7 minute read
Συνέντευξη :Ευστάθιος Πιλιτσίδης
Ο Ευστάθιος Πιλιτσίδης σπούδασε στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης στο τμήμα Οικονομικών Επιστημών, ενώ στην συνέχεια πραγματοποίησε τις μεταπτυχιακές του σπουδές στο Πανεπιστήμιο του Στέρλινγκ της Σκωτίας στο πρόγραμμα Τραπεζικής και Χρηματοοικονομικής. Πλέον κατέχει την θέση του director για την Eurobank Equities.
Advertisement
Συνέντευξη Πιλιτσίδης Ευστάθιος Μάιος 2020
- Ποιοι είναι οι επενδυτές που συμμετέχουν στις αγορές? Αρχικά, υπάρχει η διάκριση σε θεσμικούς και ιδιώτες επενδυτές. Οι θεσμικοί των οποίων η συμμετοχή στις αγορές είναι καθημερινή και η στρατηγική τους μεσο-μακροπρόθεσμη και οι ιδιώτες των οποίων η αντιμετώπιση είναι συνήθως αποσπασματική, χωρίς ξεκάθαρη στρατηγική. Θεσμικοί που διαχειρίζονται είτε παθητικά, είτε ενεργητικά τα κεφάλαιά τους και λειτουργούν όπως ορίζει το καταστατικό λειτουργίας τους. Επίσης, υπάρχουν ιδιώτες επενδυτές με εμπειρία, ενημέρωση και διάθεση για ανάληψη ρίσκου και άλλοι με ελάχιστη εμπειρία, που δεν έχουν την απαραίτητη ενημέρωση και η διάθεσή τους για ανάληψη ρίσκου είναι πολύ μικρή. Τέλος, σε μία κρίση όπως αυτή που βιώνουμε σήμερα, θα μπορούσαμε να διαχωρίσουμε τους επενδυτές σε αυτούς τους οποίους η κρίση βρήκε εκτεθειμένους σε μεγαλύτερο ρίσκο και σε αυτούς που είχαν μικρότερη έκθεση. Αντιλαμβάνεστε ότι οι συμπεριφορές των δυο είναι διαφορετικές. - Με αφετηρία το ξέσπασμα της πρόσφατης παγκόσμιας πανδημίας ,και τις μεγάλες απώλειες που σημείωσαν όλοι οι μεγάλοι χρηματιστηριακοί δείκτες παγκοσμίως, ποια ήταν η αντίδραση των επενδυτών βλέποντας την αρνητική τάση σε όλους τους δείκτες;
Η αρχική αντίδραση (θεσμικών και ιδιωτών) ήταν η διάθεση ανάληψης μικρότερου ρίσκου, με συνέπεια την πολύ έντονη πτώση των περισσότερων επενδυτικών assets (μετοχές, ομόλογα κλπ.) Οι δείκτες παγκοσμίως κατέγραψαν απώλειες 35-40% σε ένα μήνα. Συνέπεια των παραπάνω ήταν: 1. να δημιουργηθούν προβλήματα ρευστότητας, να προκληθούν margin calls σε διάφορα χρηματοοικονομικά μέσα, με αποτέλεσμα οι συμμετέχοντες στην αγορά να κληθούν να τα καλύψουν άμεσα 2. Λόγω των εξαγορών Αμοιβαίων Κεφαλαίων και ETFs’(exchange-traded fund) ανά τον κόσμο , είχαμε πωλήσεις που πίεσαν τις τιμές ακόμα παραπάνω 3. ιδιώτες επενδυτές που ήταν εκτεθειμένοι περισσότερο, λόγω της αβεβαιότητας που προκάλεσε ο κορονοϊός, προχώρησαν σε αθρόες εξαγορές και πωλήσεις για να ανεβάσουν τα ταμειακά τους διαθέσιμα και να επανεξετάσουν αργότερα την στρατηγική τους. Σε αντίθεση με τους παραπάνω ενεργοποιήθηκαν και οι πιο ψύχραιμοι, αξιοποιώντας τις ευκαιρίες που δημιουργήθηκαν και τοποθετήθηκαν σε κλάδους που ευνοήθηκαν από τα προβλήματα που προκάλεσε παγκοσμίως ο COVID-19.
- Παρά την όποια αβεβαιότητα που χαρακτηρίζει την τρέχουσα χρονική περίοδο υπάρχουν ευκαιρίες επένδυσης ; Προφανώς! Διαχρονικά και επιστρατεύοντας την λογική πίσω από κάθε επενδυτική κίνηση, κάθε κρίση δημιουργεί τις δικές της ευκαιρίες . Συγκεκριμένα, εταιρείες με καλά θεμελιώδη και υψηλά επίπεδα ρευστότητας, που ανήκουν στον κλάδο διαχείρισης αιολικών πάρκων με σταθερές μελλοντικές χρηματοροές, εταιρείες που κατέχουν πρωταγωνιστικό ρόλο στην δικτυακή αναβάθμιση, ενόψει 5G. Διεθνώς αναμένεται να επωφεληθούν επιχειρήσεις από την στροφή σε καθαρές και ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (clean energy). Έχοντας υπόψιν τις πρωτοβουλίες κυβερνήσεων και διεθνών οργανισμών για την κλιματική αλλαγή οι
προοπτικές αναμένονται ιδιαίτερα θετικές. Επίσης, εταιρείες που διακρίνονται με βάση κριτήρια περιβαλλοντικά, κοινωνικά και εταιρικής διακυβέρνησης (ESG). Η επένδυση με βάση αυτά τα κριτήρια είναι μια από τις βασικές τάσεις μεταξύ των διαχειριστών κεφαλαίων και αναμένεται να ενισχυθεί περαιτέρω τα επόμενα χρόνια, ενισχύοντας αντίστοιχα και τις εταιρείες που είναι πρωτοπόρες σε αυτούς τους τομείς. Κυρίαρχο σε όλα τα παραπάνω είναι το γεγονός ότι οι αγορές αποτελούν προεξοφλητικό μηχανισμό και η απόφασή του κάθε επενδυτή εξαρτάται κάθε φορά από το κατά πόσο έχουν προ εξοφληθεί οι προοπτικές του εκάστοτε κλάδου.
Λαμβάνοντας υπόψιν ότι κύριο μέλημα όσων συμμετέχουν σε μια αγορά είναι το κέρδος, είτε βραχυπρόθεσμό, είτε μεσο-μακροπρόθεσμο και με την σταθερά ότι τα επιτόκια παγκοσμίως βρίσκονται σε μηδενικά ή και αρνητικά επίπεδα, δεν θα σκεφτόμουν το παραπάνω ενδεχόμενο.
- Με την έξαρση του κορονοϊού παρακολουθήσαμε μία έντονη διαμεσολάβηση των Κεντρικών Τραπεζών στην εκάστοτε οικονομία αυξάνοντας την προσφορά χρήματος, με σκοπό την παροχή ρευστότητας και την στήριξη του ιδιωτικού τομέα. Αυτό τι αντίκτυπο είχε στην συμπεριφορά των επενδυτών ως προς την διαχείριση του χαρτοφυλακίου τους;
Η αύξηση της προσφοράς χρήματος από τις μεγαλύτερες Κεντρικές Τράπεζες (Ποσοτική Χαλάρωση) είναι πρακτική την οποία έχουν βιώσει οι αγορές παγκοσμίως από το 2008 με αφορμή την Παγκόσμια Χρηματοοικονομική Κρίση (GFC). Στόχος των συγκεκριμένων προγραμμάτων ήταν μέσω της αγοράς μακροπρόθεσμων ομολόγων αρχικά αλλά και αγοράς άλλων assets, να αυξηθεί η προσφορά χρήματος και να μειωθούν τα επιτόκια, με αποτέλεσμα να επιτευχθούν συνθήκες οικονομικής ανάπτυξης. Επίσης, αποτέλεσμα των παραπάνω ήταν να βιώσουν πρωτοφανή άνοδο σχεδόν όλα τα επενδυτικά εργαλεία (μετοχές, ομόλογα κλπ.), ενώ επίσης οι επενδυτές να αναλαμβάνουν παραπάνω ρίσκο με την πεποίθηση ότι οι Κεντρικές Τράπεζες θα ‘φροντίζουν’ όταν οι συνθήκες δεν είναι καλές. Πολλές φορές μετά από άσχημα αποτελέσματα, οι δείκτες αντέδρασαν θετικά, με το σκεπτικό ότι οι Κεντρικές Τράπεζες θα ενεργήσουν και πάλι προς όφελος των αγορών. Ο αντίκτυπος-Φ λοιπόν είναι ο εφησυχασμός εκ μέρους των επενδυτών ότι το premium που δέχονται να πληρώνουν για τις εκάστοτε επιλογές τους, θα δικαιολογείται πάντοτε λόγω των προγραμμάτων ποσοτικής χαλάρωσης.
- Δεδομένης της κατάστασης, πολλές κυβερνήσεις αναγκάστηκαν να επιβάλλουν περιοριστικά μέτρα κυκλοφορίας, με αποτέλεσμα την κατακόρυφη μείωση της κατανάλωσης προϊόντων σε πολλούς κλάδους. Πιστεύετε, ότι τέτοιες μεταβολές στην οικονομία μπορούν να φέρουν εξίσου μεγάλες μεταβολές και στον χρηματιστηριακό κλάδο;
Κάθε κρίση έχει τα δικά της ιδιαίτερα χαρακτηριστικά. Αυτό που έχουμε βιώσει έως σήμερα, είναι το αποτέλεσμα της ειδησιογραφίας που αφορά την εξάπλωση της νόσου παγκοσμίως. Αυτό που ενδεχομένως θα βιώσουμε μελλοντικά είναι το πως θα αντιδράσουν οι αγορές, ως αποτέλεσμα του οικονομικού αντίκτυπου που έχει προκληθεί. Και φυσικά πόσο έχει προεξοφληθεί ο οικονομικός αντίκτυπος. Είμαι βέβαιος, και το βλέπουμε ήδη, ότι οι αλλαγές στις καταναλωτικές συνήθειες και στις συμπεριφορές των ανθρώπων θα προκαλέσουν αντίστοιχες μεταβολές και στον χρηματιστηριακό κλάδο. Ο κλάδος των αερομεταφορών, της αυτοκινητοβιομηχανίας και παρεμφερείς σε αυτούς κλάδους, έχουν σημειώσει πτώσεις πάνω από 50%. Από την άλλη εταιρίες όπως η Amazon, η Microsoft και η ZOOM, έχουν αποδόσεις 20%, 36% και 90% αντίστοιχα, σε σχέση με ένα χρόνο πριν! Το σημαντικότερο μέχρι τώρα αποτέλεσμα του COVID-19, είναι η απότομη πτώση του πετρελαίου, λόγω της μειωμένης ζήτησης που δημιουργεί παγκοσμίως η πανδημία. Οι 31
συνέπειες είναι ακόμα πιο σοβαρές, αρκεί να σκεφτεί κανείς ότι στο συγκεκριμένο προϊόν βασίζονται οι προϋπολογισμοί πολλών κρατών, ενώ επίσης ο ενεργειακός κλάδος είναι από τους μεγαλύτερους εκδότες ομολόγων. Θέματα, που εγείρουν ερωτήματα όσον αφορά την συνέπεια δανειοληπτών και εκδοτών στις υποχρεώσεις τους.
- Πόσο ρεαλιστική ήταν όμως η πτώση της τιμής του πετρελαίου σε τόσο μεγάλο βαθμό; Το μέγεθος των προβλημάτων που έχει δημιουργήσει ο COVID-19, φαίνεται από γεγονότα τα οποία βιώνουμε πρώτη φορά. Πριν από δυο μήνες κανείς δεν θα μπορούσε να φανταστεί ότι το πετρέλαιο θα είχε στην αγορά αρνητική τιμή ($-40!). Αυτό συνέβη στην λήξη των συμβολαίων του Μαϊου. Ο λόγος ήταν κυρίως τεχνικός. Ένα από τα χαρακτηριστικά των συμβολαίων πετρελαίου (και όχι μόνο) είναι ότι στην λήξη τους η εκκαθάριση γίνεται με την φυσική παράδοση του υποκείμενου προϊόντος. Αν λάβει κανείς υπόψιν του ότι βρισκόμασταν στη λήξη της συγκεκριμένης σειράς, ότι οι κάτοχοι (αγοραστές) των συμβολαίων έπρεπε να παραλάβουν το υποκείμενο προϊόν στη φυσική του μορφή και ότι δεν υπήρχαν διαθέσιμοι αποθηκευτικοί χώροι, αντιλαμβάνεται κανείς ότι ακόμα και οι αρνητικές τιμές, έδωσαν την δυνατότητα στους κατόχους των συμβολαίων, να λύσουν το πρόβλημα σε οποιοδήποτε κόστος. Την ίδια στιγμή η σειρά του Ιουνίου σημείωνε χαμηλότερη τιμή, περίπου $10.
- Τέλος, θα θέλαμε να μας αφήσετε ένα σχόλιο για την συμπεριφορά των ιδιωτών επενδυτών σε περιόδους έντονων μεταβολών, όπως δηλαδή αυτής που διανύουμε. Συνήθως οι ιδιώτες επενδυτές αναζητούν οτιδήποτε έχει σημειώσει μεγάλη πτώση, με την λογική ότι κάποια στιγμή αυτό που αγόρασαν θα αντιδράσει. Αυτό συνέβη κατά την διάρκεια των ανακεφαλαιοποιήσεων των Ελληνικών Τραπεζών, συνέβη επίσης κατά την διάρκεια του PSI των ελληνικών κρατικών ομολόγων τον Μάρτιο του 2012, αλλά και στο εξωτερικό σε οποιοδήποτε asset εμφανίζει έντονες μεταβολές, π.χ. LEHMAN, AIG, κλπ. Χωρίς να μελετά κανείς τα θεμελιώδη μεγέθη. Χωρίς να αντιλαμβάνεται το μέγεθος του ρίσκου που αναλαμβάνει. Η λογική και η γρήγορη προσαρμογή στις νέες συνθήκες που διαμορφώνονται κάθε φορά είναι σημαντικοί παράγοντες μιας πετυχημένης επενδυτικής κίνησης.
Η ΑΤΛΑΝΤΙΣ Συμβουλευτική παρέχει συμβουλευτικές υπηρεσίες υποστηρίζοντας πελάτες κυρίως του ιδιωτικού τομέα για τη χρηματοδότηση των επιχειρηματικών τους σχεδίων ενώ παράλληλα στον δημόσιο τομέα και στον ευρύτερο δημόσιο τομέα παρέχει υπηρεσίες αξιολόγησης της έρευνας, αξιολόγησης της πολιτικής για την επιστήμη και την τεχνολογία, διαχείρισης της καινοτομίας, σχεδιασμού και υλοποίησης προγραμμάτων επιτάχυνσης και προθερμοκοιτίδευσης νεοφυούς επιχειρηματικότητας.
