ExQuis Destinations
SENEGAL
Toubacouta
Een onwezenlijk plekje tegen de Oceaan, Het lijkt wel alsof je in een andere wereld bent. Een stukje paradijs nabij de mangroven en gepenseeld in een speelse bui door de goden die er zichzelf een plaatsje voorbehouden. 42
ExQuis Magazine
ExQuis N째 48.indd 42
28/02/13 10:38
Na een vlucht van ongeveer 5 uur vanuit Zaventem land je in Dakar, de hoofdstad van Senegal en havenstad aan de Atlantische Oceaan. Dakar is bij ons gekend door de rally Parijs-Dakar en van hieruit volgen we een zuidwaartse trip naar het uitgestrekte deltagebied van de Saloum of de “regenrivier”. Het wordt een trip naar de brousse van circa 270 km of 6 uur doorheen het Senegalees landschap met de typische baobab bomen en de ontelbare termietenheuvels, afgewisseld met de drukte van Senegalese dorpen, over een asfaltweg die bij momenten gewoon verdwenen is. Op het einde van de rit kun je met een genoeglijke zucht het brousse stof afspoelen onder de douches van je hotel in Toubacouta, een dorp in het land van Fatek. Hier ontmoet je de plaatselijke stammen in hun vredige dorpen opgetrokken uit bamboe en kom je in onmiddellijk contact met de typische bewoners. Je raakt zo gefascineerd door dit alles dat de “brousse boost” die je hier als een mokerslag treft nooit meer kwijt raakt.
Delta du Saloum De watermassa in deze delta wordt hoofdzakelijk geregeld door de getijdenwerking van de Atlantische Oceaan en hiervan is het leven en het vissen in dit gebied dan ook sterk afhankelijk. De Sine Saloum delta is een geheel van eilanden gescheiden door meanderende stroomgeulen met een diepte die varieert van 50cm tot 27 meter afhankelijk van het getij. Om vanuit je hotel het strand te bereiken moet je met de gemotoriseerde prauw meer dan een uur door de mysterieuze mangrove varen. Het zijn juist deze mangroven die zorgen voor het rijke visbestand. Tientallen verschillende vissoorten komen tussen de beschermende wortels paaien gevolgd door de roofvissen die op het uitkomende en jonge visbroed komen jagen. Om een idee te vormen van hoe visrijk dit gebied is, volstaat het te weten dat de inheemse bevolking nagenoeg uitsluitend leeft van de visvangst, en een vrij klein deel van het toerisme. Het is dan ook een paradijs voor de sportvissers die in steeds grotere getallen komen afzakken naar dit stukje aards paradijs in Senegal.
Een vissersdorpje nabij het strand aan de oceaan.
Picknick/verblijf op het strand. Het magnifieke strand dankt zijn paradijselijk aanzicht aan zijn eenvoud en natuur. Tijdens de dagexcursie naar het strand vertrekt u ‘s morgens per prauw richting Atlantische Oceaan terwijl uw gids onderweg talrijke vogelsoorten aanwijst. Er worden oesters geplukt om die ‘s middags te degusteren (in het droog seizoen). Er wordt gegeten, gevist, geluierd of gewandeld (er kan gemakkelijk gewandeld worden tot in het vlak nabijgelegen Gambia!) op het strand met een wondermooi uitzicht op de oceaan. Op de terugweg door de Sine Saloum delta wordt tot slot nog het typische vissersdorpje Djinack bezocht. Een lichte bries en een ondergaande zon begeleiden u tijdens de terugkeer naar het domein. Op aanvraag ontvang je een waaier aan georganiseerde wandelingen vanuit het hotel, zoals de ontdekking van vissersdorpjes op de eilandjes tot picknicken op één van de uitgestrekte stranden en een bezoek aan de lokale markten, met de prauw naar de “Reposoir des Oiseaux”, en met de 4x4 door de savanne op zoek naar een Diola die palmwijn oogst. Uw privé kok bereidt u een heerlijk etentje op het strand.
Een orgastisch plekje, een stukje paradijs aan de oceaan.
The Art of Living
ExQuis N° 48.indd 43
43
28/02/13 10:38
We komen midden in de nacht aan in Les Palétuviers. Terwijl medewerkers van het hotel de bagage van het dak laden worden wij in het restaurant verwacht waar men ons opwacht voor een heerlijk diner. Het is onwezenlijk zoals we daar even later zitten te genieten van een heerlijk bereid stoofpotje van kip met diverse groenten en rijst. De eerste kennismaking met de Senegalese keuken is zeer smaakvol, verrassend, en dat zal zo heel ons bezoek blijven. Rond een uur of twee ‘s nachts worden we dan naar ons typisch in Senegalese stijl opgetrokken huisje gebracht en onze koffers worden keurig binnen geplaatst. We zijn te moe om nog wat rond te kijken en duiken even later dankbaar het comfortabele bed in en laten de airco op volle kracht zoemen. De volgende ochtend bij het krieken van de dag (rond 7 uur) wacht mij een bijzondere verrassing. Als ik buiten stap ont-
Toubacouta Dankzij zijn geografische ligging op slechts 30 kilometer van Gambia, en gelegen langs de hoofdbaan Dakar-Banjul, kent Toubacouta nog steeds een gestadige groei. Het is het hoofddorp van het arrondissement en groepeert 52 dorpen. De artisanale markt en talrijke souveniersboetiekjes zijn gelegen in de nabijheid van het hotel. De verkopers nodigen u op een aangename manier uit om hun boetiekje te komen bezoeken. Soms wat overdreven enthousiast, iets waar we de eerste dag nog moeten aan wennen. We wandelen door de straten en worden meteen vergezeld door tientalle kinderen. Langs oude koloniale gebouwen wandelen we verder naar het postkantoor, de lokale apotheek, het hospitaaltje, het schooltje en de materniteit. Dit alles wordt dan ook bezocht. Juist achter de materniteit bevindt zich het kleuterschooltje
Malick, Sekou en Mamadou.
vouwt zich voor mij een overweldigend uitzicht. Vannacht niets van gemerkt natuurlijk, maar nu is het adembenemend wat ik te zien krijg. De Delta omzoomd met mangrove strekt zich voor mij uit, een aanlegsteiger en dobberende bootjes links van mij, en rechts het mooie en kleurrijke restaurant waarin we gisteren bij kaarslicht onze smaakpapillen lieten verwennen. Na het ontbijt wacht ons een eerste uitstap. Een kennismaking door middel van een wandeling door Toubacouta. We gaan ook het plaatselijk schooltje bezoeken dat door giften van vakantiegangers is opgericht. Voor de kleinsten hebben we snoepjes bij die gretig aanvaard worden.
44
“Baobab”. Dagelijks komen ongeveer 80 kleuters van 2,5 tot 6 jaar hier in de voormiddag naar school waar ze elke ochtend vers brood en melk krijgen integraal gefinancierd door giften van vakantiegangers. Verder wandelend krijgen we een mozaïek aan stenen en traditionele uit bamboe en riet opgetrokken hutjes. We bezoeken de dagelijkse lokale markt waar de vrouwen groenten en gedroogde vis te koop aanbieden. In de grote moskee komen de gelovigen elke vrijdag samen om te bidden. De bevolking is uiterst gastvrij en de legendarische Teranga (gastvrijheid) van de Senegalezen maakt dat we ons gauw opgenomen voe-
ExQuis Magazine
ExQuis N° 48.indd 44
28/02/13 10:38
len. Wie in onze voetsporen wil treden raden we aan om schoolmaterialen, kledij, babyspullen en medicatie mee te nemen, het wordt met open armen ontvangen en u kan het op deze excursie meenemen en uitdelen. Toubacouta heeft ook een jeugd, brommers en gsm zijn er dan ook vertegenwoordigd terwijl de ouderen nog transport en verplaatsing met ezel en kar maken, het contrast kan niet groter zijn. Met het hotelbusje vertrekken we naar de wekelijkse markt.
Marktdag Met deze reportage bezoeken we ook een plaatselijke markt, vol van kleuren, geuren en diepe indrukken. De markt (lumo genoemd) ligt op 20 km van Toubacouta.
De Baobab In Senegal is de Baobab of apenbroodboom een heilige boom waaraan veel legendes, tradities en rituelen zijn gekoppeld. Het hout mag nooit worden gebruikt in houtwerk of als brandhout. Onvruchtbare vrouwen en zieken leggen hun handen op de boom, smekend om de helende kracht der eeuwen. De Senegalezen brengen offerandes aan hun voorvaders aan de voet van de boom. De giften – meestal Kolanoten, eieren of Lakh – plaatsen ze in een aarden schaal die vervolgens wordt gebroken zodat het eten de grond insijpelt. Zo gelooft men, is het voedsel voor de geesten die in de boom wonen. De gigantische holle, verdraaide Baobabbomen, zo zegt een legende, zijn ook de enige begraafplaats voor de Griots of zwervende West Afrikaanse dichters die ervoor zorgen dat gebeurtenissen worden bezongen en doorverteld. Omdat de
Pauline, een en al glimlach.
Grote wekelijkse markten zijn zeer uitgestrekt, heel levendig, pittoresk, niet toeristisch geïnspireerd en keer op keer fascinerend. Op deze markten komen de Senegalese commerçanten die dagelijkse consumptiegoederen aanbieden zoals groenten, fruit, kledij en werkmateriaal maar ook koeien, schapen, paarden, geiten tot radio’s, cassettespelers, geïmporteerde schoenen en prullaria toe. Tijdens zo’n marktbezoek maakt u ook kennis met hun ruilsysteem. Zelfs al koopt u niets steeds weer blijft de markt een bezoek waard om te genieten van de kleuren, de geuren en de sfeer.
Griots niet als andere stamleden het land met hun handen bewerkten, mochten ze ook niet in de aarde worden begraven.
The Art of Living
ExQuis N° 48.indd 45
45
28/02/13 10:38
Badoudou
46
Een aangename mix van activiteiten staat garant voor een gevarieerde, plezierige en ontspannende dag… We vertrekken naar Badoudou per 4X4 en ter plaatse bezoeken we het dorp, op zoek naar de authentieke cultuur. De rit naar het Cultureel Centrum van Badoudou op zich houdt al heel wat verrassingen in. Onderweg kruisen we enkele typische dorpjes, vrouwen die waterkruiken op het hoofd dragen en busjes die vol geladen zitten tot aan de buitenzijde toe. Na ongeveer 45 minuten slaan we een zandweg in en trekken steeds dieper de brousse in. De weg wordt vrij smal en we moeten dwars door enkele dorpjes om uiteindelijk in het Cultureel Centrum aan te komen. Men wist van onze komst en men had dan ook een bezoek aan Amando geregeld. Maar met de 4X4 konden wij er onmogelijk geraken dus trok-
Aangezien de Senegalese bevolking overwegend Moslim is, dient de palmwijn gedronken te worden in de luttele uurtjes voor het fermenteren (alcoholvorming) begint! Maar voor Amando is dit geen probleem omdat hij Christen is en zodoende weet hij ook van deze palmwijn te genieten. Palmwijn is niet echt lekker, zelf proefde ik ervan en de smaak is wat zurig/renzig en na drie dagen is het alchohol gehalte vrij sterk. Deze palmwijn wordt opgekocht door een bedrijf dat hem in de handel brengt en uitvoert naar andere streken. Amando ontvangt voor zijn noeste arbeid maar een peulschil, maar de onafhankelijkheid is hem meer waard. Hij leeft dan ook diep in de brousse samen met zijn twee honden. Eén keer per week trekt hij naar zijn hut in het dorp (zeven kilometer verder) om na een paar dagen reeds terug te keren. Amando leeft volledig op de natuur en zijn behendigheid valt
ken we verder met paard en kar langs zandwegen door de uitgestrekte brousse steeds dieper de middle of nowhere in. Eigenlijk niet zo onbewoond want Amando woont er al vanaf zijn jeugd, hij is afkomstig uit de Casamange en zijn dagtaak bestaat erin tweemaal per dag de palmbomen te beklimmen om er zijn plastiek flessen in te hangen waarin hij de palmwijn verzamelt, een beetje zoals men rubber aftapt maar dan heel bovenaan bij de palmvrucht om de palmboom zelf niet te beschadigen. Met een vernuftig zelfgemaakt gereel klimt hij naar de top van de palmboom die hij volledig rondgaat om zijn reeds volle flessen over te gieten in een bedon die aan zijn heup hangt.
niet te onderschatten, hij is inmiddels 60 jaar, en geniet nog volop van zijn leven in de brousse. We keren even later langs dezelfde paadjes terug naar het Centrum waar ons een heerlijke lunch wacht, kip met rijst en worteltjes, een typisch Senegalees gerecht. De kip is overheerlijk klaargemaakt en ook de rijst is vol van smaak, het valt ons op dat zelfs de simpelste gerechten heel veel smaak bevatten, maar normaal ook als je op de markt al die kruiden ziet waarmee ze hun voedsel op smaak brengen. Na nog eventjes te verpozen aan de zoetwateroase horen we in de verte een prauw naderen die ons via de mangrove terug naar Toubacouta zal brengen.
ExQuis Magazine
ExQuis N° 48.indd 46
28/02/13 10:38
Gastronomie Het hoofdbestanddeel van de plaatselijke keuken vormen granen (gierst, maniok en fonio). Ook behoren rijst en pepers tot de belangrijkste producten van een Senegalese maaltijd. Vlees- en visschotels worden vaak met veel verschillende soorten sauzen bereid. In de streken van Senegal waar dichte wouden te vinden zijn, is de voeding vaak ook gevarieerder. Er zijn vele Senegalese specialiteiten, eigenlijk te veel om op te noemen. Het nationale gerecht ‘Tiébou dien’ bijvoorbeeld is een gerecht dat bestaat uit rijst met vis en daarbij worden groenten geserveerd. Dit gerecht heeft een variant, waarbij de vis vervangen wordt door vlees ‘Tiébou yapp’. Bij ons verblijf in Toubacouta viel het ons op dat de gerechten stuk voor stuk zeer smaakvol waren en zelfs een typisch Belgisch tintje mee kregen.
Wat u moet weten Senegal is een land in West Afrika en overwegend moslim met een kleine minderheid Christenen. Het is een vrij stabiel land waar landbouw en visvangst een bestaanszekerheid bieden. Brussels Airlines vliegt drie maal per week op Dakar. Best is rechtstreeks contact op te nemen met het hotel in Toubacouta. U wordt dan opgewacht in de luchthaven en met een privé transfer naar uw hotel gebracht.
Inentingen De medische voorzieningen zijn van een variabele kwaliteit en bieden meestal niet hetzelfde niveau van diensten aan als in meer ontwikkelde landen. Alle moderne ziekenhuizen bevinden zich in Dakar, wat echter niet betekent dat deze voor alle medische interventies zijn uitgerust. De reizigers wordt aangeraden een verzekering medische zorgen te nemen die ook een medische repatriëring dekt. Vanuit administratief oogpunt is voor de reizigers uit België geen enkele inenting vereist. Vaccinatie tegen gele koorts is echter wel vereist voor reizigers vanaf de leeftijd van 1 jaar afkomstig uit een besmet gebied. Aangezien Senegal zich in een regio van Afrika bevindt waar gele koorts endemisch is, wordt de inenting wel sterk aanbevolen. Iedereen die naar Afrika reist, ongeacht de duur en de omstandigheden, moet tegen hepatitis A beschermd zijn. Ook vaccinatie tegen buiktyfus is sterk aangeraden alsook een update van polio, tetanus en difterie. Raadpleeg minstens 6 weken voor uw vertrek de websites van het Instituut voor Tropische Geneeskunde en van de Wereldgezondheidsorganisatie voor meer gedetailleerde informatie, www.diplomatie.belgium.be/reisadvies senegal.
Munteenheid en GSM
Een gesprek met de chef van het hotel leert ons heel wat over de combinatie Senegalees/Belgisch dat hij gaandeweg in zijn gerechten stoptte. Chef Bounama Coulibaly doorliep de hotelschool van Dakar, kookt reeds 10 jaar voor de gasten in Les Palétuviers en zijn specialiteiten zijn verse vis bereidingen. Wij mochten tijdens ons verblijf genieten van enkele smaakvolle pareltjes zoals de Hachis Parmentier maar dan op wijze van de chef, de waterzooi van langoest, de gegrilde en gevulde langoest met verse frietjes (jawel je leest het goed) en paprika en steeds afgesloten met een smaakvol dessert. Culinair een ware ontdekking en een openbaring.
De munteenheid in Senegal is Francs CFA. Voor recente informatie over de wisselkoersen dient u uw bank of wisselagent te consulteren. Kredietkaarten zijn bruikbaar in Dakar en, in mindere mate, in enkele grotere steden. Eén operator voor vaste telefonie (Orange/Sonatel) en drie gsm operatoren (Orange, Tigo en Nespresso) zijn aanwezig in Senegal. Het communicatienetwerk is van goede kwaliteit.
Cultuurschok Senegal is een van de armste landen in Afrika. In het binnenland leven de Senegalezen nog steeds zoals vroeger in kleine dorpjes met lemen hutjes en een rieten dak. Water wordt betrokken uit een gezamelijke waterput en men leeft van wat land, water en jacht leveren. In enkele kleinere steden zoals Koalack, maar ook in Toubacouta is er al wel watertoevoer via Leidingwater. De hoofdtaal is Frans met Afrikaanse toets. Ophaaldienst ontbreekt wat bepaalde steden en slordig uitzicht geeft.
The Art of Living
ExQuis N° 48.indd 47
47
28/02/13 10:38
Brousse Hotel
Les Palétuviers Senegal
Dit broussehotel onder Vlaamse leiding, heeft een nieuwe en modieuze look gekregen. Het ligt in het authentieke dorpje Toubacouta waar de locals je lachend begroeten. Tussen de baobabs, mangrove en tropische bloemen kom je helemaal tot rust. De luxueuze slaaphutten liggen verspreid in een prachtig baobab- en bloemenpark, te midden van een klein authentiek dorpje, Toubacouta. De harmonie met de plaatselijke bevolking geeft het gevoel dat je inwoner bent van dit broussedorp. Geniet van de ‘teranga’, de typische Senegalese gastvrijheid en snuif de ongedwongen en zeer innemende cultuur. Geweldige excursiemogelijkheden voor jong en oud.
Les Palétuviers is onderverdeeld in 2 sites: het hotel en zijn paviljoenen en ‘Plage d’Or’, een idyllische plaats aan de rand van de Oceaan. Alle bungalows zijn uitgerust met Auping bedden van 2 x 90 x 210cm! In de schaduw van de baobabs gebouwd, zijn de 58 paviljoenen van het hotel eenvoudig ingericht en beschikken over airco, douche, toilet en terras. Terwijl mama en papa een boekje lezen aan het zwembad, zorgt een gids voor een gezellige namiddag waterspelletjes in en rond het zwembad. De Sine Saloum delta staat wereldwijd bekend om zijn visrijke wateren. Vele klanten trekken er dan ook per prauw op uit om ‘s avonds hun vangst te laten bereiden door de chef kok! Maar u kunt natuurlijk uw geluk ook beproeven vanop het ponton.
48
ExQuis Magazine
ExQuis N° 48.indd 48
28/02/13 10:38
Contact in België Karolien +32 497 62 00 41 Frederiek +32 497 93 92 59 info@paletuviers.com Contact in Senegal Karoline +221 77 884 45 61- senegal@paletuviers.com
www.paletuviers.com
De service in Les Palétuviers is van hoog niveau. Je wordt er steeds met de glimlach bediend en de gasten ervaren dit als een prettige verrassing temeer je al na één dag met je naam wordt aangesproken. Mamadou waakt erover dat het u aan niets ontbreekt en chef-kok Bounama en patissier Malick zetten dagelijks hun beste beentje voor om u culinair te verwennen terwijl Pauline, Sekou en Potine je de heerlijkste cocktails voorschotelen. Eenmaal per week wordt er een BBQ gehouden op het terras waarbij kip, vis en schapenvlees de hoofdrol kregen met een rijke waaier aan rijst, groenten en sausen en alles wordt afgesloten met een rijkelijke desserttafel.
De meeste uitstappen gebeuren steeds met een gids en gaan per 4x4 of gemotoriseerde prauw. Op een informatiebord aan de ingang van het domein kan je lezen welke uitstappen er gepland staan voor de volgende dagen en inschrijven kan je meteen doen zodat je zeker bent van een plaatsje want men gidst steeds in kleine groepjes. Les Palétuviers is dan ook de beste keuze die u kunt maken om de Saloum Delta en het binnenland van Toubacouta te ontdekken. Les Palétuviers, vier sterren comfort in de Delta van Senegal, ontdek het! Welke tocht je hier ook onderneemt, je krijgt zeker een brousse boost. Die is best te verwerken met een cocktail achteraf in de bar. Prosit!
The Art of Living
ExQuis N° 48.indd 49
49
28/02/13 10:38