Een pand met een verhaal

Het Oogziekenhuis Rotterdam

ZIEKENHUIS ALS ITALIAANS PALAZZO

Toen Het Oogziekenhuis aan de Schiedamse Vest in Rotterdam in 1948 in gebruik werd genomen kopte de plaatselijke krant: “Het Oogziekenhuis ziet er uit als een Italiaans palazzo”. En zo ziet het ziekenhuis er vandaag de dag – zelfs na een grote renovatie in 2005 – nog steeds uit.

Bombardement op Rotterdam

Na het grote bombardement op 14 mei 1940 was de binnenstad van Rotterdam bijna volledig verwoest. Van het bestaande oogziekenhuis was zo goed als niets over. Met de materialen die uit de puinhopen gered konden worden, werd een tijdelijk noodziekenhuis ingericht.

Ruim een half jaar later kreeg architect Ad van der Steur (1893-1953) de opdracht om een nieuw ziekenhuis te ontwerpen aan de Schiedamse Vest. Ondanks een tekort aan bouwmaterialen werd in juli 1942 de eerste paal geslagen en in 1943 was de kelderverdieping klaar. Op last van de Duitse bezetter werd de bouw hierna gestaakt. In 1945 werd de bouw echter hervat en eind december 1948 kon het gebouw in gebruik worden genomen.

Vooruitstrevend ontwerp

Het is niet duidelijk wat de inspiratiebronnen voor het ontwerp waren van Van der Steur. Eerdere ontwerpen van zijn hand lieten verschillende bouwstijlen zien; een groot aantal middelbare schoolgebouwen in Rotterdam-Zuid hebben een aan Dudok verwante stijl, museum Boijmans van Beuningen heeft een op Scandinavië geïnspireerd ontwerp en het bekende pand van Erasmiaans Gymnasium heeft een klassieke uitstraling.

Bij de opzet van het gebouw, dat als eerste in een volledig verwoeste omgeving werd gebouwd, is rekening gehouden met de toekomstige omringende bebouwing. Het Oogziekenhuis vormde een vooruitgeschoven punt van de nieuw te bouwen stad. De Schiedamse Vest- zijde is hoog om aan te sluiten op de hoge gebouwen in de omgeving en het lagere L-vormige deel sloot aan op de toekomstige bebouwing van de Baan. Voor de Waalse kerk kwam een plantsoen, zodat dit gebouw in zijn waarde werd gelaten. Het lagere deel bevatte ziekenzalen aan het plantsoen en kantoorruimtes. De bouwdelen vormen een hoefijzervorm en omsloten een binnenterrein.

Het atrium is licht gebogen en heeft de vorm van een oog