RDMag School & Beroep 2024

Page 1


REFORMATORISCH DAGBLAD ZATERDAG 6 JANUARI 2024

SCHOOL &BEROEP

Watiswijsheid?

Weten wíé je wilt worden is belangrijker dan weten wát je wilt worden

05 De week | Vijf verhalen die nog steeds leuk zijn

19 Column | „Zet ’m op, witte muizen!”

20 Verdieping | Wijsheid kun je niet alleen uit boeken leren

30 Schoonheid | Een historische misser is zo gemaakt

55 Prijspuzzel | Kraak je brein en maak kans op een prijs

70 Consument | Apps die je wijzer maken

79 Natuur | Hoogwater is mogelijk een verrijking voor de natuur

81 Gezond | Gewone zeep werkt prima tegen coronavirus

82 Tips | Het hele Spreukenboek op rijm en op melodie

84 Kits | Stel je eens voor dat je alle vragen zou mogen stellen

87 Puzzels | Sudoku, Zweedse puzzel & cryptogram

91 Het laatste woord | Nieuwjaar

Ter plekke

Filosofieispopulairopde FruytierinApeldoorn

50

Het gesprek TjardaStruikissinds kortburgemeestervan Leiderdorp

39

Verdieping

MarinusDankers:„WatDe Bruynevanmijgeleerd heeft?Hijwistallesal”

Boeken

Wijsheidismeerwaard dangoudofzilver

Interview

„Nergensisfilosofie zonuttigennodig alsophetvmbo”

VOORWOORD

Heldzijnishardwerken

TjardaStruikwildedierenartsworden,maardatkonniet,wantze heefteenoogaandoening(pagina8).Autorijdengingevenmin.Hoe zaghaartoekomstertoenuit?„Opmijnvijftiendeontmoetteikop vakantieeenmeisjedatpsychologiestudeerde.Toenzijeroververtelde,wistik:dátishet.Alspsycholoogmoetjemensenlezendoor teluisteren Nou,datkonik.”ToenTjardaalsstudentinAmsterdam gingwonen,kwamereennieuwecrisis:fietsenwerdeenprobleem. „Hetginggewoonnietmeer,metalmijntrucsenpogingenomdingenteonthouden.”Nu,jarenlater,isTjardaStruik–bijnablind–burgemeestervanLeiderdorp;opTikTokheeftzeruim200.000volgers.

Somsontmoetjeeengidsopdelevenswegvanwiejepasveellater besefthoebelangrijkdiewasopdatkruispuntinjeleven.Leghet levensverhaalvanTjarda–endatvanveleanderen–naastdetheorievandereisvandeheld(pagina39)enjeherkentdestappen:de oproep,weerstandenweigering,deontmoetingmetdementor, decrisis Heldzijnishardwerken.Nubenikheelbenieuwdwie dementorwordtbijdemooieopdrachtwaarDoreenPoppezelf omvraagtoppagina59:zewilopdrachtendiedecomputer–„een hoopjestaal,stroomenplastic”–nietkanmaken.

Clasina van den Heuvel clasina@rd.nl

Kiesvoor betekenisvol werk!

Bekijkonzevacaturesofneem

contactmet onze recruiter

Mirjam Hardeman 06 39 36 75 89 mhardeman@deschutse.nu

De Schutse

Zorg wateréchttoe doet

Durfjij de uitdaging aan te gaaneneen zinvollebijdrage te leverenin hetlevenvan mensenmet eenbeperking?DeSchutse vindt investeren in de ontwikkeling vanmensen belangrijk.Daarom hebbenwe diversestage (BOL)- en leerwerkplekken(BBL). Op ditmomentzijn verschillende BOL-ofBBL-plekken beschikbaar.

Direct contactopnemen?

Scan de QR code of kijk op werkenbijdeschutse.nl

KOMBIJ ONS WERKEN KOM BIJ

Voor onskantoorinTiel zijn wij op zoek naar een

Assistent-Accountant

Jouwtaken

•Zelfstandig voeren en begeleiden vanfinanciële administraties.

•Samenstellenvan jaarstukken en andere financiële verslagen.

•Verzorgen vanfiscaleaangiftes.

•Voorbereidenenuitwerken vanadviezen

•Commerciële klantcontacten

Functie-eisen

•(Bijna)Afgeronde opleidingMBO/HBO Accountancy(AC), Bedrijfseconomie (BE) of SPD

•Minimaal1 jaar werkervaring in eenvergelijkbare functie (stages meebegrepen).

•Nauwkeurig, analytisch,communicatief en klantgericht.

•Binnenons team werk je zelfstandig

•Gedreven, leergierigenbereidtot hetvolgen vanopleidingen.

Meerweten?ScandeQR-codeofneemcontactopmet: JohanvanAsseltj.vanasselt@vanbraakaccountants.nl ofmetHennievanBraakhhvanbraak@vanbraakaccountants.nl www.vanbraakaccountants.nl

DitishetzesdethematischeRDMagazineoverschoolenberoep. Welkehandigeverhalenstondenerzoalindevorigeedities?

2021

2019

Voordeeersteeditiezette MaartenDijkstrainhetartikel”Alsikgrootben,word ik...Juf?Astronaut?Piloot?” deplussenen minnenvanacht mogelijkedroombanenopeenrij.

Jedenktalsjournalist:ikmoethetonderwijs in.Watkomterkijkenbijzo’noverstap?Heel wat,ontdekteChrisKlaasse.Hijschreefover hetmakenvaneencarrièreswitch.

2023

RD-lezerskondenvorigjaareendocentofleerkracht inhetzonnetjezetten.Dankzijinternetstaanmeester Brand,jufVanHeteren,muziekdocentArjenUitbeijerseenzesanderennogsteedsinhetzonnetje.

2020

EliseVerschuureschreefeen”Survivalgids vooraankomendestudenten”.Daaringeeft zetips,bijvoorbeeldvoorwatjemoetdoen omalleclichésvaneenstudentenhuiskeukentekunnenafvinken.

2022

Weinterviewdendocentenneurowetenschapper DickKraaij,diejarenlangonderzoekdeednaar hersencellen.In”Boostjebrein,ontdekjemindset enleerbeterleren”deelthijverrassendeleertips.

ZOEKEN WIJ JOU?

Wij hebben nog plek voor:

MONTAGEMEDEWERKERS

Ben jij een oplossingsgerichte doorzetter met technisch inzicht? Kijk dan snel verder op www c-acn.nl

techniekopleidingen niveau 2-3-4

Op zoek naar een praktijkgerichte

BBL techniekopleiding?

Elektrotechniek

Metaaltechniek

Zinktechniek

Mechatronica

Koude techniek

Installatietechniek

Kom langs en ervaar het zelf op de

Praktijkmiddag

30 januari + 1 februari

meld je aan!

13:00-16:00

Of neem een kijkje op de

Open avond

1 februari

18:30-20:30 btobarneveld.nl Gildeweg 18, 3771 NB Barneveld

KOM NAAR DE OPEN DAG!

zater dag20 januari 2024

De open dag vindt D.V. plaats op de volgende locaties:

LOCATIE GORINCHEM HOEFSLAG 11

LOCATIE ZALTBOMMEL OUDE BOSSCHEWEG 4

LOOPBAANEVENT

WelkominLeusden

Hebjedezezaterdagnogeenlegeagenda?Inhetatriumvanhet AFASTheaterinLeusdenorganiserenhetReformatorischDagbladen WerkMetTalenthettweedechristelijkeloopbaanevent.Metlezingen enworkshops.Enditjaariserookhetloopbaanplein,waarjeonder andereeenloopbaantestkuntinvullenenfeedbackopjeCVkunt vragen.Hetprogrammavanvandaagduurtvantientotdrieuur.Met gratislunch!Meerinfoistevindenopchristelijkloopbaanevent.nl.

ACHTER DE SCHERMEN

Persoonlijkverhaal opbijzondereplek

Eenbijzonderelocatie,eenboeiendegast eneenpersoonlijkverhaal.Datzijnde ingrediëntenvandenieuwepodcastserie Deplek,diewoensdag10januaribegint. PodcastredacteurMirjamRoukema:„Ik wildeerggraagingesprekmetmensen dieietsheftigshebbenmeegemaakt inhunleven.Datmoestineenrustige setting,metalletijdvoorhetverhaalvan depersoon.HetbijzonderevanDeplek isdatdeopnameszijngedaanopeenlocatiedieeenbelangrijkerolspeeltinhet levenvandegast.Zowasikondermeer metiemandbijhetSophiaKinderziekenhuisenopdebegraafplaats.Elke keerweermooials eengastzichvoorje openstelt.Demoeitevanhetbeluisterenwaard!”

Luister vanaf 10 januari via rd.nl/deplek

Watdrijftiemandinzijnofhaarleven?Hoeishijofzijgevormd? Indezerubriekeenpersoonlijkinterviewmeteenmeerof minderbekendpersoonuitdebreedtevandesamenleving. Dezeaflevering:TjardaStruik.Volgendeweek:ModiEphraim.

Beroemdals bijnablinde burgemeester

„Hoi,ikbenTjardaenikbendebijna

blinde burgemeestervanLeiderdorp.”ZobegroetTjarda Struik(37)dekijkersvanhaarTikTokfilmpjes.De zin„hetkanniet”staat

niet

inhetwoordenboek vande”blindfluencer”.Zelfwilzedaarhetlevende bewijsvanzijn.

Hoebegroetjeeenblindeeigenlijk?

Ishetongepastomjehanduitte stekenalsdeanderdienietziet?Of juistonbeleefdomdatniettedoen?

AlsTjardaStruikdedeurvanhaarwoninginDen Dolderopent,neemtzehetongemakmeteen weg.„Ikzaljeeveneenhandgeven”,zegtze. Binnenschenktzekoffieindiealklaarstaatin eenthermoskan.Blindelingsweetzekopjesen koffiemelktevinden.„Alsjeweinigofnietsziet, moetjeveelopgeheugendoen”,legtStruikuit. Datwordtingewikkeldalszevolgendemaand inLeiderdorpgaatwonen,degemeentewaarze halfnovemberburgemeesterwerd.Indenieuwe woningmoetzeóveralopnieuwdewegvinden.

Wathelptisdathethuiswordtverbouwdnaar hetplaatjedatzijinhaarhoofdheeft.

Struiksgezinhelptookmee.Iedereenweet datdestoelenaangeschovenmoetenzijnen datallesopdejuisteplekmoetliggen.„Ikheb weinigprullaria,omdatikandersoveralvlekjes zieliggen”,legtzeuit.Sommigespullenziet

Struiknieteensstaan:ophaareerstewerkdag inLeiderdorpgooidezegelijktweeglazenom Erwerdenglazenmeteenkleurtjeaangeschaft. Enoverdeglazendeurenvanhetgemeentehuis werdfoliegeplakt,zodatdeburgemeestererniet meertegenaanloopt.

Struikheeftslechts5procentzicht.Methet middenvanhaaroogzietzeniets,alleenaande zijkantontwaartzewatvagecontrasten.„Middeninmijnoogziteigenlijkeenzwartevlek. Maardiezieikniet,wantmijnhersenenmaken daareenplaatjevan”,verteltze.Watzeprecies ziet,valtmoeilijktezeggen,wantzeweetmeer danzeziet.„Ikweetbijvoorbeelddatjijeenbril hebt.Diezieiknuvolgensmijniet,maarnetzag ikietsdonkersinjegezicht.Endatbetekent:een brilofeenbaard.Zogaatdatdusinmijnhoofd.”

Hoewerddeoogziektebijuontdekt?

„Toenikingroep3zat,maakteiktelkenseen soortverrekijkertjevoormijnogenomophet bordtekijken.Ikzagtoennogveelmeerdannu.

Eenbrilhielpniets,dusikgingvandokternaar dokter.BoekenvanA4-formaatwerdenvergroot naarA3.Ikmochtvoorindeklaszittenende leerkrachtschreefvoortaanmeteengeelin plaatsvaneenwitkrijtje.Datkonikbeterzien. Pastienjaargeledenkreegikdediagnose:maculadegeneratie,eenaandoeningdievooralbij ouderenvoorkomt.Omdatzijvaaknietzolang meertelevenhebben,wordthunzichtnietzo slechtalsbijmij.Deverwachtingisoverigensdat hetbijmijnietnogverderverslechtert.”

Hoeervaardeuhetomalsjongmeisjesteeds slechtertekunnenzien?

„Hetgingzolangzaamdatikhetnietechtdoorhad.Welwasikfysiekenmentaalhardaanhet werkommeetekomen.Ikwildeeennormale leerlingzijn,maarvoeldemeanders.Opschool kwamenmensenvanBartiméus,eeninstelling voormensenmeteenvisuelebeperking.Zijleerdendejuffenenmeestershoezemijbijvoorbeeld gymmoestengeven.Vooralopdemiddelbare schoolvondikdatanders-zijnvervelend.Gelukkigbeniknooitgepest,waarschijnlijkomdatik flinkbijdehandwas.Altijdhadikeenweerwoord.”

Uwildeeigenlijkdierenartsworden,maardat konniet.Watdeeddatmetu?

„Datvondikheelmoeilijk.Toendatdoordrong, zeiikdatik„ietsmetdieren”wildedoen.Thuis haddenwekoeienenschapenenikreedook paard.Dierenoordelenniet.Bijhenhoefdeik menietgroottehouden.Hetverdrietovermijn beperkingkonikbijhenkwijt.”

Warenermeerdromendieinduigenvielen?

„Hetergstevondik,aljong,datiknooitzoukunnenautorijden.Inmijziteensterkebehoefteaan onafhankelijkheid:mijneigenboterhamverdienen,zelfbepalenwaarikheenga,nietmeelopen metdekudde.”

Geendierenartsdiplomaengeenrijbewijs dus.Hoezagudetoekomsttoenvooru?

„Opmijnvijftiendeontmoetteikopvakantieeen meisjedatpsychologiestudeerde Toenzijerover vertelde,wistik:dátishet Alspsycholoogmoetje mensenlezendoorteluisteren.Nou,datkonik.”

Tochhebtunooitalspsycholooggewerkt.

„Opdearbeidsmarktishetnietmakkelijkvoor mensenmeteenvisuelebeperking.Ikhadgeen zinomtienkeerafgewezenteworden–datdoet ookietsmetjeeigenwaarde.Daaromreageerdeik opeenvacaturevoorcommunicatiemedewerker

bijhetrevalidatiecentrumwaariknegenmaandeninternhadgezetenomtelerenomgaanmet mijnbeperking.Daarkreegikmijneerstebaan.”

Watmaaktedatudiestapnaarhetrevalidatiecentrumzette?

„ToenikalsstudentopmezelfwoondeinGroningen,konikmeprimaredden.Inmijneigenhuisje wistikwaaralleslag.Zoleefdeikindeveronderstellingdathetbestgoedging.HetwerdeenprobleemtoeniknaarAmsterdamverhuisde.Fietsen luktenietmeer:veeltedruk.Daarbijkwamdat ikgingsamenwonenenmijnvriendlegdede spullenopeenandereplekneer.Ikkonniksmeer vindenenraaktevanmijnàpropos.Ookdoor hetschrijvenvanmijnscriptiezagikdathetzo nietlangerkon.Ietsopzoekenofscannenddoor artikelengaan,wasniettedoen,omdatikteksten luisterinplaatsvanlees.Datkostvreselijkveel tijdenjehebtgeenoverzicht.Eenramp.”

Voeldedestapnaarhetrevalidatiecentrum voorualsfalenofalsoverwinnen?

„Zekernietdatlaatste.Hetginggewoonniet meer,metalmijntrucsenpogingenomdingen teonthouden.Ikzatindeontkenningsmodus, ookomteoverleven.Erkennenhoeserieushet was,daarhadikhelemaalgeenzinin–hoeveel impactdiebeperkingookhadopm’nleven.

Tijdensdeeersteweekvanderevalidatiemoest ikonderwoordenbrengenwatiknogzag:bijna niks.Toenikdatleerdeinzien,benikheelverdrietiggeweest.Ennogsteeds,bijvlagen.Ikvind hetoneerlijkdatikdieoogziektehebenhebme altijdmindergevoelddananderen.Datzegthet woordbeperkingal,hè.Mijnbeperkingisook

Over de glazen deuren van het gemeentehuis werd folie geplakt, zodat de burgemeester er niet meer tegen aanloopt

Tjarda Struik

Tjarda Struik wordt in 1986 geboren in Putten. Ze studeert psychologie in Groningen en start haar carrière als communicatieadviseur bij het revalidatiecentrum voor blinden en slechtzienden waar ze zelf ook verbleef. Later wordt ze manager in de gehandicaptenzorg. In 2018 gaat ze aan de slag als raadslid voor de VVD in de gemeente Zeist. Sinds november mag Struik zich burgemeester van Leiderdorp noemen. Ze is getrouwd met Frans Plantenga en heeft twee kinderen: Cecilia (6) en Constantijn (4). Struik is bekend van haar filmpjes op sociale media waarin ze ongegeneerd laat zien waar ze –soms letterlijk– tegen aanloopt en hoe het dagelijks leven eruitziet van iemand die bijna blind is. Op TikTok heeft ze ruim 200.000 volgers.

directzichtbaar,waardoorikgewendbendat mensenmijmijnlevenlangonderschatten.”

Diewerdnogzichtbaardertoenuhetrevalidatiecentrumverlietmeteenblindenstok.

„Oh,verschrikkelijk.Echtverschrikkelijk.Ikkreeg meteeneenstempel.Voordemensenbenjein deeersteplaats„deblinde”.Hetideeisnatuurlijk ookdatmensendatgelijkzien,zodatzevoorje aandekantgaan.Maarikwillieverdatiemand naarmekijktomdatikerintelligentuitzieofeen leukpakjeaanheb.Nietomdatikblindben

Tochlietikdiestoknietmeerlos.Hijhielpme omtegenmezelftezeggen:diebeperkingmag erzijn.Ikkonzoookmakkelijkerhulpvragen Achterafwasikerdustochblijmee.”

Uleerdeuwbeperkingaccepteren?

„Ikweetnietofikmijnbeperkingooitgeaccepteerdheb Nee,ikhebmeerbijneergelegd.Ik beniemanddiegraagkijktnaarwatwelkanen diedattotkunstheeftverheven.Ikhoudnietvan dezin„Datkanniet”.Daarhebikhelemaalniks mee.Kijk,sommigedingenkunnenechtniet. Pilootworden,bijvoorbeeld.Maaralsikdathad gewild,hadikookHRM-medewerkervanpiloten kunnenworden–iknoemmaarwat.”

Haduvroegerzelfvoorbeeldenvanmensen

meteenbeperking?

„Nee.Ikhoordeeigenlijkalleenmaarwatikniet zoukunnen.Endemensendieikkende,waren gewoontevredenmetwatzehadden.Ikniet. Datiknuburgemeesterben,heeftextreemveel doorzettingsvermogengevraagd.Veelmensen meteenbeperkingzijnvannaturedoorzetters, maaromergenstekomen,hebjeméérnodig.”

Waarhaaltudiewilskrachtdanvandaan?

„Ikdenkdatikdievanmijnvaderhebgeërfd. Hijwaseenondernemerpursang:altijdbezig omkansentezoeken.Mijnouderssteldenzich naarmijtoeookhelemaalnietbeschermend op.Datadviseerikoudersvankinderenmeteen beperkingookaltijd:Leerjekindomgaanmet tegenslagen,wantdiezijnernueenmaalalshet dedeuruitstapt.Danlooptheteenverkeerde weginofpakthetdeverkeerdetrein.”

Uitwatvoorgezinbentuafkomstig?

„Eenechtondernemersgezinmeteenpositieve bliknaarbuitenenliefdevoordenatuur.Inmijn jeugdgingenweweleensnaardekerk.Webaden ookvoorhetetenenikzatopchristelijkescholen.DeBijbelverhalenvondikfantastisch.”

Mistudekerkgangniet?

„Nee,wegingenalnietwekelijks.Hetlijntjeis

„Ik ben iemand die graag kijkt naar wat wel kan en die dat tot kunst heeft verheven”
Tjarda Struik, burgemeester

ookniethelemaaldoorgeknipt.Dechristelijke normenenwaarden,zoalsdecalvinistische arbeidsethos,vormenmijnogsteeds.Maarniet persevanuithetgeloof.Jekuntookopandere manierenaanzelfreflectiedoen.”

Oud-KamervoorzitterGerdiVerbeetmoedigde uaanomdepolitiekintegaan.Hoegingdat? „Zijwasopeennetwerkeventvanmijnvader.Ik trokdestouteschoenenaanenvroegofikeen keermethaarmochtkoffiedrinken,omdatik overwoogdepolitiekintegaan.Zijgafmetips. Opzo’nnetwerkbijeenkomstbenik,ineen jovialebui,ookeensnaarMarkRuttetoegegaan: „Ikhebeenbrutalevraag,maarwatnoualsikuw baanzouwillen?Hoekomikdaar?”Nietdatik premierwildeworden,ikvondhetgewoongrappig.Ruttemoestlachenenzeidatikhetbeste degemeenteraadinkongaan.Raadslidishijzelf nooitgeweest,maarikvondheteengoedidee.”

UwerdraadslidinZeist.Zetteuzichdaarook invoormensenmeteenbeperking?

„Datvielnietondermijnportefeuille–eentip vanVerbeet.Anderskomjeernooitmeervanaf, zeize.Doormijnaanwezigheidinderaadzagen mensenechterweldatiemandmeteenbeperkingmeerkandanzeineersteinstantiedachten. Ikzettehenookaanhetdenkendooreenvraag als:„Ikkandiepresentatienietzien,duswilje hardopzeggenwatdaarstaat?”Ookalsburgemeestergebruikikmijnbeperkingommijn overtuigingtelatenzien.Tijdensmijninstallatie lietikalleraadsledeneenblinddoekomdoen.De boodschap:wemogenmetz’nallenmeerluisteren.Voormijbestaatdekeuzeomteluisteren niet:ikmóéthetdoenomdatikbijnanietszie.”

Waaromwildeuburgemeesterworden?

„Alsraadslidmoetjeoveraleenmeningover hebbenendathebikniet.Hetstondmeook tegendatjeinderaadsteedsverschillenzoekt. Ikvindhetveelleukeromovereenkomsten tevinden.Inhetburgemeesterschapkomen mijnervaringensamen.Eenpsycholooghoort mensenaan,isdeschouderomopuittehuilen ofdepersoonomietsmeetevieren.Echteen mensenmens.Endatbenik.Verderwasikalhet boegbeeldvoormensenmeteenbeperking;als burgemeesterbenikdatvoorhetdorp.Ikben ookcrisismanager,netalstoenikincoronatijd alsmanagerindezorgwerkte.Alsburgemeester moetjezichtbaarzijnopsocialemediaeninterviewsgeven–ooknietnieuwvoorme.Enals kersopdetaartkunjeietsvoormensenbeteke-

nendoorergewoontezijn,watikookopsociale mediaprobeervoormensenmeteenbeperking.”

Welkehobbelskwamutegenopdewegnaar hetburgemeesterschap?

„Alsikhadgeluisterdnaariedereendieaanmij twijfelde,wasiknooitburgemeestergeworden. Mensenzeidendathetonmogelijkwasdoor mijnbeperking.Ofomdatikgeenervaringhad alswethouder,jongbenofveelvolgershebop socialemedia.Danvindenzejeoppervlakkig.”

Raaktediekritiekuook?

„Jawel.Vaakwasikerevenstilvan.Maarhoe meerikmetburgemeestersgingpraten,hoe vakerikhoordedatzemijdierolwelzagenvervullen.Naastmijnambitievoorditambtdrijft medatikopdezemanierhetbeeldovermensen meteenbeperkingkanveranderen.Ikweetdat mensenmoeitemoetendoenommijteverwelkomenopeenofanderevent.Laatzemaar beseffendathetallemaalnietvanzelfsprekend is,maarhettóchkan.Datiknietkanfietsenof autorijden,iseenbelemmering.Eenburgemeestermoetvaakvanhotnaarherendanvoelthet ongemakkelijkomeentaxitenemen.Zo’nrit kostgeldenkomtdecadentover.”

Bijeengemeenteraadsvergaderingofbewonersbijeenkomstmistunon-verbalecommunicatie.Hoepeiltuonuitgesprokengevoelens? „Doordatikamperzie,staatmijngevoelsterk aan.Ikbenoemvaakhardopwaterdoorme heengaat:„Ikvoelspanning,watisdat?Kunnen julliedatonderwoordenbrengen?”Of:„Hé,ik merkdathetineensstilwordt.Watgebeurter?””

Leiderdorpbestaatuiteendorpeneenbuurtschap.Wattrektuaaninzo’nkleinegemeente? „Ikvindhetleukdatmensenelkaardaarnogeen beetjekennen.Leiderdorpligtineenstedelijke omgeving,waarmenhetwaarschijnlijkeerder metmijaandurftdanophetplatteland.Ikben dankbaardatdegemeentelefheeftgetoond doorvoormijtekiezen.Devertrouwenscommissieheeftmeerderemalengezegddatzemijde bestekandidaatvondendatmijnbeperkingof bekendheidnietbepalendwas.”

Ubentinfluencer.Hoegingdat?

„Datdeediknietbewust.Ikwildegraageen podiumpakkenomtelatenziendathetleven nietophoudtalsjeeenbeperkinghebtendatje ookveelinjemarskunthebbenalsjemeteen stokloopt.Inhetbegindachtik:ach,diestem.

Of:watzieikerraaruit.Opdenduurboeidedat nietmeer.Ikgingmecomfortabelvoelenbijhet filmenvanmezelfengrappenmaken.Opvakantievroegikmeineengekkebuiaf:hoezouden mensendenkendateenblindeeenzwembad vindt?Datziejenatuurlijkniet.Dusmaakteik eenfilmpjewaarinikmetkledingenalhetwater inliep.Datsoortbeeldensloegenaan.”

OphaaraccountlaatStruikbeeldenzienuit haardagelijksleven:hoezeeeneibakt,paardrijdt ofmetdetreinreist.Zelfspotschuwtzeniet.„Dat isvoormijeenuitlaatklep,alsikmeergeraan oordelenvanmensenofalsikerdoorheenzit.”

Hoedoetudatpraktisch?Uzietnietwatu filmtenookhetresultaatniet. „Alsikeenideeheb,vraagikeenwillekeurige persoonmijtefilmen.Ikzegprecieshoeikhet wilhebben.Debeeldenstuurikdoornaarmijn assistentenzijmonteertdie.Ikhebmijncamera weleensboveneenvergrotingsapparaatgelegd, omietsvanhetresultaattezien.Mijnassistent houdtookdereactiesbij,wantTikTokisabsoluut niettoegankelijkvoorblinden.”

Bentuiemanddiegraagindespotlightsstaat?

„Zeker.Maaraltijdmeteendoel:hetstigmadat heerstovermensenmeteenbeperkingontmantelen.Latenzien:hetkanwel.Somswordiker gekvandatikalleenmaardieberoemdeblinde ben.Maarweetjewathetis?Hetopentveel deuren.Ikmagmijnverhaaldoenenkanzoiets betekenenvoormensenmeteenbeperking.”

Inhoeverreveranderthetburgemeesterschap uwrolalsblindfluencer?

„Ikletteeraltijdalopdatikfatsoenlijkopeen filmpjesta.Ikscheldnooitenloopnietinbikini. Maarnudenkikweltweekeernavoorikiets post.Hetpastbijvoorbeeldnietdatiklaatzien hoechillikerbijligopvakantie.Alsjedatéén keerfilmt,lijkthetnetalsofjedecadentleeft.”

PassendiepopulairefilmpjesopTikToküberhauptwelbijhetburgemeestersambt?

„Ikhebtegenwindervaren.Mensenwarenverontwaardigddatikopmijnmanierwildedoorgaan metsocialemedia:„Afbreukrisico.”Ikdenkjuist datlatenzienwiejebentbelangrijkisvoordeverbindenderolvaneenburgemeester Authenticiteitenkwetsbaarheidhelpentegenpolarisatie:als mensenzienhoeiemandechtis,kunjecontact maken.Vanmijmogenmeerburgemeestersop dezemaniersocialemediagebruiken.Probleemis datrijksambtenarennietmeeropTikTokmogen,

„Als ik had geluisterd naar iedereen die aan mij twijfelde, was ik nooit burgemeester geworden”

omdathetééngrootspionageplatformis.Inoverlegmetdegemeenteraad,mijnwerkgever,hebik zelfgeenTikTokmeer.Deappstaatalleennogop eentelefoondiedeassistentheeft.”

Alshetkon,watzouudangraagwillenzien?

„Degezichtenvanmijnkinderen.Ofvanmijn man.Ikkendeliefdeinzijnogenalshijnaarmij kijktniet.Datismoeilijk.Zijnvriendengrappen vaak:„Hetismaargoeddatzejenietkanzien.””

Gekkevraagmisschien,maarhoewordje verliefdopiemanddiejeamperziet?

„Ookdanvalikterugopmijngevoel.Metvriendenwistikaltijdweldeaantrekkelijkemannen tetraceren.Datklinktmisschienraar,wantik bengeenhelderziende,maarzestralendatuit.”

Uhebteenaupairinhuis.Hoeishetvooru alsmoederomdezorgvoordekinderendeels uithandentegeven?

„Zonderaupairskoniknietwerken.Kokenlukt sowiesoniet,schoonmakenwel.Ikzienietwaar hetviesis,maarwerkgewoongestructureerd Doordateroverdageenaupairwerkt,hebik energieom’smorgensen’savondsmetdekinderenteetenenzenaarbedtebrengen.”

Ustraaltveelwilskrachtuit.Zituookweleens bijdepakkenneer?

„Zeker.Somshuilikomdatikbijnanietsmeer zie.Ofomdatikmijnkinderennietevennaar schoolkanbrengen.Ikkannietdemoederzijn dieikgraagzouwillenzijn.Datverdrietlaatik nietaltijdtoe–bijditgesprekbijvoorbeeldniet. Vanavond,alsikalleenthuisbenofmetmijn man,danmagheterweerzijn.”

> rd.nl/hetgesprek

‘Later wil ik piloot worden’
Ousna (11), Burkina Faso

Hoopvol Ho pvkijken we vooruit

Ook in 2024 bouwen we via christelijk onderwijs, maaltijden en medische zorg aan een beter bestaan voor kinderen in armoede. Doet u mee?

Meld u aan als kindsponsor op

DMariskaDijkstra-Wolters schrijftoverhetdagelijksleven. Enmeer.Somsmeteenknipoog.

Wittemuizen

mariska@rd.nl

euitroep”’sAvondseenvent,’smorgens eenvent” zal in de afgelopen week in veel gezinnen mettieners hebbengeklonken.Vaakgebruiktom langslaperseraanteherinnerendatze’smorgens niet moeten piepen, als ze het de avond ervoor heellaathebbengemaakt

Ikdachtdatditeenuitdrukkingwasdiealleenin ónsgezingebruiktwerd,maarbijnavraagblijken veelmensenhaartekennen.Netalsbijvoorbeeld deopdracht”Laatmejepinkeensvoelen”,omer –zogenaamd–achtertekomenof eenkindwelofnietdewaarheid spreekt.Iklasdathet‘vingeronderzoek’stamtuitdetijddatkinderenweleens uitdesuikerpot snoeptenenduszoetekorreltjes ophunpinkhaddenzitten.

enhoesommigeuitdrukkingengeneratieslang meegaan.Zelfroepikregelmatig„Zet’mop,witte muizen!”alsikiemandsucceswens.„Waaromeigenlijk?”vroegenmijnkinderenlaatstaanme?Tja, goeievraag.Ikbenereensingedoken.

Bijnavraagblekenmijnnaastecollega’sdesucceswensiniedergevalniettekennen.Mijnmoeder wel.Zijnamdeuitroepvanhaarvaderover.Hij riepvaak„wittemuizen”alszebijvoorbeeldnaar schoolging

Bijzonder waar familietaal soms vandaankomt

Erzijnookvandieuitdrukkingendieechtalleenin heteigengezinbekendzijn.Zobegroetenwijonze kinderenbijhetopstaanweleensmetdewoorden „GuteMorgen,Campinggäste.”Overgenomenvan eenDuitsecampingeigenaardie–metzangerige stem–’sochtendsvroegzijngasten,wijdus,op dezemanierwekte.

Hetistochbijzonder hoefamilietaal ontstaat

Mijnopaisinmiddelsoverleden, dushetislastiguittezoekenwaar hijdewoordenweervandaanhaalde.OpinternetforastaatdatdeuitdrukkingwaarschijnlijkuitdeEersteWereldoorlogstamt.Soldaten inhetveldlietenwittemuizenlosalszevooreen gasaanvalvreesden.Bezwekendediertjes,danwas hetmis.„Wittemuizen!”klonkhetdan.Tijdens dewereldoorlogernazoudeGroningseschilder GeorgeMartensNederlandsevliegtuigeninEelde hebbenvoorzienvandriewittemuizen.Enwerd determgebruiktomelkaartebemoedigen.

Ik beninmiddels nieuwsgieriggeraaktnaar opmerkelijkeuitdrukkingen in anderegezinnen. Maildusgerust.

INTERESSE IN EEN MOOIE BAAN IN HET SPECIAAL ONDERWIJS?

KOM NAAR DE OPEN MIDDAG

Kom sfeer proeven tijdens de OPEN MIDDAG van Rehoboth Onderwijs en zorg in Barneveld

D.V. Donderdag 18 januari vanaf 13.30 uur. Aanmelden en meer info of onze vacatures zie werkenbijrehoboth.nl of scan de QR-code

WERKENDLEREN VOOR SLIMME DOENERS

COMMERCIEEL MANAGEMENT

Bouw jij graag aan relaties en wil jij de organisatie laten groeien?

Bij Essenzo leer je dit als geen ander.

PROCES MANAGEMENT

Regel jij dat intern alles oprolletjes loopt en er geen gedoe is? Bij Essenzo leer je dit als geen ander

FINANCIEEL MANAGEMENT

Zorg jij dat alle cijfers op ordezijnener een positief rendement is? Bij Essenzo leer je dit als geen ander

ONDERWIJS

LOGOPEDISTE

LEERKRACHT

S(B)O/VSO ZML

TEAMLEIDER

S(B)O

ONDERWIJSASSISTENTE ZML

GYMLEERKRACHT

(Voortgezet) Speciaal onderwijs in Barneveld iets voor jou? Ben jij toe aan de volgende stap en geniet je van onderwijs op maat? Lees meer over deze vacatures op werkenbijrehoboth.nl of scan de QR-code

BUSINESS SALES SPECIALIST

Stap jij makkelijkopmensen af en heb je eendriveomtescoren? Bij Essenzo leer je ditals geen ander

BUSINESS E-COMMERCE SPECIALIST

Boost jij de verkoop door middel vanonline resultateneninnovatieve oplossingen? Bij Essenzo leer je dit als geen ander

BUSINESS SUPPORT SPECIALIST

Regel jij alles tot in de puntjes en ontzorg je het management?

Bij Essenzo leer je ditals geen ander

BUSINESS FINANCE SPECIALIST

Zorg jij voor inzicht in de cijfers en rapportages, zodat je collega’soverde juiste informatie beschikken?

Bij Essenzo leer je dit als geen ander

Aspirine, een warme kruik en wat extra aandacht

Alsmijnvader vroegerziekwas, sliktehijdirectaspirine, kwamenerStrepsilsinhuis enmoesthijstomenboven eenpannetjemetheet water.Bijdezelfdeklachten snootmijnmoederhaar neusenliepdoor.

Inmiddelswoonikmet mijnmanentweevolwassenzoons.Enerblijktin

aldiejarenweinigtezijn veranderd.

Bijdeminsteverkoudheidspringendemannen ineenwarmbad,doen zeelkhalfuuruitgebreid verslagvanhunklachten ensmekenzeomwatextra aandacht.Enomeenhoestdrankje,eenwarmekruik, ietslekkers Hetmoederhartis

uiteraardbereidomzedeze aandachttegeven.Eigenlijk vindikhetookwelfijnom voordemannentezorgen. Heerlijk,alszeweerevenzo afhankelijkvanjezijn.

Alsikhiermetvrouwen uitmijnomgevingover praat,herkennenzehet allemaal.Endanklinkt bovenstaandetegeltjeswijsheidvaak.

Anita den Hartog, Culemborg

Word je van veel leren ook echt wijs?

Wetenwatjewordenwilt,dat isbelangrijkinhetleven.Maar wetenwíéjewordenwilt,als mens,datisnogveelbelangrijker. Verwerfjestraksindeloopvanje levenalleenkennis,vaardigheden enlevenservaring?Ofontwikkelje ookwijsheid?

Enny de Bruijn

Jedenkterwaarschijnlijknietzooverna,alsje 15bentof25.Jebentbezigmetdegrotekeuzesvanhetleven.Waarwilikwonen?Metwie wiliktrouwen?Watvoorwerkwilikdoen?

Jebeseftmisschiennietmeteendatje,metelke keuzediejemaakt,grootofklein,ookeenbepaalderichtinginslaat,eenbepaaldewegopgaat.

Daaromkanhetgeenkwaadom,opdedrempelvanhetvolwassenleven,jezelfnietalleenaf tevragen:„Wátwilikworden?”maarook:„Wíé wilikworden?”Voordatlaatsteisheteigenlijk nietzobelangrijkwatvoorwerkjedoet,hetgaat vooralomhóéjedatdoet.Hetismisschienook nieteenszobelangrijkwelkemensenerprecies opjepadkomen,hetgaateromofjezeliefhebt. Algeefiktoedatdatlaatstebijdeenemenswel makkelijkergaatdanbijdeandere

Steljeevenvoordatjeaanhetbeginvanje loopbaankuntkiezen.Wiljelatereenzureoude manofvrouwzijn,diegraagklaagtdatdevoorzieningennietmeerzozijnalsvroeger,endatde jongerenvantegenwoordignietmeerkunnen werkenzoalsvroeger?Ofwiljeeenwijzeoude manofvrouwzijn,dieverworvenlevenservaring deelt,endieookopgevorderdeleeftijdnogaltijd anderen,jongeren,kaninspireren?

Wiejehetookvraagt,iedereenkiestnatuurlijkvoordatlaatste.Wijsworden,datwillenalle mensenwel.Maarhetluktlangnietiedereen, datziejeóókalsjeomjeheenkijkt.Degrote vraagisdus:hoedoejedatdan,wijsheidontwikkelen?Enkunjedaarwelzelfvoorkiezen,ofis hetvooralietswatjegegevenwordt?

Kennisenvaardigheden

Nietiedereenbedoelthetzelfde,alswehetover ”wijsheid”hebben.Daarkwamikdeafgelopen

Kennis zonder liefde is leeg, geleerdheid zonder goedheid is nutteloos

wekeningesprekkenmetallerleimensenwel achter.Voorsommigenwaswijsheidongeveer hetzelfdealskennis.Feitenkennis.Vooranderenhadwijsheidmeertemakenmetinzichten verbandenkunnenleggen.Metintelligentie.En weeranderenwildendaardanóóknogsocialeen emotionelevaardighedenaantoevoegen,want metdiepeinzichtenbereikjenietveelzonder zelfkennis,inlevingsvermogenensoepelecontactenmetanderemensen.

Ikdenkdatdatallemaaltegelijkwaaris.Er bestaannueenmaalveelvormenvanwijsheid: zelfkennis,vakkennis,mensenkennis,praktische wijsheid,intellectuelewijsheid,levenswijsheid, noemmaarop.MaarvoorditartikelwilikuitgaanvandegedachtediePaulusenAugustinus enveleanderechristelijkedenkersopallerleimanierenonderwoordenhebbengebracht:echte wijsheidverbindtkennismetliefde.Kenniszonderliefdeisleeg,geleerdheidzondergoedheidis nutteloos.Endieliefdeengoedheidverbinden dezeschrijversdanuiteindelijk,ophetallerdiepstevlak,metgeloofengodsvruchteneenbesef vanafhankelijkheidvanGod.

Onderwijsvernieuwing

Indezestiendeenzeventiendeeeuw,detijd vanhumanistenenreformatoren,lietenveel geleerdenzichdoorzulkegedachteninspireren. Zestondenindietijdvoordeenormeopgaveom hetonderwijstevernieuwen,endatdedenze metvuurenverve.Erasmusvoorop.

Talenengeschiedenis,daardraaideallesom inhethumanistischeonderwijs.Deklassieken ontdekken,deBijbelindegrondtekstonderzoeken(endaarnaindevolkstaalvertalen),de traditievandekerkenvandewetenschapleren

kennen,degroteoudeschrijverswoordvoor woordlezenendanzelfproberenomnógfraaier teschrijven,nógdiepertedenken.Altijdaande handvandetraditie,wantzomaaruitjezelfje gevoelensopschrijvenwasernietbij.

Veeluithethoofdleren,excellentlerenlezen enschrijveneneenbredeparatekennisontwikkelenvanBijbel,literatuur,filosofie,theologie en(kerk)geschiedenis–datvormdehethartvan hetBijbels-humanistischeonderwijsprogramma, datnadeReformatiegrotendeelsookdoorde gereformeerdenomhelsdwerd

Daarbijginghetnietalleenomverstandelijke kennis,maarookomdekennisvanhethart,om karaktervorming.Dewarekennisenhetware inzichtzoudendehelepersoonlijkheidmoeten doordringeneneenrichtsnoervormenvooreen vromeenliefdevollelevenspraktijk.

Tekenendishetgedichtjeaandepoortvande Latijnseschool(devoorlopervanhetgymnasium)inAmsterdam:„Arteprobus,probitatepius, pietatebeatus/utverefias,haecscholaculta dabit.”Invertaling:„Dezeuitgelezenschoolzalu lerenhoegijdoorkunstenwetenschapdeugdzaam,doordeugdzaamheidvroomendoor vroomheidzaligkuntworden.”Eenechtecalvinistzalwellichtevenmetdeogenknipperenbij aldiezelfwerkzaamheid,maarhetideewaarop ditonderwijsgestoeldis,isduidelijk

Digitalegeletterdheid

Hetlijktvooronsbijnaofhetovereenandere wereldgaat,eenwerelddienuverachterde horizonvandetijdweggezonkenis.Talenen geschiedenishebbeninonzeeeuwmaarweinig statusmeer,enbijnaniemandwilzichernog meebezighouden.Alswehethebbenoveronze kenniseconomie,bedoelenwemetdiekennis tegenwoordiginhetalgemeen(bèta)wetenschap entechniek.Theologen,schrijversoffilosofen lijkenweinonzesamenlevingsowiesonietzo ergnodigmeertehebben.Inplaatsdaarvaniser eenlegeraanbedrijfskundigen,juristen,managers,coachesenpsychologenaangetreden.Niet datdatgeennuttigeberoepenzijn,maarhetzegt ietsoverwattegenwoordigbelangrijkgevonden wordtenwatniet

Daaromishetooklogischdathetinons huidigeonderwijsvaakoverheelanderedingen lijkttegaandanindetijdvanErasmus.Zomaar wattreffendeformuleringenuitdekerndoelen voorhetprimaironderwijs:reflectieopeigen handelenenleren,uitdrukkenvaneigengedachtenengevoelens,respectvolluisterennaaren kritiserenvananderen,verwervenenverwerken

vaninformatie,ontwikkelenvanzelfvertrouwen, respectvolenverantwoordelijkomgaanmet elkaar,zorgvoorenwaarderingvandeleefomgeving.Doelvanhetonderwijsis„bredevorming vankinderen”,gericht„opdeemotioneleen verstandelijkeontwikkeling,opdeontwikkeling vandecreativiteitenhetverwervenvansociale, cultureleenlichamelijkevaardigheden”

Nederigeleerlingen

Denadrukligtdusveelminderopkennis(die buitenjouzelfalsleerlingbestaatendiejeje eigenmoetmaken)enveelmeeroppersoonlijke ontwikkeling.Kinderenvannulijkenvooralte lerenhoezezichmoetenverhoudentotalleswat indewereldvan(nep)nieuws,botsendemeningen,mediaenentertainmentophenafkomt. Datislogisch,datisooknodigindewereld vanvandaag.Maarhetheefttegelijkertijdeen minderbescheidenhoudingbijdeleerlingtot gevolg.IndetijdvanErasmusmoestjegehoorzaamluisterennaardemeester,envolontzag lezeninoudeensomszeldzameenkostbare boeken,inhetnederigmakendebesefdatjeje nietgauwzoukunnenmetenaandiegrotenuit hetverleden.Maarinonzetijdisdatsterkveranderd.Wij,jongerenénouderen,zijnnietmeer geneigdtoteerbiedigluisteren.Wijstaansneller klaarmetonzemeningenoverallesomons heen,metonzeoordelenoverhetverleden.

OnderwijsvernieuwingeninNederland gingendelaatstedecenniavaakover„gepersonaliseerdleren”,metdeleerlingzélfals„eigenaar vanzijneigenleerproces”.Langnietallescholen

Mooie woorden kunnen niet verbloemen dat de toestand van het Nederlandse onderwijs op dit moment dramatisch is

gingendaaroverigensinmee,maarzulkesteeds terugkerendeideeënzeggenveeloverderichting waarinhetonderwijszichbeweegt.

Meedenkenoverdelessen,reflecterenopje eigenontwikkeling,debaaszijnoverjeeigen leervragen,zelfachterjelaptopbepalenwat jewiltleren–metdedocentalsvriendelijke coach...Natuurlijkzijnleerlingendiezichzelfde heletijdtotuitgangspuntenmiddelpuntvan huneigenleerprocesmoetenmaken,geennederigeleerlingenmeer.Nederigheidisgeendeugd dieindehedendaagsekerndoelenstaat.

Lees-enrekenvaardigheid

MooiewoordenkunnenintussennietverbloemendatdetoestandvanhetNederlandse onderwijsopditmomentdramatischis.Deleesenrekenvaardigheidholtmethetjaarverder achteruit.Eenderdevandevijftienjarigenblijkt nietgoedgenoegtekunnenlezen.Eendérde! Datiseendramawaarvanwedereikwijdtemisschiennieteensbeseffen.Hoemoetdatstraks, alsdezejongeren–volwassengeworden–onze maatschappijmoetengaandragen?

Deenenadeanderedeskundigelaaterzijn lichtoverschijnen.Deeenvindtdatlezenleuker moetwordengemaakt(dathoorjealjaren,maar kennelijkwerkthetonvoldoende),deander denktdatjongerenwelvakereenboekzouden pakkenalserwatmeer„diversiteit”indeteksten gestoptwerd(hoenaïefkunjezijn?)endederde meentdatdemobieletelefoondeboosdoeneris (daarzitietsin).Maarhetheeftvastenzekerook methetonderwijszelftemaken

Vaardighedenenmeningenzijnnamelijkniet

losverkrijgbaar.Begrijpendlezengáátergens over:overkennis,overideeëndiedoormiddel vanlettersenwoordentotjekomen.Wiemeer kennisheeft,ofhetnuoveraardrijkskunde, geschiedenis,politiek,godsdienstofburgerschap gaat,begrijptbeterwathijofzijleest.Zoiemand kanhetbeterplaatsen,maarookbetersamenvattenenereenbeterbeargumenteerdemening overhebben.

Maarjuistkennisisbijonsvaakhetzwakke punt.Misschienwelomdatmensenvannu,ook ouderen,heelsneldenken:ikhoefhetallemaal nietmeerteweten,ikkantochallesopzoekenop internet?Enikkanmetochheelsneloriënteren viadesocialemedia?Maaralsjediegedachte omhelst,glijdjelangzaammaarzekerafnaareen zelfgenoegzaamkleinwereldjewaarinje–opgeslotenineenbubbelvangelijkgezinden–wél overaleenmeningoverhebt,maarweinigdiepgaandekennisbezitendusookweinigwijsheid ofinzichtontwikkelt

Christelijkonderwijs

Datlaatsteiseenenormegeneralisatienatuurlijk.Hetligtallemaalnietzozwartwit,enerzijn altijduitzonderingen–inhetbijzonder(hopelijk)alshetgaatomchristelijkegemeenschappen enchristelijkescholen.Nietvoornietsishet christendomeengodsdienstvanhetWoord,en zijnzekerreformatorischechristenendoordrongenvanhetbelangvan(langzaamenaandachtig)lezeninopvoedingenonderwijs.Nietalleen technischlezen,maarookinvoelendlezen, meditatieflezen,noemmaarop.

Maardiekleinevoorsprongmaaktchristenen

beeldmontage

laat deze kans niet schieten!

Rietdekker

Benjij een ervarenrietdekker op zoek naar eennieuweuitdaging in het creërenvan prachtigenieuwerietendaken en hetverzorgen vanonderhoud? Wij bieden eeneigen bus, maximale vrijheid,goede beloning,maarook een gezelligewerksfeer,veelklantcontacteneen diversiteitaan projecten. Als leerling rietdekker krijgjedemogelijkheidomhet vakteleren met een interneopleiding.Solliciterenkan viae-mail.

Meer informatie?Bel gerust!

Kootwijkerbroek | (0342) 701013 | info@vandenbergrietdekkers.nl

Eenonmogelijkdilemma...

Food ForLiFeMalawi

SINDS 2012

Food ForLiFeMalawileert mensen hoe zij met een duurzaam biologisch systeem zelf hun eigen voedsel kunnen verbouwen.Hoe zij zelf daarmeehun eigen inkomen kunnen genereren.

Op dit moment woedt dehongerdoor Malawi. Duizenden per dag gaan hetniet overleven De schatting is 2.500 tot meer dan 5.000 per dag. Per dag!

Wanneer wijdehongerige voeden kunnen we dat geld niet gebruiken om deelnemers aan ons project toe te voegen. Hun dankliederen vervullen het heelalwanneer ze meemogen doen zodat zij nooit meer honger hebben. Hetzelfde geldt voor mensen dieweeen zak maïs mogen geven.

Ukunt ookhelpenmet deaankoop vankantoor-en woonmeubels;kijkeens op www.livingfair.nl

Hartelijkdankvoor uw giftnamensWezi en Sissi

Helpomzoveelmogelijkmensen duurzaam te helpen! te GEEF LEVEN

nognietimmuunvoordeontwikkelingenvande tijd.Wijallemaalzijnvandaaggevoeligvoorde verleidingvan”opgeslotenrakenineenbubbel vangelijkgezinden”en”vantevorenjemening alklaarhebben”en”lieverkennisopdoenvia filmpjesenplaatjesdanviaboeken”.Zelfbenjeje datvaaknieteensbewust.Daaromjuistkanhet zoverfrissendzijnomeenskennistenemenvan degeschiedenis.Danzíéjetenminstedatzehet indetijdvanErasmusheelandersdedendannu, endatwijdaarmisschienweleenpaardingen vankunnenleren.

NatuurlijkhaddenErasmusenzijntijdgenotenhuneigeneenzijdighedenenhadhet onderwijsvanhuntijdzijneigenproblemen.Wie zouinernstterugwillennaareensituatiewaarin schoolmeestersplakenroedehanteerden,waarinmeisjesmindermochtenlerendanjongens, waarinarmekinderennieteenshetschoolgeld kondenbetalenendusnietnaarschoolkonden?

Eentijdwaarinnogmaarweinigplaatswasvoor denatuurwetenschappenenvoorexperimenteel onderzoek?

Maardewilvandezestiende-eeuwersomhet onderwijstehervormendooreindelooslezenen vertalen,doorkeihardstuderenindebronnen vandeeigentraditie,doorzichzelftescherpen aantekstenvanandersdenkenden,daarkunjeje nogaltijddoorlateninspireren.Vooralookomdatzijheelgoedbeseftendatkennisalleenmaar hetbeginis,endatkenniszondergeloof,liefde, goedheidenrechtvaardigheidgeengoeddoeten misschienzelfsgevaarlijkis.

Bescheidenmentaliteit

Wijsheidkunjenietuiteenboekjeleren.Maar zónderkenniszalhetnietgaan.Veellezenis,in hetspoorvandeonderwijsvernieuwersvande zestiendeeeuw,dusbepaaldgeenslechtidee. Dedeurvanjenieuwsgierigheidopenzetten,je verbeeldingaanhetwerkzetten,jekennisvergroten,jeemotiesenjeinlevingsvermogenontwikkelen Nietalleenboekenvangelijkgezinden lezen,maarookboekenvanandersdenkenden–zoalsdegereformeerdepredikantenvandestijds allemaalkennismaaktenmetde‘heidense’klassieken.Levenslangleerlingblijven,datvooral. Hetlijktzoeenvoudig,maardatishetniet Hetvraagtinspanningenmoed,enookeenbescheidenmentaliteit.Wieietsnieuwswilleren, moetimmersaltijdopzijzettenwathijofzijal weet.Diemoethetvertrouwdedurvenloslaten

omonbekendewegenteverkennenenteluisterennaarwateenandertezeggenheeft.

Datklinkttrouwensalsofwijsheidietsis watjezomaarmetveelhardwerkenbereiken kunt,endatisookweernietzo.Tenminste,niet helemaal Jekuntnatuurlijkveelboekenlezenof eengoedeopleidingdoenofzorgvuldigluisteren naardocenten.Datisaltijdeengoedbegin.

Maarvraaghetaanmensendieéchtwijszijn, enzezullenjevertellendatwijsheidnietietsis watjealleenmaaruitboekenkuntleren.Groeiendewijsheidheeftóóktemakenmetlevenservaring,metpijn,metliefde,metverdriet.Met ervaringendieje,alsjeallesvantevorengeweten had,misschienlieveruitdewegwasgegaan.En tendiepste:metdegenadevanGod.

„Je zult voortreffelijke kunsten leren die nuttig zullen blijken als je ze paart aan rechtschapenheid; ontbreekt dit laatste, dan zullen ze je weinig baten en zelfs tot je verderf leiden. Pas er voor op dat tijdens je studie je zin voor rechtvaardigheid niet terugloopt; span je in om in gelijke mate een beter en een geleerder mens te worden. Kennis is goed, liefde nog beter. Als je het ene bij het andere voegt, zul je iets prachtigs tot stand brengen.”

Uit: ”Het boek tegen de barbarij”, Desiderius Erasmus, vertaling István Bejczy (uitg. Sun, Nijmegen, 2001).

beeldmontage

Beeldenstorm

Sarah van der Maas

Onzegeschiedenisisalseendraaiendepuberopdeachtersterijvanhetklaslokaal–hetlijktwelofzevoortdurend moetwordenrechtgezet.Waarmenervroegergeenbeen inzagomeensappigedraakofeenschonewaternimf in’slandshistorieblaânoptevoeren,iserindehedendaagsegeschiedschrijvinggeenplaatsmeervoorheldenlegendenenromantiek.Eenvooreensneuvelenlangingeburgerdedenkbeeldenonder deDonarshamervandemodernehistoricus.Napoleonwasgeen onderdeurtje,Edisonnietdemandiedegloeilampuitvond,ColumbusnietdeeerstedievoetaanwalinAmerikazette(enhetisslechts eenkwestievantijdvoormenontdektdatdeSlagbijNieuwpoortin werkelijkheidopdeGinkelseHeideplaatsvond).

”Mythbusting”ispopulairderdanooit,endatisnatuurlijkniet

beeld Sar ah v an der Maas

voorniets.Geschiedenisiseenmachtigwapen.ZowordendefictieveantisemitischeProtocollenvandewijzenvanSion(1903)ruim honderdjaarnadatonogaltijdalsauthentiekgedachtegoedgeciteerd inpro-PalestijnsekringenenrechtvaardigtdeRussischepresident PoetinzijnOekraïenseinvasiemeteeuwenoudestichtingsmythes. Eenhistorischemisseriszogemaakt–ookalsjeeenhuisvrouw opFacebookbentenslechtseenstukjepositiviteitmetdewereld wiltdelen.Ukentzewel:dezwoelezonsondergangsfoto’smeteen inspirerendespreukerop.”Iedereeniseengenie–maaralsjeeen visbeoordeeltopzijnvermogenomineenboomteklimmen,zalhij zijnlevenlangblijvengelovendathijeennietsnutis.”Wasgetekend: AlbertEinstein.Nouja,nietdus.

Alsindshetparadijswordenuitsprakenvananderen–metduivelse opzetofinonopzettelijkeonwetendheid–volopverdraaid,ineen onjuistecontextaangehaaldofabusievelijkaaneenandertoegeschre-

Een historische misser is zo gemaakt

ven.Vooraldatlaatsteiseenonuitroeibaareuvelbijspitsvondige citatenofgeliefdetegeltjeswijsheden.Einsteinsmeestgedeeldeuitsprakenoverdesterrenhemel,deklimmendevisenhetherhalenvan foutenblijkenbijnaderonderzoekafkomstigvandefilosoofImmanuelKant,eenAmerikaansehoogleraarsociologieeneenbrochurevan AnoniemeAlcoholisten.

Ookandereklassiekersblijvennietgespaard.ZosprakSherlock Holmesnergensdelegendarischewoorden„Elementary,mydear Watson.”MarieAntoinetteheeftnooitgesuggereerddathetvolk„dan maarcakemoesteten”.PippiLangkouszeinimmer:„Ikhebhetnog nooitgedaan,dusikdenkdatikhetwelkan.”EntoenGalileoGalilei wegenszijntheorieënoverhetzonnestelselvoordeinquisitieverscheen,deedhijvermoedelijkhetenigeverstandigewathijkondoen: hijzweeg.

Dewaarheidmoetzegevieren.Tochvalteropeenhistorische

beeld Sar ah v an der Maas

beeldenstormookwelwataftedingen.Wienietoppast,dreigtmet éénbijlslagnietslechtseenonjuistcitaat,eenwijdverspreidelegende ofeenverguisdezeeheldvanzijnsokkelteslaan,maarookvierof vijfeeuwenaangeschiedschrijvingdevergetelheidintemaaien.Niet elkemythehoeftmetveelbombarievanzijnbetoveringteworden verlost.Insommigegevallenmoeteenvisieofvertellingooknaastde historischefeitenkunnenblijvenbestaan:omdatzezelfeendeelvan dehistorieisgeworden.

Vertrouwdeverhalenzijnbovendienvaakvervlochtenmeteigen herinneringen.Hetonderuitschoffelenvanoudewaar-enwijsheden raaktveelmenseninhethart.Wieeenmisvattingwilcorrigeren, moetdanooknietverwonderdzijnalshetcollectievegeheugenhem ervantrachtteovertuigendatdegeschiedenisinsteenstaatgehouwenendataanhaarniettetornenvalt.Somsishetrechtzettenvande historieenkeleenzachtjesinjezelfmompelen:„Entochdraaitzij…”

Over de auteur

Sarah van der Maas (1995) studeerde algemene en sociale geschiedenis in Leiden en Groningen. Verhalen vertellen is haar passie: of die zich nu afspelen in een ver en vreemd verleden of om de hoek van de straat.

“Bij Van Reeheb ik mijn plek gevonden”

Daan Schreuders wilde altijd hetonderwijs in. Tijdens zijn laatste jaar op de Havobegonhij daarover te twijfelen.

Hijkoos vervolgens voor de combinatie werken-leren bij

VanRee Accountants.Een besluit waar hijblijmee is.

Zoektocht

Daan is in september begonnen met hbo accountancyaan de HAN. Vrijdag is zijn schooldag. Op maandag tot en met donderdag doet hijpraktijkervaringoptijdens zijn werk op de vestiginginLeersum

Hier ging een zoektocht aan vooraf: “Ik wastoe aaniets nieuwsenben me gaan oriënteren. Bedrijfseconomie vond ik een leuk vak. Viamijnzus die hier ookwerkt,ben ik metVan Ree in contact gebracht.Daarna heb ik een dag meegelopen, om te zien hoe het in de praktijk is.Dat kanikiedereen aanraden. Dan kun je sfeer proeven en echt ervaren waarvoor je kiest.”

Ruimte

Meteen na de Havoaan het werk zonder ervaring in de accountancy, datvond Daanbestspannend:

“Een collega vanHRheeft echt met me meegedacht. Ik wist zo goed als niks en heb al zoveel geleerd! Ik word serieus genomen. Door de familiecultuur hebiksneleen band

gekregen met de collega’sinmijn team. Door die verbondenheid kunnen we goed samenwerken en is er ruimte voor al mijn vragen. Ik ben blij dat ik dezestap genomen heb.”

Afwisseling

Daan legt uit,dat accountancymeer is dan alleen cijfertjes: “Jeverdiept je in de klant.Wie werken daar,waar zijn ze mee bezig, ook worden de processen doorgenomen.” Hijgeniet vandeafwisseling: “Iedereweek zit ik welbij een andereorganisatie.Er zijn heelverschillende klanten, die je allemaal op een anderemanier kunt helpen.”

Weet jijook nog niet waar je zoektocht je gaat brengen?

Loop eendagje meemet

Daan en zijn collega’s. Bel 06-51675475 om een afspraak te maken.

Kom op onze open avond kijken bij de Grond-, Weg- en Waterbouw-opleidingen!

OPEN AVOND: donderdag 11 januari, locatie Amersfoort

Niveau 2: Opperman bestratingen | Waterbouwer | Vakman GWW

Niveau 3: Allround vakman GWW | Straatmaker | Allround waterbouwer

Niveau 4: Middenkaderfunctionaris GWW

Onderstaande bedrijven stimuleren de Grond-, Weg- en Waterbouw-opleidingen:

Behulpzaam tegeltje

gaat generaties mee

Toendekinderen nogkleinwaren, gingenwealsgezinieder jaareenkeeropkampeervakantieéneendagjenaarhet strand.Opeendagdathet mooiweerwas.

Behalveeenflinkevoorraademmertjesenschepjes gingerookaltijdeengrote zakmetbelegdebroodjes mee.Alshettijdwasomte

eten,deeldenwedebroodjesuit.

Dewindzorgdeer nogaleensvoordaterzand tussenhetetenkwam.Dat lietendekinderendanook aanhunmoederweten.

Opeenkeerreageerde ik:„Aanhetstrandeetje broodmetzand.”Dieuitspraakbleekbehulpzaam, wantdebroodjeswerden

daarnagewoonopgegeten. Daaromgebruiktenmijn manenikdiewoordende jarenernasteedsweer.

Detegeltjeswijsheidis zogoedblijvenhangen,dat onzekinderenhemnuook gebruikenalszijmetonze kleinkinderennaarhet strandgaanenerkrakende korreltjestussendebroodjesblijkentezitten.

Anneke Weststrate-Schalk, Ermelo

Switch naar het onderwijs?

Ontdek of een baan in het onderwijs bij je past. Goed voornemen!

Werken zonder zorgen?

In een wereld waar christelijke waarden niet vanzelfsprekend zijn, is het cruciaal om een stem te hebben. Een stem die spreekt voor jou; voor jouw waarden, jouw overtuigingen. Welke zorg je ook hebt, de RMU staat voor je klaar. Met expertise en een sterk netwerk. Met juridische hulp en advies, afgestemd op jouw unieke situatie en behoeften. Zo werkt samen beter.

De onmisbare mentor

Clasina van den Heuvel

Opreisdoorhetleven,vaaknetnaeenoproeptot avontuur,ontmoetdeheldeenmentordie wijzeraadgeeft.

Je moet iets gaan doen, maar het ismoeilijk,enjewiltofdurfthet niet.Ahnee,dítniet.Endankom jeeenmenstegen,opschoolofin hetparkofbijdesupermarkt,diejeiets laatzienofgeeftwatjezelfnietzagof niethad.Daarmeekunjeverder;soms besefjepasveellaterdewaardevandie persoon. Een eindje verderop wacht waarschijnlijk een klif of een ravijn, maar het zou kunnen dat je daar opnieuwdementortreftdiedaarlooptte wandelen–ofeenandere(ofeenbrug).

Eenmentoriseengids,misschieneen ouder iemand die deze reis al eerder maakte.Hetkanookeenjongerezijn Ofeenboek.„DeMentorverschaftde

hoofdpersoonpreciesdatgenewathij nodigheeftomdereisteaanvaardenen deeerstetestenteondergaan”,schrijft MiekeBoumain”Storytellingin12stappen.Opreismetdeheld”(2010). Bouma–auteur,docentencoach–laatzienhoedereisvandeheldin heelveelgoedverteldeverhalenterug tezienis.Hetiseenverhaalstructuur, maarookeentheoriediekanhelpen bijdepersoonlijkeontwikkelingvan mensen.Dereisvandeheldisgeen vlakke,rechtetijdlijn,maarrond, alseencirkel–zoomdezoveeltijd komtereencrisislangs,maardoorde lessendiejeeerderleerdewordjeop dezereisidealiterwijzerenwijzer.

Beppie de Rooy (56): acquirerend redacteur Nederlandstalige fictie bij uitgeverij Mozaïek en KokBoekencentrum

Samen voor het beste resultaat gaan

„Ikbenaljarenwerkzaamin deuitgeverswereld.Namijn studieNederlandsetaal-en letterkundeaandeUniversiteitUtrechtkreegikzo’ndertigjaar geledeneenbaanbijuitgeverijDen Hertog.Daarhebikhetredacteursvak geleerd.Ikwerktemetkinderboeken enleerdevaneenslechtmanuscript ietsgoedstemaken.Bijvoorbeelddoor personagesenhoofdstukkeneruitte halenalsdienietrelevantwaren.Later werkteikbijuitgeverijKokinKampen enuitgeverijMozaïekinZoetermeer metliterairefictievoorvolwassenen.Inmiddelsbenikacquirerend redacteurbijKokBoekencentrumen uitgeverijMozaïek.Indezefunctie gaikopzoeknaarNederlandstalige fictieenschrijftalent.Mijndoelisom literatuurbinnentehalenwaarvan ikweetdathetverkochtgaatworden. Daarbijbegeleidikdeauteur,omdatik wildatheteengoedboekwordt.Maar hetbelangrijkstevindikdatdeauteur hetbestevanzichzelflaatzieninzijn ofhaarboek.Inonzemaatschappijis erweinigruimtevoorcreativiteit.Ik vindhetmooiomeenstukjecreativiteitinmensennaarboventehalenen daarsamenmeervantemaken.Later inhetprocesgaathetmanuscriptnaar redacteurendieopalineaniveaumeelezen,maarikhoudnogwelderegie. Verderdenkikmeemetdemarketing rondomhetboek,decovervanhet boek,mogelijkedistributiekanalenen depositioneringvanhetboekinde markt.Hetiseenprachtigebaan ElsFlorijnkenikalerglang.Toen ikbijDenHertogwerkte,zouikeen kerstpakketbrengenbijhaarvader, auteurHenkFlorijn.IkwerdbinnengevraagdenEls’moederlietmij

schriftjesmethandgeschreventeksten zienvanhaartoenzestienjarigedochter.LatergavenwijbijDenHertog verhalenvanElsuit.ToenhetReformatorischDagbladin2002samenmet uitgeverijKokeenschrijfwedstrijd uitschreef,kwamElsalsbesteuitde bus Daarnahebbenwesamenhaar eersteromanuitgebracht.Omdatwij aldertigjaarsamenwerken,hoortEls echtbijmijnleven.Wijvertrouwen elkaarenwewetendatweallebeivoor hetbestegezamenlijkeresultaatgaan. Elsenikzijnbeidenambitieus.„Beppie,ikwilhetbesteboek.Jekuntalles tegenmezeggen”,zegtzealtijd. Elsheeftaltweekeereenwerkbeurs vanhetLetterenfondsontvangen,een heleeer.Opzo’nmomentkomenkwaliteit,debeursendewaarderingvoor hetwerksamen,waardoorwijsamen kunnengroeienindekwaliteitvande boeken.IkhoopdatElsenikgezond blijven,zodatwenoglangkunnen samenwerken.EnhopelijkblijftEls tijdeninspiratiehoudenomteblijven schrijven.Schrijveniseencomplexe enzwareklusdieveelvandeauteur vraagt.Ikgenietenormvanonzesamenwerking,mooierwerkiserniet.Ik bengraagmentorvandezeheld. Zelfhebikgeenhelden,maarer zijnwelmensendiemijinspireren. MaaikeBlijdorp,chef-uitgeverbij uitgeverijMozaïekbijvoorbeeld.Zij heefteenenormekennisvanhet boekenvakenisgeestigennuchter Eenhelduiteenandervakgebiedisde kerkmusicusGerbenBudding.Ikzing tijdensvespersdiehijorganiseerten hijheefteenenormekennis,snelheid vandenken,disciplineendrive.Hij inspireertmijomauteursteblijven begeleidenmetpreciesheidendisciplineenomgeengenoegentenemen metminder.”

Els Florijn (41), auteur: „Beppie heeft mij altijd gestimuleerd om door te zetten, mijn grenzen te verleggen, mezelf uit te dagen zodat mijn tekst nog beter wordt. Ze is scherp, maar altijd eerlijk en ze helpt me om geen genoegen te nemen met minder dan de beste tekst en de beste verhaallijn.”

André Guijs (59): oud-basisschooldirecteur, coach en adviseur bij Het Onderwijsbureau in Amersfoort

Wijzer en ontvankelijker door Willemijn

„Opdelagereschool enlaterdehavowas ikeenonopvallend kind;zo’nleerling overwieintienminutengesprekken eigenlijknietstezeggenvalt.Ikhad geenuitgesprokentalentenschool vondiksaai.Nademiddelbareschool gingiknaardepaboinRotterdam.Ik vonddeopleidingvreselijkkneuterig, netalshetlesgevenzelf.„Houdje vankinderen?”vroegeenjufbijmijn sollicitatie.Datvindiknogaltijdeen vreemdevraag.Vanmijnvrouwhoud ik;kinderenvindikbijzonder

Navierjaarvoordeklaskoosik vooreenkantoorbaan:eerstbijverzekeringsgroepStadRotterdam,daarna bijeenuitgeverij.Naastonskantoor stondeenmontessorischool.Iedere middagzagikdemeesterzijntasop defietsbindenenvertrekkenomthuis tegaaneten.Ikzatopgeslotenenhij wasvrij,zovoeldehet.Ikkreegheimweenaardekneuterigeonderwijswereldenbeslootweerterugtegaan, maarhetkosttemoeiteomeenplekte vinden.Ikvoeldewantrouwen:ikwas aleerderuithetonderwijsgestapt,zou ikdannuwelblijven?

DooreenGodswonder–datwashet echt–kwamikterechtopDeZilverreiger,eenkleinschooltjeinCapelleaan denIJssel.DirecteurElliePietersenhad alseenvandeweinigenwelvertrouweninmij.Hetbleekeencrucialestap Viaverschillendebasisscholenwerdik uiteindelijkdirecteuropDeKlokbeker, eenschoolinErmelo.Daarbeniktot professionelebloeigekomen.

Sommigemensenhebbenveel talenten,diealvanafjongeleeftijd zichtbaarzijn.Maarvaakzijntalenten verborgenenkomenzepaslateraan

deoppervlakte,zoalseenkastanje jarennodigheeftomuittegroeientot eenboom.Zoginghetbijmij:toenik directeurwerd,gingmijntalentpas groeien.Hetwerdmijndrijfveerom vanscholeneenplektemakenwaar kinderengraagnaartoegaan. Diedrivehebiknogsteeds,nuals adviseurbijHetOnderwijsbureau.In deeerstejarenhierhebikveelgewerkt alsinterim-directeur.Indiefunctie maakteikopdePrinsesBeatrixschool inUrkkennismetkleuterjufWillemijn,dietoennetvandepabokwam. Willemijniseenvrolijke,enthousiaste,humorvollevrouw.Alsze binnenkomt,ishetalsofereenraam opengaat:deruimtewordtfrisser.Ze isvriendelijkenbetrokken,vreselijk getalenteerdopallerleivlakkenmaar ookbescheiden.Ikvondhaarmeteen eengoedejuf.Debesteleerkrachten blijvengewoonmensenWillemijn bleefgewoonWillemijn.Alspotentieel schoolleiderzagikhaartoennogniet, omdatikhaartejongvond.

Toenzesolliciteerdevoorinternbegeleider(ib’er),hebikhaarafgewezen vanwegehaarleeftijd.Terugkijkend denkikdathetgeenwijsbesluitwas. Maarikhadhaarverborgentalent omleidingtegevennognietontdekt. Tweejaarlaterwerderweereenib’er gezochtenzagikdattalentwel,maar toenwildezezelfniet.Ikzei:„Jijhebt zoveeltalentenvisie–wieanders?”

Uiteindelijkiszeervoorgegaan. DoorWillemijnleerdeikdatmijn overtuigingen,bijvoorbeelddatjepas leiderkuntwordenalsjeveelervaring hebt,nietaltijdvantoepassingzijn.Ik bendaardoorweerwijzerenontvankelijkergeworden.IkdenkdatWillemijnvanmijleerdedatjehelemaal jezelfkuntzijnalsschoolleider.Ikheb haarziengroeieninleiderschap.”

Willemijn Middelkoop-de Munnik (27), intern begeleider en lid van het kernteam op de Prinses Beatrixschool te Urk: „André heeft mij het vertrouwen gegeven om uit te groeien van startende leerkracht naar lid van het managementteam en intern begeleider.”

Menno de Bruyne (66), SGP-voorlichter: „”Meneer Dankers” heb ik heel hoog. Typerend voor zijn werk: laagdrempelig, ontspannen, dienstbaar. Hij is een mengeling van een rotsvast geloof, diepe, milde ernst, en innemende hartelijkheid. De manier waarop hij omgaat met de diepe wonden die het leven sloeg, is bewonderenswaardig.”

Marinus Dankers (96): oud-marineman en voormalig voorlichtingssecretaris van de SGP

Aanwezig op belangrijke momenten

„Ikwaseenjongendiegraag naarschoolging.Mijn basisschooltijdwasvan 1934tot1940.Watikmena aldiejarennoggoedherinner,was datindietijddenieuwespellingwerd ingevoerd.Eerstschrevenwe”flesch” en”zoo”.Maarweleerdenomaldie o’tjesench’tjesteschrappen.

Eenanderefijneherinneringaan mijnbasisschooltijdisdieaanmijn juffrouwdieonsversjesleerde.

Tijdensdeoorloghebikdemulo gevolgd.Nadietijdhebiknietmeer opschoolgezeten.Welhebikeencursushandelscorrespondentiegevolgd enEngelsgeleerd.

Toenikvanschoolkwam,wasde oorlogbijnaafgelopen.Ikkoneen baantjekrijgenbijadministratiekantoorP.A.ZegelaarinSliedrecht. Datkantoorbeheerdedezakenvan Sliedrechtersdieoverzeewaren.Als zijhunhuisverhuurden,moestik bijvoorbeelddehuurophalen.

In1946begonikbijdemarineals schrijverderdeklasse.Ikhadtoen tweejaarbijhetadministratiekantoor gewerkt.Bijdemarinezatmenom personeeltespringen.

Internleerdeikmachineschrijven.Ikwerdalsnelschrijvertweede klasseennaeenjaarwasikschrijver eersteklasse.Daarnawerdikkorporaal-schrijver,sergeantenlatersergeant-majoor.Alsadjudant-schrijverben ikmetpensioengegaan.Ikwastoen 51jaar

NamijnpensioneringnamHenk vanRossum,TweedeKamerlidvoorde SGP,contactmetmijop.InAmsterdamwerdeendiscussieavondgeorganiseerdoverdeonafhankelijkheidvan Suriname.Daarmoesthetstandpunt

vandeSGPverdedigdworden.Van Rossumvroegmijofikdatwildedoen. ZobenikbijdeSGPbegonnen. Alsvoorlichtingssecretarishebik MennodeBruynelerenkennen.Ik denkdathijnogbeterweetdanikhoe weelkaarontmoethebben.DeBruyne kwambijmelangsvoorbepaalde inlichtingenentoenhebikhemnaar VanRossumverwezen.

DeBruynewerdmijnopvolger Hijwasgoedinschrijven.TegenVan Rossumzeiikdaarom:„Methem moetjezakendoen.”ZomaakteDe BruynezijnentreeophetBinnenhof bijdeSGP-fractie,dieonderanderen bestonduitAbmaenVanderVlies HijvolgdemijopalscolumnschrijverinDeBanier,hetpartijblad.Mijn toonwaswatserieuzerdandievanDe Bruyne.Hijmaaktmeergrapjes.

WatDeBruynevanmijgeleerd heeft?Hijwistallesal.Weleerden elkaaralpratendsteedsbeterkennen enwewisseldenkennisuit.Weonderwezenelkaarniet,maarwehadden collegialegesprekken.Opbelangrijke momenteninmijnlevenwashijaanwezig.Zelfsnu,inhetverpleeghuis, heefthijmijopgezocht.Ookingeloofszakenkunnenweelkaar,ondanks sommigeverschillen,vinden.

Tochwerktenwenietveelsamen. IkwerkteinhetDs.G.H.Kerstenhuis, waarhetpartijbureaugevestigdwas, enDeBruynehadzijnbureauophet Binnenhof.

Iemanddievoormijalseenmentor was,wasGerritHoldijk.Hijwaslidvan deSGP-fractieindeEersteKameren kruistemijnpadtoenikvoorlichtingssecretariswas.Inmiddelsishijoverleden.Holdijkwaseenbelezenman. HijpraattenietalleenoverGroenvan Prinsterer,maarhijhadzelfookiets wegvanGroenvanPrinsterer.”

Overtuiging met impact

Studeer TheologieenReligie

Wil jijvanuit je overtuiging een positieve impact maken en bijdragen aan maatschappelijke vraagstukken?

Met de studie Theologie en Religiewetenschappen krijgje alletools in handen om een rol van betekenis te spelen, binnen je gemeenschap én daarbuiten.

Bekijk onze bachelor-enmasteropleidingen en kom naar onze open dag op 10 februari. vu.nl/theologie

Van harte welkom op het Van Lodenstein

Beleef wat onze school te bieden heeft. Kijk voor de data van de voorlichtingsavonden/open dagen en het activiteitenprogramma op onze website.

www.vanlodenstein.nl

Start jij jouw carrière bij HOP TOEGANGSTECHNIEK?

Vind jij het leuk om een bijdrage te leveren aan de productie van onze hekwerken, bijvoorbeeld sierhekwerken, draai- en schuifpoorten?

Bij Hop Toegangstechniek kan je werken én leren voor:

Lasser / Machine-operator

Als student of schoolverlater krijg je bij ons een goede begeleiding, met aandacht en plezier zullen we je alle details van ons mooie vak bijbrengen.

Begin jij 2024 goed? Bel of app met Johan Bronkhorst voor meer informatie: 06 51 50 95 47

Isheterg alsjeblijft zitten? Nee.

„Gaalsjeblieftgeenvwodoen”, zeidenmijnouderstegenmijn broertje,dienunetisgestart ineenhavo/vwo-brugklas.Dat isechttotaalandersdanwatiktehorenkreeg. Bijmijwashetmeer:„Gewoonvwodoenjij,dat kunjemakkelijk.”Maarzomakkelijkwasdatnog niet.

Onlangshadikeeninterviewmetmeneer

VanDam,dedirecteurvanmijnschool.Hetging overzittenblijversenafstromers,enwaaromdie groepgroeiendeisophetIchthusCollege. Delaatstejarenlijkenermeerleerlingendeoverstapvanuithavo4naar hetmbotemaken,ofaftezakken vanvwonaarhavo.Totdielaatste categoriebehoorikzelfook.

Ingroepachtkreegikeen havo/vwo-advies.Maartoenikbij deeindtoetswathogerscoorde,overtuigdenmijnoudersde meesterervandatikmakkelijkhet vwoaanzoumoetenkunnen.Endus mochtiknaarhetvwo.

prikkelsenverwachtingenenraaktedepressief.Metm’n ouderssprakikafdatcijfersnietlangerbelangrijkwarenen ikvooralmoestzorgendatm’nmentaletoestandzou verbeteren.

Ouders moeten hún verwachtingen

maar wat downgraden

Ikbegonvolgoedemoed.Maaralgauw voeldeikveeldruk.„Nietfalenennietdomoverkomen,Elke”,zeiikmaaraltevaaktegenmezelf.

Halverwegeheteerstejaarkwamcorona.

Deschoolgingdichtenikmoestonlinelessen volgen.Datvondikwelprima.Lekkeralleen,in m’neigenslaapkamerbubbel,zondermedrukte hoevenmakenoverwatanderenvanmevinden ofhoeikeruitzie.

Pasinm’nderdeschooljaarwerdallesweer normaal.Ikmoestergwennenaanalledrukte,

Alsgevolgstroomdeikafnaardehavo.Wat eenrust.Ikhoefnauwelijksietstedoenom allestehalen,enhoudgenoegtijdovervoor m’nhobby’senvriendinnen.

Erzijnzatjongerendienetalsikzijnafgestroomdvanwegecoronaofstress.MaarvolgensmeneerVanDamkanhetookkomen doordatgroepachterseentehoogschooladvieskrijgen.Doorhetgrotelerarentekort wisseltdepersoonvoordeklasvaak,waardoor erbijdeleerkrachtengeengoedbeeldontstaatvan wiedeleerlingenzijnenwatzekunnen.Datheefttot gevolgdatkinderentehoogingeschatworden,envervolgensblijvenzittenofafstromennaareenlagerniveau

Ishetergomteblijvenzitten?Nee.Maarhetzoutoch welfijnzijnalsjedirectopjeplekzitenniethoeftte ‘downgraden’.Dusachtstegroepers,zegtegenjeouders enleerkrachtdatzijhúnverwachtingenmaarwatmoeten downgraden.

Elke Chevalking (16) uit Veenendaal gaat naar het Ichthus College, zit in 5 havo en weet nog niet precies wat ze wil worden.

“Ik vond hun kennismaking zó leuk.

“De psychiatrie of de jeugdzorg, dat wilde ik gaan doen. Maar toen moest ik stagelopen in de gehandicaptenzorg. Wat vond ik dat niet fijn,” vertelt Willemijn. “Maar toen ik aankwam, waren de bewoners enthousiast dat ik er was. Ze knoopten een praatje met me aan en waren geïnteresseerd in me. Oh, konden ze toch eens gedachten lezen! Ik ging me schamen dat ik geen zin had om naar hen toe te gaan. Ik vond hun manier van kennismaken zo leuk! Alle weerstand viel weg. Nu werk ik al ruim vijf jaar bij Adullam met veel plezier. Wat is dit mooi werk.”

“Het klinkt cliché maar ik ervaar ook echt wat je vaak hoort over mensen met een beperking: wat jij ziet, dat zijn ze. Ze zijn puur en ze hebben geen dubbele agenda. Ze geven aan wat ze voelen, voor zover ze hiertoe in staat zijn. En ze zijn met weinig tevreden. Soms organiseren we een uitstapje of iets leuks en gezelligs. Als je dan ziet hoe intens ze daarvan genieten! Hun enthousiasme is echt prachtig om te ervaren.”

Stevigere basis

“Toen ik bij Adullam werkte en ik de opleiding

Dat zit ’m in de kleine dingen. Zij zijn zo snel blij met iets, dat mis ik tot mijn schaamte weleens.”

Naar mijn zin

“Recent is een medewerkers tevredenheidsonderzoek gehouden. De werksfeer en de mogelijkheden voor scholing worden door iedereen hoog gewaardeerd. Ik herken dit Ik zit in een heel leuk team en er zijn zeker mogelijkheden voor opleiding. Ik vind de zorg bij Adullam erg goed. We werken vanuit een zorgvisie, het Adullam Schutse

Begeleidings Model (ASBM). Daarin kijken we verder dan iemands gedrag. Op de groepen waar ik werk zijn meerdere bewoners met intensief gedrag. Ik heb geleerd om dat te zien als het topje van de ijsberg en te onderzoeken waar dit door veroorzaakt wordt. De positieve effecten van het ASBM-model zie ik terug bij onze cliënten. Het mooie van onze zorgvisie is ook, dat het niet alleen voor cliënten geldt. Je kunt het ook toepassen op collega’s. Dat we allemaal vanuit dezelfde waarden werken, vloeit hieruit voort. We zoeken het beste voor onze cliënten vanuit eeuwigheidsperspectief. Het is bijzonder dat elke medewerker dit deelt, en dat juist in deze wereld.”

Solliciteer!

Maatschappelijke Zorg aan het Hoornbeeck College had afgerond, gaf ik aan dat ik ooit nog wel eens een opleiding zou willen doen. Mijn werk was uitdagend, maar ik miste voor mezelf een goede theoretische basis. Het leek me mooi om niet meer alleen op de groep te staan en cliënten te begeleiden, maar mij ook te verdiepen in het coachen van collega’s en het voeren van oudergesprekken. Dat werd serieus genomen. Een jaar daarna ben ik gestart met de tweejarige opleiding Associate Degree Pedagogisch Educatief Professional (ad-pep) aan de Driestar Hogeschool in Gouda. Deze zorgt voor meer verdieping in mijn werk bij Adullam. Inmiddels ben ik in het bezit van mijn diploma.”

Christelijke identiteit

“Door mijn werk bij Adullam ben ik dieper na gaan denken: wie ben ik als christelijke professional? Hoe sta ik als christen in mijn werk en hoe straal ik mijn overtuigingen uit, juist ook op mijn werk? De opleiding ad-pep heeft daar ook aan bijgedragen. Inmiddels ben ik teamleider geworden en werk ik voor de afwisseling en het contact met de cliënten en collega’s ook nog op de groep. Dat doet me goed. Ik leer veel van mijn cliënten.

“Ik zou iedereen willen aanmoedigen om bij Adullam te gaan werken. Adullam is een professionele organisatie. Ik voel me gewaardeerd.”

De altijd zorgzame

moeder is onmisbaar

Alsmoedervan eengrootgezin benjedeheledagdruk.Als jeetenkookt,ismeteen zichtbaarenruikbaarwatje gedaanhebt.Maarjedoet ooktalvandingenwaarvan niemanddoorheeftdatje zedoet.Totdatjezeníét doet.Danwordthetmeteen opgemerkt. Jekrijgthetbijvoor-

beeldmeteentehorenals bepaaldeetenswarenniet indevoorraadkastliggen: beschuit,jam,curry Waaromheeftmadatniet meegenomenbijdesupermarkt?

Ofalseenblousenog nietisgestreken,eenvieze broeknogindewasmand zit,eenlosseknoopnog nietisaangezet.Waaromis

madatvergeten?

Ofalsiknietthuiswas alsdepakketbezorgerlangskwam.Waaromheeftma datnietaangepakt?

Inzulkesituatiesspreek ikbovenstaandtegeltje weleensuit.

Maarikwilnietklagen, hoor.Wantmazorgtuiteraardmetalleliefdevoorhet gezin.

Smits, Scherpenisse

Marianne

Denken: gewoon eenvak

Bastiaan van Soest

Filosofieisvoorvijfenthousiaste Apeldoornseleerlingenhétvak omandersnaardewereldtegaan kijken,ofomsimpelwegteleren zwijgenenechtteluisteren.In gesprekoverwokisme,goeden kwaad,enintellectueelboksen „Filosofieisookgewoonhard werken.”

Ontspannenzittenvijfleerlingenvan6 vwovandeJacobusFruytierscholengemeenschapineenkringetjein lokaal219 Pratenoverfilosofie:dat willenzewel,hetishunfavorietevak.

DeApeldoornsemiddelbareschoolbiedtfilosofieverplichtaanin4vwo Detweejarendaarna isheteenkeuzevakinhetzogenaamde”vrije deel”.Enhetiseenpopulairekeuze;erzijntwee vijfdeentweezesdeklassendiehetvakkrijgen.

Watbeweegteenscholierdiezichvoorbereidt ophethboofdeuniversiteitomvoorfilosofie tekiezen?

JoasKwintenberg(17):„Bijfilosofieleerjehoe anderendenken.Envooral:omzelfkritischnate denken.Daarnaastvindikhetbelangrijkomme teverdiepeninhetbestaanvanGod.KunjeZijn bestaanbewijzen,ofjuistniet?”

VoorklasgenootMaartjeDannenberg(18)ligt demeerwaardevooralinhetlerenbegrijpenvan

deactualiteit,terwijlEsthervanIwaarden(17)belangstellingheeftvoorchristelijkeethiek.Willem terHarmsel(17)isblijmetderuimteomsamen tekunnendiscussiëren.RhodéStoffer(16):„Op deuniversiteitofhethbokunjeveelkritiekverwachtenopjestandpunten.Hierookwel,maar jekrijgtookeensteuntjeinderuggeboden.Dat isvoormijeengoedevoorbereidingopwatikna demiddelbareschoolgadoen.”

Hoeziendelessenfilosofieeruitenwatisde lesstof?

Willem:„Omtebeginnenhebbenwenatuurlijkweleenexamenbundelenmoetenweons

V.l.n.r.: Docent Jos de Weerd, Esther van Iwaarden, Willem ter Harmsel, Maartje Dannenberg, Joas kwintenberg, Rhodé Stoffer. beeld Ruben Meijerink

inhoudelijkvoorbereiden.Maarindelesworden onderwerpenwillekeurigbesproken.Wemogen zelfaandragenwaarwehetoverwillenhebben.”

Joas:„Wepratenoverdemaatschappelijke ontwikkelingenensociaal-cultureleinvloeden diejeblikveldbepalen.Ditvakiszoveelbreder dananderevakken.Enfilosoferenisnooitklaar.”

Maartje:„Opditmomentis”wokisme”heel actueel.Individualismevierthoogtijwaardoor mensenvooralkijkennaarhungevoelenwatdat zegtoverhunwaardeenidentiteit.”Estherziet datvooralalseenreactieophetverlichtingsdenken.„Hetgaataltijdmaaroverwatjijervaartof voelt.”Joaszietdat–ondanksdecoronatijd–niet

directveranderen:„Toenwasheteven:samen tegeneengemeenschappelijkevijand.Nuishet weer:levedelol.”Willemnuanceert:„Opeen gegevenmomentzalhetindividualismevoor mensentevergaanenzullenzevasteenander antwoordgaanzoeken.”Esther:„Maardatkan noghonderdjaarduren.Wijhoeventrouwens ooknietopzoeknaardegoedeantwoorden.We zijnbijfilosofiewelmetantwoordenbezig.”

Zijngoedeantwoordenbijfilosofiedananders danbijeenvakalsgodsdienst?

Heelevenvaltereenstilte.Defilosofenverzinkeninkortgepeins.Joas:„Pashaddenwehetnog

overdeingeschapenGodskennis Eentermdie bijhetvakgodsdienst–hoewelopeenandere manier–ooknaarvorenkomt.Maarbijfilosofie bekijkenwegodsdienstopeenanderniveau.”

Maartje:„Bijfilosofiegaathetookovergeloofen vooronderstellingen.Waaromgeloofikeigenlijk? Ditvakhelptmeookomantwoordentevinden.”

Esther:„Luisterennaaranderenhebikbijfilosofiewelechtgeleerd.Nietmetjeeigenvooronderstelling,maarzoonbevangenmogelijk.Zoals Socratesdatdeed.”

Willemveertopendeclameertvandefilosoof uitdevijfdeeeuwvoorChristus:„Zijdieveel weten,wetendatzeweinigweten.”

Watisdemeerwaardevanditkeuzevak?

Maartje:„Ikdenkdatjehierduidelijkleertverwoordenenonderbouwen.Datishelpend,straks bijjevervolgopleiding,alsjeeenpapermoet schrijvenofmetanderestudenteningesprek gaat.Jeleertjezelfenanderenbeterbegrijpen.”

Rhodé.„Hetbepaaltmijbijdevraaghoeik benalschristen.Hetiswaardevolomjevoorte bereidenopvragenmaarookteondervinden hoenormenenwaardenvoorjouvormendzijn.”

Willem:„Filosofieisvoormijechteenuitdaging.Hetkraaktmijnhoofd,zogezegd.Ikwilde

wetenofbedrijfseconomie–hetanderekeuzevak–interessantis,maarnaéénleswistikdat ikveelbeterafzouzijnbijfilosofie.Ikleerom kritischtezijnenwehebbenveelvrijheidomte lerenopdemanierdiewezelfwillen.Daarsteek jeechtwatvanop.”

Joas:„Bijfilosofiegajeanderslerenkijken naardewereld.Jemoethoudenvangesprekken voeren,onderbouwenennadenken.Bovendien ziterookbestwatleeswerkaanvast.”

Deleerlingenmoetboeken,dictatenen citatenvanfilosofenlezen.Rhodé:„Datleeswerk isnietaltijdevenleuk.Maarja,moetallesdan maarleukzijn?”„Eentypischfilosofischevraag”, kniktWillem.

Nualdatleeswerkachterderugis,hebben jullievasteenfavorietefilosoof.Wieisdat?

Joas:„RenéDescartes.Omdathijallesintwijfel trekt.Dattwijfelbestaatisvoorhemdeenige zekerheid.Allesbekritiseren,zoalshijdeed,past hetbestbijmij.Zovormikmijnmening–enstel ikdieookbij.”

EstherkiestvoorSocrates.„Vooralomzijngesprekstechniek:hetstellenvanvragen.Daardoor leerdehij.Vragenstellenkunjeoneindigdoen;je doetaltijdweernieuweinzichtenop. ”

MaartjekiestvoorFreud.„Ookomdatikpsychologiegastuderen.Vooralzijngedachtenover hetsnijvlakvanhoemensendenkenenhoeze zichgedragen,vindikheelinteressant.”

„Bij filosofie bekijken we godsdienst op een ander niveau”

Joas Kwintenberg, leerling

WillemtwijfelttussenNietzscheenMachiavelli.„Beidenintrigerenme.Alsikmoetkiezen, dangaiktochvoorMachiavelli,vooralvanwege zijnboek”Devorst”.”

Rhodévoeltzichaangesprokendoorhetboek ”Leveninmetaforen”vanMarkJohnsonen GeorgeLakoff.„Datgaatovertaalwetenschap. Mensendrukkenzichuitintaalengebruiken daarvoormetaforen.Jekuntzeggen:„Ikgakapot.”Diemetafoorispasontstaannadeindustrielerevolutie.Zorakentaalkunde,technologieen filosofieelkaar.”

AanheteindevanhetgesprekkomtfilosofiedocentJosdeWeerd(33)binnenlopen Hoevindthij hetomdocenttezijnvanJoas,Maartje,Esther, WillemenRhodé?„Eenuniekeervaring.Zezijn eenslijpsteenvoordegeest.Ikbouwopdesynergievandezegroep.Filosoferenismeerdaneen vegetatiefproces.Datlaatstezintmijhelemaal niet,ikvindhetfijnalserresponskomt,want danzieikwaarjongeluimethungedachten zitten.Hetsteltmeinstaatmetheneenpotje intellectueelteboksen.Endaarzijnzegoed

„Dezegroep is vrij direct en soms een tikkeltjeonbarmhartig voor de docent”

JosdeWeerd,docentfilosofie

in.Dielenigheidvangeestmoetenzehouden. Dezegroepisvrijdirectensomseentikkeltje onbarmhartigvoordedocent.Maardatkaatsik welterug.”

MomenteelisDeWeerdindelessenbezigmet hetthema”fenomenologie”,hetexamenonderwerp.„Datgaateroverhoejedewerkelijkheid ervaart.Daaroverlesgevenaandezemensenis eengrootgenot.Daarbijvindikhetbelangrijk omvooronderstellingenuithundenkenwegte halen.Trouwens:denkenisgewooneenvak.Je kuntnietzomaarwatroepen,datleerjewelbij filosofie. ”

De blauwePlato

Op de Jacobus Fruytier moeten leerlingenvoor hetvak filosofieeen magazine maken. De naam staatvast: ”De grote smurf, of de blauwePlato”.Hoe het blad er verder uitzietengevuld is,isde verantwoordelijkheid vandeleerlingen. Joas Kwintenberg: „Wekregenkort en goed de opdracht:Schrijf een blad Toen zijn we metdehele groep om tafel gaan zitten om daarovernatedenken. Allerhandethema’s passeerden de revue We kwamen totdeconclusie datwemet ”wokisme” aandegang wilden gaan. Als je kijkt hoedruk de samenleving is met zakenals gender en klimaatdan is het goed om daarovernatedenken.”

De negentien leerlingen uitdeklas verdeeldendetaken eerlijk. Willem:„Er moesten schrijvers komen, een striptekenaar,opmakers, vormgevers enzovoorts. Iedereen deed wathij of zijleukvond. En toen waserook nog zoiets alseen deadline.”

„Ik

doe graag iets naast mijn gezin”

Als moeder van zeven jonge kinderen aan een deeltijdopleiding beginnen, met een twintigurige werkweek erbij? Zorgcoördinator Stefanie Koemans-van Zanten (38) uit Geldermalsen deed het, twee jaar geleden. „Toen de oudste 15 jaar was, begon het te kriebelen.”

Haarjongsteis2,deoudste 16.Genoegtedoen,dus. „Ikbendanooklang thuisgeweest.”Maar naarmatehaarkroostouderwordt, baaltStefaniesteedsmeervan„alleenthuis”zitten.„Ikvondenvind hetfijnmetonzekinderen,maar wildeergraagietsnaast.”

Eerst zoekt ze laagdrempelig werk, maar dat levert haar niet wat ze hoopt. „Mijn omgeving zei toen: Waarom begin je niet aan een opleiding?” Haar zus werkt bij Sirjon enwistdatwoonlocatieSaronmensen zocht. Na een gesprek bracht deopleidingsadviseurhaarmethet Hoornbeeck College in contact en schreefhaarinbijdetweejarigeopleidingtotpersoonlijkbegeleider(ni-

veau4).„Hetwasbinnenanderhalve weekgeregeld.”

SindsdienzitStefanie’smaandagsin de schoolbanken. De andere dagen houdtzehetgezindraaiend.Tothet weekeindeaanbreekt:„Ikwerkveel opvrijdag-enzaterdagavondenzondags.’sZaterdagsbenikbezigvoor school.”Intussenlijdthetthuisfront ernietonder,steltze.Sterker:„Ikzelf énmijngezinhebbenerveelaan.”

Smaaktepakken

AlszorgcoördinatorbijSaronbrengt Stefaniebetrokkenenbijcliëntensamen: arts, ouders, cliëntadviseur, collega’s „Ikbewaakhetproces,als een echte spin in haar web.” Als ze begintheeftzedenodigelevenservaring,maarzegroeithetmeestdoor

wat ze meemaakt op het werk en doorgoedefeedback.„EenwerkbegeleidstervanSirjonhelptmijbijalles waariktegenaanloop Zemaakttijd voormij;allesisbespreekbaar.” Ook opschoolkrijgtzesteun:„Tijdensintervisielessenlerenwealsklasgenotenheelveelvanelkaar.”

Binnenkort hoopt ze haar diploma tehalen.Mededankzijdesteunvan haarnetwerk.Zeheeftdesmaakvan studerentepakken:„Ikdenkaaneen hbo-studiesociaalwerkofHRM Met daarnaeenmaster.”

Wil je ook werken in de zorg maar mis je de juiste papieren? Opleidingsadviseurs van Sirjon kijken graag met je mee. Mail naar sirjonacademie@sirjon.nl of kijk op siloah.nl/werken-bij-siloah.

Kraakjebrein

Ineenmagazineoverwijsheid,slimheiden verstandmogenpuzzelsdiejebreinaanhet werkzettennatuurlijknietontbreken.Opde volgendepaginavindjeereenaantal.Stuurde antwoordenopenmaakkansopeenvande tienprijzen.

De antwoorden kunjetot en metuiterlijk 27 januari opsturen. Mail ze naar rdmagazine@rd.nl en zetin de onderwerpregel:oplossing prijspuzzel. Zetinhet bericht ook je volledige naam en adres. Perpost aanleveren kanook.Stuur de oplossing dan

op een kaartofbriefje naar: RDMagazinet.a.v. breinkrakers, Postbus 613, 7300APApeldoorn. De prijswinnaars en de antwoorden op de breinkrakers worden in hetRDMagazinevan 3februari bekendgemaakt.

Prijzen

1e prijs: spel Outsmarted

2e prijs: spelOutsmarted

3e prijs: bordspel 30 Seconds (EverydayLife)

4e prijs: spelCodenames

5e prijs: spel Regenwormen

6e t/m 10e prijs: bonBol.comt.w.v.10euro

Redactie RDMagazine

1

De symbolen in het midden vanelk diagramstaan voor een regel/opdracht Welk diagramhoortop hetvraagteken?

2

Watstaat er op de plek vanhet vraagteken?

3

Watisdewaarde vaneen ring?

4

Watisdecode vandetestdriehoek?

5

Eendobbelsteen heeft de volgende weergaven. Watis hetpatroon vande dobbelsteen?

Heb jij twee rechterhanden en houd je van afwisselend werk? Volg dan de BBL-opleiding Leerling Keukenmonteur. Laat jij straks onze klanten stralen door jouw vakmanschap?

Meer weten? Kijk op www.werkenbijdbkeukens.nl

Geefmij opdrachten dieAIniet kanmaken

DathethandmatigschrijvenvanverslagendoordekomstvanChatGPT eenoverbodigebezigheidisgeworden,hebikhelaaspijnlijkmoeten ervaren.Eenpaarwekenterugkregenwede beoordelingterugvaneenessaydatwevoorhet vakaardrijkskundemoestenmaken.Wemoesten onderzoekdoennaardeopvangvanvluchtelingeninEuropa,eenopdrachtdiemijheelwat urenvanzwoegenenzwetenheeftgekost.

Ikkreegeen8,6voordeopdracht;eenmedeleerlingdieChatGPThadgebruikteen7 Hetkunstmatigintelligenteverslag kreegdanweleenietslagerebeoordeling,maardieextra1,5puntwas aldiemoeitezekernietwaard.

Voormijvoelthetnognuttiger omallegrassprietjesopeenvoetbalveldtetellen,dandatikietsga schrijvenwateencomputerook gewoonkan.Hetisgewoonpure tijdverspillingomaldieurenwerk testekeninietsonbenulligs.

gevraagd.Ikweigeralleeneenverslagteschrijvendateen computerookkanmaken.Indeafgelopentwintigjaarisde technologievaneenkleinbamboestengeltjegegroeid toteenmetershogestaak.Ditbeïnvloedthet onderwijs,maarhetlijktervooralsnognietop dathetonderwijszicheraanaanpast.Steeds opnieuwinformatiemoetenopzoekenen datverwerkentoteenessay,datisinmiddels echtachterhaald.

Je kunt ook gewoon ChatGPT een opdracht geven

Natuurlijkbegrijpikdathetbelangrijkisominformatietekunnenverwerken toteenverslag.Maaralsjeeenmaalinstaatbent omeenessayteschrijven,zieikhetnuterniet vaninomeindeloosverslagenteblijvenschrijven.Enalsjeopdatpuntbent,komtAIverleidelijkomdehoekkijken.Inplaatsvanaljeurente stoppenineenoneindigebrijvanwoorden,kun jeookgewoonChatGPTeenopdrachtgeven.Een kindkandewasdoen.

Enikbenookechtdeberoerdsteniet.Ikwil besteenessayschrijvenalsdatvanmijwordt

Demeestedocentenkunnenwelzien wanneerietsisgeschrevendoorChatGPT, wantblijkbaarzitergeenzielindieverslagen.Bestlogisch,wantdemeestecomputers dieikhebontmoet,zijnzodoodalseenpier DocentenkunneninmiddelsChatGPTherkennen, maarzeverroerengeenvinomhetgebruikervanstop tezetten.Hetisvoordocentendeuitdagingomtekomen metnieuweopdrachtenwaarinkunstmatigeintelligentie alsmiddelingezetkanwordenenikalsleerlingookword uitgedaagdomzelfaandeslagtegaan.

Dus,vanafnuishetChatGPTvoormij,totdateropdrachtenkomendieeenhoopjestaal,stroomenplastic nietkunnenmaken.

Doreen Poppe (16) uit Veenendaal gaat naar het Ichthus College, zit in 5 havo en overweegt social work te gaan studeren.

Beterdangoud enzilver

Chris Klaasse

Wiewijsheidzegt,zegtSalomo. HetzijnGodseigenwoordendat ergeenmensis,wasofooitzal zijndiezo’nwijsenverstandig harthadontvangenalsDavids zoon.Hijdeeldezijnwijsheid graagmetanderen.Vooralmet jongeren.

Een„JeugdbijbelindeBijbel”,zonoemt ds.W.PietershetSpreukenboekinzijn boekje”Spreukenvoorjou”.Daarin behandelthijintachtigkortehoofdstukkeneenselectievandewijshedendieSalomo bijna3000jaargeledenopschriftlietstellen.Hij „vertaaltdeadviezenvanwijsheidsleraarSalomo naardetijdvannuendeleefwereldvanjou”, aldusdeachterflap

HetboekjevandeElspeetsepredikantiseen bundelingvanschrijfselsdietussendecember1991endecember2013verscheneninDe Catechisant,eenmaandelijkseuitgavediehijzelf samenstelde.

Voorgalgenrad

Hetwoord”wijsheid”staat45keerindeStatenvertalingvanhetSpreukenboek.Inhettweede versvanhoofdstuk1voorheteerst.Israëls koning–endoorhem:GodZelf–lietwijzeadviezenopschriftstellen,„omwijsheidentuchtte weten;omteverstaanredenendesverstands”. Wijsheidentuchtwordendusinéénadem genoemd.Watheefttuchtmetwijsheidtemaken?Wijsheidklinktfijn,tuchtheeftjuisteen onprettigeklank.Maardatnegatieveimagois onterecht,tuchtisjuistuiterstpositiefenliefdevol,schrijftds.Pietersinheteerstehoofdstuk van”Spreukenvoorjou”.„Zonderdenodige tuchtiginggroeienweopvoorgalgenrad=als crimineelvoorachterdetralies!”

Hetgroeieninwijsheidkánnietzondertucht,

Wijsheid is niet alleen in Spreuken een kernthema, maar in de hele Bijbel

staatin”Spreukenvoorjou”.Deauteurbenadruktherhaaldelijkdebelangrijkerolvande opvoedingdaarbij.Endatdoethijalsvader.Afen toeblijktdatds.Pieterszelfookkinderenheeft opgevoed.Meteeninheteerstehoofdstukjeal: „Ikmerktehetzelf,toenwijeeneerstezoontje kregen:ikwildehemwelvooralleleedenpijn behoeden.Enikdenkdatditbijhetopgroeien

steedsmijnliefde-verlangenvoorhemende anderekinderenzalzijn.”

Tijdenshetlezenvaltophoeactueelen praktischdespreukenzijn.ZebevattenBijbelse notiesdieJezusookinZijnonderwijsnaarvoren bracht.Erzijnspreukendiegaanoverroddelen (zoals10:18),overijverigzijn(27:23),overnietaan jegeldvastzitten(23:4),overvriendschap(17:17), overgeduldigzijn(14:29),overhetontvangen vaneenechtgenoot(19:14),overdekrachtvan samenwerken(30:27)

Hetvoornaamste WijsheidwordtdoorSalomohooggewaardeerd. WieviaeenBijbelappofbijvoorbeeldBMUonline.nlallespreukenwaarinhetwoord”wijsheid” staatonderelkaarzetenleest,krijgteenindruk vanhetgrotebelangdathijeraanhechte

„Dewijsheidishetvoornaamste”,zegtSalomoinhoofdstuk4.Enhethoofdstukervoor: „Welgelukzaligisdemensdiewijsheidvindt,en demensdieverstandigheidvoortbrengt!”Enin hoofdstuk16:„Hoeveelbeterishetwijsheidte bekomen,danuitgegravengoud,enuitnemender,verstandtebekomen,danzilver!”

WijsheidisnietalleeninSpreukeneen kernthema,maarindeheleBijbel.AdamenEva haddenvolmaaktekennis,warenvolkomen wijs.Omdatzewarengeschapennaarhetbeeld vanGod,vanWieartikel1vandeNederlandse GeloofsbelijdenisbelijdtdatHij„volkomenwijs” is.EninSpreuken1en9wordtChristus„deoppersteWijsheid”genoemd.Inhoofdstuk8roept Hij„overluid”.Hetismooidatds.Pietersjuist veeltekstenuitdáthoofdstukbehandelt Iederhoofdstukjein”Spreukenvoorjou” eindigtmeteenofmeervragen.Hoofdstuk 15,overSpreuken8:21,sluit bijvoorbeeldafmetdezetwee vragen:„Benjijeenliefhebber vandeWIJSHEID?Watlevert datop?”

Spreuken voor jou,ds. W. Pieters; uitg.OmSions Wil; 256 blz.; € 14,95

Sta jij aan het begin van jouw carrière...?

Starters op de arbeidsmarkt die niet alleen willen werken, maar ook willen leren en groeien zijn welkom bij Visser & Visser. Lianne Roelofsen en Boaz de Haan gingen hen voor. De twee volgen een werk-leertraject bij het accountants- en advieskantoor en delen hun ervaringen.

LianneRoelofsen,eenjonge professionalindeauditpraktijkvanVisser&Visser, waardeertdeveelzijdigheid vanwerken-leren.„Nahetbehalen vanmijnvwo-diploma,wasikop zoeknaarietsmeerdanalleenmaar studeren.Ikbezochteenmeeloopdag bijVisser&Visser,waarbijwe’smiddagsalnaareenklantgingenvoor eencontrole.Zokrijgjegelijkbeeld bijwathetwerkinhoudt.”

Het werk sprak haar aan en ze besloot de Bachelor Accountancy op NyenrodeBusinessUniversitytegaan volgen,incombinatiemetwerkenbij Visser&Visser.„Deveelzijdigheidin werkzaamheden en klanten is wat mijn werk echt leuk maakt: het ene moment ben ik bezig met dossiervoorbereiding,hetanderebenikop locatievooreenklantcontrole.”

Deze veelzijdigheid, samen met de ondersteunende werkomgeving en

de mogelijkheid om van collega’s te leren, maakt Visser & Visser een fijnewerkgevervoorLianne.Dereisvan haar collega Boaz bij Visser & Visser begontijdensheteerstejaarvanzijn voltijdstudie Accountancy bij Avans Hogeschool.HijwildegraagpraktijkervaringopdoenengingalswerkstudentbijVisser&Visseraandeslag.Dat bevielzogoeddathijbeslootopnieuw aandestudietebeginnen,maardanin eenwerk-leertraject.„Ikvondhetwerk enormleukenmerktedatikopmijn studiegenoten voor begon te lopen. Watjevrijdagopschoolleert,ziejede weekeropteruginjewerk.Enhoeverderjekomt,hoepraktijkgerichteralles isenhoebeterjehetkunttoepassen injewerk.Voormijiswerken-lerende perfectemixvantheoretischekennis enpraktischevaardigheden.”

World-classWorkplace

Visser & Visser ontving recent het keurmerk ”World-class Workplace 2023-2024”, vooral vanwege de nadruk op medewerkersbetrokkenheid enontwikkelingsmogelijkheden.Die pluspunten worden herkend door Boaz en Lianne. „Ik ervaar Visser & Visseralseenflexibelewerkgevermet

een persoonlijke benadering”, begint Boaz. „Ze luisteren en denken met je mee,ookalsjeuitdagingenervaartmet werkenenleren.Ikvinddeorganisatie heelmenselijkenhebaltijddevrijheid gehadomaantegevenwatmijmeeren minderaanspreekt.Endaarwordtook rekening mee gehouden. Vind je iets leuk, dan kun je daar meer van gaan

„Vind je iets leuk, dan kun je daar meer van gaan doen. Dat helpt om te ontdekken wat echt bij je past.”

doen. Dat helpt om te ontdekken wat echtbijjepast.”

Vanelkaarleren

OokLiannewaardeerthetdaterrekening wordt gehouden met wat je als student nodig hebt om goed te kunnenpresteren.Zegeefteenvoorbeeld „Als ik een tentamen heb, krijg ik de mogelijkheidomdedagervoorvrijte nemenomtestuderen.Ikwerkineen teammetcollega’sdieallemaaldezelfdeopleidingvolgen,watdemogelijkheid biedt om van elkaar te leren en ervaringentedelen.Daarnaastzijner regelmatigmentorgesprekkenwaarbij webesprekenhoehetgaat.”

Boaz’tipvoorstudentendietwijfelen over hun carrièrepad: „Neem de tijd

om er goed over na te denken, maar onthoud dat geen enkele keuze permanent is. Je carrière is een ontdekkingsreisenjekuntaltijdvanrichting veranderen of iets nieuws uitproberen. ”

Op zoek naar een organisatie waar je jouw carrière kunt ontwikkelen? Overweeg dan een meeloopdag bij Visser & Visser of bezoek een van de beroepsbeurzen waar het bedrijf aanwezig is. Scan de QR-code om vacatures voor starters te vinden.

Visser & Visser 088 - 337 72 00 werkenbijvisserenvisser.nl

Boaz
Lianne

driestar gouda PrO vmbo

driestar gouda havo vwo

driestar leiden

driestar lekkerkerk

guido de brès, rotterdam

marnix, dordrecht

revius, rotterdam

beroepencollege de swaef, rotterdam

Kijk op driestarwartburg.nl voor de data van de school bij jou in de buurt!

open dagen

christelijk voortgezet onderwijs op reformatorische grondslag in de randstad

Onbedoelde verhaspeling redt jongste broer

Tijdenshetavondetenpasserenerin onsgezinallerleiverhalen derevue.Vandagelijkse beslommeringentotpolitiekebeschouwingen.Hetis altijdgezelligaantafel. Maarsomsbenikof eenvanmijnbroertjesin eenwatnarrigebui.Dan proberenwedeanderop dekasttekrijgen.Zoook

dezeavond.Mijnjongste broertjehadhetzwaarte verduren.Hijkangelukkig welwathebben,maarook zijnmaatwasopdenduur bijnavol.Begrijpelijk.Mijn moederzagdatenwilde snelanticiperen.Zezeidat we„geenvuurmeerophet oliemoestengooien”.Het wasevenstilentoenmoestenweallemaalerglachen.

Mijnmoederdraaidede uitdrukkingnietopzettelijkom,maarhadhaardoel bereikt:hetgeplaagwas over.

Zeverspreektzichwel vaker,endatzorgtaltijd voorhilariteit.Inm’ntelefoonstaateenlijstjemet leukeuitsprakenvanhaar. Gelukkigkanzeerzelfook omlachen.”

Bart van Rossem, Driebruggen

Waaromfilosofie juistophetvmbo onmisbaaris

Lindaden Hollander

Vmboenfilosofie.Hetlijkteenvreemdecombinatie.

Maardatishetniet,vindtfilosoofEva-AnneleCoultre. „Nergensisfilosofiezonuttigennodigalsdaar.”

Vmbo’erszijndoeners.Endushoeven zeopschoolniettelerendenken, maargaatalleaandachtuitnaarhet lerendoen.Bijdiegedachtegaathet veeltevaakmisinhetonderwijs,signaleertLe Coultre.„Alsofeenkapper,lasserofverpleegkundigeniethoeftnatedenken.Datisonzin.Ookin dieberoepenhebjevoloptemakenmetmorele dilemma’s,waaropgeenpasklaarantwoordis.”

Moeiteloossomtdevakdidacticusfilosofie aandeRijksuniversiteitGroningen(RUG)ereen aantalop.Wantwatdoejealsverpleegkundige alserbezuinigdmoetwordenindezorg?Kiesje erdanvoorommensenmindervaaktewassen?

Ofschiethetkoffiedrinkenervoortaanbijin?En maakjealskapperdekeuzevoordure,maarwel milieuvriendelijkehaarproducten?Ofgajevoor goedkoperehaarlakenshampoodiedeleefomgevingernstigvervuilen?

LeCoultrewilermaarmeezeggen:werken gaatnietzonderdenken.Endusishetvolgens haarbelangrijkdatnietenkelvwo’ers,maarook vmbo’erslerenzichtebuigenovermorelekwestiesenzichinteleveninverschillendesoorten mensen

Enjuistdatgebeurtbijfilosofie,weetde Groningsefilosofeuiteigenervaring.Zelfgaf zejarenlang„metheelveelplezier”hetvakop eenmiddelbareschool–aanvwo’ers.„Vooralgedachte-experimentenvondikboeiend.Ikvroeg deleerlingenbijvoorbeeld:Watzoujedoenals jezietdateenkindverdrinkt?Zoujehetdan redden,ookalsdatbetekentdatjesmartphone doorwaterschadeonbruikbaarwordt?Dergelijke wat-alssituatiesleverdeninteressantegesprekkenopoverallerleiethischekwesties.”

Vrijheid

Filosofielessenzettenscholierenaantotnadenkenopeenmanierzoalsbijandereschoolvakken nietgebeurt.„Bijfilosofiezijnernamelijkgeen eenduidigeantwoorden”,legtdevakdidacticus uit.„Hetgaaterindielessenvooralomdateen leerlingleertantwoordtegevenopfilosofische vragen,opzoekdurftgaannaarandereperspectievenenzijnmeningbeargumenteerdleert verwoorden.”

Datzijnvaardighedendieookvoorvmbo’ers belangrijkzijn,vindtLeCoultre,dieafgelopen julipromoveerdeopdevraaghoefilosofiedocentenhunleerlingenaanzettentotzelfstandig denken.„Wedoenonzescholierendieeenpraktijkgerichteroutevolgendustekortdoorditvak

nietaantebiedenophunonderwijsniveau.”

Defilosoferonddeafgelopenschooljaar eenpilotafrondfilosofieoptweeGroningse vmbo-scholen:inAppingedamenWinsum.Ze koppeldefilosofiedocentenaanvmbo-docenten enlietdeduo’slessenvoorhetvmboontwerpenoverhetthemavrijheid.„Besteenbreed enabstractonderwerp”,erkentLeCoultre.De docentenduo’sopdetweeGroningsescholen brachtenhetthemadichtbijdebelevingswereld vanleerlingendoorhuntevragenofiedereen kinderenzoumogenkrijgen.Hetdilemma maaktedetongenvandetienerslos,merktede RUG-docente.Hetgrosvandevmbo’erskende namelijkechtparendieernietzogoedinslaagdenkinderenoptevoeden;bijvoorbeeldomdat eenvandeoudersdrankverslaafdwas.

„Veelleerlingendenkenaanvankelijk:vrijheid isgoed.Iedereenmoetvrijzijnomeigenkeuzes temakenenhetleveninterichtenopdemanier zoalshijdatwil”,zegtLeCoultre.„Maarals docentendaneendergelijkecasusbespreken,zie jedatscholierenontdekkendatdewerkelijkheid vaakgenuanceerdereningewikkelderis.Endan komjemetelkaarinzo’nlesmisschienweltot deconclusiedattotalevrijheidnietinallegevalleneengoedezaakis.”

Vooroordelen

Hetinhoudelijkegesprekovervrijheiddatzich tussendeGroningsescholierenontspon,bevestigdevoorLeCoultredatvmbo’ersweldegelijkin staatzijneeninhoudelijkeenzinnigediscussie tevoerenovereenvrijabstractthema.„Vmbo’ers zíjnnietdom”,benadruktdeGroningsefilosofe „Wedénkenalssamenlevingalleenveeltevaak datzedatzijn.Erleventeveelvooroordelenover watdezescholierenwelofnietzoudenkunnen.”

Hetonderwijsdaagtvmbo’ersteweinig uitomzicheenvisietevormenoverallerlei maatschappelijkeenmorelekwesties,vindt LeCoultre.DelessenfilosofieopdeGroningse scholenillustreerdendat.„Alseenvandedocentenvroeg:„Maarwatdenkjíjhiervan?”wisten vmbo’ersdatvaaknietgoed.Zewarenhettotaal nietgewendomzelfeenmeningtevormenen dieooktebeargumenteren.Datwordtnooitvan onsgevraagd,zeidendescholierendan.”

Zorgelijk,vindtLeCoultre.Wanthetlijkt volgenshaaropdiemanieralsofdenkenenkel belangrijkisvoordeeliteennietvoorleerlingendieeenpraktijkgerichteopleidingsrichting volgen.„Maarhetonderwijsmoetállescholieren

vormentotautonomevolwassenen,diezelf nadenken,zelfargumenterenenzelfverantwoordelijkheidnemenvoorhunhandelen.Dat geldtvoordevmbo’ersnetzogoedalsvoorde vwo’ers.”

Klussen

Hethuidigeonderwijssysteemgaatvolgensde filosofenogteveeluitvandescheidingtussen denkenendoen:devwo’erszijndedenkers,de vmbo’erszijndedoeners.Enduswordthettype onderwijsaangepastopdatgenewataansluitbij watdescholiergoedzoukunnen.Eenvmbo’er leertdusnietfilosoferenendebatteren–want datisvoordedenkers.Eneenvwo’erleertniet kokenenklussen–wantdaarliggendetalenten vandedoeners.

Hetiseenconstateringdiehaarzorgenbaart. Voorbeidegroepen.„Voordedenkersomdatze alsvolwassenmensenbijvoorbeeldnoggeen bandkunnenplakkenenoverhetalgemeenniet hebbenlerenpratenoverhunemoties.”Voorde doenersbestaathetrisicodatzeverhardenin hunstandpunten,constateertLeCoultre.„Ophet vmbozittenmeerleerlingendievanhuisuitniet

ld Ro nal dB ak ke r

Eva-Anne le Coultre

Eva-AnneleCoultre(1976) studeerde filosofieinGroningen. Ze werktetussen2000en2009 alsfilosofiedocentophet Willem Lodewijk Gymnasium in Groningen.In2006publiceerde ze ”Cogito, ik denk”,een lesmethode filosofievoor de bovenbouw vanhavo/vwo. Sinds 2007 werkt ze alsvakdidacticus filosofie aandelerarenopleidingvan de Rijksuniversiteit Groningen. Ze is initiatiefnemer vanhet project ”Filosofie op hetvmbo”,waarvoor ze in 2021een subsidie ontving vandeprovincie Groningen.

hebbengeleerdhoezeeeneigen,genuanceerde meningkunnenvormen.Daardoorishetnogbelangrijkeromhenopschooltestimulerenbreder overzakentedenken.”

Vleermuis

Filosofiezoudaaromeenuitstekendetoevoegingzijnaanhetonderwijsprogrammavande praktischestudierichtingen,concludeertLe

„Erleven te veel vooroordelen over wat vmbo’erwel en niet kan”

Eva-Anne le Coultre, filosoof

Coultre.Niethetminstomdatleerlingenbijdat vaklerendathuneigenperspectiefniethetenig juisteis.Toenzezelfnoglesgafopeenmiddelbareschool,wierpzeeensdevraagophoeeen vliegofvleermuishetklaslokaalzoubeschrijven. „Aanvankelijkdenkenleerlingenbijzo’nvraag danvaak:wateenzweveriggedoe.Begrijpelijk. Maareendergelijkgedachte-experimentleert scholierenwelinziendathuneigenperspectief niethetenigeis.”

Enhetisessentieeldatscholierenzichdat realiseren.Wantdatinzichtisbelangrijkomals goedeburgertefunctionerenindemaatschappij, vindtdeGroningsevakdidacticus.Zeverwijstondermeernaardeboerenprotestenendeoorlog inIsraël–thema’swaarbijpolarisatieoptreedtin desamenleving.Datgebeurtondermeeromdat mensenhuneigenperspectiefalshetenigjuiste zien,constateertLeCoultre.„Maaralsjeopeen evenwichtigemaniernaardergelijkezakenwilt kijken,moetjejezelfervanbewustzijndatde zienswijzevananderenookrelevantenwaarkan zijn.Pasalsjedatdoorhebt,kunjeopeengoede envolwassenmanierhetgesprekoverdergelijke thema’svoeren.”

Japansleren in debus

Wim Pekaar
Wachtendemensenkijkenbijnaaltijd naarhuntelefoonschermpje.Scrollend doorfilmpjesdielegetijdvullen.Een pogingomhetdoellozevermaakinte wisselenvoorappsdieslimmermaken.

Instagram,TikTok,YouTubeenSnapchat zijnpopulaireappsomtijdmeetedoden.

Dezesocialemediakunnenopeengoede maniergebruiktworden,maardepraktijk ismeestalanders.Deplatformszijnverslavend, zegevendegebruikereengroterekansopeen depressie,deconcentratieneemterdoorafende schoolprestatiesgaannaarbeneden.

Hetkanookanders.Bijvoorbeelddoortijdens dedagelijksebusrithetgeheugentetrainen.Of eennieuwetaalteleren.Enwattedenkenvan hetuithethoofdlerenvanBijbeltekstenofhele hoofdstukkenuitdeBijbel?

Hettrainenvanjehersenenmaaktnietalleen slimmer,hethelptookomscherpteblijven.Dat

hersenenverouderenisniettevoorkomen,maar deverouderingisweluittestellen.Eneenapp gerelateerdaandeBijbelzouzomaartotzegen kunnenzijn.

Dekeuzeaaneducatieveappsisenorm.

Populairzijnhetonderdekniekrijgenvan Japans,programmeren,hetkunnenherkennen vanplantenenhetbijbrengenvandeeerste beginselenvanpianospelen.Demeestevandeze appszijngratis,aldannietmetstorendereclame.Vooreenuitgebreidereversiemoetvaak betaaldworden.Nederlandstaligeapplicatieszijn ruimvoldoendevoorhanden

Zoiservooriederdiezichzelfwiluitdagen genoegtekiezen.

„Aandacht laat kinderen opbloeien”

Al toen hij in de derde klas van het voortgezet onderwijs zat, wist tweedejaars pabostudent aan Driestar hogeschool Aron Ebbers (22) dat hij leerkracht wilde worden. „Ik vind het gaaf om kennis over te dragen en kinderen voor te bereiden op de maatschappij.”

Naeenweekstagelopen opzijneigenoude basisschoolmerktehij hetmeteen:ditiswaar mijnhartligt.„Alsleerkrachtben je,samenmetdeouders,verantwoordelijkvoordeontwikkeling vaneenkind.Ineenstageklaszat eenseenjongendieergaanmij moestwennen.Ikgingmethemin gesprekensindsdienisonzerelatie ergverbeterd.Alsjeinteressetoont inhetkindziejehetopbloeien.Dat vindikprachtig.”

Christelijkonderwijs

Destudentkoosvooreenopleiding aan Driestar hogeschool, omdat de identiteit van deze school goed bij hempast.„Hetonderwijsheefteen christelijkkarakterwatonderandere

naarvorenkomtingodsdienstlessen endagopeningen.Ikvindhetmooi omtelerenhoeikBijbelkennisover kandragenopkinderen.Daarnaast zijnersteedsmeerkinderenuitgebrokengezinnenofkinderenmetandereproblematiek.IndeopleidinglerenweomvanuiteenBijbelsevisie hulptebiedeninditsoortsituaties.”

Studentenleven

Aron is enthousiast over het contact met docenten en medestudenten.„Wewordendoordocentenmet onzevoornaamaangesprokenener isruimtevoordiepegesprekken Ook alsstudentenhebbenweonderling goedcontact.Ikzitineengezellige klasengenietdaarnaastvanhetop kamerswonenineenstudentenflat naast de school. Ik eet regelmatig

metetagegenotenenspreekgeregeld afmetklasgenotendieookindeflat wonen.DaarnaastbeniklidvanstudentenverenigingSemperFidelis.”

Opendag

Op10februariisereenopendagvan Driestarhogeschool.Aron:„Toekomstigestudentenkrijgenhiereengoed beeldvandeschoolendeopleiding. Ook kun je studenten vragen naar hunervaringen.Benjebenieuwdof studeren aan Driestar hogeschool iets voor jou is? Kom naar de open dagenproefdesfeer!”

Driestar hogeschool

Burgemeester Jamessingel 2

2803 PD Gouda 0182 - 540 310 www.driestar-hogeschool.nl

Na een aantal dagen zonder fouten word ik iets te overmoedig

Is het confisqatie of confiscatie?

Beter spellen daagt me iedere dag uit met een korte test over de Nederlandse grammatica en spelling. Met de vier meerkeuzevragen ben ik elke morgen in een minuut klaar. Bij het installeren van de app moet ik mijn opleidingsniveau en soort werk opgeven. Vervolgens kies ik voor het hoogste niveau. Het zou voor mij als redacteur toch wel een blamage zijn als ik dat niveau niet aankan. De app is erg eenvoudig in gebruik en ik vind het leuk om de testjes te doen. Aan het eind van de quiz zie ik mijn score en een uitleg bij elk antwoord. Na een aantal dagen zonder fouten word ik iets te overmoedig. Ik kies voor het woord confisqatie, waar het confiscatie moet zijn.

Een

zwarte jurk op Black Friday

DailyArt toont me elke morgen om negen uur een schilderij. Uitgebreide informatie over de kunstenaar en de geschiedenis ervan ontbreekt niet. Mijn kunstkennis wordt met de dag groter Al gebiedt de eerlijkheid te zeggen dat ik de tekst soms niet eens lees De overvloed aan scherm vullende reclames in de app stoort. Het is grappig dat er regelmatig een link naar de actualiteit gelegd wordt. Het schilderij op Black Friday toont bijvoorbeeld een vrouw in een zwarte jurk

Podcast over containers blijkt interessant

Er zijn zo ontzettend veel podcasts, dat ik er lang niet aan toekom om alle afleveringen te beluisteren die ik in mijn favorieten heb staan Honderden afleveringen over muziek, opvoeding, politiek, media, oorlogen en bezinning staan nog op me te wachten. Allemaal podcasts waar je veel van leert. Soms verrast de podcastapp me met een voorgestelde serie. Zoals de door De Correspondent gemaakte aflevering Containerbegrip. Achter de zeecontainer gaat een wereld schuil waar ik geen benul van heb. In de eerste minuut al een duizelingwekkend feitje: 90 procent van onze spullen komt uit een container

Jacobus Fruytier

Apeldoorn . Rijssen . Uddel

Meesters en juffen,Timon wiljullieietsvertellen

eersteklas onderwijs voor 8 ste groepers!

Welkom op onze voorlichtingsbijeenkomsten!

agenda

16/01/2024

19:30-21:30

19/01/2024

13:30-15:00

Actuelevacatures: sorandstad.nl/vacatures

Komeen

bakje doen!

Volg workshops over allerlei onderwerpen en ervaar de vakken door bij onze mini-lesjes te zijn!

Scan de QR code of ga naar www.jfsg.nlvoor alle informatie!

Dan kunnen we samen nadenken over jouw beroep.

werkenbijadullam.nl werkenbij.siloah.nl

werkenbijdeschutse.nl

advertentie.rd.nl

De site voor hetvoordelig en eenvoudig opgevenvan:

•Schakeltjes

•Activiteiten

•Kerkdiensten

•Speciale thema’szoals:

•Vaderdaggroet

•Vakantiehuisjes

•Geslaagdfelicitatie

Scan mij

De Schutse
SCAN DE QR
De hoofdstad van Turkije is toch Istanbul?

Geotrainer leert me landen en hoofdsteden kennen Door middel van een nogal lang durende meerkeuzequiz moet ik ingekleurde landen op een kaart benoemen. Dat lukt vrij aardig, zodat ik bij veel landen al snel aantik dat het “een makkie” is Maar dan wordt het niveau opgevoerd, en blijken Afrikaanse en Aziatische landen toch wel lastig.

Een ander spel laat me de hoofdsteden van zo ongeveer alle landen ter

wereld kiezen uit een viertal opties. Bij Turkije gaat het mis. Ik kies voor Istanbul, waar Ankara het juiste antwoord is. Deze vraag komt later meerdere keren terug zodat ik het nooit meer zal vergeten. De app kent voor de fervente speler veel opties, waardoor je niet snel uitgeleerd bent. Wat te denken van steden van Frankrijk, de regio’s van Italië, de hoofdsteden van Oceanië of de vlaggen van Aziatische landen.

Doel: 25 nieuwe woorden per dag

Duolingo is een van de bekendste apps om een taal te leren. Of je kennis van een taal te verbeteren. De app neemt de gebruiker en het leerproces erg serieus. Bij aanmelding komen tal van vragen langs om het niveau in te schatten. Ik betrap me erop dat ik liefst kies voor een quiz die iets onder mijn niveau ligt. De quiz die hoort bij ”kan een simpel gesprek in het Engels voeren” is prima te doen. Alle vragen goed voelt toch beter dan de helft fout. Ik geef aan vijf minuten per dag aan de app te willen besteden. „U gaat 25 nieuwe woorden per week leren”, meldt de app.

Bijbelvers opzeggen tijdens tandenpoetsen

Remember Me helpt om Bijbelteksten uit het hoofd te leren. De mogelijkheden om te oefenen zijn legio. Ik kan de tekst laten voorlezen, maar er bijvoorbeeld ook een spelelement aan toevoegen door woorden weg te laten of alleen beginletters van zinnen te tonen. De app geeft als tip om tijdens het tandenpoetsen een vers op te zeggen. Als ik ’s avonds in de badkamer sta, denk ik aan mijn oude oma in het verzorgingshuis. Lezen lukt niet meer, maar jaren geleden begon ze met het uit het hoofd leren van hoofdstukken uit de Bijbel. Ze heeft er veel profijt van.

op zoek naar groei?

kom werken bij

Driestar-Wartburg!

Theologie

om vanuit Gods Woord de samenleving te dienen.

Interesse in onze academische bachelor of master theologie? Kom langs op: 21 FEBRUARI of 20 MAART www.etf.edu/studeren

Jij wordt enthousiast van jongeren Ze hebben ieder hun eigen talenten, uitdagingen en dromen. En jij wilt ze daarin uitdagen, toerusten en laten groeien. Ieder kind op zijn of haar niveau. Je wilt het geloof met hen delen, zodat zij als christen in de maatschappij kunnen staan. Lijkt je dat mooi?

Kijk dan voor vacatures van docent of onderwijsondersteunend personeel op werkenbij.driestarwartburg.nl

Loop je vast in je studie of baan?

Wil je weten wat het beste bij jou past?

Bij Talentizer krijg je helder inzicht in wie jij bent, waarvoor jij van nature aanleg hebt en wat jou energie geeft of kost.

Wij doen dat door middel van de kerntalentenanalyse, waarbij wij onderzoeken wat jij in jouw kindertijd deed en hoe graag.

Met deze uitkomst kun je nu én in de toekomst passende keuzes maken voor studie, werk en privé.

www.talentizer.eu 085 - 303 71 91 Meerweten? Wedenkengraagmetjemee!

OfscandeQRvoor meerinformat ie

Iedereen

knapt

op

van

een bezoek aan de kringloopwinkel

Dittegeltjehangt indeWoorden Daad-winkelKrimpenerwaard,waarikvrijwilliger ben.Veelklantenhebbener aleenfotovangemaakt. Voorveelmensenis ”kringlopen”eenhobby, eensoortsport.Zehebben eigenlijknietsnodig,maar komengewoonevenlangs. Nietalleenomvooreen

habbekratsietsmooisop dekoptetikken,maarook vooreengezelligpraatje eneenkopjekoffie.Alseen soorttherapie.Nietalleen voordeklanten,maarook voorvrijwilligers.Wijgenietenerookvanalsonze klantenhetnaarhunzin hebben.

Hetzijntrouwensniet alleenmensenmeteen

kleinebeursdievandeze therapiegebruikmaken; oponzeparkeerplaats staanookMercedessenen Tesla’s.

Dittegeltjeisalvaak aanleidingtoteenleuk gesprekjegeweest.Kom hemookeensbekijken,in KrimpenaandeLek.Want, iedereenknaptopvaneen bezoekaandekringloop.

Ria de Heer, Krimpen aan den IJssel

„Bij Vlastuin Group pas ik direct toe wat ik leer”

Metaaltoeleverancier/trailerfabrikant Vlastuin Group leidt jonge talenten op, in de hoop dat ze er blijven werken. Arian van der Staaij (19) is één van hen.

Sindsseptember2022volgt ArianinArnhemdehbo-opleidingWerktuigbouwkunde.Indeeltijd:ééndagin deweekgaathijnaarschool,vier dagenwerkthijbijVlastuinGroup, diezijnopleidingbetaalt.„Hele dagenopschoolzittenligtmeniet zo.Lieverbenikpraktischbezigen pasikdirecttoewatikleer.”

Hoeervaarjedecombinatie studie-praktijk?

„Hetgaatmetotzovergoedaf.Ik ben’savondswelvaakaanhetstuderen,maarhoudooknogtijdover ommetvriendentesporten.”

WaaromkoosjevoorVlastuin GroupinKesteren?

„Vrachtwagentrailerssprekenme aan.ZekerdetanktrailersvanD-TEC vindikmooiomtezien.”

Waarbenjemomenteeldrukmee?

„Metdeontwikkelingvanlasmallenenrobotprogramma’s.En metschoolopdrachtendieikopde werkplekmoetuitvoeren.”(Ondeugendlachend):„Weproberendie natuurlijkwelslimtecombineren metwerkvoorVlastuinGroup.”

Hoeervaarjedewerksfeer?

„Alsheelopen.Erisgenoegtijd enruimteomvragentestellen.Verderisheterggezelligindepauzes. ”

Wieisjeleidinggevende?

„BennieMorren.Hijheefthiervoor14jaaralsmonteurgewerkten isdaarnaeendeeltijd-hbo-studie gestart.NuishijTeamleiderEngineering.”

Zoujeanderendeeltijd-hbo aanbevelen?

„Alsjenahetvoortgezetonderwijsuitgekekenbentopschoolen/ ofvanuitdaginghoudt,zeker,ja!”

Vakmensen gezocht

Vlastuin Group vervaardigt eigen producten, zoals de bekende trailermerken D-TEC, Bulthuis en Vogelzang, halffabricaten en lassamenstellingen.

Het bedrijf zoekt daarvoor vakmensen of mensen die daarvoor opgeleid willen worden. Zie voor meer info de site of scan de QR-code voor een bedrijfsfilm.

Vlastuin Group

Hogeveldseweg 5A, Kesteren 0488 482 194 info@vlastuin.nl www.werkenbijvlastuin.nl

Arian van der Staaij (19) en zijn werkbegeleider Bennie Morren (49)

RedacteurMaartenCosterusvolgt nieuwsoverdenatuur

VOGEL SCHRIKT OP

Vuurwerk

SLECHT VLINDERJAAR

De hoge temperaturen van de afgelopen weken zijn nadelig voor veel insecten. Insecten die in winterrust zijn, verbruiken dan meer energie, waardoor ze het risico lopen om dood te gaan tijdens de rustperiode of verzwakt uit de winter te komen. Dat schrijft de Wageningse bioloog Arnold van Vliet in Nature Today. Afgelopen jaar was al een van de slechtste vlinderjaren sinds het Meetnet Vlinders in 1990 van start ging, meldt De Vlinderstichting op de natuurwebsite.

VEEL DIEREN BEDREIGD

Warmewinter Klimaat

Tot een afstand van 10 kilometer hebben vogels last van het massaal afsteken van vuurwerk tijdens oud en nieuw. „We wisten al dat veel watervogels sterk reageren, maar zien nu ook het effect op andere vogels in heel Nederland”, zegt onderzoeker Bart Hoekstra van de Universiteit van Amsterdam. Hij pleit voor grote vuurwerkvrije zones in het land.

Vuurwerk in Tilburg. beeld ANP, Rob Engelaar

De klimaatverandering bedreigt steeds meer dier- en plantensoorten. Dat blijkt uit de nieuwste Rode Lijst, een gezaghebbend overzicht van de staat van planten en dieren dat in december werd gepresenteerd op de VN-klimaattop in Dubai. Van de 44.000 soorten op de Rode Lijst worden er 7000 bedreigd door de klimaatverandering. Van de zoogdiersoorten wordt 26 procent met uitsterven bedreigd. Bij amfibieën is dat zelfs meer dan 41 procent, gevolgd door haaien en roggen (37 procent), koralen (36 procent) en naaldbomen (34 procent).

De uiterwaarden eind december bij Echteld. beeld VidiPhoto

VERRIJKING VOOR NATUUR

Hoogwater

De hoge waterstanden van rond de jaarwisseling zijn een verrijking voor de natuur. Dat zegt Twan Teunissen, boswachter van Staatsbosbeheer in het rivierengebied, in de Volkskrant. „Het zou zomaar kunnen dat we volgend jaar planten en insecten tegenkomen die eerder niet in ons land voorkwamen.” Water dat vanuit Duitsland Nederland binnenstroomt, voert onder meer plantenzaden en insectenlarven mee.

Sommige dieren hebben juist last van het water, zegt Teunissen. Zo zullen veel muizen en mollen het niet overleven.

AGENDA

In het weekend van 20 en 21 januari organiseert Stork in samenwerking met waarneming.nl de jaarlijkse ooievaarswintertelling. Waargenomen ooievaars kunnen worden doorgegeven via waarneming.nl.

OPEN DAGEN

Krabbendijke

Appelstraat

Ga voor informatie en video’s naar

www.calvijncollege.nl

De Zeeuwse reformatorische scholengemeenschap voor pro | vmbo | havo | atheneum | gymnasium

25 januari D.V. Middelburg

30 januari D.V.

Tholen

24 januari D.V.

Goes

31 januari D.V.

Pabo | Verpleegkunde

Social Work | Theologie

Woensdag 31 januari

www.kleinebelties.nl

kamperen • stacaravans • chalets • groepshuizen

Dé hogeschool in Zwolle

GEZOND

WetenschapsjournalistWimvanHengelvolgtnieuwsover medisch-wetenschappelijkonderzoek,voedingeneengezondeleefstijl

Pil en probleemzwangerschap

Hetgebruikvananticonceptiepillenbinnen eenjaarvoordezwangerschaphangtsamenmeteenverhoogdrisicoopzwangerschapsvergiftigingenvroeggeboorte(beide 38procent)eneenlaaggeboortegewicht(45 procent).Datblijktuitonderzoekbijruim 7200vrouwen.Derisico’szijnhethoogst alsvrouwennultotdriemaandenvoorde zwangerschapstoppenmetgebruikvande

pil.Oestrogeenrijkepillenlijkenhetrisico opzwangerschapsvergiftigingteverhogen,terwijlpillenmetweinigoestrogeen samenhangenmeteengroterekansop vroeggeboorteeneenlaaggeboortegewicht.Pilgebruikstersdiebinneneenjaar zwangerwillenworden,kunnenvolgensde onderzoekersdaarombeteroverstappenop niet-hormonaleanticonceptie.

Veroudering

Bepaaldeorganenverouderen somssnellerdanderestvanhet lichaam.DatblijktuitAmerikaans onderzoekonderbijna5700mensen.Zo’n20procentvandegezonde50-plussersheeftminstenséén orgaandatversneldveroudert.Dat kanleidentoteenverhoogdrisico opoverlijdenenorgaanspecifieke ziekten.Zoblijkenmensenmet versneldeverouderingvanhet harteentweeënhalfkeerhoger risicotehebbenophartfalen.Versneldebrein-ofvaatveroudering blijkteengoedevoorspellervan alzheimer

Deonderzoekersonderzochtenruim5000bloedeiwitten enfocustenmetbehulpvan kunstmatigeintelligentieop858 voorverouderingkenmerkende eiwitten.Detechniekkanvolgens deonderzoekersinzichtbiedenin deeffectenvanleefstijlverandering enmedicatie.

Gewone zeep doodt coronavirus

Sommigemensengebruikensindsdecoronapandemieagressievezeepen desinfectiemiddelenom tevoorkomendatzeziek worden.Datlijktnietnodig. Britseonderzoekersontdektendatgewonezeepeven effectiefisinhetdodenvan veelvirussenalsagressieve reinigingsmiddelen.

Deonderzoekersvoerdenuitgebreidetestenuit metantibacteriëlezepen, natuurlijkezepen,schuimreinigersendoucheproducten.Daaruitbleekdat zachtereinigingsmiddelen instaatzijnhetgriep-en coronavirustedoden.Deze virussenzijnvoorzienvan eenzogehetenenvelop,een vetlaagje.Zepentastendeze vetlaagaan.

Voorvirussenzonder envelop,waaronderhet agressievenorovirusdat buikgriepveroorzaakt,geldt ditniet.Zijkunnenwel

overlevenondanksgoed handenwassen.Alleende beteredesinfectantiazoals Steriliumzijninstaatzulke virussenuitteschakelen. Ookreinigingsmiddelen metbleekmiddelzijn geschikt,maarteagressief voorhandenwassen.Zezijn weleffectiefbijdesinfectie vanbijvoorbeeldsanitairen deurkrukken.

Werkenisleren.Maarlezeniswerkenénleren. Vijfleestips

1

Op zoek naar passendwerk

Indebundel”Opzoeknaarpassendwerk”(uitg.Eburon,236blz., €24,90)laatarbeidspsycholoogMarthaMeermantwaalfmensenaan hetwoorddiein2020hunbaanverloren:vanpilootenhorecaondernemertotdirigentenkamermeisje.Meermanbeschrijftdeobstakels diezetegenkwamenbijhetzoekennaarwerk.Hetboekiseenoproep totdialoogoverpassendenduurzaamwerkenbestaanszekerheid.

Leiderschapslessen uitdeBijbel

VoorgangerArjanZantinghvanDeStadskerkinGroningenlaatin ”LeiderschapslessenuitdeBijbel”(uitg.ArkMedia,216blz.,€19,99) ziendatdeBijbelookvoordehuidigetijdzinvolledingenzegtover leiderschap.Hijreikt„tijdlozelessen”aanvanleidersuitdeBijbel,onderwieMozes,Abigaïl,Nehemia,koninginEstherenPetrus.Delessen zijntoepasbaarindekerk,ophetwerkenindemaatschappij.

3

2

Allesvan Japke-d. Bouma

AljarenschrijftJapke-d.BoumacolumnsinNRC.Vooraloverjeukende kantoortaal.Eerderverschenenbundelingendragennamenals”Ga lekkerzélfinjekrachtstaan”en”Uitrollenishetnieuwedoorpakken”. Onlangsverscheendebundelingderbundelingen”#lovemyjob”(uitg. Alfabet,560blz.,€24,99).Boumakaartophilarische–helaassoms ookopgroveenplatte–wijzeabsurditeitenuithetkantoorlevenaan.

Salomo’s spreuken op rijm

DewijzespreukeninhetBijbelboekSpreukenzijnhetwaardgelezen, overdachteninpraktijkgebrachtteworden.Maar,hetzijnererg veel,enzezijnnietaltijdmakkelijkteonthouden.Ineenpogingde spreukendichterbijtebrengen,zettePeterMeeuseze(alin2014)inde ringbanduitgave”HetSpreukenboekvanSalomo”(uitg.RipePublishing,144blz.,€9,95)allemaaloprijmenopbekendemelodieën.

4

5

Wennen aangezonderleven

Omgoedtekunnenwerkenofstuderenishetbelangrijkomgezondte leven.Voorveelmensenishetlastigomopditpunthetroerpermanentomtegooien.Gezondereten,meerbewegenenbeterslapenpassennietzogemakkelijkinhetdrukkelevenvanalledag.Voornieuwe gewoontenmoetjeruimtemaken.ArieBoomsmageeftin”Gezonde routines”(uitg.Prometheus,267blz.,€19,99)vijftigpraktischetips.

Bijbelin eigentaal

Waaromishetbelangrijk datmensendeBijbelkunnenlezeninhuneigentaal? Daarovergaatdenieuwe Paulus-podcast”Bijbelin eigentaal”,vanZending GereformeerdeGemeenten (ZGG).Indegereformeerde gezindtewordthetgesprek gevoerdoverdeverstaanbaarheidvandeStatenvertaling.Misschieneen luxeprobleem,alsbedacht wordtdatermeerdereBijbelvertalingeninhetNederlandsbeschikbaarzijn.In hetAfrikaanselandGuinee ligtdatanders.Erisgeen completeBijbelvertaling beschikbaarinhetMogofin Aandehandvanhetwerk datZGGverricht,wordthet belangvanhetvertalenvan deBijbelbesproken;hoedat indepraktijkgaat,watde krachtisvanhetWoord,de contextwaarindevertaling eenplekkrijgt,enaanverwantethema’s.

Luistertipsvanredacteur

Albert-JanRegterschot

Betrouwbare bronnen

Depodcast”Betrouwbare bronnen”isvakergetiptin dezerubriek.Hetafgelopen jaarmaaktenJaapJansenen PieterGerritKroegervele afleveringen,waaronder eenaantalminofmeer tijdlozeafleveringen.Wie opzoekisnaardekrenten uitdepap,kanterechtbij deafleveringenoverGolda Meir,deIsraëlischepremier inoorlogstijd,overgeopolitiekinde19e eeuwende parallellennaarvandaag, overdelangeenkleurrijke traditievanboerenpartijen, enoverNederlandsepolitici alsJoopdenUyl,Willem AantjesenJandeKoning. Andereafleveringenzijn vaakmeergekleurddoor deactualiteitendaarmee somssnellerachterhaald, zoalsdieoverdebijna-val vanhetkabinet-Rutte.We weteninmiddelsdathet woord”bijna”kanworden weggestreept.

Wie

was IlseWagner?

Doordejarenheenverschenentalvanpublicaties overAnneFrankenover mensenuithaaromgeving.JannyvanderMolen brengtinhetboek”Vergeet mijniet”vriendinnenen klasgenootjesvanAnnein beeld.Hoewelzevantwaalf personeneenverhaalkan vertellen,stuitzeinhaar zoektochtookopdoodlopendesporen.Datnaar IlseWagnerbijvoorbeeld, eenvriendinvanAnne.In depodcast”Weggegumd” verteltVanderMolenover haarzoektocht.VanIlsewetenwealleendatzetijdens deHolocaustinSobiborom hetlevenisgebracht.Van derMolenreisdedewereld overomtesprekenmetde laatstenoglevendevriendenvanIlseenAnne.Het lukthaaromdeluisteraars terugtebrengennaarde periodewaarinIlseWagner leefdeenverdween.

Op zoek naar eenantwoord

„KoninginMáxima,wateetualsontbijt?”„Bakker,hoe vroegstaatuop?”„Eskimo,hoekleedtuzichtegende kou?”Steljeeensvoordatjeallevragenzoumogenstellen. Welkevraagzoujedanstellenenaanwie?

Vingerafdruk

„Wat eten we vandaag?”, „W om moetiknaarbed?”of„Wa zijn mijn schoenen?”Volgensde Engelse psycholoog SamWass stellen kleine kinderen gemiddeld wel300 vragen per dag. Vandie vragen zijn er 73 te moeilijk te beantwoorden.

Volwassenen stellen minder vragen. Ze wetenhet antwoord vaak al of ze denkendat ze het antwoordweten.Maar zouiedere opa wetenwaarom zijn haar grijs geworden is?Zou iedere tante hetantwoordhebben op de vraag: hoe kanhet datvleermuizen zo lang ondersteboven kunnen hangen? Enzou iedere meester kunnen vertellen waarom alle mensen een vingerafdruk hebben?

Kinderen zijn nieuwsgieriger dan volwassenen. Die eigenschap hebben ze nodig om nieuwe dingen te kunnen leren.

„Ishet niet vies om urinetedrinken?”

ThirzavanHemert(11),Maarssen:„Mijnnichtis pasgetrouwd.ZijwoontnuinOostenrijk.Ikbenheel benieuwdhoezijhetdaarvindt.Mijnvraagaanhaaris: „Hoeishetdaar?”

Eenvandedingendieikgraagdoe,isknutselenen origamivouwen.Origamiisdekunstvanhetvouwen vanpapierinmooievormenenfiguren.Ikhebtotnu toeroosjes,vliegtuigjesenhartjesgevouwen.Ikwil daarnogbeterinworden.Aanmijnmoederofmijn tweeoma’szouikwillenvragenhoeikdathetbestekan aanpakken.

AlsikeenvraagaankoningWillem-Alexanderzou mogenstellen,zouikhemvragenhoehetisomkoning tezijn.Ikbendaarheelnieuwsgierignaar.Enaaneen ruimtevaarderzouikwillenvragen:„Ishetnietviesom urinetedrinken?”Opschoolhebbenwegewerktover deruimtevaart.Toenhebikgeleerddatastronauten wateruithunurinefilterenomoptekunnendrinken.”

„Heeft u een fijne dag gehad?”

Destiyar(10),Utrecht:„Iktekenheelgraag Maareen 3D-tekeningmakenvindikergmoeilijk.Ikzougraag aanopaEdwillenvragenhoeikdathetbestekandoen. OpaEdisdevadervanmijnpleegvaderenhijkanerg goedtekenen.Hijtekentheelrealistisch.

AlsikGeertWilderszouontmoeten,wilikhem vragenwathijdachttoenzijnpartijdegrootstewerd. Enikbenookbenieuwdwaaromhijvoorstanderisvan gevangenisstraffeninplaatsvantaakstraffen.Ikdenk dattaakstraffenbeterzijn.Daarzouikmethemoverin gesprekwillen.

EenvraagaankoningWillem-Alexanderzouzijn: „Hoegaathet?Heeftueenfijnedaggehad?”

En:„Maaktuveelreizennaaranderelanden?Naar welkelandenbentuallemaalalgeweest?”Demeeste landenvindikinteressant.MaardeZuidpoollijktme welleukerdandeNoordpool.OpdeZuidpoolleven pinguïns.”

„Nu ken ik alleen Nederlandse opa’s”

FebevanHell(10),Utrecht:„Ikzougraageenvraag willenstellenaandeopavaneenvriendinnetjedatin Amerikawoont.Hijwoontdaarook.Ikweetnieteens hoehijeruitziet,maarhetlijktmeheelleukomeenopa tekennendieineenanderlandwoont.Nukenikalleen Nederlandseopa’s.Ikzouvanhemwillenwetenhoe hijleeft,wathijvanAmerikavindtenhoehijdewereld ziet.

AanGretaThunberg,deklimaatactiviste,wilik vragenwathaarplanis.Voormijisdatniethelemaal duidelijk.Zelooptmeemetklimaatmarsen,zehoudt veelspeechesenophaarprotestbordstaat:”Thereis noplanetB”.Maarwatzedaadwerkelijkdoetvoorhet klimaat,weetikeigenlijkniet.Watikookwilwetenvan iemanddiedaarverstandvanheeft,iswathetdoelis vanwindmolenparkenopzee.Zeedierenhebbenerlast van.Hunleefgebiedwordtingepikt.Zogoedzijndie parkendusnietvoordewereld.”

Ontdek de hoogste bergen

Boek direct en ontvang vroegboekkorting

Onbezorgde vakanties voor reformatorische 50-plussers. Daar zorgen we met veel plezier en betrokkenheid voor! Als echtpaar, single of samen met vrienden bent u welkom op één van onze locaties. Hier geniet u van het vertrouwde van thuis in combinatie met de bezieling van het samenzijn met gelijkgezinden. De parkleider verzorgt uitstapjes en een sing-in Dat maakt dat u met een gerust hart op vakantie gaat en met een vreugdevol gevoel terugkomt Naast ontspanning en vakantieplezier neemt u een rijke, inspirerende herinnering mee als prachtig souvenir!

Scan deze QR-code, ontdek al onze parken en boek direct via: www.onsvakanties.nl/50plus

0184 - 422 000 | info@onsvakanties.nl

Vul de lege hokjes in met een getal van 1 t/m 9 Gebruik elk cijfer een keer in elke rij, elke kolom en elk vak van 3 x 3.

Oplossing vorige keer:

Zweedsepuzzel

Prijspuzzel

Onder de inzenders van de goede oplossing wordt een prijs weggegeven. Stuur uw oplossing voor 11 januari bij voorkeur per mail naar puzzel@rd.nl of anders per briefkaart naar Reformatorisch Dagblad, Postbus 613, 7300 AP Apeldoorn

De prijs voor deze week is het boek ”Vijf puriteinse vrouwen”, door Jenny-Lyn de Klerk (uitg. De Banier). Vorige week is de prijs gewonnen door Anne Marie Hak uit Ede.

Aardappel Bot Aandachts middel Hulpbestand Italiaanse heerser Zode Kous

dicht

Plaats

Surinaams gerecht Losse draad Nip

Oplossing vorige keer: moordkuil.

#werkmetovertuiging

Wiljij ook eenwaardevolle baan of stage?

BijEMG werken we metovertuigingvanuiteen missie

We rusten christenentoe,maar hebbenook eenwoord

voor de wereld. Daarnaast is hetook gewoon gezellig.

In eengoedesfeer doejewerk metméérwaarde.

Wil jij datook?Wehebben de volgende vacatures:

•Accountmanager nationale verkoop

•Administratiefmedewerker advertentieafdeling

•Business analistEMG

•Business analistredactie

•ICT specialist

•Redacteur binnenland

•Redacteur kerk

•Redacteur online&media

•(junior)Online marketeer

•Stagiair (video)redactie

•Stagiair commercie

•Stagiair business services

Kijk voor meer informatie op werkenbijemg.nl

Nietdeexacteopleiding of gewoon benieuwdofEMG bij joupast? Neem contactopmet Henriëtte, 06-282 65507dan gaan we hetontdekken!Een dagje meelopenisook eenoptie

Benieuwdwat hetwerken bij EMG zo leuk maakt? Bekijk de ervaringsverhalen!

Cryptogram

Horizontaal

1 Die vulling voor vlees en gevogelte is wel een dwaze grap (5); 6 Onlangs begonnen met die sport (9); 8 De instelling is belast met het regelen van bepaalde zaken (11); 11 Plaag een varken voor wat drank (7); 12 Dat is wel heel erg druk (7); 14 Opperen hem te introduceren (11); 16 Via een langere weg de ronde doen (7); 17 Knoedels in het vlas (7); 18 Een jong hert schoot de kerel af (7); 19 Een buitenlander en een jongen vormen samen een plavuis (6).

Verticaal

2 Het strelen citeren (8); 3 Het geval waarin zij de naam aan de kaasstof gaf (7); 4 Een askruik in Brabant (6); 5 Het slaghout was onderwerp van discussie (5); 7 Deze maatregel brengt de leiding aan het eind (15); 9 De bruid is een babbelaarster (5); 10 Is die meeuw een wildvanger? (5); 13 Een stuk over mik en stoet? (10); 15 Aan de bovenzijde bevestigen om te troosten (10).

Oplossingvorigepuzzel

Horizontaal: 1 trailer; 6 been; 7 safari; 10 eendenbek; 11 gilet; 13 oefentherapeut; 14 anode; 15 patent; 17 toonbank; 19 thee; 20 aan; 21 Brod; 23 kuchen; 24 blad.

Verticaal: 1 treinstudent; 2 aannemen; 3 last; 4 raffinement; 5 oriëntatie; 8 deken; 9 ideeënroman; 12 rara; 16 barracuda; 18 kidde; 22 skald.

Passie voor onderwijs?

Gezocht voor onze 7 scholen

ALGEMEEN DIRECTEUR

Solliciteren?

Scan de QR-code of kijk op www.rehoboth.nu/werken-bij

COLOFON

RDMagazine is een wekelijkse uitgave bij het Reformatorisch Dagblad.

Directie Ir. C. Heutink

Hoofdredacteur

Dr. ir. S. M. de Bruijn

Chef Clasina van den Heuvel

Redactie Margreet van den Berg, Aline de Bruin, Miranda van de Bruinhorst, Enny de Bruijn, Mariska Dijkstra, Janette Hertog, Chris Klaasse, Jaco van der Knijff, Rudy Ligtenberg, Mariëlle Oussoren, Roosmarijn Reijnoudt, Marjolein Snoeij

Ontwerp Corné van der Horst

Vormgeving André Kikkert, Hans Kraayeveld

Redactie RDMagazine

Postbus 670

7300 AR Apeldoorn

055-5390222 rdmagazine@rd.nl

Abonneeservice

Postbus 613

7300 AP Apeldoorn 055-5390498 abonneeservice@erdee.nl

Adverteren

055-5390499 advertentie@erdee.nl

Tips voor de inhoud van RDMagazine? rdmagazine@rd.nl

WhatsApp 06-43020391

EMG legt van abonnees gegevens vast voor de uitvoering van een overeenkomst en om hen te informeren over producten en diensten. Voor meer informatie over het privacybeleid en de algemene voorwaarden van EMG, zie erdeeservice.nl.

HET LAATSTE WOORD

Nieuwjaar

„Ja,vaneeuwigheidtot eeuwigheidzijtGijGod.”

Psalm 90:2

Oudennieuw.Jekunthetamperonderscheiden. Wantterugkijkenopdatwatwas,gaatbijna automatischgepaardmetkijkennaardatwatkomt. Alleen:waterwas,wetenwe.Maaroverdetoekomst kunnenwenietszeggen. Ja,tochwél.DeBijbelzegtdatGoderzijnzalin2024. Hijiservaneeuwigheidtoteeuwigheid.Feitelijkkan datnietomdateeuwig,eeuwigis.Zonderbeginen zondereind.MaarindeBijbelwordtdieuitdrukking tochgebruikt.Omaantegevendat,alshetomGods trouwgaat,eeuwigechtzondereindeis.

Ook lesgeven?

Ik leer kinderen iets en kan iets

van hen leren’

Rick Pas - student pabo Ad-pep Masters

Wil jij ook lesgeven?

Bezoek onze open dag op 10 februari!

Lerarenopleiding voortgezet onderwijs Pedagogiek Pabo

Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.