4 minute read
verdieping
Eind 2020 is in twee opzichten bjzonder: de jaargrens is meteen het kantelpunt naar het derde decennium van de 21e eeuw. Met zo’n dubbele reden voor een terugblik is de verleiding groot om te gaan somberen. Zeker als je het over een periode van tien jaar bekjkt valt er veel te klagen. Of het nu gaat om de trends op kerkeljk, maatschappeljk of politiek vlak, we boeren achteruit. Vers in het geheugen ligt nog de ophef over de vrjheid van onderwjs. Dat soort discussies staat symbool voor de storm die opsteekt: een orkaan die de restanten van eeuwenlang christeljk denken wegvaagt. Het voelt als een gure windvlaag die uiteindeljk de hele samenleving verkilt en deinitief van God losmaakt.
Seksuele dronkenschap Onlangs trof ik een paar pittige citaten aan die de situatie goed beschrjven. „De moderne mens zorgt voor zjn lichaam en verwaarloost zjn ziel volledig. Heel de dag heeft hj het over economische groei, geld, productie, welvaart, werkomstandigheden en de zomervakantie, maar God kent hj niet meer. (...) Het zondebesef ljkt verdwenen; goed en kwaad bestaan niet meer. Het relativisme is een verschrikkeljk effectief bleekmiddel dat alles heeft weggewist. Wat slecht is, is goed en wat goed is, is slecht. De mens voelt niet meer de behoefte om te worden gered. (...) Het kwaad, geweld, misdaad en perverse seksuele uitingen: het is er allemaal altjd geweest. Er zjn in het verleden zeker perioden geweest waarin de geesteljke armoede, geweld, obsceniteit, onzuiverheid, erotische waanzin en seksuele dronkenschap net zo dominant aanwezig waren als vandaag de dag. Maar wat nieuw is in vergeljking met deze tjdperken, is dat de hedonistische cultuur nu een geïnstitutionaliseerde status heeft die een bedreiging vormt voor de mens van morgen.” De auteur die deze volzinnen schreef, is geen bekende. Hj haalde nooit de opiniepagina van deze krant. Hj spreekt niet op congressen in de gereformeerde gezindte. In de christeljke boekhandel zoek je tevergeefs naar zjn naam. Reformatorische kerken zul-
K ardinaal Robert Sarah. beeld Alamy Stock Photo, Emanuele Cap o fe rr i
len hem niet toelaten op hun kansels. En tóch is zjn boek de moeite waard. Trouwens, de titel ervan past goed bj het einde van het jaar: ”Het wordt avond, de dag loopt reeds ten einde” (uitgeverj Betsaida, 2019).
Stilte cultiveren Vanaf zjn werkplek heeft de auteur zicht op het Sint-Pietersplein in Rome. Kardinaal Robert Sarah is bepaald geen doorsnee geesteljke. Hj is een van de naaste medewerkers van paus Franciscus maar durft openljk de paus tegen
te spreken: hj vindt hem te rekkeljk over de plicht voor priesters om ongehuwd te bljven. Sarah is een Afrikaan, geboren in Guinee, en verheft voortdurend zjn stem om de behoudende en traditionele standpunten van Rome te verdedigen. Tegen echtscheiding, tegen abortus en tegen het homohuweljk, uiteraard. Maar ook tegen geldzucht en luxe, tegen het plezierleven, tegen de „weekmakende levenswjze” van de grote welvaart. „Jazeker, we moeten de jongeren weghalen bj hun tablets en hun smartphones om hen God te laten ervaren.” We moeten de stilte cultiveren, zegt Sarah. Daarnaast maakt de kardinaal zich grote zorgen over de toekomst van het gezin. „Door het vaderschap en moederschap uitsluitend te zien als rollen die gespeeld moeten worden, legt de genderideologie de bjl aan de wortel van het gezin.” En passant geeft hj Bill Gates een veeg uit de pan, die kruistochten uitvoert naar niet-westerse landen om ze deze ideologie op te dringen. De inwoners daar zjn echter „veel en veel beschaafder dan de westerlingen die ervan dromen om een nieuwe mens in elkaar te knutselen.”
Thermometer Zo luidt de 75-jarige kardinaal de noodklok over de westerse maatschappj. Die boodschap verdient het om ook buiten Rome gehoord te worden. In een vljmscherpe analyse ontmaskert hj de tjdgeest en houdt hj alle christenen in de westerse wereld een spiegel voor. Ook voor reformatorische christenen dient die als achteruitkjkspiegel voor het voorbje decennium. Aan het slot van zjn boek duwt Sarah de thermometer nog wat dieper. Hoe funest zjn al deze ontwikkelingen wanneer ze doordringen in het leven van christenen? Een van de geniepigste en gevaarljkste ziekten waar je mee geïnfecteerd kunt raken is het „vloeibaar atheïsme”, schrjft Sarah: het compromis, het op een akkoordje gooien met de leugen, het toegeven aan die wereldse mentaliteit, aan heidense verleidingen. Dat ljkt eerst een onschuldige ziekte maar het stroomt door onze aderen en is de „ultieme valstrik van de Verleider”: een spinnenweb waarin je vaster komt te zitten naarmate je meer spartelt. Wie zichzelf eerljk voor deze spiegel plaatst, zal deze invloeden herkennen. Maar hoe scherpzinnig die analyse ook is, toch faalt Sarah op een cruciaal punt: hj meent dat er een uitweg is uit deze misère doordat de mens ten diepste naar het goede streeft. Dat is een dwaalspoor; voor een betere weg moeten we niet in Rome zjn maar vlak bj het dorpje Emmaüs. Sarah verwjst ernaar in de titel van zjn boek, naar het gebed van de twee discipelen tot de opgestane Levensvorst: „Bljf met ons, want het is bj de avond en de dag is gedaald.” Het slechte jaar lag achter hen, het goede jaar vóór. Het beste moet nog komen. „En Hj ging in, om met hen te bljven.”
