5 minute read
Cryptocurrency, ένας νέος τρόπος προσπέλασης της
Δημήτρης Καρακινάρης
Advertisement
Φεβρουάριος 2020
Cryptocurrency, ηλεκτρονικό μέσο συναλλαγών. Το “cryptocurrency” (εν συντομία crypto) αποτελεί ένα από τα αναδυόμενα μέσα συναλλαγών το οποίο δεν έχει εσωτερική αξία και δεν εκδίδεται από κάποια Κεντρική Tράπεζα. Σήμερα τα “crypto” ανέρχονται σε πάνω από 1.600 με συνολική κεφαλαιοποίηση (market cap) $245.493.373.482 (Φεβ. 2020).
Το δίκτυο αυτό ελέγχεται από τους ίδιους χρήστες και με αυτόν τον τρόπο, δεν μπορεί κάποιος προγραμματιστής να εξαναγκάσει καμία αλλαγή στο πρωτόκολλο. Όλες οι συναλλαγές “Bitcoin” καταγράφονται σε ένα κοινοποιημένο λογιστικό βιβλίο το οποίο είναι διαθέσιμο σε κάθε χρήστη, γνωστό και ως “blockchain”. To “blockchain” επιτρέπει στον χρήστη να εξακριβώνει την αυθεντικότητα της κάθε συναλλαγής, καθώς αυτές καταγράφονται βάσει ψηφιακών υπογραφών για τον κάθε χρήστη (εικόνα1). Επιπλέον, δίνεται η δυνατότητα στον χρήστη να επεξεργαστεί συναλλαγές που χρησιμοποιούν την υπολογιστική ισχύ με ανταμοιβή για την υπηρεσία αυτή, το λεγόμενο “mining”.
Διαφθορά και Crypto. Η πολιτική διαφθορά στις αναπτυσσόμενες, αλλά και σε περιπτώσεις αναπτυγμένων χωρών αποτελεί την κυριότερη πηγή μείωσης της κοινωνικής ευημερίας. Έχει διαπιστωθεί πως η πολιτική διαφθορά συμβάλλει στην αύξηση του επιπέδου φτώχειας [1], καθώς όταν εθνικοί πόροι καταθέτονται απευθείας σε ιδιωτικούς λογαριασμούς των
κυβερνώντων οδηγεί σε απομείωση των κρατικών κονδυλίων. Με αυτόν τον τρόπο η κοινωνικά αποτελεσματική κατανομή των πόρων στρεβλώνεται για ιδιοτελείς σκοπούς. Το “crypto” ως νέο μέσο e-συναλλαγών θα μπορούσε να φέρει ριζικές αλλαγές στην δημόσια/ιδιωτική χρηματοδότηση, και κατά συνέπεια στην καταπολέμηση της διαφθοράς. Οι βασικές ιδιότητες που διέπουν το “crypto” είναι αυτές που επιτρέπουν την πλήρη ανίχνευση των συναλλαγών αυτών, δίχως χρονικά εμπόδια. Μία καθολική υιοθέτηση “crypto” από την κυβέρνηση θα σήμαινε πως κάθε συναλλαγή με το κράτος θα ήταν νόμιμη, εάν και εφόσον διενεργηθεί μέσω e-συναλλαγών. Με αυτήν την αλλαγή η κυβέρνηση θα είχε αποδεσμευθεί από τη χρήση οικονομικών πόρων των οποίων η προέλευση δεν είναι γνωστή. Για παράδειγμα, κάθε εισροή χρημάτων (φορολογία, διάθεση κρατικών ομολόγων κ.ο.κ.) θα μετατραπεί σε e-χρήμα και στη συνέχεια θα διανεμηθεί ανάλογα με τον προϋπολογισμό, προκειμένου να γίνουν οι πληρωμές σε τρίτους στους οποίους και θα επανερχόταν στην κανονική του μορφή. Κάθε εισροή χρημάτων θα απαιτούσε την απομείωση των συμβατικών χρημάτων και την αύξηση των e-χρημάτων στον ισολογισμό, ενώ κάθε εκροή σε μη κυβερνητικούς αποδέκτες, το αντιστρόφως ανάλογο.
Αδυναμίες Crypto. Πράγματι το crypto μπορεί θεωρητικά να βοηθήσει στην καταπολέμηση της διαφθοράς, παρόλα αυτά αποτελεί ένα καινούργιο μέσο το οποίο εμφανίζει αρκετές αδυναμίες. Αρχικά, υπάρχει τάση για υψηλή μεταβλητότητα, ενδεικτικό της οποίας υπήρξε η περίοδος του Ιανουαρίου του 2018, όταν το “Bitcoin” έπεσε από τα 17.000 USD στα 11.000 USD. Η μεγάλη αυτή μεταβλητότητα καθιστά το “Bitcoin” και κατά συνέπεια τα “crypto” αναξιόπιστα ως συναλλακτικό μέσο, δημιουργώντας ανασφάλεια στην αγορά.
Με αυτόν τον τρόπο δε μπορεί να αξιολογηθεί και να αποτιμηθεί δίκαια ενώ η ξαφνική άρση χρήσης του προκαλεί σύγχυση στο επενδυτικό και καταναλωτικό κοινό. Τέλος, η έλλειψη θεσμοθέτησης του αποτελεί και την μεγαλύτερη αδυναμία που αντιμετωπίζει. Καθώς δεν υπάρχουν ρυθμιστικές αρχές, δεν υπάρχει εγγύηση «καταθέσεων», και δυνατότητα αποδέσμευσης αυτών από μία «κακή» συμφωνία. Το περιορισμένο νομικό πλαίσιο, καθιστά κάποιες συμβάσεις μερικώς νόμιμες, διότι ανά πάσα στιγμή μπορούν να καταστούν άκυρες, δεδομένου ότι δε διέπονται από καθορισμένο νομικό πλαίσιο για μακρά διάρκεια.
Θεσμοθέτηση Crypto. Το γεγονός ότι το
“crypto” δεν εποπτεύεται από κάποια Κεντρική Αρχή καθιστά την θεσμοθέτηση του σημαντική προκειμένου να υπάρξουν κανονισμοί για τον έλεγχο των συναλλαγών και των ροών. Το επίπεδο ρύθμισης των “crypto” θα πρέπει να καλύπτει την εθνική αλλά και την διεθνής αγορά, καθώς ο αυξημένος όγκος συναλλαγών σε συνάρτηση με τις ευκαιρίες που δημιουργούνται για παράνομες πληρωμές θα αποτελούσε τεράστιο κίνδυνο. Σε εθνικό επίπεδο, αρκετές χώρες έχουν υποστηρίξει τη θεσμοθέτηση των crypto ενώ άλλες το έχουν απαγορεύσει πλήρως. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η Ιαπωνία, η οποία από την 1η Απριλίου του 2017 έγινε η πρώτη χώρα που αποδέχτηκε το crypto ως νόμιμο συνάλλαγμα. Κάθε συναλλαγή θα πρέπει να καταγράφεται στο FSA ( Ιαπωνικός Οργανισμός Χρηματοπιστωτικών Υπηρεσιών), ενώ κάθε νομική οντότητα θα πρέπει να κατέχει ειδική άδεια διατηρώντας ελάχιστο αποθεματικό ύψους $100. Στην περίπτωση της Ιαπωνίας τα “crypto” αντιμετωπίζονται ως μεταβιβάσιμα περιουσιακά στοιχεία και όχι σαν νομισματικοί πόροι. Από την άλλη πλευρά, η Κίνα έχει υιοθετήσει νόμους οι οποίοι απαγορεύουν κάθε μορφή “crypto” αναστέλλοντας προωθητικές πλατφόρμες και ιστοσελίδες. Ελεγχόμενα crypto. Πολλές χώρες σε όλο τον κόσμο προσπαθούν να αποκτήσουν το δικό τους crypto-νόμισμα. Από την Βενεζουέλα με το “Petro” στην Εσθονία με το “Estcoin”, δημιουργείται η εύλογη ερώτηση, κατά πόσο ένα κυβερνητικά υποστηριζόμενο crypto συνεχίζει να είναι αποκεντρωμένο; Οι στόχοι και τα μέσα οικονομικής πολιτικής της κυβέρνησης προϋποθέτουν ένα νόμισμα το οποίο οι ιθύνοντες χάραξης πολιτικής θα μπορούν να εμπιστευθούν. Με αυτόν τον τρόπο ο έλεγχος του από κάποια Κεντρική Τράπεζα υπονομεύει τη χαρακτηριστική ιδιότητα του. Η ανάγκη για έλεγχο μας οδηγεί στα τα λεγόμενα “CDCs” ( Centralized digital currencies), πρόκειται ουσιαστικά για ένα e-coin το οποίο ελέγχεται από μια αρχή, εταιρεία ή Κεντρική Τράπεζα, και λειτουργεί σαν “fiat-coin”, δηλαδή παραστατικά, και καταγράφεται σε βιβλία τύπου “blockchain”. Ένα από τα αναδυόμενα και πιο σταθερά “CDC” είναι το “Tether” (USDT) το οποίο ακολουθεί τη συναλλαγματική ισοτιμία του δολαρίου. Το κύριο πλεονέκτημα ενός κυβερνητικού “CDC” είναι η δυνατότητα των Κεντρικών Τραπεζών να αλλάξουν τα επιτόκια σε οποιαδήποτε χρονική στιγμή. Έτσι τα κίνητρα για αποταμίευση ή κατανάλωση μεταβάλλονται σε πραγματικό χρόνο, ενώ πολιτικές αρνητικών επιτοκίων μπορούν να εφαρμοστούν γρηγορότερα σε σχέση με τον συμβατικό τρόπο.
Το μέλλον .Συνοψίζοντας, τα “crypto” αποτελούν έναν αμφιλεγόμενο τρόπο συναλλαγής, η χρήση των οποίων επιβάλλει την ολοένα και μεγαλύτερη ρυθμιστική παρέμβαση αλλά και την νομοθέτηση πλαισίου κανόνων και προϋποθέσεων. Ένα μελλοντικό “crypto” το οποίο φιλοδοξεί να γίνει μέρος του χρηματοπιστωτικού συστήματος θα πρέπει να ικανοποιεί μια σειρά από κριτήρια. Είναι σημαντικό να υπάρχει μαθηματική περιπλοκότητα, προκειμένου να αποφευχθούν απάτες και επιθέσεις, καθώς και να υφίσταται η ανωνυμία των χρηστών χωρίς να προσφέρει εναλλακτικές για φοροδιαφυγή. Βασιζόμενοι σε μία κοινωνία η οποία έχει θέσει τις βάσεις για μία ομαλή λειτουργία των “crypto”, αλλά και της τεχνολογίας “blockchain”, θα είναι πλέον δυνατή η προσπέλαση της διαφθοράς στα περισσότερα επίπεδα. Από δημόσια προσφερόμενα αγαθά και υπηρεσίες σε μεταβιβαστικές πληρωμές, η διανομή των δημοσίων εσόδων θα είναι διαφανής και ταυτόχρονα ανιχνεύσιμη.
