COLUMN
XXXXX 31
Totdat de bom barst Democratieën trappen voortdurend in dezelfde drietrapsval. Nu zitten ze verstrikt in alle drie de fases tegelijk.
Door Andy Langenkamp, Senior Political Analyst bij ECR Research
modderen en uitmodderen door elkaar heen lopen:
• Het wantrouwen tegenover de politiek is in het Westen aan de ene kant immens en de zorgen over onder meer Politicoloog David Runciman onderklimaatverandering en de Chinese scheidt drie stappen binnen de confiopmars zijn prominent aanwezig. Aan dence trap waarin democratieën geneigd de andere kant lieten verkiezingsuitslazijn verstrikt te raken: gen in de Verenigde Staten, Duitsland en Nederland zien dat velen (nog) niet • Hysterie. Alomtegenwoordige crisisontevreden genoeg zijn om de oude klets zorgt voor veel ruis, waardoor het garde de rug toe te keren. moeilijk is om werkelijk nijpende nood- • Ongelijkheid is door mankementen in signalen te onderscheiden van nutteloze, het economisch model en doorgeschonodeloze noodklokken. ten vrijemarktdenken volop aanwezig • Aanmodderen. Terwijl publiek, media en is door het beleid van centrale banen politici focussen op lawaai en ruis, ken verder toegenomen. Hier en daar is blijven onderliggende oorzaken van de al wat aan de knoppen gedraaid om crisis zich ontwikkelen en is de demomeer balans te krijgen, maar het blijft cratie te traag (en te afgeleid) om deze vooralsnog vooral bij aanmodderen. ontwikkelingen serieus te nemen en aan Datzelfde geldt bijvoorbeeld ook voor te pakken. het versterken van de eurozone en de • Uitmodderen. De kracht van democraEU. Brussel en met name Polen zijn tie is dat deze, als puntje bij paaltje bijvoorbeeld al jaren verwikkeld in een komt, wel flexibel is en kan doorpakken. strijd over de beginselen van de EU en Democratieën mogen dan veel probledit kan ook nog jaren duren. men creëren of laten ontstaan, ze lossen • Op het vlak van de COVID-19-pandeook veel problemen op. Maar vaak mie kon het Westen wel doorpakken: gebeurt dat in de vorm van uitmoddelockdowns werden bij wijze van spreken ren en niet in de vorm van oplossen. van de ene op de andere dag afgekonVaak treden zelfgenoegzaamheid en digd, centrale banken en politici wisten laksheid op: de overwinning wordt te niet hoe snel ze met steunmaatregelen vroeg geclaimd. Met het rommelige, late, moesten komen en vaccins lagen veel vaak reactieve optreden worden veelal sneller klaar dan de meeste experts niet de probleemwortels uit de grond hadden voorspeld. getrokken, maar blijft het bij het afhakken van takken. Daarmee wordt dan de Ook al gaan veel dingen goed, het gevaar kiem gelegd voor volgende crises. blijft bestaan dat de onvrede en de woede niet worden gekanaliseerd. Het is de vraag Deze cyclus gaat ongeveer elke twee of deze emoties serieus worden behandeld decennia opnieuw van start. Runciman in de politieke arena. Daardoor dreigen onderscheidt daarboven cycli van nog ontgoocheling en gevoelens van machtelangere termijn die tot systematische loosheid te ontaarden in afstomping, verandering leiden, zoals de New Deal desillusie en het volledig de rug toekeren van de jaren dertig en de opkomst van het van de politiek. Met als gevolg geen bijneoliberalisme in de jaren zeventig. sturing van het systeem, maar steeds verder opgekropte boosheid, onmacht en Het heeft er de schijn van dat we nu in teleurstelling. Totdat de bom barst… een periode zitten waarin hysterie, door-
NUMMER 8 | 2021
