Rafale: Από το F1 έως το F3+

X-Rays

vol.1

Εξέταση του Rafale

από το F1 ω̋ το F3+ by fox2magazine

“Εξέταση του μαχητικού Rafale από το F1 έω̋ το F3+” © Dassault Aviation - P. Didier

3. Εισαγωγή

9. Spectra

3. Ιστορικό παραδόσεων F1, F2 & F3

9. Link 16

4. Η έκδοση F3 4. Η έκδοση F3+ 6. Χαρακτηριστικά

10. Θάλαμο̋ διακυβέρνηση̋ 10. Σύντηξη δεδομένων 10. HMD

18. Διαμόρφωση στρατηγική̋ κρούση̋ 18. Διαμόρφωση ναυτική̋ κρούση̋ 19. Διαμόρφωση αναγνώριση̋ 19. Διαμόρφωση εναέριου ανεφοδιασμού

6. Δομή

11. Λειτουργία φωνητικών εντολών

6. Αεροδυναμική

11. Κινητήρα̋

20. Ασκήσει̋ - πολεμικέ̋ επιχειρήσει̋

6. Υποσυστήματα / λειτουργίε̋

12. Όπλα - Φορτία

20. Τιμή

13. Διαμορφώσει̋

21. Εξάσκηση εναντίον μαχητικών τη̋ ΠΑ

6. Radar 7. RBE 2 7. RBE 2 AA 8. FSO -2-

Περιεχόμενα

13. Διαμορφώση̋ αεράμυνα̋ 15. Διαμορφώσει̋ συμβατική̋ κρούση̋ 17. Διαμορφώσει̋ υπό-στρατηγική̋ κρούση̋

21. Rafale F3+ για ΝΜΑ; - Τα μειονεκτήματα* Φωτογραφίε̋ εξώφυλλου / oπισθόφυλλου: Dassault - Αρκετέ̋ από τι̋ υπόλοιπε̋ προέρχονται επίση̋ από τον ιστότοπο τη̋ ίδια̋ εταιρία̋.

Εισαγωγή Στο παρόν έγγραφο μελετάται η εξέλιξη τη̋ ανάπτυξη̋ του μαχητικού Rafale καθ' όλη την περασμένη δεκαετία μέχρι και σήμερα, από την έκδοση F1 έω̋ την εξασφαλισμένη F3+. Δεν εξετάζονται καθόλου οι "υπό ανάπτυξη" εκδόσει̋ για τα HAE, η F4 και η Batch 5.

Ιστορικό παραδόσεων F1, F2 & F3 Τα δύο πρώτα Rafale Μ μπήκαν σε υπηρεσία το Δεκέμβριο του 2000. Όσον αφορά το γαλλικό ναυτικό, υπήρξε υπόσχεση ότι 10 Rafale M θα είχαν παραδοθεί ω̋ τα μέσα του 2002. Η συγκεκριμένη υπόσχεση δεν τηρήθηκε. Η πρώτη επιχειρησιακή ανάπτυξη του αεροσκάφου̋ πραγματοποιήθηκε το Μάρτη του 2002 στον Ινδικό ωκεανό. Σε αυτήν συμμετείχαν επτά αεροσκάφη, τα οποία επιχειρούσαν από το κατάστρωμα του αεροπλανοφόρου “Charles De Gaulle”. H πρώτη μοίρα (12F) ωστόσο κηρύχθηκε ετοιμοπόλεμη μόλι̋ το 2004, σχεδόν τέσσερα χρόνια μετά την παράδοση σε αυτήν των πρώτων αεροσκαφών. Τη συγκεκριμένη περίοδο τα Rafale F1 πραγματοποίησαν περίπου 5.000 ώρε̋ πτήση̋. Αεροσκάφη τη̋ έκδοση̋ F1 παρέλαβε μόνο το ναυτικό. Κυρίω̋ λόγω τη̋ επιτακτική̋ ανάγκη̋ για αντικατάσταση των γηρασμένων F-8. Η αεροπορία παρέλαβε τα τρία Rafale (έκδοση̋ F2) το Δεκέμβριο του 2004, στο Mont-de-Marsan Air Base, και χρησιμοποιήθηκαν για initial conversion training και operational evaluation. Τον Ιούνιο του 2005 είχαν φθάσει στο CEAM έξι Rafale. H πρώτη μοίρα τη̋ αεροπορία̋ (Escadron de Chasse 1/7 “Provence”) απέκτησε attained full operational capability στι̋ 27 Ιουνίου 2006. Αποτελείτο από 15 Rafale B και πέντε Rafale C. (Σήμερα έχει ένα Rafale C λιγότερο εξαιτία̋ ενό̋ αεροπορικού ατυχήματο̋). Το ίδιο χρονικό διάστημα παραδόθηκε στο ναυτικό το πρώτο Rafale F2.

Ζεύγο̋ Rafale στην EC 1/7 (© Dassault Aviation - K. Tokunaga )

Το Μάιο – Ιούνιο 2006 έγινε η τελευταία αξιολόγηση του Rafale F2 πριν την ένταξή του. Χαρακτηριστικά: «Two aircraft were involved in a series of complex sorties, simulating various mission profiles: deep strikes with Scalp cruise missiles, close air support attacks with AASM precision weapons, battlefield air interdiction bombings (also with AASMs), and air-to-air engagements with radar and infra red guided Mica missiles. Severe electronic warfare environments were replicated, and the Rafales were pitted against a wide range of opponents: Mirage 2000-5F fighters, Crotale surface-toair missiles and the threat generators / simulators of the multinational electronic warfare training range, in Eastern France.

The French AWACS fleet actively participated in the trial campaign, and the Rafale aircrews routinely utilised their Link 16 datalink to exchange data with both the AWACS and their wingmen».

-3-

Μαχητικά του τύπου κατά την κατασκευή (© Dassault Aviation - S. Randé)

Η 12F διαθέτει 13 Rafale F2, από τα 15 που συνολικά παραδόθηκαν σε αυτήν, λόγω αεροπορικού δυστυχήματο̋ μεταξύ δύο αεροσκαφών του συγκεκριμένου επιπέδου.

59 Rafale F.3 θα έχουν ενισχύσει τη συνολική δύναμη έω̋ το 2011/12. Τα υφιστάμενα Rafale F2 τη̋ αεροπορία̋ έχουν αναβαθμιστεί στο συγκεκριμένο επίπεδο. Άγνωστο παραμένει αν έχουν αναβαθμιστεί όλα τα F.2 του γαλλικού ναυτικού. Τα 10 F1 θα έχουν αναβαθμιστεί σε ίδιο επίπεδο το διάστημα 2012 - 14. Τότε, το σύνολο των Rafale σε υπηρεσία θα ανέλθει σε 117 (από 120 κατασκευασμένα). Ο ρυθμό̋ παραδόσεων, δηλαδή, των αεροσκαφών ανά έτο̋ θα είναι 10 Rafale ή 0,83 Rafale ανά μήνα. Όλα τα αεροσκάφη όμω̋ θα ανήκουν στο ίδιο επίπεδο, το F3. Σήμερα η αεροπορία διαθέτει δύο μοίρε̋ («Provence» & «Gascogne») και το ναυτικό μία («12F»). Δέκα αεροσκάφη έχουν διατεθεί στα κέντρα δοκιμών και αξιολόγηση̋ και δέκα σε καθεστώ̋ αποθήκευση̋, αναμένοντα̋ αναβάθμιση στο επίπεδο F3 (ο λόγο̋ για τα F1 που αναφέρονται παραπάνω).

Η έκδοση F3 Αναφέραμε παραπάνω ότι ω̋ το 2012 - 14 ότι το σύνολο των αεροσκαφών του τύπου θα είναι τη̋ έκδοση̋ F3. Το Rafale F3 είναι ικανό να αναλάβει ρόλου̋ αεράμυνα̋, κρούση̋ ακριβεία̋ εναντίων στόχων σε επίγειο και θαλάσσιο περιβάλλον, αναγνώριση̋ και πυρηνική̋ κρούση̋.

Η έκδοση F3+ Το Δεκέμβριο του 2009 δόθηκε παραγγελία από τη Γαλλία για την αγορά 60 αεροσκαφών τη̋ πλέον προηγμένη̋ έκδοση̋ F3+ (50 για την αεροπορία και 10 για το ναυτικό). Οι παραδόσει̋ θα ξεκινήσουν το 2015, με ρυθμό 10,5 αεροσκαφών / έτο̋. Θα περιλαμβάνουν το RBE 2 AA και εξελιγμένη έκδοση του συστήματο̋ ΗΠ Spectra. Ο συνολικό̋ αριθμό̋ των κατασκευασμένων Rafale θα ανέλθει έτσι σε 180. Η συγκεκριμένη έκδοση προωθείται στη Βραζιλία, την Ελβετία και το Κουβέιτ.

-4-

Rafale C (Š Dassault Aviation - K. Tokunaga )

-5-

Χαρακτηριστικά Πλήρωμα

1ή2

Μήκο̋

50.1 ft

15.27 m

Εκπέτασμα

35.4 ft

10.8 m

Ύψο̋

17.5 ft

5.34 m

Επιφάνεια πτέρυγα̋

492 ft²

45.7 m²

Άδειο βάρο̋

20,944lb

9,500 kg (C) 9,770 kg (B), 10,196 kg (M)

Πλήρε̋ βάρο̋

41,880lb

19,000 kg

Μέγιστο βάρο̋ απογείωση̋

54,000lb

24,500 kg (B/C) 22,200 (M)

Κινητήρε̋

2 x SNECMA M88-2

Συνολική ισχύ̋

33.000 lbf

146 kN

Μέγιστη ταχύτητα

Mach 1.8

2150 km/h

Αυτονομία

1100+ mi

1800+ km

Μέγιστο ύψο̋

55.000 ft

16.800 m

Βαθμό̋ ανόδου

1.0 ft/sec

305 m/sec

Φόρτιση πτέρυγα̋

83 1/3 lb/ft²

326 kg/m²

Ώση / βάρο̋

1.13

Δομή Οι τρει̋ κύριε̋ εκδόσει̋ (Β, C, M) είναι κοινά κατά 80%. Ο ωφέλιμο̋ βίο̋ του Rafale, δίχω̋ κάποια παρέμβαση, υπολογίζεται σε 7.000 ώρε̋ πτήση̋.

Αεροδυναμική Το Rafale αποτελεί σχεδίαση μαχητικού εφοδιασμένου με πτέρυγα δέλτα και ενεργά canards. Aντέχει συνήθω̋ φορτίσει̋ τη̋ τάξη̋ των 9 g / -3.6 g, αν και έχουν σημειωθεί σε περιπτώσει̋ ανώτερε̋ τιμέ̋. Μπορεί να επιχειρεί από διαδρόμου̋ μήκου̋ 400 μέτρων.

Υποσυστήματα / λειτουργίε̋ Το Rafale στηρίζει τι̋ δυνατότητέ̋ του σε μία σειρά από υποσυστήματα (όπω̋ το radar, το σύστημα EW, το IRST). Παράλληλα, διαθέτει ορισμένε̋ επιπλέον λειτουργίε̋ (όπω̋ το link 16) αλλά και την για διάφορου̋ λόγου̋ φανερή απουσία άλλων.

Radar Στην αρχή του προγράμματο̋ ήταν δεδομένο ότι το αεροσκάφο̋ θα εφοδιαζόταν με radar μηχανική̋ σάρωση̋, με την κωδική ονομασία RDX. Η αναθεώρηση όμω̋ των αναγκών δρομολόγησε την άναπτυξη του RBE 2. Το RDX εξελίχθηκε στο RDY.

-6-

Α) RBE 2 Η έκδοση F3 εξοπλίζεται με το radar RBE 2 το οποίο διαθέτει κεραία παθητική̋ σάρωση̋ (PESA). Σε σύγκριση με τα μηχανικά ραντάρ, αυτό θεωρείται περισσότερο αξιόπιστο και πιο ανθεκτικό σε περιβάλλον έντονων ηλεκτρονικών παρεμβολών.

To RBE 2 PESA (© Thales Group)

Παρουσιάζεται ικανό να εκτελέσει διαφορετικέ̋ λειτουργίε̋ ταυτόχρονα. Διαθέτει επίση̋ μειωμένο ίχνο̋ επιστροφή̋ σήματο̋ στο αντίπαλο αεροσκάφο̋. 40 στόχου̋ παρακολουθεί και να προβάλει παραμέτρου̋ βολή̋ για 8 από αυτού̋. Το RBE 2 μπορεί να διακρίνει εναέριου̋ συμβατικού̋ στόχου̋ σε απόσταση 100 km σε λειτουργία κατόπτευση̋. Όπω̋ μπορεί εύκολα να διαπιστωθεί, το radar υπολείπεται άλλων ανταγωνιστικών στην κατηγορία τη̋ εμβέλεια̋, όμω̋ αποζημιώνει τον χρήστη σε αποστολέ̋ πολλαπλών ρόλων. Άλλο πλεονέκτημα του RBE 2 είναι ότι μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε LPI επιχειρήσει̋ και ότι από φύση τα ραντάρ PESA / AESA βοηθούν στη μείωση του RCS του αεροσκάφου̋. Διαθέτει επίση̋ λειτουργία SAR και παρακολούθηση̋ του ανάγλυφου ώστε να είναι εφικτή η ασφαλή̋ πτήση με μεγάλη ταχύτητα σε ύψο̋ 100 ποδών και επιταχύνσει̋ τη̋ τάξη̋ των 5,5 g.

2) RBE 2 AA

To RBE 2 AA (© Thales Group)

Το RBE 2 θα αντικατασταθεί από το RBE 2 AA. Το συγκεκριμένο radar ανήκει στην κατηγορία AESA. Το radar αυτή̋ τη̋ κατηγορία̋ υπήρξε πρώτιστο μέλημα, ωστόσο, η τεχνολογία την περίοδο ανάπτυξη̋ των πρώτων εκδόσεων του Rafale δεν επέτρεψε την ανάπτυξή και παραγωγή του για το αεροσκάφο̋. Έτσι επιλέχθηκε η ενδιάμεση λύση του RBE 2 παθητική̋ σάρωση̋.

-7-

Συγκρινόμενο με το απλό RBE 2, το RBE 2 AA διαθέτει 30% έω̋ 60% μεγαλύτερη εμβέλεια και είναι περισσότερο αξιόπιστο. Ερωτηματικό βέβαιο αποτελεί το πόσο αποτελεσματικό θα είναι απέναντι σε ίχνη LO. Περιλαμβάνει 1000 Τ/R modules, καθένα από τα οποία μπορεί να εκτελεί ανεξάρτητή εκπομπή και λήψη ακτινοβολία̋ (Σημείωση: τα ραντάρ AESA που εξοπλίζουν τα Mig-35 και Super Hornet περιλαμβάνουν 1100 T/R modules κι εκείνο των F-16E/F 1000. Τα F-15C θα έχουν radar με 1.300 -1.500 T/R modules αντίστοιχα. Δηλαδή, το Rafale θα εξοπλιστεί με ένα από τα χειρότερα AESA στην αγορά όσον αφορά τον αριθμό των T/R modules. Σε αυτό καταλυτικό στοιχείο αποτελεί η μικρή διάμετρο του κώνου του ρύγχου̋). Η αναβάθμιση από το απλό RBE 2 σε RBE 2 AA είναι σύντομη και δεν απαιτεί σημαντικέ̋ τροποποιήσει̋ του υφιστάμενου radar παρά μόνο την προσθήκη τη̋ κεραία̋ τύπου AESA. Σε επίδειξή του̋, μηχανικοί τη̋ Dassault το εγκατέστησαν σε αεροσκάφο̋ του τύπου σε μόλι̋ τρει̋ ώρε̋! Το νέο ραντάρ θα προκαλέσει επίση̋ τη βελτίωση τη̋ λειτουργία̋ SAR. Επιπλέον, με την εισαγωγή του ίσω̋ καταστεί εφικτή η μη ενασχόληση προσωπικού για όλο το βίο του σχετικά με ζητήματα συντήρηση̋. Σίγουρα θα είναι πιο ακριβό από το απλό RBE 2, όμω̋ θα είναι εξίσου αρκετά φθηνότερο στην υποστήριξη. Το πρόγραμμα του ραντάρ AESA εκτελεί πτήσει̋ αξιολόγηση̋ από το 2003. Το RBE 2 AA θα ενταχθεί σε υπηρεσία το 2012.

FSO

Δύο όψει̋ του FSO

Ένα από τα δύο πιο διαφημισμένα συστήματα του μαχητικού είναι το FSO (ή OSF στα γαλλικά). Το FSO βρίσκεται στο επάνω τμήμα του ρύγχου̋, λίγο πιο μπροστά από την καλύπτρα. Εντάχθηκε για πρώτη φορά σε υπηρεσία το 2005. Διακρίνεται σε δύο μέρη: α) ένα αισθητήρα υπερύθρων με εμβέλεια μεγαλύτερη των 100 km ικανό να εντοπίσει παραπάνω από έναν εναέριου̋ στόχου̋. Ο αισθητήρα̋ εκπέμπει σε δύο ζώνε̋ μήκου̋ κύματο̋ (3 – 5μm & 8-12μm) και είναι ανεπηρέαστο̋ από εχθρικέ̋ παρεμβολέ̋ β) μία τηλεοπτική κάμερα και σχετιζόμενο αποστασομετρητή laser. Η κάμερα είναι σε θέση να εντοπίσει στόχου̋ σε απόσταση έω̋ 50 km (ανάλογα με το μέγεθό̋ του). Το laser επιτρέπει τη διεξαγωγή σιωπηλού πλήγματο̋ (χωρί̋ τη λειτουργία του RBE 2) εφόσον ο στόχο̋ δεν διαθέτει ανιχνευτή laser. Κάτι τέτοιο μπορεί να επιτευχθεί σε ιδανική εμβέλεια 30 έω̋ 40 km. Η τελευταία είναι εξαρτημένη των περιβαλλοντικών συνθηκών (π.χ. αν υπάρχει υγρασία στην ατμόσφαιρα) Το FSO μπορεί να χρησιμοποιηθεί και ω̋ FLIR, ωστόσο, η θέση του μειώνει τι̋ ικανότητέ̋ του στο συγκεκριμένο ρόλο. Μπορεί επίση̋ να χρησιμοποιηθεί για τη διαπίστωση των αποτελεσμάτων μια̋ αεροπορική̋ επιδρομή̋ σε επίγειε̋ θέσει̋ ή πλοία. Το Rafale είναι το μοναδικό δυτικό αεροσκάφο̋ που φέρει ένα τόσο ολοκληρωμένο σύστημα. Παρόμοιο φέρουν από τα αεροσκάφη που βρίσκονται σε υπηρεσία εκείνα των οικογενειών των Mig-29 και Su-27. Τα προβλήματα όμω̋ δεν λείπουν. Ο αισθητήρα̋ υπερύθρων του απλού FSO παρουσιάζει προβλήματα, για την ακρίβεια οι Γάλλοι χειριστέ̋ δηλώνουν απογοητευμένοι από την απόδοσή του, γι’ αυτό και έπαψε να αποτελεί μέρο̋ των συστημάτων των Rafale F3 τελευταία̋ παρτίδα̋ από ένα σημείο και μετά. Το πρόβλημα υπόσχεται να επιλύσει το νέο FSO-IT. Η ανάπτυξή τη̋ όμω̋ σήμερα καρκινοβατεί και έχει ανάγκη από χρηματοδότηση για να προχωρήσει. Υπάρχει έντονο̋ κίνδυνο̋ να μην εγκατασταθεί στο σύνολό του (IRST + camera) σε αρκετά από 60 Rafale F3+.

-8-

Spectra

Η κατανομή των υποσυστημάτων του Spectra στο μαχητικό

Το Spectra αποτελεί σύστημα ηλεκτρονικού πολέμου ενσωματωμένο στο Rafale. Έχει σχεδιαστεί για να διασφαλίσει την επιβίωση του αεροσκάφου̋ στο σύγχρονο εναέριο περιβάλλον και έχει κάλυψη 360 μοιρών. Διαθέτει λειτουργίε̋ εντοπισμού ηλεκτρομαγνητική̋ ακτινοβολία̋, προειδοποίηση̋ laser, προειδοποίηση̋ επερχόμενου βλήματο̋, παρεμβολή̋ και εξαπόλυση̋ αντιμέτρων. Πιθανολογείται, χαρακτηριστικά, ότι περιέχει: α) τρει̋ ανιχνευτέ̋ ηλεκτρομαγνητική̋ ακτινοβολία̋, του̋ δύο εγκατεστημένου̋ στην εξωτερική πλευρά των αεραγωγών και τον τρίτο στο σταθερό τη̋ ουρά̋. β) τρει̋ ανιχνευτέ̋ laser: του̋ δύο εγκατεστημένου̋ στο ρύγχο̋, τον τρίτο στο σταθερό τη̋ ουρά̋. γ) δύο προειδοποιητέ̋ υπερύθρων: βρίσκονται στο σταθερό τη̋ ουρά̋. δ) ενεργητικού̋ παρεμβολεί̋: δύο βρίσκονται στι̋ ρίζε̋ των canards. Πιθανολογείται η ύπαρξη ενό̋ τρίτου στην ουρά. ε) διανομεί̋ αντιμέτρων Επιπλέον, έχει ικανότητε̋ ELINT. Το σύστημα δοκιμάστηκε για πρώτη φορά με θεαματικά αποτελέσματα στη συμμαχική άσκηση Maze XX. Το Spectra μπορεί ακόμη να χρησιμοποιηθεί για επιχειρήσει̋ SEAD / DEAD χάρη στι̋ εξαιρετικέ̋ ικανότητε̋ εντοπισμού επίγειων αντιαεροπορικών συστημάτων. Το Δεκέμβριο του 2009, τέλο̋, πραγματοποιήθηκε προσομοίωση βολή̋ MICA, η οποία κρίθηκε επιτυχή̋, με αποκλειστική χρήση του Spectra και χωρί̋ τη λειτουργία του RBE 2.

Link 16

Γράφημα βολή̋ στο πίσω ημισφαίριο

Το Rafale μπορεί να χρησιμοποιεί το Link 16 για κάθε αποστολή του ανατεθεί και για οποιαδήποτε φάση τη̋. Το Link

-9-

16 επιτρέπει την κρυπτογραφημένη επικοινωνία με άλλα μέρη (σταθμού̋ εδάφου̋, ΑΣΕΠΕ, αεροσκάφη εναέριου ανεφοδιασμού, πλοία, μαχητικά αεροσκάφη) σε πραγματικό χρόνο. Χάρη στο Link 16 καθίσταται δυνατή η εξαπόλυση βλημάτων στο οπίσθιο ημισφαίριο, δυνατότητα που έχει ήδη επιτυχώ̋ επιδείξει το αεροσκάφο̋. Άλλο ένα παρόμοιο τερματικό είναι προσβάσιμο για χρήστε̋ εκτό̋ ΝΑΤΟ.

Θάλαμο̋ διακυβέρνηση̋

Το cockpit (© Dassault Aviation - Alex Paringaux)

Το πιλοτήριο του αεροσκάφου̋ χαρακτηρίζεται γυάλινο και κυριαρχείται από οθόνε̋ πολλαπλών λειτουργιών. Το κάθισμα είναι τοποθετημένο με κλίση 30 μοιρών, έπειτα από συμβουλέ̋ χειριστών του Mirage 2000.

Σύντηξη δεδομένων

Όλε̋ οι ενδείξει̋, προερχόμενε̋ από το RBE2, το FSO, το Spectra και μελλοντικά από ατρακτίδια προβάλλονται σε μία οθόνη, διευκολύνοντα̋ αισθητά την ενημέρωση του πληρώματο̋. Σε άλλα μαχητικά δεν συμβαίνει αυτό.

HMD

To Gerfaut (© Sagem)

Το Rafale στερείται συστήματο̋ σκόπευση̋ επί του κράνου̋, αντίθετα με τα περισσότερα αεροσκάφη. Το πρόβλημα δεν αναμένεται να επιλυθεί σύντομα, λόγω ελλιπού̋ χρηματοδότηση̋, εκτό̋ κι αν το εγχώριο πρόγραμμα γίνει πιο ρεαλιστικό. Για το μαχητικό έχει επιλεγεί το Gerfaut, ωστόσο, τα κονδύλια ανάπτυξη̋ του συστήματο̋ μετακυλίστηκαν στο

-10-

πρόγραμμα του RBE 2 AA. Την ίδια ώρα, υφίσταται η δυνατότητα επιλογή̋ του Top Owl-F, το οποίο βρίσκεται ήδη σε υπηρεσία με το ινδικό ναυτικό και την αεροπορία τη̋ Μαλαισία̋.

Λειτουργία φωνητικών εντολών Για τη διευκόλυνση του έργου του πληρώματο̋ δοκιμάστηκε τα προηγούμενα χρόνια επιτυχώ̋ σε δύο αεροσκάφη δοκιμών σύστημα φωνητικών εντολών. Το σύστημα απέσπασε κολακευτικά σχόλια από ξένου̋ χειριστέ̋ που πέταξαν με τα αεροσκάφη. Περιλαμβάνει λεξιλόγιο μεταξύ 50 και 300 λέξεων. Το ποσοστό αναγνώριση̋ τη̋ φωνή̋ έφθασε το 95%. Ο χρόνο̋ αντίδραση̋ του συστήματο̋ ανέρχεται σε λιγότερο από 200 ms. Το σύστημα θεωρήθηκε ιδιαίτερα χρήσιμο σε καταστάσει̋ κινδύνου. Προσφέρεται για την εξαγωγική έκδοση που δεν έχει πωληθεί και θα μπει σε γαλλική υπηρεσία με την 5η παρτίδα. Δηλαδή, αν και ήταν σε μεγάλο βαθμό έτοιμο, η παραγωγή του έχει τελματώσει λόγω ανυπαρξία̋ εξαγωγών.

Κινητήρα̋

Ένα̋ Μ88-2 (© SIRPA Air - Th. Labataille)

Το αεροσκάφο̋ κινείται χάρη στην προωθητική δύναμη δύο κινητήρων M88-2. Κάθε ένα̋ από αυτού̋ παράγει σε πλήρη μετάκαυση 17.000 λίβρε̋, ενώ δίχω̋ αυτήν αποδίδει 11.250 λίβρε̋. Πρόκειται για έναν κινητήρα κατασκευασμένο πρώτιστα για τη μικρότερη δυνατή υποστήριξη. Χαρακτηριστικά, το service γινόταν το 2001 μεταξύ 500 ωρών πτήση̋ και σήμερα η συγκεκριμένη τιμή πιθανώ̋ έχει φθάσει τι̋ 800 με 1.000 ώρε̋. Την ίδια ώρα ο Μ53 απαιτεί την ίδια διαδικασία κάθε 75. Κάθε κινητήρα̋ μπορεί να αντικατασταθεί σε μία ώρα. Ο κινητήρα̋ θεωρείται αρκετά φιλικό̋ στο χειριστή ανεξαρτήτω̋ τη̋ ταχύτητα̋ ή του υψόμετρου, ενώ έχει μικρό χρόνο απόκριση̋. Επιπλέον, υπάρχει πρόνοια για την μη αισθητή αύξηση του θερμικού αποτυπώματο̋ του αεροσκάφου̋. Το 2011 θα ενταχθεί σε υπηρεσία ο βελτιωμένο̋ Μ88-4Ε, μέλημα του οποίου αποτελεί η μείωση τη̋ κατανάλωση̋ καυσίμου. Η δύναμη του Μ88-4Ε είναι ισοδύναμη εκείνη̋ του Μ88-2. Μεγάλη ιστορία έχει υπάρξει για την ικανότητα του υφιστάμενου κινητήρα να χαρίζει στο αεροσκάφο̋ υπερηχητική ταχύτητα χωρί̋ τη χρήση μετάκαυση̋. Όταν το αεροσκάφο̋ συμμετείχε στο διαγωνισμό τη̋ Σιγκαπούρη̋, κινούμενο από τον Μ88-2, απέτυχε να πετύχει το συγκεκριμένο στόχο. Γεγονό̋ που οδήγησε στην αντίληψη ότι το Rafale δεν μπορεί να κάνει supercruise. Σύμφωνα όμω̋ με την κατασκευάστρια εταιρία, κάτι τέτοιο είναι εφικτό στι̋ περιπτώσει̋: α) μεταφορά̋ 4 πυραύλων αέρο̋ – αέρο̋, β) μεταφορά̋ 4 πυραύλων αέρο̋ – αέρο̋ και μία̋ εξωτερική̋ δεξαμενή̋ των 1.250 λίτρων. Οι τιμέ̋ ταχύτητα̋ ανέρχονται σε 1,3 mach και 1,2 mach αντίστοιχα. Άλλωστε, το αεροσκάφο̋ επίδειξη̋ τεχνολογία̋ Rafale Α είχε πραγματοποιήσει με του̋ ίδιου̋ κινητήρε̋ στο παρελθόν υπερηχητική πτήση με ταχύτητα 1,4 mach. Η ίδια αναφέρει ότι το supercruise εξαρτάται από τι̋ περιβαλλοντικέ̋ συνθήκε̋ και ότι ευθύνη για την αποτυχία στη Σιγκαπούρη φέρει ο ζεστό̋ και υγρό̋ καιρό̋. Πάντω̋, ω̋ ένδειξη ύπαρξη̋ supercruise θα μπορούσε να εκληφθεί η παρακάτω μαρτυρία χειριστή Mirage 2000:

-11-

«In a dogfight, using only our guns and short range missiles, it is indeed very difficult for a Mirage 2000 pilot to win the day against a Rafale, admits Commandant Jean-Roch Piselli, the ‘Boss’ o f EC 1/5 Detachment. Considering the imposed rules of engagement during the first phase of the exercise, our only real opportunity was to fire first, just after the crossover. Even though the Mirage 2000 is equipped with notoriously effective fly-bywire controls, it does not offer the same level of performance in terms of manoeuvrability and engine thrust and response. We have to select full afterburner as soon as the fight begins while the Rafale pilot can throttle back and even remain in full dry, military power: we burn more fuel and our infrared signature is significantly higher whereas he can reaccelerate very rapidly if needed.» Η Snecma επιδιώκει την ανάπτυξη πιο ισχυρή̋ έκδοση̋, τη̋ -3. Ο Μ88-3 (ή πλέον M88-X) θα παράγει μέγιστη ώση 20.000 λίβρε̋ και θα καταστήσει την υπερηχητική πτήση χωρί̋ μετάκαυση περισσότερο εφικτή. Για τον κινητήρα δεν επιδεικνύει ενδιαφέρον η Γαλλία. Μόνη ελπίδα αποτελεί η ενσωμάτωσή του σε μια εξαγωγική έκδοση. Η ενσωμάτωσή του σε Rafale τα οποία επιχειρούσαν ω̋ σήμερα με τον M88 θα απαιτήσει μικρή̋ ή μεσαία̋ κλίμακα̋ μετατροπέ̋ στου̋ αεραγωγού̋.

Όπλα - Φορτία Τα όπλα που φέρει σήμερα το Rafale σε γαλλική υπηρεσία είναι οι MICA EM/IR, οι GBU-12/-22, οι AASM, οι ScalpEG, οι ΑΜ-39 και οι ΑSMP-A. Το αεροσκάφο̋ μπορεί επίση̋ να εξοπλιστεί με παλαιότερα όπλα γαλλική̋ προέλευση̋ (όπω̋ οι Magic-2, οι BGL, οι AS-30L, οι Apache). Τέλο̋, έχουν πραγματοποιηθεί δοκιμέ̋ με άλλα, σαν την GBU-24. Τα όπλα μπορούν να φορτωθούν σε 13 σημεία (Rafale M) ή 14 σημεία (Rafale B/C). Στο εγγύ̋ μέλλον το Rafale θα εξοπλιστεί με δύο κάλαθου̋ κατευθυνόμενων ρουκετών, ενώ η έλευση του RBE 2 AA θα φέρει στην φαρέτρα του τον πύραυλο Meteor. Το αεροσκάφο̋ διατηρεί πέντε υγρά σημεία για την ανάρτηση δεξαμενών καυσίμου. Σε όλα είναι εφικτή η τοποθέτηση δεξαμενών των 1.250 λίτρων (ικανών για υπερηχητική πτήση). Σε τρία είναι εφικτή η τοποθέτηση των μεγαλύτερων, των 2.000 λίτρων.

Στου̋ σχεδιασμού̋ τη̋ εξαγωγική̋ έκδοση̋ υπήρχε πάντοτε η αντίληψη για ζεύγο̋ CFT. Κάθε τέτοια δεξαμενή έχει χωρητικότητα 1.150 λίτρων και φέρονται στη ράχη του μαχητικού. Φορέθηκαν πρώτη φορά το 2001 και πραγματοποιήθηκαν επιτυχεί̋ δοκιμέ̋. Σε αυτέ̋, δοκιμάστηκε η αντοχή του̋ μεταξύ άλλων και στην υπερηχητική ταχύτητα. Οι CFT δεν έχουν από τότε παραγγελθεί… Το Rafale, τέλο̋, μπορεί να δεχθεί ατρακτίδια σκόπευση̋ (Damocles), αναγνώριση̋ (Reco NG) και εναέριου ανεφοδιασμού. Στην τελευταία περίπτωση το αεροσκάφο̋ μπορεί να προσφέρει ανάλογα με τη διαμόρφωση που φέρει συνολικό καύσιμο έω̋ και 6.500 λίτρα (χωρί̋ τη χρήση των CFT) σε άλλα αεροσκάφη καθώ̋ επίση̋ να τα ακολουθήσει ω̋ ένα σημείο και να κάνει χρήση όπλων αέρο̋ – αέρο̋ αν αυτό χρειαστεί.

-12-

Ο ανεφοδιασμό̋ άλλου αεροσκάφου̋ μπορεί να πραγματοποιηθεί με ανώτατο όριο τα 20.000 πόδια ύψο̋ και το μεταγγιζόμενο καύσιμο είναι 530 ανά λεπτό. Το εσωτερικό καύσιμο του Rafale ανέρχεται σε 5.750 λίτρα.

Διαμορφώσει̋ Οι σημερινέ̋ διαμορφώσει̋ του τύπου έχουν ω̋ εξή̋:

α) αποστολέ̋ αεράμυνα̋

6 mica + 1 δεξαμενή των 1.250 λίτρων

και 6 MICA + 3 δεξαμενέ̋ των 1.250 λίτρων

-13-

Η Dassault έχει προχωρήσει στη δυνατότητα δύο περισσότερων MICA κοντά στα ακροπτερύγια, ωστόσο, η γαλλική αεροπορία δεν μπορεί να του̋ χρησιμοποιήσει επειδή δεν έχει αγοράσει του̋ απαιτούμενου̋ φορεί̋ ανάρτηση̋… ...Κατά τι̋ δοκιμέ̋ επίδειξη̋ οπλισμού του Rafale A, τέλο̋, είχε παρουσιαστεί η δυνατότητα δύο MICA σε θέση εμπρό̋ – πίσω αντί τη̋ κεντρική̋ δεξαμενή̋.

Οπότε θα µπορούσε το αεροσκάφος για αποστολές αεροπορικής κυριαρχίας να εξοπλιστεί µε τον ασυνήθιστο αριθµό των 10 MICA, όπως αναπαρίσταται στο παραπάνω γράφηµα.

-14-

Με την ένταξη του Meteor, οι γαλλικέ̋ αεροπορικέ̋ δυνάμει̋ θα εξοπλίσουν τα αεροσκάφη με 4 Meteor και 2 MICA ή το αντίστροφο. Σε απεικονίσει̋ έχει προωθηθεί βέβαια η χρήση 4 από κάθε τύπο των δύο πυραύλων.

β) διαμορφώσει̋ συμβατική̋ κρούση̋:

Μία από τι̋ πρώτε̋ διαμορφώσει̋ που δοκιμάστηκαν υπήρξε αυτή τη̋ μεταφορά̋ 4 GBU-12, 2 MICA EM, 2 Magic2 και 3 δεξαμενών καυσίμου των 2000 λίτρων. Η εμβέλεια υπολογίστηκε στα περίπου 800 νμ. Άλλη διαμόρφωση αποτελεί η μεταφορά 6 GBU-12, 2/4 MICA και τριών δεξαμενών (στην παρούσα φωτογραφία των 2.000 λίτρων, άλλοτε των 1.250). Μειονέκτημα η έλλειψη δυνατότητα̋ αυτόνομη̋ καθοδήγηση̋ των όπλων κρούση̋. Το αεροσκάφο̋ για το σκοπό αυτό στηρίζεται είτε σε άλλη εναέρια πλατφόρμα είτε σε φιλικέ̋ ομάδε̋ επίγειων ειδικών δυνάμεων.

-15-

Τη θέση των GBU-12 µπορούν να πάρουν ισάριθµες AASM. Στην περίπτωση χρήσης όπλων που απαιτούν καθοδήγηση, το πρόβληµα της αυτόνοµης δράσης επιλύει η µεταφορά του ατρακτιδίου Damocles. Η συγκεκριµένη διαµόρφωση βρίσκεται σε δοκιµές και αναµένεται να καταστεί επιχειρησιακή το τέλος του 2010 ή κατά το 2011. Επίσης, τα Rafale M (όπως το εικονιζόµενο) συνηθίζεται να µην επιχειρεί µε τις µεγάλες δεξαµενές των 2.000 λιβρών αλλά τις µικρότερες των 1.250 που είναι ελαφρύτερες και υπερηχητικές.

Rafale M μεταφέρει 6 MICA, 1 GBU-24, 2 εξωτερικέ̋ δεξαμενέ̋ και ατρακτίδιο σκόπευση̋. Στο θέατρο του Αφγανιστάν η απουσία εναέριων απειλών δίνει τη δυνατότητα μη μεταφορά̋ όπλων αέρο̋ – αέρο̋. Στην φωτογραφία Rafale τη̋ αεροπορία̋ με τέσσερι̋ GBU-12 και 2 δεξαμενέ̋ των 2.000 λίτρων.

-16-

γ) διαμορφώσει̋ υπό-στρατηγική̋ κρούση̋:

2 MICA, 2 Apache, 3 δεξαμενέ̋

2 MICA, 2 Scalp EG, 3 δεξαμενέ̋ των 2.000 λιβρών.

Το ναυτικό συνηθίζει να εξοπλίζει τα αεροσκάφη του τύπου με ελαφρότερο συνδυασμό. Εν προκειμένω… 4 ΜICA, 1 Scalp, 2 δεξαμενέ̋ καυσίμου.

-17-

δ) διαμόρφωση στρατηγική̋ κρούση̋:

4 MICA, 1 ASMP/-A, 2 δεξαμενέ̋ καυσίμου

ε) διαμόρφωση ναυτική̋ κρούση̋:

6 MICA, 1 AM-39, 2 εξωτερικέ̋ δεξαμενέ̋

-18-

στ) διαμόρφωση αναγνώριση̋:

6 MICA, 1 Reco NG, 2 εξωτερικέ̋ δεξαμενέ̋

ζ) διαμόρφωση εναέριου ανεφοδιασμού

2 MICA, 2 δεξαμενέ̋ των 2.000 λίτρων, 2 δεξαμενέ̋ των 1.250 λίτρων και ατρακτίδιο εναέριου ανεφοδιασμού. Χρησιμοποιείται για τι̋ ανάγκε̋ του ναυτικού.

-19-

Ασκήσει̋ – Πολεμικέ̋ επιχειρήσει̋ Πρώτη ουσιαστική συνεκπαίδευση του Rafale με άλλου̋ τύπου̋ αεροσκαφών πραγματοποιήθηκε κατά την πρώτη αποστολή του τύπου στον Ινδικό Ωκεανό, στα πλαίσια τη̋ επιχείρηση̋ «Enduring Freedom». Εκεί αντιμετώπισε αεροσκάφη Harrier, F-14 και F/A-18. Το αεροσκάφο̋ από τότε λάβει σε αρκετέ̋ ασκήσει̋ μεταξύ των οποίων το TLP και η Red Flag. Στι̋ περισσότερε̋ φορέ̋ έχει αποσπάσει θετικά σχόλια για τη διαθεσιμότητά του και την ικανότητα στι̋ αποστολέ̋ κρούση̋. Στην τελευταία, ωστόσο, η χρήση του κατηγορήθηκε για προσπάθεια κατασκοπία̋, αφού αξιωματούχοι των ΗΠΑ κατηγόρησαν του̋ Γάλλου̋ χειριστέ̋ ότι επιδίωκαν τη συλλογή στοιχείων του τρόπου λειτουργία̋ των αισθητήρων κατασκευών άλλων συμμετοχών. Αν και τα έχει καταφέρει αρκετά καλά απέναντι σε άλλα αεροσκάφη, κυρίω̋ παλαιότερη̋ γενιά̋ (F-14/-15C/-16/18, F/A-18 Super Hornet, Mirage 2000, Mirage 2000-5), δεν έχουν παρουσιαστεί αισθητά οι ικανότητέ̋ του στην εναέρια μάχη, με εξαίρεση την αμφιλεγόμενη απόδοσή του απέναντι στο EF-2000 στην «Iron Falcon 2010». Από την άλλη πλευρά, διάσημη είναι η «κατάρριψή» από ένα F-4F ICE κατά τη διάρκεια άσκηση̋. Στη «μεγαλύτερη μονομαχία» που έχει δώσει, αυτήν κόντρα στο F-22, την έχασε με 1 ή 2 – 0. Περιλάμβανε σενάριο εγγύ̋ αερομαχία̋ με αποκλειστική «χρήση» πυροβόλου. Ο τύπο̋ έχει αναλάβει πολεμική δράση στο θέατρο του Αφγανιστάν. Αρχικά, ω̋ προστάτη̋ επιδρομών των Super Etendard και ω̋ προμηθευτή̋ καυσίμου του̋. Έκτοτε πραγματοποιεί περιοδικά αποστολέ̋ κρούση̋ με συλλογέ̋ κατευθυνομένων βομβών AASM και GBU-12/-22. Στην περίπτωση χρήση̋ των τελευταίων, λόγω τη̋ αδυναμία̋ μεταφορά̋ ατρακτιδίου στόχευση̋, η καθοδήγηση των βομβών στηρίζεται σε άλλο αεροσκάφο̋ του σχηματισμού (Mirage 2000D ή Super Etendand) ή σε επίγεια ομάδα.

Τιμή Το κόστο̋ αγορά̋ και υποστήριξη̋ του αεροσκάφου̋ έχει εξελιχθεί σε ένα ζήτημα για δυνατού̋ λύτε̋. Και αυτό διότι οι τιμέ̋ και οι εκτιμήσει̋ που έχουν δοθεί από τι̋ επίσημε̋ αρχέ̋ διαφέρουν αισθητά. Η γαλλική Γερουσία το 2008 έδωσε τιμή αγορά̋ κατά μ.ο. 67 εκατομμύρια ευρώ. Διαφορετική γνώμη φαίνεται να έχει το Ελεγκτικό Συνέδριο που δίνει εκτίμηση για 100 εκατομμύρια ευρώ. Προχωρώντα̋ μάλιστα ένα σημείο περισσότερο, το Συνέδριο δίνει ω̋ κόστο̋ αγορά̋ και υποστήριξη̋ τα 142 εκατομμύρια. Την ίδια ώρα, η πρόταση πώληση̋ του μαχητικού στο Κουβέιτ περιλαμβάνει ω̋ τιμή αγορά̋ και υποστήριξη̋ τα 140 περίπου εκατομμύρια. Όπω̋ και να έχει η υπόθεση, σύμφωνα με παλαιότερη μελέτη ορίζει ότι ένα αεροσκάφο̋ που προμηθεύεται χώρα

-20-

που ήδη το διατηρεί στι̋ τάξει̋ τη̋ επιβαρύνεται το κόστο̋ με ένα 30% επιπλέον του κόστου̋ αγορά̋, συμπληρωματικό έξοδο που αφορά την υποστήριξή του, ενώ ένα̋ χρήστη̋ που θα το προμηθευτεί για πρώτη φορά με ένα επιπλέον 70%. Έτσι, ακόμη και με τι̋ τιμέ̋ που δίνει η γαλλική Γερουσία, ένα Rafale κοστίζει στη Γαλλία συνολικά κατά μ.ο. 87 εκατομμύρια και για κάποιον νέο χρήστη θα κοστίσει συνολικά 114. Οι αντίστοιχε̋ τιμέ̋ του Ελεγκτικού Συνεδρίου (με την ίδια μεθοδολογία) τα 130 και τα 170 εκατομμύρια αντίστοιχα.

Εξάσκηση εναντίον μαχητικών τη̋ ΠΑ Η πρώτη φορά που πραγματοποιήθηκε συμμετοχή του Rafale σε άσκηση των γαλλικών αεροπορικών δυνάμεων και των αντίστοιχων ελληνικών ήταν το 2006 κατά τη διέλευση του αεροπλανοφόρου Charles De Gaulle από τα ελληνικά νερά. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, στη Δυτική Πελοπόννησο, έξι γαλλικά αεροσκάφη του τύπου (ο οποίο̋ συμμετείχε με την έκδοση F1 εφοδιασμένο με MICA) αντιμετώπισαν σε περιβάλλον εναέρια̋ μάχη̋ BVR οκτώ ελληνικά μαχητικά: τέσσερα F-4E AUP και τέσσερα F-16C Block 52 plus. Πλεονέκτημα στα γαλλικά αεροσκάφη έδινε ένα ΑΣΕΠΕ Hawkeye. Σε αυτή την πρώτη αναμέτρηση η πλάστιγγα έγειρε υπέρ των Γάλλων. Αν και τα ελληνικά Fighting Falcon ήταν σε θέση να αποκαλύπτουν λόγω του APG-68(V)9 πρώτα τα αντίπαλα αεροσκάφη, η ελλείψει̋ στο σύστημα αυτοπροστασία̋ του̋ τα καθιστούσε ευάλωτα στι̋ γαλλικέ̋ βολέ̋. Η δεύτερη φορά ήταν επίση̋ το 2006, αυτή τη φορά ανοικτά τη̋ Κρήτη̋. Το σενάριο, τότε, περιλάμβανε την σύγκρουση τεσσάρων Rafale M F1 εναντίον τεσσάρων F-16C Block 52 plus. Τα γαλλικά αεροσκάφη ήταν εξοπλισμένα με τέσσερι̋ MICA και δύο Magic 2, ενώ τα ελληνικά με τέσσερι̋ AIM-120 και AIM-9L. Τα αποτελέσματα ήταν διαφορετικά και τα ελληνικά πληρώματα κατατρόπωσαν το «Μπουρίνι», κυρίω̋ με επιτυχεί̋ βολέ̋ AMRAAM σε περιβάλλον BVR.

Η τρίτη διμερή̋ συνεκπαίδευση όπου συμμετείχε ο τύπο̋ διεξήχθη το 2008, στα πλαίσια τη̋ άσκηση̋ «Aegean Gust». Τότε έφθασαν στη Λάρισα με τέσσερα Rafale B και ένα C, όλα τη̋ έκδοση̋ F2. Με τα Rafale συνεκπαιδεύτηκαν αεροσκάφη F-16C/D των 337Μ, 341Μ, 346Μ και 347Μ. Οι δηλώσει̋ για το ποιο̋ επικράτησε ήταν πάλι διττέ̋. Η «Aegean Gust» ωστόσο αποτέλεσε και αξιολόγηση τη̋ ΠΑ για τι̋ ικανότητε̋ του Rafale τη δεδομένη περίοδο. Οι εντυπώσει̋ στάθηκαν στο ολοκληρωμένο σύστημα τακτική̋ επίγνωση̋, στο link 16, στο θάλαμο διακυβέρνηση̋. Θετικά σχόλια απέσπασε το σύστημα αυτοπροστασία̋ Spectra, όπω̋ επίση̋ η υψηλή διαθεσιμότητα που επέδειξε ο τύπο̋. Τον περασμένο Δεκέμβριο και τον περασμένο Μάρτη, το Rafale συνεκπαιδεύτηκε ξανά με την Πολεμική Αεροπορία, στα πλαίσια τη̋ γαλλική̋ άσκηση̋ «PEAN» στην πρώτη περίπτωση και διμερού̋ συνεργασία̋ στη δεύτερη. Δυστυχώ̋, πορίσματα από τι̋ δύο συναντήσει̋ δεν έχουν δημοσιευτεί.

Rafale F3+ για ΝΜΑ; - Τα μειονεκτήματα* Η σχεδίαση του αεροσκάφου̋ αποτελεί αποτύπωση των αναγκών τη̋ γαλλική̋ πραγματικότητα̋ των δεκαετιών του 1970 και 1980. Τότε, στο οπλοστάσιο των γαλλικών αεροπορικών δυνάμεων έλειπε ένα αεροσκάφο̋ πολλαπλών ρόλων. Τα F-8, Mirage F-1C και Mirage 2000C χρησιμοποιούνταν μόνο για καθήκοντα αεράμυνα̋, τα Jaguar αποκλειστικά για αποστολέ̋ συμβατική̋ κρούση̋, τα Super Etendard για συμβατική και ναυτική κρούση και τα Mirage IV και Mirage 2000N για στρατηγική κρούση.

-21-

Το Rafale είναι το πρώτο πραγματικό γαλλικό μαχητικό πολλαπλών ρόλων που εντάσσεται στο γαλλικό οπλοστάσιο. Το αεροσκάφο̋ πρόκειται να αντικαταστήσει επτά τύπου̋. Ο εξοπλισμό̋ του έχει επηρεαστεί από το F-15E, του οποίου ίσω̋ είναι μια καλύτερη ευρωπαϊκή εκδοχή στη διθέσια έκδοση, γεγονό̋ που το φέρνει στην ίδια κατηγορία με αυτό, όπω̋ άλλωστε και συμβαίνει με τι̋ πιο προηγμένε̋ εκδόσει̋ των F-16 και F/A-18. Χωρί̋ να γνωρίζουμε τη μοίρα εξέλιξη̋ του αεροσκάφου̋, αφού τίποτε πέραν τη̋ έκδοση̋ F3+ δεν είναι εγγυημένο, θα προσπαθήσουμε να δούμε ποια είναι τα κύρια μειονεκτήματα τη̋ συγκεκριμένη̋ έκδοση̋ αν αποτελέσει το επόμενο ΝΜΑ τη̋ Πολεμική̋ Αεροπορία̋. Κύρια μειονεκτήματα, λοιπόν, αυτή̋ τη̋ υπόθεση̋ είναι η τιμή, οι επιδόσει̋ στον τομέα αέρο̋ – αέρο̋ και η αποτελεσματικότητά του απέναντι στο F-35.

Ακόμη και στην έκδοση F3+ δεν θεραπεύονται οι αδυναμίε̋ του όσον αφορά την εναέρια μάχη. Αυτό συμβαίνει καθώ̋ το ραντάρ του θα αποτελείται από λιγότερα T/R modules σε σύγκριση με τον ανταγωνισμό. Σε αυτό «βοηθά» η μικρή διάμετρο̋ του ρύγχου̋. Το σημερινό του ραντάρ υστερεί σε ακτίνα εμβέλεια̋ από το ραντάρ των Mirage 2000-5 Mk.2 και F-16C/D block 52M και το νέο ραντάρ υπόσχεται ότι θα προσδώσει αύξηση στο συγκεκριμένο τομέα μόνο κατά 30% με 60%. Ένα άλλο σημείο που χρήζει προσοχή̋ είναι η έλλειψη ενό̋ συστήματο̋ HMD. Το Gerfaut αργεί. Ευτυχώ̋ που υπάρχει η εναλλακτική του Top Owl-F, η οποία όμω̋ απαιτεί πιστοποίηση. Για βλήμα HOBS μπορεί να χρησιμοποιηθεί το MICA IR (έστω κι αν παρουσιάζεται κατώτερο του Iris-T και AIM-9X). Την κατάσταση «σώζουν» το FSO, o Μeteor, MICA IR, το «Spectra» και η αμφιλεγόμενη ικανότητα supercruise. Είναι άγνωστο αν μπορεί να ανταγωνιστεί το F-35, εφόσον το τελευταίο τελικά παραχθεί (υπάρχει σοβαρό ζήτημα με την υπέρβαση τη̋ χρηματοδότηση̋. Σύμφωνα με νόμο εφόσον ένα πρόγραμμα υπερβεί ένα ποσοστό παραπάνω από το προϋπολογισμένο τότε παύει να υφίσταται). Εάν βρεθεί απέναντι από το κανονικό F-35, είναι σίγουρο ότι δεν θα έχει πλεονέκτημα σε περιβάλλον BVR. Σε σύγκριση με το Mirage 2000 (όπω̋ αυτό χρησιμοποιείται σήμερα), το Rafale μεταφέρει τριπλάσιο φορτίο συμβατική̋ κρούση̋, διπλάσιο φορτίο υποστρατηγική̋ κρούση̋ και εξιδανικευμένα σχεδόν διπλάσιο φορτίο αέρο̋ – αέρο̋. Επίση̋ διαθέτει μεγαλύτερη αυτονομία. Σε σύγκριση με το F-16C/D block 52M, διαθέτει σήμερα μεγαλύτερο συνολικό βάρο̋ απογείωση̋, αλλά μεταφέρει εφάμιλλο φορτίο οπλισμού (με εξαίρεση τη διαμόρφωση των πάρα πολλών MICA). Δεν διαθέτει HMD, ενώ θα έχει δυνατότητα αυτόνομη̋ στοχοποίηση̋ όπλων με καθοδήγηση laser από το τέλο̋ του 2010. Αντίθετα, προβάδισμα του δίνει η περίπτωση ύπαρξη̋ supercruise. Σε περιβάλλον εγγύ̋ αερομαχία̋, βασισμένο αποκλειστικά σε κινηματικέ̋ επιδόσει̋, το γαλλικό αεροσκάφο̋ υπερισχύει, σύμφωνα με ασκήσει̋ κόντρα σε βελγικά αεροσκάφη του τύπου.

-22-

Τέλο̋, σημαντικό μειονέκτημα συνθέτει η υφιστάμενη αξιοποίηση μοναχά των γαλλικών όπλων και των βομβών τη̋ οικογένεια̋ Paveway, αποκλείοντα̋ την χωρί̋ κόστο̋ πιστοποίηση̋ χρήση αμερικανικών όπλων που βρίσκονται στο ελληνικό οπλοστάσιο. Συνοψίζοντα̋ , το Rafale σήμερα αλλά και στην έκδοση F3+ δεν απαλλάσσεται παρά την κτήση ενό̋ συνόλου από πολύ θετικά στοιχεία από τα καίρια μειονεκτήματά του. Αυτή την πραγματικότητα πιθανότατα να αλλάξουν τα δεδομένα του Ιουνίου, δηλαδή μια παραγγελία του τύπου από τη Βραζιλία και ειδικά από τα ΗΑΕ. Και αυτό επειδή τα τελευταία είναι αποφασισμένα να καλυτερεύσουν μια σειρά από υποσυστήματά του εξαιτία̋ τη̋ γειτνίασή̋ του̋ με το Ιράν. Τότε, θα έχουμε την εγγυημένη ανάπτυξη μια̋ έκδοση̋ με πολύ μεγαλύτερο ενδιαφέρον και για την ελληνική περίπτωση. * Αναφερόμαστε στα μειονεκτήματα - παρά το ότι υπάρχουν και πλεονεκτήματα - διότι αυτά συνθέτουν λόγο για προβληματισμό. Δεν υφίσταται ουδεμία κακοπροαίρετη κριτική ή εμπάθεια απέναντι στο συγκεκριμένο τύπο μαχητικού.

Στοιχεία Έκδοσης Τίτλος: “Εξέταση του µαχητικού Rafale από τo F1 ως το F3+” Συγγραφέας: fox2 Συντάκτηκε στα πλαίσια λειτουργίας του ιστολογίου fox2magazine (http://fox2e-mag.blogspot.com) Επικοινωνία: fox2emagazine@yahoo.gr

-23-