Korter slapen tegen

Z Z Z Z

Korter slapen tegen mentale klachten

‘Een nachtje goed slapen, daar knap je vast van op.’ Dat is iets wat vaak gezegd wordt wanneer iemand zich niet zo lekker voelt, maar wist je dat rusteloze nachten juist averechts werken? Nachten slecht slapen kan depressieve klachten verergeren of zelfs veroorzaken, ontdekte Nederlandse slaapprofessor Eus van Someren. Hij is verder onderzoek gaan doen naar het verband tussen slecht slapen en mentale klachten.

Jij slaapt, maar je hoofd is druk

Je doet heel veel ervaringen op overdag, als je dat allemaal zou onthouden dan wordt het lastig zoeken in je herinneringen. Wanneer je slaapt gebeurt er eigenlijk vanalles in je hersenen. Er worden momenten uit je geheugen gewist, onbelangrijke details. Daarentegen worden er ook dingen gecategoriseerd, om het een plekje te geven. Als er iets heftigs gebeurt in je leven, maakt jouw brein koppelingen tussen de gebeurtenis en hoe je lichaam daarop reageert zoals bijvoorbeeld: zweethanden, een knoop in je maag en knikkende knieën. ‘Als je een heel naar ongeluk ziet gebeuren op een kruispunt, dan voelen de meeste mensen bijvoorbeeld knikkende knieën en een knoop in hun maag. Als je hierover later op de dag aan iemand vertelt, dan is er een grote kans dat je die knoop in je maag weer voelt, net alsof het nog een keer gebeurt. Dan zijn er dingen die je wilt onthouden na dat ongeluk: kruispunten zijn gevaarlijk, maar je wil ook niet elke keer knikkende knieën krijgen als je een kruispunt ziet’ aldus van Someren.

‘Slecht slapen is de belangrijkste risicofactor voor het ontwikkelen van psychische stoornissen’

Wat heeft dat met psychische problemen te maken?

Tijdens je slaap verwerk je een nare ervaring, zoals het ongeluk in het voorbeeld en worden de koppelingen verbroken, waardoor je lichamelijke reactie verandert. Hierdoor krijg je geen knikkende knieën en een knoop in je maag meer als je later terugdenkt aan dat ongeluk. Maar als je slecht slaapt, dan gebeurt dat niet. De verbinding tussen de nare gebeurtenis en de spanning in je lichaam blijft bestaan en wordt zelfs sterker. Tijdens dat je slaapt gebeurt er heel veel, vooral tijdens je REM-slaap. Dat is het gedeelte van je slaap waarin je het meeste droomt en het diepste slaapt. Psychische klachten zijn vaak hardnekkig, mensen die daar last van hebben slapen daardoor meestal slecht. Volgens slaapprofessor van Someren raken deze mensen niet in een diepe slaap, dus REM-slaap: de fase waarin we heftige ervaringen verwerken. Hierdoor worden de vervelende of soms zelfs traumatische dingen die je meemaakt niet verwerkt. Uit onderzoek blijkt dat slecht slapen de belangrijkste risicofactor is voor het ontwikkelen van psychische stoornissen, zoals: depressies, angststoornissen en posttraumatische stressstoornis.

Lang slapen betekent niet automatisch goed slapen

Er moet dus ook aandacht zijn voor de kwaliteit van iemands nachtrust en niet alleen voor het aantal uren dat iemand slaapt. Dit is iets wat vaak over het hoofd gezien wordt wanneer men denkt aan rust pakken. Lang slapen wil dus niet automatisch gelijkstaan aan goed slapen. Daarentegen betekent dat iemand die goed wil slapen niet per se lang hoeft te slapen. Slaapprofessor Van Someren is bezig met een onderzoek naar slapen. Daarbij korten ze de slaap van hun proefpersonen in, hoe gek dat ook klinkt. Hun theorie is namelijk dat je beter géén REM-slaap kunt hebben dan een slechte, omdat dat de klachten alleen maar verergert. Omdat de meeste REM-slaap in de ochtend plaatsvindt, zou het slechte slapers kunnen helpen om eerder op te staan.