In gesprek over passende zorg

Transitie naar passende zorg

FINANCIEEL EXPERTS IN GESPREK

De zorg verandert. Zorgprofessionals genezen niet langer alleen bekende kwalen, maar zetten zich met passende zorg ook in voor het algeheel functioneren van mensen. Maar hoe zorg je voor de overgang naar deze nieuwe organisatie van zorg zonder dat zorgaanbieders financieel omvallen?

In 2020 werd het begrip passende zorg geïntroduceerd door Zorginstituut Nederland en de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa). Ook in het pas getekende Integraal Zorgakkoord speelt deze nieuwe manier van zorg organiseren een hoofdrol. Passende zorg focust op wat de patiënt wel kan in plaats van op wat niet mogelijk is. Preventie speelt hierbij een grote rol. Doordat zorg anders wordt georganiseerd, komen patiënten minder op consult en vallen inkomsten weg terwijl kosten blijven. Belangrijk dus om tijdig een strategie voor de aanstaande overgang naar passende zorg te ontwikkelen. Dat onderschrijven ook adviseurs Robin Schepens en Dirkje Venselaar in de vorige editie van Fizier.

Activiteiten verschuiven, maar kosten blijven

Financials werden daarom in 2021 door NZa-bestuursvoorzitter Marian Kaljouw uitgenodigd om te praten over de bekostiging van passende zorg. Chief Economist Misja Mikkers (NZa) ging in september van dit jaar in gesprek met twintig financieel experts die allen werkzaam zijn in de zorg. Met name voor de veranderingen in de organisatie, de transitie daarnaartoe en een andere manier van bekostigen is de kennis van financials in de zorg hard nodig.

'Andere manieren van organiseren en leveren van zorg kunnen op korte termijn leiden tot hogere uitgaven. Tweedelijnszorg naar de eerste lijn verschuiven, leidt bijvoorbeeld tot extra activiteiten en daarmee kosten voor de eerstelijnszorg. Terwijl de kosten voor medewerkers en vastgoed in de tweede lijn gewoon blijven', leidt Mikkers in.

Verschil tussen zorgsectoren

Om die extra uitgaven te kunnen financieren, zijn transitiegelden nodig. Daarom zijn zulke vergoedingen in het Integraal Zorgakkoord opgenomen. Welke transitie nodig is, verschilt per sector. Daarbij komt dat van sommige sectoren weinig bekend is over de geleverde zorg en het effect daarvan, zoals in de somatische zorg en de gehandicaptenzorg. Tenslotte zijn vaak meerdere wetten van toepassing binnen een zorgsector. Hierdoor bestaan er veel diverse afwentelingsmechanismen bij overwegingen in die zorgsectoren, zoals bij thuiszorg versus verpleeghuisopname in de ouderenzorg.

Connectie tussen kwaliteit en financiering

Niet alleen verschillen en onduidelijkheden in zorgsectoren worden besproken. Ook kwaliteit komt aan bod. Mikkers: 'De laatste jaren wordt veel gesproken over de kwaliteit van de zorg, maar de connectie tussen geld en kwaliteit is nog niet gemaakt.'

Door de onvermijdelijke stijging van budgetten kan de maatschappij dit gesprek aanjagen. Ook zorgaanbieders kunnen dit doen. Juist daarom is het belangrijk dat niet alleen financials, maar ook zorgmedewerkers meedenken over de komende transitie. Hun sterke intrinsieke motivatie om de zorg overeind te houden, is van toegevoegde waarde. Zij vertalen namelijk uiteindelijk het financieel beleid naar de werkvloer.

Amber Kampstra, NZa

MEER GESPREKKEN OVER BEKOSTIGEN PASSENDE ZORG

Niet alleen in september werd gesproken over de financiële strategie voor de transitie naar passende zorg. In november gingen Brabantse en Limburgse financials in gesprek met onder meer beleidsmedewerkster Davinia Carbière (NZa). Tijdens deze bijeenkomst werd de transitie naar passende zorg voor de gehandicaptenzorg besproken. Ook in 2023 zijn er bijeenkomsten over de bekostiging van passende zorg. Meepraten? Hou dan de agenda van Fizi goed in de gaten.