§CpOµC qC ÙClÚq DN ÍDv Èë ÙCpëC MDFDiOÚC qC xJ
ÙClÚq DN §CpOµC qC
MDFDiOÚC qC xJ ÍDv Èë ÙCpëC ,1388 kCkph ok êoàå×V PvDëo ½ÔOhC koàÖ MDFDiOÚC qC xJ ÍDv Èë p¡F ÁàÃd lzo æFßo ªÃÚ æF Dë kDÃOÚC PÎßk qC lÛäCàh íÖ æÆ íÚDìÚCpëC êDä ãDËOvk ß MDÖDÃÖ Cpëq ,lÛOwä ßpFßo êpN ÌÛN êD©¾ DF lÛÛÆ §CpOµC – kDO¾C ãqpÎ æF MDFDiOÚC ßpìJ êDäkClëßo pRC ok ÙDzkDìÛF æÆ – íOìÛÖC í¿iÖ ízÔN ok ß lÛÛÆ íÖ lël¡N Co æÛëpëk EàÆpv ß PGSN Co oà¡Æ pF kàh ÍpOÛÆ MDFDiOÚC qC í×vo PëCßo DF P¿ÎDiÖ rìÖA P×ÎDwÖ êCl¤ lÛzàÆ íÖ ãkàåìF .lÚqDv yàÖDh Co ÙA qC xJ ÙCoßk ß ß ívDìv PìÎD·¾ qC Co ÙDìÚCpëC qC íÚßr¾ æFßo kCl·N p¿v oDGäßlÚC yoCrÊ ÜëC æF Co ÙA qC pNCp¾ ß ÜëßC ÙClÚq êDä ÍàÏv æF íÚDFDìh êDä§CpOµC ß íÚlÖ p¬Dh æF DåÛN ,pO¡ìF oDìwF ÓD×OdC ß ,p¿Ú 5000 ÐÂCld .koCnÊ íÖ ¢ëD×Ú ,ÙClÚq æF kßoß qC xJ .lÚC ãlz pìËOvk kàh ÁàÃd qC rìÖA P×ÎDwÖ ãkD¿OvC íëDä <<½CpOµC>> æF oCkC ß HϺC ß ,lÚpìÊ íÖ oCp pO¡ìF êl·N koàÖ DåÚA koàÖ kCpëC pJ Ml¡F êDä æ×ÆDeÖ ok DåÚA PìÖàÇeÖ êCpF Cl·F æÆ lÚàz íÖ í©·F lÛÚConÊ íÖ Co kàh ÙClÚq êDä ØÇd p¿Ú Däl¤ .kpìÊíÖ oCp ãkD¿OvC .lÚC ãlz ÕClµC p¿Ú ßk ß ÕàÇeÖ ÉpÖ æF Dä ÙDìÚClÚq íÖD×N :lÛÆíÖ cp¬ ÙCpëC MDÖDÃÖ DF CoívDvC PvCàh ßk yoCqÊÙëC ívDìv ÙDìÚClÚq ÕD×N ãlÚßpJ ß lÛÛÆ kCqA «pz ß lì ÙßlFß êoྠCo íNlìõ ÙkCkDF ß ;lÛäk oCp êpËÚ qDF koàÖ lÚC ãlz æ×ÆDeÖ æÚÓkDµ DÚ æÆ Co pËëk ÜìF íÊlìvo ÙDÇÖC ÐÏÖ ÙDÖqDv êp¡F ÁàÃd ÙDvDÛz oDÆ æF ÌÚok íF ãqDVC .lÛÛÆ ØäCp¾ Co kàh p¡F ÁàÃd æÖDÚoDÆ æF íÏÏ×ÎC
Amnesty International International Secretariat Peter Benenson House 1 Easton Street London WC1X 0DW United Kingdom www.amnesty.org MDE 13/062/2010 :æëD×Ú ãoD×z
(1389 kCkph) 2010 Üñßs
از اﻋﺘﺮاض ﺗﺎ زﻧﺪان: اﻳﺮان ﻳﮏ ﺳﺎل ﭘﺲ از اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ﻓﻬﺮﺳﺖ 1ـ
ﻣﻘﺪﻣﻪ 3 ...........................................................................................................
2ـ زﻧﺪاﻧﻴﺎن ﭼﻪ ﮐﺴﺎﻧﯽ ﻓﻌﺎﻻن
هﺴﺘﻨﺪ؟ 6 ..................................................................................
ﺳﻴﺎﺳﯽ6 ...................................................................................................
داﻧﺸﺠﻮﻳﺎن و داﻧﺶ روزﻧﺎﻣﻪ
ﺁﻣﻮﺧﺘﮕﺎن 8 ................................................................................
ﻧﮕﺎران 9 ................................................................................................
ﻓﻴﻠﻢ ﺳﺎزان و هﻨﺮﻣﻨﺪان ﻣﺪاﻓﻌﺎن
دﻳﮕﺮ 11 ................................................................................
ﺣﻘﻮق 11 .................................................................................................
وﮐﻼ 14 ............................................................................................................. روﺣﺎﻧﻴﻮن 15 ......................................................................................................
اﻓﺮادﯼ ﮐﻪ ﺑﻪ ﮔﺮوﻩ هﺎﯼ ﻣﻤﻨﻮﻋﻪ رﺑﻂ دادﻩ ﺷﺪﻩ اﻋﻀﺎﯼ اﻗﻠﻴﺖ هﺎﯼ ﻗﻮﻣﯽ و
اﻧﺪ15 ........................................................
ﻣﺬهﺒﯽ 17 ..........................................................................
ﮐﺎرﮔﺮان و اﻋﻀﺎﯼ ﺳﺎزﻣﺎن هﺎﯼ ﺣﺮﻓﻪ اﯼ
19 .................................................................
اﻋﻀﺎﯼ ﺧﺎﻧﻮادﻩ هﺎﯼ ﭼﻬﺮﻩ هﺎﯼ ﻣﺸﻬﻮر و ﺑﺎزداﺷﺖ 3ـ دﺳﺘﮕﻴﺮﯼ و ﺑﺎزداﺷﺖ ﺧﻮدﺳﺮاﻧﻪ ﺑﺎزداﺷﺖ ﺑﺪون اﺗﻬﺎم ﻳﺎ
ﺷﺪﮔﺎن 19 .............................................
20 ..........................................................................
ﻣﺤﺎﮐﻤﻪ 22 ..............................................................................
ﺑﺎزداﺷﺖ ﺗﺎﻳﻴﺪ ﻧﺸﺪﻩ ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ ﻧﺎﭘﺪﻳﺪﺷﺪن ﺑﺎزداﺷﺘﮕﺎﻩ هﺎ و زﻧﺪان هﺎﯼ
اﺟﺒﺎرﯼ23 ............................................................
اﻳﺮان24 ...........................................................................
ﻋﻔﻮ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻞ ،ﺧﺮداد 1389
ﻧﻤﺎﻳﻪMDE 13/062/2010:
از اﻋﺘﺮاض ﺗﺎ زﻧﺪان :اﻳﺮان ﻳﮏ ﺳﺎل ﭘﺲ از اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت
زﻧﺪان اوﻳﻦ
26 .................................................................................................
دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻮادﻩ و 4ـ ﺷﮑﻨﺠﻪ و
وﮐﻴﻞ 28 .................................................................................
"اﻋﺘﺮاف" 31 .......................................................................................
ﺗﺠﺎوز و ﺳﻮء رﻓﺘﺎرهﺎﯼ ﺟﻨﺴﯽ ﺗﻬﺪﻳﺪ اﻋﻀﺎﯼ
دﻳﮕﺮ 33 .......................................................................
ﺧﺎﻧﻮادﻩ 34 ........................................................................................
ﺷﺮاﻳﻂ ﺑﺪ زﻧﺪان و ﻣﺤﺮوﻣﻴﺖ از رﺳﻴﺪﮔﯽ »اﻋﺘﺮاف
ﭘﺰﺷﮑﯽ 35 .........................................................
هﺎ« 36 .................................................................................................
5ـ دادﮔﺎﻩ هﺎ :ﺟﻼﯼ ﻧﻬﺎﻳﯽ ﺑﺮ ﻳﮏ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺑﯽ
ﻋﺪاﻟﺘﯽ38 ........................................................
ﻗﻮاﻧﻴﻨﯽ ﮐﻪ ﺁزادﯼ هﺎﯼ اﺳﺎﺳﯽ را ﻣﺤﺪود ﻣﯽ "دادﮔﺎﻩ هﺎﯼ ﻧﻤﺎﻳﺸﯽ" ـ ﻣﻀﺤﮑﻪ دادﮔﺎﻩ زﻧﺪان
ﻗﺎﻧﻮن 41 ....................................................................
اوﻳﻦ 42 .............................................................................................
اﺳﺘﻔﺎدﻩ از ﻣﺠﺎزات اﻋﺪام ﺑﺎ اﻧﮕﻴﺰﻩ 6ـ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺑﺮ ﺧﺎﻧﻮادﻩ 7ـ ﻣﺼﻮﻧﻴﺖ از 8ـ زﻧﺪﮔﯽ در
ﮐﻨﻨﺪ 40 .........................................................
ﺳﻴﺎﺳﯽ 43 ................................................................
هﺎ46 ..........................................................................................
ﻣﺠﺎزات 48 ........................................................................................
ﺗﺒﻌﻴﺪ 51 ..............................................................................................
9ـ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﻴﺮﯼ و ﺗﻮﺻﻴﻪ
هﺎ 54 ...................................................................................
ﺗﻮﺿﻴﺤﺎت 56 .........................................................................................................
ﻧﻤﺎﻳﻪ:
MDE 13/062/2010
ﻋﻔﻮ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻞ ،ﺧﺮداد 1389
3
از اﻋﺘﺮاض ﺗﺎ زﻧﺪان :اﻳﺮان ﻳﮏ ﺳﺎل ﭘﺲ از اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت
1ـ ﻣﻘﺪﻣﻪ »ﺑﺪﺗﺮﻳﻦ ﮐﺎﺑﻮﺳﯽ ﮐﻪ ﻳﮏ زﻧﺪاﻧﯽ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ اﻳﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻓﺮاﻣﻮش ﺷﺪﻩ اﺳﺖ«. 1
ﻣﺎزﻳﺎر ﺑﻬﺎرﯼ ،روزﻧﺎﻣﻪ ﻧﮕﺎر اﻳﺮاﻧﯽ – ﮐﺎﻧﺎداﻳﯽ ﮐﻪ ﭘﺲ از ﭼﻬﺎرﻣﺎﻩ ﺑﺎزداﺷﺖ در ﭘﯽ اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت در اﻳﺮان ﺁزاد ﺷﺪ.
ﻳﮏ ﺳﺎل ﭘﺲ از اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ﻣﻮرد اﺧﺘﻼف رﻳﺎﺳﺖ ﺟﻤﻬﻮرﯼ در ﺧﺮداد ،1388اﻳﺮاﻧﻴﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﻣﯽ ﺧﻮاهﻨﺪ از دوﻟﺖ اﻧﺘﻘﺎد ﻳﺎ ﺑﻪ ﻧﻘﺾ رو ﺑﻪ رﺷﺪ ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ اﻋﺘﺮاض ﮐﻨﻨﺪ ﺑﺎ ﻓﻀﺎﯼ ﺗﻨﮓ ﺗﺮﯼ روﺑﺮو هﺴﺘﻨﺪ ،زﻳﺮا ﻣﻘﺎﻣﺎت و دﺳﺘﮕﺎﻩ هﺎﯼ ﻣﺨﻔﯽ اﻣﻨﻴﺘﯽ ـ ﮐﻪ ﺑﻨﻴﺎدﺷﺎن در اﺛﺮ روﻳﺪادهﺎﯼ ﭘﻴﺮو اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ﺑﻪ ﻟﺮزﻩ اﻓﺘﺎد ـ ﮐﻨﺘﺮل ﺧﻮد ﺑﺮ ﮐﺸﻮر را ﺗﺜﺒﺖ و ﺳﺮﮐﻮب دﻳﺮﻳﻨﻪ را ﺗﺸﺪﻳﺪ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ .در ﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ ﻣﻘﺎﻣﺎت ﺑﺎ ﺗﻮﺳﻞ ﺑﻪ زﻧﺪاﻧﯽ ﮐﺮدن ﺻﺪهﺎ ﻧﻔﺮ ﺑﻴﻬﻮدﻩ ﻣﯽ ﮐﻮﺷﻨﺪ ﺻﺪاﯼ ﻣﺴﺎﻟﻤﺖ ﺁﻣﻴ ِﺰ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﺑﺎ رواﻳﺖ دﻟﺨﻮاﻩ ﺁﻧﻬﺎ از اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت و دوران ﭘﺲ ازﺁن را ﺧﺎﻣﻮش ﮐﻨﻨﺪ ،اﻳﺮاﻧﻴﺎن از اﻋﺘﺮاض ﺑﻪ زﻧﺪان ﻣﯽ روﻧﺪ. هﺰاران ﻧﻔﺮ ـ ﺑﻨﺎ ﺑﻪ ﺑﻴﺎﻧﻴﻪ هﺎﯼ رﺳﻤﯽ ﺑﻴﺶ از 5000ﻧﻔﺮ ،ﮔﺮﭼﻪ رﻗﻢ واﻗﻌﯽ ﻣﺴﻠﻤﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ اﺳﺖ ـ در ﻃﯽ ﺗﻈﺎهﺮات ﻋﻤﻮﻣﯽ ﮐﻪ اﺑﺘﺪا در 23ﺧﺮداد 1388ﻳﻌﻨﯽ روز ﭘﺲ از اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ﺷﺮوع ﺷﺪ ،دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ. ﺑﺎ وﺟﻮد ﻋﺰم ﻣﻘﺎﻣﺎت ﺑﺮاﯼ ﻓﺮوﻧﺸﺎﻧﺪن اﻋﺘﺮاض هﺎ ،ﺗﻈﺎهﺮات ﺗﺎ اواﺧﺮ ﺗﻴﺮ 1388ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ ﺑﺮﮔﺰار ﺷﺪ و ﺳﭙﺲ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﭘﺮاﮐﻨﺪﻩ در روزهﺎﯼ ﻣﻬﻢ ﻣﻠﯽ ﮐﻪ ﺗﻈﺎهﺮات ﻋﻤﻮﻣﯽ ﻣﺠﺎز ﺑﻮد ،اداﻣﻪ ﭘﻴﺪا ﮐﺮد 2.ﺗﺎ زﻣﺎن ﻧﮕﺎرش ،ﺗﻈﺎهﺮات روز ﻣﺬهﺒﯽ ﻋﺎﺷﻮرا ،ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ 6دﯼ ،1388ﺁﺧﺮﻳﻦ ﺗﻈﺎهﺮات اﻧﺒﻮﻩ ﻣﺮدﻣﯽ ﭘﺲ از اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ﺑﻮدﻩ ﮐﻪ در ﻃﯽ ﺁن ﺑﻨﺎ ﺑﻪ رﻗﻢ هﺎﯼ رﺳﻤﯽ ﺑﻴﺶ از 1000ﻧﻔﺮ دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ .ﮐﻮﺷﺶ ﺑﺮاﯼ ﺑﺮﮔﺰارﯼ ﺗﻈﺎهﺮات در روز 22ﺑﻬﻤﻦ ،1388ﺳﺎﻟﮕﺸﺖ ﺑﻨﻴﺎدﮔﺰارﯼ ﺟﻤﻬﻮرﯼ اﺳﻼﻣﯽ ،ﺑﺎ ﺣﻀﻮر ﮔﺴﺘﺮدﻩ ﻧﻴﺮوهﺎﯼ اﻣﻨﻴﺘﯽ ﻧﺎﻣﻮﻓﻖ ﻣﺎﻧﺪ .اﮐﺜﺮ ﺑﺎزداﺷﺖ ﺷﺪﮔﺎن ﺁزاد ﺷﺪﻩ اﻧﺪ ،ﮔﺮﭼﻪ ﺑﻌﻀﯽ از ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺮاﯼ ﮔﺬراﻧﺪن ﺣﮑﻢ ﺣﺒﺲ ﺑﻪ زﻧﺪان ﺑﺎزﮔﺸﺘﻪ اﻧﺪ ،اﻣﺎ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ دورﻩ هﺎﯼ ﮐﻮﺗﺎهﯽ را در»ﻣﺮﺧﺼﯽ« ﺁزاد ﺑﺎﺷﻨﺪ .اﻳﻦ ﺳﻴﺎﺳﺖ »درهﺎﯼ ﮔﺮدان زﻧﺪان« ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺗﻌﺪاد دﻗﻴﻖ زﻧﺪاﻧﻴﺎن در هﺮ زﻣﺎن را ﻣﺸﮑﻞ ﻣﯽ ﺳﺎزد. ﺗﻈﺎهﺮﮐﻨﻨﺪﮔﺎن ﻋﻠﻴﻪ دوﻟﺖ ﺑﺎ ﻧﻴﺮوهﺎﯼ اﻣﻨﻴﺘﯽ روﺑﺮو ﺷﺪﻩ اﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﺎﺗﻮم ،ﮔﺎز اﺷﮏ ﺁور و ﮔﺎهﯽ ﮔﻠﻮﻟﻪ هﺎﯼ واﻗﻌﯽ ﺑﻪ ﮐﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ اﻧﺪ 3.ﺻﺪهﺎ ﻧﻔﺮ در ﺧﺎﻧﻪ هﺎ و ﻣﺤﻞ ﮐﺎرﺷﺎن و ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﺎﻣﻮران ﻟﺒﺎس ﺷﺨﺼﯽ داراﯼ ﺣﮑﻢ دﺳﺘﮕﻴﺮﯼ ﮐﻠّﯽ دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ .ﺑﻌﻀﯽ از ﺁﻧﻬﺎ در ﺷﺮاﻳﻂ ﺑﯽ رﺣﻤﺎﻧﻪ ،ﻏﻴﺮاﻧﺴﺎﻧﯽ و ﺗﺤﻘﻴﺮﺁﻣﻴﺰ ﻧﮕﻬﺪارﯼ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ .ﺑﺴﻴﺎرﯼ ﺷﮑﻨﺠﻪ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ ﮐﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﺿﺮب و ﺷﺘﻢ ،ﺷﮑﻨﺠﻪ و ﺑﺎزداﺷﺖ اﻧﻔﺮادﯼ ﻃﻮﻻﻧﯽ در ﻣﮑﺎن هﺎﯼ ﮐﻮﭼﮏ ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ .ﺻﺪهﺎ ﻧﻔﺮ ﭘﺲ از ﻣﺤﺎﮐﻤﻪ هﺎﯼ ﺑﻪ ﺷﺪت ﻧﺎﻋﺎدﻻﻧﻪ ﺑﻪ زﻧﺪان هﺎﯼ ﻃﻮﻻﻧﯽ ﻣﺤﮑﻮم ﺷﺪﻩ اﻧﺪ ،و ﺑﺴﻴﺎرﯼ دﻳﮕﺮ هﻨﻮز ﺑﺪون اﺗﻬﺎم ﻳﺎ ﻣﺤﺎﮐﻤﻪ در ﺑﺎزداﺷﺖ ﺑﻪ ﺳﺮ ﻣﯽ ﺑﺮﻧﺪ .ﺑﻌﻀﯽ هﺎ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ اﻋﺪام ﻣﺤﮑﻮم ﺷﺪﻩ اﻧﺪ. در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل ،ﻣﻘﺎﻣﺎت اﻳﺮاﻧﯽ ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﺗﺎزﻩ اﯼ ﺑﺮاﯼ ﻣﺤﺪود ﮐﺮدن ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎن وﺑﮕﺎﻩ هﺎ ﺑﻪ ﺗﺼﻮﻳﺐ رﺳﺎﻧﺪﻩ اﻧﺪ و ﺳﺎزﻣﺎن هﺎﯼ ﺗﺎزﻩ اﻣﻨﻴﺘﯽ ﺑﺮاﯼ ﻧﻈﺎرت ﺑﺮ ﻣﻄﺎﻟﺐ اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ ﺑﺮﭘﺎ ﮐﺮدﻩ اﻧﺪ .ﺁﻧﻬﺎ ﺗﻤﺎس ﺑﺎ ﺑﻴﺶ از 60 ﻣﻮﺳﺴﻪ ،رﺳﺎﻧﻪ و ﺳﺎزﻣﺎن ﻏﻴﺮدوﻟﺘﯽ ﺧﺎرﺟﯽ را ﺟﺮم اﻋﻼم ﮐﺮدﻩ اﻧﺪ و اﻳﻦ ﺣﺮﮐﺖ را ﺗﻨﻬﺎ ﻣﯽ ﺗﻮان ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺗﻼﺷﯽ ﺑﺮاﯼ ﻣﻨﺰوﯼ ﮐﺮدن اﻳﺮاﻧﻴﺎن و ﺟﻠﻮﮔﻴﺮﯼ از ﺧﺮوج اﺧﺒﺎر از ﮐﺸﻮر ،از ﺟﻤﻠﻪ اﺧﺒﺎر ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻣﻮارد ﻧﻘﺾ ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ ،ﺗﻔﺴﻴﺮ ﮐﺮد 4.ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺗﻮﻗﻴﻒ روزﻧﺎﻣﻪ هﺎﻳﯽ اداﻣﻪ دادﻩ اﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻧﻈﺮﺷﺎن از »ﺧﻂ ﻗﺮﻣ ِﺰ« ﻣﺪام در ﺣﺎل ﺗﻐﻴﻴ ِﺮ ﻧﮑﺎت ﻣﻮرد ﭘﺬﻳﺮﺷﺸﺎن ﻋﺒﻮر ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ .وﺑﮕﺎﻩ هﺎ و ﺳﺮوﻳﺲ هﺎﯼ ﺋﯽ ﻣﻴﻞ ﻓﻴﻠﺘﺮ ﻳﺎ ﻣﺴﺪود ﺷﺪﻩ اﻧﺪ و ﭘﻠﻴﺲ اﺧﻄﺎر ﮐﺮدﻩ ﮐﻪ ﭘﻴﺎﻣﮏ هﺎ هﻢ ﮐﻨﺘﺮل ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ 5.ﺑﺴﻴﺎرﯼ از اﺳﺘﺎدان و ﮐﺎرﮐﻨﺎن داﻧﺸﮕﺎﻩ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﻧﺪاﺷﺘﻦ »اﻋﺘﻘﺎد« ﮐﺎﻓﯽ ﺑﻪ ﺟﻤﻬﻮرﯼ اﺳﻼﻣﯽ اﺧﺮاج ﺷﺪﻩ اﻧﺪ .ﮐﻮﺷﺶ هﺎﯼ ﺗﺎزﻩ اﯼ ﺑﺮاﯼ اﺟﺮاﯼ ﻣﻘﺮرات »اﺧﻼﻗﯽ« در ﺑﺎرﻩ ﻟﺒﺎس و ﺟﺪاﻳﯽ ﺟﻨﺴﻴﺘﯽ در راﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ وﻳﮋﻩ ﻣﺎﻧﻊ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺁزاد زﻧﺎن در ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ .ﻣﻘﺎﻣﺎت ﺑﻴﺎﻧﻴﻪ هﺎﯼ ﺗﻬﺪﻳﺪﺁﻣﻴﺰ ﻣﺘﻌﺪدﯼ ﻣﻨﺘﺸﺮ و زﻧﺪاﻧﻴﺎن ﺳﻴﺎﺳﯽ را اﻋﺪام ﮐﺮدﻩ اﻧﺪ ﺗﺎ ﮐﺎﻣﻼ ﻣﺸﺨﺺ ﮐﻨﻨﺪ ﮐﻪ ﮐﺴﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ هﺮ ﺷﮑﻠﯽ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﺧﻮد را اﺑﺮاز ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ـ ﺧﻮاﻩ ﺑﺎ ﺑﻴﺎن ﻳﺎ
ﻋﻔﻮ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻞ ،ﺧﺮداد 1389
ﻧﻤﺎﻳﻪMDE 13/062/2010:
از اﻋﺘﺮاض ﺗﺎ زﻧﺪان :اﻳﺮان ﻳﮏ ﺳﺎل ﭘﺲ از اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت
4
ﻧﻮﺷﺘﻦ ﻳﺎ ﺣﻀﻮر در ﺗﻈﺎهﺮات ـ ﺑﺎ ﺷﺪﻳﺪﺗﺮﻳﻦ ﻣﺠﺎزات هﺎ روﺑﺮو ﺧﻮاهﻨﺪ ﺷﺪ. »اﻣﻴﺪوارم دﺧﺘﺮان ﺷﻤﺎ ﺑﺰرگ ﺷﻮﻧﺪ و ازدواج ﮐﻨﻨﺪ .دﺧﺘﺮ ﻣﻦ ﺑﺰرگ ﺷﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ زﻧﺪان ﺑﻴﺎﻓﺘﺪ «.اﻳﻦ ﭼﻴﺰﯼ ﺑﻮد ﮐﻪ ﻣﺎدر ﺷﻴﻮا ﻧﻈﺮﺁهﺎرﯼ ،ﻳﮑﯽ از ﺑﺎزداﺷﺖ ﺷﺪﮔﺎﻧﯽ ﮐﻪ وﺿﻌﻴﺘﺶ در اﻳﻦ ﮔﺰارش ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ ،ﺑﻪ ﻋﻔﻮ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻞ ﮔﻔﺖ و ﺑﺪﻳﻦ ﺷﻴﻮﻩ اﻧﺪوهﺒﺎر ﺳﻔﺮ ﺗﻌﺪاد روﺑﻪ ﻓﺰوﻧﯽ از اﻳﺮاﻧﻴﺎن را از ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺳﻴﺎﺳﯽ و ﻣﺪﻧﯽ و اﻋﺘﺮاض هﺎﯼ ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﯽ ﺑﻪ ﺳﻠﻮل هﺎﯼ زﻧﺪان اوﻳﻦ و ﻓﺮاﺗﺮ از ﺁن ﺑﻪ ﻧﻤﺎﻳﺶ ﮔﺬاﺷﺖ .اﻳﻦ ﮔﺰارش اﻳﻦ ﺳﻔﺮ را ﺑﺎ ﺟﺰﺋﻴﺎت ﺷﺮح و ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دهﺪ ﮐﻪ ﺗﺠﺮﺑﻪ دﺳﺘﮕﻴﺮﯼ و ﺑﺎزداﺷﺖ ﭼﻘﺪر ﻋﺎدﯼ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ .ﺗﻌﺪاد زﻳﺎدﯼ از اﻳﺮاﻧﻴﺎن ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻣﺴﺎﻟﻤﺖ ﺁﻣﻴﺰ از ﺣﻘﻮق ﺧﻮد ﺑﻪ زﻧﺪان ﻣﯽ اﻓﺘﻨﺪ .ﺑﺎ وﺟﻮد اﻳﻦ ﮐﻪ ﺁﻧﻬﺎ در وهﻠﻪ اول ﻧﺒﺎﻳﺪ زﻧﺪاﻧﯽ ﺷﻮﻧﺪ ،در ﺑﺎزداﺷﺖ ﻣﻮرد ﺗﻌﺪﯼ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﻴﺮﻧﺪ و ﻗﺮﺑﺎﻧﯽ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ .اﻳﻦ ﮔﺰارش ﺑﻪ روﺷﻨﯽ ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دهﺪ ﮐﻪ اﮐﺜﺮﻳﺖ ﺑﺰرﮔﯽ از ﻣﻮازﻳﻦ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺣﻤﺎﻳﺖ از ﺑﺎزداﺷﺖ ﺷﺪﮔﺎن ،ﮐﻪ در ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ اﺻﻮل ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻞ ﺑﺮاﯼ ﺣﻤﺎﻳﺖ از ﺗﻤﺎم اﺷﺨﺎﺻﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ هﺮ ﺷﮑﻠﯽ در ﺑﺎزداﺷﺖ ﻳﺎ زﻧﺪان ﺑﻪ ﺳﺮ ﻣﯽ ﺑﺮﻧﺪ ،ﺗﺼﺮﻳﺢ ﺷﺪﻩ ﻣﻮرد ﺑﯽ اﻋﺘﻨﺎﻳﯽ ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﻴﺮد .ﺗﻀﻤﻴﻦ هﺎﯼ ﻗﻀﺎﻳﯽ در ﻗﺎﻧﻮن اﻳﺮان ﻣﻌﻤﻮﻻ زﻳﺮﭘﺎ ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد. در ﻇﺮف ﺳﺎل ﮔﺬﺷﺘﻪ ،اﻳﺮان ﺑﺎ اﻧﺘﻘﺎد رو ﺑﻪ ﮔﺴﺘﺮش ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ از ﮐﺎرﻧﺎﻣﻪ ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ ﺁن روﺑﺮو ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ،هﻢ از ﺳﻮﯼ ﮐﺸﻮرهﺎ و هﻢ دردرون ﻣﺠﺎﻣﻊ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ ﻣﺜﻞ ﻣﺠﻤﻊ ﻋﻤﻮﻣﯽ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻞ و ﺷﻮراﯼ ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ ﮐﻪ در ﺑﻬﻤﻦ 1388ﮐﺎرﻧﺎﻣﻪ ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ اﻳﺮان را در ﭼﺎرﭼﻮب رﺳﻴﺪﮔﯽ ادوارﯼ ﻋﻤﻮﻣﯽ ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ ﻗﺮار داد .در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل ﮐﻪ ﺗﻮﺻﻴﻪ هﺎﯼ ﮐﻠّﯽ در ﭘﺎﻳﺎن رﺳﻴﺪﮔﯽ ﻣﻮرد ﭘﺬﻳﺮش ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ ،ﺗﻮﺻﻴﻪ هﺎﯼ ﻣﺸﺨﺺ دﻳﮕﺮ رد ﺷﺪ .اﮔﺮ اﻳﻦ ﺗﻮﺻﻴﻪ هﺎ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪﻩ و ﺑﻪ اﺟﺮا ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺑﻮد ،وﺿﻌﻴﺖ ﺑﺎزداﺷﺖ ﺷﺪﮔﺎن و زﻧﺪاﻧﻴﺎن در اﻳﺮان از ﺑﻬﺒﻮد ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻬﯽ ﺑﺮﺧﻮردار ﻣﯽ ﺷﺪ .ﻓﺸﺎرﻣﺘﺤﺪ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ ﺑﺮ اﻳﺮان ﭘﻴﺶ از اﻧﺘﺨﺎب اﻋﻀﺎﯼ ﺷﻮراﯼ ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ در اردﻳﺒﻬﺸﺖ ﻇﺎهﺮا در ﺁﺧﺮﻳﻦ دﻗﺎﻳﻖ ﺑﻪ اﻧﺼﺮاف اﻳﺮان از ﻧﺎﻣﺰدﯼ ﻋﻀﻮﻳﺖ ﻣﻨﺠﺮ ﺷﺪ. ﮔﺎهﯽ ،ﺣﻘﻴﻘﺖ وﺿﻌﻴﺖ زﻧﺪاﻧﻴﺎن در اﻳﺮان ﺑﺮ ﻧﻮﮎ زﺑﺎن ﺟﻬﺎﻧﻴﺎن ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ ،ﻣﺜﻞ ﮐﺎرزار ﺁزادﯼ ﻓﻴﻠﻤﺴﺎز ﺳﺮﺷﻨﺎس ﺟﻌﻔﺮ ﭘﻨﺎهﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻗﺮار دادن ﺻﻨﺪﻟﯽ ﺧﺎﻟﯽ او در هﻴﺎت داوران ﺟﺸﻨﻮارﻩ ﻓﻴﻠﻢ ﮐﻦ اﻧﺠﺎﻣﻴﺪ .اﻣﺎ ﺁزادﯼ ﺧﻮﺷﺎﻳﻨﺪ او ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺑﺮ اﻳﻦ واﻗﻌﻴﺖ ﺳﺎﻳﻪ اﻓﮑﻨﺪ ﮐﻪ ﺻﺪهﺎ زﻧﺪاﻧﯽ ﺑﻪ دﻻﻳﻞ ﻣﺸﺎﺑﻪ در ﺑﺎزداﺷﺖ ﻣﺎﻧﺪﻩ اﻧﺪ و هﻴﭻ ﮐﺲ را ﻧﺪارﻧﺪ ﮐﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﺁﺷﮑﺎر در دﻓﺎع از ﺁﻧﻬﺎ ﺳﺨﻦ ﺑﮕﻮﻳﺪ. اﻳﻦ ﮔﺰارش ﮐﻮﺷﺸﯽ اﺳﺖ ﺑﺮاﯼ ﭘﺮداﺧﺘﻦ ﺑﻪ اﻳﻦ واﻗﻌﻴﺖ و اﻃﻤﻴﻨﺎن از اﻳﻦ ﮐﻪ ﺑﺪﺗﺮﻳﻦ ﮐﺎﺑﻮس زﻧﺪاﻧﯽ ﺁزاد ﺷﺪﻩ ﻣﺎزﻳﺎر ﺑﻬﺎرﯼ در ﻣﻮرد دﻳﮕﺮ ﺑﺎزداﺷﺖ ﺷﺪﮔﺎن ﺑﻪ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻧﭙﻴﻮﻧﺪد .ﺗﻮﺟﻪ اﺻﻠﯽ اﻳﻦ ﮔﺰارش ﺑﻪ وﺿﻌﻴﺖ ﺑﺎزداﺷﺖ ﺷﺪﮔﺎن و زﻧﺪاﻧﻴﺎن در اﻳﺮان ـ ﮐﻪ اﮐﺜﺮﺷﺎن زﻧﺪاﻧﻴﺎن ﻋﻘﻴﺪﺗﯽ 6هﺴﺘﻨﺪ و ﺑﺎﻳﺪ ﻓﻮرا ﺁزاد ﺷﻮﻧﺪ ـ اﺳﺖ اﻣﺎ در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل ﺁﮔﺎﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺴﻴﺎرﯼ از ﻣﻮارد هﻮﻟﻨﺎﮎ ﻧﻘﺾ ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ در اﻳﺮان ﺑﺎﻳﺪ در ﺟﺎﯼ ﺧﻮد ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار ﮔﻴﺮﻧﺪ .اﻳﻦ ﮔﺰارش ﺑﻪ ﻣﻮارد زﻳﺮ ﺗﻮﺟﻪ دارد :ﮐﺴﺎﻧﯽ ﮐﻪ از داﻳﺮﻩ رو ﺑﻪ ﮔﺴﺘﺮﺷﯽ از ﻣﺮدم دﺳﺘﮕﻴﺮ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ،ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ دﺳﺘﮕﻴﺮﯼ هﺎ ،ﻣﺤﻞ ﻧﮕﻬﺪارﯼ ﺑﺎزداﺷﺖ ﺷﺪﮔﺎن ،ﺷﺮاﻳﻂ ﺑﺎزداﺷﺖ ،و ﻓﺸﺎر ﺑﺮ ﺑﺎزداﺷﺖ ﺷﺪﮔﺎن ﺑﺮاﯼ اﻧﺠﺎم »اﻋﺘﺮاﻓﺎت« ﮐﻪ ﺳﭙﺲ در دادﮔﺎﻩ هﺎﻳﯽ از اﺳﺎس ﭘﺮاﻳﺮاد و اﻏﻠﺐ ﺷﺘﺎﺑﺰدﻩ ،ﺑﻪ وﻳﮋﻩ در ﺷﻬﺮﺳﺘﺎن هﺎ و ﺑﻪ دور از اﻃﻼع رﺳﺎﻧﯽ ،ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺪرﮎ اﺻﻠﯽ ﻋﻠﻴﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﮐﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد. اﻳﻦ ﮔﺰارش ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﻣﺒﻬﻤﯽ را ﻣﻮرد ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻗﺮار ﻣﯽ دهﺪ ﮐﻪ ﺑﺮاﯼ ﻃﺮح اﺗﻬﺎم ﺑﻪ ارﺗﮑﺎب »ﺟﺮاﻳﻢ« ﻧﺎﺳﺎزﮔﺎر ﺑﺎ اﻟﺰام ِ ﺑﻪ وﺿﻮح و دﻗﺖ در ﺣﻘﻮق ﮐﻴﻔﺮﯼ ﻣﺬﮐﻮر در ﺣﻘﻮق ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ ﻋﻠﻴﻪ دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪﮔﺎن ﺑﻪ ﮐﺎر ﻣﯽ رود .ﮔﺰارش ﻓﺸﺎر ﺳﻴﺎﺳﯽ واردﻩ ﺑﺮ ﻗﺎﺿﻴﺎن ﺑﺮاﯼ ﻣﺤﮑﻮم ﮐﺮدن ﻣﺘﻬﻤﺎن و ﮐﺎرﺑُﺮد ﺳﻴﺎﺳﯽ ﻣﺠﺎزات اﻋﺪام را ﺑﺮاﯼ دادن هﺸﺪار ﺑﻪ ﮐﺴﺎﻧﯽ ﮐﻪ در ﻓﮑﺮ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﺁﺷﮑﺎر ﺑﺎ ﻣﻘﺎﻣﺎت هﺴﺘﻨﺪ ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ ﻗﺮار ﻣﯽ دهﺪ. اﻳﻦ ﮔﺰارش ﺑﺎ ﻃﺮح دو ﺧﻮاﺳﺖ اﺳﺎﺳﯽ از ﻣﻘﺎﻣﺎت اﻳﺮان ﺑﺮاﯼ ﺁزادﯼ ﻓﻮرﯼ و ﺑﺪون ﻗﻴﺪ و ﺷﺮط ﺗﻤﺎﻣﯽ زﻧﺪاﻧﻴﺎن ﻋﻘﻴﺪﺗﯽ و ﺗﻀﻤﻴﻦ ﻣﺤﺎﮐﻤﻪ ﺑﯽ درﻧﮓ و ﻋﺎدﻻﻧﻪ ﺗﻤﺎم زﻧﺪاﻧﻴﺎن ﺳﻴﺎﺳﯽ دﻳﮕﺮ ،ﺑﺪون ﺻﺪور ﺣﮑﻢ
ﻧﻤﺎﻳﻪMDE 13/062/2010:
ﻋﻔﻮ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻞ ،ﺧﺮداد 1389
5
از اﻋﺘﺮاض ﺗﺎ زﻧﺪان :اﻳﺮان ﻳﮏ ﺳﺎل ﭘﺲ از اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت
اﻋﺪام ،در دادﮔﺎﻩ هﺎﻳﯽ ﮐﺎﻣﻼ ﺳﺎزﮔﺎر ﺑﺎ ﻣﻮازﻳﻦ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ ﻣﺤﺎﮐﻤﻪ ﻋﺎدﻻﻧﻪ ،ﭘﺎﻳﺎن ﻣﯽ ﻳﺎﺑﺪ. ﺑﺎ وﺟﻮد اﻳﻦ ﮐﻪ اﻳﺮان در ﮔﺰارش ﺗﻘﺪﻳﻤﯽ ﺑﻪ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻞ در ﭼﺎرﭼﻮب رﺳﻴﺪﮔﯽ ادوارﯼ ﻋﻤﻮﻣﯽ در ﺑﻬﻤﻦ 1388اﻋﻼم ﮐﺮد ﮐﻪ ﺑﺎ ﺳﺎزﻣﺎن هﺎﯼ ﻏﻴﺮدوﻟﺘﯽ هﻤﮑﺎرﯼ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ،ﺑﻪ ﻋﻔﻮ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻞ از ﺳﺎل 1357ﺑﻪ ﺑﻌﺪ اﺟﺎزﻩ دادﻩ ﻧﺸﺪﻩ ﺑﻪ ﻗﺼﺪ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻳﺎﺑﯽ ﻳﺎ ﮔﻔﺘﮕﻮ ﺑﺎ دوﻟﺖ از اﻳﺮان دﻳﺪار ﮐﻨﺪ .اﻳﻦ ﺳﺎزﻣﺎن در ﻣﺎﻩ ﻧﻮاﻣﺒﺮ ) 2009ﺁﺑﺎن ـ ﺁذر (1388ﻧﻴﺰ ﮐﻮﺷﻴﺪ ﺑﺎ اﻳﺮان ﺗﻤﺎس ﺑﺮﻗﺮار ﮐﻨﺪ وﻟﯽ ﻧﺘﻮاﻧﺴﺖ ﺣﺘﺎ ﺑﺎ ﺳﻔﻴﺮ اﻳﺮان در ﻟﻨﺪن ﻣﻼﻗﺎت ﮐﻨﺪ .در ﺑﻬﻤﻦ 1388ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن ﻋﻔﻮ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻞ در ﻃﯽ رﺳﻴﺪﮔﯽ ادوارﯼ ﻋﻤﻮﻣﯽ ﺑﻪ ﮐﺎرﻧﺎﻣﻪ اﻳﺮان در ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻞ ﺧﻮاﺳﺘﺎر دﻳﺪار ﺑﺎ هﻴﺎت اﻳﺮان ﺷﺪﻧﺪ ،اﻣﺎ ﻣﻮرد ﭘﺬﻳﺮش ﻗﺮار ﻧﮕﺮﻓﺘﻨﺪ. ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ،اﻳﻦ ﮔﺰارش ﺑﺮ ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﺑﺎ اﻋﻀﺎﯼ ﺧﺎﻧﻮادﻩ هﺎﯼ ﺑﺎزداﺷﺖ ﺷﺪﮔﺎن ،وﮐﻼ و دوﺳﺘﺎن ﺁﻧﻬﺎ ،ﺁزاد ﺷﺪﮔﺎن ،از ﺟﻤﻠﻪ ﺑﺮﺧﯽ ﮐﻪ رو در رو در ﻓﺮوردﻳﻦ 1389در ﺗﺮﮐﻴﻪ ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ ،ﮔﺰارش هﺎﯼ رﺳﺎﻧﻪ اﯼ از ﻣﻨﺎﺑﻊ رﺳﻤﯽ و ﻣﺨﺎﻟﻔﺎن ،و ﮔﺰارش هﺎﯼ ﺳﺎزﻣﺎن هﺎﯼ ﻏﻴﺮدوﻟﺘﯽ ﻣﺤﻠﯽ و ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ ﻓﻌﺎل در زﻣﻴﻨﻪ ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ ،اﺳﺘﻮار اﺳﺖ .ﻋﺪم دﺳﺘﺮﺳﯽ ﻋﻔﻮ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻞ ﺑﻪ اﻳﺮان ﺑﺮ ﺗﻮاﻧﺎﻳﯽ ﺁن ﺑﺮاﯼ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ در ﺑﺎرﻩ ﺗﻤﺎﻣﯽ ﻣﻮارد ﻧﻘﺾ ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ ﮐﻪ از ﺁن ﻣﻄﻠﻊ ﺷﺪﻩ ،ﺗﺎﺛﻴﺮ ﮔﺬاﺷﺘﻪ اﺳﺖ .اﻣﺎ ،اﻳﻦ ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﺮ اﻳﻦ ﺑﺎور اﺳﺖ ﮐﻪ اﻃﻼﻋﺎت ﮔﺴﺘﺮدﻩ زﻳﺮ وﺿﻌﻴﺖ ﻣﺼﻴﺒﺖ ﺑﺎر ﺻﺪهﺎ ﻧﻔﺮ را ﮐﻪ ﭘﺲ از ﻣﺤﺎﮐﻤﻪ هﺎﯼ ﻧﺎﻋﺎدﻻﻧﻪ ﺻﺮﻓﺎ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺑﻴﺎن ﻧﻈﺮﻳﺎت ﻣﺨﺎﻟﻔﺸﺎن ﺑﺪون اﺗﻬﺎم ﻳﺎ ﻣﺤﺎﮐﻤﻪ ﺑﺎزداﺷﺖ ﻳﺎ ﺑﻪ ﺣﮑﻢ هﺎﯼ ﻃﻮﻻﻧﯽ زﻧﺪان، ﺷﻼق ﻳﺎ اﻋﺪام ﻣﺤﮑﻮم ﺷﺪﻩ اﻧﺪ ،ﺑﻪ ﻧﻤﺎﻳﺶ ﻣﯽ ﮔﺬارد. اﻳﻦ ﮔﺰارش در ﭘﯽ ﮔﺰارش دﻳﮕﺮﯼ ﺗﻬﻴﻪ ﺷﺪﻩ ﮐﻪ ﻋﻔﻮ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻞ در دﺳﺎﻣﺒﺮ ) 2009ﺁذر (1388ﺑﺎ ﻋﻨﻮان اﻳﺮان ،اﻋﺘﺮاض ﺑﻪ ﻧﺘﻴﺠﻪ اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت -ﺗﺸﺪﻳﺪ ﺳﺮﮐﻮب ﻣﻨﺘﺸﺮ ﮐﺮد و در ﺁن ﻣﻮارد ﻧﻘﺾ ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ را ﭘﻴﺶ از اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ،در ﻃﯽ و ﭘﺲ از ﺁن ﺗﺎ ﺁﺧﺮ ﺁﺑﺎن ﻣﺴﺘﻨﺪ ﮐﺮد 7.ﻋﻔﻮ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻞ اﻣﻴﺪوار اﺳﺖ اﻳﻦ ﮔﺰارش ﻧﻴﺰ ﺑﻪ درهﻢ ﺷﮑﺴﺘﻦ دﻳﻮار ﺳﮑﻮﺗﯽ ﺑﻴﺎﻧﺠﺎﻣﺪ ﮐﻪ ﻣﻘﺎﻣﺎت اﻳﺮان ﻣﯽ ﮐﻮﺷﻨﺪ ﺑﺮﭘﺎ ﮐﻨﻨﺪ و در ﺑﻬﺒﻮد ﺁﺗﯽ وﺿﻌﻴﺖ ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ هﻤﮕﺎن در اﻳﺮان ﻧﻘﺸﯽ اﻳﻔﺎ ﮐﻨﺪ .در ﮐﻨﺎر اﻧﺘﺸﺎر اﻳﻦ ﮔﺰارش ،اﻳﻦ ﺳﺎزﻣﺎن ﻳﮏ ﮐﻤﭙﻴﻦ ﻳﮏ ﺳﺎﻟﻪ ﺑﻪ راﻩ ﻣﯽ اﻧﺪازد ﮐﻪ ﺗﻮﺟﻪ اﺻﻠﯽ ﺁن ﺑﻪ وﺿﻌﻴﺖ ﺗﻌﺪادﯼ از زﻧﺪاﻧﻴﺎن وﺟﺪان )ﻋﻘﻴﺪﺗﯽ( و زﻧﺪاﻧﻴﺎن ﺳﻴﺎﺳﯽ ﺧﻮاهﺪ ﺑﻮد ﺗﺎ ﺑﺮ وﺿﻌﻴﺖ اﺳﻔﻨﺎﮎ ﺻﺪهﺎ ﻧﻔﺮﯼ ﮐﻪ هﻨﻮز در ﺑﺎزداﺷﺖ هﺴﺘﻨﺪ ﺗﺎﮐﻴﺪ ﮐﻨﺪ. ﻋﻔﻮ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻞ ﻣﺎﻳﻞ اﺳﺖ از ﺗﻤﺎم ﮐﺴﺎﻧﯽ ﮐﻪ در ﺗﻬﻴﻪ اﻳﻦ ﮔﺰارش ﺳﻬﻤﯽ داﺷﺘﻪ اﻧﺪ ﺗﺸﮑﺮ و از ﮐﺴﺎﻧﯽ ﮐﻪ اﺟﺎزﻩ دادﻩ اﻧﺪ ﺷﺮح ﺣﺎﻟﺸﺎن ﻧﻘﻞ ﺷﻮد ﻗﺪرداﻧﯽ ﮐﻨﺪ ،ﺑﻪ اﻳﻦ اﻣﻴﺪ ﮐﻪ دﻳﮕﺮان ﮔﺮﻓﺘﺎر اﻳﻦ وﺿﻊ ﻧﺸﻮﻧﺪ. ﺧﺎﻧﻮادﻩ هﺎ و دوﺳﺘﺎن ﺑﺎزداﺷﺖ ﺷﺪﮔﺎن و زﻧﺪاﻧﻴﺎن ﮐﻪ ـ ﺑﺎ ﭘﺬﻳﺮش ﺧﻄﺮ زﻳﺎد ـ ﺑﻪ ﺳﺨﻦ ﮔﻔﺘﻦ اداﻣﻪ دادﻩ اﻧﺪ ﺗﺎ ﺗﻀﻤﻴﻦ ﮐﻨﻨﺪ ﮐﻪ ﻋﺰﻳﺰاﻧﺸﺎن ﻓﺮاﻣﻮش ﻧﻤﯽ ﺷﻮﻧﺪ ،ﺑﻪ وﻳﮋﻩ ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ ﺳﺘﺎﻳﺶ ﻣﺎ هﺴﺘﻨﺪ .ﺗﻨﻬﺎ اﺷﺎرﻩ ﺑﻪ ﺗﻌﺪاد ﮐﻤﯽ از ﮐﺴﺎﻧﯽ ﮐﻪ هﻨﻮز رﻧﺞ ﻣﯽ ﮐﺸﻨﺪ ﻣﻤﮑﻦ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ،اﻣﺎ اﻳﻦ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎﯼ ﮐﻢ ﺑﻬﺎ دادن ﺑﻪ رﻧﺞ دﻳﮕﺮان ﻧﻴﺴﺖ .ﻣﺎ ﺗﻤﺎم ﮐﺴﺎﻧﯽ را ﮐﻪ از اﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ اﻃﻼﻋﺎت ﺑﺮﺧﻮردارﻧﺪ ﺗﺸﻮﻳﻖ ﻣﯽ ﮐﻨﻴﻢ ﮐﻪ ﭘﻴﺶ ﺑﻴﺎﻳﻨﺪ و ﺳﺨﻦ ﺑﮕﻮﻳﻨﺪ ﺗﺎ هﻴﭻ ﮐﺲ ﻓﺮاﻣﻮش ﻧﺸﻮد و ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ ﻧﺘﻮاﻧﺪ ﺑﺮ ﻧﻘﺾ ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ ﮐﻪ ﺑﯽ وﻗﻔﻪ در اﻳﺮان در ﺟﺮﻳﺎن اﺳﺖ ،ﭼﺸﻢ ﺑﺒﻨﺪد.
ﻋﻔﻮ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻞ ،ﺧﺮداد 1389
ﻧﻤﺎﻳﻪMDE 13/062/2010:
از اﻋﺘﺮاض ﺗﺎ زﻧﺪان :اﻳﺮان ﻳﮏ ﺳﺎل ﭘﺲ از اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت
6
2ـ زﻧﺪاﻧﻴﺎن ﭼﻪ ﮐﺴﺎﻧﯽ هﺴﺘﻨﺪ؟ »ﺳﮑﻮت ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺑﻪ ﺟﺎﯼ اﻳﻦ ﮐﻪ ﺑﻪ زﻧﺪاﻧﻴﺎن ﮐﻤﮏ ﮐﻨﺪ ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﻟﻄﻤﻪ زدﻩ اﺳﺖ«. رﮐﺴﺎﻧﺎ ﺻﺎﺑﺮﯼ ،زﻧﺪاﻧﯽ ﻋﻘﻴﺪﺗﯽ ﭘﻴﺸﻴﻦ ،واﺷﻨﮕﺘﻦ ﭘﺴﺖ 23 ،اردﻳﺒﻬﺸﺖ 1389
ﺗﻤﺎم ﮐﺴﺎﻧﯽ ﮐﻪ در ﭘﻴﺎﻣﺪ اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت دﺳﺘﮕﻴﺮ ،ﺑﺎزداﺷﺖ و زﻧﺪاﻧﯽ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ در ﻳﮏ ﻣﺴﺎﻟﻪ اﺷﺘﺮاﮎ دارﻧﺪ :ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﮐﺴﺎﻧﯽ ﻧﮕﺎﻩ ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ ﻣﺸﺮوﻋﻴﺖ ﻣﻘﺎﻣﺎت را ﺑﻪ ﭼﺎﻟﺶ ﻣﯽ ﮐﺸﻨﺪ و ﺑﻪ ﻧﻮﻋﯽ در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ ﻣﻘﺎﻣﺎت ﻧﮕﺮش ﺑﺪﻳﻠﯽ ﺑﻪ وﻗﺎﻳﻊ دارﻧﺪ. اﮐﺜﺮﻳﺖ ﻗﺎﻃﻊ ﺑﻴﺶ از 5000ﻧﻔﺮﯼ ﮐﻪ از ﺧﺮداد 1388ﺑﻪ ﺑﻌﺪ دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ ،ﺷﻬﺮوﻧﺪان ﻋﺎدﯼ ـ زﻧﺎن، ﻣﺮدان ،ﮐﺎرﮔﺮان و ﺑﻴﮑﺎران ،داﻧﺸﺠﻮﻳﺎن و ﻣﺘﺨﺼﺼﺎن ـ هﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺮاﯼ اﻋﺘﺮاض ﺑﻪ ﻧﺘﺎﻳﺞ اﻋﻼم ﺷﺪﻩ اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ﻳﺎ ﻋﻠﻴﻪ ﻧﻘﺾ ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ ﺑﻪ ﺧﻴﺎﺑﺎن هﺎ رﻓﺘﻨﺪ .اﮐﺜﺮ ﺁﻧﻬﺎ در روزهﺎ ﻳﺎ هﻔﺘﻪ هﺎﯼ ﺑﻌﺪ ﺁزاد ﺷﺪﻧﺪ ،اﻣﺎ ﺑﻌﻀﯽ از ﺁﻧﻬﺎ ﻣﺎﻩ هﺎ در زﻧﺪان ﻣﺎﻧﺪﻧﺪ .ﺑﺮﺧﯽ هﻨﻮز در ﺷﺮاﻳﻂ ﺳﺨﺖ ﺣﺎﮐﻢ ﺑﺮ اﮐﺜﺮ زﻧﺪان هﺎﯼ اﻳﺮان ،ﺑﻪ وﻳﮋﻩ در ﺷﻬﺮﺳﺘﺎن هﺎ ،رﻧﺞ ﻣﯽ ﮐﺸﻨﺪ .اﻳﻨﺎن زﻧﺪاﻧﻴﺎن ﮔﻤﻨﺎم هﺴﺘﻨﺪ ـ اﻓﺮاد ﮐﻤﺘﺮ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺗﺮﯼ ﮐﻪ 8 وﺿﻌﻴﺘﺸﺎن ﭼﻨﺪان ﺗﻮﺟﻬﯽ در رﺳﺎﻧﻪ هﺎ ﺟﻠﺐ ﻧﮑﺮدﻩ اﺳﺖ. ﻋﻼوﻩ ﺑﺮ اﻳﻦ زﻧﺪاﻧﻴﺎن ،دﺳﺘﮕﻴﺮﯼ هﺎﯼ ﮔﺴﺘﺮدﻩ اﯼ ﻧﻴﺰ ﭘﻴﺶ و ﭘﺲ از ﺗﻈﺎهﺮاﺗﯽ رخ دادﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ از ﺗﻴﺮﻣﺎﻩ ﺑﻪ ﺑﻌﺪ ﺗﻨﻬﺎ در روزهﺎﯼ ﻣﻬﻢ ﻣﻠﯽ ﮐﻪ ﺗﻈﺎهﺮات ﻋﻤﻮﻣﯽ ﻣﺠﺎز اﺳﺖ ﺑﺮﮔﺰار ﺷﺪﻩ اﻧﺪ ،ﻣﺜﻞ روز ﻗﺪس، در ﺁﺧﺮﻳﻦ روز ﻣﺎﻩ رﻣﻀﺎن ،ﺳﺎﻟﮕﺸﺖ ﺗﺴﺨﻴﺮ ﺳﻔﺎرت ﺁﻣﺮﻳﮑﺎ در 13ﺁﺑﺎن ،1358روزﻣﻠﯽ داﻧﺸﺠﻮ در 16ﺁذر ،و روز ﻣﺬهﺒﯽ ﻋﺎﺷﻮرا )روز دهﻢ ﻣﺎﻩ ﻣﺤﺮم ﮐﻪ در ﺳﺎل 1388ﺑﺎ 6دﯼ ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﻮد(. ﮐﺴﺎﻧﯽ ﮐﻪ هﺪف دﺳﺘﮕﻴﺮﯼ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﻧﺪ ﺷﺎﻣﻞ ﻓﻌﺎﻻن ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ ،روزﻧﺎﻣﻪ ﻧﮕﺎران ،ﻣﺪاﻓﻌﺎن ﺣﻘﻮق زﻧﺎن و داﻧﺸﺠﻮﻳﺎن ﺑﻮدﻩ اﻧﺪ .ﺑﺎ ﮔﺬر زﻣﺎن ،ﮔﺮوﻩ هﺎﯼ ﺗﺎزﻩ اﯼ ﻧﻴﺰ ﻣﻮرد ﺳﻮءﻇﻦ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﻧﺪ ،از ﺟﻤﻠﻪ روﺣﺎﻧﻴﻮن ،داﻧﺸﮕﺎهﻴﺎن ،زﻧﺪاﻧﻴﺎن ﺳﻴﺎﺳﯽ ﭘﻴﺸﻴﻦ و ﺧﺎﻧﻮادﻩ هﺎﻳﺸﺎن ،ﮐﺴﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﺎ ﮔﺮوﻩ هﺎﯼ ﻣﻤﻨﻮﻋﻪ ﭘﻴﻮﻧﺪ ﺧﺎﻧﻮادﮔﯽ دارﻧﺪ ،اﻋﻀﺎﯼ اﻗﻠﻴﺖ هﺎﯼ ﻗﻮﻣﯽ و ﻣﺬهﺒﯽ ـ ﺑﻪ وﻳﮋﻩ ﺑﻬﺎﺋﻴﺎن و ﻧﻴﺰ دﻳﮕﺮ اﻗﻠﻴﺖ هﺎ ﻣﺜﻞ ﻣﺴﻴﺤﻴﺎن، دراوﻳﺶ ،ﺁذرﺑﺎﻳﺠﺎﻧﯽ هﺎ ،ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﺳﻨّﯽ )ﮐﻪ اﮐﺜﺮا ﺑﻠﻮچ و ﮐﺮد هﺴﺘﻨﺪ( ،و وﮐﻼﻳﯽ ﮐﻪ از ﺑﺎزداﺷﺖ ﺷﺪﮔﺎن ﺳﻴﺎﺳﯽ دﻓﺎع ﮐﺮدﻩ اﻧﺪ. ﻋﻔﻮ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻞ ﻧﺘﻮاﻧﺴﺘﻪ ﻓﻬﺮﺳﺖ ﮐﺎﻣﻠﯽ از ﺗﻤﺎم زﻧﺪاﻧﻴﺎن و ﺑﺎزداﺷﺖ ﺷﺪﮔﺎن ﮐﻨﻮﻧﯽ ﺗﻬﻴﻪ ﮐﻨﺪ .اﻳﻦ ﻣﺸﮑﻞ ﻧﺎﺷﯽ از ﭘﻨﻬﺎن ﮐﺎرﯼ در ﺑﺎرﻩ دﺳﺘﮕﻴﺮﯼ هﺎﺳﺖ ،از ﺟﻤﻠﻪ ﻓﺸﺎر واردﻩ ﺑﺮ ﺧﺎﻧﻮادﻩ هﺎ ﺗﺎ دﺳﺘﮕﻴﺮﯼ هﺎ را ﺧﺒﺮ ﻧﺪهﻨﺪ؛ ﻣﺸﮑﻼت ﮐﺴﺐ اﻃﻼﻋﺎت از اﻳﺮان ﮐﻪ دﺳﺘﮕﺎﻩ هﺎﯼ اﻣﻨﻴﺘﯽ ﮔﻔﺘﮕﻮهﺎﯼ ﺗﻠﻔﻨﯽ ،ﺋﯽ ﻣﻴﻞ هﺎ و دﻳﮕﺮ ارﺗﺒﺎط هﺎﯼ اﻳﻨﺘﺮﻧﺘﯽ را ﮐﻨﺘﺮل ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ؛ و »درهﺎﯼ ﮔﺮدان« زﻧﺪان هﺎ و ﺑﺎزداﺷﺖ ﮔﺎﻩ هﺎ ،ﮐﻪ ﺑﻌﻀﯽ اﺷﺨﺎص ﺑﻪ ﻣﺪت هﺎﯼ ﻧﺴﺒﺘﺎ ﮐﻮﺗﺎﻩ و ﮔﺎهﯽ ﺑﺎرهﺎ در ﺁﻧﺠﺎ ﺑﺎزداﺷﺖ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ﻳﺎ زﻧﺪاﻧﻴﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺗﻘﺎﺿﺎﯼ ﺗﺠﺪﻳﺪ ﻧﻈﺮ »ﻣﻮﻗﺘﺎ« ﭼﻨﺪ هﻔﺘﻪ ﻳﺎ ﭼﻨﺪ ﻣﺎﻩ ﺁزاد ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ .اﻣﺎ وﺿﻌﻴﺖ ﺗﻌﺪاد ﮐﻤﯽ ﮐﻪ اﻳﻦ ﺳﺎزﻣﺎن در ﺑﺎرﻩ ﺁﻧﻬﺎ اﻃﻼع ﮐﺴﺐ ﮐﺮدﻩ در زﻳﺮ ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺗﺎ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺗﻌﺪﯼ ﺑﻪ دﻳﮕﺮاﻧﯽ را ﮐﻪ هﻨﻮز در ﺑﺎزداﺷﺖ ﺑﻪ ﺳﺮ ﻣﯽ ﺑﺮﻧﺪ ،ﺑﻪ ﻧﻤﺎﻳﺶ ﺑﮕﺬارد.
ﻓﻌﺎﻻن ﺳﻴﺎﺳﯽ »اﻳﻦ دو ﺣﺰب ]ﺟﺒﻬﻪ ﻣﺸﺎرﮐﺖ اﻳﺮان اﺳﻼﻣﯽ و ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﺠﺎهﺪﻳﻦ اﻧﻘﻼب اﺳﻼﻣﯽ[ در ﻓﺘﻨﻪهﺎﯼ اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ﺑﺴﻴﺎر ﻧﻘﺶ داﺷﺘﻨﺪ .ﻧﻈﺎم ﺑﺮاﯼ اﺛﺒﺎت اﻗﺘﺪار ﺧﻮد ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﻣﺘﺨﻠﻔﻴﻦ ﺑﻪ ﻃﻮر ﺟﺪﯼ ﺑﺮﺧﻮرد ﮐﻨﺪ«. روح اﷲ ﺣﺴﻴﻨﻴﺎن ،رﺋﻴﺲ ﮐﻤﻴﺴﻴﻮن ﮐﻤﻴﺴﻴﻮن ﺳﻴﺎﺳﺖ داﺧﻠﯽ و اﻣﻮر ﺷﻮراهﺎﯼ ﻣﺠﻠﺲ ،در ﻓﺮوردﻳﻦ 1389در ﭘﯽ 9 ﻣﻤﻨﻮع ﺷﺪن دو ﺣﺰب
ﻧﻤﺎﻳﻪMDE 13/062/2010:
ﻋﻔﻮ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻞ ،ﺧﺮداد 1389
7
از اﻋﺘﺮاض ﺗﺎ زﻧﺪان :اﻳﺮان ﻳﮏ ﺳﺎل ﭘﺲ از اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت
دو رهﺒﺮ اﺻﻠﯽ ﻣﺨﺎﻟﻔﺎن ـ ﻧﺎﻣﺰدهﺎﯼ ﻧﺎﻣﻮﻓﻖ رﻳﺎﺳﺖ ﺟﻤﻬﻮرﯼ ،ﻣﻴﺮﺣﺴﻴﻦ ﻣﻮﺳﻮﯼ و ﻣﻬﺪﯼ ﮐﺮوﺑﯽ ـ در زﻣﺎن ﻧﮕﺎرش هﻨﻮز ﺁزاد هﺴﺘﻨﺪ ،اﻣﺎ ﺑﺎ ﺗﻬﺪﻳﺪ دﺳﺘﮕﻴﺮﯼ روﺑﺮو ﺑﻮدﻩ اﻧﺪ و ﺣﺮﮐﺎت ﺁﻧﻬﺎ و ﮐﺴﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺁﻧﻬﺎ دﻳﺪار ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ از ﻧﺰدﻳﮏ ﺗﺤﺖ ﻧﻈﺎرت اﺳﺖ 10.ﺑﻪ ﻣﺎﺷﻴﻦ ﻣﻬﺪﯼ ﮐﺮوﺑﯽ ﺣﻤﻠﻪ ﺷﺪﻩ ،ﻳﮑﯽ از ﭘﺴﺮاﻧﺶ از ﺧﺮوج از ﮐﺸﻮر ﻣﺤﺮوم و ﭘﺴﺮ دﻳﮕﺮش در ﻃﯽ ﺳﺎﻟﮕﺸﺖ ﺗﺎﺳﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮرﯼ اﺳﻼﻣﯽ در روز 22ﺑﻬﻤﻦ دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪﻩ و ﻣﻮرد ﺿﺮب و ﺷﺘﻢ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ .ﺧﻮاهﺮزادﻩ ﻣﻴﺮﺣﺴﻴﻦ ﻣﻮﺳﻮﯼ در ﺗﻈﺎهﺮات ﻋﺎﺷﻮرا ﮐﺸﺘﻪ ﺷﺪ و ﻣﺤﺎﻓﻆ ﺷﺨﺼﯽ او در اواﺧﺮ اردﻳﺒﻬﺸﺖ 1388دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪ. اﻣﺎ ﺑﺴﻴﺎرﯼ از اﻋﻀﺎﯼ ارﺷﺪ اﺣﺰاب ﺳﻴﺎﺳﯽ ﻣﺜﻞ ﺟﺒﻬﻪ ﻣﺸﺎرﮐﺖ اﻳﺮان اﺳﻼﻣﯽ ،ﺣﺰﺑﯽ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ رﺋﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮر ﭘﻴﺸﻴﻦ ﻣﺤﻤﺪ ﺧﺎﺗﻤﯽ ،و ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﺠﺎهﺪﻳﻦ اﻧﻘﻼب اﺳﻼﻣﯽ ،ﮐﻪ از ﻧﺎﻣﺰدﯼ ﻣﻴﺮﺣﺴﻴﻦ ﻣﻮﺳﻮﯼ در اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت رﻳﺎﺳﺖ ﺟﻤﻬﻮرﯼ 1388ﺣﻤﺎﻳﺖ ﮐﺮد ،در روزهﺎﯼ ﭘﺲ از اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪﻧﺪ .اﻳﻦ دو ﺣﺰب ﭘﺲ از ﺁن ﻣﻤﻨﻮع ﺷﺪﻩ اﻧﺪ 11.دﺳﺘﮕﻴﺮﯼ هﺎ اداﻣﻪ ﻳﺎﻓﺘﻪ اﻧﺪ .ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل ،ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﻩ ﭘﻴﺸﻴﻦ ﻣﺠﻠﺲ ،ﻣﺤﺴﻦ ﺁرﻣﻴﻦ ،ﺳﺨﻨﮕﻮ و ﻋﻀﻮ ارﺷﺪ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﺠﺎهﺪﻳﻦ اﻧﻘﻼب اﺳﻼﻣﯽ در روز 26اردﻳﺒﻬﺸﺖ 1389در ﺧﺎﻧﻪ اش دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪ. اﺣﺰاب دﻳﮕﺮﯼ ﮐﻪ اﻋﻀﺎﻳﺸﺎن هﺪف دﺳﺘﮕﻴﺮﯼ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﻧﺪ از اﻳﻦ ﺟﻤﻠﻪ هﺴﺘﻨﺪ :ﮐﺎرﮔﺰاران ﺳﺎزﻧﺪﮔﯽ، ﮐﻪ ﺑﻪ رﺋﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮرﭘﻴﺸﻴﻦ و رﺋﻴﺲ ﮐﻨﻮﻧﯽ ﻣﺠﻤﻊ ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻣﺼﻠﺤﺖ ﺁﻳﺖ اﷲ اﮐﺒﺮ هﺎﺷﻤﯽ رﻓﺴﻨﺠﺎﻧﯽ ﻧﺰدﻳﮏ اﺳﺖ؛ ﺣﺰب اﻋﺘﻤﺎد ﻣﻠﯽ ،ﺑﻪ رﻳﺎﺳﺖ ﻣﻬﺪﯼ ﮐﺮوﺑﯽ ،ﮐﻪ در ﻣﺮداد 1388ﺑﺴﺘﻪ ﺷﺪ؛ و ﺣﺰب ﻣﻤﻨﻮع وﻟﯽ ﻣﻮرد ﺗﺤﻤﻞ ﻧﻬﻀﺖ ﺁزادﯼ ،ﺑﻪ رهﺒﺮﯼ اﺑﺮاهﻴﻢ ﻳﺰدﯼ .ﺑﺴﻴﺎرﯼ از ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻌﺪا ﺑﻪ زﻧﺪان ﻣﺤﮑﻮم ﺷﺪﻧﺪ ،اﻣﺎ در زﻣﺎن ﻧﮕﺎرش ﺑﺮﺧﯽ ﺑﻪ ﻗﻴﺪ وﺛﻴﻘﻪ و در اﻧﺘﻈﺎر ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺗﺠﺪﻳﺪ ﻧﻈﺮ ﻳﺎ »ﻣﺮﺧﺼﯽ ﻣﻮﻗﺖ« ﺁزاد هﺴﺘﻨﺪ .از ﺟﻤﻠﻪ اﻳﻦ ﻋﺪﻩ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از :ﺁذر ﻣﻨﺼﻮرﯼ ،ﻋﻀﻮ ارﺷﺪ ﺟﺒﻬﻪ ﻣﺸﺎرﮐﺖ اﻳﺮان اﺳﻼﻣﯽ و ﻧﻴﺰ ﻋﺒﺪاﷲ رﻣﻀﺎﻧﺰادﻩ ،ﻣﻌﺎون ﺣﺰب ،ﮐﻪ ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺑﻪ ﺳﻪ ﺳﺎل و ﺷﺶ ﺳﺎل زﻧﺪان ﻣﺤﮑﻮم ﺷﺪﻩ اﻧﺪ و هﺮ دو ﺑﺎ وﺛﻴﻘﻪ ﺁزاد هﺴﺘﻨﺪ .ﻳﮑﯽ دﻳﮕﺮ از ﮐﺴﺎﻧﯽ ﮐﻪ در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ ﺁزاد اﺳﺖ ،ﻣﺤﻤﺪ ﻋﻄﺮﻳﺎﻧﻔﺮ ،روزﻧﺎﻣﻪ ﻧﮕﺎر و ﻋﻀﻮ ﮐﺎرﮔﺰاران ﺳﺎزﻧﺪﮔﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ در ﺁﺑﺎن 1388ﺑﻪ ﺷﺶ ﺳﺎل زﻧﺪان ﻣﺤﮑﻮم وﻟﯽ در اﻧﺘﻈﺎر ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺗﺠﺪﻳﺪ ﻧﻈﺮ ﺑﺎ وﺛﻴﻘﻪ ﺁزاد ﺷﺪ. رهﺎﻳﯽ ﮐﺴﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﻣﺸﺮوط ﺁزاد ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ﻧﺎﻣﻄﻤﺌﻦ اﺳﺖ .ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل ،ﻣﺤﺴﻦ ﻣﻴﺮداﻣﺎدﯼ ،رﺋﻴﺲ ﺟﺒﻬﻪ ﻣﺸﺎرﮐﺖ اﻳﺮان اﺳﻼﻣﯽ در روز 5ﺧﺮداد 1389ﻳﻌﻨﯽ دو ﻣﺎﻩ ﭘﺲ از ﺁزادﯼ ﺑﺎ وﺛﻴﻘﻪ در ﻓﺮوردﻳﻦ ﻣﺎﻩ ﺑﻪ زﻧﺪان ﺑﺎزﮔﺮداﻧﺪﻩ ﺷﺪ .او در ﻓﺮوردﻳﻦ ﺑﻪ ﺷﺶ ﺳﺎل زﻧﺪان ﻣﺤﮑﻮم ﺷﺪﻩ ﺑﻮد .ﺑﻬﺰاد ﻧﺒﻮﯼ ،ﻣﻌﺎون ﻧﺨﺴﺖ وزﻳﺮ و ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﻩ ﭘﻴﺸﻴﻦ ﻣﺠﻠﺲ و ﻋﻀﻮ ﺑﻨﻴﺎن ﮔﺬار ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﺠﺎهﺪﻳﻦ اﻧﻘﻼب اﺳﻼﻣﯽ ﮐﻪ در 25اﺳﻔﻨﺪ 1388ﻣﻮﻗﺖ ﺁزاد ﺷﺪﻩ ﺑﻮد ،در اواﻳﻞ ﺧﺮداد 1389ﺑﺮاﯼ اداﻣﻪ ﺣﮑﻢ ﭘﻨﺞ ﺳﺎل ﺧﻮد ﺑﻪ زﻧﺪان ﺑﺎزﮔﺸﺖ. هﻨﮕﺎﻣﻪ ﺷﻬﻴﺪﯼ ،روزﻧﺎﻣﻪ ﻧﮕﺎر و ﻋﻀﻮ ﺣﺰب اﻋﺘﻤﺎد ﻣﻠﯽ ﮐﻪ در ﻃﯽ ﻣﺒﺎرزﻩ اﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺗﯽ ﻧﺎﻣﺰد ﻧﺎﻣﻮﻓﻖ ﻣﻬﺪﯼ ﮐﺮوﺑﯽ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺸﺎور ﻣﺴﺎﻳﻞ زﻧﺎن او ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﮐﺮدﻩ ﺑﻮد ،ﭘﺲ از ﺗﺎﻳﻴﺪ ﺣﮑﻢ ﺷﺶ ﺳﺎل زﻧﺪان در دادﮔﺎﻩ ﺗﺠﺪﻳﺪ ﻧﻈﺮ ﺑﻪ اﺗﻬﺎم هﺎﯼ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ هﺎﯼ ﺳﻴﺎﺳﯽ و روزﻧﺎﻣﻪ ﻧﮕﺎرﯼ ،در 4اﺳﻔﻨﺪ 1388 ﮔﺬراﻧﺪن ﺣﮑﻢ ﺧﻮد را ﺁﻏﺎز ﮐﺮد .هﻨﮕﺎﻣﻪ ﺷﻬﻴﺪﯼ ﮐﻪ از ﻟﺤﺎظ ﺳﻼﻣﺘﯽ در وﺿﻊ ﻧﺎﻣﻨﺎﺳﺒﯽ ﺑﻪ ﺳﺮ ﻣﯽ ﺑﺮد، در 9ﺗﻴﺮ 1388دﺳﺘﮕﻴﺮ و در ﺁﺑﺎن ﻣﺎﻩ ﺑﺎ وﺛﻴﻘﻪ ﺁزاد ﺷﺪﻩ ﺑﻮد. اﻓﺮاد دﻳﮕﺮﯼ اﺻﻼ ﺁزاد ﻧﺸﺪﻩ اﻧﺪ و در زﻧﺪان ﺑﺎﻗﯽ ﻣﺎﻧﺪﻩ اﻧﺪ .از ﺟﻤﻠﻪ اﻳﻦ دﺳﺘﻪ ﻓﺮﻳﺪ ﻃﺎهﺮﯼ ،ﻋﻀﻮ ﻧﻬﻀﺖ ﺁزادﯼ اﺳﺖ ﮐﻪ در دﯼ 1388دﺳﺘﮕﻴﺮ و در ﻓﺮوردﻳﻦ 1389ﺑﻪ اﺗﻬﺎم »ﺗﺠﻤﻊ و ﺗﺒﺎﻧﯽ ﺑﻪ ﻗﺼﺪ ﺿﺮﺑﻪ زدن ﺑﻪ اﻣﻨﻴﺖ ﻣﻠﯽ«» ،ﺗﺒﻠﻴﻎ ﻋﻠﻴﻪ ﻧﻈﺎم« و »اﺧﻼل در ﻧﻈﻢ ﻋﻤﻮﻣﯽ« ﺑﻪ ﺳﻪ ﺳﺎل زﻧﺪان ﻣﺤﮑﻮم ﺷﺪ.
ﻋﻔﻮ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻞ ،ﺧﺮداد 1389
ﻧﻤﺎﻳﻪMDE 13/062/2010:
از اﻋﺘﺮاض ﺗﺎ زﻧﺪان :اﻳﺮان ﻳﮏ ﺳﺎل ﭘﺲ از اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت
8
اﻋﻀﺎﯼ ﺣﺰب هﺎﯼ ﮐﻮﭼﮑﺘﺮ ﺳﻴﺎﺳﯽ ﻧﻴﺰ ﺿﺮﺑﻪ ﺧﻮردﻩ اﻧﺪ .ﺣﺸﻤﺖ اﷲ ﻃﺒﺮزدﯼ 53 ،ﺳﺎﻟﻪ ،رهﺒﺮ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻤﻨﻮﻋﻪ ﺟﺒﻬﻪ دﻣﮑﺮاﺗﻴﮏ اﻳﺮان در 6دﯼ ﭘﺲ از اﻋﺘﺮاض هﺎﯼ ﻋﺎﺷﻮرا در ﺧﺎﻧﻪ اش در ﺗﻬﺮان دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪ .از ﺁن ﭘﺲ او ﺑﺪون اﺗﻬﺎم ﻳﺎ ﻣﺤﺎﮐﻤﻪ ﻳﺎ دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ وﮐﻴﻞ در ﺑﺎزداﺷﺖ ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ .دﺳﺘﮕﻴﺮﯼ او ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺑﻪ ﺑﻌﻀﯽ از ﻣﻘﺎﻟﻪ هﺎ و ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ هﺎﻳﺶ ﭘﻴﺶ و ﭘﺲ از ﻧﺎﺁراﻣﯽ هﺎﯼ ﻋﺎﺷﻮرا ارﺗﺒﺎط داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ. ﺑﻌﻀﯽ از ﻓﻌﺎﻻن ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺑﺎر دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ .ﻋﻤﺎد ﺑﻬﺎور ،رﺋﻴﺲ ﺷﺎﺧﻪ ﺟﻮاﻧﺎن ﻧﻬﻀﺖ ﺁزادﯼ ،ﮐﻪ در اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت رﻳﺎﺳﺖ ﺟﻤﻬﻮرﯼ ﻓﻌﺎل ﺑﻮد ،از ﺷﺮوع ﺳﺎل ] 2009دﯼ [1387ﮔﻮﻳﺎ در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت، ﺷﺎﻣﻞ ﻣﺒﺎرزﻩ ﭘﻴﺶ از ﺁن ،ﭼﻬﺎر ﺑﺎر دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ .او ﺁﺧﺮﻳﻦ ﺑﺎر ﭼﻨﺪ روز ﭘﺲ از ﺁزادﯼ در ﻓﺮوردﻳﻦ 1389ﭘﺲ از اﺣﻀﺎر ﺑﻪ دادﮔﺎﻩ دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪ .در دوﻣﻴﻦ »دادﮔﺎﻩ ﻧﻤﺎﻳﺸﯽ« دﺳﺘﻪ ﺟﻤﻌﯽ ﮐﻪ در ﺁن ﻧﻬﻀﺖ ﺁزادﯼ ﺑﻪ ﻧﻘﺶ داﺷﺘﻦ در »اﻧﻘﻼب ﻧﺮم« ﮐﻪ ﺑﻪ ادﻋﺎﯼ ﻣﻘﺎﻣﺎت ﺳﺮﻧﮕﻮﻧﯽ ﺟﻤﻬﻮرﯼ اﺳﻼﻣﯽ را هﺪف دارد، ﻣﺘﻬﻢ ﺷﺪ از او ﻧﻴﺰ ﻧﺎم ﺑﺮدﻧﺪ .در زﻣﺎن ﻧﮕﺎرش او ﺑﺪون اﺗﻬﺎم ﻳﺎ ﻣﺤﺎﮐﻤﻪ در ﺑﺎزداﺷﺖ اﺳﺖ و ﮔﻔﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد ﺑﺮاﯼ اﻧﺠﺎم »اﻋﺘﺮاﻓﺎت« ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻧﯽ ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر اﺳﺖ. ﺑﺴﻴﺎرﯼ از اﻋﻀﺎﯼ دﻳﮕﺮ ﺣﺰب هﺎﯼ ﺳﻴﺎﺳﯽ ،ﺑﻪ وﻳﮋﻩ از ﺷﺎﺧﻪ هﺎﯼ ﺷﻬﺮﺳﺘﺎن هﺎ ،در ﻣﺎﻩ هﺎﯼ ﭘﺲ از اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ ،ﻣﺜﻞ دﮐﺘﺮ ﺣﺴﻴﻦ رﺋﻴﺴﻴﺎن ،اﺳﺘﺎد داﻧﺸﮕﺎﻩ و ﻋﻀﻮ ﺷﺎﺧﻪ ﻗﺰوﻳﻦ ﺟﺒﻬﻪ ﻣﺸﺎرﮐﺖ اﻳﺮان اﺳﻼﻣﯽ ﮐﻪ در اردﻳﺒﻬﺸﺖ 1389دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪ .ﻣﺴﺌﻮﻻن اﺑﺘﺪا ﮔﻔﺘﻨﺪ ﮐﻪ او ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮﺳﻮء ﻇﻦ در زﻣﻴﻨﻪ راﺑﻄﻪ ﻧﺎﻣﺸﺮوع دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ،اﻣﺎ دﮐﺘﺮ رﺋﻴﺴﻴﺎن ﮔﻮﻳﺎ ﺑﻌﺪا ﺑﻪ هﻤﺴﺮش ﮔﻔﺖ ﮐﻪ اﻳﻦ اﺗﻬﺎم هﺎ ﮐﺬب هﺴﺘﻨﺪ و ﺑﺎ اﻧﮕﻴﺰﻩ ﺳﻴﺎﺳﯽ ﻣﻄﺮح ﺷﺪﻩ اﻧﺪ .در اﮐﺜﺮ ﻣﻮارد ،ﺣﺘﺎ ﭘﺲ از اﻧﺘﺸﺎر ﮔﺰارش دﺳﺘﮕﻴﺮﯼ، ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ ﺑﺎزداﺷﺖ ﺷﺪﮔﺎن ﻧﺎﻣﻌﻠﻮم اﺳﺖ و ﭘﻨﻬﺎن ﮐﺎرﯼ ﺑﻴﺸﺘﺮ در ﺑﺎرﻩ ﺑﺎزداﺷﺖ ﺷﺪﮔﺎن ﺷﻬﺮﺳﺘﺎﻧﯽ را ﺁﺷﮑﺎر ﻣﯽ ﺳﺎزد.
داﻧﺸﺠﻮﻳﺎن و داﻧﺶ ﺁﻣﻮﺧﺘﮕﺎن اﻋﻀﺎﯼ ﺗﺸﮑﻴﻼت داﻧﺸﺠﻮﻳﯽ دﻓﺘﺮ ﺗﺤﮑﻴﻢ وﺣﺪت و ﺳﺎزﻣﺎن داﻧﺶ ﺁﻣﻮﺧﺘﮕﺎن )ادوار ﺗﺤﮑﻴﻢ وﺣﺪت( از اهﺪاف دﺳﺘﮕﻴﺮﯼ هﺎ ﺑﻮدﻩ اﻧﺪ .هﺮ دو ﺳﺎزﻣﺎن در ﺳﺎل هﺎﯼ اﺧﻴﺮ در ﺗﺮوﻳﺞ ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ ،ﮔﺰارش دهﯽ در ﺑﺎرﻩ ﻧﻘﺾ ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ و درﺧﻮاﺳﺖ اﺻﻼﺣﺎت ﺳﻴﺎﺳﯽ ﻧﻘﺶ ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ اﯼ داﺷﺘﻪ اﻧﺪ. اﻋﻀﺎﯼ ﺷﻮراﯼ ﻣﺮﮐﺰﯼ دﻓﺘﺮ ﺗﺤﮑﻴﻢ وﺣﺪت ﮐﻪ در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ در ﺑﺎزداﺷﺖ هﺴﺘﻨﺪ ازﺟﻤﻠﻪ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از ﺑﻬﺎرﻩ هﺪاﻳﺖ ،رﺋﻴﺲ ﮐﻤﻴﺴﻴﻮن زﻧﺎن دﻓﺘﺮ ﺗﺤﮑﻴﻢ وﺣﺪت ،و ﻣﻴﻼد اﺳﺪﯼ .ﺁﻧﻬﺎ در اردﻳﻬﺸﺖ 1389ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺑﻪ ﻧﻪ ﺳﺎل و ﻧﻴﻢ و هﻔﺖ ﺳﺎل زﻧﺪان ﻣﺤﮑﻮم ﺷﺪﻧﺪ .ﺷﻮهﺮ ﺑﻬﺎرﻩ هﺪاﻳﺖ ،اﻣﻴﻦ اﺣﻤﺪﻳﺎن ،ﺷﺮح داد ﮐﻪ ﭼﻄﻮر ﻣﺤﺎﮐﻤﻪ ﺁﻧﻬﺎ در ﭘﺲ درهﺎﯼ ﺑﺴﺘﻪ و ﺑﺪون ﺣﻀﻮر وﮐﻼﻳﺸﺎن اﻧﺠﺎم ﺷﺪﻩ و اﺿﺎﻓﻪ ﮐﺮد:
»اﻳﻦ ﺣﮑﻢ هﻴﭻ ﭘﺎﻳﻪ ﺣﻘﻮﻗﯽ ﻧﺪارد و ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻪ ﺳﻴﺎﺳﯽ ﺻﺎدر ﺷﺪﻩ اﺳﺖ .ﻓﮑﺮ ﻣﯽ ﮐﻨﻢ ﺁﻧﻬﺎ ﻣﯽ ﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ در ﺁﺳﺘﺎﻧﻪ ﺳﺎﻟﮕﺸﺖ اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت و ﺣﻤﻠﻪ ﺑﻪ ﺧﻮاﺑﮕﺎﻩ داﻧﺸﮕﺎﻩ ﺗﻬﺮان اﺣﮑﺎم ﺳﻨﮕﻴﻨﯽ ﺑﺮاﯼ دو ﻓﻌﺎل ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ 12 داﻧﺸﺠﻮﻳﯽ ﺻﺎدر ﮐﻨﻨﺪ«. ﻣﺮﺗﻀﯽ ﺳﻤﻴﺎرﯼ 24 ،ﺳﺎﻟﻪ ،ﻳﮑﯽ دﻳﮕﺮ از اﻋﻀﺎﯼ ﺷﻮراﯼ ﻣﺮﮐﺰﯼ ،ﺑﺎ ﺗﻘﺎﺿﺎﯼ ﺗﺠﺪﻳﺪ ﻧﻈﺮ در ﺑﻬﻤﻦ 1388ﺁزاد ﺷﺪ .او ﮐﻪ در ﺗﺎرﻳﺦ 14دﯼ 1388دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪﻩ ﺑﻮد ،در ﭘﯽ ﻳﮏ »دادﮔﺎﻩ ﻧﻤﺎﻳﺸﯽ« ﮐﻪ در 10ﺑﻬﻤﻦ 1388ﺷﺮوع ﺷﺪ )ﻧﮕﺎﻩ ﮐﻨﻴﺪ ﺑﻪ ﻓﺼﻞ (5ﺑﻪ اﺗﻬﺎم هﺎﯼ »ﺗﺒﻠﻴﻎ ﻋﻠﻴﻪ ﻧﻈﺎم« و »ﺗﺠﻤﻊ و ﺗﺒﺎﻧﯽ ﺑﻪ ﻗﺼﺪ اﻗﺪام ﻋﻠﻴﻪ اﻣﻨﻴﺖ ﻣﻠﯽ« ﺑﻪ ﺷﺶ ﺳﺎل زﻧﺪان ﻣﺤﮑﻮم ﮔﺮدﻳﺪ .ﻣﻬﺪﯼ ﻋﺮﺑﺸﺎهﯽ ،دﺑﻴﺮ دﻓﺘﺮ ﺗﺤﮑﻴﻢ وﺣﺪت ،ﮐﻪ ﭘﺲ از ﺗﻈﺎهﺮات ﻋﺎﺷﻮرا در 6دﯼ 1388دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪ ،روز 20اﺳﻔﻨﺪ 1388ﺑﺎ وﺛﻴﻘﻪ ﺁزاد ﺷﺪ وﻟﯽ هﻨﻮز ﻣﺤﺎﮐﻤﻪ ﻧﺸﺪﻩ اﺳﺖ. ﻳﮑﯽ از رهﺒﺮان داﻧﺸﺠﻮﻳﯽ ﻣﺠﻴﺪ ﺗﻮﮐﻠﯽ ﭘﺲ از ﺳﺨﻨﺮاﻧﯽ در ﻳﮏ ﺗﻈﺎهﺮات داﻧﺸﺠﻮﻳﯽ در ﺗﻬﺮان در روز 16ﺁذر ﺑﺎ ﺿﺮب و ﺷﺘﻢ دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪ .ﺑﻪ وﮐﻴﻞ او اﺟﺎزﻩ دادﻩ ﻧﺸﺪ در دادﮔﺎﻩ او در دﯼ ﻣﺎﻩ ،ﺣﻀﻮر ﻳﺎﺑﺪ و او ﺑﻪ هﺸﺖ ﺳﺎل و ﻧﻴﻢ زﻧﺪان ﻣﺤﮑﻮم ﺷﺪ .ﻣﺤﮑﻮﻣﻴﺖ او ﺷﺎﻣﻞ ﭘﻨﺞ ﺳﺎل ﻣﻤﻨﻮﻋﻴﺖ از ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺳﻴﺎﺳﯽ و ﺧﺮوج
ﻧﻤﺎﻳﻪMDE 13/062/2010:
ﻋﻔﻮ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻞ ،ﺧﺮداد 1389
9
از اﻋﺘﺮاض ﺗﺎ زﻧﺪان :اﻳﺮان ﻳﮏ ﺳﺎل ﭘﺲ از اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت
از ﮐﺸﻮر اﺳﺖ .ﺗﻮﮐﻠﯽ در اردﻳﺒﻬﺸﺖ 1389در اﻋﺘﺮاض ﺑﻪ اﻧﺘﻘﺎل ﺑﻪ ﺳﻠﻮل اﻧﻔﺮادﯼ دﺳﺖ ﺑﻪ اﻋﺘﺼﺎب ﻏﺬا زد و ﺁن را ﺗﺎ ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﺑﻪ ﺑﻨﺪ ﻋﻤﻮﻣﯽ اداﻣﻪ داد. روز ﭘﺲ از دﺳﺘﮕﻴﺮﯼ ﻣﺠﻴﺪ ﺗﻮﮐﻠﯽ ،ﺧﺒﺮﮔﺰارﯼ ﻓﺎرس ﮐﻪ ﺑﻪ ﺳﭙﺎﻩ ﭘﺎﺳﺪاران و ﻗﻮﻩ ﻗﻀﺎﻳﻴﻪ ﻧﺰدﻳﮏ اﺳﺖ، ﻋﮑﺲ هﺎﻳﯽ از او را در ﻟﺒﺎس زﻧﺎﻧﻪ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﮐﺮد و ﻧﻮﺷﺖ ﮐﻪ او درهﻨﮕﺎم دﺳﺘﮕﻴﺮﯼ اﻳﻦ ﻟﺒﺎس را ﺑﻪ ﻗﺼﺪ ﻓﺮار از ﺑﺎزداﺷﺖ ﭘﻮﺷﻴﺪﻩ ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ .ﻣﻨﺎﺑﻊ داﻧﺸﺠﻮﻳﯽ اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع را ﺗﮑﺬﻳﺐ ﮐﺮدﻧﺪ و ﮔﻔﺘﻨﺪ او را ﺑﻌﺪا ﺑﻪ ﻗﺼﺪ ﺗﺤﻘﻴﺮ وادار ﺑﻪ ﭘﻮﺷﻴﺪن اﻳﻦ ﻟﺒﺎس ﮐﺮدﻩ اﻧﺪ. ﭘﺲ از اﻧﺘﺸﺎر ﻋﮑﺲ هﺎﯼ ﻣﺠﻴﺪ ﺗﻮﮐﻠﯽ در ﻟﺒﺎس زﻧﺎﻧﻪ ،ﺑﺴﻴﺎرﯼ از ﻣﺮدان اﻳﺮاﻧﯽ ﺑﺎ روﺳﺮﯼ ﺑﻪ ﺳﺮ از ﺧﻮدﺷﺎن ﻋﮑﺲ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ و ﻋﺪﻩ زﻳﺎدﯼ از ﺁﻧﻬﺎ ﺗﺎﺑﻠﻮهﺎﻳﯽ در دﺳﺖ داﺷﺘﻨﺪ ﮐﻪ روﯼ ﺁﻧﻬﺎ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺑﻮد »ﻣﺎ ﻣﺠﻴﺪ هﺴﺘﻴﻢ «،و در ﻳﮏ ﮐﺎرزار هﻤﺒﺴﺘﮕﯽ ﺑﺎ ﺧﻮاﺳﺖ ﺁزادﯼ او اﻳﻦ ﻋﮑﺲ هﺎ را در اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ ﻣﻨﺘﺸﺮ 13 ﮐﺮدﻧﺪ. ﺳﺎزﻣﺎن داﻧﺶ ﺁﻣﻮﺧﺘﮕﺎن ﮐﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻋﻤﺪﻩ داﻧﺸﺠﻮﻳﺎن ﭘﻴﺸﻴﻦ را در ﺑﺮ ﻣﯽ ﮔﻴﺮد ﮐﻪ در هﻨﮕﺎم ﺗﺤﺼﻴﻞ در دﻓﺘﺮ ﺗﺤﮑﻴﻢ وﺣﺪت ﻓﻌﺎل ﺑﻮدﻩ اﻧﺪ و در ﺳﺎل هﺎﯼ اﺧﻴﺮ ﻣﺒﻠﻎ اﺻﻼﺣﺎت و رﻋﺎﻳﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ ،در اردﻳﺒﻬﺸﺖ 1389اﻋﻼم ﮐﺮد ﮐﻪ ﺑﻴﺶ از ﻧﻴﻤﯽ از اﻋﻀﺎﯼ ﺁن ﭘﺲ از اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ. از ﺟﻤﻠﻪ دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪﮔﺎن اﺣﻤﺪ زﻳﺪﺁﺑﺎدﯼ اﺳﺖ ،روزﻧﺎﻣﻪ ﻧﮕﺎر و دﺑﻴﺮﮐﻞ ﺳﺎزﻣﺎن داﻧﺶ ﺁﻣﻮﺧﺘﮕﺎن ،ﮐﻪ در 31ﺧﺮداد 1388دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪ و ﺗﺎ ﺣﻀﻮر در ﺟﻠﺴﻪ دوم »دادﮔﺎﻩ ﻧﻤﺎﻳﺸﯽ« دﺳﺘﻪ ﺟﻤﻌﯽ در 17ﻣﺮداد 1388در ﺑﺎزداﺷﺖ اﻧﻔﺮادﯼ ﺑﺎﻗﯽ ﻣﺎﻧﺪ .زﻳﺪﺁﺑﺎدﯼ در ﺁﺑﺎن 1388ﺑﻪ ﺷﺶ ﺳﺎل زﻧﺪان ،ﭘﻨﺞ ﺳﺎل ﺗﺒﻌﻴﺪ داﺧﻠﯽ در ﺷﻬﺮ ﮔﻨﺎﺑﺎد و ﻣﺤﺮوﻣﻴﺖ ﻣﺎدام اﻟﻌﻤﺮ از ﺗﻤﺎم ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ هﺎﯼ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ و ﺳﻴﺎﺳﯽ ﻣﺤﮑﻮم ﺷﺪ .او را در اواﻳﻞ ﺑﻬﻤﻦ 1388ﺑﻪ زﻧﺪان رﺟﺎﻳﯽ ﺷﻬﺮ در ﮐﺮج ،ﻧﺰدﻳﮑﯽ ﺗﻬﺮان ،ﻣﻨﺘﻘﻞ ﮐﺮدﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﺤﻞ ﻧﮕﻬﺪارﯼ زﻧﺪاﻧﻴﺎن ﻏﻴﺮﺳﻴﺎﺳﯽ اﺳﺖ .ﺑﺎ وﺟﻮد اﻳﻦ ﮐﻪ ﺧﺎﻧﻮادﻩ او وﺛﻴﻘﻪ ﺳﭙﺮدﻩ اﺳﺖ ،او را ﺁزاد ﻧﮑﺮدﻩ اﻧﺪ. ﻳﮑﯽ دﻳﮕﺮ از اﻋﻀﺎﯼ ارﺷﺪ اﻳﻦ ﺳﺎزﻣﺎن ،ﻋﺒﺪاﷲ ﻣﻮﻣﻨﯽ ،ﮐﻪ در »دادﮔﺎﻩ ﻧﻤﺎﻳﺸﯽ« در ﻣﺮداد ﻣﺎﻩ ﺣﻀﻮر داﺷﺖ ،در ﺁﺑﺎن 1388ﺑﻪ ﺷﺶ ﺳﺎل زﻧﺪان ﻣﺤﮑﻮم ﺷﺪ و ﻳﮏ ﺣﮑﻢ ﻗﺒﻠﯽ ﺗﻌﻠﻴﻘﯽ دو ﺳﺎل زﻧﺪان ﻧﻴﺰ ﺑﻪ اﺟﺮا ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺷﺪ .در اردﻳﺒﻬﺸﺖ 1389اﻳﻦ ﺣﮑﻢ ﭘﺲ از ﺗﺠﺪﻳﺪ ﻧﻈﺮ ﺑﻪ ﭼﻬﺎر ﺳﺎل و ﻳﺎزدﻩ ﻣﺎﻩ ﮐﺎهﺶ ﻳﺎﻓﺖ .در اردﻳﺒﻬﺸﺖ ،1389ﺣﮑﻢ ﺳﻪ ﺳﺎل زﻧﺪان ﮐﻮهﺰاد اﺳﻤﺎﻋﻴﻠﯽ ،رﺋﻴﺲ ﺷﺎﺧﻪ ﮔﻴﻼن اﻳﻦ ﺳﺎزﻣﺎن ،در ﺗﺠﺪﻳﺪ ﻧﻈﺮ ﺗﺎﻳﻴﺪ ﺷﺪ .اﻓﺮاد دﻳﮕﺮﯼ ﺑﺎ وﺛﻴﻘﻪ ﺁزاد ﺷﺪﻩ اﻧﺪ ،از ﺟﻤﻠﻪ ﺳﻠﻤﺎن ﺳﻴﻤﺎ ،اﻣﺎ از ﺧﺮوج از ﮐﺸﻮر ﻣﻨﻊ ﻧﺸﺪﻩ اﻧﺪ ﻣﺜﻞ ﺣﺴﻦ اﺳﺪﯼ زﻳﺪﺁﺑﺎدﯼ و ﻣﺤﻤﺪ ﺻﺎدﻗﯽ .هﺮ دو ﻧﻔﺮ در ﺁﺑﺎن 1388دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪﻩ ﺑﻮدﻧﺪ. ﺻﺪهﺎ ﻧﻔﺮ از داﻧﺸﺠﻮﻳﺎﻧﯽ ﮐﻪ در ﺗﻈﺎهﺮات ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﯽ ﻳﺎ داﺧﻞ داﻧﺸﮕﺎﻩ ﺷﺮﮐﺖ ﮐﺮدﻩ اﻧﺪ دﺳﺘﮕﻴﺮ و ﺑﻌﻀﯽ از ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻪ زﻧﺪان ﻣﺤﮑﻮم ﺷﺪﻩ اﻧﺪ .ﺑﺮاﯼ ﻣﺜﺎل ،اﺳﻨﺎد دادﮔﺎﻩ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻣﺤﺎﮐﻤﻪ هﺸﺖ داﻧﺸﺠﻮ ،هﻤﮕﯽ از اﻋﻀﺎﯼ اﻧﺠﻤﻦ اﺳﻼﻣﯽ داﻧﺸﮕﺎﻩ ﺻﻨﻌﺘﯽ ﻧﻮﺷﻴﺮواﻧﯽ ﺑﺎﺑﻞ در ﺷﻤﺎل اﻳﺮان ﺑﻪ دﺳﺖ ﻋﻔﻮ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻞ رﺳﻴﺪﻩ اﺳﺖ .در ﺷﻬﺮﻳﻮر 1388ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻪ اﺗﻬﺎم هﺎﯼ »ﺷﺮﮐﺖ در ﺗﺠﻤﻊ هﺎﯼ ﻏﻴﺮﻗﺎﻧﻮﻧﯽ«» ،ﺗﺸﻮﻳﻖ ﻣﺮدم ﺑﻪ ﺷﻮرش« و »ﺗﺒﻠﻴﻎ ﻋﻠﻴﻪ ﻧﻈﺎم« ﻣﺠﺮم ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻧﺪ .در ﺑﻬﻤﻦ ،1388دادﮔﺎﻩ ﺗﺠﺪﻳﺪ ﻧﻈﺮ اﺣﮑﺎم 10ﻣﺎﻩ زﻧﺪان اﻳﻤﺎن ﺻﺪﻳﻘﯽ ،ﻣﺤﺴﻦ ﺑﺮزﮔﺮ و ﻧﻴﻤﺎ ﻧﺒﻮﯼ را ﺗﺎﻳﻴﺪ ﮐﺮد .ﺣﮑﻢ 91روز زﻧﺪان ﻣﺤﺴﻦ اﺳﻤﺎﻋﻴﻠﺰادﻩ ﺑﻪ اﺗﻬﺎم »اهﺎﻧﺖ ﺑﻪ ﻣﻘﺎم رهﺒﺮﯼ« ﺗﺎﻳﻴﺪ ﺷﺪ .ﭘﻨﺞ ﻧﻔﺮ دﻳﮕﺮ ﺑﻪ 10ﻣﺎﻩ زﻧﺪان ﺗﻌﻠﻴﻘﯽ و ﻳﮏ ﺳﺎل ﻣﺤﺮوﻣﻴﺖ از ﺗﺤﺼﻴﻞ ﻣﺤﮑﻮم ﺷﺪﻧﺪ .در زﻣﺎن ﻧﮕﺎرش ،اﻳﻤﺎن ﺻﺪﻳﻘﯽ ،ﻣﺤﺴﻦ ﺑﺮزﮔﺮ ،ﻧﻴﻤﺎ ﻧﺒﻮﯼ و ﻣﺤﺴﻦ اﺳﻤﺎﻋﻴﻠﺰادﻩ اﺣﮑﺎم زﻧﺪان ﺧﻮد را در زﻧﺪان ﻣﺘﯽ ﮐﻼﯼ ﺑﺎﺑﻞ ﻣﯽ ﮔﺬراﻧﻨﺪ.
روزﻧﺎﻣﻪ ﻧﮕﺎران »روز ﺟﻬﺎﻧﯽ ﻣﻄﺒﻮﻋﺎت در ﺷﺮاﻳﻄﯽ ﻓﺮا ﻣﯽ رﺳﺪ ﮐﻪ ﻣﺎ اهﺎﻟﯽ رﺳﺎﻧﻪ هﺎ اﻋﻢ از روزﻧﺎﻣﻪ ﻧﮕﺎران و وﺑﻼگ ﻧﻮﻳﺴﺎن ﻣﺤﺒﻮس در زﻧﺪاﻧﻬﺎﯼ اﻳﺮان ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻓﺰاﻳﻨﺪﻩ اﯼ ﺑﺎ وﺛﻴﻘﻪ هﺎﯼ ﺳﻨﮕﻴﻦ ﺗﺮ و اﺣﮑﺎم ﻏﻴﺮ ﻣﻨﺼﻔﺎﻧﻪ ﯼ وﺳﻴﻌﺘﺮﯼ ﻣﻮاﺟﻪ هﺴﺘﻴﻢ و ﺷﺮاﻳﻂ زﻳﺴﺖ و ﺣﻴﺎﺗﻤﺎن ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﺧﺒﺮ رﺳﺎﻧﯽ ،ﻣﻘﺎﻟﻪ ﻧﻮﻳﺴﯽ ، ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ و ﺷﺮﮐﺖ در ﻣﻴﺰ ﮔﺮد هﺎﯼ ﺣﺮﻓﻪ اﯼ در ﺧﺼﻮص ﺁزادﯼ ،دﻣﮑﺮاﺳﯽ و ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ و در ﻣﺠﻤﻮع
ﻋﻔﻮ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻞ ،ﺧﺮداد 1389
ﻧﻤﺎﻳﻪMDE 13/062/2010:
از اﻋﺘﺮاض ﺗﺎ زﻧﺪان :اﻳﺮان ﻳﮏ ﺳﺎل ﭘﺲ از اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت
10
اﻧﺠﺎم رﺳﺎﻟﺖ ﻣﻄﺒﻮﻋﺎﺗﯽ و اﻧﺘﻘﺎد از ﺣﺎﮐﻤﺎن در زﻣﻴﻨﻪ هﺎﯼ ﺳﻴﺎﺳﯽ ،اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ و اﻗﺘﺼﺎدﯼ هﺮروز ﻣﺤﺪودﺗﺮ و ﺳﺨﺖ ﺗﺮ ﻣﯽ ﺷﻮد«. 14
ﻧﺎﻣﻪ ﺳﺮﮔﺸﺎدﻩ 20روزﻧﺎﻣﻪ ﻧﮕﺎر ﺑﻪ ﻣﻨﺎﺳﺒﺖ روز ﺟﻬﺎﻧﯽ ﺁزادﯼ ﻣﻄﺒﻮﻋﺎت در ﺳﺎل 1389
روزﻧﺎﻣﻪ ﻧﮕﺎران ﺑﻪ وﻳﮋﻩ ﻣﻮرد هﺪف ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﻧﺪ ،ﺷﺎﻳﺪ ﺑﻪ اﻳﻦ دﻟﻴﻞ ﮐﻪ ﻣﺎهﻴﺖ ﮐﺎرﺷﺎن اﻳﺠﺎب ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﺑﻪ ﮐﺸﻒ ﺣﻘﻴﻘﺖ و اﻇﻬﺎر ﻧﻈﺮ در ﺑﺎرﻩ روﻳﺪادهﺎ ﺑﭙﺮدازﻧﺪ .در زﻣﺎن ﻧﮕﺎرش ﮔﻤﺎن ﻣﯽ رود ﮐﻪ ﺗﻌﺪاد ﺑﻪ ﻣﺮاﺗﺐ ﺑﻴﺶ از 100روزﻧﺎﻣﻪ ﻧﮕﺎر ،ﮐﻪ ﺑﺴﻴﺎرﯼ از ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺮاﯼ روزﻧﺎﻣﻪ هﺎﯼ از ﻧﻈﺮ ﻣﻘﺎﻣﺎت »اﺻﻼح ﻃﻠﺐ« ﮐﺎر ﻣﯽ ﮐﺮدﻧﺪ ،دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ و ﺑﻴﺶ از 50ﻧﻔﺮ 15ﺁﻧﻬﺎ هﻨﻮز در ﺑﺎزداﺷﺖ ﻳﺎ زﻧﺪان ﻳﺎ در ﻣﺮﺧﺼﯽ ﻣﻮﻗﺖ و در ﺧﻄﺮ ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﺑﻪ زﻧﺪان ﺑﻪ ﺳﺮ ﻣﯽ ﺑﺮﻧﺪ .ﮔﺰارش هﺎﯼ ﻣﻨﻈﻤﯽ در ﺑﺎرﻩ دﺳﺘﮕﻴﺮﯼ هﺎﯼ ﺑﻴﺸﺘﺮ و ﻣﻤﻨﻮﻋﻴﺖ ﻧﺸﺮﻳﺎت ـ ﺑﻴﺶ از 20ﻣﻮرد ﭘﺲ از اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ـ ﮐﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﺑﻴﮑﺎرﯼ در ﺣﺪود 3000 16 ﻧﻔﺮ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ،ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﯽ رﺳﺪ. ﺑﺮﺧﯽ از ﮐﺴﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﻣﺤﮑﻮم ﺷﺪﻩ اﻧﺪ ﺑﺎ وﺛﻴﻘﻪ در اﻧﺘﻈﺎر ﺗﺠﺪﻳﺪ ﻧﻈﺮ ﻳﺎ ﻣﺮﺧﺼﯽ »ﻣﻮﻗﺖ« ﺁزاد هﺴﺘﻨ ٍﺪ ﻣﺜﻞ ﺳﻌﻴﺪ ﻟﻴﻼز ﮐﻪ ﺑﻪ ﺷﺶ ﺳﺎل زﻧﺪان ﻣﺤﮑﻮم ﺷﺪﻩ اﺳﺖ .ﺑﻌﻀﯽ از روزﻧﺎﻣﻪ ﻧﮕﺎراﻧﯽ ﮐﻪ ﻣﻮﻗﺖ ﺁزاد ﺷﺪﻩ اﻧﺪ، ﻣﺜﻞ دﻳﮕﺮان ﻧﺎﭘﺎﻳﺪار ﺑﻮدن ﺁزادﻳﺸﺎن را ﺗﺠﺮﺑﻪ ﮐﺮدﻩ اﻧﺪ :ﺑﻬﻤﻦ اﺣﻤﺪﯼ اﻣﻮﻳﯽ ،ﮐﻪ ﺣﮑﻢ هﻔﺖ ﺳﺎل و ﭼﻬﺎر ﻣﺎﻩ زﻧﺪاﻧﺶ در ﺗﺠﺪﻳﺪ ﻧﻈﺮ ﺑﻪ ﭘﻨﺞ ﺳﺎل ﮐﺎهﺶ ﻳﺎﻓﺖ ،ﭘﺲ از 72روز در اواﻳﻞ ﺧﺮداد ﺑﻪ زﻧﺪان ﺑﺎزﮔﺸﺖ. روزﻧﺎﻣﻪ ﻧﮕﺎران دﻳﮕﺮ هﻴﭻ ﮔﺎﻩ ﺁزاد ﻧﺸﺪﻩ اﻧﺪ و ﺣﮑﻢ هﺎﯼ ﺳﻨﮕﻴﻨﯽ را ﻣﯽ ﮔﺬراﻧﻨﺪ ،ﻣﺜﻞ ﻣﺴﻌﻮد ﺑﺎﺳﺘﺎﻧﯽ، روزﻧﺎﻣﻪ ﻧﮕﺎر ﺟﻤﻬﻮرﻳﺖ ،ﮐﻪ در ﺗﻴﺮ 1388دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪ .او ﺣﮑﻢ ﺷﺶ ﺳﺎل زﻧﺪان را در ﺷﺮاﻳﻄﯽ دﺷﻮار در زﻧﺪان رﺟﺎﻳﯽ ﺷﻬﺮ ﮐﺮج در ﻧﺰدﻳﮑﯽ ﺗﻬﺮان ﻣﯽ ﮔﺬراﻧﺪ .ﻣﻬﺪﯼ ﻣﺤﻤﻮدﻳﺎن ،اوﻟﻴﻦ روزﻧﺎﻣﻪ ﻧﮕﺎرﯼ ﮐﻪ ﺗﻌﺪﯼ هﺎ در ﺑﺎزداﺷﺘﮕﺎﻩ ﮐﻬﺮﻳﺰﮎ 17را اﻓﺸﺎ ﮐﺮد و در 25ﺷﻬﺮﻳﻮر دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪ ،در اردﻳﺒﻬﺸﺖ ﺑﻪ ﭘﻨﺞ ﺳﺎل زﻧﺪان ﻣﺤﮑﻮم ﺷﺪ. روزﻧﺎﻣﻪ ﻧﮕﺎران دﻳﮕﺮﯼ هﻢ هﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺎ وﺟﻮد ﮔﺬراﻧﺪن ﻣﺎﻩ هﺎ در ﺑﺎزداﺷﺖ ،هﻨﻮز ﺗﻔﻬﻴﻢ اﺗﻬﺎم ﻳﺎ ﻣﺤﺎﮐﻤﻪ ﻧﺸﺪﻩ اﻧﺪ .ﺑﺴﻴﺎرﯼ از ﺁﻧﻬﺎ در ﺳﻠﻮل اﻧﻔﺮادﯼ و در زﻧﺪان هﺎﻳﯽ در ﺑﺎزداﺷﺖ هﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ در ﺧﻄﺮ ﺷﮑﻨﺠﻪ و ﺷﮑﻞ هﺎﯼ دﻳﮕﺮ اذﻳﺖ و ﺁزار ،ﮐﺘﮏ ،ﺗﻬﺪﻳﺪ و اﻋﺪام هﺎﯼ ﺳﺎﺧﺘﮕﯽ ،ﺑﻪ ﺳﺮ ﻣﯽ ﺑﺮﻧﺪ .از ﺟﻤﻠﻪ اﻳﻦ ﻋﺪﻩ ﻋﻴﺴﯽ ﺳﺤﺮﺧﻴﺰ ،روزﻧﺎﻣﻪ ﻧﮕﺎر ﻗﺪﻳﻤﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ در ﻣﺒﺎرزﻩ اﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺗﯽ ﻣﻬﺪﯼ ﮐﺮوﺑﯽ ﻓﻌﺎل ﺑﻮد و ﺑﻴﺶ از 11ﻣﺎﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺪون اﺗﻬﺎم ﻳﺎ ﻣﺤﺎﮐﻤﻪ در ﺑﺎزداﺷﺖ ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ .در اردﻳﺒﻬﺸﺖ ﻣﺎﻩ او را ﺑﻪ زﻧﺪان رﺟﺎﻳﯽ ﺷﻬﺮ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﮐﺮدﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﺧﺎﻧﻮادﻩ اش ﻧﻮﻋﯽ از ﻣﺠﺎزات اﺳﺖ. ﻋﻤﺎداﻟﺪﻳﻦ ﺑﺎﻗﯽ ،ﻣﺪاﻓﻊ ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ و روزﻧﺎﻣﻪ ﻧﮕﺎر ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ـ ﺑﺮﻧﺪﻩ ﺟﺎﻳﺰﻩ ﻣﻌﺘﺒﺮ ﻣﺎرﺗﻴﻦ اﻧﺎﻟﺰ ﺑﺮاﯼ ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ در ﺳﺎل 2009ـ در روز 7دﯼ دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪ .در ﻣﺎﻩ ﺁﺑﺎن او از ﺳﻔﺮ ﺑﻪ ژﻧﻮ ﺑﺮاﯼ درﻳﺎﻓﺖ ﺟﺎﻳﺰﻩ ﻣﻨﻊ ﺷﺪ و اﻳﻦ اوﻟﻴﻦ ﺑﺎرﯼ ﺑﻮد ﮐﻪ در ﺗﺎرﻳﺦ 18ﺳﺎﻟﻪ اﻳﻦ ﺟﺎﻳﺰﻩ ﮔﻴﺮﻧﺪﻩ اﯼ از اﻣﮑﺎن درﻳﺎﻓﺖ ﺁن ﺷﺨﺼﺎ ﻣﺤﺮوم ﻣﯽ ﺷﺪ .اﻳﻦ دﺳﺘﮕﻴﺮﯼ ﭼﻨﺪ روز ﭘﺲ از ﺁن رخ داد ﮐﻪ ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ دو ﺳﺎل ﭘﻴﺶ او ﺑﺎ ﺁﻳﺖ اﷲ ﻋﻈﻤﺎ ﻣﻨﺘﻈﺮﯼ ﭘﺨﺶ و در ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮن ﻓﺎرﺳﯽ ﺑﯽ ﺑﯽ ﺳﯽ ﺑﻪ ﻣﻨﺎﺳﺒﺖ درﮔﺬﺷﺖ اﻳﻦ روﺣﺎﻧﯽ ﻧﻤﺎﻳﺶ دادﻩ ﺷﺪ 18.او در زﻣﺎن اﻋﺘﺮاض هﺎﯼ ﻋﻤﻮﻣﯽ در ﺗﻬﺮان و ﺷﻬﺮهﺎﯼ دﻳﮕﺮ ﺑﻪ ﻣﻨﺎﺳﺒﺖ ﻋﺎﺷﻮرا دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪ و هﻨﻮز ﺑﺪون اﺗﻬﺎم در ﺑﺎزداﺷﺖ ﺑﻪ ﺳﺮ ﻣﯽ ﺑﺮد. ﺑﺪراﻟﺴﺎدات ﻣﻔﻴﺪﯼ ،دﺑﻴﺮ اﻧﺠﻤﻦ ﺻﻨﻔﯽ روزﻧﺎﻣﻪ ﻧﮕﺎران ﮐﻪ اﮐﻨﻮن ﻣﻤﻨﻮع ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ،ﭘﺲ از ﺗﻈﺎهﺮات ﻋﺎﺷﻮرا در ﭘﯽ ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ اﯼ ﮐﻪ ﻳﮏ هﻔﺘﻪ ﭘﻴﺶ از ﺁن ﺑﺎ رادﻳﻮﯼ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ ﺁﻟﻤﺎن دوﻳﭽﻪ وﻟﻪ در ﺑﺎرﻩ ﺳﺮﮐﻮب ﻣﻄﺒﻮﻋﺎت اﻧﺠﺎم دادﻩ ﺑﻮد ،دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪ .در زﻣﺎن ﻧﮕﺎرش او هﻨﻮز ﺑﺪون اﺗﻬﺎم ﻳﺎ ﻣﺤﺎﮐﻤﻪ در ﺑﺎزداﺷﺖ ﺑﻪ ﺳﺮ ﻣﯽ ﺑﺮد. هﺮ ﺳﻪ ﻧﻔﺮ در ﺑﺎزداﺷﺖ از ﻧﻈﺮ ﺳﻼﻣﺘﯽ در وﺿﻌﻴﺖ ﺑﺪﯼ ﺑﻪ ﺳﺮ ﻣﯽ ﺑﺮﻧﺪ و ﻧﮕﺮاﻧﯽ از اﻳﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ از ﻣﺮاﻗﺒﺖ ﭘﺰﺷﮑﯽ ﮐﺎﻓﯽ ﺑﺮﺧﻮردار ﻧﺒﺎﺷﻨﺪ.
ﻧﻤﺎﻳﻪMDE 13/062/2010:
ﻋﻔﻮ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻞ ،ﺧﺮداد 1389
11
از اﻋﺘﺮاض ﺗﺎ زﻧﺪان :اﻳﺮان ﻳﮏ ﺳﺎل ﭘﺲ از اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت
ﻓﻴﻠﻢ ﺳﺎزان و هﻨﺮﻣﻨﺪان دﻳﮕﺮ »ﺑﻪ ﺑﻌﻀﯽ از ﺗﻮﻟﻴﺪات اﻳﺮاﻧﯽ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ اﺟﺎزﻩ ﻧﻤﺎﻳﺶ در ﺧﺎرج دادﻩ ﻧﺸﻮد… اﺧﻴﺮا ﺑﻪ ﻳﮏ ]ﻓﻴﻠﻢ ﺳﺎز[ در ﺑﺎرﻩ ﺳﻌﯽ ﺑﻪ ﻧﻤﺎﻳﺶ ﻓﻴﻠﻤﺶ در ﺟﺸﻨﻮارﻩ هﺎﯼ ﺧﺎرﺟﯽ هﺸﺪار دادﻩ ﺷﺪ«. 19
ﻋﻠﻴﺮﺿﺎ ﺳﺠﺎدﭘﻮر ،رﺋﻴﺲ ادارﻩ ﻧﻈﺎرت و ارزﺷﻴﺎﺑﯽ وزارت ﻓﺮهﻨﮓ و ارﺷﺎد اﺳﻼﻣﯽ ،ﻓﺮوردﻳﻦ 1389
ﻓﻌﺎﻻن ﻓﺮهﻨﮕﯽ از دﺳﺘﮕﻴﺮﯼ و ﻣﺰاﺣﻤﺖ ﻣﺼﻮن ﻧﻤﺎﻧﺪﻩ اﻧﺪ ،ﺑﻪ وﻳﮋﻩ زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﻣﻘﺎﻣﺎت ﻧﮕﺮان ﺑﺎﺷﻨﺪ ﮐﻪ هﻨﺮ ﺑﺮاﯼ اراﺋﻪ ﺻﺪاﯼ ﻣﺨﺎﻟﻒ ﺑﻪ ﺟﻬﺎن ﺑﻪ ﮐﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد .ﺑﺮاﯼ درﻳﺎﻓﺖ اﺟﺎزﻩ ﺗﻮﻟﻴﺪ و ﺳﭙﺲ اﺟﺎزﻩ ﻧﻤﺎﻳﺶ در ﮐﺸﻮر و ﺧﺎرج ،وزارت ﻓﺮهﻨﮓ و ارﺷﺎد اﺳﻼﻣﯽ ﺑﺎﻳﺪ ﻓﻴﻠﻢ ﻧﺎﻣﻪ هﺎ را ﺑﺮرﺳﯽ ﮐﻨﺪ .ﻳﮑﯽ از ﻣﺴﺌﻮﻻن وزارﺗﺨﺎﻧﻪ در اردﻳﺒﻬﺸﺖ 1389اﻋﻼم ﮐﺮد ﮐﻪ اﻳﺮاﻧﻴﺎن ﺑﺮاﯼ هﻤﮑﺎرﯼ در ﺗﻮﻟﻴﺪات ﺧﺎرﺟﯽ ﺑﺎﻳﺪ 20 اﺟﺎزﻩ ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ. ﻓﻴﻠﻢ ﺳﺎز ﺳﺮﺷﻨﺎس ﺟﻌﻔﺮ ﭘﻨﺎهﯽ ﭘﺲ از ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ ﺳﻪ ﻣﺎﻩ ﺑﺎزداﺷﺖ ﺑﺪون اﺗﻬﺎم ﻳﺎ ﻣﺤﺎﮐﻤﻪ در ﺗﺎرﻳﺦ 4ﺧﺮداد 1389و ﭘﺲ از ﻣﻄﺮح ﺷﺪن ﮔﺮﻓﺘﺎرﯼ او در ﺟﺸﻨﻮارﻩ ﻓﻴﻠﻢ ﮐﻦ ﺁزاد ﺷﺪ .در زﻣﺎن ﻧﮕﺎرش ،ﻣﺤﻤﺪ ﻧﻮرﯼ زاد ،ﮐﺎرﮔﺮدان و روزﻧﺎﻣﻪ ﻧﮕﺎر ،ﭘﺲ از ﺿﺮب و ﺷﺘﻢ در زﻧﺪان در اﻋﺘﺼﺎب ﻏﺬا ﺑﻪ ﺳﺮ ﻣﯽ ﺑﺮد .او در ﺁذر 1388دﺳﺘﮕﻴﺮ و ﺑﻪ اﺗﻬﺎم »اهﺎﻧﺖ ﺑﻪ ﻣﻘﺎﻣﺎت« و »ﺗﺒﻠﻴﻎ ﻋﻠﻴﻪ ﻧﻈﺎم« در ﻣﻘﺎﻻﺗﯽ ﮐﻪ در اﻧﺘﻘﺎد از ﻣﻘﺎم رهﺒﺮﯼ و رﺋﻴﺲ ﻗﻮﻩ ﻗﻀﺎﻳﻴﻪ در وﺑﻼﮔﺶ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﮐﺮدﻩ ﺑﻮد ،ﺑﻪ ﺳﻪ ﺳﺎل و ﻧﻴﻢ زﻧﺪان و 50ﺿﺮﺑﻪ ﺷﻼق ﻣﺤﮑﻮم ﺷﺪ .ﻣﺪت ﮐﻮﺗﺎهﯽ ﭘﺲ از اﻳﻦ ﮐﻪ او ﺷﺮح داد ﮐﻪ او را ﺑﺪون اﻃﻼع ﻗﺒﻠﯽ از ﺳﻠﻮﻟﺶ ﺑﻴﺮون ﺑﺮدﻩ و ﮐﺘﮏ زدﻩ اﻧﺪ ـ اﺣﺘﻤﺎﻻ ﺑﻪ ﺗﻼﻓﯽ ﻧﺎﻣﻪ اﯼ ﮐﻪ در ﻓﺮوردﻳﻦ 1389ﺑﻪ ﻣﻘﺎم رهﺒﺮﯼ در اﻧﺘﻘﺎد از رﻓﺘﺎر ﺑﺎ 21 ﺧﻮدش و زﻧﺪاﻧﯽ ﺑﻮدﻧﺶ ﻧﻮﺷﺖ ـ ﺣﮑﻢ او در اواﻳﻞ ﺧﺮداد ﺗﺎﻳﻴﺪ ﺷﺪ. ﻣﺤﻤﺪ ﻋﻠﯽ ﺷﻴﺮزادﯼ ،ﻣﺴﺘﻨﺪﺳﺎز ،در زﻣﺎن ﻧﮕﺎرش ﺑﺪون اﺗﻬﺎم ﻳﺎ ﻣﺤﺎﮐﻤﻪ در ﺑﺎزداﺷﺖ ﺑﻪ ﺳﺮ ﻣﯽ ﺑﺮد. ﮔﻤﺎن ﻣﯽ رود دﺳﺘﮕﻴﺮﯼ او در دﯼ ﻣﺎﻩ ﺑﻪ ﻓﻴﻠﻢ ﺑﺮدارﯼ از ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﻣﺪاﻓﻊ ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ ﻋﻤﺎداﻟﺪﻳﻦ ﺑﺎﻗﯽ ﺑﺎ ﺁﻳﺖ اﷲ ﻋﻈﻤﺎ ﻣﻨﺘﻈﺮﯼ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﺎﺷﺪ .ﻣﺤﻤﺪ ﻋﻠﯽ ﺷﻴﺮزادﯼ از زﻣﺎن دﺳﺘﮕﻴﺮﯼ ﺳﻪ ﺑﺎر ﺑﺎ ﺧﺎﻧﻮادﻩ اش ﻣﻼﻗﺎت داﺷﺘﻪ و از دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ وﮐﻴﻠﺶ ﺑﺮﺧﻮردار ﻧﺒﻮدﻩ اﺳﺖ. ﻳﮑﯽ دﻳﮕﺮ از هﻨﺮﻣﻨﺪان دﻳﮕﺮﯼ ﮐﻪ ﺑﺎزداﺷﺖ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ ﻣﻬﺮاﻧﻪ ﺁﺗﺸﯽ اﺳﺖ ،ﻋﮑﺎس ﺳﺮﺷﻨﺎس ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ ﮐﻪ در دﯼ ﻣﺎﻩ ﺑﺎ ﺷﻮهﺮش ﻣﺠﻴﺪ ﻏﻔﺎرﯼ دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪ .ﺁﻧﻬﺎ در اﺳﻔﻨﺪ 1388ﺑﺎ وﺛﻴﻘﻪ ﺁزاد ﺷﺪﻧﺪ .ﺑﺮاﯼ ﺑﻌﻀﯽ هﺎ ﻧﻴﺰ ﻣﺰاﺣﻤﺖ اﻳﺠﺎد ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ،از ﺟﻤﻠﻪ ﺑﺮاﯼ ﺷﺎﻋﺮﻩ 82ﺳﺎﻟﻪ ﺳﻴﻤﻴﻦ ﺑﻬﺒﻬﺎﻧﯽ ،ﮐﻪ در اﺳﻔﻨﺪ ﻣﺎﻩ از ﺳﻔﺮ ﺑﻪ ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﺑﺮاﯼ ﺳﺨﻨﺮاﻧﯽ در ﻣﺮاﺳﻢ روز ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ زن ﻣﻨﻊ ﺷﺪ.
ﻣﺪاﻓﻌﺎن ﺣﻘﻮق »ﺗﺎ ﺁﻧﺠﺎ ﮐﻪ ﻣﺎ ﻣﺎدر و ﭘﺪر ﺷﻴﻮا از ﻧﻮﺷﺘﻪ هﺎ و ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎﯼ دﺧﺘﺮﻣﺎن ﻣﯽ ﻓﻬﻤﻴﻢ او ﮐﺎرﯼ ﺑﻪ ﺟﺰ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎﯼ ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮﯼ ﻧﮑﺮدﻩ اﺳﺖ .او در راﺳﺘﺎﯼ اﻳﻦ هﺪﻓﺶ و دﻓﺎع از هﻤﻪ اﻓﺮاد ﻓﺎرغ از هﺮ دﻳﻦ و ﻣﺴﻠﮑﯽ ﻣﯽ ﮐﻮﺷﺪ .ﺁﻳﺎ دﻓﺎع از ﺣﻘﻮق اﻧﺴﺎن هﺎ ﺟﺮم اﺳﺖ؟« ﭘﺪر و ﻣﺎدر ﺷﻴﻮا ﻧﻈﺮﺁهﺎرﯼ در ﻧﺎﻣﻪ ﺑﻪ وزارت اﻃﻼﻋﺎت ﭘﺲ از دﺳﺘﮕﻴﺮﯼ او در دﯼ 1388
ﻣﻘﺎﻣﺎت اﻳﺮان ﺳﺨﺖ ﻣﺎﻳﻠﻨﺪ ﻓﻌﺎﻻن ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ از ﺟﻤﻠﻪ ﺷﻬﺮوﻧﺪ ـ روزﻧﺎﻣﻪ ﻧﮕﺎراﻧﯽ را ﮐﻪ در ﺻﻒ اول ﮔﺮدﺁورﯼ اﻃﻼﻋﺎت در ﺑﺎرﻩ ﻧﻘﺾ ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ ﺷﺎﻣﻞ اداﯼ ﮔﻮاهﯽ ﺧﺎﻧﻮادﻩ هﺎ و ﮔﺎهﯽ زﻧﺪاﻧﻴﺎن ﺁزاد ﺷﺪﻩ ﺑﻮدﻩ اﻧﺪ ،ﺑﯽ اﻋﺘﺒﺎر ﮐﻨﻨﺪ .در ﮐﻮﺷﺶ ﺑﺮاﯼ ﻳﺎﻓﺘﻦ ﺑﻼﮔﺮدان ﺑﺮاﯼ رواﻳﺖ ﺗﺤﺮﻳﻒ ﺷﺪﻩ ﺷﺎن از روﻳﺪادهﺎ ،اﻳﻦ ﻣﻘﺎﻣﺎت ﺑﻌﻀﯽ ﺳﺎزﻣﺎن هﺎﯼ ﻏﻴﺮدوﻟﺘﯽ ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮﯼ را ﺑﻪ ﺗﻤﺎس ﺑﺎ ﮔﺮوﻩ هﺎﯼ ﻣﻤﻨﻮﻋﻪ ،ﺑﻪ وﻳﮋﻩ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﺠﺎهﺪﻳﻦ ﺧﻠﻖ اﻳﺮان ،ﻳﺎ اراﺋﻪ اﻃﻼﻋﺎت ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﻣﺘﻬﻢ ﮐﺮدﻩ و ﻣﻮﺟﯽ از دﺳﺘﮕﻴﺮﯼ ﻓﻌﺎﻻن ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ را ﺑﻪ راﻩ اﻧﺪاﺧﺘﻪ اﻧﺪ. ﺑﺮاﯼ ﻣﺜﺎل ،از اواﻳﻞ ﺁذر 1388ﺑﻪ ﺑﻌﺪ ﺣﺪاﻗﻞ هﺸﺖ ﻋﻀﻮ ﮐﻤﻴﺘﻪ ﮔﺰارﺷﮕﺮان ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ ﺑﻪ ﺷﻴﻮﻩ ﺧﻮدﺳﺮاﻧﻪ دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ .دو ﺗﻦ از اﻳﻦ ﻋﺪﻩ ـ ﺷﻴﻮا ﻧﻈﺮﺁهﺎرﯼ و ﮐﻮهﻴﺎر ﮔﻮدرزﯼ ـ در اردﻳﺒﻬﺸﺖ
ﻋﻔﻮ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻞ ،ﺧﺮداد 1389
ﻧﻤﺎﻳﻪMDE 13/062/2010:
از اﻋﺘﺮاض ﺗﺎ زﻧﺪان :اﻳﺮان ﻳﮏ ﺳﺎل ﭘﺲ از اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت
12
1389هﻨﻮز در ﺑﺎزداﺷﺖ ﺑﻪ ﺳﺮ ﻣﯽ ﺑﺮﻧﺪ .ﻣﺤﺎﮐﻤﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺷﺮوع ﺷﺪﻩ اﻣﺎ ﭘﺎﻳﺎن ﻧﻴﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ. اﻓﺮاد دﻳﮕﺮﯼ ﮐﻪ دﺳﺘﮕﻴﺮ و ﺳﭙﺲ ﺁزاد ﺷﺪﻩ اﻧﺪ از اﻳﻦ ﺟﻤﻠﻪ هﺴﺘﻨﺪ :ﺳﻌﻴﺪ ﮐﻼﻧﮑﯽ ،ﺳﻌﻴﺪ ﺟﻼﻟﯽ ﻓﺮ ،ﺳﻌﻴﺪ ﺣﺎﺋﺮﯼ ،ﭘﺮﻳﺴﺎ ﮐﺎﮐﺎﻳﯽ ،ﻣﻬﺮداد رﺣﻴﻤﯽ و ﻧﻮﻳﺪ ﺧﺎﻧﺠﺎﻧﯽ .ﺑﻌﻀﯽ از اﻋﻀﺎ ﺑﺮاﯼ ﺣﻔﻆ اﻣﻨﻴﺖ ﺧﻮد از ﮐﺸﻮر ﮔﺮﻳﺨﺘﻪ اﻧﺪ .در دﯼ ،1388دادﺳﺘﺎن ﺗﻬﺮان اﻳﻦ ﮔﺮوﻩ را ﺑﻪ داﺷﺘﻦ ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﺠﺎهﺪﻳﻦ ﺧﻠﻖ اﻳﺮان ﻣﺘﻬﻢ ﮐﺮد و ﮔﻔﺖ» :هﺮ ﮔﻮﻧﻪ هﻤﮑﺎرﯼ ﺑﺎ ]ﮐﻤﻴﺘﻪ ﮔﺰارﺷﮕﺮان ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ[ ﺟﺮم اﺳﺖ «.ﮐﻤﻴﺘﻪ ﮔﺰارﺷﮕﺮان ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ ﺑﻪ ﺷﺪت داﺷﺘﻦ ﭼﻨﻴﻦ ارﺗﺒﺎﻃﯽ را ﺗﮑﺬﻳﺐ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ. ﻳﮏ ﺳﺎزﻣﺎن ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮﯼ دﻳﮕﺮ ﺑﻪ ﻧﺎم ﻓﻌﺎﻻن ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ در اﻳﺮان ﻧﻴﺰ هﺪف ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ .در اواﺳﻂ اﺳﻔﻨﺪ 1388ﻣﻮﺟﯽ از دﺳﺘﮕﻴﺮﯼ اﻓﺮاد ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ اﻳﻦ ﮔﺮوﻩ در ﮔﺬﺷﺘﻪ و ﺣﺎل ﺑﻪ راﻩ اﻓﺘﺎد .ﺑﺴﻴﺎرﯼ از دﺳﺘﮕﻴﺮﺷﺪﮔﺎن در زﻣﺎن ﻧﮕﺎرش هﻨﻮز در ﺑﺎزداﺷﺖ ﺑﻪ ﺳﺮ ﻣﯽ ﺑﺮﻧﺪ .دادﺳﺘﺎن ﺗﻬﺮان در 26اﺳﻔﻨﺪ ﮔﻔﺖ ﮐﻪ 30ﻧﻔﺮ در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﺑﻪ اﺻﻄﻼح »ﺷﺒﮑﻪ هﺎﯼ ﻣﺠﺎزﯼ« ﺳﺎزﻣﺎن اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺮﮐﺰﯼ ﺁﻣﺮﻳﮑﺎ )ﺳﻴﺎ( دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ ﮐﻪ هﺪﻓﺸﺎن ﺑﯽ ﺛﺒﺎت ﺳﺎزﯼ اﻳﺮان ﺑﻮد و ﮔﻔﺖ ﮐﻪ ﻓﻌﺎﻻن ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ ﻧﻴﺰ ﺑﺨﺸﯽ از اﻳﻦ ﺷﺒﮑﻪ ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ .ﻓﻌﺎﻻن ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ در 6ﻓﺮوردﻳﻦ 1389ﻓﻬﺮﺳﺘﯽ 41ﻧﻔﺮﻩ از اﻋﻀﺎ و هﻤﺮاهﺎﻧﺶ را ﻣﻨﺘﺸﺮ ﮐﺮد ﮐﻪ دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ و ﮔﻔﺖ» :ﺗﻨﻬﺎ ﺟﺮم ﺁﻧﻬﺎ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ هﺎﯼ اﻧﺴﺎن دوﺳﺘﺎﻧﻪ و ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ در راﻩ ﮐﻤﮏ ﺑﻪ ﺑﺸﺮﻳﺖ« اﺳﺖ 22.از ﺟﻤﻠﻪ اﻳﻦ ﻋﺪﻩ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از :ﻣﺤﺒﻮﺑﻪ ﮐﺮﻣﯽ )ﮐﻪ در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل ﻋﻀﻮ ﮐﻤﭙﻴﻦ ﻳﮏ ﻣﻴﻠﻴﻮن اﻣﻀﺎ اﺳﺖ ـ ﻧﮕﺎﻩ ﮐﻨﻴﺪ در ﭘﺎﻳﻴﻦ( و ﻋﺒﺪاﻟﺮﺿﺎ اﺣﻤﺪﯼ از ﺗﻬﺮان؛ ﻣﺤﻤﺪ رﺿﺎ ﻟﻄﻔﯽ ﻳﺰدﯼ از ﻣﺸﻬﺪ؛ ﻣﺠﺘﺒﯽ ﺑﻴﺎت از ﻗﻢ؛ ﺗﻬﻤﻴﻨﻪ ﻣﻮﻣﻨﯽ از ﺳﺎرﯼ؛ ﺳﭙﻬﺮ ﺻﻮﻓﯽ از ﺟﺰﻳﺮﻩ ﮐﻴﺶ؛ ﺳﻤﻴﻪ اﺟﺎﻗﻠﻮ از اﺻﻔﻬﺎن؛ ﻣﺠﺘﺒﯽ ﮔﻬﺴﺘﻮﻧﯽ از اهﻮاز؛ و ﺻﺎﻟﺢ ﺷﻠﻤﺎﺷﯽ از ﺳﻨﻨﺪج .ﺑﻌﻀﯽ از ﺁﻧﻬﺎ ﺁزاد ﺷﺪﻩ اﻧﺪ. ﺑﺎ اﺑﻮاﻟﻔﻀﻞ ﻋﺎﺑﺪﻳﻨﯽ ﻧﺼﺮ ،روزﻧﺎﻣﻪ ﻧﮕﺎر و ﻓﻌﺎل ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ 28ﺳﺎﻟﻪ ،اهﻞ راﻣﻬﺮﻣﺰ در اﺳﺘﺎن ﺧﻮزﺳﺘﺎن ،ﮐﻪ ﭘﻴﺸﺘﺮ ﻣﺴﺌﻮل ﻣﻄﺒﻮﻋﺎﺗﯽ ﻓﻌﺎﻻن ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ در اﻳﺮان ﺑﻮد ،ﺑﺴﻴﺎر ﺧﺸﻦ رﻓﺘﺎر ﺷﺪﻩ اﺳﺖ .او اﺑﺘﺪا در اواﻳﻞ ﺗﻴﺮ 1388دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪ و ﭼﻬﺎر ﻣﺎﻩ در زﻧﺪان ﺳﭙﻴﺪار اهﻮاز در ﻧﺰدﻳﮑﯽ ﻣﺮز ﻋﺮاق در ﺑﺎزداﺷﺖ ﻣﺎﻧﺪ ﺗﺎ اﻳﻦ ﮐﻪ در 4ﺁﺑﺎن 1388ﺑﺎ وﺛﻴﻘﻪ ﺁزاد ﺷﺪ .در روز 12اﺳﻔﻨﺪ 1388در ﻣﻮﺟﯽ از دﺳﺘﮕﻴﺮﯼ ﻓﻌﺎﻻن ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ او دوﺑﺎرﻩ در ﺧﺎﻧﻪ اش در راﻣﻬﺮﻣﺰ دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪ .ﻣﺎﻣﻮران اﻣﻨﻴﺘﯽ در هﻨﮕﺎم دﺳﺘﮕﻴﺮﯼ او را ﮐﺘﮏ زدﻧﺪ .وﯼ ﭼﻬﺎر روز ﭘﺲ از دﺳﺘﮕﻴﺮﯼ ﺑﻪ زﻧﺪان اوﻳﻦ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﺷﺪ و ﺑﻨﺎ ﺑﻪ ﮔﺰارش هﺎ در ﺁﻧﺠﺎ هﻢ ﻣﻮرد ﺿﺮب و ﺷﺘﻢ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ. ﭘﺲ از دﺳﺘﮕﻴﺮﯼ اﺑﻮاﻟﻔﻀﻞ ﻋﺎﺑﺪﻳﻨﯽ ﻧﺼﺮ ﺑﻪ وﮐﻴﻠﺶ اﻃﻼع دادﻩ ﺷﺪ ﮐﻪ ﻣﻮﮐﻠﺶ در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ دﺳﺘﮕﻴﺮﯼ ﻗﺒﻠﯽ در ﺗﻴﺮ 1388ﺑﻪ 11ﺳﺎل زﻧﺪان ﻣﺤﮑﻮم ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ ﭘﻨﺞ ﺳﺎل ﺁن ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ »ﻋﻀﻮﻳﺖ در ﻳﮏ ﺳﺎزﻣﺎن ﻏﻴﺮﻗﺎﻧﻮﻧﯽ« ،در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﺶ در ﻓﻌﺎﻻن ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ در اﻳﺮان ،ﻳﮏ ﺳﺎل ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ »ﺗﺒﻠﻴﻎ ﻋﻠﻴﻪ ﻧﻈﺎم« از ﻃﺮﻳﻖ ﮔﻔﺘﮕﻮ ﺑﺎ رﺳﺎﻧﻪ هﺎﯼ ﺧﺎرﺟﯽ و ﭘﻨﺞ ﺳﺎل ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ »ﺗﻤﺎس ﺑﺎ ﮐﺸﻮرهﺎﯼ ﻣﺘﺨﺎﺻﻢ« اﺳﺖ» .ﺗﻤﺎس ﺑﺎ ﮐﺸﻮرهﺎﯼ ﻣﺘﺨﺎﺻﻢ« ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺑﻪ ادﻋﺎهﺎﯼ ﻣﻘﺎﻣﺎت در اﺳﻔﻨﺪ 1388ﻣﺮﺑﻮط ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ »ﺳﻴﺎ« ﻓﻌﺎﻻن ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ در اﻳﺮان را ﮔﻮﻳﺎ ﺑﻪ ﻗﺼﺪ هﺪاﻳﺖ »اﻧﻘﻼب ﻣﺨﻤﻠﯽ« در اﻳﺮان ﺑﺮﭘﺎ ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ. ﺣﮑﻢ او در اردﻳﺒﻬﺸﺖ 1389در ﺗﺠﺪﻳﺪ ﻧﻈﺮ ﺗﺎﻳﻴﺪ ﺷﺪ .وﯼ دﭼﺎر ﻧﺎرﺳﺎﻳﯽ ﻗﻠﺒﯽ اﺳﺖ و ﺑﻪ دارو و ﭼﮏ ﺁپ ﻣﻨﻈﻢ ﻧﻴﺎز دارد. ﺳﻴﺪ ﺿﻴﺎاﻟﺪﻳﻦ ﻧﺒﻮﯼ ﻳﮑﯽ از اﻋﻀﺎﯼ ﺷﻮراﯼ دﻓﺎع از ﺣﻖ ﺗﺤﺼﻴﻞ اﺳﺖ ﮐﻪ داﻧﺸﺠﻮﻳﺎن ﻣﺤﺮوم از اداﻣﻪ ﺗﺤﺼﻴﻞ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺳﻴﺎﺳﯽ ﻳﺎ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺑﻬﺎﻳﯽ ﺑﻮدن در ﺳﺎل 1388ﺗﺸﮑﻴﻞ دادﻩ اﻧﺪ .او و دﺧﺘﺮ ﻋﻤﻮﻳﺶ ﻋﺎﻃﻔﻪ ﻧﺒﻮﯼ در ﺧﺮداد 1388دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪﻧﺪ و ﻋﺎﻃﻔﻪ ﻧﺒﻮﯼ ﺑﻌﺪا ﺑﻪ ﭼﻬﺎر ﺳﺎل زﻧﺪان ﻣﺤﮑﻮم ﺷﺪ .ﺳﻴﺪ ﺿﻴﺎاﻟﺪﻳﻦ ﻧﺒﻮﯼ در دﯼ ﻣﺎﻩ 1388ﺑﻪ 15ﺳﺎل زﻧﺪان و 74ﺿﺮﺑﻪ ﺷﻼق ﻣﺤﮑﻮم ﺷﺪ ﮐﻪ در اواﻳﻞ ﺧﺮداد در ﺗﺠﺪﻳﺪ ﻧﻈﺮ ﺑﻪ 10ﺳﺎل ﮐﺎهﺶ ﻳﺎﻓﺖ .او ﻣﯽ ﮔﻮﻳﺪ در ﻃﯽ ﺑﺎزﺟﻮﻳﯽ ﻣﻮرد ﺿﺮب و ﺷﺘﻢ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ، ﻟﮕﺪ ﺧﻮردﻩ ،و ﻣﻮرد اهﺎﻧﺖ و ﺗﺤﻘﻴﺮ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ .ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﯽ رﺳﺪ ﺣﮑﻢ ﺳﻨﮕﻴﻦ او ﺑﻌﻀﺎ ﺑﻪ اﻳﻦ واﻗﻌﻴﺖ ﻣﺮﺑﻮط اﺳﺖ ﮐﻪ او ﺧﻮﻳﺸﺎوﻧﺪاﻧﯽ در اردوﮔﺎﻩ هﺎﯼ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﺠﺎهﺪﻳﻦ ﺧﻠﻖ اﻳﺮان در ﻋﺮاق دارد .او داﺷﺘﻦ هﺮﮔﻮﻧﻪ ارﺗﺒﺎط ﺷﺨﺼﯽ ﺑﺎ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﺠﺎهﺪﻳﻦ ﺧﻠﻖ اﻳﺮان را ﺗﮑﺬﻳﺐ ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ.
ﻧﻤﺎﻳﻪMDE 13/062/2010:
ﻋﻔﻮ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻞ ،ﺧﺮداد 1389
13
از اﻋﺘﺮاض ﺗﺎ زﻧﺪان :اﻳﺮان ﻳﮏ ﺳﺎل ﭘﺲ از اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت
اﻋﻀﺎﯼ ﺳﺎزﻣﺎن هﺎﯼ دﻳﮕﺮ ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮﯼ ﻧﻴﺰ دﺳﺘﮕﻴﺮ و ﺑﻌﻀﯽ از ﺁﻧﻬﺎ ﻣﺤﺎﮐﻤﻪ و ﻣﺤﮑﻮم ﺷﺪﻩ اﻧﺪ .ﻋﻠﯽ ﺑﻴﮑﺲ ،ﻳﮑﯽ از اﻋﻀﺎﯼ ﮐﻤﻴﺘﻪ داﻧﺸﺠﻮﻳﯽ دﻓﺎع از زﻧﺪاﻧﻴﺎن ﺳﻴﺎﺳﯽ و ﻓﻌﺎل ﺣﻘﻮق اﻗﻠﻴﺖ ﺁذرﺑﺎﻳﺠﺎﻧﯽ اﻳﺮان، در ﺣﺎل ﮔﺬراﻧﺪن هﻔﺖ ﺳﺎل ﺣﮑﻢ در زﻧﺪان اوﻳﻦ اﺳﺖ .ﻳﮏ ﻋﻀﻮ دﻳﮕﺮ اﻳﻦ ﮐﻤﻴﺘﻪ ،ﻧﺎﺻﺢ ﻓﺮﻳﺪﯼ ،در دﯼ ﻣﺎﻩ ﺑﻪ ﺷﺶ ﺳﺎل زﻧﺪان و 74ﺿﺮﺑﻪ ﺷﻼق ﻣﺤﮑﻮم ﺷﺪ .او در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ در اﻧﺘﻈﺎر ﺗﺠﺪﻳﺪ ﻧﻈﺮ ﺑﺎ وﺛﻴﻘﻪ ﺁزاد اﺳﺖ .ﻳﮑﯽ دﻳﮕﺮ از اﻋﻀﺎﯼ ﮐﻤﻴﺘﻪ داﻧﺸﺠﻮﻳﯽ دﻓﺎع از زﻧﺪاﻧﻴﺎن ﺳﻴﺎﺳﯽ ،ﻣﺤﻤﺪ اوﻟﻴﺎﻳﯽ ﻓﺮد ،وﮐﻴﻞ، ﻧﻴﺰ زﻧﺪاﻧﯽ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ )ﻧﮕﺎﻩ ﮐﻨﻴﺪ ﺑﻪ ﺑﺨﺶ وﮐﻼ در ﭘﺎﻳﻴﻦ( .ﮐﺎوﻩ ﻗﺎﺳﻤﯽ ﮐﺮﻣﺎﻧﺸﺎهﯽ ،ﺳﺨﻨﮕﻮﯼ ﺳﺎزﻣﺎن ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ ﮐﺮدﺳﺘﺎن 23و ﻳﮑﯽ از اﻋﻀﺎﯼ ﮐﻤﭙﻴﻦ ﻳﮏ ﻣﻴﻠﻴﻮن اﻣﻀﺎ ﮐﻪ ﺑﺮاﯼ رﻋﺎﻳﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺣﻘﻮق زﻧﺎن ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ،در ﺑﻬﻤﻦ 1388در ﮐﺮﻣﺎﻧﺸﺎﻩ در ﻏﺮب اﻳﺮان دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪ .وﯼ در 2ﺧﺮداد 1389ﺑﺎ وﺛﻴﻘﻪ ﺁزاد ﺷﺪ. ﻓﻌﺎﻻن ﺣﻘﻮق ﮐﻮدﮎ ﻧﻴﺰ ﺑﯽ ﻧﺼﻴﺐ ﻧﻤﺎﻧﺪﻩ اﻧﺪ :ﺑﺮاﯼ ﻣﺜﺎل ،ﻣﺮﻳﻢ ﺿﻴﺎ ،ﻣﺪﻳﺮ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺗﻼش ﺑﺮاﯼ ﺟﻬﺎﻧﯽ ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ ﯼ ﮐﻮدﮎ در روز 10دﯼ 1388دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪ .وﯼ ﭘﺲ از اﻳﻦ ﮐﻪ در اﻋﺘﺮاض ﺑﻪ اداﻣﻪ ﺑﺎزداﺷﺖ دﺳﺖ ﺑﻪ اﻋﺘﺼﺎب ﻏﺬا زد ،در ﻓﺮوردﻳﻦ 1389ﺁزاد ﺷﺪ .زﻧﺎن ﻓﻌﺎل ﺑﺎ هﺪف ﮐﺴﺐ ﺟﺒﺮان ﺑﺮاﯼ ﻧﻘﺾ ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ ﻧﻴﺰ هﺪف ﺳﺮﮐﻮب ﻗﺮار داﺷﺘﻪ اﻧﺪ :اﻋﻀﺎﯼ ﻣﺎدران ﻋﺰادار ،ﮔﺮوهﯽ از ﻣﺎدران ﮐﻪ ﻓﺮزﻧﺪاﻧﺸﺎن در ﺗﻈﺎهﺮات ﭘﺲ از اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ﮐﺸﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ ،و هﻮاداران ﺁﻧﻬﺎ ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺑﺎر دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ .اﻋﻀﺎﯼ اﻳﻦ ﮔﺮوﻩ در روزهﺎﯼ ﺷﻨﺒﻪ در ﺳﮑﻮت در ﭘﺎرﮎ هﺎ ﮔﺮد هﻢ ﻣﯽ ﺁﻳﻨﺪ ﺗﺎ اﻋﺘﺮاض ﺧﻮد را ﻧﺸﺎن دهﻨﺪ .ﺑﻴﺶ از 24 30ﻧﻔﺮ ﺁﻧﻬﺎ در دﯼ دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪﻧﺪ ،ﮔﺮﭼﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮﺷﺎن ﭼﻨﺪ روز ﺑﻌﺪ ﺁزاد ﺷﺪﻧﺪ. ﻣﺪاﻓﻌﺎن ﺣﻘﻮق زﻧﺎن ﻧﻴﺰ ﺑﺎ ﻏﻀﺐ ﻣﻘﺎﻣﺎت روﺑﺮو ﺷﺪﻩ اﻧﺪ .ﮔﺮﭼﻪ دﺳﺘﮕﻴﺮﯼ ﻓﻌﺎﻻن ﺣﻘﻮق زﻧﺎن ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﭘﺲ از اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ﻓﺮوﮐﺶ ﮐﺮد ،ﮐﻴﻔﺮﺧﻮاﺳﺖ ﻋﻤﻮﻣﯽ ﮐﻪ در اوﻟﻴﻦ »دادﮔﺎﻩ ﻧﻤﺎﻳﺸﯽ« دﺳﺘﻪ ﺟﻤﻌﯽ ﺧﻮاﻧﺪﻩ ﺷﺪ از ﺟﻨﺒﺶ زﻧﺎن ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺑﺨﺸﯽ از »اﻧﻘﻼب ﻣﺨﻤﻠﯽ« ﻧﺎم ﺑﺮد و دﺳﺘﮕﻴﺮﯼ هﺎ در ﻣﻬﺮ ﻣﺎﻩ از ﺳﺮﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪ. ﺷﺎدﯼ ﺻﺪر ،وﮐﻴﻞ و ﻣﺪاﻓﻊ ﺳﺮﺷﻨﺎس ﺣﻘﻮق زﻧﺎن ﮐﻪ در ﺗﻴﺮ 1388ﻳﮏ هﻔﺘﻪ ﺑﺎزداﺷﺖ ﺷﺪ ،ﻏﻴﺎﺑﺎ ﺑﻪ ﺷﺶ ﺳﺎل زﻧﺪان و 74ﺿﺮﺑﻪ ﺷﻼق و ﻣﺤﺒﻮﺑﻪ ﻋﺒﺎﺳﻘﻠﯽ زادﻩ ،ﻳﮑﯽ دﻳﮕﺮ از ﻣﺪاﻓﻌﺎن ﺣﻘﻮق زﻧﺎن ،ﺑﻪ دو ﺳﺎل و ﻧﻴﻢ زﻧﺪان و 30ﺿﺮﺑﻪ ﺷﻼق ﻣﺤﮑﻮم ﺷﺪ 25.هﺮ دو ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﮔﺮدهﻤﺎﻳﯽ ﻣﺴﺎﻟﻤﺖ ﺁﻣﻴﺰﯼ در ﺳﺎل 1386 ﻣﺤﮑﻮم ﺷﺪﻧﺪ و اﻳﻦ اﻗﺪام ﻋﻤﻮﻣﺎ ﺑﻪ ﻗﺼﺪ ﺑﺎزداﺷﺘﻦ ﻣﺮدم از اﻋﺘﺮاض در ﺳﺎﻟﮕﺸﺖ اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ﺗﻠﻘﯽ ﺷﺪ. ﺣﺎﻣﻴﺎن ﮐﻤﭙﻴﻦ ﻳﮏ ﻣﻴﻠﻴﻮن اﻣﻀﺎ )ﻳﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺑﺮاﯼ ﺑﺮاﺑﺮﯼ( ،ﮐﻪ ﺟﻨﺒﺸﯽ ﺑﺮاﯼ ﺣﻘﻮق زﻧﺎن اﺳﺖ و در ﺳﺎل 1385ﺷﺮوع ﺑﻪ ﮐﺎر ﮐﺮدﻩ ،ﺑﻪ وﻳﮋﻩ ﻣﻮرد ﺣﻤﻠﻪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﻧﺪ .داوﻃﻠﺒﺎن اﻳﻦ ﮐﻤﭙﻴﻦ ﺑﺎ ﺧﻮاﺳﺖ ﭘﺎﻳﺎن ﻳﺎﻓﺘﻦ ﺗﺒﻌﻴﺾ ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ ﻋﻠﻴﻪ زﻧﺎن در اﻳﺮان ،ﻣﺜﻞ ﺣﺬف ﺁﻧﻬﺎ از ﺑﺨﺶ هﺎﯼ اﺳﺎﺳﯽ دوﻟﺖ ،ﻧﺎﻣﺰدﯼ رﻳﺎﺳﺖ ﺟﻤﻬﻮرﯼ ،و در زﻣﻴﻨﻪ هﺎﯼ ازدواج ،ﻃﻼق ،ﺣﻀﺎﻧﺖ ﻓﺮزﻧﺪان و ارث ،ﺳﺮﮔﺮم ﺟﻤﻊ ﺁورﯼ ﻳﮏ ﻣﻴﻠﻴﻮن اﻣﻀﺎ هﺴﺘﻨﺪ .ﮔﺮﭼﻪ ﮐﻤﭙﻴﻦ ﻳﮏ ﻣﻴﻠﻴﻮن اﻣﻀﺎ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ هﺎﻳﺶ را ﺑﺎ رﻋﺎﻳﺖ ﮐﺎﻣﻞ ﻗﺎﻧﻮن اﻧﺠﺎم ﻣﯽ دهﺪ، ﻣﻘﺎﻣﺎت ﻣﺎﻧﻊ ﮐﺎر ﺁن ﺷﺪﻩ و ﻓﻌﺎﻻن ﺁن را ﺳﺮﮐﻮب ﮐﺮدﻩ اﻧﺪ .ﺁﻧﻬﺎ وﺑﮕﺎﻩ اﺻﻠﯽ ﮐﻤﭙﻴﻦ را ﺣﺪاﻗﻞ 23ﺑﺎر ﻣﺴﺪود ﮐﺮدﻩ اﻧﺪ ،ﺑﻪ دﻓﻌﺎت اﺟﺎزﻩ ﺑﺮﮔﺰارﯼ ﺟﻠﺴﺎت ﻋﻤﻮﻣﯽ را از ﮐﻤﭙﻴﻦ درﻳﻎ ﮐﺮدﻩ اﻧﺪ ،ﻣﺎﻧﻊ ﺳﻔﺮ ﻓﻌﺎﻻن ﺑﻪ ﺧﺎرج ﺷﺪﻩ ﻳﺎ ﺁﻧﻬﺎ را ﺑﺮاﯼ ﺑﺎزﺟﻮﻳﯽ اﺣﻀﺎر ﻧﻤﻮدﻩ اﻧﺪ و ﮔﻮﻳﺎ در ﺗﻠﻔﻦ هﺎﯼ ﺗﻬﺪﻳﺪﺁﻣﻴﺰ ﻧﻴﺰ دﺧﻴﻞ ﺑﻮدﻩ اﻧﺪ. از ﻣﻬﺮ 1388ﺑﻪ ﺑﻌﺪ ﺑﻴﺶ از دﻩ ﻧﻔﺮ از اﻋﻀﺎﯼ ﮐﻤﭙﻴﻦ ﺑﺮاﺑﺮﯼ دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ .ﻣﺜﻼ راﺣﻠﻪ ﻋﺴﮕﺮﻳﺰادﻩ و وﺣﻴﺪﻩ ﻣﻮﻟﻮﯼ در ﻃﯽ اﻋﺘﺮاض هﺎﻳﯽ در ﺗﻬﺮان در 13ﺁﺑﺎن 1388دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪﻧﺪ ،دو ﻣﺮد ﺑﻪ ﻧﺎم هﺎﯼ ﻣﺤﺴﻦ ﭘﺮﻳﺰاد ﻣﻘﺪم و ﻋﻠﯽ ﻣﺸﻤﻮﻟﯽ در هﻤﺎن روز در اﺻﻔﻬﺎن در ﻣﺮﮐﺰ اﻳﺮان دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪﻧﺪ .هﻤﮕﯽ ﺑﻌﺪا ﺁزاد ﺷﺪﻧﺪ. ﻣﻬﺮﻧﻮش اﻋﺘﻤﺎدﯼ در روز 1ﺁذر 1388در ﺧﺎﻧﻪ اش در اﺻﻔﻬﺎن دﺳﺘﮕﻴﺮ و ﺳﭙﺲ در هﻤﺎن ﻣﺎﻩ ﺑﺎ وﺛﻴﻘﻪ ﺁزاد ﺷﺪ .اﺗﻬﺎم هﺎﯼ ﻋﻠﻴﻪ او ﺷﺎﻣﻞ »ﻋﻀﻮﻳﺖ در ﮐﻤﭙﻴﻦ ﻳﮏ ﻣﻴﻠﻴﻮن اﻣﻀﺎ« ﺑﻮد .هﺎﻳﺪﻩ ﺗﺎﺑﺶ ﻧﻴﺰ در 14 ﺁذر 1388در اﺻﻔﻬﺎن دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪ .هﺮ دو در 17ﺁذر ﺑﺎ وﺛﻴﻘﻪ ﺁزاد ﺷﺪﻧﺪ .هﺎﻳﺪﻩ ﺗﺎﺑﺶ را ﭘﻴﺸﺘﺮ از ﺳﻔﺮ ﺑﻪ ﺧﺎرج ﻣﻨﻊ ﮐﺮدﻩ ﺑﻮدﻧﺪ ،ﭼﻮن ﺑﺮاﯼ ﺷﺮﮐﺖ در ﻳﮏ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺁﻣﻮزﺷﯽ در ﺁﻓﺮﻳﻘﺎﯼ ﺟﻨﻮﺑﯽ دﻋﻮت ﺷﺪﻩ ﺑﻮد ﮔﺮﭼﻪ در ﺁن ﺷﺮﮐﺖ ﻧﮑﺮدﻩ ﺑﻮد.
ﻋﻔﻮ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻞ ،ﺧﺮداد 1389
ﻧﻤﺎﻳﻪMDE 13/062/2010:
از اﻋﺘﺮاض ﺗﺎ زﻧﺪان :اﻳﺮان ﻳﮏ ﺳﺎل ﭘﺲ از اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت
14
از ﺟﻤﻠﻪ دﻳﮕﺮ اﻋﻀﺎﯼ ﮐﻤﭙﻴﻦ ﮐﻪ ﭘﺲ از ﻋﺎﺷﻮرا دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪﻧﺪ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از :ﺁﺗﻴﻪ ﻳﻮﺳﻔﯽ ،ﮐﻪ در ﺷﻬﺮ ﺷﻤﺎﻟﯽ رﺷﺖ دو هﻔﺘﻪ در ﺑﺎزداﺷﺖ ﺑﻮد؛ ﺳﻤﻴﻪ رﺷﻴﺪﯼ ﮐﻪ در دﯼ دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪ و 68روز در ﺑﺎزداﺷﺖ ﻣﺎﻧﺪ؛ ﻣﻨﺼﻮرﻩ ﺷﺠﺎﻋﯽ ﮐﻪ ﻳﮏ ﻣﺎﻩ در ﺗﻬﺮان در ﺑﺎزداﺷﺖ ﺑﻮد .ﻣﻨﺼﻮرﻩ ﺷﺠﺎﻋﯽ در ﺳﻪ ﺳﺎل ﮔﺬﺷﺘﻪ از ﺳﻔﺮ ﺑﻪ ﺧﺎرج ﻣﻨﻊ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ. اﻓﺮاد دﻳﮕﺮﯼ ﻧﻴﺰ در دورﻩ ﭘﻴﺶ از ﺳﺎﻟﮕﺸﺖ اﻧﻘﻼب اﺳﻼﻣﯽ در ﺑﻬﻤﻦ 1388دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪﻧﺪ .ﻳﮑﯽ از ﺁﻧﻬﺎ ﻣﺎزﻳﺎر ﺳﻤﻴﻌﯽ ،داﻧﺸﺠﻮ و ﻓﻌﺎل ﮐﻤﭙﻴﻦ ﺑﺮاﯼ ﺑﺮاﺑﺮﯼ ،ﺑﻮد ﮐﻪ در ﺑﻬﻤﻦ ﻣﺎﻩ دو هﻔﺘﻪ در ﺑﺎزداﺷﺖ ﺑﻪ ﺳﺮ ﺑﺮد .ﻣﻬﺴﺎ ﺟﺰﻳﻨﯽ ،روزﻧﺎﻣﻪ ﻧﮕﺎر روزﻧﺎﻣﻪ اﻳﺮان و ﻓﻌﺎل ﮐﻤﭙﻴﻦ ﺑﺮاﯼ ﺑﺮاﺑﺮﯼ ،در 18ﺑﻬﻤﻦ 1388در اﺻﻔﻬﺎن دﺳﺘﮕﻴﺮ و در 10اﺳﻔﻨﺪ ﺑﺎ وﺛﻴﻘﻪ ﺁزاد ﺷﺪ .در هﻨﮕﺎم دﺳﺘﮕﻴﺮﯼ ﺑﻪ او ﮔﻔﺘﻨﺪ ﮐﻪ دﻟﻴﻞ دﺳﺘﮕﻴﺮﻳﺶ ﻓﻤﻴﻨﻴﺴﺖ ﺑﻮدﻧﺶ اﺳﺖ .ﻧﻮﺷﻴﻦ ﺟﻌﻔﺮﯼ ،ﻳﮏ روزﻧﺎﻣﻪ ﻧﮕﺎر دﻳﮕﺮ ،ﭘﺲ از دﺳﺘﮕﻴﺮﯼ در اواﺳﻂ ﺑﻬﻤﻦ 1388دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪ و در ﺣﺪود ﻳﮏ ﻣﺎﻩ در ﺑﺎزداﺷﺖ ﻣﺎﻧﺪ. درﺳﺎ ﺳﺒﺤﺎﻧﯽ ،ﻋﻀﻮ ﮐﻤﭙﻴﻦ ﺑﺮاﯼ ﺑﺮاﺑﺮﯼ در ﺳﺎرﯼ ،در ﻧﺰدﻳﮑﯽ ﺳﺎﺣﻞ درﻳﺎﯼ ﺧﺰر در ﺷﻤﺎل ،در 16 اﺳﻔﻨﺪ 1388دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪ و ﺗﺎ 1اردﻳﺒﻬﺸﺖ در ﺑﺎزداﺷﺖ ﺑﻪ ﺳﺮ ﺑﺮد .او ﮐﻪ ﻋﻀﻮ اﻗﻠﻴﺖ ﺑﻬﺎﻳﯽ اﺳﺖ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻣﺬهﺒﺶ از اداﻣﻪ ﺗﺤﺼﻴﻞ ﻣﺤﺮوم ﺷﺪﻩ و ﺳﭙﺲ ﺑﻪ ﺷﻮراﯼ دﻓﺎع از ﺣﻖ ﺗﺤﺼﻴﻞ ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ ﺑﻮد .ﺳﻤﻴﻪ ﻓﺮﻳﺪ ،ﻓﻌﺎل ﮐﻤﭙﻴﻦ ﮐﻪ ﻋﻀﻮ ﺳﺎزﻣﺎن داﻧﺶ ﺁﻣﻮﺧﺘﮕﺎن ﻧﻴﺰ هﺴﺖ ،در روز 25اﺳﻔﻨﺪ 1388در ﺗﻬﺮان زﻣﺎﻧﯽ دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪ ﮐﻪ ﺑﺮاﯼ ﮐﺴﺐ اﻃﻼع در ﺑﺎرﻩ ﺷﻮهﺮ دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪﻩ اش ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﮐﺮدﻩ ﺑﻮد .او ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ دو هﻔﺘﻪ ﺑﻌﺪ ﺑﺎ وﺛﻴﻘﻪ ﺁزاد ﺷﺪ.
وﮐﻼ »ﺁﻧﭽﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﺎ را ﻧﺎراﺣﺖ ﻣﯽ آﻨﺪ اﻳﻦ اﺳﺖ آﻪ ﺧﻮاهﺮم ﺑﺎ ﭘﺬﻳﺮش وآﺎﻟﺖ ﻣﺘﻬﻤﺎن ﺳﻴﺎﺳﯽ و داﻧﺸﺠﻮﻳﯽ هﻤﻮارﻩ از ﺣﻘﻮق ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ و اﻧﺴﺎﻧﯽ ﺁﻧﻬﺎ دﻓﺎع ﻣﯽ آﺮد اﻣﺎ اآﻨﻮن ﺧﻮدش ﻣﺤﺮوم از اﻳﻦ ﺣﻘﻮق ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ اﺳﺖ«. 26
ﺣﺴﻴﻦ ﻣﻴﺮزاﻳﯽ ،ﺑﺮادر ﻓﺮوغ ﻣﻴﺮزاﻳﯽ در ﻃﯽ ﺑﺎزداﺷﺖ او در دﯼ 1388
ﻇﺎهﺮا ﻣﻘﺎﻣﺎت اﻳﺮاﻧﯽ دﺳﺖ ﺑﻪ اﻗﺪاﻣﺎﺗﯽ زدﻩ اﻧﺪ ﺗﺎ دﺳﺘﺮﺳﯽ اﻳﺮاﻧﻴﺎن را ﺑﻪ وﮐﻼﯼ ﻣﺴﺘﻘﻞ و ﺧﻮب ﻣﺤﺪود ﮐﻨﻨﺪ .ﻋﻼوﻩ ﺑﺮ اﻗﺪاﻣﺎﺗﯽ ﺑﺮاﯼ ﻣﺤﺪود ﮐﺮدن اﺳﺘﻘﻼل ﮐﺎﻧﻮن وﮐﻼ ،ﻣﺜﻞ ﻣﻤﻨﻮﻋﻴﺖ اﺷﺨﺎص از ﻧﺎﻣﺰدﯼ ﺑﺮاﯼ ﺳﻤﺖ هﺎﯼ ارﺷﺪ ﺑﺮ اﺳﺎس ﺗﺒﻌﻴﺾ ﺁﻣﻴﺰ از ﺟﻤﻠﻪ ﻧﻈﺮﻳﺎت ﺳﻴﺎﺳﯽ ﻣﻨﺴﻮب ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ ،ﭼﻨﺪﻳﻦ وﮐﻴﻞ ﺁﺷﮑﺎرا ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﮐﺎر ﻳﺎ ﺑﺎورهﺎﯼ ﺳﻴﺎﺳﯽ ﺷﺎن دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ. ﻣﺤﻤﺪ اوﻟﻴﺎﻳﯽ ﻓﺮد ،ﮐﻪ از ﻣﺠﺮﻣﺎن ﻧﻮﺟﻮان و ﻧﻴﺰ روزﻧﺎﻣﻪ ﻧﮕﺎران و ﻓﻌﺎﻻن ﺳﻨﺪﻳﮑﺎﻳﯽ دﻓﺎع ﮐﺮدﻩ )او وﮐﻴﻞ اﺑﻮاﻟﻔﻀﻞ ﻋﺎﺑﺪﻳﻨﯽ ﻧﺼﺮ اﺳﺖ ﮐﻪ در ﺑﺎﻻ ﻣﻮرد اﺷﺎرﻩ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ( ،در 11اردﻳﺒﻬﺸﺖ 1389ﺑﺮاﯼ ﮔﺬراﻧﺪن ﻳﮏ ﺳﺎل زﻧﺪان ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ »ﺗﺒﻠﻴﻎ ﻋﻠﻴﻪ ﻧﻈﺎم« دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪ .ﺣﮑﻢ او ﺑﻪ اﻃﻼع وﮐﻼﻳﺶ ﻧﺮﺳﻴﺪﻩ ﺑﻮد ﮐﻪ ﻧﻘﺾ ﻗﺎﻧﻮن اﻳﺮان اﺳﺖ .ﻣﺤﻤﺪ اوﻟﻴﺎﻳﯽ ﻓﺮد ﭘﻴﺶ از دﺳﺘﮕﻴﺮﯼ ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮد ﮐﻪ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ اﯼ ﺑﺎ ﺑﺨﺶ ﻓﺎرﺳﯽ ﺻﺪاﯼ ﺁﻣﺮﻳﮑﺎ در اﻧﺘﻘﺎد از ﻗﻮﻩ ﻗﻀﺎﻳﻴﻪ در ﺗﺎرﻳﺦ 18ﺑﻬﻤﻦ ﻣﺤﮑﻮم ﺷﺪﻩ اﺳﺖ .اﻳﻦ ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﮐﻤﯽ ﭘﺲ از ﺑﻪ دار زدن ﻣﻮﮐﻞ او ،ﻣﺠﺮم ﻧﻮﺟﻮان ﺑﻬﻨﻮد ﺷﺠﺎﻋﯽ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻗﺘﻠﯽ ﮐﻪ در 17ﺳﺎﻟﮕﯽ ﻣﺮﺗﮑﺐ ﺷﺪﻩ ﺑﻮد ،اﻧﺠﺎم ﺷﺪ .اﻋﺪام اﺷﺨﺎﺻﯽ ﮐﻪ در زﻣﺎن ﺟﺮم ﻣﻨﺴﻮب ﮐﻤﺘﺮ از 18ﺳﺎل دارﻧﺪ در ﺣﻘﻮق ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ ﻣﻄﻠﻘﺎ ﻣﻤﻨﻮع اﺳﺖ. وﺣﻴﺪ ﻃﻼﻳﯽ ،ﻋﻀﻮ ﺗﻴﻢ ﺣﻘﻮﻗﯽ ﻣﻴﺮﺣﺴﻴﻦ ﻣﻮﺳﻮﯼ ،ﻳﮑﯽ دﻳﮕﺮ از وﮐﻼﻳﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ .او در 14ﻳﺎ 15اردﻳﺒﻬﺸﺖ 1389دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪ و ﺑﻴﺶ از دو هﻔﺘﻪ در ﺑﺎزداﺷﺖ ﻣﺎﻧﺪ .ﻓﺮوغ ﻣﻴﺮزاﻳﯽ در 12دﯼ 1388ﺑﻪ هﻤﺮاﻩ ﺷﻮهﺮ روزﻧﺎﻣﻪ ﻧﮕﺎرش روزﺑﻪ ﮐﺮﻳﻤﯽ دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪ .او در 20ﺑﻬﻤﻦ ﺑﺎ وﺛﻴﻘﻪ ﺁزاد ﺷﺪ اﻣﺎ روزﺑﻪ ﮐﺮﻳﻤﯽ ﺗﺎ اواﺳﻂ اﺳﻔﻨﺪ در ﺑﺎزداﺷﺖ ﻣﺎﻧﺪ. ﺑﻌﻀﯽ از وﮐﻼﻳﯽ ﮐﻪ دﺳﺘﮕﻴﺮ و ﺑﺎ وﺛﻴﻘﻪ ﺁزاد ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ،هﻨﻮز ﺑﺎ اﻣﮑﺎن ﻃﺮح اﺗﻬﺎم و ﻣﺤﺎﮐﻤﻪ روﺑﺮو هﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺑﻪ از دﺳﺖ دادن ﭘﺮواﻧﻪ وﮐﺎﻟﺖ ﻣﻨﺠﺮ ﺷﻮد .ﻳﮑﯽ از ﺁﻧﻬﺎ ﻣﺤﻤﺪ ﻋﻠﯽ دادﺧﻮاﻩ ،وﮐﻴﻞ
ﻧﻤﺎﻳﻪMDE 13/062/2010:
ﻋﻔﻮ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻞ ،ﺧﺮداد 1389
از اﻋﺘﺮاض ﺗﺎ زﻧﺪان :اﻳﺮان ﻳﮏ ﺳﺎل ﭘﺲ از اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت
15
ﺳﺮﺷﻨﺎس ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮﯼ و ﻋﻀﻮ ﮐﺎﻧﻮن ﻣﺪاﻓﻌﺎن ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ اﺳﺖ ﮐﻪ در ﺗﻴﺮ 1388دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪ و ﻳﮏ ﻣﺎﻩ در زﻧﺪان ﻣﺎﻧﺪ .دادﺳﺘﺎن در ﻳﮑﯽ از »دادﮔﺎﻩ هﺎﯼ ﻧﻤﺎﻳﺸﯽ« در ﻣﺮداد 1388ﻣﺪﻋﯽ ﺷﺪ ﮐﻪ در دﻓﺘﺮ ﻣﺤﻤﺪ ﻋﻠﯽ دادﺧﻮاﻩ »]هﻔﺖ ﺗﻴﺮ[ ،ﮔﻠﻮﻟﻪ ،ﻣﻮاد ﻣﺨﺪر ،اﺳﻨﺎد ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﮐﺸﻮرهﺎﯼ ﺧﺎرﺟﯽ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر اﻳﺠﺎد ﺁﺷﻮب و اﺳﻨﺎدﯼ ...ﮐﻪ دﺳﺘﻮر ﺑﻪ ﺁﺷﻮب و اﻋﺘﺮاض را اﻓﺸﺎ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ« ﭘﻴﺪا ﺷﺪﻩ اﺳﺖ .ﭘﺮوﻧﺪﻩ او ﭘﺲ از ﺟﻠﺴﻪ دادﮔﺎﻩ در ﺁذر 1388ﺑﻪ دﻟﻴﻞ اﻳﺮاد در ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺑﺮاﯼ اﻋﺎدﻩ دادرﺳﯽ ارﺟﺎع ﺷﺪ 27.ﻣﻘﺎﻣﺎت اﻳﺮاﻧﯽ در ﻃﺮح اﺗﻬﺎم هﺎﯼ ﮐﻴﻔﺮﯼ ﺑﺎ اﻧﮕﻴﺰﻩ ﺳﻴﺎﺳﯽ ﻋﻠﻴﻪ وﮐﻼﯼ ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮﯼ ﺳﺎﺑﻘﻪ دارﻧﺪ .ﺑﺮاﯼ ﻣﺜﺎل ،ﻧﺎﺻﺮ زراﻓﺸﺎن ﭘﺲ 28 از ﻣﺤﮑﻮﻣﻴﺖ ﺑﺮ اﺳﺎس اﺗﻬﺎم هﺎﯼ ﻣﺸﺎﺑﻪ در ﻓﺮوردﻳﻦ 1381ﭘﻨﺞ ﺳﺎل را در زﻧﺪان ﮔﺬراﻧﺪ.
روﺣﺎﻧﻴﻮن اﻋﻀﺎﯼ دﺳﺘﮕﺎﻩ روﺣﺎﻧﻴﺖ ﻧﻴﺰ ﻣﻮرد ﺣﻤﻠﻪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﻧﺪ .ﺑﻌﻀﯽ از روﺣﺎﻧﻴﻮن اﺻﻼح ﻃﻠﺐ ،ﺑﻪ وﻳﮋﻩ ﺁﻧﻬﺎﻳﯽ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺁﻳﺖ اﷲ ﻋﻈﻤﺎ ﻣﻨﺘﻈﺮﯼ ارﺗﺒﺎط ﻧﺰدﻳﮑﯽ داﺷﺘﻨﺪ ،ﺑﺎزداﺷﺖ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ. ﺁﻳﺖ اﷲ ﻣﺤﻤﺪ ﺗﻘﯽ ﺧﻠﺠﯽ ،ﻳﮑﯽ از هﻮاداران ﺁﻳﺖ اﷲ ﻋﻈﻤﺎ ﻣﻨﺘﻈﺮﯼ ،در روز 22دﯼ 1388در ﺧﺎﻧﻪ اش در ﻗﻢ دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪ .او ﭘﺲ از اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ﻣﻮرد اﺧﺘﻼف ﺧﺮداد 1388ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺑﺎر در اﻧﺘﻘﺎد از ﻣﻘﺎﻣﺎت از ﺟﻤﻠﻪ اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﺁﻧﻬﺎ از ﺧﺸﻮﻧﺖ ﻋﻠﻴﻪ ﺗﻈﺎهﺮﮐﻨﻨﺪﮔﺎن ﻣﺴﺎﻟﻤﺖ ﺟﻮ ﺳﺨﻨﺮاﻧﯽ ﮐﺮدﻩ و در ﻧﺘﻴﺠﻪ از ﻣﻘﺎﻣﺎت اﺧﻄﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد .او هﻤﭽﻨﻴﻦ ﺧﻮاهﺎن ﺣﻞ و ﻓﺼﻞ ﻣﺴﺎﻟﻤﺖ ﺁﻣﻴﺰ ﺗﻨﺶ ﺑﻴﻦ دوﻟﺖ و ﻣﺨﺎﻟﻔﺎن ﺷﺪﻩ ﺑﻮد .وﯼ در 12ﺑﻬﻤﻦ 1388ﺑﺎ وﺛﻴﻘﻪ ﺁزاد ﺷﺪ. دادﮔﺎﻩ وﻳﮋﻩ روﺣﺎﻧﻴﺖ ﺳﻴﺪ اﺣﻤﺪ رﺿﺎ اﺣﻤﺪﭘﻮر ،روﺣﺎﻧﯽ اﺻﻼح ﻃﻠﺐ در ﻗﻢ و ﻋﻀﻮ ﺷﻮراﯼ ﻣﺮﮐﺰﯼ ﺟﺒﻬﻪ ﻣﺸﺎرﮐﺖ اﻳﺮان اﺳﻼﻣﯽ را در ﻓﺮوردﻳﻦ 1389ﺑﻪ ﻳﮏ ﺳﺎل زﻧﺪان و ﺧﻠﻊ ﻟﺒﺎس ﻣﺤﮑﻮم ﮐﺮد .او در اﻋﺘﺮاض هﺎﯼ ﻋﺎﺷﻮرا دﺳﺘﮕﻴﺮ و روز 20دﯼ ﺁزاد ﺷﺪﻩ ﺑﻮد. ﻣﺪرس داﻧﺸﮑﺪﻩ ﺣﻘﻮق داﻧﺸﮕﺎﻩ ﻣﻔﻴﺪ ﻗﻢ ﺣﺠﺖ اﻻﺳﻼم ﻣﺼﻄﻔﯽ ﻣﻴﺮاﺣﻤﺪﯼ زادﻩ ،ﮐﻪ ﺑﺎ ﺁﻳﺖ اﷲ ﻋﻈﻤﺎ ﻣﻨﺘﻈﺮﯼ ارﺗﺒﺎط ﻧﺰدﻳﮑﯽ داﺷﺖ ،از 7ﺗﺎ 26اﺳﻔﻨﺪ در ﺑﺎزداﺷﺖ ﺑﻪ ﺳﺮ ﺑﺮد و در زﻣﺎن ﻧﮕﺎرش ﻣﺸﺨﺺ ﻧﺒﻮد ﮐﻪ ﻣﺤﺎﮐﻤﻪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﻳﺎ ﺧﻴﺮ. اﺣﻤﺪ ﻗﺎﺑﻞ ،روﺣﺎﻧﯽ اﺻﻼح ﻃﻠﺐ ،در روز 29ﺁذر در اﺗﻮﺑﻮﺳﯽ در راﻩ ﺷﺮﮐﺖ در ﺗﺸﻴﻴﻊ ﺟﻨﺎزﻩ ﺁﻳﺖ اﷲ ﻋﻈﻤﺎ ﻣﻨﺘﻈﺮﯼ دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪ .او در اواﺧﺮ اﺳﻔﻨﺪ ﺑﺎ ﺧﺎﻧﻮادﻩ اش ﺗﻤﺎس ﮔﺮﻓﺖ و ﮔﻔﺖ ﭘﺲ از 70روز ﺑﺎزداﺷﺖ ﺑﻪ ﺑﺨﺶ ﻗﺮﻧﻄﻴﻨﻪ زﻧﺪان وﮐﻴﻞ ﺁﺑﺎد ﻣﺸﻬﺪ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ .او ﺿﻤﻨﺎ ﮔﻔﺖ ﮐﻪ او را در ﻏﻞ و زﻧﺠﻴﺮ ﺑﻪ دادﮔﺎﻩ اﻧﻘﻼب ﺑﺮدﻩ اﻧﺪ ،زﻳﺮا ﻣﻘﺎﻣﺎت در ﻣﺸﻬﺪ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻪ ﭘﺬﻳﺮش ﻋﻨﻮان ﻣﺬهﺒﯽ او ﻧﺸﺪﻩ اﻧﺪ .ﺑﻪ 29 ﮔﻔﺘﻪ او ﮔﺬرﻧﺎﻣﻪ و ﺧﺎﻧﻪ اش ﻧﻴﺰ ﻣﺼﺎدرﻩ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ.
اﻓﺮادﯼ ﮐﻪ ﺑﻪ ﮔﺮوﻩ هﺎﯼ ﻣﻤﻨﻮﻋﻪ رﺑﻂ دادﻩ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ »ﻋﻨﺎﺻﺮي ﻣﺜﻞ ﻣﻨﺎﻓﻘﻴﻦ ]ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﺠﺎهﺪﻳﻦ ﺧﻠﻖ اﻳﺮان[ ،ﺳﻠﻄﻨﺖﻃﻠﺒﺎن ،ﺗﺮورﻳﺴﺖهﺎي ﻣﺬهﺒﻲ و ﻗﻮﻣﻲ، ﺑﻬﺎﺋﻴﺎن،هﻢ ﺟﻨﺲﺑﺎزان ،ﮔﺮوﻩهﺎي ﻓﻤﻴﻨﻴﺴﺖ ،ﻣﻠﻲﮔﺮاهﺎ ،ﻣﺎرآﺴﻴﺴﺖهﺎ در اﻳﻦ ﺟﺮﻳﺎن ]ﻓﺘﻨﻪ[ ﻣﺸﺎرآﺖ دارﻧﺪ«. 30
ﺣﻴﺪر ﻣﺼﻠﺤﯽ ،وزﻳﺮ اﻃﻼﻋﺎت ،دﯼ 1388
ﻣﻘﺎﻣﺎت اﻳﺮاﻧﯽ ﮐﻮﺷﻴﺪﻩ اﻧﺪ ﮔﺮوﻩ هﺎﯼ ﻣﻤﻨﻮﻋﻪ و ﺑﻪ وﻳﮋﻩ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﺠﺎهﺪﻳﻦ ﺧﻠﻖ اﻳﺮان را ﮐﻪ در ﻋﺮاق ﻣﺴﺘﻘﺮ اﺳﺖ در اﻳﺠﺎد ﻧﺎﺁراﻣﯽ هﺎ ﻣﻘﺼﺮ ﺑﺪاﻧﻨﺪ .ﮔﺮوﻩ هﺎﯼ دﻳﮕﺮﯼ ﮐﻪ ﺗﻘﺼﻴﺮﮐﺎر ﻗﻠﻤﺪاد ﺷﺪﻩ اﻧﺪ از اﻳﻦ ﺟﻤﻠﻪ اﻧﺪ :ﮔﺮوﻩ هﺎﯼ ﭼﭗ ،ﮐﻪ ﮔﺎهﯽ از ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان »ﻧﻮﮐﻤﻮﻧﻴﺴﺖ هﺎ« ﻧﺎم ﺑﺮدﻩ ﻣﯽ ﺷﻮد ،و ﺳﻠﻄﻨﺖ ﻃﻠﺒﺎن ،ﺑﻪ وﻳﮋﻩ اﻧﺠﻤﻦ ﭘﺎدﺷﺎهﯽ اﻳﺮان و ﮔﺮوﻩ واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﺁن ﺗﻨﺪر 31.اﻳﻦ ﻣﻘﺎﻣﺎت ﺑﺮاﯼ ﻳﺎﻓﺘﻦ ﺑﻼﮔﺮدان و اﻋﺘﺒﺎر ﺑﺨﺸﻴﺪن ﺑﻪ اﻳﻦ ادﻋﺎ ﮐﻪ ﻳﮏ »اﻧﻘﻼب ﻣﺨﻤﻠﯽ« از ﺧﺎرج هﺪاﻳﺖ ﻣﯽ ﺷﻮد ،دﺳﺖ ﺑﺮ روﯼ زﻧﺪاﻧﻴﺎن ﺳﻴﺎﺳﯽ ﭘﻴﺸﻴﻦ و ﮐﺴﺎﻧﯽ ﮔﺬاﺷﺘﻪ اﻧﺪ ﮐﻪ ﺧﻮﻳﺸﺎوﻧﺪاﻧﺸﺎن ﻋﻀﻮ ﮔﺮوﻩ هﺎﯼ ﻣﻤﻨﻮﻋﻪ ـ ﺑﻪ ﺧﺼﻮص ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﺠﺎهﺪﻳﻦ ﺧﻠﻖ اﻳﺮان ﮐﻪ ﻣﻘﺎﻣﺎت از ﺁن ﺑﻪ ﻋﻨﻮان »ﻣﻨﺎﻓﻘﻴﻦ« ﻳﺎد ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ـ هﺴﺘﻨﺪ .ﺁﻧﻬﺎ اﺷﺨﺎص ﻧﺸﺎن ﺷﺪﻩ
ﻋﻔﻮ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻞ ،ﺧﺮداد 1389
ﻧﻤﺎﻳﻪMDE 13/062/2010:
از اﻋﺘﺮاض ﺗﺎ زﻧﺪان :اﻳﺮان ﻳﮏ ﺳﺎل ﭘﺲ از اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت
16
اﯼ را دﺳﺘﮕﻴﺮ و ﺑﻪ ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ اﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﮔﺮوﻩ هﺎ ﻣﺘﻬﻢ ﮐﺮدﻩ اﻧﺪ. ﻋﺪﻩ اﯼ ﮐﻪ ﺑﻪ ادﻋﺎﯼ ﻣﻘﺎﻣﺎت ﺑﺎ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﺠﺎهﺪﻳﻦ ﺧﻠﻖ اﻳﺮان ارﺗﺒﺎط دارﻧﺪ در ﺷﻬﺮﻳﻮر و دﯼ ،1388 ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ هﻤﺰﻣﺎن ﺑﺎ ﺗﻈﺎهﺮات روز ﻗﺪس و ﻋﺎﺷﻮرا ،دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪﻧﺪ .در روز 7ﺑﻬﻤﻦ ،ﻳﮑﯽ از ﻣﻌﺎوﻧﺎن وزارت اﻃﻼﻋﺎت ﮔﻔﺖ ﮐﻪ در ﻣﻴﺎن ﺑﻴﺶ از 1000ﻧﻔﺮ دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪﻩ در روز ﻋﺎﺷﻮرا 20 ،ﺗﻦ از اﻋﻀﺎﯼ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﺠﺎهﺪﻳﻦ ﺧﻠﻖ اﻳﺮان ﺑﻮدﻩ اﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻣﺤﺎرﺑﻪ ﻣﺘﻬﻢ ﺧﻮاهﻨﺪ ﺷﺪ .دﺳﺘﮕﻴﺮﺷﺪﮔﺎن ﺷﻬﺮﻳﻮر از اﻳﻦ ﺟﻤﻠﻪ هﺴﺘﻨﺪ :ﺟﻌﻔﺮ ﮐﺎﻇﻤﯽ و ﻣﺤﻤﺪ ﻋﻠﯽ ﺣﺎج ﺁﻗﺎﻳﯽ ،ﮐﻪ هﺮ دو ﺑﻪ ﻣﺮگ ﻣﺤﮑﻮم ﺷﺪﻩ اﻧﺪ ،و زهﺮا ﺟﺒﺎرﯼ ﮐﻪ در اردﻳﺒﻬﺸﺖ 1389ﺑﻪ ﭘﻨﺞ ﺳﺎل زﻧﺪان ﻣﺤﮑﻮم ﺷﺪ .ﻣﻨﻴﺮﻩ رﺑﻴﻌﯽ در ﻣﻬﺮ 1388دﺳﺘﮕﻴﺮ و ﺑﻪ ﭘﻨﺞ ﺳﺎل زﻧﺪان در ﺗﺒﻌﻴﺪ ﻣﺤﮑﻮم ﺷﺪ .اﮐﺜﺮ ﺁﻧﻬﺎ ،اﮔﺮ ﻧﮕﻮﻳﻴﻢ هﻤﻪ ﺁﻧﻬﺎ ،ﺧﻮﻳﺸﺎوﻧﺪاﻧﯽ در اردوﮔﺎﻩ اﺷﺮف ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﺠﺎهﺪﻳﻦ ﺧﻠﻖ اﻳﺮان دارﻧﺪ. اﺣﻤﺪ داﻧﺸﭙﻮر ﻣﻘﺪم ،ﻣﺤﺴﻦ داﻧﺸﭙﻮر ﻣﻘﺪم ،ﻣﻄﻬﺮﻩ ﺑﻬﺮاﻣﯽ ﺣﻘﻴﻘﯽ ،رﻳﺤﺎﻧﻪ ﺣﺎج اﺑﺮاهﻴﻢ دﺑﺎغ و هﺎدﯼ ﻗﺎﺋﻤﯽ هﻤﮕﯽ ﭘﺲ از ﻋﺎﺷﻮرا دﺳﺘﮕﻴﺮ و در دﯼ 1388در »دادﮔﺎﻩ هﺎﯼ ﻧﻤﺎﻳﺸﯽ« ﺑﺎ اﺗﻬﺎم ﻣﺤﺎرﺑﻪ ﺑﻪ ﻣﺮگ ﻣﺤﮑﻮم ﺷﺪﻧﺪ .ﻣﺠﺎزات اﻋﺪام اﺣﻤﺪ داﻧﺸﭙﻮر ﻣﻘﺪم و ﭘﺪرش ﻣﺤﺴﻦ در ﺗﺠﺪﻳﺪ ﻧﻈﺮ ﺗﺎﻳﻴﺪ ﺷﺪﻩ ،ﮔﺮﭼﻪ اﺣﮑﺎم ﺳﻪ ﻧﻔﺮ دﻳﮕﺮ ﮐﺎهﺶ ﻳﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ. دو ﻧﻔﺮ دﻳﮕﺮ ﻧﻴﺰ ﮐﻪ ادﻋﺎ ﻣﯽ ﺷﻮد ﺑﺎ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﺠﺎهﺪﻳﻦ ﺧﻠﻖ اﻳﺮان ارﺗﺒﺎط داﺷﺘﻪ و در ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪهﯽ ﻧﺎﺁراﻣﯽ ﻋﺎﺷﻮرا ﺷﺮﮐﺖ داﺷﺘﻪ اﻧﺪ ﺑﻪ ﻣﺮگ ﻣﺤﮑﻮم ﺷﺪﻩ اﻧﺪ .ﺁﻧﻬﺎ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از ﻋﺒﺪاﻟﺮﺿﺎ ﻗﻨﺒﺮﯼ ،ﺁﻣﻮزﮔﺎر ،ﮐﻪ در ﻣﻴﺎن 16ﻧﻔﺮﯼ ﺑﻮد ﮐﻪ در دﯼ و ﺑﻬﻤﻦ در »دادﮔﺎﻩ ﻧﻤﺎﻳﺸﯽ« ﺣﻀﻮر ﻳﺎﻓﺖ ،و ﻋﻠﯽ ﺻﺎرﻣﯽ ﮐﻪ از 1386 در ﺑﺎزداﺷﺖ ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ. زﻧﺪاﻧﻴﺎن ﺳﻴﺎﺳﯽ ﭘﻴﺸﻴﻦ و ﺧﻮﻳﺸﺎوﻧﺪاﻧﺸﺎن ﻧﻴﺰ دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ .زهﺮﻩ ﺗﻨﮑﺎﺑﻨﯽ 62 ،ﺳﺎﻟﻪ و ﻋﻀﻮ ﻣﺎدران ﺻﻠﺢ 32،در 7دﯼ 1388دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪ و ﺑﻴﺶ از ﻳﮏ ﻣﺎﻩ درﺑﺎزداﺷﺖ ﻣﺎﻧﺪ .او ﻳﮏ زﻧﺪاﻧﯽ ﻋﻘﻴﺪﺗﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ در ﻃﯽ ﺣﺒﺲ در دهﻪ 136033ﻣﻮرد ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻋﻔﻮ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻞ ﺑﻮد .در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل او ﺑﻴﻮﻩ ﻳﮑﯽ از زﻧﺪاﻧﻴﺎﻧﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ در ﻃﯽ »ﮐﺸﺘﺎر زﻧﺪان« در 1367ﮐﺸﺘﻪ ﺷﺪﻧﺪ .دوﺳﺖ او ،ﻣﻬﻴﻦ ﻓﻬﻴﻤﯽ ،ﻳﮏ ﺗﺎرﻳﺨﺪان ،و ﻋﻀﻮ ﻣﺎدران ﺻﻠﺢ ،در هﻤﺎن روز ﺑﻪ هﻤﺮاﻩ ﭼﻬﺎر ﻧﻔﺮ دﻳﮕﺮ دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪ .ﻓﺮزﻧﺪ ﻣﻬﻴﻦ ﻓﻬﻴﻤﯽ ،اﻣﻴﺪ ﻣﻨﺘﻈﺮﯼ )ﻧﮕﺎﻩ ﮐﻨﻴﺪ در ﭘﺎﻳﻴﻦ( روز ﺑﻌﺪ دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪ .ﺷﻮهﺮ ﻣﻬﻴﻦ ﻓﻬﻴﻤﯽ ،ﺣﻤﻴﺪ ﻣﻨﺘﻈﺮﯼ ﻳﮑﯽ از ﻗﺮﺑﺎﻧﻴﺎن »ﮐﺸﺘﺎر زﻧﺪان« در 1367ﺑﻮد 34.ﻣﻬﻴﻦ ﻓﻬﻴﻤﯽ در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل ﺧﺎﻟﻪ ﺳﻬﺮاب اﻋﺮاﺑﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ 35 در ﺗﻈﺎهﺮات ﺧﺮداد/ﺗﻴﺮ 1388ﻏﻴﺮﻗﺎﻧﻮﻧﯽ ﮐﺸﺘﻪ ﺷﺪ و ﻗﺘﻞ او هﺮﮔﺰ ﻣﻮرد ﺗﺤﻘﻴﻖ ﻗﺮار ﻧﮕﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ. ﻳﮑﯽ از ﻣﻌﺎوﻧﺎن وزارت اﻃﻼﻋﺎت در روز 7ﺑﻬﻤﻦ 1388ادﻋﺎ ﮐﺮد ﮐﻪ در ﺣﺪود 30ﻧﻔﺮ از ﮐﺴﺎﻧﯽ ﮐﻪ در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﺗﻈﺎهﺮات ﻋﺎﺷﻮرا دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ ﺑﺎ ﮔﺮوﻩ هﺎﯼ ﭼﭗ و ﻣﺸﺨﺼﺎ ﺳﺎزﻣﺎن ﻓﺪاﺋﻴﺎن ﺧﻠﻖ اﻳﺮان، هﺮ دو ﺟﻨﺎح اﮐﺜﺮﻳﺖ و اﻗﻠﻴﺖ ﺁن ،ارﺗﺒﺎط دارﻧﺪ ﻳﺎ از ﮔﺮاﻳﺶ هﺎﯼ ﻧﻮﮐﻤﻮﻧﻴﺴﺘﯽ ﺑﺮﺧﻮردارﻧﺪ ﮐﻪ در اﻳﻦ زﻣﻴﻨﻪ از ﻣﺎدران ﺻﻠﺢ ﻧﺎم ﺑﺮد .اﻳﻦ ﮔﺮوﻩ ﻋﻠﻴﻪ دﺧﺎﻟﺖ اﺣﺘﻤﺎﻟﯽ ﻧﻈﺎﻣﯽ در اﻳﺮان ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ هﺴﺘﻪ اﯼ ﺁن ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ و ﺧﻮاهﺎن »راﻩ ﺣﻞ هﺎﯼ ﻋﻤﻠﯽ« ﺑﺮاﯼ ﺑﯽ ﺛﺒﺎﺗﯽ ﻣﻨﻄﻘﻪ اﺳﺖ و ﺑﺮ ﻋﻠﻴﻪ دﺳﺘﮕﻴﺮﯼ، ﺑﺎزداﺷﺖ و ﺁزار ﺷﻬﺮوﻧﺪان ﻋﺎدﯼ اﻳﺮاﻧﯽ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ .ﺧﺎﻧﻮادﻩ هﺎﯼ زهﺮﻩ ﺗﻨﮑﺎﺑﻨﯽ و ﻣﻬﻴﻦ ﻓﻬﻴﻤﯽ ﺑﻪ ﺷﺪت ﺗﮑﺬﻳﺐ ﮐﺮدﻧﺪ ﮐﻪ اﻳﻦ دو از ﭼﻨﻴﻦ ارﺗﺒﺎط هﺎﻳﯽ ﺑﺮﺧﻮردارﻧﺪ ﻳﺎ اﻳﻦ ﮐﻪ ﻣﺎدران ﺻﻠﺢ داراﯼ واﺑﺴﺘﮕﯽ ﺳﻴﺎﺳﯽ اﺳﺖ. اﻣﻴﺪ ﻣﻨﺘﻈﺮﯼ ،داﻧﺸﺠﻮﯼ 24ﺳﺎﻟﻪ ﺣﻘﻮق و روزﻧﺎﻣﻪ ﻧﮕﺎر ﻣﺠﻠﻪ ﻓﺮهﻨﮕﯽ ﺁﻧﻼﻳﻦ ﺳﺮﭘﻴﭻ ،در ﮔﺰﻳﺪﻩ هﺎﯼ ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻧﯽ »دادﮔﺎﻩ ﻧﻤﺎﻳﺸﯽ« 16ﻧﻔﺮ در دﯼ و ﺑﻬﻤﻦ 1388ﻇﺎهﺮ و ﺑﻪ راﻩ اﻧﺪازﯼ ﺗﻈﺎهﺮات ﻋﺎﺷﻮرا و داﺷﺘﻦ »ﮔﺮاﻳﺶ ﻧﻮﮐﻤﻮﻧﻴﺴﺘﯽ« ﻣﺘﻬﻢ ﺷﺪ .در 8اﺳﻔﻨﺪ 1388او در ﺟﻠﺴﻪ دادﮔﺎﻩ ﮐﻪ وﮐﻴﻠﺶ اﺟﺎزﻩ ﺷﺮﮐﺖ ﻧﻴﺎﻓﺖ ،ﺑﻪ ﺷﺶ ﺳﺎل زﻧﺪان ﻣﺤﮑﻮم ﺷﺪ .در 16ﻓﺮوردﻳﻦ 1389او ﺑﻪ ﻣﺪت 10روز »ﻣﻮﻗﺘﺎ« ﺁزاد ﺷﺪ و در زﻣﺎن ﻧﮕﺎرش ﻣﺸﺨﺺ ﻧﺒﻮد ﮐﻪ ﺑﻪ زﻧﺪان ﺑﺎزﮔﺸﺘﻪ اﺳﺖ ﻳﺎ ﺧﻴﺮ. دﻳﮕﺮ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎن ﺳﺮﭘﻴﭻ و ﺧﻮﻳﺸﺎوﻧﺪاﻧﺸﺎن ﻧﻴﺰ دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪﻧﺪ .اردوان ﺗﺮاﮐﻤﻪ در 8دﯼ دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪ .ﻳﺎﺷﺎر
ﻧﻤﺎﻳﻪMDE 13/062/2010:
ﻋﻔﻮ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻞ ،ﺧﺮداد 1389
17
از اﻋﺘﺮاض ﺗﺎ زﻧﺪان :اﻳﺮان ﻳﮏ ﺳﺎل ﭘﺲ از اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت
داراﻟﺸﻔﺎ و ﻣﺎزﻳﺎر ﺳﻤﻴﻌﯽ در ﺷﺐ 15/14ﺑﻬﻤﻦ دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪﻧﺪ .ﻣﺎدر و ﺑﺮادر ﻳﺎﺷﺎر داراﻟﺸﻔﺎ و ﻧﻴﺰ ﺧﻮاهﺮ 25ﺳﺎﻟﻪ اردوان ﺗﺮاﮐﻤﻪ ،ﺑﻬﺎر ،دﺳﺘﮕﻴﺮ وﻟﯽ دو روز ﺑﻌﺪ ﺁزاد ﺷﺪﻧﺪ .ﺑﻨﻔﺸﻪ داراﻟﺸﻔﺎﻳﯽ ،ﻣﺪرس ﻣﻮﺳﻴﻘﯽ ،و ﺧﻮاهﺮش ﺟﻤﻴﻠﻪ ،ﻓﻴﻠﻢ ﻧﺎﻣﻪ ﻧﻮﻳﺲ و روزﻧﺎﻣﻪ ﻧﮕﺎر ،دﺧﺘﺮﻋﻤﻮهﺎﯼ ﻳﺎﺷﺎر داراﻟﺸﻔﺎ 16 ،ﺑﻬﻤﻦ دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪﻧﺪ .ﭘﺪر و ﻣﺎدر ﺁﻧﻬﺎ ،اﺑﻮاﻟﺤﺴﻦ داراﻟﺸﻔﺎﻳﯽ و ﺻﻔﻮرا ﺗﻔﻨﮕﭽﯽ ،ﭼﻨﺪ روز ﺑﻌﺪ دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪﻧﺪ. هﻤﮕﯽ ﺗﺎ اواﺧﺮ اﺳﻔﻨﺪ ﺁزاد ﺷﺪﻧﺪ.
اﻋﻀﺎﯼ اﻗﻠﻴﺖ هﺎﯼ ﻗﻮﻣﯽ و ﻣﺬهﺒﯽ ﮔﺮﭼﻪ اﻋﻀﺎﯼ اﻗﻠﻴﺖ هﺎﯼ ﻗﻮﻣﯽ ﺑﻪ هﻤﺎن ﻣﻴﺰان در ﺗﻈﺎهﺮات ﭘﺲ از اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ﺷﺮﮐﺖ ﻧﮑﺮدﻧﺪ ،هﻤﻴﺸﻪ ﻣﻮرد ﺳﻮءﻇﻦ ﻣﻘﺎﻣﺎت اﻳﺮان ﺑﻮدﻩ اﻧﺪ و ﺑﺎﻗﯽ ﻣﺎﻧﺪﻩ اﻧﺪ. اﻋﻀﺎﯼ اﻗﻠﻴﺖ ُﮐﺮد ،ﻣﺜﻞ ﮐﺎوﻩ ﻗﺎﺳﻤﯽ ﮐﺮﻣﺎﻧﺸﺎهﯽ )ﻧﮕﺎﻩ ﮐﻨﻴﺪ در ﺑﺎﻻ( ﮐﻤﺎﮐﺎن دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ .ﻓﺮزاد ﺳﻠﻄﺎﻧﯽ ،ﻳﮏ وﮐﻴﻞ ُﮐﺮد و هﻮادار ﻣﻬﺪﯼ ﮐﺮوﺑﯽ در دﯼ 1388دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪ .در اردﻳﺒﻬﺸﺖ ،1389ﭼﻬﺎر زﻧﺪاﻧﯽ ﺳﻴﺎﺳﯽ ُﮐﺮد در ﻣﻴﺎن ﭘﻨﺞ ﻧﻔﺮﯼ ﺑﻮدﻧﺪ ﮐﻪ در هﺸﺪارﯼ ﺁﺷﮑﺎر ﺑﻪ ﺗﻈﺎهﺮﮐﻨﻨﺪﮔﺎن ﺁﻳﻨﺪﻩ اﻋﺪام ﺷﺪﻧﺪ )ﻧﮕﺎﻩ ﮐﻨﻴﺪ ﺑﻪ ﻓﺼﻞ ،5اﺳﺘﻔﺎدﻩ از ﻣﺠﺎزات اﻋﺪام ﺑﺎ اﻧﮕﻴﺰﻩ ﺳﻴﺎﺳﯽ( .اﻋﺪام هﺎ در ﺳﻄﺢ ﮔﺴﺘﺮدﻩ اﯼ ﻣﺤﮑﻮم ﺷﺪﻧﺪ و ﻳﮏ اﻋﺘﺼﺎب ﻋﻤﻮﻣﯽ در ﻣﻨﺎﻃﻖ ُﮐﺮدﻧﺸﻴﻦ ﻓﺮا ﺧﻮاﻧﺪﻩ ﺷﺪ .در ﻣﻴﺎن اﺷﺨﺎﺻﯽ ﮐﻪ در ﭘﯽ اﻋﺘﺼﺎب دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪﻧﺪ ،ﺣﺪاﻗﻞ ﭘﻨﺞ داﻧﺸﺠﻮﯼ ُﮐﺮد در ﻣﺮﻳﻮان در ﻧﺰدﻳﮑﯽ ﻣﺮز ﺑﺎ ﺷﻤﺎل ﻋﺮاق ﺑﻮدﻧﺪ :ﺁرام وﻳﺴﯽ، ﻓﻮاد ﻣﺮادﯼ ،ﺗﻮﻓﻴﻖ ﭘﺮﺗﻮﯼ ،داﻧﺎ ﻟﻨﺞ ﺋﺎﺑﺎدﯼ و ﺳﺎﻣﺎن زﻧﺪﯼ .ﺳﺨﻨﮕﻮﯼ ﺳﺎزﻣﺎن ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ ﮐﺮدﺳﺘﺎن، اﺟﻼل ﻗﻮاﻣﯽ ،ﻧﻴﺰ در ﺳﻨﻨﺪج ،ﻣﺮﮐﺰ اﺳﺘﺎن ﮐﺮدﺳﺘﺎن در ﻏﺮب اﻳﺮان ،دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪ و ﭼﻨﺪ روز در ﺑﺎزداﺷﺖ ﻣﺎﻧﺪ. اﻋﻀﺎﯼ اﻗﻠﻴﺖ ﺁذرﺑﺎﻳﺠﺎﻧﯽ ﻧﻴﺰ ﻣﻮرد ﺣﻤﻠﻪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﻧﺪ ،ﺑﻪ وﻳﮋﻩ در روزهﺎﻳﯽ ﮐﻪ ﺑﺮاﯼ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺁذرﺑﺎﻳﺠﺎﻧﯽ ﻣﻬﻢ اﺳﺖ .روزﻧﺎﻣﻪ ﻧﮕﺎر ورزﺷﯽ ﻣﺘﺨﺼﺺ ﻓﻮﺗﺒﺎل ،ﻋﺒﺪاﷲ ﺻﺪوﻗﯽ ،ﭘﺲ از اﻧﺘﺸﺎر ﭘﻮﺳﺘﺮﯼ در ﺣﻤﺎﻳﺖ از ﺗﻴﻢ ﻣﺤﻠﯽ ﻓﻮﺗﺒﺎل ﺗﺮاﮐﺘﻮرﺳﺎزﯼ در دﯼ 1388در ﺗﺒﺮﻳﺰ ﺷﻤﺎل ﻏﺮﺑﯽ اﻳﺮان دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪ .او ﭘﺲ از اﻋﺘﺼﺎب ﻏﺬا در اﺳﻔﻨﺪ 1388ﺁزاد ﺷﺪ .در ﻓﺮوردﻳﻦ ،1389ﺗﻌﺪاد زﻳﺎدﯼ از ﺁذرﺑﺎﻳﺠﺎﻧﯽ هﺎ در ﮐﻨﺎر درﻳﺎﭼﻪ اروﻣﻴﻪ در ﺷﻤﺎل ﻏﺮﺑﯽ اﻳﺮان ﮔﺮد ﺁﻣﺪﻧﺪ ﺗﺎ ﻋﻠﻴﻪ ﻟﻄﻤﻪ ﺑﻪ ﻣﺤﻴﻂ زﻳﺴﺖ در اﺛﺮ اداﻣﻪ اﺳﺘﺨﺮاج ﺁب درﻳﺎﭼﻪ اﻋﺘﺮاض ﮐﻨﻨﺪ .ﻧﻴﺮوهﺎﯼ اﻣﻨﻴﺘﯽ ﭘﺲ از ورود ﺑﻪ ﺗﻈﺎهﺮﮐﻨﻨﺪﮔﺎن ﺣﻤﻠﻪ ﮐﺮدﻧﺪ و ﺑﺮاﯼ ﭘﺮاﮐﻨﺪن ﺟﻤﻌﻴﺖ ﮔﺎز اﺷﮏ ﺁور و ﺳﻨﮓ ﭘﺮﺗﺎب و ﺳﭙﺲ دﻩ هﺎ ﻧﻔﺮ را دﺳﺘﮕﻴﺮ ﮐﺮدﻧﺪ. ﺑﻬﺒﻮد ﻗﻠﯽ زادﻩ در روز 31اردﻳﺒﻬﺸﺖ 1389در ﻣﻴﺎﻧﺪوﺁب در ﺷﻤﺎل ﻏﺮﺑﯽ اﻳﺮان دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪ .او رﺋﻴﺲ ﺳﺎزﻣﺎن ﻏﻴﺮدوﻟﺘﯽ ﻳﺎﺷﻴﻞ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﻘﺎﻣﺎت ﭘﺲ از ﻣﺘﻬﻢ ﮐﺮدن ﺁن ﺑﻪ داﺷﺘﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ »ﺟﺪاﻳﯽ ﻃﻠﺒﺎﻧﻪ« ﭘﺮواﻧﻪ اش را ﻟﻐﻮ ﮐﺮدﻧﺪ .ﺁﻣﻮزﮔﺎر و ﺷﺎﻋﺮ ﺑﻬﻤﻦ ﻧﺼﻴﺮزادﻩ در روز ﺑﻌﺪ در ﻣﺎﮐﻮ در ﻧﺰدﻳﮑﯽ ﻣﺮز ﺗﺮﮐﻴﻪ دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪ .دﺳﺘﮕﻴﺮﯼ ﺁﻧﻬﺎ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺑﻪ ﻧﺰدﻳﮏ ﺷﺪن ﺳﺎﻟﮕﺸﺖ »ﺗﻈﺎهﺮات ﮐﺎرﻳﮑﺎﺗﻮر« در اردﻳﺒﻬﺸﺖ 1385رﺑﻂ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ .در ﺁن زﻣﺎن ﺑﺴﻴﺎرﯼ از ﺁذرﺑﺎﻳﺠﺎﻧﯽ هﺎ ﮐﺎرﻳﮑﺎﺗﻮرﯼ در ﻳﮏ روزﻧﺎﻣﻪ اﻳﺮاﻧﯽ را ﺗﻮهﻴﻦ ﺁﻣﻴﺰ ﺗﻠﻘﯽ و ﺑﻪ ﺁن اﻋﺘﺮاض ﮐﺮدﻧﺪ .هﺮ دو ﻧﻔﺮ در ﺗﻈﺎهﺮات 1385دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪﻩ ﺑﻮدﻧﺪ. »اﻳﻦ اﻓﺮاد ]ﺑﻌﻀﯽ از ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن[ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﺁﻧﮑﻪ هﻢ در ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪهﯽ ﺁﺷﻮب هﺎﯼ روز ﻋﺎﺷﻮرا ﻧﻘﺶ داﺷﺘﻨﺪ و هﻢ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ اﻳﻔﺎﯼ ﻧﻘﺶ ﻣﻮﺛﺮ در ارﺳﺎل ﺗﺼﺎوﻳﺮ اﻳﻦ ﺁﺷﻮب هﺎ ﺑﻪ ﺧﺎرج از ﮐﺸﻮر ،دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ «. دادﺳﺘﺎن ﺗﻬﺮان ﺟﻌﻔﺮﯼ دوﻟﺖ ﺁﺑﺎدﯼ 18 ،دﯼ 1388
هﻤﺎن ﻃﻮر ﮐﻪ در ﺑﺴﻴﺎرﯼ از ﻣﻘﺎﻃﻊ درﮔﻴﺮﯼ در ﺗﺎرﻳﺦ ﺟﻤﻬﻮرﯼ اﺳﻼﻣﯽ اﻳﺮان رخ دادﻩ اﺳﺖ ،اﻋﻀﺎﯼ ﺁﺋﻴﻦ ﺑﻬﺎﻳﯽ ـ ﻣﺬهﺒﯽ ﮐﻪ در اﻳﺮان ﺑﻪ رﺳﻤﻴﺖ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻧﻤﯽ ﺷﻮد ـ ﺑﻪ ﻃﻮر وﻳﮋﻩ ﻣﻮرد ﺣﻤﻠﻪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﻧﺪ 36.ﮔﺮﭼﻪ ﺑﻌﻀﯽ از ﺑﻬﺎﻳﻴﺎن در ﺗﻈﺎهﺮات اوﻟﻴﻪ در ﮐﻨﺎر هﻢ ﻣﻴﻬﻨﺎﻧﺸﺎن راﻩ ﭘﻴﻤﻮدﻧﺪ ،و در ﮐﻨﺎر ﺁﻧﻬﺎ دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪﻧﺪ ،ﺣﻤﻠﻪ ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﭘﺲ از ﺗﻈﺎهﺮات ﻋﺎﺷﻮرا اﻓﺰاﻳﺶ ﻳﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ .در ﭘﯽ اﻳﻦ اﻋﺘﺮاض هﺎ ﮐﻪ ﮔﺴﺘﺮدﮔﯽ ﺷﺎن ﻇﺎهﺮا ﻣﻘﺎﻣﺎت را ﻏﺎﻓﻠﮕﻴﺮ ﮐﺮد ،ﺁﻧﻬﺎ ﮐﻮﺷﻴﺪﻩ اﻧﺪ ﺑﺮاﯼ اﻳﻦ روﻳﺪادهﺎ ﺳﭙﺮ ﺑﻼ ﭘﻴﺪا ﮐﻨﻨﺪ. ﺣﺪاﻗﻞ 13ﺑﻬﺎﻳﯽ در روز 13دﯼ 1388در ﺗﻬﺮان دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪﻧﺪ .ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺁﻧﻬﺎ ﺁزاد ﺷﺪﻩ اﻧﺪ ،ﮔﺮﭼﻪ ﻳﮑﯽ از ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﻧﺎم ﭘﻴﺎم ﻓﻨﺎﻳﻴﺎن در »دادﮔﺎﻩ ﻧﻤﺎﻳﺸﯽ« 16ﻧﻔﺮ در دﯼ و ﺑﻬﻤﻦ ﺣﻀﻮر ﻳﺎﻓﺖ .او ﺑﻪ ﺷﺶ ﺳﺎل زﻧﺪان
ﻋﻔﻮ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻞ ،ﺧﺮداد 1389
ﻧﻤﺎﻳﻪMDE 13/062/2010:
از اﻋﺘﺮاض ﺗﺎ زﻧﺪان :اﻳﺮان ﻳﮏ ﺳﺎل ﭘﺲ از اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت
18
ﻣﺤﮑﻮم ﺷﺪ ﮐﻪ در ﺗﺠﺪﻳﺪ ﻧﻈﺮ ﺑﻪ ﻳﮏ ﺳﺎل ﮐﺎهﺶ ﻳﺎﻓﺖ .ﺁرﺗﻴﻦ ﻏﻀﻨﻔﺮﯼ ﺗﺎ 13ﻓﺮوردﻳﻦ در ﺑﺎزداﺷﺖ ﻣﺎﻧﺪ و در ﺁن ﺗﺎرﻳﺦ ﺑﺎ وﺛﻴﻘﻪ ﺁزاد ﺷﺪ ،وﻟﯽ در 21ﻓﺮوردﻳﻦ دوﺑﺎرﻩ ﺑﻪ دادﮔﺎﻩ اﺣﻀﺎر و در ﺁﻧﺠﺎ ﺑﻪ او ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪ ﮐﻪ ﺁزادﻳﺶ »اﺷﺘﺒﺎﻩ« ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ .او ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﻋﻔﻮﻧﺖ رﻳﻪ ﻧﺘﻮاﻧﺴﺖ در ﺗﺎرﻳﺦ 24ﻓﺮوردﻳﻦ در دادﮔﺎﻩ ﺣﺎﺿﺮ ﺷﻮد. در ﻣﺠﻤﻮع ،ﭘﺲ از اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت در ﺣﺪود 50ﺑﻬﺎﻳﯽ در ﺷﻬﺮهﺎﯼ ﺳﺮاﺳﺮ اﻳﺮان دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ .در اواﺧﺮ اردﻳﺒﻬﺸﺖ 1389ﺣﺪاﻗﻞ 31ﺑﻬﺎﻳﯽ در ﺑﺎزداﺷﺖ ﺑﻪ ﺳﺮ ﻣﯽ ﺑﺮدﻧﺪ و از اﻳﻦ ﻋﺪﻩ ﺑﺮﺧﯽ ﭘﻴﺶ از اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪﻩ ﺑﻮدﻧﺪ .ﻣﻘﺎﻣﺎت اﻋﻼم ﮐﺮدﻩ اﻧﺪ ﮐﻪ ﺟﻠﺴﻪ ﺑﻌﺪﯼ دادﮔﺎﻩ هﻔﺖ رهﺒﺮ ﺑﻬﺎﻳﯽ ـ ﮐﻪ ﻣﺴﺌﻮل اﻣﻮر ادارﯼ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﻬﺎﻳﻴﺖ در اﻳﺮان هﺴﺘﻨﺪ و از اﺳﻔﻨﺪ 1386و اردﻳﺒﻬﺸﺖ 1387در ﺑﺎزداﺷﺖ ﺑﻮدﻩ اﻧﺪ ـ در ﺗﺎرﻳﺦ 22ﺧﺮداد 1389ﺑﺮﮔﺰار ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ ﺳﺎﻟﮕﺸﺖ اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت اﺳﺖ .اﻳﻦ اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻬﻢ زﻣﺎﻧﯽ را ﻧﻤﯽ ﺗﻮان ﺑﻪ ﺟﺰ اﻳﻦ ﺗﻠﻘﯽ ﮐﺮد ﮐﻪ ﻣﻘﺎﻣﺎت ﻣﯽ ﺧﻮاهﻨﺪ ﺑﻪ ﻣﺮدم اﻳﺮان ﭘﻴﺎم دهﻨﺪ ﮐﻪ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﻬﺎﻳﻴﺖ در روﻳﺪادهﺎﯼ ﭘﺲ از اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت دﺧﻴﻞ ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ. »ﻣﺤﺎﻓﻞ ﺗﺒﻠﻴﻎ ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ ،ﺑﻬﺎﺋﻴﺖ ،وهﺎﺑﻴﺖ ،ﺻﻮﻓﯽﮔﺮﯼ و ...انﺷﺎءاﷲ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ هﻤﺖ ﻧﻴﺮوﯼ اﻧﺘﻈﺎﻣﯽ ﺑﺮﭼﻴﺪﻩ ﺷﻮد ،ﺁﻓﺖ ﻣﻬﻢ ﻓﻜﺮﯼ از اﻳﻦ ﻣﺠﺎﻟﺲ و ﻣﺨﺎﻓﻞ ﭘﻴﺪا ﻣﯽﺷﻮد ،ﺁﻧﻬﺎ ﻣﻔﺴﺪ و ﺑﺰرگﺗﺮﻳﻦ ﻣﺨﻞ اﻣﻨﻴﺖ آﺸﻮر هﺴﺘﻨﺪ«. 38
ﺁﻳﺖاﷲ اﻟﻌﻈﻤﯽ وﺣﻴﺪ ﺧﺮاﺳﺎﻧﯽ 37در دﻳﺪار ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻩ اﻧﺘﻈﺎﻣﯽ اﺳﺘﺎن ﻗﻢ ،اﺳﻔﻨﺪ 1388
ﻣﺴﻴﺤﻴﺎن ،ﺻﻮﻓﯽ هﺎ و ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﺳﻨﯽ ﻧﻴﺰ در ﻣﺎﻩ هﺎﯼ اﺧﻴﺮ هﺪف دﺳﺘﮕﻴﺮﯼ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﻧﺪ .ﺑﺮاﯼ ﻣﺜﺎل، ﻳﻮﺳﻒ ﻧﺎدرﺧﺎﻧﯽ از رﺷﺖ ،ﻳﮑﯽ از اﻋﻀﺎﯼ ﮐﻠﻴﺴﺎﯼ ﺗﻨﻬﺎ ﻣﺴﻴﺢ در ﺗﺎرﻳﺦ 21ﻣﻬﺮ 1388دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪ و در زﻣﺎن ﻧﮕﺎرش ﮔﻮﻳﺎ هﻨﻮز در ﺑﺎزداﺷﺖ ﺑﻪ ﺳﺮ ﻣﯽ ﺑﺮد .دﺳﺘﮕﻴﺮﯼ او ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺑﻪ اﻋﺘﺮاض او ﺑﻪ ﺗﺪرﻳﺲ اﺟﺒﺎرﯼ اﺳﻼم در ﻣﺪارس ﻣﺮﺑﻮط ﺑﺎﺷﺪ. ﻣﻮﺟﯽ از دﺳﺘﮕﻴﺮﯼ ﻣﺴﻴﺤﻴﺎن در ﺁذر 1388ﺷﺮوع ﺷﺪ .ﺑﻪ ﮔﺰارش ﮐﺎﻣﭙَﺲ داﻳﺮﮐﺖ ﻧﻴﻮز 39ﺣﻤﻴﺪ ﻧﺠﻔﯽ در ﺗﺎرﻳﺦ 25ﺁذر در ﻣﺸﻬﺪ دﺳﺘﮕﻴﺮ و ﺑﻪ ﺳﻪ ﻣﺎﻩ ﺣﺒﺲ ﺧﺎﻧﮕﯽ ﻣﺤﮑﻮم ﺷﺪ .ﻣﻘﺎﻣﺎت ﺣﺘﺎ ﺗﻬﺪﻳﺪ ﮐﺮدﻧﺪ دﺧﺘﺮ ﺑﻴﻤﺎر او را ﺑﻪ ﺳﺮﭘﺮﺳﺘﯽ ﺑﺴﭙﺎرﻧﺪ .ﭘﺎﻧﺰدﻩ ﻧﻔﺮ دﻳﮕﺮ ﻧﻴﺰ در ﻃﯽ ﺟﺸﻦ ﮐﺮﻳﺴﻤﺲ در ﻧﺰدﻳﮑﯽ ﺗﻬﺮان دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪﻧﺪ .ﭼﻨﺪ روز ﺑﻌﺪ ﺳﻪ ﻧﻔﺮ دﻳﮕﺮ در اﺻﻔﻬﺎن و ﺣﺪاﻗﻞ هﻔﺖ ﻧﻔﺮ در ﺷﻴﺮاز در ﺟﻨﻮب اﻳﺮان دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪﻧﺪ. ﮐﺸﻴﺶ وﻳﻠﺴﻮن ﻋﻴﺴﻮﯼ ،رهﺒﺮ ﺁﺷﻮرﯼ ﮐﻠﻴﺴﺎﯼ ﭘﺮوﺗﺴﺘﺎن ﮐﺮﻣﺎﻧﺸﺎﻩ در 13ﺑﻬﻤﻦ 1388در اﺻﻔﻬﺎن دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪ و 54روز در ﺑﺎزداﺷﺖ ﻣﺎﻧﺪ .ﮐﻠﻴﺴﺎﯼ او ﻣﻬﺮ و ﻣﻮم ﺷﺪ و او ﭘﺲ از ﺁزادﯼ اﺟﺎزﻩ ﺑﺎزﮔﺸﺎﻳﯽ ﺁن را ﻧﻴﺎﻓﺖ .در اواﻳﻞ اﺳﻔﻨﺪ ،دو رهﺒﺮ ﻳﮏ ﮐﻠﻴﺴﺎﯼ ﺧﺎﻧﮕﯽ در اﺻﻔﻬﺎن ـ ﺣﻤﻴﺪ ﺷﻔﻴﻌﯽ و هﻤﺴﺮش رﻳﺤﺎﻧﻪ ﺁﻗﺎﺟﺮﯼ ـ دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪﻧﺪ و در زﻣﺎن ﻧﮕﺎرش ﮔﻮﻳﺎ هﻨﻮز در ﺑﺎزداﺷﺖ هﺴﺘﻨﺪ. در اردﻳﺒﻬﺸﺖ 24 ،1389دروﻳﺶ ﮔﻨﺎﺑﺎدﯼ از ﺳﻠﺴﻠﻪ ﻧﻌﻤﺖ اﻟﻠﻬﯽ 40ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺗﻈﺎهﺮاﺗﯽ در ﺗﻴﺮ 1388 در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﻗﻮﻩ ﻗﻀﺎﻳﻴﻪ در ﮔﻨﺎﺑﺎد در ﺷﻤﺎل ﺷﺮﻗﯽ اﻳﺮان ،ﺑﻪ زﻧﺪان و ﺷﻼق ﻣﺤﮑﻮم ﺷﺪﻧﺪ .اﻳﻦ دراوﻳﺶ ﺑﻪ ﺑﺎزداﺷﺖ ﺣﺴﻴﻦ زارﻋﯽ اﻋﺘﺮاض داﺷﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺎ وﺟﻮد ﻣﻨﻊ ﻣﻘﺎﻣﺎت از دﻓﻦ اﻣﻮات در ﮔﻮرﺳﺘﺎن دروﻳﺸﺎن ،اﺟﺎزﻩ دﻓﻦ دادﻩ ﺑﻮد .در 26اردﻳﺒﻬﺸﺖ ،1389روزﻧﺎﻣﻪ ﺟﻮان ﮐﻪ ﺑﺎ دوﻟﺖ ارﺗﺒﺎط ﻧﺰدﻳﮑﯽ دارد ،ﻧﻮﺷﺖ ﮐﻪ ﭘﺲ از اﻧﺘﺨﺎب اﺣﻤﺪﯼ ﻧﮋاد در ﺳﺎل 1384ﮔﺮوﻩ هﺎﯼ ﻣﺨﺘﻠﻒ دراوﻳﺶ »ﺑﺎ ﺣﺮﮐﺖ در ﻣﺴﻴﺮ ارﺑﺎﺑﺎن ﺧﺎرﺟﯽ ﺧﻮد ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ هﺎﯼ ﺳﻴﺎﺳﯽ ﻋﻠﻴﻪ ﻧﻈﺎم ﻣﻘﺪس ﺟﻤﻬﻮرﯼ اﺳﻼﻣﯽ را ﺗﺸﺪﻳﺪ ﮐﺮدﻩ اﻧﺪ«. ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﺳ ّﻨﯽ )ﮐﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ از اﻗﻠﻴﺖ هﺎﯼ ﮐﺮد و ﺑﻠﻮچ هﺴﺘﻨﺪ( ﻧﻴﺰ در اﻳﺮان دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪﻩ ﻳﺎ ﻣﻮرد ﺁزار ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﻧﺪ .در اواﺧﺮ اردﻳﺒﻬﺸﺖ ،ﻋﺒﺪاﻟﻤﺠﻴﺪ اﺳﻤﺎﻋﻴﻞ زهﯽ ﺑﺮاﯼ ﺳﻮﻣﻴﻦ ﺑﺎر ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻣﻘﺎﻻﺗﯽ در وﺑﻼﮔﺶ ﺑﻪ دادﮔﺎﻩ وﻳﮋﻩ روﺣﺎﻧﻴﺖ در ﻣﺸﻬﺪ در ﺷﻤﺎل ﺷﺮﻗﯽ اﻳﺮان اﺣﻀﺎر ﺷﺪ .ﺷﻴﺦ ﺣﺎﻓﻆ ﻋﺒﺪاﻟﺮﺷﻴﺪ ،اﻣﺎم ﺟﻤﻌﻪ ﺳﻨﯽ زاﺑﻞ در ﺷﺮق اﻳﺮان در ﻧﺰدﻳﮑﯽ ﻣﺮز اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن ،ﭘﺲ از ﺷﺶ روز ﺑﺎزداﺷﺖ ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ دادﮔﺎﻩ وﻳﮋﻩ روﺣﺎﻧﻴﺖ در ﻣﺸﻬﺪ )ﻧﮕﺎﻩ ﮐﻨﻴﺪ ﺑﻪ ﻓﺼﻞ (5ﺑﺎ وﺛﻴﻘﻪ ﺁزاد ﺷﺪ .او ﭘﺲ از ﻳﮏ ﺳﺨﻨﺮاﻧﯽ در اﻧﺘﻘﺎد از ﺗﺨﺮﻳﺐ دوﺳﺎل ﭘﻴﺶ ﻳﮏ ﺣﻮزﻩ ﻋﻠﻤﻴﻪ ﺳﻨﯽ ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﻘﺎﻣﺎت اﻳﺮاﻧﯽ روز 21اردﻳﺒﻬﺸﺖ 1389ﺑﻪ دادﮔﺎﻩ اﺣﻀﺎر
ﻧﻤﺎﻳﻪMDE 13/062/2010:
ﻋﻔﻮ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻞ ،ﺧﺮداد 1389
19
از اﻋﺘﺮاض ﺗﺎ زﻧﺪان :اﻳﺮان ﻳﮏ ﺳﺎل ﭘﺲ از اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت
ﺷﺪﻩ ﺑﻮد.
ﮐﺎرﮔﺮان و اﻋﻀﺎﯼ ﺳﺎزﻣﺎن هﺎﯼ ﺣﺮﻓﻪ اﯼ ﮐﺎرﮔﺮان و ﻓﻌﺎﻻن ﺳﻨﺪﻳﮑﺎﻳﯽ ﺑﺨﺶ دﻳﮕﺮﯼ از ﺟﺎﻣﻌﻪ اﻳﺮان هﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ هﺪف دﺳﺘﮕﻴﺮﯼ و ﺁزار و اذﻳﺖ ﻗﺮار داﺷﺘﻪ اﻧﺪ .ﺣﺪاﻗﻞ 11ﺗﻦ از اﻋﻀﺎﯼ ﮐﺎﻧﻮن ﺻﻨﻔﯽ ﻣﻌﻠﻤﺎن اﻳﺮان در ﺁﺑﺎن 1388در هﻨﮕﺎم ﺑﺮﮔﺰارﯼ ﺟﺸﻦ روز ﺟﻬﺎﻧﯽ ﻣﻌﻠﻢ در ﻳﮏ ﺟﻠﺴﻪ ﺳﻨﺪﻳﮑﺎﻳﯽ در ﺧﺎﻧﻪ دﺑﻴﺮ ﮐﻞ ﮐﺎﻧﻮن دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪﻧﺪ .اﮐﺜﺮ اﻳﻦ ﻋﺪﻩ ﺑﻌﺪا ﺁزاد ﺷﺪﻧﺪ .وزارت ﮐﺸﻮر در ﺳﺎل 1386در ﭘﯽ ﺗﻈﺎهﺮات ﻋﻈﻴﻢ ﻣﻌﻠﻤﺎن در اﻋﺘﺮاض ﺑﻪ وﺿﻌﻴﺖ اﺷﺘﻐﺎل ﺧﻮد ﮐﺎﻧﻮن هﺎﯼ ﻣﺴﺘﻘﻞ ﻣﻌﻠﻤﺎن را ﻣﻤﻨﻮع ﮐﺮد ،اﻣﺎ ﺁﻧﻬﺎ هﻴﭽﮕﺎﻩ رﺳﻤﺎ ﺑﺎ ﺣﮑﻢ دادﮔﺎﻩ ﻣﻨﺤﻞ ﻧﺸﺪﻩ اﻧﺪ. اﻋﻀﺎﯼ دﻳﮕﺮﯼ از ﮐﺎﻧﻮن هﺎﯼ ﻣﺤﻠﯽ ﺻﻨﻔﯽ ﻣﻌﻠﻤﺎن ﭘﻴﺶ از روز ﺟﻬﺎﻧﯽ ﮐﺎرﮔﺮ در 11اردﻳﺒﻬﺸﺖ و روز ﻣﻠﯽ ﻣﻌﻠﻢ در 12اردﻳﺒﻬﺸﺖ 1389ﻣﻮرد ﺁزار ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ و ﮐﻮﺗﺎﻩ ﺑﺎزداﺷﺖ ﺷﺪﻧﺪ.
اﻋﻀﺎﯼ ﺧﺎﻧﻮادﻩ هﺎﯼ ﭼﻬﺮﻩ هﺎﯼ ﻣﺸﻬﻮر و ﺑﺎزداﺷﺖ ﺷﺪﮔﺎن ﺑﻌﻀﯽ از دﺳﺘﮕﻴﺮﺷﺪﮔﺎن ﻇﺎهﺮا هﻴﭻ رﺑﻄﯽ ﺑﻪ ﺗﻈﺎهﺮات و ﻧﺎﺁراﻣﯽ ﻧﺪاﺷﺘﻪ اﻧﺪ ﺑﻪ ﺟﺰ اﻳﻦ ﮐﻪ ﺧﻮﻳﺸﺎوﻧﺪ ﻳﺎ دوﺳﺖ دﺳﺘﮕﻴﺮﺷﺪﮔﺎن ﻳﺎ اﺷﺨﺎص ﺗﺤﺖ ﺗﻌﻘﻴﺐ ﻣﻘﺎﻣﺎت هﺴﺘﻨﺪ .ﺑﻨﺎ ﺑﻪ ﮔﺰارش هﺎ ﻣﻘﺎﻣﺎت از دﺳﺘﮕﻴﺮﯼ اﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ اﻓﺮاد ـ ﮐﻪ ﻣﻌﻤﻮﻻ روزهﺎ ﻳﺎ هﻔﺘﻪ هﺎ در ﺑﺎزداﺷﺖ ﻣﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ـ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان وﺳﻴﻠﻪ اﯼ ﺑﺮاﯼ ﻓﺸﺎر ﺑﺮ ﺑﺎزداﺷﺖ ﺷﺪﮔﺎن ﻳﺎ دﻳﮕﺮان اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ .ﺣﺪاﻗﻞ در ﺑﻌﻀﯽ ﻣﻮارد ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﯽ رﺳﺪ ﺁﻧﻬﺎ در ﺷﺮاﻳﻄﯽ ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ ﮔﺮوﮔﺎﻧﮕﻴﺮﯼ در ﺑﺎزداﺷﺖ هﺴﺘﻨﺪ. ﻧﻮﺷﻴﻦ ﻋﺒﺎدﯼ ،اﺳﺘﺎد ﭘﺰﺷﮑﯽ داﻧﺸﮕﺎﻩ ﺁزاد ﺗﻬﺮان و ﺧﻮاهﺮ ﺑﺮﻧﺪﻩ ﺟﺎﻳﺰﻩ ﻧﻮﺑﻞ ﺻﻠﺢ ﺷﻴﺮﻳﻦ ﻋﺒﺎدﯼ ،در ﺗﺎرﻳﺦ 9دﯼ دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪ و ﺳﻪ هﻔﺘﻪ در ﺑﺎزداﺷﺖ ﻣﺎﻧﺪ ﺗﺎ ﻇﺎهﺮا ﺷﻴﺮﻳﻦ ﻋﺒﺎدﯼ ﮐﻪ در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ در ﺧﺎرج اﺳﺖ در اﺛﺮ ﻓﺸﺎر از ﺳﺨﻦ ﮔﻔﺘﻦ در ﺑﺎرﻩ ﻧﻘﺾ ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ در اﻳﺮان دﺳﺖ ﺑﺮدارد. دو ﺧﻮاهﺮ ،ﻟﻴﻼ و ﺳﺎرا ﺗﻮﺳﻠﯽ ،ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ در روزهﺎﯼ 9و 13دﯼ دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪﻧﺪ .ﭘﺪر ﺁﻧﻬﺎ ،ﻣﺤﻤﺪ ﺗﻮﺳﻠﯽ ،ﮐﻪ ﭘﺲ از ﻋﺎﺷﻮرا دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪ در ﻧﻬﻀﺖ ﺁزادﯼ ﻓﻌﺎل اﺳﺖ و داﻳﯽ ﺁﻧﻬﺎ اﺑﺮاهﻴﻢ ﻳﺰدﯼ رهﺒﺮ ﻧﻬﻀﺖ ﺁزادﯼ اﺳﺖ .او ﻧﻴﺰ 9دﯼ دﺳﺘﮕﻴﺮ اﻣﺎ در اواﻳﻞ اﺳﻔﻨﺪ ﺑﺮاﯼ ﻣﻌﺎﻟﺠﻪ ﺁزاد ﺷﺪ .ﺷﻮهﺮ ﺳﺎرا ﺗﻮﺳﻠﯽ، ﻓﺮﻳﺪ ﻃﺎهﺮﯼ ،ﻧﻴﺰ دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ .ﺳﺎرا و ﻟﻴﻼ ﺗﻮﺳﻠﯽ ﺑﻌﺪا ﺑﺎ وﺛﻴﻘﻪ ﺁزاد ﺷﺪﻧﺪ و ﺳﺎرا ﺗﻮﺳﻠﯽ در اواﻳﻞ ﺧﺮداد 1389ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺷﺮﮐﺖ ﮐﻮﺗﺎﻩ در ﺗﻈﺎهﺮات ﻋﺎﺷﻮرا و دﻳﺪار از ﻣﻴﺮﺣﺴﻴﻦ ﻣﻮﺳﻮﯼ و هﻤﺴﺮ او ﭘﺲ از ﮐﺸﺘﻪ ﺷﺪن ﺧﻮاهﺮزادﻩ ﻣﻮﺳﻮﯼ درﻃﯽ ﺗﻈﺎهﺮات ﻋﺎﺷﻮرا ،ﺑﻪ ﺷﺶ ﺳﺎل زﻧﺪان و 74ﺿﺮﺑﻪ ﻣﺤﮑﻮم ﺷﺪ. ﻧﺎﻣﺰد ارﺳﻼن ﺁﺑﺎدﯼ ،داﻧﺸﺠﻮﯼ داﻧﺸﮕﺎﻩ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ ﻗﺰوﻳﻦ ﮐﻪ ﭘﺲ از ﺗﻈﺎهﺮات ﻋﺎﺷﻮرا دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪﻩ ﺑﻮد، ﮔﻮﻳﺎ در ﺑﻬﻤﻦ دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪ و 17روز در زﻧﺪان اوﻳﻦ ﺑﺎزداﺷﺖ ﻣﺎﻧﺪ ﺗﺎ ﻇﺎهﺮا او را وادار ﺑﻪ »اﻋﺘﺮاف« ﮐﻨﻨﺪ .دو ﺧﻮاهﺮ او ﻧﻴﺰ ﺑﺎزداﺷﺖ ﺷﺪﻧﺪ .در اﺳﻔﻨﺪ ﺷﻌﺒﻪ 15دادﮔﺎﻩ اﻧﻘﻼب اﺗﻬﺎم اوﻟﻴﻪ ﻣﺤﺎرﺑﻪ را ﻧﭙﺬﻳﺮﻓﺖ. او در اردﻳﺒﻬﺸﺖ ﺑﻪ ﻧﻪ ﺳﺎل و ﻧﻴﻢ زﻧﺪان ﻣﺤﮑﻮم ﺷﺪ.
ﻋﻔﻮ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻞ ،ﺧﺮداد 1389
ﻧﻤﺎﻳﻪMDE 13/062/2010:
از اﻋﺘﺮاض ﺗﺎ زﻧﺪان :اﻳﺮان ﻳﮏ ﺳﺎل ﭘﺲ از اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت
20
3ـ دﺳﺘﮕﻴﺮﯼ و ﺑﺎزداﺷﺖ ﺧﻮدﺳﺮاﻧﻪ »ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﻣﺎ ﺣﻤﻠﻪ ﮐﺮدﻧﺪ ...و ﻓﺮزﻧﺪم را ﺑﺮدﻧﺪ .دو ﻣﺎﻩ هﺮﺟﺎ رﻓﺘﻢ هﻴﭻ ﮐﺲ ﺑﻪ ﻣﻦ ﺟﻮاﺑﯽ ﻧﺪاد ...ﺑﻌﺪ ﭘﺴﺮم زﻧﮓ زد و ﮔﻔﺖ ﻣﺎدر ﻣﻦ ﺧﻮﺑﻢ .ﭘﺮﺳﻴﺪم ﮐﺠﺎﻳﯽ؟ ﮔﻔﺖ ،ﻧﻤﯽ ﺗﻮاﻧﻢ ﺑﮕﻮﻳﻢ ...ﭘﺲ از ﺁن ﺗﻠﻔﻦ ،ﻧﻤﯽ داﻧﺴﺘﻢ ﮐﺠﺎ ﺑﺮوم .هﻴﭻ ﺟﻮاﺑﯽ ﺑﻪ ﻣﻦ ﻧﻤﯽ دهﻨﺪ .ﺑﻪ زﻧﺪان ﻣﯽ روم و هﻴﭻ ﭼﻴﺰ ﺑﻪ ﻣﻦ ﻧﻤﯽ ﮔﻮﻳﻨﺪ«. ﻣﺎدر اﺣﻤﺪ ﮐﺮﻳﻤﯽ ،ﻣﺤﮑﻮم ﺑﻪ ﻣﺮگ ﭘﺲ از ﻳﮏ »دادﮔﺎﻩ ﻧﻤﺎﻳﺸﯽ« ،در ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﺑﺎ ﺻﺪاﯼ ﺁﻣﺮﻳﮑﺎ 15 ،دﯼ 41 1388
ﮐﺴﺎﻧﯽ را ﮐﻪ در ﺗﻈﺎهﺮات ﺑﻪ دﺳﺖ ﭘﻠﻴﺲ ﻳﺎ اﻋﻀﺎﯼ ﺷﺒﻪ ﻧﻈﺎﻣﻴﺎن ﺑﺴﻴﺞ دﺳﺘﮕﻴﺮ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺑﺮاﯼ رﺳﻴﺪﮔﯽ ﺑﻪ ﮐﻼﻧﺘﺮﯼ هﺎ ﻣﯽ ﺑﺮﻧﺪ .ﭘﺲ از ﺁن ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺮاﯼ ﺑﺎزﺟﻮﻳﯽ ﺑﻪ ﺑﺎزداﺷﺘﮕﺎﻩ هﺎﯼ دﻳﮕﺮ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ از ﺟﻤﻠﻪ ﺑﻪ ﺑﺨﺶ هﺎﻳﯽ از زﻧﺪان اوﻳﻦ و ﺑﺪﺗﺮ از هﻤﻪ ﺑﺎزداﺷﺘﮕﺎﻩ ﮐﻬﺮﻳﺰﮎ .در ﭘﯽ ﻧﺎﺁراﻣﯽ هﺎﯼ ﻋﺎﺷﻮرا، ﮔﺰارش هﺎﻳﯽ رﺳﻴﺪ ﮐﻪ ﺑﺎزداﺷﺖ ﺷﺪﮔﺎن را ﺑﻪ ﭘﺎدﮔﺎن وﻟﯽ ﻋﺼﺮ )ﻋﺸﺮت ﺁﺑﺎد( ﺑﺮدﻩ اﻧﺪ ،ﻳﮑﯽ از ﭘﺎﻳﮕﺎﻩ هﺎﯼ ﺳﭙﺎﻩ ﭘﺎﺳﺪاران در ﺗﻬﺮان ،ﻣﺸﻬﻮر ﺑﻪ زﻧﺪان 59ﮐﻪ ﭘﻴﺸﺘﺮ ﺑﺴﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺑﻮد. ﻓﺮد ﻧﺎﺷﻨﺎﺳﯽ در ﻣﺮداد 1388ﮔﻮاهﯽ زﻳﺮ را در اﺧﺘﻴﺎر ﻓﻌﺎﻻن ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ در اﻳﺮان ﻗﺮار داد .ﻋﻔﻮ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻞ ﻧﻤﯽ ﺗﻮاﻧﺪ درﺳﺘﯽ ﺟﺰﺋﻴﺎت ﺁن را ﻣﺴﺘﻘﻴﻤﺎ ﻣﻮرد ﺗﺤﻘﻴﻖ ﻗﺮار دهﺪ ،اﻣﺎ اﻳﻦ اﻇﻬﺎرات ﺑﺎ ﮔﺰارش هﺎﯼ دﻳﮕﺮ درﻳﺎﻓﺘﯽ اﻳﻦ ﺳﺎزﻣﺎن در ﺑﺎرﻩ ﺑﺎزداﺷﺖ هﺎﯼ ﭘﺲ از دﺳﺘﮕﻴﺮﯼ هﺎﯼ ﮔﺴﺘﺮدﻩ ﺳﺎزﮔﺎر اﺳﺖ.
»ﻣﻦ در ﺣﺪود ﺳﺎﻋﺖ 10ﺻﺒﺢ ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ﻣﻮﺗﻮرﺳﻮاران ﺿﺪ ﺷﻮرش در ﻳﮑﯽ از ﺧﻴﺎﺑﺎن هﺎﯼ ﻓﺮﻋﯽ ﮔﻴﺸﺎ )ﮐﻮﯼ ﻧﺼﺮ( دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪم .ﻣﺮا ﮐﺘﮏ زدﻧﺪ و ...هﻤﺮاﻩ ﺑﺎ ﺑﻴﺶ از 20ﻧﻔﺮ ﺑﻪ ﻳﮏ ﮐﻼﻧﺘﺮﯼ ﺑﺮدﻧﺪ ...در هﻤﺎن ﻟﺤﻈﻪ دﺳﺘﮕﻴﺮﯼ ،ﻟﺒﺎس ﺷﺨﺼﯽ هﺎ ﺑﺎ ﺑﺎﺗﻮن ﺑﻪ ﻣﺎ ﺣﻤﻠﻪ ﮐﺮدﻧﺪ و ﺑﯽ دﻟﻴﻞ ﺷﺮوع ﺑﻪ زدن ﻣﺎ ﮐﺮدﻧﺪ. ﺁﻧﻬﺎ ﻣﯽ ﮔﻔﺘﻨﺪ ﻣﺎ ﺁﺷﻮﺑﮕﺮ هﺴﺘﻴﻢ و ﻣﺎﺷﻴﻦ هﺎﯼ ﭘﻠﻴﺲ را ﺁﺗﺶ زدﻩ اﻳﻢ .ﻣﻦ اﺻﻼ ﻧﻤﯽ داﻧﺴﺘﻢ در ﺑﺎرﻩ ﭼﻪ ﺣﺮف ﻣﯽ زﻧﻨﺪ ...ﻣﻦ ﻓﻘﻂ داﺷﺘﻢ ﺳﺮ راﻩ ﺧﺎﻧﻪ ﻳﮑﯽ از اﻋﻀﺎﯼ ﻓﺎﻣﻴﻞ از ﺧﻴﺎﺑﺎن رد ﻣﯽ ﺷﺪم .ﺑﻴﺴﺖ و ﭘﻨﺞ 42 روز ﺑﺪون دﻟﻴﻞ و ﺑﺪون اﻳﻦ ﮐﻪ ﮐﺎرﯼ ﮐﺮدﻩ ﺑﺎﺷﻢ در زﻧﺪان ﻣﺎﻧﺪم«. ﮐﺴﺎﻧﯽ ﮐﻪ در ﺧﺎﻧﻪ ﻳﺎ در ﻣﺤﻞ ﮐﺎرﺷﺎن دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪﻧﺪ ﻋﻤﻮﻣﺎ ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﺎﻣﻮران اﻣﻨﻴﺘﯽ ﻟﺒﺎس ﺷﺨﺼﯽ دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪﻧﺪ ﮐﻪ ﺧﻮدﺷﺎن را ﻣﻌﺮﻓﯽ ﻧﻤﯽ ﮐﺮدﻧﺪ و ﻋﻤﻮﻣﺎ ﻳﮏ ﺣﮑﻢ دﺳﺘﮕﻴﺮﯼ ﮐﻠّﯽ ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دادﻧﺪ ﮐﻪ اﻏﻠﺐ ﺗﺎرﻳﺦ ﺁن ﮔﺬﺷﺘﻪ و ﺣﺘﺎ ﺗﺎرﻳﺦ ﭘﻴﺶ از اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت داﺷﺖ .ﺑﻌﻀﯽ ﻧﻴﺰ در ﺧﻴﺎﺑﺎن دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪﻧﺪ. ﺁﺋﻴﻦ دادرﺳﯽ ﮐﻴﻔﺮﯼ اﻳﺮان 43ﺑﻪ ﻧﻴﺮوﯼ اﻧﺘﻈﺎﻣﯽ و ﺑﺴﻴﺞ و ﺳﭙﺎهﻴﺎن اﻧﻘﻼب ﺑﺪون اوﻧﻴﻔﻮرم اﺧﺘﻴﺎر دﺳﺘﮕﻴﺮﯼ ﻣﯽ دهﺪ .ﺷﻮراﯼ ﻋﺎﻟﯽ اﻣﻨﻴﺖ ﻣﻠﯽ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ دﺳﺘﮕﺎﻩ هﺎ و ارﮔﺎن هﺎﯼ دﻳﮕﺮﯼ ﻧﻴﺰ اﺧﺘﻴﺎر دﺳﺘﮕﻴﺮﯼ ﺑﺪهﺪ ،ﮔﺮﭼﻪ ﭘﺎﻳﻪ و راﻩ ﮐﺎر ﺁن در ﻗﺎﻧﻮن روﺷﻦ ﻧﻴﺴﺖ و هﻴﭻ اﻟﺰاﻣﯽ ﺑﻪ ﭼﺸﻢ ﻧﻤﯽ ﺧﻮرد ﮐﻪ ﻣﻘﺎﻣﺎت ﺑﻪ ﻣﺮدم اﻃﻼع ﺑﺪهﻨﺪ ﮐﻪ ﮐﺪام ارﮔﺎن هﺎ از اﺧﺘﻴﺎر دﺳﺘﮕﻴﺮﯼ و ﺑﺎزداﺷﺖ ﺑﺮﺧﻮردار هﺴﺘﻨﺪ .ﺑﺮاﯼ ﻣﺜﺎل ،ﻇﺎهﺮا ﻣﺎﻣﻮران وزارت اﻃﻼﻋﺎت ﻃﺒﻖ ﻗﺎﻧﻮن اﺧﺘﻴﺎر دﺳﺘﮕﻴﺮﯼ ﻧﺪارﻧﺪ ،اﻣﺎ ﺑﺮ اﺳﺎس اﻳﻦ ﻣﻘﺮرات ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ اﻳﻦ اﺧﺘﻴﺎر دادﻩ ﺷﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ. ﻧﺒﻮد ﺷﻔﺎﻓﻴﺖ اﻳﻦ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺑﺎﻋﺚ ﺳﻮءاﺳﺘﻔﺎدﻩ از اﺧﺘﻴﺎر دﺳﺘﮕﻴﺮﯼ ﻣﯽ ﺷﻮد و روﻳﻪ دﺳﺘﮕﻴﺮﯼ و ﺑﺎزداﺷﺖ
ﻧﻤﺎﻳﻪMDE 13/062/2010:
ﻋﻔﻮ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻞ ،ﺧﺮداد 1389
21
از اﻋﺘﺮاض ﺗﺎ زﻧﺪان :اﻳﺮان ﻳﮏ ﺳﺎل ﭘﺲ از اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت
ﺧﻮدﺳﺮاﻧﻪ را ﺗﻘﻮﻳﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﭘﻴﺸﺘﺮ ﻧﻴﺰ در اﺛﺮ ﻣﻘﺮرات ﭘﺮاﻳﺮاد ﻗﺎﻧﻮن ﻣﺠﺎزات و ﺁﺋﻴﻦ دادرﺳﯽ ﮐﻴﻔﺮﯼ ﺗﺴﻬﻴﻞ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ .ﻧﺒﻮد ﺷﻔﺎﻓﻴﺖ و راﻩ ﮐﺎرهﺎﯼ ﻧﻈﺎرﺗﯽ ﺑﻪ ﻧﻴﺮوهﺎﯼ ﻣﺨﺘﻠﻒ اﻣﮑﺎن ﻣﯽ دهﺪ ﺑﺎ ﻣﺼﻮﻧﻴﺖ از ﮐﻴﻔﺮ ﻣﺮﺗﮑﺐ ﻧﻘﺾ ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ ﺷﻮﻧﺪ. روزﻧﺎﻣﻪ ﻧﮕﺎر ﺳﺮﺷﻨﺎس ﻣﺎﺷﺎاﷲ ﺷﻤﺲ اﻟﻮاﻋﻈﻴﻦ ،ﺳﺨﻨﮕﻮﯼ اﻧﺠﻤﻦ ﺻﻨﻔﯽ روزﻧﺎﻣﻪ ﻧﮕﺎران اﻳﺮان و ﮐﻤﻴﺘﻪ دﻓﺎع از ﺁزادﯼ ﻣﻄﺒﻮﻋﺎت ،روز 9دﯼ 1388در ﺧﺎﻧﻪ اش ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ﻣﺎﻣﻮران ﻟﺒﺎس ﺷﺨﺼﯽ دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪ .ﺑﺎ ﻣﺸﺎهﺪﻩ اﻳﻦ ﮐﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺗﻨﻬﺎ ﻳﮏ ﺳﺮﻧﺎﻣﻪ دادﮔﺎﻩ اﻧﻘﻼب ﺑﺪون ذﮐﺮ ﻧﺎم او ﻳﺎ دﻟﻴﻞ دﺳﺘﮕﻴﺮﯼ در دﺳﺖ دارﻧﺪ ،ﻣﺎﺷﺎاﷲ ﺷﻤﺲ اﻟﻮاﻋﻈﻴﻦ ﺧﻮاﺳﺘﺎر ﺗﻮﺿﻴﺢ ﺷﺪ .ﻣﺎﻣﻮران در ﺟﻮاب ﺑﻪ ﺗﻬﺪﻳﺪ ﭘﺮداﺧﺘﻨﺪ» :اﮔﺮ ﺑﻪ 44 ﻣﻘﺎوﻣﺖ اداﻣﻪ ﺑﺪهﯽ ،ﺑﻪ زور ﻣﯽ ﺑﺮﻳﻤﺖ«. ﻋﺒﺪاﻟﻔﺘﺎح ﺳﻠﻄﺎﻧﯽ ،وﮐﻴﻞ ﻣﺸﻬﻮر ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮﯼ و ﻋﻀﻮ ﮐﺎﻧﻮن ﻣﺪاﻓﻌﺎن ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ ،دﺳﺘﮕﻴﺮﯼ ﺧﻮد را در ﺧﺮداد 1388اﻳﻦ ﻃﻮر ﺷﺮح داد:
»روز 26ﺧﺮداد ،ﭼﻬﺎر ﻣﺎﻣﻮر ﺑﺪون اﺟﺎزﻩ وارد دﻓﺘﺮ ﻣﻦ ﺷﺪﻧﺪ و ﻳﮏ ﺣﮑﻢ دادﮔﺎﻩ ﺑﻪ ﺗﺎرﻳﺦ 20ﺧﺮداد، ﻳﻌﻨﯽ دو روز ﭘﻴﺶ از اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ،ﻧﺸﺎن دادﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻧﺎﺁراﻣﯽ هﺎ در ﺧﻴﺎﺑﺎن هﺎ ﻣﺮﺑﻮط ﻣﯽ ﺷﺪ و هﻴﭻ ارﺗﺒﺎﻃﯽ ﺑﺎ ﻣﻦ ﻧﺪاﺷﺖ«. ﻓﻌﺎل ﻣﺤﻴﻂ زﻳﺴﺖ و ﻣﺘﺮﺟﻢ ﻣﺎﻩ ﻓﺮﻳﺪ ﻣﻨﺼﻮرﻳﺎن ،در ﺣﺪود 46ﺳﺎﻟﻪ ،در ﻧﻴﻤﻪ ﺷﺐ 19/18ﺑﻬﻤﻦ 1388 در ﺧﺎﻧﻪ اش ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ﻣﺎﻣﻮران ﻟﺒﺎس ﺷﺨﺼﯽ دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪ ﮐﻪ ﺧﻮدﺷﺎن را ﻣﻌﺮﻓﯽ ﻧﮑﺮدﻧﺪ .ﺷﻮهﺮ ﻣﺎﻩ ﻓﺮﻳﺪ ﻣﻨﺼﻮرﻳﺎن ،ﻗﺎﺳﻢ ﻣﻠﮑﯽ ،ﮔﻔﺖ ﻣﺎﻣﻮران ﻳﮏ ﺣﮑﻢ دﺳﺘﮕﻴﺮﯼ ﮐﻠّﯽ ﺑﻪ او ﻧﺸﺎن دادﻧﺪ ﮐﻪ ﻧﺎﻣﯽ از ﻣﺎﻩ ﻓﺮﻳﺪ ﻣﻨﺼﻮرﻳﺎن در ﺁن ﻧﺒﻮد ،اﻣﺎ ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ اﺟﺎزﻩ ﻣﯽ داد هﺮ ﺷﺨﺺ »ﻣﺸﮑﻮﮐﯽ« را دﺳﺘﮕﻴﺮ ﮐﻨﻨﺪ .ﻣﺤﻞ ﻧﮕﻬﺪارﯼ ﻣﻨﺼﻮرﻳﺎن ﺗﺎ دو روز ﻧﺎﻣﻌﻠﻮم ﺑﻮد ﺗﺎ اﻳﻦ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻮادﻩ اش ﺗﻠﻔﻦ ﮐﺮد و ﮔﻔﺖ ﮐﻪ در زﻧﺪان اوﻳﻦ اﺳﺖ .او ﭘﺲ از دو هﻔﺘﻪ ﺁزاد ﺷﺪ. ﻋﺒﺪاﷲ رﻣﻀﺎﻧﺰادﻩ ،ﻣﻌﺎون ﺟﺒﻬﻪ ﻣﺸﺎرﮐﺖ اﻳﺮان اﺳﻼﻣﯽ ،در ﺟﻠﺴﻪ ﭼﻬﺎرم »دادﮔﺎﻩ ﻧﻤﺎﻳﺸﯽ« در ﻣﺮداد 1388ﮔﻔﺖ ﮐﻪ در ﺧﺮداد ﺑﺪون ﺣﮑﻢ دﺳﺘﮕﻴﺮﯼ در ﺧﻴﺎﺑﺎن دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ .هﻨﮕﺎﻣﻪ ﺷﻬﻴﺪﯼ ،ﻣﺸﺎور ﺣﻘﻮق زﻧﺎن ﻣﻬﺪﯼ ﮐﺮوﺑﯽ )ﻧﮕﺎﻩ ﮐﻨﻴﺪ ﺑﻪ ﻓﺼﻞ ،2ﻓﻌﺎﻻن ﺳﻴﺎﺳﯽ( ﮔﻔﺖ در ﺗﺎرﻳﺦ 9ﺗﻴﺮ در ﺁﺳﺎﻧﺴﻮر ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪﻩ ﮐﻪ دﻓﺘﺮ دوﺳﺘﺶ در ﺁن واﻗﻊ اﺳﺖ .ﮐﺴﺎﻧﯽ ﮐﻪ دﺳﺘﮕﻴﺮش ﮐﺮدﻧﺪ ﺑﻪ او ﮔﻔﺘﻨﺪ ﭘﻠﻴﺲ اﻣﻨﻴﺘﯽ هﺴﺘﻨﺪ ،اﻣﺎ ﻣﺪارﮎ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﯽ ﻧﺸﺎن ﻧﺪادﻧﺪ .ﻣﺎﻣﻮران ﭼﻨﺪ روز ﭘﻴﺶ از ﺁن ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ او رﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ ،اﻣﺎ او در ﺧﺎﻧﻪ ﻧﺒﻮد .اﻳﻤﺎن ﺻﺪﻳﻘﯽ ،داﻧﺸﺠﻮﻳﯽ در ﺑﺎﺑﻞ )ﻧﮕﺎﻩ ﮐﻨﻴﺪ ﺑﻪ ﻓﺼﻞ ،2داﻧﺸﺠﻮﻳﺎن( ﮐﻪ در 28ﺧﺮداد در ﺁﭘﺎرﺗﻤﺎﻧﺶ دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪ ،ﭘﺲ از ﺁزادﯼ ﺑﺎ وﺛﻴﻘﻪ ﺑﻪ ﻋﻔﻮ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻞ ﮔﻔﺖ:
»وﻗﺘﯽ ﻣﺮا ﺑﻪ داﺧﻞ اﺗﻮﻣﺒﻴﻞ ]وزارت اﻃﻼﻋﺎت[ ﺑﺮدﻧﺪ ،ﭘﺎﮐﺘﯽ ﻧﺸﺎﻧﻢ دادﻧﺪ و ﮔﻔﺘﻨﺪ" :ﺣﮑﻢ دﺳﺘﮕﻴﺮﯼ ﺗﻮ اﻳﻨﺠﺎﺳﺖ "،اﻣﺎ ﻣﺤﺘﻮﯼ ﭘﺎﮐﺖ را ﻧﺸﺎﻧﻢ ﻧﺪادﻧﺪ ،ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑﺮﺧﻼف ادﻋﺎﯼ ﺁﻧﻬﺎ ،ﻣﻦ ﺣﮑﻢ را ﻧﺪﻳﺪم«. ﺑﻌﻀﯽ دﻳﮕﺮ ﭘﺲ از اﺣﻀﺎر ﺑﻪ دادﮔﺎﻩ دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ .ﺳﻤﻴﻪ ﻓﺮﻳﺪ ،ﻓﻌﺎل ﺣﻘﻮق زﻧﺎن ،روز 25اﺳﻔﻨﺪ ﭘﺲ ازاﺣﻀﺎر ﺗﻠﻔﻨﯽ ﻣﺴﺌﻮﻻن دادﮔﺎﻩ ،دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪ .ﺑﻪ او ﮔﻔﺘﻨﺪ ﺑﻪ دادﺳﺘﺎﻧﯽ داﺧﻞ زﻧﺪان اوﻳﻦ ﺑﺮود و ﺑﻌﻀﯽ ﻟﻮازم ﺷﻮهﺮش ﺣﺠﺖ )ﻣﺸﻬﻮر ﺑﻪ ﺳﻴﺎوش( ﻣﻨﺘﻈﺮﯼ را ﮐﻪ 14اﺳﻔﻨﺪ دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪﻩ ﺑﻮد ،درﻳﺎﻓﺖ ﮐﻨﺪ .ﺳﻤﻴﻪ ﻓﺮﻳﺪ و ﺑﺮادر ﺷﻮهﺮش ﺑﻪ دادﺳﺘﺎﻧﯽ رﻓﺘﻨﺪ ،اﻣﺎ ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪ دادﺳﺘﺎﻧﯽ ﺑﺴﺘﻪ اﺳﺖ .در راﻩ ﺧﺎﻧﻪ ،هﺮ دو دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪﻧﺪ .ﺑﺮادر ﺷﻮهﺮش ﮐﻤﯽ ﺑﻌﺪ ﺁزاد ﺷﺪ ،اﻣﺎ ﺳﻤﻴﻪ ﻓﺮﻳﺪ ﺗﺎ 8ﻓﺮوردﻳﻦ و ﺳﭙﺮدن وﺛﻴﻘﻪ در ﺑﺎزداﺷﺖ ﻣﺎﻧﺪ. ﭼﻨﺪ ﻧﻔﺮﯼ هﻢ ﻇﺎهﺮا ﺗﻨﻬﺎ ﺗﺼﺎدﻓﯽ دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ .ﻣﺤﻤﺪ اوﻟﻴﺎﻳﯽ ﻓﺮد ،وﮐﻴﻞ ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮﯼ ﮐﻪ از ﻣﺠﺮﻣﺎن ﻧﻮﺟﻮان و ﻓﻌﺎﻻن ﺳﻨﺪﻳﮑﺎﻳﯽ دﻓﺎع ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ )ﻧﮕﺎﻩ ﮐﻨﻴﺪ ﺑﻪ ﻓﺼﻞ ،2وﮐﻼ( ،روز 11اردﻳﺒﻬﺸﺖ دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪ ﺗﺎ ﺣﮑﻢ ﻳﮏ ﺳﺎل زﻧﺪاﻧﺶ را ﺷﺮوع ﮐﻨﺪ .ﭘﺲ از اﻳﻦ ﮐﻪ او در ﭘﯽ اﻋﺪام ﻣﻮﮐﻠﺶ ﺑﻬﻨﻮد ﺷﺠﺎﻋﯽ ،ﻣﺠﺮﻣﯽ ﻧﻮﺟﻮان ﮐﻪ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮﯼ ارﺗﮑﺎب ﻗﺘﻠﯽ در 17ﺳﺎﻟﮕﯽ ﺑﻪ دار ﺁوﻳﺨﺘﻪ ﺷﺪ ،ﺑﺎ رﺳﺎﻧﻪ هﺎﯼ ﺧﺎرﺟﯽ ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ
ﻋﻔﻮ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻞ ،ﺧﺮداد 1389
ﻧﻤﺎﻳﻪMDE 13/062/2010:
از اﻋﺘﺮاض ﺗﺎ زﻧﺪان :اﻳﺮان ﻳﮏ ﺳﺎل ﭘﺲ از اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت
22
ﮐﺮد ،اﻳﻦ ﺣﮑﻢ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ »ﺗﺒﻠﻴﻎ ﻋﻠﻴﻪ ﻧﻈﺎم« ﺻﺎدر ﺷﺪ 45.وﮐﻴﻞ او ،ﻋﺒﺪاﻟﻔﺘﺎح ﺳﻠﻄﺎﻧﯽ ﮔﻔﺖ:
»ﻃﺒﻖ ﺁنﭼﻪ ﻣﻦ اﻃﻼع دارم] ،ﻣﺤﻤﺪ اوﻟﻴﺎﻳﯽ ﻓﺮد[ ﻗﺮار ﺑﻮد ﺳﺎﻋﺖ ١٠ﺻﺒﺢ دﻳﺮوز ﻣﻼﻗﺎﺗﯽ ﺑﺎ ﺁﻗﺎﯼ ﻋﻈﻴﻤﯽ ،ﻣﻌﺎون ﻗﻀﺎﻳﯽ رﻳﺎﺳﺖ ﮐﻞ دادﮔﺎﻩهﺎﯼ اﻧﻘﻼب اﺳﻼﻣﯽ ﺗﻬﺮان ،داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ .ﻗﺮار ﺑﻮد ﻣﻦ هﻢ هﻤﺮاﻩ اﻳﺸﺎن ﺑﺎﺷﻢ ﮐﻪ ﻣﺮﻳﺾ ﺷﺪم و ﻧﺘﻮاﻧﺴﺘﻢ ﺑﺮوم و اﻳﺸﺎن ﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎﻳﯽ رﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ .ﻇﺎهﺮًا در ﺣﻴﻦ ﻣﻼﻗﺎت ﻳﺎ زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ از ﭘﻠﻪهﺎ ﺑﺎﻻ ﻣﯽرﻓﺘﻨﺪ ،ﻣﺪﻳﺮ دﻓﺘﺮ ﺷﻌﺒﻪﯼ ٢۶اﻳﺸﺎن را ﻣﯽﺑﻴﻨﺪ و ﺑﻪ اﺟﺮاﯼ اﺣﮑﺎم اﻃﻼع ﻣﯽدهﺪ. ﺁنﻃﻮر ﮐﻪ ﻣﻦ از هﻤﺴﺮ ﺁﻗﺎﯼ اوﻟﻴﺎﻳﯽﻓﺮد ﺷﻨﻴﺪﻩام ،اﻳﺸﺎن را دﺳﺖﺑﻨﺪ و ﭘﺎﺑﻨﺪ ﻣﯽزﻧﻨﺪ و ﺑﻪ زﻧﺪان اوﻳﻦ ﻣﯽﻓﺮﺳﺘﻨﺪ .در ﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ رأﯼ ﺷﻌﺒﻪﯼ ٢۶دادﮔﺎﻩ اﻧﻘﻼب هﻨﻮز ﻧﻪ ﺑﻪ ﺧﻮد اﻳﺸﺎن ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺘﻬﻢ و ﻧﻪ ﺑﻪ وﮐﻼﯼ اﻳﺸﺎن ﮐﻪ ﻳﮑﯽ از ﺁﻧﺎن ﻣﻦ هﺴﺘﻢ ،اﺑﻼغ ﻧﺸﺪﻩ اﺳﺖ .ﺣﮑﻢ ﺁﻗﺎﯼ اوﻟﻴﺎﻳﯽﻓﺮد ﺑﻪ هﻴﭻﮐﺪام از وﮐﻼ اﺑﻼغ 46 ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ ﻧﺸﺪﻩ اﺳﺖ«.
ﺑﺎزداﺷﺖ ﺑﺪون اﺗﻬﺎم ﻳﺎ ﻣﺤﺎﮐﻤﻪ ﻗﺎﻧﻮن اﺳﺎﺳﯽ اﻳﺮان ﻣﯽ ﮔﻮﻳﺪ» :ﻣﻮﺿﻮع اﺗﻬﺎم ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ ذآﺮ دﻻﻳﻞ ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ آﺘﺒﺎ ﺑﻪ ﻣﺘﻬﻢ اﺑﻼغ و ﺗﻔﻬﻴﻢ ﺷﻮد و ﺣﺪاآﺜﺮ ﻇﺮف ﻣﺪت ﺑﻴﺴﺖ و ﭼﻬﺎر ﺳﺎﻋﺖ ﭘﺮوﻧﺪﻩ ﻣﻘﺪﻣﺎﺗﯽ ﺑﻪ ﻣﺮاﺟﻊ ﺻﺎﻟﺤﻪ ﻗﻀﺎﻳﯽ ارﺳﺎل و ﻣﻘﺪﻣﺎت ﻣﺤﺎآﻤﻪ ،در اﺳﺮع وﻗﺖ ﻓﺮاهﻢ ﮔﺮدد 47«.ﺁﺋﻴﻦ دادرﺳﯽ ﮐﻴﻔﺮﯼ ،ﮐﻪ هﻤﺎن ﻣﻬﻠﺖ 24ﺳﺎﻋﺘﻪ را ﺗﮑﺮار ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ،48ﻣﯽ ﮔﻮﻳﺪ ﻗﺎﺿﯽ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ در ﻣﻮارد ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ اﻣﻨﻴﺖ ﻣﻠﯽ ﻗﺮار ﺑﺎزداﺷﺖ ﻣﻮﻗﺖ ﺻﺎدر ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ 49 ﻣﻘﺎﻣﺎت اﺟﺎزﻩ ﻣﯽ دهﺪ ﺑﺎزداﺷﺖ ﺷﺪﮔﺎن را ﺑﺪون اﺗﻬﺎم ﺑﻴﺶ از ﻣﻬﻠﺖ 24ﺳﺎﻋﺘﻪ در ﺑﺎزداﺷﺖ ﻧﮕﻪ دارﻧﺪ. ﺁﺋﻴﻦ دادرﺳﯽ ﺑﻪ ﻣﺘﻬﻢ اﺟﺎزﻩ ﻣﯽ دهﺪ ﻇﺮف 10روز ﻋﻠﻴﻪ ﺣﮑﻢ ﺑﺎزداﺷﺖ اﻋﺘﺮاض ﮐﻨﺪ و ﮔﺮﭼﻪ ﺗﺼﺮﻳﺢ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ وﺿﻌﻴﺖ ﻣﺘﻬﻢ ﺑﺎﻳﺪ ﻇﺮف ﻳﮏ ﻣﺎﻩ روﺷﻦ ﺷﻮد ،ﺑﻪ ﻗﺎﺿﻴﺎن ﻧﻴﺰ اﺟﺎزﻩ ﻣﯽ دهﺪ ﺣﮑﻢ ﺑﺎزداﺷﺖ ﻣﻮﻗﺖ را ﺗﻤﺪﻳﺪ ﮐﻨﻨﺪ 50.اﻳﻦ ﺁﺋﻴﻦ ﻧﺎﻣﻪ هﻴﭻ ﻣﺤﺪودﻳﺘﯽ در ﻣﻮرد ﺗﻌﺪاد دﻓﻌﺎت ﺗﻤﺪﻳﺪ ﺣﮑﻢ ﻗﺎﺋﻞ ﻧﺸﺪﻩ اﺳﺖ. 51
ﺁﺋﻴﻦ دادرﺳﯽ ﮐﻴﻔﺮﯼ ﻣﯽ ﮔﻮﻳﺪ ﺑﺎزداﺷﺖ ﺷﺪﮔﺎن ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ از ﻗﺎﺿﯽ درﺧﻮاﺳﺖ ﺁزادﯼ ﺑﺎ وﺛﻴﻘﻪ ﮐﻨﻨﺪ. وﺛﻴﻘﻪ ﻳﺎ ﺿﻤﺎﻧﺖ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻨﺎﺳﺐ و ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ ﺟﺮم و ﻣﺠﺎزات اﺣﺘﻤﺎﻟﯽ و ﻧﻴﺰ وﺿﻌﻴﺖ وﺣﻴﺜﻴﺖ ﻣﺘﻬﻢ ﺑﺎﺷﺪ.
52
ﺑﺎ وﺟﻮد اﻳﻦ ،اﻏﻠﺐ وﺛﻴﻘﻪ ﺑﻪ ﺷﺪت و ﺑﻪ ﺷﻴﻮﻩ ﻧﺎﻣﺘﻨﺎﺳﺒﯽ ﺑﺎﻻ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺧﺎﻧﻮادﻩ ﻣﺘﻬﻢ را ﻧﺎﭼﺎر از ﺳﭙﺮدن ﺑﻴﺶ از ﻳﮏ ﺳﻨﺪ ﻣﻠﮏ ﮐﻨﺪ .ﺑﺴﻴﺎرﯼ از ﮐﺴﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﭘﺲ از اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ﺧﺮداد 1388دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ وﺛﻴﻘﻪ هﺎﻳﯽ ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ ﭼﻨﺪﺻﺪهﺰار دﻻر ﺁﻣﺮﻳﮑﺎ ﺳﭙﺮدﻩ اﻧﺪ .در ﺑﻌﻀﯽ ﻣﻮارد ،ﺑﺎزداﺷﺖ ﺷﺪﮔﺎن و ﺧﺎﻧﻮادﻩ هﺎﻳﺸﺎن ﻗﺎدر ﺑﻪ ﺗﺎﻣﻴﻦ اﻳﻦ وﺛﻴﻘﻪ هﺎﯼ زﻳﺎد ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ و ﻓﺮد ﺑﻪ ﺗﺤﻤﻞ زﺟﺮ در زﻧﺪان اداﻣﻪ ﻣﯽ دهﺪ. زﻧﺪاﻧﯽ ﻋﻘﻴﺪﺗﯽ ﺳﻴﺪ ﺿﻴﺎاﻟﺪﻳﻦ ﻧﺒﻮﯼ ،ﻋﻀﻮ ﺷﻮراﯼ ﺣﻖ ﺗﺤﺼﻴﻞ )ﻧﮕﺎﻩ ﮐﻨﻴﺪ ﺑﻪ ﻓﺼﻞ ،2ﻣﺪاﻓﻌﺎن ﺣﻘﻮق( در ﺣﺎل ﮔﺬراﻧﺪن ﺣﮑﻢ 10ﺳﺎل زﻧﺪان اﺳﺖ .او ﭘﺲ از درﺧﻮاﺳﺖ ﺗﺠﺪﻳﺪ ﻧﻈﺮ ﮐﻪ در ﭘﯽ ﺁن ﺣﮑﻢ 15ﺳﺎل زﻧﺪان ﺑﻪ 10ﺳﺎل ﮐﺎهﺶ ﻳﺎﻓﺖ ،ﭼﻨﺪ ﻣﺎﻩ در زﻧﺪان ﻣﺎﻧﺪ ﭼﻮن ﺧﺎﻧﻮادﻩ اش ﻗﺎدر ﻧﺒﻮد وﺛﻴﻘﻪ 5000ﻣﻴﻠﻴﻮن رﻳﺎﻟﯽ )ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ 500000دﻻر ﺁﻣﺮﻳﮑﺎﻳﯽ( را ﺗﺎﻣﻴﻦ ﮐﻨﺪ. ﺣﺘﺎ وﻗﺘﯽ ﺣﮑﻢ وﺛﻴﻘﻪ ﺻﺎدر ﻣﯽ ﺷﻮد و ﻗﺎﺿﯽ ﺣﮑﻢ ﺁزادﯼ ﺑﺎ وﺛﻴﻘﻪ را ﺻﺎدر ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ،در ﺑﻌﻀﯽ ﻣﻮارد زﻧﺪاﻧﯽ ﺁزاد ﻧﺸﺪﻩ اﺳﺖ ،ﻇﺎهﺮا ﺑﺮاﯼ اﻳﻦ ﮐﻪ ﻳﮑﯽ از ﻧﻬﺎدهﺎﯼ اﻣﻨﻴﺘﯽ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻪ اﺟﺮاﯼ ﺣﮑﻢ ﻧﺸﺪﻩ اﺳﺖ. ﺑﺮاﯼ ﻣﺜﺎل ،ﻣﺤﻤﺪ ﻗﻮﭼﺎﻧﯽ ،ﺳﺮدﺑﻴﺮ روزﻧﺎﻣﻪ اﻋﺘﻤﺎد ﻣﻠﯽ ﮐﻪ در ﺧﺮداد 1388ﺑﺎزداﺷﺖ ﺷﺪ ،ﺗﺎ ﻣﻬﺮ ،1388در ﺣﺪود دو ﻣﺎﻩ ﭘﺲ از ﭘﺮداﺧﺖ وﺛﻴﻘﻪ 1000ﻣﻴﻠﻴﻮن رﻳﺎﻟﯽ )در ﺣﺪود 100000دﻻر ﺁﻣﺮﻳﮑﺎﻳﯽ( ﺁزاد ﻧﺸﺪ .ﮐﻮهﻴﺎر ﮔﻮدرزﯼ ،ﻳﮑﯽ از اﻋﻀﺎﯼ ﮐﻤﻴﺘﻪ ﮔﺰارﺷﮕﺮان ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ در زﻣﺎن ﻧﮕﺎرش هﻨﻮز در ﺑﺎزداﺷﺖ اﺳﺖ ،ﺑﺎ وﺟﻮد اﻳﻦ ﮐﻪ ﺣﮑﻢ 700ﻣﻴﻠﻴﻮن رﻳﺎل )ﮐﺎهﺶ از ﻣﺒﻠﻎ اوﻟﻴﻪ 2000ﻣﻴﻠﻴﻮن رﻳﺎل( را ﻗﺎﺿﯽ ﺻﺎدر و ﺧﺎﻧﻮادﻩ اش ﻣﺒﻠﻎ ﻻزم را ﺗﺄﻣﻴﻦ ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ ،زﻳﺮا ﻣﺴﺌﻮﻻن ﻣﯽ ﮔﻮﻳﻨﺪ ﭘﺮوﻧﺪﻩ اش ﮔﻢ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ. در ﻣﻮارد دﻳﮕﺮ ﺑﺎزداﺷﺖ ﺷﺪﮔﺎن ﺣﺘﺎ ﭘﺲ از اﻧﻘﻀﺎﯼ ﺣﮑﻢ ﺑﺎزداﺷﺖ ﻣﻮﻗﺖ در ﺑﺎزداﺷﺖ ﻣﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ .در ﻋﻤﻞ ،ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺪون هﺮ ﮔﻮﻧﻪ ﭘﺎﻳﻪ ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ در ﺑﺎزداﺷﺖ هﺴﺘﻨﺪ .ﻋﻤﺎداﻟﺪﻳﻦ ﺑﺎﻗﯽ ،روزﻧﺎﻣﻪ ﻧﮕﺎر و ﻣﺪاﻓﻊ ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ )ﻧﮕﺎﻩ ﮐﻨﻴﺪ ﺑﻪ ﻓﺼﻞ ،2روزﻧﺎﻣﻪ ﻧﮕﺎران( ﭘﺲ از اﻧﻘﻀﺎﯼ ﺣﮑﻢ اوﻟﻴﻪ ﺑﺎزداﺷﺖ ﻣﻮﻗﺖ دو ﻣﺎهﻪ
ﻧﻤﺎﻳﻪMDE 13/062/2010:
ﻋﻔﻮ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻞ ،ﺧﺮداد 1389
23
از اﻋﺘﺮاض ﺗﺎ زﻧﺪان :اﻳﺮان ﻳﮏ ﺳﺎل ﭘﺲ از اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت
در ﺑﻬﻤﻦ ،1388ﺑﻪ ﻣﺪت دو ﻣﺎﻩ ﺑﺪون ﺣﮑﻢ ﻣﻌﺘﺒﺮ ﺑﺎزداﺷﺖ در زﻧﺪان ﺑﻮد .ﺑﻌﺪا او را در ﻓﺮوردﻳﻦ ﻧﺰد ﻳﮏ ﻗﺎﺿﯽ ﺑﺮدﻧﺪ و ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﮐﺘﺎﺑﯽ ﮐﻪ 21ﺳﺎل ﭘﻴﺶ ﻧﻮﺷﺘﻪ اﺳﺖ اﺗﻬﺎم ﺗﺎزﻩ اﯼ ﻋﻠﻴﻪ او ﻃﺮح ﮐﺮدﻧﺪ.
ﺑﺎزداﺷﺖ و دﺳﺘﮕﻴﺮﯼ ﺧﻮدﺳﺮاﻧﻪ در ﺣﻘﻮق ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻞ ﺑﺎزداﺷﺖ و دﺳﺘﮕﻴﺮﯼ ﺧﻮدﺳﺮاﻧﻪ در ﺣﻘﻮق ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻞ ﻣﻤﻨﻮع ﺷﺪﻩ اﺳﺖ .ﻣﺎدﻩ ) 9 (1ﻣﻴﺜﺎق ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ ﺣﻘﻮق ﻣﺪﻧﯽ و ﺳﻴﺎﺳﯽ ﮐﻪ دوﻟﺖ اﻳﺮان ﻋﻀﻮ ﺁن اﺳﺖ ،ﻣﯽ ﮔﻮﻳﺪ» :هﺮ آﺲ ﺣﻖ ﺁزادﯼ و اﻣﻨﻴﺖ ﺷﺨﺼﯽ دارد. هﻴﭻ آﺲ را ﻧﻤﯽﺗﻮان ﺧﻮدﺳﺮاﻧﻪ دﺳﺘﮕﻴﺮ ﻳﺎ ﺑﺎزداﺷﺖ آﺮد .از هﻴﭻ آﺲ ﻧﻤﯽﺗﻮان ﺳﻠﺐ ﺁزادﯼ آﺮد ﻣﮕﺮ ﺑﻪ ﺟﻬﺎت و ﻃﺒﻖ ﺁﺋﻴﻦ دادرﺳﯽ ﻣﻘﺮر ﺑﻪ ﺣﻜﻢ ﻗﺎﻧﻮن «.ﺑﻪ ﻋﻼوﻩ ﺗﺼﺮﻳﺢ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ» :هﺮ آﺲ دﺳﺘﮕﻴﺮ ﻣﯽﺷﻮد ﺑﺎﻳﺪ در ﻣﻮﻗﻊ دﺳﺘﮕﻴﺮﯼ از دﻟﻴﻞ ﺁن ﻣﻄﻠﻊ ﺷﻮد و در اﺳﺮع وﻗﺖ از اﺗﻬﺎﻣﯽ آﻪ ﺑﻪ او ﻧﺴﺒﺖ دادﻩ ﻣﯽﺷﻮد ﻣﻄﻠﻊ ﺷﻮد «.ﺗﻀﻤﻴﻦ اﺳﺎﺳﯽ در ﻣﺎدﻩ 9ﺣﻖ هﺮﮐﺴﯽ ﺑﺮاﯼ اﻋﺘﺮاض ﺑﻪ ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ ﺑﻮدن ﺑﺎزداﺷﺖ ﺧﻮد در دادﮔﺎﻩ اﺳﺖ. ﮔﺮوﻩ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻞ در ﻣﻮرد ﺑﺎزداﺷﺖ ﺧﻮدﺳﺮاﻧﻪ ﺳﻪ ﻧﻮع ﺑﺎزداﺷﺖ ﺧﻮدﺳﺮاﻧﻪ را ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﯽ ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ :ﮐﺴﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﺪون ﭘﺎﻳﻪ ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ ﺑﺎزداﺷﺖ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ؛ ﮐﺴﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ اﺳﺘﻔﺎدﻩ از ﺣﻘﻮق ﺧﻮد ﻣﺜﻞ ﺁزادﯼ اﻧﺪﻳﺸﻪ ،ﻋﻘﻴﺪﻩ و ﻣﺬهﺐ ،ﻧﻈﺮ و ﺑﻴﺎن و ﮔﺮدهﻤﺎﻳﯽ و ﺗﺸﮑﻞ ﺑﺎزداﺷﺖ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ؛ و ﮐﺴﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﺎ ﻋﺪم ﺑﺮﺧﻮردارﯼ از ﻣﺤﺎﮐﻤﻪ ﻋﺎدﻻﻧﻪ ﺧﻮدﺳﺮاﻧﻪ از ﺁزادﯼ ﻣﺤﺮوم ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ. ﮐﻤﻴﺘﻪ ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ ﮐﻪ ﺑﺮ اﺟﺮاﯼ ﻣﻴﺜﺎق ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ ﺣﻘﻮق ﻣﺪﻧﯽ و ﺳﻴﺎﺳﯽ ﻧﻈﺎرت دارد ﻣﺸﺨﺺ ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ دوﻟﺖ هﺎﯼ ﻋﻀﻮ در هﻴﭻ ﺷﺮاﻳﻄﯽ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻣﺎدﻩ ] 4ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ وﺿﻌﻴﺖ اﺿﻄﺮارﯼ ﻋﻤﻮﻣﯽ[ ﻣﻴﺜﺎق ﺑﺮاﯼ ﺗﻮﺟﻴﻪ ﻧﻘﺾ ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮدوﺳﺘﺎﻧﻪ ﻳﺎ ﻣﻮازﻳﻦ ﻻزم اﻻﺟﺮاﯼ ﺣﻘﻮق ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻞ ...از ﻃﺮﻳﻖ ﻣﻨﻊ 53 ﺧﻮدﺳﺮاﻧﻪ ﺁزادﯼ ﻳﺎ اﻧﺤﺮاف از اﺻﻮل ﺑﻨﻴﺎدﯼ ﻣﺤﺎﮐﻤﻪ ﻋﺎدﻻﻧﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﻓﺮض ﺑﺮ ﺑﯽ ﮔﻨﺎهﯽ ،اﺳﺘﻨﺎد ﮐﻨﻨﺪ.
ﺑﺎزداﺷﺖ ﺗﺎﻳﻴﺪ ﻧﺸﺪﻩ ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ ﻧﺎﭘﺪﻳﺪﺷﺪن اﺟﺒﺎرﯼ »ﺑﺎزداﺷﺖ ﻣﺨﻔﻴﺎﻧﻪ ﺣﻖ ﺁزادﯼ ﻓﺮدﯼ و ﻣﻨﻊ دﺳﺘﮕﻴﺮﯼ ﻳﺎ ﺑﺎزداﺷﺖ ﺧﻮدﺳﺮاﻧﻪ را ﻧﻘﺾ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ .هﺮ ﻣﻮرد ﺑﺎزداﺷﺖ ﻣﺨﻔﯽ ﺑﻪ ﺻﺮاﺣﺖ ﺑﺎزداﺷﺘﯽ ﺑﺎ ﻣﺤﺮوﻣﻴﺖ از ارﺗﺒﺎط اﺳﺖ«. 54
ﺗﺤﻘﻴﻖ ﻣﺸﺘﺮﮎ در ﺑﺎرﻩ روﻳﻪ هﺎﯼ ﺟﻬﺎﻧﯽ در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﺑﺎزداﺷﺖ ﻣﺨﻔﯽ در ﭼﺎرﭼﻮب ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﺗﺮورﻳﺴﻢ
»ﺑﺎزداﺷﺖ ﺑﻪ هﻤﺮاﻩ ﻣﺤﺮوﻣﻴﺖ از ارﺗﺒﺎط ﻳﺎ ﺑﺎزداﺷﺖ در ﻣﺤﻞ هﺎﯼ ﻣﺨﻔﯽ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ارﺗﮑﺎب ﺷﮑﻨﺠﻪ ﻳﺎ رﻓﺘﺎرهﺎ و ﻣﺠﺎزات هﺎﯼ ﺑﯽ رﺣﻤﺎﻧﻪ ،ﻏﻴﺮاﻧﺴﺎﻧﯽ ﻳﺎ ﺗﺤﻘﻴﺮﺁﻣﻴﺰ دﻳﮕﺮ را ﺗﺴﻬﻴﻞ ﮐﻨﺪ و ﺑﻪ ﺧﻮدﯼ ﺧﻮد ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺷﮑﻠﯽ از ﭼﻨﻴﻦ رﻓﺘﺎرﯼ ﺑﺎﺷﺪ«. ﮐﻤﻴﺴﻴﻮن ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻞ ،ﻗﻄﻌﻨﺎﻣﻪ 19 ،2005/39ﺁﭘﺮﻳﻞ 30) 2005ﻓﺮوردﻳﻦ ،(1384ﺑﻨﺪ 9
ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻧﺎﭘﺪﻳﺪ ﺷﺪن اﺟﺒﺎرﯼ ﮐﻨﻮاﻧﺴﻴﻮن ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ ﺣﻤﺎﻳﺖ از ﺗﻤﺎم اﺷﺨﺎص در ﺑﺮاﺑﺮ ﻧﺎﭘﺪﻳﺪ ﺷﺪن اﺟﺒﺎرﯼ ،در ﻣﺎدﻩ 2ﻧﺎﭘﺪﻳﺪ ﺷﺪن اﺟﺒﺎرﯼ را ﺑﻪ اﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ» :دﺳﺘﮕﻴﺮﯼ ،ﺑﺎزداﺷﺖ ،رﺑﺎﻳﺶ ﻳﺎ هﺮ ﺷﮑﻠﯽ از ﻣﺤﺮوﻣﻴﺖ از ﺁزادﯼ ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﺎﻣﻮران دوﻟﺖ ﻳﺎ اﺷﺨﺎص ﻳﺎ ﮔﺮوﻩ هﺎﻳﯽ از اﺷﺨﺎص ﮐﻪ ﺑﺎ اﺟﺎزﻩ ،ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻳﺎ رﺿﺎﻳﺖ دوﻟﺖ ﻋﻤﻞ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ،و ﺳﭙﺲ ﺳﺮﺑﺎز زدن از ﺗﺎﻳﻴﺪ ﻣﺤﺮوﻣﻴﺖ از ﺁزادﯼ ﻳﺎ ﭘﻨﻬﺎن ﮐﺮدن ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ ﻳﺎ ﻣﮑﺎن ﺷﺨﺺ ﻧﺎﭘﺪﻳﺪ ﺷﺪﻩ ،ﮐﻪ ﺁن ﺷﺨﺺ را از ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻗﺎﻧﻮن ﺧﺎرج ﻣﯽ ﮐﻨﺪ «.ﺑﺎ وﺟﻮد اﻳﻦ ﮐﻪ اﻳﻦ ﮐﻨﻮاﻧﺴﻴﻮن هﻨﻮز از ﺿﻤﺎﻧﺖ اﺟﺮاﻳﯽ ﺑﺮﺧﻮردار ﻧﻴﺴﺖ ،اﻳﻦ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺑﺎزﺗﺎﺑﯽ از ﺣﻘﻮق ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻞ ﻋﺮﻓﯽ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ. ﺑﻪ رﻏﻢ ﭼﺎرﭼﻮب ﺣﻘﻮﻗﯽ ﺣﺎﮐﻢ ﺑﺮ ﺑﺎزداﺷﺖ ﭘﻴﺶ از ﻣﺤﺎﮐﻤﻪ در اﻳﺮان ،ﻧﮕﻪ دارﯼ اﺷﺨﺎص ﺑﺪون ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ دﻳﮕﺮان ﺑﺮاﯼ روزهﺎ ،هﻔﺘﻪ هﺎ ﻳﺎ ﺣﺘﺎ ﻣﺎﻩ هﺎ ﭘﺲ از دﺳﺘﮕﻴﺮﯼ ﻣﻌﻤﻮل اﺳﺖ .ﺧﺎﻧﻮادﻩ هﺎﯼ ﺑﺎزداﺷﺖ ﺷﺪﮔﺎن ﻧﻤﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ در ﺑﺎرﻩ ﻣﺤﻞ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻪ دﺳﺖ ﺁورﻧﺪ و ﺣﺘﺎ در ﮐﻮﺷﺶ ﺑﺮاﯼ ﻳﺎﻓﺘﻦ اﻃﻼع از اﻳﻦ ﮐﻪ ﺧﻮﻳﺸﺎوﻧﺪاﻧﺸﺎن در دﺳﺖ ﻣﻘﺎﻣﺎت هﺴﺘﻨﺪ از اﻳﻦ ﻃﺮف ﺑﻪ ﺁن ﻃﺮف ﺣﻮاﻟﻪ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ .اﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﭘﻨﻬﺎن ﮐﺎرﯼ ـ
ﻋﻔﻮ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻞ ،ﺧﺮداد 1389
ﻧﻤﺎﻳﻪMDE 13/062/2010:
از اﻋﺘﺮاض ﺗﺎ زﻧﺪان :اﻳﺮان ﻳﮏ ﺳﺎل ﭘﺲ از اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت
24
ﮐﻪ ﺑﺎ ﻧﺎﭘﺪﻳﺪ ﺷﺪن اﺟﺒﺎرﯼ ﺑﺮاﺑﺮ اﺳﺖ ـ اﺳﺘﻔﺎدﻩ از ﺷﮑﻨﺠﻪ ﻳﺎ ﺑﺪرﻓﺘﺎرﯼ هﺎﯼ دﻳﮕﺮ را ﺗﺴﻬﻴﻞ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ در ﺗﻼش ﺑﺮاﯼ ﮐﺴﺐ »اﻋﺘﺮاف« اﺟﺒﺎرﯼ و اﺳﺘﻔﺎدﻩ از ﺁن ﺑﺮاﯼ ﺗﺎﻳﻴﺪ رواﻳﺖ ﻣﻘﺎﻣﺎت از روﻳﺪادهﺎ و ﻣﺪرﮎ اﺻﻠﯽ در ﻣﺤﺎﮐﻤﻪ ﺑﻪ ﮐﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد .اﻳﻦ روﻳﻪ هﺎ ﺑﺎز هﻢ ﻧﻘﺾ ﺗﻌﻬﺪات اﻳﺮان ﺗﺤﺖ ﺣﻘﻮق ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻞ ﻣﺤﺴﻮب ﻣﯽ ﺷﻮد و ﻧﻘﺾ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﻣﻮازﻳﻦ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺣﻤﺎﻳﺖ از ﺑﺎزداﺷﺖ ﺷﺪﮔﺎن و زﻧﺪاﻧﻴﺎن اﺳﺖ ،از ﺟﻤﻠﻪ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ اﺻﻮل ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻞ ﺑﺮاﯼ ﺣﻤﺎﻳﺖ از ﺗﻤﺎم اﺷﺨﺎص در هﺮ ﺷﮑﻠﯽ از ﺑﺎزداﺷﺖ ﻳﺎ زﻧﺪان ،ﻣﻘﺮرات ﺣﺪاﻗﻞ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺑﺮاﯼ رﻓﺘﺎر ﺑﺎ زﻧﺪاﻧﻴﺎن و اﺻﻮل ﭘﺎﻳﻪ اﯼ ﺑﺮاﯼ رﻓﺘﺎر ﺑﺎ زﻧﺪاﻧﻴﺎن. ﺳﻮرﻧﺎ هﺎﺷﻤﯽ و ﻋﻠﻴﺮﺿﺎ ﻓﻴﺮوزﯼ ،داﻧﺸﺠﻮﻳﺎن اﺧﺮاﺟﯽ از داﻧﺸﮕﺎﻩ زﻧﺠﺎن ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻧﻘﺶ ﺧﻮد در اﻓﺸﺎﯼ ﺳﻮءاﺳﺘﻔﺎدﻩ ﺟﻨﺴﯽ از ﻳﮏ داﻧﺸﺠﻮﯼ دﺧﺘﺮ در ﺳﺎل ،1387ﭘﺲ از ﺧﺮوج از ﺗﻬﺮان ﺑﻪ ﻗﺼﺪ ﺳﻔﺮ ﺑﻪ ﺗﺒﺮﻳﺰ در ﺷﻤﺎل ﻏﺮﺑﯽ اﻳﺮان در روز 12دﯼ 1388دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪﻧﺪ .دﺳﺘﮕﻴﺮﯼ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﻣﺪت ﺑﻴﺶ از ﺷﺶ هﻔﺘﻪ ﻣﻮرد ﺗﺎﻳﻴﺪ ﻗﺮار ﻧﮕﺮﻓﺖ .ﻋﻠﻴﺮﺿﺎ ﻓﻴﺮوزﯼ در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل ﻳﮑﯽ از ﻓﻌﺎﻻن ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ در اﻳﺮان اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺴﻴﺎرﯼ از ﺁﻧﻬﺎ در ﻣﻮج دﺳﺘﮕﻴﺮﯼ ﻣﺪاﻓﻌﺎن ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ در اﺳﻔﻨﺪ 1388دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪﻧﺪ )ﻧﮕﺎﻩ ﮐﻨﻴﺪ ﺑﻪ ﻓﺼﻞ ،2ﻣﺪاﻓﻌﺎن ﺣﻘﻮق(. در ﻃﯽ اﻳﻦ ﺷﺶ هﻔﺘﻪ ،ﺧﺎﻧﻮادﻩ هﺎﯼ ﺁﻧﻬﺎ ﻣﻮﻓﻖ ﻧﺸﺪﻧﺪ اﻃﻼﻋﺎت دﻗﻴﻘﯽ در ﺑﺎرﻩ ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ ﺁﻧﻬﺎ ﮐﺴﺐ ﮐﻨﻨﺪ. در ﭘﯽ ﻧﺎﭘﺪﻳﺪ ﺷﺪن اﺟﺒﺎرﯼ ﺁﻧﻬﺎ ،ﺋﯽ ﻣﻴﻞ هﺎﻳﯽ از ﻧﺸﺎﻧﯽ اﻳﻨﺘﺮﻧﺘﯽ ﺁﻧﻬﺎ ارﺳﺎل ﺷﺪ ﮐﻪ ﺁﺷﮑﺎرا ﮐﺴﺎن دﻳﮕﺮﯼ، اﺣﺘﻤﺎﻻ ﻣﺎﻣﻮران وزارت اﻃﻼﻋﺎت ،ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ .در روز 13ﺑﻬﻤﻦ ،ﺑﺎزداﺷﺖ ﺷﺪﮔﺎﻧﯽ ﮐﻪ از زﻧﺪان اوﻳﻦ ﺁزاد ﺷﺪﻩ ﺑﻮدﻧﺪ ﺑﺎ دﻳﺪن ﻋﮑﺴﯽ از ﺳﻮرﻧﺎ هﺎﺷﻤﯽ ﮔﻔﺘﻨﺪ ﮐﻪ او ﺗﺎ اواﻳﻞ ﺑﻬﻤﻦ در ﺁﻧﺠﺎ ﺑﻮدﻩ ،اﻣﺎ ﺑﻌﺪا ﺑﻪ ﺟﺎﯼ دﻳﮕﺮﯼ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ .ﺁﻧﻬﺎ هﻴﭻ اﻃﻼﻋﯽ از ﻋﻠﻴﺮﺿﺎ ﻓﻴﺮوزﯼ ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ .در روز 21ﺑﻬﻤﻦ ،ﻳﮑﯽ از ﻣﺴﺌﻮﻻن دادﺳﺘﺎﻧﯽ ﻓﻬﺮﺳﺘﯽ دﺳﺖ ﻧﻮﻳﺲ از ﺑﻌﻀﯽ زﻧﺪاﻧﻴﺎن زﻧﺪان اوﻳﻦ را ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻮادﻩ هﺎﯼ ﺁﻧﻬﺎ ﻧﺸﺎن داد ﮐﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﺪ دادﺳﺘﺎن ﺗﻬﺮان ﻋﺒﺎس ﺟﻌﻔﺮﯼ دوﻟﺖ ﺁﺑﺎدﯼ ﻧﻮﺷﺘﻪ و ﺣﺎوﯼ ﻧﺎم هﺎﯼ ﺳﻮرﻧﺎ هﺎﺷﻤﯽ و ﻋﻠﻴﺮﺿﺎ ﻓﻴﺮوزﯼ و ﺣﮑﻤﯽ ﺑﺮاﯼ اﻧﺘﻘﺎل ﺁﻧﻬﺎ از ﺳﻠﻮل اﻧﻔﺮادﯼ ﺑﻪ ﺑﻨﺪ ﻋﻤﻮﻣﯽ ﺑﻮد .ﺁن ﻣﺴﺌﻮل ﮔﻔﺖ ﮐﻪ دادﺳﺘﺎن ﺑﺎ هﺮ دو اﻳﻦ اﺷﺨﺎص ﻣﻼﻗﺎت ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ. اﻣﺎ هﻔﺘﻪ ﭘﺲ از ﺁن ،زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺧﺎﻧﻮادﻩ هﺎ ﺑﺎ دادﺳﺘﺎن ﺷﺨﺼﺎ دﻳﺪار ﮐﺮدﻧﺪ ،او اﻧﮑﺎر ﮐﺮد ﮐﻪ ﻓﻬﺮﺳﺖ را ﻧﻮﺷﺘﻪ ﻳﺎ ﺑﺎ ﺁن دو ﻧﻔﺮ ﻣﻼﻗﺎت ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ ،ﮔﺮﭼﻪ ﺣﺎﻻ دﻳﮕﺮ ﺧﺎﻧﻮادﻩ هﺎ از ﻣﺴﺌﻮﻻن زﻧﺪان ﺗﺎﻳﻴﺪ ﺣﻀﻮر ﺁﻧﻬﺎ در زﻧﺪان اوﻳﻦ را درﻳﺎﻓﺖ ﮐﺮدﻩ ﺑﻮدﻧﺪ .ﺳﻮرﻧﺎ هﺎﺷﻤﯽ در ﺗﺎرﻳﺦ 15ﻓﺮوردﻳﻦ 1389ﺑﺎ وﺛﻴﻘﻪ ﺁزاد ﺷﺪ .ﻋﻠﻴﺮﺿﺎ ﻓﻴﺮوزﯼ در ﺗﺎرﻳﺦ 22اردﻳﺒﻬﺸﺖ 1389ﺑﺎ وﺛﻴﻘﻪ ﺁزاد ﺷﺪ .در ﻃﯽ دﺳﺘﮕﻴﺮﯼ ﻓﻌﺎﻻن ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ در اﺳﻔﻨﺪ ﺧﺎﻧﻪ ﻣﺎدر او ﻣﻮرد ﺑﺎزرﺳﯽ و ﻣﺎدرش ﻣﻮرد ﺑﺎزﺟﻮﻳﯽ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ و در هﻤﺎن زﻣﺎن ﻋﻤﻮﻳﺶ ﻣﺪاﻓﻊ ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ دﮐﺘﺮ ﺣﺴﺎم ﻓﻴﺮوزﯼ دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪ.
ﺑﺎزداﺷﺘﮕﺎﻩ هﺎ و زﻧﺪان هﺎﯼ اﻳﺮان اﻓﺮاد ﭘﺲ از دﺳﺘﮕﻴﺮﯼ ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺑﻪ ﺑﺎزداﺷﺘﮕﺎﻩ هﺎﯼ وزارت اﻃﻼﻋﺎت ﻳﺎ ﺳﭙﺎﻩ ﭘﺎﺳﺪاران ﻳﺎ دﺳﺘﮕﺎﻩ هﺎﯼ اﻣﻨﻴﺘﯽ دﻳﮕﺮ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ .ﻓﺮد ﻧﺎﺷﻨﺎﺳﯽ ﮐﻪ در ﺑﺎرﻩ ﺑﺎزداﺷﺖ ﺧﻮد ﻧﺰد ﻓﻌﺎﻻن ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ ﺷﻬﺎدت داد، ﺗﻮﺻﻴﻒ ﮐﺮد ﮐﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ از ﻣﺤﻠﯽ ﺑﻪ ﻣﺤﻞ دﻳﮕﺮ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ .او اﺑﺘﺪا در ﮐﻼﻧﺘﺮﯼ ﻣﺤﻞ ﺑﻮد ،روز ﺑﻌﺪ ﺑﻪ ﮐﻼﻧﺘﺮﯼ ﺷﺎﭘﻮر ،ﺳﭙﺲ ﺑﻪ ﭘﻠﻴﺲ اﻣﻨﻴﺘﯽ و دوﺑﺎرﻩ ﺑﻪ ﮐﻼﻧﺘﺮﯼ ﺷﺎﭘﻮر ﻣﻨﺘﻘﻞ ﺷﺪ .ﭘﺲ از ﺁن ﺑﻪ زﻧﺪان اوﻳﻦ اﻧﺘﻘﺎل ﻳﺎﻓﺖ و ﺑﺎﻗﯽ ﻣﺎﻧﺪﻩ 28روز ﺑﺎزداﺷﺖ را در ﺳﺎﻟﻦ هﺎﯼ 1و 7ﮔﺬراﻧﺪ.
»ﺑﻪ ﻣﻦ هﻴﭻ وﻗﺖ ﺗﻔﻬﻴﻢ اﺗﻬﺎم ﻧﺸﺪ ﻳﺎ وﮐﻴﻞ ﻧﺪاﺷﺘﻢ .ﻣﺮا وﻗﺘﯽ ﺁزاد ﮐﺮدﻧﺪ ﮐﻪ ﺗﻤﺎم ﮐﺒﻮدﯼ هﺎ از ﭘﺎهﺎ و دﺳﺖ هﺎﻳﻢ ﺑﺮﻃﺮف ﺷﺪﻩ ﺑﻮد .دﻣﺎﻏﻢ ﺷﮑﺴﺘﻪ ﺑﻮد و ﮐﺒﻮدﯼ هﺎﯼ دور ﭼﺸﻢ هﺎﻳﻢ ﮐﻤﯽ ﺑﻬﺘﺮ ﺷﺪﻩ ﺑﻮد .ﻣﻦ ﺗﺎ زﻣﺎن دادﮔﺎﻩ ﺑﺎ وﺛﻴﻘﻪ ﺁزاد ﺷﺪم و ﺑﻌﺪ ﺑﻪ اﻳﺠﺎد ﺁﺷﻮب و ﺗﺨﺮﻳﺐ اﻣﻮال ﻋﻤﻮﻣﯽ ﻣﺘﻬﻢ ﺷﺪم ﺑﺪون اﻳﻦ ﮐﻪ ﻣﺪرﮐﯽ ﺑﺮاﯼ اﺗﻬﺎم هﺎ وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ«. ﺷﺎﭘﻮر ﮐﺎﻇﻤﯽ ،ﺑﺮادر هﻤﺴﺮ ﻣﻴﺮ ﺣﺴﻴﻦ ﻣﻮﺳﻮﯼ ،در ﺧﺮداد 1388دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪ .ﺑﻪ ﮔﺰارش ادوار ﻧﻴﻮز 55،او در ﻳﮏ ﮔﻔﺘﮕﻮﯼ ﮐﻮﺗﺎﻩ ﺗﻠﻔﻨﯽ در ﻣﻬﺮ ﻣﺎﻩ 50 ،روز ﭘﺲ از ﺗﻠﻔﻦ ﻗﺒﻠﯽ از زﻧﺪان اوﻳﻦ ،ﺑﻪ ﻣﺎدرش ﮔﻔﺖ ﮐﻪ در ﺁﭘﺎرﺗﻤﺎﻧﯽ در ﺗﻬﺮان در ﺑﺎزداﺷﺖ اﺳﺖ .او ﻧﻤﯽ داﻧﺴﺖ ﺁﭘﺎرﺗﻤﺎن در ﮐﺠﺎﺳﺖ و ﮐﺪام
ﻧﻤﺎﻳﻪMDE 13/062/2010:
ﻋﻔﻮ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻞ ،ﺧﺮداد 1389
25
از اﻋﺘﺮاض ﺗﺎ زﻧﺪان :اﻳﺮان ﻳﮏ ﺳﺎل ﭘﺲ از اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت
دﺳﺘﮕﺎﻩ ﻳﺎ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﺴﺌﻮل ﺁن اﺳﺖ .ﻣﻌﻠﻮم ﻧﻴﺴﺖ ﮐﻪ ﺁﭘﺎرﺗﻤﺎن ﺑﺨﺸﯽ از زﻧﺪان اوﻳﻦ اﺳﺖ ﻳﺎ ﺑﺎزداﺷﺖ ﮔﺎهﯽ ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ ﻳﮑﯽ از دﺳﺘﮕﺎﻩ هﺎﯼ اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﻣﻮازﯼ ﺧﺎرج از ﮐﻨﺘﺮل ﻗﻮﻩ ﻗﻀﺎﻳﻴﻪ اﺳﺖ 56.ﺷﺎﭘﻮر ﮐﺎﻇﻤﯽ در ﺁﺑﺎن 1388در اﻧﺘﻈﺎر ﺗﺠﺪﻳﺪ ﻧﻈﺮ در ﻣﻮرد ﺣﮑﻢ ﻳﮏ ﺳﺎل زﻧﺪان ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺷﺮﮐﺖ در ﺗﻈﺎهﺮات ﻏﻴﺮﻗﺎﻧﻮﻧﯽ ،ﺑﺎ وﺛﻴﻘﻪ ﺁزاد ﺷﺪ .او در ﭘﯽ ﺗﻈﺎهﺮات ﻋﺎﺷﻮرا دوﺑﺎرﻩ دﺳﺘﮕﻴﺮ و در 24دﯼ 1388ﺁزاد ﺷﺪ.
ﻗﻮاﻧﻴﻦ و ﻣﻮازﻳﻦ ﺣﺎﮐﻢ ﺑﺮ زﻧﺪان هﺎ ﺷﻤﺎرﯼ از ﻣﻮازﻳﻦ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ در ﻣﻮرد ﺑﺎزداﺷﺖ ﻣﻄﺮح هﺴﺘﻨﺪ ،ﺑﻪ وﻳﮋﻩ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ اﺻﻮل ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻞ 57 ﺑﺮاﯼ ﺣﻤﺎﻳﺖ از ﺗﻤﺎم اﺷﺨﺎص در هﺮ ﺷﮑﻠﯽ از ﺑﺎزداﺷﺖ ﻳﺎ زﻧﺪان. ﺁﺋﻴﻦ ﻧﺎﻣﻪ زﻧﺪان هﺎﯼ اﻳﺮان ﻣﯽ ﮔﻮﻳﺪ» :ﻣﺮاﺟﻊ ﻗﻀﺎﻳﯽ ،اﺟﺮاﻳﯽ ،اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ،ﻧﻈﺎﻣﯽ و اﻧﺘﻈﺎﻣﯽ از داﺷﺘﻦ زﻧﺪان و ﺑﺎزداﺷﺘﮕﺎهﻬﺎﯼ اﺧﺘﺼﺎﺻﯽ ﻣﻤﻨﻮع ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ 58«.و ﺳﺎزﻣﺎن زﻧﺪانهﺎ و اﻗﺪاﻣﺎت ﺗﺎﻣﻴﻨﯽ و ﺗﺮﺑﻴﺘﯽ آﺸﻮر )ﺳﺎزﻣﺎن دوﻟﺘﯽ زﻧﺪان هﺎ( ـ و ﺑﺨﺸﯽ از ﻗﻮﻩ ﻗﻀﺎﻳﻴﻪ ـ ﻣﺴﺌﻮل ﻧﻈﺎرت ﺑﺮ زﻧﺪان هﺎ و ﻣﻮﺳﺴﺎت ﺗﺎﻣﻴﻨﯽ و ﺗﺮﺑﻴﺘﯽ ﮐﺸﻮر اﺳﺖ .ﺑﺎ وﺟﻮد اﻳﻦ ،ﺷﺎﺧﻪ هﺎﻳﯽ از دﺳﺘﮕﺎﻩ اﻣﻨﻴﺘﯽ ﻣﺴﺘﻘﻞ از ﺳﺎزﻣﺎن زﻧﺪان هﺎ داراﯼ ﺗﻌﺪادﯼ ﺑﺎزداﺷﺘﮕﺎﻩ هﺴﺘﻨﺪ و ﺧﺎرج از ﭼﺎرﭼﻮب ﻗﺎﻧﻮن و ﺑﺪون ﻧﻈﺎرت ﻋﻤﻞ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ. ﻗﻮﻩ ﻗﻀﺎﻳﻴﻪ در ﺳﺎل 1384ﮐﻮﺷﻴﺪ ﺑﻪ اﻳﻦ وﺿﻌﻴﺖ رﺳﻴﺪﮔﯽ ﮐﻨﺪ .در ﺁن زﻣﺎن ،رﺋﻴﺲ هﻴﺎت ﻧﻈﺎرت و ﺑﺎزرﺳﯽ ﺣﻔﻆ ﺣﻘﻮق ﺷﻬﺮوﻧﺪﯼ در ﮔﺰارﺷﯽ ﺗﺎﻳﻴﺪ ﮐﺮد ﮐﻪ در ﺑﺎزداﺷﺘﮕﺎﻩ هﺎﯼ زﻳﺮ ﮐﻪ اﻏﻠﺐ در اﺧﺘﻴﺎر ﺳﺎزﻣﺎن زﻧﺪان هﺎ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ ،ﺗﺨﻠﻔﺎﺗﯽ رخ دادﻩ اﺳﺖ: 1ـ ﺑﺎزداﺷﺘﮕﺎﻩ ﺁﮔﺎهﯽ ﺗﻬﺮان 2ـ ﺑﺎزداﺷﺘﮕﺎﻩ ﺳﺎزﻣﺎن ﺣﻔﺎﻇﺖ اﻃﻼﻋﺎت ارﺗﺶ 3ـ ﺑﺎزداﺷﺘﮕﺎﻩ اﻣﺎآﻦ 4ـ ﺑﺎزداﺷﺘﮕﺎﻩ ﺣﻔﺎﻇﺖ اﻃﻼﻋﺎت وزارت دﻓﺎع ﻣﻮﺳﻮم ﺑﻪ 64 5ـ ﺑﺎزداﺷﺘﮕﺎﻩ ﺣﻔﺎﻇﺖ اﻃﻼﻋﺎت ﻧﻴﺮوﯼ اﻧﺘﻈﺎﻣﯽ 6ـ زﻧﺪان رﺟﺎﻳﯽﺷﻬﺮ 7ـ ﺑﺎزداﺷﺘﮕﺎﻩ ﺣﻔﺎﻇﺖ اﻃﻼﻋﺎت ﺳﭙﺎﻩ 8ـ ﺑﺎزداﺷﺘﮕﺎﻩ اﻃﻼﻋﺎت ﺳﭙﺎﻩ 9ـ ﺑﻨﺪ 209وزارت اﻃﻼﻋﺎت در زﻧﺪان اوﻳﻦ 10ـ ﺑﺎزداﺷﺘﮕﺎﻩ ﺁﮔﺎهﯽ در ﺷﻬﺮرﯼ 11ـ ﺳﺘﺎد ﻣﺒﺎرزﻩ ﺑﺎ ﻣﻮاد ﻣﺨﺪر رﯼ 12ـ ﺑﺎزداﺷﺘﮕﺎﻩ آﻼﻧﺘﺮﯼ 160ﺧﺰاﻧﻪ 13ـ زﻧﺪان ﻗﺰل ﺣﺼﺎر آﺮج واﺣﺪ 3 14ـ ﻧﺪاﻣﺘﮕﺎﻩ ﺧﻮرﻳﻦ وراﻣﻴﻦ 15ـ ﺑﺎزداﺷﺘﮕﺎﻩ هﺎﯼ ﺁﮔﺎهﯽ وراﻣﻴﻦ و ﺁﮔﺎهﯽ ﺷﻬﺮﻳﺎر 16ـ ﺑﺎزداﺷﺘﮕﺎﻩ ﺳﺘﺎد ﻣﺒﺎرزﻩ ﺑﺎ ﻣﻮاد ﻣﺨﺪر ﺷﻬﺮﻳﺎر 17ـ دادﮔﺎﻩ اﻧﻘﻼب ﺗﻬﺮان 18ـ دادﺳﺮاﯼ ﻧﺎﺣﻴﻪ 7اﻧﻘﻼب ﺑﻪ رﻏﻢ اﺑﺮاز اﻃﻤﻴﻨﺎن هﺎﯼ رﺳﻤﯽ ﮐﻪ اﻳﻦ ﻣﺸﮑﻼت ﺣﻞ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ ،ادﻋﺎهﺎﯼ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻧﻘﺾ ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ در ﺑﻌﻀﯽ از هﻤﺎن ﺑﺎزداﺷﺘﮕﺎﻩ هﺎ ﺑﺎز هﻢ اداﻣﻪ داﺷﺘﻪ اﺳﺖ .در ﺳﺎل ،1386رﺋﻴﺲ وﻗﺖ ﻗﻮﻩ ﻗﻀﺎﻳﻴﻪ در ﺑﺨﺸﻨﺎﻣﻪ اﯼ ﺣﻖ ﺳﺎزﻣﺎن هﺎﯼ اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ و اﻣﻨﻴﺘﯽ ـ وزارت اﻃﻼﻋﺎت و اﻣﻨﻴﺖ ﮐﺸﻮر ،و ﺑﺨﺶ هﺎﯼ اﻃﻼﻋﺎت ﺳﭙﺎﻩ ﭘﺎﺳﺪاران ،ﻧﻴﺮوﯼ اﻧﺘﻈﺎﻣﯽ و ارﺗﺶ ـ را ﺑﺮاﯼ داﺷﺘﻦ ﺑﺎزداﺷﺘﮕﺎﻩ ﺗﺎﻳﻴﺪ ﮐﺮد ،ﻣﺸﺮوط ﺑﻪ اﻳﻦ ﮐﻪ اﻳﻦ ﺑﺎزداﺷﺘﮕﺎﻩ هﺎ زﻳﺮ ﻧﻈﺎرت ﺳﺎزﻣﺎن زﻧﺪان هﺎﯼ ﮐﺸﻮر ﺑﺎﺷﻨﺪ .ﺑﻨﺎ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺑﺨﺸﻨﺎﻣﻪ ،ﺑﻨﺎ ﺑﻮد در زﻧﺪان ﻣﺮﮐﺰﯼ هﺮ اﺳﺘﺎن ﻳﮏ »زﻧﺪان اﻣﻨﻴﺘﯽ« ﺗﺸﮑﻴﻞ ﺷﻮد و روﺳﺎﯼ اﻳﻦ زﻧﺪان هﺎ هﺮ ﻣﺎﻩ ﻓﻬﺮﺳﺖ ﻣﺤﺮﻣﺎﻧﻪ اﯼ از ﺑﺎزداﺷﺖ ﺷﺪﮔﺎن را ﺑﺮاﯼ رﺋﻴﺲ ﻗﻮﻩ ﻗﻀﺎﻳﻴﻪ ﺑﻔﺮﺳﺘﻨﺪ .ﻣﻌﻠﻮم ﻧﻴﺴﺖ ﺳﺎزﻣﺎن زﻧﺪان هﺎﯼ ﮐﺸﻮر در ﻋﻤﻞ ﺗﺎ ﭼﻪ ﻣﻴﺰاﻧﯽ ﺗﻮاﻧﺴﺘﻪ ﺑﺮ اﻳﻦ ﻣﺮاﮐﺰ ﻧﻈﺎرت ﮐﻨﺪ.
ﻋﻔﻮ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻞ ،ﺧﺮداد 1389
ﻧﻤﺎﻳﻪMDE 13/062/2010:
از اﻋﺘﺮاض ﺗﺎ زﻧﺪان :اﻳﺮان ﻳﮏ ﺳﺎل ﭘﺲ از اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت
26
زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﺎزﺟﻮﻳﯽ ﺑﺎزداﺷﺖ ﺷﺪﮔﺎن ﺗﻤﺎم ﻣﯽ ﺷﻮد ـ ﺑﻪ اﻳﻦ دﻟﻴﻞ ﮐﻪ »اﻋﺘﺮاف« ﮐﺮدﻩ اﻧﺪ ﻳﺎ از اﻳﻦ ﮐﺎر ﺳﺮ ﺑﺎز زدﻩ اﻧﺪ ،و ﻣﻘﺎﻣﺎت ﻣﺎﻳﻞ هﺴﺘﻨﺪ ﭘﺮوﻧﺪﻩ ﺁﻧﻬﺎ را ﺑﻪ ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﺑﺮﺳﺎﻧﻨﺪ ـ ﺁﻧﻬﺎ ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺑﻪ ﺳﻠﻮل هﺎ ﻳﺎ زﻧﺪان هﺎﻳﯽ در ﻣﺤﺪودﻩ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻋﺎدﯼ زﻧﺪان ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ و در اﻧﺘﻈﺎر ﻣﺤﺎﮐﻤﻪ ﻣﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ .زﻣﺎن اﻧﺘﻈﺎر ﺑﺮاﯼ ﻣﺤﺎﮐﻤﻪ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﻣﺎﻩ هﺎ ﻃﻮل ﺑﮑﺸﺪ .اﻣﮑﺎن دارد ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺎ وﺛﻴﻘﻪ ﺁزاد ﺷﻮﻧﺪ. در ﺻﻮرت ﻣﺠﺮﻣﻴﺖ و ﻣﺤﮑﻮﻣﻴﺖ ﺑﻪ زﻧﺪان ،ﺑﺎزداﺷﺖ ﺷﺪﮔﺎن ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺑﻪ زﻧﺪان هﺎﯼ ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﺷﻮد ﮐﻪ از ﺧﺎﻧﻪ زﻧﺪاﻧﯽ دور ﺑﺎﺷﺪ ،ﺑﻪ وﻳﮋﻩ اﮔﺮ ﺣﮑﻢ ﺷﺎﻣﻞ ﻣﺠﺎزات اﺿﺎﻓﯽ زﻧﺪان در ﺗﺒﻌﻴﺪ ﺑﺎﺷﺪ. ﮐﺴﺎﻧﯽ ﮐﻪ در ﺗﻬﺮان در ﺑﺎزداﺷﺖ هﺴﺘﻨﺪ ﭘﺲ از دﺳﺘﮕﻴﺮﯼ در ﺑﺎزداﺷﺘﮕﺎﻩ هﺎﯼ ﻣﻮازﯼ ﻧﮕﻬﺪارﯼ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ. اﻳﻤﺎن ﺻﺪﻳﻘﯽ )ﻧﮕﺎﻩ ﮐﻨﻴﺪ ﺑﻪ ﻓﺼﻞ ،2داﻧﺸﺠﻮﻳﺎن( ﮔﻔﺖ ﮐﻪ او اﺑﺘﺪا در ﺣﺪود ﭼﻬﺎر ﺳﺎﻋﺖ در ﻣﺮﮐﺰ وزارت اﻃﻼﻋﺎت در ﺑﺎﺑﻞ ﺑﻮدﻩ و ﺳﭙﺲ ﺑﻪ ﻣﺮﮐﺰ وزارت اﻃﻼﻋﺎت در ﺳﺎرﯼ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ .در ﺁﻧﺠﺎ او را 10روز ﺑﺪون ارﺗﺒﺎط و در ﺳﻠﻮل اﻧﻔﺮادﯼ ﻧﮕﻪ داﺷﺘﻪ و ﺑﺎزﺟﻮﻳﯽ ﮐﺮدﻩ اﻧﺪ .او ﺳﭙﺲ ﺑﻪ زﻧﺪان ﺑﺎﺑﻞ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﺷﺪﻩ و ﺑﺎ 17ﻧﻔﺮ دﻳﮕﺮ در ﺁﻧﺠﺎ ﺑﺎزداﺷﺖ ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ .ﮐﺎوﻩ ﻗﺎﺳﻤﯽ ﮐﺮﻣﺎﻧﺸﺎهﯽ ،ﻣﺪاﻓﻊ ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ و ﻋﺼﻮ اﻗﻠﻴﺖ ُﮐﺮد )ﻧﮕﺎﻩ ﮐﻨﻴﺪ ﺑﻪ ﻓﺼﻞ ،2ﻣﺪاﻓﻌﺎن ﺣﻘﻮق( 14 ،ﺑﻬﻤﻦ 1389در ﮐﺮﻣﺎﻧﺸﺎﻩ دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪ و ﺗﺎ 2ﺧﺮداد در ﺑﺎزداﺷﺘﮕﺎﻩ وزارت اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺎﻧﺪ.
زﻧﺪان اوﻳﻦ ﺑﺮاﯼ ﺑﺴﻴﺎرﯼ از ﻣﺮدم زﻧﺪان اوﻳﻦ در ﺷﻤﺎل ﺗﻬﺮان ﻣﺘﺮادف اﺳﺖ ﺑﺎ ﺑﺎزداﺷﺖ ﺧﻮدﺳﺮاﻧﻪ ،ﮐﻪ اﮐﻨﻮن ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻋﺪﻩ زﻳﺎدﯼ از اﻳﺮاﻧﻴﺎن اﺳﺖ .اﻳﻦ زﻧﺪان ﮐﻪ اﺑﺘﺪا ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﮏ ﺑﺎزداﺷﺘﮕﺎﻩ 59ﺗﺎﺳﻴﺲ ﺷﺪ ،اﮐﻨﻮن ﻣﺤﻞ ﻧﮕﻬﺪارﯼ زﻧﺪاﻧﻴﺎن ﻣﺤﮑﻮم ﻧﻴﺰ هﺴﺖ ،ﮔﺮﭼﻪ ﺑﺎزداﺷﺖ ﺷﺪﮔﺎن هﻢ هﻨﻮز در ﺁﻧﺠﺎ ﻧﮕﻬﺪارﯼ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ .اﻳﻦ زﻧﺪان ﮐﻪ در ﺳﺎل 1350ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪ ،ﺷﺎﻣﻞ ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺑﻠﻮﮎ از ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن هﺎﯼ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﻪ ﻳﮏ دﻳﮕﺮ اﺳﺖ ﮐﻪ در زﻣﺎن هﺎﯼ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ .اﻳﻦ زﻧﺪان داراﯼ ﺣﺪاﻗﻞ ﻳﮏ ﺑﻬﺪارﯼ ،ﻳﮏ دادﮔﺎﻩ و ﻣﺤﻮﻃﻪ هﺎﯼ ﺗﻔﺮﻳﺤﯽ اﺳﺖ .ﮔﻨﺠﺎﻳﺶ ﮐﺎﻣﻞ ﺁن ﻧﺎﻣﻌﻠﻮم اﺳﺖ ،اﻣﺎ ﮔﻤﺎن ﻣﯽ رود ﭘﺲ از هﺮ دورﻩ دﺳﺘﮕﻴﺮﯼ ﮔﺴﺘﺮدﻩ هﺰاران ﺑﺎزداﺷﺘﯽ و زﻧﺪاﻧﯽ را در ﺧﻮد ﺟﺎ ﻣﯽ دهﺪ .در ﺧﺮداد ،1385ﻣﺴﺌﻮﻻن ﮔﻔﺘﻨﺪ ﮐﻪ 2575ﻣﺮد و 375زن در ﺁن ﺑﻪ ﺳﺮ ﻣﯽ ﺑﺮﻧﺪ .در اﻳﻦ زﻧﺪان اﻏﻠﺐ اﻋﺪام هﺎﻳﯽ اﻧﺠﺎم ﻣﯽ ﺷﻮد. اﻳﻦ زﻧﺪان از ﺑﻨﺪهﺎﯼ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺗﺸﮑﻴﻞ ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ ﮔﺎهﯽ ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ اﻧﺪرزﮔﺎﻩ ﻣﯽ ﮔﻮﻳﻨﺪ ،ﮐﻪ هﺮ ﻳﮏ ﺷﺎﻣﻞ ﭼﻨﺪ »ﺳﺎﻟﻦ« اﺳﺖ :ﮐﺮﻳﺪورﯼ ﺑﺎ ﭼﻨﺪ اﺗﺎق در هﺮ ﻃﺮف و ﺳﺮوﻳﺲ ﺑﻬﺪاﺷﺘﯽ )ﺗﻮاﻟﺖ و دوش( .در ﺳﺎﻟﻦ هﺎﯼ ﻋﻤﻮﻣﯽ ،درهﺎﯼ ﺳﻠﻮل هﺎ ،ﮐﻪ ﻋﻤﻮﻣﺎ 20ـ 30ﻧﻔﺮ را در ﺧﻮد ﺟﺎ ﻣﯽ دهﻨﺪ ،ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺑﺎز اﺳﺖ و زﻧﺪاﻧﻴﺎن ﺑﺎ هﻢ ارﺗﺒﺎط دارﻧﺪ .ﺳﺎﻟﻦ هﺎﯼ دﻳﮕﺮ داراﯼ ﺳﻠﻮل هﺎﯼ ﮐﻮﭼﮑﺘﺮﯼ هﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ در ﺁﻧﻬﺎ زﻧﺪاﻧﻴﺎن ﻳﺎ ﺑﻪ ﺻﻮرت اﻧﻔﺮادﯼ ﻳﺎ در ﮔﺮوﻩ هﺎﯼ ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﭼﻬﺎر ﻧﻔﺮﯼ ﻧﮕﻬﺪارﯼ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ. رﺳﻤﺎ اﻳﻦ زﻧﺪان زﻳﺮ ﻧﻈﺮ ﺳﺎزﻣﺎن زﻧﺪانهﺎ و اﻗﺪاﻣﺎت ﺗﺎﻣﻴﻨﯽ و ﺗﺮﺑﻴﺘﯽ آﺸﻮر ﻗﺮار دارد .اﻣﺎ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ﺑﺨﺶ هﺎﯼ ﻣﺸﺨﺼﯽ از زﻧﺪان ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ زﻳﺮ ﻧﻈﺮ وزارت اﻃﻼﻋﺎت و اﻣﻨﻴﺖ ﮐﺸﻮر ،ﺳﭙﺎﻩ ﭘﺎﺳﺪاران، دادﮔﺎﻩ وﻳﮋﻩ روﺣﺎﻧﻴﺖ و اﺣﺘﻤﺎﻻ ﻧﻬﺎدهﺎﯼ اﻣﻨﻴﺘﯽ دﻳﮕﺮ ﺑﺎﺷﺪ. ﺑﺮاﯼ ﻣﺜﺎل ،ﺑﻨﺪ 209درا ﺧﺘﻴﺎر وزارت اﻃﻼﻋﺎت و اﻣﻨﻴﺖ ﮐﺸﻮر اﺳﺖ .ﮐﺴﺎﻧﯽ ﮐﻪ در اﻳﻦ ﺑﻨﺪ ﺑﺎزداﺷﺖ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ﻣﻌﻤﻮﻻ زﻧﺪاﻧﻴﺎن ﺳﻴﺎﺳﯽ ﻳﺎ »اﻣﻨﻴﺘﯽ« هﺴﺘﻨﺪ و ﺳﺎزﻣﺎن زﻧﺪان هﺎ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺣﻀﻮرﺷﺎن را در زﻧﺪان اوﻳﻦ ﺛﺒﺖ ﻧﮑﻨﺪ .در ﻧﺘﻴﺠﻪ ،اﻳﻦ ﻋﺪﻩ از ﺣﻤﺎﻳﺖ اﻳﻦ ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﺮﺧﻮردار ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ .ﮔﺰارش هﺎ ﺣﺎﮐﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻣﺎﻣﻮران وزارت اﻃﻼﻋﺎت و اﻣﻨﻴﺖ ﮐﺸﻮر ﻣﺠﺎز هﺴﺘﻨﺪ ﺑﻪ ﺑﻨﺪ 209رﻓﺖ و ﺁﻣﺪ ﮐﻨﻨﺪ .در ﮔﺬﺷﺘﻪ از ورود ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن ﻣﺠﻠﺲ اﻳﺮان و دﻳﮕﺮان ﺑﻪ ﺁن ﺟﻠﻮﮔﻴﺮﯼ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ .ﻋﻔﻮ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻞ ﻣﺮﺗﺐ ﮔﺰارش هﺎﻳﯽ در ﺑﺎرﻩ ﺷﮑﻨﺠﻪ و ﺗﺎﺧﻴﺮ ﻳﺎ ﻧﺒﻮد رﺳﻴﺪﮔﯽ ﭘﺰﺷﮑﯽ در ﺑﻨﺪ 209درﻳﺎﻓﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ .در ﺳﺎل 1382هﻴﺎﺗﯽ از ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﺎن ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻞ ﻣﻮﻓﻖ ﺷﺪ ﮐﻮﺗﺎﻩ از ﺑﻨﺪ 209دﻳﺪار ﮐﻨﺪ و ﺁن را »زﻧﺪاﻧﯽ در درون زﻧﺪان« ﻧﺎﻣﻴﺪ. ﺑﻨﺪ 2اﻟﻒ ـ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻧﺎم ﺑﻨﺪ 325ﻗﺪﻳﻢ هﻢ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد ـ ﮔﻮﻳﺎ در اﺧﺘﻴﺎر ﺳﭙﺎﻩ ﭘﺎﺳﺪاران اﺳﺖ و ﺑﺮاﯼ ﻧﮕﻬﺪارﯼ زﻧﺪاﻧﻴﺎن ﺳﻴﺎﺳﯽ ﮐﻪ ﭘﺮوﻧﺪﻩ ﺷﺎن ﺑﺮاﯼ ﻣﻘﺎﻣﺎت از »ﺣﺴﺎﺳﻴﺖ« وﻳﮋﻩ اﯼ ﺑﺮﺧﻮردار اﺳﺖ ،اﺳﺘﻔﺎدﻩ
ﻧﻤﺎﻳﻪMDE 13/062/2010:
ﻋﻔﻮ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻞ ،ﺧﺮداد 1389
از اﻋﺘﺮاض ﺗﺎ زﻧﺪان :اﻳﺮان ﻳﮏ ﺳﺎل ﭘﺲ از اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت
27
ﻣﯽ ﺷﻮد .ﺷﮑﻨﺠﻪ در اﻳﻦ ﺑﻨﺪ ﻧﻴﺰ ﮔﺰارش ﺷﺪﻩ اﺳﺖ. ﺑﻨﺪهﺎﯼ دﻳﮕﺮ زﻧﺪان اوﻳﻦ ﮐﻪ در دﺳﺘﺮس ﻗﻮﻩ ﻗﻀﺎﻳﻴﻪ اﺳﺖ ﺷﺎﻣﻞ ﺑﻨﺪهﺎﯼ 350و 240اﺳﺖ .ﺑﺴﻴﺎرﯼ از زﻧﺪاﻧﻴﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﺎزﺟﻮﻳﯽ ﺷﺎن ﺗﻤﺎم ﺷﺪﻩ ﻳﺎ ﻣﺤﮑﻮم ﺷﺪﻩ اﻧﺪ ﺑﻪ ﺑﻨﺪ 350ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ .ﺑﻨﺪ 240داراﯼ ﭼﻬﺎر ﻃﺒﻘﻪ ﺳﻠﻮل اﻧﻔﺮادﯼ و ﮔﺎهﯽ اوﻗﺎت ﻣﺤﻞ ﺑﺎزداﺷﺖ زﻧﺪاﻧﻴﺎن ﻣﺸﻬﻮر اﺳﺖ ،اﻣﺎ در ﭘﯽ دﺳﺘﮕﻴﺮﯼ هﺎﯼ ﮔﺴﺘﺮدﻩ ﺑﺮاﯼ ﺑﺎزداﺷﺖ ﺗﻌﺪاد زﻳﺎدﯼ از زﻧﺪاﻧﻴﺎن ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﮐﺎر ﻣﯽ رود .اﻳﻦ ﺑﻨﺪ در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل ﺑﻨﺪ ﺗﻨﺒﻴﻬﯽ اﺳﺖ .زﻧﺪاﻧﻴﺎﻧﯽ ﮐﻪ دﺳﺖ ﺑﻪ اﻋﺘﺼﺎب ﻏﺬا ﻣﯽ زﻧﻨﺪ )ﮐﻪ ﻃﺒﻖ ﻣﻘﺮرات زﻧﺪان ﺟﺮم اﺳﺖ( ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺑﻨﺪ اﻋﺰام ﺷﻮﻧﺪ .ﻳﮏ »ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺁﻣﻮزﺷﮕﺎﻩ« 60ﻧﻴﺰ وﺟﻮد دارد ﮐﻪ ﭼﻨﺪﻳﻦ ﮐﺎرﮔﺎﻩ ﺑﻪ ﺁن ﻣﺘﺼﻞ هﺴﺘﻨﺪ، 61 اﻣﺎ داراﯼ ﺣﺪاﻗﻞ دو ﺑﻨﺪ ﺑﺎ ﺳﻠﻮل هﺎﯼ ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ اﺳﺖ. زﻧﺪان زﻧﺎن ﺟﺪا و داراﯼ ﺣﺪاﻗﻞ ﭼﻬﺎر ﺑﻨﺪ اﺳﺖ .ﻳﮏ ﺑﻨﺪ ﻗﺮﻧﻄﻴﻨﻪ ﻧﻴﺰ وﺟﻮد دارد ﮐﻪ زﻧﺪاﻧﻴﺎن را ﭘﻴﺶ از اﻧﺘﻘﺎل ﺑﻪ ﺑﻨﺪهﺎﯼ دﻳﮕﺮ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ در ﺁن ﻧﮕﻬﺪارﯼ ﮐﻨﻨﺪ .ﺑﻨﺪهﺎﯼ ﻣﺮدان و زﻧﺎن داراﯼ ﻳﮏ ﺑﺨﺶ »ﻣﺘﺎدون« هﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﻣﺤﻞ ﻧﮕﻬﺪارﯼ زﻧﺪاﻧﻴﺎن ﻣﻌﺘﺎد اﺳﺖ .زﻧﺪاﻧﻴﺎن ﺳﻴﺎﺳﯽ را ﻧﻴﺰ ﮔﺎهﯽ در اﻳﻦ ﺳﺎﻟﻦ هﺎ ﻧﮕﻪ ﻣﯽ دارﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﻗﺼﺪ ﻓﺸﺎر ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺮ ﺁﻧﻬﺎﺳﺖ. زﻧﺪان هﺎﯼ دﻳﮕﺮﯼ ﮐﻪ ﺑﺮاﯼ ﻧﮕﻬﺪارﯼ زﻧﺪاﻧﻴﺎن ﺳﻴﺎﺳﯽ ﺑﻪ ﮐﺎر ﻣﯽ رود از اﻳﻦ ﺟﻤﻠﻪ اﻧﺪ:
زﻧﺪان ﻋﺎدل ﺁﺑﺎد در ﺷﻴﺮاز ،ﺟﻨﻮب اﻳﺮان زﻧﺪان ﺑﻨﺪر ﻋﺒﺎس در اﺳﺘﺎن هﺮﻣﺰﮔﺎن ،ﺟﻨﻮب اﻳﺮان زﻧﺪان دﺳﺘﮕﺮد در اﺻﻔﻬﺎن ،ﻣﺮﮐﺰ اﻳﺮان زﻧﺪان دﻳﺰل ﺁﺑﺎد در ﮐﺮﻣﺎﻧﺸﺎﻩ ،ﻏﺮب اﻳﺮان زﻧﺪان ﮐﺎرون در اهﻮاز ،اﺳﺘﺎن ﺧﻮزﺳﺘﺎن ،ﺟﻨﻮب ﻏﺮﺑﯽ اﻳﺮان زﻧﺪان ﻟﻨﮕﺮود ،اﺳﺘﺎن ﮔﻴﻼن ،ﺷﻤﺎل اﻳﺮان زﻧﺪان ﻣﺎﮐﻮ ،اﺳﺘﺎن ﺁذرﺑﺎﻳﺠﺎن ﻏﺮﺑﯽ ،ﺷﻤﺎل ﻏﺮﺑﯽ اﻳﺮان زﻧﺪان ﻗﺰل ﺣﺼﺎر ،در ﻧﺰدﻳﮑﯽ ﮐﺮج ،اﺳﺘﺎن ﺗﻬﺮان زﻧﺪان ﻗﻢ ،ﻣﺮﮐﺰ اﻳﺮان زﻧﺪان رﺟﺎﻳﯽ ﺷﻬﺮ ،ﻣﺸﻬﻮر ﺑﻪ ﮔﻮهﺮدﺷﺖ ،در ﮐﺮج زﻧﺪان ﺳﻨﻨﺪج ،در اﺳﺘﺎن ﮐﺮدﺳﺘﺎن ،ﻏﺮب اﻳﺮان زﻧﺪان ﺳﭙﻴﺪار در اهﻮاز زﻧﺪان وﮐﻴﻞ ﺁﺑﺎد در ﻣﺸﻬﺪ ،ﺷﻤﺎل ﺷﺮﻗﯽ اﻳﺮان زﻧﺪان زاهﺪان در زاهﺪان ،اﺳﺘﺎن ﺳﻴﺴﺘﺎن ـ ﺑﻠﻮﭼﺴﺘﺎن ،ﺟﻨﻮب ﺷﺮﻗﯽ اﻳﺮان
ﺑﺎور ﺑﺮ اﻳﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ وزارت اﻃﻼﻋﺎت و اﻣﻨﻴﺖ اﻳﺮان ﻳﺎ ﺳﭙﺎﻩ ﭘﺎﺳﺪاران ﺑﺎزداﺷﺘﮕﺎﻩ هﺎﯼ ﻣﺘﻌﺪد دﻳﮕﺮﯼ را در ﺗﻬﺮان و ﺟﺎهﺎﯼ دﻳﮕﺮ اﻳﺮان در اﺧﺘﻴﺎر دارﻧﺪ .اﻳﻦ ﺑﺎزداﺷﺘﮕﺎﻩ هﺎ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان زﻧﺪان ﺛﺒﺖ ﻧﺸﺪﻩ اﻧﺪ .ﺑﻌﻀﯽ از اﻳﻨﻬﺎ ،ﻣﺜﻞ زﻧﺪان ،59ﮐﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد در ﭘﺎدﮔﺎن وﻟﯽ ﻋﺼﺮ )ﻣﺸﻬﻮر ﺑﻪ ﻋﺸﺮت ﺁﺑﺎد( ـ ﭘﺎﻳﮕﺎﻩ ﺳﭙﺎﻩ ﭘﺎﺳﺪاران در ﺧﻴﺎﺑﺎن ﺳﺮﺑﺎز ﺗﻬﺮان ـ واﻗﻊ ﺷﺪﻩ ﺑﻨﺎ ﺑﻪ ﮔﺰارش هﺎ ﺑﺴﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ .اﻣﺎ ﺑﻌﻀﯽ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ در دورﻩ هﺎﯼ دﺳﺘﮕﻴﺮﯼ هﺎﯼ دﺳﺘﻪ ﺟﻤﻌﯽ ﻣﺜﻞ زﻣﺎن ﺗﻈﺎهﺮات ﻋﺎﺷﻮرا ﺑﺎزﮔﺸﺎﻳﯽ ﺷﺪﻩ ﺑﺎﺷﻨﺪ .اﮔﺮ ﻧﻪ هﻤﻪ ﺷﻬﺮهﺎ و ﺷﻬﺮﺳﺘﺎن هﺎ ،اﻣﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺁﻧﻬﺎ داراﯼ ادارﻩ اﻃﻼﻋﺎت هﺴﺘﻨﺪ و ﻋﻔﻮ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻞ ﻣﻨﻈﻢ ﮔﺰارش هﺎﻳﯽ درﻳﺎﻓﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﺣﺎﮐﯽ از اﻳﻦ ﮐﻪ ﺑﺎزداﺷﺖ ﺷﺪﮔﺎن در اﺑﺘﺪاﯼ دﺳﺘﮕﻴﺮﯼ در اﻳﻦ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن هﺎ ﻧﮕﻬﺪارﯼ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ. ﺑﻨﺎ ﺑﻪ ﮔﺰارش هﺎ ،ﺑﺎزداﺷﺘﮕﺎﻩ ﮐﻬﺮﻳﺰﮎ ـ زﻳﺮ ﻧﻈﺮ ﻧﻴﺮوﯼ اﻧﺘﻈﺎﻣﯽ ـ ﭘﺲ از ﻣﺮگ ﭼﻨﺪ زﻧﺪاﻧﯽ و ادﻋﺎهﺎﯼ ﺷﮑﻨﺠﻪ ،در ﺳﺎل 1388ﺑﻪ دﺳﺘﻮر ﻣﻘﺎم رهﺒﺮﯼ ﺑﺴﺘﻪ ﺷﺪ .در ﭘﯽ ﺗﻌﻄﻴﻠﯽ ﺁن ،ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻩ ﻧﻴﺮوﯼ اﻧﺘﻈﺎﻣﯽ در ﺗﺎرﻳﺦ 13ﻣﺮداد ﮔﻔﺖ ﮐﻪ ﻧﻴﺮوﯼ اﻧﺘﻈﺎﻣﯽ ﺳﺮﮔﺮم ﺳﺎﺧﺘﻦ ﺑﺎزداﺷﺘﮕﺎهﯽ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺑﻪ ﺟﺎﯼ ﮐﻬﺮﻳﺰﮎ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻳﮏ ﻣﺎﻩ ﺑﻌﺪ ﺷﺮوع ﺑﻪ ﮐﺎر ﮐﻨﺪ .ﮔﺰارش هﺎﻳﯽ در اردﻳﺒﻬﺸﺖ 1389ﺣﺎﮐﯽ ﺑﻮد ﮐﻪ ﺗﺎﺳﻴﺴﺎت ﺗﺎزﻩ اﯼ ﺑﻪ ﻧﺎم ﺳﺮوش 111در ﺁﻧﺠﺎ ﺑﻪ راﻩ اﻓﺘﺎدﻩ اﺳﺖ.
ﻋﻔﻮ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻞ ،ﺧﺮداد 1389
ﻧﻤﺎﻳﻪMDE 13/062/2010:
از اﻋﺘﺮاض ﺗﺎ زﻧﺪان :اﻳﺮان ﻳﮏ ﺳﺎل ﭘﺲ از اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت
28
دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻮادﻩ و وﮐﻴﻞ دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻮادﻩ و وﮐﻴﻞ ﻧﮑﺎت اﺳﺎﺳﯽ در ﺣﻤﺎﻳﺖ از ﺑﺎزداﺷﺖ ﺷﺪﮔﺎن در ﺑﺮاﺑﺮ ﺷﮑﻨﺠﻪ و ﺑﺪرﻓﺘﺎرﯼ هﺎﯼ دﻳﮕﺮ و ﺗﺄﻣﻴﻦ ﺗﻀﻤﻴﻦ هﺎﯼ ﻻزم ﺑﺮاﯼ ﻳﮏ ﻣﺤﺎﮐﻤﻪ ﻋﺎدﻻﻧﻪ اﺳﺖ .ﮔﺮوﻩ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻞ در ﻣﻮرد ﺑﺎزداﺷﺖ ﺧﻮدﺳﺮاﻧﻪ ﺑﺎزداﺷﺖ ﭘﻨﻬﺎﻧﯽ را ﻧﻘﺾ ﺣﻖ ﻣﺤﺎﮐﻤﻪ ﻋﺎدﻻﻧﻪ ﻣﯽ داﻧﺪ 62.ﺗﺤﻘﻴﻖ ﻣﺸﺘﺮﮎ ﻧﻬﺎدهﺎﯼ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮﯼ در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﺑﺎزداﺷﺖ ﻣﺨﻔﯽ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﻴﺮﯼ رﺳﻴﺪ:
»ﺑﻌﻀﯽ روﻳﻪ هﺎﯼ اﺻﻠﯽ ﺑﺎزداﺷﺖ ﻣﺨﻔﯽ ،ﻣﺜﻞ اﺳﺘﻔﺎدﻩ از ﭘﻨﻬﺎن ﮐﺎرﯼ و ﻧﺎاﻣﻨﯽ ﻧﺎﺷﯽ از ﻣﺤﺮوﻣﻴﺖ از ﺗﻤﺎس ﺑﺎ ﺟﻬﺎن ﺑﻴﺮون و ﺑﯽ اﻃﻼﻋﯽ ﺧﺎﻧﻮادﻩ از ﻣﺤﻞ و ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ ﺑﺎزداﺷﺘﯽ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﻓﺸﺎر ﺑﺮاﯼ اﻋﺘﺮاف ﺑﻪ ﺟﺮم ،ﻧﺎﻗﺾ ﺣﻖ ﻋﺪم اﺟﺒﺎر ﺑﻪ اداﯼ ﺷﻬﺎدت ﻋﻠﻴﻪ ﺧﻮد ﻳﺎ اﻋﺘﺮاف ﺑﻪ ﺗﻘﺼﻴﺮ اﺳﺖ ﮐﻪ از اﺻﻞ ﻓﺮض ﺑﺮ ﺑﯽﮔﻨﺎهﯽ ﻧﺎﺷﯽ ﻣﯽ ﺷﻮد 63.ﺑﻪ ﻋﻼوﻩ ﺑﺎزداﺷﺖ ﻣﺨﻔﯽ ﻣﻮﺟﺐ اﻋﺘﺮاف هﺎﯼ ﺣﺎﺻﻞ در زﻳﺮ ﺷﮑﻨﺠﻪ و دﻳﮕﺮ 64 ﺑﺪرﻓﺘﺎرﯼ هﺎ اﺳﺖ«. ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﻌﻤﻮل ،اوﻟﻴﻦ ﺗﻤﺎس ﺧﺎﻧﻮادﻩ هﺎ ﺑﺎ زﻧﺪاﻧﻴﺎن ﺑﺎزداﺷﺖ ﺷﺪﻩ روزهﺎ ﻳﺎ هﻔﺘﻪ هﺎ ﭘﺲ از دﺳﺘﮕﻴﺮﯼ از ﻃﺮﻳﻖ ﺗﻠﻔﻦ اﻧﺠﺎم ﻣﯽ ﺷﻮد .اﻳﻦ ﮔﻔﺘﮕﻮهﺎﯼ ﺗﻠﻔﻨﯽ ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺑﺴﻴﺎر ﮐﻮﺗﺎﻩ ـ ﻳﮏ ﻳﺎ دو دﻗﻴﻘﻪ ـ اﺳﺖ و زﻧﺪاﻧﯽ ﻣﺠﺎز ﻧﻴﺴﺖ ﺑﮕﻮﻳﺪ در ﮐﺠﺎﺳﺖ .اﻋﻀﺎﯼ ﺧﺎﻧﻮادﻩ اﻏﻠﺐ وﻗﺖ و ﭘﻮل زﻳﺎدﯼ را ﺑﺮاﯼ ﮐﺴﺐ ﺗﺎﻳﻴﺪ رﺳﻤﯽ در ﺑﺎرﻩ ﻣﺤﻞ زﻧﺪاﻧﯽ ﺧﻮد و وﺿﻌﻴﺖ ﭘﺮوﻧﺪﻩ او ﺻﺮف ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ .ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻴﻦ زﻧﺪان هﺎ ،ادارات وزارت اﻃﻼﻋﺎت و اﻣﻨﻴﺖ ﮐﺸﻮر و ﻣﺴﺌﻮﻻن دادﮔﺎﻩ ﺑﻪ رﻓﺖ و ﺁﻣﺪ ﻣﯽ ﭘﺮدازﻧﺪ و اﻏﻠﺐ اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺘﻨﺎﻗﺾ درﻳﺎﻓﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ. زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﻣﺤﻞ زﻧﺪاﻧﯽ ﺗﺎﻳﻴﺪ ﺷﺪ ،ﺧﺎﻧﻮادﻩ هﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺗﻼش ﺑﺮاﯼ ﮐﺴﺐ ﺁﺧﺮﻳﻦ اﻃﻼﻋﺎت در ﺑﺎرﻩ وﺿﻌﻴﺖ ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ زﻧﺪاﻧﯽ و ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﭘﺮوﻧﺪﻩ در ﻧﻈﺎم ﻗﻀﺎﻳﯽ اداﻣﻪ ﺑﺪهﻨﺪ.
»ﺑﻪ ﺷﻌﺒﻪ ٢۶ﮐﻪ ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﮐﺮدم ﮔﻔﺘﻨﺪ ﺑﺎﻳﺪ اﺳﺘﻌﻼم ﺟﺪﻳﺪ ﺑﮕﻴﺮﻳﺪ و ﺑﮕﻮﻳﻨﺪ ﮐﻪ ﭘﺮوﻧﺪﻩ اﻳﻨﺠﺎ اﺳﺖ .رﻓﺘﻢ اﺳﺘﻌﻼم ﺟﺪﻳﺪ ﺑﮕﻴﺮم ﮐﻪ ﮔﻔﺘﻨﺪ در ﻣﻮرد ﭘﺮوﻧﺪﻩ ﯼ ﻗﺒﻠﯽ اﺳﺘﻌﻼﻣﯽ ﮐﻪ ﻣﻮﺟﻮد اﺳﺖ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺷﻌﺒﻪ ٢ ﺑﺎزﭘﺮﺳﯽ اﺳﺖ و اﺳﺘﻌﻼم ﺟﺪﻳﺪ در ﻣﻮرد ﭘﺮوﻧﺪﻩ وﺟﻮد ﻧﺪارد .ﭘﺮوﻧﺪﻩ ﯼ ﺟﺪﻳﺪ ﮐﻪ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺗﺎرﻳﺦ ٢٩/٩/١٣٨٨اﺳﺖ ﺑﻪ ﺷﻌﺒﻪ ١۵دادﮔﺎﻩ اﻧﻘﻼب ارﺟﺎع ﺷﺪﻩ ﺑﻮد اﻣﺎ در اﻳﻦ ﺷﻌﺒﻪ هﻢ ﮔﻔﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺷﻴﻮا ﺑﻪ ﻗﺮار ﺑﺎزداﺷﺖ ﺧﻮد اﻋﺘﺮاض داﺷﺘﻪ و ﻣﺎ ﺑﻌﺪ از رﺳﻴﺪﮔﯽ ﺑﻪ اﻳﻦ اﻋﺘﺮاض ﭘﺮوﻧﺪﻩ را ارﺳﺎل ﮐﺮدﻩ اﻳﻢ .اﻣﺎ هﻴﭻ ﺟﻮاﺑﯽ ﻧﻤﯽ دهﻨﺪ ﮐﻪ اﻳﻦ ﭘﺮوﻧﺪﻩ را ﺑﻪ ﮐﺠﺎ ارﺳﺎل ﮐﺮدﻩ اﻧﺪ«. ﺷﻬﺮزاد ﮐﺮﻳﻤﺎن ،ﻣﺎدر ﺷﻴﻮا ﻧﻈﺮﺁهﺎرﯼ ،در ﮔﻔﺘﮕﻮ ﺑﺎ ﮐﻤﭙﻴﻦ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ در اﻳﺮان ،ﻓﺮوردﻳﻦ 1389
دﻳﺪارهﺎﯼ ﺧﺎﻧﻮادﮔﯽ ﻣﻌﻤﻮﻻ در ﻣﺮاﺣﻞ اوﻟﻴﻪ دﺳﺘﮕﻴﺮﯼ وﺑﺎزﺟﻮﻳﯽ درﻳﻎ ﻣﯽ ﺷﻮد .اﻣﻴﺪ ﺑﻪ ﻣﻼﻗﺎت ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺑﺮاﯼ ﺗﺸﻮﻳﻖ ﺑﻪ »اﻋﺘﺮاف« ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻗﺮار ﮔﻴﺮد؛ ﻣﺤﺮوﻣﻴﺖ از ﻣﻼﻗﺎت ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺑﺮاﯼ ﺗﻨﺒﻴﻪ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺗﺨﻠﻒ ادﻋﺎﻳﯽ زﻧﺪاﻧﻴﺎن و ﺑﺎزداﺷﺖ ﺷﺪﮔﺎن ﺑﻪ ﮐﺎر رود .ﺧﺎﻧﻮادﻩ ﺟﻌﻔﺮ ﭘﻨﺎهﯽ ،ﻓﻴﻠﻢ ﺳﺎز )ﻧﮕﺎﻩ ﮐﻨﻴﺪ ﺑﻪ ﻓﺼﻞ ،2ﻓﻴﻠﻢ ﺳﺎزهﺎ و هﻨﺮﻣﻨﺪان دﻳﮕﺮ( ،ﭘﺲ از دﺳﺘﮕﻴﺮﯼ او در ﺗﺎرﻳﺦ 10اﺳﻔﻨﺪ 1388ﺑﻴﺶ از ﭼﻬﺎر هﻔﺘﻪ اﺟﺎزﻩ ﻣﻼﻗﺎت ﺑﺎ او را ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ و وﻗﺘﯽ ﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ او را ﻣﻼﻗﺎت ﮐﻨﻨﺪ ،او را »ﺑﺴﻴﺎر رﻧﮓ ﭘﺮﻳﺪﻩ ،ﻻﻏﺮ و ﺿﻌﻴﻒ« ﻳﺎﻓﺘﻨﺪ .ﺑﻪ او اﺟﺎزﻩ ﻣﻼﻗﺎت دوﺑﺎرﻩ دادﻩ ﻧﺸﺪ ﺗﺎ اﻳﻦ ﮐﻪ در اﻋﺘﺮاض ﺑﻪ ﺿﺮب و ﺷﺘﻢ و ﺗﻬﺪﻳﺪ ﺑﻪ دﺳﺘﮕﻴﺮﯼ ﺧﺎﻧﻮادﻩ اش دﺳﺖ ﺑﻪ اﻋﺘﺼﺎب ﻏﺬا زد .ﺧﻮاﺳﺖ هﺎﯼ او دﻳﺪار ﺑﺎ ﺧﺎﻧﻮادﻩ ،وﮐﻴﻞ و ﺁزادﯼ ﺗﺎ زﻣﺎن ﻣﺤﺎﮐﻤﻪ ﺑﻮد .او ﺑﺎﻻﺧﺮﻩ در 4ﺧﺮداد ﺁزاد ﺷﺪ. وﮐﻼ ﻣﺮﺗﺐ از دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ ﻣﻮﮐﻼﻧﺸﺎن ﻣﺤﺮوم ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ .ﺑﻪ رﻏﻢ اﻟﺰام دادﮔﺎﻩ هﺎ در ﻗﺎﻧﻮن اﺳﺎﺳﯽ و ﻗﺎﻧﻮن ﺑﻪ اﻧﺠﺎم دادرﺳﯽ در ﺣﻀﻮر وﮐﻴﻞ ،در ﻋﻤﻞ ﺑﺴﻴﺎرﯼ از ﻣﺘﻬﻤﺎن از اﻳﻦ ﺣﻖ ﻣﺤﺮوم هﺴﺘﻨﺪ .ﻳﺎ اﺻﻼ وﮐﻴﻠﯽ در اﺧﺘﻴﺎر ﺁﻧﻬﺎ ﻗﺮار ﻧﻤﯽ ﮔﻴﺮد ﻳﺎ اﻳﻦ ﮐﻪ وﮐﻴﻞ اﻧﺘﺨﺎﺑﯽ ﺁﻧﻬﺎ ﻣﻄﻠﻊ ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ ﻳﮏ وﮐﻴﻞ ﺗﺴﺨﻴﺮﯼ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻮدﻩ و دﻓﺎع ﮐﺎﻓﯽ ﻧﮑﺮدﻩ اﺳﺖ. ﺑﺮاﯼ ﻣﺜﺎل ،وﮐﻴﻞ ﺁرش رﺣﻤﺎﻧﯽ ﭘﻮر ﮔﻔﺖ ﮐﻪ از ﺣﻀﻮر او در ﺗﻤﺎم ﺟﻠﺴﻪ هﺎﯼ دادﮔﺎﻩ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮﯼ ﺷﺪﻩ و وﻗﺘﯽ او ﮐﻮﺷﻴﺪﻩ وارد دادﮔﺎﻩ ﺷﻮد او را ﺗﻬﺪﻳﺪ ﺑﻪ دﺳﺘﮕﻴﺮﯼ ﮐﺮدﻩ اﻧﺪ .رﺣﻤﺎﻧﯽ ﭘﻮر ﻳﮑﯽ از دو ﻧﻔﺮﯼ ﺑﻮد ﮐﻪ ﺑﻪ اﺗﻬﺎم ﺷﺮﮐﺖ در ﻧﺎﺁراﻣﯽ ﭘﺲ از اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت در ﺗﺎرﻳﺦ 8ﺑﻬﻤﻦ اﻋﺪام ﺷﺪ .وﮐﻴﻞ او ﮔﻔﺖ ﮐﻪ ﺑﺮﺧﻼف اﻟﺰام ﻗﺎﻧﻮن اﻋﺪام را از ﭘﻴﺶ ﺑﻪ او اﻃﻼع ﻧﺪادﻩ اﻧﺪ و وﻗﺘﯽ او در ﺑﺎرﻩ ﭘﺮوﻧﺪﻩ ﺻﺤﺒﺖ ﮐﺮدﻩ ،ﺗﻠﻔﻦ هﻤﺮاهﺶ
ﻧﻤﺎﻳﻪMDE 13/062/2010:
ﻋﻔﻮ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻞ ،ﺧﺮداد 1389
از اﻋﺘﺮاض ﺗﺎ زﻧﺪان :اﻳﺮان ﻳﮏ ﺳﺎل ﭘﺲ از اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت
29
65
را ﻗﻄﻊ ﮐﺮدﻩ اﻧﺪ.
ﻗﻀﺎت در »ﭘﺮوﻧﺪﻩ هﺎﯼ ﺣﺴﺎس« 66از اﺧﺘﻴﺎر ﻣﻤﺎﻧﻌﺖ ﻣﺘﻬﻢ از دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ وﮐﻴﻞ ﺑﺮﺧﻮردار هﺴﺘﻨﺪ .اﻣﺎ اﻳﻦ اﻣﮑﺎن ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺑﻪ ﻗﺎﻋﺪﻩ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ .در ﺑﻌﻀﯽ ﻣﻮارد ﺑﺎزداﺷﺖ ﺷﺪﮔﺎن ﺑﺎ ﺗﻬﺪﻳﺪ ﺑﻪ اﻳﻦ ﮐﻪ در ﺻﻮرت اﺻﺮار ﺑﺮ ﺣﻖ داﺷﺘﻦ وﮐﻴﻞ در دادﮔﺎﻩ ﺑﻪ ﺣﮑﻢ ﺳﻨﮕﻴﻦ ﺗﺮﯼ ﻣﺤﮑﻮم ﺧﻮاهﻨﺪ ﺷﺪ ،از ﻃﺮف ﺑﺎزﺟﻮﻳﺎﻧﺸﺎن زﻳﺮ ﻓﺸﺎر ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﻴﺮﻧﺪ ﺗﺎ از اﻳﻦ ﺣﻖ ﺻﺮﻓﻨﻈﺮ ﮐﻨﻨﺪ .ﺑﻪ اﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻣﺘﻬﻤﺎن ﻣﻨﻈﻤﺎ از دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ وﮐﻴﻞ در ﻃﯽ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺗﺤﻘﻴﻖ در ﺑﺎزداﺷﺖ ـ ﮐﻪ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﻧﺎﻣﺤﺪود ﺗﻤﺪﻳﺪ ﺷﻮد ـ ﻣﺤﺮوم ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ. ﻗﺎﻧﻮن دادﮔﺎﻩ هﺎ و دادﺳﺮاهﺎ را ﻣﻠﺰم ﮐﺮدﻩ ﺣﻖ ﻣﺘﻬﻢ ﺑﺮاﯼ داﺷﺘﻦ وﮐﻴﻞ را رﻋﺎﻳﺖ ﮐﻨﻨﺪ و اﻣﮑﺎن داﺷﺘﻦ وﮐﻴﻞ و اﺳﺘﻔﺎدﻩ از ﺧﺪﻣﺎت ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﯽ را در اﺧﺘﻴﺎر ﺁﻧﻬﺎ ﺑﮕﺬارﻧﺪ 67.اﻳﻦ اﻟﺰام ﻇﺎهﺮا ﻣﺤﺪودﻳﺖ ﻣﺬﮐﻮر در ﺁﺋﻴﻦ دادرﺳﯽ ﮐﻴﻔﺮﯼ را رﻓﻊ ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ 68.اﻣﺎ در ﻋﻤﻞ دادﺳﺮاهﺎ و دادﮔﺎﻩ هﺎ اﻳﻦ ﻗﺎﻧﻮن ﺗﺎزﻩ را ﻧﺎدﻳﺪﻩ ﮔﺮﻓﺘﻪ و ﺑﻪ اﺳﺘﻨﺎد ﺑﻪ ﻣﻘﺮرات اﺧﺘﻴﺎرﯼ ﺑﺮاﯼ ﻣﺤﺮوم ﮐﺮدن ﻣﺘﻬﻤﺎن از ﺣﻖ داﺷﺘﻦ وﮐﻴﻞ اداﻣﻪ دادﻩ اﻧﺪ. ﻋﻔﻮ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻞ از ﻣﻮارد ﺑﺴﻴﺎرﯼ ﻣﻄﻠﻊ ﺷﺪﻩ ﮐﻪ اﻓﺮادﯼ ﭘﻴﺶ از دادﮔﺎﻩ ﻣﺎﻩ هﺎ ﺑﺪون دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ وﮐﻴﻞ و ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺎ ﺗﻤﺎس ﻣﺤﺪود ﺑﺎ ﺧﺎﻧﻮادﻩ در ﺑﺎزداﺷﺖ ﺑﻪ ﺳﺮ ﺑﺮدﻩ اﻧﺪ .ﺑﻪ وﮐﻼﯼ ﺁﻧﻬﺎ ﺗﻨﻬﺎ زﻣﺎﻧﯽ اﻣﮑﺎن دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ ﭘﺮوﻧﺪﻩ دادﻩ ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﮐﺎﻣﻞ ﺷﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ و اﻳﻦ زﻣﺎن ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺗﻨﻬﺎ ﭼﻨﺪ روز ﭘﻴﺶ از ﺷﺮوع دادرﺳﯽ ﺑﺎﺷﺪ ،ﮔﺮﭼﻪ درﺧﻮاﺳﺖ اﺳﺘﻤﻬﺎل ﺑﺮاﯼ ﮐﺴﺐ زﻣﺎن ﺁﻣﺎدﮔﯽ ﻣﻘﺪور اﺳﺖ. ﺑﺮاﯼ ﻣﺜﺎل ،وﮐﻴﻞ ﮐﺒﺮﯼ زاﻏﻪ دوﺳﺖ 69در ﻓﺮوردﻳﻦ 1389وﺿﻌﻴﺖ ﻣﻮﮐﻠﺶ را ﺑﺮاﯼ ﮐﻤﻴﺘﻪ ﮔﺰارﺷﮕﺮان ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺷﺮح داد:
»ﻣﺘﺎﺳﻔﺎﻧﻪ ﺑﻌﺪ از ﮔﺬﺷﺖ ﺑﻴﺶ از ٩ﻣﺎﻩ ،ﺑﺎزهﻢ ﻗﺮار ﺑﺎزداﺷﺖ وﯼ ﺗﻤﺪﻳﺪ ﺷﺪﻩ و ﺑﻪ ﻋﻠﺖ اﺳﺘﻘﺮار دادﺳﺮا در داﺧﻞ زﻧﺪان اوﻳﻦ ،و ﻋﺪم اﻣﮑﺎن ورود ﺑﻪ ﺁن ،ﺣﺘﯽ اﻣﮑﺎن اﻋﺘﺮاض ﺑﻪ ﺗﻤﺪﻳﺪ ﻗﺮار ﺑﺎزداﺷﺖ ،ﮐﻪ در ﻗﺎﻧﻮن ﺑﺮاﯼ ﻣﺘﻬﻤﻴﻦ ﺑﻪ رﺳﻤﻴﺖ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ دﻳﮕﺮ اﻣﮑﺎن ﭘﺬﻳﺮ ﻧﻴﺴﺖ .اﺗﻬﺎﻣﺎﺗﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻣﻮﮐﻠﻢ ﺗﻔﻴﻬﻢ ﺷﺪﻩ ،ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ 70 ﺷﻮهﺮﺷﺎن اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ اﻳﺸﺎن ارﺗﺒﺎط ﻧﺪارد و در ﻣﺤﺪودﻩ ﺻﻼﺣﻴﺖ دادﺳﺮا ﻧﻴﺰ ﻗﺮار ﻧﺪارد«. از زﻣﺎن ﮔﺸﺎﻳﺶ ﺷﻌﺒﻪ هﺎﯼ دادﮔﺎﻩ اﻧﻘﻼب در داﺧﻞ ﻣﺤﻮﻃﻪ زﻧﺪان اوﻳﻦ در اﺳﻔﻨﺪ 1388دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ وﮐﻴﻞ ﺑﺮاﯼ ﺑﺎزداﺷﺖ ﺷﺪﮔﺎن در اﻳﻦ زﻧﺪان ﻣﺸﮑﻞ ﺗﺮ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ .وﮐﻴﻞ ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮﯼ ﻓﺮﻳﺪﻩ ﻏﻴﺮت وﺿﻌﻴﺖ را اﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﺷﺮح ﻣﯽ دهﺪ:
»دادﺳﺮاهﺎﻳﯽ ﮐﻪ در اوﻳﻦ ﻣﺴﺘﻘﺮ ﺷﺪﻧﺪ دادﺳﺮاهﺎﻳﯽ ﺑﻮدﻧﺪ ﮐﻪ ﻣﺤﻞ ﻗﺒﻠﯽ ﺷﺎن دادﮔﺎﻩ اﻧﻘﻼب ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ .وﻗﺘﯽ در دادﮔﺎﻩ اﻧﻘﻼب ﺑﻮدﻧﺪ دﺳﺘﺮﺳﯽ ﻣﺮدم و دﺳﺘﺮﺳﯽ وﮐﻼ ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺁﺳﺎن ﺗﺮ ﺑﻮد ﺿﻤﻦ اﻳﻦ ﮐﻪ در ﻣﺮﺣﻠﻪ ﯼ ﺑﺎزﭘﺮﺳﯽ اﺟﺎزﻩ دﺧﺎﻟﺖ وﮐﻴﻞ از ﻗﺒﻞ هﻢ دادﻩ ﻧﻤﯽ ﺷﺪ اﻣﺎ ﺑﻪ هﺮ ﺣﺎل اﻣﮑﺎن ﻣﺮاﺟﻌﻪ و ﮐﺴﺐ ﺧﺒﺮ در ﺑﺎرﻩ ﭘﺮوﻧﺪﻩ هﺎ وﺟﻮد داﺷﺖ و وﮐﻼ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﮐﻨﻨﺪ .اﻣﺎ ﺣﺎﻻ ﺑﻌﺪ از ﺣﻮادث ﻋﺎﺷﻮرا و ﻗﺒﻞ ﺗﺮ از ﺁن در ﺟﺮﻳﺎن ﺣﻮادث اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ،ﺷﻌﺐ ﺑﺎزﭘﺮﺳﯽ را در ﻣﺤﻞ زﻧﺪان اوﻳﻦ ﻣﺴﺘﻘﺮ ﮐﺮدﻩ اﻧﺪ و ﺑﻪ ﺟﺰ ﻳﮑﯽ دو ﺷﻌﺒﻪ ﮐﻪ در دادﮔﺎﻩ اﻧﻘﻼب هﺴﺘﻨﺪ ﺑﻘﻴﻪ هﻤﻪ در اوﻳﻦ هﺴﺘﻨﺪ. »در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺑﻪ ﺧﺼﻮص رﺳﻴﺪﮔﯽ ﺑﻪ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺑﺎزداﺷﺘﯽ هﺎ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ و دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ اﻳﻦ دادﺳﺮاهﺎ ﺑﺮاﯼ ﻣﺎ وﮐﻼ ﺑﻪ هﻴﭻ وﺟﻪ ﻣﻴﺴﺮ ﻧﻴﺴﺖ و وﮐﻼ و ﺑﻘﻴﻪ را راﻩ ﻧﻤﯽ دهﻨﺪ .در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻣﺎ ﺣﺘﺎ هﻤﺎن ﺧﺒﺮ ﺳﺎدﻩ و ﻧﺎﻗﺼﯽ را ﮐﻪ ﻗﺒﻼ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺴﺘﻴﻢ از ﭘﺮوﻧﺪﻩ هﺎ ﺑﻪ دﺳﺖ ﺑﻴﺎورﻳﻢ ،دﻳﮕﺮ اﻣﮑﺎن ﭼﻨﻴﻦ ﮐﺎرﯼ هﻢ وﺟﻮد ﻧﺪارد .ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل در دادﺳﺮا ﺑﺎزﭘﺮﺳﯽ ﺗﻤﺎم ﺷﺪﻩ و ﭘﺮوﻧﺪﻩ ﺑﻪ دادﮔﺎﻩ اﻧﻘﻼب ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ اﻣﺎ ﻣﺎ هﻨﻮز ﻣﻄﻠﻊ ﻧﺸﺪﻩ اﻳﻢ ﮐﻪ وﮐﺎﻟﺖ ﻧﺎﻣﻪ ﺑﮕﺬارﻳﻢ و ﻣﺴﻴﺮﯼ هﻢ وﺟﻮد ﻧﺪارد ﮐﻪ از اﻳﻦ اﻣﺮ ﻣﻄﻠﻊ ﺷﻮﻳﻢ .اﻟﺒﺘﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﺤﻞ دادﺳﺮا در اﺧﺘﻴﺎرات ﻗﻮﻩ ﻗﻀﺎﻳﻴﻪ اﺳﺖ و ﻣﺎ ﻧﻤﯽ ﺗﻮاﻧﻴﻢ ﺑﮕﻮﻳﻴﻢ ﭼﺮا دادﺳﺮا را در اﻳﻦ ﻣﺤﻞ ﻣﺴﺘﻘﺮ ﮐﺮدﻩ اﻳﺪ اﻣﺎ در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل ﻋﺪم دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﺮاﯼ وﮐﻼ و ﻣﺮدم از ﻧﻈﺮ رﺳﻴﺪﮔﯽ و ﭘﻴﮕﻴﺮﻳﻬﺎﯼ ﻻزم ﻣﺸﮑﻞ ﺁﻓﺮﻳﻦ ﺷﺪﻩ 71 اﺳﺖ«.
ﻋﻔﻮ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻞ ،ﺧﺮداد 1389
ﻧﻤﺎﻳﻪMDE 13/062/2010:
از اﻋﺘﺮاض ﺗﺎ زﻧﺪان :اﻳﺮان ﻳﮏ ﺳﺎل ﭘﺲ از اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت
30
روﻳﻪ ﺑﺎزداﺷﺖ ﻣﺨﻔﯽ و ﺑﺎ ﻗﻄﻊ ارﺗﺒﺎط ﮐﻪ در ﺑﻌﻀﯽ ﺷﺮاﻳﻂ ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ ﻧﺎﭘﺪﻳﺪ ﺷﺪن اﺟﺒﺎرﯼ اﺳﺖ ،ﻧﻘﺾ ﻣﻔﺎد ﻣﺘﻌﺪد ﻣﻴﺜﺎق ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ ﺣﻘﻮق ﻣﺪﻧﯽ و ﺳﻴﺎﺳﯽ از ﺟﻤﻠﻪ ﻣﺎدﻩ 7در ﺑﺎرﻩ ﻣﻨﻊ ﺷﮑﻨﺠﻪ و ﺳﻮء رﻓﺘﺎرهﺎﯼ دﻳﮕﺮ و ﻣﺎدﻩ 9در ﺑﺎرﻩ ﻣﻨﻊ دﺳﺘﮕﻴﺮﯼ و ﺑﺎزداﺷﺖ ﺧﻮدﺳﺮاﻧﻪ اﺳﺖ .ﺑﻪ ﻋﻼوﻩ ،ﻣﺤﺮوﻣﻴﺖ ﻳﺎ ﻣﺤﺪودﻳﺖ ﺑﺮ دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ وﮐﻴﻞ ﮐﻪ در ﺑﺎﻻ ﺗﺸﺮﻳﺢ ﺷﺪ ﻧﺎﻗﺾ ﻣﺎدﻩ 14ﻣﻴﺜﺎق ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ ﺣﻘﻮق ﻣﺪﻧﯽ و ﺳﻴﺎﺳﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺣﻖ ﻣﻌﺎﺿﺪت ﺣﻘﻮﻗﯽ را ﺗﺼﺮﻳﺢ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ و ﺑﺨﺶ ﻣﻬﻤﯽ از ﺗﻀﻤﻴﻦ ﻣﺤﺎﮐﻤﻪ ﻋﺎدﻻﻧﻪ اﺳﺖ )ﻧﮕﺎﻩ ﮐﻨﻴﺪ ﺑﻪ ﻣﺮﺑﻊ در ﻓﺼﻞ ،5دادﮔﺎﻩ هﺎ :ﺟﻼﯼ ﻧﻬﺎﻳﯽ ﺑﺮ ﻳﮏ ﻧﻈﺎم ﺑﯽ ﻋﺪاﻟﺘﯽ ،در ﭘﺎﻳﻴﻦ(.
ﻧﻤﺎﻳﻪMDE 13/062/2010:
ﻋﻔﻮ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻞ ،ﺧﺮداد 1389
31
از اﻋﺘﺮاض ﺗﺎ زﻧﺪان :اﻳﺮان ﻳﮏ ﺳﺎل ﭘﺲ از اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت
4ـ ﺷﮑﻨﺠﻪ و »اﻋﺘﺮاف« »در ﺟﺮﻳﺎن ﺑﺎزداﺷﺘﻢ ،ﭘﺴﺮ ﻧﻮﺟﻮاﻧﻢ ﮐﻪ در ﺁن زﻣﺎن هﻤﺮاهﻢ ﺑﻮد را ﻣﻮرد ﺿﺮب و ﺷﺘﻢ ﻗﺮار دادﻧﺪ و ﻋﻼوﻩ ﺑﺮ ﺁن ﮐﻪ ﺳﺮم ﺷﮑﺴﺖ ،دﻧﺪﻩهﺎﻳﻢ ﻧﻴﺰ ﺧﺮد ﺷﺪ و ﺑﺨﺶهﺎﻳﯽ از ﺑﺪﻧﻢ ﻧﻴﺰ ﮐﺒﻮد ﺷﺪﻩ ﮐﻪ هﻨﻮز ﺁﺛﺎر ﺁن ﺑﺎﻗﯽ اﺳﺖ«. 72
ﻋﺒﺪاﷲ رﻣﻀﺎﻧﺰادﻩ ،در ﮔﻔﺘﮕﻮ ﺑﺎ ﭘﺎرﻟﻤﺎن ﻧﻴﻮز 11 ،ﺷﻬﺮﻳﻮر 1388
ﻣﻌﺘﺮﺿﺎن در ﺗﻈﺎهﺮات ﻣﺨﺘﻠﻒ اﻏﻠﺐ ﺑﺎ ﺧﺸﻮﻧﺘﯽ ﺷﺪﻳﺪ از ﻃﺮف ﻧﻴﺮوﯼ ﺷﺒﻪ ﻧﻈﺎﻣﯽ ﺑﺴﻴﺞ و ﻧﻴﺮوهﺎﯼ اﻣﻨﻴﺘﯽ دﻳﮕﺮ اﻋﺰاﻣﯽ ﺑﻪ ﺧﻴﺎﺑﺎن هﺎ روﺑﺮو ﺷﺪﻩ اﻧﺪ .در ﭘﯽ هﻔﺘﻪ هﺎﯼ اول ﭘﺲ از اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ،ﺗﻈﺎهﺮات ﻋﺎﺷﻮرا در دﯼ 1388ﺧﻮﻧﻴﻦ ﺗﺮﻳﻦ ﺗﻈﺎهﺮات ﺑﻮدﻧﺪ .ﻣﻘﺎﻣﺎت ﺣﺪاﻗﻞ هﻔﺖ ﮐﺸﺘﻪ را ﺗﺎﻳﻴﺪ ﮐﺮدﻧﺪ ،اﻣﺎ ﺗﻌﺪاد واﻗﻌﯽ اﺣﺘﻤﺎﻻ ﺑﻴﺸﺘﺮ اﺳﺖ .ﻳﮏ داﻧﺸﺠﻮﯼ ﻧﺮوژﯼ ﮐﻪ ﻧﺎﺧﻮاﺳﺘﻪ در ﻣﻌﺮﮐﻪ ﺗﻈﺎهﺮات ﮔﻴﺮ اﻓﺘﺎدﻩ و ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻋﺘﯽ در ﺑﺎزداﺷﺖ ﻣﺎﻣﻮران ﺑﺴﻴﺞ ﺑﻮد ،ﺑﻪ ﻋﻔﻮ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻞ ﮔﻔﺖ:
»ﺳﻪ ﺗﻈﺎهﺮﮐﻨﻨﺪﻩ زن ﺑﻪ ﻃﺮف اﺗﻮﺑﻮﺳﯽ ﻣﯽ دوﻳﺪﻧﺪ ]ﮐﻪ ﻣﻦ در ﺁن ﺑﻮدم[ .راﻧﻨﺪﻩ ﺁﻧﻬﺎ را ﺳﻮار ﮐﺮد ،در را ﺑﺴﺖ و ﺑﻪ راﻧﺪن اداﻣﻪ داد .ﺟﻠﻮﯼ اﺗﻮﺑﻮس ...ﺧﺮد ﺷﺪ .ﻧﻴﺮوهﺎﯼ ﺑﺴﻴﺞ ﺑﺎ ﻟﺒﺎس ﺷﺨﺼﯽ ﺳﻮار اﺗﻮﺑﻮس ﺷﺪﻧﺪ .ﺁﻧﻬﺎ زﻧﺠﻴﺮ ،ﺑﺎﺗﻮن ،ﭼﻤﺎق هﺎﯼ ﻣﺨﺘﻠﻒ و ﭼﺎﻗﻮ ﺑﻪ دﺳﺖ داﺷﺘﻨﺪ .راﻧﻨﺪﻩ را ﮐﺘﮏ زدﻧﺪ .روﯼ ﻗﺴﻤﺖ هﺎﯼ ﻓﻠﺰﯼ اﺗﻮﺑﻮس ﻣﯽ ﮐﻮﺑﻴﺪﻧﺪ و ﺳﺮوﺻﺪاﯼ زﻳﺎدﯼ اﻳﺠﺎد ﻣﯽ ﮐﺮدﻧﺪ ،هﻤﻪ ﻓﺮﻳﺎد ﻣﯽ زدﻧﺪ و ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﻃﻮر اﺗﻘﺎﻓﯽ ﻣﯽ زدﻧﺪ .هﻤﻪ ﺧﻢ ﺷﺪﻩ ﺑﻮدﻳﻢ .ﻓﻘﻂ ﺻﺪاﯼ ﻓﺮﻳﺎد ﻣﯽ ﺷﻨﻴﺪم و روﯼ زﻣﻴﻦ ﺧﻮن ﻣﯽ دﻳﺪم... »]ﭘﺲ از اﻳﻦ ﮐﻪ ﻓﻬﻤﻴﺪﻧﺪ ﻣﻦ ﻧﺮوژﯼ هﺴﺘﻢ[ ﻣﺮا از اﺗﻮﺑﻮس ﭘﺎﻳﻴﻦ ﮐﺸﻴﺪﻧﺪ ،ﮐﻨﺎر دﻳﻮار هﻞ دادﻧﺪ ...ﺑﻪ ﻣﻦ اﺗﻬﺎم زدﻧﺪ ﮐﻪ ﺟﺎﺳﻮس هﺴﺘﻢ ،روزﻧﺎﻣﻪ ﻧﮕﺎر ﺳﯽ ان ان ﻳﺎ ﺑﯽ ﺑﯽ ﺳﯽ هﺴﺘﻢ ،اﻏﺘﺸﺎش ﺑﺰرﮔﯽ ﺑﻮد .ﺗﺮﺳﻴﺪﻩ ﺑﻮدم ﭼﻮن دﻳﺪم ﮐﻪ ﺑﺎ اﺗﻮﺑﻮس ﭼﮑﺎر ﮐﺮدﻧﺪ .ﭼﻤﺎق و زﻧﺠﻴﺮ و ﭼﺎﻗﻮ داﺷﺘﻨﺪ«... او ﻣﺸﺎهﺪاﺗﺶ در ﻃﯽ ﺗﻮﻗﻒ در وﺳﻂ ﺗﻈﺎهﺮات را ﺗﻌﺮﻳﻒ ﮐﺮد:
»ﭘﺴﺮ ﺟﻮاﻧﯽ را ﺟﻠﻮﯼ ﻣﻦ دراز ﮐﺮدﻧﺪ .ﻳﮑﯽ از ﺑﺴﻴﺠﯽ هﺎ ﺳﺮ ﻣﺮا ﮔﺮﻓﺖ و ﮔﻔﺖ ﻧﮕﺎﻩ ﮐﻨﻢ .دﺳﺖ هﺎ و ﭘﺎهﺎﻳﺶ را ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ و ﺑﺎ ﭼﻤﺎق ﻳﺎ ﺑﺎﺗﻮن روﯼ زاﻧﻮهﺎﻳﺶ ﻣﯽ ﮐﻮﺑﻴﺪﻧﺪ .ﭼﺸﻤﻬﺎﻳﺶ را دﻳﺪم و ﺻﺪاﯼ ﺗﻴﻐﻪ هﺎ را ﺷﻨﻴﺪم ...ﭘﺲ از ﺁن ،ﻳﮑﯽ از زﻧﺎن ﺗﻈﺎهﺮﮐﻨﻨﺪﻩ ﭼﻴﺰﯼ ﮔﻔﺖ ...ﺁﻧﻬﺎ ﻳﮏ ﺑﺎﺗﻮن را در دهﺎﻧﺶ ﻓﺮو ﮐﺮدﻧﺪ ،ﻓﺮو ﮐﺮدﻧﺪ .او از درد ﻓﺮﻳﺎد ﻣﯽ ﮐﺸﻴﺪ. »ﻳﮏ ﺟﺎ اﺗﻮﺑﻮﺳﯽ ﺁﺗﺶ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد ،ﻣﺮدم ﺳﻌﯽ ﻣﯽ ﮐﺮدﻧﺪ از ﺁن ﭘﻴﺎدﻩ ﺷﻮﻧﺪ .وﻗﺘﯽ ﺳﻌﯽ ﮐﺮدﻧﺪ ﭘﻴﺎدﻩ ﺷﻮﻧﺪ، ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺗﻴﺮاﻧﺪازﯼ ﺷﺪ .ﺑﻌﻀﯽ هﺎ ﭘﻴﺎدﻩ ﻧﺸﺪﻧﺪ«. »ﺗﻤﺎم ﺷﮑﻞ هﺎﯼ ﺷﮑﻨﺠﻪ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﮔﺮﻓﺘﻦ اﻗﺮار ﻳﺎ ﮐﺴﺐ اﻃﻼﻋﺎت ﻣﻤﻨﻮع هﺴﺘﻨﺪ .اﺟﺒﺎر اﻓﺮاد ﺑﻪ اداﯼ ﺷﻬﺎدت ،اﻋﺘﺮاف ﻳﺎ اداﯼ ﺳﻮﮔﻨﺪ ﻣﺠﺎز ﻧﻴﺴﺖ؛ و هﺮ ﺷﻬﺎدت ،اﻋﺘﺮاف ﻳﺎ ﺳﻮﮔﻨﺪﯼ ﮐﻪ ﺑﻪ اﺟﺒﺎر ﮐﺴﺐ ﺷﻮد ﻓﺎﻗﺪ ارزش و اﻋﺘﺒﺎر اﺳﺖ .ﻧﻘﺾ اﻳﻦ ﻣﺎدﻩ ﻃﺒﻖ ﻗﺎﻧﻮن ﻗﺎﺑﻞ ﻣﺠﺎزات اﺳﺖ«. 73
ﮔﺰارش ﻣﻠﯽ اﻳﺮان ﺑﻪ رﺳﻴﺪﮔﯽ ادوارﯼ ﻋﻤﻮﻣﯽ در ﺷﻮراﯼ ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ ،ﺁﺑﺎن 1388
74
ﻗﺎﻧﻮن اﺳﺎﺳﯽ »هﺘﻚ ﺣﺮﻣﺖ و ﺣﻴﺜﻴﺖ آﺴﯽ آﻪ ﺑﻪ ﺣﻜﻢ ﻗﺎﻧﻮن دﺳﺘﮕﻴﺮ ،ﺑﺎزداﺷﺖ ،زﻧﺪاﻧﯽ ﻳﺎ ﺗﺒﻌﻴﺪ ﺷﺪﻩ« را ﻣﻨﻊ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ و ﻗﺎﻧﻮن ﻣﯽ ﮔﻮﻳﺪ ﮐﻪ زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ زﻧﺪاﻧﯽ ﺑﺎزداﺷﺖ اﺳﺖ ،ﺑﺎزﺟﻮﻳﯽ ﻣﯽ ﺷﻮد ﻳﺎ ﺗﺤﺖ ﺗﺤﻘﻴﻖ
ﻋﻔﻮ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻞ ،ﺧﺮداد 1389
ﻧﻤﺎﻳﻪMDE 13/062/2010:
از اﻋﺘﺮاض ﺗﺎ زﻧﺪان :اﻳﺮان ﻳﮏ ﺳﺎل ﭘﺲ از اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت
32
اﺳﺖ ،ﻣﺎﻣﻮران اﺟﺮاﯼ ﻗﺎﻧﻮن ﻧﺒﺎﻳﺪ ،ﻣﺜﻼ از ﻃﺮﻳﻖ ﺑﺴﺘﻦ ﭼﺸﻢ ﻳﺎ ﺳﺎﻳﺮ اﻋﻀﺎ 75ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﻳﺎ ﺑﻪ ﺷﺨﺺ ﻣﺘﻬﻤﯽ ﺁزار ﺑﺮﺳﺎﻧﻨﺪ .اﻣﺎ ﻗﺎﻧﻮن ﺷﮑﻨﺠﻪ را در ﺻﻮرﺗﯽ ﺗﻌﺮﻳﻒ و ﻣﻤﻨﻮع ﮐﺮدﻩ ﮐﻪ »ﺑﺮاﯼ ﮔﺮﻓﺘﻦ اﻗﺮار و ﻳﺎ آﺴﺐ اﻃﻼع« 76ﺑﺎﺷﺪ .در ﻋﻤﻞ ﺷﮑﻨﺠﻪ و ﺑﺪرﻓﺘﺎرﯼ هﺎﯼ دﻳﮕﺮ ﻣﺮﺳﻮم اﺳﺖ ،هﻢ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ارزش »اﻋﺘﺮاف« در دادﮔﺎﻩ ،ﮐﻪ ﺑﻪ رواﻳﺖ رﺳﻤﯽ از روﻳﺪادهﺎ اﻋﺘﺒﺎر ﻣﯽ دهﺪ ،و هﻢ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﻣﺼﻮﻧﻴﺖ از ﻣﺠﺎزات ﮐﻪ ﻣﺴﺌﻮﻻن در اﻳﺮان از ﺁن ﺑﻬﺮﻩ ﻣﻨﺪ هﺴﺘﻨﺪ .اﻳﻦ وﺿﻊ ﻧﺎﻗﺾ ﻣﺎدﻩ 7ﻣﻴﺜﺎق ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ ﺣﻘﻮق ﻣﺪﻧﯽ و ﺳﻴﺎﺳﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﯽ ﮔﻮﻳﺪ» :هﻴﭻ آﺲ را ﻧﻤﯽﺗﻮان ﻣﻮرد ﺁزار و ﺷﻜﻨﺠﻪ ﻳﺎ ﻣﺠﺎزات هﺎ ﻳﺎ رﻓﺘﺎرهﺎﯼ ﻇﺎﻟﻤﺎﻧﻪ ﻳﺎ ﻏﻴﺮاﻧﺴﺎﻧﯽ ﻳﺎ ﺗﺤﻘﻴﺮﺁﻣﻴﺰ ﻗﺮار داد«. اﺣﺘﻤﺎل ﺷﮑﻨﺠﻪ ﺟﺴﻤﺎﻧﯽ ﺑﺎزداﺷﺖ ﺷﺪﮔﺎن ﻣﺸﻬﻮر ﻳﺎ ﺧﺎرﺟﯽ ﻳﺎ داراﯼ ﺗﺎﺑﻌﻴﺖ دوﮔﺎﻧﻪ ﮐﻤﺘﺮ اﺳﺖ ،اﻣﺎ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺁﻧﻬﺎ را ﻣﺪت هﺎﯼ ﻃﻮﻻﻧﯽ در ﺳﻠﻮل اﻧﻔﺮادﯼ ،اﻏﻠﺐ ﺑﺪون هﺮﮔﻮﻧﻪ ارﺗﺒﺎط ،ﻗﺮار دهﻨﺪ؛ اﻳﻦ روﻳﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ اﺧﺘﻼل ﺟﺪﯼ رواﻧﯽ ﺷﻮد و ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ ﺷﮑﻨﺠﻪ ﻳﺎ رﻓﺘﺎر ﻇﺎﻟﻤﺎﻧﻪ ،ﻏﻴﺮاﻧﺴﺎﻧﯽ ﻳﺎ ﺗﺤﻘﻴﺮﺁﻣﻴﺰ ﺑﺎﺷﺪ. وﻳﻨﺴﻨﺖ ﺑﻮن ﻓﺎﻟﻮر ،ﻳﮏ ﺗﺒﻌﻪ ﺑﻠﮋﻳﮏ ﮐﻪ در ﻃﯽ ﺳﻔﺮ در ﺷﺮق اﻳﺮان در ﺷﻬﺮﻳﻮر 1388ﺑﺎزداﺷﺖ ﺷﺪ، ﺳﻪ ﻣﺎﻩ در زﻧﺪان اوﻳﻦ ﺑﻮد .او ﺑﻪ ﻋﻔﻮ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻞ ﮔﻔﺖ ﮐﻪ ﻣﻮرد ﺷﮑﻨﺠﻪ ﺟﺴﻤﺎﻧﯽ ﻗﺮار ﻧﮕﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ ،اﻣﺎ در ﺗﻤﺎم ﻣﺪت ﺑﺎزداﺷﺖ ﭼﺮاغ روﺷﻦ ﺑﻮدﻩ و 26روز ﻧﻴﺰ در ﺳﻠﻮل اﻧﻔﺮادﯼ ﺑﺎزداﺷﺖ ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ .از ﺗﻤﺎس او ﺑﺎ وﮐﻴﻞ ﻳﺎ ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﺑﺨﺶ ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ ،ﺑﺎ وﺟﻮد درﺧﻮاﺳﺖ هﺎﯼ ﻣﮑﺮر او ،ﺟﻠﻮﮔﻴﺮﯼ ﺷﺪ .او ﮔﻔﺖ ﮐﻪ در واﮐﻨﺶ ﺑﻪ درﺧﻮاﺳﺖ او ﺑﺮاﯼ ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﺑﺨﺶ ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ ،ﻣﻘﺎﻣﺎت زﻧﺪان ﺑﻪ او ﮔﻔﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﮐﺎرﮐﻨﺎن ﺳﻔﺎرت ﺑﻠﮋﻳﮏ ﻧﻤﯽ ﺧﻮاهﻨﺪ او را ﺑﺒﻴﻨﻨﺪ ،و اﻳﻦ ﮐﺎر ﻧﺎﻗﺾ ﻣﺎدﻩ ) 16 (2ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ اﺻﻮل ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻞ ﺑﺮاﯼ ﺣﻤﺎﻳﺖ از ﺗﻤﺎم اﺷﺨﺎﺻﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ هﺮ ﺷﮑﻠﯽ در ﺑﺎزداﺷﺖ ﻳﺎ زﻧﺪان ﺑﻪ ﺳﺮ ﻣﯽ ﺑﺮﻧﺪ ،اﺳﺖ. ﮔﺮوﻩ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻞ ﺑﺮاﯼ ﺑﺎزداﺷﺖ ﺧﻮدﺳﺮاﻧﻪ در ﮔﺰارش ﺳﺎل 2004ﺧﻮد در ﺑﺎرﻩ اﻳﺮان ﻣﺘﺬﮐﺮ ﺷﺪ:
»]ﮔﺮوﻩ ﺗﺤﻘﻴﻖ[ در ﻃﯽ دﻳﺪار ﮐﻮﺗﺎﻩ ﺷﺪﻩ ﺧﻮد از ﺑﻨﺪ 209زﻧﺪان اوﻳﻦ ،ﺑﺮاﯼ اوﻟﻴﻦ ﺑﺎر از زﻣﺎن ﺗﺸﮑﻴﻞ ﺧﻮد ﺑﺎ اﺳﺘﺮاﺗﮋﯼ ﮐﺎرﺑُﺮد ﮔﺴﺘﺮدﻩ ﺳﻠﻮل اﻧﻔﺮادﯼ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺧﻮد ﺁن و ﻧﻪ ﺑﺮاﯼ ﻣﻘﺎﺻﺪ ﻣﻌﻤﻮل اﻧﻀﺒﺎﻃﯽ روﺑﺮو ﺷﺪ .در اﻳﻨﺠﺎ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﻓﻘﻂ ﭼﻨﺪ ﺳﻠﻮل ﺗﻨﺒﻴﻬﯽ ﻧﻴﺴﺖ ﮐﻪ در ﺗﻤﺎم زﻧﺪان هﺎ وﺟﻮد دارد ،ﺑﻠﮑﻪ "زﻧﺪاﻧﯽ در درون زﻧﺪان" ﮐﻪ ﺑﺮاﯼ ﺳﻮءاﺳﺘﻔﺎدﻩ ﮔﺴﺘﺮدﻩ و ﺳﻴﺴﺘﻤﺎﺗﻴﮏ از ﺳﻠﻮل اﻧﻔﺮادﯼ ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺑﺮاﯼ ﻣﺪت هﺎﯼ ﻃﻮﻻﻧﯽ ﺗﺎﺳﻴﺲ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ. »ﺁﺷﮑﺎرا اﻳﻦ ﻳﮏ واﻗﻌﻴﺖ ﻣﺴﻠﻢ اﺳﺖ ﮐﻪ ﮐﺎرﺑُﺮد اﻳﻦ ﻧﻮع ﺑﺎزداﺷﺖ ﮔﺮﻓﺘﻦ "اﻗﺮار" و در ﭘﯽ ﺁن "ﺗﻮﺑﻪ ﻋﻠﻨﯽ" )در ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮن( را ﻣﻤﮑﻦ ﺳﺎﺧﺘﻪ اﺳﺖ؛ ﻋﻼوﻩ ﺑﺮ ﻣﺎهﻴﺖ ﺗﺤﻘﻴﺮﺁﻣﻴﺰ اﻳﻦ اﻇﻬﺎرات ،روﺷﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺁﻧﻬﺎ را ﻧﻤﯽ ﺗﻮان ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺪرﮎ ﭘﺬﻳﺮﻓﺖ«. ﮔﺮوﻩ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﻴﺮﯼ ﮐﺮد ﮐﻪ» :اﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﺑﺎزداﺷﺖ اﻧﻔﺮادﯼ ﻣﻄﻠﻖ را ،زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻣﺪت ﻃﻮﻻﻧﯽ ﺑﺎﺷﺪ ،ﻣﯽ ﺗﻮان ﺑﻪ رﻓﺘﺎر ﻏﻴﺮاﻧﺴﺎﻧﯽ در ﭼﺎرﭼﻮب ﻣﻔﻬﻮم ﮐﻨﻮاﻧﺴﻴﻮن ﺿﺪ ﺷﮑﻨﺠﻪ ﺗﺸﺒﻴﻪ ﮐﺮد«. روﻳﻪ هﺎﯼ ﻣﻮرد ﺗﺸﺨﻴﺺ ﮔﺮوﻩ ﺗﺤﻘﻴﻖ در ﺳﺎل 2004ﭘﺲ از اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ﺧﺮداد 1388ﮔﺴﺘﺮش ﺑﻴﺸﺘﺮﯼ ﻳﺎﻓﺘﻪ اﻧﺪ. »در ﻓﻨﻮن ﺑﺎزﺟﻮﻳﯽ و ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﻧﺒﺎﻳﺪ از اﺑﺰار ﻓﺸﺎر و زور اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﺷﻮد«. ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻩ ﻧﻴﺮوﯼ اﻧﺘﻈﺎﻣﯽ اﺳﻤﺎﻋﻴﻞ اﺣﻤﺪﯼ ﻣﻘﺪم ،اﺳﻔﻨﺪ 1388
اﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ اﻇﻬﺎرات ﻣﺴﺌﻮﻻن ﮐﻪ ﻣﻤﻨﻮﻋﻴﺖ ﺷﮑﻨﺠﻪ در اﻳﺮان را اﻋﻼم ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﺑﺎ ﺷﻬﺎدت هﺎﯼ ﻣﺘﻌﺪدﯼ ﮐﻪ ﻋﻔﻮ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻞ ﮔﺮدﺁورﯼ ﮐﺮدﻩ در ﺗﻨﺎﻗﺾ اﺳﺖ .روش هﺎﯼ ﺷﮑﻨﺠﻪ و ﺑﺪرﻓﺘﺎرﯼ هﺎﯼ دﻳﮕﺮ ﮐﻪ ﻣﻨﻈﻢ ﮔﺰارش ﻣﯽ ﺷﻮد از اﻳﻦ ﺟﻤﻠﻪ هﺴﺘﻨﺪ :ﮐﺘﮏ زدن ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎدﻩ از دﺳﺖ ،ﭘﺎ ،ﮐﺎﺑﻞ؛ ﺷﻮﮎ اﻟﮑﺘﺮﻳﮑﯽ؛ ﺣﺒﺲ در ﺟﺎهﺎﯼ ﺑﺴﻴﺎر ﮐﻮﭼﮏ؛ ﺁوﻳﺰان ﮐﺮدن واژﮔﻮن از ﭘﺎ ﺑﻪ ﻣﺪت هﺎﯼ ﻃﻮﻻﻧﯽ؛ ﺗﺠﺎوز ﺑﻪ ﻣﺮدان و زﻧﺎن از
ﻧﻤﺎﻳﻪMDE 13/062/2010:
ﻋﻔﻮ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻞ ،ﺧﺮداد 1389
33
از اﻋﺘﺮاض ﺗﺎ زﻧﺪان :اﻳﺮان ﻳﮏ ﺳﺎل ﭘﺲ از اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت
ﺟﻤﻠﻪ ﺑﺎ اﺑﺰار؛ ﺗﻬﺪﻳﺪ ﺑﻪ ﻣﺮگ ،ﺷﺎﻣﻞ اﻋﺪام هﺎﯼ ﺳﺎﺧﺘﮕﯽ؛ ﻗﺮار دادن در ﻣﻌﺮض ﻧﻮر داﺋﻢ؛ ﺗﻬﺪﻳﺪ ﺑﻪ دﺳﺘﮕﻴﺮﯼ و ﺷﮑﻨﺠﻪ اﻋﻀﺎﯼ ﺧﺎﻧﻮادﻩ؛ دﺳﺘﮕﻴﺮﯼ اﻋﻀﺎﯼ ﺧﺎﻧﻮادﻩ؛ ﻣﺤﺮوﻣﻴﺖ از ﻧﻮر ،ﻏﺬا و ﺁب؛ و ﻣﺤﺮوﻣﻴﺖ از رﺳﻴﺪﮔﯽ ﭘﺰﺷﮑﯽ. ﻳﮑﯽ از ﺑﺴﻴﺠﯽ هﺎﯼ ﻣﺎﻣﻮر ﺑﻪ ﺧﺪﻣﺖ در ﻳﮑﯽ از ﺑﺎزداﺷﺘﮕﺎﻩ هﺎ ﭘﺲ از ﺳﺮﭘﻴﭽﯽ از ﺷﮑﻨﺠﻪ ﺑﺎزداﺷﺖ ﺷﺪﮔﺎن در ﭘﯽ ﻳﮑﯽ از ﺗﻈﺎهﺮات دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪ .اﻳﻦ ﻣﺎﻣﻮر ﻣﻮرد ﺿﺮب و ﺷﺘﻢ و اﻋﺪام ﺳﺎﺧﺘﮕﯽ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ.
»اوﻟﻴﻦ ﺑﺎر ﮐﻪ ﻣﺮا ﺑﺮاﯼ ﺑﺎزﺟﻮﻳﯽ ﺑﺮدﻧﺪ ،ﺁﻧﻘﺪر ﺑﺎ ﺷﺪت ﮐﺘﮏ زدﻧﺪ ﮐﻪ ﭼﺸﻢ ﭼﭙﻢ ﺑﺮاﯼ ﻣﺪﺗﯽ ﻧﺎﺑﻴﻨﺎ ﺷﺪ. ﺗﺎزﻩ از روز دوم ﺗﻮاﻧﺴﺘﻢ ﻗﺪرﯼ ﺑﺒﻴﻨﻢ .ﻓﮑﺮ ﻣﯽ ﮐﺮدم ﭼﺸﻤﻢ ﮐﻮر ﺷﺪﻩ اﺳﺖ .هﻨﻮز ﻣﺸﮑﻼت ﺁن ﺣﻞ ﻧﺸﺪﻩ و ﺑﺎﺁن ﻣﺸﮑﻞ دارم. »ﺁﻧﻬﺎ ﺳﻨﺎرﻳﻮهﺎﯼ اﻋﺪام ﺑﺮاﻳﻢ اﺟﺮا ﻣﯽ ﮐﺮدﻧﺪ .ﺁﻧﻬﺎ ﮔﻔﺘﻨﺪ ﺗﺮا ﻣﯽ ﮐﺸﻴﻢ و ﻣﺮﮔﺖ را ﺑﻪ ﺗﻈﺎهﺮات وﺻﻞ ﻣﯽ ﮐﻨﻴﻢ .ﻣﯽ ﮔﻮﻳﻴﻢ ﮐﻪ در ﺟﺮﻳﺎن ﺗﻈﺎهﺮات ﮐﺸﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﯼ. »در ﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ ﻃﻨﺎب ﺑﻪ ﮔﺮدﻧﻢ ﺑﻮد و دﺳﺘﻬﺎﻳﻢ ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ ،ﻣﺮا روﯼ ﻳﮏ ﻣﻴﺰ ﺑﺮاﯼ ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺳﺎﻋﺖ ﻣﺘﻮاﻟﯽ اﻳﺴﺘﺎدﻩ ﻧﮕﻪ داﺷﺘﻨﺪ .ﻣﯽ رﻓﺘﻨﺪ و ﺑﺮﻣﯽ ﮔﺸﺘﻨﺪ و ﻣﯽ ﮔﻔﺘﻨﺪ اﻻن دﻳﮕﺮ وﻗﺖ اﻋﺪاﻣﺖ رﺳﻴﺪﻩ. »ﺑﻌﺪ ﺁﻣﺪﻧﺪ و ﻣﻴﺰ را از زﻳﺮ ﭘﺎﻳﻢ ﮐﺸﻴﺪﻧﺪ و ﻣﻦ ﺑﻪ زﻣﻴﻦ اﻓﺘﺎدم .ﻣﻦ اﺣﺴﺎس ﻣﯽ ﮐﺮدم ﮐﻪ وﻗﺖ رﻓﺘﻦ رﺳﻴﺪﻩ اﺳﺖ .داﺷﺘﻢ ﻏﺶ ﻣﯽ ﮐﺮدم ،اﻣﺎ وﻗﺘﯽ ﻣﻴﺰ را از زﻳﺮ ﭘﺎﻳﻢ ﮐﺸﻴﺪﻧﺪ ،دﻳﺪم ﻃﻨﺎب ﺑﻪ ﺟﺎﻳﯽ وﺻﻞ ﻧﻴﺴﺖ .روﯼ زﻣﻴﻦ اﻓﺘﺎدم و ﻏﺶ ﮐﺮدم .وﻗﺘﯽ ﺑﻪ هﻮش ﺁﻣﺪم ،ﺑﺪﻧﻢ ﺧﻴﺲ ﺑﻮد ،ﺁﻧﻬﺎ روﯼ ﻣﻦ ﺁب رﻳﺨﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ .ﻣﻦ اﺳﺘﻔﺮاغ 77 ﮐﺮدم .اﻋﺘﺮاف را از ﻣﻦ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ و ﻣﻦ هﻢ ﺁﻧﺮا اﻣﻀﺎ ﮐﺮدم«. هﻨﮕﺎﻣﻪ ﺷﻬﻴﺪﯼ )ﻧﮕﺎﻩ ﮐﻨﻴﺪ ﺑﻪ ﻓﺼﻞ ،2ﻓﻌﺎﻻن ﺳﻴﺎﺳﯽ( ﮔﻔﺖ ﮐﻪ ﻋﻼوﻩ ﺑﺮ ﮐﺘﮏ و ﺗﻮهﻴﻦ ،در ﻣﻮرد او اﻋﺪام ﺳﺎﺧﺘﮕﯽ را اﺟﺮا ﮐﺮدﻩ اﻧﺪ .او هﻤﭽﻨﻴﻦ ﮔﻔﺖ ﮐﻪ ﺳﺎﻋﺖ هﺎ او را اﺗﺎﻗﯽ ﺑﺎ ﻃﻨﺎب و ﭼﺎﻗﻮ ﺗﻨﻬﺎ ﮔﺬاﺷﺘﻪ اﻧﺪ و او ﺣﺲ ﮐﺮدﻩ ﮐﻪ ﻣﯽ ﺧﻮاهﻨﺪ او را وادار ﺑﻪ ﺧﻮدﮐﺸﯽ ﮐﻨﻨﺪ .ﺑﻨﺎ ﺑﻪ ﮔﺰارش هﺎ اﺷﺨﺎص دﻳﮕﺮﯼ ﺑﻪ ﻗﺪرﯼ از ﺗﺠﺮﺑﻪ ﺧﻮد ﻣﺘﺎﺛﺮ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ ﮐﻪ دﺳﺖ ﺑﻪ ﺧﻮدﮐﺸﯽ زدﻩ اﻧﺪ.
ﺗﺠﺎوز و ﺳﻮء رﻓﺘﺎرهﺎﯼ ﺟﻨﺴﯽ دﻳﮕﺮ »ﺗﺠﺎوز ﻓﻘﻂ ﺿﺮﺑﻪ ﺑﻪ ﻳﮏ ﻓﺮد ﻧﻴﺴﺖ ،ﺑﻪ ﮐﻞ ﺧﺎﻧﻮادﻩ ﻳﺎ ﺣﺘﯽ ﺧﺎﻧﺪان اوﺳﺖ .ﻓﺮدﯼ ﮐﻪ ﻗﺮﺑﺎﻧﯽ ﺗﺠﺎوز ﺷﺪﻩ دردش ﺑﺎ ﮔﺬﺷﺖ زﻣﺎن اﻟﺘﻴﺎم ﻧﻤﯽ ﭘﺬﻳﺮد ،ﺑﻠﮑﻪ ﺑﺎ هﺮ ﻧﮕﺎﻩ ﭘﺪرش داﻏﺶ ﺗﺎزﻩ ﻣﯽ ﺷﻮد«. ﺑﻬﺎرﻩ ﻣﻘﺎﻣﯽ ،ﻗﺮﺑﺎﻧﯽ ﺗﺠﺎوز ،ﻓﺮوردﻳﻦ 1389
ﺑﻌﻀﯽ ﺑﺎزداﺷﺖ ﺷﺪﮔﺎن ﻣﻮرد ﺗﺠﺎوز ﻳﺎ ﺗﻌﺪﯼ هﺎﯼ ﺟﻨﺴﯽ دﻳﮕﺮ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ .ﻋﻼوﻩ ﺑﺮ ﺷﻬﺎدت هﺎﻳﯽ ﮐﻪ در ﮔﺰارش ﻋﻔﻮ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻞ اﻋﺘﺮاض ﺑﻪ اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ـ ﺗﺸﺪﻳﺪ ﺳﺮﮐﻮب ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪ ،ﭼﻨﺪ ﻧﻔﺮ دﻳﮕﺮ ﻧﻴﺰ از ﺁن ﭘﺲ ﺳﺨﻦ ﮔﻔﺘﻪ اﻧﺪ .ﺑﻬﺎرﻩ ﻣﻘﺎﻣﯽ ﮐﻪ اﮐﻨﻮن در ﺁﻟﻤﺎن اﺳﺖ ،ﻧﺎﻣﻪ ﺳﺮﮔﺸﺎدﻩ زﻳﺮ را در ﻓﺮوردﻳﻦ 1389ﻧﻮﺷﺖ:
»ﺁﻧﻬﺎ ﮐﻪ ﺗﺠﺎوز ﻣﯽ ﮐﺮدﻧﺪ ﻣﯽ ﺧﻨﺪﻳﺪﻧﺪ ،ﺳﻪ ﻧﻔﺮ ﺑﻮدﻧﺪ .هﺮ ﺳﻪ رﻳﺸﻮ و ﮐﺜﻴﻒ ،ﺑﺪ ﻟﻬﺠﻪ و ﺑﺪ دهﻦ .ﺑﻪ هﻤﻪ ﻓﺎﻣﻴﻠﻢ ﻓﺤﺶ ﻣﯽ دادﻧﺪ ،ﺑﺎ اﻳﻨﮑﻪ ﺧﻮدﺷﺎن دﻳﺪﻧﺪ ﺑﺎﮐﺮﻩ ام ﺑﻪ ﻣﻦ ﺗﻬﻤﺖ ﻓﺎﺣﺸﮕﯽ زدﻧﺪ و ﻣﺠﺒﻮرم ﮐﺮدﻧﺪ زﻳﺮش را اﻣﻀﺎ ﮐﻨﻢ .دﻳﮕﺮ ﺧﺠﺎﻟﺖ ﻧﻤﯽ ﮐﺸﻢ ﮐﻪ اﻳﻦ را ﺑﮕﻮﻳﻢ ،ﺑﺮاﻳﻢ ﻗﺒﺤﺶ را از دﺳﺖ دادﻩ ﮐﻪ هﻴﭻ ﺑﻪ ﺁن اﻓﺘﺨﺎر هﻢ ﻣﯽ ﮐﻨﻢ :ﮔﻔﺘﻨﺪ ﺟﻨﺪﻩ .ﮔﻔﺘﻨﺪ ﺟﻨﺪﻩ اﻣﻀﺎ ﮐﻦ. »هﻤﻪ زﻧﻬﺎ ﺑﺮاﻳﺸﺎن ﺟﻨﺪﻩ ﺑﻮدﻧﺪ ،زن ﮐﻪ هﻴﭻ ،ﺑﻪ ﻣﺮد هﺎ هﻢ رﺣﻢ ﻧﻤﯽ ﮐﺮدﻧﺪ .اﻧﺴﺎن ﻧﺒﻮدﻧﺪ ...دﻧﺪان هﺎﯼ 78 ﺟﻠﻮﻳﻢ ﺷﮑﺴﺖ ،ﺷﺎﻧﻪ ام از ﺟﺎ در رﻓﺖ ،زﻧﺎﻧﮕﯽ ام وﻳﺮان ﺷﺪ«. ﻣﺎﻣﻮر ﺑﺴﻴﺠﯽ ﭘﻴﺸﻴﻦ ﮐﻪ در ﺑﺎﻻ از او ﻧﻘﻞ ﺷﺪ ﺷﺮح دادﻩ ﮐﻪ ﭼﻄﻮر ﭘﺲ از اﻋﺘﺮاض ﺑﻪ ﺗﺠﺎوز ﺑﻪ ﮐﻮدﮐﺎن
ﻋﻔﻮ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻞ ،ﺧﺮداد 1389
ﻧﻤﺎﻳﻪMDE 13/062/2010:
از اﻋﺘﺮاض ﺗﺎ زﻧﺪان :اﻳﺮان ﻳﮏ ﺳﺎل ﭘﺲ از اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت
34
در ﭘﯽ ﻳﮏ ﺗﻈﺎهﺮات دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ:
»ﺑﻪ ﻃﺮف ﮐﺎﻧﺘﻴﻨﺮهﺎ رﻓﺘﻴﻢ .ﻳﮑﯽ از ﺑﭽﻪ هﺎ را ﮐﻪ ﻟﺨﺖ ﺑﻮد در ﺑﻴﺮون دﻳﺪﻳﻢ .ﻧﻮر ﭼﺮاغ ﻗﻮﻩ را از در ﺑﻪ داﺧﻞ اﻧﺪاﺧﺘﻢ ،ﮔﺮوهﯽ را دﻳﺪم ...اﻳﻦ ﮐﺎﻧﺘﻴﻨﺮ ﺑﭽﻪ هﺎﯼ ﮐﻢ ﺳﻦ و ﺳﺎل ﺑﻮد ﮐﻪ دﺳﺘﮕﻴﺮ ﮐﺮدﻩ ﺑﻮدﻧﺪ .ﺗﻤﺎم زﻳﺮ 14ﺳﺎﻟﻪ هﺎ ﺁﻧﺠﺎ ﺑﻮدﻧﺪ .ﺑﺎ ﭼﺮاغ ﻗﻮﻩ دﻳﺪم ﮐﻪ ﺑﻘﻴﻪ هﻢ ﻟﺨﺖ ﺑﻮدﻧﺪ و دﻳﺪم ﮐﻪ زﻣﻴﻦ ﺧﻴﺲ ﺑﻮد«. او ﮐﻪ ﺷﺎهﺪ ﺗﺠﺎوز ﺑﻪ هﻢ ﺳﻠﻮﻟﯽ اش ﺑﺎ ﺑﺎﺗﻮن ﺑﻮد ﺁن را ﺷﺮح دادﻩ اﺳﺖ:
»داد و ﻓﺮﻳﺎد ﻣﯽ زد ،ﺧﻮدش رو ﺑﻪ در و دﻳﻮار ﻣﯽ زد .هﺮ ﻗﺪر ﺳﻌﯽ ﮐﺮدم ﺁراﻣﺶ ﮐﻨﻢ ﻧﺸﺪ .ﻳﮑﯽ از زﻧﺪاﻧﺒﺎﻧﺎن ﺁﻣﺪ ،ﺧﻴﻠﯽ زدﻧﺶ .ﺻﻮرﺗﺶ ﺧﻮﻧﯽ ﺷﺪﻩ ﺑﻮد .ﻟﺒﺎﺳﻬﺎﻳﺶ را ﭘﺎرﻩ ﮐﺮدﻧﺪ .ﺑﺎ ﺑﺎﺗﻮﻧﯽ ﮐﻪ داﺷﺘﻨﺪ او را ﻣﻮرد ﺗﺠﺎوز ﺟﻨﺴﯽ ﻗﺮار دادﻧﺪ«. اﺷﺨﺎص دﻳﮕﺮﯼ ﮔﻔﺘﻪ اﻧﺪ ﮐﻪ ﺁﻧﻬﺎ را ﺑﻪ هﻤﺮاﻩ ﺟﻨﺎﻳﺘﮑﺎران ﺧﺸﻦ در ﻳﮏ ﺳﻠﻮل ﻗﺮار دادﻩ اﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺗﺠﺎوز ﻳﺎ ﺗﻬﺪﻳﺪ ﺑﻪ ﺗﺠﺎوز ﮐﺮدﻩ اﻧﺪ .اﻳﻤﺎن ﺻﺪﻳﻘﯽ )ﻧﮕﺎﻩ ﮐﻨﻴﺪ ﺑﻪ ﻓﺼﻞ ،2داﻧﺸﺠﻮﻳﺎن و داﻧﺶ ﺁﻣﻮﺧﺘﮕﺎن( ﮔﻔﺖ:
»ﻣﻦ 17روز در زﻧﺪان ﺑﺎﺑﻞ ﺑﻮدم .ﺑﺮاﯼ اﻳﻦ ﮐﻪ ﻣﺎ را ﺁزار ﺑﺪهﻨﺪ ،ﻳﮏ ﺳﺎﻋﺖ ﭘﻴﺶ از اﻧﺪاﺧﺘﻦ ﻣﻦ و دوﺳﺘﺎﻧﻢ در ﺳﻠﻮل] ،ﻣﺮدﯼ[ را ﮐﻪ ﻣﺤﮑﻮم ﺑﻪ ﻗﺘﻞ و ﺳﺮﻗﺖ ﺑﻮد ﺑﻪ ﺁن ﺳﻠﻮل ﻣﻨﺘﻘﻞ ﮐﺮدﻩ ﺑﻮدﻧﺪ ...او ﻗﺒﻼ ﺑﻪ 10زﻧﺪاﻧﯽ دﻳﮕﺮ ﺗﺠﺎوز ﮐﺮدﻩ ﺑﻮد .ﺑﻪ ﻳﮑﯽ از دوﺳﺘﺎن ﻣﻦ ﻋﻼﻗﻤﻨﺪ ﺷﺪﻩ ﺑﻮد .ﻣﺎ ﻧﮕﺮان اﻣﻨﻴﺖ دوﺳﺘﻢ ﺑﻮدﻳﻢ و ﺑﺮاﯼ اﻳﻦ ﮐﻪ از ﺗﺠﺎوز ﻗﺎﺗﻞ ﺑﻪ او ﺟﻠﻮﮔﻴﺮﯼ ﮐﻨﻴﻢ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻧﻮﺑﺖ ﺗﻤﺎم ﺷﺐ ﺗﺎ ﺻﺒﺢ دو ﺳﺎﻋﺖ ﻳﮏ ﺑﺎر ﮐﺸﻴﮏ ﺑﺪهﻴﻢ ﺗﺎ ﻣﻄﻤﺌﻦ ﺑﺎﺷﻴﻢ ﺑﻪ ﮐﺴﯽ ﺣﻤﻠﻪ ﻳﺎ ﺗﺠﺎوز ﻧﮑﻨﺪ«. زﻧﺎن ﺑﺎزداﺷﺖ ﺷﺪﻩ ﻧﻴﺰ اﻏﻠﺐ ﺧﺒﺮ از ﺗﻮهﻴﻦ ﺟﻨﺴﯽ و ﺗﻬﺪﻳﺪ ﺑﻪ ﺗﺠﺎوز دادﻩ اﻧﺪ .زهﺮا ﮐﻤﺎﻟﯽ ،داﻧﺸﺠﻮﻳﯽ ﮐﻪ در ﺗﻴﺮ 1388دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪ ،ﺑﻪ ﻋﻔﻮ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻞ ﮔﻔﺖ ﮐﻪ ﺑﺎزﺟﻮﻳﺎﻧﺶ ﺑﻪ او ﻣﺘﻠﮏ ﮔﻔﺘﻪ اﻧﺪ ﮐﻪ ﻣﯽ ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﺑﺎ ﻣﺮدان دﻳﮕﺮ ﺑﺨﻮاﺑﺪ و ﮔﺎهﯽ اوﻗﺎت ﺑﻪ ﺳﻴﻨﻪ هﺎﻳﺶ دﺳﺖ زدﻩ اﻧﺪ .او ﮔﻔﺖ ﮐﻪ ﺑﺎ ﻳﮏ ﻓﻌﺎل ﺣﻘﻮق زﻧﺎن ﮐﻪ ﺑﻪ هﻤﺮاهﺶ در ﺑﺎزداﺷﺖ ﺑﻮدﻩ ﺑﺪﺗﺮﻳﻦ رﻓﺘﺎر را ﮐﺮدﻩ اﻧﺪ:
»او ﺑﻪ ﻣﺎ ﮔﻔﺖ ﮐﻪ ﺑﺎزﺟﻮﻳﺎﻧﺶ ﺑﻪ ﻧﻮﮎ ﭘﺴﺘﺎن هﺎﻳﺶ ﮐﺎﺑﻞ وﺻﻞ ﮐﺮدﻩ و ﺑﻪ او ﺷﻮﮎ اﻟﮑﺘﺮﻳﮑﯽ دادﻩ اﻧﺪ .او ﺑﻪ ﻗﺪرﯼ ﺑﻴﻤﺎر ﺑﻮد ﮐﻪ ﮔﺎهﯽ در ﺳﻠﻮل ﻏﺶ ﻣﯽ ﮐﺮد«.
ﺗﻬﺪﻳﺪ اﻋﻀﺎﯼ ﺧﺎﻧﻮادﻩ »ﺻﺒﺢ روز ﻳﮑﺸﻨﺒﻪ ﻣﺮا ﺑﻪ ﺑﺎزﺟﻮﻳﯽ ﺑﺮدﻧﺪ و ﻣﺘﻬﻢ ﮐﺮدﻧﺪ ﮐﻪ از داﺧﻞ ﺳﻠﻮل ﻓﻴﻠﻤﺒﺮدارﯼ ﮐﺮدﻩ ام؛ ﮐﻪ ﮐﺬب ﻣﺤﺾ اﺳﺖ .و ﺑﻌﺪ ﺗﻬﺪﻳﺪ ﮐﺮدﻧﺪ ﮐﻪ ﺗﻤﺎﻣﯽ اﻋﻀﺎﯼ ﺧﺎﻧﻮادﻩ ام را دﺳﺘﮕﻴﺮ و ﺑﻪ اوﻳﻦ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﺧﻮاهﻨﺪ ﮐﺮد و دﺧﺘﺮم را ﺑﻪ ﺑﺎزداﺷﺘﮕﺎهﯽ ﻧﺎاﻣﻦ در رﺟﺎﺋﯽ ﺷﻬﺮ ﺧﻮاهﻨﺪ ﻓﺮﺳﺘﺎد«. ﺟﻌﻔﺮ ﭘﻨﺎهﯽ ،در ﻧﺎﻣﻪ اﯼ از زﻧﺪان ﺑﻪ ﻋﺒﺎس ﺑﺨﺘﻴﺎرﯼ ،رﺋﻴﺲ ﻓﺮهﻨﮕﺴﺮاﯼ ﭘﻮﻳﺎ ،اردﻳﺒﻬﺸﺖ 1389
ﺗﻬﺪﻳﺪ ﻋﻠﻴﻪ اﻋﻀﺎﯼ ﺧﺎﻧﻮادﻩ و ﺑﻪ وﻳﮋﻩ ﻣﺎدران ،زﻧﺎن و دﺧﺘﺮان ،وﺳﻴﻠﻪ اﯼ ﻣﻮﺛﺮ ﺑﺮاﯼ ﻓﺸﺎر ﺑﺮ ﺑﺎزداﺷﺖ ﺷﺪﮔﺎن ﺑﺮاﯼ ﭘﺬﻳﺮش ﺧﻮاﺳﺖ هﺎﯼ ﺑﺎزﺟﻮﻳﺎن اﺳﺖ .ﺑﺎزداﺷﺖ ﺷﺪﮔﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺷﮑﻨﺠﻪ و ﺑﺪرﻓﺘﺎرﯼ هﺎﯼ دﻳﮕﺮ را از ﺳﺮ ﮔﺬراﻧﺪﻩ اﻧﺪ ﻣﯽ ﺗﺮﺳﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺎ ﻋﺰﻳﺰاﻧﺸﺎن رﻓﺘﺎر ﻣﺸﺎﺑﻬﯽ ﺑﺸﻮد. ﺁرش رﺣﻤﺎﻧﯽ ﭘﻮر در دﻳﺪارﯼ 15دﻗﻴﻘﻪ اﯼ ﺑﺎ وﮐﻴﻠﺶ ﭘﺲ از ﻣﺤﮑﻮﻣﻴﺖ ﺑﻪ ﻣﺮگ و ﭘﻴﺶ از اﻋﺪام ﮔﻔﺖ ﮐﻪ ﭘﺲ از ﺗﻬﺪﻳﺪ ﺑﻪ اﻳﻦ ﮐﻪ ﺧﻮاهﺮ ﺣﺎﻣﻠﻪ اش را در ﺟﻠﻮﯼ او ﺁزار ﺧﻮاهﻨﺪ داد ،او ﺑﻪ دروغ »اﻋﺘﺮاف« ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ .هﺮ دو ﺁﻧﻬﺎ در ﻓﺮوردﻳﻦ 1389در ﺧﺎﻧﻪ ﺷﺎن دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪﻩ ﺑﻮدﻧﺪ .ﺧﻮاهﺮ او ﭘﺲ از دو ﻣﺎﻩ ﺑﺎزداﺷﺖ ﺁزاد ﺷﺪ و ﺑﭽﻪ اش را ﺳﻘﻂ ﮐﺮد .وﮐﻴﻞ او ﮔﻔﺖ ﮐﻪ ﭘﻴﺶ از ﺟﻠﺴﻪ دادﮔﺎﻩ ،ﮐﻪ ﺑﻪ او اﺟﺎزﻩ ﺷﺮﮐﺖ در ﺁن دادﻩ ﻧﺸﺪ ،ﺑﺮ ﭘﺪر ﺁرش رﺣﻤﺎﻧﯽ ﭘﻮر ﻓﺸﺎر ﺁوردﻩ اﻧﺪ ﮐﻪ ﭘﺴﺮش را وادار ﺑﻪ »اﻋﺘﺮاف« ﺑﻪ ﺟﺮم ﻣﻮرد ادﻋﺎ ﮐﻨﺪ. ﭘﺲ از اﻳﻦ ﮐﻪ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻪ اﻳﻦ ﮐﺎر ﻧﺸﺪ ،او را ﺗﻬﺪﻳﺪ ﺑﻪ دﺳﺘﮕﻴﺮﯼ ﮐﺮدﻧﺪ.
ﻧﻤﺎﻳﻪMDE 13/062/2010:
ﻋﻔﻮ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻞ ،ﺧﺮداد 1389
35
از اﻋﺘﺮاض ﺗﺎ زﻧﺪان :اﻳﺮان ﻳﮏ ﺳﺎل ﭘﺲ از اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت
هﻨﮕﺎﻣﻪ ﺷﻬﻴﺪﯼ )ﻧﮕﺎﻩ ﮐﻨﻴﺪ ﺑﻪ ﻓﺼﻞ ،2ﻓﻌﺎﻻن ﺳﻴﺎﺳﯽ( ﻧﻴﺰ ﮔﻔﺖ ﮐﻪ ﺑﺎزﺟﻮﻳﺎﻧﺶ ﺗﻬﺪﻳﺪ ﮐﺮدﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﺮاﯼ ﻓﺸﺎر ﺑﺮ او ﺧﻮاهﺮش را دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺧﻮاهﻨﺪ ﮐﺮد.
ﺷﺮاﻳﻂ ﺑﺪ زﻧﺪان و ﻣﺤﺮوﻣﻴﺖ از رﺳﻴﺪﮔﯽ ﭘﺰﺷﮑﯽ ﺑﺴﻴﺎرﯼ از ﺑﺎزداﺷﺖ ﺷﺪﮔﺎن از ﺷﺮاﻳﻂ ﺑﺪ زﻧﺪان ،ﺷﺮاﻳﻂ ﺑﺪ ﺑﻬﺪاﺷﺘﯽ ،ﻏﺬاﯼ ﻏﻴﺮﻗﺎﺑﻞ ﺧﻮردن و ازدﺣﺎم ،ﺑﻪ وﻳﮋﻩ در دورﻩ هﺎﯼ دﺳﺘﮕﻴﺮﯼ هﺎﯼ دﺳﺘﻪ ﺟﻤﻌﯽ ،ﺷﮑﺎﻳﺖ دارﻧﺪ .دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ هﻮاﺧﻮرﯼ و ورزش ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﻣﺤﺪود ﺷﻮد .ﺑﺴﻴﺎرﯼ از ﺑﺎزداﺷﺖ در ﺳﻠﻮل هﺎﯼ ﺑﺴﻴﺎر ﮐﻮﭼﮏ ﺷﮑﺎﻳﺖ داﺷﺘﻪ اﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ اﻧﺪازﻩ »ﻗﻔﺲ« ﻳﺎ »ﺗﺎﺑﻮت« ﻓﻘﻂ ﺑﺎ ﺟﺎﯼ ﮐﺎﻓﯽ ﺑﺮاﯼ دراز ﮐﺸﻴﺪن ﺗﻮﺻﻴﻒ ﮐﺮدﻩ اﻧﺪ. هﻤﺴﺮ ﺟﻌﻔﺮ ﭘﻨﺎهﯽ وﺿﻌﻴﺖ ﺷﻮهﺮش را در ﻓﺮوردﻳﻦ 1389اﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﺗﻮﺻﻴﻒ ﮐﺮد:
»در ﺳﻠﻮل ﻗﺒﻠﯽ ﻻاﻗﻞ ﺁﻧﻘﺪر ﻓﻀﺎ ﺑﻮد ﮐﻪ اوﻗﺎﺗﯽ را ﺑﻪ ورزش ﺑﮕﺬراﻧﺪ اﻣﺎ دراﻳﻦ ﺳﻠﻮل ﺟﺪﻳﺪ ﺑﺎ هﻢ ﺳﻠﻮﻟﯽ ﺟﺪﻳﺪش اﻳﻦ اﻣﮑﺎن ﺑﺮاﻳﺶ ﻣﻴﺴﺮ ﻧﻴﺴﺖ و ﺗﻨﻬﺎ ﻓﻀﺎ ﺑﻪ اﻧﺪازﻩ ﺧﻮاﺑﻴﺪن دو ﻧﻔﺮ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ و ﻋﻤﻼ اﻣﮑﺎن ﺗﺤﺮﮐﯽ ﺑﺮاﺑﺸﺎن وﺟﻮد ﻧﺪارد .هﻤﭽﻨﻴﻦ از ﻟﺤﻈﻪ ﺑﺎزداﺷﺘﺶ ﻳﻌﻨﯽ ﻳﮏ ﻣﺎﻩ ﭘﻴﺶ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺣﺎل اﻣﮑﺎن هﻮاﺧﻮرﯼ ﻧﺪاﺷﺘﻪ اﺳﺖ«. هﻤﺴﺮ اﺣﻤﺪ زﻳﺪﺁﺑﺎدﯼ ﭘﺲ از دﻳﺪارﯼ ﺑﺎ او ﮔﻔﺖ:
»ﺁﻗﺎﯼ زﻳﺪﺁﺑﺎدﯼ ﻣﯽ ﮔﻮﻳﺪ او در ]ﺟﻌﺒﻪ اﯼ ﺗﺎﺑﻮت ﻣﺎﻧﻨﺪ[ ﺑﻮدﻩ .ﻗﺼﺪ ﺧﻮد ﮐﺸﯽ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ،اﻣﺎ ﭼﻴﺰﯼ ﺑﺮاﯼ ﺧﻮدﮐﺸﯽ ﭘﻴﺪا ﻧﻤﯽ ﮐﻨﺪ و ﺷﺮوع ﺑﻪ داد زدن و ﻓﺮﻳﺎد ﮐﺸﻴﺪن ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ و ﻣﯽ ﺑﻴﻨﻨﺪ ﮐﻪ اﺣﻤﺪ دارد دﻳﻮاﻧﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد؛ ﺑﻌﺪ از ﺁن او را ﺑﻪ ﺳﻠﻮل اﻧﻔﺮادﯼ دﻳﮕﺮﯼ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﮐﺮدﻩ اﻧﺪ«. ﻣﺎدﻩ 102ﺁﺋﻴﻦ ﻧﺎﻣﻪ ﺳﺎزﻣﺎن زﻧﺪان هﺎ ﺗﺼﺮﻳﺢ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﻬﺪارﯼ ﻣﺆﺳﺴﻪ ﻳﺎ زﻧﺪان ﻣﻜﻠﻒ اﺳﺖ دﺳﺖ آﻢ ﻣﺎهﯽ ﻳﻜﺒﺎر ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺗﺴﺖ ﭘﺰﺷﻜﯽ آﻠﻴﻪ ﻣﺤﻜﻮﻣﺎن اﻗﺪام ﻧﻤﺎﻳﺪ .ﻣﺎدﻩ 103ﻣﯽ ﮔﻮﻳﺪ ﺧﺮوج ﻣﺤﻜﻮم از زﻧﺪان ﺑﺮاﯼ ﻣﻌﺎﻟﺠﻪ ﺑﺎﻳﺴﺘﯽ ﺑﺎ ﺗﺄﻳﻴﺪ ﺑﻬﺪارﯼ زﻧﺪان و اﺟﺎزﻩ رﻳﻴﺲ ﻣﺆﺳﺴﻪ ﻳﺎ زﻧﺪان و ﻣﻮاﻓﻘﺖ ﻗﺎﺿﯽ ﻧﺎﻇﺮ ﺑﺎﺷﺪ. اﻣﺎ در ﻋﻤﻞ ،ﻣﺤﺮوﻣﻴﺖ از رﺳﻴﺪﮔﯽ ﭘﺰﺷﮑﯽ اﻏﻠﺐ ﮔﺰارش ﻣﯽ ﺷﻮد ،ﺣﺘﺎ زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﻬﺪارﯼ زﻧﺪان ﺗﻮﺻﻴﻪ ﮐﺮدﻩ ﺑﺎﺷﺪ ،ﺗﺎ ﺣﺪﯼ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﯽ رﺳﺪ اﻳﻦ ﻧﻴﺰ ﻳﮏ روش اﺿﺎﻓﯽ ﺑﺮاﯼ اﻋﻤﺎل ﻓﺸﺎر ﺑﺮ ﺑﺎزداﺷﺖ ﺷﺪﮔﺎن ﺑﺮاﯼ »اﻋﺘﺮاف« ﻳﺎ ﻣﺠﺎزات ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ .اﻳﻦ وﺿﻊ ﻧﺎﻗﺾ ﻣﺎدﻩ 24ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ اﺻﻮل ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻞ ﺑﺮاﯼ 79 ﺣﻤﺎﻳﺖ از ﺗﻤﺎم اﺷﺨﺎﺻﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ هﺮ ﺷﮑﻠﯽ در ﺑﺎزداﺷﺖ ﻳﺎ زﻧﺪان ﺑﻪ ﺳﺮ ﻣﯽ ﺑﺮﻧﺪ اﺳﺖ. ﺣﺴﻦ ﻋﺮب ﺑﺎﻓﺮاﻧﯽ 36 ،ﺳﺎﻟﻪ ،ﻋﻀﻮ ﺳﺘﺎد اﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺗﯽ ﻣﻴﺮﺣﺴﻴﻦ ﻣﻮﺳﻮﯼ در اﺻﻔﻬﺎن دو ﺑﺎر دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ .ﺑﺎر اول در ﺗﻈﺎهﺮاﺗﯽ در اﺻﻔﻬﺎن ﺑﻮد ﮐﻪ ﭘﺲ از ﺁن ﻳﮏ هﻔﺘﻪ ﻧﺎﭘﺪﻳﺪ ﺷﺪ .او در اﺳﻔﻨﺪ ﺑﻪ ﻋﻔﻮ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻞ ﮔﻔﺖ:
»وﻗﺘﯽ ﻣﺮا ﺑﺮدﻧﺪ ﭼﻨﺪ ﻣﺎﻣﻮر ﻟﺒﺎس ﺷﺨﺼﯽ ﻣﺮا زدﻧﺪ و در ﺣﺪود 10ﻧﻔﺮ از ﻣﺎ را در اﺗﻮﺑﻮﺳﯽ رﻳﺨﺘﻨﺪ و دﺳﺖ هﺎﻳﻤﺎن را ﺑﺎ دﺳﺘﺒﻨﺪ ﺑﻪ ﻣﻴﻠﻪ ﺑﺴﺘﻨﺪ .ﭼﺸﻢ ﺑﻨﺪ داﺷﺘﻴﻢ ،اﻣﺎ زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ وارد ﺷﺪﻳﻢ ﻣﯽ ﺷﺪ ﻓﻬﻤﻴﺪ ﮐﻪ ﻣﺎ را ﺑﻪ زﻳﺮزﻣﻴﻦ ﻣﯽ ﺑﺮﻧﺪ .وﻗﺘﯽ ﻣﺎ را ﺑﻴﺮون ﺁوردﻧﺪ ،ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﮔﻔﺘﻢ ﮐﻪ دﻳﺎﺑﺘﯽ هﺴﺘﻢ و اﻧﺴﻮﻟﻴﻦ ﻻزم دارم؛ ﺑﻪ ﺁب اﺣﺘﻴﺎح دارم و ﺗﻐﺬﻳﻪ ام ﺑﺎﻳﺪ ﮐﻨﺘﺮل ﺷﻮد ﺗﺎ ﻗﻨﺪم ﺑﺎﻻ ﻧﺮود .اﻣﺎ ﻳﮏ هﻔﺘﻪ ﺑﻪ ﻣﻦ اﻧﺴﻮﻟﻴﻦ ﻧﺪادﻧﺪ .هﻴﭻ دﮐﺘﺮﯼ ﻧﻴﺎﻣﺪ و ﺑﻪ ﺟﺎﯼ ﺁن ﻓﻘﻂ دو ﺑﺎزﺟﻮ ﺁﻣﺪﻧﺪ«. او ﺑﺎر دوم در 24دﯼ ،1388دﻩ روز ﭘﺲ از اﺳﺘﻌﻔﺎﯼ ﺑﺮادر هﻤﺴﺮش ﮐﻪ ﻳﮏ دﻳﭙﻠﻤﺎت اﻳﺮاﻧﯽ در ﻧﺮوژ ﺑﻮد ،دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪ .ﻣﺎﻣﻮران ﭘﻠﻴﺲ هﻤﺴﺮش ﻣﻬﻨﺎز ﺑﺎﻓﺮاﻧﯽ را ،ﮐﻪ در ﺁن زﻣﺎن ﺳﻪ ﻣﺎهﻪ ﺣﺎﻣﻠﻪ ﺑﻮد ،زدﻧﺪ و هﻞ دادﻧﺪ .او اﻓﺘﺎد و ﺑﭽﻪ اش ﺳﻘﻂ ﺷﺪ. ﻣﻬﺪﯼ ﻣﺤﻤﻮدﻳﺎن ،ﻋﻀﻮ ﺟﺒﻬﻪ ﻣﺸﺎرﮐﺖ اﻳﺮان اﺳﻼﻣﯽ و روزﻧﺎﻣﻪ ﻧﮕﺎر ﮐﻪ ﺗﺨﻠﻔﺎت در ﺑﺎزداﺷﺘﮕﺎﻩ ﮐﻬﺮﻳﺰﮎ را ﮔﺰارش ﮐﺮدﻩ ﺑﻮد ،در ﺷﻬﺮﻳﻮر 1388دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪ .در ﻓﺮوردﻳﻦ 1389ﻣﺎدرش ﻓﺎﻃﻤﻪ
ﻋﻔﻮ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻞ ،ﺧﺮداد 1389
ﻧﻤﺎﻳﻪMDE 13/062/2010:
از اﻋﺘﺮاض ﺗﺎ زﻧﺪان :اﻳﺮان ﻳﮏ ﺳﺎل ﭘﺲ از اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت
36
اﻟﻮﻧﺪﯼ ﻧﺎﻣﻪ ﺳﺮﮔﺸﺎدﻩ اﯼ ﺑﻪ دادﺳﺘﺎن ﭘﺮوﻧﺪﻩ او ﻧﻮﺷﺖ و در ﺁن وﺿﻊ ﺳﻼﻣﺘﯽ او را ﭘﺲ از 200روز در زﻧﺪان »ﺧﻄﺮﻧﺎﮎ« ﺗﻮﺻﻴﻒ ﮐﺮد و اﺷﺎرﻩ ﮐﺮد ﮐﻪ 80ﻧﺎﻣﻪ ﺑﻪ ﻗﻮﻩ ﻗﻀﺎﻳﻴﻪ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﮐﻪ ﻳﺎ »ﺑﯽ ﺟﻮاب« ﻣﺎﻧﺪﻩ ﻳﺎ »ﻧﺎﭘﺪﻳﺪ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ« .او ﮔﻔﺖ:
»در ﺳﺮدﺗﺮﻳﻦ ﺷﺐهﺎﯼ دﯼﻣﺎﻩ ﺳﺎل ١٣٨٨و در اداﻣﻪ ﺑﺎزﺟﻮﻳﯽهﺎﯼ ﻏﻴﺮاﻧﺴﺎﻧﯽ ﻓﺮزﻧﺪم ،ﻣﻬﺪﯼ ﻣﺤﻤﻮدﻳﺎن را ﺑﻪ ﻣﺪت هﺸﺖ ﺳﺎﻋﺖ و ﺻﺮﻓﺎ ﺑﺎ ﻳﮏ زﻳﺮﭘﻴﺮاهﻨﯽ در دﻣﺎﯼ ﺑﻴﺶ از ١٠درﺟﻪ زﻳﺮ ﺻﻔﺮ اوﻳﻦ در ﻓﻀﺎﯼ ﺑﺎز ﻧﮕﻪ داﺷﺘﻨﺪ ...ﻧﺘﻴﺠﻪ اﻳﻦ ﻋﻤﻞ ﻏﻴﺮاﻧﺴﺎﻧﯽ اﻳﻦ ﺷﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺑﻴﻤﺎرﯼ ﻋﻔﻮﻧﺖ رﻳﻪ ﻣﺒﺘﻼ ﺷﺪﻩ و هﻢاﮐﻨﻮن ﻧﻴﺰ ﺳﺮﻓﻪهﺎﯼ وﺣﺸﺘﻨﺎﮎ ﻣﯽﮐﻨﺪ و در ﺗﻤﺎس ﺗﻠﻔﻨﯽ روزﮔﺬﺷﺘﻪ اﻋﻼم داﺷﺘﻪ ﮐﻪ ﻋﻠﯽرﻏﻢ ﻣﺸﮑﻼت ﺷﺪﻳﺪ ﺗﻨﻔﺴﯽ از اﻋﺰام اﻳﺸﺎن ﺑﻪ ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن ...ﺧﻮددارﯼ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ و هﻤﻪ اﻳﻨﻬﺎ ﻋﻼوﻩ ﺑﺮ ﻣﺸﮑﻼت دﻳﮕﺮﯼ از ﻗﺒﻴﻞ ﺧﻮن دﻣﺎغ و ﻧﺎراﺣﺘﯽهﺎﯼ ﮐﻠﻴﻮﯼ اﺳﺖ ﮐﻪ در اﺛﺮ ﻓﺸﺎرﯼهﺎﯼ ﻧﺎﺷﯽ از دوران ﺑﺎزداﺷﺖ و ﺳﻠﻮل اﻧﻔﺮادﯼ ﺑﻪ وﺟﻮد ﺁﻣﺪﻩ و ﺗﺸﺪﻳﺪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ«. ﻋﻤﺎداﻟﺪﻳﻦ ﺑﺎﻗﯽ )ﻧﮕﺎﻩ ﮐﻨﻴﺪ ﺑﻪ ﻓﺼﻞ ،2روزﻧﺎﻣﻪ ﻧﮕﺎران( ﻣﺸﮑﻼت ﺟﺴﻤﺎﻧﯽ زﻳﺎدﯼ دارد ﮐﻪ ﺑﻌﻀﯽ از ﺁﻧﻬﺎ رﻳﺸﻪ در دورﻩ هﺎﯼ ﻗﺒﻠﯽ زﻧﺪان دارد .زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ در 1387ـ 1386در زﻧﺪان ﺑﻮد ،ﺑﻪ او اﺟﺎزﻩ ﻧﺪادﻧﺪ ﭼﻬﺎر روز ﺑﻪ ﺗﻮاﻟﺖ ﺑﺮود و ﻣﺴﺌﻮﻻن زﻧﺪان ﻣﻌﺎﻟﺠﻪ ﭘﺰﺷﮑﯽ ﺷﺪﻳﺪا ﺿﺮورﯼ را ﺑﻪ ﺗﻌﻮﻳﻖ اﻧﺪاﺧﺘﻨﺪ. ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﺑﻪ او ﻣﺮﺧﺼﯽ ﭘﺰﺷﮑﯽ اﻋﻄﺎ ﺷﺪ ،اﻣﺎ او هﻨﻮز دﭼﺎر ﻣﺸﮑﻼت ﮐﻠﻴﻮﯼ ،ﻣﺜﺎﻧﻪ و دﻳﮕﺮ ﻣﺸﮑﻼت ﻧﺎﺷﯽ از ﺁن رﻓﺘﺎر اﺳﺖ .ﭘﺲ از دﺳﺘﮕﻴﺮﯼ در دﯼ ،1388وﺿﻌﻴﺖ ﺳﻼﻣﺘﯽ او در ﺧﻄﺮ اﺳﺖ و ﮔﻮﻳﺎ وزن زﻳﺎدﯼ از دﺳﺖ دادﻩ اﺳﺖ .در اواﺳﻂ ﻓﺮوردﻳﻦ 1389او ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻣﺸﮑﻼت ﺗﻨﻔﺴﯽ ﻣﺪت ﮐﻮﺗﺎهﯽ ﺑﻪ ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن اﻋﺰام و ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻋﺖ ﺑﻌﺪ ﺑﻪ زﻧﺪان ﺑﺎزﮔﺮداﻧﺪﻩ ﺷﺪ .هﻤﺴﺮش ﮔﻼﻳﻪ ﮐﺮدﻩ ﮐﻪ ﻣﻘﺎﻣﺎت زﻧﺪان از ﺗﺎرﻳﺨﭽﻪ ﺑﻴﻤﺎرﯼ هﺎﯼ او ﺁﮔﺎﻩ هﺴﺘﻨﺪ اﻣﺎ ﺗﻮﺟﻬﯽ ﺑﻪ ﺁن ﻧﺸﺎن ﻧﻤﯽ دهﻨﺪ.
»اﻋﺘﺮاف هﺎ« ﺑﺨﺶ اﻋﻈﻢ ﺷﮑﻨﺠﻪ هﺎ و ﺑﺪرﻓﺘﺎرﯼ هﺎﯼ ﮔﺰارش ﺷﺪﻩ ﺑﺎ هﺪف ﮐﺴﺐ »اﻋﺘﺮاف« از ﺑﺎزداﺷﺖ ﺷﺪﮔﺎن اﻧﺠﺎم ﻣﯽ ﺷﻮد .هﺪف از اﻳﻦ »اﻋﺘﺮاف هﺎ« ﺗﺮﮐﻴﺒﯽ از اﻋﺘﺒﺎرﺑﺨﺸﯽ ﺑﻪ رواﻳﺖ ﻣﻘﺎﻣﺎت از روﻳﺪادهﺎ و اﻳﺠﺎد ﭘﺎﻳﻪ ﺑﺮاﯼ ﻣﺤﮑﻮﻣﻴﺖ در دادﮔﺎﻩ اﺳﺖ .در ﻣﻮرد اول ،از ﺑﺎزداﺷﺖ ﺷﺪﮔﺎن در ﺣﺎل ﺑﻴﺎن »ﺟﺮاﻳﻢ« ﺧﻮد و ﺗﮑﺮار ﺳﻨﺎرﻳﻮهﺎﯼ ﺳﺎزﮔﺎر ﺑﺎ رواﻳﺖ اﺑﺮازﯼ ﻣﻘﺎﻣﺎت ﺑﻪ ﺟﻬﺎن ﺑﻴﺮون ﻓﻴﻠﻢ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد .اﻳﻦ ﻓﻴﻠﻢ هﺎﯼ وﻳﺪﺋﻮﻳﯽ را ﻳﺎ ﺧﺎرج از ﭼﺎرﭼﻮب دادﮔﺎﻩ هﺎ از ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮن ﻣﻠﯽ ﭘﺨﺶ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﻳﺎ ﺑﺮاﯼ ﺣﻔﻆ ﻓﺸﺎر ﺑﺮ ﺑﺎزداﺷﺖ ﺷﺪﮔﺎن ﭘﺲ از ﺁزادﯼ ﻧﮕﻬﺪارﯼ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ .در ﻣﻮارد دﻳﮕﺮ» ،اﻋﺘﺮاف هﺎ« را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺪرﮎ اﺻﻠﯽ ﻋﻠﻴﻪ ﻓﺮد در دادﮔﺎﻩ اراﺋﻪ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ .ﺑﺎزداﺷﺖ ﺷﺪﮔﺎﻧﯽ ﮐﻪ از ﺁﻧﻬﺎ در »دادﮔﺎﻩ هﺎﯼ ﻧﻤﺎﻳﺸﯽ« ﻓﻴﻠﻢ ﮔﺮﻓﺘﻪ و در ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮن ﻧﺸﺎن دادﻩ اﻧﺪ ﻇﺎهﺮا در دادﮔﺎﻩ وادار ﺑﻪ ﺗﮑﺮار »اﻋﺘﺮاف هﺎ« ﺷﺪﻩ اﻧﺪ. »دﻓﺎﻋﯽ ﻧﺪارم ﺟﺰ اﻳﻨﮑﻪ اﺷﺘﺒﺎﻩ ﮐﺮدم ،ﺷﺮﻣﻨﺪﻩ ﻣﻠﺖ هﺴﺘﻢ و اﺣﺴﺎس ﻣﯽﮐﻨﻢ ﻋﺮوﺳﮏ ﺧﻴﻤﻪ ﺷﺐ ﺑﺎزﯼ ﺻﺪاﯼ ﺁﻣﺮﻳﮑﺎ ﺷﺪم و از ﻣﻘﺎم ﻣﻌﻈﻢ رهﺒﺮﯼ ﻣﯽﺧﻮاهﻢ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺗﻮهﻴﻦهﺎﻳﯽ ﮐﻪ ﮐﺮدم ﻣﺮا ﺑﺒﺨﺸﺪ«. اﻣﻴﺪ ﺷﺮﻳﻔﯽ داﻧﺎ ،در »دادﮔﺎﻩ ﻧﻤﺎﻳﺸﯽ« در ﺑﻬﻤﻦ 1388
»اﻋﺘﺮاف هﺎ«ﯼ اﻧﺠﺎم و ﭘﺨﺶ ﺷﺪﻩ هﻤﮕﯽ ﺑﻪ ﺷﺪت ﻣﺸﺎﺑﻪ هﺴﺘﻨﺪ .اﻓﺮاد را در ﺣﺎﻟﯽ ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دهﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺗﻤﺎس ﺑﺎ ﺑﻴﮕﺎﻧﮕﺎن ـ ﮐﻪ اﻏﻠﺐ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺟﺎﺳﻮﺳﯽ ﺗﻠﻘﯽ ﻣﯽ ﺷﻮد ـ و ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺑﺎ ﺁﻣﺮﻳﮑﺎ ﻳﺎ اﻧﮕﻠﺴﺘﺎن ،ﺷﺮﮐﺖ در ﺗﻈﺎهﺮات ﺷﺎﻣﻞ ﭘﺮﺗﺎب ﺳﻨﮓ ﻳﺎ ﺳﻮزاﻧﺪن اﺷﻴﺎ ﮐﻮﭼﮏ ،و ارﺳﺎل اﻃﻼﻋﺎت و ﻋﮑﺲ در ﺑﺎرﻩ ﺗﻈﺎهﺮات ﺑﻪ ﺧﺎرج و اﻏﻠﺐ ﺑﺮاﯼ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﺠﺎهﺪﻳﻦ ﺧﻠﻖ اﻳﺮان» ،اﻋﺘﺮاف« ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ .اﻳﻦ اﻓﺮاد ﻣﻌﻤﻮﻻ ﻣﯽ ﮔﻮﻳﻨﺪ ﮐﻪ »ﮔﻤﺮاﻩ« ﺷﺪﻩ ﺑﻮدﻧﺪ و از ﺑﻪ اﺻﻄﻼح »ﺟﺮاﻳﻢ« ﺷﺎن ﺗﻮﺑﻪ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ .اﻳﻦ رواﻳﺖ هﺎ ﺑﻪ ﻃﻮر ﮐﻠّﯽ ﺑﺮ ادﻋﺎﯼ »اﻧﻘﻼب ﻧﺮم« ﻣﺬﮐﻮر در ﮐﻴﻔﺮﺧﻮاﺳﺖ هﺎﯼ »دادﮔﺎﻩ هﺎﯼ ﻧﻤﺎﻳﺸﯽ« ﻣﺮداد و ﺷﻬﺮﻳﻮر 1388ﺻﺤﻪ ﻣﯽ ﮔﺬارﻧﺪ .ﮐﻴﻔﺮﺧﻮاﺳﺖ هﺎﯼ دادﮔﺎﻩ هﺎ در دﯼ و ﺑﻬﻤﻦ 1388ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺮ ﺑﻪ اﺻﻄﻼح ﻧﻘﺶ ﮔﺮوﻩ هﺎﯼ ﻣﻤﻨﻮﻋﻪ ﻣﺜﻞ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﺠﺎهﺪﻳﻦ ﺧﻠﻖ اﻳﺮان و ﮔﺮوﻩ هﺎﯼ ﭼﭗ و ﻧﻴﺰ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﻬﺎﻳﻴﺖ ﺗﺎﮐﻴﺪ دارﻧﺪ. ﮔﺰارش هﺎﻳﯽ رﺳﻴﺪﻩ دال ﺑﺮ اﻳﻦ ﮐﻪ ﺑﻌﻀﯽ اﺷﺨﺎص ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ در هﻨﮕﺎم اﻋﺘﺮاف ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﻴﺮ دارو ﺑﻮدﻩ ﺑﺎﺷﻨﺪ .اﻓﺮاد ﺑﺴﻴﺎرﯼ ﮔﻤﺎن ﮐﺮدﻧﺪ ﮐﻪ رﻓﺘﺎر و ﻇﺎهﺮ ﻣﺤﻤﺪ اﺑﻄﺤﯽ در »دادﮔﺎﻩ ﻧﻤﺎﻳﺸﯽ« ﻣﺮداد 1388
ﻧﻤﺎﻳﻪMDE 13/062/2010:
ﻋﻔﻮ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻞ ،ﺧﺮداد 1389
از اﻋﺘﺮاض ﺗﺎ زﻧﺪان :اﻳﺮان ﻳﮏ ﺳﺎل ﭘﺲ از اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت
37
ﺣﺎﮐﯽ از اﻳﻦ ﺑﻮد ﮐﻪ ﺑﻪ او ﭘﻴﺸﺘﺮ دارو دادﻩ ﺑﻮدﻧﺪ .ﺗﺎﻧﻴﺎ اﺣﻤﺪﯼ ،دﮐﺘﺮﯼ ﮐﻪ ﭘﻴﺶ از ﺗﻈﺎهﺮات ﻋﺎﺷﻮرا دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪ ،ﺑﻪ ﻋﻔﻮ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻞ ﮔﻔﺖ:
»ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺎزﺟﻮﻳﯽ از ﻣﺮا ﺷﺮوع ﮐﺮدﻧﺪ ،اﻣﺎ ﻳﮏ ﻣﻮﻗﻊ دو ﺳﻪ ﻣﺮد ﻣﺮا وادار ﮐﺮدﻧﺪ ﭼﻨﺪ ﻗﺮص ﺳﻔﻴﺪ ﺑﺎ ﭘﻮدر در داﺧﻞ ﺁﻧﻬﺎ را ﺑﺨﻮرم؛ ﻳﮑﯽ از ﺁﻧﻬﺎ دهﺎﻧﻢ را ﺑﻪ زور ﺑﺎز ﮐﺮد و دﻳﮕﺮﯼ ﻗﺮص را در دهﺎﻧﻢ ﮔﺬاﺷﺖ و ﺁب در ﺣﻠﻘﻢ رﻳﺨﺖ .اﻳﻦ ﮐﺎر ﮔﻴﺠﻢ ﮐﺮد و ﻣﻦ ﮐﻨﺘﺮﻟﻢ را از دﺳﺖ دادم .ﺁﻧﻬﺎ ﻣﺮا ﻣﯽ زدﻧﺪ و ﺑﻌﺪ ﻣﯽ ﺧﻨﺪﻳﺪﻧﺪ و اﻳﻦ ﺑﺎﻋﺚ ﺑﻮد ﺷﺪﻳﺪا ﻧﺎراﺣﺖ ﺑﺸﻮم .از ﻣﻦ ﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ ﺷﻤﺎرﻩ ﺗﻠﻔﻦ ﭘﺪر و ﻣﺎدرم را در ﺷﻤﺎل ﺑﺪهﻢ و ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺗﻠﻔﻦ ﮐﺮدﻧﺪ .ﺑﻌﺪا ﻓﻬﻤﻴﺪم ﮐﻪ وﻗﺘﯽ ﭘﺪرم ﺻﺪاﯼ ﺧﺮاب و ﺷﮑﻨﺠﻪ دﻳﺪﻩ ام را ﺷﻨﻴﺪﻩ ﺑﻮد دﭼﺎر ﻧﻮﻋﯽ اﻳﺴﺖ ﻗﻠﺒﯽ ﺷﺪﻩ و اﻓﺘﺎدﻩ ﺑﻮد. »ﻣﻌﻠﻮم ﻧﻴﺴﺖ هﺸﻴﺎر ﺑﻮدم ﻳﺎ ﺧﻴﺮ :دﻳﮕﺮ ﻧﻤﯽ داﻧﺴﺘﻢ .ﻓﮑﺮ ﻣﯽ ﮐﻨﻢ دو روز ﺑﻌﺪ ﺑﻴﺪار ﺷﺪم ...روﯼ ﻳﮑﯽ از اﻧﮕﺸﺘﺎﻧﻢ اﺛﺮ ﻣﺮﮐﺒﯽ ﺑﻮد ﮐﻪ ﺑﺮاﯼ اﺛﺮ اﻧﮕﺸﺖ ﺑﺮ اﺳﻨﺎد رﺳﻤﯽ ﺑﻪ ﮐﺎر ﻣﯽ ﺑﺮﻧﺪ«. »ﻣﺘﻬﻢ هﺮﭼﻪ در دادﮔﺎﻩ ﻋﻠﻴﻪ ﺧﻮد ﺑﮕﻮﻳﺪ ،اﻳﻦ ﺣﺠﺖ اﺳﺖ .اﻳﻦ ﮐﻪ ﺑﮕﻮﻳﻨﺪ اﮔﺮ در دادﮔﺎﻩ اﻋﺘﺮاﻓﯽ ﻋﻠﻴﻪ ﺧﻮدش ﮐﺮد ،اﻳﻦ ﺣﺮف ﻣﻬﻤﻠﯽ اﺳﺖ ،ﺣﺮف ﺑﯽ ارزﺷﯽ اﺳﺖ .اﻋﺘﺮاف و اﻗﺮار هﺮ ﻣﺘﻬﻢ در دادﮔﺎﻩ و در ﻼ ﺣﺠﺖ ،ﻣﺴﻤﻮع و ﻧﺎﻓﺬ اﺳﺖ«. ﻣﻘﺎﺑﻞ دورﺑﻴﻦ هﺎﯼ ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻧﯽ ﺷﺮﻋﺎً ،ﻋﺮﻓًﺎ و ﻋﻘ ً 80
ﻣﻘﺎم رهﺒﺮﯼ ﺁﻳﺖ اﷲ ﺧﺎﻣﻨﻪ اﯼ 29 ،ﺷﻬﺮﻳﻮر 1388
ﻃﺒﻖ ﻗﺎﻧﻮن اﻳﺮان ،اﻋﺘﺮاف اﺟﺒﺎرﯼ ﻓﺎﻗﺪ ارزش ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ اﺳﺖ .اﻋﺘﺮاف ﻋﻠﻴﻪ ﺧﻮد ﻣﻌﺘﺒﺮ ﻧﻴﺴﺖ ﻣﮕﺮ اﻳﻦ ﮐﻪ در دادﮔﺎﻩ و در ﺑﺮاﺑﺮ ﻗﺎﺿﯽ ﺗﮑﺮار ﺷﻮد .اﮔﺮ ﻣﺘﻬﻢ اﻋﺘﺮاف ﺧﻮد را در دادﮔﺎﻩ ﺗﮑﺬﻳﺐ ﮐﻨﺪ ،ﻗﺎﺿﯽ ﺑﺎﻳﺪ دﺳﺘﻮر ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺑﺪهﺪ .اﻣﺎ هﻤﺎن ﻃﻮر ﮐﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪ ،اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻣﺮﺳﻮم از ﺑﺎزداﺷﺖ اﻧﻔﺮادﯼ ﻃﻮﻻﻧﯽ ﮐﺴﺐ »اﻋﺘﺮاف« زﻳﺮ ﻓﺸﺎر را ﺗﺴﻬﻴﻞ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ،و ﺑﺮﮔﺰارﯼ دادﮔﺎﻩ هﺎﯼ ﻏﻴﺮﻋﻠﻨﯽ اﻏﻠﺐ ﺑﺪون ﺣﻀﻮر وﮐﻴﻞ و ﮔﺎهﯽ در دادﮔﺎﻩ هﺎﻳﯽ واﻗﻊ در ﻣﺠﺘﻤﻌﯽ ﮐﻪ ﺷﮑﻨﺠﻪ رخ دادﻩ ﭘﺲ ﮔﺮﻓﺘﻦ »اﻋﺘﺮاف« را ﺑﺮاﯼ ﻣﺘﻬﻢ دﺷﻮار ﻣﯽ ﮐﻨﺪ .ﺣﺘﺎ زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﻣﺘﻬﻤﺎن ﻣﺪﻋﯽ ﺷﮑﻨﺠﻪ ﻳﺎ ﺑﺪرﻓﺘﺎرﯼ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ ،ﮔﺰارش هﺎ ﺣﺎﮐﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻗﺎﺿﯽ اﻳﻦ ادﻋﺎهﺎ را ﻧﺎدﻳﺪﻩ ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ. اﺳﺘﻔﺎدﻩ از »اﻋﺘﺮاف« ﮐﺴﺐ ﺷﺪﻩ زﻳﺮ ﺷﮑﻨﺠﻪ و ﺷﮑﻞ هﺎﯼ دﻳﮕﺮ از ﻓﺸﺎر ﻧﺎﻗﺾ اﺻﻮل 6و 21ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ اﺻﻮل ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻞ 81و ﻣﺎدﻩ 7و )ز( 14ﻣﻴﺜﺎق ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ ﺣﻘﻮق ﻣﺪﻧﯽ و ﺳﻴﺎﺳﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺷﮑﻨﺠﻪ و ﺑﺪرﻓﺘﺎرﯼ هﺎﯼ دﻳﮕﺮ را ﻣﻨﻊ و در ﻣﻘﺎﺑﻞ اﻋﺘﺮاف ﻋﻠﻴﻪ ﺧﻮد از ﻣﺘﻬﻢ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ.
ﻋﻔﻮ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻞ ،ﺧﺮداد 1389
ﻧﻤﺎﻳﻪMDE 13/062/2010:
از اﻋﺘﺮاض ﺗﺎ زﻧﺪان :اﻳﺮان ﻳﮏ ﺳﺎل ﭘﺲ از اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت
38
5ـ دادﮔﺎﻩ هﺎ :ﺟﻼﯼ ﻧﻬﺎﻳﯽ ﺑﺮ ﻳﮏ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺑﯽ ﻋﺪاﻟﺘﯽ » ﺑﻪ ﺟﺎﯼ ﺁﻧﻜﻪ دﺳﺘﮕﺎﻩ ﻗﻀﺎﻳﯽ ﺗﺎﻣﻴﻦﮐﻨﻨﺪﻩ اﻣﻨﻴﺖ ﻣﺮدم ﺑﺎﺷﺪ ﺑﻪ ﻧﻬﺎدﯼ ﺑﺮاﯼ اﻳﺠﺎد ارﻋﺎب و ﺑﺎزداﺷﺖ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ«. 82
ﻣﻬﺪﯼ ﮐﺮوﺑﯽ در ﻧﺎﻣﻪ ﺳﺮﮔﺸﺎدﻩ ﺑﻪ رﺋﻴﺲ ﭘﻴﺸﻴﻦ ﻗﻮﻩ ﻗﻀﺎﻳﻴﻪ ﺁﻳﺖ اﷲ ﻣﻮﺳﻮﯼ اردﺑﻴﻠﯽ ،اردﻳﺒﻬﺸﺖ 1389
دادﮔﺎﻩ در اﻳﺮان ﻣﺮﺣﻠﻪ ﻧﻬﺎﻳﯽ ﻓﺮاﻳﻨﺪﯼ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺻﺮﻓﺎ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﭼﻴﺰﯼ ﮐﻪ ﮐﺴﯽ ﮔﻔﺘﻪ ﻳﺎ هﻮﻳﺖ ﻓﺮدﯼ او ﺑﻪ ﻣﺤﺮوﻣﻴﺖ او از ﺁزادﯼ ﺑﺮاﯼ ﺳﺎﻟﻴﺎن ﻃﻮﻻﻧﯽ ـ ﻳﺎ ﺣﺘﺎ از زﻧﺪﮔﯽ ـ ﻣﻨﺠﺮ ﺷﻮد .ﻣﺤﺎﮐﻤﻪ هﺎ ﺑﻪ ﺷﺪت ﭘﺮاﻳﺮاد هﺴﺘﻨﺪ ،ﺑﻪ وﻳﮋﻩ در دادﮔﺎﻩ هﺎﯼ اﻧﻘﻼب ﮐﻪ ﻣﺤﺎﮐﻤﻪ ﻋﺎدﻻﻧﻪ ﺑﺮاﯼ ﻣﺘﻬﻤﺎن ﺟﺮاﻳﻢ ﺿﺪ اﻣﻨﻴﺖ ﻣﻠﯽ ﻏﻴﺮﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ.
ﺣﻖ ﻣﺤﺎﮐﻤﻪ ﻋﺎدﻻﻧﻪ
ﻣﺎدﻩ 14ﻣﻴﺜﺎق ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ ﺣﻘﻮق ﻣﺪﻧﯽ و ﺳﻴﺎﺳﯽ ﻣﺤﺎﮐﻤﻪ ﻋﺎدﻻﻧﻪ را ﺗﻀﻤﻴﻦ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ:
هﻤﮕﺎن از ﺣﻖ ﻣﺤﺎﮐﻤﻪ ﻋﺎدﻻﻧﻪ و ﻋﻠﻨﯽ در دادﮔﺎﻩ واﺟﺪ ﺻﻼﺣﻴﺖ ،ﻣﺴﺘﻘﻞ و ﺑﯽ ﻃﺮف ﮐﻪ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻗﺎﻧﻮن ﺗﺸﮑﻴﻞ ﺷﻮد ﺑﺮﺧﻮردارﻧﺪ.
ﻣﻄﺒﻮﻋﺎت و ﻣﺮدم ﻧﺒﺎﻳﺪ ﻣﻌﻤﻮﻻ از ﺷﺮﮐﺖ در ﻣﺤﺎﮐﻤﻪ ﻣﻨﻊ ﺷﻮﻧﺪ ،ﻣﮕﺮ ﺑﻪ دﻻﻳﻞ ﻧﻈﻢ ﻋﻤﻮﻣﯽ، اﻣﻨﻴﺖ ﻣﻠﯽ ،زﻧﺪﮔﯽ ﺧﺼﻮﺻﯽ اﻓﺮاد ﻳﺎ در ﺻﻮرﺗﯽ ﮐﻪ ﻋﻠﻨﯽ ﺑﻮدن ﺁن ﺑﻪ ﻋﺪاﻟﺖ ﻟﻄﻤﻪ ﺑﺰﻧﺪ.
هﻴﭻ ﮐﺲ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﻣﺠﺒﻮر ﺷﻮد ﻋﻠﻴﻪ ﺧﻮد ﺷﻬﺎدت ﺑﺪهﺪ ﻳﺎ ﺑﻪ ﺗﻘﺼﻴﺮ اﻋﺘﺮاف ﮐﻨﺪ.
ﺣﮑﻢ ﺑﺎﻳﺪ رﺳﻤﺎ اﻋﻼم ﺷﻮد ﻣﮕﺮ در ﻣﻮارد ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ اﻓﺮاد ﺻﻐﻴﺮ.
هﻤﻪ ﺑﯽ ﮔﻨﺎﻩ ﻓﺮض ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ﻣﮕﺮ اﻳﻦ ﮐﻪ ﺗﻘﺼﻴﺮ ﺁﻧﻬﺎ ﺛﺎﺑﺖ ﺷﻮد.
ﺗﻤﺎم ﮐﺴﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ اﺗﻬﺎم ﮐﻴﻔﺮﯼ ﻣﺘﻬﻢ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ﺑﺎﻳﺪ وﻗﺖ ﮐﺎﻓﯽ ﺑﺮاﯼ ﺗﺪارﮎ دﻓﺎﻋﻴﻪ و ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ وﮐﻴﻞ اﻧﺘﺨﺎﺑﯽ ﺧﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ و ﺑﺪون ﺗﺎﺧﻴﺮ در ﺣﻀﻮر وﮐﻴﻞ ﺧﻮد در دادﮔﺎﻩ ﺣﺎﺿﺮ ﺷﻮﻧﺪ.
هﻤﮕﺎن ﺣﻖ دارﻧﺪ از ﺷﻬﻮد ﺳﺌﻮال ﮐﻨﻨﺪ و از اﻣﮑﺎن ﺗﺮﺟﻤﻪ ﺑﺮﺧﻮردار ﺑﺎﺷﻨﺪ.
دادﮔﺎﻩ هﺎﯼ اﻧﻘﻼب در ﺳﺎل 1357ﺑﺮاﯼ ﻣﺤﺎﮐﻤﻪ ﺟﺮاﻳﻤﯽ از ﺟﻤﻠﻪ ﺟﺮاﻳﻢ ﻋﻠﻴﻪ اﻣﻨﻴﺖ ﻣﻠﯽ ،ﺗﻮهﻴﻦ ﺑﻪ ﺑﻨﻴﺎﻧﮕﺬار و رهﺒﺮ ﺟﻤﻬﻮرﯼ اﺳﻼﻣﯽ و ﻗﺎﭼﺎق ﻣﻮاد ﻣﺨﺪر ﺗﺸﮑﻴﻞ ﺷﺪﻧﺪ .ﺁﻧﻬﺎ ﺗﺎﺑﻊ ﺁﺋﻴﻦ دادرﺳﯽ ﮐﻴﻔﺮﯼ هﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺮ دادﮔﺎﻩ هﺎﯼ ﻋﻤﻮﻣﯽ و اﻧﻘﻼب ﺣﺎﮐﻢ اﺳﺖ .ﺑﺮﺧﻼف دادﮔﺎﻩ هﺎﯼ ﻋﻤﻮﻣﯽ ،ﮐﻪ ﻣﻌﻤﻮﻻ داراﯼ ﻳﮏ هﻴﺎت ﭘﻨﺞ ﻧﻔﺮﯼ از ﻗﻀﺎت هﺴﺘﻨﺪ ،رﻳﺎﺳﺖ دادﮔﺎﻩ هﺎﯼ اﻧﻘﻼب ﺑﻪ ﻋﻬﺪﻩ ﻳﮏ ﻗﺎﺿﯽ اﺳﺖ. ﺳﻌﻴﺪ ﺣﺒﻴﺒﯽ ،ﻋﻀﻮ ﮐﻤﻴﺘﻪ ﮔﺰارﺷﮕﺮان ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ ،در ﺑﺎرﻩ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﺧﻮد در دادﮔﺎﻩ اﻧﻘﻼب ﺑﻪ ﻋﻔﻮ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻞ ﮔﻔﺖ:
ﻧﻤﺎﻳﻪMDE 13/062/2010:
ﻋﻔﻮ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻞ ،ﺧﺮداد 1389
از اﻋﺘﺮاض ﺗﺎ زﻧﺪان :اﻳﺮان ﻳﮏ ﺳﺎل ﭘﺲ از اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت
39
»ﮐ ّﻞ ﻣﺤﺎﮐﻤﻪ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ اﺗﻬﺎﻣﺎﺗﯽ ﮐﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺴﺖ ﻣﺮا ﺑﻪ ﺳﻪ ﺳﺎل زﻧﺪان ﻣﺤﮑﻮم ﮐﻨﺪ 15دﻗﻴﻘﻪ ﻃﻮل ﮐﺸﻴﺪ. دادﺳﺘﺎن اﺗﻬﺎم هﺎ را ﻃﺒﻖ ﭘﺮوﻧﺪﻩ ﺑﻪ ﻣﺪت ﭘﻨﺞ دﻗﻴﻘﻪ ﺧﻮاﻧﺪ و ﺑﻌﺪ ﻗﺎﺿﯽ ﮔﻔﺖ "از ﺧﻮدت دﻓﺎع ﮐﻦ ".اﻣﺎ هﻴﭻ اﺷﺎرﻩ اﯼ ﺑﻪ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﺧﺎﺻﯽ ﻧﺒﻮد ﮐﻪ ﻣﻦ از ﺧﻮدم در ﺑﺮاﺑﺮ ﺁن دﻓﺎع ﮐﻨﻢ. »اﮔﺮ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺑﻮد در ﮐﺪام ﺟﻠﺴﻪ ﺷﺮﮐﺖ ﮐﺮدﻩ ام؛ ﮐﺪام ﺑﺨﺶ از وﺑﻼﮔﯽ ﮐﻪ ﻧﻮﺷﺘﻪ ام ﻳﺎ اﻇﻬﺎراﺗﯽ ﮐﻪ ﮐﺮدﻩ ام ،در ﺁن ﺻﻮرت ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺴﺘﻢ ﻣﻨﻈﻮر را ﺗﻮﺿﻴﺢ دهﻢ اﻣﺎ هﻴﭻ راهﯽ ﺑﺮاﯼ اﻳﻦ ﮐﺎر وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺖ. »ﻣﻦ در ﺟﻠﺴﻪ دادﮔﺎﻩ در ﮐﻨﺎر وﮐﻴﻠﻢ ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮدم .ﺗﻨﻬﺎ ﻓﺮﺻﺘﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ او ﺑﺮاﯼ ﺻﺤﺒﺖ در ﻃﯽ ﺟﻠﺴﻪ دادﮔﺎﻩ دادﻩ ﺷﺪ ﭘﺲ از ﺁن ﺑﻮد ﮐﻪ ﻗﺎﺿﯽ ﺑﻪ ﻣﻦ ﮔﻔﺖ "از ﺧﻮدت دﻓﺎع ﮐﻦ" و ﭘﺲ از ﺁن ﺟﻠﺴﻪ را ﺗﺮﮎ ﮐﺮد .در هﻨﮕﺎم ﺗﺮﮎ دادﮔﺎﻩ ،ﻗﺎﺿﯽ ﺑﻪ ﻣﻨﺸﯽ دادﮔﺎﻩ ﮔﻔﺖ" ،اﮔﺮ وﮐﻴﻞ ﭼﻴﺰﯼ ﻧﻮﺷﺖ ﺁن را از او ﺑﮕﻴﺮ«". روﺣﺎﻧﻴﻮن در دادﮔﺎﻩ وﻳﮋﻩ روﺣﺎﻧﻴﺖ ﻣﻮرد ﻣﺤﺎﮐﻤﻪ ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﻴﺮﻧﺪ .اﻳﻦ دادﮔﺎﻩ ﮐﻪ در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل داراﯼ ﺷﻌﺒﻪ هﺎﯼ ﺗﺠﺪﻳﺪ ﻧﻈﺮ ﻣﺨﺼﻮص ﺧﻮد اﺳﺖ ﺑﺎ دﺳﺘﻮر ﺁﻳﺖ اﷲ ﺧﻤﻴﻨﯽ ،اوﻟﻴﻦ رهﺒﺮ ﺟﻤﻬﻮرﯼ اﺳﻼﻣﯽ، ﺗﺸﮑﻴﻞ ﺷﺪ .اﻳﻦ دادﮔﺎﻩ ﻓﺎﻗﺪ ﺑﻨﻴﺎد ﺣﻘﻮﻗﯽ در ﻗﺎﻧﻮن اﺳﺎﺳﯽ اﺳﺖ ،ﻃﺒﻖ ﻣﻘﺮرات ﺧﻮد و در ﺧﺎرج از ﭼﺎرﭼﻮب ﻗﻮﻩ ﻗﻀﺎﻳﻴﻪ و زﻳﺮ اﺧﺘﻴﺎر ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﻣﻘﺎم رهﺒﺮﯼ ﻋﻤﻞ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ .وﮐﻼﯼ ﻣﺘﻬﻤﺎن ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺎﻳﺪ روﺣﺎﻧﻴﻮن دﻳﮕﺮﯼ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﮐﻪ دادﮔﺎﻩ وﻳﮋﻩ روﺣﺎﻧﻴﺖ ﺗﺎﻳﻴﺪ ﮐﺮدﻩ و ﻣﺠﺎز ﺑﻪ دﻓﺎع از ﻣﺘﻬﻤﺎن ﺁن هﺴﺘﻨﺪ .ﻋﻔﻮ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻞ اﺳﻨﺎدﯼ در ﺑﺎرﻩ روﺣﺎﻧﻴﻮﻧﯽ ﮔﺮدﺁورﯼ ﮐﺮدﻩ ﮐﻪ ﻧﺘﻮاﻧﺴﺘﻪ اﻧﺪ ﮐﺴﯽ را ﺑﺮاﯼ دﻓﺎع از ﺧﻮد ﭘﻴﺪا ﮐﻨﻨﺪ .ﮔﺮوﻩ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻞ ﺑﺮاﯼ ﺑﺎزداﺷﺖ ﺧﻮدﺳﺮاﻧﻪ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪ رﺳﻴﺪ ﮐﻪ دادﮔﺎﻩ وﻳﮋﻩ روﺣﺎﻧﻴﺖ ﺑﺮﺧﻼف ﻣﺎدﻩ 20ﻗﺎﻧﻮن اﺳﺎﺳﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺷﻬﺮوﻧﺪان را در ﺑﺮاﺑﺮ ﻗﺎﻧﻮن ﺑﺮاﺑﺮ ﻣﯽ داﻧﺪ 83.اﻳﻦ ﻧﻬﺎد داراﯼ زﻧﺪان هﺎ و ﺑﺎزداﺷﺘﮕﺎﻩ هﺎﯼ ﻣﺨﺼﻮص ﺑﻪ ﺧﻮد اﺳﺖ. ﺑﺮ اﺳﺎس ﻗﺎﻧﻮن اﺳﺎﺳﯽ ،ﻣﺤﺎﮐﻤﻪ هﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻌﻤﻮﻻ ﻋﻠﻨﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ ،ﻣﮕﺮ در ﺻﻮرﺗﯽ ﮐﻪ ﺑﺎ اﺻﻮل ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪﻩ »ﻋﻔﺖ ﻋﻤﻮﻣﯽ« ﻣﻐﺎﻳﺮ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻳﺎ ﻃﺮﻓﻴﻦ درﺧﻮاﺳﺖ ﺟﻠﺴﻪ ﻏﻴﺮﻋﻠﻨﯽ ﮐﻨﻨﺪ 84.ﻃﺒﻖ ﺁﺋﻴﻦ دادرﺳﯽ ﮐﻴﻔﺮﯼ، ﻣﺤﺎﮐﻤﻪ هﺎ را ﻣﯽ ﺗﻮان در ﻣﻮرد اﺗﻬﺎم هﺎﯼ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ اﻣﻨﻴﺖ ﻣﻠﯽ ﻳﺎ در ﺻﻮرﺗﯽ ﮐﻪ »ﻋﻠﻨﯽ ﺑﻮدن ﻣﺤﺎآﻤﻪ ﻣﺨﻞ اﻣﻨﻴﺖ ﻳﺎ اﺣﺴﺎﺳﺎت ﻣﺬهﺒﯽ ﺑﺎﺷﺪ 85«.ﻏﻴﺮﻋﻠﻨﯽ اﻧﺠﺎم داد .در ﻧﺘﻴﺠﻪ ،ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﺤﺎﮐﻤﻪ هﺎ در دادﮔﺎﻩ اﻧﻘﻼب ﻏﻴﺮﻋﻠﻨﯽ اﻧﺠﺎم ﻣﯽ ﺷﻮد .ﻣﺤﺎﮐﻤﻪ هﺎﻳﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ادﻋﺎﯼ ﻣﻘﺎﻣﺎت ﻋﻠﻨﯽ هﺴﺘﻨﺪ ﺗﻨﻬﺎ »دادﮔﺎﻩ هﺎﯼ ﻧﻤﺎﻳﺸﯽ« ﺑﻪ ﺷﻤﺎر ﻣﯽ روﻧﺪ ﮐﻪ ﮔﺰﻳﺪﻩ هﺎﻳﯽ از ﺁﻧﻬﺎ را ﻣﯽ ﺗﻮان در ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮن ﮐﺸﻮر ﺑﻪ ﻗﺼﺪ اﺧﻄﺎر ﺑﻪ دﻳﮕﺮان ﻳﺎ ﺑﺎزدارﻧﺪﮔﯽ ﭘﺨﺶ ﮐﺮد. »ﻗﻀﺎت ﻧﺒﺎﻳﺪ از ﺑﺮﺧﯽ ﮐﻢ ﻟﻄﻔﯽ هﺎ رﻧﺠﻴﺪﻩ ﺧﺎﻃﺮ ﺷﻮﻧﺪ و ﺗﻮهﻤﺎت ﺳﻴﺎﺳﯽ ﻧﺒﺎﻳﺪ در رﺳﻴﺪﮔﯽ هﺎﯼ ﻗﻀﺎﻳﯽ ﺁﻧﺎن ﺗﺎﺛﻴﺮﯼ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ،ﭼﻮن اﮔﺮ ﺑﯽ ﮔﻨﺎهﯽ ﺑﺮ اﺛﺮ ﺗﻌﺠﻴﻞ در رﺳﻴﺪﮔﯽ ﻣﺠﺎزات ﺷﻮد ﻋﻨﺪاﷲ ﺟﻮاﺑﯽ ﻧﺨﻮاهﻴﻢ داﺷﺖ«. 86
ﺁﻳﺖ اﷲ ﺻﺎدق ﻻرﻳﺠﺎﻧﯽ 12 ،ﺑﻬﻤﻦ 1388
ﺑﺴﻴﺎرﯼ از ﻣﺘﻬﻤﺎن ﮔﺰارش ﮐﺮدﻩ اﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﺎزﺟﻮﻳﺎن ﺁﻧﻬﺎ ﭘﻴﺶ از ﻣﺤﺎﮐﻤﻪ ﺣﮑﻢ ﺁﻧﻬﺎ را اﻋﻼم ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ و ﺑﺎﻋﺚ ﻧﮕﺮاﻧﯽ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ﮐﻪ ﻣﺒﺎدا ﻗﺎﺿﯽ هﺎ ﻣﺴﺘﻘﻞ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ و از ﻳﮑﯽ از دﺳﺘﮕﺎﻩ هﺎﯼ اﻣﻨﻴﺘﯽ دﺳﺘﻮر ﻣﯽ ﮔﻴﺮﻧﺪ .اﻳﻦ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﮐﻪ ﻗﻀﺎت در ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺑﺮاﯼ ﺻﺪور ﻣﺤﮑﻮﻣﻴﺖ ﺑﻪ دﻻﻳﻞ ﺳﻴﺎﺳﯽ ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﻴﺮﻧﺪ از اﻇﻬﺎراﺗﯽ ﻣﺜﻞ ﮔﻔﺘﻪ هﺎﯼ ﺑﺎﻻ اﺳﺘﻨﺒﺎط ﻣﯽ ﺷﻮد. ﻧﺴﺮﻳﻦ ﺳﺘﻮدﻩ در ﻓﺮوردﻳﻦ در ﺑﺎرﻩ ﭘﺮوﻧﺪﻩ ﻣﻮﮐﻠﺶ ﺣﺸﻤﺖ اﷲ ﻃﺒﺮزدﯼ )ﻧﮕﺎﻩ ﮐﻨﻴﺪ ﺑﻪ ﻓﺼﻞ ،2ﻓﻌﺎﻻن ﺳﻴﺎﺳﯽ( ﺳﺨﻦ ﮔﻔﺖ:
»اﻳﻦ ﻣﺎﻣﻮر وزارت اﻃﻼﻋﺎت در اﻗﺪاﻣﯽ ﻏﻴﺮﻗﺎﻧﻮﻧﯽ ﺑﻪ ﻗﺎﺿﯽ ﭘﺮوﻧﺪﻩ ﺗﻮﺻﻴﻪ ﮐﺮدﻩ ﮐﻪ ﺑﺮاﯼ ﻣﻮﮐﻠﻢ ،اﺷﺪ ﻣﺠﺎزات هﻤﺮاﻩ ﺑﺎ ﺗﺒﻌﻴﺪ ﺑﻪ ﻧﻘﺎط ﺑﺪ ﺁب و هﻮا و هﻤﭽﻨﻴﻦ ﻣﺤﺮوﻣﻴﺖ از ﮐﻠﻴﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖهﺎﯼ ﺳﻴﺎﺳﯽ ،اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ و ﻓﺮهﻨﮕﯽ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﺎداماﻟﻌﻤﺮ را ﺻﺎدر ﮐﻨﺪ ...اﻳﻦ ﮐﺎر ﺑﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﻗﺎﻧﻮن ﺟﺮم اﺳﺖ ﭼﺮا ﮐﻪ ﺗﻮﺻﻴﻪ ﺑﻪ 87 ﻗﺎﺿﯽ ﺗﻮﺳﻂ اﻓﺮاد ﻏﻴﺮﻗﻀﺎﻳﯽ اﻧﺠﺎم ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ«.
ﻋﻔﻮ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻞ ،ﺧﺮداد 1389
ﻧﻤﺎﻳﻪMDE 13/062/2010:
از اﻋﺘﺮاض ﺗﺎ زﻧﺪان :اﻳﺮان ﻳﮏ ﺳﺎل ﭘﺲ از اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت
40
اﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﻓﺸﺎرهﺎ ﺑﺮ ﻗﻀﺎت ﺟﺪا اﺳﺘﻘﻼ ﻗﻮﻩ ﻗﻀﺎﻳﻴﻪ را ﮐﻪ ﭘﺎﻳﻪ اﺳﺎﺳﯽ ﻣﺤﺎﮐﻤﻪ ﻋﺎدﻻﻧﻪ اﺳﺖ ،ﺑﻪ ﺧﻄﺮ ﻣﯽ اﻧﺪازد و ﺑﺎﻋﺚ اﻳﻦ ﻧﮕﺮاﻧﯽ ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ ﺑﻪ ﺟﺎﯼ ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻋﺪاﻟﺖ ﺑﺮاﯼ ﻣﺮدم ،ﮐﻠﻴﺖ ﻧﻈﺎم دادﮔﺴﺘﺮﯼ ﺑﻪ اﺑﺰارﯼ در دﺳﺖ ﻣﻘﺎﻣﺎت ﺳﺮﮐﻮﺑﮕﺮ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ.
ﻗﻮاﻧﻴﻨﯽ ﮐﻪ ﺁزادﯼ هﺎﯼ اﺳﺎﺳﯽ را ﻣﺤﺪود ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﺑﻪ رﻏﻢ اﻟﺰام ﻗﺎﻧﻮن اﻳﺮان ﮐﻪ ﺑﺎزداﺷﺖ ﺷﺪﮔﺎن ﺑﺎﻳﺪ ﻓﻮرا از اﺗﻬﺎم هﺎﯼ ﺧﻮد ﻣﻄﻠﻊ ﺷﻮﻧﺪ ،در ﻋﻤﻞ ﺑﺴﻴﺎرﯼ از ﻣﺘﻬﻤﺎن ﺗﺎ زﻣﺎن ﺣﻀﻮر در دادﮔﺎﻩ ﺑﺮاﯼ ﺑﺎر اول ﻧﻤﯽ داﻧﻨﺪ ﺑﻪ ﭼﻪ ﻣﺘﻬﻢ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ .ﮔﺎهﯽ ﻧﻴﺰ ﻣﻄﻠﻊ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ اﺗﻬﺎم هﺎﯼ دﻳﮕﺮﯼ ﺑﻪ ﺟﺰ ﺁن ﭼﻪ ﺑﺎزﺟﻮﻳﺸﺎن ﮔﻔﺘﻪ ﻣﺘﻬﻢ هﺴﺘﻨﺪ. ﻣﺘﻬﻤﺎن ﺑﺮ اﺳﺎس ﺗﻌﺪاد زﻳﺎدﯼ ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﻣﺒﻬﻢ ﻣﺤﺎﮐﻤﻪ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ﮐﻪ اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ از ﺁزادﯼ ﺑﻴﺎن ،ﺗﺸﮑﻞ و ﮔﺮدهﻤﺎﻳﯽ را ﻣﺤﺪود ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ و ﺑﻪ زﻧﺪاﻧﯽ ﺷﺪن زﻧﺪاﻧﻴﺎن ﻋﻘﻴﺪﺗﯽ ﻣﻨﺠﺮ ﻣﯽ ﮔﺮدﻧﺪ .ﻗﺎﻧﻮن ﻣﺠﺎزات و ﻗﺎﻧﻮن ﻣﻄﺒﻮﻋﺎت اﻳﺮان ،ﺑﺮاﯼ ﻣﺜﺎل ،ﻣﻮاد ﻣﺘﻌﺪدﯼ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ اﻣﻨﻴﺖ ﻣﻠﯽ را در ﺑﺮﻣﯽ ﮔﻴﺮﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﺎ ﻣﻨﻊ ﮐﺮدن ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ هﺎﻳﯽ ﻣﺜﻞ ﺗﻈﺎهﺮات ،ﻣﺒﺎﺣﺜﻪ ﻋﻤﻮﻣﯽ و ﺗﺸﮑﻴﻞ ﮔﺮوﻩ هﺎ و اﻧﺠﻤﻦ هﺎ ،ﺑﻪ ﻣﺤﺪودﻩ ﺁزادﯼ هﺎﯼ اﺳﺎﺳﯽ ﺗﺠﺎوز ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ .اﻳﻦ ﺟﺮاﻳﻢ ﻣﺒﻬﻢ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﮔﺴﺘﺮدﮔﯽ و اﺑﻬﺎم زﻳﺎد ﻧﺎﻗﺾ اﺻﻞ ﻗﺎﻧﻮﻧﻴﺖ و ﻗﻄﻌﻴﺖ ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ هﺴﺘﻨﺪ و ﺑﻪ هﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ اﻟﺰام ﺑﻪ ﺷﻔﺎﻓﻴﺖ و دﻗﺖ ﻻزم در ﻗﺎﻧﻮن ﮐﻴﻔﺮﯼ را ﺑﺮﺁوردﻩ ﻧﻤﯽ ﮐﻨﻨﺪ .ﺑﻪ ﻋﻼوﻩ ،اﻳﻦ ﺟﺮاﻳﻢ در ﺣﻘﻮق ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ ﺑﺸﺮدوﺳﺘﺎﻧﻪ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺟﺮم ﻣﺸﺨﺼﯽ ﺗﻠﻘﯽ ﻧﺸﻮﻧﺪ. در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﺁزادﯼ ﺗﺸﮑﻞ ،ﻣﺎدﻩ هﺎﯼ 183ﺗﺎ 186ﻗﺎﻧﻮن ﻣﺠﺎزات ﺑﻪ »ﺟﺮم« ﻣﺤﺎرﺑﻪ و اﻓﺴﺎد ﻓﯽ اﻻرض ﻳﺎ »دﺷﻤﻨﯽ ﺑﺎ ﺧﺪا و ﻓﺴﺎد ﺑﺮ روﯼ زﻣﻴﻦ« ﻣﺮﺑﻮط ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ .ﻗﺎﻧﻮن ﻣﺠﺎزات اﻳﻦ واژﻩ هﺎ را ﺑﻪ اﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ» :هﺮ آﺴﻲ آﻪ ﺑﺮاي اﻳﺠﺎد رﻋﺐ و هﺮاس و ﺳﻠﺐ ﺁزادي واﻣﻨﻴﺖ ﻣﺮدم دﺳﺖ ﺑﻪ اﺳﻠﺤﻪ ﺑﺒﺮد ﻣﺤﺎرب و ﻣﻔﺴﺪ ﻓﻲ اﻻرض ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ «.در ﻣﻴﺎن ﮐﺴﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﻣﺤﺎرب ﻣﺤﺴﻮب ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ »هﺮ ﻓﺮد ﻳﺎ ﮔﺮوﻩ آﻪ ﻃﺮح ﺑﺮاﻧﺪازي ﺣﻜﻮﻣﺖ اﺳﻼﻣﻲ را ﺑﺮﻳﺰد و ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻣﻨﻈﻮر اﺳﻠﺤﻪ و ﻣﻮاد ﻣﻨﻔﺠﺮﻩ ﺗﻬﻴﻪ آﻨﺪ« ﻗﺮار دارﻧﺪ .در ﺟﺎﯼ دﻳﮕﺮ ﻗﺎﻧﻮن ﻣﺠﺎزات ﺷﺮاﻳﻂ دﻳﮕﺮﯼ را ﺗﺼﺮﻳﺢ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﻣﺤﺎرب ﺗﻠﻘﯽ ﺷﺪن ﮐﺴﯽ ﻣﻨﺠﺮ ﺷﻮد ،از ﺟﻤﻠﻪ ﺟﺎﺳﻮﺳﯽ و ﺗﺸﮑﻴﻞ ﮔﺮوهﯽ ﺑﺮاﯼ ﺿﺮﺑﻪ زدن ﺑﻪ اﻣﻨﻴﺖ ﮐﺸﻮر. ﭼﻬﺎر ﻣﺠﺎزات ﺑﺮاﯼ »ﺟﺮم« ﻣﺤﺎرﺑﻪ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ :ﻗﺘﻞ ،ﺁوﻳﺨﺘﻦ ﺑﻪ دار ،اول ﻗﻄﻊ دﺳﺖ راﺳﺖ و ﺳﭙﺲ ﭘﺎي ﭼﭗ و ﻧﻔﻲ ﺑﻠﺪ )ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺑﺎزداﺷﺖ ﺑﺪون ارﺗﺒﺎط در زﻧﺪاﻧﯽ دور از ﻣﺤﻞ زﻧﺪﮔﯽ زﻧﺪاﻧﯽ( .ﻗﻀﺎت از اﺧﺘﻴﺎر وﺳﻴﻌﯽ ﺑﺮاﯼ ﺗﻔﺴﻴﺮ ﻣﻔﺎد ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻣﺤﺎرﺑﻪ ﺑﺮﺧﻮردار هﺴﺘﻨﺪ .اﻇﻬﺎرات ﻣﻘﺎﻣﺎت ﻗﻀﺎﻳﯽ و دﻳﮕﺮ ﻣﻘﺎﻣﺎت اﻳﺮاﻧﯽ ﺑﻪ وﻳﮋﻩ ﭘﺲ از ﺗﻈﺎهﺮات ﻋﺎﺷﻮرا ﺣﺎﮐﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﻈﺎهﺮﮐﻨﻨﺪﮔﺎن ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻣﺤﺎرب ﺗﻠﻘﯽ ﺷﻮﻧﺪ ،ﺑﻪ وﻳﮋﻩ ﺁﻧﻬﺎ ﮐﻪ ﺳﻨﮓ و اﺷﻴﺎ دﻳﮕﺮ ﭘﺮﺗﺎب ﮐﺮدﻩ اﻧﺪ ،و ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑﺎﻟﻘﻮﻩ ﻣﺴﺘﺤﻖ ﻣﺠﺎزات ﻣﺮگ هﺴﺘﻨﺪ. ﻗﺎﻧﻮن ﻣﺠﺎزات ﻣﯽ ﮔﻮﻳﺪ هﺮﮐﺴﯽ ﮐﻪ در داﺧﻞ ﻳﺎ ﺧﺎرج از ﮐﺸﻮر ﮔﺮوﻩ ﻳﺎ ﺗﺸﮑﻠﯽ اﻳﺠﺎد ﮐﻨﺪ ﻳﺎ ﺑﻪ ﺁن ﺑﭙﻴﻮﻧﺪد ﮐﻪ ﻗﺼﺪ ﺁن »ﺑﺮهﻢ زدن اﻣﻨﻴﺖ ﮐﺸﻮر« ﺑﺎﺷﺪ ﺑﻪ دو ﺗﺎ 10ﺳﺎل زﻧﺪان ﻣﺤﮑﻮم ﺧﻮاهﺪ ﺷﺪ 88.اﻣﺎ در ﻗﺎﻧﻮن ﻣﺠﺎزات ﺗﻌﺮﻳﻔﯽ از »ﺑﺮهﻢ زدن« و »اﻣﻨﻴﺖ ﮐﺸﻮر« وﺟﻮد ﻧﺪارد. در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﺁزادﯼ ﺑﻴﺎن ،ﻗﺎﻧﻮن ﻣﺠﺎزات ﺑﻪ ﺷﻴﻮﻩ اﯼ ﻣﺒﻬﻢ ﺑﻪ اﻣﻨﻴﺖ ﻣﻠﯽ ﻣﯽ ﭘﺮدازد .ﻣﺎدﻩ 500ﻣﯽ ﮔﻮﻳﺪ: »هﺮ آﺲ ﻋﻠﻴﻪ ﻧﻈﺎم ﺟﻤﻬﻮري اﺳﻼﻣﻲ اﻳﺮان ...ﺑﻪ هﺮ ﻧﺤﻮ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺗﺒﻠﻴﻐﻲ ﻧﻤﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺣﺒﺲ از ﺳﻪ ﻣﺎﻩ ﺗﺎ ﻳﻜﺴﺎل ﻣﺤﻜﻮم ﺧﻮاهﺪ ﺷﺪ .«.ﻣﺸﺨﺺ ﻧﺸﺪﻩ ﮐﻪ ﭼﻪ ﭼﻴﺰﯼ »ﺗﺒﻠﻴﻎ« ﻣﺤﺴﻮب ﻣﯽ ﺷﻮد. ﻣﺎدﻩ ،698ﮐﻪ » ﺗﺸﻮﻳﺶ اذهﺎن ﻋﻤﻮﻣﯽ ﻳﺎ ﻣﻘﺎﻣﺎت رﺳﻤﯽ«» ،اآﺎذﻳﺐ« ﻳﺎ ﻧﺴﺒﺖ دادن »اﻋﻤﺎﻟﯽ ﺑﺮ ﺧﻼف ﺣﻘﻴﻘﺖ« ﺣﺘﺎ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻧﻘﻞ ﻗﻮل ،ﺑﻪ روش هﺎﯼ ﮐﺘﺒﯽ ﻳﺎ ﺷﻔﺎهﯽ ،را ﺟﺮم ﺗﻠﻘﯽ ﮐﺮدﻩ ،ﺑﺮاﯼ ﭘﻴﮕﺮد اﺷﺨﺎص ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺑﻴﺎن ﻧﻈﺮﻳﺎﺗﺸﺎن ﺑﻪ ﮐﺎر رﻓﺘﻪ اﺳﺖ .ﮐﺴﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ اﻳﻦ »ﺟﺮم« ﻣﺤﮑﻮم ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ﺑﺎ ﺣﮑﻢ زﻧﺪان ﺑﻴﻦ دو ﻣﺎﻩ ﺗﺎ دو ﺳﺎل و 74ﺿﺮﺑﻪ ﺷﻼق روﺑﺮو هﺴﺘﻨﺪ. 90
ﻗﺎﻧﻮن ﻣﺠﺎزات 89و ﻗﺎﻧﻮن ﻣﻄﺒﻮﻋﺎت
ﻧﻤﺎﻳﻪMDE 13/062/2010:
ﺑﻪ ﻣﻮﺿﻮع »ﺗﻮهﻴﻦ« ﺑﻪ اﺳﻼم ﻣﯽ ﭘﺮدازﻧﺪ .اﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ »ﺟﺮاﻳﻢ«
ﻋﻔﻮ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻞ ،ﺧﺮداد 1389
41
از اﻋﺘﺮاض ﺗﺎ زﻧﺪان :اﻳﺮان ﻳﮏ ﺳﺎل ﭘﺲ از اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت
ﻗﺎﺑﻞ ﻣﺠﺎزات ﺑﺎ اﻋﺪام ﻳﺎ ﺣﮑﻢ زﻧﺪان ﺑﻴﻦ ﻳﮏ ﺗﺎ ﭘﻨﺞ ﺳﺎل اﺳﺖ .ﻗﺎﻧﻮن ﻣﺠﺎزات ﺑﺮاﯼ »ﺗﻮهﻴﻦ« ﺑﻪ رهﺒﺮ ﺷﺶ ﻣﺎﻩ ﺗﺎ دوﺳﺎل زﻧﺪان 91و ﺑﺮاﯼ »ﺗﻮهﻴﻦ« ﺑﻪ رﺋﻴﺲ ﻗﻮﻩ ﻗﻀﺎﻳﻴﻪ ،رﺋﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮر ،رﺋﻴﺲ ﻣﺠﻠﺲ ،وزرا، 92 ﻣﻌﺎوﻧﺎن وزرا ،ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن ﻣﺠﻠﺲ ،ﻗﻀﺎت و دﻳﮕﺮ ﻣﻘﺎﻣﺎت دوﻟﺘﯽ ،ﺳﻪ ﺗﺎ ﺷﺶ ﻣﺎﻩ زﻧﺪان ﻗﺎﺋﻞ اﺳﺖ. از اﻳﻦ ﻣﻔﺎد ﺑﺮاﯼ ﺑﺎزداﺷﺖ ،ﻣﺤﺎﮐﻤﻪ و ﻣﺤﮑﻮﻣﻴﺖ روزﻧﺎﻣﻪ ﻧﮕﺎران ،داﻧﺸﺠﻮﻳﺎن ،ﻣﺪاﻓﻌﺎن ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ و ﺣﻘﻮق زﻧﺎن ،وﮐﻼ ،روﺷﻨﻔﮑﺮان و ﻣﻔﺴﺮان اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﺷﺪﻩ ،ﮐﻪ ﺟﺰ ﺑﻴﺎن ﻧﻈﺮﻳﺎت اﻋﺘﻘﺎدﯼ ﺧﻮد در ﻧﻮﺷﺘﻪ هﺎ ﻳﺎ ﺑﻴﺎﻧﺎت رﺳﻤﯽ ﮐﺎرﯼ ﻧﮑﺮدﻩ اﻧﺪ. در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﺁزادﯼ ﮔﺮدهﻤﺎﻳﯽ ،ﻗﺎﻧﻮن ﻣﺠﺎزات ﺗﺼﺮﻳﺢ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ دو ﻧﻔﺮ ﻳﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﮐﻪ ﺑﺮاﯼ ارﺗﮑﺎب ﻳﺎ ﺗﺴﻬﻴﻞ اﻗﺪاﻣﯽ ﻋﻠﻴﻪ اﻣﻨﻴﺖ داﺧﻠﯽ ﻳﺎ ﺧﺎرﺟﯽ ﮐﺸﻮر »اﺟﺘﻤﺎع و ﺗﺒﺎﻧﯽ« ﮐﻨﻨﺪ ﺑﻪ دو ﺗﺎ ﭘﻨﺞ ﺳﺎل زﻧﺪاﻧﯽ ﺧﻮاهﻨﺪ ﺷﺪ ﻣﮕﺮ اﻳﻦ ﮐﻪ »ﺟﺮم« ﺁﻧﻬﺎ در ﺣﺪﯼ ﺟﺪﯼ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﻣﺤﺎرﺑﻪ ﻣﺤﺴﻮب ﺷﻮد 93.اﻳﻦ ﻗﺎﻧﻮن ﺑﻴﻦ ﺳﻪ ﺗﺎ ﺷﺶ ﻣﺎﻩ و ﺗﺎ 74ﺿﺮﺑﻪ ﺷﻼق ﺑﺮاﯼ »اﺧﻼل ﻧﻈﻢ و ﺁﺳﺎﻳﺶ وﺁراﻣﺶ ﻋﻤﻮﻣﯽ« ﺗﻌﻴﻴﻦ ﮐﺮدﻩ ،و اﻳﻦ اﺗﻬﺎم اﻏﻠﺐ ﻋﻠﻴﻪ ﺷﺮﮐﺖ ﮐﻨﻨﺪﮔﺎن در ﺗﻈﺎهﺮات ﻏﻴﺮ ﻣﺠﺎز ﻣﻄﺮح ﺷﺪﻩ اﺳﺖ 94.ﺁﻧﻬﺎ ﮔﺎهﯽ ﺑﻪ » ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﺎﻣﻮرﻳﻦ دوﻟﺖ« 95ﻣﺘﻬﻢ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ ﮐﻪ ﺣﮑﻢ ﺁن از ﺳﻪ ﻣﺎﻩ ﺗﺎ ﺳﻪ ﺳﺎل ـ ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ اﻳﻦ ﮐﻪ ﺑﺮاﯼ ﻣﻘﺎوﻣﺖ از اﺳﻠﺤﻪ اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﺷﺪﻩ ﻳﺎ ﺧﻴﺮ ـ زﻧﺪان اﺳﺖ. ﺑﻪ ﻋﻼوﻩ ،ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﺗﺎزﻩ اﯼ ﻧﻴﺰ ﺗﺼﻮﻳﺐ ﺷﺪﻩ ﮐﻪ ﺑﺨﺶ هﺎﯼ دﻳﮕﺮﯼ از ﺟﺎﻣﻌﻪ را زﻳﺮ ﻓﺸﺎر اﻳﻦ اﻗﺪاﻣﺎت ﺳﺮﮐﻮﺑﮕﺮاﻧﻪ ﻗﺮار دادﻩ ،ﻣﺜﻞ ﻗﺎﻧﻮن ﺗﺎزﻩ »اﻣﻨﻴﺖ ﻣﺠﺎزﯼ« ﮐﻪ در ﺗﻴﺮ 1388ﺑﻪ ﺗﺼﻮﻳﺐ رﺳﻴﺪ .در دﯼ ،1388ﭘﺲ از ﺗﺼﻮﻳﺐ اﺻﻼﺣﻴﻪ اﯼ ﺑﺮ ﻗﺎﻧﻮن ﻣﻄﺒﻮﻋﺎت ،وزارت ﻓﺮهﻨﮓ و ارﺷﺎد اﺳﻼﻣﯽ ﮔﻔﺖ ﮐﻪ در 96 ﺻﺪد ﺗﻬﻴﻪ دﺳﺘﻮراﻟﻌﻤﻞ هﺎﻳﯽ ﺑﺮاﯼ ﻧﻈﺎرت ﺑﺮ وﺑﺴﺎﻳﺖ هﺎﺳﺖ.
"دادﮔﺎﻩ هﺎﯼ ﻧﻤﺎﻳﺸﯽ" ـ ﻣﻀﺤﮑﻪ ﻗﺎﻧﻮن ﭘﺲ از اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺟﻠﺴﻪ »دادﮔﺎﻩ ﻧﻤﺎﻳﺸﯽ« در ﻣﺮداد و ﺷﻬﺮﻳﻮر و دﯼ و ﺑﻬﻤﻦ ﺑﺮﮔﺰار ﺷﺪﻩ اﺳﺖ .در ﻣﻀﺤﮑﻪ اﯼ ﺑﺎورﻧﮑﺮدﻧﯽ از ﻋﺪاﻟﺖ ،دﻩ هﺎ ﻧﻔﺮ ﺑﺎ ﻟﺒﺎس ﭘﻴﮋاﻣﻪ زﻧﺪان و ﻇﺎهﺮ ﻓﺮﺳﻮدﻩ و ﻻﻏﺮ در روز 10ﻣﺮداد در دادﮔﺎﻩ اﻧﻘﻼب ﺗﻬﺮان ﺣﺎﺿﺮ و دﺳﺘﻪ ﺟﻤﻌﯽ ﺑﻪ »ﺷﺮﮐﺖ در ﺁﺷﻮب ،اﻗﺪام ﻋﻠﻴﻪ اﻣﻨﻴﺖ ﻣﻠﯽ، اﺧﻼل در ﻧﻈﻢ ﻋﻤﻮﻣﯽ ،ﺗﺨﺮﻳﺐ اﻣﻮال ﻋﻤﻮﻣﯽ و دوﻟﺘﯽ و ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﮔﺮوﻩ هﺎﯼ ﺿﺪ اﻧﻘﻼﺑﯽ« ﻣﺘﻬﻢ ﺷﺪﻧﺪ. در ﻣﻴﺎن ﺁﻧﻬﺎ وزراﯼ ﭘﻴﺸﻴﻦ دوﻟﺖ ،رهﺒﺮان اﺣﺰاب ﻣﺨﺎﻟﻒ ﺳﻴﺎﺳﯽ ،روزﻧﺎﻣﻪ ﻧﮕﺎران و ﮐﺎرﮐﻨﺎن اﻳﺮاﻧﯽ ﺳﻔﺎرت ﺧﺎﻧﻪ هﺎﯼ اروﭘﺎﻳﯽ ﺑﻪ ﭼﺸﻢ ﻣﯽ ﺧﻮردﻧﺪ .ﺑﻌﻀﯽ از ﺁﻧﻬﺎ ﺣﺘﺎ ﻣﻮرد ﻣﺤﺎﮐﻤﻪ ﻗﺮار ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ؛ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﯽ رﺳﻴﺪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ اﻳﻦ دﻟﻴﻞ ﺁﻧﺠﺎ هﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﻧﺎﭼﺎر از ﺷﻨﻴﺪن »اﻋﺘﺮاف«هﺎﯼ هﻤﺮاﻩ ﺑﺎ ﭘﺸﻴﻤﺎﻧﯽ و »ﻋﺬرﺧﻮاهﯽ«هﺎﯼ ﺧﻔﺖ ﺑﺎر دﻳﮕﺮان ﺑﺎﺷﻨﺪ. اوﻟﻴﻦ »دادﮔﺎﻩ ﻧﻤﺎﻳﺸﯽ« ﻣﺮداد ﺑﺪون اﻃﻼع ﺑﻪ وﮐﻼ و ﺧﺎﻧﻮادﻩ هﺎﯼ ﻣﺘﻬﻤﺎن ﺷﺮوع ﺷﺪ و ﺷﺎﻣﻞ 100ﻣﺘﻬﻢ ﺑﻮد ﮐﻪ ﺑﻪ دادﮔﺎﻩ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﺷﺪﻧﺪ .در ﺣﺪود 50ﻣﺘﻬﻢ دﻳﮕﺮ در ﭼﻬﺎر ﺟﻠﺴﻪ دﻳﮕﺮ ﺷﺮﮐﺖ داﺷﺘﻨﺪ .ﺗﻌﺪاد واﻗﻌﯽ ﻣﻌﻠﻮم ﻧﻴﺴﺖ ،ﭼﻮن ﻣﻘﺎﻣﺎت ﻓﻬﺮﺳﺖ ﮐﺎﻣﻠﯽ از ﻣﺘﻬﻤﺎن را اراﺋﻪ ﻧﮑﺮدﻩ اﻧﺪ و ﺑﻌﻀﯽ از ﻣﺘﻬﻤﺎن درﺑﻴﺶ از ﻳﮏ ﺟﻠﺴﻪ ﺷﺮﮐﺖ داﺷﺘﻨﺪ ،ﮔﺮﭼﻪ ﺑﻌﻀﯽ از ﺣﺎﺿﺮان ﻣﻮرد ﻣﺤﺎﮐﻤﻪ ﻧﺒﻮدﻧﺪ. دادﮔﺎﻩ هﺎﯼ دﻳﮕﺮﯼ در دﯼ و ﺑﻬﻤﻦ ﺑﺮﮔﺰار ﺷﺪ .ﭘﻨﺞ ﻧﻔﺮ ﮐﻪ ﻧﺎﻣﺸﺎن در ﺁن زﻣﺎن ﻋﻨﻮان ﻧﺸﺪ ،در 28دﯼ ﺑﻪ اﺗﻬﺎم ﻣﺤﺎرﺑﻪ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ هﺪاﻳﺖ ﺗﻈﺎهﺮات ﻋﺎﺷﻮرا و ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﺠﺎهﺪﻳﻦ ﺧﻠﻖ اﻳﺮان ﻣﻮرد ﻣﺤﺎﮐﻤﻪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ .اﮐﺜﺮ ﺁﻧﻬﺎ ،ﺷﺎﻳﺪ ﻧﻪ هﻤﻪ ،ﺧﻮﻳﺸﺎوﻧﺪاﻧﯽ داﺷﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﻋﻀﻮ اﻳﻦ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﺴﺘﻘﺮ در ﻋﺮاق هﺴﺘﻨﺪ. ﭘﺪر و ﭘﺴﺮ ﻣﺤﺴﻦ و اﺣﻤﺪ داﻧﺸﭙﻮر ﻣﻘﺪم ،هﻤﺴﺮ و ﻣﺎدر اﻳﻦ دو ﻣﻄﻬﺮﻩ )ﺳﻴﻤﻴﻦ( ﺑﻬﺮاﻣﯽ ،رﻳﺤﺎﻧﻪ ﺣﺎج اﺑﺮاهﻴﻢ و هﺎدﯼ ﻗﺎﺋﻤﯽ ،ﺑﻪ ﻣﺮگ ﻣﺤﮑﻮم ﺷﺪﻧﺪ ،ﮔﺮﭼﻪ اﺣﮑﺎم ﺳﻪ ﻧﻔﺮ ﺁﺧﺮ ﮐﺎهﺶ ﻳﺎﻓﺖ .هﻤﻪ ﺁﻧﻬﺎ در 27و 28ﺷﻬﺮﻳﻮر در ﭘﯽ ﺗﻈﺎهﺮات روز ﻗﺪس دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪﻩ ﺑﻮدﻧﺪ .ﺷﺎﻧﺰدﻩ ﻣﺘﻬﻢ دﻳﮕﺮ در روزهﺎﯼ 10و 14 ﺑﻬﻤﻦ در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﺗﻈﺎهﺮات ﻋﺎﺷﻮرا ﻣﺤﺎﮐﻤﻪ ﺷﺪﻧﺪ .ﭘﻨﺞ ﻧﻔﺮ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﻣﺤﺎرﺑﻪ ﻣﺘﻬﻢ ﺷﺪﻧﺪ و از اﻳﻦ ﻣﻴﺎن ﺣﺪاﻗﻞ دو ﻧﻔﺮ ـ داﻧﺸﺠﻮ ﻣﺤﻤﺪ اﻣﻴﻦ وﻟﻴﺎن و ﺁﻣﻮزﮔﺎر ﻋﺒﺪاﻟﺮﺿﺎ ﻗﻨﺒﺮﯼ ـ ﺑﻪ ﻣﺮگ ﻣﺤﮑﻮم ﺷﺪﻧﺪ .ﺣﮑﻢ اﻋﺪام ﻣﺤﻤﺪ اﻣﻴﻦ وﻟﻴﺎن در ﺗﺠﺪﻳﺪ ﻧﻈﺮ ﮐﺎهﺶ ﭘﻴﺪا ﮐﺮد .دﻳﮕﺮان ﺑﻪ زﻧﺪان هﺎﯼ ﻃﻮﻻﻧﯽ ﻣﺤﮑﻮم ﺷﺪﻧﺪ ،از ﺟﻤﻠﻪ اﻣﻴﺪ ﺷﺮﻳﻔﯽ داﻧﺎ )ﻧﮕﺎﻩ ﮐﻨﻴﺪ ﺑﻪ ﻓﺼﻞ ،4اﻋﺘﺮاف هﺎ( ﮐﻪ اﺑﺘﺪا ﺑﻪ ﺷﺶ ﺳﺎل زﻧﺪان ﻣﺤﮑﻮم ﺷﺪ وﻟﯽ اﻳﻦ ﺣﮑﻢ
ﻋﻔﻮ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻞ ،ﺧﺮداد 1389
ﻧﻤﺎﻳﻪMDE 13/062/2010:
از اﻋﺘﺮاض ﺗﺎ زﻧﺪان :اﻳﺮان ﻳﮏ ﺳﺎل ﭘﺲ از اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت
42
در ﺗﺠﺪﻳﺪ ﻧﻈﺮ ﺑﻪ ﺳﻪ ﺳﺎل ﮐﺎهﺶ ﻳﺎﻓﺖ. اﻳﻦ دادﮔﺎﻩ هﺎﯼ ﺑﻪ ﺷﺪت ﻧﺎﻋﺎدﻻﻧﻪ از وﻳﮋﮔﯽ هﺎﯼ ﺁﻧﭽﻪ ﻣﻌﻤﻮﻻ »دادﮔﺎﻩ هﺎﯼ ﻧﻤﺎﻳﺸﯽ« ﺳﻴﺎﺳﯽ ﺗﻠﻘﯽ ﻣﯽ ﺷﻮد ﺑﺮﺧﻮردار ﺑﻮدﻧﺪ .هﻴﭻ ﺗﺮدﻳﺪﯼ وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺖ ﮐﻪ ﻣﺘﻬﻤﺎن ﻣﺤﮑﻮم ﺧﻮاهﻨﺪ ﺷﺪ .ﮔﺰﻳﺪﻩ هﺎﯼ ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻧﯽ ﻣﺤﺎﮐﻤﻪ هﺎ »اﻋﺘﺮاف«هﺎ» ،ﻋﺬرﺧﻮاهﯽ«هﺎ و اﺗﻬﺎم زدن ﺑﻪ دﻳﮕﺮان زﻳﺮ ﻓﺸﺎر را ﺑﻪ ﻧﻤﺎﻳﺶ ﮔﺬاﺷﺖ .اﻳﻦ ﻣﺤﺎﮐﻤﻪ هﺎ رﺑﻄﯽ ﺑﻪ ﻋﺪاﻟﺖ ﻧﺪاﺷﺖ ﺑﻠﮑﻪ ﮐﻮﺷﺸﯽ از ﺳﻮﯼ ﻣﻘﺎﻣﺎت ﺑﺮاﯼ ﺗﺎﻳﻴﺪ رواﻳﺖ رﺳﻤﯽ از ﻧﺎﺁراﻣﯽ ﭘﺲ از اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت و ﻣﻨﺸﺎ ﺁن ،و ﺗﺎﮐﻴﺪ ﺑﺮ اﻳﻦ ﺑﻮد ﮐﻪ اﺑﺮاز اﻧﺘﻘﺎد و ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﺑﺎ ﻣﻘﺎﻣﺎت ﭘﻴﺎﻣﺪهﺎﯼ ﺳﺨﺘﯽ ﺧﻮاهﺪ داﺷﺖ. ﻣﺤﺎﮐﻤﻪ دﺳﺘﮕﻴﺮﺷﺪﮔﺎن ﭘﺲ از اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ﻣﻀﺤﮑﻪ ﻋﺪاﻟﺖ و ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺮاﯼ ﻣﺘﻬﻤﺎن ﺑﺴﻴﺎر ﺷﺪﻳﺪ ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ. ﺣﺪاﻗﻞ 16ﻧﻔﺮ ﺑﻪ اﻋﺪام ،ﻋﺪﻩ زﻳﺎدﯼ ﺑﻪ زﻧﺪان هﺎﯼ ﻃﻮﻻﻧﯽ و ﺑﻌﻀﯽ ﺑﻪ ﺷﻼق ﻣﺤﮑﻮم ﺷﺪﻩ اﻧﺪ .ﮔﺮﭼﻪ ﺣﮑﻢ اﻋﺪام هﺸﺖ ﻧﻔﺮ ﮐﺎهﺶ ﻳﺎﻓﺘﻪ ،دو ﻧﻔﺮ ﭘﻴﺸﺘﺮ اﻋﺪام ﺷﺪﻩ اﻧﺪ :ﻣﺤﻤﺪرﺿﺎ ﻋﻠﯽ ـ زﻣﺎﻧﯽ و ﺁرش رﺣﻤﺎﻧﯽ ﭘﻮر )ﻧﮕﺎﻩ ﮐﻨﻴﺪ در ﭘﺎﻳﻴﻦ( .هﺮ دوﯼ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻪ »اﻋﺘﺮاف«هﺎﯼ اﺟﺒﺎرﯼ در ﺑﺎرﻩ ﻣﺸﺎرﮐﺖ در وﻗﺎﻳﻌﯽ ﮐﻪ ﭘﺲ از دﺳﺘﮕﻴﺮﯼ و ﺣﻀﻮر ﺁﻧﻬﺎ در زﻧﺪان رخ دادﻩ ﺑﻮد ،ﺑﺎ اﺗﻬﺎم هﺎﯼ ﻣﺒﻬﻤﯽ ﻣﺤﮑﻮم ﺷﺪﻧﺪ.
دادﮔﺎﻩ زﻧﺪان اوﻳﻦ دادﺳﺘﺎن ﺗﻬﺮان ،ﻋﺒﺎس ﺟﻌﻔﺮﯼ دوﻟﺖ ﺁﺑﺎدﯼ ،روز 16اﺳﻔﻨﺪ اﻋﻼم ﮐﺮد ﮐﻪ ﺷﻌﺒﻪ وﻳﮋﻩ اﯼ از دادﮔﺎﻩ اﻧﻘﻼب در داﺧﻞ زﻧﺪان اوﻳﻦ ﺗﺸﮑﻴﻞ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ .او ﮔﻔﺖ اﻳﻦ ﮐﺎر »ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻪ ﺿﺮورت« و ﺑﻪ ﻋﻨﻮان »راهﯽ ﺑﺮاﯼ ﺣﻞ ﻣﺸﮑﻼت ،ﺗﺴﺮﻳﻊ در ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت و ﮐﺎهﺶ هﺰﻳﻨﻪ هﺎ« اﻧﺠﺎم ﺷﺪﻩ اﺳﺖ .اﻳﻦ دادﮔﺎﻩ ﭘﺮوﻧﺪﻩ هﺎﯼ ﺑﺴﻴﺎرﯼ از ﻓﻌﺎﻻن ﺳﻴﺎﺳﯽ و زﻧﺪاﻧﻴﺎن ﮔﻤﻨﺎم در وﺿﻌﻴﺖ ﺑﻼﺗﮑﻠﻴﻒ را در اﺧﺘﻴﺎر دارد. دادﮔﺎﻩ ﺗﺸﮑﻴﻞ ﺷﺪﻩ در زﻧﺪان اوﻳﻦ از ﺗﻮاﻧﺎﻳﯽ وﮐﻼ در دﻓﺎع از ﻣﻮﮐﻼﻧﺸﺎن ﺑﻪ ﺷﺪت ﮐﺎﺳﺘﻪ اﺳﺖ .ﺑﻌﻀﯽ از وﮐﻼ ﮔﻔﺘﻪ اﻧﺪ اﻳﻦ ﻣﺎﻧﻊ اﺿﺎﻓﯽ ﺑﻴﺶ از ﺳﺎﻟﻴﺎن ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﻪ ﻣﺎﻣﻮران اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ اﻣﮑﺎن دادﻩ ﮐﻪ ﺑﺮ ﻗﺎﺿﯽ هﺎ ﺑﺮاﯼ ﺻﺪور اﺣﮑﺎم ﺑﺨﺼﻮص ﺣﺘﺎ ﻓﺸﺎر ﺑﻴﺸﺘﺮﯼ وارد ﺁورﻧﺪ ،ﮔﺮﭼﻪ ﺑﺴﻴﺎرﯼ از زﻧﺪاﻧﻴﺎن ﮔﻔﺘﻪ اﻧﺪ ﻗﻀﺎت ﭘﺮوﻧﺪﻩ ﺑﺮاﯼ ﺻﺪور ﺣﮑﻢ هﺎﯼ ﺳﻨﮕﻴﻦ ﻧﻴﺎز ﭼﻨﺪاﻧﯽ ﺑﻪ ﺗﺮﻏﻴﺐ ﻧﺪاﺷﺘﻪ اﻧﺪ. ﻧﺴﺮﻳﻦ ﺳﺘﻮدﻩ ،وﮐﻴﻞ و ﻓﻌﺎل ﺣﻘﻮق زﻧﺎن ،در ﻓﺮوردﻳﻦ 1389ﺑﻪ ﮐﻤﭙﻴﻦ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ در اﻳﺮان ﮔﻔﺖ ﮐﻪ »ﻗﻀﺎت در ﻣﺤﻴﻄﯽ ﮐﻪ ﮐﺎﻣﻼ ﺗﺤﺖ ﻧﻈﺎرت وزارت اﻃﻼﻋﺎت ادارﻩ ﻣﯽ ﺷﻮد ﻣﺴﺘﻘﺮ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ .وﯼ اﺿﺎﻓﻪ ﮐﺮد:
»در ﻃﯽ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﻣﻘﺪﻣﺎﺗﯽ ﮐﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﮔﻔﺖ ﺳﺨﺖ ﺗﺮﻳﻦ دورﻩ ﻳﮏ ﻣﺘﻬﻢ را در زﻧﺪان ﺗﺸﮑﻴﻞ ﻣﯽ دهﺪ ،ﮐﺎﻣﻼ ﺑﺎزﭘﺮس هﺎ ﮐﻪ ﻗﻀﺎت دادﺳﺮا ﻣﺤﺴﻮب ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ،ﮐﺎﻣﻼ اﻃﻼﻋﺎﺗﺸﺎن ﻓﻘﻂ از ﻃﺮﻳﻖ ﻣﺎﻣﻮران اﻃﻼﻋﺎت دادﻩ ﻣﯽ ﺷﻮد وﻧﻪ وﮐﻴﻞ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ اﻳﻨﻬﺎ اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ را ﺑﺮﺳﺎﻧﺪ ﻧﻪ ﺧﺎﻧﻮادﻩ ﻣﺘﻬﻢ ...ﭼﻨﻴﻦ روﻧﺪﯼ ﻋﻤﻼ دﻓﺎع از 97 ﻣﺘﻬﻤﺎن را ﻏﻴﺮﻣﻤﮑﻦ ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ«. ﻣﻴﻨﺎ ﺟﻌﻔﺮﯼ ،وﮐﻴﻞ ﭼﻨﺪ ﺗﻦ از ﺑﺎزداﺷﺖ ﺷﺪﮔﺎن ﭘﺲ از ﻧﺎﺁراﻣﯽ هﺎﯼ ﭘﻴﺮو اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ﻧﻴﺰ ﮔﻔﺖ ﮐﻪ دادﮔﺎﻩ ﺗﺎزﻩ ﻏﻴﺮﻗﺎﻧﻮﻧﯽ اﺳﺖ:
»ﺗﺸﮑﻴﻞ اﻳﻦ دادﺳﺮا ﻣﺨﺎﻟﻒ ﻗﺎﻧﻮن اﺳﺎﺳﯽ و ﺣﻘﻮق ﻣﺘﻬﻤﺎن اﺳﺖ ... .ﺑﺴﻴﺎر ﺑﺪﻳﻬﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﺸﮑﻴﻞ دادﺳﺮاﯼ اوﻳﻦ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻣﻮازﻳﻦ ﺣﻘﻮﻗﯽ و ﺑﻪ وﻳﮋﻩ ﺣﻘﻮق اﺳﺎﺳﯽ ﺷﻬﺮوﻧﺪان و ﺑﺮ اﺳﺎس اﺻﻞ ] ٣۴ﮐﻪ ﺑﺮ 98 دادﺧﻮاهﯽ در دادﮔﺎهﻬﺎﯼ ﺻﺎﻟﺢ ﺗﺼﺮﻳﺢ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ[ ﺧﻼف و ﻧﻘﺾ ﻗﺎﻧﻮن اﺳﺖ«. وﮐﻴﻞ دﻳﮕﺮ ،ﻓﺮﻳﺪﻩ ﻏﻴﺮت ،هﻤﻴﻦ ﻧﮕﺮاﻧﯽ را ﺑﻴﺎن ﮐﺮد:
» ﻣﺎ وﮐﻼ هﻴﭻ دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ دادﺳﺮاﯼ زﻧﺪان اوﻳﻦ ﻧﺪارﻳﻢ و ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ وﮐﻼ ﺑﻠﮑﻪ ﺧﺎﻧﻮادﻩ هﺎ هﻢ اﺟﺎزﻩ ورود ﺑﻪ داﺧﻞ زﻧﺪان را ﻧﺪارﻧﺪ .در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻣﺎ ﺣﺘﺎ هﻤﺎن ﺧﺒﺮ ﺳﺎدﻩ و ﻧﺎﻗﺼﯽ را ﮐﻪ ﻗﺒﻼ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺴﺘﻴﻢ از ﭘﺮوﻧﺪﻩ هﺎ ﺑﻪ
ﻧﻤﺎﻳﻪMDE 13/062/2010:
ﻋﻔﻮ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻞ ،ﺧﺮداد 1389
از اﻋﺘﺮاض ﺗﺎ زﻧﺪان :اﻳﺮان ﻳﮏ ﺳﺎل ﭘﺲ از اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت
43
99
دﺳﺖ ﺑﻴﺎورﻳﻢ ،دﻳﮕﺮ اﻣﮑﺎن ﭼﻨﻴﻦ ﮐﺎرﯼ هﻢ وﺟﻮد ﻧﺪارد«.
اﺳﺘﻔﺎدﻩ از ﻣﺠﺎزات اﻋﺪام ﺑﺎ اﻧﮕﻴﺰﻩ ﺳﻴﺎﺳﯽ دادﺳﺘﺎن ﺗﻬﺮان در روز 8ﺑﻬﻤﻦ اﻋﻼم ﮐﺮد ﮐﻪ ﻣﺤﻤﺪرﺿﺎ ﻋﻠﯽ ـ زﻣﺎﻧﯽ و ﺁرش رﺣﻤﺎﻧﯽ ﭘﻮر ﺻﺒﺢ هﻤﺎن روز ﺑﻪ دار ﺁوﻳﺨﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ .اﻋﺪام هﺎ ﺑﺪون اﻃﻼع ﻗﺒﻠﯽ اﻧﺠﺎم ﺷﺪ .ﺑﻪ وﮐﻼ ﺁﻧﻬﺎ ،ﺑﺮﺧﻼف اﻟﺰام ﻗﺎﻧﻮن اﻳﺮان 48 ،ﺳﺎﻋﺖ ﭘﻴﺸﺘﺮ اﻃﻼع دادﻩ ﻧﺸﺪﻩ ﺑﻮد. ﻣﺤﻤﺪرﺿﺎ ﻋﻠﯽ ـ زﻣﺎﻧﯽ و ﺁرش رﺣﻤﺎﻧﯽ ﭘﻮر در »دادﮔﺎﻩ هﺎﯼ ﻧﻤﺎﻳﺸﯽ« ﻣﺮداد 1388ﻧﺎﻋﺎدﻻﻧﻪ ﻣﺤﺎﮐﻤﻪ ﺷﺪﻧﺪ .دادﮔﺎﻩ اﻧﻘﻼب در ﻣﻬﺮ 1388ﺁﻧﻬﺎ را در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﺑﻪ اﺻﻄﻼح ﻋﻀﻮﻳﺖ در اﻧﺠﻤﻦ ﭘﺎدﺷﺎهﯽ اﻳﺮان، ﮔﺮوهﯽ ﻣﻤﻨﻮﻋﻪ ﮐﻪ ﻣﺒﻠﻎ ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﺳﻠﻄﻨﺖ ﺑﻪ اﻳﺮان اﺳﺖ ،ﺑﻪ ﻣﺤﺎرﺑﻪ ﻣﺤﮑﻮم ﮐﺮد .در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺟﺮم »ﺿﺮﺑﻪ ﺑﻪ اﻣﻨﻴﺖ داﺧﻠﯽ ﮐﺸﻮر« ﻧﻴﺰ ﻣﺤﮑﻮم ﺷﺪﻧﺪ .ﻣﺤﻤﺪرﺿﺎ ﻋﻠﯽ ـ زﻣﺎﻧﯽ ﻣﺘﻬﻢ ﺷﺪ ﮐﻪ ﻏﻴﺮﻗﺎﻧﻮﻧﯽ ﺑﻪ ﻋﺮاق ﺳﻔﺮ ﮐﺮدﻩ و در ﺁﻧﺠﺎ ﺑﺎ ﻣﺎﻣﻮران ﻧﻈﺎﻣﯽ ﺁﻣﺮﻳﮑﺎ دﻳﺪار ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ. وﮐﻴﻞ ﺁرش رﺣﻤﺎﻧﯽ ﭘﻮر ﭘﺲ از اﻋﺪام او ﮔﻔﺖ ﮐﻪ ﻣﻮﮐﻠﺶ هﻴﭻ ﻧﻘﺸﯽ در اﻋﺘﺮاض هﺎﯼ اﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺗﯽ ﻧﺪاﺷﺖ و ﭘﺲ از ﺗﻬﺪﻳﺪ اﻋﻀﺎﯼ ﺧﺎﻧﻮادﻩ اش در »دادﮔﺎﻩ ﻧﻤﺎﻳﺸﯽ« وادارﺑﻪ اﻋﺘﺮاف ﺷﺪ )ﻧﮕﺎﻩ ﮐﻨﻴﺪ ﺑﻪ ﻓﺼﻞ ،4ﺗﻬﺪﻳﺪ اﻋﻀﺎﯼ ﺧﺎﻧﻮادﻩ(. اﻋﺪام ﺁﻧﻬﺎ دو هﻔﺘﻪ ﭘﻴﺶ از ﺳﺎﻟﮕﺸﺖ اﻧﻘﻼب اﺳﻼﻣﯽ در 22ﺑﻬﻤﻦ ﮐﻪ اﻋﺘﺮاض هﺎﯼ وﺳﻴﻌﯽ ﻣﻮرد اﻧﺘﻈﺎر ﺑﻮد ،اﻧﺠﺎم ﺷﺪ .اﻳﻦ اﻋﺪام هﺎ ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دهﺪ ﮐﻪ ﻣﻘﺎﻣﺎت اﻳﺮاﻧﯽ ﻧﻈﺎم ﻗﻀﺎﻳﯽ را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان وﺳﻴﻠﻪ اﯼ ﮐﺸﻨﺪﻩ ﺑﺮاﯼ ﺳﺮﮐﻮب ﺑﻪ ﮐﺎر ﻣﯽ ﮔﻴﺮﻧﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ ﮐﺴﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﻣﺎﻳﻠﻨﺪ از ﺣﻖ ﺗﻈﺎهﺮات ﻣﺴﺎﻟﻤﺖ ﺁﻣﻴﺰ ﻋﻠﻴﻪ دوﻟﺖ اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﮐﻨﻨﺪ هﺸﺪار دهﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺮاﯼ اﻋﺘﺮاض ﺑﻪ ﺧﻴﺎﺑﺎن هﺎ ﻧﺮوﻧﺪ.
»ﺁﻗﺎﻳﺎن ﺣﺘﯽ ﻳﮏ ﺳﺮﺳﻮزن ﻣﺪرﮎ ﻧﺪارﻧﺪ ...ﺑﻴﺎورﻧﺪ ﭘﻴﺶ ﻳﮏ ﺳﺮﯼ از ﻗﻀﺎت ﺑﯽ ﻧﻈﺮ و ﺑﺎﺷﺮف اﻳﺮاﻧﯽ ﮐﻪ ﻗﻀﺎت دادﮔﺎﻩ هﺎ ﺑﻮدﻩ اﻧﺪ .اﮔﺮ ﮐﻮﭼﮑﺘﺮﻳﻦ دﻟﻴﻠﯽ ﺑﺮﻋﻠﻴﻪ ﻓﺮزاد ﻣﯽ ﺑﻮد ﻣﻦ ﻋﻼوﻩ ﺑﺮاﻳﻨﮑﻪ ﺣﺎﺿﺮم ﭘﺮواﻧﻪ وﮐﺎﻟﺘﻢ را ﺑﺮاﯼ هﻤﻴﺸﻪ ﭘﺎرﻩ ﮐﻨﻢ ﺣﺎﺿﺮم هﺮ ﮔﻮﻧﻪ ﻣﺠﺎزاﺗﯽ را ﺗﺤﻤﻞ ﮐﻨﻢ ...در دادﮔﺎﻩ هﺎﻳﯽ ﮐﻪ اﻻن ﺣﺎﮐﻢ اﺳﺖ ﺑﻪ ﺧﺼﻮص در دادﮔﺎﻩ هﺎﯼ اﻧﻘﻼب اﺻﻞ ﺑﺮﻣﺠﺮﻣﻴﺖ اﺳﺖ و اﻓﺮاد ﺑﺎﻳﺪ ﺛﺎﺑﺖ ﮐﻨﻨﺪ ﮐﻪ ﻣﺠﺮم ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ«. 100
ﺧﻠﻴﻞ ﺑﻬﺮاﻣﻴﺎن ،وﮐﻴﻞ ﻓﺮزاد ﮐﻤﺎﻧﮕﺮ ،اردﻳﺒﻬﺸﺖ 1389
اﻳﻦ ﺁﺧﺮﻳﻦ ﺑﺎرﯼ ﻧﺒﻮد ﮐﻪ ﻣﻘﺎﻣﺎت اﻳﺮان از اﻋﺪام ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﮏ اﺑﺰار ﺳﻴﺎﺳﯽ اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﮐﺮدﻧﺪ .روز 19 اردﻳﺒﻬﺸﺖ ﺧﺒﺮﮔﺰارﯼ ﺟﻤﻬﻮرﯼ اﺳﻼﻣﯽ ،ﺳﺎزﻣﺎن ﺧﺒﺮﯼ دوﻟﺘﯽ ،اﻋﻼم ﮐﺮد ﮐﻪ ﭼﻬﺎر ﻣﺮد و ﻳﮏ زن ﺻﺒﺢ هﻤﺎن روز اﻋﺪام ﺷﺪﻩ اﻧﺪ .ﭼﻬﺎر ﺗﻦ از ﺁﻧﻬﺎ ،ﻓﺮزاد ﮐﻤﺎﻧﮕﺮ ،ﻋﻠﯽ ﺣﻴﺪرﻳﺎن ،ﻓﺮهﺎد وﮐﻴﻠﯽ و ﺷﻴﺮﻳﻦ ﻋﻠﻢ هﻮﻟﯽ از اﻗﻠﻴﺖ ﮐُﺮد ﺑﻮدﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ هﻤﺮاﻩ ﻣﻬﺪﯼ اﺳﻼﻣﻴﺎن ﺑﻪ دار ﺁوﻳﺨﺘﻪ ﺷﺪﻧﺪ .هﺮ ﭘﻨﺞ ﻧﻔﺮ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ »ﺣﻤﻼت ﺗﺮورﻳﺴﺘﯽ« در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﻋﻀﻮﻳﺖ ﻳﺎ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺑﻪ ﻧﻔﻊ ﮔﺮوﻩ هﺎ ﻣﻤﻨﻮﻋﻪ ﺑﻪ ﻣﺤﺎرﺑﻪ ﻣﺤﮑﻮم ﺷﺪﻩ ﺑﻮدﻧﺪ. اﻋﻼم اﻋﺪام ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﯽ ﭘﻨﺞ ﻧﻔﺮ ازﺷﻬﺮوﻧﺪان ﮐﺸﻮر ﺑﺪون ﺁﻧﮑﻪ ﺗﻮﺿﻴﺤﺎت روﺷﻦ ﮐﻨﻨﺪﻩ اﯼ از اﺗﻬﺎﻣﺎت و روﻧﺪ دادرﺳﯽ وﻣﺤﺎﮐﻤﺎت ﺑﻪ ﻣﺮدم دادﻩ ﺷﻮد ﺷﺒﻴﻪ روﻧﺪ ﻧﺎﻋﺎدﻻﻧﻪ اﯼ اﺳﺖ ﮐﻪ در ﻃﻮل ﻣﺎﻩ هﺎﯼ اﺧﻴﺮ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺻﺪور اﺣﮑﺎم ﺷﮕﻔﺖ ﺁور ﺑﺮاﯼ ﻋﺪﻩ زﻳﺎدﯼ از زﻧﺎن وﻣﺮدان ﺧﺪﻣﺘﮕﺰار وﺷﻬﺮوﻧﺪان ﻋﺰﻳﺰ ﮐﺸﻮر ﻣﺎ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ .وﻗﺘﯽ ﻗﻮﻩ ﻗﻀﺎﺋﻴﻪ از ﻃﺮﻓﺪارﯼ ﻣﻈﻠﻮﻣﺎن ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﻃﺮﻓﺪارﯼ از ﺻﺎﺣﺒﺎن ﻗﺪرت وﻣﮑﻨﺖ ﺑﻠﻐﺰد ﻣﺸﮑﻞ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺘﻮان ﺟﻠﻮﯼ داورﯼ ﻣﺮدم را در ﻣﻮرد ﻇﺎﻟﻤﺎﻧﻪ ﺑﻮدن اﺣﮑﺎم ﻗﻀﺎﻳﯽ ﮔﺮﻓﺖ. 101
ﻣﻴﺮﺣﺴﻴﻦ ﻣﻮﺳﻮﯼ ،اردﻳﺒﻬﺸﺖ 1389
ﻓﺮزاد ﮐﻤﺎﻧﮕﺮ ،ﻋﻠﯽ ﺣﻴﺪرﻳﺎن و ﻓﺮهﺎد وﮐﻴﻠﯽ در ﺳﺎل 1385دﺳﺘﮕﻴﺮ و ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺑﻪ اﺻﻄﻼح ﻋﻀﻮﻳﺖ در و ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺑﻪ ﻧﻔﻊ ﺣﺰب ﮐﺎرﮔﺮان ﮐﺮدﺳﺘﺎن ،ﮐﻪ ﻳﮏ ﮔﺮوﻩ ﻣﺴﻠﺢ ﺗﺮﮐﻴﻪ و در ﺣﺎل ﺟﻨﮓ ﺑﺎ دوﻟﺖ ﺗﺮﮐﻴﻪ اﺳﺖ ،ﺑﻪ اﻋﺪام ﻣﺤﮑﻮم ﺷﺪﻧﺪ.
ﻋﻔﻮ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻞ ،ﺧﺮداد 1389
ﻧﻤﺎﻳﻪMDE 13/062/2010:
از اﻋﺘﺮاض ﺗﺎ زﻧﺪان :اﻳﺮان ﻳﮏ ﺳﺎل ﭘﺲ از اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت
44
ﺷﻴﺮﻳﻦ ﻋﻠﻢ هﻮﻟﯽ ،زن اﻋﺪام ﺷﺪﻩ ،ﺑﻪ ﻋﻀﻮﻳﺖ در ﮔﺮوﻩ دﻳﮕﺮ ﮐُﺮد ،ﺣﺰب ﺣﻴﺎت ﺁزاد ﮐﺮدﺳﺘﺎن )ﻣﺸﻬﻮر ﺑﻪ ﭘﮋاﮎ( ،ﻳﮏ ﮔﺮوﻩ ﻣﺴﻠﺢ ﻣﻤﻨﻮﻋﻪ در اﻳﺮان ،ﻣﺘﻬﻢ ﺑﻮد .ﻧﻔﺮ ﭘﻨﺠﻢ ،ﻣﻬﺪﯼ اﺳﻼﻣﻴﺎن ،ﻣﺘﻬﻢ ﺑﻪ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻣﺎﻟﯽ از ﺑﺮادرش ﺑﻮد ،ﮐﻪ در اواﺧﺮ 1388ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﮔﻮﻳﺎ ﺑﻤﺐ ﮔﺬارﯼ در ﻣﺴﺠﺪﯼ در ﺷﻴﺮاز در ﻓﺮوردﻳﻦ ،1387اﻋﺪام ﺷﺪﻩ ﺑﻮد. ﺣﺪاﻗﻞ ﺳﻪ ﻧﻔﺮ از اﻳﻦ ﻋﺪﻩ ـ و اﺣﺘﻤﺎﻻ هﻤﻪ ﺁﻧﻬﺎ ـ در ﻃﯽ ﺑﺎزداﺷﺖ ﺑﺮاﯼ ﮐﺴﺐ »اﻋﺘﺮاف«هﺎﯼ اﺟﺒﺎرﯼ ﺷﮑﻨﺠﻪ ﺷﺪﻩ ﺑﻮدﻧﺪ .ﻣﻬﺪﯼ اﺳﻼﻣﻴﺎن ﮔﻮﻳﺎ ﺷﻼق و ﮐﺘﮏ ﺧﻮردﻩ ﺑﻮد؛ او از رﺳﻴﺪﮔﯽ ﭘﺰﺷﮑﯽ ﺑﻪ ﺟﺮاﺣﺎت واردﻩ در ﻃﯽ ﺑﺎزداﺷﺖ ﻣﺤﺮوم و وادار ﺑﻪ »اﻋﺘﺮاف« ﺷﺪ. ﻓﺮزاد ﮐﻤﺎﻧﮕﺮ ،ﻣﻌﻠﻢ ،ﭘﻴﺶ از ﻳﺎﻓﺘﻦ اﺟﺎزﻩ دﻳﺪار ﺑﺎ ﺧﺎﻧﻮادﻩ اش ،هﻔﺖ ﻣﺎﻩ در ﺑﺎزداﺷﺖ ﻣﺎﻧﺪﻩ ﺑﻮد .ﺑﻨﺎ ﺑﻪ ﻧﺎﻣﻪ اﯼ ﮐﻪ او ﻧﻮﺷﺖ و در ﻓﺮوردﻳﻦ 1387در اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪ ،ﭘﺲ از دﺳﺘﮕﻴﺮﯼ در اردﻳﺒﻬﺸﺖ 1385او را ﺑﺎرهﺎ ﺷﮑﻨﺠﻪ ﮐﺮدﻩ ﺑﻮدﻧﺪ .او را در ﻳﮏ اﺗﺎق ﺑﻪ ﺷﺪت ﺳﺮد ﺷﻼق زدﻩ ﺑﻮدﻧﺪ و ﭘﺎﺳﺪاران ﺑﺎ ﺑﺪن او ﻓﻮﺗﺒﺎل ﺑﺎزﯼ ﮐﺮدﻩ ﺑﻮدﻧﺪ و او را ﺑﺎ ﺿﺮﺑﻪ ﺑﻪ ﻳﮏ دﻳﮕﺮ »ﭘﺎس« دادﻩ ﺑﻮدﻧﺪ. در ﻧﺎﻣﻪ اﯼ از زﻧﺪان ،ﺷﻴﺮﻳﻦ ﻋﻠﻢ هﻮﻟﯽ ﻧﻮﺷﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺁﻧﭽﻪ ﭘﺎﺳﺪاران ﺑﺎ او ﮐﺮدﻩ اﻧﺪ دﭼﺎر ﮐﺎﺑﻮس ﺷﺪﻩ اﺳﺖ .ﺑﺎرهﺎ ﺑﺮ ﮐﻒ ﭘﺎﯼ او ﺷﻼق زدﻩ و ﺑﺎ زدن ﻟﮕﺪ ﺑﻪ ﺷﮑﻤﺶ ﺑﺎﻋﺚ ﺧﻮﻧﺮﻳﺰﯼ داﺧﻠﯽ ﺷﺪﻩ ﺑﻮدﻧﺪ. وﻗﺘﯽ دﺳﺖ ﺑﻪ اﻋﺘﺼﺎب ﻏﺬا زدﻩ ﺑﻮد ،ﺑﺎ ﺷﻴﻠﻨﮓ از ﻃﺮﻳﻖ ﺑﻴﻨﯽ ﺑﻪ او ﻏﺬا دادﻩ ﺑﻮدﻧﺪ ،او ﻧﻴﺰ ﺑﻪ اﻋﺘﺮاض ﺷﻴﻠﻨﮓ هﺎ را ﮐﺸﻴﺪﻩ ﺑﻮد و ﺑﻴﻨﯽ اش ﻟﻄﻤﻪ دﻳﺪﻩ ﺑﻮد .او ﮔﻔﺖ ﮐﻪ ﭘﺲ از اﻋﺰام ﺑﻪ ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن و ﺗﺰرﻳﻖ در ﺑﺮاﺑﺮ دورﺑﻴﻦ »اﻋﺘﺮاف« ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ. اﻋﺪام هﺎ ﺑﺴﻴﺎرﯼ را در اﻳﺮان ﺷﻮﮐﻪ ﮐﺮد و ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺗﻼﺷﯽ ﺑﺮاﯼ ﻓﺮﺳﺘﺎدن ﭘﻴﺎﻣﯽ ﺗﺮﺳﻨﺎﮎ ﺑﻪ ﮐﺴﺎﻧﯽ ﺗﻠﻘﯽ ﺷﺪ ﮐﻪ ﻣﻤﮑﻦ ﺑﻮد ﺑﺨﻮاهﻨﺪ در ﺳﺎﻟﮕﺸﺖ اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت در ﭼﻨﺪ هﻔﺘﻪ ﺑﻌﺪ اﻋﺘﺮاض ﮐﻨﻨﺪ .اﻳﺮاﻧﻴﺎن از ﺗﻤﺎم اﻗﺸﺎر ﻋﻠﻴﻪ اﻳﻦ ﺳﻠﺐ ﻧﺎﻋﺎدﻻﻧﻪ ﺣﻖ ﺣﻴﺎت اﻋﺘﺮاض ﮐﺮدﻧﺪ و ﺑﻌﻀﯽ هﺎ ﺑﻬﺎﯼ ﺁن را ﭘﺮداﺧﺘﻨﺪ .ﻣﺠﻴﺪ ﺗﻮﮐﻠﯽ )ﻧﮕﺎﻩ ﮐﻨﻴﺪ ﺑﻪ ﻓﺼﻞ ،2داﻧﺸﺠﻮﻳﺎن و داﻧﺶ ﺁﻣﻮﺧﺘﮕﺎن( ﻧﺎﻣﻪ ﺗﮑﺎن دهﻨﺪﻩ اﯼ از اوﻳﻦ ﺑﻪ ﻳﺎد ﻓﺮزاد ﮐﻤﺎﻧﮕﺮ و دو ﮐُﺮد دﻳﮕﺮ ﻧﻮﺷﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ هﻤﺮاهﺸﺎن زﻣﺎﻧﯽ را در زﻧﺪان ﮔﺬراﻧﺪﻩ ﺑﻮد ،و ﺁﺷﮑﺎرا ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺗﻨﺒﻴﻪ ﺑﻪ ﺳﻠﻮل اﻧﻔﺮادﯼ اﻋﺰام ﺷﺪ .دادﺳﺘﺎن ﺗﻬﺮان ،ﻋﺒﺎس ﺟﻌﻔﺮﯼ دوﻟﺖ ﺁﺑﺎدﯼ ،روز 25اردﻳﺒﻬﺸﺖ ﻣﻴﺮﺣﺴﻴﻦ ﻣﻮﺳﻮﯼ را ،ﮐﻪ اﺑﺮاز اﻧﺰﺟﺎرش در ﺑﺎﻻ ﻧﻘﻞ ﺷﺪ ،ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ اﻇﻬﺎراﺗﺶ ﺗﻬﺪﻳﺪ ﺑﻪ ﭘﻴﮕﺮد ﮐﺮد و ﮔﻔﺖ:
»وﯼ ﺣﻖ ﻧﺪارد اﺣﻜﺎم ﻗﻄﻌﯽ دادﮔﺎﻩهﺎ را زﻳﺮ ﺳﻮال ﺑﺒﺮد و اﻇﻬﺎرﻧﻈﺮﯼ آﻨﺪ آﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﺧﺮﺳﻨﺪﯼ و رﺿﺎﻳﺖ دﺷﻤﻨﺎن ﻧﻈﺎم اﺳﻼﻣﯽ ﺷﻮد ...ﺣﻤﺎﻳﺖ و اﻇﻬﺎر ﻧﻈﺮ اﻳﻦ ﻓﺮد ]از اﻋﺪام ﺷﺪﮔﺎن[ ﻧﺸﺮ اآﺎذﻳﺐ اﺳﺖ و اﻳﻦ ﻧﻮع اﻇﻬﺎرﻧﻈﺮهﺎ ﺟﺮم اﺳﺖ...ﭼﻮن ﻧﻈﺎم اﺳﻼﻣﯽ در ﺗﻌﻘﻴﺐ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺮاﺳﺎس ﻣﺼﺎﻟﺤﯽ ﻋﻤﻞ ﻣﯽ آﻨﺪ ،ﺁن را ﻣﻮآﻮل 102 ﺑﻪ زﻣﺎن ﻣﻨﺎﺳﺐ آﺮدﻩاﻳﻢ«. در ﭘﯽ اﻋﺪام هﺎ ،ﻣﻘﺎﻣﺎت ﺣﺎﺿﺮ ﻧﺸﺪﻧﺪ ﺟﻨﺎزﻩ ﭼﻬﺎر ﮐُﺮد اﻋﺪام ﺷﺪﻩ را ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻮادﻩ هﺎﯼ ﺁﻧﻬﺎ ﮐﻪ ﺑﺮاﯼ اﻋﺘﺮاض ﺑﻪ ﺗﻬﺮان رﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ ،ﺑﺪهﻨﺪ .ﻣﺎدر ،ﺧﻮاهﺮ ،ﻋﻤﻮ ،ﺑﺮادرزادﻩ و ﭘﺪرﺑﺰرگ ﺷﻴﺮﻳﻦ ﻋﻠﻢ هﻮﻟﯽ هﻤﮕﯽ دﺳﺘﮕﻴﺮ و ﺑﺎ وﺛﻴﻘﻪ ﺁزاد ﺷﺪﻧﺪ و ﻣﺴﺌﻮﻻن رﻓﺘﻦ ﻋﺰاداران را ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﺁﻧﻬﺎ در ﻣﺎﮐﻮ ﻣﻨﻊ ﮐﺮدﻧﺪ .ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻮادﻩ ﻓﺮزاد ﮐﻤﺎﻧﮕﺮ در ﮐﺎﻣﻴﺎران اﺧﻄﺎر ﮐﺮدﻧﺪ ﺑﺎ رﺳﺎﻧﻪ هﺎ ﺻﺤﺒﺖ ﻧﮑﻨﻨﺪ و ﺧﻂ ﺗﻠﻔﻨﺸﺎن ﻗﻄﻊ ﺷﺪ .ﺧﻠﻴﻞ ﺑﻬﺮاﻣﻴﺎن ﭘﺲ از اﻧﺘﻘﺎد ﺳﺨﺘﯽ ﮐﻪ از اﻋﺪام هﺎ ﮐﺮد ﺑﺮاﯼ ﺑﺎزﺟﻮﻳﯽ اﺣﻀﺎر ﺷﺪ. ﮐﺴﺎن دﻳﮕﺮﯼ هﻢ ﭘﺲ از اﻋﺪام هﺎ دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪﻧﺪ .در اﻋﺘﺮاض ﺑﻪ اﻋﺪام هﺎ در ﻣﻨﺎﻃﻖ ﮐﺮدﻧﺸﻴﻦ اﻋﺘﺼﺎب ﻋﻤﻮﻣﯽ اﻋﻼم ﺷﺪ؛ در هﻤﺎن روز ،اﺟﻼل ﻗﻮاﻣﯽ ،ﺳﺨﻨﮕﻮﯼ ﺳﺎزﻣﺎن ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ ﮐﺮدﺳﺘﺎن اﺣﺘﻤﺎﻻ در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ هﺎﯼ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ اﻋﺘﺼﺎب دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪ و ﭼﻨﺪ روز در ﺑﺎزداﺷﺖ ﻣﺎﻧﺪ. در زﻣﺎن ﻧﮕﺎرش ،ﺣﺪاﻗﻞ ﺷﺶ ﻧﻔﺮ دﻳﮕﺮ ـ هﻤﻪ ﻣﺘﻬﻢ ﺑﻪ ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﺠﺎهﺪﻳﻦ ﺧﻠﻖ اﻳﺮان ـ در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﻧﺎﺁراﻣﯽ هﺎﯼ ﭘﺲ از اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت زﻳﺮ ﺣﮑﻢ اﻋﺪام هﺴﺘﻨﺪ .ﻋﻼوﻩ ﺑﺮ اﺣﻤﺪ و ﻣﺤﺴﻦ داﻧﺸﭙﻮر ﻣﻘﺪم و ﻋﺒﺪاﻟﺮﺿﺎ ﻗﻨﺒﺮﯼ ،ﮐﻪ در دﯼ و ﺑﻬﻤﻦ 1388در »دادﮔﺎﻩ هﺎﯼ ﻧﻤﺎﻳﺸﯽ« ﺣﻀﻮر ﻳﺎﻓﺘﻨﺪ )ﻧﮕﺎﻩ ﮐﻨﻴﺪ در ﺑﺎﻻ(،
ﻧﻤﺎﻳﻪMDE 13/062/2010:
ﻋﻔﻮ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻞ ،ﺧﺮداد 1389
از اﻋﺘﺮاض ﺗﺎ زﻧﺪان :اﻳﺮان ﻳﮏ ﺳﺎل ﭘﺲ از اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت
45
ﺟﻌﻔﺮ ﮐﺎﻇﻤﯽ ،ﻣﺤﻤﺪ ﻋﻠﯽ ﺣﺎج ﺁﻗﺎﻳﯽ و ﻋﻠﯽ ﺻﺎرﻣﯽ در دادﮔﺎﻩ هﺎﯼ ﻧﺎﻋﺎدﻻﻧﻪ ﻏﻴﺮﻋﻠﻨﯽ ﻣﺤﮑﻮم ﺷﺪﻩ اﻧﺪ. دادﺳﺘﺎن ﺗﻬﺮان در روز 25اردﻳﺒﻬﺸﺖ ﮔﻔﺖ:
»در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ ﺳﻪ ﺣﮑﻢ اﻋﺪام ﺗﺄﻳﻴﺪ ﺷﺪﻩ دارﻳﻢ ﮐﻪ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻣﺤﻤﺪﻋﻠﯽ ﺻﺎرﻣﯽ ،ﺟﻌﻔﺮ ﮐﺎﻇﻤﻲ و ﻓﺮدﯼ ﺑﻪﻧﺎم ﻣﺤﻤﺪﻋﻠﻲ ﺣﺎج ﺁﻗﺎﻳﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ هﺮ ﺳﻪ ﻧﻔﺮ از هﻮاداران ﮔﺮوهﻚ ﻣﻨﺎﻓﻘﻴﻦ هﺴﺘﻨﺪ .ارﺗﺒﺎط اﻳﻦ ﺳﻪ ﻧﻔﺮ ﺑﺎ ﮔﺮوهﮏ ﻣﻨﺎﻓﻘﻴﻦ ﺁﺷﮑﺎر و ﻣﺴﻠﻢ اﺳﺖ .اﻳﻦ ﻋﺪﻩ واﺑﺴﺘﮕﯽ ﮔﺮوهﮑﯽ ]ﺑﻪ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﺠﺎهﺪﻳﻦ[ دارﻧﺪ و در 103 ﺷﻬﺮﻳﻮر ﺳﺎل 1388دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪﻩاﻧﺪ«. »هﻤﺴﺮ ﻣﻦ ﺗﻘﺎﺿﺎﯼ ﻋﻔﻮ ﻧﮑﺮدﻩ .ﮐﺎرﯼ ﻧﮑﺮدﻩ ﮐﻪ اﻋﺪاﻣﺶ ﮐﻨﻨﺪ .ﻣﮕﺮ ﻣﯽ ﺷﻮد ﺑﺮاﯼ ﺳﺮ ﻗﺒﺮ رﻓﺘﻦ دوﺳﺘﺎﻧﺶ اﻋﺪام ﺑﮕﻴﺮﻩ .ﻧﻪ اﺳﻠﺤﻪ اﯼ داﺷﺘﻪ ،ﻧﻪ ﮐﺴﯽ رو ﮐﺸﺘﻪ ﮐﻪ ﺑﺨﻮاهﺪ ﺗﻘﺎﺿﺎﯼ ﻋﻔﻮ ﮐﻨﻪ« 104
هﻤﺴﺮ ﻋﻠﯽ ﺻﺎرﻣﯽ ،اردﻳﺒﻬﺸﺖ 1389
ﻋﻠﯽ ﺻﺎرﻣﯽ ،ﮐﻪ ﭘﻴﺶ و ﭘﺲ از اﻧﻘﻼب اﺳﻼﻣﯽ 23 ،1357ﺳﺎل را در زﻧﺪان ﮔﺬراﻧﻴﺪﻩ ،ﺗﮑﺬﻳﺐ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﮐﺎرﯼ ﺑﻪ وﻗﺎﻳﻊ ﭘﺲ از اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت داﺷﺘﻪ اﺳﺖ .او در روز 3ﺧﺮداد از زﻧﺪان ﺑﻪ ﻋﻔﻮ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻞ ﮔﻔﺖ:
»ﻣﻦ ﭘﺴﺮﯼ در اردوﮔﺎﻩ اﺷﺮف دارم ﮐﻪ در ﺳﺎل 1384ﺑﻪ دﻳﺪارش رﻓﺘﻢ .ﭘﺲ از ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﺑﻪ اﻳﺮان دﺳﺘﮕﻴﺮ و ﺑﻪ ﻳﮏ ﺳﺎل زﻧﺪان ﻣﺤﮑﻮم ﺷﺪم ﮐﻪ در اﺳﻔﻨﺪ 1385ﺑﻪ ﭘﺎﻳﺎن رﺳﻴﺪ و ﺑﺎﻻﺧﺮﻩ دو ﻣﺎﻩ ﭘﺲ از ﺁن در اردﻳﺒﻬﺸﺖ 1386ﺁزاد ﺷﺪم. »دوﺑﺎرﻩ در 13ﺷﻬﺮﻳﻮر ،1386ﭼﻬﺎر روز ﭘﺲ از ﺣﻀﻮر در ﻗﺒﺮﺳﺘﺎن ﺧﺎوران ﺑﻪ ﻣﻨﺎﺳﺒﺖ ﻧﻮزدهﻤﻴﻦ ﺳﺎﻟﮕﺮد اﻋﺪام دﺳﺘﻪ ﺟﻤﻌﯽ زﻧﺪاﻧﻴﺎن ]ﺳﻴﺎﺳﯽ[ در ﺳﺎل 1367دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪم ...ﺁﻧﻬﺎ هﻤﺴﺮم را هﻢ دﺳﺘﮕﻴﺮ ﮐﺮدﻧﺪ .او ﺣﺎﻻ ﺑﺎ وﺛﻴﻘﻪ ﺁزاد اﺳﺖ و ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﺎ ﻣﻦ و وﺿﻊ ﻣﻦ ،ﻣﺤﺎﮐﻤﻪ او را ﺑﺎرهﺎ ﺑﻪ ﺗﻌﻮﻳﻖ اﻧﺪاﺧﺘﻪ اﻧﺪ. ﭘﺲ از دﺳﺘﮕﻴﺮﯼ ﻣﺮا ﻧﻪ ﻣﺎﻩ در ﺑﻨﺪ 209ﻧﮕﻪ داﺷﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺷﺶ ﻣﺎﻩ ﺁن در اﻧﻔﺮادﯼ ﺑﻮد .در اﻳﻦ ﻣﺪت ﻓﻘﻂ ﭼﻨﺪ ]ﺳﻪ[ ﺑﺎر ﺑﺎزﺟﻮﻳﯽ ﺷﺪم ،ﮐﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﻓﺸﺎر رواﻧﯽ و ﺗﻮهﻴﻦ ﺑﻮد .ﻣﺮا ﺑﻪ ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﺠﺎهﺪﻳﻦ ﺧﻠﻖ اﻳﺮان و ﻋﻀﻮﻳﺖ در ﺁن ﻣﺘﻬﻢ ﮐﺮدﻧﺪ ﮐﻪ ﻣﻦ ﺗﮑﺬﻳﺐ ﮐﺮدم .ﺑﻌﺪ ﺑﻪ ﺑﻨﺪ 350ﻣﻨﺘﻘﻞ ﺷﺪم. »در ﻣﻬﺮ 1387در ﺷﻌﺒﻪ 15دادﮔﺎﻩ اﻧﻘﻼب ﺑﻪ اﺗﻬﺎم ﻣﺤﺎرﺑﻪ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻋﻀﻮﻳﺖ در ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﺠﺎهﺪﻳﻦ ﺧﻠﻖ اﻳﺮان ﻣﺤﺎﮐﻤﻪ ﺷﺪم .ﺑﺎز هﻢ ﺗﮑﺬﻳﺐ و از ﺧﻮدم دﻓﺎع ﮐﺮدم ﭼﻮن هﻴﭻ ﻣﺪرﮐﯽ ﻋﻠﻴﻪ ﻣﻦ ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ ﮐﻪ اﺗﻬﺎم را ﺛﺎﺑﺖ ﮐﻨﻨﺪ .در ﺁﺑﺎن 1388ﺑﻪ اﻋﺪام ﻣﺤﮑﻮم ﺷﺪم و از ﻃﺮﻳﻖ وﮐﻴﻠﻢ اﻋﺘﺮاض ﮐﺮدم .ﺗﺎﻳﻴﺪ ﺣﮑﻢ را ﻓﻘﻂ از ﻃﺮﻳﻖ ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﻣﻄﺒﻮﻋﺎﺗﯽ ] 25اردﻳﺒﻬﺸﺖ[ دادﺳﺘﺎن ﺗﻬﺮان ﻓﻬﻤﻴﺪم .ﺑﺎ وﺟﻮد اﻳﻦ ﮐﻪ وﮐﻴﻞ دارم ،او را ﺑﻪ رﺳﻤﻴﺖ ﻧﻤﯽ ﺷﻨﺎﺳﻨﺪ .اﺧﻄﺎرهﺎﯼ ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ را ﺑﻪ او اﺑﻼغ ﻧﻤﯽ ﮐﻨﻨﺪ و اﻃﻼع ﻧﻤﯽ دهﻨﺪ«. »هﻤﻪ ﺟﻬﺎﻧﻴﺎن و اﻧﺴﺎﻧﺪوﺳﺘﺎن را ﻣﺘﻮﺟﻪ اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﻣﯽ ﮐﻨﻢ ﮐﻪ رژﻳﻢ ﻗﺼﺪ دارد ﮐﻪ ﻣﻦ و اﻣﺜﺎل ﻣﻦ و ﻳﺎ ﺑﺮﺧﯽ از ﺟﻮاﻧﺎن و زﻧﺪاﻧﻴﺎن را ﺑﻪ ﭘﺎﯼ ﭼﻮﺑﻪ هﺎﯼ دار ﺑﮑﺸﺎﻧﺪ ﺗﺎ ﺑﺎ ﻧﻤﺎﻳﺶ اﺟﺴﺎد ﺁﻧﻬﺎ هﻤﻪ را ﻣﺮﻋﻮب و ﻣﺘﻮﺣﺶ ﺳﺎزد«. 105
ﻋﻠﯽ ﺻﺎرﻣﯽ ،در ﻧﺎﻣﻪ ﺳﺮﮔﺸﺎدﻩ ﭘﺲ از ﻣﺤﮑﻮﻣﻴﺖ ﺑﻪ اﻋﺪام در ﺁﺑﺎن 1388
ﻋﻔﻮ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻞ ،ﺧﺮداد 1389
ﻧﻤﺎﻳﻪMDE 13/062/2010:
از اﻋﺘﺮاض ﺗﺎ زﻧﺪان :اﻳﺮان ﻳﮏ ﺳﺎل ﭘﺲ از اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت
46
6ـ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺑﺮ ﺧﺎﻧﻮادﻩ هﺎ »ﻣﻦ ﺧﻮدم ﺑﻴﻤﺎرم ،ﻧﻤﯽ ﺗﻮﻧﻢ ﺑﺮم ﺗﻬﺮان ...اﻧﺘﻈﺎر دارﻳﻢ ﺣﺪاﻗﻞ ﺑﮕﺬارﻧﺪ ﺗﻤﺎﺳﯽ ﺑﺎ ﺧﺎﻧﻪ ﺑﮕﻴﺮد .ﻣﻦ ﻣﺎدر هﺴﺘﻢ و ﺣﻖ دارم ﺻﺪاﯼ ﻓﺮزﻧﺪم را ﺑﺸﻨﻮم .ﻣﺠﻴﺪ ﮐﻪ زﻧﺪان اﺳﺖ، ﺧﺎﻧﻮادﻩ ﻣﺎ هﻢ زﻧﺪان اﺳﺖ .ﻣﺎدر ﻗﻠﺒﺶ در زﻧﺪاﻧﻪ«. 106
ﻣﺎدر ﻣﺠﻴﺪ ﺗﻮﮐﻠﯽ ،در ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﺑﺎ ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮن ﻓﺎرﺳﯽ ﺻﺪاﯼ ﺁﻣﺮﻳﮑﺎ ،ﺑﻬﻤﻦ 1388
رﻧﺞ ﻧﺎﺷﯽ از ﻧﺎﭘﺪﻳﺪ ﺷﺪن اﺟﺒﺎرﯼ ،زﻧﺪان اﻧﻔﺮادﯼ ﻃﻮﻻﻧﯽ وﺑﺪرﻓﺘﺎرﯼ هﺎﯼ دﻳﮕﺮ و ﺣﮑﻢ هﺎﯼ ﻃﻮﻻﻧﯽ زﻧﺪان در دروازﻩ زﻧﺪان ﻣﺘﻮﻗﻒ ﻧﻤﯽ ﺷﻮد .اﻋﻀﺎﯼ ﺧﺎﻧﻮادﻩ ﺑﺎزداﺷﺖ ﺷﺪﮔﺎن در اﺛﺮ ﺑﺎزداﺷﺖ ﻋﺰﻳﺰاﻧﺸﺎن دﭼﺎر ﻣﺸﮑﻼت ﺟﺪﯼ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ .ﺁﻧﻬﺎ ﮐﺎﻣﻼ ﺻﺮﻓﻨﻈﺮ از ﺗﺮس و ﻧﮕﺮاﻧﯽ ﺑﺮاﯼ ﺣﺎل ﻋﻀﻮ ﺧﺎﻧﻮادﻩ ،ﺑﺎ ﻣﺸﮑﻼت ﻣﺘﻌﺪدﯼ روﺑﺮو ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﺮاﯼ زﻧﺎن ﺷﺪﻳﺪﺗﺮ اﺳﺖ. »رﻧﺠﯽ ﮐﻪ ﺑﺮ اﻋﻀﺎﯼ ﺧﺎﻧﻮادﻩ ﺷﺨﺼﯽ ﮐﻪ ﻣﺨﻔﻴﺎﻧﻪ ﺑﺎزداﺷﺖ ﺷﺪﻩ )ﻳﻌﻨﯽ ﻧﺎﭘﺪﻳﺪ ﺷﺪﻩ( ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ ﺷﮑﻨﺠﻪ ﻳﺎ ﺷﮑﻞ هﺎﯼ دﻳﮕﺮ ﺳﻮءرﻓﺘﺎر ﺑﺎﺷﺪ و در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل ﺣﻖ ﺣﻤﺎﻳﺖ از زﻧﺪﮔﯽ ﺧﺎﻧﻮادﮔﯽ را ﻧﻘﺾ ﮐﻨﺪ«. 107
ﺗﺤﻘﻴﻖ ﻣﺸﺘﺮﮎ در ﺑﺎرﻩ روﻳﻪ هﺎﯼ ﺟﻬﺎﻧﯽ در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﺑﺎزداﺷﺖ ﻣﺨﻔﯽ در ﭼﺎرﭼﻮب ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﺗﺮورﻳﺴﻢ
در ﮐﺸﻮرﯼ ﮐﻪ زﻧﺎن ﮐﻤﺘﺮ از ﻳﮏ ﭘﻨﺠﻢ ﻧﻴﺮوﯼ ﮐﺎر ﺷﺎﻏﻞ را ﺗﺸﮑﻴﻞ ﻣﯽ دهﻨﺪ 108و ﻧﺮخ ﮐّﻠﯽ ﺑﻴﮑﺎرﯼ ﺑﺎﻻﺳﺖ ،ﺑﺎزداﺷﺖ ﻳﮏ ﻋﻀﻮ ﻣﺬﮐﺮ ﺧﺎﻧﻮادﻩ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎﯼ ﻣﺸﮑﻼت ﻣﺎﻟﯽ ﺑﺎﺷﺪ ،ﺑﻪ وﻳﮋﻩ زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﺎزداﺷﺖ ﻣﺎﻩ هﺎ ﻳﺎ ﺣﺘﺎ ﺳﺎل هﺎ ﻃﻮل ﺑﮑﺸﺪ .ﺷﺨﺺ ﺑﺎزداﺷﺖ ﺷﺪﻩ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﻧﺎن ﺁور ﺧﺎﻧﻮادﻩ ﺑﺎﺷﺪ و هﺰﻳﻨﻪ ﺳﻔﺮ ﺑﺮاﯼ رﻓﺘﻦ ﺑﻪ دادﮔﺎﻩ هﺎ و زﻧﺪان هﺎ ﺑﺮاﯼ ﮐﺴﺐ اﻃﻼع در ﺑﺎرﻩ ﻓﺮد زﻧﺪاﻧﯽ ﻳﺎ دﻳﺪار ﺑﺎ ﺁﻧﻬﺎ ﭘﺲ از ﻣﺤﮑﻮﻣﻴﺖ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻓﺸﺎر اﺿﺎﻓﯽ ﺑﺮ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﺎﻟﯽ ﺧﺎﻧﻮادﻩ وارد ﮐﻨﺪ .اﻳﻦ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﺑﻪ وﻳﮋﻩ زﻣﺎﻧﯽ ﺑﺪﺗﺮ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺷﺨﺺ زﻧﺪاﻧﯽ ﺑﻪ ﮔﺬراﻧﺪن ﺣﮑﻢ در ﺗﺒﻌﻴﺪ ،ﺻﺪهﺎ ﮐﻴﻠﻮﻣﺘﺮ از ﺧﺎﻧﻮادﻩ ،ﻣﺤﮑﻮم ﺷﻮد. ﻣﻬﺪﻳﻪ اﺟﺪادﯼ ،ﺧﻮاهﺮ 11ﺳﺎﻟﻪ اﮐﺒﺮ اﺟﺪادﯼ ،ﮐﻪ ﭘﺲ از دﺳﺘﮕﻴﺮﯼ در ﻃﯽ ﺗﻈﺎهﺮاﺗﯽ در 25ﺧﺮداد 1388ﺑﻪ 28ﻣﺎﻩ زﻧﺪان ﻣﺤﮑﻮم ﺷﺪ ،در اﻳﻦ زﻣﻴﻨﻪ در ﻓﺮوردﻳﻦ 1389ﻧﺎﻣﻪ ﺗﮑﺎن دهﻨﺪﻩ اﯼ ﺑﻪ دادﺳﺘﺎن ﻧﻮﺷﺖ:
» ﺑﺮادر ﻣﻦ ﮐﺎرﮔﺮ ﻳﮏ ﻣﻐﺎزﻩ ﺑﻘﺎﻟﯽ اﺳﺖ ...ﺁﺧﻪ اﻳﻦ اﻧﺼﺎﻓﻪ؟ ﺑﺮادر ﻣﻦ هﻴﭻ وﻗﺖ ﻋﻠﻴﻪ اﻣﻨﻴﺖ ﮐﺸﻮر ﮐﺎرﯼ اﻧﺠﺎم ﻧﻤﯽ دهﺪ و ﺑﯽ ﮔﻨﺎﻩ اﺳﺖ .از ﺷﻤﺎ ﺧﻮاهﺶ ﻣﯽ ﮐﻨﻢ ﺑﺮادر ﻣﻦ را ﺑﻪ ﺁﻏﻮش ﺧﺎﻧﻮادﻩ ﺑﺮﮔﺮداﻧﻴﺪ. ﭘﺪر ﻣﻦ ﺑﻴﺴﻮاد اﺳﺖ و ﻣﺎدرم هﻢ ﺳﻮاد ﻧﺪارد ...ﺑﺮادر م ﺗﻨﻬﺎ ﻧﺎن ﺁور ﻣﺎ ﺑﻮد . »ﭼﻨﺪ هﻔﺘﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻣﺎ ﮔﻔﺘﻪ اﻧﺪ ﺑﺮاﯼ اﻳﻨﮑﻪ ﭼﻨﺪ روزﯼ ﺑﻪ ﻣﺮﺧﺼﯽ ﺑﻴﺎﻳﺪ ﺑﺎﻳﺪ ٢٠٠ﻣﻴﻠﻴﻮن ﺗﻮﻣﺎن وﺛﻴﻘﻪ ﺑﻪ دادﮔﺎﻩ ﺑﺪهﻴﻢ .ﻣﻦ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺣﺎل اﻳﻦ هﻤﻪ ﭘﻮل را ﻧﺪﻳﺪﻩ ام ...روزهﺎﯼ دوﺷﻨﺒﻪ ﮐﻪ ﭘﺪر و ﻣﺎدرم ﺑﺮاﯼ ﻣﻼﻗﺎت ﺑﺎ ﺑﺮادرم ﺑﻪ زﻧﺪان اوﻳﻦ در ﺷﻤﺎل ﺷﻬﺮ ﺗﻬﺮان ﻣﯽ روﻧﺪ ،وﻗﺘﯽ ﺑﺮﻣﯽ ﮔﺮدﻧﺪ ،ﺧﻴﻠﯽ ﺧﺴﺘﻪ هﺴﺘﻨﺪ .ﻣﺎدرم 109 ﻣﯽ ﮔﻮﻳﺪ راهﺶ دور اﺳﺖ .ﺧﻴﻠﯽ دور .ﮐﺮاﻳﻪ رﻓﺖ و ﺁﻣﺪ هﻢ زﻳﺎد اﺳﺖ« . هﻤﺎن ﻃﻮر ﮐﻪ در ﺑﺎﻻ دﻳﺪﻩ ﺷﺪ ،ﻣﺒﺎﻟﻎ ﺳﻨﮕﻴﻦ وﺛﻴﻘﻪ ﮐﻪ اﻏﻠﺐ ﺑﺮاﯼ ﺁزادﯼ ﻣﺸﺮوط ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﯽ ﺷﻮد ﺑﺎ ﺳﭙﺮدن ﺳﻨﺪ ﺧﺎﻧﻪ ﺗﺄﻣﻴﻦ و اﻏﻠﺐ در ﺻﻮرت ﺑﺎزﻧﮕﺸﺘﻦ ﺷﺨﺺ ﺑﻪ زﻧﺪان ﻣﻠﮏ ﺧﺎﻧﻮادﮔﯽ را در ﺧﻄﺮ ﺗﻮﻗﻴﻒ ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﻘﺎﻣﺎت ﻗﺮار ﻣﯽ دهﺪ.
ﻧﻤﺎﻳﻪMDE 13/062/2010:
ﻋﻔﻮ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻞ ،ﺧﺮداد 1389
47
از اﻋﺘﺮاض ﺗﺎ زﻧﺪان :اﻳﺮان ﻳﮏ ﺳﺎل ﭘﺲ از اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت
ﻋﻔﻮ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻞ ﮔﺰارش هﺎﯼ زﻳﺎدﯼ درﻳﺎﻓﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ اﻋﻀﺎﯼ ﺧﺎﻧﻮادﻩ هﺎ اﺧﻄﺎر ﻣﯽ ﺷﻮد ﻋﻠﻨﺎ در ﺑﺎرﻩ وﺿﻌﻴﺖ ﺧﻮﻳﺸﺎوﻧﺪ زﻧﺪاﻧﯽ ﺣﺮﻓﯽ ﻧﺰﻧﻨﺪ .ﺑﺮاﯼ ﻣﺜﺎل ،ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻮادﻩ ﺁﻳﺖ اﷲ ﻣﺤﻤﺪ ﺗﻘﯽ ﺧﻠﺠﯽ 61 ،ﺳﺎﻟﻪ )ﻧﮕﺎﻩ ﮐﻨﻴﺪ ﺑﻪ ﻓﺼﻞ ،2روﺣﺎﻧﻴﻮن( ،ﮐﻪ در دﯼ 1388دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪ ،ﮔﻔﺘﻨﺪ ﺑﺎ ﭘﺴﺮ او ،ﻣﻬﺪﯼ ﺧﻠﺠﯽ ،ﮐﻪ در ﺁﻣﺮﻳﮑﺎ زﻧﺪﮔﯽ و ﮐﺎر ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ،ﺗﻤﺎس ﻧﮕﻴﺮﻧﺪ .ﺧﻂ ﺗﻠﻔﻦ ﺑﻌﻀﯽ ﺧﺎﻧﻮادﻩ هﺎ را ﻗﻄﻊ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﺗﺎ ﺁﻧﻬﺎ ﻧﺘﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺎ رﺳﺎﻧﻪ هﺎ ﺻﺤﺒﺖ ﮐﻨﻨﺪ .اﻳﻦ اﺗﻔﺎق ﺑﺮاﯼ ﺧﺎﻧﻮادﻩ ﺷﻴﺮﻳﻦ ﻋﻠﻢ هﻮﻟﯽ ،زن ُﮐﺮدﯼ ﮐﻪ در اردﻳﺒﻬﺸﺖ 1389 اﻋﺪام ﺷﺪ )ﻧﮕﺎﻩ ﮐﻨﻴﺪ ﺑﻪ ﻓﺼﻞ ،(5اﻓﺘﺎد .در ﺑﻌﻀﯽ ﻣﻮارد ،اﻋﻀﺎﯼ ﺧﺎﻧﻮادﻩ دﺳﺘﮕﻴﺮ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ﺗﺎ ﺁﺷﮑﺎرا ﻓﺸﺎر ﺑﺮ ﺧﻮﻳﺸﺎوﻧﺪ ﺑﺎزداﺷﺖ ﺷﺪﻩ اﻓﺰاﻳﺶ ﻳﺎﺑﺪ )ﻧﮕﺎﻩ ﮐﻨﻴﺪ ﺑﻪ ﻓﺼﻞ .(2 ﺑﺎ وﺟﻮد اﻳﻦ ،ﺑﺴﻴﺎرﯼ از ﺧﻮﻳﺸﺎوﻧﺪان ﻣﺮﻋﻮب و ﺗﺴﻠﻴﻢ ﻧﻤﯽ ﺷﻮﻧﺪ ،ﺁﻧﻬﺎ ﺳﺨﻦ ﻣﯽ ﮔﻮﻳﻨﺪ و ﺧﻮاﺳﺘﺎر اﺣﺘﺮام ﺑﻪ ﺣﻘﻮق ﻋﺰﻳﺰاﻧﺸﺎن ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ .ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺎ رﺳﺎﻧﻪ هﺎ و ﺳﺎزﻣﺎن هﺎﯼ ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮﯼ ،از ﺟﻤﻠﻪ ﻋﻔﻮ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻞ، ﺻﺤﺒﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﺗﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ را ﺑﻪ ﮔﺮﻓﺘﺎرﯼ ﺧﻮﻳﺸﺎوﻧﺪاﻧﺸﺎن ﺟﻠﺐ ﮐﻨﻨﺪ .ﺁﻧﻬﺎ ﻧﺎﻣﻪ هﺎﯼ ﺳﺮﮔﺸﺎدﻩ ﺑﻪ ﻣﻘﺎﻣﺎت ﻗﻀﺎﻳﯽ ﻣﯽ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪ و ﻧﺎﻋﺪاﻟﺘﯽ هﺎﯼ ﺗﺤﻤﻴﻠﯽ ﺑﺮ دﺧﺘﺮان ،ﭘﺴﺮان ،ﻣﺎدران و ﭘﺪراﻧﺸﺎن را اﻓﺸﺎ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ .ﺁﻧﻬﺎ از ﭘﻴﮏ ﻧﻴﮏ هﺎﯼ ﺟﻠﻮﯼ زﻧﺪان در ﺳﺎل ﻧﻮ اﻳﺮاﻧﯽ ﻋﮑﺲ ﻣﯽ ﮔﻴﺮﻧﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺟﻬﺎﻧﻴﺎن ﺑﺎ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﻳﺎدﺁورﯼ ﮐﻨﻨﺪ ﮐﻪ ﻋﻀﻮ ﺑﺎزداﺷﺖ ﺷﺪﻩ ﺧﺎﻧﻮادﻩ از ﺳﻔﺮﻩ هﻔﺖ ﺳﻴﻦ 110ﻏﺎﻳﺐ اﺳﺖ و ﻧﻤﯽ ﺗﻮاﻧﺪ از ﺷﻴﺮﻳﻨﯽ هﺎﻳﯽ ﮐﻪ ﺑﺎ ﻋﺸﻖ ﺗﻬﻴﻪ ﺷﺪﻩ و ﭘﻴﺎم ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﯽ ﺑﺮ روﻳﺶ ﻧﻮﺷﺘﻪ اﻧﺪ ،ﻟﺬت ﺑﺒﺮد. ﺑﻌﻀﯽ از ﺧﻮﻳﺸﺎوﻧﺪان ﮔﺮوﻩ هﺎﯼ ﻣﺒﺎرزاﺗﯽ ﺑﻪ راﻩ اﻧﺪاﺧﺘﻪ اﻧﺪ .ﺑﺮاﯼ ﻣﺜﺎل ،ﻣﺎدران ﻋﺰادار هﺮ هﻔﺘﻪ در ﺳﮑﻮت ﮔﺮد ﻣﯽ ﺁﻳﻨﺪ ﺗﺎ ﮐﺸﺘﮕﺎن روﻳﺪادهﺎﯼ ﭘﺲ از اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت را ﺑﻪ ﻳﺎد ﺁورﻧﺪ و ﺧﻮاهﺎن ﭘﺎﺳﺨﮕﻮﻳﯽ ﺷﻮﻧﺪ. ﮐﻮﺷﺶ هﺎﯼ ﻣﺪاوم ﺁﻧﻬﺎ در راﻩ ﻋﺪاﻟﺖ ﺧﺎرﯼ در ﭼﺸﻢ ﻣﻘﺎﻣﺎت اﻳﺮاﻧﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺎﻳﻞ هﺴﺘﻨﺪ ﺣﻘﻴﻘﺖ روﻳﺪادهﺎﯼ داﺧﻞ زﻧﺪان هﺎ در ﺳﺮاﺳﺮ ﮐﺸﻮر را ﺑﺎ ﭘﺮدﻩ اﯼ از ﺳﮑﻮت و ﻣﺼﻮﻧﻴﺖ از ﻣﺠﺎزات ﺑﭙﻮﺷﺎﻧﻨﺪ.
ﻋﻔﻮ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻞ ،ﺧﺮداد 1389
ﻧﻤﺎﻳﻪMDE 13/062/2010:
از اﻋﺘﺮاض ﺗﺎ زﻧﺪان :اﻳﺮان ﻳﮏ ﺳﺎل ﭘﺲ از اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت
48
7ـ ﻣﺼﻮﻧﻴﺖ از ﻣﺠﺎزات »ﭼﮕﻮﻧﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ اﻣﺮوز ﻣﺤﺎﮐﻢ ﻗﻀﺎﻳﯽ از ﺁﻣﺮان وﻋﺎﻣﻼن ﺟﻨﺎﻳﺘﻬﺎﯼ ﮐﻬﺮﻳﺰﮎ و ﮐﻮﯼ داﻧﺸﮕﺎﻩ و ﮐﻮﯼ ﺳﺒﺤﺎن وروزهﺎﯼ ٢۵و ٣٠ﺧﺮداد وﻋﺎﺷﻮراﯼ ﺣﺴﻴﻨﯽ ﻣﻴﮕﺬرﻧﺪ ...وﺑﻪ ﺻﻮرت ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﯽ ...ﭘﻨﺞ ﻧﻔﺮ را ﺑﺎ ﺣﻮاﺷﯽ ﺗﺮدﻳﺪ ﺑﺮ اﻧﮕﻴﺰ ﺑﻪ ﭼﻮﺑﻪ هﺎﯼ دار ﻣﯽ ﺳﭙﺎرﻧﺪ؟« 111
ﻣﻴﺮﺣﺴﻴﻦ ﻣﻮﺳﻮﯼ ،اردﻳﺒﻬﺸﺖ 1389
ﭘﺲ از ﮔﺰارش ﻋﻔﻮ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻞ در ﺑﺎرﻩ اﻳﺮان در ﺁذر ،1388ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﭼﻨﺪاﻧﯽ در زﻣﻴﻨﻪ ﭘﺎﺳﺨﮕﻮ و ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ﭘﺬﻳﺮ ﮐﺮدن اﺷﺨﺎص ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺗﻌﺪﯼ هﺎﯼ ﻧﻴﺮوهﺎﯼ اﻣﻨﻴﺘﯽ ﺑﻪ دﺳﺖ ﻧﻴﺎﻣﺪﻩ اﺳﺖ .ﺑﻪ ﺟﺎﯼ ﺁن، ﻗﺮﺑﺎﻧﻴﺎن ﺗﻌﺪﯼ هﺎ و ﺧﺎﻧﻮادﻩ هﺎﻳﺸﺎن اﻇﻬﺎرات ﻣﺘﻨﺎﻗﺾ و اﺑﻬﺎم ﺁﻟﻮدﯼ در رواﻳﺖ رﺳﻤﯽ وﻗﺎﻳﻊ ﻣﯽ ﺷﻨﻮﻧﺪ. در دﯼ ،1389ﻳﮏ ﮐﻤﻴﺴﻴﻮن ﻣﺠﻠﺲ ﮐﻪ ﺑﺮاﯼ ﺗﺤﻘﻴﻖ در ﺑﺎرﻩ ﺷﺮاﻳﻂ زﻧﺪان ﺑﺎزداﺷﺖ ﺷﺪﮔﺎن ﭘﺲ از اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ﺗﺸﮑﻴﻞ ﺷﺪﻩ ﺑﻮد ﮔﺰارش ﻧﻬﺎﻳﯽ ﺧﻮد را اراﺋﻪ ﮐﺮد 112.ﺑﻨﺎ ﺑﻪ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﮐﻤﻴﺴﻴﻮن ،ﺑﺎزداﺷﺖ ﺷﺪﮔﺎن روز 18ﺗﻴﺮ 1388ﮐﻪ ﺑﻪ ﺑﺎزداﺷﺘﮕﺎﻩ ﭘﺮازدﺣﺎم ﮐﻬﺮﻳﺰﮎ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﺷﺪﻩ ﺑﻮدﻧﺪ ﻣﻮرد ﺧﺸﻮﻧﺖ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ .ﺑﻪ ﺑﻴﺎن ﮔﺰارش ،ﺑﺎزداﺷﺖ ﺷﺪﮔﺎن را ﭼﻬﺎر روز در ﺳﺎﻟﻦ ﻗﺮﻧﻄﻴﻨﻪ اﯼ ﺑﻪ وﺳﻌﺖ 70ﻣﺘﺮ ﻣﺮﺑﻊ ﻧﮕﻪ داﺷﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ .ﮔﺰارش اﺿﺎﻓﻪ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ:
»ﺑﺎزداﺷﺖ ﺷﺪﮔﺎن در ﺷﺮاﻳﻂ ﺑﺴﻴﺎر ﺳﺨﺖ و ﺑﺪ ﺁب و هﻮا در ﮔﺮﻣﺎﯼ ﺗﺎﺑﺴﺘﺎن ﺑﺪون وﺟﻮد ﺗﻬﻮﻳﻪ و اﻣﮑﺎﻧﺎت ﺑﻬﺪاﺷﺘﯽ ،ﻏﺬاﻳﯽ و ﺁﺷﺎﻣﻴﺪﻧﯽ و هﻤﭽﻨﻴﻦ ﺿﺮب و ﺷﺘﻢ و ﺗﻮهﻴﻦ و ﺗﺤﻘﻴﺮ از ﺳﻮﯼ ﻣﺄﻣﻮران و ﻧﮕﻬﺪارﯼ ﺁﻧﺎن در ﺟﻮار 30ﻧﻔﺮ از اراذل و اوﺑﺎش ﭘﺮﺧﻄﺮ« روﺑﺮو ﺑﻮدﻧﺪ. ﮐﻤﻴﺴﻴﻮن ﮔﻔﺖ ﮐﻪ اﻳﻦ ﻣﺴﺎﻟﻪ » ﻣﻮﺟﺐ وهﻦ ﻧﻈﺎم اﺳﻼﻣﯽ در ﻣﻨﻈﺮ ﺟﻬﺎﻧﻴﺎن« ﺷﺪﻩ اﺳﺖ و ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﻴﺮﯼ ﮐﺮد:
»ﺑﺎﻳﺪ دﺳﺘﮕﺎﻩ ﻗﻀﺎﻳﯽ ﺑﺎ رﻳﺸﻪ ﻳﺎﺑﯽ دﻗﻴﻖ و ﺑﺮﺧﻮرد ﺟﺪﯼ ﺑﺎ هﻤﻪ ﻋﻮاﻣﻞ اﻳﻦ ﺣﺎدﺛﻪ ﺗﻠﺦ اﻋﻢ از ﻗﻀﺎﻳﯽ، ادارﯼ و اﻧﺘﻈﺎﻣﯽ و ﺑﺪون رﻋﺎﻳﺖ هﺮ ﮔﻮﻧﻪ ﻣﻼﺣﻈﻪ اﯼ و ﺑﺎ ﺗﻘﺪم دﻟﺴﻮزﯼ ﺗﺎم ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺁﺑﺮوﯼ ﻧﻈﺎم ﺟﻤﻬﻮرﯼ اﺳﻼﻣﯽ اﻳﻦ ﻣﺴﺎﻟﻪ را ﺑﻪ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺑﺮﺳﺎﻧﺪ و اﻓﮑﺎر ﻋﻤﻮﻣﯽ را از اﻗﺪاﻣﺎت ﺧﻮد ﻣﻄﻠﻊ و ﺑﺎ ﻋﻮاﻣﻞ اﺻﻠﯽ ﺑﺪون ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﺎوﻳﻦ ﺁﻧﺎن ﺑﺮﺧﻮرد ﻧﻤﺎﻳﺪ«. از ﻧﻈﺮ ﺑﺴﻴﺎرﯼ اﻳﻦ ﮔﺰارش اﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﺗﻔﺴﻴﺮ ﺷﺪ ﮐﻪ ﻣﻘﺎﻣﺎت ﻗﻀﺎﻳﯽ ﮐﻪ اﺟﺎزﻩ اﻧﺘﻘﺎل ﺑﺎزداﺷﺖ ﺷﺪﮔﺎن را ﺑﻪ ﮐﻬﺮﻳﺰﮎ ﺻﺎدر ﮐﺮدﻩ ﺑﻮدﻧﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﭘﺎﺳﺨﮕﻮ ﺑﺎﺷﻨﺪ ،از ﺟﻤﻠﻪ دادﺳﺘﺎن ﺑﺤﺚ اﻧﮕﻴﺰ ﭘﻴﺸﻴﻦ ﺗﻬﺮان ،ﺳﻌﻴﺪ ﻣﺮﺗﻀﻮﯼ ،ﮐﻪ ﭘﺲ از ﺁن ﺑﻪ ﺳﻤﺖ دﻳﮕﺮﯼ ﻣﻨﺼﻮب ﺷﺪﻩ ﺑﻮد .اﻣﺎ ،ﺗﺎ ﺑﻪ اﻣﺮوز ،ﻇﺎهﺮا هﻴﭻ ﺗﻼﺷﯽ ﺑﺮاﯼ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ﭘﺬﻳﺮ ﮐﺮدن ﻣﺴﺌﻮﻻن ﺑﺎﻻرﺗﺒﻪ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺁن ﭼﻪ رخ دادﻩ در ﭘﻴﺶ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻧﺸﺪﻩ اﺳﺖ. ﮐﻤﻴﺴﻴﻮن ﺗﮑﺬﻳﺐ ﮐﺮد ﮐﻪ ﺗﺠﺎوزﯼ رخ دادﻩ اﺳﺖ و ﮔﻔﺖ ﮐﻬﺮﻳﺰﮎ ﺗﻨﻬﺎ ﻣﺤﻠﯽ ﺑﻮدﻩ ﮐﻪ در ﺁن ﺧﺸﻮﻧﺖ هﺎ رخ دادﻩ اﺳﺖ .ﺗﻮﺻﻴﻪ هﺎﯼ ﺁن ﺷﺎﻣﻞ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺑﻬﺘﺮ ﻧﻈﺎرﺗﯽ و ﮐﻨﺘﺮل ﺑﺮ ﺑﺎزداﺷﺘﮕﺎﻩ هﺎ ،اﻃﻼع ﺳﺮﻳﻌﺘﺮ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻮادﻩ هﺎﯼ ﺑﺎزداﺷﺖ ﺷﺪﮔﺎن و ﺗﺴﺮﻳﻊ در روﻧﺪ ﻣﺤﺎﮐﻤﺎﺗﯽ ﺑﻮد. دو روز ﺑﻌﺪ ،اﺳﻤﺎﻋﻴﻞ اﺣﻤﺪﯼ ﻣﻘﺪم ،ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻩ ﻧﻴﺮوﯼ اﻧﺘﻈﺎﻣﯽ ،اﻋﻼم ﮐﺮد ﮐﻪ ﻳﮏ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻣﺮاﻗﺒﺖ دورﺑﻴﻨﯽ
ﻧﻤﺎﻳﻪMDE 13/062/2010:
ﻋﻔﻮ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻞ ،ﺧﺮداد 1389
49
از اﻋﺘﺮاض ﺗﺎ زﻧﺪان :اﻳﺮان ﻳﮏ ﺳﺎل ﭘﺲ از اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت
در زﻧﺪان هﺎ ﻧﺼﺐ و ﺗﺎ ﻓﺮوردﻳﻦ 1389ﺑﻪ ﮐﺎر ﺧﻮاهﺪ اﻓﺘﺎد .او ﮔﻔﺖ ﮐﻪ اﻳﻦ ﺳﻴﺴﺘﻢ »از ﺑﺪرﻓﺘﺎرﯼ ﺑﺎ زﻧﺪاﻧﻴﺎن ﺟﻠﻮﮔﻴﺮﯼ و ﮐﻤﮏ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﻣﺎ رﻓﺘﺎر ﻣﺎﻣﻮران را اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﮐﻨﻴﻢ «،و زﻧﺪان هﺎﯼ ﺳﺮاﺳﺮ ﮐﺸﻮر زﻳﺮ ﻧﻈﺎرت داﺋﻤﯽ ﻳﮏ ﻣﺮﮐﺰ در ﺗﻬﺮان ﻗﺮار ﮔﻴﺮد.
ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﻣﺼﻮﻧﻴﺖ از ﻣﺠﺎزات ﻣﺼﻮﻧﻴﺖ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎﯼ »ﻏﻴﺮ ﻣﻤﮑﻦ ﺑﻮدن ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ ﻳﺎ ﻋﻤﻠﯽ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ﭘﺬﻳﺮ ﮐﺮدن ﻧﺎﻗﻀﺎن ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮدر رﺳﻴﺪﮔﯽ هﺎﯼ ﮐﻴﻔﺮﯼ ،ﻣﺪﻧﯽ ،ادارﯼ ﻳﺎ اﻧﻀﺒﺎﻃﯽ اﺳﺖ ،زﻳﺮا هﻴﭻ ﺗﺤﻘﻴﻘﯽ در ﺑﺎرﻩ ﺁﻧﻬﺎ اﻧﺠﺎم ﻧﻤﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ ﺑﻪ اﻗﺎﻣﻪ اﺗﻬﺎم ﻋﻠﻴﻪ ﺁﻧﻬﺎ ،دﺳﺘﮕﻴﺮﯼ ،ﻣﺤﺎﮐﻤﻪ ،و در ﺻﻮرت ﻣﺠﺮﻣﻴﺖ ،ﻣﺤﮑﻮﻣﻴﺖ ﺑﻪ ﻣﺠﺎزات ﻣﻨﺎﺳﺐ و ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻏﺮاﻣﺖ ﺑﻪ ﻗﺮﺑﺎﻧﻴﺎن ﺁﻧﻬﺎ ﻣﻨﺠﺮ ﺷﻮد 113«.ﻗﺎﻧﻮن ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ دوﻟﺖ هﺎ را ﻣﺘﻌﻬﺪ ﻣﯽ ﺳﺎزد از ﻧﻘﺾ ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ ﭘﻴﺸﮕﻴﺮﯼ و ﺑﺎ ﻣﺼﻮﻧﻴﺖ از ﻣﺠﺎزات از ﻃﺮﻳﻖ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺳﺮﻳﻊ ،ﺑﯽ ﻃﺮﻓﺎﻧﻪ و ﻣﺴﺘﻘﻞ اﺗﻬﺎم هﺎﯼ ﺧﺸﻮﻧﺖ و ﺑﻪ دﺳﺖ ﻋﺪاﻟﺖ ﺳﭙﺮدن ﮐﺴﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﻣﻨﻄﻘﺎ ﻣﺴﺌﻮل ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ،ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﮐﻨﻨﺪ .دوﻟﺖ هﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮاﯼ ﻧﻘﺾ ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ اﻧﺠﺎم ﺷﺪﻩ ﻏﺮاﻣﺖ دهﻨﺪ. ﻓﻘﻂ ﻣﺮگ در ﺑﺎزداﺷﺘﮕﺎﻩ ﮐﻬﺮﻳﺰﮎ ﺑﺎﻋﺚ اﻗﺪام ﺑﺎ اهﻤﻴﺘﯽ ﺷﺪ .در اﺳﻔﻨﺪ 12 ،1388ﻧﻔﺮ ﻧﺎﺷﻨﺎس در دادﮔﺎﻩ ﻧﻈﺎﻣﯽ در ﺗﻬﺮان ﻣﻮرد ﻣﺤﺎﮐﻤﻪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ .ﺁﻧﻬﺎ در ﺁذر 1388ﺑﻪ ﺟﺮاﻳﻢ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﺗﻌﺪﯼ هﺎ در ﮐﻬﺮﻳﺰﮎ ﻣﺘﻬﻢ ﺷﺪﻩ ﺑﻮدﻧﺪ .ﺳﻪ ﻧﻔﺮ از ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﻗﺘﻞ ﻣﺘﻬﻢ ﺷﺪﻩ ﺑﻮدﻧﺪ .اﺗﻬﺎم هﺎﯼ دﻳﮕﺮ ﺁﻧﻬﺎ از اﻳﻦ ﺟﻤﻠﻪ اﻧﺪ» :ﺁﻣﺮﻳﺖ و ﻣﺸﺎرﮐﺖ در اﻳﺮاد ﺿﺮب و ﺟﺮح و اهﺎﻧﺖ ﺑﻪ ﺷﮑﺎت«؛ ﻧﻘﺾ ﻗﺎﻧﻮن اﺣﺘﺮام ﺑﻪ ﺁزادﯼهﺎﯼ ﻣﺸﺮوع؛ ﻋﺪم ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ و ﻧﻈﺎرت ﻻزم ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺗﻠﻔﺎت ﺟﺎﻧﯽ و ﺻﺪﻣﺎت ﺑﺪﻧﯽ؛ و -ﺁﻣﺮﻳﺖ و ﻣﺸﺎرﮐﺖ در ﮔﺰارش ﺧﻼف واﻗﻊ در ﺧﺼﻮص ﻋﻠﺖ و ﻧﺤﻮﻩ در ﮔﺬﺷﺖ ﺳﻪ ﺗﻦ از ﻣﺘﻬﻤﺎن ﺑﺎزداﺷﺘﯽ در ﮐﻬﺮﻳﺰﮎ 114.ﮔﺰارش هﺎﯼ ﻣﻄﺒﻮﻋﺎت در اواﻳﻞ اردﻳﺒﻬﺸﺖ 1389ﺣﺎﮐﯽ از اﻳﻦ ﺑﻮد ﮐﻪ ﺳﻪ ﺗﻦ از ﻣﺘﻬﻤﺎن ﺑﻪ ﻗﺘﻞ )دو ﻣﺎﻣﻮر و ﻳﮏ زﻧﺪاﻧﯽ( ﺑﻪ ﻗﺼﺎص ﻣﺤﮑﻮم ﺷﺪﻩ اﻧﺪ .اﻣﺎ ﭘﺎﻳﺎن ﻣﺤﺎﮐﻤﻪ و ﺣﮑﻢ هﺎﯼ ﺗﻤﺎم 12ﻧﻔﺮ هﻨﻮز رﺳﻤﺎ اﻋﻼم ﻧﺸﺪﻩ اﺳﺖ. اﻳﻦ ﮐﻮﺷﺶ هﺎﯼ ﺟﺰﻳﯽ ﺑﺮاﯼ رﺳﻴﺪﮔﯽ ﺑﻪ ﺗﻌﺪﯼ هﺎﯼ ﻓﺎﺣﺶ اﻧﺠﺎم ﺷﺪﻩ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻧﮕﺮاﻧﯽ داﻣﻦ ﻣﯽ زﻧﺪ ﮐﻪ اﻳﻦ ﮐﺎرهﺎ ﺗﻼش ﺑﺮاﯼ ﺣﻔﻆ ﺁﺑﺮوﯼ ﻳﮏ ﻧﻈﺎم ﺑﯽ ﻋﺪاﻟﺘﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻧﺎﺗﻮان از اﻋﺘﺮاف ﺑﻪ ﺗﺨﻠﻒ ﺧﻮد اﺳﺖ. ﻧﺒﻮد ﺷﻔﺎﻓﻴﺖ در ﺑﺎرﻩ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﮔﺰارش هﺎﯼ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻓﺸﺎرهﺎﯼ واردﻩ ﺑﺮ ﻗﺮﺑﺎﻧﻴﺎن ﺑﺮاﯼ ﭘﺲ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺷﮑﺎﻳﺖ هﺎﻳﺸﺎن ﻧﮕﺮان ﮐﻨﻨﺪﻩ ﺗﺮ اﺳﺖ .ﺑﻨﻴﺎد ﻋﺒﺪاﻟﺮﺣﻤﺎن ﺑﺮوﻣﻨﺪ در ﺑﻬﻤﻦ 1388ﺷﻬﺎدت ﻳﮑﯽ از زﻧﺪاﻧﻴﺎن ﭘﻴﺸﻴﻦ ﮐﻬﺮﻳﺰﮎ ﺑﻪ ﻧﺎم ﺳﻌﻴﺪ را ﻣﻨﺘﺸﺮ ﮐﺮد .او ﮔﻔﺖ:
»وﻗﺘﯽ ﺁزاد ﺷﺪم از ﺳﺎزﻣﺎن ﻗﻀﺎﻳﯽ ﻧﻴﺮوهﺎﯼ ﻣﺴﻠﺢ ﻣﺮا ﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ .ﮔﻔﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﻣﯽ ﺧﻮاهﻨﺪ از ﻣﺎ دﻟﺠﻮﻳﯽ ﮐﻨﻨﺪ. ﮔﻔﺘﻨﺪ ﺷﻤﺎ ﺷﮑﺎﻳﺖ ﮐﻨﻴﺪ از ﮐﺴﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺷﻤﺎ را زدﻧﺪ ...ﺷﺎﻳﺪ ٩٠ﻳﺎ ١٠٠ﻧﻔﺮ ﺷﮑﺎﻳﺖ ﮐﺮدﻳﻢ«. »ﺑﻪ ﻣﺪت ﻳﮏ ﻣﺎﻩ ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺑﺎر ﮐﺴﺎﻧﯽ از اﻃﻼﻋﺎت ﺳﭙﺎﻩ و ﭘﻠﻴﺲ اﻣﻨﻴﺖ ﻣﯽ ﺁﻣﺪﻧﺪ و ﻣﺎ را ﻣﯽ ﺑﺮدﻧﺪ ﺗﺎ ﺷﮑﺎﻳﺘﻤﺎن را ﭘﺲ ﺑﮕﻴﺮﻳﻢ .ﺑﻌﺪ ﮐﻪ ﻣﯽ ﺧﻮاﺳﺘﻴﻢ ﺷﮑﺎﻳﺘﻤﺎن را ﭘﺲ ﺑﮕﻴﺮﻳﻢ ،ﺳﺎزﻣﺎن ﻗﻀﺎﻳﯽ ﻣﯽ ﮔﻔﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﮔﻮش ﻧﺪهﻴﻢ و ﺷﮑﺎﻳﺖ ﺧﻮد را ﭘﺲ ﻧﮕﻴﺮﻳﻢ .ﮔﻴﺞ ﺷﺪﻩ ﺑﻮدﻳﻢ .ﻧﻤﯽ داﻧﺴﺘﻴﻢ ﮐﻪ از ﻣﺎ ﭼﻪ ﻣﯽ ﺧﻮاهﻨﺪ .در ﻣﻮرد ﻣﻦ ﭘﻨﺞ ﻳﺎ ﺷﺶ ﺑﺎر ﺁﻣﺪﻧﺪ .ﺁﻧﻬﺎ ﻣﺮا ﺑﻪ ﺷﻴﻮﻩ ﻗﭙﺎﻧﯽ دﺳﺘﺒﻨﺪ زدﻧﺪ .دو ﺑﺎر داﺧﻞ ﻳﮏ ﻣﺎﺷﻴﻦ ﺑﺎ ﻣﻦ ﺣﺮف 115 زدﻧﺪ .ﺑﻌﻀﯽ وﻗﺘﻬﺎ ﻣﺮا ﻣﯽ زدﻧﺪ ...هﻤﻪ را ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻪ ﭘﺲ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺷﮑﺎﻳﺎﺗﺸﺎن ﮐﺮدﻧﺪ«... ﻋﻼوﻩ ﺑﺮ اﻳﻦ ،ﻣﺴﺌﻮﻻن ﮔﺰارش هﺎﯼ ﻣﺘﻨﺎﻗﻀﯽ در ﺑﺎرﻩ ﻣﺮگ راﻣﻴﻦ ﭘﻮراﻧﺪرﺟﺎﻧﯽ دادﻩ اﻧﺪ ،ﭘﺰﺷﮑﯽ ﮐﻪ ﺧﺪﻣﺖ وﻇﻴﻔﻪ اش را در ﮐﻬﺮﻳﺰﮎ اﻧﺠﺎم ﻣﯽ داد و ﺷﺎهﺪ ﺗﻌﺪﯼ هﺎ ﺑﻮد 116.ﻣﺴﺌﻮﻻن ﺑﺎﻻﺧﺮﻩ ـ ﭘﺲ از اﻳﻦ ﮐﻪ اﺑﺘﺪا ادﻋﺎ ﮐﺮدﻧﺪ او ﺳﮑﺘﻪ ﻗﻠﺒﯽ ﮐﺮدﻩ و ﺳﭙﺲ ﮔﻔﺘﻨﺪ ﺧﻮدﮐﺸﯽ ﮐﺮدﻩ ـ در ﻧﻬﺎﻳﺖ ﮔﻔﺘﻨﺪ او در اﺛﺮ ﺧﻮردن ﻏﺬاﯼ ﻣﺴﻤﻮم ﮐﻪ ﺑﻪ اﺗﺎﻗﺶ ﺁوردﻩ اﻧﺪ درﮔﺬﺷﺘﻪ اﺳﺖ .اﻣﺎ هﻴﭻ ﺧﺒﺮ رﺳﻤﯽ در ﺑﺎرﻩ ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ ﻣﺴﻤﻮﻣﻴﺖ اﻳﻦ ﻏﺬا ﻳﺎ ﺷﺨﺺ ﻣﺴﺌﻮل ﺁن دادﻩ ﻧﺸﺪﻩ اﺳﺖ. ﭘﺪر او در اﺳﻔﻨﺪ ﺑﻪ روز ﺁﻧﻼﻳﻦ ﮔﻔﺖ ﮐﻪ ﺁﺧﺮﻳﻦ ﭘﺎﺳﺨﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺷﮑﺎﻳﺖ او دادﻩ اﻧﺪ ﭘﺎﺳﺦ ﭘﺰﺷﮑﯽ ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ ﺑﻮدﻩ:
ﻋﻔﻮ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻞ ،ﺧﺮداد 1389
ﻧﻤﺎﻳﻪMDE 13/062/2010:
از اﻋﺘﺮاض ﺗﺎ زﻧﺪان :اﻳﺮان ﻳﮏ ﺳﺎل ﭘﺲ از اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت
50
»ﻣﺎ ﺷﮑﺎﻳﺖ ﮐﺮدﻩ اﻳﻢ و ﺧﻮاهﺎن ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﯽ و ﻣﺤﺎﮐﻤﻪ ﻗﺎﺗﻞ هﺴﺘﻴﻢ و ﺷﮑﺎﻳﺖ ﺧﻮد را ﭘﯽ ﮔﻴﺮﯼ ﺧﻮاهﻴﻢ ﮐﺮد . ..ﭘﺰﺷﮑﯽ ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ ﮔﻔﺘﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ راﻣﻴﻦ ﺑﺮ اﺛﺮ ﻣﺴﻤﻮﻣﻴﺖ ﺟﺎن ﺑﺎﺧﺘﻪ اﻣﺎ اﻳﻦ ﻧﻈﺮ ﭘﺰﺷﮑﯽ ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ ﺧﻴﻠﯽ ﻣﺒﻬﻢ اﺳﺖ و ﻣﺎ ﻧﻤﻴﺘﻮاﻧﻴﻢ اﻳﻦ ﻧﻈﺮﻳﻪ را ﺑﭙﺬﻳﺮﻳﻢ .ﺗﻮﺿﻴﺢ دهﻨﺪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﺴﻤﻮم ﺷﺪﻩ و ﭼﻪ ﮐﺴﯽ ﻳﺎ ﮐﺴﺎﻧﯽ او را 117 ﻣﺴﻤﻮم ﮐﺮدﻩ اﻧﺪ«.
ﺑﯽ ﻣﻴﻠﯽ ﺁﺷﮑﺎر ﻣﻘﺎﻣﺎت ﺑﻪ ﺗﺤﻘﻴﻖ در ﺑﺎرﻩ ﺗﺨﻄﯽ هﺎ در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ادﻋﺎهﺎﯼ ﺗﻌﺪﯼ هﺎﯼ ﺑﻴﺸﺘﺮ اداﻣﻪ ﻳﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ .ﺑﺮاﯼ ﻣﺜﺎل ،در دﯼ ،1388اﻋﻼم ﺷﺪ ﮐﻪ ﭘﺮوﻧﺪﻩ 17ﻧﻔﺮ از ﮐﺴﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﭘﺲ از اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت در ﺗﻬﺮان »ﺑﻪ ﻃﺮق ﻣﺨﺘﻠﻒ« ﮐﺸﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ ،در ﭘﯽ ﺷﮑﺎﻳﺖ ﺧﺎﻧﻮادﻩ هﺎﻳﺸﺎن ﺑﻪ دادﺳﺘﺎن ﺗﻬﺮان ،ﺑﻪ دادﮔﺎﻩ ﻋﻤﻮﻣﯽ اﺳﺘﺎن ﺗﻬﺮان ارﺟﺎع ﺷﺪﻩ اﺳﺖ .اﻣﺎ ﮔﺰارش ﺣﺎﮐﯽ ﺑﻮد ﮐﻪ اﺷﺨﺎص ﻣﺴﺌﻮل ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﯽ ﻧﺸﺪﻩ اﻧﺪ و ﭘﺮوﻧﺪﻩ هﺎ 118 »ﺑﺮاﯼ ﭘﺮداﺧﺖ ﺧﺴﺎرت« ﺑﻪ دادﮔﺎﻩ ارﺳﺎل ﺷﺪﻩ اﻧﺪ. هﺎﺟﺮ رﺳﺘﻤﯽ ﻣﻄﻠﻖ ،ﻣﺎدر ﻧﺪا ﺁﻗﺎ ﺳﻠﻄﺎن ،در اﺳﻔﻨﺪ ﻧﮕﺮاﻧﯽ ﺧﻮد از ﻧﺒﻮد ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ﭘﺬﻳﺮﯼ را اﺑﺮاز ﮐﺮد:
»اﻧﺘﻈﺎر ﻧﻤﯽ رود ﮐﻪ ﺑﻪ ﻧﺘﻴﺠﻪ اﯼ ﺑﺮﺳﻴﻢ ﭼﻮن 9 -8ﻣﺎﻩ ﮔﺬﺷﺘﻪ و اﮔﺮ ﻗﺮار ﺑﻮد رﺳﻴﺪﮔﯽ ﺷﻮد ﺗﺎﮐﻨﻮن ﻣﯽ ﺷﺪ .ﻣﻘﺎﻣﺎت ﺗﺎﮐﻨﻮن درﺑﺎرﻩ ﻧﺪا ﺧﻴﻠﯽ ﺣﺮﻓﻬﺎ زدﻩ اﻧﺪ و هﺮ روز ﻳﮏ ﻣﺪل ﺣﺮف ﻣﻴﺰﻧﻨﺪ؛هﻤﻴﻦ ﺗﻨﺎﻗﺾ ﮔﻮﻳﯽ هﺎﯼ ﻣﻘﺎﻣﺎت ﻧﺸﺎن ﻣﻴﺪهﺪ ﮐﻪ ﻗﻀﻴﻪ ﭼﻴﺴﺖ ...ﻣﻦ ﺧﻮاهﺎن ﻣﻌﺮﻓﯽ ﻗﺎﺗﻞ ﻓﺮزﻧﺪم هﺴﺘﻢ .ﺑﺎﻳﺪ او را ﻣﻌﺮﻓﯽ و 119 در دادﮔﺎﻩ ﻣﺤﺎﮐﻤﻪ ﮐﻨﻨﺪ«. ﻳﮏ ﻣﻮرد دﻳﮕﺮ ﻧﻴﺰ ﺑﯽ ﻣﻴﻠﯽ ﺁﺷﮑﺎر ﻣﺴﺌﻮﻻن ﺑﺮاﯼ ﭘﻴﮕﻴﺮﯼ ﺗﺨﻄﯽ هﺎ را ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دهﺪ .در دﯼ ،1388 ﻣﺮگ راﻣﻴﻦ ﻗﻬﺮﻣﺎﻧﯽ ،ﮐﻪ ﻋﻔﻮ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻞ ﭘﻴﺸﺘﺮ اﺳﻨﺎد ﺁن را ﮔﺮد ﺁوردﻩ اﺳﺖ 120،ﻣﺸﺨﺼﺎ ﺑﻪ دورﻩ ﺑﺎزداﺷﺖ او در ﮐﻬﺮﻳﺰﮎ رﺑﻂ ﭘﻴﺪا ﮐﺮد .اﻣﺎ در ﺑﻬﻤﻦ ﻣﺎﻩ ،ﭘﺮوﻳﺰ ﺳﺮورﯼ ،ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﻩ ﻣﺠﻠﺲ ،ﮔﻔﺖ ﮐﻪ دﻟﻴﻞ ﻣﺮگ او ﻣﻌﻠﻮم ﻧﻴﺴﺖ و ﮔﺰارش هﺎﯼ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﭘﺰﺷﮑﯽ ﻻزم اﺳﺖ ﮐﻪ ﮐﻤﻴﺴﻴﻮن ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻳﺎﺑﯽ ﻣﺠﻠﺲ ﺑﺮرﺳﯽ ﮐﺮدﻩ و ﻳﺎﻓﺘﻪ هﺎﻳﺶ را در اﺧﺘﻴﺎر ﻗﻮﻩ ﻗﻀﺎﻳﻴﻪ ﻗﺮار ﺧﻮاهﺪ داد 121.در زﻣﺎن ﻧﮕﺎرش،ﻳﻌﻨﯽ 10ﻣﺎﻩ ﭘﺲ از ﻣﺮگ راﻣﻴﻦ ﻗﻬﺮﻣﺎﻧﯽ ،اﻃﻼﻋﯽ از هﻴﭻ ﻧﺘﻴﺠﻪ اﯼ در دﺳﺖ ﻧﻴﺴﺖ. اﻳﻦ ﻣﻮارد ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دهﻨﺪ ﮐﻪ ارادﻩ ﺳﻴﺎﺳﯽ ﺑﺮاﯼ ﺗﺤﻘﻴﻖ درﺳﺖ در ﺑﺎرﻩ ﻧﻘﺾ ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﺴﺌﻮﻻن و دﻳﮕﺮ ﻣﺎﻣﻮران دوﻟﺘﯽ وﺟﻮد ﻧﺪارد .ﻋﻔﻮ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻞ از ﻣﻘﺎﻣﺎت ﻣﯽ ﺧﻮاهﺪ ﮐﻪ ﺑﺮاﯼ ﭘﺎﻳﺎن دادن ﺑﻪ ﻣﺼﻮﻧﻴﺖ از ﻣﺠﺎزات در ﻣﻮرد ﻧﻘﺾ ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ اﻗﺪاﻣﺎت ﻓﻮرﯼ و ﻣﺸﺨﺺ در ﭘﻴﺶ ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ .از ﺟﻤﻠﻪ ﭼﻨﻴﻦ اﻗﺪاﻣﺎﺗﯽ ﺑﺎﻳﺪ اﻧﺠﺎم ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﮐﺎﻣﻞ ،ﻣﺴﺘﻘﻞ و ﺑﯽ ﻃﺮﻓﺎﻧﻪ در ﺑﺎرﻩ ﺗﻌﺪﯼ هﺎ ﺑﺎﺷﺪ .اﻳﻦ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ اﻳﻦ هﺪف ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﻣﺴﺌﻮﻻن اﻳﻦ ﺗﻌﺪﯼ هﺎ در ﻃﯽ ﻣﺤﺎﮐﻤﻪ هﺎﻳﯽ ﺑﺮﭘﺎﻳﻪ ﻣﻮازﻳﻦ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮﯼ و ﺑﺪون ﺗﻮﺳﻞ ﺑﻪ ﻣﺠﺎزات اﻋﺪام ﺑﻪ دﺳﺖ ﻋﺪاﻟﺖ ﺳﭙﺮدﻩ ﺷﻮﻧﺪ .ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﮏ اﻗﺪام ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ،ﻣﻘﺎﻣﺎت اﻳﺮاﻧﯽ ﺑﺎﻳﺪ ﻓﻮرا دﻳﺪار ﮔﺰارﺷﮕﺮ وﻳﮋﻩ ﺷﮑﻨﺠﻪ و رﻓﺘﺎرهﺎ و ﻣﺠﺎزات هﺎﯼ ﺑﯽ رﺣﻤﺎﻧﻪ ،ﻏﻴﺮاﻧﺴﺎﻧﯽ ﻳﺎ ﺗﺤﻘﻴﺮﺁﻣﻴﺰ دﻳﮕﺮ و ﮔﺰارﺷﮕﺮ اﻋﺪام هﺎﯼ ﻓﺮاﻗﻀﺎﻳﯽ ،ﻓﻮرﯼ ﻳﺎ ﺧﻮدﺳﺮاﻧﻪ را از اﻳﺮان ﺗﺴﻬﻴﻞ ﮐﻨﻨﺪ.
ﻧﻤﺎﻳﻪMDE 13/062/2010:
ﻋﻔﻮ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻞ ،ﺧﺮداد 1389
51
از اﻋﺘﺮاض ﺗﺎ زﻧﺪان :اﻳﺮان ﻳﮏ ﺳﺎل ﭘﺲ از اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت
8ـ زﻧﺪﮔﯽ در ﺗﺒﻌﻴﺪ ﮔﺮﭼﻪ ﺗﻮﺟﻪ اﺻﻠﯽ اﻳﻦ ﮔﺰارش ﺑﻪ ﻣﺼﻴﺒﺖ زﻧﺪاﻧﻴﺎن و ﺑﺎزداﺷﺖ ﺷﺪﮔﺎن ﺳﻴﺎﺳﯽ ﺷﺎﻣﻞ زﻧﺪاﻧﻴﺎن ﻋﻘﻴﺪﺗﯽ اﺳﺖ ،ﻧﺒﺎﻳﺪ ﻓﺮاﻣﻮش ﮐﺮد ﮐﻪ اﻳﻦ ﺑﺮاﯼ ﺑﺴﻴﺎرﯼ از ﮐﺴﺎﻧﯽ ﮐﻪ در اﻳﺮان دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ ﭘﺎﻳﺎن ﻣﺎﺟﺮا ﻧﻴﺴﺖ. ﺑﻌﻀﯽ از ﮐﺴﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺁزاد ﺷﺪﻩ اﻧﺪ در ﺗﺮس از دﺳﺘﮕﻴﺮﯼ دوﺑﺎرﻩ و ﺷﮑﻨﺠﻪ و ﺑﺪرﻓﺘﺎرﯼ هﺎﯼ دﻳﮕﺮ هﻤﺮاﻩ ﺑﺎ ﺁن ،ﮐﺸﻮر را ﺗﺮﮎ ﮐﺮدﻩ اﻧﺪ .ﻋﺪﻩ اﯼ دﻳﮕﺮ ﺑﺮاﯼ ﭘﺮهﻴﺰ از دﺳﺘﮕﻴﺮﯼ در وهﻠﻪ اول ﭘﻨﻬﺎن ﺷﺪﻩ و ﺳﭙﺲ از اﻳﺮان ﻓﺮار ﮐﺮدﻩ اﻧﺪ .ﺑﺮاﯼ ﺗﻤﺎم اﻳﻦ ﻋﺪﻩ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎﯼ زﻧﺪﮔﯽ در ﺗﺒﻌﻴﺪ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﯽ رﺳﺪ. ﺑﻨﺎ ﺑﻪ ﺁﻣﺎر رﺳﻤﯽ ،درﺧﻮاﺳﺖ هﺎﯼ ﭘﻨﺎهﻨﺪﮔﯽ اﻳﺮاﻧﻴﺎن در هﻔﺘﻪ هﺎ و ﻣﺎﻩ هﺎﯼ ﭘﺲ از ﺧﺮداد 1388ﺑﻪ ﺷﺪت اﻓﺰاﻳﺶ ﻳﺎﻓﺖ 122.ﺑﻌﻀﯽ هﺎ ﺧﻮد را ﺑﻪ ﮐﺸﻮرهﺎﯼ اروﭘﺎﻳﯽ ﻳﺎ ﺁﻣﺮﻳﮑﺎﯼ ﺷﻤﺎﻟﯽ رﺳﺎﻧﺪﻩ اﻧﺪ ،اﻣﺎ ﺑﺴﻴﺎرﯼ اﺑﺘﺪا در ﺗﺮﮐﻴﻪ و ﺷﻤﺎل ﻋﺮاق ،ﮐﺸﻮرهﺎﯼ ﻣﺮزﯼ اﻳﺮان ،درﺧﻮاﺳﺖ ﭘﻨﺎهﻨﺪﮔﯽ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ. ﮐﺴﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﻣﻮﻓﻖ ﺑﻪ اﻳﻦ ﮐﺎر ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ و ﮔﺎهﯽ ﺑﺎ ﭘﺮداﺧﺖ رﺷﻮﻩ ﺑﻪ ﻣﺴﺌﻮﻻن ﮐﺸﻮر را ﺗﺮﮎ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ .ﻳﮏ زن ﺑﺮاﯼ ﻋﻔﻮ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻞ ﺷﺮح داد ﮐﻪ ﭼﻄﻮر از ﺗﺮس دﺳﺘﮕﻴﺮﯼ در ﭘﯽ ﻧﺎﺁراﻣﯽ هﺎﯼ اﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺗﯽ در ﺧﺮداد 1388اﻳﺮان را ﺗﺮﮎ ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ:
»ﻳﮑﯽ از دوﺳﺘﺎن ﺑﺎ ﮐﺴﯽ در ﻓﺮودﮔﺎﻩ ارﺗﺒﺎﻃﯽ ﺑﺮاﯼ ﻣﻦ ﻓﺮاهﻢ ﮐﺮد .ﺁﻧﻬﺎ 20ﻣﻴﻠﻴﻮن ﺗﻮﻣﺎن ]ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ 20000دﻻر[ ﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ .ﻣﺎ ﭼﺎﻧﻪ زدﻳﻢ و ﺗﻮاﻧﺴﺘﻴﻢ ﻣﺒﻠﻎ را ﺑﻪ 15ﻣﻴﻠﻴﻮن ﺗﻮﻣﺎن ﺑﺮﺳﺎﻧﻴﻢ .ﻣﻦ ﺑﻪ ﻓﺮودﮔﺎﻩ رﻓﺘﻢ .ﺧﺮوج ﺳﺨﺖ ﺑﻮد .در ﮐﻨﺘﺮل ﮔﺬرﻧﺎﻣﻪ ﻣﺮا ﻧﮕﻪ داﺷﺘﻨﺪ .اﻓﺴﺮ از ﻣﻦ ﺳﻮال هﺎﯼ زﻳﺎدﯼ ﭘﺮﺳﻴﺪ و ﺧﻴﻠﯽ ﻣﺸﮑﻮﮎ ﺷﺪﻩ ﺑﻮد اﻣﺎ ﺑﺎﻻﺧﺮﻩ ﮔﺬرﻧﺎﻣﻪ ام را ﻣﻬﺮ ﮐﺮد و ﻣﻦ ﺳﻮار هﻮاﭘﻴﻤﺎ ﺷﺪم و ﺑﻪ ﺗﺮﮐﻴﻪ ﭘﺮواز ﮐﺮدم«. ﻳﮏ ﭘﻨﺎهﺠﻮﯼ دﻳﮕﺮ اهﻞ ﺗﻬﺮان ﺑﻪ ﻋﻔﻮ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻞ ﮔﻔﺖ ﮐﻪ از ﺗﺮس دﺳﺘﮕﻴﺮﯼ از ﺗﻬﺮان ﺗﺎ ﺗﺒﺮﻳﺰ ﺑﺎ دوﭼﺮﺧﻪ رﻓﺘﻪ اﺳﺖ .او ﺳﭙﺲ ﺳﻮار ﻗﻄﺎر ﺑﻪ ﻣﻘﺼﺪ ﺷﻬﺮ ﻣﺮزﯼ وان ﺷﺪ و ﺑﺎ وﺟﻮد ﻣﻤﻨﻮﻋﻴﺖ ﺧﺮوج از اﻳﺮان ﺑﻪ ﻳﮑﯽ از ﻣﺎﻣﻮران رﺷﻮﻩ داد ﺗﺎ اﺟﺎزﻩ ﻋﺒﻮر از ﻣﺮز ﻳﺎﺑﺪ .ﺑﻌﺪ ﺑﺎ دوﭼﺮﺧﻪ از وان ﺗﺎ ﺁﻧﮑﺎرا رﻓﺖ و در ﺁﻧﺠﺎ درﺧﻮاﺳﺖ ﭘﻨﺎهﻨﺪﮔﯽ ﮐﺮد. ﻋﺪﻩ اﯼ دﻳﮕﺮ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺗﺮس از دﺳﺘﮕﻴﺮﯼ در ﻣﺮز ﻳﺎ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﻣﻤﻨﻮﻋﻴﺖ از ﺧﺮوج از ﮐﺸﻮر ،ﮐﻪ ﺑﺮﺧﻼف ﺣﻘﻮق ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻞ اﺳﺖ 123،از ﻃﺮﻳﻖ ﮐﻮﻩ هﺎ و ﮔﺎهﯽ ﺑﻪ ﮐﻤﮏ ﮐُﺮدهﺎﯼ ﻗﺎﭼﺎﻗﭽﯽ اﻧﺴﺎن ﺑﻪ ﺳﺨﺘﯽ و در راهﯽ ﻃﻮﻻﻧﯽ از ﻣﺮز ﻋﺒﻮر ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ. ﺳﭙﻬﺮ ﻋﺎﻃﻔﯽ ،ﻳﮑﯽ از اﻋﻀﺎﯼ ﮐﻤﻴﺘﻪ ﮔﺰارﺷﮕﺮان ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ ،در دﯼ 1388ﭘﺲ از اﻳﻦ ﭘﻨﻬﺎن ﺷﺪ ﮐﻪ ﻳﮑﯽ از دوﺳﺘﺎن ﺧﺎﻧﻮادﮔﯽ ﺑﻪ او ﮔﻔﺖ ﮐﻪ ﻧﺎﻣﺶ در ﻓﻬﺮﺳﺖ اﺷﺨﺎص ﺗﺤﺖ ﺗﻌﻘﻴﺐ وزارت اﻃﻼﻋﺎت ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﺠﺎهﺪﻳﻦ ﺧﻠﻖ اﻳﺮان و »ﮐﻤﻮﻧﻴﺴﺖ هﺎ« 124ﻗﺮار دارد .او ﺧﻮدش را از ﻟﻮازم »ﺷﮏ ﺑﺮاﻧﮕﻴﺰ« ﻣﺜﻞ ﺳﻴﻢ ﮐﺎرت و ﮐﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮش ﺧﻼص ﮐﺮد و ﺧﻮد را ﺑﻪ ﺧﻮﯼ ،ﺷﻬﺮﯼ در ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺷﻤﺎل ﻏﺮب اﻳﺮان رﺳﺎﻧﺪ .در ﺁﻧﺠﺎ ﮐُﺮدهﺎﯼ ﻗﺎﭼﺎﻗﭽﯽ اﻧﺴﺎن ﺑﻪ او و ﺣﺴﺎم ﻣﻴﺜﺎﻗﯽ ،ﻳﮑﯽ دﻳﮕﺮ از اﻋﻀﺎﯼ ﮐﻤﻴﺘﻪ ﮔﺰارﺷﮕﺮان ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ ،ﮐﻤﮏ ﮐﺮدﻧﺪ ﺗﺎ ﺑﺎ اﺳﺐ از ﮐﻮﻩ هﺎﯼ ﭘﺮﺑﺮف ﺑﻪ ﺗﺮﮐﻴﻪ ﺑﺮود. ﭘﻨﺎهﺠﻮﻳﺎن ﺣﺘﺎ ﭘﺲ از ورود در ﮐﺸﻮرﯼ دﻳﮕﺮ اﺣﺴﺎس اﻣﻨﻴﺖ ﻧﻤﯽ ﮐﻨﻨﺪ .ﺑﺴﻴﺎرﯼ از ﺁﻧﻬﺎ ﻣﯽ ﮔﻮﻳﻨﺪ ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺗﻠﻔﻦ هﺎﯼ هﺸﺪاردهﻨﺪﻩ ﺷﺪﻩ ﻳﺎ ﺑﺎ اﻳﺮاﻧﻴﺎن ﻧﺎﺷﻨﺎﺳﯽ در ﺧﻴﺎﺑﺎن روﺑﺮو ﺷﺪﻩ اﻧﺪ ﮐﻪ ﺗﻬﺪﻳﺪﺷﺎن ﮐﺮدﻩ اﻧﺪ .ﺑﺮاﯼ ﻣﺜﺎل ،اﻳﺮاﻧﻴﺎﻧﯽ ﮐﻪ در ﺳﺎل 1388در ﺑﻴﺮون دﺑﻴﺮﺧﺎﻧﻪ ﻋﻔﻮ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻞ ﻋﻠﻴﻪ ﻧﻘﺾ ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ در اﻳﺮان ﺗﻈﺎهﺮات ﻣﯽ ﮐﺮدﻧﺪ ،ﺑﻪ ﻋﻔﻮ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻞ ﮔﻔﺘﻨﺪ ﮐﻪ اﻳﺮاﻧﻴﺎن ﻧﺎﺷﻨﺎﺳﯽ در ﺗﻈﺎهﺮات ﺣﻀﻮر ﭘﻴﺪا ﮐﺮدﻩ و ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ اﺧﻄﺎر ﮐﺮدﻩ اﻧﺪ ﮐﻪ ﺗﺤﺖ ﻧﻈﺮ هﺴﺘﻨﺪ .ﺑﻌﻀﯽ هﺎ هﻢ ﺗﻬﺪﻳﺪهﺎﯼ ﻏﻴﺮﻣﺴﺘﻘﻴﻤﯽ از ﻃﺮﻳﻖ ﺧﻮﻳﺸﺎوﻧﺪان درﻳﺎﻓﺖ ﮐﺮدﻩ اﻧﺪ .ﻓﻌﺎﻻن ﻋﻔﻮ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻞ ﮐﻪ در ﺗﻈﺎهﺮاﺗﯽ در ﺑﻴﺮون ﺳﻔﺎرت اﻳﺮان در ﻟﻨﺪن ﺷﺮﮐﺖ داﺷﺘﻨﺪ ﻣﯽ دﻳﺪﻧﺪ ﮐﻪ از ﭘﻨﺠﺮﻩ هﺎﯼ ﺳﻔﺎرت از ﺗﻈﺎهﺮات ﻓﻴﻠﻢ ﻣﯽ ﮔﻴﺮﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻣﻘﺎﻣﺎت اﻳﺮان اﻣﮑﺎن ﻣﯽ دهﺪ ﺗﻈﺎهﺮﮐﻨﻨﺪﮔﺎن
ﻋﻔﻮ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻞ ،ﺧﺮداد 1389
ﻧﻤﺎﻳﻪMDE 13/062/2010:
از اﻋﺘﺮاض ﺗﺎ زﻧﺪان :اﻳﺮان ﻳﮏ ﺳﺎل ﭘﺲ از اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت
52
را ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﯽ ﮐﻨﻨﺪ. ﻣﺎزﻳﺎر ﺑﻬﺎرﯼ ،روزﻧﺎﻣﻪ ﻧﮕﺎر ﻧﻴﻮزوﻳﮏ ،ﮐﻪ ﭘﺲ از اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ﭼﻬﺎر ﻣﺎﻩ ﺑﺎزداﺷﺖ ﺷﺪ و ﭘﺲ از ﺁزادﯼ ﮐﺸﻮر را ﺗﺮﮎ ﮐﺮد ،در 29ﻓﺮوردﻳﻦ ﺑﻪ ﻋﻔﻮ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻞ ﮔﻔﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻳﮑﯽ از ﺧﻮﻳﺸﺎوﻧﺪاﻧﺶ در اﻳﺮان ﺗﻠﻔﻦ ﺗﻬﺪﻳﺪﺁﻣﻴﺰﯼ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ .ﺷﺨﺼﯽ از ﺳﻮﯼ دﻳﮕﺮ ﺧﻂ ﺑﻪ او ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮد» :ﻣﻦ از دادﮔﺎﻩ زﻧﮓ ﻣﯽ زﻧﻢ ...ﺑﻪ
ﻣﺎزﻳﺎر ﺑﮕﻮ ﻓﮑﺮ ﻧﮑﻨﺪ ﮐﻪ ﭼﻮن در اﻳﺮان ﻧﻴﺴﺖ ﺑﻪ او دﺳﺘﺮﺳﯽ ﻧﺪارﻳﻢ ...وﺿﻌﻴﺖ ﺣﺎﻻ ﺧﻄﺮﻧﺎﮐﺘﺮ ﻣﯽ ﺷﻮد. هﺮ اﺗﻔﺎﻗﯽ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺑﺪون اﻃﻼع ﻗﺒﻠﯽ رخ دهﺪ «.ﺑﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﺎزﻳﺎر ﺑﻬﺎرﯼ ،ﭘﻴﺸﺘﺮ ﭼﻨﺪﺑﺎر از ﻃﺮﻳﻖ واﺳﻄﻪ هﺎﻳﯽ ﺑﺎ او ﺗﻤﺎس ﮔﺮﻓﺘﻪ و اﺧﻄﺎر ﮐﺮدﻩ ﺑﻮدﻧﺪ ﮐﻪ ﺣﺮﻓﯽ ﻧﺰﻧﺪ ،اﻣﺎ اوﻟﻴﻦ ﺑﺎر ﺑﻮد ﮐﻪ ﺑﺎ ﻳﮑﯽ از ﺧﻮﻳﺸﺎوﻧﺪاﻧﺶ ﺗﻤﺎس ﻣﯽ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ. ﺷﻴﺮﻳﻦ ﻋﺒﺎدﯼ ،دارﻧﺪﻩ ﺟﺎﻳﺰﻩ ﻧﻮﺑﻞ ﺻﻠﺢ ،ﺑﺎرهﺎ در ﻃﯽ ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺳﺎل ﺗﻬﺪﻳﺪ ﺑﻪ ﻣﺮگ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ و ﻣﯽ ﮔﻮﻳﺪ ﺗﻌﺪاد اﻳﻦ ﺗﻬﺪﻳﺪهﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ .او ﮐﻪ در زﻣﺎن اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت در ﺧﺎرج ﺑﻮد ،ﭘﺲ از ﺁن اﺣﺴﺎس اﻣﻨﻴﺖ ﺑﺮاﯼ ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﻧﺪاﺷﺘﻪ اﺳﺖ .ﻣﻘﺎﻣﺎت در ﺁﺑﺎن 1388ﻣﺪال ﺟﺎﻳﺰﻩ ﻧﻮﺑﻞ او و ﻳﮏ ﺣﺴﺎب ﺑﺎﻧﮑﯽ او را ﺗﻮﻗﻴﻒ ﮐﺮدﻧﺪ .ﻣﺪال را ﺑﻌﺪا ﺑﺎزﮔﺮداﻧﺪﻧﺪ ،اﻣﺎ ﺗﻤﺎم داراﻳﯽ هﺎﯼ او را ﺿﺒﻂ ﮐﺮدﻩ اﻧﺪ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺑﻬﺎﻧﻪ ﮐﻪ ﻣﺎﻟﻴﺎت ﺟﺎﻳﺰﻩ ﻧﻮﺑﻞ را ﭘﺮداﺧﺖ ﻧﮑﺮدﻩ اﺳﺖ ،در ﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ ﻃﺒﻖ ﻗﺎﻧﻮن اﻳﺮان اﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﺟﻮاﻳﺰ از ﻣﺎﻟﻴﺎت ﻣﻌﺎف هﺴﺘﻨﺪ. ﻣﺴﺌﻮﻻن وزارت اﻃﻼﻋﺎت ﺷﻮهﺮ و ﺑﺮادرش را ﺑﺎرهﺎ اﺣﻀﺎر ﮐﺮدﻩ و ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ دﺳﺘﻮر دادﻩ اﻧﺪ او را ﺳﺎﮐﺖ ﮐﻨﻨﺪ .ﺑﻪ ﺷﻮهﺮش ﮔﻔﺘﻪ اﻧﺪ ﺷﻴﺮﻳﻦ ﻋﺒﺎدﯼ را در هﺮﺟﺎﯼ ﺟﻬﺎن ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﭘﻴﺪا ﮐﻨﻨﺪ ﮐﻪ در ﻋﻤﻞ ﺗﻬﺪﻳﺪ ﺑﻪ ﻣﺮگ اﺳﺖ 125.ﺧﻮاهﺮ او را ﺳﻪ هﻔﺘﻪ ﺑﺎزداﺷﺖ ﮐﺮدﻧﺪ ﺗﺎ ﺷﻴﺮﻳﻦ ﻋﺒﺎدﯼ زﻳﺮ ﻓﺸﺎر دﺳﺖ از اﻧﺘﻘﺎد ﺻﺮﻳﺢ ﺧﻮد از ﻣﻘﺎﻣﺎت دﺳﺖ ﺑﺮدارد. دﻳﮕﺮان ﺗﻬﺪﻳﺪهﺎﯼ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺗﺮﯼ درﻳﺎﻓﺖ ﮐﺮدﻩ اﻧﺪ .اﺑﻮاﻟﻔﻀﻞ ﻓﺎﺗﺢ ،رﺋﻴﺲ ﭘﻴﺸﻴﻦ ﮐﻤﻴﺘﻪ اﻃﻼع رﺳﺎﻧﯽ ﻣﻴﺮﺣﺴﻴﻦ ﻣﻮﺳﻮﯼ ،ﮔﻮﻳﺎ از ﺳﻮﯼ اﻓﺮادﯼ ﮐﻪ ﻣﺪﻋﯽ هﻤﮑﺎرﯼ ﺑﺎ وزارت اﻃﻼﻋﺎت هﺴﺘﻨﺪ ﺗﻬﺪﻳﺪ ﺑﻪ ﻣﺮگ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ .او در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ در اﻧﮕﻠﺴﺘﺎن داﻧﺸﺠﻮ اﺳﺖ و زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ در ﺧﺎﻧﻪ ﻧﺒﻮدﻩ ﭼﻨﺪ ﻧﻔﺮ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ اش رﻓﺘﻪ و ﺑﻪ هﻤﺴﺮش ﮔﻔﺘﻪ اﻧﺪ ﺑﻪ او ﺑﮕﻮﻳﺪ» :اﮔﺮ دﺳﺖ از ﭘﺎ ﺧﻄﺎ ﮐﻨﯽ ،و ﺑﺨﻮاهﯽ ﺑﻪ ﻧﻔﻊ ﻣﻴﺮﺣﺴﻴﻦ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ
ﮐﻨﯽ ،ﺣﺬﻓﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﻴﻢ و اﻋﻼم ﻣﯽ ﮐﻨﻴﻢ ﮐﻪ ﻣﻨﺎﻓﻘﻴﻦ ]ﻋﻨﻮان ﻣﻘﺎﻣﺎت ﺑﺮاﯼ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﺠﺎهﺪﻳﻦ ﺧﻠﻖ اﻳﺮان[ ﺗﺮا 126 ﮐﺸﺘﻪ اﻧﺪ«. ﮐﺴﺎﻧﯽ ﮐﻪ در ﺗﺮﮐﻴﻪ هﺴﺘﻨﺪ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ هﻢ ﺟﻮارﯼ ﺑﺎ اﻳﺮان ،ﺑﯽ ﻧﻴﺎزﯼ از وﻳﺰا ﺑﺮاﯼ ﺳﻔﺮ اﻳﺮاﻧﻴﺎن ﺑﻪ ﺗﺮﮐﻴﻪ، و ﺗﺮﺗﻴﺒﺎت اﻣﻨﻴﺘﯽ ﺑﻴﻦ دوﻟﺖ هﺎﯼ ﺗﺮﮐﻴﻪ و اﻳﺮان ،ﺑﻴﺸﺘﺮ اﺣﺴﺎس ﻧﺎاﻣﻨﯽ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ .اﻳﺮاﻧﻴﺎﻧﯽ ﮐﻪ در ﺗﺮﮐﻴﻪ درﺧﻮاﺳﺖ ﭘﻨﺎهﻨﺪﮔﯽ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ،ﺑﻪ ﻋﻔﻮ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻞ ﮔﻔﺘﻪ اﻧﺪ ﮐﻪ اﻳﺮاﻧﻴﺎن ﻧﺎﺷﻨﺎﺳﯽ ﺑﻪ ﺗﻠﻔﻦ هﺎﯼ هﻤﺮاهﺸﺎن ﮐﻪ در ﺗﺮﮐﻴﻪ ﺧﺮﻳﺪﻩ اﻧﺪ ﺗﻠﻔﻦ ﮐﺮدﻩ و در ﺑﺎرﻩ رﻓﺘﺎرﺷﺎن اﺧﻄﺎر ﮐﺮدﻩ اﻧﺪ و ﺗﻬﺪﻳﺪ ﺑﻪ اﻧﺘﻘﺎم ﺟﻮﻳﯽ از اﻓﺮاد ﺧﺎﻧﻮادﻩ ﺷﺎن ﮐﻪ هﻨﻮز در اﻳﺮان هﺴﺘﻨﺪ ،ﮐﺮدﻩ اﻧﺪ .ﻗﺮﺑﺎﻧﯽ ﺗﺠﺎوز ،ﻣﺮﻳﻢ ﺻﺒﺮﯼ ،دو روز ﭘﺲ از ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﺑﺎ ﺑﯽ ﺑﯽ ﺳﯽ در ﮐﺎﻳﺴﺮﯼ ﻣﻮرد ﺣﻤﻠﻪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ 127.او ﺑﺮ اﻳﻦ ﺑﺎور اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺎﻣﻮران اﻳﺮاﻧﯽ ﺑﻪ او ﺣﻤﻠﻪ ﮐﺮدﻩ اﻧﺪ ،ﮔﺮﭼﻪ ﭘﻠﻴﺲ ﺗﺮﮐﻴﻪ ﮔﻮﻳﺎ اﻧﮕﻴﺰﻩ ﺳﻴﺎﺳﯽ در اﻳﻦ ﺣﻤﻠﻪ ﻧﻴﺎﻓﺖ .ﭘﻨﺎهﺠﻮﻳﺎن دﻳﮕﺮ ،ﻣﺜﻞ اﺑﺮاهﻴﻢ ﻣﻬﺘﺮﯼ ،ﮐﻪ او ﻧﻴﺰ ﻗﺮﺑﺎﻧﯽ ﺗﺠﺎوز اﺳﺖ ،ﺗﻤﺎس هﺎﯼ ﺗﻬﺪﻳﺪﺁﻣﻴﺰﯼ داﺷﺘﻪ اﻧﺪ .او ﺑﻪ ﻋﻔﻮ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻞ ﮔﻔﺖ ﮐﻪ ﻣﺮد ﻧﺎﺷﻨﺎﺳﯽ در ورودﯼ هﺘﻞ ﻣﺤﻞ اﻗﺎﻣﺘﺶ در ﺁﻧﮑﺎرا ﺑﻪ او ﻧﺰدﻳﮏ ﺷﺪﻩ و ﺑﻪ ﻓﺎرﺳﯽ ﮔﻔﺘﻪ» :ﻓﮑﺮ ﻧﮑﻦ ﻧﻤﯽ داﻧﻴﻢ ﮐﺠﺎ هﺴﺘﯽ«. ﺷﻬﺮ و ﻧﻴﻐﺪﻩ در ﻣﺮﮐﺰ ﺗﺮﮐﻴﻪ ﺑﺎ ﻳﮑﯽ از ﭘﮋوهﺸﮕﺮان ﻋﻔﻮ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻞ ﮐﻪ در اﺳﻔﻨﺪ 1388در ﺷﻬﺮهﺎﯼ ِﻧﻮ ِ ﭘﻨﺎهﺠﻮﻳﺎن ﻗﺪم ﻣﯽ زد ﺷﺎهﺪ ﺗﺮﺳﯽ ﺑﻮد ﮐﻪ اﻳﻦ ﺷﺮاﻳﻂ اﻳﺠﺎد ﻣﯽ ﮐﻨﺪ .ﺑﺎ ﻋﺒﻮر ﻣﺎﺷﻴﻦ هﺎﯼ داراﯼ ﺷﻤﺎرﻩ اﻳﺮان ،ﭘﻨﺎهﺠﻮﻳﺎن ﻓﻮرا ﺑﺎ ﻧﮕﺮاﻧﯽ ﺳﻌﯽ ﻣﯽ ﮐﺮدﻧﺪ از ﺧﻴﺎﺑﺎن دور ﺷﻮﻧﺪ ،ﺑﺎ وﺟﻮد اﻳﻦ ﮐﻪ هﻴﭻ ﻣﺪرﮐﯽ وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺖ ﮐﻪ ﻣﺎﺷﻴﻦ ﺑﻪ ﺟﺰ ﺟﻬﺎﻧﮕﺮدان ﺑﻪ ﮐﺲ دﻳﮕﺮﯼ ﺗﻌﻠﻖ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ. ﺗﻬﺪﻳﺪ ﺑﻪ ﺻﺪﻣﻪ ﻳﺎ ﻣﺮگ ﺑﻪ وﻳﮋﻩ در ﭘﺮﺗﻮ ﺗﺎرﻳﺨﭽﻪ ﻣﺸﺎرﮐﺖ ﺁﺷﮑﺎر دوﻟﺘﯽ در اﻋﺪام هﺎﯼ ﻓﺮاﻗﻀﺎﻳﯽ ﻣﺨﺎﻟﻔﺎن در اﻳﺮان و در ﺧﺎرج در دهﻪ هﺎﯼ 1980و 1990ﺑﻪ ﺧﺼﻮص ﻧﮕﺮان ﮐﻨﻨﺪﻩ اﺳﺖ ،ﮔﺮﭼﻪ ﺗﻌﺪاد اﻳﻦ ﻧﻮع اﻋﺪام هﺎ ﭘﺲ از اﻳﻦ ﮐﻪ »ﻗﺘﻞ هﺎﯼ زﻧﺠﻴﺮﻩ اﯼ« ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎن و دﻳﮕﺮان در دهﻪ 1990در اواﺧﺮ
ﻧﻤﺎﻳﻪMDE 13/062/2010:
ﻋﻔﻮ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻞ ،ﺧﺮداد 1389
از اﻋﺘﺮاض ﺗﺎ زﻧﺪان :اﻳﺮان ﻳﮏ ﺳﺎل ﭘﺲ از اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت
53
128
دهﻪ 1990اﻓﺸﺎ ﺷﺪ ،ﮐﺎهﺶ ﻳﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ.
اﻳﻦ ﺗﻬﺪﻳﺪهﺎ ﺑﻪ ﺧﺼﻮص ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺗﺪاوم ﺣﻤﻠﻪ هﺎ ﻋﻠﻴﻪ رهﺒﺮان ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ﺳﻴﺎﺳﯽ در اﻳﺮان ﻧﮕﺮان ﮐﻨﻨﺪﻩ اﺳﺖ .ﺑﺮاﯼ ﻣﺜﺎل ،اﺗﻮﻣﺒﻴﻞ ﻣﻬﺪﯼ ﮐﺮوﺑﯽ در دﯼ 1388در ﻗﺰوﻳﻦ ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ﮐﺴﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﺪ از ﻧﻴﺮوﯼ ﺷﺒﻪ ﻧﻈﺎﻣﯽ ﺑﺴﻴﺞ هﺴﺘﻨﺪ ﻣﻮرد ﺣﻤﻠﻪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ .ﻳﮑﯽ از وزراﯼ ﭘﻴﺸﻴﻦ دوﻟﺖ ،اﺣﻤﺪ ﻣﻌﺘﻤﺪﯼ ،در 13اردﻳﺒﻬﺸﺖ 1388در ﻣﺤﻞ ﮐﺎرش در داﻧﺸﮕﺎﻩ اﻣﻴﺮﮐﺒﻴﺮ ﻣﻮرد اﺻﺎﺑﺖ ﭼﺎﻗﻮ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ .ﻣﻌﺎون ﭘﻴﺸﻴﻦ رﺋﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮر ﻣﺤﻤﺪ اﺑﻄﺤﯽ ،ﮐﻪ در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ ﺑﺎ وﺛﻴﻘﻪ در اﻧﺘﻈﺎر ﺗﺠﺪﻳﺪ ﻧﻈﺮ در ﺣﮑﻢ ﺷﺶ ﺳﺎل زﻧﺪان ﺁزاد اﺳﺖ ،در روز 30اردﻳﺒﻬﺸﺖ ﮔﻮﻳﺎ ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ﻣﺎﻣﻮران ﻟﺒﺎس ﺷﺨﺼﯽ ﺑﺎ ﮐﺎﺑﻞ و ﭼﺎﻗﻮ ﻣﻮرد ﺣﻤﻠﻪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ. ﻣﻘﺎﻣﺎت اﻳﺮاﻧﯽ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻤﺎم اﻳﻦ ﺣﻤﻠﻪ هﺎ و ﺗﻬﺪﻳﺪهﺎ را ﻣﻮرد ﺗﺤﻘﻴﻖ ﻗﺮار دهﻨﺪ و هﺮﮐﺲ را ﮐﻪ ﻣﺴﺌﻮل ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪ ﺑﻪ دﺳﺖ ﻋﺪاﻟﺖ ﺑﺴﭙﺮﻧﺪ .ﺗﻤﺎم دﺳﺘﻮرهﺎﻳﯽ ﮐﻪ ﻣﺴﺌﻮﻻن ﺧﻄﺎب ﺑﻪ ﻣﺴﺌﻮﻻن دﻳﮕﺮ ﻳﺎ ﻣﺎﻣﻮران دوﻟﺘﯽ 129 ﺑﺮاﯼ ﺻﺪﻣﻪ زدن ﻳﺎ ﮐﺸﺘﻦ ﻣﺨﺎﻟﻔﺎن ﺳﻴﺎﺳﯽ اﺣﺘﻤﺎﻟﯽ ﺻﺎدر ﮐﺮدﻩ اﻧﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﻟﻐﻮ ﺷﻮد. ﭘﻨﺎهﺠﻮﻳﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﻋﻠﻨﺎ در ﺑﺎرﻩ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﺷﺎن در اﻳﺮان ﺣﺮف زدﻩ اﻧﺪ ﺗﻮﺟﻪ دﺳﺘﮕﺎﻩ هﺎﯼ اﻣﻨﻴﺘﯽ ﺗﺮﮐﻴﻪ را ﻧﻴﺰ ﺟﻠﺐ ﮐﺮدﻩ اﻧﺪ .ﺣﺪاﻗﻞ دو ﺗﻦ از روزﻧﺎﻣﻪ ﻧﮕﺎران و ﻳﮏ ﻓﻌﺎل ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ ﮐﻪ در ﺗﺮﮐﻴﻪ درﺧﻮاﺳﺖ ﭘﻨﺎهﻨﺪﮔﯽ ﮐﺮدﻩ اﻧﺪ در اﺳﻔﻨﺪ ﺑﻪ ﻋﻔﻮ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻞ ﮔﻔﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﻳﮏ ﻣﺴﺌﻮل ﺗﺮﮎ ﮐﻪ ﺑﻪ زﺑﺎن ﻓﺎرﺳﯽ ﺳﺨﻦ ﻣﯽ ﮔﻔﺘﻪ ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺑﺎر و ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺁﻧﻬﺎ را ﺑﻪ ﮐﺎﻓﻪ اﯼ اﺣﻀﺎر ﮐﺮدﻩ ﺗﺎ ﺁﻧﻬﺎ را از ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﺑﺎ رﺳﺎﻧﻪ هﺎ ﮐﻪ ﺑﺎﻋﺚ »ﭘﻴﭽﻴﺪﻩ ﺗﺮ 130 ﺷﺪن« درﺧﻮاﺳﺖ ﭘﻨﺎهﻨﺪﮔﯽ ﺷﺎن ﻣﯽ ﺷﻮد ،ﺑﺮﺣﺬر ﮐﻨﺪ. ﻋﻔﻮ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻞ ﺑﺮ اﻳﻦ ﺑﺎور اﺳﺖ ﮐﻪ در ﭘﻴﺎﻣﺪ روﻳﺪادهﺎﯼ ﺳﺎل ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻋﺪﻩ اﯼ از اﻳﺮاﻧﻴﺎﻧﯽ ﮐﻪ اﻳﺮان را ﺑﺮاﯼ ﮐﺎر ﻳﺎ ﺗﺤﺼﻴﻞ ﻳﺎ دﻻﻳﻞ دﻳﮕﺮ ﻏﻴﺮﺳﻴﺎﺳﯽ ﺗﺮﮎ ﮐﺮدﻩ و ﺳﭙﺲ ﻋﻠﻨﺎ از وﻗﺎﻳﻊ در اﻳﺮان اﺑﺮاز ﻧﺎرﺿﺎﻳﺘﯽ ﮐﺮدﻩ اﻧﺪ ،ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ در ﺻﻮرت ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﺑﻪ اﻳﺮان در ﺧﻄﺮ ﺑﻴﺸﺘﺮﯼ ﺑﺎﺷﻨﺪ .ﺑﻌﻀﯽ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺑﻌﺪ از اﻳﻦ ﭘﻨﺎهﻨﺪﻩ ﻣﺤﺴﻮب ﺷﻮﻧﺪ و واﺟﺪ ﺷﺮاﻳﻂ ﭘﻨﺎهﻨﺪﮔﯽ ﻳﺎ ﺣﻤﺎﻳﺖ اﺿﺎﻓﯽ در ﺻﻮرت درﺧﻮاﺳﺖ ﭘﻨﺎهﻨﺪﮔﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ. ﻋﻔﻮ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻞ از ﺗﻤﺎم دوﻟﺖ هﺎﻳﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ درﺧﻮاﺳﺖ هﺎﯼ ﭘﻨﺎهﻨﺪﮔﯽ رﺳﻴﺪﮔﯽ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ،ﻣﯽ ﺧﻮاهﺪ ﮐﻪ اﻣﮑﺎن دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ ﻓﺮاﻳﻨﺪ ﻣﻨﺼﻔﺎﻧﻪ و ﻣﻮﺛﺮ ﭘﻨﺎهﻨﺪﮔﯽ ﺑﺮاﯼ ﺗﻤﺎم اﻳﺮاﻧﻴﺎن ﻣﺎﻳﻞ ﺑﻪ درﺧﻮاﺳﺖ را ﺗﻀﻤﻴﻦ ﮐﻨﻨﺪ ،ﺣﺘﺎ اﮔﺮ اﻳﻦ ﮐﺎر ﭘﺲ از اﻧﻘﻀﺎﯼ وﻳﺰا اﻧﺠﺎم ﺷﻮد .هﺮﮔﻮﻧﻪ ﺑﺎزﮔﺮداﻧﯽ اﺟﺒﺎرﯼ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ ﻣﻮازﻳﻦ ﻗﻀﺎﻳﯽ ﺑﺎﺷﺪ و ﺷﺎﻣﻞ ﺗﻀﻤﻴﻦ هﺎﯼ ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ از ﺟﻤﻠﻪ اﻣﮑﺎن اﻋﺘﺮاض ﻓﺮدﯼ ﻋﻠﻴﻪ ﺗﺼﻤﻴﻢ اﺧﺮاج ،دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ ﺧﺪﻣﺎت ﺧﻮب ﺗﺮﺟﻤﻪ و وﮐﺎﻟﺖ ،اﻣﮑﺎن ﺗﺠﺪﻳﺪ ﻧﻈﺮ ،ﺗﺮﺟﻴﺤﺎ ﺗﺠﺪﻳﺪ ﻧﻈﺮ ﻗﻀﺎﻳﯽ در ﺣﮑﻢ ﻣﻨﻔﯽ ﺑﺎﺷﺪ.
ﻋﻔﻮ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻞ ،ﺧﺮداد 1389
ﻧﻤﺎﻳﻪMDE 13/062/2010:
از اﻋﺘﺮاض ﺗﺎ زﻧﺪان :اﻳﺮان ﻳﮏ ﺳﺎل ﭘﺲ از اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت
54
9ـ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﻴﺮﯼ و ﺗﻮﺻﻴﻪ هﺎ ﭘﺲ از اﻧﺘﺨﺎب رﺋﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮر اﺣﻤﺪﯼ ﻧﮋاد در ﺳﺎل ،1385ﻋﻔﻮ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻞ ﺗﻮﺻﻴﻪ هﺎﯼ ﻣﺸﺮوح ﻓﺮاواﻧﯽ ﺑﻪ دوﻟﺖ هﺎﯼ ﻣﺘﻮاﻟﯽ اﻳﺮان اراﺋﻪ ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ ،اﻣﺎ ﺗﻌﺪﯼ هﺎﯼ ﻓﺎﺣﺶ اداﻣﻪ دارد و داﻳﺮﻩ ﺳﺮﮐﻮب ﻣﺮﺗﺐ ﺑﺰرﮔﺘﺮ ﻣﯽ ﺷﻮد. ﻣﺎﻣﻮران دوﻟﺘﯽ ﮐﻪ از ﻣﻌﺮﻓﯽ ﺧﻮد ﺳﺮ ﺑﺎز ﻣﯽ زﻧﻨﺪ ،هﻨﻮز ﺑﻪ دﺳﺘﮕﻴﺮﯼ ﺧﻮدﺳﺮاﻧﻪ ﻣﺮدم در اﻳﺮان ،اﻏﻠﺐ ﺑﺪون ﺣﮑﻢ دﺳﺘﮕﻴﺮﯼ ،اداﻣﻪ ﻣﯽ دهﻨﺪ .ﺑﺴﻴﺎرﯼ از اﻳﻦ ﺑﺎزداﺷﺖ ﺷﺪﮔﺎن هﻔﺘﻪ هﺎ ﻳﺎ ﻣﺎﻩ هﺎ ـ اﻏﻠﺐ در ﺳﻠﻮل اﻧﻔﺮادﯼ ـ در ﺑﺎزداﺷﺘﮕﺎﻩ هﺎﻳﯽ ﺧﺎرج از ﮐﻨﺘﺮل ﻗﻮﻩ ﻗﻀﺎﻳﯽ در ﺑﺎزداﺷﺖ ﺑﺪون ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ دﻳﮕﺮان و ﺑﺪون دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻮادﻩ ﻳﺎ وﮐﻴﻞ ،در ﺷﺮاﻳﻄﯽ ﮐﻪ ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ ﻧﺎﭘﺪﻳﺪ ﺷﺪن اﺟﺒﺎرﯼ اﺳﺖ ،ﻣﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ .ﻗﺘﻞ هﺎﯼ ﻏﻴﺮﻗﺎﻧﻮﻧﯽ ،و ﮔﺰارش هﺎﯼ ﻣﮑﺮر ﺷﮑﻨﺠﻪ و ﺑﺪرﻓﺘﺎرﯼ هﺎﯼ دﻳﮕﺮ ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﺎﻣﻮران دوﻟﺘﯽ ﮐﻪ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ از ﻣﺼﻮﻧﻴﺖ ﮐﺎﻣﻞ ﺑﺮﺧﻮردارﻧﺪ ،هﻨﻮز ﻣﻮرد ﺗﺤﻘﻴﻖ ﻗﺮار ﻧﮕﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ .ﺻﺪهﺎ زﻧﺪاﻧﯽ ﺳﻴﺎﺳﯽ ،ﮐﻪ ﭘﺲ از دادﮔﺎﻩ هﺎﯼ ﻧﺎﻋﺎدﻻﻧﻪ ﻣﺤﺎﮐﻤﻪ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ ،در ﺳﺮاﺳﺮ اﻳﺮان در زﻧﺪان ﺑﻪ ﺳﺮ ﻣﯽ ﺑﺮﻧﺪ؛ ﺑﺴﻴﺎرﯼ از ﺁﻧﻬﺎ زﻧﺪاﻧﯽ ﻋﻘﻴﺪﺗﯽ )وﺟﺪان( هﺴﺘﻨﺪ .هﺰاران ﻧﻔﺮ دﻳﮕﺮ در اﻳﺮان ﺑﺎ ﻣﺤﺪودﻳﺖ ﺑﺮ ﺣﻘﻮق ﺑﻴﺎن ،ﮔﺮدهﻤﺎﻳﯽ و ﺗﺸﮑﻞ ﺗﺼﺮﻳﺢ ﺷﺪﻩ در اﻋﻼﻣﻴﻪ ﺟﻬﺎﻧﯽ ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ روﺑﺮو هﺴﺘﻨﺪ. ﺑﺎ اﻧﺘﺸﺎر اﻳﻦ ﮔﺰارش ،ﻋﻔﻮ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻞ اﻣﻴﺪوار اﺳﺖ ﻣﻘﺎﻣﺎت اﻳﺮاﻧﯽ را ﺑﺎ ﺗﻌﺪﯼ هﺎﯼ ﮔﺴﺘﺮدﻩ اﯼ ﮐﻪ ﺁﻧﻬﺎ اﻧﮑﺎر ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ،ﻣﻮاﺟﻪ ﮐﻨﺪ .اﻳﻦ ﮔﺰارش ﺗﻮﺻﻴﻪ ﺗﺎزﻩ اﯼ ﺑﺮاﯼ ﻣﻘﺎﻣﺎت اﻳﺮاﻧﯽ ﻧﺪارد .ﺗﻮﺻﻴﻪ هﺎﯼ ﻣﺸﺨﺺ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺣﻖ ﺁزادﯼ ﺑﻴﺎن ،ﮔﺮدهﻤﺎﻳﯽ و ﺗﺸﮑﻞ و ﺗﻀﻤﻴﻦ ﻣﺤﺎﻓﻈﺖ از ﺑﺎزداﺷﺖ ﺷﺪﮔﺎن ﻧﻈﺮ ﺑﻪ اﻧﮑﺎر ﺷﺮم ﺁو ِر ﻣﻘﺎﻣﺎت اﻳﺮاﻧﯽ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺗﻌﺪﯼ هﺎﯼ واﻗﻊ ﺷﺪﻩ در اﻳﺮان ،ﺑﯽ ﻣﻌﻨﺎﺳﺖ .ﻋﻔﻮ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻞ ﺗﻨﻬﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺧﻮاهﺎن ﭘﺎﻳﺎن ﻳﺎﻓﺘﻦ ﻓﻮرﯼ ﺗﻌﺪﯼ هﺎ ،ﺑﻪ وﻳﮋﻩ ﺁزادﯼ زﻧﺪاﻧﻴﺎن ﻋﻘﻴﺪﺗﯽ ،ﻣﺤﺎﮐﻤﻪ ﻋﺎدﻻﻧﻪ و ﺑﯽ درﻧﮓ زﻧﺪاﻧﻴﺎن ﺳﻴﺎﺳﯽ ﺑﺮ اﺳﺎس اﺗﻬﺎم هﺎﯼ ﻣﺸﺨﺺ ﮐﻴﻔﺮﯼ و ﺑﺪون ﺗﻮﺳﻞ ﺑﻪ ﺣﮑﻢ اﻋﺪام ،و ﻟﻐﻮ ﺗﻤﺎم ﺣﮑﻢ هﺎﯼ اﻋﺪام ﺷﻮد. اﻳﻦ ﺳﺎزﻣﺎن در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل از ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ ﻣﯽ ﺧﻮاهﺪ اﺟﺎزﻩ ﻧﺪهﻨﺪ ﻣﻼﺣﻈﺎت ﺳﻴﺎﺳﯽ ،از ﺟﻤﻠﻪ ﻧﮕﺮاﻧﯽ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻏﻨﯽ ﺳﺎزﯼ هﺴﺘﻪ اﯼ اﻳﺮان ،ﻣﺎﻧﻊ واﮐﻨﺶ هﻤﺎهﻨﮓ و ﻗﺎﻃﻊ ﺑﻪ ﮐﻮﺗﺎهﯽ ﻣﻘﺎﻣﺎت اﻳﺮان از رﺳﻴﺪﮔﯽ ﺑﻪ ﻧﮕﺮاﻧﯽ هﺎﯼ ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮﯼ و ﻣﻤﺎﻧﻌﺖ ﺁﻧﻬﺎ از رﺳﻴﺪﮔﯽ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ ﺷﺎﻣﻞ رﺳﻴﺪﮔﯽ ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﺎن ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮﯼ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻞ ﺷﻮد. ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺸﺨﺺ ،ﻋﻔﻮ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻞ ﺗﻮﺟﻪ ﻣﻘﺎﻣﺎت اﻳﺮاﻧﯽ و ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ را ﺑﻪ ﺗﻮﺻﻴﻪ هﺎﻳﯽ ﺟﻠﺐ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ در ﮔﺰارش هﺎ و ﺑﻴﺎﻧﻴﻪ هﺎﯼ زﻳﺮ اراﺋﻪ ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ: اﻳﺮان :اﻋﺘﺮاض ﺑﻪ اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ـ ﺗﺸﺪﻳﺪ ﺳﺮﮐﻮب )ﻧﻤﺎﻳﻪ 19 ،(MDE 13/132/2009 :ﺁذر 1388 اﻳﺮان :اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ﺁزاد رﻳﺎﺳﺖ ﺟﻤﻬﻮرﯼ را ﺗﻀﻤﻴﻦ ﮐﻨﻴﺪ )ﻧﻤﺎﻳﻪ 25 ،(MDE 13/046/2009 :اردﻳﺒﻬﺸﺖ 1388 اﻳﺮان :در 30اﻣﻴﻦ ﺳﺎﻟﮕﺮد اﻧﻘﻼب اﺳﻼﻣﯽ ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ در آﺎﻧﻮن ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار ﻣﯽﮔﻴﺮد )ﻧﻤﺎﻳﻪMDE : 16 ،(13/010/2009ﺑﻬﻤﻦ 1387
اﻳﺮان :ﺗﺸﺪﻳﺪ ﺳﺮﮐﻮب ﻣﺨﺎﻟﻔﺎن ﺑﺎ ﻓﺮارﺳﻴﺪن اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت )ﻧﻤﺎﻳﻪ 12 ،(MDE 13/012/2009 :ﺑﻬﻤﻦ 1387 اﻳﺮان :ﺗﻌﺪﯼهﺎﯼ ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮﯼ ﻋﻠﻴﻪ اﻗﻠﻴﺖ ُآﺮد )ﻧﻤﺎﻳﻪ 8 ،(MDE 13/088/2008 :ﻣﺮداد 1387
اﻳﺮان :ﻣﺪاﻓﻌﺎن ﺣﻘﻮق زﻧﺎن ﺑﺎ ﺳﺮآﻮب ﻣﺒﺎرزﻩ ﻣﯽآﻨﻨﺪ )ﻧﻤﺎﻳﻪ9 ،(MDE 13/018/2008 :
ﻧﻤﺎﻳﻪMDE 13/062/2010:
ﻋﻔﻮ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻞ ،ﺧﺮداد 1389
از اﻋﺘﺮاض ﺗﺎ زﻧﺪان :اﻳﺮان ﻳﮏ ﺳﺎل ﭘﺲ از اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت
55
اﺳﻔﻨﺪ 1386
اﻳﺮان -ﺑﻪ اﻋﺪام ﺑﺎ ﺳﻨﮕﺴﺎر ﺧﺎﺗﻤﻪ دهﻴﺪ )ﻧﻤﺎﻳﻪ 25 ،(MDE 13/001/2008 :دﯼ 1386
اﻳﺮان :ﺗﻌﺪﻳﺎت ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮﯼ ﻋﻠﻴﻪ اﻗﻠﻴﺖ ﺑﻠﻮچ )ﻧﻤﺎﻳﻪ 26 ،(MDE 13/104/2007 :ﺷﻬﺮﻳﻮر 1386
اﻳﺮان :ﺁﺧﺮﻳﻦ اﻋﺪام آﻨﻨﺪﻩ آﻮدآﺎن )ﻧﻤﺎﻳﻪ 6 ،(MDE 13/059/2007 :ﺗﻴﺮ 1386
اﻳﺮان :دﻓﺎع از ﺣﻘﻮق اﻗﻠﻴﺖ هﺎ :ﻋﺮب هﺎﯼ اهﻮازﯼ )ﻧﻤﺎﻳﻪ26 ،(MDE 13/056/2006 : اردﻳﺒﻬﺸﺖ 1385
اﻳﺮان :دوﻟﺖ ﺟﺪﻳﺪ در رﺳﻴﺪﮔﯽ ﺑﻪ وﺿﻌﻴﺖ ﺣﺎد ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ ﮐﻮﺗﺎهﯽ ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ )ﻧﻤﺎﻳﻪMDE : 17 ،(13/010/2006ﺑﻬﻤﻦ 1384
ﻋﻔﻮ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻞ ،ﺧﺮداد 1389
ﻧﻤﺎﻳﻪMDE 13/062/2010:
از اﻋﺘﺮاض ﺗﺎ زﻧﺪان :اﻳﺮان ﻳﮏ ﺳﺎل ﭘﺲ از اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت
56
ﺗﻮﺿﻴﺤﺎت 118»1روز 12 ،ﺳﺎﻋﺖ 54 ،دﻗﻴﻘﻪ« ،ﻧﻴﻮزوﻳﮏ ،ﻧﻮاﻣﺒﺮ 2009 2ﺑﺮاﯼ ﻣﺜﺎل ،ﺗﻈﺎهﺮاﺗﯽ در روز 27ﺷﻬﺮﻳﻮر ،روز ﻗﺪس ،روز ﺣﻤﺎﻳﺖ از ﻓﻠﺴﻄﻴﻨﯽ هﺎ ،اﻧﺠﺎم ﺷﺪ. ﺗﻈﺎهﺮاﺗﯽ ﻧﻴﺰ در روز 13ﺁﺑﺎن ،1388ﺳﺎﻟﮕﺸﺖ ﺗﺼﺮف ﺳﻔﺎرت ﺁﻣﺮﻳﮑﺎ ،در روز 16ﺁذر ،روز ﻣﻠﯽ داﻧﺸﺠﻮ ،روز 30ﺁذر در ﻗﻢ در ﺗﺸﻴﻴﻊ ﺟﻨﺎزﻩ روﺣﺎﻧﯽ ارﺷﺪ ﻣﻨﺘﻘﺪ ﻣﻘﺎﻣﺎت ،و در روز ﻋﺎﺷﻮرا در اﻳﻦ ﺳﺎل ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ روز 6دﯼ ،اﻧﺠﺎم ﺷﺪ. 3ﻣﻘﺎﻣﺎت ﻣﺮگ ﺣﺪاﻗﻞ 40ﻧﻔﺮ را در ﺗﻈﺎهﺮات ،ﺷﺎﻣﻞ ﻋﺎﺷﻮرا ،ﺗﺎﻳﻴﺪ ﮐﺮدﻩ اﻧﺪ ،ﺁﻣﺎ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﺨﺎﻟﻒ ادﻋﺎ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﺑﻴﺶ از 80ﻧﻔﺮ ﮐﺸﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ .در ﻧﺒﻮد ﺗﺤﻘﻴﻖ ﻣﺴﺘﻘﻞ و ﺗﻼش هﺎﯼ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﭘﻨﻬﺎن ﮐﺮدن ﺣﻘﻴﻘﺖ، رﻗﻢ واﻗﻌﯽ اﺣﺘﻤﺎﻻ هﺮﮔﺰ ﻣﻌﻠﻮم ﻧﺨﻮاهﺪ ﺷﺪ. 4روز 15دﯼ ،1388ﺗﻤﺎس ﺑﺎ ﺑﻴﺶ از 60ﻣﻮﺳﺴﻪ از ﺟﻤﻠﻪ ﺳﺎزﻣﺎن هﺎﯼ ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮﯼ و رﺳﺎﻧﻪ اﯼ ﻣﻤﻨﻮع ﺷﺪ و ﺗﻤﺎم ﮐﺴﺎﻧﯽ را ﮐﻪ ﺑﺎ ﺁﻧﻬﺎ ﺗﻤﺎس ﻣﯽ ﮔﻴﺮﻧﺪ در ﺧﻄﺮ ﭘﻴﮕﺮد ﻗﺮار داد .ﻧﮕﺎﻩ ﮐﻨﻴﺪ ﺑﻪ: http://www.amnesty.org/en/news-and-updates/news/iranians-further-isolated-contacts-ban-20100106
5ﻧﮕﺎﻩ ﮐﻨﻴﺪ ﺑﻪ» :ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻩ ﻧﻴﺮوﯼ اﻧﺘﻈﺎﻣﯽ اﻳﺮان ﺑﻪ ﻣﺨﺎﻟﻔﺎن در ﺑﺎرﻩ اﺳﺘﻔﺎدﻩ از ارﺗﺒﺎط اس ام اس و ﺋﯽ ﻣﻴﻞ هﺸﺪار ﻣﯽ دهﺪ« ،رادﻳﻮ اروﭘﺎﯼ ﺁزاد/رادﻳﻮ ﺁزادﯼ 25 ،دﯼ ،1388 http://www.rferl.org/content/Iran_Police_Chief_Warns_Opposition_Against_SMS_Email_Communicatio n/1930884.html
6ﻳﮏ زﻧﺪاﻧﯽ ﻋﻘﻴﺪﺗﯽ )وﺟﺪان( ﺷﺨﺼﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺧﺸﻮﻧﺖ دﺳﺖ ﻧﺰدﻩ ﻳﺎ ﺧﺸﻮﻧﺖ و ﻧﻔﺮت را ﺗﺒﻠﻴﻎ ﻧﮑﺮدﻩ و ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺑﺎورهﺎﯼ ﺳﻴﺎﺳﯽ ،ﻣﺬهﺒﯽ ﻳﺎ ﺑﺎورهﺎﯼ وﺟﺪاﻧﯽ دﻳﮕﺮ ،ﻣﻨﺸﺎ ﻗﻮﻣﯽ ،ﺟﻨﺴﻴﺖ ،رﻧﮓ ،زﺑﺎن ،ﻣﻨﺸﺄ ﻣﻠﯽ ﻳﺎ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ،ﺟﺎﻳﮕﺎﻩ اﻗﺘﺼﺎدﯼ ،ﺗﻮﻟﺪ ،ﺗﻤﺎﻳﻞ ﺟﻨﺴﯽ ﻳﺎ ﺷﺮاﻳﻄﯽ دﻳﮕﺮ زﻧﺪاﻧﯽ ﺷﺪﻩ ﻳﺎ در ﻣﺤﺪودﻳﺖ ﺟﺴﻤﺎﻧﯽ از ﻧﻮع دﻳﮕﺮ )ﻣﺜﻞ ﺣﺒﺲ ﺧﺎﻧﮕﯽ( ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ .ﻋﻔﻮ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻞ ﺧﻮاهﺎن ﺁزادﯼ ﻓﻮرﯼ و ﺑﺪون ﻗﻴﺪ و ﺷﺮط ﺁﻧﻬﺎﺳﺖ .زﻧﺪاﻧﻴﺎن ﺳﻴﺎﺳﯽ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺑﻪ دﻻﻳﻞ ﻣﺸﺎﺑﻬﯽ در زﻧﺪان ﺑﺎﺷﻨﺪ ،اﻣﺎ ﺑﻪ ﺧﺸﻮﻧﺖ دﺳﺖ زدﻩ ﻳﺎ ﺧﺸﻮﻧﺖ ﻳﺎ ﺗﻨﻔﺮ را ﺗﺒﻠﻴﻎ ﮐﺮدﻩ ﺑﺎﺷﻨﺪ .ﻋﻔﻮ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻞ ﮔﻤﺎن ﻣﯽ ﮐﻨﺪ اﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ زﻧﺪاﻧﻴﺎن ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮاﺳﺎس ﻣﻮازﻳﻦ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ ﻣﺤﺎﮐﻤﻪ ﻋﺎدﻻﻧﻪ ﻣﺤﺎﮐﻤﻪ ﺷﻮﻧﺪ. 7ﻧﻤﺎﻳﻪ MDE 13/0123/2009؛ ﺑﻪ زﺑﺎن هﺎﯼ اﻧﮕﻠﻴﺴﯽ ،ﻋﺮﺑﯽ ،ﻓﺎرﺳﯽ ،ﻓﺮاﻧﺴﻮﯼ و اﺳﭙﺎﻧﻴﺎﻳﯽ در http://www.amnesty.org/en/library/info/MDE13/123/2009/en
8در اﺳﻔﻨﺪ ،1388ﮔﺮوهﯽ از وﺑﻼگ ﻧﮕﺎران ﭘﻴﮑﺎرﯼ ﺑﺮاﯼ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ وﺿﻌﻴﺖ زﻧﺪاﻧﻴﺎن »ﮔﻤﻨﺎم« ﺑﻪ راﻩ اﻧﺪاﺧﺘﻨﺪ .از ﺁن ﭘﺲ ،وﺑﮕﺎﻩ هﺎﯼ اﻃﻼع رﺳﺎﻧﯽ در ﺑﺎرﻩ ﻧﻘﺾ ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ در اﻳﺮان ﮐﻮﺷﻴﺪﻩ اﻧﺪ اﺧﺒﺎر »ﮔﻤﻨﺎﻣﺎن« را ﻣﻨﻈﻢ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﮐﻨﻨﺪ. 9ﻧﮕﺎﻩ ﮐﻨﻴﺪ ﺑﻪ »واﮐﻨﺶ ﺑﻪ ﺗﻮﻗﻴﻒ ﭘﺮواﻧﻪ ﻣﺸﺎرﮐﺖ و ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﺠﺎهﺪﻳﻦ« ،ﺁﻓﺘﺎب ﻳﺰد 1 ،اردﻳﺒﻬﺸﺖ ،1389 ص 16 » 10رهﺒﺮ ﻣﺨﺎﻟﻒ اﻳﺮاﻧﯽ ﺑﺎ وﺟﻮد ﺳﺮﮐﻮب دوﻟﺖ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ« ،اﺷﭙﻴﮕﻞ 6 ،اردﻳﺒﻬﺸﺖ ،1389 http://www.spiegel.de/international/world/0,1518,691198-2,00.html
11در روز 24اﺳﻔﻨﺪ ،1388ﻗﻮﻩ ﻗﻀﺎﻳﻴﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺟﺒﻬﻪ ﻣﺸﺎرﮐﺖ اﻳﺮان اﺳﻼﻣﯽ را ﻣﻤﻨﻮع و دﻓﺎﺗﺮ ﺁن را ﺗﻌﻄﻴﻞ ﮐﺮد .در روز 30ﻓﺮوردﻳﻦ ،ﮐﻤﻴﺴﻴﻮن ﻣﺎدﻩ 10ﭘﺮواﻧﻪ ﺟﺒﻬﻪ ﻣﺸﺎرﮐﺖ اﻳﺮان اﺳﻼﻣﯽ و ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﺠﺎهﺪﻳﻦ اﻧﻘﻼب اﺳﻼﻣﯽ را ﻟﻐﻮ و ادﻋﺎ ﮐﺮد ﺁﻧﻬﺎ ﻣﺎدﻩ 16ﻗﺎﻧﻮن اﺣﺰاب ﺳﻴﺎﺳﯽ را ﻧﻘﺾ ﮐﺮدﻩ اﻧﺪ .ﺑﺮاﺳﺎس اﻳﻦ ﻣﺎدﻩ ،ﺳﺎزﻣﺎن هﺎﯼ ﺳﻴﺎﺳﯽ از »اﻳﺮاد ﺗﻬﻤﺖ ،اﻓﺘﺮا و ﺷﺎﻳﻌﻪ ﭘﺮاآﻨﯽ«» ،ﻧﻘﺾ وﺣﺪت ﻣﻠﯽ«» ،ﺗﻼش ﺑﺮاﯼ اﻳﺠﺎد و ﺗﺸﺪﻳﺪ اﺧﺘﻼف ﻣﻴﺎن ﺻﻔﻮف ﻣﻠﺖ« و »ﻧﻘﺾ ﻣﻮازﻳﻦ اﺳﻼﻣﯽ ﺟﻤﻬﻮرﯼ اﺳﻼﻣﯽ« ﻣﻨﻊ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ. 12ﻧﮕﺎﻩ ﮐﻨﻴﺪ ﺑﻪ ﮐﻤﭙﻴﻦ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ در اﻳﺮان ،اﺣﮑﺎم ﻣﺨﻮف ﻃﻮﻳﻞ اﻟﻤﺪت ﺑﺮاﯼ ﻓﻌﺎﻻن ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ داﻧﺸﺠﻮﺋﯽ 30 ،اردﻳﺒﻬﺸﺖ ،1389 HTTP://WWW.IRANHUMANRIGHTS.ORG/2010/05/HEDAYAT-ASADI-SENTENCED/
13ﻧﮕﺎﻩ ﮐﻨﻴﺪ ﺑﻪ: http://www.facebook.com/event.php?eid=198929939029#/photo_search.php?oid=198929939029&view
ﻧﻤﺎﻳﻪMDE 13/062/2010:
ﻋﻔﻮ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻞ ،ﺧﺮداد 1389
57
از اﻋﺘﺮاض ﺗﺎ زﻧﺪان :اﻳﺮان ﻳﮏ ﺳﺎل ﭘﺲ از اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت
=all
14ﻧﮕﺎﻩ ﮐﻨﻴﺪ ﺑﻪ ﮔﺰارﺷﮕﺮان ﺑﺪون ﻣﺮز ،ﺷﺮح ﻧﻘﺾ ﺁزادﯼ ﻣﻄﺒﻮﻋﺎت در زﻣﺎن واﻗﻌﯽ )از 11دﯼ http://en.rsf.org/iran-press-freedom-violations-recounted-29-03-2010,36143 ،(1388؛ اﺻﻞ ﭘﻴﺎم را ﻣﯽ ﺗﻮان در ﭘﻴﻮﻧﺪ زﻳﺮ ﺧﻮاﻧﺪFree-journalists.com, 30 April 2010, http://www.free- : journalists.com/2010/04/blog-post_3696.html
15ﻧﮕﺎﻩ ﮐﻨﻴﺪ ﺑﻪ ﮐﻤﻴﺘﻪ ﺣﻤﺎﻳﺖ از روزﻧﺎﻣﻪ ﻧﮕﺎران ،اﻳﺮان ﺑﺰرﮔﺘﺮﻳﻦ زﻧﺪاﻧﺒﺎن روزﻧﺎﻣﻪ ﻧﮕﺎران16 ، اردﻳﺒﻬﺸﺖ http://cpj.org/2010/05/iran-remains-worlds-worst-jailer-of-journalists.php ،1389و ﮔﺰارﺷﮕﺮان ﺑﺪون ﻣﺮز ،ﺷﺮح ﻧﻘﺾ ﺁزادﯼ ﻣﻄﺒﻮﻋﺎت در زﻣﺎن واﻗﻌﯽ )از 11دﯼ 12 ،(1388ﺧﺮداد http://en.rsf.org/iran-press-freedom-violations-recounted-29-03-2010,36143 ،1389 16ﻧﮕﺎﻩ ﮐﻨﻴﺪ ﺑﻪ ﮔﺰارﺷﮕﺮان ﺑﺪون ﻣﺮز ،روزﻧﺎﻣﻪ ﻧﮕﺎران زﻧﺪاﻧﯽ در ﺧﻄﺮ ﺑﺰرگ 21 ،اردﻳﺒﻬﺸﺖ ،1389 http://en.rsf.org/iran-imprisoned-journalists-in-great-11-05-2010,37443.html
17ﺑﺎزداﺷﺘﮕﺎﻩ ﮐﻬﺮﻳﺰﮎ در داﻣﻨﻪ ﺟﻨﻮﺑﯽ ﺗﻬﺮان ،ﮐﻪ زﻳﺮ ﻧﻈﺮ ﻧﻴﺮوﯼ اﻧﺘﻈﺎﻣﯽ ادارﻩ ﻣﯽ ﺷﺪ ،ﺑﺎ ﺷﮑﻨﺠﻪ و ﺑﺪرﻓﺘﺎرﯼ هﺎﯼ دﻳﮕﺮ ﺑﺎ ﺑﺎزداﺷﺖ ﺷﺪﮔﺎن در ﺗﺎﺑﺴﺘﺎن 1388ﻣﺘﺮادف ﺑﻮد .ﺣﺪاﻗﻞ ﭼﻬﺎر ﻧﻔﺮ ﭘﺲ از ﺑﺎزداﺷﺖ در ﺁﻧﺠﺎ درﮔﺬﺷﺘﻨﺪ و اﻳﻦ ﺑﺎزداﺷﺘﮕﺎﻩ ﺑﻪ دﺳﺘﻮر ﻣﻘﺎم رهﺒﺮﯼ ﺗﻌﻄﻴﻞ ﺷﺪ. 18ﺁﻳﺖ اﷲ ﻋﻈﻤﺎ ﻣﻨﺘﻈﺮﯼ در روز 29ﺁذر 1388درﮔﺬﺷﺖ. » 19ﻣﻘﺎم ﻣﺴﺌﻮل :اﻳﺮان ﺑﻪ ﺑﻌﻀﯽ از ﻓﻴﻠﻢ هﺎ اﺟﺎزﻩ ﻧﻤﺎﻳﺶ در ﺧﺎرج ﻧﺨﻮاهﺪ داد «،ﺗﻬﺮان ﺗﺎﻳﻤﺰ18 ، ﻓﺮوردﻳﻦ http://www.tehrantimes.com/index_View.asp?code=216757 ،1389 » 20وزارت ﻓﺮهﻨﮓ و ارﺷﺎد اﺳﻼﻣﯽ ﺑﻪ ﺳﻴﻨﻤﺎﮔﺮان اﻳﺮاﻧﯽ در ﺑﺎرﻩ هﻤﮑﺎرﯼ ﺑﺎ ﺗﻮﻟﻴﺪات ﺧﺎرﺟﯽ اﺧﻄﺎر ﮐﺮد «،ﺗﻬﺮان ﺗﺎﻳﻤﺰ 26 ،اردﻳﺒﻬﺸﺖ http://www.tehrantimes.com/index_View.asp?code=219583 ،1389 21 ﺑﺮاﯼ ﻣﺘﻦ ﻧﺎﻣﻪ ﻣﺤﻤﺪ ﻧﻮرﯼ زاد از زﻧﺪان ،ﻧﮕﺎﻩ ﮐﻨﻴﺪ ﺑﻪhttp://www.kaleme.com/1389/02/01/klm- : .17120ﺗﺮﺟﻤﻪ اﻧﮕﻠﻴﺴﯽ ﺁن را ﻣﯽ ﺗﻮان در ﭘﻴﻮﻧﺪ زﻳﺮ دﻳﺪhttp://www.sidewalklyrics.com/?p=6302 : » 22ﺁﺧﺮﻳﻦ ﺧﺒﺮهﺎ در ﺑﺎرﻩ وﺿﻌﻴﺖ ﻓﻌﺎﻻن ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ ﮐﻪ ﻗﺮﺑﺎﻧﯽ دﺳﺘﮕﺎﻩ اﻣﻨﻴﺘﯽ اﻳﺮان ﺷﺪﻩ اﻧﺪ«، ﺧﺒﺮﮔﺰارﯼ ﻓﻌﺎﻻن ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ 6 ،ﻓﺮوردﻳﻦhttp://www.en- ، hrana.org/index.php?option=com_content&view=article&id=21:the-latest-news-on-the-condition-ofhuman-rights-activists-victimized-by-the-iranian-security-apparatus-&catid=2:statements&Itemid=4
23ﻣﺤﻤﺪ ﺻﺪﻳﻖ ﮐﺒﻮدوﻧﺪ ،رﺋﻴﺲ ﺳﺎزﻣﺎن ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ ﮐﺮدﺳﺘﺎن ،در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ هﺎﯼ ﻣﺴﺎﻟﻤﺖ ﺁﻣﻴﺰ ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮﯼ ﺣﮑﻢ 10ﺳﺎل زﻧﺪان را ﻣﯽ ﮔﺬراﻧﺪ. 24ﻋﻔﻮ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻞ" ،ﻣﺎدران ﻋﺰادار" اﻳﺮان ﺑﺎﻳﺪ ﺁزاد ﺷﻮﻧﺪ 21 ،دﯼ ،1389 http://www.amnesty.org/en/news-and-updates/news/irans-mourning-mothers-must-be-released20100111
25زﻧﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺗﺤﺖ ﻗﺎﻧﻮن اﺳﻼم زﻧﺪﮔﯽ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ،اﻳﺮان :ﻣﺤﺒﻮﺑﻪ ﻋﺒﺎﺳﻘﻠﻴﺰادﻩ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ"اﻗﺪام ﻋﻠﻴﻪ اﻣﻨﻴﺖ ﻣﻠﯽ" ﺑﻪ 2/5ﺳﺎل زﻧﺪان و 30ﺿﺮﺑﻪ ﺷﻼق ﻣﺤﮑﻮم ﺷﺪhttp://www.wluml.org/node/6306 ، » 26وﺿﻌﻴﺖ وﮐﻴﻞ زﻧﺪاﻧﯽ ﻧﺎﻣﻌﻠﻮم اﺳﺖ« ،ﺧﺒﺮﮔﺰارﯼ ﻓﻌﺎﻻن ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ 30 ،دﯼ ،1389 http://persian2english.com/?p=4783
27ﮐﺎﻧﻮن ﻣﺪاﻓﻌﺎن ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ ،دادﮔﺎﻩ رﺳﻴﺪﮔﯽ ﺑﻪ ﭘﺮوﻧﺪﻩ ﻣﺤﻤﺪ ﻋﻠﯽ دادﺧﻮاﻩ ﺑﺮﮔﺰار ﺷﺪ 22 ،ﺁذر ،1388 http://www.humanrights-ir.org/php/view.php?objnr=335
28ﻧﺎﺻﺮ زراﻓﺸﺎن ﮐﻪ وﮐﻴﻞ ﺧﺎﻧﻮادﻩ هﺎﯼ دو ﺗﻦ از ﮐﺴﺎﻧﯽ ﺑﻮد ﮐﻪ در »ﻗﺘﻞ هﺎﯼ زﻧﺠﻴﺮﻩ اﯼ« ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﺎﻣﻮران ﮐﺸﺘﻪ ﺷﺪﻧﺪ ،در ﻣﺤﺎﮐﻤﻪ ﻣﺨﻔﯽ در دادﮔﺎﻩ ﻧﻈﺎﻣﯽ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ »اﻧﺘﺸﺎر اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺤﺮﻣﺎﻧﻪ« ﺑﻪ دوﺳﺎل زﻧﺪان ،ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ داﺷﺘﻦ اﺳﻠﺤﻪ ﮔﺮم ﺑﻪ ﺳﻪ ﺳﺎل زﻧﺪان و ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻧﮕﻬﺪارﯼ ﻏﻴﺮﻗﺎﻧﻮﻧﯽ ﻣﺸﺮوب اﻟﮑﻠﯽ ﺑﻪ 50ﺿﺮﺑﻪ ﺷﻼق ﻣﺤﮑﻮم ﺷﺪ .او هﻤﻮارﻩ اﻳﻦ اﺗﻬﺎم هﺎ را ﺗﮑﺬﻳﺐ ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ .ﻋﻔﻮ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻞ ﺑﺮ اﻳﻦ ﺑﺎور اﺳﺖ ﮐﻪ اﺳﻠﺤﻪ هﺎ و ﻣﺸﺮوب اﻟﮑﻠﯽ ﺑﺮاﯼ ﺑﯽ اﻋﺘﺒﺎر ﮐﺮدن او در دﻓﺘﺮ ﮐﺎرش ﻗﺮار دادﻩ ﺷﺪﻩ ﺑﻮد و ﭘﻴﮕﺮد او ﺑﺎ اﻧﮕﻴﺰﻩ ﺳﻴﺎﺳﯽ و ﺑﻪ ﻗﺼﺪ ﺑﺎزداﺷﺘﻦ دﻳﮕﺮ ﻣﺪاﻓﻌﺎن ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ از ﭘﻴﮕﻴﺮﯼ ﻣﻮارد ﻣﺼﻮﻧﻴﺖ از ﻣﺠﺎزات اﻧﺠﺎم ﺷﺪ. » 29ﺁزادﯼ هﺎﯼ ﺗﺎزﻩ ،دﺳﺘﮕﻴﺮﯼ هﺎﯼ ﺗﺎزﻩ در اﻳﺮان «،روز ﺁﻧﻼﻳﻦ 3120 ،اﺳﻔﻨﺪ ،1388
ﻋﻔﻮ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻞ ،ﺧﺮداد 1389
ﻧﻤﺎﻳﻪMDE 13/062/2010:
از اﻋﺘﺮاض ﺗﺎ زﻧﺪان :اﻳﺮان ﻳﮏ ﺳﺎل ﭘﺲ از اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت
58
http://www.roozonline.com/english/news/newsitem/article/2010/march/11//new-releases-new-arrests-iniran.html
» 30ﻣﺼﻠﺤﯽ درهﻤﺎﻳﺶ اﺳﺘﺎﻧﺪاران ﮔﻔﺖ :هﺸﺘﺎد ﻣﻮﺳﺴﻪ ،ﺑﻨﻴﺎد ،ﺻﻨﺪوق و ﻧﻬﺎد ﺑﻴﮕﺎﻧﻪ آﻪ در ﻓﺘﻨﻪ ﻓﻌﺎل هﺴﺘﻨﺪ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﺷﺪﻩاﻧﺪ «،ﺳﻴﺎﺳﺖ روز 2 ،دﯼ .1388 31اﻧﺠﻤﻦ ﭘﺎدﺷﺎهﯽ اﻳﺮان ﮔﺮوهﯽ هﻮادار ﺳﻠﻄﻨﺖ در اﻳﺮان اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺮﮐﺰ ﺁن در ﻟﻨﺪن ﻗﺮار دارد .ﺗﻨﺪر ﻳﮏ ﮔﺮوﻩ واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﺁن در ﺁﻣﺮﻳﮑﺎﺳﺖ ﮐﻪ اﻳﺮان ﺁن را در ﺑﻤﺐ ﮔﺬارﯼ در ﻣﺴﺠﺪﯼ در ﺷﻴﺮاز در 1387ﻣﻘﺼﺮ ﻣﯽ داﻧﺪ .ﭼﻨﺪﻳﻦ ﻧﻔﺮ در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﺑﻤﺐ ﮔﺬارﯼ ﻣﺴﺠﺪ اﻋﺪام ﺷﺪﻩ اﻧﺪ. 32ﻣﺎدران ﺻﻠﺢ ﻋﻠﻴﻪ ﻣﺪاﺧﻠﻪ اﺣﺘﻤﺎﻟﯽ ﻧﻈﺎﻣﯽ در اﻳﺮان ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ هﺴﺘﻪ اﯼ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ،ﺧﻮاهﺎن »راﻩ ﺣﻞ هﺎﯼ ﻋﻤﻠﯽ« ﺑﺮاﯼ ﺑﯽ ﺛﺒﺎﺗﯽ ﻣﻨﻄﻘﻪ هﺴﺘﻨﺪ و ﻋﻠﻴﻪ دﺳﺘﮕﻴﺮﯼ ،ﺑﺎزداﺷﺖ و ﺁزار اﻳﺮاﻧﻴﺎن ﻋﺎدﯼ ﻣﺒﺎرزﻩ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ. 33ﻧﮕﺎﻩ ﮐﻨﻴﺪ ﺑﻪ ﻋﻔﻮ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻞ ،اﻳﺮان :زﻧﺎن زﻧﺪاﻧﯽ ﻋﻘﻴﺪﺗﯽ )ﻧﻤﺎﻳﻪ ،(MDE 13/05/90 :اردﻳﺒﻬﺸﺖ .1371 34از ﻣﺮداد ،1367درﺳﺖ ﭘﺲ از ﭘﺎﻳﺎن ﺟﻨﮓ اﻳﺮان/ﻋﺮاق ،ﺗﺎ ﮐﻤﯽ ﭘﻴﺶ از دهﻤﻴﻦ ﺳﺎﻟﮕﺸﺖ اﻧﻘﻼب اﺳﻼﻣﯽ در ﺑﻬﻤﻦ ،1367ﻣﻘﺎﻣﺎت اﻳﺮاﻧﯽ ﻣﻮج ﮔﺴﺘﺮدﻩ اﯼ از اﻋﺪام هﺎﯼ ﻓﻮرﯼ زﻧﺪاﻧﻴﺎن ﺳﻴﺎﺳﯽ را ﺑﻪ راﻩ اﻧﺪاﺧﺘﻨﺪ ﮐﻪ وﺳﻴﻊ ﺗﺮﻳﻦ ﻣﻮج اﻋﺪام هﺎ ﭘﺲ از ﺳﺎل هﺎﯼ اول و دوم اﻧﻘﻼب اﻳﺮان در 1357ﺑﻮد .ﮔﻤﺎن ﻣﯽ رود در ﻣﺠﻤﻮع ﺑﻴﻦ 4500ﺗﺎ 5000زﻧﺪاﻧﯽ ﺷﺎﻣﻞ زﻧﺎن ﮐﺸﺘﻪ ﺷﺪﻧﺪ .اﻳﻦ واﻗﻌﻪ ﻳﮑﯽ از ﺑﺪﺗﺮﻳﻦ ﻣﻮارد ﻧﻘﺾ ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ از زﻣﺎن ﺗﺎﺳﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮرﯼ اﺳﻼﻣﯽ ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ. 35ﻧﮕﺎﻩ ﮐﻨﻴﺪ ﺑﻪ ﻋﻔﻮ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻞ ،ﺑﺎ اﻓﺰاﻳﺶ ﻓﺸﺎر دوﻟﺖ ،دﺳﺘﮕﻴﺮﯼ و ﮐﺸﺘﻦ هﺎ اداﻣﻪ ﻣﯽ ﻳﺎﺑﺪ 1 ،ﻣﺮداد ،1388 http://www.amnesty.org/en/news-and-updates/news/arrests-deaths-continue-iran-authorities-tightengrip-20090722
36ﭘﺲ از ﺗﺎﺳﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮرﯼ اﺳﻼﻣﯽ اﻳﺮان در ﺳﺎل ،1357ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﻬﺎﻳﯽ ﻣﻨﻈﻤﺎ ﺗﺤﺖ ﺁزار و اذﻳﺖ ﻗﺮار داﺷﺘﻪ اﺳﺖ .ﻗﺎﻧﻮن اﺳﺎﺳﯽ اﻳﺮان ﺁﺋﻴﻦ ﺑﻬﺎﻳﯽ را ﺑﻪ رﺳﻤﻴﺖ ﻧﻤﯽ ﺷﻨﺎﺳﺪ و ﭘﻴﺮوان اﻳﻦ ﺁﺋﻴﻦ در ﻗﻮاﻧﻴﻦ و ﻣﻘﺮرات ﺗﺤﺖ ﺗﺒﻌﻴﺾ ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﻴﺮﻧﺪ ﮐﻪ ﺣﻖ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﻋﻤﻞ ﮐﺮدن ﺁزاد ﺑﻪ ﻣﺬهﺒﺸﺎن را ﻧﻘﺾ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ. 37ﺁﻳﺖ اﷲ ﻋﻈﻤﺎ وﺣﻴﺪ ﺧﺮاﺳﺎﻧﯽ ﻳﮑﯽ از ارﺷﺪﺗﺮﻳﻦ روﺣﺎﻧﻴﻮن اﻳﺮان اﺳﺖ .او در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل ﭘﺪر هﻤﺴﺮ ﺁﻳﺖ اﷲ ﺻﺎدق ﻻرﻳﺠﺎﻧﯽ ،رﺋﻴﺲ ﻗﻮﻩ ﻗﻀﺎﻳﻴﻪ اﺳﺖ. 38ﺁﻳﺖ اﷲ ﻋﻈﻤﺎ وﺣﻴﺪ ﺧﺮاﺳﺎﻧﯽ :ﻓﻘﺮ در ﻣﺮدم ﻏﻮﻏﺎ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ،ﺗﺎﺑﻨﺎﮎ، http://www.tabnak.ir/fa/pages/?cid=89954
39ﮐﺎﻣﭙَﺲ داﻳﺮﮐﺖ ﻧﻴﻮز در ﺑﺎرﻩ ﻣﺴﻴﺤﻴﺎﻧﯽ ﮔﺰارش ﻣﯽ دهﺪ ﮐﻪ در ﺳﺮاﺳﺮ ﺟﻬﺎن ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺑﺎورﺷﺎن ﻣﻮرد ﺁزار ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﻴﺮﻧﺪ. 40دراوﻳﺶ ﮔﻨﺎﺑﺎدﯼ در اﻳﺮان ﺧﻮد را ﻣﺴﻠﻤﺎن ﺷﻴﻌﻪ ﻣﯽ داﻧﻨﺪ .اﻳﻦ ﺳﻠﺴﻠﻪ ﺻﻮﻓﯽ ،ﺻﻮﻓﻴﮕﺮﯼ را ﻧﻪ ﻣﺬهﺐ ﻣﯽ داﻧﺪ ﻧﻪ ﻓﺮﻗﻪ ،ﺑﻠﮑﻪ ﺁن را روﺷﯽ از زﻧﺪﮔﯽ ﻣﯽ داﻧﺪ ﮐﻪ اﻓﺮاد ـ از هﺮ ﻣﺬهﺒﯽ ـ از ﻃﺮﻳﻖ ﺁن ﺧﺪا را ﻣﯽ ﻳﺎﺑﻨﺪ .ﺑﺮاﯼ ﻣﺜﺎل ﻧﮕﺎﻩ ﮐﻨﻴﺪ ﺑﻪ .http://www.sufism.ir/sufischool.phpاﻳﻦ وﺑﮕﺎﻩ ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ دراوﻳﺶ ﮔﻨﺎﺑﺎدﯼ در اروﭘﺎﺳﺖ ﮐﻪ رﺋﻴﺲ ﺁن دﮐﺘﺮ ﺳﻴﺪ ﻣﺼﻄﻔﯽ ﺁزﻣﺎﻳﺶ اﺳﺖ .در اﻳﺮان ،رهﺒﺮ ﺳﻠﺴﻠﻪ دﮐﺘﺮ ﻧﻮرﻋﻠﯽ ﺗﺎﺑﻨﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ در اردﻳﺒﻬﺸﺖ 1386وادار ﺷﺪ ﺧﺎﻧﻪ اش در ﺑﻴﺪﺧﺖ ،ﻣﺮﮐﺰ اﺻﻠﯽ اﻳﻦ ﺳﻠﺴﻠﻪ ،را ﺗﺮﮎ و در ﺗﻬﺮان اﻗﺎﻣﺖ ﮐﻨﺪ .ﭼﻨﺪﻳﻦ روﺣﺎﻧﯽ ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ﻓﺘﻮاهﺎﻳﯽ ﺻﺎدر و ﺑﻪ ﺻﻮﻓﻴﺎن ﺣﻤﻠﻪ ﮐﺮدﻩ اﻧﺪ .ﺑﺮاﯼ ﻣﺜﺎل ،ﺁﻳﺖ اﷲ ﻟﻨﮑﺮاﻧﯽ در 1385ﮔﻔﺖ ﺻﻮﻓﯽ هﺎ »ﺟﻮاﻧﺎن اﻳﺮاﻧﯽ را ﮔﻤﺮاﻩ« ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ و »هﺮ ارﺗﺒﺎﻃﯽ ﺑﺎ ﺁﻧﻬﺎ ﺣﺮام« اﺳﺖ. » 41ﻣﺎدر ﺟﻮان ﻣﺤﮑﻮم ﺑﻪ ﻣﺮگ رﻧﺞ ﺧﻮد را ﺑﻴﺎن ﻣﯽ ﮐﻨﺪ« ،هﻮﻣﯽ ﻻﻓﺎﻳﺖ 16 ،دﯼ ،1388 http://homylafayette.blogspot.com/2010/01/death-sentence-ahmad-karimis-mother.html
» 42ﮔﻔﺘﮕﻮ ﺑﺎ ﻳﮑﯽ از ﺑﺎزداﺷﺖ ﺷﺪﮔﺎن دو ﻣﺎﻩ اﺧﻴﺮ :اﻋﺪام هﺎﯼ ﺳﺎﺧﺘﮕﯽ ،ﺧﻮدﮐﺸﯽ زﻧﺪاﻧﻴﺎن و ﺧﻮاﺑﻴﺪن روﯼ ﺁﺳﻔﺎﻟﺖ «،ﺗﺎرا ﻧﻴﺎزﯼ 25 ،ﻣﺮداد ،1388 http://taraniazi.com/index.php?option=com_content&view=article&id=116:a-conversation-with-one-ofthe-detainees-of-the-past-2-months-mock-executions-prisoners-suicides-and-sleeping-on-theasphalt&catid=48:interviews&Itemid=73
ﻧﻤﺎﻳﻪMDE 13/062/2010:
ﻋﻔﻮ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻞ ،ﺧﺮداد 1389
از اﻋﺘﺮاض ﺗﺎ زﻧﺪان :اﻳﺮان ﻳﮏ ﺳﺎل ﭘﺲ از اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت
59
43ﻧﮕﺎﻩ ﮐﻨﻴﺪ ﺑﻪ ﻣﺎدﻩ هﺎﯼ 4ـ 15و 5ـ15 44ﮔﺰارﺷﮕﺮان ﺑﺪون ﻣﺮز ،ﺷﺮح ﻧﻘﺾ ﺁزادﯼ ﻣﻄﺒﻮﻋﺎت در زﻣﺎن واﻗﻌﯽ )از 22ﺧﺮداد ﺗﺎ 10دﯼ 1210 ،(1388دﯼ http://en.rsf.org/iran-press-freedom-violations-recounted-31-12- ،1388 2009,33433
45ﺣﻘﻮق ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻞ ﺑﻪ ﺻﺮاﺣﺖ اﻋﺪام اﻓﺮادﯼ را ﮐﻪ در زﻣﺎن ﺟﺮم اﺗﻬﺎﻣﯽ ﮐﻤﺘﺮ از 18ﺳﺎل داﺷﺘﻪ اﻧﺪ ،ﻣﻨﻊ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ .ﻧﮕﺎﻩ ﮐﻨﻴﺪ ﺑﻪ ﻋﻔﻮ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻞ ،اﻳﺮان :ﺁﺧﺮﻳﻦ اﻋﺪام ﮐﻨﻨﺪﻩ ﮐﻮدﮐﺎن 46ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﺑﺎ ﺑﺨﺶ ﻓﺎرﺳﯽ دوﻳﭽﻪ وﻟﻪ 12 ،اردﻳﺒﻬﺸﺖ ،1389 http://www.dw-world.de/dw/article/0,,5530042,00.html
47ﻣﺎدﻩ 32 48ﻣﺎدﻩ 24 49ﻣﺎدﻩ 32 50ﻣﺎدﻩ 33 51ﻣﺎدﻩ 132 52ﻣﺎدﻩ .134وﺛﻴﻘﻪ ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺳﻨﺪ ﻣﻠﮑﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺴﻴﺎر ﺑﻴﺶ از ﻣﺒﻠﻎ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪﻩ ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ دادﮔﺎﻩ ارزش دارد، ﻳﺎ ﭘﻮل ﻧﻘﺪ .وﺛﻴﻘﻪ ﺛﺒﺖ ﻣﯽ ﺷﻮد و ﭘﻮل ﻧﻘﺪ ﺑﻪ ﺣﺴﺎب وزارت دادﮔﺴﺘﺮﯼ وﻳﮋﻩ اﻳﻦ ﻣﻨﻈﻮر ﺳﭙﺮدﻩ ﻣﯽ ﺷﻮد. دادﮔﺎﻩ ﺣﮑﻤﯽ ﺧﻄﺎب ﺑﻪ ادارﻩ ﺛﺒﺖ اﺳﻨﺎد و اﻣﻼﮎ ﺻﺎدر ﻣﯽ ﮐﻨﺪ و ﻣﺎﻟﮏ ﺳﻨﺪ را ﺑﻪ ﺁﻧﺠﺎ ﻣﯽ ﺑﺮد .ادارﻩ ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ ﺑﺎ ﺁن ﺳﻨﺪ را ﻣﻤﻨﻮع ﻣﯽ ﮐﻨﺪ و اﻳﻦ ﻣﻤﻨﻮﻋﻴﺖ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺎ ﺣﮑﻢ دوﺑﺎرﻩ دادﮔﺎﻩ رﻓﻊ ﻣﯽ ﺷﻮد. 53اﻇﻬﺎرﻧﻈﺮ ﮐﻠّﯽ :29وﺿﻌﻴﺖ هﺎﯼ اﺿﻄﺮارﯼ ) 31 ،(CCPR/C/21/Rev.1/Add.11ﺁﮔﻮﺳﺖ 9) 2001 ﺷﻬﺮﻳﻮر (1380 A/HRC/13/42, 19 February 2010, http://www2.ohchr.org/english/bodies/hrcouncil/docs/13session/A-
54
HRC-13-42.pdf
55وﺑﮕﺎﻩ ﺳﺎزﻣﺎن داﻧﺶ ﺁﻣﻮﺧﺘﮕﺎن 56ادوار ﻧﻴﻮز ،ﺷﺎهﭙﻮر ﮐﺎﻇﻤﯽ و ﻓﺮزﻧﺪش در ﻣﮑﺎﻧﯽ ﻧﺎﻣﻌﻠﻮم زﻧﺪاﻧﯽ اﻧﺪ، http://advarnews.biz/humanright/9657.aspx A/RES/43/173, 9 December 1988, http://www.un.org/documents/ga/res/43/a43r173.htm
57
58ﻣﺎدﻩ 22 59ﺑﺎزداﺷﺘﮕﺎﻩ اوﻳﻦ 60ﺁﻣﻮزﺷﮕﺎﻩ 61اﻧﺪرزﮔﺎﻩ هﺎﯼ 1ﺗﺎ 10 62 ﻧﻈﺮﻳﻪ هﺎﯼ ﺷﻤﺎرﻩ ) 5/2001 (E/CN.4/2002/77/Add.1), para10 (iiiو )14/2009 (A/HRC/13/30/Add.1 63ﻣﻴﺜﺎق ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ ﺣﻘﻮق ﻣﺪﻧﯽ وﺳﻴﺎﺳﯽ ،ﻣﺎدﻩ ،14ﺑﻨﺪ 2 64ﺗﺤﻘﻴﻖ ﻣﺸﺘﺮﮎ در ﺑﺎرﻩ روﻳﻪ هﺎﯼ ﺟﻬﺎﻧﯽ در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﺑﺎزداﺷﺖ ﻣﺨﻔﯽ در ﭼﺎرﭼﻮب ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﺗﺮورﻳﺴﻢ ،ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ﮔﺰارﺷﮕﺮ وﻳﮋﻩ ﺗﺮوﻳﺞ و ﺣﻤﺎﻳﺖ از ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ و ﺁزادﯼ هﺎﯼ اﺳﺎﺳﯽ در ﺣﻴﻦ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﺗﺮورﻳﺴﻢ ،ﮔﺰارﺷﮕﺮ وﻳﮋﻩ ﺷﮑﻨﺠﻪ و دﻳﮕﺮ رﻓﺘﺎرهﺎ و ﻣﺠﺎزات هﺎﯼ ﺑﯽ رﺣﻤﺎﻧﻪ ،ﻏﻴﺮاﻧﺴﺎﻧﯽ ﻳﺎ ﺗﺤﻘﻴﺮﺁﻣﻴﺰ، ﮔﺮوﻩ ﺗﺤﻘﻴﻖ در ﺑﺎرﻩ ﺑﺎزداﺷﺖ ﺧﻮدﺳﺮاﻧﻪ و ﮔﺮوﻩ ﺗﺤﻘﻴﻖ در ﺑﺎرﻩ ﻧﺎﭘﺪﻳﺪﺷﺪن اﺟﺒﺎرﯼ ﻳﺎ ﻏﻴﺮارادﯼ ) 26 ،(42A/HRC/13/ژاﻧﻮﻳﻪ 6) 2010ﺑﻬﻤﻦ (1388 » 65اﻳﺮان :وﮐﻴﻞ ﻣﻌﺬب از اﻋﺪام ﻣﺮد ﺟﻮان« ،ﻟﻮس ﺁﻧﺠﻠﺲ ﺗﺎﻳﻤﺰ 8 ،ﻓﻮرﻳﻪ ،2010 http://articles.latimes.com/2010/feb/08/world/la-fg-iran-lawyer8-2010feb08
66ﺗﺒﺼﺮﻩ ﻣﺎدﻩ 128ﺁﺋﻴﻦ دادرﺳﯽ ﮐﻴﻔﺮﯼ ﻣﯽ ﮔﻮﻳﺪ ﮐﻪ »در ﻣﻮاردي آﻪ ﻣﻮﺿﻮع ﺟﻨﺒﻪ ﻣﺤﺮﻣﺎﻧﻪ دارد ﻳﺎ ﺣﻀﻮر ﻏﻴﺮ ﻣﺘﻬﻢ ﺑﻪ ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻗﺎﺿﻲ ﻣﻮﺟﺐ ﻓﺴﺎد ﮔﺮدد و هﻤﭽﻨﻴﻦ در ﺧﺼﻮص ﺟﺮاﺋﻢ ﻋﻠﻴﻪ اﻣﻨﻴﺖ آﺸﻮر ﺣﻀﻮر وآﻴﻞ در ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺑﺎ اﺟﺎزﻩ دادﮔﺎﻩ ﺧﻮاهﺪ ﺑﻮد«. 67ﻣﺎدﻩ 3ﻗﺎﻧﻮن اﺣﺘﺮام ﺑﻪ ﺁزادﯼ هﺎﯼ ﻣﺸﺮوع و ﺣﻔﻆ ﺣﻘﻮق ﺷﻬﺮوﻧﺪﯼ ،ﻣﺼﻮب 1383 68ﺗﺒﺼﺮﻩ ﻣﺎدﻩ ،128ﭘﻴﺸﻴﻦ 69ﮐﺒﺮﯼ زاﻏﻪ دوﺳﺖ در ﺗﻴﺮ 1388ﺑﻪ هﻤﺮاﻩ ﺷﻮهﺮش در ﮔﻮرﺳﺘﺎن ﺑﻬﺸﺖ زهﺮا در ﻣﺮاﺳﻢ ﻳﺎدﺑﻮد ﻧﺪا ﺁﻗﺎ
ﻋﻔﻮ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻞ ،ﺧﺮداد 1389
ﻧﻤﺎﻳﻪMDE 13/062/2010:
از اﻋﺘﺮاض ﺗﺎ زﻧﺪان :اﻳﺮان ﻳﮏ ﺳﺎل ﭘﺲ از اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت
60
ﺳﻠﻄﺎن و دﻳﮕﺮ ﮐﺴﺎﻧﯽ ﮐﻪ در ﺗﻈﺎهﺮات ﺧﺮداد 1388ﻏﻴﺮﻗﺎﻧﻮﻧﯽ ﮐﺸﺘﻪ ﺷﺪﻧﺪ ،دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪ. 70ﮐﻤﻴﺘﻪ ﮔﺰارﺷﮕﺮان ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ» ،زﻧﺪاﻧﯽ ﮔﻤﻨﺎم ﮐﺒﺮﯼ زاﻏﻪ دوﺳﺖ ﻧﻪ ﻣﺎﻩ در ﺑﺎزداﺷﺖ اﺳﺖ1 «، اردﻳﺒﻬﺸﺖ http://persian2english.com/?p=9711 ،1389 71ﮐﻤﭙﻴﻦ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ در اﻳﺮان» ،ﻓﺮﻳﺪﻩ ﻏﻴﺮت :ﺣﺘﯽ وﮐﻴﻞ ﻋﻤﺎدﺑﺎﻗﯽ هﻢ دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ ﭘﺮوﻧﺪﻩ وﯼ ﻧﺪارد« 1 ،اردﻳﺒﻬﺸﺖ ،1389 HTTP://PERSIAN.IRANHUMANRIGHTS.ORG/1389/01/FARIDEH_GHEYRAT/
72ﻧﮕﺎﻩ ﮐﻨﻴﺪ ﺑﻪ:
http://www.parlemannews.ir/index.aspx?n=3245 A/HRC/WG.6/7/IRN/1,
73
http://lib.ohchr.org/HRBodies/UPR/Documents/Session7/IR/A_HRC_WG6_7_IRN_1_E.pdf
74ﻣﺎدﻩ 39 75
ﻣﺎدﻩ 6ﻗﺎﻧﻮن اﺣﺘﺮام ﺑﻪ ﺁزادﯼ هﺎﯼ ﻣﺸﺮوع و ﺣﻔﻆ ﺣﻘﻮق ﺷﻬﺮوﻧﺪﯼ
76ﻣﺎدﻩ 38ﻗﺎﻧﻮن اﺳﺎﺳﯽ و ﻣﺎدﻩ 578ﻗﺎﻧﻮن ﻣﺠﺎزات اﺳﻼﻣﯽ ﮐﻪ ﻣﯽ ﮔﻮﻳﺪ» :هﺮ ﻳﻚ از ﻣﺴﺘﺨﺪﻣﻴﻦ وﻣﺎﻣﻮرﻳﻦ ﻗﻀﺎﺋﻲ ﻳﺎ ﻏﻴﺮ ﻗﻀﺎﺋﻲ دوﻟﺘﻲ ﺑﺮاي ﺁﻧﻜﻪ ﻣﺘﻬﻤﻲ را ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻪ اﻗﺮار آﻨﺪ او را اذﻳﺖ وﺁزار ﺑﺪﻧﻲ ﻧﻤﺎﻳﺪ ﻋﻼوﻩ ﺑﺮ ﻗﺼﺎص ﻳﺎ ﭘﺮداﺧﺖ دﻳﻪ ﺣﺴﺐ ﻣﻮرد ﺑﻪ ﺣﺒﺲ ازﺷﺸﻤﺎﻩ ﺗﺎ ﺳﻪ ﺳﺎل ﻣﺤﻜﻮم ﻣﻴﮕﺮدد و ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ آﺴﻲ دراﻳﻦ ﺧﺼﻮص دﺳﺘﻮردادﻩ ﺑﺎﺷﺪ ﻓﻘﻂ دﺳﺘﻮر دهﻨﺪﻩ ﺑﻪ ﻣﺠﺎزات ﺣﺒﺲ ﻣﺬآﻮر ﻣﺤﻜﻮم ﺧﻮاهﺪ ﺷﺪ واﮔﺮ ﻣﺘﻬﻢ ﺑﻮاﺳﻄﻪ اذﻳﺖ و ﺁزار ﻓﻮت آﻨﺪ ﻣﺒﺎﺷﺮ ﻣﺠﺎزات ﻗﺎﺗﻞ و ﺁﻣﺮ ]ﺷﮑﻨﺠﻪ[ ﻣﺠﺎزات ﻗﺘﻞ را ﺧﻮاهﺪ داﺷﺖ«. » 77ﻣﺎﺟﺮاﯼ ﻋﻀﻮ ﺑﺴﻴﺞ :ﻣﺘﻦ ﮐﺎﻣﻞ «،ﮐﺎﻧﺎل 4ﺧﺒﺮ 17 ،ﻓﻮرﻳﻪ 28) 2010ﺑﻬﻤﻦ ،(1388 http://www.channel4.com/news/articles/world/middle_east/basij+militia+memberaposs+story+full+transc ript/3547452
78ﻧﮕﺎﻩ ﮐﻨﻴﺪ ﺑﻪ زﺟﺮﻧﺎﻣﻪ ﺑﻬﺎرﻩ ﻣﻘﺎﻣﯽ ،ﻗﺮﺑﺎﻧﯽ ﺗﺠﺎوز در زﻧﺪان ،ﻓﺮوردﻳﻦ ،1389 http://rowzane.com/fa/annonce-archiev/63-zanan/1785-1389-01-20-21-46-54.html
79اﺻﻞ 24ﻣﯽ ﮔﻮﻳﺪ :ﺷﺨﺺ ﺑﺎزداﺷﺖ ﺷﺪﻩ ﻳﺎ زﻧﺪاﻧﯽ در اﺳﺮع وﻗﺖ ﭘﺲ از ﭘﺬﻳﺮش در ﻣﺤﻞ ﺑﺎزداﺷﺖ ﻳﺎ زﻧﺪان ﻣﻮرد ﻣﻌﺎﻳﻨﻪ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﭘﺰﺷﮑﯽ ﻗﺮار ﺧﻮاهﺪ ﮔﺮﻓﺖ و از ﺁن ﭘﺲ ﻣﺮاﻗﺒﺖ و ﻣﻌﺎﻟﺠﻪ ﭘﺰﺷﮑﯽ در زﻣﺎن هﺎﯼ ﻻزم اراﺋﻪ ﺧﻮاهﺪ ﺷﺪ .اﻳﻦ ﻣﺮاﻗﺒﺖ و ﻣﻌﺎﻟﺠﻪ ﺑﻪ راﻳﮕﺎن ﺧﻮاهﺪ ﺑﻮد. 80ﺷﺒﮑﻪ ﺧﺒﺮ ﺟﻤﻬﻮرﯼ اﺳﻼﻣﯽ اﻳﺮان 29 ،ﺷﻬﺮﻳﻮر ،1388 http://www.irna.ir/View/FullStory/?NewsId=689599
81اﺻﻞ (81 E/CN.4/2004/3/Add.2, para 57) 21ﻣﯽ ﮔﻮﻳﺪ: » 1ـ ﺑﻬﺮﻩ ﺑﺮدارﯼ ﻧﺎروا از وﺿﻌﻴﺖ ﺷﺨﺺ ﺑﺎزداﺷﺖ ﺷﺪﻩ ﻳﺎ زﻧﺪاﻧﯽ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر اﺟﺒﺎر او ﺑﻪ اﻋﺘﺮاف، ﭘﺬﻳﺮش ﺗﻘﺼﻴﺮ ﻳﺎ اداﯼ ﺷﻬﺎدت ﻋﻠﻴﻪ دﻳﮕﺮان ﻣﻤﻨﻮع اﺳﺖ.
2ـ هﻴﭻ ﻓﺮد ﺑﺎزداﺷﺖ ﺷﺪﻩ اﯼ در ﻃﯽ ﺑﺎزﺟﻮﻳﯽ در ﻣﻌﺮض ﺧﺸﻮﻧﺖ ،ﺗﻬﺪﻳﺪ ﻳﺎ روش هﺎﯼ ﺑﺎزﺟﻮﻳﯽ ﻗﺮار ﻧﺨﻮاهﺪ ﮔﺮﻓﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻗﺪرت ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﻴﺮﯼ ﻳﺎ ﻗﻀﺎوﺗﺶ ﻟﻄﻤﻪ ﺑﺰﻧﺪ«. » 82ﮐﺮوﺑﯽ :ﻣﻠﺖ اﻳﺮان ،ﺗﺤﻘﻴﺮ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ «،راﻩ ﺳﺒﺰ 9 ،ﺧﺮداد ،1389 http://www.rahesabz.net/story/15839/
E/CN.4/2004/3/Add.2, para 57
84ﻣﺎدﻩ 165 85ﻣﺎدﻩ 188 86وﺑﮕﺎﻩ ﻣﺮدﻣﺴﺎﻻرﯼ 12 ،ﺑﻬﻤﻦ 1388 87ﮐﻤﭙﻴﻦ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ در اﻳﺮان ،ﻓﺸﺎر وزارت اﻃﻼﻋﺎت ﺑﺮ ﻗﻮﻩ ﻗﻀﺎﺋﻴﻪ ﺑﺮاﯼ ﺻﺪور اﺣﮑﺎم ﺳﻨﮕﻴﻦ، HTTP://PERSIAN.IRANHUMANRIGHTS.ORG/1389/01/2671/
88ﻣﺎدﻩ هﺎﯼ 498و 499 89ﻣﺎدﻩ 513 90ﻣﺎدﻩ هﺎﯼ 6و 26 91ﻣﺎدﻩ 514 92ﻣﺎدﻩ 609
ﻧﻤﺎﻳﻪMDE 13/062/2010:
ﻋﻔﻮ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻞ ،ﺧﺮداد 1389
83
از اﻋﺘﺮاض ﺗﺎ زﻧﺪان :اﻳﺮان ﻳﮏ ﺳﺎل ﭘﺲ از اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت
61
93ﻣﺎدﻩ 610 94ﻣﺎدﻩ 618 95ﻣﺎدﻩ 607 96ﺳﻴﻤﺎﯼ ﺟﻤﻬﻮرﯼ اﺳﻼﻣﯽ اﻳﺮان ﺷﺒﮑﻪ 18 ،1ﺁذر 1388 97ﮐﻤﭙﻴﻦ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ در اﻳﺮان ،دادﺳﺮاﯼ وﻳﮋﻩ زﻧﺪان اوﻳﻦ را ﺗﻌﻄﻴﻞ ﮐﻨﻴﺪ 25 ،ﻓﺮوردﻳﻦ 1389 http://persian.iranhumanrights.org/1389/01/close-evin-court/ 98ﮐﻤﭙﻴﻦ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ در اﻳﺮان ،دادﺳﺮاﯼ وﻳﮋﻩ زﻧﺪان اوﻳﻦ را ﺗﻌﻄﻴﻞ ﮐﻨﻴﺪ 25 ،ﻓﺮوردﻳﻦ 1389 http://persian.iranhumanrights.org/1389/01/close-evin-court/ 99ﮐﻤﭙﻴﻦ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ در اﻳﺮان ،دادﺳﺮاﯼ وﻳﮋﻩ زﻧﺪان اوﻳﻦ را ﺗﻌﻄﻴﻞ ﮐﻨﻴﺪ 25 ،ﻓﺮوردﻳﻦ 1389 http://persian.iranhumanrights.org/1389/01/close-evin-court/ 100ﮐﻤﭙﻴﻦ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ در اﻳﺮان 22 ،اردﻳﺒﻬﺸﺖ ،1389وﮐﻴﻞ ﻓﺮزاد ﮐﻤﺎﻧﮕﺮ ،اﺻﺮار ﺑﺮﺑﻴﮕﻨﺎهﯽ ﻣﻮﮐﻠﺶhttp://persian.iranhumanrights.org/1389/02/bahramian_farzad/ ، 101ﻧﮕﺎﻩ ﮐﻨﻴﺪ ﺑﻪ »واﮐﻨﺶ ﻣﻴﺮﺣﺴﻴﻦ ﻣﻮﺳﻮﯼ ﺑﻪ اﻋﺪام هﺎﯼ اﺧﻴﺮ «،ﮐﻠﻤﻪ 20 ،اردﻳﺒﻬﺸﺖ ،1389 http://www.kaleme.com/1389/02/20/klm-19032
و
http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=8902250640
102
http://enduringamerica.com/2010/05/17/iran-document-the-prosecutor-on-the-executions-leaders-ofsedition-15-may/ 103 وhttp://www.farsnews.com/newstext.php?nn=8902250640 http://enduringamerica.com/2010/05/17/iran-document-the-prosecutor-on-the-executions-leaders-ofsedition-15-may/
104در ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ اﯼ ﺑﺎ ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮن ﺻﺪاﯼ ﺁﻣﺮﻳﮑﺎ ،ﻧﮕﺎﻩ ﮐﻨﻴﺪ ﺑﻪ: http://persian2english.com/?p=10889
105ﻧﮕﺎﻩ ﮐﻨﻴﺪ ﺑﻪ »زﻧﺪاﻧﯽ ﺳﻴﺎﺳﯽ ﻣﺤﮑﻮم ﺑﻪ اﻋﺪام ،ﻋﻠﯽ ﺻﺎرﻣﯽ ،در ﺑﺎرﻩ ﺗﮑﺮار ﮐﺸﺘﺎر هﺸﺪار ﻣﯽ دهﺪ«، http://persian2english.wordpress.com/2010/01/01/political-prisoner-ali-saremi-sentenced-to-deathwarns-about-a-repeat-of-massacre/
106ﻧﮕﺎﻩ ﮐﻨﻴﺪ ﺑﻪ ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ هﺎﯼ ﻣﺎدر ﻣﺠﻴﺪ ﺗﻮﮐﻠﯽ ﺑﺎ ﺻﺪاﯼ ﺁﻣﺮﻳﮑﺎ 29 ،دﯼ ،1389 HTTP://PERSIAN2ENGLISH.COM/?P=4626
108ﻧﮕﺎﻩ ﮐﻨﻴﺪ ﺑﻪ اﻧﺴﺘﻴﺘﻮ ﺧﺎورﻣﻴﺎﻧﻪ ،زﻧﺎن ﮐﺎرﮔﺮ اﻳﺮان ﮐﺠﺎﻳﻨﺪ؟،
A/HRC/13/42, 19 February 2010
107
http://payvand.com/news/09/feb/1110.html http://www.rhairan.biz/archives/10947
109
110در ﺳﺎل ﻧﻮ اﻳﺮاﻧﯽ ،روز اول ﻓﺮوردﻳﻦ ،اﻳﺮاﻧﻴﺎن ﺳﻔﺮﻩ اﯼ ﺑﺎ هﻔﺖ ﻗﻠﻢ ﻣﻮاد ﺳﻨﺘﯽ ﻣﯽ ﭼﻴﻨﻨﺪ ﮐﻪ ﻧﺎم هﻤﻪ ﺑﺎ ﺣﺮف »س« ﺷﺮوع ﻣﯽ ﺷﻮد ،و اﻳﻦ ﺳﻔﺮﻩ هﻔﺖ ﺳﻴﻦ ﻧﺎم دارد. 111ﻧﮕﺎﻩ ﮐﻨﻴﺪ ﺑﻪ »واﮐﻨﺶ ﻣﻴﺮﺣﺴﻴﻦ ﻣﻮﺳﻮﯼ ﺑﻪ اﻋﺪام هﺎﯼ اﺧﻴﺮ «،ﮐﻠﻤﻪ 20 ،اردﻳﺒﻬﺸﺖ ،1389 http://www.kaleme.com/1389/02/20/klm-19032 http://www.mardomsalari.com/Template1/News.aspx?NID=69403
112
113ﻧﮕﺎﻩ ﮐﻨﻴﺪ ﺑﻪ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ اﺻﻮل ﺣﻤﺎﻳﺖ و ﺗﺮوﻳﺞ ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ از ﻃﺮﻳﻖ اﻗﺪام ﺑﺮاﯼ ﻣﺒﺎرزﻩ ﺑﺎ ﻣﺼﻮﻧﻴﺖ از ﻣﺠﺎزات ) 8 ،(E/CN.4/2005/102/Add.1ﻓﻮرﻳﻪ 19) 2005ﺑﻬﻤﻦ ،(1383ﺗﻌﺮﻳﻒ هﺎ » 114ﺑﻴﺎﻧﻴﻪ ﮐﺎﻣﻞ دادﮔﺎﻩ ﻧﻈﺎﻣﯽ اﻳﺮان در ﺑﺎرﻩ ﺑﺎزداﺷﺘﮕﺎﻩ ﮐﻬﺮﻳﺰﮎ «،وﺑﻼگ ﻣﺤﻤﺪ ﻣﺼﻄﻔﺎﻳﯽ 29 ،ﺁذر ،1388 http://persian2english.wordpress.com/2009/12/20/full-statement-of-iranian-military-court-on-kahrizakdetention-centre/ 115
» اﻳﺮان ،ﺗﻴﺮﻣﺎﻩ :١٣٨٨ﺷﺎهﺪﯼ ﺑﺮ ﺟﻨﺎﻳﺎت دوﻟﺘﯽ در ﺑﺎزداﺷﺘﮕﺎﻩ ﮐﻬﺮﻳﺰﮎ «،ﺳﻌﻴﺪ/ﺑﻨﻴﺎد ﻋﺒﺪاﻟﺮﺣﻤﺎن
ﻋﻔﻮ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻞ ،ﺧﺮداد 1389
ﻧﻤﺎﻳﻪMDE 13/062/2010:
از اﻋﺘﺮاض ﺗﺎ زﻧﺪان :اﻳﺮان ﻳﮏ ﺳﺎل ﭘﺲ از اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت
62
ﺑﺮوﻣﻨﺪ 13 ،ﺑﻬﻤﻦ ،1388 116ﻧﮕﺎﻩ ﮐﻨﻴﺪ ﺑﻪ ﻣﻘﺎﻣﺎت اﻳﺮان ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺮگ دﮐﺘﺮ ﺑﺎزداﺷﺘﮕﺎﻩ را ﻣﻮرد ﺗﺤﻘﻴﻖ ﻗﺮار دهﻨﺪ 18 ،ﻧﻮاﻣﺒﺮ 2010 ) 27ﺁﺑﺎن ،(1388 http://www.iranrights.org/farsi/document-1217.php
http://www.amnesty.org/en/news-and-updates/news/iranian-authorities-must-investigate-deathdetention-centre-doctor-20091118
» 117ﻗﺎﺗﻞ ﻓﺮزﻧﺪم را ﻣﻌﺮﻓﯽ و ﻣﺤﺎﮐﻤﻪ ﮐﻨﻴﺪ« ،روز ﺁﻧﻼﻳﻦ 22 ،اﺳﻔﻨﺪ ،1388 http://www.roozonline.com/persian/news/newsitem/article/////-9163bd7125.html
118ﻣﺮدﻣﺴﺎﻻرﯼ 28 ،ﺑﻬﻤﻦ 1388 »119رﺳﻴﺪﮔﯽ در ﮐﺎر ﻧﻴﺴﺖ ،ﺗﻬﺪﻳﺪ هﻢ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ «،روز ﺁﻧﻼﻳﻦ 13 ،اﺳﻔﻨﺪ 1388 120ﻧﮕﺎﻩ ﮐﻨﻴﺪ ﺑﻪ ﻋﻔﻮ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻞ ،اﻳﺮان :اﻋﺘﺮاض ﺑﻪ اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ـ ﺗﺸﺪﻳﺪ ﺳﺮﮐﻮب )ﻧﻤﺎﻳﻪMDE :
،(13/132/2009ﺁذر 1388 121اﺑﻬﺎم در ﺑﺎرﻩ ﻣﺮگ ﺷﺨﺺ ﺁزاد ﺷﺪﻩ از ﮐﻬﺮﻳﺰﮎ ،ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﻩ ﻣﺠﻠﺲ« ،ﺗﻬﺮان ﺗﺎﻳﻤﺰ 1 ،اﺳﻔﻨﺪ 1388 http://www.tehrantimes.com/index_View.asp?code=214456
122ﺑﺮاﯼ ﻣﺜﺎل ﻧﮕﺎﻩ ﮐﻨﻴﺪ ﺑﻪ »ﻓﺮار ﺑﻪ ﺁﻟﻤﺎن :درﺧﻮاﺳﺖ هﺎﯼ ﭘﻨﺎهﻨﺪﮔﯽ از اﻳﺮان «،اﺷﭙﻴﮕﻞ، http://www.spiegel.de/international/world/bild-694367-87854.html
123ﻣﺎدﻩ ) 12 (1ﻣﻴﺜﺎق ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ ﺣﻘﻮق ﻣﺪﻧﯽ و ﺳﻴﺎﺳﯽ ﺁزادﯼ ﺣﺮﮐﺖ در داﺧﻞ ﮐﺸﻮر را ﺗﺄﻣﻴﻦ ﮐﺮدﻩ و ﻣﺎدﻩ ) 12 (2ﻣﯽ ﮔﻮﻳﺪ »هﻤﻪ ﺁزادﻧﺪ از هﺮﮐﺸﻮرﯼ ،از ﺟﻤﻠﻪ ﮐﺸﻮر ﺧﻮدﺷﺎن ،ﺧﺎرج ﺷﻮﻧﺪ«. 124ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﻋﻔﻮ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻞ ﺑﺎ ﺳﭙﻬﺮ ﻋﺎﻃﻔﯽ در اﺳﻔﻨﺪ 1388 » 125اﻧﮕﻠﺴﺘﺎن ﺑﻪ اﻳﺮان ﺗﺴﻠﯽ ﻣﯽ دهﺪ «،ﺗﺎﻳﻤﺰ 24 ،ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ 2) 2010ﻣﻬﺮ ،(1388 http://www.timesonline.co.uk/tol/news/world/middle_east/article6846763.ece
126ﻧﮕﺎﻩ ﮐﻨﻴﺪ ﺑﻪ: » 127زن ﻓﺮارﯼ از ﻧﺎﺁراﻣﯽ ﺗﺎﺑﺴﺘﺎن اﻳﺮان ،از ﺣﻤﻼت اﻧﺘﻘﺎﻣﯽ در ﺗﺮﮐﻴﻪ ﻣﯽ ﮔﻮﻳﺪ« ،ﮔﺎردﻳﻦ 17 ،دﺳﺎﻣﺒﺮ 26) 2010ﺁذر http://www.guardian.co.uk/world/2009/dec/17/iran-refugee-sabri-turkey ،(1388 128 ﺑﺮاﯼ اﻃﻼﻋﺎت ﺑﻴﺸﺘﺮ ،ﻧﮕﺎﻩ ﮐﻨﻴﺪ ﺑﻪ :ﻋﻔﻮ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻞ ،اﻳﺮان :ﻗﺮﺑﺎﻧﻴﺎن ﻧﻘﺾ ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ )ﻧﻤﺎﻳﻪMDE : ،(13/10/93ﻧﻮاﻣﺒﺮ 1993؛ اﻳﺮان :رازدارﯼ رﺳﻤﯽ ﺳﺮﮐﻮب ﻣﺪاوم را ﭘﻨﻬﺎن ﻣﯽ ﺳﺎزد )ﻧﻤﺎﻳﻪMDE : ،(13/02/95ﻣﻪ 1995؛ اﻳﺮان :دادﮔﺎﻩ »ﻣﻴﮑﻮﻧﻮس« ﻣﺪارﮎ ﺑﻴﺸﺘﺮﯼ در ﺑﺎرﻩ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻗﺘﻞ هﺎﯼ ﻏﻴﺮﻗﺎﻧﻮﻧﯽ دوﻟﺘﯽ اﻳﺮان ﻋﺮﺿﻪ ﮐﺮد )ﻧﻤﺎﻳﻪ 10 ،(MDE 13/15/97 :ﺁﭘﺮﻳﻞ 1997؛ و اﻳﺮان :روال وﺣﺸﺖ ﺁور ﻗﺘﻞ و »ﻧﺎﭘﺪﻳﺪ ﺷﺪن« )ﻧﻤﺎﻳﻪ 11 ،(MDE 13/025/1998 :دﺳﺎﻣﺒﺮ .1998 129اﺻﻮل ﭘﻴﺸﮕﻴﺮﯼ ﻣﻮﺛﺮ و ﺗﺤﻘﻴﻖ در ﺑﺎرﻩ اﻋﺪام هﺎﯼ ﻓﺮاﻗﺎﻧﻮﻧﯽ ،ﺧﻮدﺳﺮاﻧﻪ و ﺷﺘﺎﺑﺰدﻩ )ﻣﺼﻮب ﺷﻮراﯼ اﻗﺘﺼﺎدﯼ و اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻞ در 24ﻣﻪ 1989در ﻗﻄﻌﻨﺎﻣﻪ 1989/65و ﺗﺎﻳﻴﺪ ﻣﺠﻤﻊ ﻋﻤﻮﻣﯽ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻞ در 15دﺳﺎﻣﺒﺮ 1989در ﻗﻄﻌﻨﺎﻣﻪ (44/162در ﻣﺎدﻩ هﺎﯼ 1و 4ﻣﯽ ﮔﻮﻳﺪ: http://www.irangreenvoice.com/article/2010/may/31/3931
» 1ـ دوﻟﺖ هﺎ ﮐﻠّﻴﻪ اﻋﺪام هﺎﯼ ﻓﺮاﻗﺎﻧﻮﻧﯽ ،ﺧﻮدﺳﺮاﻧﻪ و ﺷﺘﺎﺑﺰدﻩ را ﻗﺎﻧﻮﻧﺎ ﻣﻨﻊ و ﺗﻀﻤﻴﻦ ﺧﻮاهﻨﺪ ﮐﺮد ﮐﻪ ﺗﻤﺎم اﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ اﻋﺪام هﺎ در ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﮐﻴﻔﺮﯼ ﺷﺎن ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺟﺮم ﺗﻠﻘﯽ ﺷﻮﻧﺪ و ﺑﺎ ﻣﺠﺎزات هﺎﯼ ﻣﻨﺎﺳﺒﯽ ﻗﺎﺑﻞ ﮐﻴﻔﺮ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﮐﻪ ﺟﺪﻳﺖ اﻳﻦ ﺟﺮاﻳﻢ را در ﻧﻈﺮ ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ ...اﻳﻦ ﻣﻤﻨﻮﻋﻴﺖ ﺑﺮ ﺣﮑﻢ هﺎﯼ ﻣﺮاﺟﻊ دوﻟﺘﯽ ﻏﺎﻟﺐ ﺧﻮاهﺪ ﺑﻮد. » 4ـ اﻓﺮاد ﻳﺎ ﮔﺮوﻩ هﺎﻳﯽ ﮐﻪ در ﺧﻄﺮ اﻋﺪام هﺎﯼ ﻓﺮاﻗﺎﻧﻮﻧﯽ ،ﺧﻮدﺳﺮاﻧﻪ و ﺷﺘﺎﺑﺰدﻩ هﺴﺘﻨﺪ ،از ﺟﻤﻠﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﮐﻪ ﺗﻬﺪﻳﺪ ﺑﻪ ﻣﺮگ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ،از ﺗﻀﻤﻴﻦ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻣﻮﺛﺮ از ﻃﺮﻳﻖ ﻗﻀﺎﻳﯽ ﻳﺎ ﻏﻴﺮ ﺁن ﺑﺮﺧﻮردار ﺧﻮاهﻨﺪ ﺷﺪ«. 130ﺑﺮاﯼ اﻃﻼع ﺑﻴﺸﺘﺮ در ﺑﺎرﻩ رﻓﺘﺎر ﺑﺎ ﭘﻨﺎهﺠﻮﻳﺎن در ﺗﺮﮐﻴﻪ ﻧﮕﺎﻩ ﮐﻨﻴﺪ ﺑﻪ :ﻋﻔﻮ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻞ ،ﺗﺮﮐﻴﻪ: ﺳﺮﮔﺮدان :ﭘﻨﺎهﻨﺪﮔﺎن در ﺗﺮﮐﻴﻪ از ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻣﺤﺮوﻣﻨﺪ )ﻧﻤﺎﻳﻪ 22 ،(EUR 44/001/2009 :ﺁﭘﺮﻳﻞ ،2009 http://www.amnesty.org/en/library/asset/EUR44/001/2009/en/0f217291-cae8-4093-bda9485588e245d8/eur440012009en.pdf
ﻧﻤﺎﻳﻪMDE 13/062/2010:
ﻋﻔﻮ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻞ ،ﺧﺮداد 1389
www.amnesty.org
,Cl¤ÞpvpJ êDç éµqDÜ× ok éZ ælz yß×Cp¾ êC ézßÊok éZ êCpF ÐÏØÎC ÝìF ß¿µ ,ÚDèV qC ÚDËØç MrµÞêkCqA ,PÎClµ íJ ok Þ lÜÆí× æqoDG× éF í×ßص PëDØdÝOiìËÛCpF pOèF íÛDèV ÝOhDvoß²Ü× .PvC ?lìÜÇF lìÛCßN í× oDÇZ DØz éÆ íÆDÛp®h êDçÞpìÛ pFCpF ok P×ÞDÃ× éÆ lÛC ækCk ÚD¡Û ÚDèV pvCpv ok ÚÓD·¾ íÛDwÆ DF .lìzDF ¢GÜV ÝëC qC êß©µ .PvC ÝÇØ× lÜÜÆ í× lëlèN Co p¡F ÁßÃd .lìÜÆ æqoDG× PvC p¿ÜN Þ upN ÚD¡ë ÓDÆ éÆ
éF ÚkCk ÚDëDJ êCpF æqoDG× íÛDèV ¢GÜV qC ï¡iF Þ lëlÛßìKF ÐÏØÎC ÝìF ß¿µ éF .ÙìÜÆ kDWëC êpìì»N lìÜÆ ÈØÆ .lëß¡F p¡F ÁßÃd ªÃÛ .lìÜÆ íÎD× ÈØÆ ÐÏØÎC ÝìF ß¿µ PìÎD·¾ qC íÛDGìO¡J êCpF
.ÙìÛDvpF ÚCpËëk yßÊ éF Co ÚDØëC l¤ ÙìÛCßN í× Ùç DF æCpØç .ÙOwç ÐÏØÎC ÝìF ß¿µ ok Pëß©µ æoDFok MDµÔ¬C P¾Dëok éF lÜØÂÔµ Ý× ÖDÛ íÛD¡Û oß¡Æ íÇìÛÞpOÇÎC PwJ (kßz í× P¾Dëok Þoßë Þ oÓk ,lÛßJ éF íÎD× ÈØÆ) ÙÜÆ íÎD× ÈØÆ ÐÏØÎC ÝìF ß¿µ éF ÙÏëD× ¼ÏG× koDÆpOvD×
CrëÞ
lìÜÆ PzCkpF pëq cpz éF Ý× MoDÆqC D¿®Î æoDØz öD©ÃÛC jëoDN D©×C
.lìÜÆ ÍDvoC ÚDNoß¡Æ ok ÐÏØÎC ÝìF ß¿µ pO¾k éFCo Öp¾ ÝëC D¿®Î
www.amnesty.org/en/worldwide-sites :lìFDìF æDËFÞ ÝëC ok lìÛCßN í× Co ÐÏØÎC ÝìF
ß¿µ pND¾k íÛD¡Û
:lìÜÆ ÍDvoC pëq íÛD¡Û éF Co Öp¾ ÝëC ,koClÛ kßVÞ ÐÏØÎC ÝìF ß¿µ pO¾k ÚDNoß¡Æ ok pÊC
Amnesty International, International Secretariat, Peter Benenson House, 1 Easton Street, London WC1X 0DW, United Kingdom
ÙçCßh í× Ý× ÙÜÆ ÈØÆ
ÙàìÏìÖ 2/2 ÙDåV ÜìÖqpv ß oà¡Æ 150 qC ¢ìF ok ß PvC íÚDåV í¡GÛV ÐÏ×ÎC ÜìF ࿵ ÁàÃd qC íÚDwÚC pä æÆ PvC ÜëC DÖ qClÚC Ø¡Z .lÛÛÆ íÖ oDÇìJ p¡F ÁàÃd êCpF æÆ koCk ੵ .kàz oCkoàh pF íÏÏ×ÎC ÜìF êp¡F ÁàÃd kDÛvC pëDv ßp¡F ÁàÃdíÚDåV æìÖÔµCok°à¿eÖ à¿µ .ØëqCkpJíÖ p¡F ÁàÃd ªÃÚ æF Ùlì¡iF ÙDëDJ êCpF XìwF ß ¼ìÏGN ,ãqoDGÖ ,ÄìÃeN æFDÖ æÛërä .PvC ÐÃOwÖ êkD¥OÂC ¸¾DÛÖ Dë HänÖ ,ívDìv êsàÎàñlëC ,PÖàÇd pä qC ÐÏ×ÎC ÜìF .kàz íÖ ÜìÖ~DN íÖà×µ êDëClä D©µC Pëੵ Äd Äëp¬ qC DNl×µ DÖ êDäoDÆ
ÐÏ×ÎC ÜìF ࿵ MCoD¡OÚC õÏìvÞ éF 2010 ok PwiÛ p¡Û Amnesty International Publications International Secretariat Peter Benenson House 1 Easton Street London WC1X 0DW United Kingdom www.amnesty.org
2010 ÐÏ×ÎC ÜìF ࿵ MCoD¡ÚC ,p¡Ú ß IDZ Äd © MDE 13/062/2010 :æëD×Ú ãoD×z
íwìÏËÚC :íϤC ÙDFq ,ÐÏ×ÎC ÜìF ࿵ æÏìvß æF IDZ DìÚDOëpF ,íÏÏ×ÎC ÜìF æÚDh pìFk
PëCo íKÆ ÁàÃd PeN æëp¡Ú ÜëC .PvC °à¿eÖ ÁàÃd æ×ä êCpF ízßo pä æF æVß PhCkpJ ÙßlF ÙCàN íÖDÖC ,PvC êCpF æÚ DÖC kpÆ pìSÇN yqàÖA ß ÜìK×Æ ,íµD¾k êDäoDÆ íÖ ¢äCàh ÙDË×ä qC êàÛ·Ö ÁàÃd ÈÎDÖ .klWÖ yßp¾ ÙA pìRDN íFDëq oC oà²ÛÖ æF Co ÙA qC ãkD¿OvC æÚàÊpä lÛÆ ,pËëk ¯ëCpz ok êoCkpF æiwÚoà²ÛÖ æF .lÛÛÆ yoCrÊ ,uDGOÂC ß æ×VpN Dë pËëk MDëp¡Ú ok ãoDFßk ãkD¿OvC Dë .PvC êoßp¨ æVß PhCkpJ ß pzDÚ qC íÏG ãqDVC P¾Dëok koàÖ MDFDiOÚC qC xJ ÙCpåN ok MCpäD²N :lÏV êßo xǵ êp²OÛÖ kCàV © .1388 kCkph 22 êoàå×V PvDëo ½ÔOhC ok í·×V æOvk <<í¡ëD×Ú ãDÊkCk>> :lÏV P¡J xǵ uDGÎ ok ÙD×åOÖ 1388 oàëpåz 4 ,ÙCpåN EÔÃÚC ãDÊkCk êlµD Üwd ,uoD¾ êoCrÊpGh /xǵ AP/PA © .êpOwÆDh