terugblik I

Carnaval in Maastricht, 25 jan. beeld ANP

Amsterdams Gemengd Koor. beeld via Facebook

wordt niet getest, omdat hj niet aan de criteria van de GGD voldoet. Een maand later telt ons land het eerste oficiële geval van corona.

Februari

7 februari: China heeft een groot tekort aan beschermingsmiddelen en vraagt onder meer Nederland om humanitaire hulp. Drie dagen later vertrekt een vliegtuig vanaf Schiphol met aan boord zeker 6 miljoen mondkapjes, 100.000 overalls en 10 beademingsmachines. 21 februari: Volgens het RIVM hoeft Nederland zich geen zorgen te maken om het virus. 22 februari: De WHO roept alle landen op zich voor te bereiden op het coronavirus. 23-25 februari: Carnaval gaat gewoon door. Daar zjn ook wintersporters bj, die het virus uit Italië en Oostenrjk meenemen. Een golf van besmettingen volgt. 26 februari: Het Outbreak Management Team (OMT) komt voor het eerst bjeen om de regering te adviseren over de corona-aanpak. 27 februari: De eerste vjf Nederlanders testen positief op het coronavirus. Op dezelfde dag valt ook de eerste coronadode. Op dat moment lopen er al 154 mensen in ons land rond met coronaverschjnselen, die later positief worden getest.

Maart

3 maart: De Ministeriële Commissie Crisisbeheersing (MCCb) komt bjeen. Het kabinet wachtte daarmee tot de eerste oficiële besmetting was vastgesteld. Een hoge ambtenaar in de crisisbestrjding noemt dat achteraf „heel dom en grenzeloos naïef.” 8 maart: Na een uitvoering van het Amsterdams Gemengd Koor (130 leden) worden 102 leden ziek. Een 78-jarig koorlid en drie partners van koorleden overljden. Een dag later repeteert het christeljk mannenkoor De Lofzang uit Heerde. Tientallen koorleden raken besmet, zeven overljden. 9 maart: Premier Rutte roept op geen handen meer te schudden. Nederland telt nu 321 geregistreerde coronabesmettingen. Het RIVM schat later dat er op dat moment bjna 100.000 besmetteljke personen rondlopen. Op Italiaanse intensive cares kunnen artsen de stroom aan patiënten nauweljks meer aan. 11 maart: De WHO roept het coronavirus uit tot pandemie. 12 maart: Het virus breidt zich zo snel uit dat GGD’en geen bron- en contactonderzoek meer kunnen doen om mogeljk besmette personen te achterhalen. Tjdens een persconferentie kondigt het kabinet nieuwe maatregelen af. Mensen moeten zo veel mogeljk thuiswerken. Evenementen

Toespraak Rutte, 16 mrt. beeld ANP

Toespraak koning, 20 mrt. beeld ANP

met meer dan 100 personen worden afgelast. 15 maart: Scholen, de horeca en sportclubs moeten sluiten. De bestaande maatregelen worden tot 6 april verlengd. 16 maart: In een indringende toespraak vanuit het Torentje voorspelt premier Rutte dat het grootste deel van de bevolking wordt besmet. Daarmee zouden we groepsimmuniteit opbouwen. Achteraf komt er veel kritiek op deze uitspraak. 19 maart: Minister Bruins, die een dag eerder bj een debat in de Tweede Kamer onwel werd, stapt op. Hugo de Jonge, minister van Volksgezondheid, Welzjn en Sport, neemt zjn functie over als minister voor Medische Zorg. 20 maart: Koning Willem-Alexander houdt een televisietoespraak voor het Nederlandse volk over het coronavirus. In verpleeghuizen en kleinschalige woonvormen voor ouderen is bezoek niet meer toegestaan. 22 maart: Er liggen 573 coronapatiënten op de ic’s. Rond deze datum bereikt het aantal besmetteljke personen in Nederland een recordhoogte van 280.000, zo schat het RIVM achteraf. 23 maart: Het kabinet treft nieuwe maatregelen. Premier Rutte spreekt van een intelligente lockdown. Alle bjeenkomsten, inclusief kerkdiensten, worden tot 1 juni verboden, ongeacht het aantal bezoekers. Contactberoepen moeten tot 6 april hun werk neerleggen. Thuis zjn maximaal drie bezoekers toegestaan. Als iemand koorts heeft, moeten alle gezinsleden thuis bljven.

Coronapatiënt op ic. beeld ANP

April

7 april: Een recordaantal van 1424 coronapatiënten ligt op de ic’s. Corona heeft intussen aan zeker 2000 mensen in Nederland het leven gekost. 22 april: Tandartsen en mondhygiënisten bieden weer de reguliere zorg aan. Eerder konden mensen er alleen voor spoedeisende hulp terecht. 30 april: St Jansdal in Harderwjk biedt als een van de eerste ziekenhuizen in Nederland een sneltest voor het bepalen van een coronabesmetting.

Mei

11 mei: Basisscholen verwelkomen leerlingen weer, maar werken wel met kleinere groepen. Bjna alle contactberoepen, zoals kappers en nagelstylisten, kunnen weer open. Buiten sporten mag weer, alleen mogen er geen wedstrjden worden georganiseerd. 19 mei: Zorgmedewerkers, met name in de thuiszorg en verpleeghuizen, kampen nog steeds met een gebrek aan beschermingsmiddelen zoals mondkapjes, veiligheidsbrillen en schorten, constateert vakbond FNV. 20 mei: Huisartsen schrjven antitrombosemiddelen voor bj coronapatiënten met een hoog risico op trombose. Op de intensive care ontwikkelt zelfs de helft van deze patiënten bloedstolsels.

Raamvisite, 8 apr. beeld Henk Visscher

Diergaarde Blijdorp, 20 mei. beeld ANP

VLC Hoevelaken, 2 jun. beeld Sjaak Verboom Amsterdam, 1 jun. beeld ANP

25 mei: Verpleeghuizen mogen weer bezoekers toelaten. Verschillende dierentuinen openen de deuren. 26 mei: De coronacrisis raakt mensen in hun portemonnee. Ongeveer twee op de drie mensen zonder vast contract zij n er fi nancieel op achteruit gegaan. Een op de tien Nederlanders zegt zelfs moeilij k rond te kunnen komen, blij kt uit een peiling van platform Wij zer in Geldzaken. 28 mei: Duizenden coronapatiënten houden blij vend letsel aan de longen, verwacht Leon van den Toorn, voorzitter van de longartsenvereniging Nvalt.

Juni

1 juni: Kerken mogen weer diensten beleggen met maximaal dertig personen. Middelbare scholen openen de deuren weer, net als restaurants. In het openbaar vervoer is het dragen van een mondkapje verplicht. Iedereen met klachten kan zich voortaan laten testen. Eerder gold dat alleen voor bepaalde groepen zoals zorgmedewerkers en leraren. 3 juni: Kinderen onder de 12 jaar spelen een beperkte rol bij de verspreiding van het coronavirus, stelt het RIVM. Ze worden minder vaak besmet dan volwassenen en dragen het virus nauwelij ks aan anderen over. 8 juni: Basisscholen gaan volledig open. 9 juni: De coronawet, die 1 juli in werking treedt, oogst veel kritiek van onder anderen juristen. Uiteindelij k zal de wet op 1 december pas ingaan. 12 juni: Nederland sluit samen met Frankrij k, Duitsland en Italië een contract af met AstraZeneca over de levering van een coronavaccin. Het Longfonds meldt dat veel coronapatiënten die niet in het ziekenhuis zij n opgenomen, drie maanden later nog vervelende klachten hebben zoals vermoeidheid, hoofdpij n en spierpij n. 16 juni: Ernstig zieke coronapatiënten hebben baat bij de ontstekingsremmer dexamethason, claimen Britse onderzoekers. 24 juni: Premier Rutte kondigt versoepelingen aan, die 1 juli ingaan. Hij stelt dat de maatregelen 35.000 ic-opnames hebben voorkomen. 25 juni: Het Europese gezondheidsinstituut ECDC wij st op het gevaar van aerosolen, ultrakleine vochtdruppeltjes in de lucht, voor de overdracht van het coronavirus.

Juli

1 juli: Maatregelen worden versoepeld, waarmee de intelligente lockdown achter de rug is. In binnenruimtes, zoals bij kerken, restaurants en sportscholen mogen maximaal 100 personen bij -

HHK Staphorst, 4 okt. beeld ANP

een komen; als bezoekers vooraf reserveren zelfs meer dan 100. 7 juli: Overdracht van het coronavirus via minuscule druppeltjes (aerosolen) in de lucht is mogeljk en „moet niet worden veronachtzaamd”, concluderen onderzoekers van het RIVM. Toch denken ze dat verreweg de meeste besmettingen via de grotere druppels en besmette oppervlaktes plaatsvinden. 8 juli: De CoronaMelder, een app die waarschuwt bj nauw contact met een besmet persoon, wordt in Twente getest. 15 juli: Het aantal coronabesmettingen in Europa neemt fors toe. De Vlaamse epidemioloog Pierre Van Damme stelt dat de tweede golf is begonnen. 16 juli: Er komt niet weer een bezoekverbod voor verpleeghuizen, schrjft minister De Jonge aan de Tweede Kamer. 24 juli: Gedragswetenschappers van het RIVM zeggen voor het eerst dat mondkapjes wel nut kunnen hebben. Uit internationaal onderzoek bljkt dat mensen meer afstand van elkaar houden als ze een mondkapje dragen. 24 juli: Broomhexine, een oud hoestmiddel dat onder meer bj Kruidvat is te krjgen, bljkt uit Iraans onderzoek verrassend goed te werken bj ernstig zieke coronapatiënten. 25 juli: De GGD kan het aantal testen nog steeds niet aan. Wachttjden lopen daardoor op. 27 juli: Bloedbank Sanquin doet een oproep aan ex-coronapatiënten om bloed te doneren. 28 juli: Enoximon, een goedkoop middel dat al decennia bj longaandoeningen wordt gebruikt, werkt krachtig tegen benauwdheid bj coronapatiënten, meldt het Reformatorisch Dagblad.

Augustus

4 augustus: Het RIVM noemt de groei van het aantal coronabesmettingen zorgeljk. Vooral Amsterdam en Rotterdam hebben hoge besmettingscjfers. Daar wordt een dag later een mondkapjesplicht ingevoerd. 6 augustus: Introductieweken op scholen en universiteiten gaan niet door, maken premier Rutte en minister De Jonge bekend. Voor horecaklanten geldt een reserveerplicht en gezondheidscheck. Op Schiphol dienen reizigers uit risicogebieden zich te laten testen en in quarantaine te gaan. 10 augustus: Een groep deskundigen heeft het Red Team opgericht als tegenhanger van het OMT. Het team is er om „kokerdenken” bj het OMT en het kabinet te voorkomen, aldus coördinator Wim Schellekens. 18 augustus: Vanwege het oplopend aantal besmettingen kondigt premier Rutte nieuwe maatregelen aan. Thuis zjn niet meer dan zes bezoekers welkom. De periode van thuisquarantaine gaat

Bloedplasma. beeld ANP

Red Team, 30 sep. beeld ANP Grapperhaus, 2 sep. beeld ANP

omlaag van veertien naar tien dagen. 20 augustus: De steun voor het kabinetsbeleid is gehalveerd sinds maart, bljkt uit AD-onderzoek. Zo’n 43 procent vindt dat het kabinet te weinig doet tegen corona, 29 procent vindt de overheidsmaatregelen te streng. 22 augustus: Minister Ferd Grapperhaus neemt op zjn trouwdag de coronaregels onvoldoende in acht. Zjn positie wankelt, maar na een diepe spjtbetuiging in de Kamer mag hj aanbljven.

September

18 september: Zes veiligheidsregio’s kondigen nieuwe maatregelen af in verband met een sterk oplopend aantal besmettingen. Zo sluit de inloop bj horeca om middernacht en geldt een maximum groepsgrootte van vjftig personen voor activiteiten zonder meldplicht. 20 september: Nederland passeert de grens van 100.000 positieve testen. Experts vrezen dat regionale maatregelen te weinig effect sorteren. 24 september: Aerosolen met virusdeeltjes kunnen wel 10 tot 20 minuten in een lift bljven hangen, ontdekken onderzoekers van de Universiteit van Amsterdam. Ze raden aan om liftdeuren langer open te laten staan en zo min mogeljk te praten en te hoesten in een lift. 29 september: Nieuwe maatregelen gaan in. Eet- en drinkgelegenheden hebben tot 21.00 uur inloop en sluiten om 22.00 uur. Bezoek thuis is beperkt tot drie gasten. In binnenruimtes mogen maximaal dertig personen. Als er in een werksituatie een besmetting plaatsvindt, kan het bedrjf twee weken worden gesloten. 30 september: Het dragen van niet-medische mondkapjes in openbare ruimtes is vanaf nu een landeljk dringend advies.

Oktober

1 oktober: Van maart tot en met mei overleden ruim 10.000 mensen in Nederland aan Covid-19, zo heeft het CBS berekend op basis van doodsoorzaakverklaringen ingevuld door een arts. 4 oktober: De NOS meldt dat er in de hersteld hervormde gemeente in Staphorst tot 600 bezoekers per dienst mogen komen. Het bericht leidt tot landeljke ophef en veel onbegrip onder Tweede Kamerleden. De kerk benadrukt alle coronamaatregelen in acht te nemen. 5 oktober: Laten kerken het aantal bezoekers terugbrengen naar dertig, adviseert minister Grapperhaus na overleg met het Interkerkeljk Contact in Overheidszaken (CIO). Samenzang raadt hj af. Op middelbare scholen dienen leerlingen een mondkapje te dragen op riskante momenten, zoals bj leswisselingen.

Terrasje Den Haag, 14 okt. beeld ANP Ernst Kuipers, 26 okt. beeld ANP

CoronaMelder, 11 dec. beeld ANP

Nertsen, 11 dec. beeld ANP

7 oktober: De eerste twee coronasneltesten van de fabrikanten BD en Abbott zjn goedgekeurd. Ze geven geen fout-positieve uitslagen en zjn minder gevoelig dan de reguliere PCR-test. Er moet nog wel worden onderzocht op welke manier de testen het beste kunnen worden ingezet. 10 oktober: De app CoronaMelder wordt landeljk uitgerold. De app kan helpen bj het bron- en contactonderzoek. Uit Nederlands onderzoek bljkt dat opgenomen coronapatiënten baat kunnen hebben bj hydroxychloroquine. Het oorspronkeljke malariamedicjn verlaagt bj hen de kans op overplaatsing van de verpleegafdeling naar de ic met 53 procent. 14 oktober: De gedeelteljke lockdown gaat in. Cafés en restaurants moeten sluiten. Koopavonden gaan niet door, net als evenementen. In openbare ruimtes zjn niet meer dan dertig personen toegestaan. Het dragen van een mondkapje in binnenruimtes is verplicht. 16 oktober: Vanwege een sterke toestroom van coronapatiënten zien ziekenhuizen in Den Haag zich genoodzaakt het grootste deel van de nietacute zorg af te schalen. Hierdoor kan meer personeel worden ingezet voor coronazorg. Koning Willem-Alexander en zjn gezin reizen naar Griekenland. Dit komt hem op stevige kritiek te staan. Hj biedt later zjn excuses aan. 17 oktober: Een aanzienljk deel van de RD-lezers gelooft in complottheorieën, zo bljkt uit onderzoek van deze krant. Zo denkt een op de negen lezers dat het 5G-netwerk wordt gebruikt om de bevolking via een chip in een coronavaccin te kunnen volgen. 28 oktober: Experts roepen in het AD iedereen op om vitamine D te slikken. Volgens hen verlaagt dat de kans op een corona-infectie. Als je toch ziek wordt, kan de ziekte minder ernstig verlopen. 29 oktober: Alle attractieparken en dierentuinen moeten volledig stoppen met het verkopen van eten en drinken, besluit het Veiligheidsberaad.

November

3 november: Extra maatregelen worden ingevoerd om de besmettingscjfers harder te laten dalen. Onder meer dierentuinen, musea en buurthuizen moeten dicht. 4 november: Ongeveer een kwart van de verpleeghuizen kampt met corona, zegt RIVM-chef Jaap van Dissel. Van de coronasterfte is 19 procent –omgerekend 2200 doden– gerelateerd aan luchtvervuiling, stellen onderzoekers van het Duitse Max Planck Instituut. 6 november: Er worden twintig extra grote teststraten verspreid door het land uit de grond gestampt. In eerste instantie zullen duizend militairen de testen –waaronder sneltesten– afnemen.

XL-teststraat Schiphol, 4 dec. beeld ANP

Amsterdamse supermarkt, 1 dec. beeld ANP Vergadering OMT, 11 dec. beeld ANP

9 november: Farmaceut Pizer maakt als eerste de resultaten bekend van de werking van het coronavaccin in de praktjk. Het vaccin is in zeker 90 procent van de gevallen effectief, volgens de voorlopige resultaten. „Dit is een geweldige dag voor de wetenschap en de mensheid”, zegt Pizerceo Albert Bourla. 11 november: Nertsenhouders moeten vóór 1 januari hun bedrjven ruimen. 16 november: Het vaccin van Moderna is voor 95 procent effectief, maakt de farmaceut bekend. 17 november: De extra maatregelen van 1 november komen te vervallen. Musea, dierentuinen en zwembaden mogen weer open. De gedeelteljke lockdown van 14 oktober bljft wel van kracht. 19 november: Koren wordt het zwjgen opgelegd. Per 1 december zet het kabinet het verbod op zingen in groepsverband om in een dringend advies. Het antiwormmiddel ivermectine en het reumamedicjn tocilizumab bljken goed te helpen tegen corona. 20 november: De WHO raadt het gebruik van de virusremmer remdesivir bj coronapatiënten af. 23 november: Na Pizer en Moderna komt ook AstraZeneca met goed nieuws over een coronavaccin. Het vaccin is volgens het bedrjf voor 62 tot 90 procent effectief, af hankeljk van de dosering. 26 november: Een groot deel van de horecabedrjven staat op omvallen, waarschuwt Koninkljke Horeca Nederland.

December

1 december: De mondkapjesplicht gaat in. Wie in binnenruimtes en het openbaar vervoer geen beschermend lapje draagt, riskeert een boete van 95 euro. Mensen kunnen zich voortaan ook laten testen als ze klachtenvrj zjn. 2 december: De niet-risicogroepen kunnen zich vanaf augustus laten inenten tegen corona, verwacht de GGD. Risicogroepen zjn rond 4 januari al aan de beurt, denkt minister De Jonge. 8 december: Een kwart van de coronapatiënten op de ic is besmet met de levensgevaarljke schimmel Aspergillus fumigatus, bljkt uit Nederlands onderzoek. Van hen overljdt de helft. Mogeljk is het gebruik van de afweerremmer dexamethason de oorzaak. 9 december: Het kabinet komt met een extra steunpakket ter waarde van 3,7 miljard euro voor getroffen ondernemingen. 14 december: Premier Rutte spreekt voor de tweede keer dit jaar het volk toe vanuit zjn werkkamer in het Torentje. Er komt een harde lockdown tot zeker 19 januari, maakt hj bekend. Onder meer winkels, scholen, de kinderopvang, musea en dierentuinen moeten dicht.

Met dank aan tijdlijncoronavirus.nl