FOTOPASION.net Magazine, Issue 7

copyright c fotopasion.net

SIMONE LOMBARDO A PASSION FOR REPORTING

QERIM VRIONI PERO KAÇAUNI

ELTON SELIMI AUTOBIOGRAFI

When beauty & passion for Photography collide

. net Nr. 7 / Maj 2012

“We do not inherit the earth from our ancestors, we borrow it from our children” Shkaterrim - TALLAM KAJA

Photo of the month / Foto e muajit

January / janar Elisa BĂŤrdica - ORCHID

PERMBAJTJA

QERIM VRIONI - Pero Kaรงauni

7 SIMONE LOMBARDO - A passion for reporting

15 ELTON SELIMI - Autobiografi

55

65

CONTENTS

CARMEN AMATO - Leica talent Italia

Foto - ADRIAN LIMANI

“ Anything else you’re interested in is not going to happen if you can’t breathe the air and drink the water. Don’t sit this one out. Do something. You are by accident of fate alive at an absolutely critical moment in the history of our planet.”

Carl Sagan

Gallery

29

FOTOGRAFË / PHOTOGRAPHERS

Admir Idrizi Azem Kola Elisa Bërdica Elton Milla Fatlind Tomini Marco Buntic Ola Brengo Orest Shyti Rilind Hoxha Rozafa Shpuza Sarael Mustafallari Stela Dhima Tallam Kaja Visar Sherifi Hektor Leka Burim Fejsko Adrian Limani

STAFF

Foto në kopertinë - TALLAM KAJA Foto në kopertinën e fundit - BURIM FEJSKO

Redaktore Design Redaktor Artistik Bashkëpunëtorë

Shila Bandilli Blendi Bandilli Elvis Ikonomi Qerim Vrioni Kostandin Leka Carmen Amato

Editor Design Artistic editor Collaborators

PERO KAÇAUNI 1880 - 1949

Një fotograf midis Dardhës dhe Bostonit A photographer beetwen Dardha and Boston Qerim Vrioni

Ky shkrim, siç kuptohet dhe nga titulli, bën fjalë për fotografin, Pero Kaçauni, i cili veprimtarinë e tij e ka zhvilluar në skajet e segmentit gjeografik, “Dardhë-Boston”. Pra, ai e ka filluar fotografimin në vendlindjen e tij (Dardhë), një fshat malor shqiptar dhe ushtruar e përfunduar në një qytet të madh amerikan (Boston), atje ku dhe prehet përjetësisht. Kështu, ai fotografoi në dy vende shumë largë njeri-tjetrit, por edhe mjaft të ndryshëm midis tyre.

Fp 7

As understood from the title, this writing talks about Pero Kacauni, the photographer who developed his activities in the fringes of the geographical segment “Dardhë-Boston”.

He started to shot in his hometown (Dardhë), an Albanian mountainous village and has exercised and completed his activity in a big American city (Boston), where he rests eternally. He photographed this two places, far way from each other and also so different.

Për të përgatitur këtë artikull kam pas në krah ndihmën e miqëve koleksonistë, Vangjo Ilo, Sotir Laço, Niko Kotherja, Adriana StefaniKuruni. Ndër ta, i pari, Vangjo Ilo, i ndarë nga jeta para pak kohe, me bujarinë e tij tipike, mbetet burimi kryesor i të dhënave të mia mbi Fotografët e Dardhës. Madje, si rrallë koleksionistët (ishte ndër më të njohurit e tyre në vend), më ka ofruar me fisnikëri të veçantë gjithçka kishte dijeni për Dardhën, Fshatin e Fotografisë. Dhe ai dinte dhe kishte shumë për të, jo pak fotografi e objekte nga fshati,ndonëse ishte larguar prej tij qysh fëmijë. Me këtë rast, shpreh keqardhjen e thellë për shuarjen e Vangjo Ilos dhe mirënjohjen e përhershme për të.

Me mbështetjen e dashamirëve të mësipërmë, nisa të “plotësoj” me foto të reja (për mua, se mosha e tyre vërtitet nga 60 në 100 e ca vjet), albumin Kaçauni, fillimisht në folderin e tij në kompjuterin tim, më pas në letër fotografike. Kqyrja me vëmendje e tyre më nxiti të shkruaj këto rradhë për të. Në të vërtetë, për Pero Kaçaunin (bashkë me Thimi Racin) kam botuar para 2-3 vitesh një shkrim me titull “Dy fotografë të hershëm dardharë“, atëhere kisha përpara vetëm 2 ose 3 foto të tij, sot diçka më tepër, por gjithsesi, shumë më pak se krijimtaria e tij e bollshme dhe kohëgjatë. Sidoqoftë, kam bindjen se shqyrtimi me kujdes i tyre lejon të arrihet një “vizatim”, ndonëse jo shterues, i jetës dhe veprës së këtij fotografi. Pero Kaçauni, pamëdyshje është pjestar i dalluar i shejzës së njohur të Fotografëve Dardharë të qintëvjeçarit të parë të fotografisë shqiptare, “kohës së artë“ të saj.Pero (emri i plotë, Perikli) Kaçauni, është lindur në fshatin Dardhë të Korçës në vitin 1880, aiishte njeri nga tre djemtë e Jovan Kaçaunit.Ky, punonte si sharrëxhi edhe jashtë vendit, si në Greqi,Rumani e, deri në Rusi, ku përgjithësisht merrte dhe djemtë e tij (Arkivi S.Laço).

To prepare this article I had on my side the help of my collector friends, Vangjo Ilo, Sotir Laço, Niko Kotherja, Adriana StefaniKuruni. Among them, Vangjo Ilo with his typical generosity and recently separated from life, remains my main source for the Dardha Photographers facts. Furthermore, as rare collectors do (he was most known among the acquaintances in the country), he with a special nobility offered everything he knew about Dardha, The Photography Village. Even though he left the village as e young kid, he knew and possessed a lot, not just a few photographs or objects. I take the case to express my deep condoles and gratitude for him.

With the support of the above good willing people, I started to fill with new photographs (even though they are photographs old between 60 and 100 years) the Kaçauni album, first on my computer then in photographic paper. The view of those materials inspired me to write these lines. As a matter of fact, 2 or 3 years ago I have written a memo about Pero Kaçaunin (together with Thimi Raci) entitled “Two Early Dardha Photographers”. At that time I had only 2 or 3 photographs of him, today I have some more, although very few considering his long lasting career. However, I’m convinced that their review will let me “sketch”, even though not thoroughly, the life and work of this photographer. Pero Kaçauni, without any doubt, is one of the most noted members of the photographers from Dardha in the first hundred years on Albanian photography, it’s golden times.

Pero (his full name is Perikli) Kaçaunin was born in Dardha of Korça in 1880. He was one of the three boys of Jovan Kaçauni. The latter worked as a sawyer also outside the country like Greece, Romania and even in the far Russia where generally he also took his boys.(Archive S.Laço).

Në qytetin Odesa (Rusi), Peroja mësoi fotografimin, natyrisht duke filluar punën si çirak në dyqanin (ateljen fotografike) e ndonjë rusi duke vëne në jetë përvojën popullore shqiptare se “zanati (mjeshtëria) vidhet, nuk mësohet”, çka dhe djaloshit tonë i doli për mbarë. Kur mendoi se e njihte fotografimin e mund të punonte i pavarur, në kapërcyell të shekujve XIX dhe XX, kthehet në vendlindje (Dardhë), ku nisi taushtronte mjeshtërinë e re e, disi të veçantë për të siguruar jetesën. Objekt i punës së tij ishin jo vetëm bashkëfshatarët, por edhe banorë të krahinave përreth. Synimi i Peros, ishte që klientët e dyqanit të tij të mbeteshin të kënaqur nga pamjet e tyre të përngrira në letrën fotografike, gjë që do të thoshte më tepër punë e, natyrisht edhe fitime.

Dalëngadalë, ai fotografon edhe ngjarje të veçanta në fshat me karakter fetar, shoqëror e kulturor si piknike e shfaqje teatri, Ujin e Bekuar (6 janar), martesa, funerale, lindje, shkrepje të porositura, por edhe të pakërkuara nga personazhet e fotove të tij (ArkiviVangjo Ilo). Me këto të fundit, pra ato të realizuara për qejf të vet, Pero Kaçauni, natyrshëm, merr statusin e “fotokronistit”, duke u lënë pasardhësve dokumenta pamore ( fotografi) me vlera të paçmueshme historike, shoqërore, etnografike, kulturore etj. Vlen të përmendim se dardharët, kishin kohë që ishin njohur me fotografinë (dardhari i njohur, Jani Zengo kish fotografuar në fshat rreth 30 vite para Peros), kështu që, pavarësisht nivelit të tyre arsimor, ata nuk e shikonin të trembur e të habitur aparatin. Sikur ishin mësuar me atë lëvizjen prej një ose më shumë sekondash, sa linte fotografi ballafaqimin e subjektit (njerëz a pamje vendore) me pllakën e xhamit që ishte brenda asaj kutisë së madhe që përfundonte me një rrobë të zezë që mbulonte kokën e ustait. Kështu, bashkëfshatarët e Kaçaunit, mundoheshin të qëndronin sa më mirë para aparatit të madh (për kohën e sotme), që rinte mbi një trikëmbësh prej druri, që të kënaqeshin më pas me atë letrën e trashë e të lëmuar që i thoshin fotografi. Gjithsesi, të gjithë synonin të kishin një farë solemniteti të hedhur në letër, në mënyrë të mos u përcillnin të tjerëve hutim a çudi. Ai i njihte mirë bashkëfshatarët e tij, kështu që mundohej të ndehte në letrën fotografike edhe ngjyrime nga psikologjia, Fp 9

karakteri, madje dhe morali, ndonëse porositësit kërkonin të dilnin mirë, ose edhe më mire se sa ishin në të vërtetë. Vlen të shënojme se ai i kryente vet të gjitha proceset e fotografimit dhe të punës në laborator (në mund ta quajmë kështu atë kthinën e vogël e me pajisje primitive), sigurisht me mjaft mund, por me passion. Peroja fotografoi në fshat deri në vitin 1910 (Arkivi V.Ilo). Atë vit, niset për në SHBA, por para largimit kryen edhe një veprim fisnik e të mbrothtë. Pasi i kishte mësuar bashkëfshatarit të tij, Thimi Raci (disa vjet më i vogël), fotografimin, i dhuroi këtij dhe aparatet e tij (Arkvi Sotir Laço). Dhurata e Peros “ngjiti” mirë, fara gjeti tokën e duhur, Raci vazhdoi me sukses fotografimin në Dardhë për rreth 50 vjet.

Natyrisht, merita kryesore për “Rastin Raci” i takon Pero Kaçaunit. Pjesa e veprimtarisë fotografike që Pero Kaçauni ka kryer në Shqipëri, përbëhej nga qindra pllaka xhami, të cilat u dëmtuan pas largimit të tij, por sidomos gjatë L2B, kjo edhe si pasojë e padijenisë të vlerës, sidomos asaj që do tu jepte koha, ndoshta instrumenti më i mirë vlerësues edhe i fotografisë. Ka ndër to, foto me tematika të ndryshme, shoqërore (piknike, festa tradicionale të fshatit), etnografike (veshjet karakteristke dardhare si xibuni dhe mandioja), shfaqje teatrore (Shfaqja “Lufta e Trojës”,1908) (Ark. V.Ilo).

Mendohet se sot ruhen rreth 80 pllaka xhami të Pero Kaçaunit. (N.Kotherja-Enciklopedi e Fotgrafëve Koçarë-Tiranë, 2010-faqe14).

Gjithsesi, numri i saktë ende nuk dihet me siguri.

In the Odesa city (Russia), Pero learned how to take photographs probably mostly working as apprentice in some sort of photographic studio. This way he proved again the popular Albanian practice that a craft is stolen and not learned, what proved fruitful to our young boy. When he realized that he could work independently, in the years crossing the XIX and XX century, he returned home, and he used his new skills as a matter of living. His subjects were not only his fellow villagers, but also population from the rounding areas. His main goal was that the clients could be totally satisfied by the imprinted images, which means more work but also more money. Slowly he started to photograph special religious, social and cultural events in the village like theatrical shows and picnics, Holy Water (6th of January), weddings, funerals, birthdays, ordered shots and even unrequested shots from his subjects (Vongjo Ilo’s archive).

With the later’s, those photographs which were not specially requested, Pero Kaçauni gains his status as a chronic photographer, leaving his followers image documents (photographs) with great historical, social, cultural and ethnographically value.

We must note that the people of Dardha were aware of photography for some time, (Jani Zengo had photographed in the village 30 years before Pero), so even though they lack proper education, they are not afraid of the camera. They were used to the movements of few seconds, the time for the photographer to capture the subject, with the glass plate inside the big box with a black clothe that covered the head of the craftsman. So, his fellow villagers, tried to stay still in front of the big camera,

which was fixed in a wooden tripod, so they could enjoy the thick and shiny paper they called photograph. Anyway, everybody tried to show some solemnity imprinted in paper, so to not show to the others some sort of maze and curiosity. He knew his fellow villagers, so he tried to catch in paper some aspects of their psychology, character, and even morale, even though the clients wanted only to look good, even better than they really were. He worked on all the tasks by himself, even in the laboratory (so to speak for that small alcove with primitive equipment), of course with a great deal of effort but also passion. Pero photographed in the village until 1910. That year he moved to the United States, but before departing, he made an act of generosity. After teaching his fellow villager Thimi Raci (some years younger than him) how to photograph, he donated his camera to him. This proved to be a great act as Raci continued to photograph in Dardha for 50 years. Of course the merit goes to Pero Kaçauni. Part of Pero Kaçauni photographic activity conducted in Albania, consisting of hundreds of glass plates, which were damaged after his departure, but especially during the L2B, also due to ignorance of the value, especially that which would give time, perhaps assessment instrument even better photography. There are among them, the picture with different themes, social (picnics, traditional holiday village), ethnographic (as xibuni dardhare characteristic outfits and mandioja), drama (play “Trojan War”, 1908) (Ark. V.Ilo) . It is believed that today saved about 80 glass plates Kaçaunit Pero. (N.Kotherja - Encyclopedia of Korça Photographers-Tirana,2010-faqe14).

However, the exact number is still not known with certainty. .

Fp 10

Në “Botën e Re” (SHBA), Peroja u vendos në Boston, ku kishte mjaft shqiptarë, madje dhe dardharë, të cilët jetonin në një bashkësi që karakterizohej nga fryma atdhetare dhe e ndihmës së ndërsjelltë. Pas disa kohësh, ai filloi fotografimin duke hapur një studio me aparatura dhe teknollogji të kohës. Pjesën më të madhe të punës në të, ai e kryente me bashkëkombasit të cilët fotografoheshin për t`ju a dërguar fotot të afërmve që kishin lënë në vendlindje, ndoshta për tu hequr merakun dhe treguar gjendjen e tyre të mirë ekonomike. Atelieja e Kaçaunit në Boston emërtohej “Perry Studio 29.1/2 Tremont St. Boston Mass” (Ark. S.Laço). Sipas shkrimtares dhe studjueses shqiptare me banim në SHBA, Rozi Theohari, “Kaçauni, është fotografi i parë me origjinë shqiptare në SHBA” (R.TheohariJehona Skënderbejane-Tiranë, 2006-faqe 298), duke qënë kësisoj mjaft këmbëmbarë e, çelur kështu rrugën për figura të tilla të njohura fotografësh shqiptaro-amerikanë, si Gjon Mili, Dhimitër Mborja, George Tames etj. Disa foto të mërgimtarëve shqiptarë, të realizuara nga Pero Kaçauni, shquhen për psikollogji të veçantë e tërheqëse dhe të mbajnë disa çaste duke i vështruar.

Fotografi të tjera të Kaçaunit në mbledhje të ndryshme të “Vatrës”, kanë edhe vlera të tjera sepse paraqesin me vërtetësinë e ftohtë e të pakundërshtueshme të fotografisë, pjesëmarrësit në forumet e këtij organizimi atdhetar edhe kur nuk gjenden dokumenta përkatëse të shkruara, si regjistra a lista. Ai mbahet si fotografi i parë i lindur në Shqipëri që ka lëvruar edhe të quajturin “portret amerikan”, ku njeriu fotografohet nga gjuri e sipër. (N.Kotherja, libër i cituar, faqe 15).

Një foto e tillë është ajo që pasqyron Degën e Bostonit të Federatës Pan-Shqiptare, “Vatra” (1912), në qoshen e sipërme të së cilës duket portreti i Fan Nolit, madje kjo mund të jetë një nga tëquajturat “polifoto” më të hershme që u zhvilluan ndjeshëm dhjetra vjet më vonë. Mjaft foto të realizuara nga Pero në Boston, janë të shpërndara në diasporë, fatmirësisht një pjesë në duar të sigurta dhe të vetëdijshëm për rëndësinë e tyre, por ende mjaft pa adresë dhe përherë nën rrezikun e humbjes. Ndoshta duhet një ndjeshmëri më e madhe publike për peshën e krijimtarisë së Kaçaunit (madje edhe të fotografëve të tjerë të vjetër shqiptarë), Fp 11

që punimet e tyre të mos mbahen në vende t ë papërshtashme, që me rrjedhjen e kohëve, të prishen e kthehen në letra pa asnjë vlerë.

Këto fotografi duhet të shohin dritën e diellit, që përgjithësisht, janë ekspozitat, albumet, kataloget e librat që ato të kryejnë detyrën e krijuesve dhe të shpalosin vlerat që u a ka pranuar koha.

Pero Kaçauni, është ndarë nga jeta në Boston në vitin 1949. Ai, edhe me këtë pjesë të vogël të fotografive të tij të gjetur deri tani, ka vend në Historinë e Fotografisë Shqiptare.

In the “New World” (USA), Pero established himself in Boston, where there were many Albanians, even from Dardha, who lived in a community characterized by patriotic and mutual aid spirit. After a while he opened a studio and started to photograph with equipments and technology of the time. He worked mostly with his fellows, because they needed to send the photos to the relatives in their hometowns to let them know that they were good and in good economic conditions. Kacauni`s Boston workshop was called “Perry Studio at 29.1/2 Tremont St.

Boston Mass” (Arch. S..Laço). According to the Albanian writer and researcher living in USA, Rozi Theohari: “Kaçauni, is the first Albanian photographer in the USA” (R.Theohari-Jehona Skënderbejane-Tiranë, 2006-page 298), this way he opened the doors for many other Albanian-American photographers such as Gjon Mili, Dhimitër Mborja, George Tames etc. Some of his migrant photos captures you because they stand out for their particular psychology and interactivity. He used to photograph the fellows participants in the patriotic organisation forums of “Vatra”, and only his work shows the incontrovertible cold truth about it because there haven`t been found any other record of it. He also is known as the first Albanian photographer who used the so called “American portrait”, photographing people from their knee and above. (N.Kotherja, cited book, page 15).

This kind of photo is the one that represents the Boston branch of the Pan-Albanian Federate “Vatra”, in it`s upper corner you can see Fan Noli`s portrait. This one is also the eldest one of the so called poly photo, that were developed significantly year later.

Fortunately, some of Pero`s Boston photos are spread in diaspora, placed in safe hands and conscious for their importance but still some of them have no address and under the threat of loss.

Perhaps we need a greater public sensitivity to weight Kaçauni`s activity (even other old Albanian photographers) so their work will not be held in unfit places and with time flow turn into just worthless papers.

For this photos, so they can carry on the duties of their creators and reveal their values received in time , they need to be exposed in the “sunlight” such as exhibitions, albums, catalogs and books.

Pero Kaçauni died in Boston in 1949. Even in this small repertory found so far, he deserves place into the Albanian Photography History.

Fp 12

Photo of the month / Foto e muajit

February / Shkurt Ada Alibali - D’OR ET D’ARGENT Fp 13

Fp 14

A PASSION

REPORTIN Fp 15

An Interview with

SIMONE LOMBARDO

a young talented reporter, born in January 1978 in the town of Cernusco Sul Naviglio , Milan Italy

N FOR

NG Fp 16

Kur e keni filluar aktivitetin tuaj si reporter?

Karrierën si fotoreporter e kam filluar para 3 vjetësh në Ekuador, duke i fokusuar të gjithë energjitë e mia në reportimin e luftës dhe kushtëve njerëzore në zona kritike në të gjithë botën.

When did you start your activity as a Reporter?

I began my career as photojournalist 3 years ago in Ecuador.

Directing all my energies toward the war reportage and human conditions in crisis areas around the world.

Fp 17

Si dhe a i zgjidhni ju misionet?

Une i zgjedh vetë historitë. Punoj si fotograf i pavarur. Përgjithësisht, historitë i zgjedh duke u bazuar në faktet e luftës, duke qënë se ato më japin ide të reja dhe kuriozitet. Sfida dhe interesi në mëndjen time bëhen aq të forta sa duhet të ndjek misionin tim për të qënë në kontakt me realitetin.

How do “and if� you choose your mission?

I choose all my stories by myself. I am a freelance photographer.I usually choose my mission according to the war facts, since they give me new ideas, curiosity In my head the challenge and the interest become so insisting that I must follow my mission to be in contact with new reality

Fp 20

Cili ka qënë skenari më interesant?

Skenaret që më kanë bërë më shumë përshtypje janë në Kosovë 2010 dhe Afganistan Janar 2012.

Këto janë udhetimie dhe eksperienca të cilat, për shkak të emocioneve të forta dhe realitetit te zymtë, nuk do ti harroj kurrë.

Fp 21

Which one has been the most interesting scenario?

Surely the scenarios that most impressed me were Kosovo in 2010 and Afghanistan in January 2012. These are the journey and experience that I will never forget for strong emotions and stark reality

Fp 22

Disa fjalë rreth punës tuaj në Afganistan?

Vajtja në Afganistan ka qënë gjithëmonë një ëndërr për mua.

Kam qënë gjithëmonë i magjepsur pas saj, një tokë që i ka rezistuar gjithëmonë luftës, një popull i fortë, luftëtarë historik.

E kreva reportazhin tim përkrahë Ushtrisë Italiane, e angazhuar në misionin e paqes për ISAF (International Security Assistance Force).

Ky ishte një mision i vështirë dhe një eksperiencë e rrezikshm dhe magjëpsëse! Afganistani më rrembeu zemrën për humë arsye. Do të kthehem përsëri për të vazhduar historinë time, gjithëmonë përkrah Ushtrisë Italiane.

A few words to tell us about your job in Afghanistan?

Going to Afghanistan has always been a dream for me.

I’ve always been fascinated by that, a land that has always resisted the war, a strong population, historical fighters. I realized my reportage alongside Italian Army, engaged in ISAF (International Security Assistance Force) peace mission. This was a very tough mission and a dangerous and fascinating experience! Afghanistan stole my heart for many reasons. I will return soon to continue my story, always with the Italian Army.

Fp 25

Disa sugjerime për ata që duan të fillojnë punë si reporter?

Sugjerimi im për ata të cilët duan të fillojnë aktivitetin si reporter lufte është vlerësimi i asaj se cfarë ju shtyn të bëheni të tillë. Nuk është një lojë dhe shancet për tu lënduar janë të shumta. Të dini se çfarë doni është thelbësore për t’u kthyer shëndoshë dhe me një reportazh.

Which suggestion would you give to who wants to start?

The suggestion I give to those who want to start an activity as a war reporter is always evaluate what brings you to do it. It is not a game and the chances of injury are so many!

To know what you want is essential to be able to return safe and with a good report in hand.

www.wix.com/simonelombardo/portfolio

Fp 26

Photo of the month / Foto e muajit

Mars / March Ada Alibali - VILLEFRANCHE SUR MER

“Ask yourself whether the dream of heaven and greatness should be waiting for us in our graves -

Fp 29

Ola Brego

- or whether it should be ours here and now and on this earth.�

GALLERY Fp 30

Shila Bandilli

Fp 31

Sareal Mustafallari

Fp 32

Fp 33

Sareal Mustafallari

Fp 34

Marko Buntic

Admir Idrizi

Fp 37

Burim Fejsko

Fp 38

Rilind Hoxha Ola Brego

Fp 40

Visar Sherifi

Fp 41

Oresti Shyti

Fp 42

Admir Idrizi

Fp 43

Sareal Mustafallari

Fp 44

Hektor Leka

Fp 45

Burim Fejsko

Rozafa Shpuza

Stela Dhima

Fp 47

Fatlind Tomini

Elton Milla

Fp 48

Burim Fejsko

Elisa Berdica

Fp 51

Publicity

Gjithë qyteti me një klik

www.kliko.al Fp 52

Photo of the month / Foto e muajit

April / Prill Azem Kola - SAVE THE PLANET Fp 53

Fp 54

Elton Selimi

Autobiogra e njĂŤ fotografi

Who is Elton Selimi?

I was born in the Maru I have studied for Ge starting with my home registered me at the turn into danger for m the oil paint and wat used to paint in our ga field, since he is a com Fp 55

afia

Kush është Elton Selimi?

Kam lindur në Shkodrën e Marubve, Nenshatëve e Picëve, në një ditë pranvere të Marsit të 81-it. Kam mbaruar studimet në gjuhën gjermane. Që i vogël kam treguar interes për pikturën duke filluar nga muret e shtepisë, mobiljet (:)) dhe në fillore që ky potencial mos të kthehej në rrezik për transfomimine shtepisë, regjistrohem nga prindërit në këndin e pikturës pranë Shtëpisë të Pionierit së asokohëshme në Shkodër. Jam rritur me praninë e erës së bojës së vajit dhe akuarelit, ngaqë një kushëri është piktor dhe pikturonte në çardakun e shtëpisë.

Babai ka qënë influencuesi e përpunuesi i imi në fushën e artdashurisë meqë është shkrimtar i humorit për më shumë.

ubis, Nenshatë and Picë Shkodra, in a spring day of March, `81. erman language. Since I was little I showed interest in painting, e walls, furniture and during the elementary school my parents Shkodra Pioneer House of that time, so this potential wouldn`t my home transformation. I have grown up with the presence of ter colors smell because one of my cousins was a painter and arret. My father was my influence and processor in the art-love median writer himself.

Fp 56

Çfarë do të thotë për Eltonin fotografia?

Fotografia si piktura për mua, ka një domethënie të veçantë. Nuk është thjeshtë të posedosh një mjet fotografimi apo një penel e pak bojë, por mendoj që eshte diçka më tepër. Përveç faktit që s’dua të përsëris atë që kanë thënë të tjerë para meje, mendoj që fotografia me lejon e mundëson që përveçse të kap çaste të jetës në një fotogramë por edhe të ndjej liri e kënaqësi shpirtërore. Ai çast në fotografi mund të jetë gjithëpërfshirës, duke filluar nga emocionet e njeriut po ashtu dhe bukurinë e kompleksitetin e natyrës në të gjithë format e saj.

Fp 57

What does photography means for Elton?

For me, photography such as painting, have e special meaning. I think it is more than just having a camera, a paintbrush or some paint ink. Other than repeating what others have said before me, I think the photography allows me the possibility to “grab� life`s moment in a frame and feel the freedom and a spiritual pleasure. That moment in photography can be comprehensive, starting with human emotions and also with nature’s complexity beauty in all its forms.

Fp 58

Si ishte takimi me aparatin e parë dhe nga ju lindi kjo dëshirë?

Në familjen time, asnjëherë s’kemi qënë të huaj me fotografinë. Duke filluar që nga fotografitë me ngjyra që na sillnin kushërinjtë nga larg Shqipërisë e deri te ato që shkrepeshin këtu në bardh e zi. Një hallë e babait që jeton në Romë (Itali) që nga vitet `40, na sillte herë pas here aparate fotografike, që shpesh bëheshin burim problemesh meqë nuk gjendeshin filma për to. Pastaj kalon një kohë e gjatë dhe kapërcimi në digjital ishte i pashmangshëm. Më bëhet dhuratë nga miqt e mi të ngushtë një aparat reflex rreth para 4 viteve. Në atë moment mund të them që ajo dhuratë mund të quhet katalizatori që bëri te unë të rizgjohej dëshira për fotografinë.

Fp 59

How was your first meeting with the camera and how did this willingly started?

We have never been stranger with photography in our family. Starting with the colored ones that our cousin’s way from Albania brought to us and to those which were flare in black and white here. My father’s aunt, which lives in Rome (Italy) since the `40, occasionally used to bring us cameras, which often turned into problems to find them films. Than a long time passed by and the solutions to digital ones was inevitable. About 4 years ago I got a gift, e reflex camera from some close friends of mine.

I can tell that in that moment, that gift was the catalyst for my photography willing rebirth.

Mendoni që fotografia është një art që lind, mësohet apo pak nga të dyja?

Besoj që mund të jetë pak nga të dyja, meqë shikoj që në Shkodër për shembull, ka shumë të rinj të cilët nuk kanë bërë shkollë arti (përfshirë dhe mua) e që bejnë fotografi të bukura. Por përsëri nuk duhet harruar që edhe në fotografi si në çdo fushë të artit, ka rregulla e korniza të cilat duhen respektuar për të quajtur një fotografi të realizuar. Kaloj shumë kohë duke lexuar literaturë e duke vërejtur fotografi nga artistë të ndryshëm, të huaj e shqiptarë.

Ju si fotograf i ri në tregun Shqiptar, cilat janë vështirësitë që hasni?

Vështirësitë janë të ndryshme si në çdo fushe të artit në Shqipëri. Fotografia është një “sport i rëndë” thonë shpesh miqt e mi (po deshe të jesh koherent me pajisjet e fundit moderne e të nevojshme), por kam gjetur një urë të ndërmjetme, e cila nuk më ka penguar të avancoj në këtë fushë. Këto kohë kam filluar të investoj seriozisht në pajisje fotografike, duke bërë të mundur ofrimin sa më cilësor të sherbimeve fotografike për gezime familjare si dasma e fejesa, gjithmonë pa u anashkaluar pasioni që kam për fotografinë. Kam marrë pjesë në disa konkurse duke u bërë aktiv e duke qënë bashkëpunues me fotografë nga të gjitha trevat e Shqipërisë.

Do you think that photography is a born art, taught or a little from both?

I think it`s a little from both, sine for instance in Shkodra, there are many young photographers that have never been into an art school (including me) and they do beautiful photos. But again we must not forget that even in photography such as any other form of art there are rules and frames that must be respected to call a photography realized. I spend a lot of time reading literature and watching photos from various artists, both foreign and Albanian.

Which are the main difficulties that you as a new photographer in the Albanian market encounter?

There are various difficulties as in any other form of art in Albania. As my friends say, photography is a “heavy sport� (to be coherent with the latest modern and necessary technologies) but I have found an intermediate bridge, which has not hindered me in this area. Lately, I have made a serious investment in my photographic equipments, enabling the provision of a better photography quality service for family events such as weddings, engagements but always without overlooking my passion for photography. I have participated in several competitions becoming active and being cooperative with other photographers from all parts of Albania.

Fp 62

Keni ndonje këshillë për fotografët aspirant që sapo kanë blerë një aparat dhe janë

të etur për ta perdorur?

E vetmja këshillë që mund t`iu jap kolegëve të mi të rinj mund të jetë, që mos te mos bien në skematizma tejet të konsumuara e të ndertojnë ura beshkëpunimi me njëri tjetrin. Të izoluarit në vetvete dhe në rrethe të ngushta, s`bën asgjë, veçse krijon provincialitet dhe varfëri brenda artit të fotografisë. Vazhdoni në këtë fushë të bukur, e çdo të vertetë mbi vlerat do e tregojë koha.

Fp 63

Do you have any advice for the aspiring photographers, who just have bought a camera

and are eager to use it?

The only advice that I might give to my young colleagues is not to fall into the consumed schemes and to build cooperative bridges with each other. Isolating to yourself on close districts does not work, it only creates provinciality and poverty inside the art of photography. Continue in this beautiful area and time will show any truth upon values.

Fp 64

T N E L IA A L T A T I

Carmen Amato

Tregoni diçka rreth projektit tuaj në Leica Talent Italia.

Projekti Laica talent është një konkurs i nisur për herë të parë nga Leica ne Itali, për të promovuar fotografët e talentuar. Përzgjedhja nisi më Shtator 2011 ku morën pjesë 48.000 mijë pjesëmarrës dhe të gjithë duhet të propozonin 3 fotografi nga portofoli i tyre.

Tell us something about your project in Leica Talent Italia?

The Leica Talent project is a contest Leica launched for the first time in Italy to promote talented photographers. The selection started in September 2011, with 48.000 participants, anyone would have to propose 3 (photos) pictures linked to his/her portfolio.

Fp 66

Si ndiheni që jeni përzgjedhur ndër të

gjithë pjesëmarrësit?

Ishte një surprizë e madhe për mua të qënit ndër 24 talentet. Shkuam në Solms, Gjermani tek zyrat qëndrore të Leica dhe morëm nga një aparat X1 për të realiuar projektin: NJË LENTE, NJË APARAT, NJË QYTET. Çdo javë duhet të paraqitnim 3 fotografi nga tema që kishim përzgjedhur dhe deklaruar në fillimi të Janar 2012.

Unë zgjodha temën “Dream Action Milan” dhe pikërisht Milanon sepse është qyteti ku unë kaloj pjesën më të madhe të jetës time. Gjithashtu të jep mundësinë për të krijuar skenare të fotografisë që zhvillohet rrugëve, që është dhe zhanri që unë pëlqej. Kjo temë ka të bëjë me njerëzit që takojmë gjatë ditës në një ditë dhe që duket së krijojnë episode të jetës tonë si nëpër filma.

Fp 67

How does it feel to be chosen among 24 talented photographers?

It was a great surprise for me to be part of the 24 talents. We went to Solms, Germany, to visit the Leica Head quarter and to receive the X1 camera to realize the project, ONE LENS ONE CAMERA ONE CITY. Every week we had to upload 3 photos about a theme chosen and declared at the beginning of January 2012.

I chose as theme “Dream Action Milan�, and I chose Milan because i spend most of my life there. Milan is also a city that gives the opportunity of street photography scenarios, which is the photography genre I love. This theme is related to the people we met every day in one day and who seems to be there to compose an episode of our life like in a movie.

Fp 68

Si ka ndikuar tek ju kjo eksperiencë?

Ishte e vështirë të ndiqje një histori koherente, duke marrë parasysh faktin që une jam e dhënë pas fotografisë që zhvillohet në rrugë, por më tha idenë e një disipline që çdo fotograf duhet të këtë përveç pasionit gjatë zhvillimit të punës së tij.

Gjithashtu mu dha mundësia për të analizuar të mirat dhe të këqiat e këtij arti si dhe të kuptoja se ku qëndronte fotografia ime në lidhje me rreglat komerciale, ku çdo gjë është tërheqese dhe e lidhur me mundësinë për t`u shitur.

Fp 71

How has this experience affected you?

It was hard following a coherent story, also considering that I am addicted to street photography which is extremely composed by single moments, but it gave me the idea of the discipline every photographer must have apart passion, in making his job. In addition I had the possibility to analyze my plus and minus in this art and understanding how far is my photography from the commercial rules, where all is eye-catching and related to the possibility to be sold in some way.

Fp 72

Qëllimet e Carmen për të ardhmen.

Projekti im i ardhshëm me kthen përsëri tek arti social dhe vizioni i jetës së përditshme. Jam duke zhvilluar një reportazh mbi një histori të shkurtër që titullohet “WWU” WOMEN WAKE UP.

Carmens goals for the future.

MY next project is back to social arts, and to the vision of day life.

I am realizing a short story reportage called “WWU” WOMEN WAKE UP.

Fp 73