Gezonde Innovatie

Doorgeefexemplaar

Nr. 1 | november 2020

GEZONDE INNOVATIE Een initiatief van Foodlog en Shelflife Media

12

Voedingscentrum

Vakblad van en voor de (toe)leveranciers in foodretail

Foodstudenten voedselproducenten van de toekomst

Gezonde Innovatie awards

STEM!

19 FNLI

Branchebrede samenwerking: een effectief instrument voor gezonde innovatie

15

Foodlog

Rekkelijken en preciezen zitten elkaar in de weg

Ra ra , WIE HEEFT ER MINDER KOOLHYDRATEN?

...GEMAAKT

zonder

GRANEN ÉN BOORDEVOL EIWITTEN!

nieuw DE BOTERHAM VAN DE TOEKOMST Een gezond en aantrekkelijk alternatief voor de normale boterham die we dagelijks eten.

Boordevol eiwitten en goede vezels, zonder granen en daarmee glutenvrij.

Het ziet eruit als brood en smaakt als brood... dus!

www.zerocarbcompany.com ADVERTENTIE

Beste collega’s,

Inhoudsopgave

Minder suiker, minder zout en minder vet. Sinds het Akkoord Verbetering Productsamenstelling in 2014, met afspraken over de hoeveelheid toegevoegd suiker, zout en vet in voedsel, zijn er door fabrikanten, supermarkten en horeca al heel wat stappen gezet op weg naar gezondere voeding.

Natuurlijk zijn we er nog niet, maar de ambities zijn er wel.

Om producten en initiatieven die bijdragen aan een gezonder eetpatroon in het zonnetje te zetten, reiken Foodlog en FoodPersonality dit jaar voor het eerst de Gezonde Innovatie Awards uit. Een complimentenprijs waarbij consumenten én een vakjury hun favorieten kiezen.

De vakjury bestaat uit een breed samengestelde groep experts uit de praktijk en de wetenschap (p. 4). Het wordt hen niet makkelijk gemaakt. Er zijn tal van initiatieven die een gezond eetpatroon stimuleren. Het voedingscentrum daagt studenten ieder jaar uit tot het ontwikkelen van een gezond, duurzaam product (p. 4). Supermarkten proberen consumenten te verleiden te kiezen voor gezonde producten (p. 15). En zelfs de Bossche bol, geen onbekend calorieënbommetje, ondergaat een gezonde innovatie (p. 7).

04. De vakjury van de eerste Gezonde Innovatie Awards

Daarnaast zijn er minstens zo veel verschillende invalshoeken. Moet het gezond? Of is gezondER ook goed (p. 7)? Is het maken van gezondere keuzes wel voor iedereen even belangrijk (p. 9)? Hoe introduceer je eigenlijk een 'gezonde innovatie' (p. 5)? En hoe zorg je dat de innovatie een succes wordt (p. 8)? Maak je het de makkelijke keuze?

Help je de consument? Of is een gezond voedingspatroon ieders eigen verantwoordelijkheid? 'Misschien moeten we wat milder zijn, en iedere stap richting gezondheid vieren', oppert Bianca van der Ha van Foodlog (p. 15). Want niets is zwart-wit en stapje voor stapje komen we er wel.

16. 'De vleesindustrie wacht hetzelfde lot als Kodak'

Groet, Mark Peeters

06. Bevlogen mensen maken succesvolle gezonde

07. Het gaat om de -er achter gezond 08. Gezond eten de makkelijke keuze maken 09. Hoe belangrijk zijn gezonde producten voor de consument?

10. De genomineerden voor de Gezonde Innovatie Awards...

12. - Groentegoed: 'Het nieuwe beleggen' voor jong en oud

Vers in Retail is een uitgave van: Shelflife Media bv Molenveldlaan 104 6523 RN Nijmegen www.gezondeinnovatie.nl | www.shelflife.nl | www.foodlog.nl Abonnementen: De Gezonde Innovatie Special is een speciale editie in samenwerking met Foodlog, in het kader van de Gezonde Innovatie Awards Coördinatie: Mark Peeters: mark@shelflife.nl Coördinatie en eindredactie: Milou Dekkers Accountmanager: Seyda Kara: seyda@shelflife.nl Met redactionele medewerking van: Bianca van der Ha, Foodlog; Judith Kloppenburg Mede mogelijk gemaakt door: Albert Heijn, Aldi, Bakkerij Wiltink, CBL, Essity, FNLI, Food Fellows, Foodlog, GfK, Groentegoed, Interket, Jumbo, Mr. Bazqet, Müller Nederland, ProVeg, Questionmark, Schouten, Spoony, Voedingscentrum, Werfselect Communicatie: Ted Helmink: ted@shelflife.nl Marketing: Anouk de Haan: anouk@shelflife.nl Vormgeving: Djamilla Vierklau Multimedia Design Druk: Janssen Pers Distributie: Sandd Auteursrecht: Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen, in een geautomatiseerd bestand of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, of door fotokopie of enig andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.

Aansprakelijkheid: Hoewel Vers in Retail met de grootste zorg is samengesteld, kunnen uitgever, redactie en auteurs niet aansprakelijk worden gesteld voor mogelijke onjuiste berichtgeving en/of zetfouten. © Shelflife Media bv

- Foodstudenten voedselproducenten van de toekomst

13. Persoonlijk voedingsplan via digitale Jumbo Foodcoach 14. - Schouten, pionier en innovator in plant-based

- Food Fellows: sauzen van geredde groenten

15. Rekkelijken en preciezen zitten elkaar in de weg 17. Gezondere boodschappen in drie stappen 18. 'Onze gezondheid is belangrijk, nu meer dan ooit' 19. Branchebrede samenwerking, een effectief instrument voor

gezonde innovatie

20. - Spoony, een start-up met een missie

- Bazqet, Naturally Delicious

21. Aldi, gezonde keuzes voor gezinnen met (jonge) kinderen 22. Cijfers onderbouwen: pandemie legt meer druk op

Colofon

innovaties - Werfselect

hygiënestandaard

De vakjury van de eerste Gezonde Innovatie Awards Door: Bianca van der Ha, Foodlog

Consumenten én een vakjury kiezen de winnaars van de eerste Gezonde Innovatie Awards. De vakjury bestaat uit een breed samengestelde groep experts uit de praktijk en de wetenschap. De juryleden stellen zich hieronder voor en geven hun kijk op gezonde innovatie.

Waar houd jij je dagelijks mee bezig?

Coosje Dijkstra: “Ik werk als universitair docent bij de Vrije Universiteit Amsterdam (VU), afdeling Gezondheidswetenschappen bij de sectie jeugd en leefstijl.”

Dijkstra richt zich met name op het veranderen van de omgeving. “Van mensen wordt nu verwacht dat ze zelf de verstandige keuze maken, maar onze voedingsomgeving is ongezond. In de supermarkt is zo’n 80% van alle producten ongezond en 20% gezond. Als die omgeving gezonder is, wordt de gezondere keuze de gemakkelijke keuze.”

Floor Kroese: Als universitair docent aan het self regulation lab van de Universiteit Utrecht (UU) onderzoekt Kroese zelfregulatie.

“Mensen hebben doelen, zoals gezonder eten. Die doelen behalen is niet voor iedereen even gemakkelijk.

Ik onderzoek hoe dat komt. Ik denk dat de omgeving een belangrijk factor is. Denk aan verleidingen in supermarkten of aan iemands sociale omgeving; wat doen de mensen om je heen. Bovendien zijn je gewoontes bepalend voor de keuzes die je maakt.”

Janneke Stolker werkt 10 jaar als huisarts. “Naarmate de jaren vorderden, ging het me steeds meer tegenstaan om alleen pillen te geven aan mijn patiënten.” Stolker ging zich – mede dankzij de komst van haar dochters – verdiepen in gezondere voeding. “Het besef nam toe wat leefstijlverandering kan doen voor iemands gezondheid. Ik ben van mening dat wij als huisartsen een grote rol kunnen spelen in die bewustwording bij patiënten.”

Jenneke Heising: “In mijn dagelijks leven werk ik als wetenschapper, docent en onderzoeker op het gebied van Food Quality and Design aan Wageningen University & Research (WUR).” Heising doet onder andere onderzoek naar de invloed van productieprocessen en het veranderen van de productsamenstelling op nutriënteninhoud, voedselveiligheid en houdbaarheid. “Het is helemaal

niet zo gemakkelijk om een ingrediënt weg te laten. Zo kan het verminderen van suiker of zout problemen geven met de houdbaarheid.”Daarnaast maakt Heising wetenschap toegankelijk voor een breder publiek met bijvoorbeeld deelname aan tv-programma’s en de Kinderboekenweek.

vindt hij. “Zij kunnen gezondheid een podium geven en consumenten bewuster maken van de functie van voeding. Zodat we samen bewuster gaan eten.”

Ongezonde producten als energy drink uit de schappen halen is niet de oplossing, meent retailondernemer Leussink. “We proberen middelbare scholieren te sturen naar fruit en salades, maar de meerderheid gaat toch voor ongezonde snacks. Ik kan daar wel mee stoppen, maar 50 meter verderop zit een cafetaria.

De scholieren gaan dan daarheen en dat is het probleem verplaatsen.

Daarmee houden we elkaar in de tang.”

Pieter Kuizenga is commercieel manager bij Maripaan Groep, een franchise-organisatie van 15 Jumbo-supermarkten in het noorden van het land. “De club waar ik voor werk wil graag innoverend en onderscheidend zijn.” Het klantenprofiel van zijn winkels is verschillend, wat het werk voor Kuizenga zo uitdagend maakt. “Van dorps tot stads en van arm tot rijk. Mijn rol is het verhaal vertellen van iedere winkel.

Mijn focusgebieden zijn trends, innovaties en duurzaamheid, welke ik kan toepassen in onze winkels passend bij de klanten.”

“Er is nog een wereld te winnen in de ongezonde voedselomgeving waarin we wonen”, beaamt gezondheidswetenschapper Dijkstra."Nederland heeft een samenleving waarin 14-jarigen in de schoolpauze naar de supermarkt gaan. Soms wel drie keer per dag. Als ik kijk naar het productaanbod voor jongeren dan is er geen gezonde keuze, die net zo betaalbaar, lekker en vullend is als de ongezonde keuze. Daarom vind ik het belangrijk dat producenten meer gaan innoveren. Laten we de mensen die daarin hun nek uitsteken belonen.”

Tijn Leussink is directeurgrootaandeelhouder (DGA) bij Leussink Retail Groep. “We hebben 7 supermarkten, 2 drogisterijen, 2 slijterijen en nog wat horeca, allemaal in Twente en de Achterhoek. Het grootste gedeelte van mijn tijd spendeer ik aan het optimaliseren en uitbouwen van ons winkelbestand.” Voor de Corona-crisis, bouwden Leussink en zijn collega’s supermarkten op festivals.“Zo’n festival is vergelijkbaar met een dorp van 30.000 inwoners dat uit de grond wordt gestampt. Over het algemeen eten de bezoekers de eerste dagen ongezond. Na dag 2 begint het lichaam toch te protesteren en zie ik dat ze kiezen voor hele andere dingen, zoals salades, bakjes fruit en heel veel verse jus in de ochtend.”

“Het is best moeilijk om gezonder te eten”, zegt Kroese (UU). “Partijen die zich daarvoor inzetten verdienen het om in het zonnetje gezet te worden.” De verantwoordelijkheid voor gezonder eten ligt bij iedereen – consumenten, bedrijven en overheid – vindt de Utrechtse onderzoeker. “In het verleden lag die te veel bij het individu. Dat is niet reëel. Mensen gaan het in hun eentje niet redden.”

Waarom vind jij het belangrijk dat deze award uitgereikt wordt?

Dat ondervindt Stolker in haar huisartsenpraktijk: “Ik zie dat mensen hun best doen gezonder te eten. Ze denken dat ze goed bezig zijn, terwijl dat in werkelijkheid niet zo is.” Stolker is duidelijk aangedaan: “Verpakkingen neppen ons te vaak.”

Niet iedere vernieuwing is beter, vindt ze. “Voor consumenten is

Volgens Kuizenga (Maripaan Groep)moet de industrie echt een volgende stap zetten op het gebied van gezondheid. “Dat kan helpen in het veranderen van de retail.”

Ook supermarkten hebben een rol,

4 Nr. 1 november 2020

het lastig om te beoordelen of iets gezond is. Deze award licht de echt goede innovaties eruit.”

“Gezonde voeding is belangrijk voor iedereen”, vult Heising (WUR) aan. “Niet pas als je een probleem hebt, maar juist als preventie. Als het gezonde aanbod groter wordt, kies je automatisch voor gezonder.

Ik denk dat het kan helpen als er meer over gecommuniceerd wordt.

Aandacht door een award kan hierbij helpen.”

Wat is volgens jou een goede Gezonde Innovatie?

WUR-onderzoeker Heising kijkt naar het product als geheel: “Het moet niet het imago van een gezond product hebben, maar het moet daadwerkelijk gezond zijn. Als je focust op de af- of aanwezigheid van een bepaalde stof, betekent dat niet dat het gezond is.”

De gedroomde winnaar van Kroese, onderzoeker van zelfregulatie, 'spreekt doelgroepen aan die minder vanuit zichzelf geneigd zijn te kiezen voor gezonde keuzes.' Gemak is daarbij cruciaal: “Gemak kan bijdragen aan het vormen van nieuwe gezonde gewoontes.”

Stolker vindt het als huisarts belangrijk dat iets eenvoudig uit te leggen valt aan elk van haar patiënten. Ze legt de nadruk op laagdrempeligheid. “Ik bedoel dat het beschikbaar is voor iedereen binnen onze samenleving en niet alleen voor de hoogopgeleide yup in de stad. Die laagdrempeligheid zit bijvoorbeeld in bereidgemak of heldere communicatie op de verpakking.”

Dijkstra (VU) is het daarmee eens: “Een gezonde innovatie is bereikbaar voor alle lagen van de bevolking. Het is simpel te begrijpen door iedereen.

Turkse en Marokkaanse vrouwen in Amsterdam Nieuw-West moeten er baat bij kunnen hebben.” Ook moet ’ie grensverleggend zijn, vindt de gezondheidswetenschapper. “Er moet wel enige durf en vernieuwing uit spreken. We proberen al vele jaren met elkaar Nederland gezonder te maken, en dat kan beter.”

Coosje Dijkstra woont in Amsterdam met haar vriend en kindje van 2 jaar. Ze zit midden in een verbouwing. Lachend zegt ze: “Ik raad het niemand aan middenin Corona-tijd.” Dijkstra houdt van zeilen.

“Als het even kan, zit ik op het water.” En ze gaat graag uit eten of borrelen. “Amsterdam heeft veel te bieden op het gebied van lekker eten.”

Floor Kroese woont – samen met man en twee zoontjes (2 en 4 jaar) – in Utrecht. “De jongens zijn erg energiek, dus we zijn veel buiten.” Ze vindt het vermakelijk om te bakken. Lachend voegt ze toe: “Het is niet gezond, maar wel gezellig.”

Ook Kuizenga is op zoek naar producten en initiatieven 'die vanuit innovatie echt een verschil maken.'

Volgens de retail-ondernemer heeft een gezonde innovatie twee eigenschappen. “Het is een gezonder – voor het individu en voor de wereld – alternatief voor een product met een grote range, waardoor het veel mensen bereikt.

Bovendien moet het economisch gezond genoeg zijn om te overleven.”

Dat beaamt mede-retailer Leussink: een product mag niet te duur zijn, anders 'prijst het zichzelf uit de markt'. "Ga niet te ver weg van basisproducten, zoals pasta en rijst.

Als het helemaal nieuw is, heeft adaptatie zo’n lange weg te gaan, dat de kans op floppen groot is.”

Janneke Stolker loopt een paar keer per week hard.

Ze woont in Rotterdam met haar man en 2 dochters van 8 en 9 jaar. “Op rustige dagen vind ik koken ontspannend. Dankzij ons abonnement op een maaltijdbox koken we – de kinderen helpen mee – ook op drukke dagen gevarieerd.”

Volgens Kuizenga valt er veel te halen in communicatie. “Zorg dat je communicatie op orde is. Er is een wirwar van producten op de plank die schreeuwen dat ze de beste zijn.” Een goed verhaal kan een product onderscheidend maken, vindt hij. Leussink is het daarmee eens. Ter verduidelijking noemt hij Tony’s Chocolonely. “Dat is niet het meest gezonde voorbeeld, maar het is een sterk merk. Tony’s heeft in relatief korte tijd oude traditionele merken als Verkade letterlijk van de plank gestoten.”

Jenneke Heising “Een gezonde lifestyle is belangrijk voor mij. Ik probeer gezond te eten door zelf te koken met veel groente. Ik houd van wandelen, hardlopen en ga regelmatig naar de sportschool.”

Ook bakken doet Heising graag. “Ik vind het leuk om recepten aan te passen en ingrediënten te vervangen.

Met wisselend succes”, voegt ze eraan toe.

Jury en consumentenstem

Pieter Kuizenga is vader van drie kinderen en woont in Assen. “Mijn werk is mijn passie en hobby.

In mijn vrije tijd kook ik graag voor vrienden en familie.”

De juryleden kijken ieder vanuit hun eigen expertise naar gezondheid.

Samengevat zegt de jury dat de award-winnaars gemakkelijk beschikbaar zijn voor iedereen. Een goede Gezonde Innovatie toont lef en vernieuwing en past tegelijkertijd in ieders dagelijks leven. Bovendien heeft het een goed verhaal en is het economisch gezond. Het wordt nog een hele opgave voor de jury om zijn favoriete product en initiatief te kiezen.

Tijn Leussink is geboren en getogen in Haaksbergen. Hij heeft twee jonge kinderen. “Mijn werk en mijn hobby zijn bijna hetzelfde: allebei ondernemen.” Grappend voegt hij eraan toe: “De tijd die over is gaat naar mijn gezin.”

Wil je zelf stemmen op jouw favorieten? Ga naar gezondeinnovatie.com, breng je stem uit en maak kans op mooie prijzen.

5 Nr. 1 november 2020

Bevlogen mensen maken succesvolle gezonde innovaties Door: Annelies Ruis, WerfSelect Als werving & selectiebureau merken wij dat voor het realiseren van gezonde innovaties kandidaten in de rij staan, bij wijze van spreken. Jong en meer ervaren, iedereen wil iets positiefs bijdragen. Dat geldt ook voor zittende teams. En dat is een groot voordeel want of een gezonde innovatie slaagt, is in hoge mate afhankelijk van de bevlogenheid van de mensen die de kar trekken.

Wat zij zoal tegenkomen in het proces en hoe zij daar mee omgaan, kunnen zij het beste zelf vertellen. Twee van onze relaties delen learnings over het introduceren van gezonde innovaties.

Remco de Feijter - Senior Brand Manager bij Spadel

Jullie waters met smaak slaan een brug tussen water en frisdrank?

'Ja, gelukkig raken mensen er meer en meer van op de hoogte dat veel inname van hoogcalorische dranken niet goed voor je is. De consument blijft wel op zoek naar dranken om de smaak te prikkelen. Spa Waters met smaak bieden dat, zonder dat je suiker of chemische stoffen binnen krijgt.'

Hoe krijg je mensen zo ver om minder hoogcalorische dranken te drinken?

'De trend zit mee. Ultiem is als consumenten het daadwerkelijk lekkerder vinden dan hoogcalorische dranken. Als marktleider binnen de waters hebben we een hele sterke positie. Klanten verwachten innovaties van ons. We moeten de consument volgen om met smaken te komen die populair zijn.'

Verschilt het ontwikkelen van een ‘gezonde’ innovatie

eigenlijk van een ‘gewone’ innovatie?

Miriam Snel - Manager Marketing & Sales bij ÍseySkyr, de relatief nieuwe ‘superfood’ in zuivel

'Het principe blijft hetzelfde, maar de smaak zelf is technisch ingewikkelder. We gebruiken alleen natuurlijke ingrediënten. Er zit geen suiker in, geen calorieën, geen chemische toevoegingen of processen. Het moet zo puur mogelijk zijn. Soms denkt men toch dat er suikers in onze waters zitten.

Dat is hardnekkig, maar gelukkig krijgen we steeds meer de juiste feiten tussen de oren.

ook voor jongere doelgroepen. Er zit een authentiek verhaal achter ons product. En we willen de consument inspireren in de context van gebruiksmomenten. We hebben heel bewust voor het tussendoor moment gekozen. Voorheen was proteïne echt iets voor ‘sport billys’, maar de consument weet nu dat eiwitten zorgen voor een vullend moment, en ook dat het goed is voor spieropbouw en spierherstel.'

Is er een verschil met gewone innovatie?

De consument blijft iets tegenstrijdigs in zich hebben.

Denkt toch regelmatig: “Dat kan nu allemaal wel, maar ik wil nu genieten”. De jongere doelgroep wil continu iets anders proberen.

Zij zoeken iets om hun smaakpalet vorm te geven. Wij zetten flink in op contactmomenten. Dit doen we onder andere door het samplen in supermarkten en het ontwikkelen van online campagnes.'

Jullie zijn een relatief nieuwe speler op de Nederlandse markt. Vertel eens?

'Skyr is een IJslands melkproduct, dat rijk is aan eiwitten, koolhydraatarm en van nature vetvrij.

Bij ÍseySkyr wilden ze ook mensen in andere landen kennis laten maken met dit product dat goed past bij een bewuste levensstijl. Ik ben in de lead voor de Benelux en verantwoordelijk voor de uitrol.'

Welke learnings kan je verder nog delen?

Hoe pakken jullie dat aan als klein team?

• 'Blijf altijd je gezonde verstand gebruiken. Regelmatig worden hele goede smaakcombinaties voorgesteld vanuit onze leveranciers die té niche zijn.

Die spreken dan te weinig mensen aan waardoor de tijd nog niet rijp is om ze al te lanceren.'

• 'Goed luisteren naar de consument is essentieel maar goed luisteren naar bijvoorbeeld de supplykant is dat ook. Daar zit zoveel expertise.'

'We doen heel veel zelf. Alle recepten hebben we zelf ontwikkeld, samen met een chefkok.

Het belangrijkste is dat ons product goed in de smaak valt. Dat zien we terug in marktonderzoek en in de repeat cijfers. Daarnaast hebben we veel proeverijen en tastings op de winkelvloer georganiseerd.

Vaak ook in combinatie met promoties. En we positioneren ons op social als een lifestyle merk,

'Het heeft zeker meer voeten in de aarde dan een bestaand concept heruitvinden. Maar we zitten spoton op de trend. Gelukkig gaat de consument niet meer standaard voor de grote merken, maar zoekt juist de diversiteit en het onderscheid van de kleine(re) merken.'

Heb je nog meer learnings voor anderen?

•

•

•

'Wees geen copycat. Probeer je eigen verhaal te vinden en unieke punten te benadrukken. Doe daar geen concessies aan, geef niet af op anderen, zorg voor je eigen stijl.'

'Durf keuzes te maken. Aan het begin wilden we alle kanalen wel inzetten maar dat was niet haalbaar. Nu in de tweede ronde wel.'

'Je moet echt successen vieren!

Hoe klein of hoe groot ook. Niet overslaan hoor! Daar krijg je de energie van.'

* De uitgebreide interviews vind je op werfselect.nl/blog.

Over WerfSelect WerfSelect verzorgde sinds 1998 duizenden matches tussen bevlogen mensen en merken (vast & interim), die succesvolle gezonde innovaties realiseren.

6 Nr. 1 november 2020

‘Het gaat om de -er achter gezond’ Door: Maartje van den Berg en Sebastiaan Schreijen, Rabobank

Met stip bovenaan ons lijstje gezonde innovaties van de afgelopen jaren staat de midi-Bossche Bol van Van Strien. Een heerlijke luxe verwennerij, maar veel kleiner dan het origineel, en dus met ongeveer een derde van de suikers, koolhydraten en vetten. Pure winst (mits je er geen drie neemt). in de kerk. Niet alle rendement in gezondheidsland is namelijk even makkelijk meetbaar. Zeker als het gaat om preventie van ziektes als Diabetes type II, of om je fitter voelen. Het gaat over mensen, dat mogen we nooit vergeten.

Niet het product dat jij had verwacht als het aankomt op gezonde innovatie, of wel?

Toegegeven, de kleine Bossche Bol past niet in de Schijf van Vijf. Maar hij is wel een stuk gezondER dan zijn grote broer. Daar gaat het ons om: die ‘-er’ achter gezond.

Maar af en toe in rendement denken kan geen kwaad. Vraag je eens af hoeveel het zoveelste supergezonde kefir-drankje met speciale gezonde bacteriën op het schap toevoegt? Dat wordt immers vooral gekocht door die kleine groep mensen die al een relatief gezond voedingspatroon heeft. Een veel grotere winst is te behalen met producten of diensten die een heel breed publiek helpen gezonder te eten. Dan moeten het wel écht gezondere dingen zijn, en geen producten met een vaag gezondheids-aura waar mensen geld aan besteden omdat ze denken – of hopen – dat ze er goed aan doen.

Miljoen keer een beetje is meer dan een paar keer veel

Maartje van den Berg

Sebastiaan Schreijen

365 dagen per jaar werkelijk gezond eten is maar voor weinig mensen weggelegd. Deze club van diehard healthy foodies is dan ook niet bijzonder groot. De rest (onszelf incluis) probeert, worstelt, valt terug, voelt zich schuldig of haakt af. Dat is een véél grotere groep. Als we deze groep gezonder kunnen laten eten, heeft dat veel meer rendement.

Als bankiers denken wij natuurlijk graag in termen van rendement. De Dikke van Dale geeft als definitie van rendement: het nuttig effect van iets. Wat is het nuttig effect van een innovatie op je gezondheid?

Als het om gezonde voeding gaat is rendement een beetje vloeken

Stiekem gezond

Zo’n gezondER product moet, om succesvol te zijn, vooral lekker

7 Nr. 1 november 2020

smaken. Het moet niet al te moeilijk klaar te maken of te duur zijn. Vaak zijn het aanpassingen van bekende producten, waarbij het de kunst is om in ieder geval qua smaak dicht bij het ongezondere origineel te blijven. Anders haken consumenten af en ben je niks opgeschoten.

Wat er op dit gebied gebeurt is behoorlijk innovatief, maar vrij onzichtbaar. Daardoor zal het niet snel een prijs winnen. Bijvoorbeeld het elimineren van toegevoegde suikers in conserven door een andere productiemethode. Of het uitbannen van honing of andere glucose-houdende lijm door havervlokken aan elkaar te bakken in plaats van te plakken.

Denk aan de introductie van het Nutri-Score label om een gezondere keuze voor het brede publiek net wat makkelijker te maken. Of het aanpassen van portiegroottes, zoals in het voorbeeld van de midiBossche Bol. Allemaal kleine stapjes, maar stiekem eet Nederland dan wel bakken gezonder!

Gezond eten de makkelijke keuze maken Door: Annelore van der Lint, Questionmark

De supermarkt is niet meer weg te denken uit ons voedselsysteem. Bijna tachtig procent van wat wij dagelijks eten, kopen we in de supermarkt.

Natuurlijk bepaalt allereerst het assortiment van de supermarkt welke producten wij wel of niet kopen. Wat er niet is, kun je niet kopen. Maar er zijn meer bepalende factoren.

Welke producten wij kopen, hangt natuurlijk af van het aanbod. Maar hoe supermarkten hun winkel inrichten, welke producten ze wel of niet in de aanbieding doen, extra aantrekkelijk presenteren of bijvoorbeeld bij de kassa leggen waar je toch staat te wachten, heeft ook veel invloed op wat we kopen.

De supermarkt beïnvloedt wat jij koopt

Bedenk maar eens hoe jij zelf je boodschappen doet.

Ga je gewapend met een boodschappenlijstje de winkel door en pak je precies dat wat je vooraf op je lijstje hebt gezet? Ben je blind voor aanbiedingen en die repen die voor het grijpen liggen bij de kassa?

Doof voor je kindje dat zo graag dat ene pak koekjes wil hebben met dat leuke figuurtje erop? Waarschijnlijk niet.

Gedreven door concurrentie hebben supermarkten zich gespecialiseerd in verkooptechnieken om consumenten te lokken en sturen.

Met hun assortimenten, vaste prijzen, prijsaanbiedingen, inrichting van winkels, suggesties voor recepten, supermarktmagazines, sponsoring en tv- en radioreclames motiveren en sturen zij het koopgedrag van hun klanten.

Advies door label in plaats van kruidenier

Supermarkten hebben het kopen en bereiden van maaltijden in de afgelopen decennia een stuk makkelijker gemaakt. Maar met de komst van supermarkten is onze relatie met voedsel en ons voedingspatroon drastisch veranderd. Wij hoeven niet langer meer aan de kruidenier achter de toonbank om een product te vragen.

Wij zijn vrij om zelf etenswaren uit de winkelschappen te pakken.

Deze in de laatste decennia verworven keuzevrijheid bracht een ontwikkeling op gang bij de

fabrikanten achter de producten.

Doordat de producten nu niet meer direct door de kruidenier werden aangeboden, moesten zij zichzelf verkopen vanuit steeds voller wordende schappen. Dit leidde tot een revolutie in de verpakkingsen reclamebranche. Wij worden niet langer geadviseerd door de deskundige kruidenier, maar door de verpakkingen, labels en reclames van producten. Deze verandering had en heeft nog steeds grote invloed op hoe wij boodschappen doen en op wat wij eten.

door bij frisdranken en ontbijtgranen een suikerwijzer op te hangen, die laat zien hoeveel suiker er in de verschillende varianten zit.

Om supermarkten aan te moedigen ons allemaal te helpen met het maken van gezondere keuzes, bracht Questionmark in samenwerking met het Diabetesfonds, Hartstichting, Maag Lever Darm Stichting en Nierstichting, verenigd in de Alliantie Voeding voor de Gezonde Generatie, op 13 oktober de eerste “Superlijst Gezondheid” uit.

Superlijst Gezondheid 2020

Gezondheidsproblemen door ongezond eten

Superlijst Gezondheid is een meerjarig onderzoeksproject dat laat zien wat de verschillende supermarkten doen om hun klanten te helpen kiezen voor gezond. Aan de supermarkten toont Superlijst inzicht in verbetermogelijkheden als het gaat om hun beleid, assortiment, aanbiedingen en winkelinrichting.

Superlijst laat ook zien welke supermarkten hierin voor- en welke achterlopen en welke kansen zij hebben om het Nederlandse dieet duurzamer en gezonder te maken.

Het is bijna zeventig jaar geleden dat de eerste supermarkten ontstonden en sindsdien ons voedselsysteem zo ingrijpend veranderden. Inmiddels zien we dat overdaad en keuzevrijheid grote gezondheidsproblemen veroorzaken.

Veel Nederlanders kampen met gezondheidsproblemen als gevolg van ongezond eten. Denk hierbij aan ziektes zoals diabetes type 2, obesitas, hoge bloeddruk, schade aan nieren en hart- en vaatziektes.

Het RIVM schat dat er jaarlijks bijna 13.000 Nederlanders overlijden aan ziektes die zijn te voorkomen als we gezonder eten.

Mensen moeten kennelijk beter geholpen worden om gezond te eten.

Want ondanks dat eigenlijk niemand het belang van gezond eten betwist, zien we in Nederland het aandeel mensen met overgewicht en de ziektes en aandoeningen die daaruit voortkomen, al dertig jaar groeien.

Impact

Naar aanleiding van de uitkomsten, hebben diverse supermarkten al een gesprek aangevraagd met de gezondheids­fondsen en het ministerie van VWS om mogelijke verbeteringen te bespreken.

Ook staatssecretaris Blokhuis van VWS neemt de onderzoeks­ resultaten serieus.

Supermarkten kunnen helpen

Supermarkten kunnen een belangrijke rol spelen in het stimuleren van gezonde voeding.

Zij kunnen hun bezoekers ook zo sturen dat deze bewust of onbewust, voor de meest gezonde producten kiezen. Door bijvoorbeeld groenten en fruit in de aanbieding te doen. Of

8 Nr. 1 november 2020

In de Volkskrant zegt hij dat hij naar aanleiding van Superlijst door het RIVM laat onderzoeken of er extra maatregelen nodig zijn. Ook wil Blokhuis voortaan de voortgang op het Preventieakkoord onafhankelijk laten onderzoeken en geeft hij aan dat in het ‘Preventieakkoordoverleg’ in november met de supermarktvertegenwoordiging (CBL) en de gezondheidsfondsen, gesproken zal worden over de bevindingen van Superlijst Gezondheid.

Goed nieuws en hopelijk zijn de verbeteringen bij de volgende Superlijst Gezondheid al zichtbaar.

Want een supermarkt kan zijn klanten niet gezonder maken. Wel kunnen supermarkten gezond voedsel de makkelijkste keuze maken.

Meer informatie over Superlijst Gezondheid 2020 vind je via thequestionmark.org

Hoe belangrijk zijn gezondere producten voor de consument?

of geen ingrediënten bevatten die de consument ziet als ongezond, of die niet passen in een dieet met het oog op een allergie. Een gezonde keuze kan ook een product met bepaalde toevoegingen met een gezondheidsclaim zijn, die je lichaam helpt om beter te functioneren. Producten met een specifieke samenstelling, zoals meer vezels, meer eiwitten en minder koolhydraten, worden ook gezien als gezondere keuzes. En, last but not least, worden ook groente en fruit gezien als gezondere keuzes.

Door: Linda van Rijn, GfK

Vrij van minder gezonde ingrediënten

Allereerst zijn er twee groepen producten: producten die vrij zijn van ongezondere ingrediënten en producten die vrij zijn van bepaalde allergenen. Wat betreft de eerste groep, de consument ziet producten die minder of geen ingrediënten bevatten die als ongezond worden gezien (zoals vet, suiker, of zout) als een gezonder alternatief. Ruim de helft tot tweederde van de Nederlandse consumenten vindt het belangrijk dat producten minder van deze ingrediënten bevatten.

Daarnaast vindt ruim 50% van de consumenten het belangrijk dat producten geen kunstmatige geur-, kleur-, smaak-, en zoetstoffen bevatten. We zien hier belangrijke verschillen tussen jongere en oudere consumenten. 50-Plussers vinden het nog belangrijker dan jongere consumenten dat producten geen ingrediënten bevatten die zij zien als ongezond. Ouderen zijn in het algemeen bewuster bezig met gezond eten en een gezonde levensstijl dan jongere doelgroepen. De groep 50-plussers is verantwoordelijk voor meer dan 60% van de FMCG-omzet, en is dus een belangrijke groep om rekening mee te houden.

Vrij van allergenen

Een andere groep producten is vrij van bepaalde allergenen, ingrediënten die een allergische reactie kunnen oproepen, zoals gluten of lactose. Omdat de keuze voor deze producten vaak samengaat met het hebben van een allergie in het huishouden, is de groep consumenten die het belangrijk vindt dat een product geen gluten of lactose bevat, veel kleiner, zo rond 13 procent. We zien hier geen grote verschillen tussen leeftijdsgroepen.

De laatste jaren zien we steeds meer gezondere producten de supermarkt instromen. Denk bijvoorbeeld aan frisdrank zonder suiker en bier zonder alcohol. De vraag is of het maken van gezondere keuzes voor iedereen even belangrijk is, en of consumenten bewust bezig zijn met het maken van gezondere keuzes.

In het algemeen zien we dat ouderen meer aandacht hebben voor een gezonde levensstijl en gezond eten dan jongere huishoudens. Ze hechten meer belang aan gezondere alternatieven en geven er meer geld aan uit. Ouderen worden een steeds belangrijkere doelgroep.

Inmiddels wordt meer dan 60% van de bestedingen in de

Gezondheidsclaims

levensmiddelenbranche gedaan door 50-plussers. In de komende decennia zal dit aandeel verder stijgen.

Daarnaast zijn er producten met specifieke toevoegingen, die claimen je lichaam te helpen gezonder te worden. Denk bijvoorbeeld aan cholesterolverlagende producten en producten met probiotica, die zorgen voor een gezonde darmflora.

Ongeveer 4 op de 10 consumenten vindt het belangrijk dat een product een cholesterolverlagende werking

Een gezonde keuze kent veel verschillende verschijningsvormen in de ogen van de consument.

We kunnen “gezondere keuzes” indelen in een aantal groepen. Het kunnen producten zijn die minder

9 Nr. 1 november 2020

heeft, terwijl minder dan 1 op de 5 consumenten het belangrijk vindt dat een product toegevoegde vitamines, pre- of probiotica bevat.

Ook zien we dat ouderen het veel belangrijker vinden dan jongeren dat toevoegingen in producten hen helpen om langer gezond te blijven.

Dit heeft ongetwijfeld te maken met de lichamelijke klachten die consumenten ervaren bij het ouder worden.

Gezondere productsamenstelling

Consumenten zien sommige producten met een bepaalde samenstelling ook als gezonder.

Dit zijn bijvoorbeeld producten die meer eiwit of vezels bevatten, of juist minder koolhydraten. Deze producten passen bij verschillende dieettrends, zoals het keto-dieet en de low-carb-trend. Producten met extra eiwitten zijn nog belangijker voor oudere consumenten en sporters. Extra eiwitten voorkomen de afbraak van spieren die gepaard gaat met het ouder worden. Bij sporters zorgen eiwitten voor een sneller spierherstel als na de training of een wedstrijd eiwitrijke producten worden gegeten.

"Ouderen maken andere gezondheidskeuzes dan jongeren" Groente en fruit

Natuurlijk ziet de consument groenten en fruit ook als gezonde producten. In het afgelopen jaar is de groente- en fruitcategorie sterk gegroeid in waarde en volume. De verspakketten zijn een belangrijke drijver van deze groei.

Deze pakketten spelen in op een groeiende behoefte aan 'gemak en gezond'. De pakketten bieden een kant-en-klare gemaksoplossing met een gezonde hoeveelheid groenten.

Ook hier zien we dat ouderen meer interesse hebben in vers en hier ook meer aan uitgeven dan jongere huishoudens. Door COVID-19 is er nog meer focus op groente en fruit in de supermarkt. Een toenemend gezondheidsbewustzijn en gezonder willen eten, zorgt dat consumenten meer aandacht hebben voor groenten en fruit.

Kortom, wat de consument ziet als een gezond product, hangt sterk af van de situatie van de consument. De grote meerderheid vindt het belangrijk dat producten minder suiker, vet en zout bevatten. Daarnaast zien we dat met name oudere doelgroepen bovengemiddeld interesse hebben in producten die hen helpen om langer gezond te blijven.

DE GENOMINEERDEN VOOR DE GEZONDE INNOVATIE AWARDS ZIJN...

PRODUCTEN:

100% Groenterijst van Bonduelle

Cholfittykaas van Cholfitty

Gesneden verspakketten van Albert Heijn

Beyond Burger van Beyond Meat

Bazqet Dried Crunchy

Bonenstoof van Blyck Leckerneyen

Gele wortel nasi van Albert Heijn

Doe-het-zelf pakketten – kids zélf gezond laten koken van Spoony

Food Fellows EASY sauzen

Hoemoes Tomaat-Basilicum Less Salt van Maza

Grünten’s Veggie Oats

Kant-en-klaar Couscous, Quinoa en Bulger van Lassie

Pulled Oats van Gold&Green

LazyVegan® Pablo’s Quinoa Revolución

10 Nr. 1 november 2020

WWW.GEZONDEINNOVATIE.COM Spoony Spelletjes Pasta – spelenderwijs groenten eten

Spoony Slurp Soep – groenten met gemak

TastyBasics Muesli Spoony Spelletjes Soep – spelenderwijs groenten eten

Tomaat Americain van Groentegoed

Tea by Me

Young Jackfruit van Fairtrade Original

INITIATIEVEN:

ALDI's Disney Kitchen kinderassortiment

Beleef het en eet het

Herenboeren; een gezond perspectief

Foodstars van Albert Heijn Groente & Fruitbrigade

Het Kraampje

Pilot ‘Gezond eten is kinderspel’ i.s.m. 10 diëtistenpraktijken & 2 ziekenhuizen van Spoony

Kidsproef van De Smaakspecialist

Superlijst van The Questionmark.org

11 Nr. 1 november 2020

Bedrijven aan het woord zouden worden. Alle producten zijn volledig vrij van toegevoegde e-nummers. Met als resultaat een heerlijke smaak en een begrijpelijke en korte ingrediënten-declaratie.

Groentegoed ‘Het Nieuwe Beleggen’ – voor jong en oud

Lang houdbaar

Gezond eten is belangrijk. Groente zijn een essentieel onderdeel van een gezond voedselpatroon. Voor volwassenen en ook kinderen is het lastig om aan de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid groente te komen. Naast het avondeten is het daarom handig ook op andere momenten van de dag groente te eten, bijvoorbeeld tijdens het ontbijt of de lunch.

“Wij zijn twee vaders en wij wilden gezond, hartig beleg ontwikkelen dat wij met een gerust hart aan onze kinderen kunnen geven op de boterham”, licht Albert van der Veen, medeoprichter van Groentegoed, toe. “Vroeger toen wij nog kinderen waren, zeiden onze ouders altijd: ‘eerst een broodje hartig en dan pas een broodje zoet’. Maar hartig broodbeleg zoals vleeswaren, smeerworst en kaas is niet meer zo gezond als wij altijd dachten.

Beleg zonder e-nummers

Dat is de reden dat Groentegoed beleg is gaan maken van groente,

zonder toegevoegde e-nummers en zonder suiker; onder de naam ‘Het Nieuwe Beleggen’. Er zijn nu acht innovatieve producten voor op brood, toast en om te dippen. Alle producten zijn vegetarisch en de meeste vegan.

De producten zijn lang houdbaar door het gebruiken van een nieuwe techniek, namelijk pascaliseren.

Hierbij worden de producten onder zeer hoge waterdruk gebracht. Na openen is het product net zo lang houdbaar als een ander versproduct.

Groentegoed heeft samen met partner en aandeelhouder Duijvestijn Tomaten een eigen klimaatneutrale fabriek waar de producten gemaakt worden. Duijvestijn is een innovatieve

tomatenteler die beschikt over een groot netwerk aan telers waar Groentegoed gebruik van kan maken bij het inkopen van groente.

Bij voorkeur groente die anders ‘verspild’ zouden worden omdat ze niet goed genoeg zijn voor verkoop via de supermarkt.

Kinderdagverblijven zijn klant

Groentegoed wordt momenteel verkocht bij Plus, Spar, Dekamarkt, Landmarkt, Rechtstreex, Van der Valk Versmarkt en online via Crisp.nl. Dat kinderen Groentegoed ook lekker vinden, blijkt uit het feit dat steeds meer kinderdagverblijven klant zijn.

En nieuwe klanten zijn natuurlijk altijd welkom. Kijk voor meer informatie op groentegoed.com.

De andere vader, Jeroen Schuurman, is van huis uit chef-kok en maakt de producten zoals hij het ook zou doen in een restaurant: vers, top van smaak en met pure ingrediënten.

Bijvoorbeeld voor de Tomaat Americain spread: gemaakt van 70% (anders verspilde) Hollandse tomaten, wortel en ui of een Pompoen roomkaas spread met 50% Hollandse pompoenen die anders verspild

Foodstudenten voedselproducenten van de toekomst Door: Voedingscentrum

Studenten aan voedingsgerelateerde opleidingen zijn de voedselproducenten van morgen. Zij bepalen wat er in de toekomst op ons bord ligt. Als zij gaan zorgen voor gezonde en duurzame etenswaren in de winkelschappen, dan wordt bewust kiezen makkelijker voor consumenten. Daarom daagt het Voedingscentrum elk jaar studenten uit om een gezond en duurzaam product te ontwikkelen en zo kans te maken op de Food Innovation Bachelor’s Award.

De Food Innovation Bachelor’s Award wordt georganiseerd voor 3e- en 4e-jaars studenten van alle voedingsgerelateerde hbo- en woopleidingen. Deelnemers ontwikkelen een nieuw product of concept, of passen een bestaand product zo aan dat het bijdraagt aan een gezonder en duurzamer eetpatroon. De studenten met het beste gezonde en duurzame product winnen de Food Innovation Bachelor's Award.

Tijdens een mini-symposium presenteren zij hun inzendingen aan een vakjury, bestaande uit vertegenwoordigers van de ministeries van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) en Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV), de Federatie Nederlandse Levensmiddelen Industrie (FNLI), de retail, de Consumentenbond en het Voedingscentrum.

Scherpe voorwaarden

Is het een gezondere kant-enklaarmaaltijd, met groenten van het seizoen? Of duurzaam geproduceerde vleesvervangers? Alles mag, zolang het concept voldoet aan de criteria voor inzendingen. Bij voorkeur voldoet het product aan de richtlijnen Schijf van Vijf van het Voedingscentrum.

Anders moeten ze voldoen aan de

criteria ‘Dagkeuze buiten de Schijf van Vijf’. Het product moet een bijdrage leveren aan één of meer van de vooraf opgestelde voedingskundige verbeterpunten én de inzending moet een bijdrage leveren aan één of meer aan duurzaamheid gerelateerde verbeterpunten.

Inspirerende producten

Ingewikkeld? Volgens de deelnemers de afgelopen jaren valt het nog niet mee om aan alle criteria te voldoen, maar het daagt hen wel uit om out of the box te denken. En dat levert een schat aan inspirerende producten op.

Wat te denken van de studenten van de opleiding Voeding en Diëtetiek van de Hanzehogeschool Groningen die met hun Groenola in 2019 de eerste prijs wonnen? Groenola is een ontbijtproduct gemaakt van volkoren havervlokken, wortel, kikkererwten, koekkruiden en een beetje kaneel.

Dit jaar ging de eerste prijs naar Uk & Puk: groente- en fruithapjes voor baby’s met toegevoegde allergenen (ei & pinda). Zo kunnen ouders op een veilige manier allergenen introduceren bij hun kind.

Het product werd bedacht door studenten van de opleiding Food Innovation van de HAS Hogeschool.

Meer inspirerende voorbeelden vind je op voedingscentrum.nl/fiba.

Het Voedingscentrum vindt het belangrijk om studenten al tijdens hun opleiding te stimuleren en enthousiasmeren om na te denken over gezonde en duurzame voeding. Toekomstige foodprofessionals kunnen met hun producten een belangrijke bijdrage leveren aan een gezonder en duurzamer eetpatroon van consumenten.

12 Nr. 1 november 2020

Persoonlijk voedingsplan via digitale Jumbo Foodcoach Door: Jumbo

De juiste voeding is van groot belang om betere prestaties te kunnen leveren. Geen wonder dat topclubs vaak een eigen diëtist in huis hebben. Supermarktketen Jumbo greep dit gegeven aan om een digitale Foodcoach te ontwikkelen, helemaal in lijn met haar missie om lekker en gezond eten makkelijk bereikbaar te maken voor iedereen.

De Jumbo Foodcoach app is uitvoerig en uiterst succesvol getest door sporters van Team JumboVisma en spelers van PSV. De recente successen van Wout van Aert in de wielerklassiekers Strade Bianche en Milaan-San Remo en van Primož Roglič in de Tour de l’Ain zijn het directe bewijs dat gepersonaliseerde voeding echt het verschil kan maken. Stap voor stap komt de toepassing nu beschikbaar voor bredere doelgroepen.

Uitrol in fases

Sinds halverwege 2020 is Jumbo Foodcoach ook beschikbaar voor klanten die in hun vrije tijd fanatiek wielrennen. Ook zij kunnen nu een persoonlijk voedingsplan volgen dankzij de koppeling die is gemaakt met een ruim aanbod lekkere, gevarieerde en makkelijk te bereiden recepten. De verdere ontwikkeling en uitrol van de app gaat in fases. Later dit jaar volgen andere sporten, zoals hardlopen, fitness en teamsporten.

De app is vanaf 2021 geschikt voor iedereen die zich bezig wil houden met voeding en gezondheid. Zo wil Jumbo steeds meer mensen helpen hun eetroutines duurzaam aan te passen. Of het nu is om te komen tot betere sportprestaties of om gewoon lekker in je vel te zitten.

Kansen voor sportieve talenten Jumbo onderhoudt nauwe banden met de sportwereld. Als hoofdsponsor van de schaats- en wielerploeg Team Jumbo-Visma geeft het Brabantse familiebedrijf bijvoorbeeld sportieve talenten de kans om te excelleren.

Ook ondersteunt Jumbo de succesvolle racecarrière van Max Verstappen. Wat meer buiten het

Geportioneerde ingrediënten

De Jumbo Foodcoach-app is geoptimaliseerd voor alle eetmomenten gedurende de dag: ontbijt, lunch, avondeten en snacks. Gebruikers die hun fysieke kenmerken, voorkeuren, sportschema’s en doelen invoeren, krijgen via de maaltijdplanner advies over de meest gebalanceerde voeding voor hun situatie. De app werkt met geportioneerde ingrediënten die eenvoudig zijn toe te voegen aan een boodschappenlijst. De boodschappen kunnen vervolgens worden opgehaald in de winkel en de automatische koppeling met Jumbo.com zorgt desgewenst voor snelle thuisbezorging.

A-selectie PSV

Al enige tijd speelde Jumbo met het idee een digitale toepassing voor persoonlijke voedingsadviezen te ontwikkelen, toen een zakelijk contact bij voetbalvereniging PSV wees op het groeiende belang van een op maat gesneden dieet voor de spelers van de A-selectie.

Topsporters hebben behoefte aan een gebalanceerd voedingsadvies dat is afgestemd op specifieke, persoonlijke situaties. Elke situatie vraagt om andere voeding, want

een dag voor de wedstrijd eten spelers om voldoende energie te hebben op de wedstrijddag, terwijl ze op een rustdag een gezonde en gebalanceerde maaltijd nuttigen.

Jumbo en PSV bundelden in 2017 hun krachten voor een eerste pilot met een digitale voedingsapp.

Aanvankelijk deden alleen de selectiespelers hieraan mee, maar hun ervaringen waren zo positief, dat de app voor alle (jeugd)teams van PSV beschikbaar kwam.

Wetenschappelijk onderbouwd Aan de ontwikkeling van de Jumbo Foodcoach-app hebben verschillende partijen bijgedragen. Zo is de toepassing voor een groot deel gebaseerd op de kennis en inzichten van sportvoedingswetenschapper professor Asker Jeukendrup, hoogleraar bewegingswetenschappen Luc van Loon en hoogleraar gezondheidsbevordering Stef Kremers. De performancestaf van Team Jumbo-Visma bleek de aangewezen partij om praktijkkennis toe te voegen aan de wetenschappelijke inzichten.

Daarom lag het voor de hand dat de app in navolging van de PSVspelers ook toegankelijk werd voor de wielerploeg van Team Jumbo-Visma.

Maatwerk-maaltijden

Sportief-directeur Merijn Zeeman van Team Jumbo-Visma over die ervaring: “Het dieet van topsporters vraagt om een persoonlijke benadering, maar op reis was dat tot nu toe best een uitdaging. Het mooie is dat we nu het individuele voedingsadvies van Jumbo Foodcoach niet alleen thuis, maar ook onderweg naar wedstrijden en trainingskampen kunnen volgen.

De app berekent nauwkeurig de hoeveelheid ingrediënten per sporter en eventuele aanpassingen in de receptuur. Alle ingrediënten komen van Jumbo en we koken nu op maat, wat als bijkomend voordeel heeft dat we bijna geen eten hoeven weg te gooien.” De receptuur voor de maatwerk-maaltijden is ontwikkeld in samenwerking met de voedingsexperts en performance chefs van Team Jumbo-Visma, waarbij de renners zelf ook geloven in de kracht van de app.

Vitaliteit en duurzaamheid bij Jumbo Als familiebedrijf staat Jumbo middenin de samenleving en voelt zich verantwoordelijk voor haar omgeving. De supermarktketen is onderdeel van de lokale gemeenschap en vindt het daarom vanzelfsprekend bij te dragen aan maatschappelijke cohesie. Dat gebeurt onder meer door lokale (sport)verenigingen, evenementen en goede doelen te ondersteunen.

Maar ook door actief op te treden tegen eenzaamheid, met name onder ouderen.

Bovendien wil Jumbo lekker en

zicht is Jumbo betrokken bij het stimuleren van jong wielertalent, met scholenprojecten, steun aan verenigingen en een nieuwe opleidingsploeg voor junioren.

Het supermarktbedrijf legt in haar sponsor- en goededoelenbeleid bewust de nadruk op jeugd, gezondheid en beweging. Dat sluit aan op de doelstelling om klanten te inspireren en stimuleren om gezond te leven, met meer bewegen en lekker én gezond eten als belangrijkste kenmerken.

13 Nr. 1 november 2020

gezond eten en leven stimuleren onder haar klanten. Zo werkt Jumbo aan het gezonder maken van haar huismerkproducten (minder suiker, zout, vet) en helpt Jumbo bij het maken van een bewuste, gezonde keuze. De brede introductie van Foodcoach in 2021 draagt direct bij aan een gezonde leefstijl.

Zie jumbo.com/inspiratie/ duurzaamheid voor meer informatie over de duurzaamheidsinitiatieven van Jumbo.

Bedrijven aan het woord

Schouten, pionier en innovator in plant-based

De zoon van Henk, Niek-Jan Schouten is R&D and Business Development Director bij Schouten: ‘Ons doel is om structureel waarde toe te voegen voor onze klanten door innovatieve producten aan te bieden waarmee de klant zich kan onderscheiden in de markt’.

Nieuw! Sinds 1990

Henk Schouten met zijn dochter en zoons.

V.l.n.r: Niek-Jan, Rhodé, Peter, Henk en Wouter.

De rol van Schouten als pionier in de markt van plantbased ontstond in 1990. Henk Schouten startte toen met de ontwikkeling van eiwitrijke plantaardige producten als vervanger van vlees. Nu, in 2020, levert Schouten aan meer dan vijftig landen wereldwijd; zowel in retail, foodservice, QSR als industrie, voornamelijk onder private label.

Sinds 1990 is Schouten pionier en innovator in de ontwikkeling van vleesvervangende producten. Vanaf 2010 is deze vraag geëxplodeerd en is het aantal aanbieders sterk gegroeid. Toch neemt Schouten daarbinnen nog steeds een eigen positie in.

Niek-Jan: ‘We hebben de laatste jaren geïnvesteerd in een nieuw Research- & Innovatieteam, dat zich geheel richt op nieuwe producten.

Zo willen we onze klanten ook de komende jaren blijven voorzien van innovaties. We werken aan een sterk aanbod innovatieve producten waaruit onze klanten steeds de meest geschikte producten kunnen kiezen voor hun assortiment.’

Opvallende verschuiving

Niek-Jan: ‘De huidige trend is dat de markt zich bezighoudt met het terugdringen van de

consumptie van dierlijke eiwitten.

Vleesvervangende producten hebben nu vooral de textuur en de vorm die de consument kent uit het vleesschap. Deze producten zijn vooral belangrijk voor flexitariërs die vleesalternatieven uitproberen.'

'De rol die Schouten voor haar klanten de komende jaren wil vervullen is die van begeleider naar de volgende fase: innovatie van plantaardige producten zonder dat het lijkt op iets dat je kent van vroeger. Dat is de fase die ons de komende jaren te wachten staat.

En voorop lopen in deze fase, dát is een rol voor een echte innovator als Schouten.’

'We willen klanten blijven voorzien van innovaties' Up-to-date

’Wij willen onze klanten steeds verrassen met de nieuwste producten en inzichten binnen de snel veranderende markt van plant-based. Onze ontwikkelmogelijkheden zijn groot en onze klanten profiteren volop van onze creativiteit en snelheid om producten te introduceren’.

Bedrijven aan het woord

Food Fellows: sauzen van geredde groenten Maak kennis met Food Fellows, een eigenzinnig stel kameraden met smaak. Food Fellows biedt een productlijn smaakvolle sauzen, bomvol verse groenten. Daarmee maak je gemakkelijk een verantwoorde én lekkere maaltijd klaar. Bovendien is het lekker duurzaam, want de sauzen zijn gemaakt van groenten die het schap nét niet halen.

Food Fellows zet geen groente op tafel omdat het moet, maar omdat het kan. Lekker, duurzaam en makkelijk.

Daarvoor werkt Food Fellows samen met de bevlogen telers van Harvest House, die dag na dag keihard werken om elk seizoen opnieuw de mooiste vruchtgroenten te oogsten. Jaarlijks telen zij miljoenen kilo’s smaakvolle en gezonde tomaten, paprika’s en komkommers op een duurzame manier. Van de hoogste kwaliteit, bomvol voedingsstoffen en arm aan calorieën. De groenten zijn bewust geteeld met een lekkere smaak en een minimale impact op de aarde.

Om het de consument makkelijk te maken een verse en pure maaltijd

op tafel te zetten, ontwikkelde Food Fellows vier sauzen met minimaal 90% verse groente. De sauzen zijn 100% natuurlijk, laag in zout, suiker en vet. En vooral ook duurzaam want de sauzen zijn gemaakt van de buitenbeentjes van de telers: groenten die nét niet mooi genoeg zijn voor het agf-schap, maar net zo lekker smaken.

De productlijn van Food Fellows bestaat uit een Tomato Base, Pasta Sauce, Chili Sauce en Curry Sauce.

De Easy Tomato Base is veelzijdig in gebruik en smaakt heerlijk op de pizza, als basis voor soep, pasta of shakshuka. Met de Easy Pasta Sauce heb je snel een lekkere pasta

of lasagne op tafel. De mild pittige Easy Chili Sauce met 93% verse groente heeft een Mexicaans tintje.

Hij is gemaakt van smaakvolle rijpe tomaten met paprika, ui, jalapeñopeper en Mexicaanse kruiden. Probeer deze ook eens als dip voor je nacho’s of als saus voor een Mexicaans gerecht. De kruidige

14 Nr. 1 november 2020

Easy Curry Sauce is ook heerlijk, met maar liefst 96% veggies, is gevuld met tomaat, paprika, ui en Thaise kruiden. Met deze saus zet je in no-time een heerlijke Oosterse maaltijd op tafel.

Kijk voor meer informatie en recept­ inspiratie op www.foodfellows.nl.

Rekkelijken en preciezen zitten elkaar in de weg Door: Bianca van der Ha, Foodlog

Nederland staat voor een gezondheidsuitdaging. We moeten gezonder gaan eten. Is dat onze eigen verantwoordelijkheid of hebben we hulp nodig? Moet het ineens helemaal anders of mag het ook geleidelijk?

gaat voor ongezond.” Stoppen met ongezond heeft geen zin, want dan gaan scholieren naar de cafetaria 50 meter verderop. “Dat is het probleem verplaatsen. We houden elkaar in de tang.”

Fit Girls & Boys

Of je gaat all out voor gezondheid of helemaal niet - daartussen lijkt niets te zitten. Op Instagram, TikTok, Facebook en in magazines zie je afgetrainde lichamen en gezonde eetpatronen. Vaak met nieuwerwets eten als quinoa en smoothiebowls. Als je niet 100% gezond doet, ben je af en kan je net zo goed iedere dag languit op de bank chips eten.

Het is wit of zwart, weinig ertussenin.

Voor sommigen – een kleine groep, denk ik – werkt dit. Het lijkt me weinig motiverend voor iemand die stapje voor stapje richting gezonder wil gaan. De Eetwissel van het Voedingscentrum past goed bij die laatste groep. We zouden best wat milder kunnen zijn en iedere stap richting gezonder kunnen vieren.

Verantwoordelijkheid

In de aanloop naar de Gezonde Innovatie Awards ontdekte ik verschillende perspectieven, die elkaar in een houdgreep houden.

Terug naar vroeger

Highly processed foods werken niet mee om de taille in toom te houden, liet de vooraanstaande voedingsonderzoeker Kevin Hall overtuigend zien. Ondanks dat bewerking eten langer houdbaar en veiliger maakt, laat zijn onderzoek - waarin hij een verband aantoont tussen sterk bewerkt voedsel en

gewichtstoename - het verlangen naar eten-van-vroeger een logische lijken.

Maar we leven inmiddels in een andere wereld. Eentje waar “14-jarigen in de pauze naar de supermarkt gaan, soms wel 3 keer per dag”, zegt Coosje Dijkstra (VU en vakjury). Daar kiezen ze zeker geen appels, maar frikandellenbroodjes en Redbull, vertelt retailondernemer Tijn Leusink (vakjury). “We proberen middelbare scholieren te sturen naar gezond, maar de meerderheid

Zijn mensen bij wie het niet lukt gezonder te eten, luie mensen of maakt de omgeving het hen te moeilijk? Kun je van mensen verlangen dat ze alle moeite doen om gezond te leven of mag dat ook lastig heten als je al genoeg sores aan je hoofd hebt en de omgeving je de hele dag verleidt tot het eten van ‘lekkers’? Er zijn nog altijd bergen mensen die vinden dat iedereen verantwoordelijk is voor wat hij/zij in zijn mond stopt. Top op zekere hoogte is dat ook zo.

Sociale wetenschappers zien dat anders: de omgeving bepaalt wat je eet. Aristoteles zag samen eten als één van de hoekstenen van de

15 Nr. 1 november 2020

samenleving waarmee mensen elkaar een goed leven bezorgen.

Tussen dat doel en de dikmakende omgeving zit een flinke kloof waarin de obesitasepidemie zich heeft genesteld. Het blijkt moeilijk om in de wirwar van verleidingen, verpakkingen en adviezen van dieetgoeroes goede eetkeuzes te maken. Zoals huisarts Janneke Stolker (vakjury) zei: “Ik zie in mijn praktijk dat mensen hun best doen gezonder te eten. Ze denken dat ze goed bezig zijn, terwijl dat in werkelijkheid niet zo is.” Dan zijn hulp en sturing toch geen overbodige luxe?

De kwaaie pieren

Wie zijn de good guys en wie de bad ones? Zitten de industrie en retail per definitie aan de verkeerde kant van de streep, en ngo’s en de overheid aan de goede?

Producenten en supermarkten worden gezien als de kwaaie pieren die ons alleen maar verleiden om ongezond en veel te eten.

Supermarkten zijn nou juist de motor achter de invoering van de Nutri-Score, die het publiek minder zout, suiker of vet laat binnenkrijgen. Maar dat heet dan weer commercieel, want volgens de preciezen in de voedingsleer zouden ze alleen nog maar `Schijf van Vijf’-producten moeten verkopen. Als ze dat doen, zou het publiek gek opkijken.

Onderwijl houden de preciezen van de Schijf van Vijf de rekkelijken van de Nutri-Score al ruim een jaar in een soort houdgreep. Het logo is er nog steeds niet, terwijl Nederland ook niet vanzelf gezonder is gaan eten. Jammer, want sinds Covid-19 weten we nog beter dat een dikke bevolking heel zwaar kan drukken op de beschikbare middelen voor medische zorg.

'De vleesindustrie wacht hetzelfde lot als Kodak' Interview met Veerle Vrindts, ProVeg Nederland | Foto's: Chavez vd Born geeft bijvoorbeeld meer ruimte om uitgebreid en gezonder te koken voor je gezin. En het feit dat een supermarktbezoek met mondkapje toch wat onwennig voelt, opent kansen om een eerste bestelling te plaatsen bij een online supermarktapp. Dat kan zomaar het begin zijn van een nieuwe voedselroutine, waarbij je oude route door de supermarkt plaats maakt voor een andere manier van winkelen. En dus ook de weg opent naar een andere manier van koken en eten."

Wat is de rol van ProVeg daar bij?

"ProVeg helpt consumenten graag over de eerste drempel heen. Juist voor die groeiende doelgroep van mensen die minder vlees willen eten, maar niet weten hoe. Onze gratis Veggie Challenge bevat meer dan 350 plantaardige recepten, gezondheidstips, weekmenu’s en een App die je overal en altijd kan raadplegen. Al meer dan 280.000 mensen gingen de uitdaging voor 30 dagen aan. We zien dat de meerderheid van de deelnemers aangeeft ook na de eerste maand structureel meer plantaardig te eten. Daarnaast ondersteunt ProVeg bedrijven uit de voedselindustrie en food service bij het verbeteren van hun plantaardige aanbod."

Veerle Vrindts, directeur van ProVeg Nederland, is ervan overtuigd dat plantaardige alternatieven voor vlees, vis en zuivel een onstuitbare groei doormaken.

De uitbraak van het coronavirus, risicovolle werkomstandigheden in slachthuizen en de dreiging van nieuwe pandemieën de vleesindustrie ligt onder vuur. Is dit al zichtbaar in supermarkten?

Veerle Vrindts: "Ja, de plantaardige markt groeit sterk. Volgens de marktonderzoekers van Nielsen is de vraag naar plantaardige producten in de VS dit jaar omhooggeschoten, met een toename van maar liefst 268%. Havermelk beleefde zelfs een groei van meer dan 400%. In Nederland is dat ook het geval. De verkoop van vleesvervangers is tijdens de lockdown met 30 procent gestegen ten opzichte van vorig jaar tijdens dezelfde periode, meldt onderzoeksbureau IRI."

En dat allemaal door corona?

"De pandemie legde voor het eerst

een duidelijk verband bloot tussen intensieve veehouderij en zoönosen.

Maar zelfs voor corona domineerden plantaardige producten de groeicijfers binnen de voedselsector.

Er zijn verschillende factoren die daaraan bijdragen: de zichtbare effecten van klimaatverandering, de cijfers over de enorme hoeveelheid water en vruchtbare landbouwgrond die nodig zijn voor vlees- en zuivelproductie, dierenwelzijn en een groeiend bewustzijn over de voordelen voor onze eigen gezondheid. Vleesvervangers zijn in deze tijden ook praktischer omdat ze vaak langer houdbaar zijn."

Zijn vleesalternatieven zoals burgers en gehakt echt gezond?

"Het is uiteraard binnen de plantaardige categorie het gezondst om pure plantaardige eiwitbronnen te eten zoals peulvruchten en noten.

Maar in vergelijking met de dierlijke varianten hebben ook plantaardige vleesvervangers juist veel gezondheidsvoordelen. Ze bevatten plantaardige eiwitten met een hoge voedingswaarde en ze zijn meestal lager in vetgehalte. Cholesterol, dat bij uitstek aanwezig is in dierlijk vlees, vind je niet terug in plantaardig voedsel. Anders dan hun dierlijke

Er is nog een lange weg te gaan tussen dit besef en ProVeg’s missie om de wereldwijde vleesconsumptie te halveren voor 2040.

tegenhangers, bevatten ze ook essentiële vezels die goed zijn voor de gezondheid van onze darmen.

En ze verlagen je kans op bepaalde soorten kanker en obesitas."

Zullen consumenten na corona weer in hun oude gewoontes vervallen?

"Nee, want de grote problemen van de vleesindustrie blijven op tafel: welvaartsziekten die samenhangen met overmatige vleesconsumptie, de klimaatcrisis in combinatie met de marktdruk op bedrijven om zich duurzamer te positioneren. En er is het besef dat we de groeiende wereldbevolking gewoonweg niet meer kunnen voeden op de manier waarop we nu vlees en zuivelproducten produceren.

Management-consultingbureau Kearney voorspelt dat tegen 2030 plantaardige en cellulaire vleesalternatieven 30% van de wereldwijde vleesmarkt zullen vormen."

En wat dan met de vleesproducenten?

"Vleesproducenten en andere voedselbedrijven die niet meegaan in de alternatieve eiwitmarkt zullen eindigen zoals het camerabedrijf Kodak. Kodak miste de boot om in te spelen op de kansen van de digitale fotografie. Vroeg of laat zullen niet-innoverende vleesproducenten verdwijnen van de markt, omdat ze niet op tijd begrepen dat plantaardige en gekweekte grondstoffen een duurzamere en gezondere basis zijn voor het vlees en zuivel van de toekomst. "

Waar liggen de kansen voor plantaardige innovaties?

-

-

-

-

-

"Studies tonen aan dat Nederlanders minder vlees willen eten om gezonder, duurzamer en diervriendelijker te leven. Alleen door vastgeroeste gewoontes los te laten, komt er ruimte om je mindset te veranderen. Dit is vaak niet makkelijk. Een onverwachte verandering in het dagelijks leefritme kan het wel versnellen. Het feit dat we nu massaal vanuit huis werken,

Neem als food service professional een voorbeeld aan de Oscaruitreiking van afgelopen jaar, waar vooral vegan gerechten geserveerd werden.

Smaak staat voorop in de keuze van de consument, gevolgd door textuur en mondgevoel. Twee andere sleutelfactoren zijn prijs en de natuurlijkheid van de ingrediënten. Al deze punten zijn vitaal voor het succes van een product op de lange termijn.

Op dit moment zijn er al heel goede vleesalternatieven beschikbaar. Producenten kunnen zichzelf onderscheiden met smakelijke producten die weinig zout en vet bevatten.

Qua kaasalternatieven liggen er nog veel kansen om smaak, textuur en voedingswaarde te verbeteren.

Op het gebied van vegan verantwoord gebak en koek is er nog een wereld te winnen.

16 Nr. 1 november 2020

Gezondere boodschappen in drie stappen

de snijbaarheid van kaas en minder suiker voor de structuur van jam. Dat betekent dat de voedseltechnologen op de research & development-afdelingen van producenten een flinke uitdaging hebben om producten op een veilige manier gezonder te maken en tegelijkertijd de eigenschappen zo goed mogelijk te behouden.

Door: CBL

De supermarkt is dé plek waar je alles kunt kopen wat je nodig hebt om een lekkere en gezonde maaltijd op tafel te zetten. Gezondheid speelt een steeds belangrijkere rol in de samenleving en in de supermarkt.

In de supermarkt komt de groeiende belangstelling voor gezonde voeding op drie manieren tot uiting: allereerst in verbeterde productsamenstellingen, ten tweede in assortimentsvernieuwing en tot slot in marketing en communicatie.

De trend die de afgelopen jaren op deze drie vlakken is ingezet, zullen we ook de komende jaren blijven zien. Supermarkten werken kortom aan innovatie in het productieproces, in het schap én in het koop- en kookgedrag van klanten.

Minder suiker, minder zout, minder vet

Sinds supermarkten, fabrikanten, de horeca, cateringbedrijven en de overheid in 2014 in het Akkoord Verbetering Productsamenstelling afspraken maakten over het terugdringen van de hoeveelheid toegevoegd suiker, zout en vet in voedsel, hebben we gezamenlijk goede resultaten bereikt. Bij een ongewijzigd eetpatroon krijgen mensen nu per dag gemiddeld 5 tot 10% minder zout en suiker binnen dan zes jaar

geleden. Ook in het Preventieakkoord zijn nieuwe afspraken gemaakt over gezondere voeding.

Een buitenstaander vraagt zich wellicht af of je voor een reductie van 5 tot 10 procent nou echt zes jaar nodig hebt. Het antwoord is ja.

De samenstelling van producten verbeteren is geen sinecure en wel om twee redenen: ten eerste moeten producenten de veiligheid van voedsel kunnen garanderen en tegelijkertijd rekening houden met producteigenschappen, en ten tweede moet de consument wennen aan de nieuwe smaak. Want minder suiker, minder zout en minder vet, dat proef je.

Uitdagingen voor voedseltechnologen

In veel producten hebben zout en toegevoegde suikers een conserverende functie. Ze zorgen dat voedsel veilig is en langer houdbaar blijft. Lukraak zout en suiker weglaten kan dus niet, want voedselveiligheid staat altijd voorop. Bovendien heeft minder zout bijvoorbeeld gevolgen voor

En dan is er natuurlijk nog de consument die gewend is geraakt aan de smaak van producten met een bepaalde hoeveelheid suiker, zout en vet. Over smaak valt niet te twisten. Of toch? Eerlijk is eerlijk, voedselproducenten hebben voor die smaakgewenning gezorgd.

Bedrijven willen hun producten zo lekker mogelijk maken en uit smaakpanels bleek keer op keer dat consumenten producten nóg lekkerder vinden als ze net een beetje zoeter, zouter of vetter zijn.

Door te veel de ongezonde smaak te volgen, is in het voedsel in de supermarkt en in het eetpatroon van de gemiddelde Nederlander in de afgelopen decennia te veel suiker, zout en vet geslopen. Daar zien we nu de negatieve consequenties van en via productherformulering proberen supermarkten en fabrikanten het tij te keren. Dat gaat stapsgewijs, zodat consumenten langzaam aan de andere smaak kunnen wennen. Zout reduceren heeft immers geen zin als een consument thuis vervolgens alsnog de zoutpot pakt om zijn eten ‘op smaak’ te brengen.

Via kleine tussenstapjes houden we de consument eigenlijk een beetje voor de gek. Voedselproducenten laten de consument geleidelijk wennen aan producten die minder zoet, zout en vet en nog steeds lekker zijn. Zonder dat hij het zelf in de gaten had, is de consument gezonder

gaan eten. Dat is een compliment aan voedseltechnologen.

Bloemkoolrijst en bruiswater

Naast de grotendeels onzichtbare verbetering van het bestaande assortiment, maken supermarkten in de schappen ook meer ruimte voor (nieuwe) gezonde producten.

Zo hebben supermarkten volop ingezet op caloriearme dranken, zoals bruiswater met of zonder smaakje, met als resultaat dat klanten veel minder suikerhoudende dranken kopen.

Ook in het versschap is de vernieuwing volop zichtbaar.

Groentesappen vinden gretig aftrek, groentespreads zijn een lekker en verantwoord alternatief voor zoet broodbeleg en ook producten zoals bloemkoolrijst, courgette-spaghetti en pizzabodems van groente maken het de consument gemakkelijker om gevarieerd te eten met voldoende groenten.

Duwtje in de gezonde richting Supermarkten besteden in hun marketing en communicatie veel aandacht aan gezonde voeding. Dat zien we terug in het assortiment, in de promotie daarvan via bijvoorbeeld gezonde recepten en in bijvoorbeeld voorlichting over de Schijf van Vijf. Supermarkten proberen de consument te verleiden om voor dat gezonde aanbod te kiezen. De invoering van Nutri-Score – een logo met een groene A voor de gezondste producten en een rode E voor de minst gezonde keuze – zal de consument daar zeker bij helpen.

Want naast alle inspanningen die de voedselketen doet op het gebied van gezondheid, kan de consument zelf ook veel doen door zijn eigen kooken koopgedrag te vernieuwen en te verbeteren. De supermarkten geven gemerkt én ongemerkt een duwtje in de gezonde richting.

"Supermarkten proberen de consument te verleiden voor gezonde producten te kiezen" 17 Nr. 1 november 2020

Bedrijven aan het woord

Gezonde innovaties helpen Albert Heijn-klant om beter te eten

‘Onze gezondheid is belangrijk, nu meer dan ooit’ Foto: Yasmin Hargreaves

Albert Heijn wil klanten en medewerkers helpen bewuster te eten en leven. Met ruim 950 winkels heeft de supermarktketen het grootste aanbod in lekkere, gezonde, duurzame én betaalbare producten. Het assortiment breidt zich continu verder uit met meer gezonde producten. Denk bijvoorbeeld aan pureersoepen en snackgroenten, maar ook meer producten gereduceerd in suiker, zout en verzadigd vet. Door middel van suikerwijzers op ontbijtgranen, zuivel en frisdranken wil Albert Heijn klanten helpen bij het kiezen van gezonde producten.

Bij het stimuleren van beter eten hoort een verantwoord assortiment, vindt Albert Heijn. Met voldoende keuze. Daarom komt de retailer zoveel mogelijk met gezonde innovaties. Zo maakt Albert Heijn de eigenmerk-producten steeds gezonder, door bijvoorbeeld de hoeveelheid suiker, zout en verzadigd vet terug te brengen (met respectievelijk één miljard klontjes, 100.000 kilo en 225 kilo in 2019, red.). En wordt ervoor gezorgd dat deze gezonde producten betaalbaar zijn. Albert Heijn heeft (naast meer dan 1.200 prijsfavorieten) wekelijks de meeste aanbiedingen van Nederland (1.500 artikelen) voor de scherpste prijs, met de Bonus.

Daarnaast heeft de retailer vorig jaar de start-up FoodFirst Network overgenomen. Deze overname past in de reeks stappen die Albert Heijn zet om voeding en gezondheid meer centraal te stellen in haar proposities. FoodFirst Network is een online leefstijlplatform waar

betaalabonnees advies en tips krijgen op het vlak van voeding, bewegen, slaap en ontspanning.

Deze aanpak stimuleert de aankoop van gezonde(re) producten, dat blijkt uit de verkoopcijfers: in 2019 bestond 46,1% van de totale huismerk-productenverkoop uit gezonde producten.

Het grootste aanbod in vega(n)

De meest recente gezonde innovatie is een significante uitbreiding van het plantaardige, vega en vegan* assortiment. In de vorm van zeventig eigenmerk-producten, voor het ontbijt, de lunch en het diner. Van vegan verspakketten, plantaardige plakken ‘kaas’ en ‘geraspte kaas’, plantaardige spreads tot aan vegan vleeswaren als grillworst, gebraden kipfilet en vegan frikandellen, boneless wings, diverse burgers en plantaardige zuivel in verschillende prijsstellingen. Hiermee verdubbelt Albert Heijn het vega(n)

assortiment. Een dagje vega(n) is steeds populairder geworden, blijkt uit onderzoek. In eerste instantie voor de avondmaaltijd, maar inmiddels kiest men ook steeds vaker voor vega(n) bij het ontbijt en de lunch. Albert Heijn zag de klantvraag naar dergelijke producten dan ook toenemen.

Deze stijging in populariteit is deels te wijten aan het groeiende besef dat vlees eten een grote impact op het milieu en op de gezondheid heeft, maar ook aan de sterk verbeterde kwaliteit en smaak van vleesvervangers, plantaardige en vegan producten.

Mede hierdoor is meer dan de helft van de Nederlanders flexitariër en eet men steeds meer plantaardige en vegetarische producten. Om aan deze vraag te kunnen voldoen, breidt ook Albert Heijn de keuze verder uit. Voor alle eetmomenten.

Inspiratiemagazine

Behalve een verantwoord aanbod is ook goede informatie nodig over beter eten, vindt Albert Heijn. Daarom lanceerde de supermarktketen afgelopen voorjaar het gratis magazine Gezond Vooruit, als aanvulling op de Allerhande.

Met dit magazine gaat Albert Heijn nog een stapje verder. Gezond Vooruit sluit aan op wat veel mensen bezighoudt en interesseert en biedt veel praktische tips, waar men direct

18 Nr. 1 november 2020

mee aan de slag kan. Het magazine is in deze tijd passender dan ooit.

Waar komt mijn eten vandaan?

Mensen willen duidelijkheid over waar hun eten vandaan komt, weet Albert Heijn. En de zekerheid dat er niks onnodig is toegevoegd, in deze tijd des te meer. Samen met haar boeren, telers en leveranciers gaat Albert Heijn dan ook voor het allerbeste, elke dag weer. De supermarkt heeft een stem in elk stapje dat een product aflegt op weg naar de winkels, en kan haar klanten precies vertellen waar verse producten vandaan komen, wie erbij betrokken zijn en wat ermee is gebeurd. En dat doet de retailer dus ook, transparant en open, zodat iedereen weet wat-ie eet. Voor haar verse producten gaat ze nog een stap verder. Albert Heijn vindt het belangrijk om haar boeren, telers en andere leveranciers persoonlijk te kennen. Of ze nu om de hoek wonen of aan de andere kant van de wereld.

Met hen wordt vakmanschap en de liefde voor het product gedeeld.

Bij Albert Heijn wordt de lat hoog gelegd als het gaat om versheid, kwaliteit, smaak, gezondheid en duurzaamheid. Hoe puurder, hoe beter! *vega (vegetariërs) eten geen dieren / vegan (veganisten) eten helemaal geen dierlijke producten.

Branchebrede samenwerking: een effectief instrument voor gezonde innovatie Door: Machteld van Weede, FNLI De impact van voeding op de gezondheid is een belangrijk maatschappelijk thema voor de levensmiddelenindustrie. Veel levensmiddelenfabrikanten investeren dan ook in het terugdringen van overgewicht. Door slimme innovaties worden calorieën uit bestaande producten gehaald en nieuwe producten op de markt gebracht. De Federatie Nederlandse Levensmiddelen Industrie (FNLI) praat erover met Theo Heere (directeur VBZ, de branchevereniging voor koek, snoep, chocolade, zoutjes en noten) en Taco Juriaanse (directeur FWS, branchevereniging voor frisdranken, waters en sappen).

Hoe kijken de branches naar productverbetering, en wat is de kracht van een branchebrede samenwerking in bijvoorbeeld het Akkoord Verbetering Productsamenstelling en het Preventieakkoord? Een dubbelinterview.

Theo Heere

Hoe ziet productverbetering eruit binnen jullie branches?

Theo Heere: 'Onze producten moeten in de eerste plaats lekker zijn. Maar productverbetering neemt vanuit de maatschappelijke verantwoordelijkheid wel een belangrijke plaats bij onze bedrijven in. Wij stimuleren het onbezorgd genieten van onze producten, maar dit kan alleen als de hoeveelheden die je eet in verhouding staan met je leefstijl. Daarom hebben we, ook ingegeven door het Preventieakkoord, ervoor gekozen om ons te richten op het aanpassen van porties. Uiteindelijk boek je daar meer winst mee dan met bijvoorbeeld suikerreductie in een koekje, wat niet veel zoden aan de dijk zet en ten koste gaat van de smaak.'

Taco Juriaanse: 'Bij ons gaat productverbetering globaal om drie dingen: suikerreductie in bestaande producten, het ontwikkelen van nieuwe alternatieven met weinig of

Nationaal Preventieakkoord Afspraken van FWS in het Nationaal Preventieakkoord: Het gemiddeld aantal calorieën

geen calorieën en het aanbieden van kleinere porties. Dit is niet alleen vanwege maatschappelijke verantwoordelijkheid, maar blijft altijd ook een business beslissing.

Wat wil de consument? Daar wordt natuurlijk naar gekeken.

competitie geworden om een zo lekker mogelijk product met weinig calorieën op de markt te brengen en dat is niet makkelijk.'

En op welke manier bepaal je als branche welke richting jullie uitgaan?

TH: 'Je hebt een duidelijke stem richting de overheid, de consument, de staatssecretaris en gezondheidsinstanties zoals het RIVM. Door het maken van afspraken kunnen we daar ook op afgerekend worden.

Dat is de externe drijfveer om ook aan productverbetering te blijven doen, naast de interne drijfveer van maatschappelijke verantwoordelijkheid.'

TJ: 'Helemaal mee eens.'

Wat is de kracht van de branchebrede samenwerking, naast het level playing field?

TJ: 'Frisdrankproducenten zijn sinds 2012 ook gezamenlijk bezig om meer suikers uit de markt te halen. Vroeger kwamen sommige bedrijven vooral in actie als het noodzakelijk was. Nu wordt er veel meer vooruit gekeken naar trends en daarop geanticipeerd.'

TH: 'Wij zijn in 2018 met elkaar een maximale portiegrootte overeen gekomen. Drie onderdelen zijn van belang: portioneren, maximeren en communiceren. Het is voor het eerst dat de leden van VBZ hierover een branchebrede afspraak hebben gemaakt en daar ben ik trots op. Omdat alle merkfabrikanten meedoen, zorgt dat voor een level playing field en maken we inderdaad meer impact. We hebben in het preventieakkoord ook afgesproken om over portiegroottes duidelijk te communiceren, maar ik zie hier ook een taak voor het Voedingscentrum en de consument zelf weggelegd.'

Is er ook weerstand binnen jullie branches?

TH: 'Ja natuurlijk, het ging niet direct van een leien dakje en er is stevige discussie gevoerd maar iedereen begrijpt dat we stappen moeten nemen in het verantwoord eten van onze lekkernijen.'

TJ: 'In mijn branche zie ik eerder de ontwikkeling dat er ook op dit thema concurrentie is. Het is een vorm van

in A-merkproducten wordt in 2020 met 25% en in 2025 met 30% verlaagd ten opzichte van basisjaar 2012.

Afspraken van VBZ in het kader van het Nationaal

Welke mooie initiatieven van gezonde innovatie zien jullie binnen jullie branche ontstaan?

TH: 'Wij hebben beloofd de suikerarme en suikervrije snoepcategorie te laten groeien.

Een mooi voorbeeld van een innovatie zijn de suikervrije lolly’s van Crest. De lolly’s bevatten geen polyolen en zijn daarom niet laxerend. Ze hebben een extreem lage calorische waarde en zijn rijk aan vezels. Ook worden er geen kleurstoffen gebruikt, maar groente- en fruitextracten. Soms gaat het ook fout: laatst was er snoepgoed op de markt (50% minder suiker) dat niet aansloeg. De consument kocht het niet, de stap bleek te groot.'

TJ: 'Consumentensmaak kan veranderen, maar dat heeft tijd nodig. Het geheim is om in stappen te werken zodat de overgang niet te groot is en de consument de producten lekker blijft vinden.

Preventieakkoord: Afspraken over portiegrootte gemaakt voor merkproducten in het koek-, snoepen chocoladeschap. Het streven is om 70% van de A-merkproducten te omvatten.

19 Nr. 1 november 2020

Taco Juriaanse

Sprite is tegenwoordig alleen nog te koop zonder suiker, net zoals bijvoorbeeld Sourcy Vitaminwater.

Spa Touch heeft de laatste jaren voor een enorme vlucht van een nieuw ‘tussensegment’ gezorgd: water met smaak, maar zonder calorieën en niet zoet.'

Tot slot: wat was voor jullie branches de meerwaarde van deelname aan het Nationaal Preventieakkoord?

TH: 'We zijn daarmee gestimuleerd om als branche een oplossing te bedenken voor het ‘overeten’. Ik heb er alle vertrouwen in dat we de afspraken die gemaakt zijn, gaan realiseren.'

TJ: 'Het is goed om met alle partijen branchebreed te werken aan het overgewichtprobleem en de samenhang te blijven zien. Van communicatie naar de consument tot een gezonder aanbod op scholen, en belangrijk: met voldoende ruimte voor ondernemerschap en innovatie vanuit de producenten zelf.'

Bedrijven aan het woord

Spoony is een startup met een missie: kinderen met plezier meer, vaker en gevarieerder groenten laten eten. Onze pure producten, bomvol groenten, maken van groenten eten een feestje!

En da’s hard nodig, want 65% van de Nederlandse kinderen eet veel minder dan de aanbevolen 150 gram per dag. Raar is het niet - koek, chips en snoep worden allemaal superaantrekkelijk gemaakt voor kinderen. Wij vonden het tijd voor gezonde verleiding!

Daarom zorgt Spoony ervoor dat het lekker, makkelijk én leuk wordt voor kinderen (4 tot 12 jaar) om de hele dag door groenten te eten. Door vrolijke verpakkingen, onze sportieve groenteheld Spoony, eetspelletjes en natuurlijk superlekkere producten!

Een gezonde boodschap

Onze producten zitten stuk voor

stuk bomvol groenten. Alles is vegan of vega; zonder toegevoegde suikers; met minder zout en 100% puur. Door ons 150-koppige kidspanel en onze samenwerking met diëtisten, kinderartsen en studenten van diverse foodopleidingen weten wij wat scoort bij kids én ouders!

Ben jij benieuwd naar onze Slurp Soep, Spelletjes Pasta of de doehet-zelf-pakketten? Binnenkort zijn ze verkrijgbaar bij een aantal Jumbofilialen en bij CRISP. Maar we zien je ook graag op www.spoony.nl.

@ilovespoony

Bedrijven aan het woord

Bazqet Naturally Delicious!

'Waarom Bazqet?', wordt ons regelmatig gevraagd. Wij zien consumenten steeds meer bewustere keuzes maken, juist in deze tijd proberen we allemaal meer gebalanceerd te leven. We bewegen, sporten, eten en snacken bewuster.

Toen wij met Bazqet startten zagen we dat er veel meer tussen de maaltijden door werd gegeten, grazing wordt dat genoemd. Echter de beschikbare tussendoortjes stonden ‘stijf’ van de calorieën, suikers en vetten. 'Dat kan beter was ons idee!', vertelt Michiel Bouvy, Co-founder van Bazqet.

Bazqet brengt 'n mandje vol goed nieuws: lekkere, leuke, herkenbare, verrassende, verantwoorde en betaalbare tussendoortjes voor iedereen die een bewuste keuze wil maken. Onze producten zijn allereerst lekker – dat is toch key voor consumenten – maar het mag ook verstandiger; minder vetten, suiker, toevoegingen en natuurlijk

calorieën. Bij Bazqet noemen we dat #LekkerVerstandig oftewel Naturally Delicious. Bazqet past dan ook uitstekend bij een gezonde en actieve levensstijl.

Als ons wordt gevraagd waar Bazqet voor staat, dan komt onze missie - om continu in te spelen op veranderende eetgewoonten en de categorie uit te breiden met alternatieven die gezonder en duurzamer zijn dan conventionele producten – in beeld.

Bazqet spreekt bewuste en kritische consumenten aan met een evenwichtige benadering van propositie en impact. ‘Gestart in Nederland’– geeft mede-oprichter Jules Rijnierse aan – ‘hebben we

inmiddels een goede positie in de foodservicemarkt en is Bazqet zeer geschikt voor retailers die in willen haken op de trends van een bewustere levensstijl.

Natuurlijk doen we ook zaken in het buitenland, echter eerst willen we na listing bij Jumbo en Picnic nog beter verkrijgbaar zijn in Nederland, daarom focussen we ons nu op de Nederlandse supermarkten.’

Storytelling is voor ons erg belangrijk, een vrolijke benadering van een serieus verhaal over de voortdurende zoektocht naar gezondere en duurzamere snacks en bites is belangrijk.

Op een luchtige wijze wordt dit gepresenteerd door de personage Mr. B, die als smaakmaker van

20 Nr. 1 november 2020

@Bazqet Bazqet zijn mand vol lekker verstandige producten ondersteunt; hij staat er letterlijk en figuurlijk achter.

Bazqet werkt zich als herkenbaar merk in snacks & bites een route naar de markt met nieuwe en innovatieve producten, die zich onderscheiden. Zo werken we in de receptuur van onze nieuwe generatie repen met minder suiker (tot 45%!), meer vezels, zonder palmolie en met UTZ Chocolade. Ze worden als mini en duo verpakt. ‘Superlekker', zegt Jules, 'zijn onze nieuwe Crunchy Apple Sticks, gemaakt van restromen biologische appels en verantwoord gedroogd met aardwarmte. Een echte innovatie!’

ALDI, gezonde keuzes voor gezinnen met (jonge) kinderen Door: Erna van der Wal, Director Quality Assurance en Corporate Responsibility ALDI Nederland

Als ALDI zijn we niet alleen een supermarkt, werkgever, zakenpartner en concurrent. Wij zijn ook burgers en buren. In deze verschillende hoedanigheden nemen wij onze verantwoordelijkheid. Onze deskundigheid zetten we in voor maatschappelijke onderwerpen. Hierbij committeren we ons voor een langere periode aan specifieke thema’s en doelgroepen, zoals het thema gezondheid.

Wij zien het als onze verantwoordelijkheid om voor een brede groep klanten verantwoorde, betaalbare en gezonde levensmiddelen toegankelijk te maken. EĂŠn op de zeven kinderen in Nederland blijkt te zwaar*. En kinderen met overgewicht zitten vaak niet lekker in hun vel, zijn minder fit en worden vaker gepest. Bovendien kampen ze op latere leeftijd met fysieke problemen. Daarom richten we ons in het bijzonder op gezinnen met (jonge) kinderen.

Niet alleen woorden, ook daden We vinden het belangrijk dat we daadwerkelijk bijdragen aan een verbetering van de gezondheid van kinderen. Zo werken we bijvoorbeeld aan de herformulering van onze eigen merkartikelen. En het is daarbij de bedoeling dat de klanten niet merken dat ze via onze producten minder zout, vet en suiker binnen krijgen. De producten blijven even smaakvol, maar zijn

wel gezonder. Zo is de hoeveelheid suiker in onze Multivitamine-nectar met meer dan vier suikerklontjes per portie gereduceerd. Een besparing op jaarbasis van 4.222.255 suikerklontjes!

Daarnaast vinden we het belangrijk om met betrokken organisaties samen te werken om nog meer impact te maken. Organisaties die zich, net als wij, inzetten voor een gezondere leefstijl voor kinderen.

Door met Stichting Jongeren op Gezond Gewicht (JOGG) en Missing Chapter Foundation samen te werken, leren we veel over hoe we een gezonde leefstijl onder (gezinnen met) jonge kinderen kunnen stimuleren en hoe we de ideeĂŤn van kinderen zelf kunnen meenemen in onze besluitvorming.

Dit najaar starten we samen met JOGG en de Universiteit van Maastricht een onderzoek bij kinderdagverblijven om het eten van groente aan te moedigen. Het programma biedt een speelse

Corporate Responsibility-beleid ALDI heeft een duidelijke missie als het gaat om duurzaamheid: verantwoord boodschappen doen moet betaalbaar en zo gemakkelijk mogelijk zijn voor alle klanten. We richten ons

daarbij onder meer op bewuste voeding, verpakkingen en verspilling. ALDI werkt intensief samen met diverse partners, waaronder JOGG, Missing Chapter Foundation en het

en ervaringsgerichte manier om kinderen te laten ervaren dat groente bij het dagelijkse ritme hoort en hoe lekker en gezond dat is.

Een ander voorbeeld van ons commitment om gezonde keuzes te stimuleren is het besluit om als eerste supermarkt een minimumleeftijd van 14 jaar in te stellen voor het kopen van energy drinks. Een eerste, maar hele duidelijke, stap om de minder gezonde keuze te ontmoedigen.

Gezonde keuzes stimuleren

Naast het ontmoedigen van ongezonde keuzes, willen we vooral ook gezonde keuzes stimuleren. Dit doen we door ons nieuwe assortiment kinderproducten met Disney-figuren aan te bieden. Zij voldoen allemaal aan de Schijf van Vijf.

Deze artikelen maken we aantrekkelijk door het aanbod van kleine verpakkingen en de

Nationaal Schoolontbijt. We willen onze eigen impact op klimaat en milieu verkleinen, zodat toekomstige generaties kunnen leven in een schone en gezonde omgeving. Daarom hebben we ons aangesloten bij het Science Based Targets Initiative, waarmee we samen

21 Nr. 1 november 2020

vormgeving met Disney-figuren zoals Cars en Princesses. Het gaat dan om kleine appeltjes, melkpakjes, minikomkommers en snoeptomaatjes in meeneemverpakking. Zo wordt het extra leuk en makkelijk om te kiezen voor gezond en wordt deze gezondere optie al van jongs af aan vanzelfsprekend!

Een andere belangrijke samenwerking is die met het Nationaal Schoolontbijt. Samen hebben we de mooie missie om alle kinderen in Nederland elke dag gezond te laten ontbijten. Want jong geleerd is oud gedaan. Dus als je jong leert goed te ontbijten, heb je daar de rest van je leven wat aan.

Sinds 2018 doneren we samen met onze bakkers al het verse brood voor het Nationaal Schoolontbijt op meer dan 2000 scholen, waardoor meer dan een half miljoen kinderen in de klas kunnen genieten van volkoren boterhammen en bolletjes. *Bron: JOGG

met leveranciers werken aan het verminderen van de klimaatimpact in de eigen ketens.

Tevens zijn sinds 2015 al onze winkels en kantoren voorzien van 100% groene stroom.

Meer informatie vind je via aldi.nl/verantwoord.

Cijfers onderbouwen:

Pandemie legt meer druk op hygiënestandaard Dat we sinds het uitbreken van het coronavirus vaker de handen wassen, mag duidelijk zijn. Maar hoe groot is de impact van COVID-19 nu daadwerkelijk op de aanschaf en het gebruik van hygiëneproducten? Behoorlijk, blijkt uit onderzoek. We reinigen de handen vaker met zeep dan voorheen, hebben standaard een handgel in de tas en verwachten meer hygiëne op openbare plekken.

Handen schudden en contact | Uit het Essity-onderzoek blijkt dat wereldwijd zestig procent van de mensen is gestopt met handen schudden. In Nederland zitten we daar met zeventig procent zelfs ver boven.

Als vooraanstaand internationaal hygiëne- en gezondheidsbedrijf, zet Essity, bekend van onder meer Tork, TENA en Libresse, zich dagelijks in voor het verbeteren van welzijn met producten en oplossingen voor dagelijks gebruik. Om inzicht te krijgen in trends en behoeften, laat het hygiëne- en gezondheidsbedrijf tweejaarlijks een wereldwijd onderzoek uitvoeren. Het uitbreken van het coronavirus heeft behoorlijk invloed op het hygiënegedrag van mensen, blijkt uit het meest recente onderzoek (uitgevoerd in 2019 met een verdieping in 2020).

Handen schudden

Handen schudden Grafiek 4 Essity liet het onderzoek uitvoeren onder 15.000 respondenten in

vijftien landen, in de leeftijd van 16 tot 85 jaar. Hieruit blijkt dat zestig procent van de mensen is gestopt met handen schudden. In Nederland zitten we daar met zeventig procent zelfs ver boven.

Social distancing (29 procent), het dragen van beschermende middelen als mondmaskers en/ of handschoenen (21 procent) en het totaal vermijden van drukke plekken (17 procent) wordt door de ondervraagden als meest effectief gezien tegen de verspreiding van COVID-19. Deze perceptie is deels

gebaseerd op de eigen intuïtie, anderzijds op de mening van experts (beide 72 procent). In Nederland verschilt ook dit iets met de cijfers in andere landen: de mening van

experts weegt in ons land met 63 procent wat minder zwaar.

Handen wassen

Uiteraard wassen we sinds het

Gewoonten rondom handen wassen | Sinds het uitbreken van het virus wassen we veel vaker de handen.

22 Nr. 1 november 2020

Publieke plaatsen vermijden uit hygiëneoogpunt | Ook voor het virus brachten respondenten liever geen bezoek aan het openbaar toilet. De hoeveelheid mensen die het openbaar vervoer liever mijdt, is sinds COVID opvallend gestegen en sportscholen vermijden uit hygiëneoogpunt is nieuw sinds de virusuitbraak.

uitbreken van het virus veel vaker de handen. Wanneer dit niet gebeurt, is dit in de meeste gevallen te wijten aan het ontbreken van de juiste faciliteiten en hygiënemiddelen. Momenteel wast 77 procent van de ondervraagden de handen met als hoofdreden zichzelf te beschermen. Wanneer we de handen wassen, gebruiken we dan ook vaker zeep dan pre-COVID. Onderweg hebben we bovendien vaker een antibacteriële handgel bij ons. Vooral vrouwen, blijkt uit het onderzoek: 71 procent draagt vaker een hand sanitizer bij zich, tegenover 53 procent van de mannen. De perceptie van effectiviteit verschilt eveneens per sekse: 37 procent van de mannen denkt dat een handgel effectiever is dan handzeep, van de vrouwen is 29 procent hiervan overtuigd. 25 procent van alle ondervraagden, zowel mannen als vrouwen dus, neemt het zekere voor het onzekere in deze tijden en gebruikt na het handenwassen eveneens nog een handgel.

in juli uitgevoerd onderzoek onder Nederlandse consumenten en uit data van de merken Edet, Tempo en Plenty, gebruiken ze vaker vochtig toiletpapier. Het gebruik van keukenpapier is eveneens toegenomen; met name om mee schoon te maken en om de handen mee af te drogen.

Openbare plekken vermijden

De hoeveelheid mensen die het openbaar vervoer liever mijdt, is daarentegen wel opvallend gestegen: voorheen was dit 11 procent, nu maar liefst 43 procent.

En waar sportscholen vermijden uit hygiëneoogpunt in 2018 nog door niemand werd genoemd, geeft 48 procent aan de gym nu liever uit de weg te gaan. Puur gekeken naar Nederland, maakt 37 procent van

de ondervraagden van deze drie openbare gelegenheden liever geen gebruik op het moment.

Hoge hygiëneverwachtingen

Wanneer we ons dan toch in het openbaar (moeten) begeven, voelen we ons veiliger wanneer er voldoende gelegenheid is voor het reinigen van de handen. Zes van de tien ondervraagden geeft dit aan.

De hygiënestandaard is dan ook voor vrijwel alle openbare plekken gestegen, blijkt uit het onderzoek.

Met name bij ziekenhuizen (72 procent), restaurants/cafés (60 procent) en openbare toiletten (57 procent) verwacht men meer hygiënemaatregelen te zien.

Winkelcentra en scholen scoren eveneens hoog: respectievelijk 55 en 53 procent. Op het werk liggen

de verwachtingen met 47 procent iets lager.

De verantwoordelijkheid voor het reinigen van de handen ligt desondanks hoofdzakelijk bij onszelf, vindt de meerderheid (68 procent).

In Nederland vertrouwt dan ook het merendeel op het eigen gezonde verstand: 70 procent. Voldoende hygiënemiddelen op openbare plekken wordt belangrijker en geeft ons een veiliger gevoel, maar we vertrouwen hier niet blind op en nemen daarom vaker zelf handgel mee dan voorheen en zorgen thuis voor voldoende handzeep.

Aangezien we in deze tijden vaker boodschappen in één keer doen, is het dan ook geen overbodige luxe om de supermarktschappen goed gevuld te houden, met zowel handzeep als -gel.

Verwachte hygiënestandaard | De hygiënestandaard is voor vrijwel alle openbare plekken gestegen. Met name bij ziekenhuizen (72 procent), restaurants/cafés (60 procent) en openbare toiletten (57 procent) verwacht men meer hygiënemaatregelen te zien.

Publieke plaatsen

Dat openbare toiletten voor COVID-19 niet erg populair waren, is geen verrassing. In 2018 gaf 41 procent van de respondenten al aan hier liever geen gebruik van te willen maken, met als hoofdredenen slechte hygiëne, het ontbreken van toiletpapier en/of zeep en een te lange wachtrij. Wat dit punt betreft, heeft het coronavirus niet significant veel invloed, zo blijkt uit de cijfers: in 2019/2020 is het percentage dat zegt liever geen openbaar toilet binnen te stappen iets gestegen, naar 45 procent.

Mensen gaan in deze tijden dus het liefst gewoon thuis naar het toilet.

En wanneer ze dat doen, blijkt uit

23 Nr. 1 november 2020

ADVERTENTIE