Gazeta 2015 44

W numerze między innymi: Wszystko o wyborach w Polsce • Wyniki poza Polską i w Kanadzie • Ci niesamowici Hiszpanie! • Rob Ford ma drugiego raka • Na prawo marsz! • Wspomnienie o tych, którzy odeszli w ciągu minionych 12 miesięcy • Jak rozpoznać raka pęcherza? • Powyborcze refleksje polskiego posła • Tomek Kmiec - rozmowa z posłem z Calgary - Radwańska w półfinale w Szanghaju Telefon do redakcji: 647 - 557 - 3617; FAX 647 - 557 - 3627 redakcja@gazetagazeta.com

Toronto - Ontario 44 Rok II (96)

30 października - 5 listopada 2015

cena $1.50 (tax included)

DELIVERED TO THE POST OFFICE ON FRIDAY, OCTOBER 30, 2015. DOSTARCZONO NA POCZTĘ W PIĄTEK, 30 PAŹDZIERNIKA 2015

PiS zdobyło większość w Sejmie i Senacie

Polacy wybrali ostry skręt w prawo Warszawa PiS będzie miał w 460osobowym Sejmie 235 posłów; Platforma - 138; trzecią siłą będzie ruch Kukiz'15 z 42 parlamentarzystami - PKW podała we wtorek po południu wyniki niedzielnych wyborów. Na Wiejskiej zasiądą jeszcze posłowie Nowoczesnej - 28 i PSL - 16.

Także w 100-osobowym Senacie zasiądzie najwięcej przedstawicieli PiS - 61; Platforma będzie miała 34 senatorów, PSL jednego.

W senatorskich fotelach znajdzie się też czworo senatorów niezależnych: Lidia Staroń, Marek Borowski, Jarosław Obremski i Grzegorz Bierecki.

Jak podała PKW, frekwencja w wyborach do Sejmu wyniosła 50,92 proc.; do Senatu - 50,91 proc.

W Sejmie znajdzie się też jeden poseł Mniejszości Niemieckiej.

W głosowaniu do Sejmu oddano 2,53 proc. nieważnych głosów (394 tys. 664). Większość 274 tys. 337 - głosów było nieważnych, ponieważ wyborcy postawili znak "x" przy nazwisku dwóch lub więcej kandydatów z różnych list. Drugą przyczyną nieważności głosu było niepostawienie "x" przy żadnym nazwisku (106 944).

1652 osoby oddały nieważny głos, bo postawiły znak "x" wyłącznie obok nazwiska kandydata z listy, której rejestracja została unieważniona.

PKW poinformowała, że lista osób uprawnionych do głosowania wynosiła 30 629 150 osób.

Liczba osób, którym wydano karty do głosowania w wyborach do Sejmu to 15 mln 563 tys. 499; do Senatu - 15 mln 562 tys. 749.

Wybory do Sejmu za granicą wygrało PiS uzyskując 33,61 proc. głosów, za PO z 18,59 proc. Trzeci był komitet Kukiz'15, uzyskując 15,31 proc. Kolejne miejsca zajęła KORWiN z 12,54 proc., Nowoczesna.pl z 9,19 proc., Razem uzyskała 5,46 proc., a ZL 4,58 proc. - podała PKW. W obwodach utworzonych w polskich placówkach dyplomatycznych na świecie głosowało

Piwo Żywiec.

Dostępne w sklepach LCBO i The Beer Store.

Memorial to the Victims of Communism Jarosław Kaczyński oraz wiceprezes PiS, kandydatka na premiera Beata Szydło podczas wiePaweł Supernak PAP czoru wyborczego Prawa i Sprawiedliwości, 25 bm. w Warszawie

174 805 Polaków. To 87,64 proc. osób, które zarejestrowały się tam jako wyborcy.

W Kanadzie w wyborach do Sejmu PiS uzyskało 3416 głosów - 75,36 proc. wyprzedzając PO, która uzyskała 878 głosów 19.37proc. głosów i Komitet Wyborczy Wyborców Obywatele do

szeroko wewnątrz wydania

Ottawa W związku z dojściem do władzy większościowego rządu liberalnego w Kanadzie niewiadoma jest przyszłość pomnika poświęconego ofiarom komunizmu.

W zeszły piątek doszło do spotkania mera Ottawy Jima Watsona z dwojgiem przedstawicieli zarządu charytatywnej organizacji Tribute to Liberty organizują-

NATO rozważa, czy wysłać do Europy Wschodniej więcej żołnierzy Nowy Jork NATO rozważa możliwość zwiększenia obecności wojskowej w państwach członkowskich graniczących z Rosją podaje w czwartek "Wall Street Journal". W ten sposób chce powstrzymać Moskwę przed potencjalną agresją na państwa Europy Wschodniej.

Amerykański dziennik powołuje się na źródła dyplomatyczne i wojskowe. Według nich istnieją dwa scenariusze zwiększenia obecności NATO w Polsce i państwach bałtyckich. "Jeden z nich zakłada rozmieszczenie po batalionie sił NATO w Polsce i każdym z państw bałtyckich - od 800 do 1 tys. żołnierzy w każdym oddziale. Skromniejsza wersja przewiduje powołanie jednego batalionu Sojuszu w regionie" pisze "WSJ".

Dziennik zwraca uwagę, że takie rozbieżności są wynikiem podziałów w samym NATO. Z jednej strony USA i inne państwa opowiadają się za zwiększeniem obecności militarnej w Europie Wschodniej. Z drugiej strony Niemcy przeciwstawiają się ta-

Od niedzieli już czas zimowy Toronto W nocy z soboty na niedzielę na kontynencie amerykńskim nastąpi zmiana czasu z letniego na zimowy. 1 listopada cofniemy wskazówki zegarków z godz. 3.00 na godz. 2.00, dzięki czemu noc będzie trwała godzinę dłużej.

W USA i Kanadzie czas zimo-

Parlamentu, który uzyskał 239 głosów, co przełożyło się na 5, 27 proc. głosów.

Uprawninych do głosowania czyli tych co się zarejestrowali do wyborów było 5251osób, z czego głosowało 4594, czyli 87,49 procent.

O wynikach wyborów w Polsce

Co będzie dalej z pomnikiem?

wy i letni stosuje się z wyjątkiem pewnych regionów.

Unia Europejska, w tym Polska do czasu zimowego wróciła w ostatnią niedzielę października.

Tym samym wracamy do 6godzinnej różnicy czasu między Kanadą a Polską.

kim planom, tłumacząc "w prywatnych rozmowach", że "nie chcą traktować Moskwy jako stałego wroga lub izolować jej od Europy, mimo prowokacji i tarć w sprawie Ukrainy".

Przedstawiciele NATO, na których powołuje się "WSJ", tłumaczą, że Berlin nie wyraża zgody na znaczne zwiększenie obecności wojskowej Sojuszu na wschodniej flance, "jednak może poprzeć skromniejszy wzrost" liczby żołnierzy.

"Nawet jeżeli plan zostanie zaakceptowany, NATO będzie dysponować na wschodniej flance małymi siłami - ledwo wystarczającymi do powstrzymania inwazji. Jednak wielu przedstawicieli (Sojuszu) wierzy, że wystarczą, aby zademonstrować, iż Zachód pozostaje przywiązany do wzajemnych zobowiązań obronnych" - podkreśla "WSJ". Dodaje też, że nawet mały oddział może stanowić "wał ochronny" przed działaniami tzw. zielonych ludzików, którzy pojawili się w zeszłym roku na Ukrainie.

"WSJ" dostrzega, że plan rozbudowy obecności wojskowej na wschodzie Europy budzi obawy niektórych państw członkowskich. Ostrzegają one, że nawet symboliczna obecność wojskowa w pobliżu rosyjskiej granicy może sprowokować konflikt z władzami w Moskwie.

"Aby tego uniknąć, zwracają one uwagę, NATO powinno skoncentrować się na innych metodach odstraszania, takich jak de-

monstrowanie zdolności do szybkiego przemieszczania dużych oddziałów poprzez prowadzenie ćwiczeń, jakie obecnie trwają w Hiszpanii i Portugalii" - napisano w "WSJ".

Informatorzy gazety zwracają uwagę, że plany rozmieszczenia większych oddziałów NATO w Europie Wschodniej są na razie na "etapie wstępnym".

cej zbiórkę pieniędzy na pomnik: Ludwikiem Klimkowskim, prezesem zarządu, i Anną Dombrovską.

Jak podały gazety "Ottawa Citizen", a także "National Post", cytując burmistrza Watsona, powiedział on wyraźnie, że w chwili obecnej projekt musi zaczekać i zostać poddany właściwej konsultacji społecznej, do czego w jego przekonaniu nie doszło poprzednio.

Watson zakwestionował proces, który doprowadził do akceptacji lokalizacji i wielkości pomnika, podkreślając, że wielu lokalnych polityków wszystkich trzech szczebli rządowych było przeciwnych projektowi w jego postaci ustalonej między Tribute to Liberty i rządem premiera Harpera. dokończenie na str. 6

Ukraińcy ujawniają dane Rosjan walczących w Syrii Kijów Założona na Ukrainie wspólnota internetowa InformNapalm opublikowała personalia rosyjskich lotników, którzy uczestniczą w operacji wojskowej w Syrii. Koordynator wspólnoty Roman Burko powiedział PAP, że jest to tylko część danych, które zebrali wolontariusze. "Mamy bardzo dużo informacji na temat rosyjskich wojskowych w Syrii, ale udostępniamy je stopniowo jako odpowiedź na rosyjską agresję wojskową" poinformował Burko.

InformNapalm nie ukrywa, że rozpowszechnione przez niego informacje to reakcja na doniesienia organizacji Human Rights Watch (HRW), według których w wyniku rosyjskich nalotów przeprowadzonych 15 października na północ od miasta Hims zginąć miało 59 cywilów, w tym 33 dzieci. Rosja zdementowała te wiadomości.

InformNapalm zaprezentował we wtorek infografikę z danymi personalnymi 11 rosyjskich

pilotów i nawigatorów uczestniczących w nalotach w Syrii. Podano w niej ich imiona i nazwiska, daty urodzenia, stopnie wojskowe, przynależność do jednostek, informacje o wykształceniu oraz zaprezentowano ich zdjęcia.

W infografice przedstawiono również samoloty obsługiwane przez wymienione osoby, numery boczne, nazwy baz wojskowych, w których na stałe stacjonują i numery jednostek, do których te maszyny są przypisane.

Wspólnota podkreśla, że materiały te zgromadzono z ogólnie dostępnych źródeł, m.in. z sieci społecznościowych.

Burko, który jest ukraińskim dziennikarzem wojskowym, wyjaśnił, że na początku października InformNapalm postawił Moskwie ultimatum, w którym ostrzegł, że dane rosyjskich żołnierzy w Syrii będą publikowane za każdym razem, gdy dojdzie do złamania porozumień o wstrzymaniu ognia w Donbasie.

strona 2

Gazeta 44, 30 października - 5 listopada 2015

www.gazetagazeta.com

AKTUALNOŚCI

Rosyjskie samoloty niosą śmierć w Syrii

W Wiedniu rozmowy ws. Syrii Wiedeń Ministrowie spraw zagranicznych Rosji, USA, Arabii Saudyjskiej i Turcji rozpoczęli w czwartek wieczorem w Wiedniu rozmowy na temat rozwiązania konfliktu w Syrii. To drugie spotkanie tych ministrów w ciągu niespełna tygodnia.

Podczas pierwszego szefowie dyplomacji: USA John Kerry, Rosji Siergiej Ławrow, Arabii Saudyjskiej Adil ibn Ahmad adDżubeir i Turcji Feridun Sinirlioglu nie zdołali osiągnąć przełomu w kwestii syryjskiego uregulowania. Niemniej wyrazili chęć kontynuowania rozmów.

Toczą się one przy drzwiach zamkniętych.

Wcześniej w czwartek w Wiedniu doszło też do spotkań dwustronnych: i Ławrow i Kerry rozmawiali z szefem dyplomacji

Iranu Moahmmadem Dżawadem Zarifem. W piątek do ministrów spraw zagranicznych USA, Rosji, Arabii Saudyjskiej i Turcji mają dołączyć przedstawiciele wielu innych państw, w tym Egiptu, Libanu, Iraku i Iranu.

Iran został po raz pierwszy zaproszony na międzynarodowe rozmowy ws. Syrii. Teheran wraz z Moskwą - jest jednym z najważniejszych sojuszników prezydenta Syrii Baszara el-Asada, którego odsunięcia od władzy chcą m.in. USA i Arabia Saudyjska.

"Ci, którzy próbowali zakończyć syryjski kryzys, doszli do wniosku, że bez Iranu nie uda się osiągnąć rozsądnego rozwiązania" - powiedział w czwartek po przybyciu do Wiednia szef irańskiej dyplomacji.

Damaszek Rosyjskie ataki lotnicze w Syrii spowodowały jak dotąd śmierć około 600 osób, spośród których jedną trzecią stanową cywile - oceniło w czwartek mające siedzibę w Wielkiej Brytanii Syryjskie Obserwatorium Praw Człowieka.

Z danych udostępnionych przez obserwatorium wynika, że prowadzona przez Rosję operacja wojskowa przyczyniła się do śmierci 410 syryjskich rebeliantów walczących w różnych formacjach zbrojnych. Ofiary wśród ludności cywilnej oszacowano na 185 osób.

Syryjskie Obserwatorium Praw Człowieka gromadzi i przetwarza dane napływające bezpośrednio z Syrii od miejscowych informatorów. Wynika z nich, że tylko w okresie od 20 października w wyniku rosyjskich nalotów zginęło 230 osób. Dyrektor Sy-

ców z Syrii, co staje się przyczyną poważnych napięć politycznych.

Rosja ma też liczne powody, by zabiegać o ocieplenie relacji z Berlinem; sankcje gospodarcze w połączeniu ze spadkiem cen ropy odbiły się bardzo negatywnie na rosyjskiej gospodarce, która może się skurczyć w tym roku nawet o 4 proc.

"Kreml lobbuje więc intensywnie w wielu krajach unijnych (...), by złagodzić sankcje, i organizuje spotkania z wysokiej rangi europejskimi politykami, by dowieść, że Rosja nie jest izolowana, ale przede wszystkim po to, by doprowadzić do spięć między krajami członkowskimi UE" - wyjaśnia Stratfor.

Przebywający z nieoficjalną wizytą w Rosji były prezydent Francji Nicolas Sarkozy został przyjęty w czwartek po południu przez prezydenta Władimira Putina w jego podmoskiewskiej rezydencji.

"Rosja i Europa powinny ze sobą współpracować" - oświadczył Sarkozy po spotkaniu z prezydentem Putinem w jego rezydencji w Nowo-Ogariewie. Opowiedział się za odejściem od kon-

podają źródła zachodnie - dokonuje nalotów także na pozycje wspieranych przez USA rebeliantów walczących z reżimem prezydenta Syrii Baszara el-Asada.

Moskwa stanowczo zaprzecza, że ataki rosyjskiego lotnictwa powodują straty wśród ludności cywilnej.

Syryjczycy przeglądają ruiny zniszczonego w nalocie bombowym szpitala w miejscowości Douma blisko Damaszku 29 października br. W nalocie sił wiernych prezydentowi wspieranych przez Rosjan zginęło ponad 10 osób Mohammed Badra PAP/EPA

Myśliwce USA odeskortowały rosyjskie samoloty Waszyngton Cztery amerykańskie myśliwce F-18 wystartowały we wtorek w trybie alarmowym z lotniskowca USS Ronald Reagan i przechwyciły, a następnie odeskortowały dwa rosyjskie samo-

Niemcy mają dość sankcji wobec Rosji Austin Gdy wicekanclerz Niemiec Sigmar Gabriel spotkał się w Moskwie z Władimirem Putinem, Berlin wysłał czytelny sygnał, że chce złagodzenia lub całkowitego zniesienia sankcji wobec Rosji - podał w czwartek amerykański ośrodek analityczny Stratfor.

"Oficjalnym powodem wizyty (Gabriela) są rozmowy na temat dwustronnej wymiany handlowej, ale (...) spotkanie to zdaje się sugerować, że Berlin szuka sposobów na to, by zmodyfikować lub znieść karne ograniczenia nałożone na Moskwę" - pisze Stratfor.

Przed wyjazdem Gabriela niemieckie ministerstwo gospodarki, którego jest on szefem, wydało komunikat, z którego wynika, że eksport niemieckich towarów do Rosji zmalał w pierwszej połowie 2015 roku o ponad 31 proc. w zestawieniu z tym samym okresem w roku poprzednim.

Zważywszy na to, że ożywienie gospodarcze w Europie jest wciąż bardzo kruche, a dynamika rozwoju Chin spada, Berlin najprawdopodobniej stara się zdywersyfikować swoje rynki eksportowe. Tymczasem unijne sankcje, zakazujące sprzedaży unijnych dóbr do Rosji, komplikują taką strategię - ocenia Stratfor.

Berlin chce też zacieśnić współpracę energetyczną z Rosją - pisze ośrodek, przypominając, że Niemcy są największym odbiorcą rosyjskiego gazu. "Zmusza to Berlin do szukania równowagi między ograniczaniem wpływów Moskwy w Europie Środkowej i Wschodniej a zabieganiem o to, by Rosja nadal sprzedawała gaz po przystępnych cenach" - przypomina Stratfor.

Ponadto Berlin uważa Rosję za ważnego gracza w kryzysie syryjskim, a Niemcy są krajem przyjmującym najwięcej uchodź-

ryjskiego Obserwatorium Praw Człowieka Rami Abdul Rahman informował w połowie października o stratach sięgających 370 osób.

Rosja włączyła się do konfliktu syryjskiego 30 września. Deklaruje, że jej lotnictwo zwalcza Państwo islamskie (IS), ale - jak

frontacji w relacjach Zachodu z Rosją.

Rosyjski przywódca nie krył radości z powodu spotkania.

"Upłynęło wiele czasu, odkąd widzieliśmy się po raz ostatni. Od tamtego czasu wiele się zdarzyło w Europie, na świecie, a także w naszych stosunkach dwustronnych" - powiedział. Wizyta francuskiego polityka została ostro skrytykowana we Francji.

Włochy i Francja oraz kilka innych krajów unijnych przyjęłyby z ulgą zniesienie sankcji nałożonych na Rosję po zajęciu przez nią Krymu, ale "większość krajów Europy Wschodniej chce zachowania twardego stanowiska wobec Rosji".

Wicekanclerz Niemiec Sigmar Gabriel rozmawiał też z prezesem Gazpromu Aleksiejem Millerem na temat budowy gazociągu Nord Stream 2, której sprzeciwiają się Ukraina, Polska, Słowacja, Litwa i Łotwa. Komisja Europejska zapowiedziała na początku października, że dokona rygorystycznej oceny planów rozbudowy gazociągu Nord Stream, który będzie musiał być w 100 procentach zgodny z unijnymi przepisami.

FOTKA TYGODNIA

W trzęsieniu ziemi, które nawiedziło w poniedziałek Azję Południową, zginęło ponad 400 osób,a ponad 1200 zostało rannych, głównie w Pakistanie i Afganistanie. Prawdopodobnie nie jest to jeszcze ostateczny bilans kataklizmu. Na zdjęciu zniszczone domy w pakistańskiej miejscowości Chitral 29 października br.

Omer Saleem PAP/EPA

loty, które zbliżyły się do okrętu poinformował w czwartek Pentagon i Biały Dom. Dwa samoloty Tu-142 znalazły się w odległości około jednej mili morskiej od okrętu. Rzecznik Białego Domu Josh Earnest poinformował, że USS Ronald Reagan prowadził manewry na międzynarodowych wodach Morza Japońskiego, a odeskortowanie rosyjskich maszyn nie doprowadziło do żadnej "znaczącej konfrontacji".

Kapitan lotniskowca Jeff Davis powiedział, że "nic nie wskazywało na to, by samoloty (rosyjskie) mogły stanowić bezpośrednie zagrożenie", ale myśliwce in-

terweniowały, ponieważ "jest to standardowa procedura zobowiązująca amerykańskie samoloty do eskortowania wszelkich maszyn lecących w pobliżu amerykańskich okrętów".

Zdaniem kapitana "incydenty takie nie zdarzają się często".

Przeznaczony do zwalczania okrętów podwodnych czterosilnikowy turbośmigłowy Tu-142 to modyfikacja bombowca strategicznego Tu-95 (w kodzie NATO Bear).

USS Ronald Reagan to lotniskowiec z napędem nuklearnym, który stacjonuje w japońskim porcie Yokosuka; załoga okrętu liczy 5 tys. osób.

Polacy emigrujący do Berlina nie mają zamiaru wracać do kraju Berlin Polacy osiedlający się w stolicy Niemiec Berlinie są młodzi, wykształceni i nie mają zamiaru - w przeciwieństwie do przedstawicieli innych nacji wracać do kraju - wynika z raportu Instytutu Minor dla berlińskiego ministerstwa pracy i integracji.

Wyniki badań przedstawiła w czwartek minister pracy i integracji Berlina Dilek Kolat.

Minor przeprowadził ankietę wśród obywateli sześciu państw, chętnie osiedlających się w Berlinie od 2008 roku w celu podjęcia pracy.

47 proc. Polaków zadeklarowało, że przyjechali do stolicy Niemiec na stałe. Podobną opinię wyraziło tylko 30 proc. Bułgarów, 29 proc. Rumunów i 16,5 proc. Włochów. Zostać na stałe w Niemczech chce 13,5 proc. Hiszpanów i 8 proc. Francuzów.

Prawie 40 proc. Polaków nie potrafiło określić, jak długo chcą zostać w Niemczech. 6 proc. chce mieszkać w Berlinie ponad pięć lat, kolejne 6 proc. przez okres od 2 do 5 lat. Niewielki odsetek naszych rodaków deklaruje krótszy pobyt.

Najliczniejszą grupą wiekową (66,4 proc.) wśród imigrantów z Polski są młodzi ludzie w wieku od 18 do 35 lat. 23,3 proc. mieści się w przedziale 36-45 lat, a 8,2 proc. w grupie 46-55 lat. Do Berlina emigruje zdecydowanie więcej kobiet - 69,3 proc. - niż

mężczyzn - 30,7 proc.

Niemal połowa (47,6 proc.)

Polaków osiedlających się w Berlinie ma wykształcenie wyższe.

Wśród innych badanych nacji odsetek absolwentów wyższych uczelni jest jednak zdecydowanie wyższy: Francja - 87,2 proc., Hiszpania - 83,1 proc., Włochy 75,8 proc., Rumunia - 56,4 proc.

Polska wyprzedza jedynie Bułgarię - 38,2 proc. imigrantów z wyższym wykształceniem.

Wśród przyczyn wyjazdu z kraju Polacy najczęściej wymieniają, podobnie jak Bułgarzy i Rumuni, szanse na zatrudnienie i lepsze warunki pracy oraz zapewnienie przyszłości dzieciom, a także naukę języka. Francuzi przyjeżdżają do Berlina, aby zdobyć doświadczenie zagraniczne, poznać miasto i szlifować język niemiecki - czytamy w raporcie.

W poprzedniej dekadzie liczba Polaków przyjeżdżających do Berlina była mniejsza od liczby opuszczających to miasto.

Dopiero od 2011 roku tendencja ta się odwróciła. W 2013 r. bilans dodatni wyniósł prawie 4 tys. osób; w zeszłym roku 2,4 tys.

W połowie 2014 r. w Berlinie było zameldowanych prawie 52 tys. obywateli z polskim paszportem.

Jak podał Minor, w badaniach przeprowadzonych pomiędzy kwietniem a czerwcem 2015 roku uczestniczyło 1570 osób, w tym 328 Polaków.

www.gazetagazeta.com

Gazeta 44, 30 października - 5 listopada 2015

strona 3

AKTUALNOŚCI

Chiny odchodzą od polityki jednego dziecka Pekin Chiny ogłosiły w czwartek decyzję o zniesieniu obowiązującej od ponad 30 lat polityki jednego dziecka i zezwoleniu wszystkim parom na posiadanie dwojga dzieci. Eksperci nie wróżą jednak nagłego wyżu demograficznego i rozwiązania problemów społecznych.

Informację o odejściu od polityki jednego dziecka przekazała agencja Xinhua po zakończeniu czterodniowego plenum Komitetu Centralnego rządzącej Komunistycznej Partii Chin (KC KPCh). "Chiny całkowicie wprowadzą przepisy zezwalające każdej parze na posiadanie dwojga dzieci w odpowiedzi na starzenie się społeczeństwa" - napisano w oficjalnym komunikacie.

Nie podano szczegółów dotyczących daty wprowadzenia nowych przepisów w życie.

Część komentatorów uznała czwartkową decyzję za historyczną. Eksperci oceniają jednak, że

została podjęta za późno i prawdopodobnie nie wyeliminuje problemów, które przyniosła obowiązująca przez ponad trzy dekady ścisła kontrola urodzin.

Podkreślają, że młodzi Chińczycy, zwłaszcza w dużych miastach, wcale nie chcą mieć więcej dzieci, głównie z przyczyn finansowych.

Odejście od polityki jednego dziecka nie wyeliminuje w najbliższym czasie różnicy między liczbą mężczyzn i kobiet. "Łódź demografii skręca powoli, jeśli w ogóle" - skomentował na Twitterze obserwator Chin i były wykładowca uniwersytetu Tsinghua w Pekinie Patrick Chovanec.

Chińscy i zagraniczni socjologowie od lat naciskali na Pekin, by złagodził lub całkowicie zlikwidował przepisy ograniczające liczbę potomstwa. Eksperci zwracali uwagę na poważne problemy społeczne, jakie przyniosła polityka jednego dziecka, w

UE grozi rozpad z powodu kryzysu migracyjnego Rzym Przewodniczący Parlamentu Europejskiego Martin Schulz i szefowa unijnej dyplomacji Federica Mogherini ostrzegli w wywiadach dla włoskiej prasy przed groźbą rozpadu i dezintegracji Unii, jeśli obecny kryzys migracyjny nie zostanie rozwiązany wspólnymi siłami.

W czwartkowym wywiadzie dla dziennika "Corriere della Sera" Schulz komentując fakt, iż w ciągu miesiąca od zawarcia unijnego porozumienia w sprawie rozmieszczenia 40 tysięcy uchodźców w krajach członkowskich, wysłano z Włoch tylko 90 osób do Szwecji i Finlandii, uznał, że są to "dane szokujące.

"Ale nie jestem zdziwiony" zastrzegł.

"Widzę dobrze i to od dawna niechęć rządów do dotrzymania obietnic, które składają w Brukseli" - stwierdził szef PE. Jego zdaniem w sprawie obiecanej relokacji migrantów Włochy zostały oszukane. Zaapelował do krajów członkowskich, by wywiąza-

ły się ze swych zobowiązań przyjęcia uchodźców.

"Pewnym państwom wydaje się, że mogą udzielić na poziomie krajowym odpowiedzi na problem globalny. To jest po prostu niemożliwe" - uważa Schulz. Jego zdaniem "niestabilność w samej Unii może doprowadzić do jeszcze większego napływu migrantów". Dlatego, dodał, jedyną możliwością jest wspólna odpowiedź.

Polityczne podziały w Unii na tle kryzysu imigracyjnego mogą w jego opinii mieć negatywny wpływ na wspólny rynek.

Relokacja uchodźców, wskazał Schulz, powinna być "systematyczna i obowiązkowa". Zarazem przestrzegł przed jakimikolwiek cięciami finansowymi kosztem świadczeń dla obywateli z powodu napływu imigrantów.

Wyjaśnił, że jako były burmistrz niemieckiego miasta Wuerselen wie, że oznaczałoby to "nastawianie jednych przeciwko drugim".

Rosja oskarża Polską o "wojnę z pomnikami" Moskwa Władze Polski nadal ignorują apele Rosji o przerwanie "wojny z pomnikami" - oznajmiła w czwartek rzeczniczka MSZ Rosji Maria Zacharowa. Zapewniła też o gotowości do współpracy z nowym rządem w Polsce pod warunkiem wzajemnego poszanowania interesów narodowych.

"Władze polskie nadal ignorują rosyjskie apele o przerwanie rozpoczętej »wojny z pomnikami«" - powiedziała Zacharowa, cytowana przez agencję TASS. Jak relacjonuje agencja, rzeczniczka podała szereg przykładów, w szczególności demontaż pomnika generała Armii Czerwonej Iwana Czerniachowskiego.

Zacharowa zaznaczyła, że stanowisko Rosji pozostaje "niezmienne".

"Opieramy się na tym, że umowa z 22 lutego 1994 roku pomiędzy rządami Rosji i Polski o grobach i miejscach pamięci ofiar wojny i represji, która dotyczy

zarówno cmentarzy wojskowych, jak i osobno stojących pomników, powinna być ściśle przestrzegana przez stronę polską" powiedziała.

Rzecznik polskiego MSZ Marcin Wojciechowski wcześniej podkreślał w rozmowie z PAP, że polsko-rosyjska umowa międzyrządowa ws. upamiętnień jest realizowana.

"Państwo otacza opieką cmentarze i miejsca pochówku. Decyzje dotyczące pomników leżą w gestii władz lokalnych" - mówił Wojciechowski, odnosząc się do kwestii pomnika Czerniachowskiego.

W czwartek Zacharowa powiedziała też, że widoczna jest i "odwrotna tendencja". Rzeczniczka wymieniła - jak relacjonuje TASS - przypadki dbania o sowieckie pomniki przez organizacje polskie.

"Chcielibyśmy wyrazić wdzięczność polskim organizacjom społecznym" - powiedziała przedstawicielka MSZ.

tym olbrzymia dysproporcja płci, brak rąk do pracy i spodziewany kryzys systemu emerytalnego. W 2012 roku po raz pierwszy od dziesięcioleci spadła liczba ludności w wieku produkcyjnym, wywołując obawy, że Chiny będą pierwszym na świecie krajem, który zestarzeje się, zanim się wzbogaci.

Od lat 80. rodziny wiejskie, którym urodziła się dziewczynka, mogły mieć jeszcze jedno dziecko. Później posiadanie drugiego dziecka umożliwiono również rodzinom miejskim w przy-

padkach, gdy oboje rodzice byli jedynakami. Od 2013 roku dwoje dzieci wolno posiadać wszystkim rodzinom, w których chociaż jedno z małżonków jest jedynakiem.

Na trwającym od poniedziałku plenum KC KPCh dyskutowano też nad projektem nowego planu 5-letniego, który wytycza cele i kierunki rozwoju chińskiej gospodarki na lata 2016-2020. Do końca drugiej dekady XXI wieku Chiny mają się stać „umiarkowanie zamożnym społeczeństwem”, co oznacza podwojenie dochodu per capita w porównaniu z rokiem 2010.

Bloger z Arabii Saudyjskiej z nagrodą Sacharowa PE Liberalny bloger z Arabii Saudyjskiej Raif Badawi otrzyma nagrodę Sacharowa Parlamentu Europejskiego - zdecydowali w czwartek przewodniczący tej instytucji oraz liderzy grup politycznych. Szef PE Martin Schulz zaapelował o zwolnienie wyróżnionego z więzienia.

Badawi został skazany w 2014 r. za ośmieszanie islamu w internecie na 10 lat więzienia, 1000 batów i grzywnę w wysokości ponad 260 tys. dolarów. Do nagrody nominowały go trzy frakcje w PE: socjaliści, Europejscy Konserwatyści i Reformatorzy oraz Zieloni.

"Przypadek Badawiego jest przypadkiem szczególnym, osoby niezwykle odważnej. Jest to człowiek świecący przykładem, który został poddany jednej z najstraszniejszych kar jakie są stosowane w tym kraju. Taką karę można jedynie zakwalifikować jako brutalne tortury" - oświadczył Schulz w Strasburgu podczas posiedzenia europarlamentu.

Szef Parlamentu Europejskiego zwrócił się do króla Arabii Saudyjskiej o natychmiastowe ułaskawienie i zwolnienie Badawiego, by mógł przybyć do Strasburga odebrać nagrodę.

Jak przypominał stosunki między UE a krajami trzecimi zależą też od tego, czy partnerzy "28" przestrzegają praw człowieka. Zaznaczył, że w przypadku Badawiego prawa podstawowe nie tylko nie są respektowane, ale są wręcz rażąco lekceważone.

"Apeluję do króla o zawieszenie wykonania kary, zwolnienie Badawiego, by mógł wrócić do żony, do rodziny i by mógł na posiedzeniu grudniowym odebrać nagrodę" - oświadczył Schulz.

Badawi, bloger i obrońca praw człowieka, został oskarżony o apostazję i skazany przez sąd w Dżuddzie w maju 2014 r. za stworzenie strony internetowej "Wolni saudyjscy liberałowie", która stanowiła forum debaty społecznej, politycznej i religijnej. Uznano to za obrazę islamu.

W styczniu 2015 bloger otrzymał pierwszą serię 50 batów przed meczetem al-Jafali w Dżuddzie.

Odniósł w jej wyniku tak głębokie rany, że kiedy został przewieziony do klinki więziennej na badanie, lekarze stwierdzili, że nie przetrwa kolejnej serii batów.

Jego sprawa wywołała protesty na całym świecie, organizacje praw człowieka i rządy państw zachodnich apelowały do Rijadu o odstąpienie od surowej kary, a USA wzywały do rewizji procesu. W marcu saudyjskie władze wyraziły "zaskoczenie i konsternację" z powodu krytyki, a ministerstwo spraw zagranicznych oświadczyło, że odrzuca wszelkie próby ingerowania w wewnętrzne sprawy kraju.

Parlament Europejski przypominał już wcześniej, że sprawa Badawiego to jeden z wielu przypadków, w których na saudyjskich obrońców praw człowieka i orędowników reform wydawane są surowe wyroki i są oni prześladowani za wyrażanie swoich poglądów. W Arabii Saudyjskiej w 2014 r. dokonano egzekucji 87 osób, głównie przez publiczne ścięcie.

W ścisłej czołówce wśród nominowanych do nagrody Sacharowa byli także zamordowany w lutym br. rosyjski opozycjonista Borys Niemcow oraz wenezuelska opozycja, reprezentowana przez organizację Mesa de la Unidad Democratica (Okrągły Stół Jedności Demokratycznej).

Przez św na sk iat róty Sztokholm - W związku z falą podpaleń ośrodków dla uchodźców w Szwecji miejsca, gdzie będą oni umieszczani, nie będą podawane do publicznej wiadomości - poinformowały władze.

W ciągu ostatnich miesięcy ośrodkl płonęły już kilkanaście razy.

*** Pekin - Przebywająca z wizytą w Pekinie kanclerz Niemiec Angela Merkel zapewniła w czwartek, że wierzy w rozwój chińskiej gospodarki. Podkreśliła, że Berlin opowiada się za "bardzo szybkim" zawarciem traktatu o popieraniu i ochronie inwestycji między Pekinem a UE.

*** Bruksela - Zamordowany w lutym br. rosyjski opozycjonista Borys Niemcow został laureatem przyznawanej w Belgii międzynarodowej nagrody im. Jeana Reya - podała w czwartek frakcja liberałów w Parlamencie Europejskim.

*** Waszyngton - Trzecia debata prezydencka Republikanów, która odbyła się w środę w Colorado była zdecydowanie bardziej zacięta od poprzednich.

Próbując zaistnieć, kandydaci atakowali siebie nawzajem, a także media i dziennikarzy CNBS, oskarżając ich o sprzyjanie Demokratom.

*** Male - Na Malediwach przyjęto nową, kontrowersyjną ustawę, która pozwoli na instalowanie kamer w domach podejrzanych o sympatyzowanie z Państwem Islamskim (IS) oraz aresztowanie tych, którzy wstąpili w jego w szeregi - poinformował w czwartek szef MSW Umar Naseer.

*** Rzym - W ciągu pół wieku powierzchnia lodowców we włoskich Alpach zmniejszyła się o jedną trzecią- podali naukowcy. Włochy straciły w wyniku topnienia lodowców rezerwy wody równe pojemności 800 tysięcy basenów olimpijskich albo czterech wielkich jezior.

*** Waszyngton - Kontrolowana przez Republikanów Izba Reprezentantów przyjęła w środę wynegocjowane z Białym Domem porozumienie budżetowe, które na dwa lata uchroni USA przed ryzykiem tzw. shutdownu, czyli paraliżu instytucji federalnych oraz niewypłacalnością kraju. Oczekuje się, że także Senat przyjmie tę samą ustawę do końca tygodnia.

*** Waszyngton - Kongresmen Paul Ryan został w środę nominowany przez Republikanów w Izbie Reprezentantów na jej spikera. Oznacza to zażegnanie przynajmniej tymczasowe - kryzysu w partii, która z powodu podziałów od miesiąca nie była w stanie wybrać swego lidera.

*** Paryż - Prezydent Andrzej Duda w środę w Paryżu odznaczył osoby działające na rzecz Polonii we Francji. "Liczę, że odczujecie nową jakość spojrzenia na sprawy Polaków mieszkających za granicą" - zwrócił się Duda do uczestników spotkania w polskiej ambasadzie.

*** Berlin - W Centrum Dokumentacji Nazizmu w Monachium otwarto w środę wystawę "Powstanie Warszawskie 1944". Patronat nad ekspozycją, ukazującą historię 63 dni walk oraz dzieje stolicy Polski od 1918 r., objęli prezydenci Polski i Niemiec - Andrzej Duda i Joachim Gauck.

*** Bruksela - Unia Europejska i Liechtenstein, będący od dawna na cenzurowanym za ścisłe przestrzeganie tajemnicy bankowej, podpisały w środę umowę o wzajemnym przekazywaniu sobie informacji o posiadaczach kont bankoNa zdjęciu z 22 stycznia br. członkowie Amnesty International protestują w obronie Ba- wych, by lepiej walczyć z unikaniem dawiego pod ambasadą saudyjską w Londynie Facundo Arrizabalaga PAP/EPA płacenia podatków.

Gazeta 44, 30 października - 5 listopada 2015

strona 4

www.gazetagazeta.com

AKTUALNOŚCI

PO przed powyborczymi porządkami

POLSKI PiS może wystąpić o skrócenie kadencji sejmików Gdańsk Wybory parlamentarne potwierdziły, iż wynik ubiegłorocznych wyborów do sejmików wojewódzkich został co najmniej wypaczony - ocenił szef SLD Leszek Miller. Jego zdaniem PiS może wystąpić z inicjatywą skrócenia kadencji sejmików. Według rzeczniczki PiS jest to temat zastępczy.

Miller był pytany w czwartek na konferencji prasowej, czy są podstawy do skrócenia kadencji sejmików wojewódzkich, o której to możliwości mówili przedstawiciele PiS po wyborach samorządowych. Zdaniem polityka w tej sprawie "wszystko zależy od Jarosława Kaczyńskiego i jego partii".

Miller przypomniał wcześniej, że Kaczyński tuż po ubiegłorocznych wyborach samorządowych podważył ich wiarygodność i przedstawił projekt ustawy skracającej kadencję sejmików wojewódzkich. "Jeżeli prezes Kaczyński podtrzyma swoją decyzję, to należałoby się liczyć, że w niedługim czasie projekt tej ustawy zostanie przedstawiony Sejmowi. Nie wiem, czy tak będzie.

Taka możliwość istnieje" - podkreślił.

Rzeczniczka PiS Elżbieta Witek odnosząc się do słów szefa SLD na temat sejmików oceniła w rozmowie z PAP, że to "temat zastępczy", którym PiS się nie zajmuje. "Zajmujemy się sprawami, które są dla Polaków ważne, czyli realizacją programu" oświadczyła.

Zdaniem przewodniczącego SLD "wybory parlamentarne potwierdziły, iż wynik wyborów do sejmików wojewódzkich został co najmniej wypaczony".

"Rok temu PSL otrzymał 24 procent głosów do sejmików wojewódzkich, a teraz w wyborach parlamentarnych tylko pięć procent. Jest się nad czym zastanawiać. Jeśli do tego dodamy olbrzymią liczbę głosów nieważnych, które wtedy padły, to teza, iż nie wszystko było w porządku w wyborach samorządowych, da się obronić" - uważa szef SLD. Jak zaznaczył, PSL uzyskało wówczas też premię wynikającą z tego, że lista tego ugrupowania znajdowała się na pierwszej stronie książeczki do głosowania w wyborach samorządowych. "Niektórzy eksperci z Fundacji Batorego oceniają, że ta premie mogła wynosić nawet 700 tysięcy głosów" - dodał Miller. "Są więc podstawy, dla których PiS może z taką inicjatywą (skrócenia kadencji sejmików) wystąpić" - podsumował.

Miller był też pytany, czy ewentualne skrócenie kadencji sejmików nie byłoby złamaniem zasad demokracji. Polityk przypomniał, że w latach 90. ówczesny parlament wydłużył o kilka miesięcy kadencję sejmików, a sprawą zajmował się wówczas Trybunał Konstytucyjny, który orzekł, że wydłużenie kadencji było zgodne z ustawą zasadniczą. Miller dodał, że TK z własnej inicjatywy powiedział wówczas, iż zgodne z konstytucją byłoby także skrócenie kadencji sejmików. "Oczywiście nie wiem, czy obecny skład Trybunału Konstytucyjnego podzieliłby tę opinię, ale wtedy tak Trybunał postanowił" - zaznaczył Miller. Jak dodał, nie ma wiedzy, czy PiS wystąpi z inicjatywą skrócenia kadencji sejmików.

Warszawa Premier Ewa Kopacz i szef MSZ Grzegorz Schetyna wiele wskazuje na to, że to właśnie oni zmierzą się w walce o fotel szefa PO, choć politycy Platformy nie wykluczają, że do wyścigu o fotel lidera włączą się kolejni pretendenci.

Wcześniej, przy okazji pierwszego posiedzenia nowego Sejmu, ukonstytuuje się klub Platformy, który wybierze swego przewodniczącego. Współpracownicy Ewy Kopacz są zdania, że to właśnie ona powinna stanąć na jego czele; przeciwnicy obecnej premier przekonują z kolei, że nie ma ona szans na wybór.

Zgłoszenia własnego kandydata na przewodniczącego klubu nie wykluczają stronnicy Grzegorza Schetyny. W kontekście wyboru szefa klubu pojawia się też nazwisko obecnego ministra sprawiedliwości Borysa Budki.

Zgodnie ze statutem PO, przewodniczącego tej partii wybierają wszyscy jej członkowie w wyborach bezpośrednich. Kopacz, która jest obecnie pełniącą obowiązki przewodniczącego PO, o zamiarze potwierdzenia swego przywództwa poinformowała po wtorkowym posiedzeniu zarządu Platformy. W czwartek chęć startu na szefa PO zadeklarował Schetyna.

Część polityków PO jest zdania, że do walki wyborczej po-

posiedzenia Sejmu i Senatu na dzień przypadający w ciągu 30 dni od dnia wyborów; po tegorocznych wyborach inauguracyjne posiedzenia najpóźniej muszą więc odbyć się do 24 listopada. Na pierwszym posiedzeniu Sejmu nowej kadencji posłowie składają ślubowanie poselskie, odbywa się wybór marszałka, a dotychczasowy premier składa dymisję rządu.

Pierwsze posiedzenie otwiera marszałek senior powołany przez prezydenta spośród najstarszych wiekiem posłów. Marszałek senior pełni swoją funkcję do wyboru marszałka Sejmu.

Według danych przygotowanych przez Kancelarię Sejmu, najstarszym posłem VIII kadencji będzie 77 - letni Andrzej Smirnow (PiS). Następnie w kolejności są: Iwona Śledzińska-Katarasińska (PO); Kornel Morawiecki (Kukiz'15); Zbigniew Pawłowicz (PO); Józef Lassota (PO); Stefan Niesiołowski (PO) i Jan Szyszko

Radek Pietruszka PAP

winno stanąć więcej kandydatów.

"Platformę zabija konflikt Schetyna-Tusk, szefem partii powinna być osoba, która jest poza tym konfliktem. To jedyna szansa na stworzenie nowej Platformy i wygrywanie przyszłych wyborów" podkreślił w rozmowie z PAP szef śląskiej PO Tomasz Tomczykiewicz. Jego zdaniem, szefem PO powinna być "młoda twarz, ktoś z młodego pokolenia, kto nie uczestniczył w konflikcie TuskSchetyna i nie opowiedział się po żadnej ze stron".

Nadzieję na to, że aspiracje przywódcze ujawnią także inni politycy PO wyraził w rozmowie z PAP szef zachodniopomorskiej

Platformy Stanisław Gawłowski.

"Mamy dwóch bardzo mocnych kandydatów, mam nadzieję, że będą kolejne osoby, to by oznaczało, że dyskusja o przyszłości w PO będzie lepsza i prawdziwsza" - podkreślił polityk.

Część liderów Platformy nieoficjalnie wskazuje, że jeśli nie pojawi się trzeci kandydat w walce o fotel szefa PO, to Schetyna ma duże szanse na zwycięstwo.

"To cały czas mocny zawodnik" ocenił w rozmowie z PAP jeden z szefów regionów. Zaznaczył przy tym jednak, że minister spraw zagranicznych to "stara twarz Platformy". "Zostałoby po staremu" - dodał.

Od listopada samotne kobiety nie mogą korzystać z in vitro

Małopolanie coraz bardziej zadowoleni z życia

wy utracą do nich prawa. W myśl ustawy zarodki takie po 20 latach zostaną przekazane do anonimowego dawstwa.

Odnosząc się do tych zastrzeżeń resort zdrowia wskazywał, że ustawa o in vitro rozstrzygnęła, że prawo samotnych kobiet do posiadania potomstwa zajmuje w hierarchii wartości pozycję podrzędną względem prawa dziecka do posiadania obojga rodziców.

Wiceminister zdrowia Igor Radziewicz-Winnicki w piśmie przesłanym Stowarzyszeniu "Nasz Bocian" przyznawał, że ustawa zmienia sytuację osób samotnych, które zdecydowały się na in vitro. Od listopada transfer zarodka jest możliwy "jedynie w przypadku zapewnienia przyszłemu dziecku prawa do przyjścia na świat i wychowywania w pełnej rodzinie, tj. w sytuacji pozostawania przez biorczynię w związku małżeńskim lub we wspólnym pożyciu". Wyjątkiem od tej zasady jest jedynie śmierć jednego z partnerów, która nastąpi po utworzeniu zarodków wówczas wdowa może wykorzystać utworzone wspólnie zarodki.

Kraków Małopolanie są coraz bardziej zadowoleni ze swojego życia. Oceniają, że polepszyła się ich sytuacja finansowa, ale częściej podejmują dodatkową pracę zarobkową. Zmalała też liczba zadłużonych - wynika z badań Małopolskiego Obserwatorium Rozwoju Regionalnego.

Ankietowani dostrzegają pozytywne zmiany w najbliższym otoczeniu. Na pytanie o wygląd najbliższej okolicy w porównaniu do sytuacji sprzed pięciu lat,

acja finansowa jest lepsza niż rok temu. Odsetek deklarujących poprawę sytuacji finansowej spada wraz z wiekiem - najwięcej niezadowolonych jest w grupie wiekowej 45-59. Natomiast wraz ze wzrostem wykształcenia rośnie liczba osób uważających, że ich sytuacja finansowa jest lepsza. Najgorzej swoją obecną sytuację ocenili mieszkańcy Małopolski Zachodniej, a najlepiej - mieszkańcy Krakowa.

Warszawa Samotne kobiety nie mogą korzystać z in vitro, nawet jeśli chcą użyć zarodków już utworzonych z ich komórek jajowych - wynika z ustawy, która wchodzi w życie z początkiem listopada. Zdaniem Rzecznika Praw Obywatelskich przepisy te mogą być niekonstytucyjne.

Rzecznik Praw Obywatelskich Adam Bodnar zaskarżył w czwartek do Trybunału Konstytucyjnego brak przepisów przejściowych w ustawie o leczeniu niepłodności - co powoduje, że samotne kobiety, które zdecydowały zamrozić zarodki, musiałyby znaleźć partnera, aby z nich

4 listopada wręczenie zaświadczeń posłom Warszawa W środę 4 listopada o godz. 12.00 odbędzie się uroczystość wręczenia posłom nowej kadencji zaświadczeń o wyborze - poinformowała PAP Kancelaria Sejmu. Wcześniej - 3 i 4 listopada - odbędą się szkolenia dla tych posłów, którzy w Sejmie zasiądą po raz pierwszy. "(Nowi posłowie) Zobaczą jak wygląda Sejm. Jesteśmy już do tego przygotowani. Mam nadzieję, że szkolenia przebiegną sprawnie i szybko" - powiedziała dziennikarzom marszałek Sejmu Małgorzata Kidawa-Błońska.

Jak wynika z danych Kancelarii Sejmu, w izbie zasiądzie 203 posłów bez stażu parlamentarnego.

Marszałek Sejmu wyraziła także nadzieję, że prezydent Andrzej Duda w ciągu najbliższych dni ogłosi datę pierwszego posiedzenia Sejmu VIII kadencji. Na razie - dodała marszałek Sejmie "nie mamy żadnych informacji".

Prezydent zwołuje pierwsze

Premier Ewa Kopacz, wicepremier i minister obrony Tomasz Siemoniak oraz minister spraw zagranicznych Grzegorz Schetyna przed posiedzeniem rządu, 27 października br.

(PiS). Zgodnie ze wstępną propozycją podziału miejsc na sali posiedzeń Sejmu, na prawo od marszałka Sejmu zasiądzie klub Prawa i Sprawiedliwości (235 posłów), a następnie: Platforma Obywatelska (138), Kukiz'15 (42), Nowoczesna Ryszarda Petru (28) i Polskie Stronnictwo Ludowe (16).

skorzystać. RPO zwracał uwagę, że ustawa przewiduje odpowiedzialność karną za niezgodne z nią wykorzystywanie zarodków.

Jego zdaniem mogłoby to się odnosić m.in. właśnie do kobiet będących w takiej sytuacji. Ponadto kliniki obawiałyby się przeprowadzać zabiegi wobec nich, choć wcześniej zawarły z nimi odpowiednie umowy.

Zdaniem Bodnara oddzielnego rozważenia wymaga kwestia braku dostępności w ustawie procedury in vitro dla samotnych kobiet, ale na razie za wcześnie na decyzje w tej sprawie.

Już w połowie sierpnia Stowarzyszenie "Nasz Bocian", zwróciło uwagę, że zgodnie z ustawą o in vitro kobiety nieposiadające partnera nie będą mogły skorzystać ze zdeponowanych wcześniej przez siebie zarodków, choć są one utworzone z ich komórek jajowych. Stowarzyszenie podkreślało przy tym, że zarodki te powstały przed wprowadzeniem nowych regulacji w życie, a pacjentki nie były świadome, że z chwilą wejścia w życie nowej usta-

blisko 70 proc. osób wskazało, że się poprawił (w tym prawie 13 proc. wskazało, że "zdecydowanie się poprawił").

Częściej na zdecydowaną poprawę otoczenia wskazywały kobiety niż mężczyźni oraz osoby powyżej 60. roku życia. Pozytywne zmiany w swoim otoczeniu dostrzegają szczególnie mieszkańcy Podhala i subregionu tarnowskiego.

W porównaniu do 2012 r. ponad dwukrotnie wzrosła liczba osób deklarujących, że ich sytu-

www.gazetagazeta.com

strona 5

Gazeta 44, 30 października - 5 listopada 2015 AKTUALNOŚCI

Rosyjskie śledztwo ws. katastrofy Tu-154 przedłużone Warszawa Rosyjskie śledztwo w sprawie katastrofy smoleńskiej zostało przedłużone do 10 marca przyszłego roku - poinformowała PAP w czwartek Naczelna Prokuratura Wojskowa. Polska prokuratura otrzymała taką informację od rosyjskiego Komitetu Śledczego.

"Do Wojskowej Prokuratury Okręgowej w Warszawie wpłynął wniosek Komitetu Śledczego Federacji Rosyjskiej, zawierający postulat przekazania polskim obywatelom uznanym w rosyjskim śledztwie dotyczącym katastrofy Tu-154 za osoby pokrzywdzone zawiadomienia o przedłużeniu terminu tego śledztwa do 10 marca przyszłego roku" - powiedział mjr Marcin Maksjan z NPW. Dodał, że wniosek ten jest obecnie realizowany przez pol-

ską prokuraturę; zawiadomienia trafią do wskazanych we wniosku 81 osób mających w rosyjskim śledztwie status pokrzywdzonego. W polskim śledztwie w sprawie katastrofy Tu-154 jest ponad 180 pokrzywdzonych, jednak między polskim a rosyjskim prawem występuje w tej kwestii różnica.

Jak zaznaczył mjr Maksjan, w Polsce osobą pokrzywdzoną w śledztwie zostaje się z mocy prawa, w Rosji jest to decyzja prokuratury.

Prowadząca polskie śledztwo w sprawie katastrofy smoleńskiej warszawska Wojskowa Prokuratura Okręgowa nadal oczekuje natomiast na informację z Rosji o tym, czy skutecznie doręczono dwóm rosyjskim obywatelom członkom Grupy Kierowania Lotami z lotniska Smoleńsk-Północny - wezwań w celu ogłoszenia im

"Nostra aetate" - przełomem w relacjach chrześcijan i Żydów Warszawa Deklaracja "Nostra aetate" stała się prawdziwym przełomem we wzajemnych relacjach chrześcijan i Żydów i uratowała drogę do oczyszczenia pamięci - podkreślają polscy biskupi w liście pasterskim z okazji 50. rocznicy jej ogłoszenia.

"Opowiedzenie się za dialogiem międzyreligijnym stało się profetycznym głosem Kościoła u progu epoki globalizacji" - napisali biskupi w liście pasterskim z okazji 50. rocznicy ogłoszenia deklaracji o stosunku Kościoła do religii niechrześcijańskich "Nostra aetate".

W liście przekazanym w poniedziałek PAP, hierarchowie przypominają, że deklaracja była efektem prac Soboru Watykańskiego II. Została ogłoszona 28 października 1965 roku.

Jak podkreślono, "Nostra aetate" w ciągu półwiecza inspirowała bł. Pawła VI, św. Jana Pawła II, Benedykta XVI i Franciszka do intensywnego rozwijania

dialogu chrześcijan i Żydów.

"Papieże naszych czasów stali się wielkimi świadkami duchowości dialogu, a w przypadku dialogu z Żydami - oprócz bogatego w treści nauczania - obdarzyli Kościół Powszechny wymownymi osobistymi gestami otwartości, przyjaźni i modlitwy" - czytamy w liście.

Podkreślono w nim, że soborowa deklaracja pośród innych rodzajów dialogu wyróżnia dialog chrześcijan i Żydów. "Jego wyjątkowość polega na tym, że rodzi się on ze świadomości duchowego pokrewieństwa obydwu religii. W duchu nauczania Soboru św. Jan Paweł II - nawiązując przy tym do słów Adama Mickiewicza - określał Żydów »starszymi braćmi w wierze«, a Benedykt XVI dodawał, że są oni dla nas również »ojcami w wierze«" - napisali biskupi w liście.

Zaznaczyli również, że "Nostra aetate" stała się prawdziwym przełomem we wzajemnych relacjach chrześcijan i Żydów.

Warszawa Przez kilka najbliższych dni będą się toczyć negocjacje między współpracującymi z PiS Solidarną Polską i Polską Razem nt. obsady ministerialnych stanowisk. Zarówno SP, jak i PR chcą po jednym ministrze w rządzie i po dwóch wiceministrów - dowiedziała się PAP od polityków tych partii.

Jak wynika z rozmów PAP z politykami PiS, taki warunek nie jest do zaakceptowania dla partii Jarosława Kaczyńskiego.

"Pewnie nasi sojusznicy spuszczą z tonu. Wiadomo, negocjacje, trzeba licytować wysoko" powiedział PAP polityk z kierownictwa PiS. Według informatorów PAP "do przyjęcia" dla PiS jest to, że Solidarna Polska i Polska Razem otrzymają po jednym wiceministrze. Oprócz tego lider Polski Razem Jarosław Gowin zostałby ministrem obrony narodowej, o czym mówiła podczas kampanii Beata Szydło.

SP chciałaby otrzymać wiceministra w resorcie sprawiedliwości; mogłaby nim zostać - we-

Płock - Dzięki historykom z Rosji ustalono nazwiska trzyosobowej załogi radzieckiego samolotu Pe-2 z okresu II wojny światowej, który w sierpniu wydobyto z rozlewisk Bzury pod Wyszogrodem (Mazowieckie). Ustalono też datę zestrzelenia maszyny - 18 stycznia 1945 r.

*** Prokurator mjr Marcin Maksjan w rozmowie z mediami

postanowień o przedstawieniu zarzutów i przesłuchania w charakterze podejrzanych w siedzibie polskiej prokuratury wojskowej.

W końcu marca tego roku WPO wydała postanowienie o postawieniu zarzutów dwóm kontrolerom lotów ze Smoleńska.

Jednemu zarzuca się sprowadzenie bezpośredniego niebezpieczeństwa katastrofy, a drugiemu - nieumyślne sprowadzenie katastrofy. Formalnie grozi im do ośmiu lat więzienia.

Polscy prokuratorzy chcą też zwrotu wraku oraz tzw. czarnych skrzynek tupolewa, które są w gestii rosyjskiej prokuratury.

Rosjanie od dawna deklarują przekazanie wraku i skrzynek stronie polskiej, ale dopiero po zakończeniu swojego postępowania w sprawie katastrofy.

Mjr Maksjan poinformował także, że w ostatnich dniach WPO otrzymała kolejną uzupełniającą opinię fizykochemiczną z Cen-

tralnego Laboratorium Kryminalistycznego Policji. O tą opinię zwrócono się po wniosku złożonym jeszcze w styczniu przez pełnomocnika części bliskich ofiar katastrofy mec. Piotra Pszczółkowskiego. "Aktualnie trwa analiza tej opinii uzupełniającej i porównywanie jej z opinią główną, wcześniejszymi opiniami uzupełniającymi i pozostałym materiałem dowodowym" - zaznaczył prokurator.

W początkach kwietnia zeszłego roku WPO informowała, że biegli z CLKP nie znaleźli śladów po wybuchu na pokładzie samolotu Tu-154M. Wnioski biegłych - liczącą ok. 1,3 tys. stron opinię - opublikowano wtedy na stronach internetowych prokuratury; głosiła, że zarówno na ciałach, jak i na częściach samolotu oraz pozostałych przedmiotach nie ujawniono śladów materiałów wybuchowych ani substancji powstałych w wyniku degradacji tych materiałów.

Oświęcim - Tadeusz Sobolewicz, były więzień niemieckich obozów m.in.

Auschwitz, Buchenwald i Flossenbuerg, a po wojnie aktor, zmarł w środę w Krakowie. Miał 90 lat – poinformował w czwartek jego przyjaciel i historyk z Muzeum Auschwitz Adam Cyra.

*** Warszawa - Prezydent Andrzej Duda podpisał nowelizację prawa ws. kar za finansowanie grup terrorystycznych i zmowę przy praniu pieniędzy oraz zrównującą sankcje za udział w nielegalnych grach hazardowych krajowych i zagranicznych - podała w środę Kancelaria Prezydenta.

*** Warszawa - Prezydent Andrzej Duda podpisał nowelizację ustawy o systemie informacji w ochronie zdrowia. Nowe przepisy mają umożliwić pacjentom dostęp do elektronicznej dokumentacji medycznej. Celem ustawy jest doprecyzowanie, a częściowo również stworzenie ram prawnych niezbędnych do wdrożenia rozwiązań w zakresie systemu informacji w ochronie zdrowia.

*** Warszawa - Po ponad ośmiu miesiącach most Łazienkowski znów jest otwarty dla kierowców. W środę rano odbudowaną przeprawę otworzyła prezydent stolicy Hanna GronkiewiczWaltz. Most oddano do użytku kilka dni przed terminem, zgodnie z kontraktem miał być przejezdny do końca października br.

***

Warszawa - Wyższa składka na ubezpieczenie społeczne pracowników pracuktórej ocenie odsetki powinny być jących za granicą, jeśli ich przychód naliczone nie od listopada 2013 jest niższy od przeciętnego wynagroroku, ale od marca 2015 roku. dzenia w Polsce, jest niekonstytucyjna - orzekł w środę Trybunał Konstytucyjny.

Wyrok jest prawomocny.

Zgodnie z nim, Skarb Państwa ma wypłacić po ponad 212 tys. zł odszkodowania każdemu z trojga dzieci dawnej właścicielki 18-hektarowego gospodarstwa w Nagladach. Ich matka - jak wielu tzw. autochtonów - zostawiła ojcowiznę i wyjechała w 1978 r. na stałe do RFN. W dniu jej wyjazdu gminni urzędnicy sporządzili protokół zdawczy, w którym opisali stan budynków, infrastruktury i ziemi rolnej. Następnego dnia po opuszczeniu gospodarstwa przez właścicielkę naczelnik gminy Gietrzwałd przejął nieruchomość na własność państwa.

Na wniosek spadkobierców, w 2011 r. wojewoda warmińskomazurski uznał jednak tę decyzję w części (w odniesieniu do jednej Pierwsze Europejskie Nagro- z działek) za nieważną, wydaną z dy Filmowe za rok 2015 Europej- naruszeniem przepisów. ska Akademia Filmowa (European Film Academy - EFA) przy- latach m.in.: twórcy "Idy" (2014) znała we wtorek. w kategoriach: najlepszy film, Laureaci w pozostałych kate- najlepszy reżyser, scenariusz, goriach wyłonieni zostaną 12 zdjęcia, Nagroda Publiczności; grudnia w Berlinie, gdy odbędzie oraz Katarzyna Klimkiewicz się 28. w historii gala EFA - przy- (2010) w kategorii film krótkopomina PISF. metrażowy za "Hanoi-WarszaJacek Drosio jest pierwszym wa". W 2009 r. Europejskie Napolskim montażystą, który zo- grody Filmowe otrzymali Marcel stał laureatem Europejskiej Na- Łoziński za "Poste restante" (najgrody Filmowej. lepszy film Krótkometrażowy) i Nagrody EFA w innych kate- Andrzej Wajda (nagroda FIPREgoriach zdobyli w poprzednich SCI).

Polski montażysta zdobył Europejską Nagrodę Filmową 2015 Warszawa Jacek Drosio otrzymał Europejską Nagrodę Filmową 2015 dla najlepszego montażysty za pracę przy filmie Małgorzaty Szumowskiej "Body/Ciało" - poinformował we wtorek Polski Instytut Sztuki Filmowej. To pierwsza w historii nagroda EFA dla polskiego montażysty.

Drosio, montażysta, a także filmowy producent, to stały współpracownik Szumowskiej. Odpowiadał za montaż również jej filmów: "W imię...", "Sponsoring", "33 sceny z życia", "Ono", "Szczęśliwy człowiek".

Jacek Turczyk PAP

Skarb Państwa zapłaci odszkodowanie za ziemię pozostawioną na Warmii

Białystok Skarb Państwa ma wypłacić 636,5 tys. zł spadkobiercom dawnej właścicielki gospodarstwa w Nagladach na Warmii, która w latach 70. wyjechała na stałe do Niemiec - zdecydował w środę Sąd Apelacyjny w Białymstoku. Skrócił jednak czas, za który należą się odsetki.

Tym samym sąd odwoławczy dług informacji PAP - Beata Kem- uwzględnił apelację Prokuratorii pa. To ugrupowanie liczy też na Generalnej Skarbu Państwa, w stanowisko ministra sportu (typowany jest poseł Patryk Jaki). Jed- resortów gospodarczych. nak przedwyborcze plany PiS zaPolitycy SP i RP w ramach kładały, że sport miałby być włą- umowy z PiS startowali do Sejczony do Ministerstwa Edukacji. mu z list tej partii. Zgodnie z Wówczas osoba odpowiedzialna deklaracjami, chcą oni stworzyć za ten obszar byłaby wicemini- wspólny klub z PiS. W 235-osostrem. bowym klubie znajdzie się szeWedług informacji PAP od po- ściu posłów związanych z Polską lityków PiS, Polska Razem walczy Razem, dziewięciu z Solidarną m.in. o wiceministra w którymś z Polską.

Sojusznicy chcą po jednym ministrze w rządzie PiS

Prze na s z Pol sk ę krót y

*** Warszawa - Kardiologia dziecięca i chirurgia ogólna znaleźć się mają na liście priorytetowych dziedzin medycyny - zakłada projekt rozporządzania ministra zdrowia, który trafił właśnie do konsultacji publicznych. Dziedziny priorytetowe to te, w których brakuje specjalistów.

*** Warszawa - Prokuratura Apelacyjna we Wrocławiu prowadzi śledztwo ws. wyrządzenia szkody wielkich rozmiarów w majątku KGHM Polska Miedź. We wtorek agenci ABW zabezpieczyli dokumenty w biurach należących do miedziowej spółki.

*** Warszawa - Białoruś odmówiła wizy szefowi Instytutu Książki Grzegorzowi Gaudenowi, który miał się udać do Mińska na otwarcie Miesiąca Polskiej Literatury. "To nieprzyjazny akt Białorusi pod adresem polskiej agendy rządowej" - powiedział PAP Gauden. O sprawie wie MSZ.

*** Warszawa - Sąd Okręgowy w Warszawie żąda wyjaśnień od biegłych, którzy wciąż nie wydali zleconej w maju opinii, czy zdrowie b. szefa MSW Czesława Kiszczaka pozwala na podjęcie zawieszonego jego procesu za przyczynienie się do śmierci 9 górników kopalni "Wujek" w grudniu 1981 r.

*** Warszawa - Przedstawiciele mniejszości narodowych są zaniepokojeni wetem prezydenta Andrzeja Dudy do noweli ustawy o mniejszościach, która miała umożliwić używanie języka pomocniczego także w powiatach. Jak mówią, język jest dla mniejszości ważnym elementem tożsamości narodowej.

strona 6

Gazeta 44, 30 października - 5 listopada 2015

www.gazetagazeta.com

AKTUALNOŚCI

Memorial to the Victims of Communism

Co będzie z pomnikiem ofiar komunizmu?

KANADY Reakcje Kanady na wybory w RP Ottawa W reakcji na wyniki wyborów w Polsce kanadyjskie media uwypuklały zwrot Polski po wyborach parlamentarnych ku konserwatywnej i eurosceptycznej prawicy. Zwracały uwagę, że sceptyczne wobec UE stanowisko PiS będzie miało silny wpływ na sytuację w całej Unii Europejskiej.

Publiczna telewizja CBC i dziennik "The Star" cytowały agencję Canadian Press, wskazującą, że Polska zdecydowała się na zwrot w prawo, "odrzucając partię centrową, która rządziła przez osiem lat i wybierając konserwatywną pod względem społecznym i eurosceptyczną partię, która chce utrzymać migrantów z dala od kraju i wydawać więcej na uboższych obywateli Polski". Media wskazywały, że PiS jest partią popierającą NATO, ale bardziej sceptyczną wobec Unii Europejskiej, przeciwną europejskiej walucie i z silnym nastawieniem antyimigranckim. "To stanowisko, które - jak się oczekuje - będzie miało silny wpływ na sytuację całej UE" - cytowała CBC. CBC podkreślała, że choć za czasów rządów Platformy Obywatelskiej Polska przeżywała czas wyjątkowo silnego wzrostu gospodarczego przy jednoczesnej stabilności politycznej nawet podczas kryzysu w latach 2008-2009, wielu wyborców odczuwało zmęczenie rządami PO ze względu na skandale związane z tą partią, poczucie, że liderzy polityczni są oderwani od rzeczywistości oraz silne niezadowolenie z powodu niewielkich lub żadnych korzyści dla wielu grup społecznych pomimo wzrostu gospodarczego.

Dzienniki z grupy Metroland Media wskazywały na "dramatyczny comeback" i zdecydowane zwycięstwo "populistycznego lidera" Jarosława Kaczyńskiego.

Dziennik "The Globe and Mail" przypominał, że kiedy PiS tworzył rząd dekadę temu, w Polsce zapanowało duże zamieszanie polityczne, ponieważ "Kaczyński szukał zemsty na swoich politycznych przeciwnikach i byłych współpracownikach komunistycznego reżimu. Relacje z europejskimi partnerami stały się napięte, szczególnie z Niemcami, ze względu na koncentrowanie się lidera PiS na historycznych pretensjach wobec Niemiec i Rosji".

Media cytują przy tym powyborczą deklarację Kaczyńskiego, że nie zamierza się mścić na przeciwnikach politycznych.

W kontekście wyborczego zwycięstwa PiS kanadyjskie media zwracają uwagę na silną pozycję Kościoła katolickiego w Polsce i jego poparcie dla PiS. Wskazuje się, że w Polsce istnieje obawa, iż konsekwencją takich związków politycznych może być próba zakazu in vitro oraz całkowity zakaz usuwania ciąży.

W kontekście gospodarczym dziennik "The Globe and Mail" w poniedziałkowym opisie sytuacji na giełdach światowych przypominał, że w programie zwycięzców polskich wyborów jest nałożenie od stycznia 2016 r. dodatkowego podatku bankowego, który może mieć wpływ na notowania banków na warszawskiej giełdzie.

Kanadyjskie media zauważyły też, że młodzi wyborcy w Polsce poparli "antyestablishmentowe" programy, takie jak prezentowane przez Kukiz’15, cytując wypowiedzi Pawła Kukiza, że należy opodatkować "gangsterskich bankierów", a Polska jest "kolonią obcych rządów". Przypomniano, że Kukiz w wyborach prezydenckich uzyskał niespodziewanie wysokie poparcie.

Anna Lach (PAP)

Ottawa Zarówno mer Ottawy jak i posłowie oraz radni reprezentujący centrum Ottawy, gdzie ma być zbudowany pomnik, wyrażali swój sprzeciw przeciwko tej inicjatywie w takiej postaci. Również kwestionowała go sędzia Sądu Najwyższego Beverley McLachlin oraz znani architekci i aktywiści społeczni. Zdaniem Watsona, konieczne jest rozważenie innej lokalizacji pomnika, a także zasadnicze zmniejszenie go.

W chwili obecnej, jak podkreśla "Ottawa Citizen", mimo że w Kanadzie mieszka 8 mln osób z powiązaniami z obecnymi i byłymi reżimami komunistycznymi, komitet Tribute to Liberty z trudem zgromadził 1,26 mln dol., które miał zebrać na budowę pomnika. Koszt pomnika to 5,5 mln, z czego rząd federalny premiera Harpera zadeklarował oficjalnie 3 mln, a nieoficjalnie był gotowy zapłacić 4,2 mln dol.

Watson wyraził żal, że zamiast radości z inicjatywy budowy pomnika powstał bardzo negatywy jego obraz ze względu na brak

właściwego procesu.

Wersja spotkania, jaką podał mer, była zdaniem "Ottawa Citizen" inna niż ta, jaka pojawiła się na stronie Tribute to Liberty na Facebook, gdzie Klimkowski nazwał spotkanie bardzo produktywnym i prowadzącym do dalszych kroków w budowie pomnika.

"Gazeta" zwróciła się do Ludwika Klimkowskiego o komentarz lecz otrzymała odmowę: "Niestety nie mogę skomentować przed spotkaniem z nowym premierem, które jest planowane w listopadzie".

Organizacja Tribute do Liberty powołana została 2008 roku do budowy Pomnika ofiar komuni-

Imigranci zdrowsi Jak wskazuje najnowsze badanie cytowane przez Statistics Canada, imigranci są zdrowsi niż osoby, które są urodzone w Kanadzie ale tzw. efekt zdrowego imigranta osłabia się wraz z kolejnymi pokoleniami.

Porównano częstotliwość hospitalizowania osób, które urodziły się za granicą oraz pierwszego i drugiego pokolenia emigrantów i okazało się, że przez okres 10 lat różnice te są znaczne.

Patrząc na wszystkie przyczyny hospitalizacji na 10 tys. mieszkańców liczba hospitalizowanych imigrantów urodzonych poza Kanadą to 609 osób, wśród pierwszego pokolenia - 792, a trzeciego już 839.

Prawdopodobnie kolejne pokolenia przyjmują mniej zdrowy tryb życia, typowy dla Ameryki Północnej, odżywiając się niezdrową żywnością i wysoko kalorycznymi potrawami, które w ich krajach nie są dostępne.

Tragiczny wypadek an wodzie Vancouver Island Łódź Leviathan II, która była wykorzystywana do obserwowania wielorybów u wybrzeży wyspy Vancouver, nadała sygnał "mayday" w niedzielę w późnych godzinach popołudniowych czasu lokalnego. Służby ratunkowe zwracają uwagę, że tego dnia panowały dobre warunki atmosferyczne było słonecznie i wiał lekki wiatr.C Pięć osób zginęło gdy w nie-

dzielę po południu czasu lokalnego zatonęła łódź turystyczna z 27 osobami na pokładzie. Na miejscu cały czas trwa akcja ratunkowa - poinformowały w poniedziałek władze.

"W trakcie licznych sezonów i lat zabieraliśmy na wycieczki tysiące osób i to w warunkach podobnych do obecnych" - tłumaczył właściciel firmy The Whale Centre John Forde, który rów-

Poczta trafi do pół miliona domów Ottawa W swojej kampanii liberałowie obiecywali odwołanie wydanego przez konserwatystów postanowienia, że przesyłki pocztowe nie będą dostarczane do domów, lecz do zbiorczych skrzynek, do budowania których przystąpiła Canada Post.

Tydzień po dojściu do władzy liberałów Canada Post ogłosiła, że czasowo wstrzymuje instalowanie tych zbiorczych skrzynek.

Oznacza to, że pół miliona domostw, do których miała już nie być dostarczana bezpośrednio poczta, zachowa stary system.

Trwają prace nad zorganizowaniem wstrzymania procesu zmiany zasad dystrybucji przesyłek pocztowych.

Proces ten trwał jednak przez

10 miesięcy i na razie nie ma planów, by cofnąć dokonane już zmiany.

Zadowolenie z decyzji Canada Post wyraził związek reprezentujący pracowników -CCanadian Union of Postal Workers, który zamierza walczyć o odwrócenie cięć dokonanych przez rząd Harpera w Canada Post, w tym o przywrócenie dostaw poczty do domów.

Przeciwko budowie zbiorczych skrzynek organizowano protesty wCOntario i Nowej Fundlandii, gdzie mieszkańcy stawali lub kładli się na ziemi, nie dopuszczając robotników do wylewania betonowych fundamentów.

Likwidacja dostarczania poczty do domów został ogłoszona w

zmu - Memorial to the Victims of Communism - z funduszy rządowych (3 mln dol.) oraz środków zebranych przez tę fundację (planowanych na 2,2 mln dol.).

Rząd federalny ogłosił lokalizację w 2012 roku - tuż obok parlamentu (między gmachami Supreme Court of CanadaCiCNational Library of Canada), gdzie od ponad 100 lat planowano budowę nowego sądu federalnego.

Przeciwnicy pomnika w obecnej formie wystąpili do sądu o opóźnienie jego budowy kwestionując lokalizację i brak publicznych konsulacji oraz rozmiar podkreślano, że miał być większy niż pomnik ofiar wojen National War Memorial z 1939 r.

W reakcji spółka skarbu państwa National Capital Commission (NCC) zarządzająca rządowymi nieruchomościami w Ottawie, o prawie połowę zredukowała rozmiar pomnika i odsunęła go od głównej ulicy. Zamiast na ofiarach komunizmu potanowiła skoncentrować się na Kanadyjczykach, którzy uciekli spod komunistycznego jarzma.

Spośród ośmiu projektów w finale konkursu wybrano dzieło zespołu wybitnego polskiego grafika z Nowego Jorku Janusza Kapusty, odkrywcy bryły geometrycznej – K-dronu.

2013 roku przez Canada Post, która stwierdziła, że nie jest w stanie utrzymać się ze względu na spowodowane przez pocztę elektroniczną zmniejszenie się ilości przesyłek i będzie musiała zrezygnować z doręczania poczty do domu a także zlikwidować 8 tys. miejsc pracy.

Kanada miała być jedynym

rozwiniętym krajem, który nie będzie oferował takich usług.C W zeszłym roku Canada Post uzyskała zysk w wysokości 194 mln dolarów, a rok wcześniej w 2013 roku, kiedy pojawiła się propozycja zlikwidowania dostaw domowych miała straty w wysokości 125 mln dolarów.

nież organizuje podobne rejsy.

W rozmowie z agencją Associated Press podkreślił, że nie ma pojęcia, jakie były przyczyny zatonięcia łodzi należącej do Jamie’s Whaling Station.C Rzecznik ratowników Desmond Craig poinformował, że z wody wyłowiono cztery osoby niedające sygnałów życia, jednak nie mógł potwierdzić dokładnej liczby ofiar śmiertelnych wypadku. Nie podał także, ile osób jest uznawanych za zaginionych.C Łódź wycieczkowa zaczęła nabierać wody około ośmiu mil morskich na zachód od miasta Tofino w prowincji Kolumbia Brytyjska. Burmistrz tego miasta podkreśliła, że akcję ratunkową wspierają lokalni mieszkańcy.C "Ze względu na to co się tu stało, wszyscy są załamani, a jednocześnie próbują być jak najbardziej pomocni" - powiedziała Josie Osborne.C W akcji ratunkowej uczestniczyły jednostki morskie straży przybrzeżnej, a także śmigłowce i samoloty wyposażone w sprzęt umożliwiający poszukiwania w nocy.C Do podobnego wypadku z udziałem turystycznej łodzi wykorzystywanej do obserwacji wielorybów doszło w 1998 roku. Zginęły wtedy dwie osoby.

www.gazetagazeta.com

Gazeta 44, 30 października - 5 listopada 2015

strona 7

AKTUALNOŚCI T.K.: W Calgary jest Young Polish Canadians Club i trochę tam poznałem ludzi. Moja żona nie jest Polką, jest z Singapuru.

Nasz rodak wygrał wybory w okręgu Calgary Shepard.

M.P.B.: A czy masz wyborców 32-letni Tom Kmiec jest czwartym urodzonym w Polsce posłem konserwatywnym z Alberty.

Był asystentem posła Jasona Kenney’ego w Ottawie, a także ma na swoim koncie pracę dla wśród Polaków, którzy mieszkają w Calgary, czy jesteś z okręgu, ministrów prowincyjnych i federalnych. gdzie nie ma Polaków?

Wraz z żoną i trójką dzieci poseł-elekt Tom Kmiec mieszka w Calgary.

Przeprowadziłam z nim rozmowę w pierwszym dniu jego pobytu w Ottawie, dokąd przyjechał na T.K.: W moim okręgu spotkałem kilku ludzi, którzy mówili po polszkolenie i aby wdrożyć się w poselskie obowiązki. sku. Ja zawsze zatrzymywałem Małgorzata P. Bonikowska: Powiedz nam trochę o swoich polskich korzeniach. Urodziłeś się w Polsce, a do którego roku życia mieszkałeś w Polsce?

Tom Kmiec: W Polsce mieszkałem do 1985 roku. Moja mama jest z Warszawy, mój tatuś jest z Katowic i uciekliśmy w 1985 roku.

Tatuś uciekł w 1983 roku. On pracował w stoczni w Gdańsku i działał w Solidarności zamieszki były w Trójmieście. Tatuś mógł wyjechać na wizę, bo dziadek mieszkał w Kanadzie w Toronto i umierał na raka mózgu i dzięki temu mój tatuś mógł wyjechać w 1983 roku. Pozwolili nam wyjechać w 1985 roku.

M.P.B.: Ile lat miałeś jak wyjechałeś z Polski? ostatnich wyborów. które pomagają rodzinom i star- się, żeby porozmawiać z nimi po T.K.: 4,5 roku.

M.P.B.: Serdeczne gratulacje! szym ludziom zostaną i będą z polsku ale mój okręg to w więkM.P.B.: Twój polski jest doskona- Powiedz jakie masz plany, co korzyścią dla tych ludzi. Jak pra- szości ludzie z innych części Kały ale on właściwie był kształcony chciałbyś zrobić i dlaczego po cowałem w 2005 roku jako staży- nady albo spoza Kanady i się tam tutaj, w Kanadzie. pracy z innymi politykami zdecy- sta widziałem w komisjach, gdzie przeprowadzili. Nie ma dużo T.K.: Polski język był bardzo waż- dowałeś, że sam chcesz być poli- są członkowie opozycji co moż- Polaków, ale w Calgary jest dony dla mojej rodziny. Zdałem tykiem? na naprawdę zrobić. Tam można syć duża Polonia. maturę w Montrealu i skończy- T.K.: Dla mnie zawsze to była popchnąć sprawy w jedną stronę M.P.B.: Czy masz w planach zrołem studia. W Montrealu chodzi- pasja, ja chciałem działać i poma- lub drugą, zmienić i ulepszyć to bić jakieś nowe znajomości w śrołem do weekendowej szkoły. gać dobrym ludziom podejmo- dla ludzi. Jest okazja by rząd dowiskach polonijnych, jako że Mama naprawdę chciała żebym wać dobre decyzje. Zawsze z myślał jako jedna wielka grupa. jesteś urodzonym w Polsce poją ukończył. W końcu skończy- punktu widzenia konserwaty- A w opozycji jest możliwość by- słem kanadyjskim? łem szkołę po polsku i zdałem stów budżet trzeba zbilansować, cia elastycznym. Nowe idee moż- T.K.: Zawsze jak będzie okazja maturę. trzeba utrzymać niskie podatki i na przynieść i pomóc rządowi to będę starał się nawiązać takie M.P.B.: Masz połączenia zarów- pomagać rodzinom, które mają patrzeć z innego punktu widze- kontakty. no z Toronto, Montrealem jak i dzieci żeby miały jak żyć, żeby nia, więc można coś zmienić.

M.P.B.: Dzisiaj już jesteś w OttaAlbertą, gdzie teraz mieszkasz. koszty były dla nich niskie. Zde- M.P.B.: Czy masz kontakty ze wie. Czyli dziś się już wszystko Jak potoczyły się twoje losy po cydowałem się z moją żoną - ona społecznością polonijną? się zaczyna, już masz biuro? przyjeździe do Kanady? powiedziała: OK, to jest coś co T.K.: Jak tatuś przyjechał to był można zrobić. W moim okręgu w Toronto ale nie mógł tam zna- jest mnóstwo młodych rodzin, leźć pracy, a my wylądowaliśmy mnóstwo - to jest jeden z tych w Montrealu i mieszkaliśmy w okręgów w Calgary, który najmalutkim miasteczku, gdzie była szybciej rośnie. Tam prawie 10 wielka stocznia, gdzie mój tatuś tys. ludzi dodali między początpracował. kiem a końcem wyborów na listę M.P.B.: A kiedy przeprowadziłeś ludzi, którzy mogą głosować. To się do Alberty? pokazuje ile tam nowych ludzi T.K.: W 2007 roku. jest i młodych rodzin. Rodziny M.P.B.: Mimo, że jesteś bardzo takie jak moja, które mają pomłody i pierwszy raz będziesz trzeby, które będą mieć dzieci, posłem, masz za sobą dosyć dłu- albo już mają, i którym trzeba gie przygotowanie polityczne. Czy stworzyć dobre warunki do pramożesz nam o tym opowiedzieć? cy i życia.

T.K.: Byłem stażystą u Stephena M.P.B.: Wynik wyborów jest jaki Harpera, kiedy był on w opozycji jest, czyli będziecie w opozycji, w 2005 roku i wtedy spotkałem nie będziecie rządzić. Jak sobie moją żonę. Ona była z Alberty, z to wyobrażasz czy myślisz, że Calgary i tam się wyprowadzi- będziecie mieć duży wpływ na to łem, ale też pracowałem dla mi- co się będzie działo w Ottawie nistra obrony w 2007 roku. Po- przy założeniu, że Partia Liberaltem pracowałem w Edmonton dla na partia będzie tworzyć rząd Toronto Zwycięzca w wyborach nie można narzucać swojego zdaministra zasobów ludzkich w Al- większościowy? na kolejną kadencję liberalny nia, a sprawa powinna zostać podbercie, potem ministra finansów T.K.: Ja zawsze ludziom mówię, poseł Adam Vaughan mówi, że dana debacie. w Albercie, pracowałem dla nie- że Kanadyjczycy jak głosują za- będzie dalej występował przeciwNie wyklucza się, że Adam go 2,5 roku. Potem pracowałem wsze mają rację. Oni chcieli libe- ko rozbudowie pasów startowych Vaughan zostanie ministrem w w Calgary dla Izby Handlowej i ralny rząd ale też chcieli bardzo w celu zwiększenia ruchu na lot- rządzie Justina Trudeau. Jego potem pracowałem dla ministra silną opozycję i nam dali 99 miejsc nisku na wyspach Billy Bishop emigracji. Trochę w polityce dzia- w parlamencie Kanady, żeby wła- Airport w Toronto. łałem, pomagałem w różnych śnie to uzyskać. Większość KaLinie lotnicze Porter chcą dokampaniach politycznych w Al- nadyjczyków głosowało za zbi- prowadzić do zmiany obecnych bercie, w Ontario, w Quebecu. lansowanym budżetem, za mniej- przepisów co nakazywałoby Od dawna już to robię. Działam szymi podatkami i chcieli aby- otwarcie umowy trójstronnej podna ogół po stronie konserwaty- śmy to my wzięli te idee i walczyli pisanej w 1983 roku między rząstów, poznałem to i lubię to. Bar- za nie. Będziemy bardzo silną dami wszystkich trzech szczebli i dzo lubię Calgary, piękne mia- opozycją. Tam można działać, wprowadzeniem tam zmian. sto, teraz jestem posłem tam. tam można różne rzeczy zrobić Wszyscy są przeciwni takim M.P.B.: Postanowiliście się tam aby wywrzeć presję na rząd, żeby zmianom, podkreśla Vaughan, osiedlić z rodziną, bo jak wiem upewnić się, że będą utrzymywa- jednakże radny John Cressy, któmasz również troje dzieci. li te niskie podatki, że te wszyst- ry reprezentuje ten sam obszar w T.K.: Troje dzieci tak, mój naj- kie zmiany podatkowe, które my radzie miejskiej, jest oburzony, młodszy syn urodził się w czasie zrobiliśmy przez ostatnie 9 lat, że dawny radny nie rozumie, iż

Urodzony w Polsce poseł w Calgary

T.K.: Dzisiaj właśnie jest pierwszy dzień, kiedy jestem w Ottawie. Jestem tu przez dwa dni.

Dzisiaj się orientuję co jest do zrobienia i co mam robić. Jest dużo rzeczy, które robiłem dla moich szefów politycznych ale jest dużo spraw, o których ja nawet nie wiedziałem, że mam robić. Takie rzeczy jak biuro to jeszcze przez parę tygodni nie będzie, bo musimy w naszej partii wybrać tzw. Whipa, partia rządząca też musi wybrać swojego. I wtedy można zaczynać rozdawać biura, przenosić ludzi i organizować się jak parlament się otworzy. Jest mnóstwo do zrobienia i ten ostatni miesiąc będzie oznaczał dużo pracy by przygotować się na otwarcie parlamentu.

M.P.B.: Czy trudna była kampania? Wygrałeś bardzo bardzo dużą liczbą głosów.

T.K.: W Calgary na moją kampanię pracowali ludzie, to oni wygrali, ja im dziękuję, bo to oni wygrali. To dzięki nim zdobyliśmy 43 706 głosów, co jest najwięcej w całym Calgary. To jest szósty największy wynik w całej Kanadzie, jak mi się wydaje. To właśnie dzięki moim dzielnym ludziom, którzy pracowali na rzecz mojej kampanii przez 78 dni. Ja chodziłem od drzwi do drzwi, tyle ile mogłem, byłem na debacie lokalnej. Kupę pracy w to poszło i ludzie w moim okręgu wybrali mnie-konserwatystę i są dumni z tego, bo widzę to z maili jakie mi wysyłają i z telefonów.

Oni chcą mieć kogoś w opozycji, kto stanie i będzie ich reprezentował.

M.P.B.: Dziękuję i życzę Ci powodzenia i wielu sukcesów.

Więcej: www.tomkmiec.ca

Małgorzata P. Bonikowska

Nowy poseł przeciwny rozbudowie lotniska dawny kolega z rady miejskiej nazywa Adam Vaughan "premierem Toronto" i twierdzi, że zachowuje się on właśnie w taki sposób. Podobnie zdanie ma radny George Mammoliti.

strona 8

Gazeta 44, 30 października - 5 listopada 2015

www.gazetagazeta.com

AKTUALNOŚCI

Minusy sprzedaży Hydro One

TORONTO Rob Ford ma znowu raka Walka byłego mera Toronto Roba Forda z rakiem nie jest jednak zakończona, mimo pozytywnych prognoz po poprzedniej terapii i operacji.

W środę biuro Roba Forda, który jest obecnie radnym z okręgu 2, wydało informację, że lekarze zdiagnozowali guza na jego pęcherzu. Nie podano, czy jest on złośliwy, ani czy jest powiązany z poprzednim problemem.

W czwartek potwierdzono, że badania wykazały, iż jest to rak i że jest on powiązany z poprzednim.

Ford ma zacząć chemioterapię w przyszłym tygodniu.

Ford miał bóle w jamie brzusznej, które pojawiły się niedawno i stąd badania w*Mount Sinai Hospital.

Jego brat Doug powiedział, że nigdy nie widział tak cierpiącego brata.

U 46-letniego Forda stwierdzono złośliwego raka jelit we wrześniu 2014 roku. Poddany został chemioterapii i 10-godzinnej operacji usunięcia guza w maju. Jego powrót do zdrowia był szybki i już w lipcu wrócił do pracy dwa dni w tygodniu.* Po wrześniowej diagnozie Ford wycofał się z wyborów na burmistrza. Zamiast niego startował brat Doug, ale przegrał z Johnem Tory’m w październiku.

Radni z merem Johnem Tory’m na czele przyjęli wiadomość o nowym guzie Roba Forda z ogromnym smutkiem, życząc mu sił i powrotu do zdrowia.

W 2014 roku Ford poddany został terapii odwykowej w związku z zażywaniem narkotyków.

Dzień przed nową diagnozą 27 października ukazała się długo oczekiwana 360-stronicowa książka najbliższego współpracownika byłego mera Toronto Roba Forda pt. "Uncontrollable: How I Tried to Help the World’s Most Notorious Mayor". Książka ta ujawnia najbardziej skryte tajemnice współpracy między dwoma panami i wiele faktów z życia Roba Forda.

Mark Towhey, jej autor, był szefem kancelarii Roba Forda, który został zwolniony przez szefa 22 maja 2013 roku. Było to kilka dni po tym, kiedy Ford przyznał się do swojego uzależnienia od narkotyków Towhey poradził mu wówczas żeby zwrócił się o pomoc. W reakcji na to ówczesny mer zwolnił go z pracy, co zostało podane do mediów.

W swojej książce Towhey opowiada, że pracował dla mera podczas kampanii wyborczej i stał się szefem jego biura po wyborze Forda na mera w 2010 roku. Początkowo, mniej więcej do 2011 początku 2012 roku wszystko było pod kontrolą, dopiero później zaczęły się poważne ekscesy, np. wielokrotne przypadki prowadzenia samochodu pod wpływem alkoholu. Jak twierdzy Towhey, policja nie aresztowała w takich przypadkach Forda, lecz odwoziła go do domu.

Wśród jego opowieści są relacje z awantur między Robem Fordem a jego żoną Renatą w ich rodzinnym domu, w których on sam uczestniczył telefonicznie.

Generalnie nazwał współpracę i pracę dla burmistrza rollercoasterem.

Nowo powołany na stanowisko rzecznika ds. finansowej odpowiedzialności w Ontario Stephen LeClair ostrzega, że planowana przez rząd Ontario sprzedaż 60 proc. akcji Hydro One może spowodować chwilowe zyski ale problemy w przyszłości pozbawiając prowincji ok. 300 do 500 mln dol. wpływów rocznie.

Pierwsze problemy mogą się już pojawić w przyszłym roku.

Sprzedaż ta może mieć negatywny wpływ na bilansowanie budżetu prowincyjnego. O ile sprzedaż może zredukować deficyt w tym roku, może to być dla rządu znacznie bardziej kosztowne w przyszłości. Zgodnie z raportem LeClaira, początkowo sprzedanie przez prowincje 15 proc. udziałów spowoduje poprawę w budżecie, lecz później wpływ na budżet może być pozytywny lub negatywny w kolejnych latach, wraz ze sprzedawaniem kolejnego procentu akcji. Kiedy zaś dojdzie do sprzedania planowanych 60 proc. konsekwencje będą bez wątpienia negatywne.

LeClair szacuje pełną wartość Hydro One na 11-14,3 mld dol. W związku z tym wartość 60 proc.

powinna wygenerować między 6,8 a 8,9 mld dol. Jednakże twierdzi on, że nie wiadomo w jaki sposób rząd doszedł do takich obliczeń, ponieważ nie uzyskał odpowiedzi na to jaką metodologią przeprowadzano te badania.

W związku z tym, nie znając metodologii, nie jest w stanie stwierdzić definitywnie czy częściowa sprzedaż pomoże wyeliminować budżetowy deficyt w wysokości 10,3 mld dol. do roku 2017/2018, jak to zostało obiecane.

Opozycja twierdzi, że znacznie bardziej korzystne dla Ontario byłoby pożyczyć pieniądze, a nie pozbywać się Hydro One. Hydro One przynosi skarbowi prowincji ok. 750 mln dol. rocznie, co oczywiście zostanie poważnie zmniejszone, kiedy przejmą własność nad nim w dużej mierze prywatni udziałowcy.

Premier Kathleen Wynne podkreśla, że potrzebuje pieniędzy ze sprzedaży Hydro One na publiczną komunikację i projekty infrastrukturalne.

Więcej trójwymiarowych napisów Radny Toronto Norm Kelly zgłosił na forum rady miejskiej wniosek o przeprowadzenie badania nad możliwością stworzenia trzech nowych trójwymiarowych znaków, podobnych do napisu Toronto, który aktualnie znajduje się na placu przed ratuszem i który aktualnie znajduje się na placu prze ratuszem i który został tam postawiony przed rozpoczęciem igrzysk olimpijskich Pan Am Games.

Byłyby to znaki "THE 6", "T.O." i "T DOT", których koszt pokrywaliby sponsorzy prywatni.

Znak na Nathan Phillips Square wszystkim się bardzo podoba - stał się nowym symbolem miasta, pisze Kelly w swoim wniosku.

Nie wiadomo gdzie znaki te miałby być ustawione ale suge-

ruje się, że znak "THE 6" miałby być prawdopodobnie ustawiony na Yonge-Dundas Square. Ta nazwa Toronto została spopularyzowana przez wokalistę Drake’a w kilku piosenkach, m.in. w jego hicie "Know Yourself".

Mer John Tory powiedział, że jest otwarty na tę ideę, szczególnie jeżeli znaki będą bardziej przenośnie niż ten przed ratuszem. Sprawa będzie omawiana w czasie spotkania rady miejskiej we wtorek.

TTC poda Bombardiera do sądu

Rob Ford rozmawia z dziennikarzami o nowej diagnozie

Chore szopy!

Uwaga na szopy pracze, które zachowują się w sposób nietypowy.

Coraz więcej w Toronto pojawia się sennych szopów, które kładą się blisko ludzi i zasypiają, albo zachowują się w sposób letargiczny, a kiedy ludzie do nich podchodzą stają się agresywne i mają napady.

Oznacza to, że coraz wyższy jest procent zwierząt, które cierpią na pewien gatunek wirusa, który atakuje układ oddechowy, pokarmowy, a także nerwowy

(canine distemper virus). Nie jest on żadnym zagrożeniem dla ludzi ale jest niebezpieczny dla innych zwierząt, szczególnie dla psów i skunksów.

W związku z tym psy powinny być koniecznie szczepione.

Zarażenie się tym wirusem jest przeważnie śmiertelne, a zwierzęta, które wychodzą z tej choroby mają stałe problemy neurologiczne.

Jeżeli ktoś zobaczy szopa pracza zachowującego się w sposób dziwny nie powinien go dotykać ani karmić i powinien zadzwonić do Toronto Animals Services 416-338-PAWS (7297).*

Zarząd TTC jednogłośnie przegłosował wniosek o domaganie się na drodze sądowej odszkodowania od firmy Bombardier za niewywiązanie się z umowy o dostawie tramwajów dla TTC. Bombardier jest winny poważnych opóźnień i problemów w dostawie zamówionych przez TTC tramwajów nowej generacji.

16 października firma Bombardier poinformowała, że przekaże miastu 16 tramwajów do końca 2015 roku i wówczas zarząd postanowił przejrzeć warunki kontraktów. Okazało się, że są tam różnego rodzaju zabezpieczenia przed opóźnieniami i niedotrzymaniem warunków umowy m.in. możliwość wszczęcia sprawy w sądzie, możliwość ubiegania się o 50 mln dol. odszkodowania za opóźnienia oraz wspominany na początku zakaz udzia-

łu firmy w jakichkolwiek przyszłych przetargach.

TTC zostało poinformowane poprzednio, że do końca 2015 roku zostaną jej dostarczone 23 tramwaje. Jest to kolejna zmiana, ponieważ początkowo firma Bombardier miała dostarczyć do października 2015 roku 27 nowych tramwajów, do chwili obecnej jest ich zaledwie 10.

Zarząd będzie domagać się także odszkodowania za konieczność używania autobusów, na niewłaściwie obsługiwanych trasach tramwajowych, a także kosztów utrzymywania starzejącej się i mającej zostać wkrótce wycofanej z obiegu floty tramwajów, które kursują dłużej niż planowano.

www.gazetagazeta.com

Gazeta 44, 30 października - 5 listopada 2015

strona 9

TORONTO i ONTARIO

Powyborcze refleksje polskiego posła Władysław Lizoń (Partia Konserwatywna) przez ostatnie cztery lata w Ottawie reprezentował okręg Mississauga East-Cooksville, który ma swojego posła w Ottawie od 2004 roku. Przez pierwsze trzy kadencje - 2004-2011 okręg był reprezentowany przez liberałkę Albinę Guarnieri. W 2011 roku nie startowała ona w wyborach i zwycięstwo odniósł Lizoń. Teraz Lizoń utracił mandat poselski na rzecz liberała Petera Fonseci, z którym w 2011 roku wygrał.

Małgorzata P. Bonikowska: Partia Konserwatywna przegrała wybory. Pan stracił mandat poselski. Jakie w Pana przekonaniu były powody tej przegranej?

Władysław Lizoń: Ja myślę, że rozważanie i analiza przyczyn będzie trwała ale generalnie rzecz biorąc myślę, że jest taki okres cykliczny, który powtarza się co 10-12 lat - okres pewnego zmęczenia władzą, a poza tym myślę, że dynamika kampanii się tak rozwinęła, że otrzymaliśmy taki wynik, jaki imamy. Na nieszczęście dla nas bardzo załamało się poparcie NDP. To jest coś, czego chyba nie przewidywaliśmy, że nastąpi w tak wielkim rozmiarze.

Jeżeli chodzi o mnie ale generalnie w większości okręgów w Toronto czy Mississaudze, w wyborach w 2011 roku NDP miało poparcia pomiędzy 18 a 20 proc.

W moim okręgu to było prawie 20 proc. W tym roku w ostatnich wyborach kandydat NDP dostał tylko nieco więcej niż 8 proc. głosów. To jest różnica 12 proc., więc bardzo dużo. Do tego dochodzi trend, który w ludziach był, że chcieli jakiejś zmiany. Stąd wyższa frekwencja w wyborach więcej ludzi głosowało niż dotychczas i niestety nie głosowali na nas. To są takie rzeczy, których nie dało się uniknąć. Ja myślę, że gdyby to poparcie NDP się nie załamało, mielibyśmy inną sytuację, mielibyśmy prawdopodobnie mniejszościowy rząd konserwatywny, a jest większościowy rząd liberalny i z tym trzeba się pogodzić, niezależnie od tego po której stronie człowiek jest.

M.P.B.: Na pewno jest jakaś analiza rzeczy, które z waszej strony nie były idealne. Czy widzisz jakieś błędy kampanii?

W.L.: Ja nie chciałbym nikomu wytykać błędów, bo tak jak w każdym działaniu w życiu: podejmujemy decyzje i albo one przynoszą nam jakąś korzyść albo porażkę. Zawsze jest jakieś ryzyko przy podejmowaniu decyzji i tak samo jest w kampanii.

Myślę, że pewne decyzje zostały podjęte mylnie, ale myślę też, że ta analiza i rozliczenie pewnych rzeczy nastąpi. Trzeba iść do przodu i patrzeć w przyszłość, budować przyszłość i tak musimy działać.

M.P.B.: Jakie ma Pan plany, czy zamierza Pan po czterech latach wrócić do polityki?

W.L.: Myślę, że troszeczkę to pytanie jest za wcześnie. Szczerze powiem - nie wiem. Ja na pewno nie będę się usuwał, będę dalej działał w partii, będę na pewno coś robił, bo zawsze społecznie pracowałem i to jest moja natura. Nie zniknę nigdzie, nie ucieknę, nie schowam się gdzieś do piwnicy. A czy będę startował w 2019 roku? Szczerze powiem, że w tej chwili nie potrafię na to odpowiedzieć ani pozytywnie ani negatywnie. Zależy to od wielu czynników. Mam nadzieję, że będę się cieszył dobrą kondycją i zdrowiem i wszystko będzie porządku. Ja myślę, że jak upłynie

Gazeta

trochę czasu to te moje plany bardziej się skrystalizują ale sądzę, że teraz jest za wcześnie żeby decydować w jedną albo drugą stronę. Ja się absolutnie nie odcinam od tego, że będę się starał kandydować ani w żaden zdecydowany sposób nie mówię, że na pewno będę kandydował, bo po prostu w tej chwili nie wiem.

M.P.B.: Jak Pan widzi rozwój wypadków przez najbliższe dwa lata, w takiej sytuacja jaka jest obecnie z większościowym rządem liberalnym? Czego się najbardziej obawiacie, co się może wydarzyć co byłoby dla Kanady niedobre?

W.L.: Generalnie jestem optymistą i mam nadzieję, że rząd nie podejmie działań, które pogrążą Kanadę w jakimś kryzysie ekonomicznym, gospodarczym czy politycznym. To co mi się nie podoba to plany legalizacji marihuany. Ja wiem, że ludzie mają na to różny pogląd ale naprawdę nie potrzebujemy dodatkowej używki, która będzie zalegalizowana. Jest wiele przykładów, nawet zza południowej granicy stanu - ze Stanów, gdzie zalegalizowali marihuanę i jest wiele problemów, z którymi się borykają.

Ja myślę, że jest to problem, z którym się możemy spotkać. O tym o czym nie mówiło się w kampanii to jest to, że sądy zarządziły, że mają być tzw. safe injection sites (punkty, gdzie pod nadzorem lekarza, w sterylnych warunkach narkomani mogą wstrzykiwać sobie narkotyki, zmiat czynić to na ulicy - przyp. red.). Ja zawsze uważałem, że ludzie, którzy mają problemy z narkotykami, powinni być leczeni, a nie powinno im się podawać substancji, od których są uzależnieni. Jeżeli chodzi o stronę polityczną to się obawiam, bo tu już są zapowiedzi pana Trudeau, premiera-elekta, że będzie wycofywał się z akcji antyterrorystycznych w Iraku i Syrii. Ja myślę, że to jest błąd. Kanada historycznie rzecz biorąc zawsze aktywnie działała i stawała po jakiejś stronie, pomimo tego, że część ludzi uważa, że myśmy zawsze byli nastawienie pokojowo. Wcale tak nie jest. Kanada zawsze historycznie stawała po jakiejś stronie - tak się stało w I i II wojnie, w wojnie koreańskiej. Kanada nie siedziała na płocie, Kanada stanęła po którejś stronie. Przecież w II wojnie światowej wkład Ka-

nady w zwycięstwo nad faszyzmem jest nieporównywalny z żadnym innym krajem. 12-milionowy kraj, który wystawia jednomilionową armię do walki w Europie, to jest coś niesamowitego.

Ja myślę o pewnych sytuacjach, które nas dotyczącą i mimo że są to rzeczy, które się dzieją w krajach może dalekich od nas, to trzeba pamiętać, że w dzisiejszych czasach te odległości bardzo się skurczyły. Możemy świat oblecieć w przeciągu dwóch dób, można się przemieszczać bardzo szybko. To nie są czasy sprzed wieku, gdzie ta odległość była duża. Nikt nie jest bezpieczny ani Europa nie jest bezpieczna ani my nie jesteśmy bezpieczni i powinniśmy wspólnie działać żeby zapewnić bezpieczeństwo dla własnych obywateli.

M.P.B.: Czy spodziewacie się, że zmieni się polityka wobec Ukrainy?

W.L.: To jest bardzo ciekawe pytanie. Już są sygnały, zresztą obserwując Stany Zjednoczone, a tu jednak trzeba patrzeć na to co Stany Zjednoczone robią, to ja się obawiam, że Ukraina będzie jakąś ofiarą tego co się dzieje w Syrii, że państwa zachodnie, włącznie z Europą pójdą na ustępstwa wobec Rosji żeby ustabilizować sytuację w Syrii i po prostu nie będą zwracać uwagi na Ukrainę. Mam nadzieję, że się mylę, bo to nie byłoby wcale dobre ani dla Polski ani dla całej Europy Zachodniej.

M.P.B.: Czy konserwatyści będą wspierającą i współpracującą opozycją czy raczej będzie bardzo ostra walka ideologiczna pomiędzy dwoma głównymi ugrupowaniami w parlamencie?

W.L.: Myślę, że konserwatyści w parlamencie będą silną opozycją i będą patrzeć z wielką uwagą na to co rząd liberalny będzie robił czy też będzie próbował robić.

Musimy pamiętać o tym, że tu jest pewna równowaga sił, jeżeli tak można powiedzieć, ponieważ izba wyższa ma większość konserwatywną. Ja myślę, że jednak będzie współpraca tam gdzie jest potrzebna, bo jednak życie musi iść do przodu i rząd musi pracować. Na pewno rząd liberalny będzie musiał zwracać uwagę na to, że nie wszystko co planuje, co by chciał zrobić będzie możliwe do zrobienia. Ja myślę, że tu jest pole nie tylko do współpracy ale i do wzajemnej równowagi. Tak

jak zawsze w życiu jest, że czasami musimy iść na ustępstwa żeby coś osiągnąć. Myślę, że będzie taka w miarę wyrównana sytuacja, wyrównana walka polityczna, bo nie można jej uniknąć.

M.P.B.: Jak ocenia Pan udział polonii w wyborach?

W.L.: Nie mam jeszcze danych statystycznych jaki procent ludzi z naszego polonijnego środowiska wziął udział w wyborach i głosował. Jeżeli chodzi o moje osobiste odczucie z chodzenia po domach i pukania do wyborców to miałem bardzo pozytywne wrażenia. Oczywiście nigdy się nie łudziłem, że Polonia, Kanadyjczycy polskiego pochodzenia poprą mnie w 100 proc., bo tak nigdy nie jest, ale miałem bardzo pozytywne odczucia i otrzymałem pozytywne przyjęcie ogromnej większości tych, których spotykałem. Ja myślę, że te dane statystyczne będę miał w najbliższych kilku tygodniach. Będziemy wiedzieć jak to wygląda procentowo i w porównaniu do innych nacji. Ja może bym to pytanie troszeczkę inaczej obrócił. Jak mówimy o liczbach, to zawsze mówimy, że jest nas tak statystycznie około miliona, tych którzy przyznają się do polskich korzeni. Będziemy mieli w tym parlamencie z tego co widzę jednego posła Tomka Kmiecia, który kiedyś pracował dla Jasona Kenney'ego. To jest młody chłopak, pokolenie moich dzieci.

Wygrał w okręgu Calgary. Kanadyjczycy hinduskiego pochodzenia liczebnie przewyższają nas o 300 tys. - jest ich ok. 1mln 300 tysięcy, tak przynajmniej statystyki podają. Oczywiście są takie miejsca w Kanadzie, gdzie koncentracja tych Kanadyjczyków jest bardzo duża. Oni będą mieć w 42. parlamencie 19 posłów. Nie wiem czy to pokazuje sytuację, ale tak to wygląda. Myślę, że mamy dużo do zrobienia. Myślę też, że należy zaktywizować i Polonię naszego pokolenia jak i pokolenie, które idzie za nami żeby ci młodzi się angażowali.

Podam taki przykład, jak większość z nas pewnie wie, w Mississaudze i Bramptom wszyscy, którzy przegrali czy też ogromna większość naszych konserwatywnych kandydatów, którzy przegrali, przegrali z kandydatami hinduskiego pochodzenia, de facto jest wymiana 1 na 1, może w jednym przypadku 1 na 2. Może w jednym przypadku kolega, który nie był Hindusem przegrał z Kanadyjką hinduskiego pochodzenia. Zaangażowanie pewnych grup jest niesamowicie duże, no i to jest coś, nad czym trzeba pracować. Podaję przykład hinduskiej grupy bo akurat tak wygląda, że oni są bardzo aktywni ale są też inni. Jeżeli chodzi o Bramptom i rejony Mississaugi to też

przejęli okręgi kandydaci liberalni hinduskiego pochodzenia.

Wyraźnie widać, że zaangażowanie tej grupy jest bardzo mocne i przynosi efekty. Myślę, że jet ogromne wyzwanie przed Polonią i jedyną metodą na to żeby wprowadzić więcej posłów do parlamentu Kanady jest bardzo mocna i efektywna praca.

M.P.B.: W jaki sposób Pana zdaniem powinno się zwiększyć aktywność polityczną Polonii? Kto tutaj powinien działać? Rozumiem, że Kongres?

W.L.: Nie chciałbym wskazywać na organizacje, które powinny działać. Jeżeli takich nie ma to trzeba stworzyć grupy, które będą stworzone po to by działać politycznie. Mamy wiele organizacji, które są apolityczne i to nie przynosi efektów politycznych. Kongres statutowo zawsze miał obowiązek popierania kandydatów polonijnych, jakkolwiek zawsze był organizacją apolityczną żeby współpracować z rządami każdej opcji ale w statutach zawsze miał popieranie kandydatów polonijnych.

M.P.B.: Czy popierał was aktywnie, czy była wyraźna działalność kongresu na rzecz popierania polskich kandydatów?

W.L.: Ja odczułem poparcie i myślę, że też inni powinni odczuć. Myślę jednak, że trzeba stworzyć grupy działania, które będą nastawione wyłącznie politycznie i będą angażować tych mniej politycznie nastawionych bo tylko w ten sposób można osiągnąć sukces. Nie można być apolitycznym i osiągać sukcesy polityczne, tu musi być bardzo mocne działanie nastawione konkretnie na sukces polityczny.

••• Jaki wniosek z tej przegranej, która dotknęła Polonii, bo utraciliśmy dwóch posłów? Warto przyjrze] się jak działają inne grupy etniczne, takie jak wspomniani przez Władysława Lizoania Hindusi. Ich zaangażowanie i aktywność to coś co jest wzorcem.

Słusznie podkreśla Lizoń, że dla wspierania polskich kandydatów potrzebne są grupy biznesowe, dysponujące środkami finansowymi, koneksjami i wpływami. Zalążek takiej grupy w Polonii powstał i oby wzrastał. W chorwackiej drupie etnicznej taką rolę pełni chorwacka izba handlowa, na której ogromne gale przychodzą główni politycy wszystkich szczebli i inni wpływowi ludzie.

Przeżyły się czasy, gdy liczyły się stare struktury organizacyjne. Te organizacje są skłócone i nie mają ani funduszy, ani wpływów. Nastąpiła też zmiana pokoleniowa.

To ważne konkluzje, które być może przydadzą się za kilka lat.

Władysław Lizoń z nowo wybraną burmistrz Mississaugi Bonnie Crombie w Cetrum Kultury im. Jana Pawła II Gazeta

Gazeta 44, 30 października - 5 listopada 2015

strona 10

KOMENTARZE, OPINIE...

www.gazetagazeta.com

świat

WATYKAN

Większe zrozumienie dla rozwodników Większością dwóch trzecich głosów na synodzie biskupów na temat rodziny zaaprobowano w głosowaniach w sobotę wszystkie 94 punkty relacji końcowej.

Zgodnie z przewidywaniami nie doszło do żadnego przełomu, ale wyrażono większe zrozumienie dla rozwodników.

Aprobatę dwóch trzecich zdobył także, przewagą tylko jednego głosu, budzący największe kontrowersje punkt 85. określany jako dotyczący kwestii dostępu rozwodników w nowych związkach do komunii. Jego podstawą są słowa Jana Pawła II. Przypomniano w tym paragrafie, że polski papież stworzył kryterium, które "pozostaje podstawą oceny takich sytuacji".

Przywołane zostały słowa Jana Pawła II z jego adhortacji apostolskiej "Familiaris consortio" z 1981 roku: "Niech wiedzą duszpasterze, że dla miłości prawdy mają obowiązek właściwego rozeznania sytuacji. Zachodzi bowiem różnica pomiędzy tymi, którzy szczerze usiłowali ocalić pierwsze małżeństwo i zostali całkiem niesprawiedliwie porzuceni, a tymi, którzy z własnej, ciężkiej winy zniszczyli ważne kanonicznie małżeństwo".

Jan Paweł II cytowany w tym paragrafie napisał też: "Są wreszcie tacy, którzy zawarli nowy związek ze względu na wychowanie dzieci, często w sumieniu subiektywnie pewni, że poprzednie małżeństwo, zniszczone w sposób nieodwracalny, nigdy nie było ważne".

W podsumowaniu obrad podkreślono następnie: "Zatem zadaniem kapłanów jest towarzyszenie osobom, których to dotyczy, na drodze rozeznania zgodnie z nauczaniem Kościoła i wskazówkami biskupa. W tym procesie przydatne będzie zrobienie rachunku sumienia poprzez moment refleksji i skruchy".

"Rozwiedzeni w nowych związkach powinni zadać sobie pytanie, jak postępowali wobec swoich dzieci, kiedy związek małżeński wszedł w fazę kryzysu; czy były próby pojednania; jaka jest sytuacja porzuconego partnera; jakie konsekwencje ma nowy związek dla reszty rodziny i wspólnoty wiernych; jaki przykład daje on młodym ludziom, przygotowującym się do małżeństwa" - głosi dokument.

Jest też w nim mowa o tym, że "szczera refleksja może umocnić ufność w miłosierdzie Boże, którego nie odmawia się nikomu".

Przytoczono także stwierdzenie z Katechizmu Kościoła Katolickiego o tym, że w niektórych okolicznościach "poczytalność i odpowiedzialność za działanie mogą zostać zmniejszone, a nawet zniesione" z powodu różnych uwarunkowań.

Przyznano, że "w określonych okolicznościach osoby mają wielkie trudności działania w odmienny sposób".

"Dlatego też, mimo utrzymania normy ogólnej, konieczne jest uznanie, że odpowiedzialność wobec określonych działań czy decyzji nie jest taka sama we wszystkich przypadkach. Roze-

znanie duszpasterskie, także biorąc pod uwagę sumienie uczciwie ukształtowane przez osoby, musi wziąć na siebie te sytuacje.

Również konsekwencje czynów dokonanych nie są koniecznie jednakowe we wszystkich przypadkach" - konstatuje się w najbardziej kontrowersyjnym punkcie na temat rozwodników.

W odniesieniu do związków homoseksualnych stwierdza się w relacji końcowej synodu, że nie ma żadnych podstaw do analogii, "nawet odległych", do małżeństwa i rodziny. To powtórzenie z dokumentu zeszłorocznego synodu na temat rodziny.

"Synod uznaje za całkowicie niedopuszczalne, aby kościoły lokalne doznawały presji w tej materii, a organizacje międzynarodowe uzależniały pomoc finansową dla biednych krajów od przyjęcia przepisów, które wprowadzają »małżeństwo« między osobami tej samej płci" - napisano w dokumencie.

Położony został też nacisk na to, że każda osoba, niezależnie od swej orientacji seksualnej, musi być "szanowana w swej godności i przyjmowana z respektem i troską o to, aby uniknięto wszelkich znaków niesprawiedliwej dyskryminacji".

Synod zajął się też - ogłoszono - kwestią towarzyszenia rodzinom, w których znajdują się osoby homoseksualne.

W przemówieniu na zakończenie synodu papież Franciszek powiedział, że "pierwszym obowiązkiem Kościoła nie jest wydawanie wyroków i rzucanie klątw, ale głoszenie miłosierdzia Bożego, wezwanie do nawrócenia, prowadzenie do zbawienia".

"Synod - oświadczył papież, zamykając obrady - pozwolił nam lepiej zrozumieć, że prawdziwymi obrońcami doktryny nie są ci, którzy bronią litery prawa, ale ducha, nie idee, ale człowieka, nie formuły, ale bezinteresowną miłość Boga i jego przebaczenie".

Franciszek wyraził przekonanie, że na obradach nie popadnięto w relatywizm ani w "demonizowanie innych". "Usiłowaliśmy w pełni i odważnie przyjąć dobroć i miłosierdzie Boga, które przekracza nasze ludzkie kalkulacje i nie pragnie niczego innego niż tego, aby wszyscy ludzie zostali zbawieni" - zapewnił.

Przyznał też, że nie znaleziono wyczerpujących rozwiązań dla wszystkich trudności i wątpliwości, które są wyzwaniem i zagrożeniem dla rodziny.

Synod - oświadczył papież z naciskiem - zachęcił wszystkich do zrozumienia "wagi instytucji rodziny i małżeństwa między mężczyzną i kobietą, zbudowanego na jedności i nierozerwalności, oraz do docenienia jej jako fundamentu społeczeństwa i życia ludzkiego".

"Ewangelia pozostaje dla Kościoła żywym źródłem wiecznej nowości, przeciw każdemu, kto chce ją »zdoktrynizować«, przekształcając w martwe kamienie do rzucania w innych" - mówił Franciszek.

Zauważył, że obnażono po-

stawy "zamkniętych serc" tych, którzy często ukrywają się za nauczaniem Kościoła i osądzają "niekiedy z poczuciem wyższości i w powierzchowny sposób trudne przypadki i zranione rodziny".

"Kościół - dodał Franciszek jest Kościołem ubogich w duchu i grzeszników poszukujących przebaczenia, a nie tylko sprawiedliwych i świętych".

Papież zauważył, odnosząc się zapewne do polemik wokół synodu, że podjęto na obradach próby "przezwyciężenia konspiracyjnej hermeneutyki".

••• Jak przewidywano, synod biskupów na temat rodziny zakończył się bez przełomu w delikatnej kwestii dostępu rozwodników w nowych związkach do komunii. W klimacie polemik udało się wypracować kompromis, co już można uznać za sukces i otwarcie pierwszych drzwi.

Ale najważniejszym sukcesem synodu jest to, że wszystkie 94 punkty dokumentu końcowego zostały zaaprobowane w głosowaniach większością dwóch trzecich głosów. To istotna zmiana w porównaniu z zeszłorocznym synodem, gdy kilka najbardziej spornych paragrafów na temat rozwodników i homoseksualistów, budzących protesty tzw. konserwatystów, przyjęto tylko zwykłą większością głosów.

Wśród komentatorów dominuje przekonanie, że na synodzie zrobiono wiele kroków naprzód. Dokument, przeznaczony dla Franciszka, do którego należą teraz wszelkie decyzje, wskazuje, że ma on swoiste "pole manewru" - twierdzą włoscy obserwatorzy.

Zauważa się, że zgodnie z intencjami papieża na synod ten należy patrzeć przez pryzmat rozpoczynającego się niebawem Roku Miłosierdzia; miłosierdzia także wobec ludzi w trudnych sytuacjach rodzinnych i tzw. nieregularnych związkach.

W obradach drugiego za pontyfikatu Franciszka synodu pod hasłem "Powołanie i misja rodziny w Kościele i świecie współczesnym" uczestniczyło 270 biskupów z całego świata. Obecne zgromadzenie zwołano rok po poprzednim, które przyniosło bardzo głębokie podziały w kwestii przedstawionej przez kardynała Waltera Kaspera propozycji dopuszczenia, pod ściśle wyznaczonymi warunkami, osób rozwiedzionych w nowych, niesakramentalnych związkach do komunii.

Przeciwnicy takiego rozwiązania, wśród nich przewodniczący polskiego episkopatu arcybiskup Stanisław Gądecki, ostrzegali, że odchodzi się od nauczania Jana Pawła II i próbuje forsować "antymałżeńską ideologię".

Po roku potwierdziły się podziały i wizja braku szans na jednomyślność wśród biskupów.

Wynikiem kompromisu, koniecznego wobec chóru głosów przeciwnych wszelkiemu otwarciu, jest więc to, że w ogłoszonym w sobotę dokumencie podsumowującym trzy tygodnie dyskusji o sprawie komunii dla rozwodni-

Papież Franciszek przewodniczy obradom synodu biskupów 24 października br. w WatyEttore Ferrari PAP/EPA kanie

ków mówi się wyłącznie w sposób niebezpośredni, a słowem kluczem jest często używane przez ludzi Kościoła i wskazane przez Jana Pawła II "rozeznanie", czyli analiza i ocena konkretnej sytuacji, bo są one - jak zauważył w arcybiskup Wiednia kardynał Christoph Schoenborn - bardzo różne. Podkreślił, że każdej z nich należy przyjrzeć się z bliska, rozpoznać je i towarzyszyć ludziom.

"Dokument końcowy wyznacza kryteria nie tylko w kwestii dostępu do sakramentów, ale także sytuacji, które katechizm Kościoła katolickiego nazywa nieregularnymi" - oświadczył metropolita austriackiej stolicy.

Podczas gdy w zeszłym roku przestrzegano przed odchodzeniem od dziedzictwa nauczania Jana Pawła II, kluczowy punkt dotyczący rozwodników i rozeznania ich konkretnej sytuacji życiowej oparto w przygotowanej relacji właśnie na jego słowach z uznanej za podstawę wszelkich decyzji adhortacji "Familiaris consortio" z 1981 roku.

Niewiele miejsca poświęcono kwestii osób homoseksualnych.

Ci, którzy na to liczyli, będą rozczarowani - przyznał kard. Schoenborn. Kwestia homoseksualizmu poruszona została głównie w aspekcie szacunku i unikania dyskryminacji oraz obecności osób o takiej orientacji w rodzinie i chrześcijańskiego podejścia do nich. Nie ma więc odniesienia do par homoseksualnych.

Radio Watykańskie przytoczyło w przeddzień zamknięcia obrad wypowiedź jednego z francuskich biskupów, który przyznał, że tekst dokumentu końcowego jest "bardzo wygładzony".

W tym sensie - wyjaśnił - "nosi on na sobie piętno konfrontacji, która miała miejsce w czasie dyskusji, oraz zabiegów o pacyfikację nastrojów". To wyjątkowo mocne słowa opisujące obrady w Watykanie.

Synod rozpoczął się od trzęsienia ziemi, a w następnych tygodniach doszło do jeszcze silniejszych wstrząsów - zauważają watykaniści. Przypominają, że w przeddzień obrad doszło do poważnej prowokacji, jaką była konferencja prasowa ówczesnego teologa z Kongregacji Nauki Wiary księdza Krzysztofa Charamsy, który ogłosił, że jest gejem i żyje w stałym związku.

Polski ksiądz uczynił publiczny "coming out" pod swoistym patronatem obradującego wówczas w Rzymie, właśnie z powodu synodu, stowarzyszenia katolików - osób LGBT, którego był gościem. Charamsa, natychmiast zwolniony z pracy w Watykanie i na papieskich uczelniach, nie osiągnął - jak się zauważa - swego celu, jakim było nakłonienie

uczestników synodu do szerokiej dyskusji na temat osób homoseksualnych i ich związków oraz zmiany nauczania Kościoła w tej materii.

Kilka dni później falę komentarzy wywołało ujawnienie listu kilkunastu kardynałów do papieża Franciszka. Dostojnicy utożsamiani ze skrzydłem konserwatywnym zaprotestowali zarówno przeciwko metodzie pracy na synodzie, jak i temu, że za bardzo ich zdaniem dyskusja koncentruje się na sprawie rozwodników, co może - przestrzegali - odwrócić uwagę od zasadniczego celu obrad, jakim jest przywrócenie godności małżeństwu i rodzinie.

List, odebrany jako atak pod adresem papieża, wywołał ogromne zamieszanie, także dlatego, że część jego sygnatariuszy zdementowała, jakoby złożyła pod nim podpis. Petycję tę odebrano jako głos tych kręgów hierarchii, które od dawna mówiły o tym, że synod będzie "zdalnie sterowany" po to, by zagrozić doktrynie Kościoła na temat małżeństwa.

Papież odpowiedział sygnatariuszom, krytykując snucie teorii "spiskowych".

Za próbę manipulacji i zdyskredytowania papieża oraz podważenia jego autorytetu ze strony jego przeciwników uznano przyjęte z oburzeniem rozpowszechnienie wiadomości o rzekomym nowotworze mózgu, jaki u niego stwierdzono. Wiadomość została zdementowana natychmiast przez Watykan, który potępił takie zachowanie. "Wybrany moment rozsiewania takich plotek wydaje się wskazywać na manipulacyjny cel całego zamieszania" - ocenił dziennik "L’Osservatore Romano".

Jad, intrygi, ataki, ofensywa ultrakonserwatystów przeciwko papieżowi, zatruta atmosfera tak afery wokół synodu podsumowała rzymska gazeta "Il Messaggero".

Inni komentatorzy mówią zaś o próbach wywierania presji, przede wszystkim na Franciszka, by nie naciskał na niebezpieczny zdaniem niektórych kurs otwarcia Kościoła pod znakiem miłosierdzia oraz reform. Takich nacisków nigdy wcześniej nie było - zauważa się.

Zwraca się też uwagę, że niektórzy przedstawiciele tej frakcji mieli nawet nadzieje na wsparcie ze strony emerytowanego papieża Benedykta XVI, który zachował całkowite milczenie.

Watykańskie biuro prasowe podało statystykę dotyczącą zakończonego zgromadzenia biskupów: 90 godzin prac, 2012 tweetów, 425 wystąpień ojców synodalnych i audytorów.

Z Watykanu Sylwia Wysocka (PAP)

Gazeta 44, 30 października - 5 listopada 2015

www.gazetagazeta.com

KOMENTARZE, OPINIE...

Media zagraniczne o wyborach w Polsce

strona 11

świat

Polska idzie na prawo, śladem Węgier W pierwszych reakcjach po wyborach w Polsce stolice europejskie, UE i Rosja, wyraziły w poniedziałek nadzieję na bliską współpracę z nowym rządem w Warszawie. Wiele mediów zagranicznych ocenia wynik wyborów jako zwrot Polski na prawo za przykładem Węgier.

Gratulacje złożył kandydatce Prawa i Sprawiedliwości na premiera Beacie Szydło szef Komisji Europejskiej Jean-Claude Juncker. "Przewodniczący KE czeka na możliwość spotkania z nią oraz bliskiej współpracy w budowie silniejszej Unii Europejskiej, w której Polska będzie odgrywać centralną rolę" - powiedział rzecznik KE Alexander Winterstein.

W Rosji rzecznik Kremla Dmitrij Pieskow oświadczył, że Moskwa jest zainteresowana dobrymi stosunkami z Polską, lecz zależy to od obu państw. Zaznaczył także, że Rosja "z szacunkiem odnosi się" do wyników wyborów w Polsce, choć ubolewa, że stosunki między oboma krajami są "w nienajlepszym stanie".

Rząd Niemiec jest "gotowy do pełnej zaufania i przyjaznej współpracy z nowym polskim rządem" - przekazał jego rzecznik Steffen Seibert. Zastrzegł zarazem, że strona niemiecka czeka na oficjalne wyniki wyborów i zaznaczył, że z zasady Berlin nie komentuje wyników wyborów w zaprzyjaźnionych państwach.

Niemiecki dziennik "Sueddeutsche Zeitung" - pisze o "politycznym trzęsieniu ziemi" w Polsce. Celem zwycięskiej partii PiS jest zdaniem komentatora tej gazety "paternalistyczno-nacjonalistyczne państwo" według węgierskiego wzoru. Posiadając absolutną większość oraz własnego prezydenta, PiS dysponuje wszelkimi warunkami do politycznej przebudowy państwa dodaje "SZ". Pierwszy program niemieckiej telewizji publicznej ARD ocenił, iż utworzenie rządu przez PiS grozi "orbanizacją" Polski, co w Niemczech powinno uruchomić "sygnał alarmowy". Z kolei drugi program telewizji ZDF uznał problemy socjalne w Polsce za kluczowe dla wyniku wyborów.

Premier Czech Bohuslav Sobotka wyraził nadzieję, że Polska pod rządami PiS pozostanie ważnym sojusznikiem i wyraził nadzieję na dalszą intensywną współpracę w ramach Grupy Wyszehradzkiej. Dziennik ekonomiczny "Hospodarzske noviny" wyraża pogląd, że aby PiS mogło spełnić swe obietnice wyborcze i program socjalny, należy spodziewać się centralizacji państwa, przedsiębiorstw i inwestycji. "Mlada fronta Dnes" prognozuje, że Polska po wyborach wygranych przez PiS "będzie inna, o wiele bardziej złożona", niż ta, "którą poważnie traktowała Europa Zachodnia i która ma dziś przewodniczącego Rady Europejskiej, a kilka lat wcześniej miała szefa Parlamentu Europejskiego".

Tymczasem na Węgrzech prasa podkreśla, że wybory w Polsce

wygrali "przyjaciele (premiera Viktora) Orbana". Komentatorzy spodziewają się podobnego układu politycznego w Polsce, jaki istnieje obecnie na Węgrzech, a także - jak napisał portal Index "dość nacjonalistycznej, konfrontacyjnej wobec Brukseli, lekko eurosceptycznej polityki".

Zdaniem litewskiego polityka Gediminasa Kirkilasa, szefa komisji ds. europejskich litewskiego Sejmu, następstwem wyborów mogą być pewne napięcia w stosunkach Polski z UE. Jednak Polska pod rządami PiS położy większy nacisk na kwestie bezpieczeństwa, co jest zgodne z interesem Litwy - podkreślił Kirkilas.

Znany ukraiński komentator polityczny Witalij Portnikow ocenił, że zmiana władzy w Warszawie nie zagrozi stosunkom polsko-ukraińskim, które ocenił jako strategiczne. Jego zdaniem istnieje jednak możliwość pogorszenia relacji Polski z UE, czego Ukraina nie chciałaby, bo w świetle jej europejskich aspiracji oraz konfliktu z Rosją Ukrainie zależy na jedności Unii.

Na Białorusi eksperci widzą możliwość powrotu do polityki prowadzonej przez Lecha Kaczyńskiego, czyli silniejszego wsparcia dla białoruskiej opozycji i społeczeństwa obywatelskiego; zastrzegają jednak, że od tego czasu zmienił się kontekst międzynarodowy.

"Financial Times" komentując wyniki wyborów w Polsce ocenia, iż "populistyczne zobowiązania" zawarte w programie gospodarczym PiS w połączeniu z "emocjonalną retoryką" przeciw rządowym planom dotyczącym przyjęcia uchodźców "zbiegły się z poglądami wyborców", którzy czują, że ominęły ich korzyści z boomu gospodarczego w ostatnich latach.

We Francji lewicowy dziennik "Liberation" zauważył, że Platforma Obywatelska "stała się ofiarą erozji władzy". "Wiele osób było zamieszanych w różne skandale", który wzbudziły wśród wyborców "wrażenie, że są rządzeni przez arogancką klasę polityczną" - wskazuje dziennik. W artykule o polskich wyborach "Liberation" zamieszcza zarazem "przepis na powrót konserwatystów do władzy": "weź odrobinę obietnic społecznych, posyp ksenofobią i dodaj kilka dobrych obyczajów katolickich".

Prasa włoska nazywa wynik wyborów w Polsce "triumfem antyunijnej prawicy". Największe gazety podkreślają, że rezultaty wyborów, które niepokoją Brukselę i europejskie rządy, zmienią rolę Polski w Unii. "New York Times" komentuje wyniki wyborów jako dołączenie Polski do jej wielu regionalnych sąsiadów, którzy już wcześniej "przesunęli się na prawo".

Agencja Reutera w korespondencji z Warszawy ocenia, że wyborcze zwycięstwo konserwatywnego Prawa i Sprawiedliwości najpewniej przyczyni się do promowania katolickich wartości w życiu publicznym i w rządzie.

Polska pozostaje jednym z naj-

bardziej katolickich krajów w Europie, choć i tutaj liczba wiernych uczęszczających na mszę świętą spada, a wpływy duchowieństwa w społeczeństwie maleją - pisze agencja. Ta tendencja może się teraz zdaniem Reutera odwrócić, bo "zawzięcie eurosceptyczny PiS, z mieszanką patriotyzmu podlanego katolicką pobożnością, przejmuje władzę od bardziej laickiej Platformy Obywatelskiej, która rządziła krajem przez ostatnie osiem lat".

"Zagrożona może być i tak restrykcyjna ustawa aborcyjna" ocenia agencja, przypominając, że część polityków PiS, w tym kandydatka tej partii na premiera Beata Szydło, w przeszłości domagała się całkowitego zakazu przerywania ciąży. PiS jest przeciwne także przeforsowanym przez PO przepisom regulującym dostęp do in vitro.

Reuters tłumaczy, że "więź Polaków z katolicyzmem jest głęboko zakorzeniona w historii kraju, ale dodatkowo wzmocniła się w czasach komunistycznych, gdy Kościół opowiedział się i działał po stronie opozycji, a także wraz z wyborem kardynała Karola Wojtyły na papieża". "Wpływy Kościoła w polskim społeczeństwie osłabły, gdy nastała era wolnorynkowych reform gospodarczych, bardziej sprzyjających materialistycznemu niż duchowemu podejściu do życia; mimo to promowane przez Kościół wartości są w życiu publicznym nadal obecne" - pisze brytyjska agencja.

Przypomina, że w Polsce 40 proc. mieszkańców regularnie uczestniczy w mszy świętej (w latach 80. - ponad 50 proc.), uczniowie chodzą na finansowane z budżetu państwa lekcje religii, mają niewielki dostęp do edukacji seksualnej, w Sejmie wisi krzyż, a lekarzom przysługuje klauzula sumienia - wymienia.

Zwraca uwagę, że mimo apelu papieża Franciszka o przyjmowanie uchodźców niektórzy polscy duchowni przestrzegali przed zagrożeniem dla chrześcijańskiego charakteru Polski ze strony muzułmańskich przybyszów. Pisze też, że "zdaniem krytyków wielu księży pośrednio lub bezpośrednio angażuje się w politykę, np. apelując do wiernych o głosowanie na PiS lub krytykując innych za inicjatywy takie, jak próba przyznania większych praw parom homoseksualnym".

W kampanii wyborczej PiS unikał kontrowersyjnych tematów społecznych, ale jasno dawał do zrozumienia, że chce umocowania w polskim prawie bardziej tradycyjnych, katolickich wartości - podkreśla Reuters, przypominając zaproponowaną przez PiS w 2010 r. wersję konstytucji.

Agencja cytuje politologa i publicystę Aleksandra Smolara, który ocenia, że "celem (Jarosława) Kaczyńskiego jest podkopanie wszystkich instytucji, prawnych i ustawodawczych, które mogłyby osłabić jego władzę". "Nie chodzi o wyrugowanie demokracji, lecz znaczącą zmianę jej charakteru w kierunku nieliberalnym, wyznaczonym przez (premiera

Wybory parlamentarne w Polsce

Węgier) Viktora Orbana" - dodaje Smolar.

Reuters przytacza też słowa Iwony Jakubowskiej-Branickiej, profesor nauk społecznych na UW, według której "wyborcy PiS tęsknią do narodowych i chrześcijańskich wartości, mocnego przywództwa i odczuwają autorytarną potrzebę porządku i narzuconej odgórnie dyscypliny".

Powrót Jarosława Kaczyńskiego do władzy to europejski ból brzucha - pisał we wtorek dziennik „Corriere della Sera”.

W analizach na łamach włoskiej prasy pojawiają się też ostrzeżenia, by nie izolować przyszłego rządu w Warszawie.

W artykule o kandydatce na premiera i liderze PiS zatytułowanym "Beata i Jarosław, dziwna para, która martwi Moskwę i Berlin" mediolańska gazeta stwierdza, że władze Niemiec tuż po wyborach zadeklarowały "z chłodem", iż pragną utrzymania bliskich i przyjaznych kontaktów z Polską.

Następnie dziennik odnotowuje reakcję Kremla, który wyraził ubolewanie z powodu nie najlepszego obecnie stanu relacji między Warszawą a Moskwą.

Gazeta dodaje, że również ONZ obawia się, że na zbliżającej się konferencji klimatycznej w Paryżu Polacy wraz z Brytyjczykami, będą bronić kopalń i węgla jako źródła energii.

"A Unia Europejska przygotowuje się do konfrontacji w kwestii imigracji, euro i praw obywatelskich" - zauważa włoski dziennik.

Zwłaszcza w sprawie imigracji i praw, zaznacza się na łamach gazety, nowy rząd w Warszawie będzie domagał się więcej autonomii od Unii Europejskiej.

Z kolei "La Repubblica" pisze, że Jarosław Kaczyński przygotowuje "trudny mecz". Dodaje, że zaniepokojenie panuje nie tylko w Brukseli, ale także w Rzymie i Paryżu.

Lewicowy rzymski dziennik przedrukował na pierwszej stronie tekst, jaki znany publicysta, obserwujący od kilku dekad wydarzenia w Polsce Timothy Garton Ash opublikował na łamach brytyjskiego "The Guardian".

Rzymska gazeta opatrzyła ten komentarz nagłówkiem: "Nie zamykać drzwi przed demagogami z Warszawy" oraz podtytułem: "Jak Europa powinna odpowiedzieć na zwycięstwo populistów w Polsce".

Ash argumentuje: "Polska przeżyła znacznie gorsze momenty". Przypomina też, że jest

Andrzej Grygiel PAP/EPA

to kraj, który "ucieleśnia największy sukces w postkomunistycznej Europie". Znany publicysta stawia tezę, że Unia powinna zareagować, aby nie dopuścić do szerzenia się "modelu węgierskiego", ale i nie ulegać pokusie ostracyzmu wobec nowych polskich władz.

"Ani faszyści, ani antyunijni fanatycy" - taki mocny tytuł komentarza na temat polskich wyborów zamieściło prawicowe "Il Giornale", wydawane przez rodzinę byłego premiera Włoch Silvio Berlusconiego.

Dziennik ten ocenia, że wybory w Polsce, interpretowane przez większość włoskich mediów jako wymierzone w Unię Europejską, to "odrzucenie reguł narzuconych z zewnątrz", co dodaje - jest stałym elementem polskiej historii. Do sprzeciwu wobec polityki UE nakłonił wyborców - jak stwierdza - "tradycyjny duch niezależności". Zdaniem autora należy to tłumaczyć prawie pięcioma dekadami podporządkowania Polski dyktatowi ZSRS. "Wyborcy odrzucili także ideę islamskiej inwazji" - stwierdza dziennik, krytykujący unijne zasady rozwiązania kryzysu imigracyjnego i przyjmowanie uchodźców. Przypomina, że to Polacy dzięki Odsieczy Wiedeńskiej w 1683 roku powstrzymali napływ muzułmanów do Europy.

"To wszystko nie znaczy jednak, że Polska stanie się z dnia na dzień twierdzą antyeuropeizmu, z którą trudno będzie negocjować" - konstatuje "Il Giornale".

W niedzielnych wyborach parlamentarnych Polacy wybrali populistyczne Prawo i Sprawiedliwość mimo związanych z tym zagrożeń dla gospodarki, ale polska demokracja jest dość silna, by przetrwać ten eksperyment pisze "Wall Street Journal" w komentarzu redakcji.

Platforma Obywatelska częściowo padła ofiarą własnego sukcesu - "obywatele zachęceni mocną kondycją gospodarki poczuli, że mogą spróbować czegoś nowego", a "gospodarczy sukces wzbudził oczekiwania, którym nie sprostałby żaden rząd" - ocenia "WSJ" w komentarzu redakcyjnym zatytułowanym "Polska próbuje populizmu".

Decyzja wyborców oznacza, że "polska będzie miała teraz rząd najlepiej znany z gorliwie wyrażanego nacjonalizmu i wątpliwych propozycji w dziedzinie gospodarki" - podkreśla "WSJ".

strona 12

Gazeta 44, 30 października - 5 listopada 2015

KOMENTARZE, OPINIE...

www.gazetagazeta.com

kraj

Senatorowie Rzeczpospolitej Kandydaci PiS lub popierani przez tę partię zdobyli 61 mandatów w Senacie. Kandydaci PO lub przez nią popierani zdobyli 34 mandaty.

Według PKW frekwencja wyniosła 50,91 proc.

Pięć pozostałych mandatów uzyskali Józef Zając z PSL, Lidia Staroń, która jako kandydatka niezależna pokonała konkurentów z PiS i PO, Marek Borowski, startujący z własnego komitetu w Warszawie, Jarosław Obremski - niezależny senator z Wrocławia i jeden startujący, jako niezależny, ale wspierany przez PiS Grzegorz Bierecki.

Poniżej alfabetyczna lista senatorów wybranych w niedzielę: W okręgu obejmującym Skierniewice oraz powiaty opoczyński, rawski, skierniewicki i tomaszowski w Łódzkiem wybory na senatora wygrał Rafał Ambrozik z PiS. Nowy senator był radnym sejmiku wojewódzkiego, współpracował też z europosłem Januszem Wojciechowskim (PiS), m.in. jako dyrektor jego biura w Rawie Mazowieckiej.

Czwartą kadencję z rzędu senatorem będzie Mieczysław Augustyn (PO), który wygrał wybory w północnej Wielkopolsce (powiaty chodzieski, czarnkowsko-trzcianecki, pilski, wągrowiecki i złotowski).

Startujący z listy Adam Bielan został wybrany z okręgu radomskiego. Bielan to obecnie wiceprezes Polski Razem, były poseł (w latach 1997-2004) i europoseł (200414) oraz były wiceprzewodniczący PE (2007-09).

Po raz drugi senatorem zostanie popierany przez PiS kandydat niezależny Grzegorz Bierecki. Wygrał w okręgu obejmującym Białą Podlaską oraz powiaty bialski, radzyński i parczewski (Lubelskie).

Bierecki to współtwórca spółdzielczych kas oszczędnościowo - kredytowych (SKOK) w Polsce. W latach 1992 – 2012 był prezesem Krajowej SKOK, a potem pełnił funkcję przewodniczącego jej rady nadzorczej. Od 2008 r. jest prezesem SKOK Holding S.A.R.L. w Luksemburgu.

Od lipca 2013 r. pełni funkcję przewodniczącego Światowej Rady Związków Kredytowych, od 1996 r. przewodniczy Radzie Nadzorczej SKOK im. F. Stefczyka.

Trzecią kadencję z rzędu senatorem będzie Przemysław Błaszczyk (PiS). Wygrał wybory w okręgu obejmującym powiaty poddębicki, łęczycki, kutnowski i łowicki w Łódzkiem.

Rektor Uniwersytetu Rzeszowskiego Aleksander Bobko (PiS) został senatorem w okręgu obejmującym Rzeszów oraz powiaty rzeszowski i łańcucki.

Ponownie senatorem został Ryszard Bonisławski (PO), regionalista i przewodnik turystyczny po Łodzi i regionie. Wygrał wybory w okręgu obejmującym część Łodzi oraz powiaty łódzki wschodni i brzeziński.

Mandat w okręgu obejmującym powiaty bytowski, chojnicki, człuchowski, kartuski i kościerski w woj. pomorskim zdobył Waldemar Bonkowski z PiS – działacz tej partii, wiceprzewodniczący sejmiku wojewódzkiego, rolnik z Rekownicy.

Lewicowy polityk Marek Borowski (KWW Marka Borowskiego) wygrał w okręgu warszawskim w dzielnicach Praga Północ, Południe Targówek, Rembertów i Wesoła.

Czwartą kadencję z rzędu w Senacie będzie zasiadał marszałek tej izby (od 2005 r.) Bogdan Borusewicz (PO), który wygrał wybory w Gdańsku i Sopocie. Borusewicz to m.in. organizator strajku w Stoczni Gdańskiej w sierpniu 1980 r.

Z warszawskiego okręgu obej-

mującego dzielnice Śródmieście, Żoliborz, Bielany i Białołękę oraz obwody zagraniczne senatorem została reżyser Barbara Borys-Damięcka (PO).

Do Senatu wejdzie chirurg dziecięcy Margareta Budner (PiS). Wygrała wybory w okręgu obejmującym Konin oraz powiaty kolski, koniński i turecki.

Szef NSZZ RI "S" Jerzy Chróścikowski (PiS) został ponownie wybrany na senatora w okręgu obejmującym Zamość i powiaty zamojski, biłgorajski, hrubieszowski i tomaszowski (Lubelskie). Chróścikowski wszedł do Senatu po raz piąty - po raz pierwszy zasiadał w nim w kadencji 1997-2001, a potem od 2005 r.

Były senator PiS w kadencji 2007-11 Zbigniew Cichoń wygrał wybory do Senatu w okręgu obejmującym powiaty bocheński, brzeski, proszowicki i wielicki w Małopolsce. Startował z listy PiS jako kandydat bezpartyjny. Z zawodu jest adwokatem.

Drugą kadencję z rzędu w Senacie będzie zasiadał Leszek Czarnobaj (PO). Wygrał wybory w okręgu obejmującym powiaty kwidzyński, malborski, nowodworski i sztumski na Pomorzu.

Zasiadający w Senacie od 2007 r. Grzegorz Czelej (PiS) ponownie zdobył mandat w okręgu obejmującym powiaty kraśnicki, lubelski, janowski, świdnicki i łęczyński (Lubelskie). Jest absolwentem Wydziału Stomatologii Akademii Medycznej w Lublinie i doktorem nauk medycznych. Do 1998 r. pracował w szpitalu klinicznym w Lublinie. Od 1999 r. jest szefem Wydawnictwa "Czelej".

W latach 2006–2007 był radnym miejskim w Lublinie.

B. poseł i b. radny sejmiku Jerzy Czerwiński (PiS) zostanie senatorem z okręgu obejmującego powiaty brzeski, kluczborski, namysłowski, nyski i prudnicki na Opolszczyźnie.

Po raz trzeci mandat do Senatu zdobyła Dorota Czudowska (PiS), która wygrała w Legnicy oraz powiatach głogowskim, legnickim, lubińskim i polkowickim. W izbie wyższej zasiadała w latach 1997-2001 i od 2011 r.

Wiesław Dobkowski (PiS) zostanie senatorem z okręgu obejmującego Piotrków Trybunalski i powiaty bełchatowski, piotrkowski i radomszczański w Łódzkiem. Będzie to jego trzecia kolejna kadencja.

Senator jest absolwentem Politechniki Łódzkiej, pracował m.in. w Kopalni Węgla Brunatnego w Bełchatowie.

Jan Dobrzyński (PiS) wraca do Senatu, w którym zasiadał już w kadencji 2007-11. W niedzielę zdobył mandat na Podlasiu w okręgu obejmującym powiaty białostocki i sokólski oraz miasto Białystok. Dobrzyński był w przeszłości m.in. wojewodą podlaskim, a ostatnio radnym sejmiku wojewódzkiego.

Senator Robert Dowhan (PO) uzy-

Sala posiedzeń Senatu RP

skał reelekcję z okręgu obejmującego powiaty nowosolski, wschowski, żagański i żarski w Lubuskiem.

Obecny pełnomocnik rządu ds. osób niepełnosprawnych i wiceminister pracy Jarosław Duda (PO) został ponownie wybrany na senatora z okręgu obejmującego powiaty wokół Wrocławia (górowski, milicki, oleśnicki, oławski, strzeliński, średzki, trzebnicki, wołowski i wrocławski). Duda senatorem jest od 2007 r., wcześniej przez trzy lata był posłem.

Dotychczasowy poseł PO Jerzy Fedorowicz został senatorem w okręgu obejmującym część Krakowa. W Sejmie zasiadał od 2005 r., wcześniej był radnym sejmiku małopolskiego i radnym miasta Krakowa. Jest aktorem i reżyserem.

Dotychczasowy wojewoda wielkopolski Piotr Florek (PO) został senatorem okręgu podpoznańskim.

Mandat w Senacie zdobył członek zarządu powiatu gnieźnieńskiego Robert Gaweł (PiS). Wygrał wybory w okręgu obejmującym powiaty gnieźnieński, słupecki, średzki, śremski i wrzesiński w Wielkopolsce.

Senatorem z okręgu obejmującego Jastrzębie-Zdrój i Żory oraz powiaty raciborski i wodzisławski na Śląsku został Adam Gawęda z PiS. W latach 2007-11 był posłem, ostatnio zasiadał w sejmiku wojewódzkim, w przeszłości przez trzy kadencje był radnym powiatu wodzisławskiego. Był prezesem klubu sportowego, koordynatorem Biura Strategii Kompanii Węglowej, członkiem Polskiego Komitetu Światowej Rady Energetycznej. Jest inżynierem górnictwa i geologii.

Mieczysław Golba (PiS) zwyciężył w wyborach do Senatu w okręgu obejmującego powiaty: bieszczadzki, jarosławski, leski, lubaczowski, przemyski, przeworski, sanocki i Przemyśl na Podkarpaciu.

Nowy senator jest przedsiębiorcą i działaczem piłkarskim; był posłem od 2005 r. W 2011 r. przeszedł z PiS do Solidarnej Polski.

Czwartą kadencję w Senacie będzie zasiadał Stanisław Gogacz

en.wikipedia.org

(PiS), wybrany w okręgu obejmującym powiaty lubartowski, łukowski, opolski, puławski i rycki (Lubelskie).

Jest prawnikiem, absolwentem KUL. Zasiadał w Senacie w latach 19972001 i od 2007 r. W latach 2002– 2006 był radnym sejmiku wojewódzkiego, pełnił funkcję wicemarszałka województwa. Był przewodniczącym Ruchu Odbudowy Polski.

Nowym senatorem będzie Arkadiusz Grabowski (PiS), ekonomista i dotychczasowy radny wojewódzki tej partii. Pracował w Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa i SKOK "Jowisz". Wybory wygrał w okręgu obejmującym Dąbrowę Górniczą i powiaty będziński i zawierciański na Śląsku.

Dyrektor jednego ze szczecińskich szpitali i radny prof. Tomasz Grodzki (PO) został senatorem z okręgu obejmującego Szczecin i powiat policki. W kampanii wyborczej Grodzki deklarował, że chciałby zająć się w Senacie ochroną zdrowia. Zapowiadał, że będzie dążył do dostosowania służby zdrowia do standardów unijnych.

Maciej Grubski (PO) wygrał wybory do Senatu w okręgu obejmującym część Łodzi. Będzie to jego trzecia kadencja w roli senatora.

Kandydat PiS Jan Hamerski zdobył mandat senatora w okręgu obejmującym powiaty nowotarski, limanowski i tatrzański w Małopolsce. Do tej pory był radnym woj. małopolskiego, wcześniej burmistrzem Szczawnicy, starostą nowotarskim i prezesem zarządu głównego Związku Podhalan.

Jan Maria Jackowski (PiS) ponownie został senatorem z okręgu obejmującego powiaty ciechanowski, mławski, płoński, przasnyski i żuromiński na Mazowszu. To jego druga kadencja z rzędu w Senacie, wcześniej Jackowski był też posłem (1997-2001) i warszawskim radnym.

Andrzej Kamiński (PiS) został wybrany na senatora w okręgu obejmującym Bielsko-Białą oraz powiaty bielski i pszczyński. Nowy senator przez wiele lat pracował jako nauczyciel. Jest prezesem Akcji Katolickiej w diecezji bielsko-żywiec-

kiej. Od 2006 r. zasiada w sejmiku śląskim. Wcześniej przez dwie kadencje był rannym powiatu bielskiego.

Wicemarszałek Senatu poprzedniej kadencji i szef sztabu wyborczego PiS Stanisław Karczewski został ponownie wybrany na senatora w okręgu obejmującym powiaty białobrzeski, grójecki, kozienicki i przysuski na Mazowszu. Będzie to jego czwarta kadencja z rzędu.

Dotychczasowy senator PO Wiesław Kilian został ponownie wybrany w okręgu obejmującym powiaty wałbrzyski i świdnicki na Dolnym Śląsku. Kilian w 2005 r. z list PiS uzyskał mandat poselski, bezskutecznie ubiegał się o reelekcję dwa lata później. W 2010 r. objął mandat poselski po posłance PiS Aleksandrze Natalii-Świat, która zginęła w katastrofie smoleńskiej. Został wykluczony z partii po tym jak poparł w 2010 r. kandydata PO w wyborach na prezydenta Wrocławia.

Zasiadający w Senacie od 2011 r. Kazimierz Kleina (PO) ponownie zdobył mandat w okręgu obejmującym Słupsk i powiaty lęborski, słupski i wejherowski (Pomorskie).

Senatorem z południowej części Krakowa został Bogdan Klich (PO), były szef MON (2007-2011), europoseł (2004-07) i senator od 2011 r.

Przedsiębiorca Andrzej Kobiak (PO) ponownie został wybrany na senatora w okręgu obejmującym Bydgoszcz oraz powiaty bydgoski, świecki i tucholski.

Etnograf Maria Zofia Koc z PiS zdobyła mandat senatora na Mazowszu w okręgu obejmującym powiaty garwoliński, miński i węgrowski.

Czwarty raz rzędu na senatora został wybrany Stanisław Kogut z PiS. Zdobył mandat w okręgu obejmującym Nowy Sącz oraz powiaty gorlicki i nowosądecki.

Radny sejmiku woj. lubuskiego Władysław Komarnicki (PO) wygrał wybory w okręgu obejmującego powiaty: gorzowski, międzyrzecki, strzelecko-drezdenecki, słubicki, sulęciński i miasto Gorzów Wiel-

www.gazetagazeta.com

Gazeta 44, 30 października - 5 listopada 2015

KOMENTARZE, OPINIE... kopolski.

Drugą kadencję z rzędu senatorem będzie Tadeusz Kopeć, który startował z listy PiS w okręgu obejmującym powiaty cieszyński i żywiecki (Śląskie). Cztery lata temu Kopeć reprezentował PO. Senatorem z okręgu obejmującego Mazury (powiaty ełcki, giżycki, gołdapski, kętrzyński, mrągowski, olecki, piski i węgorzewski) została Małgorzata Kopiczko (PiS).

Dotychczas była dyrektorką szkoły podstawowej w Ełku, od 1998 r. jest radną powiatową w tym mieście, a od 2010 r. nieetatowym członkiem zarządu tego powiatu.

Po raz czwarty z rzędu mandat senatora zdobył Waldemar Kraska z PiS, który wygrał w okręgu obejmującym Siedlce oraz powiaty łosicki, siedlecki i sokołowski na Mazowszu.

Dotychczasowy senator Jan Filip Libicki (PO) ponownie zdobył mandat w okręgu obejmującym zachodnią część Wielkopolski (powiaty grodziski, międzychodzki, nowotomyski, obornicki, szamotulski i wolsztyński).

Powiatowy radny PiS i wiceprezydent Pabianic (Łódzkie) Maciej Łuczak wygrał wybory do Senatu w okręgu obejmującym powiaty łaski, pabianicki i zgierski.

Rolnik Józef Łyczak (PiS) wygrał wybory do Senatu w okręgu obejmującym Włocławek oraz powiaty aleksandrowski, lipnowski, radziejowski i włocławski (woj. kujawsko-pomorskie). Łyczak był senatorem w latach 2005-07, ostatnio był radnym powiatu aleksandrowskiego.

Nowy senatorem z okręgu obejmującego powiaty częstochowski, kłobucki, lubliniecki i myszkowski (Śląskie) będzie Ryszard Majer (PiS). To doktor nauk społecznych, nauczyciel akademicki i dotychczasowy radny śląskiego sejmiku, od 1999 r. szef Oddziału Zamiejscowego Wydziału Polityki Społecznej Śląskiego Urzędu Wojewódzkiego, w przeszłości także dyrektor Śląskiego Centrum Zdrowia Publicznego w Katowicach.

Drugi raz senatorem będzie Robert Mamątow z PiS zdobył mandat w okręgu ostrołęckim na Mazowszu (powiaty: makowski, ostrołęcki, ostrowski, pułtuski, wyszkowski oraz miasto Ostrołęka).

Marek Martynowski (PiS) został ponownie senatorem w okręgu obejmującym Płock i powiaty gostyniński, płocki, sierpecki, sochaczewski i żyrardowski na Mazowszu. Zwycięzca wyborów to ekonomista, b. pracownik Kancelarii Prezydenta Lecha Kaczyńskiego, w 2007 r. wicewojewoda mazowiecki oraz b. radny do sejmiku tego województwa (2010-11).

Nauczyciel Łukasz Mikołajczyk (PiS) zwyciężył w wyborach do Senatu w okręgu obejmującym południową Wielkopolskę (powiaty kępiński, krotoszyński, ostrowski i ostrzeszowski).

Andrzej Mioduszewski z PiS wygrał wybory do Senatu w okręgu obejmującym Grudziądz oraz powiaty brodnicki, golubsko-dobrzyński, grudziądzki, rypiński i wąbrzeski (woj. kujawsko-pomorskie).

Nowy senator prowadzi własną działalność gospodarczą, do tej pory był radnym w Grudziądzu.

W Katowicach mandat zdobył nauczyciel akademicki Andrzej Misiołek (PO). Będzie to jego trzecia z rzędu kadencja w Senacie.

Jeleniogórski radny PiS Krzysztof Mróz został senatorem w okręgu obejmującym Jelenią Górę oraz powiaty jaworski, jeleniogórski, kamiennogórski i złotoryjski.

Były przewodniczący SLD Grzegorz Napieralski zostanie senatorem z okręgu obejmującego powiaty wokół Szczecina (goleniowski, gryficki, gryfiński, kamieński, łobeski, myśliborski, pyrzycki i stargardzki oraz Świnoujście). Był kandydatem popieranym przez PO. Były wiceprezydent Wrocławia i senator niezależny poprzedniej kadencji Jarosław Obremski został ponownie wybrany z okręgu obejmującego północną część miasta.

Startował jako kandydat niezależny, ale popierany przez PiS. Lekarka rodzinna Bogusława Orzechowska (PiS) została senatorem w okręgu obejmującym powiaty działdowski, iławski, nowomiejski i ostródzki w woj. warmińsko-mazurskim. W poprzedniej kadencji samorządu była radną powiatową PiS w Ostródzie.

Senator PiS poprzedniej kadencji Andrzej Pająk został ponownie wybrany na senatora z zachodniej Małopolski (powiaty chrzanowski, myślenicki, oświęcimski, wadowicki i suski). Pająk przez kilka miesięcy w 2011 r. był posłem jako bezpartyjny z listy PO, zaś w latach 19992011 był czterokrotnie wybierany starostą suskim.

Po raz czwarty mandat w Senacie uzyskała startująca z list PO Maria Pańczyk-Pozdziej, zwyciężczyni wyborów w okręgu obejmującym Bytom i Zabrze. W ostatniej kadencji była wicemarszałkiem izby wyższej parlamentu. W przeszłości zasiadała w sejmiku woj. śląskiego.

Jest dziennikarką radiową, znaną przede wszystkim z audycji poświęconych kulturze śląskiej.

Trzeci raz z rzędu mandat senatora zdobył Bohdan Paszkowski (PiS). Zwyciężył na Podlasiu, w okręgu obejmującym Łomżę i Suwałki oraz powiaty augustowski, grajewski, kolneński, łomżyński, moniecki, sejneński, suwalski i zambrowski.

Dotychczasowy radny miejski w Kędzierzynie-Koźlu Grzegorz Peczkis (PiS) zostanie senatorem z okręgu obejmującego powiaty głubczycki, kędzierzyńsko-kozielski, krapkowicki, oleski i strzelecki na Opolszczyźnie.

Startujący z listy PiS prawnik Marek Pęk zdobył mandat senatora w Małopolsce, w okręgu obejmującym powiaty krakowski, miechowski i olkuski. Powtórzył tym samym sukces swojego ojca Bogdana Pęka sprzed czterech lat, ale zdobył niemal 36 tys. głosów więcej niż on (łącznie prawie 86 tys.).

Szef klubu PiS w radzie miasta Rybnika, Wojciech Piecha, brat popularnego w regionie polityka PiS, b. wiceministra zdrowia w latach 2005-2007 Bolesława Piechy, został senatorem w okręgu obejmującym Rybnik oraz powiaty mikołowski i rybnicki na Śląsku.

Leszek Piechota (PO) zostanie ponownie senatorem w okręgu obejmującym Chorzów, Piekary Śląskie, Rudę Śląską, Siemianowice Śląskie, Świętochłowice na Śląsku. Będzie to jego trzecia kadencja w Senacie.

Piechota jest absolwentem Politechniki Śląskiej, przez lata pracował w górnictwie, był również radnym Katowic, a w latach 2008-10 wiceprezydentem tego miasta.

W okręgu warszawskim obej-

strona 13

kraj "Niedziela" wydawanego B. rektor Politechniki Opolskiej i Hinduskitygodnika premier kluczem w Częstochowie. dotychczasowy senator PO prof.

Po raz czwarty mandat senator- Piotr Wach ponownie zasiądzie w ski zdobyła prawniczka Janina Sa- ławach Senatu (będzie to jego do gigantycznego rynku gatowska z PiS. W Senacie zasia- czwarta kadencja). Od lutego 2015

mującym Ursus, Bremowo, Włochy, Wolę i Ochotę wygrał Aleksander August Pociej (PO).

Na senatora z południowo-zachodniej Wielkopolski został ponownie wybrany Marian Poślednik (PO). W Senacie zasiada od czterech lat. Jego okręg obejmuje Leszno oraz powiaty gostyński, kościański, leszczyński i rawicki.

Działacz NSZZ Solidarność i były sosnowiecki radny Michał Potoczny (PiS) został wybrany na senatora z okręgu obejmującego Jaworzno i Sosnowiec (woj. śląskie).

W okręgu obejmującym Gliwice oraz powiaty gliwicki i tarnogórski senatorem został bezpartyjny kandydat z listy PiS prof. Krystian Probierz. Jest nauczycielem akademickim, specjalistą geologii górniczej.

Był m.in. dziekanem i prodziekanem Wydziału Górnictwa i Geologii Politechniki Śląskiej, jest kierownikiem Zakładu Geologii i Geofizyki Złóż Węgla tej uczelni.

Ponownie do Senatu został wybrany Zdzisław Pupa (PiS), który wygrał wybory na Podkarpaciu, w okręgu obejmującym powiaty dębicki, kolbuszowski, mielecki, ropczycko-sędziszowski i strzyżowski.

Pupa zasiada w Senacie od 2013 r., kiedy to został wybrany w wyborach uzupełniających.

Lekarz i działacz samorządu zawodowego Konstanty Radziwiłł, kandydujący z listy PiS, zwyciężył w okręgu obejmującym powiaty na południe i wschód od Warszawy (powiaty grodziski, otwocki, piaseczyński i pruszkowski).

Z warszawskiego okręgu obejmującego Mokotów, Ursynów, Wilanów i Wawer mandat zdobył Marek Dariusz Rocki (PO).

Mandat senatora w okręgu obejmującym powiaty hajnowski, bielski, siemiatycki i wysokomazowiecki na Podlasiu zdobył Tadeusz Romańczuk z PiS, do tej pory prezes spółdzielni mleczarskiej w Bielsku Podlaskim.

Trzeci raz wybory do Senatu wygrała Jadwiga Rotnicka (PO), która zdobyła mandat w Poznaniu.

Po raz trzeci z rzędu senatorem został wybrany Jan Rulewski (PO).

Zwyciężył w okręgu obejmującym powiaty inowrocławski, mogileński, nakielski, sępoleński i żniński w woj. kujawsko-pomorskim. W przeszłości był Rulewski szefem bydgoskiej Solidarności, w latach 1991-2001 był posłem, od 2007 r. jest senatorem.

W okręgu obejmującym północne i wschodnie powiaty województwa świętokrzyskiego zwyciężył Jarosław Rusiecki (PiS) - były poseł PiS trzech kadencji (2005-14), od roku senator tej partii wybrany w wyborach uzupełniających. Mieszka w Ostrowcu Świętokrzyskim, był m.in. rzecznikiem prasowym prezydenta miasta, doradcą zawodowym w urzędzie pracy, wykładowcą tamtejszej szkole wyższej i wicedyrektorem miejskiej biblioteki. W latach 1998-2005 był radnym miejskim i powiatowym.

Były zastępcą szefa Kancelarii Prezydenta Bronisława Komorowskiego Sławomir Rybicki (PO) zdobył mandat do Senatu w okręgu obejmującym Gdynię i powiat pucki (Pomorskie).

Po raz czwarty z rzędu mandat senatora uzyskał Czesław Ryszka (PiS) - polityk, dziennikarz, pisarz, były redaktor "Gościa Niedzielnego" oraz wychodzącego w Katowicach "Katolika", a od 1993 - redaktor

dała w latach 2001-07 i od 2011 r.

Wygrała wybory w okręgu obejmującym Tarnobrzeg oraz powiaty leżajski, niżański, stalowowolski i tarnobrzeski (Podkarpackie).

Senatorem w okręgu wyborczym obejmującym powiaty: wieruszowski, sieradzki, zduńskowolski, wieluński i pajęczański w Łódzkiem został ponownie popierany przez PiS Michał Seweryński. Mandat senatora będzie sprawował drugi raz z rzędu. W przeszłości był ministrem edukacji narodowej oraz nauki i szkolnictwa wyższego w rządach Kazimierza Marcinkiewicza i Jarosława Kaczyńskiego.

Ponownie senatorem został Krzysztof Słoń z PiS, który wygrał w okręgu obejmującym Kielce i powiat kielecki. W latach 1998-2010 zasiadał w kieleckiej radzie miasta, od 2006 r. był jej przewodniczącym.

W 2010 r. został radnym sejmiku wojewódzkiego. Pracował też w jednym z kieleckich Domów Pomocy Społecznej i kierował świętokrzyskim oddziałem PFRON. Dotychczasowy poseł i wiceminister infrastruktury i rozwoju Waldemar Sługocki (PO) wygrał wybory do Senatu w okręgu obejmującym powiaty: krośnieński, świebodziński, zielonogórski i miasto Zielona Góra w Lubuskiem.

Prof. Andrzej Stanisławek został senatorem z Lublina. Należy do Polski Razem, był popierany przez PiS. Jest lekarzem, ordynatorem Oddziału Chirurgii Onkologicznej Centrum Onkologii Ziemi Lubelskiej, . prodziekanem Wydziału Pielęgniarstwa i Nauk o Zdrowiu na Uniwersytecie Medycznym w Lublinie oraz szefem katedry onkologii i środowiskowej opieki zdrowotnej na tej uczelni.

Startująca z własnego komitetu wyborczego Lidia Staroń (była posłanka PO dwóch kadencji, która latem odeszła z partii) została senatorem z okręgu obejmującego Olsztyn i powiaty olsztyński, szczycieński i nidzicki (woj. warmińsko-mazurskie).

Na trzecią z rzędu kadencję w Senacie została wybrana Grażyna Sztark (PO), która startowała w Zachodniopomorskiem, w okręgu obejmującym powiaty białogardzki, choszczeński, drawski, kołobrzeski, świdwiński i wałecki.

Radny powiatu kłodzkiego Aleksander Szwed (PiS) zdobył mandat senatorski w okręgu obejmującym powiaty: kłodzki, dzierżoniowski i ząbkowicki na Dolnym Śląsku.

Antoni Szymański (PiS) został senatorem w okręgu obejmującym powiaty gdański, starogardzki i tczewski (Pomorskie). Nowy senator jest kuratorem sądowym, działaczem katolickim, b. posłem AWS i senatorem PiS (2005-07).

Lekarz i były senator PiS (200507) Rafał Ślusarz wygrał wybory do Senatu w okręgu obejmującym dolnośląskie powiaty bolesławiecki, lubański, lwówecki i zgorzelecki.

W okręgu obejmującym Toruń i powiaty toruński i chełmiński senatorem został Przemysław Termiński, który nie należy do partii, ale startował z poparciem PO. Z zawodu jest prawnikiem, prezesem żużlowego Klubu Sportowego Toruń SA i prezesem firmy ubezpieczeniowej FST-Management.

r. kieruje strukturami PO w Opolu, w latach 2002-2005 był radnym sejmiku wojewódzkiego.

W okręgu obejmującym Częstochowę w wyborach do Senatu zwyciężył Artur Warzocha (PiS) - nauczyciel akademicki, były dziennikarz, w przeszłości działacz Akcji Wyborczej Solidarność, wicewojewoda śląski oraz radny wojewódzki i miejski.

Jerzy Wcisła (PO) został senatorem w okręgu obejmującym miasto Elbląg oraz powiaty: bartoszycki, braniewski, elbląski i lidzbarski.

Nowy senator jest dyrektorem delegatury warmińsko-mazurskiego urzędu marszałkowskiego i wiceprzewodniczącym rady miejskiej w Elblągu. Działał na rzecz rewitalizacji Pętli Żuławskiej i promocji turystycznej tej drogi wodnej.

Czwartą kadencję z rzędu w Senacie będzie zasiadał Kazimierz Wiatr - naukowiec, profesor AGH w Krakowie, a także harcmistrz i były przewodniczący ZHR. Wiatr jest bezpartyjny, ale został zgłoszony przez PiS i dotychczas był członkiem klubu parlamentarnego tej partii.

W okręgu obejmującym południowo-zachodnie powiaty województwa świętokrzyskiego mandat senatora uzyskał Jacek Włosowicz, działacz Solidarnej Polski, która startowała do parlamentu razem z PiS. Włosowicz to były europoseł (200914) i senator PiS (2005-07) oraz były radny Kielc.

Mandat senatora zdobył Andrzej Wojtyła, który wygrał w Wielkopolsce, w okręgu obejmującym Kalisz oraz powiaty jarociński, kaliski i pleszewski. Jest lekarzem, członkiem partii Polska Razem Zjednoczona Prawica, startował z listy PiS. Alicja Zając (PiS) ponownie została senatorem w okręgu obejmującym Krosno i powiaty brzozowski, jasielski i krośnieński na Podkarpaciu. Senator jest wdową po pośle i senatorze Stanisławie Zającu, który zginął w katastrofie smoleńskiej. Mandat senatorski pełni od 2010 r. Od wielu lat działa w PCK. W okręgu obejmującym Chełm i powiaty chełmski, krasnostawski i włodawski senatorem został rektor Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Chełmie Józef Zając, startujący z komitetu PSL. Jest matematykiem, specjalistą w zakresie zastosowań analizy zespolonej i ekonomii matematycznej.

Barbara Zdrojewska (PO) zdobyła mandat senatora w okręgu obejmującym południowy Wrocław.

Do tej pory była przewodniczącą dolnośląskiego sejmiku wojewódzkiego. Prywatnie jest żoną b. ministra kultury, europosła PO Bogdana Zdrojewskiego.

Dotychczasowy senator PO Piotr Zientarski ponownie zdobył mandat z okręgu obejmującego Koszalin i powiaty koszaliński, sławieński i szczecinecki. Będzie to jego czwarta kadencja w Senacie.

Historyk Jan Żaryn z PiS wygrał wybory na senatora w okręgu obejmującym cztery powiaty na północ i zachód od Warszawy (legionowski, nowodworski, warszawski zachodni i wołomiński).

Opracowane na podstawie Polskiej Agencji Prasowej

Gazeta 44, 30 października - 5 listopada 2015

strona 14

www.gazetagazeta.com

AKTUALNOŚCI

LITWA

Rozpoczęto restaurację kaplicy książąt Ogińskich

minął tydzień w byłym OBOZIE...

Na starym XIX-wiecznym wileńskim cmentarzu Piotra i Pawła rozpoczęto restaurację kaplicy książąt Ogińskich. Projekt odbudowy bardzo zniszczonej kaplicy przygotowano w ramach obchodzonego na Litwie Roku Michała Kleofasa Ogińskiego.

Prace restauratorskie, które są finansowane z budżetu państwa, mają się zakończyć w przyszłym roku. Na ten cel przeznaczono 75 tys. euro.

Cmentarz Piotra i Pawła założony w 1830 roku znajduje się nieopodal powszechnie znanego kościoła św. Piotra i Pawła, perły wileńskiego baroku. Cmentarz, jeden z najstarszych wileńskich cmentarzy, jest obecnie jednym z najbardziej zaniedbanych stołecznych nekropolii.

"Mam nadzieję, że restaura-

BIAŁORUŚ

MSZ ma nadzieję na szybkie uchylenie wszystkich sankcji Władze Białorusi oświadczyły w czwartek, iż mają nadzieję, że Unia Europejska w jak najkrótszym czasie zniesie wszystkie sankcje i ograniczenia wobec Mińska. Tego dnia UE zawiesiła na cztery miesiące sankcje wobec członków władz Białorusi.

"Liczymy na to, że ta decyzja doprowadzi do jak najszybszego zniesienia wszystkich sankcji i do normalizacji stosunków między Białorusią a Unią Europejską. To odpowiada interesom obu stron" - oświadczył rzecznik białoruskiego MSZ Dźmitry Mironczyk.

"Tę decyzję podjęto w odpowiedzi na uwolnienie 22 sierpnia wszystkich białoruskich więźniów politycznych i w kontekście poprawy stosunków UE-Biało-

ruś" - wybija agencja InterfaxZapad argumentację Unii dla zawieszenia sankcji.

Jeszcze w sierpniu niezależni białoruscy politolodzy sugerowali, że zwolnienie na Białorusi sześciu więźniów politycznych wróży odwilż w stosunkach Mińska z Zachodem na wzór tej z lat 20082010. Unia zawiesiła wówczas sankcje wprowadzone w roku 2006, lecz po wyborach prezydenckich w 2010 roku, gdy rozbito opozycyjną demonstrację w dniu głosowania, a jej uczestników, w tym byłych kandydatów opozycji, skazano na pobyt w kolonii karnej, sankcje przywrócono, a następnie rozszerzono.

Obecne zawieszenie sankcji polegających na zamrożeniu aktywów i zakazie podróżowania

do UE dotyczy 170 osób i trzech podmiotów.

Po czwartkowej decyzji UE prezydent Alaksandr Łukaszenka będzie mógł wjechać na teren UE. Sankcje wobec Białorusi miały wygasnąć automatycznie 31 października, dlatego przedstawiciele państw unijnych przedłużyli je o cztery miesiące, jednocześnie je zawieszając.

Decyzja będzie obowiązywać do 29 lutego 2016 r. Sankcje obowiązują nadal wobec czterech osób, członków służb bezpieczeństwa Łukaszenki, podejrzewanych o udział w niewyjaśnionym zaginięciu przeciwników politycznych białoruskiego prezydenta. W mocy pozostaje też embargo na broń.

BUŁGARIA

Zwycięstwo prawicy w ośmiu dużych miastach Centroprawicowa partia GERB premiera Bułgarii Bojko Borysowa odniosła zwycięstwo w niedzielnych wyborach samorządowych - wskazują wstępne dane agencji socjologicznych. Frekwencja wyniosła około 50 proc.

Wybory samorządowe przeprowadzono jednocześnie z referendum, w którym Bułgarzy mieli odpowiedzieć na pytanie, czy są za głosowaniem elektronicznym, czy przeciw. Nie wszyscy uczestnicy wyborów samorządowych wzięli udział w referendum - tu frekwencja wyniosła tylko 30-35 proc. Oznacza to, że wyniki referendum nie są wiążące, a sprawa powinna zostać skierowana do parlamentu.

Według sondaży exit-poll przeprowadzonych dla telewizji publicznej kandydaci GERB na merów wygrali w pierwszej turze w ośmiu z 28 stolic okręgów. Te miasta to Sofia, Warna, Burgas, Błagojewgrad, Stara Zagora, Dobricz, Weliko Tyrnowo i Kiustendił. W pierwszej turze w uważanym za "turecką twierdzę" mieście Kyrdżali zwyciężył kandydat zrzeszającego turecką mniejszość Ruchu na rzecz Praw i Swobód (DPS) Hasan Azis. Będzie to jego trzecia kadencja.

Także po raz trzeci w Sofii wy-

brano Jordankę Fandakową.

Obserwatorzy odnotowują poważny bałagan organizacyjny podczas wyborów. Centralna Komisja Wyborcza wydała w niedzielę kilka sprzecznych rozporządzeń w sprawie referendum.

Jej strona internetowa została zaatakowana przez hakerów. Zaatakowano także stronę MSW, która również nie działała przez

kilka godzin. W sieciach społecznościowych skomentowano to jako "odpowiedź hakerów na propozycję wprowadzenia elektronicznego głosowania". Ponad 43 tys. kandydatów na radnych i merów miast w niedzielnych wyborach zostało wystawionych przez 71 partii i trzy koalicje.

Z Sofii Ewgenia Manołowa (PAP)

cja kwatery książąt Ogińskich zapoczątkuje odbudowę cmentarza, przynajmniej niektórych zabytkowych pomników popadających w ruinę" - powiedziała PAP Jadwiga Pietkiewicz, wilnianka, która od 15 lat usiłuje zwrócić uwagę władz miasta i instytucji państwowych na tragiczną sytuację nekropolii: pisze listy, prośby, zbiera podpisy.

Pani Jadwiga z żalem stwierdza, iż "tak dużo mówi się o cmentarzu na Rossie, wspomina się cmentarz Bernardyński, a cmentarz Piotra i Pawła jest praktycznie zapomniany". "Dlatego tak się cieszę, że być może teraz sytuacja się odmieni" - mówi Pietkiewicz.

W związku z restaurację kaplicy książąt Ogińskich przy centralnej alei cmentarza już zostały zabezpieczone kaplica Zawiszów i groby rodziny Pogorzelskich, z których wystawały już trumny;

kurierwilenski.lt

WĘGRY

Szef kancelarii premiera odrzuca krytykę ambasador USA Szef kancelarii premiera Węgier Viktora Orbana, Janos Lazar, odrzucił w czwartek krytykę władz węgierskich, z którą wystąpiła ambasador USA w Budapeszcie Colleen Bell. Jej wypowiedź uznał za ingerencję w sprawy wewnętrzne Węgier.

"Dla mnie jako wyborcy jest czymś nad wyraz irytującym, że dyplomata przybywa tu i mówi nam, jak żyć albo jak nasi wyborcy powinni żyć" - oświadczył Lazar.

Bell powiedziała w środę, że korupcja wciąż jest na Węgrzech poważnym problemem. "Coraz większa centralizacja władzy tworzy warunki, w których wiele ważnych decyzji, które będą mieć

Organizacja praw człowieka chce śledztwa w sprawie szefa MSW le Komitetu Helsińskiego i Towarzystwo Akademickie w Rumunii twierdzą, że istnieją "poważne podejrzenia", że Oprea nielegalnie korzystał z pomocy policyjnej eskorty w Bukareszcie, co stanowi przestępstwo zagrożone karą do 5 lat więzienia. Śmierć policjanta wywołała gwałtowne protesty i krytykę, gdyż politykom zarzuca się, że nadużywają eskorty policyjnej, by szybciej poruszać się po zatłoczonych ulicach stolicy. Nie spodobało się także to, że dopiero po sześciu dniach Oprea skomentował całą sytuację.

W czasie weekendu przeciwko szefowi MSW protestowały setki osób, w tym 300 motocyklistów, którzy przejechali przez

Z Wilna Aleksandra Akińczo (PAP)

Znajdująca się w skrajnej ruinie kaplica Ogińskich

RUMUNIA

Rumuńska organizacja praw człowieka i ugrupowania antykorupcyjnie zaapelowały w środę do władz o śledztwo w sprawie szefa MSW, któremu zarzuca się, że nadużył stanowiska korzystając z eskorty policyjnej. Jeden z eskortujących go policjantów na motocyklu zginął.

Policjant Bogdan Gigina zmarł w wyniku wypadku, do którego doszło 20 października, gdy jego motor wpadł w dziurę na ulicy.

Szef MSW Gabriel Oprea złożył w środę w prokuraturze w Bukareszcie zeznania jako świadek. Odmówił odpowiedzi na pytania dziennikarzy.

Stowarzyszenie Obrony Praw Człowieka w rumuńskim oddzia-

wzmocniono skarpę, gdyż groziło jej osunięcie się.

Realizowany projekt przewiduje również uporządkowanie grobów znajdujących przy kaplicy Ogińskich, w których spoczywają członkowie z rodziny Ogińskich.

Na wileńskim cmentarzu Piotra i Pawła znajdują się również groby zasłużonej dla Wilna i Polski rodziny Zawadzkich, a wśród nich Józefa Zawadzkiego, pierwszego księgarza wileńskiego, wydawcy i drukarza, a także Władysława Zawadzkiego, profesora Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie, przedwojennego ministra skarbu. Znajduje się tu też kaplica grobowa rodziny Meysztowiczów. Wybudował ją dla swojej żony Aleksander Meysztowicz, minister sprawiedliwości w II Rzeczypospolitej.

miasto z portretami zmarłego policjanta.

Media podały, że minister w tym roku aż 1 500 razy korzystał z eskorty policyjnej. Oprea tłumaczył, że 20 października poprosił o nią, bo wykonywał obowiązki służbowe i miał do tego prawo. Twierdził, że nie wiedział o wypadku; kawalkada zatrzymała się, lecz nie wiedział dlaczego.

Oprea uzyskał niespodziewane wsparcie od byłej gwiazdy tenisa Ilie Nastase, senatora z ugrupowania ministra - Narodowego Związku na rzecz Rozwoju Rumunii, mniejszego członka koalicji rządowej. Nastase wyraził opinię, że krytyka powinna być skierowana do władz stolicy, któ-

wpływ na Węgry przez następne pokolenia, pozostaje nieprzejrzystych" - stwierdziła.

Ambasador USA wezwała władze węgierskie do "niezwłocznego odejścia od polityki twardej ręki wobec organizacji społeczeństwa obywatelskiego". Skrytykowała też postawę Węgier wobec uchodźców. Mówiła, że miejsce "nacjonalistycznej, nietolerancyjnej retoryki" jest na śmietniku.

Lazara poproszono na konferencji prasowej o komentarz do słów Bell. "Jako kraj nie jesteśmy i nie chcemy być podporządkowani Stanom Zjednoczonym - powiedział. - Oddelegowani tutaj dyplomaci powinni się do tego przyzwyczaić po pięciu latach (od objęcia władzy przez partię Fidesz Viktora Orbana)".

Lazar zarzucił ambasadzie USA w Budapeszcie "ingerowanie w sprawy wewnętrzne Węgier pochopnymi, uproszczonymi ocenami". Reuters odnotowuje, że rząd Orbana, który objął władzę w 2010 roku, jest krytykowany przez Unię Europejską i Stany Zjednoczone za ograniczanie wolności mediów, centralizację władzy i podejście do organizacji pozarządowych. re nie dbają o stan nawierzchni ulic.

Z kolei premier Victor Ponta oskarżył opozycyjnych polityków i dziennikarzy o spekulacje na tle politycznym na temat śmierci policjanta. Prezydent Klaus Iohannis poradził Oprei, aby podał się do dymisji, lecz minister odmówił.

Gazeta 44, 30 października - 5 listopada 2015

www.gazetagazeta.com

strona 15

AKTUALNOŚCI

Wybory samorządowe były demokratyczne

Minął tydzień na Ukrainie...

Niedzielne wybory samorządowe na Ukrainie były zgodne ze standardami demokratycznymi oceniła Organizacja Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie, która monitorowała głosowanie.

OBWE zastrzegła jednak, że należy dążyć do dalszej poprawy procesu wyborczego.

"Ogółem kampania pokazała wierność procesom demokratycznym" - zaznaczyła w poniedziałek na konferencji prasowej w Kijowie szefowa misji obser-

Komunikacja lotnicza między Rosją i Ukrainą wstrzymana Komunikacja lotnicza między Rosją a Ukrainą została od niedzieli całkowicie wstrzymana. To rezultat sankcji, które kraje te nałożyły na linie lotnicze drugiej strony. W sobotę wieczorem nie było żadnych informacji o rozmowach nt. zniesienia tych sankcji, które miały być tego dnia kontynuowane w Brukseli.

Ukraina ogłosiła w zeszłym miesiącu, że od 25 października całkowicie wstrzymuje połączenia lotnicze z Rosją. Według ukraińskiego resortu infrastruktury jest to reakcja na brak odpowiedzi na prośbę Ukrainy do Federalnej Agencji Transportu Lotniczego Rosji (Rosawiacji) o wyjaśnienie przyczyn ograniczenia lotów do tego kraju dla ukraińskich linii lotniczych.

W komunikacie podkreślono, że ograniczenia będą stosowane, dopóki Rosawiacja nie odwoła

zakazów wobec przewoźników ukraińskich. Wznowić loty nad Ukrainą będą mogli wówczas ci przewoźnicy rosyjscy, którzy nie znaleźli się na liście sankcji ogłoszonych wcześniej przez Kijów.

25 września rząd Ukrainy powiadomił, że wprowadza zakaz lotów dla ok. 20 rosyjskich linii lotniczych, które znalazły się na ogłoszonej przez Radę Bezpieczeństwa Narodowego i Obrony Ukrainy (RBNiO) liście osób i instytucji objętych sankcjami.

Dotknęły one także głównego rosyjskiego przewoźnika, Aerofłot, oraz kompanię Transaero.

Ukraińska Rada Ministrów poinformowała też o wprowadzeniu zakazu rejsów tranzytowych nad obszarem Ukrainy dla rosyjskich samolotów, "jeśli są nimi przewożone towary mające przeznaczenie wojskowe, towary podwójnego przeznaczenia lub ro-

syjskie siły wojskowe".

W odpowiedzi Rosja ogłosiła, że wprowadzi zakaz lotów dla ukraińskich linii lotniczych, który będzie obowiązywał od 25 października.

Moskwa i Kijów sygnalizowały gotowość rozmów na temat zniesienia zakazu lotów. Jak poinformował Reuters, w piątek ukraiński minister infrastruktury Andrij Pywowarski mówił, że w Brukseli prowadzone są konsultacje w tej sprawie z przedstawicielami strony rosyjskiej i że będą kontynuowane w sobotę.

Nie ma jednak na razie żądnych informacji na temat wyniku tych rozmów.

Według Pywowarskiego w pierwszej połowie br. z połączeń lotniczych między Ukrainą i Rosją skorzystało 657 tys. pasażerów, z czego dwie trzecie przetransportowały linie rosyjskie.

Armia kontynuuje wycofywanie uzbrojenia w obwodzie donieckim Ukraińska armia poinformowała, że rozpoczęła w środę wycofywanie uzbrojenia o kalibrze poniżej 100 mm w obwodzie donieckim na wschodzie kraju.

Wcześniej z linii rozdziału między siłami rządowymi a prorosyjskimi separatystami w tym regionie wycofano czołgi.

Rzecznik sztabu generalnego Władysław Sełezniow przekazał, że w środę w godzinach porannych z linii rozdziału wycofano systemy artyleryjskie z sektora C w okolicach miasta Artemiwsk na północ od Doniecka.

"Wycofywanie artylerii będzie trwało do 31 października. Po

sektorze C, czyli z kierunku Artemiwska, zaczniemy przesuwać się na południe, w kierunku Mariupola, a zakończymy pod Donieckiem" - powiedział Sełezniow agencji Interfax-Ukraina.

Separatyści z tzw. Donieckiej Republiki Ludowej poinformowali ze swej strony, że zakończyli już wycofywanie uzbrojenia o kalibrze do 100 mm.

"Można powiedzieć, że artyleria o kalibrze do 100 mm w Donieckiej Republice Ludowej została wycofana" - oświadczył przedstawiciel "ministerstwa obrony" samozwańczej republiki Eduard Basurin, cytowany przez

doniecką agencję DAN. W ubiegłym tygodniu siły zbrojne Ukrainy ogłosiły, że wycofały czołgi ze wszystkich odcinków w strefie konfliktu z bojownikami w Donbasie.

W konflikcie tym od początku września obowiązuje zawieszenie broni. Pod koniec września w Mińsku zawarto porozumienie o wycofaniu z linii walk czołgów i broni o kalibrze poniżej 100 mm.

Cały proces wycofywania uzbrojenia i tworzenia strefy buforowej w Donbasie ma się zakończyć po 10 listopada.

Z Kijowa Jarosław Junko (PAP)

wacyjnej Tana de Zulueta.

OBWE ocenia, że wybory były uczciwe i dobrze zorganizowane, jednak Ukraina powinna dążyć do dalszej poprawy procesu wyborczego. De Zulueta mówiła w tym kontekście o skomplikowanej ordynacji wyborczej, dominacji silnych ugrupowań politycznych oraz płatnej reklamy.

"Ordynacja została przyjęta w niecałe cztery miesiące przed wyborami, co nie odpowiada standardom Rady Europy. Apelujemy do Ukrainy o dalsze reformowanie prawa wyborczego" - podkreśliła szefowa misji OBWE. Oświadczyła jednocześnie, że obserwatorzy tej organizacji pozostaną na Ukrainie na drugą turę wyborów merów miast oraz będą śledzili sytuację w Mariupolu i Krasnoarmijsku w obwodzie donieckim, gdzie głosowania nie przeprowadzono.

"Nasi obserwatorzy przekonali się, że w tych miastach wybory się nie odbyły. Wiemy, że było to związane z problemami w druku kart do głosowania. Nasi obserwatorzy pozostaną na miejscu i będą śledzili sytuację w tym regionie" - zaznaczyła de Zulueta.

O niemożności przeprowadzenia wyborów w Mariupolu nad Morzem Azowskim poinformował w niedzielę prezydencki Blok Petra Poroszenki. O zerwanie gło-

sowania oskarżył on Blok Opozycyjny, ugrupowanie wywodzące się z Partii Regionów byłego prezydenta Wiktora Janukowycza, zbiegłego w ubiegłym roku do Rosji.

Obecne na miejscu media donosiły, że ludzie przychodzili do lokali wyborczych, jednak nie było w nich kart do głosowania.

Miejska komisja wyborcza nie przyjęła ich ze względu na błędy w druku i brak kontroli nad ich nakładem. Sytuacja ta dotyczyła wszystkich 205 lokali wyborczych w Mariupolu.

"Karty drukowano w firmie, która faktycznie należy do holdingu SCM, będącego własnością (oligarchy) Rinata Achmetowa" - oświadczył Blok Poroszenki, który zaproponował, by wybory w Mariupolu przeprowadzić wraz z drugą turą wyborów merów miast, zaplanowaną na 15 listopada.

W przeprowadzonych w niedzielę wyborach Ukraińcy głosowali na merów miast, członków rad miejskich i wiejskich oraz rad rejonowych (powiatowych) i obwodowych. Centralna Komisja Wyborcza poinformowała, że frekwencja wyniosła 46,6 proc.

Wstępnych wyników głosowania jeszcze nie podano.

Z Kijowa Jarosław Junko (PAP)

Władze i separatyści dokonali wymiany jeńców Władze Ukrainy i prorosyjscy separatyści wymienili w czwartek jeńców przetrzymywanych przez obie strony konfliktu toczącego się od ubiegłego roku w Donbasie na wschodzie kraju.

Wymiany dokonano na moście w miejscowości Szczastia w obwodzie ługańskim.

Strona ukraińska, w zamian za dziewięciu swoich ludzi, przekazała separatystom ich 11 bojowników. "Przyjaciele, dobra wiadomość: 9 ukraińskich bohaterów odzyskało wolność. Chwała Ukrainie!" - napisał na Facebooku prezydent Petro Poroszenko.

Przy wymianie obecni byli przedstawiciele specjalnej misji monitoringowej OBWE oraz wysłannicy Międzynarodowego Ko-

mitetu Czerwonego Krzyża – podała agencja Interfax-Ukraina.

Wymianę 20 jeńców uzgodniono podczas obrad grupy kontaktowej ds. Ukrainy (Ukraina, Rosja, OBWE, prorosyjscy separatyści) we wtorek w Mińsku na Białorusi. Przedstawiciel OBWE Martin Sajdik mówił wówczas, że po obu stronach konfliktu jest jeszcze wielu zatrzymanych.

"20 ludzi to maleńka część.

Usilnie apelujemy do wszystkich stron o znalezienie sposobu zwolnienia zakładników i nielegalnie przetrzymywanych osób. Zwolnienie wszystkich zatrzymanych (…) było uzgodnione jeszcze w lutym na mocy mińskich porozumień" - oznajmił Sajdik.

Z Kijowa Jarosław Junko (PAP)

Rosja blokuje rozmowy o wyborach w Donbasie Prezydent Ukrainy Petro Poroszenko oskarżył we wtorek Rosję i wspieranych przez nią bojowników o blokowanie rozmów o wyborach samorządowych na kontrolowanych przez separatystów ziemiach Donbasu.

Poroszenko ocenił, że działania Moskwy i prorosyjskich rebeliantów są poważnym zagrożeniem dla wdrażania porozumień pokojowych z Mińska. Szef państwa mówił o tym po rozmowach z prezydentem Łotwy Raimondsem Vejonisem, który przebywa z wizytą na Ukrainie.

Prezydent Ukrainy oświadczył, że podczas odbywającego się we wtorek spotkania trójstronnej grupy kontaktowej ds. Ukrainy w Mińsku na Białorusi wysłannicy Kijowa zaprezentują koncepcję zmian prawnych, które pozwolą na przeprowadzenie

w Donbasie wyborów samorządowych. Strona ukraińska nalega, że może do nich dojść jedynie po opuszczeniu tego regionu przez rosyjskie wojska i w ścisłej zgodzie z ukraińskim prawem.

Prezydent kolejny raz powtórzył, że w razie naruszenia ustaleń z Mińska sankcje Zachodu wobec Rosji powinny być utrzymane. Podobną opinię wyraził

również prezydent Vejonis.

"Mam nadzieję, że mińskie porozumienia zostaną wypełnione w całości i bezwarunkowo. Sankcje gospodarcze wobec Rosji powinny być utrzymane do pełnej realizacji porozumień" - podkreślił. Vejonis oświadczył też, że Łotwa stoi po stronie Ukrainy w kwestii zaanektowanego przez Rosję Krymu.

Ukraińscy więźniowie czekają na odzyskanie wolności w Doniecku, 29 października br.

Alexander Ermochenko PAP/EPA

Saakaszwili twierdzi, że wybory mera Odessy sfałszowano Micheil Saakszwili, b. prezydent Gruzji i szef administracji obwodowej w Odessie na południu Ukrainy wezwał jej mieszkańców do protestu przeciwko sfałszowaniu wyborów mera. Popierany przez niego kandydat przegrał je na rzecz dotychczasowego włodarza miasta.

Saakaszwili zaapelował o po-

wołanie w Odessie "komitetu przeciwko oszustom i złodziejom, który nie pozwoli na dalsze rujnowanie i rozkradanie miasta".

Protest ma się odbyć w środę późnym popołudniem.

Wybory mera Odessy przeprowadzono w niedzielę, wraz z wyborami samorządowymi na Ukrainie. Zwyciężył w nich do-

tychczasowy mer Hennadij Truchanow. Ten wywodzący się z Partii Regionów zbiegłego z kraju byłego prezydenta Wiktora Janukowycza polityk wygrał wybory, zdobywając o połowę głosów więcej od jednego z najbliższych doradców Saakaszwilego, Saszy Borowyka. Miejska komisja wyborcza ogłosiła, że na Tru-

chanowa zagłosowało ponad 52,5 proc. wyborców, zaś Borowyk zdobył 25,1 proc. głosów.

Saakaszwili uznał, że wybory mera zostały sfałszowane, o czym mówił na zwołanej we wtorek konferencji prasowej. Oświadczył wówczas, iż wyniki "poprawiono" na rzecz Truchanowa w 80 lokalach wyborczych.

strona 16

Gazeta 44, 30 października - 5 listopada 2015

www.gazetagazeta.com

HISTORIA

Rocznice, o których warto wiedzieć

Reforma walutowa czyli skok na oszczędności Polaków Pod koniec lat czterdziestych Polska powoli podnosiła się ze zniszczeń wojennych. Komunistyczne władze ogłosiły właśnie plan sześcioletni, którego celem było zdecydowane przyspieszenie industrializacji kraju. Jego realizacja wiązała się jednak z olbrzymimi kosztami, pojawiło się więc pytanie: skąd wziąć na to wszystko pieniądze? Najprościej było zabrać je obywatelom!

Oczywiście należało zrobić to tak, aby społeczeństwo nie miało za złe władzy, że ta go okradła.

Ba, najlepiej żeby lud pracujący miast i wsi wręcz podziękował złodziejom! Wybrano banalnie prostą receptę: postanowiono wmówić ludziom, że wcale nie zostali okradzeni, a wręcz przeciwnie, wyświadczyło im się wielką przysługę.

Tak oto rodzimi komuniści jesienią 1950 r. zabrali Polakom 2/ 3 ich oszczędności przy okazji denominacji złotego.

W związku z reformą walutową wszyscy posiadacze oszczędności powyżej 100 tys. zł stracili 2/3 swoich pieniędzy.

Dbający o "dobro" Polaków włodarze tak zwanej Polski Ludowej, rzecz jasna przygotowali całą akcję w tajemnicy, nie informując nikogo o planowanym "skoku na kasę" obywateli. Gdy wszystko było już gotowe, 28 października 1950 r. (w sobotę) do laski marszałkowskiej został wniesiony projekt ustawy o zmianie systemu pieniężnego.

Za tym enigmatycznym określeniem kryła się z pozoru zwykła denominacja złotego. Łatwo dało się jednak poznać, że chodzi o coś znacznie istotniejszego: głosowanie odbyło się późnym wieczorem, a posłom… zabroniono opuszczać budynek sejmu oraz odcięto im dostęp do telefonu.

Wszystkie te nadzwyczajne środki nie powinny dziwić, wszak chodziło o… zabranie obywatelom około 750 milionów ówczesnych dolarów (czyli w przybliżeniu 7 miliardów współczesnych dolarów!).

Istota szwindlu (bo tak to trzeba nazwać) polegała na "nieekwiwalentnej" wymianie starych złotych na nowe. Cóż to oznaczało?

Ano tyle, że ceny, płace, zobowiązania, wkłady bankowe i oszczędnościowe (jednak tylko do 100 tysięcy starych złotych) przeliczano w relacji 100 do 3,

W związku z reformą walutową wszyscy posiadacze oszczędności powyżej 100 tys. zł stracili 2/3 swoich pieniędzy.

Kadr z Polskiej Kroniki Filmowej

natomiast posiadaną przez ludność gotówkę wymieniano już w relacji 100 do 1.

Na szwindlu jakim była reforma walutowa z 1950 r. komunistyczna władza zarobiła ok. 750 milionów ówczesnych dolarów.

Ofiarami finansowego szachrajstwa stali się również ci, którzy wykupili w 1945 r. Premiową Pożyczkę Odbudowy Kraju. Niejako przy okazji władza zabroniła obywatelom posiadania walut obcych, złota oraz platyny.

Zaostrzono również kary za

przestępstwa dewizowe. Już samo posiadanie walut zagranicznych groziło piętnastoletnią odsiadką, obrót zaś karą śmierci!

Oczywiście komuniści za wszelką cenę chcieli pokazać, że cała operacja miała na celu tylko dobro obywateli, dlatego też już dzień po uchwaleniu ustawy przez sejm, rozpoczęła się prawdziwa ofensywa propagandowa w prasie i radiu. W pierwszym rzędzie podnoszono, że wartość nowego polskiego pieniądza […] jest ustalana w złocie, co miało

Na szwindlu jakim była reforma walutowa z 1950 r. komunistyczna władza zarobiła ok.

750 milionów ówczesnych dolarów Kadr z Polskiej Kroniki Filmowej

Przy okazji reformy walutowej zabroniono obywatelom posiadania walut obcych, złota oraz platyny Kadr z Polskiej Kroniki Filmowej

zapewnić stabilności nowej walucie i zahamować szalejącą inflację.

W następnej kolejności sięgnięto oczywiście po "argument klasowy".

Wszak oszczędności nieulokowane w PKO miały posiadać tylko elementy spekulacyjne i żyjące z wyzysku. W związku z tym, jak pisała ówczesna prasa: Przeprowadzenie reformy walutowej pozbawi elementy spekulacyjne poważnej części nagrabionych przez nie kapitałów i spowoduje niewątpliwie dalsze polepszenie sytuacji rynkowej na korzyść ludności pracującej.

50 lat temu pomnik ks. Poniatowskiego został przeniesiony na Krakowskie Przedmieście Jeden z najbardziej rozpoznawalnych warszawskich monumentów, pomnik ks. Poniatowskiego, stoi od półwiecza przed obecnym Pałacem Prezydenckim. Wzniesiony w XIX w. i wielokrotnie zmieniający lokalizację, został tam przeniesiony 18 października 1965 r. z Łazienek.

Pomnik księcia Józefa Poniatowskiego, bratanka króla Stanisława Augusta Poniatowskiego, przedstawia księcia na koniu, z mieczem w prawej dłoni, ubranego w szatę wzorowaną na rzymskiej tunice.

Koncepcja powstania monumentu narodziła się niedługo po śmierci księcia w nurtach Elstery po bitwie pod Lipskiem w 1814 roku. Pozwolenie na ustawienie pomnika na placu przed ówczesnym Pałacem Namiestnikowskim uzyskała u cara Aleksandra I hr.

Anna Potocka. Powołano specjalny komitet zbierający fundusze na ten cel; po kilku latach udało się zebrać ponad 400 tys. złp, co pozwoliło na zamówienie w 1817 roku obelisku u specjalizującego się w pomnikach duńskiego rzeźbiarza Bertela Thorvaldsena.

Popularny w tamtym okresie artysta, przebywający wtedy w Rzymie, długo pracował nad monumentem, aż w końcu projekt został ukończony i w 1829 roku przybył drogą morską z Włoch przez Gdańsk do Warszawy. Przysłany przez rzeźbiarza naturalnej wielkości gipsowy model, przedstawiający księcia w stroju wzorowanym na rzymskiej tunice, nie został zbyt przychylnie przyjęty przez mieszkańców, oczekujących żołnierza w klasycznej zbroi. Na wzór modelu powstał jednak w 1832 roku odlany w brązie pomnik. Nie udało się go jednak ustawić przed Pałacem Namiestnikowskim, z powodu sankcji nałożonych przez cara na Polaków po upadku powstania listopadowego.

Niezmontowany jeszcze pomnik trafił wówczas do magazynów w Modlinie, a przed zniszczeniem przez Rosjan uratował go feldmarszałek Iwan Paskiewicz, który wyprosił obelisk u cara Mikołaja I i w 1840 roku zabrał do swojej posiadłości w Homlu, gdzie stał przez kolejne 80 lat. W miejscu, gdzie planowano ustawić monument stanął za to pomnik samego Paskiewicza. Polacy kilkakrotnie starali się o powrót monumentu do Warszawy, stało się to jednak możliwe dopiero w 1922 roku w ramach umowy o rewindykacji dóbr kultury towarzyszącej traktatowi ryskiemu.

Pomnik został przez warszawiaków entuzjastycznie powitany, jednak pewien czas trwały dyskusje nad jego lokalizacją. Początkowo stanął na dziedzińcu Zamku Królewskiego, a w 1923 roku ostatecznie umieszczono go na Placu Saskim, przed oknami Sztabu Generalnego, skąd monument ks. Poniatowskiego mógł obserwować jego admirator marszałek Józef Piłsudski.

Pomnik przetrwał w tym miejscu do 1939 roku. Zachował się też niemal przez całą II wojnę światową; nie został zniszczony przez hitlerowców, jako obelisk "austriackiego" generała. Ostatecznie jednak Niemcy wysadzili pomnik po upadku Powstania Warszawskiego.

Po zakończeniu II wojny światowej Duńczycy, współczując pozbawionej wielu dóbr kultury Warszawie, przygotowali na podstawie modelu z Muzeum Thorvaldsena w Kopenhadze nowy wykonany w brązie odlew pomnika ks. Poniatowskiego i w 1951 roku przysłali drogą morską do Polski. Obelisk przedstawiający arystokratę walczącego w XIX wieku z Rosją, nie był zbyt entuzjastycznie przyjęty przez władze komunistycznie, ostatecznie stanął jednak w Łazienkach Królewskich nieco na uboczu przed Starą Pomarańczarnią.

Dopiero 16 października 1965 roku, w 152. rocznicę bitwy pod Lipskiem, został zabrany z Łazienek. Dwa dni później ustawiono go wreszcie w miejscu przeznaczenia, określonym w XIX wieku, na dziedzińcu Pałacu Namiestnikowskiego, który dziś jest Pałacem Prezydenckim.

Fragmenty oryginalnego pomnika odnalezione w 1951 roku w ruinach fabryki Lilpopa znajdują się obecnie w Parku Pamięci przy Muzeum Powstania Warszawskiego.

"Argument" ten miał tak naprawdę niewiele wspólnego z rzeczywistością. Spekulanci nadal lokowali swoje oszczędności w złocie i walutach obcych, których mimo drakońskich kar nie zamierzali z własnej woli oddawać państwu.

Władze utrzymywały jednocześnie, że reforma walutowa będzie stymulować dalszą poprawę sytuacji gospodarczej oraz przyłoży się na wzrost stopy życiowej przeciętnego robotnika.

Niemal jednocześnie z ofensywą na froncie propagandowym, ruszono z wymianą starych złotych na nowe.

Trzeba przyznać, że wszystko zostało przygotowane w najdrobniejszych detalach. Cała akcja trwała zaledwie nieco ponad

tydzień (od 30 października do 8 listopada 1950 r.) i wykorzystano do niej wojsko, które rozwoziło pieniądze po kraju.

Czy wymiana pieniędzy powstrzymała inflację i wpłynęła na poprawę sytuacji gospodarczej? Odpowiedź oczywiście brzmi: nie. Jak zauważa Witold Sienkiewicz w książce "Polska od roku 1944. Najnowsza historia": Już w 1951 r. nastąpił znaczny spadek wartości złotego.

Ogromne potrzeby finansowe państwa związane z realizacją planu sześcioletniego powodowały dodatkową emisję pieniądza, której poziom w latach 19491955 wzrósł dwukrotnie. Napędzało to inflację, której średnia stopa sięgała 19%.

www.gazetagazeta.com

Gazeta 44, 30 października - 5 listopada 2015

strona 17

POŻEGNANIA

Odeszli w minionych 12 miesiącach Przypominamy ludzi polityki, kultury, nauki, przedstawicieli życia społecznego w Polsce i na świecie, którzy zmarli w minionych 12 miesiącach

Listopad 2014: 13.11. - Kacha Bendukidze, autor liberalnych reform gospodarczych w postsowieckiej Gruzji; znany jako libertarianin, silny zwolennik gospodarki rynkowej, deregulacji i prywatyzacji, zaproszony do gremium mającego doradzać przy reformach gospodarczych na Ukrainie.

19.11. - Amerykański reżyser i scenarzysta Mike Nichols, laureat Oscara za film "Absolwent", a także sceniczny i telewizyjny aktor komediowy.

27.11. - Stanisław Mikulski - aktor teatralny i filmowy, znany m.in. z roli Hansa Klossa w serialu "Stawka większa niż życie".

Grudzień 2014: 1.12. - Jewhen Swerstiuk - ukraiński pisarz, dysydent i więzień polityczny w czasach ZSRS, zwolennik porozumienia między Ukraińcami a Polakami, były przewodniczący ukraińskiego Pen Clubu.

2.12. - Najstarsza Polka na emigracji w W. Brytanii Elżbieta Andrzejowska, była Naczelniczka Harcerek ZHP poza granicami Kraju. Miała 107 lat.

4.12. - Kazimierz Świtoń - działacz opozycyjny w czasach PRL, współzałożyciel Wolnych Związków Zawodowych, poseł na Sejm I kadencji.

5.12. - Fabiola, królowa Belgów w latach 1960-1993, wdowa po królu Baudouinie.

13.12 - Andreas Schockenhoff polityk niemieckiej partii CDU i jej ekspert do spraw Rosji, krytyk rosyjskiej polityki wobec Ukrainy.

22.12. - Joe Cocker, brytyjski wokalista znany z licznych przebojów, m.in. "Unchain My Heart" czy "You Are So Beautiful", laureat Oscara za "Up Where We Belong" do filmu "Oficer i dżentelmen".

24.12. - Krzysztof Krauze - reżyser i scenarzysta filmowy, twórca takich filmów jak "Dług", "Mój Nikifor", "Papusza", "Plac Zbawiciela".

25.12. - Gleb Jakunin - dysydent w czasach ZSRS i prawosławny duchowny, jeden ze współzałożycieli Moskiewskiej Grupy Helsińskiej.

Zarzucał zwierzchnikom Cerkwi prawosławnej kolaborację z KGB. 26.12. - Leo Tindemans - chadecki premier Belgii w latach 70., były szef MSZ. W 1979 r. dostał się do PE przy bardzo wysokim poparciu wyborców; jego rekordu wciąż nie pobito.

26.12. - Stanisław Barańczak - badacz literatury, poeta, krytyk i tłumacz.

30.12. - Marian Jurczyk - sygnatariusz szczecińskich porozumień sierpniowych i były prezydent Szczecina.

Styczeń 2015: 1.01. - Prof. Józef Hałas - malarz, klasyk polskiej sztuki współczesnej; tworzył przede wszystkim abstrakcyjne cykle.

3.01. - Abu Anas al-Libi, jeden z przywódców Al-Kaidy, oskarżony o przygotowanie zamachów na ambasady USA w Kenii i Tanzanii w

szych filmach pełnometrażowych "Star Trek".

27.02. - Bohdan Tomaszewski legendarny dziennikarz sportowy 1998 roku. związany przede wszystkim z teni4.01. - Prof. Edmund Wnuk-Lipiń- sem, autor książek i scenariuszy ski - socjolog, organizator i pierw- filmowych. szy dyrektor Instytutu Studiów Politycznych PAN oraz Instytutu Spraw Marzec 2015: Publicznych; pisarz fantastyki na- 4.03. - Zbyszko Siemaszko - artyukowej. sta fotografik, legendarny autor fo7.01. - Tadeusz Konwicki - wybitny tografii Warszawy. Dokumentował pisarz i reżyser, autor książkowej odbudowę ważnych dla stolicy "Małej Apokalipsy" i filmowego miejsc, jak Zamek Królewski, Teatr "Ostatniego dnia lata".

Wielki czy Stare Miasto.

7.01. - Pracownicy satyrycznego 7.03. - Ludwik Arendt - wieloletni francuskiego tygodnika "Charlie sprawozdawca parlamentarny i szef Hebdo" - rysownicy: Stephane Zespołu Politycznego PAP, członek Charbonnier, Jean Cabut, Bernard Rady Etyki Mediów.

Verlhac, Georges Wolinski oraz 12.03. - Terry Pratchett - popularny dziennikarz Bernard Maris. Byli brytyjski pisarz fantasy, autor powśród 12 ofiar śmiertelnych ataku nad 70 książek i twórca cyklu "Świat islamistów na paryską redakcję ga- Dysku". Uznawany za drugiego najzety. poczytniejszego współczesnego 9.01. - Józef Oleksy - polityk, były pisarza brytyjskiego po J.K. Rowpremier, b. marszałek Sejmu i b. ling. szef SLD. 23.03. - Lee Kuan Yew, twórca 11.01. - Szwedzka aktorka Anita państwowości i pierwszy premier Ekberg, była Miss Szwecji i Miss Singapuru, uważany za ojca singaUniverse, jedna z największych purskiego sukcesu finansowego. gwiazd światowego kina, znana 26.03. - Tomas Transtroemer, m.in. z roli w filmie "Dolce vita" Fede- szwedzki pisarz, poeta i tłumacz, rico Felliniego. laureat literackiej Nagrody Nobla z 22.01. - Król Arabii Saudyjskiej 2011 roku.

Abd Allah ibn Abd al-Aziz as-Saud, znany ze stosunkowo postępowych Kwiecień 2015: rządów; za jego panowania kraj włą- 1.04. - Robert Leszczyński - dzienczył się w prowadzone pod wodzą nikarz i krytyk muzyczny.

USA naloty na dżihadystów z Pań- 2.04. - Manoel de Oliveira - pochostwa Islamskiego. dzący z Portugalii filmowiec, naj25.01. - Demis Russos - światowej starszy reżyser świata, znany m.in. sławy grecki piosenkarz i wykonaw- jako twórca "Amor de Perdicao" ca przebojów z lat 70. i 80.

(Miłość zatracenia). Miał 106 lat.

27.01. - Charles Hard Townes, 7.04. - Lidia Croce - wdowa po amerykański fizyk, laureat nagrody pisarzu Gustawie Herlingu-GrudzińNobla w dziedzinie fizyki oraz jeden skim, córka wybitnego włoskiego z trzech wynalaców masera i lasera. filozofa i intelektualisty Benedetto 30.01. - Żeliu Żelew - pierwszy de- Croce, odznaczona w 2014 r. Krzymokratyczny prezydent Bułgarii, żem Komandorskim z Gwiazdą Orzwolennik europejskiej i euroatlan- deru Zasługi Rzeczypospolitej Poltyckiej integracji swego kraju. skiej za rolę w relacjach kultural31.01. - Richard von Weizsaecker nych między Włochami a Polską.

- były prezydent RFN, a potem zjed- 13.04. - Niemiecki pisarz Guenther noczonych Niemiec w latach 1984- Grass, laureat literackiej Nagrody 1994, wielce zasłużony dla pojed- Nobla, autor licznych powieści, m.in. nania polsko-niemieckiego. tak zwanej trylogii gdańskiej ("Blaszany bębenek", "Psie lata", "Kot i Luty 2015: mysz"), honorowy obywatel Gdań9.02. - Piotr Winczorek - profesor, ska. prawnik, członek Trybunału Stanu 19.04. - Elio Toaff - główny rabin 12.02. - Prof. Jerzy Regulski - Rzymu, który gościł Jana Pawła II współtwórca reformy samorządo- podczas historycznej, pierwszej w wej sprzed 25 lat, doradca społecz- dziejach papiestwa wizyty w synany prezydenta Bronisława Komo- godze w 1986 roku. rowskiego, w latach 1988-90 był 24.04. - Władysław Bartoszewski członkiem Komitetu Obywatelskie- - historyk, więzień Auschwitz, żołgo przy Lechu Wałęsie. nierz AK, działacz Polskiego Pań14.02. - Michele Ferrero - najbo- stwa Podziemnego, uczestnik pogatszy Włoch, 29. na liście najbar- wstania warszawskiego. Dwukrotdziej majętnych ludzi świata, wła- nie był ministrem spraw zagraniczściciel imperium słodyczy. nych.

21.02. - Włoski reżyser teatralny i 24.04 - Arcybiskup Vancouver Emeaktor Luca Ronconi, jeden z naj- ritus Raymond Roussin większych twórców europejskiego 29.04.- Anna Sabbat z domu Suteatru. lik, polska działaczka emigracyjna 27.02. - Borys Niemcow - jeden z w Wielkiej Brytanii, żona prezydenliderów rosyjskiej opozycji, zastrze- ta Kazimierza Sabbata, pierwsza lony w Moskwie w pobliżu Kremla. dama.

Był jednym z najgłośniejszych krytyków prezydenta Rosji Władimira Maj 2015: Putina, zarzucał mu zwłaszcza agre- 3.05. - Prof. Piotr Piotrowski - hisywną politykę wobec Ukrainy. storyk sztuki, były dyrektor Muzeum 27.02. - Leonard Nimoy, amery- Narodowego w Warszawie. kański aktor znany przede wszyst- 9.05. - Kenan Evran - były prezykim z roli Spocka w serialu i pierw- dent Turcji i emerytowany generał;

stał na czele wojskowego zamachu stanu w 1980 roku, który prawdopodobnie zapobiegł wojnie domowej, ale pod jego rządami doprowadził do represji i uchwalenia niedemokratycznej konstytucji.

14.05. - B.B. King, nazywany królem bluesa amerykański wokalista, gitarzysta i kompozytor.

23.05. - Amerykański matematyk John Nash, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie ekonomii (1994 r.) za zastosowanie teorii gier w ekonomii; pierwowzór postaci z filmu "Piękny umysł".

24.05. - Krzysztof Kąkolewski publicysta, reporter, autor scenariuszy filmowych, opowiadań i powieści.

29 maja - Władimir Katriuk posiadający obywatelstwo kanadyjskie, podejrzewany o dokonanie zbrodni strzelania do cywilów w Chatyniu.

Wpisany przez Centrum Wiesenthala na listę najbardziej poszukiwanych zbrodniarzy nazistowskich.

Czerwiec 2015: 4.06. - Kurt Weber - operator filmowy, jeden z twórców polskiej szkoły filmowej, autor zdjęć do takich filmów jak: "Baza ludzi umarłych" i "Salto".

7.06. - Christopher Lee - brytyjski aktor, który zagrał w ponad 280 filmach, m.in. w trylogii "Władca pierścieni" i w "Gwiezdnych wojnach".

14.06. - Mieczysław Lutczyk pancerniak, osobisty goniec generała Stanisława Maczka, który walczył wraz z nim na trzech frontach, w Polsce we wrześniu 1939 roku, we Francji w 1940 roku i ponownie we Francji w 1944 roku. Odznaczony wieloma orderami.

17.06. - Suleyman Demirel - były prezydent (1993-2000) i siedmiokrotny premier Turcji, dwukrotnie odsuwany od władzy w wojskowych zamachach stanu (1971 i 1980).

23.06. - Siostra Nirmala Joshi, która na życzenie Matki Teresy z Kalkuty stanęła po jej śmierci na czele Zgromadzenia Misjonarek Miłości.

Rozszerzyła działalność zakonu na 134 kraje świata, m.in. Afganistan, Izrael i Tajlandię.

26.06. - Jewgienij Primakow - były premier Rosji (1998-1999) i były szef wywiadu zagranicznego, a także dziennikarz, dyplomata, deputowany, szef rosyjskiego MSZ. Lipiec 2015: 1.07. - Nicholas Winton - "brytyjski Oscar Schindler", który ocalił życie 669 żydowskich dzieci, przed wybuchem II wojny światowej przewożąc je z Pragi do Wielkiej Brytanii.

3.07. - Krystyna Siesicka – pisarka, autorka powieści dla młodzieży.

10.07. - Egipski aktor Omar Sharif, zasłynął rolami m.in. w filmach "Lawrence z Arabii" i "Doktor Żywago".

11.07. - Satoru Iwata - prezes koncernu produkującego gry komputerowe i konsole do gier Nintendo, ojciec globalnego sukcesu firmy.

21.07. - Edgar Laurence Doctorow - zaliczany do czołowych amerykańskich pisarzy, autor m.in. powieści "Ragtime" i "Witajcie w ciężkich czasach".

29.07. - Jan Kulczyk - jeden z naj-

większych polskich przedsiębiorców.

31.07. - Henryk Buszko - architekt, współtwórca m.in. osiedla Tysiąclecia w Katowicach czy budynków sanatoryjnych w Ustroniu - tzw. piramid.

Sierpień 2015: 3.08. - Robert Conquest - urodzony w Wielkiej Brytanii historyk i sowietolog, autor książek poświęconych sowieckiej historii, polityce i sprawom międzynarodowym, w 2005 roku odznaczony w USA Prezydenckim Medalem Wolności.

7.08. - Frances Oldham Kelsey kanadyjska lekarka i farmakolog 11.08 - Gerhard Jürgen Blum-Kwiatkowski - polski artysta działający w Niemczech , malarz, twórca instalacji, teoretyk sztuki.

20.08. - Egon Bahr - współtwórca zachodnioniemieckiej Ostpolitik, czyli polityki porozumienia z ZSRS, Polską i innymi krajami Europy Środkowo-Wschodniej.

23.09. - Jerzy Kamas - aktor, odtwórca m.in. roli Stanisława Wokulskiego w serialu "Lalka".

28.08. - Józef Wesołowski - oskarżony o pedofilię były arcybiskup i były nuncjusz papieski na Dominikanie; najwyższy były dostojnik Kościoła sądzony za pedofilię. Zmarł w ponad miesiąc po rozpoczęciu procesu w tej sprawie.

30.08. - Wes Craven, amerykański reżyser i scenarzysta, twórca horrorów, m.in. "Koszmar z ulicy Wiązów" i "Krzyk".

Wrzesień 2015: 12.09. - Piotr Cieślak - aktor, reżyser teatralny, pedagog, dyrektor teatrów.

14.09. - Jurij Afanasjew, ceniony rosyjski historyk i demokratyczny polityk, w 2003 roku odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Zasługi RP za wybitny wkład w rozwój stosunków polsko-rosyjskich.

19.09. - Marcin Wrona - reżyser, twórca filmów "Moja krew", "Chrzest" i "Demon".

27.09. - John Guillermin - brytyjski reżyser, m.in. "King Konga" czy "Płonącego wieżowca", za który otrzymał trzy Oscary i dwa Złote Globy.

Październik 2015: 4.10. - Henning Mankell - szwedzki pisarz, znany z serii powieści kryminalnych o komisarzu Kurcie Wallanderze; uznawany za jednego z prekursorów skandynawskiego kryminału.

6.10. - Arpad Goencz, prezydent Węgier w latach 1990-2000, przedstawiciel opozycji antykomunistycznej, uczestnik powstania węgierskiego 1956 roku. Ze względu na wybitne osiągnięcia pisarskie oraz translatorskie nazywany "węgierskim Havlem".

25.10. - Wojciech Fangor - malarz, grafik i rzeźbiarz - jedyny polski artysta w historii, który miał indywidualną wystawę w nowojorskim Guggenheim Museum.

29.10. - Tamara Jaworska - polska artystka tworząca w Kanadzie, spejalizująca się w dziedzinie tkactwa artystycznego.

Gazeta 44, 30 października - 5 listopada 2015

strona 18

www.gazetagazeta.com

WYBORY 2015

PiS wygrało wybory do Sejmu; w Senacie ma większość PiS wygrało wybory do Sejmu - podała PKW. Do Sejmu weszły też, PO, Kukiz'15, Nowoczesna i PSL. PiS wygrało również w Senacie - wynika z danych okręgowych komisji wyborczych.

Późnym wieczorem we wtorek PKW podała, że w wyborach do Sejmu PiS otrzymało 37,58 proc., PO - 24,09 proc., Kukiz'15 8,81 proc., Nowoczesna - 7,60 proc. a PSL - 5,13 proc. Zjednoczona Lewica z 7,55 proc. głosów, jako koalicja, Partia Razem z 3,62 proc. i KORWiN z 4,76 proc. znalazły się poniżej progu wyborczego. W podziale mandatów będą uczestniczyły również Mniejszość Niemiecka i komitet Zjednoczeni dla Śląska.

Prawo i Sprawiedliwość wygrało wybory parlamentarne w większości województw, podczas gdy PO zwyciężyła w dwóch: pomorskim i zachodniopomorskim.

PiS wygrało w województwach: dolnośląskim, kujawsko-pomorskim, lubelskim, lubuskim, małopolskim, mazowieckim, opolskim, podkarpackim, podlaskim, świętokrzyskim, łódzkim, śląskim, warmińsko-mazurskim.

W Wielkopolsce podzielonej na cztery okręgi był remis: w dwóch okręgach wygrało PiS (Kalisz i Konin), w dwóch - PO (Poznań i Piła).

Z danych z komisji okręgowych wynika, że PiS będzie miał większość głosów w stuosobowym Senacie. Do tej izby wejdą m.in. dotychczasowy wicemarszałek Stanisław Karczewski i historyk Jan Żaryn z PiS, a z PO marszałek Bogdan Borusewicz.

Mandatu senatora nie zdobyli m.in. Waldemar Pawlak i Roman Giertych.

Prezydent Andrzej Duda zapewnił, że będzie działał zgodnie z zapisami konstytucji i ustaw oraz obyczajem parlamentarnym. Przypomniał, że do tej pory to ugrupowanie, które wygrało wybory, wskazywało kandydata na premiera.

Według nieoficjalnych informacji koordynatorem służb specjalnych ma zostać były szef CBA

Mariusz Kamiński. Wśród nazwisk ministrów wymienia się: Piotra Naimskiego (nowy resort energetyki), Andrzeja Adamczyka (infrastruktura) i Marka Gróbarczyka (gospodarka morska), a jak wcześniej zapowiadano szefem MON ma zostać Jarosław Gowin, lider Polski Razem.

Komitet polityczny PiS zdecydował we wtorek, że kandydatem na premiera jest Beata Szydło - poinformowała dziennikarzy rzeczniczka partii Elżbieta Witek. Według informacji PAP, komitet poprzedziło spotkanie Szydło i prezesa PiS Jarosława Kaczyńskiego.

"Chciałabym przekazać jeden komunikat, w związku z różnymi spekulacjami: otóż komitet polityczny zdecydował, że kandydatem na premiera jest pani Beata Szydło" - powiedziała dziennikarzom Witek po zakończeniu posiedzenia komitetu.

Jak mówiła, w mediach pojawiają się różne nazwiska. "Chciałabym przerwać te spekulacje, w związku z tym ten komunikat" dodała.

Inny politycy PiS, w tym Szydło, po zakończeniu komitetu nie chcieli rozmawiać z dziennikarzami. Obrady trwały prawie dwie godziny.

Według informacji PAP z kierownictwa partii tuż przed posiedzeniem komitetu odbyło się ponadgodzinne spotkanie "w cztery oczy" prezesa PiS Jarosława Kaczyńskiego i Szydło. "To ono zdecydowało o ostatecznej nominacji Szydło" - powiedział PAP jeden z czołowych polityków partii.

Wczesnym popołudniem w warszawskiej siedzibie partii odbyło się spotkanie ścisłego kierownictwa PiS, które dotyczyło wyników wyborów i scenariuszy powyborczych. Jak relacjonowali PAP politycy PiS, Szydło wyszła z tego spotkania bardzo zdenerwowana.

Politycy PiS w rozmowach z dziennikarzami w niedzielę, a także w poniedziałek podkreślali, że decyzje o składzie rządu

Prezes PiS Jarosław Kaczyński całuje dłoń kandydatki na premiera Beaty Szydło

PiS wraca do władzy - architekt sukcesu Jarosław Kaczyński

będą zapadać po ogłoszeniu rezultatów głosowania w wyborach parlamentarnych. W partii - jak wynika z rozmów PAP z politykami PiS - trwa dyskusja nad składem przyszłego rządu, m.in. na temat tego, kto mógłby być szefem MSZ, ministrem sprawiedliwości, a także szefem mającego powstać ministerstwa gospodarki i rozwoju.

We wtorek po południu obradował zarząd krajowy Platformy - posiedzenie poświęcone było głównie wyborom parlamentarnym. "Odbyliśmy posiedzenie zarządu krajowego, z mojej inicjatywy. Uważam, że konieczne, kiedy partia, która osiem lat rządzi, przegrywa wybory. Dobrze więc, że spotkałam się z szefami regionów, którzy odpowiedzialni za swoja kampanię, w swoich okręgach wyborczych, bardzo merytorycznie podsumowali ta kampanię" - powiedziała dziennikarzom szefowa Platformy. .

W dniu pierwszego posiedzenia nowego Sejmu zbierze się Rada Krajowa PO, która ustali kalendarz wyboru nowych władz Platformy wszystkich szczebli, w tym przewodniczącego - poinformowała we wtorek premier Ewa Kopacz. Zapowiedziała, że będzie ubiegać się funkcję szefa

PO. Rozważanie zmian w PO za przedwczesne uznał wicepremier, minister obrony Tomasz Siemoniak, według którego na większym poparciu dla PiS zaważyła "wielka potrzeba zmiany". Jego zdaniem Ewa Kopacz powinna nadal stać na czele PO; choć nie wykluczył kandydowania na szefa partii, gdyby Kopacz zrzekła się przywództwa.

Paweł Kukiz nie wierzy, że Sejm przetrwa cztery lata, bo spełnienie obietnic wyborczych - jak mówił - "graniczyłoby z cudem".

Po wyborach na rynkach finansowych zmiany notowań indeksów giełdowych były niewielkie. W ciągu dnia nie zmienił się kurs złotego wobec walut. Niektórzy analitycy, komentując w poniedziałek rano sytuację na rynkach zwracali uwagę, że PiS uzyskał stabilną większość, a rynki najbardziej obawiają się niestabilności.

Za ponad 50-procentową frekwencję w wyborach odpowiadają nowi gracze polityczni, którzy przyciągnęli ludzi do lokali wyborczych - oceniają eksperci.

Politolog Piotr Trudnowski ocenił w rozmowie z PAP, że więcej osób poczuło, że ma na kogo zagłosować, bo pojawiła się więcej niż jedna nowa propozycja alternatywna dla PiS-u i Platformy.

Według Michała Klonowskiego z Uniwersytetu Łódzkiego PiS będzie dążyć do samodzielnych rządów, mimo że ma obecnie największą zdolność koalicyjną w historii, a jego najbardziej naturalnym koalicjantem byłby ruch Kukiz'15.

Według Rolanda Freudensteina, eksperta z Martens Centre w Brukseli, po zmianie rządu w Polsce można spodziewać się innego stylu w polityce europejskiej, ale niekoniecznie innej jej treści. Będzie więcej domagania się, a mniej dyplomacji - ocenił w rozmowie z PAP. Spkojna reakcja polityków PO Wynik niedzielnych wyborów to werdykt ludzi żyjących w demokratycznym kraju, szanujemy go - podkreślała premier Ewa Kopacz po ogłoszeniu pierwszych, sondażowych wyników wyborów

parlamentarnych. Dziękowała Polkom i Polakom za 8 lat rządów PO. "Nie straciliśmy tych lat" - oświadczyła.

Kopacz na wstępie przemówienia dziękowała też tym, którzy z Platformą "byli do końca".

"Z całego serca wam dziękujemy" - podkreśliła.

Zwróciła przy tym uwagę, że osiem lat rządów nie byłoby możliwe, gdyby Polacy dwukrotnie nie zaufali PO. "Ale pamiętajcie też, nie straciliśmy tych ośmiu lat" - zwróciła się do zgromadzonych na wieczorze wyborczym działaczy swej partii.

Podkreśliła, że Polska „jest zdecydowanie piękniejsza niż 8 lat temu". "Polska dzisiaj to kraj, w którym rozwijamy się gospodarczo, w którym bezrobocie jest jednocyfrowe - w takiej kondycji zostawiamy Polskę tym, którzy dzisiaj wygrali wybory" - oceniła.

Premier pogratulowała PiSowi zwycięstwa; dziękowała też wszystkim tym, którzy oddali głos w niedzielnych wyborach. "Im się też należą brawa" - dodała. "My wszyscy wiemy bardzo dokładnie, że ten werdykt Polek i Polaków to werdykt ludzi żyjących w demokratycznym kraju. I ten werdykt szanujemy" - zapewniła.

Szefowa PO dziękowała też swym współpracownikom oraz innym politykom swej partii, którzy "ciężko pracowali w regionach". "Walczyliśmy do ostatniej minuty" - podkreśliła. Jak powiedziała, "w polityce tak, jak w życiu są dni łatwiejsze i trudniejsze".

"Ale pamiętajcie o jednym Platforma Obywatelska zawsze będzie stała na straży wzrostu gospodarczego, neutralności światopoglądowej i dbałości o ludzi". "I o tym będziemy pamiętać, będąc bądź to w rządzie, bądź to w opozycji" - zadeklarowała.

Szef MSZ Grzegorz Schetyna wyraził pogląd, że w niedzielę "nic się nie kończy, a wszystko się zaczyna". "Obiecuję wam to tu, w Kielcach, i obiecuję całej Polsce i całej Platformie" - powiedział Schetyna podczas wieczoru wyborczego w Kielcach, gdzie startował z pierwszego miejsca do Sejmu. Minister podkreślił jednak, że z rezultatu wyborów parlamentarnych należy wyciągnąć

www.gazetagazeta.com

Gazeta 44, 30 października - 5 listopada 2015

strona 19

WYBORY 2015 wnioski. "Musimy wyciągnąć wnioski, musimy sobie poważnie porozmawiać o wczorajszym dniu, o dzisiejszym i o tym, co przed nami" - zaznaczył.

Schetyna zwrócił także uwagę na tendencję utrzymującą się od wyborów prezydenckich. "One były poważnym sygnałem i (…) ta tendencja potwierdza się tymi wyborami" - ocenił. Dodał, że "potrzebna jest nowa Platforma, nowe wyzwanie".

"Jesteśmy po 15 latach, ta partia rzeczywiście przeżyła bardzo wiele i wiele dla Polski zrobiła dobrego, a dzisiaj przegrywa wybory i trzeba z tego wyciągnąć wnioski" - podkreślił.

Politycy PO, z którymi rozmawiała w niedzielę PAP, przekonywali, że prognozowany wynik wyborów nie jest klęską. "To jest porażka, nie klęska. 17-18 proc. to byłby rzeczywiście zły wynik" - powiedziała wiceszefowa PO, prezydent Warszawy Hanna Gronkiewicz-Waltz. Niedzielny werdykt wyborczy tłumaczyła m.in. trudnymi, niepopularnymi decyzjami - wydłużeniem wieku emerytalnego, czy wprowadzeniem obowiązku szkolnego dla sześciolatków.

Według niej, wśród Polaków było również "ogromne oczekiwanie na zmianę". "To jest tak, jak w kryzysie małżeńskim, po ośmiu latach twarze się trochę opatrzyły - to jest jedna rzecz. Po drugie trzeba zwrócić uwagę, że jest takie duże wahnięcie na prawą stronę. Tak się dzieje, nie mamy na to wpływu, my jednak byliśmy partią centrową i w związku z tym taka partia ma zawsze najtrudniej" - oceniła wiceszefowa Platformy.

Prezydent Warszawy jest zdania, że nie ma potrzeby zmiany przewodniczącej partii. "Nie widzę sensu, żeby przy takim wyniku zmieniać władze, bo trudno zawsze powiedzieć, czy coś się zmieni na lepsze. Wydaje mi się, że raczej powinniśmy być zwarci i gotowi do silnej pracy w opozycji" - zaznaczyła Gronkiewicz-Waltz.

Marszałek Sejmu Małgorzata Kidawa-Błońska niedzielny wynik traktuje jako zobowiązanie.

"Jednak wielu Polaków ciągle uważa, że jesteśmy tą siłą, która pilnuje i demokracji w Polsce, i tych wartości, z którymi przed 8 lat rządziliśmy w Polsce, więc jest do nas zaufanie. I my teraz, w tym nowym Sejmie musimy stać na straży tego wszystkiego, więc obowiązek dany nam od Polaków jest dla nas wciąż bardzo duży" - powiedziała PAP KidawaBłońska.

Pytana o przyczyny wyborczej porażki, marszałek wyraziła pogląd, że Polacy "czują się w swym kraju bardzo bezpiecznie widzą, że wszystko dookoła dzieje się normalnie". "I to czasami jest taka pokusa spróbować czegoś nowego, więc to, co dla nas było największą wartością, że daliśmy Polakom poczucie bezpieczeństwa, trochę obróciło się przeciwko nam" - oceniła Kidawa-Błońska.

Pytana o przyszłość Platformy marszałek podkreśliła, że należy zaczekać na oficjalne wyniki wyborów, jak będzie wyglądał ostateczny skład parlamentu, którzy politycy PO dostaną się do

Sejmu i Senatu. "Potem będziemy zastanawiali się co dalej" dodała.

Zdaniem wicepremiera, szefa MON Tomasza Siemoniaka PO "zrobiła wszystko, co się dało" i jest "dumna z ośmiu lat rządów".

Jak mówił, "to nie jest jakiś koniec świata dla Platformy, to jest początek nowego etapu". Mimo to - w jego opinii - wśród Polaków pojawiła się potrzeba zmian. "Polacy zdecydowali, że potrzeba nowej ekipy, nowej siły" - mówił.

"Takie są decyzje Polaków, cieszmy się z wysokiej frekwencji" dodał.

Siemoniak zwrócił uwagę, że jego ugrupowanie zostaje "drugą partią, główną siłą opozycyjną".

"To jest demokracja. W demokracji raz się rządzi, raz się jest w opozycji. Ważne jest, że Polacy wskazali na Platformę jako główną siłę numer dwa w Polsce, oznacza to, że Platforma jest potrzebna. Będziemy robić swoje przez następne lata" - mówił. "PiS przetrwał wiele porażek wyborczych i dzisiaj wygrał, tak to jest w demokracji. Będziemy robić wszystko, żeby w następnych wyborach wygrać i żeby Polacy nam zaufali" - zapewniał.

Siemoniak ocenił ponadto, że Ewa Kopacz "jest mocnym przywódcą Platformy", a - jak zaznaczył - w opozycji "potrzeba mocnych i zdecydowanych liderów".

"Oceniam, że Ewa Kopacz jest do tego właściwą osobą" - dodał.

Również minister edukacji Joanna Kluzik-Rostkowska zwracała uwagę, że PO ma za sobą osiem lat rządzenia i - jej zdaniem - "to jest naprawdę długi czas". Jak podkreśliła, przegrane wybory przez Bronisława Komorowskiego pokazały, że "jest potrzeba zmiany". "Nawet gdyby program Platformy Obywatelskiej był bezwzględnie najlepszym programem świata, to i tak byłoby nam bardzo, bardzo ciężko, dlatego że po prostu ruszyła lawina, była potrzeba zmiany i ta zmiana - w sensie wyborów - się dokonała" - tłumaczyła.

Jak dodała, "teraz ważne jest, żeby być dobrą opozycją". "Opozycja to jest takie miejsce, w którym można się różnych rzeczy domagać" - stwierdziła KluzikRostkowska. Jej zdaniem PO musi być teraz "rozsądną, rozważną, ale również silną opozycją".

Europoseł PO Adam Szejnfeld zapytany, czy nastąpi zmia-

Sukces Nowoczesnej i Ryszarda Petru

Platforma Obywatelska czeka na wyniki

na na stanowisku szefa PO przypomniał, że "wybory zgodnie ze statutem i tak muszą się odbyć".

"Pani przewodnicząca została szefową naszej partii, zgodnie ze statutem, gdy odszedł przewodniczący, (...) ale tylko do czasu wyborów, więc wybory muszą być" - tłumaczył. "Plan na przyszłość to jest wygrać następne wybory, odzyskać teren, pokazać, że potrafimy wygrywać i pod tym kątem będzie ułożony cały plan, cała strategia, łącznie - moim zdaniem - z wyborami wewnątrzpartyjnymi" - podsumował.

PiS mówi o szerokim biało-czerwonym obozie Wyciągamy rękę do tych wszystkich, którzy chcą dobrej zmiany; może powstać szerszy biało-czerwony obóz - powiedział w niedzielę prezes PiS Jarosław Kaczyński po ogłoszeniu sondażowych wyników wyborów.

Po ogłoszeniu sondażowych wyników wyborów, które wskazały na zwycięstwo PiS w wyborach parlamentarnych z rządową większością, zgromadzeni na wieczorze wyborczym tej partii w Warszawie skandowali: "Jarosław! Jarosław!". Następnie odśpiewano hymn narodowy.

"Panie prezydencie, melduję wykonanie zadania" - powiedział prezes PiS, wspominając swojego zmarłego w katastrofie smoleńskiej brata, prezydenta Lecha Kaczyńskiego. "Musimy o nim pamiętać, musimy o nim pamiętać także w tej chwili. I kiedy on przed dziesięciu już przeszło laty składał mi meldunek: »panie prezesie, melduję wykonanie zadania«, to ja też dziś składam mel-

dunek: »panie prezydencie, melduję wykonanie zadania«" - powiedział prezes PiS. Zgromadzeni zareagowali okrzykiem: "Lech Kaczyński! Lech Kaczyński!".

J. Kaczyński podkreślał, że L. Kaczyński potrafił zwyciężać "mimo ogromnej medialnej, a także wizerunkowej przewagi swoich przeciwników". Prezes PiS dodał, że dzięki działalności Lecha Kaczyńskiego jako ministra sprawiedliwości można było stworzyć Prawo i Sprawiedliwość.

"Przed nami nowy czas. Chciałem bardzo wyraźnie i mocno powiedzieć: to ma być czas pracy, czas pracy naszego zjednoczonego obozu" - zaznaczył Kaczyński. Po wymienieniu nazwisk polityków Jarosława Gowina, Zbigniewa Ziobry i Marka Jurka, których formacje tworzą Zjednoczoną Prawicę, prezes PiS podkreślił, że "ten obóz może się rozszerzać".

"Może powstać taki szerszy biało-czerwony obóz w Sejmie.

Wyciągamy rękę do tych wszystkich, którzy chcą dobrej zmiany, chcą zmieniać Polskę. Powinno nas być jak najwięcej" - podkreślił Kaczyński.

Jak dodał, jego formacja będzie dążyła do prawdy, ale - zapewnił - "nie będzie żadnej zemsty, negatywnych emocji ani osobistych rozgrywek czy odgrywania się". Szef PiS mówił, że nie będzie "żadnego kopania tych, którzy upadli". "Nawet jeżeli upadli z własnej winy i słusznie" dodał.

"Musimy wprowadzić pakiet demokratyczny, musimy pokazać, że polskie życie publiczne

może wyglądać zupełnie inaczej.

Może wyglądać tak, że będziemy z niego dumni" - podkreślił prezes PiS. "Musimy pamiętać, że swego rodzaju karnawał, jakim są wybory, skończył się. Teraz jest wyłącznie czas pracy merytorycznej. I musimy pamiętać o skromności" - dodał.

Prezes PiS zaznaczył, że pierwsze w dziejach polskiej demokracji zwycięstwo jednej partii to coś, na co pracowali różni ludzie, w różnych okresach przez 25 lat od momentu powołania Porozumienia Centrum. Lider PiS wspominał osoby związane z jego ugrupowaniem, które zginęły w katastrofie smoleńskiej. Podkreślał, że oni "wnieśli ogromny wkład w pracę środowiska".

Kandydatka PiS na premiera przemówienie rozpoczęła od podziękowań zaangażowanym w kampanię wyborczą. "Nie byłoby tego wspaniałego sukcesu, gdyby nie decyzje, które podjął pan prezes Jarosław Kaczyński i to właśnie panu premierowi należą się największe brawa i największe podziękowania" - powiedziała Szydło. Prezes PiS przerwał krzyczącym: "Jarosław! Jarosław!" i zaczął skandować: "Beata! Beata!".

"Ta praca, którą zaczęliśmy, musi być kontynuowana. I tak naprawdę, moi drodzy, trzeba wsiąść - może już nie do »szydłobusa« - trzeba wsiąść i pojechać znowu do Polaków i z nimi pracować. Bo jeżeli nie będziemy konsekwentnie spotykali się, rozmawiali i nie będziemy z ludźmi, to to nie będzie dobra władza" - zaznaczyła wiceprezes PiS. Dodała, że w Polsce jest "dużo ważnych rzeczy do zrobienia", a sukces PiS w wyborach jest dla wielu ludzi ogromną satysfakcją i nadzieją. "I nam tej nadziei nie wolno zmarnować" - podkreśliła.

"Musimy być z Polakami, musimy pracować dla Polaków, i musimy przede wszystkim pamiętać zawsze, że jesteśmy na służbie. Daliśmy radę!" - podkreśliła Szydło. "Dziękujemy" - skandowali zgromadzeni.

Jak mówiła, sukces PiS to wynik konsekwencji w podejmow aniu tych trudnych wyzwań.

"Szliśmy konsekwentnie tą drogą, którą wytyczył przed nami pan prezydent Lech Kaczyński.

Tak, poszliśmy tą drogą i dzięki temu zwyciężyliśmy" - podkreśliła. dokończenie na stronie 20-22

Gazeta 44, 30 października - 5 listopada 2015

strona 20

www.gazetagazeta.com

WYBORY 2015

PiS wygrało wybory do Sejmu; w Senacie ma większość ciąg dalszy z poprzedniej strony

Szydło mówiła o ciężkiej, wieloletniej pracy i pokorze w stosunku do otaczającej rzeczywistości. "Czasami wydawało nam się, że brakuje sił czy entuzjazmu, ale każde kolejne spotkanie z ludźmi, Polakami, tego entuzjazmu nam dodawało" - powiedziała. Podkreśliła, że sukces to zaufanie Polaków, którzy oddali na PiS swoje głosy. "I za to wam wszystkim, nasi rodacy, chcemy bardzo serdecznie podziękować.

Dziękujemy, że nam zaufaliście" - dodała.

Szef komitetu wykonawczego PiS Joachim Brudziński pytany przez dziennikarzy, czy Beata Szydło jest nadal kandydatką PiS na premiera, odpowiedział: "To jest oczywiste, premierem będzie Beata Szydło. Czekamy na oficjalny komunikat PKW".

Na pytanie o to, kto będzie w rządzie, odparł, że to jest pytanie do Beaty Szydło. "Chcemy stworzyć taki ruch społeczny i poparcie społeczne dla przyszłego rządu, które będzie gwarancją legitymacji do tego, żeby te decyzje, które będą podejmowane, cieszyły się społeczną akceptacją. Chcemy słuchać ludzi" - zapewnił.

"Opozycja będzie szanowana" dodał.

Mariusz Błaszczak mówił z kolei o pierwszych projektach, które będzie chciał zgłosić w Sejmie klub PiS, jeżeli tylko PKW potwierdzi sondażowe wyniki.

"To jest pakiet ustaw, który prezentowaliśmy podczas kampanii wyborczej. Zgłosimy go niezwłocznie, one są gotowe. Chodzi o projekt 500 plus (500 zł na drugie dziecko i kolejne, i na pierwsze w mniej zamożnych rodzinach - PAP), Narodowy Program Zatrudnienia dający miejsca pracy dla młodych ludzi, 15proc. CIT dla drobnych i średnich przedsiębiorstw, darmowe leki dla seniorów powyżej 75. roku życia, a także projekty prezydenckie, te, na które koalicji PO-PSL nie starczyło czasu - przywrócenie dawnego wieku emerytalnego, podwyższenie kwoty wolnej od podatku do 8 tys. zł i 12-złotowa minimalna stawka" - wyliczał

Błaszczak.

Lider Solidarnej Polski Zbigniew Ziobro poinformował, że jego formacja stworzy w Sejmie wspólny klub z PiS. "Klub będzie wspólny. Takie były ustalenia prezesa Jarosława Kaczyńskiego, Jarosława Gowina i moje, że zbudujemy klub zapewniający stabilność przyszłemu rządowi" zapowiedział. Dodał, że Solidarna Polska "będzie miała realny wpływ na program rządu i jego funkcjonowanie". Nie chciał powiedzieć, czy ugrupowanie będzie miało ministra i czy sam ma takie ambicje.

Ziobro mówił o współpracy PiS i współpracujących z tą partią ugrupowań z pozostałymi partiami. "Musimy poczekać na ostateczne wyniki, żeby wiedzieć, czy dają nam one samodzielną większość. Koalicja jest do wyobrażenia, jeżeli chodzi o zmianę konstytucji. Paweł Kukiz deklarował, że bardzo mu zależy na jej zmianie. Liczba głosów naszych i Pawła Kukiza prawdopodobnie nie wystarczy, żeby dokonać tego dzieła. Jeżeli mówimy o wielkiej zmianie, to ona wymaga na jakimś etapie również zmiany konstytucji" - powiedział.

Również rzeczniczka PiS Elżbieta Witek odniosła się do słów J. Kaczyńskiego o budowie "szerszego biało-czerwonego obozu w Sejmie". "Proszę nie myśleć o zawiązywaniu koalicji. Mówimy o dobrych projektach ustaw. Jeżeli pozostałym kandydatom, którzy dostaną się do parlamentu na sercu leży dobro Rzeczypospolitej i będą chcieli popierać zmiany, to zapraszamy” - powiedziała.

Na wieczorze wyborczym obecna była m.in. córka prezydenta Lecha Kaczyńskiego, Marta Kaczyńska.

Młodzi Polacy skręcili w prawo, a scena polityczna poszła za nimi Głębszą przyczyną przebiegu kampanii i kształtu wyników wyborów parlamentarnych jest przesunięcie się nastrojów społecznych w prawo. Dotyczy to zwłaszcza młodych wyborców, do których zwracała się więk-

To będzie pierwszy Sejm po 1989 roku bez Józefa Zycha, wieloletniego marszałka

szość ugrupowań - uważa psycholog społeczny z UW dr hab.

Michał Bilewicz.

Jak podkreślał w niedzielnej rozmowie z PAP Bilewicz, sondażowe wyniki wyborów współgrają z tendencjami, jakie wynikają z prowadzonych przez niego badań postaw młodzieży. "Młodzież mocno skręca w prawo, co wynika w pewnej mierze z kształtu edukacji szkolnej i systemu nauczania. Dotyczy to w szczególności młodych mężczyzn, wśród których bardzo nośne stały się hasła nacjonalistyczne" powiedział.

Zdaniem Bilewicza zwycięstwo prawicowej części dotychczasowej opozycji nad PO wynika nie tylko ze "słabej kampanii wyborczej" ugrupowania Ewy Kopacz, ale również "głębszych i bardziej długofalowych zaniedbań edukacyjnych". "Polska szkoła jest szkołą bardzo konserwatywną i treści tradycyjne, narodowo-katolickie bardzo silnie w niej dominują. A w PO nie znalazł się nikt dość odważny, by przesunąć ją w bardziej liberalnym czy wolnościowym kierunku" - ocenił.

Z kolei sukces PiS wynika zdaniem Bilewicza - m.in. z faktu, że ugrupowanie to wyczuło ową radykalizację poglądów młodych wyborców, którzy "zaczęli mu uciekać w stronę Kukiza czy Korwina", i do nich przede wszystkim zaadresowało swoją kampanię.

Według badacza poprzedzająca niedzielne wybory kampania była "brudna" i nie brakowało w niej "akcentów ksenofobicznych". "Umiejętnie rozkręcono różnego rodzaju lęki, które są irracjonalne. Przyjęcie 7 tysięcy uchodźców uczyniono tematem kampanii, choć w przeszłości Polska przyjmowała dziesiątki tysięcy uchodźców z Czeczenii czy dwadzieścia tysięcy imigrantów z Ukrainy w ciągu tego roku" - podkreślił. Zabrakło natomiast w kampanii - zdaniem Bilewicza - "wyścigu programowego".

"PiS, który w przeszłości eksponował przede wszystkim swoje socjalne oblicze, w tych wyborach pokazał, że można w Polsce osiągnąć gigantyczny sukces opierając się na hasłach z jednej strony liberalnych ekonomicznie - takich jak postulat wprowadzenia 15-proc. stawki podatku dla przedsiębiorców - a z drugiej strony ksenofobicznych" - dodał.

Efektem "zwrotu w prawo", jaki zaliczyła polska polityka, jest również - w ocenie Bilewicza wejście do Sejmu Nowoczesnej Ryszarda Petru. "Ten skręt prawicowy nie zawsze ma twarz narodowo-katolicką. Wolnorynkowe podejście do gospodarki w wielu krajach określa się mianem ekonomii konserwatywnej" - podkreślił. Jak dodał, wejście Petru do Sejmu nie zaskoczyło go.

Dopełnieniem tego powyborczego krajobrazu politycznego jest - zdaniem badacza - brak w

W wyborach do Sejmu w Warszawie PiS zdobył 8 mandatów, PO - 7, Kukiz'15 - 2, a Nowoczesna - 3 - podała Okręgowa Komisja Wyborcza. PiS wygrał z PO, ale premier Ewa Kopacz dostała więcej głosów niż prezes PiS Jarosław Kaczyński. Oboje otrzymali ponad 200 tys. głosów.

Wyniki z warszawskiego okręgu nr 19 uwzględniają również zgłosowanie za granicami kraju.

Liderami czterech komitetów, które uzyskały mandaty z Warszawy, byli: Jarosław Kaczyński (PiS), Ewa Kopacz (PO), Paweł Kukiz (Kukiz'15) i Ryszard Petru (Nowoczesna).

Na Kaczyńskiego oddano 202 424 głosy, czyli 18,48 proc., a na Kopacz 230 894 głosy, co daje 21,08 proc. Kukiza poparło 76 675 głosów - 7 proc., a Petru 129 088 głosów, co przekłada się na poparcie 11,79 proc. wyborców z Warszawy.

Z danych PKW wynika, że liderzy list zdobyli zdecydowaną większość głosów, pozostali kandydaci partii uzyskali kilka lub nawet kilkadziesiąt razy niższe poparcie.

Z list Prawa i Sprawiedliwości oprócz Kaczyńskiego, zostali wybrani również: Mariusz Kamiński, nr dwa na liście PiS - dostał 29 654 głosy, czyli 2,71 proc. Na Małgorzatę Gosiewską zagłosowało 13 976 osób - 1,28 proc. Pozostali kandydaci, którzy dostali się do Sejmu - Artur Górski, Jarosław Krajewski, Ewa Tomaszewska, Małgorzata Wypych i Paweł Lisiecki - zostali poparci przez mniej niż 1 proc. wyborców z Warszawy.

Podobnie sytuacja wyglądała w przypadku list Platformy Obywatelskiej. Poza Kopacz, do Sejmu weszli: dotychczasowy minister administracji i cyfryzacji Andrzej Halicki - dostał 13 859 głosów, czyli 1,27 proc., minister edukacji narodowej Joanna Kluzik-Rostkowska - 12 807 głosów i 1,17 proc. Pozostali kandydaci: Joanna Fabisiak, Marcin Święcicki, Michał Szczerba, Roman Kosecki dostali poniżej 1 proc. wszystkich głosów z Warszawy.

Poza Kukizem z listy jego ugrupowania do Sejmu dostał się również Jacek Wilk z poparciem 2 420 osób, co oznacza 0,22 proc. poparcia.

Nowoczesna poza swoim liderem, Ryszardem Petru, wprowadziła do Sejmu Kornelię Wróblewską - dostała 3 945 głosów (0,36 proc.) i Zbigniewa Gryglasa 1 011 głosów (0,09 proc.).

Komisja okręgowa podała, że na PiS zagłosowało 327 342 osoby, czyli 29,89 proc. Na Platformę zagłosowało 301 672 osoby, co dało 27,54 proc. poparcia.

Pozostałe komitety otrzymały: Nowoczesna Ryszarda Petru 146 tys.

629 głosów, co oznacza 13,39 proc.; Zjednoczona Lewica – 93 tys. 666 głosów, czyli 8,55 proc.; Kukiz’15 – 84 tys. 937 głosów, co daje 7,76 proc.; partia KORWiN 67 tys. 700 głosów, czyli 6,18 proc.; Partia Razem – 60 tys.

663, czyli 5,54 proc.; PSL - 7 tys. 882 głosy i 0,72 proc.

KWW Ruch Społeczny RP i KWW Obywatele do Parlamentu uzyskały poniżej pół procent głosów w Warszawie. W okręgu nr 19, który obejmuje całą Warszawę i obwody za granicą kraju, było do zdobycia 20 mandatów.

Z warszawskich list PiS do Sejmu nie dostali się m.in.: brat Stefana Melaka, który zginął w katastrofie smoleńskiej, prezes Komitetu Katyńskiego Andrzej Melak - dostał 4 tys. 417 głosów. A także Artur Wosztyl, pilot Jaka-40, który lądował 10 kwietnia 2010 r. na smoleńskim lotnisku dostał 962 głosy.

Z list PO do izby niższej parlamentu mandatu nie uzyskał m.in. wojewoda mazowiecki Jacek Kozłowski - dostał 3 tys. 21 głosów oraz Łukasz Abgarowicz - otrzymał 1 tys. 448 głosów.

Do Sejmu nie dostali się przedstawiciele lewicy, chociaż Barbara Nowacka (Zjednoczona Lewica) uzyskała w stolicy 75 tys. 813 głosów, czyli 6,92 proc., a Adrian Zandberg z partii Razem 49 tys. 711 głosów, co daje 4,54 proc. poparcia wszystkich wyborców z Warszawy.

Frekwencja w Warszawie wyniosła 68,34 proc,; frekwencja dla zagranicy 87,64 proc. - podała na swojej stronie internetowej PKW. Na obszarze samej Warszawy, nie uwzględniając głosów z zagranicy, największe poparcie uzyskała PO - 29,23 proc. (269 tys. 413 głosów), minimalnie wyprzedzając PiS - 29,19 proc. (268 tys. 999 głosów).

Nowoczesna Ryszarda Petru zdobyła 130 tys. 681 głosów (14,18 proc.).

W Wilanowie na PO głosowało 32,66 proc. wyborców, na drugim miejscu uplasowała się Nowoczesna z poparciem 24,74 proc. Trzecie miejsce zajął PiS z poparciem 22,33 proc. wyborców. Również na Mokotowie wygrała Platforma - 31,32 proc., drugi jest tu PiS - 26,16 proc., a na trzecim miejscu uplasowała się Nowoczesna - 14,68 proc.

Z kolei na Pradze Północ zdecydowanie wygrał PiS - 36,84 proc., przed PO - 24,75 proc. i Nowoczesną - 9,27 proc. Także na Targówku partia Jarosława Kaczyńskiego uzyskała więcej głosów niż ugrupowanie Ewy Kopacz, odpowiednio 34,92 proc. i 27,44 proc. Ponownie na trzecim miejscu partia Ryszarda Petru - 10,37 proc.

W Śródmieściu PO minimalnie wyprzedziła PiS, odpowiednio - 29,74 proc. i 29,53 proc.

W poprzednich wyborach w 2011 r. w Warszawie, wybory do Sejmu wygrała PO z 49 proc. poparcia, przed PiS - 27,28 proc., Ruchem Palikota - 10,87 proc. i SLD - 7,67 proc. PO zdobyła tu 11 mandatów, PiS - 6, Ruch Palikota - 2 i SLD - 1.

Mandaty poselskie z listy PO zdobyli wówczas: Donald Tusk, Małgorzata Kidawa-Błońska, Jan Vincent-Rostowski, Joanna Fabisiak, Marcin Święcicki, Alicja Dąbrowska, Roman Kosecki, Michał Szczerba, Ligia Krajewska, Marcin Kierwiński, Leszek Jastrzębski.

Z listy PiS do Sejmu weszli wtedy: Jarosław Kaczyński, Mariusz Kamiński, Małgorzata Gosiewska, Adam Kwiatkowski, Artur Górski, Przemysław Wipler. Z list Ruchu Palikota weszli: Janusz Palikot i Wanda Nowicka. Mandat uzyskany przez SLD przypadł Ryszardowi Kaliszowi.

Gazeta 44, 30 października - 5 listopada 2015

www.gazetagazeta.com

strona 22

WYBORY 2015

W Sejmie znowu zasiądzie posłanka Krystyna Pawłowicz z PiS

przyszłym parlamencie ugrupowania lewicowego. Jak ocenił Bilewicz, Zjednoczona Lewica również "postawiła na młodość" wybierając Barbarę Nowacką na lidera i wprowadzając młodych polityków jako "jedynki" na listach wyborczych - i próbowała walczyć o młodego wyborcę, który jednak "niestety wykształcony został przez polską konserwatywną szkołę" i nie był głosowaniem na centrolewicę zainteresowany.

"Były długie okresy w różnych państwach europejskich, kiedy lewica nie miała swojej reprezentacji w parlamencie i to zawsze jest ze stratą dla parlamentu. Pojawia się pytanie, która z obecnych sił politycznych mogłaby wejść w jakąkolwiek polemikę z pomysłami takimi, jak zapowiadana przez PiS obniżka podatków dla przedsiębiorców, które mogą być dla budżetu bardzo ryzykowne" - mówił Bilewicz.

Beneficjentem tej sytuacji może się natomiast okazać - według Bilewicza - lewica bardziej radykalna, taka jak partia Razem.

"W sytuacji, w której będziemy mieli jednopartyjne rządy PiS, Platforma nie będzie już wiarygodnym przeciwnikiem. To jest wybicie Polski z tego układu dwóch sił i ta lewica pozaparlamentarna może stać się bardziej wiarygodna w roli opozycji" - ocenił.

PiS zagospodarował elektorat socjalny PiS zagospodarowało elektorat socjalny, który bardzo często w innych krajach jest elektoratem lewicy, tak jak to zrobiło już w 2005 r. - uważa socjolog Remigiusz Okraska, redaktor naczelny pisma "Nowy Obywatel".

"Wyniki wyborów świadczą głównie o tym, jak wielkie jest rozczarowanie rządami PO, bo PiS zawsze miał te około 30 proc. poparcia i wydawało się, że powyżej tego nigdy nie jest w stanie wyjść. Okazało się jednak, że skala zdegustowania, rozczarowania społecznego - które zresztą było już wcześniej widać w sondażach - jest bardzo duża. To jest pierwszy raz w historii, kiedy jedna partia uzyskuje wynik, który pozwala samodzielnie rządzić, nie dobierając sobie koalicjanta" - powiedział Okraska.

Według niego wyniki uzyskane przez Nowoczesną, Kukiz'15, Razem i KORWiN to też efekt wielkiego rozczarowania społecznego. "Stąd poszukiwanie

nowych twarzy, nowych nadziei.

Nam się w pewnym momencie wydawało, że Polska zmierza do systemu dwupartyjnego, ta tendencja pogłębiała się, a teraz mamy zupełne odwrócenie tego trendu. Na te partie głosowali ludzie, którzy z powodów politycznych, ideowych, tożsamościowych nie zagłosują nigdy na PiS, a chcieli zmiany. Ich wynik razem urasta prawie do 20 proc."

- zauważył Według niego jest to porównywalne, przy wszystkich różnicach i motywacjach, z taką rolą, jaka odgrywała 10-15 lat temu Samoobrona. "Ona też na fali rozczarowania establishmentem politycznym bardzo szybko urosła z partii niszowej do kilkunastu procent w szczytowym momencie. Tutaj mamy coś podobnego tylko rozłożonego na kilka partii.

Mamy tutaj: radykalnie lewicową partie Razem, radykalnie wolnorynkową prawicową partię KORWiN, liberalnie rynkową Nowoczesną i ruch Kukiza, który jest ruchem zbierającym frustrację od lewa do prawa, z przechyleniem w prawo" - mówił Okraska.

Jego zdaniem to, że w nowym parlamencie nie będzie przedstawicieli lewicy to m.in. efekt tego, iż nastroje społeczne poszły w prawo. "To widać nie tylko w sferze polityki, ale też kultury, w sferze wydarzeń poza politycznych takich jak Marsze Niepodległości. Widać to po popkulturze, która jest, co raz bardziej prawicowa, widać to po popularności piosenek na cześć żołnierzy wyklętych, po kulcie powstania warszawskiego. To nurt szerszy niż tylko preferencje wyborcze" - ocenił.

"Wydaje się też, że powtarza się tu taki fenomen, który wydarzył się już w 2005 r., gdy PiS bardzo sprawnie zagospodarował elektorat socjalny, który bardzo często w innych krajach jest elektoratem lewicy. PiS bardzo dobrze wyczuwał frustracje społeczne, oczekiwania związane ze sferą socjalną, materialną, bytową. Stąd jego postulaty obniżenia wieku emerytalnego, postulaty stałych zasiłków na dzieci.

Wydaje się, że PiS ograł Lewicę" - zaznaczył. Według publicysty niski wynik Zjednoczonej Lewicy to wynik działań SLD i Twojego Ruchu.

"Lewica spod znaku Leszka Millera i Janusza Palikota bardzo pracowały na niechęć spo-

łeczną. SLD, które miało kiedyś 40 proc. poparcia ma je teraz na takim poziomie, że nie potrafi przekroczyć progu wyborczego.

Pokazuje to, ile błędów popełniono, jaka jest skala upadku" - powiedział.

Okraska zwraca uwagę na wynik partii Razem. "Partii, która powstała z niczego, zaledwie kilka miesięcy temu, stworzona przez ludzi, którzy nie mają doświadczenia. Jeśli taka partia, zdobywa prawie cztery procent głosów to bardzo dobry prognostyk dla Lewicy, oczywiście, jeśli Razem przetrwa trudny okres poza parlamentarny. Może okazać się w efekcie, że za cztery lata będziemy mieli zupełnie inną Lewicę, zwłaszcza, gdy stara Lewica upadnie" - ocenił. "To nie jest tak, że nie ma w Polsce elektoratu lewicowego" - zaznaczył.

PiS pierwszą po 1989 roku partią, która będzie samodzielnie rządzić Wybory 2015 po latach mogą uchodzić za przełomowe w dziejach Polski po 1989 roku. Po raz pierwszy jedna partia może w ich wyniku samodzielnie rządzić, po raz pierwszy w parlamencie zabraknie formacji lewicowych.

Wynik wyborów może też oznaczać koniec świata zbudowanego wokół sporu PiS i PO. Charakterystyczne dla wyborów 25 października 2015 jest także to, że decydujący wpływ na ich wynik miała formacja, która uzyskała najmniejsze poparcie spośród ogólnopolskich komitetów - Partia Razem. Swoim wynikiem wyrzuciła bowiem za burtę Zjednoczoną Lewicę, doprowadzając do największej po 1989 roku rewolucji po lewej stronie sceny politycznej. Tym samym zapewniła samodzielne zwycięstwo PiS, a dodatkowo być może uratowała przed rozpadem Platformę Obywatelską.

Zdecydowane zwycięstwo PiS, co powtarzają niemal wszyscy analitycy i komentatorzy, było nieuniknione.

Prapoczątkiem obecnego sukcesu PiS była tragedia, jaka spotkała w największym stopniu właśnie to ugrupowanie 10 kwietnia 2010 roku. To katastrofa smoleńska dała PiS "moralne paliwo", pozwalające przetrwać przez lata w opozycji.

Ważna będzie praktyka polityczna rządów PiS. Na arenie międzynarodowej należy zapewne oczekiwać zmiany polityki Pol-

Wybory do Sejmu za granicą wygrało PiS uzyskując 33,61 proc. głosów, za PO z 18,59 proc. Trzeci był komitet Kukiz'15, uzyskując 15,31 proc. Kolejne miejsca zajęła KORWiN z 12,54 proc., Nowoczesna.pl z 9,19 proc., Razem uzyskała 5,46 proc., a ZL - 4,58 proc. - podała PKW. W obwodach utworzonych w polskich placówkach dyplomatycznych na świecie głosowało 174 805 Polaków. To 87,64 proc. osób, które zarejestrowały się tam jako wyborcy. PKW na swej stronie internetowej przedstawiła wizualizację pokazującą, jak głosowali Polacy w poszczególnych państwach.

Największym zagranicznym obwodem była Wielka Brytania, gdzie zagłosowało 64,4 tys. wyborców. Zwyciężył tam komitet Kukiz'15 z 24 proc. poparcia, przed PiS (22,89 proc.), KORWiN (20 proc.), PO (14,95 proc.), Nowoczesna.pl (7,94 proc.), Razem (5,32 proc.), a Zjednoczona Lewica zdobyła 4,3 proc. głosów.

Drugim co do wielkości obwodem są USA, gdzie głosowało ponad 24,8 tys. wyborców. Bezapelacyjnie zwyciężyło tam PiS, zdobywając 72,7 proc. głosów. PO uzyskała 10,5 proc., a Kukiz'15 5,24 proc. - nikt więcej nie przekroczył tam progu wyborczego.

W Kanadzie w wyborach do Sejmu PiS uzyskało 3416 głosów - 75,36 proc. wyprzedzając PO, która uzyskała 878 głosów - 19.37proc. głosów i Komitet Wyborczy Wyborców Obywatele do Parlamentu, który uzyskał 239 głosów, co przełożyło się na 5, 27 proc. głosów. Uprawninych do głosowanie, czyli tych, którzy się zarejestrowali do wyborów było 5251osób, z czego głosowało 4594, czyli 87,49 procent. W wyborach do Senatu zwyciężyła Anna Maria Anders (PiS), która zodbyła 3416 głosów, przed Barbarą Borys - Damięcką (PO) - 878 głosów i Katarzyną Elżbietą Pawlak (Komitet Wyborczy Wyborców Obywatele do Parlamentu) - 239 głosów.

W Niemczech głosowało prawie 19,9 tys. wyborców, a zwyciężył PiS z 31,24 proc. głosów, przed PO z 27,55 proc. i Nowoczesna.pl z 9,87 proc. Komitet Kukiz'15 zdobył 9,77 proc. głosów, KORWiN - 8,65 proc., Razem - 6,43 proc., a ZL - 5,9 proc.

W Irlandii głosowało 9 tys. Polaków, a wygrał komitet Kukiz'15, uzyskując 26,71 proc. głosów. Drugi był komitet PiS z 21,86 proc., a trzeci - KORWiN z 17,06 proc. PO zdobyła 14,82 proc., Nowoczesna.pl - 8,72 proc., Razem - 5,61, a ZL - 4,65 proc.

W Norwegii (prawie 7,5 tys. wyborców) wygrało PiS (25,39 proc.), przed Kukiz'15 (22,9 proc.) i KORWiN (17,89 proc.). Dalej była PO (14,95 proc.), Nowoczesna.pl (7,85 proc.), Razem (6,47 proc.) i ZL (3,78 proc.).

PiS wygrało także w Rosji (500 głosujących), uzyskując 30,12 proc. poparcia, przed PO z 26,71 proc. i Nowoczesna.pl (14,46 proc.). Dalej były komitety: Zjednoczona Lewica (8,63 proc.), Razem (7,23 proc.), Kukiz'15 (6,22 proc.) i KORWiN (4,62 proc.).

Z wizualizacji PKW wynika, że w Wietnamie, Iranie, Tajlandii i Singapurze zwyciężyła Nowoczesna.pl. Ugrupowanie Ryszarda Petru uzyskało tam odpowiednio: 32,43 proc., 32,35 proc., 28,03 proc. i 28,46 proc.

PO największe zwycięstwo odniosła na Kubie, odnotowując tam 51,28 proc. głosów. Wygrała też m.in. w Algierii (47,22 proc.), RPA (38,56 proc.), w Hiszpanii (28,75 proc.), w Chinach (28,7 proc.), Indiach (31,7 proc.), Meksyku (30,77 proc.), Litwie (28,16 proc.) i Azerbejdżanie (37,93 proc.).

PiS wygrało m.in. także na Ukrainie, zdobywając tam 46,82 proc. głosów, Białorusi (48,51 proc.), w Kanadzie (69,86 proc.), we Włoszech (46,53 proc.), we Francji (39,03 proc.), w Australii (40,51 proc.), w Kazachstanie (56,14 proc.), w Wenezueli (50 proc.), w Brazylii (42,99 proc.), w Argentynie (42,55 proc.) i w Peru (44,26 proc.).

W Chile PiS i PO odnotowały identyczny rezultat 24 proc. głosów.

Trzecie miejsce zajęła Nowoczesna.pl z wynikiem 22,67 proc., a kolejne - KORWiN (10,67 proc.), Razem (8 proc.), Kukiz'15 (5,33 proc.) i ZL - 4 proc. ski w ramach Unii Europejskiej.

W kraju partia rządząca stanie wobec konieczności realizacji swoich obietnic, takich jak 500 zł na dziecko, obniżenie wieku emerytalnego czy podwyższenie kwoty wolnej od podatku.

"Jeśli okaże się, że realizacja tych postulatów nie będzie od razu możliwa, PiS, by nie zrazić wyborców, będzie musiał wymyślić coś zastępczego" - mówi Maciej Gdula z "Krytyki Politycznej".

Nie jest więc wykluczone, że PiS zdecyduje się na metodę rządzenia opartą na wywoływaniu ostrych politycznych konfliktów i wskazywaniu wroga. To dobra metoda na utrzymywanie mobilizacji elektoratu. Przyjęcie takiej metody sugerował niedawno sam Kaczyński, zapowiadając organizowanie "wieców".

Dziś trudno wskazać, kto może być tym wrogiem. Antoni Dudek spodziewa się, że będzie nim cała korporacja wymiaru sprawiedliwości. I wokół próby ograniczenia obecnej pozycji wymiaru sprawiedliwości wybuchnie, jego zdaniem, pierwsza "polityczna wojna" z pozostałą

częścią sceny politycznej.

"Wiele też zależy od tego, czy PiS z Kukizem będą mieli większość konstytucyjną, ale dziś wydaje się to mało prawdopodobne" - mówi Dudek. Jego zdaniem nie można też wykluczyć, że PiS będzie się starał mobilizować elektorat właśnie wokół postulatu zmiany konstytucji.

Podobny pogląd prezentuje Maciej Gdula. "Kaczyński nieprzypadkowo mówił o biało-czerwonej koalicji. To może być koalicja, którą będzie chciał budować w sprawie zmiany konstytucji" - uważa Gdula. Jego zdaniem PiS może nie być tu na straconej pozycji, szczególnie jeśli to Sejmu dostanie się jednak partia KORWiN. Gdula uważa też, że spór konstytucyjny będzie jednocześnie sporem między wartościami liberalnej demokracji i broniącymi jej siłami opozycyjnymi, a forsowaną przez PiS "demokracją plebiscytarną", podobną do tej, jaka obowiązuje na Węgrzech.

Nie jest wykluczone, że tematem politycznego konfliktu będzie katastrofa smoleńska. dokończenie na następnej stronie

strona 22

Gazeta 44, 30 października - 5 listopada 2015

www.gazetagazeta.com

WYBORY 2015

PiS wygrało wybory do Sejmu; w Senacie ma większość dokończenie z poprzedniej strony

"PiS na pewno tego tematu nie zostawi" - mówi Dudek. Jego zdaniem powstanie co najmniej jakaś komisja parlamentarna, która będzie wyjaśniać katastrofę, być może będzie to komisja śledcza.

Platforma Obywatelska jest w tych wyborach partią przegraną.

Maciej Gdula uważa nawet, że jej wynik może oznaczać koniec podziału sceny politycznej na dwa rywalizujące ze sobą obozy - PiS i PO. Zdaniem Gduli, Platforma może dziś nie być wiarygodna jako lider opozycji antypisowskiej. "W PO nie ma dziś ludzi, którzy mogliby stać się liderami takiej opozycji, tym bardziej że Ewie Kopacz zapewne podziękują" - ocenia socjolog. W jego opinii znacznie bardziej wiarygodny jako taki lider może być np. Ryszard Petru.

Gdula uważa zresztą, że te wybory pokazały "koniec ery polityków-produktów marketingowych". Bo poza Beatą Szydło sukcesy odnosili przede wszystkim politycy autentyczni, tacy jak właśnie Petru czy Adrian Zandberg.

Przedstawiciel "Krytyki Politycznej" zgadza się jednocześnie z poglądem, że taki, a nie inny rezultat wyborów daje jednak PO szanse na przetrwanie, co nie byłoby takie pewne, gdyby do Sejmu dostała się Zjednoczona Lewica. Przez 8 lat rządów PO zamieniła się w aideową partię władzy, skupiającą ludzi z różnych politycznych środowisk.

Takie formacje trwają, gdy odnoszą sukcesy i rządzą, ale po porażkach szybko się rozpadają.

PO coś takiego groziło w razie porażki, bo wtedy jej elektorat mogłyby stopniowo przejmować Nowoczesna z jednej strony, a Lewica z drugiej. Ponieważ jednak ta druga formacja nie dostała się do Sejmu, PO może próbować przetrwać, wypełniając w Sejmie lukę po lewicy.

Antoni Dudek zgadza się z tym, choć zwraca uwagę, że próba skrętu w lewo może wywołać w PO dodatkowe konflikty, np. między obozem bardziej lewicowej Ewy Kopacz, a obozem bardziej prawicowego Grzegorza Schetyny. Niemniej, w opinii politologa, PO jednak pozostanie liderem opozycji antypisowskiej, a scena polityczna zbudowana na konflikcie PO i PiS utrzyma się, a nawet spór ten ulegnie wzmocnieniu.

Wybory 2015 to także sukces formacji Pawła Kukiza i Ryszarda Petru. Kukiz musi jednak uważać, żeby nie podzielić losów Samoobrony czy Ruchu Palikota podobnie jak w tamtych przypadkach jego zaplecze stanowi dosyć przypadkowa grupa ludzi, których niewiele łączy.

Nieco większe szanse na polityczne przetrwanie, przyznają komentatorzy, ma Nowoczesna Ryszarda Petru - ma bowiem spójny program i wyraźnie określony elektorat. Tym bardziej że osiągnięcie takiego wyniku przez

ugrupowanie, która powstała z niczego zaledwie kilka miesięcy temu to duży sukces.

Największym przegranym jest oczywiście Zjednoczona Lewica. Jej wynik oznacza totalną rewolucję po lewej stronie sceny politycznej. Przede wszystkim definitywnie odchodzi do historii formacja lewicowa o korzeniach postkomunistycznych.

Nowa lewica będzie odbudowywana, wszystko na to wskazuje, w oparciu o środowiska, tworzące dziś Partię Razem, dla której te wybory oznaczają ogromny sukces, mimo że nie dostała się do parlamentu. Po pierwsze jednak osiągnęła swój cel, spychając za burtę dotychczasową lewicę, po drugie zdobyła taki wynik, który będzie uprawniał do subwencji z budżetu państwa.

"Trzeba jednak pamiętać, że w wyniku tego 10 proc. wyborców lewicowych nie będzie miało w tym parlamencie swojej reprezentacji" - zwraca uwagę Gdula. Jego zdaniem nowa formacja lewicowa, żeby zaistnieć w spodziewanej wojnie demokracja liberalna kontra demokracja plebiscytarna, będzie musiała dobrze przemyśleć sposób funkcjonowania wobec tego sporu. A to może nie być łatwe przyznaje.

Minimalnie granice progu przekroczyło PSL. Janusz Piechociński zapewne utrzyma na razie fotel prezesa. Ludowcy po 8 latach będą musieli na pewno pożegnać się z jakimkolwiek udziałem we władzy.

Porażka Zjednoczonej Lewicy skutkiem grzechów przeszłości Porażka Zjednoczonej Lewicy to skutek grzechów przeszłości, w tym kompromitacji w wyborach prezydenckich; okazało się, że Polacy mają dość długą pamięć - mówił PAP Jakub Dymek z Krytyki Politycznej.

"Barbara Nowacka nigdy nie chciała być twarzą SLD. To, że stała się twarzą i faktyczną liderką projektu Zjednoczonej Lewicy wynikało właśnie z tego, że było olbrzymie parcie na to, aby ten aparat zreformować i włączyć do polityki nowe osoby lub dać szansę tym, którym nie dano szansy w SLD by budować taką poważną, parlamentarną socjaldemokrację" - podkreślił Dymek.

Jego zdaniem na tym projekcie zaważyły jednak grzechy przeszłości.

"Okazało się, że Polki i Polacy mają dość długą pamięć, a na pewno na tyle długą, żeby pamiętać kompromitację z wyborów prezydenckich. Barbara Nowacka w tym sensie była oczywiście zmianą rewolucyjną, kandydatką, liderką zupełnie innego, nieporównywalnego formatu z Magdaleną Ogórek. A jednocześnie (...) została wepchnięta w rolę, w której nigdy nie chciała się odnaleźć: bycie tarczą dla polityków, z którymi sama przez lata walczyła. To pozycja nie do pozazdroszczenia i przede wszy-stkim bardzo problematyczna dla niej w perspektywie najbliższych lat" mówił Dymek.

Ocenił też, że to nie Partia Razem odebrała Zjednoczonej Lewicy decydujące głosy.

"Chociaż możemy dziś w mediach społecznościowych zobaczyć euforyczny taniec na grobie Leszka Millera i starej lewicy, to nie wydaje mi się, żeby tak naprawdę Partia Razem przesądziła o nieprzekroczeniu progu przez komitet Zjednoczonej Lewicy. Pokazują to dane: te elektoraty się nie sumują, przepływy są bardzo niewielkie" - mówił.

"Obydwa komitety wykorzystały maksimum swoich możliwości i to maksimum okazało się niewystarczające dla Zjednoczonej Lewicy, aby przekroczyć próg, a wystarczające dla Partii Razem, aby otrzymać subwencję budże-

tową, która umożliwi im długoletnią działalność na rzecz budowania ruchu społecznego, o co zresztą chodziło im od samego początku" - zaznaczył Dymek.

Koalicja Zjednoczona Lewica, w której skład weszły partie SLD, TR, PPS, UP i Zieloni, uzyskała w wyborach 7,55 proc., nie przekroczyła progu wyborczego dla koalicji i nie weszła do Sejmu.

Nie udało się to również Partii Razem, która uzyskała 3,62 proc. (próg wyborczy dla partii to 5 proc.).

Prezydent ma nadzieję, że wkrótce ukonstytuuje się nowy rząd Prezydent Andrzej Duda wyraził w środę podczas wizyty w Paryżu nadzieję, że wkrótce się w Polsce ukonstytuuje się nowy rząd, na czele z Beatą Szydło.

Kierownictwo PiS wyznaczyło delegację do rozmów z prezydentem m.in. w sprawie terminu pierwszego posiedzenia Sejmu i powołania rządu.

"Zasygnalizowałem panu prezydentowi i premierowi (Francji), że liczę na to, iż nowy rząd, który mam nadzieję wkrótce się w Polsce ukonstytuuje po ostatnich wyborach, na czele z panią premier Beatą Szydło, będzie czynił wszystko w tym kierunku, aby przedsiębiorcom ułatwić działalność, co oczywiście będzie sprzyjało także francuskim inwestorom, którzy mam nadzieję pojawią się w Polsce" - mówił Andrzej Duda na konferencji prasowej po spotkaniu z prezydentem Francji Francois Hollande'em. Polski prezydent złożył w Paryżu jednodniową wizytę.

We wtorek szefowa Kancelarii Prezydenta Małgorzata Sadurska powiedziała PAP, że prezydent nie zdecydował jeszcze, kiedy odbędzie się pierwsze posiedzenie Sejmu. Prezydent zwołuje pierwsze posiedzenia Sejmu i Senatu na dzień przypadający w

ciągu 30 dni od dnia wyborów; po tegorocznych wyborach inauguracyjne posiedzenia najpóźniej muszą odbyć się do 24 listopada.

Na pierwszym posiedzeniu Sejmu nowej kadencji dotychczasowy premier składa dymisję.

O pierwsze posiedzenie była pytana w środę w Sejmie także rzeczniczka PiS Elżbieta Witek. "Komitet polityczny podjął uchwałę w sprawie wyznaczenia delegacji do rozmów z panem prezydentem w sprawie kalendarza wyborczego, jeżeli chodzi o ustalenie terminu powołania rządu, składu i tak dalej" - powiedziała. Zaznaczyła, że data spotkania nie jest jeszcze znana.

W delegacji PiS, jak poinformowała Witek, będzie m.in. wiceprezes PiS Adam Lipiński i szef komitetu wykonawczego Joachim Brudziński. Zapytana czy w tej grupie jest także prezes PiS Jarosław Kaczyński, odpowiedziała: "wydaje mi się, że jako szef partii, tak".

Witek nie chciała mówić o tym, jaki termin pierwszego posiedzenia Sejmu jest optymalny dla PiS. "To jest decyzja pana prezydenta. Jest kalendarz wyborczy.

Myślę, że pan prezydent nie będzie zwlekał, bo chodzi o to, żeby szybko sformować rząd" - powiedziała. "Zostawiamy to panu prezydentowi do rozstrzygnięcia" dodała.

We wtorek komitet polityczny PiS zdecydował, że - zgodnie z przedwyborczymi zapowiedziami - Beata Szydło jest kandydatką partii na premiera.

Witek była pytana, czy komitet polityczny PiS zbierze się jeszcze, aby omówić skład rządu, który ma formować Szydło.

"To jest tak statutowo, że najważniejsze decyzje będzie podejmował komitet polityczny, wtedy gdy kalendarz związany z ogłoszeniem wyników wyborów, z przedstawieniem kandydata na premiera i formowaniem rządu rozpocznie się" - dodała.

Rzeczniczka PiS mówiła również o projektach, które będzie zgłaszał PiS. "500 plus (500 zł na drugie i kolejne dziecko) i obniżenie wieku emerytalnego to priorytet. Eksperci mają to wyliczone. To będzie możliwe do wprowadzenia już w 2016 roku" - powiedziała. "Oczywiście nie od 1 stycznia, bo to wymaga też czasu" - dodała rzeczniczka PiS. Witek - której nazwisko wymieniane jest w kontekście obsady funkcji ministra edukacji - mówiła też o projekcie zakładającym zniesienie gimnazjów. "Proszę nie mówić o likwidacji - powiedziałabym: wygaszanie. To byłoby w roku szkolnym 2016/ 17. To wiązałoby się z równoczesną zmianą podstawy programowej od przedszkola aż do szkoły podstawowej" - powie-działa. Dodała, że "w sensie kosztów to jest policzone - są niewielkie".

Oracowanie na podstawie depesz Polskiej Agencji Prasowej

Nowy poseł - raper Liroy z formacji Kukiz

Zbigniew Bełz Foto: PAP

www.gazetagazeta.com

Gazeta 44, 30 października - 5 listopada 2015

strona 23

BANKRUCTWO TO NIE KONIEC TWOICH KŁOPOTÓW - TO TYLKO JEDNA Z DOSTĘPNYCH OPCJI Można zacząć wszystko od nowa Pytanie tylko jak?

KOMPLETNE DORADZTWO FINANSOWO-KREDYTOWE Pomoc przy odbudowie rekordu kredytowego • Bankructwo • Customer Proposal • Consolidation Loan • Linie kredytowe • Łączenie długów w jedną dogodną spłatę • Pośrednictwo przy rozmowach z Credit Agency

• 1, 2, 3 Mortgage • Oddłużanie • Spłaty komornika • Spłaty zaległości czynszowych • Spłata kredytów bankowych

Tel. 647 762-0497

strona 24

Gazeta 44, 30 października - 5 listopada 2015

www.gazetagazeta.com

POLSKA, KANADYJSKA I ŚWIATOWA TELEWIZJA W DOMU • 497 kanałów, 268 w High Definition • 32 polskie kanały, wszystkie główne kanały kanadyjskie i amerykańskie (ciągle dochodzą nowe)

• sport, telewizja dla dzieci • plus XBMC – tysiące filmów, seriali TV itp..

Jedyny wymóg – WiFi Internet $20 miesięcznie plus skrzynka od $115 (proste, samodzielne podłączenie) bez kontraktu, płatne co miesiąc - 647-878-6466

Mino poradzi i pomoże

Usługi komputerowe, naprawy, sprzęt – APPLE ZNAKOMITE CENY I JAKOŚĆ USŁUG www.MacSpot.ca 647-878-6466 1221 King St West, Toronto obok McDonald’s – bezpłatny parking

www.gazetagazeta.com

Gazeta 44, 30 paĹşdziernika - 5 listopada 2015

strona 25

strona 26

Gazeta 44, 30 października - 5 listopada 2015

• Specjalizujemy się w elektronice INUTE UFFLER INUTE UFFLER & & BRAKE BRAKE samochodowej, używając 3090 Lakeshore Lakeshore Blvd.

Blvd. W., W., Toronto Toronto najnowszej aparatury do kompu- 3090 terowego sprawdzania silników, Tel. 416 251-2203 251-2203 Tel. 416 badania spalin wydechowych i ustawiania zbieżności kół • Klimatyzacja • Bezpłatna wycena • Wysoka jakość serwisu • Zaświadczenia do rejestracji aut • Wypożyczamy żółte tablice do przewozu aut bez ubezpieczenia w∏aÊciciel in˝. Piotr Laski

M M

M M

Otwarte od poniedziałku do soboty

k

A D W O K A T K r z y s z t o f S z o p i ń s k i BA ( Hon. Phil.) LLB B ARRISTER • S OLICITOR • N OTARY P UBLIC • Prawo Karne - Legal Aid • Nieruchomości •Testamenty • Prawo Rodzinne • Imigracyjne • Postępowanie Sądowe • Prawo Handlowe

PIERWSZA KONSULTACJA GRATIS M

Tel. 416-368-3999

Fax: 416- 368-2227

www.gazetagazeta.com

www.gazetagazeta.com

Gazeta 44, 30 paĹşdziernika - 5 listopada 2015

strona 27

strona 28

Gazeta 44, 30 października - 5 listopada 2015

www.gazetagazeta.com

NEINSTEIN & ASSOCIATES LLP renomowana kancelaria adwokacka w Toronto, 35 lat doświadczenia, specjalizująca się w sprawach odszkodowań z tytułu: ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■

wypadków samochodowych i potrąceń poslizgnięć i upadków niezdolności do pracy na skutek choroby lub wypadku rozszczeń ubezpieczeniowych błędów w sztuce lekarskiej obrażeń na skutek produktów nie spełniających wymogów jakości i bezpieczeństwa błędów profesjonalnych

WE GET MAXIMUM COMPENSATION DOLLARS FOR YOU. YOU DO NOT PAY UNTIL YOUR CLAIM IS SETTLED FREE INITIAL CONSULTATION WITH ONE OF OUR TRIAL LAWYERS _____________________________

HONORARIUM POBIERAMY PO ZAKOŃCZENIU SPRAWY BEZPŁATNE KONSULTACJE PRAWNE Greg Neinstein

Gary Neinstein, QC

Jeffrey Neinstein

NIE ZWLEKAJ, ZADZWOŃ, MÓWIMY PO POLSKU 416-969-4816 MOŻLIWOŚĆ WIZYT DOMOWYCH I SZPITALNYCH

1-866-920-4242

416-920-4242

WWW.NEINSTEIN.COM 1200 Bay Street. Suite 700. Toronto. Ontario, Canada. M5R 2A5

ŚM

Światowy Dzień Walki z Otyłością 24 października przypada Światowy Dzień Walki z Otyłością. Podczas minionego odcinka kampanii „Odchudzanie na śniadanie” wspominałem, jak wyglądały zwyczaje żywieniowe w ostatnich dekadach. Współczesne koszyki zakupowe różnią się obecnie od tych z lat 70. czy 90. Jak bardzo? Przekonajcie się sami...

KONRAD GACA » ekspert ds. leczenia otyłości » specjalista żywieniowy » Prezes Stowarzyszenia Zapobiegania Otyłości „Fatkillers”

Na początek warto wspomnieć o niepokojących statystykach ze świata. Na przestrzeni lat populacja świata wzrosła o 20%, zaś spożycie mięsa o… 120%. „Rodzime podwórko” też zostało poddane badaniom.

W Polsce przez ostatnią dekadę o 25% spadło spożycie owoców, zaś liczba osób otyłych od lat 80. wzrosła 3,5 razy.

Przyjrzyjmy się więc, gdzie znajduje się przyczyna takiego stanu rzeczy.

Koszyki zakupowe z poszczególnych dekad mogą pomóc w znalezieniu odpowiedzi.

Lata 80.

W kolejnej dekadzie system kartkowy obejmował już o wiele więcej produktów: mięso i jego przetwory, masło, mąkę, ryż, kaszę, z czasem także alkohol, czekoladę, a nawet benzynę, mydło czy proszek do pra-

Lata 90.

Lata 90. przyniosły Polakom przełom żywieniowy. Dlatego też koszyk zakupowy z tamtego okresu wyraźnie różnił się od poprzednich. Wypełniły go gotowe produkty: zupy instant, krakersy, chipsy, gumy kulki,

FOT. AGNIESZKA KOZŁOWSKA

Lata 70.

W latach 70. spożywaliśmy posiłki regularnie i rodzinnie, przy stole. Dominowały produkty mleczne: mleko, sery twarogowe, ale też jaja, przetwory, rodzime owoce: jabłka, gruszki. Jadało się także mięso; należy jednak pamiętać, że jego spożycie było umiarkowane. W 1976 roku w Polsce rozpoczęła się reglamentacja towarów, czyli zostały wprowadzone tzw. „kartki” na cukier.

nia. Reglamentacją zostały z czasem objęte nawet produkty dla dzieci, np. mleko w proszku. W związku z tym, przeciętny koszyk zakupowy z tamtego okresu był uboższy. Dominowała musztarda i... ocet. Lemoniadę z lat 70. zastąpiła mniej zdrowa oranżada. Lata 80. były w Polsce też czasem niezwykle popularnych barów mlecznych. Styl życia Polaków także różnił się od współczesnego. Pamiętam, jak w tamtym czasie mama codziennie o 5 rano odprowadzała mnie do babci 15 km na piechotę...

a także gotowe zapiekanki. Ta swoista rewolucja zapoczątkowała negatywne zmiany dla zdrowia Polaków.

Czasem pytam moich najstarszych pacjentów o to, co jadali w dzieciństwie. Dzięki temu mam lepszy obraz zmian, które należy wprowadzić w zwyczajach żywieniowych danej osoby. Wnioski są następujące: kiedyś jadło się dużo ziemniaków, zupy – zawsze tłuste, ze śmietaną, kotlety, kluchy, pierogi. Nie było takiego zawodu jak dietetyk – w kuchni królowały potrawy tradycyjne, możliwe do przyrządzenia z dostępnych produktów.

Obecna dekada Współczesny koszyk zakupowy w porównaniu z tymi „historycznymi” jest zdecydowanie największy i wypełniony po brzegi, bo też zwiększają się stale porcje spożywa-

nych posiłków. Jakie produkty charakteryzują dzisiejszych konsumentów? Lista jest długa i z pewnością zawiera: chipsy, zupki instant, mrożone pizze, nuggetsy itp. Gotowe dania są zmorą naszych czasów. Polak statystycznie przeznacza 15 min. na przygotowywanie posiłku – to zdecydowanie za mało, aby stworzyć pełnowartościowy obiad.

Gorąco polecam, aby przyjrzeć się własnym zakupom spożywczym – czy dominują w nich zdrowe, nieprzetworzone produkty?

Taka refleksja być może pozwoli na wprowadzenie drobnych zmian,

które będą miały zbawienne skutki dla zdrowia.

Schudnij w domu dzięki www.gacasystem.pl Dzięki platformie on-line możesz odchudzać się z GACA SYSTEM, nie wychodząc z domu. Daje ona możliwość realizacji programu odchudzającego osobom spoza granic Polski! Więcej informacji o przełomowym programie Mądrego Odchudzania oraz o możliwości realizowania go przez platformę GACA SYSTEM on-line można znaleźć na stronie www.gacasystem.pl.

Zajrzyj na fanpage Konrada Gacy na Facebooku www.facebook.com/KonradGaca oraz na fanpage Gaca System na Facebooku www.facebook.com/GacaSystem

strona 30

Gazeta 44, 30 października - 5 listopada 2015

Horoskop na tydzień

Rak 22.06 - 22.07

Tel: 905 828 0001

30 października - 5 listopada 2015 Baran 21.03 - 20.04

W tym tygodniu mogą mieć miejsce bardzo dziwne zdarzenia, które trudno wytłumaczyć w racjonalny sposób. Jest świetny dla osób zdolnych korzystać z inspiracji, jakie niesie z pozoru zwykła codzienność. Musisz odróżnić plany od marzeń i zgodzić się z tym, że jedne realizuje się samodzielnie, a drugie spełnia tylko los! Pewne sprawy lepiej zostawić w jego gestii. We wszystkich sytuacjach siłą przebicia będzie intuicja i urok osobisty. Złe i dobre przeczucia trzeba jednak sprawdzać, aby móc przewidzieć skutki i odpowiednio kierować sprawami. Będzie miłe to, że zwrócisz na siebie uwagę i będziesz cieszyć się podziwem. Niektórzy staną się nawet sławni!

Inni rozwiną się artystycznie lub przejdą prawdziwą metamorfozę.

Nie ma rzeczy niemożliwych! Pomysłów na ubarwienie szarej codzienności nie zabraknie!

Byk 21.04 -21.05

To będzie tydzień pracy, nauki,

rozwoju i doświadczeń. Będziesz skłaniał się do starań na rzecz urealnienia marzeń. Dobrze pójdą sprawy naukowe, badawcze, a także dzieła o charakterze technicznym lub dokumentacyjnym. Sprawy urzędowe nie powinny stanowić problemu przy logicznym wykorzystaniu racjonalnych argumentów. Wymaga to sumienności i dokładności w wykonywaniu obowiązków oraz podjętych zadaniach.

Trzeba się uczyć rzetelnej analizy faktów, aby nie wyciągać błędnych wniosków i nie powielać złych wzorców. Przekonasz się, że lepiej uczyć się na cudzych, niż na swoich błędach. To będzie dobry tydzień dla osób, które twardo stąpają po ziemi i trzymają się faktów.

Systematyczność i cierpliwość przyniesie bardzo dobre efekty! Subtelna, a czasem bardzo delikatna technika komunikacji zapobiegnie nieporozumieniom, zwłaszcza przy uzgadnianiu szczegółów lub techniki działania. Teraz zdobyte doświadczenie będzie stanowić podstawę działania i myślenia na kolejne dni.

Bliźnięta 22.05 - 21.06

To okres powodzenia, szans, satysfakcji, nadziei, sensu istnienia, odmłodzenia i ogólnie rozumianego szczęścia. Tydzień niesie także wzrost witalności i błyskotliwości kojarzenia, a także zdolności szybkiego reagowania.

Wydarzenia nabiorą tempa, więc przydatne okażą się prawidłowe doświadczenia, aby móc szybko i dobrze zareagować na odwrotne sytuacje, niż się zakładało. Koło Fortuny ruszy z impetem i ważne będzie nadanie mu właściwego kierunku. Tymczasem mogą kusić zabawy, szaleństwa i lekceważenie tego, co trudne lub przykre.

Szalone powodzenie i szanse, o jakich można tylko pomarzyć! Dotyczy to każdej dziedziny życia. Dzięki zdolności przewidywania skutków, a także wybitnie mocnej intuicji, nie powinieneś paść ofiarą własnej naiwności, bo szybko zauważysz każdy podstęp i manipulację. Jako osoba o niezwykłym uroku i wyczuciu do ludzi, z pewnością wykorzystasz wszelkie szanse jakie dostanie, aby pokazać się z najlepszej strony! Wymyślisz sposób, aby stać się szczęśliwą i dawać również innym szanse oraz szczęście.

W tym tygodniu rusza silna fala powodzenia! A końca nie widać, więc zapowiada się bajkowo!

Oka że się, że na niczym nie musisz oszczędzać. Tak więc daruj sobie obawy o straty, bo jeśli zaufasz losowi, to niczego Ci nie zabraknie. Zdrowie powinno Ci dopisywać. Podnieś zatem kondycję i sprawność fizyczną. Nie unikaj wysiłku. W uczuciach zapanuje pełna magia! Będziesz błyszczeć i fascynować swoją energią upatrzone osoby. Spełni się Twoje marzenie!

Możliwe, że spotkasz wyśnionego księcia lub księżniczkę! Trzeba się będzie tylko pozbyć nadmiernych skłonności do czarnowidztwa, lub co gorsze, złorzeczenia wobec różnych osób, które Ci staną na drodze, choćby nieświadomie. W sprawach finansowych nie jest wskazana walka i rozpychanie się łokciami, bo upór może się skończyć porażką. Lepiej więc nie bądź zbyt pewny siebie, a wtedy nie doprowadzisz do strat finansowych. Wiele spraw zależeć będzie od solidarności i lojalności wobec osób z bliskiego środowiska.

Lew 23.07 - 22.08

Przed Tobą spokojny, stabilizujący tydzień. Sprawy domowe, układy i stałe obowiązki będą wymagały tradycyjnych metod działania. Na żadne unowocześnienia raczej nie licz! Stali współpracownicy, partnerzy i przyjaciele mogą oczekiwać wsparcia i cierpliwości z twojej strony. Trzeba być solidarnym! Zajmij się zdrowym stylem

www.gazetagazeta.com życia, zgodnym z naturą. Twój organizm będzie źle znosił toksyczny tryb życia i odżywiania. I przestań się martwić rzekomymi winami lub krzywdami! Takie myśli bardzo Ci szkodzą! Samego siebie nie oszukasz, ukrywając negatywne emocje! Pora już przestać również żyć obawami o teoretyczne bankructwo. W ten sposób to można także czuć się biednym, mając ogromne sumy na koncie... Pozbądź się złych myśli i nawyków, bo tego nagromadziłeś już za dużo przez blokowanie pozytywnych czuć, jakby były słabościami!

Stłamsiłeś przez to swoje prawdziwe talenty! W miłości chwilowo bez fajerwerków, ale jeśli będziesz cierpliwy, pod koniec tygodnia czeka Cię miła niespodzianka.

Panna 23.08 - 23.09

Trudno mówić o planach i pragnieniach, gdy życie narzuca własne tempo i prawa. W tym tygodniu zachowaj dziecinną wiarę i nadzieję w sens tego, co Cię spotyka. Uwierz w Wyższą Sprawiedliwość! Dzięki temu trudne sprawy będą znacznie łatwiejsze! Tydzień powinien być wyjątkowo udany pod każdym względem! Żadnego bogactwa Ci nie zabraknie i wszystkie będą w równowadze. Najlepsze powinno być zdrowie! W drugiej kolejności są pieniądze, potem uczucia i wreszcie cele oraz kierunki myślenia. Twoje uczucia będą docenione. Pieniądze przyjdą z wielu mniejszych źródeł. A nad Twoim zdrowiem będzie czuwać Wyższa Opatrzność. Tylko zmiana kierunku myślenia i świadomości, co Ci wolno lub nie, zależy tylko od Ciebie.

Waga 24.09 - 23.10

Dokonasz teraz stabilnych wyborów i zaległych rozliczeń, które umocnią Twoją pozycję w środowisku. Nie musisz wyjaśniać o co chodzi, bowiem dobrze się zrozumiecie, działając solidarnie we wspólnym interesie. Liczą się konkretne wyniki i zaplecze, a nie zamiary i marzenia. Tydzień może Ci przynieść poprawę finansową i wygląda na to, że to one będą dominować nad innymi bogactwami. Pieniędzy Ci pewnie nie zabraknie! Będzie ich tyle, ile potrzeba, choć... wiadomo, że "apetyt rośnie w miarę jedzenia".

Doceń raczej swoje zdrowie i pozbądź się złej diety, jeśli nie chcesz mieć problemów z przemianą materii! W uczuciach "nic na siłę". Przyjmując taką zasadę ograniczysz ryzyko porażki. Twoje cele i kierunek myślenia nie zapowiada szlachetności, a wręcz odwrotnie.

Odrzuć podłe podszepty zła, które może bardziej niż zwykle kusić i mamić.

Skorpion 24.10 - 22.11

W tym tygodniu ważne sprawy same się rozwiążą i dlatego lepiej nie tworzyć do tego dziwnych teorii. Wyższy poziom myśli zdecyduje o rozmachu i zakresie praw, jakimi będziesz dysponować. Sądowe sprawy znajdą sprawiedliwy finał. Zanosi się na całkiem dobry tydzień! Wyznaczysz sobie pozytywne cele i uniezależnisz myślenie, a dzięki temu przeżyjesz oszałamiającą miłość i w dodatku będziesz łat-

wo zyskiwać potrzebne fundusze.

Okaże się prawdopodobnie, że możesz sobie pozwolić na różne przyjemności, a jeszcze kogoś innego przy tym uszczęśliwisz! Zdrowie będzie zależeć od tego, czy przestaniesz panikować z powodu niewielkich dolegliwości. Pamiętaj, że nikt nie jest doskonały i lepiej siebie samego polubić takim, jakim się jest. Operacje plastyczne nie są potrzebne, a nawet mogą być ryzykowne!

Strzelec 23.11 - 21.12

Obowiązki nie będą mieć sensu i nie przyniosą powodzenia, jeśli nie masz dobrego planu i sam nie wiesz, czego potrzebujesz! Nie o to przecież chodzi, aby się zmęczyć i sprawdzić wytrzymałość. Popraw organizację, to bez wysiłku skorzystasz na tym! Z bogactw dominującym będzie zdrowie, które możesz zawdzięczać "matce naturze", czyli regeneracji organizmu. Powodzenie będzie Ci sprzyjać także w sprawach finansowych, bo negocjacje będą przynosić korzyści.

Zaczniesz zyskiwać serdecznością i życzliwością. Okaże się być może, że w Twoim przypadku szczerość się opłaca! W uczuciach za dużo negatywnych emocji i pragnień.

Jeśli miłość nie rozwija partnerów, to robi się toksyczna. Takich związków unikaj! Ze swoich celów odrzuć destrukcję i zniszczenie. Może się pojawiać skłonność do myślenia w rodzaju "po mnie, to choćby potop..." i to będzie znak, że brniesz w bardzo złą stronę. Wtedy się wycofaj lub zatrzymaj, aby nie swawolić. Bądź niezależny w poglądach i samodzielny w postanowieniach!

Koziorożec 22.12 - 20.01

Możesz mieć teraz jakieś dylematy i nie chcieć żadnego wsparcia nawet ze strony przyjaciół. W ciszy i samotności znajdziesz wyjaśnienie tego, co cię martwi i zastosujesz odpowiednie do tego rozwiązania. Tydzień przyniesie Ci witalność na piątkę! Energia powinna Cię rozpierać. Dobrze byłoby uprawiać sport i nie tylko dla ruchu, bo również dla przyjemności.

W uczuciach szykuje się coś więcej niż miłość. Z pewnością poczujesz się kimś ukochanym i jedynym!

Co do pieniędzy, to przestań się bać zmian i kro-ku do przodu! Koło Fortuny ruszy dynamicznie i dlatego możesz mieć szczęście do nagłych i łatwych zysków. Największym darem i bogactwem okażą się cele i poziom myślenia. Twój rozwój pozwoli uchronić niektóre osoby przed różnymi bankructwami...

Myśli i życzenia będą się korzystnie materializować!

Wodnik 21.01 - 20.02

Sam planuj i wykonuj to, co Ci się podoba! Współpraca z osobami, które nie są przekonane do Twojej wizji i pomysłów może Cię rozczarować. Jeśli ktoś nie ma wyobraźni, to teraz tego nie naprawisz. W sprawach finansowych zdarzą się prawdziwa cuda! Możesz być oszołomiony powodzeniem finansowym i zaskoczony nieco dziwnymi powodami, z jakich pojawią się wyraźne korzyści.

W uczuciach zapanuje błogie ciepło i wzajemne zrozumienie z ukochaną osobą. O zdrowie trzeba będzie zadbać, bo Twój system ner-

wowy okaże się wyczerpany od nadmiaru wrażeń i emocji. Będą one wywoływane obsesyjnym rozmyślaniem, czy przypadkiem ktoś Cię nie wykorzystuje? W celach, jakie możesz obrać w ciągu roku, pojawia się sygnał wygodnictwa i wyolbrzymiania własnego poświęcenia lub wyrzeczeń.

Ryby 21.02 - 20.03

Uporządkuj dokumenty, aby móc prowadzić rzeczowe rozmowy zawodowe w oparciu o fakty. Delikatnie wypytuj o szczegóły zadań, jakich się podejmujesz, aby nie denerwować błędami. Będziesz mieć taryfę ulgową w sprawach prawnych lub finansowych. Możesz zatem działać spokojnie! Należysz do grupy ludzi, którzy dyktują kierunki myślenia i poziomy życia na świecie, jak też są pomostem więzi między wymiarami istnienia Z tego względu można się tylko cieszyć, że w Twoich celach oraz poziomie myślenia będą się pojawiać i rozwijać zdolności cudotwórcze! Z Twojej duszy i serca popłynie czysta prawda, wiara i rozwaga! W tym roku możesz być zatem wyjątkowo uczciwy i odpowiedzialny! Musisz jednak zadbać o zdrowie i pozbyć się toksyn, ograniczających swobodę oddychania. Unikaj skażonych miejsc! Dbaj o ekologię na własnym podwórku! W sprawach finansowych mogą wystąpić problemy negocjacyjne, a także drobne straty spowodowane negatywnymi emocjami i panikowaniem.

Nie podejmuj decyzji finansowych w emocjach, ale wtedy, gdy będziesz mógł spokojnie rozważyć sprawę, a nie będzie później powodu do narzekania.

44 KRZYŻÓWKA GAZETY z... nagrodą Poziomo: 1. Można z niego zrobić kpinę 6. Metryka jamnika 10. Jezdni - to krawężnik 11. Gdzie woda płynie z prądem 12. Rozżalona strona 13. Na pewno niepewność 15. Kla sk 18. Można z nim żyć 19. Futerał z bębenkiem 20.

Lubią masy pod nią wczasy 21. Ma swoją podstawę 25. Obrotowy ruch kadrowy 27. Oddanie za lanie 28.

Licha konina 29. Zerowa, czyli wszystko od nowa 31. Ojciec bez dzieci 32.

Gdy jest ostry, to nie ślepy 33. Cudzoziemiec mówi z obcym 34. Wplątany w konszachty 37. Oberwał butelką na chrzcinach 40. Da da 41. Rakietka do tenisa 42. Jest szansa, że mi się upiecze 43. Gra z kabaretem 44. Zajmuje się dziadkami Pionowo: 1. Z obu stron wielka woda 2. ISokrates 3. Ala po nokaucie 4. Tchórz o białym futerku 5. Skok na kasę 6.

Wygi porcja 7. - ja 8. Czeka na płocie 9. Dawne 6 oboli 14. Zawsze ma ostatnie słowo 16. Emituje ciepło 17. Wykaz wynagrodzeń kadry 22. Lubi bitki 23. Odmiana śliwki 24. Depresja kowboja 26. Wyschnięty kasztan 30. Prawdziwa gwiżdże na krytykę 34. Okablowana rura 35. Kompanem z Pudzianem 36. Fast food z parówką 37. Przechadzka lipnym rzędem 38. Niezwyciężona, a zatopiona 39. Dorobił się wielu tytułów Prawidłowe rozwiązania krzyżówki (hasło) nadesłane (pocztą, e-mailem: krzyzowka@gazetagazeta.com lub faksem: 647. 557.3627 w ciągu 7 dni pod adresem redakcji GAZETY wezmą udział w losowaniu nagród - bonów książkowych wartości 35 dolarów.

strona 31

Gazeta 44, 30 października - 5 listopada 2015

www.gazetagazeta.com

KALENDARIUM

"GAZETY" 30 października 2015 - piątek (303. dzień roku);

Imieniny: Edmunda, Klaudiusza 1929 - Marszałek Ignacy Daszyński odmówił rozpoczęcia posiedzenia sesji budżetowej Sejmu z powodu obecności w gmachu parlamentu około 100-osobowej grupy uzbrojonych oficerów towarzyszących ówczesnemu ministrowi spraw wojskowych Józefowi Piłsudskiemu. Posiedzenie zostało odroczone do 5 grudnia 1980 - W pożarze szpitala w Górnej Grupie zginęło 55 psychicznie chorych pacjentów.

31 października 2015 Halloween - sobota (304. dzień roku);

Imieniny: Augustyna, Urbana 1901 - W Teatrze Miejskim w Krakowie (obecnie Teatr im. Juliusza Słowackiego) odbyła się prapremiera dramatu Dziady Adama Mickiewicza, w opracowaniu tekstu i w inscenizacji Stanisława Wyspiańskiego.

1925 - Obszar na terenie Wolnego Miasta Gdańska na półwyspie Westerplatte został oficjalnie przekazany w bezterminowe i bezpłatne użytkowanie Polsce.

1980 - W pożarze szpitala w Górnej Grupie zginęło 55 psychicznie chorych pacjentów.

1 listopada 2015 Wszystkich Świętych - niedziela (304. dzień roku);

Imieniny: Andrzeja, Seweryna 1939 - W Warszawie założono organizację konspiracyjną Polska Niepodległa.

1941 - W Krakowie odbyło się pierwsze przedstawienie konspiracyjnego Teatru Rapsodycznego.

1946 - Karol Wojtyła otrzymał święcenia kapłańskie.

1985 - Zniesiono reglamentację cukru.

1988 - Rząd Mieczysława Rakowskiego podjął decyzję o likwidacji Stoczni Gdańskiej.

2 listopada 2015 - poniedziałek (306). dzień roku); DZIEŃ ZADUSZNY

Imieniny: Tobiasza, Bożydara 1915 - Niemiecki generał gubernator Hans Hartwig von Beseler nadał tymczasowe statuty uczelniom warszawskim.

1925 - Bezimienne zwłoki obrońcy Lwowa z 1918 roku zostały pochowane w Grobie Nieznanego Żołnierza na placu Saskim w Warszawie.

1945 - W wyniku ataku bandy UPA na wieś Kuźmina koło Przemyśla zginęło 11 Polaków, a 4 zostało rannych.

3 listopada 2015 - wtorek (307. dzień roku);

Imieniny: Huberta, Marcina 1922 - Powstało Towarzystwo z Ograniczoną Poręką "Stocznia w Gdyni".

1943 - W hitlerowskim obozie koncentracyjnym na Majdanku w ramach akcji "Erntefest" ("Dożynki") rozstrzelano 18 400 Żydów.

1984 - W Warszawie odbył się pogrzeb księdza Jerzego Popiełuszki.

4 listopada 2015 - środa (308. dzień roku);

Imieniny: Olgierda, Karola 1923 - Wprowadzono stan wyjątkowy w związku z wystąpieniami robotniczymi.

1956 - Zainaugurował działalność Wrocławski Teatr Pantomimy.

1981 - Doszło do spotkania Glemp-Jaruzelski-Wałęsa.

1995 - Do polskiej procedury karnej wprowadzono instytucję świadka incognito.

5 listopada 2015 - czwartek (309. dzień roku);

Imieniny: Sławomira, Elżbiety 1985 - Zbigniew Religa dokonał pierwszej w Polsce udanej transplantacji serca.

1995 - Odbyła się I tura wyborów prezydenckich.

Do II tury przeszli Aleksander Kwaśniewski i urzędujący prezydent Lech Wałęsa.

2007 - Prezydent Lech Kaczyński mianował pośmiertnie 11 generałów i jednego admirała na wyższe stopnie oraz 77 pułkowników i jednego komandora na stopień generała brygady (kontradmirała). Wszyscy mianowani to ofiary zbrodni katyńskiej z 1940 roku.

Notowania złotówki w Polsce w stosunku do niektórych walut obcych kurs średni z czwartku, 29 października 2015 Kanada 1 CAD - 2,9509 zł, USA 1 USD - 3,8974 zł, UE 1 EUR - 4,2732 zł W. Brytania 1 GBP - 5,9519 zł.

Pogoda w Toronto i w okolicach (źródło: toronto.cbc.ca)

piątek sobota niedziela Rozwiązanie - hasło 42 krzyżówki GAZETY brzmi ""Błędy bywają bardzo oryginalne"". Bon książkowy wartości 35 dolarów do wykorzystania w księgarni "Gazety"wylosowała pani Justyna Grzałka z Mississaugi, ON oraz pan Leszek Błażejewski z Montrealu, QC. Nagrody wyślemy pocztą. GRATULUJEMY!

8°/ 3° 11°/

8°

13°/

8°

poniedziałek

14°/

9°

strona 32

Gazeta 44, 30 października - 5 listopada 2015

www.gazetagazeta.com

Sport

ze sportu

Na bieżniach i wokół stadionów

Legia i Lech blisko awansu do półfinału Piłkarskiego PP

Legia i Lech, finaliści poprzed- kę dla Lecha zdobył w 81. minuniej edycji piłkarskiego Pucharu cie obrońca Paulus Arajuuri. Fin Polski, są blisko awansu do półfi- popisał się precyzyjnym strzanału obecnych rozgrywek. W łem obok słupka z ok. 14 mepierwszych meczach 1/4 finału trów. warszawianie pokonali na wyjeźDzień wcześniej odbyły się Turniej najlepszych tenisistek w Singapurze dzie Chojniczankę 2:1, a poznań- dwa mecze, w których pierwszoska ekipa wygrała w Lubinie z ligowcy podejmowali zespoły z Zagłębiem 1:0. ekstraklasy. Starcie Zawiszy Bramki dla podopiecznych Bydgoszcz ze Śląskiem Wrocław Stanisława Czerczesowa zdobyli zakończyło się bezbramkowym Rozstawiona z "piątką" w turw Chojnicach Bośniak Stojan remisem, natomiast Zagłębie nieju WTA Finals w Singapurze Vranjes oraz rezerwowy tego dnia Sosnowiec przegrało z Cracovią Agnieszka Radwańska pokonała Słowak Ondrej Duda. Jedyne tra- 1:2.

Rumunkę Simonę Halep (1.) 7:6 fienie dla pierwszoligowca zaliWyniki pierwszych meczów 1/4 finału piłkarskiego PP: (7-5), 6:1 w swoim trzecim meczył mocnym strzałem z ok. 30 Chojniczanka Chojnice - Legia Warszawa 1:2 (0:1) czu grupowym. Polska tenisistka metrów Patryk Mikita, w prze- KGHM Zagłębie Lubin - Lech Poznań 0:1 (0:0) uzyskała tym samym szansę na szłości występujący w Legii.

Zawisza Bydgoszcz - Śląsk Wrocław 0:0 awans do półfinału, ale musiała Po zmianie trenera coraz le- Zagłębie Sosnowiec - Cracovia 1:2 (1:1) liczyć na "pomoc" Rosjanki Marii piej spisuje się Lech. Prowadzeni Trzy mecze rewanżowe 1/4 Szarapowej. obecnie przez Jana Urbana po- finału zaplanowano na 18-19 liPo porażkach w swoich znańscy piłkarze w ciągu tygo- stopada, a spotkanie Śląska z dwóch wcześniejszych meczach dnia odnieśli trzy cenne wyjazdo- Zawiszą odbędzie się 16 grudw Grupie Czerwonej Radwańska we zwycięstwa - w ubiegły czwar- nia. Półfinały zostaną rozegrane do czwartkowego meczu przytek pokonali w Lidze Europej- wiosną 2016 roku, natomiast finał stępowała z nożem na gardle. By skiej Fiorentinę 2:1, w niedziel- - tradycyjnie - 2 maja na Stadiozachować nadzieje na zakwalifinym klasyku ekstraklasy okazali nie Narodowym w Warszawie. kowanie się do czołowej czwórki Trofeum broni Legia, która w kończącej sezon imprezy masters Agnieszka Radwańska podczas meczu z Simoną Halep na kortach w Singapurze 29 paź- się lepsi od Legii (1:0), a teraz decydującym spotkaniu wygraWallace Woon PAP/EPA pokonali Zagłębie Lubin 1:0. musiała wygrać z Halep w dwóch dziernika br.

W środowym spotkaniu bram- ła z Lechem 2:1. setach, a dodatkowo liczyć na to, czyli o 10 więcej od Halep. Ta tenisistek. Bilans jest obecnie reże Rosjanka Maria Szarapowa ostatnia miała 28 niewymuszo- misowy. Trzy poprzednie konpóźniej w takim samym stosun- nych błędów, Polka - o dwa mniej. frontacje rozstrzygnęła na swoją Zgodnie z danymi WTA Ra- korzyść Pennetta. ku zwycięży Włoszkę Flavię PenZawodniczka z Italii po raz dwańska odniosła tego dnia 500. nettę.

Początek spotkania z Rumun- zwycięstwo w karierze. Została pierwszy w karierze wystąpiła w ką, która jest wiceliderką świato- 16. z aktywnych obecnie tenisi- rywalizacji singlowej w kończąwego rankingu, nie zapowiadał stek, które wygrały co najmniej cej sezon imprezie masters. Wczeszczęśliwego - dla szóstej w tym tyle spotkań. Liderką jest Serena śniej dwukrotnie startowała w zestawieniu Polki - finału. Wyżej Williams; Amerykanka triumfo- deblu, triumfując w 2010 roku. notowana z zawodniczek zaliczy- wała 737 razy. Według tych sta- Niespodziewana triumfatorka tegorocznej edycji wielkoszlemoła przełamanie już na samym tystyk Polka ma 219 porażek.

Krakowianka zmierzyła się z wego US Open występem w Sinpoczątku, a po chwili prowadziła 2:0. Grała uważnie i dokładnie, Halep wcześniej ośmiokrotnie i gapurze pożegna się z profesjogdy krakowianka zbyt często się obie wygrały po cztery takie spo- nalnym tenisem.

"Słyszałam, że to był jej ostatmyliła. Podopieczna Tomasza tkania. Rumunka była lepsza, Wiktorowskiego zaczęła walczyć m.in. w półfinale poprzedniej ni mecz. To naprawdę przykre widzieć, jak taka wspaniała mibardziej ryzykownie, co przynio- edycji WTA Finals.

Wcześniej Radwańska uległa strzyni odchodzi. Miała niesamo- Jan Vlasko (C) z KGHM Zagłębia i Tomasz Kędziora (L) z Lecha Poznań w pierwszym sło efekt. Przy stanie 1:3 obroniła ćwierćfinałowym meczu obu drużyn w piłkarskim Pucharze Polski w Lubinie, 28 bm. Z dwa "break pointy", następnie w Singapurze Rosjance Marii witą karierę" - zaznaczyła Szara- prawje - trener "kolejorza" Jan Urban.

Maciej Kulczyński PAP wygrała gema przy podaniu prze- Szarapowej 6:4, 3:6, 4:6 i Włosz- powa.

Rosjanka awansowała do półciwniczki. Wówczas garstka pol- ce Flavii Pennetcie 6:7 (5-7), 4:6.

"Nie chcę wywierać zbytnio uśmiechem szósta w rankingu Czwartkowa porażka w finału z pierwszego miejsca w ta- presji. Jeśli Maria zrobi swoje, WTA krakowianka. skich kibiców na trybunach zaczęła wymachiwać z radością bia- dwóch setach sprawiła, że udział beli. Radwańska uplasowała się to... Po prostu będę jej kibicować Rumunka podkreśliła, że podw imprezie zakończyła już Ha- na drugiej pozycji i w kolejnej w moim pokoju hotelowym lub czas rywalizacji w Singapurze ło-czerwonymi flagami. fazie zmierzy się z najlepszą za- na trybunach" - powiedziała Po- odczuwała coraz większe zmęOd stanu 4:4 każdy kolejny lep.

W drugim meczu Grupy Czer- wodniczką z Grupy Białej, w któ- lka. Radwańska była bardzo za- czenie. Przed startem w kończągem był bardzo zacięty. W dziewiętym i jedenastym Radwańska wonej rozstawiona z "trójką" Ro- rej rozstrzygnięcia zapadną w dowolona z tego, jak zaprezento- cej sezon imprezie masters miawybroniła się trzy razy przed stra- sjanka Maria Szarapowa wygra- piątek. wała się w czwartkowym meczu. ła przymusową przerwę związa"Gdy przegrywałam w tie-bretą podania; w dziesiątym Halep ła z włoską tenisistką Flavią Pen"Uważam, że grałam na- ną z kontuzją. miała dwie piłki setowe. Polka nettą (7.) 7:5, 6:1 w swoim trze- aku 1-5, to nie sądziłam, że mogę prawdę świetny tenis. Znacznie "Dobrze zaczęłam ten turniej, zniechęceniem reagowała na ko- cim meczu grupowym turnieju wrócić" - przyznała Agnieszka Ra- lepszy niż w poprzednich dniach. ale energia uchodziła ze mnie z lejne nieudane zagrania. W pa- WTA Finals dzięki czemu dwańska po triumfie nad Rumun- To nie tak, że wcześniej grałam dnia na dzień. Byłam coraz barmięci kibiców zostanie na długo Agnieszka Radwańska awanso- ką Simoną Halep w turnieju WTA źle, ale dziś jakby wszystko ukła- dziej zmęczona. Teraz już skońFinals. Radwańska w pierwszym dało się po mojej myśli. Przez cały czyłam, pora na wakacje, przetie-break, w którym Radwańska wała do półfinału.

Włoszka jednak dobrze za- secie zaimponowała postawą w mecz można było obejrzeć tenis rwa w myśleniu o tenisie. Mam przegrywała już 1-5, ale zdołała wróciła do życia. Błyszczała w częła spotkanie - prowadziła 3:1 końcówce, gdy w tie-breaku prze- na wysokim poziomie. Nawet je- świadomość, że zmarnowałam każdym elemencie - dobrze ser- i 4:2. Rosjanka jednak wróciła na grywała już 1-5. śli, to był mój ostatni pojedynek w szansę na wygranie pierwszego "Naprawdę nie sądziłam, że tym sezonie, to jestem zadowolo- seta dziś i tym samym prawdowowała, returnowała, była czuj- właściwe tory, ograniczyła błędy na przy siatce. W ostatniej, bar- i wzmocniła serwis. W efekcie na mogę wrócić i wtedy nagle się na, że miał miejsce tutaj. Miałam podobnie na wygranie meczu. dzo długiej i efektownej akcji po tablicy wyników był po chwili odprężyłam. Zaczęłam stosować w tym roku wiele świetnych me- Ale w sumie to dobrze, że tak się raz kolejny potwierdziła, że jej remis 4:4. W dalszej części pierw- dobre uderzenia w ważnych mo- czów, dobre turnieje w ostatnich stało. Następnym razem będę szej partii trwała wyrównana mentach. Grałam agresywnie i to tygodniach. W dziś zanotowałam wiedziała, że jeśli nie jestem dowielką bronią jest defensywa.

Druga odsłona to już całkowi- walka, a decydujące okazało się zadziałało. Gdy przegrywa się 1- 500. wygraną" - wyliczała. 26-let- brze przygotowana pod wzglęta dominacja rozpędzonej Polki, przełamanie w 12. gemie. Była 5 z kimś takim jak Simona, to nia zawodniczka przyznała, że w dem fizycznym, to na korcie po której widać było jednak na- liderka światowego rankingu chyba tak naprawdę nikt nie my- środę - mając świadomość swojej muszę dać z siebie coś więcej, by warstwiające się zmęczenie. Ru- wykorzystała drugą piłkę seto- śli, że jest w stanie wygrać seta. trudnej sytuacji w tabeli - nie spę- zwyciężyć" - przyznała. munka na otwarcie obroniła dwa wą. W kolejnej odsłonie mecz Ale zrelaksowałam się, wciąż gra- dzała dużo czasu na przygotowaWyniki czwartkowych meczów Grupy Czerwonej "break pointy", ale w dalszej czę- toczył się pod dyktando Szara- łam i walczyłam. Jak widać takie niach do spotkania z Halep.

Agnieszka Radwańska (Polska, 5) - Simona Halep (Rumunia, 1) odprężenie czasem może wiele ści seta nie miała już nic do po- powej.

7:6 (7-5), 6:1 "Wczoraj poszłam na kort, ale Spotkanie trwało godzinę i zdziałać, czego przykład mamy tak naprawdę nie trenowałam. By- Maria Szarapowa (Rosja, 3) - Flavia Pennetta (Włochy, 7) 7:5, 6:1 wiedzenia.

Spotkanie trwało godzinę i 43 27 minut. Rosjanka posłała sie- właśnie dziś" - podkreśliła pod- łam zmęczona i trochę rozbita.

Tabela: minuty. Polka posłała dwa asy, dem asów i zanotowała 30 ude- czas konferencji prasowej w Sin- Spędziłam pół godziny na siłow- 1. Maria Szarapowa (Rosja) 3 3 0 6-1 41-27 jej rywalka ani jednego. Pierw- rzeń wygrywających, przy - od- gapurze szczęśliwa Polka.

- awans do półfinału ni, miałam dwie sesje zabiegów.

Dziennikarze żartobliwie py- Przebyłam długą drogę i takie 2. Agnieszka Radwańska (Polska) 3 1 2 3-4 36-36 sza tenisistka zanotowała jeden powiednio - dwóch i 18 po stropodwójny błąd, Rumunka - czte- nie Włoszki. W niewymuszonych tali krakowiankę, czy zamierza rozwiązanie zaprocentowało.

- awans do półfinału zmotywować Rosjankę SMS-em Chyba muszę w przyszłości czę- 3. Simona Halep (Rumunia) ry. Krakowianka popisała się 30 błędach było 19-14.

3 1 2 2-4 27-28 Był to szósty pojedynek tych przed tym spotkaniem. wygrywającymi uderzeniami, 3 1 2 2-4 22-25 ściej robić sobie wolne" - dodała z 4. Flavia Pennetta (Włochy)

500. zwycięstwo Radwańskiej

www.gazetagazeta.com

Gazeta 44, 30 października - 5 listopada 2015

strona 33

Sport

Odeszli w minionych 12 miesiącach w polskim i światowyn sporcie Przypominamy ludzi sportu, którzy zmarli w ciągu ostatnich 12 miesięcy. Odeszli m.in.: Rosjanin Wiktor Tichonow, Kanadyjczyk Jean Beliveau, Niemcy Fritz Sdunek i Udo Lattek, Amerykanie Doris Hart i Moses Malone, Australijczyk Ron Clarke, polska koszykarka Krystyna Pabjańczyk-Likszo, kolarz Lucjan Lis, szablista Ryszard Zub, hokeista Józef Kurek, dziennikarze Bohdan Tomaszewski, Janusz Nowożeniuk, Bogdan Chruścicki.

Oto sportowcy, trenerzy i działacze, którzy zmarli w minionych 12 miesiącach (1.11.2014 - 28.10.2015): LISTOPAD 2014 8.11. Zbigniew Puchalski (81 lat) jeden z najsłynniejszych polskich żeglarzy. Dwukrotny mistrz kraju w klasie Star znany był przede wszystkim z samotnego rejsu dookoła świata w latach 1976-1980 na jachcie "Miranda".

13.11. Krystian Czernichowski (76) - koszykarz, wielokrotny reprezentant Polski w latach 1959-1964, olimpijczyk z Tokio 1964 (szósta lokata). Od 1957 roku grał w zespole Wisły; w ciągu dwunastu sezonów tylko raz nie zdobył z krakowską drużyną medalu mistrzostw Polski, zajmując w 1960 roku czwarte miejsce.

24.11. Wiktor Tichonow (84 lata) najsłynniejszy rosyjski trener hokeja na lodzie. Doprowadził reprezentację kraju do ośmiu tytułów mistrza świata (1978-1990) i trzech zwycięstw w igrzyskach olimpijskich (Sarajewo 1984, Calgary 1988, Albertville 1992).

23.11. Pat Quinn (71) - legendarny trener hokeja na lodzie. W 2002 roku zdobył z reprezentacją Kanady złoty medal olimpijski po zwycięstwie w finale nad odwiecznym rywalem - zespołem USA. 29.11. Halina Beyer-Gruszczyńska (80) - znakomita koszykarka, w reprezentacji Polski w latach 195159 wystąpiła 107 razy. Trenowała także pływanie i lekkoatletykę, grała w siatkówkę i piłkę ręczną, zdobyła brązowy medal mistrzostw kraju juniorek w rzucie dyskiem.

sportowych, długoletni kierownik działu sportowego "Trybuny Mazowieckiej", organizator wyścigu kolarskiego Dookoła Mazowsza oraz wielu imprez dla młodzieży. W czasie okupacji niemieckiej działał w strukturach Armii Krajowej. "Skaryszewskiego", bo taki miał pseudonim plutonowy podchorąży, nie zabrakło w powstańczym zrywie. Po upadku Powstania Warszawskiego przebywał w stalagu Sandbostel.

lewizyjnym.

2.2. Frank Borghi (89) - słynny bramkarz piłkarskiej reprezentacji USA. Wystąpił m.in. w 1950 roku podczas mistrzostw świata w pamiętnym meczu w Belo Horizonte z Anglią, zakończonym zwycięstwem Amerykanów 1:0.

Henryk Szczepański (81) - 45-krotny reprezentant Polski w piłce nożnej (1957-1965), olimpijczyk z Rzymu z 1960 roku. W 24 spotkaniach był kapitanem 3.2. Charlie Sifford (92) - pierwszy czarnoskóry uczestnik profesjonalnych rozgrywek golfistów i mentor najpopularniejszego zawodnika ostatniego dziesięciolecia - Tigera Woodsa.

4.2. Henryk Cegielski (69) - koszykarz Lecha Poznań i wielokrotny reprezentant Polski w latach 196672. Brał udział w trzech turniejach o mistrzostwo Europy (Helsinki 1967 brązowy medal, Neapol 1969 oraz Essen 1971 - czwarte miejsca). Grał także w mistrzostwach świata w Montevideo w 1967 roku, jedynych w historii, w jakich wystąpiła drużyna biało-czerwonych, zajmując piątą pozycję, oraz w igrzyskach olimpijskich w Meksyku w 1968 roku, gdzie ekipa trenera Witolda Zagórskiego uplasowała się na szóstej pozycji.

15.2. Józef Kurek (82), hokeista, dwukrotny uczestnik igrzysk olimpijskich (1956 i 1964). Po zakończeniu kariery zawodniczej był m.in. trenerem narodowej drużyny, która zasłynęła z pokonania reprezentacji ZSRS. Podczas mistrzostw świata w 1976 roku, po dramatycznym spotkaniu w katowickim Spodku, białoczerwoni wygrali ze "Sborną" 6:4.

25.2. Marian Szeja (73) - bramkarz piłkarskiej reprezentacji Polski w latach 1965–1973. W kadrze narodowej wystąpił 15 razy. W 1972 roku był w ekipie złotych medalistów olimpijskich z Monachium.

27.2. Bohdan Tomaszewski (93) legendarny komentator radiowy i telewizyjny. Był wielkim entuzjastą sportu, a zwłaszcza tenisa, ale dał się też poznać jako autor książek czy scenariuszy filmowych. Walczył w Powstaniu Warszawskim. W młodości był bardzo aktywny i próbował sił w różnych dyscyplinach. Początkowo trenował w stolicy, później w Szczecinie. Nad koszykówkę,

GRUDZIEŃ 2014 2.12. Jean Beliveau (83) - jeden z niewielu hokeistów ligi NHL, który otrzymał Order Kanady, najważniejsze odznaczenie cywilne w Kanadzie. Dziesięć razy triumfował z Montreal Canadiens w rozgrywkach o Puchar Stanleya. W 1965 roku uznano go najlepszym zawodnikiem meczów finałowych NHL. Siedem lat później jego nazwisko umieszczono w Galerii Hokejowych Sław.

22.12. Fritz Sdunek (67), niemiecki bokser oraz trener pięściarstwa.

Był szkoleniowcem blisko 40 zawodowych mistrzów świata, m.in. Dariusza Michalczewskiego oraz Władimira i Witalija Kliczków.

Jan Franciszek Strzałkowski (90) - jeden z najstarszych dziennikarzy

STYCZEŃ 2015 6.1. Michał Hernik (39) - krakowski motocyklista, zmarł podczas 3. etapu Rajdu Dakar w wyniku przegrzania organizmu. Został znaleziony martwy na trasie trzeciego etapu z San Juan do Chilecito w Argentynie.

11.1. Jenoe Buzanszky (89) - mistrz olimpijski z Helsinek w 1952 roku oraz wicemistrz świata dwa lata później w Szwajcarii. Był ostatnim zawodnikiem z tzw. złotej ery węgierskiego futbolu.

Ryszard Zub (80) - szablista, trzykrotnie wystąpił w igrzyskach olimpijskich (1956-64). Z każdych wracał z medalem - dwukrotnie srebrnym i raz brązowym. Wszystkie wywalczył w rywalizacji drużynowej. W tej samej konkurencji czterokrotnie był też mistrzem świata.

19.1. Robert Manzon (97) - był jedynym żyjącym uczestnikiem pierwszego wyścigu Formuły 1 w 1950 roku. Do 1956 francuski kierowca uczestniczył w 28 imprezach cyklu Grand Prix, dwukrotnie stając na podium.

26.1. Lucjan Lis (64) - srebrny medalista olimpijski (w Monachium w 1972 roku razem z Edwardem Barcikiem, Stanisławem Szozdą i Ryszardem Szurkowskim) oraz mistrz świata w drużynowym wyścigu kolarskim na szosie (w 1973 roku w hiszpańskim Granollers z Tadeuszem Mytnikiem, Szozdą i Szurkowskim). W dorobku ma też triumf w Tour de Pologne w 1973 roku.

LUTY 2015 1.2. Udo Lattek (80) - trener reprezentacji RFN w latach 1965-1970 i najsłynniejszych klubów piłkarskich - Bayernu Monachium (1970-1975 oraz 1983-1987) i FC Barcelona (1981-1983). Po zakończeniu kariery sportowej był komentatorem te-

Jean Beliveau

Bohdan Tomaszewski na zdjęciu archiwalnym z 15.05.1947 r. sprawozdawca sportowy Bohdan Tomaszewski na kortach klubu sportowego Legia w czasie meczu Pucharu Davisa Polska-Wielka Brytania.

Archiwum PAP

freepages.history

piłkę nożną i lekkoatletykę przed- historii Australii biegacz długodykładał tenis - w dorobku miał m.in. stansowy. Siedemnaście razy potytuł wicemistrza Polski juniorów. prawiał rekordy świata. Jako dziewiętnastolatek zapalił znicz olimpijKWIECIEŃ 2015 ski na otwarcie igrzysk w Melbour1.4. Leszek Rylski (95) – piłkarz, ne (1956). działacz, wieloletni sekretarz gene- 21.6. Stanisław Szczepaniak (81) ralny PZPN, współzałożyciel euro- - dwukrotny olimpijczyk (Innsbruck pejskiej federacji, jedyny Polak, któ- 1964 i Grenoble 1968), czterokrotry był członkiem Komitetu Wyko- ny medalista mistrzostw świata w nawczego UEFA. Powstaniec war- biathlonie. szawski. Działał w futbolu przez 78 lat.

LIPIEC 2015 11.4. Janusz Kurczab (77) - olim- 31.07. Roddy Piper (61) urodzony pijczyk igrzysk w Rzymie w 1960 w Saskatoon - kanadyjski wrestler, roku, szermierz, taternik i alpinista, aktor, trener i menadżer wrestlingu. znawca himalaizmu, autor wielu książek o tematyce górskiej i wspinaczSIERRPIEŃ 2015 kowej.

5.8. Krystyna Pabjańczyk-Likszo 21.4. Michał Strzelecki (87) - jeden (75) - wybitna koszykarka, wieloz najstarszych dziennikarzy sporto- krotna mistrzyni kraju i reprezenwych, długoletni kierownik działu w tantka Polski, medalistka mistrzostw łódzkim "Expressie IIustrowanym". Europy (1968).

27.4. Stanisław Olszewski (66) - 8.09. Gus Mortson (90) – kanadyjjeden z najlepszych zawodników w ski hokeista Toronto Maple Leafs, sportach motorowych, dwukrotny Chicago Black Hawks, i Detroit Red mistrz Europy w enduro. Reprezen- Wings, zdobywca Oucharu Stantował Polskę w 130 zawodach mię- leya z Toronto Maple Leafs. dzynarodowych. Startował przez 24 lata. Po zakończeniu kariery wyczyWRZESIEŃ 2015 nowej zajął się współorganizowa- 13.9. Moses Malone (60) - jeden z niem imprez motocyklowych na te- najsłynniejszych koszykarzy w hirenie Warmii i Mazur oraz w kraju. storii NBA, mistrz zawodowej ligi z Był międzynarodowym sędzią FIM i 1983 roku. Amerykanin był trzykrotpaństwowym PZMot. nie wybierany najbardziej wartościowym graczem (MVP) NBA - w 1979, MAJ 2015 1982 i 1983 roku. W ostatnim z tych 29.5. Doris Hart (89) - jedna z wy- sezonów wywalczył mistrzostwo z bitnych zawodniczek światowego te- ekipą z Filadelfii. nisa, triumfatorka 35 turniejów wiel- 12.9. Janusz Nowożeniuk (80), koszlemowych w grze pojedynczej, ceniony dziennikarz sportowy, od podwójnej i mieszanej w połowie XX pięćdziesięciu lat piszący z wielką wieku. Amerykanka jest jedną z fachowością i zaangażowaniem o trzech tenisistek w historii, które siatkówce. Na emeryturze od 1995 dokonały tego, obok Czeszki mają- roku nadal publikował na łamach cej amerykańskie obywatelstwo portali o temetyce siatkarskiej.

Martiny Navratilovej i Australijki Mar- 22.9. Gerard Mach (89) – lekkogaret Court Smith. atleta okresu Wunderteamu, olimpijczyk 1952 roku oraz ceniony treCZERWIEC 2015 ner. W igrzyskach w Helsinkach wy3.6. Leszek Hensler (59) - znako- stąpił w ćwierćfinale rywalizacji na mity hokeista na trawie, reprezen- dystansach 200 i 400 m. Dwukrottant kraju, uczestnik igrzysk olimpij- nie startował w mistrzostwach Euskich w Moskwie (1980). Był także ropy (Berno 1954, Sztokholm 1958), szkoleniowcem męskiej i żeńskiej a największy sukces osiągnął w sztareprezentacji Polski. fecie 4x400 m, zajmując szóste miej14.6. Josa Ely de Miranda, przydo- sce w stolicy Szwecji. mek Zito (82) - dwukrotny mistrz PAŹDZIERNIK 2015 świata w piłce nożnej w 1958 i 1962 16.10. Bogdan Chruścicki (69). W roku. Brazylijczyk przez 15 lat grał w dniu śmierci wieloletni pracownik barwach klubu Santos.

Polskiego Radia i komentator w 17.6. Ron Clarke (78) - najlepszy w Eurosporcie skończył 69 lat. Kojarzony był przede wszystkim ze skokami i biegami narciarskimi. Dla radia relacjonował przebieg 11 igrzysk olimpijskich.

25.10. Flip Saunders (60) - trener NBA, który przepracował w lidze 17 lat, m.in. w Minnesota Timberwolves, Detroit Pistons i Washington Wizards.

29.10 Ranko Zeravica (85) - słynny serbski trener koszykówki. W 1980 roku zdobył z reprezentacją Jugosławii złoty medal igrzysk w Moskwie, a dziesięć lat wcześniej Gus Mortson na zdjęciu z 1944 roku Wikipedia mistrzostwo świata.

strona 34

Gazeta 44, 30 października - 5 listopada 2015

Grały piłkarskie ligi

Wygrana Lecha w Warszawie Piłkarze mistrza kraju Lecha Poznań w szlagierowym meczu 13. kolejki pokonali w Warszawie wicemistrza Legię 1:0 i opuścili ostatnie miejsce w tabeli ekstraklasy. W sobotę porażki doznał Piast Gliwice, ale utrzymał pozycję lidera.

Kibice Lecha, którzy w obecnym sezonie mieli wiele powodów do zmartwień, ostatnie dni mogą zaliczyć do wyjątkowo udanych. W czwartek ich zespół wygrał sensacyjnie na wyjeździe z Fiorentiną 2:1 w Lidze Europejskiej, a teraz - w prestiżowej rywalizacji - pokonał w Warszawie Legię 1:0.

Na Łazienkowską w roli trenera Lecha przyjechał Jan Urban (zastąpił 12 października Macieja Skorżę), który w przeszłości dwukrotnie prowadził stołeczny klub.

Jedyna bramka padła w ósmej minucie, gdy po błędzie Jakuba Rzeźniczaka sam przed Dusanem Kuciakiem znalazł się Kasper Hamalainen. Fin nie zmarnował okazji i zapewnił gościom prowadzenie, którego nie oddali już do końca spotkania.

W efekcie legioniści spadli na czwarte miejsce w tabeli (20 pkt), a Lech, który odniósł dopiero drugie zwycięstwo w tym sezonie ekstraklasy (pierwsze od trzech miesięcy), awansował na piętnastą pozycję - 9 pkt. Ostatni jest Górnik Zabrze (8 pkt), który w poniedziałek przegrał u siebie z Podbeskidziem Bielsko-Biała 0:2.

Oprócz meczu w Warszawie w niedzielę odbyło się także spotkanie w Mielcu, gdzie Termalica Bruk-Bet Nieciecza przegrała z Lechią Gdańsk 0:1. Jedyna bramka padła w 90. minucie po strzale z rzutu karnego Grzegorza Kuświka.

Dzień wcześniej prowadzący w tabeli piłkarze Piasta Gliwice przegrali na własnym stadionie z Koroną Kielce 0:1. Piast po raz pierwszy w sezonie stracił punkty przed własną publicznością.

Jedynego gola zdobył dla gości w 23. minucie Bartłomiej Pawłowski. Siedem minut później gospodarze byli blisko wyrównania, ale Czech Kamil Vacek nie wykorzystał rzutu karnego.

W ten sposób przerwana została seria sześciu kolejnych zwycięstw Piasta na swoim stadionie, natomiast kielczanie - prowadzeni obecnie przez Marcina Brosza, który w latach 2010-14 pracował w Piaście - kontynuują świetną passę w spotkaniach wyjazdowych. Sobotnie było już siódmym, którego nie przegrali i m.in. dzięki temu są nieco niespodziewanie na piątej pozycji w tabeli (20 pkt).

Równie dobrze w roli gości spisywała się do tej kolejki Pogoń, która była jedynym zespołem niepokonanym w lidze. Sposób na "Portowców" znalazła Cracovia wygrała u siebie 4:1. Wszystkie bramki padły po przerwie. Dwa gole - piątego i szóstego w sezonie - zdobył Łotysz Daniss Rakels. Autorem honorowego trafienia dla ekipy trenera Czesława Michniewicza był Łukasz Zwoliński, który również ma w dorobku sześć bramek.

Po zwycięstwie, trzecim z rzędu na swoim stadionie, "Pasy" (21 pkt) zbliżyły się na punkt do Pogoni i na siedem do wciąż prowadzącego Piasta.

Do historii polskiego futbolu ligowego przeszedł 500. występ w ekstraklasie Łukasza Surmy.

To pierwszy piłkarz, który osiągnął tę granicę. Jubileusz 38-letni pomocnik Ruchu Chorzów okrasił zwycięstwem nad Śląskiem Wrocław 1:0. Bramkę na wagę trzech punktów zdobył Mariusz Stępiński. To siódmy gol w sezonie młodzieżowego reprezentanta kraju, który z dorobkiem siedmiu w klasyfikacji strzelców ustępuje tylko Nemanji Nikolicowi z Legii (15).

Wygrana "Niebieskich" mogła być bardziej okazała, ale rzut karny w końcówce zmarnował Patryk Lipski.

Z jedenastu metrów bramkarza rywali nie potrafił pokonać też Czech Michal Papadopulos i jego KGHM Zagłębie Lubin zremisowało bezbramkowo z Górnikiem Łęczna.

"Jedenastki" nie zmarnował za to Paweł Brożek. Jego trafienie 123. w ekstraklasie, dzięki czemu jest 11. w klasyfikacji strzelców wszech czasów - doprowadziło do remisu 1:1 w wyjazdowym starciu Wisły Kraków z Jagiellonią Białystok. Później do siatki trafiali tylko goście i "Biała Gwiazda" wygrała 4:1.

Drużyna Michała Probierza doznała już siódmej porażki w sezonie, a czwartej z rzędu.

Kolejkę zakończył wspomniany poniedziałkowy mecz Górnika Zabrze z Podbeskidziem.

W tym meczu naprzeciwko siebie stanęły drużyny prowadzone przez trenerów (Leszek Ojrzyński, Robert Podoliński), którzy w przeszłości grali w AZS AWF Warszawa i razem studiowali na stołecznej uczelni. Obecny szkoleniowiec zabrzan Ojrzyński poprzednio prowadził "Górali" i został w kwietniu zwolniony.

Gospodarze walczyli o ucieczkę z ostatniego miejsca w tabeli. Przypuścili od początku szturm na bramkę rywali, z którego jednak niewiele było pożytku. Strzał aktywnego Łukasza Madeja z daleka bez większych problemów obronił Emilijus Zubas. Miejscowi kibice domagali się od swoich ulubieńców walki "do upadłego", tudzież gry "jak za dawnych lat". W 63. min trener Ojrzyński wzmocnił atak wprowadzając drugiego napastnika Szymona Skrzypczaka. Goście długo rozgrywali piłkę daleko od swojej bramki, budowali akcje ofensywne, i kwadrans przed końcem lewy obrońca Podbeskidzia z niewiarygodnie ostrego kąta pokonał Grzegorza Kasprzika.

Ataki Górnika w końcówce były nieskuteczne, "Górale" wygrali 2:0, a mogli wyżej, gdyby Dariusz Kołodziej trafił z 5. metrów do pustej bramki.

Wyniki meczów 13. kolejki ekstraklasy piłkarskiej: Ruch Chorzów - Śląsk Wrocław 1:0 (1:0) Bramka: 1:0 Mariusz Stępiński (45). Żółtakartka-RuchChorzów:MartinKonczkowski,RafałGrodzicki, Michał Koj, Mariusz Stępiński.Śląsk Wrocław: Marcel Gecov, Dudu Paraiba, Jacek Kiełb. Czerwona kartka za drugą żółtą -

www.gazetagazeta.com

Sprinte m przez b ieżnie i stadio ny Moskwa - Zawieszony prezydent FIFA Sepp Blatter w wywiadzie dla agencji prasowej TASS oskarżył szefa UEFA Michela Platiniego o sprowokowanie i zaaranżowanie afery korupcyjnej. Szwajcar zapewnił także, że bez względu na śledztwo prokuratury, mundial 2018 odbędzie się w Rosji.

•••

Piłkarz Ruchu Chorzów Łukasz Surma przed swoim 500. meczem w polskiej ekstraklasie, 23 bm.

Andrzej Grygiel PAP

Ruch Chorzów: Rafał Grodzicki (87). Sędzia: Szymon Marciniak Statystyki 13. kolejki ekstraklasy piłkarskiej: (Płock). Widzów 6 267. W 92 minucie rzutu karnego dla Ruchu nie Liczba goli - 16; Średnia goli na mecz - 2 wykorzystał Patryk Lipski.

Zwycięstwa gospodarzy - 2; Remisy - 1; Zwycięstwa gości - 5 Liczba czerwonych kartek - 1; Liczba żółtych kartek - 30 Jagiellonia Białystok - Wisła Kraków 1:4 (1:1) Liczba widzów - ok. 72 tys.; Średnia frekwencja - ok. 9 tys.

Bramki: 1:0 Igors Tarasovs (23), 1:1 Paweł Brożek (25-karny), 1:2 Mecze w następnej kolejce - 2015-10-30 - 2015-11-02: Maciej Jankowski (62), 1:3 Maciej Jankowski (74), 1:4 Wilde- Pogoń Szczecin - Górnik Zabrze Donald Guerrier (90+3).

Górnik Łęczna - Cracovia Kraków Żółta kartka - Jagiellonia Białystok: Karol Mackiewicz.Wisła Wisła Kraków - Ruch Chorzów Kraków: Maciej Jankowski, Richard Guzmics. Sędzia: Mariusz Piast Gliwice - KGHM Zagłębie Lubin Złotek (Stalowa Wola). Widzów 10 120.

Lechia Gdańsk - Legia Warszawa Śląsk Wrocław - Lech Poznań Cracovia Kraków - Pogoń Szczecin 4:1 (0:0) Korona Kielce - Termalica Bruk-Bet Nieciecza Bramki: 1:0 Mateusz Cetnarski (48), 2:0 Deniss Rakels (51), 2:1 Podbeskidzie Bielsko-Biała - Jagiellonia Białystok Łukasz Zwoliński (56-głową), 3:1 Deniss Rakels (61), 4:1 Marcin ••• Budziński (71).

Wisła przegrała w Płocku z Żółta kartka - Pogoń Szczecin: Jarosław Fojut, Patryk Małecki. Chrobrym Głogów 0:1 i nie wySędzia: Piotr Lasyk (Bytom). Widzów 8 133. korzystała szansy, by zostać po 14 kolejkach liderem 1. ligi piłKGHM Zagłębie Lubin - Górnik Łęczna 0:0 karskiej. Do pierwszego ZagłęŻółta kartka - KGHM Zagłębie Lubin: Lubomir Guldan.Górnik bia Sosnowiec traci dwa punkty. Łęczna: Tomasz Nowak. Sędzia: Jarosław Przybył (Kluczbork).

Wisła przed 14. kolejką była Widzów 4 500. liderem, ale po piątkowym zwycięstwie Zagłębia nad ChojniPiast Gliwice - Korona Kielce 0:1 (0:1) czanką Chojnice 2:1, musiała Bramka: 0:1 Bartłomiej Pawłowski (23). sama wygrać, by odzyskać proŻółta kartka - Piast Gliwice: Radosław Murawski, Patrik wadzenie.

Mraz.Korona Kielce: Aleksandrs Fertovs, Nabil Aankour, Wyniki meczów 14. kolejki 1. ligi piłkarskiej: Vladislavs Gabovs. Sędzia: Krzysztof Jakubik (Siedlce). Widzów Arka Gdynia - Stomil Olsztyn 0:1 (0:1) 5 950. W 30 minucie bramkarz Korony Zbigniew Małkowski Zagłębie Sosnowiec - Chojniczanka Chojnice 2:1 (2:1) obronił rzut karny egzekwowany przez Kamila Vacka.

Rozwój Katowice - Pogoń Siedlce 2:3 (1:1) PGE GKS Bełchatów - Sandecja Nowy Sącz 1:0 (0:0) Legia Warszawa - Lech Poznań 0:1 (0:1) Miedź Legnica - Olimpia Grudziądz 4:0 (2:0) Bramka: 0:1 Kasper Hamalainen (8).

MKS Kluczbork - Drutex Bytovia Bytów 1:1 (0:1) Żółta kartka - Legia Warszawa: Michał Kucharczyk.Lech Poznań: Wigry Suwałki - Zawisza Bydgoszcz 0:1 (0:0) Kebba Ceesay, Tamas Kadar, Barry Douglas, Darko Jevtic. GKS Katowice - Dolcan Ząbki 2:0 (1:0) Sędzia: Bartosz Frankowski (Toruń). Widzów 26 821.

Wisła Płock - Chrobry Głogów 0:1 (0:1) Tabela Termalica Bruk-Bet Nieciecza - Lechia Gdańsk 0:1 (0:0) 1. Zagłębie Sosnowiec 14 8 3 3 26-16 27 +10 Bramka: 0:1 Grzegorz Kuświk (90-karny).

2. Wisła Płock 14 8 1 5 18-13 25 +5 Żółta kartka - Termalica Bruk-Bet Nieciecza: Dawid Sołdecki. 3. Zawisza Bydgoszcz 14 7 3 4 27-20 24 +7 Sędzia: Tomasz Kwiatkowski (Warszawa). Widzów 2 695.

4. Chrobry Głogów 14 7 3 4 18-12 24 +6 5. Dolcan Ząbki 14 6 5 3 21-12 23 +9 Górnik Zabrze - Podbeskidzie Bielsko-Biała 0:2 (0:1) 6. Arka Gdynia 14 6 5 3 21-15 23 +6 Bramki: 0:1 Robert Demjan (24), 0:2 Adam Mójta (75).

7. Stomil Olsztyn 14 6 4 4 18-19 22 -1 Żółta kartka - Górnik Zabrze: Bartosz Kopacz, Rafał Kosznik, 8. GKS Katowice 14 6 2 6 22-16 20 +6 Roman Gergel.Podbeskidzie Bielsko-Biała: Adam Deja, Kohei 9. PGE GKS Bełchatów 14 5 5 4 12-13 20 -1 Kato. Sędzia: Daniel Stefański (Bydgoszcz). Widzów 7 500.

10. Pogoń Siedlce 14 5 5 4 16-18 20 -2 Tabela 11. MKS Kluczbork 14 5 5 4 17-22 20 -5 1. Piast Gliwice 13 9 1 3 20-14 28 +6 12. Sandecja Nowy Sącz 14 4 5 5 24-24 17 2. Pogoń Szczecin 13 5 7 1 18-14 22 +4 13. Miedź Legnica 14 4 5 5 19-21 17 -2 3. Cracovia Kraków 13 6 3 4 25-19 21 +6 14. Drutex Bytovia Bytów 14 3 7 4 20-22 16 -2 4. Legia Warszawa 13 5 5 3 27-15 20 +12 15. Wigry Suwałki 14 4 3 7 16-15 15 +1 5. Korona Kielce 13 5 5 3 11-11 20 16. Chojniczanka Chojnice 14 4 2 8 15-26 14 -11 6. Wisła Kraków 13 4 7 2 23-12 18 +11 17. Olimpia Grudziądz 14 2 3 9 11-22 9 -11 7. Lechia Gdańsk 13 4 6 3 18-13 18 +5 18. Rozwój Katowice 14 2 2 10 11-26 8 -15 8. KGHM Zagłębie Lubin 13 4 6 3 18-17 18 +1 W tabeli kolejno: (mecze, zwycięstwa, remisy, porażki, bramki, 9. Górnik Łęczna 13 5 3 5 15-17 18 -2 punkty, różnica bramek); W przypadku równej liczby punktów o 10. Ruch Chorzów 13 5 2 6 17-20 17 -3 kolejności w końcowej tabeli decydują bezpośrednie mecze 11. Termalica Bruk-Bet Nieciecza 13 4 4 5 14-16 16 -2 Mecze w następnej kolejce - 2015-10-30 -11-02: 12. Podbeskidzie Bielsko-Biała 13 3 6 4 13-22 15 -9 Chrobry Głogów - GKS Katowice 13. Jagiellonia Białystok 13 4 2 7 18-24 14 -6 Rozwój Katowice - Miedź Legnica 14. Śląsk Wrocław 13 3 4 6 15-20 13 -5 Dolcan Ząbki - Zagłębie Sosnowiec 15. Lech Poznań 13 2 3 8 11-21 9 -10 Zawisza Bydgoszcz - Wisła Płock 16. Górnik Zabrze 13 1 6 6 14-22 8 -8 Drutex Bytovia Bytów - Pogoń Siedlce W tabeli kolejno: (mecze, zwycięstwa, remisy, porażki, bramki, Sandecja Nowy Sącz - Wigry Suwałki punkty, różnica bramek); W przypadku równej liczby punktów o Stomil Olsztyn - MKS Kluczbork kolejności w końcowej tabeli decydują bezpośrednie mecze Olimpia Grudziądz - PGE GKS Bełchatów *Wisła Kraków i Górnik Zabrze ukarane odjęciem jednego punktu Chojniczanka Chojnice - Arka Gdynia

Szczecin - Od pewnego zwycięstwa bez straty seta rozpoczęły rozgrywki Ligi Mistrzyń siatkarki Chemika Police. W swym pierwszym meczu w grupie C pokonały w Szczecinie czeski Agel Prostejov 3:0.

•••

Kraków- Koszykarki Wisły Can-Pack Kraków przegrały we własnej hali z rosyjskim zespołem UMMC Jekaterynburg 52:88 (15:20, 18:17, 9:24, 10:27) w trzeciej kolejce Euroligi.

Krakowianki jako jedyne pozostają bez zwycięstwa w tych rozgrywkach.

•••

Zgorzelec - W pierwszym swoim meczu w grupie I Pucharu Europy FIBA koszykarze PGE Turowa Zgorzelec pokonali we własnej hali Pieno Zvaigzdes z Litwy 90:80 (14:22, 33:23, 15:24, 28:11). W tych samych rozgrywkach w grupie J Rosa Radom pokonała na wyjeździe fiński zespół KTP Kotka 97:76 (24:24, 18:13, 31:19, 24:20).

•••

Jeleniej Góra - Awaria oświetlenia przerwała w połowie towarzyski mecz Polska – Holandia piłkarek nożnych w Jeleniej Górze. Do przerwy Polki prowadziły 1:0 po trafieniu Ewy Pajor. Gra w drugiej części nie została wznowiona.

•••

Warszawa - Andrzej Maksymiuk zastąpi na stanowisku trenera reprezentacji narodowej w zapasach w stylu klasycznym odwołanego 27 września Ryszarda Wolnego. Kontrakt będzie obowiązywał do 30 września 2017 roku.

•••

Genewa - Sekretarz generalny Europejskiej Unii Piłkarskiej Szwajcar Gianni Infantino uzyskał poparcie tej organizacji w wyborach na prezydenta FIFA - postanowił w poniedziałek Komitet Wykonawczy UEFA. Następca Josepha Blattera zostanie wybrany 26 lutego.

•••

Berlin - Franz Beckenbauer przyznał się do "błędu", jakim było przekazanie Międzynarodowej Federacji Piłkarskiej pieniędzy w zamian za otrzymanie subwencji dla Niemiec przy okazji organizacji mistrzostw świata w 2006 roku.

•••

Londyn - Broniący tytułu rugbiści Nowej Zelandii zmierzą się z zespołem Australii w finale Pucharu Świata. W sobotę Nowa Zelandia pokonała RPA 20:18, a dzień później Australia wygrała z Argentyną 29:15.

•••

Oman - Bez medalu wrócą Polacy z windsurfingowych mistrzostw świata klasy RS:X zakończonych w sobotę w Omanie. Na igrzyska w Rio de Janeiro pojadą Małgorzata Białecka oraz Piotr Myszka, którzy po zawodach cieszyli się z tego, jak ze zwycięstwa.

www.gazetagazeta.com

strona 35

Gazeta 44, 30 października - 5 listopada2015 Sport

Rajdowe MŚ

AUTO - MOTO - SPORT

Kłopot Kubicy z oponami

Rewelacje•Atrakcje•Wyniki

Formuła 1

Hamilton mistrzem świata po wygranej w Austin Brytyjczyk Lewis Hamilton z teamu Mercedes GP wygrał w niedzielę wyścig Formuły 1 o Grand Prix USA na torze w Austin i zapewnił sobie drugi z rzędu, a trzeci w karierze tytuł mistrza świata.

Drugie miejsce w Austin zajął Niemiec Nico Rosberg z ekipy Mercedes GP, a trzecie jego rodak Sebastian Vettel z Ferrari.

Hamilton odniósł 43. triumf w wyścigu Grand Prix i dziesiąty w tegorocznym sezonie.

Tuż po starcie doszło do "starcia" Rosberga, który wywalczył pole position, z Hamiltonem ruszającym także z pierwszej linii startowej. Broniący tytułu mistrza świata Hamilton był minimalnie szybszy, na pierwszym zakręcie wywiózł partnera z teamu poza tor i objął prowadzenie. Rosberg spadł na czwartą pozycję, gdyż w zamieszaniu wyprzedzili go jeszcze dwaj kierowcy Red Bulla Rosjanin Daniił Kwiat i Australijczyk Daniel Ricciardo.

Rosberg szybko się pozbierał, ruszył w pogoń za rywalami, miał najlepsze czasy, szybko wyprzedził jednego z kierowców Red Bulla. Gdy na 9. okrążeniu do kierowców dotarła informacja, że prognoza pogody nie przewiduje w trakcie wyścigu opadów, do ataku ruszył Ricciardo.

Na 15 okrążeniu wyprzedził Hamiltona, który z powodu poważnego zużycia opon wyraźnie zwolnił.

Gdy obrońca tytułu spadł na trzecie miejsce, wyprzedzony przez partnera z teamu, ekipa Mercedesa GP podjęła decyzję o zmianie opon w jego samochodzie. Założono slicki, Hamilton wyjechał na tor na czwartej pozycji. Mając nowe opony zdecydowanie przyśpieszył i zaczął gonić uciekającego Rosberga, który objął prowadzenie po tym, jak w bolidzie Ricciardo pojawiły się problemy techniczne.

Kłopoty mieli także inni kierowcy. Na 20 okrążeniu z toru wypadł Kimi Raikkonen z Ferrari i uszkodził przód samochodu.

Fin próbował kontynuować jazdę, ale gdy doszło do awarii systemu chłodzenia, musiał się wycofać.

Wcześniej jazdę zakończyli obaj kierowcy Williamsa Brazylijczyk Felipe Massa i Fin Valtteri Bottas.

Gdy w połowie wyścigu Rosberg miał już ponad 10 s przewagi nad Hamiltonem, wydawało się, że Niemiec wygra w USA. Ale na 29 okrążeniu doszło do awarii bolidu Szweda Marcusa Ericssona (Sauber) i na torze pojawił się samochód bezpieczeństwa. Usunięcie uszkodzonego pojazdu, zagrażającego bezpieczeństwu trwało dość długo, safety car był na torze przez pięć okrążeń.

Lewis Hamilton (L) przyjmuje gratulacje od Sebastiana Vettela (P) po wygranym wyścigu Larry W. Smith PAP/EPA na torze w Austin 25 października br.

W tym czasie różnice między zawodnikami czołówki zostały skasowane, wszyscy zgodnie jeden za drugim jechali za autem bezpieczeństwa. Po restarcie Hamilton wyszedł na prowadzenie, gdy Rosberg zjechał na zmianę opon. Później jednak Brytyjczyk także musiał założyć nowe opony i na pozycji lidera ponownie znalazł się Rosberg.

Drugi raz samochód bezpieczeństwa pojawił się na torze po kraksie Kwiata. Nie zmieniło to układu czołówki, prowadził Rosberg, drugi był Hamilton, a trzeci Vettel. Gdyby taka kolejność została zachowana na mecie, Hamilton nie miałby jeszcze pewnego tytułu. Ale wtedy, na 49 okrążeniu toru, na siedem przed końcem, Rosberg sprawił Hamiltonowi "prezent" i ... wypadł z toru.

To natychmiast wykorzystał obrońca tytułu. Objął prowadzenie i nie oddał go do mety. A za to, że tytuł zdobył już na trzy rundy przed końcem sezonu, powinien podziękować partnerowi z teamu Rosbergowi, który nie dał się w końcówce wyprzedzić Vettelowi.

Gdyby tak się stało, walka o tytuł być może by się rozstrzygnęła dopiero za tydzień, podczas Grand Prix Meksyku.

Po GP USA w kalendarzu zostaną jeszcze trzy imprezy: GP Meksyku - 1 listopada, GP Brazylii - 15 listopada i GP Abu Zabi - 29 listopada.

Wyniki GP USA: 1. Lewis Hamilton (W. Brytania/Mercedes GP) 1:50.52,703 2. Nico Rosberg (Niemcy/Mercedes GP) strata 2,850 s 3. Sebastian Vettel (Niemcy/Ferrari) 3,381 4. Max Verstappen (Holandia/Toro Rosso) 22,359 5. Sergio Perez (Meksyk/Force India) 24,413 6. Carlos Sainz jr. (Hiszpania/Toro Rosso) 25,619 7. Jenson Button (W. Brytania/McLaren Honda) 28,058 8. Pastor Maldonado (Wenezuela/Lotus) 32,273 9. Felipe Nasr (Brazylia/Sauber) 40,257 10. Daniel Ricciardo (Australia/Red Bull) 53,371 11. Fernando Alonso (Hiszpania/McLaren Honda) 54,816 12. Alexander Rossi (USA/Manor) 1.15,277 Nie ukończyli: Will Stevens (W. Brytania/Manor), Valtteri Bottas (Finland/Williams), Romain Grosjean (Francja/Lotus), Felipe Massa (Brazylia/Williams), Marcus Ericsson (Szwecja/ Sauber), Kimi Raikkonen (Finlandia/Ferrari), Nico Huelkenberg (Niemcy/Force India), Daniił Kwiat (Rosja/Red Bull).

Najszybsze okrążenie: Nico Rosberg (Mercedes) 1.40,666 Czołówka klasyfikacja GP F1 (po 16 z 19 rund): 1. Lewis Hamilton (W. Brytania) 327 pkt (mistrz świata) 2. Sebastian Vettel (Niemcy) 251 3. Nico Rosberg (Niemcy) 247 4. Kimi Raikkonen (Finlandia) 123 5. Valtteri Bottas (Finlandia) 111 6. Felipe Massa (Brazylia) 109 7. Daniił Kwiat (Rosja) 76 8. Daniel Ricciardo (Australia) 74 9. Sergio Perez (Meksyk) 64 10. Max Verstappen (Holandia) 45 Klasyfikacja konstruktorów (po 16 z 19 rund): 1. Mercedes GP 574 pkt (mistrz świata) 2. Ferrari 374 3. Williams 220 4. Red Bull 150 5. Force India 102 6. Lotus 70 7. Toro Rosso 65 8. Sauber 36 9. McLaren Honda 25

Motocyklowe MŚ

Zwycięstwo Pedrosy w MotoGP Hiszpan Dani Pedrosa wygrał wyścig o Grand Prix Malezji w motocyklowej klasie MotoGP, przedostatnią eliminację mistrzostw świata. Na drugiej i trzeciej pozycji minęli linię mety jego rodak Jorge Lorenzo oraz Włoch Valentino Rossi, którzy wciąż walczą o tytuł. Rossi mógł już w niedzielę na torze Sepang świętować zwycięstwo, ale na 13. okrążeniu przed finiszem stracił tę szansę wskutek kolizji z innym Hiszpanem Markiem Marquezem. Sytuacja nie była jednoznaczna i sędziowie musieli przesłuchać obu zawodników.

Ostatecznie Rossi nie został

zdyskwalifikowany, ale nie ukrywał też irytacji, gdyż musiał zadowolić się trzecią lokatą.

Przed ostatnim wyścigiem sezonu, 8 listopada w Walencji, jego przewaga nad drugim w klasyfikacji generalnej Lorenzo zmalała do siedmiu punktów. Sędziowie nałożyli natomiast na Rossiego inną karę - w Walencji będzie musiał startować z ostatniej pozycji.

W klasie Moto2 zwyciężył Francuz Johann Zarco, który już wcześniej zapewnił sobie mistrzostwo świata, a w klasie Moto3 najszybszy był Portugalczyk Miguel Oliveira.

Norweg Andreas Mikkelsen wygrał Rajd Hiszpanii, przedostatnią rundę samochodowych mistrzostw świata. Ogromnego pecha miał Francuz Sebastien Ogier, który prowadził z przewagą 50 sekund, ale na ostatnim odcinku specjalnym wypadł z trasy i nie ukończył rywalizacji.

Ostatnim, 23. odcinkiem był tzw. Power Stage, na którym trzech pierwszych zawodników może zdobyć punkty bonusowe.

W połowie przejazdu Ogier uderzył w barierę, co skończyło się urwaniem koła. Francuz już wcześniej zapewnił sobie trzeci z rzędu tytuł mistrza świata.

Mikkelsen cieszył się w niedzielę z pierwszego w karierze zwycięstwa w zawodach zaliczanych do mistrzostw świata. Wyprzedził o zaledwie 3,8 s Fina Jari-Matti Latvalę oraz o 21,2 reprezentanta gospodarzy Daniego Sordo.

Na 11. pozycji uplasował się

Robert Kubica (Ford Fiesta WRC), startujący z pilotem Maciejem Szczepaniakiem. W poprzednich dniach Polak czterokrotnie uszkodził opony, tracąc w ten sposób szansę na wysoką lokatę, ale w niedzielę pojechał dobrze i awansował z 16. pozycji.

Ostatnią imprezą sezonu będzie w połowie listopada Rajd Wielkiej Brytanii.

Czołowe wyniki Rajdu Hiszpanii: 1. Andreas Mikkelsen (Norwegia/VW Polo WRC) 3:21.04,8 2. Jari-Matti Latvala (Finlandia/VW Polo WRC) strata 3,1 s 3. Dani Sordo (Hiszpania/Hyundai I20 WRC) 21,2 4. Mads Oestberg (Norwegia/Citroen DS3 WRC) 1.06,3 5. Kris Meeke (Wielka Brytania/Citroen DS3 WRC) 1.08,2 6. Paddon Hayden (Nowa Zelandia/Hyundai i20 WRC) 1.23,3 ... 11. Robert Kubica (Polska/Ford Fiesta WRC) 12.15,0 Czołówka klasyfikacji MŚ: 1. Sebastien Ogier (Francja/VW Polo WRC) 238 pkt 2. Jari-Matti Latvala (Finlandia/VW Polo WRC) 180 3. Andreas Mikkelsen (Norwegia/VW Polo WRC) 154 4. Mads Oestberg (Norwegia/Citroen DS3 WRC) 110 5. Kris Meeke (Wielka Brytania/Citroen DS3 WRC) 94 6. Thierry Neuville (Belgia/Hyundai i20 WRC) 90 ...13. Robert Kubica (Polska/Ford Fiesta WRC) 8

Robert Kubica podczas drugiego dnia Rajdu Hiszpanii 23 października br.

PAP/EPA

Rajd Dakar wystartuje w Buenos Aires Przedstawiciele francuskiej firmy Amaury Sport Organisation (ASO) organizującej Rajd Dakar poinformowali, że wprowadzili do programu imprezy kolejną zmianę. Jest nią prolog, który zostanie rozegrany 2 stycznia. Dakar wraca do tradycji sprzed lat, gdy rajd startował w Europie, a kończył się w stolicy Senegalu.

W 2016 roku 2 stycznia, po ceremonii startu w Buenos Aires, uczestnicy maratonu przejadą krótką próbę wyścigową, której wyniki ustalą kolejność startu na pierwszym etapie do Villa Carlos Paz. Edycja Dakaru 2016 będzie się składać z 13 etapów. Zgodnie z wcześniejszymi planami impreza zakończy się 16 stycznia w Rosario.

strona36

Gazeta 44, 30 października - 5 listopada 2015

www.gazetagazeta.com Telefon (416) 262-0161

mbonikowska@gazetagazeta.com mbonikowska@gazetagazeta.com 11 listopada i 9 grudnia - Projekcje polskich filmów Konsulat Generalny RP w Toronto zaprasza na projekcje polskich filmów do Brentwood Public Library. Projekcje 3 filmów: "Fotograf”, "Pod Mocnym Aniołem” oraz "Potop”. Pokazy w środy o godz. 18:00. 36 Brentwood Road N. Filmy w języku polskim, z angielskimi napisami. Wstęp wolny.

opracowanie Małgorzata Pogorzelska-Bonikowska

POŻEGNANIA

30 października - Nie bój się kochać Salon Poezji, Muzyki i Teatru zaprasza na spektakl Zaduszki z poezją ks.

Jana Twardowskiego. Godz. 20.00, Polskie Centrum Kultury im. Jana Pawła II, 4300 Cawthra Rd. Info i bilety (35 dol.) - 416-760-9745 lub 289681-0243, www.teatrpolskitoronto.com.

Nie żyje Wojciech Fangor, prekursor malarstwa iluzjonistycznego Wojciech Fangor nie żyje.

Zmarł w Warszawie ok. godz. 14 - poinformował w niedzielę PAP jego współpracownik Daniel Wnuk. Fangor - malarz, grafik i rzeźbiarz - był jedynym polskim artystą w historii, który miał indywidualną wystawę w nowojorskim Guggenheim Museum.

Fangor, razem m.in. z Magdaleną Abakanowicz, Romanem Opałką i Tadeuszem Kantorem, zaliczany jest do grona najwybitniejszych polskich artystów XX w.

Jego malarstwo to przede wszystkim studium światła. Abstrakcyjne, iluzjonistyczne obrazy pojawiły się w jego twórczości już w latach 50., wyprzedzając o kilka lat zaistnienie opt-artu w sztuce. Malarz skupił się wtedy na obrazowaniu iluzji przestrzeni na płótnie. Wykorzystywał wzrokowe wrażenia, jakie daje ułożenie barw w wibrujące kompozycje kół i fal o niewyraźnych konturach i kontrastowych kolorach.

Wojciech Fangor urodził się

WYDARZENIA WYDARZENIA KULTURALNE KULTURALNE Faks ww GTA (416) 531-3245 GTA

Malarz, grafik, plakacista i rzeźbiarz Wojciech Fangor podczas wystawy swoich prac "RyAndrzej Rybczyński PAP sunki 1947 -1957" w Warszawie 11.06.2013 r roku

w 1922 r. w Warszawie. Malarstwa uczył się prywatnie u Felicjana Kowarskiego i Tadeusza Pruszkowskiego, w 1946 r. otrzymał zaocznie dyplom Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie.

Po śmierci Stalina Fangor zrezygnował z socrealistycznej konwencji. W latach 1953-61 pracował w Zakładach ArtystycznoBadawczych warszawskiej ASP. Ta awangardowa pracownia, działająca w ramach Wydziału Architektury Wnętrz, opracowywała w okresie realizmu socjalistycznego nowatorskie projekty architektoniczne, wnętrzarskie i wzornictwa przemysłowego.

Fangor pracował m.in. nad zespołem sportowym "Warszawianka" i wnętrzami dworca Warszawa-Śródmieście.

Jako autor ponad 100 plakatów współtworzył polską szkołę plakatu, która w latach 60. zdobyła międzynarodowy rozgłos.

W 1958 r. w Salonie Nowej Kultury w Warszawie zaprezen-

tował słynną wystawę "Studium przestrzeni". Był to wynik kilkuletniej współpracy z architektem Stanisławem Zamecznikiem, który zainspirował Fangora do traktowania przestrzeni jako artystycznej materii.

W 1961 r. Fangor wyjechał z Polski do Berlina Zachodniego, potem do Anglii. W 1966 r. zamieszkał w USA. W 1965 r. jego iluzjonistyczne obrazy trafiły na wystawę "The Responsive Eye" ("Reagujące oko") w Museum of Modern Art w Nowym Jorku.

Ekspozycja stanowiła manifest opt-artu, awangardowego kierunku w sztuce oddziaływującej na wzrok widza za pomocą złudzeń optycznych i efektów świetlnych.

W 1970 r. dzieła Fangora, jako jedynego polskiego artysty w historii, zostały pokazane na monograficznej wystawie w Muzeum Solomona Guggenheima w Nowym Jorku.

6 listopada – Zaduszki Jazzowe Znany jazzman Paweł Pacanowski wystąpi z przyjaciółmi muzykami w koncercie zaduszkowym. Godz. 19.00, Sweet Breeze Café, 20 Polonia Ave., Brampton. Bilety i informacje: 905-452-1331.

15 listopada - Duma i Radość Koncert z okazji Święta Niepodległości z udziałem Novi Singers, Toronto Sinfonietta i solistów. Godz. 16.00, Lakeshore Auditorium, Humber College, 3199 Lake Shore Blvd. West, wstęp - 20-30 dol.

14-28 listopada - European Film Festival Doroczny festiwal filmowy reprezentujący kinematografie wszystkich krajów członkowskich Unii Europejskiej. Polska będzie reprezentowana przez film w reż. Malgorzaty Szumowskiej “Body” (Ciało) - pokaz w piątek 27 listopada o godz. 20.30, The Royal Cinema. Festiwalowy program: eutorontofilmfest.ca. Wszystkie projekcje w The Royal Cinema, 608 College St, wstęp wolny.

11-15 listopada - EKRAN 2015 7. festiwal polskch filmów w Toronto. Projekcje w Revue Cinema, Roncesvalles Avenue. O programie więcej na str. 9 cz. II. Info I rezerwacja biletów: www.ekran.ca" www.ekran.ca lub pod numerem telefonu 4165255 7266.

Prosimy o informacje o organizowanych imprezach i wydarzeniach kulturalnych pod nr. tel. (416) 262-0610 lub e-mailem mbonikowska@gazetagazeta.com

Gazeta 44, 30 października - 5 listopada 2015

www.gazetagazeta.com

strona 1

CIEKAWOSTKI

Ale Numer

Gadżety PRL-u

Gadżety PRL-u? Nie było ich wiele, ale jednak... Dzisiaj mogą trochę śmieszyć, ale wtedy powalały nowoczesnością. Choćby "samoczynnie" otwierające się drzwi na Dworcu Centralnym w Warszawie albo automaty serwujące kanapki i papierosy. Zainstalowanie pierwszych w Warszawie "samoczynnie" otwierających się To cykl, w którym przedstawiamy różne ciekawostki i sensacyj- drzwi było sensacją. Wbrew pone doniesienia z wielu dziedzin - medycyny, techniki, życia celebry- głoskom drzwi nie otwierała fotów, trendów światowych, sportu, kultury, mody, kulinariów, moto- tokomórka, ale nowatorski wówczas mechanizm reagujący na ryzacji i wielu innych.

Wegetarianizm to dieta dla osób świadomych Na wegetarianizm wiele osób przechodzi nie tylko z pobudek czysto ideologicznych. Nieumiejętne podejście do diety może przyczynić się do tycia, bo - jak mówi PAP Life dietetyk Magdalena Makarowska - "większość osób wykluczając z diety mięso zamienia je na potrawy mączne".

PAP Life: Jakie najważniejsze korzyści płyną z diety wegetariańskiej?

Magdalena Makarowska: Dieta bezmięsna otwiera przed nami całą gamę produktów, których do tej pory w naszym menu nie było.

Wykluczając mięso i jego przetwory warto zastąpić je roślinnymi źródłami białka takimi jak kasza quinoa, amarantus, tofu, ciecierzyca czy soczewica. Dzięki takim modyfikacjom pozbywamy się tłuszczy nasyconych z codziennej diety, eliminujemy w ten sposób ryzyko wielu chorób cywilizacyjnych tj. nadciśnienie, wysoki cholesterol, miażdżyca, cukrzyca i wiele innych.

PAP Life: Dlaczego na diecie wegetariańskiej można schudnąć?

M.M.: Właśnie dzięki temu, że dieta opiera się na produktach pochodzenia roślinnego, zawiera dużo wartości odżywczych, witamin, minerałów, włókna roślinnego, antyoksydantów i barwników roślinnych zapewnia organizmowi mniej kalorii w lepszej jakościowo formie. Prawidłowo skomponowane wegetariańskie menu musi być oparte nie tylko na węglowodanach typu kasze, ryże czy razowe makarony. Powinno obfitować głownie w warzywa, owoce i rośliny strączkowe.

Główną przyczyną tycia na diecie wege jest fakt, że niestety większość osób wykluczając z diety mięso zamienia je na potrawy mączne, które w nadmiarze zwiększają bilans energetyczny diety i mimo, że są to produkty pełnoziarniste i potencjalnie zdrowe, to niestety tuczące.

PAP Life: Czy rezygnując z jedzenia mięsa i produktów pochodzenie zwierzęcego, poza utratą wagi, można zaobserwować poprawienie się kondycji cery?

M.M.: Wykluczenie z diety pro-

duktów pochodzenia zwierzęcego wiąże się z silnym efektem oczyszczenia organizmu z toksyn. Zapominamy o tym, że mięso na każdym etapie produkcji od okresu wzrostu do procesu przetwarzania go na wędliny, kotlety i inne wyroby - jest faszerowane antybiotykami, hormonami wzrostu i rakotwórczymi substancjami chemicznymi. Uszkadzają one komórki naszego organizmu, przyspieszają procesy starzenia i doprowadzają do wielu chorób. Wykluczenie z diety tego zagrożenia przyczynia się do regeneracji komórek wątroby oraz całego organizmu, poprawy kondycji skóry, włosów i paznokci, a przede wszystkim polepszenia naszego samopoczucia.

PAP Life: Czy warto przejść na dietę bezmięsną, jeśli nie robimy tego z czysto ideologicznych pobudek?

M.M.: Uważam, że każdy z nas powinien kierować się swoimi własnymi odczuciami w stosunku do rodzaju stosowanej diety.

Odradzam wręcz odchodzenie od niej na siłę, bo często zabranie sobie tego składnika wbrew woli organizmu przyniesie więcej szkody niż pożytku. Znam "wegetarian" i "wegan", którym cieknie ślinka na widok schabowego, a to chyba nie o to chodzi.

Namawiam jednak do urozmaicenia swojej diety i spróbowania alternatywnego sposobu odżywiania, który pozwoli przekonać się na własnej skórze, czy to nam służy, czy też nie.

PAP Life: Jednym z błędów osób przechodzących na wegetarianizm jest zaniedbanie kwestii zastąpienia mięsa innymi składnikami, które pomogłyby uzupełnić pewne niedobory. Dlaczego tak ważne przy rezygnacji z mięsa jest zastąpienie go innymi składnikami?

M.M.: Jeśli zrobimy ten błąd i

wykluczymy z diety mięso nie zastępując go roślinnymi odpowiednikami, możemy doprowadzić do niedoborów pokarmowych, anemii czy wręcz osłabienia organizmu. Wegetarianizm czy weganizm to dieta dla osób świadomych zdrowego i mądrego odżywiania.

Magdalena Makarowska - biotechnolog, dietetyk, autorka książek-poradników o odchudzaniu.

Premiera najnowszej "Vege na diecie" 29 października.

Rozmawiała: Paulina Persa

ciężar ludzkiego ciała. Drzwi testowały na dworcu nie tylko całe grupy przejezdnych. Trafiły do pop kultury za sprawą pierwszego odcinka kultowego później serialu "07 zgłoś się" zatytułowanego "Major opóźnia akcję".

Ukończony w 1975 roku Centralny był zresztą kopalnią nowinek. To tu po raz pierwszy zainstalowano taśmociągi do automatycznego usuwania brudnych naczyń z baru na antresoli. Można też było skorzystać z pierwszych w Polsce chodników ruchomych na pochylniach i pierwszych schodów ruchomych... nie pochodzących z ZSRR. Na Dworcu znalazła się też instalacja nowoczesnych elektronicznych zegarów z podświetleniem i centralnym sterowaniem pochodzących z Włoch.

Dziś może to się wydawać nieco śmieszne, ale wówczas powalało nowoczesnością, wręcz czuło się, że Zachód jest na wyciągnięcie ręki...

Podobne uczucia budziły automaty z kanapkami, słodyczami i papierosami zainstalowane przy Domach Towarowych Centrum.

To była rewolucja. Początkowo oglądane nieufnie i niechętnie używane. Wrzucić czy nie pięć, dziesięć złotych? A może nie

odda? I towaru nie wyda? Ale potrzeba przeważyła.

Potrzeba papierosów przede wszystkim. Sklepy były wówczas czynne do godz. 19 (co najwyżej do 20), stacje benzynowe handlowały tylko paliwem, a w knajpach paczka papierosów, najczęściej zagranicznych, kosztowała bajońską sumę... Więc papierosy kupowało się w automatach.

Szybko też zaczęto korzystać z serwowanego w automatach menu: kanapeczka z żółtym serem, kanapeczka z wędlinką, coca-cola. Jak smakowało? Nieważne, choć najczęściej w ogóle pozbawione było smaku. Ale ten szyk przy kupowaniu...

Jednak czy to żółty ser się skończył, czy wędlinki zabrakło, ale szybko oferta kulinarna skurczyła się do praktycznie zera.

Ostały się papierosy, ale w wyniku coraz brutalniejszego obchodzenia się z wynalazkami XX wieku, automaty coraz częściej były uszkodzone, nieczynne, aż któregoś dnia po prostu zniknęły. Powróciły po latach. Ale to już całkiem inna historia...

Na Podkarpaciu można już kupować zarejestrowane produkty regionalne Podkarpacie, jako pierwsze w Polsce, zarejestrowało 200. wyrobów na ministerialnej Liście Produktów Tradycyjnych. Jednak dotychczas większości z nich nie można było kupić w sklepach.

Teraz część z tych smakołyków trafiła do jednej z sieci spożywczych w regionie.

"W sklepach uruchomiona została specjalnie oznakowana Półka Podkarpackie Smaki z regionalną żywnością. W sumie znalazły się na niej 54 produkty tradycyjne, ekologiczne i regionalne" - zachęca do degustacji znany rzeszowski smakosz Krzysztof Zieliński.Dodał, że dotychczas większość wyrobów zarejestrowanych na Liście Produktów Tradycyjnych można było spotkać i zakupić jedynie na okazjonalnych jarmarkach, festiwalach kulinarnych na stoiskach kół gospodyń wiejskich, przez co nie były ogólnodostępne i większość mieszkańców nie miała możliwości ich nawet spróbować. Regionalne przysmaki produkowane są, bowiem najczęściej przez rodzinne, małe lub średniej wielkości firmy, a takim jest bardzo trudno przebić się ze swoimi wyrobami na sklepowe półki tzw. sieciówek. Ponadto zakładów tych często nie stać na profesjonalny marketing, promocję lub dystrybucję na większą skalę.

"Stąd decyzja stworzenia Półki Podkarpackie Smaki, która oferować będzie tradycyjną, ekologiczną i regionalną żywność w całym województwie" - wyjaśnia ideę pomysłu Krzysztof Staszewski, prezes Stowarzyszenia "Pro Carpathia", które jest organizatorem przedsięwzięcia.

Teraz można wiele z tych rarytasów znaleźć w sklepach podkarpackiej sieci sklepów spożywczych. I tak w dziale mięsnym

znajdziemy wędliny czterech markowych producentów z regionu; w dziale pieczywo czekają tradycyjne chleby i ekologiczne ciastka. Są też przepyszne susze owocowe i warzywne, które świetnie sprawdzają się, jako przegryzki między posiłkami nie tuczą, a jakie zdrowe i smaczne. Są także herbaty, miody, sanockie oleje i soki owocowe.

Półkę z podkarpackimi rarytasami uruchomiono w ramach projektu Alpejsko-Karpacki Most Współpracy, finansowanego przez Szwajcarię. Każdy produkt ma naklejkę z logiem Podkarpackie.Organizatorzy zapewniają, że

z czasem asortyment będzie rozszerzany.Jacek Kałkun, zastępca dyrektora handlowego sieci sklepów spożywczych, w której znalazła się Półka Podkarpackie Smaki podkreśla, że ta sieć jest także firmą rodzimą, podkarpacką, "której szczególnie zależy na tym, aby klienci mieli dostęp do produktów wysokiej jakości, a jednocześnie wytworzonych w regionie, w którym mieszkają". A już w przyszłości podkarpackich produktów będą mogli skosztować mieszkańcy stolicy. Kałkun zapowiedział, że sieć już niedługo otworzy swój sklep w Warszawie.

Przetworzone mięso może powodować raka jelita grubego Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) uznała przetworzone mięso za jeden z najbardziej rakotwórczych czynników, równie szkodliwych, co palenie tytoniu i azbest. Informuje o tym na swojej stronie internetowej.

Taką decyzję podjęła należąca do WHO Międzynarodowa Agencja Badań nad Rakiem (IARC). Uznała ona, że przetworzone mięso, takie jak hot dogi, bekon i szynka, powinny znaleźć się w pierwszej grupie produktów lub substancji, co do których nie ma wątpliwości, że są rakotwórcze. Znajdują się w niej: palenie papierosów, azbest oraz spaliny emitowane przez silniki diesla.

Dr Kurt Straif z IARC wyjaśnia, że indywidualne ryzyko zachorowania na raka jelita grubego z powodu spożywania mięsa przetworzonego jest raczej niewielkie, jednak im więcej go konsumujemy, tym jest ono większe.

IARC za "prawdopodobnie" rakotwórcze uznała natomiast czerwone mięso: wołowinę, wie-

przowinę i jagnięcinę. Produkty te umieszczono w drugiej grupie, w której znajduje się m.in. glifosat, związek chemiczny wykorzystywany do produkcji herbicydów.

"Nie ma jeszcze wystarczających dowodów, żeby uznać czerwone mięso za rakotwórcze" podkreśla IARC. Agencja zwraca jednak uwagę, że zwiększa ono ryzyko zachorowania na raka jelita grubego i są podejrzenia, że może się przyczynić również do rozwoju raka trzustki oraz raka prostaty u mężczyzn. Źródło - PAP Life

strona 2

Gazeta 44, 30 października - 5 listopada 2015

www.gazetagazeta.com

ZDROWIE

Poczta zdrowia - Cykl wszystko dla zdrowia

Czy wiesz, jakie są sygnały ostrzegawcze raka pęcherza moczowego?

Szanowny Czytelniku, nowotwór to nieprawidłowy rozrost komórek w organizmie.

Rak pęcherza moczowego zaczyna się zazwyczaj rozwijać po jego wewnętrznej stronie.

Większość przypadków raka pęcherza wykrywa się wcześnie.

Komórki nowotworowe nie dają wtedy jeszcze przerzutów na inne narządy. Leczenie jest więc wysoce skuteczne.

Skąd jednak wiadomo, że cierpi się na raka pęcherza?

Niepokojący objaw nr 1: krew w moczu Krew w moczu może być objawem raka pęcherza moczowego: może być widoczna gołym okiem lub wykryta podczas rutynowych badań.

Wbrew pierwszym skojrzeniom: mocz nie jest wówczas jasnoczerwony, lecz raczej brązowawy albo tylko ciemniejszy niż zazwyczaj.

Nie należy jednak panikować: w większości przypadków krew w moczu pojawia się z innych przyczyn, takich jak zaburzenia czynności nerek lub innych procesów chorobowych w obrębie tych narządów oraz ich naczyń krwionośnych, czy też w związku z zażywaniem leków przeciwzakrzepowych.

Niepokojący objaw nr 2: zmiany odczuwane podczas oddawania moczu Większość problemów z pęcherzem wywodzi się z przyczyn innych niż rak. Jednakże rak pęcherza moczowego może dawać następujące objawy: silne parcie na mocz z niemożnością oddania moczu (zatrzymywanie moczu), częstsza potrzeba oddawania moczu, ból i problemy z oddawaniem moczu.

W takim przypadku lekarz może zlecić badania moczu i w razie potrzeby zabieg zwany cystoskopią.

Badanie to polega na wprowadzeniu do pęcherza moczowego kamery i ewentualnym pobraniu niewielkich wycinków tkanki, które bada się pod mikroskopem, aby stwierdzić obecność komórek nowotworowych. Zabieg taki nazywamy biopsją.

W przypadku komórek nowotworowych konieczne będzie przeprowadzenie dalszych badań (urografia, rezonans magnetyczny, tomografia komputerowa).

Zmniejsz ryzyko zachorowania na raka pęcherza moczowego Palacze są około cztery razy bardziej narażeni na raka pęcherza moczowego. Wydaje się to być powiązane z substancjami chemicznymi, które przedostają się do krwiobiegu przez płuca, następnie są filtrowane przez nerki i przedostają się do pęcherza moczowego. Niebezpieczne substancje chemiczne gromadzą się w pęcherzu moczowym, gdzie

macerują i uszkadzają komórki, które mogą zamienić się w komórki nowotworowe.

Dotyczy to niestety również wszystkich osób, które z lotnymi substancjami chemicznymi mają do czynienia w pracy. Substancje te mogą przedostawać się do płuc, a następnie do krwi tak samo jak dym papierosowy.

Szczególnie narażeni są: pracownicy zakładów przemysłu tekstylnego, gumowego, osoby pracujące przy produkcji tworzyw sztucznych i metalu, a także malarze i fryzjerzy.

Mężczyźni są trzy razy bardziej zagrożeni rakiem pęcherza moczowego niż kobiety, a 90% przypadków tego raka pojawia się po przekroczeniu 55. roku życia. U kobiet rak pęcherza moczowego występuje rzadziej, ponieważ jest wśród nich mniej palaczek.

Naturalny produkt, który zmniejsza ryzyko zachorowania na raka pęcherza moczowego Zgodnie z wynikami najnowszych badań, osoby, które spożywają dużo selenu, mają o 39% mniejsze ryzyko zachorowania na raka pęcherza moczowego.

Warto zauważyć, że selen pierwiastek śladowy, czyli taki, który w pożywieniu czy organizmie znajduje się w znikomych ilościach - zmniejsza również ryzyko zachorowania na raka piersi, gruczołu krokowego, płuca, skóry czy okrężnicy.

Wyniki badania przeprowadzonego w 1996 r. przez dr. Larry’ego Clarka z Uniwersytetu stanu Arizona sugerują, że zażywanie codzienne przez siedem lat 200 mikrogramów selenu może zmniejszyć ryzyko zachorowania na raka o 42% w porównaniu z placebo1.

Podczas tego badania przyjmowanie selenu wydawało się również zmniejszać ryzyko zachorowania na raka płuca w takim samym stopniu jak rzucenie palenia! (Oczywiście najlepiej jest jednocześnie przestać truć się papierosami).

Aby wyjaśnić te niezwykłe właściwości przeciwnowotworowe selenu, trzeba pamiętać, że selen jest wbudowywany do białek w postaci selenocysteiny tworząc selenobiałka (selenoproteiny). Są to ważne enzymy o właściwościach przeciwutle-

niających.

Selenoproteiny pomagają zapobiegać uszkodzeniom komórek spowodowanym przez wolne rodniki. Cząsteczki te wytwarzane są przez organizm podczas oddychania, przyczyniając się do rozwoju chorób przewlekłych, takich jak choroby nowotworowe i choroby układu sercowonaczyniowego2.

Selenoproteiny regulacją czynność tarczycy i odgrywają rolę w działaniu układu odpornościowego3. Mogą one: - działać jako antyoksydanty i stymulować układ odpornościowy; - regulować namnażanie się komórek oraz apoptozę (zaprogramowaną śmierć komórek); - naprawiać DNA w uszkodzonych komórkach; - hamować rozwój naczyń krwionośnych odżywiających guzy nowotworowe.

Selen aktywuje też peroksydazę glutationową, enzym pomagający wątrobie oczyszczać ciało ze szkodliwych substancji, chroniąc organizm przed rakiem.

Uwaga na dawkowanie!

Dobrych rzeczy nie wolno nadużywać: od 150 do 300 mikrogramów selenu na dobę nie stanowi zagrożenia dla osób dorosłych. Jednakże wyższe dawki mogą zwiększyć ryzyko zachorowania na cukrzycę, a selen może być nawet toksyczny (dla komórek).

Z tego powodu włącza się go w kompleksowe leczenie przeciwnowotworowe. Ma on zdolność zabijania komórek nowotworowych, ale nie wolno zażywać dużych dawek bez konsultacji z lekarzem, który jest świadomy, jakie to może mieć konsekwencje.

W przypadku zażywania selenu w ramach zapobiegania nowotworom należy przyjmować produkty wysokiej jakości w niskich dawkach (na przykład 200 mikrogramów na dobę).

Należy pamiętać, że niemal jedna czwarta Amerykanów w wieku ponad 40 lat zażywa już selen jako osobny suplement diety lub zawarty w preparatach multiwitaminowych w odpowiedzi na opublikowane wyniki badań opisujące jego pozytywny wpływ na różne rodzaje raka.

Produkty bogate w selen

W jaki sposób sprawdzić, czy w Twojej diecie jest wystarczająco dużo selenu? To dość trudne pytanie, bo zależy to od miejsca zamieszkania i pochodzenia żywności.

Najważniejsze produkty bogate w selen to: - orzechy brazylijskie (70-90 mikrogramów na orzech), - pieczarki i grzyby shiitake, - jaja z płynnym żółtkiem, - nasiona słonecznika i gorczycy.

Selen jest minerałem występującym w glebie. Nie wytwarzają go więc ani rośliny, ani zwierzęta (w tym kury!).

Osoby mieszkające na obszarach, na których gleba jest uboga w selen, najprawdopodobniej nie dostarczają organizmowi jego wystarczających ilości.

Problem ten jest powszechny w Rosji, Chinach i niektórych regionach Stanów Zjednoczonych, ale rzadszy w Europie, nawet pomimo zubożenia gleb przez intensywne uprawy. Nie potrzebują go więc dzieci ani zdrowi dorośli.

Większość przypadków niedoborów selenu u Europejczyków jest związana z zaburzeniami układu trawiennego, takimi jak choroba LeśniowskiegoCrohna lub też jest konsekwencją zabiegów resekcji części żołądka.

Na koniec…

Nie zapominaj, że to podstawowe zalecenia dotyczące trybu życia najbardziej zmniejszają ryzyko znalezienia się pewnego dnia na oddziale onkologicznym, ze wszystkimi problemami spowodowanymi nie tylko przez samą chorobę, ale także straszliwe metody leczenia, które stosuje się obecnie w medycynie (chemoterapia, radioterapia).

Najlepiej zacznij od unikania nadmiaru fruktozy, produktów zbożowych i ziemniaków, które przyczyniają się do powstawania efektu jo-jo związanego ze stężeniem insuliny i leptyny, tworząc środowisko sprzyjające stanom zapalnym i nowotworom.

Upewnij się, że nawet w środku zimy masz optymalne stężenie witaminy D, czyli od 50 do 70 ng/ml (w tym celu potrzebne jest zrobienie badania krwi) i zażywaj codziennie dostosowany suplement diety (zazwyczaj od 1000 do 2000 j.m. na dobę).

Zażywaj również magnez.

Jak zawsze wybieraj produkty bogate w magnez (zielone warzywa, orzechy brazylijskie, włoskie, laskowe, migdały, kakao, spirulinę, niektóre wody mineralne z dużą zawartością magnezu), ale możesz także stosować suplementy diety z dobrze przyswajalnym magnezem (maleinian magnezu, L-treoninian magnezu, cytrynian magnezu i glicerofosforan magnezu).

Zwiększ ilość kwasów tłuszczowych omega-3 w diecie (tłuste ryby i jaja wzbogacone omega-3); dbaj o właściwy stosunek kwasów omega-6 do omega-3,

który powinien wynosić od 5:1 do 1:1.

• Koniecznie jedz warzywa i owoce we wszystkich kolorach, szczególnie w tych intensywnych (czerwony, fioletowy lub niebieskoczarny, zielony, pomarańczowy itp.), aby dostarczać organizmowi antyoksydantów. Mam tu na myśli borówki, czarne porzeczki, maliny, kakao, karczochy, wiśnie, paprykę itp.

• Jedz dużo świeżych ekologicznych warzyw, szczególnie z rodziny krzyżowych, czyli między innymi rzodkiew, rzeżuchę i brokuły. Lepiej nie gotuj ich w wysokiej temperaturze ani nie grilluj czy smaż, tylko blanszuj i gotuj na parze.

• Unikaj toksyn i zanieczyszczeń znajdujących się w powietrzu, którym oddychasz, w tym w domu, ograniczając stosowanie lakierów, klejów, odświeżaczy powietrza, tworzyw sztucznych, chemicznych kosmetyków, sztucznych perfum i dymu papierosowego.

• Zmniejsz ekspozycję na działanie fal elektromagnetycznych, w szczególności Wi-Fi oraz podłączonych telefonów, tabletów i innych urządzeń elektronicznych.

• Zmniejsz poziom stresu, nawet jeśli wiąże się to z wprowadzeniem znacznych zmian w życiu (przeprowadzka, zmiana zawodu).

• Regularnie uprawiaj ćwiczenia fizyczne, w miarę możliwości na świeżym powietrzu. Codziennie ćwicz przez co najmniej 30 minut do momentu, kiedy zaczniesz się pocić.

• Zrób wszystko, aby lepiej spać; wspominałem już kiedyś o tym ważnym elemencie składowym szczęśliwego i zdrowego życia.

Zdrowia życzę, Jean-Marc Dupuis Zapraszam do śledzenia Poczty Zdrowia na Twitterze: https://twitter.com/PocztaZdrowia i na Facebooku: www.facebook.com/PocztaZdrowia

********** Źródła: 1) Effects of Selenuim supplementation for cancer prevention in patients with carcinoma of the skin; http://www.cypressingredients.com/matrix/Studies_JAMA_selenoexcell.pdf 2) Goldhaber SB. Trace element risk assessment: essentiality vs. toxicity. Regulatory Toxicology and Pharmacology. 2003; 38:232-42.

Combs GF, Jr and Gray WP. Chemopreventive agents: Selenium. Pharmacol Ther 1998; 79:179-92.

3) McKenzie RC, Rafferty TS, Beckett GJ. Selenium: an essential element for immune function. Immunol Today 1998;19:342-5.

Levander OA. Nutrition and newly emerging viral diseases: An overview. J Nutr 1997;127: 948S-50S. Arthur JR. The role of selenium in thyroid hormone metabolism. Can J Physiol Pharmacol 1991;69:1648-52.

Corvilain B, Contempre B, Longombe AO, Goyens P, Gervy-Decoster C, Lamy F, Vanderpas JB, Dumont JE. Selenium and the thyroid: How the relationship was established. Am J Clin Nutr 1993;57 (2 Suppl): 244S-8S.

www.gazetagazeta.com

Gazeta 44, 30 października - 5 listopada 2015

Domowe ciekawostki

strona 3

Imigracja do Kanady - "Ask Isabella"

Co działa na sprzedaż nieruchomości? Nowe wymagania wobec obywateli in spe Oczywiście, reklama jest ważna przy sprzedaży lecz nie zawsze wszystkie metody są dobre.

Wielu sprzedających niekoniecznie kładzie nacisk na istotną reklamę i czasem niepotrzebnie naciska agenta, by wykorzystał mało skuteczne metody.

Metody, które działają: MLS Kiedy nieruchomość wystawiona jest na sprzedaż, jedną z najskuteczniejszych i obowiązkowych metod jest wstawienie domu/mieszkania na system MLS. Jest to wewnętrzny system reklamy na internecie dla wszystkich agentów w kraju. Proces ten automatycznie wstawia nieruchomość na wiele innych stron internetowych dostępnych dla każdej osoby prywatnej włączając w to "public MLS". Najwięcej poszukujących nieruchomości samodzielnie wchodzi właśnie na ten system.

Trzeba zwrócić uwagę na prawidłowy i kuszący opis nieruchomości oraz ładne i atrakcyjne zdjęcia. Szukający będą wybierać wszystkie ogłoszenia ze zdjęciami jako pierwsze.

Networking Każdy agent ma własne metody "networkingu". Między innymi należy do tego ogłaszanie nowego listingu w swoim biurze, powiadamianie sieci swoich klientów czyli ludzi najbardziej zainteresowanych akurat taką nieruchomością, informowanie znajomych agentów z innych firm oraz wstawianie ogłoszeń na strony internetowe typowo zajmujące się takim rodzajem nieruchomości np. farmy lub sklepy.

Metody średnio skuteczne Zaliczyłbym do nich znak przed domem, ogłoszenia w lokalnych miejscach publicznych oraz ulotki. Najatrakcyjniejszą formą wśród powyższych jest

znak przed nieruchomością. Dotyczy tylko domów jakkolwiek przyciąga lokalnych potencjalnych kupców. Nie jest to metoda super atrakcyjna ze względu na mały zasięg ale bardzo polecana.

Ogłoszenia w lokalnych miejscach publicznych lub w gazecie przeważnie nie dają dużego efektu. To samo dotyczy ulotek, które nie pracują bezpośrednio dla sprzedawanej nieruchomości ale bardziej dla samego agenta.

Metody reklamy z małym efektem Tak się dziwnie składa, że czasem sprzedający akurat uwielbiają te metody ponieważ są one bardzo widoczne dla nich samych lecz tak naprawdę agenci wiedzą, że są one tylko dla sprzedających po to aby mieli wrażenie że coś się dzieje wokół ich nieruchomości.

Należą do nich męczące open houses i reklamy w prowincjonalnych lub nawet krajowych gazetach.

Open house jest to marketing typowo pod klienta - sprzedawcę, tylko czasami przynoszący efekt.

Ogłoszenia w krajowych gazetach po prostu nie działają.

Każdy agent stosuje inną metodę reklamy jednak do najbardziej skutecznych zaliczyłbym właśnie MLS, Networking, lokalne ogłoszenia i znak w przypadku domów.

Jacek Hauke 416-827-2614 jhauke@trebnet.com; www.jackhauke.com

Otrzymanie obywatelstwa kanadyjskiego jeszcze cztery czy pięć lat temu było jedną z najprostszych spraw - trzeba było bardzo szczegółowo wypełnić formularz, i choć wprawdzie w wielu przypadkach cała procedura trwała kilkanaście miesięcy lub nawet do 2 lat, w końcu człowiek wołany był na stosunkowo nietrudny egzamin (wystarczyło porządnie przeczytać cienką książeczkę otrzymywaną pocztą, oraz poszperać trochę w internecie na temat obecnych partii politycznych i tym podobnych informacji na bieżące w Kanadzie tematy), a wkrótce potem następowała uroczysta przysięga oraz wręczenie karty obywatelstwa oraz świadectwa.

Czasy się zmieniają, również politycznie - i teraz wcale nie tak łatwo obywatelstwo kanadyjskie otrzymać. Nie mówiąc o tym, że już nie otrzymuje się karty obywatelstwa, tylko dużą płachtę świadectwo. W ostatnich latach (i nawet miesiącach) nastąpiły bardzo poważne zmiany w procedurach otrzymywania kanadyjskiego obywatelstwa, o czym już niejednokrotnie pisałam. Jedną z najbardziej drastycznych zmian (dyskwalifikuje bowiem wiele osób) jest konieczność udowodnienia, że mówi i pisze się dość dobrze (bez problemów) w języku angielskim lub francuskim.

Wszyscy kandydaci na obywateli kanadyjskich poniżej 65. roku życia muszą zdać egzamin.

Od 1 lutego 2012 nie otrzymuje się też karty obywatelstwa.

Pamiętacie Państwo oprawione w plastik karty wielkości np. prawa jazdy i kart kredytowych, z naszym zdjęciem? Otóż te karty są już przeżytkiem, zabytkiem... są pamiątką po dawnych czasach.

Od długiego czasu mówiło się o wymianie starych kart - zgodnie z nowoczesną technologią.

Myśleliśmy, że w zamian wydawane będą karty obywatelstwa wyglądające jak np. prawo jazdy czy karty kredytowe z chipem ale nie, tak się nie stało. Jeszcze

Wybitna artystka Tamara Jaworska nie żyje 29 października, o godz, 11.00 zmarła w wieku 97 lat Tamara Jaworska, wybitna artystka w dziedzinie tkaniny, zdobywczyni wielu prestiżowych nagród, odznaczona Order of Canada.

Odeszła po krótkiej chorobie.

Pożegnanie artystki odbędzie się w sobotę 31 października w Funeral Home R.S. Kane, 6150 Yonge Street.

Wizytacja od godz. 14.00, nabożeństwo pożegnalne o godz.

15.00, po którym odbędzie się recepcja. Życzeniem rodziny jest by zamiast kwiatów składać donacje na Sunnybrook Hospital Foundation (Sunybrook.ca) Pogrążona w bólu rodzina ••• Najserdeczniejsze wyrazy współczucia Mężowi Zmarłej Tadeuszowi Jaworskiemu i Rodzinie oraz wszystkim przyjaciołom, uczniom i miłośnikom sztuInteresująca historia gangstera, który zmienił szefa. ki Tamary Jaworskiej Spotkanie odbędzie się 8 listopada (niedziela) o godzinie 18.00 Małgorzata P. Bonikowska i przy 2095 Ottawa Str. w WINDSOR Tel. 519-252-5552 Wstęp wolny Redakcja “Gazety”

Spotkanie z Piotrem Stępniakiem z Polski w Windsor

dzwonią do mnie Państwo zdziwieni, że upłynęło już trochę czasu od przysięgi, a ciągle nie mają karty obywatelstwa - oto wyjaśnienie.

Również otrzymuję zapytania, dlaczego składający wniosek o obywatelstwo kanadyjskie otrzymał kilkustronicowy kwestionariusz do wypełnienia - kwestionariusz, który w szczegółach każe wyjaśnić swoje podróże poza Kanadę przez ostatnie wiele lat, a wnioskodawca albo nie wyjeżdżał, albo właśnie podróżuje bez przerwy (np. jako kierowca trucka). I co tu robić?

Po pierwsze po co ten kwestionariusz (połowy informacji już się nie pamięta), a po drugie - jak sobie przypomnieć pięćdziesiąt przekroczeń granicy kanadyjskiej? Po trzecie - dają tylko 60 dni na odesłanie kwestionariusza, a po czwarte: jak można w ogóle uniknąć koszmaru wypełniania i przypominania sobie tego, co jest niemożliwe do przypomnienia?

Zacznę może od końca: nie jest możliwe uniknięcie wypełnienia kwestionariusza - kto go dostał musi zastosować się do instrukcji. Termin 60 dni nie jest ostateczny - można (a nawet trzeba) go przedłużyć, aby mieć wystarczająco czasu na przygotowanie kwestionariusza do perfekcji! Rekordy przekraczania granicy (a na pewno wiele lub większość z nich) można zamówić z Canada Border Services Agency (CBSA). Jak sobie przypomnieć? Jak najlepiej i najdokładniej, albo może być odmowa. Bardzo często pieczątki można znaleźć w paszporcie - np. pieczątki wjazdu do Kanady, albo wyjazdu z innego kraju. Może zamawialiśmy bilety przez internet i ciągle mamy e-mail ze szczegółami wycieczki na Kubę? Może pamiętamy, przez jakie biuro podróży kupowaliśmy bilety - trzeba wykonać telefon do agenta

albo biura podróży. W wielu przypadkach odnalezienie informacji i przygotowanie dokumentacji może zająć długi czas - proszę go nie żałować. Niejednokrotnie pytają mnie Państwo: tych dokumentów jest tak dużo, że trzeba by wysłać cały karton do Immigration! Tak jest, zgadzam się, tak właśnie trzeba zrobić, jeśli chce się udowodnić to, o co się pytają.

Jedno jest pewne: jeżeli dostaną Państwo ten kwestionariusz, który nazywa się Residency Questionnaire - radzę potraktować go bardzo poważnie i solidnie przygotować informacje... i dokumenty, o które proszą, bowiem inaczej - będzie odmowa.

Zadajecie mi Państwo dużo pytań - na wszystkie odpisuję, aczkolwiek czasami nie jestem w stanie odpisać od razu. Proszę też dzwonić - często szybką odpowiedź można uzyskać przez telefon. Na wszystkie telefony z wewnątrz Kanady oddzwaniam.

Izabela Kowalewska IZABELA KOWALEWSKA JEST CZŁONKIEM IMMIGRATION CONSULTANTS OF CANADA REGULATORY COUNCIL (ICCRC) CANADIAN ASSOCIATION OF PROFESSIONAL IMMIGRATION CONSULTANTS (CAPIC).

Zapraszam wszystkich zainteresowanych sprawami imigracyjnymi Kanady do zadawania pytań.

Można do mnie dzwonić do biura: 416-604-3325, lub przesłać e-mail: e-immigration@bellnet.ca.

Adres biura znajdą Państwo w ogłoszeniu na stronie 28.

Polish-Jewish Heritage Foundation zaprasza na szereg imprez dotyczących polsko-żydowskich kwestii w ramach odbywającego się w dniach 2-9 listopada"35. Holocaust Education Week. Info: www.pjhftoronto.ca.

strona 4

Gazeta 44, 30 października - 5 listopada 2015

www.gazetagazeta.com

LISTY DO REDAKCJI

Re: Jest śledztwo ws. słów Jana T. Grossa Stefan Zgliczyński w swojej pionierskiej książce "Jak Polacy Niemcom Żydów mordować pomagali", wydanej w roku 2013 twierdzi to samo i wcześniej niż Jan T. Gross.

Bolesne prawdy najwygodniej zaprzeczać, miast mierzyć się z nimi i zmieniać się na lepszych.

Mirosław Tryczyk w swojej bardzo odważnej książce, która ma ukazać się w październiku 2015, pisze o bardzo wielu pogromach na Żydach, na Podlasiu w czasie wojny, wzmacniając tym samym twierdzenia i Grossa i Zgliczyńskiego. Można przypuszczać, że pozostałe regiony bogobojnej Polski, niezgodnie z podstawowym, biblijnym prawem moralności - były z zasady mniej lub więcej mordercze dla Żydów.

Wyjątkom od tej reguły - Sprawiedliwym Wśród Narodów Świata - na miejscu Papieża nadałbym status ŚWIĘTYCH!!!

Et ••• Re: Muzeum Narodowe w Warszawie udostępniło swoje zbiory w internecie Brawo dla muzeum, że tyle naszych wspaniałych polskich zbiorów ludzie z całego świata będą mogli zobaczyć w internecie. Może wreszcie mniej będą gadać na naszą kochaną Ojczyznę! Warto też zaglądać na stronę Wszechnica. Mają tam ciekawe wykłady towarzyszące wystawom robionym przez muzeum http://wszechnica.org.pl/11/160/ muzeum_narodowe_w_warszawie Włodek ••• Re: Wybory parlamentarne w Polsce Apeluję abyście Państwo nie głosowali! Dlaczego pytacie? Bo nie żyjecie w Polsce!!!

Ja też mieszkałem w Kanadzie przez ponad 20 lat! Obecnie mieszkam w Polsce od 5. Jest to Państwo absurdu jak wiecie i dużo musi się jeszcze zmienić, ale to nie wy tu mieszkacie, i to nie wy będziecie ponosić konsekwencji wyboru na własnej skórze! Dajcie głosować tym ludziom co płacą podatki w tym kraju, bo proszę mi uwierzyć, że będąc tutaj zapłaciłem więcej podatków niż za całego mojego życia w Kanadzie.

Pozdrawiam.

Robert ••• Re: Cios dla konserwatystów Obaj panowie z polskim rodowodem niczym szczególnym się nie wyróżnili, no może pan Opitz procesem z B.Wrześniewskim, a pan Lizoń kilkoma fotografiami (między innymi z Donkiem, nie wiem po co, mógł wtedy np. zachorować taktycznie), dniem JPII, ale już w Mississauga nie udało mu się przekonać multikulti majora (też ponoć z polskimi

korzeniami, tylko przed głosowaniem) do wciągnięcia flagi papieskiej i polskiej, załatwił parę centów na Centrum i to właściwie wszystko. To za mało. Ludzie chcą zmiany. Mr Harper to człowiek wielkiego businessu. Szaraczków ma w szarym końcu. Jak na razie wszystko bez zmian.

Tylko patrzeć jak padnie propozycja wprowadzenia jakiejś odmiany szariatu, patrząc na geografię posłów. Niedługo będziemy musieli być bardziej "elastyczni". Różnica 10.000 głosów na korzyść Mr Fonseca to bardzo bardzo dużo.

Pożyjemy, zobaczymy.

Edekzfabrykikredek ••• Re: Patriotyzm po polsku Ma Pan świętą rację. Pomniki stawia się, albo chce się stawiać osobom, które właściwie niczym szczególnym nie zasłużyły się, a "prawdziwi Polacy" zawłaszczają sobie wyłączność do patriotyzmu.

Natomiast kibole stadionowi pasowani są przez jedną stronę polityczną na patriotów. Widocznie oni uczciwie wierzą, że każdy o korzeniach nie czysto polskich, to śmiertelny wróg i dlatego ich ksenofobiczne i antysemickie okrzyki i transparenty stanowią integralną część tego swoiście pojętego "patriotyzmu".

Jeszcze jedno: Jedne narody mają skłonność do wygłaszania płomiennych haseł o patriotyzmie, celebrowania swojej szczególności, rozczulania się nad swoimi wszystkimi porażkami i moralnymi zwycięstwami i im ta ideologia pomaga w trwaniu.

Inne narody mniej krzyczą o patriotyzmie, a więcej pracują nad dobrobytem państwowym, skupiają się na pracy organicznej, starają się budować WSPÓLNE dobro. Pytanie: czy te narody są mniej patriotyczne? Wielu Polaków emigruje właśnie do krajów, w których taka atmosfera jest dominująca.

Witold Liliental Za śpiewanie "ojczyznę wolną racz nam zwrócić Panie" odpowiedzialni byli gospodarze świątyń, czyli księża - przecież to oni decydują co jest, a co nie jest akceptowalne w kościołach. Powinni byli wytłumaczyć ludziom, aby tak nie śpiewali, ale przecież oni sami są i byli zwolennikami "prawdziwego polactwa". Nikt nie ma wyłączności na patriotyzm jest wiele różnych jego form i wyrazów. Ten dominujący obecnie w Polsce zdecydowanie mi nie odpowiada…

Eleonora ••• Re: Nie zostało nam nic Pani Danuto!

Niezwykle przykro czyta się pani felietony. Jest pani niezwykle uprzedzona do jedynej sprawiedliwej partii PiS-u. Skąd się bierze u pani ta nienawiść? Może pani pochodzi z komunistycznej rodziny, może ktoś ze znajomych

był zomowcem a może pani za to płacą? Takie uprzedzenia do partii, która może odmienić Polskę na lepsze, zakończyć politykę przekrętów, złodziejstwa oraz zubożenia kraju są u pani odwrotnością rozumowania zmian na lepsze. Nie lubi pani Kaczyńskiego, Macierewicza a nawet pierwszego demokratycznie i sprawiedliwie wybranego prezydenta RP, który na każdym kroku pokazuje swoją klasę. Nie cierpi pani opozycji w rozumowaniu katastrofy (zamachu) smoleńskiej. Dziwię się bardzo i tak naprawdę żałuję za to, że nikt z pani rodziny nie poległ tam w szczątkach samolotu. Może to jest okrutne stwierdzenie ale jak do pani płytkiego rozumowania w tym zakresie w końcu dotrzeć? Może ten jad będzie trochę mniejszy jak pozna pani wyniki wyborów i zauważy jakie polskie społeczeństwo jest zdesperowane i widzi potrzebę ekstremalnych zmian.

Razem z panem Lichentahlem (chyba zły spelling) tworzą państwo duet, którym jako Polak się naprawdę wstydzę. Nie znam Was osobiście ale tak komunistycznego duetu na emigracji jeszcze nie spotkałem. Szefowa Waszej gazety zmieniła jej kurs w przeciwieństwie do pana Beltza i jestem tym faktem bardzo rozczarowany. Kupuję gazetę tylko dla krzyżówki a czasami coś tam przeczytam dla upewnienia czy trend ideologiczny uległ chociaż częściowej zmianie. Życzę powodzenia i tego, żeby pani wreszcie zrozumiała, że emigranci nie są tak naiwni jak pani rozumuje.

Bogdan z Windsor Szanowny Panie Bogdanie z Windsor, Dobrze sprawdzać chociaż nazwiska, jeśli się nimi operuje.

BELZ, LILIENTAL, etc.

Przykro, że tak bardzo binarnie widzi Pan świat - takie uproszczenia to dopiero płytkie postrzeganie świata! Jak ktoś ma poglądy any-PIS to musi być komunistą??? No przecież to nonsens.

Czy Pan po prostu nie może pojąć, że są różne opcje polityczne, nie wszystkie zgodne z Pana preferencjami? Słyszał Pan kiedyś o demokracji, o pluralizmie? Skoro Pan tak cierpi z powodu satyrycznych felietonów pani Owczarz Kowal, polecam pełną prawdziwego "hejtu" publicystykę mediów pro-PISowskich (Pana tekst jest także dobrym przykładem - nieładne te takie insynuacje, że ktoś jest z komunistycznej rodziny czy przyjaźni się z zomowcami). Nie przewidujemy zmiany jeśli chodzi o naszą linię - nie tyle polityczną, ile ideologiczną, opowiadającą się za pewnymi wartościami. Ma Pan na rynku "prasy" polonijnej wiele pozycji bliższych Pana poglądom.

Cieszymy się, że nasze krzyżówki Pan lubi.

Małgorzata P. Bonikowska Ponieważ domyślam się, że o mnie chodziło, muszę się odezwać. Mogę tylko wyrazić zdziwienie, że ktoś, popierający partię PiS, a więc deklarujący przywiązanie do wartości chrześcijańskich, może żałować, że ktoś z rodziny autorki felietonu (a zresztą ktokolwiek) nie zginął w tragicznym wypadku pod Smoleńskiem. Chrystus nauczał, że nawet nieprzyjaciół należy miłować, a Pan widocznie za nieprzyjacie-

la ma kogoś, kto w demokratycznym systemie ma inne poglądy.

Pisze Pan również, że autorka nie lubi pierwszego demokratycznie wybranego prezydenta RP. Pierwszym był Lech Wałęsa, wszyscy inni kolejni też byli demokratycznie wybrani. Jednych lubili, lub lubią jedni, innych drudzy. Takie są realia demokracji.

Co do zarzucania mnie sympatii prokomunistycznych, mogę do tego podejść tylko z politowaniem, ponieważ mam poważne i realne osobiste powody, by do tego zbrodniczego systemu podchodzić z odrazą i często na łamach "Gazety" te powody wyrażałem.

Witold Liliental Szanowny Panie!

Treść Pańskiego listu przywołała w mej pamięci pewien tyleż zdumiewający, co absurdalny incydent. Otóż program "Sędzia Anna Maria Wesołowska" został ukarany "za rozpowszechnianie treści pełnych przykładów patologicznych zachowań, wulgaryzmów, agresji, pogardy i wrogości" przez Krajową Radę Radiofonii i Telewizji, która też narzuciła stacji TVN karę w wysokości 100 tys. zł.

I ja się z tą opinią w pełni zgadzam. Rzeczywistość faktycznie pełna jest "patologicznych zachowań, wulgaryzmów…" itd. i jako taka nie nadaje się do telewizji.

Kserkses, wojowniczy król perski, kazał łańcuchami chłostać Cieśninę Marmara, bo się rozzłościł na morze czyli rzeczywistość.

Ale rzeczywistości tak naprawdę batów spuścić nie można, w przeciwieństwie do pokazującego ją programu lub felietonisty. To tych, co groźną i paskudną rzeczywistość pokazują można, a nawet należy, skrytykować, skarcić, a najlepiej ukarać.

A dzisiejsza rzeczywistość to obawa pewnej grupy obywateli, całkiem sporej części narodu, przed wyjściem Polski z Europy i ze świata jej wartości, strach przed realnie rysującą się perspektywą zamordyzmu i czystek, judzenia jednych na drugich i powszechnej nienawiści. I takiej rzeczywistości ja też się boję i przed nią ostrzegam, co jest moim suwerennym prawem jako obywatela i dziennikarza, tak jak Pańskim prawem jest omijanie moich felietonów szerokim łukiem.

A że czynię to w formie prześmiewczej - toć to milsze i bezpieczniejsze niż nawoływanie do stawiania szubienic czy układania stosów, vide subtelny poeta Marek Rymkiewicz. Dopóki Jan Pietrzak chłostał komunę biczem satyry, był lubiany, ceniony i skuteczny; kiedy jednak na starość przyjął wysoki ton bogoojczyźniany, stracił renomę jako satyryk i stał się po prostu smutnym cieniem przeszłości. Warszawski Klub Komediowy przy ul. Nowowiejskiej wymyślił ciekawą imprezę pod hasłem "Nawijak". Każdy, kto powie ze sceny udany żart, dowcip lub anegdotę zostaje nagrodzony kieliszkiem wódki. No i Jan Pietrzak wyszedł kompletnie ponoć trzeźwy! Więc śmiejmy się, dopóki jeszcze można!

A tak serio - Bronisław Komorowski, w momencie kiedy Lech Kaczyński wygrał wybory, powiedział: "Polski szkoda!" No i teraz

Kontakt z Redakcją: Telefon: 647-557-3617 E-mail: redakcja@gazetagazeta.com Adres: P.O.Box 29526 377 Burnhamthorpe Rd. Mississauga, ON L5A 3Y0 też Polski szkoda. Tylko pytanie czy Polska, a przynajmniej część Polaków, omamiona utopijną wizją polski prawej i sprawiedliwej, otumaniona nierealnymi obietnicami, sobie na to nie zasłużyła.

Może już wkrótce żalić się będą, że nie o "takie Polskie", jak powiada Ferdek Kiepski, walczyli, a jednak taka im wyszła. Czego oczywiście ani im ani Panu nie życzę.

Danuta Owczarz-Kowal ••• Re: Rozwiązanie równania na nienawiść Jesteśmy najlepsi, najmądrzejsi. Obrzydliwymi "pępkami świata" jesteśmy mówiąc krótko.

Dla własnego zdrowia trzeba skrócić listę polskich znajomych niestety.

Również "wyłączyłam" wtyczkę z portalu i sama nie wiem na jak długo. Wykończona jestem szczególnie tymi, którzy sami znaleźli się kiedyś w podobnej sytuacji, zostali przyjęci przez obce kraje, żyją w wielokulturowej społeczności, nikt im ciał nie skrócił o głowę i dalej zieją nienawiścią. Nie daję rady zintegrować się ze znajomymi i rodziną, których chamstwo i rasizm przekracza granice przyzwoitości.

Moja lista przyjaciół, wśród których są wszystkie nacje jest wystarczająco długa i relacje z tymi ludźmi są zdrowsze niż z rodakami, którzy nie mieli szansy poznać tych ludzi bliżej.

Najwięcej upokorzeń i zwykłych oszustw doświadczyłam od moich rodaków. Przekręty, cwaniactwo i inne kombinacje mamy we krwi.

Nikomu nie przeszkadza w tych relacjach religia, kolor skóry czy inne zwyczaje.

Wręcz przeciwnie. Poznajemy się nawzajem, dzielimy doświadczeniami, zwyczajami, szanujemy odrębne niż katolickie święta i odwrotnie.Poznajemy Ich kuchnię, dzielimy się potrawami. Z naszych znajomości staramy się wyciągać pozytywne doświadczenia. Jestem w Kanadzie nie 60 ale 26 lat, nie znam Pana Tomasza osobiście, ale szanuję Jego odwagę i Gazetę Gazeta, która jak żadna inna próbuje dotrzeć do naszych polskich "zakutych łbów", których w Kanadzie również wcale nie brakuje. Wystarczy trochę doświadczenia, wiedzy i otwartego umysłu aby nasze krótkie życie było ludzkie i przyzwoite z poszanowaniem drugiego człowieka niezależnie gdzie mu się przyszło urodzić.

A "częstowanie się" żonami czy córkami nie jest obce naszym panom Polakom.Przy tym potrzebna jest również zgoda pań na dawanie. Z doświadczenia wiemy, że my panie Polki jesteśmy jednymi z najlepszych niestety w tym temacie.

Jolanta Wtedy, kiedy Polska była u szczytu swojej potęgi, była właśnie wielokulturowa. Polacy w niej stanowili 48%. Upadek nastąpił bynajmniej nie z powodu wielokulturowości, ale na skutek dokończenie na str. 5

Gazeta 44, 30 października - 5 listopada 2015

www.gazetagazeta.com

strona 5

WSPOMNIENIA

Medal Honorowy im. Sendzimira

Medal Sendzimira

Polak potrafi!

Czytelnicy torontońskiej gazety "Gazeta", słuchacze hamiltońskiej audycji radiowej Radio BIS oraz niektórzy aktywiści polonijnego środowiska w Ontario i Montrealu, kojarzyć mogą osobę Witolda Lilientala przede wszystkim z felietonami w "Gazecie". Jego cotygodniowe niezwykle trafne i ciekawe felietony z cyklu "Przemyślane pod prysznicem" drukowane były blisko przez dekadę. Słuchacze audycji radia BIS pamiętają Witolda Lilientala z ciekawych opowieści o podróżach do Polski, jego wspomnień o Ojcu Antonim, który jako oficer wojska polskiego zginął zamordowany przez NKWD w Katyniu. Aktywiści polonijni w Ontario i Montrealu Witolda Lilientala pamiętają jako niezmordowanego organizatora wielu akademii przy okazji obchodów polskich rocznic historyczno-patriotycznych i osobę zangażowaną w przeróżne cele społeczne. Jest on również autorem dwóch ciekawych broszurek: "Bo ty, to co innego" oraz "Polska jest dla wszystkich, dla mnie też". Jednak to wszystko było i jest jedynie tylko hobby Witolda Lilientala.

Za całokształt działalności społecznej na emigracji odznaczony został Krzyżem Kawalerskim Orderu Zasługi Rzeczypospolitej (2000 r.), Medalem "Pro Memoria" (2007 r.) oraz Odznaką Honorową "Zasłużony dla Kultury Polskiej" (2012 r.).

W rzeczywistości Witold Liliental żyje ze swojego wyuczonego i wykonywanego zawodu.

Jest doktorem inżynierem ze specjalnością metaloznawstwa i obróbki cieplnej metali, absolwentem Politechniki Warszawskiej specjalistą niezwykle cenionym w tej dziedzinie w Polsce i na świecie. W swej długiej karierze zawodowej nieraz miał możliwość udowodnić sobie i innym, że wiedzę, jaką wyniósł kończąc polską uczelnię, wykorzystał do perfekcji w świecie nauki, zajmując kolejno wysokie stanowiska w cenionych firmach na dwóch kontynentach - w Europie i Ameryce Północnej, biorąc udział w wielu zjazdach i sympozjach naukowych, niejednokrotnie jako wykładowca.

Po ukończeniu studiów w roku 1966 na Politechnice Warszawskiej (Wydział Mechaniczno-Technologiczny) Witold Liliental rozpoczął staż w ówczesnej Fabryce Wyrobów Precyzyjnych im. Gen Świerczewskiego.D Po rocznym stażu został awansowany na technologa, a w rok później na starszego technologa obróbki cieplej. W tym czasie zaczęła się jego bliska współpraca z Instytutem Mechaniki Precy-

zyjnej. W sierpniu 1970 r. przeszedł do pracy w Instytucie Mechaniki Precyzyjnej, gdzie kolejno pracował przy technologii nawęglania, borowania dyfuzyjnego przy wspomaganiu ultradźwiękami iD następnie brał udział w rozwijaniu technologii azotowania, chromowania i tytanowania. W tym okresie był laureatem nagród zbiorowych: Nagroda Zespołowa Ministra Przemysłu Maszynowego za współudział w opracowaniu i upowszechnianiu procesów chromowania i tytanowania dyfuzyjnego w gazach i proszkach (1975) oraz Nagroda Zespołowa Dyrektora Instytutu Mechaniki Precyzyjnej za opracowanie i wdrożenie azotowania gazowego stali i procesów pochodnych (1975).D W tym samym roku otworzył przewód doktorski z dziedziny borowania dyfuzyjnego.D W 1977 r. przeszedł do Przemysłowego Instytutu Maszyn Budowlanych na stanowisko adiunkta - kierownika pracowni.DW grudniu 1978 r. obronił pracę doktorską w Instytucie Mechaniki Precyzyjnej.D W 1979 r. otrzymał świadectwo autorskie o dokonaniu wynalazku (jako współautor): Sposób wytwarzania płytek - wzorców długości (Urząd Patentowy PRL nr 94548 z dnia 18 stycznia 1979 r.).

Od sierpnia 1981 r. przebywał w Arizonie. Początkowo, przez półtora roku pracował w hartowni usługowej, zajmując się hartowaniem, nawęglaniem i innymi procesami obróbki cieplnej oraz obsługą laboratorium. W 1983 r. przeszedł do pracy w innej hartowni usługowej, gdzie zajmował stanowisko kierownika kontroli jakości (Quality Assurance Manager) i jednocześnie kierownika laboratorium metaloznawczego. W tym czasie Witold Liliental napisał krótki podręcznik podstaw obróbki cieplnej stali po angielsku, dla robotników zatrudnionych przy piecach.

W 1991 r. przyjął propozycję przeniesienia się do Kanady i objęcia stanowiska Dyrektora ds.

Badań i Rozwoju w firmie Nitrex Metal Inc., w Montrealu. Pracę rozpoczął w styczniu 1992 r. Firma ta, po zakupie polskiej licencji z Instytutu Mechaniki Precyzyjnej, zaczęła wprowadzać polską technologię azotowania regulowanego Nitreg na skalę przemysłową.D Witold Liliental uczestniczył w pracach wdrożeniowych. Do jego zadań należało także propagowanie nowej technologii azotowania i w tym celu wyjeżdżał do potencjalnych klientów w USA, gdzie dawał opracowane przez siebie prezentacje.

Witold Liliental uczestniczył

w licznych kongresach i konferencjach, wygłaszając referaty w Australii, Nowej Zelandii i w Brazylii. Wreszcie na osobiste zaproszenie American Society of Metals wziął udział w napisaniu rozdziału podręcznika obróbki cieplno-chemicznej narzędzi. Z ramienia pracy został też i nadal jest członkiem komitetu normalizacyjnego AMEC (Aerospace Materials Engineering Committee).D Jest to międzynarodowy komitet, głównie amerykański, ustalający normy obróbki cieplej dla materiałów używanych w lotnictwie i w przemyśle motoryzacyjnym.

Od września 2001 r. Witold Liliental pracuje w byłej filii Nitrex Metal Inc., obecnie firmie niezależnej Nitrex Metal Technologies w Burlington, Ontario.

Dr inż. Witold Liliental Djest autorem i współautorem licznych referatów z dziedziny obróbki cieplno-chemicznej na konferencje międzynarodowe i artykułów w pismach zawodowych.

Za całokształt swojej pracy zawodowej otrzymał niezwykle prestiżową nagrodę Stowarzyszenia Polskich Wynalazków i Racjonalizatorów z siedzibą w Warszawie. Na wniosek Kapituły SPWiR Witoldowi Lilientalowi został przyznany Medal im.Tadeusza Sendzimira. Kawalerem tego Medalu zostają osoby szczególnie zasłużone dla ruchu innowacji.

Ażeby zrozumieć prestiż tego

medalu warto przybliżyć charakter i historię Kapituły SPWiR: z okazji 10. rocznicy utworzenia Stowarzyszenia Polskich Wynalazców iDRacjonalizatorów, w porozumieniu z synem wybitnego polskiego wynalazcy inż. Tadeusza Sendzimira, panem Michałem Sendzimirem, ustanowiono Medal Honorowy SPWiR im. Tadeusz Sendzimira. Corocznie, na wniosek Kapituły, Krajowa Rada SPWiR nadaje to honorowe wyróżnienie najwybitniejszym twórcom techniki iDorganizatorom ruchu innowacji wDPolsce oraz instytucjom zasłużonym dla rozwoju innowacji.

Pierwszymi Kawalerami Honorowego Medalu SPWiR im. Tadeusza Sendzimira wD1999 roku, wręczonego na uroczystości 10lecia Stowarzyszenia w Częstochowie, zostało 17 członków Kapituły powołanej przez Krajową Radę SPWiR oraz 43 osoby zasłużone dla ruchu innowacji i 2 podmioty wyróżniające się Dw dziedzinie innowacji.

Wręczanie Medalu odbywa się corocznie podczas Spotkań Seminariów Kawalerów Honorowego Medalu SPWiR im. Tadeusza Sendzimira. Osoby nim wyróżnione wygłaszają referaty z dziedzin, którymi zajmują się wDpracy zawodowej. Do chwili obecnej nadanych zostało 289 Honorowych Medali SPWiR im.

Tadeusza Sendzimira.

W tym roku Kawalerami tego Medalu zostało 18 osób, w tym

Z Prezesem SPWiR prof. Michałem Szota i prof. Ewą Kasprzycką

LISTY DO REDAKCJI dokończenie ze str. 4

warcholstwa części szlachty.

Dziś, naszym moralnym obowiązkiem jest udzielenie pomocy potrzebującym, jak wielu z nas samych udzielono, natomiast obawy, ze wpuszczenie kilku tysięcy uchodźców wyznających islam do Polski zmieni kraj i naród, są pozbawione podstaw racjonalnych. Bezpośrednio po II wojnie światowej do Polski wpuszczono znacznie więcej ludzi, w tym Greków. Oni wrośli w naszą kulturę, a nie na odwrót.

Witold Liliental ••• Re: Nóż sam się otwiera w kieszeni Autor tego artykułu przedstawia dla Polski i Polaków korzystny punkt widzenia w którym Polska zawsze była i będzie ofiarą cudzej agresji. Zapomina o jednym, ze w polityce międzynarodowej nie ma poczucia moralności i zobowiązań w stosunku do umów i traktatów już zawartych.

ZSSR nie był przyczyną II wojny światowej. Zakusy ZSSR w stosunku do Polski były podobne jak i Hitlera. Polska powstała z

ziem które odzyskała od Rosjan i Niemców. Naturalnym było, że te kraje chciały powrotu do sytuacji sprzed 1914 roku.

Niemcy w czasie pierwszej wojny światowej i Hitler przed druga wojną, patrzyli na Rosję jako obiekt naturalnego kolonializmu. Polska była mało ważną przeszkodą. Stalin wiedział, że niedługo musi się zmierzyć z Hitlerem a do wojny ZSSR nie był dostatecznie przygotowany. Zawierając pakt z Hitlerem odsunął wybuch wojny z Hitlerem o 1,5 roku, w czasie którego zaczął przesuwając fabryki sprzętu wojennego z Ukrainy za Ural. To w dużej mierze zadecydowało o porażce Niemiec.

W roku 1939 pakt RibbentropMołotow nie zdecydował o wybuchu wojny, tylko odsunął wojnę globalną o 1,5 roku. Jeśli Polska może kogoś winić, to jedynie Anglię i Francję które to kraje nie pomogły Polsce we wrześniu 1939 roku. Kraje te liczyły, że agresja Hitlera pójdzie w kierunku wschodnim i nie liczyły, że Hitler rozprawi się z Francją zaczem zaatakuje ZSSR. Tragicznym skutkiem dla wszystkich, łącznie z Niemcami i Polską, stało się, że Polska dostała się na 45 lat pod okupację sowiecką, tak jak by się

jedyna osoba spoza Polski -Witold Liliental. Wręczenie Medalu nastąpiło na XVI SpotkaniuSeminarium Kawalerów Medalu Honorowego SPWiR im. Tadeusza Sendzimira podczas IX Międzynarodowej Warszawskiej Wystawy Wynalazków - IWIS 2015 w małej Auli Gmachu Głównym Politechniki Warszawskiej 14 października 2015. Witold Liliental, któremu Medal wręczali: Sekretarz Kapituły prof. Ewa Kasprzycka oraz Prezes Stowarzyszenia Polskich Wynalazców i Racjonalizatorów prof. Michał Szota, znalazł się także w trójce odznaczonych osób, które zostały poproszone o wygłoszenie 10minutowych wystąpień związanych z problematyką wykonywanej pracy.

Na zakończenie swojego wystąpienia Witold Liliental powiedział: "Proszę państwa, ja jestem wdzięczny tym wszystkim, którzy uczyli mnie w Polsce (tu składam wielki ukłon mojej własnej Alma Mater w tych murach- Politechnice Warszawskiej) i chcę powiedzieć, że polskie uczelnie wykształciły bardzo wielu inżynierów, którzy z powodzeniem pracują po tamtej stronie Oceanu i którzy się odnaleźli w tamtej rzeczywistości i nawet osiągnęli duży sukces. Ponieważ polskie uczelnie nie wypuszczają głąbów. Moje wystąpienie chcę zakończyć słowami, mogą one brzmieć, jak slogan ale jakże są prawdziwe: POLAK POTRAFI!" Polska może być prawdziwie dumna, że są wśród nas Polaków na emigracji między innymi tacy fachowcy, jak dr inż. Witold Liliental. Gratulując Witkowi Lilientalowi prestiżowego medalu, życzymy mu nadal wielu sukcesów w pracy zawodowej, które rozsławiały i nadal rozsławiają dobre imię Polski i Polaków.

Urszula Madej Wojnarowicz Redakcja "Gazety" gratuluje Laureatowi prestiżowej nagrody. stało w 1939 gdyby zgodziła się na przemarsz wojsk sowieckich przez swoje terytorium. Niemcy tymczasem się skurczyły, gdyż Stalin "wytargował" dla Polski Dolny Śląsk i Prusy Wschodnie.

Oczywiście nie robił tego "dla Polski", tylko rzucił kość niezgody między Polską i Niemcami. Co do Putina to nie należy się po nim więcej spodziewać niż po innych politykach, włączając w to Polski zachodnich sojuszników. Putin jako władca Rosji ma obowiązek dbać o jej własne interesy. Polska winna liczyć na siebie i nie biadolić, że została zdradzona.

Jan Czekajewski Bardzo dobrze powiedziane.

Niestety Pan Klechta oprócz nienawistnego artykułu na zamówienie nic nie wniósł pozytywnego a nawet zniechęcił mnie do swoich dwudziestu książek.

Andrew Jeśli ktoś chce się dowiedzieć jak rzeczywiście wyglądała sytuacja Polski w roku 1939 to zachęcam do zakupu książki dostępnej na Amazon.com “On Borrowed Time: How World War II Began”.

May 1969 by Mosley, Leonard.

Jest to książka napisana wiele lat temu ale ciągle dostępna za kilka dolarów jako używana.

Jan Czekajewski

strona 6

Gazeta 44, 30 października - 5 listopada 2015

www.gazetagazeta.com

PIĘKNIEJSZY ŚWIAT

Ci niesamowici Hiszpanie!

Piękno świata to nie tylko cuda natury i twory ludzi genialnych, ale po prostu ludzie, ich wygląd, zwyczaje, styl życia, religijność, poglądy, rozrywki, radości, ale i tragedie życiowe. Gdy to obserwujemy z życzliwością, z otwartą głową i bez przesądów, wtedy uczymy się czegoś nowego, pomaga nam to stać się bardziej tolerancyjnymi, wyrozumiałymi - wtedy odkrywamy jakieś wartości, które mogą nas wzbogacić. Odkryte negatywy w zachowaniu ludzkim, jak na przykład status kobiet w krajach muzułmańskich, małżeństwa córek wbrew ich woli, jak to dzieje się dość nagminnie w Indiach, zakładanie obręczy na szyje dziewczynek, by były bardziej ponęt-nymi kandydatkami na żony itp., wszystko to też nas czegoś uczy, a wszelka wiedza jest czymś wartościowym, poszerza horyzonty.

Nieplanowany wyjazd do Hiszpanii Mój pierwszy pobyt w Hiszpanii był miłym szokiem. Znalazłem się wśród ludzi, jakich nie spotkałem w żadnym kraju, w którym wcześniej byłem. Mieszanina kultur i sztuki muzułmańskiej, żydowskiej i chrześcijańskiej oraz bardzo dramatyczna historia tego kraju stworzyły nowy typ człowieka, niespotykany gdzie indziej w Europie.

Najbardziej zaskoczyła mnie mentalność i sposób bycia Hiszpanów.

W Hiszpanii znalazłem się po raz pierwszy w roku 1980 jako człowiek w średnim wieku w połowie mojej kariery zawodowej. To nie był zaplanowany wyjazd. Powodem i okazją tego wyjazdu z Kanady była konieczność poznania języka hiszpańskiego w trybie ekspresowym. Dobry kolega pracujący w bibliotece uniwersyteckiej na równoległym do mego stanowisku jako specjalista od nowoczesnych języków i literatury, dostał ofertę na pozycję szefa biblioteki Kings College związanego z Uniwersytetem Western Ontario.

Wahał się czy przyjąć tę pozycję bo uniwersytet nie planował zatrudnić kogoś innego po ewentualnym jego odejściu: jego obowiązki miały być rozdzielone między innych bibliotekarzy zajmujących się sprowadzaniem do biblioteki książek i innych materiałów. Pro-

Początek skromnej procesjii maryjnej

Panorama części starego miasta Sewilli

blem był taki, że w bibliotece tylko on i ja znaliśmy po kilka języków poza angielskim i tylko my mieliśmy wiedzę o literaturze w językach, które nabywaliśmy do biblioteki. Powiedziałem mu, że mogę przejąć obowiązki w dziedzinie literatur i języków francuskiego i włoskiego (znam je w mowie i piśmie i dość dużo wiem o produkcji literackiej tych krajów). Nie było na kogo "zepchnąć" zamawiania książek w języku hiszpańskim. Kolega, dr John Clouston, zdecydował się nie skorzystać z oferty na szefa biblioteki Kings College. Nie dopuściłem do tego: intensywny siedmiotygodniowy kurs języka hiszpańskiego w Sewilli wystarczył, by później przejąć ten obowiązek. W tym mieście nasz uniwersytet co roku organizował wyjazdowe kursy. Dobrze się złożyło, bo w tym właśnie roku wykładowcą był mój przyjaciel profesor Florian Śmieja, nie tylko poeta, tłumacz i eseista, ale także hispanista. Nie byłem zdany na towarzystwo kursantek-dwudziestolatek przejętych bardziej podbojami miłosnymi wśród miejscowych chłopców niż nauką, bo poza mną tylko one znalazły się w Sewilli. Razem z przyjacielem zdeptaliśmy całą historyczną Sewillę, poznaliśmy ją lepiej niż niektórzy tam urodzeni, bo kilka razy byliśmy proszeni przez kilkoro z nich o informacje jak dojść, czy dojechać do jakiegoś miejsca. Napracowałem się, bo po miesięcznym prywatnym studiowaniu podstaw języka przed wyjadem do Sewilli, znalazłem się raptem na kursie dla zaawansowanych. Dałem sobie jakoś z tym radę: znajomość języków włoskiego i francuskiego była mi pomocna. Uniwersytet wynajął salę w prywatnej szkole języków, a szkoła ta dodatkowo przygotowała dla nas pobyt i wyżywienie w domach prywatnych, nawet organizowała spotkania z rodowitymi mieszkańcami Sewilli oraz wycieczki po ciekawszych częściach miasta.

Onze Pierwsze słowo hiszpańskie które poznałem na ziemi Cervantesa, było onze - jedenaście. Trąbiono o tym w telewizji, wielkie reklamy na bilbordach w całym mieście; zajęło mi kilka dni zanim od-

szyfrowałem, że chodzi o loterię pieniężną, taki hiszpański totolotek, w którym trzeba chyba było odgadnąć aż jedenaście cyfr. Zauważyłem też, że mężczyźni w kolejkach do kiosków nie szukają prasy czy książek, lecz kuponów, lub wyników tejże loterii.

Zamieszkałem w domu, początkowo myślałem, że u wdowy z 18-letnim synem. Kobieta przychodziła tylko gotować, serwować posiłki, no i sprzątać mój pokój, później gdzieś znikała. Po jej odejściu znikał Carlos, jej syn. Zjawiał się rano, tuż przed pojawieniem się matki; prosił mnie bym nie mówił jej o jego eskapadach. Cały więc dom był tylko mój w godzinach nocnych. Na dzień lub dwa przed końcem kursu językowego zjawił się pan domu - wtedy gospodyni przeniosła się na stałe do swego domu. Jej mąż w Maladze, mieście portowym, plażowym i międzynarodowego lotniska, rozprowadzał kupony onze. I choć to miasto jest nieco mniejsze od Sewilli, ruch na jego ulicach, no i na pobliskiej najpiękniejszej plaży Hiszpanii Costa del Sol był na początku sezonu letniego o wiele większy niż tu w stolicy Andaluzji. Takiej pogoni za łatwym pieniądzem, takiego nachalnego hazardu nie widziałem nigdzie na świecie, nawet w Las Vegas - Hiszpan jak coś robi, to robi to z pasją i rozmachem.

Macho Słowo macho zrodziło się w Hiszpanii i tu, szczególnie na południowych jej krańcach, chyba najłatwiej zrozumieć jego znaczenie. Na ogół rozumie się je jako twardziela, uparciucha, człowieka dominującego w społeczeństwie, silnego i wysportowanego. I faktycznie takie typy spotykałem. W przybytkach będących połączeniem kawiarni i knajpki prawie nie widzi się kobiet. Od wczesnego rana do trzeciej po północy okupowane są one przez mężczyzn oddających się dyskusjom na dwa odwieczne tematy męskie, szczególnie żywe wśród południowców: polityka i sport, a sport to przede wszystkim walka byków i futbol.

We włoskich kawiarenkach zaspani faceci jak po ogień wpadali po gęste jak smoła expresso, by się przebudzić, bo i tu i tam chodzi się do łóżka grubo po północy, ale Andaluzyjczycy wcale się nigdzie nie śpieszą. Kawiarnie w obu krajach są bardzo popularne, bo nikt nie spożywa śniadania w domu. W Hiszpanii jest tych kawiarni takie zatrzęsienie, że chyba w tym jednym mieście jest ich więcej niż w całej Kanadzie. Ten duch macho widać na każdym kroku. Wszystkie ważniejsze pozycje w firmach i we władzach miejscowych okupowane są przez mężczyzn, dużo więcej mężczyzn niż kobiet było w tym czasie w serwisie telewizyjnym i innych środkach masowego przekazu.

Najbardziej utkwiło mi w pamięci jedno zachowanie ilustrujące tę postawę. Lekcje języka mieliśmy w dni powszednie od godziny 9.00 do 13.00. Była jedna półgodzinna przerwa w nauce, którą z profesorem spędzaliśmy w kawiarence, zawsze tej samej, bo serwowano tak cudowną kawę, że nigdy w życiu już takiej nie piłem.

Profesor zamawiał kawę z mlekiem, ja przeważnie cappuccino.

Kawę z mlekiem utarło się, przynajmniej w Andaluzji, nazywać pogardliwie leche manchata - mle-

Virgen Macarena

Kościół miss piękności Macareny

ko poplamione. Kelner, a równocześnie właściciel przybytku, z racji tego mleka splamionego, ostentacyjnie okazywał pogardę dla jego konsumenta. Rzucał szklankę z daleka na stół, słowem się nie odzywał, żadnego uśmiechu, a jeśli nań się zdobywał, był to uśmiech pogardy i ironii. Mnie obsługiwał w miarę grzecznie, bom zamawiał cappuccino; gdy dla eksperymentu raz czy drugi zamówiłem expresso, wtedy stawał się wylewnie grzeczny. Ceny tych trzech napojów były identyczne, chodziło oczywiście o ocenę człowieka, w tym wypadku tylko na bazie zamawianej kawy.

Dla mnie i wielu innych ludzi fenomen macho wydaje się rzeczą raczej negatywną. Ale nie dla Hiszpanek. Przypominam sobie rozmowę na ten temat z jedną z nich, którą spotkałem na kursach języka francuskiego w Paryżu.

Była osobą w średnim wieku, mężatką z kilkorgiem dzieci. Jej firma wysłała ją do Paryża, bo potrzebna była osoba znająca język.

Powiedziała mi, że mąż jej jest typowym macho, twardzielem, nieustępliwym, ale tylko poza domem. Domem, dziećmi i nawet finansami rodzinnymi rządzi ona.

Tam jest kochającym człowiekiem, który daje jej poczucie bezpieczeństwa.

Virgen Mówi się że Polska jest krajem maryjnym. Nawet w czasach bardzo maryjnego kardynała Stefana Wyszyńskiego, kiedy kopia obrazu Matki Boskiej Częstochowskiej odbywała po Polsce wędrówkę w czasie tak zwanej dziewięcioletniej nowenny, a jeden z biskupów zagroził swoim księżom suspensą, jeśli w każdym ich kazaniu nie będzie przynajmniej raz słowa Maryja, to ciągle daleko nam jest pod tym względem do Hiszpanii. Na mapie Sewilli znalazłem 57 ulic zaczynających się od słowa Virgen Dziewica (oficjalna nazwa Matki Boskiej w tym kraju). Jest tych nazw maryjnych w nazwach ulic więcej - darowałem sobie szukanie tych zaczynających się od innego słowa. Większość kościołów jest pod jej wezwaniem. By odróżnić jedną Virgen od drugiej mają dodane przymiotniki: Bolesna, Miłosierna, Radosna, Niepokalana, Uzdrowicielka, Cudowna; gdy tego typu przydomków już zabrakło,

wymyślano inne jak nas przykład Afrykańska, lub doczepiano do głównego słowa nazwę dzielnicy miasta. Raz lub dwa razy w tygodniu gdzieś w starej Sewilli - tu mieszkałem - odbywały się procesje z werblami, czy nawet z orkiestrą, odświętnie ubranymi parafianami, dziećmi w bieli, no i oczywiście obrazem Virgen, patronki kościoła czy dzielnicy. Krok wolny, ceremonialny, uroczysty.

Opowiadano mi - tego nie widziałem - że raz do roku odbywają się konkursy piękności madonn.

Dekorowano wtedy wizerunki jak najpiękniej, przyodziewano przeważnie w szaty koloru złota lub srebra, były przemówienia, przekonywania, która madonna piękniejsza, bardziej cudowna itd. Najczęściej wygrywała Virgen de la Macarena, opiekunka dzielnicy o tej nazwie. Nie mogłem odmówić sobie przyjemności, wybrałem się do jej sanktuarium. To twarz pięknej, młodej, zdrowej, lekko pucułowatej wieśniaczki andaluzyjskiej. Nie było sztucznych łez na obrazie jak w czasie konkursu piękności; w konkursie chodziło chyba o zmiękczenie serc, by mogła dostać więcej głosów. Pewnej nocy gdzieś o godzinie drugiej obudził mnie zgiełk, dźwięki orkiestry, parskanie koni. Wyszedłem na główną ulicę miasta powodowany ciekawością. Szła już od kilku dni z północy pielgrzymka do Matki Boskiej w El Rocio, wioseczki na skraju rozlewiska rzeki Guadalquivir: panowie szarmanccy, panie w eleganckich strojach. Co jakiś czas wyskakiwały z wygodnych bud cygańskich, by zakręcić się w szaleńczym tańcu, który wieki wcześniej powstał w Sewilli, tu jest nazywany sevillana, ewoluująca w kierunku współczesnego flamenco. I choć już nieco różnią się między sobą, w Sewilli ciągle tańczy się sevillianę. To nie była procesja pokutna, nawet nie w pełni religijna; to była prawdziwa fiesta, manifestacja radości życia, a odwiedziny Matki Boskiej w półpustynnej miejscowości to tylko pretekst.

Najsłynniejsze procesje religijne w wielu miejscowościach Hiszpanii i w krajach posługujących się językiem hiszpańskim, to procesje Wielkiego Tygodnia (Semana Sancta) przed Wielkanocą, ale o tym napiszę później. (dokończenie za tydzień)

Władysław Pomerański

www.gazetagazeta.com

Gazeta 44, 30 października - 5 listopada 2015

strona 7

KANADYJSKIE WĘDRÓWKI

43

Gdzie grizzly mówi dobranoc Marek Mańkowski Jest 19 grudnia 2000 r. Godzina 5.30 rano. W poprzednim odcinku pisałem jak dotarliśmy do hotelu w mieście Brandon w Manitobie o godz. 22.30. Jesteśmy w drodze z Walerym, programistą firmy Energy Management Systems. Zakładamy spe-

Nie znam się na komputerach.

Zna się na nich Walery. Gdy on stwierdził, że nic się nie da zrobić, to znaczy, że nic się nie da zrobić. Całe szczęście że wysiadł dopiero teraz. Pozostały nam tylko dwie podstacje. Jedna w Douglas, i druga, dodatkowa w Por-

w latach 1600. w drodze do Hudson Bay Post, Fort Ellice, ulokowanego w miejscu obecnego St. Lazare. Podróż odbywała się po Assiniboine River - chyba najbardziej pokręconej rzece, jaką widziałem. Jej meandry i zakola Osada Douglas mogą przyprawić o zawrót gło- kolei wziął swoją nazwę od wzgó- w osadzie Grand Valley 25 tysięwy. Trasa tą rzeką jest przynaj- rza na jednej z wysp James Bay, cy dolarów za przeprowadzenie

Brandon, Manitoba

cjalistyczne systemy bezpieczeństwa w podstacjach światłowodowych rozmieszczonych co ok.

100 km w poprzek całej Kanady.

Jedziemy z Vancouver, skąd wyjechaliśmy 13 grudnia. Poprzed-

tage la Praire.

Mimo to postanowiłem, że założymy hardware, a downloading i commissioning zrobimy podczas kolejnej podróży. I tak będziemy musieli zrobić tę trasę Brandon z lotu ptaka

mniej 20 razy dłuższa niż lądem, ale w tamtych czasach znacznie wygodniejsza i często jedyna możliwa.

Miasto Brandon wzięło swoją nazwę od Blue Hills na południu, gdzie znajdował się punkt handlowy Hudson Bay Company pod nazwą Brandon House, który z

Centrum Brandon

nie odcinki relacji z podróży można znaleźć na stronie internetowej Gazety www.gazetagazeta.com.

Skąd pamiętam tak dokładnie godziny i wydarzenia z przed 15 lat? Pozostały mi zapiski i raporty do firmy z tych podróży, a tam są m. in. dokładne godziny.

Gdy teraz czytam te zapiski to tak jak bym wrócił w tamte czasy.

Od rana zła wiadomość. Nasz laptop, który służy do załadowania programów do podstacyjnego komputera i do sprawdzania działania systemów (commissioning), wysiadł. W tamtym czasie kosztował prawie 5 tysięcy dolarów. Dziś można taki kupić za 120 dolarów. No ale wysiadł i już.

jeszcze raz bo sporo podstacji nie było gotowych. Nie ma też innego wyjścia. Komputer zdechł.

Nie da się wiele powiedzieć o mieście Brandon, chociaż jest to drugie co do wielkości miasto w Manitobie. Powstało, jak większość preriowych miast i miasteczek, w czasie budowy kolei trans-kanadyjskiej. Miejsce to było terenem polowań na bizony, głównie Indian z plemienia Sioux. Gdy w latach 1870. do początku 1880. bizony zostały prawie całkowicie wybite, głównie przez białych. Indianie zgodzili się osiąść w rezerwatach takich jak Sioux Valley Dakota Nation, lub opuścili ten obszar całkowicie.

Francuzi przepływali przez ten rejon na rzecznych statkach już

Dawna stacja kolejowa w Brandon

Stare Douglas

gdzie kapitan James zakotwiczył swój statek w roku 1631.

Początkowo wydawało się, że głównym miejscem postoju dla linii kolejowej będzie miejscowość Grand Valley. Generał Thomas L. Rosser, główny inżynier CPR (Canadian Pacific Railway) zaproponował Dougald McVicar

kolei przez te tereny. Ponieważ Mc Vicar zażądał 50 tysięcy, generał powiedział mu, że Grand Valley nigdy nie będzie przystankiem dla kolei i wybrał tereny po drugiej stronie rzeki Assiniboine, na wzgórzach.

Mimo tego na terenie Grand Valley osadnicy rozpoczęli budowę domów z nadzieją, że to tu jednak będzie główny węzeł kolejowy. Niestety na wiosnę w roku 1881 wielka powódź zalała Grand Valley.

Osada Brandon znajdująca się na wzgórzach po drugiej stronie rzeki wyszła bez szwanku i tak została przesądzona lokalizacja miasta. Osadnicy przenieśli się do Brandon w takiej liczbie, że Brandon nigdy nie było osadą ani gminą tylko od razu miastem.

Populacja miasta obecnie to ok 45 tysięcy mieszkańców z czego potomkowie Europejczyków stanowią 77,3% (34 685 mieszkańców), Azjaci ok 4,5%, czarnoskórzy 1,2% (540 osób), Arabowie 0,2% (80 osób), ludność rdzenna 11,2% (5 040 osób). Czterosypialniowy dom można kupić w Brandon już za 180 tysięcy.

Pozostawmy Brandon w tyle.

O godzinie 7.30 rano byliśmy już Douglas na kolejnej podstacji.

Douglas to maleńka osada z kilkoma ulicami. Mogliśmy założyć tylko hardware. O 10.00 byliśmy już w drodze do Portage la Praire.

Tekst i zdjęcia Marek Mańkowski ciąg dalszy nastąpi

strona 8

Gazeta 44, 30 paĹşdziernika - 5 listopada 2015

Radosnego kolorowania w

www.gazetagazeta.com

Gazeta Dzieciom

Halloween

Pokoloruj obrazki

Gazeta 44, 30 października - 5 listopada 2015

www.gazetagazeta.com

strona 9

Powieść w odcinkach

3

CZĘŚĆ II NIEOBECNYCH ZAPOMINA SIĘ Gorycz Mówią, że jesteśmy głupim narodem. Że stale się usprawiedliwiamy: rozbiorami, położeniem geograficznym, krótkowzrocznością naszych przywódców. Że nie mamy pojęcia o polityce, nie znamy się na dyplomacji. Że tylko gadamy i najlepiej potrafimy przelewać z pustego w próżne.

Fakt! Potrafimy się kłócić. Oskarżać nawzajem. Zrywać umowy. Wieczni malkontenci. Egzaltowani romantycy. Chamusie i nerwusy!

Jak tu kochać, jak zmieniać swój charakter, skoro bezsens na każdym kroku? Marnotrawstwo sił, środków, talentów!

Obok Żydów, Niemców, Rosjan, Amerykanach (nieskromność nie ma tu nic do rzeczy) należymy do najzdolniejszych narodów. Który z nich wydał tylu znakomitych artystów, uczonych, myślicieli?

Wiecznie skłóceni, rozdarci, oddaleni od Polski. Chopin, Norwid, Mickiewicz, Słowacki, Kopernik, Skłodowska, Conrad, Bem, Kościuszko… Oraz następcy: Gom-

browicz, Hłasko, Komeda, Polański, Mrożek, Miłosz, Herling-Grudziński, Głowacki…

A w kraju, gdzieś w małych, zapadłych mieścinach, ciągle wycieka czyjś zapał. Stygnie energia. Ktoś niszczy nasze nadzieje. Tłamsi w zarodku wspaniałe pomysły.

Odziera z marzeń.

Możesz ślęczeć nocami nad projektem, startować w konkursie - nie przebijesz się!

Możesz pisać powieść. Albo wiersze. Odłożą na półkę.

Możesz zrealizować film. Stwierdzą, że nie masz za grosz talentu.

Możesz malować albo rzeźbić. Zarzucą ci, że nie masz pojęcia o rysunku.

Będziesz reporterem. Nagrasz kilometry taśm. Dopadniesz Zaczyka, Zapasiewicza, Pendereckiego, Starowiejskiego. Wyciągniesz z nich parę sekretów, kawał prawdy o ich życiu.

Zmontujesz audycję, dostaniesz nagrodę, lecz mimo to kierownik redakcji oznajmi ci, że zadałeś niewłaściwe pytania. Zarzuci ci niezręczność i niechlujny montaż.

Zapomnij o ambicjach, satysfakcji, premii.

Premia… Mógłbyś pracować za pół stawki - nawet za darmo, gdybyś wierzył, że nie pójdzie to wszystko do kosza.

Nic po sobie nie zostawisz! Nie masz szans!

A jeśli nawet… Jeśli uda ci się pozostawić maleńki ślad: wiersz, rysunek, reportaż - przyjdą i obrzucą cię błotem. Jakieś łachmyty oskarżą cię, że jesteś "anty".

Albo powiedzą, że jesteś grafomanem.

Twoje reportaże. Kilkadziesiąt audycji. Kilka lat pracy z mikrofonem. Cykl "Pozwól swemu losowi biegnąć własnym biegiem". Nagrodzona "Wieża w lesie". Audycja sportowa "Krzyk zachwytu i ryk nienawiści". I kilkaset rozmów z aktorami, pisarzami, malarzami.

Pewnego pięknego popołudnia, w Polskim Radiu na Myśliwieckiej, dowiedziałeś się, że wszystko skasowano. Złośliwość kierowniczki czy oszczędność taśmy?

Raczej to pierwsze. A może jedno i drugie?

Za dużo w tobie goryczy. Być może. Czy to źle? Choć gorycz jest cenniejsza od samouwielbienia. Niekiedy inspiruje - człowiek wkurza się i zbiera do pracy.

Rysunki, pomysły, szkice. Ile ich marnuje się w Polsce? Smutne, że ich przytłaczająca większość nigdy nie ujrzy światła dziennego. Anonimowe indywidua zniszczą każdy pomysł. Najmniejszy przejaw ludzkiej myśli.

Bo tak naprawdę wynalazki nie są nikomu w Polsce potrzebne. Ci, którzy jeżdżą po urzędach, napotykają od czterdziestu lat mur niechęci i niezrozumienia.

Don Kichoci, marzyciele, masochiści. Niektórzy są tego świadomi. Lecz walczą. Chwała im za to. Za cierpliwość, twardość, optymizm. Najbardziej nieugiętym, najzdolniejszym może się kiedyś powiedzie? A muszą jesz-

cze przemierzyć setki kilometrów, odbyć dziesiątki pojedynków z tępymi urzędnikami. Odwołanie do Wysokiej Izby. I znów pałace biurokracji. Jak przechytrzyć cenzurę? Jak sforsować pokłady beznadziejnej ignorancji, nie profesjonalizmu, totalnej głupoty? Miejmy nadzieję, że nawet najwięksi tępacy kiedyś pękną i oduczą się stereotypów myślowych.

A tymczasem wielki polski naukowiec - wynalazca, aby kupić rodzinie za granicą mydło i szampon - ukradkiem, w pokoju hotelowym podgrzewa sobie konserwę.

Inny - tym razem wybitny polski kompozytor o światowej sławie, wraca z Zachodu objuczony wielką paką proszku do prania.

Pod moim domem starszy pan, raz w tygodniu, wyrywa z trawników chwasty. Pod rozłożystą wierzbą jedynym drzewem pod blokiem - leżą ciśnięte przez mieszkańców: pety, resztki jedzenia, butelki po wódce.

Ilekroć wracam, słyszę, jak gada sam do siebie: "A to swołocz, brudasy, ćwoki!!!"

Starszego pana drażni brud i nieporządek. Przedwojenny egzemplarz społecznika. Z wysiłku dostał czerwonych plam na twarzy.

Oto nasze społeczeństwo. Jego wycinek. Pod moją prywatna lupą. Każdy z Polaków zna to z autopsji.

Przyzwyczailiśmy się do takich widoków. Za granicą już po paru tygodniach tęsknimy za nimi. Za nieskoszoną łąką, wywróconym płotem, obdrapaną klatką schodową naszego bloku. Gdyż polski pejzaż - to nie tylko zachód słońca w Chałupach. Gęsta noc w schronisku w Dolinie Pięciu Stawów. Wstęga Wisły w Kazimierzu.

Kości rzucone Sprzedaję dorobek kilkunastu lat: telewizor, magnetowid, niepotrzebne i potrzebne przedmioty, które teraz - wobec powziętej decyzji - straciły jakiekolwiek znaczenie.

Wreszcie - co najbardziej boli - sprzedaję mój azyl własne mieszkanie.

Tu mogłem zawsze się schronić. Przed ludzką ciekawością, nienawiścią, przed wrogami i "przyjaciółmi".

Gdy wracałem do domu, dzwonił telefon. Klienci na lekcje angielskiego. Czasem jakaś sympatia. Lubiłem te telefony.

Sprzedaję moje "3 i pół". Słoneczne dwa pokoje z małą kuchnią na szczęśliwym siódmym piętrze.

Siódemka to moja cyfra. Z tym mieszkaniem wiąże się tak wiele wspomnień, że gdy uświadamiam sobie, iż za kilkanaście dni przeprowadzę się do Róży, ni stąd, ni zowąd rozpacz ściska mnie za gardło. Wiem, że muszę to zrobić. Nie ma odwrotu. Zresztą… do czego wracać? Czy jest rzeczywiście do czego? ciąg dalszy za tydzień

Laureaci Nagrody im. Wisławy Szymborskiej Roman Honet i Jacek Podsiadło zostali ex aequo laureatami przyznanej po raz trzeci Nagrody im. Wisławy Szymborskiej.

Nagrodę wręczono podczas uroczystej gali w sobotę wieczorem w Centrum Kongresowym ICE Kraków.

Roman Honet został nagrodzony za wydany w zeszłym roku tomik "Świat był mój" (Biuro Literackie), a Jacek Podsiadło za "Przez sen" (Ośrodek Brama Grodzka - Teatr NN).

Wartość nagrody wynosi 200 tysięcy złotych. Zwycięzcy otrzymali także statuetki będące przestrzennym przedstawieniem wyklejanki Wisławy Szymborskiej.

"U Romana Honeta, począwszy od podstawowej antynomii miłości i śmierci, członkowie kapituły dopatrzyli się nawiązania do tradycji baroku i symbolizmu.

Już w pierwszym wierszu autor wydaje się podejmować tę tradycję, przeciwstawiając urzeczowionej doczesności śmierci dążenie do sublimacji" - powiedział m.in., ogłaszając werdykt, przewodniczący kapituły nagrody, prezes Polskiego PEN Clubu Adam Pomorski.

Z kolei o poezji Jacka Podsiadły powiedział m.in., że "kapituła dostrzegła w niej odwagę sięgnięcia do form retorycznych i wersyfikacyjnych, zdawałoby się od

dawna zapomnianych; do rymu i rytmu, który napędza tę poezję".

"Apologia języka poetyckiego, dowody językowej energii zawierają się w rytmie tworzącego się świata, w zabawie, karuzeli słów wyraża się sens i radość realnego życia, a nie tylko pisania" - stwierdził.

Nagrodę wręczyli członkowie zarządu Fundacji im. Wisławy Szymborskiej z jej prezesem Michałem Rusinkiem oraz przedstawicielem firmy PZU, będącej partnerem wyróżnienia.

"Ten dzień dzisiejszy, to wydarzenie, ta nagroda to dla mnie niezmiernie ważna sprawa, zwłaszcza że jest to pierwsza i jedyna nagroda tego rodzaju i kalibru, jaką otrzymałem" - mówił Roman Honet. Dodał, że "chciałby zwrócić uwagę na pamięć o pani Wisławie Szymborskiej".

"Pozostawiła nam piękne wiersze. Czytanie owych wierszy - to fakt - to radość z lektury. A po drugie pozostawiła pewien zapis, bez którego byśmy się tu dzisiaj nie spotkali i nie zobaczyli. I to również fakt" - powiedział poeta.

Roman Honet (ur. 1974 r.) debiutował w 1996 roku tomem wierszy "Alicja", w 2009 roku był nominowany do nagrody Nike za tom "Baw się" i do Wrocławskiej Nagrody Poetyckiej Silesius (w

2009 za tom "Baw się" i w 2015 za tom "Świat był mój"). Jego wiersze tłumaczone były na wiele języków.

"Ja również bardzo dziękuję pani Wisławie, bardzo dziękuję czcigodniej kapitule, ale najbardziej dziękuję wydawcy tej małej książeczki, za którą dostaję taką dużą nagrodę, takie duże pół nagrody" - mówił drugi z laureatów Jacek Podsiadło. "Bardzo dziękuję, do zobaczenia za 10 lat" zakończył.

Jacek Podsiadło (ur. 1964 r.) poeta, prozaik, tłumacz, felietonista, dziennikarz, debiutował w roku 1987 tomem "Nieszczęście doskonałe". Laureat wielu nagród literackich, w tym roku otrzymał Wrocławską Nagrodę Poetycką Silesius za całokształt twórczości.

Obecna na uroczystości minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego Małgorzata Omilanowska powołała się na wyniki pokazujące zależność pomiędzy uczestnictwem w kulturze a zadowoleniem z życia. "Proszę sobie wyobrazić, że uczestnictwo we wszystkich rodzajach sztuki łączy się niepodzielnie z wysokim poziomem zadowolenia z życia. Ale z jednym wyjątkiem.

Nie dotyczy to tych, którzy czytają poezję" - powiedziała minister.

"Na początku po przeczyta-

Roman Honet i Jacek Podsiadło zostali ex aequo laureatami przyznanej po raz trzeci Nagrody Poetyckiej im. Wisławy Szymborskiej, podczas gali wręczenia nagrody, 24 bm. w Centrum Kongresowym ICE Kraków Jacek Bednarczyk PAP

nia tego bardzo się zmartwiłam, bo pomyślałam, że ten, kto czyta poezję, czyni siebie nieszczęśliwym, ale natychmiast zdałam sobie sprawę, że popełniłam błąd metodologiczny. Ci, co są nieszczęśliwi, częściej sięgają po poezję, bo tam odnajdują troski i ból twórców, którzy potrafią ich z lękami oswajać, potrafią przybliżyć ich do rozwiązania swoich własnych rozterek i dramatów" powiedziała Omilanowska, wskazując, że "tylko podopieczni Kaliope koją i leczą".

Do nagrody nominowani byli autorzy pięciu tomów poetyckich wydanych w 2014 r. Oprócz laureatów byli to: Jakobe Mansztajn za "Studium przypadku" (WBPiCAK), Mirosław Mrozek za "Horyzont zdarzeń" (Fundacja Lite-

ratury im. Henryka Berezy), i Maciej Robert za "Księgę meldunkową" (WBPiCAK).

Międzynarodowa kapituła złożona z tłumaczy, krytyków literackich i badaczy literatury, dokonała wyboru spośród 214 zgłoszonych książek. Było ich o 50 więcej niż dwa lata temu i o 40 więcej niż w roku ubiegłym.

W 2013 r. Nagrodę Szymborskiej otrzymali: Krystyna Dąbrowska za tom "Białe krzesła" i Łukasz Jarosz za tom "Pełna krew", a w 2014 - Julia Hartwig za tomik "Zapisane".

Organizatorem konkursu jest Fundacja Wisławy Szymborskiej.

Nagroda, która ma służyć popularyzowaniu poezji, została ustanowiona na mocy testamentu zmarłej 1 lutego 2012 r. noblistki.

strona 10

Gazeta 44, 30 października - 5 listopada 2015

www.gazetagazeta.com

WYMIANA MYŚLI PRZEZ ATLANTYK

Z cyklu: Czarna skrzynka

Działo się

(1)

Doszedłem do wniosku, że zbyt wiele miejsca w naszych dziennikarskich rozważaniach poświęcamy dziś teraźniejszości, tej doraźnej - a czasami płaskiej i mało istotnej. Tymczasem tyle się nadziało w przeszłości: tyle ciekawych wydarzeń, o których najczęściej nie pamiętamy, podobnie jak o ich bohaterach - a przecież, jak mówi klasyk "my z nich"…

Trzeba to naprawić. Oczywiście - zgodnie z upodobaniami autora niniejszego tekstu. Czyli będzie o nauce i technice i ich okolicach. W formie niegdyś bardzo popularnej: kalendarium.

Zatem - zaczynamy. Niby przed nami tydzień - jak tydzień.

A tu…

4 listopada

pierwszy okazało się, że przyczyną choroby nie musi być bakteria, ale organizm bardziej złożony. No i ustalono zarazek malarii, jednej z najgroźniejszych cho1899 - Zygmunt Freud opubliko- rób świata. wał swoje sławne "Objaśnianie marzeń sennych", które dokona- 1991 - Koniec najstraszliwszego w dziejach pożaru pól naftowych. ło przewrotu w psychologii.

Emir Kuwejtu osobiście poruszył dźwignię gaszącą pożar ostatnie5 listopada go z 732 szybów. Akcja gaśnicza 1895 - Zarejestrowano pierwszy kosztowała 1,5 mld dolarów. Pola patent samochodowy w USA. naftowe podpalili Irakijczycy.

Patent - przyznany prokuratorowi (!) G. B. Seldenowi z Roche- 7 listopada ster, N.Y., - dotyczy połączenia tłokowego silnika spalinowego z 1867 - W Warszawie urodziła się Maria Skłodowska, późniejsza pojazdem drogowym 1992 - Agencja prasowe całego Madame Curie, jedyna w historii świata doniosły o odkryciu do- dwukrotna laureatka Nobla. wodu, że piwo znali już ludzie sprzed 5000 lat. Dowód - to pozo- 1885 - Kanada została przecięta stałości trunku na naczyniach koleją transkontynentalną - w sumeryjskich, znalezionych w Craigellachie wbito ostatni irańskich górach Zagros. gwóźdź w podkład. trolityczną. Zbił ogromny majątek i - jak powiadają - "otworzył na świat południowy zachód USA".

listyczną Rewolucją Październikową. Nie była - w dniu wybuchu - taka wielka, ale w skutkach dość przerażająca…

8 listopada

ski, odkrywca wirusów i twórca wirusologii.

1805 - Wyprawa Lewisa i Clarka dotarła do wybrzeża Pacyfiku u ujścia rzeki Columbia; była to pierwsza udokumentowana wyprawa człowieka w poprzek Ameryki Północnej

1915 - Choć prawo pruskie zakazywało kobietom nauczać na uniwersytetach - 33-letnia wówczas Emma Noether wygłosiła w Getyndze swój słynny wykład inauguracyjny. Emma Noether jest jedną z największych mate1895 W Wuerzburgu w Niem- matyczek w dziejach, współtwórczech Wilhelm Conrad Röntgen czynią algebry abstrakcyjnej. przypadkiem odkrył swoje słynne promieniowania, dzięki któremu stało się możliwe zajrzenie do wnętrza organizmu człowieka.

Krzysztof Kolumb

1492 - Po raz pierwszy w dziejach nasza cywilizacja przeczytała, a raczej napisała, o… ziemniakach.

Wspomniał o nich w swoim dzienniku Krzysztof Kolumb - i powiedzmy sobie szczerze, że chyba żadna roślina nie zrobiła podobnej kariery. Kolumb napisał, Góry Zagros że owo warzywo "wygląda jak 6 listopada marchew, a smakuje jak kasz- 1851 - W Sterling w stanie Connecticut urodził się Charles Hentan". Hm… ry Dow. Że co, że nie słyszeli 1817 - W kanadyjskim Quebecu państwo o nim nigdy? A o wskaźurodził się James Douglas, inży- niku - czy, jeśli ktoś woli, indeknier górniczy i znany filantrop. sie Dow -Jones coś wiecie? No to Jest współtwórcą ważnej metody właśnie C. H. Dow go wprowapozyskiwania miedzi z rudy, zwa- dził do ekonomii. nej metodą Hoppera-Douglasa.

Założył on w Pensylwanii pierwszą w dziejach fabrykę, w której miedź pozyskiwano metodą elek-

1967 - z Cap Kennedy wystartował Surveyor 6, pierwszy pojazd kosmiczny, który wylądował na Księżycu, a następnie wystartował z powierzchni naszego satelity i wrócił na Ziemię.

Aha: w 1917 roku w tym dniu wybuchła w Rosji rewolucja, której konsekwencje pamiętamy do dziś. Nazywano ją Wielką Socja-

1922 - W Beaufort w Związku Południowej Afryki przyszedł na świat Christian Barnard, pierwszy w dziejach lekarz, który wykonał transplantację serca.

9 listopada 1864 - W Nizy w Rosji urodził się mikrobiolog Dmitrij I. Iwanow-

Emma Noether

1965 - Największy w historii USA kolaps energetyczny na 13 godzin pogrążył w ciemności północno-wschodnie Stany uraz dużą część Kanady.

10 listopada 1871 - Henry M. Stanley, dziennikarz "New York Heralda" wypowiedział swoje słynne do dziś słowa "Dr Livingstone, I pressume?", kiedy po rocznym poszukiwaniu spotkał nad jeziorem Tanganika znanego szkockiego badacza i

Charles Dow

Zygmunt Freud

1880 - W Constanttine w Algerii francuski uczony Alphonse Laveran znalazł we krwi zarażonego malarią człowieka pierwotniaka Plasmodium vivax. Po raz

Laboratorium Roentgena

dokończenie na następnej stronie

onie

www.gazetagazeta.com

Gazeta 44, 30 października - 5 listopada 2015

OPOWIADANIE

Christophoros Krzysztof Olkiewicz siedział naprzeciw otwartego okna. Postawił przed nim krzesło, żeby łatwiej było wejść na parapet. I gdy chwiejnym od alkoholu krokiem wrócił na swoje miejsce w rogu pokoju, a potem odwrócił się, dostrzegł, że krzesło już ktoś zajął.

Ki czort?- pomyślał.- Dopiero postawiłem, a już ktoś siedzi?

Rozejrzał się dookoła. Rzeczywistość kamienicznego mieszkania wydawała się być w sposób depresyjny nienaruszona.

- A ty kto?- zapytał Olkiewicz, przyglądając się znajomo wyglądającej postaci.

- Znasz mnie dobrze - odparł łagodnie brodaty jegomość. Pisarz przymrużył oczy, ale z powodu kłopotów z ostrością wzroku ciągle nie mógł dojść, dlaczego przybysz siedzi tam w czymś, co przypomina suknię? No i ta patriarchalna broda.

- Ale jaja!- wymsknęło mu się.

- Jezus!

- Byłem pewny, że mnie poznasz- postać uśmiechała się, na trzeźwo rzekłbyś, przyjemnie.

Krzysztof spojrzał na swoje ręce. Te same chropowate, pożółkłe od fajek paluchy. I żadnych myszy. Znów ogarnął półprzytomnym spojrzeniem pokój.

Butelka, jaka szkoda, że pusta, stała na stole tam, gdzie ją porzucił. Jakieś szpargały, długopis.

Przypomniał sobie, że chciał coś napisać. Takie pisanie ma moc wtedy, gdy słowa stają się ostateczne.

- Moc słowa, mówię o tym często- zagadnął Mesjasz.- Tobie dałem szczególny dar docierania słowem do ludzkich serc.

Coś tam się napisało- pomyślał gospodarz .

- Poczęstowałbym, ale …- zawahał się i spojrzał na butelkę gorzały - pewnie tylko wino…?

- Co ty chcesz zrobić, Krzysztofie?- Jezus udał, że nie dosłyszał niedorzecznej propozycji.

Wie - uśmiechnął się do siebie Olkiewicz - ano, wie wszystko…

- To po co się pyta?- dodał już głośno.

- Bo ja robotę dla ciebie mamciągnął Jezus - zlecenie, a ty chcesz zniszczyć mój zamysł?

Przekreślić wszystko?

- Jakie zlecenie?- niezbornie machnął ręką pisarz.- Nikt już nie chce mojego pisania, żona odeszła…

Nagle wlepił przekrwione oczy w Jezusa.

- A ty gdzie byłeś, jak ciężarówkami rozjeżdżali naszych, jak strzelali do stoczniowców, jak mordowali w katowniach?!

- W Kościele - przerwał mu Mesjasz - byłem w Kościele. Czy odwiedziłeś mnie tam choć raz w ostatnich miesiącach, by prosić o pomoc dla prześladowanych?

- Bóg powinien wiedzieć takie rzeczy - Olkiewicz wskazał Jezusa oskarżycielskim palcem - powinien wiedzieć!

Pod otwartym oknem zaklekotał stary mercedes sąsiada z parteru. Krzyki dzieci odbiły się od ścian kamienicznym echem.

Zenek jedzie na ryby - pomyślał Krzysztof i podążył wzrokiem za trzymanym w górze palcem,

ale nie zobaczył tam nikogo. Przetarł oczy.

Dopić trzeba - doszedł do rozsądnego skądinąd w tych okolicznościach wniosku - delirka mnie bierze.

Już miał próbować wstać na nogi, gdy zza pleców usłyszał znajomy, denerwująco miły głos.

- A ty wiesz, co oznacza twoje imię?

Pijany może był i to przez ostatni miesiąc, ale nie głupi. Christophoros, niosący Chrystusa.

Uśmiechnął się półgębkiem i z kieszeni marynarki wyciągnął fajki.

- Twoja matka nadała ci to imię na moją prośbę - Jezus kontynuował gdzieś w jego głowie.

- Miałeś nieść mnie do ludzi, taki dar otrzymałeś w czasie chrztu.

Mężczyzna powoli rozejrzał się, ale pokój był pusty. Gdy odwrócił znów głowę w stronę okna, Mesjasz siedział na poprzednim miejscu i uśmiechał się irytująco.

Wszystko się popieprzyło przyszła mu do głowy adekwatna synteza ostatnich lat własnego życia.

- I dlatego to krzesło - dodał głośno i zaciągnął się papierosowym dymem. Ostatni z paczki.

Ostatni w ogóle. Musi smakować.

Zamknął na chwilę oczy. Jakiś dziwny zapach uniósł jego krzaczaste brwi wspomnieniem jesieni. Jesieni w Bieszczadach.

Dźwignął niepewnie powieki.

Siedział teraz przed wspaniałym obrazem tworzonym dynamicznie przez naturę. Aż zatkało go na chwilę, a papieros wypadł mu z ust.

- Bieszczady - wyszeptał zauroczony i pociągnął do płuc wilgotne, przeciągnięte bukami powietrze. Jego oaza spokoju, wymarzony dom, najlepsze miejsce na ziemi. Wtedy uciekał. Przed milicją, przed systemem, przed światem. Zatrzymał się dopiero na polanie w Bieszczadach, gdzie wspólnymi siłami wraz z przyjaciółmi i miejscowymi dobrymi ludźmi wybudowali na skraju polany małą chatę z bukowych bali. Bez prądu, bez wygód, ale kto by tego wtedy potrzebował?

Nad lasem leciał samolot.

Dwieście różnych ciekawości spoglądało przez małe okienka na świat wypełniony plątaniną pragnień, dążeń i walk. Tylko on jeden, siedząc przed tą chatą, niczego już nie chciał.

Drzewa umierają, stojąc, a lu-

dzie walcząc. Nawet o odrobinę spokoju trzeba walczyć, bo zmąci ją huk odrzutowych silników na tak dłużące się, poszarpane minuty. On już nie miał ani dni, ani godzin, ani minut.

Spod tej chaty droga była tylko jedna. Sięgnął do kieszeni i uśmiechnął się. Bez portfela, pieniędzy, kluczy. Tak. Tyle lat zamykał coś przed kimś. Zamykał serce przed zranieniem. Teraz wolność powracała wraz z zapachem buków, nadciągającą za samolotem ciszą.

Znów zamknął oczy. Wiedział, co zobaczy, gdy je otworzy.

Obskurny, kamieniczny pokój.

Otwarte okno z postawionym pod nim krzesłem i pusta butelka wódki na okrytym porwanym brezentem stole. I tego było właśnie za dużo. Był już ostatni papieros, teraz będzie ostatni krok.

Wstał i chwiejąc się, podszedł do okna. Kiedyś robili porządne okna. Wysokie, w sam raz do skakania.

Pod tymi oknami nikt nie łazi - tłumaczył sobie, gdy gramolił się na parapet.

- Krzysztofie - usłyszał za sobą jeszcze. Już się pochylał, nie chciał się odwracać, cofać z tego miejsca.

- Krzysztofie, czy poniesiesz mnie jeszcze jakiś czas?

Zatkało go na chwilę. Coś słonego poczuł w ustach, potem chciał wytrzeć łzy ręką i zachwiał się, po czym bez ostrzeżenia runął w dół w otwarty świat.

- Poniosę!- krzyknął w ostatniej chwili i zwisł natychmiast obok ściany. Rozwarł zaciśnięte z przerażenia oczy i z wysokości drugiego piętra zobaczył znajome podwórko. Ktoś pokazywał go palcem. Kobiety krzyczały, dzieci stały z rozdziawionymi ustami. Sięgnął ręką za plecy i poczuł gruby pręt wystający z muru. O ten pręt zahaczył się paskiem od spodni. Płakał teraz naprawdę mocno. Płakał z bezsilności, że nawet zabić się nie można, że się we wszystko musi wmieszać władza. Choć tym razem to władza wyższa. A gdy już się wypłakał, usłyszał wycie syren nadjeżdżającej straży pożarnej. Wytarł nos w koszulę, która wylazła mu z podciągniętych po pachy spodni. Postanowił wziąć się w garść.

- Poniosę - pokiwał głową i uśmiechnął się do wędrujących do niego po drabinie strażakówponiosę.

Autor Andrzej Chodacki

strona 11

WYMIANA MYŚLI PRZEZ ATLANTYK

Z cyklu: Głos sceptyka z Polski

Na prawo marsz

Fala uchodźców z Południa na Północ otworzyła nowy rozdział w Europie.

W obliczu tego kłopotliwego problemu, którego - jak pokazują wydarzenie ostatnich tygodni, ostatnich dni - nie daje się w rozsądny sposób rozwiązać (co prawda sam nie wiem, co to znaczy „w sposób rozsądny”), jedno stało się oczywiste.

Europejska prawica i ultra prawica zwierają szeregi. Europa znajduje się w przededniu wielkiego buntu przeciwko demokracji.

Gdy coraz więcej przybywa uchodźców do Niemiec, skrajna prawica w tym kraju staje się bardziej brutalna. Przemoc w wielu miejscowościach stała elementem jej strategii. Hasła w rodzaju: "Kup sobie kwas solny, bo inaczej my ci go kupimy", są rozsyłane do wielu ludzi pomagających uchodźcom.

Na ulicach niemieckich miast pojawiają się szubienice dla pani Angeli Merkel. Niemcy, przede wszystkim regiony na wschodzie kraju, przypominają bojówki faszystowskie. Ongi przeciwko Żydom, dziś przeciwko uchodźcom.

Zresztą nie tylko tym z Południa - nienawiść rozlewa na innych "obcych”.

Liczba przestępstw na tle rasowym osiągnęła we wrześniu w Niemczech rekordowy poziom - 1450. Coraz częściej dochodzi do ataków na ośrodki dla uchodźców. Zresztą nie tylko w Niemczech. Dotąd najbardziej otwartym krajem dla "obcych” była Szwecja. Wzór, oaza demokracji.

Szwecja przyjmowała potrzebujących z otwartymi ramionami. Niespełna 10milionowy kraj pomagał Polakom, polskim Żydom po 1968 r. i w stanie wojennym, Chilijczykom uciekającym przed Augusto Pinochetem, ofiarom wojen na Bałkanach, w Iraku i Afganistanie. Jeszcze do niedawna drzwi dla Syryjczyków, Erytrejczyków i Afgańczyków były otwarte.

Dziś premier Stefan Löfven przyznaje, że Szwecja jest bliska "granicy swych możliwości przyjmowania uchodźców". "Eldorado” się skończyło. Nie skomentował informacji , czy faktycznie rozważa wprowadzenie tymczasowych kontroli granicznych. Ale jest to nieuniknione.

We Francji skrajna prawica ma coraz silniejszą pozycję polityczną. Pozornie jest to kraj przyjazny dla obcych, lecz z pewnością nie dla fali uchodźców z Bliskiego Wschodu, która lada moment przekroczy granicę niemiecko-francuską.

Były prezydent Francji, Nicolas Sarkozy, coraz częściej zabierający głos publicznie, liczący na powrót do wielkiej polityki twierdzi, że wobec napływu tysięcy uchodźców, obowiązujące prawo pozwalające na wolne przekraczanie granic okazało się przestarzałe. Podobnie zresztą jak cały projekt Unii Europejskiej.

Sarkozy zachęca do szybkich zmian. W przeciwnym razie "zmiany wprowadzą ci, którzy nie kochają Europy". Sarkozy przestrzega przed najgorszym. Przed marszem Europy na prawo, na skrajne prawo.Jego przesłanki widać w Niemczech, w Szwajcarii, na Węgrzech, we Francji, nawet w krajach skandynawskich.

Od zakończenia II wojny światowej minęło 70 lat. Wydawało się, że doświadczenie, jakim dla świata był Holocaust sprawiło, że równie okrutna masowa zbrodnia nie ma prawa się powtórzyć. A może nie jest to wcale zamknięta karta, koszmar historii?

Przed takim scenariuszem przestrzega prof. Timothy D. Snyder - amerykański historyk specjalizujący się w historii nacjonalizmów, profesor prestiżowego Uniwersytetu Yale; właśnie ukazała się jego najnowsza publikacja - "Czarna ziemia. Holocaust jako ostrzeżenie".

Wskazuje on na potencjalne rejony, które mogą stać się punktami zapalnymi w skali światowej, To nie jest tylko Afryka, Bliski Wschód, ale także Rosja Putina, który wszystkim "gra na nosie” i coraz bardziej umacnia mocarstwową pozycję Rosji.

W polityce funkcjonują naczynia połączone. Jeśli Unia Europejska nie da sobie rady z problemem uchodźców - a wiele wskazuje na to, że rady nie da wówczas dotychczasowy układ sił w Europie może lec w gruzach.

A jak będzie w Polsce? To się dopiero zobaczy.

Jerzy Klechta

Działo się

(1)

dokończenie z poprzedniej strony

misjonarza. David Livingstone vitro. Louise Joy Brown (ur. 25 dokonał licznych odkryć geogra- lipca 1978 w Oldham) - brytyjska ficznych w Afryce. urzędniczka pocztowa. Urodziła się w rodzinie Lesley i Johna 1975 - W trakcie burzy na Jezio- Brownów, którzy bezskutecznie rze Górnym zatonął wraz z 30- starali się o dziecko przez 9 lat. osobową załogą "Edmund Fitzge- Lekarzami dokonującymi tego rald", największy wówczas na zabiegu byli Patrick Steptoe i świecie statek do podróży po Robert Edwards. wodach słodkich.

No i jak? Ciekawie było? To 1977 - W Anglii zostało poczęte będziemy sobie dalej przypomipierwsze w historii "dziecko z nać przeszłość. Nie raz nas jeszpróbówki", Louise Joy Brown. To cze zadziwi… praktyczne narodziny metody in Bogdan Miś

strona 12

Gazeta 44, 30 października - 5 listopada 2015

www.gazetagazeta.com

KALEJDOSKOP GASTRONOMICZNY

Wpływy kuchni innych narodów na kształt kuchni polskiej Sushi W obecnych czasach bardzo popularne w Polsce stało się jedno z pokazowych dań orientu tj.

SUSHI. Dzisiaj zajmiemy się tą specjalnością z kraju kwitnącej wiśni. Kuchnia japońska jest bardzo różnorodna i ma wiele aspektów.

Polacy oszaleli na punkcie tej japońskiej specjalności. Po czasach dań z Wietnamu i innych zakątków kuchni orientalnej sushi zadomowiło się w naszej ojczyźnie na dobre, teraz jest w dobrym stylu pójść do sushi baru i na każdej lepszej imprezie nie powinno tego rarytasu zabraknąć.

Znam bardzo dobrą szefową kuchni w Warszawie, która specjalizuje się właśnie w sushi i naprawdę robi to super.

Sushi przebyło długą drogę, zanim stało się jednym z najpopularniejszych i najbardziej rozpoznawalnych dań świata. Mało kto wie, że będące eksportową marką Japonii, sushi powstało gdzieś w południowych regionach kontynentu azjatyckiego, a nie na wyspach kraju kwitnącej wiśni. Nie jest do końca wiadome, gdzie dokładnie powstało pierwsze sushi. Przyjmuje się, że przywędrowało ono do Chin z jednego z krajów południowozachodniej Azji.

Pierwsze sushi w niczym nie przypominało dania, które znamy dzisiaj. W wielu krajach południowej Azji, które trudniły się rybołówstwem, ogromnym problemem było przechowywanie ryb. Szybko traciły one świeżość w tych gorących regionach naszego globu, potrzebna była więc metoda konserwacji.

Okazało się, że solona ryba fermentująca wraz z ryżem nadaje się do spożycia nawet po roku. Jedzono tylko sfermentowane mięso ryby, ryż był odrzucany. Taka forma sushi nazwana została nare-zushi i rozpowszechniła się w wielu azjatyckich krajach.

Pierwszy raz nazwa sushi w Japonii pojawia się w VII wieku n.e. Sushi wymieniane jest jako forma rozliczenia podatkowego w dokumentach rządowych i nie wiadomo, co dokładnie ta nazwa wtedy oznaczała. Wiadome jest natomiast, że nare-zushi znane było Japończykom w XVIII wieku n.e. Wraz z rozwojem handlu w Japonii, sushi stawało się coraz popularniejsze. Jednak długi czas jego przygotowania stawał się coraz większym problemem, starano się więc znaleźć sposoby na skrócenie czasu fer-

mentacji.

W ciągu następnych kilkuset lat sushi powoli ewoluowało wraz ze zmieniającą się kulturą i kuchnią Japonii. Pojawiło się nama-nare, danie składające się z częściowo sfermentowanej ryby, jedzone wraz z ryżem. Czas jego przygotowania znacznie się skrócił. W japońsko-portugalskim słowniku z 1603 roku znajdujemy wpis o namanrina sushi, co oznaczało częściowo-gotowe sushi. W okresie Edo, gdy znany był już ocet ryżowy, zaczęto pomijać proces fermentacji.

Za twórcę sushi uznawany jest Hanaya Yohei, który to na początku XIX wieku zaczął układać kawałki ryby na ręcznie uformowanym bloczku ryżu. Ryż, po ugotowaniu, mieszany był z octem, co miało imitować smak i zapach charakterystyczny dla nare-zushi. Tak powstało pierwsze nigiri-zushi, a czas jego przygotowania skrócił się do kilku sekund.

Sushi stało się popularnym fast foodem, różniło się jednak znacznie od postaci w jakiej znamy je dzisiaj. Było większe, a serwowane w nim ryby były często marynowane w sosie sojowym, zasalane lub gotowane, by przedłużyć ich okres przydatności do spożycia. Surowa ryba w sushi nadal była rzadkością.

Jak możemy przeczytać w różnych źródłach, dopiero w XX wieku wynalezienie lodówek i zamrażarek pozwoliło na rozpowszechnienie sushi ze świeżych ryb na całym świecie.

Istnieje wiele rodzajów sushi.

Niezbędne minimum wiedzy to rozróżnienie maki od nigiri, ale tutaj postaram się przedstawić nieco więcej informacji, które pozwolą szerzej spojrzeć na sushi oraz zrozumieć kulturę tego wspaniałego dania. Podstawowy podział wynika ze sposobu wykonania Niezależnie od poniższego podziału, możemy wymie-

(4)

nić kilka kryteriów, które powinien spełniać niemal każdy kawałek sushi. Po pierwsze wielkość kawałków, na jakie kroimy

szej jakości.

Jiro Ono to najlepszy specjalizujący się w sushi szef kuchni z Japonii, mający 3 gwiazdki Mechelina. Mówi, że podstawą sushi jest jakość składników z jakich jest ono zrobione.

I jeszcze słówko o pisowni.

Jak zauważyliście, gdy wyraz sushi znajduje się w parze z innym wyrazem jako drugi człon, np. nigiri-zushi, to pisze się je właśnie jako "zushi". Wynika to z japońskiej wymowy. Będący drugim członem frazy wyraz sushi jest udźwiękowiony, co wymawiamy jako "zushi" i tak też zapisujemy. Na koniec podam kilka podstawowych rodzajów sushi: Maki-zushi - Jest najbardziej roz-

sushi powinna umożliwiać zjedzenie ich jednym kęsem. Po drugie, w przygotowaniu sushi niezmiernie ważny jest aspekt estetyczny, sushi musi wyglądać

poznawalnym i prawdopodobnie najpopularniejszym rodzajem sushi.

Gunkan-zushi - można by je właściwie zaliczyć do rodziny maki.

których serwuję sushi zrobione na oczach klientów i w domu u klienta lub w biurze itd. tutaj prezentuje kilka fotek mojego sushi, jeśli ktoś jest zainteresowany proszę o tel. 416-575-6809.

W tym tygodniu chcę także rozpocząć coś nowego - będzie to swego rodzaju poradnik o resturacjach, barach, kawiarniach itd. Mam nadzieję, że pomogę Państwu wybrać to co jest na rynku dobre i warte wydania naszych dolarów w zamian za dobre jedzenie i dobry miły serwis.

Jako pierwsze opiszę miejsce, w którym można zjeść słynnego kebaba. Miejsce to nazywa się BEYTI KEBAB i oferuje kuchnię śródziemnomorską, turecką i z Bliskiego Wschodu.

W niedzielne popołudnie wybraliśmy się na szybki lunch i byliśmy bardzo miło zaskoczeni.

Miejsce to jest przy Dundas, więc dojazd bardzo prosty, parking bez ograniczeń, sam lokal nie za

ładnie i być starannie podane I wreszcie składniki użyte do sushi, niezależnie od tego czy to ryby czy warzywa, powinny być jak najbardziej świeże i najlep-

Różnią się nieznacznie. Niewielką spłaszczoną kuleczkę ryżu (sushi meshi) ręcznie zawija się w pasek nori,C a na górze powstałego walca zostawia się miejsce na składnik wypełniający.

Nigiri-zushi - ten rodzaj sushi po raz pierwszy wykonał Hanaya Yohei w epoce Edo, co znacznie przyczyniło się do rozpowszechnienia sushi. Jest on właściwie równie popularny jak maki. Nigiri-zushi są to ręcznie formowane bloczki ryżu przykryte rybą, owocami morza lub warzywami.

Serdecznie zapraszam wszystkich do konsumowania sushi i myślę, że kto raz skosztuje nie będzie się dawał dwa razy prosić. Sam osobiście proponuję klientom w Mississaudze i okolicy usługi cateringowe, w ramach

duży ale bardzo czysty, z miłą i kompetentną obsługą. Miejsce jest prowadzone przez turecką rodzinę i serwuje typowe dania takie jak shawarma w cenie 7 dol. za dwie sztuki. Shawarma była bardzo dobrze doprawiona i miała odpowiednią kompozycję mięsa i dodatków. Sos też był bardzo smaczny i czuło się rękę dobrego kucharza. Jako człowiek, który spędził w gastronomii ostatnie 28 lat, mogę dzisiaj wydać opinie o każdym zakładzie gastronomicznym.

Beyti Kebab otrzymuje ode mnie dzisiaj w skali od 1 do 5 właśnie 5 w tej kategorii gastronomicznej.

Smacznego Piotr Zając mistrz kucharski

www.gazetagazeta.com

Gazeta 44, 30 października - 5 listopada 2015

strona 13

TORONTOŃSKI TEATR

Echa Salonu

Książka o Salonie gotowa W 25. rocznicę powstania Salonu Poezji, Muzyki i Teatru ukaże sie długo oczekiwana książkaalbum o profesjonalnym polskim teatrze na emigracji, który przetrwał tyle lat i wyprodukował ponad 100 spektakli! Jest nim Salon Poezji, Muzyki i Teatru w Toronto, którego twórcą jest Maria Nowotarska.

Na 300 stronach książki-albumu została opisana cała działalność Salonu. Są to sztuki teatralne z cyklu Wielkie Polki-Emigrantki, spektakle poetycko-muzyczne, przedstawienia o charakterze musicalowym i rewiowym, mniejsze inicjatywy kulturalne, coroczne serenady oraz liczne podróże, dzięki którym Salon może być śmiało nazwany "Teatrem bez granic". Przepiękne zdjęcia, biografie artystów, fragmenty utworów poetyckich, opowieści Marii Nowotarskiej oraz wypowiedzi wielu wybitnych dziennikarzy umieszczone na wielobarwnych kartach książki wprowadzają czytelnika w zaczarowaną krainę tego wyjątko-

wego teatru.

Więcej informacji o książce można znaleźć na - www.teatrpolskitoronto.com Autorka książki, Beata Gołembiowska ma w swoim dorobku literackim podobną publikację, książkę-album pt. "W jednej walizce", opowiadającą o polskiej arystokracji na emigracji w Kanadzie. Więcej informacji o autorce można znaleźć na jej stronie internetowej - www.beatagolembiowska.studiobim.ca Kierujemy apel do wszystkich miłośników polskiej kultury, do przyjaciół Salonu Poezji, Muzyki i Teatru - WSPOMÓŻCIE WYDANIE KSIĄŻKI! Dzięki Waszej hojności zostanie uwieczniona działalność teatru, który przez wiele lat z takim oddaniem służy polskiej kulturze. Książka zostanie złożona do druku 1 grudnia 2015 r.! Jest to ostateczny termin dla darczyńców, którzy chcą być uhonorowani przez wymienienie ich imion i nazwisk w rozdziale książki "Sponsorzy".

Czeki wystawione na Polish

Canadian Society of Theatre z adnotacją "na książkę", prosimy przesyłać na adres: Salon Poezji, Muzyki i Teatru, 22 Oakmount, apt. 1103, 2M7 M6P Toronto.

Wydajemy zaświadczenia do odpisu podatkowego.

Wiadomość z ostatniej chwili: W ubiegłą niedzielę w Sterling Heights w Michigan, odbyło się uroczyste przedstawienie poetycko-muzyczne pt. "Nie bój się kochać", oparte na mądrej, wzruszającej, a także radosnej poezji ks. Jana Twardowskiego. Licznie zgromadzona publiczność entuzjastycznie przyjęła to ważne wydarzenie artystyczne, w którym udział wzięli: Agata Pilitowska, Krzysztof Jasiński i Maria Nowotarska.

Przypominam, że w dniu 30 października, w piątek, o godzinie 20.00 spektakl ten będzie grany w Polskim Centrum Kultury w Mississaudze. Bilety można będzie nabyć przed spektaklem.

Maria Nowotarska

KONCERTY W POLSCE

VII Koncert Niepodległości "Rok 1980"

Kolejny koncert Oli Turkiewicz w Muzeum Powstania Warszawskiego W ciągu 7 lat pracy nad Koncertem Niepodległości, jego twórcy wypracowali swój własny styl muzyczny, który nazywają muzyką hybrydową. Łączy on oryginalne brzmienia dawnych hymnów i pieśni, z nowoczesnymi aranżacjami i kompozycjami instrumentalnymi, wykorzystującymi elementy klasyki, elektroniki, rocka alternatywnego i progresywnego, jazzu, bluesa, poezji śpiewanej, a także nagrania archiwalne oraz odgłosy natury.

Rok 1980 Inspiracją dla tegorocznego koncertu jest 35 rocznica wydarzeń lipca i sierpnia 1980, które przyczyniły się do przełomu politycznego i gospodarczego w Europie Środkowo Wschodniej.

W trakcie narracji podkreślimy zarówno pionierską rolę strajków 1980 roku, jak i wydarzenia lat 1981-1989. W repertuarze Koncertu znajdą się utwory towarzyszące Polakom przez całą dekadę lat 80., zaś tematem prozatorskiej narracji będą często nieznane losy bohaterów tamtych lat. Narracje poświęcimy nie tylko ludziom, którzy tworzyli naszą historię współczesną, ale także niemym i nietypowym bohaterom drugoplanowym jak opornik, ramka, La Bomba, Gruba Berta czy Gadała. Kim, a właściwie czym, były opowiemy w trakcie narracji Koncertu Niepodległości.

Podkreślimy także rolę dziedzictwa Armii Krajowej i etosu Powstania Warszawskiego, które ukształtowały patriotyzm i postawy powojennych pokoleń Polaków, bezpośrednio przyczyniając się do przełomu lat 80-tych.

Budowanie etosu narodowego m.in. na przegranych powstaniach narodowych doprowadziło do odzyskania Niepodległości zarówno w 1918 roku, jak i 1989.

W tym kontekście śmiało można stwierdzić, że w perspektywie długoterminowej, wszystkie polskie zrywy narodowe były zwycięskie.

Koncert Niepodległości to profesjonalny i wysokobudżetowy projekt, który powstał dzięki wsparciu przedsiębiorstw i instytucji, którym bliskie są idee wydarzenia. Jego dorobek to blisko 80 hybrydowych aranżacji utworów historycznych oraz kompozycji współczesnych. Łącznie w realizacji projektu wzięło już udział około 400 osób, z tego ponad 100 profesjonalnych artystów z Polski i z zagranicy. Dotychczasowa widownia Koncertu Niepodległości liczy już blisko 5000 osób.

Ekipa "Koncertu Niepodległości" Twórcy Koncertu Niepodległości: polsko-kanadyjska wokalistka jazzowa i kompozytorka Ola Turkiewicz (dyrektor muzyczny) oraz Jacek "Wiejski" Górski (producent, reżyser, scenarzysta).

Prozatorską narrację wydarzenia poprowadzi aktor Antoni Pawlicki.

W koncercie wystąpią wokaliści Ola Turkiewicz, Grzegorz Wilk, którym towarzyszyć będą: Marcin Riege (fortepian i instrumenty klawiszowe), Krzysztof Kowalewski (gitara), Robert Murakowski (trąbka), Marcin Janiszewski (akordeon i instrumenty klawiszowe), Wojciech Hartman (skrzypce), Marcin Ritter (bas), Przemek Kuczyński (perkusja) oraz sekcja smyczkowa w składzie: Marta Zalewska (I skrzypce); Aleksandra Nikiel (I skrzypce); Monika Kos-Nowicka (II skrzypce), Aleksandra Jarosińska (II skrzypce); Sergiusz Pinkwart (altówka); Agnieszka Zagroba-Klahs (altówka) i Marzena Masłowska (wiolonczela).

18 Gdy tak siedzimy (Szaruga/ P.Gintrowski, 1986). Wyk. Grzegorz Wilk 19 Sprawcy NN (J.Górski). Czyta Antoni Pawlicki 20 Obława (J.Kaczmarski/W. Wysocki, 1974). Wyk. Ola Turkiewicz 21 La Bomba, Gruba Berta i Gadała (J.Górski). Czyta Antoni Pawlicki 22 La Bomba. Utwór instrumentalny (M.Riege, 2015) 23 Ucieczka (J.Górski). Czyta Antoni Pawlicki 24 Nasza klasa (J.Kaczmarski, 1983) . Wyk. Ola Turkiewicz Justyna Rodasik, Ola Turkiewicz i Grzegorz Wilk. Koncert Niepodległosci 2014.

25 Opornik (J.Górski). Czyta Fot. Dorota Smolarek Antoni Pawlicki Organizatorzy Koncertu Niepod- toni Pawlicki 26 Modlitwa o wschodzie słońca ległości:OFundacja Dziedzictwa 4 My Pierwsza Brygada (A.Ha- (N.Tenenbaum/P.Gintrowski, Rzeczypospolitej - Muzeum Po- łaciński, T.Biernacki, 1917). 1980). Wyk. Grzegorz Wilk wstania Warszawskiego Wyk. Grzegorz Wilk 27 Mazurek Dąbrowskiego (J. 5 Strajk (J.Górski). Czyta Anto- Wybicki, 1797). Wyk. artyści BEZPŁATNE WEJŚCIÓWKI ni Pawlicki wraz z publicznością MOŻNA POBRAĆ NA STRO- 6 Mury (L/Llach/J.Kaczmarski, Hybrydowe kompozycje i NIE:Bhttp://www.koncertniepo- 1978) . Wyk. Ola Turkiewicz, aranżacje w Muzeum Powstania dleglosci.pl/rezerwacja-wejscio- Grzegorz Wilk wek. LICZBABMIEJSC OGRA- 7 Karnawał (J.Górski). Czyta Warszawskiego 11 listopada 2015, godz. 20.00 NICZONA Antoni Pawlicki Wydarzenie objęte zosta8 Droga marzeń Utwór instruSzczegóły na temat Koncertu mentalny (K.Kowalewski, 2015) ło Honorowym Patronatem Niepodległości: 9 Festiwal (J.Górski). Czyta Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Andrzeja Du•Owww.koncertniepodleglosci.pl Antoni Pawlicki •Owww.1944.pl 10 Przyjaciół nikt nie będzie mi dy.

• FacebookOhttp://www.facebo- wybierał. (Andrzej Garczarek, ok.com/pages/Koncert1981). Wyk. Grzegorz Wilk Śpiewnik Koncertu Niepodległo- 11 Strachy na Lachy (J.Górski). ści - http://www.koncertniepodle- Czyta Antoni Pawlicki glosci.pl/spiewnik-niepodleglosci 12 Rota (F.Nowowiejski/M.Konopnicka, 1908). Wyk. Ola TurVII Koncert Niepodległości kiewicz "Rok 1980" 13 Msza (J.Górski). Czyta AntoMuzeum Powstania War- ni Pawlicki szawskiego 11 listopada 2015, 14 Ojczyzno ma. (Karol Dąbrowski, 1983). Wyk. Grzegorz Wilk godz.20.00 15 Manifa (J.Górski). Czyta AnProgram 1 Dziedzictwo (J.Górski). Czy- toni Pawlicki 16 Zbroja (J.Kaczmarski, 1982). ta Antoni Pawlicki 2 Źródło (Kaczmarski, 1978) . Wyk. Ola Turkiewicz 17 Powielacz (J.Górski). Czyta Wyk. Ola Turkiewicz 3 Kopiec (J.Górski). Czyta An- Antoni Pawlicki

strona 14

Gazeta 44, 30 paĹşdziernika - 5 listopada 2015

O K L Y T

Z A 5 R 9 E T .

1

$

www.gazetagazeta.com

www.gazetagazeta.com

Gazeta 44, 30 października - 5 listopada 2015

strona 15

Ogłoszenia o pracy i o poszukiwaniu mieszkań - do 25 słów - zamieszczamy bezpłatnie przez 1 wydanie (raz na 4 tygodnie). Pozostałe ogłoszenia są płatne. Ogłoszenia drobne do wydania weekendowego przyjmowane są do godz. 15.00 w czwartek. Reklamy przyjmowane są do godz. 12.00 . Ogłoszenie lub reklamę można złożyć telefonicznie lub drogą mailową. Tel. 647 557-3617 wew. 21, FAX 647 557-3627. Można dzwonić o każdej porze, zostawiając tekst ogłoszenia automatycznej sekretarce. Przy ogłoszeniach bezpłatnych prosimy o podanie nazwiska, a przy ogłoszeniach płatnych również żądanej liczby wydań oraz dokładnego adresu z kodem pocztowym i numerem telefonu. Reklamacje uwzględniamy tylko po pierwszym wydruku ogłoszenia. Wszystkie ogłoszenia drobne (bez ramek) drukowane w gazecie umieszczamy w Internecie. Redakcja nie odpowiada za treść ogłoszeń. Wszelkie prawa zastrzeżone.

Kopiowanie jakichkolwiek materiałów wymaga zgody redakcji.

Przyjmujemy również ogloszenia drobne tylko do INTERNETU tel. 647 557-3617 wew. 21, fax 647 557-3627, E-MAIL: drobne@gazetagazeta.com 1 tydzień, wszystkie płatne.

POSZUKIWANIE PRACY

OFERTY PRACY

Uczciwa, solidna pani z samochodem posprząta twój dom, apartament, biuro, popierze, poprasuje. Tel. 416 255-3278 Doświadczony budowlaniec, 25 lat doświadczenia, łącznie z instalacjami sanitarnymi, płytki, prace od A-Z, spawanie, mechanik, biegły niemiecki, szuka pracy z zamieszkaniem. Tel. +49 170-507394, e-mail: janpl10@wp.pl Uczciwa, solidna, z dużym doświadczeniem szuka pracy - posprząta domy, biura sklepy, itp. Tel. 647 780-8965 Kobieta w średnim wieku poszukuje pracy, może być sprzątanie, za gotówkę.

Tel. 416 206-2316 Dwóch mężczyzn szuka pracy na budowie, malowanie lub jakiejkolwiek innej.

Tel. 416 278-1496

OFERTY PRACY Potrzebni ROOFERZY i POMOCNICY do instalacji metalowych dachów.

Pozwolenie na pracę wymagane Tel. 647 999-4108

Zb

Firma landscaping/construction w Mississaudze zatrudni doświadczonych instalatorów do pracy przy interlock i kamieniu naturalnym. Wymagany SIN i własny transport. Tel. 416 473-7895 lub email: tidygardens@rogers.com Do pracy na dachy przyjmę, SIN i transport wymagane. Tel. 416 740-2226, 416 716-4606 Poszukujemy murarzy i pomocników na f/t lub na subkontrakt. Tel. 416 618-4449 F/T CNC machinist. Salary based on experience. Tel. 905 857-8666, e-mail: andrew@qualitygundrilling.com Dental Assistant/Receptionist - dental administrator and Level 2 assistant for weekdays/evenings and some Saturdays for established, general family practice in Milton. Require Polish speaking, fluent in English and Dentrix experience an asset. Tel. 905 875-1006 Do małej firmy sprzątającej zatrudnię panie na pełny i pół etatu, miła atmosfera.

Proszę o kontakt 647 801-1751 Zatrudnię energiczną kobietę do pracy w serwisie sprzątającym w Burlington.

Praca w grupie, poniedziałek - piątek, godz. 8 - 18. Tel. 905 332-9438, proszę zostawić wiadomość Zatrudnię pracownika z kilkuletnim doświadczeniem do budowy nowych domów i renowacji. Wymagana znajomość angielskiego i czytania rysunku, stała praca. Tel. 416 209-2686 Potrzebny z kilkuletnim doświadczeniem carpenter i pomocnik do budowy nowych domów i renowacji. Stała praca. Możliwość sponsorowania. Tel. 416 209-2686

• pracowników fizycznych

LOKALOWE

USŁUGI • USŁUGI

ZATRUDNI NA POSZCZEGÓLNE STANOWISKA:

Do wynajęcia dom w płd. Mississaudze, 2 - 3 sypialnie od połowy grudnia 2015 do końca kwietnia 2016. House for rent Dec'15 - April'16. Tel. 905 891-8218 Od zaraz do wynajęcia pokój z używalnością kuchni, łazienki dla osoby pracującej bez nałogów, okolice Roncesvalles.

Tel. 416 588-7887

Polska TV - 50 kanałów, mnóstwo kanadyjskich i VOD (filmy , bajki) Receiver i instalacja u ciebie w domu. Miesięczna subskrypcja $12. Po więcej informacji napisz klama@post.com (wyślę listę kanałów) lub sms 416 877-4052, lub dzwoń

• pracowników wykwalifikowanych • pracowników biurowych • pracowników podnośników widłowych

Przyjdź dzisiaj i pracuj jutro!

5236 Dundas St.W., 2nd floor Etobicoke, ON, M9B 1A7, E-mail: jobs@employersoverload.ca Potrzebny młody mężczyzna do pracy za gotówkę. Tel. 416 668-3124 Potrzebny pomocnik do pracy na custom house. Dzwonić po 20, 416 409-6915 Henryk Natychmiast zatrudnię panie z samochodem do sprzątania domków, okolice Burlington, Oakville. Dobre zarobki, f/t, p/t, możliwość zapłaty gotówką, doświadczenie niekonieczne. Tel. 905 630-7148, 905 689-5696 Stolarz z doświadczeniem do prac wykończeniowych (custom home) potrzebny. SIN, WSIB certyfikat wymagane. Bogdan 416 854-9627, Peter 416 738-3523 Zatrudnię od zaraz płytkarza, płatne gotówką. Tel. 647 471-4866 Elektryk z licencją 309A potrzebny od zaraz. Praca tylko na "commercial". Tel. 416 570-2315, Adam Potrzebny murarz, praca na terenie Mississaugi. Tel. 416 558-0822 Potrzebny pracownik albo osoba do przyuczenia do pracy przy podłogach, wiek 20 - 30 lat. Prace w okolicach Toronto. Tel. 416 716-9094 Potrzebni od zaraz kafelkarze z doświadczeniem, stała praca. Tel. 416 836-5893 Potrzebny dekarz do pracy na płaskich dachach (roofing sheet metal) oraz pomocnik. Możliwość przyuczenia do zawodu. Wymagany SIN, Biuro w Mississaudze (Winston Churchill/Dundas). Tel. 289 937-1157 Fabrykator/instalator blatów kuchennych. Fabrykator kamienia naturalnego (granitu, marmuru, kwarcu)z doświadczeniem w produkcji i instalacji blatów kuchennych i łazienkowych potrzebny.

Stała praca, SIN wymagany. Tel. 416 2569009 Potrzebna pani z okolic Etobicoke do sprzątania. Tel. 647 887-0836 Agencja pielęgniarska zatrudni PSW i homemaker w okolicy North York. SIN wymagany. Tel. 416 621-6298 Kafelkarze lub pomocnicy potrzebni przy układaniu płytek ceramicznych, marmuru i granitu. Piotr, 416 803-6025 Potrzebne panie do sprzątania domów w Toronto. Tel. 416 233-6462, proszę zostawić wiadomość na maszynie Potrzebna kobieta do sprzątania nowych domów. Tel. 416 806-3550 Potrzebna kobieta do sprzątania domków na part time. Tel. 416 707-9869, proszę zostawić wiadomość

Skilled Welders, Machinist, Sheet Metal Fabricators, Cabinet Makers Zachodnie Toronto (Hwy 401 & Kipling Avenue). Firma poszukuje wykwalifikowanych techników do pracy w zespole.

Oferujemy dobre zarobki, ciekawe projekty, możliwość poszerzenia kwalifikacji, blisko TTC, każdy piątek kończymy pracę o godzinie 12 w południe.

47k

OFERTY PRACY

LAKESHORE BLVD. W & ROYAL YORK 44k

bachelor od $750 1 bdrm od $800 2 bdrm od $900

Potrzebny pomocnik murarza z możliwością przyuczenia do zawodu. Praca przy kamieniu w Mississaudze, możliwość dowozu z Hamilton. Tel. 905 599-2250 Potrzebny murarz i pomocnik na custom house. Tel. 416 817-9038 Mężczyzna do kostki brukowej (interlocking stone) w Mississaudze lub Milton potrzebny. Tel. 416 823-8242, Mirek Potrzebny mężczyzna do prac przy instalacji systemów grzewczych i chłodzenia. Tel. 416 805-1276 Potrzebni od zaraz pracownicy na dachy, z doświadczeniem lub bez. Tel. 905 6292627 Zatrudnię od zaraz ludzi do sprzątania sklepów w Brampton i Mississaudze.

Praca w godzinach od północy - 6 rano.

Tel. 416 242-5038

Tel. 416 948-0684 lub e-mail: jms@filetax.ca

46k

LOKALOWE Dixie/Rathburn, pokój do wynajęcia w basemencie dla niepalącego mężczyzny, wspólna kuchnia i łazienka oraz Hurontario/Central Prkw. apartament w basemencie dla niepalącej osoby, wspólne wejście. Tel. 416 806-3550 Wynajmę widny i przestronny basement 1 bdrm dla jednej lub dwóch osób. Osobne wejście, wszystko wliczone, okolice Burnhamthorpe/Hurontario. Tel. 905 2813266 Pokój do wynajęcia w basemencie dla niepalących, okolice High Park, blisko do metra. Internet, hydro, klimatyzacja wliczone. Tel. 416 766-6478 Pokój do wynajęcia z używalnością kuchni i łazienki dla pracującego pana, oddzielne wejście, okolice Dundas/Tomken.

Tel. 905 897-2488 Pokój do wynajęcia od zaraz dla pracującego mężczyzny bez nałogów (mile widziany trukowiec). Roncesvalles Ave, blisko polskiego kościoła. Tel. 416 5377919, proszę zostawić wiadomość Hurontario/Dundas, kawalerka dla jednej osoby, parking, używalność ogródka, osobne wejście, dla pracującej osoby bez zwierząt. Tel. 647 208-9271 Od zaraz do wynajęcia czysty, piękny pokój w basemencie dla spokojnego, niepalącego mężczyzny, wspólna kuchnia, łazienka, okolice Islington/Queensway.

Tel. 647 300-5329 Słoneczny pokój do wynajęcia dla jednej pracującej osoby przy St. Clair (pomiędzy Keele/Runnymede). Łazienka tylko z jedną osobą, wspólna kuchnia. Tel. 647 930-2923, 416 801-2554 Pokój w domu do wynajęcia w okolicy Dundas/Tomken w Mississaudze, blisko komunikacji miejskiej. Tel. 416 899-6129

Odwiedź nasz showroom www.kitchenland.ca

905 848-8509 showroom 416 520-2904 cell M

rental office

416 259-4555 k

2355 Lakeshore Blvd. W. Etobicoke, ON

ELEKTRYK szybko, tanio, domy, biznesy Master Electrician.

Tel. 416 294-4418 416 233-4418, Ted

KUPNO

POSZUKUJEMY PRACOWNIKÓW DO CIEKAWEJ I INTRATNEJ PRACY W BIURZE PODATKOWO-KSIĘGOWYM Oferujemy kursy przygotowawcze dla kandydatów już z podstawowymi wiadomościami (np. absolwenci kursów H&R Block, Softron).

KITCHEN LAND INC. •nowe kuchnie z drewna lub laminatu •szafki do łazienek •ponad 50 rodzajów drzwi w różnych kolorach •projektowanie, instalowanie, dowóz •kompletne renowacje kuchni

M

1144

1 1 800 572-4711 Zb M

SPRZEDAŻ Sprzedam Hondę Accura MGX w dobrym stanie, 6-letnia, 197.000 km, cena $14,500. Tel. 416 908-7146

SZYCIE zasłon i firan,

Przeróbki odzieży ze skóry.

Możliwość przyjazdu do klienta.

Business tel. 647 444-2550 Jola 45M

•Deli fo sale with more than 25 years activity.

Good location!

• Delikatesy z ponad 25-letnią tradycją do sprzedania.

Dobra lokalizacja!

51k

Info: 416 809-0844

MAREK-TAPICER • Renowacja mebli • Zmiana obić Tel. 905 452-1658, Tel. 416 899-5932

RÓŻNE • RÓŻNE

TOWARZYSKIE Mężczyzna lat 48,176 cm, po rozwodzie, obywatel Kanady, zamieszkały w okolicy Toronto, w dobrej sytuacji materialnej pozna panią młodszą, szczupłą w celu towarzysko-matrymonialnym. Kontakt na email: p45966@yahoo.ca Partnera na życie, poznam Pana 55+. Tel. 416 432-2866 po godz. 18 Mężczyzna lat 61, inżynier, finansowo niezależny, zam. w okolicy Toronto, pozna panią w celu towarzyskim. Tel. 416 400-1032

M

drobne@gazetagazeta.com

strona 16

Gazeta 44, 30 października - 5 listopada 2015 OGŁOSZENIA • REKLAMY

RÓŻNE • RÓŻNE

MICHAŁ WOJCIECH

CZUMA B.A, L.L.B.

ADWOKAT tylko sprawy sporne:

KARNE i CYWILNE Zawsze po Twojej stronie 120 Carlton St., Suite 410 Toronto, Ontario M5A 4K2 biuro 416 599-5799 dom 416 690-3993 www.michaelczuma.com michael@michaelczuma.com

k

PROTEZY DENTYSTYCZNE Kasia Dorman, D D tel.

416 251-6147

M

280 The Queensway, Etobicoke

Zapraszamy do reklamy Tel. 647 557-3617 x .21

18/2015k

Absolwentka polskiej szkoły projektowania i mody,

Agnieszka Budzińska od lat projektuje i szyje w Kanadzie.

Od kostiumów teatralnych po wszelkie elementy garderoby dla dzieci, pań i panów – codzienne i odświętne, elementy wystroju wnętrz (zasłony, poduszki, narzuty, tapicerki, serwetki i obrusy), jej prace można obejrzeć na www.agnieszkadesign.com Potrzebujesz przeróbki – Agnieszka dokonuje cudów! Jest niezawodna, szybka i dokładna. A także pełna pomysłów.

Tel.

Młodzież z parafii św.

Kazimierza w każdy czwartek i piątek w godz. 18 - 20 zbiera puste butelki po alkoholu.

Dochód ze sprzedaży przeznaczony zostanie na pokrycie kosztów wyjazdu na Światowe Dni Młodzieży w Polsce w 2016 r.

Informacje:

416-899-1674 lub pracownia 416-238-5030

416 532-2822

FROM $14.99/DAY

• Toronto • Oakville • Pearson Airport

BATTLE DRIVE

416 536-3744 1-866 338-7377

52k

SPOTKANIE Z PIOTREM STĘPNIAKIEM Z POLSKI Interesująca historia gangstera, który zmienił szefa.

8.11.2015. (Niedziela) godz.18:00 2095 Ottawa Str. WINDSOR Tel. 519-252-5552 WSTĘP WOLNY

www.gazetagazeta.com

www.gazetagazeta.com

Gazeta 44, 30 paĹşdziernika - 5 listopada 2015 REKLAMY

strona 17

Gazeta 44, 30 października - 5 listopada 2015

strona 18

www.gazetagazeta.com

PROGRAM TV POLSAT 2 PROPONUJE

PROGRAM TELEWIZYJNY od 30.10.2015 do 5.11.2015 * PIĄTEK, 30.10.2015 r. * 0.00 Dzień, który zmienił moje życie (59), serial paradokumentalny 1.00 Pielęgniarki (95), serial paradokumentalny 2.00 Awantura o kasę (135), teleturniej 3.00 Pamiętniki z wakacji (17), serial paradokumentalny 4.00 Miodowe lata. Ciotka z Ameryki (99), serial komediowy 4.55 Miodowe lata. Koh-i-noor (100), serial komediowy 5.50 Miodowe lata. Ale kino! (101), serial komediowy 6.40 Daleko od noszy. Materiał na panią doktor (163), serial komediowy 7.10 Daleko od noszy. Upiorny duch prywatyzacji (164), serial komediowy 7.40 Świat według Kiepskich. Marzyciele (395), serial komediowy 8.10 Świat według Kiepskich. Bełkot (396), serial komediowy 8.40 Świat według Kiepskich. Eurokoko (397), serial komediowy 9.10 Rodzina zastępcza. Niech żyją wieloryby (251), serial komediowy 10.10 Miodowe lata. Lepsze życie.pl (126), serial komediowy 10.55 Całkiem nowe lata miodowe. Willa (1), serial komediowy 11.25 Całkiem nowe lata miodowe. Bajkowa róg Wspomnień (2), serial komediowy 12.00 Malanowski i partnerzy. Złudna nadzieja (352), serial fabularno-dokumentalny 12.30 Malanowski i partnerzy. Podryw na detektywa (353), serial fabularno-dokumentalny 13.00 Dlaczego ja? (482), serial paradokumentalny 14.05 Wydarzenia, magazyn 14.45 Trudne sprawy (459), serial paradokumentalny 15.45 Pamiętniki z wakacji (7), serial paradokumentalny 16.50 Świat według Kiepskich. Dzieło życia (373), serial komediowy 17.25 Rodzina zastępcza. Szał szkoleń (74), serial komediowy 18.00 Daleko od noszy. Modne przysmaki (35), serial komediowy 18.30 Dlaczego ja? (482), serial paradokumentalny 19.25 Trudne sprawy (459), serial paradokumentalny 20.30 Wydarzenia, magazyn 21.00 Interwencja, magazyn reporterów 21.20 Pierwsza miłość (2157), serial obyczajowy 22.00 Świat według Kiepskich. Marzyciele (395), serial komediowy.

22.30 mała Czarna. Ewa Kasprzyk (4), talk-show 23.30 Taaaka ryba (101), magazyn

* SOBOTA, 31.10.2015 r. * Sobota 31 0.00 Miodowe lata. Azor (83), serial komediowy 0.50 Miodowe lata. Jajeczko Faberge (84), serial komediowy 1.40 Miodowe lata. Ukryte kamery (85), serial komediowy

2.40 Pielęgniarki (3), serial paradokumentalny 3.35 Pielęgniarki (4), serial paradokumentalny 4.35 Dlaczego ja? (478), serial paradokumentalny 5.30 Dlaczego ja? (479), serial paradokumentalny 6.30 Dlaczego ja? (480), serial paradokumentalny 7.25 Dlaczego ja? (481), serial paradokumentalny 8.25 Dlaczego ja? (482), serial paradokumentalny 9.20 Nasz nowy dom (43) reality show 10.20 Całkiem nowe lata miodowe. Nowy dom (3), serial komediowy 10.55 Całkiem nowe lata miodowe. Sąsiedzi (4), serial komediowy 11.25 Całkiem nowe lata miodowe. Biznesplan (5), serial komediowy 12.00 Malanowski i partnerzy. Śmiertelne zauroczenie (354), serial fabularno-dokumentalny 12.30 Malanowski i partnerzy. Różowa pantera (355), serial fabularno-dokumentalny 13.00 Tajemnice kniei. Puchacz postrach kniei (23), cykl reportaży 13.30 Ewa gotuje (254), magazyn kulinarny 14.05 Wydarzenia, magazyn informacyjny 14.45 Trudne sprawy (460), serial paradokumentalny 15.45 Pamiętniki z wakacji (8), serial paradokumentalny 16.50 Świat według Kiepskich. Sceny z życia małżeńskiego (437), serial komediowy 17.25 Rodzina zastępcza. Szaleństwo internetu (75), serial komediowy 18.00 Daleko od noszy. Uwolnić Misiaka (36), serial komediowy 18.25 Oblicza Ameryki (649), magazyn turystyczny 19.00 Przyjaciółki 5 (60), serial obyczajowy 20.05 Imperium disco polo (38), magazyn muzyczny 20.35 Wydarzenia, magazyn informacyjny 21.05 Nasz nowy dom (43), reality show 22.05 Świat według Kiepskich (468), serial komediowy 22.35 2XL (13), serial obyczajowy 23.35 Oblicza Ameryki (649), magazyn

*Niedziela NIEDZIELA, 1.11.2015 r. * 1 0.00 Miodowe lata. Kuzguwu Boski Dynamit (86), serial komediowy 0.50 Miodowe lata. Odmienne stany úwiadomoúci (87), serial komediowy 1.35 Miodowe lata. Remont (88), serial komediowy 2.25 Pielęgniarki (5), serial paradokumentalny 3.25 Pielęgniarki (6), serial paradokumentalny 4.20 Trudne sprawy (455), serial paradokumentalny 5.20 Trudne sprawy (456), serial paradokumentalny

6.15 Trudne sprawy (457), serial paradokumentalny 7.15 Trudne sprawy (458), serial paradokumentalny 8.15 Trudne sprawy (459), serial paradokumentalny 9.15 Nasz nowy dom (44), reality show 10.15 Całkiem nowe lata miodowe. Czyste pieniądze (6), serial komediowy 10.50 Całkiem nowe lata miodowe. Zaproszenie (7), serial komediowy 11.25 Całkiem nowe lata miodowe. Sprzedawcy marzeń (8), serial komediowy 12.00 Malanowski i partnerzy. Niebezpieczne związki (356), serial fabularnodokumentalny 12.30 Malanowski i partnerzy. Bolesna miłość (357), serial fabularno-dokumentalny 13.00 Tajemnice kniei. Majestat orła (24), cykl reportaży 13.30 Ewa gotuje (255), magazyn kulinarny 14.05 Wydarzenia, magazyn informacyjny 14.35 Interwencja, magazyn reporterów 15.00 Kabaretowa Ekstraklasa (25), program rozrywkowy 16.00 Kabaretowa Ekstraklasa (26), program rozrywkowy 17.00 Świat według Kiepskich. Wiem, co jem (438), serial komediowy 17.30 Rodzina zastępcza. Ukryte siły (76), serial komediowy 18.00 Daleko od noszy. Akcja Balladyn (37), serial komediowy 18.30 Boks. Gala w Białymstoku, boks 21.05 Wydarzenia, magazyn informacyjny 21.35 Nasz nowy dom (44), reality show 22.30 Oblicza Ameryki (649), magazyn turystyczny 23.00 Przyjaciółki 5 (61), serial obyczajowy

*Poniedzialek PONIEDZIAŁEK, 2.11.2015 r. * 2 0.00 Dzień, który zmienił moje życie (60), serial paradokumentalny 1.00 Pielęgniarki (96), serial paradokumentalny 2.00 Awantura o kasę (136), teleturniej 2.55 Pamiętniki z wakacji (18), serial paradokumentalny 3.55 Miodowe lata. Informator (102), serial komediowy 4.40 Miodowe lata. Nowa twarz (103), serial komediowy 5.35 Miodowe lata. Mysz (104), serial komediowy 6.20 Rodzina zastępcza. Prawdziwy mężczyzna (32), serial komediowy 6.50 Daleko od noszy. Kryminalne zagadki szpitala (165), serial komediowy 7.20 Daleko od noszy. Siła uczuć (166), serial komediowy 7.50 Świat według Kiepskich. Stary koń (398), serial komediowy 8.20 Świat według Kiepskich. Jutro będzie futro (399), serial komediowy 8.50 Świat według Kiepskich. Ciapciaki (400), serial komediowy 9.20 Rodzina zastępcza. Kursy kultury osobistej (252), serial komediowy 10.20 Całkiem nowe lata miodowe. Komornik (9), serial komediowy 10.55 Całkiem nowe lata miodowe. Szambella (10), serial komediowy 11.25 Całkiem nowe lata miodowe. Szantażyści (11), serial komediowy 12.00 Malanowski i partnerzy. Słodka kotka (358), serial fabularno-dokumentalny 12.30 Malanowski i partnerzy. Śmierć na budowie (360), serial fabularno-dokumentalny

13.00 Dlaczego ja? (483), serial paradokumentalny 14.05 Wydarzenia, magazyn informacyjny 14.45 Trudne sprawy (461), serial paradokumentalny 15.45 Pamiętniki z wakacji (9), serial paradokumentalny 16.50 Świat według Kiepskich. Dzieje grzechu (374), serial komediowy 17.25 Rodzina zastępcza. Tatuś zawsze najlepszy (77), serial komediowy 18.00 Daleko od noszy. Szkoła przetrwania (38), serial komediowy 18.30 Dlaczego ja? (483), serial paradokumentalny 19.25 Trudne sprawy (461), serial paradokumentalny 20.30 Wydarzenia, magazyn informacyjny 21.00 Interwencja, magazyn reporterów 21.20 Pierwsza miłość (2158), serial obyczajowy 22.00 Świat według Kiepskich. Stary koń (398), serial komediowy 22.30 Pełna chata. 7-osobowa rodzina Orzechowskich z Włocławka (9), magazyn 5.00 Ewa gotuje (255), magazyn kulinarny 5.30 997 - Fajbusiewicz na tropie (10), magazyn kryminalny

* WTOREK, 3.11.2015 r. * Wtorek 3 0.00 Dzień, który zmienił moje życie (61), serial paradokumentalny 1.00 Pielęgniarki (97), serial paradokumentalny 2.00 Awantura o kasę (137), teleturniej 2.55 Pamiętniki z wakacji (19), serial paradokumentalny 3.55 Miodowe lata. Dola idola (105), serial komediowy 4.40 Miodowe lata (106), serial komediowy 5.35 Miodowe lata. Medium (107), serial komediowy 6.20 Rodzina zastępcza. Wielkanocne fajerwerki (33), serial komediowy 6.50 Daleko od noszy. Więzy rodzinne (167), serial komediowy 7.20 Daleko od noszy 2 (1), serial komediowy 7.50 Świat według Kiepskich. Kurze ziele (401), serial komediowy 8.20 Świat według Kiepskich. Widziadło (402), serial komediowy 8.50 Świat według Kiepskich. Ten teges (403), serial komediowy 9.20 Rodzina zastępcza. Pracuj_ce dziewczyny (253), serial komediowy 10.20 Całkiem nowe lata miodowe. Nie ma jak ciąża (12), serial komediowy 10.55 Całkiem nowe lata miodowe. Casting na szwaczkę (13), serial komediowy 11.25 Całkiem nowe lata miodowe. Szkoła rodzenia (14), serial komediowy 12.00 Malanowski i partnerzy. Fałszywy wnuk (361), serial fabularno-dokumentalny 12.30 Malanowski i partnerzy. Matka i córka (362), serial fabularno-dokumentalny 13.00 Dlaczego ja? (484), serial paradokumentalny 14.05 Wydarzenia, magazyn informacyjny 14.45 Trudne sprawy (462), serial paradokumentalny 15.45 Pamiętniki z wakacji (10), serial paradokumentalny 16.50 Świat według Kiepskich. Pampeluna (375), serial komediowy

17.25 Rodzina zastępcza. Kreseczka (78), serial komediowy 18.00 Daleko od noszy. Matka zwana ciotką (39), serial komediowy 18.30 Dlaczego ja? (484), serial paradokumentalny 19.25 Trudne sprawy (462), serial paradokumentalny 20.30 Wydarzenia, magazyn informacyjny 21.00 Interwencja, magazyn reporterów 21.20 Pierwsza miłość (2159), serial obyczajowy 22.00 Świat według Kiepskich. Kurze ziele (401), serial komediowy 22.30 Gwiazdy na dywaniku (165), program rozrywkowy 23.00 Zdrowie na widelcu. Sery (78), magazyn poradnikowy 23.30 Stołeczna drogówka (25), serial dokumentalny

19.25 Trudne sprawy (463), serial paradokumentalny 20.30 Wydarzenia, magazyn informacyjny 21.00 Interwencja, magazyn reporterów 21.20 Pierwsza miłość (2160), serial obyczajowy 22.00 Świat według Kiepskich. I’m łoczing you (404), serial komediowy 22.30 Aleja sław (84), magazyn 23.00 Jem i chudnę. Agata, magazyn lifestylowy 23.30 Chłopaki do wzięcia (77), serial dokumentalny

* CZWARTEK, 5.11.2015 r. * Czwartek 5

0.00 Dzień, który zmienił moje życie (63), serial paradokumentalny 1.00 Pielęgniarki (99), serial paradokumentalny 2.00 Awantura o kasę (139), teleturniej * ŚRODA, 4.11.2015 r. * Sroda 4 3.00 Pamiętniki z wakacji (21), serial paradokumentalny 0.00 Dzień, który zmienił moje życie (62), 4.00 Miodowe lata. Wywiadówka (111), serial paradokumentalny serial komediowy 1.00 Pielęgniarki (98), serial paradoku- 4.55 Miodowe lata. Wspólny wróg (112), mentalny serial komediowy 2.00 Awantura o kasę (138), teleturniej 5.50 Miodowe lata. Trup w szafie (113), 3.00 Pamiętniki z wakacji. Sprzedawca serial komediowy komórek udaje biznesmena i gubi się w 6.50 Daleko od noszy 2. Szpital marzeń swoich kłamstwach. Miłość ponad wszyst- (4), serial komediowy ko (20), serial paradokumentalny 7.20 Daleko od noszy 2. Zdrowe współza4.00 Miodowe lata. Wielki szmal (108), wodnictwo (5), serial komediowy serial komediowy 7.50 Świat według Kiepskich. Samotność 4.45 Miodowe lata. Kwartet egzotyczny w sieci (407), serial komediowy (109), serial komediowy 8.20 Świat według Kiepskich. Kanalia 5.30 Miodowe lata. Podwójne ubezpiecze- (408), serial komediowy nie (110), serial komediowy 8.50 Świat według Kiepskich. Gorzelak, 6.20 Rodzina zastępcza. Miłość i telewizja Kobielak i majster Kurdzielak (409), serial (34), serial komediowy komediowy 6.50 Daleko od noszy 2. Bliüniaki dwuja- 9.20 Rodzina zastępcza. Walec historii jowe (2), serial komediowy (255), serial komediowy 7.20 Daleko od noszy 2. 9 milionów (3), 10.20 Miodowe lata. Żywe zwłoki (1), seserial komediowy rial komediowy 7.50 Świat według Kiepskich. I’m łoczing 10.55 Miodowe lata. List do szefa (2), seyou (404), serial komediowy rial komediowy 8.20 Świat według Kiepskich. Zemsta spo- 11.25 Miodowe lata. Głowa rodziny (3), łeczna (405), serial komediowy serial komediowy 8.50 Świat według Kiepskich. Stan wyjąt- 12.00 Malanowski i partnerzy. Odwet kowy (406), serial komediowy (365), serial fabularno-dokumentalny 9.20 Rodzina zastępcza. Przeciek niekon- 12.30 Malanowski i partnerzy. Ostatnia trolowany (254), serial komediowy nadzieja (366), serial fabularno-dokumen10.20 Całkiem nowe lata miodowe. Swaty talny (15), serial komediowy 13.00 Dlaczego ja? (486), serial paradoku10.50 Całkiem nowe lata miodowe. Pret a mentalny Porter (16), serial komediowy 14.00 Wydarzenia, magazyn informacyj11.30 Całkiem nowe lata miodowe. Naro- ny dziny (17), serial komediowy 14.45 Trudne sprawy (464), serial parado12.00 Malanowski i partnerzy. Cudze kumentalny szczęście (363), serial fabularno-dokumen- 15.45 Pamiętniki z wakacji (12), serial talny paradokumentalny 12.30 Malanowski i partnerzy. Miłosna 16.50 Świat według Kiepskich. Dolczewipułapka (364), serial fabularno-dokumen- ta (377), serial komediowy talny 17.25 Rodzina zastępcza. Korko biznes 13.00 Dlaczego ja? (485), serial paradoku- (80), serial komediowy mentalny 18.00 Daleko od noszy. Miliard dolarów 14.05 Wydarzenia, magazyn informacyj- (41), serial komediowy ny 18.30 Dlaczego ja? (486), serial paradoku14.45 Trudne sprawy (463), serial parado- mentalny kumentalny 19.25 Trudne sprawy (464), serial parado15.45 Pamiętniki z wakacji (11), serial kumentalny paradokumentalny 20.30 Wydarzenia, magazyn informacyj16.50 Świat według Kiepskich. Nim poleje ny się krew (376), serial komediowy 21.00 Interwencja, magazyn reporterów 17.25 Rodzina zastępcza. Bon ton (79), 21.20 Pierwsza miłość (2161), serial obyserial komediowy czajowy 18.00 Daleko od noszy. Klątwa faraona 22.00 Świat według Kiepskich. Samotność (40), serial komediowy w sieci (407), serial komediowy 18.30 Dlaczego ja? (485), serial paradoku- 22.30 Z tyłu sceny. Doda, program rozmentalny rywkowy 23.00 Przez żołądek do serca. Małgosia i Darek19., (32), iTVN magazynna kulinarny Program TV Polonia na str str. 20 23.30 Skarby III Rzeszy. Zamek na wzgóRedakcja nie ponosi odpowiedzialnościrzu za (28), ewentualne zmiany w programie. serial dokumentalny

Nasze propozycje telewizji kanadyjskiej na weekend PIĄTEK SHCASEC (39) Never Cry Werewolf, godz. 18.00 Myśliwy i młody chłopak pomagają 16latce dowiedzieć się więcej o jej tajemniczym sąsiedzie.

SLICE (41) Crisis Point, godz. 19.00 Psycholog sądowa musi negocjować uwolnienie siostry z rąk porywaczy.

YTV (25) Coraline, godz. 19.30 Dziewczynka odkrywa w domu nieznane drzwi i przechodzi nimi do świata, który odbija jej własny, ale jest dużo lepszy.

M3 (36) Insidious, godz. 20.00 Rodzice pozostającego w komie chłopca podejmują drastyczne kroki, kiedy stwierdzają, że ich dom jest nawiedzony, a syn jest pod kontrolą złej istoty.

SLICE (41) Unknown, godz. 21.00 Po poważnym wypadku samochodowym mężczyzna budzi się i stwierdza, że jego żona go nie poznaje i że ktoś inny przejął jego tożsamość, a on sam jest ścigany przez zamachowców.

You Again, godz. 16.30 Zbliżające się wesele powoduje, że przyszła panna młoda i jej matka stają twarzą w twarz z jej prześladowcami w czasów szkoły średniej.

SHCASEC (39) Grave Halloween, godz. 18.30 Studiująca w Japonii Amerykanka Maiko WNED (15) ryzykuje życiem, aby uratować ducha swoThe Wild One, godz. 22.00 Johnny i jego motocyklowy gang przejmu- jej zmarłej matki. ją miasteczko, a lokalny szeryf nie potrafi ich powstrzymać. Johnny zakochuje się w W (27) Bride Wars, godz. 19.00 jego córce, co zmienia sytuację.

Błąd urzędniczy powoduje, że śluby dwóch przyjaciółek zostają wyznaczone na ten MUCH (29) Don’t Be Afraid of the Dark, godz. 22.00 sam dzień, co prowadzi je do otwartej wojDziecko stara się przekonać ojca i jego ny. partnerkę, że stwory mieszkające w suterenie ich domu chcą ich wszystkich znisz- YTV (25) Edward Scissorhands, godz. 20.00 czyć.

Nieskończony produkt pracy zmarłego wynalazcy staje się przebojem kieSOBOTA dy przywozi go do domu młoda dziewczyna.

W (27)

W (27) The Devil Wears Prada, godz. 21.00 Niedawny absolwent uczelni zdobywa pracę u diabolicznego slynnego redaktora nowojorskiego czasopisma poświęconego modzie.

The Last Mimzy, godz. 16.00 Rodzice i nauczyciele dwojga rodzeństwa zauważają, że u ich dzieci rozwijają się niezwykłe umiejętności umysłowe po tym jak znalazły pudełko z niezwykłymi zabawkami.

SLICE (41) Ghost, godz. 21.00 Zakochany mężczyzna stara się z zaświatów skontaktować ze swoją pogrążoną w rozpaczy po jego śmierci dziewczyną, używając pomocy medium.

AMCCAN (32) Fantastic Four, godz. 16.30 Czworo ludzi zdobywa niezwykłe umiejętności po tym jak zostają poddani promieniowaniu na misji komiscznej.

MUCH (29) House at the End of the Street, godz. 22.00 Rozwódka i jej córka odkrywają, że dom, do którego się wprowadziły, sąsiaduje z domem, gdzie dziewczyna zabiła swoich rodziców i zniknęła, pozstawiając tam brata.

NIEDZIELA YTV (25)

SLICE (41) Midnight Masquerade, godz. 18.00 Młoda dziedziczka wielkiej fortuny poznaje na balu maskowym adwokata i oboje się w sobie zakochują. Kiedy prawnik odkrywa, że jego firma ma w planie ukraść majątek dziewczyny, musi znaleźć odwagę by przeciwstawić się swemu szefowi.

CHCH (11) Robin Hood, godz. 20.00 W Anglii w XIII wieku utalentowany łucznik

i jego ludzie przeciwstawiają się lokalnemu despocie, aby uchronić swoją ojczyznę przed wybuchem wojny domowej.

CJMT (14) Gangster Pay Day, godz. 20.00 Kiedy starzejący się kombinator inwestuje swoje pieniądze w nowy biznes i dowiaduje się, że rywalizujący gang chce zburzyć to miejsce i wybudować tam osiedle, wzywa dawnych kumpli na pomoc.

BRAVOC (40) Admission, godz. 21.00 Pracująca w biurze przyjmującym studentów na uniwersytet w Princeton kobieta podejrzewa, że mający świetne referencje z eksperymentalnej szkoły kandydat to jej syn, którego kiedyś oddała do adopcji.

M3 (36) Deadly Betrayal, godz. 22.00 Kobieta nieświadomie naraża się na zagrożenie gdy poddaje się urokowi nauczyciela córki.

www.gazetagazeta.com

Gazeta 44, 30 października - 5 listopada 2015

strona 19

PROGRAM TV POLONIA PROPONUJE

TVP POLONIA

Od 30.10.2015 do 5.11.2015

www.tvpolonia.com

* PIĄTEK, 30.10.2015 r. *

2.00 Pytanie na śniadanie, magazyn 2.05 Pogoda, magazyn informacyjny 2.10 Pytanie na śniadanie, magazyn 2.55 Pogoda, magazyn informacyjny 3.00 Pytanie na śniadanie, magazyn 3.40 Pogoda, magazyn informacyjny 3.45 Pytanie na śniadanie, magazyn 4.55 Kanonizacja Jana Pawła II w TVP, reportaż 5.20 Polonia 24, magazyn informacyjny 5.50 Halo Polonia, magazyn 6.50 Pamiętaj o mnie, koncert życzeń 7.10 Ojciec Mateusz 7. Pogubieni (166), serial kryminalny 8.00 Na dobre i na złe. Proces (603), serial obyczajowy 9.00 Słońce i cień. Gustaw Holoubek, film dokumentalny, Polska 2007 10.00 Kulturalni PL, magazyn 11.00 Słownik polsko@polski, talkshow prof. Jana Miodka 11.30 Teleexpress, magazyn informacyjny 11.55 M jak miłość (1158), serial obyczajowy 12.50 Tygodnik.pl, magazyn 13.45 Dobranocka. Bardzo przygodowe podróże Kulfona. Złoty bumerang (1), serial animowany 14.00 Wiadomości, magazyn informacyjny 14.25 Sport, magazyn informacyjny 14.30 Pogoda, magazyn informacyjny 14.45 Strażacy (4/10), serial obyczajowy 15.40 Pamiętaj o mnie, koncert życzeń 16.05 Człowiek z żelaza, dramat społeczny, Polska 1981 18.35 Szlakiem miejsc niezwykłych pomniki historii. Gdańsk, cykl reportaży 18.50 M jak miłość (1158), serial obyczajowy 19.45 Dobranocka za oceanem. Bardzo przygodowe podróże Kulfona. Złoty bumerang (1), serial animowany 20.00 Wiadomości, magazyn informacyjny 20.20 Sport, magazyn informacyjny 20.25 Pogoda, magazyn informacyjny 20.40 Strażacy (4/10), serial obyczajowy 21.30 Pamiętaj o mnie, koncert życzeń 21.55 Człowiek z żelaza, dramat społeczny, Polska 1981

0.05 Świat się kręci, talk-show 1.00 Bal debiutantów z różą w tle, reportaż 1.30 Bajki pana Bałagana. Kapciuszek, serial animowany 2.00 Pytanie na śniadanie, magazyn 2.05 Pogoda, magazyn informacyjny 2.10 Pytanie na śniadanie, magazyn 2.55 Pogoda, magazyn informacyjny 3.00 Pytanie na śniadanie, magazyn 3.40 Pogoda, magazyn informacyjny 3.45 Pytanie na śniadanie, magazyn 4.55 Polonia w komie 5.05 Polonia 24, magazyn informacyjny 5.35 Halo Polonia, magazyn 6.35 Wiadomości, magazyn informacyjny 6.50 Na sygnale 3. Kibole (69), serial fabularno-dokumentalny 7.25 M jak miłość (1157), serial obyczajowy 8.25 Uwikłani. Joanna - na tropie zbrodni (9-ost.), serial kryminalny 9.20 Lato Zet i Dwójki 209. Toruń (1), widowisko 10.15 Rozmowy poSzczególne. Z Januszem Majewskim rozmawia Jan Wołek, cykl dokumentalny 10.55 Załoga Eko - Na tropie tajemnic przyrody. Opuszczona dolina (8), magazyn ekologiczny 11.20 Polonia w komie 11.30 Teleexpress, magazyn informacyjny 11.55 KabareTOP, czyli kabaretowa lista przebojów, program rozrywkowy 12.30 Bal debiutantów z różą w tle, reportaż 12.55 Na sygnale 3. Kibole (69), serial fabularno-dokumentalny 13.25 Cafe Historia. Skarby w Polsce, program publicystyczny 13.45 Dobranocka. Film pod strasznym tytułem (4), serial animowany 14.00 Wiadomości, magazyn informacyjny 14.30 Sport, magazyn informacyjny 14.40 Pogoda, magazyn informacyjny 14.50 Na dobre i na złe. Proces (603), serial obyczajowy 15.50 Polonia w komie 16.05 Polonia 24, magazyn informacyjny 16.35 Halo Polonia, magazyn 17.40 Zbrodniarz, który ukradł zbrodnię, film kryminalny, Polska 1969 19.15 Bajki pana Bałagana. Kapciuszek, serial animowany 19.45 Dobranocka za oceanem. Film pod strasznym tytułem (4), serial animowany 20.00 Wiadomości, magazyn informacyjny 20.25 Sport, magazyn informacyjny 20.35 Pogoda, magazyn informacyjny 20.45 Na dobre i na złe. Proces (603), serial obyczajowy 21.45 Na sygnale 3. Kibole (69), serial fabularno-dokumentalny 22.10 Polonia w komie 22.20 Polonia 24, magazyn informacyjny 22.50 Halo Polonia, magazyn 23.40 Las Story (14), program edukacyjny

* SOBOTA, SOBOTA 31 31.10.2015 r. * 0.05 Barwy szczęścia (1273), serial obyczajowy 0.30 Barwy szczęścia (1274), serial obyczajowy 1.00 Barwy szczęścia (1275), serial obyczajowy 1.25 Barwy szczęścia (1276), serial obyczajowy

*NIEDZIELA NIEDZIELA, 1 1.11.2015 r. * 0.25 Tygodnik.pl, magazyn 1.25 Pejzaż bez ciebie - piosenki Marka Jackowskiego, koncert 2.20 Wspomnienie. Zostawili swój ślad... (1), cykl reportaży 2.25 Polska z Miodkiem. Lublin, Lubin, Lubań (13), magazyn 2.35 Astronarium. Projekt OGLE (9), magazyn 3.05 Załoga Eko - Na tropie tajemnic przyrody. Na tropie wilka (9), magazyn ekologiczny 3.35 Ziarno. Imieniny Wszystkich Świętych, program dla dzieci 4.05 Doktor Murek (2/7), serial obyczajowy 5.20 Pamiętaj o mnie, koncert życzeń 5.35 Las Story (14), program edukacyjny 5.55 Między ziemią a niebem, magazyn 6.00 Anioł Pański 6.15 Między ziemią a niebem, magazyn 6.35 Wspomnienie. Zostawili swój ślad... (2), cykl reportaży 6.40 Pod Tatrami. Apoloniusz Rajwa, magazyn 6.50 Czekamy na Światowe Dni Mło-

dzieży - kronika (14) 7.00 Transmisja mszy świętej z kościoła pw. św. Ojca Pio w Gdańsku Ujeścisku program religijny 8.40 Pejzaż bez Ciebie - Marek Grechuta, koncert 9.35 Wspomnienie. Zostawili swój ślad... (3), cykl reportaży 9.45 Zauroczeni Szymanowskim, reportaż 10.15 Wspomnienie. Zostawili swój ślad... (4), cykl reportaży 10.25 Gwiazdozbiór TVP Rozrywka.

Tadeusz Woüniak 10.55 Tańczący z naturą. Ten boski podkowiec, serial dokumentalny 11.25 Polska z Miodkiem. Lublin, Lubin, Lubań (13), magazyn 11.30 Teleexpress, magazyn informacyjny 11.55 M jak miłość (1159), serial obyczajowy 12.50 Racja stanu, program publicystyczny 13.25 Notacje. Władysław Bartoszewski. Czy mi w tym pomożesz cykl dokumentalny 13.35 Wspomnienie. Zostawili swój ślad... (5), cykl reportaży 13.45 Dobranocka. Król Maciuś Pierwszy. Maciuś i prawdziwek (14), serial animowany 14.00 Wiadomości, magazyn informacyjny 14.25 Sport, magazyn informacyjny 14.30 Pogoda, magazyn informacyjny 14.45 Ranczo 3. Demony Kusego (112), serial obyczajowy 15.30 Wspomnienie. Zostawili swój ślad... (6), cykl reportaży 15.40 Teatr Telewizji. Kordian (1/2), sztuka Juliusza Słowackiego 17.10 Wspomnienie. Zostawili swój ślad... (1), cykl reportaży 17.15 Pod Tatrami. Apoloniusz Rajwa, magazyn 17.25 Wspomnienie. Zostawili swój ślad... (2), cykl reportaży 17.35 Pamiętaj o mnie, koncert życzeń 17.55 Racja stanu, program publicystyczny 18.25 Notacje. Danuta Grechuta. Gdyby nie Marek, cykl dokumentalny 18.35 Wspomnienie. Zostawili swój ślad... (3), cykl reportaży 18.40 Polska z Miodkiem. Lublin, Lubin, Lubań (13), magazyn 18.50 M jak miłość (1159), serial obyczajowy 19.45 Dobranocka za oceanem. Król Maciuś Pierwszy. Maciuś i prawdziwek (14), serial animowany 20.00 Wiadomości, magazyn informacyjny 20.20 Sport, magazyn informacyjny 20.25 Pogoda, magazyn informacyjny 20.40 Ranczo 3. Demony Kusego (112), serial obyczajowy 21.30 Wspomnienie. Zostawili swój ślad... (4), cykl reportaży 21.40 Teatr Telewizji. Kordian (1/2), sztuka Juliusza Słowackiego 23.10 Wspomnienie. Zostawili swój ślad... (5), cykl reportaży 23.15 Czekamy na Światowe Dni Młodzieży - kronika (14) 23.20 Pamiętaj o mnie, koncert życzeń 23.35 Wspomnienie. Zostawili swój ślad... (6), cykl reportaży 23.40 Tańczący z naturą. Ten boski podkowiec, serial dokumentalny

*PONIEDZIALEK PONIEDZIAŁEK, 2 2.11.2015 r. * 0.15 Racja stanu, program publicystyczny 0.45 Gwiazdy, hity, historie. Piosenki lekkie, łatwe i przyjemne (7), magazyn muzyczny 1.05 Nad Niemnem, magazyn Polaków na Białorusi 1.25 Magiczne drzewo. Przemiana (8), serial obyczajowy 2.00 Pytanie na śniadanie, magazyn 2.05 Pogoda, magazyn informacyjny 2.10 Pytanie na śniadanie, magazyn 2.55 Pogoda, magazyn informacyjny 3.00 Pytanie na śniadanie, magazyn 3.40 Pogoda, magazyn informacyjny 3.45 Pytanie na śniadanie, magazyn 4.55 Polonia w komie 5.05 Tańczący z naturą. Ten boski pod-

kowiec, serial dokumentalny 5.35 Tygodnik.pl, magazyn 6.35 Wiadomości, magazyn informacyjny 6.50 Barwy szczęścia (1277), serial obyczajowy 7.25 Ranczo 3. Demony Kusego (112), serial obyczajowy 8.25 Teatr Telewizji. Kordian (1/2), sztuka Juliusza Słowackiego 10.25 Naszaarmia.pl, magazyn 10.55 Rezydencja (30), telenowela 11.20 Polonia w komie 11.30 Teleexpress, magazyn informacyjny 11.55 Kulturalni.pl, magazyn 12.55 Barwy szczęścia (1277), serial obyczajowy 13.25 Nad Niemnem, magazyn Polaków na Białorusi 13.45 Dobranocka. Lis Leon. Wędkarstwo (1), serial animowany 14.00 Wiadomości, magazyn informacyjny 14.25 Sport, magazyn informacyjny 14.40 Pogoda, magazyn informacyjny 14.50 Cisza nad rozlewiskiem (4/13), serial obyczajowy 15.50 Polonia w komie 16.05 Polonia 24, magazyn informacyjny 16.35 Halo Polonia, magazyn 17.40 Tomasz Lis na żywo, talk-show 18.45 Rezydencja (30), telenowela 19.15 Magiczne drzewo. Przemiana (8), serial obyczajowy 19.45 Dobranocka za oceanem. Lis Leon. Wędkarstwo (1), serial animowany 20.00 Wiadomości, magazyn informacyjny 20.25 Sport, magazyn informacyjny 20.35 Pogoda, magazyn informacyjny 20.45 Cisza nad rozlewiskiem (4/13), serial obyczajowy 21.35 Polonia w komie 21.45 Barwy szczęścia (1277), serial obyczajowy 22.20 Polonia 24, magazyn informacyjny 22.50 Halo Polonia, magazyn 23.40 Sztuka życia. Alicja Majewska, magazyn poradnikowy

*Wtorek WTOREK, 3.11.2015 r. * 3 0.05 Świat się kręci, talk-show 1.00 E-lementarz, magazyn popularnonaukowy 1.25 Żegnaj, Rockefeller (2/13), serial przygodowy 2.00 Pytanie na śniadanie, magazyn 2.05 Pogoda, magazyn informacyjny 2.10 Pytanie na śniadanie, magazyn 2.55 Pogoda, magazyn informacyjny 3.00 Pytanie na śniadanie, magazyn 3.40 Pogoda, magazyn informacyjny 3.45 Pytanie na śniadanie, magazyn 4.55 Polonia w komie 5.05 Polonia 24, magazyn informacyjny 5.35 Halo Polonia, magazyn 6.35 Wiadomości, magazyn informacyjny 6.50 Barwy szczęścia (1278), serial obyczajowy 7.25 Strażacy (4/10), serial obyczajowy 8.20 Tomasz Lis na żywo, talk-show 9.15 Zapiski łazęgi. Wokół klasztoru, cykl felietonów 9.25 Astronarium. Gwiazdy zmienne (10), magazyn 10.00 Hala odlotów 5 (6), talk-show 10.55 Rezydencja (31), telenowela 11.20 Polonia w komie 11.30 Teleexpress, magazyn informacyjny 11.45 Polska z Miodkiem. Katowice (14), magazyn 11.50 Nożem i widelcem. Fondue czekoladowe, zupa klopsikowa, magazyn kulinarny 12.05 Alchemia zdrowia i urody, magazyn 12.20 Reporter polski, magazyn 12.55 Barwy szczęścia (1278), serial obyczajowy 13.25 Informacje kulturalne 13.45 Dobranocka. Kolorowy świat Pacyka. Kukuryku (4), serial animowany

14.00 Wiadomości, magazyn informacyjny 14.25 Sport, magazyn informacyjny 14.35 Pogoda, magazyn informacyjny 14.50 Ojciec Mateusz 7. Diabelski śmiech (167), serial kryminalny 15.40 Polska z Miodkiem. Katowice (14), magazyn 15.50 Polonia w komie 16.05 Polonia 24, magazyn informacyjny 16.35 Halo Polonia, magazyn 17.40 Aram, film dokumentalny, Polska 2014 18.45 Rezydencja (31), telenowela 19.15 Żegnaj, Rockefeller (2/13), serial przygodowy 19.45 Dobranocka za oceanem. Kolorowy świat Pacyka. Kukuryku (4), serial animowany 20.00 Wiadomości, magazyn informacyjny 20.25 Sport, magazyn informacyjny 20.30 Pogoda, magazyn informacyjny 20.45 Ojciec Mateusz 7. Diabelski śmiech (167), serial kryminalny 21.35 Polonia w komie 21.45 Barwy szczęścia (1278), serial obyczajowy 22.10 Polska z Miodkiem. Katowice (14), magazyn 22.20 Polonia 24, magazyn informacyjny 22.50 Halo Polonia, magazyn 23.40 Nad Niemnem, magazyn Polaków na Białorusi 23.55 Zapiski łazęgi. Wokół klasztoru, cykl felietonów

* ŚRODA, 4.11.2015 r. * Sroda 4 0.05 Świat się kręci, talk-show 1.00 Jestem, bo wrócili, reportaż 1.25 Znak orła. Niezałatwione rachunki. 1318 (4/14), serial historyczny 2.00 Pytanie na śniadanie, magazyn 2.05 Pogoda, magazyn informacyjny 2.10 Pytanie na śniadanie, magazyn 2.55 Pogoda, magazyn informacyjny 3.00 Pytanie na śniadanie, magazyn 3.40 Pogoda, magazyn informacyjny 3.45 Pytanie na śniadanie, magazyn 4.55 Polonia w komie 5.05 Polonia 24, magazyn informacyjny 5.35 Halo Polonia, magazyn 6.35 Wiadomości, magazyn informacyjny 6.50 Barwy szczęścia (1279), serial obyczajowy 7.25 Cisza nad rozlewiskiem (4/13), serial obyczajowy 8.25 Aram, film dokumentalny, Polska 2014 9.30 Jak to działa?. Kino (82), magazyn popularnonaukowy 10.00 Tygodnik kulturalny 10.55 Rezydencja (32), telenowela 11.20 Polonia w komie 11.30 Teleexpress, magazyn informacyjny 11.55 Okrasa łamie przepisy. Francuskie tropy w mazurskiej kuchni, magazyn kulinarny 12.25 Studio Wschód, program publicystyczny 12.55 Barwy szczęścia (1279), serial obyczajowy 13.25 Wilnoteka, magazyn 13.45 Dobranocka. Mały pingwin PikPok. Ukarane łakomstwo (3), serial animowany 14.00 Wiadomości, magazyn informacyjny 14.30 Sport, magazyn informacyjny 14.40 Pogoda, magazyn informacyjny 14.50 Egzamin z życia (44), serial obyczajowy 15.50 Polonia w komie 16.05 Polonia 24, magazyn informacyjny 16.35 Halo Polonia, magazyn 17.40 Razem, film dokumentalny, Polska 2013 18.45 Rezydencja (32), telenowela 19.15 Znak orła. Niezałatwione rachunki. 1318 (4/14), serial historyczny 19.45 Dobranocka za oceanem. Mały pingwin Pik-Pok. Ukarane łakomstwo

(3), serial animowany 20.00 Wiadomości, magazyn informacyjny 20.25 Sport, magazyn informacyjny 20.35 Pogoda, magazyn informacyjny 20.45 Egzamin z życia (44), serial obyczajowy 21.35 Polonia w komie 21.45 Barwy szczęścia (1279), serial obyczajowy 22.20 Polonia 24, magazyn informacyjny 22.50 Halo Polonia, magazyn 23.40 Wilnoteka, magazyn 23.55 Zapiski łazęgi. 700 lat nad Drawą, cykl felietonów

*Czwartek CZWARTEK, 5.11.2015 r. * 5 0.05 Świat się kręci, talk-show 1.05 Flesz historii, cykl reportaży 1.25 Gwiezdny Pirat. Ostatnia tajemnica (7-ost.), serial przygodowy 2.00 Pytanie na śniadanie, magazyn 2.05 Pogoda, magazyn informacyjny 2.10 Pytanie na śniadanie, magazyn 2.55 Pogoda, magazyn informacyjny 3.00 Pytanie na śniadanie, magazyn 3.40 Pogoda, magazyn informacyjny 3.45 Pytanie n śniadanie, magazyn 4.55 Polonia w komie 5.05 Polonia 24, magazyn informacyjny 5.35 Halo Polonia, magazyn 6.35 Wiadomości, magazyn informacyjny 6.50 Barwy szczęścia (1280), serial obyczajowy 7.25 M jak miłość (1158), serial obyczajowy 8.20 Egzamin z życia (44), serial obyczajowy 9.15 Wilnoteka, magazyn 9.35 Razem, film dokumentalny, Polska 2013 10.30 Do zobaczenia w Krakowie, cykl reportaży 10.55 Rezydencja (33), telenowela 11.20 Polonia w komie 11.30 Teleexpress, magazyn informacyjny 11.50 Polska z Miodkiem. Zabrze (15), magazyn 11.55 Makłowicz w podróży. Podróż 32. Niemcy - Bawaria - Ratyzbona, magazyn kulinarny 12.25 Saga rodów. Ród Fertnerów, cykl dokumentalny 12.55 Barwy szczęścia (1280), serial obyczajowy 13.25 Informacje kulturalne 13.45 Dobranocka. Pomysłowy Dobromir. Zimowy ogród (15/20), serial animowany 14.00 Wiadomości, magazyn informacyjny 14.25 Sport, magazyn informacyjny 14.40 Pogoda, magazyn informacyjny 14.55 Determinator (1/13), serial kryminalny 15.50 Polonia w komie 16.05 Polonia 24, magazyn informacyjny 16.35 Halo Polonia, magazyn 17.40 PitBull 3 (30), serial sensacyjny 18.30 Polska z Miodkiem. Zabrze (15), magazyn 18.45 Rezydencja (33), telenowela 19.15 Gwiezdny Pirat. Ostatnia tajemnica (7-ost.), serial przygodowy 19.45 Dobranocka za oceanem. Pomysłowy Dobromir. Zimowy ogród (15/ 20), serial animowany 20.00 Wiadomości, magazyn informacyjny 20.25 Sport, magazyn informacyjny 20.35 Pogoda, magazyn informacyjny 20.45 Determinator (1/13), serial kryminalny 21.35 Polonia w komie 21.45 Barwy szczęścia (1280), serial obyczajowy 22.20 Polonia 24, magazyn informacyjny 22.50 Halo Polonia, magazyn 23.40 Saga rodów. Ród Fertnerów, cykl dokumentalny 0.00 Polska z Miodkiem. Zabrze (15), magazyn

W każdym wydaniu "Gazety" w tygodniu zamieszczamy program TV Polonia, iTVN i Polsat 2 Program TV Polsat 2 na str. 18, ITVN na str. 20

strona 20

www.gazetagazeta.com

Gazeta 44, 30 października - 5 listopada 2015

PROGRAM ITVN PROPONUJE 20.30 Pogoda - program informacyjny, Polska 20.40 Uwaga! - program interwencyjny, Polska 4393 21.00 Aplauz, Aplauz! - program rozrywkowy, Polska 8/10 22.15 Coś tu się kroi - program kulinarno rozrywkowy, Polska 9/12 23.10 Tylko z miłości - serial obyczajowo sensacyjny, Włochy 1/10

PROGRAM TELEWIZYJNY od 30.10.2015 do 5.11.2015 * PIĄTEK, 30.10.2015 r. * 0.20 Królowa Aniołów - film obyczajowy, Polska 1999, reżyseria. Mariusz Grzegorzek, scenariusz. Mariusz Grzegorzek, muzyka. brak danych, obsada. Gabriela Muskała, Mariusz Jakus, Zofia Rysiówna, Dorota Pomykała, Marta Neuman, Władysław Kowalski 2.05 Szalone serce - telenowela, Brazylia 114/150 2.50 Szkoła - serial fabularno- dokumentalny, Polska 184 3.35 Ukryta prawda - serial fabularno dokumentalny, Polska 542 4.20 Rozmowy w toku - talk show, Polska 2515 5.00 Fakty - program informacyjny, Polska 5.25 Sport - program informacyjny, Polska 5.30 Pogoda - program informacyjny, Polska 5.35 Uwaga! - program interwencyjny, Polska 4390 5.50 Pani Gadżet - program rozrywkowy, Polska 8/13 6.15 Królowa serc - telenowela, USA 138/ 140 7.05 Serwis pogodowy - Polska, Polska 7.09 Serwis pogodowy - Europa, Polska 7.11 Serwis pogodowy - Świat, Polska 7.14 Serwis pogodowy - kurorty europejskie, Polska 7.17 Serwis pogodowy - kurorty światowe, Polska 7.20 Singielka - serial obyczajowy, Polska 19/60 7.50 Na Wspólnej - serial obyczajowy, Polska 2163 8.15 Dzień Dobry TVN - magazyn, Polska 1694 10.45 Rozmowy w toku - talk show, Polska 2515 11.25 Sędzia Anna Maria Wesołowska serial fabularno - dokumentalny, Polska 30/116 12.10 Szkoła - serial fabularno- dokumentalny, Polska 184 12.55 Serwis pogodowy - Polska, Polska 12.57 Serwis pogodowy - Europa, Polska 13.00 Serwis pogodowy - Świat, Polska 13.02 Serwis pogodowy - kurorty europejskie, Polska 13.05 Królowa serc - telenowela, USA 138/ 140 13.55 Szalone serce - telenowela, Brazylia 115/150 14.40 Ukryta prawda - serial fabularno dokumentalny, Polska 542 15.25 Kto poślubi mojego syna? - program rozrywkowy, Polska 9/13 16.15 Surfing po menu II - serial kulinarny, Australia 8 16.40 Królowa serc - telenowela, USA 139/ 140 17.30 Szkoła - serial fabularno- dokumentalny, Polska 185 18.20 Rozmowy w toku - talk show, Polska 2516 19.10 Ukryta prawda - serial fabularno dokumentalny, Polska 543 20.00 Fakty - program informacyjny, Polska 20.30 Sport - program informacyjny, Polska 20.35 Pogoda - program informacyjny, Polska 20.40 Uwaga! - program interwencyjny, Polska 21.00 Ja to mam szczęście - serial komediowy, Polska 7/26 21.30 Singielka - serial obyczajowy, Polska 20/60 22.00 Powtórnie narodzony - film melodramat, Hiszpania, Włochy 2012, reżyseria.

Sergio Castellitto, scenariusz. Sergio CastellittoMargaret Mazzantini, muzyka. Eduardo Cruz, obsada. Penelope Cruz, Emile Hirsch, Adnan Hasković, Saadet Aksoy, Jane Birkin

* SOBOTA, 31.11.2015 r. *

ITVN, sobota, 2015-10-31

0.05 Trzynasty apostoł. Wybraniec - serial, Włochy 3/12 1.05 Szuler - serial obyczajowy, Rosja 8/10 2.00 Kuba Wojewódzki - talk show, Polska 9/14 2.50 Szalone serce - telenowela, Brazylia 115/150 3.35 Ukryta prawda - serial fabularno dokumentalny, Polska 543 4.20 Rozmowy w toku - talk show, Polska 2516 5.00 Fakty - program informacyjny, Polska

5.25 Sport - program informacyjny, Polska 5.30 Pogoda - program informacyjny, Polska 5.35 Uwaga! - program interwencyjny 5.50 Surfing po menu II - serial kulinarny, Australia 8 6.15 Miasto Kobiet - talk show, Polska 9/12 7.00 Doradca smaku - program kulinarny, Polska 7.10 Stylowy magazyn - talk show, Polska 8/12 7.45 W roli głównej - talk show, Polska 5/7 8.15 Ugotowani - program kulinarno-rozrywkowy, Polska 8/13 9.00 Dzień Dobry TVN - magazyn, Polska 858 11.15 Co za tydzień - magazyn, Polska 723 11.40 Maja w ogrodzie - program ogrodniczy, Polska 43/52 12.05 Widziane z nieba - serial dokumentalny, Francja 18/30 12.50 Coś tu się kroi - program kulinarnorozrywkowy, Polska 8/12 13.45 Trzy róże Ewy - miniserial obyczajowy, Włochy 4/14 15.30 Aplauz, Aplauz! - program rozrywkowy, Polska 7/10 16.45 Aż po sufit! - serial obyczajowy, Polska 9/13 17.30 Kto poślubi mojego syna? - program rozrywkowy, Polska 9/13 18.20 Top Model - program rozrywkowy, Polska 8/13 19.10 Usta Usta - serial obyczajowy, Polska 9/13 20.00 Fakty - program informacyjny, Polska 20.25 Sport - program informacyjny, Polska 20.30 Pogoda - program informacyjny, Polska 20.40 Uwaga! - program interwencyjny, Polska 21.00 Mam talent! - program rozrywkowy, Polska 9/13 22.35 Cyrk Bukowsky - serial, Czechy 2/12 23.30 Wyspa odrzuconych - serial przygodowy, Rosja 13/24

* NIEDZIELA, 1.11.2015 r. * ITVN, niedziela, 2015-11-01 0.15 Wyspa odrzuconych - serial przygodowy, Rosja 14/24 1.00 Aplauz, Aplauz! - program rozrywkowy, Polska 7/10 2.10 Palermo - Nowy Jork, 1958 - serial sensacyjny, Włochy 8 3.30 Neon - dokument, Polska 4.25 Magiel Towarzyski - program rozrywkowy, Polska 10/14 5.00 Fakty - program informacyjny, Polska 5.25 Sport - program informacyjny, Polska 5.30 Pogoda - program informacyjny, Polska 5.35 Uwaga! - program interwencyjny, Polska 5.50 Superwizjer - program reporterów, Polska 1052 6.15 Kuba Wojewódzki - talk show, Polska 9/14 7.05 Doradca smaku - program kulinarny, Polska 6.15 Usta Usta - serial obyczajowy, Polska 9/13 7.00 Co za tydzień - magazyn, Polska 723 7.25 Trzy róże Ewy III - miniserial obyczajowy, Włochy 4/14 9.00 Dzień Dobry TVN - magazyn, Polska 859 11.15 Kobieta na krańcu świata - program podróżniczo - rozrywkowy, Polska 9/10 11.40 Szuler - serial obyczajowy, Rosja 9/ 10 12.35 Uwaga! Pirat - program motoryzacyjny, Polska 3/16 13.10 Mam talent - program rozrywkowy, Polska 9/13 14.40 Stan krytyczny - serial obyczajowy, Francja 8/24 15.35 Globalne ocieplenie. Rozmowa z krokodylem - dokument, Francja 3 16.30 Na Wspólnej Omnibus - serial obyczajowy, Polska 549 18.00 Doradca smaku - program kulinarny, Polska 18.10 Ugotowani - program kulinarno rozrywkowy, Polska 8/13 19.00 Ale jazda! - program rozrywkowy, Polska 5/12 19.30 W roli głównej - talk show, Polska 6/ 7 20.00 Fakty - program informacyjny, Polska 20.25 Sport - program informacyjny, Polska

*ITVN, PONIEDZIAŁEK, 2.11.2015 * poniedziałek, 2015-11-02 0.45 Superwizjer - program reporterów, Polska 1053 1.10 Mam talent - program rozrywkowy, Polska 9/13 2.40 Cyrk Bukowsky - serial thriller, Czechy 2/12 3.30 Kuba Wojewódzki - talk show, Polska 9/14 4.15 Miasto Kobiet - talk show, Polska 9/12 5.00 Fakty - program informacyjny, Polska 5.25 Sport - program informacyjny, Polska 5.30 Pogoda - program informacyjny, Polska 5.35 Uwaga! - program interwencyjny, Polska 4393 5.50 Ale jazda! - program rozrywkowy, Polska 5/12 6.15 Królowa serc - telenowela, USA 139/ 140 7.05 Serwis pogodowy - Polska - program informacyjny, Polska 7.09 Serwis pogodowy - Europa - program informacyjny, Polska 7.11 Serwis pogodowy - Świat - program informacyjny, Polska 7.14 Serwis pogodowy - Kurorty europejskie - program informacyjny, Polska 7.17 Serwis pogodowy - Kurorty światowe - program informacyjny, Polska 7.20 Singielka - serial obyczajowy, Polska 20/60 7.50 Ja to mam szczęście - serial komediowy, Polska 7/26 8.15 Dzień Dobry TVN - magazyn, Polska 1695 10.45 Rozmowy w toku - talk show, Polska 2516 11.25 Sędzia Anna Maria Wesołowska serial fabularno - dokumentalny, Polska 31/116 12.10 Szkoła - serial fabularno - dokumentalny, Polska 185 12.55 Serwis pogodowy - Polska - program informacyjny, Polska 12.57 Serwis pogodowy - Europa - program informacyjny, Polska 13.00 Serwis pogodowy - Świat - program informacyjny, Polska 13.02 Serwis pogodowy - Kurorty europejskie - program informacyjny, Polska 13.05 Królowa serc - telenowela, USA 139/ 140 13.55 Szalone serce - telenowela, Brazylia 116/150 14.40 Ukryta prawda - serial fabularno dokumentalny, Polska 543 15.25 Coś tu się kroi - program kulinarno rozrywkowy, Polska 9/12 16.15 Pyszne 25 - program kulinarny, Polska 1/12 16.40 Królowa serc - telenowela, USA 140 17.30 Szkoła - serial fabularno - dokumentalny, Polska 186 18.20 Rozmowy w toku - talk show, Polska 2517 19.10 Ukryta prawda - serial fabularno dokumentalny, Polska 544 20.00 Fakty - program informacyjny, Polska 20.30 Sport - program informacyjny, Polska 20.35 Pogoda - program informacyjny, Polska 20.40 Uwaga! - program interwencyjny, Polska 4394 21.00 Na Wspólnej - serial obyczajowy, Polska 2164 21.30 Singielka - serial obyczajowy, Polska 21/60 22.00 Top Model - program rozrywkowy, Polska 9/13 22.55 Na językach - program rozrywkowy, Polska 9/13 23.45 Mój przyzjaciel wróg - dokument, Polska 2014

5.35 Uwaga! - program interwencyjny, Polska 4394 5.50 Pyszne 25 - program kulinarny, Polska 1/12 6.15 Królowa serc - telenowela, USA 140 7.05 Serwis pogodowy - Polska - program informacyjny, Polska 7.09 Serwis pogodowy - Europa - program informacyjny, Polska 7.11 Serwis pogodowy - Świat - program informacyjny, Polska 7.14 Serwis pogodowy - Kurorty europejskie - program informacyjny, Polska 7.17 Serwis pogodowy - Kurorty światowe - program informacyjny, Polska 7.20 Singielka - serial obyczajowy, Polska 21/60 7.50 Na Wspólnej - serial obyczajowy, Polska 2164 8.15 Dzień Dobry TVN - magazyn, Polska 1696 10.45 Rozmowy w toku - talk show, Polska 2517 11.25 Sędzia Anna Maria Wesołowska serial fabularno - dokumentalny, Polska 32/116 12.10 Szkoła - serial fabularno - dokumentalny, Polska 186 12.55 Serwis pogodowy - Polska - program informacyjny, Polska 12.57 Serwis pogodowy - Europa - program informacyjny, Polska 13.00 Serwis pogodowy - Świat - program informacyjny, Polska 13.02 Serwis pogodowy - Kurorty europejskie - program informacyjny, Polska 13.05 Królowa serc - telenowela, USA 140 13.55 Szalone serce - telenowela, Brazylia 117/150 14.40 Ukryta prawda - serial fabularno dokumentalny, Polska 544 15.25 Top Model - program rozrywkowy, Polska 9/13 16.15 Jak z niczego zrobić coś - program rozrywkowy, Polska 3/10 16.40 Droga do miłości - telenowela, Argentyna 1/100 17.30 Szkoła - serial fabularno - dokumentalny, Polska 187 18.20 Rozmowy w toku - talk show, Polska 2518 19.10 Ukryta prawda - serial fabularno dokumentalny, Polska 545 20.00 Fakty - program informacyjny, Polska 20.30 Sport - program informacyjny, Polska 20.35 Pogoda - program informacyjny, Polska 20.40 Uwaga! - program interwencyjny, Polska 4395 21.00 Na Wspólnej - serial obyczajowy, Polska 2165 21.30 Singielka - serial obyczajowy, Polska 22/60 22.00 Aż po sufit! - serial obyczajowy, Polska 10/13 22.55 Kuba Wojewódzki - talk show, Polska 10/14 23.45 Uwaga! Pirat - program motoryzacyjny, Polska 4/16

* ŚRODA, 4.11.2015 r. * ITVN, środa, 2015-11-04 0.20 Kobieta na krańcu świata - program podróżniczo - rozrywkowy, Polska 9/10 0.45 Pyszne 25 - program kulinarny, Polska 1/12 1.05 Trzynasty apostoł. Wybraniec - serial, Włochy 3/12 2.05 Szalone serce - telenowela, Brazylia 117/150 2.50 Szkoła - serial fabularno - dokumentalny, Polska 187 3.35 Ukryta prawda - serial fabularno dokumentalny, Polska 545

4.20 Rozmowy w toku - talk show, Polska 2518 5.00 Fakty - program informacyjny, Polska 5.25 Sport - program informacyjny, Polska 5.30 Pogoda - program informacyjny, Polska 5.35 Uwaga! - program interwencyjny, Polska 4395 5.50 Jak z niczego zrobić coś - program rozrywkowy, Polska 3/10 6.15 Droga do miłości - telenowela, Argentyna 1/100 7.05 Serwis pogodowy - Polska - program informacyjny, Polska 7.09 Serwis pogodowy - Europa - program informacyjny, Polska 7.11 Serwis pogodowy - Świat - program informacyjny, Polska 7.14 Serwis pogodowy - Kurorty europejskie - program informacyjny, Polska 7.17 Serwis pogodowy - Kurorty światowe - program informacyjny, Polska 7.20 Singielka - serial obyczajowy, Polska 22/60 7.50 Na Wspólnej - serial obyczajowy, Polska 2165 8.15 Dzień Dobry TVN - magazyn, Polska 1697 10.45 Rozmowy w toku - talk show, Polska 2518 11.25 Sędzia Anna Maria Wesołowska serial fabularno - dokumentalny, Polska 33/116 12.10 Szkoła - serial fabularno - dokumentalny, Polska 187 12.55 Serwis pogodowy - Polska - program informacyjny, Polska 12.57 Serwis pogodowy - Europa - program informacyjny, Polska 13.00 Serwis pogodowy - Świat - program informacyjny, Polska 13.02 Serwis pogodowy - Kurorty europejskie - program informacyjny, Polska 13.05 Droga do miłości - telenowela, Argentyna 1/100 13.55 Szalone serce - telenowela, Brazylia 118/150 14.40 Ukryta prawda - serial fabularno dokumentalny, Polska 545 15.25 Aż po sufit! - serial obyczajowy, Polska 10/13 16.15 Wiem, co jem - program poradnikowy, Polska 10/16 16.40 Droga do miłości - telenowela, Argentyna 2/100 17.30 Szkoła - serial fabularno - dokumentalny, Polska 188 18.20 Rozmowy w toku - talk show, Polska 2519 19.10 Ukryta prawda - serial fabularno dokumentalny, Polska 546 20.00 Fakty - program informacyjny, Polska 20.30 Sport - program informacyjny, Polska 20.35 Pogoda - program informacyjny, Polska 20.40 Uwaga! - program interwencyjny, Polska 4396 21.00 Na Wspólnej - serial obyczajowy, Polska 2166 21.30 Singielka - serial obyczajowy, Polska 23/60 22.00 Kto poślubi mojego syna? - reality show, Polska 10/13 22.55 Stylowy magazyn - magazyn, Polska 9/12 23.30 Magiel Towarzyski - program rozrywkowy, Polska 10/14

*ITVN, CZWARTEK, 5.11.2015 r. * czwartek, 2015-11-05 0.05 Powtórnie narodzony - film melodramat, Hiszpania, Włochy 2012, reżyseria.

Sergio Castellitto 2.15 Co za tydzień - magazyn, Polska 723

2.40 Doradca smaku - program kulinarny, Polska 2.50 Szalone serce - telenowela, Brazylia 118/150 3.35 Szkoła - serial fabularno - dokumentalny, Polska 188 4.20 Rozmowy w toku - talk show, Polska 2519 5.00 Fakty - program informacyjny, Polska 5.25 Sport - program informacyjny, Polska 5.30 Pogoda - program informacyjny, Polska 5.35 Uwaga! - program interwencyjny, Polska 4396 5.50 Wiem, co jem - program poradnikowy, Polska 10/16 6.15 Droga do miłości - telenowela, Argentyna 2/100 7.05 Serwis pogodowy - Polska - program informacyjny, Polska 7.09 Serwis pogodowy - Europa - program informacyjny, Polska 7.11 Serwis pogodowy - Świat - program informacyjny, Polska 7.14 Serwis pogodowy - Kurorty europejskie - program informacyjny, Polska 7.17 Serwis pogodowy - Kurorty światowe - program informacyjny, Polska 7.20 Singielka - serial obyczajowy, Polska 23/60 7.50 Na Wspólnej - serial obyczajowy, Polska 2166 8.15 Dzień Dobry TVN - magazyn, Polska 1698 10.45 Rozmowy w toku - talk show, Polska 2519 11.25 Sędzia Anna Maria Wesołowska serial fabularno - dokumentalny, Polska 34/116 12.10 Szkoła - serial fabularno - dokumentalny, Polska 188 12.55 Serwis pogodowy - Polska - program informacyjny, Polska 12.57 Serwis pogodowy - Europa - program informacyjny, Polska 13.00 Serwis pogodowy - Świat - program informacyjny, Polska 13.02 Serwis pogodowy - Kurorty europejskie - program informacyjny, Polska 13.05 Droga do miłości - telenowela, Argentyna 2/100 13.55 Szalone serce - telenowela, Brazylia 119/150 14.40 Ukryta prawda - serial fabularno dokumentalny, Polska 546 15.25 Na językach - program rozrywkowy, Polska 9/13 16.15 Pani Gadżet - program poradnikowy, Polska 9/13 16.40 Droga do miłości - telenowela, Argentyna 3/100 17.30 Szkoła - serial fabularno - dokumentalny, Polska 189 18.20 Rozmowy w toku - talk show, Polska 2520 19.10 Ukryta prawda - serial fabularno dokumentalny, Polska 547 20.00 Fakty - program informacyjny, Polska 20.30 Sport - program informacyjny, Polska 20.35 Pogoda - program informacyjny, Polska 20.40 Uwaga! - program interwencyjny, Polska 4397 21.00 Na Wspólnej - serial obyczajowy, Polska 2167 21.30 Singielka - serial obyczajowy, Polska 24/60 22.00 Sprzątaczki - program rozrywkowy, Polska 6/12 22.40 Ugotowani - program kulinarno rozrywkowy, Polska 9/13 23.30 Miasto Kobiet - talk show, Polska 10/ 12

* WTOREK, 3.11.2015 r. * ITVN, wtorek, 2015-11-03 0.45 Sprzątaczki - program rozrywkowy, Polska 5/12 1.20 Widziane z nieba - serial dokument, Francja 18/30 2.05 Szalone serce - telenowela, Brazylia 116/150 2.50 Szkoła - serial fabularno - dokumentalny, Polska 186 3.35 Ukryta prawda - serial fabularno dokumentalny, Polska 544 4.20 Rozmowy w toku - talk show, Polska 2517 5.00 Fakty - program informacyjny, Polska 5.25 Sport - program informacyjny, Polska 5.30 Pogoda - program informacyjny, Polska

Serwis informacyjny - reportaże - filmy - seriale - sport - pogoda - serwis informacyjny - reportaże - filmy - seriale - sport - pogoda - serwis informacyjny - reportaże - filmy - seriale - sport - pogoda