The book is inspired by Seth Goldin and created by the RIO Book team. Cuốn sách được truyền cảm hứng bởi tác giả Seth Godin và do đội ngũ RIO Book thực hiện.
What to Do When it’s Your Turn (and it's always your turn) by Seth Godin Underlying work copyright ©2014, D You Zoom Inc This translation of What to Do When it’s Your Turn is published by RIO Book Vietnam and is edited and altered by RIO Book Vietnam by arrangement with the original author, Seth Godin. RIO Book Vietnam is solely responsible for the edits and translation.
CỜ ĐẾN TAY PHẢI PHẤT Bài học cuộc đời về nắm bắt cơ hội từ Seth Godin Tác giả: Seth Godin Dịch giả: Huỳnh Trọng Nhân Công ty cổ phần RIO Book Việt Nam giữ bản quyền xuất bản và phát hành ấn bản tiếng Việt trên toàn thế giới theo hợp đồng chuyển giao bản quyền với tác giả Seth Godin. Bất cứ sự sao chép nào không được sự đồng ý của RIO Book đều là bất hợp pháp và vi phạm Luật Xuất bản Việt Nam, Luật Bản quyền Quốc tế và Công ước Bảo hộ Bản quyền Sở hữu Trí tuệ Bern.
Đội ngũ thực hiện RIO Book Giám đốc sáng tạo: Tùng Juno Biên tập viên: Nhật Mỹ Thiết kế: Hoàng Hiệp
cờ đến tay phải phất Bài học cuộc đời về nắm bắt cơ hội từ Seth Godin
RIO Book
NXB Lao Động
Dự án sáng tạo do RIO Book triển khai trên lộ trình thực hiện sứ mệnh đồng hành cùng cộng đồng người trẻ khởi nghiệp tại Việt Nam, bao gồm:
#Hashtag Business – Dòng sách tư duy quản trị kinh doanh trang bị kiến thức nền tảng dành riêng cho thế hệ doanh nhân trẻ khởi nghiệp tại thị trường Việt Nam.
#Hashtag Startup – Ấn phẩm hướng dẫn khởi nghiệp kinh doanh từ thực tiễn dành cho thị trường Việt Nam, khai thác đặc thù của từng lĩnh vực bổ trợ cùng góc nhìn đa chiều và bài học thực tiễn từ những doanh nhân khởi sự kinh doanh trong từng ngành.
#Hashtag Inspiration – Trí tuệ cảm xúc cho người khởi nghiệp, mang tới những góc nhìn, kĩ năng mềm cho các doanh nhân trẻ giúp họ nhận diện cảm xúc, giữ vững năng lượng, từ đó gia tăng hiệu quả làm việc và giải tỏa áp lực của công việc kinh doanh.
Mọi ý kiến đóng góp, xin gửi về email: hashtag@riobook.vn
Bạn thân mến,
Xuất thân là những người trẻ từng trải qua giai đoạn khởi nghiệp đầy khó khăn, chúng tôi luôn trăn trở về câu hỏi: “Làm sao để người khởi nghiệp có thể bước chân vào thương trường với sự tự tin về kiến thức cũng như tinh thần vững vàng hơn?”. Đó là lý do cho sự ra đời của #Hashtag Business Vietnam – Dự án sáng tạo do RIO Book triển khai bao gồm #Hashtag Startup – Khởi nghiệp từ thực tiễn, #Hashtag Business – Tư duy quản trị kinh doanh, nhằm cung cấp không chỉ những nội dung độc đáo, sáng tạo, những thông tin và kiến thức hữu ích cho thế hệ doanh nhân trẻ khởi nghiệp tại Việt Nam. Mới đây, chúng tôi tiếp tục ra mắt dòng sách #Hashtag Inspiration – Trí tuệ cảm xúc cho người làm kinh doanh để mang tới những góc nhìn, kĩ năng mềm cho các doanh nhân trẻ giúp họ nhận diện cảm xúc, giữ vững năng lượng, từ đó gia tăng hiệu quả làm việc và giải tỏa áp lực của công việc kinh doanh. CỜ ĐẾN TAY PHẢI PHẤT của tác giả Seth Godin là cuốn sách tiếp theo thuộc #Hashtag Inspiration. Với giọng văn truyền động lực cùng trải nghiệm thiết kế sách dạng tạp chí khác biệt, cuốn sách khiến bạn ngộ ra rằng bất cứ khi nào nhìn thấy cơ hội, chúng đều có thể là của bạn. Và một khi đã nắm lấy nó, bạn chấp nhận hiện thực mình sẽ phải sống giữa hai khả năng: mọi chuyện có thể thành công và mọi chuyện có thể không thành công. Bằng việc xác định bất cứ chuyện gì xảy ra đều “ổn”, bạn sẽ mở được cánh cửa đến với thế giới và can đảm thực hiện những điều có ý nghĩa. Bạn có thể chưa biết phương pháp hành động như thế nào, có thể bạn sẽ không được bạn bè nể trọng và tán dương, cũng không có gì sẽ đảm bảo bạn sẽ thành công. Nhưng hãy cứ làm trước đã. Đừng ngoảnh mặt làm ngơ. Hãy nhìn thẳng vào cơ hội. Bắt lấy nó. Bởi nó luôn luôn thuộc về bạn.
“Cờ đến tay phải phất” có trải nghiệm gì mới? Không mục lục Hành trình khám phá cuốn sách này là không thể biết trước giống như những cơ hội có thể xảy đến trong cuộc đời mỗi người. Bạn có thể không đọc theo trình tự, hãy mở sách và đọc bất kỳ trang nào mình thích để khám phá thông điệp ý nghĩa ẩn chứa trong đó. Sách dạng tạp chí Mong muốn đem đến cho độc giả một ấn phẩm mới với định dạng và trải nghiệm đọc khác biệt chưa từng có trên thị trường và dưới sự truyền cảm hứng của tác giả Seth Godin, cuốn sách được thiết kế với định dạng tạp chí cùng nhiều hình ảnh minh họa chân thực và màu sắc tươi sáng, dễ đọc, dễ xem nhưng để lại tác động mạnh mẽ.
AB
Sticker Những thông điệp đáng nhớ từ tác giả được RIO Book thể hiện dưới dạng sticker và đính kèm theo sách. Bạn có thể dán chúng ở bất kỳ đâu để nhắn nhủ bản thân mình, hoặc dành tặng cho bạn bè, người thân, bất kỳ ai đang cần một lời cổ vũ trong cuộc sống.
Về tác giả Seth Godin là tác giả sở hữu 17 đầu sách bán chạy nhất đã được dịch sang 35 ngôn ngữ. Ông cũng là nhà sáng lập của một số công ty, thành viên của Direct Marketing Hall of Fame và một diễn giả có tầm ảnh hưởng trên toàn thế giới. Một số cuốn sách nổi tiếng của ông: Con Bò Tía, Điểm Thử Thách, Những Tay Tiếp Thị Là Kẻ Nói Dối.
“Hãy làm mọi thứ thật náo động theo cách của bạn.”
“Tôi không còn biết chắc câu hỏi là gì, tôi chỉ biết câu trả lời sẽ là ‘Có’.” – Leonard Bernstein
GƯỢM ĐÃ NÀO.
Khi đang đứng bằng một chân, chúng ta thường hỏi một cách mất kiên nhẫn: “Vì sao tôi phải làm vậy kia chứ?” Chúng ta không đến rạp xem phim trừ khi quảng cáo của bộ phim ấy cho chúng ta biết chính xác nên mong đợi điều gì. Chúng ta không nghe những bài hát chúng ta không chắc bản thân sẽ thích. Và chúng ta luôn muốn biết cách phân loại mọi ý tưởng và mọi cuốn sách để có thể bỏ qua chúng. Làm ơn, gượm đã nào. Hãy để cảm giác đó sục sôi. Có thể bạn không phải kiểu người như vậy, nhưng ít nhất trong lần này, hãy trì hoãn cảm giác được giải thoát khỏi việc tìm ra giải pháp. Xin cảm ơn.
Đã đến lượt bạn để:
Lên tiếng. Trở nên nổi bật. Kết giao với mọi người. Xây dựng một lượng người theo dõi hùng hậu. Giải quyết một vấn đề hay ho. Quảng bá một sản phẩm nào đó. Hãy viết lách, hát hò, phát minh, sáng tạo, đặt câu hỏi, khởi động một dự án, tổ chức một buổi biểu tình, giữ cửa cho người khác, đặt câu hỏi cho chính quyền, làm một đoạn phim ngắn, chỉ đạo, sản xuất, ứng dụng, tìm tòi và áp dụng những gì học hỏi được. Học một kỹ năng mới. Giúp đỡ những người cần bạn. Khiến người khác nhớ về mình nếu một ngày bạn ra đi.
ĐÃ ĐẾN LƯỢT BẠN ĐỂ LÀM MỌI THỨ THẬT NÁO ĐỘNG.
Điều đó rất dễ dàng, rất vui, mà lại chắc chắn thành công. Dĩ nhiên bạn có thể làm được điều đó. Tất cả những điều trên đều là sự thật, ngoại trừ ba vế đầu tiên. Đây là một cuốn sách nói về cơ hội. Cơ hội cho bạn nắm lấy lượt mình và thay đổi thế giới. Cơ hội để bạn cống hiến, lãnh đạo và sống một cuộc sống như ý. Vấn đề là, những việc này không hề dễ dàng. Không dễ gạt đi những tiếng nói vẳng vọng trong đầu bạn, không có phương pháp chắc chắn nào giúp bạn luôn được gia đình và bạn bè nể trọng và tán dương, không có cách thức nào cam đoan bạn không gặp phải thất vọng tràn trề. Bạn có thể không thành công. Mọi chuyện có thể không vui như bạn nghĩ. Nhưng tôi hy vọng bạn sẽ bắt tay hành động bằng mọi giá.
13
Học thuyết
THANG CUỐN HỎNG
HAI NGƯỜI ĐANG ĐỨNG TRÊN MỘT CHIẾC THANG CUỐN. Chúng ta biết rằng họ là hai chuyên viên cấp cao bởi không những ăn mặc chỉn chu, họ còn có vẻ khá vội vã. Bất ngờ, chiếc thang tròng trành và ngừng hẳn. Cả hai chuyên viên bị mắc kẹt trên thang cuốn hỏng, và rõ ràng không thể di chuyển đến nơi an toàn. Người đầu tiên thở dài chán chường, trong khi người còn lại bắt đầu kêu cứu. Ở đây là hai chuyên viên quyền cao chức trọng không thể đến được nơi cần đến bởi thang cuốn bị hỏng và không có ai đến sửa nó hay cứu họ. Năm 2006, Tim Piper biến câu chuyện hiện đại trên thành mẫu quảng cáo cho một công ty có tên Becel. Sự lan truyền của đoạn video là minh chứng cho sự thật ngớ ngẩn mà Piper nhìn thấy. Quá nhiều người không nhận ra rằng tất cả những gì họ cần làm chỉ là bước ra khỏi chiếc thang cuốn đó. Những bậc thang đã có sẵn kia mà, chúng là một phần của thang cuốn ấy chứ. Chúng có thể không tự động hoặc tiện lợi như một chiếc thang máy được lập trình, nhưng chúng sẽ không bao giờ bị kẹt. Cuốn sách này giúp bạn nhận ra rằng mình đang mắc kẹt, cách giải thoát, hành động và lội ngược dòng trong một hệ thống vốn chỉ muốn chúng ta đứng yên. Đã đến lúc bạn ngộ ra thời cơ thuộc về mình, luôn là như thế, và hiểu rằng bất cứ khi nào bạn thấy cơ hội, chúng đều thuộc về bạn. Nhưng trên hết, cuốn sách này bàn về sự tự do và khuynh hướng lảng tránh nó bằng bất cứ giá nào của chúng ta.
16
Sự tự do là cơ hội Tự do kết nối, giao tế với bất cứ ai trên thế giới này. Tự do sáng tạo, ca hát và viết lách và phát minh và chia sẻ thành tựu của mình. Tự do lãnh đạo, đứng lên và hô to: “Theo tôi nào.” Tự do học hỏi, tham gia bất cứ khoá học nào về bất kỳ chủ đề nào và vận dụng những gì học hỏi được vào công việc. Tự do chọn lựa dự án tiếp theo, thông tin sẽ tiếp thu, và những người bạn sẽ giao du cùng. Chúng ta sống trong một thế giới vẫn còn nhiều rào cản và giới hạn, trong một nền văn hoá nơi người ta thường xuyên bị phán xét, bị tước đi phẩm giá, và chối bỏ sự tự do thực thụ. Nhưng cùng lúc đó, những tiến bộ về kinh tế và kỹ thuật quanh chúng ta cũng đã tạo nên những người thích làm mọi thứ náo động, đồng thời trao cho mọi người sự tự do, để họ nhận ra rằng đã đến lúc phải hành động, rằng thời cơ đã thuộc về mình. Lúc này, hơn bao giờ hết, càng nhiều người trong chúng ta quan tâm đến sự tự do, tự do kết giao, tự do chọn lựa, tự do triển khai, tự do làm những gì thực sự ý nghĩa. Đó là nếu chúng ta chọn làm như thế.
18
Sự tự do cũng là thách thức Thách thức không nằm ở chỗ chúng ta không đủ tự do, mà là chúng ta không thể quản được nó. Hay chính xác hơn, chúng ta tin mình không đủ khả năng quản lý nó. Tự do mang theo nhiều rủi ro, Tự do kéo theo tinh thần trách nhiệm, Tự do đồng nghĩa chúng ta phải ra một quyết định, một lựa chọn.
SỰ TỰ DO LÀ THÁCH THỨC VÀ CŨNG LÀ CƠ HỘI CHO CHÚNG TA. Hã p h y gi ả i th â ó n g tư n bạ bản du y “ n k hỏ đú tôi p i ng ”. hải
19
Tự do và thay đổi Thông thường, khi nói “đã đến lượt mình”, chúng ta hiểu rằng đã đến lúc mình được chọn, được làm người tiếp theo, người xứng đáng hơn bất kỳ ai khác. Như ngôi sao nhạc pop tiếp theo được lên bìa tạp chí Seventeen, hay biên tập viên thời sự tiếp theo, hay nhà quản lý kế nhiệm. Hay đơn giản là khách hàng tiếp theo được gọi món. Trong mô hình này, chúng ta chờ thay đổi đến với mình. Một cách hiểu khác về “lượt mình” là mô hình người đứng ra kiến tạo thay đổi. Chúng ta tìm đến những thay đổi lý thú, những thay đổi giúp mọi thứ tốt hơn, và trên hết, những thay đổi giúp chúng ta kết giao với người khác. Đây là sự tự do trong việc tạo ra
Y Đ Ổ I TẠO R TH A AÁ P
bước ngoặt biến đổi, cũng như sự chủ động chịu những áp
LỰ
lực mà nó mang đến.
C
,
P
Á “Bộ não loài người đang sống ở thế kỷ 20; nhưng tâm trí chúng ta vẫn còn sống ở Thời Đồ Đá. Phần lớn mọi người vẫn chưa đủ trưởng thành để có thể trở thành người tự lập, duy lý, và khách quan. Họ cần những huyền thoại và thần tượng để cam chịu trước thực tế rằng con người hoàn toàn đơn độc, rằng không có đấng tối cao nào mang ý nghĩa đến cho cuộc đời ngoài chính con người. […] Con người hiện đại vẫn không khỏi âu lo và thường bị cám dỗ để trao sự tự do của mình cho những kẻ độc tài hay vụt mất nó khi tự biến mình thành một chiếc bánh răng nhỏ trong cỗ máy, được ăn no và mặc đẹp, nhưng vẫn không phải là một người tự do mà chỉ là một người máy.”
L
Ự C O TẠ RA
T H AY
Đ Ổ I.
– Erich 20 Fromm, nhà tâm lý học người Đức
Nỗi sợ và sự ngu ngốc Ngu ngốc không phải là điều hiếm. Đó là cảm giác của chúng ta khi đang giải quyết một vấn đề hóc búa. Đó là cảm giác liên hệ chặt chẽ với sự học – đầu tiên chúng ta còn dại khờ nhưng sau đó thì không. Trước khi học hỏi, chúng ta đều ngu ngốc. Một nhà khoa học có thể miệt mài giải một bài toán, một câu hỏi logic, hay một vấn đề sinh học nào đó trong suốt mười năm. Có khi là cả đời. Cho đến khi tìm được câu trả lời, cô ta vẫn còn “ngu ngốc”. Nhưng sau đó thì không. Mà thật ra, điều đó cũng chẳng thành vấn đề. Vấn đề nằm ở những gì ta cảm thấy khi nhận ra mình vẫn còn khờ dại: nỗi sợ. Chúng ta thường ngầm định rằng mình cần phải sợ sự ngu ngốc, phải nhanh chóng vượt qua trạng thái này càng sớm càng tốt. Sự thay đổi, tất nhiên, khiến mọi người cảm thấy như kẻ ngốc, bởi nó phá vỡ mọi quy tắc cũ và tạo ra nhiều quy tắc mới, những điều mà chúng ta không hề biết (chính xác là chưa thôi). Vậy là chúng ta có công thức: Thay đổi ‣ Ngu ngốc ‣ Sợ hãi. Để không bị xem là kẻ ngốc, chúng ta tránh né các thay đổi. Để tránh né thay đổi, chúng ta tránh né sự tự do. Nhưng hướng đi đúng đắn nhất là cứ chấp nhận bản thân vẫn còn khờ dại và bỏ đi yếu tố cuối. Chẳng có gì phải sợ cả. Không gì hết ngoại trừ việc tránh né cảm giác ngu ngốc. Bởi sự ngu ngốc là một điều tốt.
21