Vineuse vrouwen

Net zoals we steeds meer vrouwen zien in het van oudsher mannelijke domein van de haute cuisine, zien we een groeiend aantal vrouwen in de Spaanse bodega’s. In 2018 werd Almudena Alberca de eerste vrouwelijke Master of Wine (MW) van Spanje, één van de slechts 151 vrouwelijke MW’s in de wereld tegenover 267 mannelijke MW’s.

Het aantal vrouwelijke studenten oenologie in Spanje is nu drie keer zo hoog als tien jaar geleden. Met de Internationale Vrouwendag op 8 maart in het vooruitzicht, laat ik een aantal vooraanstaande vrouwen uit de Spaanse wijnwereld aan het woord.

Tekst: Ronald Dorlas. Foto’s: stock, davidson luna

Almudena Alberca, die sinds 2015 technisch directeur is van Viña Mayor in Ribera del Duero is van mening dat de wijnwereld is altijd een mannelijke geweest, maar dat het geleidelijk aan verandert. “Ik prijs mezelf gelukkig, want ik heb altijd in bedrijven gewerkt met veel vrouwelijke collega’s en ik heb me als professional kunnen ontwikkelen en groeien. Tegelijkertijd ben ik me ervan bewust dat ik me altijd twee keer moet bewijzen, of dat nu komt door mijn jeugd, of omdat ik een vrouw ben ”

Maken vrouwen in Spanje betere wijnen?

Vrouwen hebben bewezen dat ze heel goed wijn kunnen maken, maar de vraag is of ze het beter doen dan mannen. “We zijn lankmoediger dan mannen in het algemeen”, zegt Anna Cannan, wijnmaker bij Clos Figueras in Priorat. “Ik zou ook zeggen dat vrouwen zorgvuldiger zijn.” “Er zijn uitstekende professionele proevers van beide geslachten vinden, maar het zit in de genen dat vrouwen betere proevers kunnen zijn dan mannen”, legt Almudena uit. “Omdat vrouwelijke zoogdieren hun jongen voeden en beschermen, moeten hun zintuigen alerter zijn om te anticiperen op mogelijke risico’s.”

Mercedes García, Wijnmaker van Bodegas Montecillo in La Rioja, merkt op: “Het kan waar zijn dat vrouwen genetisch een meer ontwikkeld reukvermogen hebben, maar in de praktijk heb ik geen verschil opgemerkt. Er zijn mannen die geweldige proevers zijn. Ik denk dat vrouwen misschien meer doorzettingsvermogen en een meer ‘beschermende’ kant meebrengen. We zien wat we doen als een verlengstuk van onszelf.” Voor Paola Medina, sinds 2010 Technisch Directeur van Bodegas Williams & Humbert in Jeréz, is het werk van de wijnmaker belangrijker dan het geslacht: “Wat echt belangrijk is als het gaat om wijn maken, is toewijding. Het vereist veel passie, en dat is voor beide geslachten hetzelfde. Ik denk dat de wijn altijd de echte hoofdpersoon moet zijn, samen met de vrouw of man die deze heeft gemaakt. Voor mij is het enthousiasme dat je in het proces van wijn maken stopt, vanaf het moment van oogsten tot het bottelen van de wijnen, het belangrijkst”

“We zijn verfijnder, preciezer en geduldiger”, zegt Bárbara Palacios, nicht van Álvaro Palacios, eigenaar van Bodegas Barbarot in La Rioja. “Je moet tijd tussen de wijnstokken doorbrengen om te begrijpen wat ze nodig hebben, hoe de grond eruitziet.”

Wijn maken is een liefdeswerk, een langzaam en kwetsbaar proces dat geduld en doorzettingsvermogen vereist. Er kan veel misgaan in het lange proces. In sommige opzichten is het niet anders dan het opvoeden van kinderen, maar betekent dit dat vrouwen van nature beter geschikt zijn voor de taak dan mannen? “We zijn instinctieve verzorgers”, zegt Barbara. “Je denkt niet alleen aan de oogst van dit jaar, maar ook aan de komende jaren. We lijden met de wijnstokken, en de wijn is als een kind dat door fasen gaat en je maakt je zorgen over hoe het opgroeit. Het is uiteindelijk een toonbeeld van jezelf.”

Persoonlijkheid belangrijker

“Vrouwen zijn intuïtief en we zijn nieuwsgierig”, zegt María Larrea, die een volledig vrouwelijk team van zes oenologen leidt in de beroemde CVNE bodega in La Rioja. “We zijn ook vasthoudend, want wijn maken doe je niet op de korte termijn. Het vergt veel geduld. Daarom denk ik, dat het uiteindelijk meer gaat om de persoonlijkheid van de wijnmaker dan om het geslacht. Het was niet onze bedoeling om een door vrouwen gerunde bodega te zijn”, zegt Larrea. “Hier in La Rioja, en in Spanje in het algemeen, studeren veel vrouwen oenologie. We zochten geen vrouwen, we zochten mensen met het juiste cv en het juiste profiel en het bleek dat dat veelal vrouwen waren.”

María Vargas van bodega Marqués de Murrieta, is een van de weinigen in Spanje (man of vrouw), wiens wijn 100 punten heeft gekregen van de Amerikaanse wijncriticus Robert Parker. Maar toch zijn het volgens Anna Cannan dat het nog steeds de mannen zijn die alle aandacht krijgen en de meeste prijzen winnen. Daarom helpt zij bij het organiseren van een jaarlijkse beurs van de vrouwelijke wijnmakers van Priorat en steunt groepen* zoals Mujeres del Vino, die via evenementen en Instagram wijnen promoot die door vrouwen in Spanje zijn gemaakt.

Niets met feminisme te maken

“Het is een beetje alsof we zeggen: Hé, we zijn vrouwen en we maken wijn”, vervolgt Anna. “Mensen realiseren zich niet dat er zoveel vrouwen wijn maken. Maar als je zegt, laten we een wijngroep oprichten die alleen voor vrouwen is, zijn er vrouwen die zeggen: Oh nee, ik ben geen feministe, omdat ze zich zorgen maken over wat mensen zullen denken. We hebben nog een lange weg te gaan in Spanje voordat vrouwen echt vertrouwen in zichzelf hebben.”

Die kameraadschap tussen vrouwen in de sector is fantastisch, vindt Mercedes Garcia: “Het is geweldig dat als je een prijs ontvangt, een van je vrienden of collega’s je feliciteert, er veel wordt samengewerkt. Misschien hebben de ervaringen die we hebben gehad die ons op dit punt hebben gebracht, en het belang van het moment, ervoor gezorgd dat we elkaar beter begrijpen en dat we oprecht blij zijn met de successen van andere vrouwen in de sector.”

Cannan voegt als waarschuwing toe: “Ik denk niet dat je wetenschappelijk kunt aantonen dat vrouwen betere wijn maken dan mannen. De ene moeder is immers meer oplettend dan de andere en datzelfde geldt voor vrouwelijke wijnmakers”. “Wijn moet ons meenemen op een reis naar zijn oorsprong en ons ook iets vertellen over de mensen die het hebben gemaakt”, zegt Marta Casas. Tegenwoordig is die persoon waarschijnlijk steeds vaker een vrouw.

* AMAVI, de Spaanse vereniging van vrouwelijke wijnliefhebbers, (https://amaviamantesdelvino. es/) organiseert een jaarlijkse wijncompetitie met professionele- en amateurpanels van vrouwelijke proevers.