Nieuwsbrief Visserijmuseum 2011 nr. 1

J a a r g a n g 8 - n u m m e r 1 - Fe b r u a r i 2 0 1 1

1

Nieuwsbrief VMZK

moet duidelijk nog groeien. We hebben besloten om daar nog een jaar mee door te gaan. Op onze vrijwilligersavond, die traditiegetrouw altijd plaats vindt na sluiting van het seizoen, hebben we afscheid genomen van Sjoerd Moes als bestuurslid.

We kunnen ronduit zeggen dat Sjoerd de afgelopen tien jaar vaak het gezicht van het museum was. Het “ritsel gehalte” van Sjoerd was en is zeer hoog. Bij Sjoerd bestaat geen nee. Overal had Sjoerd zijn kontakten en regelde dan iets. Daar heeft het museum de afgelopen jaren veel aan gehad. Zoveel, dat het bestuur heeft besloten Sjoerd te eren met een heuse straatnaam.

Voortaan heet het ‘weggetje’ wat leidt naar de achterdeur van Siegerlida`s hoeske ‘het Sjoerd Moes straatje’. Gelukkig gaat Sjoerd voor het museum niet verloren. Hij is al druk bezig met het voorbereiden van een tentoonstelling over de “Garnalen visserij in de provincie Groningen”.

Stoomschip Sophia van E.J.B. Brands in de binnenhaven van Zoutkamp (1900-1905)

Nieuws van het Visserij­ museum Zoutkamp

N

amens alle vrijwilligers en bestuursleden van het visserijmuseum wil ik eerst nog even stilstaan bij de ramp met de HA 38 “Frisia”. In de vroege ochtend van dinsdag 14 december jl. is de HA 38 in het westgat van Ameland door nog onbekende oorzaak gekapseisd. Ondanks snelle en vele reddingspogingen kon de bemanning helaas niet worden gered. Jan Tuin, Jannes Lap en Steven van der Broek verloren het leven bij deze ramp. De verslagenheid in de vissersgemeenschap en zeker in die van Zoutkamp was en is nog steeds groot.

We missen het vertrouwde beeld van de HA 38 aan de Reitdiepskade. De plek waar de schelpenzuiger iedere week weer thuis kwam. Alle betrokkenen moeten deze gebeurtenis een plek geven, iets wat absoluut niet meevalt, maar toch moet gebeuren. Namens het Visserijmuseum wens ik allen veel sterkte toe met dit enorme verlies. Voor vele niet vissers, geldt dat ze misschien nog weer eens nadenken over de visserij en de zee.

Het lijkt zo gewoon een bakje garnalen in de supermarkt. Wat daar aan vooraf gaat is voor velen iets totaal onbekends. Natuurlijk is er veel verbeterd aan de schepen en hun uitrusting maar de zee blijft ook nu nog iets waar je respect voor moet hebben. Helaas is het oude gezegde “de zee geeft en de zee neemt” ook in deze tijd gewoon waar.

De plek van Sjoerd wordt ingenomen door Willy Tadema. Willy werkt voor de provincie Groningen waar ze zich bezighoudt met IT-werkzaamheden. Van deze kennis en haar verdere inbreng, hoopt het museum nog lang te kunnen profiteren.

Er lijkt wat lucht te zijn gekomen in ons opslag probleem. Na een gesprek met de directeur van de firma Heiploeg is er ruimte toegezegd in de oude boerderij naast het gebouw van Heiploeg. Of we hier genoeg aan hebben moet de toekomst uitwijzen. Verder gaan een aantal activiteiten gewoon door. De ZK 4 heeft een goed seizoen achter de rug. Het registreren en documenteren loopt voorspoedig en om de maritieme musea in Groningen meer bekendheid te geven is “Het Grommo ” opgericht.

De Groninger Maritieme Musea Online promoten hun musea.

Vanzelfsprekend doet het Visserijmuseum hier aan mee. De site is: www.grommo.nl Het laatste punt wat ik wil noemen, is de samenwerking met de HVZ. Het gebouw van de Historische Visserij Zoutkamp is bijna volledig ingericht. De eerste sloep krijgt vorm en de bar annex winkel is klaar. Het is de bedoeling dat het visserijmuseum samen met deelnemers van de HVZ deze winkel gaan uitbaten.

Verder willen we proberen de bezoekers van beide locaties te bereiken. Hoe dit gaat lopen moeten we deze zomer gaan zien.

Aart Loomeijer (voorzitter)

Nieuws van het bestuur

H Uit Panorama 1933

Nieuwsbrief VMZK

2

et visserijmuseum laat een gezond beeld zien. Het aantal bezoekers heeft de zesduizend overschreden.

Een prachtig resultaat. Eerlijkheidshalve moeten we wel toegeven dat we dit niet hadden gehaald zonder “De tocht om de Noord”. Deze wandeltocht waarbij de wandelaars door het museum gingen was een groot succes. Het project van de poppenkast, waar Freya Noest haar voorstellingen in geeft,

3

Nieuwsbrief VMZK

Nieuwsblad van het Noorden, 13 januari 1968, blz.12

Nieuws van de SHVZ

H

et afgelopen half jaar heeft de Stichting Historische Visserij Zoutkamp niet stil gezeten.

De inrichting van de sloepenloods nadert zijn voltooiing. Er zijn door de deelnemers prachtige banken en tafels gemaakt. Van de sloep zijn de steven en de spiegel te zien. Verder zijn de hulpspanten geplaatst en uitgelijnd. Binnenkort zal de eerste gang worden gebrand of eventueel gestoomd. De eerste gang kost altijd een hoop voorbereiding en je zal zien dat de volgende gangen steeds sneller gaan. We hopen dat de sloep dit jaar nog afgebouwd wordt. Om een betere indeling van de activiteiten te krijgen is de houten constructie, gewijd aan de sloepententoonstelling, kortgeleden naar boven verplaatst. Er komt nu beneden ruimte voor de Stichting Geïntegreer-

de Visserij. De aangesloten vissers hebben allen kleine bedrijven en willen zo verantwoord en duurzaam vissen. Doormiddel van een kleine expositie en dvd presentatie brengen ze dit onder de aandacht van de bezoekers. Verder is er een bar annex winkeltje gemaakt waar men een kopje koffie kan halen en iets kopen.

Het is de bedoeling dat een aantal deelnemers dit gaan beheren. De spulletjes uit de winkel komen uit het Visserijmuseum. De plaats van de kalkoven en het huisje komt definitief op de locatie Werfstraat/Grachtstraat. Er wordt door architect Broor Adema voor dit gebied een plan gemaakt waar deze objecten goed in passen Voor het drenkelingenhuisje is de bestemmingsplanprocedure bijna afgerond en er is een offerte aangevraagd voor de staalconstructie. Wij hopen dat na al die voorbereidingen er dit jaar veel zal gebeuren.

Colofon

13 januari 1968

Meer

perspectiei

heeft Van

De Nieuwsbrief Visserijmuseum Zoutkamp wordt uitgegeven door de St. Visserijmuseum Zoutkamp.

Reitdiepskade 11, 9974 PJ tel. (0595) 40 19 57 www.visserijmuseum.com

lieer

onze redactie voor

een

bioloog te IJmuiden heeft tijdens in cafe voorlichtingsbijeenkomst een

vissers er Blaauw te Termunten de donderdag op gewezen dat het sparen ondermaatse garnalen (puf van de

voordeel

bewees taten

van

de

Kopij-coördinator: Eppo Lukkien (0595) 40 14 25

van

vissers uit

Den

de

welke

en welke

bleken

Oever

van

het

en wel

daartoe nog afgelopen

Ook

ken

Oever

niet zijn

overgegaan

vember opnieuw

Hij

resultaten

de

eersten daartoe

laatsten

Den

opleveren

zal

hand

aan

dit

Harlingen

8e jaargang, nr. 1 - februari 2011

visserijbioloog

de

sparen

oktober

vruchten van

en

november

plukken

te

pufgarnalen

de

Dr

Aart Loomeijer (vicevoorzitter SHVZ)

Boddeke vertelde

dat

Dokkumer

vissers

de

Nieuwzijlen hadden besloten sloten de ondermaatse garnalen te sparen wijdere ren Zij gingen na augustus met dere netten de Wadden , waardoor op in door zij als enigen in het Noorden oktober en november een winst boekten ten (35 pet ten opzichte van de En dat gelijkbare periode van 1966 vergelijkbare

Eindredaktie en productie: Gerard Bakker Seal Productions Zoutkamp e-mail: seal.productions@planet.nl

terwijl vrijwel

Jaap Vegter van de Stichting Geïntegreerde Visserij (www.geintegreerdevisserij.nl)

Natuur lost ziftselprobleem wel op

A

ls sinds mensenheugenis houdt de ziftselproblematiek de garnalensector bezig. Met enige regelmaat beheerst het de actualiteit. Verhalen over vermeend gebruik van ziftsel in consumptiegarnalen in zowel binnen- als buitenland steken met regelmaat de kop op. Vissers van Ons Belang en Hulp in Nood laten hun ziftsel al een aantal jaren gecertificeerd afvoeren via van der Groep en Visser Visresten en zorgen zodoende voor een gegarandeerde onttrekking aan de menselijke voedselketen. Prima initiatief!!

Johan Rispens van de ZK 18 heeft sinds kort een nog duurzamere wijze ontdekt om een (klein) deel van de ziftselproblematiek aan te pakken. Na de Kerst wist hij beslag te leggen op ziftsel van kotters die nog hadden gevist, LO 7 en LO 44, en met dit ziftsel heeft hij een voederplaats in de binnenhaven van Zout-

Nieuwsbrief VMZK

4

Vormgeving, print en afwerking: Dogravo Drukwerkverzorging Damwâld - www.dogravo.nl

de

op

vissers

uit

Zoutkamp

dezelfde plaats

uitgooien in die maanden ter bleven bij de vangst gaande jaar De de

bewezen

heeft

willen betalen

Het jaar 1967 is volgens de heer Boddeke geweest schraal garnalenjaar deke een weest Dat er toch een redelijke hoeveelheid veelheid binnen werd gebracht is naai zijn mening vooral te danken aan eer sterke verbetering van de vloot Ei werd in Nederland 7 miljoen kg eer sumptiegarnalen gevangen tegen

consumptiegarnalen

gemiddelde

prijs van

f

2

per

kg

er

miljoen gulden 4 miljoen k

opbrengst van 17 Aan pufgarnalen werd binnen gebracht tegen

een

een gemiddeld een to cent per kg en taal-opbrengst van f 170 prijs

van

3

leven

Laten

f graag willen komen tot miljoen gulden-grens en dat kan dan moeten w zei de bioloog ,,maar wa de pufgarnalen laten leven Hij

,,Ik zou

25

len

in

kwaliteit te

jaar

het

in

garnalen

betere

veel meer

Boddeke

R

dr

geldelijk

vissers

voordelen

financiele

Noord-Groningen De

de

ondermaatse

Sparen

i

voor

heer

garnaal

zwaar

Boddeke in

wordt

vrij

hun

die

netten

pet het

achter

15 in

voorgaande

beklemtoonde korte

terwijl

de

tijd

3

handel

dat

keer

zo

voor

verheugd

over

net

nog

steeds

teruj

lopende aantal ondermaatse garnalen miljoen kg (in aanta maar vond 4 twee keer zoveel als consumptiegarna len te nog altijd te veel Daar staat genover dat de opbrengst van de con

sumptiegarnalen groot

is

als

van

nog puf

altijd 150

keer

z

.

,,En voor een grotere totale aanvoei om hoeven we niet bevreesd te zijn dat er altijd opnieuw afzet voor word gevonden terwij de prijs na eei zicl korte onderbrek’ns’ misschien ook wel aanpast Hiervan 7 in voor ƒ’ *^’»jk iraande jaren de bewijzen ge aldus de heer Boddeke leverd

Coaster Volente voor de sluis in Zoutkamp, 1960

Binnenhaven Zoutkamp, 1975

kamp gemaakt. Het duurde maar even voor de eenden, meeuwen en andere vogels wisten waar ze zich konden ‘verrijken’ aan ziftsel.

Johan Rispens strooit vanaf zijn ZK 18 het garnalenziftsel op het ijs.

5

Nieuwsbrief VMZK

Wat doe jij op 18 maart 2011?

N

L DOET is de grootste vrijwilligersactie van Nederland en stimuleert iedereen om op 18 en 19 maart 2011 de handen uit de mouwen te steken. Ook het Visserijmuseum Zoutkamp doet mee en wel op vrijdag 18 maart a.s.

15.00 uur. Op de site www.nldoet.nl kun je meer informatie vinden over deze vrijwilligersactie. De klus is inmiddels vol, 7 leerlingen van het Wessel Gansfortcollege komen langs om ons te helpen. Ver-

Het Visserijmuseum is in de winterperiode omgebouwd voor de nieuwe expositie Visserij, van Lauwerzee tot Dollard.

Een expositie over de visserij van Zoutkamp tot Termunterzijl. Er zijn vitrines verplaatst, nieuwe lijsten opgehangen en nu moet alles schoongemaakt worden voor de opening op 1 april 2011. We beginnen om 10.00 uur en gaan door tot

der hebben we natuurlijk ook onze eigen vrijwilligers nodig om de klus te begeleiden. We vragen zelf ook een aantal vrijwilligers, maar iedereen is van harte welkom om even langs te komen. Voor een hapje en een drankje wordt gezorgd en ook een broodje staat op het programma. Een aantal klusjes die op het programma staan zijn bijvoorbeeld, ramen wassen, grote schoonmaak in Siegerlida’s Hoeske, Vitrines poetsen, dakgoten afnemen en het straatje achter het museum schoonmaken. We hopen op mooi weer zodat we ook de buitenboel kunnen doen. Contactpersoon voor deze actie is Esther Toxopeus. tel. 06-12293397 of visserijmuseum@live.nl

Drie keer is scheepsrecht

Brandweer Zoutkamp rukt uit voor 'lekke' schepen

Z

outkamp- De periode tussen vorst en een inzettende dooi maakt sommige schepen extra kwetsbaar voor lekkages van diverse aard. Een geknapt overlooppijpje, een gescheurde rubber of.... Er is maar weinig voor nodig om een schip in de winter water te laten maken.Gelukkig was er alleen sprake van materiële schade. De krachtige pompen van de Brandweer Zoutkamp hielden eerst de voormalige ZK 22 van huisarts in ruste Witkamp boven water en later de Greetsiel 33 van de Rousant.

Tot slot volgde op Lauwersoog nog een klein klusje aan boord van het voormalige kokkelschip de Catjan. (foto's Gerard Bakker)

Nog niet binnen...

I

n de vorige Nieuwsbrief beloofden we u in deze editie ook eens aandacht te schenken aan de geschiedenis van de Zoutkamper binnenvissers. Dat was iets te overmoedig toegezegd. Dus dat verhaal komt in de Nieuwsbrief van de komende zomer...

Palingvisser Gaele Postma met scheepshond Skip onderweg naar zijn fuiken. 

Pre-historie op de ZK 4 ...

H

et afgelopen voorjaar kreeg de ZK 4 een nieuw stuurhuis. Een replica van het oude. De timmerlieden Visser en Tammens bouwden een exacte kopie van het oude stuurhuis dat aan vervanging toe was. Van Calcer en Lukkien namen het ijzerwerk voor hun rekening en samengevoegd kan het schip wat stuurhuis betreft weer jaren vooruit.

Om het plaatje compleet te maken maakte Pieter Bijma van jachthaven Hunzegat van een restant van het oude teakhouten stuurhuis een prachtig mooi naambordje dat nu voorop het nieuwe, historisch verantwoorde stuurhuis, pronkt. Prehistorie dus.

Nieuwsbrief VMZK

6

7

Nieuwsbrief VMZK

1. Reitdiep,Vlaggetjesdag 1976.

2. Aankomst Vooruitgang 3, 1947 3. Gaele Postma in zijn (paling)rookhok 2009.

4. Heien met spierkracht 1930.

5. Winter 2007. Dampier Zoutkamp.

6. ZK 21 van L. Groefsema ,Waddenzee1994.

7. ZK 34 van R. Bottema 1969.

8. Hunzeboten in buitenhaven Zoutkamp rond 1910.

9. Kerkpad richting Spuistraat, Zoutkamp 1970.

Nieuwsbrief VMZK

8

9

Nieuwsbrief VMZK

Nieuwsblad van het Noorden, 10 oktober 1978, blz.15

Vijfde blacj

Recept

vissers voor

uitzuigen

daarna

prifc

in

’Woncf

petroleum

Oktober 1978 houden’

’Pietermanplaag

sterk

plaag

overdreven’

Visserijmuseum Zoutkamp aangesloten bij Maritiem Digitaal

S

inds het najaar van 2008 is het Visserijmuseum een geregistreerd museum. Het is een officiële erkenning dat het museum een professionele organisatie is en voldoet aan bepaalde kwaliteitseisen. Eén van de eisen is dat het museum beschikt over een collectieregistratie waarin alle objecten zijn vastgelegd. De afgelopen drie jaar is er hard gewerkt aan het invoeren van objectgegevens en -foto’s in het softwarepakket Pandora. Inmiddels is ruim 60% van de collectie op deze wijze gedigitaliseerd.

Het digitaal vastleggen van objectinformatie biedt nieuwe mogelijkheden. Zo is het sinds kort mogelijk om de collectie van het Visserijmuseum te doorzoeken via het Internet. Het museum is met ingang van dit jaar namelijk aangesloten op het internetportaal Maritiem Digitaal. Maritiem Digitaal is een initiatief van het Maritiem Museum Rotterdam. Via het portaal zijn de collecties van negentien maritieme musea - waaronder het Visserijmuseum Zoutkamp - digitaal toegankelijk. Er zijn meer dan 800.000 objecten terug te vinden. Neemt u zelf maar eens een kijkje op www.maritiemdigitaal.nl.

pieterman mag dan De een vriendelijk klinkende naam hebben ben de vissers zijn uiterst beducht voor de gifstekels van dit momenteel teel in groten getale aan de kust voorkomende kleine zeevisje Vooral de garnalenvissers want op een zij hebben de meeste kans uiterst pijnlijke aanraking met deze vis die zich onder andere met garnalen voedt Het is dan ook altijd tijd uitkijken geblazen voor de vissers ze de netten aan sers wanneer boord hi j sen meeste visserslui hebben De zich wel eens geprikt aan een kleine pieterman

ne

Zo weet

Zoutkamp

gamalenvisser Markus van

de

,,Bij het sorteren

46 nog goed

van de vangst voelde ik plotseling een prik in een van mijn vingers Bij overlevering levering en ook van collega’s wist ik echter Ik heb de ter direct wat ik moest doen vinger in m’n mond gestopt en het wondje krachtig uitgezogen Daarna heb ik de vinger een tijdje in een blik met gasolie gehouden Ik had daarna nog wel geruime

je

me

tijd

pijn

maar

er

ontstond geen

bloedvergiftiging Vrijwel gelijkluidende verhalen over de pieterman horen we van de ex-vissers Lindemuller (nu bedrijfsleider van de

Garna lenvisser Markus geeft aan ’wat te doen bij een steek van een Pieterman

terman

nalen of schol en tong Ze houden daar rekening mee en gaan zeer voorzichtig te werk want die visjes kunnen je veel pijn bezorgen Ik ben eens geprikt en toen werd m’n hele arm als het ware verlamd Evenals schipper Markus heb ik het wondje goed uitgezogeri en daarna m’n vinger in petroleum gedompeld de pijn bleef nog geruime tijd maar de verlamming ming verdween We vinden dit nog de

meest afdoende behandeling de heer Lindemuller

verklaart

Grote concentraties Schipper Markus zegt naar aanleiding over grote de berichten centraties pietermannen aan de kust die sportvissers en badgasten hebben verwond wond dat het hem inderdaad is opgevallen len dat er momenteel veel van deze visjes

van

concentraties

zijn ,,Ik zie ze veel

meer dan

in

voorgaande

Stichting Vislos op Lauwersoog en N Bakker (nu adjunct-havenmeester van Lauwersoog Ze vertellen dat om de zoveel veel jaar precies is dat nooit te zeggen

jaren maar

ja

zo gaat dat altijd met deze

Zo heb

je

ze een paar jaar

pietermannen voorkomen in de kustwateren van Noordzee en Waddenzee

zorgen dat

veel

zee

Dit

wordt

overigens

niet

als iets

angstaanjagendsbeschouwd door

de

vissers

gewoon tot de visserman heeft gauw genoeg noeg door wanneer hij extra goed moet opletten op pietermannen tussen de gar,,Het behoort

beroepsrisico’s

amper

of

niet en zo tref je er een heleboel aan in je

netten

Het

is

ze

nu oppassen voor ons en kunnen prikken

in

IJmuiden gelooft

niet dat er in

Katwijk

nu gesproken moet worden over een ware ,,pietermannenplaag in de kuststrook van Noordzee en echter wel zo dat

Waddenzee er

dit jaar

,,Het

is

opvallend

dezewateren

begrijpelijke redenen is de pieterman (de kleine soort wel te verstaan want de grote pieterman wordt door onze vloot niet meer gevangen weer in opmars aldus drs Van Beek ,,aanvallen Hij noemt de yerhalen over de vallen van pietermannen op badgasten en sportvissers nogal overdreven In

lichaam

Dndanks waar de grote ogen hoog zijn ingeplant De De grote bek loopt schuin omhoog eerste rugvin is kort de tweede rugvin en ook de anaalvin zijn veel langer Op de rugvin bevindt zich een gifstekelevenals

indezelfdetinten De pietermannen leven op zanderige delen van de zeebodem Daar liggen ze een

groot deel

gegraven

zolang er water is en vissers zorgen ze er wel voor om er met de handen af te blijven ven Het is echt een ongelukje wanneer een visser zich prikt aan de pieterman

beweert RIVO-bioloog Van Beek

in

van

hun

afwachting van

half ingegraven de verschijning

tijd

ning van hun prooi die ze echter niet door middel van de gifstekels vangen Algemeen gemeen wordt aangenomen dat het gif alleen dient ter verdediging Dit gif is bijzonder sterk en werkt op het zenuwstelsel stelsel pijn

pieterman is razende als de pietermannen in een doodgegaan kunnen de stekels

Iemand

,,gestoken Zelfs

die door een

krijgt zeer snel een

visnet zijn kels nog enige tijd een bedreiging

Twee soorten Nederlandse kustwateren

Het visje heeft een langwerpig chaam met een betrekkelijk kleine kop

beide kieuwdeksels Het lichaam is grijsbruin tot geel gekleurd met vlekjes

handen neemt Elke visserman echter kent de pieterman want deze vis is er al

In de

danks de gifstekels is het een bijzonder smakelijke vis De kleine pieterman is vanwege z’n afmetingen voor de consumptie sumptie niet interessant

op

eerste instantie zal dit visje eerder vluchten bij het naderen van mensenvoeten voeten in de zee dan steken Dit gebeurt alleen wanneer men ze vangt en in de

Drs Frans van Beek bioloog bij het Rijksinstituut voor visserijonderzoek

(RIVO

in

De afgelopen vijf jaar was de populatie onder meer als gevolg van de boomkorvisserij visserij (voor de vangst van schol en tong waarbij de netten mettoebehoren scherp over de zeebodem worden getrokken ken sterk verminderd Maar om nog onbegrijpelijke

niet

,,na die paar steekgevallen

sers risico’s en een

vis

pietermannen worden gezien zewateren

veel

houden

den zich twee soorten pietermannen op de grote die een lengte krijgen van ruim 40 cm en de kleine die niet groter wordt dan 15 cm De grote pieterman werd tot voor een aantal jaren nog regelmatig door vissers aan de afslag gebracht Dn-

,?

vormen

men Pietermannen vormen niet alleen in Nederlandse kustwateren een de jjemene verschijning ze komen voor van Noorwegen tot West-Afrika en ook in de Middellandse Zee worden ze regelmatig ge vangen

aljjemene

PIETSWANENBURG

Ontwikkeling kleine pieterman

N Visserijmuseum nu ook interactief in de ‘sociale media’

H

et Visserijmuseum gaat met haar tijd mee en is nu ook te vinden op Hyves (http://vismuzo.hyves.nl) en op Twitter (@Visserijmuseum). Via deze kanalen leest u het laatste nieuws en zijn er leuke foto’s te bekijken.

Nieuwsbrief VMZK

10

et als schurftvis wordt ook de kleine pieterman meer waargenomen langs de Hollandse kust. De soort komt voor van het Middellandse zeegebied tot aan het midden van Denemarken en was tot ongeveer 1988 vrij zeldzaam in Nederland. De verspreiding van kleine pieterman breidt zich de laatste twee decennia uit naar het noorden door opwarming van het zeewater.

De kleine pieterman komt vooral voor op zandige bodems. Een individu wordt ongeveer 18 cm lang en kan dan een leeftijd

garnalen

hebben die uiteenloopt van 6 tot 12 jaar. De kleine pieterman graaft zich in de zeebodem in zodat alleen zijn ogen nog net boven het oppervlak uitsteken. Het dieet bestaat vooral uit grondels.

11

Nieuwsbrief VMZK

Wie-o-wie deels opgelost...

I

n de vorige editie van deze Nieuwsbrief vroegen we de hulp van de lezer bij het benoemen van een drietal foto’s. Met als centrale vraag: Wie-owie? Foto 1 was blijkbaar een moeilijke puzzel, want we kregen geen respons op onze vraag naar de afgebeelde personen.

Foto 2 was wel een honderd procent ‘hit’.

Hieronder volgen de namen van de jonge Zoutkamper heren: Piet Westra, Allert Buitjes, Tabo van der Veen, Maarten Vogel, Ailko Rispens en Kees Diepstra. Over het onbekende schip kwam (natuurlijk) direct een reactie van Jan van der Veen

(fotoveen) binnen. Hierbij de historie van het schip: bouwjaar en werf onbekend.

Het was de ZK 49 van Jacob Dijkhuis en het voer onder de naam Geene. Het was een half gedekt houten platbodem (zeilvaartuig) van het type Lemsteraak.

In 1920 werd het scheepje voorzien van

een 20-24 pk Hardz-motor. Gevist van 1916 tot en met 1928 op garnalen en vis in de Lauwers- en Waddenzee. Verkocht naar Urk. Urk 113. In Urk doorverkocht als UK 189. In 1930 kwam het schip terug als ZK43 ‘de Bom’, eigenaar Jannie Toxopeus. Gevist van 29-9-1930 tot 26-4-1947. Tijdens de oorlogsjaren niet gevist. Het schip stond toen droog op de kwelder. In 1947 doorverkocht als ZK23 aan Siepko Knap. Gevist tot 28-91953. Toen werd het schip verkocht aan Piet Rillema (oud Zoutkamper) te Grouw.

Vaartuig uit de visserij.

Vader Wout Boersma en zoon Henk (l.) in de haven van Lauwersoog aan boord van de (oude) ZK 54, 1982 (foto Gerard Bakker).

Thema Land en Water centraal in nieuw project

Ook Visserijmuseum Zoutkamp doet mee!

G

eschiedenis is overal om ons heen - soms tastbaar, soms niet meer tastbaar, maar altijd aanwezig in het landschap. Het Nationaal Historisch Museum brengt elk jaar een serie historische locaties onder de aandacht. Het museum werkt hiervoor samen met lokale instellingen, gemeenten en provincies. Het project dat hiervoor is opgestart, heet x was hier en start in 2011 op vijfenveertig locaties. Op die plaatsen vindt het publiek historische informatie, fysiek en digitaal ontsloten. Centraal staan de gebeurtenis, de plek en de historische context. Wat is waar en wanneer gebeurd? Waar bevinden zich de zichtbare of tastbare sporen? Het publiek maakt kennis met persoonlijke verhalen van betrokkenen die de geschiedenis hier hebben beleefd en kan ook de eigen geschiedenis van die plek toevoegen aan de informatie. Een door het Nationaal Historisch Museum speciaal ontwikkelde website is

Nieuwsbrief VMZK

het centrale punt waar alle informatie samenkomt.

Het is de bedoeling dat elk jaar ongeveer vijftig locaties worden toegevoegd, steeds aan de hand van het thema van de Maand van de Geschiedenis. Zo komen uiteindelijk alle belangrijke plaatsen in Nederland aan de beurt.

Dit jaar is het thema Land en Water en is Zoutkamp één van de geselecteerde locaties. Het Visserijmuseum is - net als de Stichting Historische Visserij Zoutkamp - benaderd om deel te nemen aan het project x was hier. Hier werken vanzelfsprekend graag aan mee! Het zal waarschijnlijk veel aandacht genereren voor ons museum en Zoutkamp en de visserij bij een (nog) groter publiek onder de aandacht brengen. In mei 2011 start de promotiecampagne. Dan is er meer bekend. Voor meer informatie kunt u terecht bij Willy Bakker (0595 407074).

12

ZK 14 van J. van Oosterom vaart vanaf het Wad de Robbengatsluis van Lauwersoog binnen (1970).

Niek Bakker achterop de auto van garnalendrogerij Toxopeus.

Sluisweg Zoutkamp, 1951.

13

Nieuwsbrief VMZK

Wie-o-wie? (deel 2)

Nieuw

A

ls je gevraagd wordt om een bestuursfunctie op je te nemen, ben je altijd een beetje vereerd. Zeker als het gaat om het Visserijmuseum Zoutkamp. Van dichtbij - het museum grenst praktisch aan onze achtertuin - heb ik het museum de afgelopen jaren zien uitgroeien tot een professionele organisatie die haar zaken goed op orde heeft, financieel gezond is, veel activiteiten en projecten initieert en een grote schare vrijwilligers heeft.

Daar wil je graag bijhoren en je steentje aan bijdragen!

Kadastrale luchtfoto van het gebied tussen Zoutkamp en Vierhuizen, 1953

Nieuwsbrief VMZK

14

Wat meer informatie over mijzelf: ik ben Willy Bakker, 37 jaar, getrouwd met Gerard Bakker en woonachtig aan de Schoolstraat 4 te Zoutkamp. Ik ben geboren en opgegroeid in Eastemar, een klein dorpje in de Friese Wouden. Ik woon alweer 16 jaar in Zoutkamp en ben inmiddels helemaal verknocht aan het dorp en de prachtige omgeving. Ik werk bij de provincie Groningen als IT-strateeg. In het bestuur van het Visserijmuseum neem ik het stokje over van Sjoerd Moes. Ik ga mij bezig houden met het onderhouden van externe contacten, bijvoorbeeld met partnerorganisaties, het Museumhuis Groningen en subsidieverstrekkers als de provincie. Daarnaast staan er een aantal nieuwe projecten op stapel waar ik mijn deel aan bijdraag. Voorbeelden zijn ‘x was hier’ (met het Nationaal Historisch Museum), Maritiem Digitaal (met het Maritiem Museum Rotterdam) en de vervanging van de website. Kortom: genoeg te doen! Ik verheug mij op de prettige samenwerking en de gezelligheid die het bestuurswerk voor het museum met zich meebrengt.

Willy Bakker

O

p deze pagina weer een aantal foto’s uit de oude doos. Helpt u ons met de omschrijvingen, de personen en de data? Mail uw gegevens o.v.v. het fotonummer naar info@visserijmuseum.com of schriftelijk: Visserijmuseum Zoutkamp, Reitdiepskade 11 9974 PJ Zoutkamp. Wij wachten in spanning uw post af!

➋ ➊

➌

➍

15

Nieuwsbrief VMZK

www.dogravo.nl

Mark Schulz demonstreert het nettenboeten.