in memoriam

JANUARI

Rudolf de Korte

Rudolf Willem (Rudolf) de Korte (8 juli 1936-9 januari 2020) werd in 1986 minister van Binnenlandse Zaken als opvolger van de overleden minister Rietkerk. Vervolgens was de VVD’er van 1986 tot 1989 minister van Economische Zaken en vicepremier in het kabinet-Lubbers II. Van 1977 tot 1986 en van 1989 tot 1995 was hj lid van de Tweede Kamer. In 1977 leidde hj een succesvolle verkiezingscampagne.

Peter Beyerhaus

Peter Paul Johannes (Peter) Beyerhaus (1 februari 1929-18 januari 2020) was een Duits theoloog. Beyerhaus werd geboren in een luthers predikantsgezin. In 1955 werd Beyerhaus predikant in Berljn. Twee jaar later werd hj zendeling in Zuid-Afrika. In Duitsland werd hj een prominente conservatieve predikant. Tegeljk stond hj positief tegenover samenwerking met de Rooms-Katholieke Kerk.

John Whitcomb

De Amerikaanse theoloog en schrjver John Clement (John) Whitcomb (22 juni 1944-5 februari 2020) was een belangrjke creationist. Met dr. Henry M. Morris schreef hj het boek ”The Genesis Flood”, over de Bjbelse zondvloedtheologie. Het gaf een impuls aan de herleving van zondvloedgeologie. Het was een van de inspiratiebronnen voor de oprichters van de Evangelische Hogeschool en de Evangelische Omroep.

Jos van Kemenade

PvdA’er Josephus Antonius (Jos) van Kemenade (6 maart 1937-19 februari 2020) was van 1973 tot 1977 en van 1981 tot 1982 minister van Onderwjs. Ook was hj burgemeester van Eindhoven en commissaris van de Koningin in Noord-Holland. Hj was hoogleraar en was ook commissaris bj diverse bedrjven. De invloedrjke Van Kemenade was vanwege zjn grote verdiensten minister van staat.

Roger Scruton

De Engelse ilosoof Roger Vernon (Roger) Scruton (27 februari 194412 januari 2020) was een van de belangrjkste boegbeelden van het conservatisme. Scruton groeide op in een socialistisch gezin. Maar als tegenwicht tegen de studentenrevolutie in Parjs van 1968 werd hj conservatief. Hj schreef boeken over onder andere politiek, ethiek, muziek, architectuur en religie.

FEBRUARI

Daniel arap Moi

Daniel Toroitich (Daniel) arap Moi (2 september 1924-4 februari 2020) was een dictatoriale president van Kenia. Moi leidde het land tussen 1978 en 2002. In 1982 kreeg Moi te maken met een mislukte staatsgreep. Vanaf dat moment vergrootte de president zjn greep op het land en werd Kenia een autoritair geregeerde staat. Het regime van Moi werd regelmatig beschuldigd van schendingen van de mensenrechten.

Reinbert de Leeuw

Lambertus Reinier (Reinbert) de Leeuw (8 september 1938-14 februari 2020) was hoogleraar, componist, dirigent en pianist. De Leeuw was medeoprichter van het Schönberg Ensemble, waarmee hj 45 jaar heeft opgetreden. De Leeuw kreeg in 2018 de Prins Bernhard Cultuurfonds Prjs. Ook was hj ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw en won hj in 2013 de Edison Oeuvreprjs.

Jan van den Berg

Jan Julius (Jan) van den Berg (31 augustus 1929-21 februari 2020) was van 1953 tot 1994 organist van de Nieuwe Kerk in Delft. Vanaf 2000 was hj organist van de remonstrantse kerk in Delft. Vanaf 1947 studeerde hj aan het Amsterdams conservatorium, waar Anthon van der Horst zjn belangrjkste leermeester was. Als componist schreef Van den Berg een groot aantal koraalbewerkingen voor orgel.

Rochus Zuurmond

Rochus Zuurmond (5 december 1930-22 februari 2020) was hoogleraar Bjbelse theologie aan de Universiteit van Amsterdam. Zuurmond studeerde theologie in Leiden en werd in 1962 hervormd predikant in Wjckel. Daarna was hj studentenpredikant in Delft (1967), hoofdmedewerker theologische faculteit (1981) en hoogleraar Bjbelse theologie (1991) aan de UvA.

MAART

Ds. C. B. Schuurman

Ds. Cornelis Bernardus Schuurman (9 februari 1926-6 maart 2020) was predikant binnen de Protestantse Kerk in Nederland. Ds. Schuurman werd geboren in Rotterdam. Hj studeerde theologie in Utrecht en werd in 1955 hervormd predikant in Baardwjk en Drunen. Daarna stond hj in Vollenhove (1961), Maassluis (1969) en Katwjk aan Zee (1978). Ds. Schuurman ging in 1989 met emeritaat.

APRIL

John Murray

John J. Murray (11 september 19341 april 2020) was een Schotse predikant. Ds. Murray werd in 1978 bevestigd in zjn eerste gemeente, Oban. In 2002 ging hj met emeritaat. Hj was in 2003 synodevoorzitter van de Free Church of Scotland (Continuing), die in 2000 ontstond uit een scheuring in de Free Church of Scotland. Hj was betrokken bj uitgeverj The Banner of Truth en auteur van diverse boeken.

Hans van der Steen

Hans van der Steen (3 november 1930-4 april 2020) stond in 1965 aan de wieg van de Nederlandse afdeling van de zendingsorganisatie Trans World Radio (TWR). Tot 1984 verzorgde de organisatie Nederlandse uitzendingen via de radio. Door de opkomst van de Evangelische Omroep verschoof het werk naar uitzendingen voor andere delen van de wereld. Van der Steen ging verder met het radiowerk bj TWR Europa.

Hosni Mubarak

Mohammed Hosni Said (Hosni) Mubarak (4 mei 1928-25 februari 2020) werd vanwege zjn autoritaire manier van regeren de laatste farao van Egypte genoemd. Hj werd in 1972 stafchef van de luchtmacht en in 1973 onderminister van Defensie. In die hoedanigheid had hj een belangrjke rol in de Jom Kipoeroorlog tegen Israël. In 1975 werd hj vicepresident en in 1981, na de moord op Anwar Sadat, president.

Ds. D. Heikoop

Ds. Dirk Heikoop (14 maart 1933-13 maart 2020) was predikant in de Protestantse Kerk in Nederland. Ds. Heikoop werd geboren in Den Haag. Hj werkte van 1958 tot 1960 in het onderwjs in Scheveningen. Hj studeerde theologie aan de Rjksuniversiteit Utrecht en werd in 1966 hervormd predikant in Stavenisse. Daarna diende hj de gemeenten in Herwjnen (1971), Jmuiden-West (1977) en Vreeswjk (1983).

Ds. N. van der Want

Ds. Nelis (Nico) van der Want (21 november 1949-3 april 2020) was vanaf 1986 predikant van de christeljke afgescheiden gemeente in Waddinxveen. Vanaf 1994 werkte hj in het Roemeense Bacau, waar hj een Bjbelschool stichtte. In 1998 werd hj predikant in de Plantagekerk in Schiedam, een vrje gemeente. Met de gemeente ging hj in 2009 over naar de Hersteld Hervormde Kerk. In 2011 werd hj bevestigd in Melissant.

Bill Barkley

William Wallace (Bill) Barkley (29 juli 1929-5 april 2020) was een Noord-Ierse zendeling en uitgever. Na een opleiding aan het London Bible College werd hj in 1958 uitgezonden naar Manaus door de West Amazon Mission en gesteund door de gemeente van dr. Martyn Lloyd-Jones in Londen. Later werd hj de drjvende kracht achter uitgeverj PES in São Paulo, die Portugese vertalingen uitbracht van puriteinen.

Louis van Dijk

Arnold Ludwig (Louis) van Djk (27 november 1941-12 april 2020) was een bekend pianist. Van Djk genoot een klassieke opleiding aan het Amsterdams conservatorium (orgel en piano), maar maakte vooral carrière als jazzmusicus. Onder de naam Gevleugelde Vrienden trad hj op met Pim Jacobs en mr. Pieter van Vollenhoven. Als organist gaf hj concerten met onder anderen Klaas Jan Mulder en Jos van der Kooy.

Koos van den Berg

Jacobus Teunis (Koos) van den Berg (18 september 1942-21 april 2020) zat van 1986 tot 2002 namens de SGP in de Tweede Kamer. Hj had onder meer de ministeries Binnenlandse Zaken, Buitenlandse Zaken, Defensie en Waterstaat in zjn portefeuille. Na zjn vertrek uit Den Haag vervulde hj tal van kerkeljke en bestuurljke taken binnen en buiten de Gereformeerde Gemeenten. Hj was vele jaren ouderling.

Ben Hoekendijk

Ben Hoekendjk (30 juni 1938-1 mei 2020) was medeoprichter van Stichting Opwekking. Hoekendjk, af komstig uit de pinksterbeweging, kreeg bekendheid vanwege zjn evangelisatiecampagnes. Hj begon in 1960 met de uitgave van het blad Opwekking. Begin jaren zeventig nam hj het initiatief voor opwekkingsconferenties. Deze conferenties groeiden uit tot de Pinksterconferentie.

Ravi Zacharias

Ravi Zacharias (26 maart 1946-19 mei 2020) was een in India geboren Canadees-Amerikaanse christeljke apologeet. Met zjn eigen organisatie, Ravi Zacharias International Ministries (RZIM), richtte hj zich op de verdediging van het bestaan van God en de redeljkheid van het christeljk geloof. De theoloog schreef meer dan dertig boeken, waarin hj christenen aanmoedigde het gesprek met sceptici aan te gaan.

Gerrit Roos

Gerrit Roos (21 maart 1949-21 april 2020) werkte van 1974 tot 2014 bj de Erdee Media Groep. Van 1986 tot 1997 was hj adjunct-hoofdredacteur en daarna commentator. Hj werkte tot 2009 bj het Reformatorisch Dagblad en vervolgens als coördinator van stichting Draagt Elkanders Lasten. Binnen de Gereformeerde Gemeenten was Roos ouderling in Apeldoorn en Kampen.

MEI

Ds. B. van der Heiden

Ds. Bas van der Heiden (12 juni 1945-1 mei 2020) was predikant binnen de Gereformeerde Gemeenten. Ds. Van der Heiden werd geboren in Rotterdam. In 1979 werd Van der Heiden toegelaten tot de predikantsopleiding aan de Theologische School in Rotterdam. In 1983 werd hj bevestigd in Woerden, zjn eerste gemeente. Daarna volgden Hardinxveld-Giessendam (1988), Kampen (1996) en Alblasserdam (2000).

David Brodman

David Brodman (22 februari 193619 mei 2020) was een prominente rabbjn. Brodman werd geboren in Rotterdam. Hj overleefde, net als meerdere familieleden, de concentratiekampen. Zjn vader werd in Auschwitz gedood. Brodman was van 1963 tot 1973 rabbjn in Amsterdam. Daarna was hj rabbjn in Savyon in Israël. Daar richtte Brodman het Savyon Centrum voor Joods Onderwjs op.

Christo

De Bulgaarse kunstenaar Christo (13 juni 1935-31 mei 2020) stond bekend om het inpakken van allerlei grote objecten en gebouwen, zoals de Rjksdag in Berljn. Voluit heette hj Christo Vladimirov Javacheff. Samen met zjn vrouw, met wie hj vanaf 1964 in New York woonde, pakte hj gebouwen, bruggen en zelfs eilanden in. Zjn kunstuitingen kostten vele miljoenen euro’s, maar trokken ook veel publiek.

JUNI

Klaus Berger

Prof. dr. Klaus Berger (25 november 1940-8 juni 2020) was hoogleraar nieuwtestamentische theologie aan de universiteit van Heidelberg. Berger studeerde theologie in München. Hj doceerde vanaf 1974 Nieuwe Testament aan de evangelisch-theologische faculteit van de Heidelberger universiteit. In 2006 zei hj dat hj als protestants theoloog bekendstond, maar eigenljk altjd rooms-katholiek was gebleven.

Ds. J. C. den Toom

Ds. Jan Cornelis den Toom (6 juni 1947-25 juni 2020) was predikant binnen de Hersteld Hervormde Kerk. Ds. Den Toom werd geboren in Gorinchem. Hj studeerde theologie in Utrecht en werd in 1983 hervormd predikant in Emst. Daarna stond hj in Sommelsdjk (1991). Die gemeente diende hj tot 2006, waarna hj verbonden werd aan de hersteld hervormde gemeente van Jsselmuiden-Graf horst.

Jasper Vree

Kerkhistoricus Jasper Vree (8 mei 1943-9 juli 2020) gold als een groot kenner van het Nederlands protestantisme in de negentiende eeuw. Ds. Vree, geboren in Weesp, was gereformeerd predikant in Broeksterwoude (1970), Alphen aan den Rjn (1976) en Delfzjl (1983). Vanaf 1988 was hj docent kerkgeschiedenis aan de Vrje Universiteit Amsterdam, tot zjn emeritaat in 2008.

AUGUSTUS

Édouard Nelson

Édouard Nelson (4 mei 1975-14 augustus 2020) was vicevoorzitter van de Conseil national des évangéliques de France (CNEF), de Nationale raad van evangelicalen in Frankrjk. De geboren Amerikaan was sinds 2007 als kerkplanter-pionier verbonden aan de église protestante évangélique, een jonge baptistengemeente aan de Rue des Ternes in Parjs, en sinds 2016 vicevoorzitter van de CNEF.

Barend Florijn

Barend Florjn (12 november 1920-14 juni 2020) was 27 jaar verbonden aan de lerarenopleiding van de Driestar in Gouda. Hj gold als een van de bekendste docenten. Hj werd in 1947 docent pedagogiek en biologie aan de christeljke kweekschool Juliana van Stolberg in Gorinchem. Van 1953 tot 1980 gaf hj pedagogiek aan de Driestar. In de periode 1954-1955 was hj directeur van deze school.

JULI

Jan van de Beek

Jan van de Beek (4 februari 1938-8 juli 2020) was pastoraal werker en voorganger. Van de Beek had preekbevoegdheid binnen de Nederlandse Hervormde Kerk en diende zo’n veertig jaar als pastoraal werker vanuit Biddinghuizen de evangelisatie in Westerhaar, die sinds 2005 tot de Hersteld Hervormde Kerk behoort. Ook was hj als consulent betrokken bj de oud gereformeerde gemeente aan de Gaslaan in Den Haag.

Ds. J. M. Kleppe

Ds. Johannes Maarten (Han) Kleppe (7 maart 1930-30 juli 2020) was predikant van de Gereformeerde Gemeenten. In 1967 werd hj toegelaten aan de Theologische School van de Gereformeerde Gemeenten. Hj diende de gemeenten van Woerden (1971), Apeldoorn (1981) en Rjssen-Noord (1985). Ds. Kleppe zat in diverse besturen. Hj was oprichter en voorzitter van de Hudson Taylor Stichting.

Ds. H. Last

Ds. Hendrik Last (10 februari 194116 augustus 2020) was predikant binnen de Christeljke Gereformeerde Kerken (CGK). Hj studeerde theologie in Apeldoorn en werd in 1969 predikant in Mussel. Daarna stond hj in Eindhoven (1975), Carambei (Brazilië, 1979) en Zeist (directeur Reformatorische Bjbelschool, verbonden aan Utrecht-Centrum, 1985). Zjn laatste gemeente was Noordscheschut (1986).

Stuart King

Stuart Sendall (Stuart) King (13 maart 1922-28 augustus 2020) was een van de oprichters van Mission Aviation Fellowship (MAF). Stuart King diende als technicus bj de Britse luchtmacht tjdens de Tweede Wereldoorlog. Stuart King werd medeoprichter van MAF. De eerste vlucht maakte hj op 13 januari 1949 in het Afrikaanse Congo. Daarna breidde de organisatie verder uit.

Leen van der Waal

SGP’er Leendert (Leen) van der Waal (23 september 1928-10 september 2020) zat van 1984 tot 1997 namens SGP/GPV/RPF in het Europees Parlement. Hj was de eerste die de kleine christeljke partjen in Brussel en Straatsburg vertegenwoordigde. Hj was 38 jaar hoofdbestuurslid van de Gereformeerde Bond. Ook was hj lid van het bestuur van de reformatorische scholengemeenschap Guido de Brès.

Herman Wiersinga

Theoloog Herman Wiersinga (28 maart 1927-20 september 2020) werd vooral bekend door zjn kritiek op de klassieke verzoeningsleer. Die leidde tot grote onrust in de toenmalige Gereformeerde Kerken in Nederland. Hj nam afstand van de overtuiging dat Christus plaatsvervangend de toorn van God over de zonde heeft gedragen. Ook wilde hj af van begrippen als de almachtige en drie-enige God en de erfzonde.

Ds. H. A. van de Pol

Ds. Hendrik Anthonie van de Pol (3 oktober 1939-26 september 2020) was predikant binnen de Protestantse Kerk in Nederland (PKN). Hj studeerde theologie in Utrecht en werd in 1965 predikant van de hervormde gemeente van Leerbroek. Daarna stond Ds. Van de Pol in Wierden (1970), Boskoop (1984) en Dinteloord (1989). Ds. Van de Pol ging in 2001 met emeritaat.

SEPTEMBER

Ad Simonis

Kardinaal Adrianus Johannes (Ad) Simonis (26 november 1931-2 september 2020) stond bekend om zjn conservatieve opvattingen en trouw aan Rome. Simonis, geboren in Lisse, was aartsbisschop van Utrecht van 1983 tot 2007. Paus Johannes Paulus II benoemde hem in 1985 tot kardinaal. Deze benoeming is wel gezien als een poging van het Vaticaan om conservatieve krachten te mobiliseren tegen de liberale stromingen.

Ruth Bader Ginsburg

De Amerikaanse opperrechter Ruth Bader Ginsburg (15 maart 1933-18 september 2020) was een van de bekendste juristen van de Verenigde Staten. De progressieve jurist, van Joodse komaf en geboren in New York, werd in 1993 als tweede vrouw ooit lid van het hooggerechtshof. Ze was bekend vanwege haar verzet tegen iedere poging om het recht op abortus in te perken.

M. A. Mijnders

Het leven van Meyno Alida (Meyno) Mjnders-van Woerden (9 november 1921-25 september 2020) stond in het teken van de zending. Mjnders stond aan de wieg van onder meer de Mbuma Zending, Rhodesia Zending, Bonisa Zending en stichting De Lichtkring. Zelf werd ze nooit uitgezonden. Ze schreef meerdere boeken, waarvan ”Bonisa, een kind uit donker Afrika” en ”De vrouw met het boek” de bekendste waren.

OKTOBER

Jan des Bouvrie

Jan Antoon (Jan) des Bouvrie (3 augustus 1942-4 oktober 2020) was een van de bekendste ontwerpers van Nederland. Des Bouvrie ontwierp onder meer meubels en decoraties. Hj gaf les aan diverse designacademies. Daarnaast trad hj veel op in televisieprogramma’s. In 2010 werd hj opgepakt wegens vastgoedfraude, maar uiteindeljk bleek dat hj niet op de hoogte was van belastingontduiking.

Ds. L. Floor

Ds. Lambertus Floor (29 augustus 1923-6 oktober 2020) was predikant binnen de Christeljke Gereformeerde Kerken (CGK). Ds. Floor werd geboren in Emmen. Hj werd in 1950 predikant in Opperdoes. Daarna stond hj in Almelo (1955) en was hj als zendingspredikant in Zuid-Afrika verbonden aan HilversumCentrum (1961). In 1965 werd hj hoogleraar aan de Theologische School in Hammanskraal, Zuid-Afrika.

NOVEMBER

Jochem Douma

Hoogleraar Jochem Douma (23 november 1931-7 november 2020) verrichtte baanbrekend werk op het gebied van de christeljke ethiek. Jarenlang zette hj zich in binnen de Gereformeerde Kerken vrjgemaakt, een kerkverband dat hj in 2014 zou verlaten. Hj diende de kerken van Rjnsburg (1961) en BrunssumTreebeek (1968). Daarna was hj hoogleraar ethiek in Kampen. Hj was voorzitter van de VBOK.

L. M. P. Scholten

Lubbertus Marius Petrus (Bert) Scholten (4 juni 1939-29 november 2020) was medeoprichter en directeur van de Gereformeerde Bjbelstichting. Scholten was een pleitbezorger van het behoud van de Statenvertaling. Hj was kerkredacteur voor de Rotterdammer en Trouw. Ook was hj lid van het hoofdbestuur van de SGP en docent aan de predikantsopleiding van de Gereformeerde Gemeenten in Nederland.

Ds. M. Mondria

Ds. Matthjs Mondria (6 oktober 1942-3 december 2020) was predikant binnen de Gereformeerde Gemeenten. Ds. Mondria werd in Apeldoorn geboren, in een christeljk gereformeerd gezin. In 1966 werd hj lid van de Gereformeerde Gemeenten. Op 27 september 1973 werd hj verbonden aan de gereformeerde gemeente in Waardenburg. Hj diende deze gemeente tot zjn emeritaat in 2016.

Ds. W. Chr. Hovius

Ds. Willem Christiaan Hovius (26 februari 1934-19 oktober 2020) was hervormd predikant in NieuwLekkerland (1961), Katwjk aan Zee (1966, 1975 en 1985), Ede (1970) en Apeldoorn (1979). Ds. Hovius bekleedde talrjke bestuursfuncties. Ds. Hovius was korte tjd partjvoorzitter van de SGP. Hj trad in 1993 terug omdat hj het niet eens was met het besluit om vrouwen uit te sluiten van het lidmaatschap.

Saeb Erekat

Saeb Erekat (28 april 1955-10 november 2020) was de Palestjnse hoofdonderhandelaar en secretarisgeneraal van het uitvoerend comité van de Palestjnse Bevrjdingsorganisatie PLO. De politicus en diplomaat pleitte voor een Palestjnse staat naast Israël op basis van de grenzen van voor de Zesdaagse Oorlog van juni 1967, toen Israël Oost-Jeruzalem en de Westeljke Jordaanoever innam.

DECEMBER

Valéry Giscard d’Estaing

Valéry Marie René Georges (Valéry) Giscard d’Estaing (2 februari 1926-2 december 2020) was van 1974 tot 1981 één termjn president van Frankrjk. Giscard werd geboren in het Duitse Koblenz, dat destjds door Frankrjk was bezet. Hj jverde voor de Europese eenwording. De centrumrechtse politicus legaliseerde abortus. Onder zjn bewind kwam er wetteljke grond voor echtscheiding met wederzjdse toestemming.

Koos Dankers

Jacobus (Koos) Dankers (4 september 1932-9 december 2020) werkte jarenlang in het onderwjs. Hj was onderwjzer in Giessen-Oudkerk en vervolgens aan de mulo in Zierikzee. Later gaf hj Duits aan de Driestar in Gouda. Van 1976 tot 1989 was hj adjunct-directeur van de Driestar. Hj was secretaris voor Woord en Daad, schreef in het Kerkblad van de Oud Gereformeerde Gemeenten en sprak vaak voor de SGP.