EENDERS & ANDERS AFRIKAANS / NEDERLANDSE LESPAKKET
Koningskos Een koningsmaal
GRAAD
7
Afrikaans Huistaal
’n Blik op die lespakket Eenders & Anders Afrikaans /Nederlandse lespakket Graad 7 Leerderboek Eerste uitgawe, eerste druk in 2018 deur Protea Boekhuis Posbus 35110, Menlopark, 0102 Burnettstraat 1067, Hatfield, Pretoria Minnistraat 8, Clydesdale, Pretoria protea@intekom.co.za www.proteaboekhuis.com Skrywer: Marieta Nel Redakteurs: Ronél Gouws en Carla Lang Projekleier: Eureka Barnard Proeflesers: dr. Annette M. Oud-van Dijk, Wim Wijnands, Leen De Smedt, Wim van Keulen, Marina Rochtus, Bouke Wouda, Danie Botha en Dineke Ehlers Medewerkers: Karen Botter-Vegt, Gerda Grobler en Liza Voppen Bandontwerp: Dion Rushovich Bladuitleg en ontwerp: Dion Rushovich Omslagfoto: Stock Photo Secrets Gedruk en gebind: CTP Printers, Kaapstad © 2018 SASNEV, Sentraalplein 4, Pinelands, webwerf: http://sasnev.co.za ISBN 978-1-4853-0826-3 Finansieel ondersteun deur die Willem de Zwijger Stichting, Stichting ZuidAfrikahuis Nederland en die Orde van den Prince. Erkennings Die skrywer en SASNEV bedank die volgende persone en instansies vir die gebruik van kopieregmateriaal en foto’s: One Dollar Photo: bl. 2, 8 en 19; Stock Photo Secrets: voorblad, bl. iii, iv, 1, 10, 12, 13, 14, 15, 16, 17 en 21; Knuppeldik Trust vir die omslag: bl. 5; Marianne Liebenberg vir die illustrasie van agterblad vir In België eet iedereen lekker, van Ruth van Waerebeek en Maria Robbins, 1999, Uitgeverij het Spectrum: bl. 6; NEDSA AU PAIR Suid-Afrika: bl. 8; Stefania Papaccioli en Amanda de Stadler vir die foto’s: bl. 8; Bobcatnorth vir die foto van ’n uitsmijter: bl. 9; Novella Uitgeverij Bussum vir Zijn de oliebollen klaar? van Wim Kan, 1994: bl. 10; Dion Rushovich vir die illustrasie: bl. 11; Tafelberg vir “Die miljenêr se kombuis” uit Steenbok tot Poolsee, Peter Blum, 1955: bl. 18; Eureka Barnard vir die foto: bl. 20; André Koning van Boerewors.nl: bl. 21. Alle redelike pogings is aangewend om wettige kopiereghouers op te spoor. Die uitgewer verneem graag van kopiereghouers indien enige regstellings of byvoegings gedoen moet word. Geen gedeelte van hierdie boek mag sonder skriftelike verlof van die uitgewer gereproduseer of in enige vorm of deur enige elektroniese of meganiese middel weergegee word nie, hetsy deur fotokopiëring, skyf of bandopname, of deur enige ander stelsel vir inligtingsbewaring of -ontsluiting.
ii
Beste Leerder Welkom by Eenders & Anders Graad 7 – jou venster op die Lae Lande (Nederland en België) wat weer vir jou ’n blik op Europa bied. Eenders & Anders voldoen aan al die vereistes van die Nasionale Kurrikulum- en Assesseringsbeleidsverklaring (NKABV) en kan as verryking in die plek van een van die hoofstukke in jou taalhandboek gebruik word. Hierdie lespakket sluit aan by die NKABV-kurrikulum kwartaal 2, week 5 en 6. Die doel van hierdie lespakket is om jou ’n blik te bied op die letterkunde, taal en kultuur van Nederland en Vlaandere (die Nederlandssprekende deel van België). In gr. 6 was die tema: Aangename kennis! Prettig met je kennis te maken! Vanjaar is dit: Koningskos Een koningsmaal. Nederlands is die taal van 16 miljoen Nederlanders in Nederland en van 6 miljoen Vlaminge in buurland België. Die Vlaminge praat hul Nederlands met ’n uitspraak wat partykeer soos Afrikaans klink. Dit word genoem Vlaams. Nogtans, in teenstelling tot Afrikaans, is Vlaams net ’n taal wat gepraat word. Skryf en lees doen Vlaminge in Nederlands. Gedurende die twee weke waartydens jy hierdie lespakket gebruik, wil ons jou op ’n opwindende, avontuurbelaaide reis neem na die Lae Lande. Jy ken reeds Suid-Afrikaanse lekkernye soos melktert, maar ons wil jou ook lusmaak vir lekkernye soos die kleiner Nederlandse stroopwafel en groter Belgiese wafel. Geniet dit! Aan die begin gaan dit dalk vir jou effens moeilik wees om die Nederlandse tekste waarna jy gaan luister en wat jy gaan lees te verstaan. Jou ore en oë sal egter gou gewoond raak aan die Nederlands en aan die einde van die lespakket gaan jy selfs ’n bietjie Nederlands kan praat. As jy eers kennis gemaak het met Nederlands, kan jy die wonderlikste materiaal op die internet ontdek. Onthou, die Nederlanders/Vlaminge is tegnologies baie gevorderd en jy gaan op die interessantste video’s, toeps (apps), webwerwe, klankgrepe en speletjies af kom. In hierdie lespakket is die tekste soms in Afrikaans en soms in Nederlands. Probeer voortdurend bewus wees van die ooreenkomste (eenders) en die verskille (anders) tussen die twee tale. Die vrae en opdragte is egter altyd in Afrikaans en jou antwoorde kan ook in Afrikaans wees. Ons wens is dat jy nie net twee weke lank uit jou doodgewone skoolsituasie weggevoer sal word nie, maar dat jy tydens die reis verlief sal raak op die Lae Lande. Eendag kan jy selfs soontoe gaan en eerstehands die koningskos van Nederland en België proe. Dus, welkom in die Lae Lande! Geniet die reis saam met ons.
iii
Inhoudsopgawe KONINGSKOS / EEN KONINGSMAAL Luister en praat........................................................................................................................................................................................................................... 3 Lees en kyk.......................................................................................................................................................................................................................................... 4 Word taalvaardig ................................................................................................................................................................................................................12 Skryf en aanbied.....................................................................................................................................................................................................................18 Taalhersiening..............................................................................................................................................................................................................................21
WEBWERF ’n Spesiale webwerf – http://lespakket.co.za – is vir die Afrikaans-Nederlandse lespakkette van graad 6 tot 11 geskep ten einde jou interaktief met die tekste te laat verkeer en om aan te sluit by e-leer (elektroniese leer) in die onderwys. Nie net word ’n elektroniese weergawe van die pakket op die webwerf gelaai nie, maar die pakkette word voortdurend bygewerk met nuwe materiaal wat opgelaai word. ’n Blog en Facebookblad sal ook aan die webwerf gekoppel word. Boonop maak jy in hierdie hoofstuk gebruik van QR-kodes wat jou na spesifieke plekke op die webwerwe van die Nederlandse en Belgiese koningshuise neem. Die idee is dat julle die materiaal op die webwerf gebruik om die opdragte in die lespakket uit te voer. Julle kan dan weer foto’s, video’s of ander interessanthede oplaai vir gebruik deur en kommunikasie met ander leerders. Daar word gehoop dat julle ook uiteindelik met Nederlandse/Vlaamse leerders sal kontak maak, idees uitruil en sodoende mekaar se taal en kultuur beter leer ken. En in die proses e-maats word ... Ook onderwysers word aangemoedig om materiaal soos foto’s, oulike idees, opdragte en vraestelle op die webwerf te laai. Op dié manier is daar nie net interaksie met plaaslike kollegas nie, maar hopelik ook later met kollegas in Nederland en Vlaandere (België), by wie ons kan kers opsteek oor e-leer.
iv
1