نسخه کامل دوهفته نامه فرهنگ bc - ونکوور، کانادا - 13 سپتامبر 2018

Farhang-e BC, No. 398, Vol.16 / P.

Thursday, Sep. 13, 2018

‫آژانـــس مسـافـرتـی‬

‫‪CAPTAIN COOK TRAVEL‬‬

‫ارایــه ارزان تریــن نــرخ بلیــط بــه ایــران و تمــام نقــاط جهــان و‬ ‫تورهــای تفریحــی بــه سراســر دنیــا مطابــق بــا ســلیقه شــما‬

‫انــواع تورهــای کــروز‪ ،‬رزرو هتــل‪ ،‬اجــاره خــودرو در‬ ‫هــر نقطــه دنیــا و تهیــه انــواع بیمه های مســافرتی‬ ‫‪BC Registration #3339‬‬

‫آزاده موسویان ‪604.780.4005‬‬ ‫‪azi@captaincooktravel.com‬‬

‫ﺩﻓﺘﺮ ﺣﻘﻮﻗﯽ ﻭ ﻣﻬﺎﺟﺮﺗﯽ ﻻﺩﻥ ﺣﺴﻦ ﻭﻟﯽ‬

‫ﺟﻬﺖ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻭﻗﺖ ﻭ ﻣﺸﺎﻭﺭﻩ ﺑﺎ ﻛﺎﺩﺭ ﻣﺠﺮﺏ ﺣﻘﻮﻗﻰ ﻣﺎ‬ ‫ﺑﺎ ﺷﻤﺎﺭﻩ ﺗﻠﻔﻦ ‪ 604-729-9449‬ﺗﻤﺎﺱ ﺣﺎﺻﻞ ﻓﺮﻣﺎﻳﻴﺪ‪.‬‬ ‫‪www.bestqualityimmigration.com‬‬

‫‪Thursday, Sep. 13, 2018‬‬

‫‪(ICCRC) # R513126‬‬ ‫)‪(PICAC‬‬ ‫‪(CAPIC-ACCPI) # R17039‬‬

‫– ﻛﻠﻴﻪ ﺧﺪﻣﺎﺕ ﺣﻘﻮﻗﻰ ﻭ ﻛﻨﺴﻮﻟﻰ ﺍﻳﺮﺍﻧﻴﺎﻥ ﺧﺎﺭﺝ ﺍﺯ ﻛﺸﻮﺭ ﺷﺎﻣﻞ ‪:‬‬ ‫ﺗﻌﻮﻳﺾ ﮔﺬﺭﻧﺎﻣﻪ‪ ،‬ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺍﻧﻮﺍﻉ ﻭﻛﺎﻟﺖ ﻧﺎﻣﻪ‪ ،‬ﻛﺎﺭﺕ ﻣﻠﻰ ﻭﺷﻨﺎﺳﻨﺎﻣﻪ‪ ،‬ﺧﺮﻳﺪ ﺳﺮﺑﺎﺯﻯ‪،‬‬ ‫ﺩﺭﻳﺎﻓﺖ ﺣﻘﻮﻕ ﺑﺎﺭﻧﺸﺴﺘﮕﻰ‪ ،‬ﻭﻛﺎﻟﺖ ﻓﺮﻭﺵ ﺍﻣﻮﺍﻝ ﻏﻴﺮ ﻣﻨﻘﻮﻝ‪ ،‬ﺗﻌﻮﻳﺾ ﮔﻮﺍﻫﻴﻨﺎﻣﻪ ﺍﻳﺮﺍﻧﻰ‪،‬‬ ‫ﺻﺪﻭﺭ ﺷﻨﺎﺳﻨﺎﻣﻪ ﻓﺮﺯﻧﺪ‪ ،‬ﺗﻌﻮﻳﺾ ﻧﺎﻡ ﻭ ﻧﺎﻡ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﮔﻰ ﻭ ‪...‬‬ ‫ ﺩﺭﺧﻮﺍﺳﺖ ﺷﻬﺮﻭﻧﺪﻯ ﻛﺎﻧﺎﺩﺍ )‪ (Citizenship‬ﻭ ﺗﻤﺪﻳﺪ ﻛﺎﺭﺕ ﺍﻗﺎﻣﺖ )‪(PR‬‬‫ ﺧﺪﻣﺎﺕ ﻣﻬﺎﺟﺮﺗﻰ ﺷﺎﻣﻞ ‪:‬‬‫ﻣﻬﺎﺟﺮﺕ ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ ﻛﺎﺭﺍﻓﺮﻳﻨﻰ ﺍﺳﺘﺎﻧﻰ‬ ‫ﺍﺩﻣﻴﺸﻦ ﻭ ﻭﻳﺰﺍﻯ ﺩﺍﻧﺶ ﺍﻣﻮﺯﻯ ﻭ ﺩﺍﻧﺸﺠﻮﻳﻰ ﺩﺭ ﻫﻤﻪ ﺳﻄﻮﺡ‬ ‫ﻭﻳﺰﺍﻯ ﻣﻮﻗﺖ ﻭ ﺗﻮﺭﻳﺴﺘﻰ‪ ،‬ﻭﻳﺰﺍﻯ ﻭﺍﻟﺪﻳﻦ )ﺳﻮﭘﺮ ﻭﻳﺰﺍ(‬ ‫ﻣﻬﺎﺟﺮﺕ ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ ﺍﻛﺴﭙﺮﺱ ﺍﻳﻨﺘﺮﻯ‬ ‫ﻣﻬﺎﺟﺮﺕ ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ ﻃﺮﺡ ﺧﻮﻳﺶ ﻓﺮﻣﺎ‬ ‫ﻣﻬﺎﺟﺮﺕ ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ ﺧﻮﻳﺸﺎﻭﻧﺪﻯ ‪،‬ﺍﺳﭙﺎﻧﺴﺮﺷﻴﭗ‬

‫‪info@bestqualityimmigration.com‬‬

‫‪Farhang-e BC, No. 398, Vol.16 / P. 2‬‬

Farhang-e BC, No. 398, Vol.16 / P. 3

Thursday, Sep. 13, 2018

Farhang-e BC, No. 398, Vol.16 / P. 4

Thursday, Sep. 13, 2018

Farhang-e BC, No. 398, Vol.16 / P. 5

Thursday, Sep. 13, 2018

‫اعدام زندانیان کرد غیرقانونی و ناعادالنه است‬

‫‪ ۱۹‬شهریور ‪ —۱۳۹۷‬کمپین حقوق بشر در ایران امروز با صادر کردن بیانیه‌ای اعدام سه‬ ‫زندانی کرد ایرانی‪ ،‬رامین حسین‌پناهی ‪ ۲۲‬ساله‪ ،‬زانیار مرادی ‪ ۲۹‬ساله و لقمان مرادی ‪۳۱‬‬ ‫ساله را در سپیده‌دم ‪ ۱۷‬شهریور ‪ ۱۳۹۷‬که با وجود نگرانی‌های جدی در مورد استفاده از‬ ‫شکنجه برای گرفتن اعتراف‌های اجباری و نداشتن دسترسی مناسب به وکیل‪ ،‬صورت گرفت‬ ‫را نقض هولناک قانون و حق زندگی دانست‪.‬‬ ‫هادی قائمی مدیر کمپین حقوق بشر در ایران گفت‪« :‬قوه قضاییه ایران در چارچوب قانون‬ ‫فعالیت نمی‌کند‪ ».‬او افزود‪« :‬اعدام افرادی که دسترسی مناسب به وکیل نداشتند و مورد‬ ‫شکنجه قرار گرفتند تا به اصطالح اعتراف کنند‪ ،‬قتل محسوب می‌شود‪».‬‬ ‫صالح نیکبخت‪ ،‬وکیل زانیار و لقمان مرادی به کمپین گفت‪« :‬این اعدام صحیح و قانونی نیست‬ ‫و نباید اجرا می‌شد‪ .‬موکالن من به دروغ به قتل و ترور متهم شده‌اند‪ .‬هنوز پرونده قتل و‬ ‫شکایت خانواده مقتول در حال رسیدگی بود که حکم محاربه اجرا شد و به دلیل همان قتل‬ ‫وارد شده است‪».‬‬ ‫همچنین امجد حسین‌پناهی برادر رامین حسین‌پناهی به کمپین اطالع داد که برادر او بدون‬ ‫آن‌که فرصت دیدار و خداحافظی آخر را با خانواده داشته باشد اعدام و به صورت محرمانه‬ ‫دفن شد‪.‬‬ ‫آگنس کاالمارد‪ ،‬گزارشگر ویژه سازمان ملل در مورد اعدام‌های خودسرانه و همچنین‬

‫‪Thursday, Sep. 13, 2018‬‬

‫جاوید راحمان گزارشگر ویژه سازمان ملل در امور ایران‪ ،‬از مقامات ایرانی خواسته بودند تا‬ ‫با توجه به نگرانی‌های مشروع در مورد عادالنه بودن دادگاه‌ها و اینکه این افراد با هدف‌گیری‬ ‫اعتراف مورد شکنجه قرار گرفتند‪ ،‬فورا اعدام‌شان متوقف شود‪.‬‬ ‫این سه فرد در زندان رجایی شهر در کرج‪ ،‬تهران بودند اما بر اساس بیانیه‌ای که از سوی‬ ‫دفتر دادستانی تهران صادر و توسط خبرگزاری دولتی ایرنا منتشر شد‪ ،‬حکم اعدام آنها در‬ ‫تهران اجرا شد‪.‬‬ ‫پناهی در خرداد ‪ ۱۳۹۶‬در سنندج از استان کردستان و به دنبال حمله نیروهای سپاه‬ ‫پاسداران بر علیه اعضای گروه مخالف کوموله بازداشت شد‪ .‬او به خاطر شورش مسلحانه‬ ‫و علیرغم بارها تکذیبش برای استفاده از سالح گرم‪ ،‬به اعدام محکوم شد‪ .‬خانواده پناهی‬ ‫در گفتگو با کمپین از بروز درگیری‌های احتمالی در مناطق کرد‌نشین به دنبال اعدام او ابراز‬ ‫نگرانی کردند‪.‬‬ ‫یک منبع نزدیک به خانواده پناهی در مرداد ‪ ۱۳۹۷‬به کمپین گفت‪« :‬وضعیت کردستان به‬ ‫دلیل درگیری نظامی پژاک و کشته شدن مرزبانان‪ ،‬خیلی امنیتی است‪».‬‬ ‫این منبع افزود‪« :‬جمهوری اسالمی معموال در این مواقع برای آرام کردن جو‪ ،‬دست به اعدام‬ ‫می‌زند‪ ،‬برخی از سایت‌های سپاه و اطالعات در هفته‌های اخیر هر روز یک مطلب در توجیه‬ ‫حکم اعدام رامین منتشر کردند و به نظر می‌رسد قصد دارند افکار عمومی را برای اجرای‬ ‫حکم آماده کنند‪».‬‬ ‫زانیار و لقمان مرادی در آذر ‪ ۱۳۸۹‬به دلیل «نقش داشتن در پرونده قتل فرزند امام‬ ‫جمعه» و «محاربه» به مرگ محکوم شدند‪ .‬آنها این اتهام را در دادگاه رد کرده و گفته‬ ‫بودند آنها تنها به دلیل اینکه مامورین امنیتی آنها را شکنجه کردند به قتل اعتراف کردند‪.‬‬ ‫زانیار مرادی در مصاحبه‌ای که با کمپین در سال ‪ ۱۳۹۵‬از داخل زندان رجایی شهر داشت‬ ‫گفته بود‪« :‬ما زیاد شکنجه شدیم‪ .‬من هنوز آثار شکنجه‌ها را روی بدنم دارم و حتی سال ‪۹۲‬‬ ‫و سال ‪ ۹۳‬دو بار مورد عمل جراحی قرار گرفتم‪ .‬مهره‪‎‬های کمرم دررفتگی دارد‪».‬‬ ‫او اضافه کرد‪« :‬من فقط ‪ ۱۹‬سالم بود‪ .‬من هیچ چیزی از امنیت ملی نمی‌دانستم و به طور‬ ‫قطعا تحمل شکنجه را هم نداشتم‪ .‬اگر آنها به من می‌گفتند باید مسوولیت هر تروری را از‬ ‫سال ‪ ۱۳۵۰‬در ایران به عهده بگیرم این کار را می‌کردم‪ .‬من فقط می‌خواستم که شکنجه‌های‬ ‫وحشتناکی که با آن روبرو بودم تمام شود‪ .‬آنها آدرس خانه من را داشتند و مادرم و خواهر‬ ‫کوچکم را تهدید کرده بودند‪ .‬ما هیچ انتخابی نداشتیم‪ .‬ما گفتیم هر چیزی را که آنها بخواهند‬ ‫ما قبول می‌کنیم‪ .‬آنها سناریوی که می‌خواستند را نوشتند و ما هم امضا کردیم‪».‬‬ ‫ایران یکی از کشورها با باالترین آمار سرانه اعدام در جهان است‪ .‬احکام اعدام بدون طی‬ ‫شدن روند مناسب قضایی صادر و اجرا می‌شوند‪ ،‬به طوری که ایران دارای یک گذشته پر‬ ‫سابقه از شکنجه و اجبار به اعتراف است که توسط سازمان ملل و سایر نهاد‌های حقوق بشری‬ ‫بین‌المللی مستند شده است‪ .‬تهدیدها علیه اعضای خانواده نیز به طور مرتب انجام می‌شود‬ ‫تا فشار بر زندانیان را بیشتر کنند‪( .‬عصر نو)‬

‫‪Farhang-e BC, No. 398, Vol.16 / P. 6‬‬

‫دامنه کارزار تبلیغاتی رژیم ایران‬ ‫ه که تا کنون تصور می‌شده‬ ‫«فراتر» از آن‌ بود ‌‬

‫خبرگزاری رویترز دریافته است که عملیات احتمالی تحت هدای جمهوری اسالمی ایران بر‬ ‫ضد کاربران اینترنتی در سراسر جهان بزرگ‌تر از آن بوده است که تا کنون تصور می‌شده‬ ‫است و شبکه‌ای پراکنده از وبسایت‌های ناشناس و حساب‌ها در شبکه‌های اجتماعی به ‪۱۱‬‬ ‫زبان مختلف را دربر می گرفته‌ است‪.‬‬ ‫هفته گذشته چندین غول اینترنتی جهان شامل شرکت‌های گوگل‪ ،‬توییتر و فیس‌بوک در‬ ‫بیانیه‌هایی جداگانه خبر دادند که چندین وبسایت و حساب در شبکه‌های اجتماعی را که‬ ‫بخشی از پروژه مخفیانه ایران برای تاثیرگذاری بر افکار عمومی کشورهای غربی بودند‬ ‫مسدود کرده‌اند‪.‬‬ ‫گزارش جدید رویترز شناسایی بیش از ‪ ۱۰‬سایت و ده‌ها حساب دیگر وابسته به این پروژه را‬ ‫در شبکه‌های اجتماعی فیس‌بوک‪ ،‬اینستاگرام‪ ،‬توییتر و یوتیوب نشان می‌دهند‪ .‬شرکت امنیت‬

‫سایبری فایرآی و شرکت اسرائیلی کلیراسکای یافته‌های جدید را تائید کرده‌اند و گفته‌اند‬ ‫شبکه‌ متشکل از این سایت‌ها و حساب‌های شبکه‌های اجتماعی بخشی از کارکرد همان نهاد‬ ‫ایرانی «اتحادیه بین‌المللی رسانه‌های مجازی» هستند‪.‬‬ ‫مطابق یافته‌‌های سازمان‌های ناظر امنیت سایبری‪« ،‬اتحادیه بین‌المللی رسانه‌های مجازی»‬ ‫به مدد این سایت‌ها و حساب‌های ناشناس تالش می‌کند محتوای رسانه‌های حکومتی ایران‬ ‫و رسانه‌های همسو نظیر پرس‌تی‌وی‪ ،‬فارس و همچنین شبکه المنار حزب‌الله را به نحوی‬ ‫که رد منبع اصلی گم شود منتشر کنند تا بدین‌وسیله بر کاربران تاثیر بگذارند و آنان را در‬ ‫مسیر اهداف سیاسی و منطقه‌ای خود همراه سازند‪.‬‬ ‫رویترز دریافته است که شبکه تحت هدایت «اتحادیه بین‌المللی رسانه‌های مجازی» در‬ ‫‪ ۱۱‬زبان انگلیسی‪ ،‬فرانسه‪ ،‬عربی‪ ،‬فارسی‪ ،‬اردو‪ ،‬پشتو‪ ،‬روسی‪ ،‬هندی‪ ،‬آذربایجانی‪ ،‬ترکی و‬ ‫اسپانیایی فعال است و تولیدات رسانه‌های وابسته‌ به ایران را که در ظاهر وانمود می‌کنند‬ ‫سایت‌های خبری داخلی آمریکایی و بریتانیایی هستند‪ ،‬به طور گسترده پخش می‌کنند‪.‬‬ ‫برای مثال در وبگاه لیبرتی فرانت پرس(‪ ،)Liberty Front Press‬یکی از سایت‌های جعلی‬ ‫وابسته به این شبکه که خود را یک رسانه خبری آمریکایی جا زده است و شرکت امنیتی‬ ‫فایرآی آن را هفته گذشته شناسایی کرد‪ ،‬خبری از پیروزی‌های کسب‌شده توسط متحد‬ ‫ایران بشار اسد درج شده و منبع آن ‪( IUVM‬اتحادیه بین‌المللی رسانه‌های مجازی) قید شده‬ ‫است‪ ،‬در حالی‌که در اصل این خبر از دو خبر رسانه فارس‌نیوز تشکیل شده است‪.‬‬ ‫بن نیمو‪ ،‬یک مقام آزمایشگاه تحقیقاتی دیجیتال شورای آتالنتیک می‌گوید‪« :‬این یک بلندگوی‬ ‫در مقیاس عظیم برای پیام‌رسانی حکومت ایران است‪ .‬این نشان می‌دهد چقدر ساده می‌توان‬ ‫عملیات تاثیرگذاری آنالین را ترتیب داد حتی وقتی مهارت شما تا حد بسیاری پایین باشد‪.‬‬ ‫عملیات ایران روی کمیت تمرکز دارد‪ ،‬نه کیفیت‪ ،‬با این حال برای سال‌ها توانسته بود بدون‬ ‫آن‌که شناسایی شود به کار خود ادامه دهد‪».‬‬ ‫نماینده ایران در سازمان ملل هفته گذشته ادعاها پیرامون دست داشتن ایران در کارزار‬ ‫تبلیغاتی اینترنتی را «مضحک» خوانده بود‪.‬‬ ‫معاونت برون مرزی سازمان صدا و سیمای ایران نیز دربیانیه‌ای درباره بستن حساب‌های‬ ‫‪Page‬‬ ‫‪4‬‬ ‫وابسته به خود این اقدام را« مصداق بارز سانسور و جلوگیری از انتشار حقایق و‬ ‫کاربری‬ ‫دیدگاه‌های مختلف در شبکه های اجتماعی جهانی» خوانده بود‪.‬‬ ‫یک سخنگوی فیسبوک در واکنش به ادعاهای تازه گفته است این شرکت همچنان به تحقیق بازداشتشد‬ ‫درباره حساب‌ها و صفحات وابسته به ایران ادامه می‌دهد و در همین راستا روز سه‌شنبه نفر اعالم‬ ‫اکثر بازد‬ ‫شماری دیگر از آنان را مسدود ساخته است‪.‬‬ ‫مشاھده ک‬ ‫پیشتر فیسبوک خبر از بستن ‪ ۶۵۲‬حساب کاربری در مجموعه کاری خود و اینستاگرام داده‬ ‫خيابان و م‬ ‫بود‪ .‬وبسایت توییتر نیز در بیانیه‌ای رسمی اعالم کرده است که تا کنون ‪ ۷۷۰‬حساب کاربری‬ ‫پليس امنيت‬ ‫مرتبط با حمالت را بسته است و گوگل نیز در اعالمیه‌ای گفته بود ‪ ۳۹‬کانال یوتیوب را که‬ ‫بسياری از آنھا در ساعات پايانی ديشب و بامدا‬ ‫شماری از آن‌ها بیش از ‪ ۱۳‬هزار دنبال‌کننده داشته‌اند مسدود کرده است‪)Euronews( .‬‬ ‫او که ديشب از مقر نيروی انتظامی فاتب و‬ ‫ميدان انقالب‪ ،‬ابتدای خيابان کارگر جنوبی آ‬ ‫میکند که ھمزمان با دستگيری‪ ،‬مورد ضرب‬ ‫گرفته؛ و تاکيد میکند که در زمان بازداشت‬ ‫صورت نمیگرفت‪ ،‬مگر کسانی که به گفته‬ ‫‪ ‬‬ ‫میکردند که به شدت کتک میخوردند‪.‬‬

‫ﺑﺎﺯﺩﺍﺷﺖ ﺣﺪﻭﺩ ‪ ۵۰۰‬ﻧﻔﺮ ﺩﺭ ﺗﻬﺮﺍﻥ‬ ‫ﺩﺭ ﺗﺠﻤﻊ ﺍﻭﻝ ﺍﺳﻔﻨﺪ‬

‫ﺷﺮﮐﺖ ﺣﺴﺎﺑﺪاری‬ ‫اراﺋﻪ ﮐﻨﻨﺪه ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻫﺎی ﻣﺎﻟﻴﺎﺗﯽ و ﺣﺴﺎﺑﺪاری‬ ‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰی ﻣﺎﻟﯽ و ﻣﺎﻟﻴﺎﺗﯽ و ﺗﻬﻴﻪ اوراق ﻣﺎﻟﻴﺎﺗﯽ ﺷﺮﮐﺖ ﻫﺎ و‬ ‫اﺷﺨﺎص ﺣﻘﻴﻘﯽ و ﺗﺮاﺳﺖ ﻫﺎ‬ ‫اراﺋﻪ ﮔﺰارﺷﺎت ﺣﻘﻮق و ‪GST ,WCB,PST‬‬

‫ﺳﺮوﻳﺲ وﻳﮋه‬

‫به گفتهی او‪ ،‬تلفنھای ھمراه ھمهی بازداشتش‬ ‫آنھا گفته شده که بعد از عيد برای پس گرفت‬ ‫ھمچنين يک کارگر که او ھم ديشب از ھمي‬ ‫ابراز تعجب از رفتارھايی که در زمان بازداش‬ ‫خشن ماموران اشاره میکند و میگويد‪:‬‬ ‫اينھا خودشان ھم کسی را قبول نداشتند و به‬ ‫خودم شنيدم که حتی به امام ھم توھين میکردند‬ ‫ه گفتهی او‪ ،‬افرادی را که قبال ھم سابقهی بازد‬ ‫ھرحال میخواستند نگه دارند‪ ،‬به مقر اصلی‬ ‫میکردند‪ .‬او میگويد که تنھا مردان در اين مح‬ ‫زنان را از ابتدا به جای ديگری – احتماال بازد‬ ‫کلمه‪ :‬يکی از افراد بازداشتشده در تجمع ديروز – اول اسفندماه – کردهاند‪.‬‬ ‫که نيمه شب گذشته آزاد شده‪ ،‬در گفت و گو با کلمه‪ ،‬تعداد تقريبی )ايران امروز(‬

‫ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ ﺳﻮاﻻت ﻣﺎﻟﯽ و ﻣﺎﻟﻴﺎﺗﯽ ﺑﺮای ﻧﻴﻢ ﺳﺎﻋﺖ اول ﺑﺎ ﻫﺰﻳﻨﻪ‬ ‫‪ 25‬دﻻر ‪ +‬ﻣﺎﻟﻴﺎت‬

‫‪ ‬‬

‫ﻧﺎﻫﻴﺪ ﭘﺎک‬

‫‪778 340 0231‬‬ ‫‪#4-1680 Lloyd Avenue,‬‬ ‫‪Marine Drive, North‬‬ ‫‪Vancouver , V7P2N6‬‬

‫‪www.nastax.com‬‬ ‫‪Thursday, Sep. 13, 2018‬‬

‫‪Farhang-e BC, No. 398, Vol.16 / P. 7‬‬

‫نسرین ستوده‪ :‬اعدام سه زندانی سیاسی کرد نشانه‬ ‫خشونت ذاتی دستگاه قضایی ایران است‬ ‫وکیل‬ ‫ستوده‪،‬‬ ‫نسرین‬ ‫دادگستری زندانی در ایران‪،‬‬ ‫اعدام سه زندانی سیاسی‬ ‫کرد را نشانه خشونت ذاتی‬ ‫دستگاه قضایی جمهوری‬ ‫اسالمی دانست‪.‬‬ ‫خانم ستوده با انتشار نامه‬ ‫ای به مناسبت اعدام رامین‬ ‫حسین پناهی‪ ،‬زانیار و لقمان‬ ‫مرادی‪ ،‬خطاب به «هم‬ ‫میهنان» خود نوشت‪« :‬در‬ ‫سالگرد کشتار ‪ ۶۷‬دستگاه‬ ‫قضایی ایران سه تن از‬ ‫هموطنان کرد را اعدام کرد‪ ،‬هموطنانی که طی دهه‌های متمادی تحت سرکوب و مظالم‬ ‫متعدد قرار داشته‌اند‪».‬‬ ‫این وکیل دادگستری روند صدور حکم اعدام این سه زندانی کرد در دادگاه انقالب را‬ ‫غیرقانونی‪ ،‬ناعادالنه و مغایر با موازین حقوق بشر و قانون جمهوری اسالمی ایران خواند‪.‬‬ ‫او اضافه کرد که اگر دست کم پرونده یکی از این افراد می توانست روند اعاده دادرسی‬ ‫خود را طی کند‪« ،‬چه بسا منجر به تبرئه ایشان» می‌شد‪ .‬نسرین ستوده در ادامه نامه خود با‬ ‫اشاره به اعتصاب غذای این زندانیان پیش از اجرای حکم اعدام نوشت‪« :‬زانیار و لقمان مرادی‬ ‫و رامین حسین پناهی در حال اعتصاب غذا و در حالی که روزهای متمادی گرسنگی تحمل‬ ‫کرده بودند‪ ،‬به چوبه دار سپرده شدند و این خود گواه دیگری بر خشونت ذاتی دستگاه‬ ‫قضایی ایران است که باید از هر نوع خشونتی پرهیز کند‪ ».‬رامین حسین‌پناهی‪ ،‬لقمان مرادی‬ ‫و زانیار مرادی‪ ،‬شنبه ‪ ۱۷‬شهریور در زندان رجایی شهر کرج اعدام شدند‪ .‬اجرای حکم اعدام‬ ‫این سه زندانی کرد واکنش برخی از نهادهای مدافع حقوق بشر را در پی داشت‪.‬‬

‫‪Thursday, Sep. 13, 2018‬‬

‫فیلیپ لوتر‪ ،‬پژوهشگر و مدیر بخش خاورمیانه و شمال آفریقا عفو بین الملل در بیانیه‌ای‬ ‫در واکنش به این اعدام‌ها‪ ،‬خبر اجرای احکام اعدام را‪ ،‬با وجود محکومیت گسترده حکم اعدام‬ ‫علیه این افراد و درخواست های متعدد کارشناسان سازمان ملل و دیگر فعاالن برای توقف‬ ‫اجرای حکم‪ ،‬وحشت آور خواند‪ .‬در بیانیه‌ عفو بین الملل همچنین آمده است که دادگاه این‬ ‫سه نفر به شدت ناعادالنه بوده و آنها پس از دستگیری به وکالی خود دسترسی نداشته و‬ ‫برای اعتراف شکنجه شدند‪.‬‬ ‫عفو بین الملل در این بیانیه از مقامات جمهوری اسالمی خواسته است که هر چه سریعتر‬ ‫گامهایی برای اطمینان از برگزاری دادگاههای عادالنه‪ ،‬ممنوعیت شکنجه و لغو اعدام‪ ،‬بر‬ ‫اساس تعهدات بین المللی ایران‪ ،‬بردارد‪)VOA( .‬‬

‫آمریکا‪ :‬به حمالت متحدان ایران در عراق‬ ‫پاسخ می دهیم‬ ‫آمریکا به ایران هشدار داده است که "با سرعت و قاطعیت" به هرگونه حمله ای از سوی‬ ‫متحدان تهران در عراق که به آسیب دیدن آمریکایی ها یا خسارت دیدن مراکز این کشور‬ ‫در عراق منجر شود واکنش نشان خواهد داد‪.‬‬ ‫به گزارش خبرگزاری رویترز سخنگوی کاخ سفید در بیانیه ای ایران را به جلوگیری نکردن‬ ‫از حمالت روزهای اخیر به کنسولگری این کشور در بصره و مجتمع سفارت آمریکا در بغداد‬ ‫متهم کرد‪ .‬در این بیانیه آمده است‪" :‬ایران برای جلوگیری از این حمالت توسط گروه های‬ ‫نائب خود که با پول‪ ،‬آموزش و رساندن تسلیحات از آنها حمایت می کند اقدامی نکرد‪".‬‬ ‫"ایاالت متحده رژیم تهران را مسئول هرگونه حمله ای که به آسیب دیدن خدمه ما یا‬ ‫خسارت دیدن تاسیسات دولت آمریکا منجر شود خواهد دانست‪".‬‬ ‫او اضافه کرد‪" :‬آمریکا با سرعت و قاطعیت در دفاع از جان آمریکایی ها (به این حمالت)‬ ‫پاسخ خواهد داد‪".‬‬ ‫به گزارش رویترز روز جمعه سه خمپاره در داخل منطقه سبز بغداد که به شدت تحت‬ ‫تدابیر امنیتی است برخورد کرد‪ .‬سفارت آمریکا در همین ناحیه واقع است اما ارتش عراق‬ ‫گفت که آن حمله باعث خسارت نشد‪...‬‬ ‫کنسولگری آمریکا در بصره در نزدیکی فرودگاه این شهر قرار دارد‪ .‬فرودگاه بصره روز‬ ‫شنبه هدف اصابت چند راکت قرار گرفت‪ .‬در آن حمله هم جراحت یا خسارت مالی گزارش‬ ‫نشد‪)bbc( .‬‬

‫‪Farhang-e BC, No. 398, Vol.16 / P. 8‬‬

‫کانادا از احتمال توافق تجاری با آمریکا خبر داد‬

‫آخرین تحوالت مطلع کنم‪.‬‬ ‫وزیر خارجه کانادا روز سه شنبه برای مذاکرات تجاری وارد واشینگتن شد‪.‬‬ ‫دونالد ترامپ روز سه شنبه در کاخ سفید گفت‪ ،‬کاناداخیلی زیاد خواهان دستیابی به توافق‬ ‫است و دو طرف به خوبی در حال مذاکره هستند‪.‬‬ ‫رئیس جمهوری آمریکا تاکید کرد‪ :‬دو طرف با حسن نیت کامل در حال مذاکره هستند‪.‬‬ ‫مذاکرات بر سر معاهده نفتا بیش از یک سال پیش بین آمریکا‪ ٬‬کانادا و مکزیک آغاز شد‪.‬‬ ‫در این مدت تهدیدهای مکرر دونالد ترامپ در مورد فسخ این معاهده بازار مالی را‬ ‫آشفته کرد و باعث کاهش ارزش واحد پول مکزیک و کانادا شد‪.‬‬ ‫آمریکا و مکزیک در نهایت اما‪ ٬‬پنجم شهریور در خصوص بازبینی و تغییرات در معاهده‬ ‫نفتا به توافق رسیدند‪ .‬این مذاکرات روی مقررات صنایع خودروسازی متمرکز بود‪.‬‬ ‫به گفته سی‌ان‌ان یکی از مسائل مورد مناقشه میان ایاالت متحده و کانادا‪ ٬‬صنعت لبنی دو‬ ‫کشور است‪ .‬آقای ترامپ از کانادا خواسته تا به وضع تعرفه‌های سنگین بر لبنیات آمریکایی‬ ‫پایان بدهد‪ ٬‬و جاستین ترودو‪ ٬‬نخست وزیر کانادا نیز می‌گوید که قصدش حفاظت از‬ ‫صنعت لبنی کانادا است‪( .‬رادیو فردا)‬

‫بازداشت به جرم صبحانه خوردن با یک زن سعودی!!‬ ‫کریستیا فریلند‪ ،‬وزیر امور خارجه کانادا‪ ، ،‬روز سه شنبه‪ ۲۰‬شهریور از پیشرفت در‬ ‫مذاکرات در خصوص تجدید نظر معاهده تجاری با آمریکا خبر داده و گفته است‪ :‬به‬ ‫زودی امکان دستیابی به یک توافق جدید وجود دارد‪.‬‬ ‫دونالد ترامپ‪ ،‬رئیس جمهور آمریکا‪،‬نیز در روز سه شنبه گفت که مذاکرات‪ ،‬که هر دو‬ ‫کشور در هفته های اخیر به آن سرعت بخشیده اند‪ ،‬به خوبی در حال پیشرفت هستند‪.‬‬ ‫آمریکا و مکزیک پس از یک سال در اواخر ماه اوت از دستیابی به توافق تازه در خصوص‬ ‫پیمان نفتا خبر دادند‪ .‬دولت ترامپ نیز به کنگره اطالع داد که درصدد امضای یک معاهده‬ ‫جدید‪ ،‬تا ‪ ۳۰‬نوامبر‪ ،‬است و احتماال کانادا نیز به آن می پیوندد‪ .‬دونالد ترامپ همواره از‬ ‫پیمان نفتا انتقاد کرده و خواستار بازبینی در این پیمان شده است‪ .‬نفتا یا پیمان تجارت آزاد‬ ‫آمریکای شمالی بین کشورهای آمریکا‪ ،‬مکزیک‪ ،‬و کانادا در سال ‪ ۱۹۹۴‬امضا شد‪.‬‬ ‫کریستیا فریلند پس از مذاکرات با رابرت الیتیزر‪ ،‬نماینده تجاری دولت آمریکا در‬ ‫واشینگتن گفت‪ :‬دستیابی به این توافق نیازمند اراده‪ ،‬حسن نیت و انعطاف پذیری در هر‬ ‫دو طرف است و ما فکر می کنیم که این موضوع به زودی امکان پذیر است‪.‬‬ ‫خانم فریلندافزود‪ :‬بسیار مهم است که شخصا جاستین ترودو‪ ،‬نخست وزیر کانادا را از‬

‫‪Thursday, Sep. 13, 2018‬‬

‫یک مرد مصری که فیلم صبحانه‬ ‫خوردنش با یک زن در توییتر‬ ‫پربیننده شده بود‪ ،‬در عربستان‬ ‫سعودی بازداشت شد‪ .‬در این‬ ‫ویدئو سی ثانیه‌ای‪ ،‬این مرد که لهجه‬ ‫مصری دارد به همراه زنی با روبنده‬ ‫و حجاب کامل که به نظر می‌رسد‬ ‫اهل عربستان سعودی است در حال‬ ‫خوردن صبحانه در سر کار هستند‪.‬‬ ‫طبق قوانین عربستان سعودی در فضاهای کاری و رستورانها و قهوه‌فروشی‌ها مردان‬ ‫مجرد باید از زنان و خانواده‌ها جدا باشند و اختالط آنها خالف قانون است‪ .‬زنان اجازه‬ ‫ندارند در کنار مردان مجرد بنشینند و برای خارج شدن از خانه و کارهای اجتماعی باید‬ ‫پدر‪ ،‬همسر‪ ،‬برادر یا پسرشان آنها را همراهی کنند‪.‬‬ ‫وزارت کار و توسعه اجتماعی عربستان سعودی که این مرد بازداشت کرده ویدئوی‬ ‫منتشره را "مستهجن" خوانده و این مرد را به چند فقره جرم متهم کرده است‪bbc .‬‬

‫‪Farhang-e BC, No. 398, Vol.16 / P. 9‬‬

Farhang-e BC, No. 398, Vol.16 / P.10

Thursday, Sep. 13, 2018

‫خریداران آسیایی نفت ایران‬ ‫از تحریم‌های آمریکا پیروی می‌کنند‬ ‫ژاپن خرید نفت از ایران را متوقف می‌کند‪ .‬واردکنندگان عمده نفت در این کشور در پی جایگزینی‬ ‫برای ایران هستند‪ .‬هند نیز واردات نفت از ایران را کاهش داده است‪ .‬کشورهایی آسیایی خریدار‬ ‫بیش از ‪ ۶۰‬درصد نفت صادراتی ایران بودند‪.‬‬ ‫خبرگزاری فرانسه به نقل از رسانه‌های محلی ژاپن نوشته است واردکنندگان عمده نفت در ژاپن‬ ‫به دلیل نگرانی از تحریم‌های یک‌جانبه آمریکا علیه ایران برای توقف واردات نفت از این کشور‬ ‫آماده می‌شوند‪ .‬به گزارش آژانس خبری جیجی‪ ،‬تالش توکیو برای معافیت از تحریم‌های نفتی‬ ‫ایران از قرار به نتیجه نرسیده است و واردکنندگان این کشور تصمیم دارند از ماه اکتبر (یک ماه‬ ‫دیگر) خرید نفت از ایران را متوقف کنند‪ .‬واردکنندگان ژاپنی به دنبال جایگزینی برای نفت ایران‬ ‫هستند‪ .‬دور دوم تحریم‌های آمریکا علیه ایران که صنعت نفت را در بر می‌گیرد از ماه نوامبر به‬ ‫اجرا گذاشته می‌شود‪ .‬آمریکا تصمیم دارد با اجرای این تحریم‌ها امکان صادرات نفت ایران را به‬ ‫صفر برساند‪ .‬حذف کامل نفت ایران از بازارهای جهانی کاهش بیش از چهار درصد میزان عرضه‬ ‫را به دنبال خواهد داشت و در صورت عدم وجود منابع جدید به احتمال بسیار زیاد موجب باال‬ ‫رفتن قیمت نفت خام در جهان خواهد شد‪.‬‬ ‫ایران پس از توافق اتمی با شش قدرت جهانی و تعلیق تحریم‌ها صادرات نفت خود را به حدود‬ ‫دو و نیم میلیون بشکه در روز رسانده بود‪ .‬این کشور سال گذشته میالدی (‪ )۲۰۱۷‬حدود ‪۷۷۷‬‬ ‫میلیون بشکه نفت به کشورهای آسیایی و اروپایی صادر کرده بود‪ ۶۲ .‬درصد این صادرات به‬ ‫کشورهای آسیایی و ‪ ۳۸‬درصد به کشورهای اروپایی فروخته شده بود‪.‬‬ ‫به گزارش اداره اطالعات انرژی آمریکا‪ ،‬بزرگترین مشتری نفت خام ایران در سال ‪ ،۲۰۱۷‬چین‬ ‫بوده است‪ .‬پس از آن هند‪ ،‬کره جنوبی و ژاپن بیشترین میزان واردات نفت از ایران را داشتند‪.‬‬ ‫ایتالیا‪ ،‬یونان و فرانسه هم روی هم مشتری یک پنجم از صادرات نفتی ایران بودند‪.‬‬ ‫امروزه همه خریداران نفت ایران نگران تحریم‌های ایاالت متحده آمریکا هستند‪ .‬رئیس‌جمهور‬ ‫آمریکا به تمامی کشورها هشدار داده که معامله با ایران را متوقف کنند و به فکر خرید نفت خام‬ ‫از کشور دیگری باشند‪.‬‬ ‫هند در ماه ژوئن واردات نفت از ایران را ‪ ۱۵ /۹‬درصد کاهش داد‪ .‬خبرگزاری رویترز به نقل از‬ ‫منابع صنعتی و کشتی‌رانی در دهلی نو نوشته بود که این اقدام یک ماه بعد از آن انجام شد که‬ ‫‌آمریکا اعالم کرد‪ ،‬کشورهای خریدار نفت ایران را تحریم خواهد کرد‪...‬‬ ‫در مقابل چین که بزرگترین خریدار نفت ایران است شیوه واردات نفت از ایران را تغییر داده‬ ‫است‪ .‬این کشور در حال حاضر ماهانه حدود یک میلیارد دالر نفت از ایران می‌خرد‌‪ ،‬گفته شده که‬ ‫تصمیم دارد محمولههای نفت خریداری شده از ایران را با نفتکشهای شرکت ملی ایران حمل کند‬ ‫تا بتواند به خرید نفت از تهران با وجود تحریمهای آمریکا ادامه دهد‪)dw.com( .‬‬

‫‪Thursday, Sep. 13, 2018‬‬

‫‪Farhang-e BC, No. 398, Vol.16 / P. 11‬‬

‫گردهمایی در ونکوور در اعتراض به اقدام جنايتکارانه‬ ‫رژيم جمهوری اسالمی در اعدام سه زندانی ُکرد و نیز‬ ‫حمله موشکی به مقر احزاب کرد در کردستان عراق‬

‫روز دوشنبه از ساعت ‪ 12:30‬تا ‪ 2‬بعدازظهر در اعتراض به اعدام سه زندانی کرد توسط‬ ‫رژیم تبهکار جمهوری اسالمی و نیز حمله موشکی سپاه پاسداران به مقر حزب دمکرات‬ ‫کردستان و حزب دمکرات کردستان ایران که منجر به کشته و زخمی شدن ده ها تن از‬ ‫کادرها و اعضای این احزاب و مردم عادی شد‪ ،‬تظاهراتی در روبروی آرت گالری ونکوور‬ ‫صورت گرفت‪ .‬شماری از کردان ساکن ونکوور که بیشترین شان از کردان ایران بودند‬ ‫به همراهی شماری از کردان مهاجر از کشورهای سوریه و عراق و ترکیه در این تجمع‬ ‫حضور داشتند‪.‬‬ ‫تجمع کنندگان پالکاردهایی را حمل می کردند که بر روی آنها شعارهایی در محکومیت‬ ‫اقدامات تروریستی جمهوری اسالمی و سیاست های سرکوبگرانه این رژیم بر علیه کردها‬ ‫و کردستان نوشته شده بود‪ .‬گروهی دیگر نیز پرچم یا عکس جانباختگان حمله ی موشکی‬ ‫به مقر حزب دمکرات کردستان و حزب دمکرات کردستان ایران را در دست داشتند‪.‬‬ ‫چند سخنرانی کوتاه به زبان های کردی و انگلیسی هم انجام شد که در آنها به سوابق‬ ‫تروریستی جمهوری اسالمی‪ ،‬از جمله قتل رهبران سازمان ها و احزاب کرد همانند‬ ‫عبدالرحمن قاسملو ‪ ،‬صادق شرفکندی و بسیاری دیگر اشاره گردید و بیان شد که تا رژیم‬ ‫فعلی ایران بر سر کار است مردم منطقه روی آرامش و صلح را نخواهند دید‪ .‬دعوت‬ ‫از جامعه ی بین المللی به توجه بیشتر به مصائب مردم کرد از دیگر نکاتی بود که در این‬ ‫سخنان بدانها اشاره شد‪.‬‬ ‫تظاهرکنندگان در فاصله ی سخنرانی ها و پخش سرودها شعارهایی سر دادند از جمله‪:‬‬ ‫‪- Stop terrorist Regime of Iran‬‬ ‫‪- Down with Islamic Republic Regime‬‬ ‫‪-Stop Killing Kurds‬‬ ‫ِ‬ ‫برگزارکنندگان این گردهمایی اعتراضی‪ ،‬بیشترین جانباختگان و زخمی‬ ‫به گفته ی یکی از‬ ‫های حمله ی موشکی سپاه پاسداران از حزب دمکرات کردستان بوده اند اما دو سه تن‬ ‫از اعضا و پیشمرگه های حزب دمکرات کردستان ایران نیز که مقر آن در همان نزدیکی‬ ‫ها بوده‪ ،‬کشته شده اند‪.‬‬ ‫الزم به توضیح است که حزب دمکرات کردستان ایران چند سال پیش دچار انشعاب شد‬ ‫که حاصل آن دو حزب جداگانه به نام های "حزب دمکرات کردستان ایران" و "حزب‬ ‫دمکرات کردستان" بوده است‪.‬‬ ‫حمله ی موشکی سپاه پاسداران در زمانی صورت گرفت که جلسه ی مهمی در سطح‬ ‫رهبری حزب دمکرات کردستان در مقر آن در جریان بود و به همین دلیل شماری از‬ ‫کادرها و اعضای رهبری آن هم در میان کشته شدگان و زخمی ها هستند‪.‬‬ ‫دقتی که در این حمله صورت گرفت آنهم در زمان نشست حزبی در سطح رهبری‬ ‫نشان می دهد که به احتمال بسیار زیاد جمهوری اسالمی در انجام این حرکت از همکاری‬ ‫اطالعاتی خبرچینان و جاسوسانی در محل برخوردار بوده است‪.‬‬ ‫سه جوان اعدام شده توسط جمهوری اسالمی‪ :‬رامین حسین پناهی‪ ،‬لقمان و زانیار مرادی‬

‫در دنباله عکس هایی از تظاهرات اعتراضی روز دوشنبه در روبروی آرت گالری ونکوور‬ ‫را مالحظه می فرمایید‪:‬‬

‫‪Thursday, Sep. 13, 2018‬‬

‫‪Farhang-e BC, No. 398, Vol.16 / P. 12‬‬

‫آمریکا زمینه‌های اجرای تحریم‌های نفتی ایران را‬ ‫فراهم می‌کند‬

‫دو دیدار مهم در دستور کار این هفته وزیر انرژی آمریکا قرار دارد‪ :‬دیدار با وزیر انرژی‬ ‫عربستان در واشنگتن و دیدار با وزیر انرژی روسیه در مسکو‪ .‬هدف از این دیدارها‬ ‫آماده‌سازی شرایط برای تحریم‌های نفتی ایران اعالم شده است‪.‬‬ ‫تا موعد تعیین شده برای تحریم‌های نفتی ایران کمتر از دو ماه زمان باقی است‪ .‬آمریکا‬ ‫اعالم کرده است که از روز ‪ ۱۳‬آبان (‪ ۴‬نوامبر) سیاست ناظر بر تحریم‌هایی که علیه ایران‬ ‫پیش‌بینی کرده است را اجرایی خواهد کرد‪ .‬مهم‌ترین بخش این تحریم‌ها متوجه صادرات‬ ‫نفتی ایران و همچنین قطع ارتباط ایران با شبکه مالی سوئیفت اعالم شده است‪.‬‬ ‫اما مهم‌ترین نگرانی آمریکا افزایش بهای نفت در بازارهای جهانی است‪ .‬بهای نفت خام‬ ‫ظرف ‪ ۴‬ماه گذشته (از زمان اعالم خروج آمریکا از توافق هسته‌ای)‪ ،‬صرف‌نظر از نوسانات‬ ‫دائمی‪ ،‬روندی صعودی داشته است‪ .‬بهای هر بشکه نفت برنت دریای شمال این هفته به‬ ‫‪ ۷۶‬دالر رسید‪ .‬همین موضوع باعث نگرانی کاخ سفید شده است‪.‬‬ ‫در همین رابطه‪ ،‬ریک پری‪ ،‬وزیر انرژی آمریکا‪ ،‬فعالیت‌های خود را برای تامین نیازهای‬ ‫جهانی به نفت خام پس از کاهش صادارت نفت ایران شروع کرده است‪.‬‬

‫‪Thursday, Sep. 13, 2018‬‬

‫دو دیدار مهم‬ ‫خبرگزاری رویترز روز یکشنبه ‪ ۱۸‬شهریور (‪ ۹‬سپتامبر) خبر از دیدار روز دوشنبه ریک‬ ‫پری‪ ،‬وزیر انرژی آمریکا‪ ،‬با خالد فالح‪ ،‬وزیر نفت عربستان سعودی داد‪ .‬وزیر نفت‬ ‫عربستان به همین منظور به واشنگتن سفر کرده است‪.‬‬ ‫دولت ترامپ در آستانه‌ی اعالم خروج این کشور از توافق هسته‌ای از عربستان رسما‬ ‫خواسته بود‪ ،‬با افزایش تولید نفت خام خود کمبود ناشی از حذف یا کاهش صادرات نفت‬ ‫ایران را جبران کند‪.‬‬ ‫در همان هنگام اعالم شد که مسئوالن دولت ترامپ تلفنی با محمد بن سلمان‪ ،‬ولیعهد‬ ‫عربستان‪ ،‬در این باره گفت‌وگو کرده‌اند‪ .‬این خبر از سوی مقامات عربستان نیز تکذیب‬ ‫نشد‪ .‬محمد بن سلمان اعالم کرد که تماس بین آمریکا و عربستان درباره مسائل انرژی‪،‬‬ ‫امری طبیعی و برخاسته از گفت‌وگوها و مذاکرات دائمی دو کشور بر سر بازارهای انرژی‬ ‫بوده است‪.‬‬ ‫عربستان نیز پس از آن اعالم کرده بود که اوپک باید سهمیه تولیدی خود را حفظ کند و‬ ‫هر گاه یکی از اعضای اوپک نتواند به میزان تعیین‌شده نفت تولید کند‪ ،‬سهمیه تولید آن‬ ‫کشور باید بین کشورهای دیگر عضو این سازمان تقسیم شود؛ موضوعی که اعتراض بیژن‬ ‫زنگنه‪ ،‬وزیر نفت جمهوری اسالمی ایران‪ ،‬و دیگر مسئوالن این کشور را برانگیخت‪.‬‬ ‫دیدار با وزیر انرژی روسیه‬ ‫ریک پری پس از گفت‌وگو با وزیر نفت عربستان به روسیه سفر خواهد کرد و با الکساندر‬ ‫نواک‪ ،‬وزیر انرژی روسیه نیز در همین ارتباط گفت‌وگو و مذاکره خواهد نمود‪ .‬این‬ ‫دیدار روز پنجشنبه در مسکو برگزار خواهد شد‪.‬‬ ‫الزم به یادآوری است که کشورهای عضو اوپک و همچنین کشورهای غیرعضو در ماه‬ ‫جاری با یکدیگر دیدار و گفت‌وگو خواهند داشت‪.‬‬ ‫از سفر پری به مسکو و دیدار وزیران انرژی دو کشور آمریکا و روسیه‪ ،‬به عنوان مهم‌ترین‬ ‫دیدار مسئوالن دو کشور پس از دیدار و گفت‌وگوهای بین دونالد ترامپ و والدیمیر‬ ‫پوتین در هلسینکی یاد شده است‪ .‬دیدارهای وزیران انرژی آمریکا و روسیه تا پیش از این‬ ‫به طور مستمر صورت می‌گرفت‪ .‬هدف از این دیدارها‪ ،‬هماهنگ کردن سیاست‌های ناظر‬ ‫بر بازار انرژی جهانی بوده است‪ ،‬حال آنکه پس از بحران کریمه در سال ‪ ،۲۰۱۴‬دیدارهای‬ ‫بین وزیران انرژی دو کشور لغو شده‌ بودند‪.‬‬ ‫ترامپ اکنون در آستانه اجرا کردن سیاست تحریم‌های نفتی ایران‪ ،‬خواستار بهبود سطح‬ ‫همکاری‌ها با روسیه در زمینه انرژی شده است‪.‬‬ ‫این در حالی است که تحریم‌های اخیر روسیه از سوی آمریکا و همچنین انتقاد دولت‬ ‫آمریکا از طرح ایجاد خط لوله انتقال گاز روسیه به آلمان از جمله مسائلی است که بر‬ ‫مناسبات دو کشور سایه افکنده است‪)dw.com( .‬‬

‫‪Farhang-e BC, No. 398, Vol.16 / P. 13‬‬

Farhang-e BC, No. 398, Vol.16 / P.14

Thursday, Sep. 13, 2018

‫ورزش‬

‫پنجمین پیروزی ‪ ۰-۱‬کارلوس کی‌روش‬ ‫مقابل ازبکستان‬

‫تیم ملی فوتبال ایران در نخستین بازی پس از جام جهانی‪ ،‬در دیداری تدارکاتی مقابل‬ ‫ازبکستان به برتری یک بر صفر رسید‪.‬‬ ‫از هفت بازی آخر دو تیم‪ ،‬شش مسابقه با همین نتیجه به پایان رسیده‪ .‬ایران در این مسابقه‬ ‫توانست پنجمین برد متوالی بدون گل خورده را مقابل ازبکستان رقم بزند‪.‬‬ ‫از هفت دیدار آخر که هر هفت مسابقه برای ایران با سرمربیگری کی‌روش بوده‪ ،‬شش‬ ‫بازی را ایران برده و یک مسابقه هم ازبکستان‪ .‬غیر از یک بازی که ‪ ۰-۲‬شد‪ ،‬بقیه بردهای‬ ‫ایران و تنها برد ازبکستان با نتیجه ‪ ۰-۱‬بوده‪.‬‬ ‫برای ایران امیر عابدزاده‪ ،‬مرتضی پورعلی‌گنجی‪ ،‬مجید حسینی (پژمان منتظری) وریا غفوری‬ ‫(صادق محرمی) میالد محمدی‪ ،‬سعید عزت‌اللهی (مسعود شجاعی) امید ابراهیمی‪ ،‬اشکان‬ ‫دژاگه (سامان قدوس) علی قلیزاده‪ ،‬علیرضا جهانبخش (مهدی طارمی) و کریم انصاری‌فرد‬ ‫(مهدی ترابی) بازی کردند‪.‬‬ ‫در این بین صادق محرمی مدافع راست دینامو زاگرب از آغاز نیمه دوم با ورود به زمین‪،‬‬ ‫اولین بازی ملی‌اش را برگزار کرد‪.‬‬ ‫دقیقه ‪ ​۶۸‬قلیزاده چپ پای خوش تکنیک‪ ،‬از بین دو بازیکن عبور کرد و توپ را به عزت‌اللهی‬ ‫رساند که او با پاس عرضی‪ ،‬ترابی تازه وارد را صاحب توپ کرد تا دروازه خالی میزبان را‬ ‫باز کند‪.‬‬ ‫ت گلزنی داشتند‪ .‬جدی‌ترین موقعیت‌های ایران را قلیزاده در نیمه اول‬ ‫هر دو تیم چند موقعی ‌‬ ‫و طارمی در نیمه دوم از دست دادند‪.‬‬ ‫ازبکستان چند بار با ضد حمله‌هایش خطرساز شد‪ .‬دقیقه ‪ ۵۴‬هم عابدزاده به پرواز درآمد تا‬ ‫شوت سنگینی که نواخته شده بود را از زیر طاق دروازه‌اش روانه کرنر کند‪.‬‬ ‫نکته جالب اینکه ایران در جریان بازی چهار بار کاپیتانش را تغییر داد‪ .‬دژاگه‪ ،‬انصاری‌فرد‪،‬‬ ‫منتظری و شجاعی به نوبت بازوبند کاپیتانی را بستند‪.‬‬ ‫کی‌روش بار دیگر در نشست خبری تاکید کرد هنوز قرارداد جدیدی با فدراسیون فوتبال‬ ‫ایران امضا نکرده‌ام‪.‬‬ ‫سرمربی تیم ملی ایران گفت‪ :‬قهرمانی در جام ملت‌ها بسیار سخت است و دلیلش حضور‬ ‫تیم‌هایی مثل ژاپن‪ ،‬کره جنوبی و ازبکستان است‪.‬‬ ‫کارلوس کی‌روش در دفاع از عملکرد هکتور کوپر به خبرنگاران ازبکستانی گفت‪ :‬کوپر تازه‬ ‫یک ماه است آمده و باید به او اعتماد کنید‪ .‬تیم شما امروز خیلی خوب بازی کرد و بدون‬ ‫شک ازبکستان قوی‌تر خواهد شد‪.‬‬ ‫سرمربی ایران پیش از مسابقه یادآور شد با وجود اعالم خداحافظی سردار آزمون‪ ،‬از او‬ ‫برای جام ملت‌های آسیا استفاده خواهد کرد‪.‬‬ ‫ایران در جام ملت‌ها با تیم‌های یمن‪ ،‬ویتنام و عراق همگروه است‪ .‬عراق یک روز قبل از این‬ ‫مسابقه‪ ،‬در برابر کویت به تساوی دو بر دو رسید‪( .‬رادیو فردا)‬

‫مشکالت مالی به فدراسیون تکواندو رسید‬ ‫اعزام به گرنداسلم‪ ،‬انفرادی شد‬ ‫هوگوپوشان متقاضی حضور در مسابقات کسب سهمیه گرنداسلم و همچنین جام ریاست‬ ‫فدراسیون جهانی تکواندو می‌توانند درخواست خود را به سازمان تیم‌های ملی تحویل نمایند‪.‬‬ ‫به گزارش ایسنا و به نقل از فدراسیون تکواندو‪ ،‬دومین دوره مسابقات گرنداسلم انفرادی‬ ‫در ‪ ۴‬وزن المپیکی‪ ۱۸ ،‬تا ‪ ۲۵‬آذرماه در "ووشی" چین برگزار می‌شود بر همین اساس‬ ‫مرحله دوم مسابقات کسب سهمیه حضور در این رقابت‌ها از ‪ ۴‬آبان ماه آغاز و به مدت‬ ‫‪ ۳‬روز ادامه خواهد داشت‪ .‬همچنین دومین دوره مسابقات جام ریاست فدراسیون جهانی‬ ‫تکواندو اواخر آبان ماه به میزبانی چین تایپه برگزار می‌گردد‪.‬‬ ‫با اعالم آرش فرهادیان رییس سازمان تیم‌های ملی‪ ،‬در این دوره از رقابت‌ها تیم ملی‬ ‫‪Thursday, Sep. 13, 2018‬‬

‫تکواندو ایران به دو رویداد‬ ‫کسب سهمیه گرند اسلم و جام‬ ‫ریاست فدراسیون جهانی(‪)G۲‬‬ ‫اعزام نمی‌شود و تکواندوکارانی‬ ‫که متقاضی حضور در این‬ ‫رویدادها هستند می‌توانند به‬ ‫صورت شخصی تا ‪ ۷‬مهرماه‬ ‫درخواست خود را به این‬ ‫سازمان اعالم نمایند تا بررسی‌‬ ‫و اقدامات الزم به منظور اعزام‬ ‫صورت پذیرد‪.‬‬ ‫شرایط مسابقات کسب سهمیه گرنداِسلم به شرح ذیل است‪:‬‬ ‫فدراسیون جهانی هزینه ورودی برای هر تکواندوکار را ‪ ۱۰۰‬دالر تعیین کرده و سه نفر اول‬ ‫این رقابت‌ها جواز حضور در مسابقات گرنداِسلم را کسب می‌کند‪ .‬در این مسابقات تنها یک‬ ‫مدال برنز اهدا می‌شود‪ ،‬همچنین به مقام‌های اول تا چهارم به ترتیب ‪ ۱۲ ،۲۰‬و ‪ ۲۰/۷‬امتیاز‬ ‫در راستای افزایش رنکینگ المپیکی و برای رتبه بندی گرنداسلم ‪ ۲/۴۳ ،۷۲ ،۱۲۰‬و ‪۹۲/۲۵‬‬ ‫تعلق می‌گیرد‪.‬‬

‫دبیر فدراسیون کشتی‪ :‬به مسابقات جهانی نرویم‬ ‫جریمه می‌شویم‬ ‫هزینه اعزام‌ها کمرشکن شده است‬

‫دبیر فدراسیون کشتی با بیان این که تمامی تورنمنت‌های خارجی به غیر از رقابت‌های‬ ‫قهرمانی جهان که حضورمان در آن الزامی است‪ ،‬به‌دلیل شرایط خاص کشور لغو شده است‬ ‫گفت‪ :‬فقط نفراتی به رقابت‌های جهانی اعزام می‌شوند که حضورشان ضروری باشد‪.‬‬ ‫رضا الیق در گفت‌وگو با ایسنا‪ ،‬درباره لغو اعزام‌های کشتی به رقابت‌های مختلف خارجی و‬ ‫این که آیا کشتی‌گیران به رقابت‌های قهرمانی جهان در رده‌های مختلف اعزام می‌شوند یا‬ ‫خیر؟ اظهار کرد‪ :‬فدراسیون کشتی تصمیم گرفته به‌دلیل اوضاع بد اقتصادی که کشور درگیر‬ ‫آن شده و هم‌چنین ناتوانی در پرداخت هزینه‌های اعزام که چندین برابر شده‪ ،‬تمامی‬ ‫اعزام‌های کشتی‌گیران به تورنمنت‌ها و رویدادهای خارجی را با تصمیم شورای برون مرزی‬ ‫وزارت ورزش لغو کردیم‪ .‬البته برای حضور در برخی از رویدادها مانند جام مدوید در‬ ‫بالروس مجوز داشتیم اما هزینه‌های اعزام در مدت اخیر چندین برابر شده و توان پرداخت‬ ‫آن را با توجه به محدودیت‌های منابع مالی‪ ،‬نداریم‪.‬‬ ‫دبیر فدراسیون کشتی افزود‪ :‬با وجود همه مشکالت مالی قطعا کشتی‌گیران رده‌های سنی‬ ‫نوجوانان‪ ،‬جوانان‪ ،‬امیدها و بزرگساالن به رقابت‌های قهرمانی جهان اعزام می‌شوند چرا که‬ ‫اهمیت حضور در این رقابت‌ها بسیار باالست و از سویی اگر به رقابت‌های قهرمانی جهان‬ ‫نرویم قطعا از سوی اتحادیه جهانی کشتی با جریمه سنگین روبه‌رو خواهیم شد‪ .‬البته با توجه‬ ‫به مشکالت موجود تعداد نفرات اعزامی به رقابت‌های جهانی نسبت به دوره‌های قبل کاهش‬ ‫داشته و فقط نفراتی اعزام می‌شوند که حضورشان ضروری باشد‪ .‬بعضا ممکن است پزشک‬ ‫اعزام نکنیم و یا مدیریت تیم ملی و سرپرستی را به یک نفر محول کنیم‪ .‬هزینه‌ها به‌قدری‬ ‫سنگین است که مثال برای اعزام تیم‌های ملی کشتی آزاد و فرنگی جوانان به رقابت‌های جهانی‬ ‫اسلواکی که روز شنبه انجام می‌شود برای اعزام حدود ‪ ۳۰‬تا ‪ ۳۵‬نفر در دو تیم بیش از یک‬ ‫میلیارد تومان باید هزینه کنیم و واقعا هزینه‌های اعزام‌ها کمرشکن شده است‪.‬‬ ‫او در ادامه گفت‌وگو با ایسنا‪ ،‬درباره دیدار صالحی امیری‪ ،‬رییس کمیته ملی المپیک و نناد‬ ‫اللوویچ‪ ،‬رییس اتحادیه جهانی کشتی در سوییس گفت‪ :‬از جزییات مباحث مطرح شده در‬ ‫این دیدار اطالعی ندارم اما با توجه به اخبار منتشر شده قطعا صالحی امیری از حق و جایگاه‬ ‫کشتی ایران در این دیدار دفاع کرده و اللوویچ نیز بر نقش ارزنده کشتی ایران در جهان‬ ‫تاکید کرده است‪ .‬رییس کمیته ملی المپیک خیلی وقت بود برای انجام این دیدار برنامه‌ریزی‬ ‫کرده بود و بدون شک در این دیدار درباره مباحث مختلف رایزنی کرده است‪.‬‬ ‫‪Farhang-e BC, No. 398, Vol.16 / P. 15‬‬

‫جهان سياست‬ ‫ِ‬

‫موازنه قدرت از ورای قرارداد دریای مازندران‬ ‫امضاى ایران بر توافقنامه اکتائو دریاى کاسپین (مازندران) را چگونه باید فهمید؟‬ ‫برای فهم دقیق توافقنامه اکتائو نخست باید شأن نزول آن را دریافت‪ .‬دلیل اصلی‌ این‬ ‫توافقنامه‪ ،‬به وجود آوردن چهار چوب حقوقی برای انتقال گاز و نفت از طریق دریای‬ ‫ی است و جلب چنین سرمایه‌ای‬ ‫مازندران به اروپاست‪ .‬این پروژه محتاج سرمایه‌گذاری باالی ‌‬ ‫محتاج نظم حقوقی روشنی است که تا کنون شکل نگرفته است‪.‬‬ ‫اما همانطور که در زیر نشان خواهیم داد تنها کشوری که از توافقنامه اخیر ضرر خواهد کرد‬ ‫ایران است‪ ،‬چون این توافقنامه‪:‬‬ ‫‪ .١‬ایران را از حق حاکمیت ملى بر آب‌هاى سرزمینى در دریاى مازندران محروم کرده‬ ‫است‪.‬‬ ‫‪ .٢‬توازن قدرت براى ایران در مقابل روسیه در جغرافیاى سیاسى منطقه را به کلى و به ضرر‬ ‫ایران تغییر داده است‪.‬‬ ‫‪ .٣‬سهم ایران از منابع نفتى و گازى خزر را به صفر و صفر درصد رسانده است‬ ‫‪ .۴‬آنچه باقى مانده است روشن شدن سهم ایران (بین ‪ ١١‬تا ‪ ١٣‬در صد و یا مقدارى بیشتر)‬ ‫از ماهیگیرى در دریاى مازندران است‪.‬‬ ‫این در حالى است که ایران‪ ،‬با توجه به تاریخچه بهره‌بردارى و اقدامات خودسرانه چهار‬ ‫کشور دیگر بر مبناى توافقات دو و یا سه‌جانبه که خارج از چارچوب مذاکرات کاسپین انجام‬ ‫پذیرفته و اکنون به حضور فعالیت‌هاى استخراجى بیش از ‪ ٣٠‬شرکت از ده‌ها کشور در این‬ ‫دریاچه انجامیده است‪ ،‬هیچ الزامى به امضاى هرگونه قراردادى در این مقطع را نداشته و‬ ‫ندارد‪.‬‬ ‫بر عکس‪ ،‬از منظر تأمین سهم عادالنه از منابع نفتى و گازى‪ ،‬ایران براى اولین بار‪ ،‬به جهت نیاز‬ ‫چهار کشور دیگر به یک رژیم حقوقى مورد توافق هرپنج کشور‪ ،‬در موقعیت کسب امتیازات‬ ‫الزم و حقوق خود در این مذاکرات قرار گرفته است‪ .‬بالفعل کردن چنین فرصت بالقوه‌اى‬ ‫نیازمند شکایت ایران به دادگاه الهه و بلکه بازنگری قرارداد کاسپین در متن چنین اقدامی‬ ‫است‪ .‬اقدام جمهورى اسالمى در تأیید و امضا مفاد این قرارداد کام ً‬ ‫ال در جهت متضاد این‬ ‫سیاست می‌باشد‪.‬‬ ‫چون بند «تردد آزاد» این قرارداد‪ ،‬چه به لحاظ منطق حقوقى و چه به لحاظ عملى در مورد‬ ‫ایران‪ ،‬و به طور منحصر به‌فردى‪ ،‬موضوعیت ندارد‪ .‬در این قرارداد خیاطى شده توسط‬ ‫روسیه‪ ،‬که سطح آب براى تردد کشتى‌هاى جنگى روسیه دریاچه و مشاع‪ ،‬ولى بستر و زیر‬ ‫بستر آن به قیمت حذف کامل ایران از منابع نفتى و گازى‪ ،‬دریا محسوب شده است (و بدین‬ ‫منظور از کاسپین به عنوان ‪ Special Status‬نام برده شده که نه شامل حقوق بین‌المللى‬ ‫دریاها شود و نه شامل منطق و عرف بین‌المللى دریاچه) ایران در مسیر تردد هیچ دو‬ ‫مقصد مشروع تجارى قرار ندارد که حق تردد آزاد کشتى‌هاى تجارى و جنگى کشورهاى‬ ‫ذی‌نفع (تأمین امنیت) از آب‌هاى سرزمینى آن الزام‌آور باشد‪.‬‬ ‫«تردد آزاد» کشتى‌هاى جنگى روسیه در آب‌هاى سرزمینى ایران‪ ،‬که با بندهاى «مصونیت»‬ ‫و «پرداخت غرامت» از طرف ایران همراه شده‪ ،‬در کنار حق عملکرد تأمین امنیت به معناى‬ ‫خلع ید کامل حاکمیت ایران بر آب‌هاى سرزمینى خود است‪ .‬چنین امرى در اساس و اصول‬ ‫براى کشورهایى که به طور واقعى در مسیر تردد تجارى قرار دارند‪ ،‬صادق نیست‪ .‬همانطور‬ ‫که این اصل حاکمیت ایران بر آب‌هاى سرزمینى خود در خلیج فارس را نقض نمی‌کند‪.‬‬ ‫ولى در مورد خزر چنین نیست‪ .‬طبق این بند به انضمام بند تأمین امنیت دریاى خزر‪،‬‬ ‫کشتى‌هاى ماهیگیرى ایرانى حتى در درون آب‌هاى سرزمینى (‪ ۱۵‬مایل دریایى از ساحل)‬ ‫و ماهیگیرى انحصارى (‪ ۲۵‬مایل دریایى از ساحل) زیر حاکمیت و اتوریته کشتى‌هاى جنگى‬ ‫روسیه قرار گرفته و به طور «قانونى» روسیه می‌تواند آنها را مورد بازرسى قرار دهد‪.‬‬ ‫وضعیتی یه مراتب بدتر از مزاحمت کشتی‌های جنگی چینی نسبت به ماهیگیران ایرانی در‬ ‫این روزها‪.‬‬ ‫توازن قدرت در منطقه‬ ‫این قرارداد به صورت استراتژیک توازن قدرت در جغرافیاى سیاسى خزر را تغییر داده و‬ ‫ایران را به عقبه و عمق استراتژیک روسیه بدل کرده است‪.‬‬ ‫از عجایب و طنز تلخ این قرارداد‪ ،‬ادعاى جمهورى اسالمى و آقایان ظریف و روحانى در مورد‬ ‫بند عدم اجازه به حضور نیروى خارجى «مخالف» کشورهاى ساحلى در «قلمرو سرزمینى»‬ ‫هر یک کدام از آنهاست‪ .‬ادعاى اینکه این به اصرار و ابتکار ایران بوده است!‬ ‫ذهن از فهم انگیزه چنین اقدام مسموم و خطرناکى براى ایران عاجز و زبان در پاسخ به این‬ ‫ادعا الکن است‪.‬‬ ‫ایجاد و مدیریت توازن قدرت به منظور اجتناب از در غلطیدن در دام‪Power politics‬‬ ‫لخت و خام که سرانجام به طور اجتناب‌ناپذیرى به فرادستى تحقیرآمیز و زورمند طرف‬ ‫قوی‌تر بر همسایه ضعیف‌تر می‌انجامد (مثال معاصر روسیه و اوکراین) دغدغه اصلى رهبران‬ ‫(ملى) هر کشورى در مناسبات سیاسى جغرافیایى است‪.‬‬ ‫دغدغه‌اى که رهبران ملى و حکومت‌ها به علت دو اصل جغرافیا (همسایگى) و اصل‬ ‫«امانتدارى» در پیگیرى منافع کشورو و کسب امتیاز حداکثرى براى کشور خود به آن‬ ‫محکومند‪ .‬جمهوری اسالمی در ضعف کامل در مقابل روسیه‪ ،‬این دو را به فراموشی سپرده‬ ‫است‪ .‬صورت مسئله خزر و بیشتر از ان محدوده صورت مسئله استراتژیک جغرافیاى سیاسى‬ ‫ایران ایجاد توازن قدرت با روسیه است‪.‬‬ ‫همانطور که صورت مسئله استراتژیک جغرافیاى سیاسى عربستان ایجاد همان توازن با ایران‬ ‫است‪ .‬همانطور که صورت مسئله جغرافیاى سیاسى پاکستان ایجاد توازن با هند‪ ،‬هند با چین‪،‬‬ ‫ویتنام کنونى با چین‪ ،‬روسیه با اروپا و امریکا‪ ،‬ژاپن و کشورهاى آسیاى شرقى با چین است و‬ ‫‪Thursday, Sep. 13, 2018‬‬

‫چین مائو در انزمان با شوروى بود‪.‬‬ ‫دلیل چین براى ایجاد رابطه با آمریکا در زمان مائو‪ ،‬ایجاد توازن قدرت مقابل شوروى‬ ‫ایدولوژیک نبود؛ ژئو استراتژیک بود‪ .‬دلیل اینکه ناوگان امریکا امروزدر بندر ویتنام پهلو‬ ‫می‌گیرد این نبود که ویتنامى‌ها آمریکایى شده‌اند‪ .‬براى ایجاد توازن در مقابل چین‪ ،‬حفظ‬ ‫استقالل سیاسى و اجتناب از قرار گرفتن در مناسبات گریزناپذیر استعمارى با آن بود‪.‬‬ ‫گریزناپذیر هم برای چین و هم برای ویتنام‪ .‬چرا که رهبران چین ملزم به پیگیرى حداکثرى‬ ‫امتیازات اقتصادى و سیاسى براى چین بوده و این امانتدارى و مسئولیت ترمز درونى ندارد‪.‬‬ ‫اصل امانتدارى (برخالف ادعاى «مالکیت اشغالگرانه» جمهورى اسالمى بر ایران) به آنها اجازه‬ ‫بذل و بخشش از منافع و منابع کشور چین و یا عدم پیگیرى حداکثرى امتیازات قابل کسب‬ ‫را نمی‌دهد! مسئولیت حفظ موقعیت و استقالل سیاسى ویتنام بر عهده رهبران سیاسى خود‬ ‫ویتنام است‪ .‬این مکانیسم به مثلث‌سازى معروف است‪.‬‬ ‫رهبران جمهورى اسالمى به نحو بى‌نظیرى منافع و مصالح حفظ موقعیت و قدرت خود را‬ ‫جایگزین مصالح استراتژیک کشور ایران کرده‌اند‪ .‬در افغانستان ما شاهد همگرایى ایدولوژیک‬ ‫ولى واگرایى سرزمینى بن الدن (القاعده) با طالبان مال عمر بودیم‪ .‬در ایران گویى میان این‬ ‫دو جایگاه و موقعیت جابه‌جایى به وجود آمده است‪ .‬کسى که در صدر قدرت و حاکمیت‬ ‫قرار دارد‪ ،‬ایران سرزمینى را تمامًا در اختیار منافع و مصالح‪ ،‬و حفظ و گسترش قدرت و‬ ‫سیاست‌هاى جهادى آمریکاستیز خود می‌خواهد‪.‬‬ ‫ولى آنچه این به اصطالح توافق را غیر قابل فهم و زبان را در بیان آن الکن می‌سازد این‬ ‫است که چنین تعادلى‪ ،‬علیرغم سیاست‌هاى آمریکاستیز این چهار دهه جمهورى اسالمى‪ ،‬به‬ ‫خاطر خود ایران و «امکان» و یا «احتمال» برقرارى روابط عادى میان ایران و امریکا در عمل‬ ‫و بطور دى فاکتو در ایجاد چنین توازنى عمل کرده است‪ ،‬و اصرار به از میان برداشتن این‬ ‫تعادل و نیروى بازدارنده آن از طریق این قرارداد و سیاست «مذاکره نمی‌کنیم» خامنه‌اى‬ ‫است که ایران را از این پس در کل جغرافیاى سیاسى خود؛ خزر‪ ،‬خلیج فارس و خاورمیانه در‬ ‫یک موقعیت ضربه‌پذیر‪ ،‬ضعیف و سرازیرى تحقیرآمیز قرار می‌دهد‪.‬‬ ‫نمونه‌هاى این موضوع در مناسبات جمهوری اسالمی با روسیه در مورد سوریه کام ً‬ ‫ال مشهود‬ ‫است‪ .‬باج‌دهى پشت باج‌دهى‪ ،‬از منابع انسانى‪ ،‬مالى‪ ،‬و نقض حاکمیت ملى در مورد نوژه و‬ ‫نیز خزر در استفاده نظامى روسیه در عین بى‌اعتنایى پوتین و اعالم مکرر تعهد روسیه به‬ ‫امنیت مرزى اسرائیل و همکارى با آن در بیش از صد حمله موشکى و هوایى به مواضع سپاه‬ ‫قدس و حزب‌الله‪ ،‬و مذاکرات علنى با دشمنان جمهوری اسالمی در تمام طول این مدت و‬ ‫اکنون امتناع از دعوت جمهورى اسالمى به مذاکرات اصلى صلح‪ ،‬را مشتى از خروار آنچه در‬ ‫انتظار ایران است‪ ،‬باید تلقى کرد‪.‬‬ ‫باید توجه داشت که نشان دادن چنین ضعفی صرفًا به مناسبات ایران و روسیه محدود‬ ‫نخواهد شد‪ .‬تقلیل‪ ،‬تقلیل است‪ .‬خود این قرارداد بارزترین بازتاب این واقعیتى است که‬ ‫جمهورى اسالمى‪ ،‬ایران را به سوى ان هدایت می‌کند‪.‬‬ ‫ایجاد تعادل قدرت و جلوگیرى از شکل‌گیرى و ظهور چنین عدم توازنى مکانیسم‌هاى متفاوتى‬ ‫دارد‪ .‬مهم‌ترین ان البته ایجاد توازن قدرت در حوزه نظامى‪ ،‬چه به طور ایجابى و چه استفاده‬ ‫طبیعى از دینامیسم رقابت موازى در آن جغرافیاست‪.‬‬ ‫کشورهاى پیشرفته که داراى اقتصاد پیشرفته هستند‪ ،‬این دینامیسم را با سرمایه‌گذارى‬ ‫متقابل و ایجاد بازارهاى آزاد نیز پیگیرى و مناسبات خود را در الیه‌هاى متفاوت پیش‬ ‫می‌برند‪ .‬در جایی که رقابت اجباری است آن را در حد امکان به طور مدیریت شده پیش‬ ‫برده ولى همزمان در الیه‌ها و حوزه‌هایى که منافع مشترک همکارى را امکان‌پذیر می‌نماید‪،‬‬ ‫از آن استقبال می‌کنند‪ .‬کشورها بر مبناى عمر بى‌نهایت سیاست‌ورزى می‌کنند‪ ،‬و مقصود‬ ‫رشد و پیشرفت در چارچوب حفظ صلح و ثبات است‪.‬‬ ‫ایران در مناسبات خود با روسیه از بسیارى از این اهرم‌ها محروم است‪ .‬روسیه هم در‬ ‫اروپا و هم در آسیاى شرقى‪ ،‬رقیب طبیعى ایران در بازار انرژی است‪ ،‬و همان طور که به‬ ‫وضوح نشان داده‪ ،‬رقیب سرسخت ایران در سیاست منطقه خاورمیانه است‪ .‬با ورود خود‬ ‫به معادالت امنیتى و تامین امنیت رقیب حذفى ایران است‪.‬‬ ‫روسیه فاقد اقتصاد قرن بیست یکمى است‪ .‬اقتصاد روسیه در ردیف اقتصاد اسپانیا قرار دارد‪.‬‬ ‫از اقتصاد کالیفرنیا کوچکتر است! و از این بابت رشد و گسترش مناسبات تجارى نمی‌تواند‬ ‫به طور استراتژیک امتیازى براى ایران محسوب شود‪ .‬و مهم‌تر اینکه علیرغم چنین واقعیاتى‪،‬‬ ‫یعنى همان اقتصاد قرن بیستمى خواستار حفظ موقعیت و هویت ویژه و متمایزی است که‬ ‫تاریخش آن را به نوعى مستحق آن نموده ولى نیز آن را در مدار مناقشه قرن بیستمى با‬ ‫اروپا و امریکا قرار داده است‪.‬‬ ‫این وضعیت ایران را براى روسیه نه یک کشور همسایه دوست و شریکى در رشد و پیشرفت‬ ‫بلکه عمدتًا ابزار و وسیله‌اى براى کسب امتیاز در مناسبات اصلى و استراتژیک خود با غرب‬ ‫می‌نماید‪ .‬در اینجا هم‌پوشانى وجود ندارد‪( ...‬دنباله در صفحه ی روبرو)‬ ‫‪Farhang-e BC, No. 398, Vol.16 / P.16‬‬

‫‪ ...‬همین قرارداد روسى سر تا پا قرادادى نظامى‪-‬ولى به طور یکجانبه براى روسیه است‬ ‫این حتى قرارداد چرخش به سوى شرق براى جمهورى اسالمى (به هزینه ایران) نیست‪ .‬این‬ ‫قرارداد دفاع متقابل نیست‪ .‬تنها چیزى که هست تبدیل ایران به ضربه‌گیر و عمق استراتژیک‬ ‫روسیه است‪ .‬در مورد ایجاد توازن و تعادل قدرت‪ ،‬سه کشور دیگر‪ ،‬یعنی ترکمنستان‪،‬‬ ‫قزاقستان و اذربایجان داراى صورت مسئله دیگر و کام ً‬ ‫ال متفاوتى از ایران هستند‪ .‬اوالً این‬ ‫کشورها با موقعیت‪ ،‬وزنه‪ ،‬همسایگان منطقه‌اى و الزامات ژئو پلوتیکال مشابه ایران روبه‌رو‬ ‫نیستند‪.‬‬ ‫دوم‪ ،‬این کشورها‪ ،‬علیرغم اعتراضات و تالش‌هاى روسیه در ابتداى دوران پس از فروپاشى‬ ‫شوروى (و با حمایت از بخش صنعت نفتى خود روسیه) با شرکت‌هاى بزرگ بین‌المللى وارد‬ ‫قراردادهاى متعددى شدند و اکنون حداقل بیش از ‪ ۱۴‬کشور و ‪ ٣٠‬شرکت بزرگ بین‌المللى‬ ‫در این کشورها و آب‌هاى خزر مشغول استخراجند‪ .‬به عالوه اینکه در همین قرارداد «اجازه»‬ ‫خط لوله ترانس کاسپین را از روسیه و ایران به دست آوردند‪ .‬غرب و امریکا‪ ،‬با سالح تحریم‬ ‫کارآمد خود‪ ،‬در عمل آن تعادل را براى این کشورها تأمین کرده است‪.‬‬ ‫سهم ایران‬ ‫ایران اما‪ ،‬حتى از طریق شریک‌یابى اقتصادى در خزر چنین امکانى را نخواهد یافت‪ ،‬چرا که‬ ‫منابع نفتى و گازى در بخش ساحلى ایران چیزى در حدود یک درصد از کل منابع تریلیونى‬ ‫و آن نیز در عمقى است که استخراج ان توجیه اقتصادى ندارد‪.‬‬ ‫ادعاى اقایان روحانى و ظریف در مورد افزایش امنیت از بابت بند «عدم حضور نیروى‬ ‫خارجى» ادعایى واهى و مسخره‌اى است‪ .‬حتى براى حاکمیت جمهورى اسالمى‪ .‬آمریکا و‬ ‫اسرائیل نه نیازمند استفاده از این کشورها براى حمله به ایران هستند و نه چنین طرح و‬ ‫برنامه‌اى در کار بود‪ .‬آذربایجان مناسبات و همکاری‌هاى تنگاتنگ خود با اسرائیل و امریکا را‬ ‫حفظ خواهد نمود‪.‬‬ ‫بنابراین‪ ،‬این قرارداد آنچه را که تا به حال این چهار کشور در طول این ‪ ٢٠‬سال‪ ،‬از طریق‬ ‫قراردادهاى دو و سه‌جانبه براى حداکثرى‬ ‫کردن سهم خود ولى بدون حضور و وجود ایران‬ ‫انجام داده‌اند‪ ،‬تأیید و حقوقى می‌کند‪ .‬اینکه سهم‬ ‫ایران از منابع نفتى ناروشن است‪ ،‬صحیح نیست‪.‬‬ ‫در واقع دروغ است‪ .‬با امضا این قرارداد‪ ،‬آن‬ ‫تقسیمات خود به‌خود سهم ایران را تعیین خواهد‬ ‫نمود‪.‬‬ ‫سهم ایران از منابع نفتى و گازى خزر صفر و‬ ‫صفر درصد خواهد بود‪ .‬منابع موجود در این‬ ‫بخش خزر یک درصد از کل آن است و اگر‬ ‫جغرافیاى این منابع محدود به همانى شود که‬ ‫در این قرارداد آمده‪ ،‬سهم ایران در عمل صفر‬ ‫و صفر درصد خواهد بود‪.‬‬ ‫سهم ایران از مساحت ماهیگیرى انحصارى‬ ‫ناروشن ولى در محدوده ‪ ١١‬تا ‪ ١٣‬درصد‬ ‫خواهد شد‪.‬‬ ‫ایران از هرگونه مساحت سرزمینى ساحلى و آبى محروم خواهد شد و حاکمیت منحصر‬ ‫به‌فردى براى همین ‪ ۱۵‬مایل دریایى نیز نخواهد داشت‪.‬‬ ‫ایران به دلیل بند «عدم وجود نیروى خارجى در قلمرو سرزمینى» با واقعیت جدید و‬ ‫خطرناک ژئو پالیتیکال روبه‌رو خواهد شد‪ .‬این قرارداد که قرادادى یکطرفه (و نه دفاع‬ ‫متقابل) به سود روسیه است‪ ،‬ایران را به بافر و عمق استراتژیک روسیه تبدیل می‌کند‪ .‬تبعات‬ ‫چنین تقلیلى در تمامى مناسبات ایران با دیگر همسایگان انعکاس خواهد یافت‪ .‬روحیه ولى‬ ‫نه واقعیت این اقدام جمهورى اسالمى قرار دادن ایران تحت حمایت روسیه است‪ .‬واقعیت‬ ‫ندارد چرا که نه قرارداد و نه سابقه روسیه و نه عملکرد کنونى روسیه هیچکدام عالمتى از‬ ‫چنین حمایتى را متبلور نمی‌کنند‪.‬‬ ‫روسیه رقیب‪ ،‬و در واقعیت جغرافیاى سیاسى‪ ،‬چالش ژئو استراتژیک ایران است‪ .‬این قرارداد‬ ‫حتى با به هم زدن نقطه تعادل دو فاکتوى این چهل سال‪ ،‬خطرى براى مناسبات کنونی ایران‬ ‫با روسیه نیز محسوب می‌شود و مدیریت آن در چارچوب مناسبات حسنه و متوازن‪ ،‬با حفظ‬ ‫استقالل سیاسى ایران را ناممکن می‌سازد‪.‬‬ ‫آنچه روشن است این است‪ :‬ایران نمی‌تواند چنین قراردادى را بپذیرد‪.‬‬

‫‪Thursday, Sep. 13, 2018‬‬

‫چه باید کرد؟‬ ‫رژیم حقوقى کاسپین فع ً‬ ‫ال و تا روزى که با قرارداد جدیدى (مورد توافق تمامى کشورهاى‬ ‫ساحلى) جایگزین نشده باشد‪ ،‬بر مبناى دو قرارداد ‪ ١٩٢١‬و ‪ ۱۹۴۰‬میان ایران و اتحاد جماهیر‬ ‫شوروى‪ ،‬و قرارداد ‪ ١٩٩١‬انتقال تعهدات شوروى در آلماتى میان این چهار کشور ساحلى‬ ‫قرار یافته است‪ .‬در دو قرارداد اول سهم ایران به روشنى و بدون تردید حقوقى از کل‬ ‫دریای خزر و تمامى منابع آن‪ ۵۰ ،‬درصد تعیین شده است‪ ،‬و در قرارداد ‪ ١٩٩١‬آلماتى هر‬ ‫چهار کشور ساحلى متعهد به تقبل تمامى قراردادهاى شوروى شده‌اند‪ ،‬که شامل این دو‬ ‫نیز می‌شود‪ .‬سهم ‪ ۵۰‬درصدی یک سهم مفهومى است‪ .‬طبعًا کسى به دنبال تقسیم سخت‬ ‫و سیم‌خاردارى خزر نیست‪ .‬ولى این نیز روشن است که ایران در تقسیمات کنونى نقشى‬ ‫نداشته و این تقسیمات بدون حضور ایران و میان چهار کشور دیگر انجام شده است‪ .‬بنابراین‬ ‫ایران خود ملزم به رعایت اعاده این مقدار سهم در مذاکراتى است که باید‪:‬‬ ‫اوالً‪ :‬بند ناقض حق حاکمیت سرزمینى ایران‪ ،‬یعنى بند «عدم حضور نیروى مخالف در قلمرو‬ ‫سرزمینى» فسخ شود‪.‬‬ ‫ثانی ًا‪ :‬موقعیت منحصر به‌فرد ترمینال (نقطه اخر) سواحل ایران در دریاى خزر و بنابراین حق‬ ‫حاکمیت ایران بر آب‌هاى سرزمینى خود بدون حق تردد آزاد دیگر کشورها را به رسمیت‬ ‫بشناسد‪.‬‬ ‫سوم‪ :‬همین حق حاکمیت در مورد تأمین امنیت و حضور کشتى‌هاى نظامى نیز رعایت شود‪.‬‬ ‫چهارم‪ :‬مفهوم و روح حقوق مشاع ایران بر منابع نفتى و گازى خزر‪ ،‬با اقتباس از قوانین حاکم‬ ‫و جا افتاده در مدیریت و بهره‌بردارى از میادین مشترک نفتى و گازى و واحدسازی دریاى‬ ‫خزر‪ ،‬با توجه به حضور ساختار به وجود آمده‪ ،‬در شکل درصدى از بهره‌بردارى تاریخى و‬ ‫از این پس تأمین شود‪.‬‬ ‫قرادادهاى ‪ ۱۹۲۱‬و ‪ ۱۹۴۰‬نزدیکترین تشابه حقوقى خود را در مفهوم‪ ،‬تجربه و عمل به‬ ‫واحدسازی میادین نفتى ‪-‬گازى می‌یابند‪ .‬خزر‪ ،‬بخصوص با توجه به رویکرد «منابع محور»‬ ‫چهار کشور ساحلى دیگر به عنوان یک واحد و بدنه مشاع‪ ،‬دقیقًا موقعیت مشابه یک میدان‬ ‫مشترک را می‌یابد‪ .‬تعیین سهم عادالنه ایران صرفًا از طریق مذاکرات در چارچوب چنین‬ ‫رویکرد و با محاسبه تمامى مخارج و درآمدهاى این دو دهه امکان‌پذیر خواهد بود‪.‬‬ ‫شبح قوام و مصدق بر سر جامعه سیاسی‬ ‫در شرایطی که تحریم‌های آمریکا ایران را به یک کشور جذامی بدل خواهد کرد‪ ،‬و مراوده‬ ‫با آن هزینه سنگین خواهد داشت‪ ،‬پوتین از ایران اخاذی می‌کند‪ .‬روشن نیست که پوتین در‬ ‫مقابل این اخاذی آشکار چه وعده‌ای داده‪ ،‬اما هر چه باشد امضای این قرارداد به صورت‬ ‫دایمی بر ضد ایران است‪.‬‬ ‫لحظاتی در مناسبت ایران و روسیه بوده است که سیاستمدارانی در دفاع از ایران اقداماتی‬ ‫ٔ‬ ‫وعده نفت‬ ‫ی است‪ .‬ترفندی که احمد قوام به استالین زد تا با‬ ‫کردند که باعث افتخار هر ایران ‌‬ ‫شمال‪ ،‬آذربایجان را از چنگال او به در آورد یکی‌ از این لحظات است‪ .‬وعده‌ای که قرار بود‬ ‫در مجلس شورا به تصویب برسد‪ .‬مجلسی که محمد مصدق در آن حضور داشت و جانانه‬ ‫در مقابل آن بود‪ .‬آیا توهم است که مجلس این قرارداد را نپذیرد؟ (رادیو فردا)‬

‫‪Farhang-e BC, No. 398, Vol.16 / P.17‬‬

‫تابستان ‪67‬‬

‫'نقشه رنج' اعدام‌های تابستان ‪۶۷‬‬ ‫روزبه معیری روزنامه نگار‬

‫"کانال‌های درازی دیدیم که از خاک پر شده بود و کیسه‌های سیاه رنگ از آن بیرون زده‬ ‫بود‪ .‬سطح خاک نازک بود و بخش‌هایی از پیکر جان‌باختگان دیده می‌شد‪ .‬صحنه هولناکی‬ ‫بود‪ .‬کالغ‌های زیادی آن اطراف بودند‪ .‬مادران زمین را می‌کندند و خاک را کنار می‌زدند‪،‬‬ ‫که اجساد عزیزان‌شان را بیابند‪ .‬یک تکه شلوار کرم بیرون زده بود و مادرم می‌خواست آن‬ ‫را از زیر خاک بیرون بکشد و خیال می‌کرد یا دوست داشت که مال برادرم باشد‪ .‬از من‬ ‫کمک می‌خواست اما شلوار پوسیده بود و تکه تکه می‌شد‪".‬‬ ‫این بخشی از روایت خاطره معینی‪ ،‬دختر مادر معینی است که یکی از مادران خاوران بود‪.‬‬ ‫آنها از نخستین کسانی بودند که از گورهای دسته جمعی خاوران آگاه شدند‪ .‬از سال ‪ ۶۱‬تا‬ ‫‪ ۶۷‬دوازده نفر از نزدیکان او رهسپار جوخه‌های مرگ در ایران شدند‪.‬‬ ‫مرداد و شهریور ماه امسال سی‌امین سالگرد اعدام دسته جمعی زندانیان سیاسی در تابستان‬ ‫‪ ۶۷‬در ایران است‪ .‬در آن تابستان هزاران زندانی سیاسی که نزدیک به مجاهدین خلق یا‬ ‫نیروهای چپ توصیف شده‌اند و در حال گذراندن دوره محکومیت‌شان بودند‪ ،‬در جلساتی‬ ‫چند دقیقه‌ای به مرگ محکوم و تقریبا بالفاصله یا به فاصله اندکی پس از صدور حکم‪ ،‬اعدام‬ ‫شدند‪ .‬پیکرهای قربانیان بی نام و نشان در گورهای جمعی به زیر خاک رفت‪ .‬خانواده‌ها تا‬ ‫ماه‌ها از سرنوشت فرزندان‌شان بی‌خبر نگاه داشته شدند و پس از این اطالع نیز آنان را از‬ ‫مدفن‌ کشته‌شدگان آگاه نکردند‪ .‬خانواده‌ها از طریق یکدیگر گورهای جمعی چون خاوران را‬ ‫یافتند و پیکرهای نزدیکان‌شان را در آن مکان‌ها جست و جو کردند‪.‬‬ ‫در سی امین سالگرد این اعدام ها سازمان عدالت برای ایران از نقشه گورهای دسته جمعی‬ ‫قربانیان کشتار سیاسی دهه ‪ ۶۰‬در ایران رونمایی کرد‪ ،‬پلتفرمی که نامش را "خاک‌رنج‪،‬‬ ‫جغرافیای مقاومت" گذاشته اند‪ .‬این مراسم در کلیسای معبد پناهندگان در لندن برگزار شد‬ ‫که بر سقف و دیوارهای آن از بمباران‌های جنگ جهانی دوم آثار خط و خراش‌های بسیار‬ ‫است‪ .‬چند نفر از بازماندگان و جان به در بردگان سرکوب دهه اول انقالب هم از تجربه‬ ‫هایشان از دوران زندان و اعدام سخن گفتند‪.‬‬

‫سازمان عدالت برای ایران پلتفرم خاک‌رنج را با الهام از نقشه‌ای طراحی کرده است که‬ ‫دولت اسپانیا از گورهای جمعی قربانیان حکومت ژنرال فرانکو ‪ ۷۰‬سال پس از جنگ داخلی‬ ‫آن کشور طراحی کرد‪ .‬این پلتفرم دیداری‪ ،‬شنیداری و نوشتاری‌ که نام آن به مدفن‬ ‫قربانیان و رنج بازماندگان اشاره دارد‪ ،‬با استفاده از نقشه‌های گوگل ارث (‪)Google Earth‬‬ ‫گورهای جمعی قطعی و محتمل را با رنگ‌های گوناگون بازنمایی کرده‌‪ ،‬و نام کشته‌شدگان‬ ‫مدفون در آن‌ها را که هویت و حضورشان در آن خاک قطعی شده آورده است‪ .‬در‬ ‫بخش‌هایی نیز به معرفی آمران و عامالن پرداخته است‪.‬‬ ‫به گفته سازمان عدالت برای ایران‪ ،‬تا کنون بیش از ‪ ۱۲۰‬گور جمعی که در آن بیش از دو‬ ‫نفر مدفون اند‪ ،‬شناسایی شده که برخی از آن ها حتی پیش از اعدام‌های ‪ ۶۷‬به وجود آمده‌‬ ‫اند‪ .‬شماری از این مزارها مکان‌هایی عمومی به شمار می‌آیند مثل میدانی در سنندج که هر‬ ‫‪Thursday, Sep. 13, 2018‬‬

‫روز شهروندان بسیاری بدون اطالع از واقعیت از کنار آن می‌گذرند‪.‬‬ ‫در طراحی و تدوین این پلتفرم طراحان از همکاری ‪ ۲۰۰‬نفر از بازماندگان‪ ،‬خانواده‌های‬ ‫مقتوالن‪ ،‬زندانیان سابق‪ ،‬فعاالن حقوق بشری و یا سیاسی و نیز مطلعان محلی بهره برده‌اند‪.‬‬ ‫در مراسم سی‌امین سالگرد کشتارهای تابستان ‪ ،۶۷‬و رونمایی این پلتفرم‪ ،‬بعضی از این‬ ‫بازماندگان خاطرات تکان دهنده ای تعریف کردند‪ .‬از جمله محمدرضا آشوغ که در سال ‪۶۷‬‬ ‫زندانی سیاسی در زندان دزفول بود و در حال گذراندن ده سال حبس که هیئتی موسوم‬ ‫به عفو از طرف خمینی به زندان می‌آید‪ .‬او می گوید‪" :‬هشت نفر به هشت نفر ما را می‬ ‫بردند داخل‪ .‬یک پرسش درباره موضع می‌کردند و بعد حکم صادر می کردند‪ .‬شش هفت‬ ‫نفر نشسته بودند از جمله علیرضا آوایی (دادستان عمومی و انقالب دزفول و اکنون وزیر‬ ‫دادگستری حسن روحانی) که از من درباره مسلمانی‌ام پرسیدند و نماینده اطالعات که از‬ ‫پاسخ‌هایم قانع نشده بود به سرعت مرا در لیست اعدامی‌ها نوشت‪".‬‬ ‫آشوغ صحنه‌ای باورنکردنی و هولناک را توصیف کرد‪ :‬آن‌ها را به حمامی می‌برند و از آنان‬ ‫می‌خواهند که غسل کنند و بعد از پنجره برایشان کفن و سدر و کافور می‌اندازند‪ .‬زندانیان‬ ‫با صدای بلند نامشان را فریاد می‌زدند و خود را معرفی می‌کردند تا اگر کسی از این جمع‬ ‫برجای ماند به کسانشان خبر ببرد‪.‬‬ ‫پاسداران آشوغ را که مقاومت می‌کند و به جای کفن لباس‌ می‌پوشد به شدت ضرب و شتم‬ ‫می‌کنند‪ .‬در اتوبوسی که راهی میدان اعدام بود او در‌می یابد که بند دست‌هایش شل شده‬ ‫است‪ ،‬دستش را باز می‌کند و خود را از پنجره بیرون می‌اندازد و از مرگ می‌گریزد‪.‬‬ ‫در این برنامه عصمت طالبی هم درباره مراجعه خانواده ها به دفاتر مسئوالن وقت در‬ ‫حکومت صحبت کرد‪ .‬او در سال ‪ ۶۴‬به همراه برادر و همسرش دستگیر و نزدیک ‪۱۱‬‬ ‫ماه در زندان بود‪ .‬همسرش عبدالمجید سیمیاری و برادرش عادل طالبی در سال ‪ ۶۷‬در‬ ‫حال گذراندن حبس اعدام‬ ‫می‌شوند‪ .‬عصمت طالبی‬ ‫گفت‪ ":‬با انتشار اخبار اعدام‬ ‫چهار نفر از اعضای سازمان‬ ‫فداییان اکثریت و قطع‬ ‫مالقات‌ها برای اطالع از‬ ‫وضعیت زندانیان به تمام‬ ‫نهادها ازجمله دادگستری‪،‬‬ ‫مجلس شورای اسالمی‪،‬‬ ‫دفتر نخست وزیری و‬ ‫دفتر آقای منتظری رفتیم و بارها و بارها مراجعه کردیم‪ .‬در مجلس ما را به دستگیری‬ ‫تهدید کردند‪ .‬مسئول دفتر آقای منتظری گفت خبر داریم که خیلی‌ها را اعدام کرده‌اند‪ .‬در‬ ‫دفتر نخست وزیری با این که هوا خیلی گرم بود و مادرانی که با ما بودند حال‌شان خوب‬ ‫نبود‪ ،‬راهمان ندادند‪ .‬در نهایت یک نامه نوشتیم که به نخست وزیر بدهند‪ .‬مسئول دفتر‬ ‫گفت یک تعدادی را اعدام نمی‌کنند‪ .‬منظورش این بود که مجاهدین را اعدام می‌کنند اما‬ ‫چپ‌ها را نه‪ .‬اما ما می‌دانستیم اعدام سرتاسری است و همه ایران همین وضع را دارد‪ .‬جالب‬ ‫است که این نامه را گرفتند و بعد آقای میرحسین موسوی انکار می‌کند که از این اعدام‌ها‬ ‫باخبر بوده است‪".‬‬ ‫در اعدام‌های دهه‪ ،۶۰‬کسانی هم اعدام شدند که در هنگام بازداشت نوجوان بوده اند‪.‬‬ ‫شایسته وطندوست که با بیش از ‪ ۱۸‬سال حبس‪ ،‬یکی از طوالنی‌ترین دوره‌های زندان سیاسی‬ ‫را در زندان‌های مختلف پشت سر گذاشته در این باره گفت‪" :‬زری دادستان در ‪ ۱۲‬یا ‪۱۳‬‬ ‫سالگی در سال ‪ ۶۰‬به خاطر برادرش که خیال کرده بودند مخفی شده و او برایش غذا‬ ‫برده دستگیر شد و مورد شکنجه و توهین شدید قرار گرفت‪ .‬قتیل زاد رییس دادگاه انقالب‬ ‫گیالن‪ ،‬او را به ده سال زندان محکوم کرد و در سال ‪ ۶۷‬در‪ ۲۰ - ۲۱‬سالگی در حال گذراندن‬ ‫محکومیت اعدام شد‪ .‬خدیجه گلچین و سیمین سیدین هم زیر سن قانونی بودند که دستگیر‬ ‫شدند و در سال ‪ ۶۷‬در حال گذراندن محکومیت اعدام شدند‪".‬‬ ‫خانواده‌های اعدام شدگان اجازه سوگواری نداشتند و با این حال فرصت می‌جستند که یاد‬ ‫جان‌باختگان را گرامی دارند‪ .‬طاهره خرمی از زندانیان سیاسی در ایالم از عزاداری زیر‬ ‫فشارهای حکومت چنین گفت‪" :‬گرچه سوگواری برای آن‌ها ممنوع بود‪ ،‬اما چون در ایالم هر‬ ‫که بمیرد حتی اگر غریبه باشد رسم است که همشهریان در مراسمش شرکت کنند‪ ،‬مادران‬ ‫قربانیان از این فرصت بهره می‌بردند و شعرهایی به زبان محلی در سوگ فرزندانشان‬ ‫می‌خواندند و بدین سان از آن‌ها یاد می‌کردند و اندوه خود را بیرون می‌ریختند و دیگران‬ ‫را نیز با مرگ مظلومانه آن ها آشنا می‌کردند‪".‬‬ ‫خاطره معینی در این باره افزود‪" :‬اجازه برگزاری هیچ مراسمی داده نمی‌شد‪ .‬وقتی ما‬ ‫برای عزاداری به آن جا می‌رفتیم‪ ،‬نیم ساعت تا یک ساعت بعد سر و کله شان پیدا می‌شد‪.‬‬ ‫با بولدوزر می‌آمدند‪ .‬مادران با خود عکس و گل یا حتی سنگ‌های رنگی‌می‌آوردند و بر‬ ‫مزارها شکل گل می‌ساختند‪ .‬ماموران که می‌رسیدند اول جوانان را جدا می‌کردند و کنج‬ ‫دیوار نگاه می‌داشتند‪ .‬بعد عکس‌ها را از خانواده‌ها می‌گرفتند و با بولدوزر از روی‌‌ آن‌ها و‬ ‫گل‌ها و یادبودها رد می‌شدند‪ .‬حتی اگر به زندگی پس از مرگ اعتقاد نداشته باشی‪ ،‬دیدن‬ ‫این صحنه که با بولدوزر از روی عکس عزیزت رد می‌شوند بسیار دردناک است‪".‬‬ ‫روایات متعدد دیگری از این دست را می‌توان در پلتفرم خاک‌رنج یافت‪ .‬این پلتفرم که‬ ‫طراحانش آن را جغرافیای مقاومت جمعی می‌خوانند از این جنبه اهمیت بیشتر می‌یابد که از‬ ‫سال گذشته دو سازمان عفو بین الملل و عدالت برای ایران از تخریب گسترده و سازمان‬ ‫یافته گورهای جمعی در ایران خبر داده‌اند‪ .‬پاکسازی آثار جنایات با هدف تحریف تاریخ و‬ ‫فراموشی حقایق انجام می‌شود‪ .‬پس از سه دهه ممانعت از به رسمیت شناختن یاد و خاطره‬ ‫قربانیان و بازماندگان آن‌ها‪ ،‬با از راه رسیدن نسل‌های جدید و تغییر طبیعی جمعیتی‪ ،‬حکومت‬ ‫ایران می‌‌کوشد با دستکاری حافظه‌ تاریخی به روشی مصنوعی شواهد کشتار را بزداید‪.‬‬ ‫در این شیوه مقابله و تخریب‪ ،‬حاکمیت اجازه نمی‌دهد که روایت‌های فردی به روایت‬ ‫گروهی و جمعی بدل شوند و به تدریج در قالب مطالبات یک ملت یا بخش بزرگی از آن‪،‬‬ ‫مطرح شوند‪bbc .‬‬ ‫‪Farhang-e BC, No. 398, Vol.16 / P.18‬‬

‫روزشمار يک جنگ‬

‫(بخش چهل و دوم)‬ ‫دوشنبه ‪ 30‬ژانويه‬ ‫البياضه ـ خالديه‬ ‫بيداری صبحگاهی زود به قصد تلفن زدن به ابن‏پدرو در‬ ‫ِ‬ ‫رفتن من‪ .‬باالخره حدود ساعت ‪ 9‬و نيم صبح‬ ‫رابطه با موضوع‬ ‫توانستيم با او صحبت کنيم‪ .‬چندان روشن و واضح نيست‪ ،‬از‬ ‫ِ‬ ‫زير کار در رو‪« .‬آره‪ ،‬شايد‪ ،‬امروز شايد برم‪ ،‬نمی‏دانم‪ ،‬بهتون‬ ‫زنگ می‏زنم»‪.‬‬ ‫کمی ديرتر‪ ،‬مارسل روزنامه‏نگار آلمانی زنگ زد‪ .‬او در القصور‬ ‫گير کرده‪ ،‬مخابرات و ارتش در خيابان‏های محله با ارتش آزاد‬ ‫ِ‬ ‫اقامت او‪ .‬در‬ ‫درگيرند‪ ،‬تيراندازی به سوی آپارتمان محل‬ ‫باب‏العمرو با تانک شليک می‏کنند و محله را می‏کوبند‪.‬‬ ‫ِ‬ ‫پسرک ديروزی‪ ،‬به بيمارستان ملی منتقل شده‪ .‬پدرش برای گرفتن جنازه بايد‬ ‫جنازه‏ی طه‪،‬‬ ‫کاغذها و مدارکی امضا کند که در آن‏ها بپذيرد که کودک توسط يک تروريست کشته‬ ‫شده‪.‬‬ ‫زن کام ً‬ ‫دو ِ‬ ‫ال سياهپوش به ديدن‏مان می‏آيند‪ .‬خانه‏شان به‪‌‎‬طور کامل طعمه‪‌‎‬ی آتش شده و‬ ‫آمده‏اند تا برای‏مان بگويند‪ .‬در محله‏ی َسبيل زندگی می‏کنند‪ِ .‬‬ ‫زن مسن‏تر در هنگام بازگويی‬ ‫در ِ‬ ‫اثر غليان احساسات نفس‏اش بند می‏آيد‪ .‬در جايی که آن‏ها ساکنند‪ ،‬در محاصره‏ی‬ ‫علوی‏ها از سويی‪ ،‬و شيعه‏ها در سويی ديگرند‪ .‬مردانی حدود ساعت دو صبح آمده‏‪ ،‬و شروع‬ ‫به شليک به سمت خانه‏شان کرده‪‎‬‏اند‪ ،‬نارنجکی به سوی در خانه انداختند‪ ،‬سپس يک ِ‬ ‫پيت‬ ‫بنزين‪ ،‬و بعد به سوی ِ‬ ‫پيت بنزين شليک کرده‏اند‪ ،‬تا خانه در آتش فرو رود‪ .‬پيش از آن‪‎‬که‬ ‫آن‪‎‬ها موفق به خاموش کردن شعله‏های آتش شوند‪ ،‬نيمی از خانه سوخته و از ميان رفته‬ ‫ِ‬ ‫ديدن مردان نشده‏اند‪ ،‬اما فريادهای‏شان را شنيده‏اند که می‏گفتند‪:‬‬ ‫است‪ .‬آن‏ها موفق به‬ ‫«سنی‏ها‪ ،‬همه‏تان را از اينجا می‏اندازيم بيرون!» فکر می‏کنند که علوی‏هايی بوده‏اند که توسط‬ ‫ُ‬ ‫جريان اطالعاتی تحريک شده بودند‪ .‬خانه‏ی همسايه‏شان هم مورد تهاجم قرار گرفته است‪.‬‬ ‫ن بودند‪ ،‬همه‏شان به استثنای اين‬ ‫هفت خانواده‏ی ديگر سنی مذهب هم در اين کوچه ساک ‏‬ ‫دو خانواده منطقه را ترک کرده بودند‪ .‬هفده سال بود که در اينجا ساکن بوده و زندگی‬ ‫می‏کردند‪ .‬ابوبراهيم برای‏شان آپارتمانی در محله دست و پا خواهد کرد‪.‬‬ ‫ِ‬ ‫دوست راعد که از فعالين است‪ ،‬اينجاست‪ .‬امروز صبح يک مرده را شسته و آمده‬ ‫ابوبکر‬ ‫اينجا که دوش بگيرد‪.‬‬ ‫ظهر‪ .‬چندين تماس تلفنی با مارسل داشتيم‪ .‬همچنان در آنجا گير کرده است‪ ،‬شليک‏ها‬ ‫قطع نمی‏شود‪ .‬يکی از افرادی که با او بوده‪ ،‬به طبقه‏ی پائين آپارتمان رفته و در آنجا کشته‬ ‫شده‪ .‬هيچ کاری از دستمان نمی‏آيد‪ .‬اما ابوبراهيم فکر نمی‏کند که واحدهای اطالعاتی ِ‬ ‫وارد‬ ‫ساختمان‏ها بشوند‪ .‬از مقاومت ارتش آزاد می‏ترسند‪.‬‬ ‫گزينه‏های‏مان را مورد بررسی قرار می‏دهيم‪ .‬ابن‏پدرو قول می‏دهد که فردا خواهيم رفت‪.‬‬ ‫من فشار می‏آورم که الاقل به خالديه برويم‪ ،‬فع ً‬ ‫ال که تک‌تيراندازان نسبتًا ساکتند‪ ،‬الاقل اين‬ ‫مانع را پشت سر بگذاريم‪ .‬عبور از خالديه به صفصاف ناممکن است‪ ،‬در الورشه دو طرف به‬ ‫شدت درگيرند‪ .‬اما آن‏طور که ابوبراهيم می‏گويد‪ ،‬خالديه همچنان قابل دسترسی است‪.‬‬ ‫برای‏مان در جستجوی آپارتمانی با برق و شبکه‏ی اينترنت است‪.‬‬ ‫ساعت ‪ 1‬بعدازظهر‪ .‬تلفنی از ابوبالل‪ .‬خانواده‏ی دومی که قتل عام شده‏اند‪ .‬در همان روزی‬ ‫که قتل عام اول صورت گرفته‪ ،‬رخ داده است‪ ،‬روز پنج‏شنبه ‪ 26‬ماه‪ ،‬اما تازه امروز توانسته‏اند‬ ‫به جنازه‏ها دسترسی پيدا کنند‪ .‬جنازه‏ها به کلينيک کرام‏الزيتون منقل شده‏اند‪ .‬پدر‪ ،‬مادر و‬ ‫چهار فرزند‪ ،‬گلوی شماری‏شان بريده شده است‪ .‬راه می‏افتيم‪.‬‬ ‫ساعت ‪ 2‬بعدازظهر‪ .‬بدون هيچ مشکلی به خالديه می‏رسيم‪ .‬ابوعمر با يک وانت سوزوکی‬ ‫ما را برد‪ .‬در خيابانی که از آن آمديم تيراندازی است‪ ،‬پس از خيابان عقبی می‏رويم‪ ،‬همان‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫«خيابان مرده‏گان»‪ .‬آنجا خبری از شليک نيست‪ ،‬در خيابان قاهره هم همينطور‪،‬‬ ‫بزرگ‬ ‫خيابان‬ ‫ِ‬ ‫مقابل‬ ‫خبری از تيراندازی نيست‪ ،‬مردم پياده عرض خيابان را طی می‏کنند‪ .‬طی مسيرمان از‬ ‫يکی از پايگاه‏های سد معبر عبور می‏کنيم‪ ،‬در بيست متری‏مان‪ ،‬ولی اين پايگاه با ارتش آزاد‬ ‫بر سر آتش‏بس توافق کرده‏اند‪.‬‬ ‫به ابوبکر ملحق می‏شويم‪ ،‬که با ما در خانه ساکن می‏شود‪ .‬در خيابان منتظر راعد می‏مانيم‬ ‫که در حال گفتگو با بی‌بی‏سی است‪ .‬هوای تازه صفايی دارد‪ .‬در عوض سرفه‏های من از نو و‬ ‫با شدت قديم از نو شروع شده‪.‬‬ ‫به عماد زنگ می‏زنيم‪ .‬باب‏العمرو توسط دوازده تانک ‪ 72-T‬بمباران شده‪ ،‬بيمارستان مملو‬ ‫‪Thursday, Sep. 13, 2018‬‬

‫از مراجعين است‪ ،‬چهار کشته‪ ،‬پانزده زخمی‪ .‬ديروز هشت تانک بود‪ ،‬ارتش آزاد چهارتای‏شان‬ ‫را منهدم کرده؛ ارتش نيروی کمکی وارد عمل کرده‪ ،‬امروز هم ارتش آزاد يک تانک ديگر‬ ‫منهدم کرده است‪ .‬بمباران پريروز شروع شده‪ .‬همه‏ی کشته‏های باب‏العمرو غيرنظامی‏اند‪.‬‬ ‫ِ‬ ‫سمت کفراعياست‪ ،‬محل عبور‬ ‫دو کشته توسط تک‏تيراندازان‪ ،‬بقيه در اثر بمباران‪ .‬حمله از‬ ‫ِ‬ ‫خط آهن‪ .‬در سمت جوبار اوضاع آرام است‪ .‬عماد می‏گويد‪ ،‬فردی را می‏شناسد که می‏تواند‬ ‫عبور کند‪ .‬بايد ديد‪.‬‬ ‫به حسن زنگ می‏زنيم‪ .‬می‏گويد از ديروز تا حاال بيست تانک‪ ،‬و اين‏که هيچ کاری ازشان‬ ‫برنمی‏آيد‪ ،‬اين‏که هيچ کاری عليه آن‏ها نتوانسته‏اند بکنند‪..‬‬ ‫بيرون از اينجا بی‏تريد‪ ،‬بعد از آرامشی کوتاه مدت جنگ در القصور از سر گرفته شده‪.‬‬ ‫مارسل همچنان گير کرده و نمی‏تواند خارج شود‪.‬‬ ‫حدود ساعت ‪ 5‬بعدازظهر‪ ،‬به همراه ابوبکر پياده خارج می‏شويم‪ ،‬که کتی نظامی روی‬ ‫دشداشه‏ی بلندش پوشيده و با ريش سرخ و چشمانی که گويی می‏درخشند‪ ،‬هرچه بيشتر‬ ‫به مبارزين چچن شباهت دارد‪ ،‬و نجاح يکی از فعالين جوان‪ ،‬می‏رود که مارسل را بردارد‬ ‫ِ‬ ‫برج ساعت در جنگل خالديه است‪.‬‬ ‫که باالخره توانسته از القصور خارج شود و اآلن در‬ ‫حوالی ِ‬ ‫تک‏تيراندازان فعالند و او نگران است‪ .‬عرض دو کوچه را دوان طی می‏کنيم‪ ،‬يکی از دوستانش‬ ‫را پيدا می‏کند‪ ،‬و سپس او و دوستانش با ماشين‪ ،‬يک ‪ SUV‬سياه و پر سرعت و راحت‬ ‫داخل کافه شدم‪ .‬ابوعدنان آنجاست‪ ،‬سرگرم وب‏گردی روی ِ‬ ‫ِ‬ ‫تبلت‬ ‫ما را بردند‪ .‬بعد من‬ ‫سامسونگ‏اش‪ .‬صفحه‏ی لوموند را روی اينترنت به او نشان می‏دهم و حسابی کيف می‏کند‪.‬‬ ‫ساعت ‪ 7‬و نيم بعدازظهر‪ ،‬بازگشت به خانه‪ .‬اخبار جبهه‪ :‬ابو عناس‪ ،‬گرداننده‏ی تظاهرات روز‬ ‫خرج انفجاری يک ‪[ BTR‬خودرو زرهی] به شدت‬ ‫جمعه در باب‏الدريب‪ ،‬در ناحيه‏ی سينه با ِ‬ ‫زخمی شده‪ .‬يکی از دوستانش کشته شده‪ .‬باب‏العمرو آرام‏تر است‪.‬‬ ‫با مارسل‪ ،‬که می‏آيد و در محل اقامت ما ساکن خواهد شد‪ ،‬در رابطه با جنبه‏های مذهبی‬ ‫اين جنبش‪ ،‬که مورد توجه و اشاره‏‏ی اوست گفتگويی دارم‪ .‬با شيوخ بسياری مالقات و گفتگو‬ ‫کرده‪ .‬می‏کوشد ديناميسم مذهبی را روشنی و وضوح بخشد‪ .‬بسيار پيچيده است‪ ،‬گفتارها و‬ ‫سخنان‏شان حسابی توی ذوق زننده است‪ .‬تجارب و اطالعات‏مان را رد و بدل می‏کنيم‪.‬‬ ‫القصور در واقع محله‏ای است راحت و بی دردسر‪ .‬مارسل بدشانس بوده‪ .‬مخابرات عملياتی‬ ‫راه‏اندازی کرده تا آپارتمانی متعلق به ارتش آزاد را مورد تهاجم قرار دهد‪ ،‬که محاصره‏اش‬ ‫کرده و از هر طرف با آر‪.‬پی‪.‬چی و تيربار مورد حمله قرار داده‏اند‪ .‬دو سرباز ارتش آزاد در‬ ‫آپارتمان کشته شدند‪ ،‬از جمله ابوعمار َمسارانی‪ ،‬فرمانده‏ی ارتش آزاد در القصور‪ .‬پنج نفر‬ ‫ِ‬ ‫هدف تک‪‌‎‬تيراندازان قرار گرفتند‪ .‬مارسل که در طبقه‏ی‬ ‫ديگر فرار کردند‪ ،‬اما در کوچه‏ها‬ ‫چهارم يکی از ساختمان‏های همسايه و چندان دور از محل نبوده‪ ،‬سعی کرده که از بالکن‬ ‫قضايا را فيلم بگيرد‪ ،‬اما از ِ‬ ‫پشت بام يکی از ساختمان‏های اطراف هدف تک‪‎‬‏تيراندازان شده‏اند‬ ‫و دوستش محمد نزديک بوده کشته شود‪ .‬مارسل به مدت هشت ساعت در داخل آپارتمان‬ ‫گير افتاده بوده است‪ ،‬تا موقعی که نيروهای امنيتی رژيم از منطقه عقب‏نشينی کرده‪‎‬اند‪.‬‬ ‫مارسل از بدوی‏ها می‏گويد‪ ،‬که ِ‬ ‫سنت انتقام‏جويی و خون‏شويی بسيار قدرتمندی در درون‬ ‫ً‬ ‫خود دارند و در محله‏های علوی دست به آدم‏ربايی و کشتار می‏زنند‪« .‬آن‏ها کامال خارج‬ ‫از کنترل‏اند»‪ ،‬چيزی که يکی از انقالبيون وحشت‏زده از رفتارهای ناهنجار آن‏ها برايش گفته‬ ‫است‪.‬‬ ‫ابوبکر تعريف می‏کند‪ :‬سه ِ‬ ‫زن بدوی در البياضه توسط شبيحه ربوده شده بودند (جمعيت‬ ‫ِ‬ ‫دختر شانزده و‬ ‫پرشماری از بدوی‏ها در البياضه زندگی می‏کنند)‪ ،‬يک مادر چهل ساله و دو‬ ‫دوازده ساله‏اش‪ .‬هر سه مورد تجاوز قرار گرفته و پس از يک ماه رهايشان کرده بودند‪ .‬به‬ ‫ِ‬ ‫حوالی َسبيل آن‏ها را نگاه داشته بودند و نه در زندان‪.‬‬ ‫گفته‏ی خودشان در يک محله‏ی علوی‬ ‫خانواده قصد شکايت داشته‪ ،‬اما طبعًا امکانش وجود نداشت؛ و حتی اگر نهاد دولتی هم کار‬ ‫می‏کرد‪ ،‬بدوی‏ها انتقام می‏گرفتند‪ .‬در نتيجه اقوام زنان مردانی را از منطقه‏ای که زنان در‬ ‫آنجا گرفتار بودند دزديدند‪ ،‬و از خانواده‏های‏شان خواستند که تجاوزکنندگان را به آن‏ها‬ ‫تحويل دهند‪ ،‬اگر نه گروگان‏ها را خواهند کشت‪ .‬با توجه به اين‏که تجاوزکنندگان به آن‏ها‬ ‫تحويل داده نشدند‪ ،‬گروگان‏ها کشته شدند‪ .‬ابوبکر ادامه می‏دهد‪« :‬و فتنه اين‏گونه آغاز‬ ‫شد»‪ .‬و ادامه داد که اگر چنين چيزی به ِ‬ ‫سر خودش آمده بود‪ ،‬اين‏گونه عمل نمی‏کرد‪ .‬به‬ ‫گفته‏ی او قرآن انتقام از شخص ثالث را ممنوع کرده است‪ .‬اما بدوی‏ها غيرقابل کنترل‏اند‪ .‬به‬ ‫همين روال کشمکش و درگيری ميان آن‏ها و شيعه‏ها‪ ،‬و حتی ايرانيان (چرا که يکی از دخترها‬ ‫می‏گويد شنيده که فارسی صحبت می‏کرده‏اند)‪.‬‬ ‫مارسل‪ :‬موقعی که بدوی‏ها به ارتش آزاد پيوستند‪ ،‬از مدت‏ها پيش از آن اسلحه در اختيار‬ ‫ِ‬ ‫مرخصی ارتش را‬ ‫داشتند؛ در نبرد بسيار فعال‏اند‪ ،‬و شهدای بسياری داده‏اند‪ .‬سربازان در‬ ‫می‏گيرند و در مقابل انتخاب می‏گذارند‪ ،‬پيوستن به ارتش آزاد و يا مرگ‪.‬‬ ‫ِ‬ ‫مورد ديگری را در البياضه يادآوری می‏کند که اين هم به انتقام‏جويی رسيده‪ .‬در هفته‏ی‬ ‫ِ‬ ‫اول ماه دسامبر‪ ،‬يک زن بدوی‪ ،‬که هفت ماهه حامله بوده‪ ،‬سرش را از در خانه‏اش بيرون‬ ‫می‏آورد و از ناحيه‏ی سر مورد هدف تک‏تيراندازی قرار می‏گيرد‪ .‬خانواده‏اش به طرز‬ ‫بيرحمانه‏ای از جامعه‏ی علوی انتقام گرفتند‪.‬‬ ‫مارسل يقين دارد که رژيم به دنبال راه انداختن يک جنگ داخلی است و همه‏ی تالشش در‬ ‫(دنباله در شماره ی آينده)‬ ‫همين جهت است‪.‬‬ ‫‪Farhang-e BC, No. 398, Vol.16 / P. 19‬‬

‫بهداشت و تندرستی‬

‫تشخیص و درمان هپاتیت ‪B‬‬

‫تشخیص و درمان هپاتیت ‪B‬‬ ‫برای تشخیص و درمان هپاتیت ‪ B‬در فرد مبتال به نوع حاد‪ ۴ ،‬آزمون سرولوژیک باید انجام‬ ‫شود‪:‬‬ ‫زنان باردار باید از نظر ابتال به این بیماری مورد آزمایش خون قرار بگیرند‪ .‬نوزدانی که از‬ ‫مادران آلوده به ویروس نوع ‪ B‬به دنیا می آیند باید ایمونوگلبولین هپاتیت (‪ HBIG)B‬و‬ ‫واکسن را طی ‪ ۱۲‬ساعت پس از تولد دریافت نمایند‪.‬‬ ‫برای پیشگیری از این بیماری‪ ،‬هرگز از سوزن‪ ،‬تیغ یا مسواک مشترکی که ممکن است به‬ ‫خون فرد مبتال آلوده باشند استفاده نکنید‪ .‬افرادی که در مراکز بهداشتی کار می کنند باید‬ ‫بر ضد هپاتیت ‪ B‬واکسینه شوند و همواره موارد احتیاط را رعایت کنند‪.‬‬ ‫استفاده مشترک از لوله های باریک استنشاق کوکایین یا سایر مخدرهای استنشاقی می تواند‬ ‫موجب آلودگی از طریق پاره شدن رگ های خونی بینی شود‪.‬‬

‫(از نظر بالینی) می شوند و قبل از آن‬ ‫سالم بوده اند بهبود می یابند‪ .‬درمان‬ ‫ضدویروسی‪ ،‬میزان بهبود را افزایش نمی‬ ‫دهد و بنابراین ضرورت ندارد‪.‬‬ ‫در موارد نادری از هپاتیت ‪ B‬حاد و شدید‬ ‫درمان با داروهایی مانند المیوودین‬ ‫به کار می رود‪ .‬در حال حاضر آلفا‪-‬‬ ‫اینترفرون و المیوودین برای درمان این‬ ‫بیماری مزمن مورد تأیید ‪ FDA‬قرار‬ ‫گرفته اند‪.‬‬ ‫نکته‪:‬‬ ‫باالترین موارد ابتال به بیماری در ‪ ۲۰‬تا ‪ ۴۹‬سالگی دیده می شود‪.‬‬ ‫بیشترین میزان کاهش موارد بیماری در میان کودکان و نوجوانان دیده می شود که ناشی‬ ‫از واکسیناسیون ضد ویروس نوع ‪ B‬است‪ .‬حدود ‪ 1/25‬میلیون آمریکایی مبتال به هپاتیت‬ ‫مزمن هستند که ‪ ۲۰‬تا ‪ ۳۰‬درصد آنها در کودکی ویروس را اکتساب کرده اند‪ .‬در بسیاری‬ ‫از موارد‪ ،‬این بیماری به طور اتفاقی تشخیص داده می شود‪.‬‬ ‫آلفا‪ -‬اینترفرون عوارضی ایجاد می کند که عبارتند از‪ :‬عالیم شبه آنفلوآنزا‪ ،‬مانند تب‪ ،‬لرز‪،‬‬ ‫درد عضالت بدن‪ ،‬خستگی‪ ،‬سردرد‪ ،‬کاهش اشتها و تهوع‪.‬‬ ‫عوارض مزبور معموالً ‪ ۴‬تا ‪ ۶‬ساعت پس از تزریق دارو به وجود می آیند و در اوایل درمان‬ ‫شدیدتر هستند‪ .‬ریزش مو‪ ،‬قرمزی پوست‪ ،‬خارش‪ ،‬افسردگی‪ ،‬عصبی شدن و کاهش وزن‬ ‫نیز گاهی بروز می کنند‪.‬‬ ‫آلفا‪ -‬اینترفرون اثر مهارکننده بر مغز استخوان دارد و در صورتی که موجب کاهش گلبول‬ ‫های سفید نوتروفیل به کمتر از ‪ ۱۰۰۰‬در میلی متر مکعب یا پالکت ها به کمتر از ‪۶۰۰۰۰‬‬ ‫در میلی متر مکعب شود باید مقدار دارو را کم کرد یا آن را قطع نمود‪.‬‬ ‫تحریک پذیری‪ ،‬تمایل به خودکشی‪ ،‬بروز کم کاری یا پرکاری تیروئید‪ ،‬تشنج و نارسایی حاد‬ ‫کلیه از عوارض دیگر آلفا‪ -‬اینترفرون هستند‪.‬‬ ‫المیوودین عارضه قابل توجهی به همراه ندارد و با توجه به مصرف خوراکی به خوبی تحمل‬ ‫می شود‪ .‬در حال حاضر قرص المیوودین به صورت ‪ ۱۰۰‬میلی گرمی موجود است‪ .‬در افراد‬ ‫مبتال به نارسایی قابل مالحظه کلیوی باید مقدار کمتر دارو تجویز شود‪.‬‬ ‫درمان عوارض سیروز همگان با درمان اختصاص بیماری صورت می گیرد‪.‬‬ ‫عوارضی مانند خونریزی از واریس مری‪ ،‬آسیت و اِ ِدم (خیز) بر حسب مورد باید درمان‬ ‫شوند‪ .‬در هپاتیت مزمن نوع ‪ ،B‬درمان ضدویروسی مؤثر شناخته شده است‪ .‬درمان سیروز‬ ‫ناشی از هپاتیت دشوارتر است زیرا کنترل عوارض داروهای ضد ویروسی در تشخیص و‬ ‫درمان نوع ‪ B‬به سختی صورت می گیرد‪( .‬سایت سالمتی)‬

‫موارد ممنوعیت استفاده از واکسن هپاتیت ‪B‬‬ ‫در صورت وجود واکنش آلرژیک (حساسیت ) جدی به دوز قبلی واکسن هپاتیت ‪ B‬نباید‬ ‫به تزریق دوباره آن مبادرت نمود‪ .‬با توجه به آنکه واکسن نوع ‪ B‬با استفاده از سلول های‬ ‫مخمر و به وسیله روش های بیوشیمیایی و بیوفیزیکی ساخته می شود‪ ،‬افراد حساس به‬ ‫مخمر نباید از واکسن های حاوی مخمر استفاده کنند‪.‬‬ ‫تقریبًا در نیمی از موارد‪ ،‬منشاء عفونت با ویروس هپاتیت ‪ B‬مشخص نمی شود‪ .‬لمس زخم‬ ‫افراد آلوده به ویروس نوع ‪ B‬می تواند موجب آلودگی سایرین شود‪.‬‬ ‫در بدن افراد مبتال به این بیماری مزمن‪ ،‬آنتی بادی های ضد بیماری نوع ‪ B‬وجود دراند ولی‬ ‫این آنتی بادی ها برای پاکسازی عفونت هایی که خود را در ‪ DNA‬سلول های کبدی مبتال‬ ‫تثبیت کرده اند کافی نیستند‪.‬‬ ‫هپاتیت ‪ B‬سالیانه ‪ ۵۰۰۰۰۰‬تا ‪ ۱۲۰۰۰۰۰‬نفر را در سراسر جهان می کشد که این موارد‪،‬‬ ‫ناشی از عوارض این بیماری مزمن‪ ،‬سیروز و سرطان سلول کبدی هستند‪ .‬نوع ‪ B‬این بیماری‬ ‫در بعضی از کشورها (به ویژه آسیای جنوب شرقی) اندومیک (بومی) است و در نتیجه‬ ‫سیروز و سرطان سلول کبدی در این مناطق از عوامل بزرگ مرگ و میر هستند‪.‬‬ ‫درمان هپاتیت ‪B‬‬ ‫‪ ۶‬گزینه درمانی‪ ،‬مورد تأیید سازمان غذا‪ -‬داروی ایاالت متحده (‪ )FDA‬در دسترس قرار‬ ‫دارند که عبارتند از‪ :‬آلفا‪ -‬اینترفرون‪ ،‬اینترفرون ِدفوویروپِگیله‪ ،‬اِنِتکاویر‪ ،‬تلبیوودین و‬ ‫المیوودین‪ .‬در ‪ ۶۵%‬از افراد تحت درمان‪ ،‬واکنش پیوسته ایجاد می شود‪.‬‬ ‫هپاتیت ‪ B‬آلوده کننده ترین عامل عفونت زای خونی است‪.‬‬ ‫مصرف داروهای ضد هپاتیت در زنان باردار ممنوع است‪ .‬امکانات درمانی ناشی از ویروس‬ ‫نوع ‪ B‬محدود است و تقریبًا ‪ ۹۹.۹%‬از بزرگساالنی که دچار این بیماری از نوع حاد بارز‬ ‫‪Thursday, Sep. 13, 2018‬‬

‫‪Farhang-e BC, No. 398, Vol.16 / P. 20‬‬

‫موسيقی‬

‫نغمه های عمومظفر‬ ‫بخش دهم‪" :‬بخت بيدار"‬

‫حميرا بشيری ‪ -‬ونکوور‬

‫در را که باز کردم با تمام وجودم عمو مظفر را در‬ ‫آغوش کشیدم هم برای خودش و هم برای اویی که‬ ‫ِ‬ ‫دست کم تا اطالع‬ ‫امیدی به در آغوش کشیدنش‪،‬‬ ‫ثانوی نداشتم‪.‬‬ ‫عمو مظفر گونه ام را بوسید و گره دستهایم را از‬ ‫پشت گردنش باز کرد و گفت‪:‬‬ ‫فهمیدم‪ ،‬فهمیدم‪ ،‬منم دلم برات تنگ شده بود ولی‬‫نه این قدر ِسفت‪ .‬دفعه دیگه با خودم میبرمت‪ ،‬جات‬

‫خیلی خالی بود‪.‬‬ ‫کوچک عمو مظفر را از دستش گرفتم و ِ‬ ‫ِ‬ ‫پشت ِ‬ ‫سر او از پله ها باال‬ ‫آخ جون گویان چمدان‬ ‫رفتم‪.‬‬ ‫سؤالهای زیادی در ذهنم می آمدند و می رفتند بی آنکه بپرسم‪ .‬همه به نوعی به بهروز‬ ‫ربط داشت و عمو مظفر باهوش تر از آن بود که بخواهم این بازی را انجام دهم‪ .‬فقط‬ ‫توانستم بپرسم‪:‬‬ ‫خوش گذشت عمو مظفر؟‬‫خیلی عزیز دلم‪ .‬اینکه هنوز میشه ساعات و روزهایی را با دوستان گذروند که بعدها خاطره‬‫خوشش را به یاد آورد‪ ،‬نشون میده فقط زنده نیستی‪ ،‬داری زندگی میکنی‪ .‬حسی که مدتی‬ ‫بود فراموشش کرده بودم‪ .‬خانواده بهروزجان همگی مهمان نواز و دلنواز و خوشنواز بودن‪،‬‬ ‫خانوم‬ ‫چی بهتر ازین که با همچین جمعی روزگار بگذرونی‪ .‬به خصوص پری خانوم‪ ،‬خاله‬ ‫ِ‬ ‫بهروز که بسیار بسیار خانوم با وقار و با محبتی بود‪ .‬هم مهمان نوازی میکرد و هم انگار که‬ ‫حس ِ‬ ‫صاحبخونه باشم ِ‬ ‫تعلق خاطر بِهِم میداد‪.‬‬ ‫حرف های عمو مظفر گرچه برایم ُگنگ بود اما اشاره هایش به من این اجازه را میداد تا به‬ ‫تصوراتم پر و بال بدهم و حدس و گمان هایی برای خودم بزنم‪ .‬در دلم گفتم‪:‬‬ ‫پری خانوم؟!!!‬‫و با زبانم گفتم‪:‬‬ ‫چقدر خوب که بهتون خوش گذشت عمو مظفر‪َ ،‬‬‫بازم باید ازین کارا بکنین‪.‬‬ ‫تا چه پیش آید و چه خوش آید‪ .‬خوب بگو ببینم تو چه کارایی کردی تو این مدت؟‬‫از اولین جلسه درس گیتار برایش گفتم و دلتنگی هایم و شب های بیداری و اینکه چقدر‬ ‫جایش خالی بود‪ .‬او نگاه مهربانش را به من دوخته بود و مرا می شنید‪ ،‬از زبانم و از دلم‪.‬‬ ‫ِ‬ ‫مهربانی نگاهش مرا نوازش میکرد و سرش را به تائید‬ ‫حرف هایم تمام شد و او همچنان با‬ ‫تکان میداد‪ .‬گویی که حق را به ِ‬ ‫جانب دلتنگی ها و دل گفته هایم میداد‪ .‬ناگهان انگار که چیزی‬ ‫را به یاد آورده باشد صاف نشست و جعبه نوارهایش را پیش کشید و نوارکاستی را انتخاب‬ ‫کرد و در ضبط صوت گذاشت‪ .‬ترانه ای از بنان که او خیلی دوستش داشت و آن طور که‬ ‫ِ‬ ‫"بخت بیدار" ‪.‬‬ ‫بعدها فهمیدم پری خانم هم این ترانه را خیلی زیبا میخواند‪،‬‬ ‫آهنگ با نوای زیبای ویلون ها و جوابی به همان زیبایی با نوای پیانو آغاز شد‪ .‬راز و نیازی‬ ‫عاشقانه که به نُت درآمده بود تا ِ‬ ‫دل چون منی را با خود ببرد‪ .‬ویلون ها پاساژ اول آهنگ‬ ‫را به پایان بردند و قصه اصلی این عاشقانه زیبا این بار با پیانو به روایت درآمد‪ .‬نُت ها به‬ ‫آرامی رقصان شدند‪ ،‬دست مرا گرفتند و به ِ‬ ‫دل قصه بردند‪ .‬بی اختیار چشمهایم را بستم‬ ‫وحرکت آهنگین َس َرم را به ِ‬ ‫سبک عمو مظفر با رقص نُت ها هماهنگ کردم‪ .‬بنان با صدای‬ ‫مخملینش‪ ،‬نجوای عاشقانه ای را با آوازی زیبا َسر داد‪ .‬با خودم فکر کردم‪ ،‬ای کاش همه‬ ‫آوازها در ِ‬ ‫حد دو بیت بود ودر ِ‬ ‫آغاز ترانه ها اینچنین اجرا میشد‪ ،‬ولی به عمو مظفر چیزی‬ ‫ِ‬ ‫خامی من است که پُختگی آوازه خوانی را نمیتوانم هضم‬ ‫نگفتم چون می دانستم که این از‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫مهارت او در آوازه‬ ‫خواندن بنان‪ ،‬در‬ ‫بودن‬ ‫کنم‪ .‬در هر حال این را هم می دانستم که دلنشین‬ ‫خوانی ُگذر دارد‪ .‬از همین ُگذر بود که وقتی بنان‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫بازآ‪ ...‬بازآ‪...‬‬ ‫سرنوشت من‬ ‫عشق تو‬ ‫بهشت من‬ ‫ای روی تو‬ ‫را خواند و ِ‬ ‫آواز آغازین ترانه به پایان رسید‪ ،‬چنان من را مبهوت کرد که چشمهایم را باز‬ ‫کردم و دکمه ضبط را زدم تا نوار را به آغاز آهنگ برگردانم و دوباره این قسمت را بشنوم‪.‬‬ ‫عمو مظفر هم مبهوت ولی خندان سرش را با حالتی پرسشی تکان داد انگار که می پرسید‪:‬‬ ‫چی شد یهو؟‬‫دوباره با همان تفاصیل جامی لذتبخش ازآن نوشیدم‪ ،‬و البته با همان چشمان بسته‪ .‬اما این‬ ‫بار عمو مظفر دکمه ضبط را زد و ترانه را قطع کرد و مرا مبهوت‪ .‬این بار من با نگاهم از‬ ‫او پرسیدم‪:‬‬ ‫چی شد یهو؟‬‫بگو ببینم چی تو این قسمت بود که خواستی دوباره بِهِش گوش بدی؟‬‫قشنگی ِ‬ ‫ِ‬ ‫خود آهنگ منظورتونه؟‬ ‫به غیر از‬‫دقیقًا همونو میخوام بدونم‪.‬‬‫خوب یه ایده جالب برای ِ‬‫آخر "شازده کوچولو"* به فکرم رسید‪ ،‬البته اگر روزی بخوام یه‬ ‫‪Thursday, Sep. 13, 2018‬‬

‫فیلم اقتباسی ازش بسازم‪.‬‬ ‫عمو مظفر خنده بلندی کرد و گفت‪:‬‬ ‫ِ‬ ‫درکار گره ِ‬ ‫زدن هنرها شدی‪ .‬این‬ ‫میبینم که‬‫ایده جالب رو برای منم بگو بدونم چیه؟‬ ‫آخر فیلمم از زبون ِ‬ ‫ِ‬ ‫سرخ‬ ‫گل‬ ‫ میخوام‬‫ِ‬ ‫سیاره شازده کوچولو یه همچین چیزی رو‬ ‫به شازده کوچولو بگم‪ .‬چون به ِ‬ ‫نظر من‬ ‫احساسات تنها کسی که تو این قصه بیان نشده‬ ‫‪ ،‬همین ِ‬ ‫گل سرخه که تنها گذاشته شده‪.‬‬ ‫هوم‪ ،‬بد فکری نیست‪ .‬هرچندکه به نظر‬‫من ِ‬ ‫سرخ قصه‪ ،‬مفهومی عام از عشقه‪،‬‬ ‫گل‬ ‫ِ‬ ‫زیبا وعطرآگین‪ ،‬و البته پر از خار و غرغرو‪.‬‬ ‫هر دو با هم خندیدیم و عمو مظفر دکمه‬ ‫ضبط را زد تا ترانه را یک بار دیگر از آغاز با‬ ‫هم بشنویم و او برایم بگوید‪:‬‬ ‫آهنگ زیبای این ترانه را استاد اکبر محسنی‬‫ساخته و شعر آن را نواب ِ‬ ‫خان صفا گفته‪ ،‬و‬ ‫ِ‬ ‫شدن اثر‪ ،‬استاد بنان آن را با صدای مخملی و تحریرهای غلتانش اجرا کرده‪.‬‬ ‫برای کامل‬ ‫ِ‬ ‫آغازگر‬ ‫او ِورتور که با پیانو شروع میشه و بعد با همراهی نوای ویلون ها ادامه پیدا میکنه‪،‬‬ ‫قصه عشقی زیباست حتی قبل از گفته شدنش‪ .‬راوی قصه آقای بنانه که اول‪ِ ،‬‬ ‫آخر قصه‬ ‫اقتباسی تو رو از زبان ِ‬ ‫سرخ شازده کوچولو به آرامی می خواند و تورا باخود میبرد به‬ ‫گل‬ ‫ِ‬ ‫سیاره عشق‪.‬‬ ‫وقتایی که عمو مظفر در خیال پردازی هایم بامن همراه میشد را خیلی دوست داشتم و این‬ ‫یکی از آن وقتها بود‪ .‬با لبخندی بر لب به ِ‬ ‫باقی حرفهایش گوش دادم‪.‬‬ ‫ توجه کن‪ ،‬ببین سرنوشت را موقع خوندن به دو کلمه جدا تبدیل میکنه تا نشون بده‪ ،‬که‬‫این عشق از آغا ِز زندگیش برای او رقم زده شده یا حتی قبل از بودنش‪ .‬به ِ‬ ‫قول جناب‬ ‫سعدی "که هنوز من نبودم که تو در دلم نشستی" ‪.‬‬ ‫بعد از این مقدمه‪ ،‬آقای بنان ِ‬ ‫باقی قصه را از‬ ‫زبان شازده کوچولو میگه‪ ،‬یا بهتره بگم ِ‬ ‫اول‬ ‫قصه رو هان؟‬ ‫بعد خنده ای از ِ‬ ‫ته دل کرد و ادامه داد‪:‬‬ ‫شازده کوچولو در ِ‬‫نقش عاشقی تب دار‬ ‫ظاهر میشه که گاه با خود و گاه با معشوقش‬ ‫حرف میزنه‪ .‬خود را سرگردان هفت شهر‬ ‫عشق کرده تا باالخره به این نتیجه برسه‬ ‫سرخ سیاره کوچکش همان جلوه‬ ‫که گل‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫بخت بیدار اوست‬ ‫هستی‪ ،‬زندگی جاوید و‬ ‫رام خود کرده‪ ،‬غافل ازینکه‬ ‫و در واقع او را ِ‬ ‫ِ‬ ‫رام او شده‪ .‬ودر پایان آقای‬ ‫گل سرخش هم ِ‬ ‫بنان دوباره تکرار میکند‪:‬‬ ‫باز آ‪ ...‬باز آ‪...‬‬ ‫که میشه این طور برداشت بشه که شازده‬ ‫کوچولو صدای ِ‬ ‫گل سرخش رو میشنوه که‬ ‫بهش میگه برگرد پیش من و این طوری اول‬ ‫و ِ‬ ‫آخر قصه به هم پیوند میخوره ‪ .‬چطوره‬ ‫هان؟‬ ‫عالیه عمو مظفر‪ .‬ایده منو کامل کردین‬‫خوب پس پاشو به عنوان جایزه برام یه چای بریز و بیار‪ .‬و زود باز آ‬‫باز آ‪ ...‬باز آ‪...‬‬ ‫این قسمت را شبیه بنان برایم آن قدر خواند تا با یک استکان چای پهلویش نشستم‪.‬‬ ‫* اثر آنتوان دو سنت اگزوپری نویسنده فرانسوی‬

‫‪--------------------------------------‬‬

‫‪Farhang-e BC, No. 398, Vol.16 / P. 21‬‬

‫تاريخ ادبيات‬

‫نیز بوده و به سبب شرابخواری‪ ،‬ملک ازو‬ ‫رنجید و عاقبت وی را در زندان بکشت‪،4‬‬ ‫معروف است‪ .‬و مانند امیر مبارزالدین‬ ‫مظفر در شیراز که علمای دین را تقویت‬ ‫کردی و حکم به شکستن خم و ریختن‬ ‫شراب فرمودی و از شدت امر به معروف‬ ‫و نهی از منکر در نزد ظریفان فارس به‬ ‫"محتسب" معروف شد و خواجه حافظ علیه‬ ‫الرحمه این عزل در باره ی او گفت‪:‬‬ ‫اگرچه باده فرح بخش و باد گلبیز است‬ ‫به بانگ چنگ مخور می که محتسب تیز‬ ‫است‪5‬‬ ‫باز غزلی دیگر در همین باب فرماید‪:‬‬ ‫دانی که چنگ و عود چه تقریر می کنند ‬

‫سبک شناسی‬ ‫(بخش ‪)148‬‬

‫کتب علمی این دوره‬ ‫نمایش علمی و تألیفات و تصانیف و علمای دوره‬ ‫ی تیموری از حیث کمیت مانند دوره ی پنجم و‬ ‫ششم هجری پرعرض و طول است خاصه تصانیفی‬ ‫که به زبان فارسی است در علوم مختلف به وجود‬ ‫آمده است بسیار است‪ ،‬اما از حیث کیفیت باید‬ ‫اعتراف کرد که به قرن سلف خود یعنی قرن هفتم‬ ‫هم نمی رسد – زیرا در علوم ادبی نه جوینی دارد‬ ‫و نه سعدی و نه وصاف و در علوم ریاضی و کالم‬ ‫و حکمت و دیگر علوم نیز نه خواجه نصیر دارد نه‬ ‫مال قطب و نه باباافضل‪ .‬علت اصلی همان است که‬ ‫مکرر گفته ایم و آن این است که نتیجه ی ضربت‬ ‫های مخرب مغول در همان زمان بروز نکرده و بعد‬ ‫از دویست سال ظاهر گشته است و عصر تیموری‬ ‫ابتدای بروز فسادی است که از هجوم قوم وحشی مغول در این سرزمین پیدا آمد و دنباله‬ ‫ی آن تا امروز گریبان ما را رها نکرده است!‬ ‫امیرتیمور با آنکه خود مردی غیرمتعصب و تقریبا بی دین و رند بود معذلک از علمای دین‬ ‫و سادات و مشایخ اهل تصوف چشم می زد و با آنان گرم می گرفت ولی تعصبی نسبت به‬ ‫مذاهب ابراز نمی نمود‪ .‬چیزی که هست به تدریج فقها و علمای شریعت خاصه اهل تسنن‬ ‫را گرم تر گرفت‪ .‬علت آن نیز وقفه ای بود که در پیشرفت های جنگی او در سوریه و‬ ‫آسیای صغیر پیش آمد و از شام پیشتر نتوانست رفت و آسیای صغیر را نگاه نتوانست داشت‬ ‫و این گرمی با علمای مذهب برای جلب افکار مردم آن نواحی بود که وی را به بی دینی‬ ‫مشهور کرده بودند‪ 1.‬بالجمله در عصر تیمور و خانواده ی او کار علمای دین رونق داشت‬ ‫َفری داشتند اما حکما و حتی علمای کالم و‬ ‫و در درجه ی دوم ریاضیون و متصوفه نیز َک ّر و ّ‬ ‫منطق رانده و مهجور بودند‪ .‬در مطلع السعدین گوید‪:‬‬ ‫"در تنظیم سادات و علما و تکریم ائمه و صلحا اهتمام تمام فرمودی و در تقویت دین و‬ ‫شعار شرع مبین مبالغه به نوعی نمودی که در زمان او کسی را در علم حکمت و منطق‬ ‫شروع نبود‪2".‬‬ ‫در دوره ی شاهرخ پسرش کار تصوف نیز روی به تراجع نهاد ولی نجوم و هیئت بنا به‬ ‫تشوق میرزا الغ بیک والی ترکستان قدری بهبود یافت و رواج گرفت و این معنی را در ذیل‬ ‫شرح حال صاین علی خواهیم دید‪3.‬‬ ‫پیشرفت علمای دین که از عصر اولجایتو آغاز شده بود‪ ،‬در عصر تیموری غلبه یافت و در‬ ‫عصر صفویان به اوج عظمت خود رسید و تا عصر پهلوی (‪ )1320 – 1305‬شمسی هجری‬ ‫دوام داشت و کار سیاست و دین درین مدت بهم بسته و دست بهم داده بود – و بعد از‬ ‫رواج تمدن جدید دموکراسی و پرورش نو‪ ،‬انفکاک کامل این دو قوه از یکدیگر در ایران‬ ‫نیز صورت گرفت‪.‬‬ ‫***‬ ‫اتفاقا در آن دوره بیشتر ملوک همین حال داشته اند و به ذیل تعصب دینی متمسک می‬ ‫شده اند مانند ملک فخرالدین کرت که با وجود اینکه خود مبتال به سبزه بوده است و‬ ‫گوینده یا خواننده ی این رباعی‪:‬‬ ‫هرگه که من از سبزه طربناک شوم شایسته ی سبزخنگ افالک شوم‬ ‫زان پیش که همچو سبزه در خاک شوم‬ ‫با سبزخطان سبزه خورم بر سبزه ‬ ‫معذلک با شرابخواران به تعصب‪ ،‬سختگیری هایی داشته است و قصه ی او و صدرالدین‬ ‫ربیعی پسر خطیب فوشنج که از شعرای خوب ایران است و ندیم و مداح فخرالدین کرت‬ ‫‪Thursday, Sep. 13, 2018‬‬

‫ ‬ ‫پنهان خورید باده که تعزیر می کنند‬ ‫و عجب این است که شاه شجاع پسر‬ ‫مبارزالدین که بعد پادشاه شدهم در باه ی‬ ‫این عوام فریبی که پدرش می کرده است‬ ‫رباعی گفته‪ 6‬و مطلع السعدین در این باب چنین آورده است‪" :‬و مردم را به علوم دینیه‬ ‫ترغیب می فرمود" (یعنی مبارزالدین)‬ ‫علم دین فقه است و تفسیر و حدیث هر که خواند غیر ازین گردد خبیث!‬ ‫و شاه شجاع و ظرفای شیراز امیر مبارزالدین محمد مظفر را به زبان ظرافت محتسب‬ ‫گفته اند‪ .‬شاه شجاع در مبالغه ای که جناب مبارزی در باب احتساب می کند رباعی گفته و‬ ‫ثبت افتاد‪.‬‬ ‫نی چنگ به قانون و نه دف بر دستست‬ ‫در مجلس دهر ساز مستی پستست ‬ ‫جز محتسب شهر که بی می مستست‬ ‫رندان همه ترک می پرستی کردند ‬ ‫و اهل ذوق می دانند که امیر مبارزالدین محمد با آن سوابق خونریزی و راهداری هایی‬ ‫که پدر و اعمامش سال ها می کرده اند از چه روی در کار دین و تشویق فقهای عصر و‬ ‫عمل احتساب تا این حد سخت می گرفته است‪ .‬پیداست‪ ،‬علت این عمل نیز سیاست است‬ ‫زیرا مبارزالدین بر خانواده ی "اینجو" بیرون آمد‪ .‬این خانواده سال های دراز در شیراز و‬ ‫کازرون و فارس حکومت و ریاست داشته و چون در اصل مالک و ثروتمند بوده اند و آنان‬ ‫را قارون عصر می نامیده اند نسبت به مردم از فقیر و غنی مدارا می کرده و به ریاست و‬ ‫نفاذ امر قانع بودند خاصه امیر شیخ ابواسحق که مردی سخی و عادل و فاضل و صاحب ذوق‬ ‫بوده است‪ .‬چنین بزرگی به دست امیر مبارزالدین به قتل رسید و این دو رباعی لطیف را‬ ‫در وقت مرگ بدیهه گفت‪:‬‬ ‫‪ -1‬‬ ‫با گردش روزگار مستیز و برو‬ ‫با چرخ ستیزه کار مستیز و برو ‬ ‫یک ساغر زهرست که مرگش خوانند خوش در ِکش و جرعه بر جهان ریز و برو‬ ‫‪-2‬‬ ‫امید به هیچ خویش و بیگانه نماند‬ ‫افسوس که مرغ عمر را دانه نماند ‬ ‫از هرچه بگفتیم جز افسانه نماند‬ ‫دردا و دریغا که درین مدت عمر ‬ ‫به امر محمد مبارز این پادشاه عادل و فاضل و خوبروی و جوان را در دیوانخانه ی خودش‬ ‫سر بریدند و مؤلف مطلع السعدین گوید‪" :‬اهل شیراز بل تمام عراق از این واقعه ملول و‬ ‫متاثر گشتند و مراثی گفتند"‪ . 7‬بنابراین معنی‪ ،‬امیر مبارزالدین نیز مانند تیمور لنگ دست‬ ‫به دامان اهل دین زد و در ترویج آن قوم برای بهبود افکار ملول مردم فارس کوشید‪،‬‬ ‫و در شهر شیراز که از دیرباز مردمش به ظرافت و لطافت طبع معروف و خوگر بودند‬ ‫مخصوصا در عهد شیخ ابواسحق که به سبب جمع آمدن ثروت از اصالح امر تجارت و‬ ‫زراعت و حفظ آن والیت از صدمه ی شدید مغول در دفعات مختلف به عیش و عشرت‬ ‫بیش از اوقات دیگر می گذرانیدند‪ ،‬محمد مبارز چاره جز آن ندید که به خالف شیوه ی‬ ‫سلف خود که کاری درین اواخر جز شراب و رامش نداشت او به کار دین و شکستن خم و‬ ‫منع شرابخوارگی و حسبت بپردازد و تا جایی این روش پیش گرفت که به محتسب شهرت‬ ‫یافت و خواجه وی را به تیزی صفت کرد!‬ ‫***‬ ‫شیوه ی تحریر کتب علمی نیز در این دوره تغییر کرد به جز یکی دو کتاب که از آن جمله‬ ‫"مجمل الحکمه" است مابقی به سبک جدید نوشته شده است و غالبا تحریر آنها به خالف‬ ‫رسم قدیم کتب علمی که ساده و موجز بود‪ ،‬مسجع و پر از مترادفات و کنایات و استشهادات‬ ‫و استدالالت قرآنی است‪ .‬از جمله مشاهیر علمای معروف این دوره که به عربی تألیفاتی‬ ‫دارند‪:‬‬ ‫میر سید شریف الدین علی جرجانی است که در سنه ی ‪ 740‬در شیراز متولد شده و در‬ ‫سنه ی ‪ 816‬در شیراز وفات یافته است‪.‬‬ ‫میرسید شریف در شیراز مورد تفقد و قدردانی شاه شجاع و زین العابدیثن بود و در‬ ‫سنه ی ‪ 789‬که امیرتیمور بار اول شیراز را گرفت و باز به خاندان آل مظفر واگذاشت در‬ ‫مراجعت میر سید شریف را با خود به ماوراء النهر برد و میر سید در سمرقند در مجلس‬ ‫تیمور با مال سعد تفتازانی مباحثات داشته به قوه فصاحت و قدرت هوش و ذکا بر او غالب‬ ‫می آمده‪ ،‬و در حاشیه ای که بر مطول تألیف مال سعد نوشته است نیز اعتراضات لطیف‬ ‫وارد ساخته است‪ .‬میر سید شریف بعد از مرگ تیمور به فارس معاودت فرمود و در سنه‬ ‫ی ‪ 816‬فرمان یافت‪( ...‬دنباله در صفحه ی ‪)31‬‬ ‫‪Farhang-e BC, No. 398, Vol.16 / P. 22‬‬

Farhang-e BC, No. 398, Vol.16 / P. 23

Thursday, Sep. 13, 2018

!

Farhang-e BC, No. 398, Vol.16 / P. 24

Thursday, Sep. 13, 2018

Farhang-e BC, No. 398, Vol.16 / P. 25

Thursday, Sep. 13, 2018

‫زبان و ادبيات‬

‫پنجاه سال پیش در پراگ‪:‬‬ ‫شما راستی هستید یا چپی آقای کوندرا؟‬ ‫علی جیحون‪ ،‬منتقد هنری‬ ‫"در اوت ‪ ،۱۹۶۸‬ارتش روس‬ ‫کشور را اشغال کرد‪ .‬در‬ ‫عرض یک هفته‪ ،‬خیابان‌های‬ ‫تمام شهرها پر شده بود از‬ ‫فریاد خشم‪ .‬هرگز کشور‬ ‫اینگونه وطن نشده بود‪ ،‬هیچ‬ ‫وقت چکی‌ها اینگونه چکی‬ ‫نبودند‪ .‬ژوزف‪ ،‬سرشار از‬ ‫نفرت‪ ،‬آماده بود تا خود را‬ ‫به زیر تانک‌ها بیندازد‪".‬‬ ‫شاید هیچ نویسنده‌ای مثل‬ ‫میالن کوندرا چه در این‬ ‫جمالت رمان "جهالت"‪ ،‬چه‬ ‫در دیگر آثارش‪ ،‬به خوبی‬ ‫و روشنی وضعیت هولناک‬ ‫چکسلواکی را پس از اشغال‬ ‫این کشور از سوی نیروهای‬ ‫پیمان ورشو توصیف نکرده‬

‫است‪.‬‬ ‫دقیقا پنجاه سال پیش بود که در شامگاه بیستم اوت ‪ ۱۹۶۸‬دویست هزار نیروی شوروی‪،‬‬ ‫لهستان‪ ،‬آلمان شرقی‪ ،‬بلغارستان و مجارستان به داخل مرزهای چکسلواکی وارد شدند و‬ ‫به دوره‌ای که بعدا "بهار پراگ" نام گرفت‪ ،‬پایان دادند‪.‬‬ ‫میالن کوندرا در آن زمان ‪ ۳۹‬ساله بود و گرچه در فراسوی مرزهای کشورش شهرتی‬ ‫نداشت‪ ،‬اما برای هم‌وطنانش نویسنده‌ای شناخته شده بود‪.‬‬ ‫یک سال پیش از آن‪ ،‬دو اتفاق موجب شد که حکومت نسبت به او بیش از پیش حساس‬ ‫شود‪ .‬یکی سخنرانی افتتاحیه کنگره نویسندگان چکسلواکی در ماه مه ‪ ۶۷‬که در آن تحلیلی‬ ‫فلسفی و تاریخی از "رنسانس ملی چک در قرن نوزدهم" ارائه داد و بر نقشی تأکید کرد‬ ‫که ادبیات در نجات ملت ایفا می‌کند‪.‬‬ ‫این سخنرانی میالن کوندرا راه مبارزه‌ای را گشود علیه کسانی که با ممنوعیت و‬ ‫محدودیت‌های آمرانه‌شان قصد داشتند ادبیات چک را به استحاله و تهی شدن از معنا‬ ‫محکوم کنند‪.‬‬ ‫دومین اتفاق‪ ،‬انتشار "شوخی"‪ ،‬اولین رمان کوندرا در همان سال ‪ ۱۹۶۷‬بود؛ داستانی‬ ‫عاشقانه که در چکسلواکی پس از جنگ جهانی دوم تا سالهای پیش از بهار پراگ می‌گذشت‪.‬‬ ‫از "شوخی" استقبال زیادی شد و طی چند ماه ‪ ۱۲۰‬هزار نسخه از آن در چکسلواکی به‬ ‫فروش رفت‪ .‬در بهار ‪ ۶۸‬جایزه اتحادیه نویسندگان چک به این رمان تعلق گرفت و در‬ ‫همان موقع یارومیل ایرس‪ ،‬بر اساس آن فیلمی ساخت که پس از اشغال چکسلواکی توقیف‬ ‫شد و به نمایش در نیامد‪.‬‬ ‫اما با ترجمه "شوخی" به زبان فرانسه بود که کوندرا جهانی شد‪ .‬انتشار این رمان در‬ ‫فرانسه‌ای که خود ماه‌های پرتالطمی را پشت سر گذاشته‪ ،‬درست همزمان بود با اشغال‬ ‫چکسلواکی در اوت ‪.۱۹۶۸‬‬ ‫لوئی آراگون‪ ،‬شاعر و نویسنده چپگرا در مقدمه‌ معروف خود بر رمان "شوخی" کوندرا‬ ‫نوشت‪" :‬من هیچ نوری در پایان این راه خشن نمی‌بینم‪".‬‬ ‫بعدها در اسنادی که از حزب کمونیست چکسلواکی منتشر شد‪ ،‬معلوم شد که کوندرا‬ ‫از سوی حکومت به عنوان یکی از الهام‌بخشان و بانیان اصلی جریان "ضدانقالب" به شمار‬ ‫می‌آمد‪" :‬کتابهایم ممنوع شد‪ ،‬حتی نام من از کتاب راهنمای شماره‌های تلفن حذف شد‪".‬‬ ‫این اولین بار نبود که کوندرا تحت فشارها و محدودیت‌های حکومت قرار می‌گرفت‪ .‬چند‬ ‫سال قبل از آن نیز اخراج از دانشگاه‪ ،‬زندگی را برای او سخت کرده بود‪" :‬کارگری زندگی‬ ‫می‌کردم‪ .‬همراه با یک گروه موسیقی دوره‌گرد در میکده‌های یک منطقه معدن‌خیز‬ ‫برای رقصاندن مردم نوازندگی می‌کردم‪ .‬جهانی ناشناس که در آنجا کنجکاوی خود را‬ ‫کشف کردم‪ .‬باید می‌دانستم که چرا آنان همان گونه‌ای رفتار می‌کنند که باید در چنین‬ ‫شرایط فوق العاده وحشتناک رفتار کنند‪ .‬کنجکاوی من آن زمان متولد شد و مرا به سوی‬ ‫نویسنده شدن در ده یا پانزده سال بعد راه برد‪".‬‬ ‫دو دوره از ادبیات تبعید چک‬ ‫چکسلواکی از زمان برقراری حکومت کمونیستی در فوریه ‪ ۱۹۴۸‬تا سقوط آن در نوامبر‬ ‫‪ ،۱۹۸۹‬شاهد دو موج عظیم مهاجرت بود‪.‬‬ ‫اولین موج‪ ،‬پس از "کودتای پراگ" در ‪ ۱۹۴۸‬بود که بیش از ‪ ۶۰‬هزار نفر کشور را ترک‬ ‫کردند و دومی پس از ناکامی "بهار پراگ" و اشغال چکسلواکی از سوی نیروهای پیمان‬ ‫ورشو در اوت ‪ ۱۹۶۸‬رخ داد که موجب فرار دست‌کم ‪ ۱۲۰‬هزار نفر به سوی کشورهای‬ ‫غربی شد‪.‬‬ ‫‪Thursday, Sep. 13, 2018‬‬

‫مهاجران‪،‬‬ ‫میان‬ ‫در‬ ‫نویسندگان هم بودند‬ ‫که به دو دسته‬ ‫تقسیم می‌شدند؛ یکی‬ ‫نویسندگانی که پیش از‬ ‫تبعید خود را به عنوان‬ ‫نویسنده تثبیت کرده‬ ‫بودند و دومین گروه‪،‬‬ ‫کسانی که پس از ترک‬ ‫وطن استعداد نویسندگی‬ ‫خود را نشان دادند‪.‬‬ ‫بنابراین ادبیات معاصر‬ ‫چک‪ ،‬از دو سو قابل‬ ‫بررسی است‪ :‬آنچه در‬ ‫درون کشور می‌گذشت‬

‫و آنچه فراتر از مرزها نوشته می‌شد‪.‬‬ ‫در اولین دوره ادبیات تبعید چک‪ ،‬یعنی دوره بیست ساله ‪ ۱۹۴۸‬تا ‪ ،۱۹۶۸‬نزدیک به صد‬ ‫نویسنده و شاعر چکی‌زبان در پنج قاره جهان پراکنده شدند و حدود ‪ ۲۵۰‬عنوان کتاب‬ ‫شامل رمان‪ ،‬مجموعه داستان و شعر را در خارج از کشور منتشر کردند‪.‬‬ ‫آنان همچنین نشریه‌های ادبی به زبان چکی به راه انداختند و انجمن‌هایی را برای ارتباط‬ ‫میان خود و همچنین اهل قلم کشورهای میزبان تأسیس کردند‪.‬‬ ‫با این حال‪ ،‬ادبیات تبعید چک در سالهای ‪ ۱۹۴۸‬تا ‪ ۱۹۶۸‬چندان مخاطب نداشت‪ .‬دقیقا‬ ‫برعکس ادبیات مهاجرت چک پس از ‪ ۱۹۶۸‬که به لطف نویسندگانی چون میالن کوندرا‬ ‫و یوزف اشکورتسکی نسبت به دوره ما قبل خود به ویژه در کشورهای غربی بسیار‬ ‫شناخته‌شده‌تر است‪.‬‬ ‫به جز چند مقاله در روزنامه‌های خارجی که اطالعاتی کلی درباره یک نویسنده یا یک اثر‬ ‫ارائه می‌کرد‪ ،‬آثار ادبیات تبعید چک در دوره بیست ساله اول در داخل کشور تابو بود‬ ‫و حکومت تمام تالش خود را به کار می‌بست تا اثر و حتی نامی از نویسنده‌ای که پس از‬ ‫‪ ۱۹۴۸‬کشور را ترک کرده بود‪ ،‬در خاطره جمعی مردم چکسلواکی باقی نماند‪.‬‬ ‫اما آن طور که میالن کوندرا در گفت‌وگویی در سال ‪ ۱۹۷۹‬اعالم کرد‪ ،‬پس از اشغال پراگ‬ ‫در ‪ ،۱۹۶۸‬فاجعه عمیق‌تر شد‪" :‬قتل‌عام فرهنگ چکی پس از ‪ ،۱۹۶۸‬در تاریخ کشور پس از‬ ‫جنگ سی ساله سابقه نداشته است‪".‬‬ ‫پس از اوت ‪ ،۱۹۶۸‬آثار حدود دویست نویسنده چک در داخل کشور ممنوع شد‪ ،‬همچنان‬ ‫که آثار سینمایی کارگردان بزرگی که جهان آنان را ستایش می‌کرد‪ ،‬و همینطور ده‌ها‬ ‫نقاش‪ ،‬بازیگر‪ ،‬کارگردان تئاتر‪.‬‬ ‫سانسور و سرکوب حکومتی فقط به حوزه فرهنگ ختم نشد و صدها پژوهشگر و استاد‬ ‫دانشگاه به ویژه استادان تاریخ و ادبیات از دانشگاه‌ها و مراکز علمی اخراج شدند‪ .‬برخی‬ ‫از آنان به زندان افتادند و برخی دیگر مثل دو شاعر معروف‪ ،‬استانیسالو نویمان و ییری‬ ‫پیشتورا‪ ،‬خودکشی کردند‪.‬‬ ‫یان پروخاسکا‪ ،‬رمان‌نویس و دوست میالن کوندرا‪ ،‬زیر فشار تهمت و بهتانی که از سوی‬ ‫رسانه‌ها به او زده می‌شد درگذشت و یان پاتوشکا فیلسوف که در چکسلواکی فرزند‬ ‫معنوی هوسرل به شمار می‌رفت‪ ،‬پس از یک بازجویی در تخت بیمارستان درگذشت‪.‬‬ ‫همچنین حلقه محاصره برای اهل فرهنگ چنان تنگ شده بود که بسیاری از آنان به اجبار‬ ‫از وطن گریختند‪ .‬از میان معروفترین آنان می‌توان به اتومار کریچا و آلفرد رادوک‪ ،‬دو‬ ‫کارگردان بزرگ تئاتر و کارل آنچرل‪ ،‬بزرگترین رهبر ارکستر چکسلواکی اشاره کرد‪.‬‬ ‫میلوش فورمن‪ ،‬ایوان پاسر‪ ،‬یان نِ ِمک و وویکش یاسنی هم از کارگردان بزرگ سینما‬ ‫بودند که پس از اشغال چکسلواکی از کشورشان مهاجرت کردند‪.‬‬ ‫حکومت کمونیستی چکسلواکی پس از ‪ ۱۹۶۸‬فقط از نویسندگان و روشنفکرانی مثل میالن‬ ‫کوندرا که در پیدایش "بهار پراگ" نقش داشتند‪ ،‬کینه نداشت‪ .‬قصد حکومت این نبود که‬ ‫نویسندگان را فقط از فعالیت سیاسی بازدارد‪ ،‬بلکه خفقان ایجاد شده‪ ،‬به حدی رسید که‬ ‫نویسنده یا هنرمند حتی مجال فعالیت آزادانه در چارچوب‌های غیرسیاسی را هم نداشت‪.‬‬ ‫میالن کوندرا ده سال پس از خزان "بهار پراگ" گفت‪" :‬در این ده سال در چکسلواکی‪ ،‬حتی‬ ‫یک شخصیت فرهنگی مهم‪ ،‬سیاسی یا غیرسیاسی‪ ،‬کمونیست یا غیرکمونیست‪ ،‬حق شنیده‬ ‫شدن نداشت‪".‬‬ ‫در واقع‪ ،‬در چکسلواکی پس از مه ‪ ،۱۹۶۸‬اهل فرهنگ فقط کنار گذاشته یا تنبیه نشدند‪،‬‬ ‫بلکه آنان می‌بایست از حافظه‌ها پاک می‌شدند‪" :‬در کشور ما‪ ،‬فرهنگ اپوزیسیون کشته‬ ‫نمی‌شود‪ ،‬بلکه فرهنگ را می‌کشند‪ .‬به همین سادگی‪".‬‬ ‫از نظر کوندرا‪ ،‬فرهنگ "حافظه مردم" است‪ ،‬هوشیاری جمعی‪ ،‬سیر تاریخی و شیوه تفکر و‬ ‫زندگی‪" :‬کتابها و تابلوها چیزی نیستند جز آینه‌ای که در آن فرهنگ‪ ،‬خود را بازتاب می‌دهد‪،‬‬ ‫متمرکز می‌کند و حفظ می‌شود‪".‬‬ ‫میالن کوندرا واژه‌های سیاسی را "فریبی" بیش نمی‌داند‪ .‬او در توصیف آنچه در سالهای‬ ‫پیش از اشغال کشورش گذشت‪ ،‬از "کمونیسم" سخن نمی‌گوید‪ ،‬بلکه "توتالیتاریسم روس"‬ ‫را به نقد می‌کشد که "تجاوز فرهنگی بخشی از معنای آن است"‪.‬‬ ‫حکومت نه تاب مذهب را داشت و نه "کفر اروپایی" را تحمل می‌کرد‪ ،‬چیزی که از آن کافکا‬ ‫و "هوشیاری ملی مدرن" برآمده بود‪.‬‬ ‫کوندرا معتقد است که در این شرایط حکومت توتالیتر تمام ظواهر فرهنگی را می‌خواهد در‬ ‫"بنای عظیم آموزش مردم" جا دهد و اساسا مفهوم "ادبیات و هنر متعهد" بازتابی از همین‬ ‫تالش است‪ ،‬یعنی تن دادن به یک برنامه سیاسی‪ .‬این عقیده میالن کوندرا یادآور این دیالوگ‬ ‫ماندگار کتاب "وصایای تحریف‌شده" است‪" :‬شما کمونیست هستید‪ ،‬آقای کوندرا؟ ‪ -‬نه‪ ،‬من‬ ‫رمان‌نویسم‪ .‬شما دگراندیش هستید؟ ‪ -‬نه‪ ،‬من رمان‌نویسم‪ .‬شما راستی هستید یا چپی؟ ‪ -‬نه‬ ‫این و نه آن‪ ،‬من رمان‌نویسم‪bbc ".‬‬ ‫‪----------------------------------------------‬‬‫‪Farhang-e BC, No. 398, Vol.16 / P. 26‬‬

‫روایت احسان یارشاطر از تدوین دانشنامه ایرانیکا‬ ‫احسان یارشاطر‪ ،‬بنیانگذار مرکز‬ ‫مطالعات ایران‌شناسی و استاد‬ ‫بازنشسته مطالعات ایرانی در‬ ‫دانشگاه کلمبیا آمریکا‪ ،‬روز شنبه‬ ‫دهم شهریور در سن ‪ ۹۸‬سالگی‬ ‫در کالیفرنیا درگذشت‪.‬‬ ‫او عالوه بر شهرتش به خاطر‬ ‫نوشتن ‪ ۱۶‬جلد کتاب تاریخ‬ ‫ادبیات ایران‪ ،‬بنیانگذار و ویراستار‬ ‫دانشنامه ایرانیکا بود که از دهه‬ ‫‪ ۱۹۷۰‬با همکاری شمار زیادی‬ ‫از پژوهشگران و ویراستاران در‬ ‫نیویورک در حال انتشار است‪.‬‬ ‫پروژه‌‬ ‫ايرانيکا‬ ‫دانشنامه‬ ‫ايران‌شناسی است که به همت‬ ‫احسان يارشاطر از سال‌های‬ ‫ميانی دهه ‪ ۵۰‬خورشيدی‬ ‫درباره فرهنگ و تاريخ سرزمين‬ ‫ايران به زبان انگليسی‪ ،‬در ايران‬ ‫آغاز به کار کرد و پس از انقالب‬ ‫بهمن ‪ ۵۷‬در بخش ايران‌شناسی‬ ‫دانشگاه کلمبيا در شهر نيويورک‬ ‫استقرار يافت‪.‬‬ ‫رادیو فردا به بهانه ی درگذشت او برای نخستین بار متن یکی از آخرین گفت و گوها با‬ ‫احسان یارشاطر در باره ی تدوین دانشنامه ایرانیکا را منتشر کرده است که در دنباله می‬ ‫خوانید‪:‬‬ ‫ایران کشوری است بزرگ با تاریخی کهن‪ ،‬تمدنی درخشان‪ ،‬و ادبیاتی غنی‪ .‬هدف‬ ‫دانشنامه ایرانیکا‪ ،‬چنانکه خود جنابعالی و آشنایان با دانشنامه مکرراً اشاره کرده‌اید‪،‬‬ ‫جمع‌آوری و ارائه دقیق‌ترین‪ ،‬مستندترین و کامل‌ترین اطالعات درباره کلیه وجوه‬ ‫این فرهنگ و تمدن کهن است‪ .‬ممکن است بفرمایید طرح اولیه ایرانیکا چگونه‪ ،‬کجا‬ ‫و در چه سالی شکل گرفت؟‬ ‫آغاز این کار در دانشگاه کلمبیا در شهر نیویورک در سال ‪ ۱۹۷۴‬بود‪ .‬همانطور که گفتید‬ ‫ایران تاریخ کهنی دارد و تمدن درخشانی داشته است‪ .‬جای اثری که تمام وجوه این تاریخ و‬ ‫این تمدن و این فرهنگ را به صورت قابل اعتماد و مستند ضبط کند‪ ،‬خالی بود و به نظر من‬ ‫رسید که موقع آن رسیده که این جای خالی را پر بکنیم‪.‬‬ ‫این است که بنده مقدمات این کار را فراهم کردم و از یک عده همکارانم دعوت کردم که‬ ‫همکاری کنند و این کار به تدریج شکل گرفت و اولین دفتر این دایرة المعارف در سال ‪۱۹۷۹‬‬ ‫برای انتشار آماده شد‪.‬‬ ‫آیا تدوین چنین دانشنامه‌ای در مورد کشورهای دیگر جهان‪ ،‬به خصوص کشورهای‬ ‫منطقه خاورمیانه‪ ،‬سابقه دارد؟‬ ‫البته بعضی کشورها و بعضی فرهنگ‌ها موضوع دانشنامه‌های اختصاصی بوده‌اند‪ .‬مث ً‬ ‫ال دو‬ ‫دایرة المعارف مهم و مفصل درباره قوم یهود و مذهب کلیمی و تاریخ این قوم وجود دارد‬ ‫و یک دایرة المعارف مهم دیگر راجع به مذهب بودایی و طبعًا کشورهایی که این مذهب را‬ ‫پذیرفته‌اند‪.‬‬ ‫البته در سایر کشورها هم این نوع دایرة المعارف‌ها به وجود آمده است‪ .‬منتهی دایرة‬ ‫المعارف‌های معروف مثل دایرة المعارف بریتانیکا دایرة المعارف‌های عمومی‌اند‪ ،‬و به همه‬ ‫مسائل علمی‪ ،‬ادبی‪ ،‬اجتماعی برای تمام دنیا می‌پردازند‪ ،‬گرچه هميشه راجع به مملکتی که‬ ‫نام آن بر دانشنامه نهاده شده با تفصيل بيشتری پرداخته می‌شود‪ .‬اما دایرة المعارف ایرانیکا‬ ‫مخصوص یک تمدن و تاریخ و فرهنگ جداگانه و خاص است‪.‬‬ ‫حوزه شمول دانشنامه ایرانیکا از لحاظ تاریخی و جغرافیایی چیست؟‬ ‫تمام کشورها و جامعه‌هايی که در طول تاریخ به یکی از زبان‌های ایرانی تکلم می‌کرده‌اند‪،‬‬ ‫مورد شمول مقاله‌های ايرانيکا هستند‪ .‬مث ً‬ ‫ال قوم سغدی در کشوری که امروز ازبکستان‬ ‫خوانده می‌شود به یک زبان ایرانی صحبت می‌کرده‌اند وشهرهای سمرقند و بخارا و غیره‪،‬‬ ‫همه شهرهای مهم ایرانی بوده‌اند‪ .‬اين شرايط در طول تاريخ ثابت نمانده و احتماالً اقوام‬ ‫دیگری به این سرزمین‌ها آمده‌اند‪ .‬اما دایره شمول ایرانیکا هم تمام آسیای مرکزی را در‬ ‫بر می‌گیرد‪ ،‬هم تمام افغانستان و شمال غربی هندوستان‪ ،‬و هم حتی کشور عراق و قسمتی‬ ‫از قفقاز‪ ،‬يعنی همه سرزمين‌هايی که در قلمروی بسيار گسترده فرهنگ و تمدن ايرانی قرار‬ ‫داشته‌اند‪ ،‬و به یکی از زبان ایرانی صحبت می‌کرده‌اند‪.‬‬ ‫آیا مقاالت دانشنامه از طریق اینترنت هم در دسترس عالقه‌مندان و محققان‬ ‫قرار می‌گیرد؟ و اصو ً‬ ‫ال پیشرفت‌های الکترونیکی و اینترنت چه امکانات تازه‌ای برای‬ ‫دانشنامه فراهم کرده‪ ،‬و تدوین و انتشار و تکمیل آن را تا چه اندازه و چگونه تسهیل‬ ‫کرده است؟‬ ‫‪Thursday, Sep. 13, 2018‬‬

‫البته ما سعی می‌کنیم که با پیشرفت‌های علمی پیش برویم و خودمان را با این پیشرفت‌ها‬ ‫تطبیق بدهیم‪ .‬اوائل کار دانشنامه ایرانیکا منحصر به چاپ دفاتر و در مرحله بعد جلدهای این‬ ‫دانشنامه بود‪ .‬ولی بعداً که اینترنت پیشرفت کرد و عده مراجعه کنندگان به اینترنت بیشتر‬ ‫شد‪ ،‬ما شروع کردیم تمام مقاالت چاپ شده را به طور رایگان در اینترنت هم بگذاریم که‬ ‫همه افراد بتوانند از آنها استفاده کنند‪.‬‬ ‫البته پیشرفت‌های الکترونیکی کمک‌های بسیار بزرگتری به ما کرد و آن این بود که ما سابقًا‬ ‫فقط به ترتیب حروف الفبا پیش می‌رفتیم‪ ،‬یعنی برای چاپ بعضی مطالب بايد سال‌ها صبر‬ ‫می‌کرديم‪ ،‬و در این فاصله ممکن بود که متخصصان درجه اول آن رشته یا مطالب ديگر‬ ‫در ميان ما نباشند‪ .‬ولی با پیشرفت‌های الکترونیک ما هم به ترتیب الفبایی پیش می‌رویم و‬ ‫هم بدون رعایت ترتیب الفبایی‪ .‬البته بر حسب وجود داشتن دانشمندانی که بتوانند مطالب‬ ‫مربوط به ایران را به صورتی که مورد نظر ماست‪ ،‬به دقت و به صورت مستند بنویسند‪.‬‬ ‫اینها را ما همه اول در اینترنت منتشر می‌کنیم‪ ،‬و بعد که به تدریج نوبت چاپ الفبایی آنها فرا‬ ‫می‌رسد‪ ،‬به چاپ هم می‌رسانیم‪ .‬اتخاذ اين روش مدت زمان الزم برای تکميل دانشنامه را‬ ‫ازحدود ‪ ۴۰‬یا ‪ ۴۵‬سال‪ ،‬به ‪ ۱۰‬تا ‪ ۱۵‬سال کاهش داده است‪.‬‬ ‫ممکن است درباره سازمان دانشنامه‪ ،‬مشاوران و همکاران آن توضیحی بدهید؟‬ ‫اوالً دانشنامه ایرانیکا یک تشکیالت بین‌المللی دارد و اصوالً یک برنامه بین‌المللی است‪ .‬ما یک‬ ‫عده ویراستار در دفتر دانشنامه داریم‪ ،‬شش نفر با خود من و دو نفر هم کمک ادیتور داریم‪.‬‬ ‫ولی این برای ما کافی نیست‪ .‬اوالً ما برای هر رشته ایران‌شناسی مثل موزیک و مذاهب‬ ‫مختلف یک مشاور داریم و اینها ‪ ۴۳‬نفر هستند که از میان دانشمندان برگزیده هر رشته‬ ‫انتخاب شده‌اند‪ ،‬و می‌توانند به ما در انتخاب مقاالت در هر زمينه کمک کنند‪.‬‬ ‫از جمله این که یک هیئت کوچک‌تر بین‌المللی مرکب از دانشمندان برگزيده کشورهایی که‬ ‫ایران‌شناسی در آنجاها رونق دارد‪ ،‬مثل انگلستان‪ ،‬فرانسه‪ ،‬آلمان‪ ،‬ژاپن‪ ،‬ایتالیا‪ ،‬آمریکا‪ ،‬و ایران‬ ‫که در مورد ايران اين وظيفه را من به عهده داشته‌ام‪ -‬در زمينه اصول و روش کار با ما‬‫همکاری می‌کنند‪ ،‬که اسم تمام آنها در پشت دفترهای ایرانیکا و مجلداتش چاپ می‌شود‪.‬‬ ‫معیارهای انتخاب مقاالتی که در دانشنامه درج می‌شود چیست‪ ،‬و نویسندگان‬ ‫مطالب دانشنامه را چگونه انتخاب می‌کنید؟‬ ‫ما از همان سال‌های اول یک فهرستی تهیه کردیم از تمام مقاالتی که فکر کردیم‪ ،‬باید در‬ ‫دانشنامه مطرح شود‪ .‬ولی به هر حرفی که می‌رسیم در اینها تجدید نظر می‌کنیم اینها را‬ ‫تکمیل می‌کنیم‪ ،‬بعد تقسیم می‌کنیم به رشته‌های مختلف مث ً‬ ‫ال مقاالت مربوط به دوران صفویه‬ ‫یا قاجاریه و‪ ...‬همین طور سایر مطالب‪.‬‬ ‫اینها را می‌فرستیم برای مشاورینی که در هر رشته داریم که نظر بدهند و البته با اشخاص‬ ‫دیگر هم مشاورت می‌کنیم‪ .‬آن وقت شروع می‌کنیم به دعوت از دانشمندان برای اینکه‬ ‫مقاله‌ها را بنویسند‪.‬‬ ‫بودجه دانشنامه به چه طریق تأمین می‌شود و ایرانیانی که به حفظ و پاسداری این‬ ‫گنجینه فرهنگی عالقه‌مندند چگونه می‌توانند دانشنامه را در وصول به این هدف‬ ‫متعالی فرهنگی یاری دهند؟‬ ‫متأسفانه دانشنامه با تمام اعتباری که دارد پشتیبان محکمی مثل یک مؤسسه دولتی ثروتمند‬ ‫ندارد‪ .‬این است که اصوالً متکی به کمک افراد یا مؤسساتی است که به فرهنگ و تاریخ و‬ ‫تمدن ایران عالقه‌مندند و کار دانشنامه را می‌پسندند و به آن کمک می‌کنند‪.‬‬ ‫البته در سال‌های اول سازمان برنامه و سازمان برنامه پذیرفته بود که مخارج دانشنامه را‬ ‫بپردازد‪ ،‬و اين تا چهار سال و نیم ادامه داشت تا انقالب شد‪ ،‬و کمک‌های سازمان برنامه و‬ ‫سازمان برنامه قطع شد‪ .‬بعد تقاضا دادیم به بنیاد ملی علوم انسانی در آمریکا که کارش‬ ‫تشویق وپشتیبانی از تحقیقات برای علوم انسانی است‪ .‬تقاضای ما را پذیرفتند و االن ‪ ۲۸‬سال‬ ‫است که به طور استثنایی باید گفت به ما کمک کرده‌اند‪.‬‬ ‫البته کمک‌شان برای مخارج ما کافی نیست‪ .‬این است که ما از افراد فرهنگ دوست تقاضا‬ ‫می‌کنیم که در حد توانایی به ما کمک کنند و این کمک را می‌توانند به صورت ماهیانه یا‬ ‫سالیانه یا یک بار و به صورت چک در وجه دایرة المعارف انجام بدهند‪ ،‬که در آمریکا به‬ ‫طور قانونی از بخشی از مالیات معاف است و بدین ترتیب مخارج دانشنامه تأمین می‌شود‪.‬‬ ‫البته گاهی هم مهمانی‌هایی ترتیب داده می‌شود از سوی دوستداران دانشنامه در شهرها‬ ‫و کشورهای مختلف و افراد را دعوت می‌کنند و تقاضای کمک می‌کنند و این هم وسیله‬ ‫مؤثری محسوب می‌شود برای کمک به دانشنامه‪ .‬ولی کمک اساسی همین کمک‌هایی است‬ ‫که افراد ایران‌دوست به بنیاد دانشنامه ایرانیکا می‌کنند‪( .‬رادیو فردا)‬ ‫(عکس روی جلد از‪)iranintl.com :‬‬ ‫‪Farhang-e BC, No. 398, Vol.16 / P. 27‬‬

‫شعر امروز‬

‫ ‬

‫ ‬

‫چند شعر از لیال کردبچه‬

‫"گناه ما چه بود؟"‬ ‫چرا هرچه کانال‌های این تلویزیون لعنتی را عوض می‌کنم‬ ‫جنگ تمام نمی‌شود؟‬ ‫و هرچه روی شیشه‌اش دستمال می‌کشم‬ ‫ِ‬ ‫مادران بی‌فرزند‬ ‫رد اشک از صورت‬ ‫پاک نمی‌شود‬ ‫گناه ما چه بود؟‬ ‫که تاوانش را هواپیماهای جنگی ِ‬ ‫پسمان دادند‬ ‫و تانک‌هایی که نمی‌گذارند‬ ‫شام زهرماری از گلویمان پایین برود‬ ‫این ِ‬ ‫تلویزیون را تو خاموش کن‬ ‫با همین انگشتی که معلوم نیست فردا را‬ ‫با کدام بهانه به ماشه‌ای خواهد رساند‬ ‫و جهان را از کدام زاویه به رگبار خواهد بست‬ ‫این روزها‬ ‫به تو هم شک می‌کنم‬ ‫به خودم‬ ‫و به این جعبۀ جادویی مسخره‬ ‫که سعی می‌کند دردهایمان را‬ ‫با مسکن‌های نود قسمتی ناپدید کند‪.‬‬

‫ ‬

‫"تلخ"‬

‫بوسه های خداحافظی تلخ اند‬ ‫تلخ‬ ‫آقای مسئول کنترل بلیت‬ ‫و تلخ تر آنکه ما هر دو شاعریم‬ ‫قطارها سوت میکشند‬ ‫و شاعرانی که نزدیک ایستگاه خانه دارند‬ ‫شعرهای غمگین تری می نویسند‬ ‫‪Thursday, Sep. 13, 2018‬‬

‫ ‬

‫"دستان تو"‬

‫و دستان تو‬ ‫بداهه ای گرم و به‌هنگام بود‬ ‫که در ذهن گنجشکان زمستان دیده نمی‌گنجید‬ ‫آمدی با سخاوت دستانت‬ ‫و از کنار ناخن‌هایم‪ ،‬برگ‌های تازه جوانه زد‬ ‫بر چندشاخگی موهایم‬ ‫گنجشک‌های جوان النه ساختند‬ ‫و آوازهای تازه آموختم‬ ‫به آینه گفتم فرصت کم است‬ ‫وقتی برای شمردن بهارهای رفته نمانده است‬ ‫دستی به موهایم بکش‬ ‫هرطور شده باید این فصل‬ ‫زیبا بمانم‪.‬‬

‫ ‬

‫"البد دوستت دارم هنوز‪"...‬‬

‫البد دوستت دارم هنوز‬ ‫که هنوز‬ ‫فکر می‌کنم‬ ‫از هزار و صد نسخه‌ی این شعر‬ ‫یک نسخه را‬ ‫تو به خانه می‌بری‬ ‫و تو تنها تو می‌فهمی‬ ‫چند جای این شعر‪،‬‬ ‫خط خورده است‪.‬‬ ‫‪Farhang-e BC, No. 398, Vol.16 / P. 28‬‬

‫داستان کوتاه‬

‫همه درخت ها برهنه اند‬ ‫نوشته‪ :‬سام شپارد‬ ‫ترجمه‪ :‬اميرمهدى حقيقت‪:‬‬ ‫از طبقه پايين همسرم را مى بينم كه خمار و خواب آلود توى مبل فرو رفته و فيلم مرد سوم‬ ‫را تماشا مى كند‪.‬‬ ‫نگاهى به او مى اندازم‪ .‬با صداى حسرت بار دخترانه اى مى گويد‪« :‬سالم عزيزم‪».‬‬ ‫مى نشينم روى دسته مبل و به موهاى روشنش دست مى كشم‪ .‬مى گويد‪« :‬فيلم قشنگيه‪،‬‬ ‫نه؟»‬ ‫فيلم سياه و سفيدى است و داريم صحنه آخر را مى بينيم؛ جوزف كاتن وسط جاده دراز‬ ‫بيرون شهر جيپش را نگه مى دارد‪ ،‬پياده مى شود و منتظر اينگريد برگمان مى ماند‪.‬‬ ‫مى گويم‪« :‬برگ هاى قالبى رو!» يكهو به ذهنم مى رسد‪« .‬همه درخت ها لخت اند ولى جلو‬ ‫تصوير‪ .‬همين جور داره برگ مى ريزه‪ ».‬همسرم در تائيد حرفم‪ ،‬اوهوم اى مى گويد‪ .‬من‬ ‫يكهو احساس حماقت مى كنم‪ ،‬همه حس فيلم را با يك اظهار فضل آبكى ضايع كرده ام‪.‬‬ ‫اينگريد برگمان با قدم هاى ثابت به طرف دوربين جلو مى آيد‪ .‬راه رفتنش بى نظير است‪.‬‬ ‫سرشار از قدرت زنانگى‪ ،‬قدى بلند‪ ،‬راست و كشيده و خوددار‪ .‬جوزف كاتن سيگارش را‬ ‫روشن مى كند و همچنان منتظر ماند‪ .‬در انتظار كشيدنش يك حس خودخواهى‪ ،‬يك جور‬ ‫حس مردانه ديده مى شود‪.‬‬ ‫برگ ها همچنان در پيش زمينه فرو مى ريزند‪ .‬درست جلوى لنز دوربين‪ .‬به فكر عوامل‬ ‫پشت صحنه فيلم مى افتم‪ .‬دستيارانى كه روى نردبان هاى بلند كنار دوربين نشسته اند و از‬ ‫آن باال برگ هاى پاييزى را جورى كه درست و طبيعى پيچ و تاب بخورند‪ ،‬مى ريزند پايين‪.‬‬ ‫به فكر دستگاه باد و كسى كه حجم و فشار باد را كنترل مى كند‪ ،‬اين جور فكرها‪ .‬با داستان‬ ‫فيلم هيچ ارتباطى برقرار نكرده ام‪ .‬با شخصيت ها هم احساس نزديكى نمى كنم‪ .‬ولى او از‬ ‫اول تماشا مى كرده‪ ،‬يك كم خواب‪ ،‬يك كم بيدار‪.‬‬ ‫اينگريد برگمان نزديك تر مى شود‪ ،‬يك نيم نگاه نه بيشتر به جوزف كاتن مى اندازد و از‬ ‫كنارش مى گذرد‪ .‬بى اينكه در قدم هاى بلندش تغييرى بدهد‪ .‬جلو مى آيد‪ .‬از تصوير خارج‬ ‫مى شود و جوزف كاتن را با سيگارش تنها مى گذارد‪ .‬ناگهان همه باد كاتن مى خوابد‪ .‬جوزف‬ ‫كاتن به پشت سر اينگريد برگمان نگاه مى كند‪ .‬توى چشم هايش _ كه شكل چشم هاى سگ‬ ‫هاى شكارى است و انگار هيچ وقت خواب كافى نداشته _ مى شود‪ ،‬يك جور حس خسران و‬ ‫حسرت را خواند‪.‬‬ ‫يك دفعه مى بينم درگير ماجراى فيلم شده ام _ بى اينكه بفهمم كى و چطور اغوا شده ام‪.‬‬

‫‪Thursday, Sep. 13, 2018‬‬

‫درست همان جايى كه فيلمساز خواسته‪ ،‬گير افتاده ام‪ .‬موسيقى زهى ساده فيلم روى وجودم‬ ‫اثر گذاشته‪ .‬باورم مى شود كه برگ هايى كه مى ريزند راستكى اند‪.‬فاصله ناگزير مردان و‬ ‫زنان را با همه وجودم حس مى كنم‪ .‬خودم را خوشبخت مى بينم كه همين حاال با كسى هستم‬ ‫كه دوستش دارم و موهاى روشن بلندش را نوازش مى كنم‪.‬‬ ‫تيتراژ پايانى شروع مى شود و اسم عوامل يكى بعد از ديگرى پايين مى آيد‪ .‬مى پرسم‪:‬‬ ‫«اينگريد برگمان چرا وا نايستاد؟ با اينكه مى ديد جوزف كاتن منتظرش وايستاده‪».‬‬ ‫مى گويد‪« :‬اون اينگريد برگمان نبود‪».‬‬ ‫«نبود؟ خيلى شبيه اش بود كه‪».‬‬ ‫«آره‪ ،‬ولى اينگريد برگمان نبود‪».‬‬ ‫«پس كى بود؟»‬ ‫«يكى كه خيلى شكل اينگريد برگمانه‪».‬‬ ‫«جدى مى گى؟»‬ ‫«آره‪».‬‬ ‫«مطمئنى‪».‬‬ ‫«پس چى‪».‬‬ ‫«خب‪ ،‬حاال چرا وانايستاد؟»‬ ‫«فكر كنم از دستش شاكى بود‪».‬‬ ‫«واسه چى؟»‬ ‫«تو كه قصه شو مى دونى‪».‬‬ ‫«خيلى وقت پيش ديدم‪ .‬فكر كنم تو دهه شصت بود‪».‬‬ ‫«واسه خاطر مرگ اورسن ولز‪».‬‬ ‫«آهان‪».‬‬ ‫«پس يادت اومد‪».‬‬ ‫به دروغ مى گويم‪« :‬آره‪ ».‬چيزى از فيلم يادم نيست‪ ،‬جز يك صحنه تعقيب و گريز توى‬ ‫فاضالب هاى پاريس‪ .‬پاريس بود؟‬ ‫«يادت نمى آد؟ انداختن تقصير اون ديگه‪ .‬سر قضيه واكسن ها‪».‬‬ ‫دوباره دروغ مى گويم‪« :‬آهان‪ .‬آره‪».‬‬ ‫«اون همه بچه با واكسن هاى تقلبى تلف شدن‪».‬‬ ‫«آره‪ ،‬درسته‪».‬‬ ‫مى گويد‪« :‬من خيلى خسته ام‪ .‬مى رم بخوابم‪ .‬درهاى پايين رو مى بندى؟»‬ ‫مى گويم «آره‪ ».‬دهن دره مى كند‪ .‬كش و قوس مى آيد و از اتاق مى رود بيرون‪ .‬دكمه‬ ‫كنترل تلويزيون را مى زنم‪ .‬صفحه تلويزيون وزى مى كند و سياه مى شود‪.‬‬ ‫با نگاه او را دنبال مى كنم‪.‬‬ ‫توى پنجره هاى بزرگ رو به ساحل‪ ،‬آسمان با برقى سرتاسرى روشن مى شود‪ .‬رودخانه‪،‬‬ ‫يك آن مثل روز روشن مى شود‪ .‬صداى رعد در دوردست مى پيچد‪ .‬بوى باران و ماهى به‬ ‫دماغم مى خورد‪ .‬سگ ها به تورى در ورودى پنجه مى كشند‪ .‬رعد و برق كه مى زند‪ ،‬همه‬ ‫شان ترسو مى شوند‪.‬‬ ‫اولين بار كى او را ديدم و آن موقع وانمود مى كردم‪ ،‬چه كسى هستم؟‬ ‫(منبع‪ :‬شرق)‬

‫‪Farhang-e BC, No. 398, Vol.16 / P. 29‬‬

‫دنيای کتاب‬

‫مرور زندگی‌نامه احسان یارشاطر؛‬ ‫«وطن من زبان فارسی‌ست»‬ ‫احسان عابدی‬ ‫احسان یارشاطر در گفت‌وگو با ماندانا زندیان؛ ناشر‪ :‬شرکت کتاب؛ چاپ‪ :‬فروردین‬ ‫‪۱۳۹۵‬‬ ‫«روایت زندگی من االن برایم مثل داستانی‌ست که من در آن بی‌طرفم‪ .‬انگار زندگی‬ ‫دیگری‌ست و من فقط این‌ها را شنیده‌ام و بازگو می‌کنم‪( ».‬احسان یارشاطر)‬

‫***‬ ‫و شنیدن یا خواندن این روایات هیجان‌آمیز است و لذت‌بخش؛ بخشی از تاریخ فرهنگی ما را‬ ‫شرح می‌دهد‪ ،‬نام‌ها‪ ،‬نهادها‪ ،‬چگونه بنگاه ترجمه و نشر کتاب شکل گرفت که آن دهه ‪۱۳۳۰‬‬ ‫در ایران یگانه بود‪ ،‬پرویز ناتل خانلری چه روحیاتی داشت‪ ،‬هدایت‪ ،‬سیدحسن تقی‌زاده‪،‬‬ ‫آوازهای بنان در شب‌نشینی‌های آپارتمان خیابان ایتالیا‪ ،‬هویدا چه کمک‌هایی کرد تا طرح‬ ‫دانشنامه ایرانیکا اجرایی شود‪ ،‬علی‌اصغر حکمت‪ ،‬ایرج افشار‪ ،‬سعیدی سیرجانی و ده‌ها و ده‌ها‬ ‫نام دیگر که مدام در این روایات تکرار می‌شوند‪ ،‬شکل می‌یابند و به تاریخ شکل می‌دهند‪.‬‬ ‫زندگی نامه استاد یارشاطر در ‪ 96‬سالگی وی منتشر شد‪ ،‬یک گفت‌وگوی طوالنی با ماندانا‬ ‫زندیان که نشان می‌دهد چگونه احسان یارشاطر چهره‌ای شد که می‌شناسیمش‪ ،‬از کجا شروع‬ ‫ن مرتبه‌ای در علم و پژوهش که در جست‌وجویش‬ ‫کرد (تقریبا از هیچ) و به کجا رسید (هما ‌‬ ‫بود‪ ،‬در شمار تاثیرگذارترین ایران‌شناسان)‪.‬‬ ‫خودش از بخت و اقبال بلندش در زندگی تعریف می‌کند و البته که شانس هم با او در‬ ‫خیلی مواقع یار بوده‪ ،‬اما این خاطرات گواهی‌ست بر درستی تصویر عامی که از او وجود‬ ‫دارد؛ آدمی عمل‌گرا با ایده‌هایی ساده اما روشن که بر آنها پای فشرده‪ ،‬یک سال‪ ،‬دو سال‪،‬‬ ‫ده‌ها سال ایستادگی و پشتکار تا در نهایت مخلوقی به عظمت دانشنامه ایرانیکا‪ ،‬به جامعیت‬ ‫مجموعه هجده جلدی تاریخ ادبیات فارسی‪ ،‬به تاثیرگذاری بنگاه ترجمه و نشر کتاب و به‬ ‫ارزشمندی مرکز مطالعات ایران‌شناسی دانشگاه کلمبیا‪ ،‬به وجود آورده است‪.‬‬ ‫اما احسان یارشاطر کیست؟ از چه زمینه خانوادگی‌ برخوردار بوده؟ با این نام‌های تاریخ‌ساز‬ ‫چطور پیوند یافته؟ و اساسا چه نگاهی به دنیا دارد؟‬ ‫پاسخ این پرسش‌ها وجوه مختلف شخصیت یکی از چهره‌های تاثیرگذار فرهنگی ایران در صد‬ ‫سال گذشته را بازمی‌نمایاند‪.‬‬ ‫پسربچه‌ای از خانواده‌ای مومن به کیش بهاییت که خیلی زود مادر و پدرش را از دست‬ ‫می‌دهد تا سرپرستی او و خواهر و برادرش‪ ،‬هر کدام به یکی از قوم و خویشان سپرده‬ ‫شود‪ ،‬آغاز روزگار سخت و اندوهناک در خانه دایی بزرگ و در جمع کسانی که او را از خود‬ ‫نمی‌دانستند تا جایی که تنها راه رهایی را در مرگ می‌بیند‪:‬‬ ‫«هیچ به زندگی دلگرم نبودم‪ .‬دوبار هم سعی کردم با خوردن تریاک به زندگی‌ام خاتمه‬ ‫دهم‪ ،‬که اطرافیانم متوجه شدند و نجاتم دادند‪( ».‬صفحه ‪ ۳۱‬کتاب)‬ ‫چهارده پانزده سالگی خانه دایی را ترک می‌کند‪ ،‬پشتوانه مالی هیچ به جز چهل پنجاه تومانی‬ ‫که از برادر بزرگ‌ترش دارد‪ ،‬اما برخوردار از میراث تربیتی گرانبهایی که راه ادامه تحصیل‬ ‫را پیش پایش می‌گذارد‪:‬‬ ‫«به وزارت معارف رفتم و در آنجا به دیدن رئیس بازرسی وزارتخانه راهنمایی شدم‪ ...‬جلوی‬ ‫میز او ایستادم و گفتم که می‌خواهم تحصیل کنم‪ ،‬ولی امکانات و وسایلش را ندارم‪ ،‬پدر و‬ ‫مادرم فوت کرده‌اند و کسی مسئول زندگی من نیست‪( ».‬صفحه ‪ ۳۳‬کتاب)‬ ‫‪Thursday, Sep. 13, 2018‬‬

‫از این لحظه زندگی سویه بهترش را نشان احسان یارشاطر می‌دهد‪ ،‬زمانی که پایش به‬ ‫دانشسرای مقدماتی تربیت معلم باز می‌شود و بعد دانشسرای عالی تهران و بعدتر دانشگاه‬ ‫تهران‪ ،‬جایی که به دریافت درجه دکترای زبان و ادبیات فارسی زیر نظر علی‌اصغر حکمت‬ ‫نائل می‌آید‪.‬‬ ‫این حین ایران هم دوره‌های سیاسی – اجتماعی سرنوشت‌سازی را پشت سر می‌گذارد که‬ ‫یارشاطر ضمن بازخوانی خاطراتش‪ ،‬تصویر و تحلیلی نیز از این تحوالت به دست می‌دهد‪،‬‬ ‫مثل ماجرای کشف حجاب که او می‌گوید این اتفاق دیر یا زود می‌افتاد‪:‬‬ ‫«اصوال اقتباس تمدن غربی اول با چیزهای بی‌آزاری مثل قاشق و چنگال شروع می‌شود و‬ ‫به تدریج مسئله کت و شلوار و حجاب پیش می‌آید‪ ...‬این‌ها در کنار هم به مرور‪ ،‬ذهنیت‬ ‫و خواست‌های جامعه را عوض می‌کنند‪ .‬یعنی هر مرحله نتیجه مرحله پیش از خود است‪.‬‬ ‫کشف حجاب به هر حال در ایران اتفاق می‌افتاد؛ ولی خیلی طول می‌کشید‪...‬وقتی شعرا در ذم‬ ‫حجاب شعر گفته‌اند‪ ،‬و فیلم‌های سینمایی هم تصویر زن بی‌حجاب و شکل و شیوه حضورش‬ ‫را در جامعه به صورتی مثبت نشان داده‌اند‪ ،‬جامعه در برخی سطوح و تا اندازه‌هایی آمادگی‬ ‫پذیرفتن چنین فرمانی را دارد‪( ».‬صفحه ‪ ۳۵‬کتاب)‬ ‫تحلیل‌های یارشاطر در این گفت‌وگو فراتر از رخدادهای سیاسی می‌رود‪ ،‬بلکه جهان‌بینی‬ ‫و فلسفه زندگی او را نشان می‌دهد‪ .‬کار دشوار گفت‌وکننده (ماندانا زندیان) ایجاد توازن‬ ‫میان این خاطره‌ها و تحلیل‌هاست به این ترتیب که هم خط سیر زندگی یارشاطر ترسیم‬ ‫شود و هم دیدگاه‌های او در مواجهه با موقعیت‌ها و مفاهیم گوناگون‪ ،‬مثل مفهوم «وطن»‪.‬‬ ‫اساسا احسان یارشاطر که دهه‌هاست از ایران دور افتاده چگونه می‌تواند خود را در خدمت‬ ‫وطن بداند و چگونه این فاصله نتوانسته او را از انجام پروژه‌هایی مثل ایرانیکا باز بدارد‪ ،‬بلکه‬ ‫مصمم‌ترش کرده؟ پاسخ او به این پرسش‪ ،‬راه‌حلی برای یکی از چالش‌های هولناکی که هر‬ ‫انسان مهاجری می‌تواند با آن مواجه باشد‪ ،‬به دست می‌دهد‪:‬‬ ‫«وطن ما‪ ،‬به یک معنی‪ ،‬سرزمینی‌ست پر از صحراهای فراخ و کوه‌های بلند و رودها و‬ ‫دریاچه‌هایی که در درازای زمان بارها زیر پای مهاجمان مختلف کوفته شده و باز به‌پاخاسته‪...‬‬ ‫ولی ما وطن دیگری هم داریم که در ذهنمان جای دارد‪ .‬وطنی که رودکی در آن چنگ‬ ‫می‌نواخت و فردوسی از ِخ َرد و دالوری‌های قهرمانان سخن می‌گفت‪ ،‬و خیام سرگردانی‬ ‫انسان را بازمی‌نمایاند و ابوسعید و نظامی و سعدی و مولوی و حافظ‪ ،‬با استادی حیرت‌انگیز‪،‬‬ ‫از ظرایف روان انسان – بیش از همه عشق – سخن می‌گفتند‪ .‬این وطن را می‌توان از گزند‬ ‫حوادث در امان داشت‪ .‬وطن من این وطن است‪ ...‬وطن من زبان فارسی‌ست‪( ».‬صفحات‬ ‫‪ ۱۳۲‬و ‪ ۱۳۳‬کتاب)‬ ‫کتاب چندین و چند مقاله از احسان یارشاطر را ضمیمه خود دارد که دیدگاه‌های او را‬ ‫نسبت به وطن و هویت ملی عمیق‌تر شرح می‌دهد‪ ،‬مقاالتی که البته قبال اینجا و آنجا منتشر‬ ‫شده‌اند‪ ،‬اما شرح زندگی یارشاطر در این کتاب قطعا دست‌اول است‪ ،‬شرحی که گاه با‬ ‫اعترافاتی اندوه‌بار همراه است‪ ،‬به‌خصوص آنجا که از زندگی زناشویی خود تعریف می‌کند و‬ ‫در برابر فهرستی از فضائل همسرش‪ ،‬لطیفه الویه (یارشاطر)‪ ،‬به نقد جدی برخی رفتارهای‬ ‫خود دست می‌زند‪:‬‬ ‫«لطیفه نمونه اعالی مهربانی بود‪ .‬با کار زیاد‪ ،‬خستگی‪ ،‬خشم‪ ،‬ایرادهای بیهوده من از چیزهای‬ ‫کوچکی که هیچ ارزشی نداشت‪ ،‬و همه ناسازگاری‌هایم می‌ساخت‪...‬به معنای دقیق کلمه‪،‬‬ ‫حضور باشکوهی داشت‪ .‬وارد هر مجلس که می‌شد‪ ،‬همه رویشان به سوی او برمی‌گشت‪.‬‬ ‫من همه این‌ها را می‌دیدم و می‌فهمیدم‪ ،‬ولی نمی‌دانم چرا به نظرم قدر نگذاردن آنها امری‬ ‫عادی و گذرا می‌آمد‪...‬حقیقت این است که من با این که در عرصه کار علمی‪ ،‬خود را انسانی‬ ‫منصف می‌دانم‪ ،‬در خصوصی‌ترین گوشه‌های زندگی شخصی‌ام بی‌انصاف‪ ،‬و گاهی خودبین‪،‬‬ ‫حتی ستمگر بودم و این اعتراف دردناکی‌ست‪ .‬لطیفه زن فوق‌العاده‌ای بود و من هیچ وقت‬ ‫برای آن ِ‬ ‫زن فوق‌العاده‪ ،‬شوهر خوبی نبودم‪( ».‬صفحات ‪ ۱۵۸ ،۱۵۴‬و ‪ ۱۵۹‬کتاب)‬ ‫ِ‬ ‫کتاب شرح جامعی از انگیزه‌ها و روحیات راوی خود‪ ،‬یارشاطر‪ ،‬به دست می‌دهد‪ .‬راوی‬ ‫می‌گوید که روحیه‌اش چنین است که وقتی می‌بیند کاری باید انجام بگیرد‪ ،‬اما انجام نگرفته‪،‬‬ ‫ه در اصل به تاسیس‬ ‫انگار که وظیفه و مسئولیت او باشد‪ ،‬آن کار را آغاز می‌کند‪ .‬همین روحی ‌‬ ‫بنگاه ترجمه و نشر کتاب در سال ‪ ۱۳۳۳‬منجر شد که یارشاطر ماجرای آن را بازگو می‌کند‪:‬‬ ‫«انگیزه تاسیس بنگاه ترجمه و نشر کتاب چنین شکل گرفت که من به‌طور کامال تصادفی در‬ ‫جایی خواندم که در ترکیه عده بسیار زیادی از آثار مهم ادبی مغرب زمین را به زبان ترکی‬ ‫ترجمه و منتشر کرده‌اند‪ ،‬و حال آن که از ادبیات به‌اصطالح کالسیک دنیا تنها چند عنوان به‬ ‫فارسی برگردانده شده بود‪ .‬من دیدم که ما خیلی از دنیا عقبیم و تصمیم گرفتم دراین‌باره‬ ‫کاری بکنم‪( ».‬صفحه ‪)۱۱۷‬‬ ‫اما راست آن‌که این ایده شاید به هیچ جا نمی‌رسید اگر کمک‌های اسدالله علم‪ ،‬رئیس‬ ‫وقت امالک و مستغالت پهلوی‪ ،‬نبود‪ ،‬چرا که بنگاه ترجمه و نشر کتاب با سرمایه اولیه‌ای‬ ‫که محمدرضا شاه در اختیار احسان یارشاطر گذاشت‪ ،‬پا گرفت تا با به‌کارگیری بهترین‬ ‫مترجمان علوم انسانی آن زمان‪ ،‬ظرف مدتی کوتاه به نهادی تاثیرگذار و مرجع تبدیل شود‪.‬‬ ‫و اسدالله علم نیز که در نهایت رئیس هیات مدیره بنگاه ترجمه و نشر کتاب شد‪ ،‬به‌واسطه‬ ‫دوستان مشترکی چون ناتل خانلری و رسول پرویزی (داستان‌نویسی که بعدها نماینده‬ ‫مجلس شورای ملی و مجلس سنا شد) با یارشاطر آشنا شده بود‪.‬‬ ‫اتفاقا بخش‌های مناقشه‌انگیز این گفت‌وگوی بلند آنجایی‌ست که بحث همکاری روشنفکران‬ ‫با سیستم حاکم و دولتمردان به میان می‌آید‪ .‬مثال به‌کار رفته در کتاب اگرچه درباره ناتل‬ ‫خانلری است که مدتی بر مسند وزارت فرهنگ در دولت اسدالله علم تکیه زد‪ ،‬اما سخنان‬ ‫یارشاطر می‌تواند پاسخی به منتقدان خود او هم باشد‪:‬‬ ‫«من اعتقاد داشتم و هنوز هم دارم‪ ،‬اگر فردی آگاه و معتدل‪ ،‬و معتقد به اصالح شرایط‬ ‫موجود‪ ،‬به دولت بپیوندد برای همه خوب است‪ .‬به نظر من خیلی خوب است که کسی مثل‬ ‫خانلری وزیر فرهنگ یک کشور باشد تا یک آدم کم‌دان و تندرو‪( ».‬صفحه ‪)۱۶۴‬‬ ‫به اعتقاد یارشاطر اساسا «برای ارزیابی یک شیوه کار باید به نتیجه برآمده از آن نگاه کرد»‬ ‫و «کسی که کار فرهنگی خوب را با ارزیابی خردمندانه انجام می‌دهد حتی در بهبود شرایط‬ ‫سیاسی کشورش نقش بزرگ‌تری بازی کرده است؛ چون در آگاه کردن مردم جامعه‌اش‬ ‫موثر می‌شود»‪( ...‬دنباله در صفحه ی روبرو)‬ ‫‪Farhang-e BC, No. 398, Vol.16 / P. 30‬‬

‫‪ ...‬با همین نگاه‪ ،‬یارشاطر از کاظم موسوی بجنوردی‪ ،‬برای مثال‪ ،‬دفاع جانانه‌ای می‌کند و کار‬ ‫او در مدیریت دایره‌المعارف بزرگ اسالمی را می‌ستاید‪ .‬می‌گوید‪« :‬آدم باید با واقع‌بینی فکر‬ ‫راه‌های عملی رسیدن به مقصد را بکند‪...‬داخل ایران الزم است و باید در مواردی‪ ،‬تا آنجا که‬ ‫با نظام فکری فرد مغایرت نداشته باشد‪ ،‬انعطاف‌پذیر بود یا حتی سکوت کرد‪( ».‬صفحه ‪)۲۱۹‬‬ ‫پس عجیب نیست اگر یارشاطر درگیری چهره‌های دانشگاهی با تحوالت سیاسی و اجتماعی را‬ ‫تا آنجا مجاز بداند که موقعیت آکادمیک آنها را به مخاطره نیندازد‪:‬‬ ‫«روش واقع‌بینانه این است که اگر می‌بینیم شرایطی هست که جنبشی اجتماعی راهی برای‬ ‫کمک به تحول فرهنگی و نه تنها سیاسی جامعه دارد‪ ،‬همراهی‌اش کنیم‪ .‬ولی به نظر من حتی‬ ‫در این شرایط هم درست نیست یک استاد دانشگاه که امکان خدمت به فرهنگ ایران را دارد‪،‬‬ ‫کار خود را زمین بگذارد و به کاری بپردازد که هیچ معلوم نیست به نتیجه خواهد رسید‪».‬‬ ‫(صفحه ‪)۲۲۱‬‬ ‫آن‌چه از خاطره‌ها و دیدگاه‌های یارشاطر برمی‌آید‪ ،‬تعهد او در وهله نخست به کار علمی و‬ ‫فرهنگی‌ست که در دوراهی‌ها راهنمایش می‌شود‪ .‬با همین حس تعهد در صدد جلب موافقت‬ ‫هویدا‪ ،‬نخست‌وزیر وقت‪ ،‬برای پشتیبانی مالی دولت از پروژه دانشنامه ایرانیکا برمی‌آید و‬ ‫باز با همین حس تعهد‪ ،‬زمانی که حکومت انقالبی و تازه‌تاسیس ایران‪ ،‬بودجه ایرانیکا را قطع‬ ‫می‌کند‪ ،‬اجازه نمی‌دهد کار دانشنامه متوقف شود و عالوه بر یافتن حامیان مالی دیگر‪ ،‬همه‬ ‫ثروت خود را هم در این راه می‌گذارد‪ ،‬کلکسیون‌های شخصی اشیاء تاریخی‪ ،‬کتاب‌های قدیمی‪،‬‬ ‫نقاشی و مجسمه هایی که طی چند دهه به ارزششان بسیار افزوده شده‪ ،‬مثل مجسمه‌ای از‬ ‫رودن که چند سال قبل در حراج کریستی به قیمت شش میلیون دالر فروش رفت و «از سال‬ ‫‪ ۲۰۰۹‬تاکنون حقوق همه ویراستاران و کارمندان دفتر دانشنامه ایرانیکا از فروش آن پرداخت‬ ‫می‌شود»‪( .‬صفحه ‪)۱۷۹‬‬ ‫و ایرانیکا‪ ،‬بنگاه ترجمه و نشر کتاب یا مرکز مطالعات ایران‌شناسی دانشگاه کلمبیا‪ ،‬تنها گوشه‌ای‬ ‫از تالش‌های فرهنگی احسان یارشاطر است‪ ،‬اگرچه شاید مهم‌ترین آنها‪ ،‬اما به این فهرست‬ ‫می‌توان موارد بسیاری را اضافه کرد‪ ،‬مثل دانشنامه ایران و اسالم (با وقوع انقالب سال ‪۱۳۵۷‬‬ ‫کار این دانشنامه در جلد دهم متوقف ماند)‪ ،‬مجموعه میراث ایران (چهل و پنج جلد ترجمه‬ ‫متون کالسیک فارسی‌ست به زبان‌های غربی‌) و فراهم آوردن امکان ترجمه انگلیسی تاریخ‬ ‫طبری (کتاب با حواشی و توضیحات چهل مجلد شده است)‪.‬‬ ‫برخی آدم‌ها تا همیشه در حال خلق کردن هستند و آن‌چه را که تاکنون ساخته‌اند کافی‬ ‫نمی‌دانند‪ .‬احسان یارشاطر قطعا یکی از آنهاست‪ ،‬مردی که در دهمین دهه زندگی هنوز‬ ‫سعی می‌کند ابزارهای بیشتری را برای ساختن به دست بیاورد چنان که در این گفت‌وگو فاش‬ ‫می‌شود در نود و چند سالگی تالش کرده زبان روسی را با خودآموز یاد بگیرد‪.‬‬ ‫خب آقای یارشاطر‪ ،‬زندگی و آدمی را بعد این سال‌ها چطور می‌بینید؟ راضی بودید اصال؟‬ ‫«به نظر من انسان آمیخته‌ای از تمایل‌ها و کشش‌های متخالف است‪ .‬بعضی‌ها این را می‌پذیرند‬ ‫و با خود کنار می‌آیند و به اعتدال و آرامش می‌رسند؛ و بعضی‌ها تمام عمرشان به جدال با‬ ‫این تضادها می‌گذرد‪...‬من کم و بیش با خودم کنار آمده‌ام‪ .‬از زندگی‌ام راضی‌ام‪ .‬ادعایی ندارم‬ ‫و‪ ،‬بی‌تعارف‪ ،‬معتقدم زندگی یا بخت بارها‪ ،‬مهم‌تر از همه برای تحقق بخشیدن به بزرگ‌ترین‬ ‫آرزوی من‪ ،‬ویراستاری دانشنامه ایرانیکا‪ ،‬راه‌هایی جلوی پای من گذاشته که من قدرشان را‬ ‫می‌دانم و ممنونشان هستم‪( ».‬صفحات ‪ ۲۱۴‬و ‪ ۲۱۷‬کتاب) (رادیو فردا)‬

‫سبک شناسی‪( ...‬دنباله از صفحه ی ‪)22‬‬ ‫‪ ...‬عالمه سعدالدین مسعود بن عمر التفتازانی‬ ‫که مختصری از حاالت او در ضمن نامه ی‬ ‫تیمور به مشارالیه نموده شد‪ ،‬از علمای بزرگ‬ ‫و معروف آن عصر است‪ .‬معروفترین مؤلفات‬ ‫او دو کتاب است هر دو در شرخ "تخلیص‬ ‫المفتاح" تألیف خطیب دمشق در علم معانی و‬ ‫بیان‪ ،‬یکی نامش "مختصر" و آن را به نام جانی‬ ‫بیک خان پادشاه دشت قبچاق نوشته و دیگری‬ ‫نامش "مطول" که کتابی درسی است و به نام‬ ‫ملک معزالدین محمد کرت تألیف کرده است‬ ‫و این هر دو کتاب از حیث ُحسن سبک و لطف‬ ‫تعبیر در عالم علم شهرت و صیتی بلند دارد‬ ‫و بر آن هر دو حواشی زیادی نوشته شد و‬ ‫بهترین آنها حاشیه ی میر سید شریف است بر‬ ‫مطول که ذکر آن گذشت‪ .‬مالسعد در سنه‬ ‫ی ‪ 789‬و به قول حاج خلیفه در ‪ 792‬در سرخس بدرود حیات گفت‪.‬‬ ‫موالنا جامی و صاین الدین علی ترکه که ذکر آنها بیاید نیز تألیفاتی به عربی دارند‬ ‫مخصوصا شرح فصوص الحکم و شرح قصیده ی تائیه ابن فارض و مفاحض در علم‬ ‫حروف و اعداد که هر سه از تصانیف صاین علی می باشد از امهات کتبی است که‬ ‫در آن روزگار بهعربی نوشته شده است و شرح فصوص او کتابی درسی است و‬ ‫شهرت دارد‪.‬‬ ‫(دنباله در شماره ی آینده)‬

‫توضیحات‪:‬‬ ‫‪ -1‬رجوع شود به اخبارالدول طبع بغداد ص ‪.291-288‬‬ ‫‪ -2‬ج ‪ 1‬مطلع السعدین ص ‪ 118‬خطی متعلق به نگارنده‪.‬‬ ‫‪ -3‬ر‪.‬ک‪ :‬همین جلد ص ‪.234-223‬‬ ‫‪ -4‬رجوع شود به روضة الصفا چاپ بمبئی و حبیب السیر (ج ‪ 3‬ص ‪ )73‬و سال ‪ 8‬مجله‬ ‫ی ارمغان مقاله ی نگارنده‬ ‫‪ -5‬باقی غزل‪:‬‬ ‫پیاله ای و حریفی گرت به چنگ افتاد ‬ ‫به عقل نوش که ایام فتنه انگیز است‬ ‫ ‬ ‫در آستین مرقع پیاله پنهان کن‬ ‫که همچو چشم صراحی زمانه خونریز است‬ ‫ ‬ ‫ز رنگ باده بشوییم خرقه ها در اشگ‬ ‫ِ‬ ‫روزگار پرهیز است‬ ‫که موسم ورع و‬ ‫مجوی عیش خوش از دور واژگون سپهر ‬ ‫که صاف این سر خُم جمله دردی آمیز است‬ ‫ ‬ ‫سپهر پُر شده پرویزنی است خون افشان‬ ‫که ریزه اش سر کسری و تاج پرویز است‬ ‫عراق و فارس گرفتی به شعر خوش حافظ ‬ ‫بیا که نوبت بغداد و وقت تبریز است‬ ‫و مطلع السعدین که خود هم عصر خواجه است این غزل را درین مورد نقل کرده و‬ ‫ما هم از او نقل کردیم و او گوید مرادش از محتسب مبارزالدین بوده است‪.‬‬ ‫‪ -6‬مطع السعدین جلد اول‬ ‫‪ -7‬خواجه حافظ او را مرثیه گفت و غزلی که مطلع آن این است‪:‬‬ ‫یاد باد آنکه سر کوی توام منزل بود ‬ ‫دیده را روشنی از خاک درت حاصل بود‬ ‫در مرگ و فراق او سرود و بیت الغزل این است‪:‬‬ ‫حیف کان خاتم پیروزۀ بواسحاقی ‬ ‫خوش درخشید ولی دولت مستعجل بود‬ ‫و عبید زاکانی نیز او را مرثیه گفته‪:‬‬ ‫ ‬ ‫سلطان تاجبخش جهاندار امیر شیخ‬ ‫کاوازۀ سخاوت و جودش جهان گرفت‬ ‫شاهی چو کیقباد و چو افراسیاب گرد ‬ ‫کشور چو شاه سنجر و شاه اردوان گرفت‬ ‫ ‬ ‫در عیش و ساز عادت خسروان بنا نهاد‬ ‫در عدل و رسم شیوۀ نوشیروان گرفت‬ ‫ ‬ ‫بنگر که روزگار چه بازی بد بکرد‬ ‫نکبت چگونه دولت او را عنان گرفت‬ ‫در کار روزگار و ثبات جهان "عبید" ‬ ‫عبرت هزار بار ازین می توان گرفت‬ ‫ ‬ ‫بیچاره آدمی که ندارد به هیچ حال‬ ‫نی بر ستاره دست و نه بر آسمان گرفت‬ ‫(مطلع السعدین جلد اول)‬ ‫ ‬

‫‪Thursday, Sep. 13, 2018‬‬

‫‪Farhang-e BC, No. 398, Vol.16 / P. 31‬‬

‫جدول و سرگرمی‬ ‫جدول ويژه نشریه فرهنگ‬ ‫شماره ی ‪398‬‬ ‫" ‪ 266‬مکرر "‬ ‫طراح جدول‪ :‬بهمن‬

‫‪ -‬ونکوور‬

‫(حل جدول در صفحه ی ‪)43‬‬

‫افقی‪:‬‬ ‫‪ -1‬دانشمند اخترشناس بسیار نامدار آمریکایی (‪- ۱۸۸۹‬‬ ‫‪ )۱۹۵۳‬که چهره ی وی را در میانه ی جدول این شماره‬ ‫ی "فرهنگ ‪ "bc‬می بینید ‪ -‬باردار‬ ‫‪ -2‬قرائت کننده و خواننده ‪ -‬تشنه در بیابان می بیند‬ ‫و با آب اشتباه می گیرد ‪ -‬شهری در استان آذربایجان‬ ‫شرقی‬ ‫‪ -3‬ترازنامه و گزارش کارکرد ‪ -‬ساختمان بسیار بلند‬ ‫‪ -4‬پایداری و تداوم زندگی ‪ -‬اما ‪ -‬نبرد و پیکار ‪ -‬در‬ ‫مقابل و برابر‬ ‫‪ -5‬از ضمیرهای مفعولی ‪ -‬عسل و انگبین ‪ -‬کاستی و‬ ‫فقدان‬ ‫‪ -6‬از پستانداران وحشی بزرگ پیکر‬ ‫‪ -7‬نوعی ساز زهی هندی ‪ -‬هم صدا و هم آهنگ‬ ‫‪ -8‬شاخه ای از اقوام سامی که زبانشان در بسیاری از‬ ‫کشورهای خاورمیانه و شمال آفریقا زبان رایج و اصلی‬ ‫است ‪ -‬خرد و دریافت‬ ‫‪ -9‬تاج پادشاهی ‪ -‬موافق و هم نظر‬ ‫‪ -10‬علت و موجب‬ ‫‪ -11‬دستآویز ‪ -‬حشره ای که از آفات بزرگ کشاورزی‬ ‫است ‪ -‬گشاده دستی و بخشندگی‬ ‫‪ -12‬دریایی کوچک در شمال دریای سیاه ‪ -‬سالخورده ‪-‬‬ ‫شهری در جنوب استان فارس ‪ -‬آزاد و رها‬ ‫‪ -13‬قصه گو و راوی داستان ‪ -‬پستانداری کوچکتر از‬ ‫دسته ی جوندگان که بیشتر بر باالی درختان زندگی می‬ ‫کند و خوراکش دانه هایی چون بلوط و فندق و گردو‬ ‫و امثال آن است‬ ‫‪ -14‬مسیر و جاده ‪ -‬نیکی ‪ -‬آیین ها و سنت ها‬ ‫‪ -15‬به معنی ماهانه و نیز پولی که بابت تحصیل به‬ ‫مدرسه و آموزشگاه پرداخته می شود ‪ -‬پسمانده‬

‫عمودی‪:‬‬ ‫‪ -1‬پستانداری درنده از خانواده ی گربه سانان ‪ -‬کاخی‬ ‫در تهران‬ ‫‪ -2‬ریزبین و نکته سنج ‪ -‬نام دیگر گل شب بو ‪ -‬از‬ ‫تقسیمات زمانی و نیز نام یکی از اقوام ساکن افغانستان‬ ‫‪ -3‬عالی رتبه ‪ -‬دهنه و لگام‬ ‫‪ -4‬چین و چروک پوست صورت ‪ -‬بلند و بلیغ ‪ -‬از‬ ‫کشورهای عربی جنگ زده ‪ -‬خالی و پوک‬ ‫‪ -5‬پایتخت تمدن باستانی آشور ‪ -‬عدد و شماره ‪ -‬مرغ‬ ‫خوشبختی‬ ‫‪ -6‬دسته و گونه و نوع‬ ‫‪Thursday, Sep. 13, 2018‬‬

‫‪ -7‬رفاه و آسودگی ‪ -‬نسبت داده شده‬ ‫‪ -8‬وسیله ای برای آراستن موها ‪ -‬نزولخواری‬ ‫‪ -9‬شهری در استان فارس ‪ -‬مردمان و آفریدگان‬ ‫‪ -10‬از پرندگان شکاری‬ ‫‪ -11‬وای به روزی که بگندد ‪ -‬بخشش و پیشکش ‪-‬‬ ‫نوعی بیماری روانی‬ ‫‪ -12‬از نامدارترین موسیقیدانان آلمانی ‪ -‬بسیار‬ ‫بااهمیت ‪ -‬شاهکار فرانتس کافکا‪ ،‬نویسنده ی نامدار‬ ‫چک ‪ -‬بانگ و آواز‬ ‫‪ -13‬فرزند برومند رستم دستان ‪ -‬شرقی و غربی اش‬ ‫دو استان از استان های ایرانند‬ ‫‪ -14‬ابزاری برای وزن کردن چیزها ‪ -‬بسیار بخشنده‬ ‫ ناگزیر و ناچار‬‫‪ -15‬خوشحالی و ُسرور ‪ -‬تاراج و غارت‬

‫جدول سودوکو‬

‫‪Farhang-e BC, No. 398, Vol.16 / P. 32‬‬

‫جدول واژه يابی نشريه فرهنگ ‪BC‬‬ ‫(طراح جدول‪ :‬بهمن ‪ -‬ونکوور)‬ ‫این واژه ها را می توانید در جدول واژه يابی این‬ ‫هفته بیابید‪ .‬این واژه ها از جهت های گوناگون ‪-‬‬ ‫چپ به راست یا برعکس‪ ،‬باال به پایین یا برعکس‪،‬‬ ‫مورب از همه ی جهت های ممکن ‪ -‬نوشته شده اند‬ ‫و در جاهایی می توانند تالقی کرده یا ادغام شده‬ ‫باشند‪.‬‬

‫آبگاه ‪ -‬آبنما ‪ -‬آستارا ‪ -‬آسمان پرستاره ‪ -‬آشیانه‬ ‫ آفریننده ‪ -‬آلبالو ‪ -‬آناناس ‪ -‬آینده نگری ‪-‬‬‫ارنواز ‪ -‬استاندار ‪ -‬استرالیا ‪ -‬اشدود ‪ -‬اشکاف ‪-‬‬ ‫افتخارآفرین ‪ -‬امداد ‪ -‬انتها ‪ -‬انگلستان ‪ -‬بدبینی‬ ‫ برهمن ‪ -‬بلورین ‪ -‬تلفن و تلگراف ‪ -‬تندباد‬‫ توسن ‪ -‬تیرداد ‪ -‬خامه و شیر ‪ -‬خرافاتی ‪-‬‬‫خرمن ماه ‪ -‬خوردنی ‪ -‬دختر ‪ -‬دزدان ‪ -‬دهدار‬ ‫ رنجبران ‪ -‬رفتار ‪ -‬رهیابی ‪ -‬زیربنا ‪ -‬سامانیان‬‫ سیرجان ‪ -‬سیستان ‪ -‬شناسا ‪ -‬فخرفروشی ‪-‬‬‫فدراسیون فوتبال ‪ -‬فرایند ‪ -‬فربه ‪ -‬فرزند ‪-‬‬ ‫فرشته خو ‪ -‬فرمانروا ‪ -‬فروردینگان ‪ -‬فرومایگان‬ ‫ فریدون فرخزاد ‪ -‬فهمیده ‪ -‬فیلبانی ‪ -‬کافکا‬‫ُ‬ ‫سردرگم ‪ -‬گاندی ‪ -‬گشواد ‪-‬‬ ‫ کاهربا ‪ -‬کالف‬‫المرد ‪ -‬لنگ لنگان ‪ -‬لواسان ‪ -‬مالیات ‪ -‬مهمانی‬ ‫ نام و ننگ ‪ -‬نگران ‪ -‬نلسون ‪ -‬نمک و فلفل ‪-‬‬‫نوزادان ‪ -‬نیازمندان ‪ -‬هم آوا‬

‫‪Thursday, Sep. 13, 2018‬‬

‫آيا می توانيد میان دو تصوير زير ‪ 12‬اختالف بيابید؟‬

‫‪Farhang-e BC, No. 398, Vol.16 / P. 33‬‬

‫آموزش عکاسی‬

‫گفتار پنجاه و هفتم‪:‬‬ ‫داستان سازی در اینستاگرام (‪)4‬‬

‫داده‌اند‪ ،‬کافی است به حلقه رنگارنگ دور عکس حساب‬ ‫کاربری (‪ )Profile‬آن نگاه بیاندازید‪ .‬کسانی که این‬ ‫حلقه رنگی را دارند‪ ،‬داستان جدیدی را منتشر کرده‌اند‬ ‫که با دیدن آن‪ ،‬این حلقه رنگی از بین خواهد رفت‪.‬‬ ‫اگر حسابی بیش از یک داستان تصویری منتشر کرده‬ ‫باشد‪ ،‬تا تماشا نکردن تمامی آنها این حلقه رنگی باقی‬ ‫خواهد ماند‪.‬‬

‫محمد خيرخواه‬

‫قابلیت داستان‌سازی تصویری است‪.‬‬

‫اینستاگرام یکی از پرمخاطب‌ترین اپلیکیشن‌های‬ ‫تصویری است‪ .‬با این اپلیکیشن می‌توانید هنرتان را‬ ‫در کمتر از چندین دقیقه بین هزاران مخاطب به‬ ‫اشتراک بگذارید‪ .‬جدید‌ترین ویژگی این اپلیکیشن‬

‫داستان‌های تصویری پیشین‪:‬‬ ‫اگر دوباره می‌خواهید داستان‌هایی را که دوستانتان‬ ‫منتشر کرده‌اند‪ ،‬ببینید کافی است پس از وارد‬ ‫شدن به حساب کاربری آنها سمت چپ تصویر را‬ ‫کلیک کنید تا به عقب برگردید و داستان‌های قبلی‬ ‫را ببینید‪ ،‬برای رفتن به جلو هم می‌توانید‪ ،‬سمت‬ ‫راست تصویر را فشار دهید‪ .‬بعضی از این داستان‌ها‬ ‫واقعا حوصله سر می‌برند و فکر بدی نیست که با‬ ‫این کار اینترنت گوشی همراهتان را زیادی استفاده‬ ‫نکنید!‬

‫تصاویر پنهان‌شده‪:‬‬ ‫در صفحه اصلی داستان‌ها پیش انتشار‬ ‫داستان‌ خود می‌توانید انگشت شصتتان را‬ ‫بر روی صفحه گوشی هوشمند همراه‬ ‫پایین بکشید و تصاویری که پیش از این‬ ‫گرفته‌اید را تک‌تک با هم مقایسه کنید و‬ ‫بهترین آن‌ها را به اشتراک بگذارید‪.‬‬ ‫(‪)dw.com‬‬

‫حلقه رنگی‪:‬‬ ‫برای اینکه بدانید آیا دوستان شما در حساب کاربری‌شان داستان ‪ ۲۴‬ساعته تازه‌ای انتشار‬

‫‪Thursday, Sep. 13, 2018‬‬

‫گفتار پنجاه و هشتم را در شماره ی آینده‬ ‫بخوانید‪.‬‬

‫‪Farhang-e BC, No. 398, Vol.16 / P. 34‬‬

‫بازار امالک‬

‫خريد ملک در ونکوور (بخش چهارم)‬ ‫دکتر مهدی عباس زاده‪،‬‬ ‫دکترای مهندسی سازه و مشاور امالک‬

‫این مقاله‪ ،‬چهارمین قسمت از مجموعه مقاالتی است که‬ ‫به بررسی نکاتی که در خرید ملک در ونکوور می بایست‬ ‫مدنظر داشت می پردازد‪.‬‬ ‫قرارداد خرید و فروش‪ -‬کلیات‬ ‫ مروری بر نحوه ارائه پیشنهاد قیمت برای خرید ملک‬‫همانطور که در قسمت قبل به آن پرداختیم‪ ،‬پس از آنکه‬ ‫مشاور امالک تان کلیه اظهارنامه ها و مدارکی که می بایست‬ ‫قبل از خرید ملک ببینید را به رؤیت شما رساند و شما آنها را تائید و امضاء کردید‪ ،‬زمان‬ ‫آن فرا می رسد که پیشنهاد مالی خود را به فروشنده ارائه کنید‪.‬‬ ‫ آیا در بریتیش کلمبیا ارائه پیشنهاد مالی خرید ملک‪ ،‬حکم قرارداد خرید و فروش را‬‫دارد؟‬ ‫بله‪ .‬در استان بریتیش کلمبیا‪ ،‬با پیشنهاد مالی خرید ملک قانون ًا به مثابه قرارداد خرید و‬ ‫فروش ملک برخورد می شود‪.‬‬ ‫به طور کلی‪ ،‬پیشنهاد مالی یا قرارداد خرید و فروش‪ ،‬مدرکی ‪ 4‬تا ‪ 7‬صفحه ای است که‬ ‫سه هدف عمده را دنبال می کند‪:‬‬ ‫‪ -1‬برقراری ارتباط – قرارداد خرید و فروش ملک‪ ،‬پیشنهادی مکتوب است که به خریدار‬ ‫این امکان را می دهد که شرایط خود را برای خرید ملک به طور شفاف به فروشنده اعالم‬ ‫کند‪ .‬این شرایط شامل مبلغ خرید ملک‪ ،‬زمان پرداخت‪ ،‬میزان پیش پرداخت‪ ،‬لیست وسایل‬ ‫و مواردی که می بایست بر روی ملک تحویل داده شوند (مثل اجاق گاز‪ ،‬یخچال‪ ،‬ماشین‬ ‫لباسشوئی و ‪ ،) ...‬نوع بازرسی هایی که خریدار درخواست انجام آنها را بر روی ملک دارد‬ ‫وکً‬ ‫ال هر مورد دیگری که خریدار قصد پیشنهاد آن را به فروشنده دارد‪ ،‬می باشد (در‬ ‫مورد جزئیات این موارد در آینده بحث خواهیم کرد)‪ .‬وقتی که فروشنده پیشنهاد مالی‬ ‫یا قرارداد خرید را دریافت می کند‪ ،‬میتواند به طور شفاف و بی واسطه با خریدار در‬ ‫رابطه با کلیه مواردی که می خواهد در پیشنهاد مالی گنجانده شوند و یا می بایست تغییر‬

‫‪Thursday, Sep. 13, 2018‬‬

‫یابند مکاتبه کرده و در نهایت پس‬ ‫از تائید به خریدار باز پس فرستد‪.‬‬ ‫‪ -2‬مدارک انتقال مالکیت ملک‬ ‫– زمانیکه سرانجام خریدار و‬ ‫فروشنده به توافق می رسند و هر‬ ‫دو طرف پیشنهاد مالی و شرایط‬ ‫ضمن آن را به صورت مکتوب‬ ‫قبول می کنند‪ ،‬از همین مدرک‬ ‫می توان جهت انتقال مالکیت ملک‬ ‫از فروشنده به خریدار استفاده‬ ‫نمود‪.‬‬ ‫‪ -3‬مدرک مستند در صورت بروز‬ ‫اختالفات – همچنین در صورت‬ ‫بروز هرگونه اختالف‪ ،‬عدم توافق‪،‬‬ ‫یا ابهامی در ارتباط با فروش ملک‬ ‫یا شرایط پس از فروش آن‪ ،‬به‬ ‫قرارداد خرید و فروش ملک به‬ ‫عنوان مدرکی قانونی و معتبر استناد می شود‪ .‬بنابراین همواره به یاد داشته باشید که یک‬ ‫نسخه کپی از همه مدارک را نزد خود نگه دارید!‬ ‫توجه – از آنجائیکه قرارداد خرید و فروش یا مدارک پیشنهاد مالی خرید ملک دارای‬ ‫جزئیات و نکات زیادی است و همچنین جهت سهولت در آشنایی و بیان مفاهیم‪ ،‬من آن‬ ‫را به بخشهای جداگانه ای تقسیم کرده ام تا به هر بخش به صورت مفصل و با جزئیات‬ ‫الزم بپردازم‪.‬‬ ‫ادامه دارد‪....‬‬ ‫در قسمت بعدی به نحوه آماده سازی پیشنهاد مالی با تمرکز بر روی مبلغ پیشنهادی‬ ‫خرید خواهم پرداخت‪ .‬الزم به ذکر است که نویسنده وکیل حقوقی نبوده و مطالب ارائه‬ ‫شده در باال بسیار کلی بوده و صرف ًا جنبه آشنایی با نکات مهم در خرید ملک در ونکوور‬ ‫را دارد‪ .‬برای موارد خاص حتم ًا می بایست با وکیل خود و یا افراد متخصص در این‬ ‫زمینه مشورت نمایید‪ .‬در پایان بنده با داشتن بیش از ‪ 17‬سال تجربه کاری و دانشگاهی‬ ‫در صنعت ساختمان آمادگی خود را جهت هرگونه مشاوره و پاسخگوئی به سواالت شما‬ ‫عزیزان در زمینه خرید و فروش امالک مسکونی‪ ،‬تجاری و پیش فروش اعالم میکنم‪ .‬شما‬ ‫می توانید دیگر مقاالت و آخرین اطالعات بازار مسکن را در وبسایت و یا صفحه فیس بوک‬ ‫‪ Royahomes‬پیگیری نمایید‪.‬‬ ‫‪info@MahdiAbbaszadeh.ca‬‬ ‫‪www.facebook.com/Royahomes‬‬

‫‪Farhang-e BC, No. 398, Vol.16 / P. 35‬‬

‫فن آوری‬

‫انقالبی دیگر در عکاسی؛‬ ‫تحوالت تازه به دوربین‌های کانن رسید‬ ‫مهدی مطلبی‬

‫شرکت کانن هم وارد رقابت جدی در زمینه دوربین‌های بدون آینه شد‪ .‬این شرکت‬ ‫محصول جدید خود را که یک دوربین بدون آینه فول‌فریم است با نام سری «‪ »R‬معرفی‬ ‫کرده است‪.‬‬ ‫این شرکت پس از ‪ ۳۰‬سال مانت جدیدی را هم برای لنز‌های تازه خود و برای دوربین‌های‬ ‫بدون آینه‌اش معرفی کره است که سری آر اف نام دارد‪ .‬این کار توسط این شرکت یک‬ ‫اقدام عمده و چشم‌گیر محسوب می‌شود و می‌تواند به آرامی به دوران دوربین‌های‬ ‫آینه‌دار در جهان عکاسی پایان دهد‪ .‬به ویژه که تنها اندکی پیش از کانن‪ ،‬نیکون‪ ،‬دیگر‬ ‫شرکت بزرگ دوربین‌سازی نیز اقدام مشابهی انجام داده بود‪.‬‬ ‫سونی با تولید دوربین‌های فول‌فریم بدون آینه‪ ،‬با کیفیت و فناوری پیش‌‌رو توانست بازار‬ ‫را دچار تحول کند و با موفقیت دوربین‌های بدون آینه‪ ،‬ابتدا نیکون و حاال کنون به ساخت‬ ‫اینگونه جدید از دوربین‌ها روی آورده‌اند‪.‬‬ ‫ه‬ ‫این دوربین دارای سنسور ‪ ۳۰‬مگاپیکسلی فول‌فریم است‪ .‬این شرکت مدعی است فاصل ‌‬ ‫کمتر سنسور تا لبه‌ مانت‪ ،‬سبب دریافت بهتر نور در حاشیه‌های قاب شده است‪.‬‬ ‫این دوربین برای فوکوس‌کشی خودکار دارای ‪ ۵۶۵۵‬نقطه‌ فوکوس است که از رقبای‬ ‫خود بسیار باالتر است‪ .‬برای نمونه دوربین فول‌فریم جدید نیکون با نام زد هفت در ‪۴۹۳‬‬ ‫نقطه‪ ،‬توانایی برای فوکوس‌کشی خودکار دارد‪ .‬این قابلیت سبب می‌شود این دوربین‬ ‫قدرت فوکوس کشی بسیار سریع و دقیق تری داشته باشد‪.‬‬ ‫این محصول حداکثر سرعت شاتر ‪ ۱/۸۰۰۰‬در ثانیه دارد و با استفاده از شاتر الکترونیکی‪،‬‬ ‫امکان عکاسی بی‌صدا را نیز دارد‪ .‬این دوربین می‌تواند با سرعت هشت فریم در ثانیه‬ ‫عکاسی کند‪.‬‬ ‫صفحه نمایش این دوربین هم بر خالف رقبا قابلیت چرخش در جهت‌های مختلف را‬ ‫داراست‪ .‬کانن از بخش لمسی در سمت راست منظره‌یاب این دوربین استفاده کرده‬ ‫است که امکان تغییر تنظیمات دوربین مانند سرعت شاتر‪ ،‬حسایت و تراز سفیدی را به‬ ‫عکاس می‌دهد‪.‬‬ ‫این دوربین در بخش فیلمبرداری در حالت فور کی می‌تواند با دقت ‪ ۴۸۰‬مگابیت در‬ ‫ثانیه با قابلیت ‪ ۳۰‬فریم در ثانیه فیلمبرداری کند‪ .‬با اینکه کیفیت فیلمبرداری این دوربین‬ ‫نسبت به رقبای فول‌فریم خود مناسب است اما نداشتن قابلیت فیلمبرداری ‪ ۶۰‬فریم در‬ ‫ثانیه نسبت به دوربین پاناسونیک جی اچ ‪ ۵‬نقطه ضعف آن محسوب می‌شود‪ .‬از طرفی‬ ‫دقت رنگ‌ها هم در این دوربین هشت بیتی است که نسبت به کیفیت ‪ ۱۰‬بیتی جی اچ پنچ‬ ‫پاناسونیک ضعیف‌تر است‪ .‬البته پاناسونیک جی اچ ‪ ۵‬در میان بهترین دوربین‌های عکاسی‪،‬‬ ‫برای فیلم‌برداری‪ ،‬قرار دارد‪.‬‬ ‫آنچه دوربین کانن سری ‪ R‬را محصولی انقالبی کرده است مانت جدید آر اف است‪.‬‬ ‫قطر دهانه‌ این مانت برابر با ‪ ۵۴‬میلی‌متر است که دارای ‪ ۱۲‬اتصال الکتریکی با لنز است‬ ‫این تعداد باال اتصال با لنز سبب می‌شود ارتباط لنز و دوربین بهتر برقرار شود و دوربین‬ ‫عملکرد سریع‌تر و دقیق‌تری داشته باشد‪.‬‬ ‫شرکت کانن گفته است این رابط سریع‌ترین نمونه‌ موجود در دنیای عکاسی است و امکان‬ ‫استفاده از لنز‌های پرایم و زوم با دریچه‌های دیافراگم ثابت و باز‌تر را به عکاسان می‌دهد‬ ‫از طرفی فاصله‌ کمتر سنسور تا لنز‪ ،‬امکان تولید لنز‌هایی با اجزا و عدسی‌های کمتر که‬ ‫سبب کاهش هزینه‌ تولید می‌شود را به شرکت‌های سازنده می‌دهد‪.‬‬ ‫این مانت جدید به عکاسان اجازه می‌دهد از تمامی لنز‌هایی که کانن از ابتدا تا حاال ساخته‬ ‫بر روی دوربین‌های خود استفاده کنند‪ .‬این شرکت چهار لنز جدید را برای این مانت‬ ‫جدید معرفی کرده است‪.‬‬ ‫لنز‌‌های استاندارد ‪ ۲۸-۷۰‬میلی‌متری با اف دو ‪ ۲۴-۱۰۵ ،‬میلی‌متری با اف چهار‪ ،‬لنز ‪۵۰‬‬ ‫‪Thursday, Sep. 13, 2018‬‬

‫میلی‌متری با اف ‪ ۱.۲‬و ‪ ۳۵‬میلی‌متری ماکرو با اف ‪ ،۱.۸‬لنزهای جدید کانن برای سری‬ ‫جدید دوربین‌هایش است‪ .‬کانن در کنار معرفی لنز‌های خانواده‌ آر اف ‪ ،‬سه مبدل را هم‬ ‫برای استفاده از باقی لنز‌های ساخته شده توسط خود در این دوربین معرفی کرده است‪.‬‬ ‫با به‌کارگیری این محصوالت امکان استفاده از لنز‌های سری ‪ EF‬برای دوربین بدون آینه‬ ‫کانن وجود دارد‪ .‬این در حالی است که می‌توان از حالت اتو فوکوس این لنزها بهره برد و‬ ‫کیفیت هم کاهش پیدا نمی‌کند‪ .‬قیمت این محصول کانن ‪ ۲۲۹۹‬دالر است که از نمونه‌های‬ ‫آینه دار کانن مثل دوربین فایو دی بیش از هزار دالر ارزان‌تر است‪ .‬این دوربین نسبت به‬ ‫دوربین فایو دی کانن حدود ‪ ۲۵۰‬گرم سبک‌تر و ابعادش هم کوچک‌تر است‪.‬‬

‫کالیفرنیا در پی تولید انرژی "صد در صد پاک" است‬ ‫کالیفرنیا که پرجمعیت‌ترین ایالت آمریکاست می‌خواهد تا سال ‪ ۲۰۴۵‬میالدی کامال از‬ ‫مصرف هر گونه انرژی که سبب تولید گاز گلخانه‌ای می‌شود‪ ،‬خودداری کند‪ .‬این تصمیم‌‪،‬‬ ‫درست نقطه مقابل نظر دونالد ترامپ در باره تولید انرژی است‪.‬‬ ‫جری براون‪ ،‬فرماندار کالیفرنیا‪ ،‬بار دیگر بر تحقق اهداف کنفرانس اقلیمی پاریس در سال‬ ‫‪ ۲۰۱۵‬میالدی و اجرای سهم ایالت کالیفرنیا در این زمینه تاکید کرد‪.‬‬ ‫فرماندار کالیفرنیا روز دوشنبه ‪ ۱۹‬شهریور (‪ ۱۰‬سپتامبر) به وقت محلی‪ ،‬همزمان با‬ ‫ه نه ماده‌ای جدیدی در این ایالت برای اجرای اهداف معاهده تغییرات اقلیمی‬ ‫امضای الیح ‌‬ ‫پاریس و مراقبت دقیق‌تر از جلوگیری از تولید گازهای گلخانه‌ای گفت‪« :‬این وظیفه آسانی‬ ‫نیست اما باید انجام گیرد‪».‬‬ ‫به گفته جری براون تا سال ‪ ۲۰۳۰‬ایالت کالیفرنیا ‪ ۶۰‬درصد برق خود را از انرژی‌های‬ ‫تجدیدپذیر تولید خواهد کرد‪ .‬تا کنون در این ایالت سهم استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر‪،‬‬ ‫به نسبت سایر منابع تولید برق در ‪ ۱۲‬سال آینده‪ ۵۰ ،‬درصد در نظر گرفته شده بود‪.‬‬ ‫ایالت پیشگام در جلوگیری از تغییرات اقلیمی‬ ‫ایالت کالیفرنیا در ساحل غربی ایاالت متحده آمریکا قرار دارد و با حدود ‪ ۴۰‬میلیون نفر‪،‬‬ ‫پرجمعیت‌ترین ایالت این کشور است‪ .‬این ایالت هم اکنون نیز در خودداری از مصرف‬ ‫انرژی‌های فسیلی مانند زغال سنگ و نفت در آمریکا پیشگام است‪.‬‬ ‫بنا به اطالع مقامات مسئول کالیفرنیا در سال ‪ ۲۰۱۷‬میالدی ‪ ۲۹‬درصد انرژی مصرف شده‬ ‫در این ایالت از منابع انرژی‌های تجدیدپذیر‪ ،‬مانند انرژی خورشیدی‪ ،‬باد‪ ،‬گرمای زمین‪،‬‬ ‫بیولوژیکی و انرژی آب‪ ،‬تامین شده است‪.‬‬ ‫دولت ایالتی کالیفرنیا با موضع‌گیری مشخص خود و اعالم تعهد نسبت به اجرای معاهده‬ ‫اقلیمی پاریس در نقطه مقابل سیاست دونالد ترامپ‪ ،‬رئیس جمهوری آمریکا عمل می‌کند‪.‬‬ ‫سیاست ترامپ بر استفاده از منابع فسیلی مانند زغال سنگ و کاهش بودجه طرح‌های‬ ‫زیست‌محیطی متکی است‪ .‬او در اول ژوئن سال ‪ ،۲۰۱۷‬هنگام برگزاری کنفرانس تغییرات‬ ‫اقلیمی‪ ،‬اعالم کرد که کشورش از معاهده آب‌ و هوایی پاریس خارج می‌شود‪.‬‬ ‫در معاهده پاریس کشورهای امضا کننده متعهد شده‌اند که از باال رفتن حداکثر دو درجه‬ ‫گرمای زمین در مقایسه با دوران پیش از انقالب صنعتی جلوگیری کنند‪.‬‬ ‫به باور دونالد ترامپ معاهده اقلیمی پاریس به ضرر آمریکاست و سبب از بین رفتن‬ ‫اشتغال در این کشور می‌شود‪ .‬در هر صورت خروج رسمی آمریکا از پیمان اقلیمی پاریس‬ ‫تا سال ‪ ۲۰۲۰‬میالدی امکان‌پذیر نیست‪.‬‬ ‫دولت ترامپ در ماه مه سال جاری میالدی (‪ )۲۰۱۸‬نیز بودجه نظارت آژانس فضایی‬ ‫آمریکا (ناسا) برای کنترل میزان دی‌اکسید کربن و گاز متان در جو کره زمین را لغو کرد‪.‬‬ ‫دلیل این تصمیم از سوی کاخ سفید "صرفه‌جویی" اعالم شد‪ .‬برای اجرای این برنامه علمی‬ ‫ساالنه هشت میلیون و ‪ ۳۶‬هزار یورو بودجه در نظر گرفته شده بود‪.‬‬ ‫ادامه استفاده از انرژی نیروگاه‌های اتمی‬ ‫تالش ایالت کالیفرنیا برای استفاده از انرژی "صد در صد پاک" و انرژی‌های تجدیدپذیر‬ ‫تا سال ‪ ۲۰۴۵‬به معنای چشم‌پوشی از تولید برق از طریق نیروگاه‌های اتمی نیست‪ .‬برای‬ ‫فرماندار کالیفرنیا مهم این است که تولید انرژی منجر به افزایش تولید گازهای گلخانه‌ای‬ ‫نشود‪ .‬به این ترتیب فعالیت نیروگاه‌های اتمی به عنوان منابع تولید برق در کالیفرنیا ادامه‬ ‫خواهد یافت‪)dw.com( .‬‬

‫‪Farhang-e BC, No. 398, Vol.16 / P. 36‬‬

a

Farhang-e BC, No. 398, Vol.16 / P. 37

Thursday, Sep. 13, 2018

‫تاريخ و فرهنگ‬

‫نامه به احسان يارشاطر‬ ‫ماشالله آجودانی‬

‫برائت از دين همراه آنان نبودند‪ .‬امثال صنيع‌الدوله‪ ،‬مستشارالدوله صادق‪ ،‬تقی‌زاده‪،‬‬ ‫مستوفی‪ ،‬مشيرالدوله‪ ،‬فروغی و بسيار ديگر نيز بودند که هم عده آن‌ها بيشتر بود و هم‬ ‫نفوذ آن‌ها در اجتماع بيشتر‪.‬‬ ‫ترديد ندارم که منظور شما کوچک‌شمردن افکار اينان و نفوذ ايشان نبوده است‪ .‬از اين رو‬ ‫از راهنمائی سرکار سپاسگزار خواهم بود‪.‬‬ ‫قربان شما‪،‬‬ ‫احسان يارشاطر‬ ‫***‬ ‫نامه آجودانی‬ ‫‪ ۲۶‬ژانويه ‪۲۰۰۷‬‬

‫یکی از دو هدف‌های اصلی من در کتاب "هدايت‪ ،‬بوف کور و ناسيوناليسم" باز نمودن‬ ‫ِ‬ ‫هدایت کافکا‪ ،‬سارتر و جویس خوانده‪ ،‬ریشه در‬ ‫این نکته بود که دیدگاه ناسیونالیستی‬ ‫چه نحوه دید و نگاه تاریخی در ایران عصر تجدد داشته است‪ .‬خواستم جنبه ایرانی بودن‬ ‫اصلی‌ترین بخش دید و نگاه او را نشان دهم و مهم‌تر از همه نشان دهم که در پس ظاهر‬ ‫سوررئالیستی بوف کور و در درون ساختار دوبُنی روایت بوف کور‪ ،‬چه دیدگاهی درباره‬ ‫تاریخ ایران و سرنوشت آن نهفته است و چگونه مفهوم دوبُنی و دوپاره‌ای اندیشه‌های‬ ‫ناسیونالیستی صدر عصر تجدد‪ ،‬در ساختار بوف کور باز تولید می‌شود‪.‬‬ ‫استاد يارشاطر بعد از مطالعه آخرين نوشته‌ام‪« :‬هدايت‪ ،‬بوف کور و ناسيوناليسم» از‬ ‫سر لطف‪ ،‬نامه‌ای به من نوشتند و در آن به دو نکته مهم و اساسی درباره جريان‌های‬ ‫روشنفکری ايران اشاره کردند‪ .‬چون نامه ايشان و پاسخ من به آن‪ ،‬جنبه شخصی و‬ ‫خصوصی نداشت و به تاريخ تجدد در ايران و تحوالت آن مربوط می‌شد‪ ،‬با موافقت‬ ‫ايشان به نشر اين دو نامه اقدام کردم با اين اميد که نشر آنها انگيزه‌ای شود برای طرح‬ ‫پرسش‌های ديگری درباره تاريخ ايران و تحوالت عصر تجدد در ايران‪.‬‬ ‫استاد از من خواستند که هنگام نشر اين نامه‌ها چند کلمه‌ای را که در نامه‌ام خطاب به‬ ‫ايشان نوشته بودم‪ ،‬حذف کنم‪ .‬چون آن چند کلمه از مقوله تعارف‌های متداول نبود و از‬ ‫سر عقيده و اعتقاد نوشته شده بود به حذفشان راضی نشدم تا نامه همانگونه که نوشته‬ ‫شده بود‪ ،‬به دست ديگران برسد‪( .‬م‪ .‬آجودانی)‬

‫نامه استاد يار شاطر‬ ‫دوست بسيار عزيزم‪،‬‬ ‫ديروز خواندن «هدايت‪ ،‬بوف کور و ناسيوناليسم» را به پايان بردم و به راستی از نگرش‬ ‫تيز سرکار در آثار هدايت و به دست دادن تعبير جامعی از کارهای او و بازنمودن مبالغات‬ ‫و جنبه‌های عاطفی شديد او بهره‌مند شدم‪.‬‬ ‫تنها مطلبی که برای من به درستی آشکار نيست اين است که سرکار بانيان روشنفکری‬ ‫را در ايران در آخوندزاده و ميرزا آقاخان کرمانی و جالل‌الدوله و قرچه‌داغی و چند تنی‬ ‫نظاير آن‌ها که ارث آنان به کسروی و هدايت و عشقی و عارف رسيده است کم و بيش‬ ‫محدود کرده‌ايد و يا آنکه برای خواننده اين تصور پيش می‌آيد‪ .‬البته اين تا اندازه‌ای‬ ‫ارتباط به تعريف روشنفکری دارد‪ .‬ولی به هر حال در همان زمان که اين عده فعال بودند‪،‬‬ ‫کسان ديگری نيز برای تجدد و قانونمندی کوشش داشتند‪ ،‬ولی در مبالغات تاريخی و‬

‫‪Thursday, Sep. 13, 2018‬‬

‫استاد يارشاطر ارجمند و گرامی‬ ‫ِ‬ ‫کتاب‬ ‫با عرض سالم و با آرزوی تندرستی و طول عمر برای آن استاد يگانه‪ ،‬از اينکه‬ ‫«هدايت‪ ،‬بوف کور و ناسيوناليسم» را آن اندازه قابل ديديد که آن را مورد مطالعه قرار‬ ‫داديد‪ ،‬صميمانه سپاسگزارم و همين برای من مايه کلی افتخار و مباهات است‪ .‬نکته ظريفی‬ ‫که در نامه اخيرتان (مورخ ‪ ۱۰‬ژانويه ‪ )۲۰۰۷‬طرح شده است‪ ،‬هم نشان دهنده نکته بينی‬ ‫ِ‬ ‫اهميت اصل موضوع‪ .‬قطع ًا‬ ‫و باريک‌بينی‌های استادانه آن استاد است و هم نشان دهنده‬ ‫لغزش از من است که قلم نارسای من نتوانست تفاوت‌ها و گوناگونی‌های اساسی را در‬ ‫ميراث روشنفکری ايران‪ ،‬به روشنی و به تفصيل و به شيوه‌ای پسنديده بازشکافد‪ .‬شايد‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫روشنفکران ناسيوناليست ايران و ِ‬ ‫تأثير آن نوع نگرش بر کارهای‬ ‫ميراث‬ ‫چون موضوع به‬ ‫هدايت و بخصوص بوف کور او‪ ،‬مربوط می‌شد‪ ،‬از پرداختن به بخش‌های ديگر ميراث‬ ‫روشنکفری ايران در اين نوشته کوتاهی کردم‪ .‬وگرنه مخلص کام ً‬ ‫ال با شما هم‌عقيده است‬ ‫ِ‬ ‫و بزرگانی را که نام برده‌ايد‪ ،‬از برجستگان تاريخ و فرهنگ و سياست ايران می‌شناسد‪.‬‬ ‫بخصوص فروغی و تقی‌زاده را دو گوهر تابناک می‌شناسد که حقوق بسياری بر گردن‬ ‫ملت ما دارند‪ .‬درباره اين دو و باز بخصوص تقی‌زاده‪ ،‬هر چه بگويم کم گفته‌ام‪ .‬او از‬ ‫ِ‬ ‫پس پاره‌ای تندروی‌ها در دوره جوانی‪ ،‬به تعادلی در فکر و انديشه و نگرش سياسی در‬ ‫ايران دست می‌يابد که اگر نگويم بی‌نظير است‪ ،‬قطع ًا کم نظير‌ است‪ .‬به همين جهت در‬ ‫همين ِ‬ ‫کتاب «هدايت‪ ،‬بوف کور و ناسيوناليسم»‪ ،‬به تفاوت ديدگاه و نگاه انتقادی تقی‌زاده‬ ‫به مسايل و مباحثی از آن دست‪ ،‬و به گفته او ناسيوناليسم کاذب‪ ،‬اشاره کردم و ستيزه و‬ ‫جنگ قلمی هدايت با تقی‌زاده را بر سر همان مسايل باز نمودم‪( .‬صفحات ‪ ۹۴‬تا ‪ .)۹۸‬در‬ ‫بحث از همين نوع ناسيوناليسم در شعر و ادبيات دوره مشروطه‪ ،‬جمال‌زاده و ايرج ميرزا‬ ‫را به عنوان نمونه‌هايی با نگرش کام ً‬ ‫ال متفاوت‪ ،‬از شاعران و نويسندگان ناسيوناليست جدا‬ ‫کرده‌ام (ص ‪۶۶‬؛ هدايت‪ ،‬بوف کور و ناسيوناليسم)‪.‬‬ ‫نگاه من در اين نوشته بيشتر متوجه اهل قلم هنرمند بوده است تا اهل سياست‪ .‬وگرنه‪،‬‬ ‫نه ميراث انديشه‌های ناسيوناليستی‪ ،‬ميراث يک دستی است و نه روشنفکران ايران به‬ ‫ِ‬ ‫کتاب‪« :‬يا مرگ يا تجدد» که‬ ‫ناسيوناليست‌ها محدود می‌شوند‪ .‬در جايی ديگر‪ ،‬يعنی در‬ ‫ِ‬ ‫تفاوت ديدگاه‌های ناسيوناليستی شاعری چون بهار‪ ،‬و متفاوت‌انديشی‬ ‫جای تفصيل بود به‬ ‫شاعرانی چون اديب‌الممالک فراهانی‪ ،‬اشرف‌الدين حسينی و ‪ ...‬با شاعرانی چون عشقی و‬ ‫عارف پرداخته‌ام‪.‬‬ ‫ديگر آن که تقی‌زاده درست در سالی زاده می‌شود که ميرزا فتحعلی آخوندزاده رو در‬ ‫نقاب خاک می‌کشد‪ .‬آقاخان کرمانی يازده سال پيش از اعالن مشروطه‪ ،‬کشته می‌شود‪.‬‬ ‫جالل‌الدين ميرزا قاجار هم‪ ،‬از هم‌نسل‌های آخوندزاده و کرمانی است‪ .‬متأسفانه درست‬ ‫ِ‬ ‫حکومت ناصری که بحث نظری درباب تاريخ ايران و «خودآگاهی تاريخی»‬ ‫در اواسط‬ ‫در معنای جديد به جد آغاز می‌شود‪ ،‬جز آخوندزاده‪ ،‬آقاخان کرمانی و جالل‌الدين‬ ‫ميرزا‪ ،‬کس ديگری وارد اين عرصه نظری نشد‪ ،‬يعنی کسانی همزمان پيدا نشدند که آن‬ ‫ِ‬ ‫ناسيوناليستی دوبُنی و دوپاره‌ای را مورد نقد و بررسی نظری قرار دهند و‬ ‫شيوه نگاه‬ ‫نظریه متفاوت و متعادل‌تری درباره‌ی تاريخ ايران‪ ،‬جای‌گزين آن کنند‪ ،‬يا آن را به جد به‬ ‫شيوه‌ای منظم و انديشيده شده در دنيای نظر به نقد بگيرند‪ .‬در نتيجه اين نگاه دوبُنی‬ ‫ِ‬ ‫(ايران باستانی در تقابل با ايران اسالمی) با شدت و ضعف‪ ،‬افراط و تفريط‪ ،‬از‬ ‫و دوپاره‌ای‬ ‫آغاز تاريخ‌نگری ما تا دوره معاصر‪ ،‬کم و بيش ادامه می‌يابد و چه به شيوه‌ی ايجابی و چه‬ ‫به شيوه‌ی سلبی‪ ،‬بحران‌ها و بی‌تعادلی‌های ديگری را دامن می‌زند‪ .‬همين نحوه ديدی که‬ ‫تاريخ ايران را تکه پاره می‌کرد و تکه‌پاره‌هايی از آن را بر تکه‌پاره‌های ديگر برتری می‌داد‪،‬‬ ‫بعدها و حتی همزمان بازتاب‌های متفاوتی هم داشت‪( ..،‬دنباله در صفحه ی روبرو)‬

‫‪Farhang-e BC, No. 398, Vol.16 / P. 38‬‬

‫‪ ...‬در دوره پهلوی مذهبيون و‬ ‫بعضی روشنفکران مذهبی درست‬ ‫ِ‬ ‫ايران پيش از‬ ‫در جهت عکس‪ ،‬تاريخ‬ ‫اسالم را تاريخ گبر و کفر و تاريخ‬ ‫ستمگری می‌ناميدند و تاريخ اسالم‬ ‫را تاريخ رهايی‪ .‬بسياری از چپ‌های‬ ‫ايران‪ ،‬همه‌ی تاريخ ما را يکجا و يک‬ ‫کاسه‪ ،‬تاريخ ستم شاهی قلمداد‬ ‫می‌کردند و می‌کنند‪ .‬اين افراط‬ ‫و تفريط‪ ،‬چه از نوع ناسيوناليستی‬ ‫آخوندزاده‌‌ای‪ ،‬چه از نوع مذهبی‬ ‫و چه از نوع چپ مارکسيستی‪،‬‬ ‫آن اندازه قوی بود که به هويت‬ ‫متعادلی که کسانی چون فروغی‌ها‪،‬‬ ‫تقی‌زاده‌ها و قزوينی‌ها و‪ ...‬در‬ ‫پی آن بودند‪ ،‬به حد کافی مجال‬ ‫رشد و گسترش نمی‌داد‪ .‬چند سال‬ ‫ِ‬ ‫بزرگداشت ع ّ‬ ‫المه‬ ‫پيش به مناسبت‬ ‫قزوينی‪ ،‬مقاله‌ای با عنوان‪« :‬قزوينی‬ ‫و بدفهمی‌های نسل ما» درباره‬ ‫او و تقی‌زاده نوشتم که در مجله‬ ‫«گلستان» منتشر شد و در کتاب «يا‬ ‫مرگ يا تجدد» هم تجديد چاپ گرديد‪ .‬در آن مقاله درباره قزوينی و تقی‌زاده و هويت‬ ‫متعادلی که در پی آن بودند‪ ،‬چنين نوشتم‪« :‬اين دو [يعنی قزوينی و تقی‌زاده] دوشادوش‬ ‫ِ‬ ‫بررسی تاريخ و فرهنگ و ادب ايران را به شيوه جديد چنان سامان‬ ‫هم کا ِر بازنگری‪ ،‬نقد و‬ ‫ِ‬ ‫عنوان پيشگامان تحقيقات جديد‪ ،‬در‬ ‫دادند که از آن پس به درستی از هر دوی آنها به‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫درخشان تالش‌آفريننده اين دو‪ ،‬در‬ ‫اهميت‬ ‫کنار هم ياد می‌شود‪ .‬اما چنين عنوانی‪ ،‬بيانگر‬ ‫ِ‬ ‫هويت تاريخی و فرهنگی جديد نيست‪ .‬هويت تاريخی و فرهنگی‌ای که رها‬ ‫شکل دادن به‬ ‫از مبالغه‌ها و خودفريبی‌های ناسيوناليستی‪ ،‬بيان واقع‌بينانه‌تری از تاريخ و فرهنگ ما را در‬ ‫متن عصر تجدد‪ ،‬به نمايش می‌گذاشت» (ص ‪ ،۲۹۲‬يا مرگ يا تجدد‪ ،‬لندن‪ ۱۳۸۱ ،‬شمسی)‪.‬‬ ‫و باز در همان مقاله درباره تالششان نوشتم‪« :‬آن ريشه‌ای که بايد برای احيای ادبيات ايران‬ ‫ِ‬ ‫يافتن بيانی روشن‬ ‫ـ درخشان‌ترين بهره فرهنگ ما ـ غرس می‌کردند‪ ،‬چيزی نبود جز‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫وجدان معاصر‬ ‫متعادل اين هويت فرهنگی و تاريخی‪ ،‬هويتی که بايد‬ ‫توضيح مناسب و‬ ‫برای‬ ‫ِ‬ ‫ما براساس آن به گذشته و حال خود می‌نگريست و با درک تازه‌ای از خود به عنوان‬ ‫«ايرانی» روبرو می‌گرديد‪ .‬از ِ‬ ‫پس همين تالش آگاهانه هويت‌آفرين بود که آن دو تاريخ‬ ‫ايران را‪ ،‬چه ايران پيش از اسالم و چه ايران اسالمی را‪ ،‬نه به شيوه‌ی تکه‌پاره‪ ،‬که در تماميت‬ ‫ِ‬ ‫استمرار اين تاريخ کهن‌سال را در فرهنگ و مدنيت آن‬ ‫خود به بازخوانی می‌گرفتند و‬ ‫باز می‌نمودند‪ .‬اين درک متعادل با درکی که در تالش بخشی از روشنفکران تجددخواه‬ ‫ايران از مذهبی و غيرمذهبی‪ ،‬از چپ گرفته تا راست که راه حل مسئله ايران را راه حل‬ ‫سياسی می‌ديد‪ ،‬و بيشتر در چهارچوب ايدئولوژی‌های وارداتی به تفسير تاريخ و گذشته و‬ ‫حال خود می‌پرداخت‪ ،‬تفاوت بنيادی داشت‪ .‬گرچه تحوالت بعدی تاريخ ما نشان داد که ما‬ ‫فرصت مناسب را برای بارورکردن و همگانی کردن آن درک متعادل از دست داديم‪ ،‬اما‬ ‫همان درک متعادل‪ ،‬آن اندازه توان و باروری داشت که در مجموع‪ ،‬بنيان روشنی برای‬ ‫ِ‬ ‫دست ما بدهد و داد‪ .‬اينکه ما با چنين ميراثی چه کرديم و‬ ‫بازنگری تاريخ و فرهنگ ما به‬ ‫چه می‌کنيم داستان ديگری است‪( ».‬همان مأخذ پيشين‪ ،‬صص ‪ ۳۰۱‬و ‪.)۳۰۲‬‬ ‫اگر از تقی‌زاده و قزوينی بگذريم و به گذشته دورتر برويم‪ ،‬خواهيم ديد که ما از دوره‬ ‫اسالم سنی‌مذهب جدا کرده‬ ‫صفويه با مذهب تشيع و زبان فارسی‪ ،‬سفره‌مان را از جهان‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫جهان پيش مدرن‪ ،‬با همين هويت شيعی و زبان فارسی‪ ،‬ايران را از تجاوز دو‬ ‫بوديم‪ .‬در‬ ‫دشمن سنی مذهب در شرق و غرب کشور‪ ،‬يعنی ازبک‌ها و عثمانی‌ها حفظ کرديم و تا‬ ‫ِ‬ ‫سنتی ما رواج داشت‪ .‬در سرآغاز تجدد است که‬ ‫سال‌ها س ّکه‌ی استقالل سياسی و قدرِت‬ ‫ِ‬ ‫مذهب روس و‬ ‫دو دشمن سنی‌مذهب همسايه‪ ،‬جای خود را به دو ابرقدرت مسيحی‬ ‫انگليس‪ ،‬درشمال و جنوب ايران واگذار می‌کنند‪ .‬شکست‌های ايران از روسيه نشان داد‬ ‫که از هويت شيعی که در برابر جهان سنی مذهب‪ ،‬کارآمدی‌های خود را داشت‪ ،‬ديگر‬ ‫َرک‬ ‫کار چندانی ساخته نيست‪ .‬در نتيجه‪ ،‬اعتبار اين هويت و کارکرد سياسی آن کم‌کم ت َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫قدرت‬ ‫قدرت سياسی سنتی ـ ساختار قدرتی که از توازن‬ ‫برداشت‪ .‬در کنار آن‪ ،‬ساختار‬ ‫ِ‬ ‫سران ايالت و درباريان ايجاد می‌شد ـ نيز شکاف عميقی يافت‪ .‬در گذشته‬ ‫روحانيون و‬ ‫تاريخ (جدا از مسئله خالفت‪ ،‬و به دست و پا افتادن بعضی از مدعيان حکومت صفوی در‬ ‫برابر روس‌ها) چنين اتفاقی نمی‌افتاد که صاحبان سلطنت ايران‪ ،‬تضمين استمرار سلطنت‬ ‫در خانواده‌شان را از يک قدرت خارجی و دشمن بخواهند‪ ،‬کاری که در عهدنامه‌های‬ ‫گلستان و ترکمانچای اتفاق افتاد و از روس‌ها خواستند که استمرار سلطنت را در خانواده‬ ‫عباس‌ميرزا و قاجار تضمين کنند‪ .‬ناکارآمدی ساختار قدرت سياسی سنتی و ناکارآمدی‬ ‫هويت شيعی در برابر اين دشمنان قدرقدرت مسيحی‪ ،‬در عصر آشنايی‌های ما با تجدد‬ ‫ِ‬ ‫روشنفکران صدر تجدد‬ ‫غربی‪ ،‬عواقب ناگواری داشت‪ ،‬و اين عواقب درست در زمانی که‬ ‫ما به فکر چاره‌انديشی می‌افتادند‪ ،‬نتايج خود را آشکار کرد‪ :‬با ترک برداشتن قدرت سنتی‬ ‫سياسی‪ ،‬سر و کله قدرت سياسی تازه ِ‬ ‫‌نفس بيگانه پيدا شد و ساختار دوپايه‌ای قدرت سنتی‬ ‫به ساختار سه‌پايه‌ای قدرت جديدی تبديل شد که پايه سوم آن را روس و انگليس و‬ ‫بعدها به تناسب شرايط سياسی‪ ،‬قدرت يا قدرتهای ديگر سياسی بيگانه تشکيل می‌دادند‪.‬‬ ‫در چنين شرايطی که از ساختار قدرت سياسی و هويت شيعی در برابر غرب‪ ،‬کار چندانی‬ ‫ساخته نبود‪ ،‬نخستين نسل روشنفکران ايران‪ ،‬نسل صدر تجدد ما به فکر چاره افتادند‪ .‬اينان‬ ‫در مبارزه با استبداد حکومت ناتوان و عقب‌مانده قاجار‪ ،‬به دستاوردهای فرهنگ غرب‪:‬‬ ‫قانون‪ ،‬حکومت قانونی‪ ،‬پارلمان و آزادی‌های سياسی و اجتماعی پناه می‌بردند و در برابر‬ ‫‪Thursday, Sep. 13, 2018‬‬

‫يورش سياسی و نفوذ لجام‌گسيخته‌ی کشورهای غربی در ايران‪ ،‬به دستاوردهای فرهنگ‬ ‫باستانی ايران و حکومت درخشان عصر ساسانی پناه می‌بردند تا بگويند ما همان ملتی‬ ‫هستيم که چند قرن بر جهان حکومت کرديم و از تمدن و فرهنگ کهن‌سالی برخورداريم‪،‬‬ ‫تا از اين زاويه ديد‪ ،‬بر اشتراک مدنيت کهن‌سال خود با مدنيت غربی انگشت نهند و حساب‬ ‫خود را از جوامع عقب‌مانده ديگر‪ ،‬بخصوص جوامع اسالمی و آفريقايی جدا کنند‪ .‬اين شيوه‬ ‫نگرش تاريخی و سياسی را در همان بخش‌هايی که به عنوان نمونه از «صدخطابه» آقاخان‬ ‫کرمانی‪ ،‬در پيوست‌های کتاب‪« :‬هدايت‪ ،‬بوف کور و ناسيوناليسم» آورده‌ام به روشنی‬ ‫می‌توان ديد‪ .‬در همين خطابه‌ها از ايرانی‌ها به ابوالملل و پايه‌گذاران تمدن ياد می‌شود‪.‬‬ ‫در اين نگرش دوپاره‌ای و دوبُنی از زمان تاريخی‪ ،‬هزار و چند صدسال تاريخ اسالمی ايران‪،‬‬ ‫تاريخ انحطاط نام گرفت‪.‬‬ ‫ً‬ ‫اينان در پی ايجاد هويتی کامال ايرانی و غيراسالمی و گاه ضداسالمی‪ ،‬نظريه انحطاط ايران‬ ‫اسالمی را طرح کردند‪ .‬اين نگاه دوپاره‌ای و دوبنی با شدت و ضعف‪ ،‬افراط و تفريط‪ ،‬از‬ ‫سرآغا ِز تاريخ نگری ما در معنای جديد تا دوره پهلوی و معاصر ادامه می‌يابد‪ .‬اينکه نوشتم‬ ‫ميراث چنين ناسيوناليسمی به فاصله کمی در عصر پهلوی به هدايت و کسروی می‌رسد‪،‬‬ ‫به همين منظور بود که نشان دهيم همه مثل کسروی و هدايت فکر نمی‌کردند‪ .‬اما‬ ‫استمرار تاريخی اين شيوه نگاه و نگرش نظری به تاريخ ايران‪ ،‬آن اندازه قوی و پرجاذبه‬ ‫بود که به طور غيررسمی‪ ،‬مبنای ايدئولوژی سياسی حکومت پهلوی‌ها قرار گرفته بود و‬ ‫بازتاب آن را در نظام آموزشی رسمی ايران و حتی در بخش‌های غيررسمی به وضوح‬ ‫می‌شد ديد‪ .‬شما بهتر از هر کسی بر اين مسايل اشراف و وقوف داريد‪ .‬از نمونه‌های بدلی‬ ‫چون ذبيح بهروز گرفته تا نمونه‌های اصيلی چون استاد پورداود‪ ،‬و دکتر افشار‪ ،‬پدر استاد‬ ‫ايرج افشار و بسياری از درس‌خواندگان ما‪ ،‬اين بنياد نگاه دوبُنی و دوپاره‌ای را ـ که ميراث‬ ‫تأمالت نظری ناسيوناليست‌های صدر نهضت قانون خواهی است ـ به صورت خفيف يا‬ ‫شديد‪ ،‬با خود داشته‌اند‪ .‬از آن زمان‪ ،‬اسالم و عرب به عنوان عامل اصلی يا يکی از عوامل‬ ‫اصلی عقب‌ماندگی ايران‪ ،‬ذهن و زبان بخش‌های مختلفی از متجددان ما را ـ و البته نه‬ ‫همه آنها را ـ در بر گرفته بود‪ .‬اگر در فاصله فعاليت‌های نظری آخوندزاده و آقاخان‬ ‫کرمانی‪ ،‬ميرزا رضاخان افشار بکشلو «پَر َو ِز نگارش پارسی» را می‌نويسد و آنهمه جعليات‬ ‫را به نام فارسی اصيل قالب می‌زند‪( ،‬در ‪ ۱۳۰۰‬قمری)‪ ،‬در دوره پهلوی هم همچنان با‬ ‫بهروزها و ديگرانی چون او سر و کار داريم که متاسفانه هنوز برخی از اهل قلم و کتاب‬ ‫ما او را دانشمند و متفکر به حساب می‌آورند‪ .‬بيماری پيرايش زبان فارسی از کلمات‬ ‫عربی و نوعی سره‌نگاری و فارسی‌نويسی من‌درآوردی‪ ،‬رنگ و لعاب دانشگاهی هم به‬ ‫خود می‌گيرد‪ .‬همين خطابه تقی‌زاده در نقد ديدگاه ناسيوناليست‌های افراطی که در‬ ‫کتاب‪« :‬هدايت‪ ،‬بوف کور و ناسيوناليسم» به پاره‌ای مطالب آن اشاره کردم در اسفند‬ ‫‪ ۱۳۲۶‬شمسی ايراد می‌شود و در اوايل ‪ ۱۳۲۷‬شمسی منتشر می‌گردد‪ .‬اين خطابه چهل‬ ‫صفحه مجله يادگار را به خود اختصاص داده است‪ ،‬بطور جداگانه هم در ‪ ۲۰۰‬نسخه‬ ‫انتشار می‌يابد‪ .‬اگر ضرورتی تاريخی و فرهنگی مهمی در کار نبود‪ ،‬محال بود که تقی‌زاده‬ ‫آگاهانه‪ ،‬آنهمه دشمنی و دشمنی کسانی چون هدايت را به جان بخرد و با چنان صراحت‬ ‫کم‌نظيری به نقد ديدگاههای افراطی ناسيوناليستی رايج در ايران عصر پهلوی بپردازد‪.‬‬ ‫البته او پيشترها هم در «کاوه» اين نوع ملت‌پرستی‌های کاذب و دروغين را مورد نقد قرار‬ ‫داده بود‪ ،‬اما نه به اين محکمی و شدت و حدت‪ .‬من اين نکات مهم را در کتابی با عنوان‬ ‫«ايران‪ ،‬تجدد و ناسيوناليسم» که چند سالی است که در دست تحقيق و نگارش دارم به‬ ‫بحث گرفته‌ام‪ .‬بی‌ترديد در اين کتاب به سهم درخشان کسانی چون تقی‌زاده‪ ،‬فروغی و‬ ‫قزوينی و بسياری کسان ديگر نيز خواهم پرداخت‪ ،‬با تفصيل مناسب‪.‬‬ ‫نکته‌ای را که درباره مفهوم روشنفکر و روشنفکری به اشاره طرح کرده‌ايد‪ ،‬البته در تاريخ‬ ‫مفاهيم و سير تحوالت آن در شرق‪ ،‬بحث مهمی است‪ .‬در غرب هم ـ همانگونه که شما‬ ‫بهتر می‌دانيد ـ بحث بر سر اين مسئله سابقه طوالنی دارد‪ .‬آيزايا برلين که به مطالب او در‬ ‫مقدمه کتاب‪« :‬يا مرگ يا تجدد» اشاره کرده‌ام‪ ،‬معتقد بود که روشنفکر (‪)Intellectual‬‬ ‫کسی است که از پيش خود درباره مسايل مهم‪ ،‬صاحب انديشه‌ای مستقل و منظم است‪ ،‬اما‬ ‫«کوشنده» فرهنگی و سياسی (‪ )Intelligentsia‬الزامًا خود صاحب انديشه‌ای از پيش خود‬ ‫نيست‪ .‬او در بهترين حالت‌ها‪ ،‬بيشتر حامل يا ناقل انديشه ديگران است‪ .‬هر فکر و انديشه‌ای‬ ‫را که پسنديد و اخذ کرد‪ ،‬به کار می‌بندد تا جامعه خود را دگرگون کند‪ .‬اگر تعريف‬ ‫او مالک باشد‪ ،‬در ايران عصر مشروطه جز آخوندزاده و احتماالً آقاخان کرمانی و با‬ ‫کمی اغماض سيد جمال‌الدين اسدآبادی را نمی‌توان روشنفکر ناميد‪ .‬ديگران‪ ،‬برای نمونه‪،‬‬ ‫همه‌ی چپ‌ها که مروجان انديشه مارکس بوده‌اند و حتی کسانی که شما نام برده‌ايد و‬ ‫از بهترين فرزندان و سرآمدان مملکت ما هستند را بايد ‪ Intelligentsia‬ناميد‪ .‬البته‬ ‫من با اين نوع خط‌کشی‌های تند و تيز فلسفی در بررسی‌های تاريخی و بخصوص تاريخ‬ ‫ايران مخالفم‪ .‬گرچه با ديد برلينی هم می‌توان تاريخ ايران را مورد بحث قرار داد‪ .‬با اين‬ ‫همه‪ ،‬بهره‌ای از حقيقت در نظريه برلين وجود دارد‪ .‬چنانکه از کسانی که شما نام برده‌ايد‪،‬‬ ‫گرچه در نهضت قانون‌خواهی در ايران نقش مهمی داشته‌اند و گرچه بعضی از آنها چون‬ ‫فروغی و تقی‌زاده‪ ،‬پاره‌ای مالحظات انتقادی مهمی را به انديشه سياسی و فرهنگی روز‬ ‫وارد کردند‪ ،‬هيچکدام صاحب نظريه‌ای منسجم درباره تاريخ ايران نبودند و اگر هم‬ ‫بودند‪ ،‬چنين نظريه‌ای را به شيوه‌ای انديشيده شده و منظم تدوين نکرده‌اند‪ .‬حال آنکه‬ ‫آخوندزاده و آقاخان کرمانی درباره تاريخ ايران صاحب نظريه بوده‌اند‪ ،‬گرچه تحت تاثير‬ ‫انديشه‌های غربی بودند اما از پيش خود صاحب انديشه و نظريه‌ای نوين درباره چگونگی‬ ‫تحوالت تاريخ بوده‌اند‪ .‬نظريه انحطاط‪ ،‬از ِ‬ ‫آن آن دو است‪ .‬همان چيزی که اين سالها دکتر‬ ‫جواد طباطبايی هم با تفاوت‌هايی از آن سخن می‌گويد‪ ،‬بدون اينکه به پيشينه اين بحث‬ ‫وقوف کامل داشته باشد‪.‬‬ ‫اما برگرديم به کتاب‪« :‬هدايت‪ ،‬بوف کور و ناسيوناليسم»‪ ،‬فکر می‌کنم با توضيحاتی که‬ ‫داده‌ام شايد موجه به نظر آيد که بگويم چرا در اين کتاب‪ ،‬جدا از پاره‌ای تصريحات و‬ ‫اشارات به تفاوت ديدگاههای تقی‌زاده‪ ،‬ايرج ميرزا و جمال‌زاده با ناسيوناليست‌های صدر‬ ‫تجدد‪ ،‬به روشنفکرانی که شما نام برده‌ايد نپرداخته‌ام‪ .‬برای اينکه روشنفکری ايران بطور‬ ‫عام مورد بحث من نبوده است‪( ...‬دنباله در صفحه ی ‪)45‬‬ ‫‪Farhang-e BC, No. 398, Vol.16 / P. 39‬‬

‫دانش‬

‫اندر فواید تنبلی!!‬ ‫مهبد ابراهیمی‬

‫نوشتن در ستایش تنبلی کار آسانی نیست‪ .‬بعید است جامعه‌ای در دنیا باشد که سخت‌کوشی‬ ‫و پرکاری را تشویق نکند و کاهلی و تنبلی را نکوهش‪ .‬در تمام دنیا و در طول تاریخ‪،‬‬ ‫بزرگان فکر و دین و سیاست و فرهنگ در ستایش سخت‌کوشی و زحمت‌کشی متفق‌القول‬ ‫بوده‌اند و هیچ پدر و مادری نیست که فرزندانش را بجای تالش به تنبلی تشویق کند‪.‬‬ ‫با این حال ما اینجا می‌خواهیم تا حد ممکن از تنبلی اعاده حیثیت کنیم‪ ،‬یا حداقل از تنبلی‬ ‫طبیعی‪ .‬تنبلی البته تعریف روشنی ندارد و هر کس با معیارهای خود آن را تعریف می‬ ‫کند‪ .‬برخی افراد که خود را به خاطر تنبلی سرزنش می‌کنند در چشم دیگران الگوی‬ ‫سخت‌کوشی هستند و برخی که خود را تنبل نمی‌دانند به نظر دیگران تنبل هستند‪ .‬به‬ ‫نظر می‌رسد که هیچکس دوست ندارد تنبل باشد‪ ،‬آنها که تنبلند یا تنبلی می‌کنند‪ ،‬پیش‬ ‫خود شرمنده هستند و خود را سرزنش می‌کنند‪ .‬آنها که سخت‌کوش هستند تنبل‌ها را‬ ‫سرزنش می‌کنند‪ .‬خالصه تنبل‌ها را هیچکس دوست ندارد و این را هر بچه‌ای از همان اول‬ ‫یاد می‌گیرد‪ ،‬اول در خانه و بعد در مدرسه که بعضی بچه‌ها تنبلند و بعضی زرنگ‪ .‬تمام‬ ‫توصیه‌ها و دستورالعمل‌ها و همه چیز برای افراد فعال و سختکوش است و هیچکس به‬ ‫خود زحمت نمی‌دهد که چیزی به تنبلها بگوید جز این که تنبلی را کنار بگذارند‪ .‬هیچکس‬ ‫نمی‌گوید که فالن کس بخاطر تنبلی موفق شد اما چه کسی می‌تواند بگوید که کوآال در‬ ‫دنیای وحش موفق نبوده؟‬

‫اتفاقا اخیرا پژوهشی منتشر شد درباره حدود سیصد نوع نرم‌تن اقیانوس اطلس غربی‪،‬‬ ‫چه آنها که از بیش از پنج میلیون سال پیش منقرض شده چه آنها که هنوز در این آبها‬ ‫زندگی می‌کنند‪ .‬نتیجه این که آنها که منقرض شده‌اند متابولیسم پایه‌شان بیشتر از آنها‬ ‫بود که هنوز زنده‌اند‪ .‬یکی از پژوهشگران این تحقیق گفت شاید بهتر باشد زین پس به‬ ‫جای اصطالح مانوس 'بقای اصلح'‪ ،‬از اصطالح نامانوس 'بقای تنبل‌ترین' یا دست‌کم 'بقای‬ ‫ُکندترین' استفاده کنیم‪.‬‬ ‫طبیعی است که حتی افراد سخت‌کوش هم گاهی تنبلی کنند و افراد تنبل هم گاهی‬ ‫می‌شود که مجبور شوند سخت‌کوشی کنند‪ .‬بنابراین چگونه می‌توان معیاری برای تنبلی‬ ‫تعریف کرد‪ .‬جواب این سوال را نمی‌دانیم اما مسئله ما آنها نیستند که گاهی زرنگند گاهی‬ ‫تنبل و وقتی زرنگند خوشحالند و وقتی تنبلند ناراحت‪ .‬روی صحبت ما آنهایی هم نیستند‬ ‫که آنقدر منابع زیر دست و پایشان ریخته که می‌توانند هیچ‌کاری نکنند‪ .‬تنبلی‌ آنها به این‬ ‫‪Thursday, Sep. 13, 2018‬‬

‫دلیل است که از فشار ازدیاد منابع رنج می‌برند و ناچارند این امکانات را با تنبلی مصرف‬ ‫کنند‪ .‬آنها دغدغه زیست‌شناختی هم ندارند چون در طبیعت قانون بقای اصلح صادق است‬ ‫و آنها می‌توانند این موهبت طبیعی را با ژن‌های مرغوب به نسل بعدی منتقل کنند‪.‬‬ ‫مسئله ما اینجا تنبل‌های طبیعی هستند و از همین گروه هم می‌خواهیم اعاده حیثیت کنیم‪.‬‬ ‫تنبل طبیعی کسی است که در هر حال و شرایطی‪ ،‬حتی در زمان سخت‌کوشی اجباری‪ ،‬اصل‬ ‫اول برایشان تنبلی است که یعنی صرفه‌جویی در منابع‪.‬‬ ‫در حیات وحش هیچ موجودی را نمی‌بینید که دائم در حال فعالیت باشد‪ .‬شیر و شمپانزه و‬ ‫مار و سوسک‪ ،‬حتما لحظات‪ ،‬دقایق یا ساعت‌هایی از روز را هیج کاری نمی‌کنند‪ ،‬چه اسمش‬ ‫استراحت باشد‪ ،‬چه در امان ماندن از گرما یا سرما یا بطالت و نشخوار‪ .‬بنابراین تنبلی اصال‬ ‫پدیده نادری در طبیعت نیست بلکه بسیار هم رایج است‪ .‬دلیل آن هم واضح است‪ ،‬اصل‬ ‫اول طبیعت مقتصد بودن است و موجود زنده در استفاده از منابع ارزشمند مثل انرژی‬ ‫نهایت صرفه جویی را می‌کنند‪ .‬فعالیت دائم‪ ،‬انرژی دائم می‌خواهد که به دست آوردن‬ ‫آن کار راحتی نیست و خیلی وقتها اصال در دسترس نیست‪ .‬در حیات وحش یک اصل مهم‬ ‫وجود دارد‪ ،‬اگر کاری مطلقا الزم نیست‪ ،‬آن را انجام نده‪ .‬وقتی در فیلم‌های حیات وحش‬ ‫مثال دسته‌ای شیر را می‌بینیم که خمیازه می‌کشند و با دمشان مگسها را می‌تارانند‪ ،‬کسی‬ ‫نمی‌گوید چه شیرهای تنبلی‪ ،‬ببین وقتشان را چطور تلف می‌کنند‪ .‬آنها صرفا دارند دخل‬ ‫و خرجشان را جور می‌کنند‪.‬‬ ‫دانشمندان علوم تکامل و زیست شناسی می‌گویند تنبلی راهکار 'ارزشمندی' است برای‬ ‫تطابق موجودات زنده با محیط‪ .‬برای مثال زمانی که بشر آتش را کشف و مهار کرد‬ ‫توانست مواد غذایی را بپزد‪ .‬شمپانزه‌ها که نزدیکترین خوشاوندان ما هستند باید روزی‬ ‫پنج ساعت صرف جویدن ساقه و چیزهای سخت دیگر کنند اما با کمک آتش بشر توانست‬ ‫ظرف مثال یک ساعت غذایش را خورده باشد‪ .‬این زمان اضافه احتماال هم صرف تنبلی‬ ‫شده هم احتماال صرف ساخت وسایل تازه برای شکار یا روی آوردن به هنر و مثال کشیدن‬ ‫نقاشی روی دیوار غارها‪.‬‬ ‫اصال این را بگوییم که تنبلی انگیزه بزرگی برای بشر بوده و هست‪ .‬معروف است که می‬ ‫گویند اختراع زاییده احتیاج است و البته یکی از احتیاجات بشر تنبلی است‪ .‬برای همین است‬ ‫که از پانزده هزار سال به این سو که سگ را اهلی کرد بشر همواره به دنبال این بوده که‬ ‫کارهایش را به دیگران محول کند‪ ،‬بارش را اسب و خر ببرند‪ ،‬زمینش را گاو شخم بزند و‬ ‫شبها بجای خودش سگ گوش به زنگ باشد‪ .‬بعد هم نوبت به ماشین ها رسید که وظایف‬ ‫انسان را به عهده بگیرند و هوش مصنوعی و روباتها که خیلی دور نیست که کال بشر را از‬ ‫هر وظیفه‌ای خالص کنند‪.‬‬ ‫شواهد علمی بسیاری وجود دارند که سرعت زندگی بشر بخصوص در شهرهای بزرگ‬ ‫بسیار افزایش پیدا کرده است‪ .‬به حیات وحش که نگاه کنید‪ ،‬معموال موجوداتی که عمر‬ ‫کوتاهی دارند‪ ،‬مثل مرغ مگس خوار و موش ضربان قلبشان در دقیقه بسیار زیاد است‬ ‫و موجوداتی که سالهای سال عمر طوالنی می کنند مثل الک‌پشت گاالپاگوس و نهنگ‪،‬‬ ‫بر عکس در دقیقه قلبشان کم می‌تپد‪ .‬این را هم می‌دانیم که در هیجان و اضطراب و‬ ‫استرس و دویدن به دنبال امور روزمره زندگی هورمونهایی مثل کورتیزول و آدرنالین‬ ‫در بدنمان ترشح می‌شوند که ضربان قلب را باال می‌برند‪.‬‬ ‫کوفتن بر طبل سختکوشی ‪-‬بدون درنظر گرفتن این که این فعالیت مستلزم مصرف‬ ‫کردن چه منابعی است‪ -‬بسیاری از مردم را در شرایط رقابت دائم قرار داده‪ ،‬مسابقه‬ ‫قدرت و ثروتی که ثانیه‌ای غفلت موجب عقب افتادن و پشیمانی است‪ .‬آنها که حائز‬ ‫شرایط شرکت در این مسابقه نیستند‪ ،‬در مسابقه‌ای دیگر شرکت دارند‪ ،‬در مسابقه بقا و‬ ‫برای ته‌مانده آنچه از مسابقه اول مانده تقال می‌کنند‪ .‬بی‌دلیل نیست که آمار بیماری قلبی‬ ‫بخصوص در شهرها باال است‪ .‬بنابراین تنبلی‪ ،‬آرامش و کاستن از سرعت زندگی برای‬ ‫سالمت و طول عمر هم مفید است‪.‬‬ ‫بنابراین ما اینگونه فکر می‌کنیم که تنبلی طبیعی روز به روز بیشتر جایگاه خود را پیدا‬ ‫خواهد کرد‪ ،‬هم شواهدی علمی هست که تنبلی طبیعی می‌تواند برای سالمت جسم و روح‬ ‫مفید باشد هم اینکه سخت‌کوشی زیاد بشر مشکالت جدی برای خودش و موجودات دیگر‬ ‫و کره زمین ایجاد کرده است‪.‬‬ ‫تنبل طبیعی به استفاده از منابع (انرژی‪ ،‬وقت‪ ،‬پول) حساس است و از هر ترفندی برای‬ ‫صرفه‌جویی استفاده می‌کند‪ .‬تنبل طبیعی عمل‌گرا است‪ ،‬تا کاری واقعا ضرورت نداشته‬ ‫باشد آن را انجام نمی‌دهد‪ ،‬در انجام هر کاری منابع مصرفی را با فواید احتمالی می‌سنجد‪،‬‬ ‫تاثیر کارهای خود را بر کره زمین و انسان‌ها و موجودات دیگر در محاسبه خود وارد‬ ‫می‌کند و اسیر زرق و برق و تجمل نمی‌شود چون با طبیعت صرفه‌جویش جور در‬ ‫نمی‌آید‪ .‬مثال خوبش‪ ،‬کوآال‪bbc ..‬‬ ‫‪Farhang-e BC, No. 398, Vol.16 / P. 40‬‬

‫فراخوان مجمع عمومی کانون اندیشه‬ ‫بدینوسیله از کلیه موسسین‪ ،‬اعض ُا هیئت مدیره‪ ،‬اعض ُا و دوستداران‬ ‫کانون اندیشه دعوت میگردد تا در جلسه مجمع عمومی کانون در‬ ‫تاریخ ‪ ۲۱‬سپتامبر ‪ ۲۰۱۸‬که از ساعت ‪ ۵‬تا‪ ۷:۳۰‬عصر و در اتاق ‪۲۰۳‬‬ ‫طبقه دوم کپیالنو مال تشکیل میگردد ‪ ،‬حضور بهم رسانند‪.‬‬ ‫با سپاس دبیر کانون اندیشه‪ -‬جعفر زند‬

‫نورت شور مالتی کالچرال سوسایتی برگزار می کند‪:‬‬

‫اطالعات مربوط به مزایای خانواده در بی سی‬ ‫این جلسه برای اشنایی مهاجران با جزییات مزایای موجود در کانادا برای خانواده‬ ‫هایی که فرزند زیر ‪ 18‬سال دارند روزپنجشنبه ‪ 27‬ماه سپتامبر ساعت ‪ 2‬تا ‪4‬‬ ‫بعد ازظهر به زبان فارسی برگزار میشود و حاوی مطالب زیر میباشد‪:‬‬ ‫ مزایای حق اوالد و مالیات‬‫(‪)Canada Child Tax Benefit, GST/ HST‬‬ ‫ شرایط استفاده از یارانه ثبت نام فرزند در مهد کودک‬‫نحوه ثبت نام ‪ /‬فرمهای مربوطه ‪ /‬مدارک مورد نیاز (‪)Child care Subsidy‬‬ ‫ شرایط استفاده از کمک اجاره‬‫نحوه ثبت نام ‪ /‬فرمهای مربوطه ‪ /‬مدارک مورد نیاز‬ ‫(‪)Rental Assistance Program‬‬ ‫ آدرسها و شماره های مورد نیاز‬‫ پرسش و پاسخ‬‫به دلیل محدود بودن ظرفیت برنامه‪ ،‬لطفا نامنویسی فرمایید‪.‬‬ ‫شماره تماس‪604-988–2931 :‬‬ ‫محل برگزاری‪ :‬واحد ‪ 207‬شماره ‪ 123‬خیابان ‪ 15‬شرقی نورت ونکوور‬ ‫این برنامه از سوی دولت تامین مالی شده و رایگان میباشد‪.‬‬

‫‪I n s t r u c t o r‬‬

‫‪Piano‬‬

‫‪M u s i c‬‬

‫‪Violin * Kamanche‬‬

‫‪www.Mirloo.com 778 688 9234‬‬

‫مر ّمت تابلوهای نقاشی‬

‫مرمت و بازسازی انواع تابلوهای نقاشی رنگ روغن جدید یا قدیمی‬

‫‪778.874.3931‬‬ ‫نورت شور مالتی کالچرال سوسایتی برگزار می کند‪:‬‬

‫اطالعات مفید درباره سیستم بیمه در بی سی‬ ‫این جلسه برای آشنایی مهاجران با جزییات سیستم خدمات درمانی در کانادا روز‬ ‫سه شنبه ‪ 25‬ماه سپتامبر ساعت ‪ 10‬تا ‪ 12‬ظهر به زبان فارسی برگزار میشود و‬ ‫حاوی مطالب زیر میباشد‪:‬‬ ‫ چه کسانی واجد شرایط بیمه هستند‬‫ نحوه ثبت نام و موارد پوشش خدمات پزشکی‬‫ میزان حق بیمه و شرایط معافیت از آن‬‫ تخفیف دارویی یا فارما کر ‪ /‬نحوه ثبت نام‬‫ میزان تخفیف دارویی ‪ /‬فرمهای مربوطه‬‫ آشنایی با برنامه تخفیف حق بیمه ‪ /‬نحوه ثبت نام‬‫ آشنایی با برنامه بیمه تکمیلی فرزندان و بزرگساالن‬‫ ادرسها و شماره های پزشکی مورد نیاز‬‫ پرسش و پاسخ‬‫بدلیل محدود بودن ظرفیت برنامه ‪ ،‬لطفا ثبت نام فرمایید‪.‬‬ ‫شماره تماس‪604-988–2931 :‬‬ ‫محل برگزاری‪ :‬واحد ‪ 207‬شماره ‪ 123‬خیابان ‪ 15‬شرقی نورت ونکوور‬ ‫این برنامه از سوی دولت تامین مالی شده و رایگان میباشد‪.‬‬ ‫‪Thursday, Sep. 13, 2018‬‬

‫نورت شور مالتی کالچرال سوسایتی برگزار می کند‪:‬‬

‫جلسه اطالعاتی ویژه اشتغال در بانک‬ ‫اگر شما عالقمند به کسب اطالعات در مورد چگونگی وشرایط الزم برای کار‬ ‫در بانک هستید‪ ،‬ازشما دعوت می شود در برنامه ای که بدین منظور درتاریخ‬ ‫‪ 26‬سپتامبرساعت ‪ 4‬الی ‪ 6‬بعد ازظهردر این سازمان برگزار می شود شرکت‬ ‫فرمایید‪ .‬این جلسه توسط مدیران یکی از بانکهای معتبر کانادا به زبان انگلیسی‬ ‫ارایه خواهد شد‪.‬‬ ‫بدلیل محدود بودن ظرفیت برنامه ‪ ،‬ثبت نام الزامیست ‪.‬‬ ‫شماره تماس‪604-988–2931 :‬‬ ‫محل برگزاری‪ :‬واحد ‪ 207‬شماره ‪ 123‬خیابان ‪ 15‬شرقی نورت ونکوور‬ ‫این برنامه از سوی دولت تامین مالی شده و رایگان میباشد‪.‬‬

‫‪Farhang-e BC, No. 398, Vol.16 / P. 41‬‬

‫آژانس مسافرتی‬

‫‪( Advanced Travel‬تینا خدایی) ‪604-904-4422‬‬ ‫‪604-770-4474‬‬ ‫آژانس هواپیمایی آپادانا‬ ‫‪604-986-0094‬‬ ‫آریا تراول‬ ‫‪604-780-4005‬‬ ‫آزاده موسویان‬ ‫آژانس مسافرتی کاپیتان کوک)‬ ‫(آزاده موسویان‪:‬‬ ‫‪-------------------------------------------------‬‬

‫آرایشگاه و سالن زيبایی‬

‫اکستنشن مژه "ميترا" ‪ -‬کوکيتالم ‪604-825-3887‬‬ ‫‪604-980-5464‬‬ ‫‪King Hair Design‬‬ ‫‪--------------------------------------------------‬‬

‫آموزش هنر‬

‫خانه فرهنگ و هنر (خط‪ ،‬نقاشی‪ ،‬موسیقی‪778-737-7426 )...‬‬ ‫مرکز هنری نوا‪( :‬موسیقی‪ ،‬نقاشی ‪604-985-6282 )..‬‬ ‫نقاشی‪:‬‬ ‫‪604-349-6326‬‬ ‫نازنین صادقی (آبرنگ)‬ ‫‪www.nazanin-artist.com‬‬ ‫رامین جمالپور (رنگ روغن‪ /‬آبرنگ) ‪604-924-1475‬‬ ‫موسیقی‪:‬‬ ‫‪( Jahan Music‬کودکان‪/‬بزرگساالن) ‪778-688-9234‬‬ ‫حمیرا بشیری (سه تار برای خانم ها) ‪778-839-1375‬‬ ‫مهران مهراب زاده (تار‪ ،‬سه تار‪ ،‬آواز‪604-812-9025 )..‬‬ ‫‪604-375-1272‬‬ ‫اشرف آبادی (تار و سه تار)‬ ‫‪604-983-3985‬‬ ‫استاد شاملو (ویلن و سه تار)‬ ‫شبنم شاملو (تنبک ‪ /‬موسیقی کودکان) ‪604-983-3985‬‬ ‫‪778-833-4778‬‬ ‫ُرهام بهمنش (پیانو)‬ ‫نازنین صادقی (پیانو برای کودکان) ‪604-349-6326‬‬ ‫رامین جمالپور (پیانو‪ ،‬تئوری‪/‬هارمونی) ‪604-924-1475‬‬ ‫‪778-893-6766‬‬ ‫فرشته فرمند (آواز)‬ ‫‪604-913-3486‬‬ ‫پرویز نزاکتی (آواز)‬ ‫‪604-551-3963‬‬ ‫محمد خرازی (گیتار)‬ ‫عکاسی‪:‬‬

‫حمید زرگرزاده (‪)Perfect Shot Studio‬‬

‫‪604-925-6800‬‬ ‫‪778-372-0765‬‬

‫گالری عکس کارون‬ ‫کارتون و کاریکاتور‪:‬‬ ‫گالری کالغ سفید (افشین سبوکی) ‪778-898-4575‬‬ ‫خطاطی‪:‬‬ ‫‪778-889-4820‬‬ ‫انجمن خوشنویسان ایران‬ ‫رقص‪:‬‬ ‫‪604-983-0015‬‬ ‫باله ملی پارس‬ ‫‪--------------------------------------------------‬‬

‫اپتومتری ‪ /‬عينک سازی‬

‫‪604-464-7726‬‬ ‫‪( IRIS‬کوکيتالم)‬ ‫‪-------------------------------------------------‬‬

‫آموزش زبان‬

‫‪604-782-3530‬‬ ‫بهاره بهداد (زبان فرانسه)‬ ‫‪-------------------------------------------------‬‬

‫آموزش زبان فارسی‬

‫‪778-870-6716‬‬ ‫آذر امین مقدم‬ ‫‪604-261-6564‬‬ ‫ایرانیان‬ ‫‪604-913-0601‬‬ ‫دهخدا (نورت ونکوور)‬ ‫‪604-442-9431‬‬ ‫نور دانش‬ ‫‪-------------------------------------------------‬‬

‫آموزش رانندگی‬

‫‪604-710-0550‬‬ ‫‪( Green Way‬محسن)‬ ‫‪778-899-7790‬‬ ‫سعيد صالحی‬ ‫‪778-896-1420‬‬ ‫آموزشگاه رانندگی بهروز‬ ‫‪604-644-8960‬‬ ‫حسین الهیجی‬ ‫‪604-990-4844‬‬ ‫کاپیالنو (جوان)‬ ‫‪-------------------------------------------------‬‬

‫اتوموبیل‬

‫‪604-781-7478‬‬ ‫هوندا (سعيد لطفی )‬ ‫‪604-649-3618‬‬ ‫فولکس واگن (بهداد نخعی)‬ ‫فولکس واگن (علی بنی صدر) ‪604-250-6711‬‬ ‫‪604-500-7772‬‬ ‫آئودی (رامين رساور)‬ ‫‪--------------------------------------------------‬‬

‫ارز و ارسال پول‬

‫دنیا (وست ونکوور)‬ ‫عطار (کوکیتالم)‬ ‫دانیال (کوکيتالم)‬ ‫خدمات ارزی دکتر نیک‬ ‫صرافی محله (کوکيتالم)‬ ‫چارلیز (داون تاون)‬

‫‪604-913-2324‬‬ ‫‪604-945-3266‬‬ ‫‪604-763-1512‬‬ ‫‪604-558-8050‬‬ ‫‪778-245-1042‬‬ ‫‪604-688-2516‬‬

‫‪Thursday, Sep. 13, 2018‬‬

‫امور برقی ‪ /‬سيمکشی ‪ /‬تعمیرات‬ ‫شرکت رايان‬

‫‪778-682-3213‬‬

‫‪----------------------------------‬‬‫بازرسی فنی ساختمان‬

‫‪604-500-0303‬‬ ‫دکتر امير به کيش‬ ‫‪778-231-3040‬‬ ‫هاشم سیفی‬ ‫‪-------------------------------------------------‬‬

‫باشگاه ورزشی ‪ /‬ورزش های رزمی‬

‫‪604-990-1331‬‬ ‫باشگاه سانی کيم تکواندو‬ ‫بهاره دهکردی (کيک باکسينگ) ‪778-872-3781‬‬ ‫مجتبی دانشی (کيک باکسينگ) ‪778-871-7572‬‬ ‫باشگاه ورزشهای رزمی اليت المپيک ‪604-971-3362‬‬ ‫‪-------------------------------------------------‬‬

‫پزشک ‪ /‬مرکز پزشکی ‪ /‬خدمات پرستاری‬

‫پزشک خانوادگی‪:‬‬ ‫دکتر ساناز فاموری (‪604-925-9277 )West Van‬‬ ‫فیزیوتراپی‪:‬‬ ‫هارمونی (فیزیو ‪ /‬ماساژتراپی) ‪604-468-2300‬‬ ‫ناتوروپاتیک‪:‬‬ ‫دکتر ماندانا عدالتی (‪604-987-4660 )North Van‬‬ ‫خدمات پرستاری‪:‬‬ ‫‪778-927-1348‬‬ ‫گروه پرستاران "آرين"‬ ‫‪604-945-5005 Safe Care Home Support‬‬ ‫‪-------------------------------------------------‬‬

‫تدریس خصوصی‬

‫نيلوفر علمداری(شیمی‪ /‬ساینس) ‪778-926-2995‬‬ ‫طاهره بزرگمهر (شیمی دبیرستان) ‪778-960-0057‬‬ ‫دکتر فريبرز موجبی (ریاضی و فیزیک) ‪778-903-4750‬‬ ‫نادره ترکمان (فيزیک و رياضی) ‪604-396-6622‬‬ ‫دکتر علیرضا خاتون آبادی (ریاضی) ‪778-926-1382‬‬ ‫دکتر حمیدرضا رضازاده (ریاضی) ‪604-700-9560‬‬ ‫‪-------------------------------------------------‬‬

‫ترجمه‬

‫حسین عندلیب (مترجم رسمی) ‪604-868-9800‬‬ ‫فریبرز خشا (مترجم رسمی) ‪604-377-9225‬‬ ‫حاتمی (مترجم رسمی) (کوکيتالم) ‪604-338-7364‬‬ ‫دارالترجمه رسمی ترای سیتی ‪604-492-0666‬‬ ‫‪778-773-0723‬‬ ‫بهارک کیادی‬ ‫‪604-817-4689‬‬ ‫دالور قدرشناس (‪)Ph.D‬‬ ‫حمید دادیزاده (مترجم رسمی) ‪604-889-5854‬‬ ‫آرش اندرودی (مترجم رسمی) ‪604-365-6952‬‬ ‫‪-------------------------------------------------‬‬

‫تعمیرات و خدمات ساختمانی‬

‫علی وفایی (‪604-728- 3132 )AAA Ali Renovations‬‬ ‫‪778-929-2489‬‬ ‫حميد‬ ‫شرکت ساختمانی لوفا ‪ -‬پارسا خاکپور ‪778-893-7277‬‬

‫‪-------------------------------------------------‬‬

‫تعمیرات لوازم خانگی ‪ /‬برقی ‪ /‬کامپیوتر‬

‫حسن (‪)Wise Appliance‬‬ ‫‪Techno Electro‬‬ ‫سعید ابراهیمی‬

‫‪604-764-6911‬‬ ‫‪604-770-0660‬‬

‫‪604-346-8925‬‬ ‫‪-------------------------------------------------‬‬

‫تعمیرات اتوموبیل‬

‫‪604-438-0222‬‬ ‫‪( KMF‬خسرو خاندشتی)‬ ‫تعمیرگاه و مکانیکی ‪604-960-0389 Auto Tek‬‬ ‫‪-------------------------------------------------‬‬

‫حسابداری‬

‫ناهید پاک (‪778-340-0231 )NasTax-N.Van‬‬ ‫ناهید پاک (‪604-781-8153 )NasTax- Langley‬‬ ‫‪ - PBS‬رضا هوشمند (‪604-990-6668 )N. Van‬‬ ‫‪ - PBS‬رضا هوشمند (برنابی) ‪604-638-3104‬‬ ‫‪ - PBS‬رضا هوشمند (ترای سيتی) ‪604-945-6664‬‬ ‫‪778-285-8830‬‬ ‫حسابداری صبا‬ ‫‪604-468-4222‬‬ ‫تراز (کوکیتالم)‬ ‫تراز (حسن نراقی ‪ -‬نورت ونکوور) ‪604-986-3704‬‬ ‫‪-----------------------------------------------‬‬

‫حمل و نقل ‪ /‬اثاث کشی (‪)Moving‬‬

‫‪604-603-9099‬‬ ‫آلبرت (حمل و نقل و اثاث کشی)‬ ‫‪604-970-2233 Merto Vancouver Movers‬‬ ‫‪--------------------------------------------------‬‬

‫خدمات بیمه‬

‫جهانگیر فامیلی‬ ‫ميالد رحمتی‬ ‫سعيده کمونه‬

‫‪604--836-5663‬‬ ‫‪604-987-9356‬‬ ‫‪778-580-5616‬‬

‫کتابفروشی‬

‫خدمات چاپ‬ ‫‪604-990-7272‬‬ ‫کاپیز دیپو (نورت ونکوور)‬ ‫خدمات چاپ‪604-710-5234 Print & Design‬‬ ‫‪-------------------------------------------------‬‬

‫خدمات زيبايی ‪ /‬ماساژ‬

‫خدمات زيبایی و ماساژ زهره‬

‫‪604-365-4610‬‬

‫‪-------------------------------------------------‬‬

‫خدمات کنسولی‪ /‬اسناد رسمی‪ /‬مهاجرت‬

‫دفتر حقوق و مهاجرتی الدن حسن ولی ‪604-729-9449‬‬ ‫شهرزاد فرزين (امور مهاجرت) ‪604-499-2530‬‬ ‫فریبرز خشا (نوتاری پابلیک) ‪604-922-4600‬‬ ‫سازمان مهاجرتی منصوری ‪604-619-8564‬‬ ‫‪mcisfirm.com‬‬ ‫فرشته رحیمی (امور مهاجرت) ‪778-893-2275‬‬ ‫‪604-924-4452‬‬ ‫محمد همائی نژاد ‬ ‫‪604-986-3704‬‬ ‫حسن نراقی (امور مهاجرت)‬ ‫‪604-987-1413‬‬ ‫یونکس‬ ‫‪778-285-2866‬‬ ‫راه کانادا (کوکیتالم)‬ ‫‪------------------------------------------------‬‬

‫خدمات کامپیوتر‬

‫‪778-918-2815‬‬ ‫داريوش‬ ‫‪604-657-4318‬‬ ‫شهرام شعبانی‬ ‫‪604-220-1808‬‬ ‫آرین‬ ‫‪-------------------------------------------------‬‬

‫داروخانه‬

‫داروخانه مدیس (پورت کوکيتالم) ‪604-944-5544‬‬ ‫داروخانه فارماسیو (وست ونکوور) ‪604-925-3304‬‬ ‫‪------------------------------------------------‬‬

‫دندانپزشک‬

‫‪604-985-7032‬‬ ‫دکتر بابک چهرودی‬ ‫‪604-985-7032‬‬ ‫دکتر سام صوفی‬ ‫‪604-474-4155‬‬ ‫دکتر رضا آران (ارتودنسی)‬ ‫‪604-321-8001‬‬ ‫دکتر روشنک شفقی‬ ‫‪------------------------------------------------‬‬

‫روان پزشک ‪ /‬مشاوره و بهداشت روان‬

‫دکتر گيتی اقبال (روانپزشک) ‪604-782-9573‬‬ ‫‪-------------------------------------------------‬‬

‫رستوران‬

‫‪604-971-5113‬‬ ‫خلیج فارس (نوت ونکوور)‬ ‫‪604-904-3904‬‬ ‫گیالنه‬ ‫‪604-980-7373‬‬ ‫کازبا‬ ‫‪604-987-9000‬‬ ‫کپیالنو کافه‬ ‫‪------------------------------------------------‬‬

‫شرکت ساختمانی‬

‫‪604-603-7991‬‬ ‫شرکت ‪MTM‬‬ ‫‪-------------------------------------------------‬‬

‫عکاسی و فیلمبرداری‬

‫‪604-925-6800‬‬ ‫پرفکت شات استودیو‬ ‫‪778-372-0765‬‬ ‫استودیو عکاسی کارون‬ ‫حمید ‪604-358-7060 slicephotography.ca‬‬ ‫‪778-355-4445‬‬ ‫دات آرت استودیو‬ ‫‪604-358-6045‬‬ ‫‪Rosewood photography‬‬ ‫‪604-987-1413‬‬ ‫یونکس‬ ‫‪------------------------------------------------‬‬

‫فروشگاه مواد غذایی‬

‫سوپرمارکت نانسی (نورت ونکوور) ‪604-987-5544‬‬ ‫‪604-472-8888‬‬ ‫‪( Urban Gate‬کوکيتالم)‬ ‫‪778-279-8909‬‬ ‫گالره (وست ونکوور)‬ ‫‪604-682-8816‬‬ ‫آریا (داون تاون)‬ ‫‪604-669-6766‬‬ ‫دانیال (داون تاون)‬ ‫‪604-987-7454‬‬ ‫افرا (نورت ونکوور)‬ ‫فروشگاه بزرگ دایانا (کوکيتالم) ‪604-941-1881‬‬ ‫‪604-988-8100‬‬ ‫المپیا (نورت ونکوور)‬ ‫‪604-988-3515‬‬ ‫پارس (نورت ونکوور)‬ ‫‪604-985-2288‬‬ ‫پرشیا (نورت ونکوور)‬ ‫میت شاپ اند دلی (نورت ونکوور)‪604-983-2020‬‬

‫نیما (کتاب‪ ،‬فیلم و آالت موسیقی) ‪604-904-0821‬‬ ‫‪778-372-0765‬‬ ‫کتاب کارون‬ ‫‪604-671-9880‬‬ ‫پان به (کتاب و فیلم)‬ ‫‪--------------------------------------------------‬‬

‫کابينت ‪ /‬کانتر ‪ /‬کفپوش‬

‫‪...Century Cabinet‬‬

‫‪604-552-5466‬‬

‫‪--------------------------------------------------‬‬

‫مشاور امالک‬

‫‪604-727-4044‬‬ ‫‪604-603-0704‬‬ ‫‪604-506-8668‬‬ ‫‪604-603-0762‬‬ ‫‪604-445-2030‬‬ ‫‪604-626-1033‬‬ ‫‪604-307-6830‬‬ ‫‪604-720-8001‬‬ ‫‪604-441-7733‬‬ ‫‪604-842-4004‬‬ ‫‪778-893-2275‬‬ ‫‪604-340-8182‬‬ ‫‪604-518-3992‬‬

‫محمد خلیل بیگی ‬ ‫مرتضی رضایی‬ ‫پرتو مشرف‬ ‫نادر معتمد‬ ‫سام سالم‬ ‫ایرج بابایی‬ ‫مصطفی سليميان‬ ‫محسن اسکويی‬ ‫مهدی عباس زاده‬ ‫آرش آهنی‬ ‫فرشته رحیمی‬ ‫سهيال طوسی‬ ‫کورس پزشک‬

‫‪---------------------------------------------‬‬

‫محوطه سازی‪ ،‬زمين آرايی (‪)Landscaping‬‬

‫‪778-855-9645 Great Spaces Landscaping‬‬ ‫‪604-724-9645‬‬ ‫خدمات فضای سبز شاهرخ‬ ‫‪778-322-2995 West North Landscaping‬‬

‫‪---------------------------------------------‬‬

‫نان ‪ /‬شیرینی‬

‫‪604-552-3336‬‬ ‫‪604-990-7767‬‬ ‫‪604-973-0119‬‬ ‫‪604-986-6364‬‬ ‫‪778-340-1773‬‬ ‫‪604-987-7454‬‬

‫شیرینی مینو (کوکیتالم)‬ ‫شیرینی گلستان‬ ‫شیرینی رکس ‬ ‫شیرینی الله‬ ‫کلبه نان‬ ‫افرا‬

‫‪---------------------------------------------‬‬

‫نشریات و دیگر رسانه ها‬

‫فرهنگ‬ ‫فرهنگ‬

‫‪BC‬‬ ‫‪BC‬‬

‫شهروند‬ ‫پیوند‬ ‫دانستنیها‬ ‫مهاجر‬ ‫دانشمند‬ ‫تلویزیون پرواز‬ ‫تلویزیون آريا‬ ‫رادیو فارسی زبان ونکوور‬

‫‪604-544-0960‬‬ ‫‪778-317-4848‬‬

‫‪BC‬‬

‫‪604-988-9262‬‬ ‫‪604-921-4726‬‬ ‫‪604-697-0344‬‬ ‫‪778-968-9081‬‬ ‫‪604-913-0399‬‬ ‫‪604-723-4307‬‬ ‫‪604-396-1919‬‬ ‫‪778-709-9191‬‬

‫‪--------------------------------------------------‬‬

‫مشاوره خدمات دولتی‬ ‫فرهاد شمس‬

‫‪60-721-1693‬‬

‫‪--------------------------------------------------‬‬

‫وام ‪ /‬وام مسکن‬

‫‪604-307-8674‬‬ ‫مهرداد نویس‬ ‫‪604-603-0762‬‬ ‫نادر معتمد‬ ‫‪604-341-0566‬‬ ‫امیر بوترابی‬ ‫‪604-725-7230‬‬ ‫بهنام نیک اختر‬ ‫‪--------------------------------------------------‬‬

‫طراحی وب سایت ‪ /‬خدمات اینترنت‬

‫‪604-782-9573‬‬ ‫کاسپيانا‬ ‫‪--------------------------------------------------‬‬

‫وکالت ‪ /‬خدمات حقوقی در ايران‬

‫َفراما (خدمات حقوقی در ایران) ‪778-680-5848‬‬

‫‪--------------------------------------------------‬‬

‫وکالت ‪ /‬خدمات حقوقی در بی سی و کانادا‬ ‫متیو فهی (‪604-561-4644 )Matthew Fahy‬‬ ‫‪604-925-6005‬‬ ‫زهرا جناب‬

‫‪Farhang-e BC, No. 398, Vol.16 / P. 42‬‬

‫دلشدگان‬

‫اوقاتی خوش درکنارهموطنان با شعروادب ‪ ،‬موسیقی و ‪...‬‬ ‫ازهمه عالقمندان هنر ایران زمین دعوت می گردد تا با حضور گسترده‬ ‫خودبرنامه مارا پربارتر نمایند‪ .‬الزم به یادآوریست‪ ،‬عالقمندان می توانند با به‬ ‫همراه داشتن اشعار شاعران بنام و خواندن آنها بزم مارا رونق بیشتری بدهند‪.‬‬ ‫زمان ‪ :‬یکشنبه ‪ ۲۳‬سپتامبر ‪ ۲۰۱۸‬ساعت ‪ ۲:۳۰‬الی ‪ ۵‬عصر‬ ‫مکان‪ :‬شماره‪۱۴۵‬خیابان یکم غربی‪ ،‬نورت ونکوورکامیونیتی سنترجان بریت‬ ‫ویت‬ ‫ورودی ‪ :‬برای اعضا ‪ ۵‬دالر وغیرعضو‪ ۱۰‬دالرخواهد بود‬ ‫با توجه به اینکه این بنیاد دستگاه کارت خوان ندارد تقاضا می گردد جهت تهیه‬ ‫ورودی خود مبلغ الزم را بصورت نقد به همراه داشته باشند‪.‬‬ ‫بدلیل محدودیت جا ازکلیه عالقمندان به شرکت در این برنامه تقاضا می‬ ‫گردد جهت رزروجای خود ودریافت اطالعات بیشتر با تلفن ‪ 6048001977‬و‬ ‫یا ایمیل ‪ admin@cif-bc.com‬تماس حاصل نمایید‪.‬‬

‫مدرسه ی نور دانش‬

‫اطالعیه برگزاری کالس ها از سپتامبر ‪ 2018‬در مناطق شهری نورث ونکوور‪،‬‬ ‫برنابی و کوکیتالم‬ ‫چون شکر شیرین و چون گوهر‪ ،‬زبان فارسی است‬ ‫فارسی‪ ،‬فرهنگ و آیین و نشان پارسی است‬

‫زبان مهم ترین عامل حفظ و ارتباط بین نسل هاست‪ ،‬پس بکوشیم تا با آموزش زبان‬ ‫فارسی به فرزندان مان ارتباط خود را با نسل جدید‪ ،‬حفظ و تقویت نماییم‪ .‬مدرسه ی‬ ‫نور دانش با مجوز رسمی برگزاری امتحانات پایان سال تحصیلی ایران و برخورداری‬ ‫از سی سال سابقه ی مدیریتی و آموزشی در مدارس دولتی و غیر انتفاعی داخل‬ ‫کشور و چندین سال فعالیت آموزشی در استان بریتیش کلمبیا و بهره مندی از‬ ‫کادری مجرب و کارآزموده‪ ،‬دارای کالس های خصوصی و گروهی آموزش زبان‬ ‫فارسی برای خردساالن و بزرگساالن‪ ،‬آموزش کلّیه ی دروس ابتدایی و راهنمایی و‬ ‫نیز آموزش تک درس دبیرستان می باشد‪.‬‬ ‫ما به میزبانی وخدمت رسانی به بیش از یکصد نفر از دانش آموزانی که داوطلب‬ ‫شرکت در امتحانات پایان تحصیلی ایران در سال گذشته در حوزه ی ونکوور بودند‪،‬‬ ‫مفتخریم‪.‬‬ ‫تلفن تماس‪604.726.9430 :‬‬

‫اتاق برای اجاره‪:‬‬

‫دو اتاق مبله با حمام و دستشویی در يک طبقه مستقل در منزلی‬ ‫بسیار دنج و دلباز و تمیز با تمام امکانات‪ .‬ایستگاه اتوبوس و پارک در‬

‫نزدیکی منزل‪ .‬با قیمت مناسب اجاره داده می شود‪.‬‬

‫)‪100 Rubbish (Everything Rubbish Removal‬‬ ‫هر گونه اثاثيه اضافی‪ ،‬بی استفاده و دورافکندنی شما را ‪ -‬اعم از مبل‪،‬‬ ‫یخچال‪ ،‬میز و صندلی و ‪ - ...‬با نازلترين قيمت از منزل يا محل کار‬ ‫شما برخواهيم داشت‪.‬‬ ‫خدمات اين شرکت در نورت ونکوور‪،‬‬ ‫وست ونکوور‪ ،‬کوکيتالم‪ ،‬داون تان‬ ‫و ديگر نقاط ونکوور بزرگ در‬ ‫دسترس شماست‪.‬‬

‫)‪Tel: 604.500.0953 (Ami‬‬

‫حل جدول نشريه ی فرهنگ (شماره ی ‪)398‬‬

‫‪778.919.6372‬‬

‫اطالعيه انجمن ايرانيان برنابی‬ ‫احتراما به آگاهی میرساند جلسات فرهنگی انجمن ایرانیان برنابی شامل‪ :‬حافظ خوانی؛‬ ‫ترانه خوانی؛ شعر همراه آهنگ؛ شاهنامه همراه ضرب؛ موسیقی کر؛ مقاله میباشد‪.‬‬ ‫زمان‪ :‬شنبه ها از ساعت ‪ 2‬و نیم بعدازظهر‬ ‫مکان‪ :‬ساختمان سینیور سنتر جنب کتابخانه شمال لوهید مال خیابان کمرون‬ ‫شماره‪۹۵۲۳‬‬ ‫روابط عمومی انجمن‬ ‫تلفن ‪۶۰۴۷۷۹۴۴۲۲‬‬

‫آگهی استخدام‪:‬‬

‫شرکت کابينت سازی سنچری (‪ )Century Cabinets‬واقع در پورت‬ ‫کوکيتالم برای تکمیل کادر خود به چند طراح و فروشنده کابينت آشپزخانه‬ ‫نیازمند است‪.‬‬ ‫آشنایی با طراحی و فروش کابينت‪ ،‬سابقه کار در کانادا و توانایی صحبت‬ ‫به زبان انگلیسی مزیّت محسوب می شود‪ .‬از متقاضیان خواهشمندیم با‬ ‫شماره تلفن ‪ 604.202.1781‬با آقای محسن (رابرت) تماس حاصل نمایند‬ ‫و رزومه خود را به ايمیل زیر ارسال نمایند‪:‬‬ ‫‪robert@centurycabinets.ca‬‬ ‫‪Thursday, Sep. 13, 2018‬‬

‫‪Farhang-e BC, No. 398, Vol.16 / P. 43‬‬

‫اطالعیه ‪ 6‬حزب و سازمان سیاسی چپ و کمونیست‬ ‫در مورد اعدام سه زندانی سیاسی و حمله موشکی جمهوری‬ ‫اسالمی به اردوگاههای احزاب اپوزیسیون در کردستان عراق‬

‫سرانجام رژیم جنایتکار جمهوری اسالمی در صبحگاه شنبه ‪ ۱۷‬شهریور ‪ ۱۳۹۷‬برابر با ‪۸‬‬ ‫سپتامبر ‪ ۲۰۱۸‬سه تن از زندانیان سیاسی به نام های رامین حسین پناهی‪ ،‬زانیار و لقمان‬ ‫مرادی را در زندان رجایی شهر کرج اعدام کرد‪ .‬این سه تن تنها به جرم مخالفت و مبارزه‬ ‫با رژیم جمهوری اسالمی اعدام شدند‪.‬‬ ‫رژیم جمهوری اسالمی در همان روز شنبه چند ساعت بعد از اجرای حکم اعدام این سه‬ ‫زندانی سیاسی در ساعت ‪ ۱۰‬و ‪ ۴۵‬دقیقه اردوگاههای مرکزی حزب دمکرات کردستان و‬ ‫حزب دمکرات کردستان ایران در عمق خاک کردستان عراق را مورد حمالت موشکی قرار‬ ‫داد‪ .‬متأسفانه در جریان این حمالت موشکی بیش از ده تن از کادرها و پیشمرگان این دو‬ ‫حزب جان خود را از دست دادند و ده ها نفر نیز زخمی شدند‪.‬‬ ‫این نوع جنایات در تاریخ حیات جمهوری اسالمی هیچ تازگی ندارد‪ .‬رژیم جمهوری اسالمی‬ ‫هر گاه تحت فشار اعتراضات توده ای قرار گرفته است مذبوحانه تالش کرده با اعدام‬ ‫زندانیان سیاسی و یا با انجام عملیات تروریستی و یا بمباران و موشک باران مراکز استقرار‬ ‫نیروهای اپوزیسیون مسلح مردم تشنه آزادی ایران و کردستان را مرعوب کند‪ .‬همزمانی‬ ‫این جنایات رژیم با ایام برگزاری همایش های گسترده به نشانه گرامیداشت جانباختگان‬ ‫کشتارهای دهه شصت و موج محکومیت جمهوری اسالمی این پیام را در بر دارد که به رغم‬

‫این مبارزات رژیم از انجام هیچ جنایتی کوتاه نمی آید‪ .‬رژیم جمهوری اسالمی کرنش در‬ ‫برابر فشارهای بین المللی را با تشدید فضای سرکوب در داخل همراه کرده است‪ .‬اما مردم‬ ‫مبارز کردستان و سراسر ایران هر بار با نمایش شکوهمند همبستگی مبارزاتی خود پاسخ‬ ‫درخوری به رژیم جمهوری اسالمی داده اند‪ .‬اینبار بویژه در شرایطی که رژیم جمهوری‬ ‫اسالمی در ابعاد سراسری بیش از هر زمان دیگری تحت فشار اعتصابات کارگری و توده‬ ‫ای قرار گرفته است و حربه ارعاب و سرکوب کارائی گذشته را از دست داده اند‪ ،‬با عکس‬ ‫العمل به مراتب کوبنده تری روبرو خواهد شد‪.‬‬ ‫تا کنون با توجه به ماهیت مناسبات احزاب حاکم در کردستان عراق با دولت های ارتجاعی‬ ‫منطقه‪ ،‬حکومت اقلیم کردستان در برابر این نوع تعرضات آشکار و جنایات جمهوری اسالمی‬ ‫که امنیت مردم کردستان عراق را نیز به مخاطره انداخته است هیچگاه نه تنها واکنش‬ ‫قاطعی از خود نشان نداده‪ ،‬بلکه به تعهدات رسمی خود در قبال حفظ امنیت جانی نیروهای‬ ‫اپوزیسیون مستقر در کردستان عراق عمل نکره است‪ .‬این در حالی است که مسئولیت تأمین‬ ‫امنیت جانی نیروهای اپوزیسیون مستقر در کردستان عراق کامال بر عهده حکومت اقلیم‬ ‫کردستان است‪ .‬در چنین شرایطی این مردم کردستان عراق هستند که با حضور مستقیم‬ ‫خود در میدان مبارزه و در صحنه سیاسی می توانند مداخله گری های ارتجاعی و جنایتبار‬ ‫جمهوری اسالمی و دیگر دولت های ارتجاعی منطقه را حنثی نمایند‪.‬‬ ‫ما امضا کنندگان این اطالعیه ضمن ابراز همدردی عمیق خود با اعضای خانواده و بستگان این‬ ‫سه زندانی سیاسی و تأکید بر اهمیت تالش های خستگی ناپذیر و صمیمانه ای که برای لغو‬ ‫مجازات این عزیزان انجام گرفت این جنایات جمهوری اسالمی را محکوم می کنیم‪.‬‬ ‫ما همچنین حمله جنایتکارانه به اردوگاههای حزب دمکرات کردستان و حزب دمکرات‬ ‫کردستان ایران را شدیدا محکوم می کنیم‪ ،‬به خانواده‪ ،‬بستگان و یاران جانباختگان این واقعه‬ ‫تسلیت می گوییم و آرزوی بهبود هر چه زودتر زخمی ها را داریم‪.‬‬ ‫ما طبقه کارگر و مردم آزادیخواه سراسر ایران را فرا میخوانیم که با دفاع از آزادی بدون‬ ‫قید و شرط زندانیان سیاسی‪ ،‬اعالم انزجار از مجازات اعدام و تشدید اعتراض علیه جنایتهایی‬ ‫که جمهوری اسالمی در کردستان مرتکب میشود‪ ،‬همسرنوشتی و همبستگی مبارزاتی مردم‬ ‫حق طلب را در سراسر ایران گسترده و محکم نمایند‪.‬‬ ‫سرنگون باد رژیم سرمایه داری اسالمی ‪ /‬زنده باد آزادی‪ ،‬زنده باد سوسیالیسم!‬ ‫‪ ۱۸‬شهریور ‪ ۹( ۱۳۹۷‬سپتامبر ‪)۲۰۱۸‬‬ ‫امضاها‪:‬‬ ‫اتحاد فدائیان کمونیست ‪ /‬حزب کمونیست ایران ‪ /‬حزب کمونیست کارگری ‪ -‬حکمتیست‬ ‫سازمان راه کارگر ‪ /‬سازمان فدائیان اقلیت ‪ /‬هسته اقلیت‬

‫تلویزیون آریا‬

‫تلویزیون فرهنگی ایرانیان‬ ‫با برنامه های اختصاصی از ونکوور کانادا‬ ‫شنبه‪ ،‬یکشنبه‪ ،‬سه شنبه‪ ،‬چهار شنبه کانال ‪۱۱۶‬شا‬ ‫شنبه و پنج شنبه کانال ‪ ۱۱۹‬تالس و ‪ ۸‬شا‬ ‫با مدیریت‬

‫رامین محسنی‬

‫کارگردان سینما و تلویزیون‬

‫همچنین در وب سایت‪:‬‬

‫‪ariatv.ca‬‬ ‫‪A New Persian‬‬

‫‪Community Television‬‬

‫‪on Shaw and OMNI Channel‬‬

‫تلفن استودیو تلویزیونی و آگهی ها‪(۶۰۴) ۳۹۶-۱۹۱۹ :‬‬ ‫‪Sponsorship Opportunities and Show Ideas: (604) 396-1919‬‬

‫‪Facebook.com/AriaTelevision‬‬

‫‪Thursday, Sep. 13, 2018‬‬

‫‪YouTube.com/AriaTVCanada‬‬

‫‪Farhang-e BC, No. 398, Vol.16 / P. 44‬‬

‫محيط زيست‬

‫آیا در ونکوور زیبا مجددا شاهد‬ ‫آلودگی هوا خواهیم بود؟‬ ‫غالمرضا میرکی‬ ‫دکترای ایمنی و مدیریت محیط زیست‬ ‫‪q_miraki@yahoo.com‬‬ ‫متاسفانه جواب این سوال مثبت است‪ ،‬البته این مسئله علت‬ ‫های چندگانه ای دارد که به ذکر برخی از آنها خواهیم‬ ‫پرداخت‪.‬‬ ‫اول‪ -‬پدیده تغییرات اقلیمی‬ ‫کانادا به سبب وسعت بسیار زیاد و داشتن تنوع اقلیمی پنج گانه بیشترین تاثیرات را در‬ ‫قبال پدیده تغییرات اقلیمی تجربه می کند‪ .‬البته این روند در استان ها و تریتوری های‬ ‫مختلف متفاوت است‪.‬‬ ‫استان بریتیش کلمبیا به سبب دارا بودن اقلیم اقیانوسی‪-‬کوهپایه ای دارای آب و هوای‬ ‫معتدل است‪ .‬این ویژگی موجب پیدایش جنگل های انبوه و گسترده در بریتیش کلمبیا‬ ‫شده است‪ .‬به گونه ای که سیاست های ملی و استانی ‪ ۶۰۰‬منطقه حفاظت شده را در‬ ‫این استان معرفی کرده و برنامه عدم تغییر و دستکاری انسانی در رابطه با آنها در پیش‬ ‫گرفته شده است‪.‬‬ ‫اما افزایش دمای کره زمین و شکل گیری پدیده تغییرات اقلیمی ‪ ،‬سر ناسازگاری با این‬ ‫اقلیم زیبا داشته و گرمای نامتعارف ماه های فصل تابستان و عدم بارندگی سبب خشکی‬ ‫بیش از حد جنگلها و کاهش شدید سطح رطوبت خاک شده و این خود یکی از اصلی ترین‬ ‫زمینه های آتش سوزی را فراهم آورده است‪.‬‬ ‫متاسفانه در کانادا نگاه به مدیریت تغییرات اقلیمی محلی و حداکثر ملی است و متولیان‬ ‫و متصدیان امور کمترین ارزش و بها را برای مقابله بین المللی برای کاهش دمای کره‬ ‫زمین قائلند و در واقع دود آتشی به چشمانشان می رود که نابخردی دولت محلی و ملی‬ ‫رقم زده است‪.‬‬ ‫تغییرات اقلیمی واقعیتی است که دود بر ریه ها و چشم و زندگی ساکنین بریتیش کلمبیا‬ ‫می ریزد‪.‬‬ ‫دوم‪ -‬کهنسال بودن جنگلهای دست کاشت در بسیاری از مراکز و پارکهای ملی‪..‬‬

‫نامه به احسان‬

‫چنانچه مسیر بزرگراه اول کانادا به سمت شرق را طی کرده باشید در طرفین بزرگراه‬ ‫شاهد درختانی خواهیم بود که عمر طبیعی خود را سپری کرده و کهنسال محسوب می‬ ‫شوند‪ .‬عدم قطع این درختان که در محدوده ای بسیار زیاد گسترش دارند‪ ،‬پتانسیل آتش‬ ‫گیری را در شرایط اقلیمی خشک فراهم می آورد‪ .‬این روند ادامه دار بوده و عدم تصمیم‬ ‫گیری استانی و ملی سبب شده تا آتش سوزی ها دامنه ی بسیار گسترده ای بیابند‪ .‬این‬ ‫خود عامل دیگری در توسعه حریق‪ ،‬ایجاد دود و نهایتا آلودگی هوا در مراکز جمعیتی‬ ‫است‪.‬‬ ‫سوم‪-‬سیاستهای تامل برانگیز و گاهی دیرهنگام و حتی اشتباه زیست محیطی‪.‬‬ ‫بریتیش کلمبیا در اثر پدیده تغییرات اقلیمی که یک پدیده جهانی است بیشترین آسیب را‬ ‫می بیند چه از لحاظ آلودگی هوا‪ ،‬کاهش رطوبت طبیعی خاک‪ ،‬گسترش بیماریهای ریوی‬ ‫نظیر آسم و غیره‪ .‬با اینهمه مقامات استان کمترین واکنش را نسبت به سیاستهای ملی‬ ‫در قبال حفظ درختان فرسوده و خشک داشته و همچنین اعتقادی به همکاری جهانی برای‬ ‫کاهش دمای کره زمین به شکل عملی ندارند‪.‬‬ ‫متاسفانه دولت فدرال سیاستهای زیست محیطی خود را هم آهنگ با ایاالت متحده آمریکا‬ ‫می داند که علی رغم تولید ‪ ۴۱‬درصد از گازهای گلخانه‌ای که عامل اصلی افزایش دمای‬ ‫کره زمین است‪ ،‬هیچ نقش مستقیم بین المللی در کاهش انتشار گازهای گلخانه ای ندارد‪.‬‬ ‫این در حالی است که بیشترین آسیب از این نحوه سیاست گذاری غلط به استان بریتیش‬ ‫کلمبیا می رسد‪.‬‬ ‫مجموع این عوامل مستقیم و سایر عوامل سبب شده تا از حدود چند سال قبل به این سو‬ ‫و حتی در آینده شاهد گسترش آتش سوزی ها و در نتیجه آلودگی هوا در سطح وسیعی‬ ‫از استان زیبای بریتیش کلمبیا باشیم‪.‬‬ ‫این روند آلودگی عالوه بر تحت تاثیر قرار دادن تنوع زیستی منطقه بر گسترش بیماریهای‬ ‫تنفسی و ریوی در میان ساکنان مناطق تحت نفوذ تاثیر خواهد گذاشت‪.‬‬ ‫هزینه ای که اینگونه نابخردی ها روی دست دولت استانی می گذارد چند ده برابر‬ ‫میزانی است که دولت فدرال می توانست در اقصی نقاط دنیا برای کاهش میزان انتشار‬ ‫کربن انجام دهد‌‪.‬‬ ‫‪PERSIAN CULTURE AND ART INSTITUTE‬‬

‫خانـه فـرهنـگ و هنـر ایــران‬

‫يارشاطر ‪( ...‬دنباله از صفحه ی ‪)39‬‬

‫‪ ...‬يکی از دو هدف‌های اصلی من در اين کتاب باز نمودن اين نکته بود که ديدگاه‬ ‫ِ‬ ‫هدايت کافکا‪ ،‬سارتر و جويس خوانده‪ ،‬ريشه در چه نحوه ديد و نگاه تاريخی‬ ‫ناسيوناليستی‬ ‫در ايران عصر تجدد داشته است‪ .‬خواستم جنبه ايرانی بودن اصلی‌ترين بخش ديد و نگاه‬ ‫او را نشان دهم و مهم‌تر از همه نشان دهم که در پس ظاهر سوررئاليستی بوف کور و‬ ‫در درون ساختار دوبُنی روايت بوف کور‪ ،‬چه ديدگاهی درباره تاريخ ايران و سرنوشت‬ ‫آن نهفته است و چگونه مفهوم دوبُنی و دوپاره‌ای انديشه‌های ناسيوناليستی صدر عصر‬ ‫تجدد‪ ،‬در ساختار بوف کور باز توليد می‌شود‪ .‬به عقيده من با اين توضيح ساختاری‌‪ ،‬برای‬ ‫نخستين بار معنای بهم پيوسته‌ای از بوف کور پيدا شده است که گرچه در خور تفسيرهای‬ ‫متفاوتی است‪ ،‬اما بوف کور را قابل فهم کرده است و ديگر با متن بی‌معنايی روبرو‬ ‫نيستيم (نخستين مقاله من در اين زمينه در ‪ ۱۳۷۱‬شمسی ـ ‪ ۱۹۹۲‬ميالدی در ايران نامه‪،‬‬ ‫و مقاله دومم با عنوان‪« :‬مليت گرايی در بوف کور» که به شباهت‌های شگفتی‌برانگيز‬ ‫«پروين دختر ساسانی» با «بوف کور» می‌پرداخت‪ ،‬در نامه کانون نويسندگان در تبعيد‬ ‫در ‪ ۱۳۸۱‬منتشر گرديد)‪.‬‬ ‫در نامه‌ای که چند روز پيش‪ ،‬و قبل از وصول نامه اخيرتان (مورخ ‪ ۱۰‬ژانويه)‪ ،‬برايتان‬ ‫ارسال داشته‌ام درباره اين مفهوم دوبنی از زمان در انديشه سياسی آغاز عصر تجدد‬ ‫و بازتوليد آن در بوف کور به تفصيل سخن گفته‌ام‪ .‬مرا ببخشيد که اين نامه تا اين‬ ‫اندازه مفصل شده است‪ .‬استاد به نکاتی انگشت گذاشته‌اند که بی‌اغراق يک کتاب درباره‬ ‫آنها می‌توان نوشت‪ .‬به معنی واقعی کلمه از لطف شما و دقت نظر کم‌نظيرتان در‬ ‫نکته‌يابی‌های ارزنده و انتقاد سپاسگزارم‪ .‬اينکه کتابم مورد توجه استاد قرار گرفته‬ ‫است‪ ،‬باعث افتخار و سربلندی من است‪ .‬اميدوارم اين پاسخ نسبتًا مفصل مرا از مقوله‬ ‫حکمت به لقمان آموختن تلقی نفرمائيد‪ .‬اگر توضيح واضحاتی در آن ديديد آن را تالش‬ ‫پراضطراب شاگردی درنظر بگيريد که به اميد حداقل نمره قبولی‪ ،‬به استاد خود امتحان‬ ‫می‌دهد و درس پس می‌دهد‪ .‬در همين حد و نه چيز ديگری‪.‬‬ ‫برای شما تندرستی و شادابی و شاددلی و برای ايرانيکا‪ ،‬اين سند ارزنده تاريخی و‬ ‫فرهنگی که به تمام معنی کلمه مايه‌ی سربلندی است‪ ،‬تداوم و پرباری آرزو می‌کنم‪.‬‬ ‫ارادتمند مخلص‬ ‫ماشاءالله آجودانی‬ ‫‪Thursday, Sep. 13, 2018‬‬

‫مرکـز برگـزاری کـالس‪ ،‬گردهمـایی و رویدادهـای فـرهنـگی‬

‫مرکـز اطالع رسانی رویـدادهای فرهنـگی‬ ‫کودکان و نوجوانان‬ ‫مدرسه پارسی‪ :‬مهناز صالحی‬ ‫نقاشی‪ ،‬کالژ‪ ،‬سفال‪ :‬شیما دهقان‬ ‫موسیقی‪ :‬آرزو ملکی‪ ،‬نازنین صادقی‬

‫‪www . PersianEvents . ca‬‬

‫ادبیات و هنـرهای نمایشـی‬ ‫داستان نویسی‪ :‬محمد محمدعلی‬ ‫تئاتر‪ ،‬منایشنامه نویسی‪ :‬محمد رحمانیان‬ ‫بازیگری‪ :‬مهتاب نصیرپور‬ ‫فیلمسازی‪ :‬حسین فاضلی‬ ‫عکاسی‪ :‬نیما راهنما‬

‫موسـیقـی‬ ‫کمانچه‪ ،‬ویلن‪ :‬سعید فرج پوری‬ ‫آواز‪ :‬پرویز نزاکتی‬ ‫تار‪ ،‬سه تار‪ :‬علی رزمی‬ ‫بربط‪ :‬علی سجادی‬ ‫سنتور‪ :‬ساینا خالدی‬ ‫متبک‪ ،‬دف‪ :‬هامین هنری‬ ‫گیتار‪ :‬کاوه یغمایی‪ ،‬نازنین صادقی‬ ‫پیانو‪ :‬نیلوفر فرزندشاد‬ ‫آکاردئون‪ :‬سعید زرگری‬ ‫آهنگ سازی‪ ،‬نی‪ :‬امیر اسالمی‬ ‫ویلن‪ ،‬کمانچه‪ :‬سینا احتاد‬ ‫ویلن کالسیک‪ :‬علی عسگری‬

‫هنـرهای تجسمـی‬ ‫نقاشی آبرنگ‪ ،‬اکریلیک‪ :‬محمدرضا آتشزاد‬ ‫نقاشی رنگ روغن‪ ،‬میکس میدیا‪ :‬مهتاب فیروز آبادی‬ ‫نقاشی با مداد رنگی‪ ،‬ذغال و آبرنگ‪ :‬نازنین صادقی‬ ‫کاریکاتور‪ ،‬انیمیشن‪ :‬افشین سبوکی‬ ‫مینیاتور‪ ،‬تذهیب‪ :‬فرهاد الله دشتی‬ ‫طراحی‪ :‬حمیدرضا جدید‬ ‫گرافیک‪ :‬فرزان کرمانی نژاد‬ ‫سرامیک‪ :‬املیرا حبیب اله‬ ‫مجسمه سازی‪ :‬مجید شیخ اکبری‬ ‫خوشنویسی‪ :‬مسعود کریمایی‬

‫زبان‬ ‫انگلیسی‪ :‬یلدا احمدوند‬ ‫فرانسه‪ :‬سام زهره وندی‬

‫علوم پایه‬ ‫ریاضی‪ ،‬فیزیک‪ ،‬کامپیوتر‪ :‬دامون طهماسبی‬ ‫شیمی‪ :‬سهند طهماسبی‬

‫‪facebook . com / percai‬‬ ‫‪www . percai . com‬‬ ‫‪info @ percai . com‬‬

‫)‪1181 West 16th Street (at Pemberton Ave‬‬ ‫‪North Vancouver, BC V7P 1R4‬‬

‫)‪778.PERSIAN (737.7426‬‬ ‫‪778 . 889 . 4820‬‬

‫با سـپاس از همـراهـان همیشـگی خـانـه فـرهنـگ و هنـر ایـران‬

‫ما‬

‫‪Farhang-e BC, No. 398,‬‬ ‫‪Vol.16 / P. 45‬‬ ‫ِ‬ ‫فرهنگ‬

At the Movies

Papillon (PG)***

Under the Tree (PG)****

Penal Reform!

By Robert Waldman, Vancouver

R

emakes can be good or bad. Time has been good for the producers of a newly inspired Papillon. Put some fresh faces on a good 70s classic and Elevation Pictures comes up with a winning treat. Go ahead and make your day with a visit to the International Village Theatre and other select Cineplex Theatres around smoke plagued B.C.

Believe it or not Papillon is a true story. Our new film chronicles the tragic plight of French citizens who did something wrong. Breaking the law can lead to tragic results and thousands of French nationals had the misfortune of being convicted of crimes in the early 30s . Among them is Henri Charriere.

Give it up to handsome hunk Charlie Hunnam who , as Papillon makes a living pulling heists in Gay Paris . Live it up while you can Henri as sooner or later that luck runs out so, before nana harrowing journey along with thousands of other young French men to a design late island in French Polynesia. Jailed like animals these men face horrendous conditions with little hope of Freedom.

While incarcerated Papillon meets up with a shy convict named Louis and so begins an unbelievable friendship that spans the sands of time. Rami Malek (Night at the Museum) perfectly plays the weak link in a shared journey not to be forgotten. Hard-edged and showing with compassion the indignity of being jailed Papillon pulls no punches. Heads will hang in shame as we bear witness to the harsh conditions and indecent indignities these men face, Dark and moody both Hunnam and Malek play their characters flawlessly. Original players Dustin Hoffman and Steve McQueen are in good company as these younger generation earn their by their work here.

Farhang-e BC, No. 398, Vol.16 / P. 46

Root of Evil!

By Robert Waldman, Vancouver

Q

uality filmmaking finally returns to the silver screen after months upon months of superhero drivel.

Surprisingly it takes a film from Iceland no less to set off shock waves in a Cinderella story likely to be heard come Oscar time. Return to not so sedate Europe to see two families go at it big time in Under the Tree.

Prepare to hang your collective heads in Shame as you bear witness to two rivals going at it in a psychological game of brinkmanship. On edge you will be throughout this exceedingly smart thrill now confounding audiences at the Van City Theatre by way of Mongrel Media.

Neighbors can be nice, or not so nice. The latter types of housemates embark on a slow- building collision course that has you wanting more.

Small mundane irritants build upon each other until things spiral out of control. Caught up in all the chaos and carnage are the odd dog and cat and a little girl. You can sense the Inner rage as two battling elderly women run rather Roughshod over their rather hen-pecked and shell-shocked husbands.

Good intentions go out the window in this brilliantly acted story whose peek into troubled souls scores high on all levels. Even though there are English subtitles which don’t get in The way Under The Tree is easily one of the finest films of this, or another year.

Running Time: 89 minutes Showtimes: Friday Sept. 14. 8:25 PM Saturday Sept. 15. 4:30PM Sunday Sept 16 8:45 PM Thursday Sept. 20. 6:30 PM Friday Sept. 21.

8:35 PM Saturday Sept. 22. 6:30PM

www.sunhealthcenter.com

Thursday, Sep. 13, 2018

MT

$ 34,993

Farhang-e BC, No. 398, Vol.16 / P. 47

Thursday, Sep. 13, 2018

‫بزرگترين موسسه ايرانی وام مسکن در کانادا‬

Mehrdad Nevis

‫مهرداد نـويس‬

Mortgage Specialist

‫مشاور و متخصص وام مسکن‬

Mortgage Services for Life

Cell: 604.307.8674

Suite 103 - 850 Harbourside Drive,

Tel: 604.988.8766

North Vancouver BC V7P 0A3

Fax: 604.988.8736

www.yespros.com

rodnevis@yespros.com

Farhang-e BC, No. 398, Vol.16 / P.

Thursday, Sep. 13, 2018