FOTOPASION.net Magazine, Issue 2 by FOTOPASION.net

Magazine

numri 2 / korrik 2010

When beauty & passion for Photography collide

Redaktore Design Redaktor Artistik Tirane

Korrik 2010

Shila Bandilli Blendi Bandilli EJAlbum

English Version included

3. Fjale pershndetese Julinda Mbrica 5. Historiku i Fotografise Shqiptare Qerim Vrioni 24. “Nga “Fautographie” ne “Portofol Personal” Elton Koritari 33. Fotografia eme mire Janar 2010 Mirko Chessari 35. Fotografia me e mire Shkurt 2010 Agim Kajtazi 37. Fotografia me e mire Mars 2010 Fatmir Trashani 39. Fotografia me e mire Prill 2010 Shila Bandilli 41. Fotografia me e mire Maj 2010 Edra Selmani 43. Fotografia me e mire Qershor 2010 Edmond Bodi 46. Tema e rradhes ne reviste “Identitet” 92. Keshilla rreth Fotografise Reis Muhameti 104. Brenda Universit Të Një Fotoreporteri… Armando Babani 106. Fotografia Flet Shqip Ekspozite

3. Greeting Words Julinda Mbrica 5. Albanian Photography History Qerim Vrioni 24. “From” Fautographie” to “Personal Portfolio “ Elton Koritari 33. Best picture January 2010 Mirko Chessari 35. Best picture February 2010 Agim Kajtazi 37. Best picture March 2010 Fatmir Trashani 39. Best picture April 2010 Shila Bandilli 41. Fotografia me e mire Maj 2010 Edra Selmani 43.Best picture June 2010 Edmond Bodi 46. The topic: “Identity” 92. Tips on Photography Reis Muhameti 104. Inside The Universe Of A Photo Reporter... Armando Babani 106. Photography Speaks Albanian EXHIBITION

Fjalë përshëndetëse.... Kur krijuam EJAlbum një vit më parë as nuk e imagjinonim dot që në Shqipëri do ndeshnim në një shpërthim masiv të fotografisë amatore siç po ndodh në këtë moment. Është para syve të të gjithëve ky shpërthim që sidomos nëpërmjet internetit po gjen forcën e vet shprehëse. Inbox-i ynë në Facebook, emaili si dhe kutia e postës çdo ditë tashmë janë plot me ftesa për fotografë të rinj dhe albume virtuale fotografike. Mjafton të hysh në Flicker dhe do ndeshesh me mijëra fotografi të bëra çdo ditë nga fotografë të rinj shqiptarë. Natyrisht kjo vjen edhe si pasojë e rritjes dhe shpërndarjes së teknologjisë dixhitale, përdorimit të internetit si dhe uljes së kostos së fotografisë në kompleks duke filluar nga aparatet, objektivat etj... Gjithsesi ne mendojmë se rritja shqiptare në këto kushte vjen edhe nga një boshllëk dhjetëra vjeçar i krijuar nga pamundësia e mungesa e traditës së shoqatave fotoamatore si edhe e lëvizjeve të tilla, që në kundërshtim me rastin e Shqipërisë, në perëndim janë në bazë të një tregu të fuqishëm dhe të respektuar nga të gjitha kompanitë kryesore që operojnë në këtë sektor. Për këtë gjë mjafton të shikohet oferta e prodhuesve më të mëdhenj për reflex ku mbi 80% e ofertës i dedikohet të apasionuarve mbi fotografinë, thjesht amatorë. Dhe të mos harrojmë që për të bërë një profesionist të zotë shpesh, rruga më e mirë është pikërisht duke u rritur në një ambjent ku fjalën e parë e ka gjithmonë pasioni.

When we fist created EJAlbum a year ago, we did not imagine that we will clash into a massive explosion of amateur photography as it is happening at the moment in Albania. It’s all in front of our eyes, and especially through the internet is getting its expressive power. Our inbox on Facebook, email and postal mail box are already full every day invitations from new photographers and virtual photographic albums. Just sign in to Flicker and you will be faced with thousands of photographs made every day by Albanian young photographers. Naturally this comes as a result of growth and distribution of digital technology, using the internet and lowering the cost of photography ranging from complex devices, objectives, etc. However we think that the Albanian growth in these conditions, comes from a dozen-year gap created by the inability and the lack of photoamotour tradition of associations and movements, such that contrary to the case of Albania, in the west are based on a market powerful and respected by all the major companies operating in this sector. To see that you only have to see the offer from large reflex producers, where over 80% is dedicated to photography fans, just amateurs. And do not forget that make a professional men often the best way is exactly growing in an environment where the first word was always passion.

Greeting Words ....

EJAlbum është një kompani që i dedikohet kryesisht tregut profesional. Ne ofrojmë shërbime dhe produkte për profesionistët e fushës së fotografisë, por kemi në ADN-në tonë po aq pasion për këtë art sa të gjithë fotoamatorët dhe mbi të gjitha kemi besimin që pikërisht në mes të shumë të apasionuarish ndaj fotografisë, sot gjenden profesionistët e së ardhmes. Gjithashtu jemi të bindur që talentet duhen kërkuar aty ku është pasioni. Për këtë qëllim ne bashkëpunojmë me grupin Fotopasion dhe ndër të tjera sponsorizojmë konkursin e madh në fund të vitit. Vitin e kaluar patëm kënaqësinë t’i dorëzonim këtë çmim fotografes së re Edvina Meta dhe tashmë jemi të lumtur ta hasim shpesh nëpër revista të ndryshme si fotografe profesioniste. Prandaj morrëm përsipër edhe këtë bashkëpunim të ri duke përzgjedhur fotografitë e shumë fotografëve që duke u shprehur në mënyrë publike rrisin vizualitetin e tyre dhe kontribuojnë në rritjen totale të fotografisë shqiptare. Ishte pra kënaqësia jonë që na u dha mundësia e këtij bashkëpunimi. Dua të shpenzoj edhe dy fjalë për themeluesit e grupit Fotopasion dhe të kësaj reviste. Komplimente për iniciativën e domosdoshme dhe tepër të bukur, komplimente për punën tuaj dhe komplimente mbi të gjitha për pasionin që trasmetoni. Jeni tashmë një pikë referimi në një panoramë energjike, ku ju tregoni një dinamizëm që herët a vonë do ju shpërblejë nëse do vazhdoni në këtë rrugë që keni nisur. Ne të EJAlbum do jemi krahë jush. Faleminderit.

EJAlbum is a company dedicated primarily to the professional market. We provide services and products to professionals of the photography, but we have in our DNA so much passion about this art as all photography lovers, and above all we have faith that more precisely between the photography lovers, today’s you can find professionals of the future. We are convinced that talents should be sought where passion lies. For this purpose we cooperate with the group Fotopasion.net and also we sponsored a great contest at the end of the year. Last year We were pleased to hand the price of the new photographer Edvina Meta and now we are happy to encounter her often in various magazines professional photographs. Therefore it took over this new cooperation by selecting many photographs that by visualization publicly raise their contribution to the growth Albanian photography. It was therefore our pleasure that they gave us the possibility of such cooperation. I’d spend two words about the group’s founder Fotopasion.net and this magazine. Compliments for this necessary and nice initiative, compliments for your work and above all compliments for the passion that you transmit. Now you are now a landmark in an energetic panorama, where you show a dynamism that will eventually reward you whether to continue on this path that you started. We of EJAlbum will be beside you. Thanks.

Julinda Mbrica PR EJAlbum

Historiku i Fotografise Shqiptare Prof.Qerim Vrioni

Foto nga Pjetër Marubi 1858 Photography by Pjetër Marubi

Qerim Vrioni- Studjues i fotografisë dhe fotograf. Ka shkruar me dhjetra analiza dhe studime, kryesisht për fotografinë shqiptare, por edhe për atë botërore. Artikujt e tij janë botuar në vend, por edhe në shtypin shqip në Republikën e Kosovës, SHBA, Rumani, Greqi, Angli, Itali, Maqedoni, Mal i Zi etj. Pjesëmarrës si fotogaf në disa edicione të konkursit kombëtar “Marubi” në Tiranë dhe “Gjon Mili” në Prishtinë. Në vitin 2005, ka botuar librin studimor “Fotografia-një grusht diell”, që është i pari në historinë e kulturës kombëtare kushtuar fotografisë. Më, 2007, ka qënë bashkëautor në albumin fotografik “50 years of the University of Tirana in 100 photos”, botuar me rastin e 50vjetorit të Universitetit të Tiranës. Ka organizuar më 2008, në Tiranë, Prishtinë dhe Vlorë, veprimtarinë“150 vjet fotografi shqiptare, në të cilën materiali historik u shoqërua me projektimin e rreth 70 fotove më të vjetra shqiptare. Një vit më vonë, më 2009, ka përfaqësuar vendin në nje ekspozitë fotografike kushtuar Mesdheut në Romë të Italisë. Po atë vit botoi librin “150 vjet fotografi shqiptare”, ku përshkruhet për herë të parë, ndonëse përmbledhtas, historia e saj. Vazhdon të punoj për zbulimin figurave të panjohura të fotografisë shqiptare dhe publikimin e vlerave të punimeve të tyre.

Qerim Vrioni: is an photography historian and an photographer. He had written a dozen of analyses and studies, mostly about the albanian photography, but also world wide photography. His articles have been published here but also in the albanian speaking press of Kosovo, USA, Romania, Greece, England, Italy, Macedonia,Montenegro ect. He was a participant as photographer in some of the national competitions such as “Marubi” in Tirana and “Gjon Mili” in Pristina. In 2005 published a study book “Photography, a handful of sun”, witch is the first of the kind in our national photography culture. In 2007 he was coauthor in the photographic album “ 50 years of the University of Tirana in 100 photos”, published in the occasion of the 50 anniversary of the University of Tirana. He organized in 2008 in Tirana, Pristina and Vlora the activity “150 years of albanian photography” in witch the historical material had also the 70 most oldest albanians photographs. One year later in 2009 he represented Albania in an photography exhibition dedicated to Mediterania, in Rome Italy. That same year he published “150 years of albanian photography”, witch for the first time is described, even though laconically, the albania photography history. He continues working to discover the unknown figures of our photography and publishing their works value.

Maybe it can be considered luck Ndoshta, përbën fat të veçantë for Albanian, the coming in the year për shqiptarët, ardhja rreth vitit 1854, in their country of the Ital1854, në vendin e tyre të italianit ian from Piacenza, Pietro Marubbi nga Piaçenca, Pietro Marubbi (1834-1904), when he left his coun(1834-1904), kur i larguar nga try he first settled in Corfu (Greece), vendlindja, u vendos fillimisht në and then Vlora (Albania), and from Korfuz (Greqi), më pas në Vlorë there finally in Shkodra (Albania) e, prej këtej, përfundimisht në where there was a larger catholic Shkodër, ku kishte nje komunitet community. From press data, we të madh katolik. Nga të dhëna të could learn that he had large intelshtypit, mësohet se ai ishte njeri lectual interests (painting and arme interesa të gjera intelektuale (pikturë, arkitekturë) e, sigurisht Fotografi a nga Jani Zengo chitecture), and of course he had kishte njohje edhe për mjeshtëri- Photography by Jani Zengo knowledge about the new art of photography, that had spread largely at në e re të fotografimit, që atëhere kishte marrë vrull në Europë dhe botë. Kështu, that time in Europe and in the world. So, with edhe me lejen e autoriteteve turke, rreth vi- permission from the Ottoman authorities, around tit 1856, çeli në qytet, një dyqan për t’u bërë the year 1856, he opened in town a shop to phofotografi njerëzve, veprimtari me të cilën men- tograph people, activity he thought would keep donte të siguronte jetesën. E, nuk u gabua në him going in life. And he did not guess it wrong, zgjedhjen e tij, madje përveç të ardhurave mate- and beside the material income, he gained someriale, ai arriti edhe diçka më të madhe, të mbillte thing bigger, to implant the art of photography in në Shqipëri mjeshtërinë e fotografisë. Për këtë, Albania. For this the Albanian people should give shqiptarët duhet të kenë mirënjohje të madhe e him great and everlasting credit. Around the year të përhershme për të. Aty nga viti 1858, Pjetro 1858, Pietro Marubbi managed to extract from Marubbi, arriti të nxjerrë nga atelieja (dugaja) his atelier [duga] the first photographs made in e tij fotografitë e para në Shqipëri, që janë por- Albania, which are portraits of known people and trete njerëzish të njohur e të panjohur. Me këto even unknown ones. With this photographs starts fotografi fillon dhe Historia e Fotografisë Shq- the history of Albanian photography. iptare. Këtë histori, mund t’a ndajmë në tri peri- This history could be divided in three periods, the udha, e para, prej 1858 deri në 1944; e dyta, first during the years 1858 and 1944; the second prej 1945 deri në 1991 dhe, e treta, nga 1992 e during 1945 and 1991 and the third during 1992 në vazhdim. Gjithsesi, kjo ndarje nuk është me till now. Anyway this is not a sharp division, be“thikë“, sepse përveç karakteristikave të pak- cause although the not crystallized characteristics ristalizuar të të çdo faze, mjaft fotografë kanë of each period, many photographers had their ackrijuar në dy kohëndarje. Duke shkruar mbi his- tivity in two distinct periods. Writing for the history torinë e fotografisë shqiptare, natyrisht do flitet of Albanian photography comes natural to write për “aktorët” e saj, fotografët shqiptarë. Për këtë about his “actors”, the Albanian photographers. do kihet parasysh veprimtaria e tyre fotografike To do this we shall focus on their photographic jashtë rutinës së dyqanit (studios), pra jo me activity outside their shop routines and without përfitim material. Po ashtu, duhet shënuar se material income. Also we must note that this hiskëtë histori e kanë “shkruar” fotografët që këtë tory has been “written” by those who used this art mjeshtëri e lëvronin si mjet jetese, sepse deri as a living job, thus until now we did not find an tani nuk është hasur ndonjë individ që të jetë individual who, in his “dark room”, has made valumarrë me “dhomën e errët”, vetëm për kënaqësi able art work just for personal satisfaction. We e të ketë krijuar kësisoj, punime me vlera. His- can find the Albanian history of photography on toria e Fotografisë Shqiptare, gjindet në mes të thousands of shots from different photographers, mijra shkrepjeve të fotografëve të ndryshëm, professionals and not, which do not only carry arprofesionistë ose jo, të cilat mbartin jo vetëm tistic values, but historical documents to. vlera estetike, por edhe dokumentare e historike.

Krijimet e tyre i paraqesin ata si fotografë pasionatë dhe të pajisur me syrin e të bukurësë e, po ashtu me dëshirën, t’u përcillnin shikuesve kumte politike, sociale, madje dhe estetike e filozofike. Puna në studion e italianit nisi të shtohej e, po ashtu dhe marrëdheniet e tij me qytetarët, dalëngadalë, ai përthithti edhe mendësitë e vendasve, duke u bërë një figurë e njohur dhe e respektuar në Shkodër. Ndërkohë, punonte me teknologjinë e mjeshtrave të tjerë në vendet më të zhvilluara, me kolodion e njomë, me pllakat me xhelatinë bromuri (industriale), por përherë i kujdesshëm për ekspozime të arrira të imazheve. Me këto shkrepje ai e kaloi kufirin e zanatçiut duke krijuar foto që më vonë do futeshin në artin e fotografisë shqiptare. Rreth vitit 1885, çiraku i tij Mikel Kodheli(1870-1940), më vonë Kel Marubi, do të mësonte mjeshtërinë e fotografimit nga italiani tashmë i shqiptarizuar dhe do t’a çonte më tej veprimtarinë e studios që u quajt “Foto-Studio Marubi”. Zbresim në jug të vendit, rreth viteve 1870, lëvron fotografinë në fshatin Dardhë të Korçës, ikonografi Jani Zengo, nga i cili kanë mbritur pak foto, autoportret, shkolla greke e vajzave në fshat, një peizazh (mjaft i dëmtuar). Merita e tij e madhe është se futi dhe përhapi në Dardhë këtë mjeshtëri, që pati edhe ndjekës të tjerë, në një kohë, kur kjo veprimtari nuk njihej edhe në disa qytete. Afërsisht në këtë kohë, po në Shkodër nis veprimtarinë si fotograf edhe piktori Kol Idromeno me një dyqan që njihej me emrin tërheqës “Dritshkronja e Kolës”. Ky nisi të krijonte si në pikturë edhe në fotografi e, të dyja ndihmonin njeratjetrën në punimet e Idromenos. Në kapërcyell të shekujve XIX dhe XX, fillojnë veprimtarinë e tyre fotografike edhe vëllezërit vllaho-shqiptarë, Manaqi (Janaq dhe Milto) në dy qendrat e vilajeteve shqipare të kohës, në Janinë dhe Manastir, të cilët mbahen edhe si kineastët e parë në Ballkan. Në Korçë, nisin fotografimin Kristo Shuli dhe Petro Dhimitri, por jo vetëm si mjeshtëri mbijetese, por edhe si veprimtari atdhetare e artistike. I pari realizon ndër të tjera dhe peizazhin e fshatit të tij, Marjan, ndërsa i dyti fotografon shfaqje teatrore, por sidomos festimet e Përvjetorit të Parë të Pavarësisë në Vlorë, duke u lënë gjithë shqiptarëve, foto me vlera shumë të mëdha historike. Karakteristikë e këtyre fotografëve ishte , përfshirja në lëvizjen e madhe për çlirim kombëtar, ose siç quhet “Rilindja Kombëtare”. .

Their present their creations as passionate photographers with an eye able to see beauty, and also with the will to transmit to their public political ideas, social ideas, and even aesthetic and philosophic ideas. the work in the Italian’s shop started to accumulate, and so did his relations with the local people, and slowly he assimilated the local way of thinking making him a known and respected icon in Shkodra. At this time he worked with the same technology as other masters from developed countries, using wet collodion, bromine gelatin plates (industrial), but always careful in achieving good image exposures. Later he overcome it’s craftsman level and creating photographs that would become part of the Albanian art of photography. During the year 1885, his prentice Mikel Kodheli (1870-1940), later Kel Marubbi, would learn the art of photography from the Italian which now had become an Albanian, and he would push forward the shops work which would be called “Foto-Studio Marubi”. In the Albanian southern region, during the year 1870, in the village of Dardhe in the city of Korce, the iconograph Jani Zengo releases the art of photography, from whom we have a very few photographs, mainly autoportrets and the Greek girls schools of the village, a very damaged landscape. His merit was the fact that he inserted and spread this art in his village, which later had many followers, in a time when this art was not known in other cities. almost the same time, in Shkodra, starts his activity as a photographer the painter Kol Idromeno with a shop known for his attractive name “Dritshkronja e Koles” [Kol’s Lighttyper]. He started working in photography and painting the same time, and both of them helped each-other in his works. Between the XIX and XX centuries start their activity the Albanian-vlah Manaqi brothers (Janaq and Milto), which were positioned in two Albanian vilayetes at that time, in Janina and Manastir. They were also known to be the first Balkan cinematographers. In Korca start their activities as photographers Kristo Shuli and Petro Dhimitri, but not only as a living job, but as a patriotic and artistic activity. The first one is known, beside other things, by it’s photography of his village, Marjan, and the second photographed mainly theatrical shows, and also is known for photographing the celebration of the first anniversary of independence in Vlora, and giving Albanians photographs of great historical value.

Kështu që fotografë si Pjetër e Kel Marubi, Kol Idromeno, Vëllezërit Manaqi, Kristo Shuli (ose dhe Sulidhi), Petro Dhimitri (ose Fotografi, madje dhe Shqiptari), Vani Burda, mund të quhen “Fotografët e Rilindjes”. Ndër krijimet e kësaj breznie janë edhe kolazhet fotografike që më pas shtypeshin si kartolina për shqiptarët, në të cilat pasqyroheshin figura dhe ngjarje historike të të shkuarës dhe të kohës për nxitjen e frymës kombëtare. I fillimshekullit të shkuar, është fotopllakati i parë shqiptar, kushtuar “6 Dëshmorëve të Ormën Cifligut” (1911), të realizuar nga Vani Burda më 1920, ku ndërthurren fotografia, grafika dhe poezia. Një fotograf i shquar i mesit të shekullit të kaluar është edhe Kristaq Sotiri (1883-1970), i cili mjeshtërinë e fotografimit e përvehtësoi në SHBA. Kur u kthye prej andej, më 1922, hapi në Korçë, një studio fotografike, ku u dallua në realizimin e fotografive me kërkesa estetike. Përveç portreteve të goditur të njerëzve me emër e të panjohur, Sotiri, ka lëvruar me sukses edhe peizazhin fotografik (b/z), ndonëse përmendet më tepër si portretist i talentuar. Përafërsisht, bashkëkohës me Sotirin, kanë qënë edhe Shan Pici, i shquar për peizazhe natyrore, Dedë Jakova, për pasqyrimin e etnografisë së krahinave veriore, Ymer Bali, për portrete dhe peizazhe urbane (ndërtesa, ura, rrugë, monumente), Jani Ristani, i cili më 1935, hapi në Tiranë, pas kthimit nga Turqia (Stambolli), studion fotografike me emrin premtues për krijime artistike, “Shtëpi për Arte Fotografike” . Po ashtu, në këtë kohëndarje, fotografuan edhe Gegë Marubi në Tiranë e Shkodër, Ilia Xhimitiku në Berat. Shënojmë se J.Ristani dhe G.Marubi janë nderuar me çmime në aktivitete ndërkomëtare të organizuara në Bari (Itali) dhe Selanik (Greqi). Në Shqipëri nisën të sjellin edhe literaturë botërore për fotografinë, çka përbënte një ndihmë të veçantë për fotografët me kërkesa estetike në krijimtari. Shënojmë, se për arsye të ditura, rrymat e ndryshme artistike të fotografisë botërore, përgjithësisht, nuk njiheshin nga fotografët shqiptarë, kështu që nuk do ndikonin drejtëpërdrejtë në punimet e tyre. Këtu, ndoshta bëjnë përjashtim, Kristaq Sotiri, i cili e kish ushtruar fotografimin për disa vjet në SHBA dhe ndjehet disi, fryma e pikturializmit në fotot e tij, si dhe Gegë Marubi, që kishte studiuar në Francë në shkollën e fotografisë dhe kinematografisë,”Lumiere & Joungla”.

A distinct characteristic of this photographers was the involving in the large movement for national liberation, or as it is better known “National Renaissance”. This way, photographers like Pjeter and Kel Marubi, Kol Idromeno, the Maniqi brothers, Kristo Shuli (or Sulidhi), Petro Dhimitri (or The Photographer, even The Albanian) and Vani Burda could be called “The Renaissance Photographers”. Among their creations where collages which later were printed as postcards for Albanians, which represented historical figures and events of the past and present who encourage the national spirit. The fist Albanian large photograph was made at the dawn of the last century, dedicated to “The 6 Martyrs of Ormen Cifligut” (1911), made by Vani Buda in 1920, where are merged photography, graphics and poetry. One of the best known photographers of the mid-century was Kristaq Sotiri (1883-1970) who gained the art of photography in the USA. When he came back in the year 1922, he opened a photographic studio in the city of Korca, where he excelled in photographs with aesthetic requisites. Except the portraits of known and unknown people, Sotiri worked with success on photographic panorama (in b/w), even though he is referred as a talented portraits photographer. Among the same years, there was Shan Pici, known for natural landscapes, Dede Jakova, known for the representations of the northern region’s ethnography, Ymer Bali for portraits and urban landscapes (buildings, bridges, roads, monuments), Jani Ristani, who in the year 1935 after coming back from Instambul (Turkey) to Tirana, opened a studio with a promising name for artistic creations, “House for Photographic Arts”. During this time also photographed Gege Marubi in Tirana and Shkodra, Ilia Xhimitiku in Berat. A note goes to J. Ristani and G. Marubi who were given prizes in international activities in Bari (Italy) and Thessaloniki (Greece). Albania started to import worldwide literature about photography, which poses a great help for photographers with aesthetic requests in their creativity. Also a note goes to the fact that, for known reasons, the different streams of photography in the world where not known to the Albanian photographers, and therefore did not influence their work. An exception to this case were maybe Kristaq Sotiri, who practiced photography for a few years in the USA, and in his work you can sense the influence of pictorialism, and also Gege Marubi, who had studied on France in the school for photography and cinematography “Lumiere & Joungla”. .

Macja e zeza Petrit Kumi , 1959 Photography by Petrit Kumi

Lypsi Pjeter Marubi, 1885 Photography by Pjeter Marubi

Nga vitet ’30 të shekullit XX, në vend nisi të zhvillohej edhe fotogazetaria që po ecte paralel me zhvillimin e gjithë shtypit shqiptar duke evidentuar fotoreporterë si Kol Maca, Vasil Ristani, Mandi Koçi, Nexhdet Kosturi. Si ekspozitë e parë fotografike në vend, mbahet ajo e Gegë Marubit, në vitin 1937, me autochrome, gjithsesi jo zyrtare, por vetjake. Kujtojme se fotografët e kësaj periudhe për të realizuar fotografi për passion, pra me synime artistike, bënin një farë sakrifice, sepse ishte një punë qe u merrte jo vetëm kohë, por edhe vlera materiale. Kjo, madje e shton meritën e tyre, krahas asaj që me këto fotografime po krijonin historinë e fotografisë shqiptare. Ndërkoha e dytë e fotografisë sonë, fillon në vitin 1945, kur ndryshimi i sistemit politiko-shoqëror, ndikoi dhe në punën e fotografëve si privatë. Kështu, qysh në vitet e para u shtetëzuan studiot fotografike, duke i pezmatuar shpirtërisht mjeshtrat e “dhomës së errët” dhe në një farë mase duke i ftohur me fotografimin. Rëndësi e posaçme shteti në këtë kohë, i dha sidomos fotogazetarisë, si ndihmëse e propogandimit të ideologjisë komuniste. Në Agjensinë Telegrafike Shqiptare (ATSH), në Tiranë, u krijua sektori i fotografisë, që u përforcua ndjeshëm me burime njerëzore dhe materiale. Ajo jo vetëm që shpërndante foto si institucion, por furnizonte dhe organe të shtypit të shkruar me të tilla për aktualitetin. ATSH, në një farë mënyre, u kthye në një shkollë të mirëfilltë për fotogazetarët që ishin në “garë“ të pashpallur ndërmjet tyre për punime sa më cilësore. Vlen të përmendet se fotoreportazhet e kohës përgjithësisht, ishin të stisura dhe të rrëmtë, me njerëz të zgjedhur që pozonin të porositur e me buzëqeshje false, për të simblizuar, kinse jetën e lumtur të popullit. Shtypit të shkruar, gazeta e revista, iu atashuan fotoreporterë, të cilët realizuan edhe mjaft foto me vlera estetike, përveç atyre propagandistike. Një fakt që shtonte kërkesat e fotografëve për cilësi, ishte dhe vendosja poshtë çdo fotoje e emrit të autorit të saj. Rreth viteve ’70, pranë Lidhjes së Shkrimtarëve dhe Artistëve, u krijua dhe sektori i fotografisë artistike, i cili arriti që në vitin 1974, të organizonte ekspozitën e parë kombëtare të fotografsië në Shqipëri.

During the years ‘30 of the XX century, started to emerge journalism photography, which was flowing at the same level as the hole Albanian press development, and therefore photoreporters like Kol Mica, Vasil Ristani, Mandi Koci, Nexhdet Kosturi started to emerge. The first photography exposition in Albania was that of Gege Marubi in 1937, with auto-chrome, even though not official, but personal. We should note that photographers during this period, to make photographs for passion, with artistic goals, where going to make some sacrifices, because that would take them not only time, but even material values. Although, this fact adds more on their merits, altogether the fact that they were making the Albanian history of photography. The second period of photography starts in 1945, when the change in politics and social system influenced the photographer’s work. on the first years the private studios where taken by the government (the state), thus making the masters of the “dark room” angry and dissociating them from photographing. The government put a great emphasis on photojournalism, as a propagandist tool of the communist ideology. The Albanian Telegraphic Agency (ATA) built a branch for photography which was strengthened by human and financial resources. This institution, except for distributing photographs, refurbished the press with such materials. This agency created a school of photojournalism photographers who were in a tacit “race” between each-other for making quality works. Most of the reportages of the time were fake and manipulated, with chosen people who posed on demand with fake smiles, to emphasize the happy life of the people. The written press, journals and magazine, were given photographers, who also created a lot of photographs with great aesthetic values, except those for propaganda. One of the reasons that yelled to more quality was the obligation to put their names on each photograph. During the ‘70s was build the branch of artistic photography in the League of Writers and Artists, which managed to arrange the first national photography exposition in Albania in the year 1974.

Ndër fotografët më të dalluar të kësaj periudhe përmendim, Jani e Vasil Ristani, Ilo Vero, Mehmet Kallfa, Refik Veseli, Pandi Cici, Niko Xhufka, Mihal Progonati, Ndoc Kodheli, Petrit Kumi, Gani Xhengo, Pleurat Sulo, Nikolin Baba etj, të gjithë të pun[suar nëpër institucione shtetërore, sidomos organe shtypi (edhe ky shtetëror). Fotografia e kësaj periudhe, ndihmoi me anën e albumeve të ndryshëm, njohjen me vepra të arteve pamore, me arkeologjinë e historinë, bukuritë e vendit etj. Një pjesë e këtyre fotografëve arritën të botonin diçka nga krijimtaria vetjake në albume (natyrisht me mbështetjen financiare të shtetit), kryesisht me tematika politike. Kjo nuk e përjashton kërkesën a synimin e tyre për foto të goditura si realizim, pavarësisht nga tema (zakonisht politike) që urdhërohej të trajtohej. Deri nga fillimi i viteve ‘60, fotografët tanë merrnin pjesë edhe në konkurse ndërkombëtare të fotografisë. Kështu, më 1960, fotografi Petrit Kumi, u nderua në një festival fotografie në Moskë (Rusi) me një çmim për foton sportive, ”Maca e zezë“, kurse Jani Ristani në një konkurs të tillë në Berlinin Lindor, me foto për ndërtimet industriale. Vlen të përmendet, se pas vitit 1970, revista politiko-shoqërore “Ylli”(botim i “Zerit të Populli”-t), organizoi disa konkurse fotografie, kryesisht në jubile të festave politike, ku krahas fotove thellësisht të indoktrinuara, “çante rrethimin” edhe ndonjë pa vijën e kuqe ideologjike, si peizazhe dhe portrete. Kësaj periudhe i përket edhe veprimtaria e dy fotografëve me origjinë dhe vendlindje shqiptare, Gjon Mili (Korçë,1904-Nju Jork,1984) dhe Dhimitër Mborja (Korçë, 1903-Mariland, SHBA, 1990), e zhvilluar largë atdheut. I pari, Mili, mbahet si zbatuesi me fantazi të veçantë i teknikës së vizatimit me dritë, ku, dallohet “Pikaso duke vizatuar me dritë“(1949) dhe me flashin stroboskopik, ku shquhet, “Nudo duke zbritur shkallët”(1942). Me një pjesë të fotove të tij me piktorin Pablo Pikaso, Mili, botoi në vitin 1970, albumin “Picasso’s-the third dimension”, ndërsa më 1980, Shoqata e Fotografëve e Nju Jorkut, hodhi në qarkullim monografinë e shoqëruar me fotografi, “Gjon Mili-Photographs&Recollections”, vepër më tepër autobiografike. Emri i tij përmendet vazhdimisht në libra dhe organe periodikë mbi fotografinë botërore.

Among the best known photographers of this period are Jani and Vasil Ristani, Ilo Vero, Mehmet Kallfa, Refik Veseli, Pandi Cici, Niko Xhufka, Mihal Progonati, Ndoc Kodheli, Petrit Kumi, Gani Xhengo, Pleurat Sulo, Nikolin Baba, etc, all hired on statal institutions, mostly organs of press (managed by the government). Photography in this time helped by means of visual representation by spreading the knowledge of visual arts, archeology and history, national beauties, etc. Part of those photographers managed to create personal albums from their creativity (obviously economically helped by the government), mostly with politic thematics. Although, this didn’t discourage them on their quest for quality photos, no matter the theme (mostly politics) which was being requested by orders. Until the years ‘60, our photographers were participating in international competitions of photography. In the year 1960 the photographer Petrit Kumi was honored in a photography festival in Moscow (Russia) with a sports photography, “Maca e Zeze” [The Black Cat], while Jani Ristani in a similar competition in Eastern Berlin, with a photograph of industrial buildings. A note goes to the fact that after the year 1970, the socio-politics magazine “Ylli” [The Star], a publication of “Zeri i Popullit” [The People’s Voice] newspaper, arranged many photographic competitions, mostly on political jubilees, where beside very indoctrinated photographs, some landscapes and portraits could “brake” the red line of ideology. During this period of time coincide with the activity of two Albanian photographers, Gjon Mili (Korce 1904-New York, USA 1984) and Dhimiter Mborja (Korce 1903-Maryland, USA 1990), which developed outside the country. The first one, Mili, was known as an executive of great fantasy of the technique of painting with the light, where we can name “Picasso painting with light” (1949) and with the stroboscopic flash where we can name “Nude getting down the stairs” (1942). Mili published a book with the photographs of the painter Pablo Picasso in the year 1970, the album “Picasso’s third dimmension”, while in the year 1980, the New York Photographers Association spread the monograph accompanied with photographs “Gjon Mili - Photographs & Recollections”, mostly an autobiography piece. His name often occurs in books periodic press of worldwide photography.

Nudo duke zbritur Shkallet Gjon Mili Photography by Gjon Mili

Portret Femre Kristaq Sotiri Photography by Kristaq Sotirii

Në vitin 1992, Gjon Milit i u akordua nga Presidenti Sali Berisha, titulli i lartë, “Artist i Popullit” (pas vdekjes). Mborja gjithashtu, e ka përvehtësuar mjeshtërinë e fotografimit në SHBA, ku kishte shkuar fare i ri, por e ka lëvruar kryesisht në Lindjen e Largët, Kore dhe Japoni, në vitet 1950-60. Fondi fotografik i Mborjas, me rreth 30.000, ekzemplarë, ndodhet në Muzeun “McArthur” në Norfolk të SHBA. Në testament, ai, shkruante se pas vdekjes, hiri i trupit të tij të vendsej pranë eshtrave të së ëmës në Korçë dhe, me shpenzimet e tij (rreth 400 mijë $), të ndërtohej në qytetin e lindjes një muze me objekte etnografike që i kishte mbledhur vet për vite të tëra. Të dyja porositë e Mborjes u plotësuan, sot “Muzeu Bratko”, në Korçë, është një nga më interesantët e qytetit. Vlen të shtohet se në vitin 2007, u botuan në Japoni dy albume me fotografi të Mborjes, realizuar atje gjatë periudhës së rimëkëmbjes së vendit. Botimet në lëm të fotografisë gjatë këtyre 45 vjetëve, përmblidhen në disa albume kryesisht me synime propagandistike dhe të shtypura me raste jubilaresh politike. Në mes tyre hasen edhe foto mjaft të arrira artistikisht. Po ashtu, nuk u botua asnjë libër kushtuar fotografisë (shqiptare ose të huaj), gjithçka u kufizua me disa artikuj përkujtimor e informues në shtypin periodic. U lëvrua mjaft edhe “riprekja” e fotografive dokumentare e historike, për këtë vepronte një zyrë e posaçme pranë K.Q. të P.P.SH. Aty hiqeshin (fshiheshin) nga foto që do botoheshin në shtyp a libra, jo vetëm “armiqë të vjetër”, por edhe të rinj që dilnin periodikisht në parti. Kështu, u tjetërsuan shumë fotografi të çmueshme të historisë tonë kombëtare. Fotografët këta dhjetëvjeçarë, po ashtu, duhet të forconin “instinktin e vetmbojtjes” për të mos fotografuar gjësendi që mund t’u hapte probleme me nenin “55”, të agjitacion-propagandës. Pas vitit 1991, ndryshimet e mëdha politicoekonomike në vend, u shoqëruan edhe me ndikim në fushë të fotografisë si veprimtari ekonomike dhe artistike. Kështu, rifilluan veprimtaritë studiot fotografike private, madje tashmë me teknologji të përparuar dixhitale, nisën të vijnë revista të huaja dhe materiale për fotografinë, mjeshtra tanë të fotoaparatit të merrnin pjesë në konkurs ndërkombëtare, si psh. në “World Press Photo” etj.

In the year 1992, president Sali Berisha gave him the title “Artist i Popullit” [People’s Artist] after his death. Also, Mborja made his the mastering of photography in the USA, where he want real young, but mostly he learned in the Far East, Korea and Japan in the years 1940-1950. His work, with more than 30.000 photographs is located in McArthur’s Museum, Norfolk, USA. He stated in his testament that his ashes should be placed near his mother’s, in Korce, and that with his gaining (nearly $400.000) there should be build a museum in his birth city, with ethnographic objects collected by himself during the years. Both of his wills where accomplished. The “Bratko Museum” is one of the best in the city today. In the year 2007, in Japan there were two published albums with Mborja’s photographs, made by him during the reconstruction of the country. The Publications in photography over the past 45 years, summarized the goals of the albums mostly printed propaganda and occasionally political jubilee. Chief among them are found the picture quite figured mellow. Also, there appeared no book dedicated to photography (Albanian or foreign), everything was ADAPTED with some commemorative items of information in periodic press. It was very well delivered “retouching” of photos and historical documents, this act a special office at Central Committee the P.P.SH. It removed (hiding) from the picture that books are published in the press, not only “old enemy”, but also young people who appear periodically in the party. Thus, the tjetërsuan many precious pictures of our national history. Decades these photographers also have to strengthen the “instinct of vetmbojtjes” for not photographing the thing that might be open problems section “55”, the agitation-propaganda. After the year 1991, the great economical and social developments influenced photography as an artistic and economic activity. So, private studios started to operate, now with great technological improvements such as digitization, foreign photography magazines and articles started to flow in the marked, photographers were engaged in international competitions like “World Press Photo” etc.

Më e rëndësishmja qëndronte në lirinë e secilit për të shpërfaqur në letrën fotografike mendime dhe emocione me syrin e të bukurës, pa u trembur për ndonjë pasojë. Në vitin 1991, u krijua në Tiranë, Shoqata e Fotografëve “Gjon Mili”, e para në historinë e fotografisë shqiptare, por fatkeqësisht ajo nuk realizoi ndonjë veprimtari për t’u shënuar e, pas disa vitesh, praktikisht, pushoi së egzistuari. Ndërkohë, nisi hapja e ekspozitave fotografike vetjake. Më 1998, Galeria Kombëtare e Arteve, organizoi për herë të parë, Konkursin e përvitshëm ndërkombëtar të fotografisë, “Marubi”, një veprimtyari mjaft serioze dhe nxitëse për zhvillimin e mëtejshëm të fotografisë shqiptare. Për të ardhur keq, edhe ky organizim, ashtu si shoqata “Gjon Mili”, nuk pati jetë të gjatë. Pas disa edicioneve, konkursi “Marubi”, prej vitit 2006, për shkaqe fare të pakuptueshëm dhe të papublikuar, nuk zhvillohet. Në edicionet e “Marubit” u vu re aktivizim i fotografëve nga e gjithë Shqipëria, nga Kosova, Maqedonia, Mali i Zi, e vende të tjera. Aty u dalluan fotografë shqiptarë si Alqi Golloshi, Artur Gorishti, Albes dhe Bevis Fusha (ky pjesëmarrës në disa konkurse të World Press Photo), Emiliano Kalemi, Armando Babani, Ardi Fejzollari etj. Boshllëkun e krijuar nga “heshtja” e “Marubi”-t, po mundohen t’a plotësojnë dy veprimtari të përvitëshme për fotografinë, konkursi “Sotiri” i organizuar prej vitit 2008, në çdo muaj maj në Korçë (për fotografët e rinj) nga Qendra Lindart dhe, “Fokus” në qytetin e Fierit, i nisur në vitin 2006. Sidoqoftë, mendojmë se “zbrazësira“ e krijuar nga moszhvillimi i “Marubit”, vështirë se mbushet nga çfardolloj konkursi. Në vitin 1996, është botuar nga studjuesi Besim Fusha, historikisht, organi i parë periodic në vend kushtuar vetëm fotografisë me titull “FotografiaArt”, në fillim si gazetë me katër faqe, më pas si revistë me ngjyra e më shumë faqe. Revista trajtonte mjaft tema teorike dhe historike të fotografsë shqiptare dhe asaj të huaj me nivel të kënaqshëm shkencor e artistik. Përsëri, fatkeqësisht, edhe kjo nismë, me gjithë përpjekjet e Fushës, nuk vazhdoi veçse 12 numra e, për arsye financiare u detyrua të heshti. Ajo u “ndihmua” në mbylljen e saj dhe nga moskokëçarja e çuditëshme e kaq fotografëve, në mes tyre dhe me biznese, që nuk kontribuan në vijimin e botimit të saj,që në fund të fundit, do t’u shërbente të gjithëve. Gjithashtu, shënojmë se libri i parë i botuar në vend për fotografinë është përkthimi i esesë interesante të studjueses amerikane, Susan Sontag, “Fotografia”, në vitin 2000.

The most important fact was the ability of imprinting in photographic paper each photographers thoughts and emotions without the fear of repercussions. In 1991 in Tirane was created the Photographers Association “Gjon Mili”, the first in the history of Albanian photography, but sadly it didn’t arrange any important activity and, after some years, it ceased to exist. Later, private expositions started to emerge. In 1998, the National Gallery of Arts arranged the first yearly international competition for photography “Marubi”, a serious event which helped in the further development of Albanian photography. Also this activity ceased to exists as the “Gjon Mili” Association. After some edditions, in the year 2006, the “Marubi” competition, for unknown and unpublished reasons, is not present anymore. In this competitions was noted the presence of photographers from all around Albania, Kosovo, FYRM (Macedonia), Montenegro and other countries. Some of the best Albanian photographers were Alqi Golloshi, Artur Gorishti, Albes and Bevis Fusha (the later also competitor in the “World Press Photo”), , Emiliano Kalemi, Armando Babani, Ardi Fejzollari, etc. The gap of the “Marubi” competition is being filled by two other yearly competitions, “Sotiri” competition since 2008, every month of May in Korce (for new photographers), from the “Lindart” Centre, and “Fokus” in the city of Fier, since the year 2006. Anyway, we think that the hollowness created by the “Marubi” competition is hard to fill by any other competition. In the year 1996 the scholar Besim Fusha published the first historical periodic dedicated to photography, named “FotografiaArt”, first as a 4-paged journal, and later as e magazine with more pages. The magazine included many theoretical and historical themes of Albanian and worldwide photography with interesting artistic and scientific level. Again, sadly, this initiative ceased to exists after 12 publishing, and for economical reasons was forced to silence. It was “helped” in it’s silencing by the indifference of many photographers, many of them business-mans, who didn’t contribute to it’s publishing, that in the end would server to everyone. The first book about photography in the country was the translation of an interesting essay of the american scholar Susan Sontag, “Photography”, in the year 2000.

Pikaso duke pikturuar me drite Gjon Mili, 1949 Photography by Gjon Mili

While in the year 2005 was published the first book of Albanian culture dedicated to photography, titled “Photography - a bunch of sun” from Qerim Vrioni. In the meantime, photographers have the chance to know about worldwide developments in photography through many magazines (even subscribe in them), and gain knowledge in its technic aspects, as in it’s theoretical and artistic to, and also by means of Internet, which is growing fast in the whole country. In the year 2000, the London Publishin House “Phaidon”, published the prestigious album with 500 photographs from around the world, titled “The Photo Book”, with many reprints, even many languages. This book include the photograph “Kapiteni Mark Raka dhe bajraktari i Shales” (1922) of Kel Marubi, and “Picasso painting with light” (1949) of Gjon Mili, this being a nice appreciation of Albanian photography.

Gjithashtu, shënojmë se libri i parë i botuar në vend për fotografinë është përkthimi i esesë interesante të studjueses amerikane, Susan Sontag, “Fotografia”, në vitin 2000. Kurse, më 2005, doli i pari libër në kulturën shqiptare kushtuar fotografisë me titull “Fotografia-një grusht diell” i Q.Vrionit. Tashmë, fotografët shqiptarë kanë mundësi të njohin zhvillimet e fotografisë botërore nëpërmjet revistave të ndryshme (ku edhe mund të abonohen), qoftë në aspektin teknik ashtu edhe atë teorik e artistik, por edhe në saje të internetit që është përhapur mjaft në vend. Vlen të përmendim se në vitin 2000, Shtëpia Botuese e Londrës, “Phaidon”, botoi albumin prestigjoz me 500 fotografi të zgjedhura nga të gjitha kohët, me titull, “The Photo Book”, me mjaft rishtypje, madje dhe n[ gjuh[ t[ tjera. Në të përfshihen edhe fotot “Kapiteni Mark Raka dhe bajraktari i Shalës” (1922) e Kel Marubit dhe, “Pikaso duke vizatuar ne dritë“(1949) e Gjon Milit, vlerësim i kënaqshëm për fotografinë shqipëtare.

Pamje nga Alpet , vitet `30 Shan Pici Photography by Shan Pici

Në Republikën e Shqipërisë, fotografia studjohet në shkollat e mesme artistike dhe në disa të larta. Ndër to, shënojmë, Akademinë e Arteve në Tiranë, fakultetet e gazetarisë, shkollën jo-publike të Multimedias,”Marubi”, si dhe kurset njëvjeçare të Qendrës “Lindart”, po në Tiranë. Nga “garda e vjetër”e fotografëve të para viteve ’90, dallohen për veprimtari fotografike edhe pas këtyre viteve, Zamir Marika, Leon Cika, Nikolin Baba, Gani Xhengo, Roland Tasho (me disa ekspozita brenda dhe jashtë vendit) etj. Një fakt shkurajues për fotografët tanë është se ata ende nuk po arrijnë të krijojnë një shoqatë dhe të botojnë një organ të tyre që të mbulojë veprimtaritë e tyre, nga ana e nivelit artistic dhe financiar. Kjo do të lehtësonte mjaft hapjen e ekspozitave, botimin e albumeve dhe katalogëve me fotografi, por njëkohësisht, do krijonte një frymë besimi të ndërsjelltë mes fotografëve. Sot numri i atyre që ushtrojnë në vend fotografimin si art, është shtuar mjaft, madje shumë prej tyre janë me talent të veçantë dhe krijojnë me passion, madje duke përqafuar rryma e drejtime të ndryshme artistike botërore që kanë filluar t’i njohin mirë. Natyrisht, do të jetë koha ajo që do përcaktojë ato më me vlera e, q[ do hyjne ne historine e fotografise shqiptare.

Një problem tjetër që mendoj se qëndron para fotografisë shqiptare, është dhe ai një ekspozite të përhershme ku të paraqiten arritjet më të mira të 150 vjetëve të saj. Një pavion permanent i fotografisë në Galerinë e Arteve mund t’a plotësonte disi dhe fillimisht këtë. Autori i këtyre rradhëve, problemin e mësipërmë e ka publikuar qysh në vitin 2002, në një shkrim me titull, ”Pavioni i fotografisë-domosdoshmëri për Galerinë e Arteve” (Gazeta “Shekulli”,26.07.2002), por prej atëhere asgjë nuk ka ndryshuar, madje edhe për keq, se në atë kohë të paktën, zhvillohej dhe “Marubi”. Pavioni ose ekspozita (muze) e përhershme e fotografisë shqiptare, do ishte vendi ku do shpërfaqeshin qartë vlerat e saj, sidomos ato të 100 vjeçarit të pare, që pa e tepruar mund të themi se tërheqin mjaft specialistë të huaj të fotografisë. Nga prurjet e bollëshme dhe të larmishme të fotografëve të shumtë e të talentuar, të vjetër dhe të rinj, natyrisht pak syresh do mbeten në historinë e fotografise shqiptare. Ndoshta, ky numër do të ishte më i madh nëse vet fotografët, do ishin më të “lidhur” me njeri-tjetrin në shoqatë, në botime, ekspozita e, organizime të vazhdueshme për fotografinë qe ne Shqiperi ka rrenje te vjetra.

Another problem that I think the Albanian photography is facing, is the lack of a permanent exposition representing the best achievements of this 150 years. A permanent pavilion in the Gallery of Arts could fill it better. The author of these lines has published this problematic since the year 2002, in a writing entitled “Photography Pavilion - a must for the Gallery of Arts” (“Shekulli” Newspaper, 26/07/2002), but since then nothing has changed, even by worse, as at least on those days “Marubi” was being developed. The permanent pavilion or exposition (museum) of Albanian photography could be the place where it’s values are shown, mostly those of the first 100 years, which we could say without exaggerating, attracts many international specialists. By the feeds of many talented photographers, old and young ones, few of them will remain as part of Albanian history of photography. Maybe, this number would have been much bigger if the photographers themselves would have been more “connected” with each-other in an association, in the press, expositions and ongoing activities about photography which has ancient roots in Albania.

Mbasdite vere ne Shkoder Kol Idromeno Photography by Kol Idromeno

Gruaja nga Kelcyra me femijen, 1906 Milto Manaqi Photography by Milto Manaqi

Pllakati i Burdes, 1920

DorĂŤzimi Kel Marubi Photography by Kel Marubi

Nga “Fautographie” në “Portfol personal”. Elton Koritari EJAlbum

“Sans debit” është fraza standart që përdorej nga laboratorët e të gjithë botës për fotografitë që klasifikoheshin si të gabuara në formë, zhvillim, inkuadrature etj. Plot 170 vjet më parë fotografia lindte si një degë e re e artit si fillim me natyre dokumentariste edhe pse këtë rol do t’i duhet ta fitonte shumë më vonë pas një lufte të gjatë me simotrën e saj, pikturën. Piktura ne gjithë historinë e saj te gjate ka arritur të krijojë një gjuhë të vetën të veçantë dhe të kuptueshme nga publiku. Kjo gjë nuk mund të thuhet për fotografinë, e cila është vazhdimisht në kërkim të një identiteti dhe roli në shoqëri, e dyzuar si gjithmonë mes rregullash të paqarta kompozimi që duket sikur janë krijuar tamam për t’u thyer, si dhe në kërkimin e një identiteti nga fotografi, identitet ky që të mos jetë thjesht klishe e dikujt që bllokon çastin në fraksione të sekondës. E dyzuar gjithashtu mes natyrës së saj dokumentariste apo artistike. Shumë vite më parë Man Ray përdorte fjalën “fautographie” duke përdorur për herë të parë madje edhe gabimin si kërkim drejt një fotografie të re dhe tashmë të klasifikuar përfundimisht si një art i ri viziv me të njëjtën rëndësi si piktura, grafika, arti plastik, kinematografia etj.

From “Fautographie” to “Personal Portofolio”.

“Sans debit” is the standard phrase used by laboratories around the world for pictures to be classified as bad in form, development, framing, etc. More than 170 years ago photography was born as a new branch of art initially with a documentary nature although it had to win this role later after a long war with its sister, painting. Paintings in all its long history have managed to create a special language understandable by the public. This cannot be said for photography, which is constantly in search of an identity and role in society, and as always split between composition and vague rules that just seem created to be broken, and seeking an identity from the photographer which should not be just a cliché from someone who stops the time I the fraction of a second. The split is also between its artistic nature and the documentary one. Many years ago Man Ray used the word “fautographie” using errors for looking towards a new picture style and now finally it has been classified as a new visual art with the same importance as paintings, graphics, plastic art, cinematography, etc.

Bëra këtë hyrje për të theksuar rëndësinë që ka eksperimentimi në fotografi për krijimin e identitetit të një artisti meqë pikërisht identiteti është tema e kësaj radhe e revistës. Është i rëndësishëm krijimi i një identiteti në çfarëdo fushë të artit, por është akoma më e vështirë sot. Sot nuk ka një rrugë të përcaktuar në art, nuk mund të thuhet që arti operon në kufi j të përcaktuar nga ndonjë lëvizje apo manifest siç ndodhte rëndom në kohët e kaluara. Mjafton të shohim shekullin e kaluar me lëvizjet dhe rrymat e tij Dada-Surrealizem, Pop art, De Stijl etj, për të kuptuar qartë këtë anarkizëm që mbizotëron kohët e fundit. Në këtë moment duket sikur vetëm individualiteti i artistit dhe veçoria e tij bëjnë që ai të dallohet nga të tjerët dhe të konsiderohet dikush në botën e artit konteporan. Gjithsesi edhe në mes të rrymave dhe lëvizjeve më të ndryshme mes tyre, vepra e disa fotografëve të kaluar ka mbetur universale. Flas për ata që çdokush nga ne mund t’i marrë për model: Nadar, Cartier–Bresson, Adams, Newton, Newman, Moholy-Nagy, Avedon etj. Prandaj ftesa ime është ajo e eksplorimit të fotografisë duke u nisur nga bazat e saj, duke eksperimentuar në radhë të parë për të gjetur një rrugë të brendshme e cila çon në shprehjen e gjithë krijimtarisë dhe kjo brenda horizontit personal dhe eksperiencës që fi tohet përditë. Në fakt në këtë revistë çdokush ka mundësi pikërisht të shprehë identitetin e krijuar mbas ekperimentimesh të shumta që tashmë teknologjia dixhitale na lejon të bëjmë pa shpenzime të mëdha. Dhe këtu ajo gjen atë për të cilën çdo kush ka nevojë; krijimi i një stili personal. Natyrisht kjo nuk është e domosdoshme në kuptimin që gjithkush mund të vazhdojë të fotografojë gjithë jetën e tij pa ndjerë nevojën e identifi kimit personal, por unë i drejtohem më tepër atyre që kërkojnë më shumë nga aparati dhe lentet që mbajnë nëpër duar, atyre që mbase Idea në bazë të krijimit të një “Portfoli” personal tashmë janë profesionistë në kontakt të përditshëm me tregun.Gjithsesi besoj se herët qëndron pikërisht këtu. Portfoli personal a vonë të gjithë do përballen me këtë fakt.. i një fotografi është pasaporta e tij me të cilën prezantohet kudo, është ajo që populli e quan “dora”, shpesh fl itet për “dorën” e këtij apo atij artisti. Është pikërisht mënyra personale e të parit të botës që krijon “dorën” apo e thënë teknikisht stilin e një fotografi .

vHere starts the idea of creating a personal “Portfolio”. Personal Portfolio of a photographer is a picture which gets presented everywhere, is what people call “hand” often speaking of “hand” of this or that artist. It is a very personal way of seeing the world that creates the “hand” I wrote this introduction to emphasize the or technically saying the style of a picture. importance of experimentation in photography for creating the identity of an artist just because the identity is the theme of the magazine this time. It is important to create an identity in any fi eld of art, but it is much harder today. Today there is a way to set in art; we cannot say that art operates in the boundaries set by any movement or manifesto as they were common in times past. Just look at last century with his movements and currents Surrealism-Dada, Pop art, De Stijl, etc, to clearly understand that anarchism is prevailing recently. At this moment it seems only individuality of the artist and his features make him differ from others and considered in the world of contemporary art. However the currents between the different movements and between them, the work of several photographers in the past has remained universal. They speak for anyone of us to take as a model: Nadar, Cartier-Bresso, Adams, Newton, Newman, Moholy-Nagy, Avedon, etc. So my invitation is the exploration of photography, starting from its bases, experimenting fi rst to fi nd a way inside, which all leads to the expression of creativity and that within the personal horizon and the experience gained daily. In fact anyone in this magazine probably just express identity created after numerous experiments. Digital technology now allows us to do without great expenses. And here she fi nds that which everybody needs, creating a personal style. Of course it is not necessary in the sense that everyone can continue to photograph all his life without feeling the need for personal identifi cation, but I also address those who want more from camera lenses and holding in his hands, those who perhaps already professionals are in daily contact with the market. Anyway I believe that eventually everyone will face this fact

Dhe sa më horizont të gjerë të ketë një person, sa më karakter të fortë, sa më shumë kulturë, sa më i hapur ndaj botës dhe të resë të jetë, aq më i fortë do jetë individualiteti i tij dhe si rrjedhojë aq më interesant “Portfoli” personal. Në EJAlbum (gjithashtu dhe në Album Epoca) ndeshemi përditë me albume mostër të fotografëve tanë me të cilët ata do përballen me klientin e përditshëm. Natyrisht bëhet fjalë për fotografë profesionistë me vite eksperiencë, në gjendje të kuptojnë menjëherë ndër fotografitë e tyre ato që do bëjnë më shumë efekt te klienti dhe që i përfaqësojnë më mirë, por rruga më e mirë për të arritur këtu është pikërisht ajo e të provuarit. Për këtë motiv një ndihmë tepër të madhe jep interneti dhe Social Network të ndryshëm që egzistojnë dhe ku çdokush ka mundësi të tregojë veten e tij, para një publiku të improvizuar dhe të rastësishëm përbërë nga miq por edhe nga të panjohur. Një i tillë është edhe Fotopasion.net, por mund të flasim po njëlloj për Facebook, Flicker etj. Është një bazë e mirë për të filluar. Natyrisht nuk mjafton vetëm aq, rruga për të krijuar një identitet është e gjatë, por gjithsesi fillohet kështu. Teknika më e mirë e krijimit të një Albumi mostër apo Portfoli, sipas eksperincës së punës në EJAlbum, është ajo e ndërtimit të një historie apo reportazhi; klienti apo kushdo që do shohë albumin tënd duhet të ketë një lloj kurioziteti për vazhdimin e historisë dhe përfundimin e saj. Gjithashtu fotografitë duhet të jenë relativisht të thjeshta në ndërtim si dhe menjëherë të lexueshme. Në një seri portretesh ka rëndësi ekspresiviteti dhe jo sfondet, në një martesë qendra është gjithmonë nusja, në një peisazh i rëndësishëm është kompozimi sa më perfekt, sa më afër rregullit të seksionit ndarës në tre pjesë dhe gjithmonë me një ekujlibrim të përsosur të imazhit duke përdorur filozofinë e Geshtalt dhe rregullat bazë kompozitive, të gjitha të shoqëruara me një ekspozim që vlerëson idenë tënde.

As much open-minded is a person, as strong character, as much culture as open to the world and be reset, the stronger will be his individuality and thus the more interesting personal “Portfolio”. In EJAlbum (also in the Album Epoca) we are faced daily with sample albums of our photographers with which they will face daily clients. To professional photographers with years of experience, it comes natural to tell between pictures that will make them more effective at representing the client, but the best way to achieve this is proof. For this reason a great help also provides the Internet and Social Networks that come in many forms where everyone has the opportunity to show himself in front of an improvised audience of casual and composed by friends or strangers. One such is Fotopasion.net, but we can talk about Facebook, Flicker, etc. It is a good basis to start. It is not enough just so, the way to create an identity is over, but start it up. The best technique of creating a sample album or Portfolio, as our experience at EJAlbum tells, is the construction of a story or report, where a client or anyone who wants to see your album have a sort of curiosity for the rest of the story and its outcome. Also, pictures should be relatively simple in construction and immediately readable. In a series of portraits expression matters and not the background, in a wedding the referring point is always the bride, in landscape composition it is important as perfect, as a rule by dividing the section into three parts, and always with a perfect image equilibrium by using philosophy and composition’s basic rules by Geshtalt, all accompanied by a statement that evaluates your idea.

Në fakt në fotografi është rregull që ideja fillestare të përmbyllet nga vetë kufijtë e fotografisë. Dhe kjo duhet respektuar edhe në një cikël fotografish siç është psh rasti i një portfoli apo albumi mostër. Në atë cikël fotografish, klienti, editori apo kushdo duhet të gjejë të gjitha të dhënat e mundshme mbi stilin e fotografit për të vendosur më pas nëse është apo jo i interesuar të bashkëpunojë me të. Duhet patjetër një nga ato fotografitë që sipas Barthes në librin e tij “Dhoma e bardhë”, tashmë Bibla e fotografëve, kanë brenda tyre një pikë të fortë, një detaj, një ide, një “punktum” që therr menjëherë në zemër. Një fotografi përmbledhëse gjithashtu mund të hapë apo të mbyllë reportazhin, një fotografi me shumë detaje përmbledhëse por të ndërtuara në funksion të asaj çfarë kërkohet të thuhet që në fillim, natyrisht ky rregull nuk vlen në një “Portfol” portretesh, por është i domosdoshëm në rastet e peisazheve me një temë të përcaktuar apo e reportazheve të vegjël... Dhe në fund ftesa ime është për stampimin e fotografive. Nuk mundet një fotografi e ndërtuar me punë dhe pasion të mbetet një file i përbërë nga numra me bazë sistemin binar. Një fotografi ka edhe një vlerë të sajën materiale, një fotografi ka edhe një jetë të sajën që të quhet një vepër artistike, një fotografi duhet të kalojë nëpër duart e njerëzve, të ndryshohet nga agjentët atmosferikë, të ketë një histori të sajën pas. I kisha parë pothuaj të gjitha fotot e World Press Photo të këtij viti, por t’i shihje dhe t’i prekje me duar në një ekspozitë ishte krejtësisht një tjetër emocion. Sepse pikërisht duke u stampuar fotografitë fillojnë jetën e tyre, atë jetë që mbas shumë vitesh dikush t’i bëjë të skartohen si “Fautographie” apo të mbeten si një vepër e vogël arti.

In fact, in photography, it is a rule that the initial idea is correctly concluded from the boundaries of itself. And this must be respected even in a cycle such as the case file of a Portfolio or sample album. In the series the photographer, client, editor or anyone should find all the information possible about the style of the photographer to decide later whether or not interested to cooperate with it. This must be one of those pictures that, according to Barthes in his book “White House” Bible, photographers already have within them a strong point, a detail, an idea which calls immediately to the heart. A summary Portfolio can also open or close the report, with more details but the built in function of what is required to say that at first, of course, this rule does not apply to a “portfolio” portraits, but is necessary to the case of landscapes with a theme or set of reports of small. And finally my invitation is for stamping of photos. A picture built with lots of work and passion cannot be a file consisting of binary numbersbased system. A picture also has its materials values, a picture has a life of virtue to be called a work of art, a file must pass through the hands of people, shaped from atmospheric agents, have a history of values afterwards. I had seen almost all photos of World Press Photo of the year, but to see and touch at hand in the exhibition was a totally different emotion. Because just being printed pictures begin their lives, it is that after many years someone to do the trashing as “Fautographie” or remain as a small work of art.

Fotografia me e mire Janar 2010 Mirko Chessari Itali (Italy)

Best Photography of January 2010

Fotografi a me e Mire Shkurt 2010, Agim Kajtazi Kosove (Kosovo) Best Photography of February 2010,

Fotografia me e Mire Mars 2010, Fatmir Trashani Shqiperi (Albania)

Best Photography of March 2010

Fotografia me e Mire Prill 2010, Shila Bandilli Shqiperi (Albania)

Best Photography of April 2010

Fotografia me e mire Maj 2010, Edra Selmani Shqiperi (Albania)

Best Photography of May 2010,

Fotografi a me e mire Qershor 2010, Edmond Bodi Shqiperi (Albania)

Best Photography of June 2010

IDENTITET

Kur po mendonim të zgjidhnim një temë përfaqësuese për numrin e dytë të revistës, dëshironim të nxirrnim në pah karakreteristika të pjesëmarrësve. Tema IDENTITET ka të bëjë me identitetin e fotografit, mënyrën e tij të të bërit art duke kombinuar ndienjat , mejdisin dhe këndevshtrimet që ai ka. Falenderojmë kompanine EJAlbum e cila sëbashku me fotograf profesionist bëri te mundur përzgjedhjen e fotografive duke lakuar cilësinë dhe mënyrën e të koncptuarit të fotografisë.

IDENTITY

When we were choosing a main theme for the 2nd issue of this magazine, our goal was to underline the main characteristics of our members. IDENTITY means the identity of the photographer, his way of making art by combining feelings, the environment and his points of view. We would like to thank EJAlbum company which, together with professional photographers, took the responsibility to select the photographs by emphasizing their quality and their concept.

Vasken Spiru / When the Sun is Going Down...

Camera:NIKON CORPORATION Model:NIKON D40 Exposure:2ms (1/500) F-Stop:f/7.1 Focal Length:32 mm ISO Speed:200 Flash:Flash did not fire. Software:ACD Systems Digital Imaging

Camera:FUJIFILM Model:FinePix S5Pro Exposure:16.67ms (1/60) F-Stop:f/8 Focal Length:34 mm ISO Speed:100 Flash:Flash did not fire, compulsory flash mode Software:ACD Systems Digital Imaging

Fatmir Trashani / Mirëmëngjes Qyteti im

Camera:NIKON CORPORATION Model:NIKON D40X Exposure:4ms (1/250) F-Stop:f/8 Focal Length:19 mm ISO Speed:100 Flash:Flash did not fire, compulsory flash mode Software:Ver.1.00

Mentor Brasha / Kukës…

Camera:OLYMPUS IMAGING CORP. Model:E-420 Exposure:6.25ms (1/160) F-Stop:f/7.1 Focal Length:26 mm ISO Speed:100 Flash:Flash did not fire, auto mode Software:ACD Systems Digital Imaging

Eris Dragoti / Blue Sky

Camera:NIKON CORPORATION Model:NIKON D40 Exposure:13000ms (13/1) F-Stop:f/3.5 Focal Length:18 mm ISO Speed:400 Flash:Flash did not fire. Software:Nikon Transfer 1.0 W

Elton Selimi / Gjiri i Heshtur

Arben Kastrati / Mendimet e NatyrĂŤs

Camera:Canon Model:Canon EOS 30D Exposure:16.67ms (1/60) F-Stop:f/6.3 Focal Length:105 mm ISO Speed:800 Flash:Flash did not fire, compulsory flash mode Software:Adobe Photoshop CS5

Kastriot Pasholli / Në Teatër

Camera:SONYÂ Model:DSLR-A300 Exposure:3.13ms (1/320) F-Stop:f/4.5 Focal Length:105 mm ISO Speed:100 Flash:Flash did not fire, compulsory flash mode Software:DSLR-A300 v1.00

Edmond Bodi / Parku i Fshehur

Reis Muhameti / Macro

Camera:SONY Model:DSC-HX1 Exposure:50ms (1/20) F-Stop:f/5 Focal Length:82.4 mm ISO Speed:800 Flash:Flash did not fire, compulsory flash mode Software:ACD Systems Digital Imaging

Genc Berisha / Merr Zjarr

Edra Selmani / Le Temps Perdu

Carmen Amato / Ke humbur i Huajâ&#x20AC;Ś

Camera:SONY Model:DSC-W210 Exposure:125ms (1/8) F-Stop:f/2.8 Focal Length:5.35 mm ISO Speed:800 Flash:Flash did not fire, compulsory flash mode Software:ACD Systems Digital Imaging

Agim Kajtazi / NĂŤn Hijen e Fatit

Urim Krasniqi / Parajsa Ruan Një Vend Për Ata Që Luten…

Camera:EASTMAN KODAK COMPANY Model:KODAK Z712 IS ZOOM DIGITAL CAMERA Exposure:33.33ms (1/30) F-Stop:f/2.8 Focal Length:5.85 mm ISO Speed:200 Flash:Flash fired, auto mode Software:GIMP 2.6.7

Mustafa Llari / Blesphemo

Camera:Canon Model:Canon EOS 400D DIGITAL Exposure:50ms (1/20) F-Stop:f/5.6 Focal Length:35 mm ISO Speed:1600 Flash:Flash did not fire, compulsory flash mode Software:ACD Systems Digital Imaging

Nita Zeqiri / TeatĂŤr

Syed Ghayur Abbas / The Look

Camera:NIKON CORPORATION Model:NIKON D90 Exposure:4000ms (40/10) F-Stop:f/22 Focal Length:18 mm ISO Speed:640 Flash:Flash did not fire. Software:ACD Systems Digital Imagingz

M.Usman Farooq/ Right Before Dawn

Khaled Hasan /Portofolio Theme

KËSHILLA RRETH FOTOGRAFISË Reis Muhameti

Shumë nga ne dëshirojnë të kapin pamje sa më të bukura, pamje ashtu se si ne i shohim në realitet. Por, duhet ditur një gjë, se me një aparat shtëpiak të thjeshtë nuk mund t’i kapim pamjet që dëshirojmë, ato pamje që të duken ashtu si i kemi parë në realitet me syrin tonë. Mos u dëshpëroni, sot do të lexoni këshilla rreth kësaj. 1. PAJISJET Ju sigurisht jeni një pasionant i madh i fotografisë, për këtë edhe po lexoni këtë artikull. Shumë shpesh na ka rastisur, që të bëhemi nervoz kur nuk na mjafton memoria që e kemi të disponueshme për fotografitë, për këtë gjë ju rekomandoj që të keni një memory card të paktën 1GB. Gjithashtu të keni 2-3 palë bateri të mbushura plot, për çdo rast. Mos harroni të merrni me vete një tripod, por vetëm në raste të duhura, natyrisht.

TIPS ON PHOTOGRAPHY

Many of us want to capture images as beautiful as we can see in reality. But you have to know one thing, with a simple household camera we can not catch the images that we want, those images that look like in reality and we have seen with our eyes. Do not despair, today will read tips about it. 1. EQUIPMENT You certainly are a great passionate of photography, thatâ&#x20AC;&#x2122;s why you are reading this article. Too often happens to become irritable when we do not have enough memory available for pictures, on this thing I recommend you to have at least a 1GB memory card. Also have 2-3 pairs of full battery for every occasion. Do not forget to take a Tripod, but only in appropriate cases, of course.

2. FOTOGRAFIA E TURBULLT Këtë gjë shpesh e hasim në disa fotografi, mos të themi në shumë. Kjo gjë ndodh nga mos pozicionimi adekuat që ne bëjmë gjatë shkrepjes së asaj fotoje. Për ta evituar këtë problem, ju duhet një tripod, një i tillë si ky më poshtë. Tripodët janë krijuar për qëllim që të bëjmë foto të bukura, pra të mos ketë turbullsi në fotografi. Gjithashtu tripodi përdoret zakonisht edhe për kapjen e pamjeve të një pas njëshme për realizimin e një panorame, për këtë gjë do të flasim më vonë. Koka e tripodit është universale, dhe mund të vidhoset në cilindo aparat fotografik, që mbështet tripodin. Zakonisht edhe në fotografitë që bëhen natën haset ky problem, turbullsia në fotografi apo ‘ikja’ e dritës. Pra tripodi është një zgjidhje e shkëlqyer.

2. BLUR PHOTOGRAPHS So often we encounter this in some files, too many actually. This happens by not positioning our camera in an appropriate way when we flash a photography. To avoid this problem, you need to use a Tripod, Tripod are created in order to make beautiful pictures, so no more blur in our photographs. Tripods are also commonly used for capturing a series of imagines that create a panoramic photograph but we will talk later about this. Tripods head is universal and can screw into any camera that supports tripods. Usually in the night photographs we encounter blur or have light absence. So a tripod is an excellent solution.

3. NDRIÇIMI I AMBIENTIT

3. ENVIRONMENT LIGHTING

Në të shumtën e rasteve fotografohet jashtë dhe për fat të keq imazhet që ne shkrepim ndonjëherë vërtetë na dëshpërojnë, për faktin se ne ndryshe e kemi parë atë pamje dhe ndryshe na del në ekran. Njëra ndër zgjidhjet e këtij problemi është edhe editimi i fotografisë me ndonjë program të posaçëm për këtë punë, siç është Photoshop-i.

In most cases we photograph outside, and unfortunately the images that we really flash sometimes irritate us because we have seen it different as it appears on the screen. One solution to this problem is the editing of photograph with a special program for the job, such as Photoshop is. I recommend you not to do much maneuvering in editing the picture, because its modification would make the picture very unrealistic and not attractive and it will be obvious that you have done an intervention. This problem is also encountered in the development of panoramic images where photography is also part of the sky.

Ju rekomandoj që të mos bëni shumë manovra në editimin e fotografisë, sepse modifikimi i saj do ta bënte foton shumë jo reale dhe jo tërheqëse, ngase menjëherë do të shihet se keni bërë një ndërhyrje. Ky problem haset edhe tek zhvillimi i fotografive panoramike ku pjesë e fotografisë është edhe qielli.

4. FOTOGRAFITË PANORAMIKE Shumë nga ne kemi dëshirë që të realizojnë një fotografi vërtetë të bukur dhe tërheqëse, që shikuesin ta bëjnë të ndihet i drithëruar nga emocioni që jep ajo pamje. Këto foto, kanë një procedurë zhvillimi mesatarisht të shkurtë, sepse duhet të zhvillohen disa foto të një pas njëshme, të kapen pamje në mënyrë sa më profesionale, të bëhet bashkimi i tyre në një të vetme dhe në fund të modifikohen për parregullsi që mund të hasen. Ju këshilloj që t’i keni pajisjet me vete, si tripodin, që e përmendëm pak më parë, për të nxjerrë foto sa më kualitative dhe jo me trubullsira apo ‘ikje’ të dritës. Mos mendoni që një foto e këtillë bëhet me 3-4 foto. Për ta bëre një fotografi panoramike ashtu si duhet, së paku 10 foto duhen shkrepur, natyrisht në vartësi të kushteve që na disponohen. Në qoftë se nuk dëshironi të keni probleme me ndriçimin më vonë dhe të ju lehtësohet puna me ndërhyrje me Photoshop, atëherë bëni shumë foto duke filluar nga e majta në të djathtë ose anasjelltas. Nëse ju bëni vetëm 3-4 foto dhe doni të keni një foto te bukur në fund atëherë me mirë mos e filloni fare me kaq pak foto sepse problemet me modifikimin dhe bashkimin e fotove do të rriten. Ja një shembull i një fotografie të bukur të këtij lloji.

4. PANORAMIC PHOTOGRAPHS Many of us have the desire to realize a truly beautiful and attractive photography, which make the viewer feel trilled by the emotion that it gives. These photographs have a short average development procedure, because some pictures need to develop in series, the captured images in a professional manner merged into a single one and eventually they will be modified for irregularities. I advise you to have equipments with you, as tripod, which we mentioned a bit ago, to produce more high quality photographs. Do not think that a photography of this kind Is made with 3-4 photos. To make a panoramic photo as well, you need to flash at least 10 photos, of course depending on the conditions that are available to us. If you do not want to have problems with lighting later, and facilitate you work with interference with Photoshop, then make lots of photos starting from left to right or vice versa. If you do only 3-4 pictures and want to have a beautiful picture in the end, well then, do not start at all with so few pictures because the problems with the modification and merging of photos will grow. Here’s an example of a beautiful picture of this kind.

5. FOTOGRAFI TË SHUMTA Pas shumë shkrepjeve, vije edhe çasti ku do ta shpalosim punën tonë në kompjuter. Kemi shumë fotografi dhe nuk dimë se cilën apo cilat t’i zgjedhim për ti publikuar. Hapeni një dosje (folder) dhe çdo foto që juve sado pak ju tërheq futeni aty, pa marrë parasysh a është super e bukur. Më pas përsëri bëjeni të njëjtën gjë me fotografitë e futura në atë dosje, kështu do ta keni më të lehtë përcaktimin e atyre fotografive që ju do t’i publikoni. Mos harroni, jepni një dorë të fundit me ndonjë program, në qoftë se është e nevojshme. Secili prej nesh nuk ka dëshirë që asnjëra nga fotografitë, qofshin ato jo të bukura, ti humbasin. Prandaj ju sugjeroj që pas një periudhe kohore prej çdo 1 muaj, të gjitha fotot t’i ngarkoni në një CD, dhe kështu ju këtë problem do ta zgjidhni. Të gjitha fotografitë tuaja futini në një CD që mbështet shumë MB.

5. MULTIPLE PHOTOGRAPHS After a number of flashes, comes the moment where our work will be exposed on the computer screen. We have many photographs and not know which or what to choose to publish. Create a folder and any picture that draw even a little bit of attention, put it there, whether it is super nice or not. Then again make the same thing with pictures embedded in that folder, so will be easier to have those pictures that you will publish. Remember, give a final hand with a program, if necessary. Each of us does not desire that none of the pictures, even those witch aren`t beautiful, to be lose. So i suggest that after a period of one month upload all photographs to a CD, so you will solve this problem. Upload all your photograph on a CD that supports as many MB.

6. COPYRIGHT Disa nga ne e kemi zakon që punës sonë ti vëmë një copyright me nënshkrimin tonë. Shumë fotografi të bukura kanë një copyright vërtetë tërheqës. Ju rekomandoj që në fotografitë me tone me ngjyrë blu, verdhë etj; pra me ngjyra që zakonisht personifikojnë stinën e pranverës, të përdorni ngjyrën e bardhë për tekstin. Përdorni një font të bukur dhe të thjeshtë, të jetë i lexueshëm. Vërtetë do të ketë bukuri në qoftë se copyright-it i bashkëngjitet një lloj përshkrimi i shkurtër, ndonjë citat nga ndonjë këngë, por të mos teprohet nga gjatësia, sepse kjo gjë do ta deformonte kuptimin e artit tuaj, dhe të tjerët do të fokusoheshin më shumë në atë se çka keni shkruar se sa në pamjen që ju keni ofruar për ta. Një copyright i tillë do ta bënte tërheqëse një fotografi ku objektiv është bota bimore. Po që se edhe ju personalisht e pëlqeni vërtetë se si duket fotografia juaj me atë tekst, atëherë publikojeni. Kështu edhe shikuesit e fotografisë suaj do të mahniteshin me përshtatjen e vargjeve me pamjen. Një lloj tjetër i copyright-it është edhe logo, të cilën ju mund ta vendosni në fotot tuaja. Zakonisht logo duhet të jetë unike dhe të përmbajë emrin tuaj. Një logo e bukur për copyright mund të jenë inicialet tuaja, por mos harroni, krijoni një dizajn të bukur dhe tërheqës për të.

6. COPY RIGHTS Many of us usually use a Copy Right watermark in our work. Many beaufitul photographs have a very atractive watermark. I recomand that in the phographs with tones such as blue, yellow ect.., tones that represent the season, use a white watermark. It would really be beautiful if to the copy right watermark we attach some kind of descripton,a citation maybe, but not to long because it will transform your sense of art and the viewrs with be focused more on what it’s written then your photography. This kind of Copy Right matermark is very interesting to use in nature photographs. If you like the composition of your photography with the text matermark you can publish it and the viewers will be astonished by the harmony of the photography and text. Another kind of watermark is a logo, wich you can apply in your photographs. Usually the logo should be unique and contain your name. A nice logo for copyright can be your initials, but remember, create a beautiful and attractive design for it.

7. SHIKONI OBJEKTIVIN TUAJ Kurrë mos bëni fotografi pa e shikuar mirë objektivin tuaj që do ta shkrepni. Sepse në qoftë se ju bëni fotografi, dhe e shikoni aty për aty në ekranin e aparatit tuaj mund t’ju duken të bukura në fillim, por mund të dëshpëroheni kur t’i ngarkoni fotografitë në kompjuterin tuaj. Prandaj gjithmonë mundohuni që syrin ta keni të përqendruar në atë se çfarë po fotografoni. Nëse është nevoja, shtrihuni për tokë, dhe mos keni turp nga ajo që bëni.

7. LOOK AT YOUR TARGET Never make a photo without first looking at your objective before firing. Because if you do so, and instantly see the screen on your camera, it may seem fine at first, but you could be irritate when you upload them to your computer. So always try to stay focused on what you are photographing. If necessary lay down and do not be ashamed of what you’re doing.

8. PROPORCIONI NË FOTOGRAFI A e keni vërejtur se disa pamje vërtetë janë mahnitëse dhe ju kënaqet syri duke i shikuar? Këtë edhe ju mund ta bëni shumë lehtë, vetëm ndiqni hapat në vijim. Për ta bërë një fotografi vërtetë tërheqëse, atëherë shkrepni fotografi më proporcion. Shikoni këtë foto: është e bukur, apo jo? Raporti i këtyre katrorëve është sa numri Pi (1.618). Po që se objektivi (që në këtë rast ky shpend) do të jetë në një pozitë ku vijëzat nuk do të përputheshin, atëherë fotografia nuk do të jetë edhe aq e bukur dhe tërheqëse. Pyesni veten, a do të ishte më tërheqëse në qoftë se ky shpend ta ketë kokën tek katrori i tretë në rreshti i dytë, apo aty ku e ka tani? Sigurisht që jo. Për ta aktivizuar këtë opsion shtypni butonin DISP. në aparatin tuaj dhe filloni tani e tutje të bëni foto në këtë mënyrë. Më vonë nuk do të keni fare nevojë për shtypjen e butonit, pasi që syri juaj do të mësohet se në ç’anë duhet të jetë ajo se çka po fotografoni. Ja edhe disa shembuj tjerë kur fotografia është e shkrepur në parimin e proporcionit.

8. RATIO IN FILES Have you noticed that some photographs are stunning and you really enjoy looking at them? It`s easy, just follow the steps below. To make a really attractive photography, flash the photographs on proportion. Look at this picture: isn`t it beautiful? The ratio of these boxes is equal π number (1.618). If the target (in this case the bird) would be in a position where pinstripe will not coincide, then the picture will not be as beautiful and attractive. Ask yourself, will be more attractive if the birds have the head to the third square in the second line, or where it has now? Of course not. To activate this option press DISPLAY (DISP) in your camera and start now to make photographs using this way. Later you will no longer need this option, since your eye will learn in witch side should be what is you are photographing. Here are some other examples flashed with the principle of proportion.

9. PUBLIKONI ARTIN TUAJ Tashmë e dimë që ka ueb faqe ku mund ta publikojmë punën tonë, komunitete virtuale të ndryshme janë për këtë fushë. Të gjitha këto shërbime janë falas. Është ndjenjë e mirë kur puna juaj vlerësohet! Pasi që kalojnë muaj, madje edhe vite në këtë fushë, hapeni një ueb faqe tuajën personale. Për shembull emrimbiemri.com. Nuk kushton shumë kjo gjë, gjithashtu të keni një faqe tuajën personale do të jetë një mundësi e mirë për ju, diçka plus në portfolion tuaj. Ekspozita Njëra ndër rrugët e publikimit natyrisht është edhe ekspozita. Si fillim mos t’ju shkojë ndër mend hapja e ekspozitës personale, por si fillim merrni pjesë në ndonjë ekspozitë kolektive, ose merrni pjesë në ndonjë konkurs. Këto janë hapat e parë drejt suksesit tuaj si një fotograf i ardhshëm. Pasi që të merrni pjesë në ekspozita kolektive apo në ndonjë konkurs, pse jo, organizoni një ekspozitë personale. Ftoni miqtë tuaj që keni bërë gjatë aktiviteteve që i përmenda pak më parë. Kështu, në një mënyrë do të cilësoheni si një fotograf. Ja edhe një fotografi nga një ekspozitë:

P.S : Për të bërë fotografi të bukura, bëni shumë foto…

9. PUBLISH YOUR ART We already know that there are web pages where we can publish our work, virtual communities in this area. All these services are free. It’s a good feeling when your work is appreciated! After passing months, even years in this area, open your own webpage. For example namesurname.com. It does not cost much, also having your own personal page will be a good opportunity for you, plus something in your portfolio. Exhibitions One of the ways of publication are the exhibitions. How early do you remember the opening match of personal exhibition, but initially participate in a collective exhibit, or participate in any competition. These are the first steps towards your success as a photographer in the future. Once you take part in collective exhibitions in any competition, why not arrange a personal exhibition. Invite your friends you made during the few activities that I mentioned earlier. Thus, one way to be considered as a photographer. Here’s a photo from an exhibition:

P.S : To make beautiful pictures, make lots of photos ...

Portali i parë shqiptar dedikuar fotografisë

BRENDA UNIVERSIT TË NJË FOTOREPORTERI… Intervistë me fotografin ARMANDO BABANI

Një fëmijë “i burgosur” nga një përmbytje, kryetari i opozitës me kapuç përpara një pjate makaronash, Schumacher i lodhur dhe i deluzionuar prej moshës para një gare, busti i ish diktatorit duke rënë, mijëra litarë të varur për njerëz të dëshpëruar që braktisin vendin tonë... Ka edhe këtë fytyrë fotografia e Armando Babanit, ose më saktë ka miliona fytyra që përbëjnë historinë tonë të viteve të fundit. Të gjithë ne jemi rritur me imazhet e tij, të gjithëve ne na ka treguar çdo të vërtetë të tijën që nëpër vite, në mënyrë ciklike, ka përkuar gjithmonë me të vërtetën historike. Poliedrik dhe i veçantë, fotoreporter i EPA dhe i publikuar kudo, Armando vazhdon një punë të nisur mbi 30 vite më parë: “Të fotografojë botën ashtu siç e sheh, pa i ndërtuar ato”.

A “imprisoned” child from a flooding, the opposition leader with a hood in front of a spaghetti dish, a tired and delusional from the age Schumacher before a race, the dictator’s bust falling down, thousands of ropes hanging for desperate people who abandon the our country... Armando Babani’s photography has a face too, or let’s say better, it has millions of faces who which make our history of these recent years. All of us have been raised with his images, he showed us his all truth which along the years, in a cyclic way, coincides with the historical truth. Polyedric and special, an EPA photo reporter and all-around published, Armando continues his work which started 30 years ago: “To photograph the world as he sees it, without building it”.

Më tepër se intervistë ky është një bashkëbisedim ku në mënyrë joformale Armando shpreh falenderimin e tij për interesimin nga ana e FOTOPASION dhe mbështetjen e tij për revistën. I kujton madje rininë ku megjithë presionin e regjimi, fotografët e rinj shkëmbenin me njëri-tjetrin gjithçka mundnin dhe ku madje edhe aparatet dhe objektivat ishin shpesh të marrë borxh.

This interview is more a conversation where in an informal way Armando expresses his thanks to FOTOPASION.net and his support for this magazine. This reminds him of his youth to, when beside the pressure of the regime, young photographers shared with each-other all they could and where cameras and lenses where borrowed.

E pyes rreth rolit që kanë fotografët në shoqëri dhe më përgjigjet me shprehjen e tij të preferuar të huazuar nga një koleg: “Ne jemi syri i Zotit dhe jo krahu e tij!”.

I ask him on the role that photographers have in society and he answers with his favourite expression borrowed from a colleague: “We are the eyes of God, and not His wings!”

Përsëri i drejtohem, kësaj here për të ditur sesi ndodhi që u bë fotograf. Fillon të më tregojë që nga fëmijëria, “Isha vetëm 8 vjeç kur Babai im, që në atë kohë punonte në Pallatin e Pionierëve, më merrte vazhdimisht me vete. Mjeshtri i rrethit të fotografisë, Agim Verzivolli, më mbante pranë e më ‘urdhëronte’ merre këtë ‘ujin’ (solucionet) ...dixhitali nuk kishte dalë akoma... ; fute këtë letrën (letrën fotografike), merre këtë aparatin, e drejtoje aty... etj etj. Kjo mund të them që ishte A-ja e asaj që më vonë do të bëhej Profesioni dhe Hobi im më i madh.”

I turn on him again, this time to ask him how he became a photographer. He starts to narrate since his childhood: “I had just turnet 8 when my father, who at that time worked on the Pioneers House, took me with me very often. The photography group’s master, Agim Verzivolli, kept me close and “ordered” me take this water [chemical solutions] ... digital cameras were not out yet ...; insert this paper [photographic paper], take this camera and point it there, etc. This I can say that that was the first step of what would become my Profession and my greatest Hobby.”

Pastaj biseda vazhdon duke më treguar një moment të vështirë...Ai më thotë: “Një herë, në vitin 1993 në Pogradec, bashkë me një gazetar Skocez, shkojmë për të parë e dëshmuar popullin që po sulmon e plaçkit të gjitha depot e qytetit; ne arrijmë në momentin kur sapo ishte hapur depoja e pijeve alkolike e të gjithë mund të imagjinohet sesa të pirë ishin... Më afrohet njëri prej tyre e më vë një pistoletë te koka duke më thënë: Spiun… dhe e mbush… Fat që gazetari me mua flet diçka në Anglisht e atëherë turma i thotë: ‘Lëre more lëre se janë të jashtëm!’ Ai tipi e ngre pistoletën në ajër e qëllon! Mendoj se është lehtësisht e kuptueshme gjendja ime shpirtërore pas atij momenti edhe sepse gazetari që ishte me mua nuk e la sensin e tij të humorit duke me thënë ‘po sikur të ngatërronte rradhën ai tipi se helbete i pirë ishte, të shtinte në kokën tënde e pastaj të ngrinte dorën lart?’...”

Then the conversation goes on by narrating me a difficult moment... He tells me: “Once, in the year 1993 in Pogradec, together with a Scottish journalist, we went to see and testimony the people who were attacking and robbery all the city’s deposits. We arrived when they had just broke on the alcoholics deposit, and you can imagine how much drunk everybody was. One of them comes near me and points a gun in my head and yelling at me: Spy... and loads it. Luckily the journalists speaks something at me in english and the crowd tells the man: ‘Leave him, they are foreigners!’. The man points the gun in the air and shoots! I think my emotional situation is easily understandable at that moment, even though the journalist kept his sense of humor and told me ‘what if that guy had make a mistake, as he was drunk, and shot first at your head and then raise his hand upside’...”

Sërish e pyes, dua të di rëndësinë që ka ambjenti në fotot e tij. Dhe më përgjigjet: “Shqipëria është një vend plot kontraste të thella, e si e tillë kërkon shumë punë nga një fotograf, por në të njëjtën mënyrë ofron shumë aspekte për t’u fiksuar.” Kështu më tregon një rast mbi impresionet e editorit të tij mbi një set fotografish. “I vështroi me vëmendje fotot dhe në fund më tha: Keni një vend Floriri, e jo vetëm nga pikëpamja fotografike, por që për fatkeqësinë Tuaj është drejtuar nga bakri!.”

I ask him again, I want to know the importance of the environment in his photographs. Then he answers me: “Albania is full of deep contrasts, and as such demands for more work by the photographer, but at the same time offers much more aspects to focus.” So he tells me about one of his editor’s impressions over a set of photographs. “He looked intensively the photos, and told me: You have a Golden country, and not only for photography, but for your bad luck it is directed toward the Copper!”.

Unë përdor një shprehje për fotoreporterët si Armandi, i quaj fotografë “prej vërteti” dhe i them hapur të më thotë sipas tij arsyen pse sot në Shqipëri ka kaq pak fotografë prej vërteti. Më përgjigjet troç me theksin e tij tiranas “Sepse sot të gjithë i bien shkurt dhe pak kush e merr seriozisht punën e vet. Ky është profesion dhe si gjithë të tjerët kërkon përkushtim dhe respekt për etikën dhe qënien; kërkon gjithashtu të ballafaqohesh gjithmonë me vetveten.”. Mu duk e kotë të vazhdoja më tej edhe sepse një univers të thellë si Armando Babani nuk mund ta zbulosh dot me fjalë. Për këtë motiv ju ftoj të gjithëve ta zbuloni nëpërmjet shkrepjeve të tija të përditshme.

http://www.armandobabani.com

I like to use an expression for photographers like Armando, I call them “real photographers” and I ask him his explanation of why there are so few real photographers today in Albania. He answers me directly in his Tirana’s accent: “Because today everybody chooses the short way and no one takes seriously his job. This is a profession and as all of them, demand dedication and respect for ethics and being; also demands you to confront with yourself each time.”. I saw useless going on, even though a deep universe like Armando Babani cannot be explored with words. For this reason I invite you to discover it through his daily shots. Teksti & Intervista: Elton Koritari EJAlbum

Ekspozita “Fotografia flet Shqip” 18-23 Qershor 2919, Tirane

“FOTOGRAFIA FLET SHQIP” – Është produkt i kontributit të rreth 50 fotografëve të rinj e maturë ne këtë fushë. Themi “të rinj” vetem sepse ata janë të rinj për publikun, por në fakt edhe pse studiojnë e punojnë në profesione të tjera, ata kanë vite që ushtrojnë seriozisht pasionin për fotografinë. Themi “mature” sepse disa prej tyre janë fotografë që gëzojnë status në fushën e fotografisë shqiptare: Leon Cika, Ardian Fejzollari, Alket Islami, Arben Alliaj janë të ftuarit e nderit të kësaj ekspozite. Ata u bënë boshti i saj duke i dhënë mbështetje të vecantë aktivitetit. Tematika e ekspozitës gjeneroi diskutime dhe sygjerime për frymën që ajo duhet të trasmetonte... Në fakt, Shqipëria është një vënd me një realitet shumëngjyrësh, shpesh plot dramë dhe keqardhje. Drama e zbeh kollaj dritën e gjërave duke na bërë të pavëmëndshëm ndaj anës pozitive të tyre. “Shqipëria e parë me syrin pozitiv, ashtu sic duan dhe e meritojnë ta shikojnë ata që e duan Shqipërin” Me një vështrim artistik, kjo ekspozitë nëpërmjet artit të fotografisë, flet Shqip me elementët Shqiptarë duke reklamuar identitet, i cili është kaq i domosdoshëm për mirëqënien shpirtërore dhe psikologjike të një kombi. Nëpërmjet trashëgimisë NATYRORE, ARKITEKTONIKE, ETNOGRAFIKE, ARKEOLOGJIKE ekspozita reflekton traditë, origjinalitet, kulturë, histori dhe vlera. Të gjithë duhet ti njohim dhe ti mbrojmë këto vlera sepse pa to jemi askushi.

“PHOTOGRAPHY TALKS ALBANIA”- Is the product of the contribution of 50 new and maturel albanian photographers. we say “new” only because they are new to the public but they have been practising the passion for photography for years even if they studi or work in other professions. We say mature because some are photographers who have theis status in albania photogrphy such as: Leon Cika, Ardian Fejollari, Alket Islami, Arben Alliaj and are the guest of honor in this exhibition. They became the shaft of this activity by giving their support. The exhibition`s theme generated debates and suggestions for the spirit it should represent... In fact, Albania is a place with a colorful reality, often full of drama and remorse. Drama pales the light making us less ........to their positive side. “Albania seen in a positive way, the way the people who loves Albania deserve” In an artistic view, this exhibition through the art of photography , speaks albanian with albanian elements highlighting identity , witch is so needed for the spiritual and mental national good. Through NATURAL, ARCHEOLOGICAL, ETHNOGRAPHICAL and ARCHITECTORAL legacy the exhibition reflects tradition, originality, culture, history and values. We all must know and protect this values because without them we are nobody.

Ekspozita synoi të sillte risi, me subjekte të reja dhe të pa konsumuara deri tani. Vende dhe trashgimi akoma të panjohura edhe për vet shqiptarët, por që janë shqiptare dhe duhen evidentuar. Denjësisht me karakter turistik dhe ambjentalist, ekspozita, jo vetëm reklamon anën e bukur dhe të pastër të vëndit tonë, por në mënyrë kontrastive i tregon shqiptarëve, se një plazh i ndotur ndot sedrën dhe krenarinë e tyre. Një shtëpi e ndotur nuk i respekton dot miqtë dhe nuk krijon dot të tillë. Në këtë pikëpamje duke mbajtur vendin tonë të pastër, tregojmë sa e duam atë dhe veten. Në fund të fundit askush nuk vlen më shumë se ç’është në gjëndje të bëjë... Ky është mesazhi që: Bland Ashiku, Endri Sejdini, Drini Sema, Blerta Zilja, katër të pasionuar pas fotografisë, tentuan të trasmetojnë me realizimin e kësaj ekspozite. Ajo parashikon të jetë një ekspozitë lëvizëse nëpër qytetet kryesore të vendit, pse jo dhe më tej, Prishtinë e Shkup. Falenderojmë për mbështetjen: Kimberly Hakkenberg, Isabella Aci, EJAlbum, Galerinë FAP, Akademinë e Arteve, Serendipity Cafè! Grupin e Fotografëve Shqiptarë në Flickr!

Places and legacies unexplored even for the albanians them selfs, but they are albanians and need to be identified. With dignity, turistic and environmental character, the exhibition did not just highlighting our pure and beautiful side of our country, but in contrast it showed to the albanian that a polluted beach polles our sensibility and pride. as well. A polluted house doesn`t respect and made the guests.In this king of view by keeping our country clean, we show how much we love ourselfs and it too. In the end anybody is worth for what they can do... This is the message that: Blans Ashiku, Endri Sejdini, Drini Sema, Blerta Zilja, four passionate people about photography tryed to reflect through this exhibition. It provides to be e moving exhibition in the mot important cities and maybe further in Pristina and Scopie.We are thankfulfor the support to: Kimberly Hakkenberg, Isabella Aci, EJAlbum, FAP Galery, Art Academy and Serendipity Caffee! Flicker`s Albanian Photographers Group.

Ada Shkurtaj - Apolonia LulĂŤzim

Armand Sallabanda - Panairi I Ullirit - Apolloni

Armand Sallabanda - Vasha Valltare

Perparim Ajvazi - Vallja e Shpatave 1

Perparim Ajvazi - Vallja e Shpatave 2

Endri Sejdini - Veshje Popullore Fier

Azem Ramadani - Baca

Bland Ashiku - Vallja 2

Azem Ramadani - Veshje Prizrenase

Jona Hysa-Veshje Popullore Shqiptare (Zona TropojĂŤs)

Blerta Zilja - PagĂŤzimorja Butrint

Arben Alliaj - Bylis

Ledio Veseli - Ciftelia

Blerta Zilja - Peshkatari i VogĂŤl

Alket Islami - Derdhja e VjosĂŤs

Florion Goga - Peace

Vasken Spiru - Kur perĂŤndon dielli

Ardian Fezollari - Varkat

Leon Cika - Kalaja e Beratit

Kim Hakkenberg - Ura e Kadriut

Izabella Aci - QershitĂŤ

Izabella Aci - Përqëndrimi

Roberto Berna - Plazhi

Kim Hakkenberg - DhitĂŤ

Alselda Zeqiri - Tirana NatĂŤn

Viktor Kaposi - Berat (Albania) - The town of 1000 windows

Sibel Pipa - KĂŤshtjella

Elion Martini- RrugicĂŤ nĂŤ Berat

Besnik Hasanaj-Liqeni Afer KukĂŤsit

Drini Sema - Lumi ValbonĂŤ

Vinko Prenkocaj - Liqeni i ShkodrĂŤs Vranina

Endri Sejdini - Gorricë & Peisazh në Karaburun Vlorë

Mimoza Dhima - Pamje nga Lumi Mat. Korrik 2008

Nesa Llapashtica - Liqeni

Ardian Fejzollari - Vajza me Qyp

Alida Jolie - Dhe Pranvera Erdhi...

Bland Ashiku - Qeleshe tĂŤ Ndryshme

Mand Plepi - Kalaja e Borshit

Fatjon Haxhiavdyli - Mrekullitë e Valbonës

Bland Ashiku - Vallja

Armand Sallabanda - Këngëtarët Polifonikë

Blerta Zabergja - The Red Crowd

Blend Salaj - TepelenĂŤ-Tempulli i Zotit

Lulzim Makolli - Veshje Kombëtare, Pavarësia e Kosovës

Kushtrim Krasniqi - Shtëpia Ime

Emiliano Toska - Durrës

Edvina Meta - Manifaktura

Andrea Lako - Pamje Nga Brezovica

Florian Babameto - Theth

Eduina Jaupi - Bunkeri me Lule

Julian Kanini - Bukuri tĂŤ Atdheut tim - Theth Albania

Godo Godaj - Deti Jon

Web: www.fotopasion.net Kontakt: magazine@fotopasion.net Reklama:marketing@fotopasion.net