Credit EDITOR-IN-CHIEF & CREATIVE DIRECTOR Trần Quang Tùng
EDITORIAL Ngọc Anh Nguyệt Anh Linh Đan Tiểu Mận Tuấn Anh
design Minh Trần Việt Đỗ Tâm Đỗ Hiếu Trần Nam Vũ Thanh Nguyễn
Sơn Min Hoa Khang Vũ Mỹ Linh
WEBSITE gam7.vn
FACEBOOK /GAM7.vn
GENERAL ENQUIRES & SUBMISSIONS
GAM7 Book bao gồm những bài viết của GAM7, một ấn phẩm thuộc Công ty Truyền thông và Sáng tạo RIO Việt Nam. Những quan điểm do tác giả thể hiện không nhất thiết là quan điểm của nhà xuất bản. Bản quyền được bảo lưu. Không được phép quét hay tải những trang này lên trang mạng của bạn hoặc bất kì nơi nào khác. Cấm sao chép, tái bản toàn bộ hay từng phần. GAM7 Book includes selective printed publication belong to GAM7 produced by RIO Creative Vietnam. Views expressed by authors are not necessarily those of the publisher. Copyright is reserved. You can not scan or upload our pages on your website or anywhere else. Reproduction in whole or part is prohibited.
gam7@rio.vn
Contributors RGB/Chuyên trang thiết kế và ý tưởng sáng tạo Dòng dịch chuyển của thiết kế đồ họa trên thế giới
Nguyễn Thành Long/ Giám đốc học viện Marketing Cốc Cốc 05 điều cần biết về Inbound Marketing
Vũ Phương Linh/Brand Manager thương hiệu P/S, Unilever Con đường Brand Manager Jimmi Tuan/Giám đốc sáng tạo và sáng lập Bratus – Branding and Strategic Design Agency Bratus và xu hướng thiết kế Branding hiện đại Hồ Công Hoài Phương/Strategic Planning Manager tại Dentsu Alpha Nghĩ, Cảm, Nhớ và Ma trận FCB Huỳnh Vĩnh Sơn/Copywriter, tác giả cuốn sách “Ý tưởng này là của chúng mình” Khi tất cả thay đổi, Copywriter đừng thay đổi Leo Dinh/Founder, Creative Director của Red Cat Motion Khám phá 3D Animation
Maxk Nguyễn (Nguyễn Mạnh Khôi)/Founder Saigon Emoji. Sáng tạo từ chất liệu của đời thường Nhung Nguyễn/MarCom Manager, Buzzmetrics. Ứng dụng Social Listening trong xử lý khủng hoảng truyền thông Anh Phạm/Co-Founder, CEO, ADT Creative AR/VR cuộc cách mạng mới trong truyền thồng Quỳnh Nguyễn/ CEO Set-up Spa & Fashion Business ALICE NN. Thương hiệu Việt và hành trình chinh phục tín đồ làng mode
RIO Creative
GAM7
Nhà xuất bản Lao Động
06
Editor Letter
01/Trending
lời tựa Trải nghiệm trong ngành thiết kế sáng tạo tại Việt Nam, có một sự thật, Marketing – Design hay Marketer – Designer, dù “nằm gai nếm mật” cùng nhau nhưng lại sống trong hai thế giới khác biệt. Các Marketer làm việc với góc nhìn kinh doanh, với những chiến lược Marketing và kế hoạch truyền thông bài bản. Trong khi đó, nghệ thuật, màu sắc, hình ảnh và sự sáng tạo không biên giới lại là những gì mà Designer theo đuổi.
Vậy, hai thế giới này tại sao không thử bước vào nhau?
Chúng tôi đã bắt tay lên ý tưởng và triển khai dự án GAM7 – tạp chí Marketing và Design với mục đích kết nối hai nhóm cộng đồng này. Xuất phát từ tài liệu online xuất bản ngày 20 hàng tháng với các bài viết chia sẻ kiến thức, GAM7 mong muốn mang tới cả hai nhóm độc giả trải nghiệm đọc thú vị và không mang nặng tính học thuật, góp phần xích hai thế giới Marketing và Design tới gần nhau hơn. 7 số ra mắt online, 15000 lượt download mỗi số và các phản hồi tích cực là động lực thúc đẩy chúng tối phát triển sản phẩm mạnh mẽ hơn. Ngoài ra, sự đồng hành của các chuyên gia hàng đầu, các thương hiệu lớn cũng như các trang tin hàng đầu tại Việt Nam là nguồn động lực lớn để chúng tôi biết rằng mình đang đi đúng hướng. Tiếp bước các số tạp chí online, năm 2016 chúng tôi ra mắt GAM7 Book là cuốn sách đầu tiên nằm trong chuỗi sách chuyên ngành GAM7. Ở cuốn “Trending- Xu hướng”
07
này, GAM7 Book No. 01 là tập hợp các bài viết mới nhất cập nhật xu hướng, những chia sẻ tâm sự hay lời khuyên đến từ các tác giả là những chuyên gia uy tín trong ngành Marketing và Design. Nếu bạn mong muốn nhìn nhận dòng dịch chuyển của đồ họa thế giới hay cập nhật những xu hướng thiết kế mới nhất, thì đứng quên bỏ qua bài viết của RGB và tác giả Jimmi Tuấn. Chuyên mục Design còn đem đến những chia sẻ chân thành từ chàng trai gắn tên tuổi mình với những dự án thiết kế sáng tạo làm mưa làm gió trong năm 2017 – Maxk Nguyễn về việc biến những chất liệu đời thường thành sản phẩm sáng tạo. Dự án Bapca, sản phẩm của RIO Creatie kết hợp với Taplife đem đến trải nghiệm vượt khung hình khi ứng dụng công nghệ thực tế tăng cường (AR) vào kinh doanh thương mại.
Những lời khuyên của tác giả Huỳnh Vĩnh Sơn, Hồ Công Hoài Phương trong chuyên mục Communication chắc chắn sẽ là định hướng hữu ích cho hành trình làm nghề của các bạn – những Marketer thế hệ mới. Thêm vào đó, xu hướng ngành thời trang qua các thời kì cũng như những bước chuyển mình đầy tích cực của phim truyền hình Việt trong năm cũng là những trang viết thú vị đang để đón chờ. Chúng tôi tin rằng, dù là Designer, Marketer hay kể cả khi bạn không nằm trong hai thế giới đó, bạn sẽ tìm được được điều gì đó mới mẻ trong cuốn sách này! — Ban biên soạn GAM7
08
Contributors– Creators
01/Trending
GAM7 Book No.1 chủ đề Trending – Xu hướng trân trọng gửi lời cảm ơn tới CÁC TÁC GIẢ CHUYÊN MÔN —
Maxk Nguyễn ( Nguyễn Mạnh Khôi ) Founder Saigon Emoji.
Hồ Công Hoài Phương Strategic Planning Manager tại Dentsu Alpha
Vũ Phương Linh Brand Manager thương hiệu P/S, Unilever
Huỳnh Vĩnh Sơn Copywriter, tác giả cuốn sách “Ý tưởng này là của chúng mình”
Nhung Nguyễn MarCom Manager, Buzzmetrics
Nguyễn Thành Long Giám đốc Học viện Marketing Cốc Cốc
Anh Phạm Co-Founder, CEO ADT Creative
Jimmi Tuan
Leo Dinh Founder, Creative Director của Red Cat Motion
Tùng Juno Co-founder, Creative Director của RIO Agency Tổng biên tập GAM7
RGB Chuyên trang thiết kế và ý tưởng sáng tạo
Co-Founder, CEO Bratus – Branding and Strategic Design Agency
Quỳnh Nguyễn
CEO Set-up Spa & Fashion Business ALICE NN.
09
Đội ngũ thực hiện ĐƠN VỊ SẢN XUẤT —
RIO Creative
BIÊN SOẠN NỘI DUNG —
Nguyệt Anh
Ngọc Anh
Tuấn Anh
Tùng Juno
Tiểu Mận
Linh Đan
THIẾT KẾ & MINH HỌA —
Minh Trần
Thanh Nguyễn
Tâm Đỗ
Việt Đỗ
Hiếu Trần
Hoa
Nam Vũ
Khang Hoàng
Sơn Min
Mỹ Linh
ĐỐI TÁC —
RGB
Brandsvietnam
Tablife
Đối tác truyền thông & nội dung
Đối tác truyền thông
Đối tác công nghệ
mục lục 04 06 08
Lời tựa Contributors Creators
10 GAM/Marketing – Design 12 18 22 26
Marketing 3.0 đã thay đổi tất cả, kể cả khách hàng /Nguyệt Anh Dòng dịch chuyển của thiết kế đồ họa trên thế giới /Đài Trang – RGB.vn Sáng tạo từ chất liệu đời thường /Maxk Nguyễn Ambient Marketing – Không gian mới của truyền thông, quảng cáo/Tuấn Anh
30 GAM/branding 32 40 46 52
Bratus và xu hướng thiết kế Branding hiện đại /Jimmi Tuấn Thương hiệu Việt và hành trình chinh phục tín đồ làng mode/Quỳnh Nguyễn Con đường của Brand Manager/Vũ Phương Linh Bước chuyển mình ngoạn mục của phim truyền hình Việt/ Nhung Phạm
58 GAM/communications 60 64 70 75 80
Nghĩ, Cảm, Nhớ và Ma trận FCB /Hồ Công Hoài Phương Khi tất cả thay đổi, Copywriter đừng thay đổi /Huỳnh V ĩnh Sơn Marketing thị giác – doanh nghiệp Việt xin đừng bỏ quên/Tùng Juno Xu hướng thiết kế hòa trộn – Combination Design /RIO Agency Team Re-igniting a love for reading – Khơi gợi tình yêu đọc sách/Nguyệt Anh
86 GAM/digital marketing 88 94 98 106
Social Listening trong xử lý khủng hoảng truyền thông /Nhung Nguyễn 05 điều cần biết về Inbound Marketing /Nguyễn Thành Long Khám phá 3D Animation/Leo Dinh AR-VR cuộc cách mạng mới trong truyền thồng /Anh Phạm
112 GAM/bonus 114 117 119 120 122
Tin nổi bật Thông tin người tiêu dùng Marketer bạn cần biết Thiết kế 2016 cần chú ý gì Hành trang nghề nghiệp
gam/marketing – design arketing và thiết kế sáng tạo là một trong những cặp đôi hoàn hảo của thế giới Marketing hiện đại. “Đẹp mắt đắt hàng” – câu copywriting vỏn vẹn bốn chữ này có lẽ là cách giải thích đơn giản nhất vì sao các chiến lược Marketing và thiết kế khi kết hợp hài hòa với nhau lại có thể tạo ra sự đột phá trong hoạt động tiếp thị. — Chuyên mục Marketing-Design sẽ mang tới những bài viết tổng quan và cập nhật về góc nhìn và các xu hướng ứng dụng kết hợp đan xen của hai lĩnh vực.
12 18 22 26
Marketing 3.0 đã thay đổi tất cả, kể cả khách hàng Dòng dịch chuyển của thiết kế đồ họa trên thế giới Sáng tạo từ chất liệu đời thường Ambient Marketing - Không gian mới của truyền thông, quảng cáo
14
Gam/Marketing – design
01/Trending
Marketing 3.0 đã thay đổi mọi thứ, kể cả khách hàng Bài viết : G AM7 Te am /N guyệt An h — Thiết kế & minh h ọa: RIO A ge ncy/Sơ n Mi n
Thay đổi cách mà người tiêu dùng gắn bó với thương hiệu, Internet đã chuyển biến cả ngành kinh tế học Marketing, làm cho tư duy, chiến lược và chiến thuật Marketing truyền thống trở nên không còn phù hợp. Đối với những người làm marketing, lối mòn họ vẫn thường làm đã chậm nhịp so với sự thay đổi của hành vi khách hàng, đã đến lúc marketer phải thay đổi tư duy và cách tiếp cận họ.
mô hình marketing hình phễu Đối với các marketer, quy trình ra quyết định của khách hàng (thường được mô tả dưới dạng hình phễu) đã không còn là điều xa lạ. Những mô hình như AIDA 5 bước quá trình ra quyết định của khách hàng đều có một điểm thống nhất với nhau, đó là người tiêu dùng sẽ bắt đầu từ phía rộng của phễu với nhiều thương hiệu trong tâm trí và dần thu hẹp chúng để đưa ra sự lựa chọn cuối cùng. Một thời gian dài, marketer đã sử dụng bộ công cụ Marketing truyền thống để tác động tới đối tượng mục tiêu thông qua các touchpoints được xác định dọc phễu để xây dựng sự nhận biết, thay đổi nhận thức và cuối cùng là truyền cảm hứng mua sắm. Những công cụ truyền thống như sử dụng quảng cáo truyền hình để tạo dựng sự nhận biết hay gửi thư trực tiếp nhấn mạnh vào đặc tính sản phẩm gây ảnh hưởng quá trình cân nhắc của khách hàng… tất cả đều hướng tới các điểm va chạm với khách hàng dọc phễu.
15
16
Marketing 3.0 đã thay đổi mọi thứ Kỷ nguyên của Internet đã mang tới thời đại của Marketing 3.0. Với sự phát triển của công nghệ và các nền tảng mới, người tiêu dùng đã gia tăng đột biến các mối liên hệ và tương tác với các thương hiệu. Họ được kết nối với hàng nghìn doanh nghiệp qua các kênh truyền thông mới, nơi thương hiệu và khách hàng liên tục tạo ra các giá trị cho nhau. Các kênh truyền thông này không nhất thiết phải được tạo dựng từ các thương hiệu như trước mà bất cứ một cộng đồng thậm chí phát ngôn của một cá nhân đều có thể trở thành một kênh truyền thông. Thử nhìn lại khủng hoảng của Domino’s Pizza như một ví dụ điển hình. Hai nhân viên thuộc cửa hàng nhượng quyền Domino’s Pizza ở Conover N.C. (Mỹ) đã đăng tải một video lên Youtube, ghi lại những việc làm kinh khủng mà họ làm với chiếc sandwich trước khi nó được giao hàng, ví dụ như nhét bơ vào lỗ mũi của mình trước khi đặt vào bánh sandwich. Có thể hình dung những gì xảy ra tiếp theo: clip được lan truyền nhanh chóng trên Internet, đạt hơn 1 triệu lượt xem chỉ sau 3 ngày và khắp nơi nên mạng Twitter và các forum xôn xao về video đó. 65% khách hàng đã đến Dominos ăn pizza nói rằng họ sẽ không quay trở lại đó lần nào nữa sau khi xem clip này. Đây là cuộc khủng hoảng truyền thông xã hội mà Domino’s Pizza chưa từng nghĩ tới. Với Marketing 3.0, mô hình phễu đã không còn chính xác khi mô tả sự tương tác giữa người tiêu dùng với thương hiệu trong kỉ nguyên công nghệ số. Đây là thời đại mà việc mua hàng chỉ là khởi đầu của mối quan hệ, chứ không phải điểm kết thúc. Sau khi mua sắm, người tiêu dùng vẫn tiếp tục tương tác một cách năng nổ, ủng hộ công khai hoặc chỉ trích sản phẩm mà họ đã mua. Theo cuộc khảo sát toàn cầu của AC Nielsen năm 2015, 88% người tiêu dùng Đông Nam Á có niềm tin lớn nhất vào các khuyến nghị từ gia đình và bạn bè, đặc biệt ở Việt Nam, phương thức quảng cáo truyền miệng đạt mức tăng lớn nhất, tăng tám điểm đến 89%. Trong kỉ nguyên 3.0, khi người tiêu dùng tin tưởng vào một người khác hơn là tin vào doanh nghiệp, một vài dòng review về sản phẩm hoặc dịch vụ khách hàng trên Facebook page cũng có thể dễ dàng tác động mạnh tới sự tồn tại và phát triển thương hiệu. Nói cách khác, sự phát triển của thương hiệu ngày nay có một phần đóng góp không nhỏ của người tiêu dùng – chính là những người tạo dựng nên ý nghĩa thương hiệu.
17
18
Consumer Journey – Cuộc hành trình của khách hàng
McKinsey đã đưa ra ý tưởng về “consumer journey” thay thế cho phễu mua hàng. Khách hàng đã thay đổi cách họ mua sản phẩm. Khác với Marketing funnel, mô hình Consumer journey không có điểm cuối mà là một vòng lặp hoặc một vòng xoáy. Giải thích rõ hơn, mối quan hệ của khách hàng với thương hiệu trong kỉ nguyên số sau khi sử dụng sản phẩm khách hàng không kết thúc ở đó mà tiếp tục nói về thương hiệu với cộng đồng. Như vậy, sự tiếp xúc của thương hiệu với khách hàng không chỉ dừng lại ở giao tiếp một chiều như trước nữa, khách hàng và thương hiệu đang tương tác đa chiều với những câu chuyện về thương hiệu nhưng không phải tất cả đều được phát ngôn từ thương hiệu. Sự thay đổi lớn nhất của hình phễu marketing chính là sự xuất hiện của bước thứ 6 thay vì chỉ 5 bước như trước: Advocacy (Sự ủng hộ). Có hai lý do chính advocacy trở nên rất quan trọng trong thế giới hiện đại. Lý do thứ nhất, khách hàng tin những gì người khác nói hơn những điều do thương hiệu tự nói ra. Và lý do thứ hai, với sức mạnh của khách hàng đang lớn dần qua tiếng nói của họ trên các mạng xã hội, hãy chắc chắn rằng đa số khách hàng đang vui vẻ nói về thương hiệu của bạn. Khi đã trở thành advocacy, giá trị của khách hàng là vô hạn vì họ sẽ liên tục tạo ra sự lan truyền cho thương hiệu. Rõ ràng, giá trị của khách hàng đang không phải chỉ giới hạn ở sản phẩm họ mua hay giá tiền họ chi ra. Giá trị lớn nhất của họ đó là trở thành người ủng hộ của thương hiệu và biến những người trong mạng lưới của họ cũng trở thành người ủng hộ.
19
Marketer hãy bắt đầu thay đổi Về cơ bản, người tiêu dùng vẫn muốn được cung cấp thông tin một cách rõ ràng với các cam kết về giá trị của sản phẩm và dịch vụ. Điều đã thay đổi là các điểm tương tác với người tiêu dùng– nơi họ có thể bị tác động, và cách marketer tương tác với họ tại những điểm đó. Các điểm tương tác có sự thay đổi cả về số lượng và bản chất, bởi vậy cần thiết có sự sắp xếp và điều chỉnh về chiến lược và ngân sách marketing để tác động chính xác hơn tới nơi mà người tiêu dùng bỏ ra thời gian của mình thật sự. Ngày nay, vai trò của marketing hiện đại không chỉ là thúc đẩy các hành động mua lặp lại (sự trung thành của khách hàng), nó còn có vai trò thúc đẩy sự ủng hộ với thương hiệu và truyền bá thông điệp tích cực của chính thương hiệu. Sự ủng hộ này của khách hàng sẽ tác động tới mạng lưới khách hàng tạo nên một quá trình mới bắt đầu từ đỉnh xuống tới mỗi bước, thể hiện ở các kết quả tìm kiếm trên các trang tìm kiếm như Google, phản hồi về sản phẩm của khách hàng trên trang cá nhân của họ hoặc website, trang của thương hiệu, số lượng like trên Facebook, link, retweets và lan truyền miệng. Thử thách của marketer ngày nay, bởi vậy, không phải là vứt bỏ đi quy trình hình phễu đã cũ bởi sự phản ánh về tâm lý của mô hình này vẫn hoàn toàn chính xác. Thay vào đó, marketer nên tiếp tục sử dụng các công cụ marketing truyền thông ở các điểm có tương tác với khách hàng hiệu quả, bên cạnh đó, triển khai thêm tương tác thông qua các mối quan hệ của khách hàng như bạn bè, người nổi tiếng, các cộng đồng xã hội như Youtube, Facebook, Twitter hoặc có thể xây dựng cộng đồng những người yêu thích thương hiệu và cung cấp các giá trị cho họ. Từ những hoạt động này, doanh nghiệp sẽ xây dựng được sự kết nối chặt chẽ, thể hiện sự quan tâm chân thành, truyền tải giá trị đích thực và có được sự yêu mến từ khách hàng. Khiến khách hàng không chỉ là khách hàng, mà còn là advocacy của thương hiệu. Đó là vai trò của marketing hiện đại.