waterdruppels:■wolken.■Worden■de■druppels■te■zwaar,■dan■vallen■ze■ omlaag■en■komen■uiteindeljk■weer■in■zee■terecht.

beeld Daan van Oostenbrugge

proefjes

Ballonvaren in de achtertuin Vind je het ook zo mooi als een felgekleurde heteluchtballon laag over je huis komt drijven? Je kunt er ook zelf een maken, met een föhn als warmtebron. Janneke van Reenen

Wat heb je nodig? Grote■vuilniszak■(containerzak)■van■dun■plastic ■■ Vuilniszak■sluitclips ■■ Föhn■met■verlengsnoer ■■ Rolletje■dun■touw ■■ Twee■helpers

■■

Wat moet je doen? 1. Scheur■de■vuilniszak■voorzichtig■van■de■rol. 2. Maak■de■opening■aan■twee■kanten■kleiner■door■ de■zjkanten■op■te■binden■met■een■sluitclip■(zie■tekening).■Zorg■dat■je■een■klein■gat■overhoudt,■niet■ veel■groter■dan■de■blaasmond■van■de■föhn. 3. Rol■het■touw■een■eind■af■en■maak■bovenaan■ een■lus,■ongeveer■zo■groot■als■de■opening■van■de■ zak.■ 4. Maak■de■lus■aan■twee■kanten■stevig■vast■aan■de■ sluitclips. 5. Ga■nu■naar■buiten■en■laat■een■van■de■helpers■ de■bovenkant■van■de■vuilniszak■vasthouden.■De■ andere■helper■pakt■de■zak■bj■de■twee■‘staarten’■ die■je■met■de■sluitclips■hebt■gemaakt.■Deze■persoon■houdt■ook■het■touw■vast. 6. Stop■de■blaasmond■van■de■föhn■in■het■gat■en■ blaas■een■paar■minuten■hete■lucht■in■de■ballon.■ Warm■genoeg,■denk■je?■Dan■kun■je■de■ballon■loslaten.■Hoe■hoog■komt■hj? Waarschuwing: Doe dit proefje onder toezicht van een volwassene. De föhn kan heet worden. Wat gebeurt hier? Warme■lucht■zet■uit.■Als■je■de■lucht■in■de■zak■ verwarmt,■passen■er■dus■minder■luchtdeeltjes■in.■ Het■gevolg■is■dat■de■inhoud■van■de■zak■wat■minder■weegt■dan■de■omringende■lucht.■Je■vuilniszak■ stjgt■op■als■een■echte■heteluchtballon.■Doe■dit■ proefje■bj■rustig■weer■en■met■materiaal■dat■zo■ weinig■mogeljk■weegt.■ Zit■je■in■de■winter■liever■binnen?■Toch■is■het■niet■ zo’n■goed■idee■dit■proefje■in■de■zomer■te■doen.■ In■de■winter■is■het■temperatuurverschil■binnen■ en■buiten■de■ballon■groter,■zodat■hj■hoger■stjgt.■ Helaas■koelt■hj■wel■sneller■af,■dus■hj■komt■eerder■ naar■beneden.

RDMagazine

woordendaad.nl/kindzijn

puzzel

WOORDZOEKER Streep de 70 woorden uit Prediker weg. Je leest de woorden van links naar rechts en andersom, en van boven naar beneden en andersom. Welk woord kun je maken van de 5 letters die overblijven? AARDE ADEM ARBEID BEGIN BETER BOEKEN BOUWEN BROOD DAG DODEN

EEUWEN EINDE GELD GEVAAR GOED HATEN HEMEL HUILEN IJDEL KIND

KONING KOPEN KOU KROM KUIL KWAAD LACHEN LEZEN LICHT LIEFDE

LOON MOND NAAM NIEUW OORLOG RECHT RUST SCHADUW SCHEUREN SPREKEN

STAD STIL STRIJD TAAL TENT TIJD TOEN TRANEN TROOSTER VALLEN

VENSTER VERDRIET VIJVERS VISSEN VOET VREDE VREUGDE WAARHEID WIJS WIND

WOLKEN WOORD ZALF ZANGERS ZEE ZILVER ZOEKEN ZONDAAR ZOON ZWIJGEN

Â© Puzzel: Diny van Leeuwen

Oplossing:

NAAM:

ADRES:

LEEFTIJD:

POSTCODE:

WOONPLAATS:

RDMagazine

puzzel

Cijferpuzzel In het eerste puzzelhok staat onder elke letter van het alfabet een cijfer. Zet in het tweede puzzelhok de juiste letters onder de cijfers. Letters met een sterretje zijn hoofdletters. Je leest dan een Bijbeltekst uit de geschiedenis over de zondvloed. Daarna lees je in het tweede puzzelhok ook nog een vraag. Het antwoord op die vraag is de oplossing van deze puzzel. A

19*

11*

: 15

3 -

20*

?? ÂŠ Puzzel: Diny van Leeuwen

zaterdag 7 december 2019

kleurplaat

RDMagazine

puzzel

Woordzoeker Koning Winter Streep de onderstaande woorden weg zoals op het voorbeeld. De letters die overblijven vormen de oplossing.

APPELFLAP DEKENS HAARDVUUR HAGELBUI

KRUIK MAILLOT NACHTVORST PEKEL

PISTE SJAAL SNEEUWVLOK STAMPPOT

STROOIEN VERKOUDEN VERWARMING VRIESKOU

VRIEZEN WINTERKOST

Â© Puzzel: Sanders puzzelboeken

Oplossing:

zaterdag 7 december 2019

puzzel

Zweedse puzzel Los de puzzel op. De pijltjes laten zien waar je de woorden moet invullen. Let op de richting van de pijltjes. NIET VEEL VAN WIE JE HET MEEST HOUDT, IS DE ...

ZOETE VLOEIBARE STOF LANGE RIJ AUTO'S

WINDSTREEK HELE GROTE ZEE

DEEL VAN HET BESTEK

ETEN

GANG VAN EEN PAARD

VOLWASSEN JONGEN

VERVALLEN HUIS

VOORBIJ

ANDER WOORD VOOR ZALF

ONTSTAAT DOOR VUUR

DE MAAT VAN MUZIEK

PASHOKJE REISLEIDER

ASSE...TER IEMAND VAN DE POLITIE ANDER WOORD VOOR MOEDER

..., RE, MI VROLIJK PLAK BROOD

POST OP DE COMPUTER BIJVOORBEELD FRANS OF ENGELS

HO...DDOEK VOLKSVERZET

... EN VLOED STIL! GROOTVADER VERBONDEN MET INTERNET

SMALLE OPENING

PLAN NIET WILD

BETEUTERD

RIVIERMOND

IJS..LY PERIODE VAN VIERENTWINTIG UUR

DOEN KOEIEN IN DE WEI

OP DIE TIJD NIET HET, MAAR ...

IETS MOOIS MAKEN MET POTLODEN

ZE GAAT ER SNEL ...DOOR

OBER PLANT DIE IN DE SLOOT GROEIT

IEDER

IETS WAT NIEMAND MAG WETEN

PERFECT

GOED

ADAM EN ...

BROCCOLI IS EEN GROEN...

KILOMETER (AFK.)

ZANGNOOT

DOL..UKKIG

HOUTJE OM KLEREN OP TE HANGEN LANGERE ROUTE EUROPEES KAMPIOENSCHAP SPRINGEND INSECT

KOEK..MEL VRUCHT

ER WAS ...S

VENSTER

ANDER WOORD VOOR MOGELIJKHEID

VUILE PLEK LAT OM MEE TE SKIËN

WINTERS VOERTUIG

... JONGENS (DONALD DUCK) SCHUIFBAK IN JE BUREAU

NIET VOOR, MAAR ... HET ETEN OP DIE MANIER

NIET BREED ...LEMAAL

VERONGELUKT SCHIP

VREES

KNOP OP HET TOETSENBORD

GRIEZELIG

WATER AFVOEREN

VERSIERINGSBAND

100 GRAM

RDMagazine

puzzel

Psalmenpuzzel Zoek de genoemde psalmversjes op in je psalmboekje. Zet het ontbrekende woord in de psalmregel. De eerste letters van die woorden vormen nog een psalmregel. In welk versje van Psalm 84 zingen we dit? Ps. 79:7

zo zullen wij de ………. Uwer weiden

Ps. 63:2

want beter dan dit ………. leven

Ps. 91:5

Hij zal Zijn ………. gebieden

Ps. 138:1

ik zal mij buigen op Uw ……….

Ps. 34:6

komt ………. hoort naar mij

Ps. 90:5

van zeventig of ………. op

Ps. 121:1

Die ………. zee en aarde

Ps. 145:5

Uw Koninkrijk is ………. uitgebreid

Ps. 48:4

gelijk Uw ………. is grote Koning

Ps. 69:12

dan zing ik blij en uit een ………. hart

Ps. 3:2

mijn ………. mijn vast betrouwen

Ps. 65:2

ja, wonen in Uw ……….

Ps. 132:12

maar … bloeit de gloriekroon

Ps. 81:12

op Mijn ……….

Ps. 72:3

zij zullen U ………. vrezen

Ps. 113:2

is boven zon en ………. verheven

Ps. 100:3

ga tot Zijn poorten ………. met lof

Ps. 68:10

Hij overlaadt ons dag aan ……….

Ps. 105:5

tot in het ………. geslacht

Ps. 147:10

laat al wat ………. heeft Hem prijzen

Ps. 103:8

gelijk het ………. is ons kortstondig leven

Ps. 146:3

………. hij die in dit leven

Ps. 6:9

Zich over mij ……….

Ps. 71:17

mijn tong zal U mijn Redder ……….

Oplossing:

NAAM:

ADRES:

zaterdag 7 december 2019

LEEFTIJD:

POSTCODE:

WOONPLAATS:

kleurplaat

RDMagazine

puzzel

Tekstenpuzzel Zoek de zeventien Bijbelteksten een voor een op in je Bijbel en geef antwoord op de vragen. Streep het gevonden antwoord weg. Zet de antwoorden in de derde kolom van het puzzelhok. Welk woord blijft over? Dat is de oplossing. ADDERVERGIF BROOD BROOD DAVID DE BAKOVEN

DE BEKEN DE DAG DE DAG DE DAG DE OVEN

Genesis 18:1

Wat werd heet?

Exodus 16:21

Wat werd heet?

Jozua 9:12

Wat is warm meegenomen?

1 Samuel 11:9

Wat zal heet worden?

1 Samuel 11:11

Wat werd heet?

1 Samuel 21:6

Wat is warm?

2 Samuel 4:5

Wat was heet geworden?

1 Koningen 1:1

Wie kreeg geen warmte?

Nehemia 7:3

Wat wordt heet?

Job 6:17

Wie worden warm?

Job 37:17

Wat worden warm?

Job 39:17

Wat wordt verwarmd?

Psalm 39:4

Wat werd heet?

Psalm 140:4

Wat is heet?

Daniël 3:19

Wat moet zevenmaal heter?

Hosea 7:4

Wat is heet gemaakt?

Johannes 18:18

Wie warmde zich?

DE ZON DE ZON DE ZON EIEREN KLEREN

MIJN HART PETRUS SCHADUW

DE ...

Oplossing:

zaterdag 7 december 2019

Vakantie 2020? Reserveer nu via www.kleinebelties.nl of bel 0523-26 13 03

Zondagsrust Vakantie ervaring sinds 1948

Park met veel voorzieningen Dicht bij het centrum van Hardenberg Prachtige horeca, overdekt terras Ruime kavels midden in natuur

Midden in het Overijsselse Vechtdal ligt vakantiepark “De Kleine Belties”. Een gezellig familiepark met volop activiteiten voor het hele gezin. In het voor- en naseizoen is het de ideale plek voor de 55 plussers en jonge gezinnen.

Bossen en de Vecht dichtbij Prima verhuur mogelijkheden

Overdekt zwembad , glijbaan en whirlpools

• Stacaravans • Chalets • Kamperen • Bungalows • Familiehuizen

Chisomo (11) wil dokter worden… …maar ze heeft een aangeboren oogafwijking. Haar ouders hebben geen geld voor medische hulp en ze kan nauwelijks naar school. Toch hoeft ze haar droom niet op te geven. Stichting Stéphanos helpt kinderen als Chisomo met voedsel, kleding, medische zorg en (Bijbels) onderwijs.

voor € 15 geeft eru al 3 kind bijbels!

voor geeft u al 3 kinderbijbels!

Maak uw bijdrage over op NL74 RABO 0335 3074 50 t.n.v. Stichting Stéphanos 0f doneer online via www.stephanos.nl/ikhelp Presentatie? 06 - 301 671 72 of voorlichting@stephanos.nl www www.stephanos.nl www.stephanos.nl .stephanos.nl

puzzel

Woordzoeker De overgebleven letters vormen de oplossing. NATUURIJS PEGEL PEKEL RADIATOR RILLEN

ROOKWORST SJAAL SNERT SPECULAAS UITGLIJDEN

VORST VRIESKOU WANTEN WIND WINTERJAS

Â© Puzzel: Sanders puzzelboeken

BIBBEREN GLAD IJSKOUD MAILLOT MUTS

Oplossing:

zaterdag 7 december 2019

puzzel

Kleurpuzzel Kleur in het puzzelhok alle letters van het woordje WARMTE. W A R M T E

= = = = = =

rood groen bruin geel oranje blauw

ÂŠ Puzzel: Diny van Leeuwen

Van de letters die overblijven kun je een woord maken. Zoek dit woord op in het eerste hoofdstuk van het Bijbelboek Jakobus. In welk vers lees je het? Dat getal is de oplossing van de puzzel.

Oplossing:

RDMagazine

puzzel

Kruiswoordpuzzel Breng de letters uit de genummerde vakjes over naar de gelijkgenummerde vakjes van de oplossingsbalk.

horizontaal

verticaal

1 regencape 6 die bloeit 9 open kist 11 goed zo 12 zit in je bureau 13 aanwijzend voornaamwoord 14 serie 16 geweldig 18 dapper 19 hokje in een gevangenis 20 groene plek in de woestijn 22 je tanden poets je met tand... 23 reeds lange tijd 27 Noordpoolbewoner 29 iets wat in de mode is 31 hees 32 tropische storm 34 dik touw 35 ander woord voor gek 36 schip van Noach 37 grond 38 kriebelen 39 adellijke 40 plek om iets te doen of spullen in te zetten 42 gymler... 43 zachte veertjes 45 jij en ik 46 voortdurend 50 hier kun je mee naaien 52 tot op dit ogenblik 55 op dit ogenblik 56 jij en ik 57 ondergrondse trein 60 niet raak 63 grootmoeder 65 hevig 67 betaalplaats 69 uitroep van verbazing 71 plan dat ineens bij je opkomt 73 bolgewas 75 gries..pudding 76 vermelden 77 binnen 78 schuifbak.

2 klassiek zangspel 3 smeersel voor je huid 4 plotseling 5 badpak dat uit twee delen bestaat 6 heel erg 7 ander woord voor ieder 8 soort verf voor je wimpers 9 hier bak je pannenkoeken mee 10 kleine kerk 15 voorwaarde 17 kleu..blind 20 volksverzet 21 baardhaar weghalen met een apparaat of met een mesje 22 op zijn ... terechtkomen 24 is iets lekkers om te eten 25 persoon in openbare dienst 26 iemand die heel veel weet 27 mens-...-je-niet 28 vriendinnetje van Donald Duck 30 gele tropische vrucht 33 snipver..n 41 van u 44 familielid 47 draagzak 48 plus 49 tweetal 51 ... was eens 53 honderd gram 54 om te rijden, moet je ... geven 56 Texel is een ...deneiland 58 mak 59 goed 61 ik ben ... de beurt 62 dicht 64 negatieve waarde 65 ..., twee, drie, vier 66 vrijgevig 68 reeds 70 hectometer (afk.) 72 kippenproduct 74 geluid van een ezel.

Oplossing:

zaterdag 7 december 2019

Actie! 10% VROEG

BOEK KORTING

De Klimberg: toppunt van vakantieplezier

T/M 31 JANUARI*

U KUNT VANAF NU BOEKEN VOOR 2020 ! • Christelijke signatuur & natuurlijk gelegen • De ideale gezinscamping met ruime kampeerplaatsen, ook met privé sanitair • Recreatieteam in alle schoolvakanties en activiteiten voor alle leeftijdsgroepen • Verhuur caravans, chalets, jaarplaatsen en familiehuis • 55+ weken met programma in juni en september • Verwarmd zwembad kan worden overdekt!

www.deklimberg.nl • hardenberg *Op huurprijs kampeerplaats bij boeken voor 31-1-2020

DAAR KAN NIETS TEGENOP!

Escudostraat 11 2991 XV Barendrecht 010 438 41 63 www.slaapwel.nl

Al meer dan 30 jaar DÉ SPECIALIST!

AVEK • H OME COLLE C T I O N • PUL L M A N • T E M PU R • VA NDY C K E . A .

kleurplaat

NAAM:

ADRES:

zaterdag 7 december 2019

LEEFTIJD:

POSTCODE:

WOONPLAATS:

beeld Marijke Duffhauss

zelf lezen

RDMagazine

Sneeuwpop met een bril Hanneke Mostert-Wensink

Het is zaterdagmorgen. Als Mirjam naar buiten kjkt, is alles wit. Mirjam gaat naar de slaapkamer van papa en mama. „Papa, mama”, roept ze, „het heeft gesneeuwd.” Ze trekt het gordjn open om de sneeuw te laten zien. Mama komt slaperig overeind en knippert met haar ogen tegen het licht. „Ja?” zegt ze. „Hoe laat is het?” Papa kjkt op de wekker. „Het is zeven uur”, zegt hj. „Mag ik buitenspelen?” vraagt Mirjam. Mama lacht. „Straks, na het ontbjt.” Als Mirjam haar brood op heeft, gaat de deurbel. Dat is vroeg! Het is nog maar acht uur. Sam staat op de stoep. Hj woont om de hoek. Mirjam vindt Sam héél leuk. Ze is een beetje verliefd op hem. „Zullen we een sneeuwpop maken?” vraagt Sam. Hj duwt zjn brilletje goed op zjn neus. „Ja, leuk!” roept Mirjam blj. Ze pakt haar sneeuwlaarzen uit de kast en trekt ze aan. Het is koud buiten. Sam en Mirjam gaan aan het werk. Ze maken een sneeuwbal en rollen die door de sneeuw. Zo wordt de bal groter en groter. Gelukkig bljft de sneeuw goed plakken. Al snel is de sneeuwbal heel groot geworden. Nu is de onderkant van de sneeuwpop klaar. Dan maken Sam en Mirjam een tweede bal. Dat wordt het hoofd van de sneeuwpop. Samen zetten ze het hoofd op de onderkant. Sam doet zjn sjaal af. „Doe jj die om bj de sneeuwpop?” vraagt hj. Voorzichtig knoopt Mirjam de sjaal om. Het begint al echt op een sneeuwpop te ljken. Maar hj is nog niet af. Mirjam rent naar de keukendeur en doet hem open. „Papa, mag ik uw muts gebruiken?” „Dat mag”, zegt papa. „En je mag nog iets meenemen.” Papa loopt naar de koelkast en haalt er een wortel uit. „Voor de neus”, zegt hj. „Dank u wel!” zegt Mirjam blj. „Dat is leuk.” Nu nog de ogen. Hoe moeten ze die maken? Mirjam denkt na. En opeens heeft ze een idee! Ze gaat naar binnen. Vlug doet ze haar sneeuwlaarzen uit en rent de trap op naar boven. „Niet zo stampen op de trap”, zegt mama.

zaterdag 7 december 2019

Ze is bezig op de babykamer om alles klaar te maken voor de baby. Het wiegje en de commode staan al klaar. Mirjam loopt naar de zolder. Op haar slaapkamer haalt ze haar knopenpotje tevoorschjn. Welke knopen zal ze gebruiken? Ze pakt twee grote blauwe knopen uit het potje. Dat zjn mooie ogen! Met de muts, wortel en knopen gaat Mirjam weer naar buiten. Sam zet de muts bj de sneeuwpop op. Mirjam prikt de wortel midden in het gezicht. Zo, nu heeft de pop een neus. Daarna duwt ze de knopen op de plaats van de ogen. Met kleine steentjes maken ze een mond. Van een afstandje bekjken Sam en Mirjam hun werk. „Mooi, hè?” zegt Sam trots. Hj duwt weer met zjn vinger tegen zjn brilletje. Mirjam kjkt naar Sam en dan naar de sneeuwpop. „Wacht even!” zegt ze. Opnieuw gaat ze naar binnen. Ze trekt haar sneeuwlaarzen weer uit en rent naar boven. „Zachtjes op de trap!” roept mama opnieuw. Dit keer loopt ze naar papa en mama’s slaapkamer. Ze opent het eerste laatje van het nachtkastje van papa. Daar ligt de reservebril van papa. Een sneeuwpop met een bril, dát is een leuk idee. Ze pakt de bril en stopt hem in haar jaszak. „Wat doe je?” vraagt mama. Ze steekt haar hoofd om het hoekje van de babykamer. „Even wat pakken…” zegt Mirjam. Gauw gaat ze terug naar buiten. „Wat ging je doen?” vraagt Sam nieuwsgierig. „Met die knopen als ogen kan de sneeuwpop het niet zo goed zien”, lacht Mirjam en ze houdt de bril van papa omhoog. Voorzichtig zet ze de bril op de neus van de sneeuwpop. Sam lacht ook. „Ja, dat is echt leuk”, vindt hj. „Papa, mama, kom eens kjken!” roept Mirjam. „De sneeuwpop is af!” Papa, mama en Jelle komen kjken. Jelle wjst naar de sneeuwpop. „Papa sneeuwpop”, zegt hj. Papa kjkt naar de sneeuwpop. „Maar dat is mjn bril”, roept hj uit, „die mag je niet zomaar pakken, Mirjam!” „Maar anders kan de sneeuwpop het niet goed zien”, zegt Mirjam beteuterd. Papa en mama kjken elkaar aan en dan moeten ze lachen. Want een sneeuwpop met een bril op, dat is toch wel een grappig gezicht! Dit verhaal komt uit het boek ”Knopen tellen” van uitgeverij De Banier.

HET ZOEKLICHT BESTAAT 100 jaar!

Win!

Vanwege dit heugelijke feit bieden wij u een puzzel aan. Los de puzzel op en maak kans op het boek ‘Het laatste uur’ van de Israëlische christen Amir Tsarfati.

dpuzz 1

7 13

17 19

24 25 30

34 38

Kruiswoordpuzzel Horizontaal: 1 half (in samenst.) 4 vat 7 videoﬁlmpje 11 poliieke parij 12 tussen (in samenst.) 14 onheilsgodin 15 jaargeijde 16 warmwaterbron 17 Bijbelse priester 18 telefoonbericht 19 mestvocht 22 alleenzang 24 plaats in de VS 26 tankstaion 27 vervoermiddel 30 soort hert 32 Chinese deegwaar 34 bijwoord 36 gevarieerd 37 afgemat 38 uniform 40 brandstof 41 riv. in Spanje 42 ﬁdeel 43 rijstdrank. Vericaal: 1 bel 2 nobel 3 bijbelse vrouw 4 explosieve stof (ak.) 5 deel v.d. bijbel 6 zelkant 8 werpstrik 9 onderwerp 10 met alle geweld 12 afzondering 13 omwenteling 20 onaangepast mens (jeugdtaal) 21 kraan 22 bevel 23 Europeaan 25 zalf 26 ijspunt 28 Griekse leter 29 riv. in België 31 liefdesgod 33 land in Azië 35 tennisterm 36 saai 39 numero.

Het oplossingswoord kunt u insturen via www.zoeklicht.nl/prijspuzzel. Het inzenden van de oplossing kan tot en met 1 februari 2020.

Serie ‘Puriteinse Klassieken’ Nog altijd van onschatbare waarde De ruimte van soevereine genade

Jonathan Edwards

Op leven en dood

John Owen E-book € 19,99

Groot belang van de zaligheid

Thomas Halyburton

E-book € 16,99

328 pagina’s

526 pagina’s

440 pagina’s

22,95

29,95

De Christenreis

De Christinnereis

Tenzij dat iemand …

John Bunyan

Stephen Charnock

E-book € 19,99

384 pagina’s

312 pagina’s

648 pagina’s

26,95

34,95

Bestel nu op www.debanier.nl, ga naar de boekhandel of bel 055-5390650.

DIY

Maak je eigen sfeerlichtje voor in huis

zaterdag 7 december 2019

DIY

Nodig

• • • •

Schaar plakband of lijm glazen potje groot genoeg voor een ledlampje ledlampje

Werkwijze Stap 1: Knip de twee patroonvellen uit over de kniplijnen (de doorgetrokken lijnen met het schaartje). Tip: door de nietjes in het midden open te vouwen kun je het hele middenblad eruithalen. Stap 2: Vouw de buitenste randjes naar binnen over de buitenste stippellijnen. Stap 3: Vouw het geheel dubbel over de middelste stippellijn. Stap 4: Knip nu over de vouw in tot het eind van de doorgetrokken lijnen. Stap 5: Vouw de laatste vouw weer open. Stap 6: Strijk de omgevouwen randen langs de rand van de tafel, zodat de rand wat rond begint te staan. Dit helpt om het geheel op een mooie manier rond het glazen potje te vouwen. Doe dit bij beide randen. Stap 7: Vouw nu het geheel rond het glazen potje. Stap 8: Plak de uiteinden vast met plakband. Tip: schuif de gevouwen randen aan de uiteinden iets over elkaar heen. Zo creëer je iets stevigheid. Plakband is nog wel nodig. Stap 9: Plak nu alleen de onderkant met plakband of lijm vast aan het glazen potje. Stap 10: Doe het ledlampje in het glazen potje en je bent klaar!

Tip Je kunt hem ook ophangen door een draad aan het glazen potje om de opening te knopen. Let op: als je een waxinelichtje gebruikt bestaat de kans dat het draadje door de stijgende warmte doorbrandt. Gebruik in dit geval bijvoorbeeld ijzerdraad.

RDMagazine

zaterdag 7 december 2019

DIY

RDMagazine

Zin in de zomer Vanaf vandaag, 9 uur, start verhuur seizoen 2020

Ruime plaats voor uw chalet Voor een gezellige en betaalbare vakantie in het mooie Vechtdal www.oldemeyer.nl of bel 0523-262805 Rheeze - Hardenberg

www.maf.nl

Win een rondvlu cht! v

m m

Oplossing:

air arts auto bagage banden bereikbaar berg bidden bijbel bouwen brandstof brevet bush cockpit

daling donatie eten geloof gevaren hangar kisten kompas laden landingsbaan maf medicatie noodhulp oerwouden

ontwikkeling piloot radio staf stammen steun talen technici vakman vleugel vliegtuigen vloot vriend wind

Vul de uitslag in op www.maf.nl/rdpuzzel Onder de goede inzendingen worden een ticket voor een rondvlucht, mafe sokken en een vliegtuig om zelf te bouwen verloot.

puzzel ZENDING

Advertentiepuzzel

Vakantie 2020? ameskleding ans

wil30% en…

nbon ,-

Reserveer nu via www.kleinebelties.nl of bel 0523-26 13 03

in de watten

KORTING!*

voor

100 jaar!

Op deze pagina’s ziet u 45 puzzelstukjes. Deze puzzelstukjes komen uit de advertenties die in dit nummer staan.

De opdracht is heel eenvoudig: zoek de advertentie Vakantie ervaring sinds op waar de stukjes uit komen. Gevonden? Noteer dan Park met veel voorzienin in de kolom achter de letter(s) het juiste paginacijfer. Als u alles hebt ingevuld, heeft elk puzzelstukje nu dus Dicht Daarmee bij het centrum zowel een letter als een (pagina)cijfer. gaatvan Harden u aan het rekenen aan de hand van de opgave. Prachtige horeca, overdekt te Bij telefonische opgave paginanummer 62 of 63 verRuime kavels midden in na melden. Het eindtotaal gebruikt u dan als belcode.

Midden in het Overijsselse Vechtdal ligt vakantiepark “De Kleine Belties”. Een familiepark met volop activiteiten voor het hele gezin. In het voor- en ieden wij u een puzzel gezellig aan. Los de puzzel op en maak naseizoen is het de ideale plek voor de 55 plussers en jonge gezinnen. G

€ 2.50 koring* i

iet. Maa r

Hoofdprijs:

videoﬁlm

op JHigh iTea naarK keuze

i *uitgezonderd basis– en nieuwe collectie

Bossen en de Vecht dich

Prima verhuur mogelijkhed

Overdekt zwembad , glijbaan en whirlp

Een c

Overnachting in een luxe kamer incl. ontbijt en diner met bijpassende huiswijn.

2e t/m 5e prijs • Stacaravans • ChaletsLuxe • Kamperen • Familiehuizen Hightea voor•4Bungalows pers.

vriend wind

at 10, 4311 EC Bruinisse 0111-481595 dag gesloten www.vandenbosbruinisse.nl

ﬁ

i k k Lunchroom: voor een lunch of (gratis) kopje kofﬁe met vers gebak M N O oede inzendingen worden ✶ vlucht, mafe t Gratis parkeren op privé park

t.w.v. € 100,-

Oude Barnevelderweg 5 • Garderen • T. (0577) 46 24 82 ✶ • lunchroomderozentuin.nl 6e t/m 8e prijs



je 11

Ger

D R bijbelsmokkelaar

KUĲT WOMEN & MENSWEAR: VanafS vandaag, 9 uur, T

I L L V Z O

Comfort kampeerplaats voor 3 overnachtingen t.w.v. € 58,50

Zin in de zomer ﬁ

Zondags

e jongeman wil start verhuur seizoen 2020

9e t/m 13e prijs

Wintergezondheidspakket van HONINGonline.nl t.w.v. € 30,-

ing

n Ondersteu

Salem, w� Ruime plaats voor uw chalet Voor een gezellige en betaalbare vakantie in het mooie Vechtdal geloven erin! www.oldemeyer.nl of bel 0523-262805 Rheeze - Hardenberg

RDMagazine

puzzel stukje

M DDE DDEN pagina

puzel stukje

nberg

erras

atuur

chtbij

srust

s 1948

ingen

eden

pools

- Bijbels dagboek-

aarde.nl

HORNKAMP

or 45,00

n maak op een vakantie!

uze Ae

koie Jeugdwerkadviseur

chaufeur

D+E+F

G+H+I

JxKxL

MxNxO

PxQxR

S-T-U

www.werkwijz

werk Ak

Ds. J. Mol

GIS & Buite

Rekenopgave =

ONDERZOEKT DE GELIJKENISSEN

A+B+C

bungalowpark Hoge Hexel (max. 6 personen)*

OPEN DOORS PUZZEL

pagina

wijze r

BUITE

VAN MENEER KWAAD Laageinde 3, Kapel Avezaath Laageinde 3, Kapel Avezaath Laageinde 3, Kapel Avezaath Prachtig, gerestaureerde woonboerderij HOFSTEDE ‘JOGHMANSHO

Prachtig, gerestaureerde woonboerderij An Ao Ap11.449 m² (rijksmonument) midden in de Betuwe opHOFSTEDE een perceel‘JOGHMANSHO van Prachtig, gerestaureerde woonboerderij HOFSTEDE ‘JOGHMANSHO

1690

Prachtig, gerestaureerde woonboerderij (rijksmonument) midden in2020 de620 Betuwe een perceel‘JOGHMANSHO van 11.449 m² een woonoppervlakte van ca. m². opHOFSTEDE . Deze vormen een woord. Stuur de oplossing vóór 1midden februari V-W-X = (rijksmonument) in de Betuwe op (rijksmonument) midden inca. de 620 Betuwe op een een perceel perceel van van 11.449 11.449 m² m² een woonoppervlakte van m². akantiesite, Zijpendaal 26, 7544 NR Enschede, of mail naar info@christelijkevakantiesite.nl een woonoppervlakte van ca. 620 m².

een woonoppervlakte van ca.verwarmd 620 m². buitenzwembad, alarminstalla De woning is voorzien van een De woning voorzien van een verwarmd buitenzwembad, alarminstalla airco. Tweeisvijfroedige hooibergen zijn met elkaar verbonden door e De woning is voorzien van een verwarmd buitenzwembad, alarminstallat De woning isvijfroedige voorzien van een verwarmd buitenzwembad, alarminstallat airco. Twee hooibergen zijn met elkaar verbonden door e grote schuur met ruimte voor meerdere auto’s. De Joghmanshof Lu i st er b oek airco. Twee vijfroedige hooibergen zijn met elkaar verbonden door airco. vijfroedige hooibergen zijn Tiel metauto’s. elkaar verbonden door oe e grote schuur met voor vlakbij meerdere De Joghmanshof KapelTwee Avezaath in ruimte de Betuwe en de A15, met prima grote schuur met ruimte voor meerdere auto’s. De grote schuur met ruimte voor meerdere auto’s. De Joghmanshof, Joghmanshof, Kapel Avezaath de Betuwe Tiel ensteden. de A15, met prima o sluitingen naar deinRandstad en vlakbij andere grote Kapel Avezaath in de en de Kapel Avezaath inRandstad de Betuwe Betuwe vlakbij Tiel ensteden. de A15, A15, met met prima prima o o sluitingen naar de envlakbij andereTiel grote sluitingen grote sluitingen naar de de Randstad Randstad en en andere andere grote steden. steden. As Ar Aqnaar

Serie ‘Puriteinse Klassieken’ Y - Z - Aa

Ab + Ac + Ad

Ae + Af + Ag

Ah + Ai + Aj

Ak x Al x Am

An x Ao x Ap

Aq x Ar x As

EINDTOTAAL

Op leven en dood

Veili

+ POSTER UIT SERIE ‘PSALMEN, DEEL 1’ DOOR HENK VAN DEN BRINK

zaterdag 7 december 2019

Salem, w� geloven erin! Salem zoekt Leerling Verzorgenden-IG

Dameskleding

24-36 uur

Er is nog plaats voor de groep die in februari 2020 start met de opleiding!

V Verzorgenden-IG/ erzorgenden-IG/ E EVV’ers V V’ers

in in o overleg verleg

30% KORTING!*

Waarnemend AC’er

36 uur

Nachtdiensten Verzorgenden-IG of verpleegkundigen

in overleg

Ochtenddiensten Verzorgenden-IG

in overleg

W� bieden al 25 jaar professionele zorg aan onze bewoners. Interesse? Bek�k al onze vacatures op werkenb�salem.nl

*uitgezonderd basis– en nieuwe collectie

Molenstraat 10, 4311 EC Bruinisse 0111-481595 dinsdagmiddag gesloten www.vandenbosbruinisse.nl

wonen met zorg

Ridderkerk

werkenb�salem.nl

portret

Naam: Lot Vos-van Hemert (85) Woonplaats: Brakel Hobby’s: Puzzelen, kaarten maken, gedichten verzamelen

beeld Sjaak Verboom

Ik koop nooit speciale puzzelboekjes, omdat ik genoeg heb aan de puzzels die elke dag in de krant staan. Ook maak ik de puzzels uit Terdege, en soms uit folders die in de bus gedaan worden. Voor cryptogrammen heb ik geen geduld, ik maak liever doorlopers of kruiswoordpuzzels. Ik maak de puzzel het liefst direct als de krant bezorgd wordt, vaak kan dat nog net even voor het avondeten. Maar ik ga ’s avonds niet naar bed voor hij af is.”

zaterdag 7 december 2019

KUIJT, EEN GEZELLIG DAGJE UIT!

Dames-, heren- en schoenmode op 1.500 m2 Lunchroom: voor een lunch of (gratis) kopje kofﬁe met vers gebak Gratis parkeren op privé parkeerterrein voor de winkel Mode van maat 36 t/m 52

KUĲT WOMEN & MENSWEAR: KOOTWIJKERBROEK - Veluweweg 28-30 www.kuijt-mode.nl

Nieuwe uitgaven vvan de GBS

BK76

€ 7,50 Gerard Schuttel

De Spaanse bijbelsmokkelaar

Psalmboek Psal mboek

P10

€ 27,50

Psalmboek in de berijming van 1773 met notenschrit bij alle verzen; 12 x 17,7 cm; kunstleer, kleursnee www. gbs.nl/ webshop

Nijverheidstraat 21 • Leerdam T (0345) 61 01 55

en vijf andere historische verhalen Bestemd voor jong en oud. 68 pag. Met aansprekende illustraties van Adri Burghout

puzzel

Lettergreeppuzzel Maak van de 90 lettergrepen 30 woorden uit Openbaring 2 en 3. Vul in het puzzelhok de ontbrekende letters in. Op welke tekst uit een van de genoemde hoofdstukken lijken de negen woorden die in de middelste kolom te lezen zijn. Het tekstnummer is de oplossing. A AAN ACH AF BAARD BE BE BID CHEND

DE DE DE DE DEN DEN DEND DEUR DIJS

DOEN DRUK EN FER GE GE GE GE GE

GE GE GE GE GEN GO GO HAND HEID

KAN KE KEUR KIN KING LA LAAR LEN LEN

LEN LEU LIEF LIJD LOO MAAL MEEN MOR NA

NAARS NIS O O OF PA PEN PEN PI

PROEFD RA RECH REN REN REN REN SLEU SNIJ

STEEN STER STER SY TEL TEN TER TI TWEE

UIT VAL VAN VER VER VOND WAAR WAN ZAAM

D A

R P

E K

N P

R D

R W

D L

E E

N B

N K

S K

S S

G V

D S

L N E

D R

N T

Â© Puzzel: Diny van Leeuwen

O S

NAAM:

ADRES:

zaterdag 7 december 2019

POSTCODE:

WOONPLAATS:

uw vermogen verdient • veiligheid • f lexibiliteit • vast rendement van 3%

ermogensbeheer vraagt om een weloverwogen balans tussen

Van Dam, Van Dam & Verkade biedt haar klanten een vast en gegarandeerd rendement van 3%. Dit aantrekkelijke rendement kan zij bieden door te beleggen in goed, gunstig gelegen en optimaal verhuurd commercieel vastgoed op goede, gewilde locaties in Duitsland, Nederland en de V.S.

Contact Bent u op zoek naar een ideale combinatie van veiligheid, Vraag dan nadere informatie of maak een voor u vrijblijvende afspraak voor een persoonlijke toelichting op de mogelijkheden.

Van Dam, Van Dam & Verkade B.V. Herengracht 74 | 1015 BR Amsterdam | 020 - 48 96 500 info@vandamvandamverkade.com www.vandamvandamverkade.com

Veilig Uniek Flexibel

Persoonlijk Gegarandeerd Ruime ervaring

Unieke zekerheid Sterke portefeuille Persoonlijk betrokken Maximaal klantgericht

puzzel 1

C 15

E 18

B D

Cryptogram

Breng de letters uit de genummerde vakjes over naar de gelijkgenummerde vakjes van de oplossingsbalk.

I 34

ÂŠ Puzzel: Sanders puzzelboeken

Horizontaal 6 8 9 10 12 13 14 15 18 23 24 25 26 27 28 29 30 33 34

Verticaal

Dit doen we voor een tweede maal. (7) Heb jij een voorbeeldfunctie? Doe niet zo raar! (3,2,3) Ik en mijn eigenwaarde. (3) De populaire taal van de medezeggenschap. (8) Vervallen ouder worden. (8) Op het strand slapen kan tot iets bloeiends leiden. (11) Beklaag je er eens over dat het zo hoort. (5) Koord waarmee bellers aan de lijn worden gehouden. (13) Vader van een sprookjesprinses. (11) Dat zie je terug als rauwkost. (3) Uiterlijk vooruitzicht. (6) Werden duidelijk lichter van kleur. (6) Noot van een bepaalde boom. (2) Stamp het gewas aan. (3) Woord waar vraag naar is. (3) Vrije jongen bij de post. (6) Vleesetende plant. (10) Geen willekeurige rechtszaak om uit te kiezen. (14) Gooi een munt in â&#x20AC;&#x2DC;t Brabantse land. (4)

Oplossing:

zaterdag 7 december 2019

1 2 3 4 5 7 8 10 11 16 17 19 20 21 22 23 31 32

Over die kaart is nagedacht. (4) Streekverhaal. (8) De acties waarmee we tussenbeide kwamen. (8) Begrijpen wat het zal inhouden. (8) Horecasector. (12) Die komt bij kennis. (7) Wat ik met het hoogste woord op zolder laat zien. (9) Onderwerpen voor Buitenlandse Zaken. (5) Noteerde dat iemand erover kan gaan. (7) Bouwmateriaal dat een keurmerk hoort te hebben. (9) Dat is niet zo slim, Frans. (7) Die kleding past Ernst niet. (8) Deze dus niet en dat is wederkerig. (8) De oude maten hielden het niet droog bij het controleren. (8) Bedrijfswagen van de NAM. (7) Een plaatje van een beest op de huid. (5) behuizing van een Europeaan. (4) Op zeker moment was de ruzie over. (4)

WIN EEN MOOIE REISTAS VAN DE CHRISTELIJKE VAKANTIESITE (5x)

K Z O N N E B R I L Z D K

E G I U T G E I L V O I N

R K B U I T E N L A N D L

B K J E S T R A N D D . N

A D N I N B I E E J A V E

R Z S A L U R R H I G A D

B I W A V E K O N T S K A

E E A E P A T E L E R A B

C T T M M E R S A J U N E

U N A P L B T A I I S T N

E K E T E L A H C R T I N

Ë N E Z I E R D N V H E O

N K E R K D I E N S T C Z

BARBECUEËN BUITENLAND CARAVAN CHALET CHRISTELIJK HOTEL KAMPEREN KERKDIENST KINDERKAMPEN REIZEN

STRAND TAAL VAKANTIE VLIEGTUIG VRIJETIJD ZONDAGSRUST ZONNEBADEN ZONNEBRIL ZWEMBAD

OPLOSSING

Als u de puzzel af hebt, blijft er een aantal letters over. Deze vormen een woord. Stuur de oplossing vóór 1 februari 2020 naar Christelijke Vakantiesite, Zijpendaal 26, 7544 NR Enschede, of mail naar info@christelijkevakantiesite.nl * o.v.v. uw naam, adres en woonplaats. * Met het meedoen geeft u akkoord voor aanmelding nieuwsbrief.

puzzel

Woordzoeker Streep de 65 woorden uit Johannes 1 weg in het puzzelhok. Welke twee woorden vormen de 17 letters die overblijven? AANGENOMEN ANDREAS BEGIN BELEED BINNEN BLIJVEN DAG DINGEN DISCIPELEN DOEN DOOP

DUIF DUISTERNIS ENGELEN ENIG FILIPPUS GEBOORTE GEGEVEN GEKEND GEKOMEN GELOOFT GENADE

GETUIGEN GEZIEN GOEDS HEMEL JODEN JOHANNES JORDAAN KONING LAAT LEVEN LICHT

MACHT MAN MAN MENS NATHANAEL NEEM NIEMAND OOIT OPEN PETRUS RABBI

ROEPEN SCHOENRIEM SCHOOT SIMON SNEL STEM TIENDE TWEE URE VIJGENBOOM VOLHEID

VOORWAAR WAARDIG WAARHEID WAARLIJK WANDELEN WATER WOESTIJN WOORD ZONDE ZOON

Â© Puzzel: Diny van Leeuwen

zaterdag 7 december 2019

Deze jongeman wil evangelist worden. Wie steunt hem met een studiebeurs?

019 Project 2

ning u e t s r e d n O wijs elonder

Lisu Bijb

,.000,â&#x201A;Ź 10.0

odig: Totaal n student Kosten 1 r week: all-in pe

â&#x201A;Ź 30,-

Ondanks toenemende druk gaat het werk op de Bijbelscholen door. Niemand weet hoe lang. Daarom werken de christenen zolang het dag is.

Uw gift online via onze website www.bonisa.nl of op rekening: NL29RABO 0336 554613

Doorgeven van het Woord!

puzzel

Cijferpuzzel We gaan op zoek naar een woord uit 2 Koningen. Hieronder staat het verhaal waarin dat woord te lezen is. Negen letters zijn bekend. Vul die in onder de cijfers. De andere cijfers en letters volgen nu vanzelf. Van het oplossingswoord zijn nog geen cijfers ingevuld. Alleen sterretjes. Om welk woord gaat het? 1

O 12

9 E

ÂŠ Puzzel: Diny van Leeuwen

zaterdag 7 december 2019

‫א‬

‫ב‬

‫ג‬

‫ד‬

‫ה‬

‫ו‬

‫ז‬

‫ח‬

‫ט‬

‫י‬

‫כ‬

b/v

w/o

j/i

‫ל‬

‫מ‬

‫נ‬

‫ס‬

‫ע‬

‫פ‬

‫צ‬

‫ק‬

‫ר‬

‫ש‬

‫ת‬

p/f

100

200

300

400

kleurplaat

zaterdag 7 december 2019

koopzondagnee.nl Online platform Deze bedrijven doen niet mee aan koopzondagen. Ze verdienen uw steun. Daarom is koopzondagnee.nl gelanceerd. U kunt zo eenvoudig zien welke bedrijven op zondag gesloten zijn. Is uw bedrijf ook op zondag gesloten? Meld uw bedrijf aan op koopzondagnee.nl.

Steun ons! Op de site zijn al ruim 150 bedrijven aangemeld.

Koopzondagnee.nl is onderdeel van DeBewusteMeerwaarde.nl koopzondagnee.nl

info@koopzondagnee.nl

puzzel

Paspuzzel Zet de 47 woorden uit het Bijbelboek Prediker op de juiste plaats in de hokjes. Maak van de zes letters met een sterretje het oplossingswoord. AARDE ADEM ARBEID BEZIG BLIJ BOEKEN

DAG DODEN DOEN DROOM EEUWEN EIND

GRAF HART HATEN JEUGD KIND KONING

KROM KUIL LIEFDE LIGGEN LUI MOND

NAAM NIEMAND NIJD OLIE OMHELZEN ONTBREKEN

OOG OORLOG PLANT RAAD RUST STAD

STENEN STRIJD TIJD UITROEIEN VIS VOORNEMEN

VOORSPOED WEINIG WIND ZEE ZONDE

V R S

E D

Â© Puzzel: Diny van Leeuwen

NAAM:

ADRES:

zaterdag 7 december 2019

POSTCODE:

WOONPLAATS:

kort verhaal

Het gespuis Sarah van der Maas

n het nieuwe huis stinkt het naar paardenvjgen. Langzaam trekt de lucht uit de vloerplanken in de hutkoffers en hoedendozen. Zelfs de piano ruikt naar dampende oude knollen. Als je denkt dat dat niet kan, ben je vast nog nooit naar een dorp verhuisd. „Denk om het gespuis, Francisca”, zegt papa. „De mensen zjn hier nieuwsgierig en weinig gewend, en ze zeggen dat de Mortels van hiernaast klaplopers zjn.” Hj kjkt over haar hoofd heen naar de straat. „Waar bljft dat rjtuig?” „En vergeet niet dat de kok komt kennismaken”, zegt mama. „Rond elven. Wees beleefd en verontschuldig je voor de keuken. Al het zilverwerk is nog in Den Haag.” Een man duikt op in de deuropening. „Taxi staat voor, mevrouw, meneer.” „Geen kattenkwaad”, zegt papa. „We zjn met een uurtje terug. Kom, Norma.” „Het wordt een avontuur, Cis”, luistert mama. Maar Cis snuift als een veulen. Ze luistert naar het wegklossen van de paardenhoeven. Dan holt ze de drie trappen naar zolder op en slaat de deur van haar nieuwe slaapkamer met een klap dicht. Het galmt tegen de lege muren. „Stinkhuis”, mokt Cis. „Stinkdorp!” Met haar rug tegen een grote dekenkist staart ze naar het raam. Gespuis. Ja ja. In Den Haag, dáár klimmen de inbrekers als apen langs de rozenboog naar boven en hengelen door kierende ramen de familiejuwelen uit de nachtkastjes. Maar wat valt er voor een dief in een dorp te halen? Nog geen zilveren theelepel! Vanuit een van de kisten slaat de klok met benauwde slagen elf uur. Er klinkt gestommel beneden. Cis verstjft. Dus toch! Er rolt een heerljk-bange kriebel langs haar rug. Maar dan smelt haar opwinding weg, want plotseling herinnert ze zich de kok en haar goede manieren. Ze springt op, holt de gang door, laat zich langs de trapleuning naar beneden gljden, strjkt al rennend haar jurk glad en duikelt een beetje buiten adem de keuken binnen. Voor het aanrecht staat een bonenstaak van een jongen op zjn tenen in het bovenste keukenkastje te graven. Hj ziet er niet uit als een kok, denkt Cis –maar waarom zou hj anders met zjn hoofd in de broodtrommel zitten?

„Hallo”, zegt ze. De kok draait zich zo snel om dat zjn achterhoofd tegen het kastdeurtje bonst. Zjn wangen hebben de kleur van karnemelk. „U bent de kok?” informeert Cis beleefd. „Aangenaam. Ik ben mejuffrouw Lohman. En mjn moeders excuses voor het zilverwerk, want dat is er nog niet.” De kok wordt nog wat bleker. „Maar ik wou niet...” „En uw naam...?” vraagt Cis. Haar glimlach begint pjn te doen. „Jacob.” Hj mompelt nog iets als „mjuf”, maar ze verstaat zjn accent niet goed. Echt ’n dorpsknul. Het liefst ging ze terug naar boven, maar Jacob bljft haar afwachtend aanstaren. Mama zou haar vast geen goede gastvrouw vinden als ze hem nu aan zjn lot overliet. „Ik heb trek”, zegt ze daarom. „Kun je uitsmjters maken?” Hj knikt aarzelend. Vanuit de deuropening kjkt Cis toe hoe hj drie eieren in een pan breekt. De schaalsplinters plukt hj er met ongewassen vingers uit. Ten slotte snjdt hj twee scheve stukken brood af en belegt ze in plaats van met ham met vettig ontbjtspek. „Echt goed ben je niet hè?” concludeert Cis voorzichtig. Jacob kjkt op. „Ik kan wel boekweitpap maken”, zegt hj verdedigend. „Met zo’n vel?” griezelt Cis. „Dank je smakeljk!” „Nou ja...” zegt Jacob. Hj schuifelt met zjn klompen over de kokosmat. Goeie grutjes, denkt Cis. Bóékweitpap! Zou ze ’m zeggen dat hj aan het verkeerde adres is? De eieren gorgelen in de pan. Of zjn het de eieren wel? Jacob buigt zich dieper over het aanrecht en duwt één vuist tegen zjn maag. „Héé”, zegt Cis. „Heb je ook honger?” Op dat moment wordt er aan de keukendeur gerammeld. Cis’ hart maakt een angstig huppeltje. Papa? Nog niet terug. De kok? Voor haar neus. Dat kan maar één ding betekenen... „Inbreker!” luistert ze, terwjl ze een steelpan van de haak grjpt. „Oh Jacob, wat doen we nou?” Maar de kok heeft geen aansporing nodig. Hj zit al in de vensterbank, op zjn kousenvoeten – van de haast.

RDMagazine

beeld Inge van der Maas

zaterdag 7 december 2019

E K G I I R J B T G O E U N T I T I TWD G I E E K C Z K E O E M N L B D I E E N R N G D

G B K E O E E V H A E L V E E CWO E L A A L O N N N E A F L E L A A A E V L W F R D E R R E K N L I D S D E K E WB S A I J R O J I U I G B C S R E

B L R T F F L V D E RW T R T R E R L S U N Z O E P G E V L

E K I U R B E G L E B J I B E

B T L Ë W W D R G I V D N E B

J A C I I T E E K A A T G D J

I B A L YW Z A J S A A OM P G D N R I A D C N H E T Z I B

Puzzel & WIN! ACTIE AFRIKA AZIË BIJBEL BIJBELBOEK BIJBELGEBRUIK BIJBELVERS CURSUS DECEMBER GAAN GEBED GELOOF GEVEN HART IEDEREEN

De overgebleven letters vormen een boodschap, welke? Stuur uw oplossing in via wycliffe.nl/woordzoeker, of per post naar: Wycliffe Bijbelvertalers, Postbus 150, 3970 AD in Driebergen. Vergeet niet om uw volledige adres te vermelden. Kijk voor de voorwaarden op wycliffe.nl/spelvoorwaarden.

KOMEN ER NOG BOOTJES AAN DAN? Meer dan 13.000 getraumatiseerde vluchtelingen zitten muurvast in een overvol kamp op Lesbos. Nog dagelijks komen er nieuwe boten aan. Help mee, zodat deze vluchtelingen de hulp krijgen waar ieder mens recht op heeft.

LEVEN MOEDERTAAL ONTWIKKELING OPDRACHT ROEPING TAAK TAAL TAALONDERWIJS UITGEZONDEN VELDWERK VERTAALWERK WERELDWIJD WYCLIFFE ZENDELING ZENDING

Maak kans op een boekenbon t.w.v. € 20,-

beeld Inge van der Maas

kort verhaal

Met één zwaai gooit hij de jongen over zijn schouder heen in het gras. „Inbreker hè?” hijgt hij „Pak ’m!” roept Cis hem achterna, alsof hj een hondje is. Voor het open raam verschjnt een brede gestalte. Pardoes laat Jacob zich boven op hem vallen. Maar de inbreker heeft een rug als een mannetjesvarken. Met één zwaai gooit hj de jongen over zjn schouder heen in het gras. „Inbreker hè?” hjgt hj, terwjl hj hem aan zjn kraag terug omhoog trekt. „Ik zal...” Zjn ogen loeren opeens verbaasd van tussen hun vetkussentjes. „Zeg, ben jj er niet een van Mortel? Wat voer jj...” „Hj wilde alleen maar helpen”, zegt Cis wat

zaterdag 7 december 2019

benepen. Ze staart naar de bolblozende man voor het raam. Hj draagt vettig gepoetste schoenen en zjn vingers doen denken aan kleine worstjes. Nog nooit heeft ze een inbreker gezien die zo veel op een kok leek. Op dat moment draaien paardenhoeven het pad op. „Ha, Zwiers!” groet papa vanaf het tuinhek. „Kennisgemaakt met mjn dochter, zie ik. Bevalt de keuken?” De inbreker grjpt naar zjn hoedloze hoofd. „Uitstekend, dank u!” Jacobs maag reutelt opnieuw. Papa buigt zich nieuwsgierig over de rjtuigrand. „En dit...?” Mjnheer Zwiers werpt een snelle, goedige varkensblik opzj. „Hj is, eh... mjn hulpkok. Al jaren. Nietwaar Mortel?” „Hm-m”, zegt Jacob aarzelend. „Hulpkok?” zegt vader. „Had jj die besteld, Norma?” „Och grut, ik weet niet”, zegt mama. „Maar we betalen ’m wel. Dag Cis, lieve kind, ben je al wat gewend?” Cis’ gedachten tollen een beetje. Ze kjkt van de magere kok naar de dikke inbreker – of andersom. Langzaam gaat in haar hoofd een zonnetje op. „Stinkdorp”, mompelt ze tevreden.

DE BESTE STOEL

Z ZOWEL OWEL V VOORIN, OORIN, A AAN AN DE DE ZIJKANT ZIJK ANT ALS ALS IN IN HET HET

M DDEN DDEN CITROËN GRAND C4 SPACETOURER DE RUIME EN COMFORTABELE 7-ZITTER

15 rijhulpsystemen Inhoud kofferbak tot 645 L 12” touchscreen met Citroën Connect Nav Individuele achterstoelen met dezelfde breedte Stoelen op 3e rij volledig inklapbaar tot vlakke laadruimte

NU TOT

€2.900

VOORRAADVOORDEEL

RIJKLAAR VANAF € 29.890

Citroën prefereert Total. Vanafprijs Citroën Grand C4 Spacetourer PureTech 130 S&S Business € 31.240 incl BTW/BPM en onvermijdbare kosten rijklaarmaken voorzien van opties pack prestige, DAB+ en reservewiel. Totale rijklaarprijs vanaf € 32.790 incl BTW. Exclusief metallic lak en eventueel overige opties. Voorraadvoordeel oplopend tot € 2.900 op geselecteerde Citroën Grand C4 Spacetourer Business uitvoering van toepassing bij particuliere - of klein zakelijke aanschaf tussen 1 november en 30 november 2019. Registratie en afmelden uiterlijk 31 december 2019. Fleet en (private) lease klanten uitgesloten van deze aanbieding. Informeer bij uw verkoopadviseur naar de voorwaarden of kijk op citroen.nl. Afbeeldingen kunnen afwijken van standaardspeciicaties. Alle wijzigingen voorbehouden aan Citroën Nederland.

OVEREENKOMSTIG 1999/94/EG. MIN/MAX VERBRUIK: 4,0 - 5,2L/100 KM; 19,2 – 25,0 KM/L; C02: 104 - 123 G/KM.

KLANTBEOORDELINGEN

CITROEN-ADVISOR.NL

puzzel

Kruiswoord Breng de letters uit de genummerde vakjes over naar de gelijkgenummerde vakjes van de oplossingsbalk. horizontaal

verticaal

1 vernis 6 muziekinstrument 9 metalen mondstuk 11 sieraad 12 demonstratieband 13 roemen 14 niet-rechtstreekse verbinding 16 toegehaalde lus 18 tijdsdeel 19 ratelpopulier 20 spijs 22 laten zien 23 loofboom 27 ronde platte pet 29 uitgestorven vogel 31 graveren 32 vleessoort 34 in hoogste mate 35 plaats waar men binnenkomt 36 zeer belangrijk personage 37 stevige katoenen stof 38 mysterie 39 onnavolgbaar 40 uit een ver verleden 42 keurig 43 oord 45 toestemming om een plan uit te voeren 46 sociaal verkeer 50 persoon van adel 52 reptiel 55 serie 56 daar 57 extra onderwijs 60 schaduw 63 slaapje 65 tijdrekening 67 Italiaanse basilicumsaus 69 Algemene Zaken 71 eerlijk 73 pienter 75 vertrekken 76 krullige stijl 77 voltooid 78 buisverlichting.

2 oprijlaan 3 incasseren 4 mannetje van de honingbij 5 jachtexpeditie 6 insect 7 lofdicht 8 uitleg bij een kaart 9 weggetje 10 bruinrood 15 gegist druivensap 17 bolleboos 20 schaal 21 sterk aromatisch aftreksel 22 onderwaterprojectiel 24 elektronische machine 25 schuldeiser 26 afsplitsen 27 bezieling 28 zeehond 30 hulp bij problemen 33 onbestendig 41 landbouwwerktuig 44 kwab 47 deel van het jaar 48 paardenslee 49 jaloezie 51 muzieknoot 53 plaats in Noord-Brabant 54 daad 56 voormalige Baskische beweging 58 traag 59 plaats in BelgiĂŤ 61 raamscherm van gaas 62 deel van Schotse namen 64 onbekend vliegend voorwerp 65 grondbezit 66 kloosteroverste 68 voegwoord 70 op die manier 72 ezelsgeluid 74 iel.

Oplossing 22

zaterdag 7 december 2019

Puzzel mee en maak kans op een vakantie! O N I

O J

O N E

M E

O R

N I

O M T

N O F

M A

M H

M S

M A

Prijs beschikbaar gesteld door:

Maak kans op een korte vakantie op bungalowpark Hoge Hexel (max. 6 personen)*

Onderstaande woorden zijn in alle mogelijke richtingen in het diagram verborgen. De letters mogen meer dan eenmaal gebruikt worden. De overgebleven letters vormen, horizontaal, regel voor regel van boven naar beneden gelezen, de oplossing.

straat Jovino Rotterdam dakloosheid naastenliefde

koie nachtopvang liefde thuishaven huis

chaufeur problemen verandering toekomst ontmoeting

slapen geld ritme tramstation

Heeft u de oplossing gevonden? Geef deze dan uiterlijk vrijdag 17 januari 2020 aan ons door. De oplossing doorgeven kan via ontmoeting.org/puzzel of per post o.v.v. naam, adres, telefoonnummer, emailadres en geboortedatum.** Het adres: Stichting Ontmoeting, Antwoordnummer 7065, 3990 TB Houten.

*Het gaat om een midweek of weekend in het laagseizoen. **U ontvangt eenmalig het donateursblad Post en mogelijk leggen we telefonisch contact.

ontmoeting.org

kleurplaat

zaterdag 7 december 2019

Maak een bewuste keuze

Korting op de Pro Life Principe Polis en de Principe Polis Budget

Een zorgverzekering van Pro Life sluit aan bij een christelijke levensovertuiging. Wij vergoeden geen ingrepen die als doel hebben het leven te beĂŤindigen. Via Pro Life kunt u terecht bij algemene en christelijke zorgverleners. Zodat u de zorg krijgt die u nodig heeft. Ă&#x2030;n die het beste bij uw overtuiging past.

5% korting

8% korting

op uw (budget) basisverzekering

op uw aanvullende verzekering

op uw tandartsverzekering

U krijgt korting via Stichting Ikzoekchristelijkehulp Zij helpen u bij het zoeken en vinden van christelijke hulpverleners. Op de website Ikzoekchristelijkehulp.nl vindt u informatie over christelijke zorg en de gegevens van ruim 1.500 christelijke zorgverleners. Via Stichting Ikzoekchristelijkehulp krijgt u korting. Ook op de Principe Polis Budget.

Vraag een oferte aan via prolifecollectief.nl/rd

puzzel

Tekstenpuzzel Zoek de genoemde Bijbelteksten op en beantwoord de vragen. Zet de antwoorden in de derde kolom. Plaats de letters die tussen haakjes achter de antwoorden staan onder de nummers in de oplossingsbalk. Deze letters vormen een gedeelte van een tekst uit Jesaja 44. In welk vers leest u dit? Dat getal is de oplossing. Abraham [ik] de bakker [ien] kwade mensen [vu] Achimelech [or] de beken [kh]

manna [be] Ammonieten [ew] Gibeonieten [nwa] Nebukadnezar [urg] bevel [ez]

Genesis 18:1

Wie is ‘hem/hij’?

Exodus 16:21

Wat is ‘dat/het’?

Jozua 9:12

Wie zijn ‘wij’?

1 Samuel 11:9

Wie zijn de 1ste ‘zij’?

1 Samuel 11:11

Wie zijn ‘hen’?

1 Samuel 21:6

Wie is ‘priester’?

2 Samuel 4:5

Wie is ‘hij’?

Nehemia 7:3

Wie zijn ‘zij’?

Job 6:17

Wie zijn ‘zij’?

Job 37:17

Wie is ‘uw’?

Psalm 39:4

Wie is ‘ik’?

Psalm 140:4

Wie zijn ‘zij’?

Daniël 3:19

Wie is ‘hij’?

Daniël 3:22

Wat is ‘woord’?

Hosea 7:4

Wie is ‘hij’?

Isboseth [de] portiers [ni] David [et] Job [ebh] Samuel en Saul [rmg]

ik © Puzzel: Diny van Leeuwen

zaterdag 7 december 2019

Heb je hart voor jongeren en zoek je een

nieuwe uitdaging in 2020?

het Kom dan in het r a ja e w nieu d-team Jeugdbon n! e rk te rs ve

Een combinatie van onderstaande functies is mogelĳk.

Jeugdwerkadviseur

Coördinator toerusting

Jeugdwerkadviseur kinderwerk

0,4 fte

0,6 fte

0,6 fte Kĳk voor meer informatie op

jbgg.nl/vacature v e r b i n d t j o ng e r e n

• Buitendijks wonen aan open vaarwater • Inclusief eigen insteekhaven of aanlegsteiger • Royale kavels van 717 tot 1.267 m2 • Losse kavels en kavels inclusief woning mogelijk • Dichtbij uitvalswegen naar Breda, Den Bosch, Utrecht en Waalwijk • Prijzen vanaf 325.000,- v.o.n. inclusief BTW

Laat hier uw droomhuis bouwen op één van de schitterende kavels van Waterfront de Veene. Dan stapt u straks vanuit de thuishaven zo de boot in voor een fijne dag op het water.

www.waterfrontdeveene.nl

Veen

Verkoopinformatie: Het Rond 14, 4285 DE Woudrichem I 0183 304 689 info@molroubosmakelaardij.nl www.molroubosmakelaardij.nl

puzzel

Margrietpuzzel Vul de woorden in met de klok mee volgens de omschrijvingen. Het pijltje geeft aan waar het woord begint. De oplossing kunt u van boven naar beneden lezen in de gele vakjes.

dieren- dierenge geluid luid

aanvul-aanvul ling ling

evenknie knie

even-

onder-onder daan daan

kantoor kantoor

laurier-laurier krans krans

koude schotel schotel

meisje meisje

geslaagd slaagd

ge-

voorvoorstel

geld-geld koers koers

Eerste Eerste Kamer Kamer

wrijven wrijven

kort jasje jasje

kort

draag-draag band band

buit buit

ge-ge graven graven water-water weg weg

boet- boetse seren ren

ovaal ovaal

alge-alge meen meen bekend bekend

ÂŠ Sanderspuzzelboeken.nl

stel

Oplossing:

zaterdag 7 december 2019

OPEN DOORS PUZZEL

Doe mee en win! BOUW

Ver bestse

ller ‘Ka

meraa

ng’

VAN DER BIJL

o de n

BOUW EN IN EEN VERSC HEURD E WERE LD

Lessen

je top jij

l? bijbe

over

1e prijs De boeken ‘Verboden’ en ‘Geheime Kerk’ 2e prijs Het boek ‘Ze kwamen op motorietsen’ 3e prijs Het boek ‘Bouwen in een verscheurde wereld’

leider

schap

vanuit

het

leven

van

Nehemi

IME KE HE

DE GE

Zoek de vetgedrukte woorden op in de woordzoeker. Oplossing gevonden? Geef deze uiterlijk 28 december 2019 aan ons door. Ga naar opendoors.nl/puzzelactie-RD en vul het formulier in. Onder de juiste inzendingen geven wij drie prijzen weg:

ER BIJ

ANNE

Verb ro ma

vers Waar 1462 332 NUR 97890821 ISBN

VAN D

RELD

eer

o de n

ereld

DE WE

Verm

Verb

d Zha

SCHEUR

r van

EEN VER

Auteu

ANNE

EN IN

Jan

eer

xS E RI

O M

A W

W O

Op de puinhopen van burgeroorlog en vervolging zien christenen in het Midden-Oosten nieuw leven ontstaan. Stapje voor stapje bouwen ze hun huizen en kerken weer op. Daarmee willen ze ook bouwen aan een hoopvolle toekomst voor de hele regio. Een grote uitdaging, waarbij u hen kunt steunen: heel eenvoudig – en heel waardevol – door een bemoediging te sturen. Open Doors heeft o.a. steun geboden aan christenen in Syrië en Irak die getrofen zijn door het geweld. Noodhulppakketten, traumatrainingen en Bijbels voorzagen in een grote behoefte. Vervolgens zijn er huizen gerepareerd, microkredieten gegeven en ‘Centers of Hope’ opgezet. Met de christenen daar gelooft Open Doors dat een bloeiende kerk in het Midden-Oosten een belangrijke bijdrage kan leveren aan de toekomst van de hele regio. Antwoord:

IBAN NL08 INGB 0000 007733 | OPENDOORS.NL

MAND

POORT

NEGENDE

EIK

OBER

AARDE

RONDE

puzzel OCHTEND

ENG 4 Paspuzzel HOE ARTS

OLIE

ALTIJD

TROEP

ONDEREN

OPEN

ANGEL

NEK

AZEN

OVEN

BEDJE

3NUL DAL EEN ONS EIK ENG PAL HOE NEK PAS NUL ONS RIB PAL

PAS DAME RIB ROL DRIE SOL WAT ERBIJ

EEN

WAT

Leg de onderstaande woorden op de goede plek in de puzzel.

4 EURO ARTS AZEN GAAN DAME

DRIE RAAD ERBIJ EURO SNIK GAAN KANO TAAI LUIS MAND TAND OBER OLIE TUTU OPEN

OVEN BEREN RAAD SNIKEIGEN TAAI TAND EMMER TUTU WORM

EXTRA

5 LASSO AARDE

ALTIJD AANLOOP POORT ANGEL RONDE BEDJE BORSTEL TROEP BEREN EIGEN EIERDOP 7 EMMER AANLOOP EXTRA BORSTEL ERBOVEN LASSO EIERDOP LENTE ERBOVEN GEKLETS OUDER GEKLETS

OPKOMEN RIJBEWIJS KANTLIJN SLEUTEL NAARTOE NEGENDE TORNADO OCHTEND ONDEREN OPKOMEN RIJBEWIJS SLEUTEL TORNADO

M A N D

zaterdag 7 december 2019

Mogen wij u in de watten leggen! Kom sfeer proeven in de mooie overdekte showroom (1300 m2). Verschillende authentieke winkeltjes, boordevol sfeer en decoratie. De plek om ideeën op te doen om uw huis en tuin sfeervol in te richten. Sinds in ons assortiment is dit jaar het merk Biba, met leuke sieraden en accessoires. Kom gezellig eens rondkijken en doe leuke ideeën op.

Tegen inlevering van deze bon:

€ 2.50 koring*

RD Wpn

Leuk om te combineren met een bezoek aan lunchroom “De Rozentuin”. Geniet hier van een kopje koie, een lunch of een lekkere High Tea (High Tea op reservering).

op High Tea naar keuze *Geldig t/m maart 2020. Maximaal 4 personen per bon.

Oude Barnevelderweg 5 • Garderen • T. (0577) 46 24 82 debeeldentuin.nl • lunchroomderozentuin.nl

kleurplaat

zaterdag 7 december 2019

Bekijk het eens van de andere krant. Ontdek het verschil in het RD

Ontvang het RD 4 weken GRATIS op zaterdag. Begin uw zaterdagochtend met de andere krant incl. RDMagazine. De rest van de week volgt u het RD online.

Ga naar rd.nl/zaterdag

DIY

Kaarten Het is altijd fijn om een mooie wens te krijgen. Deze kaarten hoeven alleen nog maar ingekleurd en uitgeknipt te worden.

zaterdag 7 december 2019

DIY

RDMagazine

puzzel

Woordzoeker Streep de onderstaande woorden weg zoals op het voorbeeld. De letters die overblijven vormen de oplossing. AFRITSBAAR ANGORATRUI APPELBEIGNET BEENWARMERS CHOCOLADEMELK DOORLOPERS DRIEKONINGEN KAARSEN

KALE BOMEN KLAPPERTANDEN KLEUMEN KWAKKELWINTER MAILLOT NIEUWJAARSDAG ONTDOOIEN OORWARMERS

OUTFIT OVERWINTEREN PEKEL POEDERSNEEUW SCHEMERING SFEER SJAAL SNEEUWEN

SNEEUWKETTING SNERT SPECULAAS SPIEGELGLAD SPROKKELMAAND STROOIWAGEN SWEATSHIRT TEMPERATUUR

TINTELEN VORSTVERLET WINTERHANDEN WINTERKLEREN WINTERSLAAP WINTERTENEN WORST

Oplossing:

zaterdag 7 december 2019

Gèèfòñß dägèlìjkß hèdèñBRÒÒD 1

Horizontaal 2. Noodzakelĳke brandstof om de kachel 2

te laten branden 3. Hoe wĳ God om hulp vragen 4. Afkorting van de stichtingsnaam

5. Hoofdstad van Oekraïne

4 6

7. Deze mensen hebben geen dak boven hun hoofd 8. Land in Oost-Europa waar de stichting hulp verleent

9. Koudste periode van het jaar Verticaal 1. Dit wordt in de wintermaanden aan

arme mensen in Oost-Europa gegeven 4. Naam van de website waar je 10

zelf een voedselpakket kunt samenstellen (zonder .nl)

6. Wat we dagelĳks nodig hebben 10. Groep mensen die gediscrimineerd wordt in veel landen in Europa Naam:................................................................................................................ Adres: ................................................................................................................ Postcode + plaats:........................................................................................... E-mailadres:......................................................................................................

Win een HOE rugtas Knip de puzzel uit en stuur hem in een envelop naar: Stichting Hulp Oost-Europa, Wattstraat 2, 3771 AG, Barneveld of maak een foto en mail deze naar info@stichtinghoe.nl

Help mensen in Oost-Europa de winter door. Ga naar hoehelpt.nl en plaats een bestelling! T +31 (0)342 420554 E info@stichtinghoe.nl NL84 INGB 0000 0088 87 ‘Ons dagelĳks brood’ t.n.v. Hulp Oost-Europa in Barneveld

hoehelpt.nl

puzzel

Sudoku 2468

Sudoku killer

Vul de Sudoku 2468 zo in dat in elke rij, elke kolom en elk vierkant van 3x3 vakjes de cijfers 1 t/m 9 één keer voorkomen. In de gearceerde hokjes vult u alleen de even cijfers in.

Vul het diagram zo in, dat in elke rij, in elke kolom én in elk blok van 3 x 3 vakjes de cijfers 1 t/m 9 slechts één keer voorkomen. De cijfers in elke regio vormen opgeteld het getal dat linksboven in deze regio staat.

2 5

7 8

14 7 15

3 7

3 16

9 7

5 4

9 14

Sudoku X

Sudoku Chaos

Bij de sudoku X moeten de cijfers 1 tot en met 9 niet alleen in elke rij, in elke kolom en elk blok van 3x3 vakjes worden ingevuld, maar ook op de twee diagonalen.

De Sudoku Chaos heeft in tegenstelling tot de gewone sudoku geen blokken van 3x3 vakjes, maar vlakken met een afwijkende vorm. Daarin komen alle cijfers van 1 t/m 9 te staan, net als in alle rijen en kolommen.

1 9

2 4

6 8

7 5

1 5

1 8

7 zaterdag 7 december 2019

2 9

9 6

4 5

9 3

4 1

9 7 99

Muziek voor het hele gezin â&#x201A;Ź 9,95

per maand

Verrijk uw dagelijkse momenten met FamilyStream. Ervaar het gemak om overal en op elk moment te luisteren naar uw lievelingsmuziek. U maakt eenvoudig gebruik van FamilyStream via onze app op uw smartphone/tablet of via de webbrowser op uw PC.

Een goed moment

Start nu uw 30 dagen proefperiode op familystream.com

puzzel

Zweeds Breng de letters uit de genummerde vakjes over naar de gelijkgenummerde vakjes van de oplossingsbalk. FILMDRAAIBOEK

VAN DE SCHIL ONTDAAN

BOUWSTOF ONTKENNING

TROPISCHE VOGEL

DOKTER

MIGRATIE VAN DIEREN

TOEZICHT

BESCHERMEN

NUMMER

VLEESGERECHT

BEROEP

BEKENTENIS EEN ZEKERE SNOEKACHTIGE ZEEVIS

MUZIKAAL TONEELSPEL

DICHT ROEM

HAARVET

9 WORDING

OUDE MAAT

INSECTENEI BUNDEL

ACTEREN

VERSTAND

SIERAAD

ADELLIJKE

VERLICHTING

ZANGSTEM

HERDER

ZWITSERSE KAAS

1 KLOOSTERGEMEENSCHAP

OUD

EIGENAARDIG

KNOL

PLUS

VLEESSOORT

DEEL V.E. STADION

TROPISCHE VETPLANT

TRAAG

OOIT

PLAS

SPIL

VERMOGEND PERSOON

HANDEL

WAAKZAAM

PERS. VNW.

ROOD EDEL GESTEENTE

INVAL BEVROREN WATER

STELLING SNEEUWHUT

BOVEN

HABIJT

KOPER GRAVURE

MEETLAT

ZWAK

IEDER

PETROLEUM

FABRIKANT

INSECT

10 DEEL VAN EEN BOEK

HORIZON

OLM

VOEDINGS STOF

REEDS

SPIJL DEEL VAN EEN FIETS

DREEF NOORSE STAD

6 LAND I.H. MIDDENOOSTEN

DEEL V.E. ZWAARD KIPPENHOK

HERT VOGEL VOORDAT

NOOT TOESTEMMING OM EEN PLAN UIT TE VOEREN

AANHALING EZELSGELUID

AFRIKAAN

BOUW MATERIAAL

IN ORDE

GRIEKSE LETTER

GEWAAD

Oplossing:

NAAM:

ADRES:

zaterdag 7 december 2019

POSTCODE:

WOONPLAATS:

101

De veiligste traplift voor de laagste prijs. al vanaf â&#x201A;Ź

1690

Gratis brochure? Bel 0800 - 1690. Of kijk op www.smienktrapliften.nl

1.500+ Klanten beoordelen Smienk gemiddeld met een 8,8

tips Gasten, gezellig! Maar er moet natuurlijk wel wat op tafel komen – bij de kofie, de borrel of tijdens het diner. Op deze pagina drie boeken die daarbij helpen. Mariëlle Oussoren

Klassiek én veganistisch Het kan best lastig zjn: als je iets lekkers bj de kofie wilt maken en weet dat een van je gasten geen dierljke producten gebruikt. Handig is dan een boek als ”Dubbel zo lekker. Klassieke en vegan bakrecepten” (uitg. Angèle, € 24,99) Ook ijn als je zelf (vaker) plantaardig wilt eten, maar evengoed leuk voor mensen die gewoon houden van experimenteren. Het bjzondere aan dit boek –van twee Vlaamse twintigers die bekend werden door het bakprogramma ”Bake Off Vlaanderen”– is dat het steeds twee vergeljkbare recepten in een klassieke en een veganistische variant geeft. Dus zjn er kaneelbroodjes met volle melk, bo-

ter en roomkaas én kaneelpompoen-pecanbuns met amandelmelk, margarine en suikerglazuur. Of staat er een ricotta-citroentaart naast een ‘cheesecake’ van kokosyoghurt en plantaardige room. Welke is de lekkerste?

Veel gasten, weinig stress En grote groep gasten een maaltjd voorzetten en toch weinig stress hebben. Met het boek ”Koken voor groepen en (grote) gezinnen” (uitg. De Banier, € 19,95) moet het mogeljk zjn. Maker Ben Zjl volgde een beroepsopleiding tot restaurantkok en kookt als vrjwilliger voor groepen in bjvoorbeeld woonvoorzieningen en tjdens groepsvakanties. Verwacht in dit boek geen culinaire hoogstandjes om je gasten af te troeven. Wel veel no-nonsenserecepten waarmee je eters die graag voor veilig gaan absoluut blj kunt maken: van champignonsoep tot kalfsragout en Duitse biefstuk met aardappelblokjes en preirolletjes tot babi ketjap. Leuk is dat er ook vjf vleesvervangers in het kookboek zjn opgenomen. Hier en daar is de toon wat specialistisch. De doorsneethuiskok die een grote club mensen aan zjn keukentafel van eten wil voorzien heeft bjvoorbeeld weinig boodschap aan de Hygiënecode voor de Horeca. En een vakterm als ”ilets pareren” mag wel wat uitleg krjgen.

zaterdag 7 december 2019

Heerlijke hapjes, zelfgemaakt Inspiratie nodig voor wat lekkere hapjes tjdens de feestdagen? Met ”Het borrelhapjesbakboek” (Forte Uitgevers, € 24,99) gaat dat zeker lukken. Laura Kieft –bekend van het blog Laura’s Bakery– geeft daarin meer dan 150 recepten voor hartige hapjes. Voor een aanzienljk deel heb je de oven nodig, want bakken is de passie van Laura. Met de ilodeegrolletjes, broodstokjes (met kaas of rozemarjn en zeezout) en hartige mufins kun je makkeljk een borrel vullen. Maar ook zjn er verrassende hapjes die je zonder oven kunt maken, zoals een burgerspiesje: een stokje met een cheddargehaktballetje, uitgebakken bacon, slablaadjes en cherrytomaatjes. Het handige van dit boek is dat er veel basisrecepten in staan (ook voor spreads en hummus) en dat veel van die recepten in meerdere varianten te maken zjn. Met de vele ijne tips en het inspiratiehoofdstuk met een voorbeeldborrelplank én een gezond alternatief met groente is dit een boek waarmee je, hup, zo de keuken in wilt.

103

advertorial

Trouwringengalerie Rikkoert Juweliers

Rikkoert Ringen: uniek en ambachtelijk Een unieke combinatie van winkel en atelier met een zeer brede en diverse collectie gouden en zilveren sieraden, antiek zilver, horloges, klokken en trouwringen. Als je bij Rikkoert Juweliers in Schoonhoven en Lekkerkerk niet slaagt, slaag je nergens. igenaar Ab Rikkoert is trots op zjn zaak. En terecht! „Je vindt hier heel veel wat je nergens anders tegenkomt. Dat komt doordat we niet alleen bjzondere collecties van exclusieve merken in huis hebben, maar ook sieraden naar eigen ontwerp, gemaakt in ons eigen atelier.” Ab en zjn team doen er alles aan om alle sieraden, horloges, barometers en klokken zo mooi mogeljk te presenteren. „Elk item in de sfeer die erbj hoort: antiek zilver in een klassieke setting, moderne merken in een strakke, lichte omgeving, luxe Zwitserse horloges onder klassiek gestucte plafonds. We willen dat bezoekers bj elk onderdeel de juiste beleving hebben.” Extra aandacht vraagt Ab voor de enorme afdeling aanzoeks- en trouwringen. „Die vormen een van onze specialiteiten. We bieden de mogeljkheid om ze te personaliseren. Bj bepaalde merken gebeurt dat, samen

104

met de klant, achter een computer. Alle opties –kleur goud, breedte, wel of geen diamant– verschjnen op het scherm en na elke keuze komt het model met het bjbehorende prjskaartje in beeld.” Daarnaast heeft de juwelier een eigen collectie trouwringen: Rikkoert Ringen. Die bestaat uit 330 unieke modellen, speciaal ontworpen voor Rikkoert Juweliers. Ab: „Niet alleen de uitvoering, ook de prjs is uniek. Bj aankoop van twee ringen is de herenring gratis. Bekjk meer dan 1500 trouwringen op rikkoert.nl en reserveer je favoriete ring of maak vrjbljvend een afspraak.” Verder is het bj Rikkoert mogeljk om een ring helemaal naar eigen inzicht of in overleg met de goudsmeden te laten ontwerpen. Ab: „Onze specialisten adviseren graag over draagbaarheid, creatief ontwerp en materialen. Bjna alles is mogeljk: met een safier of een robjn, met een persoonljke lasergravure van hartslag of handschrift.”

Rikkoert Juweliers scoort 9,6 in reviews Op reviewsite Trustpilot geven klanten Rikkoert een 9,6. Twee voorbeelden uitgelicht: • •

Enorm assortiment en ijne service! Ik heb een fantastisch mooie ring laten maken die precies zo is geworden als ik wilde. Met prachtige, blauwe topaas. Ik draag de ring met heel veel plezier. Er was veel geduld en aandacht voor mijn wensen.

De juwelier wil uiteraard dat elke ring prettig zit, perfect past en dat bljft doen. Ab: „Als een koper zjn ring na verloop van tjd wil laten poljsten, oprekken of graveren, dan is dat allemaal service. Dat geldt ook voor een jaarljkse controlebeurt, waarbj wj de ring schoonmaken en de zetting van de steen controleren.” Rikkoert Juweliers Haven 1-13 | Burg. Roosstr. 22 Schoonhoven | Lekkerkerk 0182-382651 | 0180-661490 info@rikkoert.nl www.rikkoert.nl

RDMagazine

recept

Salade op het buffet: altijd goed marielle@rd.nl

ang vond ik ze het toppunt van culinaire armzaligheid: huzarenachtige salades. U weet wel, die grote schalen, die bj feesten en partjen geregeld opduiken. Mooi opgemaakt met blaadjes sla, schjfjes augurk, partjes ei en garnaaltjes –al naar gelang het soort salade. Ik betrap me erop dat ik nog altjd vooral het garnituur naar mjn bord verhuis. Al dat lekkers dat om de berg salade is gedrapeerd bljft vreemd genoeg vaak voor een deel liggen. Mj hoor je er niet over klagen, ik schep –en eet– het met liefde op: van tomaatjes tot zilveruitjes en stukjes vis. Maar bj zo’n schaal draait het natuurljk om de salade in het midden, zo’n voedzame op basis van

aardappel. Gaandeweg heb ik daar meer waardering voor gekregen. Het genre –huzarensalade, zalmsalade, rundvleessalade– is in de loop der jaren een beetje uit de gratie geraakt. Er zjn wel hippere dingen voor op een buffet of bj de borrel: nacho’s met kaas uit de oven, groenten met hummus of hartige popcorn. Juist daarom is het tjd voor herwaardering, vind ik. Want een goede salade is eigenljk een perfect onderdeel van een feesteljk etentje: vullend, makkeljk van tevoren te maken, en ook nog eens superhandig om restjes aardappel in te verwerken. O ja, een bak kant-en-klare salade op een schaal of in een kom ploffen kan natuurljk ook. Maar dit is leuker. Heb je meteen je eigen huzarenstuk.

Zalmsalade met gerookte zalm

Bereiding 1. Vooraf: in deze salade zit gerookte zalm. Die geeft een ijne smaak, maar als je ’m weglaat (bv. om budgettaire redenen) heb je nog steeds een goede salade. 2. Schil de aardappels en kook ze tot ze gaar zjn. Kook de eieren 10 minuten, laat ze schrikken onder koud, stromend water en laat af koelen. 3. Schil de appels en snjd in miniblokjes. Snipper de ui. Snjd ook de biet in kleine blokjes. Deze geeft de salade een mooie kleur. 4. Verdeel de zalm uit blik in kleine stukjes, verwjder velletjes en graatjes. Snjd de gerookte zalm ijn. Pel de eieren en snjd ze in stukjes. 5. Snjd ook de afgekoelde aardappels in kleine stukjes, of wrjf ze met de handen kapot tot een

zaterdag 7 december 2019

beeld RD

Ingrediënten: 500 g iets kruimige aardappels, 2 eieren, 1 blikje zalm (met Msc-keurmerk, ruim 200 g), 100 g gerookte zalm, 1 middelgroot gekookt bietje, 300 g augurkenblokjes, 2 kleine appels, 1 ui, 3 el mayonaise, 5 el yoghurt, zout, peper, verse of gedroogde dille, eventueel als garnering: sla, augurk, cherrytomaatjes, diverse vissoorten

kruimelige massa. Meng alles doorelkaar in een grote schaal. 6. Klop een sausje van mayonaise, yoghurt, wat ijngeknipte dille (of 2 theelepels gedroogde) en naar smaak zout en peper. Roer het luchtig door de zalm-aardappelmassa. 7. Serveer naar wens in een kom of garneer naar smaak op een schaal. Leg er voor een feesteljke variant extra gerookte zalm, garnaaltjes of ook andere vissoorten bj. Bestrooi met ijngeknipte dille. Deze salade kun je prima vooraf maken en afgedekt in de koelkast bewaren.

105

puntuit

Leerlingen discussiĂŤren over vuurwerk. beeld Dirk Jan Gjeltema

106

reportage

RDMagazine

Marje. „Dat verschil voel ik in mjn geweten. Op zaterdagavond moet je toch ook om twaalf uur binnen zjn?” „Als oudjaarsdag op zondag valt, kun je na twaalf uur naar buiten”, vindt Ilana.

Een Cobra knalt net iets te hard Eén dag in het jaar lekker knallen ten koste van medeschepselen en het milieu moet kunnen. Maar voor wie als christen wil leven, wringt er iets. Dat is –door de bank genomen– de opvatting van een groep leerlingen van het Calvijn College in Middelburg. Arien van Ginkel

ullen we proberen elkaar uit te laten spreken”, stelt docent Willem Bakker voorafgaand aan de vuurwerkdiscussie voor. Hj gaat aan de hand van stellingen in gesprek met achttien leerlingen. „Wie steekt er eigenljk iets af ?” wil Bakker allereerst weten. Ruim de helft van de vingers gaat omhoog. Bjna alle jongens kopen knalspul. Ook Sharons vinger priemt in de lucht. „Ik steek gewoon af, wat anderen er ook van vinden”, licht ze toe. Lydia gaat zelf niet met een aansteeklont aan de slag, want „ik heb wel betere dingen te doen.” Maar ’s avonds kjkt ze naar het siervuurwerk. „Dat vind ik mooi.” Marje ziet zichzelf –als meisje– niet met vuurwerk rondlopen. „En ik vind het gewoon zonde van mjn geld.”

„Z

1. Als mjn ouders mj vragen geen vuurwerk af te steken, luister ik. Elf van de achttien leerlingen beamen dat. „Mooi”, vindt Bakker. „Dat is gehoorzaamheid aan het gebod je ouders te eren.” „Mjn pa en ma hebben zo lang mogeljk geprobeerd mj geen vuurwerk af te laten steken”, zegt Hidde. „Ze vinden het te gevaarljk. Inmiddels mag het wel, maar absoluut geen illegaal spul. Ik leg grenzen. Een Cobra is net iets te hard.” „Ach joh, zo hard is dat niet”, zegt zjn buurman. 2. Vuurwerk hoort bj de jaarwisseling. „Natuurljk”, reageert Bram meteen. „Dat is onze traditie.” „Het heeft een bepaalde sfeer”, vindt ook Ilana. Bakker beaamt dat. „Ik was eens bj een jaarwisseling zonder vuurwerk. Dat was eerljk gezegd een beetje gek.”

zaterdag 7 december 2019

3. Vuurwerk afsteken is zonde. „Dat vind ik echt belacheljk”, stelt Hidde. „Vroeger staken de Chinezen vuurwerk af om de goden weg te houden. Maar wie denkt daar tegenwoordig nog aan als hj wat afsteekt?” In Halloween schuilt volgens de scholier veel meer kwaad. „Dat feest wil je zo dicht mogeljk bj de hel en de dood brengen. Daarvan zie je dat het niet netjes is.” „Ik denk dat er nog nooit iemand over nagedacht heeft dat vuurwerk zonde kan zjn”, zegt Laura. „Soms hoor je dat je geen pjlen richting de hemel, naar God, moet schieten”, weet Marje. „Ik begrjp dat je zo kunt denken. Maar als je je daar druk om moet maken...” Sven stelt dat vuurwerk „meer zonde van je geld is dan zonde tegen God.” Naomi reageert: „Maar in de Bjbel staat ook dat je je geld goed moet gebruiken. Je steekt in principe gewoon euro’s in de ik als je iets afsteekt. En verder kun je vuurwerk gebruiken om dingen kapot te maken. Dat is ook niet goed.” Achter in begint Bram te lachen. „Die gljbaan, joh!” zegt hj tegen de jongen naast hem. „Bam!”

5. Wie als christen wil leven, steekt geen vuurwerk af. „Nee”, zegt Marcel. „Als je bekeerd bent, doe je zulke dingen niet.” „Je wilt het dan ook niet meer”, denkt Marje. „Dan heb je wel andere dingen waar je je mee bezighoudt”, zegt Simone. „Ik weet het niet”, twjfelt Ilana. „Bekeerde mensen luisteren toch anders naar een preek dan jongeren. Zj luisteren goed en aandachtig en denken over de preek na. Jongeren denken aan het vuurwerk dat ze straks mogen afsteken.” Docent Bakker grjpt in. „Jong en bekeerd zjn is geen tegenstelling, hè? Ook jongeren kunnen een teer leven leiden in dienst van de Heere.” 6. De aarde hebben we van de Heere God in bruikleen gekregen. We hebben de taak om te zorgen voor de natuur, de dieren en we moeten onze medemensen net zo liefhebben als onszelf. Daar past vuurwerk niet bj, omdat je een oude buurvrouw uit de slaap kunt houden, honden zich wezenloos schrikken en kruitdampen de lucht vervuilen. Reuring in de groep. „Dan kun je ook geen kleding meer kopen”, reageert de eerste. „Daar hebben kinderen voor moeten werken.” „Dan moet je ook geen telefoon meer gebruiken”, roept een ander. „Dat is ook slecht voor het milieu.” „Dan moet je voortaan alleen nog maar met de iets gaan”, zegt een derde. „Anders stoot je CO2 uit.” Laura: „Er zjn vuurwerkvrje zones. Dus mensen of dieren die er een probleem mee hebben, moeten daar dan maar naartoe.” „Die oude buurvrouw vond vuurwerk misschien ook wel heel leuk toen ze jong was”, zegt Ilana. „Eén dag in het jaar vuurwerk is niet zo erg”, vindt Hidde. „En we zjn toch een piepklein landje.” Cas vult aan. „Als jj geen rotje afsteekt voor de herrie, doet iemand anders het wel.”

„Soms hoor je dat je geen pijlen naar de hemel moet schieten”

4. Op zondag steek ik geen vuurwerk af. „Denk je echt dat het verschil maakt of je op zondagavond om elf uur een rotje afsteekt of maandagochtend om één uur?” vraag Bram. „Ja”, reageert

107

Ideeën voor een jaarwisseling zonder vuurwerk Stel je voor: vuurwerk wordt verboden. Hoe kun je de jaarwisseling dan vieren? Daan, Elianne, Louise en Wouter uit groep 7a van de reformatorische Banisschool in Rijssen bedachten alternatieven. Henrieke Boers

Vuurtje stoken

Hele dag hobbyen

Daan Arends (11): „Het lijkt me leuk om op oudejaarsdag met mijn familie en de mensen uit de buurt een vuur te maken. Daar kunnen we marshmallows of vlees boven roosteren. Het vuur stoken we dan in een speciale vuurton. Dat is handig, want als de ton aan de onderkant dicht is, kun je hem na de jaarwisseling zo weer opruimen. Dat scheelt een hoop werk. Verder kunnen ouders hun kinderen een cadeautje geven met oud en nieuw. Als ik bijvoorbeeld Lego krijg, zou ik daar de hele dag mee spelen. Dan zou ik niet eens meer tijd hebben om vuurwerk af te steken. Ik vind het een goed idee om vuurwerk te verbieden, want sommige dieren, zoals honden, zijn er heel bang voor. Dat vind ik zielig.”

Elianne Heuvelman (11): „Het mooiste aan oud en nieuw is dat je lang mag opblijven en met z’n allen heerlijk binnen zit. Op oudejaarsdag kun je met je gezin of familie uit eten gaan. Dat is gezellig. Of je houdt een diner bij iemand thuis. Oliebollen of iets anders lekkers bakken is ook ﬁjn. Met oud en nieuw kun je de hele dag met je hobby bezig zijn. Mijn hobby is pianospelen. Nou ja, misschien houd ik dat niet de hele dag vol, want dat is best wel lang. Verder vind ik het ﬁjn om binnen te zitten. Ik ga dan bijvoorbeeld knutselen, kleuren of tekenen. Huiswerk maken doe ik in ieder geval niet, bah. Je kunt ook met je vriendjes en vriendinnetjes gaan spelen. Als je iets bijzonders wilt doen met oud en nieuw, kun je een fair organiseren. Maar dan heb je veel mensen nodig die je willen helpen, anders lukt het niet.”

108

RDMagazine

beeld RD

Springkussen huren Wouter de Heer (10): „Je kunt van oud en nieuw leuke dagen maken door met je familie een terrein of speeltuin af te huren. Met een groot springkussen. Als je het springkussen op het terrein zet, kun je er lekker spelen en er gezellig wat eten en drinken. Ik vind het leuker om ergens heen te gaan dan om vuurwerk af te steken.

Het zou ook gaaf zijn om op oudejaarsdag buiten in de sneeuw te spelen. Sneeuwballen gooien bijvoorbeeld. Maar ik denk niet dat dat dit jaar gaat gebeuren. Het klimaat verandert en daardoor worden de winters warmer en de zomers kouder. Dus ik vraag me af of er sneeuw komt met oud en nieuw. Verder kun je dingen doen die je elke dag doet. Voetballen en op het schoolplein spelen bijvoorbeeld. Als je iets bijzonders wilt doen, en het is niet zulk lekker weer, kun je bijvoorbeeld naar een concert gaan.”

Dagje weg met de familie Louise Ploeg (11): „Vuurwerk kost veel geld. In plaats van dat geld aan vuurwerk te besteden, kun je ook een dagje weggaan met je gezin of je familie. Of je gaat op skivakantie in de kerstvakantie. Zelf vind ik vuurwerk leuk. Het is mooi om te zien, maar het is niet goed, omdat het het milieu vervuilt en voor veel rotzooi zorgt. Kinderen steken vaak vuurwerk af in het bos. Vaak blijft de rommel liggen. Ik denk dat je de

zaterdag 7 december 2019

resten van het vuurwerk van vorig jaar nog steeds terug kunt vinden. Zeker de grote potten. Daarom vind ik het leuker om een dagje weg te gaan. Daar heb je dan mooiere herinneringen aan dan aan vuurwerk. Want dat is zo op. ”

109

strip

110

RDMagazine

zaterdag 7 december 2019

111

strip

112

RDMagazine

Daan van Oosterbrugge

einde

zaterdag 7 december 2019

113

oplossingen 41

vriespunt

43 sneeuwbal

44 S F I R P O O O P I A R S

L I E F S T D E E L G T R A A Z L E A N

I O E C T M E S A M A T A N A M A A L L O K L O M M E W A R E W G S T

L R E P G E I L D S I D K E E E L N G E R A L

W D M E R A S K A N T F E B O N L I P IJ A G D E V A R H A N E E N I V S M A L K L O I N T

V O O K M E R D O S S T N E E L K E I T E G E R E K L E K N A Z E N O N S

P L U N A I N S P T C E H M O R E S E E E L F E O L B L E K B A F R A N O D S E L E K R

A C H E N B E U E G O R A A K V E S D E I Z O N N E S T T T E L E F O O I O N K O N I N G E A A E N T E S H O E A C O L E E U U L T C T I E P R O N

I N G R E P E N

B J E V J A T I T E S N T U S P E I D W E N E C E S T

C M A F R E G T E D O E E S L C T H E U B E E N O S

L N N R A I K

warm

R IJ B E I E B O R S E K A N O A P S N I K L O W O R M O E O P E N I N E G E E E K A N T

thermostaat F I N E R I E T I E T R D E O P L O B

sneeuwen

50 11

51 sjaal P O P D E R O A P S C T A A N D O O M

N C R Z E M S E C H O E R D E N S

H O P E O E N E S R G E E R U W E E T R O A K M E E

B R I K D I N K I A T I R I M E N O N A S L

B M A R G P M O O K T J T E S G A A S A N

L O E L E E K I A S T R E T A S O

M A S C A R K A A O U K E D E E D N U T O O H E M E

B D E S E L A A G N A R N A A S W M A I D N

A K A U P E L L E K A K E D R N A IJ E E E I N

E R E A N M B E T E L N A L A R G U L

K G B M E IJ E O G L G R A E E L D E W A E R U S N L T E B A A N O V A E T A L I S N K E G A N

kaars

N I N E N E E N S S E E N I C E K

S H O M T M E A L N I N M O E G R IJ L E S O P G A A

S V I P A A L F O M A A L R T O P I N O E R I L O O P S E N R O U D O O M B O A E S C H I E S T O N R O

O O D W E IJ N E

L E G E N D B L A U I G M I G A N R IJ M D A Z C O C

B M O S S P A O D P V I A N E G E U T F A O

I T E T R R C A O M E P U N T E D R E I R A F

I K E C I R E S D I E T E L U R A B T

A F T A K K E N IJ L

W IJ S A O T E L U R O O R O V E N D M M E A N N D E U E L IJ N

D N D E R I T R O E U L T I U D E R

U B R U E A R D A O N O B L R E E R T O O N I D R

O E N S P A L A N G A A R D E R Z A L O E M L E N T E R E R B O V E N IJ G

C H O L E U I S S A A T IJ A A I E I E K

T E X U T R T A O R A N A R D O B E R D J L E

N D A E L N A A R T O E

D D S R

O P A T S

97 boerenkool met worst

G E L E E R D E I A

99 714536892 825794163 396821754 271468935 689375421 543219687 452687319 167953248 938142576

953268714 164793528 728415963 895631247 217549836 346827195 532974681 489156372 671382459

578 143 629 219 568 437 643 972 158

417 8652 93 532497618 98 6 13 2754 169758432 328541967 794623185 2539 76 8 41 671384529 84 5219 376

824 617 395 756 389 241 931 254 786 385 726 914 162 495 873 497 831 562

114

gastvrijheid bieden

47 schaduw

RDMagazine

het laatste woord

Advent (2) „Och, dat Gij de hemelen scheurde, dat Gij nederkwam...” Jesaja 64:1 De lijdenstijd, de voorbereidingstijd op Goede Vrijdag en Pasen, wordt algemeen gezien als een tijd van ingetogenheid en soberheid. De adventstijd zou daarentegen juist een periode van vreugde zijn. Nu is het dat natuurlijk óók, maar ook advent is van oudsher, net als de lijdenstijd, een periode van soberheid en inkeer. Precies zoals Jesaja het in hoofdstuk 64 beschrijft. Onder de gesloten hemel is er aan onze kant enkel ongerechtigheid, onreinheid en zonde. Niets is er waarom God Zijn hemel zou scheuren en neerkomen.

Colofon RDMagazine is een wekelijkse uitgave bij het Reformatorisch Dagblad. Directie: Ir. C. Heutink Hoofdredacteur: Dr. ir. S. M. de Bruijn Coördinatie: Michiel Bakker, Mariska Dijkstra en Clasina van den Heuvel, Gertine van de Ketterij (puzzels) Ontwerp: Corné van der Horst

zaterdag 7 december 2019

Redactie: RDMagazine Postbus 670, 7300 AR Apeldoorn Telefoon: 055-5390222 E-mail: rdmagazine@rd.nl Abonneeservice: Postbus 613, 7300 AP Apeldoorn Telefoon: 055-5390498 E-mail: abonneeservice@erdee.nl Adverteren: Telefoon: 055-5390499 E-mail: advertentie@erdee.nl

Tips voor de inhoud van RDMagazine? E-mail: rdmagazine@rd.nl WhatsApp: 06-43020391 EMG legt van abonnees gegevens vast voor de uitvoering van een overeenkomst en om hen te informeren over producten en diensten. Voor meer informatie over het privacybeleid en de algemene voorwaarden van EMG, zie erdeeservice.nl.

115

WAARDEVOLLE EINDEJAARSGESCHENKEN D s . E . Ve n e m a

DAGBOEKEN

OP DE L E E R S C H O O L VA N

het Woord NIEUW! - Bijbels dagboek-

SCHIPPERSSERIE

OP DE LEERSCHOOL VAN HET WOORD

DEEL 23: EIBERSLUST DEEL 40: OM DEN HORNKAMP

DAGBOEK, VERVOLG OP GODS LEERSCHOOL Ds. E. Venema

W W.. S Schippers chipp chippers P er stuk Per

Voordeelprijs Voordeelprijs

18,95

5,00

na 31 dec. dec 20,95 Andere voor A ndere delen 14,95 / 5 v oor 45,00

ALLE OOG ZAL HEM ZIEN BIJBELS DAGBOEK - Ds. D.J. Budding Volgt het boek Openbaring van tekst tot tekst Voordeelprijs Voordeelprijs

18,95

HISTORISCHE VERHALENSERIE

na 31 dec. dec 19,95

ONDER DE DUITSE BEZETTING Deel 34 - P. de Zeeuw De wraak van de sluiswachter + Sprong in de sneeuw

NIEUW!

Onder Onder de Duitse bezetting Duitse

Abonneeprijs A bonneeprijs 10,95

15,95

(1 (1940-1945) 940-1 940-1945) 945)

LEZEN MET DE KANTTEKENINGEN BIJBELS DAGBOEK M.m.v. predikanten GG, GGIN en OGG

P. de Zeeuw JGzn

P er stuk Per

9,95

per per 5 stuks: 5,00

PRACHTIG PUZZELBOEK BINNENKORT

OVERDENKEN MET DE KANTTEKENINGEN BIJBELS DAGBOEK M.m.v. predikanten GG P er stuk Per

9,95

sseenn eelilijjkkeenniiss

nnddeerrzzooeekkt ddee Schilderijen:

K EK LBOE ELBO UZZE PUZZ P Westerbeke E N PUZ E E S - EN LEES Puzzels: Thirza IJK-, L KIJKSK LS Ruissen IJBEL BIJBE B ngen: M.J.

Henk van

den Brink

- Vertelli

ONDERZ ONDERZOEKT OEKT DE GELIJKENISSEN Schilderijen: H Henk van den Brink Verhalen: MJ Ruissen Puzzels: Thirza Westerbeke

15,95

per per 5 stuks: 5,00

voor 2v oor 25,00

BUNYANSERIE Van lijden tot heerlijkheid

Van lijden tot heerlijkheid

THEMAPREKENSERIE

Na eld door M.J. Ruissen: Naverteld

- DE CHRISTENREIS - DE CHRISTINNEREIS - DE HEILIGE OORLOG - HET LEVEN EN STERVEN VAN MENEER KWAAD KWAAD VAN

VAN LIJDEN TOT HEERLIJKHEID NIEUW!

THEMAPREKEN DEEL 10: DS. J. MOL FEESTSTOFFEN KERST T/M PINKSTEREN (6 PREKEN) T.b.v. de Ger. Gem te Drachten: g.jongsma@kliksafe.nl Voordeelprijs Voordeelprijs

Ds. J. Mol Themapreken: Kerst, Lijden, Goede Vrijdag, Hemelvaart, Pasen, Pinksteren

14,95

dec 18,50 na 31 dec.

in de sneeuw

PAKKET LUISTERBOEKEN

EEN GOEDE BUUR, EEN VERRE VRIEND Jannie J. van Belzen, BOEIENDE ZEEUWSE ROMAN OVER DE JODENVERVOLGING

NIEUW!

Voordeelprijs Voordeelprijs

LUISTERBOEKEN

De sprong

ROMANS

Een goede buur, een verre vriend

17,95

KERST: - Ds. D.J. Budding (dl. 1) - C. van den Bovenkamp (dl. 2), - De sprong in de sneeuw (dl. 3)

Vo o r g el ezen d o o r Leo Ko st en P. d e Zeeuw JGzn

L Lu u i sstt er b o ek

na 31 dec. dec 19,95

RONALDTRILOGIE

Ronald trilogie

S Setprijs: etprijs:

LEVENSBESCHRIJVING: - Augustinus - John Bunyan, de dappere ketellapper

- Jannie J. van Belzen-Poortvliet -

Ali C. Dorst-Brouwer

60,00

Per stuk 19,45 set à 4 stuks:

Psalm 1

A.C. Drost-Brouwer

24,95

de Gelijkenis van de scHat in de akker

50,00 i.p.v. i.p.v. 76,85

In voorbereiding luisterboeken op MP3: - De zeemansvrouw, Beter dan goud (W. Schippers) - Boerenknecht wordt Gods knecht (Ds. Joh. vd Poel) - Zendeling onder Papoea’s (Ds. G. Kuijt) Per stuk: 19,95 / 4-delig set: 60,00

MINIPOSTERS als (verjaardags)geschenk POSTER UIT SERIE ‘‘PSALMEN, PSALMEN , DEEL 1’ 1 ’ DOOR D O OR HENK V VAN AN DEN BRINK

- Psalmen 1 t/m 25 (28-delig) - Dieren uit de Bijbel - Lummelplaten

Deel 1: Op weg naar morgen Deel 2: Voorbij de horizon Deel 3: Als een bloem in het gras

Poster uit serie ‘Gelijkenissen uit de BijBel’ door Henk van den Brink

- Gelijkenissen - Oude schoolplaten - Wat gekend moet worden

Bij 5 sets: 0,85 per poster