Kinh doanh online ai cũng có thể bắt đầu
001
002
Chương 1
Kinh doanh online ai cũng có thể bắt đầu
KINH DOANH ONLINE Ai cũng có thể bắt đầu
003
004
Chương 1
KINH DOANH ONLINE AI CŨNG CÓ THỂ BẮT ĐẦU Hướng dẫn thiết lập 10 kênh bán hàng tại thị trường Việt Nam
Bản quyền tác phẩm thuộc về Thanh Thịnh Bùi và RIO Book. Cuốn sách xuất bản theo hợp đồng hợp tác giữa Công ty Cổ phần RIO Book Việt Nam và tác giả Thanh Thịnh Bùi. “Kinh doanh online ai cũng có thể bắt đầu: Hướng dẫn thiết lập 10 kênh bán hàng tại thị trường Việt Nam” bao gồm các nội dung và hình ảnh thuộc về sở hữu của Công ty Cổ phần RIO Book Việt Nam và tác giả Thanh Thịnh Bùi. Bản quyền được bảo lưu, không được phép quét hay tải những nội dung trong sách lên trang mạng hay bất kì nơi khác. Cấm sao chép, tái bản toàn bộ hay từng phần.
Đội ngũ thực hiện RIO Book Biên soạn nội dung: Nguyệt Anh, Tiểu Mận Biên tập viên: Mina Trưởng nhóm thiết kế: gtl.do Thiết kế và minh họa: Nguyệt Minh, Khang
Kinh doanh online ai cũng có thể bắt đầu
005
Thanh Thịnh Bùi CEO Trung tâm đào tạo Internet Việt Nam. Nhà sáng lập thanhthinhbui.com - website chia sẻ kiến thức Kinh doanh online hàng đầu tại Việt Nam, lọt top 500 website phổ biến nhất tại Việt Nam theo Alexa và Thanh Thịnh Bùi - kênh YouTube với hơn 5 triệu lượt xem. Anh còn là đối tác đào tạo chính thức cho các công ty lớn như Sapo.vn, Accesstrade Academy, ANT Training,...
RIO Book Đơn vị xuất bản tiên phong ứng dụng thiết kế trong trải nghiệm đọc. Với sự tham gia đóng góp nội dung từ nhiều chuyên gia, doanh nhân tại Việt Nam, RIO Book đặt cho mình sứ mệnh tạo ra những dòng sách ứng dụng với nội dung được nội địa hoá dành riêng cho thị trường Việt Nam. Các dòng sách chính của RIO Book bao gồm: GAM Book - Sách Marketing ứng dụng dành cho thị trường Việt Nam, RIO Book Signature - Tủ sách thẩm mỹ ứng dụng trong Marketing, truyền thông, Hashtag Business Vietnam - Sách khởi nghiệp, kinh doanh cho thị trường Việt Nam.
006
Chương 1
Lời nói đầu Nếu như trước đây, khách hàng mua hàng cần trực tiếp ra cửa hàng còn người kinh doanh muốn bán hàng lại phải luôn đau đầu về một địa điểm với đủ các chi phí duy trì, thì ngày nay có một hình thức khác tiện lợi và linh hoạt hơn, đó là Bán hàng trên mạng, hay còn gọi là Kinh doanh online. Bất cứ ai cũng có thể kinh doanh online bởi tính linh hoạt của mô hình này. Phần lớn các hoạt động vận hành đều được thực hiện tại nhà vào nhiều khung giờ trong ngày. Bạn hoàn toàn có thể coi đây là một công việc bán thời gian để kiếm thêm thu thập hoặc đầu tư nguồn lực cho nó một cách nghiêm túc. Hơn thế nữa, quy trình vận hành kinh doanh rất đơn giản và được hỗ trợ bởi công nghệ tiên tiến cũng như dịch vụ chuyên nghiệp. Chỉ với một chiếc điện thoại thông minh hay máy tính và một chút cảm hứng kiếm tiền là bạn đã có thể bắt tay vào kinh doanh online ngay lập tức. Nhưng để kinh doanh online trở thành một công việc lâu dài, bền vững và có sự phát triển, bạn cần nhiều hơn thế. Tôi không biết bắt đầu từ đâu, nên kinh doanh gì, lấy hàng từ đâu, làm sao để có khách hàng? Tôi có sản phẩm nhưng không biết lựa chọn bán hàng trên kênh nào, chỉnh sửa thông tin, cài đặt ra sao? Làm sao để phát triển và duy trì được hoạt động bán hàng trên mạng khi bạn bè và người quen của tôi đều đã mời mua hàng? Khi bạn cầm trên tay cuốn sách này, tôi hiểu bạn đang tìm kiếm một công việc kinh doanh tự chủ cho bản thân hoặc đang muốn tăng cường thêm các kênh bán hàng hiện đại cho hoạt động kinh doanh đã sẵn có. Nếu bạn là người bắt đầu từ con số 0, không có kiến thức về công nghệ, không hiểu các thuật ngữ, công cụ của thương mại điện tử, chưa từng trải nghiệm hoạt động bán hàng trên mạng, thì cuốn sách này là dành cho bạn.
Kinh doanh online ai cũng có thể bắt đầu
007
Cuốn sách “Kinh doanh online ai cũng có thể bắt đầu” đã ra đời với mong muốn mang tới một cái nhìn tổng quan về một mô hình kinh doanh online toàn diện, từ đó giúp bạn định hướng và tự xây dựng một kế hoạch kinh doanh phù hợp. Chúng tôi không hướng tới một cuốn sách dày tính học thuật mà hướng tới tính ứng dụng, đơn giản, dễ hiểu cho người mới bắt đầu kinh doanh. Cuốn sách được triển khai qua 4 chương chính, đi từ tổng quan về kinh doanh online tới hướng dẫn những bước cơ bản, chi tiết. Chương 1: Có phải ai cũng có thể kinh doanh online? Những kiến thức cơ bản về kinh doanh online Chương 2: Kinh doanh online bắt đầu từ đâu? Mô hình kinh doanh online hoàn chỉnh qua từng bước Chương 3: Tự tay thiết lập kênh bán hàng online của bạn Chi tiết cách thức triển khai bán hàng trên các kênh Chương 4: Đó chỉ mới là bắt đầu Các tư duy phát triển cho hoạt động kinh doanh online Kinh doanh online đã trở nên rất phổ biến thậm chí thay thế dần mô hình kinh doanh truyền thống ở các nước phát triển. Mô hình này tại Việt Nam cũng đang cho thấy những bước tiến vượt bậc trong ba năm trở lại đây. Với sự phát triển của kỹ thuật công nghệ, những tiện ích hướng đến người dùng trên các nền tảng bán hàng cùng sự thuận tiện và tính bảo mật của các dịch vụ thanh toán trực tuyến, khách hàng Việt đang trở nên cởi mở và sẵn sàng mua sắm online với tần suất thường xuyên với giá trị hàng hoá lớn hơn. Dự đoán trong năm 2020, sẽ có hơn 1/3 dân số Việt Nam đóng góp vào thị trường sôi động này. Vậy bạn đã sẵn sàng để hoà nhịp vào cuộc chơi?
008
Chương 1
MỤC LỤC CHƯƠNG 1: CÓ PHẢI AI CŨNG CÓ THỂ KINH DOANH ONLINE? 1. Kinh doanh online là gì? 2. Kinh doanh online tại thị trường Việt Nam 3. Vì sao kinh doanh online là xu hướng? 4. Những vấn đề có thể gặp phải của hoạt động kinh doanh online 5. Vậy kinh doanh online phù hợp với những ai?
CHƯƠNG 2: KINH DOANH ONLINE BẮT ĐẦU TỪ ĐÂU 1. Kinh doanh online dành cho người mới bắt đầu 2. Từng bước thiết lập hoạt động kinh doanh online 2.1 Xác định sản phẩm và tìm nguồn hàng 2.2 Xác định giá bán 2.3 Lựa chọn kênh bán hàng 2.4 Thu hút khách hàng 2.5 Triển khai chăm sóc khách hàng 2.6 Hoạt động vận chuyển 3. Bonus • Đánh giá 10 kênh bán hàng online và cách thu hút khách hàng trên từng kênh tại thị trường Việt Nam • Hướng dẫn viết nội dung quảng cáo sản phẩm • So sánh một số đơn vị chuyển phát phổ biến tại Việt Nam
008 011 014 016 018 020
024 027 031 031 045 053 061 071 079 086 087 131 140
Kinh doanh online ai cũng có thể bắt đầu
CHƯƠNG 3: TỰ TAY THIẾT LẬP KÊNH BÁN HÀNG ONLINE CỦA BẠN A. Mạng xã hội I. Facebook II. Instagram III. Zalo IV. TikTok B. Sàn thương mại điện tử I. Shopee II. Tiki III. Lazada IV. Sendo C. Ứng dụng mua hộ trực tuyến I. Now II. GrabFood
CHƯƠNG 4: ĐÓ CHỈ MỚI LÀ BẮT ĐẦU 1. Tư duy xây dựng thương hiệu 2. Ứng dụng công nghệ thông tin 3. Đa dạng hóa nguồn hàng, tạo lợi thế kinh doanh bền vững 4. Liên tục học hỏi, gia tăng kiến thức về kinh doanh
009
152 155 156 183 197 219 235 236 261 275 294 314 315 323
328 332 337 343 344
Kinh Doanh Online Ai Cũng Có Thể Bắt Đầu
CHƯƠNG 1
Có phải ai cũng có thể kinh doanh online? 008 - 023
Kinh doanh online ai cũng có thể bắt đầu
?
011
012
Chương 1
1. Kinh doanh online là gì? 011 2. Kinh doanh online tại thị trường Việt Nam 014 3. Vì sao kinh doanh online là xu hướng? 016 4. Những vấn đề có thể gặp phải của hoạt động kinh doanh online 018 5. Vậy kinh doanh online phù hợp với những ai? 020
Kinh doanh online ai cũng có thể bắt đầu
013
1. Kinh doanh online là gì? Nếu bạn không có mặt trên Internet, coi như bạn không còn kinh doanh nữa. Bill Gates
Tại Việt Nam, chúng ta cũng có thể quan
hỗ trợ hoạt động kinh doanh của gia đình.
sát rõ nét sự thay đổi và dịch chuyển của
Bạn bảo rằng: “Bây giờ người ta toàn
các hoạt động kinh doanh theo đúng
mua hàng online thôi, mình có hàng tội gì
những gì Bill Gates đã nhìn nhận từ năm
không bán?”.
2017. Đơn giản như gia đình của bạn tôi kinh doanh bán sỉ phụ kiện cho các
Vậy khái niệm mà bạn tôi đang nói tới
hàng tạp hoá đã lâu. Gần đây, bạn bắt
“Bán hàng trên mạng”, hay theo cách Bill
đầu lọ mọ lập trang Facebook (Facebook
Gates gọi “Kinh doanh online” là gì? Có sự
Fanpage) rồi gian hàng trên Shopee để
khác biệt gì giữa hai khái niệm này không?
Kinh doanh
Online
Kinh doanh online
Kinh doanh là tổ chức việc sản xuất, buôn bán sao cho sinh lợi (theo từ điển tiếng Việt). Online là một trạng thái kết nối với mạng Internet toàn cầu. Như vậy, kinh doanh online là tổ chức việc sản xuất, buôn bán sao cho sinh lợi trong một môi trường được kết nối Internet. Nơi thực hiện kinh doanh online có thể là mạng xã hội, sàn thương mại điện tử, website bán hàng, diễn đàn,...
014
Chương 1
Thuật ngữ “Kinh doanh online” được
bán sản phẩm/dịch vụ với mức giá nhất
đưa ra lần đầu bởi đội Marketing của
định cho khách hàng để thu về lợi nhuận.
tập đoàn công nghệ IBM vào năm 1997
Ở các công ty lớn, vị trí phát triển kinh
trong một bài viết trên tờ Nhật báo phố
doanh và vị trí bán hàng có thể là hai vị
Wall, nguyên văn là “E-Business”. Khi
trí khác nhau với các nhiệm vụ riêng biệt.
chưa có Internet, chúng ta nếu muốn
Tuy vậy, đối với các doanh nghiệp nhỏ
giao dịch mua bán hàng hoá, dịch vụ
hoặc hộ kinh doanh cá thể, đơn lẻ, hoạt
buộc phải tham gia trao đổi trực tiếp ở
động kinh doanh và hoạt động bán hàng
các địa điểm cố định như cửa hàng, siêu
thường được tích hợp, thậm chí do một
thị, trung tâm thương mại hoặc ít nhất là
người thực hiện xuyên suốt. Ở đó, người
một chợ cóc ven đường... Chúng ta cần
kinh doanh sẽ chịu trách nhiệm trước mọi
đến tận nơi mới có thể xem xét sản phẩm,
vấn đề. Họ chịu trách nhiệm với việc xác
ngã giá, thanh toán và mang sản phẩm
định thị trường/sản phẩm (bán cái gì),
về do sự hạn chế về không gian và thời
khách hàng (bán cho ai). Họ chịu trách
gian. Sự xuất hiện của Internet là một
nhiệm kiểm soát chất lượng và liên tục
bước tiến lớn của nhân loại, tạo điều kiện
cải tiến sản phẩm. Họ chịu trách nhiệm
cho con người có thể tiết kiệm thời gian,
quảng cáo, bán hàng và tạo ra doanh
công sức. Chúng ta không cần tốn thời
thu. Quan trọng nhất, họ chịu trách
gian đến tận nơi để mua bán mà chỉ cần
nhiệm với con số doanh thu và kết quả.
ngồi một chỗ truy cập vào Internet, nhấp chuột, xác nhận là sản phẩm sẽ đến tận
Ở các quốc gia phát triển, với sự phổ biến
tay. Điều này, tạo thuận lợi không chỉ cho
của thiết bị di động thông minh và tính
người mua mà còn cho cả người bán. Bởi,
bảo mật của công nghệ thanh toán trực
không cần tốn nhiều tiền để mở cửa hàng
tuyến, xu hướng mua hàng online đã trở
ở vị trí đẹp như kinh doanh truyền thống,
nên quá quen thuộc, thậm chí báo hiệu
bạn có thể thực hiện kinh doanh online
sự thay thế dần dần hình thức mua sắm
ở bất kì đâu, thậm chí ở một phòng ngủ.
qua các kênh truyền thống.
Về cơ bản, “Kinh doanh” bao hàm nghĩa
Quá trình mua bán online cơ bản diễn ra
rộng hơn và nhiều hoạt động hơn “Bán
như sau:
hàng”. Nếu kinh doanh đề cập tới toàn bộ quá trình sản xuất, bán hàng, cung cấp sản phẩm, thì bán hàng là quá trình
Kinh doanh online ai cũng có thể bắt đầu
BƯỚC 1: Lựa chọn sản phẩm và nguồn hàng
BƯỚC 2: Tiếp thị (giới thiệu) về sản phẩm và tư vấn, chốt đơn hàng
BƯỚC 3: Vận chuyển sản phẩm tới tay khách hàng
BƯỚC 4: Thanh toán (trước hoặc tại thời điểm nhận hàng)
015
Kinh doanh online được chia làm nhiều
hơn như quản lý nhân sự, quản lý tài
cấp độ từ cơ bản cho tới chuyên nghiệp.
chính, quản trị thương hiệu… Điểm khác
Ở mô hình kinh doanh cơ bản, người bán
biệt ở mô hình kinh doanh online chuyên
thường bắt đầu với việc đăng bán sản
nghiệp là sự đầu tư sâu rộng cho tất cả
phẩm với số lượng nhỏ trên kênh mạng
các hoạt động như đảm bảo chất lượng
xã hội (chủ yếu là Facebook) để khai thác
sản phẩm, chuẩn hóa quy trình dịch vụ,
nguồn khách hàng tiềm năng trong danh
phát triển đa kênh tiếp cận/phân phối
sách bạn bè có sẵn. Từ đó mở rộng kinh
cũng như xây dựng hình ảnh thương hiệu
doanh thông qua việc kết bạn mới và
đúng đắn, nhất quán.
giới thiệu truyền miệng. Đối với mô hình kinh doanh online chuyên nghiệp, người
Ở hoạt động bán hàng online cơ bản,
bán có thể kiểm soát lên đến hàng nghìn
hầu như các bước trên đều có thể tự tay
đơn hàng mỗi ngày với nhiều kỹ năng
thực hiện, và 80% thời gian làm việc diễn
016
Chương 1
ra tại nhà, phần còn lại chủ yếu là để ra ngoài tìm kiếm nguồn hàng trong thời gian đầu. Sau khi mọi quy trình hoạt động đã ổn định, bạn hoàn toàn có thể điều hành công việc kinh doanh online mà không cần di chuyển nhiều. Ở mỗi hoạt động đều sẽ cần những kiến thức, kỹ năng nhất định cũng như khó khăn, thách thức mà bạn cần lường trước để xây dựng cho mình mô hình kinh doanh hiệu quả và phù hợp với bản thân.
2. Kinh doanh online tại thị trường Việt Nam Thế giới đang thay đổi, sự thay đổi luôn tạo ra cơ hội. Khuyết danh
Sự xuất hiện của Internet tại Việt Nam và khái niệm mua sắm mới
tiên thời điểm này cũng đã xuất hiện. Tuy
Trước năm 1997, khi Internet chưa xuất
xuất hiện và ngày càng trở nên phổ biến
hiện tại Việt Nam, các hoạt động kinh
hơn, đánh dấu bằng sự ra đời của một
doanh đều là các hoạt động mua bán trực
loạt các trang rao vặt như Chodientu.vn
tiếp tại các khu chợ, cửa hàng, siêu thị,...
(2005), Muaban.net (2006), Vatgia.vn và
Từ những năm đầu 2000, sự ra đời của
Rongbay.vn (2007), Enbac.com (2008)...
các diễn đàn trực tuyến đã đặt nền móng
Một số các cổng thanh toán, ví điện tử
cho hoạt động rao vặt, bán hàng online
cũng được ra mắt để phục vụ nhu cầu
với những cái tên rất quen thuộc như
thanh toán online như Onepay, Ví Việt,
Webtretho (2002), Lamchame (2003),
VTCpay, Ngân Lượng,...
5giay.com (2004)... Một số website đầu
vậy, phải đến giai đoạn năm 2005 - 2009, nhu cầu mua bán online mới bắt đầu
Kinh doanh online ai cũng có thể bắt đầu
017
Sự xuất hiện của các nền tảng kinh doanh online
Bùng nổ kinh doanh trên mạng xã hội và thương mại điện tử
đã nhanh chóng trở thành mạng xã hội
tử ở Việt Nam trở nên nóng hơn rất nhiều
được nhiều người sử dụng nhất. Cùng với
khi có thêm sự xuất hiện của Shopee,
đó, sự xuất hiện của ứng dụng nhắn tin
hay sự đẩy mạnh nguồn vốn cho Tiki,
Zalo năm 2012, dịch vụ thiết kế website
Lazada,... Đây chính là thời điểm bùng nổ
thương mại điện tử trên nền tảng điện
của bán hàng Facebook, và mở rộng ra
toán đám mây, sự phổ biến của điện thoại
những năm gần đây là các mạng xã hội
thông minh và 3G càng thúc đẩy cơ hội
khác như Zalo, Instagram, TikTok,... Số
mua bán giao lưu, mở ra một kỷ nguyên
liệu được thống kê từ nhóm khách hàng
bán hàng online tại Việt Nam. Giai đoạn
ở độ tuổi 15-64 tại Việt Nam (số liệu mới
này, hành vi người dùng sử dụng Google
nhất tháng 1 năm 2020) cho thấy:
Khi xuất hiện tại Việt Nam, Facebook
Từ năm 2015, thị trường thương mại điện
để tìm hiểu thông tin và mua sắm ngày càng lớn. Các chủ shop bắt đầu chú ý hơn tới nội dung, hình ảnh cho website, chủ động SEO và chạy quảng cáo
84%
Ghé thăm cửa hàng bán
75%
Tìm kiếm mua sản
75%
Mua hàng online bằng
lẻ online trên website (trên tất cả thiết bị).
Google, cũng như kết hợp cùng các kênh tiếp thị online khác. Trong giai đoạn này, mô hình mua theo nhóm (groupon) với các tên tuổi như Muachung, Nhommua,
phẩm, dịch vụ trên mạng (trên tất cả thiết bị).
Cungmua, Hotdeal,... xuất hiện và phát triển mạnh mẽ nhưng đến năm 2014 thì thoái trào. Đặc biệt phải nhắc tới sự xuất hiện của các sàn thương mại điện tử như Tiki (2010), Zanado (2011), Lazada, Sendo (2012), Zalora (2014, chính là Robins sau này),... đã đẩy mạnh hoạt động mua sắm online. Đi cùng với đó, nhu cầu thanh toán và vận chuyển tăng vọt, hàng loạt ví điện tử và hãng vận chuyển lần lượt ra đời.
35%
laptop hoặc máy tính để bàn. Mua hàng online bằng điện thoại di động.
Kinh Doanh Online Ai Cũng Có Thể Bắt Đầu
CHƯƠNG 2
Kinh doanh online bắt đầu từ đâu 024 - 151
Kinh doanh online ai cũng có thể bắt đầu
027
028
Chương 2
1. Kinh doanh online dành cho người mới bắt đầu 027 2. Từng bước thiết lập hoạt động kinh doanh online Xác định sản phẩm và tìm nguồn hàng Xác định giá bán Lựa chọn kênh bán hàng Thu hút khách hàng Triển khai chăm sóc khách hàng Hoạt động vận chuyển
031 - 085
3. Bonus Đánh giá 10 kênh bán hàng online và cách thu hút khách hàng trên từng kênh tại thị trường Việt Nam Hướng dẫn viết nội dung quảng cáo sản phẩm So sánh một số đơn vị chuyển phát phổ biến tại Việt Nam
086 - 151
Kinh doanh online ai cũng có thể bắt đầu
029
1. Kinh doanh online dành cho người mới bắt đầu
Nếu bạn muốn làm giàu, hãy cân nhắc và tính toán như một nhà kinh tế đích thực trong mọi việc. Khuyết Danh
Về cơ bản, để có thể kinh doanh online thành công, bạn cần có tư duy về kinh doanh và khách hàng như trong kinh doanh truyền thống. Điểm khác nhau ở đây chỉ là kênh tiếp cận và các công cụ được sử dụng để tiến hành các hoạt động bán hàng. Dưới đây, tôi sẽ giới thiệu tới bạn sơ đồ về quy trình kinh doanh online cơ bản mà ở đó, chúng ta sẽ cần trả lời những câu hỏi cơ bản sau:
?
Bán cái gì?
?
Bán như thế nào?
?
Bán ở đâu?
?
Làm thế nào để thuyết phục khách hàng mua hàng?
030
Chương 2
SẢN PHẨM
CHUYỂN PHÁT Sơ đồ
GIÁ THÀNH
quy trình
kinh doanh online dành cho người mới bắt đầu
KÊNH BÁN HÀNG
CHĂM SÓC KHÁCH HÀNG
THU HÚT KHÁCH HÀNG
Kinh doanh online ai cũng có thể bắt đầu
031
Bán cái gì?
Bán như thế nào?
Để bắt đầu bán hàng online hiệu quả,
Sau khi quyết định sản phẩm, bước tiếp
sản phẩm chính là yếu tố đầu tiên cần
theo là nghiên cứu mặt bằng giá, tính
được quyết định bởi đó là cái khách
toán chi phí sản xuất/nhập hàng và
hàng cần để giải quyết các nhu cầu của
quyết định giá thành nhằm thu về lợi
họ. Và để lựa chọn được sản phẩm tiềm
nhuận tốt nhất. Bên cạnh đó, tuỳ vào
năng cho hoạt động bán hàng, bạn cần
từng giai đoạn phát triển của hoạt động
bắt đầu từ việc nghiên cứu nhu cầu của
kinh doanh, bạn có thể đưa ra các chiến
thị trường cũng như mức độ cạnh tranh
lược khuyến mãi, giảm giá để tăng tính
của những người đang bán cùng một
cạnh tranh với những người bán khác. Ví
mặt hàng. Bạn cũng cần quan tâm tới
dụ, ở giai đoạn bắt đầu kinh doanh hay
sự khác biệt của sản phẩm mình bán so
giới thiệu một sản phẩm mới, việc định
với sản phẩm của đối thủ bởi đó là điều
giá thấp hơn đối thủ sẽ kích thích khách
giúp khách hàng phân biệt, ghi nhớ và
hàng dùng thử sản phẩm của bạn hơn.
lựa chọn mua hàng từ bạn.
Tuy nhiên, không nên lạm dụng chiến lược này bởi nó rất dễ bị sao chép và
Khách hàng đang có nhu cầu gì? Đã có ai bán sản phẩm đó chưa? Ai đang bán chúng? Sản phẩm của bạn sẽ khác biệt ở đâu?
khiến khách hàng cảm nhận thương hiệu của bạn “rẻ tiền” hay nghĩ rằng “của rẻ là của ôi”.
Sản phẩm được bán với giá bao nhiêu để cạnh tranh mà vẫn có lợi nhuận tốt? Có giảm giá, chiết khấu không? Chương trình khuyến mãi như thế nào?
032
Chương 2
Bán ở đâu? Tiếp đến, bạn cần lựa chọn kênh bán
Làm thế nào để thuyết phục khách hàng mua hàng?
hàng phù hợp với sản phẩm, tập trung
Làm thế nào để chốt đơn hàng? Cuối
nhiều người mua tiềm năng và phù hợp
cùng, khác với mô hình kinh doanh
với nguồn lực của bản thân. Tại Việt
truyền thống – nơi khách hàng có thể
Nam, có hai kênh bán hàng online chính
trực tiếp trải nghiệm sản phẩm, khách
là Mạng xã hội (Facebook, Instagram,
hàng chỉ có thể dựa vào lời tư vấn của
Zalo, TikTok) và Sàn thương mại điện tử
người bán để đưa ra quyết định khi mua
(Shopee, Tiki, Lazada, Sendo). Mỗi kênh
sắm online. Do đó, hoạt động chăm sóc
sẽ có cách vận hành và đặc điểm riêng
khách hàng cần được đầu tư nghiêm túc
mà bạn nên nắm rõ để tối ưu hiệu quả
cả về kỹ năng tư vấn, giải quyết vấn đề
kinh doanh. Những khác biệt đó có thể
của người bán lẫn những chương trình
nằm ở loại hình chuyển phát hàng hóa
hậu mãi, kích thích khách hàng quay trở
hay các hoạt động quảng cáo đặc thù
lại và trung thành với thương hiệu.
nhằm thu hút khách hàng. Đây đều là những mắt xích quan trọng trong mô hình kinh doanh online bạn không nên xem nhẹ.
Đâu là kênh phù hợp để bán sản phẩm? Cách thức bán hàng trên kênh? Cách thức gia tăng, thu hút khách hàng trên kênh?
Quy trình chăm sóc khách hàng như thế nào? Các thắc mắc của khách hàng được giải đáp ra sao? Thái độ với khách hàng như thế nào?
Kinh Doanh Online Ai Cũng Có Thể Bắt Đầu
CHƯƠNG 3
Tự tay thiết lập kênh bán hàng online của bạn 152 - 327
156
Chương 3
A. Mạng xã hội I. Facebook II. Instagram III. Zalo IV. TikTok
155 - 234 B. Sàn thương mại điện tử I. Shopee II. Tiki III. Lazada IV. Sendo
235 - 313 C. Ứng dụng mua hộ trực tuyến I. Now II. GrabFood
314 - 327
Kinh doanh online ai cũng có thể bắt đầu
Mạng Xã Hội Sử dụng mạng xã hội là một trong những hoạt động chiếm nhiều thời gian nhất của người dùng Internet tại Việt Nam, đặc biệt là đối tượng sinh viên và dân công sở hiện nay. Đây chính là lý do khiến mạng xã hội trở thành một kênh kinh doanh online cực kỳ phổ biến. Trong phần đầu của Chương 3, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu các thao tác xây dựng kênh bán hàng trên 4 mạng xã hội Facebook, Instagram, Zalo và TikTok. Ở mỗi kênh, bạn sẽ được hướng dẫn: cách tạo tài khoản, tìm hiểu tổng quan các tính năng, các thao tác bán hàng và cách chạy quảng cáo cơ bản.
157
Kinh doanh online ai cũng có thể bắt đầu
199
III. Zalo
Zalo là phần mềm nhắn tin/gọi điện miễn phí được cài đặt nhiều nhất tại Việt Nam với hàng triệu người dùng thường xuyên. Bên cạnh đó, Zalo cũng đã phát triển mạng xã hội cho riêng mình cùng những tính năng hỗ trợ bán hàng phong phú. Hiện nay mức độ cạnh tranh trên Zalo vẫn chưa quá lớn như các mạng xã hội khác như Facebook hay Instagram, cho nên các nhà bán có thể tận dụng thời cơ để xây dựng cửa hàng chuyên nghiệp trên kênh. Như đã đề cập trong Chương 2, có 2 cách bán hàng chính trên Zalo là sử dụng Tài khoản cá nhân và Zalo OA (Zalo Official Account). Do đó, chúng ta sẽ lần lượt tìm hiểu cả hai cách trên trong phần này.
1. Zalo cá nhân 1.1 Tạo tài khoản Zalo cá nhân Để tạo tài khoản Zalo cá nhân, bạn cần cài đặt ứng dụng Zalo trên điện thoại và một số điện thoại chưa được dùng để đăng ký cho tài khoản nào trước đó. Sau khi vào giao diện đăng nhập, bạn chọn Đăng ký và điền các thông tin theo hướng dẫn. Zalo sẽ gọi điện để thông báo một đoạn mã xác thực, hãy cố gắng lắng nghe và điền lại chính xác. Kết thúc việc đăng ký luôn là lựa chọn ảnh đại diện để hoàn thiện hồ sơ của bạn. (Xem hình trang sau)
200
Chương 3
1.2 Đăng bài viết trên Zalo Đầu tiên bạn vào ứng dụng Zalo bằng điện thoại, sau đó nhấn vào phần Nhật ký ở thanh công cụ bên dưới để tới Nhật ký chung, nơi bài đăng của bạn và mọi người xuất hiện. Tại đây, bạn nhấn vào khu vực đăng bài có chữ Hôm nay bạn thế nào? để vào phần đăng nội dung. Bạn có thể đăng nội dung chữ đơn thuần hoặc hình ảnh, video, thu âm trực tiếp, hoặc đường dẫn tới website. Tuy nhiên, ngoài chữ ra, bạn chỉ thêm được một dạng nội dung khác thôi. Bạn cũng có thể chỉnh sửa kiểu chữ, màu sắc chữ và màu nền trước khi đăng tải.
Kinh doanh online ai cũng có thể bắt đầu
201
Tương tự như Facebook, bạn cũng có thể check-in địa điểm hoặc nhắc đến bạn bè trong bài viết của mình. Để check-in, bạn vào mục Địa điểm chọn Vị trí hiện tại hoặc kéo lên và chọn các địa điểm cụ thể đã nhận dạng trước. Bạn chọn Tiếp tục để tới bước tiếp theo.
Để nhắc tới bạn bè trong danh bạ, bạn vào mục Với bạn bè và chọn tên người mà bạn muốn nhắc tới, sau đó nhấn Tiếp tục để hoàn tất.
202
Chương 3
Sau khi kiểm tra lại nội dung, nhấn biểu tượng mũi tên ở góc phải để đăng bài viết.
2. Zalo OA (Zalo Official Account) Zalo OA (Zalo Official Account) cho phép bạn quảng bá dưới danh nghĩa là một cửa hàng chuyên nghiệp, uy tín, tăng độ tin cậy cho người mua hàng. Trong quá trình kinh doanh trên Zalo, bạn có thể sử dụng Zalo Page, Zalo Cá nhân, Zalo Shop để bán hàng. Zalo OA tổng hợp tất cả những tính năng trên để phù hợp hơn cho mục đích kinh doanh của bạn.
2.1 Tạo tài khoản Zalo OA Bạn bắt đầu tạo Zalo OA bằng cách truy cập đường dẫn “https://oa.zalo.me/manage” và đăng nhập vào tài khoản cá nhân bằng số điện thoại hoặc quét mã QR. Khi đã vào trang quản trị OA, nếu chưa tạo Zalo OA nào, bạn sẽ thấy màn hình trống. Bạn nhấp vào nút Tạo Official Account mới để bắt đầu.
Kinh doanh online ai cũng có thể bắt đầu
221
IV. TikTok
Dù sinh sau đẻ muộn nhưng TikTok đang là ứng dụng giải trí với số lượt cài đặt hàng đầu thế giới và tại Việt Nam, số người dùng đã vượt ngưỡng 15,2 triệu. Với lượng khách hàng tiềm năng lớn, nhiều người đã bắt đầu kinh doanh trên TikTok và không ít thương hiệu lớn sử dụng TikTok như một kênh quảng bá nhằm tiếp cận tệp khách hàng trẻ tuổi. Tương tự như các kênh trước, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu cách lập tài khoản TikTok, cách sản xuất nội dung, quảng cáo trả phí và một số lưu ý để bán hàng hiệu quả trên TikTok.
1. Tạo tài khoản TikTok Đầu tiên, bạn mở ứng dụng, nhấp vào Tôi và chọn Đăng ký. Bạn có thể đăng ký tài khoản bằng Facebook, email hoặc số điện thoại di động. Tiếp theo, bạn chọn Hình ảnh để đăng ảnh đại diện. Phần TikTok ID nên đồng nhất với tên thương hiệu để người dùng dễ dàng tìm thấy bạn. Bạn có thể vào mục Sửa hồ sơ để thay đổi tên và giới thiệu cửa hàng. Hãy tận dụng phần giới thiệu này để cung cấp thông tin liên lạc như số điện thoại, Trang Facebook hay Instagram để khách hàng dễ dàng kết nối với bạn. Như vậy, bạn vừa tạo thành công một tài khoản TikTok. (Xem hình trang sau)
222
Chương 3
2. Tạo video trên TikTok Khác với những mạng xã hội khác, TikTok là một ứng dụng quay video nên chức năng quay dựng rất phong phú và có phần phức tạp. Do đó, bạn cần dành nhiều thời gian để nghiên cứu các kỹ thuật và hiệu ứng để tạo được video thú vị, dễ dàng thu hút người xem. Trong phạm vi của cuốn sách, chúng ta sẽ tìm hiểu các chức năng cơ bản
Kinh doanh online ai cũng có thể bắt đầu
223
để quay một video trên TikTok. Khi bạn đã sẵn sàng để tạo video đầu tiên của mình, hãy nhấn vào nút “+” màu đen giữa màn hình. TikTok sẽ yêu cầu bạn cho phép truy cập máy ảnh, ảnh và micro của điện thoại. Tiếp theo, bạn sẽ thấy trang quay video xuất hiện một vòng tròn màu đỏ để bắt đầu quay. Trước tiên, chọn thời lượng 15 giây hoặc 60 giây, sau đó bắt đầu thực hiện video của bạn.
2.1 Thêm nhạc và hiệu ứng TikTok có rất nhiều hiệu ứng và tính năng độc đáo khác nhau để bạn chèn vào video. Nền tảng này có hầu hết các bài hát nổi tiếng có bản quyền. Để thêm bài hát vào video, nhấn nút Âm thanh. Khi thư viện Âm thanh mở ra, bạn có thể chọn các bản nhạc mới phát hành, thể loại, danh sách xu hướng và thậm chí cả nhạc chủ đề trò chơi video. Lưu các lựa chọn bạn thích vào mục Yêu thích bằng cách nhấp vào biểu tượng dấu trang ở bên phải tên bài hát. Để thêm một bài hát vào video của bạn, hãy chọn nó từ thư viện và sau đó nhấn nút đánh dấu màu đỏ để xác nhận lựa chọn.
224
Chương 3
Sau khi tải xong, bạn quay lại màn hình ghi âm và tên bài hát sẽ là nơi biểu tượng âm thanh được sử dụng. Dọc phía bên phải màn hình là các hiệu ứng mà bạn có thể sử dụng trong nội dung TikTok của mình:
Lật: cho phép bạn sử dụng camera trước hoặc sau. Tốc độ: liên quan đến tốc độ khung hình; bạn có thể tăng tốc hoặc làm chậm video của bạn. Bộ lọc: cho phép bạn truy cập vào hàng chục màu màn hình khác nhau, mức độ tương phản và hơn thế nữa. Một số bộ lọc làm cho các mặt hàng cụ thể trông hấp dẫn hơn, chẳng hạn như các tùy chọn trong tab Thực phẩm sẽ cung cấp cho video thực phẩm của bạn chất lượng hình ảnh khác nhau. Làm đẹp: làm mờ mọi khuyết điểm trên da và cải thiện rõ nét khuôn mặt của bạn trên màn hình. Hẹn giờ: là một trong những tính năng tách biệt TikTok khỏi các nền tảng video khác, nó cho phép bạn tạo các đoạn cắt video trong thời gian thực. Điều này có nghĩa là bạn có thể ghi âm trong vài giây của một bài hát, tạm dừng, định vị lại chính mình và tiếp tục ghi âm từ cùng một thời điểm trong bài hát. Flash: cho phép bạn sử dụng đèn flash của điện thoại khi quay.
Bên trái nút ghi màu đỏ là biểu tượng Hiệu ứng. Khi bạn nhấn vào nó, bạn sẽ thấy danh sách các hiệu ứng khác nhau mà bạn có thể thêm vào video của mình. Bên phải nút ghi màu đỏ là biểu tượng Tải lên, cho phép bạn tải video đã ghi trước đó trên điện thoại của mình lên TikTok. Các video dài sẽ cần được cắt bớt để phù hợp với khung thời gian 60 giây.
Kinh doanh online ai cũng có thể bắt đầu
225
Khi bạn đã chọn nhạc, chèn hiệu ứng và lưu lại video của mình, hãy nhấn vào nút Tiếp để màn hình Đăng xuất hiện. Lúc này, bạn có các tùy chọn sau: Viết miêu tả cho video của bạn Thêm hashtag (#) Gắn thẻ bạn bè (@) Thêm link bán hàng Thêm vị trí cửa hàng của bạn Quyết định ai có thể xem video của bạn Lưu video vào thư mục Album Khi bạn đã hoàn tất việc tạo bài đăng của mình, nhấn nút Đăng để đăng bài ngay lập tức hoặc nhấn nút Bản nháp để lưu lại và đăng tải sau.
226
Chương 3
3. Chạy quảng cáo TikTok Sau khi đã sản xuất được một video ưng ý, chúng ta sẽ tìm hiểu cách chạy một quảng cáo trên TikTok. Trước tiên, bạn cần chuẩn bị ba thứ: Địa chỉ email: để đăng ký tài khoản quảng cáo TikTok. Website/landing page bán hàng: quảng cáo sẽ hướng người xem tới trang bán hàng của bạn. Video mà bạn muốn quảng bá: một video thú vị khiến khách hàng muốn nhấn vào quảng cáo.
3.1 Tạo tài khoản quảng cáo TikTok Đầu tiên, bạn truy cập vào trang chủ phần quảng cáo tại đường link “ads.tiktok.com” và nhấn vào nút Bắt đầu.
Kinh doanh online ai cũng có thể bắt đầu
Sàn Thương Mại Điện Tử Với sự phát triển của các tiện ích như thanh toán trực tuyến và chuyển phát nhanh, hình thức mua sắm trên sàn thương mại điện tử ngày càng được ưa chuộng. Thêm vào đó, các sàn không ngừng cạnh tranh và gia tăng các lợi ích như khuyến mãi, miễn phí vận chuyển,... Điều này thu hút lượng khách hàng tham gia mua sắm không nhỏ. Trong phần này của cuốn sách, chúng ta sẽ cùng nhau khám phá từng bước để xây dựng và bán hàng trên lần lượt 4 sàn thương mại điện tử lớn nhất Việt Nam: Shopee, Tiki, Lazada và Sendo.
237
238
Chương 3
I. Shopee
Shopee hiện đang là sàn thương mại điện tử hàng đầu Việt Nam về số lượng người truy cập mua sắm và tham gia cộng đồng bán hàng. Điểm mạnh của Shopee là quy trình đăng ký kinh doanh cũng như các hoạt động vận hành và xúc tiến vô cùng đơn giản. Có thể nói đây là lựa chọn hàng đầu của phần lớn những người mới bán hàng online. Hãy cùng tôi xây dựng ngay cho mình một kênh bán hàng trên Shopee với các hướng dẫn sau.
1. Đăng ký tài khoản Shopee Để đăng ký tài khoản Shopee, bạn truy cập vào trang chủ tại đường link “https:// shopee.vn/”và nhấn vào nút Đăng ký ở góc phải màn hình.
Kinh doanh online ai cũng có thể bắt đầu
239
Bảng đăng ký sẽ hiện ra. Bạn có thể đăng nhập bằng Facebook hoặc email. Bạn nhập số điện thoại xong, nhấn nút Gửi mã xác minh. Sau đó, nhập đoạn mã được gửi tới điện thoại vào ô Mã xác minh.
Tiếp theo, bạn điền đầy đủ các thông tin còn lại bao gồm: Tên đăng nhập: Tên đăng nhập là tên cửa hàng của bạn trên Shopee. Sau này đường link dẫn đến shop của bạn trên Shopee sẽ có dạng “https:// shopee.vn/tendangnhap”. Mật khẩu: Mật khẩu phải dài từ 8-16 ký tự, bao gồm 1 chữ viết hoa và 1 chữ viết thường.
Cuối cùng, bạn nhập mã xác minh và nhấn vào nút Đăng ký.
240
Chương 3
2. Giới thiệu tính năng Tiếp theo, chúng ta sẽ cùng làm quen với giao diện quản lý của người bán hàng với các tính năng sau: Vận chuyển: giúp bạn lựa chọn đơn vị vận chuyển phù hợp với hình thức, sản phẩm, khu vực kinh doanh của mình. Quản lý đơn hàng: giúp bạn dễ dàng quản lý quy trình xử lý đơn hàng và tình trạng của mỗi đơn: chờ xác nhận, chờ lấy hàng, đã xử lý, trả hàng/hoàn tiền, đơn hủy, sản phẩm bị khóa, sản phẩm hết hàng,... Quản lý sản phẩm: cho phép bạn biết được tình trạng sản phẩm của shop như số lượng sản phẩm tối đa được đăng bán, số lượng sản phẩm bị ẩn hay khóa, thay đổi thông tin chi tiết sản phẩm (thông tin mô tả, logo, hình ảnh,...). Kênh marketing: nơi bạn quản lý các chương trình khuyến mãi và tận dụng các chương trình quảng cáo của Shopee để mang lại nhiều lượt truy cập hơn cho shop của bạn, và gia tăng lượng đơn hàng,… Tài chính: giúp bạn cập nhật doanh số của cửa hàng, thời gian Shopee thanh toán cho shop của bạn, cập nhật thẻ ngân hàng để thanh toán bằng ví Shopee. Dữ liệu: nơi tập trung toàn bộ dữ liệu của shop giúp bạn phân tích, đánh giá hiệu quả chương trình marketing, hiệu quả hoạt động của shop và tình trạng sao quả tạ. Quản lý shop: giúp bạn cài đặt và xem các thông tin tổng hợp của shop bao gồm đánh giá shop, hồ sơ shop, danh mục của shop và báo cáo. Thiết lập shop: nơi bạn cài đặt hệ thống vận chuyển, địa chỉ, thiết lập cơ bản và tài khoản của bạn.
Kinh doanh online ai cũng có thể bắt đầu
3. Tạo cửa hàng trên Shopee Sau khi tạo được tài khoản bán hàng trên Shopee, việc tiếp theo bạn cần làm là tạo một cửa hàng để bắt đầu kinh doanh. Đầu tiên, bạn nhấn vào link “https://banhang. shopee.vn/” để đến giao diện thiết lập cửa hàng và nhấn vào Thiết lập Shop.
241
316
Chương 3
Ứng Dụng Mua Hộ Trực Tuyến Sự ra đời của các ứng dụng mua hộ trực tuyến như Now và GrabFood đã ảnh hưởng không nhỏ tới cách vận hành của ngành kinh doanh thực phẩm chế biến. Thực khách không cần phải tới tận nhà hàng để thưởng thức đồ ăn mà có thể gọi ship qua ứng dụng. Người kinh doanh không cần mở quán mà vẫn có thể buôn bán qua mạng một cách dễ dàng và tiết kiệm chi phí.
Kinh doanh online ai cũng có thể bắt đầu
317
I. NOW
Now là lựa chọn bạn nên cân nhắc đầu tiên khi muốn bán hàng qua các ứng dụng mua hộ bởi số lượng người dùng đông đảo từ lâu và chi phí chiết khấu cho Now cũng thấp hơn GrabFood.
Cách đăng ký tài khoản bán hàng trên Now
Để đăng ký bán hàng trên Now, bạn truy cập vào đường link: “https://merchantregister.now.vn/shop-management” và đăng nhập để vào giao diện tiếp theo.
Bạn nhấn vào nút Tạo quán mới. Nếu bạn chưa có quán trên Now, bạn tiếp tục nhấn vào Tạo quán mới.
318
Chương 3
Sau đó, bạn chọn tỉnh thành nơi bạn đang kinh doanh và nhấn Kiểm tra để Now kiểm tra quán của bạn có phù hợp với hệ thống vận hành không. Nếu phù hợp, Now sẽ đề nghị ký hợp đồng với bạn. Bạn kiểm tra đầy đủ thông tin và chọn Tiếp tục.
Bản
hợp
đồng
của Now sẽ hiện ra, bạn xem đầy đủ thông tin nếu không có gì khúc mắc,
bạn
đánh
dấu vào ô Tôi xin xác
nhận
rằng
tôi đã đọc tất cả điều
khoản
và
điều kiện nêu trên và đồng ý ký hợp đồng
với
Now
và nhấn vào nút Đồng ý.
Kinh doanh online ai cũng có thể bắt đầu
319
Tiếp đến, bạn chọn các phương thức bạn muốn đăng ký, đơn giản nhất thì bạn có thể chọn Chỉ tạo quán trên Now.
Bạn điền đầy đủ các thông tin cơ bản về quán như tên, số điện thoại, địa chỉ cụ thể,...
Kinh Doanh Online Ai Cũng Có Thể Bắt Đầu
CHƯƠNG 4
Đó mới chỉ là bắt đầu 328 - 349
Kinh doanh online ai cũng có thể bắt đầu
331
332
Chương 4
1. Tư duy xây dựng thương hiệu 332 - 337 2. Ứng dụng công nghệ thông tin 337 - 342 2. Đa dạng hóa nguồn hàng, tạo lợi thế kinh doanh bền vững 343 - 344 3. Liên tục học hỏi, gia tăng kiến thức về kinh doanh 344 - 349
Kinh doanh online ai cũng có thể bắt đầu
333
Ai sẽ là người kinh doanh thành công? Có thể dự đoán thành công của một người kinh doanh thông qua tính cách của người đó không? Người kinh doanh thành công sẽ khác với người bình thường như thế nào? Kinh doanh thành công là do bẩm sinh hay thông qua một quá trình trau dồi và phát triển?
Tôi không nghĩ chúng ta sẽ có một câu
doanh online cơ bản. Từ đây, chặng
trả lời hoàn toàn chính xác cho vấn đề
đường kinh doanh của bạn vẫn tiếp
này. Nhưng tôi chắc chắn rằng, kinh
tục, sẽ có những thành công song song
doanh nói chung và kinh doanh online
với những khó khăn mà bạn phải đối
nói riêng, cho dù bạn có năng khiếu bẩm
mặt. Thị trường luôn biến chuyển, đầy
sinh, cũng đều cần thời gian trải nghiệm,
tính cạnh tranh và khách hàng của bạn
tìm tòi, khám phá, phát triển và xây
không ngừng thay đổi.
dựng. Lúc đó bạn mới có được năng lực, tư duy kinh doanh và một nền tảng vững
Do đó, Chương 4 sẽ trang bị cho bạn
vàng để tiến tới thành công.
những tư duy kinh doanh cần thiết bên ngoài những kĩ thuật bán hàng đơn
Ở Chương 1, Chương 2, Chương 3 của
thuần, để bạn sẵn sàng vượt qua những
cuốn sách này, chúng tôi đã giới thiệu
thử thách và hướng tới sự phát triển bền
và hướng dẫn để bạn hình dung tổng
vững lâu dài.
thể và có thể thiết lập hệ thống kinh
334
Chương 4
1. Tư duy xây dựng thương hiệu Kinh doanh online là một mô hình đơn
của khách hàng khi tiếp xúc với các “dấu
giản nên được rất nhiều người ưa chuộng,
hiệu” của người bán trong toàn bộ quá
bởi vậy mà sự cạnh tranh của thị trường
trình trải nghiệm mua sắm, sử dụng sản
này càng trở nên khốc liệt. Sản phẩm
phẩm, dịch vụ.
thường được nhập và bán lại nên không hề có khác biệt. Kênh bán hàng với ít rào
Nếu như với kinh doanh truyền thống,
cản để gia nhập càng tạo điều kiện cho
thương hiệu của bạn chỉ bị cạnh tranh
thị trường có thêm người chơi. Nội dung
bởi một số ít giới hạn thương hiệu ở cùng
và cách thức quảng cáo dễ dàng bị sao
cửa hàng hay cùng khu vực thì trên sản
chép khiến cho hiệu quả quảng cáo giảm
thương mại điện tử hay mạng xã hội,
sút, chi phí quảng cáo gia tăng. Khi đó,
bạn phải đối mặt với rất nhiều đối thủ
nếu không có một giá trị cạnh tranh bền
và số lượng này còn không ngừng tăng
vững, tạo được điểm khác biệt, việc dừng
lên. Trong khi đó chi phí của những người
cuộc chơi là điều bạn không thể tránh
kinh doanh vừa và nhỏ thì không nhiều,
khỏi. Tồn tại và phát triển lâu dài trong thị
vậy làm thế nào để làm thương hiệu
trường này đòi hỏi bạn phải có ý thức về
hiệu quả mà không tốn kém quá nhiều
việc xây dựng thương hiệu từ sớm và một
chi phí? Nói về xây dựng thương hiệu, có
kế hoạch để đầu tư theo từng giai đoạn.
vô vàn các nội dung chuyên sâu có thể kể đến như cốt lõi thương hiệu, tính cách
“Thương hiệu” là một từ Hán Việt, “hiệu”
thương hiệu, cấu trúc thương hiệu, nhận
có nghĩa là “dấu hiệu”, “thương” trong
diện thương hiệu,... mà để làm bài bản
từ “giao thương”, buôn bán. Về cơ bản,
sẽ tốn rất nhiều công sức và tiền bạc để
thương hiệu chính là dấu hiệu được dùng
phân tích, lên chiến lược và triển khai.
trong kinh doanh, nhằm tạo ra sự khác biệt cho sản phẩm của người bán. Các
Hãy tạm thời bỏ qua điều đó, đối với một
“dấu hiệu” đó có thể là tên gọi, bao bì,
người mới bắt đầu kinh doanh online
hình ảnh, âm thanh, màu sắc, thông điệp,
như bạn, tôi muốn nhấn mạnh rằng tầm
con người... Mỗi tương tác của thương
quan trọng của việc xây dựng thương
hiệu với khách hàng đều ảnh hưởng tới
hiệu trên các nền tảng kinh doanh online
tâm trí họ. Do đó, thương hiệu còn có thể
là để gia tăng lợi thế cạnh tranh cho
hiểu là tổng hợp tất cả những cảm nhận
chính cửa hàng của bạn. Khi sở hữu một
Kinh doanh online ai cũng có thể bắt đầu
335
thương hiệu được khách hàng yêu thích
dựng và đồng nhất trải nghiệm ở tất cả
và tin cậy, cửa hàng của bạn có thể đặt
điểm tiếp xúc của khách hàng với thương
sản phẩm ở mức giá cao hơn mà vẫn
hiệu của bạn. Thứ hai, hãy lưu ý mở
bán chạy so với các cửa hàng không
rộng và gia tăng tần suất xuất hiện của
có thương hiệu đang bán cùng loại
thương hiệu trước mắt khách hàng để họ
sản phẩm. Lợi thế này còn hỗ trợ hoạt
có thể nhận diện và nhớ về thương hiệu.
động kinh doanh bền vững của bạn bởi
Dưới đây, tôi sẽ hướng dẫn một số bước
khách hàng có xu hướng trung thành với
cơ bản mà bạn có thể thực hiện, ngay cả
thương hiệu mà họ biết và tin tưởng. Bất
khi bạn vừa mới bắt đầu hoạt động kinh
kể đang hoạt động kinh doanh trên kênh
doanh online.
nào, bạn hoàn toàn có thể bán hàng ngay lập tức mà không phải tư vấn và thuyết phục khách hàng lại từ đầu. Điều này cũng giúp bạn tiết kiệm thời gian, công sức cũng như chi phí cho các hoạt
1.1 Xây dựng nhận diện thương hiệu cơ bản Khách hàng sẽ gọi bạn là gì?
động tiếp thị, tư vấn về sau. Cách thứ nhất, bạn có thể đặt tên Một tình trạng khác bạn cần lưu ý là
thương hiệu có chứa tên sản phẩm mà
những người kinh doanh rất dễ rơi vào
bạn sẽ kinh doanh, chẳng hạn như Quần
trạng thái “say” cơn bán hàng hay còn
áo nam DC Store, Kem trắng da Sakura,
gọi là “cày đơn”, chạy theo các sản phẩm
Giày da nam Luxury Men,... Ưu điểm
“hot” để bán càng nhiều hàng càng tốt.
của cách đặt tên này là dễ dàng tạo
Về cơ bản, điều này không sai, nhưng để
lòng tin và giúp khách hàng ghi nhớ về
có thể kinh doanh lâu dài bạn nên sở hữu
sản phẩm lẫn thương hiệu. Khách hàng
cho mình một cửa hàng có thương hiệu
cũng sẽ nghĩ rằng bạn chuyên phân phối
để khi các sản phẩm xu hướng không
dòng sản phẩm đó. Tuy nhiên, nhược
còn ưu thế thì hoạt động kinh doanh của
điểm của nó là sự giới hạn lĩnh vực kinh
bạn vẫn vận hành ổn định.
doanh. Sau này, khi bạn muốn mở rộng ra các ngành nghề kinh doanh khác sẽ
Và để xây dựng thương hiệu khi kinh
rất khó tạo lòng tin và gây nhầm lẫn cho
doanh online, bạn cần có ý thức về hoạt
khách hàng với một cái tên đã có dấu
động này ngay từ đầu và xuyên suốt quá
ấn từ trước.
trình phát triển. Thứ nhất, bạn có thể xây
336
Chương 4
Cách thứ hai, tên thương hiệu của bạn cũng có thể chỉ có tên riêng và không chứa từ khóa về sản phẩm, ví dụ như Alibaba – Tập đoàn Thương mại điện tử hàng đầu Trung Quốc, Google – Cỗ máy tìm kiếm lớn nhất thế giới, Facebook – Mạng xã hội lớn nhất thế giới. Với cách đặt tên này, bạn dễ dàng mở rộng các mặt hàng kinh doanh và không bị bó buộc trong một ngành hàng nào. Nhưng bạn sẽ cần một thời gian dài để định vị thương hiệu trong tâm trí khách hàng, giúp họ ghi nhớ bạn bán sản phẩm gì, có đặc điểm khác biệt ra sao. Nếu xác định kinh doanh online là một công việc bền vững và lâu dài, bạn nên ưu tiên cách đặt tên thứ hai. Để khi có cơ hội mở rộng ngành hàng, bạn có thể nhanh chóng triển khai kinh doanh sản phẩm mới, gia tăng doanh thu và lợi nhuận mà không bị trở ngại trong việc thay đổi nhận diện thương hiệu cho phù hợp với sản phẩm. Trong trường hợp với bạn kinh doanh online chỉ là một hoạt động kiếm thêm thu nhập, ngắn hạn hoặc theo xu hướng, hãy đặt tên thương hiệu theo tính năng sản phẩm để khách hàng dễ dàng tìm kiếm khi có nhu cầu. Khách hàng sẽ thấy bạn như thế nào? Đối với mô hình kinh doanh online, hình ảnh đóng vai trò rất quan trọng trong việc gây dựng ấn tượng tốt và niềm tin về sản phẩm của một thương hiệu. Để khách hàng ghi nhớ thương hiệu của bạn, bạn có thể xây dựng các dấu hiệu nhận biết thông qua hình ảnh như: logo, bao bì sản phẩm, tem nhãn, phiếu bảo hành, hộp/túi gói hàng. Ngoài ra, các dấu hiệu nhận biết này cũng cần được đồng bộ trên các kênh mạng xã hội, website, banner, email,… của cửa hàng. Tuỳ thuộc vào quy mô và loại hình sản phẩm sẽ yêu cầu mức độ phức tạp của các bộ nhận diện khác nhau. Tuy nhiên, bộ nhận diện thị giác cần truyền tải được tinh thần, thông điệp, tính cách và các giá trị của thương hiệu mà bạn đã xác định. Chẳng hạn bạn lựa chọn xây dựng một thương hiệu đồ trẻ em dễ thương, logo và hình ảnh quảng cáo của bạn cần thể hiện điều đó và được triển khai đồng bộ, lặp lại liên tục để tạo dấu ấn trong tâm trí khách hàng.
354
Chương 1
KINH DOANH ONLINE AI CŨNG CÓ THỂ BẮT ĐẦU Hướng dẫn thiết lập 10 kênh bán hàng tại thị trường Việt Nam
Nhà xuất bản Lao Động Địa chỉ: Số 175 Giảng Võ – Hà Nội Điện thoại: 024 38515380; Fax: 024 38515381 Email: info@nxblaodong.com.vn Website: www.nxblaodong.com.vn Chi nhánh phía Nam Số 85 Cách mạng Tháng Tám, Quận 1, TP. Hồ Chí Minh ĐT: 028 38390970; Fax: 028 39257205 Chịu trách nhiệm xuất bản Mai Thị Thanh Hằng Biên tập Lê Thị Hằng Trình bày RIO Book Design Team Bìa gtl.do
Sửa bản in Mai Nguyệt Anh
LIÊN KẾT XUẤT BẢN Công ty Cổ phần RIO Book Việt Nam Địa chỉ: Tầng 5, Số 7 ngõ Chùa Nền, Đường Láng, phường Láng Thượng, quận Đống Đa, thành phố Hà Nội In 2500 cuốn, khổ 18cm x23,5cm, tại Công ty Cổ phần in Viễn Đông Địa chỉ: K19+400, xã Giai Phậm, huyện Yên Mỹ, tỉnh Hưng Yên Số xác nhận ĐKXB: 3799-2020/CXBIPH/11-185/LĐ Số quyết định: 1088/QĐ-NXBLĐ do Nhà xuất bản Lao Động cấp ngày 23/09/2020 Mã ISBN: 978-604-301-557-7 In xong và nộp lưu chiểu Quý III năm 2020