Buurtwinkels
Ds. J.J. Poort
De populariteit ervan neemt weer toe. Marieke Mourmans: „Het gaat me vooral om het klantencontact.”
Hij was afwisselend gemeente- en legerpredikant en genoot bekendheid als spreker en schrijver.
terdege
24 september 2014 31e jaargang nr. 26 Losse nummers: € 3,95
reformatorisch familiemagazine
Prinsjesdag 2014 Fraaie weer zorgt voor extra veel publiek
Thema ‘Pesten’ Ouders „Een veilige thuisbasis was het beste dat ik hem kon bieden” School „Het protocol geldt ook de groep die z’n mond houdt” Sociale media „Cyberpesten is lastig te stoppen”
reportage
Toekomst voor de buurtwinkel De buurtwinkel leek een aflopende zaak. Toch bestaat hij nog steeds; er lijkt zelfs sprake van een bescheiden revival. De hang naar nostalgie, de behoefte aan service en de groei van het aantal thuiswonende senioren biedt weer perspectief voor de kleine grutter. Mits die creatief is en niet op uren let. tekst Huib de Vries foto’s Sjaak Verboom
terdege 24 september 2014 11 ●
interview
De dochters van Saarberg Vader Saarberg maakte in de jaren zestig van de vorige eeuw naam met de veelgelezen biografieën over de Engelse predikanten Philpot en Kershaw. Moeder Saarberg werd in november 1942 opgenomen in de psychiatrische inrichting Zon en Schild in Amersfoort. De beide dochters, de tweeling Trudy en Joke, gingen op zesjarige leeftijd naar het Christelijk Gereformeerd Weeshuis in Utrecht. „Daar waren we niet meer dan een nummer, maar Gods goedheid over ons was groot.” tekst Jan van ’t Hul foto’s Sjaak Verboom
20 terdege ● 24 september 2014
terdege 24 september 2014 21 â—?
De werkdag van Rita de Zwaan Beroep: Huisartsenchauffeur Leeftijd: 43 jaar Opleiding: LEAO en aanvullende werkgerelateerde opleidingen
„We hebben alles aan boord.”
De dienst kan beginnen.
Van patiënt naar patiënt Soms ziet Rita de Zwaan mensen in het weekend bij de huisartsenpost komen omdat ze door de week geen tijd hebben voor een bezoekje aan de huisarts. „Maar bij een telefoontje van een oude man uit Kootwijkerbroek met pijn op de borst sturen we onmiddellijk een ambulance.” tekst Gertrude de Wildt-Brouwer foto’s Henk Visscher
„We zijn geen ambulance.”
R
ita de Zwaan is als huisartsenchauffeur werkzaam bij de huisartsenpost in Amersfoort. Ze assisteert de huisartsen bij hun bezoeken aan huis in bijvoorbeeld Barneveld, Kootwijkerbroek of Soest. Tijdens de avond-, nacht- en weekenddiensten brengt zij de huisarts naar patiënten. „We zijn geen ambulance en mogen dus geen patiënten vervoeren. Maar we hebben wel alles aan boord wat een ambulance ook heeft: AED, zuurstof en allerlei medicatie.”
16.30 uur: Ik kom aan op de huisartsenpost in Amersfoort. Ik check de tassen in de auto. Als alles compleet is, kan de dienst beginnen. 16.45 uur: Samen met de huisartsen en de assistentes overleggen we met onze voorgangers over hun dienst. Soms hebben we ook dienst bij de dependance in Barneveld. 18.00 uur: De huisartsenpost wordt gebeld door een verpleegkundige van de thuiszorg. De oude dame van 83 bij wie ze helpt, is erg benauwd. Ze heeft blauwe vingers en blauwe voeten. Als we binnenkomen, gaat de huisarts altijd voorop. Daarna kom ik. We checken de bloeddruk, de saturatie (hoeveelheid zuurstof in het bloed), de tem-
Spoedmeldingen gaan voor.
peratuur en nog een aantal waarden. De vrouw is zo benauwd, dat we een ambulance bellen. Ik begin vast met het toedienen van zuurstof. We hebben nog even de tijd om te wachten tot de broeders er zijn en doen overdracht. 19.00 uur: Een vrouw belt naar de HAP omdat haar man, met wie ze samen op de camping is, erg veel overgeeft en diarree heeft. Ze is bang dat hij uitdroogt. We horen dat de man van 78 hartproblemen heeft en slokdarmkanker heeft gehad. Op de camping treffen we hem aan in een klein, benauwd kamertje in een caravan. Hij heeft hoge koorts. Met zijn voorgeschiedenis en onder deze omstandigheden lijkt het ons beter om deze man op te laten nemen in het ziekenhuis. We brengen vast een infuusnaald in, zodat de ambulancebroeders straks meteen vocht kunnen gaan toedienen. 21.00 uur: Er komt een spoedmelding binnen over een jongetje van drie jaar oud. Hij heeft een koortsstuip. Dat betekent dat we alles uit onze handen laten vallen
Op de huisartsenpost.
en met zwaailicht en sirene naar het opgegeven adres rijden. Stuiptrekkingen zijn voor ouders vreselijk om aan te zien: het kind draait met de ogen, de armen en benen schokken heftig, het kind is niet aan te spreken en soms valt de ademhaling weg. Meestal is een stuip na een kwartier over, maar het kan zijn dat een kind erin blijft. Als we bij het jongetje aankomen, is de stuip nog niet over. We geven hem een spierverslapper en zien dat de stuip wegtrekt. Het jongetje krijgt van ons een klein knuffelbeertje om hem te troosten. Als kinderen vaker een koortsstuip hebben, raden we ouders aan om een afspraak te maken met een neuroloog, omdat er dan vaak een dieperliggende oorzaak is. 22.00 uur: De dochter van een 76-jarige vrouw trekt aan de bel omdat haar moeder erg in de war is. We meten de glucose in haar bloed, maar daar is niets mis mee. Ook als we haar urine controleren, zien we geen afwijkende dingen. Waarschijnlijk komt de verwarring alleen door de hoge koorts. We raden de dochter aan om mevrouw met een paracetamol naar bed te sturen. De volgende morgen moet de eigen huisarts dan kijken, want hij kent haar beter. De dochter blijft die nacht bij haar moeder slapen. 22.45 uur: Terug naar de huisartsenpost. We doen de overdracht met de collega’s van de nachtdienst. Als de tassen aangevuld zijn, rijd ik naar huis. Tijd voor een goede nacht!
Koortsstuip is voor ouders vreselijk om aan te zien
terdege 24 september 2014 33 ●
interview
Cultureel erfgoed te koop Binnenkort verschijnt de 420e editie. In al die jaren groeide het uit tot een begrip. De Enkhuizer Almanak valt niet meer weg te denken uit de jaarlijkse bestsellers. Bijna 35 jaar geleden kocht Fransje Jongert de rechten voor de uitgave. Ze ziet nu om naar een opvolger. „Ik ben maar een schakeltje in het geheel van dit cultureel historische erfgoed.” tekst Ad Ermstrang foto’s Henk Visscher
terdege 24 september 2014 45 ●
interview
Markant predikant Een 5-delige serie over kleurrijke dominees deel 5
In geen vakje te vangen „Bent u misschien dominee Poort?” vroeg iemand tijdens een bijeenkomst. „Nee, antwoordde ds. J.J. Poort, „ik ben het zeker.” Rake opmerkingen waren het handelsmerk van de legerpredikant, die bekend werd door zijn spreekbeurten, artikelen en boeken. Hij trad toe tot de gereformeerde gezindte, maar bleef er iemand met een bijzondere plaats, aldus dr. ir. J. van der Graaf. tekst L. Vogelaar foto Henk Visscher
36 terdege ● 24 september 2014
terdege 24 september 2014 37 â—?
reportage
De gouden handdruk van de herfst Vooral de herfst symboliseert dat aan elk seizoen een einde komt. De dagen worden korter, de zon zakt lager, het blad laat los en sterft af.
tekst en foto’s Marianne Witvliet
jongeren
Jonge boeren deel 2
Tot middernacht op het land Stilzitten kan Izaak Verhelst (19) uit het Zeeuwse Philippine niet. In de zomer is hij voor dag en dauw uit de veren en werkt hij tot diep in de nacht door op het fourage- en loonwerkbedrijf van zijn vader en oom. tekst en foto’s Corine Boone-Bruggink
E
en stevige wind waait door de Zeeuwse polder. Donkere wolken wedijveren met helderwitte exemplaren; zon en regen wisselen elkaar in rap tempo af. Niets zo veranderlijk als het weer. De weersomstandigheden zijn een graadmeter voor het humeur van Izaak Verhelst. Als het regent, wijkt zijn oorspronkelijke optimisme voor chagrijn. Regenbuien laten de plannen van de jonge boer in het water vallen; het maakt werken op het land praktisch onmogelijk. En juist daar is Izaak vaak te vinden. Hij werkt bij het fourage- en loonwerk-
bedrijf van zijn vader en oom in Sluiskil en bij een akkerbouwer in zijn woonplaats. Het boerenwerk is Izaak met de paplepel ingegoten. Als kleuter gaat hij regelmatig mee naar de fouragehandel. Naast zijn vader op de trekker kijkt hij de kunst af. Van gras maaien tot hooi- of strobalen persen, al snel leert de Zeeuw de fijne kneepjes van het boerenvak. Izaak hoeft geen moment na te denken over zijn toekomstige beroep. Hij treedt in de voetsporen van zijn vader. Aan het Edudelta College in Goes volgt hij de landbouwopleiding Open teelt. Izaak leert er alles over planten, granen en groenten.
Vriendin
Op zijn zestiende zet Izaak een belangrijke stap. Samen met zijn vader, zijn oom en een neef vormt
hij een maatschap. De hoofdlocatie is het fourage- en loonwerkbedrijf in Sluiskil. Wat hij zoal doet? „Als het hooitijd is, zetten we ’s morgens vroeg de machines klaar en zorgen we dat ze goed werken. Eerst zijn de klanten aan de beurt. Ik word als loonwerker ingehuurd om hooi- of strobalen te maken met de pers. Onze specialiteit is de bundelmachine; die maakt van veertien kleine hooibalen één groot pak.” Als de klanten bediend zijn, gaat
„De ene dag zit ik op de pers, de andere dag op de voorlader, of de bundelaar”
interview
Hulp aan Oekraïense vluchtelingen Een mail onder vrienden en bekenden leverde binnen enkele dagen enkele duizenden euro’s op. Cor Ploeg en zijn echtgenote Katja Vinogradsky zetten zich in voor een groep vluchtelingen uit Oost-Oekraïne. De vooral uit vrouwen en kinderen bestaande groep wordt geholpen door de baptistengemeente waar Katja’s vader voorganger is. „Wij zien het als onze christenplicht om te doen wat we kunnen. Buiten het politieke gekrakeel om.” tekst Ad Ermstrang foto’s Sjaak Verboom en Rineke van de Breevaart
84 terdege ● 24 september 2014
terdege 24 september 2014 85 â—?