FoodClicks #2 2023

La Place opent eerste locaties bij HEMA in Alkmaar en Hilversum

Formulenieuws - Geen buffet, maar een eiland waaraan gegeten kan worden en de bestellingen kunnen worden gedaan. En waar in het zicht van de gast ter plekke de gerechten en broodjes worden bereid. Dat zijn enkele formulekenmerken van de nieuwe La Place bij HEMA in Hilversum en Alkmaar >> @10 en 11

Bieden van keuze voor de gasten

Shell ziet belangstelling voor vega groeien

Tankstation – Shell pakte fors uit tijdens de Week Zonder Vlees en ook de tankstations van VissersEnergy waren actief met vleesvervangers. Maar ondanks het feit dat vegetarisch wordt ondersteund bij de tankstations is het reguliere vleesaanbod daar toch het belangrijkste omzetmaker. Toch groeit de belangstelling voor vega wel.

Shell ziet gasten steeds meer een keuze maken voor een bewust alternatief. “Natuurlijk niet iedereen, maar ons vega- en vegan assortiment groeit zeker,” laat een woordvoerder weten. Een redelijk groot deel van het assortiment van Shell is al vega, en zelfs vegan. “En daarmee bieden we bewustere producten aan, maar een goede bal gehakt, een kroket en getopte frites blijft onderdeel uitmaken van het Shell-aanbod. “We weten dat onze gasten daar ook graag voor kiezen”. Ook VissersEnergy ziet de belangstelling voor vega groeien, maar geeft ook aan dat het wel ondersteund moet worden.

Tijdens de Week Zonder Vlees heeft Shell afgelopen editie breder ingezet op vegan. Niet alleen bij de Shell Cafés, maar bij alle locaties die een bakery-afdeling hebben.

Op stations mogelijk straks ook herbruikbare bekers retourneren

NS werkt hard aan het verder reduceren van afval

Op die manier kon de belangstelling voor vegan goed landelijk worden getest. Het grotere aantal deelnemende bedrijven en het feit dat Shell niet zoals in eerdere edities steeds maar één product in de spotlights zette, zorgden voor de volumegroei in vegan.

Vegetarische Slager

Voor de actieweek had Shell samen met de Vegetarische Slager meerdere producten ontwikkeld.

Bovendien werd de campagne

‘Veggie Power’ samen opgezet.

Niet alleen met bilboards en online aandacht, maar ook met een proeverij in de diverse stations langs de snelweg. Een van de signalen die Shell ziet is dat de aanduiding plantaardig bij producten toegankelijker is voor de consument dan vegan.

Stations – NS is al langer bezig met het reduceren van afval, maar wil daar verdere stappen in zetten. Zo heeft NS als doel om in 2030 circulair in te kopen, materialen maximaal te (her)gebruiken en geen afval meer te creëren. Bovendien wil het herbruikbare bekers gaan retourneren.

NS, ProRail en het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat streven gezamenlijk naar afvalvrije stations in 2040. Reizigers krijgen bijvoorbeeld al sinds 2018 bij verschillende retailers op het station 25 cent korting op een

warme drank met een herbruikbare beker. Daarnaast heeft NS in 2022 de campagne 'Bring Your Own – The way to go' gelanceerd om het gebruik van een herbruikbare beker onder de aandacht te brengen. Om zo reizigers aan te moedigen om een duurzamer alternatief voor de wegwerpbeker te kiezen. Sinds november 2022 is NS begonnen met de inzameling van lege plastic statiegeldflesjes op grote stations (o.a. Utrecht Centraal, Den Haag Centraal, Amsterdam Centraal en onlangs is NS daarmee ook gestart op Rotterdam en Eindhoven Centraal).

Daarnaast is NS bezig met de voorbereidingen op de nieuwe wetgeving waarbij vanaf 1 juli onder andere voor een aantal plastic wegwerpverpakkingen een meerprijs gerekend zal worden en reizigers voor warme dranken en to go maaltijden hun eigen herbruikbare verpakking kunnen gebruiken, zoals zij dit al sinds 2018 aanbieden voor warme dranken. Uiterlijk 1 januari 2024 gaat de NS een herbruikbaar alternatief aanbieden voor consumptie ter plaatse bij de formules StationsHuiskamer en Julia’s

>> @5

In Maastricht opende HANOS haar grootste en bourgondische locatie

Hoe leer je gevangenen duurzaam en gezond koken?

En verder.....

>> @2

Nieuw format Bakker Bart in Ede

>> @3

Spar, Foox en Primera richten eigen inkoopclub op

>> @12 en 13

Drie gerechten op dezelfde basis bereid

>> @15 ShopperEstafette:

Bij Van Kolthoorn werken medewerkers volgens een ‘positiespel’

Bakker Bart Ede opent verbouwde locatie met vernieuwend format

Formulenieuws - Anderhalf jaar na een grootscheepse verbouwing, heeft Bakker Bart-ondernemer Ronald van Kolthoorn zijn filiaal aan de Grotestraat in Ede opnieuw verbouwd en aangepast. Belangrijke reden voor de verbouwing was het plaatsen van een extra keukenblok en het bijplaatsen van meer orderkiosken voor een snellere doorstroming in de bakkerij.

medewerkers te veel door elkaar gaan lopen achter de balie, maar ook in het aantal tafel bezorgen van de bestellingen. “Nu heeft iedereen een vaste werkplek en gericht op een bepaalde handeling, wat de efficiency ten goede komt,” aldus Van Kolthoorn. “Elke medewerker staat nu in een cirkel van maximaal twee meter werkruimte waar hij of zij zich kan concentreren op de handeling die moet worden gedaan. Wie bij de koffie staat, maakt koffie en wie bij de broodjes staat verzorgt het broodje. Koffie maken duurt minder lang dan een broodje panini klaarmaken en verwarmen, dus degene die koffie zet kan ook weer snel door met de afhandeling van een volgende gast. Dat voorkomt ook dat gasten die alleen een kopje koffie willen met iets lekkers, moeten wachten op een gast die veel verschillende bestellingen door elkaar heeft gedaan.”

Het keukenblok is erbij geplaatst om meer werkruimte te creëren, zodat er meer en sneller kan worden voorbereid. De medewerkers bij Van

Kolthoorn werken volgens een ‘positiespel’ waarbij wordt uitgegaan van vaste werkplekken voor de mensen. Dit voorkomt volgens de ondernemer dat

Orderkiosken

Naast het bijplaatsen van een extra keukenblok is ook het aantal orderkisken van Onesix met twee

VARKENSVLEES

VAN KWALITEIT!

MEERPROTEÏNEVARIATIE!

uitgebreid. Al deze orderkioskbestellingen komen centraal binnen en worden vervolgens per opdracht doorgestuurd naar de plek waar het wordt klaargemaakt. Feitelijk werkt de keuken nu als een soort assemblagesysteem, gericht op het zo snel mogelijk samenbrengen van de bestelling. Met een restaurantgedeelte van 80 zitplaatsen

binnen en 40 zitplaatsen buiten, plus de binnenlopende afhalers en bestellers, moet er ook wel efficiënt worden gewerkt. Van Kolhoorn: “Op een drukke zaterdag zitten wij van 10.00 uur tot 16.00 uur vrijwel continu vol met een gemiddelde tafelbezetting van 4 keer per uur. Dan moet je wel efficiënt kunnen werken.”

VERRASSEN MET NIEUWE

VLEESEXPERTISE:

Sappig varkensvlees met een fijne, nootachtige smaak

100 % Duroc varkensvlees

Met een ambachtelijke look en structuur

Elke medewerker heeft twee meter werkruimte om zich heen

Het aanbod wordt duidelijk en overzichtelijk gepresenteerd op de schermen

Coöperatie Retail Inkoopunie moet vuist maken

Foox, Primera en Spar richten eigen inkoopclub op

Inkooporganisatie - Foox, Primera en Spar hebben de Coöperatie Retail Inkoopunie opgericht. Met deze nieuwe inkoopcoöperatie kunnen de partijen onder meer op het gebied van tabak een stevige vuist maken richting de industrie.

De tabaksmarkt is door nieuwe wetgeving onderhevig aan veranderingen en dat vraagt van marktpartijen aanpassingen op het gebied van inkoop en logistiek, aldus het NSO Retail Magazine. Daarnaast staan de marges op tabak al jaren onder druk, en door het reclameverbod wordt de urgentie op betere verdiensten belangrijker. Reden voor Foox, Primera en Spar om de koppen bij elkaar te steken, wat geleid heeft tot de oprichting van de Coöperatie Retail Inkoopunie.

Samenwerking

Door samen te werken en groot in te kopen denken de partijen, die gezamenlijk actief zijn in de tabaks- en gemaksdetailhandel en het petrolkanaal,

een krachtige vuist te kunnen maken richting de industrie. Op korte termijn zal de nieuwe Coöperatie Retail Inkoopunie met de tabaksfabrikanten om de tafel zitten om de samenwerking met deze partijen vorm te geven.

Grotere verpakking

Tabak is voor gemaksketen een belangrijke omzetgroep, maar heeft

Terrassenweer

Het voorjaar is van start gegaan en dat betekent in de regel vaker mooi weer. Dus het is de hoogste tijd om de terrassen buiten te zetten, de deuren van de attractieparken en dierentuinen te ontzegelen en het festivalseizoen geopend te verklaren. Sligro gaf hiertoe al het startschot met een eigen relatiedag voorafgaand aan Paaspop in Schijndel. Ook de strandpaviljoens hebben hun onderkomen weer neergezet en zijn klaar voor de stroom aan badgasten. En met de speciale dagen als Hemelvaart, Koningsdag en Bevrijdingsdag in het vooruitzicht, heeft elk fastservicebedrijf zin in een onbekommerd zomerseizoen. Niemand die ook nog maar een seconde denkt aan ruim een jaar geleden, de periode dat de horeca net pas weer de deuren kon openen na de coronaperiode.

te maken met dalende marges. Dat komt deels door de vraag naar grotere verpakkingen. De marge daarop staat niet in verhouding tot de marges die eerder werden gerealiseerd op de kleinere verpakkingen. Bovendien komen klanten door de grotere verpakkingen minder vaak naar de winkels, ook dat is voor de winkeliers verre van ideaal.

YB Pro opgericht om meer impact te realiseren

YB franchisemodule op bedrijfslocatie Food&i

Catering – YB gaat met een onbemande module de bedrijfshoreca van Food&i in Rotterdam ondersteunen. YB had al een dergelijke partnership met Autogrill in Brussel. De samenwerking betekent voor YB een verdere uitbreiding van de franchise-activiteiten.

rendabel kan worden gerund. Om die reden is deze standalone unit ontwikkeld, zodat een volledige beleving kan worden neergezet zonder personeel.” YB is door haar ervaringen in de horeca in staat om met haar partners een switch te maken naar plantaardig, met een invulling voor ontbijt, lunch en banqueting. Roland Mathyi bij Food&i : “Onze gasten in de bedrijfshoreca zoeken steeds meer naar waardevolle momenten, die over de dag verspreid, draaien om goed en lekker eten. Samen met YB kunnen we deze invulling bieden, maken we een verdere switch naar plantaardig en zetten we een beleving neer zonder dat we ons personeel meer belasten.”

Food&I

Sindsdien is het met de foodsector tegen alle voorspellingen in goed gegaan. Volumes en omzetten bleven stijgen en al snel werd in bepaalde sectoren het niveau bereikt van voor corona. Wie in omzet achterbleef zijn met name de hotelsector en de cateringbedrijven in kantooromgevingen. Want het zakelijke reisverkeer is nog niet op peil, en veel bedrijven hanteren nog steeds het thuiswerken als advies. Hoewel dat laatste wel afneemt. Werd eerst om allerlei redenen, zoals beschikbare werkplekken, verwarmingskosten van het kantoorgebouw, kosten voor woonwerkverkeer, nog het advies gegeven thuis te blijven werken, nu is steeds vaker waarneembaar dat mensen weer naar kantoor kunnen en willen komen. Bedrijven investeren daarin ook, het komt het saamhorigheidsgevoel binnen het bedrijf immers ten goede. Dat samenhorigheidsgevoel is zeker in een krappe arbeidsmarkt een belangrijke reden voor mensen om bij een bedrijf te blijven en vanuit huis is dat toch moeilijker in te vullen. En met een lunchbon voor thuis ga je dat gevoel niet geven. Maar met een gezamenlijke lunch op het bedrijf wel. En met een gezellige vrijdag middag borrel. Dat betekent voor de cateraars werk aan de winkel. En als het goed is merkt de cateringsector dat in omzet ook, en de eerste signalen vanuit de markt wijzen daar ook op.

YB heeft door de exploitatie van de voormalige Yoghurt Barn-horecavestigingen al ervaring met verkoop op locatie. Maar YB wil met zijn plantaardige producten impact maken en zoekt daarom naar meer samenwerking met retailers en foodservicebedrijven. Om die transitie verdere invulling te

geven is de tak YB Pro opgericht, waarbinnen de productverkoop worden geïnitieerd en waaruit de franchiseformules worden begeleid.

Oprichter en CEO Wouter Staal: “Op cateringlocaties wordt vaak yoghurt aangeboden, maar blijft het lastig een beleving neer te zetten die ook

Food&i is een food & beverage concept van Facilicom, dat catering op een nieuwe manier wil invullen. Het concept richt zich op goede en gezonde voeding, ondersteund door een uitgekiende technologie, die 24/7 op zowel op kantoor als thuis inzetbaar is.

Alles bij elkaar opgeteld is het in de foodservicesector eigenlijk het verhaal van; alle seinen staan op groen. Toch leeft er ook vooral een gevoel van; gasgeven met de voet op de rem. Omdat veel ondernemers zoiets hebben van; het gaat weliswaar goed, maar voor hoelang? Het inflatiespook wordt gevreesd. Hebben consumenten nog voldoende bestedingsruimte? Die angst is ook goed af te lezen aan het consumentenvertrouwen van het CBS, want dat is al tijden lang laag. En een belangrijke graadmeter voor onze sector. Maar dat lage vertrouwen is vooral ingegeven door de omstandigheden die we niet zo goed kunnen plaatsen: de oorlog in Oekraïne, het gekissebis over de stikstofproblematiek en daarmee de politieke chaos, de onduidelijkheid over de woningbouw en de betaalbaarheid van energie, zorgkosten en andere dagdagelijkse kosten. De bestedingen aan eten en drinken vervullen een andere rol in het leven van mensen. Net als op vakantie gaan maakt het onderdeel uit van het dagelijkse leven. Voor diegenen die het zich kunnen veroorloven uiteraard, want er is ook een groep Nederlanders die het minder heeft. Maar ook voor hen geldt dat het gezellig samenzijn belangrijk is. Binnenshuis, maar vooral daar buiten. Of dat nu op het strand is, op het festivalterrein, op het terras of op de camping. Na twee jaar binnen zitten is het geluk toch vooral buiten met elkaar te vinden. Laten we hopen op een mooie lente en zomer.

Reageren op deze opinie? Mail naar steffen@foodclicks.nl

Producten van YB bij cateringconcept Food&i

Locatie

richt zich ook op deel Duitsland en België

Hanos opent ‘bourgondische’ en grootste groothandel in Maastricht

Groothandel - 40.000 vierkanter meter oppervlakte en meer dan 100.000 producten. Hanos laat in Maastricht zien wat het op culinair gebied in huis heeft. Een unieke vestiging met een bourgondische twist, waarmee de groothandel verder kijkt dan alleen zuidelijk Nederland.

Maastricht is gelijk de grootste vestiging van Hanos, dat in 1975 de eerste locatie opende. Inmiddels telt de groothandel 31 vestigingen verdeeld over Nederland en België. Afgelopen maand werd door burgemeester Annemarie Penn-te Strake van Maastricht in aanwezigheid van Hanos-eigenaresse Ria van der Horst, familieleden en algemeen directeur Theo de Graaf van Hanos Nederland de vestiging in Maastricht geopend Daarmee opende niet alleen de grootste locatie van Hanos, maar ook gelijk de mooiste. Hanos wilde met de vestiging in de zuidelijke provinciehoofdstad een unieke beleving neerzetten. En daarin is het bedrijf geslaagd.

Niet alleen Limburg

In alles overtreft de locatie alle andere Hanos- vestigingen. Duidelijk is dat met de nieuwbouw niet alleen de Limburgse horecabedrijven worden aangesproken, maar ook de horeca in delen van de regio in België (Wallonië) en een deel van Duitsland. Het 100.000 producten tellende assortiment is daarop ook afgestemd. Ter vergelijking met de locatie Delft, ook geen kleine vestiging, zijn dat er zo’n 30.000 meer. Maar ook de versafdelingen imponeren in Maastricht. Zo telt de visafdeling in Maastricht 370 vierkante meter. Bij de dichtstbijzijnde vesting in

Valkenburg is de visafdeling 60 vierkante meter. Ook het aanbod is niet te vergelijken. In Valkenburg liggen 30 soorten vis en in Maastricht 300 visvariaties.

Daarmee laat de groothandel

zien dat het zowel in breedte al in diepte van het assortiment heeft geïnvesteerd in het ‘Bourgondi -

sche’ karakter. De locatie is een combinatie van zelfbediening en bezorging. De bezorging wordt gedaan vanuit 32 laaddocs. Vestigingsdirecteur Kim Hollands sprak eerdere tegen @FoodClicks al de verwachting uit dat op termijn zo’n 75 procent van de totaalomzet in Maastricht zal worden bezorgd.

Betrokkenheid regio Hanos Maastricht heeft naast een uitgebreid assortiment culinaire producten ook veel producten uit de regio. Verder wil het bedrijf ook op andere manieren de maatschappelijke betrokkenheid met de regio onderstrepen. Zo werken er binnen het team van zo’n 350 menen 25

mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Om de maatschappelijke betrokkenheid ook te laten zien werd er ter gelegenheid van de opening door presentator Winston Gerschtanowitz ook een tweetal waardecheques ter waarde van ieder 15.000 euro uitgereikt bestemd voor het regionale Bibihuis voor de opvang van jonge kinderen en het Toon Hermans Huis in Maastricht voor zorgbehoeftigen.

Indrukwekkend

De 150 leveranciers die tijdens de opening presentaties verzorgden voor de belangstellenden, waren ook zeer te spreken over het bourgondische karakter van de locatie. Volgens diverse leveranciers had Hanos qua assortiment zowel in breedte als in diepte laten zien dat de groothandel duidelijk heeft willen investeren in het bourgondische karakter op deze locatie voor zowel het zuidelijke deel van Nederland als België. ‘Zeer indrukwekkend’ noemden zij het aanbod en de locatie.

Overzicht van de dessertafdeling vanaf de eerste etage in de nieuwe Hanos in Maastricht

De visafdeling met meer dan 300 soorten vis

De rijpingskamer van het vlees

Nieuwe samenwerking moet 1 januari 2024 starten ONCE, Veneca en VOCC onderzoeken gezamenlijk belangenplatform

atering - nieuwe samenwerking in hospitality, zo noemen de verenigingen

Veneca, ONCE en VOCC het plan om op 1 januari 2024 één gezamenlijk belangenplatform in te richten, waar het gaat om gastvrijheid, eten en drinken op (veelal andermans) locatie. Dit jaar wordt gebruikt om de samenwerking in de vorm van een federatie uit te werken, meldt Venenca.

In de federatie worden de krachten van de verenigingen gebundeld voor goed werkgeverschap en duurzame inzetbaarheid van mensen werkzaam in de branche, gezonder en duurzamer eten en drinken en het waarborgen van de kwaliteit van de dienstverlening, aldus de motivatie om te gaan samenwerken. Van een mogelijk samengaan is al jarenlang sprake, alleen kwam het niet eerder tot concrete resultaten. Ard van der Steur, voorzitter Veneca: “Kern van hospitality in onze samenwerking is en blijft het geluk en plezier van de gasten én de werknemers. In de federatie die we gezamenlijk tot stand willen bren-

gen draait het dan ook om mensen en bedrijven die met gastvrijheid in eten en drinken het verschil maken.”

Moderne cao

Partijen willen samenwerken aan een moderne cao. Een hospitality cao, die volgens eigen zeggen past bij de nieuwe marktontwikkelingen van eten en drinken, waarin hetzelfde werk voor hetzelfde loon als uitgangspunt dient. Een cao volgens Veneca met aandacht voor persoonlijke ontwikkeling en een goede beloning, waaronder een breed opleidingsaanbod, duurzaam, gezond en flexibel werken. Roy Odekerken, secretaris VOCC: “Het samenwer-

ken van de brancheverenigingen zal leiden tot een verdere ontwikkeling van goede arbeidsvoorwaarden voor de mensen die elke dag onze gasten voorzien van een goede en gezonde lunch. De kracht van een federatie is ook aanwezig op de andere onderwerpen die onze leden dagelijks bezighouden. De leden van de drie verschillende brancheverenigingen hebben specifieke kennis van de markten waarin zij opereren. Door deze kennis met elkaar te delen, kan een grote stap voorwaarts worden gemaakt.”

KHN

De drie organisaties willen bij het vormgeven van de federatie ook Koninklijke Horeca Nederland (KHN) betrekken, omdat deze onderwerpen ook KHN aangaan. De drie verenigen zelf behartigen de belangen van bedrijven die actief zijn in

Hubs spelen in op de veranderende behoeftes bij klanten

Shell en Q-Park gestart met bouw van eerste mobility hub

Mobiliteit - Shell is gestart met de bouw van de eerste mobility hub samen met Q-Park Nederland. Beide partijen gaan in totaal vijf mobility hubs bouwen in de grote steden. De eerste komt aan de Amsterdamse Veerkade in Den Haag.

Na ondertekening van het huurcontract en het verkrijgen van de bouwvergunning, zijn de eerste werkzaamheden gelijk gestart door De Groep, laat Shell weten. De locatie wordt van parkeergarage omgetoverd naar een locatie waar verschillende services en diensten samenkomen onder één dak. Naar verwachting gaat de locatie in Den Haag deze zomer open.

Veranderende behoefte

Q-Park en Shell willen met mobility hubs inspelen op de veranderende behoeftes bij klanten. De Groep wil dat doen door nieuwe concepten in te voeren en diensten te combineren variërend van snelladen, verkoop van verse etenswaren en drankjes, het aanbieden van deelvervoer zoals elektrische fietsen, scooters of auto’s en logistieke services zoals pakketdiensten.

Koffie en snacks

Mobiliteit verandert

De vijf locaties komen in Amsterdam, Den Haag, Maastricht en Rotterdam (2). Jeanine Bakx, general manager van Shell Mobility in Benelux en Frankrijk, zei eerder over het gezamenlijke initiatief: “De wereld van de mobiliteit verandert sneller dan we wellicht denken. Als er in 2030 alleen nog maar elektrische auto’s worden verkocht, moeten we ons daar nu al op instellen. Dat doen we onder andere door een uitgebreid laadnetwerk te bouwen aan huis, op straat, bij winkelcentra en bij onze tankstations.”

Shell en Q-Park willen ook de beleving van parkeren en EV-laden veranderen. Terwijl je auto oplaadt, kun je jezelf ook even opladen met een kop koffie, een snack of een broodje. Door dit alles te combineren met deelmobiliteit willen de partijen knooppunten creëren waar reizigers makkelijk kunnen overstappen van de auto naar een andere vorm van mobiliteit, of andersom. Ook logistieke diensten worden er aangeboden, zodat een ritje naar het pakketpunt wordt bespaard.

de contractcatering en hospitality.

ONCE (Officieel Netwerk Catering

Events) is de branchevereniging voor de party- en eventcatering in Nederland. Zij verzorgen tienduizenden zakelijke, private en publieke

events per jaar op vele locaties. VOCC behartigt de collectieve belangen van de middelgrote ondernemende Nederlandse cateraars.

Couche-Tard neemt TotalEnergies-stations over Canadese retailer kan belangrijke tegenspeler AH worden

Mobiliteit – Alimentation Couche-Tard neemt de 400 tankstationlocaties over van energiemaatschappij TotalEnergies in Nederland. Daarnaast neemt de Canadese convenience store operator ook de 1.200 locaties van TotalEnergies over in Duitsland en krijgt de retailgigant een belang in de TotalEnergies-winkels in België en Luxemburg. Met de overname is een bedrag van 3,3 miljard US-dollar (3,1 miljard euro) gemoeid.

TotalEnergies neemt met de verkoop een voorschot op de veranderende mobiliteitsmarkt. Fossiele brandstof zal steeds minder vaak reden zijn voor consumenten om een tankstation te bezoeken. TotalEnergies spreekt daarom al van servicestations, waar verschillende diensten worden aangeboden; van fossiele brandstoffen tot faciliteiten voor elektrisch laden en eten en drinken.

Circle K

Couche-Tard heeft over de wereld verschillende tankstation-formules, waarvan Circle K de grootste en bekendste is. Deze formule wordt in tal van landen geëxploiteerd door het Canadese bedrijf. Of die naam op termijn ook naar Nederland komt is niet bekend. De naam TotalEnergies is nog wel minstens vijf jaar te zien op de tankstations, omdat het Franse olieconcern zolang in ieder geval de stations blijft voorzien van brandstof. Daarnaast exploiteert Couche-Tard ook diverse On the Run-locaties in samenwerking met ExxonMobil in de Verenigde Staten. In het verleden was het bedrijf ook masterfranchiser van het merk Dunkin’ in Canada.

Tegenspeler

Couche-Tard slaat door de overname van bijna 2.000 locaties een flinke slag in de Europese gemaksmarkt. Voor de Nederlandse automobilisten, en die in Duitsland, België en Luxemburg betekent het een nieuwe speler, maar deze internationale retailer kan ook een belangrijke tegenspeler worden voor AH en Spar Express langs de weg.

Vlnr.: Roy Odekerken, Jacqueline van Beek, Ard van der Steur, Rijnie Trip, Marcel Beijk / Foto: Veneca

Drie cateraars over uitdagende opgave bij Dienst Justitiële Inrichtingen

26 gevangenislocaties leren gedetineerden gezonder eten en koken

Achtergrond - Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI) maakte vorig jaar de gunning van het contract voor de dagelijkse voeding bekend van 26 gevangenislocaties in Nederland. Daarmee was het één van de grootste aanbestedingstrajecten voor de cateringsector in Nederland. Drie bedrijven kregen de opdracht uiteindelijk gegund.

Het was een aanbesteding met duidelijke voorwaarden, want de gedetineerden moeten niet alleen eten en drinken, ze moeten ook worden voorbereid op hun terugkeer in de samenleving. En er liggen duidelijke duurzaamheidseisen in het tegengaan van voedselverspilling, maar ook in het aanbieden van gezondere voeding voor de gedetineerden. Enthousiast trekker van dit traject is Wolter van der Vlist, senior adviseur inkoopbeleid & strategie: “Het aflopen van het huidige contract bood een kans om de voedselverspilling aan te pakken. Die kans hebben we met beide handen gegrepen. Daarnaast heeft voeding effect op diverse beleidsdoelstellingen van DJI. Denk hierbij aan de gezondheid van de gedetineerden, het leefklimaat in detentie, voorkomen van verspilling (is ook duurzaam) en de bijdrage aan de re-integratie van de gedetineerden in de samenleving”.

De drie cateraars

De cateraars die met de opdracht aan de haal zijn gegaan, zijn Vitam (2 percelen), Compass Group (2 percelen) en Sodexo (1 perceel).

Sommige van die cateraars hebben al ervaringen met het cateren van gedetineerden. Zo heeft Sodexo zowel nationale als internationale ervaring op dit gebied en catert Eurest bijvoorbeeld in de gevangenis in Haren (België). Zoals gebruikelijk in de cateringbranche is het overnemen van personeel na gunning verplicht. Veelal blijft het bij DJI werkende personeel dus ook op de locaties werken, alleen dan onder een nieuwe werkgever. Op die manier is de ervaring in het werken met gedetineerden geborgd. Ook wanneer er werkzaamheden plaatsvinden in de keuken.

Gefaseerd

De in totaal 26 justitiële instellingen zijn niet in één keer allemaal

Het was een aanbesteding met duidelijke voorwaarden, want de gedetineerden moeten niet alleen eten en drinken, ze moeten ook worden voorbereid op hun terugkeer in de samenleving

tegelijkertijd overgestapt op de werkwijze zoals die in de nieuwe aanbesteding is vastgelegd. De meeste instellingen schakelen gefaseerd over, zoals ook overeen is gekomen met DJI. Bij Vitam zijn inmiddels acht van de in totaal twaalf locaties overgegaan naar de nieuwe werkwijze en wordt de overgang van de overige locaties uitgespreid over een periode van een jaar. De laatste locaties van Vitam gaan in mei dit jaar over. Sodexo heeft inmiddels alle locaties omgebouwd. Laura van der Heyden, account director bij Sodexo daarover: “Iedere locatie is uniek en heeft verschillende afdelingen, regimes en faciliteiten. Het is maatwerk om het aanbod zodanig passend te maken dat het aansluit op de mogelijkheden binnen de afzonderlijke afdelingen. Een voorbeeld; er bestaat op sommige afdelingen de wens om binnen het dagprogramma van de gedetineerden voldoende tijd in te ruimen voor het zelf bereiden van de maaltijd met de ingredie nten uit een geleverde foodbox.” Maar volgens Mark Hufken, operationeel manager bij Vitam is er niet op alle plaatsen een productieruimte. “En is die er niet,

dan zal die eerst moeten worden gerealiseerd om aan de wensen te kunnen voldoen.” Ook commercieel manager Stijn Rutten van Compass Group ziet de verschillen per locatie. “Elke instelling is anders en heeft zijn eigen specifieke wensen, doelgroepen

de logistiek, de opslagruimten en zelf koken versus kant-en-klaar.

Zo realiseren wij een zo optimaal mogelijke dienstverlening voor de medewerkers van DJI, de gedetineerden en onze medewerkers op locatie.” Productmanager van het Facilitair Bedrijf Marieke

wennen voor zowel de locatie als de leverancier, maar echt een positieve verandering!”.

Positief

(kortgestraften en langgestraften, diversiteit aan culturen en geslacht), uitdagingen en mogelijkheden. Per instelling houden wij rekening met de specifieke kenmerken van de inrichting bij de opstart en bij de uitvoering van onze dienstverlening. Denk aan

Janssen was onderdeel van het aanbestedingsteam en is actief betrokken bij de implementatie:

“We zien dat locaties voor het eerst sinds lange tijd weer een rol kunnen en mogen spelen bij het bepalen hoe voeding in de inrichting wordt ingezet. Dat is

Inmiddels zijn er de eerste ervaringen van de locaties die al wel zijn overgeschakeld. En die resultaten zijn bemoedigend, en overwegend positief. Hufken van Vitam: “Over het algemeen zijn de reacties over de broodmaaltijden, die we hebben geïntroduceerd, heel positief. Ook krijgen we veel complimenten over de koelverse maaltijden en de verspakketten. Mensen waarderen de versheid van de groenten. De organisatie Boerschappen verzorgt voor ons de ingrediëntenpakketten vanuit hun netwerk van lokale boeren in heel Nederland. Dus die ingrediënten zijn inderdaad heel vers en komen van dichtbij. Op een aantal locaties moeten de gedetineerden nog wel wennen aan de andere samenstelling van menu’s, ook omdat we daarin wat vaker een vegetarische maaltijd aanbieden.

” Laura van der Heyden van Sodexo ziet eveneens een toenemende waardering voor de kwaliteit van de maaltijden. “Dat

‘

‘Wij hebben dit aanbod duurzamer en gezonder gemaakt door met versere artikelen te werken en producten meer lokaal in te kopen’

is wat wij in ieder geval terugkrijgen van de medewerkers en de gedetineerden. We bieden daarnaast ook meer keuzevrijheid aan in het ontbijt, de lunch en de avondmaaltijd. En wij hebben dit aanbod duurzamer en gezonder gemaakt door met versere artikelen te werken en producten meer lokaal in te kopen. Neem de verse eieren uit de foodbox, die worden geleverd door de regionale leverancier de Buurman.” Ook Stijn Rutten van Compass Group laat positieve reacties noteren. “Zelfs een 100 procent score tot nu toe. We zijn ook nauw in gesprek met onder andere de Gedeco (spreekorgaan gedetineerden, red.) op locatie, met medewerkers van DJI en justitiabelen, de mensen die binnen de inrichting zijn ingesloten. Zo is de PI Achterhoek (Penitentiaire Inrichting, red.) laaiend enthousiast over smaakbeleving van de maaltijden, de keuze in het assortiment, kwaliteit en kwantiteit van het eten. Ook bij PI Heerhugowaard, die over is, zijn geen

klachten meer binnengekomen sinds invoering van de nieuwe voedselverstrekkingen. Daar hebben we tijdens de implementatie ook een proeverij gehouden voor de Commissie van Toezicht (CvT), met volop enthousiaste reacties.”

Bestelproces

Bij de overgang zijn er ook uitdagingen aan het licht gekomen, bij zo’n grootschalige transitie niet verwonderlijk volgens de cateraars. En al helemaal niet omdat alle instellingen sterk van elkaar verschillen, weet Rutten van Compass Group. “Omdat alle locaties anders zijn, moeten we alles op maat inrichten. Dit vergt creativiteit en oplossingsgerichtheid bij zowel DJI als bij ons. Bovendien is goede communicatie, met duidelijke afspraken tussen de medewerkers van DJI en onze medewerkers op locatie, essentieel. Hiermee valt of staat een goede dienstverlening.” Het juist leveren is een belangrijk aspect binnen DJI, vooral ook

omdat het onrust geeft binnen de muren als er in dat proces zaken mislopen. Van der Heyden van Sodexo vertelt dat vooral in het begin het bestelproces veel tijd in beslag nam. “Het opnemen van de verschillende keuzemogelijkheden met een bestellijst is best nog een klus, door kleine aanpassingen op de bestellijst te maken en een goede samenwerking tussen Sodexo medewerkers en de medewerkers van de PI loopt dit proces inmiddels veel beter. Het zijn papieren lijsten, die we zo eenvoudig mogelijk proberen te maken. Maar we ervaren dat gedetineerden het nog best lastig vinden om deze goed in te vullen.

Daarnaast is het voor ons tijdrovend om ze goed te verwerken.”

Ook Vitam had dergelijke uitdagingen bij het bestellen. Hufken: “Het wekelijks inventariseren van de keuzes en dit omzetten naar een digitaal bestelproces was in het begin wel even wennen. Maar ondertussen verloopt dit een stuk soepeler.”

Gezonde voeding

Het aanbieden van gezonde maaltijden aan gedetineerden, roept de vraag op of die er wel op zitten te wachten? Met andere woorden; is de gedetineerde wel ontvankelijk voor zaken als plantbased producten, het eten van extra groenten en het tegengaan van voedselverspilling? Wellicht heb je als gedetineerde andere zaken aan je hoofd? Maar zonder uitzondering geven alle drie de cateraars aan dat deze onderwerpen ook leven bij de gedetineerden. Stijn Rutten van de Compass Group is hier het meest uitgesproken over. “Ja, de kwaliteit van het

eten, de kwantiteit, maar ook de variatie en een gezond en duurzaam aanbod vinden gedetineerde belangrijk. Als je een hele dag op cel zit, dan is eten en ook koken voor heel veel gedetineerden een heel belangrijk onderdeel van dag. Samen koken (wat in diverse locaties gebeurt, red.) is voor velen ook een sociaal aspect in hun dagbesteding. Duurzaamheid is voor de meesten bovendien een onderwerp wat de belangstelling heeft, en hier worden dan ook vragen over gesteld en suggesties voor gedaan. Denk aan suggesties voor het recyclen van de kant-en-klare maaltijdbakken of suggesties om voedselverspilling tegen te gaan.” In samenspraak met de gedetineerden worden deze items dan ook verder uitgediept. Ook Sodexo ziet die ontwikkeling. Van der Heyden: “We zien dat gedetineerden met name de extra groenten en verse en onbewerkte producten in de foodbox goed ontvangen. Maar de dagelijkse, suikerhoudende toetjes, die

Het opnemen van de verschillende keuzemogelijkheden met een bestellijst is best nog een klus

Het aanbieden van gezonde maaltijden aan gedetineerden, roept de vraag op of die er wel op zitten te wachten?

Wolter van der Vlist: “Het is geweldig om onze ideeën en die van de leveranciers in de praktijk werkelijkheid te zien worden. Daar zijn we stiekem best trots op

Sommige gedetineerden zijn heel ontvankelijk voor gezonde voeding en andere wat minder

voorheen wel in het assortiment zaten, worden wel gemist.” Vitam ziet nog wel een wisselend beeld. Hufken: “Iedereen is anders, en dat geldt ook voor de gedetineerden. Sommige gedetineerden zijn heel ontvankelijk voor gezonde voeding en andere wat minder.”

Gescreend

Aan de slag gaan met gedetineerden om ze klaar te stomen voor de maatschappij, en ze mee te laten helpen in het samenstellen van maaltijden in de keuken, klinkt eenvoudig. Maar is het ook zo eenvoudig? Niet elke cateringmedewerker kan zomaar in zo’n traject stappen. “Er zijn uiteraard de geldende veiligheidsregels binnen een inrichting, waar iedereen kennis van moet nemen en zich naar hoort te gedragen. Verder is het belangrijk dat de medewerkers begrip kunnen tonen voor een ander, maar ook resoluut en duidelijk kunnen zijn,” aldus Hufken. Waarop Van der Heyden toevoegt: “De gedetineerden, die in de keuken werken, worden uitgebreid gescreend door medewerkers van de PI zelf voordat ze in aanmerking komen voor een werkplaats in de keuken. Zij zien het werken in de keuken als een privilege, en doen daarom ook echt hun best om het goed én veilig te doen. Ook onze eigen medewerkers worden uitgebreid

gescreend door justitie en kunnen alleen aan het werk met een geldige ‘verklaring omtrent goed gedrag’. Daarnaast krijgen zij ook nog een uitgebreide training over de omgang met gedetineerden.

Veel van onze medewerkers werken overigens al jarenlang met gedetineerden en hebben daarmee veel positieve ervaring opgedaan.”

Betrouwbaar Elke samenwerking met externe partijen kent ook bijzonderheden.

Van der Heyden: “Dan noem ik toch het punt van leverbetrouwbaarheid. Dat is cruciaal voor penitentiaire inrichtingen. Daarom zijn we blij dat we samen met DJI en alle partners iedere keer weer gedetineerden kunnen voorzien van gezonde en duurzame maaltijden. Werken met gedetineerden geeft wat dat betreft de kans om echt impact te maken op de kwaliteit van leven van zowel de gedetineerden, familie als de naasten. Maar het heeft ook een positieve impact op de samenleving. Wij geloven dat door het actief samenwerken, en gedetineerden te betrekken in onze processen, de

kans op een succesvolle terugkeer in de maatschappij groter wordt. En daar wordt iedereen beter van.”

DJI heeft een duidelijke maatschappelijke opdracht in het begeleiden van justitiabelen naar een succesvolle terugkeer in de samenleving. Daarnaast heeft DJI ambitieuze duurzaamheidsdoelstellingen op onder andere (voedsel)verspilling, CO2-reductie en circulariteit. Compass Group-onderdeel Eurest levert daar samen met DJI een belangrijke bijdrage in. Rutten: “Wij volgen hierbij onze eigen duurzaamheidstrategie, gebaseerd op drie pijlers; milieu, mens & maatschappij en gezondheid & welzijn. Dit helpt ons en onze partners om te leren, te innoveren en samen te werken om onze doelen te halen. Wij gaan voor nul verspilling, in de breedste zin van het woord; nul verspilling in voedsel, nul verspilling in het milieu, maar ook nul verspilling

in talent. Samen met The Colour Kitchen, een strategisch partner van Compass Group benutten we via ons ontwikkel- en opleidingsprogramma dan ook het talent van de justitiabelen, en begeleiden we ze naar een succesvolle terugkeer in de samenleving en op de arbeidsmarkt.” En dat geldt ook voor Vitam; ook deze cateraar biedt – in samenwerking met Social Impact Maker - opleidings- en doorstroommogelijkheden voor gedetineerden, zodat zij kunnen werken aan een toekomstperspectief na hun detentie. Wolter van der Vlist: “Er zit veel tijd tussen het opstellen van de aanbestedingsstrategie en de daadwerkelijke implementatie van het nieuwe contract voor voeding. Het is geweldig om onze ideeën en die van de leveranciers in de praktijk werkelijkheid te zien worden. Daar zijn we stiekem best trots op”.

Stijn Rutten van Compass Group: “Omdat alle locatie anders zijn, moeten we alles op maat inrichten”

De meeste instellingen schakelen gefaseerd over, zoals ook overeen is gekomen met DJI

Reacties over de broodmaaltijden zijn heel positief

Laura van der Heyden van Sodexo: “Iedere locatie is uniek en heeft verschillende afdelingen, regimes en faciliteiten"

Mark Hufken, operationeel manager bij Vitam: “Mensen waarderen de versheid van de groenten.”

La Place opent in twee HEMA’s

een vernieuwend foodconcept

Geen buffet meer, maar voortaan fullservice voor de gast

Formulenieuws - La Place opende afgelopen maand een tweetal nieuwe locaties bij een HEMA. Het zijn de eerste twee La Placerestaurants binnen het oer-Hollandse warenhuis. Hoewel de locaties niet direct als testlocaties worden aangemerkt, kijken beide partijen wel hoe de samenwerking gaat. Vooralsnog lijkt de samenwerking een logische keuze.

In de nieuwe La Place in Hilversum spreekt @FoodClicks met managing director Alice Theunissen en manager format Jorrit Meijer van La Place. Zij zijn zichtbaar trots op het vernieuwde concept. En terecht, omdat op het eerste gezicht het oude van La Place is gebleven, maar er wel een eigentijdse invulling aan is gegeven. Een soort van La Place 3.0. Zelfs La Place-grondlegger Paul Bringmann, die een kijkje kwam nemen in Hilversum en altijd een kritische blik heeft als het gaat om ‘zijn kindje’, was tevreden.

Fullservice concept

De HEMA’s in Hilversum en Alkmaar hebben de primeur en namen recent het vernieuwde restaurantconcept van La Place in huis. Beide locaties zijn vrijwel identiek aan elkaar en dus goed met elkaar te vergelijken. Bovendien hebben de locaties de ruimte om een La Place-restaurant te faciliteren. La Place runt de restaurants voor eigen rekening en risico. Het personeel is in dienst

van La Place en HEMA krijgt een vergoeding voor de locatie en de prestatie van het restaurant. Naast de eiland-opstelling en het feit dat de medewerkers allemaal met het gezicht naar de gast werken, is het meest opvallende dat het buffet is ingeruimd voor een fullservice concept. Theunissen: “Dat is inderdaad de grootste verandering. Gasten

Duurzaamheid

kunnen nu aan de balie hun bestelling doen, die vervolgens ter plekke wordt bereid. Maar ze kunnen ook aan tafel gaan zitten en bestellen en afrekenen via de QR-code. De bestelling kan in beide gevallen worden bezorgd aan tafel.” Volgens Meijer moeten sommige gasten daar wel aan wennen. “Mensen kennen het La Place-concept en weten niet beter dan dat het werkt als een buffet. Nu kunnen zij bestellen en wordt het gemaakt. Zelfs na afloop van het eten en drinken hoeven zij het dienblad niet meer weg te zetten. Je ziet dat sommigen eerst kijken waar dat kan, zo zijn mensen daaraan gewend.”

De bestelbalie oogt open en overzichtelijk. Opvallend is de baristakoffiemachine, naast de foodcorner. Daaromheen een soort van barretje, die door La Place ook de Barista Bar wordt genoemd. Gasten kunnen daar aan de bar aanschuiven en genieten van een koffie van baristakwaliteit.

Ook daar kan men de welbekende maaltijdsalades, sappen en broodjes met kruidenroomkaas bestellen, maar ook tal van nieuwe gerechten.

Zo heeft de nieuwe La Place plaatpizza’s op het menu met bijvoorbeeld zalm, kip of gegrilde groenten, en vegetarische pita’s met falafel of

paprika en feta. Maar ook mocktails zijn verkrijgbaar. Om het assortiment onder de aandacht te brengen staat er een informatiezuil opgesteld voor de bestelbalie, maar er hangen ook diverse digitale schermen boven de foodbar. Theunissen: “De content hierop kan, afhankelijk van het tijdstip van de dag of de restvoorraden achter de bar, worden veranderd door bepaalde gerechten prominenter te belichten, zodat er zo min mogelijk aan producten hoeft te worden weggegooid. Want duurzaamheid is een belangrijk onderdeel van het verhaal dat we op deze locaties willen vertellen aan onze gasten.”

Gasten hoeven zelf niet meer af te ruimen en kunnen aan tafel ook bestellen met de QR-code

Verse smoothies en mocktails gemaakt van overgebleven fruitsoorten van de vorige dag

Managing director Alice Theunissen van La Place en manager format Jorrit Meijer

Verhalen

La Place deed al veel op het gebied van duurzaamheid, alleen was dat voor veel gasten van het restaurant niet duidelijk. La Place wil dat verhaal nu duidelijker vertellen. Meijer: “Daarvoor zetten we de schermen in, maar laten we ook door middel van de kas zien waar de kruiden vandaan komen. Zo zijn de paddenstoelen in de ragout van La Place bijvoorbeeld gekweekt op 'circulaire koffiedrab' en gebruiken we de overgebleven croissants in een huisgemaakte bread pudding. Ook van de overgebleven fruitsoorten maken we de volgende dag weer een vruchtendrank. Alles willen we zo veel mogelijk hergebruiken om voedselverspilling tegen te gaan.” Maar ook in andere producten werkt de duurzaamheidsgedachte door. En het is niet uitgesloten dat er meerdere producten bijkomen. Wat opvalt is dat er ook meer taart en gebak wordt aange-

boden. Theunissen: “Dat klopt en is niet zo verwonderlijk als het lijkt. Het HEMA-publiek eet van oudsher meer taart en gebak, dus dat bieden wij ook aan. En wat blijkt? Dat

Touchscreens

Overigens is het assortiment wel iets verkleind ten opzichte van de reguliere La Place-vestigingen.

Meijer: “Omdat we alles op bestel-

verkoopt hartstikke goed. Zelf de bekende HEMA-tompouces bieden we aan hier.”

HEMA komt met ‘schepkoek’

Formulenieuws – Niet alleen La Place kwam met een nieuw format, ook HEMA zette een pas voorwaarts in Hilversum en Alkmaar. Met een nieuw assortiment non-food, een overzichtelijkere indeling en betere signing. In de foodgedeelte werd ‘schepkoek’ toegevoegd en zoals de naam al doet vermoeden; de klant mag zelf koek in potten scheppen.

Na Hilversum en Alkmaar worden nog twee locaties omgebouwd in deze nieuwe look en feel, namelijk HEMA Assen en HEMA Voorburg. Deze twee laatste locaties krijgen alleen geen La Place-restaurant, omdat de ruimte dat binnen niet toelaat. De vestigingen krijgen wel het reguliere HEMA-restaurant. De foodcounters, direct aan de binnenkant in de

ling van de gast maken, moesten we operationeel wel aanpassingen doen. Zo hebben we gekeken

vestigingen in Hilversum en Alkmaar kennen een typisch HEMA-assortiment voor on-the-go, maar ook voor directe consumptie en producten om mee te nemen. Natuurlijk is er de rookworst en de plantaardige variant; de Ookworst. Nieuw zijn de kale taarten, die zelf kunnen worden versierd en de schepkoek, waar mensen zelf de potten mee kunnen vullen.

De schepkoek is ool voorgeschept verkrijgbaar. De foodcounter die modulair is ingedeeld, heeft verder ook een softijsgedeelte waar het Blijsje verkrijgbaar is. De foodcounter is er vooral voor de snelheid.

“Mensen die snel iets willen eten kunnen hier terecht, wie langer de tijd heeft zal het La Placerestaurant bezoeken”, laat operationeel directeur Machiel Lagerweij van HEMA weten.

hoe we de logistiek achter de foodbar zodanig konden inrichten dat we wel een goede doorstroming hadden van de producten. Mensen willen nu eenmaal niet te lang wachten op hun producten. Vandaar dat we hebben gekeken hoe we met dezelfde ingredienten meerdere gerechten konden maken. Maar we hebben ook gekeken naar hoe wij het assortiment zodanig praktisch konden inrichten dat het hanteerbaar is voor de medewerkers. Het is misschien niet eens kleiner geworden, maar we kunnen nu vanuit een kleinere basis meer producten maken. Daarin zijn we volgens mij aardig geslaagd. Maar als er in de toekomst nog andere producten bij moeten komen omdat de gast dit vraagt, dan doen we dat. We zijn nu vooral aan het leren en ervaringen aan het opdoen, want de praktijk is altijd anders dan je denkt.” Hoe snel je ervaringen opdoet, werd al gelijk op dag één

duidelijk. Het informatiescherm vlak voor de bestelbalie werd door veel jongeren gezien als orderkiosk met touchscreen. Dus werd er volop op het scherm gedrukt, alleen zonder resultaat. Theunissen: “We dachten dat een orderkiosk te onpersoonlijk zou zijn voor de gasten van La Place, maar je ziet dat mensen er al aan gewend zijn. Misschien toch maar snel het scherm vervangen.”

Versterken

Dat de twee oer-Hollandse merken pas nu samengaan is opmerkelijk, maar ook weer niet vreemd. Beide formules hebben een relatie met de familie Van Eerd van Jumbo. La Place is gekocht door Jumbo en de familie Van Eerd is door een investeringsbedrijf van de familie Van Eerd mede-eigenaar van HEMA. De merken lijken zo op het eerste gezicht elkaar te versterken. Of dat zo is moet blijken in Hilversum en Alkmaar.

Kale taart, waar de taart versierd kan worden, en Schepkoek zijn nieuwe onderdelen bij de HEMA

Alles wordt vers gemaakt in het zicht van de gast

‘

‘Mensen kennen het La Place-concept en weten niet beter dan dat het werkt als een buffet. Nu kunnen zij bestellen en wordt het gemaakt’

De informatiezuil die door veel jongere gasten wordt aangezien voor orderkiosk

Kookles van ondernemer Robbert Jan de Veen van cafetaria De Daltons

‘Die brutowinstmarge heb je nodig’

Praktijk - Hoe kunnen ondernemers een gevarieerde menukaart maken, met gerechten geschikt voor het hele gezin, die eenvoudig zijn te bereiden en met zo min mogelijk ingrediënten zijn samengesteld? Die opdracht stelde @FoodClicks aan ondernemer

Robbert Jan de Veen van cafetaria De Daltons in Voorthuizen. Op de Horecava vertoonde hij zijn kunsten in de stand van Remia, maar in zijn eigen keuken in zijn cafetaria liet hij nog eens zien hoe hij dat in de praktijk brengt.

De Veen is Remia-fan, bekent hij eerlijk. De sauzenlijnen van dat merk zitten volgens hem namelijk goed in elkaar. “Zeker de Legendary-sauzen zijn ideaal om mee te werken”, aldus de ondernemer. Wat wel van belang is, is dat er met een beperkt aantal ingrediënten een gevarieerd menu-aanbod kan worden gecreëerd. “Dat zorgt er voor dat er ook zo min mogelijk wordt weggegooid. Niet alleen sauzen die zijn ingedroogd, ook ingrediënten die over de datum zijn.” Ondernemers moeten dus slim omgaan met de basisingrediënten. Zelf heeft De Veen in zijn cafetaria De Daltons twintig verschillende gerechten op het menu staan. Van pokébowls tot friet met toppings, wraps en basic-items (waaraan hij met de inzet van sauzen een twist geeft). Ook bij de samenstelling van die gerechten houdt hij er rekening mee dat de sauzen én de ingrediënten voor minimaal vijf gerechten zijn te gebruiken. “Daar gaat het vaak mis bij ondernemers. Ze bedenken iets waar een bepaalde saus bij hoort, maar als zo’n product te weinig wordt besteld, dan kun je op een gegeven moment niet alleen de saus weggooien, maar ook de ingrediënten die zo’n gerecht vraagt. Niet alleen zonde van het geld, het is ook niet duurzaam. Daarom

moet je als ondernemer kijken hoe je producten vaker kunt inzetten.”

Kwaliteit

De Veen heeft een horeca-opleiding gevolgd en maakt daarom veel producten zelf. Hij bakt zijn eigen brood, maakt zijn eigen stoofvlees en snijdt zijn eigen groenten. “Alleen als ik het zelf niet zo goed, of even zo goed, kan maken, dan bestel ik het. De kwaliteit van mijn gerechten moet hoog zijn en blijven en als ik dezelfde kwaliteit kan inkopen, dan doe ik dat.” Het zelf maken van gerechten doet De Veen om zijn gasten te verrassen. Daarvoor zet hij ook de legendary- en bbq-sauzen in. “Omdat het smaken zijn waarmee je goed kunt variëren. Als dat voldoet, moet je het niet willen om sauzen zelf

te maken. Ik ben en blijf natuurlijk ondernemer, dus ik wil wel wat aan mijn inspanningen overhouden. De sauzen kan ik niet alleen inzetten bij mijn fastservice-gerechten, maar ook bij de Texmex-gerechten en de pokébowls. Bovendien gebruik ik de sauzen bij de loaded friets. Bij een frikandel speciaal zet ik soms ook twee andere sauzen in dan mayonaise en curry met uitjes, maar bijvoorbeeld een truffelmayonaise. Dat maakt zo’n basisproduct toch net wat specialer. Bovendien verras je de gast er mee en kun je net iets meer vragen.”

Geld op de plank

Behalve de variatie met sauzen, varieert De Veen ook met zijn ingrediënten. Zo gebruikt hij de rijst, die

wordt gemaakt voor de pokébowl, ook voor de wrap. En de krokante kip voor de salade of wrap maakt hij van de kipburger. “Dat is ook het mooie van werken met een beperkt aantal ingrediënten, die wel op vele manieren inzetbaar zijn. Je hebt geen investeringen te doen, de producten heb je eigenlijk al in huis. Ook voor mij geldt dat ik liever de centen op de bank heb staan dan op de plank. En nee, het kost echt niet veel extra tijd om de gerechten te maken, je moet er even handigheid in krijgen. Bij ons zijn alle gerechten door alle medewerkers te maken. Er hangen duidelijke tekeningen met bereidingsschema, maar eigenlijk heeft niemand die nodig. Ook mensen die nieuw binnenkomen hebben het zo onder de knie. Ik zeg altijd;

je moet er een klik meekrijgen, en als je het eenmaal door hebt, vind je het jammer dat je er niet eerder mee bent gestart.”

Een ouderwetse snack

Een andere reden waarom De Veen verschillende gerechten maakt, is dat hij als cafetaria graag het hele gezin bedient met lekkere gerechten. “Nu kunnen de gezinsleden, die een ouderwetse snack willen, bij mij terecht, maar ook de mensen die iets speciaals willen, een voorkeur hebben voor bijvoorbeeld Mexicaans of graag iets gezonds eten. Bovendien zet ik mijn gerechten ook in om gasten vaker een bezoek te laten brengen aan mij. Het is mijn middel om het aantal eetmomenten in de zaak aanzienlijk te

Medewerkers zijn herkenbaar gekleed bij De Daltons

De basisingrediënten voor de verschillende gerechten

Drie verschillende gerechten die vrijwel met dezelfde ingrediënten in korte tijd zijn gemaakt. Verspilling wordt zo tot een minimum beperkt

1. Opbouw van een kipburger begint met sla en saus

laten groeien. Mensen die soms één keer in de week friet eten kunnen bij mij doordeweeks overdag of ’s avonds ook terecht voor een salade of een wrap. En dat zie ik ook gebeuren; ik heb veel klanten die twee of drie keer in de week langskomen.”

Koudwatervrees bij veel ondernemers

Robbert Jan de Veen is een ondernemer die andere horecaondernemers graag helpt. De reden volgens hem? De sector staat voor uitdagingen, dus goed ondernemerschap is gewenst. Net als creativiteit in de keuken. “Wat je ziet is vaak koudwatervrees bij ondernemers; ze durven er niet echt aan te beginnen. Maar als je laat zien hoe simpel het is om gerechten met mango of avocado te maken, dan worden ze enthousiast. Als je die ingrediënten ook nog eens bij verschillende gerechten inzet, heb je ook weinig voedselverspilling, terwijl je de gasten wel verrast.” Veel reacties op de Horecava bij zijn demonstratie gingen ook over het feit dat ondernemers vonden dat zij een te kleine keuken hadden voor het maken van verschillende gerechten. De Veen:

“Maar dan zei ik; kijk mij hier staan. In de stand zijn de vierkante meters ook beperkt en het lukt mij hier ook. Je moet het gewoon durven doen, en even de tijd nemen om het proces van het zelf bereiden van gerechten onder de knie te krijgen. Dan zie je hoe eenvoudig het is.”

Sturen op vraag

Een veel gehoord bezwaar van ondernemers is ook dat de meeste gasten om een standaard product vragen, dus dat zo’n breed aanbod niet echt wenselijk is. De Veen:

“Dat kan zo zijn, maar je moet je gasten wel willen verrassen. Een frikandel met een reepje bacon er omheen, vastgezet met een prikker en voorzien van truffelmayonaise, is toch wat anders dan een frikadel speciaal. Je kunt er ook iets meer voor vragen. Maar je moet wel het gesprek aangaan met je gasten, zodat zij weten dat zij het kunnen bestellen. Wij bedienen aan tafel, dus dat is een uitstekende kans om het te vertellen. Daarnaast hebben wij ook schermen in de zaak, waarop wij laten zien wat wij allemaal in huis hebben. En via die schermen kan ik ook goed sturen door bepaalde gerechten prominenter te tonen of bovenaan te plaatsen. Dan worden ze automatisch vaker besteld. Met een menukaart van twintig gerechten moet je, voor de doorloopsnelheid, minimaal vijf keer op een dag een bepaald gerecht verkopen. Als je daarin niet slaagt als ondernemer, moet jij je misschien afvragen of het niet beter is de deur dicht te houden. Immers, het zijn allemaal gerechten die goed zijn voor de brutowinstmarge. En, dat weten we allemaal, die heb je gewoon nodig.”)

5. Kipburger in reepjes gesneden naast de rijst en de mango aanvullen met mango-stukjes

3. Het 'kapje' van de bun is net als het broodje zelf licht geroosterd op de bakplaat en klaar is kees

2. De kipburger krijgt vervolgens een paar stukjes avocado en wat stukjes mango

4. De ingrediënten voor een wrap zijn vrijwel gelijk aan de kipburger, alleen komt de wrap en de 'plakkerige' rijst er bij

Voor de pokébowl zelfde rijst als voor de wrap gebruiken en kikkererwten voor smaak en kleur

6. Dressing naar keuze toevoegen en wrap oprollen en snijden voor fraaie presentatie

8. Resterende kipreepjes van de warp op de pokébowl leggen en saus naar keuze toevoegen

7. Ook hier de mango en de avocado toevoegen

Topman Michiel Driessen heeft een missie;

Verstegen wil met Kumar’s een

Aziatische twist geven aan de menukaart

De eerste introbox met een selectie ‘Better-for-You’-producten verschijnt binnenkort. Dit gezamenlijke initiatief van ondernemer TonyWim van Eijden, zijn bedrijf Innofood en vakmedium @FoodClicks wil inkopers en beslissers in de foodserviceketen laten zien hoeveel goede en gezonde producten en ingrediënten er in Nederland worden geïntroduceerd.

Verstegen Spices & Sauces in Rotterdam is terug te vinden in de Betterfor-You-introbox met Kumar’s. Een product van authentieke, verse ingrediënten welke nog niet zo bekend is, maar als het aan Michiel Driessen, ceo van Verstegen ligt, verandert dat snel. Hij is een man met een missie. Gestart in 2006 binnen het familiebedrijf wilde hij als ‘goede vader’ voor het bedrijf niet alleen de beste producten leveren, maar ook het beste realiseren voor de boeren en telers. Niet alleen op financieel gebied door de juiste prijs te betalen, maar ook door het beste te willen voor de grond die wordt gebruikt voor het telen van de producten. Vaak gaan die zaken hand-in-hand. Door het slimmer telen, waarbij meerdere producten op hetzelfde perceel kunnen worden verbouwd, de inzet van zogenaamde regeneratieve landbouw, wordt niet alleen de grond beter, maar levert het de boeren en telers ook extra inkom-

sten op omdat zij meer producten verbouwen. Nog altijd is dat één van de belangrijkste missies die Verstegen voorstaat en waarvoor de noodzakelijke kennis in huis is gehaald.

Economische ontwikkelingen Verstegen verkoopt producten in heel Europa en kent als bedrijf feitelijk vier verschillende takken van sport.

Driessen: “Allereerst verkopen wij onze producten aan de ambachtelijke sector, zoals slagers en traiteurs. Maar we verkopen ook aan de foodservicebedrijven en aan consumenten via het retailkanaal. Daarnaast zijn we toeleverancier voor de voedingsindustrie.”

Hoewel er een mooie omzetverdeling is tussen al die verschillende verkoopkanalen, heeft ook Verstegen te maken met uitdagingen. “Ook wij worden geconfronteerd met oplopende inkoopkosten van o.a. grondstoffen en verpakkingsmaterialen, en hogere energie- en transportkosten, maar

een van de belangrijkste kostenfactor bij Verstegen is die van arbeid. Die stijgende arbeidskosten, maar ook de beschikbaarheid van goede mensen baren mij echt zorgen”, aldus Driessen. Minder wakker ligt hij van de verkoop van de producten. “ De meeste markten zijn weer hersteld na corona en we zitten overal vrijwel weer op het niveau van voor corona. Tijdens de pandemie heb ik kunnen zien hoe hoog te betrokkenheid is van onze mensen bij het bedrijf. Zij hebben er letterlijk voor gezorgd dat wij de coronaperiode hebben weten te doorstaan. Dat schept ook verplichtingen.”

Openheid

Ondanks de zorgen laat Driessen zijn missie om van Verstegen het meest duurzame kruiden en specerijen bedrijf te maken niet los. “Die missie zit diep bij mij. Ik zie het als mijn taak om niet alleen te nemen van de aarde, maar ook te geven. En dat niet alleen voor nu, maar voor drie generaties. Dat doe ik in alle openheid. Ik denk dat daarin ook de toekomst ligt van de voedingsmiddelenindustrie; we moeten de dingen doen in alle transparantie. We moeten duidelijk maken

@DVERTORIAL

welke bijdrage wij leveren. Daarom geloof ik ook sterk in de stap naar regeneratieve landbouw. We moeten zorgen voor een betere biodiversiteit. Projecten, zoals hier in Rotterdam met ‘Rotterdam de boer op!’, waarbij het draait om het verbeteren van de biodiversiteit en waar mensen zelf kunnen zien hoe duurzaam de producten worden geproduceerd. En waar ook de kwaliteit waarneembaar beter is. Dat zal de toekomst zijn van de voedingsmiddelenindustrie Je ziet dat daarvoor steeds meer belangstelling komt.”

Authentiek Naast zijn missie wil Driessen ook smaken toevoegen aan de Nederlandse menukaart. Eén van de smaken is Kumar. Bij Kumar’s worden alle ingrediënten volgens authentieke receptuur eerst gevijzeld, dan gebakken of geroosterd, gepureerd en uiteindelijk verwerkt tot een pasta, bumbu, saus, dressing, marinade, sambal of chutney. Driessen zelf werd bij één van de eerdere Horecava-beurzen ook door de geur van deze kruiden geraakt. “Ik liep de hal in waar onze stand stond en ik rook de kruiden bij een Aziati-

sche bedrijf. Ik werd gelijk getroffen door de aangename geur. Naast de aangename en lekkere geur is ook de authentieke smaak echt bijzonder en onderscheidend in de markt. Met onze Kumar’s willen we nu aan de reguliere gerechten iets authentieks Aziatisch toevoegen. Ook omdat het op de Nederlandse menukaarten nog te vaak ontbreekt aan Aziatische gerechten.”

INTROBOX HELPT ZAKELIJKE BESLISSERS IN ZOEKTOCHT NAAR INNOVATIEVE GROENE PRODUCTEN

Better-For-You.nl & @FoodClicks starten nieuw initiatief

Zo weinig mogelijk offers vragen van de planeet, goed voor de gemeenschap en goed voor je lichaam. Dat zijn better-for-you producten. Better-For-You.nl en @FoodClicks gaan die producten bij de belangrijkste inkopers volop op de kaart zetten

Op de website van better-for-you zijn innovatieve groene producten te vinden die zich in de beginfase van hun bekendheid bevinden.

Het is ons doel om de producten

breder bekend en toegankelijk te maken. Om dit proces snel te laten verlopen is het concept van de Introbox opgezet.

Wat houdt dit concept in?

Elk kwartaal wordt er een Introbox gevuld met verschillende better-foryou producten. Dit kunnen zowel food- als non-food producten zijn. De box wordt verstuurd naar eindbeslissers binnen de belangrijke retail- en foodservicebedrijven. Op deze manier willen we die bedrijven laagdrempelig kennis laten maken met mooie nieuwe producten.

Better-For-You is daarvoor een samenwerking aangegaan met het vakmedium @FoodClicks.

@FoodClicks gaat de producten uit de Introbox gedurende een jaar vol -

gen. Ook worden de bevindingen van de eindverbruikers in @FoodClicks en via Better-for-you.nl belicht. Zodanig dat iedereen van elkaar kan leren.

Dus:

Heb jij een product dat in aanmerking komt voor de Introbox? Neem contact op met info@better-for-you.nl en informeer naar de voorwaarden

• Wil jij de Introbox ontvangen? Mail naar info@better-for-you.nl of kijk op better-for-you.nl

Michel Driessen heeft een missie als het gaat om de duurzame bedrijfsvoering

ShopperEstafette

werkt het twee kanten op.” Overigens haalt 70 procent van het voedsel dat wordt verspild in de keuken niet eens het bord, volgens Van der Veen. Dat voedsel sneuvelt in het proces van snijden, morsen en bewaren van de producten. Toch is dat geen reden om niet ook de verspilling op het bord tegen te gaan, maar over het algemeen zit de grootste kans waarmee we onze klanten helpen besparen al in de keuken of op het buffet. Voedselverspilling is wat dat betreft als alles wordt meegerekend, het meest CO2 vervuilend. “Sterker nog, als voedselverspilling een land was, zou dit het derde meest vervuilende land in de wereld zijn”, aldus één van de statements van Orbisk.

20 april 2023

Trema Foodnetwerk

The Mall of The Netherland Leidschendam

23 t/m 25 april 2023

ISM

Koelnmesse Keulen Duitsland

8 t/m 11 mei 2023

TUTTOFOOD 2023

Fieramilano Milaan Italië

18 t/m 20 mei 2023

Hotel & Hospitality Show

Sandton Convention Johannesburg Zuid-Afrika

23 en 24 mei 2023

PLMA

RAI Amsterdam Nederland

1 en 2 juni 2023

Olaf van der Veen heeft met zijn Orbisk twee dingen samengebracht die zijn aandacht had: voedselverspilling en data-analyse

In de rubriek ShopperEstafette geeft een marketeer vanuit een formule, grossier of leverancier antwoord op vragen rondom het thema ‘de shopper in foodservice’. Elke kandidaat geeft het (estafette)stokje door aan een collega uit een andere schakel van de bedrijfskolom in foodservice. In deze editie Olaf van der Veen, geestelijk vader en directeur van de Orbisk, een systeem tegen voedselverspilling in de professionele keuken.

Van der Veen heeft gewerkt in de horecasector en was als dataanalist verbonden aan een bedrijf dat bedrijfsprocessen optimaliseerde. Het was die combinatie, die hem aanzette tot de ontwikkeling van een systeem dat voedselverspilling moest tegengaan. “Ik heb die twee dingen samengebracht. Want dat er voedselverspilling plaatsvindt, zag iedereen wel. Alleen er is geen tijd en aandacht voor dat probleem in de keuken. Dus als er al een oplossing moet worden bedacht, moet het wel zo eenvoudig mogelijk zijn. Samen met compagnons Bart en Richard hebben we toen Orbisk bedacht.” Het systeem kwam er na veel testen en talloze hoofdbrekens. Want wat is nu de gebruiksvriendelijkste manier? In het begin was er nog samenwerking met Unilever, maar nu werkt Van der Veen zelfstandig.

Orbisk is een weegschaal met een slimme camera, die automatisch het gewicht weegt van het voedsel dat in de prullenbak verdwijnt, uit de overproductie en bevoorrading en wat terugkomt uit het restaurant. De camera registreert daarbij om welk voedsel het gaat. Die camera is zo ontwikkeld dat die alle verschillende producten die weggegooid worden

kan detecteren. Op die manier wordt niet alleen geregistreerd hoeveel voedsel er verloren gaat, maar ook welk voedsel. Dit inzicht zorgt ervoor dat de keukenmedewerkers gerichter kunnen koken. Van der Veen: “Voedsel dat moet worden weggegooid is zonde van de arbeidsuren, zonde van het geld en zonde van het milieu. Want er is aan gewerkt door mensen die groenten snijden of producten bakken. Dat staat nog los van het feit dat de producten ook zijn getransporteerd. Door al die kosten bij elkaar te nemen, zie je dat het voorkomen van voedselverspilling ook gewoon een rendementsverbetering in de keten oplevert.”

Gebruiksvriendelijkheid van het apparaat om de voedselverspilling te meten blijkt verreweg de belangrijkste succesfactor te zijn van Orbisk.

Van der Veen: “Nu dat op orde is willen we snel meerdere apparaten verkopen. Dat kan ook, want verspild voedsel is verspild geld. Eén kilo voedselverspilling staat namelijk gelijk aan 7 euro. Dit is berekend op basis van de gemiddelde marktprijs van voedsel in deze sector, aan het eind van de keten. En als je dan bedenkt dat je voor het afval als bedrijf ook nog eens moet betalen,

Er staan nu 200 Orbisk-systemen in verschillende professionele keukens, in binnen- en buitenland. “Eind van dit jaar zijn dat 600”, verzekert Van der Veen. “De verhouding tussenbedrijfscateraars en hotels zal rond de 50-50 zijn. Maar liefst 80 procent staat in Nederland, de rest in het buitenland.

Een hotel in Parijs constateerde op basis van het teruggekomen voedsel dat de pizza’s te groot waren. Daar is vervolgens het format verkleind. En wat blijkt nu? Minder voedselafval, maar er worden meer desserts verkocht!. Op die manier kun je de investering in Orbisk nog eens extra snel terugverdienen. Maar ook zonder die data. 95 procent van onze klanten een verdiend Orbisk twee keer terugverdient op basis van inkoop, maar dat kan wel oplopen tot 10 keer. En dat is nog exclusief de kostenbesparing op arbeid en afvalverwerking.”

Als nieuwe kandidaat voor de ShopperEstafette wijst Olaf van Veen Bart Roetert van Instock aan. Instock kookt en werkt als bedrijf met imperfecte producten, of producten die tegen de datum aan zitten. Zij hebben al eerder deelgenomen aan de ShopperEstafette, maar toen met de restaurants. In coronatijd hebben de drie restaurants de deuren moeten sluiten, maar is het bedrijf verder gegaan als groothandel. Van Veen: “Ik heb een enorme bewondering voor hun aanpak, nu als InstockMarket.”

FSXS | Studietour nnb Rotterdam Nederland

20 en 21 juni 2023

Inspiration Days Outdoor ‘23

Kazerneterrein Ede Nederland

2 t/m 9 september 2023

IFA

Messe Berlin Berlijn Duitsland

14 september 2023

Trema Foodnetwerk: Phygital nnb Nederland

26 t/m 28 september 2023

Food2Go

Sands Expo and Convention Centre Singapore

2 en 3 oktober 2023

Vakbeurs Foodspecialiteiten Expo Houten Nederland

7 t/m 11 oktober 2023

Anuga

Koelnmesse Keulen Duitsland

Uitgeverij Footprint B.V.

Postbus 1049

3900 BA Veenendaal

Telefoon: 0318 - 76 90 97

Oplage & Frequentie:

@FoodClicks wordt maandelijks verspreid onder ondernemers, fabrikanten en toeleveranciers in de out-of-homemarkt als printuitgave en digitaal.

Abonnementen:

Abonneren op @FoodClicks

Mail: communicatie@FoodClicks.nl of via www.FoodClicks.nl

Digitaal: gratis. Print: ondernemers € 72,50, fabrikanten € 145,-. Abonnementsprijzen per jaar (excl. BTW).

Redactie:

mail: redactie@FoodClicks.nl

Steffen van Beek: steffen@Foodclicks.nl

Adverteren-advies / adverteren:

Maak uw wensen kenbaar en vraag naar de mogelijkheden via communicatie@foodclicks.nl of bel naar 0318-769097

Aan dit nummer werkten mee:

Martijn Louws, Rolf Timmer, Jacques Jullens, Gerard de Graaff (fotografie), en Judith Kloppenburg.

Eindredactie:

Martijn Louws

Vormgeving:

Ap Karskens

Druk:

Veldhuis Media, Raalte

De rubriek ShopperEstafette startte ruim 3 jaar geleden bij Gemma Schneemann (Sligro) en sindsdien kwamen bijna 40 personen aan het woord. De laatste 15 zijn: Deborah Oskam (Leisure & Quickservice), Nikki Oude Elferink (Picnic), Michel Blaak (MC), Martin van Willigen (Hello), Erik van Koert (MCR Retailminds), Christiaan Koopmans (Spar Nederland), Erik Mafait (Foodconsulent), Gerben Ballast (Normec Foodcare), Bob van der Velde (Broodbode), Bart en Tom Grobben (De Nieuwe Melkboer), Thera van Heuveln (Vkusvill), Femke Mosch (food innovatie strateeg) Nicole Horsmans (Soof Drinks), Jasper de Jong (Coop supermarkten), Bart Fischer (7BFT), Remco Beekman van Keilekker, Sander Spinder (Crisp), Victor Smits (HelloFresh), Kristen Hovland (Keep-It), Sanne Stroosnijder (Food en Biobased Research)

Uitgeverij Footprint aanvaardt geen enkele aansprakelijkeheid voor eventuele prijs-, zet- en/of drukfouten in dit magazine. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt zonder uitdrukkelijke en schriftelijke toestemming van de uitgever en andere auteursrechthebbenden.

Op alle overeenkomsten van en met Uitgeverij Footprint zijn de algemene voorwaarden, gedeponeerd KvK, van toepassing. De algemene voorwaarden zijn ook te downloaden van de website www.FoodClicks.nl.

ISSN: 2542-7806

meest actuele informatie uit de out-of-homesector

@FoodClicks biedt voor foodprofessionals informatie via verschillende mediakanalen. Actueel op de website en analyserend in de uitgave. Informatie waarmee u als ondernemer uw bedrijf sterker kunt maken en waarmee (toe)leveranciers hun dienstverlening kunnen verbeteren. Samen bouwen aan een sterkere out-of-homesector is wat @FoodClicks wil en doet. Bouw mee en word abonnee van het hardst groeiende mediaplatform in de buitenshuismarkt.