Priprava puta
5 Knjiga1.indd 1
7.3.2013 15:48:45
Knjiga1.indd 2
7.3.2013 15:48:46
2 5 g o d i na Sv j e t l a r i j e č i
— Priprava puta —
Knjiga3.indd 1
4/10/2008 4:37:12 PM
25 godina Svjetla riječi
Nakladnik Svjetlo riječi, Sarajevo – Zagreb Za nakladnika Miljenko Petričević Urednik Ivan Šarčević Izbor i predgovor Ladislav Tadić Grafičko oblikovanje Branko R. Ilić Tisak SUTON, Široki Brijeg
CIP – Katalogizacija u publikaciji Nacionalna i univerzitetska biblioteka Bosne i Hercegovine, Sarajevo 272-475 PRIPRAVA puta / [izbor i predgovor Ladislav Tadić] . - Sarajevo ; Zagreb : Svjetlo riječi, 2008. - 400 str. ; 21 cm ISBN 978-9958-741-73-9 (Sarajevo) ISBN 978-953-7091-50-7 (Zagreb) 1. Tadić, Ladislav COBISS.BH-ID 16560134
Knjiga3.indd 2
4/10/2008 4:37:13 PM
Priprava
puta
25
Sarajevo – Zagreb 2008.
Knjiga3.indd 3
4/10/2008 4:37:13 PM
Knjiga3.indd 4
4/10/2008 4:37:13 PM
PLURALIZAM IDEJA (umjesto predgovora)
Da jedna doista vrijedna obljetnica ne bi imala samo prigodničarski karakter, pobrinula se redakcija Svjetla riječi, priredivši o četvrtstoljetnici izlaženja svojega mjesečnika izbor tekstova iz prvih dvadeset pet godišta časopisa što su ga 1983. godine pokrenuli Franjevački provincijalati u Sarajevu i u Mostaru. Ova zamisao ostvarena je u obliku triju knjiga izabranih tekstova. Nije beznačajno podsjećanje na vrijeme u kojemu je ova publikacija pokrenuta. Oslabljivanjem režimske stege početkom 1980-ih otvara se širi prostor za snažniji zamah vjerskih listova u bivšoj Jugoslaviji pa se takav trend sretno susreo s idejom o pokretanju mjesečnika Svjetlo riječi. Pokraj ove prilično povoljne okolnosti, vrijeme što je uslijedilo nije bilo posve naklonjeno njegovu nesmetanom djelovanju i konačnom profiliranju. Nesigurna vremena došla su ni čitavo desetljeće kasnije, pa s razbuktavanjem rata u Bosni i Hercegovini dolaze “posniji” dani u kojima je kreativnost morala biti reducirana i podređena tematiziranju usuda što su ga donijele ratne strahote. Od časa pokretanja Svjetla riječi – uključujući ratno međuvrijeme – do danas redakcija je mijenjala i mjesto svojega djelovanja, pod teretom nesretnih prilika selila se na relaciji Visoko – Sarajevo – Split – Baška Voda – Livno – Sarajevo. Jamačno, sam je časopis ukorak slijedio tešku situaciju onih kojima je bio namijenjen. Vođeni načelom secundum loca et tempora, dosadašnji urednici i suradnici uvijek su bili čvrsto ukorijenjeni u prostor i vrijeme svojega djelovanja, potvrdivši time i u tragičnim vremenima karakter vlastitog poslanja. — Priprava puta —
Knjiga3.indd 5
4/10/2008 4:37:13 PM
6
Slijedeći smjernice Drugoga vatikanskog sabora, provodeći srž njegove nakane – jedinstvo nauka i života, trajno poticanje na dijalog – Svjetlo riječi se profilira u tematski ozbiljan i sadržajno raznorodan mjesečnik sa širokim krugom stalnih autora i povremenih suradnika. U njemu svojim prilozima ne sudjeluju samo franjevci, nego i znatan broj drugih, svjetovnih svećenika, vjernika-laika i autora strukovno i svjetonazorski različitih. Dvadesetpetogodišnje postojanje ovoga lista pokazivalo je intenzivno in continuo vlastitu otvorenost, pluralizam ideja i metoda, potvrdivši time svoju širinu i ostavši dosljedno kako najboljoj katoličkoj tradiciji tako i postkoncilskoj suvremenosti, unatoč zlonamjernim invektivama nekih zlogukih proroka koji uglavnom dobro proriču prošlost. U takvu kontekstu nastali su i tekstovi objedinjeni u ovom svesku. Tematski su situirani u šire teološko područje, dok su pregledno raspodijeljeni prema kronološkom slijedu. Izbor tekstova obuhvaća dvadesetpetogodišnji vremenski raspon u kojemu su nastali. Zastupljenost autorâ po spomenutim razlikama jednako je bila jedna od vodilja u ovom pothvatu. Osim vjernosti na prvom mjestu objektivnim kriterijima, ne mogu se kod izbora tekstova zanemariti ni priređivačeve osobne predileksije, jer je svako djelo ove vrste u stanovitoj mjeri i osobni čin, sa svim svojim prednostima i propustima. Takav se izbor u ovom svesku predaje na uvid čitateljima. Ladislav Tadić
25 godina Svjetla riječi
Knjiga3.indd 6
4/10/2008 4:37:13 PM
SADRŽAJ Predgovor ............................................................................................... 5 Ladislav Tadić Govor pepela .......................................................................................... 7 Vitomir Slugić Ilija prorok – tko je naš Bog? ............................................................. 11 Božo Lujić Ivan Pavao II. – Čovjek koji prelazi granice ..................................... 15 Luka Markešić “Proslavite Boga u svom tijelu!” ........................................................ 19 Vitomir Slugić Ima Boga za svakoga ........................................................................... 23 Gojko Musa Oporuka brata Franje .......................................................................... 29 Ljubo Lucić Borba za oslobođenje bez nasilja? ..................................................... 33 Luka Markešić Prvi i Posljednji i Živi .......................................................................... 37 Mato Zovkić Prokleta avlija – crkvena! ................................................................... 40 Učestalost pričesti kroz povijest Crkve ............................................. 43 Miro Vrgoč — Priprava puta —
Knjiga3.indd 391
4/10/2008 4:37:36 PM
392
Slobodno je i ne vjerovati ................................................................... 50 Petar Anđelović Čovjek čovjeku – brat ......................................................................... 54 Luka Markešić Oktobar u oku vjernika ....................................................................... 60 Petar Anđelović (Ne)jasan stav Ustava prema vjernicima .......................................... 65 Velimir Blažević Grijeh protiv Duha Svetoga ................................................................ 69 Mato Zovkić Vjera nije privatna stvar ...................................................................... 73 Za vjerski i politički pluralizam ......................................................... 75 Luka Markešić Dragocjen trag davnih dana ............................................................... 78 Ignacije Gavran Uzajamno opraštanje .......................................................................... 82 Luka Markešić Isus i oficiri ........................................................................................... 85 Ne ubij! .................................................................................................. 87 Anto Batinić Suživot ................................................................................................... 91 Crkva na putu čovjeka i naroda ......................................................... 93 Luka Markešić Tako je franjevac ljubio Boga ............................................................. 96 Dijalog! ................................................................................................ 102 Anto Batinić 25 godina Svjetla riječi
Knjiga3.indd 392
4/10/2008 4:37:36 PM
393
Kršćani i muslimani .......................................................................... 106 Ljubo Lucić (O)poruka mrtvoga fratra ................................................................ 112 Ljubo Lucić Tvoj me je Bog spasio ........................................................................ 120 Ljubo Lucić Dolazak Duha Svetoga – blagdan za Bosnu i Hercegovinu ......... 124 Mirko Jozić Blaženi mirotvorci ............................................................................. 130 Franjo Mušura Ugroženi Isus pravoslavlja ................................................................ 137 Ivan Šarčević Kažite Europi: Isus se rodio u Bihaću ............................................. 146 Biskup i “konjica” ............................................................................... 148 Može li se vjera naučiti u školi? ....................................................... 151 Ljubo Lucić Prognanici Prognaniku ..................................................................... 157 Ljubo Lucić Stati na stranu Duha .......................................................................... 162 Stjepan Duvnjak Vjerodostojnost vjere i crkve ........................................................... 166 Ivo Marković Crkve između Boga i nacije .............................................................. 169 Ivo Marković Kultura pomirenja ............................................................................. 172 Ivo Marković Pridošlice i tuđinci ............................................................................ 175 Ivan Bubalo — Priprava puta —
Knjiga3.indd 393
4/10/2008 4:37:36 PM
394
Proroci su navijestili zoru Božića .................................................... 178 Božo Odobašić Privatno dobro ................................................................................... 183 Mile Babić Rad je Božji dar .................................................................................. 186 Božo Odobašić Faljen Isus, vodo moja ...................................................................... 189 Ivan Nujić Moj Bog i ja ........................................................................................ 192 Franjo Mušura Crkva – dioničko društvo ................................................................. 195 Mirko Filipović Biti kršćanin ....................................................................................... 197 Franjo Mušura Novi naraštaj ...................................................................................... 199 Željko Mardešić Isusov križ ........................................................................................... 201 Ivan Šarčević Opasna prešućivanja ......................................................................... 203 Željko Mardešić Mjerilo novoga ................................................................................... 205 Mile Babić Dvije teologije .................................................................................... 207 Željko Mardešić Povratak religije ................................................................................. 209 Anto Batinić Vuk i gubavac ..................................................................................... 212 Ivan Šarčević Levinas i pas ....................................................................................... 214 Ante Vučković 25 godina Svjetla riječi
Knjiga3.indd 394
4/10/2008 4:37:36 PM
395
Je li žena čovjek? ................................................................................ 216 Rebeka Anić Individualizam i kršćanstvo ............................................................. 218 Željko Mardešić Ima nade ............................................................................................. 221 Ivan Šarčević Apostolica apostola ili velika grješnica ........................................... 226 Rebeka Anić Svjedok Buber .................................................................................... 228 Ante Vučković Umjetnički i religiozni genij ............................................................. 230 Mile Babić Kršćanstvo u 21. stoljeću .................................................................. 232 Željko Mardešić Sekularna religiozna umjetnost ....................................................... 235 Mirko Jozić Za Isusovim stolom ........................................................................... 238 Miro Jelečević Pripadnost koja isključuje vjeru ...................................................... 245 Mile Babić Ivan XXIII. – Dobrota prema čovjeku i svijetu ............................. 247 Ivan Šarčević Međureligijske inicijative Ivana Pavla II. iz Asiza ......................... 253 Mato Zovkić Različiti su darovi, a isti Duh ........................................................... 258 Stjepan Duvnjak Tko je kod Boga zapravo izgubljen? ................................................ 266 Božo Lujić Zemlja simbola .................................................................................. 271 Miro Jelečević — Priprava puta —
Knjiga3.indd 395
4/10/2008 4:37:36 PM
396
Za svijet odgovorno kršćanstvo ....................................................... 278 Alen Kristić Rascjepi ekumenizma ....................................................................... 283 Branko Sbutega Spori ekumenizam i brzi život ......................................................... 288 Miroslav Volf Strah od ekumenizma ....................................................................... 291 Mirko Đorđević Sveti Franjo i bosanski franjevci ...................................................... 296 Mile Babić Likovni prikazi sv. Franje u Bosni Srebrenoj ................................. 299 Marko Karamatić Komunizam i nacionalizam ............................................................. 304 Mile Babić Korizma – matematika vjera i djela ................................................ 307 Miro Jelečević Utjecaj glazbe na čovjeka .................................................................. 310 Anto Kovačić Franjo Asiški – svetac za sva vremena ............................................ 317 Jozo Džambo Je li Isusova poruka izgubila snagu? ................................................ 324 Božo Lujić Zaboravljena srodnost ...................................................................... 329 Alen Kristić Božićna pjesma U se vrijeme godišta ............................................... 336 Slavko Topić Pravoslavlje i Katolička crkva ........................................................... 339 Thomas Bremer Girard i kršćanstvo ............................................................................ 341 Ante Vučković 25 godina Svjetla riječi
Knjiga3.indd 396
4/10/2008 4:37:36 PM
397
Nasmijani kršćanin ........................................................................... 344 Josip Mrnjavac Gospin plač ......................................................................................... 347 Slavko Topić Kruh iz Emausa ................................................................................. 350 Ladislav Z. Fišić Nebo bez žena .................................................................................... 353 Rebeka Anić Uskrsnuće tijela .................................................................................. 355 Ivan Bubalo Marija u islamu – gospodarica Božjih službenica ......................... 358 Alen Kristić Cjelovita pobožnost ........................................................................... 365 Stjepan Duvnjak Politikantski ekumenizam ................................................................ 368 Mirko Filipović Petar i Isus .......................................................................................... 371 Božo Lujić Biti dom ljubavi ................................................................................. 375 Grozdana Cvitan Utjelovljenje u vremenu krize Boga i čovjeka ................................ 378 Ivan Bubalo Čuda su posve prirodna .................................................................... 382 Boris Beck Jezik molitve ....................................................................................... 384 Anđelko Domazet Kristov prostrti stol ........................................................................... 387 Stjepan Duvnjak
— Priprava puta —
Knjiga3.indd 397
4/10/2008 4:37:36 PM
Knjiga1.indd 4
7.3.2013 15:48:46