Gazeta 2015 42

W numerze m.in.: WSZYSTKO O WYBORACH - programy głównych partii • Nasz polski poseł Wł. Lizoń • Z Chin do Teksasu - gliniana armia • Roślinne sposoby na sen • Kuchnia francuska a polska • Znany nieznany bohater • Piłsudski a endecja - paralele do dnia dzisiejszego • Maleńkie pandki w torontońskim Zoo Telefon do redakcji: 647 - 557 - 3617; FAX 647 - 557 - 3627 redakcja@gazetagazeta.com

Toronto - Ontario 42 Rok II (94)

16 - 22 października 2015

cena $1.50 (tax included)

DELIVERED TO THE POST OFFICE ON FRIDAY, OCTOBER 16, 2015. DOSTARCZONO NA POCZTĘ W PIĄTEK, 16 PAŹDZIERNIKA 2015

Najdłuższa kampania wyborcza dobiega końca

Czy w poniedziałek Kanada zmieni kurs?

Ottawa Kiedy premier Kanady Stephen Harper rozwiązał 2 sierpnia parlament, rozpoczęła się najdłuższa w historii Kanady 11tygodniowa kampania wyborcza.

Konserwatywna Partia Kanady (CPC), u władzy od 2006 roku, chce po raz czwarty wygrać wybory i stworzyć rząd większościowy. Jeśli tak się stanie, Harper zostanie pierwszym od 1908 roku premierem, który wygrał cztery wybory z rzędu.

W kampanii po raz pierwszy tak wyrównane wydawały się szanse trzech głównych partii Partii Konserwatywnej, Partii Liberalnej i Nowej Partii Demokratycznej (NDP), która nigdy jeszcze nie sprawowała władzy w Ottawie. Niewykluczone, że powstanie gabinet mniejszościowy.

Rządy tego typu w Kanadzie utrzymują się raczej krótko, bo około półtora roku.

Jest to 42. kampania wyborcza. Prawo wyborcze stanowi, że minimalna długość kampanii to 37 dni, ale nie ma limitu maksymalnej długości. Długość tegorocznej to 78 dni.

Tylko dwie kampanie wyborcze po powstaniu Kanady były dłuższe - 81 dni 1867 i 96 dni 1872, ale w tym czasie głosowanie odbywało się w całym kraju przez okres kilku miesięcy. Od tego czasu najdłuższa kampania miała 74 dni - w roku 1926.

Cztery z ostatnich pięciu kampanii trwały zaledwie 5 tygodni.

Na mocy prawa, które zostało uchwalone przez rząd Harpera, w sprawie wydatków kampanijnych dla partii politycznych i kandydatów, są one wyższe o 1/37 za każdy dzień dłuższy niż 37 dni.

Nawet gdyby kampania trwała minimalnie, byłaby i tak najdroższa w historii ponieważ limity wydatków wynoszą 25 mln na każdą partię, mającą kandydatów we wszystkich okręgach, i ok. 100 tys. dol. na każdego kandydata. Te liczby więcej niż podwajają się w przypadku 11-tygodniowej kampanii.

Piwo Żywiec.

Dostępne w sklepach LCBO i The Beer Store.

Papież przeprosił za skandale w Kościele Amerykański konwój wojskowy na granicy w Budzisku

Długa kampania dała ogromną przewagę konserwatystom ponieważ ich kandydaci zebrali więcej pieniędzy niż jakakolwiek inna partia.

Elections Canada ocenia, że 5-tygodniowa kampania kosztowałaby ok. 375 mln. Dłuższa kampania oznacza, że agencja musi zapłacić miliony dolarów więcej za wynajęcie lokali, mebli i sprzę-

szczegółowo o wyborach na str. 6, a programy partii na str. 18, 19 i 11 cz. II

Watykan Papież Franciszek przeprosił w środę podczas audiencji generalnej za skandale w Rzymie i Watykanie, do jakich doszło w ostatnim czasie. Nie wyjaśnił, o jakie wydarzenia chodzi.

Rzecznik Watykanu też nie skonkretyzował, czego dotyczyły przeprosiny.

Na początku audiencji generalnej na placu Świętego Piotra papież powiedział, odnosząc się

Turcja pomoże Europie w sprawie uchodźców Bruksela Przywódcy unijni poparli na czwartkowym szczycie wynegocjowany przez KE plan współpracy UE z Turcją, który ma pomóc zahamować napływ uchodźców. Ankara w zamian za współpracę ma otrzymać dodatkowe środki oraz przyspieszenie liberalizacji wizowej. "Dziś liderzy podjęli ważne decyzje, które pomogą zabezpieczyć zewnętrzne granice UE. Przyjmujemy z zadowoleniem wspólny unijnoturecki plan działań, aby radzić sobie z obecnym kryzysem migracyjnym" - powiedział na konferencji prasowej po szczycie szef Rady Europejskiej Donald Tusk.

Negocjacje z Turcją, którą Unia chce nakłonić do skuteczniejszych działań w celu zahamowania fali uchodźców, skończyły się kilka godzin przed rozpoczęciem szczytu; Turcja jest głównym krajem tranzytowym dla uciekinierów z Syrii. Plan działania mówi m.in. o zmobili-

Wyniki wyborów prezydenckich na Białorusi zaskarżone Mińsk Kandydatka opozycji w niedzielnych wyborach prezydenckich na Białorusi, działaczka kampanii "Mów Prawdę!" Tacciana Karatkiewicz złożyła w środę w Centralnej Komisji Wyborczej skargę, wnosząc o uznanie wyborów w całym kraju za nieważne.

Karatkiewicz powiedziała, że w skardze zawarto informacje niezależnych kampanii obserwacyjnych "Prawo wyboru" oraz

PAP

tu dla swoich urzędników prowadzących wybory w każdym z 338 kanadyjskich okręgów, a także dla obsadzenia personelem biur i punktów głosowania.

Znacznie większe są także odpisy podatkowe za wydatki na kampanię wszystkich kandydatów.

"Obrońcy praw człowieka na rzecz wolnych wyborów", a także 139-stronicową listę nieprawidłowości stwierdzonych przez działaczy sztabu Karatkiewicz.

Według wyników podanych przez CKW na prezydenta Alaksandra Łukaszenkę zagłosowało 83,49 proc. wyborców, na Karatkiewicz 4,42 proc. a na pozostałych kandydatów: Siarhieja Hajdukiewicza i Mikałaja Ułachowicza odpowiednio 3,32 i 1,67 proc.

zowaniu przez UE dodatkowych znaczących środków na wsparcie Turcji (poza funduszami przedakcesyjnymi dla tego kraju), ale nie podaje żadnej konkretnej kwoty. Według kanclerz Niemiec Angeli Merkel mówi się o wsparciu w wysokości 3 mld euro na działania związane z kryzysem uchodźczym. Merkel wskazała na konferencji prasowej, że Turcja przeznaczyła już około 7 mld euro na pomoc uchodźcom z Syrii.

Tusk przekonywał, że plan jest znaczącym krokiem w kierunku zahamowaniu przepływów migracyjnych, które poprzez Turcję kierują się do UE. Wtórował mu szef KE Jean-Claude Juncker, który podkreślał, że plan ma dwa cele: zatrzymać w Turcji tych uchodźców, którzy już są w tym kraju, a także zapobiegać tranzytowi migrantów przez Turcję do UE. W zamian za współpracę Ankarze - poza pieniędzmi - obiecano też przyspieszenie w dziedzinie liberalizacji wizowej. "Zgodziliśmy wraz z naszymi tureckimi partnerami, że proces liberalizacji wizowej będzie przyspieszony. Nie oznacza to, że odsuniemy na bok nasze podstawowe kryteria" - zastrzegał Juncker.

Zapowiedział, że wiosną 2016 r. KE oceni proces dotyczący wypełniania przez Turcję kryteriów związanych z liberalizacją wizową. Turecki premier Ahmet Davutoglu ogłosił wcześniej, że zaproponował UE zawarcie poro-

zumienia w sprawie liberalizacji wizowej do połowy 2016 r., zamiast, jak planowano, w 2017 r.

Rozmowy w tej sprawie toczą się od 2013 r. Plan zakłada też ożywienie negocjacji w sprawie przystąpienia Turcji do UE; do tej pory otwarto jedynie 13 z ponad 30 rozdziałów negocjacyjnych.

Juncker poinformował, że ze strony państw członkowskich brakuje deklaracji dotyczących wpłaty 2,3 mld euro na fundusze wspierające uchodźców. Relacjonował, że przywódcy unijni obiecali podczas szczytu, iż osiągną przynajmniej taki poziom finansowania na kryzys uchodźczy, jaki ze swojej strony przewiduje KE. Dodatkowa kwota, jaką Komisja chce przeznaczyć ten cel to 1,7 mld euro w 2015 i 2016 r.

Przedstawiciele państw unijnych w Brukseli oraz prezydencja luksemburska mają pracować, by suma ta została zadeklarowana w ciągu kilku najbliższych tygodni. Przywódcy potwierdzili też wnioski z poniedziałkowego spotkania szefów MSZ w sprawie konfliktu w Syrii, że trwały pokój w tym kraju nie jest możliwy pod rządami obecnego prezydenta Baszara el-Asada.

Kanclerz Niemiec przyznała po zakończeniu spotkania, że wśród krajów UE utrzymują się duże różnice zdań w sprawie rozwiązywania problemu napływu uchodźców, w tym w sprawie propozycji ustanowienia stałego systemu podziału uchodźców między państwa unijne.

do słów z Ewangelii świętego Mateusza: "Jezus jest realistą i powiada: «Muszą wprawdzie przyjść zgorszenia, lecz biada człowiekowi, przez którego dokonuje się zgorszenie«".

"Przed katechezą chciałbym w imieniu Kościoła prosić was o przebaczenie za skandale, które w ostatnim czasie wybuchły tak w Rzymie, jak i w Watykanie; proszę was o przebaczenie" - podkreślił Franciszek.

Nie jest jasne, do czego odniósł się papież.

Proszony o skomentowanie wypowiedzi papieża watykański rzecznik ksiądz Federico Lombardi nie umiał odpowiedzieć, jakie konkretnie skandale mógł mieć na myśli papież. Lombardi powiedział dziennikarzom, że były to przeprosiny o charakterze ogólnym i że papież nie nawiązywał do "politycznej" sprawy burmistrza Rzymu Ignazio Marino, który podał się w tym tygodniu do dymisji z powodu nadużyć.

Ksiądz Lombardi powiedział też, że Franciszek pragnął dotrzeć do zwykłych ludzi, którzy są zaszokowani lub boli ich, gdy czytają o skandalach wywołanych przez "Kościół lub ludzi Kościoła".

Największym skandalem w ostatnim czasie w Watykanie była deklaracja polskiego księdza teologa z Kongregacji Nauki Wiary, który 3 października ogłosił, że jest homoseksualistą i żyje w związku. Ksiądz Charamsa spotkał się w Rzymie z dziennikarzami, którym wyjaśnił powody swojej decyzji o ujawnieniu tożsamości seksualnej i związku, w którym żyje z obecnym na spotkaniu mężczyzną. Wkrótce potem wyjechał z Rzymu.

Wcześniej wstrząsnął Kościołem skandfal pedofilski arcybiskupa Józefa Wesołowskiego, byłego nuncjusza papieskiego na Dominikanie, który zmarł 27 sierpnia br. w Watykanie, wydalony w 2014 roku ze stanu duchownego.

strona 2

Gazeta 42, 16 - 8 października 2015

www.gazetagazeta.com

AKTUALNOŚCI

NATO zadowolone z pozostawienia wojsk USA w Afganistanie

Volkswagen wezwie do modyfikacji ok. 8,5 mln aut Berlin Volkswagen ogłosił w czwartek, że wezwie do modyfikacji ok. 8,5 mln aut w UE, w tym 2,4 mln w Niemczech, w związku z ujawnionym manipulowaniem pomiarem emisji spalin. Szef koncernu Matthias Mueller ocenia, że podniesienie się ze skandalu zajmie firmie 2-3 lata.

Operacja ma być przeprowadzona na polecenie Federalnego Urzędu Transportu Drogowego (KBA), który działa w imieniu regulatorów pozostałych państw unijnych. Jak poinformował KBA, akcja ma się rozpocząć na początku przyszłego roku i będzie obowiązkowa, co znaczy, że właściciele dotkniętych problemem samochodów będą musieli się zgłosić do urzędu.

Zgodnie z przedłożonym wcześniej przez Volkswagena planem naprawczym firma przewiduje rozwiązanie software'owe dla silników dieslowskich o pojemności 2 litrów; ma ono być gotowe jeszcze w tym roku, a od początku przyszłego roku zacznie być wprowadzane. W przypadku silników o pojemności 1,6 litra konieczne będą także modyfikacje techniczne. Wcześniej informowano, że rozwiązanie to nie będzie gotowe przed wrześniem przyszłego roku.

Wcześniej w czwartek niemiecki minister transportu Alexander Dobrindt powiedział, że nie wiadomo, kto, kiedy i jak podjął decyzję o instalowaniu w volkswagenach oprogramowania fałszującego wyniki testów emisji spalin. Szacuje się, że na całym świecie sprawa dotyczy 11 mln samochodów.

Matthias Mueller, który sta-

nął na czele Volkswagena po ujawnieniu skandalu we wrześniu, powiedział, że koncern musi położyć nacisk na swoje marki i operacje regionalne, a jednocześnie dotrzeć do sedna afery z pomiarem emisji spalin. Na spotkaniu z menedżerami VW w Lipsku Mueller ocenił, że "jest spora szansa, iż (koncern) zabłyśnie na nowo za dwa czy trzy lata".

Wezwanie 11 mln pojazdów w celu przeprowadzenia modyfikacji to jedna z największych tego typu operacji dokonanych przez jednego producenta, porównywalna tylko do akcji Toyoty z lat 2009-2011, kiedy japoński koncern musiał wezwać do naprawy ponad 10 mln aut z powodu problemów z samoczynnym przyspieszaniem.

Zdaniem niektórych analityków skandal może kosztować Volkswagena nawet 35 mld euro (koszt modyfikacji i spraw sądowych oraz kary finansowe).

Prokuratura we Włoszech poinformowała w czwartek, że wszczęła dochodzenie wobec menedżerów Volkswagena i Lamborghini w sprawie domniemanych oszustw.

Niemiecki koncern krytykowany jest za opieszałość, z jaką u-stala winnych skandalu. Reuters podał w czwartek, powołując się na dwa źródła bliskie sprawie, że firma zawiesiła w obowiązkach Falko Rudolpha, który nadzorował prace nad silnikami Diesla w latach 2006-2010. Oprócz Rudolpha wcześniej zawieszonych zostało trzech innych wysokich rangą przedstawicieli VW.

Podgorica Sekretarz generalny NATO Jens Stoltenberg z zadowoleniem powitał ogłoszoną przez Baracka Obamę zapowiedź pozostawienia wojsk USA w Afganistanie po 2016 roku. Uznał, że decyzja ta toruje drogę do utrzymania obecności NATO w tym kraju.

"W nadchodzących tygodniach Sojusz podejmie kluczowe decyzje w sprawie przyszłego zakresu swej misji wsparcia (w Afganistanie). Znaczący wkład USA będzie ważnym czynnikiem" - powiedział Stoltenberg w stolicy Czarnogóry, Podgoricy, gdzie odbywa się spotkanie Rady Północnoatlantyckiej (ambasadorów państw NATO).

Sekretarz generalny NATO podkreślił, że afgańskie siły bezpieczeństwa nadal potrzebują wsparcia, "by zabezpieczyć osiągnięte dotąd postępy".

Obama poinformował, że obecna liczba 9800 żołnierzy USA

la do winy zostało wymuszone i że nie ma innych dowodów, wskazujących na to, że to on był zabójcą. W taksówce zamordowanego znaleziono co prawda odciski palców Whirla, ale też nigdy nie zaprzeczał on, że jechał tą tak-

w Afganistanie, która miała być radykalnie zmniejszona już pod koniec bieżącego roku, zostanie utrzymana "przez prawie cały 2016 r"., a potem zostanie zredukowana do około 5,5 tys.

Potwierdził, że ich misja ma mieć jak dotychczas podwójny charakter: "szkolić siły afgańskie oraz ścigać bojowników Al-Kaidy, Państwa Islamskiego i innych organizacji terrorystycznych".

Żołnierze USA nie będą natomiast zaangażowani w walki z talibami w terenie; to zadanie jak powiedział Obama - spoczywa na siłach afgańskich.

Dotychczas planowano, że do końca przyszłego roku niemal wszyscy żołnierze USA opuszczą Afganistan, tak by po 2016 roku ich liczba ograniczała się tylko do około 1 tys. żołnierzy odpowiedzialnych za bezpieczeństwo ambasady USA w Kabulu.

Polscy franciszkanie pierwszymi męczennikami w historii Peru Lima W Pariacoto w Peru odbyła się ekshumacja szczątków polskich franciszkanów Michała Tomaszka i Zbigniewa Strzałkowskiego, zamordowanych w 1991 r. przez ugrupowanie Świetlisty Szlak. Ekshumacja wraz z pobraniem relikwii poprzedza ich beatyfikację 5 grudnia.

Polscy zakonnicy, zastrzeleni przez maoistowskich partyzantów, zostali uznani za męczenników. Zgodę na ich beatyfikację wyraził papież Franciszek na początku tego roku.

Po ekshumacji, która trwała dwa dni i zakończyła się w środę, szczątki przyszłych błogosławionych zostały złożone w kaplicy poświęconej ich pamięcipoinformował miejscowy Kościół.

Beatyfikacja Polaków oraz włoskiego księdza Sandro Dordiego Negroniego, zamordowanego również przez Świetlisty Szlak, odbędzie się na stadionie w peruwiańskim mieście Chim-

Niesłusznie skazany odzyskał wolność po 25 latach Chicago Prawie 25 lat spędził w więzieniu 46-letni obecnie Amerykanin Shawn Whirl, skazany za zamordowanie taksówkarza. Przez cały czas twierdził, że jest niewinny, a przyznanie się do zarzucanego mu czynu policjant wymusił na nim biciem. Teraz Whirl odzyskał wolność.

Akt oskarżenia zarzucał mu zamordowanie w 1990 roku w Chicago taksówkarza strzałem w głowę. Twierdzi, że podczas przesłuchania policjant James Pienta biciem wymusił na nim przyznanie się do winy.

Także na procesie Whirl oświadczył, że jest winny - był to jedyny sposób uniknięcia kary śmierci. W 1991 roku został skazany na 60 lat pozbawienia wolności. W więzieniu zapewniał jednak o swojej niewinności.

Jak informują amerykańskie media, w następnych latach ujawnione zostało wiele przypadków torturowania podejrzanych przez Pientę. Ostatecznie sąd apelacyjny uznał, że przyznanie się Whir-

Sekretarz Generalny NATO Jens Stoltenberg (L) i premier Czarnogóry Milo Djukanovic (P) podczas konferencji prasowej w stolicy Czarnogóry, Podgoricy 15 października br., gdzie odbyło się spotkanie ambasadorów państw NATO Boris Pejovic PAP/EPA

sówką. Wyrok z 1991 roku uchylono.

Whirl, szczęśliwy z odzyskania wolności, nie zdecydował jeszcze, czy będzie się domagał odszkodowania za tortury i pozbawienie wolności.

FOTKA TYGODNIA

Indonezyjscy studenci z pochodniami witają islamski nowy rok 1437 nocną paradą w Dżakarcie 13 października br.

Bagus Indahono PAP/EPA

bote. Oczekuje się przybycia około 50 tysięcy osób, wśród nich przedstawicieli episkopatu Polski i Włoch.

Proces beatyfikacyjny ojców Tomaszka i Strzałkowskiego rozpoczął się na szczeblu diecezjalnym w 1996 r. w andyjskim miasteczku Pariacoto, gdzie pracowali na misji i gdzie zginęli 9 sierpnia 1991 r. Od 2002 r. toczyło się postępowanie kanoniczne w Watykanie.

Proces, przypomina się, nie był łatwy z powodu pojawiających wątpliwości, czy misjonarze zostali zamordowani za wiarę i dlatego można ich uznać za męczenników, czy też padli ofiarą toczących się wtedy w Peru walk.

Aby wyjaśnić okoliczności, w Watykanie przeanalizowano tak-

że materiały powołanej w Peru Komisji na rzecz Prawdy i Pojednania, która zgromadziła dokumentację na temat 70 tys. ofiar walk w tym kraju. Wynika z niej, że początkowo bojownicy Świetlistego Szlaku nie interesowali się ludźmi Kościoła i oszczędzali misjonarzy. Kiedy jednak zaczęli oni mówić o sprawiedliwości, prawdzie i pojednaniu, organizacja ta oskarżyła ich o bycie "sługami imperializmu". Gdy Kościół zaangażował się w niesienie pomocy najbiedniejszym, bojówkarze zaczęli widzieć w misjonarzach wrogów także dlatego, że rosły ich wpływy wśród miejscowej ludności.

Polscy zakonnicy i włoski ksiądz będą pierwszymi męczennikami w historii Peru.

Szwajcarskie banki wprowadzają utrudnienia dla klientów z Rosji Moskwa Dwa banki szwajcarskie: Credit Suisse oraz UBS podjęły decyzję o zamknięciu bezpłatnych rachunków bankowych klientów z Rosji, którzy nie dysponują aktywami wyższymi niż 5 mln CHF - napisano w artykule opublikowanym w czwartek przez rosyjski Forbes.

Jest to kolejne utrudnienie dla klientów z Rosji. W 2014 roku oba banki przestały prowadzić bezpłatne rachunki klientów z Rosji poniżej 3 mln franków szwajcarskich.

"Klienci są aktualnie zachęcani do zamykania rachunków. Jeśli tego nie uczynią, będą wnosić miesięczną opłatę za obsługę konta w wysokości 1 tys. franków szwajcarskich miesięcznie" - twierdzi miesięcznik.

Problemy rosyjskich klientów mają związek z zachodnimi sankcjami nałożonymi na Rosję w 2014 r. po aneksji Krymu i rozpoczęciu działań wojennych w Donbasie. W ich konsekwencji Berno postanowiło wprowadzić restrykcje wobec Rosji, które mają uniemożliwić dokonywanie na terytorium Szwajcarii transakcji czy wprowadzanie do obrotu papierów wartościowych, by ominąć sankcje nałożone na Moskwę przez UE.

Zaostrzona została też kontrola operacji finansowych w samej Rosji. "Kanały wymiany informacji między instytucjami nadzoru finansowego w Rosji a bankami UBS i Credit Suisse zostały udrożnione. Zaczęły działać sprawniej po wizycie wiceministra finansów Rosji Siergieja Szatałowa w Szwajcarii w czerwcu 2015 r. i jego spotkaniu z kierownictwem USB oraz Credit suisse" - przypomina Forbes.

"Dokonanie przelewu z konta w Rosji na własny rachunek zagraniczny w Szwajcarii jest z punktu widzenia rosyjskiego prawa operacją nielegalną. Grozi za nią umowna kara w wysokości 3/ 4 sumy operacji. Aby uzyskać prawo do dokonywania takich przelewów trzeba mieszkać poza granicami Rosji w okresie dłuższym niż 6 miesięcy w ciągu roku i tam prowadzić działalność gospodarczą. Stwarza to jednak poważne problemy, gdy chodzi o płacenie podatków w Rosji" - zauważa autor artykułu.

"Jesteśmy bankiem działającym w skali globalnej, dlatego stoimy na stanowisku, że trzeba przestrzegać rosyjskiego prawa" - powiedział szef rosyjskiego biura USB Wealth Management w Moskwie Jurij Solariew.

Gazeta 42, 16 - 22 października 2015

www.gazetagazeta.com

strona 3

AKTUALNOŚCI

W Rosji skazano żołnierzy, którzy nie chcieli jechać do Donbasu Moskwa Sąd wojskowy w Majkopie skazał na kary od 10 miesięcy do półtora roku więzienia rosyjskich żołnierzy, którzy opuścili poligon w obwodzie rostowskim przy granicy z Ukrainą z powodu obaw, że będą wysłani do Donbasu. Żołnierze skarżyli się też na złe warunki.

Jak podała "Nowaja Gazieta", najwyższą karę otrzymał Aleksandr Jenienko, który najaktywniej kontaktował się z mediami.

Skazano łącznie pięciu żołnierzy - sąd uznał ich za winnych samowolnego opuszczenia miejsca służby; wyrok wydano we wtorek. Żołnierze służby kontraktowej z jednostki w Majkopie zostali przewiezieni na poligon Kadamowski w obwodzie rostowskim, 80 km od granicy z Ukrainą, jesienią 2014 roku. Następ-

nie, jak pisze "Nowaja Gazieta", zaczęli masowo opuszczać poligon. Wielu składało wnioski o zwolnienie ze służby, które jednak nie były rozpatrywane przez dowództwo. Żołnierze skarżyli się na złe warunki i obawiali się, że zostaną skierowani do działań na Ukrainie.

Jak mówili rodzice żołnierzy, w pobliżu poligonu był obóz prorosyjskich separatystów z tzw.

Donieckiej Republiki Ludowej.

Prowadzili oni agitację wśród żołnierzy, proponując, by za pieniądze jechali walczyć w Donbasie.

21-letni Iwan Szewkunow mówił na procesie, jak relacjonuje portal Newsru.com, że opuścił poligon z powodu nieznośnych warunków i ciągłego namawiania, by żołnierze jechali jako ochotnicy do Donbasu. Jak opowiadał, stale przyjeżdżali werbu-

Australijskie władze zaniepokojone radykalizacją coraz młodszych osób Canberra Władze australijskie poinformowały w czwartek, że z zaniepokojeniem obserwują radykalizację coraz młodszych osób, wśród których są podejrzani o działalność terrorystyczną. Na celowniku służb antyterrorystycznych znalazł się nawet 12-letni chłopiec.

Premier Malcolm Turnbull podkreślił, że "radykalizacja i ekstremizm mogą dotyczyć już najmłodszych", o czym przypomina popełnione dwa tygodnie temu przez 15-latka zabójstwo księgowego zatrudnionego na komisariacie policji w Sydney. Napastnik, który urodził się w Iranie i ma pochodzenie irackie oraz kurdyjskie, według służb uległ radykalizacji; kiedy dokonywał zabójstwa wykrzykiwał hasła religijne, zginął w czasie wymiany ognia z policją.

Turnball wypowiadał się w Canberze na spotkaniu najważniejszych funkcjonariuszy policji i australijskiego wywiadu.

Policja powiadomiła, że wśród obserwowanych przez służby jest 12-letni chłopiec, którego nazwi-

sko pojawiło się w marcu w aktach sądowych dotyczących podejrzeń o działalność terrorystyczną. Inne osoby figurujące w tych dokumentach są podejrzane w sprawie zabójstwa policyjnego księgowego - podały media.

Komendant główny australijskiej policji Andrew Colvin zwrócił uwagę, że jeśli chodzi o radykalizację coraz młodszych ludzi sytuacja się pogarsza, podczas gdy "liczba osób, które budzą zaniepokojenie z powodu działań za granicą, najwyraźniej osiągnęła stały poziom".

We wtorek Australia ogłosiła zaostrzenie prawa antyterrorystycznego; przewiduje ono m.in. obniżenie do 14 lat wieku, w którym podejrzany może podlegać kontroli sądowej.

Od września 2014 roku w Australii obowiązuje podniesiony poziom zagrożenia terrorystycznego. Władze obawiają się szczególnie możliwości ataku ze strony tzw. samotnych wilków, inspirujących się np. ideologią Państwa Islamskiego.

jący, obiecując wynagrodzenie w wysokości 400 dolarów dziennie.

Agitatorzy swobodnie poruszali się po jednostce, dowództwo na wszystko przymykało oczy mówił Szewkunow, cytowany przez radio Echo Moskwy.

Jenienko jeszcze w trakcie śledztwa mówił mediom, że jest ono prowadzone niezgodnie z prawem, stosowane są groźby i wywierana jest presja psychologiczna na oskarżonych.

***

Armia syryjska i rosyjskie lotnictwo ramię w ramię

wraz z sojusznikami i przy wsparciu rosyjskiego lotnictwa przeprowadziła w czwartek atak na znajdujące się w rękach rebeliantów miejscowości położone na północ od miasta Hims - poinformowały syryjska telewizja państwowa i Obserwatorium.

Rosyjskie naloty były wymierzone w cele wokół miasta Talbisa i miejscowości Teir Malla, Dar Kabira oraz Chalidija, położonych na północ od Hims, głównego miasta kontrolowanego na tym obszarze przez reżim Baszara elAsada - sprecyzowało Syryjskie Obserwatorium Praw Człowieka, które monitoruje trwający od 2011 roku konflikt w Syrii.

Według tego źródła w ataku tym biorą udział także syryjscy żołnierze i bojownicy libańskiego Hezbollahu, wspierającego reżim Asada.

Sunnickie miasto Talbisa i okoliczne miejscowości na pół-

walczących z syryjskim reżimem.

Syryjska telewizja przekazała, że operacja na północ od Hims rozpoczęła się po nalotach i ciężkim ostrzale artyleryjskim wymierzonym "w ugrupowania terrorystyczne i ich bazy".

Zdobycie enklawy pomogłoby Asadowi odzyskać kontrolę nad głównymi ośrodkami zachodniej Syrii i zapewnić połączenie między Damaszkiem a wybrzeżem śródziemnomorskim zdominowanym przez ludność alawicką; z mniejszości tej wywodzi się Asad.

Syryjska armia, wspierana przez zagranicznych sojuszników, w tym irańskich żołnierzy, rozpoczęła kilka operacji lądowych w celu odzyskania terytoriów pod kontrolą rebeliantów, od kiedy Rosja przystąpiła 30 września do operacji lotniczej w Syrii.

***

Ateny - Około 200 osób zablokowało w czwartek wejście do ministerstwa pracy w Atenach w proteście przeciwko planowanym cięciom emerytur, do których władze Grecji zobowiązały się w zamian za międzynarodową pomoc finansową dla kraju.

*** Nowy Jork - Japoński koncern motoryzacyjny Toyota został wezwany przez władze USA do złożenia wyjaśnień w związku z dużą popularnością, jaką cieszą się jego auta, szczególnie terenowe i dostawcze, tzw. pikapy, wśród bojowników Państwa Islamskiego (IS) - podały w środę media.

*** Rzym - Dwa tysiące dodatkowych żołnierzy będzie pilnować bezpieczeństwa w Rzymie w czasie Roku Świętego, rozpoczynającego się 8 grudnia zapowiedział prefekt Wiecznego Miasta Franco Gabrielli. Przewiduje on, że w tym czasie przybędzie około 10 milionów pielgrzymów.

***

Waszyngton - Amerykański prezydent Barack Obama ogłosił, że USA wyślą 300 żołnierzy do Kamerunu, by pomogli tamtejszym władzom w walce z islamistyczną organizacją Boko Haram. Mają oni wspierać Kameruńczyków działaBuenos Aires W Argentynie za- dobniej zadane nożem, który zna- niami wywiadowczymi i operacjami rozpoznawczymi w regionie.

Zamordowana znana działaczka środowisk LGBT mordowano znaną działaczkę środowisk LGBT Dianę Sacayan.

To trzecia zamordowana w tym kraju transseksualistka w ciągu ostatniego miesiąca - poinformowała w środę agencja EFE. Ciało ofiary zostało znalezione we wtorek w argentyńskiej stolicy Buenos Aires przez osobę sprzątającą budynek, w którym mieszkała Sacayan. Na przywiązanych do łóżka zwłokach wykryto rany cięte, najprawdopo-

Uzbrojony izraelski patrol graniczny na ulicach Jerozolimy 15 października br.

Jim Hollander PAP/EPA

Od początku października w wyniku rosnącej w regionie fali przemocy zabito łącznie siedmiu Izraelczyków i 28 Palestyńczyków, co budzi obawy przed przekształceniem się obecnych zajść w nową intifadę.

Czynnikiem inicjującym najnowszy wzrost napięć była kolej-

Londyn - Szkoccy i amerykańscy śledczy zidentyfikowali dwóch Libijczyków podejrzanych o udział w zamachu na samolot linii Pan Am nad Lockerbie w 1988 roku - poinformowali w czwartek szkoccy prokuratorzy.

Barcelona - Szef władz wykonawczych Katalonii Artur Mas pojawił się w czwartek w sądzie w Barcelonie w charakterze oskarżonego o nieposłuszeństwo obywatelskie za zorganizowanie w 2014 roku referendum niepodległościowego. Wziął za nie pełną noc od Hims leżą w enklawie Bejrut Syryjska armia reżimowa kontrolowanej przez rebeliantów odpowiedzialność.

Przywódca Hezbollahu popiera palestyńską intifadę Bejrut Przywódca radykalnej organizacji libańskiej Hezbollah szejk Hasan Nasrallah wyraził w środę poparcie dla coraz częstszych w ostatnich tygodniach ataków Palestyńczyków na obywateli Izraela. Rosnącą falę przemocy nazwał intifadą, czyli palestyńskim powstaniem.

"Po raz kolejny zapewniam o moim całkowitym poparciu dla praw Palestyńczyków i dla ich intifady" - oznajmił Nasrallah w telewizji Hezbollahu, Al-Manar.

Zdaniem szefa tej szyickiej organizacji jej obowiązkiem jest wspieranie Palestyńczyków.

Uważa on, że "stawianie oporu i organizowanie intifady" jest dla Palestyńczyków jedynym wyjściem.

Ich działania są według Nasrallaha odpowiedzią na prowokacje ze strony Izraela i walką o to, by Żydzi nie przejęli kontroli nad meczetem Al-Aksa na Wzgórzu Świątynnym w Jerozolimie.

Inny z żołnierzy zapowiedział odwołanie się od wyroku, wydanego przez sąd garnizonowy.

Apelacją ma zająć się 22 października okręgowy sąd wojskowy w Rostowie nad Donem.

Obrończyni żołnierzy Tatiana Czerniecka powiedziała mediom, że w pierwszym półroczu skazano około 30 żołnierzy z poligonu Kadamowskiego. Sądzono ich również za samowolne opuszczenie miejsca służby.

Przez św na sk iat róty

na odsłona sporu o dostęp wyznawców islamu i judaizmu do obiektów sakralnych na Wzgórzu Świątynnym. Kryje ono pozostałości obu żydowskich świątyń z czasów biblijnych, a dla muzułmanów jest miejscem, z którego Mahomet odbył podróż do nieba.

leziono na miejscu zbrodni. Prokuratura poinformowała, że ślady na ciele ofiary wskazują, iż próbowała się bronić. Świadkowie zeznali, że kobietę widziano, gdy wchodziła do budynku w towarzystwie.

Prezydent Argentyny Cristina Fernandez-Kirchner potępiła zabójstwo i poprosiła lokalne służby bezpieczeństwa o współpracę w celu szybkiego wyjaśnienia okoliczności tej - jak to ujęła - "straszliwej zbrodni".

W 2012 roku w Argentynie przyjęto ustawę pozwalającą na przeprowadzenie prawnej zmiany płci. Sacayan była pierwszą transseksualistką, która otrzymała z rąk prezydent Kirchner swój nowy dowód osobisty po przeprowadzeniu zmiany płci.

Broniąca praw człowieka organizacja Amnesty International potępiła zabójstwo Sacayan i zwróciła uwagę na konieczność osądzenia winnych. W przeciwnym razie - jak ostrzega AI - społeczeństwo otrzyma komunikat, że ataki wobec osób transseksualnych nie są niczym złym.

Od stycznia 2008 r. do końca 2014 r. na świecie doszło do 1 731 morderstw osób transseksualnych i o nieokreślonej płci; w samej Ameryce Południowej popełniono aż 78 proc. z nich - wynika z danych organizacji Transgender Europe zrzeszającej podmioty walczące o godne traktowanie osób o orientacji homoseksualnej, biseksualnej i transseksualnej (LGBT) na całym świecie.

*** Los Angeles - Film w reżyserii Jana Komasy "Miasto 44" otrzymał główną nagrodę Hollywood Eagle na rozpoczętym w środę 16. Polish Film Festival w Los Angeles, największym festiwalu polskich filmów w Stanach Zjednoczonych. Na imprezie wyświetlonych zostanie ponad 60 filmów.

*** Moskwa - 73-letni emerytowany dyrektor ukraińskiego przedsiębiorstwa pań-stwowego "Znamia" został w środę skazany przez sąd w Moskwie na sześć lat więzienia za szpiegostwo. Chciał kupić w Rosji tajne podzespoły do rosyjskich wyrzutni rakiet przeciwlotniczych S-300.

*** Bejrut - Iran wysłał ok. 1500 żołnierzy do Syrii; dołączyli do bojowników libańskiego Hezbollahu w prowadzonej pod osłoną rosyjskich samolotów ofensywie sił rządowych przeciw rebeliantom - oświadczyli w środę cytowani przez AP aktywiści syryjskiej opozycji.

*** Bratysława - Słowackie władze opowiedziały się w środę za wysłaniem na granicę Węgier z Serbią 50 policjantów, aby pomogli w kontrolach migrantów przybywających z sąsiedniego kraju.

Wcześniej Bratysława apelowała do UE o zwiększenie kontroli granic zewnętrznych Wspólnoty.

*** Moskwa - Rosja uważa wejście Arabii Saudyjskiej na rynek naftowy Europy za wyzwanie - oświadczył w środę minister energetyki Federacji Rosyjskiej Aleksandr Nowak.

*** Damaszek - Rosyjski ambasador w Syrii Aleksandr Kinszczak, przedstawiając listę celów lotnictwa rosyjskiego, oświadczył, że "z wyjątkiem może Wolnej Armii Syryjskiej" wszystkie formacje rebelianckie walczące w Syrii są "groźnymi organizacjami terrorystycznymi".

Gazeta 42, 16 - 22 października 2015

strona 4

www.gazetagazeta.com

AKTUALNOŚCI

Krakowskie nagrody za działania na rzecz pokojowego współistnienia

POLSKI Prezydent na otwarciu nowego szpitala w Bydgoszczy Bydgoszcz Niech Bydgoszcz będzie przykładem, że da się przeprowadzać zmiany w ochronie zdrowia, jeżeli jest zaangażowanie, wysiłek i determinacja mówił prezydent Andrzej Duda w czwartek podczas otwarcia nowego obiektu Szpitala Uniwersyteckiego nr 1 im. dr Antoniego Jurasza.

Uroczystość rozpoczęto minutą ciszy z powodu tragedii, do której doszło w nocy ze środy na czwartek na Uniwersytecie Technologiczno-Przyrodniczym w Bydgoszczy, gdzie w trakcie imprezy studenckiej obrażenia odniosło 11 osób, a jedna z nich zmarła.

Prezydent powiedział, że jest ogromnie poruszony tragedią.

"Takie wypadki ogromnie rzadko się przecież w naszym kraju zdarzają, a zdarzyło się to na radosnej imprezie młodzieży akademickiej, na rozpoczęciu roku akademickiego, na otrzęsinach studentów" - mówił Duda. Dodał, że śmierć studentki dotknęła go osobiście, ponieważ jego córka jest na drugim roku studiów.

"I dlatego chciałem złożyć głębokie wyrazy współczucia przede wszystkim rodzinie dziewczyny, która zginęła, jej przyjaciołom, najbliższym i całej społeczności akademickiej w Bydgoszczy" podkreślił prezydent. "To jest tragiczne zdarzenie, które - mam nadzieję - że ani tutaj, ani w ogóle w naszym kraju nigdy więcej się nie powtórzy" - dodał.

Mówiąc o otwarciu nowego obiektu prezydent podkreślił, że zakończenie budowy Szpitala

Uniwersyteckiego nr 1 im. Antoniego Jurasza w Bydgoszczy to wielkie wydarzenie dla miasta i całego województwa kujawskopomorskiego.

"Collegium Medicum jest z całą pewnością dumą Bydgoszczy i dumą uniwersytetu (im. Mikołaja Kopernika w Toruniu), bo ma świetną kadrę - studenci osiągają świetne wyniki. (...) Chciałem z całego serca pogratulować i kadrze naukowej, panom rektorom, wszystkim, którzy przyczynili się do tego wielkiego sukcesu" - powiedział Duda.

Jego zdaniem nowa placówka robi ogromne wrażenie. "To jest - chyba mogę to świadomie powiedzieć - absolutnie światowy poziom" - ocenił. Przypomniał, że w bydgoskim szpitalu przeprowadza się m.in. przeszczepy wątroby i autotransfuzje krwi. "To są bardzo dobre wiadomości dla Bydgoszczy, dla wszystkich, którzy tutaj mieszkają, każdy z nas jest potencjalnym pacjentem, więc to jest bardzo dobra informacja, że poziom ochrony zdrowia tutaj tak znacząco się podniósł" - zaznaczył Duda.

Prezydent dziękował lekarzom i pielęgniarkom Szpitala Uniwersyteckiego nr 1 w Bydgoszczy za ich codzienną pracę.

Jak podkreślił, ta praca to służba, która wymaga wielkiego oddania i poświęcenia. "Dziękuję także za to, że zaopiekowaliście się tymi, którzy zostali ranni tej nocy.

Mam nadzieję, że ich stan zdrowia ulegnie szybkiej poprawie i studenci będą mogli wrócić na uczelnię" - dodał.

Śledztwo ws. słów Jana T. Grossa Warszawa Stołeczna prokuratura wszczęła w czwartek śledztwo ws. słów z artykułu Jana T. Grossa w "Die Welt", że "Polacy w trakcie wojny zabili więcej Żydów niż Niemców". W przesłanym PAP oświadczeniu Gross wyraził zaskoczenie i podtrzymał, że napisał prawdę.

Jak poinformował rzecznik Prokuratury Okręgowej w Warszawie Przemysław Nowak, Prokuratura Rejonowa WarszawaŻoliborz wszczęła śledztwo w sprawie publicznego znieważenia 13 września 2015 r. narodu polskiego w artykule autorstwa Jana T. Grossa pt. "Europejczycy Wschodni nie mają wstydu", zamieszczonego na stronie internetowej niemieckiego dziennika "Die Welt. Podstawą śledztwa jest art. 133 Kodeksu karnego, który stanowi: "Kto publicznie znieważa Naród lub Rzeczpospolitą Polską, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3".

Według Nowaka, w sprawie wpłynęło 125 zawiadomień o przestępstwie. Prokurator w pierwszej kolejności dokona procesowego przetłumaczenia arty-

kułu na język polski - dodał Nowak.

Jan Tomasz Gross napisał w nim, że - jego zdaniem - Europa wschodnia nie wykazuje solidarności wobec kryzysu imigracyjnego, kraje te okazały się "nietolerancyjne, nieliberalne, ksenofobiczne, niezdolne do przypomnienia sobie ducha solidarności, który doprowadził je do wolności ćwierć wieku temu". Przyczynę oporu władz Polski przed przyjmowaniem dużej liczby uchodźców Gross dostrzega w "postawach z czasów II wojny światowej i tuż po wojnie". "Polacy, słusznie dumni ze swojego antynazistowskiego ruchu oporu, w trakcie wojny zabili w gruncie rzeczy więcej Żydów niż Niemców" - napisał Gross.

Ambasada RP w Niemczech przygotowała po tym sprostowanie, które wydrukowano. Rzecznik resortu spraw zagranicznych Marcin Wojciechowski także wyrażał opinię iż "tekst jest nieprawdziwy, historycznie szkodliwy, obrażający Polskę". Z tekstem polemizował też wiceprezes IPN.

Kraków Były sowiecki dysydent Siergiej Kowalow, lekarz z Lampedusy Pietro Bartolo oraz polska fundacja La Strada - to laureaci 12. edycji Nagrody im. Sergio Vieira de Mello. Wręczenie wyróżnień odbyło się w czwartek w Krakowie.

Rosyjski działacz na rzecz praw człowieka Siergiej Kowalow otrzymał Nagrodę Honorową im. Sergio Vieira de Mello, znany włoski lekarz Pietro Bartolo został laureatem w kategorii osoba, a La Strada - Fundacja Przeciwko Handlowi Ludźmi i Niewolnictwu - w kategorii organizacja pozarządowa.

Kowalow (ur. 1930) w ZSRS był dysydentem, więźniem kolonii karnej - w 1974 r. został zatrzymany w Wilnie za działalność antyradziecką i propagandę; skazano go na siedem lat łagru.

W Rosji postsowieckiej Kowalow był m.in. parlamentarzystą, Rzecznikiem Praw Człowieka. Krytykował tendencje autorytarne administracji Borysa Jelcyna i Władimira Putina. Protestował przeciwko wojnie w Czeczenii. W kwietniu ub.r. w liście otwartym zaapelował do społeczności międzynarodowej o powstrzymanie rosyjskiej ekspansji na Ukrainie.

Kowalow jest współzałożycielem stowarzyszenia Memoriał i moskiewskiego oddziału Amnesty International. Był trzykrotnie nominowany do Pokojowej Nagrody Nobla. Otrzymał m.in.

Nagrodę im. Sacharowa na rzecz wolności myśli, przyznawanej przez Parlament Europejski, oraz Krzyż Wielki Orderu Zasługi RP. "Wszystko to, czym zajmował się i zajmuje nadal Kowalow, jest naszą wspólną sprawą, a obojętność grozi globalną katastrofą" powiedział prezes IPN Łukasz Kamiński.

Bartolo (ur. 1956) od 1993 r. kieruje specjalistycznym ośrodkiem opieki medycznej na najbardziej wysuniętej na południe W przesłanym PAP w czwartek oświadczeniu Gross napisał, że jest mu "ogromnie przykro i czuje się zaskoczony" decyzją prokuratury. "Stwierdzenie, że Polacy w czasie wojny i okupacji niemieckiej zabili w Polsce więcej Żydów niż Niemców funkcjonuje w obiegu publicznym w kraju od przeszło czterech lat (...) i nikt, nigdy, nikogo jak do tej pory nie próbował z tego powodu skarżyć o szkalowanie narodu polskiego" - napisał. Jego zdaniem jest to "jeszcze dodatkowo pozbawione sensu o tyle, że nie »naród polski« zajmował się mordowaniem Żydów, tylko konkretni ludzie, którzy byli mordercami".

"No i wreszcie nie rozumiem też w jaki sposób można kogokolwiek czy cokolwiek szkalować pisząc prawdę" - napisał Gross w oświadczeniu. Wyraził też przekonanie, że gwałtowna reakcja na jego słowa jest wynikiem nieznajomości historii Polski.

68-letni Jan T. Gross to socjolog i historyk. Po aresztowaniu go przez władze PRL za udział w strajkach studenckich w marcu 1968 r. wyemigrował do USA. Jest profesorem historii Uniwersytetu Princeton. Zajmuje się hi-

Laureaci Polskiej Nagrody im. Sergio Vieira de Mello (od lewej): Joanna Garnier z Fundacji przeciwko Handlowi Ludźmi i Niewolnictwu "La Strada", dr Pietro Bartolo oraz rosyjski naukowiec, działacz praw człowieka, polityk oraz były sowiecki dysydent Siergiej Kowalow, 15 bm. w Krakowie.

Jacek Bednarczyk PAP

włoskiej wyspie Lampedusie, która stała się celem nielegalnej imigracji.

Kierowane przez niego centrum odpowiada za ratowanie życia i opiekę zdrowotną przybijających na wyspę przez Morze Śródziemne imigrantów z Afryki i Bliskiego Wschodu. W ostatnich 22 latach Bartolo udzielił pomocy ponad 250 tys. imigrantom.

"Dziękuję za zwrócenie uwagi na problem o wymiarze epokowym, ale także za zwrócenie uwagi na lekarza z Lampedusy, lekarza, który zajmuje się ludźmi, bo to są ludzie tacy jak my, identyczni, oni nie mają dwóch głów, czterech nóg, są dokładnie tacy sami, być może mają trochę inny kolor skóry, ale myślę, że kolor nie jest już problemem, a jeśli jest - to nie mamy już więcej o czym mówić" - mówił Bartolo.

Wyznał, że jest dumny i wzruszony, że otrzymuje nagrodę imienia człowieka, który go inspiruje, który oddał życie za zasady. "Nie jestem bohaterem heroicznych wyczynów, jestem tylko człowiekiem, który spełnia swoją powinność pomagając tym, którzy potrzebują pomocy" - zaznaczył.

Podkreślił, że ratowanie życia ludzkiego jest obowiązkiem każdego człowieka, a życie odpłaca nam za wysiłki w to włożone.

Wyznał, że najtrudniejsze są dla niego momenty, kiedy nie udaje się mu uratować czyjegoś życia.

"Oględzin zwłok musiałem dokonać u zbyt wielu, wierzcie mi, puchną oczy od łez, czuje się wielką pustkę w środku, wielką dziurę w brzuchu, tłumacząc to dosłowstorią zagłady Żydów w Europie w XX w. Jego książka "Sąsiedzi" z 2001 r. o mordzie w Jedwabnem zapoczątkowała debatę o Polakach uczestniczących w mordowaniu Żydów w czasie II wojny światowej. Tej też tematyce były poświęcone kolejne książki Grossa Złote Żniwa" (razem z Ireną Grudzińską-Gross) i "Strach".

W lutym 2008 r. krakowska prokuratura po przeprowadzeniu postępowania sprawdzającego odmówiła wszczęcia śledztwa związanego z publikacją "Strachu". Uznała, że autorowi książki, jak również wydawcy nie można przypisać przestępstwa publicznego znieważenia narodu polskiego. Stwierdziła także, że lektura książki nie ujawnia wypowiedzi, które wskazywałyby na zamiar czy to autora, czy też wydawcy książki nawoływania do nienawiści do narodu polskiego na tle różnic narodowościowych.

nie. Jeszcze gorzej jest, kiedy ogląda się ciała dzieci bardzo często dopiero co narodzonych" mówił. "To wszystko budzi we mnie gniew i tworzy wspomnienia, których nie da się usunąć. Ja o tym śnię, to są koszmary, które mnie prześladują" - wyznał.

Powiedział też, że często udziela wywiadów dziennikarzom z całego świata. "Nie lubię o tym mówić, bo to wszystko jest smutne, to są smutne wspomnienia, ale mimo wszystko przyjmuję te zaproszenia i mówię, bo mam nadzieję, że dzięki tym słowom, dzięki artykułom, wiadomościom, uda się poruszyć sumienia jak największej ilości ludzi, uda się uwrażliwić sumienia tych, którzy naprawdę coś mogą zrobić i w ten sposób znaleźć jakieś rozwiązanie, koniec tego cierpienia biednych ludzi, rozwikłać tragiczną i wstydliwą stronę historii ludzkości" - powiedział Bartolo.

La Strada - Fundacja przeciwko Handlowi Ludźmi i Niewolnictwu - rozpoczęła działalność w Polsce w 1995 r. i jest członkiem międzynarodowej Sieci La Strada International, działającej w ośmiu krajach Europy.

Organizacja działa na rzecz poszanowania praw człowieka, zwalcza handel ludźmi, niewolnictwo i pracę przymusową oraz przeciwdziała prostytucji. Od 2009 r. prowadzi Krajowe Centrum Interwencyjno-Konsultacyjne dla Ofiar Handlu Ludźmi.

Wręczenie nagrody odbyło się podczas Międzynarodowej Konferencji "Powrót upadłych imperiów" w Willi Decjusza.

Patron nagrody Sergio Vieira de Mello był Wysokim Komisarzem ds. Praw Człowieka; urlopowany w maju 2003 r., pojechał do Iraku jako specjalny wysłannik Sekretarza Generalnego ONZ. Zginął 19 sierpnia 2003 r. w zamachu bombowym.

Nagroda jego imienia przyznawana jest osobom i organizacjom pozarządowym za działania na rzecz pokojowego współistnienia i współdziałania społeczeństw religii i kultur. W skład kapituły wchodzą przedstawiciele m.in. prezydenta RP, ambasadora Brazylii, Szwecji, Wysokiego Komisarza ONZ ds. uchodźców, ministerstw spraw zagranicznych, Rzecznika Praw Obywatelskich, Instytutu Pamięci Narodowej, konsula generalnego USA w Krakowie.

W ub. roku nagrodę otrzymały azerbejdżańska działaczka społeczna Leyla Yunus i bułgarska organizacja pozarządowa Centrum Dialogu Międzyetnicznego i Tolerancji Amalipe.

strona 5

Gazeta 42, 16 - 22 października 2015

www.gazetagazeta.com

AKTUALNOŚCI

Amerykańskie dowództwo brygady w Ciechanowie Ciechanów Amerykanie planują utworzenie w Ciechanowie (Mazowieckie) dowództwa brygady i umieszczenie tam ponad 200 jednostek sprzętu - poinformował w czwartek na konferencji prasowej w tym mieście wicepremier, szef MON Tomasz Siemoniak.

W ubiegłym tygodniu Polska i USA zawarły porozumienie w sprawie lokalizacji przyszłych składów amerykańskiego sprzętu wojskowego. Amerykanom zostaną udostępnione tereny i obiekty w Łasku, Drawsku Pomorskim, Skwierzynie, Ciechanowie i Choszcznie. To część amerykańskiego planu rozmieszczenia w państwach naszego regionu uzbrojenia dla ciężkiej brygady sił lądowych.

"Z naszych rozmów ze stroną amerykańską wynika, że to właśnie tu, w Ciechanowie, planowane będzie umieszczenie do-

wództwa amerykańskiej brygady, jak również znajdzie się tutaj ponad 200 jednostek ciężkiego sprzętu" - powiedział dziennikarzom Siemoniak na ciechanowskim Rynku. Dodał, że szczegóły zostaną ustalone w ciągu najbliższych miesięcy.

Jak mówił szef MON, stronie polskiej zależało na tym, by wśród lokalizacji magazynów amerykańskiego sprzętu znalazło się jedno miejsce w północno-wschodniej Polsce.

"Myślę, że to przedsięwzięcie jest bardzo korzystne dla Ciechanowa. Wojsko tu wraca, nie polskie, a amerykańskie, ale to oznacza, że znowu Ciechanów zacznie być ważnym miejscem na wojskowej mapie Polski" - zaznaczył.

Do 2010 r. w Ciechanowie stacjonował pułk artylerii. Tereny powojskowe, które wicepremier odwiedził podczas wizyty, to 37 hek-

Tragedia na studenckich otrzęsinach Bydgoszcz Siedem osób zostało rannych, a jedna zmarła wskutek obrażeń odniesionych w nocy ze środy na czwartek na otrzęsinach na Uniwersytecie Technologiczno-Przyrodniczym w Bydgoszczy. Prawdopodobną przyczyną tragedii był wybuch paniki wśród uczestników imprezy.

Jak poinformował rektor uniwersytetu prof. Antoni Bukaluk ofiara śmiertelna to studentka czwartego roku. Zmarła w szpitalu, podjęta przez lekarzy reanimacja nie dała rezultatu.

Siedmiu poszkodowanych po udzieleniu pomocy w szpitalu zostało zwolnionych do domu.

Impreza odbywała się w budynkach dydaktycznych uczelni, a tragedia wydarzyła się w łączniku, znajdującym się na wysokości pierwszego piętra pomiędzy obiektami.

Ze wstępnych ustaleń wynika, że mogło tam dojść do paniki wśród uczestników i stratowania części z nich. Według ustaleń policji w otrzęsinach brało udział ok. 1200 studentów. We-

dług władz uczelni w imprezie łącznie uczestniczyło ok. tysiąca osób, a jednocześnie w budynkach mogło przebywać ok. 700-800 osób.

Rektor poinformował, że imprezę zabezpieczało 15 ochroniarzy z wynajętej firmy, których wspomagało 40 przedstawicieli samorządu studenckiego. Na miejscu znajdowała się też karetka pogotowia z dwoma ratownikami.

Przyznał, że na zewnątrz uczelni w koszach znaleziono opakowania po dopalaczach i puszki po piwie.

Prof. Bukaluk wyraził żal z powodu tragedii. Zaznaczył, że otrzęsiny odbywały się na uczelni od 15 lat i zawsze wszystko kończyło się szczęśliwie.

Według niepotwierdzonych informacji poszkodowanych może być więcej. Obecnie policja sprawdza to we wszystkich bydgoskich szpitalach.

Przyczyny i okoliczności tragedii wyjaśni wszczęte śledztwo.

Sprawdzone zostanie też czy nie doszło do naruszenia przepisów o organizacji tego typu imprez.

dolarów Europejskiej Inicjatywy Wzmocnienia ogłoszonej przez prezydenta Baracka Obamę w Warszawie w 2014 r. Polska, co powtórzył w czwartek Siemoniak, jest gotowa ponosić pewne koszty. "Samo dostosowanie tych 50 budynków będzie przeprowadzone przez stronę amerykańską. Natomiast my nie przekażemy całego terenu, jest kwestia inwestycji drogowych, łącznościowych i tu jesteśmy gotowi" powiedział wicepremier.

Domagają się odwołania debaty Kopacz-Szydło Warszawa Przedstawiciele PSL, Zjednoczonej Lewicy oraz Paweł Kukiz chcą odwołania poniedziałkowej debaty telewizyjnej premier Ewy Kopacz i wiceprezes PiS Beaty Szydło. Szefowie sztabów PO i PiS nie widzą ku temu powodu.

W poniedziałek 19 października o godz. 20 Kopacz i Szydło spotkają się na telewizyjnej przedwyborczej debacie, którą pokażą: TVP1, TVP Info, TVN24 i Polsat News. Dzień później zaplanowana jest debata z udziałem przedstawicieli 8 ogólnopolskich komitetów, których kandydaci startują do Sejmu w wyborach 25 października.

"W Polsce nigdy nie istniał system dwupartyjny i nigdy obywatele nie chcieli, by istniał system dwupartyjny, ale są dwie partie, które marzą o tym duopolu" - powiedziała Barbara Nowacka, liderka ZL, na czwartkowej konferencji prasowej w Sejmie.

Zarzucała PO i PiS, że chcą "zawłaszczyć demokrację na rzecz swojego interesu". "Tłumacząc się sondażokracją, tłumacząc się tym, że po prostu im łatwiej się ze sobą dogadać" - dodała.

"Nie ma naszej zgody na debaty, z których wyklucza się partie i komitety wyborcze, które zarejestrowały się na dokładnie takich samych zasadach. Dlatego też domagamy się - po pierwsze odwołania poniedziałkowej debaty dwóch liderek partii oraz domagamy się, by liderzy partii, wszystkich partii, przyszli na debatę zapowiedzianą na wtorek" oświadczyła Nowacka.

Wicepremier, prezes PSL Janusz Piechociński ocenił, że debata tylko między dwoma partiami to "zamach na demokrację".

"Dlatego oczekujemy, że debaty w tym kształcie zostaną odwołane. (...) Mówimy: tak dla demokracji, nie dla manipulacji" - mówił Piechociński.

Paweł Kukiz, lider komitetu Kukiz'15 jest zdania, że debata Kopacz-Szydło to dowód na to, że istnieje PO-PiS. "To jest tylko walka o stołki, o większość przy przysłowiowym żłobie" - powiedział.

"Obywatele według prawa są równi" - dodał Kukiz. Zaapelował też do tych Polaków, którzy nie biorą udziału w wyborach, by głosowali "przeciw PO-PiSowi".

Prze na s z Pol sk ę krót y Kielce - Szef MSZ, "jedynka" na świętokrzyskiej liście PO do Sejmu, Grzegorz Schetyna uważa, że powinno być więcej szacunku przed zaplanowaną na poniedziałek telewizyjną debatą przewodniczącej PO premier Ewy Kopacz z wiceprezes PiS, kandydatką partii na premiera, Beatą Szydło.

*** Warszawa - W Polsce tylko kilkanaście procent chorych na stwardnienie rozsiane (SM) ma dostęp do terapii, podczas gdy w innych krajach UE odsetek ten wynosi 40-70 proc. – alarmują eksperci. W efekcie, jak oceniają, koszty SM dla naszego społeczeństwa są ogromne.

*** Warszawa - Do osiągnięć rządu należy zaliczyć pozycję Polski w świecie ocenił poseł PSL Stanisław Żelichowski.

Jego zdaniem premier Ewa Kopacz, dokonując zmian w rządzie po aferze podsłuchowej, sprawdziła się, jako liderka i pokazała, że nie naśladuje swojego poprzednika Donalda Tuska.

*** Białystok - Sąd Apelacyjny w Białymstoku utrzymał w środę wyrok pierwszej instancji oddalający powództwo o ochronę dóbr osobistych, dotyczące użycia w publikacjach na niemieckim portalu zwrotu "polski obóz zagłady".

Orzeczenie jest prawomocne.

*** Warszawa - 12,5 mln osób przekazało 1 proc. podatku organizacjom pożytku publicznego; w sumie otrzymały one ponad 557 mln zł; to o ponad 50 mln więcej niż rok temu - wynika z informacji resortu finansów. Najwięcej, ponad136 mln zł, otrzymała Fundacja Dzieciom Zdążyć z Pomocą.

***

Warszawa - Od 1 stycznia 2016 r. na warszawskich targowiskach nie będzie pobierana opłata targowa. W czwartek stołeczni radni uchylili dotychczasową uchwałę dotyczącą opłat dla sprzeWatykan Przewodniczący Kon- ku, której poprzedni współmał- dawców. Zniesienie opłaty umożliwiła ferencji Episkopatu Polski abp żonek żyje, my jako Konferencja uchwalona w czerwcu nowelizacja Stanisław Gądecki, który uczest- Episkopatu Polski wykluczamy ustawy o samorządzie gminnym.

Episkopat Polski nie dopuści rozwodników do komunii

taką możliwość".

"Mówiliśmy zawsze o procesie stwierdzenia nieważności małżeństwa" - podkreślił arcybiskup Gądecki. Następnie zaznaczył, że polski episkopat przywołuje też adhortację Jana Pawła II "Familiaris consortio" z 1981 roku schwitz-Birkenau. na temat rodziny. Wymienione Prezydent uznał, że król Belsą w niej - przypomniał - wszystgów "dobrze wie, jak wiele wysiłkie możliwości udziału osoby rozku włożyło i wkłada polskie społewiedzionej w życiu Kościoła; "zaczeństwo w polityczną i gosporówno na polu edukacji, jak i w darczą przebudowę Polski", a takCaritas, słuchaniu Słowa Bożeże "jak ważna jest dla nas prawda go, uczestnictwie we mszy" - zahistoryczna i jak ważna jest dla znaczył.

"Na wszystkich tych polach taka osoba może być także ważnym świadkiem trudności życia rodzinnego i może nawet lepiej przygotować tych, którzy planują zawrzeć związek małżeński, niż ktoś, kto nie ma takiego doświadczenia" - zauważył abp Gądecki. Osoby rozwiedzione w nowych związkach - oświadczył "nie są w żaden sposób wykluczone z Kościoła, nie są ekskoPierwsza dama RP Agata Kornahauser-Duda (P) oraz królowa Belgii Matylda (C) oglądają munikowane".

Arcybiskup poznański podkolekcje obrazów Jerzego Nowosielskiego podczas zwiedzania Pałacu Prezydenckiego w Warszawie, 13 bm.

Jacek Turczyk PAP kreślił zarazem, odnosząc się do Wtorek był pierwszym dniem nierozerwalności małżeństwa, że nas pamięć o ofiarach ludobójstwa II wojny światowej, pamięć o oficjalnej wizyty belgijskiej pary "żadna władza nie może rozwiąnarodach, które miały zostać królewskiej w Polsce, zaplano- zać węzła, który został zawarty w zniszczone, ale które przetrwały". wanej na trzy dni. ważny sposób".

Wizyta króla Belgów potwierdzeniem bardzo dobrych relacji Warszawa Wizyta króla Belgów w Polsce jest potwierdzeniem bardzo dobrych stosunków dwustronnych - mówił we wtorek prezydent Andrzej Duda podczas oficjalnego obiadu wydanego na cześć belgijskiej pary królewskiej, która przebywa z wizytą w Polsce.

Król Belgów Filip i królowa Matylda wzięli udział w uroczystym obiedzie wydanym przez prezydenta Andrzeja Dudę i jego małżonkę Agatę KornhauserDudę w Pałacu Prezydenckim.

Andrzej Duda podkreślił, że wizyta jest dla niego potwierdzeniem "bardzo dobrych stosunków dwustronnych".

Duda przypomniał, że król Filip był w Polsce po raz pierwszy w 1990 roku w okresie transformacji ustrojowej, a potem składał wizyty już jako król w 25. rocznicę wyborów 1989 roku i 70. rocznicę wyzwolenia więźniów nazistowskiego niemieckiego obozu Au-

tarów i ponad 80 budynków, cześć pochodzi z XIX w. Jak powiedział Siemoniak, amerykańskiej armii ma zostać przekazane ok.

24 hektarów i 50 budynków głównie obiekty koszarowe, warsztaty i magazyny. Kompleks do niedawna należał do Agencji Mienia Wojskowego, teraz wrócił do MON. Koszty przystosowania obiektów ma ponieść strona amerykańska. Zostaną na to przeznaczone środki z wartej miliard

niczy w synodzie biskupów na temat rodziny, na spotkaniu z dziennikarzami w czwartek w Watykanie powtórzył sprzeciw Kościoła w Polsce wobec dopuszczenia rozwodników do komunii.

Metropolita poznański, który wziął udział w briefingu w watykańskim biurze prasowym, powiedział dziennikarzom z całego świata: "Jeśli chodzi o możliwość dopuszczenia do komunii osoby rozwiedzionej, w nowym związ-

*** Warszawa - Resort gospodarki wypadł najlepiej, a rolnictwa najgorzej w rankingu otwartości, oceniającym przygotowanie do współpracy z obywatelami i zapobieganie korupcji czy nieuczciwemu lobbingowi. Ranking przygotowały organizacje pozarządowe, m.in. Fundacja Batorego.

*** Płock - Polska gospodarka może się rozwijać tylko poprzez innowacyjność powiedział w czwartek w Płocku prezes PiS Jarosław Kaczyński. Według niego firmy takie jak Orlen i Lotos "powinny czynnie uczestniczyć w polityce gospodarczej państwa".

*** Kraków - Pierwszy w Polsce ośrodek oferujący radioterapię protonową - Centrum Cyklotronowe Bronowice (CCB) otwarto w czwartek na terenie Instytutu Fizyki Jądrowej PAN w Krakowie. To szansa dla chorych na nowotwory i dla naukowców.

*** Warszawa - Minister zdrowia podpisał rozporządzenie, zgodnie z którym wynagrodzenia pielęgniarek i położnych mają wzrastać po 400 zł przez cztery lata. Teraz pielęgniarki i położne apelują do ministra pracy i polityki społecznej o podwyżki w podmiotach mu podległych.

*** Warszawa - Fragmenty kamiennych ław z dawnego mostu Poniatowskiego wysadzonego w 1944 r., wydobyte z dna Wisły, będzie można oglądać w warszawskim Muzeum Pragi .

strona 6

Gazeta 42, 16 - 22 października 2015

www.gazetagazeta.com

AKTUALNOŚCI

Wcześniejsze wybory - wysoka frekwencja

KANADY Pół miliona dolarów dla hakerów

Ottawa Jak podaje Elections Canada ok. 3,6 mln osób zagłosowało w ciągu 4 dni we wcześniejszych wyborach federalnych od piątku do poniedziałku - Święta Dziękczynienia. Jest to wzrost o 71 proc. w stosunku do wcześniejszego głosowania w wyborach w 2011 roku.

Niektórzy głosujący skarżyli się na pewne nieprawidłowości, jak np. zbyt długie kolejki i niewystarczającą liczbę osób obsługujących punkty wyborcze.

Były także osoby, które na znak protestu przeciwko sprawie z nikabami miały maski na twarzach, a jedna nawet worek po kartoflach. Zgodnie z zasadami Elections Canada, osoby głosujące mają prawo mieć zakryte twarze pod warunkiem, że złożą przysięgę potwierdzającą swoje prawo do głosu, a także przedsta-

wią dwa dokumenty tożsamości z aktualnym adresem.

Otwarto także w ramach pilotażowego projektu czasowe punkty do głosowania w dniach od 5 do 8 października na wybranych kampusach uniwersytec-

kich i w ośrodkach kulturalnych w całym kraju. W sumie zarejestrowało się i zagłosowało tam 70 231 osób.

W Kanadzie jest ok. 26 mln Kanadyjczyków, którzy mają prawo głosu.

Obserwatorzy OBWE na wyborach Ottawa Kanadyjska armia potraktowała poważnie dowody, że hakerzy są w stanie włamać się do komputerów pokładowych samochodów. Właśnie ogłosiła przetarg na kontrolne zhakowanie wojskowych samochodów.

Zapłaci za tę usługę w sumie 800 tys. dolarów kanadyjskich.

W minionych dniach na rządowej stronie internetowej, gdzie publikowane są wszystkie ogłoszenia o zamówieniach publicznych i przetargach, ukazała się informacja o "cyberbezpieczeństwie systemów samochodowych".7 W informacji na temat przetargu podkreślono, że samochód wyprodukowany w ubiegłym roku może zawierać aż do 100 elementów wyposażenia o charakterze komputera - czyli tzw.

ECU, Electronic Control Units, które z kolei mogą między sobą wymieniać aż do 25 gigabajtów danych w ciągu godziny. "W ciągu ostatnich trzech lat hakerzy udowadniali wielokrotnie, że istnieje możliwość naruszenia cyberbezpieczeństwa w samochodach" - napisali zamawiający, zwracając uwagę, że naruszenie bezpieczeństwa komputerów pokładowych w samochodzie to nie tylko zagrożenie dla użytkowników danego samochodu, także dla innych uczestników ruchu drogowego.7 W tym roku na YouTube pojawił się film pokazujący, że hakerzy przejęli kontrolę nad jadącym po autostradzie Jeepem Cherokee w taki sposób, że mogli unieruchomić jego silnik. Hake-

Zunera Ishaq

rzy przez internet wykorzystali dostęp do komputerów pokładowych. Koncern Fiat Chrysler w lipcu zaprosił amerykańskich właścicieli 1,4 mln produkowanych przez siebie jeepów czy dodge’ów do przeglądu.7 Wypowiadający się w kanadyjskich mediach eksperci wskazywali, że sytuacja ze współczesnymi samochodami, umożliwiającymi podłączenie się do internetu, jest podobna do sytuacji sprzed 20 lat z komputerami osobistymi, zatem także w samochodach potrzebne są aktualizacje oprogramowania, i to automatyczne - bo wiele osób nie będzie pamiętać o konieczności aktualizacji.7 Kanadyjska armia w swoim przetargu życzy sobie, by wykonawca - bo nie używa słowa haker - znalazł słabe punkty w samochodowych komputerach, opracował i zademonstrował zastosowanie potencjalnego złośliwego oprogramowania, które umożliwia włamanie się do komputera przy wykorzystaniu luk w oprogramowaniu. Jego zadaniem będzie też opracowanie środków zaradczych. Prawa autorskie do zastosowanego oprogramowania będą przysługiwać Kanadzie.

Częścią zamówienia jest też prowadzenie testów. Oferty można składać do 27 października.7 Wynagrodzenie dla hakera wynosi 205 tys. dolarów kanadyjskich, a za drugą część prac związaną z opracowaniem oprogramowania antywirusowego rząd kanadyjski chce zapłacić 620 tys. dolarów.7

Ottawa Do Kanady przybyła międzynarodowa misja obserwacyjna z OBWE, która ma na celu obserwację nowych zasad stosowanych w czasie wyrobów federalnych 19 października, będących wynikiem wprowadzenia nowej ustawy o nazwie Fair Election Act. Ustawa ta narzuca obowiązek wymagania ostrzejszej identyfikacji, co jak twierdzą krytycy powoduje utrudnienia w głoso-

waniu dla niektórych Kanadyjczyków.

Sześcioosobowa delegacja będzie przebywała w Kanadzie przez kilka tygodni i badała każdy detal nowego systemu oraz sugerowała ewentualne poprawy.

Członkowie grupy będą obecni w różnych punktach głosowania, a następnie grupa opublikuje raport ze swoich doświadczeń i rekomendacje, mniej więcej dwa miesiące po wyborach.

OBWE monitorowała dużo bardziej kontrowersyjne wybory w krajach takich jak Ukraina ale nie jest to niezwykłe, że wysyła swoją komisję do krajów członkowskich. OBWE składa się z 57 członków, w tym Kanady.

Wśród tematów, które wymieniano jako godne zainteresowania obserwatorów, są kwestie finansowania kampanii, udziału mniejszości etnicznych oraz ludności rdzennej w wyborach.

Problemy z nową ustawą wyborczą Ottawa Jak podaje Council of Canadians (COC), w czasie głosowania we wcześniejszych dniach głosowania zgłoszono ponad 200 skarg na temat realizowania w praktyce nowej ustawy pod nazwą Fair Election Act. Krytycy nazywają ją „Unfair Election Act”. Nowa ustawa wydaje się utrudniać lub uniemożliwiać głosowanie dużej liczbie osób uprawnionych. Przede wszystkim nie wolno, według nowej ustawy, posługiwać się kartą przysłaną do domu przez Elections Canada jako dowodem adresu, a także zaostrzono wymagania związane z tzw. gwa-

rantowaniem, kiedy jedna głosująca osoba pod przysięgą gwarantuje tożsamość innej. Jak podaje COC, w wyborach w 2011 roku 400 osób korzystało z tych zabronionych obecnie kart, a 120 tys. używało drugiego sytemu. W ten sposób nowe przepisy utrudniają albo uniemożliwiają setkom tysięcy osób branie udziału w wyborach w tym roku, kiedy wydaje się, że może być wyjątkowo wysoka frekwencja wyborcza.

Nowe przepisy, zdaniem Canadian Civil Liberties Association, mają negatywny wpływ w przypadku studentów, ludności rdzennej i seniorów mieszkają-

Nikab nie przeszkodził Mississauga 29-letnia muzułmanka Zunera Ishaq, mieszkanka Mississaugi, matka czworga dzieci i była nauczycielka literatury angielskiej, złożyła przysięgę na obywatelstwo ubrana w muzułmańską religijną zasłonę twarzy o nazwie nikab.

W ten sposób wygrała walkę z rządem federalnym, która trwała od grudnia 2011 roku, kiedy ówczesny minister imigracji Jason Kenney zabronił noszenia nikabów w czasie przysięgi na obywatelstwo. Zakaz ten był zawarty w specjalnym dokumencie, który wymieniał serię kroków mających wzmocnić obywatelstwo kanadyjskie.

Ishaq, która chciała stać się obywatelem w 2012 roku, nosząc jednak swój religijny strój, podała sprawę do sądu. Rząd federalny uznał zakaz za niezgody z

prawem w lutym. Następnie rząd federalny podał sprawę do sądu apelacyjnego, który jednak przychylił się do wniosku obywatelki.

Ottawa chciała aby wstrzymano tę decyzję do czasu złożenia apelacji w sprawie w Sądzie Najwyższym lecz sąd apelacyjny nie zgodził się na to i Ishaq stała się obywatelką kanadyjską tuż przed wyborami federalnymi.

Ishaq przyznaje, że sprawa noszenia nikabów jest kwestią sporną w środowiskach muzułmańskich, gdzie różne są opinie na temat zasłaniania twarzy. Dla niej jednak jest to ważna część jej praktyk religijnych. Jednocześnie twierdzi, że stawiając sprawę na ostrzu noża w okresie kampanii wyborczej rząd stara się nie dopuścić do dyskusji o prawdziwych i istotnych dla wyborców sprawach.

cych w domach opieki, którzy z jakiś powodów nie mają dwóch wymaganych dokumentów, czyli przynajmniej jednego zawierającego imię, nazwisko, adres i fotografię, jak np. prawo jazdy.

Ponadto wszystkie te utrudnienia i problemy spowodowały, że w wielu przypadkach ludzie nie zdążyli zagłosować w czasie wyznaczonym we wcześniej otwartych lokalach wyborczych.

Rząd używał jako argumentu wprowadzenia w życie nowej ustawy konieczność walki z oszustwami wyborczymi. Zdaniem COC, problem nie polegał na oszustwach wyborczych ale na technikach niedopuszczania ludzi do głosowania w ostatnich wyborach np. kampanii tzw. robocalls, czyli automatycznych telefonów do wyborców deklarujących sympatie proopozycyjne i kierowanie ich w niewłaściwe miejsca, gdzie nie było punktów do głosowania. Za to w sierpniu 2014 roku skazany został na 9 miesięcy więzienia jeden z konserwatywnych urzędników Michael Sona, który złożył odwołanie od wyroku.

COC połączył się z Canadian Federation of Students aby wstąpić na drogę sądową przeciwko założeniom nowej ustawy, jednakże sprawa nie stanie na wokandzie przed wyborami.

NDP starał się zablokować ustawę, a jej lider obiecuje odwrócić wprowadzone w niej zmiany i zastąpić je inaczej sformułowanym Vote Protection Act. Lider liberałów obiecuje unieważnić ustawę jeżeli zostałby premierem.

Gazeta 42, 16 - 22 października 2015

www.gazetagazeta.com

strona 7

AKTUALNOŚCI

Pierwszy kanadyjski poseł urodzony w Polsce Władysław Lizoń (Partia Konserwatywna) przez ostatnie cztery lata w Ottawie reprezentował okręg Mississauga East-Cooksville, który ma swojego posła w Ottawie od 2004 roku. Przez pierwsze trzy kadencje - 2004-2011 okręg był reprezentowany przez liberałkę Albinę Guarnieri. W 2011 roku nie startowała ona w wyborach i zwycięstwo odniósł Lizoń, stając się pierwszym urodzonym w Polsce kanadyjskim posłem. Teraz Lizoń walczy o mandat poselski z liberałem Peterem Fonsecą, z którym w 2011 roku wygrał.

Małgorzata P. Bonikowska: Przed nami ostatnie dni kampanii, jak ocenia Pan to, co zostało zrobione z waszej strony?

Władysław Lizoń: Kampania była bardzo długa, ja ze swojej strony zrobiłem wszystko to, co mogłem zrobić, tzn. ciągle pracuję, do ostatniego dnia będę robił to co robiłem. Będę chodził od drzwi do drzwi i dyskutował z wyborcami, co jest najważniejsze, żeby przekonać do głosowania na siebie. Oczywiście nad resztą kontroli nie mam, ale ta część, która zależy ode mnie będzie zrobiona tak, że nie będę miał pretensji do siebie, że czegoś nie zrobiłem. Była to długa kampania, wyczerpująca, myślę, że dla wszystkich, ale też z drugiej strony dała ludziom możliwość dokładniejszego przyjrzenia się temu jakie są propozycje na przyszłość dla tego kraju i myślę, że sygnał, który przyszedł po wcześniejszych terminach, gdzie dużo więcej ludzi głosowało niż w ubiegłych latach, jest taki, że ludzie są zaktywizowani.

To dobry sygnał, a jak będzie zobaczymy, jeszcze tylko kilka dni. Ja jestem dobrej myśli.

M.P.B.: Co uważa Pan za najbardziej istotne elementy programu Partii Konserwatywnej?

W.L.: Nie tylko ja uważam, bo to wynika też z rozmów z potencjalnymi wyborcami przy drzwiach, że ekonomia i bezpieczeństwo kraju są dla większości osób najważniejszymi elementami. Oczywiście ekonomia rozumiana w szerokim zakresie, bo to i miejsca pracy i rozwój biznesu itd.

Jesteśmy w takiej sytuacji globalnej, gdzie ceny ropy poważnie odbijają się na kanadyjskiej gospodarce. To jest czynnik przejściowy i z tego wyjdziemy. Ale jak powiedziałam, te dwa elementy są najważniejsze dla naszej platformy i to są te elementy, na które ludzie zwracają największą uwagę.

M.P.B.: Tak, ale ekonomia jest tym elementem, który się przewija we wszystkich trzech partiach.

Chciałabym, byś przedstawił nam te rozwiązania, ten model ekonomii, którą sugeruje twoja partia w przeciwieństwie do pozostałych dwóch?

W.L.: My proponujemy przede wszystkim zbilansowany budżet.

Nie dajemy ludziom opcji by przy-

Władysław Lizoń z żoną Małgorzatą i dziećmi

szłe pokolenia płaciły nasze długi. Obydwie pozostałe partie, przede wszystkim Partia Liberalna przedstawiając program mówi o tym, że będzie się opierać na zaplanowanym deficycie przynajmniej przez trzy czy cztery lata.

My uważamy, że jest to błędne podejście do tematu. Chyba każdy mając swój budżet domowy dba o to, by mógł nim zarządzać w taki sposób, by nie musiał wchodzić w narastające długi z roku na rok, które będą narastać.

Myślę, że to jest główny kontrast między Partią Konserwatywną a pozostałymi partiami. Wszystkie obietnice wyborcze dotyczące programów socjalnych i innych są oparte chyba na mrzonkach.

Ja to pamiętam w przypadku liberałów z 1993 r z tzw. Red Book gdzie obiecywano wiele rzeczy.

Teraz niektóre z nich się powtarza - robi się taki recykling elementów, które już zostały przedstawione jak np. national daycare program, który nigdy nie został wprowadzony w życie i nie był nigdy w programie budżetowym, kiedy partia była u władzy.

To co jest bardzo ważne to jest stwarzanie klimatu dla rozwoju biznesu, by mogły się rozwijać, by mogły się pojawiać miejsca pracy. Nie tak dawno lider liberałów powiedział, że niektórzy ludzie mają tylko po to swoje biznesy, żeby oszukiwać na podatkach. Musimy pamiętać o tym, że w tym kraju 75 proc. miejsc pracy stwarza mały i średni biznes. To nie są ludzie oszukujący na podatkach, tylko ludzie, którzy ciężko pracują, ponoszą ryzyko i stwarzają Kanadyjczykom miejsca pracy i godziwe życie. Myślę, że to jest między nami główny kontrast.

M.P.B.: NDP mówi o zbilansowaniu budżetu, tak jak wy.

W.L.: Nie wiem w jaki sposób chcą zbilansować budżet przedstawiając wykaz ogromnych wydatków socjalnych powodujących z drugiej strony ogromną dziurę finansową? Trzeba wziąć pod uwagę ogromne koszty proponowanych programów. Mówią o zbilansowanym budżecie, a nie mówią o cięciach, a przecież jeżeli ma się pewną pulę pieniędzy w budżecie to nie można wydać ekstra pieniędzy na jedne programy nie obcinając drugich.

Tutaj albo nie podaje się wszyst-

Gazeta

kiego do wiadomości, albo są to zwykłe obietnice, które nigdy nie ujrzą światła dziennego.

M.P.B.: Powiedz nam o swojej działalności. Jaki był ten okres czterech lat? Z czego jesteś dumny?

W.L.: Te cztery lata były bardzo pracowite, myślę że nie tylko dla mnie, ale dla wszystkich, którzy pracowali w Parlamencie. Trudno mnie jest oceniać swoje sukcesy. Ale na pewno sukcesem jest to, że mój projekt ustawy (private member’s bill) znalazł pozytywne zakończenie i stał się obowiązującym prawem w Kanadzie. Mówię o ustanowieniu 2 kwietnia Dniem Jana Pawła II. Jak wiemy ze statystyk, od wielu lat w Kanadzie rzadko się zdarza by inicjatywy legislacyjne pojedynczych posłów kończyły się pozytywnie. Tak więc ja muszę to uznać i uznaję za sukces i wiem, że wielu ludzi nie tylko z naszej grupy polonijnej bardzo się z tego cieszy. Ja po tym dostałem wiele telefonów z podziękowaniami nie tylko z mojego okręgu ale i z najdalszych zakątków Kanady, a nawet spoza Kanady. To jest sukces. Również sukcesem jest dla naszej grupy polonijnej, że jakby spojrzeć w statystyki nigdy wcześniej tak często w Parlamencie nie poruszano spraw związanych z Polską. Zarówno ja jak i poseł Ted Opitz pamiętaliśmy nie tylko o sprawach bieżących ale i ważnych sprawach związanych z historią Polski, dla dobrego imienia Polski i to znalazło odzwierciedlenie w Parlamencie. Bardzo się cieszę z mojej pracy w komisjach. Aktywnie pracowałem w komisji weteranów, która jest bardzo bliska mojemu sercu mam ogromny szacunek dla tych, którzy walczyli w czasie wojny, ale później zresztą też uczestniczyli w misjach pokojowych. To są ludzie, którym nasze pokolenie, ludzi urodzonych już po wojnie, zawdzięcza to, że my nie musieliśmy chwytać za broń i przeżywać okropności konfliktów zbrojnych. Za to trzeba im nie tylko dziękować, ale i chylić czoła przed nimi.

W komisji zdrowia natomiast wiele się nauczyłem. I ta moja inicjatywa podjęta już przy samym końcu sesji parlamentarnej, żeby uświadamiać nie tylko ludzi w moim okręgu wyborczym, ale i w całej Kanadzie na temat raka płuc powinna być kontynuowana. Chodzi nie tylko o przyczyny, ale i o to że rak płuc jest przyczyną nr 1 zgonów z powodu raka. Powszechnie wiadomo, że rak płuc jest spowodowany paleniem i wdychaniem toksycznych substancji, ale tylko 1 proc. ludzi wie, że trzeba sobie zbadać dom na obecność radonu, który jest drugą po paleniu główną przyczyną powstawania raka płuc. Każdy powinien mieć tę świadomość i zbadać dom i w razie czego założyć instalację do odprowadzenia tego niebezpiecznego gazu, całkiem niedrogą. Do dokończenie na str. 9

Zapiski na gorąco Którą drogą pójdziemy?

Nie zazdroszczę skonanym kandydatom wszystkich partii mającym za sobą już 70 dni, czyli ponad dwa miesiące, nieustannego wysiłku, chwil załamań, wielu niesympatycznych rozmów u drzwi domów wyborców, trudnych debat, ataków oponentów, zmęczenia i momentów utraty wiary w sens tego wszystkiego...

Jeszcze kilka dni. Kiedy "Gazeta" opuści drukarnię, przed 1792 kandydatami pozostaną jeszcze trzy ostatnie dni tej kampanii-maratonu, najdłuższej w historii Kanady. Tyle wysiłku zakończy się radością i ulgą zaledwie 338 z nich. Pozostali przeżyją na pewno straszne dni wychodzenia z dołka, odzyskiwania sił i planowania życia na nowo.

W poniedziałek wieczorem poznamy zarys tego, jak wyglądać będzie nasza Kanada przez najbliższe cztery lata. Zarys, bo prawdziwy obraz wyklaruje się stopniowo w ciągu kilku najbliższych miesięcy.

To była wyjątkowa kampania. Nie tylko dlatego, że tak długa i przez to tak kosztowna, ale także dlatego, że po raz pierwszy trzy główne partie szły łeb w łeb, a układ sił zmieniał się z kolejnym sondażem. Przy takiej wyrównanej walce, każde słowo się liczy, mogąc przeważyć szalę. A przecież trudno panować nad nerwami i własnymi emocjami przy takim zmęczeniu.

Jaka będzie Kanada? Zależy to od nas, od każdego z nas. Spodziewana jest wyjątkowo wysoka frekwencja wyborcza. Każdy głos jest ważny. Nie wolno zostać w domu - to naprawdę nasz obowiązek wypowiedzieć się czego chcemy. A koncepcje i idee są bardzo różne - przedstawiamy je szczegółowo w dzisiejsze "Gazecie". Pomyślmy, zastanówmy się, co naprawdę w naszym przekonaniu jest słusznym wyborem drogi dla tego niezwykłego kraju.

Kampania to czas walki o głosy i tylko to się liczy. Pewne mało istotne kwestie nagle nabierają znaczenia. Tak było z nikabem - zasłoną twarzy noszoną przez minimalną liczbę kanadyjskich muzułmanek i w dodatku z ich własnej woli. Trudno uwierzyć, aby w tej kosztownej sprawie sądowej chodziło naprawdę o zapobieganie zagrożeniom naszej kanadyjskiej tożsamości i obronę uciskanych kobiet. To chwyt polityczny zastosowany dla zyskania głosów pewnych sektorów kanadyjskiego społeczeństwa.

Szkoda, że w sytuacji, kiedy walczący o władzę kandydaci i partie gotowi byli przyrzec i zadeklarować prawie wszystko, nie udało się porozmawiać o sprawach wymagających od dawna poważnej dyskusji - o kondycji ludności rdzennej, której należą się pieniądze federalne na poprawę warunków życia, edukację, zatrudnienie, pomoc psychologiczną. Szkoda, że zabrakło czasu (?) na rozmowy o wspomaganych samobójstwach, o wzrastającej nierówności ludzi w rzekomo demokratycznym kraju, o nędzy, w jakiej żyją ciągle dzieci i dorośli w kraju o wysokim dobrobycie, o wielkich bogatych korporacjach, które nie płacą podatków, o aferach, w tym senackiej, o wielu, wielu innych sprawach.

No cóż, może będzie czas na powrót do tych dyskusji. Na razie czas na wybranie tych, z którymi w naszym przekonaniu da się rozmawiać najlepiej.

To bardzo ważna decyzja. Jeżeli zostaniemy w domu, nie narzekajmy potem na otaczającą nas rzeczywistość, bo zwyczajnie nie będziemy mieli do tego prawa.

Małgorzata P. Bonikowska

Fotki naszych Czytelników

Tę gigantyczną purchawkę znalazł w czasie zbierania grzybów Leszek Repczak. Na tym zdjęciu znalezisko trzyma w ręku jego syn Mateusz, który był pewny, kiedy ją po raz pierwszy zo-

baczył, że to piłka.

Pomiary wykazały, że purchawka ma 29 cm średnicy, 90 cm obwodu, a jej waga wynosiła... 1,925 kilograma!

Dziękujemy za zdjęcie.

strona 8

Gazeta 42, 16 - 22 października 2015

www.gazetagazeta.com

AKTUALNOŚCI

Co nowego w zdrowiu Ontaryjczyków?

TORONTO Pierwsze dzieci pand w Kanadzie Panda wypożyczona torontońskiemu ogrodowi zoologicznemu z Chin urodziła dwa małe we wtorek.

Zwiedzający nie będą mogli ich obejrzeć przez kilka miesięcy, ponieważ jest to okres krytyczny dla ich przetrwania.

Maluchy ważące 188 gramów i 115 gramów, czują się dobrze.

Jeszcze nie wiadomo jak zostaną nazwane.

Są bardzo uzależnione od matki, Er Shun, która została wypożyczona z Chin razem z samcem pandą o imieniu Da Mao. Wykazuje ona dobre instynkty macierzyńskie.

Najważniejsze w życiu małych pand są pierwsze 30 dni.

Umieralność małych pand jest bardzo duża - 26 proc. wśród samców i 20 proc. dla samiczek.

Małe znajdują się częściowo pod opieką matki, a częściowo w inkubatorze w pokoju, który przeszedł całkowitą kwarantannę, zamkniętym dla zewnętrznych gości. Na pewno sama matka nie

byłaby w stanie poradzić sobie z opieką nad dwoma maluchami, co mogłoby spowodować zagrożenie dla życia jednego z nich.

Wszyscy chętni do oglądania życia małych pand będą mogli oglądać filmy video i fotografie poprzez media społecznościowe.

Tzw. gigantyczne pandy rodzą się ślepe, różowe i mają krótkie i rzadkie białe futerko. Mają wielkość 1/900 matki i są w związku z tym jednymi z ssaków, które rodzą się najmniejsze w stosunku do wielkości dorosłego osobnika.

Są to pierwsze gigantyczne pandy, które urodziły się w Kanadzie. Jeżeli przeżyją będą mieszkały w zoo przez okres ok. dwóch lat, a potem prawdopodobnie powrócą do Chin, w momencie, kiedy przestanie karmić je matka.

Obie dorosłe pandy Er Shun i Da Mao przybyły z Chin w 2013 roku i mają być przetransportowane do zoo w Calgary w 2018 roku.

Najnowszy raport sporządzony przez Health Quality Ontario wykazuje, że stres, jaki przeżywają osoby opiekujące się starszymi lub chorymi członkami rodziny albo przyjaciółmi, zwiększył się ponad dwukrotnie w ciągu ostatnich 4 lat.

33 proc. osób, które sprawują taką opiekę w domu podaje, że czuje ogromny stres, złość albo depresję. Jest to o 16 proc. więcej niż w latach 2008-2009. Prawie wszyscy pacjenci i chorzy, nad którymi opieka sprawowana jest w domach, muszą korzystać z różnych nieformalnych sposobów opieki i pomocy we wszystkich zadaniach, od zakupów przez transport czy nawet podawanie leków i nawet sprawy higieny.

1/3 opiekunów-członków rodziny mówi, ze jest pod zbyt dużym stresem aby nadal to robić.

Jak wynika z badań, okres oczekiwania pacjentów w szpitalach na znalezienie miejsc w domach opieki to przeciętnie 69 dni.

Jest to wzrost o ponad 3 tygodnie od stanu sprzed czterech lat. Ludzie oczekujący w domu, który potrzebują opieki w instytucjach, czekają krócej o 74 dni, ale nadal okres oczekiwania wynosi przeciętnie 116 dni, nieco poniżej 4 miesięcy.

92 proc. pacjentów oceniają swoje doświadczania z opiekunami pozytywnie.

Oto inne przedstawione w raporcie fakty: 1. Procent palaczy w Ontario spadł z 21 do 18 w okresie między 2007 a 2013 rokiem 2. Brak aktywności fizycznej spadł z 50 do 45 proc. od roku 2007 3. Tylko 44 proc. osób dorosłych może zobaczyć się ze swoim lekarzem tego samego dnia lub następnego w przypadku choroby 4. Liczba lekarzy rodzinnych wzrosła z 93 do 107 na 100 tys. mieszkańców 5. Liczba specjalistów wzrosła z 85 do 93 na 100 tys. mieszkańców 6. 1/3 osób dorosłych, którzy cierpią na cukrzycę, nie jest pod-

dawana regularnym badaniom wzroku, które mogą zapobiec ślepocie spowodowanej cukrzycą 7. Jakość usług opieki zdrowotnej w Ontario potrafi być bardzo różna w zależności od lokalizacji 8. Okres oczekiwania na operację raka oraz na operację wymiany stawów kolanowych i biodrowych jest mniej więcej na tym samym poziomie co poprzednio, ale większość ludzi ma wykonywane te zabiegi zgodnie z normami.

Health Quality Ontario komentuje, że dosyć niezmienne rezultaty nie są złym znakiem wzrost liczby i złożoności populacji w Ontario oznacza, że takie wyniki mogą de facto sygnalizować postęp.

Premier Wynne może odwołać swój plan

Samochody same pojadą Ontario zezwoli wkrótce na testowanie samoprowadzących się samochodów na prowincyjnych drogach, począwszy od przyszłego roku, ale w pojeździe takim obowiązkowo będzie musiał znaleźć się kierowca, który może przejąć sterowanie pojazdem w razie potrzeby.

Rząd powiedział, że pilotażowy projekt pozwoli firmom na przeprowadzenie badań w Ontario i spowodowanie aby taki pojazdy znalazły się na rynku.

Samoprowadzące się pojazdy są w stanie dokonać pomiarów otaczającego otoczenia przy pomocy sztucznej inteligencji, czujników i systemów GPS. Dzięki temu można poprawić ekonomię zużycia paliwa, a także zmniejszyć zatłoczenie na ulicach, emisję gazów cieplarnianych i wyeliminować problem braku uwagi ze strony kierowcy.

Toyota ogłosiła w zeszłym tygodniu, że ma zamiar wprowadzić takie pojazdy w Japonii do roku 2020. Pierwsza próba na publicznej drodze w Japonii odbyła się 1 marca jako część 5-letniego projektu, który może całkowicie

przeorganizować sposób poruszania się pojazdów na drogach japońskich.

Pojazdy te zostały skonstruowana przez Kanazawa University i władze miasta Suzu.

Często pojawiają się pytania na temat odpowiedzialności w przypadku kolizji. Zgodnie z obowiązującym kodeksem drogowym, właściciel pojazdu jest zawsze odpowiedzialny za wypadek, chyba że samochód prowadzony jest bez jego zgody. Odpowiedzialność może ponosić producent jeżeli wypadek będzie wynikiem jakiegoś defektu w pojeździe.

Premier Ontario Kathleen Wynne powiedziała, ze jej rząd może zrezygnować z idei wprowadzenia ontaryjskiego planu emerytalnego, jeżeli następnym premierem po wyborach zostanie lider liberałów Justin Trudeau.

Wynne nie mogła przekonać rządu Harpera aby wzmocnił kanadyjski system emerytalny Canadian Pension Plan (CPP) i w związku z tym jej rząd liberalny zaproponował Ontario Retirement Pension Plan (ORPP), który miałby być odbiciem CPP, w ten sposób dając ludziom możliwość podwojenia składek i otrzymywanych świadczeń. Jeżeli Trudeau wygra wybory 19 października i zgodnie z zapowiedziami będzie chciał poprawić system federalny CPP, będzie to właśnie tym, czego dokonać chce rząd liberalny w Ontario dla ludzi, którzy nie mają możliwości odkładania pieniędzy na system emerytalny w pracy i w związku z tym grozi im brak środków do życia w wieku emerytalnym.

Jeżeli będziemy mieli partnera w Justinie Trudeau, abyśmy

mogli razem usiąść i wspólnie pracować nad poprawą systemu CPP, myślę, że to będzie dobry początek, powiedziała Wynne.

Trudeau w swojej kampanii obiecuje rozwinąć program CPP i przywrócić wiek emerytalny 65 lat, który został podwyższony przez konserwatystów do 67. Ma zamiar również rozpocząć rozmowy z rządami prowincji nad tym jak efektywnie poprawić system emerytalny. Takie rozmowy planowane są w okresie nie dłuższym niż 3 miesiące od przejęcia władzy.

Lider NDP Tom Mulcair również ma w planach rozbudowa-

nie CPP i chce zorganizować spotkanie premierów wszystkich prowincji aby omówić ten temat nie dłużej niż za 6 miesięcy od stworzenia rządu. On także chce powrócić do wieku emerytalnego na poziomie 65 lat.

Ontaryjski plan emerytalny ORPP, który ma obowiązywać od 1 stycznia 2017 roku, będzie wymagał obowiązkowych składek w wysokości po 1,9 proc. ze strony pracodawców i pracowników, maksymalnie w wysokości 1643 dol. rocznie. Ma dotyczyć wszystkich firm, które nie oferują obecnie planu emerytalnego.

W czasie wspomagania kampanii wyborczej federalnych liberałów w Toronto i okolicach Wynne ostro krytykowała konserwatystów i Stephena Harpera. Mówi jednak, że nie martwi się tym, że jej ostro sformułowane ataki na konserwatystów będą stanowić przeszkodę we współpracy z nimi w przypadku ich ponownego zwycięstwa. Już do tej pory nie było łatwo współpracować ze Stephenem Harperem, powiedziała Wynne, więc oczywiście będę to w stanie zrobić jeżeli znowu zostanie premierem.

www.gazetagazeta.com

Gazeta 42, 16 - 22 października 2015

strona 9

TORONTO i ONTARIO

Pierwszy kanadyjski poseł urodzony w Polsce Dokończenie ze str. 7

tego daleka droga i chciałbym tę pracę kontynuować.

M.P.B.: Opowiedz o swoim okręgu, który reprezentowałeś w Parlamencie. Czego udało się tam Panu dokonać?

W.L.: Współpracowaliśmy razem z kolegami z zarządem miasta i dbaliśmy wspólnie z ratuszem, aby fundusze federalne przekazywane na różne projekty w Kanadzie trafiały do Mississaugi w takiej wysokości jak się należy i myślę, że nam się to udało. Jest wiele projektów w mieście, które od 2006 r. zostały sfinansowane przy dużym udziale środków finansowych z puli federalnej.

Przykładem jest Celebration Square, na którym odbywa się wiele imprez w każdy weekend przez okrągły rok. Jest wiele innych przykładów renowacja community centres, basenów, budowanie osłon przed hałasem wzdłuż głównych dróg. Te spotkania w ratuszu będą kontynuowane, bo są niezwykle ważne i uczulają nas na to jakie priorytety należy realizować. Oczywiście głównym problemem jest komunikacja bo Mississauga nie ma już wolnej ziemi - są tylko skrawki, które można zagospodarować pod budownictwo i powstają ogromne wieżowce, a budowa domów jednorodzinnych jest właściwie na marginesie. Więc na razie nie będziemy budować, a problem komunikacji trzeba szybko rozwiązać. I to nie jest tylko problem Mississaugi. W Kanadzie mamy chyba problem z planowaniem na przyszłość, bo w ciągu ostatnich 20 lat ilość budowanych obiektowe wzrosła dwukrotnie, a niestety urbaniści nie uwzględnili potrzeby budowy odpowiednich dróg aby ludzie mogli się przemieszczać z miejsca na miejsce dostatecznie szybko. Jest planowana budowa kolejki wzdłuż ulicy Hurontario do Brampton, ale jest to dość kontrowersyjne ponieważ zabranie dwóch pasów, którymi jeżdżą samochody wzdłuż głównej linii komunikacyjnej, jest i będzie problemem.

Należy to jeszcze przedyskutować. Wielu ludzi, łącznie ze mną, uważa że ważniejsze jest łączenie centrum ze wschodnią czę-

Super weekend w TO • creativ festival Ten festiwal to doskonała propozycja dla tych, którzy w sposób twórczy chcą podejść do spędzenia wolnego czasu. Celem festiwalu jest pobudzenie kreatywności, stąd też oferujemy niezwykle bogaty program różnorodnych warsztatów, między innymi robienia na drutach i szycia.

Piątek, godz. 10-20, sobota, godz. 10-18, Metro Toronto Convention Centre - North Building, 255 Front Street W, wstęp 4-16 dol.

• imagineNATIVE Film + Media Arts Festival Festiwal poświęcony jest sztuce plemienia Sápmi.

Piątek, sobota, niedziela, dokładny program i ceny na www.imaborczy Partii Konserwatywnej ginenative.org jest najlepszy i da ludziom gwarancję stabilizacji na następne • When The Beatles Rocked Toronto: 1960s Pop-Up Museum cztery lata. A jeżeli chodzi o moją Festiwal jest hołdem dla najsłynniejszej czwórki z Liverpoolu osobę to dałem się poznać jako zespołu The Beatles. W jego ramach oprócz samych koncertów solidny, ciężko pracujący repre- odbywają się wystawy tematyczne, giełdy tzw. memorabiliów i zentant tych, którzy mnie wybra- spotkania z gośćmi. li i nie mam zamiaru tego zmie- Piątek, godz. 18-20, The Market Kitchen, Mezzanine Level, St. niać. Dalej będę ciężko pracował Lawrence Market, 95 Front Street E, wstęp wolny i rozwiązywał problemy wyborców na miarę moich możliwości. • Craftadian Fall Show M.P.B.: Jakie są sprawy polonijTargi składają się z pokazów oraz warsztatów. Uczestnicy będą ne, które chciałby Pan jeszcze mieli możliwość podziwiania lokalnych artystów, których w więkzałatwić jeśli zostanie Pan po- szości wykorzystują materiały dostępne w życiu codziennym do słem? robienia małych dzieł sztuki oraz dekoracji.

W.L.: W rozmowach z wyborca- Sobota, niedziela, godz. 11-17, The International Centre, 6900 mi pytam: co wy chcielibyście Airport Road, wstęp 7 dol. aby zrobić? Wtedy okazuje się, że pytanie pada w pustkę. Wygląda na to, że nie ma jednego wiodącego tematu, który ludziom doskwiera. Myślę, że jednym z tematów ważnych dla Polski i Kanady jest ratyfikacja umowy o wolnym handlu między Kanadą a Unią Europejską, której częścią jest Polska. Można zrobić • The Toronto National Women’s Show wiele, żeby ta umowa spowodoJest to wydarzenie kierowane do wszystkich kobiet, które chcą wała wzrost wzajemnych kon- coś w swoim życiu zmienić, zapoznać się z nowościami wysłuchać taktów gospodarczych, wymia- ciekawych wykładów i miło z przyjaciółmi spędzić czas. ny handlowej, turystyki, techno- Piątek, godz. 11-20, sobota, godz. 10-18, niedziela, godz. 10-17, logii, myśli technicznej itd. Wielu Metro Toronto Convention Centre, 255 Front Street W, wstęp 15 polonijnych biznesmenów jest dol. zainteresowanych by brać udział w tych pracach, które będą pro- • Regent Park Adopt-a-Park-Tree Launch wadzić do ratyfikacji tej umowy.

Sadzenie drzew to jednocześnie okazja do zabawy w gronie Jest to jeden z elementów, na przyjaciół lub rodziny. Na uczestników czeka mnóstwo zajęć sporktórym można się skupić. Nato- towo-rekreacyjnych. miast to, o czym mówiłem wcze- Sobota, godz. 10.30-13, Regent Park przy Aquatic Centre, 640 śniej - kreowanie dobrego imie- Dundas Street E, wstęp wolny nia Polski i Polaka, reagowanie na to, co się dzieje na bieżąco, • Toronto After Dark: Horror, Sci-Fi, Action & Cult Film Festival gdy ktoś nas oczernia, czy media Festiwal ma na celu "rozruszać" filmową scenę fantastyczną i dać zniekształcają rzeczywistość to możliwości prezentacji oraz promocji międzynarodowej filmoteki są elementy oczywiste. To jest SF, Fantasy i Horror. też nasza rola by mocno stawać Piątek, sobota, niedziela, dokładny program na www.torontow obronie interesów Polonii i afterdark.com, Cineplex Scotiabank Theatre, 259 Richmond StreKanady. et W, wstęp 11-13 dol.

Władysław Lizoń z nowo wybraną burmistrz Mississaugi Bonnie Crombie w Cetrum KulGazeta tury im. Jana Pawła II

ścią miasta, połączenie do Toronto i do głównego portu lotniczego w Kanadzie, który jest przecież w Mississaudze. Jest wiele projektów, które są planowane i będą realizowane i na pewno będziemy zaangażowani federalnie w ich realizacje i finansowanie. Z takich mniejszych problemów, dla niektórych bardzo dokuczliwych w częściach mojego okręgu, to hałas spowodowany przez startujące i lądujące samoloty i trzeba się z tym uporać, oczywiście lotniska nie przesuniemy. Musimy znaleźć rozwiązania, które te uciążliwości pomogą zminimalizować.

M.P.B.: Jakie rozwiązania Pan chciałby wprowadzić?

W.L.: Po pierwsze, odpowiednie kierowanie ruchem lotniczym, tak by samoloty jak najmniej latały nad terenami zabudowanymi. Po drugie, przyjąć program, który pozwoliłby na ochronę akustyczną ludzi, którzy tam mieszkają. Tylko w ten sposób można ten hałas zmniejszyć. Są plany zastosowania nowych samolotów, których silniki mają o wiele niższy poziom hałasu, ale to jest coś, co będzie możliwe dopiero w przyszłości. To będzie trwało jeszcze lata, dlatego ta ochrona akustyczna jest bardzo ważna.

M.P.B.: Dlaczego Pana wyborcy powinni głosować na Pana, a nie na Pańskiego kontrkandydata?

W.L.: W wyborach federalnych wyborcy głosują w przeważającym stopniu nie na kandydata, lecz na partię, ale oczywiście kandydat też ma swoją wagę. Prostsze jest to w wyborach miejskich, gdzie głosuje się na kandydata.

Ale by odpowiedzieć na to pytanie podkreślę dwa powody. Jeden to jest ten, że program wy-

Sprej zamiast zastrzyków przeciw grypie Ontario wprowadza nowy sprej do nosa, który będzie stanowić nową formę szczepienia przeciwko grypie. Będzie to alternatywa w stosunku do zastrzyku.

Sprej, który będzie dostępny od 26 października dla dzieci od 2 do 17 lat, będzie ochroną prze-

ciwko czterem rodzajom wirusa grypy, a nie jak dotychczas trzech.

Dodatkowa ochrona jest przeciwko tzw. wirusowi typu B, który atakuje dzieci i młodzież częściej niż dorosłych.

Rodzice nadal będą mieli opcje zaczepienia dzieci przy pomocy zastrzyku.

Pluskwy w blokach w T.O. Mimo zapewnień ze strony Toronto Public Health, że problem pluskiew w Toronto jest coraz mniejszy, najnowsze badanie wskazuje, że tak nie jest.

Nowy raport agencji Compas wykonany na zlecenie Abell Pest Control, wykazuje, że 70 proc. ontaryjskich inspektorów informuje, że coraz więcej jest doniesień o pojawieniu się pluskiew na

ich terenie.

Badania wykazały, że najwięcej pluskiew jest w budynkach mieszkalnych i tam największy jest (68 proc.) wzrost liczby przypadków zauważenia tych insektów.

Wiele firm i hoteli ma profesjonalnie przeprowadzane programy, podczas gdy w budynkach mieszkalnych jest to trud-

Dorośli natomiast będą szczepieni w sposób tradycyjny, co ich uchroni przed trzema możliwymi typami wirusa grypy.

Ministerstwo Zdrowia podaje, że ok. 20 proc. Kanadyjczyków choruje corocznie na grypę.

Do szpitala trafia 12 tys., 3,5 tys. ludzi rocznie umiera. niejsze.

Mieszkańcy bloków mieszkalnych przedstawiają przerażający obraz, kiedy pluskwy wychodzą ze wszystkich możliwych szpar, nawet z kontaktów elektrycznych, ludzie znajdują je w swoich materacach.

Toronto Public Health podaje, że do tej pory od początku roku zanotowano 543 skargi w tej sprawie. Oto dane z poprzednich lat: 2014 - 1368, w 2013 1315 i w 2012 - 1492.

opr. Magda Schneider

Gazeta 42, 16 - 22 października 2015

strona 10

KOMENTARZE, OPINIE...

www.gazetagazeta.com

świat SZWECJA

NORWEGIA

Nobel dla Angusa Deatona Pokojowy Nobel dla orędowników dialogu narodowego w Tunezji Ekonomiczny Szkocki ekonomista Angus tyczne, podając jako przykład, że Laureatem tegorocznej Pokojowej Nagrody Nobla został Tunezyjski Kwartet na rzecz Dialogu Narodowego i Pokoju. Z różnych stron świata płyną gratulacje i pozytywne oceny decyzji Norweskiego Komitetu Noblowskiego.

Tunezyjski Kwartet otrzymał Nobla za wkład w budowanie pluralistycznej demokracji w Tunezji po jaśminowej rewolucji z 2011 r. Komitet Noblowski podkreślił w oświadczeniu, że pokojowy Nobel ma być zachętą dla Tunezyjczyków, którzy "mimo wielkich wyzwań położyli podwaliny pod narodowe braterstwo". Wyrażono nadzieję, że za tym przykładem pójdą inne kraje regionu.

W skład Kwartetu wchodzą cztery organizacje kluczowe dla społeczeństwa obywatelskiego w Tunezji: centrala związkowa UGTT (Powszechna Tunezyjska Unia Pracy), Tunezyjska Konfederacja Przemysłu, Handlu i Rzemiosła (UTICA), Tunezyjska Liga Praw Człowieka oraz Tunezyjska Rada Adwokacka.

Kwartet został utworzony latem 2013 roku, gdy z powodu politycznych zabójstw i rosnących niepokojów społecznych proces demokratyzacji w Tunezji był zagrożony. Był był "wielkim autorytetem moralnym" oraz "mediatorem i siłą napędową pokojowych demokratycznych zmian w Tunezji" - podkreślił Komitet Noblowski.

Prezydent Tunezji Bedżi Kaid Essebsi oświadczył, że tegoroczny pokojowy Nobel jest uhonorowaniem drogi konsensusu, którą wybrał kraj, by doprowadzić do transformacji politycznej po arabskiej wiośnie.

Lech Wałęsa, laureat pokojowego Nobla z 1983 roku, uznał tegoroczny wybór Komitetu No-

blowskiego za decyzję mądrą, choć nie widowiskową. Podkreślił, że w Tunezji przemiany demokratyczne spośród krajów Afryki północnej przebiegły najlepiej. Przypomniał, że był w Tunezji po wybuchu rewolucji w tym kraju.

Minister spraw zagranicznych Grzegorz Schetyna uznał przyznanie pokojowego Nobla Tunezyjskiemu Kwartetowi na rzecz Dialogu Narodowego za hołd dla arabskiej wiosny "i tych wszystkich, którzy w sposób tak dramatyczny walczyli o swoją podmiotowość". Ocenił, że Tunezja jest symbolem udanej zmiany i "wielkiej ofiary, którą tam poniesiono".

Unia Europejska pogratulowała nagrody Tunezyjskiemu Kwartetowi, wskazując, że jego działanie pokazuje, jak można zakończyć kryzysy nękające region. "Po wizycie w marcu w Tunezji rozumiem i poważam ten wybór" - napisał na Twitterze szef Rady Europejskiej Donald Tusk, gratulując Tunezyjczykom.

Szefowa unijnej dyplomacji Federica Mogherini podkreśliła, że "Pokojowa Nagroda Nobla dla Tunezyjskiego Kwartetu na rzecz Dialogu Narodowego pokazuje drogę do wyjścia z kryzysów w regionie: (to) jedność narodowa i demokracja".

Przewodniczący Parlamentu Europejskiego Martin Schulz zaakcentował, że Tunezyjczycy mają prawo do dumy z wyróżnienia. Jak wskazał, wyróżnieni z wizją, determinacją i w inteligentny sposób bronili wartości pokojowych i modernizacyjnych wartości w czasie transformacji politycznej.

Sekretarz generalny ONZ Ban Ki Mun podkreślił, że uznanie należy się wszystkim, którzy za-

inicjowali arabską wiosnę. Wskazał zarazem, że wielkie nadzieje, które towarzyszyły początkowo arabskiej wiośnie, ustąpiły wkrótce miejsca poważnym wątpliwościom. "Tunezja potrafiła uniknąć rozczarowania i zawiedzionych nadziei, które w tak tragiczny sposób pojawiły się gdzie indziej" - zaakcentował sekretarz generalny ONZ. Prezydent Francji Francois Hollande wyraził opinię, że pokojowy Nobel dla Kwartetu na rzecz Dialogu Narodowego jest wyrazem najwyższego uznania dla demokratycznych przemian w Tunezji. Dodał, że potrzeba większego zaangażowania we wspieranie tunezyjskich reform.

Zdaniem Hollande'a przyznanie nagrody jest wyrazem moralnego wsparcia dla Tunezji, która stoi w obliczu poważnych wyzwań.

Hollande podkreślił, że uznanie Europy i całej społeczności międzynarodowej dla demokratyzacji w Tunezji "nie powinno się ograniczać do przyznania jednorazowej nagrody, lecz musi polegać na konsekwentnym nagradzaniu zapoczątkowanej w tym kraju transformacji".

Oficjalnie wiadomo, że w 2015 roku do Pokojowej Nagrody Nobla zgłoszono 273 kandydatury 205 osób oraz 68 organizacji.

Wśród faworytów wymieniano m.in. papieża Franciszka, kanclerz Niemiec Angelę Merkel, kongijskiego ginekologa i obrońcę praw kobiet Denisa Mukwege czy Międzynarodową Kampanię na rzecz Likwidacji Broni Jądrowej (ICAN).

Pokojowy Nobel zostanie wręczony 10 grudnia, w rocznicę śmierci fundatora Alfreda Nobla, w Oslo. Nagroda warta jest 972 tys. dolarów.

HOLANDIA

Boeinga 777 zestrzelono rosyjską rakietą Buk Samolot linii Malaysia Arlines, który rozbił się w 2014 r. nad wschodnią Ukrainą, został zestrzelony pociskiem ziemia-powietrze Buk, wyprodukowanym w Rosji - ogłosił we wtorek w raporcie holenderski urząd ds. bezpieczeństwa (OVV). Rosja skrytykowała dokument.

OVV w raporcie końcowym na temat przyczyn katastrofy nie wyjaśnia, kto wystrzelił rakietę.

Podaje, że pocisk wystrzelony został z obszaru o powierzchni 320 km kw. na wschodzie Ukrainy. Ocenia, że władze Ukrainy latem 2014 roku powinny były zamknąć przestrzeń powietrzną nad wschodnią częścią kraju, gdzie trwały walki prorosyjskich separatystów i armii ukraińskiej.

We wtorek w bazie wojskowej Gilze-Rijen zaprezentowano zrekonstruowane ze szczątków fragmenty kabiny i części kadłuba, gdzie znajdowała się klasa biznesowa. Boeing wykonujący lot MH17 "rozbił się na skutek dokonanej na zewnątrz detonacji głowicy, która uderzyła w samolot na lewo od kokpitu" - powiedział szef OVV Tjibbe Joustra. Śledczy ustalili, że pocisk eksplodował niecały metr od kokpitu.

Na konferencji prasowej w Moskwie, zorganizowanej przez producenta rosyjskich rakiet Ałmaz-Antej i poświęconej wypadkowi samolotu MH17 na Ukrainie, przedstawiono wyniki eksperymentu, wskazującego rzekomo, iż rakieta zostalła wystrzelona z terytoriów kontrolowanych przez armię ukraińską.

Maxim Shipenkov PAP/EPA

Przed przedstawieniem raportu szef OVV spotkał się z rodzinami ofiar katastrofy. Powiedział im, że pasażerowie, którzy nie zginęli na skutek uderzenia pocisku, stracili przytomność z powodu nagłej dekompresji i braku tlenu. Według raportu niektórzy mogli być świadomi przez czas do 90 sekund, jednak śledczy nie znaleźli oznak wskazujących, by ludzie podejmowali jakiekolwiek świadome działania.

Premier Holandii Mark Rutte wezwał Rosję do współpracy z odrębnym, koordynowanym przez holenderskich prokuratorów śledztwem karnym dotyczącym odpowiedzialności za kata-

strofę samolotu. Rutte zaznaczył, że jego rząd nie będzie spekulował, kto jest za nią odpowiedzialny.

Na Ukrainie Hennadij Zubko, który kieruje komisją rządową badającą przyczyny katastrofy, zapewnił, że władze ukraińskie "wypełniły wszystkie rekomendacje ICAO"; "Premier Arsenij Jaceniuk oznajmił, że zestrzelenie samolotu było "zaplanowaną operacją rosyjskich służb specjalnych". Wyraził przekonanie, że był to atak dokonany z terytorium będącego "pod kontrolą rosyjskich bojowników".

W Rosji producent rakiet Buk, koncern Ałmaz-Antej oznajmił,

Deaton został tegorocznym laureatem Nagrody Nobla w dziedzinie nauk ekonomicznych ogłosiła w poniedziałek w Sztokholmie Królewska Szwedzka Akademia Nauk. Wyróżniono go za "analizę konsumpcji, ubóstwa i dobrobytu".

"By opracować politykę promującą dobrobyt i redukującą ubóstwo, musimy najpierw zrozumieć indywidualne wybory konsumpcyjne" - wskazano w uzasadnieniu, podkreślając, że Deaton bardziej niż ktokolwiek inny przyczynił się do tego zrozumienia.

Deaton zajmuje się m.in. ekonomią zdrowia, ekonomią rozwoju i ekonomią dobrobytu. Urodził się w 1945 roku w Edynburgu. Ma podwójne obywatelstwo - brytyjskie i amerykańskie. Wykłada ekonomię i sprawy międzynarodowe na prestiżowym Uniwersytecie Princeton w USA. W uzasadnieniu nagrody zwrócono uwagę, że Deaton koncentruje się w swej pracy na trzech kluczowych kwestiach: jak konsumenci dzielą swe wydatki między różne dobra, ile z dochodu społeczeństwa jest wydawane, a ile oszczędzane oraz w jaki sposób najlepiej mierzyć i analizować dobrobyt i ubóstwo.

Zaakcentowano, że praca Deatona ma wielkie znaczenie dla opracowywania polityki, pomagając np. określić, które grupy społeczne zostaną najbardziej dotknięte podwyżką podatku VAT na żywność.

Torsten Presson z komitetu przyznającego ekonomiczne Noble podkreślił, że tegoroczny laureat pomógł badaczom zrozumieć indywidualne wybory konsumenckie i ich znaczenie dla gospodarki. Wskazał, że praca Deatona ma "ogromny wpływ" na społeczność akademicką, zmieniając różne gałęzie ekonomii - mikroekonomię, makroekonomię i ekonomię rozwoju. Zwrócił też uwagę na aspekty prak-

pod wpływem Deatona rząd Indii zmodyfikował metodologię mierzenia ubóstwa.

Występując na telefonicznej konferencji prasowej już jako laureat tegorocznego ekonomicznego Nobla Deaton powiedział o sobie, że jest "kimś, kto interesuje się biednymi tego świata, tym, jak ludzie się zachowują i co zapewnia im dobre życie". Jego zdaniem skala skrajnego ubóstwa na świecie będzie maleć, ale zastrzegł, że nie jest w tej kwestii "hura optymistą". Zwrócił uwagę m.in. na "ogromne problemy zdrowotne dorosłych i dzieci w Indiach", wskazując, że choć kraj ten poczynił znaczne postępy, połowa dzieci wciąż jest tam niedożywiona.

Deaton powiedział dziennikarzom, że jest zachwycony otrzymaniem ekonomicznego Nobla.

Jednocześnie z satysfakcją odnotował, że postanowiono nagrodzić "pracę, zajmującą się biednymi tego świata".

Agencja Associated Press zwraca uwagę, że Deaton nie unika kontrowersyjnych kwestii w Stanach Zjednoczonych. Dwa razy do roku pisze komentarz do problemów amerykańskich dla brytyjskiego Królewskiego Towarzystwa Ekonomicznego; krytycznie ocenił podejmowanie przez Republikanów próby obalenia przeforsowanych przez administrację Baracka Obamy ustaw o opiece zdrowotnej, wskazywał, że ustrój polityczny USA nie jest w stanie zdziałać wiele w kwestii pogłębiającej się przepaści między bogatymi a resztą społeczeństwa.

Oficjalna nazwa ekonomicznego Nobla to Nagroda Banku Szwecji im. Alfreda Nobla. W przeciwieństwie do nagród w innych dziedzinach tego wyróżnienia nie ustanowił Alfred Nobel jej fundatorem jest od 1968 roku Bank Szwecji. Wysokość nagrody wyniosła w tym roku 8 mln koron szwedzkich (ponad 860 tys. euro).

że według przeprowadzonych przez niego testów Boeing 777 został trafiony rakietą z pozycji ukraińskich. Jak oznajmił dyrektor koncernu Jan Nowikow, mógł być to nawet jeszcze starszy typ pocisku niż Buk-M1, który - jak wcześniej podawał koncern - nie jest już na wyposażeniu armii rosyjskiej, ale używa go armia ukraińska.

Wiceszef MSZ Rosji Siegiej Riabkow oświadczył po ogłoszeniu raportu OVV, że dokument nie jest bezstronny. Jest on, jak ocenił Riabkow, próbą wyciągnięcia założonego z góry wniosku i wykonania politycznego zamówienia. Według wiceministra nie uwzględniono w dochodzeniu np. danych Ałmaz-Antej.

Z uznaniem o holenderskim śledztwie wypowiedziały się natomiast Unia Europejska i Stany Zjednoczone. Według szefowej unijnej dyplomacji Federiki Mogherini raport OVV powinien "zakończyć spekulacje na temat kluczowych faktów związanych z katastrofą". Mogherini wymieniła tu ustalenia dotyczące typu

pocisku i obszaru, skąd go wystrzelono. W USA rzecznik Rady Bezpieczeństwa Narodowego Ned Price powiedział, że raport OVV jest "kamieniem milowym" w staraniach o pociągnięcie do odpowiedzialności osób odpowiedzialnych za zestrzelenie samolotu.

Ze swej strony międzynarodowi prokuratorzy prowadzący śledztwo karne oświadczyli, że ustalono "osoby będące przedmiotem zainteresowania". Dodali, że śledztwo nie zakończy się w tym roku. Nie ujawnili tożsamości nikogo z podejrzanych.

Boeing 777, który wykonywał lot MH17 z Amsterdamu do Kuala Lumpur, rozbił się 17 lipca 2014 roku. Zginęło 298 osób, w tym 193 obywateli Holandii. Zachód i Ukraina uważają, że maszyna została najprawdopodobniej zestrzelona rakietą ziemiapowietrze dostarczoną separatystom w Donbasie przez Rosję.

Moskwa stanowczo odrzuca te oskarżenia i wskazuje na siły ukraińskie jako na sprawców katastrofy.

Gazeta 42, 16 - 22 października 2015

www.gazetagazeta.com

KOMENTARZE, OPINIE...

UNIA EUROPEJSKA

strona 11

świat

Polska i kraje bałtyckie nie będą uzależnione od Rosji Przedstawiciele Polski, Litwy i Komisji Europejskiej podpisali w czwartek porozumienie, które otwiera drzwi do budowy połączenia gazowego między naszymi krajami. Dzięki niemu skończy się izolacja energetyczna i uzależnienie od Rosji państw bałtyckich.

Umowa dotycząca struktury finansowania wartego ponad 500 mln euro projektu została zawarta w obecności premier Ewy Kopacz, szefa Komisji Europejskiej Jean-Claude'a Junckera, oraz przywódców Litwy, Łotwy i Estonii.

Przewodniczący Rady Europejskiej Donald Tusk mówił dziennikarzom, że podpisanie porozumienia "to rzeczywiście pierwszy bardzo poważny krok w realizacji unii energetycznej".

"Trochę się obawiałem, kiedy ruszałem w Europę - to było dwa lata temu - z ideą unii energetycznej, że wszyscy się zgodzą a później nikt niczego nie zrobi; bo trudno się nie zgodzić z ideą bezpieczeństwa, niepodległości energetycznej, ale później trzeba pogodzić sprzeczne interesy" - powiedział Tusk.

Według niego kwestia gazowego interkonektora między Polską a Litwą jak w soczewce pokazywała wszystkie kłopoty związane z ideą unii energetycznej, m.in. konieczność pogodzenia często sprzecznych interesów poszczególnych państw.

"Dlatego bardzo się cieszę, że ta umowa została podpisana, bo okazuje się, że w sprawie bezpie-

czeństwa energetycznego stała się ona takim praktycznym programem, gdzie są źródła finansowania, konkretna decyzja, a niedługo będą konkretne instalacje" - powiedział.

Zaznaczył, że nie chodzi tu tylko o geopolitykę, ale też o bardzo przyziemne rzeczy, takie jak ceny gazu. "Główny dostawca, czyli cały czas Rosja, mógł wymuszać wysokie ceny gazu właśnie dlatego, że nie było możliwości dywersyfikacji. Na pewno przedsięwzięcia takie jak interkonektor polsko-litewski będą miały wpływ na relacje europejsko-rosyjskie i politykę gazową" dodał Tusk.

Inwestycja, realizowana przez polski Gaz-System i litewskiego operatora systemu przesyłowego AB Amber Grid, ma poprawić bezpieczeństwo energetyczne krajów bałtyckich, które obecnie są w dużym stopniu zależne od gazu z Rosji.

Polska premier przekonywała, że porozumienie to dowód, że można skutecznie działać na rzecz eliminacji wysp energetycznych w Unii Europejskiej i wzmacniania bezpieczeństwa energetycznego wszystkich państw naszego regionu.

Nie wymieniając z nazwy Rosji zwracała uwagę, że dzięki połączeniu gazowemu między Polską a Litwą "będziemy zdecydowanie silniejsi w negocjacjach z dominującym dostawcą gazu".

Kopacz przyznała, że przed Polską jest "znaczny wysiłek fi-

nansowy" związany z inwestycją. "Ale jesteśmy na niego gotowi w imię solidarności energetycznej oraz budowy wspólnego rynku energii i bezpieczeństwa energetycznego" - zadeklarowała premier.

Polskę i państwa bałtyckie dzielił spór ws. finansowania projektu. W zeszłym miesiącu przedstawiciele władz Polski, Litwy, Łotwy i Estonii porozumieli się jednak w tej sprawie, co otworzyło drogę do jego realizacji. Całkowite koszty budowy połączenia to 558 mln euro. UE przeznaczyła na wsparcie prac budowlanych 295 mln euro oraz 10 mln euro na badania. Państwa bałtyckie wyłożą na budowę 43 mln euro. Polski wkład ma wynieść ok. 120 mln euro. Podpisane w czwartek porozumienie to właśnie umowa o strukturze finansowania projektu.

"To inwestycja na rzecz unii energetycznej, która nam się zwróci" - przekonywał Juncker, wskazując, że UE dofinansuje projekt bezprecedensowo wysoką kwotą. Szef KE zwracał uwagę, że realizacja projektu "zakończy długie uzależnienie państw bałtyckich od jednego dostawcy".

Także prezydent Litwy Dalia Grybauskaite uznała interkonektor GIPL za "decydujący krok" w kierunku stworzenia unii energetycznej, który ma znaczenie dla konkurencyjności nie tylko państw bałtyckich, ale całej UE. "Ten krok nie byłby możliwy bez dobrej woli i politycznego zrozu-

BIAŁORUŚ

Białorusini wybierali prezydenta przy muzyce i kawie Kobiety ubrane w stroje ludowe sprzedają smakołyki w bufecie, słychać skoczną muzykę, a przed lokalem wyborczym na dzieci czekają samochodziki do wynajęcia - w Mińsku trwa w niedzielę głosowanie w wyborach prezydenckich.

Przy wejściu do lokalu wyborczego w białoruskojęzycznym gimnazjum przy głównej ulicy miasta, prospekcie Niepodległości, zorganizowano bufet. Można w nim bardzo tanio kupić drożdżówki, przekąski, czekolady a nawet alkohol. Obok stoją cztery stoliki, przy których wyborcy piją kawę i herbatę.

Jeszcze przed wejściem do lokalu słychać skoczną muzykę ludową. Po kilku minutach zastępuje ją piosenka patriotyczna w wykonaniu dzieci. "Kocham swoją ojczyznę - śpiewają - bo jest jedyna na świecie". Porządku wewnątrz lokalu pilnuje dwóch milicjantów.

Dyrektorka liceum i przewodnicząca komisji wyborczej Iryna Pasiukiewicz powiedziała PAP, że specjalnie na ten dzień przygotowano program muzyczny na żywo. Wystąpi między innymi jeden z nauczycieli, który zaśpiewa solo, oraz grająca na cymbałach uczennica. Będzie też konkurs sportowy dla rodziców i dzieci. "Chcemy, żeby to było święto rodzinne" - podkreśla.

Zapewnia, że głosowanie przebiega spokojnie. "W okolicy

są domy starej zabudowy. Nasi wyborcy to starsi ludzie, inteligencja, pisarze, artyści, kadra kierownicza" - mówi.

Czasem starszym potrzebna jest pomoc, bo tracą orientację i np. wchodzą do niewłaściwego pokoju. Zdarzyło się też kilka przypadków, gdy wyborców nie było w spisie, ale mieli przy sobie umowy najmu mieszkania i zostali dopisani, bo pozwala na to białoruskie prawo wyborcze opowiada.

W tym lokalu w głosowaniu przedterminowym frekwencja wyniosła 23 proc., czyli mniej niż w skali całego kraju, gdzie odnotowano rekordowe 36 proc. W niedzielę wyborcy zaczęli przychodzić około godz. 10, wcześniej było raczej pusto. "Ale kilka osób czekało na otwarcie lokalu, bo wiedzą, że na pierwszych 5 wyborców czekają podarki. Dostali cukierki" - dodała dyrektorka.

Jej słowa o spokojnym przebiegu głosowania potwierdzają obserwatorzy, których w tym lokalu jest 18 - m.in. z Komunistycznej Partii Białorusi, proprezydenckiej organizacji Biała Ruś czy Białoruskiego Związku Kobiet.

Pytani przez PAP na ulicy Białorusi w większości deklarują, że oddali głos na prezydenta Alaksandra Łukaszenkę, choć są też tacy, którzy przyznają, że nie poszli do urn.

"Głosowałam na Łukaszenkę przedterminowo. Bo mu ufam. U nas w kraju jest cicho i spokojnie.

Pensje nie są duże, ale mnie to w zupełności wystarcza" - powiedziała kobieta w średnim wieku.

Na urzędującego prezydenta oddała też głos spotkana na ulicy emerytka. "Przeniosłam się na Białoruś w roku Czarnobyla (1986) - opowiada. - Pamiętam, że kultura była tu wtedy na bardzo niskim poziomie, było to wi-

Prezydent Łukaszenka głosuje razem z najmłodszym synem Nikołajem. Jak poinformowała w poniedziałek nad ranem Centralna Komisja Wyborcza, Aleksander Łukaszenka wygrał wybory prezydenckie na Białorusi zdobywając 83,49 proc. głosów. Roman Pilipey PAP/EPA

Przewodniczący Rady Europejskiej Donald Tusk (C) podczas konferencji prasowej w Brukseli, 15 bm.

Radek Pietruszka PAP

mienia, a także wsparcia z budżetu europejskiego" - zaznaczyła.

Premier Łotwy Laimdota Straujuma podkreśliła, że podpisana umowa to istotny wkład do integracji i rozwoju rynku gazowego, a także wzmocni niezależność energetyczną państw bałtyckich. "Łotwa, Litwa, Estonia i Polska poczyniły kolejny krok w kierunku ograniczenia zależności energetycznej UE. Znaczenie strategiczne tego projektu jest niepodważalne. Dzięki niemu zapewnimy dywersyfikację tras przesyłowych, zwiększy się też bezpieczeństwo energetyczne państw naszego regionu" - powiedziała Straujuma. Jak dodała, dzięki porozumieniu udało się wyeliminować izolację energetyczną państw bałtyckich.

Premier Estonii Taavi Roivas podkreślił, że uzależnienie od jednego dostawcy surowca energetycznego to nie tylko kwestia gospodarki, ale także bezpieczeństwa.

"Chciałbym pogratulować KE podjęcia wysiłków, aby uczynić unię energetyczną rzeczywistością. Poprzez ten projekt nie tyl-

ko budujemy gazociąg, ale też tworzymy bardziej zintegrowana Europę" - powiedział Roivas.

Prowadzący z Rembelszczyzny koło Warszawy do Jauniunai na Litwie gazociąg będzie miał długość 534 km, w tym na terytorium Polski 357 km. Ma powstać do 2019 r. "Ta inwestycja jest naprawdę bardzo dobrze zaangażowana. Dzisiejsze wydarzenie właściwie przesądza, że będziemy ją realizować, natomiast przygotowujemy się do niej od dwóch lat" - powiedział dziennikarzom w Brukseli prezes Gaz-Systemu Jan Chadam. Jak podkreślił, nie zgadza się z opiniami, że projekt jest niekorzystny finansowo dla naszego kraju, bo poza tym, że przyczynia się do budowy unijnego rynku energii, to ma też wymiar biznesowy.

Interkonektor to jeden z ważnych elementów unijnej strategii energetycznej i został uznany za "projekt o wspólnotowym znaczeniu". Budżet UE dofinansuje projekt kwotą 295 mln euro, co stanowi ok. 60 proc. wartości inwestycji (558 mln euro).

dać nawet po prezenterach w telewizji. I chociaż po Czarnobylu było tak ciężko, Łukaszenka (który jest prezydentem od 1994 r. PAP) zdołał podnieść ducha w narodzie. Organizował święta, np. Dzień Mińska. Czuliśmy, że jesteśmy razem" - opowiada.

Teraz - według niej "wszystko się zmieniło" "On już wszystko wie, wnika we wszystkie dziedziny życia. Jak się u nas sport rozwija! On wie, że człowiek powinien dbać o zdrowie. W każdej rodzinie są po trzy samochody, katolicy zaprzyjaźnili się z prawosławnymi i ludzie zaczęli do nas jeździć. Trzeba patrzeć głębiej i szerzej, globalnie - jak on" oznajmiła.

Inna kobieta - jak deklaruje zagłosowała przedterminowo na Łukaszenkę "biorąc pod uwagę trudną sytuację międzynarodową". Jej zdaniem jest on w stanie zapewnić krajowi bezpieczeństwo i zaskarbił sobie szacunek u swoich kolegów-prezydentów.

"Ale rozeszliśmy się w poglądach z dziećmi. One będę głosować dzisiaj - na (przedstawicielkę opozycji Taccianę) Karatkiewicz (która apelowała, by nie głosować przedterminowo z powodu większego ryzyka manipulacji wyborczych - PAP). Uważają, że nowy człowiek może coś zmienić zarówno w sferze polityki wewnętrznej, jak i zagranicznej" powiedziała.

Kobieta w średnim wieku, spotkana na spacerze z psem, przyznaje, że nie poszła na wybory, "bo jestem leń", ale gdyby głosowała, to na Łukaszenkę. "Bo coś

w kraju robi. U nas jest cicho, spokojnie, nie tak jak na Ukrainie. To dla nas wielki przykład.

Co innego mówić, co się myśli, a co innego to, co tam było. Zresztą i tak nigdy nie będzie tak, jak człowiek chce" - dodaje filozoficznie.

Zastrzegła, że nie widzi nikogo, kto mógłby Łukaszenkę zastąpić. "Powywieszali kartki z życiorysami, a programów nie ma. To przecież nie wystarczy" skarży się na brak wystarczającej informacji o kandydatach. I dodaje: "A wy w tej Unii też przecież nie macie dobrze - co się tam u was dzieje z tymi uchodźcami.

Ja bym nie chciała, żeby u nas też tak było".

Nie głosował też mężczyzna w średnim wieku. "To nie wybory, wynik jest z góry znany. Łukaszenka będzie na stanowisku tak długo, jak długo mu pozwolą siły fizyczne. Od nas nic nie zależy, jak z pogodą. Dlatego podchodzę do tego jak do pogody - z obojętnością" - wyjaśnił.

Także zamiatający chodniki pracownik służb oczyszczania przyznaje, że nie głosował. "U nas w pracy sytuacja była w ostatnich dnia napięta, bo święto. Poza tym mam w domu remont" - dodał.

W wyborach startuje czworo kandydatów - oprócz Łukaszenki i Karatkiewicz - szef uważanej za lojalną wobec reżimu Łukaszenki Partii Liberalno-Demokratycznej Siarhiej Hajdukiewicz oraz szef Białoruskiej Partii Patriotycznej Mikałaj Ułachowicz.

Z Brukseli Krzysztof Strzępka, Marzena Kozłowska i Anna Widzyk (PAP)

Z Mińska Małgorzata Wyrzykowska (PAP)

strona 12

Gazeta 42, 16 - 22 października 2015

KOMENTARZE, OPINIE...

www.gazetagazeta.com

kraj

Siedem kadencji Sejmu: od 29 ugrupowań do dwupartyjnej dominacji Od rozdrobnionego Sejmu 29 ugrupowań po izbę zdominowaną przez PO i PiS - tak w ciągu siedmiu kadencji zmieniał się kształt polskiego parlamentu. W tym czasie na czele rządów stało 12 premierów, a dwukrotnie odbyły się wybory przedterminowe.

SEJM I KADENCJI (1991-1993) W 1991 roku odbyły się pierwsze całkowicie wolne wybory parlamentarne, w których wystartowało 111 komitetów wyborczych.

Poprzedziła je burzliwa dyskusja nad ordynacją, ostatecznie przyjęto system proporcjonalny, bez progów wyborczych. Przyczyniło się to do dużego rozdrobnienia w Sejmie I kadencji: zasiedli w nim reprezentanci aż 29 ugrupowań, z czego tylko 10 wprowadziło do izby powyżej 10 posłów.

Unia Demokratyczna uzyskała 12,3 proc. głosów i 62 mandaty, SLD - 12 proc. (60), PSL - 9,2 proc. (50), Wyborcza Akcja Katolicka (koalicja wokół ZChN) - 9 proc. (50), Konfederacja Polski Niepodległej - także 9 proc. (51), Porozumienie Obywatelskie Centrum (wokół PC) - 8,7 proc. (44), KLD - 7,5 proc. (37), Porozumienie Ludowe (solidarnościowi ludowcy) - 5,5 proc. (28), Solidarność - 5 proc. (27), Polska Partia Przyjaciół Piwa (efemeryczny związek artystów kabaretowych i przedsiębiorców) - 3 proc. (16).

Początkowo prezydent Lech Wałęsa powierzył misję sformowania rządu Bronisławowi Geremkowi, reprezentującemu posiadającą najwięcej mandatów UD, jednak nie był on w stanie zebrać większości i ostatecznie gabinet sformował Jan Olszewski w oparciu o koalicję PC, ZChN i Porozumienia Ludowego (również bez trwałej większości). Po upadku gabinetu Olszewskiego w czerwcu 1992 roku niepowodzeniem zakończyła się próba utworzenia rządu Waldemara Pawlaka (PSL). Kolejny gabinet Hanny Suchockiej (UD) również nie był w stanie utworzyć stabilnej większości i w efekcie Sejm I kadencji pracował jedynie dwa lata.

"To był etap niemowlęcy polskiej demokracji. Ordynacja wyborcza potęgowała realne zjawisko potężnego rozdrobnienia partyjnego. To, że największy klub Unii Demokratycznej, która te wybory wygrała, liczył niewiele ponad 60 posłów, nie wynikało tylko z ordynacji. Polacy po rozbiciu obozu solidarnościowego byli mocno zdezorientowani, co odbiło się na frekwencji wyborczej, do urn poszło o 20 proc. mniej wyborców niż przed dwoma laty w wyborach czerwcowych. Konsekwencją tego był potężnie rozdrobniony Sejm, w którym nie sposób było wyłonić większości i dlatego zakończył kadencję przed terminem, po dwóch latach" - mówi politolog prof. Antoni Dudek.

ła progi wyborcze: dla partii 5 proc., dla koalicji 8 proc. Zarejestrowano 34 komitety. Zwyciężył SLD z wynikiem 20,41 proc., co dało 171 mandatów poselskich.

W Sejmie znalazły się też: PSL (15,4 proc. głosów), UD (10,59 proc.), UP (7,28 proc.), KPN (5,77 proc.), BBWR (5,41 proc.).

Zwycięski SLD - wówczas koalicja partii i ugrupowań lewicowych, skupiona wokół Socjaldemokracji Rzeczypospolitej Polskiej (SdRP) - utworzył rządzącą koalicję z PSL, które uzyskało 132 mandaty. Prezes Stronnictwa Waldemar Pawlak został premierem. W Sejmie II kadencji Rada Ministrów zmieniała się jeszcze dwa razy. Wskutek sporu koalicjantów w 1995 r. na czele rządu stanął Józef Oleksy; gdy Prokuratura Wojskowa wszczęła śledztwo wobec zarzutów stawianych Oleksemu, ten podał się do dymisji, a szefem rządu został Włodzimierz Cimoszewicz.

"Uchwalenie nowej ordynacji z progami wyborczymi przyniosło z kolei ogromne zniekształcenie woli wyborców w wyborach 1993 roku - co trzeci głos oddany w tamtych wyborach nie znalazł swojej reprezentacji w Sejmie.

Niemalże wszystkie formacje prawicowe nie przekroczyły progu, poza Sejmem znaleźli się: Donald Tusk (wówczas lider Kongresu Liberalno-Demokratycznego) i Jarosław Kaczyński (lider Porozumienia Centrum). Efekt był taki, że zwycięzca wyborów SLD - otrzymawszy niewiele ponad 20,5 proc. głosów miał prawie 40 proc. mandatów w Sejmie. Drugi był PSL, który z 15proc. poparciem otrzymał prawie 30 proc. mandatów. Później takiego bonusa wyborczego nie otrzymała żadna inna partia" mówi prof. Dudek.

SEJM III KADENCJI (1997-2001) W wyborach w 1997 r. wystartowało 10 komitetów wyborczych. Dwiema głównymi siłami rywalizującymi w kampanii były SLD oraz koalicyjna AWS, która skupiła ugrupowania prawicowe.

Sprawujący władzę w koalicji z PSL Sojusz pozostawał przez długi czas liderem przedwyborczych sondaży. W kampanii pod hasłem "Dotrzymaliśmy słowa" podkreślał osiągnięcia swoich rządów. Zmiany w notowaniach na korzyść AWS spowodowała m.in. powódź.

Ostatecznie zwyciężyła AWS (33,83 proc. i 201 mandatów), a SLD (27,13 proc. i 164 mandaty) i PSL (7,31 proc. i 27 mandatów) przeszły do opozycji. Trzecie miejsce w wyborach, wyprzedzając PSL, zdobyła Unia Wolności, na którą głosowało 13,37 proc. wyborców, co dało jej 60 miejsc w parlamencie. W Sejmie znalazł się też Ruch Odbudowy Polski (5,56 proc. i 6 mandatów).

Rząd utworzyły AWS i UW. Premierem został Jerzy Buzek z AWS. "Prawica wyciągnęła z poprzednich wyborów wnioski.

SEJM II KADENCJI Skonsolidowana w ramach AWS (1993-1997) Przedterminowe wybory od- wygrała kolejne wybory i utwobyły się zgodnie z nową ordyna- rzyła rząd razem z UW. Unia na cją wyborczą, która wprowadza- ponad rok przed kolejnymi wy-

borami opuściła koalicję i do wyborów władzę sprawował rząd mniejszościowy AWS. Miało to związek z konstytucją i zwiększeniem roli rządu. To był jedyny rząd, który przetrwał cztery lata pomimo rozpadu koalicji" - podkreślił prof. Dudek.

SEJM IV KADENCJI (2001-2005) O mandaty ubiegało się 15 komitetów, do Sejmu weszło sześć. Startujący w koalicji z Unią Pracy SLD uzyskał 41,04 proc., co dało 216 mandatów. Druga była Platforma Obywatelska, która zdobyła 12,68 proc. i 65 mandatów, trzecie miejsce zajęła Samoobrona z 10,20 proc. głosów i 53 mandatami, kolejne były: Prawo i Sprawiedliwość (9,5 proc. głosów i 44 mandaty), PSL (8,98 proc. głosów i 42 mandaty), Liga Polskich Rodzin (7,87 głosów i 38 mandatów).

Nie znalazły się w parlamencie wchodzące w skład rządu poprzedniej kadencji AWS i UW. W wyborach w 2001 roku spora część byłych polityków AWS i UW wystartowała z list nowych ugrupowań: PO i PiS. Rząd sformował Leszek Miller wchodząc w koalicję z PSL. Spory wokół dwóch ustaw podzieliły koalicjantów i doprowadziły do dymisji ministrów PSL w 2003 r. Rząd Millera ustąpił rok później, na czele tzw. rządu fachowców powołanego na rzecz stabilizacji politycznej stanął bezpartyjny Marek Belka, który dopiero za drugim razem otrzymał w Sejmie wotum zaufania.

"Rządy koalicji AWS i UW miały na tyle złe notowania, że otworzyły drogę do nowego rekordu, który padł w 2001 roku SLD otrzymał do tego momentu absolutnie nieosiągalne 40 proc. głosów, zwyciężając w każdym z okręgów wyborczych. Nie dało to jednak samodzielnej większości i SLD musiał szukać sojusznika w PSL. W 2001 roku nastąpiła największa do tej pory zmiana na scenie partyjnej - na gruzach AWS i UW powstały dwie nowe formacje: PO i PiS, choć jeszcze wtedy nie były one głównymi rozgrywającymi" - podkreślił Dudek.

Pomimo prowadzenia Platformy w wyborczych sondażach to PiS odniósł zwycięstwo zdobywając 26,99 proc. i 155 mandatów. Platforma uzyskała 24,14 proc. i 133 mandaty. Następne były: Samoobrona (11,41 proc. i 56 mandatów), SLD (11,31 proc. i 55 mandatów), LPR (7,97 proc. i 34 mandaty), PSL (6,96 proc. i 25 mandatów), Mniejszość Niemiecka (0,29 proc. i 2 mandaty).

Rozmowy o koalicji z PO zakończyły się fiaskiem, na czele rządu mniejszościowego PiS stanął Kazimierz Marcinkiewicz. W obliczu kryzysu związanego z uchwaleniem ustawy budżetowej w 2006 r. PiS zawarł tzw. pakt stabilizacyjny z LPR i Samoobroną, który doprowadził do utworzenia rządu koalicyjnego z szefem PiS Jarosławem Kaczyńskim na czele. Po burzliwym sporze z Samoobroną i dwukrotnej dymisji jej lidera Andrzeja Leppera ze stanowiska wicepremiera Kaczyński zerwał koalicję i podał swój rząd do dymisji. Odbyły się przedterminowe wybory.

"Po tym, jak SLD zaczął się rozpadać, PO i PiS zaczęły zdobywać popularność. Zakończyło się to zwycięstwem PiS, ale niezbyt spektakularnym, przypieczętowanym wygraną Lecha Kaczyńskiego w wyborach prezydenckich. Zaczął się okres bardzo burzliwych rządów PiS, najpierw samodzielnych, a potem w koalicji z Samoobroną i LPR, które także weszły do polskiej polityki w 2001 roku" - powiedział politolog.

SEJM V KADENCJI (2005-2007) Wśród 22 komitetów startujących w wyborach w 2005 roku na plan pierwszy wysunęły się PO i PiS, które początkowo deklarowały chęć zawarcia koalicji. Lider Platformy Donald Tusk zdecydował jednak o przejściu do opozycji wobec PiS i budowaniu nowego politycznego wizerunku.

PO w kampanii zaczęła zwalczać wizję IV RP i postanowiła uchodzić za reprezentanta tych, którym z PiS było nie po drodze. W odpowiedzi PiS w spocie wyborczym określiło wizję państwa Platformy jako "Polskę liberalną", swoją własną wizję nazywając "Polską solidarną". Rządzący dotąd SLD, kreowany w kampanii na partię zmienioną i odmłodzoną (przewodniczącym został młody polityk Wojciech Olejniczak), startował pod hasłem "Zmieniając siebie zmieniajmy Polskę".

SEJM VI KADENCJI (2007-2011) Listy ogólnopolskie zarejestrowało 7 komitetów. Dwiema głównymi siłami były PO i PiS. Platforma startowała pod hasłem "By żyło się lepiej. Wszystkim".

Hasłem PiS było "Zlikwidujemy korupcję".

Wygrała PO, zdobywając 41,51 proc. głosów, PiS otrzymało 32,11 proc., koalicja Lewicy i Demokratów (SLD+SdPl+UP +PD) - 13,15 proc., a PSL - 8,91 proc. Progu wyborczego nie przekroczyły: Samoobrona (1,53 proc.), LPR (1,30 proc.), Polska Partia Pracy (0,99 proc.) i Partia Kobiet (0,28 proc.). W Sejmie zasiedli reprezentanci zaledwie czterech partii, najmniej do tej pory.

PO uzyskała 209 mandatów w Sejmie, PiS - 166. Koalicja LiD wprowadziła do Sejmu 53 posłów, a PSL - 31. Mniejszość Niemiecka zdobyła jeden mandat.

Widok na salę obrad podczas ostatniego, 102. posiedzenia Sejmu VII kadencji, 9 bm.

Jacek Turczyk PAP

Rząd stworzył po raz drugi lider PO Donald Tusk.

SEJM VII KADENCJI (2011-2015) Wybory w październiku 2011 roku ponownie wygrała Platforma, a Donald Tusk został pierwszym w wolnej Polsce premierem, który rządził w kolejnej kadencji. Koalicjantem PO, tak jak w 2007 roku, zostało PSL. Zarejestrowano 14 komitetów wyborczych, do Sejmu dostało się sześć. PO otrzymała 39,18 proc. i 207 mandatów, PiS - 29,89 proc. i 157 mandatów, Ruch Palikota - 10,02 proc. i 40 mandatów, PSL - 8,36 proc. i 28 mandatów, SLD - 8,24 proc. i 27 mandatów, Mniejszość Niemiecka - 0,19 proc. i 1 mandat.

W związku z wyborem na przewodniczącego Rady Europejskiej Tusk we wrześniu 2014 r. zdecydował o rezygnacji z funkcji premiera. Powołana na to stanowisko została Ewa Kopacz.

"Po raz pierwszy w dziejach III RP zdarzyło się, że ta sama formacja wygrała dwie kadencje pod rząd (SLD też rządził przez dwie kadencje, ale rozdzielone czteroletnim okresem rządów AWS-UW). Na zwycięstwo Platformy złożyło się kilka czynników: relatywnie dobra koniunktura gospodarcza w Polsce na tle pogrążonej w kryzysie Europy, błędy PiS w kampanii wyborczej i skuteczność Donalda Tuska, który w krytycznym momencie, gdy sondaże wskazywały na zwycięstwo PiS, wsiadł do słynnego Tuskobusa i zaczął jeździć po kraju. Dziś jeżdżą wszyscy, ale wtedy to było spektakularne działanie, które podziałało. Co prawda PO nie miała tak dobrego wyniku jak w 2007 roku, ale wciąż miała prawie 10 proc. przewagi nad PiS. Platformie pomogło także zwycięstwo Bronisława Komorowskiego w wyborach prezydenckich rok wcześniej. Zwycięstwo prezydenta ułatwia formacji, z której on się wywodzi, zwycięstwo w wyborach parlamentarnych. Nowością w polityce zdominowanej przez PO i PiS jest pojawienie się Ruchu Palikota, który w trakcie kadencji stał się efemerydą" - podsumował prof.

Dudek.

SEJM VIII KADENCJI (2015-) Do walki o mandaty stanęło 8 ogólnopolskich komitetów. 25 października rozstrzygnie się, jak będzie wyglądał Sejm następnej kadencji i kto sformuje rząd.

Magdalena Cedro (PAP)

www.gazetagazeta.com

Gazeta 42, 16 - 22 października 2015

KOMENTARZE, OPINIE...

strona 13

kraj

Dzień Edukacji Narodowej - odznaczenia dla nauczycieli i manifestacja Demonstracja dwóch największych związków zrzeszających nauczycieli i pracowników oświaty przed kancelarią premiera, a wcześniej w kancelarii życzenia i odznaczenia dla nauczycieli od premier Ewy Kopacz - tak wyglądały środowe obchody Dnia Edukacji Narodowej.

Z okazji święta wszystkich pracowników oświaty w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów zorganizowano uroczystość wręczenia nauczycielom i pedagogom odznaczeń państwowych. Premier wraz z minister edukacji narodowej Joanną Kluzik-Rostkowską wręczyły też stypendia i nagrody najzdolniejszym uczniom w kraju, a także odznaczenia oraz tytuły honorowego profesora oświaty nauczycielom, którzy przez lata pracy wyróżnili się osiągnięciami dydaktycznymi i wychowawczymi.

Specjalne życzenia nauczycielom z okazji ich święta złożyła również w specjalnym liście para prezydencka. "Polscy pedagodzy powinni mieć zapewnione coraz lepsze warunki do pełnienia swoich obowiązków. Zawód nauczyciela ze wszech miar zasługuje, by cieszyć się prestiżem i uznaniem. W dobie rewolucji informatycznej i budowania gospodarki opartej na wiedzy nie sposób przecenić Państwa roli w kształceniu i przygotowywaniu młodych Polaków do dorosłego życia. Sprawy środowiska pedagogicznego muszą, więc być przedmiotem szczególnej troski władz. Polskie państwo i samorządy powinny z pełną determinacją wspierać nauczycieli i szkolnictwo" - podkreślili Andrzej Duda i Agata Kornhauser-Duda.

O tym, że praca nauczycieli zasługuje na szacunek i docenienie mówiła też szefowa rządu podczas uroczystości w kancelarii premiera. "Powinno to mieć oczywiście realne odzwierciedlenie w wynagrodzeniach i wiem, i rozumiem wasze racje. Nikt nie ma co do tego wątpliwości" - powiedziała do zgromadzonych. Zaznaczyła, że w ostatnich latach rząd starał się robić, co możliwe w ramach budżetu. "Nie obiecujemy bez pokrycia" - dodała.

"W ostatnich latach, chcę przypomnieć, że wiele dobrego też się wydarzyło. W ciągu 10 lat budżet na oświatę zwiększył się z 25 do 40 mld zł, a wiemy, że w tym samym czasie liczba uczniów spadła o 23 proc., nauczycieli wykonujących czynny zawód o 11 proc." - powiedziała Kopacz.

Odniosła się w ten sposób do manifestacji, którą wspólnie zorganizowały dwa największe związki zawodowe zrzeszające nauczycieli i pracowników oświaty - Związek Nauczycielstwa Polskiego oraz Sekcja Krajowa Oświaty i Wychowania NSZZ "Solidarność", domagając się poprawy warunków pracy i płacy nauczycieli. Rozpoczęła się ona przed kancelarią premiera niedługo po uroczystości.

Związkowcy chcą zwiększenia nakładów na edukację, w tym podwyżek płac nauczycieli o 10 proc. w 2016 r. Przypominają, że obecny - 2015 r. jest trzecim z rzędu, w którym nauczyciele nie dostaną podwyżek. Domagają się

też przeciwdziałania prywatyzacji edukacji i zahamowania procesu łamania prawa przez niektóre samorządy prowadzące szkoły.

"Jesteśmy tu, bo żyjemy i pracujemy w kraju, w którym nauczyciele zarabiają najmniej w Europie" - podkreślił przewodniczący Sekcji Krajowej Oświaty i Wychowania NSZZ "S" Ryszard Proksa.

Manifestujący złożyli w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów petycję do premier. "Wiemy już, że z minister Joanną Kluzik-Rostkowską nie mamy o czym rozmawiać. Nasza obecność tutaj świadczy o tym, że nie wykonuje ona dobrze swoich obowiązków" oświadczył prezes Związku Nauczycielstwa Polskiego Sławomir Broniarz.

W petycji podkreślono, że po raz pierwszy od wielu lat członkowie dwóch związków zawodowych działających w oświacie protestują razem. "Pomimo naszych dotychczasowych starań w ciągu ostatnich kilku miesięcy strona rządowa nie podjęła dialogu w żadnej z podniesionych przez nas spraw" - napisano. "Jesteśmy przekonani, że edukacja nie może być traktowana jako element kosztowy w rachunku ekonomicznym, lecz jako inwestycja o wysokim poziomie zwrotu. Takiej edukacji, będącej elementem polityki społecznej pań-

Demonstracja Związku Nauczycielstwa Polskiego w Warszawie

stwa, oczekujemy jako obywatele, nauczyciele, pracownicy oświaty i członkowie organizacji związkowych" - podkreślono w petycji do szefowej rządu.

Kiedy do manifestujących wyszła minister Kluzik-Rostkowska, nie została dopuszczona do głosu. "Doszło do dosyć przedziwnej sytuacji, kiedy to minister chce rozmawiać, a okazuje się, że związki zawodowe nie chcą rozmawiać. Związki zawodowe postulują podniesienie nakładów na

oświatę, chciałam powiedzieć im, że w 2016 r. będzie na oświatę 1,2 mld zł więcej" - tak Kluzik-Rostkowska skomentowała dziennikarzom niedopuszczenie jej do głosu. Poinformowała, że dodatkowe środki przeznaczone będą na etaty dla nauczycieli uczących w I klasach szkół podstawowych dzieci sześcioletnie. "Myślę, że tak, owszem wiele nas (ze związkami) dzieli, często się spieramy, ale jakoś tak wydaje mi się, że są sprawy, które nas łączą" - powie-

Paweł SupernakPAP

działa. Wyjaśniła, że chodzi jej m.in. o obecność sześciolatków w szkołach i utrzymanie w systemie edukacji gimnazjów.

Dzień Edukacji Narodowej obchodzony jest 14 października, w rocznicę powstania w 1773 r. Komisji Edukacji Narodowej pierwszego w Europie ministerstwa oświaty - która zajęła się reformowaniem szkolnictwa w Polsce. Wprowadzono go w 1982 r., w miejsce obchodzonego wcześniej Dnia Nauczyciela.

Były premier Rosji wzywa UE, aby nie potakiwała władzy rosyjskiej Wzywamy UE, aby - ze względu na globalne bezpieczeństwo nie potakiwała władzy rosyjskiej i nie stosowała kompromisów mówił w czwartek w Łodzi były premier i rosyjski dysydent Michaił Kasjanow.

Były premier Rosji był w czwartek gościem organizowanych w Łodzi Igrzysk Wolności interdyscyplinarnej trzydniowej imprezy połączonej z forum wymiany doświadczeń pomiędzy liderami różnych środowisk. Rosyjski ekonomista, polityk i dysydent, przedstawiciel antyputinowskiej opozycji wygłosił inauguracyjny wykład na temat polityki bezpieczeństwa w regionie.

Kasjanow podkreślił, że sankcje ekonomiczne wobec Federacji Rosyjskiej działają skutecznie. "Pojawiają się sygnały, że obecny reżim bardzo boi się następnego roku - roku wyborów.

Sytuacja ekonomiczna jest kluczem dla rozwiązania problemów i my - jako opozycja demokratyczno-liberalna - nawołujemy UE, aby nie stosowała kompromisów i nie potakiwała władzy rosyjskiej, mając na względzie zachowanie globalnego bezpieczeństwa w przyszłości" - zaznaczył.

"15 lat temu żyliśmy w przekonaniu, że problemy związane z rozpadem Związku Sowieckiego się skończyły; kraje dawnego ZSRS stały się niepodległe, kraje dawnego Układu Warszawskiego poszły swoją drogą, która pozwoliła im wybudować system demokratyczny i gospodarkę rynkową. Wydawałoby się, że Federacja Rosyjska także idzie ta drogą" - mówił Kasjanow.

Rosyjski dysydent przypomniał, że jeszcze niedawno Rosja wraz z Unią Europejską i Stanami Zjednoczonymi tworzyła koalicję walczącą z terroryzmem.

"Na początku XXI wieku ogłosiliśmy, że Rosja i UE są partnerami strategicznymi. Powstał komitet Rosja - NATO; był to nowy krok, by w przyszłości łączyć wysiłki w kwestiach bezpieczeństwa. Będąc wówczas premierem mówiłem publicznie, że marzę, aby Rosja stała się pełnoprawnym członkiem NATO. Prezydent Putin twierdził, że nie odrzuca takiej koncepcji" - stwierdził.

Zdaniem Kasjanowa, w latach 2005-2006 sytuacja w Rosji zaczęła się zmieniać. "Zaczęto na nowo dzielić własność, zaprzestano rozwoju demokracji, zniknął niezawisły system sądowy. W Rosji przestały istnieć niezależne media i trójpodział władzy.

Zaczął się zamach na najważniejszą instytucję demokracji, którą są wybory" - mówił.

W opinii b. premiera Rosji począwszy od 2007 r. najważniejszym celem ekipy Władimira Putina było utrzymanie władzy.

"Każdy autorytarny reżim w celu utrzymania władzy poszukuje zewnętrznego wroga. Rosja na czele z Putinem nie jest wyjątkiem. Takiego wroga znaleziono; jest to NATO - a przypominam, że pięć lat wcześniej Rosja rozważała wstąpienie do NATO. Wrogami zostali: NATO, USA i w końcu UE" - zaznaczył.

Kasjanow dodał, że pierwszym działaniem sprawdzającym reakcję Zachodu na plany Rosji była operacja wojskowa w Gruzji w sierpniu 2008 r. Nieskuteczna

Były premier i rosyjski dysydent Michaił Kasjanow

interwencja państw UE w sprawie Gruzji doprowadziła - zdaniem Kasjanowa - do obecnej sytuacji na Ukrainie. "Być może będą kolejne tereny zajęte przez Rosję, może Mołdowa lub kraje bałtyckie" - dodał. Przyczyny aneksji i działań na wschodzie Ukrainy podawane przez rząd Putina wydają się - zdaniem Kasjanowa - "po prostu śmieszne".

Jako największe zagrożenia dla bezpieczeństwa współczesnej Europy wymienił on - obok rządu Putina - zapalne punkty w Syrii, Iraku oraz terroryzm Państwa Islamskiego (IS). Zaznaczył, że "nie do zaakceptowania" jest wspieranie prezydenta Syrii Baszszara al-Asada, mimo że walczy on z IS. "Nie możemy uznać reżimu Asada, ale możliwe jest porozumienie USA, UE i Rosji w tej sprawie i utworzenie koalicji bez jego udziału" - wyjaśnił Kasjanow.

W programie drugiej edycji Igrzysk Wolności, której hasłem wiodącym jest "Jak uratować demokrację" znalazły się panele dyskusyjne, wykłady, koncerty

PAP/EPA

oraz wystawa "Azerbejdżan: Podwójna Dawka Represji" przedstawiająca losy obrońców wartości demokratycznych w tym państwie.

Impreza podzielona została na dwie ścieżki programowe. Pierwsza z nich to: "Miasto - rewitalizacja - kultura", druga to "Demokracja - prawa człowieka". Wiodącym zagadnieniem, dotyczącym Łodzi będzie miasto, jako przestrzeń nowego zaangażowania obywatelskiego.

Uczestnicy Igrzysk rozmawiać mają również na temat m.in. mediów a demokracji czy walki z eurosceptycyzmem i radykalizmem. Obok Michaiła Kasjanowa prelegentami są m.in. europoseł Janusz Lewandowski, prof.

Radosław Markowski, prof.

Paweł Śpiewak czy chiński obrońca praw człowieka Liao Yiwu. Organizatorem Igrzysk Wolności, które potrwają do 17 października jest Fundacja Industrial, wydawca czasopisma "Liberte!". Patronem strategicznym wydarzenia jest EC-1 Fundacja Łódzka.

strona 14

Gazeta 42, 16 - 22 października 2015

www.gazetagazeta.com

AKTUALNOŚCI

Ruszył nabór do cyberpolicji

Minął tydzień na Ukrainie...

Na Ukrainie ogłoszono nabór do cyberpolicji. Nowa służba, która będzie podlegała MSW, ma liczyć 400 funkcjonariuszy. Będą walczyli z cyberprzestępczością i ochraniali dane przed terrorystami oraz krajami, które walczą przeciw Ukrainie.

Prezentując w czwartek tworzoną właśnie formację, premier Arsenij Jaceniuk wyraził nadzieję, że ukraińska cyberpolicja ze względu na wysokie kwalifi-

kacje ukraińskich informatyków będzie najlepsza w Europie.

"Cyberprzestępczość jest problemem globalnym. Ukraina powinna podjąć to wyzwanie i stworzyć policję, która ochroni dane obywateli i urzędów państwowych przed organizacjami terrorystycznymi oraz państwami, które walczą z Ukrainą, przede wszystkim przed Rosją" - oświadczył. Nabór pracowników cyberpolicji ma trwać do końca paź-

dziernika. Jej najlepsi funkcjonariusze, zwani agentami specjalnymi, mogą liczyć na zarobki rzędu tysiąca dolarów. (Średnia płaca na Ukrainie w sierpniu wyniosła ok. 4200 hrywien, czyli niecałe 200 USD).

Na Ukrainie trwa reforma MSW, w ramach której od lipca na ulice stopniowo wychodzą funkcjonariusze nowej policji. Ma ona całkowicie zastąpić w listopadzie istniejącą jeszcze milicję.

Donbasie jest broń, która miała być wycofana Ukraina niestałym członkiem Rady Bezpieczeństwa ONZ WSztab generalny Ukrainy za- ciurkiw oświadczył tymczasem, ukraińsko-rosyjskiej. Dotyczy to Egipt, Japonia, Senegal, Ukraina i Urugwaj zostały wybrane w czwartek - bez głosów sprzeciwu - na pięciu nowych niestałych członków Rady Bezpieczeństwa ONZ. Ich dwuletnia kadencja rozpocznie się 1 stycznia 2016 roku.

W liczącym 193 państwa członkowskie Zgromadzeniu Ogólnym NZ kandydatura Egiptu otrzymała 179 głosów, Japonia - 184 głosy, Senegal - 187, Ukraina - 177, Urugwaj - 185 głosów.

Nowe państwa zastąpią w RB Czad, Chile, Jordanię, Litwę i Nigerię.

Rada Bezpieczeństwa liczy 15 członków, z czego pięć państw (Chiny, Rosja, USA, Wielka Brytania i Francja) to stali członkowie.

Informując o wyborze nowych niestałych członków RB, w tym Ukrainy, agencja Associated Press pisze, że da to Kijowowi nową platformę do dyplomatycznego sparingu z Rosją - stałym członkiem Rady.

Ukraiński minister spraw zagranicznych Pawło Klimkin oświadczył w czwartek, że to bardzo ważny dzień dla Ukrainy i ONZ, gdyż "Ukraina walczy z rosyjską agresją". Powiedział, że jego kraj jest dumny z "solidarności świata".

Według AP może też dochodzić do spięć między Japonią a Chinami, tak samo jak Rosja stałym członkiem RB. Japonia, jak przypomina AP, wiedzie spory terytorialne zarówno z Rosją, jak i Chinami.

pewnia, że w Donbasie trwa wycofywanie uzbrojenia z linii rozdziału w konflikcie z separatystami, jednak misja obserwacyjna OBWE w tym regionie twierdzi, że wciąż znajduje się tam sprzęt, którego nie powinno już tam być.

Sztab poinformował w czwartek, że zarówno siły ukraińskie, jak i separatyści, przystąpili do wycofywania moździerzy. "Proces wycofywania moździerzy o kalibrze poniżej 100 mm prowadzony jest synchronicznie wraz z wycofywaniem tych systemów przez bojowników i pod kontrolą OBWE" - powiedział agencji Interfax-Ukraina rzecznik sztabu Władysław Sełezniow.

Rzecznik specjalnej misji monitoringowej OBWE Michael Bo-

Ukraina po raz pierwszy obchodziła Dzień Obrońców W Kijowie po raz pierwszy na szczeblu państwowym obchodzono Dzień Obrońcy Ukrainy. Przypada on 14 października, w dniu święta religijnego Opieki Matki Boskiej, uznawanego również za Dzień Kozactwa oraz dzień utworzenia Ukraińskiej Powstańczej Armii (UPA). Podczas uroczystości prezydent Petro Poroszenko prezentował w środę najnowszy sprzęt wojskowy i apelował do żołnierzy, by mimo rozejmu w konflikcie z separatystami w Donbasie w każdej chwili byli przygotowani na wzrost napięcia na wschodzie kraju.

"Udało się nam powstrzymać gorącą fazę konfliktu, lecz sytuacja wciąż jest niebezpieczna. W żadnym razie nie mamy podstaw, by spocząć na laurach" - oświadczył. Poroszenko podziękował jednocześnie "partnerom zagranicznym" za wsparcie obronne i dodał, że Ukraina otrzymuje nieśmiercionośną broń z zagranicy.

"Nie potrzebujemy zagranicznych żołnierzy. Ukraińcy władają sztuką wojenną i mają siłę ducha, która wystarczy do obrony naszej ziemi przed okupantem.

Ale jesteśmy wdzięczni za nieśmiercionośną broń obronną, którą w końcu zaczęliśmy otrzymywać" - powiedział.

Z okazji święta ulicami Kijowa przeszedł zorganizowany przez nacjonalistów z partii Swoboda i Prawy Sektor doroczny marsz ku chwale UPA. Jego uczestnicy domagali się m.in. uwolnienia więźniów politycznych, za których uważają członków swoich organizacji przebywających obecnie w aresztach śledczych.

Jest to m.in. 26-letni Andrij

Ulicami Kijowa przeszedł 14 października doroczny marsz ku chwale UPA

Medwedko, podejrzany o zabójstwo znanego z prorosyjskich poglądów dziennikarza Ołesia Buzyny. Dziennikarz został zastrzelony w kwietniu. Przed aresztowaniem Medwedko był znany jako aktywista walczący z nielegalnymi budowami w Kijowie.

Po rewolucji na Majdanie Niepodległości walczył z separatystami w Donbasie. Jego stronnicy twierdzą, że padł ofiarą zemsty milicyjnej.

Specjalnie dla więzionych członków ruchów nacjonalistycznych trasa marszu prowadziła w pobliżu dwóch aresztów śledczych, w których przebywają.

Przed pierwszym aresztem odmówiono modlitwę i wygłoszono przemówienia, przed drugim urządzono koncert.

Uczestnicy marszu nieśli portrety przywódcy ukraińskich nacjonalistów Stepana Bandery i dowódcy UPA Romana Szuchewycza. Byli ochraniani przez setki uzbrojonych funkcjonariuszy MSW, którzy dysponowali psami do poszukiwania ładunków wybuchowych. Mimo obaw, prócz wybuchu jednej petardy, nie doszło do żadnych incydentów. MSW podało, że kilkunastu osobom odebrano noże i inne nie-

że jej obserwatorzy widzieli na linii rozgraniczenia uzbrojenie, które zgodnie z mińskimi ustaleniami, powinno było być wyprowadzone na odległość 15 km z obu stron konfliktu.

"Wciąż pozostaje ono na linii rozgraniczenia z jednej i z drugiej strony" - podkreślił.

Według relacji Bociurkiwa 5 i 8 października po stronie ukraińskiej widziano stanowisko ze sterowanymi rakietami przeciwczołgowymi, a 9 i 10 października odnotowano siedem, a następnie 23 czołgi na terytoriach kontrolowanych przez tzw.

Doniecką Republikę Ludową (DRL).

"Uzbrojenie nie znajduje się ponadto w miejscach, w którym miało być przechowywane. Stykamy się także z problemami ze swobodą poruszania się obserwatorów misji w Donbasie. Uzbrojeni przedstawiciele DRL nie pozwolili nam na skontrolowanie miejsc, do których wycofywany jest sprzęt. Na terytorium kontrolowanym przez Kijów dostępu do takich miejsc odmówiono nam dwukrotnie" - przekazał.

OBWE nie ma także dostępu do wszystkich odcinków granicy

przede wszystkim obwodu donieckiego - poinformował Bociurkiw.

"Zwracaliśmy się z wnioskami, w których prosiliśmy o zezwolenie na skontrolowanie odcinka granicy, podlegającego DRL, ale spotkaliśmy się z odmową. Zdarzało się to wielokrotnie.

Długość granicy ukraińsko-rosyjskiej (w obwodach donieckim i ługańskim - PAP) wynosi ponad 400 kilometrów i różne grupy mogą ją przekraczać w jakimkolwiek miejscu. Na terytoriach kontrolowanych przez Ługańską Republikę Ludową dostęp do granicy mamy" - oświadczył rzecznik misji OBWE. W konflikcie z prorosyjskimi separatystami od 1 września obowiązuje zawieszenie broni. W pierwszych dniach października siły rządowe i ich przeciwnicy rozpoczęli wycofywanie z linii walk w obwodzie ługańskim uzbrojenia o kalibrze poniżej 100 mm. W następnej kolejności broń zacznie być wycofywana w obwodzie donieckim. Celem tych działań jest utworzenie w Donbasie 30-kilometrowej strefy buforowej.

Z Kijowa Jarosław Junko (PAP)

Ukraina jest gotowa do "wojny prawnej" z Rosją Roman Pilipey PAP/EPA

bezpieczne przedmioty, ale nikt nie został zatrzymany.

W październiku 2014 roku Poroszenko zlikwidował obchodzony wcześniej 23 lutego komunistyczny Dzień Obrońcy Ojczyzny i wydał dekret, w którym ogłosił, że święto wojska ukraińskiego będzie obchodzone 14 października, w dniu święta Opieki Matki Boskiej, które nazywane jest Pokrową.

W maju na Ukrainie weszła w życie ustawa, która uznaje prawny status uczestników walk o niepodległość kraju w XX wieku, w tym członków UPA. Ustawa otworzyła możliwość udzielania weteranom tych walk pomocy socjalnej oraz uznała odznaczenia i stopnie wojskowe walczących o niepodległość, które przyznano im w formacjach, w jakich służyli.

UPA walczyła podczas drugiej wojny światowej zarówno przeciw Niemcom, jak i ZSRS. Od wiosny 1943 roku prowadziła także działania zbrojne przeciwko ludności polskiej Wołynia, Polesia i Galicji Wschodniej, zmierzające do jej całkowitego usunięcia z tych terenów. Oblicza się, że w wyniku działań UPA zginęło około 100 tys. Polaków.

Premier Ukrainy Arsenij Jaceniuk oświadczył w czwartek, że Kijów jest gotowy do "wojny prawnej" z Moskwą, jeśli ta nie zgodzi się na restrukturyzację ukraińskiego zadłużenia z tytułu obligacji kupionych przez Rosję w 2013 roku. Ich wartość to 3 mld dolarów.

"Ukraina pozostawia Rosji szansę przyjęcia warunków restrukturyzacji, które zostały uzgodnione z większością kredytodawców" - podkreślił szef rządu na konferencji prasowej, na której wystąpił wspólnie z minister finansów Natalią Jaresko. Jaceniuk zaznaczył, że Moskwa ma czas na podjęcie decyzji do 29 października.

We wtorek prezydent Rosji Władimir Putin zasugerował, by Ukraina spłaciła zadłużenie, zaciągając kredyt w Międzynarodowym Funduszu Walutowym.

Polecił też jednocześnie rosyjskiemu ministerstwu finansów, aby kontynuowało dialog z Kijowem w sprawie spłaty długu.

Zapadalność kupionych przez Rosję w 2013 roku ukraińskich obligacji nastąpi w grudniu. Rosyjski resort finansów bierze pod uwagę każdy scenariusz, w tym niespłacenie długu w terminie.

W ramach zatwierdzonego w marcu 2015 roku czteroletniego programu rozszerzonego finansowania Ukraina otrzyma pomoc MFW w wysokości 17,5 mld dolarów.

Porozumienie z grupą wierzycieli międzynarodowych w sprawie restrukturyzacji zadłużenia zagranicznego zostało zawarte w sierpniu. Restrukturyzacja ma zmniejszyć dług Ukrainy do 15,5 mld USD. Ustalono, że z należności głównej odpisane zostanie 20 proc., czyli około 3,6 mld dolarów, a zapadalność reszty zadłużenia zostanie przełożona na 2019 rok.

Rosja, która kupiła obligacje Ukrainy warte 3 mld dolarów, nie wzięła udziału w rozmowach na temat restrukturyzacji ukraińskiego zadłużenia, ponieważ nie zgadza się ze stanowiskiem Kijowa, że należność za te obligacje powinna być traktowana jak komercyjne papiery dłużne skarbu państwa. Rosjanie argumentują, że wierzycielem w tym wypadku nie była struktura komercyjna, lecz chodziło o pożyczkę udzieloną państwu przez państwo.

Z Kijowa Jarosław Junko (PAP)

www.gazetagazeta.com

Gazeta 42, 9 - 15 paĹşdziernika 2015

strona 15

strona 16

Gazeta 42, 16 - 22 paĹşdziernika 2015

www.gazetagazeta.com

www.gazetagazeta.com

Gazeta 42, 16 - 22 paĹşdziernika 2015

strona 17

strona 18

Gazeta 42, 16 - 22 października 2015

www.gazetagazeta.com

WYBORY 2015 Małgorzata P. Bonikowska

Programy partii

Kogo wybierzemy 19 października?

Najdłuższa kampania wyborcza w historii Kanady - 78 dni - dobiega końca. Każda partia uważa, że tylko ona ma klucz do sukcesu Kanady i nierzadko obrzuca oponentów błotem.

Zanim zagłosujemy (a głosować TRZEBA!!!), odrzućmy opinie kolegów i rodziny, przestańmy opierać się na reklamach medialnych i sami przestudiujmy programy trzech najważniejszych partii, które w tych wyborach, jak nigdy przedtem, przez większość kampanii szły "łeb w łeb".

Poniżej zamieszczamy stanowisko i obietnice każdej z trzech partii w głównych kwestiach, które interesują nas-wyborców najbardziej.

EKONOMIA, PODATKI, FINANSE

Partia Konserwatywna 1. Wprowadzono obniżenie podatków dla rodzin, które pozwala parom z dziećmi poniżej 18 lat rozdzielać dochody do wysokości 50 tys. dolarów dla celów podatkowych, jednocześnie ograniczając bezzwrotne świadczenie do 2 tys. dolarów.

2. Zwiększono dozwolony roczny limit wpłat na konta nieopodatkowane (TFSA) z 5,5 tys. do 10 tys. dolarów.

3. Powiększono Universal Child Benefit - świadczenia dla osób z dziećmi, ze 100 dolarów do 160 dolarów dla dzieci poniżej 6 roku życia. Dodano dodatkowe miesięczne świadczenie 60 dolarów dla dzieci w wieku od 6 lat do 17 lat.

4. Do 2019 roku ma być obniżona stopa oprocentowania podatków małych firm do 9 procent z obecnych 11 procent oraz zmniejszone mają być podatki korporacyjne z 22 procent do 15 procent.

5. Obiecano zbilansowane budżety.

6. Podwyższono wiek emerytalny z 65 lat do 67 lat.

7. Trwają prace nad analizą sposobu, w jaki Kanadyjczycy mogliby dobrowolnie wpłacać więcej na fundusz emerytalny Canada Pension Plan.

Obietnice: • Zwiększenie kredytów podatkowych dla firm, które oferują praktyki zawodowe wprowadzonych po raz pierwszy w 2006 roku - z 2 tys. do 2,5 tys. dolarów. I przedłużono go aby obejmował 3. i 4. rok szkolenia.

• Stały kredyt podatkowy na renowacje w domach zamiast wprowadzonego w 2009 roku tymczasowego kredytu, który kosztuje państwo 1,5 mld dolarów rocznie. Ta zmiana jest uzależniona od mocnej ekonomii. W 2009 roku kredyt dotyczył remontów maksymalnie za 10 tys. dolarów, teraz obniżono go do 5 tys. dolarów.

• Podwyższenie do 35 tys. dolarów kwoty, jaką osoby mające kupić dom po raz pierwszy mogą

wycofać bez podatku z konta RRSP aby sfinansować zakup domu. Zapowiedziano śledzenie jaki wpływ na rynek kanadyjski ma zakup nieruchomości przez osoby, które nie są rezydentami Kanady i pochodzą z zagranicy.

• Redukcja biurokracji dla firm, lepiej zharmonizować regulacje dotyczące siedzonek dla dzieci w samochodach z tymi, które obowiązują w USA aby można było zaoferować klientom lepszy wybór i lepsze ceny. Ułatwienie kalkulowania odpisów związanych z utrzymywaniem biur we własnych domach.

• Powiększenie wartości 15-procentowego odpisu podatkowego w przypadku adopcji dzieci - z 15 tys. do 20 tys. dolarów.

• Zagwarantowanie ulgi podatkowej dla osób, które płacą składki w organizacjach takich jak Kiwanis czy Royal Canadian Legion.

• Dodanie 45 mln dolarów poprzez 5 lat na istniejący już program federalnych pożyczek, które oferują finansowe wsparcie nowym imigrantom w trakcie procesu załatwiania nostryfikacji dyplomów oraz uznawania w Kanadzie ich kwalifikacji zawodowych. Jest to dodatkowa kwota poza 35 mln dolarów które zostały na ten cel przeznaczone i zapowiedziane w ostatnim budżecie.

Ustanowienie agencji nonprofitowej w Burlington, która ma pomóc w opracowywaniu produktów i technologii dla sektora produkcyjnego z budżetem 30 mln dolarów rocznie przez 5 lat. Nowe biuro promocji handlu, które ma pomóc przyciągnąć nowy biznes dla eksporterów.

• Stworzenie nowego funduszu dla muzeów, który ma być równy funduszom, jakie instytucje te zebrały prywatnie (do kwoty 15 mln dolarów rocznie).

Zwiększenie maksymalnego roczny Canada Disability Savings Grant dla nisko i średnio zarabiających rodzin z 3,5 tys. do 4 tys. dolarów.

• Kredyt podatkowy w wysokości 2 tys. dolarów dla samotnie żyjących seniorów aby pomóc prawie 1,6 mln seniorów z ich dochodami emerytalnymi.

• Stworzenie do 2020 roku 1,3 mln nowych miejsc pracy.

• "Tax Lock", który zabrania podwyższania federalnych podatków od dochodów osób i firm, podatków od sprzedaży i podatków od zatrudnienia takich jak CPP i EI. • Do 2020 roku domy i mieszkania ma zakupić 700 tys. nowych osób.

Partia Liberalna 1) Obniżyć do 20,5 proc. jeden z przedziałów podatkowych dla średniej klasy (z obecnych 22 proc.) i stworzyć dodatkowy przedział opodatkowania - 33 proc., dla osób zarabiających rocznie ponad 200 tys. dolarów.

2) Odwołać wprowadzony przez Harpera podział dochodów dla rodzin (income splitting). Zdaniem liberałów jest to dodatkowa ulga podatkowa kosztująca budżet 2 mld dolarów, która tak naprawdę jest korzyścią dla 15 proc. najbogatszych Kanadyjczyków.

3) Wprowadzić uzależniony od wysokości zarobków, a wolny od podatków miesięczny dodatek na dzieci Canada Child Benefis, który podwyższyłby wypłaty dla wszystkich rodzin z dziećmi mających roczny dochód poniżej 150 tys. dolarów.

4) Zlikwidować podwyższenie do 10 tys. limitu dopuszczalnego na nieopodatkowanych kontach bankowych TFSA ponieważ jest to pomoc wyłącznie dla dobrze sytuowanych Kanadyjczyków, którzy tego wcale nie potrzebują.

5) Utrzymać ulgi podatkowe dla małych firm upewniwszy się, czy nie dotyczy to osób bogatych.

6) Zbilansować budżet w 2020 roku.

7) Odwołać plan konserwatystów podwyższenia wieku emerytalnego do 67 roku.

8) Zwiększyć wpłaty na plan emerytalny Canada Pension Plan i wypłaty emerytalne dla Kanadyjczyków.

Obietnice: • Obniżenie podatków do 20,5 proc (z 22 proc.) dla osób zarabiających między 44J700 a 89J401

dolarów. Koszty tego mają być zrekompensowane przez wyższe opodatkowanie 1 proc. najbogatszych Kanadyjczyków.

• Wprowadzenie nowego, nieopodatkowanego dodatku na dzieci, który miałby zastąpić obecnie stosowany przez konserwatystów Universal Child Benefit.

• 200 mln dolarów rocznie na zastosowanie czystych technologii w leśnictwie, rybołówstwie, rolnictwie oraz górnictwie.

• 100 dodatkowych mln dol. na organizacje, które promują firmy o czystej technologii.

• Zmiana prawa pracy, która zapewniłaby, że pracownicy w dziedzinach gospodarki regulowanych federalnie będą mieli prawo zwracać się do swoich szefów o zwolnienie ich ze stałych godzin pracy.

• Dająca zamienić się na gotówkę ulga podatkowa w wysokości do 150 dol. dla nauczycieli, którzy wydają własne pieniądze na pomoce szkolne.

• Obniżenie składek na fundusz EI z 1,88 na 1,65 od każdych 100 dol. - jest to mniej niż 1,49 dol., które zapowiedziano w budżecie konserwatywnym na 2015 rok, ale liberałowie chcą by dodatkowe pieniądze były reinwestowane i aby 500 mln dol. zostało przeznaczone dla prowincji na szkolenia zawodowe.

• Zredukowanie czasu oczekiwania na pierwszą wypłatę zasiłku dla bezrobotnych do 1 tygodnia z 2 tygodni, co będzie kosztowało gospodarkę 710 mln dol.

• Zmiana zasad zezwalających ludziom na korzystanie z funduszu emerytalnego RRSP więcej niż jeden raz przy zakupie domu (obecnie wolno to robić tylko przy zakupie pierwszego domu).

• 1,5 mld dol. przez 4 lata na strategię zatrudnienia młodych ludzi aby pomóc 125 tys. młodych osób znaleźć pracę.

• 500 mln dol. dla prowincji na szkolenie w różnych zawodach i rzemiosłach i 200 mln na federalne programy szkoleniowe.

• 50 mln dol. na pomoc ludności

rdzennej w podnoszeniu umiejętności i szans w zdobyciu pracy • 380 mln dol. na dodatkowe finansowanie kultury i sztuki oraz odwołanie cięć w finansowaniu CBC, które zapowiedzieli konserwatyści.

• 200 mln dol. przez okres trzech lat na pomoc instytucjom badawczym, inkubatorom innowacji oraz eksporterom i zainwestowanie dodatkowych 100 mln dol. rocznie na pomoc w rozwijaniu badań.

• Zwiększenie Canada Students Grants o 50 proc., do 3 tys. rocznie i zapewnienie, że studenci nie będą musieli spłacać zaciągniętej pożyczki dopóki nie zaczną zarabiać co najmniej 25 tys. rocznie.

NDP 1. Zbilansuje budżet od razu.

2. Nie podniesie podatków personalnych od zarobków.

3. Zlikwiduje rządowy program dzielenia dochodów w celach podatkowych dla rodzin, ponieważ jest to tylko korzystne dla najbogatszych.

4. Odwróci zmiany limitów oszczędności na kontach TFSA, ponieważ nic to nie pomaga ludziom o najniższych dochodach.

5. Podwyższy podatki od dochodów w największych kanadyjskich korporacjach do mniej więcej poziomu, jaki obowiązywał zanim konserwatyści doszli do władzy.

6. Obniży podatki małych biznesów z obecnych 11 do 9 proc.

7. Będzie uznawała konserwatywny program Universal Childcare Benefit.

8. Stworzy specjalny ogólnonarodowy program opieki nad dziećmi, kosztujący 15 dol. dziennie - milion niedrogich miejsc w żłobkach i przedszkolach w całej Kanadzie.

9. Odwoła decyzję konserwatystów o podwyższeniu wieku emerytalnego do 67 lat

www.gazetagazeta.com

Gazeta 42, 16 - 22 października 2015

strona 19

WYBORY 2015 10. Zwiększy składki na CPP i wypłaty świadczeń dla Kanadyjczyków.

• Program pomocy dla farmerów, którzy nie dostali zapłaty, ponieważ sprzedali swoje produkty do amerykańskich firm, które zbankrutowały.

• Inwestycja 30 mln dol. przez okres 3 lata na fundusz tzw. Destination Canada, korporacji państwowej, która byłaby odpowiedzialna za promowanie Kanady jako destynacji turystycznej.

• Stworzenie miliona miejsc opieki nad dziećmi przez okres 8 lat, w tym 110 tys. w Kolumbii Brytyjskiej, gdzie koszt opieki jest najwyższy. Partia mówi, że koszt nie wyniesie więcej niż 15 dol. za dziecko dziennie.

• Podniesienie zasiłku dla najbiedniejszych seniorów o 400 mln dol. i obniżenie wieku emerytalnego z 67 do 65 lat.

• 40 mln ulg podatkowych dla firm, które inwestują w maszyny, sprzęt i nieruchomości używane w celu rozwoju, innowacji i badań.

• Odwrócenie planowanego zredukowania procentu, o jaki mają być rocznie podwyższane dotacje dla prowincji na cele służby zdrowia, które miały wejść w życie za dwa lata.

• W ciągu pierwszych 6 miesięcy od przejęcia władzy zwołanie spotkania premierów wszystkich prowincji aby przedyskutować plany emerytalne w Kanadzie i w Quebecu.

• Stworzenie czteroletniego funduszu o wartości 160 mln dol. na pomoc małym i średnim firmom lotniczym w przyjęciu nowych technologii i zwiększeniu produkcji.

• Zainwestowanie dodatkowych 90 mln dol. w federalny program innowacji w przemyśle motoryzacyjnym przez okres 5 lat.

• 100 mln dol. rocznie na stworzenie ponad 40 tys. miejsc pracy, płatnych praktyk i różnego rodzaju programów, w którym praca jest połączona z nauką dla młodych ludzi, przez okres 4 lat.

• Zamrożenie składek na fundusz EI przez najbliższe 4 lata i zwiększenie wydatków na szkolenie, przy jednoczesnym podniesieniu wypłat dla młodych ludzi, szczególnie utalentowanych pracowników i młodych rodziców. Zapowiedziano również ułatwienie dostępności systemu EI. • Pomoc dla sektora leśnictwa z dotacją 55 mln dol. na obiekty produkcyjne, 40 mln na badania i wdrożenia i 10 mln na promowanie kanadyjskich produktów z drewna za granicą.

• Rząd NDP nie poprze i nie ratyfikuje układu Trans Pacific Partnership (TPP).

INFRASTRUKTURA I KOMUNIKACJA

Partia Konserwatywna

1) 5,3 mld dolarów rocznie przeciętnie na projekty budowy prowincyjnej i lokalnej infrastruktury w ramach tzw. New Building Canada Plan.

2) Stworzenie New Public Transit Plan, w ramach którego rząd federalny wydałby 250 mln dolarów w 2017 roku, 500 mln w 2018 roku i 1 mld w roku 2019 na pomoc w budowie komunikacji publicznej.

3) 150 mln dol. na program Canada 150 Infrastructure na finansowanie projektów infrastrukturalnych w całym kraju w ramach obchodów rocznicy powstania Kanady w 2017 r.

4) 250 mln dolarów na rozwój szybkiego Internetu w całej Kanadzie, szczególnie w terenach wiejskich i oddalonych od dużych ośrodków.

Partia Liberalna 1) Zwiększenie środków na alternatywne źródła kapitału takie jak np. inwestycje dużych funduszy emerytalnych w większe projekty infrastrukturalne na terenach wiejskich i miejskich 2) Zapewnienie finansowania infrastrukturalnego na tanie mieszkania, publiczną komunikację, sport, zmiany klimatyczne i miasta, które miałyby oszczędnie gospodarować energią i tworzyć własną tanią energię.

3) Doroczne spotkania w Ottawie burmistrzów wielkich miast jako forum dyskusji problemów infrastrukturalnych, przed jakimi stają miasta.

4) Zwiększenie inwestycji federalnych na infrastrukturę z obecnych 65 mld dolarów do 125mld dolarów przez następnych 10 lat.

Nowe, specjalnie w tym celu stworzone finansowanie dla prowincji, terytoriów i gmin na komunikację publiczną, infrastrukturę publiczną oraz infrastrukturę terenów zielonych.

nych prowincjom aby były proporcjonalne do PKB, gwarantując wzrost 3 proc. rocznie. Obecnie wzrost wynosi 6 proc. rocznie.

2) Przeorganizowanie istniejącego i kosztującego 2 mld dolarów rocznie Labour Market Development Agreement z prowincjami dotyczące szkoleń zawodowych tak, aby były bardziej zgodne z oczekiwaniami pracodawców oraz osób poszukujących pracy.

3) 65 mln dolarów przez okres 4 lat począwszy od roku 2017 dla stowarzyszeń biznesowych i przemysłowych aby umożliwić im pracę z instytucjami edukacji wyższej tak, by wspólnie opracowano programy odpowiadające lepiej oczekiwaniom rynku pracy.

4) Przestudiowanie werdyktu Sądu Najwyższego w sprawie zgody na samobójstwa z udziałem lekarza przed sformułowaniem odpowiedzi w tej sprawie.

Partia Liberalna 1) Wzmocnienie roli rządu liberalnego w dbaniu o funkcjonowanie systemu narodowej służby zdrowia. Dyskusje z premierami jak poprawić funkcjonowanie służby zdrowia w takich kwestiach jak czekanie na pomoc medyczną, koszty leków i dostępność opieki w domach.

2) Przywrócenie dostaw poczty do domów przez Canada Post.

3) Przywrócenie długiego formularza w spisie powszechnym i spowodowanie aby Statistics Canada była agencją niezależną.

4) Spowodowanie aby dostępna była pomoc finansowa da wszystkich, którzy opiekują się ciężko NDP 1) Przeznaczenie jednego centa chorymi członkami rodziny i by z obecnych 10 centów od litra federalnego podatku od paliw na drogi, mosty i inne najważniejsze elementy infrastruktury (do 1,5 mld dolarów rocznie ekstra do końca pierwszej kadencji rządów NDP). Jest to dodanie 2,5 mld dolarów transferów z podatków od paliw przekazywanych gminom.

2) Rozwój lepszego planu rozbudowy komunikacji w porozumieniu z prowincjami i terytoriami, a także zainwestowanie 1,3 mld dolarów rocznie przez następne 20 lat jako pewne środki na publiczną komunikację dla gmin.

SPRAWY SOCJALNE Partia Konserwatywna 1) Począwszy od roku 2017-18 zwiększenie rocznych dotacji na cele służby zdrowia przekazywa-

system zasiłków dla bezrobotnych był bardziej elastyczny.

5) Zapewnienie 380 mln dolarów finansowania na sztukę i odwołanie zapowiedzianego zmniejszenia finansowania radia i telewizji CBC zapowiedziane przez konserwatystów.

6) 3 mld dolarów na pomoc i opiekę w domach dla ludzi chorych, starych i niepełnosprawnych.

7) Zapewnienie dostępności finansowej leków przez program oparty o możliwości kupowania ich hurtowo.

8) Wprowadzić nowe ograniczenia w reklamowaniu niezdrowych napojów i żywności dla dzieci.

9) Zamiar respektowania uchwały sądu najwyższego w sprawie samobójstw pod opieką lekarza i powołania komisji składającej się z członków wszystkich partii aby wspólnie opracować rekomendacje w sprawie ustawodawstwa w tej kwestii.

NDP 1) Przywrócenie 6-procentowego dorocznego wzrostu dotacji dla prowincji na służbę zdrowia.

2) Przywrócenie dostawy poczty do domów przez Canada Post, którą zlikwidowali konserwatyści 3) Przywrócenie obowiązkowego długiego formularza w spisie powszechnym, który konserwatyści zamienili na dobrowolny National House Survey.

4) 7 mln dolarów na specjalny program przygotowania się na klęski żywiołowe.

5) Dodatkowe 2 mln dolarów na szkolenia w przypadkach nagłych.

6) 28 mln dolarów na Sport Canada aby pomóc młodzieży z biednych rodzin w uprawianiu sportu 7) 1,8 mld dolarów w ciągu 4 lat by pomóc prowincjom rozwinąć służbę zdrowia dla seniorów poprzez rozbudowę opieki w domach dla 41 tys. seniorów, stworzenie dodatkowych 5 tys. miejsc w domach opieki i poprawę opieki paliatywnej.

8) 300 mln dolarów na zbudowanie 200 dodatkowych klinik i 200 mln dolarów na rekrutowanie osób wykonujących zawody medyczne.

9) 40 mln dolarów na pomoc lu-

dziom z chorobą Alzheimera i demencją w tym na badania naukowe, diagnostykę i leczenie oraz pomoc rodzinom chorych.

10)100 mln dolarów na pomoc osobom z problemami psychicznymi 11)2,6 mld dolarów przez okres 4 lat i współpraca z prowincjami dla ustalenia uniwersalnego systemu pokrywania przez rząd kosztów leków. Celem jest zmniejszenie kosztów leków o 30 proc przez możliwość kupowania ich hurtem 12)60 mln dolarów na Telefilm Canada i National Film Board.

13)Rozluźnienie zasad otrzymywania grantów przez Canada Council for the Arts.

14)W sprawie samobójstw z udziałem lekarzy: zgodnie z orzeczeniem Sądu Najwyższego NDP pozwoli na zgodne z sumieniem wolne głosowanie w parlamencie w tej sprawie.

POLITYKA ZAGRANICZNA

Partia Konserwatywna 1) Rząd konserwatywny w sprawie Ukrainy udzielił pomocy w postaci 200 członków sił zbrojnych do pomocy w szkoleniu ukraińskich żołnierzy. Od czasu gdy rozpoczął się kryzys konserwatyści obłożyli sankcjami ponad 285 osób i instytucji związanych z Putinem.

2) W sprawie państwa islamskiego od listopada 2014 Kanada była zaangażowana w kampanię powietrzną przeciwko państwu islamskiemu w Iraku i od kwietnia 2015 w Syrii. Rząd konserwatywny jest także zaangażowany w wysiłki na rzecz powstrzymania przepływu żołnierzy i pomocy finansowej na rzecz ekstremistów .

3) Uciekinierzy z Syrii: w sierpniu Stephen Harper obiecał sprowadzenie do Kanady dodatkowych 10 tys. uchodźców z Syrii przez okres 4 lat poza 11 300, których przyjęcie obiecane został do końca 2018 roku. dokończenie na str. 11 cz. II

strona 20

Gazeta 42, 16 - 22 paĹşdziernika 2015

www.gazetagazeta.com

www.gazetagazeta.com

Gazeta 41, 9 - 15 paĹşdziernika 2015

strona 21

strona 22

Gazeta 42, 16 - 22 października 2015

19

października

głosuj na mocniejszą gospodarkę i silniejszą rodzinę

www.gazetagazeta.com

www.gazetagazeta.com

Gazeta 42, 16 - 22 października 2015

strona 23

BANKRUCTWO TO NIE KONIEC TWOICH KŁOPOTÓW - TO TYLKO JEDNA Z DOSTĘPNYCH OPCJI Można zacząć wszystko od nowa Pytanie tylko jak?

KOMPLETNE DORADZTWO FINANSOWO-KREDYTOWE Pomoc przy odbudowie rekordu kredytowego • Bankructwo • Customer Proposal • Consolidation Loan • Linie kredytowe • Łączenie długów w jedną dogodną spłatę • Pośrednictwo przy rozmowach z Credit Agency

• 1, 2, 3 Mortgage • Oddłużanie • Spłaty komornika • Spłaty zaległości czynszowych • Spłata kredytów bankowych

Tel. 647 762-0497

strona 24

Gazeta 42, 16 - 22 października 2015

www.gazetagazeta.com

POLSKA, KANADYJSKA I ŚWIATOWA TELEWIZJA W DOMU • 497 kanałów, 268 w High Definition • 32 polskie kanały, wszystkie główne kanały kanadyjskie i amerykańskie (ciągle dochodzą nowe)

• sport, telewizja dla dzieci • plus XBMC – tysiące filmów, seriali TV itp..

Jedyny wymóg – WiFi Internet $20 miesięcznie plus skrzynka od $115 (proste, samodzielne podłączenie) bez kontraktu, płatne co miesiąc - 647-878-6466

Mino poradzi i pomoże

Usługi komputerowe, naprawy, sprzęt – APPLE ZNAKOMITE CENY I JAKOŚĆ USŁUG www.MacSpot.ca 647-878-6466 1221 King St West, Toronto obok McDonald’s – bezpłatny parking

www.gazetagazeta.com

Gazeta 42, 16 - 22 paĹşdziernika 2015

strona 25

strona 26

Gazeta 42, 16 - 22 października 2015

• Specjalizujemy się w elektronice INUTE UFFLER INUTE UFFLER & & BRAKE BRAKE samochodowej, używając 3090 Lakeshore Lakeshore Blvd.

Blvd. W., W., Toronto Toronto najnowszej aparatury do kompu- 3090 terowego sprawdzania silników, Tel. 416 251-2203 251-2203 Tel. 416 badania spalin wydechowych i ustawiania zbieżności kół • Klimatyzacja • Bezpłatna wycena • Wysoka jakość serwisu • Zaświadczenia do rejestracji aut • Wypożyczamy żółte tablice do przewozu aut bez ubezpieczenia w∏aÊciciel in˝. Piotr Laski

M M

M M

Otwarte od poniedziałku do soboty

k

A D W O K A T K r z y s z t o f S z o p i ń s k i BA ( Hon. Phil.) LLB B ARRISTER • S OLICITOR • N OTARY P UBLIC • Prawo Karne - Legal Aid • Nieruchomości •Testamenty • Prawo Rodzinne • Imigracyjne • Postępowanie Sądowe • Prawo Handlowe

PIERWSZA KONSULTACJA GRATIS M

Tel. 416-368-3999

Fax: 416- 368-2227

www.gazetagazeta.com

www.gazetagazeta.com

Gazeta 42, 16 - 22 paĹşdziernika 2015

strona 27

strona 28

Gazeta 42, 16 - 22 października 2015

www.gazetagazeta.com

NEINSTEIN & ASSOCIATES LLP renomowana kancelaria adwokacka w Toronto, 35 lat doświadczenia, specjalizująca się w sprawach odszkodowań z tytułu: ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■

wypadków samochodowych i potrąceń poslizgnięć i upadków niezdolności do pracy na skutek choroby lub wypadku rozszczeń ubezpieczeniowych błędów w sztuce lekarskiej obrażeń na skutek produktów nie spełniających wymogów jakości i bezpieczeństwa błędów profesjonalnych

WE GET MAXIMUM COMPENSATION DOLLARS FOR YOU. YOU DO NOT PAY UNTIL YOUR CLAIM IS SETTLED FREE INITIAL CONSULTATION WITH ONE OF OUR TRIAL LAWYERS _____________________________

HONORARIUM POBIERAMY PO ZAKOŃCZENIU SPRAWY BEZPŁATNE KONSULTACJE PRAWNE Greg Neinstein

Gary Neinstein, QC

Jeffrey Neinstein

NIE ZWLEKAJ, ZADZWOŃ, MÓWIMY PO POLSKU 416-969-4816 MOŻLIWOŚĆ WIZYT DOMOWYCH I SZPITALNYCH

1-866-920-4242

416-920-4242

WWW.NEINSTEIN.COM 1200 Bay Street. Suite 700. Toronto. Ontario, Canada. M5R 2A5

O K YL T Z A R 5 9 TE .

$1

ŚM

KONIEC MITÓW O JEDZENIU Co jeść, kiedy planujemy regularne bieganie?

Jakie produkty, wbrew powszechnej opinii są dla nas zdrowe? Jak przygotować łososia? Co słychać u Barbary Tukendorf? Odpowiedzi na wszystkie te pytania znalazły się w kolejnym odcinku „Odchudzania na śniadanie”. rolu. – Nie bójmy się jeść jajek, ich spożywanie nie podnosi cholesterolu w organizmie, lepiej sprawdzić poziom homocysteiny niż cholesterol – to jej poziom z całą pewnością powie nam czy grożą nam zmiany miażdżycowe – podpowiada Konrad Gaca.

» ekspert ds. leczenia otyłości » specjalista żywieniowy » Prezes Stowarzyszenia Zapobiegania Otyłości „Fatkillers”

Tym razem ze studia kampanii płynęły same dobre wiadomości dla osób, które pragną żyć zdrowo.

Konrad Gaca pojawił się w kuchni programu, aby zgodnie z najnowszymi badaniami, obalić mity dotyczące niektórych produktów spożywczych.

Masło Pierwszy z nich dotyczył… masła. – W 1954 wszystko się zaczęło, w Stanach Zjednoczonych starły się 2 obozy: zwolenników tłuszczów i węglowodanów. Wygrali miłośnicy węglowodanów i od tej pory z czasem na świecie rozpowszechnił się pogląd, że węglowodany są „dobre” dla organizmu, a tłuszcze nie – wyjaśnił ekspert. Obecnie ta teoria uważana jest przez naukowców za nieaktualną, ponieważ to cukier wyrządza szkody w organizmie człowieka i sprawia, że przybywa nam zbędnych kilogramów.

Masło możemy jeść na zdrowie.

Jajka Wielu z nas zmniejsza w codziennym jadłospisie ilość spożywanych jajek w obawie o poziom choleste-

Płatki owsiane – Ostatnio stworzyła się burza w internecie wokół płatków owsianych, z powodu zawartego w nich kwasu fitynowego – wspomina Konrad Gaca. Kwas fitynowy blokuje przyswajanie związków mineralnych zawartych w pożywieniu.

Płatki owsiane w 100 g zawierają go na poziomie 11,4 tymczasem norma wynosi aż 800. W przypadku płatków owsianych nie ma się więc czego obawiać.

Pani Basia będzie biegać Gościem w studiu „Odchudzania na śniadanie” była dziś Barbara Tukendorf, najstarsza uczestniczka pierwszej edycji kampanii.

Pacjentka Konrada Gacy schudła 19 kg i obecnie kończy etap wyprowadzenia z diety. Widzowie mogli podziwiać panią Basię pełną pozytywnej energii i wigoru. Marzeniem pani Basi od dawna był powrót do biegania – pasji sprzed lat. Obecnie rozpoczyna przygotowania do wznowienia tej przygody.

– Po procesie odchudzania za-

FOT. AGNIESZKA KOZŁOWSKA

KONRAD GACA

Woda – Woda jest bardzo zdrowa, ale często zdarzają się mity, że woda ”wypłukuje” – wspomina ekspert kampanii. Tymczasem niebezpieczne działanie wody w tym zakresie dotyczy tylko wód, w których ogólna zawartość minerałów wynosi poniżej 50 mg/l. W przypadku wszystkich wód butelkowych dopuszczonych do sprzedaży w Polsce, zawartość minerałów jest wyższa.

czynamy z panią Basią przygotowania do maratonu – zapowiada Konrad Gaca. Ekspert nie zalecał tej aktywności na wcześniejszych etapach. – Bieganie nie jest naj-

Po więcej informacji o kampanii „Odchudzanie na śniadanie” i jej bohaterach, przepisach na zdrowe dania kuchni fit Konrada Gacy, a także po relacje i zdjęcia z kolejnych odcinków programu zapraszamy na stronę gacasystem.pl oraz na profile GACA SYSTEM oraz KONRAD GACA na portalu Facebook.

lepszym sposobem dla osób, które chcą się pozbyć problemu otyłości – wyjaśnia. W przypadku osób otyłych, rozpoczęcie takich treningów wiąże się z bardzo dużym ob-

ciążeniem układu ruchowego. Dodatkowo, biegacze i maratończycy potrzebują w swojej diecie dodatkowej porcji węglowodanów, która nie sprzyja redukcji wagi.

strona 30

Gazeta 42, 16 - 22 października 2015

Horoskop na tydzień

Tel: 905 828 0001

16 - 22 października 2015 Baran 21.03 - 20.04

W tym tygodniu jesteś bardzo dobrze zorganizowany. Połączysz zajęcia towarzyskie z działalnością charytatywną i humanitarną. Wiele spraw domagać się będzie załatwienia, a ewentualna podróż nieco Cię znuży. W połowie tygodnia możesz trochę zwolnić tempo. Szykuj się na niespodziewane szczęście. Pomimo ogromnego zmęczenia, jakie da znać o sobie, podniosła atmosfera pozwoli ci zapomnieć o innych sprawach. Koniec tygodnia jest dniem zarówno znaczącym, jak i niepomyślnym. Przyhamujesz nieco. Ze zmęczenia zapomnisz o pewnych tradycjach. Wszyscy to zauważą, ponieważ jesteś ostatnią osobą, która postąpiłaby w podobny sposób.

Tak czy owak, wykorzystaj dni wolne, odpoczywaj, ile się tylko da. Kogo przyciągasz:Jeszcze jednego Koziorożca, Raka i Wodnika. Uwaga specjalna: Jeśli należysz do osób samotnych, możesz otrzymać propozycję zawarcia małżeństwa. Jeżeli zaś jesteś już zaręczony, zalegalizuj ów związek, nie czekaj dłużej. Spiesz się, przyszłość wygląda naprawdę obiecująco. Jeżeli pozostajesz w związku małżeńskim, spodziewaj się zaproszenia na ślub kogoś z pracy. Przeszłość wróci do Ciebie we wspomnieniach, toteż pogrążysz się w dość melancholijnym nastroju. Tydzień uprzyjemnią ci osoby spod znaków Ryb i Panny. W podniosłej atmosferze nie zapomnij o umiarkowaniu w jedzeniu i piciu alkoholu.

Byk 21.04 -21.05

Na początku tygodnia zagości u ciebie pogoda ducha i otwartość. Życie towarzyskie w

pracy rozkwitnie. W tym tygodniu pojawi się wiele nowych możliwości. Należysz do osób, które potrafią sobie radzić ze wszystkimi i z wszystkim, dlatego właśnie Twój pracodawca tak ceni sobie waszą współpracę. Kogo przyciągasz: Bliźnięta i Strzelec darzą Cię zarówno szacunkiem, jak i podziwem. Już wkrótce ogarnie cię podniosły nastrój; włączysz się w prace charytatywne obdarowując hojnie innych, co zwróci się z nawiązką. Współpraca z rodzeństwem i sąsiadami zacznie się krystalizować.

Znowu nawiążesz przyjaźń z osobami bliskimi ci w przeszłości, które nadeślą życzenia. Odpisz im. Nie czuj się winny z powodu nadmiernych wydatków w tym miesiącu. Co może się wydarzyć: Podejmiesz decyzję, gdzie i z kim spędzić najbliższy weekend. Wybór nie okaże się prosty, jako że będziesz chciał znaleźć się w paru miejscach naraz. Ostatniego dnia tygodnia odzyskasz utraconą miłość i poczujesz się bezpieczniejszy pod względem uczuciowym. Spodziewaj się dobrych wieści na temat pieniędzy. Twoje towarzystwo, osoby urodzone pod znakami Raka, Lwa lub Wodnika sprawi, iż czeka Cię dobra zabawa "halloweenowa": wykażesz się pomysłowością na strój, mocną głową, a szczęście nie odstąpi Cię nawet na krok.

Bliźnięta 22.05 - 21.06

Obiecująco wygląda twoja kariera zawodowa; przyłożysz się do niej w drugiej połowie miesiąca. Nie angażuj się pochopnie w żadną akcję charytatywną, której ciężar trudno ci będzie unieść. Pierwszeństwo ma rodzina. Namiętnie odpowiadasz na sygnały miłosne. W pierwszej połowie tygodnia czeka Cię radość z podróży. Skrzynka pocztowa pęka w szwach od

pocztówek i informacji, niemałą rolę odegrają wspomnienia. Pod koniec tygodnia uporasz się z wymaganiami rodziny, przyjaciół. Kogo przyciągasz: tych, których podniosły nastrój ogarnie bez reszty, dając im szczęście i radośniej nastawiając do świata. Przyciągasz przyjaciół twoich przyjaciół, których poznasz na uroczystościach i przyjęciach. Urządź coś koniecznie w swoim domu, dowiesz się, jak wiele osób darzy cię uczuciem!

Co może się wydarzyć: najbliższy czas da ci odczuć siłę miłości, umiłujesz także pokój. Zdobądź się na dobry uczynek! Czwartek i niedziela to dni pomyślne i znaczące, przejmij wówczas inicjatywę. Zostaną zniesione wszelkie blokady.

Nawiązuj kontakty, podkreślaj własne, oryginalne podejście do wielu spraw i noś swoje kolory - żółty oraz złoty. Nie wahaj się nawet teatralnym gestem bronić swojej sprawy.

Rak 22.06 - 22.07

Czeka Cię mnóstwo spotkań towarzyskich, rysują się liczne możliwości podróży, ty natomiast znajdziesz się w centrum zainteresowania. Zwróć uwagę na swój wygląd, kondycję oraz reputację. Ostrożnie podejmuj działania socjotechniczne. Spodziewać się możesz kontaktów z profesorami, dziennikarzami oraz ludźmi, których czyny bądź idee wstrząsają światem. Znaczące role mogą odegrać w twoim życiu ludzie urodzeni pod znakiem Bliźniąt i Strzelca. Uwaga: zachowaj szczególną dbałość w kwestiach diety, ćwiczeń i odżywiania. Twój wygląd oraz waga okażą się w najbliższych dniach bardzo istotne. Będziesz mieć do czynienia z ludźmi szukającymi rady w kwestii wyboru zawodu oraz ze starzejącymi się krewnymi. Osiągniesz wprost bajeczną formę fizyczną. Winieneś teraz skupić

www.gazetagazeta.com

się na pracy i zdrowiu oraz rozwijać swoje twórcze zainteresowania, jako że łatwo możesz czerpać z nich niebagatelne zyski. Twoja popularność osiągnie tak wysoki poziom, że niektórzy zaczną cię namawiać do podjęcia działalności politycznej. Natomiast z całą pewnością zaangażujesz się w działania społeczne związane ze szkolnictwem. W tym tygodniu często wykorzystuj swój urok osobisty, pomagaj innym, by poczuli się pewniej, oraz zajmij się dietą, odżywianiem i przygotowywaniem posiłków. Zdobędziesz więcej przestrzeni. Powodzenie zapuka do twoich drzwi - otwórz je! Warto kupić parę ciuchów; wydaj również trochę grosza na naukę, zdobądź wiedzę zwłaszcza z zakresu polityki.

Nawiążesz ciekawe kontakty towarzyskie oraz będziesz miał bezpośredni wpływ na kształtowanie najbliższej przyszłości. Do nowych zamierzeń podchodź w dni pomyślne; dni niepomyślne najlepiej przeczekać. W dniach uznanych za znaczące może się wszystko wydarzyć!

Lew 23.07 - 22.08

W tym tygodniu królują miłość, muzyka i dobry nastrój. Znaczna w tym zasługa Byka, Skorpiona i Lwa. Uwaga specjalna: zdobędziesz niemal wszystko, czego pragniesz, o ile tylko okażesz się mistrzem dyplomacji. Stracisz natomiast - jeśli zaczniesz działać na siłę. Wybór jest jasny, zależny wyłącznie od twojej decyzji. Uwaga: nie zapominaj o ćwiczeniach ruchowych, właściwym odżywianiu i diecie. Ogranicz apetyt na słodycze! W tym tygodniu zwróć uwagę na sprawy domowe, miejsce pobytu, styl życia oraz ewentualną przeprowadzkę lub zmianę stanu cywilnego. Osoba spod znaku Byka może okazać się pomocna w sprawach związanych z karierą zawodową bądź własnym przedsięwzięciem.

Może mieć także wpływ na twoją pozycję w społeczeństwie oraz namówić Cię do uczestnictwa w formach działalności przedświątecznej, np. akcji charytatywnej. Lew pomoże ci dobrać kolory na specjalne okazje, ułatwi sprawy związane z rozrywką i produkcją estradową. Możesz spotkać go na swej drodze angażując się w nowe uczucie. Skorpion zaś zajmie się w domem, surowcami budowlanymi, ubezpieczeniem, długofalowymi negocjacjami oraz małżeństwem.

Wykaż się dyplomacją i skoncentruj siły na sprawach domowych. W kwestiach finansowych nie utożsamiaj gry na zwłokę z porażką. Osoba spod znaku Wagi sprawia, że słyszysz muzykę w sercu. To, co miało pozostać zapomniane na wieki, powstanie niczym feniks z popiołów. Ktoś

poprosi Cię o koordynowanie pewnego projektu lub zakończenie pracy rozpoczętej przez inną osobę. Wynagrodzenie będzie sowite. Jeśli nie masz jeszcze rodziny, wszystko wskazuje na to, że w niedługim czasie ją założysz. W twoim życiu pojawi się więcej muzyki, ze wzmożoną uwagą będziesz także traktować problemy zdrowotne.

Panna 23.08 - 23.09

W tym tygodniu połóż nacisk na to, co nieortodoksyjne, wykorzystaj dobrą organizację czasu oraz zrób właściwy użytek z niespodzianek. Jakaś kobieta w twojej rodzinie zachowa się dość ekscentrycznie. Zwróć szczególną uwagę na dzielenie się wiedzą, zrozum, że pewna osoba ukończyła bardzo prestiżową szkołę. Nie rzucaj pierwszy kamieniem! Przez cały tydzień będziesz spotykać osoby spod znaków Raka, Lwa i Wodnika. Moc gromadzi się w obszarach wykształcenia, podróży oraz w dziedzinie eksperymentów z wyższymi stanami świadomości. Podejmiesz decyzję dotyczącą stanu posiadania, sprzedaży i kupna, kontaktów z rodziną, wyboru miejsca zamieszkania, stylu życia oraz stanu cywilnego. Pod koniec tygodnia odczujesz korzyści płynące z własnych doświadczeń, zarówno z sukcesów, jak i z porażek. Udowodnisz wszystkim, że potrafisz się uporać z dodatkowym zadaniem, sprostać terminom i poddać się miłości.

W najbliższym czasie na plan pierwszy wysuną się zdecydowanie dzieci. Ty otrzymasz prezenty raczej z gatunku praktycznych: głównie literaturę poświęconą właściwemu odżywianiu. Osoby, z którymi spędzisz wolny czas namówią cię, abyś ukończył kurs z zakresu handlu. W te wyjątkowe dni spełnią się Twoje najskrytsze marzenia.

Waga 24.09 - 23.10

W najbliższym czasie stan twojego ducha wpłynie na refleksje i uczucia. Skłonny będziesz przebaczyć tym, którzy ujawnili twoje słabości w chwili, gdy najbardziej potrzebowałeś oparcia i lojalności. Niespodziewane prezenty sprawią ci znaczną radość. Planowana zabawa, o ile to możliwe, powinna odbyć się w domu lub niedaleko twoich rodzinnych stron. Nieodpowiedzialni wielbiciele alkoholu sprawią wiele kłopotu, a pewna zawzięta osoba może oskarżyć Cię o zakłócanie porządku. Opanują cię myśli o nadchodzącym Halloween i świętach. Roześlesz wie

le zaproszeń, a brakujące fundusze spadną Ci jak z nieba. W najbliższym czasie czekają Cię liczne spotkania z osobami spod znaku Bliźniąt i Strzelca. Decydującą rolę odegrają w tym tygodniu takie cechy twego charakteru, jak wszechstronność, zmienność, ciekawość intelektualna.

Duży wpływ na Twoje życie wywrą także różnorodne środki transportu. Być może czeka Cię więcej podróży niż zwykle. Otrzymana w prezencie garderoba poprawi Twój wygląd oraz samopoczucie. Posiądziesz niezwykły dar rozweselania ludzi, a nawet wywoływania śmiechu przez łzy. Będziesz miał ochotę na płomienny romans. Odkryjesz ukryte zasoby. Zwróć uwagę na psychiczne odczucia związane z przeszłością.

Skorpion 24.10 - 22.11

Jako że październik zalicza się do bardzo absorbujących miesięcy, najlepiej będzie nieco zwolnić tempo, aby ze wszystkim zdążyć. Spróbuj zrobić sobie relaksującą przerwę i urozmaicić nudne, rutynowe zajęcia. Dokonywanie ostatecznych poprawek w sprawach zaniedbywanych od dawna może zająć więcej czasu niż planowałeś. Przyjrzyj się swoim porażki i zwycięstwom w ostatnim czasie, jeszcze zdążysz skorygować rażące błędy. Twój charakter i ocena dotychczasowych związków oraz sytuacji, wymagających wysiłku emocjonalnego, fizycznego i finansowego, znajdą odbicie w planach na najbliższy czas. Przeszedłeś długą drogę. Twój wizerunek, bez względu na wiek metrykalny, dojrzał. To, co w przeszłości było dla Ciebie niezmiernie ważne, nabiera teraz fałszywego blasku. Schodzisz na ziemię, wybierasz złoto i odrzucasz imitacje. Osoby urodzone pod znakiem Byka i Skorpiona odegrają znaczące role.

Połączą was finanse, drogocenne przedmioty oraz bogactwa naturalne. Prawdopodobnie zmienisz banki lub bankierów oraz wniesiesz poprawki do testamentu. Ruch na giełdzie zachęci cię do kupna lub sprzedaży obligacji. Odkryjesz siebie samego, przekonasz się, co jesteś wart.

Objawienie to zadziwi wielu. Gorące sprawy dotyczące spraw prawnych, stanu cywilnego oraz związku partnerskiego zostaną zakończone. Odetchniesz z ulgą, nawet jeśli pewne aspekty nie okażą się do końca przyjemne. Otrzymasz do podpisu dokumenty i umowy. Pamiętaj, aby uważnie się z nimi zapoznać przed postawieniem kropki nad "i". Jeśli zajmujesz się promocją nowych talentów, zawrzesz układ, który nie tylko zwiększy potencjał klienta, ale napełni również Twoje kieszenie. Jeśli opóźni się rozwiązanie jakiejś kwestii lub okaże się, że musisz

strona 31

Gazeta 42, 16 - 22 października 2015

www.gazetagazeta.com odłożyć coś na potem - nie uznawaj tego za porażkę. Tak, życzenie się spełni, choć w inny sposób niż się spodziewałeś.

Strzelec 23.11 - 21.12

Twoją uwagę przykują oferty kupna-sprzedaży nieruchomości. Za wszelką cenę dążysz do perfekcji, snujesz mnóstwo planów, udoskonalasz metody działania i ulepszasz procedury. W obliczu nadchodzącego weekendu ważną rolę przypisujesz życiu duchowemu. Choć samodoskonalenie to świetny cel, nie bądź w stosunku do siebie nadmiernie krytyczny, nie oskarżaj się o brak doskonałości. Dobre wieści: odzyskasz to, co zgubiłeś lub straciłeś; mowa także o pieniądzach. Rykoszetem uderzy w ciebie decyzja z pozoru błędna, okaże się jednak, iż w perspektywie przyniesie ci korzyści. Znaczące role przypadną w tym tygodniu osobom spod znaku Ryb oraz Panny. Zwróć baczną uwagę na motywy czyjegoś postępowania, spójrz na niektóre sprawy z innego punktu widzenia. Zajmij się medytacjami wykorzystując możliwości tkwiące w twojej psychice. Moc skupia się na sprawach odnoszących się do domu oraz wszelkiej własności, a także na wartościach podstawowych oraz poradach, których nie poskąpi ci osoba o odmiennym światopoglądzie. Na plan pierwszy wysunie się twoje życie osobiste, a szczególnie stan cywilny. Podejmiesz istotne decyzje odnoszące się do pewnych propozycji, pracy zawodowej oraz ślubu. Na scenę wkroczy ktoś znany ci z dawnych lat, prawdopodobnie dawna miłość.

Nie rezygnuj z wartościowych osiągnięć i nie próbuj rozdmuchiwać wygasłego ogniska. Zmierzaj ku przyszłości, ciesz się życiem. Działaj powoli, ktoś próbuje cię oszukać. Musisz wyraźnie sprecyzować swoje oczekiwania. Zorientuj się, jakie stawia się przed tobą wymagania i na co możesz liczyć w zamian. Odpowiedź brzmi raczej negatywnie, lepiej się nie spiesz. Pomyślnie wyglądają sprawy finansowe, czeka Cię przypływ gotówki. Unikaj jednak nadmiernego wydawania pieniędzy. Wpadniesz na trop ukrytych zasobów, odkryjesz też własne zdolności okultystyczne. Doznasz wewnętrznego olśnienia. Dzięki sile perswazji zdobędziesz nowych przyjaciół, poznasz wpływowe i znaczące osobistości. Otrzymasz niezbity dowód, że twoje wysiłki zyskują aprobatę, zaś ty darzony jesteś miłością.

Koziorożec 22.12 - 20.01

Co za wspaniały weekend! A dla ciebie, dodatkowo, okres przypływu mocy. Wiele osób,

szczególnie starszych, chętnie podzieli się z tobą cennym doświadczeniem. Krewny, który ostatnio powrócił z podróży oznajmi, że gdyby nie ty, w życiu nie dokonałby tego, czego dokonał. Przez cały tydzień towarzyszyć ci będą osoby spod znaków Koziorożca i Raka. Rak okaże się niezbędny, abyś osiągnął cel i poznał ludzi, którzy pomogą ci pokonać przeszkody. Natomiast Koziorożec odegra kluczową rolę podczas sprzedaży lub zakupu domu, posiadłości czy sprzętu gospodarstwa domowego. Przyczyni się również do umocnienia wszelkich więzi, w tym i małżeńskich. Posiadasz potrzebne fundusze, jednak puszczenie w ruch potężnej maszynerii - to już inna historia. Maszyna wymaga paliwa oraz inteligentnego operatora. Chociaż wszystko wydaje się w najlepszym porządku, odpowiedź brzmi: jeszcze nie teraz, nie jesteś w pełni gotów.

To, co wydaje się być w twoim zasięgu, może należeć już do przeszłości. Rozmowa z kimś z rodziny będzie niczym deja vu. Wtorek okaże się dniem zarówno znaczącym, jak i niepomyślnym. Spodziewaj się nieporozumienia odnoszącego się do kwestii praw oraz licencji. Nie daj się wciągnąć w zasadzkę, bądź gotów do walki o słuszną sprawę. Twój związek lub małżeństwo dozna niemałego wstrząsu. Pamiętaj: w dni pomyślne przejmuj inicjatywę, jeśli chcesz poznać sedno spraw. Dni niepomyślne przeczekaj. Pod koniec tygodnia, niezwykłej wagi nabiorą stosunki rodzinne. Jeśli dotąd należałeś do osób samotnych, możesz się całkowicie zatracić w miłości. Wszystkie Wagi powinny zwrócić baczną uwagę na dom, zabezpieczenie finansowe, swojego partnera oraz podarunki symbolizujące niegasnącą miłość. Byk dostarczy Ci przesłanek, dzięki którym zrozumiesz tajemnicę wygranej.

Wodnik 21.01 - 20.02

W tym tygodniu zbierzesz pochwały za nienaganne życie. Twoje przymioty: lojalność oraz siła przebicia zostaną wydobyte na światło dzienne. Dla kogoś spod znaku Koziorożca staniesz się w tym miesiącu źródłem sukcesu, popularności oraz zysków finansowych. Rak stwierdzi, że gdyby nie ty, nie zostałby w tym miejscu ani chwili dłużej. Osoba płci przeciwnej spod znaku Wagi wyszepcze ci do ucha czułe słówka. Sobota, to dzień zarówno pomyślny, jak i znaczący. Zdołasz się więc wyzwolić z emocjonalnych zastojów, dotrzeć do sedna spraw oraz znaleźć nowy cel w życiu. Nie stroń od miłości.

Nie zwracaj uwagi na odległość i bariery językowe. Pozbędziesz się ciężaru, którym niesłusznie cię obarczono. Wychodź sprawom naprzeciw, szczególnie w dni pomyślne. Porozumienie na

dużą odległość lub korespondencja z osobą spoza kraju sprawi, iż odbędziesz podróż promującą twój wyrób lub talent. Liczysz na godziwy zarobek, tym bardziej iż ktoś obdarzy Cię należnym uznaniem. Flirt ze sławą i fortuną jest w zasięgu ręki. Nie denerwuj się - walcz o swoje prawa, narzucaj własny styl. Jeśli żyjesz w związku małżeńskim, na nowo zapłonie ta sama iskierka, która doprowadziła was kiedyś do siebie. Jeśli należysz do samotnych, dawna miłość zamieni się w ekscytującą przygodę z Erosem. Czas rozmyślań, oglądania się wstecz i określania samego siebie. Pojawi się pytanie: dlaczego jestem właśnie tutaj? Jednak w ostatecznym rozrachunku prymat obejmą wartości duchowe. Ktoś powierzy Ci utrzymanie porządku. Niektóre osoby, zazwyczaj zachowujące trzeźwość, mogą się zbuntować i przysporzyć niemałych kłopotów.

Konfrontuj listę zaproszonych z przybywającymi gośćmi. Zachowaj umiar, pamiętaj o nadchodzącym tygodniu i czekających Cię przygodach.

Ryby 21.02 - 20.03

W twoim znaku słonecznym dochodzi do iluminacji, co wpływa na życie osobiste i cele działania, osobowość oraz charakter. Tuż przed końcem tygodnia możesz poddać się czyjejś woli i przeciwstawić się pewnej tradycji. Stoczysz bój o własne interesy. Osiągniesz większą niż dotychczas stabilność życia uczuciowego. Ten tydzień może dopomóc ci w określeniu charakteru miłości, a także intencji, jakie żywisz. Lew, Skorpion i Wodnik obserwują Cię z rosnącą uwagą. Nie należy szastać pieniędzmi, oszczędzaj na święta! Twoja rozrzutność obejmuje nie tylko zbędne wydatki związane z kosztami utrzymania, ale i standardem życia. To nie jest najlepsza pora, by uciekać od obowiązków związanych z karierą, nawet jeśli czasem odczujesz brak najbliższych i będziesz chciał się z nimi spotkać, szczególnie na początku i pod koniec tygodnia.

Na początku i pod koniec tygodnia spodziewaj się zaszczytów w miejscu pracy. Krewny, osoba w podeszłym wieku, okaże Ci swoją wdzięczność i odpowiednio cię wynagrodzi. Dawno nie widziany krewny pojawi się nie wiadomo skąd, podsuwając rozwiązanie. Spodziewaj się wielu praktycznych prezentów. Podczas przygotowań do sobotniej nocy, usłyszysz gorące zapewnienia o miłości. Możesz odczuwać pewien dyskomfort w związku z obecną sytuacją i uważać, słusznie lub nie, że inni ludzie nie mają podobnych problemów. Myśl logicznie i staraj się unikać działań impulsywnych. W tym tygodniu będziesz bawić się lepiej niż w ciągu ostatnich kilku lat.

42 KRZYŻÓWKA GAZETY z... nagrodą Poziomo:

KALENDARIUM

"GAZETY" 16 października 2015 - piątek (289. dzień roku);

Imieniny: Ambrożego, Florentyny 1978 - Jan Paweł II (łac. Ioannes Paulus II) - w. Karol Józef Wojtyła. Urodzony 18 maja 1920 w Wadowicach. Syn Karola Wojtyły i Emilii z Kaczorowskich.

30 grudnia 1963, półtora roku po śmierci swego poprzednika, arcybiskupa Eugeniusza Baziaka, Karol Wojtyła został mianowany arcybiskupem metropolitą krakowskim. Na zwołanym po śmierci Jana Pawa I drugim konklawe w roku 1978 Wojtyła został wybrany na papieża i przybrał imię Jana Pawa II. Wynik wyboru ogłoszono 16 października o 16.16. Zmarł 2 kwietnia 2005 w Watykanie.

17 października 2015 - sobota (290. dzień roku);

Imieniny: Ignacego, Małgorzaty 1944 - Obraz Jana Matejki Bitwa pod Grunwaldem, który w czasie wojny był ukryty w podlubelskiej wsi, został przekazany kierownikowi resortu kultury i sztuki przy PKWN. 1984 - Katastrofa kolejowa w Bąkowie: 4 osoby zginęły, a 60 zostało rannych w wyniku najechania pociągu pospiesznego na ruszający spod semafora pociąg towarowy.

18 października 2015 - niedziela (291. dzień roku);

Imieniny: Hanny, Juliany 1330 - Król Władysław Łokietek zawarł z Krzyżakami siedmiomiesięczny rozejm pod zamkiem w Lipienku na Ziemi chełmińskiej.

1981 - Wojciech Jaruzelski został I sekretarzem KC PZPR. 2004 - Po raz pierwszy od 1927 roku przyznano honorowy stopień Harcmistrza Rzeczypospolitej pośmiertnie Tomaszowi Strzemboszowi. Wcześniej stopień ten nadano tylko raz 12 harcmistrzyniom i harcmistrzom ZHP.

19 października 2015 - poniedziałek (292). dzień roku);

Imieniny: Ferdynanda, Pelagii 1956 - Październik 1956: rozpoczęło się VIII Plenum KC PZPR, na którego obrady bez uprzedzenia przybyła delegacja sowiecka z Nikitą Chruszczowem. W kierunku Warszawy zaczęły się przesuwać stacjonujące w Polsce oddziały Armii Czerwonej.

20 października 2015 - wtorek (293. dzień roku);

Imieniny: Ireny, Jana 1923 - Senat Wolnego Miasta Gdańska uchwalił wprowadzenie guldena gdańskiego w miejsce marki niemieckiej.

1929 - Odsłonięto Pomnik Elizy Orzeszkowej w Grodnie.

1998 - Były kanclerz Niemiec Helmut Kohl został odznaczony Orderem Orła Białego.

2000 - Bogusław Bagsik, współwłaściciel spółki Art-B zamieszanej w aferę finansową związaną z tzw. oscylatorem bankowym, został skazany na 9 lat pozbawienia wolności.

21 października 2015

1. Górnicze tąpnięcie 6. Zrolowany, gdy zapi-

- środa (294. dzień roku);

Imieniny: Urszuli, Hilarego

sany 10. Całe pole w stodole 11. Wylewna

1956 - I sekretarzem PZPR w miejsce Edwarda Ochaba został Władysław Gomułka.

1963 - Ostatni żołnierz polskiego podziemia antykomunistycznego i niepodległościowego Józef Franczak (ps. "Laluś") poległ w walce z obławą ZOMO we wsi Majdan Kozic Górnych na Lubelszczyźnie.

1983 - Wmurowano kamień węgielny pod budowę Instytutu Centrum Zdrowia Matki Polki w Łodzi.zewodniczącego NSZZ "Solidarność".

eksplozja 12. Kto je ma ten się nie nudzi 13.

Publiczne w staroż. Rzymie 14. Spinaczowa 15. Ojcowska broń Herkulesa 16. Emu kolega, co szybko biega 18. Ćwiartka na parkiecie 22.

Robota szła mu topornie 26. Cholera z komputera 28. Jednokołowa na budowach 29. Kom-

22 października 2015

panem z kajmanem 30. Bity w Rosji 31. Wsu-

- czwartek (295. dzień roku);

wane słupki 32. Niepapierowa książka 35. Usu-

Imieniny: Przebysława, Halki

nięcie usterki w warsztacie samochodowym?

1945 - Napad UPA na Kuźminę i Birczę.

1972 - W katedrze koszalińskiej odbył się ingres biskupa Ignacego Jeża.

1986 - Gdańsk: bazylika mariacka Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny została podniesiona do rangi konkatedry diecezji gdańskiej.

2000 - Chiński pianista Li Yundi został zwycięzcą XIV Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina.

40. U rzeźbiarza w świątka się przeobraża 41.

Dobra na malarię 42. Nędza sen mu z oczu spÍdza 43. Przepełniony goryczą 44. Pierwsza w hucie Pionowo: 1. Jeśli wolny, to z numerkiem 2. Kawałeczków

Notowania złotówki w Polsce w stosunku do niektórych walut obcych

wiele z butelek 3. Budzony bez budzika 4. Musi

kurs średni z czwartku, 15 października 2015 Kanada 1 CAD - 2,8680 zł, USA 1 USD - 3,6948 zł, UE 1 EUR - 4,2295 zł W. Brytania 1 GBP - 5,7240 zł.

kusić 5. Jeden z tych co biją 6. Siła go stworzyła 7. Coś, czego można nie mieć 8. Czasu - do stracenia 9. Jedynka, której nie musisz się wstydzić 17. Fletnia przypisana do pana 19.

Pogoda w Toronto i w okolicach

Bywa w pewnych kręgach 20. Okno dla szaradzisty 21. Nici z przędzenia 23. Niezbicie o

(źródło: toronto.cbc.ca)

trycie 24. Taka od polaka 25. Mniejszy od

piątek

wróbla 27. Sam w mieście 33. Rzec można, że można 34. Dzika na ekranie 36. Pije na służbie

12°/

3°

7°/

1°

sobota

37. Nie nadaje się na front 38. Uroczystość suto zakarpiana 39. Niższy od konsula Prawidłowe rozwiązania krzyżówki (hasło) nadesłane (pocztą, e-mailem: krzyzowka@gazetagazeta.com lub faksem: 647. 557.3627 w ciągu 7 dni pod adresem redakcji GAZETY wezmą udział w losowaniu nagród - bonów książkowych wartości 35 dolarów.

niedziela Rozwiązanie - hasło 40 krzyżówki GAZETY brzmi "Stare śpiewki wiecznie młode". Bon książkowy wartości 35 dolarów do wykorzystania w księgarni "Gazety"wylosował pan Janusz Kolbusz z Mississaugi, ON oraz pani Irena Tomba z Ottawy, ON. Nagrody wyślemy pocztą. GRATULUJEMY!

7°/ 2°

poniedziałek

12°/

9°

Gazeta 42, 16 - 22 października 2015

strona 32

www.gazetagazeta.com

Sport

ze sportu

Na bieżniach i wokół stadionów Eliminacje ME 2016

Polscy piłkarze zagrają w finałach ME Reprezentacje Polski, Niemiec, Albanii oraz Rumunii wywalczyły w niedzielę awans do turnieju finałowego piłkarskich mistrzostw Europy 2016 we Francji. Biało-czerwoni w Warszawie pokonali Irlandię 2:1 i w imprezie tej rangi zagrają po raz trzeci w historii.

Niemcy, choć pierwsi w grupie, prezentowali się znacznie poniżej tego, co można oczekiwać od mistrzów świata. W eliminacjach przegrali dwa wyjazdowe mecze - z Polską 0:2 oraz z Irlandią 0:1. W niedzielę na zakończenie długo męczyli się w Lipsku z Gruzją.

Podopieczni trenera Joachima Loewa ostatecznie wygrali 2:1. Prowadzenie w 50. minucie z rzutu karnego dał im Thomas Mueller, ale trzy minuty później wyrównał Dżaba Kankawa. Honor Niemców uratował w 71. minucie Max Kruse.

W grupie I Albania pokonała Armenię 3:0, a w grupie E w takim samym stosunku Rumunia wygrała z Wyspami Owczymi.

Albania na dużej imprezie zagra po raz pierwszy w historii. W swojej grupie zajęła drugie miejsce, ustępując jedynie Portugalii.

W Erywaniu bramki zdobywali: Berat Xhimshiti i Armando Sadiku. Samobójcze trafienie zanotował Kamo Howhannisjan. W barażach swojej szansy będą szukali Duńczycy.

W innym meczu tej grupy Serbia u siebie uległa Portugalii 1:2. Gospodarze kończyli mecz w dziewiątkę. Czerwone kartki zobaczyli Aleksandar Kolarov i Nemanja Matic. Dla Portugalii bramki zdobyli Nani oraz Joao Moutinho. W serbskiej drużynie z gola cieszył się Zoran Tosic.

Rumunia natomiast w tabeli okazała się słabsza od Irlandii Północnej. Na Euro poprzednio grała w 2008 roku. Wyspom Owczym gole wbili: Constantin Budescu (dwa) oraz Alexandru Maxim. Trzecie miejsce w grupie E zajęli Węgrzy, którzy przegrali w Grecji 3:4.

Grecja to jedna z największych negatywnych niespodzianek tych eliminacji. Zespół, który w ubiegłorocznych mistrzostwach świata odpadł dopiero w 1/8 finału (po karnych z Kostaryką), zajął ostatnie miejsce w tabeli. Niedzielne zwycięstwo nad Węgrami było ich jedynym.

Dwóch porażek doznali m.in. z Wyspami Owczymi.

W ostatnim meczu grupy E Irlandia Północna zremisowała w Finlandii 1:1.

Robert Lewandowski zdobywa bramkę głową w meczu z Irlandią na Stadionie Narodowym w Warszawie, 11 bm.

Bartłomiej Zborowski PAP

O'Shea, Glenn Whelan, Robbie Brady.

Czerwona kartka: John O'Shea (Irlandia, 90+1; za drugą żółtą kartkę). Sędzia: Cuneyt Cakir (Turcja). Widzów 57 497.

Polska: Łukasz Fabiański - Łukasz Piszczek, Kamil Glik, Michał Pazdan, Jakub Wawrzyniak - Paweł Olkowski (63-Jakub Błaszczykowski), Karol Linetty, Grzegorz Krychowiak, Krzysztof Mączyński (77-Łukasz Szukała), Kamil Grosicki (85-Sławomir Peszko) - Robert Lewandowski.

Irlandia: Darren Randolph - Seamus Coleman, John O'Shea, Richard Keogh, Robbie Brady - James McClean (73-Wes Hoolahan),JamesMcCarthy,GlennWhelan(58-AidenMcGeady), Jeff Hendrick - Jon Walters, Shane Long (56-Robbie Keane).

Na Stadionie Narodowym obie drużyny wystąpiły osłabione. W polskim zespole z powodu kontuzji zabrakło Arkadiusza Milika, Macieja Rybusa i Tomasza Jodłowca, a wśród gości nie było m.in. doświadczonego bramkarza Shaya Givena oraz Stephena Warda (obaj odnieśli urazy w wygranym 1:0 czwartkowym meczu z Niemcami w Dublinie).

Na trybunach pojawił się komplet widzów (w tym 2300 z Irlandii). Spotkanie oglądali na żywo m.in. obecny prezydent RP Andrzej Duda i były - Aleksander Kwaśniewski.

Oba zespoły już od kilku dni miały zapewniony udział w barażach. Drużynie Adama Nawałki bezpośredni awans zapewniał remis 0:0 lub 1:1. Irlandia potrzebowała zwycięstwa, ewentualnie remisu 2:2 lub wyższego.

Wystarczyło spojrzeć na ustawienie, żeby przekonać się, kto musi bardziej atakować. Gospodarze - pod nieobecność Milika rozpoczęli w ustawieniu tylko z jednym napastnikiem Robertem Lewandowski, tymczasem trener gości Martin O'Neill postawił na ofensywny skład, z przodu zagrali Jon Walters i Shane Long.

Spotkanie poprzedziła minuta ciszy pamięci ofiar tragicznych wydarzeń z ostatnich dni - ataków bombowych w Ankarze i pożaru w Dublinie. Na początku meczu, rozgrywanego w przenikliwym zimnie, oba zespoły grały chaotycznie i nerwowo, jakby Polska - Irlandia 2:1 (2:1) stawka spotkania sparaliżowała Bramki: dla Polski - Grzegorz Krychowiak (13), Robert ich poczynania.

Lewandowski (42-głową); dla Irlandii - Jon Walters (16-karny).

Pierwsi groźną sytuację stwoŻółte kartki: Polska - Kamil Glik, Sławomir Peszko; Irlandia - John rzyli biało-czerwoni, choć było w

tym trochę przypadku. W 12. minucie w zamieszaniu podbramkowym bliski zdobycia gola był Kamil Grosicki. Po tej akcji podopieczni Adama Nawałki wykonywali rzut rożny. Piłka trafiła do będącego przed polem karnym Grzegorza Krychowiaka. Pomocnik Sevilli oddał efektowny i celny strzał, po którym kibice oszaleli z radości.

Euforia na stadionie nie trwała jednak długo. Już kilkadziesiąt sekund później po faulu Michała Pazdana na Longu arbiter podyktował rzut karny. Przez chwilę trwała przerwa (udzielano pomocy medycznej Irlandczykowi), po czym do piłki podszedł Walters i wykorzystał "jedenastkę".

"Tylko zwycięstwo!" - krzyczeli polscy kibice, ale wynik 1:1 wciąż premiował biało-czerwonych. W kolejnych minutach więcej niż składnych akcji było twardej walki, często bark w bark czy łokieć w łokieć.

Krótko przed przerwą polscy kibice znów jednak mieli ogromne powody do radości. Po dośrodkowaniu Krzysztofa Mączyńskiego efektownym strzałem głową z ok. 12 metrów bramkę zdobył Lewandowski, najskuteczniejszy strzelec eliminacji mistrzostw Europy - to jego 13. trafienie w walce o turniej we Francji. W przeszłości tylko David Healy z Irlandii Północnej strzelił tyle goli w kwalifikacjach Euro (2008).

Tuż po golu na 2:1 polscy piłkarze zrobili tzw. kołyskę (niedawno Mączyński został tatą).

Od 56. minuty goście musieli radzić sobie bez Longa. Strzelec goli m.in. w marcowym meczu z Polską w Dublinie (1:1) i niedawnym z Niemcami (1:0) doznał kontuzji, a jego miejsce zajął doświadczony Robbie Keane.

W 65. minucie mogło być już 3:1, ale po akcji Krychowiaka Kamil Grosicki zmarnował szansę.

Kwadrans później Irlandczycy stworzyli sobie świetną okazję - po strzale głową z bliska niepilnowanego Richarda Keogha piłkę złapał pewnie grający Łukasz

Fabiański.

Do końca wynik już nie uległ zmianie. Na dodatek w doliczonym czasie goście grali już w dziesiątkę - drugą żółtą kartkę zobaczył ich kapitan John O'Shea.

Po meczu piłkarze zaczęli świętowanie razem z kibicami.

"Nie wiemy jak wy, ale ja jestem dumny z tych chłopaków. Jedziemy do Francji. Razem zajdziemy daleko!" - krzyknął przez mikrofon do kibiców Robert Lewandowski. Odpowiedziało mu z tysięcy gardeł gromkie "Dziękujemy!".

Biało-czerwoni pod wodzą Adama Nawałki zajęli drugą pozycję w tabeli grupy D, o punkt lepsi byli Niemcy. W 10 spotkaniach odnieśli sześć zwycięstw, trzykrotnie zremisowali i doznali tylko jednej porażki, z mistrzami świata 1:3. Bilans bramkowy to 33-10. Najlepszym strzelcem zespołu był Robert Lewandowski z dorobkiem 13 goli.

Polscy piłkarze po raz trzeci w historii zagrają w finałach mistrzostw Europy. Do turnieju w 2008 roku w Austrii i Szwajcarii awansowali dzięki udanym kwalifikacjom, a cztery lata później wystąpili bez konieczności gry w eliminacjach - jako współgospodarz (razem z Ukrainą) ME 2012.

W obu przypadkach w turnieju finałowym grało 16 drużyn, we Francji będzie ich aż 24.

••• Zwycięstwo polskich piłkarzy nad Irlandią 2:1 dające awans do Euro 2016 opisane zostało przez praktycznie wszystkie skandynawskie media jako wielki sukces drużyny dowodzonej przez "nieprawdopodobnego kapitana" Roberta Lewandowskiego.

Praktycznie wszystkie wydania internetowe gazet zamieściły w poniedziałek klipy pokazujące strzał głową Lewandowskiego podwyższający wynik na 2:1 z komentarzami: "polska kula armatnia", "kolejny gol bramkowej maszyny" i "Robert Show".

Norweski dziennik "Dagbladet" ocenił, że 13 goli Lewandowskiego w kwalifikacjach to rezultat uważany za niemożliwy w jakiejkolwiek grze komputerowej: "nieprawdopodobny strzał głową kapitana polskiej drużyny można śmiało nazwać główką ostatniego dziesięciolecia".

"Verdens Gang" nazwał Lewandowskiego maszyną do strzelania goli o nazwie Robert.

Szwedzki "Expressen" skomentował, że uważnie obserwujący przebieg akcji i precyzyjnie ustawiony Lewandowski wykonał strzał głową o sile kamienia, który był zabójczym żądłem dla Irlandczyków".

"Aftonbladet" napisał, że "Lewandowski, który znajduje się obecnie w nieprawdopodobnym bramkowym transie, tym razem swoją głową ustrzelił komplet biletów do Francji".

Również w Danii zwrócono uwagę na świetnie grającą drużynę Polski, która podczas "męczarni" Danii, Szwecji i Norwegii awansowała w widowiskowy sposób "lekko i bezpośrednio".

Dziennik "BT" skomentował: "latający Lewandowski załatwił wyjazd do Francji", a "Ekstrabladet" napisał: "dziki i z meczu na mecz coraz dzikszy Polak nie tylko dał pokaz gry i zademonstro-

wał genialny strzał główką, ale wyrównał też rekord Davida Healeya w ilości strzelonych bramek w kwalifikacjach".

Portugalskie i hiszpańskie media zgodnie twierdzą, że wywalczony przez polskich piłkarzy, po zwycięstwie nad Irlandią (2:1), awans do Euro 2016 był w pełni zasłużony. Podkreślają, że grają, wcześniej nietypowy dla nich, bardzo ofensywny, widowiskowy futbol.

W ocenie komentatorów lizbońskiego dziennika "Record" spotkanie w Warszawie było emocjonującym meczem, w którym wyraźnie dominowali podopieczni Adama Nawałki.

"Po raz kolejny bohaterem spotkania okazał się Robert Lewandowski, który zdobył głową niesamowitą bramkę" - przypomniał największy sportowy dziennik Portugalii.

Bardzo wysoko Lewandowskiego i kolegów ocenili też komentatorzy telewizji Sport TV. Ich zdaniem drużyna Nawałki w pełni zasłużyła na awans do mistrzostw Europy, na których powinna być jednym z faworytów.

"Polacy podczas eliminacji trafili na bardzo wymagającą grupę, lecz sprostali trudnym rywalom: Niemcom, Irlandczykom i Szkotom. Szczególnie rewelacyjnie spisywali się w pierwszej fazie gier kwalifikacyjnych, kiedy pokonali nawet aktualnych mistrzów świata. To od nich również doświadczyli jedynej w tych eliminacjach porażki" - odnotowali komentatorzy portugalskiej telewizji.

Dziennikarze Sport TV zaznaczyli, że Nawałka zmienił styl gry kadry na bardzo ofensywny, czyli mało dotychczas typowy dla reprezentacji Polski.

"W tych eliminacjach Polacy grali piękny, widowiskowy futbol. To typowo ofensywnie grająca ekipa, która zdobyła aż 33 gole, czyli najwięcej wśród wszystkich drużyn walczących o Euro. Wprawdzie Polacy nie stracili też wielu bramek, ale obrona jest najsłabszym punktem tego zespołu. W linii defensywnej, gdzie polska reprezentacja od zawsze miała największe problemy, potrzebne są zmiany" - stwierdzili reporterzy Sport TV. W ocenie portugalskich mediów wyróżniającymi się zawodnikami na boisku w niedzielnym spotkaniu byli, poza Robertem Lewandowskim, Grzegorz Krychowiak oraz Krzysztof Mączyński.

Tymczasem hiszpańska "Marca" podkreśla, że polska drużyna narodowa zawdzięcza bilet na ME we Francji przede wszystkim swojemu kapitanowi.

"Polacy w niedzielę wykorzystali to, że mają w swoich szeregach jednego z najlepszych napastników na świecie. Bramka strzelona głową przez Lewandowskiego pomogła mu wyrównać rekord zdobytych goli w jednej fazie eliminacji. 13 strzelonych goli miał dotychczas w historii tych rozgrywek jedynie gracz Irlandii Północnej David Healy" - napisała hiszpańska gazeta.

"Marca" przypomniała też historię bramek zdobytych w eliminacjach do Euro przez Lewan-

www.gazetagazeta.com

Gazeta 42, 16 - 22 października 2015

strona 33

Sport dowskiego, określając polskiego napastnika mianem "europejskiego króla goli".

W superlatywach o formie Lewandowskiego napisał w poniedziałek również madrycki "As", który postawę reprezentacji Polski w meczach do Euro nazwał błyskotliwą.

"W niedzielę Lewandowski znowu strzelił gola. To już 15. bramka napastnika Bayernu Monachium w ciągu ostatnich sześciu meczów. Taka forma powinna go zaprowadzić do walki o Złotą Piłkę" - ocenił "As".

Powiększenie do 24 liczby drużyn uczestniczących w finałach piłkarskich mistrzostw Europy nie posłużyło reprezentacjom z dawnej Jugosławii. Ani jedna z nich wciąż nie może być pewna gry na francuskich boiskach.

••• W poniedziałek Rosja i Słowacja awansowały do przyszłorocznych piłkarskich mistrzostw Europy we Francji.

W poniedziałek "Sborna" pokonała w Moskwie Czarnogórę 2:0, a Słowacja wygrała na wyjeździe z Luksemburgiem 4:2.

Gole dla Rosji, która z 20 punktami w grupie G zajęła drugie miejsce, zdobyli Oleg Kuzmin i Aleksandr Kokorin z karnego.

Bezkonkurencyjna była Austria, która z dziesięciu spotkań wygrała dziewięć, a jedno zremisowała. Tym razem w Wiedniu pokonała Liechtenstein 3:0. Na listę strzelców dwukrotnie wpisał się Marc Janko, a jedno trafienie dołożył Marko Arnautovic.

W barażu swojej szansy szukać będą Szwedzi (18 pkt). Na zakończenie fazy grupowej piłkarze "Trzech Koron" wygrali u siebie z Mołdawią 2:0. Gole zdobyli Zlatan Ibrahimovic i Erkan Zengin.

Słowacja na Euro zagra po raz pierwszy. W grupie C zajęła drugie miejsce - 22 pkt. Już wcześniej pierwszej pozycji w tabeli pewni byli Hiszpanie (27 pkt).

Obrońcy tytułu po golu Mario Gaspara wygrali w Kijowie z Ukrainą 1:0, którą teraz czeka walka w barażu.

Praktycznie pozbawiona emocji była ostatnia kolejka w grupie E. Wcześniej awans z niej zapewniły sobie Anglia i Szwajcaria.

"Wyspiarze" na zakończenie wygrali na wyjeździe z Litwą 3:0 po golach Rossa Barkleya, Alexa Oxlade'a-Chamberlaina oraz samobójczym Giedriusa Arlauskisa i zostali jedyną drużyna, która odniosła komplet zwycięstw. Helweci natomiast w Estonii wygrali 1:0. Miejsce w barażach przypieczętowała Słowenia, wygrywając na wyjeździe z San Marino 2:0.

Holandia, trzeci zespół piłkarskich mistrzostw świata 2014, nie zagra na Euro 2016 we Francji.

"Pomarańczowi" spisywali się fatalnie od początku eliminacji w grupie A, na koniec ulegli u siebie Czechom 2:3. We wtorek z awansu cieszyli się Chorwaci i Turcy.

Holendrzy, którzy w dziesięciu meczach grupowych ponieśli aż pięć porażek, zajęli dopiero czwarte miejsce, za Czechami, Islandią (oba zespoły już wcześniej były pewne awansu) i Turcją. "Pomarańczowi" wyprzedzili tylko Kazachstan i Łotwę.

Ich brak w mistrzostwach Eu-

Sprinte m przez b ieżnie i stadio ny Sofia - Polscy siatkarze przegrali w Sofii ze Słowenią 2:3 (17:25, 19:25, 25:23, 25:19, 14:16) w ćwierćfinale mistrzostw Europy i odpadli z turnieju. Biało-czerwoni w środę przegrywali już 0:2, by później zwyciężyć w kolejnych dwóch setach i przegrać w tie-breaku. Francja pokonała w Busto Arsizio Serbię 3:1 (25:22, 25:23, 14:25, 25:20) i zagra w półfinale mistrzostw Europy siatkarzy.

W Sofii współgospodarze turnieju Bułgarzy pokonali w 1/4 finału brązowych medalistów MŚ Niemców 3:0 (25:19, 25:23, 25:23).

Radość zawodników reprezentacji Polski po wygranej 2-1 w meczu z Irlandią i awansie do finałów piłkarskich mistrzostw Europy 2016, 11 bm.

Bartłomiej Zborowski PAP

ropy, na dodatek z udziałem aż 24 drużyn, to jedna z największych sensacji w światowym sporcie w ostatnich latach.

We wtorkowy wieczór Holendrzy - żeby zagrać w barażach musieli pokonać w Amsterdamie Czechów i liczyć na porażkę Turcji u siebie z Islandią. Jak się okazało, nawet sami sobie nie potrafili pomóc. Przegrali 2:3, choć Czesi od 43. grali w dziesiątkę (czerwona kartka Marka Suchego).

Wynik mógł być jeszcze gorszy, ponieważ goście prowadzili w 66. minucie już 3:0. Jedno z trafień dla Czechów zaliczył... Robin van Persie samobójczym strzałem głową, choć nie był naciskany przez żadnego rywala.

Bramki dla gospodarzy padły dopiero w 70. i 83. minucie, po strzałach Klaasa-Jana Huntelaara i właśnie van Persiego.

W mieście Konya Turcy pokonali Islandię 1:0 po golu Selcuka Inana w 89. minucie. Podopieczni Fatiha Terima już przed meczem byli pewni trzeciej lokaty w grupie, ale dzięki porażce Łotwy u siebie z Kazachstanem 0:1 okazało się, że Turcja ma najlepszy bilans spośród wszystkich zespołów z trzecich miejsc eliminacji ME 2016, co oznacza bezpośredni awans na turniej do Francji.

Porażka Łotyszy zepchnęła ten zespół na ostatnie miejsce w grupie A, dzięki czemu Turkom do bilansu porównawczego z innymi grupami nie liczyły się dwa potknięcia w eliminacjach z Łotwą (remisy po 1:1).

Ciekawie było także w innych wtorkowych meczach. W grupie H Włochy wygrały w Rzymie z Norwegią 2:1. Piłkarze z Italii już wcześniej byli pewni awansu, ale ten wynik sprawił, że Norwegia spadła na trzecie miejsce i musi szukać swojej szansy w listopadowych barażach. Na drugą pozycję, premiowaną bezpośrednią kwalifikacją na Euro 2016, awansowała Chorwacja (wyjazdowa wygrana 1:0 z Maltą).

Ostatnie rozstrzygnięcia zapadły także w grupie B. Tam awans wywalczyły już wcześniej Belgia i Walia, ale wtorkowe wyniki sprawiły, że dzięki trzeciemu miejscu grę w barażach zapewniła sobie Bośnia i Hercegowina, która pokonała na wy-

jeździe Cypr 3:2.

Wtorkowe mecze zakończyły rywalizację w grupach eliminacyjnych. Z każdej z dziewięciu grup bezpośredni awans uzyskały po dwie najlepsze drużyny. W ten sposób bilety do Francji zapewniły sobie Polska (druga w grupie D), Niemcy, Albania, Rumunia, Belgia, Walia, Islandia, Anglia, Austria, Portugalia, Irlandia Północna, Hiszpania, Szwajcaria, Włochy, Czechy, Rosja, Słowacja i Chorwacja.

Wspomniana Turcja wywalczyła awans dzięki najlepszemu bilansowi spośród drużyn z trzecich miejsc.

Francja, jako gospodarz, miała automatycznie zapewniony udział w turnieju finałowym.

Pozostałe cztery drużyny zostaną wyłonione w dwumeczach barażowych. Zagrają w nich: Irlandia, Bośnia i Hercegowina, Ukraina, Słowenia, Węgry, Szwecja, Norwegia i Dania. Losowanie par odbędzie się 18 października, a spotkania (mecz i rewanż) zostaną rozegrane między 12 i 17 listopada.

Wyniki meczów 10. kolejki i końcowe tabele grup eliminacji piłkarskich mistrzostw Europy 2016: grupa A Łotwa - Kazachstan 0:1 (0:0) Holandia - Czechy 2:3 (0:2) Turcja - Islandia 1:0 (0:0) tabela: 1. Czechy 10 7 1 2 19-14 22 - awans 2. Islandia 10 6 2 2 17-6 20 - awans 3. Turcja 10 5 3 2 14-9 18 - awans 4. Holandia 10 4 1 5 17-14 13 5. Kazachstan 10 1 2 7 7-18 5 6. Łotwa 10 0 5 5 6-19 5 grupa B Belgia - Izrael 3:1 (0:0) Cypr - Bośnia i Hercegowina 2:3 (2:2) Walia - Andora 2:0 (0:0) tabela: 1. Belgia 10 7 2 1 24-5 23 - awans 2. Walia 10 6 3 1 11-4 21 - awans 3. Bośnia i Hercegowina 10 5 2 3 17-12 17 - baraż 4. Izrael 10 4 1 5 16-14 13 5. Cypr 10 4 0 6 16-17 12 6. Andora 10 0 0 10 4-36 0 grupa C Ukraina - Hiszpania 0:1 (0:1) Białoruś - Macedonia 0:0 Luksemburg - Słowacja 2:4 (0:3) tabela: 1. Hiszpania 10 9 0 1 23-3 27 - awans 2. Słowacja 10 7 1 2 17-8 22 - awans 3. Ukraina 10 6 1 3 14-4 19 - baraż 4. Białoruś 10 3 2 5 8-14 11 5. Luksemburg 10 1 1 8 6-27 4 6. Macedonia 10 1 1 8 6-18 4

•••

Genewa - Przed czwartkowym zgromadzeniem Komitetu Wykonawczego Europejskiej Unii Piłkarskiej 2:1 (0:0) (UEFA) słabnie poparcie dla zawie0:6 (0:2) szonego na 90 dni prezydenta Mi2:1 (2:1) chela Platiniego. Zarzuty korupcyjne Fracuza budzą wątpliwości m.in.

10 7 1 2 24-9 22 - awans w Holandii, Danii i w Niemczech.

10 6 3 1 33-10 21 - awans ••• 10 5 3 2 19-7 18 - baraż Kraków - Koszykarki Wisły Can10 4 3 3 22-12 15 Pack Kraków przegrały we własnej 10 3 0 7 10-16 9 hali z zespołem mistrza Belgii, Ca10 0 0 10 2-56 0 stors Braine 69:76 po dogrywce (13:9, 19:12, 13:21, 20:23, dogryw0:1 (0:0) ka 4:11) w pierwszym swoim me0:3 (0:2) czu Euroligi.

0:2 (0:0) ••• Szanghaj - Rozstawieni z numerem 10 10 0 0 31-3 30 - awans ósmym Łukasz Kubot i Rohan Bo10 7 0 3 24-8 21 - awans panna z Indii pokonali brytyjsko10 5 1 4 18-11 16 - baraż szwedzki debel Dominic Inglot-Robert Lindstedt 6:3, 7:6 (7-4) w 1/8 10 3 1 6 4-9 10 finału turnieju tenisowego ATP 10 3 1 6 7-18 10 Masters 1000 w Szanghaju (pula 10 0 1 9 1-36 1 nagród 4,7 mln dolarów). W grze pojedynczej Łukasz Kubot przegrał 0:3 (0:2) w pierwszej rundzie z Amerykani1:1 (0:1) nem Jackem Sockem 4:6, 2:6.

4:3 (1:1)

grupa D Niemcy - Gruzja Gibraltar - Szkocja Polska - Irlandia tabela: 1. Niemcy 2. Polska 3. Irlandia 4. Szkocja 5. Gruzja 6. Gibraltar grupa E Estonia - Szwajcaria Litwa - Anglia San Marino - Słowenia tabela: 1. Anglia 2. Szwajcaria 3. Słowenia 4. Estonia 5. Litwa 6. San Marino grupa F Wyspy Owcze - Rumunia Finlandia - Irlandia Północna Grecja - Węgry tabela: 1. Irlandia Północna 10 6 3 1 16-8 21 - awans 2. Rumunia 10 5 5 0 11-2 20 - awans 3. Węgry 10 4 4 2 11-9 16 - baraż 4. Finlandia 10 3 3 4 9-10 12 5. Wyspy Owcze 10 2 0 8 6-17 6 6. Grecja 10 1 3 6 7-14 6 grupa G Austria - Liechtenstein 3:0 (1:0) Szwecja - Mołdawia 2:0 (1:0) Rosja - Czarnogóra 2:0 (2:0) tabela: 1. Austria 10 9 1 0 22-5 28 - awans 2. Rosja 10 6 2 2 21-5 20 - awans 3. Szwecja 10 5 3 2 15-9 18 - baraż 4. Czarnogóra 10 3 2 5 10-13 11 5. Liechtenstein 10 1 2 7 2-26 5 6. Mołdawia 10 0 2 8 4-16 2 grupa H Bułgaria - Azerbejdżan 2:0 (1:0) Włochy - Norwegia 2:1 (0:1) Malta - Chorwacja 0:1 (0:1) tabela: 1. Włochy 10 7 3 0 16-7 24 - awans 2. Chorwacja * 10 6 3 1 20-5 20 - awans 3. Norwegia 10 6 1 3 13-10 19 - baraż 4. Bułgaria 10 3 2 5 9-12 11 5. Azerbejdżan 10 1 3 6 7-18 6 6. Malta 10 0 2 8 3-16 2 * Chorwacja ma odjęty jeden punkt. grupa I Armenia - Albania 0:3 (0:2) Serbia - Portugalia 1:2 (0:1) tabela: 1. Portugalia 8 7 0 1 11-5 21 - awans 2. Albania 8 4 2 2 10-5 14 - awans 3. Dania 8 3 3 2 8-5 12 - baraż 4. Serbia * 8 2 1 5 8-13 4 5. Armenia 8 0 2 6 5-14 2 * Serbia ma odjęte trzy punkty.

•••

Genewa - Europejska Unia Piłkarska odrzuciła wniosek Lecha Poznań o warunkowe zawieszenie wykonania kary dotyczącej zakazu udziału publiczności w meczu grupy I Ligi Europejskiej z Fiorentiną.

Spotkanie, zaplanowane na 5 listopada, odbędzie się więc bez kibiców.

•••

Lyon- Piłkarki Medyka Konin przegrały w Lyonie z Olympique 0:3 (0:1) w rewanżowym meczu 1/16 finału Ligi Mistrzyń. Pierwsze spotkanie wygrał francuski zespół 6:0 i awansował do następnej rundy.

•••

Tel Awiw - Eli Guttman zrezygnował z funkcji trenera piłkarzy Izraela po nieudanych eliminacjach mistrzostw Europy 2016. Wcześniej pod wodzą tego szkoleniowca drużynie narodowej nie udało się awansować także na mundial w 2014 roku.

•••

Madryt - Cristiano Ronaldo odebrał we wtorek w Madrycie nagrodę "Złoty But" dla najlepszego strzelca lig europejskich w poprzednim sezonie. Portugalski piłkarz zdobył 48 bramek w 35 meczach. To jego czwarte takie wyróżnienie w karierze.

•••

Białystok - W rozegranym we wtorek na stadionie miejskim w Białymstoku meczu towarzyskim piłkarska reprezentacja Polski U-21 zremisowała z Rumunią 0:0.

strona 34

Gazeta 42, 16 - 22 października 2015

www.gazetagazeta.com

ME w kolarstwie torowym

Trzy medale biało-czerwonych Po jednym medalu w każdym kolorze zdobyli polscy kolarze torowi w drugim dniu mistrzostw Europy w szwajcarskim Grenchen. Złoty wywalczyła Katarzyna Pawłowska w wyścigu punktowym, srebrny - drużyna sprinterów, a brązowy - Adrian Tekliński w wyścigu scratch.

Czwarty medal - brązowy powinny zdobyć zawodniczki w wyścigu drużynowym na 4 km na dochodzenie, ale przeszkodził upadek... Pawłowskiej 300 metrów przed metą. Polki miały w tym momencie ogromną przewagę nad Białorusinkami i wydawało się, że nic im nie odbierze trofeum.

Pawłowska mocno się poobijała, ale nie zamierzała rezygnować ze startu w wyścigu punktowym. Już na pierwszych okrążeniach zdublowała rywalki, a potem kontrolowała sytuację na torze. 26-letnia zawodniczka z wielkopolskich Przygodzic jest jedyną w historii polską mistrzynią świata na torze (dwa złote medale w scratchu w 2012 i 2013 roku).

Przed miesiącem w amerykańskim Richmond zdobyła z koleżankami z holenderskiej grupy zawodowej Boels-Dolmans srebro szosowych MŚ w jeździe drużynowej na czas.

Wyścig punktowy nie wchodzi, niestety, do programu igrzysk w Rio de Janeiro, w przeciwieństwie do wyścigu drużynowego, w którym Polki pokazały się w Grenchen z bardzo dobrej strony. W południe w pierwszej rundzie Pawłowska, Małgorzata Wojtyra, Edyta Jasińska i Natalia Rutkowska pobiły rekord kraju wynikiem 4.27,562, a wieczorem w wyścigu o brąz jechały jeszcze szybciej do momentu wywrotki Pawłowskiej. W kwalifikacjach olimpijskich sytuacja biało-czerwonych, słabiej spisujących się w poprzednim sezonie, jest jednak skomplikowana. Trudno im będzie wyprzedzić w rankingu UCI drużynę Rosji, która w czwartek sięgnęła po srebro. Triumfowały bezkonkurencyjne Brytyjki.

W sprincie drużynowym

Warszawa - Prezes PZPN Zbigniew Boniek poinformował, że automatycznie przedłużona została umowa z selekcjonerem reprezentacji Adamem Nawałką i obowiązywać będzie do końca ME 2016. Dodał, że polscy piłkarze zagrają dwa spotkania towarzyskie - 13 listopada na 90 proc. zmierzą się z Walią w Warszawie, a 17 listopada we Wrocławiu mają rywalizować z Czechami.

••• Polski zespół (L-P), Edyta Jasińska, Natalia Rutkowska, Małgorzata Wojtyra, i Katarzyna Pawłowska podczas wyścigu na torze w szwajcarskim Grenchen 15 października br.

Anthony Anex PAP/EPA

Grzegorz Drejgier, Rafał Sarnecki i Krzysztof Maksel zajęli w kwalifikacjach pierwsze miejsce, bijąc rekord kraju - 43,127 s.

Trochę wolniej pojechali w finale (43,358), co wykorzystali Nils van't Hoenderdaal, Jeffrey Hoogland i Hugo Haak z Holandii (43,232). Ten wynik przybliża podopiecznych Andrzeja Toło-

manowa do wywalczenia kwalifikacji olimpijskich.

W scratchu, który, podobnie jak wyścig punktowy, nie jest konkurencją olimpijską, brązowy medal wywalczył Adrian Tekliński, minimalnie przegrywając na finiszu ze Szwajcarem Tristanem Marguetem. Złoto zdobył Hiszpan Sebastian Mora Vedri.

Polacy na czołowych miejscach wielu klasyfikacji eliminacji Euro 2016 Polscy piłkarze znaleźli się na czele wielu statystyk fazy grupowej eliminacji Euro 2016, które opublikowała w czwartek UEFA. Np. najwięcej celnych strzałów na bramkę rywali oddał król strzelców kwalifikacji Robert Lewandowski, a w asystach wyróżnił się Arkadiusz Milik.

Lewandowski, którego na stronie UEFA wybrano najlepszym piłkarzem eliminacji, zdobył 13 bramek. Drugie miejsce w zestawieniu najskuteczniejszych graczy zajął jego klubowy kolega z Bayernu Monachium, reprezentant Niemiec Thomas Mueller (9 goli).

Kapitan reprezentacji Polski oddał także najwięcej celnych strzałów na bramkę rywali - 25. O jeden więcej niż Walijczyk Gareth Bale. Trzeci w tej klasyfikacji był kolejny słynny piłkarz Anglik Wayne Rooney (23).

Reprezentacja Polski zdobyła najwięcej bramek w eliminacjach (33). Druga była Anglia (31), a następnie trzy zespoły - Belgia, Niemcy i Szwajcaria (24). Należy jednak pamiętać, że niektóre reprezentacje rozegrały mniej meczów. Chodzi o Portugalię, Danię, Serbię, Armenię i Albanię, który rywalizowały w jedynej grupie pięciozespołowej (inne liczyły po sześć drużyn).

Najmniej bramek straciły: Rumunia (dwie), Anglia i Hiszpania (po trzy).

Najwięcej asyst (po sześć) zaliczyło trzech zawodników - reprezentant Polski Arkadiusz Milik, a także Słowak Vladimir Weiss i Bośniak Senad Lulic.

Z kolei pomocnik kadry Adama Nawałki Grzegorz Krychowiak jest jednym z 21 piłkarzy, którzy grali od początku do końca we wszystkich spotkaniach eliminacji (900 minut).

Biało-czerwoni mogą się pochwalić także najwyższym zwycięstwem - 8:1 nad Gibraltarem w Warszawie (pięć meczów za-

kończyło się wynikiem 7:0, m.in. wyjazdowe spotkanie Polski z Gibraltarem).

Powody do satysfakcji może mieć również Sebastian Mila, którego wypowiedź po meczu z Niemcami w październiku 2014 roku (2:0 w Warszawie) uznano za najciekawszą. "Mam siniaka na kostce, ale nie pamiętam, kto mnie kopnął. Po zwycięstwie nad mistrzami świata nie czuje się bólu" - powiedział doświadczony polski piłkarz.

••• Robert Lewandowski jest w stanie pobić rekord 40 bramek

zdobytych w jednym sezonie Bundesligi, należący od 1972 roku do Gerda Muellera - ocenił kolega klubowy polskiego piłkarza z Bayernu Monachium, Austriak David Alaba. "Czterdzieści goli to sufit, ale z Lewandowskim w składzie wszystko jest możliwe" - powiedział dziennikarzom Alaba po czwartkowym treningu Bawarczyków. Po ośmiu kolejkach ligowych polski strzelec wyborowy ma na koncie 12 bramek, w tym dziewięć zdobytych w trzech ostatnich spotkaniach: pięć w meczu z Wolfsburgiem (5:1), dwie z Mainz (3:0) oraz dwie z Borus-

sią Dortmund (5:1). W sobotę będzie miał okazję powiększyć dorobek w wyjazdowej potyczce z Werderem Brema.

W przerwie na mecze reprezentacji Lewandowski nic nie stracił ze swojej skuteczności.

Dwa razy trafił do siatki w spotkaniu ze Szkocją (2:2), a jego gol w meczu z Irlandią (2:1) dał biało-czerwonym awans do przyszłorocznych mistrzostw Europy we Francji.

Swój rekord strzelecki w Bundeslidze Lewandowski ustanowił w sezonie 2012/13 w barwach Borussii Dortmund - 24 gole.

Szybki awans A. Radwańskiej w Tiencinie Rozstawiona z "dwójką" Agnieszka Radwańska bez problemu awansowała do ćwierćfinału turnieju WTA Tour na twardych kortach w Tiencinie (pula nagród 426 750 dol.). W czwartek pokonała chińską tenisistkę Qiang Wang 6:1, 6:1.

Wang zajmuje 104. miejsce w rankingu WTA i nie ma na koncie znaczących sukcesów. Pochodząca z Tiencinu 23-letnia tenisistka sensacyjnie pokonała dwa lata temu w 1. rundzie w Kuala Lupur Dunkę polskiego pochodzenia Caroline Wozniacki. W czwartek nie była jednak w stanie zagrozić będącej szóstą rakietą świata Radwańskiej. Ta ostatnia obroniła wszystkie pięć "break pointów", które miała jej rywalka. Pierwsza w karierze konfrontacja tych zawodniczek trwała 57 minut.

"Nie znałam w ogóle wcześniej Qiang, ale jak na pierwszy raz, była solidna od początku.

Może się wydawać, że to był łatwy mecz, ale musiałam wszystkiego pilnować. Nie było tak łatwo, jak to może sugerować wynik. W kluczowych momentach stosowałam właściwe uderzenia" - podsumowała 26-letnia Polka.

W drodze do ćwierćfinału stra-

Sprinte m przez b ieżnie i stadio ny

ciła trzy gemy. Na otwarcie wygrała bowiem z ukraińską kwalifikantką Olgą Sawczuk 6:1, 6:0.

Kolejną rywalką krakowianki będzie młodsza o siedem lat Jelizawieta Kuliczkowa. Z plasującą się na 103. pozycji na światowej liście Rosjanką podopieczna Tomasza Wiktorowskiego nie miała wcześniej okazji się zmierzyć.

Tydzień temu rozstawiona z numerem czwartym Agnieszka Radwańska przegrała z Hiszpanką Garbine Muguruzą (5.) 6:4, 3:6, 4:6 w półfinale tenisowego turnieju WTA Premier Mandatory na twardych kortach w Pekinie.

26-letniej Radwańskiej, mimo że bardzo dobrze rozpoczęła sobotnie spotkanie, nie udało się powtórzyć sukcesów z chińskiej stolicy: wygrała tę imprezę cztery lata temu, a w 2009 roku dotarła do finału. Pierwszego gema z Muguruzą wygrała do zera, w drugim przegrała tylko jedną akcję. Później było dużo gorzej, gdyż to rywalka zdobyła cztery punkty z rzędu. Kolejne cztery gemy wywalczyła jednak Polka, a w całym meczu objęła prowadzenie 1:0.

W drugiej partii, mimo po-

czątkowego niepowodzenia, Polsce udało się doprowadzić do stanu 3:3, później jednak przegrywała przy swoim podaniu i uległa 3:6. W decydującym secie Hiszpanka prowadziła aż 5:1, a wtedy pogoń rozpoczęła Radwańska.

Rezultat zmieniła na 4:5, ale wtedy przy równowadze popełniła dwa błędy i znów przegrała z Muguruzą.

Radwańska wciąż walczy o zapewnienie sobie prawa gry w WTA Finals z udziałem ośmiu najlepszych zawodniczek bieżącego roku. W klasyfikacji "Road to Singapore" jest obecnie szósta.

Na szczęście dla niej kilka startujących w tym tygodniu w turniejach cyklu tenisistek, które plasują się w jej sąsiedztwie w tym zestawieniu, pożegnało się już z rywalizacją. Jak napisano na stronie WTA, gwarancję startu w kończącej sezon imprezie masters da krakowiance triumf w Tiencinie.

"Próbuję wszystkiego, by dostać się do Singapuru. Zrobię co w mojej mocy, by tutaj wygrać" zadeklarowała krakowianka.

W 1/8 finału gry pojedynczej w Tiencinie odpadły Magda Linette i młodsza siostra Agnieszki - Urszula.

Poznań - Jan Urban zastąpił Macieja Skorżę na stanowisku trenera piłkarzy Lecha. Zarząd poznańskiego klubu podjął decyzję o rozwiązaniu umowy ze Skorżą z powodu niezadowalających wyników drużyny, która zajmuje ostatnie miejsce w ekstraklasie.

•••

Madras - Polacy po raz pierwszy w historii mistrzostw świata w brydżu sportowym zdobyli złoty medal. W finale najważniejszego turnieju jakim jest Bermuda Bowl pokonali w Madrasie (Chennai) reprezentację Szwecji 308:293.

•••

Sala - Polskie piłkarki ręczne pokonały na wyjeździe Słowację 23:21 (14:11) w meczu drugiej kolejki grupy 5. eliminacji mistrzostw Europy 2016, który rozegrano w miejscowości Sala.

•••

Kristianstad - Piłkarze ręczni Vive Tauronu Kielce po wygranej ze szwedzkim IKF Kristianstad 35:27 awansowali na trzecie miejsce po sobotnich meczach czwartej kolejki grupy B Ligi Mistrzów.

•••

Płock - Mistrzowie Niemiec THW Kiel pokonali w Płocku Orlen Wisłę 37:23 (18:8) w meczu 4. kolejki grupy A Ligi Mistrzów piłkarzy ręcznych.

•••

Seul - Polacy zdobyli w ubiegły piątek w Korei Płd. cztery medale VI Światowych Wojskowych Igrzysk Sportowych. Mistrzem został pływak Tomasz Polewka, dwa srebrne wywalczyli pięcioboiści morscy, a brązowy szpadzistki. Polska awansowała na 5. miejsce w klasyfikacji medalowej.

•••

Szczyrk - Dawid Kubacki (Wisła Zakopane) zwyciężył w konkursie indywidualnym letnich mistrzostw Polski w skokach narciarskich, na obiekcie HS 106 w Szczyrku Skalitem. Za nim uplasowali się Maciej Kot (AZS Zakopane) i Andrzej Stękała (AZS Zakopane/SMS Zakopane).

•••

Zawiercie - Siatkarki mistrza Polski Chemika Police pokonały w Zawierciu zdobywcę krajowego pucharu PGE Atom Trefl Sopot 3:0 (25:19, 25:20, 25:15) w meczu o Superpuchar.

•••

Warszawa - Islandia, a nie Walia będzie rywalem piłkarzy reprezentacji Polski w meczu towarzyskim na Stadionie Narodowym w Warszawie 13 listopada. Cztery dni później podopieczni Adama Nawałki również towarzysko zmierzą się w stolicy Dolnego Śląska z innym finalistą ME, Czechami.

www.gazetagazeta.com

Gazeta 42, 16 - 22 października 2015

strona 35

Sport

Rajdowe ME

AUTO - MOTO - SPORT

Kajetanowicz mistrzem Europy

Rewelacje•Atrakcje•Wyniki

Formuła 1

Hamilton bliski tytułu po wygranej w Soczi Brytyjczyk Lewis Hamilton (Mercedes GP) odniósł w Soczi 9. w sezonie zwycięstwo w wyścigu o GP Formuły 1, umacniając się na pozycji lidera mistrzostw świata. Ma 302 pkt i 66 przewagi nad drugim Sebastianem Vettelem (Ferrari), a do zdobycia pozostało 100 pkt.

To 42. triumf w karierze Hamiltona, który zrównał się w klasyfikacji wszechczasów właśnie z drugim na mecie w Rosji Niemcem. Więcej razy wygrywali tylko rodak Vettela Michael Schumacher (91) oraz Francuz Alain Prost (51).

Rywalizacja na torze, który przebiega w pobliżu obiektów ubiegłorocznych zimowych igrzysk olimpijskich, odbyła się dopiero po raz drugi. Przed rokiem również triumfował Hamilton. Trzecie miejsce w niedzielę zajął Meksykanin Sergio Perez (Force India-Mercedes), który stanął na podium po raz piąty w karierze.

Pecha miał kolega Brytyjczyka z zespołu i zarazem najpoważniejszy dotychczas konkurent w walce o tytuł Nico Rosberg (229 pkt). Po kilku okrążeniach jego bolid odmówił posłuszeństwa i Niemiec musiał wycofać się z rywalizacji, przez co stracił drugie miejsce w klasyfikacji generalnej na rzecz Vettela. Awarii w samochodzie Rosberga uległ pedał gazu.

"Formuła 1 jest czasem nieprzewidywalna i przykra. Po świetnym starcie prowadziłem i byłem pewny siebie. Wierzyłem, że mogę wygrać. A później pojawił się ten niebezpieczny problem. Nie tak chciałem zakończyć dzisiejszy wyścig. Wywalczenie tytułu jest teraz znacznie bardziej skomplikowane. Nigdy go nie zdobędę, jeśli będą się psuły takie rzeczy..., ale wrócę i będę dalej naciskał i atakował.

Postaram się zwyciężyć w Teksasie" - powiedział BBC Rosberg o zaplanowanej na 25 października kolejnej eliminacji MŚ wyścigu o Grand Prix USA w Austin.

Na ostatnim okrążeniu doszło do zderzenia walczących o podium Finów Valtteriego Bottassa (Williams-Mercedes) i Kimiego Raikkonena (Ferrari). Oba bolidy doznały uszkodzeń, na czym skorzystał Perez. Bottas nie dojechał do mety, a Raikkonen był piąty, ale może zostać ukarany przez sędziów. Wyglądało bowiem na to, że to on spowodował kolizję, uderzając w auto rywala od tyłu.

Już na pierwszym zakręcie zmagań w Soczi doszło do kolizji - panowanie nad bolidem stracił Niemiec Nico Huelkenberg (Force India-Mercedes), który ustawił się na środku toru tyłem do kierunku jazdy. Nie zdołali go

Kierowcy w wyścigu o GP Formuły 1 na torze w Soczi

ominąć najpierw Holender Max Verstappen (Toro Rosso-Renault), a później Szwed Marcus Eriksson (Sauber-Ferrari). Huelkenberg i Ericsson musieli wycofać się z rywalizacji, ale nie odnieśli żadnych obrażeń. Na trasę chwilę później wyjechał samochód bezpieczeństwa.

Na 11. okrążeniu musiał się on pojawić na torze po raz drugi.

Tym razem przyczyną była groźnie wyglądająca kraksa Romaina Grosjeana (Lotus-Mercedes).

Francuz stracił panowanie nad bolidem na prostej drodze i z dużym impetem uderzył tyłem w barierę ochronną. Pojazd był poważnie uszkodzony, ale kierowca wyszedł z tego bez szwanku.

"Skrzyżowałem ręce, zamknąłem oczy i pomyślałem sobie, że będzie bolało... Jutro będzie na pewno trochę siniaków, ale i tak jestem zadowolony z poziomu bezpieczeństwa w F1. Jestem tu cały i zdrowy. Żal mi tylko chłopaków, którzy będą musieli poskładać bolid. Musimy koniecznie wiedzieć, dlaczego zarzuciło mną na prostej" - relacjonował po wypadku Grosjean.

W końcówce wyścigu doszło do innej niebezpiecznej sytuacji.

Jeden ze stewardów wbiegł na tor, by usunąć leżącą na nim część i mało brakowało, a dostałby się pod koła pojazdu Vettela. "Mamy tu bardzo dzielnego Rosjanina..."

- skomentował sucho czterokrotny mistrz świata.

Hamilton zapewni sobie tytuł mistrzowski w Austin, jeśli zdobędzie o dziewięć punktów więcej od Vettela i o dwa więcej od Rosberga.

Po zakończeniu zmagań w Soczi sędziowie postanowili ukarać Raikkonena, doliczając 30 sekund do jego końcowego czasu.

To sprawiło, że Fin spadł na ósmą pozycję, zyskując nie 10, a tylko cztery punkty. To przesądziło o tym, iż Ferrari nie ma już szans wyprzedzić Mercedesa GP w klasyfikacji generalnej.

Przed niedzielnym wyścigiem niemiecki team wiedział, że aby być pewnym końcowego triumfu, musi zdobyć o trzy punkty więcej od Ferrari. Hamilton zgarnął za zwycięstwo 25 "oczek", ale

PAP/EPA

z powodu awarii bolidu jego kolega z zespołu Niemiec Nico Rosberg wycofał się z rywalizacji po kilku okrążeniach. Vettel i Raikkonen zdobyli w sumie 22 pkt.

To drugie z rzędu zwycięstwo Mercedesa GP w klasyfikacji generalnej. W ubiegłym sezonie również zapewnił je sobie w Rosji.

Wyniki wyścigu o Grand Prix Rosji w Soczi po uwzględnieniu kary Raikkonena: 1. Lewis Hamilton (W.Brytania/Mercedes GP) 1:37.11,024 2. Sebastian Vettel (Niemcy/Ferrari) strata 5,953 s 3. Sergio Perez (Meksk/Force India-Mercedes) 28,918 4. Felipe Massa (Brazylia/Williams-Mercedes) 38,831 5. Daniił Kwiat (Rosja/Red Bull-Renault) 47,566 6. Felipe Nasr (Brazylia/Sauber-Ferrari) 56,508 7. Pastor Maldonado (Wenezuela/Lotus-Mercedes) 1.01,088 8. Kimi Raikkonen (Finlandia/Ferrari) 1.12,358 9. Jenson Button (W.Brytania/McLaren-Honda) 1.19,467 10. Max Verstappen (Holandia/Toro Rosso-Renault) 1.28,424 11. Fernando Alonso (Hiszpania/McLaren-Honda) 1.31,210 12. Valtteri Bottas (Finlandia/Williams-Mercedes) 1 okr.

13. Roberto Merhi (Hiszpania/Marussia-Ferrari) 1 okr.

14. Will Stevens (W.Brytania/Marussia-Ferrari) 2 okr.

15. Daniel Ricciardo (Australia/Red Bull-Renault) 6 okr. nie ukończyli: Carlos Sainz Jr (Hiszpania/Toro Rosso-Renault) Romain Grosjean (Francja/Lotus-Mercedes) Marcus Ericsson (Szwecja/Sauber-Ferrari) Nico Huelkenberg (Niemcy/Force India-Mercedes) Nico Rosberg (Niemcy/Mercedes GP) Klasyfikacja kierowców (po 15 z 19 wyścigów): 1. Lewis Hamilton 302 pkt 2. Sebastian Vettel 236 3. Nico Rosberg 229 4. Kimi Raikkonen 123 5. Valtteri Bottas 111 6. Felipe Massa 109 7. Daniił Kwiat 76 8. Daniel Ricciardo 73 9. Sergio Perez 54 10. Romain Grosjean 44 11. Nico Huelkenberg 38 12. Max Verstappen 33 13. Felipe Nasr 25 14. Pastor Maldonado 22 15. Carlos Sainz Jr 12 16. Fernando Alonso 11 17. Marcus Ericsson 9 18. Jenson Button 8 Klasyfikacja konstruktorów (po 15 z 19 wyścigów): 1. Mercedes GP 531 pkt 2. Ferrari 359 3. Williams-Mercedes 220 4. Red Bull-Renault 149 5. Force India-Mercedes 92 6. Lotus-Mercedes 66 7. Toro Rosso-Renault 45 8. Sauber-Ferrari 34 9. McLaren-Honda 19

Kajetan Kajetanowicz, startujący z pilotem Jarosławem Baranem, wygrał Rajd Akropolu i zapewnił sobie mistrzostwo Europy. Jest trzecim polskim kierowcą, który sięgnął po ten tytuł, po Sobiesławie Zasadzie (1966, 1967, 1971) i Krzysztofie Hołowczycu (1997).

Kajetanowicz, jadący Fordem Fiestą R5, osiągnął sukces na jedną rundę przed zakończeniem rywalizacji - Rajdem Du Valais w Szwajcarii.

"Dla takich chwil warto żyć i tak intensywnie pracować. To fantastyczny dzień, jeden z najtrudniejszych w moim życiu, ale jednocześnie jeden z najpiękniejszych. Pewnie minie jeszcze kilka długich dni zanim zrozumiem to, czego dokonaliśmy. Głos mi się łamie, bo myślę teraz o moich rodzicach, którzy cały czas we mnie wierzyli i wierzą, byli i są ze mną. Realizacja tak wielkich marzeń wymaga gigantycznych wyrzeczeń i hektolitrów wylanego potu, ale także grona życzliwych i zaangażowanych ludzi wokół siebie" - powiedział Kajetanowicz, cytowany w komunikacie swojego zespołu Lotos Rally Team.

Polski kierowca zajmował po sobotnich odcinkach specjalnych

Kajetan Kajetanowicz jest trzecim polskim kierowcą, który sięgnął po ten tytuł, po Sobiesławie Zasadzie i Krzysztofie Hołowczycu PAP

drugie miejsce, ustępując o 9,6 s Grekowi Lambrosowi Athanassoulasowi, ale w niedzielę rano wyszedł na prowadzenie. Z powodu fatalnych warunków odwołano trzy ostatnie odcinki specjalne.

Kajetanowicz wyprzedził o 10 sekund swojego najgroźniejszego przeciwnika Irlandczyka Craiga Breena oraz o 15,3 s Athanassoulasa.

Acropolis Rally był 100. startem w karierze Kajetanowicza i 60. Jarosława Barana w roli jego pilota.

Wyniki: 1. Kajetan Kajetanowicz (Polska/Ford Fiesta R5) 1:32.11,1 2. Craig Breen (Irlandia/Peugeot 208 T18) strata 10,0 s 3. Lambros Athanassoulas (Grecja/Skoda Fabia R5) 15,3 Czołówka klasyfikacji ME: 1. Kajetanowicz 230 pkt 2. Breen 162 3. Aleksiej Łukjaniuk (Rosja/Ford Fiesta R5) 124

PŚ w rajdach terenowych

Zwycięstwo Sonika w Maroku Rafał Sonik triumfowował w kategorii quadów w Rajdzie Maroka, będącym rundą Pucharu Świata FIM. Polak już wcześniej zapewnił sobie - po raz czwarty w karierze - triumf w klasyfikacji całego cyklu.

Sonik był pewny pierwszego miejsce w Pucharze Świata FIM już na początku września, gdy zajął drugie miejsce w chilijskim Rajdzie Atacama.

Po zwycięstwie w Rajdzie Maroka, który dla quadowców był ostatnia rundą PŚ w sezonie, kierowca Orlen Teamu nie krył zadowolenia. "Ostatni etap był prawdziwym labiryntem. Gubił się

praktycznie każdy. Dlatego nie chciałem ryzykować, jechałem swoim tempem i kontrolowałem sytuację na trasie. Bezpiecznie dojechałem do mety i świętuję zwycięstwo w Rajdzie Maroka oraz Pucharze Świata. To był dobry sezon. Teraz czas na Dakar" - powiedział Sonik.

W kategorii samochodów ósme miejsce w Maroku zajął Adam Małysz, razem z Francuzem Xavierem Panserim. Na trzynastej pozycji uplasowali się Marek Dąbrowski i Jacek Czachor. Debiutujący na pustyni jako kierowca Jakub Przygoński był ostatecznie siedemnasty.

strona36

Gazeta 42, 16 - 22 października 2015

www.gazetagazeta.com Telefon (416) 262-0161

WYDARZENIA WYDARZENIA KULTURALNE KULTURALNE Faks ww GTA (416) 531-3245 GTA mbonikowska@gazetagazeta.com mbonikowska@gazetagazeta.com

11 listopada i 9 grudnia - Projekcje polskich filmów Konsulat Generalny RP w Toronto zaprasza na projekcje polskich filmów do Brentwood Public Library. Projekcje 3 filmów: "Fotograf”, "Pod Mocnym Aniołem” oraz "Potop”.

Pokazy w środy o godz. 18:00. 36 Brentwood Road N. Filmy w języku polskim, z angielskimi napisami. Wstęp wolny. opracowanie Małgorzata Pogorzelska-Bonikowska

KONKURSY Trzech Polaków w III turze Konkursu Chopinowskiego Trzech pianistów z Polski awansowało do trzeciej tury przesłuchań XVII Konkursu Chopinowskiego. Listę 20 pianistów, którzy zagrają w kolejnym etapie rywalizacji ogłoszono w poniedziałkowy wieczór w Filharmonii Narodowej w Warszawie.

Jak poinformowali w poniedziałkowy wieczór organizatorzy, w kolejnym etapie przesłuchań XVII Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im.

Fryderyka Chopina zagra trzech pianistów z Polski: Łukasz Krupiński, Krzysztof Książek oraz Szymon Nehring.

Do trzeciego etapu zakwalifikowało się 20 pianistów z 12 krajów; trzech Polaków, trzech reprezentantów Stanów Zjednoczonych, trzech pianistów z Korei Południowej, dwóch z Rosji i Kanady oraz po jednym muzyku z Włoch, Chorwacji, Łotwy, Ukrainy, Japonii, Czech i Chin.

Dwudziestu pianistów, spośród 43 biorących udział w drugim etapie konkursu, wybrało siedemnastoosobowe jury konkur-

Japonka Aimi Kobayashi (2L), 14 bm. w Filharmonii Narodowej w Warszawie po swoim występie podczas pierwszego dnia trzeciego etapu XVII Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina Radek Pietruszka PAP

sowe pod przewodnictwem prof.

Katarzyny Popowej-Zydroń.

"Rzeczywistość konkursowa potrafi być okrutna. Jury też przeżywało ciężkie chwile; wybór w takim bogactwie różnorodnych, ciekawych wykonań, był dla każdego z nas trudny" - powiedziała Popowa-Zydroń podczas ogłoszenia wyników II etapu.

Oprócz reprezentantów Polski w trzecim etapie przesłuchań zagrają także: Lugi Carroccia (Włochy), Galina Chistiakova, Dmitry Shishkin (Rosja), SeongJin Cho, Chi Ho Han, Su Yeon Kim (Korea Południowa), Aljosa Jurinić (Chorwacja), Dinara Klinton (Ukraina), Aimi Kobayashi (Japonia), Marek Kozak (Czechy), Kate Liu, Eric Lu, Alexei Tartakovsky (Stany Zjednoczone), Georgijs Osokins (Łotwa), Charles Richard-Hamelin, Yike (Tony) Yang (Kanada) oraz Zi Xu (Chiny).

III etap Konkursu Chopinowskiego odbywa się od 14 do 16 października. Jako pierwszy zaprezentował się reprezentant Włoch Luigi Carroccia. Program obejmuje następujące utwory: Sonata b-moll op. 35 lub Sonata h-

moll op. 58 lub pełny cykl Preludiów op. 28, pełny cykl mazurków spośród następujących opusów: 17, 24, 30, 33, 41, 50, 56, 59.

Czas trwania występu w III etapie wynosi 50-60 minut.

Zgodnie z tradycją, podczas konkursowych przesłuchań wykonywane są wyłącznie kompozycje Fryderyka Chopina. Według regulaminu, uczestnicy nie mogą wykonywać tych samych utworów na różnych etapach muzycznej rywalizacji. Jeśli występ nie wypełnia określonego minimum czasu, pianista może zagrać dodatkowo dowolny utwór lub utwory Chopina.

Do finału, zaplanowanego na 18-20 października, zakwalifikuje się 10 pianistów. Werdykt jury podany zostanie w nocy z 20 na 21 października.

Po ogłoszeniu w ubiegłym roku naboru wniosków, Narodowy Instytut Fryderyka Chopina otrzymał ponad 450 zgłoszeń z całego świata. Komisja kwalifikacyjna na podstawie analizy wysłanych nagrań i aplikacji wyłoniła 160 pianistów, którzy w kwietniu tego roku wzięli udział w publicznych eliminacjach.

15-23 października - Toronto After Dark Festival 10. doroczny popularny festiwal filmowy dla amatorów horrorów, sci-fi i filmów typu fantasy. Projekcje w Scotiabank Theatre, info: http://torontoafterdark.com/2015" http:/ /torontoafterdark.com/2015.

16 października - Jubileuszowa Gala Piosenki Biesiadnej Zbigniewa Górnego Wystąpią: Zbigniew Wodecki, Jacek Wójcicki, Rudi Szubert, Krzysztof Piasecki, Hanna8Śleszyńska, Robert Rozmus, Piotr Gąsowski, Katarzyna Jamróz, Beata Rybotycka. Piątek, godz. 20.15, Living Arts Centre, 4141 Living Arts Drive, Mississauga.

23 i 24 października - Piotr Rubik “Wiara Nadzieja Miłość” Piotr Rubik wystąpi w Brampton z udziałem orkiestry, chóru i solistów w programie “Wiara Nadzieja Miłość”. Brampton, Rose Theatre, 1 Theatre Lane, godz. 20:00 (piątek), 18:00 (sobota). Informacje: www.christopherentertainment.com i 416-3718972.

24 października - Film Music Gala Galowy koncert prezentujący wielkie przeboje muzyki filmowej w wykonaniu Natalii Kukulskiej, Kingi Lizoń, Joanny Górskiej oraz Michaela Ciufo z udziałem 100-osobowego chóru i Celebrity Symphony Orchestra pod dyrekcją Andrzeja Rozbickiego. Godz.

19.30, Living Arts Centre, Mississauga, info: www.rozbicki.com, tel. 905-3066000.

26 października - Witold Szabłowski w Toronto Polski dziennikarz i reportażysta i laureat wielu prestiżowych nagród, autor kilku książek, jest gościem Międzynarodowego Festiwalu Autorów w Toronto. 26 października odbędzie się spotkanie z nim w Konsulacie RP. Godz. 19.00, Konsulat Generalny RP w Toronto, 2603 Lake Shore Blvd. W, wstęp wolny.

30 października - Nie bój się kochać Salon Poezji, Muzyki i Teatru zaprasza na spektakl Zaduszki z poezją ks. Jana Twardowskiego. Godz. 20.00, Polskie Centrum Kultury im. Jana Pawła II, 4300 Cawthra Rd. Info i bilety (35 dol.) - 416-760-9745 lub 289-681-0243, www.teatrpolskitoronto.com.

6 listopada – Zaduszki Jazzowe Znany jazzman Paweł Pacanowski wystąpi z przyjaciółmi muzykami w koncercie zaduszkowym. Godz. 19.00, Sweet Breeze Café, 20 Polonia Ave., Brampton. Bilety i informacje: 905-452-1331.

Prosimy o informacje o organizowanych imprezach i wydarzeniach kulturalnych pod nr. tel. (416) 262-0610 lub e-mailem mbonikowska@gazetagazeta.com

Gazeta 42, 16 - 22 października 2015

www.gazetagazeta.com

strona 1

CIEKAWOSTKI s

Ale Numer To cykl, w którym przedstawiamy różne ciekawostki i sensacyjne doniesienia z wielu dziedzin - medycyny, techniki, życia celebrytów, trendów światowych, sportu, kultury, mody, kulinariów, motoryzacji i wielu innych.

Piosenki Trubadurów trafią do repertuaru disco polo "Odkurzenie" przebojów Trubadurów zapowiada lider formacji disco polo Bayer Full. "Gramy już piosenki Ryszarda Poznakowskiego, kompozytora Trubadurów, może przypomnimy też ich dawne przeboje" - mówi PAP Life Sławomir Świerzyński.

Współpracę z Poznakowskim Bayer Full rozpoczął wykonując jego piosenkę "Bo ja mam teścia", która stała się nowym hitem zespołu.

"Wszędzie chcą, żebyśmy to grali, a płyta z tym nagraniem sprzedaje się bardzo dobrze" - zapewnia Świerzyński.

"Poznakowski dał nam wolną rękę w wyborze jego piosenek.

Trubadurzy śpiewali dużo o miłości, ale krzycząc. Chciałbym to nagrać inaczej" - mówi lider Bay-

Na pytanie, jaki jest najbardziej stresujący zawód, większość wskaże neurochirurga, sapera, maklera. Nic bardziej mylnego. Naukowcy wskazują, że na największy stres narażeni są... kelnerzy.

Zdaniem chińskich naukowców na największy stres, a tym samym ryzyko zdrowotne, narażone osoby wykonujące mało poważane zawody, słabo płatne i o wysokim obciążeniu, tj. kelnerowanie. Jak wynika z badań osoby wykonujące tego typu profesje są narażone na duże ryzyko wystąpienia chorób serca, a ryzyko wystąpienia udaru zwiększa się aż o 58 proc. wskazują eksperci.

"Osoby, które doświadczają wysokiego poziomu stresu w pracy rzadziej dbają o swoje zdrowie, częściej sięgają po używki, co dodatkowo potęguje ryzyko wystąpienia chorób. Dodatkowo częściej u takich osób występują niezdrowe nawyki żywieniowe, brak ruchu" - zauważa Dingli Xu z Southern Medical University w Guangzhou, w Chinach.

Specjaliści tłumaczą, że nawet, jeśli ktoś wykonuje pracę wysokiego ryzyka, ale jest ona dobrze płatna, a osoby ją wykonujące cieszą się uznaniem i poważaniem, są one mniej zestresowane. W przeciwieństwie do sektora usługowego. Co ciekawe nych zawodów, są zawody archijednymi z najmniej stresogen- tekta i naukowca.

er Full.

"Bo ja mam teścia" Poznakowski skomponował do tekstu Grażyny Orlińskiej. Ta para ma już na swoim koncie super przebój "Chałupy Welcome To". Czy "odZastanawia się, dlaczego Gruzini nie rozmawiają z kobietami, a wszelkie sprawy omawiane są w świeżone" przez Bayer Full przemęskim gronie - o życiu podróżą, planach na następne wyprawy z blogerką i podróżniczką Olgą Drewboje Trubadurów znów staną się nowską rozmawia PAP Life. popularne? O tym zadecydują PAP Life: Wróciłaś właśnie z po- żami, ale i ogólnie z życiem. Mam kobiet bardzo interesującym słuchacze. dróży do Gruzji. Jakie są twoje na blogu taki podrozdział "Re- przeżyciem...

Zaskoczyły mnie wysokie fleksje", gdzie umieściłam mięwrażenia po powrocie?

Olga Drewnowska: Gruzja była dzy innymi wpis "10 powodów, góry. Masyw Kaukazu to szczymoim marzeniem od bardzo dla których wyruszysz w podróż" ty po 5 tys. m, więc przewyższadawna, ale wyjazd trzy razy z lub inne o planowaniu wyjazdów. ją najwyższą górę Europy. My rzędu nie wypalił. Początkowo Ale jest też i trochę o śpiewaniu wchodziliśmy na wysokość 3 tys. miała to być wyprawa rowerowa (Olga śpiewa w chórze Camera- m, zostając przy trekkingu. Ale i obejmująca również Armenię. ta Varsovia - przyp. PAP Life), o tak wejście na taką wysokość jest Teraz, myślę, było to trochę zrzą- zwierzętach, które są wokół niesamowitym przeżyciem, gdy dzenie losu, bo zarzuciłam w tym mnie. Podróże zajmują w nim ma się w tle ośnieżone szczyty roku ten pomysł, miałam jechać jednak większą część, w tym lo- Kaukazu, co jednak pociąga za zupełnie gdzie indziej, a trafiłam gistyka, plany, gdzie, skąd czer- sobą odpowiednio większą trudjednak do Gruzji. Wyjazd zorga- pać informacje lub takie, których ność szlaków - jednego dnia nizowany dość nagle, bo miesiąc inaczej nie zdobędziesz, jak tyl- wspinaliśmy się 8 godzin na przewcześniej i zamiast rowerem, to ko podróżując do danego miej- łęcz, pokonując 1500 m przewyżka z ziemi. z innym celem, tam, gdzie tak sca. Oczywiście są też dokładne szenia...

Jak wyjaśniła PAP Life Hen- naprawdę mnie ciągnęło: w góry. opisy dni, przygód - to już strona PAP Life: A kulinarne zaskoczeriqueta Lalanda, często odwie- I myślę, że był to najlepszy moż- bardziej fabularna. No i mnóstwo nia też były? dzająca Azory mieszkanka Li- liwy scenariusz. zdjęć, które uwielbiam robić. O.D.: W Gruzji wszystko jest barzbony, cozido jest przykładem na PAP Life: Każdą wyprawę przy- Ostatnio zachwycam się kamer- dzo mocno przyprawione. Nie odmienność gastronomii tego gotowujesz sama? ką i kręceniem krótkich filmów ostro, ale bardzo intensywnie. To bardzo interesująca kuchnia, koarchipelagu w stosunku do kuch- O.D.: Faktycznie, jest to dosyć sytuacyjnych. ni Portugalii kontynentalnej. trudne logistycznie przedsię- PAP Life: Masz swoją ekipę, lu- lorowa, z silnymi naleciałościa"Podczas, gdy w dużych por- wzięcie dla jednej osoby, jednak dzi, którzy zawsze z tobą poja- mi azjatyckimi. Dania są bardzo różnorodne, niespotykane w Eutugalskich miastach dominują bardzo lubię sam proces pla- dą? lekkie potrawy na bazie ryb i nowania. Muszę przyznać, O.D.: Dużo osób z Koła Przewod- ropie. Dużo warzyw, ale też i warzyw, Azorczycy zajadają się że podstawę, jak to robić, zdo- nickiego jeździ w różne ciekawe mięso na wiele sposobów, jagnięciężkostrawnymi daniami. W ich by- łam przez kurs przewodnic- i mniej dostępne miejsca. To śro- cina, wołowina i wszechobecne jadłospisie dominują potrawy ki. Kurs Przewodników Beskidz- dowisko odnajduje się w tej przy- placki, pieczone na ogniu. Zapamięsne oraz sery i mleko. Tego kich (SKPB Warszawa) przygo- godzie. Przykładowo do Gruzji miętałam bardzo obfite śniadaostatniego im nie brakuje, gdyż tował mnie jak sobie radzić w pojechałam z dwójką ludzi, któ- nia, wręcz nie do przejedzenia na jednego mieszkańca tego ar- górach. Natomiast reszta logisty- rych poznałam pół roku wcze- oraz biesiadowanie wieczorne, chipelagu przypadają średnio ki, to już kwestia doświadczenia, śniej na wyjeździe Koła Przewod- tak zwana supra. To jest taki grudwie krowy" - powiedziała Lalan- bo to nie jest mój pierwszy taki nickiego do Grecji. Decyzja "je- ziński motyw przewodni. U nich da. wyjazd. Wyjeżdżałam wcześniej dziemy" przyszła szybko i była jedzenie jest kulturalnym wydaStołeczna urzędniczka odno- np. do Czarnogóry. Takie dłuż- bardzo trafna. Świetnie się nam rzeniem.

PAP Life: Planujesz następną towała, że niewielka liczba azor- sze i dalsze podróże to nie tylko się razem podróżowało. skich restauracji w kontynental- trekkingi, ale także zwiedza- PAP Life: Wróćmy jeszcze na podróż? nej części Portugalii dowodzi, że nie, poznanie lokalnej kultury, chwilę do Gruzji. Co cię tam naj- O.D.: O podróżach myślę ciągle, co chwila wpadają mi do głowy pasjonatów azorskich przysma- ludzi. W ten sposób organizuję bardziej zaskoczyło? ków nie ma tam zbyt wielu. także wyjazdy na mniejszą skalę O.D.: Zaskoczył mnie klimat. jakieś pomysły na krótsze i dłużWskazała też na wyraźniejszy i po Polsce lub krótsze po świecie Taki już nieeuropejski, zarówno sze wyjazdy. Gruzja była dla ostrzejszy smak potraw z tego (w tym roku byłam też w Szwe- kulturowo jak i przyrodniczo mnie takim etapem: chciałam atlantyckiego archipelagu.

(Gruzja ma 8 stref klimatycznych zobaczyć wysokie góry, ale cecji).

Tymczasem lokale gastrono- PAP Life: Zostaje oczywiście ślad w obrębie jednego państwa na 12 lem jest mekka wszystkich miłomiczne, które działają w Ponta tych podróży? stref na całym świecie). Także to, śników gór - Himalaje, po drodze Delgada, głównym mieście wy- O.D.: Dzielę się wrażeniami i że ludzie żyją zupełnie innym, może Kirgistan. Na przyszły rok spy Sao Miguel, przygotowują doświadczeniami poprzez pi- własnym tempem. Każdy żyje planuję Islandię, być może coś swoje cozido podobnie jak zwy- sanie bloga. Po prostu, żeby in- według własnego zegarka, nic bardziej egzotycznego jak Maroczajni mieszkańcy, czyli na go- ni ludzie wiedzieli jak to zro- nie jest właściwie na czas, oprócz ko. Ale życie bywa nieprzewidyrącej ziemi w Furnas. Restaura- bić, ale także, by zachęcić ich - co zaskakujące - pociągów. walne i nigdy do końca nie wiacyjne kociołki są z reguły więk- do pójścia w moje ślady. Ma- Poza tym, zaskoczyła mnie zu- domo - jak było i w tym roku sze. rzy mi się kiedyś zapisanie ta- pełnie inna mentalność ludzi, za- gdzie mnie rzuci...

Położone około 1500 km od kich opowieści w formie książ- chowanie. Kobiety tam są w cie- Olga Drewnowska - podróżniczbrzegów Półwyspu Iberyjskiego ki. niu. To mężczyzna jest tam naj- ka i blogerka, autorka bloga o Azory z powodu małego uprze- PAP Life: To jest blog typowo ważniejszą osobą, co nadal za- podróżowaniu Dusza śpiewa mysłowienia i oddalenia od kon- podróżniczy? skakuje Europejczyków. Jecha- życie jest podróżą https://duszatynentów cieszą się dużą czysto- O.D.: Tak, aczkolwiek widzę, że liśmy we trójkę, w tym jeden spiewa.wordpress.com/. W życiu ścią powietrza. Wyspy zostały z czasem jego charakter się zmie- mężczyzna i to on musiał wszyst- prywatnym jest lekarzem wetezasiedlone przez Portugalczy- nia. Bo w bywają takie momen- ko załatwić, choćby nawet nie rynarii; śpiewa też w chórze Caków w pierwszej połowie XV w. ty, kiedy nie mogę podróżować i chciał, ale to tylko z nim wszy- merata Varsovia.

Rozmawiała Dorota Kieras Z Lizbony wtedy zaczynam pisać o rze- scy rozmawiali, a nie z kobietaŹródło - PAP Life Marcin Zatyka czach, które są związane z podró- mi. Co było dla dwóch silnych

Cozido - danie ogrzewane wulkanem Położone na Atlantyku Azory mają kilka specyfików kulinarnych, wśród których wyróżnia się cozido. Danie powstaje na bazie mięsa i warzyw, a gotowane jest w wykopanych w ziemi dołkach, gorących od aktywnych wulkanów.

Cozido nie jest wyjątkową potrawą z racji swojego składu.

Do dużego garnka wkładane jest zazwyczaj mięso wołowe, kiełbasy, a także obrane ziemniaki, kapusta oraz marchew. Naczynie z taką zawartością musi być szczelnie przykryte i owinięte grubym materiałem.

Miejscem, w którym mieszkańcy głównej wyspy Azorów Sao Miguel gotują cozido jest mała miejscowość Furnas. Zlokalizowana jest ona przy malowniczo położonym jeziorze o tej samej nazwie, przy którym znajdują się też gorące źródła oraz gejzery. Ta specyfika podłoża występuje również w innych miejscach Azorów, świadcząc o aktywności sejsmicznej archipelagu.

Cozido gotowane jest dzięki energii wydzielanej przez wulkan. Garnek spuszczany jest do jednego z licznych w Furnas dołków - po zasypaniu ziemią musi spędzić tam co najmniej sześć godzin.

Aby nie pomylić dołka, każda z osób musi zapamiętać numer swojego stanowiska na tym pachnącym siarkowodorem terenie. Drewniana ponumerowana tabliczka wtykana jest w kopiec.

Obok niej znajduje się końcówka sznurka, do którego przywiązany jest zawinięty w tkaninę garnek. Jest on później bezcenny w wydobyciu gorącego kocioł-

Kelnerowanie - zawodem bardziej stresującym niż lekarz

Blogerka i podróżniczka: może następne będą Himalaje...

Gazeta 42, 16 - 22 października 2015

strona 2

www.gazetagazeta.com

ZDROWIE

Poczta zdrowia - Cykl wszystko dla zdrowia

Rośliny, które usypiają, a nawet działają jak narkoza

Szanowny Czytelniku, rośliny o właściwościach nasennych działają tak mocno, że w większości krajów ich stosowanie zostało zakazane w obawie o katastrofalne skutki społeczne.

Kiedy życie staje się zbyt trudne, wówczas łatwo przychodzi silna pokusa, aby wypić jakąś wymyślną miksturę czy inny magiczny eliksir albo zjeść kwiatek lub wypalić jakieś zioła, wszystko po to, by tylko zanurzyć się w głębokim śnie, który pozwoli zapomnieć o wszelkich problemach...

Najpierw jednak przedstawię listę ośmiu roślin, moim zdaniem najlepszych, które działają rozluźniająco i zapewniają regenerujący sen. Pamiętaj, że istnieją rośliny nasenne, które są mocniejsze od tych wymienionych, ale które "zwalają z nóg", działają wręcz jak narkoza, a niekiedy mogą nawet zabić. Po obudzeniu (o ile w ogóle się człowiek obudzi!), odczucie osłabienia i zmęczenia jest jeszcze większe niż wcześniej.

Poniżej lista ośmiu roślin działających łagodnie (w kolejności od najskuteczniejszej): • kozłek lekarski, • chmiel, • męczennica, • głóg, • lipa, • mierznica czarna, • mak polny (płatki), • werbena pospolita.

Spośród tych roślin, z całą pewnością najbardziej znaną i najlepiej udokumentowaną rośliną jest kozłek lekarski (Valeriana officinalis).

Zmniejsza stany pobudzenia i zaburzenia snu powodowane zdenerwowaniem. Wiele badań potwierdza, że jest skutecznym środkiem uspokajającym w przypadku krótkotrwałej bezsenności1. Główny mechanizm działania polega na oddziaływaniu na GABA (kwas gamma-aminomasłowy), neuroprzekaźnik odpowiadający za zmniejszanie pobudliwości i rozluźnienie mięśni2.

Koźlek lekarski

Zalecane dawki to od 3 g do 9 g suchego korzenia kozłka lekarskiego (waleriany) dziennie. W formie nalewki, zwyczajowa dawka wynosi od 2,5 ml do 5 ml dziennie albo od 30 do 60 kropli nawet do 4 razy dziennie. Ekstrakty standaryzowane występują w dwóch stężeniach, tj. 0,4% oraz 0,8% kwasu walerianowego, podawane przed snem w dawce od 400 mg do 900 mg. Składniki aktywne kozłka lekarskiego są w większości rozpuszczalne w tłuszczach, dlatego forma naparu jest mało skuteczna.

Chmiel znany jest przede wszystkim jako składnik piwa, ale jest to również bardzo skuteczny środek na stany lękowe, pobudzenie i zaburzenia snu.

Należy wówczas zażywać od 0,5 g do 1 g, trzy razy dziennie. Zwyczajowa dawka nalewki z chmielu wynosi od 1 ml do 2 ml, 3 do 4 razy dziennie, w zależności od potrzeb.

Kilka słów o wieczornych herbatkach ziołowych Moim zdaniem herbatka ziołowa wypijana wieczorem ma tę (wielką) wadę, że wypełnia pęcherz w niezbyt odpowiednim momencie… Mężczyzn w pewnym wieku, którym dokucza prostata, wybudza silna potrzeba pójścia do toalety. Muszą wstać, przy okazji przebudzają się także ich małżonki, i kolejna noc nieprzespana.

Tabletki są korzystniejsze, a w dodatku mogą zawierać "totum", czyli wszystkie części rośliny, podczas gdy w naparze znajdą się tylko składniki rozpuszczające się samoczynnie w gorącej wodzie.

Z kolei nalewki (rośliny macerowane w alkoholu) są praktyczne, gdyż wystarczy zażywać kilka kropli rozcieńczonych niewielką ilością wody.

To samo dotyczy olejków eterycznych, które wystarczy rozcieńczyć w niewielkiej ilości oleju ze słodkich migdałów.

Jeśli jednak wolisz herbatkę ziołową, pamiętaj, aby nie zalewać jej wrzącą wodą, która niszczy część substancji wonnych i składników aktywnych. Idealna temperatura zaparzania to około 85-90°C. Smakosze herbaty twierdzą, że woda nie powinna się intensywnie zagotować, ale

Bella donna

najlepsza jest ta w stadium tzw. białego wrzenia.

Nie bój się mieszanek!

Każda osoba reaguje inaczej na tę samą roślinę, w zależności od jej temperamentu, dlatego nie bój się próbowania różnych roślin. Możesz też przygotować mieszanki, np. łącząc kozłek lekarski, chmiel i męczennicę.

Połączenie kozłka i chmielu było przedmiotem wielu badań klinicznych. W jednym z takich badań porównywano je z lorazepamem (Ativan) - lekiem benzodiazepinowym. Połączenie kozłka z chmielem okazało się równie skuteczne jak Ativan, przy czym spadek koncentracji był mniejszy oraz występowało mniej skutków niepożądanych następnego ranka3.

Kilka słów o roślinach działających nasennie Pamiętasz z pewnością historię Odyseusza, który dotarł do kraju Lotofagów, mitycznego ludu żywiącego się roślinami lotosu: "One zaś Lotofagi jakby z przyjaciółmi Obeszli się z naszymi - częstują ich ziółmi Lotosu, tak iż który skosztował tej strawy, Wracać nie chciał, o celu zapomniał wyprawy, Tylko by w Lotofagów rad zostać ziemicy, Jeść lotos i rodzinnej wyzbyć się tęsknicy.

Kazałem więc przemocą zbiegów ująć w pęta; I choć rzewnie płakali, przywlec na okręta" Homer, Odyseja, pieśń IX, tłum.

Lucjan Siemieński Zapomnieć, chodziło właśnie o to. Odyseusz musiał swych towarzyszy ująć w pęta, i choć rzewnie płakali, przywlec na okręta… Nie bez powodu przypomina to zachowanie narkomanów domagających się kolejnej "działki"!

Istnieje jeszcze wiele innych znanych człowiekowi roślin, które pozwalają zapaść w głęboki sen i zapomnieć o wszystkim.

Jedną z nich jest mak lekarski, z

którego wytwarza się heroinę oraz morfinę, stosowaną w medycynie.

Znamy także rośliny psiankowate, do których należą m.in. ziemniaki, pomidory, papryka i bakłażan. Psiankowate zawierają solaninę, truciznę, która jest w stanie spowodować śpiączkę, a nawet śmierć. Spożycie naparu z liści pomidora może być śmiertelne4.

Takie rośliny nasenne nie zapewnią odpoczynku. Chociaż chyba raczej to nie odpoczynek jest pożądanym efektem...

Belladonna, roślina czarownic... oraz pięknych Włoszek Najbardziej znaną rośliną z rodziny psiankowatych o właściwościach nasennych jest pokrzyk wilcza jagoda, zwany belladonną.

Jeszcze w XIX wieku stosowano go u pacjentów jako środek znieczulający. W średniowieczu, czarownice w trakcie sabatu mieszały go z innymi trującymi roślinami, przygotowując w ten sposób maść, którą nakładały na skórę. Maść wywoływała halucynacje i dawała czarownicom wrażanie latania. Pod jej wpływem widziały demony5.

Nazwa "belladonna" pochodzi z włoskiego bella donna, czyli "piękna pani". Eleganckie Włoszki epoki renesansu wkraplały do oczu sok z tej rośliny, aby rozszerzyć źrenice. Nadawało im to głębokie i pełne pożądania spojrzenie. Faktem jest, iż u człowieka źrenice w naturalny sposób rozszerzają się na widok obiektu pożądania czy miłości. Spojrzenie z rozszerzonymi źrenicami na drugą osobę powoduje, że czuje się ona pożądana.

Wkroplenie tej rośliny do oczu wywoływało również lekkie zezowanie, co było niegdyś oznaką piękna.

Obecnie belladonna jest dozwolona wyłącznie do użytku przez farmaceutów. W niskich dawkach działa uspokajająco oraz silnie przeciwbólowo. Jest wykorzystywana na kaszel, jednak z powodu toksycznego działania na system nerwowy usunięto ją

już z wielu produktów farmaceutycznych.

Wykorzystanie belladonny jako halucynogennego narkotyku odeszło już w niepamięć, zastąpiły ją narkotyki chemiczne typu ecstasy czy crack. Chociaż tak naprawdę nie wiadomo, czy są od belladonny mniej czy może bardziej groźne…

Zdrowia życzę, Jean-Marc Dupuis Zapraszam do śledzenia Poczty Zdrowia na Twitterze: https:// twitter.com/PocztaZdrowia i na Facebooku: www.facebook.com/ PocztaZdrowia Źródła: • Balderer G et al. Effects of valerian on human sleep. Psychopharmacology (Berl) 1985;87 (4):406-9 • Gerhard U et al. Vigilance decreasing effect of 2 plant derived sedatives [tekst w jęz. niemieckim] Shweiz Rundsch Med Prax, 1996;85(15):473-81 • Bourin M et al. A combination of plant extracts in the treatment of outpatients with adjustment disorder with anxious mood: controlled study versus placebo.

Fundam Clin Pharmacol, 1997; 11(2):127-32 • Sakamoto T et al. Psychotropic effects of Japanese valerian root extract. Chem Pharm Bull (Tokyo) 1992Mar; 40(3):758-61.

2) Ortiz JG, Nieves-Natal J, Chavez P. Effects of Valeriana officinalis extracts on (3H)flunitrazepam binding, synaptosomal (3H)GABA uptake, and hippocampal (3H)GABA release.

Neurochem Res 1999 Nov; 24(11):1373-8.

3) Shmitz M, Jackel M. Comparative study for assessing quality of life of patients with exogenous sleep disorders treated with hops-valerian preparation and a benzodiazepine drug [tekst w jęz. niemieckim]. Wien Med Wochenschr 1998;148(13):291-8.

4) Wikipedia: Plante toxique; https://fr.wikipedia.org/wiki/ Plante_toxique 5) Wikipedia: Belladone; https:// fr.wikipedia.org/wiki/Belladone

www.gazetagazeta.com

Gazeta 42, 16 -22 października 2015

Domowe ciekawostki

Imigracja do Kanady - "Ask Isabella"

Sprzedawaj z pomocą agenta

Jest wyjście z kręgu przemocy

Zdarza się, że ludzie, którzy zamierzają sprzedać swoją nieruchomość, zastanawiają się nad tym czy sprzedawać dom prywatnie czy przez agenta "real estate".

Właściwie głównym i jedynym powodem brania pod uwagę opcji sprzedaży prywatnie jest chęć zaoszczędzenia na prowizji, jaką sprzedający płaci agentowi za jego usługi. Rzeczywistość jest różna ponieważ faktycznie niekoniecznie sprzedający oszczędza, a co gorsze może narazić się na większe koszty lub wiele innych kłopotów.

Na co musimy być gotowi sprzedając prywatnie?

Minimalny marketing nieruchomości ograniczający się zwykle do znaku przed domem, open house w weekend oraz czasami ogłoszenia w lokalnej gazecie.

Ogłoszenia są kosztowne, dlatego często bardzo szybko przestają się one ukazywać. Sam znak jest widoczny tylko dla przypadkowych przejezdnych, co oznacza przeważnie zero reklamy.

Sprzedając samemu narażeni jesteśmy na wpuszczanie do domu i na negocjacje z ludźmi, których nie znamy i którzy nigdy nie byli sprawdzeni przez trzecią osobę. Inny problem to strata własnego drogocennego czasu. Zamiast spędzać czas na zarabianiu pieniędzy lub na przyjemnościach, sprzedający dom bez agenta musi poświęcić czas na sprzedaż, czyli pokazywać go przypadkowym dzwoniącym lub tracić weekendy robiąc “open houses”. A fakty są takie: statystyki mówią, że ponad 90% domów jest wystawianych na sprzedaż przez właścicieli korzystających z pomocy agentów. Pozostałe w połowie po 2-4 tygodniach są wystawione na rynek też tylko z udziałem agentów. Czy nie szkoda tego czasu i nerwów? Samo wystawienie domu na rynek to jedna sprawa. Pozostają również negocjacje i oferta. Niewielu właścicieli sprzedających dom ma doświadczenie by przygotować ofertę ze wszystkimi kruczkami prawnymi, która jest ważnym kontraktem prawnym. Kupujący dom również mają poważne oba-

Czytałam ostatnio artykuł o młodej kobiecie w Edmonton, która przyjechała do Kanady, wzięła ślub z obywatelem Kanady, urodziła dwoje dzieci, mąż wysłał podanie o sponsorstwo, po czym sponsorstwo wycofał zanim podanie o pobyt stały zostało rozpatrzone i teraz grozi swojej żonie wydaleniem z Kanady oraz zabraniem jej dzieci.

Od razu przypomniały mi się e-maile, które niejednokrotnie (stanowczo za często) otrzymuję - e-maile o podobnej, strasznej treści, najczęściej niepodpisane, e-maile błagające o pomoc - a najlepiej gdybym mogła napisać jak taka kobieta może szybko otrzymać pobyt stały, aby nie została deportowana z Kanady, bez dzieci oczywiście.

Strasznie jest czytać takie rozpaczliwe prośby o pomoc. Strasznie, ponieważ od razu przypomina mi się okres kiedy wiele lat temu miałam możliwość pracy charytatywnej w centrum pomocy takim właśnie, prześladowanym (po angielsku: abused) przez mężów kobietom - najczęściej również kobiet bez statusu, a przynajmniej jeszcze bez pobytu stałego.

Czasami sprawa sponsorska była w toku, a często... nie - często taki mąż obiecywał tylko, że wyśle podanie do Immigration, ale mijał czas i nic się w tym kierunku nie działo. Dlaczego nie?

Dlatego, że wielu takich mężów-prześladowców (abusers) w taki właśnie sposób trzyma "w garści" prześladowane żony: grożąc, że nigdy nie wyśle podania o pobyt, albo - jeśli podanie jest już złożone - że je wycofa. A żonę i matkę - deportuje z Kanady. I odbierze jej dzieci.

Często w takich sytuacjach nieszczęsna kobieta nawet wyjechałaby z Kanady - ma przecież całą rodzinę w swoim kraju, nie musi wcale zostać z mężem-prześladowcą.

Co ją więc trzyma? Otóż to, że ojciec dzieci - najczęściej obywateli kanadyjskich, tu urodzonych - grozi jej zabraniem dzieci na zawsze, a przecież taka matka nawet nie ma możliwości wyroWYBORY 2015

bienia dzieciom paszportów - ani kanadyjskich bez zgody ojca, ani polskich... Co taka kobieta robi?

Cierpi w milczeniu, znosi różnorakie znieważania ze strony męża-prześladowcy, od wyzwisk, całkowitej kontroli, poprzez bicie, a nawet groźby zabicia... Dlatego taka zastraszona kobieta nic nie robi - jest jak w więzieniu, a na dodatek mąż-Kanadyjczyk wmawia jej, że to on jest tutaj pan i władca - to on jest w swoim kraju, a ona jest tu tylko z wizytą, albo gorzej - już bez żadnego statusu, nielegalnie.

Co ma więc zrobić taka zagoniona w kąt kobieta i matka?

Gdzie się udać? Przede wszystkim musi... podjąć decyzję, że zaczyna działać. Z doświadczenia w pracy z takimi kobietami wiem, że jest to najtrudniejszy krok - właśnie podjęcie takiej decyzji.

Taka kobieta najczęściej nie ma nikogo w Kanadzie i najbliższą osobą jest właśnie jej mążprześladowca.

Jak już taka kobieta w końcu wykona krok - i na przykład stawi się na spotkanie do centrum pomocy prześladowanym w domu kobietom - w takim centrum właśnie pracowałam - to jest nie wszystko, bowiem kobieta taka najczęściej też cierpi na syndrom osoby prześladowanej, i pomimo, że obiecuje sobie (i instruktorom w centrum), że odejdzie od prześladowcy - wraca do domu i... po prostu boi się to zrobić.

Boi się, bo zaczyna wątpić, czy naprawdę ma szansę, ponieważ jak tylko wraca do domu, to jest prześladowanie (i wmawianie, że nie ma dla niej pomocy bo jest nikim w Kanadzie) zaczyna się na nowo.

Czy kobieta w takiej sytuacji więc ma jakąkolwiek szansę? Jak najbardziej! Musi ona zaaranżować pomoc w centrum pomocy imigrantom - takie placówki są w każdym mieście.

Są również i inne instytucje, które pomagają kobietom prześladowanym w domu: kierują taką kobietę do schroniska (również z dziećmi), inicjują spotkania z adwokatami - od prawa ro-

3) W sprawie syryjskich uchodźców NDP przyjęłaby 10 tys. uchodźców do końca roku, a potem 9 tys. rocznie. Utworzyłaby stanowisko koordynatora ds.

Uchodźców syryjskich, który kontrolowałby wysiłki rządu, a także eliminował bariery w szybkim przyjmowaniu ich do Kanady.

przez Enbrigde oraz rurociągu Energy East Trans Canada za 12 mld dolarów. Konserwatyści zobowiązali się zredukować do roku 2030 emisję gazów cieplarnianych o 30 procent w stosunku do poziomu z roku 2005. Jak podkreśla Stephen Harper inwestują duże pieniądze w zieloną energię oraz technologie osz-czędności energii.

wy czy nie popełnią błędu podpisując ofertę bez pomocy agenta lub prawnika.

Warto wiedzieć, że 90% potencjalnych kupców współpracuje z agentami. Chcąc sprzedać dom samemu, rezygnujemy z tej ogromnej rzeszy klientów już na samym początku. Agenci po prostu nie pokazują domów sprzedawanych prywatnie. Automatycznie skazujemy się na kupujących, którzy głównie liczą na to, że wykorzystają nieznajomość i naiwność sprzedającego i kupią "okazję" za zaniżoną wartość.

Planując sprzedaż domu - należy go wycenić zgodnie z ceną rynkową. Nie będąc w tej dziedzinie fachowcem - jak wycenić własny dom? Czy wycena nie jest zawyżona lub zaniżona? Tak naprawdę nie mając profesjonalnego dostępu do faktycznych cen sprzedaży w naszej okolicy nigdy do końca nie wiemy, ile warta jest nasza nieruchomość. Także same negocjacje nie są łatwe i często nie są one przyjemne.

Sprzeczność interesu jest oczywista w przypadku sprzedaży prywatnej. Sprzedający chce dostać jak najlepszą cenę licząc na to, że oszczędzi koszty prowizji, a kupujący chce kupić za najniższą cenę ponieważ jeśli dom jest sprzedawany prywatnie to przecież oczywiste jest, że musi to być cena niższa. Tak że już od samego początku obydwie strony liczą na ekstra zysk - czyż to nie czysty PARADOKS? Jacek Hauke 416-827-2614 jhauke@trebnet.com; www.jackhauke.com

Programy partii

Kogo wybierzemy 19 października? dokończenie ze strony 18-19 i części

Partia Liberalna 1) W sprawie Ukrainy: liberałowie popierają kanadyjskie wysiłki militarne na rzecz szkolenia wojska ukraińskiego, ponadto rozszerzono by sankcje na niektóre instytucje ukraińskie i rosyjskie.

2) W sprawie państwa islamskiego: liberałowie zakończyliby misje bombardowania obiektów państwa islamskiego w Syrii i Iraku. Wzmocniliby wysiłki na rzecz pomocy w szkoleniu żołnierzy irackich.

3) W sprawach syryjskich uchodźców rząd liberalny natychmiast rozszerzyłby liczbę spon-

sorowanych przez rząd syryjskich uchodźców do 25 tys. i zainwestowałby dodatkowe 100 mln dolarów na przyjmowanie i rozpatrywanie ich wniosków

NDP 1) Zgadza się z decyzją wspierania Ukrainy w walce przeciw popieranym przez Rosję rebeliantom i pozostawiłaby 200 członków kanadyjskiej armii szkolących ukraińskich żołnierzy ponadto objęłaby sankcjami dodatkowo rosyjskie korporacje.

2) Partia popiera zaangażowanie Kanady w bombardowania pastwa islamskiego w Syrii i Iraku, ale walczyłaby z radykalizacją w Kanadzie. Zatrzymałaby przepływ bojowników i broni do państwa islamskiego.

ENERGIA i ŚRODOWISKO NATURALNE

Partia Konserwatywna jest zwolennikiem nowych rurociągów, które miałyby pomóc w dostarczeniu ropy naftowej z Alberty na rynki światowe. Jest zwolennikiem planu budowy Northern Gateway za 7,9 mld dolarów

Partia Liberalna uważa, że powinny istnieć dokładnie określone narodowe cele dla zmniejszenia emisji gazów cieplarnianych.

Liberałowie popierają rurociąg Keystone XL ale uważają, że obecny federalny system badania rurociągów nie jest wystarczająco ostry. Deklarują wydanie 20 mld dolarów przez 10 lat

strona 3

dzinnego, to przede wszystkim, również, jeśli istnieje taka potrzeba - od prawa kryminalnego (np. aby uzyskać zakaz zbliżania się do kobiety i dzieci przez męża, który grozi czy bije) oraz od prawa imigracyjnego - również w takich sprawach są adwokaci, którzy z urzędu pomagają przygotować i wysłać podanie o pobyt stały na zasadach humanitarnych.

To wszystko jest do zrobienia i do przejścia - aczkolwiek nie jest to proces krótki, łatwy, przyjemny - a taka kobieta ma już przecież wszystkiego dosyć i wolałaby nie mieć tylu tak poważnych spraw na głowie, wolałaby zaszyć się w ciemnym kącie, i żeby wszyscy jej dali spokój...

Niestety, w takiej sytuacji potrzebna jest siła aby zacząć załatwiać wszystko po kolei, aby walczyć.

Bowiem zwycięstwo jest możliwe - w Kanadzie jest - ale trzeba jednak wiele wysiłku i czasu, aby to wszystko przeprowadzić zgodnie z prawem. Życzę tej siły z całego serca kobietom w takich sytuacjach! Zróbcie ten pierwszy krok! To jest możliwe do wykonania!

Izabela Kowalewska Konsultant Imigracyjny Zapraszam wszystkich zainteresowanych sprawami imigracyjnymi Kanady do zadawania pytań.

Można do mnie dzwonić do biura: 416-604-3325, lub przesłać e-mail: e-immigration@bellnet.ca.

Adres biura znajdą Państwo w ogłoszeniu na stronie 28.

IZABELA KOWALEWSKA JEST CZŁONKIEM IMMIGRATION CONSULTANTS OF CANADA REGULATORY COUNCIL (ICCRC) CANADIAN ASSOCIATION OF PROFESSIONAL IMMIGRATION CONSULTANTS (CAPIC).

na zieloną infrastrukturę oraz wydawanie specjalnych Green Bonds na finansowanie projektów energii, które byłyby przyjazne wobec środowiska naturalnego. Biorą pod uwagę danie prowincjom możliwości opracowania ich własnych systemów redukcji emisji.

NDP jest przeciwko budowie rurociągu Keystone XL. Inne rurociągi jak Energy East powinny być zaakceptowane tylko jeżeli będą w zgodzie z wytyczonymi celami redukcji emisji. Partia ta stworzyłaby bardziej skomplikowany system pomagający w redukcji emisji gazów cieplarnianych i zainwestowałaby 100 mln dolarów w rozwój odnawialnej energii w północnych i oddalonych od wielkich ośrodków miejskich społecznościach.

Małgorzata P. Bonikowska

strona 4

Gazeta 42, 16 - 22 października 2015

www.gazetagazeta.com

WYBORY PARLAMENTARNE W POLSCE

OBWIESZCZENIE Konsula Generalnego RP w Toronto z dnia 25 września 2015 r. w sprawie wyborów do Sejmu i Senatu Rzeczypospolitej Polskiej, zarządzonych na dzień 25 października 2015 r.

Konsul Generalny RP w Toronto informuje, że zgodnie z Postanowieniem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 17 lipca 2015 r., na dzień 25 października 2015 r. zostały zarządzone wybory do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i Senatu Rzeczypospolitej Polskiej.

Głosowanie zostanie przeprowadzone w oparciu o przepisy ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. Kodeks Wyborczy (Dz.U. z 2011 r., Nr 21, poz. 112 z późn. zm.).

Zgodnie z art. 39 § 6 ustawy, głosowanie w Kanadzie odbędzie się w sobotę dnia 24 października 2015 r. w godzinach 7.00-21.00 czasu miejscowego.

Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Spraw Zagranicznych z dnia 22 września 2015 r. w sprawie utworzenia obwodów głosowania w wyborach do Sejmu i Senatu Rzeczypospolitej Polskiej dla obywateli polskich przebywających za granicą, na terenie okręgu konsularnego Konsulatu Generalnego RP w Toronto zostały utworzone trzy obwody głosowania: 1) Obwód głosowania nr 83, Toronto I, siedziba obwodowej komisji wyborczej: Konsulat Generalny RP w Toronto, 2603 Lake Shore Blvd. West, Toronto, ON, M8V 1G5, komisja właściwa do głosowania osobistego oraz korespondencyjnego, 2) Obwód głosowania nr 84, Toronto II, siedziba obwodowej komisji wyborczej: Konsulat Generalny RP w Toronto, 2603 Lake Shore Blvd. West, Toronto, ON, M8V 1G5, komisja właściwa do głosowania osobistego oraz korespondencyjnego, 3) Obwód głosowania nr 85, siedziba obwodowej komisji wyborczej: Konsulat RP w Winnipeg, 219 Marion Street, Winnipeg, MB, R2H 0T5, komisja właściwa tylko do głosowania osobistego.

W obwodach głosowania numer 83, 84 i 85 mogą głosować wyborcy zamieszkali lub znajdujący się w dniu wyborów na tere-

nie okręgu konsularnego Konsulatu Generalnego RP w Toronto, tj. w prowincjach: Ontario (z wyłączeniem hrabstw: OttawaCarleton, Lanark, Prescot-Russel, Stormont-Dundas-Glengarry, Leeds-Grenville, Frontenac, Lennox oraz Addington i Renfrew), Saskachewan, Manitoba i Nunavut.

W siedzibie Konsulatu Generalnego RP w Toronto będą znajdować się lokale wyborcze dwóch obwodowych komisji wyborczych: numer 83 Toronto I i numer 84 Toronto II. Wyborcy wpisani do spisu wyborców i głosujący osobiście powinni kierować się do lokalu oznaczonego numerem komisji podanym w potwierdzeniu zgłoszenia do spisu wyborców.

Oddanie głosu w lokalu innej komisji obwodowej, niż ta, w której spisie znajduje się wyborca, jest niemożliwe.

głosowania, a spisy wyborców i osób uprawnionych do głosowania są sporządzane wyłącznie dla celów określonego głosowania.

Osoby wpisane do spisu wyborców w okręgach utworzonych na terenie okręgu konsularnego Konsulatu Generalnego RP w Toronto w poprzednich wyborach i referendach muszą ponownie zgłosić się do spisu, jeżeli chcą wziąć udział w głosowaniu.

Wyborca może być wpisany tylko do jednego spisu osób uprawnionych do głosowania w wyborach.

Zgłoszenia można dokonać najpóźniej do dnia 22 października 2015 r.

Osoby, które zamierzały oddać głos korespondencyjnie mogły dokonać zgłoszenia najpóźniej do dnia 7 października 2015 r.

Wymóg wcześniejszego wpisania do spisu osób uprawnionych do głosowania w wyborach Osoby uprawnione nie dotyczy osób uprawnionych do głosowania za granicą do głosowania w wyborach poPrawo głosowania w wybo- siadających zaświadczenie o prarach ma obywatel polski, który: wie do głosowania, wydane przez - posiada ważny polski pasz- urząd gminy w Polsce lub Konsuport; la Rzeczypospolitej Polskiej.

- ukończył lub ukończy 18 lat Osoby te mogą zgłosić się beznajpóźniej w dniu głosowania; - posiada prawa publiczne i wyborcze i nie został ubezwłasnowolniony prawomocnym Decyzjami z dnia 5 października orzeczeniem sądu; 2015 r., Konsul Generalny Rzeczy- zamieszkuje lub przebywa pospolitej Polskiej w Toronto powow dniu głosowania na terenie ob- łał członków w skład Obwodowych wodu głosowania; Komisji Wyborczych do przygoto- zgłosi się i zostanie wpisany wania i przeprowadzenia wyborów do spisu osób uprawnionych do do Sejmu i Senatu Rzeczypospoligłosowania, sporządzanego tej Polskiej zarządzonych na dzień przez Konsula RP. 25 października 2015 r.

Obywatele polscy wpisani do spisu wyborców na terenie KanaObwodowa Komisja Wyborcza dy mogą głosować wyłącznie na Toronto numer 83, z siedzibą w podstawie ważnego paszportu Toronto: polskiego.

1. Agnieszka Cudzich, Na terenie Kanady nie można zamieszkała w Amaranth, głosować na podstawie polskie- 2. Marek Paweł Iwanek, go dowodu osobistego. zamieszkały w Stoney Creek, 3. Andrzej Janik, Spis osób uprawnionych zamieszkały w Toronto, do głosowania w wyborach 4. Janusz Kamiński, Konsul nie prowadzi stałego zamieszkały w Sault Ste.Marie, rejestru osób uprawnionych do 5. Małgorzata Stanisława Karbow-

pośrednio do lokalu wyborczego w dniu głosowania.

Zgłoszenie do spisu wyborców może być przekazane: - w formie elektronicznej, na stronie internetowej: https://ewybory.msz.gov.pl, - pocztą elektroniczną, na adres: toronto.info@msz.gov.pl, - pisemnie, na adres: 2603 Lake Shore Blvd. West, Toronto, ON, M8V 1G5, - faksem, na numer: 416 252 0509.

- telefonicznie, na numer: 416 252 5471, - osobiście, w siedzibie Konsulatu.

Zgłoszenie do spisu wyborców powinno zawierać: Nazwisko, Imię (imiona), Imię ojca, Datę urodzenia, Numer ewidencyjny PESEL, Miejsce pobytu wyborcy za granicą (adres zamieszkania), Numer, miejsce, datę wydania i datę ważności polskiego paszportu, Miejsce wpisania wyborcy do rejestru wyborców w Polsce - w przypadku wyborców zameldo-

wanych w kraju.

Zaświadczenia o prawie do głosowania Wyborca, który zgłosił się do sporządzonego przez Konsula spisu wyborców, lecz który zmienia miejsce pobytu przed dniem wyborów, może otrzymać wydawane przez Konsula zaświadczenie o prawie do głosowania w innym miejscu.

Wniosek o wydanie zaświadczenia można złożyć do Konsula Rzeczypospolitej Polskiej w Toronto: - pocztą elektroniczną, na adres: toronto.info@msz.gov.pl, - pisemnie, na adres: 2603 Lake Shore Blvd. West, Toronto, ON, M8V 1G5, - faksem, na numer: 416 252 0509.

Akty prawne, uchwały, informacje i komunikaty Państwowej Komisji Wyborczej dostępne są na stronie: www.pkw.gov.pl.

Informacje na temat wyborów są na bieżąco aktualizowane na stronie Konsulatu Generalnego Rzeczypospolitej Polskiej w Toronto: www.toronto.msz.gov.pl Konsul Generalny RP w Toronto Grzegorz Morawski

Powołanie Obwodowych Komisji Wyborczych w Toronto i Winnipeg ska, zamieszkała w Mississauga, 6. Sebastian Andrzej Kopiński, zamieszkały w Brampton, 7. Natalia Kusendova, zamieszkała w Mississauga, 8. Lidia Sokołowska-Cybart, zamieszkała w Toronto, 9. Hanna Ewa Wielocha, zamieszkała w Mississauga.

Obwodowa Komisja Wyborcza numer 84, z siedzibą w Toronto: 1. Adam Kajetan Andronowski, zamieszkały w Sudbury, 2. Magdalena Joanna Borowska, zamieszkała w Toronto, 3. Anna Bożena Koc, zamieszkała w Mississauga, 4. Janusz Edward Jędrzejczyk, zamieszkały w Toronto, 5. Jerzy Adam Lenart,

zamieszkały w Mississauga, 6. Stefan Pindral, zamieszkały w Toronto, 7. Edyta Katarzyna Tobiasz, zamieszkała w Oakville, 8. Piotr Bartosz Woźniak, zamieszkały w Mississauga, 9. Kazimierz Zarębicki, zamieszkały w Mississauga.

Obwodowa Komisja Wyborcza numer 85, z siedzibą w Winnipeg: 1. Barbara Borkowska-Pawlak, zamieszkała w Winnipeg, 2. Krzysztof Józef Garbowicz, zamieszkały w Winnipeg, 3. Maria Haczkur, zamieszkała w Winnipeg, 4. Bożenna Pepper, zamieszkała w Winnipeg, 5. Andrzej Mariusz Szydło, zamieszkały w Toronto.

WYBORY PARLAMENTARNE W KANADZIE Szanowni Państwo, W imieniu niedawno zawiązanego komitetu pod nazwą Polish Action Committee zwracamy się do Państwa z apelem o zaangażowanie się w życie polityczne i procesy demokratyczne w naszej nowej Ojczyźnie - Kanadzie poprzezMaktywny udział w nadchodzących wyborach federalnych.MM Gorąco apelujemy o zademonstrowanie swojego poparcia dla tych, którzy popierają i reprezentują wartości istotne dla Polonii oraz interesy naszej grupy etnicznej w Kanadzie.

W nadchodzących wyborach mamy dwóch kandydatów pochodzenia polskiego -MWładysława Lizonia (Mississauga East-Cooksville) i Teda Opitza (Etobicoke Centre).MLizoń jest PIERWSZYM w historii posłem urodzonym w Polsce. Obaj zasiadali jako

posłowie w poprzednim parlamencie federalnym i obaj mają na swoim koncieMznaczące dokonania,Mktórymi mogą się pochwalić, osiągnięte podczas ostatniej kadencji parlamentu w Ottawie.

Przede wszystkim prosimy o pomoc tych wszystkich, którzy zamieszkują w tych okręgach wyborczych, w ktorych kandydatami są obaj przedstawiciele pochodzenia polskiego. Chodzi o to żebyśmy sięMwszyscy zmobilizowali i poszli głosować. Każdy głos się liczy i każdy głos oddany na polskiego kandydata zwiększa nasze szanse na to, że w Ottawie będziemy mieli przedstawiciela, który rozumie nasze problemy i który posługuje się naszym językiem.

Ponadto zwracamy się z apelem do tych wszystkich, którzy mieszkają poza tymi okręgami, a którym sprawy polskie i polonij-

ne nie są obce i którzy rozumieją jak bardzo ważne jest poparcie i zaangażowanie się na rzecz ludzi, którzy będą w stanie bronić naszych interesów i walczyć o sprawy istotne dla nas, Polaków żyjących w Kanadzie.

Zwracamy się do Was o pomoc w finansowaniu kampanii naszych polskich kandydatów.

Każda, nawet najmniejsza donacja zbliża ich do zwycięstwa. Każda, nawet najmniejsza donacjaMzwiększa szanse na to, że federalnym parlamencie najbliższej kadencji będą zasiadać ludzie, którzy jak będzie taka potrzeba staną w obronie tego co dla nas istotne - naszych bolączek, sukcesów, krzywd i wartości. Pamiętajmy również, że bardzo dużą część przekazanej dotacji możemy odzyskać przy składaniu zeznania podatkowego (patrz tabelka obok).

Prosimy o przesyłanie tej wiadomości swoim przyjaciołom gdziekolwiek w Kanadzie mieszkają z prośbą o poparcie dla naszych reprezentantów i zmobilizowanie naszej polonijnej grupy do utrzymania silnej pozycji w naszej nowej Ojczyźnie. Twój głos, Twoja dotacja naprawdę mogą zrobić ogromną różnicę w życiu i losie nas wszystkich.

Przywołajmy na koniec słynne powiedzenie Mikołaja Reja w nieco zmodyfikowanej formie: "Polacy nie gęsi.." i swój głos w Parlamencie w OttawieMteż mają.

Polish Action Committee

Informacje o kampaniach polskich posłów, o sposobach przekazywania dotacji, informacje o okręgach Mississauga East-Cooksville i Etobicoke Centre: http:/ /www.gazetagazeta.com/2015/ 09/apel-o-pomoc-w-re-elekcjinaszych-polskich-poslow/

strona 5

Gazeta 42, 16 - 22 października 2015

www.gazetagazeta.com

SZKOLNICTWO POLONIJNE

Nauczycielskie Święto w Mississaudze Dzień 14 października to dzień szczególny zaznaczony na kartkach polskiego kalendarza.

To Dzień Komisji Edukacji Narodowej, powszechnie znany jako Dzień Nauczyciela. Pojawiają się więc przepiękne laurki i kwiaty, serdeczne życzenia, słowa ogromnej wdzięczności i podziękowań za trud i ciężką pracę

pedagogiczno-wychowawczą adresowane do nauczycieli.

Właśnie z tej okazji Zarząd Główny Związku Nauczycielstwa Polskiego w Kanadzie zorganizował niezwykłe spotkanie w Sali parafialnej Kościoła pod wezwaniem Św. Maksymiliana Kolbe w Mississauga, na które przybyli nauczyciele pracujący w

Nauczyciele ze ZNP w Kanadzie, Oddział Mississauga

Reprezentantki szkół w Milton, Oakville i Toronto

Nauczyciele ze ZNP w Kanadzie, Oddział Hamilton

polskich szkołach w Toronto, Mississauga, Hamilton, Oakville, Milton, Guelph i London, zasłużeni nauczyciele - emeryci, a także zaproszeni goście honorowi: Konsul d/s Polonii w Toronto, Andrzej Szydło, wiceprezes ZG Związku Polaków w Kanadzie, Stanisław Iwanicki, wiceprezes Fundacji im. Adama Mickiewicza, Krzysztof Raczyński, prezes Funduszu Dziedzictwa Polek w Kanadzie, Łucja Stec w towarzystwie gościa z Polski, Włodzimierza Divala z Fundacji "Prometeusz" z Krakowa, prezeska Koła Pań "Nadzieja", Halina Drożdżal, oraz Czesława Zawierucha w zastępstwie przebywającego w Polsce prezesa ZPwK, Roberta Zawieruchy.

"Zawód pedagoga jest jednym z najbardziej niewdzięcznych zawodów na świecie. Uczysz wbrew temu, którego uczysz. (...)

I jeśli w tym zawodzie jest coś z powołania, to to, że uczysz pomimo wszystko wytrwale, wiedząc, że zostaniesz doceniona przez ucznia dopiero w przyszłości" tym cytatem pochodzącym z dłuższej wypowiedzi aktorki Zofii Kucówny rozpoczęła spotkanie Teresa Szramek, która po serdecznym powitaniu obecnych i przedstawieniu gości honorowych poprosiła prezes Iwonę Malinowską o dalsze poprowadzenie uroczystości. Pani prezes witając zebranych, podziękowała jednocześnie za tak liczne przybycie, świadczące o poparciu działalności Związku i pełnej akceptacji inicjatyw obecnego Zarządu Głównego. Przedstawiła też plan pracy Zarządu na najbliższy rok szkolny, gorąco zachęcając wszystkich do uczestnictwa w najbliższym projekcie - kursie dokształcającym dla nauczycieli, który odbędzie się pod koniec tego miesiąca w Polskim Centrum Kultury im. Jana Pawła II w Mississauga. Pani Iwona mówiła o planach wydawniczych Związku i przygotowaniu podręcznika dla klas młodszych do nauki języka polskiego jako obcego. W części artystycznej wystąpiły uzdolnione młodziutkie artystki, laureatki konkursu recytatorskiego oraz festiwalu piosenki dziecięcej, Martynka i Amelia Szewczyk.

Prezes i wiceprezes ZNPwK z wiceprezesem Związku Polaków w Kanadzie, Stanisławem Iwanickim

Konsul Andrzej Szydło

Goście honorowi

Zasłużeni nauczyciele

dokończenie na stronie 11

Nauczyciele z Polskiej Szkoły w London

Nauczyciele polonijni z Konsulem d/s Polonii Andrzejem Szydło

Reprezentantki szkół w Hamilton, Missisaudze, Oakville i Milton

Gazeta 42, 16 - 22 października 2015

strona 6

www.gazetagazeta.com

TAJEMNICE WINA

Piękniejszy świat

Władysław Pomarański czyna się druga ważniejsza era świata, a jego dynastia będzie w niej rządziła przez dziesięć tysięcy pokoleń. Kiedy już to szaleństwo władzy absolutnej było nie mion mongolskich i innych lu- do zniesienia, odważniejsi nadów zmuszając Chińczyków pro- ukowcy, a równocześnie członwadzących między sobą wojny kowie najpopularniejszej religii do jednoczenia się, by wspólnie w Chinach, konfucjanie, nie postawić opór wrogowi. Potem wra- chwalali praktyk cesarza. Ten cano do walk między sobą. Ostat- nakazał spalić wszystkie ich księni okres tych wojen domowych gi, a przy tej okazji i inne, wysytrwał nieustannie prawie przez łał bardzo sprawnych agentów ćwierć tysiąclecia do powstania po domach by sprawdzali, czy cesarstwa. obywatele wykonali jego rozkaz.

Jeden z tych krajów, króle- Gdy gdzieś znaleziono taką ksiąstwo Qin, w III wieku p.n.e. sta- żkę, wrzucano ją do ogniska, a wało się coraz potężniejszym i właściciela skracano o głowę. By powoli zaczęło wchłaniać inne uzmysłowić obywatelom, że jego sąsiednie królestwa: Han, Zhau, postanowienia są świętym nieWei, Chu, Yen. Proces łączenia naruszalnym prawem, nakazał się przez podboje został przyśpie- zakopać żywcem czterystu sześćszony za panowania ostatniego dziesięciu naukowców konfukróla tego królestwa. Po zniewo- cjańskich - taki argument przeleniu wszystkich państewek, król mówił do wyobraźni każdego. ogłosił się pierwszym cesarzem Po wymordowaniu królów,

Armia z gliny dać. Dodam, że kopie te produkowane były w Chinach - świetna, fachowa robota!

Cesarz Qin

Armia cesarza Qin w Teksasie Jadąc w odwiedziny do córki, która na najstarszym uniwersytecie Teksasu kończyła swe inżynieryjne studia doktoranckie, wręczono nam w punkcie informacyjnym przewodnik turystyczny po tym stanie, w którym zaznaczyliśmy najciekawsze miejsca i obiekty do zwiedzenia.

Najbardziej zaintrygowało nas muzeum w Katy, w miasteczku satelickim Houston. Można tu obejrzeć kopie pałacu cesarzy chińskich, niestety tylko w skali jeden do dwudziestu, no i kopię przybocznej armii pierwszego cesarza Chin odtworzoną w wypalonej glinie zwanej terakotą.

To co zobaczyłem w Katy zaintrygowało mnie, wprost zachwyciło, nigdy chyba nie byłem tak podekscytowany w jakimkolwiek muzeum. To duża liczba żołnierzy i oficerów różnych formacji bojowych zminiaturyzowanych w skali jeden do trzech i kilkadziesiąt najciekawszych postaci normalnej wielkości.

Poza figurami ludzi były także rzeźby koni, rydwanów wojennych i kopie różnorodnej broni.

Każda z ludzkich figur to dokładna kopia jakiegoś konkretnego człowieka, który pozował do niej.

Różnorodność strojów, twarze z wąsami lub bez, włosy uczesane, ale także zawinięte w koki, lub dość fantazyjnie ułożone na głowie. Twarze wyrażające jakieś emocje: radość, determinację, zdziwienie, pogodzenie się z losem - nie widziałem na żadnej twarzy strachu. Jak lunatyk poruszałem się wzdłuż szeregów bojowych, dotykałem twarze bojowników, robiłem zdjęcia z bliska studiując te niesamowite eksponaty. I chociaż to tylko kopie, jestem przekonany, że lepiej poznałem tę niesamowitą "armię" niż gdybym się znalazł w Chinach: tam trzeba czekać długo zanim jest się dopuszczonym do tego naturalnego muzeum i trzeba mieć dobrą lornetkę, bo tylko z daleka można to wszystko oglą-

Ira Poon twórca muzeum Pomysłodawcą i sponsorem tego projektu był miliarder z Hongkongu Ira Poon, mieszkający na stałe w Seattle. Na kupno terenu pod muzeum, jego zbudowanie i wyposażenie w eksponaty wydał grube miliony. Umieścił muzeum w Teksasie z kilku powodów, ale najważniejszym z nich był ten, że Houston zamieszkuje duża społeczność pochodzenia chińskiego stanowiąca trzecią co do wielkości grupę w Stanach Zjednoczonych, poza tym cena terenu pod muzeum była stosunkowo niska.

Niestety, muzeum to już nie istnieje, funkcjonowało w latach 1996-2011. Przez jego teren przechodzi teraz trzeci pierścień obwodnicy Houston zwany Grand Parkway - gdy jej budowa będzie dokończona, będzie to chyba najdłuższa miejska obwodnica świata. Eksponaty w pośpiechu wyprzedano. Wiem, że pod koniec wyprzedaży cena jednego żołnierza wynosiła sto dolarów. Dodam, że po powrocie do domu przejrzałem kilka albumów z oryginalnymi żołnierzami z terakoty, gdzie rozpoznawałem tych samych żołnierzy, których widziałem w Katy. Co więcej, ci z Teksasu umieszczeni na otwartej przestrzeni i nienadgryzieni zębem czasu byli bardziej fotogeniczni niż ci z Chin.

Dojście do władzy cesarskiej Wróćmy do oryginalnej armii z terakoty pierwszego cesarza Chin rządzącego zjednoczonym cesarstwem w latach od 221 do 210 przed naszą erą. Nie sposób zrozumieć powstania tego niesamowitego dzieła, zwanego często ósmym cudem starożytnego świata, bez choćby pobieżnego zapoznania się z historią Chin tego okresu i postacią samego cesarza. Od tysiącleci teren południowo-wschodnich Chin podzielony był między wiele królestw i księstw prowadzących ze sobą ciągłe wojny. Reszta terytorium chińskiego była mało zaludniona i przemieszczały się po nim różne plemiona azjatyckie. Na północnych rubieżach dzisiejszych Chin grasowały dobrze uzbrojone wojska różnych ple-

Niektóre figury odtworzone w oryginalnych kolorach

spę Nieśmiertelnych, a po jej znalezieniu miał pewność, że wyprówanymi metodami wymusi od jej mieszkańców zdradzenie tajemnicy nieśmiertelności. Tak na wszelki wypadek, gdyby nie zdążył stać się jeszcze za życia nieśmiertelnym, jeszcze jako król zaczął budować swoje podziemną stolicę, z której miał dalej rządzić po śmierci. Było to jego przeogromne mauzoleum pogrzebowe. Teren ten zaludniono postaciami kuglarzy, śpiewaków, pięknych dziewcząt, bo przecież cesarz i świta musieli mieć i w życiu pozagrobowym rozrywkę. To pośmiertne królestwo zajmowało teren 52 kilometrów kwadratowych. Sama sekcja rozrywkowa rozmieszczona była w 180 wykutych w skale pomieszczeniach. Część miasta zmarłych zadaszono, a nad dachem zbudowano ogromne, wyższe od piramidy Cheopsa wzgórze, faktycz-

Miedziany rydwan

Chin (Shi Huangdi). Jego pełne nazwisko od tej pory brzmiało Qin Shi Huangdi. W literaturze o tym władcy używa się często określenia Cesarz Qin. Został królem państwa Qin w wieku 12 lub 13 lat, więc początkowo w jego imieniu rządzili regenci. Gdy osiągnął wiek dojrzały - a regentom nie śpieszyło się by oddać mu pełnię władzy - wziął ją sobie sam organizując pałacowy pucz.

Jako cesarz rządził tylko 11 lat, ale zdążył wprowadzić wiele reform i dokonać wiele zmian, dlatego uważany jest przez wielu za największego władcę Chin.

Umocnienie władzy Nie wierzył w lojalność podbitych królów, eliminował ich pod każdym pretekstem, choćby takim, że jeden z nich odważył się swoją osobą zasłonić go na moment w czasie jakiejś uroczystości. Cesarz Qin nie musiał się z niczego tłumaczyć,a cokolwiek robił to była jego wola, czyli postanowienie święte i nieomylne (niech by ktokolwiek inaczej pomyślał!). Obalił wszystkie istniejące w jego czasach religie w Chinach i stworzył nową religię, zwaną później legalizmem, w której on był jedynym nieomylnym człowiekiem na ziemi, prawie bogiem: prawie, bo zdawał sobie sprawę ze swej śmiertelności, a bogowie, wiadomo, są nieśmiertelni. Uznał, że od niego za-

ich poddani stali się jego niewolnikami. Trzeba było zapędzić ich do ciężkich robót, by nie mieli czasu na knowania. To oni zburzyli najpierw mury obronne istniejące między dotychczasowymi królestwami, następnie zbudowali pierwszy słynny Mur Chiński po oczyszczeniu terenów położonych na południe od muru z plemion tam zamieszkałych przez potężną jak na owe czasy stutysięczną armię i w ten sposób przesunięto granice cesarstwa na północ. Niewolnicy połączyli dwie główne rzeki Chin kanałem, zbudowali inne kanały, osuszali mokradła, budowali drogi. To, że setki tysięcy pomarło z przepracowania i głodu przy tych robotach było rzeczą naturalną. To był najprostszy sposób na rozwiązanie problemów ekonomicznych i przeludnienia w cesarstwie.

Nieśmiertelne rządy na ziemi lub w świecie zmarłych Cesarz usilnie dążył, by stać się pełnym bogiem. Niestety był ciągle istotą śmiertelną. I ta sprawa w jego mniemaniu była do załatwienia: spożywał różne trucizny, które miały mu zapewnić nieśmiertelność. Wiemy, że między innymi były to pigułki z rtęci. Stworzył flotę, która intensywnie przeszukiwała morza przy wschodnich wybrzeżach jego cesarstwa mającą odnaleźć Wy-

nie górę, która miała 1200 metrów wysokości i która niedługo potem, chyba w czasie podpalenia dachu mauzoleum przez generała Xiang Yu zapadła się.

Losy mauzoleum Do dzisiaj nie znamy szczegółówzawartości tego zapadliska. Ochronę osobistą cesarz umieścił na obrzeżu mauzoleum, dlatego najłatwiej było dotrzeć do niej archeologom. Jest rzeczą bardzo prawdopodobną, że wspomniany generał obrabował miejsce pochówku cesarza, i to już w pięć last po jego śmierci.

Ale czy wszystko ukradł i zniszczył ? - nie wiemy tego, a tajemnicę przykrywa zapadnięta góra.

Czy będzie kiedyś rozkopana i jej skarby odkryte, tego także nie wiemy - to będzie decyzja władców Chin. Nie ma świadectw świadków naocznych tych wydarzeń - od tysięcy lat utarł się w Chinach zwyczaj, że panujący nie chcieli zdradzać miejsca swego pochówku, dlatego mordowano tysiące świadków tej ostatniej ceremonii by tajemnica została zachowana przez wieki. Oczywiście zabroniono też pisania o tym. Odnośnie pochówku cesarza Qin już po stu latach znaleźli się odważni, którzy zaczęli spisywać to, co ustnie, w tajemnicy, przekazywano z pokolenia na pokolenie. (dokończenie za tydzień)

www.gazetagazeta.com

Gazeta 42, 16 - 22 października 2015

strona 7

KANADYJSKIE WĘDRÓWKI

41

Gdzie grizzly mówi dobranoc Marek Mańkowski W poprzednim odcinku pisałem, że wyjechaliśmy z Reginy, stolicy prowincji Saskatchewan (wymawia się: Saskeczuan). Jest 18 grudnia 2000 rok. Zima w całej pełni. Tutaj święta Bożego Narodzenia na pewno będą białe.

Wygląda to pięknie, gdyby tylko

gazem biologicznym niż wszystkie samochody prowincji razem wzięte. To pewnie z powodu tego ocieplania klimatu jest tutaj tak zimno. A czy wyobrażacie sobie ile te krowy robią kupy? Panie Suzuki! Do dzieła! Trzeba coś z tym zrobić!

Wjazd do miasta

nie te temperatury. Nawet w południowej części prowincji mogą one spaść do - 45 stopni Celsjusza. Dzisiaj nie jest aż tak źle.

Termometr samochodowy poka-

Stolica prowincji - Regina powstała w roku 1882. To znaczy wtedy została tak nazwana. Miejsce to było wcześniej często zasiedlane przez Indian i nazywa-

Regina

zuje zewnętrzną temperaturę "tylko" - 15.

Saskatchewan to preriowa prowincja. Nie ma tu żadnych gór, które zasłaniałyby od arktycznych wiatrów. Wiatr może sobie hulać bez żadnych przeszkód i hula do woli. Saskatchewan stanowi tylko 6,5 procenta powierzchni Kanady, ale ciągle jest prawie dokładnie dwa razy większy powierzchniowo od Polski. Za to jego populacja jest 38 razy mniejsza niż w Polsce. Tylko trochę ponad milion mieszkańców. Za to krów jest dwa razy więcej niż ludzi, prawie dwa miliony trzysta tysięcy. Czy pan Suzuki o tym wie? Przecież te krowy bardziej zanieczyszczają powietrze dwutlenkiem węgla i

ne było Wascana, co w języku Indian Cree oznacza "Kości Bizonów".

Pierwsza osada białych była siedzibą rządu North-West Territories, z którego części obszaru powstała Alberta i Saskatchewan.

Regina została nazwana od imienia królowej Wiktorii (Victoria Regina) przez jej córkę, księżniczkę Louise, żonę markiza Lorne, który był wtedy Generalnym Gubernatorem Kanady.

Inaczej niż inne miasta zachodniej Kanady Regina nie ma żadnych wyróżniających szczegółów topograficznych. Jest tu po prostu płasko. Nie ma nawet porządnej rzeki, tylko potok, którego źródło jest na polach na wschód od Reginy. Oczywiście

kolej transkanadyjska potrzebowała wody do swoich parowozów więc przegrodziła potok tamą. Potem z powodów również dekoracyjnych tam tych powstało więcej i dzisiaj wydaje się jakby przez Reginę płynęła całkiem Most wiszący nad stawem w Wolseley porządna rzeka, a jest to przecież seley. Początkowo to miejsce na- "zasługą" tego generała dla Sazywało się Wolf Creek. Prawdo- skatchewan była jego rola w retylko Wascana Creek. belii Red River w 1870 roku.

Mieszkańcy twierdzą, że miasteczko zostało nazwane jego imieniem tylko z powodu podobnego brzmienia do oryginalnej nazwy "Wolf Creek".

Miasteczko nie jest duże. Ma ok. 800 mieszkańców, kilkanaście ulic i sześć alei. Te niewielkie rozmiary wcale nie przeszkadzały w wybudowaniu okazałego Opera House, w który pełni również rolę ratusza.

Miasteczko ma też budynek sądu i wiszący most linowy nad jeziorkiem. Ja zapamiętałem to miejsce z innego powodu niż turystyczne atrakcje. Gdy zakończyliśmy instalację naszych sysNa granicy Saskatchewan temów w podstacji światłowodowej przy torach kolejowych niedaleko potężnego spichlerza zbożowego, postanowiłem sobie skrócić drogę dojazdu do ulicy.

Była godzina pierwsza po południu, świeciło słońce. Miałem chyba jakieś przeczucie, bo przeszedłem krótką trasę do ulicy, sprawdzając grunt. Wszystko było przysypane głębokim śniegiem z niedawnych opadów, ale pod butami grunt wydawał się twardy.

Powiedziałem Waleremu, swojemu programiście, by stanął Wolseley Opera House z boku z aparatem fotograficzRegina to ładne, przyjemne podobnie od dużej ilości wilków, nym i zrobił kilka zdjęć, gdy będę miasto z dużą ilością zieleni, par- które zadomowiły się w tym rejo- przebijał się przez kilka zasp sypków i wody. Domy są drogie. Pra- nie. kiego śniegu. Ot, tak na pamiątkę. wie jak w Mississaudze. Nie wiem W roku 1898 uzyskało prawa Chevrolet Tahoe, którym jeczemu. Może dlatego, że tam tak gminy jako Town of Wolseley. chaliśmy to potężny terenowy saładnie?

Jest to nazwisko generała brytyj- mochód, z dobrą trakcją na Nasz następny postój to Wol- skiego. Wygląda na to, że jedyną wszystkie koła i mocnym silnikiem.

Ruszyłem starając się rozpędzić maksymalnie samochód na tym krótkim odcinku. Pierwszy bieg, potem drugi. Na początku szło nieźle, samochód rwał do przodu jak narowisty koń. Ale nagle, mimo ciągłych obrotów silnika, auto zaczęło zwalniać, jechać coraz ciężej, koła zaczęły buksować i nie pomogła nawet automatyczna kontrola trakcji.

Na początku szło dobrze Wysiadłem.

Walery stał zaszokowany z aparatem w ręku. Wielkie auto wisiało na podwoziu. Wszystkie cztery koła kręciły się zawieszone w powietrzu.

Oczywiście mieliśmy wszystko w samochodzie. Piłę, drabinkę, mnóstwo narzędzi, karabin. Nie mieliśmy tylko ŁOPATY! Tekst i zdjęcia Marek Mańkowski ... a potem stanęło

ciąg dalszy nastąpi

Gazeta 42, 16 - 22 października 2015

strona 8

www.gazetagazeta.com

Bajka na dobranoc

Gazeta Dzieciom Niespotykana cisza Wysoko na błękitnym niebie świeciło złote słonko, które swymi promykami łaskotało mrówki w nosy, budziło kwiaty i dodawało sił jaszczurkom gramolącym się na kamienie. Wiatr ruszał gałązkami drzew i zapraszał listki do tańca, a one szumiąc sobie tylko znane melodie, wesoło opowiadały różne, leśne historie. Jeden stary dąb znał tyle opowieści, że małym żabkom z leśnego strumyka wydawało się, iż był on najstarszym mieszkańcem tej Leśnej Doliny.

Opowiadał na przykład, że pewnego letniego dnia na łące, która znajdowała się w samym środku lasu zapanowała głucha cisza. Krasnale mieszkające na skraju polanki bały się wychodzić z domków bo myślały, że cisza ta jest zapowiedzią nadchodzących okropnych wydarzeń.

Pochowały się do szaf i pod łóżka i zastanawiały się: - Czy będzie burza?

- Czy nadchodzi nawałnica?

- Czy może ziemia się zatrzęsie?

Tylko jeden dzielny krasnal o imieniu Odwaga, postanowił sprawdzić, co dzieje się na łące.

Wyszedł z domku i rozglądając się uważnie dookoła, kroczył mężnie między źdźbłami wysokich traw. Nagle zrozumiał, dlaczego jest tak cicho…? Nigdzie wokół nie było widać pszczółek ani bąków...

- Dlaczego nie przyleciały dzisiaj ? - zastanawiał się.

- Może ktoś zepsuł im ule i teraz zajęte są naprawami...? A może...

Ale co to ? Jedna z traw jakoś dziwnie się poruszyła. Krasnal szybkim susem schował się za gałąź spróchniałego drzewa. Ostrożnie wysuwając główkę z uwagą obserwował okolicę. Nagle trawka pochyliła się lekko i wyskoczyła w górę ...

- Ale ze mnie gapa - pomyślał krasnoludek przecież to zielony konik polny!

Konik wylądował tuż obok krasnala z bardzo zmartwioną miną.

- Co się stało koniku? Gdzie podziały się pszczółki? Dlaczego tu jest tak cicho?

- Poczekaj! Powoli, nie wszystko naraz. Jest cicho, bo nie ma pszczółek. Pszczółek nie ma, bo kwiaty nie zapraszają ich do siebie. Żeby pszczółki przyleciały kwiaty muszą pachnieć, ale niestety nikt im dzisiaj o tym nie przypomniał.

- Co ty mówisz, nic z tego nie rozumiem powiedział zaskoczony krasnal - Och! - westchnął konik polny - Posłuchaj raz jeszcze. Kwiaty zapachem wabią pszczółki zapraszając je do siebie na pyszny nektar, z którego później pszczółki robią słodki miodek.

Wdzięczne za nektar owady z każdego kwiatka

zabierają trochę pyłku i przenoszą go do następnego. To się nazywa zapylaniem i dzięki temu kwiaty mogą wytwarzać nasionka z których rosną nowe roślinki albo zamieniać się w owoce, które w środku mają nasionka.

- No dobrze wszystko to rozumiem, ale kto miał kwiatkom przypomnieć, że mają pachnieć?

- Każdego letniego poranka robią to koniki polne, grając na swych skrzypcach, ale dzisiaj żaden z nas nie zagrał.

- Ale dlaczego? - dopytywał zdumiony krasnal.

- Bo nie pamiętamy jak to się robi - rozpłakał się rzewnie konik polny, aż łzy popłynęły do krasnalkowych stóp.

- Nie płacz proszę, pewnie ktoś was zaczarował. Ale nie martw się coś na to poradzimy...

Chodź pójdziemy do krasnala Mądralinka, on ma u siebie w biblioteczce Księgę Wiedzy, na pewno znajdzie w niej rozwiązanie waszych kłopotów.

Krasnal Mądralinek długo wertował pożółkłe stronice Wielkiej Księgi, aż znalazł.

- Tu jest napisane, że tak zdarza się raz na sto lat i wtedy trzeba na pomoc wezwać Zieloną Wróżkę.

- Ale jak to zrobić ? - zapytał ciągle smutny konik polny.

- Trzeba poprosić wiatr, by zaniósł Wróżce waszą wiadomość.

- Ale gdzie on ma jej szukać ?

- Tego nie wiem - rzekł Mądralinek - ona może być wszędzie. Całe lato pomaga świerszczom, cykadom i konikom polnym, które nie mogą nauczyć się gry na skrzypcach, bądź zapomniały jak to się robi.

Konik polny nie czekając na dalsze wyjaśnienia paroma sprężystymi susami wskoczył na koronę dębowego króla lasu i zawołał: - Wietrze, wietrze! W imieniu wszystkich koników polnych proszę cię odszukaj Zieloną Wróżkę i zawiadom ją, że potrzebujemy jej pomocy.

- Doobrzee - zaświstał wiatr między dębowymi liśćmi - juuż leecęę...

Po kilku zadumanych, wolno płynących chwilach do uszu krasnali i konika polnego wpłynęła łagodna i spokojna muzyka.

- Co to ? - zapytał krasnal Odwaga - Nigdy nie słyszałem równie pięknej melodii...

- To na pewno Zielona Wróżka nadchodzi ucieszył się polny konik..

I rzeczywiście tanecznym krokiem w fantazyjnym kapeluszu na głowie, ledwie muskając traw, pojawiła się na polance pod dębem Zielo-

na Wróżka.

- Wiatr przekazał mi waszą wiadomość. I oto jestem. Na czym polega wasz problem?

- Zapomnieliśmy jak się gra na skrzypcach - powiedział konik - Kwiaty nie pachną, nie ma pszczółek i krasnale boją się wychodzić z domków myśląc, że nadchodzi jakieś nieszczęście.

Rozumiem. Zwołajcie proszę wszystkie koniki polne pod ten dąb, trzeba jak najszybciej przywrócić naturalny porządek, żeby łąka znów mogła tętnić życiem.

Kochany wietrze znów potrzebujemy twojej pomocy - zawołał polny konik.

- Leecęę - zaszumiał wiatr I głaszcząc grzyby po kapeluszach, czesząc zielone włosy traw oraz gwiżdżąc w dziuplach drzew wiatr rozniósł wiadomość po całej Leśnej Dolinie. Ze wszystkich stron pod stary dąb przybywały najróżniejsze koniki polne. Gdy dotarł na miejsce ostatni z nich, Zielona Wróżka rozpoczęła magiczny taniec. Unosząc się nad główkami wszystkich owadów, sunęła wraz z wiatrem wokół dębu. Zielone szmaragdziki przyczepione do jej sukni bajecznie połyskiwały w słońcu, a delikatne zielone wstążki przytwierdzone do kapelusza, poruszały się na wietrze niczym skrzydełka motyli. Wtem z zaczarowanych skrzypiec, które Wróżka trzymała w dłoniach popłynęła przecudna melodia. Zasłuchane koniki polne bezwiednie zaczęły poruszać nóżkami, nie zdając sobie sprawy z tego, że właśnie rozpoczęła się dla nich lekcja gry na skrzypcach. Po paru minutach wszystkie zgromadzone pod dębem koniki pocierały nóżkami o swe skrzydełka wydając dźwięki, które pobudzały kwiaty do roztaczania wokół pięknych zapachów. Słodka woń przywabiała pszczółki, bąki oraz inne owady co powodowało, że polana odzyskiwała dawne piękno. Krasnale powychodziły z domków i zdumione przyglądały się nietypowej orkiestrze, której dyrygentem i zarazem wirtuozem gry na magicznych skrzypcach była Zielona Wróżka.

Gdy niespotykany koncert dobiegł końca zachwycone krasnale biły brawo i dziękowały Wróżce za to, że na leśną polanę powróciły dźwięki i zapachy. Ciepło uśmiechnięta Zielona Wróżka pożegnała wszystkich i nisko się skłoniwszy odleciała powiewając zielonymi wstążkami. A szczęśliwe koniki polne wciąż grając, rozpierzchły się po całej polanie.

- Ach! Jaka wspaniała opowieść - westchnęły małe leśne żabki.

- Tak, to prawda - zaszeleściły dębowe listki - nasz ojciec dąb przepięknie opowiada.

Autor: Kamila Waleszkiewicz

Gazeta 42, 16 - 22 października 2015

www.gazetagazeta.com

strona 9

Powieść w odcinkach

1

LATINA Cykady Latina leży około 60 km od Wiecznego Miasta. Aby do niej dotrzeć, trzeba przeskoczyć Triest, kilka mniej znanych miejscowości, by wreszcie wjechać na słynną Autostradę Słońca, która prowadzi do Rzymu.

Stąd tylko jeden skok.

Niebo w Italii jest takie jak na pocztówkach. Bez jednej chmurki - puste jak ocean. Gdzie okiem sięgnąć błękit, błękit.

Widzę swoją zlaną potem twarz, brzuch Róży i spuchnięte nogi.

- Kopie?

- Trochę.

- A kiedy ostatnio?

- Wczoraj przed zaśnięciem. To było tak jakby się rozpychał łokciami. Straszny z niego nerwus. Po tobie.

Najmniejszy z naszej trójki. Nienarodzony, zwinięty w kłębek. Mała muszelka. Kim będzie za kilkanaście lat?

Czy dane mi będzie pokazać mu świat, ale nie ten, w którym tylko przypadkiem można spotkać Anioła, a ludzie pozamieniali się w bestie?

Odsuwam natrętne obrazy. Wciskam mocniej gaz.

Za szybą zielonkawe pola, czasami biały dom otoczony tujami; w uszach jednostajny szum silnika.

A potem znowu pustka. Parę kilometrów spalonej na grafit roślinności. I cisza. Ogromna cisza, kołysana monotonnym szumem silnika i bezmiar przestrzeni, która przyciąga wzrok, a jednocześnie osłabia uwagę.

- Uważaj! - mówię do siebie. - Uważaj!

Róża robi świetną robotę. Co kilkadziesiąt kilometrów przykleja skoczem do deski rozdzielczej kartkę z nazwami miast i miejscowości. Gdyby startowała w rajdach - byłaby znakomitym pilotem.

Noga z gazu... wdepnięcie. Noga z gazu... wdepnięcie.

Silnik "malucha" pracuje głośno, lecz - jak dotąd - bez zarzutu. Rytmiczny szum usypia.

- Opowiedz coś. Mogę zasnąć.

Rozmawiamy o muzyce, filmach, zastanawiamy się, co nas jeszcze czeka. Noga z gazu... wdepnięcie. Taka technika jazdy gwarantuje dobre smarowanie.

Zatrzymujemy się na kilkuminutowy odpoczynek.

Kupuję pełny bak benzyny, przecieram z kurzu szybę.

- Co kupić?

- Kup lody!

Wchodzę do baru. Kilku spoconych podróżnych popija 7-up. Ktoś przegląda nowego "Penthousa".

Płacę i z chłodnego wnętrza wybiegam na skwar.

Róża zjada jedną -ja rzucam się na dwie porcje.

- Twoje łakomstwo przejdzie do historii. Bijesz wszelkie rekordy obżarstwa.

- Ty lubisz ciasta, ja - lody. Każdy ma jakąś słabość.

- Tylko że ty przesadzasz.

Stoimy w cieniu. Przez otwarte szyby wpada nieco powietrza. Powoli jemy lody, relaksując się ciszą i grą cykad. Co kilkanaście sekund brzęczenie milknie.

- SZszSZszSZszSZsz... SZszSZszSZszSZsz...

Trwa to chwilę, dwie, lecz zaraz potem cykady znów zaczynają pocierać swoje odwłoki i koncert zaczyna się od nowa. To trochę tak, jakby wielka orkiestra symfoniczna traciła skrzypków, by po chwili zwiększyć skład o kilka wiolonczeli i waltorni.

Wjeżdżamy na Autostradę Słońca. Po lewej i po prawej stronie spalona, tylko gdzie niegdzie zgniłozielona roślinność, słońce wypala wszystko. Trawa ma kolor brudnego ugru, sieny. Ziemia jest ruda, popękana niczym skała. Znów wyskakuje z oddali pojedyncza winnica, parę zabudowań. Wytężam wzrok i nagle dostrzegam śpiącego psa.

- Przy studni ma chłodniej - zauważa Róża - sprytny piesek.

- Sam bym się tam położył.

- Ja też. Czy tu ciągle jest taki upał?

- Takie są Włochy, kochanie. Lato trwa dwa razy dłużej niż u nas. Ale będziemy się chłodzić. Pojedziemy nad morze, będziemy siedzieć pod parasolem tak jak "makaroniarze".

- Sam jesteś "makaroniarz" - śmieje się Róża.

I naraz czuję, jak otucha zastępuje chwilową apatię.

Może nie będzie tak źle? Może wszystko okaże się prostsze i dopisze nam szczęście? "Świat należy do odważnych" - mówię do siebie, po czym dodaję gazu.

dookoła siwych oczu. Rozpięty rozporek. Od czasu do czasu człowiek leniwym ruchem podnosi w górę rękę i zakrzywionym palcem próbuje wydostać z ucha kawałek woskowiny.

- Psiakość! Nie chce wyjść! - szepczą spieczone skwarem usta. - Żeby to szlag!

Nic się nie zmieniło. Wówczas miałem szesnaście lat, dziś czterdzieści trzy. Czy kiedykolwiek pomyślałbym, że wrócę tu jako emigrant?

Przez moment oddalamy się od morza. Znika żaglówka z seledynowym żaglem. Znikają przydrożne motele i trattorie. A potem to samo. Plaża za plażą, kolorowe parasole, sznur samochodów, beztroscy ludzie. Wszystko w słońcu lub w światłocieniu. I te cykady.

Koło czwartej po południu docieramy do Latiny.

Blisko pół godziny krążę po nieznanym mieście pytając Włochów o adres obozu. Wreszcie kolejny "makaroniarz" wskazuje nam drogę.

Po lewej stronie ulicy ciągnie się wysoki mur. Z daleka dostrzegamy grupki uchodźców. Stoją przed bramą, siedzą na krawężnikach, grzebią pod maskami aut. Polskie dziewczęta zbite w trzyosobowe grupki.

Przeważają niezgrabne, w tureckich jeansach bądź w szortach. Długonogie defilują za to w mini; nie trzeba specjalnie się wysilać, żeby zobaczyć zgrabne półdupki i gołe piersi.

- Gdzie się patrzysz! - syczy Róża.

Parkuję, dokładnie zamykam szyby.

- Masz swój paszport?

- Dałam tobie.

Sprawdzam. Jest.

Biorę Różę za rękę i naraz czuję, jak rośnie mi ciśnienie, nogi wrastają w ziemię, a serce wali jak oszalałe.

- Idziemy - mówię szeptem. - Nic się nie bój. Zaraz będziemy w środku.

Czuję się jak kukła. Niewidzialna siła popycha nas na prawo, w kierunku budki strażnika.

Wchodzimy. Dobrze zbudowany, przedwcześnie wyłysiały dwudziestoparolatek prowadzi nas do wnętrza dyżurki.

- To Polacy - tłumaczy niezłą włoszczyzną chłopak.

- Małżeństwo? - pyta strażnik obrzucając nas wzrokiem i łypiąc jednocześnie na tranzystorowy telewizor.

- Tak, jesteśmy małżeństwem - odpowiadam.

W telewizorze mecz piłki nożnej. Strażnik odwraca głowę w moją stronę.

- Macie jakiś papier?

- Owszem - odpowiadam i wyciągam plik dokumentów.

Nie ma wśród nich certyfikatu małżeńskiego, jedynie dokument oznajmiający o terminie ślubu, który się nigdy nie odbył.

- Va bene - gada Włoch, nie patrząc w papiery, które ma pod nosem. - Tutto bene. W porządku.

Widzę, jak chowa nasze paszporty do szuflady i wyciąga dwie zielone karty. Zapada długa cisza, którą zakłóca jedynie wrzawa ze stadionu, a potem jeszcze tylko dwa uderzenia stempla w zielone karty i... po wszystkim.

- Teraz pójdziecie ze mną - odzywa się Polak. - Pokażę wam, gdzie będziecie spać. Tu każdy idzie najpierw na "tranzyt". Ściskamy sobie dłonie.

- Krzysztof, a ty?

- Włodek.

Więc to już - kołacze gdzieś po drugiej stronie czaszki. Właśnie tak, po prostu, najzwyczajniej?

- Wjedźcie samochodem pod tamten barak - radzi Włodek. - Tak będzie wygodniej. Już jutro musicie samochód trzymać na zewnątrz.

- Czy można być spokojnym o rzeczy?

- Trzeba uważać, bo dostaniecie tylko jeden klucz; drzwi można wywalić pchnięciem kolana.

Wracamy do wozu. Napięcie, kilkunastogodzinne zmęczenie, wszystko nagle opada.

Zapalam silnik i przez szeroko otwartą bramę obozu podjeżdżam pod wskazany barak. Tu i ówdzie suszy się bielizna, prześcieradła, kostiumy kąpielowe. Ktoś z nowo przybyłych niesie na ramieniu materac. Słychać polski język, także węgierski i czeski. Z pobliskich baraków wysypuje się sznurek młodych ludzi z menażkami.

Uchodźcy niosą na tackach wielkie pajdy chleba, po kilka pomidorów, mięso, sałatę oraz brzoskwinie. Wszędzie snują się dzieci. Przed największym budynkiem wałęsają się trzy kundle i dwa szczeniaki.

Wchodzimy do pierwszego baraku. Ponury korytarz oświetlony jarzeniówką; przez denko prześwitują odwłoki przypalonych owadów.

Campo di Latina Nagle rozklejam się. Oczy zamykają się same ze zmęczenia. Staram się skoncentrować, lecz powieki pieką, sztywnieje kark, cierpną łydki.

- Co z tobą? - pyta Róża widząc, że samochód zwalnia.

- Wysiadłem trochę, ale zaraz dojdę do siebie.

- To może staniesz?

- Nie, po nocy nie możemy jechać. To jeszcze gorzej.

Uciąłbym sobie najkrótszą drzemkę. Ale nie mogę.

Widziałem ich. Pędzili ile tchu. Widziałem dziesiątki wozów z polską rejestracją. Z Warszawy, Krakowa, Łodzi, Katowic, z Poznania. Ze wszystkich krańców Polski.

Nieraz doznaję obezwładniającego uczucia lęku. Czy nie postąpiłem zbyt pochopnie? Gdzie są moi najbliżsi?

Dwadzieścia cztery godziny jazdy non stop robi swoje.

Czuję, jak co chwila puszczam kierownicę (zapadają mi się łokcie), a zalana słońcem autostrada zmienia się w szarą niewidzialną nitkę.

Obudź się, stary! - gadam do siebie - bo wlecisz do rowu i pozabijasz wszystkich.

Lepiej. Jakby lepiej. Wizja wypadku mobilizuje mnie.

Ożywiam się i znów widzę słońce, zielone winnice, zaróżowione kolana Róży i jej brzuch.

Na autostradzie pojawia się znajoma sylwetka: biały polonez z przyczepą. Odprowadzamy go wzrokiem. Ze smutkiem, rozpaczą i z zaciekawieniem. Polski wóz i od razu tyle odczuć. Żeby tylko nie przerodziło się to w jakąś obsesję.

W drogę! - przelatuje mi przez głowę. - Jak będziemy się guzdrać może zabraknąć dla nas miejsca. Każdego dnia do Latiny przybywa podobno po kilkadziesiąt osób.

Po południu docieramy do wybrzeża. Widać zakola, zatoczki, skały, piasek. Mijamy pierwszą plażę, na której roi się od kolorowych parasoli.

- Ale tam musi być skwar - mówię. - Kupimy taki parasol. Nie wytrzymamy bez niego nawet dziesięciu minut.

- Pięknie! - wzdycha Róża. - Spójrz tam!

Mijamy sprzedawców brzoskwiń, arbuzów i bananów. Szesnastoletni chłopiec macha do nas przyjaźnie podnosząc w górę tuzin pstrokatych kąpielówek.

- Dieci mila lire! Solo died! - woła falsetem.

Nadbrzeżem, w wielkim słomkowym kapeluszu, sunie stara kobieta.Jak z Osiem i pół Felliniego. Przypomina mi się motyw Nino Roty. Zaczynam nucić pod nosem i nagle spostrzegam biegnącego przed nią kilkuletniego malca. Gonię go wzrokiem, a stara zawodzi: - Giuliano! Aspetta un momento!

Dodaję gazu, pojawia się trattoria. Na zydlach pod daszkiem przysiada kilkunastu mężczyzn. Starość rozkraczyła nogi w przepoconych sandałach. Siedzi i popija cieniutkie wino, gapi się w bezkresny horyzont, podpatruje dziewczęta.

- Ach! Żeby tak można którąś z nich mieć! - marzą dziadkowie. - Żeby choć którąś dotknąć.

Przez otwarte okno dobiega śpiew Modugno: - Io, sono Io, proprio Io...

Oto kawałek Italii. A więc stało się. Wróciłem.

Staje mi przed oczami kino na Via Nazionale. Stoję wpatrzony w plakat z filmu Johnny Guitar. Kruczowłosa Joan Crawford i Sterling Heyden. Który to był rok? 1960 czy 1964? Nieważne. Rzym tętni olimpiadą, lecz ja zamiast siedzieć na stadionie i obserwować walkę sportowców, wolę włóczyć się po mieście, chłonąć jego ulice, place, zaułki. Rozedrgany, wielobarwny tłum przyciąga, kusi tysiącami niespodzianek. Tak jak dziś, tak i wówczas ulice przemierzają podobni przechodnie. Stary człociąg dalszy za tydzień wiek o nieruchomej sylwetce patrzy przed siebie, jakby czekał na kogoś ważnego i drogiego, lecz ten się nie Książkę Krzysztofa Logana Tomaszewskiego można kupić zjawia. Splecione, powyginane gośćcem palce. Poorana zamawiając ją od autora - poprzez jego stronę internetową czasem twarz. Bruzdy wokół ust. Siatka zmarszczek www.logan-tomaszewski.pl

strona 10

Gazeta 42, 16 - 22 października 2015

www.gazetagazeta.com

WYMIANA MYŚLI PRZEZ ATLANTYK

Z cyklu: Czarna skrzynka

Znany nieznany bohater Mamy to w domach praktycznie wszyscy (no, chyba z wyjątkiem zamieszkujących w jakiejś zupełnej głuszy), wszyscy zaś na pewno z tego korzystamy - jak nie w domu, to poza nim. Wynalazek, o którym (i o jego niezwykle interesującym twórcy) chcę państwu dziś opowiedzieć jest w gruncie rzeczy jak na przełomowe dla cywilizacji dokonanie techniczne zupełnie młody, liczy sobie ledwo kilkadziesiąt lat - ale bez niego nasza cywilizacja byłaby dużo uboższa; z pewnością zaś - inna.

Mowa o światłowodzie.

W roku 1954 "Nature", jedno z najbardziej znanych w świecie pism naukowych, opublikowało rozprawę pewnego młodego człowieka opisującą dziwny przewód.

Zdumiewające było to, że ów przewód nie musiał być prosty; wyglądać miał jak przeciętny kabel, którym płynie prąd elektryczny. Można go było dowolnie giąć i wyginać. Tylko tym kablem - światłowodem właśnie miało jednak płynąć w jakiś dziwny sposób światło, które przecież rozchodzi się prostoliniowo…

Nie wszyscy w to uwierzyli, ale nie minęło wiele lat - a już świat z tego korzystał na potęgę.

Tym młodym człowiekiem był Narinder Singh Kapany, Hindus urodzony 31 października 1926 w Moga, w Pendżabie. Niebawem więc będzie miał 90 lat!

Nikt nie podejrzewał gdy się rodził, a nawet gdy już opublikował wspomnianą wyżej przełomową rozprawę, że w roku 1999 magazyn "Fortune" uzna go za jednego z siedmiu "Nieznanych bohaterów" w kategorii "Biznesmeni stulecia"…

Kapany, pochodzący z bardzo zamożnej i słynącej z filantropii hinduskiej rodziny, jest absolwentem Uniwersytetu w Agrze, w Indiach, gdzie ukończył studia w dziedzinie zaawansowanej optyki. Stopień doktora uzyskał w Imperial College w Londynie w 1955 roku, gdy o jego pracy w "Nature" już było głośno.

Zaraz potem 30-letni naukowiec przeniósł się na stałe do USA, gdzie najpierw został wykładowcą w University of Rochester, potem zaś przeniósł się do Mekki światowej fizyki, czyli do Kalifornii. Tu żyje do dziś w San

Francisco Bay Area, będąc do nia Optyki i American Associaemerytury związany ze słynnymi tion for Advancement of Science. tamtejszymi uniwersytetami Ma dobre i spokojne życie ro(Berkeley i Stanford). dzinne: piękną żonę Satinder i górą 100 prac naukowych, napisał cztery ważne monografie.

Jakby tego było mało - Kapany jest działaczem społecznym, filantropem i kolekcjonerem sztuki. Jest założycielem i głównym fundatorem Fundacji Sikhów, wspomagającej m. in badania nad Sikhami, którą prowadził ponad 30 lat. Ofiarował w 1999 roku pół miliona dolarów na Muzeum Sztuki Azjatyckiej w San Francisco. Jako kolekcjoner sztuki interesuje się głównie - oczywiście - sztuką Sikhów, której kolekcje - dzięki niemu - można było oglądać również w 2000 roku w Royal Ontario Museum w Toronto.

Narinder Singh Kapany

Światłowody

Światłowody są dziś powszechnie wykorzystywane jako elementy urządzeń optoelektronicznych, składniki optycznych układów zintegrowanych - lub do transmisji sygnałów na duże odległości. Także do celów oświetleniowych. Światłowodami są dziś zazwyczaj włókna szklane (niekiedy z tworzyw sztucznych) składające się z rdzenia i otaczającego go płaszcza z materiału o współczynniku załamania mniejszym od współczynnika załamania materiału rdzenia; oprócz światłowodów włóknistych stosuje się także światłowody płaskie i paskowe. Zasada działania światłowodów polega na wielokrotnym wykorzystaniu zjawiska całkowitego wewnętrznego odbicia wiązki światła podążającej wzdłuż przewodu.

Kapany jest nie tylko wynalazcą światłowodu. Jego niezwykle rozległe zainteresowania obejmują lasery, oprzyrządowanie biomedyczne, wykorzystywanie energii słonecznej i monitorowanie zanieczyszczeń środowiska. Jest płodnym wynalazcą, właścicielem ponad stu patentów.

Był członkiem amerykańskiej Krajowej Rady Wynalazczości, laureatem jakiejś nieprzeliczonej liczby prestiżowych nagród - w tym "Excellence Award 2000". Należy do licznych towarzystw naukowych, w tym Brytyjskiej Królewskiej Akademii Inżynieryjnej, Amerykańskiego Stowarzysze-

dwoje bardzo udanych dzieci, syna Rajindera, który obrał karierę w dziedzinie podobnej do ojcowskiej, i córkę Kiren, prawniczkę i… filmowca w jednej osobie.

A przecież ten pomysł ze światłowodem i owe sto patentów - to tylko fragment dorobku tego niesamowitego dziewięćdziesięciolatka. Kapany jest też wielkim przedsiębiorcą, odnoszącym w biznesie ogromne sukcesy, które przyniosły mu niesamowite bogactwo.

Jako przedsiębiorca Kapany specjalizuje się w procesach innowacji i zarządzania w dziedzinie technologii i jej transferu. W 1960 roku założył Optics Technology Inc. i był prezesem zarządu tej firmy i dyrektorem do spraw badań przez dwanaście lat. W 1967 roku firma weszła z sukcesem na giełdę. Kapany w 1973 roku założył więc następną firmę, Kaptron Inc., która kierował do 1990 roku, kiedy to sprzedał ją za wielkie pieniądze korporacji AMP Incorporated; tu przez następne dziewięć lat zajmował najwyższe stanowiska, związane z badaniami i rozwojem. Zupełnie niedawno sędziwy uczony i biznesmen… założył kolejną firmę, K2 Optronics.

Dodać do tego należy pełną sukcesów działalność dydaktyczną. Jest promotorem wielu doktorów, lubianym przez studentów wieloletnim wykładowcą akademickim. Opublikował z

Ale i to nie wszystko…

Kapany jest bowiem w dodatku czynnym… artystą rzeźbiarzem. Jego 40 oryginalnych rzeźb można było oglądać w Pałacu Sztuk Pięknych w San Francisco już w roku 1972; od tego czasu ekspozycja jeździ po świecie i była wystawiana w muzeach i galeriach sztuki w Chicago, Monterey, Palo Alto, i Stanford. Życiorys zatem wręcz bajeczny. Dlaczego tedy "Fortune" zaliczyło go do nieznanych bohaterów stulecia?

Odpowiem pytaniem na pytanie: a wiedzieli Państwo kto wynalazł ten niesamowity kabelek, dzięki któremu mają Państwo w domu Internet, telewizję kablową i stacjonarny telefon (jeśli ktoś jeszcze dziś tego anachronicznego urządzenia używa)? Założę się, że więcej ludzi wie jak się nazywa nowy trener piłkarskiej drużyny Legii Warszawa, niż zna nazwisko tego tytana intelektu nie bez racji porównywanego do Leonarda… Proszę sobie wyobrazić: ten wielki człowiek nie ma w polskiej Wikipedii własnego biogramu!

Przy okazji: w 1977 roku został stworzony pierwszy na świecie światłowód telekomunikacyjny, długi na 9 km i łączący dwie centrale telefoniczne w Turynie, we Włoszech. Pierwszy w Polsce kabel światłowodowy został zaprojektowany i stworzony w 1978 przez pracowników naukowych Uniwersytetu Marii Skłodowskiej-Curie w Lublinie.

Największa polska sieć światłowodowa należy do telekomu Orange Polska i ma łącznie 82 000 km. Najdłuższy dziś światłowód na świecie to SEA-ME-WE 3 łączy Europę Zachodnią i Bliski Wschód z Azją PołudniowoWschodnią i Australią.

No i co - zapamiętacie tego sympatycznego Sikha i jego nazwisko?

Bogdan Miś

www.gazetagazeta.com

Gazeta 42, 16 - 22 października 2015 SZKOLNICTWO POLONIJNE

strona 11 WYMIANA MYŚLI PRZEZ ATLANTYK

Z cyklu: Głos sceptyka z Polski

Nauczycielskie Święto w Mississaudze Zatruwanie umysłów - wczoraj i dziś dokończenie ze strony 5

Następnie głos zabrali zaproszeni goście: pan Konsul Andrzej Szydło, pan Krzysztof Raczyński, pan Włodzimierz Dival i pan Stanisław Iwanicki, którzy składając nauczycielom najserdeczniejsze życzenia z okazji ich święta, deklarowali też swoje poparcie dla cennych inicjatyw Związku, adresowanych do uczniów szkół polskich w Kanadzie. Ponadto wiceprezes Stanisław Iwanicki wręczył prezes Malinowskiej dotację przyjętą z ogromną wdzięcznością na, jak powiedziała p. Iwona, koszty wydania podręcznika.

Zasłużone nauczycielki z Mississaugi, Hamilton i London Teresa Szramek podzieliła się z obecnymi radosną informacją, że fundatorami 3 nagród im. Śp. Jolanty Kuśmider wręczanych podczas Gali Uczeń Roku w następnym roku będą ponownie Danuta i Zygmunt Warszawscy. Dotację na organizację Gali przekazała Barbara Choromańska, a Janusz Drzymała swoją dotacją wzbogacił konto Funduszu Śp. Jolanty Kuśmider. Wszystkim darczyńcom zgromadzeni podziękowali gorącymi brawami.

Miłym akcentem było złożenie życzeń imieninowych i wręczenie bukietów kwiatów dwóm Występ Martynki Szewczyk solenizantkom, Teresom oraz odśpiewanie im chóralnego "Sto lat". Dalasza część popołudnia upłynęła pod znakiem wspomnień, spotkań z dawnymi znajomymi, sympatycznych rozmów, bliższego poznawania się, wymiany doświadczeń pedagogicznych i planów na najbliższy rok szkolny.

O smaczny poczęstunek zadbały głównie członkinie Zarząd i Florentyna Lewczuk. Prezes Malinowska nie kryła swej wdzięczności i uznania dla Zarządu, składając wszystkim ser- ZNPwK, Oddział Mississauga deczne podziękowania za zaangażowanie w zorganizowaniu nauczycielskiego święta. Ten Dzień Nauczyciela z pewnością zapisze się na długo w pamięci wszystkich nie tylko dlatego, że towarzyszyła mu niezwykle miła i serdeczna atmosfera, ale też niemal sensacyjna obecność całego grona pedagogicznego Polskiej Szkoły im. St. Staszica z London na czele z dyrektor Ewą Moczarską, które przybyło na naszą uroczystość specjalnie wynajętą limuzyną.

Pani dyrektor obdarowała obecnych pamiątkowymi długo- Młode artystki Martynka i Amelia Szewczyk pisami z logo i nazwą szkoły, Siostry Urszulanki pięknymi zakładkami i informacjami o swoim jubileuszu, który świętować będą podczas uroczystego bankietu w Windsor.

Wspólne zdjęcie z panem Konsulem Andrzejem Szydło stało się uwieńczeniem tego niezwykłego spotkania i jednoczesnym zaproszeniem do udziału w świątecznym nauczycielskim Opłatku, który zaplanowany został na dzień 5 grudnia 2015r.

Na zakończenie specjalne słowa podziękowania kieruję pod adresem proboszcza parafii pod Panie z Hamilton wezwaniem Św. Maksymiliana serdeczne Bóg zapłać za udo- gest życzliwości. Bardzo dziękuKolbe, Wielebnego Ojca, Janu- stępnienie Sali na nasze spotka- jemy. sza Błażejaka. Ojcze Januszu, nie. Jesteśmy wdzięczne za ten Teresa Szramek

Siedział w fotelu głęboko poruszony. Nie chciał mi opowiadać szczegółów. Rzucił na stół plik listów i kopert. "Patrz pan!" - zawołał. Spojrzałem na niektóre. Były to anonimy wszelkiego rodzaju, pełne brudu, inwektyw, płaskich dowcipów, gróźb. Nie mogłem się powstrzymać od głośnego śmiechu. Spojrzał na mnie zdziwiony.

- A telefony? - zapytałem - rozmyślne pomyłki, pytania, zadawane udawanym żydowskim akcentem, czy zdarzają się już u pana?

Zerwał się z fotela. […]

- Skąd pan o tym wie?

- Ależ panie, ja byłem w Polsce Naczelnikiem Państwa i Naczelnym Wodzem, więc wszy wyłaziły zewsząd. Zwykłe rzeczy! To "narodowa robota". […]

Nie mógł się z tym pogodzić. […] Musiałem go uspokajać.

- Po co te brudy? - wołał.

- Po co te brudy?

••• Nie jest to zapis rozmowy prowadzonej w czasach dzisiejszych, przedwyborczych czy jakichkolwiek innych. Nie jest to rozmowa przeprowadzona dziś, lecz wiele lat temu, w początkach II Rzeczpospolitej. Ale podobieństwo do naszych czasów - jak na dłoni.

Wówczas po jednej stronie barykady stali wielcy Polacy, z budowniczym i głównym autorem "cudu nad Wisłą" Naczelnikiem Państwa Józefem Piłsudskim oraz pierwszym prezydentem II RP prof. Gabrielem Narutowiczem. Po drugiej zaś stronie stali endecy - z pianą na ustach oskarżający tych wszystkich, którzy nie trzymali z nimi.

Podobieństwo do tego, czego jesteśmy tak często świadkami w naszym skłóconym życiu politycznym jest uderzające.

Powyższy dialog prowadzili Józef Piłsudski i Gabriel Narutowicz, który po rezygnacji Piłsudskiego z kandydowania na urząd prezydencki został wybrany przez Zgromadzenie Narodowe pierwszym prezydentem po odzyskaniu niepodległości po 123 latach niewoli. Wybór dokonany został 9 grudnia 1922 r. Rozmowa polityków odbyła się 11 grudnia..

Tego dnia Aleksandra Piłsudska (żona Marszałka Piłsudskiego) pod datą 11 grudnia zanotowała w "Dzienniku" co następuje: "W Warszawie zorganizowano 12-godzinny strajk na znak protestu. Młodzież Narodowej Demokracji obrzuciła błotem powóz Narutowicza, kiedy jechał do Sejmu na złożenie przysięgi […] W ścisku nie mogłam się prawie ruszyć. Z jednej strony parła na mnie stara, przygłucha chłopka, która bez przerwy pytała, o co chodzi, z drugiej - gruba, wielka służąca. Ta ostatnia, z czerwoną twarzą, podrygiwała całym ciałem, wymachując pięściami i krzycząc: "Precz z Narutowiczem! Precz z Żydem!". Gdy jej zabrakło oddechu, powiedziałam, że znam dobrze rodzinę Narutowiczów i nikt z nich nie pochodzi z Żydów. Ale to był groch o ścianę. Za chwilę zaczęła wrzeszczeć: "Żydzi nie będą nami rządzili!"

16 grudnia prezydent Narutowicz uczestniczył w otwarciu dorocznego Salonu Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych. Podczas zwiedzania wystawy w sali nr 1 artysta malarz Eligiusz Niewiadomski oddał do Narutowicza z małej odległości trzy strzały z rewolweru powodując natychmiastową jego śmierć.

Morderca nie był chory psychicznie, jeśli za chorobę nie uważa się nietolerancji i nienawiści wobec inaczej myślących, inaczej się modlących albo w ogóle niemodlących, wobec ludzi o innym kolorze skóry, wobec Żydów, masonów, liberałów itd. Był dumny ze swojego czynu. Chciał zabić Piłsudskiego, podczas procesu wyraził jednak żal, bynajmniej nie dlatego, że chciał go zabić, lecz dlatego, że nie udało się planu zrealizować. Zabił co prawda, tyle że kogoś innego: pierwszego prezydenta II RP. Wyznał przed sądem: "Doznałem uczucia męki i goryczy, że oto ten człowiek (Piłsudski), twórca Judeo-Polski, główny w moich oczach sprawca nieszczęść ostatnich czterech lat, będzie dalej grał wybitną rolę w życiu Polski. Piłsudski nie dorósł do roli, jaką przeznaczyły mu dzieje. Przez cztery lata ja i całe moje pokolenie patrzyliśmy na poniewierkę Rzeczpospolitej, na wszystkie zniewagi, jakie jej wyrządzono, na najstraszniejszą rzecz, jaka może naród spotkać: rozkład ducha, który dzisiaj objął wszystkie klasy".

Sąd skazał go na karę śmierci. W dniu wykonania wyroku "Dziennik Poznański" opublikował list Niewiadomskiego "do wszystkich Polaków": "Czyn mój dopiero zakwitnie oblany krwią moją. Zakwitnie, to znaczy przemówi do narodu. Głupcy i hipokryci widzą w nim akt szaleństwa lub fanatyzmu. Tak nie jest […] To, na co patrzą nasze oczy, nie jest jeszcze Polską […] To jest dopiero Polska Piłsudskiego - Judeo-Polska. Naród polski do głosu w niej jeszcze nie doszedł. Polskę prawdziwą trzeba dopiero zdobywać i zbudować. W walce o nią niech się hartuje duch pokolenia."

W pogrzebie mordercy prezydenta Rzeczpospolitej uczestniczyły tłumy. Młodzież trzymała wartę przy jego grobie. W mowach pogrzebowych żegnano "wielkiego syna ojczyzny", "wojownika za polskość Polski".

Kler do tego stopnia wcześniej podgrzewał atmosferę nienawiści do prezydenta Narutowicza (mason i ateista), a potem honorował zabójcę, że kardynał Aleksander Kakowski (utrzymywał przyjacielskie kontakty z Narutowiczem) i Episkopat Polski zabronili księżom dalszych tego rodzaju praktyk. Pius XI (poprzednio nuncjusz w Polsce) nadesłał depeszę kondolencyjną. W niewielkim stopniu osłabiło to akcje księży utożsamiających się z prawicą endecką.

Pewnie nie należy porównywać pierwszych lat II Rzeczpospolitej z dzisiejszymi czasami. Inne epoki, odległe czasy. Ale jednak coś wspólnego pobrzękuje. Jad. Nienawiść. Uliczny wrzask. Kalanie biało-czerwonej. Jan Baudouin de Courtenay w "Myśli Wolnej" (nr 2/1923) pisał, że w Polsce obłąkańcy lub też udający obłąkańców starają się zatruwać umysły i sumienia narodu.

Prezydent Narutowicz pochowany został w krypcie archikatedry warszawskiej.

Urodził się na Żmudzi. Za działalność polityczną władze carskie zabroniły mu wjazdu na ziemie polskie znajdujące się w zaborze rosyjskim. Wybitny inżynier - konstruktor.

Pionier elektryfikacji Szwajcarii. Jego prace inżynierskie m.in. przy regulacji Renu zostały nagrodzone na słynnej Wystawie Międzynarodowej w Paryżu (1896). Kierował budową wielu elektrowni w Europie. Był profesorem na Politechnice w Zurychu, gdzie ku jego czci widnieje tablica pamiątkowa. W tym roku minęło 150 lat od urodzin pierwszego prezydenta Polski.

Jerzy Klechta

Gazeta 42, 16 - 22 października 2015

strona 12

www.gazetagazeta.com

KALEJDOSKOP GASTRONOMICZNY

Wpływy kuchni innych narodów na kształt kuchni polskiej Kuchnia francuska Dzisiejszym artykułem zakończę opisy obcych wpływów na naszą rodzimą kuchnię i jako ostatnią i najsilniejszą omówię kuchnię francuską.

Francja od!dawna wyznaczała i!kształtowała gusty i!mody w!Europie. Słynęła ze!znakomitego stołu i!win. Począwszy od!XVII w. była wyrocznią w!dziedzinie sztuki kulinarnej. W!tym czasie dwór polski wszedł w!koligacje dynastyczne z!Francją, co znakomicie przyspieszyło rozprzestrzenianie się francuskiej kuchni również w!Polsce! Polityka, kontakty handlowe, wpływy zakonów, podróże itp.- wszystkie te czynniki utrwalały modę na!francuszczyznę. Wraz z!Ludwiką Marią, żoną dwóch kolejnych królów Polski - Władysława IV i!Jana Kazimierza, zjechało wielu Francuzów: dworzan, sekretarzy, żołnierzy, medyków, kupców, rzemieślników, a!także kucharzy.

Ciekawym świadectwem początków wpływów francuskich na!naszą kuchnię może być instrukcja króla Władysława IV dla dworzanina zajmującego się podejmowaniem posła francuskiego w!1647!r. na!dni mięsne należało przygotować następujące ptactwo: jemiołuszki, kwiczoły, śniguły, jarząbki, kuropatwy, cietrzewie, głuszce oraz!zwierzynę leśną; na!dni postne: ślizie, pstrągi, lipienie, łososie świeże i!wędzone, flądry, śledzie solone, minogi w!occie, ostrygi, ślimaki, oraz!genueński pasztet, świeże owoce, kasztany. Do!potraw miały być podane wina reńskie, francuskie, włoskie, a!także miody i!piwa miejscowe. Był to!zestaw składników z!których kucharze tworzyli potrawy na!sposób francuski.

Dwór królewski oddziaływał na!rezydencje magnackie i!szlacheckie. Zwolennicy kuchni francuskiej chętnie zatrudniali francuskich kucharzy i!pasztetników.

Duży wpływ na!kuchnię mieli Francuzi obecni w!zakonach sprowadzonych przez Marię Ludwikę m.in.!Córy Miłosierdzia, zwane szarytkami, Zgromadzenie Księży Misjonarzy oraz!Zakon Nawiedzenia NMP. Pielęgnowali oni w!szczególny sposób narodowe tradycje kulinarne.

Mimo wielkiej gościnności Polaków bardzo często francuscy goście narzekali na!zbyt ciężką i!za mocno doprawioną kuchnię polską. Przebywając w!Polsce francuscy kucharze starali się wprowadzać nowe zwyczaje w!polskiej kuchni. Za!przykładem kuchni francuskiej coraz częściej zwracano uwagę na!delikatność potraw, na!urozmaicenie menu, na!dekorację półmisków. Pojawiły się nowe przyprawy, zmniejszyło się użycie korzeni. Do!farszów, "ragout" i!garnirowania potraw zaczęto używać trufli. Niezbędnymi dodatkami do!wyszukanych potraw stały się kapary i!sardele (anchois).

Wina francuskie konkurowały z!węgierskimi, włoskimi czy małmaskimi. Piła je głównie ma-

gnateria i!szlachta, i!to jedynie podczas specjalnych uroczystości.

Na!większą skalę zaczęto sprowadzać wino burgundzkie w!XVIII w. drogą morską przez Gdańsk. Początkowo pito je z!wodą do!obiadu. W!drugiej połowie XVIII w. na!polskich stołach zjawił się szampan. W!Warszawie kilku Francuzów założyło piwnice i!składy win francuskich.

W!swoich relacjach z!Polski Francuzi zwracali uwagę na wielką obfitość posiłków, ale!raził ich bardzo często brak podstawowych utensyliów stołowych. Goście zapraszani na!przyjęcia bardzo często zmuszeni byli przynosić ze!sobą własne łyżki, noże, widelce i!serwetki. Żeby temu zaradzić na!potrzeby bogatszych dworów zaczęto tego typu sprzęty sprowadzać z!Francji. Jan Sobieski prosił np.!Marię Kazimierę, aby podczas pobytu w! Paryżu w!1665!r. zakupiła "dwa puzdra srebrnych nakryć ze!wszystkimi do!stołu należnymi potrzebami".

Jeszcze w!XVII w. oddziaływanie wpływów francuskiej kuchni w!znacznej mierze ograniczało się do!kręgów związanych z!dworem królewskim oraz!magnatów o!sympatiach profrancuskich. Większość szlachty i!ogromna część magnaterii tkwiła nadal w!obyczajowości sarmackiej, w!przywiązaniu do!tradycyjnej kuchni polskiej. Silna postawa ksenofobiczna szlachty powodowała niekiedy opór wobec cudzoziemskich nowinek i!skłonność do!krytyki obcych przysmaków.

W!XVIII w. francuska sztuka kulinarna znajdowała coraz liczniejszych naśladowców. Zmienił się kierunek wojaży szlachec-

kich. Jak dawniej do!Włoch, tak teraz coraz częściej podróżowano do!Francji, kulturalnego centrum Europy.

Potrawy staropolskiej kuchni zastępowano francuskimi, zamiast potazi i!polewek podawano rosoły, buliony, zupy rumiane i!"julienne". Staropolskim siekankom z!mięsa nadawano nazwę "ragout" lub "fricasse". Pojawiły się pasztety i!paszteciki, wymyślne farsze. Pieczyste zaczęto podawać z!"garniturem jarzyn lub pulpetów", jarzyny jako osobną potrawę, a!sałaty, kompoty i!sery kończyły posiłek. Nowością były desery, słodkie leguminy, jak omlety, suflety, parfety, musy; ciastkami i!lodami zamykano wykwintne menu.

Do!przyrządzania sosów posługiwano się bulionami, duszono w!nich mięso, ryby, ptactwo.

Ważnym składnikiem wywarów był "bouquet garni", czyli zestaw aromatycznych roślin, ziół, które na!sposób francuski wiązano nitką, a!po ugotowaniu w!całości usuwano. Podobnie wiązano warzywa przeznaczone na!wywar.

Zamiast octu stosowano cytryny, zamiast miodu - cukier, potrawy podlewano winem, "łososia świeżego u!panów wykwintniejszych gotowano w!samym winie burgundzkim".

Za!sprawą wkraczania francuskich obyczajów na!polskich dworach zaczęto wprowadzać nowy sposób prezentacji i!podawania potraw na!stołach. Zaczęła obowiązywać nowa kolejność serwowania posiłków. Obiad rozpoczynano dwoma zupami do!wyboru, takimi jak np.!bulion i!"creme". Po!nich następowało osiem-dziesięć dań, każde na!oddzielnym półmisku lub w!salaterce. Pieczone kaczki, bekasy, gołębie, pulardy z!sosem rakowym,

Francuskie sery

Pasztety wykonane przez autora - Piotra Zająca

(3)

kapłony, pieczeń z! rogacza obłożona pieczonymi skowronkami, kuropatwy "a la daube", kwiczoły, zające i!króliki, ozorki skopowe zapiekane!- to!potrawy podawane na!drugie danie. Na!trzecie zaś mogły być podane pasztety, karczochy, sałaty, trufle z!krótkim sosem, mleczko cielęce szpikowane słoniną, pieczone na!rożnie z!zaprawą po!wierzchu. Osobne miejsce na!ówczesnych stołach stanowiły potrawy z!ryb. Można wspomnieć np.!buliony z!ryb, jesiotra glaserowanego - "a la braise", węgorza "a la galantine" lub "a la daube", oraz!sposoby na!przyprawienie ślimaków, żab i!ostryg.

Następny wiek przyniósł dalsze zmiany w!kolejności podawania potraw "na sposób francuski".

Nadal obiad otwierano zupami, natomiast po!zupach następowały przystawki zimne i!gorące, tzw. hors d'oeuvres. Tu wybór był ogromny, z!zimnych podawano: pasztety strasburskie z!gęsich wątróbek (foie gras), zimne mięsa, jajka na!wiele sposobów, sałatki jarzynowe, ryby w!galaretach i!faszerowane, auszpiki z!drobiu, rolady z!mięs, a!z!gorących: "vol-au-vent", krokiety, omlety z!nadzieniem, potrawy z!jarzyn, lekkie potrawy mięsne.

Dopiero w!czwartej kolejności podawano pieczyste, dania mięsne i!rybne duszone w!sosach, dziczyznę, drób. Po!daniach głównych następowały sery, po!serach sałaty. Obiad zamykano deserami (kremy, musy, owocowe suflety, lody itp.). Ich niezwykłe połączenia smakowe, kształty, barwy itp. stanowiły szczyty francuskiej sztuki kulinarnej. Po!deserach podawano owoce i!ciasta.

Do!"nowomodnych potraw", wymyślonych przez kucharzy francuskich należały faszerowane kapłony, kaczki, ryby, pulardy, bez których nie mógł się obyć uroczysty obiad.

Farsz (od!franc. farcir - nadziewać) kucharze francuscy przyrządzali z!łoju wołowego, z!cielęciny, z!kapłona, z!chleba tartego, jajek, masła, śmietany, gałki muszkatołowej, pieprzu, imbiru i!innych korzeni; tym farszem nadziewano mostki cielęce i!baranie, prosięta, kapłony i!kury, nazywane pulardami.

Nowością były galarety, z!francuska zwane auszpikiem, czyli

kawałki mięsa lub ryb wystudzone w!wywarze z!nóżek cielęcych, wieprzowych lub ryb, z!dodatkiem warzyw. Takie auszpiki podawano jako zimną przystawkę.

Na!wykwintniejszych przyjęciach podawano "chaud-froid", czyli danie z!gotowanego drobiu, ostudzonego i!pokrojonego na!plastry, każdy plaster pokryty był sosem beszamelowym z!dodatkiem żelatyny.

Kuchnia polska wzbogaciła się o!nowe techniki i!metody gotowania i!przyrządzania potraw, takie jak: - glaserowanie (nadanie połysku potrawie, polukrowanie) - faszerowanie - blanszowanie (blanchir) - czyli obgotowywanie we!wrzątku - zapiekanie (au gratin) - marynowanie (mariner) - szpikowanie (piquer) - panierowanie (paner) - gotowanie w!kąpieli wodnej "au bain marie", co spolszczono, używając określenia "gotować w!bemarze" Nowym zwyczajem podczas przyjęć było ustawianie przed!gośćmi menu. Zaczęto także praktykować tzw. "żurfiksy" (jour fixes), czyli stałe dni przyjęć i!wizyt, podczas których do!herbaty podawano ptifurki (petits fours), małe ciasteczka z!kruchego lub makaronikowego ciasta, dekorowane na!wiele sposobów.

Rozwijająca się w!XIX w. gastronomia dawała pole do!popisu francuskiej sztuce kulinarnej, która dawniej zamknięta w!zaciszu rezydencji arystokratycznych, stawała się dostępna dla szerszych kręgów społecznych.

Modę i!snobizm na!wyrafinowaną kuchnię francuską podtrzymywały restauracje, zakładane przez Francuzów, jak i!przez rodzimych gastronomów. Z!Francji sprowadzano luksusowe artykuły spożywcze takie jak: ostrygi, homary, sole, turboty i!tuńczyki. W!menu wystawnych obiadów niemal każda potrawa miała dodatek trufli.

Francuska sztuka kulinarna zaczęła zajmować wyjątkową pozycję w!menu pierwszorzędnych restauracji, stanowiąc konkurencję dla tradycyjnej kuchni polskiej.

Trwająca od!wieków moda na!kuchnię francuską, szczególnie silna od!czasów oświecenia, na!stałe weszła w!skład naszej kuchni i!stała się jej integralną częścią. Dzisiaj wszyscy znamy szampana, sery pleśniowe, pasztety i wiele innych.

Smacznego Piotr Zając mistrz kucharski

Gazeta 42, 16 - 22 października 2015

www.gazetagazeta.com

strona 13

WSPOMNIENIA

Joanna Sokołowska i Lesław Kukawski w Pańskiej Łasce, zima 1988 r.

Kawaleria moją pasją Joanna Sokołowska-Gwizdka Do Pańskiej Łaski nie jest trudno trafić. Wszyscy w okolicy znają mgr inż. Lesława Kukawskiego. - O, to tam, za jeziorem, na przeciw leśniczówki - mówią przypadkowo spotkani ludzie.

Tego dnia było piękne słońce. Dom obsypany śniegiem wyglądał ciekawie zza drzew. Dawniej chłopska, poniemiecka chata, teraz dworek. Ganek z kolumnami, dwie latarnie - to chyba tutaj. Otwiera pani domu, uśmiecha się i zaprasza do środka. Dwa duże wilczury i jamnik przyjaźnie poszczekują, łaszą się, witają. Po mroźnym powietrzu uderzyła mnie fala ciepła. Znalazłam się w sieni zamienionej na siodlarnię.

Mówi się, że kawaleria w wojsku to jak poezja w literaturze. I dużo w tym prawdy. Starsi ludzie pamiętają jeszcze ułańskie defilady, pięknych młodych żołnierzy na koniach z szablą przy boku. "W sto sześćdziesiąt koni ruszają o dziesiątej wieczorem pisał Melchior Wańkowicz. Piękny to moderunek, piękna postawa polskiej kawalerii".

Siedzimy w pokoju przy kominku. Na ścianach obrazy przedstawiające konie i jeźdźców, portrety oficerów w mundurach, szable. I dużo zegarów, które miarowo wybijają czas. Jak powstała tak ogromna kolekcja dotycząca polskiej kawalerii? - to pytanie samo przychodzi mi na myśl.

Lesław Kukawski dziś

Lesław Kukawski już od dziecka interesował się kawalerią i zbierał pamiątki. Urodził się we Lwowie. Mieszkał niedaleko koszar 14 Pułku Ułanów Jazłowieckich. Po zakończeniu kampanii wrześniowej nie trudno było o wojskowe akcesoria, czapkę, hełm czy oporządzenie. Wtedy narodził się początek kolekcji.

Młody wówczas chłopiec zgromadził pokaźny zbiór pamiątek wojskowych, ku ogromnemu przerażeniu mamy i babci. Jednym z pierwszych eksponatów w kolekcji był krzyż niepodległości, nadany pośmiertnie wujowi legioniście, a przechowywany podczas okupacji przez babcię w wazonie.

Rodzina pana Lesława Kukawskiego wyjechana ze Lwowa w I944 r. i osiedliła się w Krakowie.

Przyszły właściciel zbiorów wybrał studia na Wydziale Rolniczym Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. W I950 r. rozpoczął pracę w państwowych stadninach. Tu poznał wielu byłych kawalerzystów, takich jak Karol Rómmel, Adam Królikiewicz, Henryk Roycewicz.

Zamieszkał w Trzciance k. Poznania, w majątku Pańska Łaska.

Przez wiele lat prowadził 25-hektarowe gospodarstwo rolne i zajmował się hodowlą owiec. Prawdziwy „Dziedzic” jak nazywali go koledzy. Był prezesem poznańskiego oddziału Stowarzyszenia Miłośników Dawnej Broni i Bar-

wy, współpracował z muzeami, występował z odczytami na sesjach naukowych, prowadził ogromną korespondencję, pisał artykuły. A zbiory? - Właściwie powstały same - mówi.

Kolekcja z Pańskiej Łaski początkowego miała być zbiorem kawaleryjskich pamiątek uratowanych przed zniszczeniem w czasach PRL-u. W tej chwili utworzyło się z nich duże prywatne muzeum. Zbiory zawierają m.in. mundury - ubiór garnizonowy, służbowy, wieczorowy.

Poszczególne elementy ułańskiego stroju często pochodzą z różnych stron i trafiły do kolekcji w najrozmaitszych okolicznościach, tak że w efekcie mundur jest kompletny. I tak np. ubiór garnizonowy oficera kawalerii składał się z kamgarnowej lub gabardynowej kurtki, bryczesów, długich butów z przypiętymi do nich ostrogami, brązowych skórzanych rękawiczek i pasa. Na kołnierzu kurtki naszyte były proporczyki w barwach pułku oraz wyhaftowane srebrne wężyki. Podczas służby obowiązywało noszenie szabli i pistoletu.

Określony regulaminem był również strój wieczorowy oficera kawalerii. Składała się na niego kurtka z odznaczeniami i jedwabne rapcie do szabli. Do tego tzw. szasery czyli długie granatowe spodnie z lampasami i sztyblety - trzewiki z cholewką, a na obcasie z gładkimi ostrogami. Do

stroju wieczorowego należały ponadto białe zamszowe rękawiczki i jedwabny, podszyty irchą pas z posrebrzaną klamrą, na której był wizerunek starożytnego wojownika. - Najwięcej mam kłopotu z elementami wyposażenia szeregowego ułana - mówi Lesław Kukawski. - Oficerowie i podoficerowie posiadali prywatne mundury i siodła. Zachowały się one, ponieważ zostały w domach. Natomiast szeregowi i rezerwiści mieli przydziałowe wyposażenie. Magazyny przejęli okupanci, a żołnierze sprali, zniszczyli, znosili swoje stare mundury. Podobny problem jest z butami, to są szalone rzadkości.

Pokaźną kolekcję stanowią też ordery i emblematy, sztandary, proporce i buńczuki, siodła i całe końskie oporządzenie oraz bardzo duży zbiór fotografii, na których widać kolejnych dowódców poszczególnych brygad czy sceny z życia pułkowego.

- Czasami dziwią się koledzy, że tak dużo płacę za, wydawałoby się, nieistotny drobiazg. Tak było w przypadku legitymacji płk. Brzezowskiego. Ale w zbieractwie ważne są pewne całostki: komplet odznaczeń po jednej osobie, komplet dokumentów.

Zamknąłem więc oczy i kupiłem.

Kolekcja z Pańskiej Łaski ma niewiele białych plam. Właściciel w większości przypadków wie, do kogo należał mundur, czy odznaczenie, kto nosił taki, czy inny emblemat. I co stało się z żołnierzem, zginął w walce, umarł po wojnie czy żyje do dziś. Np. długi frencz z beretem, baretkami i odznaką pułkową należał do rtm.

Wierzbowskiego z Pułku Uranów Karpackich. Były rotmistrz mieszkał w Kapsztadzie. Będąc kiedyś w Polsce, odwiedził Pańską Łaskę, a po powrocie przysłał swój mundur. Kilka odznak, sznurów i naramienników z własnego munduru podarował dowódca 16 Pułku Dragonów płk.

Wejtko, mieszkający w Kanadzie. W zbiorach znalazł się też pas należący do twórcy legionowej kawalerii Władysława Beliny-Prażmowskiego. W czasie II wojny światowej, jego żona wysłała kufry z rzeczami z Krakowa do Lwowa. Kufry zginęły, a pas się zawieruszył i po wojnie trafił do kolekcji. Ważnym śladem po polskiej kawalerii są również sztandary, proporce, buńczuki.

Jeden z proporców właściciel kolekcji dostał od nieżyjącego już płk. Łękawskiego. - Łękawski zaczynał służbę wojskową w II szwadronie Legionów Polskich mówi Lesław Kukawski. - W 1915 r. był jednym z 63 uczestników szarży pod Rokitną. Potem dowodził 3 szwadronem 2 pułku szwoleżerów. Dawniej każdy dowódca miał swój proporzec wożony za nim na lancy. Gdy ujednolicono proporce dowódców w całej kawalerii, ten wycofano. Pułkownik zachował swój proporzec na pamiątkę, a w czasie, kiedy przebywał w oflagu, przechowała go żona. - Wiem, że nie ma drugiego takiego proporca, bo 3 szwadron byt tylko jeden - dodaje kolekcjoner.

Właściciel kolekcji zgromadził na temat ułańskich znaków dużą wiedzę. Najtrudniej jest odtworzyć dany element, jeśli nie

istniał przepis regulujący jego wielkość, barwę, rozmiar. Tak było w przypadku buńczuków dawnego znaku władzy wojskowej. Był to koński ogon, umocowany na drzewcu zakończanym złoconym grotem. W kawalerii buńczuk uważano za wysokie wyróżnienie i cenioną nagrodę.

Otrzymywał go w brygadzie pułk, który osiągnął w wyszkoleniu bojowym najlepsze wyniki.

Nie istniał jednak żaden przepis określający jego wygląd. I tylko poprzez żmudną pracę i zbieranie dokumentacji fotograficznej Lesław Kukawski zinwentaryzował ok. 40 buńczuków.

Na kawaleryjskie tradycje składają się także marsze, zawołania, sygnały. Każdy pułk miał swój własny marsz, stanowiący hymn pułkowy, wykonywany w szczególnie ważnych momentach. Po wieloletniej pracy udało się Lesławowi Kukawskiemu skompletować wszystkie zapisy marszy i w większości doprowadzić do utrwalenia ich na taśmie magnetofonowej.

Kawaleryjski pasjonat, który zgromadził dużą wiedzę historyczną, od wielu lat prowadzi korespondencję z byłymi kawalerzystami. Oprócz listów ma także pamiętniki, ofiarowywane mu w prezencie. Tam też zapewne można szukać odpowiedzi na pytania na temat losów polskich ułanów, ich pragnień, nadziei i rozczarowań.

Lesław Kukawski udostępnia swoją wiedzę i zbiory wszystkim, którzy interesują się historią. Od szeregu lat organizuje wystawy w różnych częściach Polski. Właściciel kolekcji występuje z odczytami na sesjach naukowych Stowarzyszenia Miłośników Dawnej Broni i Barwy. Uczestników sesji, odbywających się niedaleko Poznania czekają niespodzianki. Np. zostają zaproszeni do Pańskiej Łaski, gdzie przed gankiem mogą ujrzeć jeźdźca na koniu w pełnym kawaleryjskim rzędzie. Właściciel zbiorów jest przy tym typem gawędziarza, jest pełen humoru, potrafi barwnie opowiadać, przeplatając wiadomości historyczne najrozmaitszymi anegdotami. Przy codziennych obowiązkach gospodarskich znajdował zawsze czas, aby tak rzetelnie z zacięciem i pasją badacza, podejmować studia historyczne i budować prywatne muzeum, aby utrwalić kawałek polskiej historii, w trudnych czasach. - Człowiek jest wciąż nienasycony - mówi właściciel z Pańskiej Łaski - wciąż mało i mało. Pełne mam szafy, mundury nie mają czym oddychać. Złoszczę się. A potem przyjdzie wystawa jedna, druga, ktoś się wpisze. I myślę: a może warto to robić, warto to pokazywać.

Lesław Kukawski podaje mi pamiątkową książkę wizyt.

Chciałam wpisać coś, o czym cały czas myślałam, zapoznając się z tą niesamowitą kolekcją pasjonata. I nic innego nie przychodzi mi do głowy oprócz dziewiętnastowiecznego czterowiersza: Przemijają ludy, kraje, Czas ich blasków ściera ślady, Narodowe nas zwyczaje, Jedne chronią od zagłady.

Wizyta w Pańskiej Łasce miała miejsce zimą 1988 r.

strona 14

Gazeta 42, 16 - 22 października 2015

www.gazetagazeta.com

Koncert Muzyki Filmowej to pełna wrażeń wyprawa po ścieżkach dźwiękowych najlepszych hollywoodzkich produkcji i przebojów polskiej muzyki filmowej w znakomitym wykonaniu ponad 150 artystów z Kanady i Polski. Wśród solistów tenor Michael Ciufo, mezzosopran Kinga Lizon i skrzypaczka Joanna Górska.

Gościem specjalnym koncertu będzie Natalia Kukulska, jedna z najbardziej znanych i cenionych polskich wokalistek o bardzo bogatym dorobku artystycznym, debiutowała w wieku 7 lat. Natalia nagrała 8 solowych albumów z których większość osiągnęła status złotej, platynowej lub multi-platynowej płyty.

Obok orkiestry i solistów w koncercie weźmie udział ponad 100-osobowy połączony chór (Lavada & Orion Toronto Choir, Coro San Marco oraz BM-TM Choir). W programie koncertu usłyszymy największe przeboje z filmów takich jak: Star Wars, Pirates of the Caribbean, Harry Potter, Schindler List, James Bond, Nine Gate, Polskie Drogi, Pan Tadeusz, Ziemia Obiecana, Frozen, przeboje z repertuaru Natalii Kukulskiej i jej mamy Anny Jantar !!! Usłyszycie państwo " Tyle słońca w całym mieście"," Im więcej Ciebie tym mniej" ...

Ten koncert trzeba zobaczyć. Serdecznie zapraszam!

Andrzej Rozbicki

www.gazetagazeta.com

Gazeta 42, 16 - 22 października 2015

strona 15

Ogłoszenia o pracy i o poszukiwaniu mieszkań - do 25 słów - zamieszczamy bezpłatnie przez 1 wydanie (raz na 4 tygodnie). Pozostałe ogłoszenia są płatne. Ogłoszenia drobne do wydania weekendowego przyjmowane są do godz. 15.00 w czwartek. Reklamy przyjmowane są do godz. 12.00 . Ogłoszenie lub reklamę można złożyć telefonicznie lub drogą mailową. Tel. 647 557-3617 wew. 21, FAX 647 557-3627. Można dzwonić o każdej porze, zostawiając tekst ogłoszenia automatycznej sekretarce. Przy ogłoszeniach bezpłatnych prosimy o podanie nazwiska, a przy ogłoszeniach płatnych również żądanej liczby wydań oraz dokładnego adresu z kodem pocztowym i numerem telefonu. Reklamacje uwzględniamy tylko po pierwszym wydruku ogłoszenia. Wszystkie ogłoszenia drobne (bez ramek) drukowane w gazecie umieszczamy w Internecie. Redakcja nie odpowiada za treść ogłoszeń. Wszelkie prawa zastrzeżone.

Kopiowanie jakichkolwiek materiałów wymaga zgody redakcji.

Przyjmujemy również ogloszenia drobne tylko do INTERNETU tel. 647 557-3617 wew. 21, fax 647 557-3627, E-MAIL: drobne@gazetagazeta.com 1 tydzień, wszystkie płatne.

POSZUKIWANIE PRACY

OFERTY PRACY

OFERTY PRACY

USŁUGI • USŁUGI

ZATRUDNI NA

Uczciwa, solidna pani z samochodem POSZCZEGÓLNE posprząta twój dom, apartament, biuSTANOWISKA: ro, popierze, poprasuje. Tel. 416 255• pracowników fizycznych 3278 • pracowników wykwalifikowanych Młody chłopak poszukuje pracy na so• pracowników biurowych botnie wieczory (nocki). SIN i prawo jazdy. Tel. 416 505-6770 • pracowników podnośników widłowych Kobieta z długoletnim doświadczePrzyjdź dzisiaj i pracuj jutro! niem solidnie posprząta dom, aparta5236 Dundas St.W., 2nd floor Etobicoke, ON, M9B 1A7, ment. SIN i referencje. Tel. 416 832E-mail: jobs@employersoverload.ca 4383 Uczciwa i solidna pani w średnim wieku zaopiekuję się osobą starszą lub Zatrudnię pracownika z kilkuletnim doLOKALOWE dzieckiem. Ewentualnie inne propozy- świadczeniem do budowy nowych docje. Wanda, 647 762-3024 mów i renowacji. Wymagana znajo- Do wynajęcia umeblowany 2 bdrm bamość angielskiego i czytania rysunku, sement apartament w okolicy Winston OFERTY PRACY stała praca. Tel. 416 209-2686 Churchill & Dundas (Internet i parking, Potrzebny z kilkuletnim doświadcze- osobne wejście). Tel. 416 712-0257 lub Firma landscaping/construction w Mis- niem carpenter i pomocnik do budo- 647 268-0050. Mogą być osoby przesissaudze zatrudni doświadczonych wy nowych domów i renowacji. Stała bywające na wizycie instalatorów do pracy przy interlock i praca. Możliwość sponsorowania. Tel. Dixie/Rathburn, pokój do wynajęcia w kamieniu naturalnym. Wymagany SIN 416 209-2686 basemencie dla niepalącego mężczyi własny transport. Tel. 416 473-7895 Potrzebny pomocnik murarza. Tel. 416 zny, wspólna kuchnia i łazienka oraz lub e-mail: tidygardens@rogers.com 433-5890, proszę zostawić wiadomość Hurontario/Central Prkwy. apartament Do pracy na dachy przyjmę, SIN i trans- Potrzebny malarz lub pomocnik mala- w basemencie dla niepalącej osoby, port wymagane. Tel. 416 740-2226, 416 rza, SIN wymagany. Telefon 647 895- wspólne wejście. Tel. 416 806-3550 1705 716-4606 Wynajmę widny i przestronny basePoszukujemy murarzy i pomocników Przyjmę pomocników do prac porząd- ment 1 bdrm dla jednej lub dwóch na f/t lub na subkontrakt. Tel. 416 618- kowych, płatne gotówką. Tel. 416 525- osób. Osobne wejście, wszystko wli2534, Sławek 4449 czone, okolice Burnhamthorpe/HuronRenovation/Construction Company, Potrzebni pracownicy i pomocnicy do tario. Tel. 905 281-3266 which specializes in the interior fini- pracy przy stucco. Tel. 905 866-4567 Pokój w domu do wynajęcia w okolicy shing of multi-residential properties Potrzebni pracownicy do stałej pracy Dundas/Tomken w Mississaudze, blirequires a full-time Project Manager w stolarni w Mississaudze, z doświad- sko komunikacji miejskiej. Tel. 416 899and Assistant of Project Manager to czeniem lub do przyuczenia. Wymaga- 6129 join our team. Required experience - ny SIN. Tel. 905 272-6873 Pokój do wynajęcia w basemencie dla min 5 years or previous construction Potrzebny młody mężczyzna do pracy niepalących, okolice High Park, blisko or property management - min 1 year. za gotówkę. Tel. 416 668-3124 do metra. Internet, hydro, klimatyzacja Potrzebny malarz z doświadczeniem, wliczone. Tel. 416 766-6478 Contact us at 416 271-2994 Firma remontowo - budowlana działa- renowacje, rozbiórki. Tel. 416 414-8293, Pokój do wynajęcia z używalnością jąca na terenie Toronto i GTA zatrudni Henryk kuchni i łazienki dla pracującego pana, na stałe lub na kontrakt malarzy, insta- Potrzebny pomocnik do pracy na cu- oddzielne wejście, okolice Dundas/ latorów ceramiki podłogowej i ścien- stom house. Dzwonić po 20, 416 409- Tomken. Tel. 905 897-2488 nej, osoby wykonujące różne naprawy 6915 Henryk renowacyjne - handyman. Tel. 647 339- Kafelkarza i pomocnika zatrudnię. Tel. 416 457-4606, Adam LAKESHORE BLVD. W 9015, 416 271-2994 Potrzebny pomocnik na budowę do Poszukujemy kobiety do sprzątania na & ROYAL YORK murarzy, operator forkliftu z doświad- soboty i niedziele w godz. 9 - 17.30. czeniem oraz murarze. Stała praca, Zgłaszać się osobiście: 2171 Dundas bachelor od $750 St. E. w Mississaudze (blisko Starsky dobre zarobki. Tel. 416 419-9140 1 bdrm od $800 F/T CNC machinist. Salary based on 1) lub telefonicznie 905 624-6424 2 bdrm od $900 experience. Tel. 905 857-8666, e-mail: Firma Ultimate Perfection przyjmie osoby do sprzątania biur: w Oakville 2 andrew@qualitygundrilling.com rental office Potrzebni pracownicy do pracy na da- razy w tygodniu po 2 godziny, w Bol416 259-4555 chach (shingles i flat roof). SIN ko- ton 2 razy w tygodniu po 2 godziny i 2355 Lakeshore Blvd. W. Orangeville 6 razy w tygodniu po 4 nieczny. Tel. 647 202-9643, Waldek Etobicoke, ON Dental Assistant/Receptionist - dental godziny. Płatne czekiem, dojazd oboadministrator and Level 2 assistant for wiązkowy. Proszę dzwonić po szczeweekdays/evenings and some Satur- góły, tel. 416 268-8695, Artur KUPNO days for established, general family Firma produkcyjna (Eglinton/Black practice in Milton. Require Polish spe- Creek) szuka pomocników stolarzy z aking, fluent in English and Dentrix doświadczeniem w produkcji mebli experience an asset. Tel. 905 875-1006 oraz pracowników na instalacje. Tel. Zatrudnimy doświadczonego szlifierza 416 760-0222, e-mail: condo płaszczyzn, każdy szlifowany ele- tact@mcminc.biz ment jest inny (rowki, promienie, kąty). Potrzebna dziewczyna do pracy w cuDługość elementów szlifowanych do kierni na full time. 2394 Bloor St. W., 47", materiał - stal narzędziowa. Kan- Toronto, tel. 416 769-8065 dydat musi znać zasady doboru ścier- Poszukuję osoby do pracy przy sprząnicy jak również jej profilowania dia- taniu domów w rejonie Toronto. Dojazd 1144 mentem. Wymagana jest również zapewniony. Tel. 416 340-7400 1 1 800 572-4711 umiejętność czytania rysunku tech- Zatrudnię młodego, uczciwego pomocnicznego. Zgłaszać się osobiście pod nika do renowacji podłóg drewnianych, adres: 30 Constellation Court, Etobi- najlepiej z centralnej Mississaugi. Pewna praca, dużo godzin. Tel. 647 298- USŁUGI • USŁUGI coke, On. M9W 1K1 Do małej firmy sprzątającej zatrudnię 5675 panie na pełny i pół etatu, miła atmosKITCHEN LAND INC. fera. Proszę o kontakt 647 801-1751 Potrzebni ROOFERZY •nowe kuchnie z drewna lub laminatu Zatrudnię energiczną kobietę do pra•szafki do łazienek i POMOCNICY do cy w serwisie sprzątającym w Burling•ponad 50 rodzajów drzwi instalacji metalowych w różnych kolorach ton. Praca od poniedziałku do piątku •projektowanie, instalowanie, dowóz dachów. tylko w Burlington. Tel. 905 332-9438, •kompletne renowacje kuchni proszę zostawić wiadomość Odwiedź nasz showroom Pozwolenie na pracę www.kitchenland.ca Potrzebni od zaraz pracownicy na dawymagane 905 848-8509 showroom chy, z doświadczeniem lub bez. Tel. 905 Tel. 647 999-4108 416 520-2904 cell 629-2627

ELEKTRYK szybko, tanio, domy, biznesy Master Electrician.

Tel. 416 294-4418 416 233-4418, Ted

M

M

Zb

M

SZYCIE zasłon i firan,

Przeróbki odzieży ze skóry.

Możliwość przyjazdu do klienta.

Business tel. 647 444-2550 Jola 45M

RÓŻNE • RÓŻNE W salonie do wynajęcia 2 fotele fryzjerskie, okolice Bloor/Dundas. Tel. 416 899-3797

44k

k

USŁUGI • USŁUGI

Zb

MAREK-TAPICER • Renowacja mebli • Zmiana obić Tel. 905 452-1658, Tel. 416 899-5932

M

FROM $14.99/DAY

• Toronto • Oakville • Pearson Airport

416 536-3744 1-866 338-7377

52k

Absolwentka polskiej szkoły projektowania i mody,

Agnieszka Budzińska od lat projektuje i szyje w Kanadzie.

Od kostiumów teatralnych po wszelkie elementy garderoby dla dzieci, pań i panów – codzienne i odświętne, elementy wystroju wnętrz (zasłony, poduszki, narzuty, tapicerki, serwetki i obrusy), jej prace można obejrzeć na www.agnieszkadesign.com Potrzebujesz przeróbki – Agnieszka dokonuje cudów! Jest niezawodna, szybka i dokładna. A także pełna pomysłów.

Tel.

416-899-1674 lub pracownia 416-238-5030

Zwracam się z wielką prośbą do ludzi dobrego serca.

Pochodzę z Kłodzka, jestem osobą niepełnosprawną poruszającą się na wózku inwalidzkim. Zbieram środki na zakup wózka aktywnego firmy GTM Mobil.

Zakup tego wózka jest niezbędny do mojego dalszego funkcjonowania, obecny wózek został mi wypożyczony przez Fundację Aktywnej Rehabilitacji i muszę go oddać w najbliższym czasie. Tylko z Narodowego Funduszu Zdrowia mogę się starać o dofinansowanie do kwoty 3000 zł, pozostaje jednak problem uzyskania pozostałej kwoty 4000 zł. Nie dysponuję takimi pieniędzmi, bez nowego wózka bedę zamknięty w czterech ścianach własnego mieszkania.

Dzięki temu wózkowi będę mógł wzmacniać swoją sprawność fizyczną. Od urodzenia choruję na artrogrypozę, na częściowy zanik mięśni. Jednak jestem zdania, że choroba nie powinna nikogo wykluczać i trzeba po prostu robić swoje oraz spełniać swoje marzenia i cele.

Posiadam indywidualne subkonto w Fundacji AVALON, na które można wysyłać pieniądze na wsparcie. Adres mojego subkonta wraz z informacjami: http://www.fundacjaavalon.pl/nasi_beneficjenci/lista/sydorko_michal.html Fundacja działa w godzinach 9 - 17 (godzina 3 - 11 czasu w Toronto) od poniedziałku do piątku. Numer telefonu do fundacji: +48-22-266-82-94.

Będę niezmiernie wdzięczny za każdą pomoc, która przybliży mnie do zakupu nowego wózka i tym samym, otwarcia się na ludzi i na świat. W razie pytań bądź wyjaśnień, proszę o kontakt mailowy: michal.sydorko@gmail.com lub telefoniczny +48 791-544-405 Z wyrazami szacunku, Michal Sydorko

strona 16

Gazeta 42, 16 - 22 października 2015

www.gazetagazeta.com

OGŁOSZENIA • REKLAMY

RÓŻNE • RÓŻNE

KOMITET POMOCY DZIECIOM POLSKIM ZAPRASZA

MICHAŁ WOJCIECH

NA KIERMASZ JESIENNY

CZUMA B.A, L.L.B.

31 PAŹDZIERNIKA OD 9.00 DO 18.00 1 LISTOPADA OD 9.00 DO 17.00 5361 AV.SNOWDON (METRO SNOWDON), Montreal

ADWOKAT tylko sprawy sporne:

KARNE i CYWILNE

• bufet obficie zaopatrzony pierogi flaki torty • wyroby artystyczne • kosmetyki • biżuteria • bursztyny • duży wybr książek • rzeczy używane • wędliny • produkty z Alpaki peruwiańskiej • piękne polskie ręcznie malowane bombki • i wiele innych ciekawych rzeczy SERDECZNIE ZAPRASZAMY

Zawsze po Twojej stronie 120 Carlton St., Suite 410 Toronto, Ontario M5A 4K2 biuro 416 599-5799 dom 416 690-3993 www.michaelczuma.com michael@michaelczuma.com

k

PROTEZY DENTYSTYCZNE Kasia Dorman, D D tel.

416 251-6147

M

280 The Queensway, Etobicoke

Zapraszamy do reklamy Tel. 647 557-3617 x .21

18/2015k

www.gazetagazeta.com

Gazeta 42, 16 - 22 paĹşdziernika 2015 REKLAMY

strona 17

Gazeta 42, 16 - 22 października 2015

strona 18

www.gazetagazeta.com

PROGRAM TV POLSAT 2 PROPONUJE

PROGRAM TELEWIZYJNY od 16.10.2015 do 22.10.2015 * PIĄTEK, 16.10.2015 r. * 0.05 Świat się kręci, talk-show 0.55 Rozśpiewana Polanica, film dokumentalny, Polska 2015 1.30 Bukolandia. Turydlaki (2), serial animowany 2.00 Pytanie na śniadanie, magazyn 2.05 Pogoda, magazyn informacyjny 2.10 Pytanie na śniadanie, magazyn 2.55 Pogoda, magazyn informacyjny 3.00 Pytanie na śniadanie, magazyn 3.40 Pogoda, magazyn informacyjny 3.45 Pytanie na śniadanie, magazyn 4.55 Polonia w komie. Ania - Kraj Basków 5.05 Polonia 24, magazyn informacyjny 5.35 Halo Polonia, magazyn 6.35 Wiadomości, magazyn informacyjny 6.50 Na sygnale 3. Ratujcie naszą mamę!

(67), serial fabularno-dokumentalny 7.25 M jak miłość (1153), serial obyczajowy 8.25 Uwikłani. Agnieszka - w spirali długu (7/9), serial kryminalny 9.20 Lato Zet i Dwójki 209. Gdańsk (1), widowisko 10.20 Kocham kino, magazyn filmowy Grażyny Torbickiej 10.55 Załoga Eko - Na tropie tajemnic przyrody. Piękne murawy (6), magazyn ekologiczny 11.20 Polonia w komie. Ania - Kraj Basków 11.30 Teleexpress, magazyn informacyjny 11.55 KabareTOP, czyli kabaretowa lista przebojów, program rozrywkowy 12.25 Rozśpiewana Polanica, film dokumentalny, Polska 2015 12.55 Na sygnale 3. Ratujcie naszą mamę!

(67), serial fabularno-dokumentalny 13.25 Cafe Historia. Reklama a historia, program publicystyczny 13.45 Dobranocka. Film pod strasznym tytułem (2), serial animowany 14.00 Wiadomości, magazyn informacyjny 14.30 Sport, magazyn informacyjny 14.35 Pogoda, magazyn informacyjny 14.50 Na dobre i na złe. Lęki, lęki... (601), serial obyczajowy 15.50 Polonia w komie. Australia - Serafy 16.05 Polonia 24, magazyn informacyjny 16.35 Halo Polonia, magazyn 17.40 Limuzyna Daimler-Benz, dramat psychologiczny, RFN/Polska 1982 19.15 Bukolandia. Turydlaki (2), serial animowany 19.45 Dobranocka za oceanem. Film pod strasznym tytułem (2), serial animowany 20.00 Wiadomości, magazyn informacyjny 20.25 Sport, magazyn informacyjny 20.30 Pogoda, magazyn informacyjny 20.45 Na dobre i na złe. Lęki, lęki... (601), serial obyczajowy 21.45 Na sygnale 3. Ratujcie naszą mamę!

(67), serial fabularno-dokumentalny 22.10 Audycje komitetów wyborczych, magazyn publicystyczny 22.21 Audycje komitetów wyborczych, magazyn publicystyczny 22.35 Polonia 24, magazyn informacyjny 23.05 Halo Polonia, magazyn 23.55 Polonia w komie. Australia - Serafy

* SOBOTA, 17.10.2015 r. * Sobota 17 0.05 Barwy szczęścia (1265), serial obyczajowy

0.30 Barwy szczęścia (1266), serial obyczajowy 1.00 Barwy szczęścia (1267), serial obyczajowy 1.25 Barwy szczęścia (1268), serial obyczajowy 2.00 Pytanie na śniadanie, magazyn 2.05 Pogoda, magazyn informacyjny 2.10 Pytanie na śniadanie, magazyn 2.55 Pogoda, magazyn informacyjny 3.00 Pytanie na śniadanie, magazyn 3.40 Pogoda, magazyn informacyjny 3.45 Pytanie na śniadanie, magazyn 4.50 Pamiętaj o mnie, koncert życzeń 5.20 Polonia 24, magazyn informacyjny 5.50 Halo Polonia, magazyn 6.50 Audycje komitetów wyborczych, magazyn publicystyczny 7.01 Audycje komitetów wyborczych, magazyn publicystyczny 7.20 Ojciec Mateusz 7. Piotruś Pan (165), serial kryminalny 8.15 Na dobre i na złe. Lęki, lęki... (601), serial obyczajowy 9.10 Nieznane życie Jana Pawła II, film dokumentalny, Polska 2012 10.00 Kulturalni PL, magazyn, magazyn 11.00 Słownik polsko@polski, talk-show prof. Jana Miodka 11.30 Teleexpress, magazyn informacyjny 11.55 M jak miłość (1154), serial obyczajowy 12.50 Lato Zet i Dwójki 209. Słubice (1), widowisko 13.45 Dobranocka. Kulfon, co z ciebie wyrośnie?!. Konkurs ogrodniczy (25), serial animowany 14.00 Wiadomości, magazyn informacyjny 14.25 Sport, magazyn informacyjny 14.30 Pogoda, magazyn informacyjny 14.45 Strażacy (2/10), serial obyczajowy 15.40 Pamiętaj o mnie, koncert życzeń 16.00 Audycje komitetów wyborczych, magazyn publicystyczny 16.11 Audycje komitetów wyborczych, magazyn publicystyczny 16.30 Premiera. Chce się żyć, film obyczajowy, Polska 2013 18.20 Słownik polsko@polski, talk-show prof. Jana Miodka 18.55 M jak miłość (1154), serial obyczajowy 19.45 Dobranocka za oceanem. Kulfon, co z ciebie wyrośnie?!. Konkurs ogrodniczy (25), serial animowany 20.00 Wiadomości, magazyn informacyjny 20.20 Sport, magazyn informacyjny 20.25 Pogoda, magazyn informacyjny 20.40 Strażacy (2/10), serial obyczajowy 21.30 Pamiętaj o mnie, koncert życzeń 21.50 Audycje komitetów wyborczych, magazyn publicystyczny 22.01 Audycje komitetów wyborczych, magazyn publicystyczny 22.20 Premiera. Chce się żyć, film obyczajowy, Polska 2013

*Niedziela NIEDZIELA, 18.10.2015 r. * 18 0.10 Nieznane życie Jana Pawła II, film dokumentalny, Polska 2012 1.05 Smaki polskie. Indyk na szybko, magazyn kulinarny 1.25 RSC - "Pożegnalny walc" - Carpathia Festival 2015 (1), koncert

2.25 5. Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina. Podsumowanie trzeciego etapu, koncert 3.00 Polska z Miodkiem. Wola, Ligota (7), magazyn 3.05 Załoga Eko - Na tropie tajemnic przyrody. Przedszkole dla głuszca (7), magazyn ekologiczny 3.35 Ziarno. Biały Dunajec, program dla dzieci 4.05 Syzyfowe prace. 1893 (6-ost.), serial 5.00 7.00 Czekamy na Światowe Dni Młodzieży - kronika (12) 7.15 Pamiętaj o mnie, koncert życzeń 7.35 Las Story (12), program edukacyjny 8.00 6. Festiwal Operowo-Operetkowy Ciechocinek 2015 (1), koncert 8.55 Audycje komitetów wyborczych, magazyn publicystyczny 9.06 Audycje komitetów wyborczych, magazyn publicystyczny 9.25 Okrasa łamie przepisy. Ryby z milickich stawów, magazyn kulinarny 9.50 5. Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina. Podsumowanie trzeciego etapu, koncert 10.25 Retromania (4), magazyn muzyczny 10.55 Tańczący z naturą. Rogate dusze, serial dokumentalny 11.25 Polska z Miodkiem. Wola, Ligota (7), magazyn 11.30 Teleexpress, magazyn informacyjny 11.55 M jak miłość (1155), serial obyczajowy 12.50 Racja stanu, program publicystyczny 13.25 Pamiętaj o mnie, koncert życzeń 13.45 Dobranocka. Król Maciuś Pierwszy.

Urodzinowa parada (12), serial animowany 14.00 Wiadomości, magazyn informacyjny 14.25 Sport, magazyn informacyjny 14.30 Pogoda, magazyn informacyjny 14.45 Ranczo 3. Boska cząstka (110), serial obyczajowy 15.40 Audycje komitetów wyborczych, magazyn publicystyczny 15.51 Audycje komitetów wyborczych, magazyn publicystyczny 16.10 Teatr Telewizji. Dziady (2-ost.), sztuka Adama Mickiewicza 17.55 Racja stanu, program publicystyczny 18.25 Gwiazdy, hity, historie. Zbigniew Wodecki (6), magazyn muzyczny 18.40 Polska z Miodkiem. Wola, Ligota (7), magazyn 18.50 M jak miłość (1155), serial obyczajowy 19.45 Dobranocka za oceanem. Król Maciuś Pierwszy. Urodzinowa parada (12), serial animowany 20.00 Wiadomości, magazyn informacyjny 20.20 Sport, magazyn informacyjny 20.25 Pogoda, magazyn informacyjny 20.40 Ranczo 3. Boska cząstka (110), serial obyczajowy 21.30 Czekamy na Światowe Dni Młodzieży - kronika (12) 21.40 Teatr Telewizji. Dziady (2-ost.), sztuka Adama Mickiewicza 23.25 Pamiętaj o mnie, koncert życzeń 23.40 Tańczący z naturą. Rogate dusze, serial dokumentalny

* Poniedzialek PONIEDZIAŁEK, 19.10.2015 r. * 19 0.15 Racja stanu, program publicystyczny 0.45 Gwiazdy, hity, historie. Zbigniew Wodecki (6), magazyn muzyczny 1.05 Nad Niemnem, magazyn Polaków na Białorusi 1.25 Magiczne drzewo. Czerwone krzesło (8), serial obyczajowy 2.00 Pytanie na śniadanie, magazyn 2.05 Pogoda, magazyn informacyjny 2.10 Pytanie na śniadanie, magazyn

2.55 Pogoda, magazyn informacyjny 3.00 Pytanie na śniadanie, magazyn 3.40 Pogoda, magazyn informacyjny 3.45 Pytanie na śniadanie, magazyn 4.55 Polonia w komie. Australia - Serafy 5.05 Tańczący z naturą. Rogate dusze, serial dokumentalny 5.35 Kulturalni PL, magazyn 6.35 Wiadomości, magazyn informacyjny 6.50 Barwy szczęścia (1269), serial obyczajowy 7.25 Ranczo 3. Boska cząstka (110), serial 8.25 Teatr Telewizji. Dziady (2-ost.), sztuka Adama Mickiewicza 10.25 WOK - Wszystko o Kulturze, magazyn 10.55 Rezydencja (22), telenowela 11.20 Polonia w komie. Australia - Serafy 11.30 Teleexpress, magazyn informacyjny 11.55 Sztuka życia. Otylia Jędrzejczak, magazyn poradnikowy 12.25 Naszaarmia.pl, magazyn 12.55 Barwy szczęścia (1269), serial 13.25 Nad Niemnem, magazyn 7.45 Dobranocka. Miś Uszatek. Wielka wygrana, serial animowany 14.00 Wiadomości, magazyn informacyjny 14.25 Sport, magazyn informacyjny 14.35 Pogoda, magazyn informacyjny 14.50 Cisza nad rozlewiskiem (3/13), serial obyczajowy 15.50 Polonia w komie. Szwajcaria - Majczi 16.05 Polonia 24, magazyn informacyjny 16.35 Halo Polonia, magazyn 17.40 Tomasz Lis na żywo, talk-show 18.45 Rezydencja (22), telenowela 19.15 Magiczne drzewo. Czerwone krzesło (8), serial obyczajowy 19.45 Dobranocka za oceanem. Miś Uszatek. Wielka wygrana, serial animowany 20.00 Wiadomości, magazyn informacyjny 20.25 Sport, magazyn informacyjny 20.30 Pogoda, magazyn informacyjny 20.45 Cisza nad rozlewiskiem (3/13), serial obyczajowy 21.35 Polonia w komie. Szwajcaria - Majczi 21.45 Barwy szczęścia (1269), serial obyczajowy 22.20 Polonia 24, magazyn informacyjny 22.50 Halo Polonia, magazyn 23.40 Sztuka życia. Otylia Jędrzejczak, magazyn poradnikowy

*Wtorek WTOREK, 20.10.2015 r. * 20 0.05 Świat się kręci, talk-show 1.00 E-lementarz, magazyn popularnonaukowy 1.25 Rodzina Leśniewskich. Wywiadówka (7-ost.), serial obyczajowy 2.00 Pytanie na śniadanie, magazyn 2.05 Pogoda, magazyn informacyjny 2.10 Pytanie na śniadanie, magazyn 2.55 Pogoda, magazyn informacyjny 3.00 Pytanie na śniadanie, magazyn 3.40 Pogoda, magazyn informacyjny 3.45 Pytanie na śniadanie, magazyn 4.55 Polonia w komie. Szwajcaria - Majczi 5.05 Polonia 24, magazyn informacyjny 5.35 Halo Polonia, magazyn 6.35 Wiadomości, magazyn informacyjny 6.50 Barwy szczęścia (1270), serial 7.25 Strażacy (2/10), serial obyczajowy 8.20 Tomasz Lis na żywo, talk-show 9.15 Zapiski łazęgi. Wyspa Chełminek, cykl felietonów 9.25 Astronarium. Obserwatorium Alma (8), magazyn 10.00 Hala odlotów 5 (4), talk-show 10.55 Rezydencja (23), telenowela 11.20 Polonia w komie. Szwajcaria - Majczi 11.30 Teleexpress, magazyn informacyjny 11.50 Polska z Miodkiem. Częstochowa (8), magazyn 11.53 Nożem i widelcem. Pieczeń z suszonymi grzybami, karkówka a la kebab, ma-

gazyn kulinarny 12.05 Alchemia zdrowia i urody, magazyn 12.20 Reporter polski, magazyn 12.55 Barwy szczęścia (1270), serial 13.25 Informacje kulturalne 13.45 Dobranocka. Kolorowy świat Pacyka. Papierowy wiatr (2), serial animowany 14.00 Wiadomości, magazyn informacyjny 14.20 Sport, magazyn informacyjny 14.25 Pogoda, magazyn informacyjny 14.50 Ojciec Mateusz 7. Pogubieni (166), serial kryminalny 15.40 Polska z Miodkiem. Częstochowa (8), magazyn 15.50 Polonia w komie 16.05 Polonia 24, magazyn informacyjny 16.30 Halo Polonia, magazyn 17.30 Debata liderów. Wybory 2015, magazyn publicystyczny 19.20 Rezydencja (23), telenowela 19.45 Dobranocka za oceanem. Kolorowy świat Pacyka. Papierowy wiatr (2), serial animowany 20.00 Wiadomości, magazyn informacyjny 20.20 Sport, magazyn informacyjny 20.30 Pogoda, magazyn informacyjny 20.45 Ojciec Mateusz 7. Pogubieni (166), serial kryminalny 21.35 Polonia w komie 21.45 Barwy szczęścia (1270), serial 22.10 Polska z Miodkiem. Częstochowa (8), magazyn 22.20 Polonia 24, magazyn informacyjny 22.45 Halo Polonia, magazyn 23.40 Nad Niemnem, magazyn 23.55 Zapiski łazęgi. Wyspa Chełminek, cykl felietonów

* ŚRODA, 21.10.2015 r. * Sroda 21 0.05 Świat się kręci, talk-show 1.00 Podwójny jubileusz, reportaż 1.25 Znak orła. Słowo zakonu. 1308 (2/14), serial historyczny 2.00 Pytanie na śniadanie, magazyn 2.05 Pogoda, magazyn informacyjny 2.10 Pytanie na śniadanie, magazyn 2.55 Pogoda, magazyn informacyjny 3.00 Pytanie na śniadanie, magazyn 3.40 Pogoda, magazyn informacyjny 3.45 Pytanie na śniadanie, magazyn 4.55 Polonia w komie 5.05 Polonia 24, magazyn informacyjny 5.30 Halo Polonia, magazyn 6.35 Wiadomości, magazyn informacyjny 6.50 Barwy szczęścia (1271), serial 7.25 Cisza nad rozlewiskiem (3/13), serial obyczajowy 8.20 Debata liderów. Wybory 2015, magazyn publicystyczny 10.15 Jak to działa?. Rezonans magnetyczny (80), magazyn popularnonaukowy 10.55 Rezydencja (24), telenowela 11.20 Polonia w komie 11.30 Teleexpress, magazyn informacyjny 11.55 Okrasa łamie przepisy. Ryby z milickich stawów, magazyn kulinarny 12.25 Studio Wschód. Polskie ślady w Jampolu, program publicystyczny 12.55 Barwy szczęścia (1271), serial 13.25 Wilnoteka, magazyn 13.45 Dobranocka. Mały pingwin Pik-Pok. Spotkanie z wielorybem (1), serial 14.00 Wiadomości, magazyn informacyjny 14.30 Sport, magazyn informacyjny 14.40 Pogoda, magazyn informacyjny 14.50 Egzamin z życia (42), serial 15.50 Polonia w komie 16.05 Polonia 24, magazyn informacyjny 16.35 Halo Polonia, magazyn 17.40 Portret żołnierza, film dokumentalny, Wielka Brytania 2015

18.45 Rezydencja (24), telenowela 19.15 Znak orła. Słowo zakonu. 1308 (2/ 14), serial historyczny 19.45 Dobranocka za oceanem. Mały pingwin Pik-Pok. Spotkanie z wielorybem (1), serial animowany 20.00 Wiadomości, magazyn informacyjny 20.25 Sport, magazyn informacyjny 20.30 Pogoda, magazyn informacyjny 20.45 Egzamin z życia (42), serial obyczajowy 21.35 Polonia w komie 21.45 Barwy szczęścia (1271), serial 22.20 Polonia 24, magazyn informacyjny 22.50 Halo Polonia, magazyn 23.40 Wilnoteka, magazyn 23.55 Zapiski łazęgi. Okruchy z historii miasta, cykl felietonów

* CZWARTEK, 22.10.2015 r. * Czwartek 22 0.05 Świat się kręci, talk-show 1.00 Polonia w komie. Chiny - Miłosz 1.20 5. Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina, koncert laureatów 4.50 Polonia w komie 5.05 Polonia 24, magazyn informacyjny 5.35 Halo Polonia, magazyn 6.35 Wiadomości, magazyn informacyjny 6.50 Barwy szczęścia (1272), serial obyczajowy 7.25 M jak miłość (1154), serial obyczajowy 8.20 Egzamin z życia (42), serial 9.15 Wilnoteka, magazyn 9.35 Portret żołnierza, film dokumentalny, Wielka Brytania 2015 10.40 Ex Libris 10.55 Rezydencja (25), telenowela 11.20 Polonia w komie 11.30 Teleexpress, magazyn informacyjny 11.50 Polska z Miodkiem. Sandomierz (9), magazyn 11.55 Makłowicz w podróży. Podróż 31.

Norwegia - Jej fiordowska mość, magazyn kulinarny 12.25 Saga rodów. Ród Sieradzkich, cykl dokumentalny 12.55 Barwy szczęścia (1272), serial obyczajowy 13.25 Informacje kulturalne 13.45 Dobranocka. Pomysłowy Dobromir. Żywy obrazek (13/20), serial animowany 14.00 Wiadomości, magazyn informacyjny 14.25 Sport, magazyn informacyjny 14.40 Pogoda, magazyn informacyjny 14.55 Uwikłani. Janusz - dramat ojca (8/9), serial kryminalny 15.50 Polonia w komie 16.05 Polonia 24, magazyn informacyjny 16.35 Halo Polonia, magazyn 17.40 5. Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina koncert zwycięzcy konkursu 18.35 Polska z Miodkiem. Sandomierz (9), magazyn 18.45 Rezydencja (25), telenowela 19.15 Sznurowadło w supełki, film animowany, Polska 2000 19.45 Dobranocka za oceanem. Pomysłowy Dobromir. Żywy obrazek (13/20), serial 20.00 Wiadomości, magazyn informacyjny 20.25 Sport, magazyn informacyjny 20.35 Pogoda, magazyn informacyjny 20.45 Uwikłani. Janusz - dramat ojca (8/9), serial kryminalny 21.35 Polonia w komie 21.45 Barwy szczęścia (1272), serial 22.20 Polonia 24, magazyn informacyjny 22.50 Halo Polonia, magazyn 23.40 Saga rodów. Ród Sieradzkich, cykl dokumentalny

Program TV Polonia na str 19., iTVN na str. 20 Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za ewentualne zmiany w programie.

Nasze propozycje telewizji kanadyjskiej na weekend PIĄTEK AMCCAN (32) Terminator 3: Rise of the Machines, godz. 19.00 T-800 zostaje wysłany w przeszłość, by chronić Johna Connora i jego przyjaciółkę Kate Brewster. Ich przeciwnikiem jest cyborg T-X. YTV (25) Tim Burton’s Corpse Bride, godz. 19.30 Victor przypadkiem oświadcza się nieżyjącej dziewczynie. Nieboszczka zabiera młodzieńca ze sobą do świata zmarłych, by go poślubić.

CKVR (20) The Ides of March, godz. 20.00 Młody mężczyzna pracuje przy kampanii wyborczej kandydata na prezydenta USA. Jego myśli, bardziej niż interesy klienta, zaprząta własna kariera.

W (27) The Break-Up, godz. 21.00 Para rozstaje się po wieloletnim związku. Jednak żadne z nich nie zamierza opuścić dotychczasowego domu.

AMCCAN (32) Lara Croft Tomb Raider: The Cradle of Life, godz. 21.30 Nieustraszona podróżniczka wyrusza na wyprawę, by odnaleźć starożytny artefakt. Od tej misji zależą losy ludzkości.

CMT (38) Dumb & Dumber, godz. 22.00 Dwóch przyjaciół przemierza drogi i miasta Ameryki, by oddać zgubioną przez atrakcyjną kobietę walizkę.

MUCH (29) Carriers, godz. 22.00 Grupa przyjaciół ucieka przed groźnym wirusem. Podczas podróży dokonują wielu trudnych wyborów.

SOBOTA W (27) He’s Just Not That Into You, godz.

18.00 Film opowiada o kilku bohaterach, których losy się przeplatają. Tematem przewodnim są trudności w porozumieniu i interpretowaniu zachowania bliskich.

YTV (25) Men in Black, godz. 20.00 Nowojorski policjant zostaje wcielony do tajnych służb zajmujących się tropieniem kosmitów zamieszkujących Ziemię.

ARTSC (31) Ocean’s Eleven, godz. 20.00 Zaraz po wyjściu z więzienia kryminalista napaść jednocześnie na trzy kasyna w Las Vegas. W tym celu kompletuje niezwykłą grupę fachowców.

CICA (2) Painted Land: In Search of the Group of Seven, godz. 21.00 Filmowcy odwiedzają miejsca, które zostały utrwalone na obrazach malarzy Group of Seven.

W (27) The Five-Year Engagement, godz. 21.00 Po roku szczęśliwego związku pra zaręczają się i zaczynają planować ślub.

MUCH (29) Mama, godz. 22.00 Dwie siostry znikają w tajemniczychOokolicznościach po tym, jak ich matka zostaje zamordowana. Upływa wiele lat, gdy zostają odnalezioneOi trafiają pod opiekę wujka.

YTV (25) Men in Black II, godz. 22.15 Agent przywraca byłemu partnerowi pamięć, by ten pomógł mu powstrzymać

najeźdźcę z kosmosu.

NIEDZIELA YTV (25) Frankenweenie, godz. 18.00 Podczas zabawy pies Victora zostaje potrącony przez samochód i ginie. Chłopcu udaje się go jednak ożywić.

CHCH (11) The Wolfman, godz. 20.30 Po powrocie w rodzinne strony Lawrence zostaje ugryziony przez wilkołaka. Mężczyzna przechodzi przemianę.

W (27) Butter, godz. 21.00 Dziesięcioletnia dziewczynka bierze udział w konkursie na najlepszą rzeźbą wykonaną z masła. Do rywalizacji przystępują również: ambitna businesswoman i striptizerka.

TLN (35) I, Robot, godz. 21.00 W roku 2035 roboty pomagają ludziom w codziennym życiu. Gdy ginie twórca zaawansowanego modelu, detektyw podejrzewa, że zabiła go maszyna.

M3 (36) Wall of Secrets, godz. 22.00 Mark wraz z żoną zamieszkuje w apartamencie, nie zdając sobie sprawy, że rok wcześniej w pożarze zginął tu człowiek.

CBNEWS (26) Democrats, godz. 22.00 Historia życia zimbabwańskiego polityka Roberta Mugabe.

BRAVOC (40) Playing by Heart, godz. 23.30 Jedenaście powiązanych ze sobą osób poznaje różne oblicza miłości.

www.gazetagazeta.com

Gazeta 42, 16 - 22 października 2015

strona 19

PROGRAM TV POLONIA PROPONUJE

TVP POLONIA

Od 16.10.2015 do 22.10.2015

www.tvpolonia.com

* PIĄTEK, 16.10.2015 r. *

Sobota 17 * SOBOTA, 17.10.2015 r. *

0.05 Świat się kręci, talk-show 0.55 Rozśpiewana Polanica, film dokumentalny, Polska 2015 1.30 Bukolandia. Turydlaki (2), serial animowany 2.00 Pytanie na śniadanie, magazyn 2.05 Pogoda, magazyn informacyjny 2.10 Pytanie na śniadanie, magazyn 2.55 Pogoda, magazyn informacyjny 3.00 Pytanie na śniadanie, magazyn 3.40 Pogoda, magazyn informacyjny 3.45 Pytanie na śniadanie, magazyn 4.55 Polonia w komie. Ania - Kraj Basków 5.05 Polonia 24, magazyn informacyjny 5.35 Halo Polonia, magazyn 6.35 Wiadomości, magazyn informacyjny 6.50 Na sygnale 3. Ratujcie naszą mamę! (67), serial fabularno-dokumentalny 7.25 M jak miłość (1153), serial obyczajowy 8.25 Uwikłani. Agnieszka - w spirali długu (7/9), serial kryminalny 9.20 Lato Zet i Dwójki 209. Gdańsk (1), widowisko 10.20 Kocham kino, magazyn filmowy Grażyny Torbickiej 10.55 Załoga Eko - Na tropie tajemnic przyrody. Piękne murawy (6), magazyn ekologiczny 11.20 Polonia w komie. Ania - Kraj Basków 11.30 Teleexpress, magazyn informacyjny 11.55 KabareTOP, czyli kabaretowa lista przebojów, program rozrywkowy 12.25 Rozśpiewana Polanica, film dokumentalny, Polska 2015 12.55 Na sygnale 3. Ratujcie naszą mamę! (67), serial fabularno-dokumentalny 13.25 Cafe Historia. Reklama a historia, program publicystyczny 13.45 Dobranocka. Film pod strasznym tytułem (2), serial animowany 14.00 Wiadomości, magazyn informacyjny 14.30 Sport, magazyn informacyjny 14.35 Pogoda, magazyn informacyjny 14.50 Na dobre i na złe. Lęki, lęki...

(601), serial obyczajowy 15.50 Polonia w komie. Australia Serafy 16.05 Polonia 24, magazyn informacyjny 16.35 Halo Polonia, magazyn 17.40 Limuzyna Daimler-Benz, dramat psychologiczny, RFN/Polska 1982 19.15 Bukolandia. Turydlaki (2), serial animowany 19.45 Dobranocka za oceanem. Film pod strasznym tytułem (2), serial animowany 20.00 Wiadomości, magazyn informacyjny 20.25 Sport, magazyn informacyjny 20.30 Pogoda, magazyn informacyjny 20.45 Na dobre i na złe. Lęki, lęki...

(601), serial obyczajowy 21.45 Na sygnale 3. Ratujcie naszą mamę! (67), serial fabularno-dokumentalny 22.10 Audycje komitetów wyborczych, magazyn publicystyczny 22.21 Audycje komitetów wyborczych, magazyn publicystyczny 22.35 Polonia 24, magazyn informacyjny 23.05 Halo Polonia, magazyn 23.55 Polonia w komie. Australia Serafy

0.05 Barwy szczęścia (1265), serial obyczajowy 0.30 Barwy szczęścia (1266), serial obyczajowy 1.00 Barwy szczęścia (1267), serial obyczajowy 1.25 Barwy szczęścia (1268), serial obyczajowy 2.00 Pytanie na śniadanie, magazyn 2.05 Pogoda, magazyn informacyjny 2.10 Pytanie na śniadanie, magazyn 2.55 Pogoda, magazyn informacyjny 3.00 Pytanie na śniadanie, magazyn 3.40 Pogoda, magazyn informacyjny 3.45 Pytanie na śniadanie, magazyn 4.50 Pamiętaj o mnie, koncert życzeń 5.20 Polonia 24, magazyn 5.50 Halo Polonia, magazyn 6.50 Audycje komitetów wyborczych, magazyn publicystyczny 7.01 Audycje komitetów wyborczych, magazyn publicystyczny 7.20 Ojciec Mateusz 7. Piotruś Pan (165), serial kryminalny 8.15 Na dobre i na złe. Lęki, lęki...

(601), serial obyczajowy 9.10 Nieznane życie Jana Pawła II, film dokumentalny, Polska 2012 10.00 Kulturalni PL, magazyn 11.00 Słownik polsko@polski, alkshow prof. Jana Miodka 11.30 Teleexpress, magazyn 11.55 M jak miłość (1154), serial obyczajowy 12.50 Lato Zet i Dwójki 209. Słubice (1), widowisko 13.45 Dobranocka. Kulfon, co z ciebie wyrośnie?!. Konkurs ogrodniczy (25), serial animowany 14.00 Wiadomości, magazyn 14.25 Sport, magazyn informacyjny 14.30 Pogoda, magazyn 14.45 Strażacy (2/10), serial obyczajowy 15.40 Pamiętaj o mnie, koncert życzeń 16.00 Audycje komitetów wyborczych, magazyn publicystyczny 16.11 Audycje komitetów wyborczych, magazyn publicystyczny 16.30 Premiera. Chce się żyć, film obyczajowy, Polska 2013 18.20 Słownik polsko@polski, talkshow prof. Jana Miodka 18.55 M jak miłość (1154), serial obyczajowy 19.45 Dobranocka za oceanem. Kulfon, co z ciebie wyrośnie?!. Konkurs ogrodniczy (25), serial animowany 20.00 Wiadomości, magazyn informacyjny 20.20 Sport, magazyn informacyjny 20.25 Pogoda, magazyn 20.40 Strażacy (2/10), serial obyczajowy 21.30 Pamiętaj o mnie, koncert życzeń 21.50 Audycje komitetów wyborczych, magazyn publicystyczny 22.01 Audycje komitetów wyborczych, magazyn publicystyczny 22.20 Premiera. Chce się żyć, film obyczajowy, Polska 2013

* Niedziela NIEDZIELA, 18 18.10.2015 r. * 0.10 Nieznane życie Jana Pawła II, film dokumentalny, Polska 2012 1.05 Smaki polskie. Indyk na szybko, magazyn kulinarny 1.25 RSC - "Pożegnalny wal" - Carpathia Festival 2015 (1), koncert 2.25 5. Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina.

Podsumowanie trzeciego etapu, koncert 3.00 Polska z Miodkiem. Wola, Ligota (7), magazyn 3.05 Załoga Eko - Na tropie tajemnic

przyrody. Przedszkole dla głuszca (7), magazyn ekologiczny 3.35 Ziarno. Biały Dunajec, program dla dzieci 4.05 Syzyfowe prace. 1893 (6-ost.), serial obyczajowy 5.00 Transmisja mszy świętej z Sanktuarium św. Jadwigi Śląskiej w Trzebnicy, program religijny 7.00 Czekamy na Światowe Dni Młodzieży - kronika (12) 7.15 Pamiętaj o mnie, koncert życzeń 7.35 Las Story (12), program edukacyjny 8.00 6. Festiwal Operowo-Operetkowy Ciechocinek 2015 (1), koncert 8.55 Audycje komitetów wyborczych, magazyn publicystyczny 9.06 Audycje komitetów wyborczych, magazyn publicystyczny 9.25 Okrasa łamie przepisy. Ryby z milickich stawów, magazyn kulinarny 9.50 5. Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina.

Podsumowanie trzeciego etapu, koncert 10.25 Retromania (4), magazyn muzyczny 10.55 Tańczący z naturą. Rogate dusze, serial dokumentalny 11.25 Polska z Miodkiem. Wola, Ligota (7), magazyn 11.30 Teleexpress, magazyn 11.55 M jak miłość (1155), serial obyczajowy 12.50 Racja stanu, program publicystyczny 13.25 Pamiętaj o mnie, koncert życzeń 13.45 Dobranocka. Król Maciuś Pierwszy. Urodzinowa parada (12), serial animowany 14.00 Wiadomości, magazyn informacyjny 14.25 Sport, magazyn informacyjny 14.30 Pogoda, magazyn informacyjny 14.45 Ranczo 3. Boska cząstka (110), serial obyczajowy 15.40 Audycje komitetów wyborczych, magazyn publicystyczny 15.51 Audycje komitetów wyborczych, magazyn publicystyczny 16.10 Teatr Telewizji. Dziady (2-ost.), sztuka Adama Mickiewicza 17.55 Racja stanu, program publicystyczny 18.25 Gwiazdy, hity, historie. Zbigniew Wodecki (6), magazyn muzyczny 18.40 Polska z Miodkiem. Wola, Ligota (7), magazyn 18.50 M jak miłość (1155), serial obyczajowy 19.45 Dobranocka za oceanem. Król Maciuś Pierwszy. Urodzinowa parada (12), serial animowany 20.00 Wiadomości, magazyn informacyjny 20.20 Sport, magazyn informacyjny 20.25 Pogoda, magazyn 20.40 Ranczo 3. Boska cząstka (110), serial obyczajowy 21.30 Czekamy na Światowe Dni Młodzieży - kronika (12) 21.40 Teatr Telewizji. Dziady (2-ost.), sztuka Adama Mickiewicza 23.25 Pamiętaj o mnie, koncert życzeń 23.40 Tańczący z naturą. Rogate dusze, serial dokumentalny

* PONIEDZIAŁEK, Poniedzialek 19 19.10.2015 r. * 0.15 Racja stanu, program publicystyczny 0.45 Gwiazdy, hity, historie. Zbigniew Wodecki (6), magazyn muzyczny 1.05 Nad Niemnem, magazyn Polak_w na Białorusi 1.25 Magiczne drzewo. Czerwone krzesło (8), serial obyczajowy 2.00 Pytanie na śniadanie, magazyn 2.05 Pogoda, magazyn informacyjny 2.10 Pytanie na śniadanie, magazyn 2.55 Pogoda, magazyn informacyjny 3.00 Pytanie na śniadanie, magazyn 3.40 Pogoda, magazyn informacyjny 3.45 Pytanie na śniadanie, magazyn 4.55 Polonia w komie. Australia - Serafy 5.05 Tańczący z naturą. Rogate dusze, serial dokumentalny 5.35 Kulturalni PL, magazyn

6.35 Wiadomości, magazyn informacyjny 6.50 Barwy szczęścia (1269), serial obyczajowy 7.25 Ranczo 3. Boska cząstka (110), serial obyczajowy 8.25 Teatr Telewizji. Dziady (2-ost.), sztuka Adama Mickiewicza 10.25 WOK - Wszystko o Kulturze, magazyn 10.55 Rezydencja (22), telenowela 11.20 Polonia w komie. Australia Serafy 11.30 Teleexpress, magazyn informacyjny 11.55 Sztuka życia. Otylia Jędrzejczak, magazyn poradnikowy 12.25 Naszaarmia.pl, magazyn 12.55 Barwy szczęścia (1269), serial obyczajowy 13.25 Nad Niemnem, magazyn Polaków na Białorusi 13.45 Dobranocka. Miś Uszatek. Wielka wygrana, serial animowany 14.00 Wiadomości, magazyn informacyjny 14.25 Sport, magazyn informacyjny 14.35 Pogoda, magazyn informacyjny 14.50 Cisza nad rozlewiskiem (3/13), serial obyczajowy 15.50 Polonia w komie. Szwajcaria Majczi 16.05 Polonia 24, magazyn informacyjny 16.35 Halo Polonia, magazyn 17.40 Tomasz Lis na żywo, talk-show 18.45 Rezydencja (22), telenowela 19.15 Magiczne drzewo. Czerwone krzesło (8), serial obyczajowy 19.45 Dobranocka za oceanem. Miś Uszatek. Wielka wygrana, serial animowany 20.00 Wiadomości, magazyn informacyjny 20.25 Sport, magazyn informacyjny 20.30 Pogoda, magazyn informacyjny 20.45 Cisza nad rozlewiskiem (3/13), serial obyczajowy 21.35 Polonia w komie. Szwajcaria Majczi 21.45 Barwy szczęścia (1269), serial obyczajowy 22.20 Polonia 24, magazyn informacyjny 22.50 Halo Polonia, magazyn 23.40 Sztuka życia. Otylia Jędrzejczak, magazyn poradnikowy

*Wtorek WTOREK, 20 20.10.2015 r. * 0.05 Świat się kręci, talk-show 1.00 E-lementarz, magazyn popularnonaukowy 1.25 Rodzina Leśniewskich. Wywiadówka (7-ost.), serial obyczajowy 2.00 Pytanie na śniadanie, magazyn 2.05 Pogoda, magazyn informacyjny 2.10 Pytanie na śniadanie, magazyn 2.55 Pogoda, magazyn informacyjny 3.00 Pytanie na śniadanie, magazyn 3.40 Pogoda, magazyn informacyjny 3.45 Pytanie na śniadanie, magazyn 4.55 Polonia w komie. Szwajcaria Majczi 5.05 Polonia 24, magazyn informacyjny 5.35 Halo Polonia, magazyn 6.00 Polska z Miodkiem. Sandomierz (9), magazyn 6.35 Wiadomości, magazyn informacyjny 6.50 Barwy szczęścia (1270), serial obyczajowy 7.25 Strażacy (2/10), serial obyczajowy 8.20 Tomasz Lis na żywo, talk-show 9.15 Zapiski łazęgi. Wyspa Chełminek, cykl felietonów 9.25 Astronarium. Obserwatorium Alma (8), magazyn 10.00 Hala odlotów 5 (4), talk-show 10.55 Rezydencja (23), telenowela 11.20 Polonia w komie. Szwajcaria Majczi 11.30 Teleexpress, magazyn informacyjny 11.50 Polska z Miodkiem. Częstochowa (8), magazyn 11.53 Nożem i widelcem. Pieczeń z suszonymi grzybami, karkówka a la kebab, magazyn kulinarny

12.05 Alchemia zdrowia i urody, magazyn 12.20 Reporter polski, magazyn 12.55 Barwy szczęścia (1270), serial obyczajowy 13.25 Informacje kulturalne 13.45 Dobranocka. Kolorowy świat Pacyka. Papierowy wiatr (2), serial animowany 14.00 Wiadomości, magazyn informacyjny 14.20 Sport, magazyn informacyjny 14.25 Pogoda, magazyn informacyjny 14.50 Ojciec Mateusz 1. Pogubieni (166) 15.40 Polska z Miodkiem. Częstochowa (8), magazyn 15.50 Polonia w komie 16.05 Polonia 24, magazyn informacyjny 16.30 Halo Polonia, magazyn 17.30 Debata liderów. Wybory 2015, magazyn publicystyczny 18.00 Rezydencja (23), telenowela 19.45 Dobranocka za oceanem. Kolorowy świat Pacyka. Papierowy wiatr (2), serial animowany 20.00 Wiadomości, magazyn informacyjny 20.20 Sport, magazyn informacyjny 20.30 Pogoda, magazyn informacyjny 20.45 Ojciec Mateusz 1. Pogubieni (166), serial kryminalny 21.35 Polonia w komie 21.45 Barwy szczęścia (1270), serial obyczajowy 22.10 Polska z Miodkiem. Częstochowa (8), magazyn 22.20 Polonia 24, magazyn informacyjny 22.45 Halo Polonia, magazyn 23.40 Nad Niemnem, magazyn Polaków na Białorusi 23.55 Zapiski łazęgi. Wyspa Chełminek, cykl felietonów

* ŚRODA, 21.10.2015 r. * Sroda 21 0.05 Świat się kręci, talk-show 1.00 Podwójny jubileusz, reportaż 1.25 Znak orła. Słowo zakonu. 1308 (2/14), serial historyczny 2.00 Pytanie na śniadanie, magazyn 2.05 Pogoda, magazyn informacyjny 2.10 Pytanie na śniadanie, magazyn 2.55 Pogoda, magazyn informacyjny 3.00 Pytanie na śniadanie, magazyn 3.40 Pogoda, magazyn informacyjny 3.45 Pytanie na śniadanie, magazyn 4.55 Polonia w komie 5.05 Polonia 24, magazyn informacyjny 5.30 Halo Polonia, magazyn 6.35 Wiadomości, magazyn informacyjny 6.50 Barwy szczęścia (1271), serial obyczajowy 7.25 Cisza nad rozlewiskiem (3/13), serial obyczajowy 8.20 Debata liderów. Wybory 2015, magazyn publicystyczny 10.15 Jak to działa?. Rezonans magnetyczny (80), magazyn popularnonaukowy 10.55 Rezydencja (24), telenowela 11.20 Polonia w komie 11.30 Teleexpress, magazyn 11.55 Okrasa łamie przepisy. Ryby z milickich stawów, magazyn 12.25 Studio Wschód. Polskie ślady w Jampolu, program publicystyczny 12.55 Barwy szczęścia (1271), serial obyczajowy 13.25 Wilnoteka, magazyn 13.45 Dobranocka. Mały pingwin PikPok. Spotkanie z wielorybem (1), serial animowany 14.00 Wiadomości, magazyn 14.30 Sport, magazyn informacyjny 14.40 Pogoda, magazyn informacyjny 14.50 Egzamin z życia (42), serial obyczajowy 15.50 Polonia w komie 16.05 Polonia 24, magazyn informacyjny 16.35 Halo Polonia, magazyn 17.40 Portret żołnierza, film doku-

mentalny, Wielka Brytania 2015 18.45 Rezydencja (24), telenowela 19.15 Znak orła. Słowo zakonu. 1308 (2/14), serial historyczny 19.45 Dobranocka za oceanem. Mały pingwin Pik-Pok. Spotkanie z wielorybem (1), serial animowany 20.00 Wiadomości, magazyn informacyjny 20.25 Sport, magazyn informacyjny 20.30 Pogoda, magazyn informacyjny 20.45 Egzamin z życia (42), serial obyczajowy 21.35 Polonia w komie 21.45 Barwy szczęścia (1271), serial obyczajowy 22.20 Polonia 24, magazyn informacyjny 22.50 Halo Polonia, magazyn 23.40 Wilnoteka, magazyn 23.55 Zapiski łazęgi. Okruchy z historii miasta, cykl felietonów

*Czwartek CZWARTEK, 22.10.2015 r. * 22 0.05 Świat się kręci, talk-show 1.00 Polonia w komie. Chiny - Miłosz 1.20 5. Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina, koncert laureatów 4.50 Polonia w komie 5.05 Polonia 24, magazyn informacyjny 5.35 Halo Polonia, magazyn 6.35 Wiadomości, magazyn informacyjny 6.50 Barwy szczęścia (1272), serial obyczajowy 7.25 M jak miłość (1154), serial obyczajowy 8.20 Egzamin z życia (42), serial obyczajowy 9.15 Wilnoteka, magazyn 9.35 Portret żołnierza, film dokumentalny, Wielka Brytania 2015 10.40 Ex Libris 10.55 Rezydencja (25), telenowela 11.20 Polonia w komie 11.30 Teleexpress, magazyn informacyjny 11.50 Polska z Miodkiem. Sandomierz (9), magazyn 11.55 Makłowicz w podróży. Podróż 31. Norwegia - Jej fiordowska mość, magazyn kulinarny 12.25 Saga rodów. Ród Sieradzkich, cykl dokumentalny 12.55 Barwy szczęścia (1272), serial obyczajowy 13.25 Informacje kulturalne 13.45 Dobranocka. Pomysłowy Dobromir. Żywy obrazek (13/20), serial animowany 14.00 Wiadomości, magazyn informacyjny 14.25 Sport, magazyn informacyjny 14.40 Pogoda, magazyn informacyjny 14.55 Uwikłani. Janusz - dramat ojca (8/9), serial kryminalny 15.50 Polonia w komie 16.05 Polonia 24, magazyn informacyjny 16.35 Halo Polonia, magazyn 17.40 5. Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina, koncert zwycięzcy konkursu 18.35 Polska z Miodkiem. Sandomierz (9), magazyn 18.45 Rezydencja (25), telenowela 19.15 Sznurowadło w supełki, film animowany, Polska 2000 19.45 Dobranocka za oceanem. Pomysłowy Dobromir. Żywy obrazek (13/20), serial animowany 20.00 Wiadomości, magazyn 20.25 Sport, magazyn informacyjny 20.35 Pogoda, magazyn 20.45 Uwikłani. Janusz - dramat ojca (8/9), serial kryminalny 21.35 Polonia w komie 21.45 Barwy szczęścia (1272), serial obyczajowy 22.20 Polonia 24, magazyn informacyjny 22.50 Halo Polonia, magazyn 23.40 Saga rodów. Ród Sieradzkich, cykl dokumentalny

W każdym wydaniu "Gazety" w tygodniu zamieszczamy program TV Polonia, iTVN i Polsat 2 Program TV Polsat 2 na str. 18, ITVN na str. 20

strona 20

www.gazetagazeta.com

Gazeta 42, 16 - 22 października 2015

PROGRAM ITVN PROPONUJE

PROGRAM TELEWIZYJNY od 16.10.2015 do 22.10.2015 * PIĄTEK, 16.10.2015 r. * 0.20 Trzy Minuty21.37 - film obyczajowy, Polska 2011, reżyseria. Maciej Ślesicki, scenariusz. Maciej Ślesicki, muzyka. Przemysław Gintrowski, obsada. Bogusław Linda, Lidia Sadowa , Paweł Królikowski, Marcin Walewski, Tomasz Karolak, Agnieszka Grochowska, Krzysztof Stroiński 2.25 W roli głównej - Dawid Podsiadło - talk show, Polska 3/7 2.50 Szalone serce - telenowela, Brazylia 104/150 3.35 Ukryta prawda - serial fabularno dokumentalny, Polska 532 4.20 Rozmowy w toku - talk show, Polska 2505 5.00 Fakty - program informacyjny, Polska 5.25 Sport - program informacyjny, Polska 5.30 Pogoda - program informacyjny, Polska 5.35 Uwaga! - program interwencyjny, Polska 4376 5.50 Pani Gadżet - program rozrywkowy, Polska 6/13 6.15 Królowa serc - telenowela, USA 128/ 140 7.05 Serwis pogodowy - Polska, Polska 7.09 Serwis pogodowy - Europa, Polska 7.11 Serwis pogodowy - Świat, Polska 7.14 Serwis pogodowy - kurorty europejskie, Polska 7.17 Serwis pogodowy - kurorty światowe, Polska 7.20 Singielka - serial obyczajowy, Polska 9/60 7.50 Na Wspólnej - serial obyczajowy, Polska 2155 8.15 Dzień Dobry TVN - magazyn, Polska 1684 10.45 Rozmowy w toku - talk show, Polska 2505 11.25 Sędzia Anna Maria Wesołowska serial fabularno - dokumentalny, Polska 20/116 12.10 Szkoła - serial fabularno- dokumentalny, Polska 174 12.55 Serwis pogodowy - Polska, Polska 12.57 Serwis pogodowy - Europa, Polska 13.00 Serwis pogodowy - Świat, Polska 13.02 Serwis pogodowy - kurorty europejskie, Polska 13.05 Królowa serc - telenowela, USA 128/ 140 13.55 Szalone serce - telenowela, Brazylia 105/150 14.40 Ukryta prawda - serial fabularno dokumentalny, Polska 532 15.25 Kto poślubi mojego syna? - program rozrywkowy, Polska 7/13 16.15 Surfing po menu II - serial kulinarny, Australia 6/8 16.40 Królowa serc - telenowela, USA 129/ 140 17.30 Szkoła - serial fabularno- dokumentalny, Polska 175 18.20 Rozmowy w toku - talk show, Polska 2506 19.10 Ukryta prawda - serial fabularno dokumentalny, Polska 533 20.00 Fakty - program informacyjny, Polska 20.30 Sport - program informacyjny, Polska 20.35 Pogoda - program informacyjny, Polska 20.40 Uwaga! - program interwencyjny, Polska 4377 21.00 Ja to mam szczęście - serial komediowy, Polska 5/26 21.30 Singielka - serial obyczajowy, Polska 10/60 22.00 Szybki cash II - film kryminalny, Finlandia 2012, reżyseria. Babak Najafi, scenariusz. Maria KarlssonPeter BirroBabak NajafiFredrik Wikström Nicastro, muzyka. Jon Ekstrand, obsada. Joel Kinnaman, Matias Varela, Dragomir Mrsic, Fares Fares 23.40 Trzynasty apostoł. Wybraniec - serial, Włochy 1/12

* SOBOTA, 17.10.2015 r. * ITVN, sobota, 2015-10-17 0.35 Szuler - serial obyczajowy, Rosja 6/10 1.30 Kuba Wojewódzki - talk show, Polska 7/14 2.15 Uwaga! Pirat - program motoryzacyjny, Polska 1/16 2.50 Szalone serce - telenowela, Brazylia 105/150

3.35 Ukryta prawda - serial fabularno dokumentalny, Polska 533 4.20 Rozmowy w toku - talk show, Polska 2506 5.00 Fakty - program informacyjny, Polska 5.25 Sport - program informacyjny, Polska 5.30 Pogoda - program informacyjny, Polska 5.35 Uwaga! - program interwencyjny, Polska 4377 5.50 Surfing po menu II - serial kulinarny, Australia 6/8 6.15 Miasto Kobiet - talk show, Polska 7/12 7.00 Na językach - program rozrywkowy, Polska 6/13 7.45 W roli głównej - Dawid Podsiadło - talk show, Polska 3/7 8.15 Ugotowani - program kulinarno-rozrywkowy, Polska 6/13 9.00 Dzień Dobry TVN - magazyn, 854 11.15 Co za tydzień - magazyn, Polska 721 11.40 Maja w ogrodzie - program ogrodniczy, Polska 41/52 12.05 Widziane z nieba - serial dokumentalny, Francja 16/30 13.05 Coś tu się kroi - program kulinarnorozrywkowy, Polska 6/12 13.55 Trzy róże Ewy - miniserial obyczajowy, Włochy 2/14 15.30 Kabaret Jurki - program rozrywkowy, Polska 16.25 Kobieta na krańcu świata - program rozrywkowy, Polska 6/10 16.50 Aż po sufit! - serial obyczajowy, Polska 7/13 17.35 Kto poślubi mojego syna? - program rozrywkowy, Polska 7/13 18.20 Top Model - program rozrywkowy, Polska 6/13 19.10 Usta Usta - serial obyczajowy, Polska 7/13 20.00 Fakty - program informacyjny 20.25 Sport - program informacyjny 20.30 Pogoda - program informacyjny 20.40 Uwaga! - program interwencyjny, Polska 4378 21.00 Mam talent! - program rozrywkowy, Polska 7/13 22.20 Mały Quinquin - serial kryminalny, Francja 4 23.15 Wyspa odrzuconych - serial przygodowy, Rosja 9/24 ITVN, niedziela, 2015-10-18 * NIEDZIELA, 18.10.2015 r. * 0.00 Wyspa odrzuconych - serial przygodowy, Rosja 10/24 0.50 Kabaret Jurki - program rozrywkowy, Polska 1.40 Ale jazda! - program rozrywkowy, Polska 2/12 2.00 Palermo - Nowy Jork, 1958 - serial sensacyjny, Włochy 6/8 3.20 Koledzy. Portrety z pamięci - dokument, Polska 3.50 Twarzą w twarz - dokument, Polska 4.15 Kuba Wojewódzki - talk show, Polska 7/14 5.00 Fakty - program informacyjny, Polska 5.25 Sport - program informacyjny, Polska 5.30 Pogoda - program informacyjny, Polska 5.35 Uwaga! - program interwencyjny, Polska 4378 5.50 Superwizjer - program reporterów, Polska 1050 6.15 Usta Usta - serial obyczajowy, Polska 7/13 7.00 Doradca smaku - program kulinarny, Polska 7.15 Trzy róże Ewy - miniserial obyczajowy, Włochy 2/14 9.00 Dzień Dobry TVN - magazyn, Polska 855 11.15 Kobieta na krańcu świata - program rozrywkowy, Polska 7/10 11.40 Szuler - serial obyczajowy, Rosja 7/ 10 12.35 Magiel Towarzyski - program rozrywkowy, Polska 8/14 13.10 Mam talent! - program rozrywkowy, Polska 7/13 14.25 Stan krytyczny - serial obyczajowy, Francja 6/24 15.15 Globalne ocieplenie. Rozmowa z lisem polarnym - dokument, Francja 1/3 16.10 Na Wspólnej Omnibus- serial obyczajowy, Polska 547 17.40 Ugotowani - program kulinarno-rozrywkowy, Polska 6/13 18.25 Stylowy magazyn - talk show, Polska 6/12

19.00 Ale jazda! - program rozrywkowy, Polska 3/12 19.30 W roli głównej - talk show, Polska 4/ 7 20.00 Fakty - program informacyjny 20.25 Sport - program informacyjny 20.30 Pogoda - program informacyjny 20.40 Uwaga! - program interwencyjny, Polska 4379 21.00 Aplauz, Aplauz! - program rozrywkowy, Polska 6/10 22.15 Coś tu się kroi - program kulinarnorozrywkowy, Polska 7/12 23.05 Palermo - Nowy Jork, 1958 - serial sensacyjny, Włochy 7/8

*ITVN, PONIEDZIAŁEK, 19.10.2015 * poniedziałek, 2015-10-19 0.25 Superwizjer - program reporterów, Polska 1051 0.50 Globalne ocieplenie. Rozmowa z lisem polarnym - dokument, Francja 1/3 1.40 Mam talent! - program rozrywkowy, Polska 7/13 2.55 Mały Quinquin - serial kryminalny, Francja 4 3.45 Magiel Towarzyski - program rozrywkowy, Polska 8/14 4.15 Miasto Kobiet - talk show, Polska 7/12 5.00 Fakty - program informacyjny, Polska 5.25 Sport - program informacyjny, Polska 5.30 Pogoda - program informacyjny 5.35 Uwaga! - program interwencyjny, Polska 4379 5.50 Ale jazda! - program rozrywkowy, Polska 3/12 6.15 Królowa serc - telenowela, USA 129/ 140 7.05 Serwis pogodowy - Polska, Polska 7.09 Serwis pogodowy - Europa, Polska 7.11 Serwis pogodowy - Świat, Polska 7.14 Serwis pogodowy - kurorty europejskie, Polska 7.17 Serwis pogodowy - kurorty światowe, Polska 7.20 Singielka - serial obyczajowy, Polska 10/60 7.50 Ja to mam szczęście - serial komediowy, Polska 5/26 8.15 Dzień Dobry TVN - magazyn, Polska 1685 10.45 Rozmowy w toku - talk show, Polska 2506 11.25 Sędzia Anna Maria Wesołowska serial fabularno - dokumentalny, Polska 21/116 12.10 Szkoła - serial fabularno- dokumentalny, Polska 175 12.55 Serwis pogodowy - Polska, Polska 12.57 Serwis pogodowy - Europa, Polska 13.00 Serwis pogodowy - Świat, Polska 13.02 Serwis pogodowy - kurorty europejskie, Polska 13.05 Królowa serc - telenowela, USA 129/ 140 13.55 Szalone serce - telenowela, Brazylia 106/150 14.40 Ukryta prawda - serial fabularno dokumentalny, Polska 533 15.25 Coś tu się kroi - program kulinarnorozrywkowy, Polska 7/12 16.15 Pyszne 25 - program kulinarny, Polska 11/12 16.40 Królowa serc - telenowela, USA 130/ 140 17.30 Szkoła - serial fabularno- dokumentalny, Polska 176 18.20 Rozmowy w toku - talk show, Polska 2507 19.10 Ukryta prawda - serial fabularno dokumentalny, Polska 534 20.00 Fakty - program informacyjny, Polska 20.30 Sport - program informacyjny, Polska 20.35 Pogoda - program informacyjny, Polska 20.40 Uwaga! - program interwencyjny, Polska 4380 21.00 Na Wspólnej - serial obyczajowy, Polska 2156 21.30 Singielka - serial obyczajowy, Polska 11/60 22.00 Top Model - program rozrywkowy, Polska 7/13 22.55 Na językach - program rozrywkowy, Polska 7/13 23.45 Tomasz Ossoliński. Tuż przed pokazem - film dokumentalny, reżyseria. Judyta Fibiger, scenariusz. Judyta Fibiger

2507 5.00 Fakty - program informacyjny, Polska 5.25 Sport - program informacyjny, Polska 5.30 Pogoda - program informacyjny 5.35 Uwaga! - program interwencyjny, Polska 4380 5.50 Pyszne 25 - program kulinarny, Polska 11/12 6.15 Królowa serc - telenowela, USA 130/ 140 7.05 Serwis pogodowy - Polska, Polska 7.09 Serwis pogodowy - Europa, Polska 7.11 Serwis pogodowy - Świat, Polska 7.14 Serwis pogodowy - kurorty europejskie, Polska 7.17 Serwis pogodowy - kurorty światowe 7.20 Singielka - serial obyczajowy, Polska 11/60 7.50 Na Wspólnej - serial obyczajowy, Polska 2156 8.15 Dzień Dobry TVN - magazyn, Polska 1686 10.45 Rozmowy w toku - talk show, Polska 2507 11.25 Sędzia Anna Maria Wesołowska serial fabularno - dokumentalny, Polska 22/116 12.10 Szkoła - serial fabularno- dokumentalny, Polska 176 12.55 Serwis pogodowy - Polska, Polska 12.57 Serwis pogodowy - Europa, Polska 13.00 Serwis pogodowy - Świat, Polska 13.02 Serwis pogodowy - kurorty europejskie, Polska 13.05 Królowa serc - telenowela, USA 130/ 140 13.55 Szalone serce - telenowela, Brazylia 107/150 14.40 Ukryta prawda - serial fabularno dokumentalny, Polska 534 15.25 Top Model - program rozrywkowy, Polska 7/13 16.15 Jak z niczego zrobić coś - program rozrywkowy, Polska 1/12 16.40 Królowa serc - telenowela, USA 131/ 140 17.30 Szkoła - serial fabularno- dokumentalny, Polska 177 18.20 Rozmowy w toku - talk show, Polska 2508 19.10 Ukryta prawda - serial fabularno dokumentalny, Polska 535 20.00 Fakty - program informacyjny, Polska 20.30 Sport - program informacyjny, Polska 20.35 Pogoda - program informacyjny, Polska 20.40 Uwaga! - program interwencyjny, Polska 4381 21.00 Na Wspólnej - serial obyczajowy, Polska 2157 21.30 Singielka - serial obyczajowy, Polska 12/60 22.00 Aż po sufit! - serial obyczajowy, Polska 8/13 22.55 Kuba Wojewódzki - talk show, Polska 8/14 23.45 Uwaga! Pirat - program motoryzacyjny, Polska 2/16

* ŚRODA, 21.10.2015 r. * ITVN, środa, 2015-10-21 0.20 Kobieta na krańcu świata - program rozrywkowy, Polska 7/10 0.45 Surfing po menu II - serial kulinarny, Australia 6/8 1.15 Trzynasty apostoł. Wybraniec - serial, Włochy 1/12 2.05 Szalone serce - telenowela, Brazylia 107/150 2.50 Szkoła - serial fabularno- dokumentalny, Polska 177

3.35 Ukryta prawda - serial fabularno dokumentalny, Polska 535 4.20 Rozmowy w toku - talk show, Polska 2508 5.00 Fakty - program informacyjny, Polska 5.25 Sport - program informacyjny, Polska 5.30 Pogoda - program informacyjny 5.35 Uwaga! - program interwencyjny, Polska 4381 5.50 Jak z niczego zrobić coś - program rozrywkowy, Polska 1/12 6.15 Królowa serc - telenowela, USA 131/ 140 7.05 Serwis pogodowy - Polska, Polska 7.09 Serwis pogodowy - Europa, Polska 7.11 Serwis pogodowy - Świat, Polska 7.14 Serwis pogodowy - kurorty europejskie, Polska 7.17 Serwis pogodowy - kurorty światowe, Polska 7.20 Singielka - serial obyczajowy, Polska 12/60 7.50 Na Wspólnej - serial obyczajowy, Polska 2157 8.15 Dzień Dobry TVN - magazyn, Polska 1687 10.45 Rozmowy w toku - talk show, Polska 2508 11.25 Sędzia Anna Maria Wesołowska serial fabularno - dokumentalny, Polska 23/116 12.10 Szkoła - serial fabularno- dokumentalny, Polska 177 12.55 Serwis pogodowy - Polska, Polska 12.57 Serwis pogodowy - Europa, Polska 13.00 Serwis pogodowy - Świat, Polska 13.02 Serwis pogodowy - kurorty europejskie, Polska 13.05 Królowa serc - telenowela, USA 131/ 140 13.55 Szalone serce - telenowela, Brazylia 108/150 14.40 Ukryta prawda - serial fabularno dokumentalny, Polska 535 15.25 Aż po sufit! - serial obyczajowy, Polska 8/13 16.15 Wiem, co jem - program rozrywkowy, Polska 8/16 16.40 Królowa serc - telenowela, USA 132/ 140 17.30 Szkoła - serial fabularno- dokumentalny, Polska 178 18.20 Rozmowy w toku - talk show, Polska 2509 19.10 Ukryta prawda - serial fabularno dokumentalny, Polska 536 20.00 Fakty - program informacyjny, Polska 20.30 Sport - program informacyjny, Polska 20.35 Pogoda - program informacyjny, Polska 20.40 Uwaga! - program interwencyjny, Polska 4382 21.00 Na Wspólnej - serial obyczajowy, Polska 2158 21.30 Singielka - serial obyczajowy, Polska 13/60 22.00 Kto poślubi mojego syna? - program rozrywkowy, Polska 8/13 22.55 Stylowy magazyn - talk show, Polska 7/12 23.35 Co za tydzień - magazyn, Polska 721 23.55 Szybki cash II - film kryminalny, Finlandia 2012, reżyseria. Babak Najafi, scenariusz. Maria KarlssonPeter BirroBabak NajafiFredrik Wikström Nicastro, muzyka. Jon Ekstrand, obsada. Joel Kinnaman, Matias Varela, Dragomir Mrsic, Fares Fares

*ITVN, CZWARTEK, 22.10.2015 r. * czwartek, 2015-10-22

1.35 Magiel Towarzyski - program rozrywkowy, Polska 8/14 2.05 Szalone serce - telenowela, Brazylia 108/150 2.50 Szkoła - serial fabularno- dokumentalny, Polska 178 3.35 Ukryta prawda - serial fabularno dokumentalny, Polska 536 4.20 Rozmowy w toku - talk show, Polska 2509 5.00 Fakty - program informacyjny, Polska 5.25 Sport - program informacyjny, Polska 5.30 Pogoda - program informacyjny, Polska 5.35 Uwaga! - program interwencyjny, Polska 4382 5.50 Wiem, co jem - program rozrywkowy, Polska 8/16 6.15 Królowa serc - telenowela, USA 132/ 140 7.05 Serwis pogodowy - Polska, Polska 7.09 Serwis pogodowy - Europa, Polska 7.11 Serwis pogodowy - Świat, Polska 7.14 Serwis pogodowy - kurorty europejskie, Polska 7.17 Serwis pogodowy - kurorty światowe, Polska 7.20 Singielka - serial obyczajowy, Polska 13/60 7.50 Na Wspólnej - serial obyczajowy, Polska 2158 8.15 Dzień Dobry TVN - magazyn, Polska 1688 10.45 Rozmowy w toku - talk show, Polska 2509 11.25 Sędzia Anna Maria Wesołowska serial fabularno - dokumentalny, Polska 24/116 12.10 Szkoła - serial fabularno- dokumentalny, Polska 178 12.55 Serwis pogodowy - Polska, Polska 12.57 Serwis pogodowy - Europa, Polska 13.00 Serwis pogodowy - Świat, Polska 13.02 Serwis pogodowy - kurorty europejskie, Polska 13.05 Królowa serc - telenowela, USA 132/ 140 13.55 Szalone serce - telenowela, Brazylia 109/150 14.40 Ukryta prawda - serial fabularno dokumentalny, Polska 536 15.25 Na językach - program rozrywkowy, Polska 7/13 16.15 Pani Gadżet - program rozrywkowy, Polska 7/13 16.40 Królowa serc - telenowela, USA 133/ 140 17.30 Szkoła - serial fabularno- dokumentalny, Polska 179 18.20 Rozmowy w toku - talk show, 2510 19.10 Ukryta prawda - serial fabularno dokumentalny, Polska 537 20.00 Fakty - program informacyjny, Polska 20.30 Sport - program informacyjny, Polska 20.35 Pogoda - program informacyjny, Polska 20.40 Uwaga! - program interwencyjny, Polska 4383 21.00 Na Wspólnej - serial obyczajowy, Polska 2159 21.30 Singielka - serial obyczajowy, Polska 14/60 22.00 Sprzątaczki - program rozrywkowy, Polska 4/12 22.40 Ugotowani - program kulinarno-rozrywkowy, Polska 7/13 23.30 Miasto Kobiet - talk show, Polska 8/ 12

* WTOREK, 20.10.2015 r. * ITVN, wtorek, 2015-10-20 0.50 Doradca smaku - program kulinarny, Polska 1.00 Widziane z nieba - serial dokumentalny, Francja 16/30 2.05 Szalone serce - telenowela, Brazylia 106/150 2.50 Szkoła - serial fabularno- dokumentalny, Polska 176 3.35 Ukryta prawda - serial fabularno dokumentalny, Polska 534 4.20 Rozmowy w toku - talk show, Polska

Serwis informacyjny - reportaże - filmy - seriale - sport - pogoda - serwis informacyjny - reportaże - filmy - seriale - sport - pogoda - serwis informacyjny - reportaże - filmy - seriale - sport - pogoda