Marta Kosińska

1. Projekt został zrealizowany w ramach programu Erasmus+ (sektor Edukacja dorosłych).

Super Love Woman kontra dyskryminacja

W ramach projektu „Leading my own life”1 stworzyliśmy film Shout it out loud with Super Love Woman, opowiadający o relacji osoby niepełnosprawnej z terapeutą lub społeczeństwem. Wszystkie sceny zostały wymyślone przez osoby z niepełnosprawnością intelektualną. Tytułowa bohaterka – Super Love Woman – pojawia się zawsze tam, gdzie jest łamane prawo do samodzielności i godności osób niepełnosprawnych. Pokażę, że taki film można wykorzystać jako narzędzie szkoleniowe.

JAREK MARCISZEWSKI

W projekcie uczestniczyły organizacje z Polski (gdańskie koło Polskiego Stowarzyszenia na rzecz Osób z Niepełnosprawnością Intelektualną – PSONI), Szwecji (Medis 5) oraz Irlandii Północnej (Playhouse Derry). Założeniem współpracy było wzmocnienie kompetencji liderskich osób z niepełnosprawnością intelektualną. Każda organizacja obrała własny styl pracy, ale wspólnym rezultatem projektu jest film Shout it out loud with Super Love Woman, nakręcony w konwencji kina niemego i – pomimo poważnego tematu – mający nutę komediową.

Wszystkie przedstawione scenki dotyczą sytuacji doświadczanych na co dzień przez osoby niepełnosprawne. Poruszają kwestie utrudniania rozwoju umiejętności, wyręczania bez potrzeby, ograniczania wolności – czyli uniemożliwiania bycia liderem w ich własnym życiu. Każda ze scenek była inspirowana jakimś doświadczeniem lub sytuacją, w której potencjalnie mogłyby się znaleźć osoby niepełnosprawne. Co ważne, wszystkie sytuacje zostały wymyślone przez osoby niepełnosprawne. W ten sposób również chcieliśmy podkreślić liderski charakter tego projektu. Każda odgrywana historia została poprzedzona wcześniejszymi warsztatami, podczas których wyłanialiśmy najlepsze pomysły. Tuż przed finalnym ujęciem robiliśmy próbę generalną.

Nagrywanie filmu

Scenki były nagrywane w krajach partnerskich podczas spotkań międzynarodowych. W filmie uczestniczą aktorzy wszystkich trzech narodowości. W Polsce były to osoby z Teatru Razem, zespołu Remont Pomp, Warsztatu Terapii Zajęciowej i Środowiskowego Domu Samopomocy (to placówki działające w ramach gdańskiego koła PSONI).

Montażem filmu zajęła się organizacja Medis 5 ze Szwecji. W tych pracach wzięły także udział dwie osoby z niepełnosprawnością intelektualną. W Medis 5 od kilku lat funkcjonuje grupa zajmująca się nagrywaniem i montowaniem obrazów, którą opiekuje się profesjonalny filmowiec. Analizą ujęć, obsługą odpowiedniego oprogramowania

i podejmowaniem decyzji o wyborze najlepszych scen zajmowała się cała grupa. Wynikiem wspólnej pracy było również porządkowanie konkretnych ujęć.

Podczas nagrywania filmu staraliśmy się także dotrzeć do lokalnych instytucji

i w miejsca niezwiązane z działalnością na rzecz osób niepełnosprawnych. W Szwecji był to komisariat policji, w Irlandii Północnej – lokalna firma transportowa, a w Gdańsku klub muzyczny „Ziemia”. Ze względu na scenariusz potrzebowaliśmy konkretnych planów oraz osób, a ich pozyskanie nie zawsze było proste. Pozwoliło nam to uświadomić sobie, że w społeczeństwie ciągle istnieją obawy przed osobami niepełnosprawnymi.

Nasz film był wielokrotnie wyświetlany podczas warsztatów prowadzonych w ramach projektu. Ten materiał, promujący zachowania antydyskryminacyjne, obejrzeli nauczyciele szkół specjalnych, terapeuci warsztatów terapii zajęciowej, pracownicy środowiskowego domu samopomocy, wolontariusze, członkowie Gdańskiej Rady Równego Traktowania. Zobaczyli go również urzędnicy Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie w Gdańsku, Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Sopocie, Wydziału Rozwoju Społecznego w Urzędzie Miasta Gdańsk oraz przedstawiciele Narodowej Agencji Programu Erasmus+. Film pokazywaliśmy także przedstawicielom stowarzyszeń i fundacji działających z osobami z niepełnosprawnością intelektualną na terenie Pomorza. Warsztaty były skierowane zarówno do osób z niepełnosprawnościami, jak i osób pełnosprawnych. W Szwecji i Irlandii Północnej film zobaczyli pracownicy szkół, stowarzyszeń, instytucji kultury, muzeów, jak również studenci medycyny.

Efekt Super Love Woman

Film jest narzędziem szkoleniowym przeznaczonym dla terapeutów pracujących z osobami z niepełnosprawnością intelektualną i może być wykorzystywany jako

inspiracja do rozmowy na temat dyskryminacji. Dotyczy roli, jaką powinni pełnić terapeuci oraz granic udzielanego przez nich wsparcia, których przekroczenie oznacza ograniczającą ingerencję. Film można wykorzystać podczas spotkań warsztatowych na temat wykluczenia i dyskryminacji osób niepełnosprawnych intelektualnie. Po krótkim wstępie i projekcji obrazu prowadzący może potraktować pokazane sytuacje jako pretekst do dyskusji o doświadczeniach związanych z dyskryminacją lub wspieraniem osób niepełnosprawnych. Prezentacja oraz dyskusje mogą również być prowadzone przez osoby niepełnosprawne.

Podczas realizacji projektu w Polsce wzmacnialiśmy także kompetencje liderskie osób intelektualnie niepełnosprawnych, ucząc je prowadzenia warsztatów muzycznych, teatralnych i plastycznych. Dzięki tym działaniom osoby niepełnosprawne przeprowadziły ponad 40 warsztatów artystycznych dla różnych odbiorców i dotarły do ponad 500 osób. W działania liderskie udało nam się zaangażować ponad 30 osób, spośród których wyłoniliśmy sześciu liderów – prowadzących zajęcia w instytucjach. Pojawiali się w szkołach, stowarzyszeniach, placówkach kultury, na festiwalach i podczas spotkań grup nieformalnych, docierali z informacjami do dzieci, młodzieży, osób dorosłych. Mamy nadzieję, że kompetencje nabyte przez nowych liderów będą nadal wykorzystywane po zakończeniu projektu.

2. facebook.com/LeadingMyOwnLife

Warto zaznaczyć, że każdy z partnerów miał dwóch koordynatorów: osobę z niepełnosprawnością i bez niej. Koordynatorzy niepełnosprawni byli zaangażowani zarówno w logistykę czy promocję projektu w lokalnych środowiskach, jak i w ewaluację oraz wspieranie pozostałych uczestników. Poza tym w trakcie projektu dwoje jego uczestników rozpoczęło działanie w roli selfadwokatów gdańskiego koła PSONI w ramach większego ruchu związanego z samodzielnością i rzecznictwem osób niepełnosprawnych.

Więcej informacji oraz film można znaleźć na facebookowym profilu projektu2 . Zachęcamy wszystkich ludzi pracujących z osobami z niepełnosprawnością intelektualną, a także zajmujących się przeciwdziałaniem dyskryminacji grup społecznie wykluczonych do wykorzystania filmu w swojej działalności. Pozwólmy Super Love

Woman rozprawić się z wykluczeniem!

5. Walizka edukatora

Nie ma chyba edukatora, który nie prowadzi katalogu narzędzi i rozwiązań wykorzystywanych w swojej pracy. Czasem robi to w formie fizycznej, innym razem kolekcjonuje je jedynie w głowie. Narzędzia umożliwiają nam skuteczne wykonywanie zadań zawodowych. Wymagają uaktualniania i udoskonalania, a do tego są czymś własnym, swoistym know-how każdego trenera czy nauczyciela. Z tym większym zaciekawieniem pochylamy się nad tekstami edukatorów, którzy podzielili się własnym katalogiem rozwiązań lub uchylili rąbek tajemnicy swojego warsztatu.