Gazeta 2015 50

Page 1

W numerze między innymi: Trybunał Konstytucyjny - o co tu chodzi? • Salon Poezji w Wilnie • Podatek dochodowy od Nagrody Nobla • Woda i śmieci droższe w Toronto • Nagroda w Polsce dla Kanadyjki • Podatki niższe dla średniej klasy i wyższe dla najbogatszych • Rak mózgu • Nadwaga dzieci Telefon do redakcji: 647 - 557 - 3617; FAX 647 - 557 - 3627 redakcja@gazetagazeta.com

Toronto - Ontario 50 Rok II (102)

11 - 17 grudnia 2015

cena $1.50 (tax included)

DELIVERED TO THE POST OFFICE ON FRIDAY, DECEMBER 11 ,DOSTARCZONO NA POCZTĘ W PIĄTEK, 17 GRUDNIA 2015

Premier Cameron w Polsce

Wielka Brytania będzie ograniczać zasiłki imigrantom Warszawa Zgadzamy się, że Unia potrzebuje reform; Polsce zależy, by Wlk. Brytania nadal była członkiem UE - takie deklaracje padły podczas rozmów premier Beaty Szydło i prezydenta Andrzeja Dudy z premierem Davidem Cameronem. Politycy zapowiadają dalsze rozmowy ws. postulatu ograniczenia zasiłków imigrantom. Premier Szydło stwierdziła po porannym spotkaniu z brytyjskim premierem Cameronem, że w dyskusji między Polską a Wielką Brytanią "są kwestie, co do których nie ma między nami pełnej zgody". "To są kwestie, które będziemy jeszcze omawiali, próbowali wspólnie rozwiązać" - zapowiedziała w czwartek. W tym kontekście wymieniała sprawę zasiłków i pomocy socjalnej. "Rozumiemy i akceptujemy prawo Wielkiej Brytanii do podejmowania takich decyzji, które są suwerennymi, jeśli chodzi o realizację polityki socjalnej i społecznej państwa. To szanujemy. Natomiast chcemy, szanując zasadę wolnego przepływu osób w Unii Europejskiej, wypracować takie stanowisko, które z jednej strony będzie możliwe do zaakceptowania dla państwa brytyjskiego i będzie jednocześnie szanowało zasadę wolnego przepływu osób" - dodała Szydło. Głos w tej sprawie zabrał także Cameron. "Jeśli chodzi o kwestie najtrudniejsze, dotyczące kwestii socjalnych, będziemy razem szukać rozwiązania. Wspieram zasadę swobodnego przepływu osób. (...) Chodzi tylko o skalę tych przepływów ludności w ciągu ostatniej dekady w Europie, i presję, jaką to powoduje na usługi publiczne. To jest problem, z którym musimy sobie poradzić, widzę tutaj wolę polityczną w Polsce i wierzę, że możemy znaleźć wspólne rozwiązanie" - zaznaczył brytyjski premier. Dopytywany o kwestie zasiłków powiedział, że nie osiągnięto jeszcze porozumienia, ale jest dobrej myśli, ponieważ słyszał od premier Polski i innych liderów europejskich głosy wsparcia za pozostaniem Wielkiej Brytanii w Unii Europejskiej. Prezydencki minister Krzysztof Szczerski pytany, czy Andrzej Duda podczas rozmowy z Cameronem wprost powiedział, że nie zgadza się na ograniczenia wypłaty zasiłków dla imigrantów, odparł: "Prezydent jasno powiedział, że państwo polskie ma obowiązki wobec swoich obywateli, gdziekolwiek mieszkają i te obowiązki, te prawa, które posiadają

Premier Beata Szydło i premier Wielkiej Brytanii David Cameron podczas konferencji prasowej po spotkaniu w KPRM, 10 bm. Radek Pietruszka PAP

Polacy, są pod ochroną polskiego państwa". "Panowie zgodzili się, że w tej sprawie wymagana jest dużo większa kreatywność w rozwiązaniach niż proste zasady, które mogłyby naruszać zasady niedyskryminacji" - mówił Szczerski. "Czekamy na ofertę ze strony brytyjskiej, bo strona brytyjska jest inicjatorem tych reform" - dodał.

Na deklaracjach polskich i brytyjskich polityków dot. planu ograniczenia imigrantom dostępu do świadczeń społecznych skupiły się brytyjskie media. "Nadzieje Camerona w sprawie ograniczenia zasiłków dla migrantów (zostały) rozwiane w Polsce" - napisał korespondent "Financial Timesa" w Polsce, Henry Foy.

Piwo Żywiec. Dostępne w sklepach LCBO i The Beer Store.

Syryjscy uchodźcy już w Kanadzie Toronto Pierwszy samolot z syryjskimi uchodźcami przyleciał do Toronto w czwartek. Lokalne społeczności przygotowują mieszkania, zajęcia i stypendia w szkołach, a ekonomiści liczą korzyści. Zgodnie z przedstawionymi w ubiegłym tygodniu planami rządu federalnego do Kanady ma przylecieć do końca grudnia 10 tys. uchodźców, a do końca mar-

Cena ropy bliska najniższego poziomu od siedmiu lat Paryż Na rynku utrzymuje się kolosalna nadpodaż ropy, a OPEC nie zdecydował się obniżyć limitu jej wydobycia, toteż cena surowca jest bliska najniższego poziomu od siedmiu lat. W poniedziałek ropa WTI spadła poniżej 40 dol. za baryłkę - pisał "Les Echos". Ropa Brent kosztowała w poniedziałek 41,20 dol. za baryłkę, a amerykańska WTI niewiele ponad 38 dol. To ceny bliskie poziomu z roku 2009, gdy wybuchł kryzys gospodarczy - pisał fran-

cuski dziennik gospodarczy. W piątek Organizacja Państw Eksportujących Ropę (OPEC) nie zdecydowała się obniżyć limitu wydobycia surowca. Kartel walczy o zachowanie udziału w rynku i wyniszczenie konkurencji. Arabia Saudyjska, najważniejszy gracz w OPEC, liczy na to, że wysokie koszty produkcji w innych krajach złamią w końcu rywali. "Les Echos" przypomina, że rok temu OPEC postanowił utrzymać wydobycie na poziomie 30 mln baryłek dziennie, co przy-

Polska w kryzysie konstytucyjnym Kielce Były szef MSZ Grzegorz Schetyna (PO) uważa, że ostatnie działania PiS oraz prezydenta Andrzeja Dudy wokół Trybunału Konstytucyjnego wystawiają na szwank i dobre imię Polski i polską praworządność. "Dzisiaj Polska jest w kryzysie konstytucyjnym" - ocenił polityk Platformy. "To jest trudny czas dla polskiej demokracji, ale te wszystkie działania większości PiSowskiej, a także niestety - co mówię z przykrością - prezydenta Dudy, wystawiają na szwank i dobre imię Polski, i polską praworządność" - ocenił podczas czwartkowej konferencji prasowej w Kielcach.. Schetyna zaznaczył, iż mówi o tym "z przykrością", bo budowa "demokracji parlamentarnej, państwa suwerennego, dumnego, ale państwa rządów prawa" trwa w

Polsce od 26 lat. "Dzisiaj to państwo - Polska - jest w kryzysie, kryzysie konstytucyjnym. Wierzymy, że zostanie on przerwany, że zostanie zakończony, że nie będzie kontynuowany" - dodał poseł PO. "Ciągle wierzymy także w prezydenta Dudę, że będzie miał refleksję i dystans, do swojego środowiska politycznego, środowiska PiS, ale także będzie wiedział, że to prezydent jest strażnikiem konstytucji - głową państwa. I musi prowadzić politykę niezależną od wszystkich partii" - podkreślił Schetyna. Polityk dopytywany przez dziennikarzy o przykłady łamania konstytucji, podkreślił, że chodzi mu przede wszystkim o nieprzyjęcie przez prezydenta ślubowania od trzech sędziów TK prawidłowo wybranych przez poprzedni parlament.

śpieszyło spadek cen. Od połowy czerwca 2014 roku, kiedy płacono 110 dol. za baryłkę, cena Brent spadła o 62 proc. Nadpodaż surowca, będąca między innymi pochodną wysokiego wydobycia ropy ze złóż łupkowych w USA, sięga obecnie od 1 do 2 mln baryłek dziennie.

ca 2016 r. - kolejnych 15 tys. To osoby sponsorowane zarówno przez rząd federalny, jak i instytucje oraz osoby prywatne. Media cytowały w czwartek wypowiedzi ministra ds. imigracji, uchodźców i obywatelstwa Johna McCalluma, który wskazywał, że ogólna liczba uchodźców przyjętych przez Kanadę może wynieść ostatecznie przynajmniej 35 tysięcy. 25 tys. osób z tej grupy będzie finansowanych z budżetu federalnego, 10 tys. otrzyma wsparcie prywatnych organizacji i osób, ale - powiedział McCallum - jeśli prywatnych sponsorów znajdzie się więcej, Kanada może przyjąć nawet 50 tys. migrantów. Politycy wielokrotnie podkreślali, że najistotniejszą sprawą jest znalezienie miejsc zamieszkania. więcej na stronie 6

Trwa walka o Trybunał Konstytucyjny Warszawa Środowe orzeczenie TK nie zakończyło sporu wokół tej instytucji. Prezydencki doradca przekonywał, że piątka zaprzysiężonych przez prezydenta sędziów powinna być dopuszczona do orzekania. Politycy PO mówili o kryzysie konstytucyjnym i apelowali o udział w sobotniej manifestacji przed siedzibą Trybunału. "Toczy się dyskusja. Jedni prawnicy mówią, że wszystko jest w porządku, inni, że nie. To jest spór prawny, do którego doprowadziła Platforma Obywatelska" - mówiła w czwartek rzecznik rządu Elżbieta Witek. W jej ocenie przyczyną tego stanu jest ustawa uchwalona w poprzedniej kadencji przez PO; ustawa ta umożliwiła wybór dwóch sędziów, których kadencja upłynęła w grudniu. Pytana, kiedy w Dzienniku Ustaw zostanie opublikowany zeszłotygodniowy wyrok Trybunału, zapewniła, że premier Beata Szydło dochowa wszelkich terminów. "Żaden termin nie został przekroczony" - zaznaczyła.

Politycy SLD zwracali uwagę, że brak publikacji orzeczenia Trybunału z 3 grudnia w Dzienniku Ustaw może oznaczać, że w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów "dochodzi do przestępstwa urzędniczego", bo orzeczenia TK powinny być publikowane w trybie natychmiastowym. Minister sprawiedliwości Zbigniew Ziobro krytykował z kolei prawników, oceniających, że prezydent Andrzej Duda, nie przyjmując ślubowania od trzech sędziów wybranych w poprzedniej kadencji Sejmu, łamie konstytucję. "To jest pewna propagandowa narracja, w której uczestniczą eksperci, politycy partii, która przegrała wybory i nie chce przyjąć tego do wiadomości" mówił w czwartek. Politycy PO apelowali o udział w sobotniej manifestacji przed siedzibą Trybunału Konstytucyjnego przeciwko - jak mówili łamaniu konstytucji przez PiS. Jej organizatorem jest Komitet Obrony Demokracji. Swoją obecność zapowiedział lider Nowoczesnej Ryszard Petru.


strona 2

Gazeta 50, 11 - 17 grudnia 2015

www.gazetagazeta.com

AKTUALNOŚCI

Biały Dom "wątpi", że Korea Północna ma bombę wodorową

Priorytetem walka z terroryzmem Londyn Szefowie MSW unijnej grupy G6 (Włochy, Francja, Niemcy, W. Brytania, Hiszpania, Polska) oraz przedstawiciele USA i Komisji Europejskiej wydali w czwartek oświadczenie ws. walki z zagrożeniem terrorystycznym w Europie ze strony Państwa Islamskiego (IS). W przyjętym oświadczeniu, uczestnicy spotkania potępili niedawne ataki terrorystyczne na świecie - w tym w Susie, Paryżu, Bamako, Bejrucie i San Bernardino - i podkreślili, że są "zjednoczeni w determinacji, aby walczyć z terroryzmem za pomocą mocnych, ale proporcjonalnych działań na poziomie narodowym i międzynarodowym, które pozwolą skutecznie zwalczyć zagrożenie stworzone przez Daesz/ ISIL (Państwo Islamskie) i ekstremistów". Dokument jest efektem dwudniowych rozmów, które odbywały się w Londynie na zaproszenie brytyjskiej minister spraw wewnętrznych Theresy May. W zastępstwie ministra spraw wewnętrznych Mariusza Błaszczaka, polski rząd reprezentował ambasador RP w Londynie Witold Sobków. W imieniu Komisji Europejskiej w spotkaniu wziął udział grecki komisarz ds. migracji, spraw wewnętrznych i obywatelstwa Dimitris Awramopulos, a rząd Stanów Zjednoczonych reprezentowali prokurator generalna, szefowa resortu sprawiedliwości Loretta Lynch i minister bezpieczeństwa krajowego Jeh Johnson. Sygnatariusze podkreślili, że w walce z terroryzmem kluczową rolę odgrywają "wartości, któ-

re wszyscy podzielamy: szacunek, tolerancja i demokracja". Strony oświadczenia zobowiązały się do "wspólnej pracy ze społeczeństwem obywatelskim oraz grupami religijnymi w celu promowania pozytywnych narracji promujących pokój, wolność i demokrację", a także udzielenia wsparcia grupom społecznym szczególnie zagrożonym radykalizacją. Państwa Grupy G6, Stany Zjednoczone i Komisja Europejska zapowiedziały także "maksymalizację współpracy i wymiany informacji" oraz "zachęcenie dostawców usług telekomunikacyjnych do podjęcia kolejnych kroków, aby usunąć z internetu treści, które promują lub inspirują działania ekstremistów". Podkreślono także konieczność "wzmocnionej współpracy wewnątrz Unii Europejskiej i ze Stanami Zjednoczonymi w zakresie kluczowych inicjatyw, (za pomocą) rejestru danych pasażerów i unijno-amerykańskiego porozumienia parasolowego o ochronie danych i prywatności". Według opublikowanych w czwartek danych liczba aresztowań na terytorium Wielkiej Brytanii związanych z incydentami o charakterze terrorystycznym wzrosła od stycznia do września o jedną trzecią w porównaniu do analogicznego okresu ubiegłego roku. Grupa G6 zrzesza najsilniejsze gospodarczo i mające najwięcej mieszkańców państwa Unii Europejskiej. Jej celem jest współdziałanie m.in. w walce z terroryzmem i przestępczością. Polska jest członkiem grupy od 2006 roku.

Waszyngton Informacje, jakimi dysponują USA, pozwalają "poważnie wątpić" w deklaracje przywódcy Korei Północnej Kim Dzong Una, który poinformował, że jego kraj dysponuje bombą wodorową - powiedział w czwartek rzecznik Białego Domu Josh Earnest. Wcześniej w czwartek Kim Dzong Un oznajmił, że Korea Płn. to "silny kraj wyposażony w broń nuklearną, który jest gotowy zdetonować bombę A (atomową) i bombę H (wodorową) w celu obrony swej suwerenności w sposób niezawodny". "W chwili obecnej informacje, do których mamy dostęp, sta-

pomniał, że wybudował w Szkocji pola golfowe nazwane Trump International Golf Links. "Tyle zrobiłem dla Szkocji (...) brytyjscy politycy powinni mi raczej dziękować, niż ustępować wobec wymogów poprawności politycznej" - skarży się miliarder. Brytyjscy oficjele zazwyczaj nie komentują kwestii politycznych, które dotyczą innych krajów, ale we wtorek rzeczniczka premiera Davida Camerona oświadczyła, że według szefa rządu wypowiedzi Trumpa są "szkodliwe i po prostu niewłaściwe". W środę brytyjski minister finansów George Osborne uznał wypowiedzi Trumpa za "nonsens". W Wielkiej Brytanii zebrano w ostatnich dniach ponad 430 tys. podpisów pod petycją, by zakazać Trumpowi wjazdu do Wielkiej Brytanii. W petycji przypomniano, że "Wielka Brytania zakazywała wjazdu wielu osobom za mowę

że mają "broń dużo silniejszą i potężniejszą". Korea Północna nieprzerwanie grozi zwiększaniem swego potencjału nuklearnego. Jak dotąd próby powstrzymania nuklearnych ambicji Pjongjangu poprzez nałożenie sankcji nie dały rezultatu. Niepowodzeniem zakończyły się też rozmowy sześciostronne, których uczestnikami byli przedstawiciele rządów obu państw koreańskich, Rosji, Chin, Japonii i USA. Eksperci obawiają się, że reżim północnokoreański będzie w stanie skonstruować broń mogącą dosięgnąć USA.

Wręczono tegoroczne Nagrody Nobla Sztokholm Laureaci Nagrody Nobla w pięciu dziedzinach otrzymali w czwartek z rąk króla Szwecji Karola XVI Gustawa złote medale oraz ręcznie kaligrafowane dyplomy. Nagroda Nobla to także 8 mln koron szwedzkich. "Przyszłość badań naukowych zależeć będzie od znalezienia młodych talentów. Do tego konieczne jest wysokiej jakości szkolnictwo na wszystkich poziomach. Musimy w tym względzie zrobić więcej, tu w Szwecji oraz w innych krajach" - powiedział podczas uroczystości prezes zarządu Fundacji Noblowskiej prof. Carl-Henrik Heldin. W swym przemówieniu wyraził nadzieję, że odkrycia noblistów spowodują wzrost zainteresowania karierą na uczelniach wyższych. "Chcemy przekazać młodym ludziom, że nauka jest nie tylko ważna, ale także przynosi profity oraz wiele radości" - podkreślił. Nagrodę Nobla w dziedzinie fizyki otrzymali: Takaaki Kajita (Japonia) oraz Arthur McDonald (Kanada). Laur z chemii: Tomas Lindah (Szwecja), Paulo Modrich (USA) oraz Aziz Sancar (Turcja). Nobla z medycyny podzielili między sobą: William C. Campbell (Irlandia), Satoshi Omura (Japonia), a także Youyou Tu (Chiny). Literackiego Nobla odebrała

Trump obrażony na Szkocję za odebranie mu tytułów Londyn Republikański kandydat do wyścigu prezydenckiego w USA Donald Trump ogłosił, że jest obrażony na Szkocję za odebranie mu prestiżowych tytułów po jego propozycji, by nie wpuszczać muzułmanów do Stanów Zjednoczonych - podał w czwartek "The Press and Journal". Lokalny rząd Edynburga odebrał w środę Trumpowi tytuł "ambasadora biznesu" uznawszy, że ze względu na swe wypowiedzi na temat muzułmanów magnat nieruchomości "nie zasługuje już" na ten dowód uznania. Uniwersytet Roberta Gordona w Aberdeen (na wschodzie Szkocji) postanowił z tych samych powodów odebrać Trumpowi tytuł doktora honoris causa i ogłosił, że wypowiedzi Republikanina "są całkowicie nie do pogodzenia z duchem i wartościami uniwersytetu". Urażony Trump, którego cytuje w czwartek szkocki dziennik "The Press and Journal", przy-

wiają pod znakiem zapytania takie twierdzenia, ale bierzemy pod uwagę groźbę, jaką stanowi Korea Płn., z jej ambicjami do posiadania broni nuklearnej" - powiedział Earnest. Korea Północna trzykrotnie w 2006, 2009 i 2013 roku - dokonywała prób z bronią atomową. Próby te wywołały międzynarodowe protesty i spowodowały nałożenie na kraj sankcji gospodarczych przez Radę Bezpieczeństwa ONZ. Bomba wodorowa ma dużo silniejszą moc niszczenia niż bomba atomowa. W przeszłości władze w Pjongjangu dawały do zrozumienia,

nienawiści". Jej autorką jest działaczka ze Szkocji Suzanne Kelly, która od dawna krytykowała najnowsze pole golfowe Trumpa w Aberdeenshire. Brytyjski rząd odpowiada na wszystkie petycje, które zdobędą ponad 10 tys. podpisów, a jeśli jest ich ponad 100 tys., sprawa musi zostać rozważona jako temat do debaty parlamentarnej. Brytyjskie MSW ma możliwość niewpuszczenia do kraju osób, jeśli uzna, że osoby te niedopuszczalnie się zachowują. W przeszłości zakazy wprowadzono wobec osób propagujących nienawiść, mogącą wywołać przemoc między wspólnotami. W liczącej 65 mln mieszkańców Wielkiej Brytanii żyje ok. 2,7 mln muzułmanów. W poniedziałek Trump ogłosił propozycję wprowadzenia "całkowitego zakazu wjazdu do USA dla muzułmanów", zarówno dla

Uroczysty przemarsz przez centrum Oslo laureatów Pokojowej Nagrody Nobla 10 grudnia br. Audun Braastad PAP/EPA

pisząca po rosyjsku Białoruska pisarka Swietłana Aleksijewicz. Jak przypomniał w laudacji Per Waestberg z Akademii Szwedzkiej nagroda została przyznana za "polifoniczne pisarstwo, pomnik cierpienia i odwagi w naszych czasach". "Twórczość Aleksijewicz całkowicie wypełnia testament Alfreda Nobla" - podkreślił Waestberg. Na koniec zwrócił się do Aleksijewicz w języku rosyjskim, sprawiając pisarce ogromną radość. Tradycyjnie jako ostatni Nagrodę Nobla otrzymał laureat w dziedzinie ekonomii. W tym roku został nim Brytyjczyk Angus Deaton. Ekonomiczny Nobel przyznawany jest dopiero od 1969 roku. W uroczystościach w Sztokholmie wzięło udział 1570 gości,

salę udekorowano 20 tys. kwiatów w kolorach pastelowych przywiezionych z San Remo, gdzie zmarł Alfred Nobel. Roślinność imitowała włoską wiosnę. Wcześniej w Oslo przedstawiciele Kwartetu Tunezyjskiego odebrali w Pokojową Nagrodę Nobla przyznaną im za wkład w budowanie pluralistycznej demokracji w Tunezji po jaśminowej rewolucji z 2011 roku. W skład Kwartetu wchodzą cztery organizacje kluczowe dla społeczeństwa obywatelskiego w Tunezji: centrala związkowa Powszechna Tunezyjska Unia Pracy (UGTT), Tunezyjska Konfederacja Przemysłu, Handlu i Rzemiosła (UTICA), Tunezyjska Liga Praw Człowieka oraz Tunezyjska Rada Adwokacka.

FOTKA TYGODNIA

Dzieci syryjskie osierocone w czasie nalotów sił reżimu Bashara al-Assada na Douma, przedmieście Damaszku, pracują w małej fabryczce przy produkcji bandaży. W czasie oblężenia i nalotów nie wpuszcza się tam środków opatrunkowych i medycznych i dlatego.Union of Free Syrian Doctors zorganizowała małą wytwórnię bandaży dla improwizowanych szpitali polowych, do których trafiają ranni cywile.. EPA/MOHAMMED BADRA .Dostawca: PAP/EPA

imigrantów, jak i turystów, jako sposób, by chronić USA przed "straszliwymi atakami ze strony ludzi, którzy wierzą w dżihad". Pomysł został ogłoszony kilka dni

po badanej przez FBI jako "akt terroryzmu" strzelaninie w San Bernardino w Kalifornii, w której muzułmańskie małżeństwo zabiło 2 grudnia 14 osób.


Gazeta 50, 11 - 17 grudnia 2015

www.gazetagazeta.com

strona 3

AKTUALNOŚCI

Zatrzymać ocieplenie znacznie poniżej 2 stopni Paryż Utrzymanie wzrostu globalnych średnich temperatur na poziomie znacznie poniżej 2 stopni Celsjusza - to cel globalnego porozumienia wg najnowszego projektu dokumentu. By to osiągnąć kraje miałyby dążyć do "neutralności" pod względem emisji gazów cieplarnianych w II poł wieku. "Utrzymanie wzrostu globalnych średnich temperatur na (poziomie) znacznie poniżej 2 stopni Celsjusza ponad poziom przedindustrialny i kontynuowanie wysiłków na rzecz ograniczenia wzrostu temperatur do 1,5 stopnia Celsjusza, uznając, że to zdecydowanie zredukowałoby ryzyko i wpływ zmian klimatu" - czytamy w udostępnionym w czwartek wieczorem dokumencie, które będzie podstawą dalszych negocjacji. Napisano też, że aby osiągnąć ten długoterminowy cel, strony będą dążyć do osiągnięcia szczytu emisji gazów cieplarnianych "tak szybko jak to możliwe", uznając, że zabierze to więcej czasu krajom rozwijającym się. Kraje mają też dążyć do "podjęcia szybkich redukcji potem (po osiągnięciu szczytu emisji - PAP) w kierunku osiągnięcia neutralności pod względem emisji gazów cieplarnianych w drugiej połowie wieku". Miałoby to się odbywać zgodnie ze wskazówkami nauki i "w kontekście zrównoważonego rozwoju i elimina-

cji biedy". Nie ma jednak w projekcie wymienionego celu redukcji emisji na 2050 rok, czego domagała się UE. Zgodnie z projektem, strony konwencji klimatycznej ONZ miałyby też okresowo podsumowywać wdrażanie porozumienia, by ocenić wspólny postęp w kierunku osiągnięcia celu umowy. Pierwszy taki przegląd miałby mieć miejsce - według projektu w 2023 r., a potem być powtarzany co 5 lat. Wcześniej USA i ekolodzy, a także sekretarz generalny ONZ wskazywali na potrzebę wcześniejszego rozpoczęcia takich przeglądów. Sama umowa ma wejść w życie w 2020 r. Ponadto UE domagała się, by takie przeglądy umożliwiły zwiększanie z czasem ambicji klimatycznych, bo dotychczasowe wkłady krajowe w ochronę klimatu nie wystarczą, by zatrzymać globalne ocieplenie na poziomie 2 stopni. W dokumencie zaznaczono jedynie, że takie podsumowujące przeglądy "poprowadzą i poinformują" kraje w aktualizacji i wzmożeniu ich działań. Miałoby to nastąpić w określony przez nie sposób. Dla krajów rozwijających się szczególnie ważnymi zapisami są te dotyczące finansowania ich adaptacji do zmian klimatu i obniżania emisji. W udostępnionym w czwartek wieczorem projekcie napisano, że mobilizacja (z różnych źródeł) tego finansowania

40 procent włoskich dzieci nie je śniadań Rzym Media we Włoszech ogłosiły "Alarm śniadaniowy" w reakcji na wyniki badań wskazujące, że 40 procent dzieci w wieku od 3 do 13 lat nie je nic rano. To, jak się zauważa, najczęściej rezultat pośpiechu i złych rodzinnych nawyków. 3,5 mln dzieci przed wyjściem do przedszkola czy szkoły nie je najważniejszego posiłku dnia podkreślają eksperci. Z przeprowadzonych badań wynika także, że mniej niż połowa spośród 6,5 mln dzieci je śniadania codziennie, a pozostałe - tylko czasami. Sytuacja poprawia się w weekendy; wtedy do stołu siada rano 65 proc. najmłodszych Włochów. Śniadania we Włoszech są za-

zwyczaj bardzo skromne i w wielu rodzinach nie ma w ogóle zwyczaju ich jedzenia, co również ma wpływ na nawyki żywieniowe dzieci. Ponadto zwrócono uwagę, że większość rodzin mimo to deklaruje, iż stosuje się do zasad zdrowego odżywiania i ma świadomość tego, że poranny posiłek powinien być urozmaicony i bogaty w węglowodany które wchodzą w skład płatków, chleba, herbatników - proteiny obecne w mleku i jego pochodnych oraz witaminy i minerały (owoce). Jednak wiedza ta często nie jest realizowana w codziennym życiu - odnotowano. Dorośli ograniczają pierwszy posiłek do wypijanej szybko kawy

Prezydent Francji Francois Hollande (C) trzyma w ręku pudło z międzynarodową petycją popierającą rozmowy na temat zmian klimatycznych i pozuje do zdjęcia w Pałacu Elizejskim w Paryżu w towarzystwie przywódców religijnych, z którymi spotkał się w tej sprawie przy okazji konferencji COP21. Michel Euler PAP/EPA

przez kraje rozwinięte powinna stanowić "postęp ponad wcześniejsze wysiłki", czyli wobec pułapu 100 mld dolarów rocznie, który ma być osiągnięty w 2020 r.

USA po 14 latach reformują edukację Waszyngton To "bożonarodzeniowy cud" - tak prezydent Barack Obama określił w czwartek ustawę, która kończy trwającą 14 lat erę kontroli rządu federalnego nad polityką edukacji. Ustawa jest niezwykle rzadkim w Kongresie owocem ponadpartyjnej pracy kongresmenów. Podpisana przez Baracka Obamę ustawa radykalnie ogranicza rolę rządu federalnego w publicznej edukacji, przywracając stanom i hrabstwom utraconą w 2001, w wyniku ostatniej reformy edukacji, władzę nad szkołami i kontrolę wyników uczniów i nauczycieli. Ustawę wcześniej przyjęły zdecydowaną większością głosów obie izby Kongresu. "Jestem bardzo dumny. To największa reforma edukacji od 25 lat" - powiedział przewodniczący Izby Reprezentantów Paul Ryan. Nad reformą wspólnie pracowali Rei rogalika w barze. Średni czas śniadania w Italii obliczono na podstawie sondażu na osiem minut. Rezultaty tych badań wywołały niepokój i sprawiły, że zaniedbywane często śniadania stały się tematem dyskusji w mediach, gdzie przypomina się, jak duże mają znaczenie na samopoczucie, odporność i kondycję, zwłaszcza u dzieci.

Oryginalne mandaty dobrodusznego burmistrza Rzym Wyjątkową dobroduszność okazuje burmistrz miejscowości Bagno di Romagna, na północy Włoch, który polecił straży miejskiej, by zamiast wymierzać kary za parkowanie w zabronionym miejscu zostawiała na szybie samochodu jego uprzejmy list na bloczku z mandatami. W miasteczku - uzdrowisku w regionie Emilia-Romania liczącym ponad 6 tysięcy mieszkańców, burmistrz Marco Baccini napisał list, który znajdują kierowcy źle zaparkowanych aut. Kartka wygląda jak mandat, ale rubryki do wypełnienia z numerem rejestracyjnym samochodu, jego marką oraz wysokością kary do zapłacenia, pozostają puste. Jest tam natomiast list następującej treści: "Drogi obywatelu, zawiadamiam Cię, że zaparkowałeś samochód łamiąc kodeks

drogowy i dlatego mógłbyś zostać słusznie ukarany mandatem straży miejskiej, co naraziłoby na nieprzyjemne wydatki Ciebie i Twoją rodzinę". W dalszej części burmistrz pisze: "Poza tym weź pod uwagę to, że takie zachowania są sprzeczne z zasadami wychowania obywatelskiego i stanowią negatywny przykład dla innych

współobywateli, zwłaszcza dla młodzieży. Pomóż nam i świeć przykładem, by w miasteczku panował porządek i szacunek dla innych". "Tutaj nie możesz parkować, dziękuję" - brzmi zakończenie listu, który dziennik "Avvenire" nazwał "dobrotliwym mandatem". Obok podpisu burmistrza widnieje rysunek z jego podobizną.

Poszukiwania właścicieli trzech bezpańskich samolotów Kuala Lumpur Malezyjski operator portów lotniczych MAHB pilnie poszukuje właścicieli trzech bezpańskich Boeingów 747-200 pozostawionych w międzynarodowym porcie lotniczym w Kuala Lumpur. MAHB poinformował o tym w zamieszczonym w mediach ogłoszeniu, ostrzegając, że jeśli

Kraje rozwijające się mają jednak podejmować wysiłki na rzecz obniżania emisji i wdrażać finansowane środki w sposób transparentny, przy określonych celach.

samoloty nie zostaną zabrane w ciągu 14 dni, sprzeda je, a uzyskane w ten sposób środki przeznaczy na pokrycie należności z tytułu opłat lotniskowych itp. Kierownictwo MAHB podkreśla, że nie udało mu się nawiązać kontaktu z ostatnimi znanymi właścicielami porzuconych samolotów. Podkreślono, że sprze-

publikanie i Demokraci, co jest niezwykle rzadkie w spolaryzowanym Kongresie. Obama podkreślił, że cele przyjętej w 2001 roku, czyli jeszcze w czasie prezydentury George'a W. Busha ustawy o edukacji, zwanej "No Child Left Behind", były słuszne. Wyznaczone przez ustawę wspólne dla całego kraju standardy i testy uczniów i nauczycieli miały zapewnić równy dostęp do wysokiej jakości edukacji dla wszystkich uczniów. Rozmaite środowiska, szkoły, stowarzyszenia i związki zawodowe nauczycieli, rodzice i eksperci zajmujący się edukacją krytykowali nadmierną liczbę testów, jakie uczniowie wszystkich klas muszą regularnie zdawać w czasie zajęć. Szkoły, które nie spełniały oczekiwań, były karane, w tym poprzez zamknięcie. Prawo nie brało pod uwagę, że wyniki testów mogły być gorsze nie z powodu mniejszego zaangażowania nauczycieli, ale po prostu trudniejszych warunków pracy w konkretnej szkole, np. na obszarze zamieszkałym przez rodziny o niskich dochodach. Podpisana w czwartek ustawa oddaje kompetencję w ocenie nauczycieli i uczniów władzom stanowym i lokalnym. To one będą teraz odpowiedzialne za poprawę wyników gorszych placówek. W komeptencji rządu federalnego pozostaną tylko dwa testy: z czytania oraz z matematyki. Ponadto ustawa zwiększa dostęp do nauczania przedszkolnego. Reformę pochwaliło m.in. największy, liczący około 3 mln członków związek zawodowy nauczycieli w USA National Education Association. Zdaniem szefowej tej organizacji reforma pozwoli zatrzymać wielu nauczycieli w zawodzie. "Jednym z powodów dla którego odchodzili z zawodu było rozczarowanie testami i karami" - powiedziała Lily Eskelsen Garcia. daż takich samolotów jest normalnym postępowaniem np. w sytuacji, gdy należą one do zagranicznej firmy, która zaprzestała działalności. Nie ujawniono, do kogo należały te trzy Boeingi 747-200, gdy po raz ostatni wylądowały w Kuala Lumpur.

Przez św na sk iat róty Buenos Aires - Mauricio Macri, pierwszy od przeszło pół wieku prezydent Argentyny niewywodzący się z tradycji peronizmu, wybrany blisko 3procentową przewagą głosów, oświadczył, że "nadeszły czasy dialogu" i wezwał Argentyńczyków, aby "nauczyli się sztuki porozumienia". *** Berlin - Minister obrony Niemiec Ursula von der Leyen oraz była minister ds. rodziny Kristina Schroeder chcą na rozpoczynającym się w niedzielę zjeździe CDU przeforsować pomysł, aby niedziela była dniem bez polityki, poświęconym rodzinie i dzieciom. *** Kabul - Afgańskie wojsko i siły bezpieczeństwa odparły trwający ponad dobę atak talibskich bojowników na lotnisko w Kandaharze na południu Afganistanu; w starciach zginęło ponad 60 osób, w większości cywilów poinformowały w czwartek władze afgańskie. *** Waszyngton - Z okazji 150. rocznicy przyjęcia znoszącej niewolnictwo 13. poprawki do konstytucji USA prezydent Barack Obama wygłosił w środę mowę na Kapitolu, która została odebrana jako krytyka antymuzułmańskich nastrojów obecnych w kampanii prezydenckiej Donalda Trumpa. *** Skopje - Macedonia rozpoczęła budowę drugiego ogrodzenia na granicy z Grecją, tym razem na południowym zachodzie kraju - poinformowały w środę źródła wojskowe w Skopje. Na południowym wschodzie trwa budowa pierwszego, wysokiego na 2,5 m płotu, wzmocnionego drutem kolczastym. *** Berlin - Rząd Niemiec przyjął w środę projekt ustawy o jednolitym dowodzie osobistym dla uchodźców. Nowy dokument będzie wydawany od lutego i ma usprawnić zarówno rejestrację imigrantów, jak i wymianę informacji pomiędzy urzędami. Zgodę musi wyrazić parlament. *** Berlin - Od początku roku w Niemczech doszło do ponad 800 ataków na ośrodki dla uchodźców - poinformował w środę Federalny Urząd Kryminalny (BKA) w Wiesbaden. W porównaniu z rokiem ubiegłym liczba przestępstw tego rodzaju wzrosła aż czterokrotnie. *** Londyn - W opublikowanej w środę wypowiedzi dla brytyjskiego dziennika "Daily Telegraph" minister SZ Witold Waszczykowski zadeklarował, że sprzeciw Polski wobec jakiegokolwiek dyskryminowania Polaków w Wielkiej Brytanii "nie zmienił się". W środę brytyjski premier przyjeżdża z wizytą do Polski. *** Sztokholm - Noblowski medal dla tegorocznego laureata Pokojowej Nagrody Nobla po raz pierwszy wykonano ze złota z certyfikatem potwierdzającym, że zostało ono wydobyte w sposób przyjazny dla ludzi i środowiska. *** Moskwa - Prezydent Rosji Władimir Putin polecił w środę podjęcie działań na drodze sądowej przeciwko Ukrainie z powodu niespłacenia długu. Chodzi o wykupione przez Rosję ukraińskie obligacje o wartości 3 mld USD, których termin zapadalności przypada 20 grudnia. *** Berkin - Kanclerz Niemiec Angela Merkel została Człowiekiem Roku amerykańskiego tygodnika "Time" poinformowała w środę redakcja. Amerykanie docenili postawę szefowej rządu z Berlina wobec problemów współczesnego świata i jej polityczną odwagę.


www.gazetagazeta.com

Gazeta 50, 11 - 17 grudnia 2015

strona 4

AKTUALNOŚCI

Słowa rzeczniczki rosyjskiego MSZ "całkowicie nie na miejscu"

POLSKI Konrad Piasecki Dziennikarzem Roku 2015

Konrad Piasecki z RMF FM otrzymał tytuł Dziennikarza Roku 2015 w konkursie miesięczJacek Turczyk PAP nika "Press".

Warszawa Konrad Piasecki z RMF FM otrzymał w czwartek w Warszawie tytuł Dziennikarza Roku 2015. Na gali konkursu miesięcznika "Press" nagrodami Grand Press uhonorowano również m.in. Katarzynę Janowską, Jacka Czarneckiego, Barbarę Włodarczyk i Rafała Wosia. Piasecki - według jury - został nagrodzony za to, że w swoich programach: "Kontrwywiadzie" w RMF FM, "Piaskiem po oczach" w TVN24 i w felietonach w Interii udowadnia, że z przedstawicielami władzy można rozmawiać konkretnie i bez uprzedzeń, a dziennikarski komentarz może być merytoryczny, a nie polityczny. "Do dziennikarstwa trafiłem kilkadziesiąt lat temu dzięki pasji i emocjom. Czasami pokazuję te emocje, może nie zawsze jest to dobre, ale uważam, że ten zawód musi cechować się jakąś dawką emocji, pasji i przetrawiania rzeczywistości przez to wszystko, co jest w nas. W moim przypadku jest to rzeczywistość polityczna. Bez odciśnięcia na wywiadach, które robię, jakiegoś własnego piętna ten zawód nie byłby taki, jaki jest" - mówił Piasecki, odbierając wyróżnienie. Dodał, że jego marzeniem jest, "aby akurat dziennikarze nie stawali po dwóch stronach barykady, tylko raczej z wierzchołka obserwowali dwie zwalczające się strony, bo to, że stron nie będzie, to marzenie ściętej głowy". Apelował też do środowiska dziennikarskiego, aby trzymało się razem, wzajemnie się rozumiało i nie zapominało o swojej misji. Tytuł Dziennikarza Roku przyznawany jest za profesjonalizm, promowanie światowych standardów pracy w mediach i przestrzeganie etycznych kanonów zawodu. Zwycięzca jest wyłaniany w wyniku głosowania redakcji polskich gazet, czasopism, stacji radiowych i telewizyjnych oraz portali internetowych. To jedna z najbardziej prestiżowych branżowych nagród w świecie polskich mediów. Laureat otrzymał statuetkę w formie stalówki oraz 10 tys. euro. Kolejne miejsca w zestawieniu najlepszych dziennikarzy roku zajęli: Katarzyna Janowska

(TVP Kultura), Grzegorz Sroczyński ("Gazeta Wyborcza"), Tomasz Sekielski (TVP1), Krzysztof Ziemiec (TVP) i Filip Springer (m.in. Wydawnictwo Czarne). W kategorii news nagrodę Grand Press otrzymał Jacek Czarnecki z "Radia Zet" za news "Afera madrycka" - o posłach PiS Adamie Hofmanie i Mariuszu Kamińskim, którzy jadąc w parlamentarną delegację do Madrytu pobrali z Kancelarii Sejmu diety na wyjazd samochodem, ale polecieli tam tanimi liniami. W kategorii dziennikarstwo śledcze wyróżniono Pawła Kaźmierczaka z "Magazynu Ekspresu Reporterów" TVP2 za cykl "Nie odpuszczę do końca", "Nietykalni". Wyróżniony materiał był poświęcony zastraszanym przedsiębiorcom, którzy stali się ofiarą grupy przestępczej. Za najlepszy cykl publicystyczny jury konkursu uznało "Halę odlotów" w TVP Kultura. Najlepszym reportażem prasowym w mijającym roku okazał się "Oddział chorych ze strachu" Justyny Kopińskiej ("Gazeta Wyborcza - Duży Format") ujawniający bezkarność byłej ordynator oddziału dla młodzieży szpitala psychiatrycznego w Starogardzie Gdańskim. "Gówniany interes" - to tytuł nagrodzonego reportażu radiowego Agnieszki Czyżewskiej-Jacquemet z Polskiego Radia Lublin. Reportaż traktował o właścicielach szaletów miejskich. W kategorii reportaż telewizyjny zwyciężyła "Święta wojna Rosjan" Barbary Włodarczyk (TVP1), reportaż o rosyjskiej duszy i dumie narodowej. Najlepszym wywiadem przeprowadzonym w 2015 r. była według jury - rozmowa "Zupa z maryśki" Piotra Pacewicza ("Gazeta Wyborcza - Wysokie Obcasy") z Dorotą Gudaniec, matką Maksa - pierwszego dziecka leczonego w Polsce marihuaną medyczną. W kategorii dziennikarstwo specjalistyczne nagrodzono materiał "Bomba, która wstrząsnęła światem" Karola Jałochowskiego z "Polityki", poświęcony projektowi Manhattan, który doprowadził do wyprodukowania ame-

Warszawa Jako "całkowicie nie na miejscu" polskie MSZ oceniło słowa rzeczniczki rosyjskiego resortu spraw zagranicznych, że walczący z pomnikami upodabniają się do terrorystów na Bliskim Wschodzie. Rzecznik polskiej dyplomacji wyraził też zdumienie wobec "braku gotowości do dialogu w sprawach pomnikowych" ze strony rosyjskiej. Spór przedstawicieli dyplomacji Polski i Rosji dotyczący pomników upamiętniających żołnierzy Armii Czerwonej w Polsce rozpoczął się od "stanowczego protestu" MSZ Rosji wobec wrześniowego demontażu przez władze miejskie Pieniężna znajdującego się tam popiersia sowieckiego generała Czerniachowskiego. W wydanym w ubiegłym tygodniu oświadczeniu polskie MSZ oceniło, że Rosja "uporczywie nie wykazuje woli do dialogu". MSZ zwróciło się też do strony rosyjskiej o "powstrzymanie się od »pomnikowej histerii«, która nie służy budowaniu wzajemnego dialogu i porozumienia, a jedynie prowadzi do zaostrzenia retoryki i eskalowania atmosfery wokół kwestii historyczno-pomnikowych w stosunkach polsko-rosyjskich". Do tego oświadczenia odniosła się w czwartkowej wypowiedzi dla agencji TASS rzeczniczka rosyjskiego MSZ Maria Zacharowa. "Podejmowane przez polskie władze próby odżegnania się od długu wdzięczności wobec poległych sowieckich żołnierzy, a chcę przypomnieć, że w polskiej ziemi spoczywają ich prak-

tycznie dwa miliony, więcej niż w jakimkolwiek innym kraju świata, można słusznie zakwalifikować jako niemoralne" - powiedziała. Zacharowa oceniła, że takie zachowanie jest niegodne przedstawicieli narodu, który buduje kult pamięci o własnych cierpieniach i ofiarach. Jak relacjonuje TASS, Zacharowa oceniła, że strona polska dopuszcza się zniekształcania faktów i "nadaje obowiązującym dwustronnym umowom otwarcie arbitralną wykładnię, dostosowując je do swoich koniunkturalnych politycznych interesów". "Wszystkie pomniki żołnierzy sowieckich w Polsce stawiano wyłącznie w związku z wyzwoleniem kraju spod hitlerowskiej okupacji, bez czego nie byłoby państwa polskiego" - zaznaczyła. W przekazanym PAP komentarzu rzecznik MSZ Artur Dmochowski zwrócił uwagę na "agresywną narrację" wypowiedzi Zacharowej i zarzucił, że MSZ Federacji Rosyjskiej "nie jest w stanie adekwatnie ocenić sytuacji wokół rosyjskich upamiętnień w Polsce". W wydanym 4 grudnia oświadczeniu polskiego MSZ podkreślono, że strona rosyjska "uparcie nie chce zauważyć staranności i pieczołowitości, z jaką Polska dba o wszystkie rosyjskie cmentarze i miejsca pochówku, realizując tym samym w pełni zapisy Umowy z 1994 r.". Zwrócono ponadto uwagę, iż strona polska "niejednokrotnie oficjalnie wyrażała stanowcze potępienie wszelkich aktów wandalizmu

czynionych wobec rosyjskich cmentarzy i miejsc pochówku żołnierzysowieckich". Jednocześnie MSZ zastrzegł, iż umowy między Polską a Rosją "regulują kwestie dotyczące grobów, a nie pomników symbolicznych", zaś strona rosyjska nie chce przyjąć do wiadomości "fundamentalnego znaczenia, jakie dla polskiego społeczeństwa niosą sowieckie pomniki, symbolizujące narzuconą Polsce zależność polityczną i militarną po wyzwoleniu przez Armię Czerwoną ziem polskich spod okupacji III Rzeszy". W swojej wypowiedzi dla TASS rzeczniczka rosyjskiego resortu dyplomacji nie zgodziła się z zapewnieniami polskiego MSZ, że akty wandalizmu wobec pomników i miejsc pochówku spotykają się z właściwą oceną ze strony władz i są dokładnie badane. "Często chuliganów tłumaczy się względami moralnymi i ideologicznymi, a w ciągu dwóch minionych lat, kiedy odnotowano ponad 50 przypadków wandalizmu wobec pomników i miejsc pamięci, nikt nie poniósł kary" - oświadczyła, oceniając, że pozostawienie takich czynów bezkarnymi daje zły przykład. "Obecnie wszyscy, przede wszystkim w Europie, osoby oficjalne, państwowe instytucje potępiają barbarzyńskie niszczenie pomników przez Państwo Islamskie" - powiedziała Zacharowa. Wyraziła opinię, że "ci, którzy niszczą pomniki w Polsce, w dużej mierze upodobniają się do bliskowschodnich terrorystów".

Będzie nowelizacja ustawy refundacyjnej Warszawa Nowelizację ustawy refundacyjnej oraz zmiany w negocjacjach z przemysłem farmaceutycznym zapowiedział w czwartek wiceminister zdrowia Krzysztof Łanda. Mówił także, że ważnym celem polityki lekowej będzie redukcja deficytu w handlu lekami za granicę. "Chciałbym wysłać bardzo mocny sygnał do wszystkich firm farmaceutycznych w Polsce i za granicą, że jest takie kryterium cenowe w ustawie refundacyjnej, które mówi o preferencyjnym, szczególnym traktowaniu tych firm, które produkują leki w Polsce" - mówił Łanda podczas debaty na temat polityki lekowej. Zaznaczył, że dotychczas Komisja Ekonomiczna nie brała tego kryterium pod uwagę i dodał, że sądzi, że wkrótce to się zmieni. Zdaniem Łandy nowelizacja Prawa Farmaceutycznego, której celem było ograniczenie wy-

wozu leków z Polski za granicę, "najlepszy efekt odniosła, jeśli chodzi o legalny wywóz leków z Polski, ale zupełnie nie sprawdziła się (...) jeśli chodzi o nielegalny wywóz leków z Polski". Jego zdaniem jedyną metodą zahamowania eksportu równoległego leków refundowanych jest wyrównywanie cen urzędowych. "Nie mówię, że wyrównywanie zupełne z cenami z Niemiec, ale zbliżanie cen urzędowych do takiego poziomu, gdzie ten eksport zniweluje braki na rynku polskim" - dodał Łanda. Zaznaczył, że resort będzie chciał też wynegocjować niższe ceny efektywne (czyli rzeczywiste ceny zakupu). "Ceny urzędowe w górę - do poziomu, który zapobiega wywozowi nielegalnemu leków z Polski; ceny efektywne w dół lub na tym samym poziomie; opłaty pacjentów na stałym poziomie bądź

rykańskiej bomby atomowej. Podczas gali wręczono także nagrodę Grand Press Economy. Wyróżniono nią Rafała Wosia ("Polityka"). Nagroda ta jest przyznawana dla dziennikarza wyróżniającego się profesjonalizmem, rzetelną i obiektywną prezentacją tematów ekonomicznych, wysoką jakością publikowanych materiałów. Laureatem nagrody Grand Press Digital za wykazanie się innowacyjnym podejściem w

wykorzystaniu nowoczesnych technologii w pracy dziennikarskiej został Vadim Makarenko, prowadzący serwis BIQdata.pl. W trakcie gali została także po raz pierwszy wręczona nagroda im. Bohdana Tomaszewskiego dla najlepszego dziennikarza sportowego. Otrzymał ją Stefan Szczepłek z "Rzeczpospolitej" dostał czek na 10 tys. zł i statuetkę - replikę pucharu wręczanego zwycięzcom turnieju tenisowego.

również niższe, jeżeli tylko się uda takowe wynegocjować" - podsumował Łanda. Powiedział, że do rozpoczęcia dialogu z przemysłem nie są potrzebne zmiany w prawie i zapewnił, że takie rozmowy już się rozpoczęły. Wiceminister poinformował, że przygotowywana jest "duża nowelizacja" ustawy refundacyjnej. Dodał, że ustawa ta jest "beczką miodu, do której ktoś dolał kilka łyżek dziegciu". Zapowiedział, że w nowelizacji wprowadzona zostanie zasada, że "te leki, które są pierwszymi technologiami o udowodnionej skuteczności w chorobie ultrarzadkiej powinny być traktowane inaczej". Łanda odniósł się także do obywatelskiego projektu ustawy refundacyjnej, którym w czwartek zajmował się Sejm. Wiceminister zgodził się m.in. z zawartą tam propozycją powrotu do refundacji ze względu na wskazania kliniczne do zastosowania leku. Łanda nie zgodził się jednak z propozycją, aby określanie poziomu odpłatności za lek refundowany nie wchodziło w zakres działań lekarza wykonywanych przy wystawianiu recept. "Lekarze muszą być świadomi, szczególnie w wypadku tych droższych leków, jakimi środkami walczą o życie" - argumentował. Dodał, że wskazania do drogich leków będą definiowane bardzo szczegółowo.


strona 5

Gazeta 50, 11 - 17 grudnia 2015

www.gazetagazeta.com

AKTUALNOŚCI

Przed Pałacem Prezydenckim będzie tablica Warszawa Przed Pałacem Prezydenckim, w miejscu, gdzie po katastrofie smoleńskiej stał krzyż, będzie tablica upamiętniająca - mówił prezes PiS Jarosław Kaczyński. To decyzja prezydenta Andrzeja Dudy - dodał. Zapowiedział też powstanie pomnika upamiętniającego ofiary katastrofy oraz prezydenta Lecha Kaczyńskiego. "Jesteśmy, jestem też o tym przekonany, blisko momentu, w którym zostaną uczczeni ci, którzy zginęli. Będzie pomnik tych, którzy polegli w katastrofie, będzie pomnik prezydenta Rzeczypospolitej Lecha Kaczyńskiego. Chciałem powiedzieć państwu, że już niedługo, tu w tym miejscu, gdzie stał krzyż, stanie tablica, która będzie to miejsce i ten krzyż upamiętniała. To wola pana prezydenta RP" - mówił w czwartek wieczorem przed Pałacem Prezydenckim prezes PiS Jarosław Kaczyński w czasie uroczystości upamiętniających ofiary katastrofy smoleńskiej. Kaczyński podkreślił, że nadchodzi moment, w którym zacznie być wyjaśniana sprawa katastrofy smoleńskiej. "Ale pamiętajmy, że ta sprawa, o którą walczymy bezpośrednio, dla której

Przemarsz po wieczornej mszy, przed Pałac Prezydencki w Warszawie, w 68. miesięcznicę katastrofy smoleńskiej, 10 bm. Radek Pietruszka PAP

tutaj co miesiąc przychodzimy, to tylko fragment większej sprawy, największej sprawy - sprawy Polski. A tu przed nami jeszcze długa i trudna droga" - zaznaczył. Przemówienie przerwało mu skandowane przez zebrany na placu tłum hasło "Damy radę". "Damy radę, jeśli będziemy zdeterminowani. Jeśli potrafimy pokazać tym wszystkim, którzy dzisiaj, bijąc wszelkie rekordy hipokryzji, krzyczą o łamaniu demokracji, o zagrożeniu dla Polski, że ta droga, którą idziemy, jest drogą wielu, bardzo wielu Pola-

Polscy marynarze z załogi statku "Szafir" zostali uwolnieni Warszawa Uwolniono pięciu polskich marynarzy z załogi statku "Szafir", którzy zostali uprowadzeni pod koniec listopada u wybrzeży Nigerii - poinformowała we wtorek premier Beata Szydło. Jak dodała, marynarze wracają do swoich rodzin i są pod opieką polskich władz. "Wszystko skończyło się szczęśliwie. Bardzo się cieszę, że zdrowi i cali polscy marynarze wracają do swoich rodzin, że będą z rodzinami mogli spędzić święta, to jest naprawdę bardzo dobra wiadomość" - powiedziała szefowa rządu na briefingu prasowym, na którym obecny był też szef MSZ Witold Waszczykowski. Szydło podziękowała wszystkim, którzy doprowadzili do tego, że marynarze "mogą spokojnie wrócić do Polski". Złożyła podziękowania władzom Nigerii, polskim służbom konsularnym oraz armatorowi. "Bardzo serdecznie, osobiście chcę podziękować panu ministrowi spraw zagranicznych" powiedziała. Jak zaznaczyła, uwolnienie polskich marynarzy to zasługa wielu osób, "ale to pan minister koordynował tę pracę i to jest jego ogromna zasługa". Szydło dodała, że po uwolnieniu rozmawiała przez telefon z polskimi marynarzami. "Rozmawialiśmy o tym, jak się czują, że są zdrowi" - powiedziała szefowa rządu. Jak mówiła, marynarze dziękowali za pomoc, także tym, "którzy wspierali ich duchowo". Podkreśliła, że marynarze zapewniali, że choć są bardzo zmęczeni, czują się dobrze. Waszczykowski przypomniał, że 27 listopada u wybrzeży Afryki doszło do ataku na pływający pod banderą cypryjską statek drobnicowy "Szafir",

którego armatorem jest Euroafrica. Jak mówił szef MSZ, w nocy do statku podpłynęły łodzie z napastnikami; część załogi zdołała się ukryć, a porwanych zostało pięciu członków załogi: kapitan, trzech oficerów i marynarz. Waszczykowski ocenił, że działania polskiej strony po porwaniu były rutynowe. "Powstał natychmiast zespół kryzysowy składający się z przedstawicieli wielu instytucji, które mogą w tym przypadku pomóc" - mówił. Dodał, że polska placówka w Abudży otrzymała wzmocnienie dyplomatyczne i konsularne oraz natychmiast podjęła kontakty z władzami nigeryjskimi na szczeblu centralnym i lokalnym. Według szefa MSZ, na wybrzeże, skąd można było prowadzić akcję ratowniczą, udali się pracownicy konsularni i dyplomatyczni; pojawili się również przedstawiciele armatora. "Podjęte zostały rozmowy poprzez władze lokalne z porywaczami. Kontakt został szybko nawiązany i po prawie dwóch tygodniach doszło do szczęśliwego zakończenia" - mówił Waszczykowski. W przesłanym PAP we wtorek komunikacie MSZ podkreślono, że marynarze oraz ich rodziny także w kraju otrzymają ze strony państwa dalsze wsparcie, w tym pomoc psychologiczną. Zaznaczono, że "kwestia porwanych polskich marynarzy oraz doprowadzenie do szczęśliwego finału tej sprawy było priorytetem dla polskich władz oraz dla armatora spółki Euroafrica, która prowadziła żmudne i trudne negocjacje z porywaczami". "Ministerstwo Spraw Zagranicznych szczerze dziękuje władzom Nigerii, które zarówno na szczeblu centralnym, jak i lokalnym udzieliły polskim władzom oraz amatorowi wszelkiej pomocy" - zaznaczono w komunikacie.

ków. Jest drogą większości naszego narodu. Musimy to pokazać" - odpowiedział tłumowi prezes PiS. Namawiał, by wszyscy, którzy w czwartek wieczorem zebrali się na Krakowskim Przedmieściu, ruszyli 13 grudnia w marszu, który ma nie tylko upamiętnić 13 grudnia 1981 roku. "13 grudnia, czyli za trzy dni, ruszymy jak zwykle w marszu, który będzie upamiętniał tamten straszny dzień - 13 grudnia 1981 roku, ale który jednocześnie będzie wyrażał naszą wolę doprowadzenia tej drogi, drogi do sprawiedliwej, silnej zasobnej Rzeczpospolitej do końca. Tą drogą już idziemy" - mówił. "Przyjdźmy na ten marsz, powiedzmy Polsce, że ci, którzy dziś chcą nas oszukać, chcą oszukać Polaków, nie znajdą poparcia. A ci, którzy chcą dobra Rzeczpospolitej, to poparcie znajdą i zwyciężą" - powiedział. Zebrani krzyczeli: "Jarosław, Jarosław". Decyzją ministra obrony na-

rodowej Antoniego Macierewicza od 10 grudnia br. organizowanym w stolicy comiesięcznym uroczystościom upamiętniającym ofiary katastrofy smoleńskiej towarzyszyła wojskowa asysta honorowa. Tłum kilkakrotnie wzniósł również okrzyki "Antoni, Antoni!". Wcześniej, o godz. 19 w warszawskiej archikatedrze odprawiona została msza w intencji ofiar katastrofy smoleńskiej. Obecni na niej byli m.in. szef PiS Jarosław Kaczyński i minister obrony Antoni Macierewicz. Po raz pierwszy nabożeństwu towarzyszyła oprawa wojskowa. Później zebrani przeszli pod Pałac Prezydencki, gdzie prezes Kaczyński wygłosił przemówienie. Czwartkowe uroczystości rozpoczęły się, jak podczas poprzednich miesięcznic, od porannej mszy w kościele seminaryjnym w Warszawie. Uczestniczyli w niej prezes PiS Jarosław Kaczyński, marszałek Sejmu Marek Kuchciński, a także ministrowie: spraw zagranicznych Witold Waszczykowski, spraw wewnętrznych i administracji Mariusz Błaszczak, szef MON Antoni Macierewicz. Następnie Kaczyński, wraz z towarzyszącymi mu politykami i przedstawicielami rządu przeszedł pod Pałac Prezydencki, gdzie ułożono w znak krzyża białe i czerwone znicze. Tam złożono kwiaty i odmówiono modlitwę w intencji ofiar katastrofy smoleńskiej. Modlono się również za nowy rząd. W tłumie, który zebrał się wokół krzyża widać było transparenty m.in. z cytatem z homilii Jana Pawła II - "Brońcie krzyża od Giewontu do Bałtyku" i białoczerwone flagi.

W stolicy zapalono pierwszą świecę chanukową Warszawa Przedstawiciele organizacji żydowskich, władz miasta i ambasady Izraela wzięli udział w niedzielę wieczorem w zapaleniu pierwszej świecy chanukowej. Uroczystość zainaugurowała żydowskie święto świateł - Chanukę. "Przesłanie tego święta jest bardzo proste, piękne i ponadczasowe. Jest to święto cudów, święto światła, ale także poświęcenia, z którym związana jest wiara, wytrwałość i bój. Dlatego nazywamy je także świętem zwycięstwa (...). Życzę, by było to święto waszych wartości - sprawiedliwości, dobroci, miłości, wytrwałości" - mówiła do zebranych przewodnicząca zarządu Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Warszawie Anna Chipczyńska. W imieniu władz Warszawy życzenia składał wiceprezydent Włodzimierz Paszyński. "Dużo, dużo światła na te dni grudniowe, styczniowe, ale też późniejsze, bo wydaje się, że to światło dzisiaj jest nam bardzo, bardzo potrzebne" - powiedział. Podczas uroczystości śpiewał chór Clil; można było skosztować tradycyjnych, koszernych pączków, a po uroczystości zwiedzać Synagogę Nożyków i dalej biesiadować. W kalendarzu żydowskim Chanuka rozpoczyna się zawsze 25. dnia miesiąca Kislew; w tradycyjnym kalendarzu jej obcho-

dy przypadają od listopada do grudnia. Chanuka jest jednym z najradośniejszych świąt żydowskich, obchodzonym przez osiem dni. Każdego z nich po zapadnięciu zmroku Żydzi zapalają jedną świecę na chanukowym dziewięcioramiennym świeczniku - chanukiji. Na dziewiątym, pomocniczym ramieniu świecznika znajduje się szames - świeczka, od której płomienia odpala się kolejne. Nazwa święta pochodzi od czasownika chanach oznaczającego poświęcać, inaugurować. "Chanuka jest świętem, podczas którego celebrujemy wolność religijną. Przypomina nam o tym, że każdy człowiek ma prawo do praktykowania swojej religii, zgodnie ze swoją tradycją. Niech tegoroczna Chanuka zainspiruje nas do pogłębiania szacunku i zrozumienia dla drugiego człowieka" - wyjaśniał naczelny rabin Polski Michael Schudrich. Święto świateł upamiętnia zwycięstwo Machabeuszy nad Grekami. Gdy Grecy zdobyli Jerozolimę, ich władca Antioch IV zabronił żydowskich obrządków i nakazał prześladowanie niestosujących się do zakazu, a w Świątyni Jerozolimskiej ustanowił kult jednego z hellenistycznych bóstw. Żydzi pokonali najeźdźców w grudniu 164 r. przed Chrystusem.

Prze na s z Pol sk ę krót y Warszawa - Podatek od aktywów banków i ubezpieczycieli może ograniczyć akcję kredytową, co grozi negatywnymi zjawiskami w całej gospodarce zgadzają się eksperci, z którymi rozmawiała PAP. Różnią się natomiast co do tego, czy koszty tego podatku zostaną przerzucone na klientów.

*** Warszawa - Prezydent Andrzej Duda wraz z małżonką Agatą KornhauserDudą przygotowali w niedzielę "Szlachetną Paczkę" dla rodziny pani Małgorzaty z woj. mazowieckiego, która samotnie wychowuje ośmioro dzieci.

*** Warszawa - Bronisław Komorowski został jednym z ośmiu tegorocznych laureatów Białej Wstążki - nagrody przyznawanej mężczyznom aktywnie działającym przeciwko przemocy wobec kobiet. Byłego prezydenta nagrodzono za decyzję o podpisaniu tzw. konwencji antyprzemocowej.

*** Warszawa - W Sejmie w czwartek świętowano Chanukę - żydowskie święto świateł. Chanuka niesie przesłanie tolerancji i pokoju - mówiła wicemarszałek Sejmu Małgorzata Kidawa-Błońska.

*** Warszawa - Komendant główny policji gen. insp. Krzysztof Gajewski został w czwartek odwołany; jego obowiązki przejął pierwszy zastępca KGP nadinsp. Mirosław Schossler - poinformował PAP wydział prasowy Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji.

*** Warszawa - Obniżanie wieku emerytalnego, nowela budżetu na 2015 r. i zmiana reguły wydatkowej to demolowanie finansów publicznych i psucie ładu finansowego - stwierdzili w czwartek posłowie PO i Nowoczesnej odnosząc się do propozycji złożonych do Sejmu przez rząd i prezydenta.

*** Warszawa - Polityka historyczna to niezbędny element polityki państwa uważa wiceminister kultury Jarosław Sellin. Zapowiedział rozbudowanie infrastruktury muzealnej - mają powstać gmachy Muzeum Historii Polski i Muzeum Józefa Piłsudskiego, ale też Muzeum Pole Chwały Westerplatte, Muzeum Piaśnica. Sellin przedstawił w czwartek w Sejmie informację bieżącą w sprawie funkcjonowania muzeów w kontekście polityki historycznej państwa.

*** Warszawa - Projekt mający rozwiązać problemy "frankowiczów" musi z jednej strony odpowiadać potrzebom osób, które mają kredyty w walutach obcych, a z drugiej strony gwarantować stabilność systemu finansów publicznych - mówi doradca społeczny prezydenta Paweł Mucha.

*** Olsztyn - Żubrom w polskich lasach zaczyna być zbyt ciasno. Dlatego naukowcy i leśnicy szukają nowych miejsc, w które można by przesiedlić te zwierzęta. Zajmujący się żubrami uważają, że stada tych zwierząt winny być mniejsze i bardziej rozproszone, niż dotychczas.

*** Warszawa - Planowane dochody Warszawy w 2016 r. wyniosą 13 mld 483 mln zł, a wydatki - 14 mld 686 mln zł. Miasto na inwestycje przeznaczy 2 mld 424 mln zł, a na edukację ponad 3,3 mld zł. W czwartek stołeczni radni przyjęli uchwałę ws. budżetu stolicy na 2016 r.

*** Warszawa - Represje po wprowadzeniu stanu wojennego objęły pracowników mediów w całym kraju, którzy zostali poddani weryfikacji - wspominali uczestnicy spotkania w siedzibie SDP. Jak podkreślili celem tych działań było odzyskanie przez władze pełnej kontroli nad mediami.


strona 6

www.gazetagazeta.com

Gazeta 50, 11 -17 grudnia 2015 AKTUALNOŚCI

Pierwsi uchodźcy już w Kanadzie dokończenie ze str. 1

KANADY Czy Kanadyjczycy chcą uchodźców Ottawa Najnowsze badanie opinii publicznej Forum Research wykazało, że federalny program przyjmowania uchodźców z Syrii popiera 48 proc. Kanadyjczyków, ale 44 proc. jest przeciwna. Wśród przyczyn sprzeciwu wymieniane są: • "mamy już dosyć problemów w Kanadzie" - 49 proc. • "uchodźcy stanowią zagrożenie terroryzmem" - 39 proc. • "mam zastrzeżenia wobec kosztów tego programu" - 35 proc. Osoby wyrażające brak poparcia dla programu, zapytane o to, co mogłoby spowodować zmianę ich opinii, odpowiedziały: • gdyby uchodźcy nie byli muzułmanami - 13 proc.

• gdyby uchodźcy byli chrześcijanami - 10 proc. • gdyby uchodźcy nie byli z Bliskiego Wschodu - 8 proc. • gdyby nie doszło do tragedii we Francji - 7 proc. • "nic nie zmieniłoby mojego zdania w tej sprawie" - 55 proc. Przeciwnicy programu przyjęcia tysięcy Syryjczyków nie kierują się ich wyznaniem ani narodowością, lecz są zdania, że Kanada powinna zająć się bezdomnymi, weteranami, ludźmi niepełnosprawnymi i biednymi. Badanie z 2014 roku wykazało, że ponad 235 000 Kanadyjczyków rocznie doświadcza bezdomności, a każdej nocy 35 000 osób nie ma dachu nad głową.

Minusowa stopa procentowa?

Ottawa Kanadyjski dolar obniżył znowu swoją wartość we wtorek, a dzień wcześniej osiągnął najniższy poziom od 11 lat. Giełda TSX także ma najgorsze wyniki od dwóch lat. Wtorkowy kurs dolara, o 0,4 centów niższy od poniedziałkowego, wyniósł 73,6 centa US. To najniższy kurs od 2004 roku. Rok temu wynosił on 87,4 centy US. Jak twierdzą ekonomiści, przyczyną tego stanu rzeczy jest to, że kanadyjska gospodarka oparta jest na ropie naftowej, a niedawno OPEC ogłosił, że nie będzie już stosował ograniczeń

w dostawach ropy. Oznacza to zagrożenie dla północnoamerykańskich firm, które walczą o utrzymanie się na rynku. Drugi czynnik to niespodziewanie silny dolar amerykański, który może się jeszcze wzmocnić jeżeli zgodnie z oczekiwaniami U.S. Federal Reserve podniesie stopy procentowe w przyszłym tygodniu. Tymczasem w Kanadzie szef Bank of Canada Stephen Poloz ogłosił we wtorek, że niewykluczone jest niespotykane posunięcie - obniżenie referencyjnej stopy procentowej poniżej zera. Może to być konieczne dla pobudzenia kanadyjskiej ekonomii gdyby Kanada stanęła przed kolejnym poważnym szokiem ekonomicznym takim jak kryzys finansowy. Są także inne możliwe niekonwencjonalne kroki, ale nie ma pewności, że zostaną one zastosowane.

Na wszelki wypadek przygotowano 6 tys. miejsc w bazach wojskowych na terenie Ontario i Quebecu, jednak z założenia uchodźcy mają trafiać bezpośrednio do docelowych mieszkań i domów. Według dostępnej w internecie rządowej informacji dotychczas ponad 60 społeczności (poza Quebekiem) zadeklarowało chęć przyjęcia migrantów, zaś w Quebecu, który ma odrębne zasady polityki imigracyjnej, takich społeczności jest już ponad 40. Jak mówili korespondentce PAP agenci nieruchomości, na terenie GTA, czyli Toronto i sąsiadujących miast, widać już zwiększone zainteresowanie podpisywaniem umów najmu. Organizacyjne przygotowania do napływu uchodźców z Syrii widać nie tylko na rynku nieruchomości. Wiele uchodźczych dzieci trafi do szkół, i to w trakcie roku szkolnego. Największa grupa uchodźców ma się osiedlić w Toronto i okolicach, a szkoły z obszaru GTA, jak podkreślają w mediach ich dyrektorzy, mają doświadczenie w pomaganiu dzieciom różnych narodowości. Na przykład w Thornton Public School w Mississauga, mieście graniczącym z Toronto, ponad 500 uczniów ma rodziców pochodzących z 80 krajów. Pojawiają się też pierwsze oferty stypendiów uniwersyteckich. Uniwersytet Concordia w Montrealu początkowo stworzył fundusz stypendialny dla dwóch osób; później kanclerz uniwersytetu Jonathan Wener dopłacił do funduszu z własnej kieszeni 50 tys. dolarów. Z kolei w Kolumbii Brytyjskiej, do której przybędzie ok. 2,5 tys. uchodźców, policzono finansowe skutki ich przyjęcia w 20-letniej perspektywie. Spółdzielcza kasa kredytowa Vancity szacuje, że w ciągu 20 lat wkład syryjskich imigrantów w gospodarkę prowincji wyniesie przynajmniej 563 mln dolarów kanadyjskich. Autorzy raportu zwrócili uwagę, że w początkowym okresie po osiedleniu uchodźcy starają się jak najszybciej urządzić, co wiąże się z kupowaniem dóbr, zakładaniem firm, wreszcie - z kupowaniem domów i mieszkań oraz z płaceniem podatków. Kanada zamierza pomóc przede wszystkim pełnym rodzinom, zagrożonym kobietom, osobom z najbardziej prześladowanych grup niezależnie od wyznania, a także osobom ze środowiska LGBT. Rząd federalny w ciągu sześciu lat wyda 678 mln dolarów kanadyjskich na program przesiedlenia oraz pomocy w integracji uchodźców. Dossier uchodźców przyjmo-

Banki dają milion dolarów dla uchodźców Ottawa Pięć kanadyjskich największy banków - BMO, Royal Bank, CIBC, Scotiabank i TD oświadczyło, że wspólnie przekaże donację w wysokości miliona dol. na rzecz Kanadyjskiego Czerwonego Krzyża w celu wspierania syryjskich uchodźców przybywających do Kanady.

Banki te informują, że ich klienci mogą przekazywać donacje w swoich lokalnych oddziałach banków od czwartku. W zeszłotygodniowej mowie tronowej nowy rząd liberalny obiecał sprowadzić do Kanady 25 tys. syryjskich uchodźców do końca lutego 2016 roku. 10 tys.

prywatnie sponsorowanych uchodźców przyjedzie do końca roku. Jak powiedział dyrektor Kanadyjskiego Czerwonego Krzyża Conrad Sauve, ponad 4 mln Syryjczyków opuściło Syrię w związku z panującą tam wojną. Zapewnił, że donacje pomogą

wanych przez Kanadę są wstępnie przygotowane przez urząd Wysokiego Komisarza Narodów Zjednoczonych ds. Uchodźców (UNHCR) lub rząd Turcji. W ramach weryfikacji pracownicy kanadyjskich służb imigracyjnych przeprowadzają indywidualne rozmowy z uchodźcami, są też pobierane dane biometryczne, a Kanada sprawdza własne i amerykańskie bazy danych. Uchodźcy przechodzą też badania lekarskie. Organizacyjne działania Kanady, szczególnie te dotyczące kwestii przetwarzania wniosków azylowych i zapewnienia bezpieczeństwa, są uważnie analizowane. Jak mówił w wywiadzie dla dziennika "The Globe and Mail" Bruno Saccomani, kanadyjski ambasador w Jordanii, taki model działania na rzecz uchodźców nie był jeszcze stosowany, więc dyplomaci krajów zachodnich bardzo interesują się procedurami stosowanymi przez Kanadę. Ostatni tak duży program imigracyjny dla uchodźców Kanada przeprowadziła na przełomie lat 1979-1980, sprowadzając 50 tys. tzw. boat people z Wietnamu. ••• W oczekiwaniu na pierwszych uchodźców, którzy mają przybyć do Kanady już w tym tygodniu, specjalnie wyposażono już dwa lotniska Pearson International Airport w Toronto i Montrealskie lotnisko Pierre Elliot Trudeau International Airport. Specjale stanowiska i obsługa będą utrzymane tam do końca lutego 2016 roku. Po przylocie wszyscy uchodźcy zostaną powitani, a następnie przekazani do stanowisk Border Services Officers (BSO), którzy potwierdzą ich tożsamość posługując się dokumentacją, którą uchodźcy otrzymali za granicą w wyniku procesu imigracyjnego. Następnie zostaną przeprowadzone wszystkie kontrole celne i imigracyjne przez BSO. Przybyli otrzymają specjalne certyfikaty, które dadzą im prawo do korzystania z bezpłatnej służby zdrowia. Następnie uchodźcy będą kontrolowani z

punktu widzenia ich stanu zdrowia zaraz po przyjeździe, zgodnie z ustawą o kwarantannie i osoby, które okażą się chore, otrzymają natychmiastową pomoc lekarską. Na obu tych lotniskach będą poczekalnie, gdzie dostępne będą napoje i jedzenie. Dokładnie zostaną skontrolowane bagaże przywiezione przez uchodźców aby nie wwieźli do Kanady żadnych roślin ani produktów zwierzęcych, które mogłoby zagrozić bezpieczeństwu. W momencie, kiedy przejdą przez wszystkie te kontrole, uchodźcy uzyskają status stałego rezydenta Kanady (permanent residence status). Wtedy zostaną przeprowadzeni do centrum powitalnego, które w Toronto znajduje się na samym lotnisku, a w Montrealu - w pewnej odległości od lotniska, dokąd przybyli zostaną przewiezieni autobusami. Ośrodki powitalne są traktowane jako miejsca przejściowe, które pozwolą uchodźcom przygotować się do następnego etapu podróży. Poza wspomnianą żywnością i napojami będą tam miejsca zabaw dla dzieci oraz miejsca modlitwy. Uchodźcy dostaną tam odzież zimową oraz karty Social Insurance Number. Wszyscy zostaną przewiezieni do lokalnego hotelu na nocleg aby mogli odpocząć przed następną podróżą do miejsc, gdzie już będą osiedleni, co ma nastąpić następnego dnia. Osoby, które są prywatnie sponsorowane zostaną przekazane w ręce swoich sponsorów. Uchodźcy, który otrzymują pomoc rządową, będą przewiezieni w ciągu najbliższych kilku dni do tzw. ILS - Interim Lodging Sites. Sześć takich ILS zostało już wyznaczonych w wojskowych bazach kanadyjskich - w Kingston, w Valcartier, Meaford, Petawawa, Trenton i Borden. Według planów, pierwszymi bazami, które przyjmą uchodźców, są Kingston i Valcartier, ponieważ są zlokalizowane najbliżej dużych ośrodków miejskich i lot

uchodźcom w adaptacji w nowych społecznościach, w których będą żyli w Kanadzie, a także pomogą zapewnić usługi i pomoc w zaspokajaniu podstawnych potrzeb (odzież, artykuły higieniczne, żywność oraz pomoc w zapewnieniu łączenia rodzin). We wrześniu pięć najwięk-

szych banków kanadyjskich przekazało milion dol. Kanadyjskiemu Czerwonemu Krzyżowi na zakup podstawowych środków pierwszej pomocy, mających pomóc w kryzysie związanym z syryjskimi uchodźcami w krajach Europy.

dokończenie na str. 7


Gazeta 50, 11 -17 grudnia 2015

www.gazetagazeta.com

strona 7

AKTUALNOŚCI

Liberałowie będą mieli problem z deficytem Opieka nad dziećmi coraz droższa Ottawa Wygląda na to, że rząd federalny będzie miał problemy ze zrealizowaniem obietnicy wyborczej, w której zapewnił, że roczny deficyt przez najbliższe dwa lata nie przekroczy 10 mld dol. oraz że doprowadzi do zbilansowania budżetu w czwartym roku swojej kadencji. Minister finansów Bill Morneau powiedział, że po rozpoznaniu sytuacji wyraźny jest słabszy poziom ekonomii i dużo gorsza sytuacja finansowa pozostawiona nowemu rządowi przez były rząd konserwatywny. W zeszłym miesiącu Morneau ogłosił, że na obecny rok finansowy przewidywany jest deficyt w wysokości 3 mld dol. W kwietniu poprzedni rząd konserwatywny przewidywał nadwyżkę na ten rok w wysokości 2,4 mld dol.

Liberałowie uważają, że proponowane zmiany w systemie podatkowym spowodują zastrzyk dla ekonomii. Ponadto nie zamierzają się wycofywać ze swoich obietnic zainwestowania w infrastrukturę, obniżenia proporcji pomiędzy zadłużeniem a PKB oraz zbilansowaniem budżetu

przed następnymi wydatkami. Jedyna rzecz, co do której widzą pewne problemy to utrzymanie deficytu poniżej 10 mld dol. Ottawa odwołała decyzję poprzedniego rządu aby podwyższyć limit wpłat na zwolnione od podatku konta oszczędnościowe z 5,5 tys. dol. do 10 tys. dol.

Podatki niższe dla średniej klasy i wyższe dla najbogatszych Ottawa Rząd liberalny zamierza jak najszybciej wywiązać się ze swojej wyborczej obietnicy obniżenia podatków dochodowych dla średnio zarabiających Kanadyjczyków poprzez podniesienie podatków dla najbogatszych. W poniedziałek ma zostać przedstawiony w parlamencie wniosek dotyczący obniżenia podatku dla osób zarabiających pomiędzy 45 282 dol., a 90 563 dol. rocznie z 22 proc. do 20,5 proc. Te zmiany podatkowe mają zacząć obowiązywać od 1 stycznia. Jednocześnie aby wyrównać w ten sposób powstałe luki w dochodach rządowych liberałowie zamierzają wprowadzić 33procentowy podatek dla osób będących w 1 proc. najwyżej zarabiających Kanadyjczyków, czyli takich, którzy zarabiają powyżej 200 tys. dol. rocznie. Są jednak głosy krytyczne, które podkreślają, ze obniżenie podatku dla średnio zarabiających Kanadyjczyków będzie

kosztowało rząd więcej niż pieniądze, które mogą spodziewać się uzyskać po podwyższeniu opodatkowania najbogatszych. Okazuje się, że według obliczeń Canada Centre for Policy Alternatives najwięcej zyskają na tym osoby o wyższych dochodach, czyli takie, które zarabiają ponad 124 tys. dol. pod warunkiem, że nie przekroczą granicy 200 tys. Osoby zarabiające powyżej 90 563 dol. będą płaciły podatki na kilku poziomach. Pierwszy po-

ziom będzie dotyczył ich dochodów do 45 282 dol. Drugim będzie obecnie obniżona stopa podatkowa od kwotę od 45 282 do 90 563. W związku z tym najbardziej skorzystają na tym obniżeniu podatków. Z kolei C.D Howe Institute jest pewien, że osoby dużo zarabiające będą wykonywały jeszcze większe wysiłki aby uniknąć płacenia wysokich podatków, co może być finansowo niekorzystne dla rządu.

Ottawa Jak podaje najnowsze badanie Canadian Centre for Policy Alternatives, ceny żłobków i przedszkoli zwiększają się we wszystkich regionach, ale w niektórych, szczególnie w Toronto są one szczególnie wysokie. W badaniu przeanalizowano ceny opieki nad dziećmi w 7 kanadyjskich miastach i w 3 grupach wiekowych, od niemowląt aż do okresu przed samą szkołą. Najwyższe ceny opieki nad dziećmi zanotowano w Toronto, gdzie rodzice płacą ponad 1000 dol. niezależnie od grupy wiekowej. Najczęściej pobierana w Toronto opłata wynosi w przypadku niemowląt 1736 dol. miesięcznie. Na drugim miejscu w tej grupie wiekowej jest Nowa Fundlandia i Labrador, gdzie cena wynosi 1400 dol. Najniższe ceny opieki nad dziećmi są w Quebecu, gdzie rząd podjął decyzję aby opłaty świadczone przez rodziców ograniczyć do 174 dol. miesięcznie dla wszystkich grup wiekowych. Resztę dopłaca rząd prowincji. Mimo to okres oczekiwania na miejsce w regulowanych przez rządy żłobkach i przedszkolach jest długi. Zdaniem autorów raportu, jak zresztą wielu innych ekspertów, konieczny jest udział rządów wszystkich szczebli w pomocy w opłacaniu kosztów opieki nad dziećmi. Komentując różne dane, które wynikły z badania ekonomista i współautor raportu David McDonald wskazuje na przedziwną sytuację, która jest w Ottawie. W samej Ottawie obowiązują takie same ceny jak wszędzie w Ontario, natomiast po drugiej stronie rzeki, kilka kilometrów dalej w Gatineau (Quebec) ceny są takie same jak w innych miejscach w Quebecu. Quebec nie jest jedyną prowincją, gdzie obowiązuje ograni-

czenie maksymalnej opłaty ponoszonej przez rodziców. Podobne przepisy obowiązują w Manitobie i na Wyspie Księcia Edwarda, jednakże w Manitobie, szczególnie w stolicy prowincji Winnipegu najczęściej pobierane opłaty to 651 dol. miesięcznie, a w Charlottetown, stolicy Wyspy Księcia Edwarda - 738 dol. Generalnie koszt opieki nad dziećmi w całym kraju wzrósł o 5 proc. w stosunku do roku 2014. Jak podają autorzy badania większość pieniędzy - 85 proc. przeznaczane jest na zatrudnianie osób kompetentnych i na wysokim poziomie w charakterze opiekunów, a także na utrzymanie narzuconych przez władze poszczególnych prowincji maksymalnej liczby dzieci, którymi może zajmować się jeden opiekun. Nie wygląda na to by ten trend miał się zmienić, ponieważ nic nie jest ważniejsze niż wysoko wykwalifikowani pracownicy zajmujący się dziećmi. Mimo tych wysokich kosztów same płace opiekunów w przedszkolach i żłobkach są bardzo niskie. Przeciętna pensja wynosi 25 tys. dol., a więc wiele z tych osób nie byłoby stać by ich własne dzieci uczęszczały do żłobków i przedszkoli. Ponieważ jest ogromne zainteresowanie tą tematyką, w czasie kampanii wyborczej wszystkie trzy partie w czasie kampanii wyborczej miały opracowany program pomocy w opiece na dziećmi. Nowy rząd liberalny planuje przeznaczyć 22 mld. dol. na pomoc dla rodzin w pokrywaniu coraz wyższych kosztów opieki nad dziećmi. Zdaniem McDonalda, system w Quebecu, gdzie ogranicza się maksymalną opłatę ponoszoną przez rodziców, jest znakomitym rozwiązaniem. Jeżeli nie ma żadnego udziału rządu w ograniczaniu opłat, mamy taką sytuację jak w Toronto - mówi McDonald.

Śledztwo w sprawie zaginionych i zabitych kobiet Ottawa Zgodnie z obietnicami składanymi w czasie federalnej kampanii wyborczej rząd liberalny rozpoczyna pierwszą fazę śledztwa w sprawie tragicznego zjawiska setek zaginionych i zamordowanych kobiet i dziewcząt pochodzących z ludności rdzennej. Minister sprawiedliwości Jody Wilson-Raybould mówi, że rząd ma zamiar odbyć konsultacje z rodzinami ofiar w ciągu następnych dwóch miesięcy aby otrzymać od nich informacje pozwalające zdecydować w jaki sposób powinno odbywać się śledztwo i jakie cele powinno osiągnąć. Jasne jest, że nie można odkręcić przeszłości, ale zdecydowanie należy poczynić kroki aby to zjawisko, które istnieje już od lat, zmniejszyć lub zlikwidować. W ramach konsultacji stworzona zostanie strona internetowa, która pozwoli Kanadyjczykom wypowiadać się w tej sprawie, a także dowiadywać się na bieżąco co się dzieje.

Zdaniem premiera Justina Tru- jął jakieś działania wystarczajądeau, ci, których dotknęło to zja- co długo. wisko, czekali na to aby rząd pod-

Drożej w Dollaramie Vancouver Popularna sieć sklepów dolarowych Dollarama podejmuje pierwsze kroki w kierunku akceptowania kart kredytowych, a także wprowadza wyższe ceny, począwszy od przyszłego roku. W 2008 roku Dollarama zaczęła akceptować karty bankowe i od tego czasu ta forma płatności stosowana jest w przypadku 47 proc. wszystkich transakcji, co jest dużym skokiem w stosunku do roku wcześniej (43,8 proc.). Na razie firma zamierza zastosować badanie pilotażowe od początku 2016 aby zobaczyć czy przyjmowanie kart kredytowych zwiększy obroty. Wiadomo, że większość klientów nie chce płacić gotówką, ale

jednocześnie Dollarama jak każdy sklep i sieć handlowa musi odprowadzać pewną kwotę do banku lub właściciela karty. Jednocześnie podano do wiadomości, że w drugiej połowie 2016 roku w 1005 sklepach, które posiada Dollarama, pojawi się nowa maksymalna cena 4 dol. Ma to pomóc firmie zrekompensować fatalny wpływ spadku kursu kanadyjskiego dolara. Zmiana ta będzie wprowadzana stopniowo i nie będzie dotyczyć żywności, której maksymalna cena nie przekroczy 2 dol. Coraz mniej jest w sklepach Dollarama towarów, które kosztują 1 dol. Obecnie 1,25 dol. to nowa cena, którą Dollarama stosuje jako cenę referencyjną. Ok. 60 proc. sprzedanych towarów

Pierwsi uchodźcy przyjechali dokończenie ze str. 6

nisk. ILS są obsługiwane wspólnie przez Czerwony Krzyż, Departament Obrony Narodowej, Agencję Zdrowia Publicznego w Kanadzie, a także Ministerstwo Imigracji, Uchodźców i Obywatelstwa. ma ceny powyżej 1,25 dol. Jest to wzrost o ponad 5 proc. w stosunku do ubiegłego roku. Dollarama ma się znakomicie - otworzyła w tym roku 77 nowych sklepów, w tym 16 w trzecim kwartale. Jej zyski wzrosły więcej niż się spodziewano - o 37 proc. w stosunku do roku ubiegłego, a sprzedaż o 13 proc.

Pierwszy samolot do Toronto przywiózł uchodźców w czwartek 10 grudnia, a w Montrealu drugi wyląduje 12 grudnia. Te pierwsze dwa loty to loty samolotów wojskowych CC-150 Polaris i Airbus A-310. Są to samoloty wojskowe, które mogą zamiast ładunków medycznych przewozić również pasażerów - 28-194 osoby. Te dwa samoloty przywiozą ok. 300 uchodźców. Te same samoloty mają być użyte przy następnych lotach w grudniu. Między 4 listopada a 7 grudnia do Kanady przybyło 416 uchodźców syryjskich. W trakcie rozpatrywania jest 11 932 aplikacje o status uchodźcy.


strona 8

Gazeta 50, 11 -17 grudnia 2015

www.gazetagazeta.com

AKTUALNOŚCI

Koszmar na drogach Toronto

TORONTO Zmiany w tramwajach TTC Już niedługo we wszystkich tramwajach torontońskich będzie konieczne posiadanie i okazywanie dowodu zapłacenia za przejazd. Od poniedziałku 14 grudnia pasażerowie mogą wsiadać do tramwaju wszystkimi drzwiami, ale muszą posiadać dowód opłaty - proof of payment (POP). Jak informuje rzecznik TTC Brad Ross, konieczne jest zmiana sposobu przyzwyczajeń. Kupując bilet musimy otrzymać papierowy transfer, który jest dowodem zapłacenia za bilet. Bilet miesięczny Metropass jest także traktowany jako dowód opłaty. TTC przechodzi na system Presto, czyli system kart uprawniających do podróży, z których odejmuje się przy każdej podróży wpłacone tam pieniądze.

Wszystkie autobusy i tramwaje już wkrótce będą miały zainstalowany system Presto i wtedy nie będzie już potrzebny papierowy transfer. System ten nie został jeszcze wprowadzony. W środkach komunikacji pojawili się i dalej będą obecni kontrolerzy, którym należy pokazywać papierowy transfer, kartą Presto przejechać po specjalnym czytniku lub pokazać Metro Pas. W planie TTC jest wyeliminowania żetonów i biletów, oraz objęcie Metropassów planem Presto do końca 2016 roku. Miesięczne i tygodniowe bilety będą obowiązywały w systemie Presto. Dyskusja w tej sprawie ma odbyć się na zarządzie TTC 16 grudnia

Najnowsze badanie przeprowadzone w 15 miastach kanadyjskich potwierdziło to, co wszyscy wiedzą, że najgorsze zatłoczenie na drogach jest w Toronto. Nazwano to miasto "monster traffic city". W porównaniu z 14 innymi kanadyjskimi miastami, zwykła czas przejazdu w Toronto trwa 2,8 razy dłużej niż powinna. Największy problem jest na trasach szybkiego ruchu i autostradach ale nawet przejazdy przez dzielnice mieszkaniowe, które powinny np. zabierać pół godziny, w czasie godzin szczytu potrafią zająć ponad 75 minut. W dużo lepszej sytuacji są inne miasta kanadyjskie. Szczególnie tawa, Calgary, Edmonton, nato- poza Toronto w Montrealu i w dobrze radzi sobie z tłokiem Ot- miast kiepsko sytuacja wygląda Vancouver.

Droższa woda i śmieci w T.O. Trwa ostatnia seria posiedzeń władz miejskich Toronto przed zimową przerwą. Jednym z omawianych tematów są opłaty za wodę i odbiór śmieci. Radni postanowili, że przeciętny właściciel nieruchomości będzie płacił dodatkowe 72 dol. rocznie za wodę. Małe pojemniki na śmieci będą kosztować o 7,13 dol. więcej czyli 244 dol. Rocznie. Opłata za średnie pojemniki wzrośnie do 297 dol., do 403 dol. za duże i 468 dol. za super duże pojemniki. Mer Toronto John Tory zastanawia się czy tych ostatnich w

ogóle nie przestać stosować aby zachęcić ludzi do recyklingu, jednakże uprzedza, że nie stanie się to wcześniej niż za rok lub dwa lata.

Sesja poświęcona sprawie budżetu jest zaplanowana na wtorek w przyszłym tygodniu, a ostateczny plan finansowy miasta ma być zatwierdzony w lutym.

Płatne pasy na autostradach?

Pożegnanie na zawsze W czwartek odbył się pogrzeb chłopca, który zmarł w Stedman Community Hospice w Brandford. Siedmioletni Evan Leversage to chłopiec, dla którego całe miasteczko St. George zorganizowało o dwa miesiące wcześniej Święta Bożego Narodzenia wiedząc, że grozi mu rychła śmierć. Chłopiec był chory na niedający się operować guz mózgu. Lekarze powiedzieli rodzinie chłopca, że prawdopodobnie nie dożyje on Świąt, w związku z tym cała lokalna społeczność zorganizowała dla niego paradę mikołajową, włącznie ze sztucznym śniegiem i wizytą Św. Mikołaja. 4 listopada Evan został przyjęty do hospicjum, gdzie cieszył się każdym momentem, zapaleniem światełek na wielkiej choince, a także własnoręcznym dekorowaniem drzewka. Historia chłopca przyciągnęła uwagę całego świata, nawet

Projekt pilotażowy, który ma wypróbować jak w praktyce zadziałają tzw. HOT lanes, czyli pasy ruchu pozwalające na szybsze przemieszczanie się po zatłoczonych arteriach - pasami ruchu specjalnie wyznaczonymi po lewej stronie autostrad, ma rozpocząć się na autostradzie QEW między Trafalgar Road w Oakville a Guelph Line w Burlington latem przyszłego roku. Minister komunikacji i transportu Ontario Steven Del Duca zapowiedział, że istniejące obecnie pasy tzw. HOV (High Occupancy Vehicle) lanes, na autostradzie QEW zostaną przerobione na pasy HOT, zgodnie z zapowiedziami. Kierowcy, którzy zamierzają używać tych pasów nie mając w samochodzie pasażera, będą mogli kupować pozwolenia na używanie ich w ten sposób. Liczba dostępnych zezwoleń oraz ich koszt zostaną podane do wiadomości wiosną. Dalej bezpłatnie będą mogły z tych pasów ruchu korzystać osoby, które wiozą ze sobą pasa-

Australii i Wielkiej Brytanii. Wielką przyjemnością dla niego było pokazywanie całej poczty, jaką otrzymał od ludzi z całego świata. Pracownicy lokalnego urzędu pocztowego powiedzieli, że chłopiec dostał więcej listów niż kiedykolwiek przesyłali od dzieci do Św. Mikołaja. Brain Tumour Foundation of Canada przyłączyła się do rodziny chłopca wcześniej w tym roku aby wspólnie rozpocząć kampanię zbierania pieniędzy na wspieranie badań nad rakiem mózgu u Ontaryjski rząd liberalny ma dzieci. zamiar wydać 20 mln dol. na stworzenie dodatkowych publicznych stacji dla ładowania pojazdów elektrycznych. Prowincja chce w tym celu znaleźć parterów z sektora publicznego i prywatnego aby stworzyć sieć stacji, które pozwalają na szybkie ładowanie się pojazdów eklektycznych w miastach, wzdłuż szos, a także w pobliżu

żera, a także pojazdy, które mają tzw. zielone tablice rejestracyjne, czyli samochody elektryczne. Obie partie opozycyjne, czyli konserwatyści i NDP, są przeciwne temu planowi, twierdząc, że Ontaryjczycy nie powinni być zmuszani do uiszczania dodatkowych opłat za używanie dróg. Canadian Taxpayers’ Federation rozpoczęła petycję aby wstrzymać planowany program. Zdaniem tej organizacji, wielu Ontaryjczyków jest zmuszonych dojeżdżać do pracy samochodami i płaci wysokie ceny za ben-

zynę, które to pieniądze są przeznaczone za infrastrukturę dróg, w związku z tym nie powinni po raz kolejny być opodatkowani za używanie tej infrastruktury. Liberałowie powiedzieli w swoim oświadczeniu, że w miastach, które używają pasów ruchu HOT, czyli Minneapolis, Seattle i Atlancie, już zaobserwowano znacznie mniejsze zagęszczenie na zwykłych pasach ruchu na autostradach. Jednocześnie jest to sposób by zachęcić ludzi aby razem jeździli samochodami np. do pracy (tzw. carpooling).

Więcej stacji ładowanie pojazów elektrycznych miejsc pracy i przy budynkach apartamentowych. Źródłem pieniędzy ma być nowy fundusz prowincji tzw. Green Investment Fund o wartości 325 mln dol., który ma być przeznaczony na projekty zmierzające do zredukowania emisji gazów cieplarnianych. Premier Ontario Kathleen Wynne zapowiedziała ten plan w czasie rozmów na temat zmian

klimatu w Paryżu, a dokładne szczegóły zostaną podane do końca grudnia. Jej zdaniem, przestawienie się na pojazdy o zerowej emisji, albo o bardzo niskiej emisji jest absolutnie krytyczne dla walki ze zmianami klimatycznymi. Ontario już oferuje rabaty do 8500 dol. dla osób, które kupują elektryczne pojazdy.


www.gazetagazeta.com

Gazeta 50, 11 -17 grudnia 2015

strona 9

TORONTO i ONTARIO

Nagroda dla Kanadyjki w Polsce Alexandra Richie, kanadyjska pisarka i historyk, autorka wysoko cenionej książki o powstaniu warszawskim otrzymała 4 grudnia 2015 Nagrodę im. Kazimierza Moczarskiego za najlepszą książkę historyczną roku 2015. Nagroda Historyczna im. Kazimierza Moczarskiego przyznawana jest autorowi najlepszej książki historycznej poświęconej najnowszej historii Polski - od odzyskania niepodległości w 1918 roku do czasów obecnych. Do konkursu można zgłaszać teksty żyjących autorów, które ukazały się w Polsce w ubiegłym roku wydawniczym. Plebiscyt, który w tym roku odbywał się po raz siódmy, promuje historię pisaną zgodnie z duchem, pasją, wnikliwością i obiektywizmem Kazimierza Moczarskiego. Przewodniczący jury prof. Henryk Samsonowicz uzasadniając wybór powiedział, że książka Alexandry Richie to "rzucenie historii lokalnej na tło polityki międzynarodowej" i przedstawienie "historii powszechnej wplecionej w historię narodową, szczegółową i pozornie lokalną". Jego zdaniemA"Warszawa 1944. Tragiczne powstanie"Aprzedstawia wojnę na szerokim tle i, co miało szczególne znaczenie dla patrona nagrody, pokazuje "historię osobistą i bieżące wydarzenia widziane przez pryzmat jednostki". Nagrodzone dzieło jestAtakże, jak zauważył, "opisem Warszawy, którą mało kto dziś pamięta". "Praca Richie traktuje o sprawie, która jest w Polsce permanentnie żywa i obecna - skomentował werdykt na gali redaktor naczelny ‘Gazety Wyborczej’ Adam Michnik. - Stale kłócimy się o powstanie warszawskie i nic nie wskazuje na to, abyśmy mieli przestać. Autorka trafiła w czuły nerw. Myślę, że jej książka będzie jeszcze długo wzbudzała emocje." Laureatka otrzymała "Temperówkę" Moczarskiego - statuetkę autorstwa Jacka Kowalskiego oraz nagrodę pieniężną w wysokości 50 tysięcy złotych, ufundowaną przezANarodowe Centrum Kultury. Nagrodzona publikacja, przełożona przez Zofię Kunert i opublikowana przezAWydawnictwo W.A.B., powstała na podstawie zeznań świadków i uczestników walk. Autorka, prywatnie synowa prof.AWładysława Bartoszewskiego, wykorzystała także dokumentację między innymi z jego prywatnych zbiorów, a także brytyjskich i niemieckich archiwów. W swojej publikacji krytycznie oceniła postawę aliantów iAbłędy polskiego dowództwa. Prof. Daria Nałęcz pisała, żeA"Warszawa 1944. Tragiczne powstanie"Anie jest "wyizolowanym fragmentem polskiego losu", bowiem w swoim dziele autorka wpisuje "powstanie w skomplikowany system naczyń połączonych wojny i polityki, jakim były światowe zmagania z lat 19391945" oraz, "opierając się na drobiazgowej analizie dokumentacji niemieckiej i sowieckiej, […] przekonuje, że Sowieci w pierwszych dniach sierpnia nie byli w stanie zająć Warszawy". Zdaniem

Super weekend w TO 12 Beers of Christmas Delektuj się złocistym trunkiem w fantastycznej atmosferze nowoczesnego hotelu Gladstone przy muzyce na żywo. Po godzinie 22.00 organizatorzy zapraszają na konkurs karaoke. Sobota, godz. 18.30-21.30, Gladstone Hotel, 1214 Queen Street W, wstęp 25 dol. Carols by Candlelight Koncert kolęd w wykonaniu chóru Jubilee United Church Choir. W programie znajdą się najpiękniejsze angielskie kolędy i pastorałki. Niedziela, godz. 19.30-21, Jubilee United Church, 40 Underhill Drive, wstęp wolny

Alexandra Richie w czasie wizyty premiera Harpera w Warszawie

prof. Nałęcz, Richie nie pozostawia także złudzeń, "że Stalin mógł to uczynić już w drugiej połowie miesiąca i ocalić powstanie. Wolał jednak skazać je na zagładę, a sił, których mu nie brakowało, użyć do ofensywy na Bałkanach, na które od dawna ostrzył zęby". Członkowie jury podkreślali, że książka Richie jest napisana bardzo przystępnym językiem, ma znakomicie poprowadzoną narrację i jest "dziełem, które każdy może z wielką satysfakcją czytać". W jury prócz prof. Samsonowicza znaleźli się także prof. Jan Kofman, dr hab. Andrzej Krzysztof Kunert, Tomasz Łubieński, dr Tomasz Makowski, prof. Daria Nałęcz, red. Piotr Nehring, dr Krzysztof Dudek i Andrzej Wielowieyski. Na gali wspomniano zmarłego w maju bieżącego roku prof. Władysława Bartoszewskiego, który był jurorem Nagrody w poprzednich latach oraz zaprezentowano animację o patronie wyróżnienia w reżyseriiATomasza Siwińskiego.APrywatnie Alexandra Richie jest jego synową - żoną Władysława Bartoszewskiego juniora. Do nagrody im. Kazimierza Moczarskiego byli w tym roku nominowani także między innymi: Andrzej Friszke za książkęA"Rewolucja Solidarności 19801981"A(Znak), Andrzej Leder zaA"Prześnioną rewolucję. Ćwiczenia z logiki historycznej"A(Krytyka Polityczna), Mirosław Szumiło zaA"Romana Zambrowskiego 1909-1977"A(IPN) oraz Arkadiusz Nyzio zaA"Rządzić znaczy służyć? Historia Unii Demokratycznej (1991-1994)"A(PiT).A W zeszłym roku nagrodę otrzymał Karol Modzelewski za autobiografięA"Zajeździmy kobyłę historii". Laureatami byli również Marcin Zaremba, Timothy Snyder, Andrzej Friszke, Bogdan Gadomski i Gunnar S. Paulsson. Patron nagrody Kazimierz Moczarski (1907-1975) był prawnikiem, dziennikarzem, pisarzem, żołnierzem AK, uczestnikiem powstania warszawskiego. Po wojnie był przez 11 lat więziony przez komunistów. W 1949 r. przebywał w jednej celi wraz z Juergenem Stroopem, niemieckim oficerem odpowiedzialnym za zagładę getta warszawskiego. Owocem ich rozmów były opu-

Foto: Gazeta

blikowane w 1977 r.A"Rozmowy z katem"A- książka przybliżająca życiorys niemieckiego zbrodniarza, ujawniająca kulisy działania nazistowskiej machiny śmierci. Organizatorami Konkursu są Narodowe Centrum Kultury, Fundacja im. Kazimierza i Zofii Moczarskich. Patronem konkursu jest "Gazeta Wyborcza". (na podst. PAP) Alexandra Richie towarzyszyła przez cały dzień delegacji, która w czerwcu towarzyszyła w wizycie w Polsce ówczesnemu premierowi Kanady Stephenowi Harperowi i w której uczestniczyłam także ja. Wygłosiła niezwykle ciekawą prezentację o historii Polski dla członków delegacji. Relacja z wizyty i nagranie prezentacji Alexandry Richie na www.gazetagazeta.com.

Victorian Christmas Customs and Fireside Tea To ciekawa propozycja dla dzieci, a także dla tych dorosłych, którzy chcieliby poznać bliżej ducha epoki wiktoriańskiej. Niedziela, godz. 18-21, Toronto’s First Post Office, 260 Adelaide Street E, wstęp 15-20 dol., rejestracja 15 minut przed rozpoczęciem programu Toronto Potters, Winter Art Show & Exhibition Garncarstwo to jedno z najstarszych rzemiosł - towarzyszy nam niemalże od zarania dziejów. Jest to nie tylko rękodzielniczy wyrób ceramicznych naczyń i przedmiotów użytku codziennego, ale również umiejętność powrotu do wzorów wytwarzanych przed laty. Na odwiedzających czekają m.in. pokazy i warsztaty garncarskie. Piątek, godz. 10-20, sobota, godz. 10-17, Toronto Botanical Garden, 777 Lawrence Avenue E, wstęp wolny BRILLIANCE - Sinfonia Toronto Concert Marta Magdalena Lelek jest uważana za jedną z najlepszych i najciekawszych polskich skrzypaczek. Solistka zagra wybrane utwory Andrzeja Panufnika, Edwarda Elgara oraz Ludwiga van Beethovena. Piątek, godz. 20-22, Glenn Gould Studio, 250 Front Street W, wstęp 15-42 dol. Gingerbread Cookie Decorating Już w sobotę kolejna możliwość dekorowania ciasteczek: tym razem dekorowanie pierników lukremoraz kolorowymi posypkami. Sobota, godz. 13-16.30, Gibson House Museum, 5172 Yonge Street, wstęp 4-8 dol., każde udekorowane ciasteczko kosztuje 1 dol. The 2nd Annual Christmas Marketplace Magiczna choinka, iluminacja świetlna, przepyszne jedzenie, świąteczne ozdoby oraz mnóstwo dodatkowych atrakcji - tak powita gości jarmark Christmas Marketplace. To właśnie tutaj można poczuć klimat świąt i spędzić wyjątkowy czas z najbliższymi. Sobota, godz. 11-17, Church of St. Stephen-in-the-Fields, 103 Bellevue Avenue, wstęp wolny. Toronto Christmas Market Na bazarze świątecznym można nabyć rękodzieło, biżuterię i tkaniny dekoracyjne z Kanady oraz przysmaki i przyprawy orientalnych kuchni, herbaty, naturalne kosmetyki, a także publikacje o tematyce świątecznej. Piątek, godz. 12-22, sobota, godz. 10-22, niedziela, godz. 10-21, Distillery Historic District, 55 Mill Street, wstęp wolny, w weekend - 5 dol.

Alexandra Richie w czasie wizyty premiera Harpera w Warszawie Foto: Gazeta

Indyki od Mirvisha Jak zwykle przed świętami Bożego Narodzenia, w niedzielę w dzielnicy Annex odbędzie się tradycyjne rozdawanie za darmo indyków. Tradycję zapoczątkował i przez lata realizował Ed Mirvish, handlowiec i impresario. Sklep Honest Ed’s ma być zamknięty do końca 2016 roku, ale tradycja rozdawania indyków przed Świętami jest kontynuowana przez syna Eda, Davida. Zapewne jak co roku chętni ustawią się w kolejce już w nocy. W tym roku planowany jest największy Honest Ed’s Turkey Giveaway, gdzie rozdanych będzie 7 ton indyków oraz świątecznych ciast.

opr. ropr. Magda Schneider


Gazeta 50, 11 - 17 grudnia 2015

strona 10

KOMENTARZE, OPINIE...

świat

WIELKA BRYTANIA

Cameron świętuje 10 lat na czele Partii Konserwatywnej "Nie jestem przesadnym ideologiem - raczej kimś niezwykle praktycznym" - powiedział w 2005 roku, w swoim pierwszym wywiadzie jako szef partii, David Cameron. W niedzielę 49-letni brytyjski premier świętuje 10. lat na czele Partii Konserwatywnej. Ta sztuka udała się wcześniej tylko czterem liderom - Stanleyowi Baldwinowi (1923-1937), Winstonowi Churchillowi (19401955), Edwardowi Heathowi (1965-1975) i Margaret Thatcher (1975-1990). W momencie objęcia stanowiska, Cameron był zdecydowanie najmłodszy z nich: miał zaledwie 39 lat. Wychowany w bogatej angielskiej rodzinie w idyllicznej wiejskiej okolicy i wykształcony w prywatnych szkołach dla elit Heatherdown School (wśród jej absolwentów są członkowie rodziny królewskiej) i college w Eton - oraz prestiżowym Uniwer-

sytecie Oksfordzkim, Cameron był skazany na sukces w ramach brytyjskiego establishmentu. Wielu jego bliskich przyjaciół z tamtych czasów również pełni wysokie stanowiska publiczne: m.in. mer Londynu Boris Johnson i minister finansów George Osborne. Przynależność do elit miała swoje różne strony: cała trójka należała m.in. do kontrowersyjnego i snobistycznego Bullingdon Club, zrzeszającego studentów Oksfordu z wpływowych i bogatych brytyjskich rodzin, którzy uczestniczyli w całonocnych libacjach alkoholowych, które według biografów kończyły się np. niszczeniem zastawy w restauracji, wybijaniem szyb lub paleniem pieniędzy na oczach bezdomnych. We wrześniu br. w nieautoryzowanej biografii "Call Me Dave", pojawiły się m.in. doniesienia o udziale Camerona w

seksualnym obrzędzie inicjacyjnym z wykorzystaniem głowy martwej świni. Biografowie Camerona podkreślają jednak, że przyszły premier szybko wyrósł z tej kultury, kończąc studia na Oksfordzie z wyróżnieniem, a następnie przez pięć lat ciężko pracując jako analityk i strateg Partii Konserwatywnej, przygotowując m.in. notatki dla premiera Johna Majora, a później doradzając ministrom spraw wewnętrznych i finansów. W 1994 roku Cameron na kilka lat opuścił "westminsterską bańkę", jak często określa się świat brytyjskiej polityki, decydując się na pracę w sektorze prywatnym i obejmując stanowisko w dużym koncernie medialnym. Wrócił w 2001 roku, aby podjąć drugą próbę (w 1997 r. przegrał nieco ponad 4 tys. głosów)

WATYKAN

Święty Rok Miłosierdzia pod znakiem nadzwyczajnych środków bezpieczeństwa Przy nadzwyczajnych środkach bezpieczeństwa, podniesionych do najwyższego poziomu odbyła się we wtorek w Watykanie pod przewodnictwem papieża Franciszka inauguracja Roku Świętego dedykowanego miłosierdziu. Rzymu pilnują setki policjantów i żołnierzy. Stan wysokiego alertu obowiązywać będzie przez cały Jubileusz Miłosierdzia do 20 listopada 2016 roku. W związku z zagrożeniem terrorystycznym oraz pogróżkami ze strony Państwa Islamskiego bezpieczeństwa Watykanu i całego Wiecznego Miasta już pilnują wzmocnione patrole policji, straży miejskiej i karabinierów oraz kilkuset żołnierzy z całych Włoch, wśród nich spadochroniarze i strzelcy alpejscy oraz jednostka z Wenecji wyposażona w amfibie. Resort spraw wewnętrznych ogłosił, że na czas Roku Świętego nie zawiesi obowiązywania układu z Schengen na włoskich granicach. W porannej wtorkowej mszy na placu Świętego Piotra, transmitowanej do kilkudziesięciu krajów świata, wzięło udział około 100 tys. osób. Mszę rozpoczął obrzęd otwarcia Drzwi Świętych w przedsionku bazyliki, gdzie obecny był również emerytowany papież Benedykt XVI. Franciszek pierwszy przeszedł przez Drzwi Święte otwierając tym samym wielką pielgrzymkę wiernych, którzy od 8 grudnia będą dokonywać tego symbolicznego aktu uczestnictwa w Roku Świętym. W ramach dodatkowych środków bezpieczeństwa cały plac został wyposażony w wykrywacze metalu. Każda wchodząca tam osoba przechodzi podwójne kontrole. Dlatego władze apelują do osób wybierających się na mszę inauguracyjną, aby wzięły ze sobą jak najmniej rzeczy, szczególnie bagaży. Po porannej mszy nadzwyczajna atrakcja czekała wiernych we wtorkowy wieczór. O godz. 19 rozpoczęła się projekcja fotogramów na fasadzie i kopule bazyliki Świętego Piotra. W czasie

Papieże Franciszek (P) i Benedykt XVI (L) po otwarciu Drzwi Świętych w bazylice ŚwięteEttore Ferrari PAP/EPA go Piotra

tego niezwykłego pokazu - jak podkreśla Watykan - wyświetlone zostały zdjęcia znanych fotografów, stanowiące ilustracje do ekologicznej encykliki papieża "Laudato si’" oraz inspirowane hasłem miłosierdzia. Organizatorzy wszystkich uroczystości zauważają, że jest to pierwszy Rok Święty w epoce cyfrowej. Szczególne znaczenie, jak dodają, ma oficjalna strona Jubileuszu Miłosierdzia www.im.va. Jest ona zredagowana także po polsku. Znajdują się tam wszystkie niezbędne informacje i szczegółowy program uroczystości w ciągu 12 miesięcy. Tam również obowiązkowej rejestracji muszą dokonać ci, którzy chcą przejść przez Drzwi Święte bazyliki watykańskiej w wybranym przez siebie terminie. Potwierdzenie rejestracji z otrzymanym kodem należy wydrukować i z nim ustawić się w kolejce. Na stronie internetowej www.vatimecum.com można natomiast znaleźć praktyczne informacje na temat noclegu w Rzymie po przystępnych cenach i wiele przydatnych dla pielgrzymów porad. Miejsc noclegowych we włoskiej stolicy jest dużo. Władze miejskie ostrzegają przede wszystkim przed nielegalnymi, otwieranymi bez żadnych wymaganych pozwoleń pensjonatami i miejscami typu bed&breakfast. Watykan przygotował specjalne pamiątkowe świadectwa dla tych pielgrzymów, którzy przybędą do Rzymu pieszo. Z kolei zarząd transportu wydrukował bilety komunikacji z wizerunkiem papieża Francisz-

www.gazetagazeta.com

ka. Można je kupić też w specjalnym pakiecie czterech sztuk z pamiątką Roku Świętego oraz małym informatorem o sieci połączeń autobusów, tramwajów, metra i kolei i dojazdach do wszystkich papieskich bazylik w Rzymie. Władze Rzymu oczekują, że w tym okresie przybędzie łącznie około 10 mln pielgrzymów z całego świata i wyrażają nadzieję, że miasto, mające duże doświadczenie w organizacji masowych uroczystości religijnych upora się z ich przyjęciem. Jednocześnie jako wzór przygotowania miasta i zapewnienia bezpieczeństwa wskazuje się środki zastosowane w Mediolanie podczas niedawnej bardzo obleganej światowej wystawy Expo, którą zwiedziło 21 mln osób. Przypomina się przy okazji, że bezpośrednio po zamachach w Paryżu z 13 listopada pojawiły się postulaty niektórych środowisk, by wystosować apel do papieża o odwołanie Roku Świętego z powodu zagrożenia terrorystycznego. Głosy te były marginalne, a włoski premier Matteo Renzi oświadczył, że nigdy nie poprosiłby o to Franciszka. W związku z wtorkowymi uroczystościami w Watykanie władze miejskie wprowadziły szereg zakazów. Zabroniono na przykład na całym terytorium Rzymu i na jego obwodnicy transportu wszelkich paliw, broni i materiałów wybuchowych. Nie będzie można również odpalać fajerwerków. Z Watykanu Sylwia Wysocka (PAP)

dostania się do brytyjskiego parlamentu w roli posła. Uśmiechnęło się do niego szczęście: urzędujący w jednym z tradycyjnie konserwatywnych regionów kraju poseł przeszedł do Partii Pracy i zmienił okręg parlamentarny na bardziej lewicowy, tworząc miejsce dla swojego następcy, a Cameron skorzystał z okazji. Jego kariera w parlamencie była błyskawiczna: wypowiadając się na szereg kontrowersyjnych tematów, szybko budował swoją rozpoznawalność i już w 2003 roku został wiceprzewodniczącym partii, a w 2004 - wypromowany do tzw. "czołowej ławy", gdzie siedzą kluczowi politycy Izby Gmin. W 2005 r., po przegranych przez Torysów wyborach parlamentarnych, stanął na czele ugrupowania, zastępując Howarda Daviesa. Cameron zasygnalizował planowaną zmianę w postrzeganiu partii już w pierwszym wywiadzie po wyborze - dla lewicowego "Guardiana" - mówiąc, że chce "stworzyć bardziej wrażliwą, społecznie zaangażowaną partię, która wejdzie do mainstreamu brytyjskiej polityki poruszając tematy, których unikaliśmy i zmieniając twarz naszego ugrupowania". Ta ostatnia deklaracja ma bezpośredni charakter: jako lider promuje kobiety i przedstawicieli mniejszości narodowych, walcząc z tradycyjnym postrzeganiem partii jako pełnej "białych, bogatych mężczyzn w średnim wieku". Szczególnie mocno akcentował również znaczenie narodowego systemu służby zdrowia National Health Service (NHS). Jak mówi w jednej z jego biografii Lord Feldman - kolega brytyjskiego premiera ze studiów - ma to związek z doświadczeniem opieki nad niepełnosprawnym synem Ivanem, który zmarł w wieku sześciu lat na mózgowe porażenie dziecięce. "Przed tym wydarzeniem David był tylko kolejnym utalentowanym absolwentem prywatnej szkoły. Dramat związany z Ivanem rozwinął w nim wrażliwość i empatię" powiedział. Kiedy jednak Cameron wygrał wybory i w 2010 roku został najmłodszym brytyjskim premierem od blisko dwustu lat, nadejście kryzysu finansowego zmusiło go do rewizji swoich planów i wprowadzenia bezprecedensowych cięć w niemal wszystkich obszarach państwa (poza cięciem wydatków na pomoc rozwojową dla biedniejszych krajów), co sprawiło, że wiele osób krytykowało go za pragmatyczne, postpolityczne podejście do swoich poglądów. Modernizacyjne aspiracje Camerona przesunęły się do obszarów światopoglądowych, doprowadzając m.in. do wprowadzenia legalizacji związków homoseksualnych, pomimo silnej opozycji wewnątrz partii. Bezpieczne przeprowadzenie Wielkiej Brytanii przez kryzys w dużej mierze dzięki, dziś krytykowanemu, napływowi imigrantów ze wschodu Europy, w tym Polski - i trudne zwycięstwo w ubiegłorocznym referendum niepodległościowym w Szkocji pozwoliło Cameronowi na pierwszą od ponad 20 lat reelekcję konserwatywnego rządu w maju br.,

kiedy kierowana przez niego partia zdobyła wystarczającą liczbę mandatów, aby rządzić samodzielnie - bez dotychczasowego koalicjanta, Liberalnych Demokratów. Po dziesięciu latach na stanowisku szefa Partii Konserwatywnej i pięciu latach rezydentury na Downing Street, Cameron wciąż cieszy się najwyższym poparciem społecznym pośród wszystkich liderów partii politycznych, ale jak sam podkreśla - ma świadomość, że nie będzie mógł kierować pracami rządu w nieskończoność. Tuż po majowych wyborach ogłosił publicznie, że nie zamierza starać się o trzecią kadencję, natychmiast uruchamiając spekulacje dotyczące tego, kto mógłby go zastąpić na czele partii. Zanim jednak do tego dojdzie, czekają go być może największe wyzwania, z jakimi przyszło mu się zmierzyć w politycznej karierze. Wielka Brytania jest w trakcie negocjacji dotyczących członkostwa w Unii Europejskiej, domagając się głębokich reform wspólnoty m.in. w zakresie konkurencyjności i zarządzania gospodarczego, a także ograniczenia dostępu do zasiłków dla migrantów z innych państw członkowskich. Cameron wielokrotnie zasygnalizował, że jeśli uda mu się uzyskać polityczne obietnice zmian od liderów pozostałych 27 państw członkowskich, będzie agitował za pozostaniem Wielkiej Brytanii w Unii Europejskiej. W obliczu problemów trawiących Europę, a także wewnętrznych podziałów i rosnącego eurosceptycyzmu w ramach Partii Konserwatywnej, to zadanie może być jedna niezwykle trudne, zmuszając Camerona do prowadzenia skomplikowanych gier politycznych na wielu frontach, m.in. by powstrzymać wzrost radykalnie antyeuropejskiej partii Nigela Farage'a UKIP, a z drugiej strony ochronić Szkocję przed ponownym wzrostem nastrojów niepodległościowych w obliczu ewentualnego wyjścia Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej. Rozstrzygające referendum odbędzie się najpóźniej przed końcem 2017 roku. Wielu ekspertów wskazuje jednak, że Cameron będzie starał się do niego doprowadzić możliwie najszybciej, chcąc skorzystać z entuzjazmu, który pozwolił mu na zwycięstwo w tegorocznych wyborach. Ewentualny sukces i rozstrzygnięcie trwających od lat dyskusji o przyszłości Wielkiej Brytanii może być największym osiągnięciem jego kariery, po którym wielu ekspertów spodziewa się jego rezygnacji ze stanowiska jeszcze przed końcem obecnej kadencji, aby odejść w glorii chwały. Wśród potencjalnych następców wymieniani są m.in. jego uniwersyteccy koledzy, Boris Johnson i George Osborne. Gdyby jednak Cameronowi nie udało się przekonać Brytyjczyków do pozostania w Unii Europejskiej, pośród faworytów do przejęcia partii byłaby eurosceptyczna i antyimigrancka minister spraw wewnętrznych Teresa May. Z Londynu Jakub Krupa (PAP)


Gazeta 50, 11 - 17 grudnia 2015

www.gazetagazeta.com

KOMENTARZE, OPINIE... PERU

strona 11

świat

Polscy misjonarze męczennicy - beatyfikowani Dwaj polscy misjonarze męczennicy o. Zbigniew Strzałkowski i o. Michał Tomaszek zostali beatyfikowani podczas sobotniej mszy św. w Peru. Nabożeństwu przewodniczył prefekt Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych kardynał Angelo Amato. Podczas mszy na stadionie w mieście Chimbote razem z Polakami na ołtarze został wyniesiony włoski ksiądz Alessandro Dordi, zabity kilkanaście dni później w tej samej diecezji. List apostolski papieża Franciszka wynoszący beatyfikowanych na ołtarze odczytał kardynał Amato. Papież napisał w nim, że "męczennicy złożyli świadectwo wiary, poświęcili swoje życia dla Chrystusa", dlatego zostają ogłoszeni błogosławionymi i będą otaczani czcią w Kościele. Kardynał Amato mówił w homilii, że życie i śmierć męczenników są dowodem na to, iż miłość zawsze zwycięży zło. "Męczennicy zachęcają nas żebyśmy my również stawili czoło trudnościom życia codziennego: wierności rodzinie, wybaczaniu, dbaniu o edukację dzieci, dzieleniu się z cierpiącymi, nie baniu się dawania świadectwa wiary" - powiedział przedstawiciel papieża Franciszka. Jak zaznaczył, trzej męczennicy mówili językiem miłości Boga, choć pochodzili z odległych krajów, władali odmiennymi językami, mówili po polsku i włosku. "W rzeczywistości językiem naszych trzech męczenników był język miłości. Nauka którą głosili, ich powołanie były lekcjami miłości, bo miłość pokonuje nienawiść i chęć zemsty" - dodał hierarcha. "Miłość jest prawdziwym »świetlistym szlakiem«, który przynosi życie a nie śmierć, który tworzy braterstwo a nie podziały. To właśnie miłość towarzyszy człowiekowi w drodze do raju" podkreślił kardynał Amato. Według niego nauczenie się i praktykowanie języka miłości wymaga wysiłków i pracy. Jak zaznaczył, męczennicy zostawiają nam trzy przesłania: wiary, miłości i wierności powołaniu misjonarskiemu. "Dziś parafie cieszą się swoimi błogosławionymi, wyniesionymi na ołtarze, młodymi i uśmiechniętymi (..). Oni zarażają nas radością i nadzieją na dobro człowieka" - zaznaczył prefekt Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych. Jak przekonywał, męczennicy są prawdziwymi skarbami diecezji Chimbote i całego Peru, są dowodem tego, że "miłość zawsze zwycięży zło". Jak podkreślił postulator procesu beatyfikacyjnego o. Angelo Paleri, polscy franciszkanie pełnili misję w bardzo trudnej, górskiej parafii o powierzchni 2 tys. kilometrów kwadratowych, gdzie można było poruszać się tylko konno. Swoją opieką i modlitwą otaczali najbardziej potrzebujących: biednych i chorych. "Dobro które czynili spotkało się z dużym potępieniem ze strony organizacji Świetlisty Szlak (…). Bracia mimo świadomości

zagrożenia ze strony terrorystów nie chcieli opuścić miejsca, gdzie pełnili swoją misję" - zaznaczył postulator. Przypomniał, że misjonarze zostali porwani przez terrorystów z maoistowskiego ugrupowania o nazwie Sendero Luminoso (Świetlisty Szlak) po mszy św. odprawionej w małym miasteczku Pariacoto. Terroryści związali ich i wywieźli samochodem za miasto. Tam, dwoma strzałami w tył głowy zabili zakonników. Przywódcy Sendero Luminoso oskarżyli misjonarzy o prowadzenie działalności usypiającej świadomość rewolucyjną Indian. Franciszkanie o. Zbigniew Strzałkowski i o. Michał Tomaszek rozpoczęli pracę misyjną w peruwiańskim Pariacoto w 1989 roku. Zginęli 9 sierpnia 1991 roku z rąk terrorystów z ugrupowania Sendero Luminoso zabici strzałami w tył głowy. O. Strzałkowski miał 33 lata, o. Tomaszek - 31. Proces beatyfikacyjny misjonarzy rozpoczął się na szczeblu diecezjalnym w 1996 roku, a od 2002 roku toczyło się postępowanie w Watykanie. Są oni pierwszymi męczennikami w historii Peru i pierwszymi polskimi błogosławionymi misjonarzami męczennikami. Organizatorzy szacują, że w sobotniej mszy beatyfikacyjnej, która została odprawiona na stadionie w mieście Chimbote wzięło udział ponad 20 tys. wiernych. Z Polski przyleciało ok. 200 osób, w tym najbliżsi krewni zamordo-

wanych misjonarzy. Polscy franciszkanie w sobotę także dziękowali za beatyfikowanych współbraci. W bazylice oo. Franciszkanów odprawiona została msza św. pod przewodnictwem metropolity krakowskiego kardynała Stanisław Dziwisza. Swój udział w niej zapowiedział ambasador Peru w Polsce Alberto Salas-Barahona ze społecznością peruwiańską, mieszkającą w naszym kraju. Podczas liturgii została wykonana po raz pierwszy "Msza męczenników" skomponowana przez krakowskiego kompozytora Piotra Pałkę. Wierni po mszy św. otrzymali obrazki z relikwiami II stopnia czyli cząstkami ubrań wyniesionych na ołtarze misjonarzy. W klasztorze franciszkanów otwarta została Kaplica Relikwii Męczenników z Pariacoto. Są tam eksponowane zakrwawione ubrania, w których zginęli polscy misjonarze oraz pamiątki, przekazane przez rodziny o. Strzałkowskiego i o. Tomaszka m.in. świadectwa szkolne, budzik, rower. Przedmioty te będzie można oglądać co najmniej do 6 stycznia. Z okazji beatyfikacji misjonarzy męczenników Poczta Polska wydała znaczek pocztowy o nominale 1,75 zł przedstawiający obu zakonników. Franciszkanie przygotowali także hymn beatyfikacyjny "Świadkowie nadziei" i teledysk zrealizowany przez Włodzimierza Czwartosza. Uroczystości dziękczynne od-

Dwaj polscy misjonarze męczennicy - o. Zbigniew Strzałkowski i o. Michał Tomaszek

były się w sobotę także w miejscowościach, z których pochodzili misjonarze: w parafii św. Marcina w Zawadzie, z którą był związany o. Strzałkowski i w parafii Łękawica - o. Michała Tomaszka. Misja w Pariacoto nadal działa. Franciszkanie z krakowskiej prowincji pracują także w innych krajach: w Boliwii, Paragwaju, Ugandzie, Uzbekistanie, Rosji, Albanii i na Ukrainie. Papież Franciszek podczas spotkania z wiernymi w Watykanie w niedzielę wyraził pragnienie, by przykład beatyfikowanych w sobotę w Peru dwóch polskich misjonarzy męczenników oraz włoskiego księdza dawał siłę i odwagę prześladowanym na świecie chrześcijanom. Papież zaapelował również o wypracowanie porozumienia podczas konferencji klimatycznej w Paryżu. Zwracając się do wiernych po południowej modlitwie Anioł Pański papież powiedział: "Wczoraj w Chimbote w Peru zostali ogłoszeni błogosławionymi Michał Tomaszek i Zbigniew Strzałkowski, franciszkanie konwentualni oraz wysłany na misję

PAP/EPA

ksiądz Alessandro Dordi, zabici z nienawiści do wiary w 1991 roku". Zaapelował również do uczestników konferencji klimatycznej w Paryżu o zawarcie porozumienia, które doprowadzi do złagodzenia skutków zmian klimatu i zarazem przyczyni się do rozwiązania problemu ubóstwa. "Z żywą uwagą śledzę prace konferencji klimatycznej odbywającej się w Paryżu i zadaję sobie pytanie, jakie postawiłem w encyklice »Laudato si'«: Jaki świat chcemy przekazać tym, którzy będą po nas, dorastającym dzieciom?" - mówił Franciszek. W rozważaniach poprzedzających południową modlitwę Franciszek mówił, że wszyscy muszą się nawrócić; zwłaszcza ci - dodał - którzy mają "zamknięte umysły i twarde serca". "Czy naprawdę potrafimy dzielić radości i ból, czy umiemy szczerze płakać z tym, kto płacze i radować się z tym, kto się raduje? Czy gdy musimy wyrazić naszą wiarę, umiemy to zrobić z odwagą i prostotą?"- pytał. Z Watykanu Sylwia Wysocka(PAP)

UNIA EUROPEJSKA

Nie będzie debaty o Polsce na forum Parlamentu Europejskiego Konferencja przewodniczących PE postanowiła w środę, że na najbliższej sesji nie będzie debaty na temat sytuacji w Polsce w związku z TK. Zaważyła na tym opinia polskich polityków, którzy niezależnie od przynależności partyjnej, byli przeciwni temu pomysłowi. "W Parlamencie Europejskim, w UE, wielu ludzi i polityków jest bardzo zaniepokojonych tym, co dzieje się w Polsce, ale w tej chwili zdecydowaliśmy, żeby nie przeprowadzać debaty w Parlamencie Europejskim, ponieważ wierzymy w Trybunał Konstytucyjny w Polsce" - powiedział polskim dziennikarzom szef frakcji Europejskiej Partii Ludowej (EPL) Manfred Weber. Początkowo takiej debaty chciały trzy frakcje w PE - oprócz chadeków z EPL, którzy wyszli z taką propozycją jako pierwsi, także socjaliści i liberałowie. Z informacji PAP ze źródeł w europarlamencie wynika, że podczas porannej konferencji przewodniczących, czyli na spotkaniu przewodniczącego PE i szefów grup politycznych, pod głosowanie został poddany wniosek socjalistów w sprawie przeprowadzenia debaty. Weber w imieniu EPL oświadczył, że chciałby, aby sprawa została odroczona. Wniosek socjalistów poparli Zieloni i Zjednoczona Lewica Europejska (GUE). Przeciwni byli konserwatyści z EKR, do których należy PiS, EPL,

w skład której wchodzą PO i PSL, oraz eurosceptycy z Europy Wolności i Demokracji Bezpośredniej, a także Ruch na rzecz Europy Narodów i Wolności Marine Le Pen. Nieobecny był przedstawiciel liberałów. We wtorek były szef MSZ Grzegorz Schetyna, a także lider Nowoczesnej Ryszard Petru namawiali w Brukseli, by na razie nie organizować dyskusji o sytuacji w Polsce na forum europarlamentu. Przeciwko wypowiedział się też w środę były premier, obecnie szef Rady Europejskiej Donald Tusk. "Jako Polak wolałbym, żeby Polska nigdy nie była traktowana jako państwo specjalnej troski, które wymaga doglądania, już nie mówiąc o jakiejkolwiek formie kontroli. Byłbym bardzo ostrożny i powściągliwy z takimi próbami stawiania Polski na wokandzie, także tutaj w Parlamencie Europejskim" - powiedział dziennikarzom w PE Tusk. Przyznał, że sam jest zaniepokojony niektórymi zdarzeniami w kraju, a przede wszystkim pogarszającą się reputacją Polski, nie tylko w Europie. Apelował, by zrobić wszystko, żeby uspokoić sytuację w kraju i nie dawać powodów do stawiania takich wniosków, jak ten o debatę w PE. "Ja nikogo nie będę namawiał tutaj w Brukseli, aby zacząć traktować Polskę inaczej niż do tej

pory, ale tak naprawdę wszystko, czy prawie wszystko, jest w rękach rządzących w Polsce" dodał szef Rady Europejskiej. Pytany, czy to PO popełniła błąd, wybierając dwóch sędziów TK na zapas, odparł, że "każde majstrowanie" czy próba nadinterpretowania konstytucji przynosi złe skutki. "To, co jest najważniejsze z punktu widzenia międzynarodowych interesów Polski, to jak najszybsze rozstrzygnięcie tego problemu, tak żeby świat nie oceniał Polski w sposób tak krytyczny, jak to miało miejsce w ostatnich kilku dniach, bo to prędzej czy później odbije się na naszych interesach" - powiedział były szef PO Donald Tusk. Z decyzji konferencji przewodniczących PE zadowolone jest Prawo i Sprawiedliwość. "Rozum zwyciężył, a głupota przegrała. Ta decyzja jest realistyczna, bo w Polsce nie dzieje się nic złego, przeciwnie, porządkujemy państwo i raczej oczekujemy wsparcia UE, a nie krytyki" - powiedział PAP wiceszef PE, europoseł PiS Ryszard Czarnecki. Jego zdaniem działania Ryszarda Petru wynikały z chęci umocnienia pozycji Nowoczesnej jako drugiej siły politycznej w sondażach, a w przypadku Grzegorza Schetyny związane były z wewnętrzną walką o przywództwo w Platformie. Na konferencji prasowej w PE

Czarnecki przekonywał, że politycy PO, którzy - jego zdaniem tak naprawdę stali za całą sprawą, wrócą do planów debaty o Polsce w PE. "Uderzanie w polski wizerunek może być dla naszego kraju złe, choć w wymiarze wewnętrznym może się skończyć tak jak na Węgrzech, gdzie wściekli Węgrzy za to, że ich kraj był poddawany jakiemuś publicznemu osądowi, skonsolidowali się wokół Viktora Orbana" - wskazywał Czarnecki. Europoseł PiS Tomasz Poręba ocenił, że Polacy w europarlamencie powinni mówić jednym głosem. "Chcemy przekonywać naszych partnerów z innych grup politycznych, innych europosłów, że nowy rząd będzie w bardziej stanowczy sposób bronił polskich interesów" - podkreślił. Apelował do polityków PO, by w przyszłości unikali działań, które nie pomagają Polsce. "Nic się nie dzieje takiego, co mogłoby uzasadniać tę awanturę. Liczymy na to, że to się już w PE nie powtórzy" - oświadczył. To, że na najbliższej sesji nie będzie debaty o sytuacji w Polsce, nie oznacza, że nie będzie jej w ogóle. Źródła w PE wskazują, że może ona się odbyć w późniejszym terminie. Do tego będzie jednak potrzebny kolejny wniosek którejś frakcji, a także zgoda kierownictwa PE. Z Brukseli Krzysztof Strzępka (PAP)


strona 12

Gazeta 50 11 -17 grudnia 2015

KOMENTARZE, OPINIE...

www.gazetagazeta.com

kraj

Prokurator chce kary łącznej 13 lat więzienia dla Brunona Kwietnia Kary łącznej 13 lat pozbawienia wolności zażądał w czwartek przed krakowskim sądem prokurator dla oskarżonego o przygotowywanie zamachu terrorystycznego Brunona Kwietnia. Zdaniem prokuratora wina oskarżonego została udowodniona. Według obrońców Brunon Kwiecień stał się ofiarą nielegalnej gry operacyjnej ABW. We wnioskach końcowych obrońcy wnosili o jego uniewinnienie. "Ten proces ma charakter precedensowy, chodzi o zdarzenie wyjątkowe, nietuzinkowe i niepospolite, jakiego jeszcze w Polsce nie było" - powiedział w mowie końcowej prokurator Mariusz Krasoń. Jak podkreślił, pierwsze informacje o działalności Brunona Kwietnia przyjmował ze zdziwieniem, ale potem zdziwienie ustępowało miejsca przerażeniu. "Mamy do czynienia z osobą, która myśli, planuje i jest w stanie przeprowadzić zamach na najwyższe organy państwa" - podkreślił. Kwiecień odpowiadał przed sądem za przygotowywanie od lipca do listopada 2012 r. ataku terrorystycznego na konstytucyjne organy RP, nakłanianie w 2011 r. dwóch studentów do przeprowadzenia zamachu oraz nielegalne posiadanie broni i handel nią. W czwartek krakowski Sąd Okręgowy zamknął przewód sądowy w procesie oskarżonego o przygotowywanie zamachu terrorystycznego Brunona Kwietnia i oddał głos stronom. Prokurator przeanalizował w mowie materiał dowodowy, wskazując, że wina Kwietnia została udowodniona przed sądem. Krasoń zadawał pytanie, co może pchnąć osobę z wyższym wykształceniem, pracującą na uczelni, z dobrą opinią i rodziną do takiego działania. "Mamy do czynienia z kimś, kto miał swoją pasję; interesował się chemią, podejmował eksperymenty, tworzył materiały wybuchowe i przeprowadzał wybuchy" - mówił prokurator. "Połączenie tych pasji nałożyło się na kolejne zagadnienie - poglądy oskarżonego na sytuację, jaka panowała w Polsce i na świecie" - wyjaśnił prokurator. Jego zdaniem, "tezy, jakie oskarżony wygłaszał, nie były zwykłym narzekaniem; Brunon Kwiecień dodawał do nich coś na kształt swojej ideologii - określał rządzących mianem «Żydów«, co było według niego określeniem pejoratywnym". "Twierdził, że jako prawdziwy Polak musi coś zrobić z tą złą sytuacją w Polsce, obserwowaną od ok. 2007 r.; że rządzący źle prowadzą sprawy Polski, że nie są to prawdziwi Polacy, bo światem rządzą «Żydzi«. Z tym chciał walczyć" mówił prokurator. Prokurator zwrócił uwagę, że Kwiecień mówił świadkom o potrzebie zamachu jak w Oklahoma City, fascynowała go zbrodnicza działalność Breivika. Twierdził, że on sam mógłby przygoto-

wać skuteczniejsze ładunki wybuchowe. Już w 2009 r. opowiadał świadkowi o zamachu, brał pod uwagę desperata, który byłby kierowcą samobójcą. W zaszyfrowanych wiadomościach pisał, że jego arsenał wystarcza, by uzbroić ok. 20 osób, a wykłady z zakresu materiałów wybuchowych zorganizował, by zyskać pomocników do zamachu na Sejm. Zdaniem prokuratora intensyfikacja działań Brunona Kwietnia nastąpiła w drugiej połowie 2011 oraz na przełomie 2011 i 2012 roku. Oskarżony nakręcił wtedy film z okolic Sejmu, kupił zapalarki, lonty i zapalniki radiowe, nawiązał kontakty w celu zakupu transportera opancerzonego, kontynuował wykłady na Uniwersytecie Rolniczym. W styczniu zgłosił się do niego na uczelnię funkcjonariusz ABW, przestrzegając przed możliwością nielegalnego wykorzystania wiedzy. "Brunon Kwiecień w dalszym ciągu poszukiwał sojuszników - liczył się z tym, że może być inwigilowany, cechował się chorobliwą czujnością, mimo to dalej szukał możliwości realizacji swojego planu" - powiedział prokurator. Na tym skończył jawną część wystąpienia. O pozostałych okolicznościach mówił w części niejawnej. Część niejawna dotyczy pięciu świadków incognito, wśród których byli agenci ABW. We wnioskach końcowych, podanych na ponownie jawnej części rozprawy, i dotyczących kary łącznej 13 lat więzienia dla Brunona Kwietnia, prokurator podkreślał, że "Kwiecień doskonale zdawał sobie sprawę z tego, co chce zrobić, i na żadnym etapie nie wycofał się ze swoich planów". Jak mówił prokurator, "oskarżony nie nabył pojazdu typu SKOT, ale dokonał rozpoznania rynku, gdzie można go kupić, i miał on być kupiony w ostatniej chwili, podobnie jak saletra amonowa. Taki pojazd wypełniony 4 tonami materiałów wybuchowych dokonałby znacznych strat. Dopiero po zatrzymaniu Brunona Kwietnia rozpoczęto poprawę bezpieczeństwa pomieszczeń sejmowych - co sam oskarżony wskazał jako okoliczność łagodzącą". Przywołując biegłego prokurator wskazał, że w przypadku wybuchu przy Sejmie promień śmiertelnego rażenia fali uderzeniowej wyniósłby 50 m, całkowitemu zniszczeniu uległyby budynki w promieniu 53 m, a betonowe ściany w promieniu 414 m. "Proszę więc sobie wyobrazić, jaki byłby skutek podjęcia przez Brunona Kwietnia planowanych przez niego działań. W tym promieniu znajdują się szkoły, budynki mieszkalne, osiedla. To dopiero może uzmysłowić, jak wielki akt nienawiści chciał przygotować i przeprowadzić Brunon Kwiecień" - podkreślił prokurator. Jak podnosili obrońcy mec. Maciej Burda i Tomasz Wróbel w

jawnej części mów końcowych, "Brunon Kwiecień stał się ofiarą nielegalnej gry operacyjnej ABW, w której uczestniczył jeden ze świadków incognito - inicjujący działania oskarżonego, i współpracujący z nim agenci". "Tylko w tym drugim przypadku można mówić o legalności działań operacyjno-rozpoznawczych" - mówił adwokat. "Gdyby te uchybienia potwierdziły się w materiale niejawnym, to w mojej ocenie sąd powinien uznać tak zgromadzony materiał za nielegalny, a w konsekwencji nie czynić na jego podstawie żadnych ustaleń" - powiedział Wróbel. Z kolei adwokat Maciej Burda zwrócił m.in. uwagę, że wbrew stanowisku prokuratury proste na pozór planowanie zamachu na Sejm w rzeczywistości jest niezwykle trudnym przedsięwzięciem logistycznym. Wymagałoby m.in. kupna 4 ton saletry amonowej, wynajęcia magazynu na przechowywanie; kupienia komponentów, w tym pyłu aluminiowego, którego oskarżony miał tylko 2 słoiki po dżemie; wymieszania komponentów w betoniarce; kupna i uruchomienia SKOT-a, przeszkolenia kierowcy do jego prowadzenia; rozdzielenia ról; monitorowania obecności posłów i rządu w Sejmie; zdobycia dokumentów i środków finansowych. "To należałoby zrobić, gdyby podejść poważnie do kwestii przygotowywania zamachu" - powiedział mec. Burda. "Nie zgadzam się z tym, że było realne zagrożenie, żeby Brunon Kwiecień przeprowadził ten zamach. To absolutnie nieprawda, nikt nie

Oskarżony Brunon Kwiecień (C) oraz jego obrońcy Tomasz Wróbel (P) i Maciej Burda (L) na sali rozpraw, 8 bm. Jacek Bednarczyk PAP

przemyślał, jak wielkie to jest zadanie i jak wielu osób i środków potrzeba" - mówił adwokat. "Gdyby wykluczyć działania dotknięte tym grzechem pierwotnym prowokacji, to niewiele zostaje - tak naprawdę dyskusja na temat zamachu. Moim zdaniem jest zasadnicza różnica między dyskusją o zamachu a jego przygotowaniem. Oskarżony mówił, że dyskutował o zamachu. Tak naprawdę był to przejaw jego myślenia" - mówił Maciej Burda. Po szczegółowym omówieniu wszystkich zarzutów w części jawnej rozprawy obrońcy wnosili o uniewinnienie oskarżonego, wskazując że nie ma podstaw do uznania jego winy. Z ostrożności procesowej, gdyby sąd uznał inaczej, wnosili o nadzwyczajne złagodzenie kar za nakłanianie studentów (prokurator wnosił o kary po 6 lat więzienia). W takiej samej sytuacji wnosili o wymierzenie kary w dolnych granicach zagrożenia za przygotowywanie zamachu (prokurator chciał 7 i pół roku), i łagodnej kary przy zarzutach dotyczących broni - z uwagi na jej zabytkowy i historyczny charakter (prokurator chciał po 2 lata i półtora roku). Pozostałe argumenty obrońcy przedstawiali

sądowi w czwartek wieczorem w części niejawnej. Według śledczych Kwiecień, doktor chemii, ówczesny pracownik naukowy Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie, zamierzał zdetonować w pobliżu Sejmu 4 tony materiałów wybuchowych na bazie saletry, umieszczonych w kołowym transporterze opancerzonym SKOT. Do eksplozji miało dojść podczas posiedzenia z udziałem prezydenta, premiera i ministrów - w trakcie rozpatrywania w Sejmie projektu budżetu. W śledztwie Kwiecień przyznał się do tego, że przygotowywał i opracowywał zamach na gmach Sejmu, natomiast nie poczuwa się do winy i twierdzi, że inspirowała go inna osoba. Nie przyznał się do podżegania studentów ani do posiadania broni i handlu nią. Wyraził zgodę na publikowanie jego wizerunku i pełnych danych osobowych. W czwartek głos zabrali jeszcze obrońcy Brunona Kwietnia. Na kolejnej rozprawie głos zabiorą obrońcy oskarżonego o nielegalne posiadanie broni i handel nią Macieja O. - dla którego prokurator wnosił o karę dwóch lat w zawieszeniu na pięć - i oskarżeni.

PiS mianował nowych wojewodów we wszystkich województwach Premier Beata Szydło wręczyła we wtorek akty powołania 16 nowym wojewodom. Szefowa rządu podkreśliła, że urzędy wojewódzkie muszą być otwarte dla obywateli. Wojewodą dolnośląskim został Paweł Hreniak, kujawskopomorskim - Mikołaj Bogdanowicz, lubelskim - Przemysław Czarnek, lubuskim - Władysław Dajczak, łódzkim - Zbigniew Rau, małopolskim - Józef Pilch. Urząd wojewody mazowieckiego objął Zdzisław Sipiera, opolskiego - Adrian Czubak, podkarpackiego - Ewa Leniart, podlaskiego - Bohdan Paszkowski, pomorskiego - Dariusz Drelich, śląskiego - Jarosław Wieczorek, świętokrzyskiego - Agata Wojtyszek, warmińsko-mazurskiego Artur Chojecki, wielkopolskiego - Zbigniew Hoffmann, zachodniopomorskiego - Piotr Jania. "Jesteście państwo przedstawicielami rządu. Będziecie państwo mieli wielkie zadanie, ale i też wielką odpowiedzialność. Myślę, że każdy z nas zdaje sobie sprawę z tego, że naszym zadaniem jest dobrze wypełniać obowiązki, które zostały nam powierzone" - powiedziała Szydło podczas uroczystości powołania wo-

jewodów. Premier podkreśliła, że wymaga tego, aby nowi wojewodowie kierowali się dewizą, która przyświeca jej rządowi, czyli: "praca, pokora i służenie obywatelom". "Musimy wszyscy mieć świadomość, że przed nami bardzo dużo ważnych, ale też i niełatwych zadań do podjęcia. Rząd konsekwentnie realizuje program, z którym szliśmy w wyborach, który został przyjęty przez obywateli, który ma być realizowany(...) Państwo dołączacie w tej chwili do naszej drużyny" powiedziała Szydło. Podkreśliła, że zadaniem wojewodów będzie nie tylko reprezentowanie rządu, ale również obecność wśród ludzi. "Wasza praca ma polegać nie tylko na tym, żeby wypełniać urzędnicze powinności. Musicie być wśród obywateli, słuchać ich, rozmawiać i im służyć, i pochylać się nad każdą, nawet najdrobniejszą sprawą, z którą do was trafią. Urzędy wojewódzkie muszą stać otworem dla obywateli" - zaznaczyła premier. Mówiła też o potrzebie współpracy władz wojewódzkich z samorządami. Szydło podkreśliła,

że "samorząd to jest wielkie osiągniecie Polski, dzięki któremu realizuje się w regionach wiele wspaniałych inwestycji". "Ja też byłam samorządowcem i wiem, jakie to znaczenie, kiedy jest dobra współpraca pomiędzy rządem a samorządowcami" - zaznaczyła premier. Wojewodowie są przedstawicielami Rady Ministrów w województwie. Premier powołuje wojewodów na wniosek ministra odpowiedzialnego za sprawy administracji publicznej. W poprzednim rządzie była to kompetencja szefa resortu administracji i cyfryzacji, obecnie – ministra spraw wewnętrznych i administracji. Najpierw rekomendacje kandydatów na nowych wojewodów zostały przekazane przez lokalne struktury PiS centralnym władzom partii. Według informatorów PAP duża część z nich obejmie jeżeli nie stanowisko wojewody to wicewojewody - wśród nich są samorządowcy, byli wojewodowie, profesorowie wyższych uczelni. Działacze PiS zastrzegali, że ostateczne decyzje dotyczące tego, kto zostanie wojewodą należą wyłącznie do premier Szydło, która nie musi brać pod uwagę ich sugestii.


www.gazetagazeta.com

Gazeta 50 11 -17 grudnia 2015

KOMENTARZE, OPINIE...

strona 13

kraj

Kaczyński złożył hołd ojcu Rydzykowi i Rodzinom Radia Maryja Nie byłoby zwycięstwa bez o. Tadeusza Ryzyka i Rodziny Radia Maryja - powiedział w sobotę w Toruniu prezes PiS Jarosław Kaczyński. Prezydent Andrzej Duda przesłał list z okazji 24. rocznicy powstania rozgłośni; napisał, że radio to "żywa wspólnota", która aktywizuje ludzi do czynienia dobra. Prezes PiS uczestniczył w uroczystej mszy świętej z okazji 24. rocznicy powstania Radia Maryja. Mszy przewodniczył metropolita lwowski abp Mieczysław Mokrzycki. W koncelebrze udział wzięło kilkunastu biskupów. "Zwracam się do wielebnego ojca dyrektora, zwracam się z podziękowaniem za to wszystko co czynił dla polskiego Kościoła, co uczynił dla Polski, a uczynił bardzo wiele. Ojcze dyrektorze, bez ciebie nie byłoby tego zwycięstwa. (...) Muszę powiedzieć, że nie byłoby tego zwycięstwa bez rodziny Radia Maryja, nie byłoby" - mówił przed mszą prezes PiS. Kaczyński zaznaczył, że zwycięstwo potrzebowało prawdy i ludzi, którzy służą prawdzie i Polsce, są patriotami. "To zwycięstwo jest także potwierdzeniem jeszcze jednej prawdy właśnie, tą prawdą jest to, iż fundamentem polskości jest Kościół i jego nauka i że nie może być Polski bez Kościoła. To przeświadczenie i Radio Maryja i Rodziny Radia Maryja są potrzebne także dziś kiedy przed nami długa droga pod górę, trudna droga. Musimy ją przejść, musimy ją przejść razem i przejdziemy ją wbrew wszystkiemu. Przejdziemy ją wiedząc, że służymy Polsce. Przejdziemy ją, wiedząc co jest istotą polskości" - podkreślił. Lider PiS wskazał, że "każda ręka podniesiona na Kościół to ręka podniesiona na Polskę". "My to wiemy i dlatego dziękując wam członkowie Radia Maryja, dziękując ojcu dyrektorowi, dziękując ojcom redemptorystom, dziękuję także i nisko się kłaniam księżo biskupom, bo oni są przecież następcami apostołów, oni prowadzą polski Kościół ku temu wszystkiemu co musi być celem naszym, celem dla każdego z nas, ale co powinno być także celem tego całego porządku, który mam nadzieję zbudujemy” - mówił. List do organizatorów i uczestników rocznicowych obchodów skierował prezydent Andrzej Duda, a odczytał go szef gabinetu prezydenta Adam Kwiatkowski. "To dla mnie wielka radość, że z okazji kolejnej 24. już rocznicy Radia Maryja mogę skierować do was pozdrowienia, podziękowania oraz wyrazy uznania. Nie przez przypadek kolejne rocznice istnienia Radia Maryja są świętowane jako urodziny. To określenie świadczy o stosunku Polaków do tego radia" - napisał prezydent. Duda podkreślił, że "Radio Maryja nie jest traktowane jako kolejna, choć ważna instytucja i znaczące medium katolickie, ale jak żywa wspólnota, gromadząca coraz szersze rzesze prawdziwie zaangażowanych w służbie

Bogu i ojczyźnie". Prezydent zwrócił uwagę, że radio i wyrosła z niego wspólnota stały się zaczynem wielu dzieł, przedsięwzięć i instytucji tworzonych oddolnie przez obywateli. "Radio Maryja stało się żywym i dobitnym przykładem obywatelskiej aktywizacji tysięcy ludzi z niemal wszystkich grup społecznych i wiekowych wokół idei czynienia dobra oraz troski o sprawy publiczne. Dzieło Radia Maryja jest przejawem samodzielności, inicjatywy Polaków, nowoczesnego, a zarazem silnie osadzonego w tradycji, wierze i kulturze polskiej podejścia do społecznej rzeczywistości. Celem mojej wspólnoty jest odbudowa wspólnoty Polaków, państwo starcie się czynicie to od lat" dodał. W imieniu premier Beaty Szydło pozdrowienia i gratulacje dla o. Rydzyka i Rodziny Radia Maryja przekazała szefowa jej kancelarii Beata Kempa. Minister przypomniała, że prezes Kaczyński po zwycięstwie wyborczym i premier Szydło w expose zaprosili wszystkich do biało-czerwonej drużyny. "Chcę przekazać od pani premier to, że Rodzina Radia Maryja jest kręgosłupem biało-czerwonej drużyny, zawsze przy Bogu i ojczyźnie. Do zawołania «alleluja i do przodu« my

dodajemy "damy radę" - powiedziała Kempa. W trakcie uroczystości odczytano też list wicepremiera, ministra kultury i dziedzictwa narodowego Piotra Glińskiego, który podkreślił, że "fenomenem jest stworzenie wokół toruńskiej rozgłośni środowiska, które podejmuje bardzo liczne własne inicjatywy, odbudowując tak bardzo dziś potrzebne społeczeństwo obywatelskie". Jego zdaniem wielką zasługą o. Rydzyka jest obrona polskiej racji stanu, troska o polski majątek narodowy i krzewienie postaw patriotycznych. Abp Mokrzycki w homilii nawiązał do kwestii relacji państwo - Kościół. "Dzisiaj często powtarzają niektórzy, że trzeba dokonywać rozdziału Kościoła od państwa. Postawmy zatem pytanie: czy kiedykolwiek doszło do połączenia obu tych instytucji? Odpowiedź jest prosta: tak nigdy nie było, nie ma więc czego rozdzielać. Hasło rozdziału służy jedynie eliminowaniu sposobu wyrażania się poprzez wiarę, eliminowaniu ze sfery publicznej tej przestrzeni godności, która w wierze ma swój fundament" - mówił. W uroczystości, obok Kaczyńskiego, Kwiatkowskiego i Kempy, udział wzięli marszałek Se-

Dyrektor Radia Maryja o. Tadeusz Rydzyk podczas uroczystej mszy świętej z okazji 24. Tytus Żmijewski PAP rocznicy powstania Radia Maryja

natu Stanisław Karczewski, wicemarszałek Sejmu Joachim Brudziński i wicemarszałek Senatu Maria Koc oraz członkowie rządu: minister spraw wewnętrznych i administracji Mariusz Błaszczak, minister obrony narodowej Antoni Macierewicz, minister sprawiedliwości Zbigniew Ziobro, minister rolnictwa Krzysztof Jurgiel. Obecni byli też liczni parlamentarzyści. Uczestnicy rocznicowych obchodów wystosowali list do papieża Franciszka, w którym pokreślili, że dzięki Radiu Maryja i Telewizji Trwam mogą przeżywać wszystkie pielgrzymki papieża i słuchać jego katechez głoszonych w czasie audiencji gene-

ralnych, a także uczestniczyć we wszystkich ważnych wydarzeniach Kościoła. Uroczystości rocznicy powstania Radia Maryja odbyły się w hali widowisko-sportowej. Mszę świętą poprzedziły trwające kilka godzin modlitwy, koncerty i recytacje. Radio Maryja rozpoczęło nadawanie programów 8 grudnia 1991 r. w święto Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny. Początkowo audycji mogli słuchać tylko mieszkańcy Torunia i Bydgoszczy oraz okolicznych miejscowości. Później rozszerzył się zasięg rozgłośni o kolejne regiony Polski, a także inne kraje.

Opozycja oskarża PiS o psucie finansów publicznych Obniżanie wieku emerytalnego, nowela budżetu na 2015 r. i zmiana reguły wydatkowej to demolowanie finansów publicznych i psucie ładu finansowego - stwierdzili w czwartek posłowie PO i Nowoczesnej odnosząc się do propozycji złożonych do Sejmu przez rząd i prezydenta. Nie można mówić o demolowaniu budżetu; zakładany w nowelizacji deficyt budżetowy nie jest duży, jest w normie - ripostował poseł PiS Jerzy Żyżyński. Według niego, to Platforma przez osiem lat rządów "demolowała" budżet "od strony dochodowej". Politycy Platformy i Nowoczesnej krytykowali posunięcia PiS na oddzielnych konferencjach prasowych. Najpierw głos zabrała PO. B. wiceminister finansów Izabela Leszczyna oceniała, że PiS ostatnimi swymi działaniami "destabilizuje nie tylko demokrację, ale także finanse publiczne". "Wczoraj wprowadził trzy ustawy pod obrady Sejmu. Wszystkie trzy demolują finanse publiczne" - uznała. Chodzi m.in. o propozycję prezydenta Andrzeja Dudy przywrócenia wieku emerytalnego - 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn. Dwie kolejne - mówiła Leszczyna - to projekt PiS, który "demoluje regułę wydatkową" oraz "zupełnie niepotrzebna" nowelizacja tegorocznej ustawy budżetowej. Jej zdaniem, nie da się przywrócić poprzedniego wieku emerytalnego "bez drastycznego obniżenia emerytur". "Trzeba by zmienić zupełnie system emerytalny, a o tym nic w projekcie prezydenckim nie słyszymy" - zauważyła posłanka Platformy. Dowodziła przy tym, że każdy rok

pracy dłużej, to 10 proc. wyższa emerytura. "Gdyby weszła w życie ustawa prezydencka, to znaczy, że kobieta będzie mogła pracować 20 lat, bo taki jest staż konieczny w ustawie prezydenckiej i w ciągu 20 lat będzie musiała odłożyć sobie kapitał na np. 25 lat na emeryturze. To jest po prostu niemożliwe. Eksperci mówią, że trzeba trzy razy dłużej pracować i trzy razy krócej korzystać z tego kapitału" - przekonywała b. wiceminister finansów. Negatywnie do zmian w systemie emerytalnym odniosła się też posłanka Nowoczesnej Katarzyna Lubnauer. Jak mówiła podczas konferencji prasowej jej klubu, obniżenie wieku emerytalnego oznacza, że "40 proc. kobiet, które obecnie mają ok. 40 lat będzie miało emerytury, które można nazwać głodowymi". "Oznacza to, że będą one żył na granicy minimum socjalnego (1/5 średniej krajowej czyli ok. 760 zł netto)"- mówiła. Wskazywała też, kto jej zdaniem zapłaci za obniżenie wieku emerytalnego. "Pamiętajmy, że w równym stopniu zapłaci za to przyszły emeryt, który będzie miał dużo niższą emeryturę; budżet państwa, dla którego będzie to oznaczało w przyszłym roku kilka miliardów złotych; w trzeciej kolejności zapłacimy my wszyscy pracujący jak również przedsiębiorcy, bo będzie to oznaczało konieczność zwiększania stawek ZUS (...) jak również ozusowanie wszystkich rodzajów umów" - podkreśliła. Lubnauer dodała, że "reforma" dotycząca wieku emerytalnego jest "krokiem w odwrotnym kierunku niż we wszystkich in-

nych krajach europejskich", gdzie wiek emerytalny jest podnoszony. Politycy PO odnieśli się też do postulowanej przez rząd Beaty Szydło nowelizacji tegorocznego budżetu. Ich zdaniem, jest ona niepotrzebna. "Taką decyzję podejmuje się tylko wtedy, kiedy mamy do czynienia ze spowolnieniem gospodarczym. Dzisiaj mamy całkiem niezłą sytuację gospodarczą, mamy dobrą dynamikę PKB i mamy najniższe w historii Polski bezrobocie" - podkreślała posłanka PO. Jak dodała, obecny minister finansów Paweł Szałamacha to również pierwszy w historii szef tego resortu, który mając możliwość zapewnienia środków budżetowych na zmniejszeniu deficytu, wprowadza nowelizację i deficyt powiększa. Ten wątek podnosili też posłowie Nowoczesnej. Paulina Henning-Kloska stwierdziła, że PiS "psuje nie tylko ład konstytucyjny w naszym kraju, ale również ład finansowy". "W ciągu dzisiejszego i wczorajszego dnia zostały przegłosowane bardzo ważne ustawy" - mówiła. Wskazała na nowelę ustawy dot. reguły wydatkowej. Podkreśliła, że uchwalone w czwartek przepisy pozwolą w przyszłorocznym budżecie istotnie zwiększyć wydatki, a co za tym idzie deficyt budżetowy. "My szacujemy tę kwotę łącznie na ok. 10 mld zł" - poinformowała. Henning-Kloska dodała, że podstawową zasadą reguły wydatkowej jest to, by chroniła państwo przed nieodpowiedzialną polityką finansową partii rządzącej. "Mamy pretensję do PO, że wcześniej zlikwidowała progi wy-

datkowe i wprowadziła stabilizująca regułę wydatkową. Generalnie dała tym pole manewru PiS, które - jak widzimy - po raz kolejny wprowadza zmiany, bo Platforma też to zrobiła" - mówiła posłanka Nowoczesnej. "Nie na tym polega jednak zarządzanie państwem" - zaznaczyła. "Z tego co widzimy PiS przedkłada realizacje obietnic wyborczych nad pewien rozsądek w zarządzaniu finansami publicznymi naszego kraju" - podkreśliła. Poseł PiS Jerzy Żyżyński odnosząc się do zarzutów opozycji stwierdził, że "koledzy z PO się trochę pogubili". "Nie można mówić o demolowaniu budżetu. Deficyt budżetowy, który jest w nowelizacji budżetu będzie na poziomie mniej niż 3 procent PKB. To nie jest duży deficyt, jest w normie" - powiedział Żyżyński PAP. "Zawsze mówią o demolowaniu budżetu jak się zwiększa wydatki. Nie mówią o tym, że w budżecie jest strona wydatków i dochodów. PO demolowała od strony dochodowej budżet przez całe osiem lat, dopuszczali do zmian po stronie podatkowej, które spowodowały, że znacznie wolniej rosły dochody budżetowe. Trzeba myśleć też o dochodach" - podkreślił. Pierwsze czytanie nowelizacji tegorocznej ustawy budżetowej odbyło się w czwartek po południu i zakłada ona m.in. zwiększenie deficytu o dodatkowe 3,9 mld zł. Z kolei w środę odbyło się w Sejmie pierwsze czytanie skierowanego przez prezydenta projektu, który ma obniżyć wiek emerytalny dla kobiet do 60 lat i mężczyzn do 65 lat.


Gazeta 50, 11 - 17 grudnia 2015

strona 14

www.gazetagazeta.com

AKTUALNOŚCI

LITWA

W Zułowie urodziny marszałka Piłsudskiego

minął tydzień w byłym OBOZIE... BIAŁORUŚ

Aleksijewicz powinna zapłacić podatek od Nagrody Nobla Laureatka literackiej Nagrody Nobla Swietłana Aleksijewicz powinna zapłacić od niej podatek dochodowy wynoszący 13 proc. - oświadczył w czwartek rzecznik białoruskiego Ministerstwa ds. Podatków. Rzecznik Siarhiej Szkut poinformował, że Aleksijewicz jak wszyscy inni obywatele powinna do 1 marca przyszłego roku złożyć deklarację podatkową, w której wykaże wysokość Nagrody Nobla, oraz zapłacić od niej podatek dochodowy.

Szkut dodał, że w białoruskim kodeksie podatkowym nie ma obecnie ulg dotyczących Nagrody Nobla, lecz tylko ulgi w odniesieniu do nagród państwowych i prezydenckich. Dekretem prezydenta można wprowadzić indywidualne ulgi podatkowe, ale to nie wchodzi w kompetencje Ministerstwa - zaznaczył. Laureaci Nagrody Nobla otrzymują obecnie 8 mln koron szwedzkich, czyli równowartość 953 tys. dol. Aleksijewicz, która ostro kry-

Swietłana Aleksijewicz odbiera Nagrodę Nobla z rąk króla Szwecji Karola XVI Gustawa podczas uroczystości wręczania nagród Nobla w Sztokholmie 10 grudnia br. Jonas Ekstromer PAP/EPA

Z okazji 148. rocznicy urodzin marszałka Józefa Piłsudskiego w sobotę w kościele w Powiewiórce, gdzie marszałek był chrzczony, została odprawiona msza święta. Następnie zostały złożone kwiaty w Zułowie, rodzimej miejscowości marszałka. Było też "urodzinowe przyjęcie" przy ognisku z kiełbaskami, kaszą polową, pieśniami patriotycznymi. "Przyjazd do Zułowa w dniu urodzin marszałka to nie tylko nasz obowiązek. Będąc tu odczuwamy radość i dumę z tego, iż nasza ziemia wydała tak wielkich ludzi, a my jesteśmy spadkobiercami ważnej części historii naszego narodu" - powiedział PAP prezes Związku Polaków na Litwie (ZPL), poseł Michał Mackiewicz. tykuje obecne władze białoruskie, została oskarżona przez prezydenta Alaksandra Łukaszenkę o "wylanie wiadra pomyj na swój kraj". Czwartkowa ceremonia wręczenia Nagrody nie była transmitowana przez białoruskie media państwowe. Pisarka otrzymała nagrodę Nobla w dziedzinie literatury za "polifoniczne pisarstwo, pomnik cierpienia i odwagi w naszych czasach". Jej utwory opowiadają o dziedzictwie Związku Sowieckiego, m.in. katastrofie w Czarnobylu ("Czarnobylska modlitwa", 1997), sowieckiej interwencji w Afganistanie ("Cynkowi chłopcy", 1985) i wojennych losach dzieci ("Ostatni świadkowie", 1985). Pisarka znana jest z niepowtarzalnego stylu tworzy opowieść z setek wywiadów. Jej książki zostały przetłumaczone na 22 języki i stały się kanwą licznych spektakli teatralnych oraz scenariuszy filmowych. Tymczasem białoruska prasa państwowa zignorowała w czwartek ceremonię wręczenia literackiej nagrody Nobla białoruskiej pisarce Swietłanie Aleksijewicz. Tylko niezależne media informowały o transmisji uroczystości; w jakich kawiarniach i placówkach Mińska można było obejrzeć transmisję czwartkowej uroczystości. Na transmisję ceremonii zaprosiła także ambasada USA w białoruskiej stolicy.

Zaostrzone przepisy ws. posiadania broni nie popełnił samobójstwo, oraz wybuch dziesiątek ton wojskowej amunicji w wynajmowanym przez prywatną firmę składzie w miejscowości Vrbietice w październiku ubiegłego roku, co spowodowało dwie ofiary śmiertelne. 63-letni zabójca z Uherskiego Brodu był niekarany i posiadał broń legalnie. Minister zdrowia Svatopluk Niemeczek powiedział dziennikarzom, że celem nowelizacji jest ulepszenie systemu kontroli i egzekwowania kryteriów wymaganego stanu zdrowotnego posiadaczy zezwoleń na broń. Wszyscy posiadacze broni

będą musieli co pięć lat poddawać się badaniom lekarskim. Niemeczek dodał, iż lekarze będą decydować, czy dana osoba powinna także przejść testy psychologiczne. Ze względu na ograniczone możliwości nie da się ich rozciągnąć na wszystkich posiadaczy broni, gdyż wymagałoby to 60 tys. ekspertyz rocznie. Projekt nowelizacji zapewnia lekarzom dostęp do centralnego rejestru broni, by wiedzieli, czy ich pacjent legitymuje się zezwoleniem na broń. W przypadku ludzi leczących się u innego lekarza niż ten, który uznał ich za

kich w miejscu dawnego majątku wzniesiono duży zespół zabudowań sowchozowych: fermy, obory, stodoły. Po odzyskaniu przez Litwę niepodległości w 1991 roku wszystko niszczało. Przed dziesięcioma laty z inicjatywy Związku Polaków na Litwie w Zułowie rozpoczęto odbudowę przedwojennej kompozycji. Z czasów przedwojennych przetrwał tu jedynie dąb posadzony 10 października 1937 roku przez prezydenta Ignacego Mościckiego i marszałkową Aleksandrę Piłsudską. Związek Polaków na Litwie uznał godne upamiętnienie miejsca urodzin Piłsudskiego za sprawę honoru. Organizacja nabyła w Zułowie ponad czterohektarową działkę, na której rośnie wspomniany dąb i gdzie stał dwór rodziny Piłsudskich. Rozpoczęto prace przy odbudowie kompozycji pomnikowej. Miejsce to już pełni rolę swoistego sanktuarium Polaków z Wileńszczyzny, ważnego dla kształtowania ich tożsamości narodowej i podtrzymywania więzi z Macierzą. Uroczystości w Zułowie z inicjatywy ZPL tradycyjnie odbywają się trzy razy do roku: w maju, łącząc Dzień Polonii i Polaków na Granicą obchodzony 2 maja, święto Konstytucji 3 Maja i rocznicę śmierci marszałka przypadającą na 12 maja, następnie 15 sierpnia z okazji Dnia Wojska Polskiego i 5 grudnia w rocznicę urodzin Józefa Piłsudskiego. Z Wilna Aleksandra Akińczo (PAP)

WĘGRY

KE wszczyna postępowanie wobec Węgier w sprawie prawa dot. uchodźców

Komisja Europejska wszczęła w czwartek postępowanie wobec Węgier ws. przyjętych niedawno przez ten kraj restrykcyjnych przepisów azylowych. Chodzi m.in. o regulacje związane z karami więzienia dla osób nielegalnie przekraczających granicę. "Komisja stwierdziła, że w niektórych przypadkach węgierskie przepisy są niezgodne z prawem UE, w szczególności z dyrektywą w sprawie procedur azylowych oraz dyrektywą w sprawie prawa do tłumaczeZ Mińska nia ustnego i tłumaczenia piMałgorzata Wyrzykowska (PAP) semnego w postępowaniu kar-

CZECHY

Czeski rząd uchwalił w poniedziałek nowelizację ustawy o broni i amunicji, w tym między innymi skrócenie czasu obowiązywania zezwoleń na broń z obecnych 10 do 5 lat, udostępnienie rejestrów broni lekarzom i zwiększenie uprawnień policji wobec posiadaczy broni. Jak zaznaczyły władze, jest to odpowiedź na niedawne tragiczne wydarzenia w kraju (województwie) zlinskim na wschodnich Morawach - zastrzelenie w lutym br. w restauracji w mieście Uhersky Brod 8 osób przez lokalnego mieszkańca, który następ-

Związek Polaków na Litwie od ponad 10 lat organizuje uroczystości w rocznicę urodzin Józefa Piłsudskiego; w tegorocznych udział wzięli Polacy z Wilna, Kowna, pobliskich Święcian, młodzież zrzeszona w ZPL, harcerze, przedstawiciele polskiej palcówki dyplomatycznej na Litwie, a tak pojedynczy goście z Polski, przedstawiciele Związku Piłsudczyków i Rodziny Ponarskiej. Odległy od Wilna o 60 km Zułów był majątkiem ziemskim obejmującym 11 tys. ha, należącym do rodziny Piłsudskich. W 1874 r., gdy przyszły marszałek, zwany w dzieciństwie Ziukiem, miał siedem lat, dwór i zabudowania gospodarcze strawił potężny pożar. Piłsudscy zamieszkali w ocalałej oficynie, ale wkrótce przenieśli się do Wilna. Zułów wydzierżawiono i w końcu sprzedano. Nowi właściciele nie odbudowali dworu, fundamenty porastały chwastami i krzakami. Taki stan utrzymywał się do 1936 roku, gdy Zarząd Główny Związku Rezerwistów Rzeczypospolitej postanowił odkupić z rąk prywatnych teren po spalonym dworze wraz z otoczeniem i zachować go jako "rezerwat, jako drogą każdemu sercu polskiemu pamiątkę miejsca, gdzie urodził się i pierwsze lata dzieciństwa spędził Wielki Marszałek Polski Józef Piłsudski". Rozpoczęto budowę kompozycji pomnikowej, przygotowanej przez architekta Romualda Gutta w 1937 roku. Prace przerwała wojna. W czasach sowiec-

nadających się do posiadania broni, policja będzie mogła decydować, kto z nich ma wydać opinię o zasadności przedłużenia zezwolenia. Nowelizacja ma również dać policji większe możliwości konfiskowania w uzasadnionych przypadkach broni i amunicji osobom, których zezwolenie na broń wygasło. Przewiduje ponadto wprowadzenie specjalnych licencji dla firm zajmujących się obrotem amunicją i certyfikatów dla ich pracowników. W liczącej 10,5 mln mieszkańców Republice Czeskiej pozwolenie na broń miało w ubiegłym roku 292 tys. ludzi, w tym 62 tys. w związku z wykonywaną pracą.

nym" - podkreślono w komunikacie KE. Komisja jest zaniepokojona, że szybka ścieżka postępowań karnych wobec osób nielegalnie przekraczających granice nie daje im możliwości do skorzystania z prawa do tłumaczenia. Przewiduje to prawo unijne, dzięki czemu każdy podejrzany lub oskarżony, który nie rozumie miejscowego języka, otrzymuje pisemne tłumaczenie wszystkich istotnych dokumentów w postępowaniu. Inną kwestią, na którą zwróciła uwagę KE, jest brak możliwości odwołania się w procedurze azylowej do nowych faktów i okoliczności mogących mieć wpływ na przyznanie azylu. Nowe węgierskie prawo nie przewiduje bowiem automatycznego zawieszenia decyzji dotyczących osób starających się o azyl, dzięki czemu nawet jeśli przysługuje im jeszcze czas na odwołanie, są one zmuszane do opuszczenia kraju. Tymczasem unijne prawo, które określa dokładnie, jak mają wyglądać procedury azylowe w każdym państwie członkowskim UE, przewiduje możliwość odwołania. Władze węgierskie mają teraz dwa miesiące na udzielenie Komisji odpowiedzi i usunięcie uchybień. Jeśli tego nie zrobią, sprawa może trafić do Trybunału Sprawiedliwości UE.


Gazeta 50, 11 - 17 grudnia 2015

www.gazetagazeta.com

strona 15

AKTUALNOŚCI

Świat z nadzieją obserwuje walkę Ukrainy z agresją Rosji

Minął tydzień na Ukrainie...

Szef związku górników potwierdza blokadę granicy z Polską Szef Niezależnego Związku Zawodowego Górników Ukrainy Mychajło Wołynec potwierdził PAP, że w piątek pracownicy kopalń w obwodzie wołyńskim zablokują trasę do przejścia granicznego z Polską w miejscowości Jagodzin, która prowadzi do Dorohuska po stronie polskiej. "Górnicy zmierzają wyjść na trasę w Jagodzinie o godzinie 11 i blokować ją do godziny 15. Jeśli władze w Kijowie nie usłyszą ich postulatów, blokady będą powtarzane codziennie, aż do spełnienia żądań" - powiedział Wołynec PAP w czwartek. Przyczyną niezadowolenia górników z państwowych kopalń węgla na graniczącym z Polską Wołyniu są zaległe płace, których nie otrzymują od 2,5 miesiąca oraz planowane zmiany w kodeksie pracy, pogarszające warunki zatrudnienia w górnictwie. Dorohusk-Jagodzin to jedno z największych przejść na granicy między Polską a Ukrainą. Przewodniczący związku wyjaśnił, że górnicy z Wołynia i innych regionów Ukrainy przez długi czas starali się rozwiązać swoje problemy poprzez negocjacje z ministrem energetyki i przemysłu węglowego Wołodymyrem Demczyszynem, ale nie przyniosły one skutku. "Minister cały czas nas okłamywał, a w międzyczasie przygotowywał kopalnie do likwidacji. Jednym z postulatów jest dymisja Demczyszyna" - poinformował Wołyniec. Przekazał jednocześnie, że w

czwartek w szeregu kopalń na terytorium całego kraju przeprowadzono strajki ostrzegawcze. W Żółtych Wodach w obwodzie dniepropietrowskim górnicy zablokowali na jakiś czas trasę do stolicy Ukrainy, Kijowa. Wołyniec wyjaśnił, że obecnie ukraińscy górnicy zarabiają równowartość 250-300 dolarów miesięcznie. Przypomniał, że wcześniej, za rządów obalonego i zbiegłego do Rosji b. prezydenta Wiktora Janukowycza, średnia płaca w górnictwie stanowiła 1-1,5 tys. dolarów. Latem ukraińskie władze zamknęły trzy z najbardziej nierentownych państwowych kopalń, w tym jedną należącą do wołyńskiego przedsiębiorstwa "Wołyńwuhilla". Wcześniej minister Demczyszyn oświadczył, że spośród 35 kopalń znajdujących się na terenach kontrolowanych przez władze w Kijowie aż 11 nie ma żadnych perspektyw rozwoju. Resortowi Demczyszyna podlega ogółem 90 kopalń, lecz większość z nich leży na wschodzie kraju, na obszarach opanowanych przez prorosyjskich separatystów w donieckim zagłębiu węglowym, Donbasie. W 2014 r. na dotacje dla przedsiębiorstw wydobywających węgiel rząd wydzielił równowartość 887 mln dolarów. Przewidywano, że w roku bieżącym suma ta zmniejszy się o 70 proc.

Wystąpienie wiceprezydenta USA Joe Bidena w ukraińskim parlamencie w Kijowie 7 grudnia br. Sergey Dolzhenko PAP/EPA

jeden z nich zmarł. Strzelający został zabity w mieszkaniu, z którego wcześniej udało się wyprowadzić jego właścicieli i siedmioletnie dziecko. Hitlanska przekazała, że podczas akcji zatrzymano dwóch obywateli Rosji i trzech Ukraińców. W mieszkaniu znaleziono arsenał broni. Było tam siedem ładunków wybuchowych, 4 kg trotylu, karabiny maszynowe, ponad 40 granatów, około 2 tys. sztuk amunicji i komponenty potrzebne do skonstruowania bomby. W połowie listopada władze Ukrainy postawiły służby bezpieczeństwa w stan najwyższej gotowości w związku z sygnałami o zamachach przygotowywanych przez "siły antyukraińskie". Minister spraw wewnętrznych Arsen Awakow ostrzegał wówczas, że do ataków terrorystycznych może dojść w Kijowie, Charkowie, Dniepropietrowsku, Lwowie i innych miastach. Szef MSW wyjaśniał, że zagrożenie jest związane z "akty-wizacją sił okupacyjnych" na wschodniej Ukrainie, gdzie od wiosny 2014 roku trwają z różnym nasileniem walki między oddziałami rządowymi a popieranymi przez Moskwę separatystami. Według najnowszego raportu Urzędu Wysokiego Komisarza Narodów Zjednoczonych ds. Praw Człowieka (UNHCHR) od kwietnia ubiegłego roku w konflikcie na wschodzie Ukrainy zginęło ponad 9 tysięcy osób, a ponad 20 tysięcy zostało rannych.

(na zajęte przez nich obszary) organizacji międzynarodowych, takich jak Lekarze Bez Granic. Nie takiej przyszłości pragną Ukraińcy dla swoich dzieci" mówił. W swoim przemówieniu Biden powtarzał, że Ukraina stoi dziś przed historyczną szansą przemian, które pozwolą jej przekształcić się w silne i demokratyczne państwo. "Zrobiliście już bardzo wiele ważnych rzeczy i wiecie, co należy zrobić, by zakończyć tę drogę, bo nie wszystko zostało jeszcze zrealizowane. Ja nigdy nie mówię ludziom z innych krajów, co mają robić, ale nie znajdziecie w świecie ani jednego demokratycznego państwa, które rozwija się, mając tak rozrośniętą korupcję" powiedział. Amerykański wiceprezydent wskazał także, że budżet Ukrainy na przyszły rok powinien być opracowany zgodnie ze zobowiązaniami Kijowa wobec Międzynarodowego Funduszu Walutowego. Zaznaczył, że jest to ważne, by Ukraina nie straciła poparcia międzynarodowego. "Sami powinniście zarządzać swoim losem, sami powinniście walczyć o swoje miejsce na ziemi, by budować własną tożsamość i być dumnym narodem. Jest to wasz czas i proszę, byście nie stracili tej szansy. Budujcie swą przyszłość dla narodu Ukrainy" - powiedział. Joe Biden zakończył we wtorek dwudniową wizytę na Ukrainie. W poniedziałek spotkał się z przedstawicielami organizacji pozarządowych oraz rozmawiał z prezydentem Petrem Poroszenką i premierem Arsenijem Jaceniukiem. Po rozmowach z ukraińskimi politykami Biden mówił, że USA widzą w ich kraju oznaki wzrostu gospodarczego, lecz oczekują od jej władz bardziej zdecydowanych kroków w walce z korupcją. Poinformował także, że Waszyngton zdecydował o przydzieleniu Kijowowi nowej pomocy o wartości 190 mln dolarów. Pieniądze te mają być przeznaczone między innymi na walkę z korupcją w organach spraw wewnętrznych i reformowanie systemu finansowego. Biden oznajmił, że ogólna pomoc USA dla Ukrainy od czasu zmiany władz w 2014 roku wyniesie 760 mln dolarów. Wiceprezydent nie wykluczył także, że USA wydzielą dodatkowych 300 mln dolarów na poprawę bezpieczeństwa Ukrainy.

Z Kijowa Jarosław Junko (PAP)

Z Kijowa Jarosław Junko (PAP)

powrócić do domu, zaś Ukraina powinna odzyskać kontrolę nad kontrolowanymi przez separatystów odcinkami swojej granicy z Rosją. Podkreślił, że w obwodzie donieckim i ługańskim należy przeprowadzić wybory samorządowe, które powinny odbyć się w świetle ukraińskiego prawa i pod nadzorem organizacji międzynarodowych, w tym OBWE. "Ukraina także ma swoje zobowiązania, które przewidują ogłoszenie amnestii dla ludzi (w Donbasie), którzy nie popełnili ciężkich przestępstw oraz przeprowadzenie decentralizacji Donbasu" - podkreślił. "Chcę zwrócić się bezpośrednio do mieszkańców Donbasu: alternatywą dla tego procesu jest dalsze życie pod kontrolą separatystów i przestępców, którzy odmawiają przyjmowania pomocy humanitarnej i nie dopuszczają

Zlikwidowano grupę dywersyjną składającą się m.in. z Rosjan

Jeden funkcjonariusz ukraińskich służb specjalnych zginął, a kolejny został ranny w trakcie przeprowadzonej w Kijowie akcji przeciwko grupie dywersyjno-wywiadowczej, która składała się z obywateli Rosji i Ukrainy - podała Służba Bezpieczeństwa Ukrainy (SBU). Do operacji doszło w środę późnym wieczorem na osiedlu mieszkaniowym w Kijowie - poinformowała na Facebooku rzeczniczka SBU Ołena HitlanZ Kijowa ska. Podczas próby zatrzymania Jarosław Junko (PAP) jeden z członków grupy otworzył ogień z broni maszynowej, raniąc dwóch funkcjonariuszy oddziału specjalnego SBU "Alfa". W mier Dmitrij Miedwiediew. Pod- wyniku odniesionych obrażeń czas spotkania z ministrami, na którym szef resortu finansów Restrukturyzacja ma zmniejszyć Anton Siłuanow przedstawił dług Ukrainy do 15,5 mld USD. obecną sytuację dotyczącą tego Ustalono, że z należności główdługu, Putin polecił skierowanie nej odpisane zostanie 20 proc., sporu na drogę sądową. czyli około 3,6 mld dolarów, a "Dobrze, w takim razie poda- zapadalność reszty zadłużenia wajcie do sądu" - powiedział Pu- zostanie przełożona na 2019 rok. tin, cytowany przez rosyjskie Jednak Rosja, która pod koportale informacyjne. niec 2013 roku wykupiła obligaMiedwiediew mówił z kolei w cje o wartości 3 mld dolarów, nie wywiadzie telewizyjnym, że Ro- wzięła udziału w rozmowach na sja nie pogodzi się z nieuregulo- temat restrukturyzacji, ponieważ waniem długu. Wyraził również nie zgadza się ze stanowiskiem pogląd, że Ukraina nie zwróci Kijowa, że należność za te obliRosji tej kwoty, bo - jak powie- gacje powinna być traktowana dział - "to są kanciarze". jak komercyjne papiery dłużne Spór toczy się wokół ukraiń- skarbu państwa. Rosjanie arguskich obligacji o wartości 3 mld mentują, że wierzycielem w tym USD, których termin zapadalno- wypadku nie była struktura kości przypada 20 grudnia. mercyjna, lecz chodziło o poUkraina zawarła w sierpniu życzkę udzieloną państwu przez porozumienie z grupą najwięk- państwo. szych wierzycieli w sprawie reZ Kijowa Jarosław Junko (PAP) strukturyzacji swego zadłużenia.

Ukraina gotowa do sądzenia się z Rosją Ukraina proponuje Rosji restrukturyzację swojego zadłużenia na ogólnych zasadach, a jeśli Moskwa nie zgodzi się na to i skieruje sprawę do sądów, władze w Kijowie będą gotowe do walki - oświadczył w środę wieczorem szef ukraińskiego rządu Arsenij Jaceniuk. "Jeśli Rosja wystosuje pozew sądowy pod adresem Ukrainy, będziemy do tego przygotowani. Jesteśmy w pełnej gotowości bojowej" - powiedział premier. Jaceniuk przypomniał, że wszyscy międzynarodowi kredytodawcy Ukrainy zgodzili się na restrukturyzację zadłużenia. "Po raz kolejny podkreślam: Rosja nie może otrzymać innych warunków restrukturyzacji niż te, które uzyskali inni" - dodał Jaceniuk. Wcześniej w środę procesami w sprawie ukraińskiego zadłużenia groził i prezydent Rosji Władimir Putin, i jej pre-

Cały świat obserwuje dziś Ukrainę z nadzieją, że jej sukces w walce z agresją Rosji będzie miał wpływ na losy innych narodów - oświadczył we wtorek w Kijowie wiceprezydent Stanów Zjednoczonych Joe Biden. "Byłem prawie w każdym punkcie tego świata, przejechałem miliony kilometrów i mogę powiedzieć, że cały świat was obserwuje. Świat ma nadzieję, że wasz sukces w walce z pozbawioną litości agresją Rosji, będzie miał wpływ i na jego losy. Obserwowana jest także wasza walka z rakiem korupcji. Stany Zjednoczone i naród amerykański popierają tę walkę" - powiedział w przemówieniu wygłoszonym w Radzie Najwyższej. Biden podkreślił w ukraińskim parlamencie, że USA nigdy nie zgodzą się na zmianę granic za pomocą siły i zaznaczył, że Rosja, która zaanektowała należący do Ukrainy Krym, dopuściła się pogwałcenia zasady nienaruszalności granic. "Stany Zjednoczone nigdy nie uznają okupacji Krymu" - zapewnił. Wiceprezydent powiedział, że USA uważają za niedopuszczalne, że Rosja stara się odwlec w czasie implementację zapisów mińskich porozumień, których celem jest uregulowanie konfliktu ze wspieranymi przez Moskwę separatystami w Donbasie na wschodzie Ukrainy. Oświadczył, że rosyjscy żołnierze powinni opuścić Donbas i


strona 16

Gazeta 50, 11 - 17 grudnia 2015

www.gazetagazeta.com

HISTORIA

Rocznice, o których warto wiedzieć i pamiętać

34 rocznica wprowadzenia stanu wojennego Już w czasie fali strajków sierpnia 1980, władze komunistyczne rozważały możliwość wprowadzenia stanu wojennego w celu powstrzymania niepokojów społecznych i zgaszenia rodzącego się ruchu demokratycznego. Przyczyny, dla których władze nie zdecydowały się wówczas na podjęcie tego rodzaju działań, nie zostały do końca wyjaśnione. Jest możliwe, że Biuro Polityczne KC PZPR postanowiło, że wobec mobilizacji społeczeństwa i groźby strajku generalnego wprowadzenie w tamtym momencie stanu wojennego może doprowadzić do eskalacji napięcia i otwartej konfrontacji ze społeczeństwem, co mogło spowodować niekontrolowany rozwój wypadków. Jednocześnie Biuro Polityczne KC KPZR, nie informując o niczym polskich towarzyszy, wydało 28 sierpnia 1980 rozporządzenie o mobilizacji czterech dywizji sowieckich stacjonujących w zachodnich okręgach wojskowych ZSRS z perspektywą ich wejścia na terytorium PRL na początku września 1980 roku, jeśli ogólnokrajowe strajki trwałyby nadal. W razie napotkania większego oporu zamierzano wysłać do Polski dodatkowe wojska. Władze PRL ostatecznie poszły na kompromis zawierając porozumienia sierpniowe, co w konsekwencji doprowadziło do powstania NSZZ "Solidarność". Strona rządowa potraktowała te ustępstwa jako zło konieczne i manewr taktyczny, gdyż jeszcze w końcu sierpnia rozpoczęto przygotowania do przeprowadzenia wariantu siłowego. Komitet Obrony Kraju i Sztab Generalny Wojska Polskiego rozpoczęły prace studyjne nad wprowadzeniem stanu wojennego w Polsce. 10 listopada 1980 zarejestrowano NSZZ "Solidarność", a już 12 listopada 1980 gen. Wojciech Jaruzelski ujawnił na posiedzeniu Komitetu Obrony Kraju, że przygotowany został zestaw niezbędnych aktów prawnych dotyczących stanu wojennego. W listopadzie Ministerstwo Spraw Wewnętrznych opracowywało plany internowania 12,9 tysięcy wytypowanych działaczy opozycji, przygotowało ośrodki internowania i miejsca w więzieniach. Zaplanowano też blokady komunikacji i telekomunikacji. 1 grudnia 1980 władze ZSRS przekazały gen. Tadeuszowi Hupałowskiemu i płk. Franciszkowi Puchale plany wkroczenia wojsk sowieckich do Polski w ramach ćwiczeń "Sojuz 80". Gotowość operacyjną do przekroczenia granicy wyznaczono na 8 grudnia 1980. Według meldunku płk. Kuklińskiego dla CIA z początku grudnia do Polski miało wtedy wkroczyć 18 dywizji wojsk Układu Warszawskiego (15 sowieckich, dwie czechosłowackie i jedna enerdowska), które po chwilowym pozorowaniu manewrów z ostrą amunicją miały ulec prze-

Obwieszczenie Rady Państwa o wprowadzeniu stanu wojennego

grupowaniu i otoczyć większe polskie miasta i ośrodki przemysłowe. Polskie wojska miały początkowo pozostać w koszarach, ale potem cztery dywizje LWP włączyłyby się do operacji. 5 grudnia 1980 na szczycie państw Układu Warszawskiego w Moskwie gen. Jaruzelski przedstawił koncepcję samodzielnego zlikwidowania "Solidarności" i opozycji, gdy tylko wystąpią pierwsze oznaki wyczerpania społeczeństwa. Natomiast Stanisław Kania ostrzegł Breżniewa, że interwencja spotka się "z gwałtowną reakcją społeczną, wręcz z powstaniem narodowym". Zbigniew Brzeziński, doradca do spraw bezpieczeństwa prezydenta USA Jimmy’ego Cartera ostrzegł Rosjan, że ich zbrojna interwencja w Polsce spotka się z ostrą ripostą Stanów Zjednoczonych. Według amerykańskiego historyka i publicysty Paula Kengora, autora książki "The Crusader: Ronald Reagan and the Fall of Communism" z 2006, ówczesny prezydent USA Ronald Reagan rozważał wysłanie do Polski amerykańskich wojsk w razie najazdu Sowietów, w celu powstrzymania inwazji. Nie potwierdza tego jednak Zbigniew Brzeziński ani sowietolog prof. Richard Pipes z Uniwersytetu Harvarda, Paul Kengor podaje ponadto, iż pomysł interwencji ostatecznie zarzucono ponieważ doradcy wyjaśnili Reaganowi, że w Europie armia amerykańska jest słabsza od sowieckiej. W lutym 1981 przeprowadzono "grę sztabową" MON i MSW, której celem było przećwiczenie różnych wariantów rozwoju sytuacji. Ustalono wówczas, iż stan wojenny powinien być poprzedzony odpowiednim przygotowaniem propagandowym, a sama decyzja powinna być powzięta na podstawie pretekstu, który

pl.wikipedia.org

uzasadniłby opinii publicznej i międzynarodowej celowość jego wprowadzenia. Stwierdzono również konieczność ogłoszenia stanu wojennego przed oczekiwaną mobilizacją NSZZ "Solidarność" (przed rozpoczęciem strajku powszechnego), oraz wprowadzenie go od razu na terytorium całego kraju (z soboty na niedzielę, aby utrudnić reakcję opozycji związkowej). Przeglądano także akty prawne, rozporządzenia wewnętrzne oraz testowano harmonogram zaplanowanych działań. W marcu zakończono zasadniczy etap prac koncepcyjnych całej operacji. Już w końcu marca sytuacja bardzo się zaogniła po incydencie w Bydgoszczy, podczas którego pobito związkowców. "Solidarność" ogłosiła pogotowie strajkowe i zapowiedziała rozpoczęcie strajku generalnego od 31 marca 1981, jeśli władze nie ukarzą sprawców tego zajścia. W tym samym czasie na terytorium Polski odbywały się ćwiczenia Układu Warszawskiego "Sojuz-81", co stwarzało groźbę włączenia się wojsk Układu Warszawskiego w tłumienie ewentualnego strajku generalnego. Częściowo odtajniony raport wywiadu USA z 3 kwietnia 1981 podaje, że przywódcy ZSRS przychylali się wtedy do interwencji w Polsce, ponieważ uznali, że polscy komuniści stracili już możliwość utrzymania władzy. W tym celu na przełomie marca i kwietnia poczyniono wiele przygotowań do wkroczenia i utrzymywano w tym celu od 12 do 20 dywizji radzieckich w gotowości bojowej. 27 marca "Solidarność" przeprowadziła strajk ostrzegawczy. W tym samym dniu do Warszawy przybył sowiecki marszałek Wiktor Kulikow, który wyraził niezadowolenie ze stanu przygotowań do wprowadzenia stanu wojen-

nego. 30 marca doszło do rozmów pomiędzy Lechem Wałęsą i Mieczysławem Rakowskim, które doprowadziły do kompromisu. Andrzej Gwiazda wystąpił w telewizji z komunikatem o odwołaniu strajku generalnego. Kryzys został przejściowo opanowany, władze i "Solidarność" osiągnęły kompromis i do wybuchu ogólnopolskiego strajku nie doszło. W lipcu 1981 roku okazało się, że bez powiadomienia polskiej strony Rosjanie przerzucili do swojego składu w Bornem Sulinowie (Północna Grupa Wojsk Armii Sowieckiej) ponad 600 czołgów zwiększając tam ich liczbę do 900 wozów jako, że wcześniej w bazie stacjonowało ich już ponad 300. Miesiąc później marszałek Wiktor Kulikow zażądał od polskiego dowództwa zgody na wprowadzenie do LWP doradców sowieckich od szczebla Sztabu Generalnego do szczebla dowództw dywizji włącznie, jednak mu odmówiono. W ostatniej dekadzie sierpnia płk Tadeusz Kwiatkowski, dyrektor Biura Śledczego MSW pojechał do Moskwy na rozmowy z KGB. Celem ich było uzgodnienie druku obwieszczeń o wprowadzeniu stanu wojennego oraz ustalenie zasad ich transportu. Zamówiono 25 tysięcy egzemplarzy, paczkowanych po 500 sztuk, o łącznej wadze 6 ton. Druk miał zostać ukończony 4 września, a obwieszczenia zapakowane na pokład rządowego Iła-18, przewiezione do Warszawy i ukryte w gmachu MSW. W końcu sierpnia 1981 w Moskwie, w związku z planami wprowadzenia stanu wojennego, wydrukowano odpowiednie obwieszczenie Rady Państwa, bez zamieszczonego nazwiska jej przewodniczącego i daty. Od tej pory do uruchomienia całego procesu potrzebna była jedynie decyzja polityczna. Na początku września 1981 roku nad granicami Polski odbyły się największe powojenne ćwiczenia Armii Sowieckiej o kryptonimie "Zapad-81", które według wspomnień ich uczestników wyglądały na próbę generalną przed sowiecką inwazją na Polskę. Także we wrześniu 1981 na kolejnym posiedzeniu KOK, jego uczestnicy uznali, iż MSW i wojsko ukończyły niezbędne przygotowania. Postanowiono odczekać na odpowiedni moment, w którym pogłębi się zmęczenie społeczeństwa i narastanie niepokoju o przyszłość oraz pojawi się niezbędny pretekst, który pozwoli obarczyć odpowiedzialnością za wprowadzenie stanu wojennego NSZZ "Solidarność". O pracach tych nie informowano członków rządu, Sejmu i Rady Państwa. Nie informowano o tym nawet członków Biura Politycznego i Sekretariatu KC PZPR. 13 grudnia (w nocy z soboty na niedzielę) o północy oddziały ZOMO rozpoczęły ogólnokrajową akcję aresztowań działaczy opozycyjnych. W dniu wprowadzenia stanu wojennego w działaniach na terytorium kraju wzięło udział ok. 70 tys. żołnierzy Wojska Polskiego, 30 tys. funkcjonariuszy MSW oraz bezpośrednio na ulicach miast 1750 czołgów i 1400 pojazdów opan-

cerzonych, 500 wozów bojowych piechoty, 9000 samochodów oraz kilka eskadr helikopterów i samoloty transportowe. 25% wszystkich sił skoncentrowano w Warszawie i okolicach. 10 tysięcy funkcjonariuszy wzięło udział w Akcji "Jodła", której celem było zatrzymanie i umieszczenie w uprzednio przygotowanych aresztach i więzieniach wytypowanych osób, uznanych za groźne dla bezpieczeństwa państwa. Kilkadziesiąt minut przed północą (ok. 22.30) rozpoczęła się Akcja "Azalia", mająca na celu opanowanie i wyłączenie obiektów teletransmisyjnych i central telefonicznych. Do 451 obiektów w całym kraju wkroczyły uzbrojone oddziały, sformowane z 700 funkcjonariuszy SB i MO, 3000 żołnierzy Wojsk Ochrony Pogranicza oraz innych jednostek wojskowych MSW, a także 1200 żołnierzy oddelegowanych przez wojsko. Zaraz po północy zamilkły cywilne telefony, w tym także w ambasadach i konsulatach. W tym samym czasie 350 funkcjonariuszy milicji i SB, 550 żołnierzy MSW oraz około 3000 żołnierzy obsadziło wszystkie obiekty radia i telewizji. Już 14 grudnia rezerwiści powołani do jednostek milicji otrzymali broń, z zastrzeżeniem, że wydawanie amunicji należeć będzie do decyzji komendantów wojewódzkich MO. Broń wydawano zmobilizowanym członkom ORMO, a także emerytom oraz rencistom SB i MO, zorganizowanym w grupach samoobrony. O wprowadzeniu stanu wojennego poinformowało Polskie Radio i Telewizja Polska o godzinie 6 rano nadając przemówienie generała Jaruzelskiego. MON powołało dziesiątki tysięcy rezerwistów, a MSW wydało rozporządzenie o nakazie zdeponowania broni i amunicji. Zmilitaryzowano wiele instytucji (skierowano do nich 8000 komisarzy wojskowych, w tym 400 do resortów i instytucji centralnych), część strategicznych sektorów gospodarki, takich jak komunikacja, telekomunikacja, energetyka, górnictwo i porty morskie oraz 129 najważniejszych fabryk. Zakazano strajków, zgromadzeń, działalności związkowej i społecznej. Sądy zaczęły działać w trybie doraźnym. Wyłączono komunikację telefoniczną, wprowadzono cenzurę korespondencji. Po późniejszym przywróceniu łączności, kontroli i cenzurze podlegały również rozmowy telefoniczne (w słuchawkach telefonicznych informował o tym powtarzający się automatyczny komunikat: rozmowa kontrolowana, rozmowa kontrolowana...). Ograniczono możliwość przemieszczania się wprowadzając godzinę milicyjną (w początkowym okresie od 19.00, następnie od 22.00 do 6.00), jednocześnie zakazano zmiany miejsca pobytu bez uprzedniego zawiadomienia władz administracyjnych. Wstrzymano wydawanie prasy (poza dwiema gazetami rządowymi - "Trybuna Ludu" i "Żołnierz Wolności", oraz 17 "terenowymi organami komitetów wojewódzkich PZPR"). kontynuacja na stronie 21


www.gazetagazeta.com

Gazeta 50, 11 - 17 grudnia 2015

Nalewka Babuni

strona 17


strona 18

Gazeta 50, 11 - 17 grudnia 2015

www.gazetagazeta.com

POLSKIE KONTROWERSJE

Trybunał Konstytucyjny - o co tu chodzi? Od pewnego czasu w Polsce wrze na temat Trybunału Konstytucyjnego, wyboru przez Sejm sędziów, ich zaprzysięgania przez prezydenta itp. Słychać głosy o pogwałceniu zasad demokracji, o naruszeniu Konstytucji RP. Na prośbę Czytelników postaramy się wyjaśnić na czym dokładnie polega spór. W tym celu zamieszczamy najlepsze w naszym przekonaniu z dostępnych podsumowanie kwestii, którego autorowi dziękujemy za zgodę na publikację.

Diagnoza obecnej sytuacji po zmianie władzy Obecnie wiele osób nie jest w stanie prawidłowo odróżnić istotnych nadużyć władzy od tych mających mniejszą wagę. Dlatego chciałbym przybliżyć fakty mające kluczowe znaczenie dla dokonania merytorycznej oceny. Czy TK jest upolityczniony? Tak - Trybunał Konstytucyjny jest upolityczniony w tym sensie, że sędziowie mogą mieć przecież własny światopogląd i polityczne sympatie, jednak o zgodności z konstytucją powinni rozstrzygać przede wszystkim w oparciu o przepisy - obiektywnie. Trybunał Konstytucyjny jest istotnym elementem naszego ustroju, a przy wyborze sędziów obowiązują określone reguły. Są one identyczne dla wszystkich partii. Obecnie w Trybunale Konstytucyjnym większość sędziów została poparta przez PO, ale nie powinno to dziwić, gdyż to PO, z woli narodu rządziło przez ostatnie 8 lat. Jeżeli PiS rządziłby równie długo to z jego wyboru mogłaby być większość sędziów w TK. Ponadto do 6 listopada 2015 r. wśród 15 sędziów Trybunału: - 4 było wybranych z poparciem PiS, bez PO - 6 z poparciem PO, bez PiS - 5 z poparciem zarówno PO jak i PiS ("http://goo.gl/NeYkzI"http:/ /goo.gl/NeYkzI) Sędziowie TK są wybierani na 9-letnie kadencje (kadencja Sejmu trwa 4 lata, Prezydenta 5 lat), mogą być wybrani tylko raz i nie mogą być odwołani przez Sejm w żadnym wypadku. Są oni wybierani przez 3 kolejne kadencje Sejmu, zatem żaden Sejm nie wybiera wszystkich sędziów. Te zasady zapewniają pewną niezależność sędziów TK od obecnie rządzącego Sejmu - to jest element służący odpolitycznieniu. W opinii wielu osób, PiS razem z Andrzejem Dudą obecnie chcą złamać nasz ustrój i wymusić zmianę składu TK lub jego paraliż niezależnie od obowiązujących procedur i dlatego są tak krytykowani. Jeżeli by się to PiS udało, mogłoby to oznaczać koniec liberalnej demokracji w Polsce, gdyż tak jak wyjaśniam poniżej Parlament może wprowadzić w życie dowolne ustawy jeśli Prezydent je podpisze i nie ma realnej kontroli Trybunału Konstytucyjnego. Brak takiej kontroli umożliwiłby wprowadzenie demokracji pozornej oraz dyktatury. Nawet jeśli ktoś godzi się na to, żeby PiS miało władzę absolutną, to jednak nigdy nie wiadomo kto obejmie władzę po obecnych liderach partii, a liberalną demokrację byłoby niezmiernie ciężko przywrócić. W szczególności, powinien budzić obawy fakt, że PiS uzasadniając zmiany tym że w ich

uczyniono, jednak po wyznaczeniu terminu rozprawy przez Trybunał Konstytucyjny obóz PiS wycofał wniosek o zbadanie konstytucyjności. Dlaczego? Być może chodziło o to, że dzięki takiemu zabiegowi PiS zyskało na czasie, a sprawa pozostawała nieosądzona i PiS mogło głosić różnorakie hasła populistyczne zgodne z interesem partii, niezależnie od stanu faktycznego (np. że wybór wszystkich 5 sędziów był niezgodny z konstytucją). Mogło też chodzić o to, że PiS faktycznie zmieniło taktykę - pojawiały się głosy, iż miało to związek z chęcią uchwalenia nowelizacji do ustawy o TK. Po wycofaniu wniosku złożonego przez obóz PiS, PO mogło uznać, że warto aby sami zaskarżyli swoją własną ustawę do Trybunału Konstytucyjnego z obaSędziowie TK, od lewej: Mirosław Granat, sprawozdawca Piotr Tuleja, przewodniczący Andrzej Wróbel, Małgorzata Pyziak-Szafnicka, Sławomira Wronkowska-Jaśkiewicz, podczas rozprawy w Trybunale Konstytucyjnym w Warszawie, 9 bm. Trybunał zbada dziś noweli- wy, że niejasna sytuacja prawna zację ustawy o TK autorstwa PiS z 19 listopada br. Została ona zaskarżona przez posłów PO, Rzecznika Praw Obywatelskich, Krajową da PiS pretekst do destabilizacji Radę Sądownictwa i I prezesa Sądu Najwyższego. Paweł Supernak PAP TK. Gdyby obóz PiS nie wycofał mniemaniu TK jest upolitycznio- ściowy Art. 137 tej ustawy jest wet zgodnie ze wszelkimi proceny, może go faktycznie uzależnić zgodny z konstytucją w zakresie, durami zdarza się często i nie jest własnego wniosku sprawa byłaod swojej partii. w jakim pozwala na wybór 3 sę- sytuacją nadzwyczajną. Przyjmo- by wyjaśniona wcześniej. Jak widać w powyższym pod- dziów, ale jest niezgodny z kon- wane ustawy wiążą się nierzadsumowaniu poparcia, kandyda- stytucją w zakresie, w jakim po- ko z tysiącami zmian w przepi- Co mógł zrobić ci na sędziów TK nie byli dotych- zwala na wybór dodatkowych 2 sach i nie wszystkie okoliczności Prezydent Duda? jest łatwo z góry przewidzieć. Prezydent Andrzej Duda, skoczas mocno upartyjnieni, o czym sędziów. świadczy choćby fakt że 5 sęCzy zatem koalicja PO+PSL Czasami też nadmierne upoli- ro miał wątpliwości do ustawy o dziów miało poparcie zarówno mogła zgodnie z procedurami tycznienie uniemożliwia przyję- Trybunale Konstytucyjnym przyPO jak i PiS oraz był zapewnio- przyjąć taką ustawę? Jak najbar- cie optymalnych rozwiązań (np. jętej przez PO mógł ją zaskarżyć ny pluralizm w TK. Komentato- dziej. Czy koalicja PO+PSL za- w przypadku konieczności osią- do TK. Ponieważ tego nie zrobił, rzy podnoszą zarzuty, iż zacho- bezpieczała swoje interesy, w gnięcia kompromisów w ramach w opinii uznanych prawników nie budzi żadnych wątpliwości, dzą wątpliwości co do nieskazi- tym swoją wizję państwa chcąc rządzącej koalicji). Dla obnażenia faktu, że ran- że nieprzyjmowanie przez niego telności charakteru i niewystar- obsadzić większą liczbę sędziów czającej apolityczności sędziów Trybunału Konstytucyjnego? ga takiej sytuacji nie jest tak duża ślubowania od wybranych sęwybranych przez PiS. Jednak Oczywiście tak, ale było to zgod- jak mogłoby się wydawać wystar- dziów przez poprzedni Sejm stakluczowe jest, iż uważają oni, że ne ze wszelkimi procedurami. czy zauważyć, że bardzo wiele nowi naruszenie konstytucji wzorem dla Jarosława Kaczyń- Większość parlamentarna może powszechnie obowiązujących (zgodnie z zasadą domniemania skiego jest Viktor Orbán - pre- uchwalić zupełnie dowolną us- ustaw było niezgodnych z kon- konstytucyjności). Należy zwrócić uwagę na pomier Węgier, który podporządko- tawę, nawet niezgodną z konsty- stytucją. Trybunał Konstytucyjny wał sobie Węgierski sąd konsty- tucją i po podpisaniu jej przez wydał ponad 800 orzeczeń w tego gląd, iż do czasu ogłoszenia wytucyjny co umożliwiło znaczną Prezydenta oraz ogłoszeniu w typu sprawach (stan za okres do roku TK w tej sprawie, Prezydent kontrolę mediów, i w konse- Dzienniku Ustaw wchodzi ona w końca pierwszego półrocza 2015 był zobowiązany przyjąć ślubowania od wszystkich 5 sędziów kwencji pojawiła się obawa, iż: życie w terminie w niej przewi- r). Pamiętajmy, że posłowie to nawet jeśli ustawa była niekon"Obsadzenie całej aktualnie spor- dzianym i podlega wykonaniu. nej "trójki" przez PiS oznacza, że Tak - ustawa niezgodna z często nie są najwybitniejsi spe- stytucyjna. Związany jest on z za 1,5 roku Trybunał zostanie w konstytucją może być powszech- cjaliści a nadmierne badanie i dwoma czynnikami: większości obsadzony przez oso- nie obowiązująca i wykonywana. blokowanie ustaw mogłoby do- • faktem niezaskarżenia ustaby ściśle politycznie związane z Dlaczego? Wynika to z przyjętej prowadzić do paraliżu władzy wy do TK przez Prezydenta PiS i TK zostanie praktycznie w naszym kraju zasady domnie- ustawodawczej. Dlatego przyję- • zasadą domniemania konsty"zdezaktywowany" na okres rzą- mania konstytucyjności. Mówi to zasadę domniemania konsty- tucyjności ustawy Po wyroku TK z 03.12.2015 r. dów PiS (w tej i ewentualnej ko- ona, że dopóki Trybunał Konsty- tucyjności. Parlament może skulejnej kadencji, aż do 2024 r.)." tucyjny nie orzeknie o niezgod- tecznie uchwalić dowolne usta- obowiązek niezwłocznego przy(goo.gl%2FNeYkzI&h=iAQG8in- ności z konstytucją jakiegoś prze- wy i o ile Prezydent je podpisze jęcia ślubowania dotyczy najiv&s-1"http://goo.gl/NeYkzI) prawdopodobniej już tylko 3 sępisu, to przyjmuje się, że jest on wchodzą w życie. Przy okazji warto zauważyć, z nią zgodny i wszelkie organy dziów, ale stwierdzenie to, tzn. że iż w Trybunale Stanu obóz PiS władzy zobowiązane są go prze- Jak mógł zareagować obóz PiS? obowiązek ten nie dotyczy nadal ma większość. Prawo i Sprawiedliwość mo- wszystkich 5 sędziów a tylko 3 strzegać (w tym Sejm, Senat, Pregło zaskarżyć ustawę do Trybu- nie jest oczywiste, gdyż wybór zydent, sądy powszechne). Jak nabroiła koalicja PO+PSL? nału Konstytucyjnego. Tak też wszystkich 5 sędziów został już Koalicja PO+PSL w czerwcu Domniemanie zgodności 2015 roku przyjęła ustawę o Tryustawy z konstytucją może bunale Konstytucyjnym. Ustawa ta przewidywała, że poprzedni być obalone jedynie wyroSejm wybierze 5 sędziów TK. kiem Trybunału KonstytuTrzech sędziów w miejsce tych, cyjnego, a związanie orgaktórym kadencja kończy się nów Państwa ustawą oboprzed grudniem 2015 roku, czyli wiązuje dopóty, dopóki przed rozpoczęciem kadencji nowego sejmu oraz awansem ustawie tej przysługuje moc dwóch sędziów w miejsce tych, obowiązująca. którym kadencja kończy się w grudniu 2015 roku, czyli już po Zatem dlaczego Sędziowie TK, od lewej: Mirosław Granat, sprawozdawca Piotr Tuleja, przewodniczący rozpoczęciu kadencji nowego nie protestowano w czerwcu? Wróbel wchodzą na salę rozpraw w Trybunale Konstytucyjnym w Warszawie, 9 sejmu. Sytuacja taka, że rządząca Andrzej bm. Trybunał zbada dziś nowelizację ustawy o TK autorstwa PiS z 19 listopada br. Została Trybunał Konstytucyjny o- partia/koalicja przyjmuje ustawę ona zaskarżona przez posłów PO, Rzecznika Praw Obywatelskich, Krajową Radę Sądowrzekł 3 grudnia 2015 r., że przej- niezgodną z konstytucją i to na- nictwa i I prezesa Sądu Najwyższego. Paweł Supernak PAP


Gazeta 50, 11 - 17 grudnia 2015

www.gazetagazeta.com

strona 19

POLSKIE KONTROWERSJE zakończony. Podsumowując, nieodbieranie ślubowania od wybranych sędziów to naruszenie konstytucji. Przykładowo, jeśli Prezydent Andrzej Duda w kolejnych latach w ogóle by nie przyjmował ślubowań od nowych sędziów Trybunału Konstytucyjnego to organ ten mógłby się wyludnić i przestać funkcjonować w związku z zakończeniem kadencji obecnych sędziów. Co zrobił obóz PiS+D? 1. Prezydent nie przyjął ślubowania od sędziów TK wybranych przez poprzedni Sejm i jednocześnie nie zaskarżył ustawy na podstawie której zostali wybrani. W opinii uznanych prawników, stanowi to naruszenie konstytucji. 2. W nocy dnia 19.11.2015 r. Sejm nowej kadencji (PiS) uchwalił nowelizację ustawy o TK przewidującą: wygaszenie kadencji obecnego Prezesa i Wiceprezesa TK, możliwość ponownego wyboru 5 sędziów oraz zmianę metody wyboru Prezesa TK. Fakt, że ustawa zmieniająca podstawy funkcjonowania tak ważnego trybunału została przyjęta w 3 dni i bez żadnej debaty publicznej, nie daje się pogodzić z zasadą demokratycznego państwa prawa. 3. W dniu 20.11.2015 r. Senat poparł nowelizację ustawy o TK a Prezydent Duda w tym samym dniu ją podpisał. Ustawa ta wchodzi w życie 5.12.2015 r. 4. Późną nocą dnia 25.11.2015 r. Sejm PiS przyjął uchwały o stwierdzeniu braku mocy prawnej wyboru 5 sędziów, które paradoksalnie są pozbawione mocy prawnej według prawników mogą być interpretowane jedynie jako "niewiążąca opinia Sejmu". Należy podkreślić, iż choć obóz PiS twierdzi odmiennie, to niezależne autorytety prawne jednogłośnie zwracają uwagę na bezpodstawność tych uchwał - wypowiedział się też o nich pośrednio TK. Tej samej nocy Sejm zmienił też swój regulamin. 5. Późnym wieczorem dnia 02.12.2015 r. Sejm PiS, pomimo postanowienia TK zakazującego tego, wybrał 5 nowych sędziów na podstawie własnego Regulaminu Sejmu i, z pośpiechu, przez przeoczenie najprawdopodobniej z istotnym naruszeniem uchwalonego przez siebie regulaminu, a w nocy 15 minut po północy Prezydent Duda przyjął od nich ślubowania dosłownie tuż przed planowanym rozstrzygnięciem TK, które zapadło 03.12.2015 r. dotyczące konstytucyjności ustawy o TK z czerwca 2015 r. Ponadto, o 8:00 rano, przed rozprawą TK zaplanowaną na godz. 9:00 w dniu 03.12.2015 r. nowo-zaprzysiężeni sędziowie zgłosili się, w asyście funkcjonariuszy Biura Ochrony Rządu, u Prezesa TK w siedzibie TK informując, iż chcieliby już w tej rozprawie brać udział 6 O godz. 20:00 dnia 03.12.2015 r., Prezydent wygłosił orędzie, w którym nie odniósł się wprost do wyroku TK z tego samego dnia, choć wszyscy tego oczekiwali. 7 Na 09.12.2015 r. planowane jest rozstrzygnięcie przez TK sprawy nowelizacji ustawy o TK opracowanej przez PiS. Została

Sędzia TK, przewodniczący Andrzej Wróbel podczas ogłaszania wyroku w Trybunale Konstytucyjnym w Warszawie, 9 bm. Trybunał badał dziś nowelizację ustawy o TK autorstwa PiS z 19 listopada br. Została ona zaskarżona przez posłów PO, Rzecznika Praw Obywatelskich, Krajową Radę Sądownictwa i I prezesa Sądu Najwyższego. Paweł Supernak PAP

ona zaskarżona jako niezgodna z konstytucją przez: a. Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego b. Rzecznik Praw Obywatelskich c. Krajowa Rada Sądownictwa d. Grupa posłów 8. Aktualizacja 08.12.2015: do TK dotarła informacja, iż Premier Szydło osobiście zakazała publikacji wyroku TK z 03.12.2015 r w Dzienniku Ustaw. Dla porównania, informacja o wyborze 5 sędziów przez Sejm PiS została opublikowana w dzienniku urzędowym w ciągu kilku godzin, aby jeszcze tego samego dnia Prezydent mógł dokonać zaprzysiężenia 3 z nich. Wyrok wchodzi w życie dopiero z dniem publikacji wyroku w Dzienniku Ustaw. 9. Aktualizacja 08.12.2015: Prokurator Generalny uznał w stanowisku dla TK, iż trzy przepisy nowelizacji ustawy o Trybunale Konstytucyjnym autorstwa PiS są niekonstytucyjne. 10. Aktualizacja 09.12.2015: Rano tuż przed zaplanowaną rozprawą TK, Prezydent przyjął ślubowanie od kolejnego sędziego wybranego przez PiS. Po południu, TK wydał wyrok, że nowelizacja ustawy o TK przyjęta przez Sejm PiS jest prawie w całości niezgodna z konstytucją, tzn.: a. nie można ponownie wybrać sędziów na podstawie nowelizacji na miejsce tych, którym kadencja upłynęła 6 listopada (3 sędziów) b. nie można ustalić terminu 30 dni na przyjęcie przez Prezydenta ślubowania - powinno się to odbyć niezwłocznie, c. nie można wygasić kadencji obecnego Prezesa i Wiceprezesa TK, gdyż byłoby to naruszenie zasady, iż prawo nie działa wstecz, można jednak wprowadzić kadencyjność tych stanowisk w przyszłości d. nie można przyjąć, że kadencja sędziego zaczyna się z chwilą przyjęcia ślubowania przez Prezydenta Wyrok z dnia 09.12.2015 r. wejdzie w życie dopiero z dniem jego publikacji w Dzienniku Ustaw (wyrok z dn. 03.12.2015 r. nadal jest nieopublikowany - stan na 09.12.2015 r.).

Czynniki, które mogły zaistnieć i się ewentualnie przyczynić do obrania powyższej taktyki przez obóz PiS to: 1. dostrzeganie nadużycia w wyborze przez poprzedni Sejm 5 sędziów 2. ryzyko, że Prezydent będzie zobowiązany zaprzysiąc wszystkich 5 sędziów wybranych przez poprzedni Sejm (a nie tylko 3) 3. chęć zrealizowania reform kontrowersyjnych w zakresie zgodności z konstytucją 4. chęć osłabienia prestiżu i roli Trybunału Konstytucyjnego oraz sądownictwa 5. zapewnienie nowego materiału propagandowego na przyszłość dla tej części elektoratu PiS, która jest podatna na nieuzasadnione teorie spiskowe 6. znaczny poziom zawiłości prawnej bieżących wydarzeń umożliwiający dużą dowolność w kształtowaniu poglądów obywateli niezdolnych do merytorycznej oceny Niestety obóz PiS jest w takiej niefortunnej sytuacji, że samodzielnie nie ma wymaganej większości co najmniej 2/3 głosów, aby zmienić konstytucję i musiałby się porozumieć z innymi partiami. TK mógłby również zablokować reformy niezgodne z obowiązującą konstytucją, więc wprowadzenie pewnych rozwiązań budzących kontrowersje co do zgodności z konstytucją może nie być możliwe. Ułaskawienie Kamińskiego Należy podkreślić, iż w aferze związanej z ułaskawieniem Kamińskiego nie chodzi o to, że Prezydent ułaskawił jakąś konkretną osobę. Prezydent ma prawo ułaskawić kogo chce. Chodzi o to, aby te ułaskawienia odbywały się zgodnie z procedurami i z poszanowaniem zasady trójpodziału władzy. W przypadku zastosowania prawa łaski przez Prezydenta warto podkreślić pięć okoliczności: 1. Nakazanie umorzenia postępowania Chodzi o to, że Prezydent w akcie łaski napisał, iż stosuje prawo łaski "poprzez przebaczenie i puszczenie w niepamięć oraz umorzenie postępowania". Według uznanych prawników, nie budzi żadnych wątpliwości, że Prezydent nie mógł nakazać "umorzenia postępowania", gdyż stanowi to jasne przekroczenie uprawnień i wpływanie na niezależną władzę sądowniczą. Sąd pierwszej instancji nakaz ten zignorował oraz przekazał akta do dalszego procedowania. W tej sprawie będzie mógł się teraz wypowiedzieć sąd drugiej instancji. Ponadto, umorzenie postępowania naruszałoby prawo do sądu osób pokrzywdzonych w tej sprawie. Podnosi się, iż prawo łaski nie może ingerować w postępowanie przed sądem, a jedynie zapobiegać wykonaniu kary. W opinii prawników, nie budzi żadnych wątpliwości, iż jest to naruszenie konstytucji przez Prezydenta Dudę. W przeciwieństwie do obywatela, do którego ma zastosowanie zasada, iż wolno mu wszystko co nie jest prawnie zabronione, to do organu Państwa, w tym Prezydenta, ma

KONSTYTUCJA RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Rozdział VIII SĄDY I TRYBUNAŁY TRYBUNAŁ KONSTYTUCYJNY Art. 188. Trybunał Konstytucyjny orzeka w sprawach: 1. zgodności ustaw i umów międzynarodowych z Konstytucją, 2. zgodności ustaw z ratyfikowanymi umowami międzynarodowymi, których ratyfikacja wymagała uprzedniej zgody wyrażonej w ustawie, 3. zgodności przepisów prawa, wydawanych przez centralne organy państwowe, z Konstytucją, ratyfikowanymi umowami międzynarodowymi i ustawami, 4. zgodności z Konstytucją celów lub działalności partii politycznych, 5. skargi konstytucyjnej, o której mowa w art. 79 ust. 1. Art. 189. Trybunał Konstytucyjny rozstrzyga spory kompetencyjne pomiędzy centralnymi konstytucyjnymi organami państwa. Art. 190. 1. Orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego mają moc powszechnie obowiązującą i są ostateczne. 2. Orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego w sprawach wymienionych w art. 188 podlegają niezwłocznemu ogłoszeniu w organie urzędowym, w którym akt normatywny był ogłoszony. Jeżeli akt nie był ogłoszony, orzeczenie ogłasza się w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski". 3. Orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego wchodzi w życie z dniem ogłoszenia, jednak Trybunał Konstytucyjny może określić inny termin utraty mocy obowiązującej aktu normatywnego. Termin ten nie może przekroczyć osiemnastu miesięcy, gdy chodzi o ustawę, a gdy chodzi o inny akt normatywny dwunastu miesięcy. W przypadku orzeczeń, które wiążą się z nakładami finansowymi nie przewidzianymi w ustawie budżetowej, Trybunał Konstytucyjny określa termin utraty mocy obowiązującej aktu normatywnego po zapoznaniu się z opinią Rady Ministrów. 4. Orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego o niezgodności z Konstytucją, umową międzynarodową lub z ustawą aktu normatywnego, na podstawie którego zostało wydane prawomocne orzeczenie sądowe, ostateczna decyzja administracyjna lub rozstrzygnięcie w innych sprawach, stanowi podstawę do wznowienia postępowania, uchylenia decyzji lub innego rozstrzygnięcia na zasadach i w trybie określonych w przepisach właściwych dla danego postępowania. 5. Orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego zapadają większością głosów. Pamiętajmy, że prawo łaszastosowanie zasada, iż wolno mu jedynie to co jest prawnie ki powinno służyć wszystkim wskazane (stąd możliwość prze- obywatelom, którzy z różnych względów zasługują na ułaskakroczenia uprawnień). Jest to najbardziej obciążają- wienie i są to pewnie często draca okoliczność spośród poda- matyczne sytuacje, a nie tylko nych w sprawie ułaskawienia. partyjnym interesom. 4. Krytykowanie sędziego z naPozostałe są poboczne. Pewnym intrygującym zbie- zwiska W pierwszej instancji Mariusz giem okoliczności jest fakt, iż Pan Mariusz Kamiński został oskar- Kamiński został jednogłośnie żony w sprawie również o prze- skazany (choć nieprawomocnie bo złożono apelację) przez skład kroczenie uprawnień. 2. Zastosowanie prawa łaski do 3 sędziów na bezwzględne więzienie i 10 lat zakazu pełnienia osoby nieskazanej Mariusz Kamiński nie został funkcji publicznych. Prezydent jeszcze prawomocnie skazany, Duda krytykował przewodnicząpostępowanie było w toku. Wo- cego składu z nazwiska, co jest bec tego, należało go traktować niedopuszczalne w kontekście jako osobę niewinną - zgodnie z trójpodziału władzy jak również zasadą domniemania niewinno- obniża zaufanie obywateli do sąści. W tym wypadku jest pewna downictwa i tym samym podburozbieżność oceny prawników - rza fundamenty naszego ustroju. jedni mówią, że można go było 5. Niezapoznanie się z aktami ułaskawić, a inni że nie można sprawy Istnieje uzasadnione podejgo było ułaskawić na takim etapie postępowania. Prawnicy pod- rzenie, że Prezydent Andrzej noszą, iż zakładając że ułaska- Duda nie zapoznał się legalnie z wienie było dopuszczalne, jego całością akt sprawy. Jak oś-wiadskutek powinien się zrealizować czył sędzia Wojciech Małek z dopiero po zakończeniu postępo- Sądu Okręgowego w Warszawie: "ani prezydent, ani nikt z jego wania przed sądem. 3. Niestosowanie prawa łaski kancelarii nie zwracali się do sądu, przed wydaniem aktu ułazgodnie z przeznaczeniem Co prawda Prezydent może skawienia, z prośbą o wgląd w nie stosować prawa łaski do ni- akta tej sprawy. Tymczasem kogo innego niż osób z własne- większa ich część jest tajna, co go obozu politycznego, jednak oznacza, że zapoznawać się z jest to sprzeczne z rolą tej insty- nimi można jedynie w kancelarii tucji. Chodzi o to, że Prezydent tajnej sądu." Rząd mógłby też odtajnić Duda zastosował prawo łaski wobec Mariusza Kamińskiego te akta, aby umożliwić społe(PiS) oraz 3 osób z nim związa- czeństwu pełną ocenę dzianych i oskarżonych w powiąza- łań Mariusza Kamińskiego nej sprawie, jednak odmówił pra- "kryształowo uczciwego człowiewa łaski kilkudziesięciu osobom, ka", jak go określił prezydencki których wnioski o ułaskawienie minister. Jednocześnie podkrezostały pozytywnie zaopiniowa- ślam, że Mariusz Kamiński nadal ciąg dalszy na stronie 20 ne przez sądy i prokuraturę.


Gazeta 50, 11 - 17 grudnia 2015

strona 20

www.gazetagazeta.com

POLSKIE KONTROWERSJE

Trybunał Konstytucyjny - o co tu chodzi? ciąg dalszy ze strony 18-19

dza sądownicza obroni swoją niezależność. W głównej mierze zależy to od odwagi sędziów oraz poparcia społeczeństwa. Władza absolutna umożliwia zdyscyplinowanie dowolnego sędziego za politycznie niepożądany wyrok. Trybunał Konstytucyjny jest ważnym bezpiecznikiem w tym zakresie, gdyż bada zgodność prawa z konstytucją gwarantującą niezależność sędziów. Mariusz Kamiński

Leszek Szymański PAP

korzysta z domniemania niewinności i niemerytoryczna krytyka Mariusza Kamińskiego jest niestosowna. Trójpodział władzy Art. 10 Konstytucji RP: 1 Ustrój Rzeczypospolitej Polskiej opiera się na podziale i równowadze władzy ustawodawczej, władzy wykonawczej i władzy sądowniczej. 2 Władzę ustawodawczą sprawują Sejm i Senat, władzę wykonawczą Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej i Rada Ministrów, a władzę sądowniczą sądy i trybunały. Monteskiusz uzasadniał trójpodział władzy w sposób następujący: "Kiedy w jednej i tej samej osobie lub w jednym i tym samym ciele władza prawodawcza zespolona jest z wykonawczą, nie ma wolności, ponieważ można się lękać, aby ten sam monarcha albo ten sam senat nie stanowił tyrańskich praw, które będzie tyrańsko wykonywał. Nie ma również wolności, jeśli władza sądowa nie jest oddzielona od władzy prawodawczej i wykonawczej. Gdyby była połączona z władzą prawodawczą, władza nad życiem i wolnością obywateli byłaby dowolną, sędzia bowiem byłby prawodawcą. Gdyby była połączona z władzą wykonawczą, sędzia mógłby mieć siłę ciemiężyciela." Wobec trójpodziału władzy należy bardzo krytycznie ocenić wypowiedzi Prezydenta, iż zastępuje on wymiar sprawiedliwości w sprawie Kamińskiego czy też zastępowanie TK i decydowanie o niezgodności ustaw z konstytucją. PiS+D sprawuje kontrolę nad władzą ustawodawczą i wykonawczą. Jednak ich działania sugerują, iż chcą mieć władzę absolutną. Miejmy nadzieję, że wła-

Zarzuty zwolenników działań obozu PiS • PiS+D wygrali wybory - mogą robić co chcą. Aby istotnie zmienić nasz ustrój potrzeba większości co najmniej 2/3 głosów, a w przypadku protestu opozycji, obywatele muszą dodatkowo zgodzić się na zmianę w referendum zatwierdzającym (warunki zmiany konstytucji). Zatem PiS+D nie zostało upoważnione w wyborach do samodzielnego wprowadzania zmian, które wymagałyby zmiany konstytucji - nie uzyskali wystarczającej liczby głosów. Dlatego też brak upoważnienia do legalnej likwidacji lub marginalizacji TK. Pamiętajmy też, że Łukaszenka i Putin również doszli do władzy legalnie. Czy wolno takiej władzy wszystko? • Sędziowie sami pisali ustawę o TK. Sędziowie nie mieli wpływu, jakie poprawki będą wprowadzali posłowie a decyzję podejmował Sejm większością głosów. Ponadto, sędziowie TK których wyłączenia od orzekania się zażądał PiS wyłączyli się z udziału w sprawie. • TK sądzi we własnej sprawie. Nie tyle we własnej sprawie, co w sprawie ustawy o TK. Gdyby ktoś inny miał to robić, to TK nie byłby niezależny. • "Mimo wczorajszych sugestii Trybunał uznał pełnoprawność decyzji Sejmu i przyjął do pracy nowych sędziów." (aktualizacja z 04.12.2015 r.) Prezes Rzepliński jasno powiedział, że przywita z szacunkiem "narzuconych" sędziów, jednak nie będzie im przydzielał spraw. TK w żadnym wypadku nie uznał "pełnoprawności" decyzji Sejmu. • "Rządowe Centrum Legislacji wymienia 49 niewykonanych do dziś orzeczeń Trybunału Konsty-

tucyjnego. Wśród nich 48 (!) przypada na okres rządów POPSL. Nie podjęto w ich przypadku żadnych działań legislacyjnych!" (aktualizacja z 08.12.2015 r. Jest to niewątpliwie słuszna krytyka i choć ogólnikowa, to może sugerować pewne niedbalstwo po stronie PO-PSL, ale niekoniecznie zasadnie. Należy jej nadać adekwatną rangę, w tym celu należy uwzględnić następujące fakty: • z reguły samo wydanie orzeczenia przez TK skutkuje utratą mocy prawnej przepisu w terminie wskazanym przez TK - jego usunięcie z aktu jest tylko kwestią techniczną • czasami TK odracza o długi okres czasu utratę mocy prawnej przepisów, głównie dlatego że • opracowanie nowych rozwiązań zajmuje sporo czasu, nad niektórymi rozwiązaniami pracuje się latami. Podsumowanie Za rządów PO przez koalicję rządzącą nie były łamane fundamentalne procedury legislacyjne i zasada trójpodziału władzy. Władzę zdobywali zgodnie z procedurami, choć komentatorzy oceniają działania poprzedniego Sejmu związane z wyborem 5 sędziów jako nieeleganckie z punktu widzenia kultury politycznej. PO przeprosiło za takie zachowanie. Uznane osoby wskazują, również w mediach, że nowa władza notorycznie lekceważy dobre obyczaje i fundamentalne konstytucyjne zasady, naruszając demokratyczny ustrój w Polsce. Największe ryzyko dostrzegane przez komentatorów to ewentualność marginalizacji roli TK. Kwestie te powinny wzbudzać najwyższy niepokój społeczeństwa obywatelskiego. Należy zwrócić uwagę na porównanie Ludwika Dorna, że PO chciało zrobić "optymalizację podatkową" a PiS "przyszło z bejsbolem". I byłoby to śmieszne, gdyby nie było groźne. Opinie Wszyscy żyjący Prezesi Trybunału Konstytucyjnego jednoznacznie skrytykowali działania PiS+D. Są to Andrzej Zoll, Marek Safjan, Jerzy Stępień, Bohdan Zdziennicki. Między innymi w takich słowach: • "Jestem tym bardzo poruszony i zgnębiony. Skończyło się

dwudziestopięciolecie Polski demokratycznej (...) Nie przesadzam: wracamy do PRL. Będziemy mieli konstytucję, która jest tylko pustą deklaracją polityczną" - Andrzej Zoll • "To jest zamach stanu." - Jerzy Stępień • "To jest sytuacja, która nigdy się nie zdarzyła. Według mojej wiedzy nie zdarzyła się nigdy w żadnym państwie europejskim. Jest to sytuacja absolutnie bez precedensu, i to nie jest konflikt konstytucyjny, jakiś konflikt konstytucyjny. To nie jest jakiś kryzys konstytucyjny, tylko mamy tu do czynienia z sytuacją zupełnie innej natury. Sytuacją, w której dochodzi do nieprzestrzegania konstytucji przez najwyższe organy państwa i do sytuacji, w której w gruncie rzeczy można mówić już o poważnym zagrożeniu ładu demokratycznego, dlatego, że jeżeli mamy do czynienia z paraliżowaniem instytucji takiej jak Trybunał Konstytucyjny który jest cząstką państwa prawnego, niezbywalną chciałoby się powiedzieć, ona jest gwarantem tego, że reguły państwa prawnego będą w państwie demokratycznym obowiązywać." - Marek Safjan Prof. Ewa Łętowska, która była pierwszym w Polsce Rzecznikiem Praw Obywatelskich w wywiadzie powiedziała: • "W wielu mediach mówi się dziś, że po przejęciu władzy przez PiS i po pierwszych działaniach rządu Polska już przestała lub za moment przestanie być liberalną demokracją. Zgadza się pani? • - Na pewno wkroczyliśmy na tę drogę." - prof. Ewa Łętowska. • "Część komentatorów twierdzi, że to, co robi PiS, to normalne działania polityczne. • - Nie, to nie są normalne działania." - prof. Ewa Łętowska Były prezydent Aleksander Kwaśniewski udzielił następującego komentarza: • Nie spodziewałem się, że atak na TK będzie tak bezpardonowy. Nie chce mi się wierzyć, żeby ludzie, którzy jednak są wykształceni, którzy występują w mediach w imieniu PiS, nie wiedzieli, że tu się dzieje po prostu gwałt. Były prezydent Bronisław Komorowski powiedział: • Myślę, że jesteśmy na progu kompromitacji państwa polskiego w świecie demokratycznym. • Bój o niezależność TK to bój

o polską demokrację. Wypowiedział się również prof. Jan Zimmermann - promotor Andrzeja Dudy z Uniwersytetu Jagiellońskiego: • "Ubolewam, że jest on absolwentem naszego wydziału." • "Prezydent złamał Konstytucję przynajmniej trzykrotnie". Działania obozu PiS+D jako zagrażające naszemu porządkowi prawnemu zostały też skrytykowane przez: • obecnego i poprzedniego Rzecznika Praw Obywatelskich • Helsińską Fundację Praw Człowieka • Polską Akademię Nauk • Uniwersytet Śląski • Uniwersytet Jagielloński • Naczelną Radę Adwokacką • Okręgową Radę Adwokacką w Warszawie • Stowarzyszenie Sędziów Themis • Stowarzyszenie Sędziów Iustitia • INPRIS - Instytut Prawa i Społeczeństwa • Centrum Edukacji Obywatelskiej • Instytut Spraw Publicznych • Fundacja Panoptykon • Fundacja Obywatelskiego Rozwoju • Sieć Obywatelska Watchdog • Fundacja im. Stefana Batorego W wariancie optymistycznym, czyli w przypadku niezwłocznego przywrócenia norm państwa prawa, będzie trzeba obecnej władzy dać szansę na rozwój kraju - spełnienie oczekiwań społecznych będzie i tak niezwykle trudne. Ludzie związani z PiS nas uspokajają, iż nie ma czym się niepokoić. Jednak póki co osądzamy ich wyłącznie po czynach nie słowach, gdyż rozchwiano fundamenty demokratycznego państwa prawa i nie można lekkomyślnie zakładać, że władza planuje się zatrzymać. Norbert P. W obronie demokracji zawiązał się Komitet Obrony Demokracji: http://www.komitetobronydemokracji.pl/... Ta organizacja w ciągu kilku dni zgromadziła ponad 40.000 członków, zarejestrowala się i zorganizowała struktury regionalne. KOD zorganizował już jedną demonstrację, a druga jest planowana w sobotę 12 grudnia o godz. 12.00 przed siedzibą Trybunału Konstytucyjnego.


strona 21

www.gazetagazeta.com HISTORIA

Rocznice, o których warto wiedzieć i pamiętać

34 rocznica wprowadzenia stanu wojennego kontynuacja ze strony 16

Zarządzono również wstrzymanie wyjazdów zagranicznych do odwołania (zamknięto granice państwa i lotniska cywilne[21]), a także czasowe zawieszenie zajęć w szkołach i na uczelniach wyższych. Polską Służbę Bezpieczeństwa w działaniach przeciwko opozycji demokratycznej wsparł aktywnie wschodnioniemiecki aparat bezpieczeństwa STASI Grupę Operacyjną STASI założono w Warszawie już w połowie 1980, po fali masowych strajków na terenie całego kraju. Działania STASI i SB wspierała i koordynowałasowiecka KGB, która już od połowy lat 70. działała w krajach Bloku Wschodniego w ramach kontroli i neutralizowania organizacji opozycyjnych. Wznowiono zagłuszanie zagranicznych rozgłośni nadających w języku polskim. Oficjalnym powodem stanu wojennego była pogarszająca się sytuacja gospodarcza kraju, której przejawami były m.in. brak zaopatrzenia w sklepach (także żywności), reglamentacja (od kwietnia do października 1981 ponownie objęto systemem tzw. kartek żywnościowych wiele istotnych towarów np. mięso, masło, tłuszcze, mąka, ryż, mleko dla niemowląt itd.) oraz za-

grożenie bezpieczeństwa energetycznego w kraju wobec zbliżającej się zimy. Rzeczywistymi powodami były obawy reżimu komunistycznego przed utratą władzy, związane z utratą kontroli nad niezależnym ruchem związkowym, w szczególności Niezależnym Samorządnym Związkiem Zawodowym "Solidarność", oraz walki różnych stronnictw w PZPR nie mogących dojść do porozumienia w kwestii formy i zakresu reform ustroju polityczno-gospodarczego PRL. Istotny był gwałtowny spadek poparcia społecznego dla polityki komunistów, według badań OBOP już w czerwcu 1981 zaufanie do rządu deklarowało 24% respondentów, działania KC PZPR aprobowało jedynie 6% respondentów, a działania NSZZ "Solidarność" pozytywnie oceniało aż 62% Polaków. Za najważniejszy argument uznano groźbę interwencji zbrojnej przez pozostałe państwa Układu Warszawskiego. Jednak 13 grudnia 1981, w dniu wprowadzenia stanu wojennego, nie zanotowano żadnych ruchów wojsk sowieckich ani zwiększonej komunikacji radiowej w ramach Układu Warszawskiego - o godz 4.20 rano Departament Stanu

Rozpraszanie demonstracji ulicznej w Gdańsku

USA wydał komunikat w którym stwierdził, iż "nie zasygnalizowano żadnego ruchu wojsk sowieckich". Jeszcze 10 grudnia w Moskwie, podczas narady Biura Politycznego KC KPZS, władze ZSRS stwierdziły, iż interwencja w Polsce jest brana pod uwagę jako ostateczność, tylko na wypadek, gdyby polskie siły bezpieczeństwa, wojsko i PZPR nie mogły sobie dać rady z sytuacją, przy czym obawiano się także antysowieckiego przewrotu w polskiej armii. W czasie debaty zdecydowany sprzeciw odnośnie interwencji ZSRS w Polsce wyraził sowiecki polityk Jurij Andropow, jeden z członków Biura Politycznego KC KPZS: (...) Nie możemy ryzykować. Nie zamierzamy wprowadzać wojsk do Polski. Jest to słuszne stanowisko i musimy się go trzymać do końca. Nie wiem, jak rozwinie się sprawa z Polską, ale jeśli nawet Polska będzie pod władzą "Solidarności", to będzie to tylko tyle. A jeśli na Związek Sowiecki rzucą się kraje kapitalistyczne, a oni już mają odpowiednie uzgodnienia o różnego rodzaju sankcjach ekonomicznych i politycznych, to dla nas będzie to bardzo ciężkie. Powinniśmy przejawiać troskę o

nasz kraj, o umacnianie Związku Sowieckiego. To jest nasza główna linia. ZSRS naciskał już od połowy 1981 na rozwiązanie sytuacji wyłącznie "siłami krajowymi" (polska armia i siły bezpieczeństwa), mając świadomość kosztów politycznych ewentualnej interwencji oraz materialnych uwikłany był bowiem w tym czasie w inną, kosztowną interwencję w Afganistanie. Sowiecki KC KPZS był przekonany, iż interwencja wojskowa w Polsce tuż po inwazji na Afganistan zaprzepaści na lata perspektywę odprężenia i ograniczenia światowego wyścigu zbrojeń, a sowieckie siły okupacyjne staną w obliczu poważnych trudności po ewentualnej interwencji, napotykając na opór podziemia w kraju - jedynym rozwiązaniem, zdaniem Moskwy, było zorganizowanie wojskowego zamachu stanu przy pomocy polskich sił zbrojnych. Taką wersję wydarzeń potwierdzają także badania rosyjskiego historyka Rudolfa Pichoji na posowieckim materiale archiwalnym. Jego zdaniem interwencja Armii Czerwonej nie była brana pod uwagę, a domagała się jej wyłącznie strona polska - konkretnie Wojciech Jaruzelski. Pichoja utrzymuje także, że ostatecznie strona sowiecka nie została poinformowana ani o decyzji o wprowadzeniu stanu wojennego, ani o planowanej dacie operacji. Władze komunistyczne wskazywały swoich nowych przeciwników politycznych jako przyczynę powstałej sytuacji, wykorzystując do tego praktycznie monopolistyczną pozycję w należących do państwa środkach masowego przekazu (radio, telewizja, gazety) - brutalna propaganda rządowa, którą kierował ówczesny rzecznik rządu Jerzy Urban, demonizowała NSZZ "Solidarność", dążąc do zdyskredytowania go w oczach społeczeństwa. Media masowe dopuszczały się fałszerstw i przeinaczeń, niejednokrotnie operując szowinistycznymi sloganami. Z drugiej strony opozycja, dysponująca o wiele mniejszymi środkami wpływu, upowszechniała chwytliwe schematy, zarzucając rządowi np. "nową okupację" czy też "wojnę z narodem". W reakcji na wprowadzenie stanu wojennego struktury NSZZ "Solidarność" podjęły akcje protestacyjne - ZOMO sukcesywnie pacyfikowało kolejne strajki, m.in. w Stoczni Gdańskiej im. Lenina (16 grudnia 1981), Hucie im. Lenina w Krakowie (w nocy z 15 grudnia na 16 grudnia), Fabryce Samochodów Ciężarowych w Lublinie (w nocy z 16 grudnia na 17 grudnia), Stoczni im. Warskiego w Szczecinie (w nocy z 14 grudnia na 15 grudnia), w Hucie Katowice (23 grudnia). Największy opór stawiły siłom bezpieczeństwa kopalnie węgla kamiennego na Śląsku - 15 grudnia oddział ZOMO został dwukrotnie wyparty z terenu kopalni "Manifest Lipcowy", za trzecim razem kilkunastoosobowa grupa milicjantów otworzyła ogień do robotników, raniąc czterech z nich, 16 grudnia 1981 w trakcie pacyfikacji kopalni Wujek funkcjona-

riusze ZOMO zastrzelili 9 górników. Protesty robotnicze najdłużej trwały w KWK Ziemowit (do 22 grudnia) i KWK Piast, gdzie 1000 górników przebywało pod ziemią od 14 grudnia do 28 grudnia 1981 (był to najdłużej trwający strajk w historii powojennego górnictwa). 16 grudnia 1981 w Gdańsku doszło do dużej manifestacji, w której udział wzięło ok. 100 000 ludzi - starcia z oddziałami ZOMO trwały tam do 17 grudnia. 16 grudnia w czasie demonstracji w Gdańsku ranne zostały 324 osoby. 17 grudnia w czasie starć z demonstrantami koło Komitetu Wojewódzkiego PZPR w Gdańsku milicja użyła broni palnej. Krótkie serie z karabinów maszynowych trafiły kilku demonstrantów. Funkcjonariusze ZOMO postrzelili w ich trakcie 4 osoby (z czego 1 osoba zmarła). Do podobnej wielotysięcznej demonstracji doszło 17 grudnia 1981 w Krakowie, gdzie również doszło do brutalnego rozpędzenia manifestantów przez służby bezpieczeństwa PRL. Sprzeciw wobec wprowadzenia stanu wojennego przybierał różne formy. Większość aktorów i twórców początkowo zbojkotowała zaistniałą sytuację odmawiając występów w mediach państwowych, później jednak sprzeciw złagodniał. Przyczynił się do tego fakt weryfikacji dziennikarzy, w wyniku której zostało zwolnionych z pracy co najmniej 800 z nich. Zwykli obywatele przeciwni polityce gen. Wojciecha Jaruzelskiego, zaczęli nosić na ubraniu oporniki jako symbol protestu lub z premedytacją spóźniali się do pracy, aby zamanifestować swoje poglądy polityczne (symbolem nowego stylu pracy został ślimak i żółw). W wielu polskich miastach ludzie spontanicznie wydawali amatorskimi metodami ulotki i plakaty o treści antyrządowej i antykomunistycznej, a następnie kolportowali je w miejscach publicznych protestując przeciwko rządom terroru i zaistniałej sytuacji. Na budynkach, zwłaszcza w trudno dostępnych miejscach, zaczęło się pojawiać coraz więcej antyrządowych napisów, na przykład takich jak; "WRON won za Don", "Zima wasza wiosna nasza", "Orła wrona nie pokona" czy też "C[iąg] D[alszy] N[astąpi]". Zamazywały je specjalnie zorganizowane ekipy, często zastępując te hasła innymi np. "KOR = Żydzi" czy "S = $". Symbolem oporu stał się oznaczający zwycięstwo znak V (victoria), a popularność zyskał zając, którego podniesione uszy tworzyły ten znak. Rozwijał się także podziemny ruch filatelistyczny, ze sprzedaży znaczków tzw. "poczty Solidarności" finansowano część działalności opozycji. Dochodziło także do przemianowywania nazw ulic, w Nowej Hucie zmieniono nazwę Alei Róż na Zomostrasse, oraz udoskonalania metod walki z oddziałami ZOMO, np. pojemniki z lakierem utrudniającym widoczność w pojazdach sił bezpieczeństwa, kolczatki lub noszenie kominiarek ograniczających dziadokończenie na następnej stronie


onie

strona 22

Gazeta 50, 11 - 17 grudnia 2015

Rocznice, o których warto wiedzieć i pamiętać

34 rocznica wprowadzenia stanu wojennego dokończenie z poprzedniej strony

łanie gazu łzawiącego. W ciągu pierwszego tygodnia trwania stanu wojennego w więzieniach i ośrodkach internowania znalazło się ok. 5 tys. osób. Ogółem, w okresie trwania stanu wojennego, zostało internowanych ok. 10 tys. osób, w tym ok. 300 kobiet, w 49 ośrodkach internowania na terenie całego kraju. Byli to głównie przywódcy NSZZ "Solidarność", doradcy związku i związani z nim intelektualiści (m.in. na fali aresztowań zamknięto trwający w Warszawie Kongres Kultury Polskiej) oraz działacze opozycji demokratycznej. Dalszym 4 tys. osobom, głównie przywódcom i uczestnikom strajków i protestów, już 24 grudnia 1981 przedstawiono zarzuty prokuratorskie i osądzono, zwykle na kary więzienia. Najwyższy wyrok otrzymała działaczka opozycyjna Ewa Kubasiewicz, skazana przez Sąd Marynarki Wojennej na 10 lat więzienia, za udział w organizacji strajku w Wyższej Szkole Morskiej w Gdyni. Na kary do 7 lat więzienia skazano 4 przywódców Konfederacji Polski Niepodległej, których proces zaczął się jeszcze przed 13 grudnia. Powszechną praktyką było zwalnianie działaczy NSZZ "Solidarność" z pracy i zmuszanie ich do emigracji z kraju. 28 grudnia, po stłumieniu ostatnich strajków w kopalni "Piast", z pracy w tym zakładzie wyrzucono 2 tys. robotników masowe zwolnienia załóg w strajkujących zakładach stosowano w skali całego kraju, z większą lub mniejszą intensywnością. 31 sierpnia 1982, podczas protestów w drugą rocznicę porozumień sierpniowych, w 34 województwach zatrzymano ponad 5 tys. ludzi - 3 tys. stanęło pod różnymi zarzutami przed kolegiami do spraw wykroczeń, a 126 osobom wytoczono procesy sądowe. W wyniku akcji weryfikacyjnej środowisk dziennikarskich z zajmowanych stanowisk zwolniono 800 osób. Niektóre gazety zostały zlikwidowane, np. "Kultura" czy "Czas". Karano także organizacje zrzeszające działaczy studenckich, twórców i artystów, które nie chciały się podporządkować 5 stycznia 1982 zdelegalizowano Niezależne Zrzeszenie Studentów (wielu jego członków aresztowano), 20 marca 1982 zlikwidowano Stowarzyszenie Dziennikarzy Polskich, w 1983 rozwiązano Związek Polskich Artystów Plastyków, Związek Literatów Polskich, oraz zarząd Polskiego PEN Clubu. Represje wobec intelektualistów, brak perspektyw materialnych i wolności politycznej, spowodowały w następnych latach emigrację tysięcy naukowców, lekarzy, inżynierów. Po 1981 dodatkowo nasilał się trend emigracji ludzi młodych, przed 35 rokiem życia - do 1986 za granicą pozostawało kilkaset tysięcy osób

Kartka żywnościowa

nie wierzących w możliwości ewolucji ustroju socjalistycznego i nie widzących dla siebie większych perspektyw w kraju. W samej PZPR doszło do zwolnień i likwidacji części terenowych struktur partyjnych. Do 20 grudnia funkcję straciło 500 członków partii, a kilkadziesiąt organizacji partyjnych zlikwidowano. Aresztowano także, głównie dla efektu propagandowego, znanych działaczy komunistycznych, m.in. Edwarda Gierka, Piotra Jaroszewicza oraz Edwarda Babiucha, kojarzonych z poprzednimi ekipami rządzącymi. Powyższa sytuacja oraz rozczarowanie polityką władz, spowodowały iż do 1983 z szeregów PZPR wystąpiło 850 tys. jej członków (w tym ok. 33% wchodzących w jej skład robotników i chłopów). W 2006 Instytut Pamięci Narodowej oszacował liczbę ofiar śmiertelnych stanu wojennego (w okresie od 13 grudnia 1981 do 22 lipca 1983), które poniosły śmierć (głównie śmiertelne postrzały i pobicia) podczas strajków i manifestacji na 56 osób. Z kolei Nadzwyczajna Komisja Sejmowa do zbadania działalności MSW ustaliła, że na skutek działań funkcjonariuszy MSW od wprowadzenia stanu wojennego do 1989 roku miało miejsce nie mniej niż 91

pl.wikipedia.org

udokumentowanych przypadków zgonów. Jest możliwe, że całkowita liczba ofiar śmiertelnych sięga ponad 100 osób (nie wyjaśniono ok. 90 przypadków tajemniczych morderstw politycznych dokonanych przed i po 1989). Listy ofiar i przyczyny ich śmierci próbował ustalać także Komitet Helsiński, ogłaszając w 1989 raport zawierający listę nazwisk represjonowanych i ofiar śmiertelnych stanu wojennego. Wprowadzenie stanu wojennego nie poprawiło niekorzystnej sytuacji gospodarczej w Polsce i nie usunęło oznak zapaści ekonomicznej kraju. Władze zapowiedziały wdrożenie reformy gospodarczej począwszy od 1 stycznia 1982 (będącej elementem systemu tzw. normalizacji). Pierwszym efektem tych działań było jednak tylko wprowadzenie od 1 lutego 1982 podwyżki cen żywności średnio o 241 procent, a także opału i energii średnio o 171 procent. Zmiany cen władze próbowały wynagrodzić społeczeństwu systemem ograniczonych rekompensat, które w praktyce okazały się niewystarczające. W roku 1982 nastąpił spadek realnych dochodów ludności średnio o 30 procent, w porównaniu do dochodów z roku 1981, a przeprowadzona rewaloryzacja oszczędności nie była w

www.gazetagazeta.com

stanie zrównoważyć obniżenia ich wartości. Pojawiające się symptomy kryzysu gospodarczego były wzmacniane koniecznością przeznaczania środków budżetowych na spłatę zadłużenia zagranicznego, które w okresie 1980-1985 wyniosło ponad 50 mld dolarów amerykańskich - spowodowało to deficyt towarów na rynku wewnętrznym, ponieważ Polska zmuszona była zwiększyć eksport, aby wykonać te zobowiązania. Strajki i działania roszczeniowe różnych grup społecznych, spowodowały w ciągu roku 1982 wzrost poziomu płac realnych do stosunkowo wysokiego poziomu, co nastąpiło dzięki podwyżkom wynagrodzeń i dodatkowym świadczeniom. Nadal nie udawało się osiągnąć równowagi rynkowej, braki na rynku żywnościowym i towarowym zmuszały do utrzymywania systemu reglamentacji wielu artykułów - w 1982 objęła ona m.in. buty (1 para obuwia na osobę na rok) i alkohol (0,5 litra na osobę dorosłą na miesiąc, co spowodowało obniżenie poziomu rocznej konsumpcji alkoholu do 4,3 litra w 1982, w stosunku do 6 litrów pod koniec lat 70. - spadek ten był spowodowany także zjawiskiem nielegalnej produkcji oraz deklaracjami prohibicyjnymi robotników). Podstawowym mechanizmem napędzania gospodarki w latach 1982-1984 stało się wydłużenie czasu pracy oraz zmiany w strukturze importu. W 1983 władzom udało się dzięki temu zahamować spadek dochodu narodowego (oficjalnie tłumaczony jako efekt amerykańskich sankcji gospodarczych), jednak w 1985 nadal był on niższy o 20% w stosunku do poziomu z roku 1979. W okresie 1982-1986 wzrosła produkcja przemysłowa o 20 procent, w tym samym okresie wzrosła również produkcja rolnicza średnio o 12 procent. Narastała presja inflacyjna, co wiązało się z wcześniejszymi ustępstwami władz w zakresie ograniczonego wzrostu wynagrodzeń. W okresie 1981-1985 inflacja w zakresie tylko cen urzędowych wyniosła 15 procent. Mimo zablokowania inwestycji państwowych, nie powiodły się próby ograniczenia deficytu budżetowego, który równoważono dodrukowywaniem nowego pieniądza (tzw. pustego pieniądza) - co było dodatkowym czynnikiem napędzającym wzrost inflacji. Pozostałe elementy wprowadzanej od 1982 tzw. reformy gospodarczej nie były wprowadzane w pełnym zakresie, a ich wdrażanie następowało w powolnym tempie. Próbowano wprowadzić pewne elementy gospodarki rynkowej, równolegle zachowując pełną kontrolę nad gospodarką centralnie planowaną - co stanowiło sprzeczność samą w sobie, ponieważ rezygnacja z pryncypiów systemu gospodarki socjalistycznej była niemożliwa z przyczyn politycznych. Niepowodzenia w zakresie reform gospodarczych wzmacniane były również niewydolnością systemu nomenklatury i nieumiejętności aparatu gospodarczego. Poszukiwano wobec tego rozwiązań cząstkowych, które nie prowadziły do

osiągnięcia realnych efektów i nie przyniosły w efekcie istotnych zmian. Podstawą prawną do wprowadzenia stanu wojennego był art. 33 ust. 2 Konstytucji PRL (według nowej numeracji przyjętej w 1976 r., który stanowił: Rada Państwa może wprowadzić stan wojenny na części lub na całym terytorium Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, jeżeli wymaga tego wzgląd na obronność lub bezpieczeństwo państwa. Z tych samych powodów Rada Państwa może ogłosić częściową lub powszechną mobilizację. Rada Państwa była jedynym organem uprawnionym do podejmowania decyzji o wprowadzeniu stanu wojennego, a ówczesna ustawa zasadnicza nie przewidywała żadnych ograniczeń czasowych co do podjęcia przez nią takiej decyzji (inaczej niż w przypadku wprowadzenia stanu wojny: wówczas mogła to uczynić - zgodnie z art. 33 ust. 1 in fine Konstytucji - tylko między sesjami Sejmu). W grudniu 1981 r. trwała sesja Sejmu, pomimo to zdecydowano się na wydanie - "w związku z art. 33 ust. 2 Konstytucji”, jak określono w jego arendze Dekretu o stanie wojennym (Dz. U. z 1981 r. Nr 29, poz. 154) oraz Dekretu o postępowaniach szczególnych w sprawach o przestępstwa i wykroczenia w czasie obowiązywania stanu wojennego (Dz. U. z 1981 r. Nr 29, poz. 156) i Dekretu o przekazaniu do właściwości sądów wojskowych spraw o niektóre przestępstwa oraz o zmianie ustroju sądów wojskowych i wojskowych jednostek organizacyjnych Prokuratury Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w czasie obowiązywania stanu wojennego (Dz. U. z 1981 r. Nr 29, poz. 157). Tym samym przy wydaniu tych dekretów zostały naruszone przepisy konstytucyjne. 6 stycznia 1982 r. Rada Państwa przekazała do zatwierdzenia Sejmowi dekrety dotyczące stanu wojennego. 25 stycznia 1982 r. Sejm, "mając na względzie, że dla efektywnego przywracania pokoju społecznego i odbudowy życia gospodarczego kraju było niezbędne podjęcie nadzwyczajnych środków prawnych nieprzewidzianych w dotychczasowych ustawach”, uchwalił Ustawę o szczególnej regulacji prawnej w okresie stanu wojennego (Dz. U. z 1982 r. Nr 3, poz. 18), którą zatwierdził z mocą od 12 grudnia 1981 r. powyższe dekrety. Norman Davies nazwał wprowadzenie polskiego stanu wojennego z 1981 przez gen. Wojciecha Jaruzelskiego "najdoskonalszym zamachem wojskowym w historii nowożytnej Europy". Zdaniem Andrzeja Ajnenkiela stan wojenny był sui generis wojskowym zamachem stanu. W opinii Wojciecha Roszkowskiego "pod względem prawnym stan wojenny był zamachem stanu". Andrzej Friszke stwierdza, iż fakt wydania decyzji o wprowadzeniu stanu wojennego przez Radę Państwa, w trakcie trwającej sesji Sejmu było "złamaniem prawa", oraz że w istocie "chodziło o faktyczny zamach stanu".


www.gazetagazeta.com

Gazeta 50, 11 - 17 grudnia 2015

strona 23

BANKRUCTWO TO NIE KONIEC TWOICH KŁOPOTÓW - TO TYLKO JEDNA Z DOSTĘPNYCH OPCJI Można zacząć wszystko od nowa Pytanie tylko jak?

KOMPLETNE DORADZTWO FINANSOWO-KREDYTOWE Pomoc przy odbudowie rekordu kredytowego • Bankructwo • Customer Proposal • Consolidation Loan • Linie kredytowe • Łączenie długów w jedną dogodną spłatę • Pośrednictwo przy rozmowach z Credit Agency

• 1, 2, 3 Mortgage • Oddłużanie • Spłaty komornika • Spłaty zaległości czynszowych • Spłata kredytów bankowych

Tel. 647 762-0497


strona 24

Gazeta 50, 11 - 17 grudnia 2015

www.gazetagazeta.com

POLSKA, KANADYJSKA I ŚWIATOWA TELEWIZJA W DOMU • 497 kanałów, 268 w High Definition • 32 polskie kanały, wszystkie główne kanały kanadyjskie i amerykańskie (ciągle dochodzą nowe)

• sport, telewizja dla dzieci • plus XBMC – tysiące filmów, seriali TV itp.. Jedyny wymóg – WiFi Internet $20 miesięcznie plus skrzynka od $115 (proste, samodzielne podłączenie) bez kontraktu, płatne co miesiąc - 647-878-6466

Mino poradzi i pomoże

Usługi komputerowe, naprawy, sprzęt – APPLE ZNAKOMITE CENY I JAKOŚĆ USŁUG www.MacSpot.ca 647-878-6466 1221 King St West, Toronto obok McDonald’s – bezpłatny parking


www.gazetagazeta.com

Gazeta 50, 11 - 17 grudnia 2015

strona 25


strona 26

Gazeta 50, 11 - 17 grudnia 2015

• Specjalizujemy się w elektronice INUTE UFFLER INUTE UFFLER & & BRAKE BRAKE samochodowej, używając 3090 Lakeshore Lakeshore Blvd. Blvd. W., W., Toronto Toronto najnowszej aparatury do kompu- 3090 terowego sprawdzania silników, Tel. 416 251-2203 251-2203 Tel. 416 badania spalin wydechowych i ustawiania zbieżności kół • Klimatyzacja • Bezpłatna wycena • Wysoka jakość serwisu • Zaświadczenia do rejestracji aut • Wypożyczamy żółte tablice do przewozu aut bez ubezpieczenia w∏aÊciciel in˝. Piotr Laski

M M

M M

Otwarte od poniedziałku do soboty

k

A D W O K A T K r z y s z t o f S z o p i ń s k i BA ( Hon. Phil.) LLB B ARRISTER • S OLICITOR • N OTARY P UBLIC • Prawo Karne - Legal Aid • Nieruchomości •Testamenty • Prawo Rodzinne • Imigracyjne • Postępowanie Sądowe • Prawo Handlowe

PIERWSZA KONSULTACJA GRATIS M

Tel. 416-368-3999

Fax: 416- 368-2227

www.gazetagazeta.com


www.gazetagazeta.com

Gazeta 50, 11 - 17 grudnia 2015

strona 27


strona 28

Gazeta 50, 11 - 17 grudnia 2015

www.gazetagazeta.com

NEINSTEIN & ASSOCIATES LLP renomowana kancelaria adwokacka w Toronto, 35 lat doświadczenia, specjalizująca się w sprawach odszkodowań z tytułu: ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■

wypadków samochodowych i potrąceń poslizgnięć i upadków niezdolności do pracy na skutek choroby lub wypadku rozszczeń ubezpieczeniowych błędów w sztuce lekarskiej obrażeń na skutek produktów nie spełniających wymogów jakości i bezpieczeństwa błędów profesjonalnych

WE GET MAXIMUM COMPENSATION DOLLARS FOR YOU. YOU DO NOT PAY UNTIL YOUR CLAIM IS SETTLED FREE INITIAL CONSULTATION WITH ONE OF OUR TRIAL LAWYERS _____________________________

HONORARIUM POBIERAMY PO ZAKOŃCZENIU SPRAWY BEZPŁATNE KONSULTACJE PRAWNE Greg Neinstein

Gary Neinstein, QC

Jeffrey Neinstein

NIE ZWLEKAJ, ZADZWOŃ, MÓWIMY PO POLSKU 416-969-4816 MOŻLIWOŚĆ WIZYT DOMOWYCH I SZPITALNYCH

1-866-920-4242

416-920-4242

WWW.NEINSTEIN.COM 1200 Bay Street. Suite 700. Toronto. Ontario, Canada. M5R 2A5

ŚM


Zdrowie dzieci zimą Mówi się, że najbardziej lubimy zimę, kiedy jesteśmy dziećmi. Radość z zabaw na śniegu i emocje towarzyszące Bożemu Narodzeniu zostają z nami na całe życie. Warto, aby tych wspomnień nie psuły wizyty u lekarza czy długie dni leczenia infekcji pod kołdrą. W pierwszym grudniowym odcinku kampanii „Odchudzanie na śniadanie” mówiłem widzom o tym, jak dbać o zdrowie dzieci, aby w pełni mogły korzystać z zimy.

KONRAD GACA

Okres zimowy to taki czas, kiedy boimy się, że będziemy chorować. Myślimy, że im więcej będziemy karmić dzieci, tym zdrowiej. Z mojego wieloletniego doświadczenia wynika też, że właśnie zimą najwięcej przybieramy na wadze. Dlatego pragnę przedstawić najważniejsze wskazówki dotyczące żywienia naszych pociech w tym czasie. Dieta dziecka w zimie Więcej warzyw i owoców. O tej porze roku na straganach i w sklepach mamy dostęp do całej gamy owoców i warzyw. Polecam zwiększyć ich ilość w zimowym menu dziecka z uwagi na to, że teraz zawierają one mniejszą ilość wartości odżywczych niż latem. Dla przypomnienia dodam, że ze względu na zawartość węglowodanów owoce najlepiej zjadać nie później niż o 16:00. Mrożonki? Owoce i warzywa po zamrożeniu zachowują swoje wartości odżywcze. Warto z nich korzystać, przygotowując zupy, soki czy desery.

FOT. AGNIESZKA KOZŁOWSKA

» ekspert ds. leczenia otyłości » specjalista żywieniowy » Prezes Stowarzyszenia Zapobiegania Otyłości „Fatkillers”

Źródła witamin. Witamina C wzmacnia układ immunologiczny, zapobiegając częstym przeziębieniom. Jej źródłem są m.in.: cytrusy – pomarańcze, mandarynki, które można dołączyć do drugiego śniadania dziecka czy natka pietruszki, wzbogacająca smak sałatek. Regularne posiłki. Kiedy organizm dziecka jest bardziej narażony na działanie wirusów i bakterii, dodatkowego znaczenia nabierają regularnie spożywane urozmaicone posiłki – najlepiej, aby było ich 5 w ciągu dnia. Powinno je rozpoczynać „królewskie śniadanie”, bogate w źródła witaminy D, np. w postaci jogurtu naturalnego, serów twarogowych, jaj, produkty zbożowe lub płatki owsiane, a także zawierają-

Polecam także zadbać o aktywność fizyczną naszych pociech. Zimą jest do tego wiele okazji. Lepienie bałwana, bitwa śnieżna, wyprawa na sanki czy łyżwy zintegrują całą rodzinę. ce magnez pestki dyni czy otręby. W ciągu dnia należy zadbać o dostarczenie dziecku pełnowartościowego białka, np. w postaci chudego mięsa drobiowego lub cielęciny, jak również kwasów omega-3, zawartych w rybach i orzechach wło-

skich. Warto dołożyć starań, aby część z przygotowywanych zimą posiłków była podawana na ciepło. Płyny. Dobre nawodnienie organizmu wpływa na jego ogólną kondycję. Polecam zadbać o to, by dostarczać dzieciom odpowiednie ilości płynów w postaci wody mineralnej lub naturalnych i świeżo wyciskanych soków. Ograniczenie przekąsek. Zmniejszenie ilości fast food’ów i niezdrowych przekąsek, np. chipsów i słonych orzeszków, będzie świetnym pomysłem na każdą porę roku. Zimą pozwoli jednak dodatkowo zwiększyć odporność dziecka. W sytuacji, kiedy nasza pociecha jest „niejadkiem” i trudno ją przekonać do zdrowego odżywia-

nia, warto ją „zaprosić” do wspólnego przygotowywania posiłków i do zakupów. Dzięki temu nabierze wiedzy dotyczącej wartościowych produktów, a takie zaangażowanie ułatwi potem jedzenie. Kolorowe potrawy i wprowadzanie różnorodnych nowych smaków to też sprawdzona metoda na dzieci, które trzeba namawiać do jedzenia. Polecam także zadbać o aktywność fizyczną naszych pociech. Zimą jest do tego wiele okazji. Lepienie bałwana, bitwa śnieżna, wyprawa na sanki czy łyżwy zintegrują całą rodzinę. WHO zaleca dzieciom minimum 60 minut aktywności dziennie, więc nawet spacer na zakupy lub do szkoły będzie pełnił ważną rolę. Zima jest zbyt piękna, by spędzać ją przed ekranem komputera czy telewizora. Program Mądrego Odchudzania GACA SYSTEM to jedyne systemowe rozwiązanie w zakresie odchudzania, bazujące na doświadczeniu i wiedzy KONRADA GACY – eksperta ds. leczenia otyłości, prezesa Stowarzyszenia Zapobiegania Otyłości „Fatkillers”, cenionego na świecie dietetyka i trenera.

Zajrzyj na fanpage Konrada Gacy na Facebooku www.facebook. com/KonradGaca oraz na fanpage Gaca System na Facebooku www.facebook. com/GacaSystem


strona 30

Gazeta 50, 11 - 17 grudnia 2015

Horoskop na tydzień

Rak 22.06 - 22.07

Tel: 905 828 0001

11 - 17 grudnia 2015 Baran 21.03 - 20.04

W tym tygodniu powinniście pomyśleć w końcu o sobie. Jesteście podporą każdej rodziny, jak żaden inny znak zodiaku dbacie o wszystkich i wszystko. Może warto w końcu przystanąć i trochę odpuścić? Rodzina bardzo chętnie pomoże w codziennych obowiązkach, jeśli tylko jej na to pozwolisz. A sam zastanów się nad porządnym wypoczynkiem. Nie musisz jechać na drugi koniec świata, ważne jednak abyś w końcu wygospodarował kilka dni tylko dla siebie i najbliższej Ci osoby. Najlepszym okresem na odpoczynek będzie początek nowego roku. Może warto wybrać się w góry? Pozwól sobie na odrobinę prywatności i nie zabieraj ze sobą telefonu komórkowego. O relaksie nie zapominaj też na co dzień. Regularne wizyty na siłowni czy u kosmetyczki na pewno poprawią Ci samopoczucie i... wygląd. Pozwoli to nabrać pewności siebie, co z kolei zauważy szef. Finanse zdecydowanie ulegną poprawie, musisz tylko wyjść ze swojej skorupy i pokazać swoje atuty. Gwiazdy sugerują, że nadchodzi czas pomyślny do zawierania umów i podpisywania ważnych kontraktów. Pojawią się teraz okazje, które możesz wykorzystać, aby zapewnić sobie sukces zawodowy. Okres ten bowiem sprzyja współpracy z przełożonymi oraz tymi osobami, które mogą udzielić Ci swego poparcia przy awansie. Jest to także doskonały moment na naukę i poszerzanie horyzontów. Możesz nieumiejętne obchodzić się z pieniędzmi. Niewykluczone, że Twoja rozrzutność wpędzi Cię w długi. Nie wpadaj jednak w panikę. Już niebawem, wszystko odmieni się na lepsze. Nadarzy się okazja, aby znacznie poprawić swoją sytuację finansową. Miej oczy szeroko otwarte i nie obawiaj się ryzykować. Dzięki Jowiszowi w sekstylu z Marsem w stałych związkach zapanuje serdeczna i ciepła atmosfera. Wyjaśnicie sobie wszystkie nieporozumienia i nareszcie obydwoje będziecie skłonni do kompromisów. Jeżeli jesteś osobą samotną, do Ciebie także uśmiechnie się szczęście. Niewykluczone są liczne spotkania towarzyskie,

randki i ciekawe rozmowy. Wykorzystaj swój urok osobisty, a zobaczysz, że nikt Ci się nie oprze. Jeżeli od dawna nosisz się z zamiarem pójścia na siłownię lub aerobik, teraz już nic nie stanie Ci na przeszkodzie.

Byk 21.04 -21.05

Ten tydzień powinien przynieść w końcu rozwiązanie dręczącego Cię problemu. Sprawa nie jest tak beznadziejna, na jaką wygląda, ale niestety jest strasznie absorbująca. Jeszcze trochę będziesz musiał poczekać na finał, ale koniec tygodnia powinien przynieść szczęśliwe zakończenie. Niech Cię tylko nie przerażą biurokratyczne procedury. Pamiętaj, że warto czasem trochę się pomęczyć. Być może odważysz się i w końcu postawisz na rozwój własnego biznesu? Masz do tego niewątpliwy talent, a na dodatek gwiazdy Ci sprzyjają. Porzuć więc wrodzoną ostrożność i śmiało zacznij walczyć o swoje marzenia. Tym bardziej, że nie możesz narzekać ani na zdrowie, ani na sprawy miłosne. Możesz być jednak nieco zmęczony, dlatego uważaj za kierownicą i zamiast do sklepu na zakupy wybierz się na spacer nad morze. Tak będzie zdrowiej i... bezpieczniej. Pod wpływem Słońca w kwadraturze z Plutonem nie będziesz mógł pogodzić się ze zmianami w firmie. Odniesiesz bowiem wrażenie, że to, co kiedyś sprawiało Ci przyjemność, teraz stało się przykrym obowiązkiem. Odczujesz zniechęcenie do pracy, co może być zauważone przez szefa. Jeśli urodziłaś się w I dekadzie znaku, uważaj! Pod wpływem Słońca w kwadraturze z Plutonem niezdrowe ambicje oraz żądza władzy mogą obrócić się przeciwko Tobie. Słońce w kwadraturze z Plutonem to zapowiedź strat materialnych, będących skutkiem zbyt wysokiego mniemania o sobie. Może ogarnąć Cię pesymizm, kiedy zaczniesz się zastanawiać nad utraconymi szansami. Osoby urodzone w lI dekadzie znaku, za sprawą niekorzystnego oddziaływania Słońca w kwadraturze z Węzłem Księżycowym, w pierwszych dniach tygodnia nie

www.gazetagazeta.com

powinny raczej liczyć na pomoc innych. Uczucia: Słońce w kwadraturze do Plutona sugeruje, abyś nie wplątywał się teraz w żadne przygody miłosne i nie ulegał zgubnym zachciankom, bo bardzo skomplikujesz sobie życie. Jeżeli urodziłeś się w lII dekadzie znaku, dzięki harmonijnemu oddziaływaniu Słońca możesz liczyć na to, że nowa znajomość najprawdopodobniej przekształci się w prawdziwą przyjaźń. W nadchodzących dniach będziesz bardziej niż zwykle podatny na stres i napięcia nerwowe.

Bliźnięta 22.05 - 21.06

Miniony tydzień nie szczędził Ci zmian, a to dopiero początek prawdziwej lawiny wydarzeń. Osoba, z którą przestałeś wiązać jakiekolwiek nadzieje na przyszłość znowu zacznie przypominać o swoim istnieniu. Spowoduje to spore zamieszanie, bo nagle okaże się, że gorącym uczuciem darzy Cię również najbliższy przyjaciel. W pracy też nie będziesz miał chwili spokoju. Twoja pracowitość zostanie dostrzeżona i szef postanowi powierzyć Ci więcej obowiązków. Nie bój się poprosić o podwyżkę. Nic jednak nie osiągniesz jeśli do rozmowy podejdziesz zbyt emocjonalnie. Najważniejsza zasada brzmi trzymaj nerwy na wodzy. Może warto rozładować napięcie na siłowni albo na zajęciach z jogi? Pamiętaj też o ruchu na świeżym powietrzu. Codzienny spacer dotleni organizm i pozwoli na spokojne przemyślenie wielu spraw. Ludzie zajmujący się nauką i handlem mogą liczyć na sukcesy zawodowe. Jeżeli pracujesz w innym zawodzie, również nie będziesz miała powodów do narzekania. Osoby urodzone w I dekadzie znaku wykażą się przedsiębiorczością i zdolnościami dyplomatycznymi, dzięki czemu zdobędą uznanie wpływowych ludzi. Nieoczekiwane okazje, które będą sprzyjać finansom. Tylko od Twojej operatywności zależy, czy umiejętnie je wykorzystasz. Jeżeli urodziłeś się w lII dekadzie znaku, Gwiazdy obdarzą Cię fantazją i sprawią, że z optymizmem spojrzysz w przyszłość.

Jeżeli urodziłaś się w II dekadzie znaku, pod wpływem Gwiazd zaczniesz planować swoją najbliższą przyszłość. Dobre samopoczucie i wspaniała kondycja fizyczna. Od czasu do czasu możesz jednak narzekać na bezsenność i migreny. Zasmakowałeś w podróżach i teraz nie cofniesz się przed niczym. Będziesz robił zakupy tylko pod takim kątem. Z półek będą znikać produkty, w których do wygrania będzie egzotyczna wycieczka. W gazetach wytniesz wszystkie możliwe kupony. Nos Ci się niemal przyklei do witryny pobliskiego biura podróży z wywieszoną ofertą. Ale nic na darmo. Los się do Ciebie uśmiechnie z najmniej spodziewanej strony, a marzenia staną się rzeczywistością. Zaczniesz otaczać się pięknymi przedmiotami, zmienisz wystrój mieszkania, niewykluczony remont, który przyniesie wielką satysfakcje, gdyż będzie związany z dużym przearanżowaniem mieszkania, czy domu. Pojawi się pokusa by rozpocząć naukę. Po długiej przerwie postanowisz podwyższyć swoje kwalifikacje i trafisz w dziesiątkę. W realizowanych przedmiotach odnajdziesz swoją pasję i choć początkowo trudno będzie Ci zaakceptować fakt, że masz zajęte weekendy, z czasem odkryjesz tego dobre strony. Musisz się więc liczyć z dużym stresem, silnymi przeciążeniami, zmęczeniem i wyczerpaniem. By nie zwariować, by nie zaliczyć kryzysu zdrowotnego i psychicznego, musisz precyzyjnie określić priorytety, ustalić czym się będziesz zajmować, a z czym po prostu dasz sobie spokój i czemu nie będziesz poświęcać energii, czasu i zdrowia. Zostało Ci naprawdę niewiele czasu na to, by wszystko poskładać do kupy, by spiąć w całość swoje działania i pracę. Jednak nie tylko kwestie zawodowe będą Ci przynosić napięcie i silne emocje.

Lew 23.07 - 22.08

Wzrośnie Twoje zainteresowanie działalnością artystyczną i sprawami z nią związanymi. Zaczniesz przedkładać w tym okresie przyjemności nad pracę. Urodzeni w II dekadzie znaku pod wpływem kwadratury Wenus i Jowisza będą optymistycznie nastawieni do pracy. Zapowiedź lekkomyślności, wygodnictwa i dużych wydatków na przyjemności, co może doprowadzić do kłopotów finansowych. Jeśli urodziłeś się w III dekadzie znaku, pod wpływem Wenus w sekstylu z Merkurym wybierzesz sposób działania odpowiedni do sytuacji. Uczucia: Wenus w półsekstylu z Marsem świadczy o tym, iż Twój stosunek do ukochanej osoby ulegnie pozytywnej przemianie. Będziesz miał większy apetyt na kontakty intymne i staniesz się bardziej pociągający dla partnera. Będziesz promieniować radością. Inni zaś poznają Twój dowcip i życzliwość. Staniesz się mniej zgryźliwy i wyma-

gający. To dobry czas pod warunkiem, że przestaniesz brać sobie na głowę zbyt wiele rzeczy na raz. We wszystkim chcesz być perfekcyjny i wszystko najchętniej zrobiłbyś sam. Może jednak warto czasem trochę odpuścić? Masz wokół siebie przyjazne i zaufane osoby, które chętnie Ci pomogą. Powinieneś zająć się przede wszystkim swoim zdrowiem. Może warto czasem zostawić samochód pod domem i pójść na spacer? Ujawni się Twoja skłonność do forsowania na siłę swego stanowiska. To zaś może utrudnić kontakty z najbliższym otoczeniem w pracy oraz ze zwierzchnikami. Jeśli urodziłeś się w I dekadzie znaku, za wszelką cenę zaczniesz dążyć do osiągnięcia pełnej niezależności.

Panna 23.08 - 23.09

Tydzień wróży trudny i niekorzystny czas dla spraw finansowych. Ze względu na nadmiar energii, podejmiesz wiele działań, które niekoniecznie okażą się przemyślane. Urodzonym w III dekadzie znaku zyski finansowe mogą przynieść właściwie prowadzone spekulacje, wygrane procesy sądowe lub gry losowe. Warto przy tym słuchać rad doświadczonych ludzi. Uczucia: Najlepiej zawczasu opanuj skłonność do narzekań. To niczego nie zmieni, a może tylko zirytować partnera. Po prostu przestań dramatyzować i oddziel sprawy istotne od tych mniej ważnych. Rada dla urodzonych w II dekadzie znaku: Twoją nadmierną troskę partner odbierze jako objaw braku zaufania i kontroli. Na tym tle może dochodzić do nieporozumień. Wszystko skazuje na to, iż zagrażają Ci kłopoty ze zdrowiem. W najbliższym czasie łatwo będzie o nieszczęśliwe wypadki. Aktywny wypoczynek pozwoli ci spojrzeć na wiele spraw z dystansu. Nie będziesz za to narzekał na sprawy sercowe. Wolne Byki poznają w końcu swoją druga połowę. W związkach uczucie rozkwitnie na nowo. Warto zaplanować weekend tylko we dwoje w przytulnym pensjonacie w górach. Zapowiadają się dobre relacje w związkach. Jeśli jesteś samotny, pierwszy wyjdź z inicjatywą. Planety obiecują swoją przychylność. W tej chwili jesteś wyjątkowo podatny na stres. Do tego dochodzi przepracowanie oraz zwiększone ryzyko zawodowe. Jeśli zauważysz, iż któryś z Twoich przełożonych próbuje ograniczać Twoje kompetencje lub przymuszać do innych zajęć, powinieneś przeczekać te trudne dni to zapowiedź utrudnionych kontaktów służbowych. Niechętnie podejmiesz się wykonania dodatkowych zadań, gdyż będziesz przekonany, że nie zostaniesz odpowiednio za to wynagrodzony, czy choćby doceniony.

Waga 24.09 - 23.10

Czeka Cię spokojny tydzień. Zawodowe burze powinny Cię ominąć, a szef nagle zobaczy w Tobie nie tylko pracownika, ale również człowieka. W końcu wybierzesz się na długo planowany urlop.


www.gazetagazeta.com Jeśli lubisz narty, w górach poczujesz, że to miejsce dla Ciebie wyjątkowe. Będziesz myślał o zmianie, ale dopiero jesienią podejmiesz poważniejsze decyzje, które dotyczyć będą zmiany miejsca zamieszkania lub założeniu rodziny. Stare sprawy i zapomniane tajemnice dadzą wtedy o sobie znać. Zaufaj swojej intuicji i w swoich miłosnych relacjach nie obawiaj się zmienić tego, co ci się nie podoba. Możesz liczyć na niezwykłe zbiegi okoliczności, które dotyczą dawnych znajomych i pomysłów sprzed lat. Dbaj w tym roku o swoje zdrowie, pamiętaj o racjonalnym odżywianiu. Dobry czas na nawiązanie licznych kontaktów naukowych i zawodowych. Panuje teraz klimat sprzyjający psychicznemu skupieniu, zdolności koncentracji do systematycznych i długotrwałych dyscyplin intelektualnych lub własnej edukacji. Gwiazdy sprawiają, że rzeczywistość miesza się z marzeniami, a jednocześnie pozwala na uzyskanie spokoju, skupienia uwagi na pracy zawodowej. Układ tych planet daje możliwość sprawdzenia się w działalności kulturalnej, związanej z religią. Możesz mieć teraz dobre pomysły dotyczące organizowania interesów i zamierzeń finansowych. Pojawi się szansa, aby korzystnie sprzedać akcje, zawiązać spółkę lub zająć się tym kierunkiem działalności, dzięki któremu wzrośnie Twoja pozycja. Uwaga dla urodzonych w II dekadzie: masz skłonność do angażowania się w interesy z ludźmi o ustalonej pozycji, posiadającymi władzę i autorytet. Mimo problemów osobistych, w końcu wszystko ułoży się po Twojej myśli.

Skorpion 24.10 - 22.11

Twoja uporządkowana, materialistyczna natura przeżyje załamanie wraz z rozpoczęciem nowego tygodnia. Postanowisz żyć chwilą i przestanie gromadzić pieniądze na koncie dla samego ich posiadania. Miłość, która się pojawi w jego życiu kompletnie go zaślepi. Nigdy dotąd nikogo tak nie kochałeś namiętnie. Zagrożone są wszystkie dotychczasowe związki oparte na rozsądku. Również te, które trwają kilka lat i które dopadła rutyna. Przestaniesz cenić stabilizację, a zaczną marzyć o wolności i szaleństwie. Na zimowy urlop wyskoczą w miejsce, które do tej pory znali jedynie z kolorowych folderów biur podróży. Nieistotna będzie cena. Niestety do tych wszystkich wniosków dojdą po pewnych dość przykrych doświadczeniu związanym z finansami. Ale sprawa szybko odejdzie w zapomnienie, bo nie będzie czasu na dogłębną jej analizę. Czas na nawiązanie licznych kontaktów naukowych i zawodowych. Panuje teraz klimat sprzyjający psychicznemu skupieniu, zdolności koncentracji do systematycznych i długotrwałych dyscyplin intelektualnych lub własnej edukacji. Rzeczywistość miesza się z marzeniami, a jednocześnie pozwala na uzyskanie spokoju, skupienia uwagi na pracy zawodowej. Układ tych planet daje możliwość sprawdzenia się w działalności kulturalnej, zwią-zanej z religią.Możesz mieć teraz dobre pomy-

Gazeta 50, 11 - 17 grudnia 2015 sły dotyczące organizowania interesów i zamierzeń finansowych. Pojawi się szansa, aby korzystnie sprzedać akcje, zawiązać spółkę lub zająć się tym kierunkiem działalności, dzięki któremu wzrośnie Twoja pozycja. Uwaga dla urodzonych w II dekadzie: masz skłonność do angażowania się w interesy z ludźmi o ustalonej pozycji, posiadającymi władzę i autorytet. Gwiazdy wróżą, że mimo problemów osobistych, w końcu wszystko ułoży się po Twojej myśli. Osoby spod tego znaku prowadzące stadne życie zapragną żyć w pojedynkę, a te, które do tej pory stroniły od towarzystwa, postanowią zamieszkać w wynajętym mieszkaniu z obcymi ludźmi i zapiszą się na liczbę kursów i szkoleń przyprawiającą o zawrót głowy. Wszystko, byle poznawać ciągle nowych ludzi.

Strzelec 23.11 - 21.12

Nadchodzący rok dobry na zmianę myślenia, poglądów, stosunku do życia. Sam się nie raz zadziwisz. Jedyne co nie odwróci się to fortuna. Czy było pod tym względem dobrze, czy kiepsko będzie tylko lepiej. Ale oprócz pieniędzy odkryjesz dużo innych atrakcji dnia codziennego. Wstawisz głowę pod rynnę, a potem boso przebiegniesz po trawniku. Na nowo odkryjesz plażę jako miejsce romantycznych spotkań. Wszystko to będzie miało dla Ciebie smak jakbyś na nowo odkrywał życie. Zdrowie będzie dopisywało. Praca zaś nie będzie tak istotna jak do tej pory. Ten rok będzie odcinaniem kuponów. Nawet nikt nie zauważy, że się nie przemęczasz. Praca w tym tygodniu będzie bardziej interesująca i stymulująca intelektualnie. Wzmaga się bowiem teraz chłonność umysłu, potrzeba zdobywania wiedzy i poszerzania swoich horyzontów myślowych. Powinieneś zawierzyć swojej intuicji. To także okres przemian duchowych, do których dojrzewałeś od dawna. Czas sprzyjać będzie twórczym pracom, które mogą zaowocować sukcesem. To również czas na spotkania z osobami, które wpłyną na Ciebie inspirująco. Zdolność praktycznego zastosowania nabytego doświadczenia, zdyscyplinowania, wytrwałości oraz właściwie ustawionych priorytetów. Jednak dla części osób ten układ planet sprawia, że czują oni wyraźną niechęć do zajmowania się sprawami materialnymi. Zapowiadają się niespodziewane wiadomości dotyczące planów osobistych. W nowym tygodniu powinieneś znaleźć już odpowiedzi na dręczące pytania i wątpliwości. Często działasz impulsywnie i nie mylisz o skutkach swojego postępowania. Czas sprzyja podejmowaniu ostatecznych decyzji i wybierania zdecydowanych rozwiązań. Najważniejszy dla Was będzie spokój. Macie już dość szalonych nocnych eskapad i weekendowych imprez. Zatęsknicie za stabilizacją i domowym życiem. Weźmiecie się nawet za majsterkowanie i upiększanie swojego mieszkania, co spowoduje radość i wdzięczność drugiej połowy. Początek tygodnia przyniesie małe zawirowania w pracy. Na szczęście wszystko zostanie wyjaśnione i później czekają Cię

już same sukcesy. Pod warunkiem, że nie osiądziesz na laurach. Może poważnie zatroszczysz się o swoje zdrowie i rzucisz palenie?

Koziorożec 22.12 - 20.01

Planowane zmiany w domu, wiążące się z dużymi wydatkami odłóż na późniejszy termin. Po zawirowaniach i zmianach, po komplikacjach i problemach zdrowotnych w poprzednim roku nagle wszystko się ułoży i uporządkuje. Nabierzesz innych cech osobowości. Przestaną analizować, zmieniać zdanie co chwila i szarpać się nad każdą kwestią dwa razy. Spłynie na nich błogi spokój. Przyjaciele i znajomi będą patrzeć z niedowierzaniem. Wynajmujący mieszkanie przełamią się i pójdą po kredyt do banku. Zdecydują się na własny kąt. Ba, nawet zdołają pewną kwotę oszczędzić, by mieć na wkład własny. Sprzyjać będzie temu dobra passa w życiu zawodowym. Urokiem osobistym, kompetencją i doświadczeniem zdobędą lepszą posadę lub awansują w dotychczasowym miejscu pracy. Niestety odpadną leniwe weekendy. Zdecydują się na dokształcanie lub... powiększenie rodziny. Jedno i drugie wykluczy dotychczasowe spanie do południa, ale przyniesie pełne spełnienie. Korzystny okres do każdej pracy wymagającej twórczej ekspresji, a także do zadań o charakterze społecznym. To dobry moment, by zaangażować się w sprawy polityczne (a masz do tego talent). Najbliższy tydzień przyniesie Ci ukojenie. Odczujesz potrzebę działania w grupie, chętnie wysłuchasz rad innych i dobrze na tym wyjdziesz. Odczujesz potrzebę spełniania dobrych uczynków, w tym także wsparcia finansowego.

Wodnik 21.01 - 20.02

Raczej nie myśl o wielkich sukcesach finansowych. Na razie musisz się cieszyć tym, co masz. Postaw wyłącznie na to, co pewne i bezpieczne, w żadnym razie nie ryzykuj. Nadchodzi dla Ciebie okres trzeźwej refleksji i głębszego zrozumienia swych życiowych celów. Masz szansę zrozumieć racje innych, wręcz wyczuć je intuicyjnie. Stać Cię będzie na wyrzeczenia i poświęcenie dla dobra bliskich. Bez trudu dogadasz się z każdym, nawet z ludźmi, za którymi nie przepadasz. Czeka Cię tydzień niezwykłych szans. W pracy pojawią się nowi pracownicy. Pod ich wpływem zmienisz swoje podejście do obowiązków i dostrzeżesz nowe możliwości. Będziesz miał szanse działać na większą niż dotychczas skalę. Pomożesz szefom rozstrzygnąć trudny problem lub zapobiegniesz błędowi, który wszystkich mógłby drogo kosztować. Czas sprzyja zdobywaniu atrakcyjnej posady i większym niż w poprzednich latach zyskom finansowym. Być może nowa propozycja okaże się tak korzystna, że odważysz się zmienić pracę lub przeprowadzić. Zarobione pieniądze przeznacz na przyjemności.

strona 31 W miłości będziesz odważny i bezpośredni. Zapragniesz, aby partner miał dla Ciebie więcej czasu i starał się zaspokoić twoje potrzeby. Szczęśliwe będziesz miał w bliskich osobach prawdziwe oparcie. Nieszczęśliwe postanowią zmienić swoje życie i zakończyć nieudane związki. Pierwsze dni tygodnia będą charakteryzować się brakiem zdyscyplinowania wewnętrznego, lekkomyślnością i przesadnym optymizmem, co może negatywnie odbić się na Twojej pracy. Na szczęście wzrośnie w tym czasie Twoja inicjatywa, a prowadzone przez Ciebie sprawy i planowane przedsięwzięcia mają szanse być doprowadzone do końca. W tym tygodniu czekają Cię niestety, kłopoty finansowe, które będą efektem braku zdrowego rozsądku i niepohamowanej chęci trwonienia pieniędzy na różne zachcianki. Na szczęście Gwiazdy są po Twojej stronie, co oznacza dobry czas na załatwianie interesów i nawiązywanie nowych znajomości z ludźmi ze sfer finansowych. Korzystny czas dla sfery uczuciowej. Twoje stosunki intymne nabiorą intensywności i będą o wiele bardziej urozmaicone. Jednak, wystrzegaj się pokus i pamiętaj o ogólnie przyjętych zwyczajach.

Ryby 21.02 - 20.03

Nowy tydzień przyniesie zmiany w sprawach rodzinnych i głównie wokół rodziny będą toczyły się najważniejsze wydarzenia. Będziesz poważnie zastanawiał się nad zmianą stanu cywilnego. Może właśnie teraz jest najlepszy moment na powiedzenie sakramentalnego "tak"? Zajęte docenią uroki życia we dwoje. Kto wie, może zamarzy im się powiększenie rodziny? To najlepszy moment na takie decyzje, bo w sprawach zawodowych będzie układało się świetnie, także kłopoty finansowe na pewno Wam nie grożą. W chwilach euforii i uniesień nie zapominaj jednak o drugiej osobie. Pełnię szczęścia poczujesz tylko wtedy, kiedy i druga połowa będzie szczęśliwa. Pamiętaj też o aktywnym wypoczynku. Może w tym tygodniu zaplanuj zimowy urlop na ciepłej plaży , chyba że wolisz w zimie wybrać się na narty. Podejmiesz się trudnych zadań lub skomplikowanych prac. Nie zabraknie Ci pomysłów, szybkości w działaniu i wytrwałości. Jednak Gwiazdy mogą sprawić, że zaczniesz myśleć o niebieskich migdałach, a tym samym znacznie spadnie Twoja wydajność w pracy. Nie należy poddawać się temu zgubnemu wpływowi! Pozytywne zmiany w finansach. Spodziewaj się przypływu gotówki, premii lub innych propozycji, które zwiększą stan Twego konta w banku. Jeśli nie masz zbyt wygórowanych oczekiwań, a ponadto będziesz oszczędnie gospodarować tym, co posiadasz, masz szansę na dobre wyniki w sferze finansowej. Gwiazdy zachęcą Cię do snucia planów osobistych i marzeń - często mało realnych, lecz pobudzających wyobraźnię. Aktywność uczuciowa, kierowana przez przyjazne siły, ujawni Twoją życzliwość i ufność w szczęście. Kontakty partnerskie będą serdeczne i ożywione, ale też nadzwyczaj racjonalne.

50 KRZYŻÓWKA GAZETY z... nagrodą Poziomo: 3. Prototyp 7. Na tej płycie można się nagrać 8. Pierwszy z brzegu 9. Na dzwony 10. Montażowy łeb nitu 11. Często zawodzi 13. Sz lub cz 16. Ledwie dychasz, a lekarz mówi, że zajęte 20. Często wypłynie dzięki wazelinie 22. Sprzęt tkacki 23. Część kopyta 24. Następuje po skłonie 25. Dobre na biegi 26. Taniec o kuli 27. Wal z ciosem 31. Rozszalały z natury 34. Tak na marginesie 38. Blaszka na łaszkach 39. Odstąpienie lokalu dla szmalu 40. Daje poczucie wyższości? 41. Denny anioł 42. Głosy wielu po apelu 43. Gdy przez cały styczeń i luty nie ubywa zasp. Pionowo: 1. Krępowały niemowlaki 2. Tnie w Afryce 3. Czeka na jelenia 4. Pędzi drogami z turystami 5. Ma swą ścieżkę i służbę 6. Bardzo kosztowna dźwignia 11. Plastyka neandertalczyka 12. Opłata portowa 14. O dołach, w których brną koła 15. Stawiane druciane 17. Dzwonków dźwięk 18. Pracuje w gorzelni 19. Chwali w koło 21. Lek na sklerozę 28. Zgłoszenie udziału 29. Usuwanie amerykanów z polskiej ziemi 30. Karecisko - i wszystko 31. Początkujący mąż 32. Służbowy do Częstochowy 33. Kosz od koszykarki 35. ?-glancuś 36. Nigri, maki lub chirashi 37. Gorzała Sarmacie go dodawała Prawidłowe rozwiązania krzyżówki (hasło) nadesłane (pocztą, e-mailem: krzyzowka@gazetagazeta.com lub faksem: 647. 557.3627 w ciągu 7 dni pod adresem redakcji GAZETY wezmą udział w losowaniu nagród - bonów książkowych wartości 35 dolarów.

KALENDARIUM

"GAZETY" 11 grudnia 2015 - piątek (345. dzień roku);

Imieniny: Waldemara, Stefana 1519 - Sejm walny w Toruniu uchwalił rozpoczęcie wojny z krzyżakami i wyznaczył nowe podatki na werbunek wojsk zaciężnych. 1605 - Na Wawelu odbył się ślub Zygmunta III Wazy z Konstancją Habsburżanką. 1922 - Zaprzysiężono pierwszego prezydenta II Rzeczypospolitej Polskiej, Gabriela Narutowicza.

12 grudnia 2015 - sobota (346. dzień roku);

Imieniny: Aleksandra, Joanny 1501 - Aleksander Jagiellończyk został w katedrze na Wawelu koronowany na króla Polski. 1577 - Wojna Rzeczypospolitej z Gdańskiem: po nieudanym oblężeniu miasta zawarto porozumienie pokojowe. Gdańsk wypłacił odszkodowanie, zachowując autonomię i przywileje, a król Stefan Batory przyjął go ponownie do łask i zniósł banicję. 1964 - Mieczysław Moczar został mianowany ministrem spraw wewnętrznych, Lucjan Motyka ministrem kultury i sztuki.

13 grudnia 2015 - niedziela (347. dzień roku);

Imieniny: Łucji, Otylii 1575 - Anna Jagiellonka została w Warszawie wybrana w wolnej elekcji królem Polski i wielkim księciem litewskim, a dzień później stronnictwo szlacheckie pod przewodnictwem Jana Zamoyskiego uznało ten fakt, przydając jej na małżonka Stefana Batorego. 1954 - Władysław Gomułka został zwolniony z więzienia. 1981 - Decyzją Rady Państwa z dnia poprzedniego o północy został wprowadzony stan wojenny, powołano Wojskową Radę Ocalenia Narodowego, władzę w kraju przejęło wojsko, internowano działaczy opozycyjnych, zawieszono naukę w szkołach i na uczelniach, wprowadzono cenzurę korespondencji, przerwano łączność telefoniczną, wprowadzono godzinę milicyjną.

14 grudnia 2015 - poniedziałek (348. dzień roku);

Imieniny: Izydora, Jana 1575 - Stefan Batory został obwołany królem Polski. 1922 - Prezydent Gabriel Narutowicz przybył do Belwederu, gdzie uroczyście odbył się akt przekazania mu władzy przez Naczelnika Państwa Józefa Piłsudskiego. 1970 - Grudzień 1970: robotnicy ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina odmówili podjęcia pracy i wielotysięczny tłum przed południem udał się pod siedzibę Komitetu Wojewódzkiego PZPR w Gdańsku.

15 grudnia 2015 - wtorek (349. dzień roku);

Imieniny: Celiny, Krystiana 1767 - Spłonęło południowe skrzydło Zamku Królewskiego w Warszawie. 1867 - W drewnianym kościele św. Kazimierza w Sorokpolu został ochrzczony Józef Piłsudski. 1970 - Grudzień 1970: grupa robotników podpaliła budynek Komitetu Wojewódzkiego PZPR w Gdańsku. 1981 - ZOMO rozpoczęło pacyfikację kopalni Manifest Lipcowy. Padły pierwsze strzały do górników.

16 grudnia 2015 - środa (350. dzień roku);

Imieniny: Albiny, Euzebiusza 1577 - Król Stefan Batory potwierdził przywileje Gdańska. 1761 - Wojna siedmioletnia: po 5 miesiącach oblężenia Rosjanie zdobyli Twierdzę Kołobrzeg. 1943 - Pod Częstochową hitlerowcy rozstrzelali 20 żołnierzy AL i AK za sabotaż w hucie Raków. 1963 - Nieznani sprawcy podpalili stadion Cracovii, który doszczętnie spłonął.

17 grudnia 2015 - czwartek (351. dzień roku);

Imieniny: Floriana, Łazarza 1922 - Zamach na Gabriela Narutowicza: pełniący obowiązki prezydenta marszałek Sejmu Maciej Rataj powołał nowy rząd na czele z generałem Władysławem Sikorskim, który objął jednocześnie resort spraw wewnętrznych i wprowadził na krótko stan wyjątkowy. 1981 - Stan wojenny: ZOMO rozbiło manifestacje w Gdańsku i w Krakowie. W Gdańsku zginęła jedna osoba, a dwie zostały ranne.

Notowania złotówki w Polsce w stosunku do niektórych walut obcych kurs średni z czwartku, 10 grudnia 2015 Kanada 1 CAD - 2,9209 zł, USA 1 USD - 3,9601 zł, UE 1 EUR - 4,3440 zł W. Brytania 1 GBP - 6,0108 zł.

Pogoda w Toronto i w okolicach (źródło: toronto.cbc.ca)

piątek sobota niedziela Rozwiązanie - hasło 48 krzyżówki GAZETY brzmi "W miłości nikt nie jest dorosły". Bon książkowy wartości 35 dolarów do wykorzystania w księgarni "Gazety"wylosowała pani Katarzyna Klasuska z Mississaugi, ON oraz pan Kazimierz Stroczynski z Montrealu, QC. Nagrody wyślemy pocztą. GRATULUJEMY!

8°/

8°/

9°/ 8°

poniedziałek

11°/


Gazeta 50, 11 - 17 grudnia 2015

strona 32

www.gazetagazeta.com

Sport

ze sportu

Mistrzostwa Europy 2016

Na bieżniach i wokół stadionów Piłkarska Liga Europejska

Pożegnanie z rozgrywkami Lecha i Legii Lech Poznań i Legia Warszawa odpadły z piłkarskiej Ligi Europejskiej po ostatniej rundzie fazy grupowej. Mistrzowie Polski przegrali na własnym boisku z FC Basel 0:1, a "Wojskowi" ulegli na wyjeździe SSC Napoli 2:5. Przed ostatnią kolejką oba polskie kluby miały małe szanse na awans do 1/16 finału. Nie wszystko zależało od nich, bo musiały też liczyć na korzystne dla siebie wyniki w innych meczach swoich grupowych rywali. W przypadku Legii ten warunek został spełniony, bo FC Midtjylland zremisowało na własnym boisku z FC Brugge 1:1. Jednak do zajęcia drugiego miejsca "Wojskowi" potrzebowali zwycięstwa w Neapolu, a nawet przez chwilę nie mieli na to szans, bo nie byli w stanie nawiązać równorzędnej walki z włoskim zespołem. SSC Napoli natomiast awansowało z grupy D z kompletem punktów (18) i rekordową w tej fazie liczbą strzelonych goli 22 (przy trzech straconych). Drugie miejsce zajęło FC Midtjylland. Równie trudne zadanie miał przed sobą Lech Poznań, który podejmował FC Basel. Awans mistrzom Polski zapewniała wygrana ze szwajcarskim zespołem oraz niskie zwycięstwo wyjazdowe Belenenses z Fiorentiną. Oba warunki nie zostały spełnione, bo "Kolejorz" po raz czwarty w tym sezonie był wyraźnie słabszy od FC Basel i przegrał 0:1. Z kolei Fiorentina pokonała u siebie portugalski zespół 1:0. W kadrze meczowej gospodarzy nie znalazł się wypożyczony z Borussii Dortmund Jakub Błaszczykowski, który leczy kontuzję. Z rozgrywkami pożegnał się Ajax Amsterdam, który z Arkadiuszem Milikiem w składzie nie był w stanie pokonać lidera grupy A FK Molde. Remis w Amsterdamie 1:1 był korzystny dla Fenerbahce Stambuł, który również zremisował 1:1 z Celtikiem Glasgow i to wystarczyło, aby turecki zespół zajął drugie miejsce. Bezbramkowy remis z liderem grupy B Liverpoolem wystarczył FC Sion do zajęcia drugiego miejsca. Przed ostatnią kolejką wszystko rozstrzygnięte było w grupie C. Pewne awansu były FK Krasnodar Artura Jędrzejczyka i Borussia Dortmund Łukasza Piszczka. W obu zespołach zabrakło Polaków w kadrach meczowych. Rosyjski zespół, który do końca sezonu wypożyczył Jędrzejczyka do Legii, wygrał na wyjeździe z FK Gabala 2:0. Z kolei Borussia przegrała u siebie z PAOK Saloniki 0:1. W kiepskim stylu z rozgrywkami pożegnało się AS Monaco, które przegrało na wyjeździe z

Maciej Gajos (C) z Lecha oraz Birkir Bjarnason (L) i Mohamen Elneny (P) z FC Basel w meczu grupy I Ligi Europejskiej w Poznaniu, 10 bm. Jakub Kaczmarczyk PAP

Tottenhamem Hotspur 1:4. Zespołowi ligi francuskiej do awansu z grupy J nie wystarczało pokonanie "Kogutów". Musieli liczyć na stratę punktów Anderlechtu Bruksela z Karabachem Agdam. Jednak belgijska drużyna wygrała 2:1 i to ona zajęła drugie miejsce. Do fazy pucharowej Ligi Europejskiej awansowały: Molde FK, Fenerbahce Stambuł, Liverpool, FC Sion, FK Krasnodar, Borussia Dortmund, SSC Napoli, FC Midtjylland, Rapid Wiedeń, FC Villarreal, Lazio Rzym, AS St. Etienne, SC Braga, Olympique Marsylia, Lokomotiw Moskwa, Sporting Lizbona, FC Basel, Fiorentina, Tottenham Hotspur, Anderlecht Bruksela, Schalke 04, Sparta Praga, Athletic Bilbao i Augsburg. Dołączy do nich osiem drużyn z trzecich miejsc w swoich grupach w Lidze Mistrzów: Szachtar Donieck, Manchester United, Galatasaray Stambuł, FC Sevilla, Bayer Leverkusen, Olympiakos Pireus, FC Porto oraz FC Valencia. Losowanie par 1/16 finału - w najbliższy poniedziałek o godz. 13 w Nyonie. Wyniki meczów 6. kolejki Ligi Europejskiej: grupa A Fenerbahce Stambuł - Celtic Glasgow 1:1 (1:0) Ajax Amsterdam - Molde FK 1:1 (1:1) tabela 1. Molde FK 6 3 2 1 10-7 11 - awans 2. Fenerbahce Stambuł 6 2 3 1 7-6 9 - awans 3. Ajax Amsterdam 6 1 4 1 6-6 7 4. Celtic Glasgow 6 0 3 3 8-12 3 grupa B Girondins Bordeaux - Rubin Kazań 2:2 (0:1) FC Sion - Liverpool 0:0 tabela 1. Liverpool 6 2 4 0 6-4 10 - awans 2. FC Sion 6 2 3 1 5-5 9 - awans 3. Rubin Kazań 6 1 3 2 6-6 6 4. Girondins Bordeaux 6 0 4 2 5-7 4 grupa C FK Gabala - FK Krasnodar 0:3 (0:2) Borussia Dortmund - PAOK Saloniki 0:1 (0:1) tabela 1. FK Krasnodar 6 4 1 1 9-4 13 - awans 2. Borussia Dortmund 6 3 1 2 10-5 10 - awans

3. PAOK Saloniki 6 1 4 1 3-3 7 4. FK Gabala 6 0 2 4 2-12 2 grupa D FC Midtjylland - FC Brugge 1:1 (1:0) SSC Napoli - Legia Warszawa 5:2 (2:0) tabela 1. SSC Napoli 6 6 0 0 22-3 18 - awans 2. FC Midtjylland 6 2 1 3 6-12 7 - awans 3. FC Brugge 6 1 2 3 4-11 5 4. Legia Warszawa 6 1 1 4 4-10 4 grupa E Rapid Wiedeń - Dynamo Mińsk 2:1 (1:0) Viktoria Pilzno - FC Villarreal 3:3 (1:1) tabela 1. Rapid Wiedeń 6 5 0 1 10-6 15 - awans 2. FC Villarreal 6 4 1 1 12-6 13 - awans 3. Viktoria Pilzno 6 1 1 4 8-10 4 4. Dynamo Mińsk 6 1 0 5 3-11 3 grupa F Slovan Liberec - Olympique Marsylia 2:4 FC Groningen - SC Braga 0:0 tabela 1. SC Braga 6 4 1 1 7-4 13 - awans 2. Olympique Marsylia 6 4 0 2 12-7 12 - awans 3. Slovan Liberec 6 2 1 3 6-8 7 4. FC Groningen 6 0 2 4 2-8 2 grupa G Dnipro Dniepropietrowsk - Rosenborg Trondheim 3:0 (1:0) AS St. Etienne - Lazio Rzym 1:1 (0:0) tabela 1. Lazio Rzym 6 4 2 0 13-6 14 - awans 2. AS St. Etienne 6 2 3 1 10-7 9 - awans 3. Dnipro Dniepropietrowsk 6 2 1 3 3-8 7 4. Rosenborg Trondheim 6 0 2 4 4-9 2 grupa H Sporting Lizbona - Besiktas Stambuł 3:1 (0:0) Skenderbeu Korcza - Lokomotiw Moskwa 0:3 (0:1) tabela 1. Lokomotiw Moskwa 6 3 2 1 12-7 11 - awans 2. Sporting Lizbona 6 3 1 2 14-11 10 - awans 3. Besiktas Stambuł 6 2 3 1 7-6 9 4. Skenderbeu Korcza 6 1 0 5 4-13 3 grupa I Fiorentina - Belenenses Lizbona 1:0 (0:0) Lech Poznań - FC Basel 0:1 (0:0) tabela 1. FC Basel 6 4 1 1 10-5 13 - awans 2. Fiorentina 6 3 1 2 11-6 10 - awans 3. Lech Poznań 6 1 2 3 2-6 5 4. Belenenses Lizbona 6 1 2 3 2-8 5 grupa J Anderlecht Bruksela - Karabach Agdam 2:1 (2:1) Tottenham Hotspur - AS Monaco 4:1 (3:0) tabela 1. Tottenham Hotspur 6 4 1 1 12-6 13 - awans 2. Anderlecht Bruksela 6 3 1 2 8-6 10 - awans

Biało-czerwoni poznają w sobotę grupowych rywali Znajdująca się w trzecim koszyku piłkarska reprezentacja Polski pozna w sobotę grupowych rywali w przyszłorocznych mistrzostwach Europy we Francji. Początek ceremonii losowania w Paryżu o godz. 18. Po raz pierwszy w turnieju finałowym wystąpią 24 drużyny. Awans z eliminacji wywalczyły reprezentacje 23 krajów, które zostały podzielone na cztery koszyki. Francja, jako gospodarz, miała zapewniony udział w imprezie i trafiła automatycznie do grupy A. Mistrzostwa rozpoczną się 10 czerwca, a zakończą 10 lipca w podparyskim Saint-Denis. Do 1/8 finału awansują drużyny, które zajmą pierwsze i drugie pozycje w swoich grupach, a także cztery najlepsze z trzecich miejsc. Największą sensacją jest brak w turnieju Holandii, trzeciego zespołu ostatniego mundialu. "Pomarańczowi" w eliminacjach zajęli dopiero czwarte miejsce w grupie. Przed sobotnim losowaniem w Palais des Congres w Paryżu Polska znalazła się w trzecim koszyku, razem z Czechami, Szwecją, Rumunią, Słowacją oraz Węgrami. To oznacza, że z tymi przeciwnikami biało-czerwoni nie zagrają w fazie grupowej. Z teoretycznie najsilniejszych rywali Polska może trafić na Francję, broniącą tytułu Hiszpanię, Niemcy, Anglię, Portugalię lub Belgię. Z drugiego koszyka na Włochy, Rosję, Szwajcarię, Austrię, Chorwację albo Ukrainę. W teoretycznie najsłabszym koszyku znalazły się: Turcja, Irlandia, Islandia, Walia, Albania i Irlandia Północna. Z dwoma z wymienionych zespołów biało-czerwoni grali w eliminacjach Euro 2016 - z Niemcami (2:0 u siebie, 1:3 na wyjeździe) oraz Irlandią (2:1 u siebie, 1:1 na wyjeździe). Podopieczni Adama Nawałki zajęli drugie miejsce, za Niemcami. Losowanie w Paryżu rozdzieli 24 finalistów na sześć grup (A-F) po cztery drużyny - najpierw reprezentacje z pierwszego koszyka, później z czwartego, a następnie z trzeciego i drugiego. Ich pozycja w grupie (co oznacza m.in. kolejność meczów) zostanie ustalona również przez losowanie. Mistrzem ceremonii będzie 46-letni Francuz Bixente Lizarazu, mistrz świata z 1998 i Europy z 2000 roku. Po raz pierwszy w historii w mistrzostwach Europy zagrają 24 drużyny. W ostatnich latach brało udział 16 zespołów. Wtedy rozgrywano łącznie 31 meczów, teraz będzie ich o 20 więcej. Prezes PZPN Zbigniew Boniek powiedział PAP, że sobotnie loso3. AS Monaco 4. Karabach Agdam grupa K APOEL Nikozja - Sparta Praga Asteras Tripolis - Schalke 04 tabela 1. Schalke 04 2. Sparta Praga 3. Asteras Tripolis

wanie traktuje jak zabawę. Jak dodał, w weekend we Francji wraz z trenerem Nawałką będzie również wizytować ośrodki dla kadry. "Kogo życzę naszemu selekcjonerowi? Nie mam żadnych sugestii. Z każdym można wygrać, ale też przegrać. Podchodzę do ceremonii losowania jak do zabawy. Nie gra się z nazwami drużyn, ale z ludźmi, którzy reprezentują dany zespół. Trzeba zobaczyć, jak to będzie wyglądać w dniu rozpoczęcia Euro 2016. Ktoś może być bardzo mocny, a ktoś inny straci np. dwóch piłkarzy, którzy będą niezdolni do gry. Pół roku to bardzo dużo w futbolu. Wypada kilku zawodników i zmienia się kompletnie drużyna. Jakiekolwiek strategiczne myślenie nie ma teraz sensu" - przyznał Boniek. Podczas losowania każda z europejskich federacji może wystawić ośmioosobową delegację. PZPN - oprócz prezesa, selekcjonera oraz pracowników departamentu komunikacji i mediów - będą reprezentować m.in. sekretarz generalny Maciej Sawicki i dyrektor kadry Tomasz Iwan. "Jadą ci, co mają jechać. Będą tzw. workshopy (warsztaty PAP), różne spotkania z departamentami UEFA, m.in. ds. bezpieczeństwa, komunikacji, mediów. Poza tym zamierzamy dzień później we Francji zobaczyć jeszcze to, co chcemy wybrać na ośrodek dla reprezentacji podczas mistrzostw" - zaznaczył Boniek. Z sondy przeprowadzonej na portalu PZPN "Łączy Nas Piłka" wynika, że podopieczni Nawałki mają określoną grupę drużyn, z którymi chcieliby się zmierzyć w fazie grupowej we Francji. Z pierwszego koszyka polscy piłkarze najczęściej wskazywali Portugalię, a następnie Francję. Z drugiego największym powodzeniem cieszyły się Włochy, dość dużym Rosja, Ukraina i Szwajcaria, zaś z czwartego Islandia, a w drugiej kolejności Turcja. Jednocześnie z różnych krajów uczestniczących w losowaniu słychać głosy, że dla nich Polska byłaby bardzo groźnym rywalem i woleliby uniknąć biało-czerwonych. Reprezentacja Polski po raz trzeci w historii (drugi po eliminacjach) i jednocześnie trzeci raz z rzędu wystąpi w mistrzostwach Europy. W 2008 roku w turnieju w Austrii i Szwajcarii biało-czerwoni zajęli ostatnie miejsce w swojej grupie. Podobnie było cztery lata później, gdy Polska współorganizowała imprezę finałową z Ukrainą.

4. APOEL Nikozja 6 1 0 5 3-12 3 grupa L Partizan Belgrad - Augsburg 1:3 (1:1) Athletic Bilbao AZ Alkmaar 2:2 (1:1) 1:3 (1:0) tabela 0:4 (0:2) 1. Athletic Bilbao 6 4 1 1 16-8 13 - awans 2. Augsburg 6 3 0 3 12-11 9 - awans 6 4 2 0 15-3 14 - awans 3. Partizan Belgrad 6 3 0 3 10-14 9 6 3 3 0 10-5 12 - awans 4. AZ Alkmaar 6 1 1 4 8-13 4 6 1 1 4 4-12 4 6 1 3 2 5-9 6 6 1 1 4 4-8 4


www.gazetagazeta.com

Gazeta 50, 11 - 17 grudnia 2015

strona 33

Sport

Piłkarska Liga Mistrzów

Lewandowski i Szczęsny w głównych rolach w ostatniej kolejce Robert Lewandowski zdobył dwie bramki dla Bayernu w meczu Ligi Mistrzów z Dinamem w Zagrzebiu (2:0). Monachijczycy już wcześniej byli pewni awansu do 1/8 finału, a w środę dokonała tego m.in. Roma, z dobrze grającym Wojciechem Szczęsnym (0:0 z BATE Borysów). Oprócz piłkarzy Romy stawkę uczestników 1/8 finału uzupełniły tego dnia dwie londyńskie drużyny - Arsenal i Chelsea, a także Dynamo Kijów Łukasza Teodorczyka (zagrał w końcówce wygranego 1:0 meczu z Maccabi Tel Awiw) oraz belgijski KAA Gent. Wcześniej miejsce w czołowej "16" Ligi Mistrzów zapewniły sobie: Real Madryt, Paris Saint Germain, Atletico Madryt, Benfica Lizbona, Manchester City, Juventus Turyn, Barcelona, Bayern i Zenit Sankt Petersburg, a we wtorek VfL Wolfsburg i PSV Eindhoven. W spotkaniu z Dinamem Zagrzeb trener Bayernu Pep Guardiola oszczędzał kilku czołowych piłkarzy, ale Robert Lewandowski zagrał cały mecz. Do siatki rywali trafił w 61. i 64. minucie. Najpierw popisał się sprytnym strzałem głową po dośrodkowaniu Thomasa Muellera, a za drugim razem wykorzystał sytuację sam na sam z bramkarzem rywali. Polak ma już siedem trafień w obecnej edycji LM, natomiast w całej karierze - 30. "Musieliśmy być cierpliwi. To nie był łatwy mecz, ale najważniejsze, że wygraliśmy i jesteśmy zadowoleni" - powiedział po meczu Lewandowski. Zwycięstwo gości mogło być wyższe, jednak w końcówce spotkania Mueller nie wykorzystał rzutu karnego (trafił w słupek). Bayern wygrał grupę F z dorobkiem 15 punktów. Z drugiego miejsca awansował Arsenal (9), który w decydującym spotkaniu pokonał w środę na wyjeździe Olympiakos Pireus 3:0. Wszystkie bramki dla "Kanonierów" zdobył Francuz Olivier Giroud (jedną z rzutu karnego). W grupie E pewna awansu z pierwszego miejsca Barcelona zremisowała na wyjeździe z Bayerem Leverkusen 1:1. Bramkę dla gości, grających bez kilku znanych piłkarzy, zdobył Lionel Messi. To 80. trafienie Argentyńczyka w historii LM. Osiem więcej ma Portugalczyk Cristiano Ronaldo z Realu, który dzień wcześniej zaliczył cztery trafienia w meczu z Malmoe FF, wygranym aż 8:0. Powody do radości może mieć Wojciech Szczęsny. Polski bramkarz uratował Romę przed porażką u siebie z BATE Borysów. Wprawdzie w pierwszej połowie miał niewiele pracy, ale w drugiej kilka razy obronił groźne strzały rywali. Dzięki remisowi 0:0 rzymianie zajęli drugie miejsce w grupie, z takim samym dorobkiem punktowym jak trzeci Bayer (po sześć). Włoski zespół miał lepszy bilans bezpośrednich meczów z ekipą z Leverkusen (4:4 i 3:2). "Najważniejszą sprawą tego wieczoru jest awans. Udało nam się to osiągnąć. Nie pokazaliśmy

pięknego futbolu, ale za kilka dni każdy z nas będzie myślał o tym meczu z dużym uśmiechem" stwierdził Szczęsny. Z grupy G awans w środę wywalczyły Chelsea (13 pkt) i Dynamo (11). Londyńczycy pokonali u siebie FC Porto 2:0, natomiast kijowianie wygrali na Ukrainie z Maccabi Tel Awiw 1:0. W drugim z tych spotkań napastnik gospodarzy Teodorczyk wszedł na boisko w 89. minucie. W grupie H piłkarze KAA Gent wygrali u siebie z mającym dotychczas komplet punktów Zenitem St. Petersburg 2:1 i podobnie jak rosyjski zespół awansowali do 1/8 finału. Powodów do radości wciąż nie mają natomiast kibice Valencii. Na ławce trenerskiej tego zespołu nieudanie zadebiutował Anglik Gary Neville - "Nietoperze" przegrały u siebie z ostatnim w tabeli Olympique Lyon 0:2, a gospodarzy pożegnały gwizdy kibiców. We wtorek piłkarze Realu Madryt rozgromili u siebie Malmoe FF 8:0 w meczu grupy A szóstej kolejki Ligi Mistrzów. To najwyższe zwycięstwo w tych rozgrywkach od 2007 roku, kiedy takim samym wynikiem Liverpool pokonał Besiktas. Cztery bramki dla Realu, który był już pewny pierwszego miejsca w grupie, zdobył Cristiano Ronaldo. Portugalczyk ma łącznie 11 goli w fazie grupowej, co również jest rekordem rozgrywek. W całej karierze do siatki rywali trafił 88 razy i w klasyfikacji wszech czasów o dziewięć wyprzedza drugiego Argentyńczyka Lionela Messiego z Barcelony. Hat-trickiem popisał się też Francuz Karim Benzema, który jest już siódmy w tym zestawieniu, ex aequo z Włochem Filippo Inzaghim. Obaj mają po 46 bramek. O jedną mniej zdobył dotychczas Szwed Zlatan Ibrahimovic, który wpisał się na listę strzelców w drugim spotkaniu grupy A. Jego Paris Saint Germain, które awansowało z drugiego miejsca, wygrało z Szachtarem Donieck 2:0. Jedno trafienie dla "Królewskich" - pierwsze w barwach madryckiego klubu - dołożył Chorwat Mateo Kovacic. Z kolei dla PSG gola uzyskał też Brazylijczyk Lucas Moura. W grupie B pierwsze miejsce zajął wicemistrz Niemiec VfL Wolfsburg, po zwycięstwie przed własną publicznością nad Manchesterem United 3:2. "Czerwonym Diabłom" na pocieszenie pozostaje jedynie miejsce w najlepszej "32" Ligi Europejskiej. Wszystko dla gości układało się tylko między 10. a 13. minutą - przez ten czas prowadzili bowiem 1:0 po bramce Francuza Anthony'ego Martiala. Odpowiedź gospodarzy była jednak szybka - najpierw wyrównał Brazylijczyk Naldo, a kwadrans później prowadzenie "Wilkom" zapewnił Portugalczyk Vieirinha. W końcówce "ManU" zdołał jeszcze wyrównać po samobójczej bramce Francuza Joshui

Sprinte m przez b ieżnie Zurych - Aresztowany w ubiegły czwartek w Zurychu szef Południowoamerykańskiej Konfederacji Piłkarskiej (CONMEBOL) Paragwajczyk Juan Angel Napout wyraził zgodę na ekstradycję do USA. •••

Paryż - Były mistrz świata i Europy, 46-letni Francuz Bixente Lizarazu Robert Lewandowski (C) w akcji na bramkę podczas meczu FC Bayern z GNK Dinamo będzie mistrzem ceremonii podczas Zagrzeb na stadionie w Zagrzebiu 9 grudnia br. Antonio Bat PAP/EPA sobotniego losowania grup turnieju Guilavoguiego, ale Wolfsburg 3. Szachtar Donieck 6 1 0 5 7-14 3 – LE finałowego piłkarskich mistrzostw Europy 2016, które odbędzie się w strzelił trzeciego gola niespełna 4. Malmoe FF 6 1 0 5 1-21 3 Centrum Kongresowym w Paryżu. dwie minuty później, a rezultat grupa B ••• meczu ustalił Naldo. Później oka- VfL Wolfsburg - Manchester United 3:2 (2:1) Columbus Piłkarze Portland Timzało się, że "Czerwonym Diabłom" PSV Eindhoven - CSKA Moskwa 2:1 (0:0) bers zdobyli mistrzostwo północnonie pomógłby nawet remis - woTabela: amerykańskiej ligi MLS. W finałobec zwycięstwa PSV Eindhoven 1. VfL Wolfsburg 6 4 0 2 9-6 12 - awans wym meczu pokonali w Columbus nad CSKA Moskwa 2:1 i tak nie 2. PSV Eindhoven 6 3 1 2 8-7 10 - awans miałyby szans awansu. 3. Manchester United 6 2 2 2 7-7 8 - LE miejscową ekipę Crew 2:1 (2:1). Po ostatnim gwizdku służby porządkowe nie pozwoliły kibicom Wolfsburga na opuszczenie trybun przez pewien czas, ponieważ znaleziono "podejrzany przedmiot". Na ekranie pojawiła się informacja, że wyjścia zostały zamknięte, zaapelowano też do fanów o zachowanie spokoju i pozostanie na swoich miejscach. Bramy otwarto ponownie po ok. 40 minutach. Grupa B była jedyną we wtorek, w której na wyłonienie czołowej dwójki trzeba było czekać do ostatniej kolejki. W pozostałych kwestia awansu była przesądzona już wcześniej. W grupie C Benfica walczyła w Lizbonie z Atletico Madryt o pierwsze miejsce w grupie i zwycięsko z tego starcia wyszli goście, którzy wygrali 2:1 po bramkach Saula Nigueza (33.) i Luciano Vietto (55.) oraz honorowej Greka Konstantinosa Mitroglou (75.). O trzecie miejsce, dające prawo startu w 1/16 finału Ligi Europejskiej, rywalizowały w Stambule Galatasaray i FK Astana. Spotkanie zakończyło się remisem 1:1, premiującym ekipę gospodarzy. Astana, pierwszy klub z Kazachstanu w fazie grupowej Champions League, zakończyła rozgrywki z czterema punktami. Zwycięzcą grupy D został Manchester City. Wicemistrz Anglii przegrywał u siebie z Borussią Moenchengladbach 1:2, by ostatecznie wygrać 4:2 i z dorobkiem 12 punktów wyprzedzić o jeden Juventus Turyn. Mistrz Włoch uległ na wyjeździe Sevilli 0:1 po bramce Fernando Llorente. W składzie Andaluzyjczyków cały mecz rozegrał Grzegorz Krychowiak. Hiszpański zespół dzięki punktom wywalczonym we wtorek awansował na trzecie miejsce w tabeli, co oznacza, że na wiosnę zagra w Lidze Europejskiej. Stanie przed szansą trzeciego z rzędu triumfu w tych rozgrywkach. Wyniki meczów 6. kolejki piłkarskiej Ligi Mistrzów: grupa A Paris St. Germain - Szachtar Donieck 2:0 (0:0) Real Madryt - Malmoe FF 8:0 (3:0) Tabela: 1. Real Madryt 6 5 1 0 19-3 16 - awans 2. Paris St. Germain 6 4 1 1 12-1 13 - awans

4. CSKA Moskwa 6 1 1 4 5-9 4 grupa C Galatasaray Stambuł - FK Astana 1:1 (0:0) Benfica Lizbona - Atletico Madryt 1:2 (0:1) Tabela: 1. Atletico Madryt 6 4 1 1 11-3 13 - awans 2. Benfica Lizbona 6 3 1 2 10-8 10 - awans 3. Galatasaray Stambuł 6 1 2 3 6-10 5 - LE 4. FK Astana 6 0 4 2 5-11 4 grupa D Manchester City - Borussia Moenchengladbach 4:2 (1:2) FC Sevilla - Juventus Turyn 1:0 (0:0) Tabela: 1. Manchester City 6 4 0 2 12-8 12 - awans 2. Juventus Turyn 6 3 2 1 6-3 11 - awans 3. FC Sevilla 6 2 0 4 8-11 6 - LE 4. Bor. Moenchengladbach 6 1 2 3 8-12 5 Grupa E Bayer Leverkusen - FC Barcelona 1:1 (1:1) AS Roma - BATE Borysów 0:0 tabela: 1. FC Barcelona 6 4 2 0 15-4 14 - awans 2. AS Roma 6 1 3 2 11-16 6 - awans 3. Bayer Leverkusen 6 1 3 2 13-12 6 - LE 4. BATE Borysów 6 1 2 3 5-12 5 Grupa F Dinamo Zagrzeb - Bayern Monachium 0:2 (0:0) Olympiakos Pireus - Arsenal Londyn 0:3 (0:1) Tabela: 1. Bayern Monachium 6 5 0 1 19-3 15 - awans 2. Arsenal Londyn 6 3 0 3 12-10 9 - awans 3. Olympiakos Pireus 6 3 0 3 6-13 9 - LE 4. Dinamo Zagrzeb 6 1 0 5 3-14 3 Grupa G Dynamo Kijów - Maccabi Tel Awiw 1:0 (1:0) Chelsea Londyn - FC Porto 2:0 (1:0) Tabela: 1. Chelsea Londyn 6 4 1 1 13-3 13 - awans 2. Dynamo Kijów 6 3 2 1 8-4 11 - awans 3. FC Porto 6 3 1 2 9-8 10 - LE 4. Maccabi Tel Awiw 6 0 0 6 1-16 0 Grupa H FC Valencia - Olympique Lyon 0:2 (0:1) KAA Gent - Zenit St. Petersburg 2:1 (1:0) Tabela: 1. Zenit St. Petersburg 6 5 0 1 13-6 15 - awans 2. KAA Gent 6 3 1 2 8-7 10 - awans 3. FC Valencia 6 2 0 4 5-9 6 - LE 4. Olympique Lyon 6 1 1 4 5-9 4 Rozstrzygnięcia w piłkarskiej LM w sezonie 2015/16: Awans do 1/8 finału: Grupa A: Real Madryt, Paris St. Germain Grupa B: VfL Wolfsburg, PSV Eindhoven Grupa C: Atletico Madryt, Benfica Lizbona Grupa D: Manchester City, Juventus Turyn Grupa E: FC Barcelona, AS Roma Grupa F: Bayern Monachium, Arsenal Londyn Grupa G: Chelsea Londyn, Dynamo Kijów Grupa H: Zenit St. Petersburg, KAA Gent Miejsce w 1/16 finału Ligi Europejskiej: Szachtar Donieck, Manchester United, Galatasaray Stambuł, FC Sevilla, Bayer Leverkusen, Olympiakos Pireus, FC Porto, FC Valencia.

•••

Inzell. - Artur Waś wygrał wyścig na 500 m Pucharu Świata w łyżwiarstwie szybkim. Polak uzyskał czas 34,65 s i wyprzedził Kanadyjczyka Alexa Boisverta-Lacroix o 0,09 s. Trzecie miejsce zajął Holender Kai Verbij - 34,80. •••

Lillehammer - Stefan Hula, ex aequo z Niemcem Andreasem Wankiem, zajął dziesiąte miejsce w niedzielnym konkursie Pucharu Świata w skokach narciarskich w Lillehammer. Zwyciężył Norweg Kenneth Gangnes. Kamil Stoch uplasował się na 47. pozycji. •••

Livigno - Justyna Kowalczyk (Team Santander) zajęła w niedzielę trzecie miejsce w maratonie narciarskim La Sgambeda we włoskim Livigno. Wygrała Austriaczka Katerina Smutna (Team Santander) czasem 1:01,47,7. Po zaciętym finiszu Polka straciła do niej 0,8 s. •••

Inzell. - Polskie łyżwiarki szybkie, w składzie Luiza Złotkowska, Natalia Czerwonka, Katarzyna Woźniak, zajęły czwarte miejsce w biegu drużynowym zawodów Pucharu Świata w Inzell. Wygrały Japonki, przed Holenderkami i Rosjankami. •••

Nagoi - Natalia Maliszewska (Juvenia Białystok) zajęła czwarte miejsce na dystansie 500 m w zawodach Pucharu Świata w short tracku w Nagoi. Zwyciężyła Chinka Fan Kexin. W klasyfikacji generalnej PŚ polska łyżwiarka jest czwarta. •••

Madryt - Real Madryt został wykluczony z Pucharu Hiszpanii za wystawienie w środowym meczu 1/16 finału z trzecioligowym Cadiz CF nieuprawnionego do gry zawodnika. •••

Krasnodar -Stelmet BC Zielona Góra wygrał sensacyjnie w Krasnodarze Lokomotiwem Kubań Krasnodar 66:51 (24:13, 16:14, 12:11, 14:13) w meczu 8. kolejki Euroligi koszykarzy. To drugie zwycięstwo mistrza Polski, który zachował teoretyczne szanse na awans do Top16. •••

Kielce - Piłkarz ręczny Vive Tauronu Kielce Hiszpan Julen Aginagalde został uznany za najlepszego kołowego świata w plebiscycie Handball-Planet. Głosowali kibice i dziennikarze.


strona 34

www.gazetagazeta.com

Gazeta 49, 4 -10 grudnia 2015

Grała piłkarska ekstraklasa

Legia zmniejszyła stratę do Piasta Legia Warszawa po wygranej z Wisłą Kraków 2:0 zmniejszyła stratę do Piasta Gliwice do pięciu punktów. Lechia Gdańsk po pięciu porażkach z rzędu pokonała Śląsk Wrocław 1:0 w drugim niedzielnym spotkaniu 19. kolejki piłkarskiej ekstraklasy. Zespół "Białej Gwiazdy" przystąpił do tego spotkania mocno osłabiony. Przede wszystkim bez swojego najlepszego strzelca Pawła Brożka. Do składu "Wojskowych" wrócił natomiast Michał Pazdan. Kiedy wydawało się, że spotkanie zakończy się bezbrakowym remisem, goście rozstrzygnęli losy spotkania na swoją korzyść. Trener Legii Stanisław Czerczesow postawił wszystko na jedną kartę i w końcówce w jego zespole było trzech napastników. Pięć minut przed upływem regulaminowego czasu gry niezawodny w tym sezonie Nikolic pokonał Radosława Cierzniaka po asyście Arkadiusza Piecha, który wszedł na boisko osiem minut wcześniej. W doliczonym czasie gry drugą bramkę dla "Wojskowych" po kontrataku strzelił inny rezerwowy Aleksandar Prijovic, a asystował Nikolic. Węgier z dorobkiem 20 goli umocnił się na czele w klasyfikacji strzelców. Legia (36 pkt) zmniejszyła stratę do Piasta (41 pkt) do pięciu punktów. Wisła natomiast prowadzona przez Marcina Broniszewskiego, który zastąpił zwolnionego Kazimierza Moskala, z dorobkiem 23 punktów jest ósma. W drugim niedzielnym spotkaniu Lechia pokonała Śląsk Wrocław 1:0 po bramce Brazylijczyka Gersona w 33. minucie. Tym samym zespół z Gdańska odniósł zwycięstwo po pięciu przegranych z rzędu. Pasmo porażek utratą pracy przypłacił niemiecki trener Thomas von Heesen. Jego miejsce zajął Dawid Banaczek. Z kolei w Śląsku urlopowanego Tadeusza Pawłowskiego zastępuje Grzegorz Kowalski. Śląsk mający 16 punktów zajmuje ostatnie miejsce w tabeli. Lechia ma pięć punktów więcej i jest 11. W sobotę lider rozgrywek Piast Gliwice zremisował u siebie z trzecią w tabeli Cracovią 2:2. To drugi mecz z rzędu zespołu z Gliwic bez zwycięstwa; we wtorek niespodziewanie przegrał z zamykającym wówczas tabelę Górnikiem Zabrze 2:5. Bramki dla Piasta padły po samobójczym strzale Bartosza Rymaniaka oraz ósmym w sezonie trafieniu Czecha Martina Nespora. Natomiast gole dla Cracovii strzelili Łotysz Deniss Rakels (12. bramka) oraz Paweł Jaroszyński. Trwa świetna seria Lecha. Poznaniacy, który sezon rozpoczęli fatalnie, od czasu przejęcia drużyny 12 października przez Jana Urbana spisują się znakomicie. Tym razem pokonali na wyjeździe Koronę Kielce 1:0 po bramce Fina Kaspera Hamalainena i zajmują siódme miejsce z dorobkiem 25 punktów. Z ośmiu ligowych meczów pod wodzą Urbana wygrali sześć (w tym pięć ostatnich), a dwa zremisowali. Licząc wszystkie

rozgrywki, nie stracili gola w sześciu ostatnich meczach. Z kolei kielczanie przegrali po raz czwarty z rzędu w ekstraklasie. W innym sobotnim spotkaniu Podbeskidzie Bielsko-Biała zremisowało z czwartym obecnie Ruchem Chorzów 1:1. Obie bramki padły z rzutów karnych. W pierwszej połowie "jedenastkę" wykorzystał zawodnik gospodarzy Dariusz Kołodziej, a po przerwie - Mariusz Stępiński. "Górale" wciąż czekają na pierwsze w sezonie zwycięstwo na swoim stadionie. Po sobotnim spotkaniu mają w dorobku pięć remisów i cztery porażki. Po raz ostatni wygrali u siebie 2 czerwca, gdy jeszcze w poprzednich rozgrywkach okazali się lepsi od Górnika Łęczna 1:0 po golu w ostatniej minucie. Dwa spotkania 19. kolejki rozegrano w piątek. W Białymstoku Jagiellonia uległa Górnikowi Zabrze 2:3. Decydującą bramkę dla gości zdobył w 87. minucie Słowak Roman Gergel, bohater wtorkowego spotkania z Piastem (wówczas zaliczył cztery trafienia). To drugie zwycięstwo z rzędu podopiecznych trenera Leszka Ojrzyńskiego, który awansowali - kosztem Śląska Wrocław na przedostatnie miejsce w tabeli (17 pkt). W Lubinie piłkarze KGHM Zagłębia Lubin pokonali beniaminka Termalicę Bruk-Bet Nieciecza 2:0. Goście już od 38. minuty grali w dziesiątkę po czerwonej kartce dla Bartłomieja Babiarza. Piłkarze z Niecieczy w ostatnich 10 kolejkach zdołali odnieść tylko jedno zwycięstwo. Kolejkę zakończył poniedziałkowy mecz Górnika Łęczna z Pogonią Szczecin. Spotkanie rozpoczęło się fatalnie dla gospodarzy, którzy już w trzeciej minucie, po serii niecelnych podań przed własnym polem karnym, stracili pierwszego gola, kiedy Takafumi Akahoshi dostrzegł stojącego w dogodnej sytuacji Mateusza Lewandowskiego, a ten bez trudu umieścił piłkę w siatce. Po kwadransie portowi wygrywali już 2:0 po precyzyjnym, obok "muru", strzale Adama Frączczaka wykonującego rzut wolny z 25 metrów. Mimo, iż górnicy przegrywali, to w tej części meczu nie potrafili poważniej zagrozić Jakubowi Słowikowi z wyjątkiem sytuacji z 44. minuty, kiedy po indywidualnej akcji Grzegorza Bonina strzał Tomasza Nowaka końcami palców na róg wybił bramkarz Pogoni. W tym momencie było już jednak 0:3, bo w 35. min., po przypadkowym zagraniu ręką przez Lukasa Bielaka, Frączczak po raz drugi w ciągu dwudziestu minut wpisał się na listę strzelców. Po zmianie stron gospodarze zaczęli grać znacznie szybciej i z wielką determinacją, raz po raz przeprowadzając ataki, z których tylko przez trzy minuty (55., 56. i 57.) trzykrotnie poważnie zagrozili szczecinianom. Najpierw w spojenie słupka z poprzeczką z wolnego trafił Grzegorz Piesio, chwilę później tuż obok słupka piłkę posłał Jakub Świerczok, a

Takafumi Akahoshi (P) z Pogoni Szczecin oraz Łukasz Tymiński (L) z Górnika Łęczna w Wojciech Pacewicz PAP meczu piłkarskiej Ekstraklasy w Łęcznej, 07 grudnia br.

strzał Nowaka zza linii pola karnego wyłapał Słowik. Zdecydowana przewaga górników uwieńczona została zdobyciem tylko dwóch bramek. W 63. min. jako pierwszy trafił Świerczok, który niespełna kwadrans później główkował nieznacznie nad bramką. Na minutę przed końcem regulaminowego czasu gry świetną indywidualną akcję Bonina pięknym strzałem sfinalizował Bartosz Śpiączka. Kontaktowa bramka sprawiła, że kibice uwierzyli w możliwość wyrównania, ale arbiter chwilę po tym zdarzeniu, mimo protestów gospodarzy, zakończył spotkanie. Wyniki meczów 19. kolejki ekstraklasy piłkarskiej: Jagiellonia Białystok - Górnik Zabrze 2:3 (1:1) Bramki: 1:0 Przemysław Frankowski (4), 1:1 Szymon Skrzypczak (21), 1:2 Łukasz Madej (67), 2:2 Piotr Grzelczak (82), 2:3 Roman Gergel (87). Żółta kartka - Górnik Zabrze: Adam Dźwigała, Łukasz Madej. Sędzia: Tomasz Kwiatkowski (Warszawa). Widzów 6 734. KGHM Zagłębie Lubin - Termalica Bruk-Bet Nieciecza 2:0 (1:0) Bramki: 1:0 Jakub Tosik (40), 2:0 Arkadiusz Woźniak (49). Żółta kartka - KGHM Zagłębie Lubin: Jakub Tosik, Lubomir Guldan, Krzysztof Janus.Termalica Bruk-Bet Nieciecza: Bartłomiej Babiarz. Czerwona kartka za drugą żółtą - Termalica Bruk-Bet Nieciecza: Bartłomiej Babiarz (38). Sędzia: Bartosz Frankowski (Toruń). Widzów 3 531. Korona Kielce - Lech Poznań 0:1 (0:1) Bramka: 0:1 Kasper Hamalainen (33). Żółta kartka - Korona Kielce: Michał Przybyła.Lech Poznań: Barry Douglas. Sędzia: Mariusz Złotek (Stalowa Wola). Widzów 6 780. Piast Gliwice - Cracovia Kraków 2:2 (1:1) Bramki: 0:1 Deniss Rakels (32), 1:1 Bartosz Rymaniak (45samobójcza), 2:1 Martin Nespor (53), 2:2 Paweł Jaroszyński (56głową). Żółta kartka - Piast Gliwice: Paweł Moskwik, Martin Nespor. Cracovia Kraków: Bartosz Rymaniak. Sędzia: Paweł Gil (Lublin). Widzów 6 006. Podbeskidzie Bielsko-Biała - Ruch Chorzów 1:1 (1:0) Bramki: 1:0 Dariusz Kołodziej (14-karny), 1:1 Mariusz Stępiński (65-karny). Żółta kartka - Podbeskidzie Bielsko-Biała: Adam Pazio.Ruch Chorzów: Marek Zieńczuk. Sędzia: Paweł Raczkowski (Warszawa). Widzów 5 372. Wisła Kraków - Legia Warszawa 0:2 (0:0) Bramki: 0:1 Nemanja Nikolic (85), 0:2 Aleksandar Prijovic (90+3). Żółta kartka - Wisła Kraków: Wilde-Donald Guerrier.Legia Warszawa: Tomasz Brzyski, Michał Pazdan. Sędzia: Jarosław Przybył (Kluczbork). Widzów 20 100. Lechia Gdańsk - Śląsk Wrocław 1:0 (1:0) Bramka: 1:0 Gerson (33). Żółta kartka - Lechia Gdańsk: Daniel Łukasik.Śląsk Wrocław: Adam Kokoszka, Mariusz Pawelec, Kamil Biliński, Maciej Matusik. Sędzia: Marcin Borski (Warszawa). Widzów 8 827. Górnik Łęczna - Pogoń Szczecin 2:3 (0:3) Bramki: 0:1 Mateusz Lewandowski (3), 0:2 Adam Frączczak (15wolny), 0:3 Adam Frączczak (35-karny),

Sprinte m przez b ieżnie i stadio ny Warszawa - Polska wygrała w środę w duńskim Naestved z Angolą 29:27 (12:15) w swoim czwartym meczu w grupie B mistrzostw świata piłkarek ręcznych. Wcześniej Polski wygrały z Kubą (27:22). i Chinami (29:24) oraz przegrały ze Szwecją (30:31). Biało-czerwone awansowały do 1/8 finału turnieju. Polkom w rozgrywkach grupowych pozostał mecz z Holandią. •••

Monachium - Prezes zespołu nie1:3 Jakub Świerczok (63), 2:3 Bartosz Śpiączka (89). mieckiej ekstraklasy piłkarskiej BayŻółta kartka - Górnik Łęczna: Tomasz Nowak, Lukas Bielak, ernu Monachium Karl-Heinz RumBartosz Śpiączka, Przemysław Pitry, Leandro. Pogoń Szczecin: menigge potwierdził w rozmowie z Jakub Słowik. Sędzia: Daniel Stefański (Bydgoszcz). Widzów 3 dziennikiem "Bild", że Robert Le479. wandowski będzie grał w tym kluTabela bie przez najbliższe 3,5 roku. 1. Piast Gliwice 19 13 2 4 36-24 41 +12 ••• 2. Legia Warszawa 19 10 6 3 38-19 36 +19 Kraków - Koszykarki Wisły Can3. Cracovia Kraków 19 10 4 5 40-25 34 +15 Pack Kraków pokonały we własnej 4. Pogoń Szczecin 19 7 9 3 23-20 30 +3 hali turecki zespół Agu Spor Kayseri 5. Ruch Chorzów 19 8 4 7 26-27 28 -1 67:66 (22:16, 17:22, 14:16,14:12) 6. KGHM Zagłębie Lubin 19 7 6 6 25-25 27 w 7. kolejce Euroligi. Mistrzynie Pol7. Lech Poznań 19 7 4 8 21-23 25 -2 ski odniosły trzecie zwycięstwo w 8. Wisła Kraków 19 5 9 5 28-20 23 +8 tych rozgrywkach. ••• 9. Korona Kielce 19 6 5 8 13-18 23 -5 Londyn - Brytyjski pięściarz Tyson 10. Górnik Łęczna 19 6 4 9 21-29 22 -8 Fury, który pod koniec listopada w 11. Lechia Gdańsk 19 5 6 8 22-24 21 -2 Duesseldorfie pokonał jednogłośnie 12. Jagiellonia Białystok 18 6 3 9 24-30 21 -6 na punkty Ukraińca Władimira 13. Podbeskidzie Bielsko-Biała 19 4 9 6 21-32 21 -11 Kliczkę w walce o mistrzostwo świa14. Termalica Bruk-Bet Nieciecza 18 5 5 8 19-26 20 -7 ta w wadze ciężkiej, został przed 15. Górnik Zabrze 19 3 9 7 25-30 17 -5 federację IBF pozbawiony tytułu. 16. Śląsk Wrocław 19 3 7 9 18-28 16 -10 W tabeli kolejno: (mecze, zwycięstwa, remisy, porażki, bramki, Pozostaną mu pasy WBA i WBO. punkty, różnica bramek); W przypadku równej liczby punktów o Powodem jest odmowa walki z kolejności w końcowej tabeli decydują bezpośrednie mecze Ukraińcem Wiaczesławem Głazko*Wisła Kraków i Górnik Zabrze ukarane odjęciem jednego punktu wem, pretendentem wyznaczonym przez IBF. Fury zamiast pojedynku Statystyki 19. kolejki ekstraklasy piłkarskiej: z Ukraińcem, zdecydował się na Liczba goli - 22; Średnia goli na mecz - 2,75 Zwycięstwa gospodarzy - 2; Remisy - 2; Zwycięstwa gości - 4 rewanż z Kliczką. ••• Liczba czerwonych kartek - 1; Liczba żółtych kartek - 27 Toronto Koszykarze Golden State Liczba widzów - 60 829 ; Średnia frekwencja na mecz - ok. 7603 Warriors, którzy jako jedyni są nieRozpędzona Legia kontra pokonani w obecnym sezonie ligi zwalniający Piast. W niedzielę w NBA, wygrali 23. mecz. Obrońcy Warszawie dojdzie do meczu na szczycie piłkarskiej ekstraklasy - tytułu śrubują rekord najlepszego wicelider podejmie w 20. kolejce otwarcia rozgrywek. We wtorek poprowadzący zespół z Gliwic i jeśli konali na wyjeździe zespół Indiana wygra zbliży się do niego na dwa Pacers 131:123. ••• punkty. Wrocław - Siatkarki Impela WroTrzecie w tabeli "Pasy" - siecław w swoim czwartym meczu w dem punktów za Piastem i dwa grupie E Ligi Mistrzyń przegrały we za Legią - tym razem zamykać własnej hali z Fenerbahce Grundig będą kolejkę. W poniedziałek poStambuł 0:3 (23:25, 22:25, 18:25). dejmą Koronę. Kielczanie długo To trzecia porażka wrocławianek w byli niepokonani w roli gości, ale tych rozgrywkach. z dwóch ostatnich wyjazdów wró••• cili bez punktów. Gospodarze Londyn - Liderka światowego ranbędą zdecydowanym faworytem kingu i triumfatorka trzech tegotakże dlatego, że nie przegrali rocznych turniejów wielkoszlemożadnego z ostatnich pięciu poje- wych Amerykanka Serena Williams dynków z Koroną, m.in. w pierw- po raz czwarty z rzędu, a siódmy w szej rundzie wygrali w Kielcach karierze, ogłoszona została Tenisist3:0. Cracovia jest niepokonana ką Roku WTA. od pięciu kolejek, Legia - sześciu, ••• ale jeszcze lepiej pod tym wzglę- Warszawa - Deblistka Klaudia Jansdem prezentuje się Lech Poznań. Ignacik została kapitanem reprezenObrońcy tytułu nie doznali po- tacji Polski w Pucharze Federacji rażki w żadnych z ośmiu ostat- poinformował PAP prezes Polskiego nich występów, czyli odkąd ich Związku Tenisowego Jacek Muzolf. szkoleniowcem został Jan Urban. Wcześniej funkcję tę pełnił Tomasz Sześć z nich zakończyło się Wiktorowski. ••• zwycięstwami "Kolejorza". Pretoria - Sąd w Pretorii zgodził się, Mecze w następnej kolejce - 2015-12-11 - 14: by do czasu orzeczenia kary 18 Śląsk Wrocław - Górnik Łęczna kwietnia Oscar Pistorius za kaucją Ruch Chorzów - Jagiellonia Białystok pozostał w areszcie domowym. Pogoń Szczecin - Podbeskidzie Bielsko-Biała Wcześniej Najwyższy Sąd ApelacyjGórnik Zabrze - Termalica Bruk-Bet Nieciecza ny RPA przychylił się do apelacji Lechia Gdańsk - Wisła Kraków prokuratora i uznał niepełnosprawLech Poznań - KGHM Zagłębie Lubin nego lekkoatletę za winnego zabójLegia Warszawa - Piast Gliwice stwa Reevy Steenkamp. Cracovia Kraków - Korona Kielce


www.gazetagazeta.com

strona 35

Gazeta 50, 11 - 17 grudnia 2015 Sport

ME w pływaniu

AUTO - MOTO - SPORT

Siedem medali polskich pływaków

Rewelacje•Atrakcje•Wyniki

Rajdowe MŚ

Mistrzowie kierownicy w 2015 roku Francuz Sebastien Ogier (VW Polo WRC), który po raz trzeci z rzędu wywalczył tytuł rajdowego mistrza świata, w sezonie 2015 wygrał osiem z trzynastu rozegranych rund. Pierwszy raz triumfował w styczniowym Rajdzie Monte Carlo, siódme zwycięstwo zanotował w połowie listopada w Rajdzie Wielkiej Brytanii. Podia rajdowych MŚ w sezonie 2015: Rajd Monte Carlo: 1. Sebastien Ogier, Julien Ingrassia (Francja/VW Polo WRC) 2. Jari-Matti Latvala, Miikka Anttila (Finlandia/VW Polo WRC) 3. Andreas Mikkelsen, Ola Floene (Norwegia/VW Polo WRC) Rajd Szwecji: 1. Sebastien Ogier, Julien Ingrassia (Francja/VW Polo WRC) 2. Thierry Neuville, Nicolas Gilsoul (Belgia/Hyundai i20 WRC) 3. Andreas Mikkelsen, Ola Floene (Norwegia/VW Polo WRC) Rajd Meksyku: 1. Sebastien Ogier, Julien Ingrassia (Francja/VW Polo WRC) 2. Mads Oestberg, Jonas Andersson (Norwegia, Szwecja/Citroen DS3 WRC) 3. Andreas Mikkelsen, Ola Floene (Norwegia/VW Polo WRC) Rajd Argentyny: 1. Kris Meeke, Paul Nagle (W. Brytania/Citroen DS3 WRC) 2. Mads Oestberg, Jonas Andersson (Norwegia, Szwecja/Citroen DS3 WRC) 3. Elfyn Evans, Daniel Barritt (W. Brytania/Ford Fiesta WRC) Rajd Portugalii: 1. Jari-Matti Latvala, Miikka Anttila (Finlandia/VW Polo WRC) 2. Sebastien Ogier, Julien Ingrassia (Francja/VW Polo WRC) 3. Andreas Mikkelsen, Ola Floene (Norwegia/VW Polo WRC) Rajd Włoch (Sardynia): 1. Sebastien Ogier, Julien Ingrassia (Francja/VW Polo WRC) 2. Hayden Paddon, John Kennard (Nowa Zelandia/Hyundai i20 WRC) 3. Thierry Neuville, Nicolas Gilsoul (Belgia/Hyundai i20 WRC) Rajd Polski: 1. Sebastien Ogier, Julien Ingrassia (Francja/VW Polo WRC) 2. Andreas Mikkelsen, Ola Floene (Norwegia/VW Polo WRC) 3. Ott Tanak, Raigo Molder (Estonia/Ford Fiesta WRC) Rajd Finlandii: 1. Jari-Matti Latvala, Miikka Anttila (Finlandia/VW Polo WRC) 2. Sebastien Ogier, Julien Ingrassia (Francja/VW Polo WRC) 3. Mads Oestberg, Jonas Andersson (Norwegia, Szwecja/Citroen DS3 WRC) Rajd Niemiec: 1. Sebastien Ogier, Julien Ingrassia (Francja/VW Polo WRC) 2. Jari-Matti Latvala, Miikka Anttila (Finlandia/VW Polo WRC) 3. Andreas Mikkelsen, Ola Floene (Norwegia/VW Polo WRC) Rajd Australii: 1. Sebastien Ogier, Julien Ingrassia (Francja/VW Polo WRC)

Sebastien Ogier (C) celebruje zwycięstwo w Rajdzie Australii w 2015 roku i zdobycie po raz trzeci z rzędu tytułu mistrza świata, 13 września br. REPORTER IMAGES/PAP/EPA

2. Jari-Matti Latvala, Miikka Anttila (Finlandia/VW Polo WRC) 3. Kris Meeke, Paul Nagle (W. Brytania/Citroen DS3 WRC) Rajd Francji (Korsyka): 1. Jari-Matti Latvala, Miikka Anttila (Finlandia/VW Polo WRC) 2. Elfyn Evans, Daniel Barritt (W. Brytania/Ford Fiesta WRC) 3. Andreas Mikkelsen, Ola Floene (Norwegia/VW Polo WRC) Rajd Katalonii: 1. Andreas Mikkelsen, Ola Floene (Norwegia/VW Polo WRC) 2. Jari-Matti Latvala, Miikka Anttila (Finlandia/VW Polo WRC) 3. Dani Sordo, Marc Marti (Hiszpania/Hyundai i20 WRC) Rajd Wielkiej Brytanii: 1. Sebastien Ogier, Julien Ingrassia (Francja/VW Polo WRC) 2. Kris Meeke, Paul Nagle (W. Brytania/Citroen DS3 WRC) 3. Andreas Mikkelsen, Ola Floene (Norwegia/VW Polo WRC) ••• W sezonie 2016 kierowcami fabrycznymi zespołu rajdowego M-Sport World Rally Team walczącego w mistrzostwach świata będą Norweg Mads Oestberg i Francuz Eric Camilli. W sezonie 2015 w barwach teamu jeździli Brytyjczyk Elfyn Evans, który uplasował się na 7. pozycji w mistrzostwach świata i Estończyk Ott Tanak - 10. w klasyfikacji końcowej sezonu. Oestberg ma w dorobku już 90 startów w mistrzostwach świata. Wygrał dotychczas jedną imprezę - w 2012 roku Rajd Portugalii, w sezonie 2015 uplasował się jako kierowca Citroena na 4. pozycji. Wyprzedziło go tylko

trzech zawodników teamu Volkswagen Motosport - mistrz świata Francuz Sebastien Ogier, drugi Fin Jari-Matti Latvala i trzeci Norweg Andreas Mikkelsen. Oestberg wraca do M-Sportu, którym kieruje Malcolm Wilson, po dwóch latach przerwy. Camilli będzie debiutował w startach samochodem WRC. W sezonie 2015 jeździł Fordem Fiestą R5 i uplasował się na 10. pozycji w WRC-2, gdzie w 2013 roku Robert Kubica zdobył tytuł mistrzowski. Z poprzedniego składu MSport zatrudnienie już znalazł Tanak. Estończyk podpisał kontrakt z nowym teamem DMACK World Rally Teamu, otrzyma do dyspozycji Fiestę WRC i pojedzie we wszystkich 14. rundach mistrzostw świata w 2016 roku. Tanak miał w tym roku groźną "przygodę". Na początku marca w Rajdzie Meksyku na trzecim odcinku specjalnym wypadł z drogi i wpadł do jeziora. Fiesta zatonęła w kilka sekund, na szczęście kierowca i pilot zdołali wydostać się z auta, nim zniknęło pod powierzchnią. Serwis MSport samochód wydobył i naprawił, Tanak ostatecznie zajął w Meksyku 22. miejsce.

11 Polaków na liście startowej Rajdu Dakar Na liście uczestników przyszłorocznej edycji Rajdu Dakar jest 11 Polaków, wśród których są m.in. Adam Małysz, Rafał Sonik i Jakub Przygoński. W środę organizatorzy zaprezentowali także szczegółową trasę imprezy. Sonik w ostatniej edycji Rajdy Dakar triumfował wśród quadowców. Przygoński w tej imprezie startował już sześć razy, ale jako motocyklista. Teraz pojedzie samochodem, a jego pilotem będzie Białorusin Andriej Rudnicki. Rywalizować będzie m.in. z innymi byłymi motocyklistami, którzy będą startować razem Markiem Dąbrowskim i Jackiem Czachorem. Łącznie zgłoszono 354 pojaz-

dy - 143 motocykle, 46 quadów, 110 samochodów i 55 ciężarówek. Cała trasa liczy ponad 9 tys. km i składa się z 13 etapów w Argentynie i Boliwii. Zmagania rozpoczną się prologiem 2 stycznia w Buenos Aires, a zakończą 16 stycznia w Rosario. Lista Polaków zgłoszonych do Rajdu Dakar 2016 samochody: Marek Dąbrowski, Jacek Czachor (Toyota Hilux) Adam Małysz, Xavier Panseri (Francja, Mini All4 Racing) Kuba Przygoński, Andriej Rudnicki (Białoruś, Mini All4Racing) Benediktas Vanagas (Litwa) Sebastian Rozwadowski (Toyota Hilux) Miroslav Zapletal (Czechy), Maciej Marton (H3 Evo) motocykle: Jakub Piątek (KTM 450) Paweł Stasiaczek (KTM 450) Maciej Berdysz (KTM 450)

quady: Rafał Sonik (Yamaha Raptor 700) ciężarówki: Gerard de Rooy (Holandia) Moises Torrallardona (Hiszpania) Dariusz Rodewald (Iveco Powerstar) Trasa: 2.01. Buenos Aires - Rosario - prolog - 346 km (OS 11 km) 3.01. Rosario - Villa Carlos Paz 662 (OS 258 km) 4.01. Villa Carlos Paz - Termas de Rio Hondo 858 km (OS 521 km) 5.01. Termas de Rio Hondo - Jujuy 663 km (OS 314 km) 6.01. Jujuy - Jujuy 629 (OS 429 km) 7.01. Jujuy - Uyuni 642 (OS 327 km) 8.01. Uyuni - Uyuni 723 (OS 542 km) 9.01. Uyuni - Salta 793 (OS 353 km) 10.01. dzień przerwy w Salcie 11.01. Salta - Belen 766 (OS 393 km) 12.01. Belen - Belen 396 (OS 285 km) 13.01. Belen - La Rioja 763 (OS 278 km) 14.01. La Rioja - San Juan 712 (OS 431 km) 15.01. San Juan - Villa Carlos Paz 931 (OS 481 km) 16.01. Villa Carlos Paz – Rosario 699 (OS 180 km)

Tomasz Polewka zdobył złoty medal w wyścigu na 50 m stylem grzbietowym pływackich mistrzostw Europy na krótkim basenie w Netanji. Czasem 22,96 ustanowił rekord Polski. Drugie miejsce ex aequo zajęli Brytyjczyk Christoph Walker-Hebborn i Włoch Simone Sabbioni. Poprzedni najlepszy wynik w kraju również należał do zawodnika AZS AWF Katowice i przetrwał niespełna dwie godziny. 21letni Polewka popłynął aż o 0,24 s szybciej niż w półfinale, kiedy także ustanowił rekord Polski. Rezultat pozostałych medalistów to 23,09. Piąta na 50 m kraulem była natomiast Aleksandra Urbańczyk (AZS UŁ-PŁ Łódź) - 24,20. Medal Polewki był drugim wywalczonym w niedzielę przez biało-czerwonych. Wcześniej na najniższym stopniu podium zmagań na 100 m kraulem stanął Sebastian Szczepański (Korner Zielona Góra). Łącznie Polacy zdobyli w Izraelu siedem medali: trzy złote oraz po dwa srebrne i brązowe. Specjalnością okazał się styl grzbietowy. W rywalizacji mężczyzn triumfowali na wszystkich dystansach, bowiem na 100 i 200 m bezkonkurencyjny był Radosław Kawęcki (AZS AWF Warszawa). Także srebrne krążki były dziełem grzbiecistek. Na 100 m druga była Alicja Tchórz (Juvenia Wrocław), a na 50 Urbańczyk. Obie przegrały z rewelacyjną Węgierką Katinką Hosszu, która z Netanji wyjedzie z siedmioma medalami - sześcioma złotymi i jednym srebrnym. Oba brązowe medale wywalczył Szczepański; wcześniej na 50 m kraulem. To najlepszy występ Polaków w zawodach tej rangi od 2007 roku. W Debreczynie zdobyli osiem medali; po trzy złote i srebrne oraz dwa brązowe. Ozdobą był rekord świata na 200 m stylem motylkowym Otylii Jędrzejczak. Najbardziej udane były natomiast ME w Trieście w 2005 roku. Zdobyli w nich 11 krążków,

w tym pięć złotych. Dało im to drugie miejsce w klasyfikacji medalowej, za Niemcami. Odpowiadający za szkolenie w PZP Jan Wiederek jest przekonany, że po tak dobrych występach zawodnicy będą mieli jeszcze więcej motywacji do treningów. "Pojechało ośmioro zawodników i przywieźli aż siedem medali. To miłe zaskoczenie, nie spodziewałem się, że będą aż tak szybko pływali. Zwycięzców się nie sądzi, ale przyznaję, że bardziej od miejsc na podium cieszą mnie poprawiane rekordy życiowe. To daje mnóstwo motywacji do treningów" - powiedział PAP Wiederek. Na kwestię motywacji uwagę zwraca też trener koordynator kadry Piotr Gęgotek. "Wiadomo, że nie wszyscy czołowi zawodnicy z Europy startowali. Jednak aż dziesięć poprawionych rekordów Polski potwierdza, że nasi pływacy byli dobrze przygotowani. Po udanych mistrzostwach poziom motywacji wzrasta nie tylko u uczestników, ale także pozostałych zawodników" - podkreślił. "Jeśli miałbym oceniać poszczególne wyniki, to największe wrażenie zrobił na mnie rezultat Radka na 100 m" - przyznał Gęgotek. Także srebrne krążki były dziełem grzbiecistek. Na 100 m druga była Alicja Tchórz (Juvenia Wrocław), a na 50 Aleksandra Urbańczyk (AZS UŁ-PŁ Łódź). Oba brązowe medale wywalczył natomiast Sebastian Szczepański - na 50 i 100 m kraulem. "Szczepański szybko pływał już podczas zawodów Grand Prix w Poznaniu. Teraz oficjalnie wdarł się do europejskiej czołówki. Nieźle popłynął także na 200 m, co jest dobrym sygnałem dla sztafety, która przecież ma już kwalifikację olimpijską" - powiedział Wiederek. Biało-czerwoni w klasyfikacji medalowej zajęli piąte miejsce. Bezkonkurencyjni byli Węgrzy, którzy zdobyli 15 krążków, w tym 11 złotych.


strona36

www.gazetagazeta.com

Gazeta 50, 11 -17 grudnia 2015 Telefon (416) 262-0161

WYDARZENIA WYDARZENIA KULTURALNE KULTURALNE Faks ww GTA (416) 531-3245 GTA

mbonikowska@gazetagazeta.com mbonikowska@gazetagazeta.com 20 listopada - 20 grudnia - Toronto Christmas Market Torontońska tradycja przedświąteczna - sklepy, galerie, restauracje i ogromna choinka. Distillery District, Mill Street. Od wtorku do piątku wstęp wolny, weekend - 5 dol., poniedziałek - nieczynne. Info: www.TorontoChristmasMarket.com. opracowanie Małgorzata Pogorzelska-Bonikowska

WYDARZENIA 73. Konkurs Szopek Krakowskich 187 szopek ocenili jurorzy w rozstrzygniętym w niedzielę 73. Konkursie Szopek Krakowskich. Nagrodę Grand Prix otrzymał Leszek Zarzycki. Wręczono też nagrody w kategoriach szopek profesjonalnych: miniaturowych małych, średnich i dużych, a także dzieciom i młodzieży. Charakterystyczną cechą krakowskich szopek, która odróżnia je od powstających na całym świecie skromnych "betlejemek", jest nawiązywanie do zabytkowej architektury miasta. Tradycja robienia szopek często przechodzi w rodzinach z pokolenia na pokolenie. Kultywowaniem tradycji szopek krakowskich zajmuje się Muzeum Historyczne Miasta Krakowa. W tym roku jurorzy przyznali nagrodę Grand Prix dla szopki, która wyróżniała się wyjątkowymi walorami artystycznymi. Otrzymał ją Leszek Zarzycki, którego budowle od ponad 20 lat zdobywają uznanie jurorów. Artysta ma na swoim koncie 14 nagród głównych. Jak powiedział PAP Zarzycki, jego szopka ma

5 - 20 grudnia - Magical Christmas Forest Świetna atrakcja dla całej rodziny w pięknym Kortright Centre for Conservation. Wyprawy saniami z końmi, zabawy, zajęcia ze Św. Mikołajem. Piątek i sobota - godz. 17.00-21.00, niedziela - godz. 15.00Jeden z dwóch zwycięzców w kategorii szopek dużych Maciej Moszew Jacek Bednarczyk PAP 19.00. 3 km na zachód od Highway 400 na Pine Valley Drive, na 1,9 metra wysokości, pracował pek małych - Kazimierz Stopiń- północ od Rutherford Rd i na południe od Major Mackenzie Drive. nad nią 1,5 roku. "Spodobała się ski, a miniaturowych - Wiesław i to jest najważniejsze. Przedsta- Barczewski. Nagrody i wyróżnie- 12-13 grudnia - Wojna z Babami wia Rynek Krakowski z jego naj- nia otrzymały też dzieci i mło- Teatr Centrum zaprasza na komedię Stefana Turskiego w wykonaniu ważniejszymi budowlami: ko- dzież. Budują oni szopki samo- grupy teatralnej i kapeli muzycznej "Krakusy". Polskie Centrum ściołami św Wojciecha i Mariac- dzielnie lub w grupach w przed- Kultury - 4300 Cawthra Rd. Mississauga. Godz. 19.00 (12 XII), 16.00 kim, Wieżą Ratuszową, Sukien- szkolach, szkołach i domach kul- (13 XII). Info: 416-450-3748. nicami" - opisywał. tury. Wystawa pokonkursowa W najbardziej prestiżowej ka- prezentująca tegoroczne kon- 12 i 19 grudnia - Christmas by Lamplight tegorii szopek dużych wygrali ex strukcje czynna jest od ponie- Torontoński skansen zaprasza na wizytę w pięknie oświetlonym i aequo Maciej Moszew i Zbigniew działku do 28 lutego. Zgłoszone udekorowanym świątecznie obiekcie. Muzyka na żywo, śpiewy chóZyman. Ten pierwszy to weteran do konkursu szopki są wykona- rów, niezwykła atmosfera, obsługa w strojach z epoki. Soboty - 12 i 19, krakowskiego szopkarstwa, któ- ne tradycyjnie z kartonu, papie- godz. 18.00-21.30. Info: www.blackcreek.ca. ry w tym roku świętuje 55-lecie ru, drewnianych listewek i kolopracy artystycznej. Z tej okazji rowej folii aluminiowej. Jedne z 24 grudnia - Wigilia dla Samotnych otrzymał też podczas niedzielnej nich są przebogate i zachwycają Wieczerza wigilijna organizowana tradycyjnie przez KPK - Okręg uroczystości Nagrodę Specjalną bogactwem szczegółów, inne są Toronto we współpracy z Kołem 20 Stowarzyszenia Polskich Kombaim. Jerzego Dobrzyckiego (dy- proste, ascetyczne. Krakowska tantów i Kołem Pań "Nadzieja". Koszt - 30 dolarów gotówką od osoby. rektora MHK w latach 1946- szopka znacznie różni się od be- Termin zgłoszeń: najpóźniej do 16 grudnia w Biurze Podróży "PIAST 1964). "Wreszcie zmobilizowałem tlejemskich stajenek. Musi być TRAVEL"Cw trzech lokalizacjach w Toronto i Mississaudze: Toronto, się i zbudowałem szopkę dużą, budowlą wieżową i zawierać cha- 113 Roncesvalles Ave; Mississauga, 2040 Dundas St. E.; Mississauga, bo wcześniej robiłem szopki rakterystyczne dla architektury 35 King St.E Numery telefoniczne do biura "PIAST" w Toronto: (416) mniejsze. Jak widać udało się" - Krakowa detale. Najczęściej 531-8786. Informacje: (416) 486-7346. powiedział Moszew. Jego budow- szopki są budowane na wzór krala mierząca niespełna 1,4 metra kowskich kościołów. Szopkarze 12 i 13 lutego - 19. Polonijny Kabareton nawiązuje do architektury kościo- chętnie odtwarzają fronton Ba- Kabaret pod Bańką zaprasza na swoją doroczną imprezę, której ła Mariackiego i katedry na Wa- zyliki Mariackiej oraz wieże i gościem z Polski będzie walentynkowa niespodzianka - Kabaret welu; posiada 72 postacie rucho- kopuły katedry na Wawelu. OTTO. Bilety w sprzedaży wkrótce, ale już można rezerwować bilety: me, poruszane 15 silniczkami. Oprócz Świętej Rodziny trady- tel. 416-414-7882. Pracował nad nią od stycznia. cyjnymi bohaterami krakowskich Prosimy o informacje o organizowanych imprezach i wydarzeniach kulturalnych W kategorii szopek średnich szopek są: Lajkonik, Smok Wapod nr. tel. (416) 262-0610 lub e-mailem mbonikowska@gazetagazeta.com zwyciężył Stanisław Malik, szo- welski, hejnalista, krakowiacy.


strona 1

Gazeta 50, 11 - 17 grudnia 2015

www.gazetagazeta.com

CIEKAWOSTKI

Ale Numer

Gwiazdy zaśpiewają kolędy w katowickim Spodku na rzecz ŚDM

Natalia Kukulska, Mietek Szcześniak, Piotr Cugowski, Kuba Badach, Natalia Niemen oraz chór gospelowy TGD zaśpiewają 29 grudnia w katowickim Spodku najpiękniejsze polskie kolędy i melodie świąteczne. Dochód z koncertu dofinansuje przyszłoroczne Światowe Dni Młodzieży. Ze sceny popłyną melodie To cykl, w którym przedstawiamy różne ciekawostki i sensacyjłączące tradycyjne i współczesne ne doniesienia z wielu dziedzin - medycyny, techniki, życia celebrybrzmienie, pop, gospel i muzykę tów, trendów światowych, sportu, kultury, mody, kulinariów, motofolk. "Zgromadzona wokół sceny ryzacji i wielu innych. publiczność odbędzie wraz z artystami emocjonującą podróż poprzez różne tradycje święto-

Winoterapia dobra dla każdego Coraz więcej portugalskich hoteli oferuje w swoich spa kąpiel w winie. Oryginalnemu zabiegowi towarzyszą często także masaże z dodatkiem czekolady i owoców. W czołowych hotelach Portugalii upowszechnia się winoterapia, czyli uchodzące za luksusowe zabiegi, które zaspokajają zarówno potrzeby duchowe, jak i cielesne. Zastosowanie winogron i bazujących na nich trunkach ma pomagać zwalczać stres oraz zmęczenie psychiczne, a także odmładzać skórę. Do winoterapii stosowane jest czerwone wino. Podejmuje się ją przede wszystkim w przypadku skóry dojrzałej i wymagającej. Na ciało mają one działanie ujędrniające i antycellulitowe, zaś na twarz przeciwzmarszczkowe oraz odmładzające. Jak wyjaśnia Ana Albuquerque, właścicielka spa mieszczącego się w Hotelu Intercontinental w Porto, jednej z czołowych placówek tego typu w Portugalii, popularność winoterapii oraz masaży z zastosowaniem czekolady i kremów bazujących na owocowych ekstraktach jest szczególnie ważne przed nastaniem zimy. "Nawet późną jesienią można jeszcze przygotować skórę na agresywne dla skóry dni naznaczone niskimi temperaturami" dodała Albuquerque. Inny luksusowy hotel działający w aglomeracji Porto, w któ-

rym prowadzone są zabiegi z użyciem winoterapii, to The Yatman. Placówka zlokalizowana w Vila Nova de Gaia od kilku lat uchodzi za najlepszy hotel-spa na Starym Kontynencie. Zainaugurowany w 2010 r. obiekt uchodzi za jedno z najbardziej ekskluzywnych miejsc wypoczynku na Półwyspie Iberyjskim. Szczególnym uznaniem cieszy się wśród pasjonatów wina, z racji swojej lokalizacji w budynku należącym do właściciela trunków marki The Yatman. Placówka uznawana za najlepszy hotel-spa w Europie zwrócona jest w kierunku miasta Porto i z jego apartamentów roztacza się widok na miasto i na rzekę Douro. Goście hotelu mogą korzystać m.in. z dwóch basenów, sauny, a także sali gimnastycznej. Poza luksusowymi wnętrzami tego pięciogwiazdkowego hotelu i wysokiej, jakości ofertą gastronomiczną na szczególną uwagę zasługuje spa. Oferuje ono hotelowym gościom szeroką gamę unikalnych usług, m.in. masaż wodny wzbogacany ekstraktami winnymi, czy relaksującą kąpiel wewnątrz winnych beczek. The Yatman nie należy do najtańszych placówek turystycznych. Za weekendowy pobyt w ramach dwudniowego programu z kuracją w spa zapłacić trzeba ponad 400 euro.

żonym mieście Ponte de Lima. Z kolei były prezydent Nicolas Sarkozy w czasie sprawowania najwyższego urzędu we Francji zwykł pojawiać się na urlopie w położonym stosunkowo blisko miasta Setubal kurorcie Comporta. W jego sąsiedztwie nie brakuje pięknych plaż, delfinów w delcie rzeki Sado oraz pól ryżowych. Wielkim fanem urlopu w Portugalii jest emerytowany król Hiszpanii Juan Carlos. Były monarcha już, jako dziecko spędzał często wakacje w podlizbońskich miejscowościach Estoril i Cascais. Władze tego ostatniego ujawniły w październiku, że planują zaoferować mu pałacyk, w którym w przeszłości często zamieszkiwał w miesiącach wakacyjnych. "Juan Carlos i członkowie hiszpańskiej rodziny królewskiej często bywają także w Algarve,

koncertu. Otrzymane środki przeznaczymy na potrzeby związane z przygotowaniami tzw. dni w diecezji, które poprzedzą główne obchody ŚDM z udziałem papieża Franciszka" - zapowedział PAP Life diecezjalny koordynator ŚDM ks. Marcin Wierzbicki. Organizatorzy koncertu zapowiadają również, że do każdego biletu dołączona zostanie płyta z pierwszej edycji, podczas której w styczniu zaśpiewali m.in. gospelowy zespół TGD, Anna Maria Jopek, Natalia Niemen oraz Kuba Badach.

Bożonarodzeniowe koszule od Cristiano Ronaldo Gwiazda piłkarskich boisk Cristiano Ronaldo rozszerzył swoją kolekcję odzieży o bożonarodzeniowe koszule. To kolejne produkty w ramach marki CR7 po butach i bieliźnie, które również i tym razem osobiście pomógł projektować piłkarz Realu Madryt. "Oto wideo zrobione specjalnie z okazji wypuszczenia na rynek moich bożonarodzeniowych koszul CR7. Mam nadzieję, że je pokochacie" - napisał przy filmie promującym nową kolekcję Cristiano Ronaldo. Nowe koszule dostępne są w kilkudziesięciu wzorach i kolorach. Można je kupić w cenie od 79,95 euro do 119,95 euro. "Wierzę, że zawsze możemy być lepsi niż jesteśmy. Idealna koszula tymczasem zapewnia mężczyźnie pewność siebie, której potrzebuje on by pokazać swoje najlepsze strony" - dodał kapitan portugalskiej reprezentacji piłkarskiej. Pierwsze koszule Ronaldo zaprezentował pod marką CR7 jesienią ub.r. Ich projektantem był Richard Chai, który wcześniej współpracował m.in. z takimi światowej klasy stylistami jak Donna Karan czy Marc Jacobs. Pierwsze modele kosztowały od chomienia sklepu odzieżowego 65 do 80 euro. Cristiano Ronaldo przygodę z CR7 w rodzinnym Funchal. Z modą rozpoczął w 2008 r. od uru- czasem powstało kilka podobnych placówek w innych częściach Portugalii. W związku z tym, że nie radziły sobie one jednak najlepiej, piłkarz skoncentrow tym również w wybudowa- wał się na sprzedaży przez internym z mojej inicjatywy kom- net. Wcześniej już Portugalczyk pleksie hotelowo-rekreacyjnym wylansował kolekcje obuwia Quinta do Lago. Pojawiają się oraz bielizny męskiej. tam też przedstawiciele monarBożonarodzeniowe koszule szych familii z Anglii i Holandii", to kolejne produkty odzieżowe ujawnił PAP Life pochodzący z lansowane pod koniec tego roku Polski przedsiębiorca Andre Jor- i mające związek z osobą Cristiadan. no Ronaldo. W pierwszym tygoCzłonkowie rodzin królew- dniu listopada br. pojawiły się, skich z Europy upodobali sobie bowiem na rynku nowe buty piłrównież Hotel Palacio w Estori- karskie marki Nike odwołujące lu. W tym podlizbońskim mia- się do Madery, rodzinnej portusteczku spędzały okres II wojny galskiego piłkarza. światowej familie monarsze z Korki piłkarskie Savage BeHiszpanii, Francji, Włoch, Bułga- auty są pierwszym modelem z rii oraz Rumunii. W związku z serii siedmiu, jakie Nike wprowatym po dziś dzień ten zachodni skrawek Portugalii nazywany królewskim stylu. Po ulicach Lijest Costa dos Reis, czyli Królew- zbony wożoną ją jedną z doroskie Wybrzeże. żek ostatniego króla Portugalii. Jednym z najbardziej donio- Przyjęcia zaś, w których brała słych wydarzeń we współczes- udział były wyjątkowo wykwintnej historii Portugalii była wi- ne. zyta brytyjskiej królowej ElżChyba najbardziej wytworbiety II w 1957 roku. Młoda mo- nym obiadem, jaki Elżbiet II zjanarchini była goszczona w iście dła w Portugalii było przyjęcie w

Urlop w królewskim stylu Rosnąca popularność Portugalii wśród turystów wiąże się z modą na ten kraj wśród europejskich i światowych elit. W ostatnich latach wizerunek kraju umacniali wypoczywający tam prezydenci, premierzy i członkowie królewskich rodzin - David Cameron, Nicolas Sarkozy i Juan Carlos. Wakacje w Portugalii kilkakrotnie już spędzał premier Wielkiej Brytanii David Cameron. Podczas ostatniego urlopu konserwatywny polityk pojawił się wraz z rodziną w podlizbońskim kurorcie Cascais. Rok wcześniej Cameronowie wypoczywali w najbardziej obleganym przez Brytyjczyków regionie Algarve, na południu Portugalii. Północ Portugalii upodobał sobie tymczasem John Major. W latach 90., a więc w okresie, w którym sprawował on funkcję brytyjskiego premiera, urlop spędzał w malowniczo poło-

wania Bożego Narodzenia" - zapowiadają organizatorzy. Artyści zaśpiewają polskie kolędy oraz świąteczne utwory m.in. z Ukrainy, Austrii, Francji, Anglii, Wenezueli, Puerto Rico, Ameryki Północnej oraz Afryki. Całkowity dochód z koncertu "Betlejem w Spodku" przeznaczony zostanie na rzecz diecezjalnego centrum Światowych Dni Młodzieży (ŚDM) w Archidiecezji Katowickiej. "Młodzież z naszego centrum włączy się bardzo aktywnie w organizację drugiej edycji tego

dzi na rynek w związku z osobą portugalskiego gracza. W styczniu powinien zostać zaprezentowany drugi z siedmiu modeli butów sportowych z serii Mercurial Superfly CR7. Napastnik Realu Madryt jest obecnie według FIFA najlepszym piłkarzem świata. 30-letni Portugalczyk posiada w swoim dorobku trzy Złote Piłki przyznawane przez międzynarodową federację piłkarską, podczas gdy jego największy rywal, Argentyńczyk Lionel Messi ma ich cztery. Jak wyjaśnił na twitterze Ronaldo nowe koszule sprzedawane są przede wszystkim za pośrednictwem strony internetowej www.cr7underwear.com. Piłkarz już kilka tygodni temu zapowiadał, że w ofercie jego marki odzieżowej pojawią się nowe produkty. średniowiecznym klasztorze w mieście Alcobaca. Brytyjska królowa mogła skosztować tam m.in. langustę, dziczyznę oraz wypić maderę i porto z początku XIX w. Z Lizbony Marcin Zatyka Źródło - PAP Life


Gazeta 50, 11 - 17 grudnia 2015

strona 2

www.gazetagazeta.com

ZDROWIE

Poczta zdrowia - Cykl wszystko dla zdrowia

Jean-Marc Dupuis

Nowotwór mózgu. Dramat chorych na rdzeniaka

Szanowny Czytelniku, rdzeniak to najczęściej występujący nowotwór mózgu u dzieci. To straszna i tak smutna choroba, że trudno o niej mówić… Aż serce pęka… Kiedy dzieciom udaje się przeżyć, co obecnie na szczęście zdarza się często (około 80% przypadków), borykają się z ciężkimi następstwami: obniżonym ilorazem inteligencji, trudnościami w szkole, a nawet niepełnosprawnością umysłową, spowolnieniem wzrostu, głuchotą, zaburzenia równowagi, podatnością na infekcje, brakiem dojrzałości płciowej oraz podwyższonym ryzykiem zachorowania na nowotwory w związku z radio- i chemioterapią. Dlatego medycyna desperacko poszukuje lepszych sposobów leczenia, a także - ponieważ wiele dzieci udaje się uratować - sposobów, by mogły one normalnie żyć. Na razie nie udaje się to wcale albo z bardzo kiepskim rezultatem. Mały chłopiec, Ashya King, i jego wzruszająca historia Ofiarą rdzeniaka padł pięciolatek, Ashya King. Latem 2014 r. usłyszał o nim cały świat, kiedy brytyjskie władze medyczne rozpoczęły międzynarodową nagonkę na rodziców chłopca, których oskarżano o "porwanie" syna ze szpitala w Southampton oraz o odmowę poddania dziecka leczeniu. Rodzice chłopca znaleźli się nawet w więzieniu. W rzeczywistości starali się wywieźć syna na leczenie do Pragi, gdzie zaproponowano im inne, kwestionowane przez brytyjskich lekarzy leczenie: terapię protonową. Na szczęście zostali zwolnieni i decyzją sądu umożliwiono im leczenie syna według swojej woli. Obecnie mały Ashya King ma się dobrze, ale jeszcze zbyt mało czasu minęło, żeby ocenić skuteczność leczenia zastosowanego w Pradze. Spory trwają nadal, a angielscy lekarze pozostają przy swoim zdaniu. Uważają oni, że zachowanie rodziców naraziło dziecko na niebezpieczeństwo i znacznie zmniejszyło jego szanse na przeżycie, które, ich zdaniem, nie wynoszą więcej niż 50%, zamiast spodziewanych 80%, gdyby rodzice bez dyskusji poddali dziecko normalnemu leczeniu1. Oczywiste jest, że wszystkie osoby zaangażowane w tę sprawę chciały dobrze dla małego Ashya. Nikt, ani lekarze, ani tym bardziej rodzice, nie chcieli go skrzywdzić. A zatem jak doszło do tego sporu? Bo nie wszystko jest jasne w oficjalnym leczeniu rdzeniaka. Podsumujmy tę kwestię. Pierwszy etap: leczenie chirurgiczne Pierwszy etap leczenia polega na otwarciu czaszki i wycięciu skalpelem guza, starając się pozbyć się go w całości.

Zazwyczaj występuje w tylnej jamie czaszki, najczęściej w robaku (środkowej części móżdżku). Nie ma wątpliwości, że to bardzo poważna operacja. Najmniejsze uszkodzenie którejkolwiek strefy mózgu pozostawia trwałe ślady. Ponadto, nowotwór zazwyczaj lokuje się głęboko. Chirurg musi bardzo delikatnie przedostać się pomiędzy obszarami mózgu, żeby do niego dotrzeć. Poza tym, nie jest możliwe usunięcie wszystkich komórek nowotworowych podczas operacji, nawet z użyciem mikroskopu. Rdzeniak jest zazwyczaj rozległym nowotworem, nieposiadającym zwartej struktury, a zatem trudno go w całości usunąć. Czasem leczenie chirurgiczne poprzedzane jest chemioterapią, czyli podaniem trucizny komórkowej (preparatu cytotoksycznego), by ułatwić operację. U bardzo małych dzieci, poniżej 3 lat, na tym leczenie się kończy, gdyż dodatkowe poddanie ich promieniowaniu jonizującemu w ramach uzupełniającej radioterapii skończyłoby się zbyt ciężkimi następstwami po osiągnięciu przez ich mozg dojrzałości. Chemioterapię można także podać bezpośrednio po zabiegu chirurgicznym. Ale ponieważ neurochirurg nigdy nie może mieć stuprocentowej pewności, że usunął wszystkie tkanki nowotworowe ze strefy zabiegu, leczenie uzupełnia się radioterapią gdy tylko to możliwe. A zatem samo leczenie chirurgiczne, mimo, że niezbędne do rozpoczęcia walki z nowotworem, jest tylko pierwszym etapem. Już następnego dnia, operowany pacjent jest poddawany rezonansowi magnetycznemu w celu sprawdzenia, ile tkanek nowotworowych jeszcze pozostało (zawsze trochę zostaje) i ogólnie dalszej walki z chorobą za pomocą radioterapii. Drugi etap: radioterapia Radioterapia to ogólna nazwa leczenia promieniowaniem jonizującym niszczącym komórki nowotworowe. Promieniowanie zabija komórki nowotworowe, zakłócając ich DNA. Niszczy ono w pierwszej kolejności komórki znajdujące się w fazie podziału (mitozy komórkowej), gdyż to właśnie w tym momencie DNA jest "odsłonięte". Komórki nowotworowe dzielą się szybciej i dlatego są szczególnie podatne na promieniowanie. Radioterapia powinna więc zakończyć się zniszczeniem wszystkich pozostałych komórek nowotworowych. Ale radioterapia wpływa również na zdrowe tkanki w fazie podziału w strefie poddanej promieniowaniu. Jest to zatem pewien kompromis: trzeba zniszczyć jak najwięcej komórek nowotworowych przy jak najmniejszych stratach komórek zdrowych. Pole napromieniowania musi więc być bardzo precyzyjnie ograniczone, co najczęściej wymaga przeprowadzenia leczenia dziecka w znieczuleniu ogólnym. Tkanki, które odnawiają się szybko, takie jak skóra, włosy, szpik kostny oraz wnętrze jelit, re-

agują na chemioterapię, która następuje zaraz po radioterapii albo jest podawana równolegle. Dlatego, po połączonym leczeniu radioi chemioterapii, pacjenci są poparzeni, tracą włosy, spada im odporność (białe krwinki są wytwarzane w komórkach szpiku kostnego) i cierpią na biegunkę. Są to skutki bezpośrednie. Natomiast komórki nerwowe nie mają takich zdolności regeneracyjnych. Z tego powodu niepożądane skutki radioterapii pojawiają się także już po zakończeniu leczenia i mogą trwać długo. Promieniowanie nie zawsze bezpośrednio niszczy komórki. Może trwać to wiele dni, a nawet tygodni, a komórki mogą dalej umierać przez całe miesiące po zakończeniu leczenia. W związku z tym onkolodzy są zdania, że chemioterapia może "zmiękczyć" komórki nowotworowe przed zastosowaniem radioterapii. Mówi się, że chemioterapia powoduje "podatność na promieniowanie" komórek nowotworowych. Czy nowoczesne techniki radioterapii są lepsze? Pierwsze radioterapie stosowano w latach 20. ubiegłego wieku. Po prostu nakierowywano na daną część ciała promieniowanie fotonowe, jak w przypadku zdjęć rentgenowskich, tylko w dużo mocniejszej dawce. Nieuchronne było całkowite zniszczenie otaczających tkanek. Potem nastąpił rozwój techniki, ale zasada pozostała ta sama: zniszczyć komórki w fazie podziału, mając w pamięci, że komórki nowotworowe, które rozmnażają się w sposób ciągły i niekontrolowany, zostaną zniszczone w pierwszej kolejności. Obecnie radioterapia znajduje różne zastosowania. Klasyczny aparat rentgenowski, wysyłający wiązkę elektronów lub fotonów, to tylko jedno z nich, i najczęstsze. Można również umieścić centralnie w guzie nowotworowym, za pomocą strzykawki, radioaktywną cząstkę wielkości ziarnka ryżu. To ona napromieniowuje wówczas wszystko, co znajduje się wokół, w bardzo starannie wyliczonej odległości. Dzięki temu można uniknąć napromieniowania i niszczenia wszystkich zdrowych tkanek, zaś nowotwór zostaje spalony od środka. Ponadto podaje się do krwi preparat radioaktywny, oparty na cząsteczkach, o których wiadomo, że wiążą komórki nowotworowe, na przykład na przeciwciałach monoklonalnych. Promieniowanie radioaktywne podaje się też w niskich dawkach z różnych kierunków w taki sposób, że wiązki promieniowania przetną się w guzie, i tylko ta jedna strefa zostanie silnie napromieniowana. Obecnie, dzięki informatycznemu wsparciu, metodę tę stosuje się również w trzech wymiarach. Jest to radioterapia stereotaktyczna, w 3D, bardzo precyzyjna. Technika ta została rozwinięta dzięki zastosowaniu promieniowania protonowego zamiast fotonowego, czyli terapii protonowej. Przy tym leczeniu guz naświetla się radioaktywnymi protonami, które - zamiast niszczyć

wszystkie tkanki na swojej drodze - całą swoją energię uwalniają w guzie. Uderzenie jest dużo większe, ale też bardziej precyzyjnie nakierowane. Metoda ta nadaje się szczególnie do leczenia nowotworów o zwartej strukturze, np. nowotworów oka. Technika ta nie jest nowa. Została opracowana w latach 50. ubiegłego wieku i wymaga ogromnych urządzeń: pojedynczy aparat waży ponad 250 ton! Zresztą, przeważnie są to urządzenia wcześniej służące do badań nuklearnych, następnie przekształcone w ośrodki leczenia. Technika ta zyskuje ostatnio na popularności, gdyż dzięki postępowi informatycznemu można robić zdjęcia 3D guzów i programować te urządzenia w taki sposób, żeby kierowały protony dokładnie na strefę nowotworu, oszczędzając sąsiadujące tkanki. Fakty silnie świadczą o tym, że terapia protonowa jest skuteczniejsza w leczeniu dzieci chorych na rdzeniaka. Niedawne badania wskazują na to, że: Terapia protonowa wykazała lepsze wyniki, zmniejszając ryzyko wtórnego zachorowania na nowotwór i zawału serca w porównaniu do radioterapii u wszystkich pacjentów leczonych na rdzeniaka (duża próba w Stanach Zjednoczonych), ale skuteczność tej metody zależy w dużej mierze od anatomicznego rozwoju pacjenta.2 Rodzice Ashya Kinga tego właśnie leczenia chcieli dla swojego dziecka. Nie było ono dostępne w Anglii. Leczenie to jest bardzo drogie. Zdecydowali się więc sprzedać dom w Hiszpanii, żeby pokryć koszty leczenia dziecka w Pradze, w Czechach. Czy mieli rację? Nie znam szczegółów dokumentacji medycznej Ashya Kinga. Nie miała do niej dostępu również prasa. Nie wiem więc, dlaczego angielscy lekarze sprzeciwiali się zastosowaniu terapii protonowej w przypadku chłopca. Mógłby to tłumaczyć fakt, że guz był rozsiany, a nie konkretnie zlokalizowany, zaś komórki nowotworowe znajdowały się wszędzie w tylnej jamie czaszki, i że mogły się wszędzie przedostać wraz z płynem mózgowo-rdzeniowym wzdłuż rdzenia kręgowego. W takim przypadku, bez względu na to, czy zostanie zastosowana terapia protonowa, czy też nie, konieczne będzie pełne naświetlanie ośrodkowego układu nerwowego, tj. zarówno mózgu, jak i rdzenia kręgowego: nie wystarczy poprzestać na zastosowaniu leczenia do konkretnego obszaru, jak w przypadku nowotworu oka, gdyż można by wtedy oszczędzić komórki nowotworowe znajdujące się w innych miejscach. Poza tym, angielscy lekarze mieli także inny poważny dylemat: bez względu na zastosowaną technikę radioterapii, najważniejsze, by leczenie przeprowadzić jak najwcześniej po operacji. Po usunięciu przeważającej części guza nie wolno tracić czasu i czekać ze zniszczeniem pozosta-

łych komórek nowotworowych, aż się od nowa namnożą. Po siedmiu tygodniach od zabiegu jest już zbyt późno na rozpoczęcie radioterapii. A rodzice Ashya Kinga zabrali syna po około pięciu tygodniach po zabiegu chirurgicznym. Siedmiotygodniowy termin mógł zostać przekroczony, biorąc pod uwagę czas potrzebny na podróż do Pragi i przygotowanie przez szpital zabiegów terapii protonowej, co trwa zazwyczaj dwa tygodnie. Rodzice chłopca i lekarze nie mogli się porozumieć także co do jeszcze jednej kwestii: czy oprócz leczenia chirurgicznego i radioterapii należało włączyć dodatkowo chemioterapię, ze świadomością, że to jeszcze zaostrzy skutki uboczne leczenia? Rodzice otrzymali negatywną opinię od specjalisty onkologa o europejskiej renomie3. Zespół lekarzy z Southampton był za przeprowadzeniem chemioterapii. Komu wierzyć w takiej sytuacji? Trudna kwestia chemioterapii w leczeniu guza mózgu Chemioterapia polega na wprowadzaniu do krwi trucizny zabijającej komórki, w nadziei na zniszczenie jak największej liczby komórek nowotworowych i oszczędzenie jak największej liczby komórek zdrowych. W leczeniu guza mózgu jest to o tyle problematyczne, że krew nie dociera tam łatwo. Mózg jest wręcz chroniony przez barierę, która uniemożliwia przedostanie się toksyn. Bariera ta, zwana barierą krew - mózg, uniemożliwia przedostawanie się preparatów wykorzystywanych w chemioterapii do mózgu. Może się jednak zdarzyć, że guz mózgu osłabi barierę krew mózg. To w latach 70. ubiegłego wieku natchnęło lekarzy do stosowania mimo wszystko chemioterapii u pacjentów cierpiących na rdzeniaka. I od blisko 50 lat stosuje się chemioterapię. Natomiast niewiele jest dowodów jej skuteczności. Kontrolowane badania kliniczne oparte na losowym przydzielaniu do grup kontrolnych, jedyne badania pozwalające stwierdzić z wysokim stopniem pewności skuteczność badanej metody leczenia, nie potwierdziły na chwilę obecną skuteczności chemioterapii w leczeniu rdzeniaka. Przegląd badań przeprowadzony przez organizację Cochrane i opublikowany 1 stycznia 2015 r. jeszcze raz to potwierdził4. Istnieją natomiast badania niekontrolowane oraz nieoparte na randomizacji, prowadzone przez doktora Packera na początku lat 90. XX w., które stwierdziły skuteczność chemioterapii i dlatego wielu lekarzy w Stanach Zjednoczonych stosuje tę metodę. We Francji, jak i w Polsce, standardowa procedura leczenia polega tylko na leczeniu chirurgicznym powiązanym z radioterapią. dokończenie na stronie 11


Gazeta 50, 11 - 17 grudnia 2015

www.gazetagazeta.com

strona 3

Domowe ciekawostki

Imigracja do Kanady - "Ask Isabella"

Kupuj tak aby sprzedać

Dwa najważniejsze pytania

Popularne myślenie o kupnie naszej przyszłej nieruchomości sprowadza się do tego, że kupujemy z zamiarem spędzenia w nim reszty swojego życia. Nie jest to najlepszy punkt widzenia. Sytuacja się jednak zmienia wraz ze wzrostem mobilności społeczeństwa oraz zmniejszaniem się oporów przed przeprowadzką choćby na drugi koniec kraju w poszukiwaniu atrakcyjnej pracy. Powodów nieprzewidzianej sprzedaży może być wiele: praca, szkoła, wyprowadzka dzieci lub narodziny nowych pociech. Jeśli kupujesz coś, gdzie jest wiele ofert to dobry znak Obecnie inwestując w dom lub mieszkanie powinniśmy myśleć o jego ewentualnej późniejszej sprzedaży. Dlatego tak ważne jest aby kupować nieruchomość, która jest łatwo sprzedawalna dziś, za 5 lub za 20 lat. Czasem kupujący nabywają nieruchomość, która jest bardzo zaniżona cenowo z powodu jakiegoś mankamentu niedającego się usunąć, np. słupa wysokiego napięcia w pobliżu. Uważam, że lepiej jest dołożyć więcej pieniędzy i kupić coś, co nie ma takich defektów i łatwo sprzeda się w przyszłości. Najlepszym dowodem wartości nieruchomości jest to kiedy mamy sytuację wielu ofert. Kupowanie jest już początkiem sprzedaży Aby sprzedać szybko mieszkanie w okolicy GTA i uzyskać za nie satysfakcjonującą cenę, jego lokalizacja, wielkość oraz pozostałe istotne parametry muszą odpowiadać oczekiwaniom odpowiednio dużej grupy potencjalnych nabywców. Jest to łatwe na rynku, na którym panuje duża podaż, charakteryzująca się znacznie większą płynnością na rynku sprzedaży domów. Nie oznacza to jednak, że na mieszkania nie ma klientów. Mieszkania sprzedają się wolniej i też mogą być tzw. gorącymi kąskami; Mieszkania Najbardziej poszukiwane są oferty sprzedaży niewielkich mieszkań typu 1 bedroom lub 1+1. Optymalna powierzchnia użytkowa takiego mieszkania pod względem łatwości jego sprzedaży powinna wynosić powyżej 700 stóp kw. Z kolei lokalizacja, aby zainteresować jak największą liczbę potencjalnych nabywców, powinna być blisko komunikacji miejskiej, parków, sklepów i autostrad. Wysokość czynszu jest dziś krytycznym wyznacznikiem wartości mieszkania. Czynsz wyższy niż 600 dol. powinien być światłem ostrzegawczym, chyba że wszystkie opłaty są w niego wliczone tak jak w przypadku starszych budynków. Domy • Działka Zanim pojedziemy oglądać dom zapytajmy agenta o wielkość działki i powierzchnię domu. Małe działki to działki do szerokości 25 feet, średnie to od 30 do 40. Duże działki to od szerokości 50 i więcej. Oprócz szerokości ważna jest też głębokość działki. Minimum powinna być 100 feet i więcej. Ustalmy od sa-

Poniżej dwa najbardziej pilne i nurtujące pytania wybrane z telefonów od Państwa oraz emaili, które otrzymałam w ostatnim czasie: Pytanie: Co się stało z tym popularnym programem IEC - International Experience Canada? Podobno już nie będzie “loterii fantowej" - czyli kto szybciej umie się zarejestrować na pragram. Odpowiedź: To prawda - właśnie został wprowadzony zupełnie nowy system przyjmowania kandydatów - system podobny do tego, jaki rząd Kanady wprowadził do kategorii imigracji ekonomicznej: trzeba zapisać się do puli i z tej puli będą wybierani kandydaci, którzy będą "zaproszeni" do złożenia aplikacji na prawo do pracy. Kto będzie wybrany: tego nie wiadomo. Nie wiadomo też kiedy, oraz ile osób, ani nie wiadomo na jakich zasadach będą wybierani kandydaci co będzie miało znaczenie: wiek? edukacja? posiadanie rodziny (męża/żony i dziecka/dzieci) czy może bycie samotnym? Czy może kandydaci będą punktowani? Tego wszystkiego jeszcze nie wiadomo jeśli chodzi o kategorię "Working Holidays". Wiemy już dzisiaj jednak, że pozostałe dwie kategorie w IEC stoją otworem dla kandydatów i że wszyscy, a na pewno większość mają szansę na otrzymanie prawa do pracy w tejże kategorii. Pytanie: Zamierzam sponsorować rodziców do Kanady, i przygotowane mam już wszystkie dokumenty do wysłania w styczniu 2016. Jednakże nie jesteśmy z mężem pewni jednej rzeczy. Otóż mamy rozliczenia podatkowe z 2012, 2013 i 2014 roku, jednakże 2012 rok był dość słabym rokiem,

mego początku jaka działka nas interesuje aby nie tracić czasu na oglądanie czegoś, czego i tak nie kupimy. Wiadomo że większa działka i dom jest lepszy ale pamiętajmy, że wraz z tym rośnie podatek od nieruchomości. • Układ pomieszczeń Rozłożenie kuchni, holu i pokoi w stosunku do siebie jak i względem stron świata jest tak samo ważne. Czasem o wiele większy dom ale ze złym rozłożeniem pomieszczeń może wydawać się dużo mniejszy. Także uważajmy na typowo niefunkcjonalne i nieestetyczne rozwiązania typu: łazienka z wejściem do salonu lub brak szaf (i brak miejsca na nie) przy wejściu do mie-szkania. Pamiętajmy, że jeśli to możliwe to kupujmy dom z salonem i kuchnią od strony południowej lub zachodniej. Tam spędzamy najwięcej czasu i chcemy aby te pomieszczenia były jasne i przytulne. Jestem wciąż zaskoczony, że tak mało ludzi zwraca na to uwagę kupując dom. M • Stan techniczny krytycznych elementów domu Ważna jest inspekcja takich elementów jak dach, komin, stan fundamentów, elektryki, hydrauliki lub wilgoci w piwnicy. Najlepiej sprzedają się domy o architekturze klasycznej, które za bardzo nie odbiegają od ogólnie przyjętych standardów w okolicy lub dzielnicy. Osoby starsze częściej wybierają budynki parterowe, z kolei młodzi ludzie chętniej skłaniają się ku nowoczesnym 2 lub 3-piętrowym rozwiązaniom projektowym. W obu przypadkach preferowana jest prosta bryła budynku z tradycyjnym podziałem funkcjonalnym budynku na część dzienną i sypialnie. Coraz częściej uwagę kupujących przykuwają rozwiązania wpływające na energooszczędność domu. Potencjalni nabywcy zwracają uwagę na sposób ocieplenia budynku oraz jakość stolarki okiennej i drzwiowej. W szybkiej sprzedaży może pomóc wyposażenie domu w nowoczesny wysokowydajny piec oraz kolektory słoneczne. Sprzedamy czy nie? To czy planujemy w przyszłości sprzedać nieruchomość jest kwestią dość dyskusyjną, chyba że rzeczywiście planujemy remont i sprzedaż dla celów zarobkowych w jak najszybszym terminie. Tak samo jeśli chodzi o nasze prywatne domy , mieszkania czy townhomes, z którymi wiążemy jakieś dłuższe plany, kupujmy zawsze tak aby łatwo było sprzedać w przyszłości.

więc planujemy dołączyć nasze listy z pracy i wszystkie odcinki z czeków za 2015 rok - w ten sposób będziemy spełniać wymagania jako sponsorzy. Czy takie przygotownie sprawy jest poprawne? Jeśli nie uwzględnimy 2015 roku, to wtedy nie moglibyśmy jeszcze w tym roku sponsorować moich rodziców - musielibyśmy czekać cały rok na rozliczenie za 2015 rok Revenue Canada. Odpowiedź: Niestety, ale wynika z tego, że nie kwalifikujecie się Państwo na sponsorowanie rodziców w tym roku - Immigra-

tion Canada wymaga rozliczeń podatkowych z Revenue Canada za 3 ostatnie lata podatkowe (czyli za 2012, 2013 i 2014), plus za ostatni rok (czyli 2015) trzeba także spełniać wymogi, pomimo że nie trzeba przedstawiać żadnych dokumentów na ten temat (tylko wypełnić odpowiednio i zgodnie z rzeczywistym stanem wszystkie formularze). Obawiam się, że będziecie musieli poczekać do przyszłego roku z wysłaniem podania o sponsorstwo rodziców.

Z zamieszczonej poniżej tabelki można skorzystać chcąc się upewnić, czy warto składać podanie o sponsorowanie rodziców w styczniu 2016.

Izabela Kowalewska Zapraszam wszystkich zainteresowanych sprawami imigracyjnymi Kanady do zadawania pytań. Można do mnie dzwonić do biura: 416-604-3325, lub przesłać e-mail: e-immigration@bellnet.ca. Adres biura znajdą Państwo w ogłoszeniu na stronie 28. IZABELA KOWALEWSKA JEST CZŁONKIEM IMMIGRATION CONSULTANTS OF CANADA REGULATORY COUNCIL (ICCRC) CANADIAN ASSOCIATION OF PROFESSIONAL IMMIGRATION CONSULTANTS (CAPIC).

Komitet Pomocy Studiom Polskim na Uniwersytecie Ottawskim - raport 2015 Nauczanie W semestrze zimowym bieżącego roku akademickiego (od września do grudnia 2015) na zajęcia z języka polskiego i kultury polskiej zapisało się 62 studentów studiów licencjackich Uniwersytetu Ottawy. Kolejne dwa kursy zostały zaplanowane na semestr zimowy. Niestety, liczba studentów, którzy wybiorą te kursy w następnym semestrze nie jest dzisiaj znana, gdyż zapisy na zajęcia rozpoczynające się od stycznia 2016 zostaną zakończone w późniejszym terminie. Badania Pan dr hab. Wojciech Kruszewski napisał przedmowę do ostatniej książki przygotowanej przez prof. Richarda Sokoloskiego zatytułowanej Aleksander Bednawski. Listy z Quebecu 1852/ Aleksander Bednawski. Letters from Québec 1852. Praca ta, powstała we współpracy Uniwersytetu Ottawy oraz Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II, ma zostać opublikowana na początku roku 2016. Zawiera ona pierwszy znany opis Kanady w języku polskim. Autorem tej najstarszej polskiej relacji był polski emigrant przebywający w Sherbrooke w Quebecu, a odbiorcami jego pism Polacy w Europie (Hotel Lambert w Paryzu). Obecnie trwają prace nad ustaleniem zakresu przyszłych wspólnych dociekań badawczych naukowców z Uniwersytetu Ottawy oraz Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II.

Dzialania na rzeczy Polonii Pan dr hab. Wojciech Kruszewski Jacek Hauke wyglosił wykład o poezji Tadeusza Ró416-827-2614 żewicza podczas wieczoru poświęco-

nego temu twórcy 14 października 2015 roku w ottawskim Domu Polskim SPK. Wydarzenie to zostało zorganizowane przez Stowarzyszenie Polskich Kombatantów w Kanadzie, Polski Instytut Naukowy w Kanadzie - Bibliotekę Polską im. Wandy Stachiewicz, The Slavic Research Group of the University of Ottawa oraz Ambasadę Rzeczypospolitej Polskiej w Kanadzie. Dnia 29 listopada odbyła się w Montrealu wystawa pt. Samaritans from Markowa. The Ulmas - Poles murdered by Germans for Aiding Jews; wziął udział m.in. dr hab. Wojciech Kruszewski. Wystawa, której częścią oprócz samej ekspozycji wykładał prof. Mateusza Szpytmy, odbyło się na Uniwersytecie McGill. Organizowali: Polski Instytut Naukowy w Kanadzie, Instytut Pamięci Narodowej, Wydział Historii Uniwersytetu McGill oraz Slavic Research Group of the University of Ottawa. W semestrze letnim (od stycznia do kwietnia 2016) pan dr hab. Wojciech Kruszewski wyglosi dwa odczyty (jeden po polsku i jeden w jezyku angielskim) na Uniwersytecie Ottawskim. Tematy i daty tych wystąpień zostaną wkrótce ustalone.

Pan dr hab. Kruszewski aktywnie wspiera dzialalność Polish Students Society of the University of Ottawa, biorąc udział w pracach członków tego stowarzyszenia. Podczas konsultacji na Uniwersytecie udziela on studentom częstych porad w zakresie języka i kultury polskiej. Pragniemy także poinformować, że w wyniku dzialań komitetu ds. utrzymania studiów polskich na Uniwersytecie Ottawy oraz wspólnoty polskiej w Ottawie podjęte zostały prace nad stworzeniem programu slawistycznych studiów licencjackich, programu, którego integralną częścia miałby być kurs polonistyczny. W związku z powyższym, Komitet Pomocy Studiom Polskim na Uniwersytecie Ottawskim zwraca się z uprzejmą prośbą do Państwa o dalsze poparcie finansowe, umożliwiajac kontynuację nauczania języka polskiego na Uniwersytecie Ottawskim. Na zbliżajace się Święta, w imieniu Komitetu, pragnę złożyć Państwu życzenia przeżywania Bożego Narodzenia w zdrowiu, radości i ciepłej rodzinnej atmosferze! Z wyrazami szacunku J. Semrau - Przewodniczacy


Gazeta 50, 11 - 17 grudnia 2015

strona 4

www.gazetagazeta.com

POLONIA W HAMILTON

Bazar, jakiego jeszcze nie było! W tym roku inspiracją do zorganizowania Przedświątecznego Bazaru Polonijnego w Hamilton stał się przyjazd prezesa Fundacji im. Brata Alberta ks. T. Isakowicza-Zaleskiego. Bazar ten, o celu charytatywnym, jakim była pomoc ludziom niepełnosprawnym z Fundacji im. Brata Alberta, przybrał jednak bardzo niezwykłą formę - stał się bowiem równocześnie przedświątecznym spotkaniem naszych organizacji polonijnych w Hamilton, czyli pięknym podsumowaniem kończącego się właśnie roku kalendarzowego dla naszej lokalnej Polonii. Wynajęta na ten cel sala od Royal Canadian Legion, Polish Veterans Branch 315 (budynek popularnie znany jako Dom Pol-

ski) zmieniła się na to niedzielne popołudnie w barwny, pełen atrakcji, świątecznych jarmark. A kogo i czego tam nie było! Nasz gość z Polski, prezes Fundacji im. Brata Alberta ks. Tadeusz Isakowicz-Zaleski i jego stoisko z książkami. Przygotowany przez niego niezwykle ciekawy pokaz slajdów wzbogacający naszą wiedzę historyczną. Nasz gość z Ottawy, laureat Medalu Św. Brata Alberta, główny organizator przyjazdów ks. T. Isakowicza- Zaleskiego do Kanady, pan Edward Olszówka przy stoisku z ręcznie malowanymi choinkowymi ornamentami w kształcie anioła - cegiełki na rzecz Fundacji. Wystawa pana Romana BaraKsiądz T. Isakowicz-Zaleski z młodzieżą

Stoisko Chóru Stokrotki

Stoisko harcerskie - Związek Harcerstwa Polskiego w Kanadzie, Szczep Wisła i Dunajec

Stoisko Chóru Symfonia

Szkoła Polonii im. Jana Pawła II miała aż dwa stoiska

nieckiego z Polonia Institute for Historical Studies pt. "Zaginiony Świat". Osobiste, rodzinne pamiątki autora pokazały obraz życia na Wołyniu, które we wzruszających słowach ujął Stanisław Wiatr-Partyka: To nie pieśń o obcej ziemi, Pradziad twój na tej ziemi żył, Był szczęśliwy między swymi Sen o Polsce przecudnej śnił... Prezentacja broni białej pana Tomasza Kaczora z London, ar- Humor dopisywał wszystkim tysty i rekonstruktora starej bro- ni polskiej. Kolekcja eksponatów pana Grzegorza Waśniewskiego z Guelph. Stoisko zespołu Pieśni i Tańca "Polonez" promujące piękno tańca i stroju ludowego. Bajecznie kolorowe stroje przyciągały nasz wzrok, a mali rozproszeni po sali tancerze stanowili żywą dekorację naszego bazaru wprowadzając nas w atmosferę dawnych wiejskich jarmarków i przywodząc w pamięci obrazy z filmu "Chłopi". Stoisko harcerskie - Związek Harcerstwa Polskiego w Kanadzie, Szczep Wisła i Dunajec. Piękne fotografie oraz albumy, pamiątki z harcerskich wypraw i młodzieńczych przygód. Przy nich nasi młodzi harcerze, uśmiechnięci, w swoim harcerskim, przyjacielskim gronie, otwarci na innych. Widać, że ta organizacja jest wspaniałym miejscem do szkolenia liderów.

A tam stoisko z dużym kwiatem stokrotki. To wystawa naszego dziecięcego chóru "Stokrotki". Chóru, który na trwale wtopił się w naszą hamiltońską Polonię, a który poprzez swoją różnorodną działalność rodzi w gronie swoich młodych członków przywiązanie do kraju ojców, uczula na potrzeby innych, uczy historii Polski i Polonii. Tuż obok stoisko Chóru Symfonia. Chór ten od ponad 60 lat łączy ludzi zakochanych w pieśni i właśnie pieśnią przekazujących historię Polski i Polaków. Chór Symfonia to laureat wielu nagród, twórca wspaniałych prezentacji, a także miejsce nawiązania wielu przyjaźni i przeżycia niezapomnianych chwil. Stoisko Polsko-Kanadyjskiej Federacji Kobiet Ogniwo 18, organizacji która od lat wielu prowadzi działalność kulturalną i charytatywną. Tym razem także wsparła nasz Bazar sprzeda-


www.gazetagazeta.com

Gazeta 50, 11 - 17 grudnia 2015

strona 5

POLONIA W HAMILTON jąc książki i tym samym włączając się w szerzenie kultury wśród Polonii jak również wspomagając Fundację im. Brata Alberta. Szkoła Polonii im. Jana Pawła II miała aż dwa stoiska. Na jednym sprzedawano fanty (dochód przeznaczony dla Fundacji), a drugie to Świąteczny Kram Piernikowy, na którym dzieci mogły budować piernikowe domki i zdobić świąteczne pierniczki. Szkoła im. Jana Pawła Drugiego włącza się czynnie w nasze życie polonijne w Hamilton i jest między innymi organizatorem przepięknej Drogi Krzyżowej w okresie Wielkiego Postu. Średnia Szkoła Polska przy Katolickim Wydziale Oświaty wsparła nasz Bazar przynosząc ciasto i fanty na loterię. Na naszym Bazarze nie mogło oczywiście zabraknąć stoiska z różnościami (dary Polonii) na którym pani Gosia "zmieniała centy w złote sprzęty". Panie z Hamilton zaprezento-

wały swoje umiejętności organizując stoisko z wypiekami. Torty, serniki, pierniki, ciasteczka wszystko w świątecznej dekoracyjnej oprawie, pomieszane z zapachem kawy - przyciągało jak magnes! Była na Bazarze także i piosenka. Nasze artystki Kasia Sromek i Jessica Małek zachwyciły swym śpiewem uczestników Bazaru i sprawiły im dużo radości. W rytm ich piosenek tańczyła Zosia Pajerska z naszym prezenterem panem Ireneuszem Hulem. Niespodzianką naszego Bazaru był "odpływ" statku z Hamiltonu do Radwanowic. Piękny prezent rodziny Biernat umili mieszkańcom Radwanowic tegoroczne Święta. Bazarowi także dodawała uroku nasza tradycyjna, polonijna loteria. W trakcie Bazaru rozstrzygnięty został też konkurs "Nie tylko dla historyków". Nagrody otrzymali pan Roman Baraniec-

ki (London), pan Jerzy Depa (Beaconsfield, Quebec), pan Marek Mierski ( Montreal) i pan Andrzej Szelerski (Montreal). Zdradzimy tutaj, że szkic na okładce książki "Żywa Histora" ks. T. Isakowicza-Zaleskiego przedstawia ruiny Kościoła Najświętszego Zbawiciela w dawnej stolicy Armenii - Ani, zniszczonego przez Turków. Obecnie ruiny miasta Ani, zwanego miastem 1001 kościołów, znajdują się na terenie Turcji. I tak nasz Przedświąteczny Bazar Polonijny w Hamiltonie stał się okazją do wielu spotkań, promocji organizacji polonijnych, wzbogacenia naszej wiedzy i miejscem dobrej rozrywki. Stał się również początkiem adwentowego oczekiwania na przyjście Pana Jezusa naszym wspólnym dobrym uczynkiem wspomożeniem niepełnosprawnych, którymi opiekuje się Fundacja im. Brata Alberta. Cały dochód z Bazaru był na ten cel właśnie przeznaczony.

Miły moment podczas bazaru

Pan Roman Baraniecki p

Wystawa "Zapomniany Swiat"

Stoisko Polsko-Kanadyjskiej Federacji Kobiet Ogniwo 18

Stoisko pani Gosi

Składamy serdecznie podziękowania wszystkim, którzy pomogli w przygotowaniu naszego Bazaru i w jego promocji. W szczególności dziękujemy naszym mediom polonijnym. W imieniu organizatora Bazaru czyli Bractwa Puszkowego Świętego Brata Alberta Marta Juza-Jakubowska i Alicja Dębowska

Zaproszenie do tańca


Gazeta 50, 11 - 17 grudnia 2015

strona 6

www.gazetagazeta.com

PIĘKNIEJSZY ŚWIAT dokończenie

Granada i jej perła w koronie - Alhambra

(3)

Absolutnym cudem architektonicznym jest pałac zwany dolnym. Użyję kilku prostych rzeczowników i przymiotników, by oddać moje pierwsze wrażenia. Kiedy spacerowałem po nim zadziwiała mnie subtelność i lekkość konstrukcji jego wnętrza, miłe dla oka były piękne pastelowe kolory, a gdy używane są inne jak złoty, biały, niebieski to zawsze w perfekcyjnej symbiozie ze sobą. Lekkość podkreślają smukłe i cienkie kolumny; tam gdzie trzeba większej odporności na ciężar, stoją dwie obok siebie. W suficie jednej z sal wykończonym w stylu tzw. plastra miodu naliczono 5000 otworów podobnych do tych co w plastrze, ale w przeciwieństwie do realnego plastra każdy otwór jest nieco inny, a z każdego niejako "wycieka" maleńki stalaktyt. Jest w tym pałacu dużo nieoszklonych okien czy podobnych otworów w murze na różne strony świata. Są one, podobnie jak i ściany, wykończone jak coś w rodzaju koronki tak subtelnej, o tak miniaturowych wymiarach poszczególnych elementów, że się chce ich dotknąć, by się przekonać,

skonałym twórcą może być tylko Allach, a nie zwyczajny śmiertelnik. Te niedoskonałości są minimalne i dla większości obserwatorów niezauważalne, a to dlatego, że artyści ceniąc swe talenty oddawali tym pokłon Allachowi, ale bez przesady. Tego typu elementów dekoracyjnych można wymienić jeszcze wiele, na przykład malowidła lub subtelna mozaika gwiazd, koron, palm, figur geometrycznych jak choćby koła itp. W powszechnym użyciu są tu także płytki ceramiczne zwane azulejos. Te różnorodne pomysły dekoracyjne to esencja piękna tej budowli. Tradycyjnych arabskich motywów nie ma w tej budowli zbyt wiele, to nowa, oryginalna sztuka. Zachowały się z dawnego stylu portale i przejścia z pokoju do pokoju w formie podkowy. Inne elementy zdobnicze to motywy chrześcijańskie dostosowane do praktyki zdobniczej Maurów, czy odwrotny proces: elementy mauretańskie przepracowane przez artystów chrześcijańskich. Pewne elementy zapożyczone zostały od plemion berberyjskich z Afryki, inne po prostu wymyślo-

Bogactwo archotektoniczne Dziedzińca Lwów

kochanek. Najsłynniejszą fontannę w budynku podtrzymuje 12 lwów, co prawda bez dopracowanych szczegółów, to tylko ich sylwetki. Chodziło chyba o to, by zbytnio nie urazić Allacha i co pobożniejszych jego wyznawców dopracowanymi posągami, ale dla estety takie lwy w tej swojej funkcji podtrzymującej potężną fontannę są udanymi tworami, bo to podkreśla ich dzikość i siłę.

"królowie katoliccy" przyjmowali Kolumba przed jego pierwszą wyprawą do Indii (popłynął w przeciwnym kierunku, i jak wiemy, dzięki temu "odkrył" Amerykę). Prywatna siedziba emira, jego rodziny - Harem - ta najwspanialsza część pałacu przyozdobiona z prawdziwą fantazją, mimo że to miejsce nie było na pokaz. Dziś je oczywiście można zwiedzać. Harem jest zbudowany przy najokazalszym z dziedzińców, Dziedzińcu Lwów. Najwspanialej ozdobioną salą tu jest Sala Abencerrajów, tych pomordowanych przez przedostatniego sułtana Granady Abu al-Hassana. Sufit to szesnaście "plastrów miodowych" ze stalaktytami, każdy w swojej niszy. W sklepieniu są naturalne otwory oświetlające salę. Całe to bogactwo i piękno odbija się w fontannie na środku pokoju. Sąsiednia Sala Sióstr (nie chodzi o osoby, lecz o dwie identyczne białe płyty w podłodze) jest równie pięknie przyozdobiona sufitem plastrowym i bogatymi dekoracjami ścian, także z fontanną tryskającą dnie i noce na jej środku. Sale bardziej prywatne miały ludzkie "niedozwolone" malowidła, a także urządzenia, które w chrześcijańskiej Europie odkryto wieki później, jak toaletę z wodą zimną i gorącą, sale kąpielowe z wannami i wodą pod ciśnieniem służącą jako prysznic. Sale te miały otwory na zewnątrz, które służyły jako wywietrzniki. Podobnie jak wcześniej Rzymianie, Maurowie byli ludźmi dbającymi o higienę osobistą, nie tak jak mieszkańcy reszty Europy przez długie wieki. Podam dla przykładu pewien fakt: francuski kronikarz nadworny zapisał skrzętnie, że Król-Słońce Ludwik

Cytaty z Koranu wkomponowane w elementy wystroju

Bogactwo dekoracji jednego z pokojów Alhambry

czy to nie zawieszona robótka ręczna. Wspaniałe są arabeski, czyli powtarzający się w nieskończoność jeden czy kilka motywów ozdobnych, najczęściej obrazy liści czy kwiatów. Często do nich dołączane są napisy chwalące władców na dworze, ale przede wszystkim to cytaty z Koranu. By Allach miał też coś dla siebie z tego, wkomponowane w te ozdoby napisy o nim, a szczególnie zdanie: "Zwycięzcą jest tylko Allach", powtarzające się wiele razy. Te napisy nie psują efektu zdobniczego, to bardzo ładnie wypracowana kaligrafia, subtelnie włączona do innej treści estetycznej. Jak w ozdobnictwie "plastrowym" istotą jest różnorodność, tak tu, w arabeskach, jest geometryczna jedność i tożsamość składowych elementów. Bardzo wprawne oko może w tych jednakowych elementach zauważyć drobne różnice. To nie dlatego, że twórca się zaniedbał, ale to po prostu wyznanie, że do-

ne i stworzone na miejscu. Wartym podkreślenia jest fakt, że materiały zdobnictwa były proste i tanie: miejscowe drewno, wspomniana czerwonawa glina, najprostsza zaprawa murarska też są miejscowego pochodzenia. Pamiętać trzeba, że Nasridowie byli biedni w porównaniu do poprzednich emirów

Dekoracyjny plaster na suficie

czy kalifów. Ten fakt, że z tak prostego tworzywa powstały takie cuda świadczy o kulturze estetycznej emirów i ich otoczenia i o geniuszu twórców. Tu w Granadzie przełamany został ostry zakaz Koranu portretowania ludzi i zwierząt. Postacie ludzkie pojawiają się w prywatnych apartamentach sułtana, jego żon i

Maurowie kochali geometrię. Nawet na planie całej budowli widać to jak na dłoni. Poszczególne budynki są ułożone koncentrycznie wokół dziedzińców. Jedna z sal jest kwadratem, w innych przekątna tego kwadratu służy jak dłuższa ściana kolejnej sali, krótsza jest równa rozmiarami ścianie sali wzorcowej. Sale ustawione na osi wschódzachód mają nisze modlitewne otwarte w stronę Mekki. W głównym zamku są trzy dziedzińce. Pierwszy z kompleksem sal zwany Maxuar służył do spełniania funkcji administracyjno-sądowniczych. Ten pierwszy zestaw nie był tak bogato ozdobiony jak dwa następne. Druga część pałacu zwana Serajem, to przede wszystkim Dziedziniec Mirty (Arrayanes) z kilkoma reprezentacyjnymi salami. Tu w najbogaciej zdobionej sali, w Salonie Ambasadorów, stał tron emira nazywanego także sułtanem. Tu odbywały się ważniejsze uroczystości państwowe, tu przyjmowano posłów, ambasadorów, władców obcych krajów, tu, później,

XIV pewnego roku pobił rekord, bo spadł z konia w czasie polowania wprost do rzeki - była to aż piąta (!) nieprzewidziana rytuałem kąpiel króla w danym roku. To co tu opisałem stanowi tylko pobieżny szkic piękna tej wspaniałej budowli i cudownego miejsca. Poza ciekawą architekturą i niesamowicie bogatym wystrojem pałaców, pamiętam do dzisiaj subtelny i kojący szum wody w fontannach. Jest ich tam dużo, bo służyły, i do dzisiaj służą, nie tylko jako element dekoracyjny, ale naturalne centralne ochładzanie. Pamiętam niezapomniany zapach kwitnących krzewów pomieszany z mocnym aromatem dzikich pomarańczy. Z tych pomarańczy co roku moja żona robi dżem, który smakiem i zapachem bije wszystkie, jakie kiedykolwiek jadłem. Pomarańcze te zwane sewilskimi mając gorzki smak, nie są jadalne, ale w dżemie to poezja w ustach. To moja jakaś prywatna magiczna łączność z Sewillą i z Alhambrą. Władysław Pomarański


www.gazetagazeta.com

strona 7

Gazeta 50, 11 - 17 grudnia 2015

KANADYJSKIE WĘDRÓWKI

49

Gdzie grizzly mówi dobranoc Marek Mańkowski Przypominam Czytelnikom, że w cyklu tym opisuję swoje podróże w poprzek Kanady w ramach instalacji przewodów światłowodowych dla potrzeb telekomunikacyjnych. Zaopatrzony przez firmę EMS (Energy Management Systems) w terenowy samochód, laptop, narzędzia i podzespoły, wioząc ze sobą siekierę, łopatę i karabin, mając do

pasażer wysiada, lub stoi przy torach i macha. Takich flag stops jest w północnym Ontario dość sporo. Wprowadzone zostały dla oszczędności paliwa. Obecnie ropy, kiedyś węgla. Po co zatrzymywać cały skład pociągu i potem znowu go rozpędzać, gdy nikt nie wysiada lub nie wsiada. Ten system trwa do dzisiaj. Większość

Towarowy minął nas z hukiem

ta rano, na ulicy nikogo, żadnych samochodów. Wielka cisza. Zatrzymuję samochód przy kolejowym płocie. To jest umówione miejsce spotkania. Nie wyłączam

Jaquez zawsze roześmiany

Miasteczko duchów

pomocy młodego programistę z Firmy, Walerego, przemierzyłem kilkakrotnie kontynent amerykański od Atlantyku do Pacyfiku. Zwiedziłem prawie całą Kanadę i jeszcze do tego płacili mi za to. Działo się to w latach 2000 - 2001. Jest koniec stycznia 2001 roku. Przez kilka tygodni praca w biurze. Jedna z podstacji światłowodowych rozmieszczanych

na 12 w nocy, dając sobie godzinę rezerwy na różne zimowe niespodzianki drogowe. Nie lubię jeździć w nocy, ale czasem nie ma wyjścia. Droga mijała bez przeszkód. W Perry Sound obowiązkowa kawa w Tim Hortons, plus jedna na drogę. Prowadzę

terenów północnego Ontario nie ma dróg. W pobliżu Sheahan płynie Spanish River, a kawałek dalej znajduje się piękne jezioro. Latem jest to popularna trasa spływów canoe lub wypoczynku nad pięknym dzikim jeziorem w całkowitym odosobnieniu. Nie działają tu nawet telefony komórkowe. By dostać się tam z naszymi narzędziami i wyposażeniem

Widziałem jak przeskoczyła zwrotnica

Nasza drezyna

co ok. 100 kilometrów wzdłuż transkanadyjskiej linii kolejowej znajduje się w Ontario na północ od Sudbury. Osada przy torach nazywa się Sheahan. Osada to za dużo powiedziane. Jest to jeden z tzw. ghost town, czyli miasteczko duchów. Są to miasteczka powstałe w dawnych czasach, gdy budowano linię kolejową i dostęp do tamtych terenów stał się łatwiejszy, a potem zostały opuszczone gdy minął ich czas. Miasteczko Sheahan powstało, gdy otworzono kopalnię. Potem kopalnia przestała być opłacalna i wszyscy wyjechali. Dostęp do tego miejsca jest możliwy tylko po torach kolejowych. Jest to tzw. flag stop, czyli pociąg zatrzymuje się tam tylko, gdy jakiś

mieliśmy tylko jedną możliwość po torach. Nasz Project Manager Kevin zorganizował to prosto. O szóstej rano we wtorek mieliśmy się spotkać z pracownikiem kolei w miejscowości Cartier, 65 kilometrów na północ od Sudbury. On miał nas dostarczyć na miejsce z całym naszym wyposażeniem. Wiadomość o spotkaniu przyszła o trzeciej po południu w poniedziałek. Szósta rano to dla mnie żadna niespodzianka. Nawet w weekend często wstaję o tej godzinie. Po prostu to lubię, czego moja żona nie może absolutnie zrozumieć… Ale tym razem miejsce gdzie mieliśmy być o tej godzinie znajdowało się 460 kilometrów od domu. Ustaliłem czas wyjazdu

cały czas sam. Oddanie kierownicy Waleremu, mojemu programiście nie wchodzi w rachubę. Jechałem z nim raz po autostradzie w Mississaudze i nie chcę tego nigdy więcej. Obiecałem też jego żonie, że nigdy, ale to nigdy nie dam mu kierownicy do ręki. Chyba go kocha. Jedziemy autostradą nr. 400, która przechodzi w szosę nr 69 i kończy się w Sudbury na szosie nr 17. Szosa tylko miejscami ośnieżona, czasem trochę lodu. Robię dobry czas. Mijamy bokiem Sudbury. Skręcam na zachód w szosę nr 17, potem na północ na szosę nr 144 wiodącą do Timmins i trans kanadyjskiej szosy nr 11, która jest dłuuuuugim przedłużeniem ulicy Young Street w Toronto. To chyba najdłuższa ulica na świecie. Ma ok. 2000 kilometrów. Tak, tak, nie pomyliłem zer. Dwa tysiące kilometrów. I to cały czas w Ontario. My tym razem nie jedziemy aż tak daleko. Wkrótce dojeżdżamy do Cartier. Skręcam w prawo w Central St. Po dwustu metrach ulica się kończy na płocie. Za nim tory kolejowe, z boku stacja. Jest pią-

silnika. Na zewnątrz -20 stopni Celsjusza. Walery otwiera laptop. Spał prawie całą drogę. Ja nie, co jest jednym z powodów, że dojechaliśmy tu w całości. Zasypiam teraz. Budzę się po godzinie, bo z boku jakiś ruch. Podjeżdża biały pick-up. Zabudowana skrzynia ładunkowa, na górze na stelażu jakiś sprzęt. Wysiada roześmiany kierowca, puka w naszą szybę. Witamy się. To nasz transport. Nie, nie jedziemy pociągiem, jedziemy właśnie tym pick-upem, który jest przystosowany do jazdy po szynach. Małe stalowe kółka z przodu i z tyłu, opuszczane pneumatycznie na tory. Napęd oponami dotykającymi szyn. Przenosimy nasz sprzęt, zamykam samochód i jedziemy. Siedzimy w trójkę na przednim siedzeniu, które jest pojedynczą kanapą, jak z tyłu. Jest trochę ciasno. Po paru kilometrach skręcamy w boczną drogę. Gdy dojeżdżamy do przejazdu kolejowego Jaquez (tak ma na imię nasz kierowca) skręca na tory, ustawia się równo na szynach, przesuwa małą dźwignię i samochód unosi się lekko na wa-

haczach. Ruszamy. Nie jedziemy szybko. Dwadzieścia, trzydzieści km/godzinę. Jaquez mówi, że taka jest dopuszczalna prędkość ze względu na te malutkie kółka. Mówi że czasem sprawdzają ich radarem. Opowiada o sobie. Mówi dużo i bez przerwy, jakby chciał nadrobić jakiś czas. Jest wesoły, cały czas uśmiechnięty. Urodzony w Quebec City, na kolei pracuje odkąd pamięta. I nagle mówi coś, co mnie zmraża. Jaquez ma raka. Mówi, że pozostało mu może rok życia. To niesamowite, że tak radośnie się zachowuje jak by cały świat należał do niego. Jaquez ma na uszach słuchawki, przy ustach mikrofon. Jest w ciągłym kontakcie z bazą. Nagle przyspiesza, poważnieje. Na liczniku już 50 km/godz. 70, 90. Patrzę na Jaqueza. Mówię: "myślałem, że nie możesz jechać powyżej 30km/godz". Jaquez najwyraźniej czegoś słucha w słuchawkach. Po chwili mówi: "z przeciwka jedzie towarowy, jest wcześniej niż powinien, musimy zdążyć do bocznicy. Nie wiem jak teraz, ale w 2001 ta trasa to był jeden tor z mijankami, co kilkadziesiąt lub sto kilkadziesiąt kilometrów. Sceneria przepiękna. Nieskazitelnie białe zaspy i czapy śniegu na świerkach. Jak w bajce. Zupełnie inaczej niż w pociągu, no chyba że się jest maszynistą. Jaquez mówi, że gdy powie, musimy natychmiast wyskakiwać z kabiny. To już nie żarty. Tor nie wiedzie prosto. Nie widać do przodu więcej niż kilkaset metrów. Pędzimy jak by się z tyłu paliło. Jesteśmy na zakręcie, co za nim? Po obu stronach głębokie rozpadliny i gęsty las. Nie da się zeskoczyć z torów. Chyba…. Nagle za zakrętem upragniona zwrotnica. Jaquez rusza jakiś przełącznik przyczepiony do szyby. Widzę jak zwrotnica przeskakuje. Widać nadjeżdżający skład towarowego pociągu, na wyskakiwanie za późno… Wpadamy na zwrotnicę, samochód zabujał się ostro, wyrównał. Ostre hamowanie. Z lewej strony przetacza się z hukiem towarowy skład. Wydaje się, że nie ma końca Pytam czy często się zdarzają takie sytuacje. Jaquez mówi, że nie. Tracą tylko kilka samochodów rocznie, ale jeszcze nikt nie zginął, nie w tym roku. Ale pociecha. Przecież nawet nie minął styczeń. Na tym samym torze co my stoi też pociąg techniczny, też czeka na przejazd towarowego. Po krótkiej przerwie jedziemy dalej. Tekst i zdjęcia Marek Mańkowski ciąg dalszy nastąpi


strona 8

Gazeta 50, 11 - 17 grudnia 2015

www.gazetagazeta.com

Gazeta Dzieciom Póki dzień i słońce świeci mnóstwo pracy mają dzieci. Godziny drepczą, minutki biegną, z sekundą czas ucieka.

Zabawki szepczą: - weź z nas choć jedną, lecz tyle zajęć czeka. Kto przyniesie kijki z lasku? Kto porobi babki z piasku? Kto wykopie w ziemi dziurę? Kto poplącze tacie sznurek? Kto przyklei nos do szyby? Kto nakarmi w stawie ryby? Kto przytuli mocno kota?

Choć maluch przysiadł, wciąż mu za mało, na jutro układa plany. Kto porzuca kijki psiakom

i kto wędkę da robakom? To niełatwe - każdy powie, a na małej wszystko głowie. Kto do krwi kolano stłucze? Kto nauczy trąbkę buczeć? Kto królikom da marchewki? To naprawdę nie przelewki. Kto się wdaje z psem w dyskusję? W kuchni z garnków ma perkusję. I kto wdepnie w każde błoto? Dzikie jabłka zje z ochotą. A bez tego, myśleć trudno, byłoby na świecie nudno. Dlatego właśnie stara się mocno ubarwić dorosłym życie.

Bardzo ciężka to robota. Kto rozwiąże sześć krawatów? Ciasto zje starszemu bratu. Kto wybije szybę z procy? Kto pogada z sową w nocy?

I dlatego przed wieczorem już zmęczenie czują spore. Tyle się dzisiaj zrobić udało, dzień już się robi zaspany.

Pracowite życie

Zmęczony zaśnie gdzieś porą nocną, bo spisał się znakomicie. Nowy dzień i nowa praca. Kto pergole poprzewraca? Kto posłodzi miodem szybkę i na spacer weźmie rybkę? Kto da kurom tort z wiśniami? Czystą bluzkę kto poplami? Kto wyleje płyn do naczyń? Czy to wszystko nic nie znaczy? Kto pozłoci kozie rogi? Śwince buty da na nogi, zrobi dziury trzy w kieszeni. Ale czy to ktoś doceni? Kto pomiesza nam tabletki? I kto zgubi pół skarpetki? Po rosole puści łódkę, pcha poduszki w ptasią budkę. I tak piątek, czy sobota ciężka dzieci jest robota. Dobrze, że są na tym świecie ktoś to robić musi przecież.

Jerzy Łukaszewski


Gazeta 50, 11 - 17 grudnia 2015

www.gazetagazeta.com

strona 9

Powieść w odcinkach

9

CZĘŚĆ II NIEOBECNYCH ZAPOMINA SIĘ "Studiowałem matematykę, a następnie przez dwa lata pracowałem jako projektant komputerów. Potem poleciałem do Nowego Jorku. I tu żyję do dziś. Zająłem się loterią. W krótkim czasie stałem się niezależny finansowo. Z pewnym Amerkaninem założyłem firmę i zaczęliśmy doradzać dużej kompanii Nebisco. Postanowiliśmy zautomatyzować dystrybucję ciasteczek. I to nam się udało. Wkrótce w tym samy czasie zalegalizowana została loteria w New Jersey, który to stan zwrócił się do firmy "Matematyka" w Princeton, abyśmy pomogli im zorganizować loterię. I tak się zaczęło. Zostałem ich pierwszym konsultantem, a następnie

zrobiłem plan loterii, która była pierwszą na świecie drukowaną przez komputery. Sukces loterii był ogromny!" Zapada wieczór. Dzisiejszy milioner, Victor Markowicz, prowadzi swoje lśniące BMV pewną dłonią, na luzie. Trasę Englewood - N.Y. pokonujemy w niecałe trzy kwadranse. Za plecami pozostawiamy przytulne przedmieście. Mieszczą się tu komfortowo urządzone posiadłości tutejszych bogaczy. Ze wspaniałymi ogrodami, basenami, wśród których korty tenisowe czy Security System to coś zwyczajnego. W garażach stoją po trzy samochody. Są to mercedesy, jaguary, bentleye. Panie domu mają do pomocy kucharzy, baby sitters albo house keeperów. Pomagają im zrobić zakupy, odwożą do fryzjera, kosmetyczki, prasują, piorą, robią drinki, pielęgnują ogrody oraz wykonują drobne naprawy domowe. BMV płynie bezszelestnie. - Co to za lokal "Limelight"? - pytam od niechcenia, usiłując ukryć przed Victorem napięcie. - Ekskluzywny klub, zobaczysz, spodoba ci się. Parkujemy w podziemnym garażu. Zaraz potem wchodzimy przez obszerne drzwi do środka, gdzie kłębi się tłum eleganckich kobiet w długich sukniach. Towarzyszą im młodzi mężczyżni - większość z nich nosi garnitury lub smokingi. Nie brak jednak facetów ubranych w dżinsy i kolorowe marynarki. Na głowach mycki. "Wybrany naród" - przemyka mi przez głowę. Naród, który żyje w niemal każdym zakątku ziemi i stanowi zgraną, doskonale naoliwioną, solidną, przebojową społeczność. Nie to co my. Kłótliwi, niezadowoleni z życia, obnoszący w duszach wieczną depresję. Polacy. Z sali docierają do mnie ostre dźwięki rock and rolla Wchodzimy po drewnianych schodach na pierwsze piętro, skąd roztacza się widok na parter. Na dole sala, w której wiruje kilkadziesiąt par. Leci kolejny numer. To "Whole lotta shakin goin on w wykonaniu Jerry Lee Lewisa. A zaraz po nim "Rock around the clock" Billa Haleya. Głośno, jak głośno - myślę. Większośc facetów tańczy doskonale, ich babki też niczego sobie. Wywijają figury, że aż miło. Nagle zmiana rytmu. Ostre dźwięki rock and rolla przechodzą w muzykę disco. Natychmiast unosi się w górę las rąk. Zmiana świateł. Pojawia się snop czerwieni,

granatu i pomarańczy. Tkwię na balkonie oparty o balustradę i wyławiam wzrokiem zgrabne babki. Dyskotekowa impreza trwa już bitą godzinę, a ja nie tańczę, bo nie znam tu nikogo, ale nie chcę sprawiać wrażenia, że nie cierpię szybkich rytmów. Zatańczyłbym gdyby zagrali np.:"Only You", czy "The great pretender" . Obserwuję z wysoka Victora. Oto niezależny finansowo człowiek - myślę - jeden z najbogatszych ludzi w Nowym Jorku, który nie sprawia wrażenia, że się sadzi. Jest skromny, wręcz niepozorny - szczególnie tu, w tłumie, a przecież zdobył tak wiele. Victor - mężczyzna żyjący w świecie liczb. Śledzący nieustannie giełdę, założenia rynkowe, a mimo to żyjący z dnia na dzień. Nie planujący nawet wakacji. Jeden z największych programistów na świecie, a w swoim czasie prezes firmy, która liczy 3000 osób. Wracamy do Englewood przed północą. Victor zrelaksowany. Ja - zamyślony, z Polską w sercu, które coraz bardziej tęskni za bliskimi. Nowy Jork 1985. Moje kłopoty to moje kłopoty. Nie chcę zanudzać nimi Moniki i Victora, ale i tak wiedzą, że szukam pracy, więc od czasu do czasu opowiadam im o moim największym problemie - znalezienia jej w Nowym Jorku. Monika jest kochana. Karmi mnie jak matka, udziela rad. "Kropka" - mama Moniki, wpada do Markowiczów regularnie i także wypytuje, czy zdobyłem pracę. Gdzieś głęboko w podświadomości kołacze mi, że nic tu nie zwojuję. Na razie nie myślę o powrocie. Wierzę, że Róża dostanie wizę, wkrótce dojedzie do mnie i zaczniemy pracować jako couple. Czekać na nią? Ile miesięcy? Co będzie, jak nie otrzyma wizy? Będę musiał wracać. A jeśli nie wrócę, czy gdzież się zaczepię ? W Polsce mam oparcie w rodzicach. Coś tam zarabiam. Moje piosenki grają w Polskim Radiu. "Już nie ma dzikich plaż" - ballada, którą napisałem wraz z trzema innymi dla Ireny Santor i Mariana Kociniaka - robi furorę. Jeszcze nie przeczuwam, że stanie się największym przebojem 30-slecia i przynosić mi będzie spore dochody. ciąg dalszy za tydzień Książkę można zakupić - www.logan-tomaszewski.pl

Wystawa prac i komiksów Papcia Chmiela w Muzeum Karykatury Oryginalne plansze komiksu Henryka Chmielewskiego "Tytus, Romek i A'Tomek" oraz plakaty, obrazy i fragmenty gazet można oglądać na wystawie "Papcio Chmiel i Jego Podopieczni", która została otwarta w poniedziałek w stołecznym Muzeum Karykatury. "Na wystawie można zobaczyć rysunki, obrazy olejne i akryle, które nigdy jeszcze nie były w oryginałach prezentowane. Znalazły się tu przede wszystkim przykłady plansz z najwcześniejszych ksiąg «Tytusa, Romka i A'Tomka«, czyli pierwszej, drugiej, szóstej oraz z księgi «Wyprawa na wyspy nonsensu«. Ale także przykłady plansz z najnowszych dzieł Henryka Chmielewskiego «Papcia Chmiela<, czyli albumów poświęconych wydarzeniom historycznym" - opowiadała podczas otwarcia wystawy pełniąca obowiązki dyrektora Muzeum Karykatury Elżbieta Laskowska. Ekspozycja inauguruje cykl "Galeria Komiksu" przy Muzeum. "Ten pomysł nie jest nowy, bo już w latach 90. prezentowaliśmy komiksiarzy z «Nowej Fantastyki«. I zawsze myśleliśmy, że dobrze by było pokazać prace Papcia Chmiela. Bo tak naprawdę Tytus i jego przyjaciele są jakimiś karykaturami naszych cech, naszych wyobrażeń chociażby o uczeniu się czy podróżowaniu. Papcio tworzy już od wielu lat i jest nadal aktywny zawodowo. Na wystawie pokazujemy także plansze z jeszcze nieopublikowanej księgi historycznej, która ma się ukazać w przyszłym roku"

- mówiła Laskowska. Zwiedzający wystawę mogą również zobaczyć m.in. autokarykaturę Papcia Chmiela z lat 70. i jego autoportret z 2009 r., plansze "Tytusa, Romka i A'Tomka" drukowane na łamach "Świata Młodych", fotografie Henryka Chmielewskiego czy plakietę Nagrody im. Papcia Chmiela "Doctor Humoris Causa za Zasługi dla Komiksu" wręczanej od 2000 r. na Międzynarodowym Festiwalu Komiksu i Gier w Łodzi. Obecny na otwarciu wystawy Henryk Chmielewski wyraził radość, że przybyło na nią także tak wielu najmłodszych fanów jego twórczości. "Cieszę się też, że Muzeum Karykatury połączyło się jakoś z «Galerią Komiksu« i wystawiają również prace komiksowe. Komiks powoli wszedł na szeroką scenę. Kiedyś na jednej z wystaw było tutaj już kilka moich prac, ale nigdy nie były prezentowane w takiej ilości i tak wspaniałej formie" - powiedział dziennikarzom Papcio Chmiel. Pytano go także o sprawę zaginionych oryginałów XIV księgi "Tytusa, Romka i A'Tomka", które pojawiły się na jednej z aukcji internetowych i w domu aukcyjnym. "Ludzie, którzy przywłaszczyli sobie te karty 26 lat temu nagle wzięli adwokata, by w sądzie uzyskać do nich prawo na zasadzie «zasiedzenia«. Ja narysowałem tę księgę w 1979 r. dla Młodzieżowej Agencji Wydawniczej. W latach 80. wyszły jej trzy wydania. I w 1989 r. poprosiłem o zwrot oryginalnych plansz. Poszukiwano ich przez cały rok i ostatecznie mi ich nie oddano.

Wreszcie się załamałem i zrezygnowałem" - relacjonował Chmielewski. Jak opowiadał, w listopadzie ubiegłego roku zadzwoniono do niego z domu aukcyjnego DESA z pytaniem czy sprzedawał jakieś oryginały prac. "Zaprzeczyłem i bardzo się ucieszyłem, że plansze się odnalazły. Ale okazało się, że osoby, które je przywłaszczyły oddały sprawę do sądu" - mówił. Zaprzeczył, by możliwe było odnalezienie prac Henryk Jerzy Chmielewski czyli "Papcio Chmiel" podczas wernisażu Jakub Kamiński PAP na śmietniku i "przechowanie ich", jak twierdzą osoby obecnie je posiadające. "Nikt by nie wyrzucił wtedy żadnych papierów. Jestem zaszokowany, że ci ludzie zamiast zgłosić się do mnie, no może po jakąś rekompensatę za znalezienie prac, wystawili je na sprzedaż" podkreślił Chmielewski. Zadeklarował też, że po odzyskaniu plansz, nie zamierza ich sprzedawać, tylko przekazać Szkole Podstawowej nr 87 noszącej imię 7. Wystawę Henryka Jerzego Chmielewskiego pt. "Papcio Chmiel i Jego Podopieczni" Pułku Piechoty AK "Garłuch", w otwarto, 7 bm. w warszawskim Muzeum Karykatury Jakub Kamiński PAP którym służył podczas powstania warszawskiego. Rysownik, artysta-plastyk Henryk Jerzy Chmielewski urodził się w 1923 r. w Warszawie. Podczas II wojny brał udział w powstaniu warszawskim. Przygodę z komiksem rozpoczął w 1947 r., rysując dla "Świata Przygód", potem współpracował z harcerskim "Światem Młodych". W 1966 r. ukazał się pierwszy, wydany osobno, album opowiadający historię trójki przyjaciół: Tytusa, Romka i A'Tomka. Przez Jego Podopieczni" będzie czynszereg lat wydano 31 ksiąg z przy- oraz kilka albumów. godami kultowych bohaterów Wystawa "Papcio Chmiel i na do 28 lutego 2016 r.


strona 10

Gazeta 50, 11 - 17 grudnia 2015

www.gazetagazeta.com

WYMIANA MYŚLI PRZEZ ATLANTYK

Z cyklu: Czarna skrzynka

Działo się

(7)

Tym razem - wspominamy gnez, stront i bar, zaś w roku wydarzenia z historii nauki i tech- 1815 skonstruował bezpieczną niki, których rocznice przypada- lampę górniczą. ją w dniach 16-22 grudnia. 1903 - O godzinie 10.35 na wzgó16 grudnia rzu Kill Devil w Kitty Hawk w Karolinie Południowej odbył się 1612 - Simon Marius (tak zapisy- pierwszy w historii lot samolotu z wano jego nazwisko po łacinie, w napędem silnikowym i człowierzeczywistości nazywał się… nie kiem za sterami. Pilotem był Orville Wright, jako drugi poleciał jego brat Wilbur. Pierwszy lot trwał 12 sekund, na wysokości 3,6 metra pokonano 53 metry.

Simon Marius

wiadomo dokładnie jak: Mair, Meyer czy może Mayr) wedle dawnych zapisków "tuż po zapadnięciu zmroku" odkrył Wielką Mgławicę Andromedy. 1857- W biednej rodzinie z Nashville (Tennesse, USA) urodził się znany astronom Edward Emerson Barnard. W swoim całym życiu uczęszczał formalnie do szkoły jedynie… 2 miesiące. Doszedł jednak do najwyższych godności akademickich, Odkrył m. in. słynną gwiazdę Strzałę Barnarda (kolosa o najszybszym znanym do dziś ruchu własnym) oraz piątego satelitę Jowisza, Amalteę - i był to pierwszy satelita planety odkryty od czasów Galileusza. 1992 - Na konferencji pasowej NASA poinformowano o odkryciu zjawiska procesu tworzenia się planet. Pryz użyciu Teleskopu Hubble’a zaobserwowano mianowicie, że przynajmniej wokół 156 gwiazd w mgławicy Oriona krążą charakterystyczne "tarcze protoplanetarne". Od tej pory odkryto bardzo wiele już gotowych planet, krążących wokół odległych gwiazd; wszystko to razem niespecjalnie zgadza się z Biblią… 17 grudnia

czą przyszedł na świat Albert Abraham Michelson, jeden z najsłynniejszych fizyków świata. Gdy miał 4 lata jego rodzina wyemigrowała do USA. Zdobył wiekopomną sławę pomiarem szybkości rozchodzenia się światła. Słynne doświadczenie Michelsona-Morleya z 1887 roku otworzyło drogę Einsteinowi do stworzenia szczególnej teorii względności. W Michelson - jako pierwszy obywatel USA w historii - otrzymał w 1907 roku Nagrodę Nobla.

Jersey rozbłysła pierwsza żarówka Edisona. 1938 - Amerykański fizyk pochodzenia rosyjskiego, Vladimir Kosma Zworykin opatentował ikonoskop - pierwszą użyteczną praktyce telewizyjną lampę nadawczą. Zworykin nazywany jest "ojcem telewizji".

1890 - W Nowym Jorku urodził się Hermann Joseph Muller, który jako pierwszy uzyskał mutacje genetyczne za pomocą promieniowania rentgenowskiego; eksperyment taki przeprowadził w 1926 roku, zaś Nagrodę Nobla 1951 - Pierwszy reaktor powiela- za to dostał 20 lat później. jący (tj. taki, który wytwarza więcej materiału rozszczepialnego 1968 - Z Przylądka Kennedy’ego niż go zużywa) osiągnął moc wystartował pojazd Apollo 8. Jego 1938 - Słynny fizyk Otto Hahn 100.000 watów. Zapaliły się 4 załoga - Lovell, Anders i Borman) napisał z Berlina do swojej nie- żarówki 200-watowe. Był to ame- była pierwszą ekipą, która okrądawnej współpracownicy Lizy rykański reaktor EBR-1, pierw- żyła Księżyc. Meitner, która jako Żydówka musiała wyemigrować z Niemiec 22 grudnia do Danii) o dziwnych wynikach doświadczenia z bombardowaniem jądra uranu neutronami. Meitner zrozumiała co się stało: doszło do pierwszej w dziejach reakcji rozbicia atomu. Udowodniono, że stworzenia bomby atomowej jest możliwe.

Bracia Wright

1908 - W Grand Valley w Kolorado przyszedł na świat Willard F. Libby, twórca metody datowania za pomocą badania zawartości w przedmiocie izotopu węgla 14C. W 1960 roku otrzymał za to Nagrodę Nobla. 18 grudnia 1796 - Ważny dzień w dziejach prasy: pierwsze w USA niedzielne wydanie gazety ("Monitor", 4 strony o rozmiarze 26 x 43 cm). 1856 - W Manchesterze w Anglii urodził się sir Joseph John Thomson, który przeszedł do historii jako odkrywca elektronu (w roku 1897), co przyniosło mu w roku 1906 Nagrodę Nobla z fizyki. Może się poszczycić tym także, że noblistami zostało aż siedmiu jego asystentów…

Załoga Apollo 8

sze w USA urządzenie, zamie- 1895 - Wilhelm Roentgen po raz niające energię atomową w elek- pierwszy wykonał zdjęcie przy tryczną. użyciu swoich promieni. Było to Liza Meitner zdjęcie dłoni jego żony; na foto21 grudnia grafii widać kości dłoni i obrączkę. Sześć dni później Roe1773 - Urodził się w Szkocji Ro- ntgen przedstawił pierwsze dobert Brown, odkrywca "ruchów niesienie o swym odkryciu. RozBrowna", losowych drgań cząste- poczęła się rewolucja w medycy1972 - Na Oceanie Spokojnym czek w roztworach, widocznych nie. wodował Apollo 17, ostatni sta- pod mikroskopem. Był wielkim tek kosmiczny tego programu. biologiem (to on stwierdził np., że jądro komórkowe jest podsta20 grudnia wową częścią wszystkich żywych komórek; on zresztą wprowadził 1879 - W Menlo Park w New nazwę "jądro"). Autograf Roentgena

1911 - W Wheaton w Illinois urodził się Grote Reber, konstruktor pierwszego radioteleskopu, który spowodował przewrót w astronomii. Pierwsze takie urządzenia zbudował Reber w 1937 roku na swoim podwórku - i do końca II wojny światowej było to jedyne takie urządzenia na świecie.

1972 - W magazynie "Time" po raz pierwszy w historii użyto pogardliwego określenia junk food (jedzenie śmieciowe: wszystkie te chipsy, hamburgery i różne takie…)

1778 - W Anglii pewnemu biednemu cieśli urodził się syn, późniejszy sir Humphry Davy, wielki chemik. Nienawidził szkoły i poszedł pracować do apteki, gdzie zafascynował się chemią. Żadnych studiów jednak nie skończył, był genialnym samoukiem - w dodatku straszliwym ryzykantem, ciągle narażającym Chrupki kukurydziane w eksperymentach życie swoje i 19 grudnia innych. Wyodrębnił kilka pierwiastków - m. in. potas, sód, ma- 1852 - W Strzelnie pod Bydgosz-

Ikonoskop Zworykina - projekt z 1931 r.

1993 - Ważna data w kryminalistyce i kryminologii. Gubernator stanu Maryland ułaskawił niejakiego Kirka Bloodswortha, który 9 lat oczekiwał na egzekucję w celi śmierci. Za zabójstwo, którego - jak wykazano badaniami DNA - nie mógł popełnić. Wyszperał Bogdan Miś


Gazeta 50, 11 - 17 grudnia 2015

www.gazetagazeta.com

WYMIANA MYŚLI PRZEZ ATLANTYK

ZDROWIE

dokończenie ze strony 2

Ale każdy zaczyna się wahać, kiedy zostanie postawiony pod ścianą. Odpowiedzialność lekarzy kontra odpowiedzialność rodziców Przypadek Ashya Kinga to tylko wierzchołek góry lodowej, którą jest odwieczny konflikt pomiędzy prawami rodziców a odpowiedzialnością lekarzy w leczeniu nieletnich pacjentów. Problem ten jest szczególnie palący w onkologii, gdzie praktycznie wszystkie dzieci leczone w Europie podlegają eksperymentalnym protokołom. Celem tych eksperymentów nie jest jednak zapewnienie im jak najlepszego leczenia, ale umożliwienie rozwoju badań na rzecz lepszego leczenia przyszłych pacjentów, a to już duża różnica. Temat jest poważny. Dr Nicole Délépine, pediatra onkolog w szpitalu w Garches, weszła w konflikt z władzami medycznymi, odmawiając udziału swoich małych pacjentów w testach klinicznych. Części z nich miała zostać podana substancja obojętna (placebo) w celu stwierdzenia, czy chemioterapia była konieczna, zwłaszcza w przypadkach rdzeniaka5. Opierając się na słynnym badaniu filadelfijskiego lekarza, dr. Packera, który w 1994 r. stwierdził, że poszerzenie standardowego protokołu leczenia (zabieg chirurgiczny + radioterapia) o chemioterapię zapewniało przeżycie 85% pacjentów, była przeciwna pozbawianiu swoich dzieci tak skutecznej formy leczenia. Ze swojej strony, władze medyczne i część jej kolegów lekarzy argumentowali, że filadelfijskie badanie nie było "podwójną ślepą próbą, w której podawano by placebo". Ponadto dotyczyło tylko najcięższych w leczeniu przypadków rdzeniaka. Uważali zatem, że konieczne było należyte przeprowadzenie badań, nawet za cenę poświęcenia dzieci, którym podawano by placebo, aby w sposób ścisły stwierdzić, czy leczenie było naprawdę ważne. W rzeczywistości chemioterapia wywołuje bardzo poważne skutki uboczne, więc stosowanie jej u wszystkich dzieci bez uzasadnionych wskazań lekarskich byłoby poważnym błędem lekarskim. Rozumiem ogromne znaczenie tej dyskusji. I to, jak trudno zająć w niej stanowisko. Dlaczego poddawać dziecko chemii, jeśli być może niczemu to nie służy? Z drugiej strony - czy rezygnować z leczenia, które być może byłoby skuteczne? Dopóki kwestia ta nie zostanie wyjaśniona w kontrolowanych badaniach klinicznych opartych na randomizacji, dzieci, rodzice i lekarze dalej będą się wahać przy podejmowaniu decyzji, grając o zdrowie i być może także życie chorych w "orzeł czy reszka". Póki co, nikt nie ma odpowiedzi. Jest to jednak bardzo poważ-

strona 11

Poczta zdrowia - Cykl wszystko dla zdrowia

Z cyklu: Głos sceptyka z Polski

Nowotwór mózgu. Dramat chorych na rdzeniaka

Odwet, zawiść, nienawiść

na kwestia, która dotyczy wszystkich chorób, nad którymi prowadzone są badania. Daleko nam do przerysowywania konfliktu pomiędzy lekarzami odpowiedzialnymi za leczenie dzieci i zmuszonymi do stawiania czoła czy to obskurantyzmowi rodziców, czy też czasami świadkom Jehowy, którzy odmawiają poddania dziecka leczeniu według zatwierdzonych naukowo metod. Jeśli sprawa byłaby tak prosta, proste byłoby też jej rozstrzygnięcie. Wystarczyłoby zastosować ogólne prawo, według którego sam status rodzica nie usprawiedliwia narażania swojego dziecka na niebezpieczeństwo, tak jak dotychczas nie zwalnia np. z obowiązku zapinania dziecka w pasach bezpieczeństwa w samochodzie; z zakazu przekraczania prędkości czy nakazu zabraniania mu używania narkotyków itd. W taki sam sposób, jeśli leczenie jest wyraźnie konieczne dla ratowania życia dziecka, nie ma żadnych powodów, żeby rodzice mogli się temu sprzeciwić. Problem jest taki, że w medycynie tylko w wyjątkowych przypadkach sytuacja jest jasna i klarowna. W tej konkretnej kwestii leczenia rdzeniaka badania naukowe drepczą w miejscu. Największy postęp metod leczenia tej choroby nastąpił już ponad dwadzieścia lat temu (w 1994 r.). Moim zdaniem, prawdziwe nadzieje na leczenie należy wiązać z odkryciem przyczyn tej strasznej choroby, odkryciem sposobów, jak jej skutecznie zapobiegać. Ale, niestety, nie widać specjalnego zainteresowania tym tematem… Pojawiło się jednak w tym tunelu światełko nadziei… Zwykłe witaminy przeciwko rdzeniakowi Rdzeniaka nie da się wyleczyć bez zabiegu chirurgicznego, naświetlań czy chemioterapii. Natomiast wydaje się, że można mu zapobiegać dzięki zwykłemu stosowaniu witamin. Okazało się, że brak witamin w okresie prenatalnym mógłby być odpowiedzialny za guzy mózgu będące źródłem rdzeniaka u dzieci. Amerykańskie badanie z 2006 r. potwierdziło, że stosowanie przez kobiety w okresie przed zajściem w ciążę i w pierwszych miesiącach ciąży preparatów multiwitaminowych zmniejsza ryzyko guza mózgu u dzieci. Odkrycia tego dokonała dr Greta R. Bunin ze szpitala pediatrycznego w Filadelfii i jej koledzy lekarze ze szpitala Judas w Memphis, zajmującego się dziećmi ulicy. Matki dzieci, u których stwierdzono guza mózgu, zazwyczaj odżywiają się w sposób niezapewniający wystarczającego poziomu kwasu foliowego i żelaza. Badanie zostało opisane we wrześniu 2006 r. w czasopiśmie Cancer Epidemiology, Biomarkers & Prevention. Jeśli chodzi o rdzeniaka, nie stwierdzono natomiast ochronnego działania preparatów multiwitaminowych w przypadku stosowania witamin w późniejszym

okresie ciąży, zamiast w okresie około poczęcia. Wyniki naszych badań sugerują, że moment następujący po poczęciu jest krytyczny dla rozwoju tego rodzaju guzów - skomentowała dr Bunin, dodając: natomiast, większość kobiet w tym momencie nie wie jeszcze, że jest w ciąży. Dlatego zalecam wszystkim kobietom w wieku rozrodczym stosowanie preparatów multiwitaminowych, aby zapobiec wadom cewy nerwowej. Wiadomo, że kwas foliowy (witamina B9) ogranicza ryzyko takich schorzeń mózgu i rdzenia kręgowego jak rozszczep kręgosłupa i przepuklina mózgowa, która polega na rozwoju mózgu poza czaszką. Możliwe więc, że witaminy wpływają również na zmniejszenie ryzyka nowotworu mózgu. Uwaga, nie jest jednak pewne, że wyniki tych badań są miarodajne, gdyż sami ich autorzy przyznają, że na wyniki te mogła mieć wpływ retrospektywna koncepcja badania. Inni badacze zwracają uwagę na ludzkiego wirusa cytomegalii (HCMV), który mógłby powodować osłabienie układu odpornościowego u matki w ciąży i u dziecka w pierwszych miesiącach jego życia6. Zarażenie wirusem HCMV w ciąży nie ma wpływu na matkę, od której jednak wirus może się przez łożysko przedostać do płodu, jeśli ta nie zyskała wcześniej odporności. Zarażenie płodu wywołuje w takiej sytuacji rozrost komórek rdzeniaka. Rozwiązaniem przeciwko rdzeniakowi byłoby leczenie HCMV lekami przeciwwirusowymi. Są to obiecujące perspektywy w walce z tą straszną chorobą. Zdrowia życzę, Jean-Marc Dupuis *** Zapraszam do śledzenia Poczty Zdrowia na Twitterze: https://twitter.com/PocztaZdrowia i na Facebooku: www.facebook.com/PocztaZdrowia *** Źródła: 1) Ashya King: la fuite des parents a réduit ses chances de survie; http://www.pourquoidocteur.fr/Articles/Question-dactu/11525-Ashya-King-la-fuite-des-parents-a-reduit-ses-chances-de-survie 2) A comparative study on the risks of radiogenic second cancers and cardiac mortality in a set of pediatric medulloblastoma patients treated with photon or proton craniospinal irradiation; http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/ 25128084 3) Ashya King’s parents hit back at report which claims they ‘reduced his survival chances by 30 per cent’; http://www.telegraph.co.uk/news/nhs/ 11749505/Ashya-Kings-parents-reduced-his-survival-chances-by-30-per-centreport-reveals.html 4) Chemotherapy for children with medulloblastoma; http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/ 14651858. CD006678.pub2/abstract 5) Nicole Delepine; http://www.nicoledelepine.fr/nicoledelepine-progres-cancerologie-pediatrique-trente-dernieres-annees-90.html#.VefiDyXtlBd 6) Detection of human cytomegalovirus in medulloblastomas reveals a potential therapeutic target; http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/ 21946257

Klasyczny podział na epoki, od daty do daty, jest niewiele przydatny, gdy obiektem poznania historycznego staje się zjawisko o dłuższym trwaniu. Takie jak rasizm, antysemityzm, antypolonizm, kolonializm. Bywa, że nawet najdrobniejsze wydarzenie może przynieść daleko idące skutki. Bywa i odwrotnie. Miało miejsce coś niezwykłego, dajmy na to wybuchła wojna między sąsiadującymi z sobą narodami i oto po latach okazuje się, że wojna ta nie pozostawiła po sobie głębszego śladu, nie wpłynęła na dalszy bieg wydarzeń. Aby zrozumieć nasze czasy, warto sięgać wstecz. I tak np. antysemityzm, który w postaci ludobójczej wybuchł za hitleryzmu, tlił się przez wieki, to narastał, to słabł, to znowu wybuchał z całą siłą. Jest takie zjawisko w dziejach, które nazywa się resentyment. Pojęcie to definiuje się,jako,niezadowolenie, niechęć, uraza. Teorię resentymentu sformułował niemiecki filozof Fryderyk Nietzsche. W filozofii Nietzschego resentyment jest cechą charakterystyczną moralności niewolniczej. Wiąże się z urazą wobec świata, żalem do życia, które nie spełnia oczekiwań. Moralność niewolnicza jest reaktywna, gdyż za dobre uznaje własne cnoty moralne, a za złe cnoty, których nie może osiągnąć. Zjawisko to obrazuje bajka Ezopa o lisie i kwaśnych winogronach. Lis, który nie zdołał dosięgnąć winogron, odchodzi mówiąc, że i tak były kwaśne. Odwet, zawiść i nienawiść, niechęć do kogoś rodzi się z reguły na skutek przechowywania w pamięci doznanej krzywdy, przykrości, nieszczęścia. Jednak ,najczęściej ,rodzi się z ubzduranych stereotypów i osobistego przekonania wodza, że tylko on jest w stanie poprowadzić grupę, naród, miasto, kraj cały do sukcesu. Takim programem kierowali się i nadal kierują się np. antysemici, przypisujący Żydom wszelkie możliwe złe cechy: chciwość, pazerność, wyobcowanie i wiele innych najgorszych ,zarzutów. Podobnym sposobem myślenia (czy raczej chorobliwą skalą bezmyślności) kierują się wszyscy ci, którzy za jedynie słuszny program uważają ten, który oni sami uznają za jedynie właściwy. Kto go nie chce przestrzegać, kto nie chce się pod nim podpisać - ten jest wrogiem. Tak Hitler, jak i Stalin i inni dyktatorzy,skazywali na śmierć nawet poetów, którzy w swoich wierszach, poematach składali hołd wolności. Cierpieli poeci i zwykli ludzie. Również dzisiaj spotkamy się ze zbliżonym zjawiskiem., Jeśli partia rządząca uważa się za "świętą krowę", jeśli swój program, swoją ideologię traktuje jako dogmat, w który każdy powinien wierzyć, wówczas rodzi się niepokój o przyszłość. Zanim Konstantyn przeszedł na chrześcijaństwo (początek IV wieku) chrześcijanie byli nieludzko prześladowani. Chrześcijanie, a także Żydzi formalnie nie byli zresztą karani za wiarę. Ale sposób zawsze się znajdzie. Byli karani za to, że nie w pełni uczestniczyli w życiu społecznym, ponieważ odmawiali składania ofiar ku czci cesarza i oficjalnych bogów. Zmiana nastąpiła z chwilą przejścia cesarstwa na wiarę chrześcijańską. Teraz zaczęło się polowanie na niechrześcijan. W miarę jak rosła potęga Kościoła - nasilała się nienawiść do inaczej wierzących i myślących, aż wreszcie zaczęto na stosach palić także "swoich". Król Francji Ludwik IX, zwany Świętym, wydał rozkaz: "Gdyby jakiś świecki usłyszał, że Żyd złorzeczy na wiarę chrześcijańską, powinien jej bronić, zatapiając ostrze miecza w piersi wroga tak głęboko, jak tylko się da". Za czas jakiś Erazm z Rotterdamu nie przesadził, gdy zapisał: "Jeśli nienawiść do Żydów wystarczy do tego, by być dobrym chrześcijaninem, to wszyscy jesteśmy dobrymi chrześcijanami". Mimo dialogu judaizmu z katolikami, który w Polsce przed laty tak interesująco prowadzili ówczesny abp gnieźnieński , b. prymas prof. Henryk Muszyński i nieżyjący abp lubelski prof. Józef Życiński (obaj przez, gawiedź antysemicką nazywani byli "żydłakami", na ich domach biskupich "wierni" ,malowali gwiazdę Dawida), mimo wspólnych modlitw chrześcijan z wyznawcami judaizmu, które zainicjował Jan Paweł II – w dalszym ciągu, nie brak w Polsce antysemickich wrzasków narodowców spod faszystowskiego znaku. Z jakiego to płynie "źródła"? Z czasów Konstantyna? Z czasów przedwojennego uczelnianego getta? Z powojennych, czasów stalinowskich, gdy wysokie stanowiska zajmowały m.in. osoby pochodzenia żydowskiego? W Europie jesteśmy świadkami nowego rozdania: terroryści - mordercy z tzw. Państwa Islamskiego mordują niewinnych, wierzących i niewierzących, dzieci i starców. Każdego kto im stanie na drodze. Czyli prawie wszystkich. Pewnego dnia zapukają również do Polski., Jerzy Klechta


strona 12

Gazeta 50, 11 - 17 grudnia 2015

www.gazetagazeta.com

SPRAWY POLONIJNE

Polski paszport - co warto wiedzieć

(2)

Posiadacz waşnego polskiego paszportu na codzień o tym nie myśli. Nerwy zaczynają się wtedy, kiedy przed kolejnym wyjazdem np. do Polski odkrywamy, şe paszport traci waşność lub juş jest niewaşny. Wtedy przede wszystkim szukamy czasu aby zdąşyć, mnoşą się telefony, szukamy dróg wyjścia, przyspieszenia, dzwonimy do konsulatu, ale teş i do redakcji. Wychodząc naprzeciw takim zapytanim zamieszczamy informację Konsulatu Generalnego RP w Toronto na temat warunków jakie trzeba spełnić aby odnowić polski paszport. Przed tygodniem przedstawiliśmy pierwszą część tematu. Dzisiaj dokończenie. dokończenie sprzed tygodnia

INFORMACJE PRAKTYCZNE Wniosek paszportowy otrzymuje siÄ™ w konsulacie w dniu aplikowania o paszport (nie przesyĹ‚amy wnioskĂłw pocztÄ…). Zwracamy uwagÄ™, Ĺźe zgodnie z przepisami nie ma moĹźliwoĹ›ci przedĹ‚uĹźania waĹźnoĹ›ci paszportu lub wpisania dziecka do paszportu rodzica. AplikujÄ…c o dokument paszportowy naleĹźy mieć ze sobÄ… wszystkie potrzebne lub pomocne polskie dokumenty stanu cywilnego dotyczy to szczegĂłlnie osĂłb udajÄ…cych siÄ™ do konsulatu w Toronto z odlegĹ‚ych miejscowoĹ›ci. UWAGA: Konsulat nie ponosi odpowiedzialnoĹ›ci finansowej, np. zwrotu kosztĂłw podróşy, w przypadku zgĹ‚aszania siÄ™ osĂłb bez wszystkich wymaganych dokumentĂłw, co szczegĂłlnie powinny mieć na uwadze osoby spoza Toronto. UdajÄ…c siÄ™ do konsulatu prosimy zabrać ze sobÄ… takĹźe polski akt urodzenia i polski akt maĹ‚ĹźeĹ„stwa, gdyĹź w przypadku rozbieĹźnoĹ›ci w informacjach zawartych bazie danych osobowych i w skĹ‚adanym wniosku paszportowym, aktualizacja danych w bazie moĹźe nastÄ…pić jedynie w oparciu o przedstawiane przez wnioskodawcÄ™ wyĹźej wymienione akty stanu cywilnego. Przypominamy, Ĺźe wĹ‚adze polskie od dnia 28 sierpnia 2006 r. wydajÄ… paszporty biometryczne. Polskie paszporty wydane przed tÄ… datÄ… - nie sÄ… paszportami biometrycznymi. JednoczeĹ›nie informujemy, iĹź wszystkie paszporty tymczasowe rĂłwnieĹź nie sÄ… paszportami biometrycznymi. Przypominamy, Ĺźe wnioski paszportowe zostanÄ… przyjÄ™te po

przedĹ‚oĹźeniu wszystkich wymaganych dokumentĂłw oraz po wniesieniu naleĹźnej opĹ‚aty konsularnej. UWAGA: ODBIĂ“R PASZPORTU MOĹťE NASTÄ„PIĆ WYĹ Ä„CZNIE W TYM SAMYM ORGANIE PASZPORTOWYM, W KTĂ“RYM NASTÄ„PIĹ O ZĹ OĹťENIE WNIOSKU O JEGO WYDANIE (nie moĹźna aplikować o paszport np. w KG RP w Toronto i odebrać w innym konsulacie lub w Polsce, czy teĹź aplikować w Polsce i odebrać np. w KG RP w Toronto). Osoba, ktĂłra utraciĹ‚a dokument paszportowy lub ktĂłrej dokument ulegĹ‚ zniszczeniu, jest obowiÄ…zana niezwĹ‚ocznie zawiadomić o tym organ paszportowy. Odnaleziony dokument paszportowy nie podlega zwrotowi osobie, ktĂłrej byĹ‚ wydany. JeĹźeli osoba odnalazĹ‚a wĹ‚asny dokument paszportowy, wczeĹ›niej zgĹ‚oszony jako utracony, jest obowiÄ…zana do jego zwrotu bez wzglÄ™du na to, czy posiada juĹź nowy dokument czy nie. Dokument paszportowy zgĹ‚oszony jako utracony, zniszczony lub znaleziony traci waĹźność z dniem zawiadomienia o jego utracie, zniszczeniu lub uniewaĹźnieniu. Przypominamy takĹźe o obowiÄ…zku wystÄ…pienia o wymianÄ™ dokumentu paszportowego w przypadku zmiany lub koniecznoĹ›ci sprostowania nastÄ™pujÄ…cych danych zamieszczonych w dokumencie paszportowym: nazwiska, imienia (imion), daty i miejsca urodzenia, numeru PESEL. Osoba posiadajÄ…ca waĹźny dokument paszportowy jest obowiÄ…zana wystÄ…pić o jego wymianÄ™ niezwĹ‚ocznie, nie później jednak niĹź

w terminie 30 dni od dnia doręczenia ostatecznej decyzji administracyjnej lub prawomocnego orzeczenia sądu stwierdzającego zmianę albo sporządzenia aktu małşeństwa stwierdzającego zmianę nazwiska, a w przypadku małşeństwa zawartego przed konsulem lub organem zagranicznym - od dnia doręczenia odpisu aktu małşeństwa. W przypadku obywateli polskich przebywających za granicą termin, o którym mowa powyşej, wynosi 90 dni. Dokument paszportowy traci waşność po upływie 60 dni od dnia doręczenia ostatecznej decyzji administracyjnej lub prawomocnego orzeczenia sądu stwierdzającego zmianę danych, o których mowa powyşej, albo sporządzenia aktu małşeństwa stwierdzającego zmianę nazwiska, a w przypadku małşeństwa zawartego przed konsulem lub organem zagranicznym - od dnia doręczenia odpisu aktu małşeństwa. W przypadku obywateli polskich przebywających za granicą termin ten wynosi 4 miesiące (art. 37.2). KONTAKT Z REFERATEM RUCHO OSOBOWEGO: Tel. (416) 252 5471 wew. 550, 520 FAX (416) 252 0218 e-mail: toronto.passport-visa@msz.gov.pl Informujemy ponadto, şe: 1. W dniu 17 stycznia 2013 r. weszła w şycie ustawa z dnia 16 listopada 2012 r. o zmianie ustawy o dokumentach paszportowych (opublikowana w Dzienniku Ustaw z dnia 17 grudnia 2012 r., poz. 1415). Nowelizacja przepisów ustawy z dnia 13 lipca 2006 r. o doku-

mentach paszportowych (Dz. U. Nr 143, poz. 1027, z późn. zm.) ma na celu udoskonalenie obsĹ‚ugi paszportowej obywatela polskiego. 2. Zgodnie z treĹ›ciÄ… art. 43 ust. 1 ustawy (-Paszporty i paszporty tymczasowe w RP wydaje i odmawia ich wydania wojewoda, do ktĂłrego wpĹ‚ynÄ…Ĺ‚ wniosek o wydanie dokumentu paszportowego, a za granicÄ… - konsul-), w warunkach konsularnych bÄ™dzie moĹźliwe przyjÄ™cie przez konsula wniosku o wydanie paszportu od osoby zamieszkaĹ‚ej poza danym okrÄ™giem konsularnym. 3. JednakĹźe osoba majÄ…ca zamiar zĹ‚oĹźyć wniosek o wydanie paszportu (biometrycznego) w konsulacie innym niĹź konsulat majÄ…cy siedzibÄ™ w okrÄ™gu konsularnym jej miejsca zamieszkania - powinna uwzglÄ™dnić nastÄ™pujÄ…ce kwestie: * Zniesienie zasady wĹ‚aĹ›ciwoĹ›ci miejscowej nie dotyczy realizacji innych spraw, ktĂłrych zaĹ‚atwienie moĹźe być wymagane do procedury zwiÄ…zanej z wydaniem paszportu lub paszportu tymczasowego. PrzykĹ‚adem takiej sprawy moĹźe być przyjÄ™cie, opracowanie i przekazanie do wĹ‚aĹ›ciwego urzÄ™du stanu cywilnego wniosku o wpisanie do polskich ksiÄ…g stanu cywilnego zagranicznego aktu stanu cywilnego, przyjÄ™cie i opracowanie wniosku o potwierdzenie posiadania obywatelstwa polskiego. * OdbiĂłr paszportu nastÄ™puje w organie paszportowym, w ktĂłrym zostaĹ‚ zĹ‚oĹźony wniosek o wydanie tego dokumentu. * W razie koniecznoĹ›ci uzupeĹ‚nienia przez interesanta wniosku o brakujÄ…ce dokumenty, np. o tĹ‚umaczenia zaĹ‚Ä…czanych do sprawy paszportowej dokumentĂłw (sÄ…dowych, notarialnych, itp.), sporzÄ…dzonych w jÄ™zyku niebÄ™dÄ…cym jÄ™zykiem urzÄ™dowym kraju (krajĂłw) stanowiÄ…cego okrÄ™g konsularny,

w którym wykonuje funkcje konsul przyjmujący wniosek o wydanie paszportu - okres oczekiwania na paszport moşe być dłuşszy niş w konsulacie - macierzystym-. (Na osobie składającej wniosek spoczywa obowiązek uzupełnienia wniosku o brakujące dokumenty w razie zaistnienia takiej potrzeby, a takşe - uzyskania właściwych tłumaczeń dokumentów). * W przypadku złoşonych i skomplikowanych spraw paszportowych konsul wykonujący funkcje w innym okręgu konsularnym niş miejsce zamieszkania osoby po przyjęciu wniosku o wydanie paszportu - moşe być zobligowany do uzyskania informacji o warunkach prawnych występujących w kraju zamieszkania osoby (co jest moşliwe do zrealizowania jedynie za pośrednictwem konsula wykonującego funkcje w danym okręgu konsularnym - zgodnie z obowiązującymi w praktyce międzynarodowej zasadami i zwyczajami), w sytuacji takiej moşe nastąpić wydłuşenie okresu oczekiwania na paszport. * Zgodnie ze zmianą brzmienia art. 44 ustawy z dnia 13 lipca 2006 r. o dokumentach paszportowych, osoba, która otrzyma decyzję ministra właściwego do spraw wewnętrznych w przedmiocie wyraşenia zgody na wydanie obywatelowi polskiemu drugiego paszportu (o którym mowa w art. 22 ustawy), moşe złoşyć wniosek o wydanie drugiego paszportu do ministra właściwego do spraw wewnętrznych lub wybranego przez siebie wojewody, a za granicą - do konsula. Decyzja wydana przez ministra właściwego do spraw wewnętrznych wygasa, jeşeli złoşenie wniosku o wydanie drugiego paszportu nie nastąpi przed upływem 3 miesięcy od dnia jej wydania. * Na podstawie art. 23 ust. 1 pkt 5 ustawy paszport tymczasowy moşe być równieş wydany osobom przebywającym w RP i za granicą w udokumentowanych nagłych przypadkach związanych z prowadzoną działalnością zawodową. Konsulat RP w Toronto

TEATR Z TORONTO

Echa Salonu

"Ordonka" z Toronto w Teatrze na Pohulance we Wilnie!!! Mieszkając w Polsce zarówno ja jak i Agata Pilitowska nigdy nie odwiedziłyśmy Wilna, a obecnie, kiedy dzieli nas od niego ogromna odległość, to piękne miasto o bogatych literackich, wolnościowych i teatralnych polskich tradycjach stało się nam bardzo bliskie. Juş po raz czwarty Salon Poezji, Muzyki i Teatru został zaproszony na Międzynarodowy Festiwal Teatralny we Wilnie, mieście, gdzie kultura polska nadal şyje dzięki entuzjazmowi i patriotyzmowi Polaków tam zamieszkałych. Przez ostat-

nich kilka lat odwiedziłyśmy stolicę Litwy ze sztukami "Opowieści Poli Negri", "Promieniowanie", "Helena - rzecz o Modrzejewskiej", a w tym roku, 14 listopada, w legendarnym Teatrze na Pohulance zagrałyśmy "Tajemnice Ordonki". Wszystkie miejsca na widowni były zajęte! Publiczność wileńska, która zawsze niezwykle gorąco przyjmuje nasze przedstawienia, ze szczególną ciekawością oczekiwała "Tajemnic Ordonki" przywiezionych z Toronto. Nic dziwnego, bo legenda Hanki Ordonówny w tym

Wilno: Agata Pilitowska, Maria Nowotarska i Cezary Morawski, z grupÄ… uczestnikĂłw Festiwalu z Austrii i Niemiec

mieĹ›cie jest szczegĂłlnie Ĺźywa. Artystka wystÄ™powaĹ‚a na tej samej scenie, na ktĂłrej nam przyszĹ‚o grać. Podczas spektaklu więź i emocje miÄ™dzy scenÄ… a publicznoĹ›ciÄ… byĹ‚y wprost magiczne, a po jego zakoĹ„czeniu kurtyna wielokrotnie opadaĹ‚a i wznosiĹ‚a siÄ™ w gĂłrÄ™ przy burzy oklaskĂłw widowni zgotowujÄ…cej nam owacjÄ™ na stojÄ…co. Podczas naszych podróşy z przedstawieniami Salonu czÄ™sto przeĹźywamy podobne chwile uniesienia. UĹ›wiadamiamy sobie wtedy, jak bardzo nasz teatr niosÄ…cy wartoĹ›ci zarĂłwno literackie jak i patriotycz-

Agata Pilitowska i Cezary Morawski

Hartford: prof Andrzej i Elşbieta Blaszczykowski, Wacław Mielecki, Maciek Lis i Maria Nowotarska oraz Agata Pilitowska

ne jest potrzebny. W takich momentach z wielką wdzię-cznością myślimy o Kazimierzu Braunie, autorze, a zarazem reşyserze sztuk z cyklu Wielkie Polki Emigrantki. Muszę jeszcze dodać, şe po przed-

stawieniu, juĹź w kuluarach, wiele osĂłb prosiĹ‚o nas o przekazanie podziÄ™kowaĹ„ Jerzemu Boskiemu za znakomite aranĹźacje piosenek Hanki OrdonĂłwnej. Po powrocie z Wilna miaĹ‚yĹ›my zaledwie trzy dni na zĹ‚apanie oddechu i znowu Salon wyruszyĹ‚ w podróş, tym razem do Hartford, aby na tamtejszym uniwersytecie, z tĹ‚umaczeniami angielskimi, zagrać "Tajemnice Ordonki". NastÄ™pnego dnia Salon dotarĹ‚ do Nowego Jorku, wystawiajÄ…c spektakl "Dobry wieczĂłr Monsieur Chopin" w ramach MiÄ™dzynarodowego Festiwalu Szopenowskiego. To niezwykle intensywne tournĂŠe zakoĹ„czyĹ‚yĹ›my w Filadelfii grajÄ…c "Tajemnice Ordonki" na zaproszenie Fundacji KoĹ›ciuszkowskiej. Maria Nowotarska


Gazeta 50, 11 - 17 grudnia 2015

www.gazetagazeta.com

strona 13

FELIETON

W krzywym zwierciadle

Ci odlatują, ci zostają.... Wśród elit pisowskich, a jest to jakby nie było jakieś 200 osób, wielkie poruszenie: po zaprzysiężeniu posłów przyszła bowiem kolej na utworzenie rządu, no i obsadzenie łakomych stanowisk w ministerstwach, urzędach centralnych, spółkach skarbu państwa itd. Wiadomo, każdy szef pozbywa się poprzedniej ekipy i ściąga swoich zaufanych ludzi, czemu skądinąd trudno się dziwić. Do samego końca Wielki Sfinks, Jarosław Kaczyński, trzymał swoich współpracowników w niepewności co do tego, kto dostanie rekomendacje partyjną na objęcie funkcji premiera rządu polskiego. Elegancko podziękował Beacie Szydło za trudy kampanii wyborczej, której była twarzą, złożył gratulacje, a nawet, szeroko uśmiechnięty, skandował z mównicy: Be-a-ta, Be-ata.... Oczywiście zauważyli Państwo, że na mównicy prezesa pyszniło się paradne, kolorowe logo PiS, a na mównicy Beaty Szydło skromnie przycupnęło logo szare, taki ubogi krewny... A kiedy przyszła pora na negocjacje rządowe prezes wysłał tę że wychwalaną Beatę do kina, na najnowszy film o Jamesie Bondzie, mimo że Macierewicz jeszcze Bonda nie zweryfikował. Polska w ruinie, a Szydło w kinie! Ale było co oglądać, bo w filmie o słynnym agencie 007, wystąpiła w pierwszoplanowej roli polska wódka Belvedere 0,7! Nie wiemy, ile zapłaciła marka Belvedere za reklamę, ale za kilka łyków piwa, które Bond wypił w filmie "Skyfall" Heineken wybulił 45 mln dolarów. Amerykański portal BGR sprawdził, ile pije James Bond, to znaczy ile w siebie wlał alkoholu i wyszło, że największym ochlapusem jest jednak Daniel Craig tylko w "Casino Royal" wypił 13 kieliszków Martini, ponad 2 butelki. Przy takim spożyciu pewnie nie dożyje sześćdziesiątki! Pani Szydło wyszła z kina uśmiechnięta, aż tu co się nie dzieje! Braciom Karnowskim wymsknęło się, że premierem zostanie jednak prof. Piotr Gliński, bo bardziej spolegliwy, a Szydło, zdaniem prezesa "sobie nie poradzi"!? Komitet polityczny partii na nocnym posiedzeniu (oni teraz wszyscy chcą dostać dodatek za prace w godzinach nocnych, więc obradują nocą) pracował właśnie nad składem rządu, a tu wpada zdyszana, zrozpaczona Beata,? chwyta prezesa pod kolana i żałośnie labiedzi: "Jak to? A ja? Co za mną?"? "A to już pani broszka" - wyjaśnił lakonicznie Jarosław, ale widocznie coś jednak na niego miała, bo zamknął się z kandydatką w pokoju na całe dwie godziny. "Odbyliśmy dobrą rozmowę",

oświadczył równie lakonicznie po wyjściu, no i tak Beata Szydło została premierem, o czym rzecznik Elżbieta Witek natychmiast zawiadomiła prezydenta, żeby wiedział, kogo ma desygnować, no i media. Jeszcze tylko prezes napisał expose dla pani premier, wybrał jej rząd i gotowe, mógł zacząć zbawiać Polskę. Rząd jak rząd: dadzą radę. Dadzą nam radę. Minister sprawiedliwości Zbigniew Ziobro kupił już sobie nowy dyktafon i laptop, a część narodu szykuje do niego petycje, żeby nie budził ich przed siódmą rano. "Wiatr zmiany wieje po Polsce" powiedział Jarosław Gowin, którego kandydaturę na stanowisko ministra obrony narodowej ogłosiła ex cathedra Beata Szydło po kompromitujących występach Antoniego Macierewicza w Chicago. Wielu Polaków odetchnęło z ulga, bo rozum śpi, kiedy budzi się Macierewicz. Aż tu nagle bęc! Anto-

roku". Będzie nosił na defiladach bębenek. Putin oka nie zmrużył, kiedy mu doniesiono, że szefem kontrwywiadu wojskowego został Piotr Bączek, pogromca wiewiórek (ściągnął policję i brygadę antyterrorystyczną, bo na płocie wisiała mu martwa wiewiórka) Do starych druhów dołączył Mariusz Kamiński, ponownie szef CBA. Teraz już tylko wybitnego męża stanu - Anny Fotygi brakuje w tym towarzystwie, bo Jacek Kurski jednak się załapał na wiceministra kultury, co prawda "tylko na krótki czas", jak wyjaśnił prof. Gliński. Koniec świata! Jacek Kurski będzie ciemny lud kultury uczył! No cóż, skamlał, skamlał i wyskamlał. A swoją drogą myślałam, że ministrem kultury zostanie prof. Krystyna Pawłowicz! No i nie porzuciła nas stanowcza i elokwentna Beata Kempa, tyle że nie będzie już biegać z telewizji do radia i

ułaskawić Burą Eminencję z PSL, no i wszystkie karpie. Ale nie miejmy pretensji do Andrzeja Dudy - właśnie 54% Polaków uznało, że nie jest on samodzielny w podejmowaniu decyzji. Bo nieważne ile bramek strzeli Robert Lewandowski, i tak sportowcem roku zostanie Jarosław Kaczyński. Wiecie Państwo oczywiście, co to jest: wisi na ścianie i płacze? Przypominam: Dupa, a nie taternik! Pismo o takiej mniej więcej treści wystosowała do pana prezydenta Rada Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego, kwestionując jego wiedzę prawniczą. "Podpisanie przez pana prezydenta nowej ustawy o Trybunale Konstytucyjnym nie daje się pogodzić z zasadami demokracji państwa prawnego" ostrzegają ci, którzy tegoż prezydenta wychowali i wyedukowali. Prof. Jan Zimmerman, promotor jego pracy dok-

Premier Beata Szydło (C) oraz ministrowie, po głosowaniu nad wnioskiem o wotum zaufania dla nowego rządu, 18 listopada w Sejmie

ni jednak bierze MON, co niektórzy odcyfrowali optymistycznie jako "Macierewicz Obroni Naród". Pytana dlaczego ten wiatr zmiany zwiał Jarosława Gowina, pani premier rozbrajająco wyjaśniła, że Gowin miał do wyboru dwie teki, ale wybrał szkolnictwo wyższe. Panie Gowin, taka okazja, trzeba było brać oba resorty! No, a Macierewicz po prostu wziął to, co zostało. Ale ma to swoje plusy, przynajmniej mobilizacji nie będzie, Antoni sam da radę. Fajnie będzie teraz oglądać parady wojskowe: "Czołem, żołnierze!" - "Czołem, panie Antoni!" No i to dobre, że wystraszony Putin już się pakuje, tym bardziej że doradcą ministra obrony narodowej został 20-letni Edmund Janniger, który ma pełne kwalifikacje do doradzania w sprawach militarnych jako że "pracował w biurze poselskim jako praktykant przez ostatnie pół

na odwrót, tylko z listami i paczkami na pocztę, bo została szefową kancelarii premiera. A Mariusz Kamiński, jak wszyscy wiemy, skazany został na trzy lata pierdla przez sąd I instancji za przekroczenie kompetencji i łamanie prawa. Wyrok był nieprawomocny, ale prezydent Andrzej Duda, przychyliwszy życzliwe ucho do uniesień partyjnych kolegów nad "kryształową uczciwością" Kamińskiego, chłopaka ułaskawił. To jest bardzo interesująca konstrukcja prawna - ułaskawić niewinnego. Ale to jest właśnie tak szeroko reklamowana "Duda-pomoc". W poniedziałki prezydent ułaskawia, we wtorki uzdrawia, w środy wskrzesza. Mariusz Błaszczak zresztą wyjaśnił, że "nie można skazywać polityka, bo wyrok byłby polityczny". To się nazywa dudoizacja prawa. Teraz dla równowagi politycznej prezydent powinien

torskiej stwierdził, że prezydent co najmniej trzy razy złamał Konstytucję. Protestują też naukowcy z Uniwersytetu Śląskiego i sędziowie łódzcy, taki też jest werdykt samego Trybunału Konstytucyjnego. No, ale Andrzej Duda nie obiecywał, że będzie demokratą, tylko że będzie niezłomny. A wracając do prof. P.Glińskiego, to, wyrolowany po raz kolejny, zadowolił się funkcją wicepremiera i rozpoczął zarządzanie kulturą z przytupem i fajerwerkami: naubliżał TVP Info, kazał zwolnić dziennikarkę Karolinę Lewicką, w ramach cenzury prewencyjnej zażądał zdjęcia spektaklu "Śmierć i dziewczyna" we Wrocławiu, bo erotyka, to owszem, ale nie będzie na polskiej scenie pornografii za pieniądze polskiego podatnika. Sadząc po powodzeniu spektaklu, polski podatnik bardzo chętnie zapłaci, żeby dać się co nieco zdemorali-

zować. A ministrowi kultury wyjaśniamy: erotyka jest wtedy, kiedy używa się piórka, a pornografia, kiedy całej kaczki. Nowy minister Zdrowia Konstanty Radziwiłł zapowiedział natychmiast koniec finansowania programu in vitro, bo brakuje środków na pokrycie kosztów tzw. "Beacikowego" czyli 500 zł na prawie każde dziecko. Teraz znowu będzie tylko bocian i kapusta. Minister Spraw Zagranicznych Witold Waszczykowski podjął indywidualną walkę z islamem, odwołując ambasadora Arabskiego z Madrytu, żeby wtrącić go do lochu. Ustawił się były szef MSZ, Radosław Sikorski: został wykładowcą na Uniwersytecie Harvardzkim jako jeden z profesorów "wyróżniających się osiągnięciami". Ma uczyć jak skutecznie robić laskę Amerykanom. Swoje miejsce w Sejmie , Senacie lub rządzie znaleźli wszyscy zasłużeni aktywiści PiS, tylko nie Ryszard Henry Czarnecki, wazeliniarz, który nie przepuścił żadnej okazji by pochwalić spryt prezesa, jego geniusz i talenty polityczne, za co niektórzy zwali go "Czopkiem". Teraz biega jako Ryszard Bez Ziemi. A tyle poniósł wysiłków, żeby do rzą-

Paweł Supernak PAP

dów się przybliżyć, tyle partii zmienił, miał więcej transferów niż Real Madryt. A zużycie wazeliny w Polsce rośnie, np. marszałek Senatu Stanisław Karczewski? wspomniał ostatnio z rozrzewnieniem, że widuje czasami Jarosława Kaczyńskiego i że "rozmowa z prezesem to wielkie przeżycie". Chyba chcą nas przygotować do akcji "Portret prezesa w każdym domu". Coś w tym jest: grudzień, czyżby znowu miało nie być Teleranka? Danuta Owczarz-Kowal PS No i Edmund Janninger nie jest już doradcą Antoniego Macierewicza ani pracownikiem gabinetu politycznego ministra Obrony Narodowej. Karierę zakończył juz po tygodniu doradzania. Przez ten tydzień obaj przegrywali w "Call of duty", doradca się nie sprawdził.


strona 14

Gazeta 50, 11 - 17 grudnia 2015

O K L Y T Z A 5 R 9 E . T

1 $

www.gazetagazeta.com


www.gazetagazeta.com

Gazeta 50, 11 - 17 grudnia 2015

strona 15

Ogłoszenia o pracy i o poszukiwaniu mieszkań - do 25 słów - zamieszczamy bezpłatnie przez 1 wydanie (raz na 4 tygodnie). Pozostałe ogłoszenia są płatne. Ogłoszenia drobne do wydania weekendowego przyjmowane są do godz. 15.00 w czwartek. Reklamy przyjmowane są do godz. 12.00 . Ogłoszenie lub reklamę można złożyć telefonicznie lub drogą mailową. Tel. 647 557-3617 wew. 21, FAX 647 557-3627. Można dzwonić o każdej porze, zostawiając tekst ogłoszenia automatycznej sekretarce. Przy ogłoszeniach bezpłatnych prosimy o podanie nazwiska, a przy ogłoszeniach płatnych również żądanej liczby wydań oraz dokładnego adresu z kodem pocztowym i numerem telefonu. Reklamacje uwzględniamy tylko po pierwszym wydruku ogłoszenia. Wszystkie ogłoszenia drobne (bez ramek) drukowane w gazecie umieszczamy w Internecie. Redakcja nie odpowiada za treść ogłoszeń. Wszelkie prawa zastrzeżone. Kopiowanie jakichkolwiek materiałów wymaga zgody redakcji. Przyjmujemy również ogloszenia drobne tylko do INTERNETU tel. 647 557-3617 wew. 21, fax 647 557-3627, E-MAIL: drobne@gazetagazeta.com 1 tydzień, wszystkie płatne.

POSZUKIWANIE PRACY Uczciwa, solidna pani z samochodem posprząta twój dom, apartament, biuro, popierze, poprasuje. Tel. 416 2553278 Szukam pracy na parę dni w tygodniu - ugotuję, posprzątam w domu, w ogrodzie, poprasuję, ugotuję na bieżąco i do zamrożenia. Tel. 647 609-0047 lub 905 277-2259

OFERTY PRACY Potrzebni KIEROWCY AZ na Mid-West i

OWNER OPERATORS na dalekie trasy 905 822-4412 • 213 220-5934 4/16k

Poszukuję pani do opieki nad starszą osobą 3 dni w tygodniu po 3 godziny. Okolica Dundas & Dixie, Mississauga. Tel. 905 238-8019 Potrzebny młody pracownik, z doświadczeniem, do renowacji. Plaster, malowanie, stolarka, płytki, podłogi i inne. Tel. 647 221-9254 Potrzebny pomocnik i murarz, praca na terenie Mississaugi. Piotr, tel. 416 5580822 F/T CNC machinist. Salary based on experience. Tel. 905 857-8666, e-mail: andrew@qualitygundrilling.com Do pracy na dachy przyjmę, SIN i transport wymagane. Tel. 416 740-2226, 416 716-4606 Zatrudnię pracownika z kilkuletnim doświadczeniem do budowy nowych domów i renowacji. Wymagana znajomość angielskiego i czytania rysunku, stała praca. Tel. 416 209-2686 Potrzebny z kilkuletnim doświadczeniem carpenter i pomocnik do budowy nowych domów i renowacji. Stała praca. Możliwość sponsorowania. Tel. 416 209-2686 Zatrudnię od zaraz płytkarza, płatne gotówką. Tel. 647 471-4866 Zatrudnię kierowcę kat. AZ na wyjazdy do USA. Lekka praca, dobre wynagrodzenie, weekendy w domu. Tel. 1248 412-3424 Potrzebny płytkarz i pomocnik płytkarza. Tel. 647 567-8798, Arek Zatrudnię murarzy, pomocników i operatora forkliftu, centralne Toronto, dobre wynagrodzenie, możliwość przyuczenia. Tel. 647 212-4529 Zatrudnię pracowników do instalacji stucco, sztucznego kamienia i "wood sidingu". Tel. 416 302-5645 Metal forming shop is looking for a general help. Some experience preferred but not necessary. Please call 905 3621970, leave message or fax resume 905 362-1971 Potrzebni mężczyźni do demolition. Tel. 647 271-5206 Potrzebna pani (musi być doskonałą kucharką) do wyrobu pierogów w małej restauracji w downtown Toronto (Queen/Leslie). Własny dojazd. Dni i godziny do ustalenia. Anna, 416 8961466 Potrzebne kobiety do sprzątania w Toronto. Tel. 416 427-3815, Ilona

Potrzebni ROOFERZY i POMOCNICY do instalacji metalowych dachów. Pozwolenie na pracę wymagane Tel. 647 999-4108

Zb

OFERTY PRACY

LOKALOWE

Zatrudnię

Od 1 stycznia pokój do wynajęcia w kondominium z prywatną łazienką, może być krótszy lub dłuższy termin, okolice Hurontario/Dundas, basen, jacuzzi, sauna, gym, cena do uzgodnienia. Tel. 647 864-9445

KIEROWCÓW KAT. AZ na trasy środkowy-zachód i południe, min. 3 lata doświadczenia. 50k

Tel. 416 891-8784 lub 872 226-6741

Szukam pani do lepienia pierogów w nowej, polskiej restauracji przy Queen St. E. w Toronto "Leslieville". Własny dojazd konieczny. E-mail: karolina.conroy@gmail.com Potrzebny mężczyzna do wyrobu wędlin w Toronto, doświadczenie nie jest wymagane. Tel. 416 998-7205 lub 416 821-2492 Potrzebna ekspedientka do delikatesów, SIN wymagany. Tel. 905 270-7182 Potrzebna pomoc do kuchni. Tel. 905 270-7182 Potrzebny kafelkarz i pomocnik. Stała praca, benefity. Tel. 416 358-4228, Janusz Potrzebny pracownik do plastrowania. Tel. 416 878-1703 Potrzebna pani do sprzątania domków. Dorota, 647 868-1517 lub wiadomość na maszynie Przyjmę kobietę do sprzątania domków na cały etat, płatne co piątek. Maria, 416 450-9558

KUPNO

FROM $14.99/DAY

• Toronto • Oakville • Pearson Airport

416 536-3744 1-866 338-7377

52k

1144

1 1 800 572-4711 M

SPRZEDAŻ •Deli fo sale with more than 25 years activity. Good location! • Delikatesy z ponad 25-letnią tradycją do sprzedania. Dobra lokalizacja! 51k

Info: 416 809-0844 TOWARZYSKIE

LOKALOWE Duży apartament w basemencie, wysokie sufity, kuchnia, łazienka, osobne wejście. Pralka, suszarka, parking, ogrzewanie i klimatyzacja wliczone, cena $975 miesięcznie. Okolica Port Credit. Tel. 416 821-0402 LAKESHORE BLVD. W & ROYAL YORK

bachelor od $750 1 bdrm od $800 2 bdrm od $900 rental office

416 259-4555 k

2355 Lakeshore Blvd. W. Etobicoke, ON

drobne@gazetagazeta.com

Mężczyzna lat 48,176 cm, po rozwodzie, obywatel Kanady, zamieszkały w okolicy Toronto, w dobrej sytuacji materialnej pozna panią młodszą, szczupłą w celu towarzysko-matrymonialnym. Kontakt na email: p45966@yahoo.ca

USŁUGI • USŁUGI

Absolwentka polskiej szkoły projektowania i mody,

ELEKTRYK

Agnieszka Budzińska

szybko, tanio, domy, biznesy Master Electrician. Tel. 416 294-4418 416 233-4418, Ted

M

MAREK-TAPICER • Renowacja mebli • Zmiana obić Tel. 905 452-1658, Tel. 416 899-5932

od lat projektuje i szyje w Kanadzie. Od kostiumów teatralnych po wszelkie elementy garderoby dla dzieci, pań i panów – codzienne i odświętne, elementy wystroju wnętrz (zasłony, poduszki, narzuty, tapicerki, serwetki i obrusy), jej prace można obejrzeć na www.agnieszkadesign.com Potrzebujesz przeróbki – Agnieszka dokonuje cudów! Jest niezawodna, szybka i dokładna. A także pełna pomysłów. Tel.

M

416-899-1674 lub pracownia 416-238-5030


strona 16

www.gazetagazeta.com

Gazeta 50, 11 - 17 grudnia 2015 OGŁOSZENIA • REKLAMY

RÓŻNE • RÓŻNE PROTEZY DENTYSTYCZNE Kasia Dorman, D D tel.

416 251-6147

M

280 The Queensway, Etobicoke

MICHAŁ WOJCIECH

CZUMA B.A, L.L.B.

ADWOKAT tylko sprawy sporne:

KARNE i CYWILNE Zawsze po Twojej stronie 120 Carlton St., Suite 410 Toronto, Ontario M5A 4K2 biuro 416 599-5799 dom 416 690-3993 k

www.michaelczuma.com michael@michaelczuma.com

Zapraszamy do reklamy

OŚRODEK REHABILITACJI DLA DZIECI NIEPEŁNOSPRAWNYCH przy klasztorze oo. Franciszkanów w Sanoku

prosi serdecznie o pomoc finansową na rehabilitację 350 chorych dzieci. W Credit Union zostało otwarte konto nr 88354 hasło “Sanok- dzieci niepełnosprawne” Bóg zapłać! ksiądz gwardian Klasztoru, Zbigniew Kubit

Zb

Serdecznie zapraszamy biznesy i osoby prywatne do zamawiania życzeń świątecznych na łamach naszej gazety Tel. 647 557-3617 wew. 21 E-mail:grafika@gazetagazeta.com

PRENUMERATA • PRENUMERATA Jeśli w pobliżu Twojego miejsca zamieszkania nie ma punktu sprzedaży gazety, mieszkasz poza Toronto, nie przejmuj się zamów prenumeratę “Gazety”, a listonosz przyniesie Ci ją do domu.

Dzwoń do redakcji po szczegóły

647 557-3617, wew. 21

Zwracam się z wielką prośbą do ludzi dobrego serca. Pochodzę z Kłodzka, jestem osobą niepełnosprawną poruszającą się na wózku inwalidzkim. Zbieram środki na zakup wózka aktywnego firmy GTM Mobil. Zakup tego wózka jest niezbędny do mojego dalszego funkcjonowania, obecny wózek został mi wypożyczony przez Fundację Aktywnej Rehabilitacji i muszę go oddać w najbliższym czasie. Tylko z Narodowego Funduszu Zdrowia mogę się starać o dofinansowanie do kwoty 3000 zł, pozostaje jednak problem uzyskania pozostałej kwoty 4000 zł. Nie dysponuję takimi pieniędzmi, bez nowego wózka bedę zamknięty w czterech ścianach własnego mieszkania. Dzięki temu wózkowi będę mógł wzmacniać swoją sprawność fizyczną. Od urodzenia choruję na artrogrypozę, na częściowy zanik mięśni. Jednak jestem zdania, że choroba nie powinna nikogo wykluczać i trzeba po prostu robić swoje oraz spełniać swoje marzenia i cele. Posiadam indywidualne subkonto w Fundacji AVALON, na które można wysyłać pieniądze na wsparcie. Adres mojego subkonta wraz z informacjami: http://www.fundacjaavalon.pl/nasi_beneficjenci/lista/sydorko_michal.html Fundacja działa w godzinach 9 - 17 (godzina 3 - 11 czasu w Toronto) od poniedziałku do piątku. Numer telefonu do fundacji: +48-22-266-82-94. Będę niezmiernie wdzięczny za każdą pomoc, która przybliży mnie do zakupu nowego wózka i tym samym, otwarcia się na ludzi i na świat. W razie pytań bądź wyjaśnień, proszę o kontakt mailowy: michal.sydorko@gmail.com lub telefoniczny +48 791-544-405 Z wyrazami szacunku, Michal Sydorko

18/2015k


www.gazetagazeta.com

Gazeta 50, 11 - 17 grudnia 2015 REKLAMY

strona 17


Gazeta 50, 11 - 17 grudnia 2015

strona 18

www.gazetagazeta.com

PROGRAM TV POLSAT 2 PROPONUJE

PROGRAM TELEWIZYJNY od 11.12.2015 do 17.12.2015 * PIĄTEK, 11.12.2015 r. * 0.00 Dzień, który zmienił moje życie (89), serial paradokumentalny 1.00 Pielęgniarki (125), serial paradokumentalny 2.00 Awantura o kasę (165), teleturniej 3.00 Pamiętniki z wakacji 3 (47), serial paradokumentalny 4.00 Miodowe lata. Business lunch (48), serial komediowy 4.55 Miodowe lata. Telefon do dozorcy (49), serial komediowy 5.45 Daleko od noszy. Narzeczony ordynatora (7), serial komediowy 6.15 Daleko od noszy. Modne ucho (8), serial komediowy 6.45 Świat według Kiepskich. Trzy ananasy (357), serial komediowy 7.15 Świat według Kiepskich. Zwierzę medialne (358), serial komediowy 7.45 Świat według Kiepskich. Dług (359), serial komediowy 8.15 Rodzina zastępcza. Taktyczne kłamstwa (281), serial komediowy 9.15 Miodowe lata. Podwójne ubezpieczenie (110), serial komediowy 10.10 Miodowe lata. Wywiadówka (111), serial komediowy 11.05 Miodowe lata. Wspólny wróg (112), serial komediowy 12.00 Malanowski i partnerzy. Tajemnicza nieznajoma (483), serial fabularnodokumentalny 12.30 Malanowski i partnerzy. Niebezpieczny związek (484), serial fabularnodokumentalny 13.00 Dlaczego ja? (512), serial paradokumentalny 14.05 Wydarzenia, magazyn 14.45 Trudne sprawy (495), serial paradokumentalny 15.45 Pamiętniki z wakacji 3 (43), serial paradokumentalny 16.50 Świat według Kiepskich. Nim poleje się krew (376), serial komediowy 17.25 Rodzina zastępcza. Cyrano de Kwiatkowski (115), serial komediowy 18.00 Daleko od noszy. Tylko dla pań (77), serial komediowy 18.30 Dlaczego ja? (512), serial paradokumentalny 19.25 Trudne sprawy (495), serial paradokumentalny 20.30 Wydarzenia, magazyn informacyjny 21.00 Interwencja, magazyn reporterów 21.20 Pierwsza miłość (2187), serial obyczajowy 22.00 Świat według Kiepskich. Trzy ananasy (357), serial komediowy 22.30 mała Czarna. Krzysztof Ibisz (10), talk-show 23.30 Taaaka ryba. Rio Ebro (107), magazyn wędkarski

* SOBOTA, 12.12.2015 r. * sobota 12 0.00 Miodowe lata. Wspólny wróg (112), serial komediowy 0.50 Miodowe lata. Trup w szafie (113), serial komediowy 1.40 Pielęgniarki (27), serial paradoku-

mentalny 2.35 Pielęgniarki (28), serial paradokumentalny 3.35 Dlaczego ja? (508), serial paradokumentalny 4.30 Dlaczego ja? (509), serial paradokumentalny 5.30 Dlaczego ja? (510), serial paradokumentalny 6.25 Dlaczego ja? (511), serial paradokumentalny 7.25 Dlaczego ja? (512), serial paradokumentalny 8.25 Nasz nowy dom (49), reality show 9.25 Miodowe lata. Trup w szafie (113), serial komediowy 10.15 Miodowe lata. Baca (114), serial komediowy 11.05 Miodowe lata. KiT Show (115), serial komediowy 12.00 Malanowski i partnerzy. Ofiara szatana (485), serial fabularny 12.30 Malanowski i partnerzy. Przerwane wakacje (486), serial fabularno-dokumentalny 13.00 Tajemnice kniei. Podniebni wędrowcy (8), cykl reportaży 13.30 Ewa gotuje (260), magazyn kulinarny 14.05 Wydarzenia, magazyn 14.45 Trudne sprawy (496), serial paradokumentalny 15.45 Pamiętniki z wakacji 3 (44), serial paradokumentalny 16.50 Świat według Kiepskich. Brutal (449), serial komediowy 17.25 Rodzina zastępcza. Sąsiedzka pomoc (116), serial komediowy 18.00 Daleko od noszy. Węgierski łącznik (78), serial komediowy 18.30 Oblicza Ameryki (651), magazyn turystyczny 19.00 Przyjaciółki 6 (66), serial obyczajowy 20.00 Imperium disco polo (44), magazyn muzyczny 20.30 Wydarzenia, magazyn 21.00 Nasz nowy dom (49), reality show 22.00 Świat według Kiepskich (474), serial komediowy 22.30 2XL (6), serial obyczajowy 23.30 Oblicza Ameryki (651), magazyn turystyczny

* NIEDZIELA, 13.12.2015 r. * Niedziela 13 0.00 Miodowe lata. Baca (114), serial komediowy 0.50 Miodowe lata. KiT Show (115), serial komediowy 1.40 Pielęgniarki (29), serial paradokumentalny 2.40 Pielęgniarki (30), serial paradokumentalny 3.35 Trudne sprawy (491), serial paradokumentalny 4.35 Trudne sprawy. Zazdrosna żona jest znana w całej okolicy (492), serial paradokumentalny 5.35 Trudne sprawy (493), serial paradokumentalny 6.35 Trudne sprawy. Matce nie podoba się, jak jej siostra wychowuje dzieci (494),

serial paradokumentalny 7.35 Trudne sprawy (495), serial paradokumentalny 8.35 Nasz nowy dom (50), reality show 9.35 Miodowe lata. SMS (116), serial komediowy 10.25 Miodowe lata. Tajny szyfr (117), serial komediowy 11.15 Miodowe lata. Alergia (118), serial komediowy 12.00 Malanowski i partnerzy. Porachunki po lekcjach (487), serial fabularno-dokumentalny 12.30 Malanowski i partnerzy. Walka o życie (488), serial fabularno-dokumentalny 13.00 Tajemnice kniei. Zajęczy nos (9), cykl reportaży 13.30 Ewa gotuje (261), magazyn kulinarny 14.05 Wydarzenia, magazyn informacyjny 14.45 Interwencja, magazyn reporterów 15.05 Kabaretowa Ekstraklasa (4), program rozrywkowy 16.05 Kabaretowa Ekstraklasa (5), program rozrywkowy 17.00 Świat według Kiepskich. Urodzeni mordercy (450), serial komediowy 17.30 Rodzina zastępcza. Cena marzeń (117), serial komediowy 18.00 Daleko od noszy (79), serial komediowy 18.30 Piłka ręczna kobiet, mecz. Polska Czarnogóra 20.30 Wydarzenia, magazyn informacyjny 21.00 Nasz nowy dom (50), reality show 22.00 Oblicza Ameryki (651), magazyn turystyczny 22.30 Przyjaciółki 6 (67), serial obyczajowy 23.30 Tajemnice kniei. Ptak pradawnej puszczy (10), cykl reportaży

* PONIEDZIAŁEK, 14.12.2015 r. * Poniedzialek 14 0.00 Dzień, który zmienił moje życie (90), serial paradokumentalny 1.00 Pielęgniarki (126), serial paradokumentalny 1.55 Awantura o kasŁ (166), teleturniej 2.50 Pamiętniki z wakacji 3 (48), serial paradokumentalny 3.50 Miodowe lata. Ciocia Jadzia (50), serial komediowy 4.40 Miodowe lata (51), serial komediowy 5.25 Rodzina zastępcza. Wolny dzień (49), serial komediowy 6.00 Daleko od noszy. Koniec z paleniem (9), serial komediowy 6.30 Daleko od noszy. Niezdrowy śmiech (10), serial komediowy 7.00 Świat według Kiepskich. Jajko pokoju (360), serial komediowy 7.30 Świat według Kiepskich. Salto (361), serial komediowy 8.00 Świat według Kiepskich. Więcej, lepiej, taniej, weselej (362), serial komediowy 8.30 Rodzina zastępcza. Radykalne kroki (282), serial komediowy 9.30 Miodowe lata. Strajk (119), serial komediowy 10.20 Miodowe lata. Męski ideał (120), serial komediowy 11.10 Miodowe lata. Ziarnko do ziarnka (121), serial komediowy 12.00 Malanowski i partnerzy. Miłość na zabój (489), serial fabularno-dokumentalny 12.30 Malanowski i partnerzy. Bezwarunkowa miłość (490), serial fabularno-dokumentalny

13.00 Dlaczego ja? (513), serial paradokumentalny 14.05 Wydarzenia, magazyn informacyjny 14.40 Trudne sprawy (497), serial paradokumentalny 15.40 Pamiętniki z wakacji 3 (45), serial paradokumentalny 16.50 Świat według Kiepskich. Dolczewita (377), serial komediowy 17.25 Rodzina zastępcza. Ochmistrzyni (118), serial komediowy 18.00 Daleko od noszy. Najlepszy przyjaciel człowieka (80), serial komediowy 18.30 Dlaczego ja? (513), serial paradokumentalny 19.25 Trudne sprawy (497), serial paradokumentalny 20.30 Wydarzenia, magazyn 21.00 Interwencja, magazyn reporterów 21.20 Pierwsza miłość (2188), serial obyczajowy 22.00 Świat według Kiepskich. Jajko pokoju (360), serial komediowy 22.30 Fotorodzinka (5), magazyn 23.00 Ewa gotuje (261), magazyn 23.30 997 - Fajbusiewicz na tropie (16), magazyn kryminalny

* WTOREK, 15.12.2015 r. * wtorek 15 0.00 Dzień, który zmienił moje życie (91), serial paradokumentalny 1.00 Pielęgniarki (127), serial paradokumentalny 2.00 Awantura o kasę (167), teleturniej 3.00 Pamiętniki z wakacji (14), serial paradokumentalny 4.00 Miodowe lata. Obiecujący młody człowiek (52), serial komediowy 4.50 Miodowe lata. Napad (53), serial komediowy 5.35 Rodzina zastępcza. Sama przeciw wszystkim (50), serial komediowy 6.10 Daleko od noszy. Podwójny romans (11), serial komediowy 6.40 Daleko od noszy. Czarny kot (12), serial komediowy 7.10 Świat według Kiepskich. Uczeń czarnoksiężnika (363), serial komediowy 7.40 Świat według Kiepskich. Krew z krwi, kość z kości (364), serial komediowy 8.10 Świat według Kiepskich. Sprawa dla redaktora (365), serial komediowy 8.40 Rodzina zastępcza. Policyjna trauma (283), serial komediowy 9.40 Miodowe lata. Pokerowa zagrywka (122), serial komediowy 10.25 Miodowe lata. Mur, czyli zemsta (123), serial komediowy 11.15 Miodowe lata. Kolędnicy (124), serial komediowy 12.00 Malanowski i partnerzy. W sieci kłamstw (491), serial fabularno-dokumentalny 12.30 Malanowski i partnerzy. Na ratunek Milence (492), serial fabularno-dokumentalny 13.00 Dlaczego ja? (514), serial paradokumentalny 14.05 Wydarzenia, magazyn 14.40 Trudne sprawy (498), serial paradokumentalny 15.40 Pamiętniki z wakacji 3 (46), serial paradokumentalny 16.50 Świat według Kiepskich. Portfel (378), serial komediowy 17.25 Rodzina zastępcza. Wewnętrzny sens Picassa (119), serial komediowy 18.00 Daleko od noszy. Pacjent zwany ordynatorem (81), serial komediowy, serial komediowy. 18.30 Dlaczego ja? (514), serial paradokumentalny

19.25 Trudne sprawy (498), serial paradokumentalny 20.30 Wydarzenia, magazyn informacyjny 21.00 Interwencja, magazyn reporterów 21.20 Pierwsza miłość (2189), serial obyczajowy 22.00 Świat według Kiepskich. Uczeń czarnoksiężnika (363), serial komediowy 22.00 Świat według Kiepskich. Uczeń czarnoksiężnika (363), serial komediowy 22.30 Gwiazdy na dywaniku (171), program rozrywkowy 23.00 Zdrowie na widelcu. Łosoś (84), magazyn poradnikowy 23.30 Stołeczna drogówka (31), serial dokumentalny

* ŚRODA, 16.12.2015 r. * sroda 16 0.00 Dzień, który zmienił moje życie (92), serial paradokumentalny 1.00 Pielęgniarki (128), serial paradokumentalny 2.00 Awantura o kasę (168), teleturniej 3.00 Pamiętniki z wakacji (15), serial paradokumentalny 4.00 Miodowe lata. Koniec świata (54), serial komediowy 4.55 Miodowe lata. Płyn na porost włosów (55), serial komediowy 5.45 Miodowe lata. Karol "Bombowiec" Krawczyk (56, serial komediowy 6.30 Daleko od noszy. Trudne przebudzenie (13), serial komediowy 7.00 Daleko od noszy. Wielkie powitanie (14), serial komediowy 7.30 Świat według Kiepskich. Czułe słówka (366), serial komediowy 8.00 Świat według Kiepskich. Zima leśnych ludzi (367), serial komediowy 8.30 Świat według Kiepskich. Trzystu (368), serial komediowy 9.00 Rodzina zastępcza. Monitoring (284), serial komediowy 10.00 Miodowe lata. Supermarket (125), serial komediowy 10.45 Miodowe lata. Lepsze życie.pl (126), serial komediowy 11.30 Całkiem nowe lata miodowe. Willa (1), serial komediowy 12.00 Malanowski i partnerzy. Spadające gwiazdy (493), serial fabularno-dokumentalny 12.30 Malanowski i partnerzy. Grzechy przeszłości (494), serial fabularno-dokumentalny 13.00 Dlaczego ja? (515), serial paradokumentalny 14.05 Wydarzenia, magazyn informacyjny 14.40 Trudne sprawy (499), serial paradokumentalny 15.40 Pamiętniki z wakacji 3 (47), serial paradokumentalny 16.50 Świat według Kiepskich. Happy New Year (379), serial komediowy 17.25 Rodzina zastępcza. Kradzież (120), serial komediowy 18.00 Daleko od noszy. Leczenie eksperymentalne (82), serial komediowy, 18.30 Dlaczego ja? (515), serial paradokumentalny 19.25 Trudne sprawy (499), serial paradokumentalny 20.30 Wydarzenia, magazyn informacyjny 21.00 Interwencja, magazyn reporterów 21.20 Pierwsza miłość (2190), serial obyczajowy

22.00 Świat według Kiepskich. Czułe słówka (366), serial komediowy 22.30 Aleja sław. Gwiazdy bez ślubu i gwiazdy arystokraci (90), magazyn 23.00 Jem i chudnę. Sosy, dipy, dressingi, magazyn lifestylowy 23.30 Chłopaki do wzięcia (83), serial dokumentalny

* CZWARTEK, 17.12.2015 r. * czwartek 17 0.00 Dzień, który zmienił moje życie (93), serial paradokumentalny 1.00 Pielęgniarki (129), serial paradokumentalny 2.00 Awantura o kasę (169), teleturniej 3.00 Pamiętniki z wakacji (16), serial paradokumentalny 4.00 Miodowe lata. Karol "Bombowiec" Krawczyk (57), serial komediowy 4.50 Miodowe lata. Szczęśliwe pudełka (58), serial komediowy 5.35 Miodowe lata. Awans (59), serial komediowy 6.25 Rodzina zastępcza. Reklama (51), serial komediowy 7.00 Daleko od noszy. Dwaj panowie Pre (15), serial komediowy 7.30 Daleko od noszy. Test na inteligencję (16), serial komediowy 8.00 Świat według Kiepskich. Coming out (369), serial komediowy 8.30 Świat według Kiepskich. Myszy i ludzie (370), serial komediowy 9.00 Świat według Kiepskich. Turbo Jolanta (371), serial komediowy 9.30 Rodzina zastępcza. Generacja tele (285), serial komediowy 10.30 Całkiem nowe lata miodowe. Bajkowa róg Wspomnień (2), serial komediowy 11.00 Całkiem nowe lata miodowe. Nowy dom (3), serial komediowy 11.30 Całkiem nowe lata miodowe. Sąsiedzi (4), serial komediowy 12.00 Malanowski i partnerzy. W sidłach strachu (495), serial fabularno-dokumentalny 12.30 Malanowski i partnerzy. Gra o życie (496), serial fabularno-dokumentalny 13.00 Dlaczego ja? (516), serial paradokumentalny 14.05 Wydarzenia, magazyn 14.40 Trudne sprawy (500), serial paradokumentalny 15.40 Pamiętniki z wakacji 3 (48), serial paradokumentalny 16.50 Świat według Kiepskich. Ostatni wódz Szoszonów (353), serial komediowy 17.25 Rodzina zastępcza. Swatka (121), serial komediowy 18.00 Daleko od noszy. Wiedźmin i Bestia (83), serial komediowy 18.30 Dlaczego ja? (516), serial paradokumentalny 19.25 Trudne sprawy (500), serial paradokumentalny 20.30 Wydarzenia, magazyn informacyjny 21.00 Interwencja, magazyn reporterów 21.20 Pierwsza miłość (2191), serial obyczajowy 22.00 Świat według Kiepskich. Coming out (369), serial komediowy 22.30 Z tyłu sceny. Piotr Adamczyk, program rozrywkowy 23.00 Przez żołądek do serca. Ciekawi nowych smaków - Marta i Łukasz (38), magazyn kulinarny 23.30 Skarby III Rzeszy. Skarb ambasadora (34), serial dokumentalny

Program TV Polonia na str 19., iTVN na str. 20 Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za ewentualne zmiany w programie.

Nasze propozycje telewizji kanadyjskiej na weekend PIĄTEK AMCCAN (32) The Muppet Movie, godz. 19.00 Kermit Żaba postanawia podbić Hollywood. CBLT (6) Toy Story 3, godz. 20.00 Andy idzie na studia, a jego zabawki trafiają do przedszkola. Chudy wraz z przyjaciółmi robi wszystko, by się stamtąd wydostać i wrócić do domu. W (27) Last Holiday, godz. 21.00 Gdy u nieśmiałej singielki zostaje wykryta śmiertelna choroba, kobieta wyrusza do Europy na wymarzone wakacje. SLICE (41) The Wedding Singer, godz. 21.00 Bohaterem jest młody pieśniarz - amator, występujący na przyjęciach weselnych. Jego własny ślub kończy się katastrofą,

ponieważ panna młoda tuż przedtem zrezygnowała z małżeństwa. MUCH (29) Bad Santa, godz. 22.00 Święty Mikołaj kojarzy się z poczciwym staruszkiem, spełniającym bożonarodzeniowe życzenia. W głowie się nie mieści, że mógłby być cynicznym, zapijaczonym typem, a w dodatku cwanym złodziejem. YTV (25) All I Want for Christmas, godz. 22.00 Rodzeństwo pragnie, aby ich rozwiedzeni rodzice znowu byli razem. SHCASEC (39) Hellboy II: The Golden Army, godz. 23.00 Hellboy musi stawić czoła zbudzonej przez okrutnego księcia armii niepokonanych bestii. Pomogą mu w tym przyjaciele o paranormalnych zdolnościach.M SOBOTA

CFTO (8) The Sound of Music, godz. 19.00 Ucząca się na zakonnicę Maria zostaje wysłana do domu barona von Trappa, by opiekować się jego siedmiorgiem dzieci. Między dziewczyną a jej pracodawcą rodzi się uczucie.M WKBW (18) Mary Poppins, godz. 20.00 Posiadająca magiczne moce guwernantka bierze pod swoje skrzydła dwójkę dzieci. YTV (25) Jingle All the Way, godz. 20.15 Zapracowany biznesmen, na chwilę przed Wigilią, stara się dokonać rzeczy niemożliwej - zdobyć Turbo-Mana dla swojego syna. W (27) The Holiday, godz. 21.00 Dwie nieznające się kobiety, aby uciec od problemów, postanawiają na święta za-

mienić się domami. Iris przeprowadza się do słonecznego Los Angeles, a Amanda wyjeżdża na zaśnieżoną angielską wieś. APTNE (129) Cold Mountain, godz. 21.00 W czasie wojny secesyjnej ranny żołnierz Inman stara się dotrzeć do domu, gdzie czeka na niego jego ukochana. MUCH (29) The Ref, godz. 22.00 Podczas gdy większość mieszkańców robi ostatnie gwiazdkowe zakupy i śpieszy do domu na wigilijną kolację, zamożne małżeństwo odbywa kolejną sesję psychoterapeutyczną. SHCASEC (39) X-Men: The Last Stand, godz. 22.30 Trzecia część ekranizacji komiksów o tytułowych mutantach. Bohaterowie stają przed wyborem - pozostać sobą czy skorzystać z wynalezionego właśnie le-

karstwa cofającego mutację.M

Samotna matka szuka pomocy u oddalonej rodziny na święta.

NIEDZIELA YTV (25) Arthur Christmas, godz. 18.00 Artur, młodszy syn Świętego Mikołaja, postanawia na własną rękę dostarczyć jeden zapomniany prezent. CBLT (6) Home Alone, godz. 20.00 Przez świąteczny pośpiech ośmioletni Kevin zostaje sam w domu na Boże Narodzenie. CHCH (11) White Christmas, godz. 20.00 Film opowiada historię dwóch utalentowanych piosenkarzy, którzy po zakończeniu II wojny światowej łączą siły, by stać się rewelacją sezonu. W (27) The Christmas Secret, godz. 21.00

TLN (35) Moonstruck, godz. 21.00 Loretta zakochuje się w bracie swojego narzeczonego. M3 (36) Christmas on Chestnut Street, godz. 22.00 Dom towarowy zamawia za dużo światełek i ozdób choinkowych. Jeden z pracowników wpada na pomysł, jak pozbyć się zapasów. Ogłasza konkurs na najładniej udekorowany dom, w którym mają wziąć udział wszyscy mieszkańcy miasta. TLN (35) After the Sunset, godz. 23.30 Historia pewnego złodzieja, który zamierza wykonać ostatni wielki przekręt.


www.gazetagazeta.com

Gazeta 50, 11 - 17 grudnia 2015

strona 19

PROGRAM TV POLONIA PROPONUJE

TVP POLONIA

Od 11.12.2015 do 17.12.2015 * PIĄTEK, 11.12.2015 r. * 0.05 Świat się kręci, talk-show 1.00 Pamięć kamieni, film dokumentalny, Polska 2014 1.30 Bajki pana Bałagana. O kruku Kraku, serial animowany 2.00 Pytanie na śniadanie, magazyn 2.05 Pogoda, magazyn informacyjny 2.10 Pytanie na śniadanie, magazyn 2.55 Pogoda, magazyn informacyjny 3.00 Pytanie na śniadanie, magazyn 3.40 Pogoda, magazyn informacyjny 3.45 Pytanie na śniadanie, magazyn 4.55 Polonia w komie 5.05 Polonia 24, magazyn informacyjny 5.35 Halo Polonia, magazyn 6.35 Wiadomości, magazyn informacyjny 6.50 Na sygnale 3. Piknik (75), serial fabularno-dokumentalny 7.25 M jak miłość (1169), serial obyczajowy 8.25 Determinator (6/13), serial kryminalny 9.20 Benefis Jacka Cygana (2), widowisko 10.20 Kocham kino, magazyn filmowy Grażyny Torbickiej 10.55 Załoga Eko - Na tropie tajemnic przyrody. Królowie przestworzy (14), magazyn ekologiczny 11.20 Polonia w komie 11.30 Teleexpress, magazyn informacyjny 11.55 KabareTOP, czyli kabaretowa lista przebojów, program rozrywkowy 12.30 Pamięć kamieni, film dokumentalny, Polska 2014 12.55 Na sygnale 3. Piknik (75), serial fabularno-dokumentalny 13.25 Cafe Historia. Lotnictwo w Polsce, program publicystyczny 13.45 Dobranocka. Film pod strasznym tytułem (10), serial animowany 14.00 Wiadomości, magazyn informacyjny 14.30 Sport, magazyn informacyjny 14.35 Pogoda, magazyn informacyjny 14.50 Na dobre i na złe. Podejrzany (609), serial obyczajowy 15.50 Polonia w komie 16.05 Polonia 24, magazyn informacyjny 16.35 Halo Polonia, magazyn 17.40 Tatarak, dramat obyczajowy, Polska 2009 19.15 Bajki pana Bałagana. O kruku Kraku, serial animowany 19.45 Dobranocka za oceanem. Film pod strasznym tytułem (10), serial animowany 20.00 Wiadomości, magazyn informacyjny 20.25 Sport, magazyn informacyjny 20.30 Pogoda, magazyn informacyjny 20.45 Na dobre i na złe. Podejrzany (609), serial obyczajowy 21.45 Na sygnale 3. Piknik (75), serial fabularno-dokumentalny 22.10 Polonia w komie 22.20 Polonia 24, magazyn informacyjny 22.50 Halo Polonia, magazyn 23.40 Las Story (19), program edukacyjny

*Sobota SOBOTA, 12.12.2015 r. * 12 grudnia 0.05 Barwy obyczajowy 0.30 Barwy obyczajowy 1.00 Barwy obyczajowy 1.25 Barwy obyczajowy

szczęścia (1297), serial szczęścia (1298), serial szczęścia (1299), serial szczęścia (1300), serial

www.tvpolonia.com

6.45 Pod Tatrami. “Syria po góralsku”, magazyn 6.55 Czekamy na Światowe Dni Młodzieży - kronika (20) 7.00 Transmisja mszy świętej z bazyliki archikatedralnej pw. Trójcy św. w Gdańsku Oliwie, program religijny 8.40 Femme Fatale, koncert Justyny Steczkowskiej 9.35 Okrasa łamie przepisy. Polskie steki po amerykańsku, magazyn kulinarny 10.05 Alchemia zdrowia i urody, magazyn 10.25 Festiwal Siedmiu Kultur - Brathanki (1), koncert 10.55 Tańczący z naturą. Powrót z pazurem, serial dokumentalny 11.25 Polska z Miodkiem. Wisła, Oława, Pszczyna (31), magazyn 11.30 Teleexpress, magazyn informacyjny 11.55 M jak miłość (1171), serial obyczajowy 12.50 Racja stanu, program publicystyczny 13.25 Lidzbarskie Wieczory Humoru i Satyry - Lidzbark 208. Neo-Nówka i goście, program rozrywkowy 13.45 Dobranocka. Król Maciuś Pierwszy. Królewscy sąsiedzi (20), serial animowany 14.00 Wiadomości, magazyn informacyjny 14.25 Sport, magazyn informacyjny 14.30 Pogoda, magazyn informacyjny 14.45 Siła wyższa. Buddyjski grom (1/ 13), serial komediowy 15.40 Teatr Telewizji. Uciekła mi przepióreczka, sztuka na podstawie dramatu Stefana Żeromskiego 17.20 Pod Tatrami. Miejsce z historią, magazyn 17.35 Pamiętaj o mnie, koncert życzeń 17.55 Racja stanu, program publicystyczny 18.25 Lidzbarskie Wieczory Humoru i Satyry - Lidzbark 208. Neo-Nówka i goście, program rozrywkowy 18.40 Polska z Miodkiem. Wisła, Oława, Pszczyna (31), magazyn 18.50 M jak miłość (1171), serial obyczajowy 19.45 Dobranocka za oceanem. Król Maciuś Pierwszy. Królewscy sąsiedzi (20), serial animowany 20.00 Wiadomości, magazyn informacyjny 20.20 Sport, magazyn informacyjny 20.25 Pogoda, magazyn informacyjny 20.40 Siła wyższa. Buddyjski grom (1/ 13), serial komediowy 21.25 Czekamy na Światowe Dni Młodzieży - kronika (20) 21.40 Teatr Telewizji. Uciekła mi przepióreczka, sztuka na podstawie dramatu Stefana Żeromskiego 23.25 Pamiętaj o mnie, koncert życzeń 23.40 Tańczący z naturą. Powrót z pazurem, serial dokumentalny

2.00 Pytanie na śniadanie, magazyn 2.05 Pogoda, magazyn informacyjny 2.10 Pytanie na śniadanie, magazyn 2.55 Pogoda, magazyn informacyjny 3.00 Pytanie na śniadanie, magazyn 3.40 Pogoda, magazyn informacyjny 3.45 Pytanie na śniadanie, magazyn 5.20 Polonia 24, magazyn informacyjny 5.50 Halo Polonia, magazyn 6.50 Pamiętaj o mnie, koncert życzeń 7.10 Ojciec Mateusz 7. Złoty saganek (172), serial kryminalny 8.00 Na dobre i na złe. Podejrzany (609), serial obyczajowy 9.00 ... i nie żałuj tego (film o Franciszku Walickim), film dokumentalny, Polska 1995 10.00 Kulturalni PL, magazyn 11.00 Słownik polsko@polski, talkshow prof. Jana Miodka 11.30 Teleexpress, magazyn 11.55 M jak miłość (1170), serial obyczajowy 12.50 Tygodnik.pl, magazyn 13.45 Dobranocka. Bardzo przygodowe podróże Kulfona. Łaciata gwiazda dżungli (7), serial animowany 14.00 Wiadomości, magazyn informacyjny 14.25 Sport, magazyn informacyjny 14.30 Pogoda, magazyn informacyjny 14.45 Strażacy (10-ost.), serial obyczajowy 15.40 Pamiętaj o mnie, koncert życzeń 16.05 Dlaczego nie!, komedia romantyczna, Polska 2007 17.55 Skarby prowincji 2 (25), program krajoznawczy 18.15 Słownik polsko@polski, talkshow prof. Jana Miodka 18.50 M jak miłość (1170), serial obyczajowy 19.45 Dobranocka za oceanem. Bardzo przygodowe podróże Kulfona. Łaciata gwiazda dżungli (7), serial animowany 20.00 Wiadomości, magazyn informacyjny 20.20 Sport, magazyn informacyjny 20.25 Pogoda, magazyn informacyjny 20.40 Strażacy (10-ost.), serial obyczajowy 21.30 Pamiętaj o mnie, koncert życzeń PONIEDZIAŁEK, 14 grudnia 14.12.2015 r. * 21.50 Dlaczego nie!, komedia roman- * wtorek tyczna, Polska 2007 0.15 Racja stanu, program publicy23.35 Tygodnik.pl, magazyn styczny * NIEDZIELA, 13.12.2015 r. * 0.45 Lidzbarskie Wieczory Humoru i Niedziela 13 grudnia Satyry - Lidzbark 208. Neo-Nówka i 0.25 ... i nie żałuj tego (film o Francisz- goście, program rozrywkowy ku Walickim), film dokumentalny, Pol- 1.05 Nad Niemnem, magazyn Polaków na Białorusi ska 1995 1.25 Smaki polskie. Golonka na dwa 1.25 Sześć milionów sekund. Płacz wilka morskiego (1/19), serial przygosposoby, magazyn kulinarny 1.45 Femme Fatale, koncert Justyny dowy 2.00 Pytanie na śniadanie, magazyn Steczkowskiej 2.40 Polska z Miodkiem. Wisła, Oła- 2.05 Pogoda, magazyn informacyjny 2.10 Pytanie na śniadanie, magazyn wa, Pszczyna (31), magazyn 2.50 Z naturą na co dzień. Woj. za- 2.55 Pogoda, magazyn informacyjny chodniopomorskie (1/6), serial doku- 3.00 Pytanie na śniadanie, magazyn 3.40 Pogoda, magazyn informacyjny mentalny 3.20 Załoga Eko - Na tropie tajemnic 3.45 Pytanie na śniadanie, magazyn przyrody. Tajemnice Zatoki Puckiej 4.55 Polonia w komie 5.05 Tańczący z naturą. Powrót z pa(15), magazyn ekologiczny 3.50 Ziarno. Bł. Anicet Kopliński - św. zurem, serial dokumentalny Franciszek Warszawy, program dla 5.35 Tygodnik.pl, magazyn 6.25 Polska z Miodkiem, magazyn dzieci 4.20 Droga. Musisz to wypić do dna (1/ 6.35 Wiadomości, magazyn informacyjny 6), serial obyczajowy 5.30 Pamiętaj o mnie, koncert życzeń 6.50 Barwy szczęścia (1301, serial oby5.50 Między ziemią a niebem, maga- czajowy 7.25 Siła wyższa. Buddyjski grom (1/ zyn 13), serial komediowy 6.00 Anioł Pański 6.15 Między ziemią a niebem, maga- 8.25 Teatr Telewizji. Uciekła mi przepióreczka, sztuka na podstawie drazyn

matu Stefana Żeromskiego 10.25 Naszaarmia.pl, magazyn 10.55 Rezydencja (54), telenowela 11.20 Polonia w komie 11.30 Teleexpress, magazyn informacyjny 11.55 Kulturalni PL, magazyn 12.55 Barwy szczęścia (1301), serial obyczajowy 13.25 Nad Niemnem, magazyn Polaków na Białorusi 13.45 Dobranocka. Lis Leon. Wilki morskie (7), serial animowany 14.00 Wiadomości, magazyn informacyjny 14.25 Sport, magazyn informacyjny 14.35 Pogoda, magazyn informacyjny 14.50 Cisza nad rozlewiskiem (9/13), serial obyczajowy 15.50 Polonia w komie 16.05 Polonia 24, magazyn informacyjny 16.35 Halo Polonia, magazyn 17.40 Tomasz Lis na żywo, talk-show 18.45 Rezydencja (54), telenowela 19.15 Sześć milionów sekund. Płacz wilka morskiego (1/19), serial przygodowy 19.45 Dobranocka za oceanem. Lis Leon. Wilki morskie (7), serial animowany 20.00 Wiadomości, magazyn informacyjny 20.25 Sport, magazyn informacyjny 20.30 Pogoda, magazyn informacyjny 20.45 Cisza nad rozlewiskiem (9/13), serial obyczajowy 21.35 Polonia w komie 21.45 Barwy szczęścia (1301), serial obyczajowy 22.20 Polonia 24, magazyn informacyjny 22.50 Halo Polonia, magazyn 23.40 Sztuka życia. Mandaryna (Marta Wiśniewska), magazyn poradnikowy

* WTOREK, 15.12.2015 r. * Wtorek 15 0.05 Świat się kręci, talk-show 1.00 Cafe Historia. Lotnictwo w Polsce, program publicystyczny 1.25 Żegnaj, Rockefeller (8/13), serial przygodowy 2.00 Pytanie na śniadanie, magazyn 2.05 Pogoda, magazyn informacyjny 2.10 Pytanie na śniadanie, magazyn 2.55 Pogoda, magazyn informacyjny 3.00 Pytanie na śniadanie, magazyn 3.40 Pogoda, magazyn informacyjny 3.45 Pytanie na śniadanie, magazyn 4.55 Polonia w komie 5.05 Polonia 24, magazyn informacyjny 5.35 Halo Polonia, magazyn 6.35 Wiadomości, magazyn informacyjny 6.50 Barwy szczęścia (1302), serial obyczajowy 7.25 Strażacy (10-ost.), serial obyczajowy 8.20 Tomasz Lis na żywo, talk-show 9.15 Zapiski łazęgi. Zimowy zajączek, cykl felietonów 9.25 Z naturą na co dzień. Woj. lubuskie (2/6), serial dokumentalny 10.00 Hala odlotów 5. 50+ za młodzi na sen, za starzy na grzech? (12), talkshow 10.55 Rezydencja (55), telenowela 11.20 Polonia w komie 11.30 Teleexpress, magazyn informacyjny 11.50 Polska z Miodkiem. Kraków (32), magazyn 11.53 Nożem i widelcem. Dorsz w buraczkach, kompot z suszu, ciasteczka korzenne (24), magazyn kulinarny 12.05 Alchemia zdrowia i urody, magazyn 12.25 Nie ma jak Polska. Gliwice miasta naznaczone parkami, magazyn 12.55 Barwy szczęścia (1302), serial obyczajowy 13.25 Informacje kulturalne 13.45 Dobranocka. Kolorowy świat Pacyka. Barani upór (10), serial animowany 14.00 Wiadomości, magazyn 14.25 Sport, magazyn informacyjny 14.35 Pogoda, magazyn informacyjny 14.50 Ojciec Mateusz 7. Ostatnie dni

(173), serial kryminalny 15.40 Polska z Miodkiem. Kraków (32), magazyn 15.50 Polonia w komie 16.05 Polonia 24, magazyn informacyjny 16.35 Halo Polonia, magazyn 17.40 Yoshiho Umeda, reportaż 18.45 Rezydencja (55), telenowela 19.15 Żegnaj, Rockefeller (8/13), serial przygodowy 19.45 Dobranocka za oceanem. Kolorowy świat Pacyka. Barani upór (10), serial animowany 20.00 Wiadomości, magazyn informacyjny 20.25 Sport, magazyn informacyjny 20.30 Pogoda, magazyn informacyjny 20.45 Ojciec Mateusz 7. Ostatnie dni (173), serial kryminalny 21.35 Polonia w komie 21.45 Barwy szczęścia (1302), serial obyczajowy 22.10 Polska z Miodkiem. Kraków (32), magazyn 22.20 Polonia 24, magazyn informacyjny 22.50 Halo Polonia, magazyn 23.40 Nad Niemnem, magazyn Polaków na Białorusi 23.55 Zapiski łazęgi. Zimowy zajączek, cykl felietonów

*sroda ŚRODA, 16 8.10.2015 r. * 0.05 Świat się kręci, talk-show 1.00 Nowe życie, reportaż 1.25 Znak orła. Ostrzeżenie. 1331 (10/ 14), serial historyczny 2.00 Pytanie na śniadanie, magazyn 2.05 Pogoda, magazyn informacyjny 2.10 Pytanie na śniadanie, magazyn 2.55 Pogoda, magazyn informacyjny 3.00 Pytanie na śniadanie, magazyn 3.40 Pogoda, magazyn informacyjny 3.45 Pytanie na śniadanie, magazyn 4.55 Polonia w komie 5.05 Polonia 24, magazyn informacyjny 5.35 Halo Polonia, magazyn 6.35 Wiadomości, magazyn informacyjny 6.50 Barwy szczęścia (1303), serial obyczajowy 7.25 Cisza nad rozlewiskiem (10/13), serial obyczajowy 8.25 Yoshiho Umeda, reportaż 9.30 Jak to działa?. Big data (90), magazyn popularnonaukowy 10.00 Tygodnik kulturalny 10.55 Rezydencja (56), telenowela 11.20 Polonia w komie 11.30 Teleexpress, magazyn informacyjny 11.55 Okrasa łamie przepisy. Polskie steki po amerykańsku, magazyn kulinarny 12.25 Studio Wschód. Wileńska lekcja, program publicystyczny 12.55 Barwy szczęścia (1303), serial obyczajowy 13.25 Wilnoteka, magazyn 13.45 Dobranocka. Mały pingwin PikPok. Zagubiony klucz (9), serial animowany 14.00 Wiadomości, magazyn informacyjny 14.30 Sport, magazyn informacyjny 14.40 Pogoda, magazyn informacyjny 14.50 Egzamin z życia (50), serial obyczajowy 15.50 Polonia w komie 16.05 Polonia 24, magazyn informacyjny 16.35 Halo Polonia, magazyn 17.40 Emigranci ‘81, film dokumentalny, Polska 2015 18.45 Rezydencja (56), telenowela 19.15 Znak orła. Ostrzeżenie. 1331 (10/14), serial historyczny 19.45 Dobranocka za oceanem. Mały pingwin Pik-Pok. Zagubiony klucz (9), serial animowany 20.00 Wiadomości, magazyn informacyjny 20.25 Sport, magazyn informacyjny 20.30 Pogoda, magazyn informacyjny 20.45 Egzamin z życia (50), serial obyczajowy 21.35 Polonia w komie

21.45 Barwy szczęścia (1303), serial obyczajowy 22.20 Polonia 24, magazyn informacyjny 22.50 Halo Polonia, magazyn 23.40 Wilnoteka, magazyn 23.55 Zapiski łazęgi. Między lodowcem, a murami Trzcińska, cykl felietonów

* CZWARTEK, 29.10.2015 r. * czwartek 17 0.05 Świat się kręci, talk-show 0.55 Szlakiem miejsc niezwykłych. Pomniki historii. Ląd nad Wartą, cykl reportaży 1.05 Flesz historii (264), cykl reportaży 1.25 Awantura o Basię. Awantura szósta, czyli rzecz o idolu i siedmiu kołnierzykach (6/12), serial przygodowy 2.00 Pytanie na śniadanie, magazyn 2.05 Pogoda, magazyn informacyjny 2.10 Pytanie na śniadanie, magazyn 2.55 Pogoda, magazyn informacyjny 3.00 Pytanie na śniadanie, magazyn 3.40 Pogoda, magazyn informacyjny 3.45 Pytanie na śniadanie, magazyn 4.55 Polonia w komie 5.05 Polonia 24, magazyn informacyjny 5.35 Halo Polonia, magazyn 6.35 Wiadomości, magazyn 6.50 Barwy szczęścia (1304), serial obyczajowy 7.25 M jak miłość (1170), serial obyczajowy 8.20 Egzamin z życia (50), serial obyczajowy 9.15 Wilnoteka, magazyn 9.35 Emigranci ‘81, film dokumentalny, Polska 2015 10.35 Do zobaczenia w Krakowie, cykl reportaży 10.55 Rezydencja (57), telenowela 11.20 Polonia w komie 11.30 Teleexpress, magazyn informacyjny 11.50 Polska z Miodkiem. Krosno (33), magazyn 11.55 Makłowicz w podróży. Podróż 40. Malta - Waleczna Valletta, magazyn kulinarny 12.25 Saga rodów. Ród Ładyszów, cykl dokumentalny 12.55 Barwy szczęścia (1304), serial obyczajowy 13.25 Informacje kulturalne 13.45 Dobranocka. Pomysłowy wnuczek. Śnieżny pojazd (1), serial animowany 14.00 Wiadomości, magazyn informacyjny 14.25 Sport, magazyn informacyjny 14.40 Pogoda, magazyn informacyjny 14.55 Determinator (7/13), serial kryminalny 15.50 Polonia w komie 16.05 Polonia 24, magazyn informacyjny 16.35 Halo Polonia, magazyn 17.40 Służby specjalne (5-ost.), serial sensacyjny 18.30 Polska z Miodkiem. Krosno (33), magazyn 18.45 Rezydencja (57), telenowela 19.15 Awantura o Basię. Awantura szósta, czyli rzecz o idolu i siedmiu kołnierzykach (6/12), serial przygodowy 19.45 Dobranocka za oceanem. Pomysłowy wnuczek. Śnieżny pojazd (1), serial animowany 20.00 Wiadomości, magazyn informacyjny 20.25 Sport, magazyn informacyjny 20.35 Pogoda, magazyn informacyjny 20.45 Determinator (7/13), serial kryminalny 21.35 Polonia w komie 21.45 Barwy szczęścia (1304), serial obyczajowy 22.20 Polonia 24, magazyn informacyjny 22.50 Halo Polonia, magazyn 23.40 Saga rodów. Ród Ładyszów, cykl dokumentalny 0.00 Polska z Miodkiem. Krosno (33), magazyn

W każdym wydaniu "Gazety" w tygodniu zamieszczamy program TV Polonia, iTVN i Polsat 2 Program TV Polsat 2 na str. 18, ITVN na str. 20


strona 20

www.gazetagazeta.com

Gazeta 50, 11 - 17 grudnia 2015

PROGRAM ITVN PROPONUJE

PROGRAM TELEWIZYJNY od 11.12.2015 do 17.12.2015 * PIÄ„TEK, 11.12.2015 r. * 0.20 80 MilionĂłw - film sensacyjny, Polska 2011, reĹźyseria. Waldemar Krzystek, scenariusz. Waldemar KrzystekKrzysztof Kopka, muzyka. Zbigniew Karnecki , obsada. Filip Bobek, Krzysztof Czeczot, Wojciech Solarz, Agnieszka Grochowska, Piotr GĹ‚owacki, Jan Frycz 2.05 Szalone serce - telenowela, Brazylia 144/150 2.50 SzkoĹ‚a - serial fabularno - dokumentalny, Polska 213 3.35 Ukryta prawda - serial fabularno dokumentalny, Polska 416 4.20 Rozmowy w toku - talk show, Polska 2297 5.00 Fakty - program informacyjny, Polska 5.25 Sport - program informacyjny, Polska 5.30 Pogoda - program informacyjny, Polska 5.35 Uwaga! - program interwencyjny, Polska 4432 5.50 Pani GadĹźet EXTRA - program rozrywkowy, Polska 6.15 Droga do miĹ‚oĹ›ci - telenowela, Argentyna 28/100 7.05 Serwis pogodowy - Polska, Polska 7.09 Serwis pogodowy - Europa, Polska 7.11 Serwis pogodowy - Ĺšwiat, Polska 7.14 Serwis pogodowy - kurorty europejskie, Polska 7.17 Serwis pogodowy - kurorty Ĺ›wiatowe, Polska 7.20 Singielka - serial, Polska 47/57 7.50 Na WspĂłlnej - serial obyczajowy, Polska 2187 8.15 DzieĹ„ Dobry TVN - magazyn, Polska 1724 10.45 Rozmowy w toku - talk show, Polska 2297 11.25 SÄ™dzia Anna Maria WesoĹ‚owska serial fabularno - dokumentalny, Polska 60/116 12.10 SzkoĹ‚a - serial fabularno - dokumentalny, Polska 213 12.55 Serwis pogodowy - Polska, Polska 12.57 Serwis pogodowy - Europa, Polska 13.00 Serwis pogodowy - Ĺšwiat, Polska 13.02 Serwis pogodowy - kurorty europejskie, Polska 13.05 Droga do miĹ‚oĹ›ci - telenowela, Argentyna 28/100 13.55 Szalone serce - telenowela, Brazylia 145/150 14.40 Ukryta prawda - serial fabularno dokumentalny, Polska 416 15.25 Kto poĹ›lubi mojego syna? - program rozrywkowy, Polska 15 16.15 Ĺšwiat w waszych oczach - serial podróşniczy, Francja 6/13 16.40 Droga do miĹ‚oĹ›ci - telenowela, Argentyna 29/100 17.30 SzkoĹ‚a - serial fabularno - dokumentalny, Polska 214 18.20 Rozmowy w toku - talk show, Polska 2298 19.10 Ukryta prawda - serial fabularno dokumentalny, Polska 417 20.00 Fakty - program informacyjny, Polska 20.30 Sport - program informacyjny, Polska 20.35 Pogoda - program informacyjny, Polska 20.40 Uwaga! - program interwencyjny, Polska 4433 21.00 Ja to mam szczęście - serial komediowy, Polska 13/26 21.30 DziĹ› jestem blondynkÄ… - film obyczajowy, Belgia, Niemcy 2013, reĹźyseria. Marc Rothemund, scenariusz. Katharina Eyssen, muzyka. Johan Hoogewijs , T. Mousse, obsada. Lisa Tomaschewsky, Karoline Teska, David Rott, Alice Dwyer 23.25 Trzynasty apostoĹ‚. Wybraniec - serial thriller, WĹ‚ochy 9/12

* SOBOTA, 12.12.2015 r. * ITVN, sobota, 2015-12-12 0.25 Wilcze słońce - serial przygodowy, Rosja 4/12 1.20 Kuba Wojewódzki - program rozrywkowy, Polska 15 2.05 Szalone serce - telenowela, Brazylia 145/150 2.50 Szkoła - serial fabularno - dokumentalny, Polska 214 3.35 Ukryta prawda - serial fabularno dokumentalny, Polska 417 4.20 Rozmowy w toku - talk show, Polska 2298

5.00 Fakty - program informacyjny, Polska 5.25 Sport - program informacyjny, Polska 5.30 Pogoda - program informacyjny, Polska 5.35 Uwaga! - program interwencyjny, Polska 4433 5.50 Ĺšwiat w waszych oczach - serial podróşniczy, Francja 6/13 6.15 Miasto Kobiet - talk show, Polska 3/12 7.00 Magiel Towarzyski - program rozrywkowy, Polska 2/14 7.35 BÄ™dzie pan zadowolony - program motoryzacyjny, Polska 1/13 8.00 Jak z niczego zrobić coĹ› - program rozrywkowy, Polska 8/10 8.25 Dorota was urzÄ…dzi - program rozrywkowy, Polska 1/13 9.00 DzieĹ„ Dobry TVN - magazyn, Polska 870 11.15 Co za tydzieĹ„ - magazyn, Polska 729 11.40 Maja w ogrodzie - program ogrodniczy, Polska 49/52 12.05 Widziane z nieba - serial dokument, Francja 24/30 13.00 Cofnij czas - program rozrywkowy, Polska 1/12 13.45 BÄ™dzie pan zadowolony - program motoryzacyjny, Polska 2/13 14.10 Trzy róşe Ewy - miniserial obyczajowy, WĹ‚ochy 10/14 15.45 Wiem, co jem i wiem, co kupujÄ™ program lifestylowy, Polska 1/13 16.20 Przepis na Ĺźycie - serial obyczajowy, Polska 1/13 17.10 Uwaga! Pirat - program motoryzacyjny, Polska 9/16 17.45 Kto poĹ›lubi mojego syna? - program rozrywkowy, Polska 15 18.30 Sablewskiej sposĂłb na modÄ™ - program rozrywkowy, Polska 2/13 19.10 Usta Usta - serial obyczajowy, Polska 2/12 20.00 Fakty - program informacyjny, Polska 20.25 Sport - program informacyjny, Polska 20.30 Pogoda - program informacyjny, Polska 20.40 Uwaga! - program interwencyjny, Polska 4434 21.00 Cyrk Bukowsky - serial, Czechy 8/12 21.55 ZabĂłjcza miĹ‚ość - serial kryminalny, Rosja 1/4 22.45 ZabĂłjcza miĹ‚ość - serial kryminalny, Rosja 2/4 23.35 Cofnij czas - program rozrywkowy, Polska 1/12

* NIEDZIELA, 13.12.2015 r. * ITVN, niedziela, 2015-12-13 0.20 SprzÄ…taczki - serial obyczajowy, Polska 11/12 0.55 Kuchenne rewolucje - program kulinarno-rozrywkowy, Polska 1/15 1.40 Uwaga! Pirat - program motoryzacyjny, Polska 9/16 2.15 Tylko z miĹ‚oĹ›ci - obyczajowo-sensacyjny, WĹ‚ochy 6/10 3.40 Magiel Towarzyski - program rozrywkowy, Polska 2/14 4.15 Kuba WojewĂłdzki - program rozrywkowy, Polska 15 5.00 Fakty - program informacyjny, Polska 5.25 Sport - program informacyjny, Polska 5.30 Pogoda - program informacyjny, Polska 5.35 Uwaga! - program interwencyjny, Polska 4434 5.50 Superwizjer - magazyn reporterĂłw, Polska 1058 6.15 Usta Usta - serial obyczajowy, Polska 2/12 7.00 Legendy motoryzacji - program motoryzacyjny, Polska 4/11 7.25 Trzy róşe Ewy - miniserial obyczajowy, WĹ‚ochy 10/14 9.00 DzieĹ„ Dobry TVN - magazyn, Polska 871 11.15 Wilcze sĹ‚oĹ„ce - serial przygodowy, Rosja 5/12 12.10 Dorota was urzÄ…dzi - program rozrywkowy, Polska 2/13 12.45 X Factor - program rozrywkowy, Polska 1/14 13.50 X Factor - program rozrywkowy, Polska 2/14 14.55 Stan krytyczny - serial obyczajowy, Francja 14/24 15.50 Szlaki wodne Wysp Brytyjskich dokument, Wielka Brytania 3 16.45 Na WspĂłlnej Omnibus - serial obyczajowy, Polska 555 18.15 Kuchenne rewolucje - program kuli-

narno-rozrywkowy, Polska 1/15 19.05 Ale jazda - program rozrywkowy, Polska 11/12 19.30 Legendy motoryzacji - program motoryzacyjny, Polska 5/11 20.00 Fakty - program informacyjny, Polska 20.25 Sport - program informacyjny, Polska 20.30 Pogoda - program informacyjny, Polska 20.40 Uwaga! - program interwencyjny, Polska 4435 21.00 Tylko z miłości - obyczajowo-sensacyjny, Włochy 7/10 22.30 Doradca smaku - program kulinarny, Polska 22.40 Doradca smaku - program kulinarny, Polska 22.45 Przepis na şycie - serial obyczajowy, Polska 2/13 23.30 Superwizjer - magazyn reporterów, Polska 1032 23.55 ŝycie bez wstydu - program rozrywkowy, Polska 2/12

* PONIEDZIAŠEK, 14.12.2015 * ITVN, poniedziałek, 2015-12-14 0.45 Szlaki wodne Wysp Brytyjskich - dokument, Wielka Brytania 3 1.40 Cyrk Bukowsky - serial, Czechy 8/12 2.30 Widziane z nieba - serial dokument, Francja 24/30 3.20 Bagaş strachu - dokument, Polska 4.15 Miasto Kobiet - talk show, Polska 3/12 5.00 Fakty - program informacyjny, Polska 5.25 Sport - program informacyjny, Polska 5.30 Pogoda - program informacyjny, Polska 5.35 Uwaga! - program interwencyjny, Polska 4435 5.50 Ale jazda - program rozrywkowy, Polska 11/12 6.15 Droga do miłości - telenowela, Argentyna 29/100 7.05 Serwis pogodowy - Polska, Polska 7.09 Serwis pogodowy - Europa, Polska 7.11 Serwis pogodowy - Świat, Polska 7.14 Serwis pogodowy - kurorty europejskie, Polska 7.17 Serwis pogodowy - kurorty światowe, Polska 7.20 Maja w ogrodzie - program ogrodniczy, Polska 49/52 7.50 Ja to mam szczęście - serial komediowy, Polska 13/26 8.15 Dzień Dobry TVN - magazyn, Polska 1725 10.45 Rozmowy w toku - talk show, Polska 2298 11.25 Sędzia Anna Maria Wesołowska serial fabularno - dokumentalny, Polska 61/116 12.10 Szkoła - serial fabularno - dokumentalny, Polska 214 12.55 Serwis pogodowy - Polska, Polska 12.57 Serwis pogodowy - Europa, Polska 13.00 Serwis pogodowy - Świat, Polska 13.02 Serwis pogodowy - kurorty europejskie, Polska 13.05 Droga do miłości - telenowela, Argentyna 29/100 13.55 Szalone serce - telenowela, Brazylia 146/150 14.40 Ukryta prawda - serial fabularno dokumentalny, Polska 417 15.25 Przepis na şycie - serial obyczajowy, Polska 2/13 16.15 Pyszne 25 - program kulinarny, Polska 7/12 16.40 Droga do miłości - telenowela, Argentyna 30/100 17.30 Szkoła - serial fabularno - dokumentalny, Polska 215 18.20 Rozmowy w toku - talk show, Polska 2299 19.10 Ukryta prawda - serial fabularno dokumentalny, Polska 418 20.00 Fakty - program informacyjny, Polska 20.30 Sport - program informacyjny, Polska 20.35 Pogoda - program informacyjny, Polska 20.40 Uwaga! - program interwencyjny, Polska 4436 21.00 Na Wspólnej - serial obyczajowy, Polska 2188 21.30 Singielka - serial, Polska 48/57 22.00 Wiem, co jem i wiem, co kupuję program lifestylowy, Polska 2/13 22.40 X Factor - program rozrywkowy, Polska 3/14 23.45 X Factor - program rozrywkowy, Polska 4/14

3.35 Ukryta prawda - serial fabularno dokumentalny, Polska 418 4.20 Rozmowy w toku - talk show, Polska 2299 5.00 Fakty - program informacyjny, Polska 5.25 Sport - program informacyjny, Polska 5.30 Pogoda - program informacyjny, Polska 5.35 Uwaga! - program interwencyjny, Polska 4436 5.50 Pyszne 25 - program kulinarny, Polska 7/12 6.15 Droga do miłości - telenowela, Argentyna 30/100 7.05 Serwis pogodowy - Polska, Polska 7.09 Serwis pogodowy - Europa, Polska 7.11 Serwis pogodowy - Świat, Polska 7.14 Serwis pogodowy - kurorty europejskie, Polska 7.17 Serwis pogodowy - kurorty światowe, Polska 7.20 Singielka - serial, Polska 48/57 7.50 Na Wspólnej - serial obyczajowy, Polska 2188 8.15 Dzień Dobry TVN - magazyn, Polska 1726 10.45 Rozmowy w toku - talk show, Polska 2299 11.25 Sędzia Anna Maria Wesołowska serial fabularno - dokumentalny, Polska 62/116 12.10 Szkoła - serial fabularno - dokumentalny, Polska 215 12.55 Serwis pogodowy - Polska, Polska 12.57 Serwis pogodowy - Europa, Polska 13.00 Serwis pogodowy - Świat, Polska 13.02 Serwis pogodowy - kurorty europejskie, Polska 13.05 Droga do miłości - telenowela, Argentyna 30/100 13.55 Szalone serce - telenowela, Brazylia 147/150 14.40 Ukryta prawda - serial fabularno dokumentalny, Polska 418 15.25 Kuchenne rewolucje - program kulinarno-rozrywkowy, Polska 1/15 16.15 Jak z niczego zrobić coś - program rozrywkowy, Polska 9/10 16.40 Droga do miłości - telenowela, Argentyna 31/100 17.30 Szkoła - serial fabularno - dokumentalny, Polska 216 18.20 Rozmowy w toku - talk show, Polska 2300 19.10 Ukryta prawda - serial fabularno dokumentalny, Polska 419 20.00 Fakty - program informacyjny, Polska 20.30 Sport - program informacyjny, Polska 20.35 Pogoda - program informacyjny, Polska 20.40 Uwaga! - program interwencyjny, Polska 4437 21.00 Na Wspólnej - serial obyczajowy, Polska 2189 21.30 Singielka - serial, Polska 49/57 22.00 ŝycie bez wstydu - program rozrywkowy, Polska 3/12 22.55 Kuba Wojewódzki - program rozrywkowy, Polska 1/15 23.45 Uwaga! Pirat - program motoryzacyjny, Polska 10/16

* ĹšRODA, 16.12.2015 r. * ITVN, Ĺ›roda, 2015-12-16 0.20 Ĺšwiat w waszych oczach - serial podróşniczy, Francja 6/13 0.50 Pyszne 25 - program kulinarny, Polska 7/12 1.10 Trzynasty apostoĹ‚. Wybraniec - serial thriller, WĹ‚ochy 9/12 2.05 Szalone serce - telenowela, Brazylia

147/150 2.50 Szkoła - serial fabularno - dokumentalny, Polska 216 3.35 Ukryta prawda - serial fabularno dokumentalny, Polska 419 4.20 Rozmowy w toku - talk show, Polska 2300 5.00 Fakty - program informacyjny, Polska 5.25 Sport - program informacyjny, Polska 5.30 Pogoda - program informacyjny, Polska 5.35 Uwaga! - program interwencyjny, Polska 4437 5.50 Jak z niczego zrobić coś - program rozrywkowy, Polska 9/10 6.15 Droga do miłości - telenowela, Argentyna 31/100 7.05 Serwis pogodowy - Polska, Polska 7.09 Serwis pogodowy - Europa, Polska 7.11 Serwis pogodowy - Świat, Polska 7.14 Serwis pogodowy - kurorty europejskie, Polska 7.17 Serwis pogodowy - kurorty światowe, Polska 7.20 Singielka - serial, Polska 49/57 7.50 Na Wspólnej - serial obyczajowy, Polska 2189 8.15 Dzień Dobry TVN - magazyn, Polska 1727 10.45 Rozmowy w toku - talk show, Polska 2300 11.25 Sędzia Anna Maria Wesołowska serial fabularno - dokumentalny, Polska 63/116 12.10 Szkoła - serial fabularno - dokumentalny, Polska 216 12.55 Serwis pogodowy - Polska, Polska 12.57 Serwis pogodowy - Europa, Polska 13.00 Serwis pogodowy - Świat, Polska 13.02 Serwis pogodowy - kurorty europejskie, Polska 13.05 Droga do miłości - telenowela, Argentyna 31/100 13.55 Szalone serce - telenowela, Brazylia 148/150 14.40 Ukryta prawda - serial fabularno dokumentalny, Polska 419 15.25 Cofnij czas - program rozrywkowy, Polska 1/12 16.15 Wiem, co jem - program rozrywkowy, Polska 16 16.40 Droga do miłości - telenowela, Argentyna 32/100 17.30 Szkoła - serial fabularno - dokumentalny, Polska 217 18.20 Rozmowy w toku - talk show, Polska 2301 19.10 Ukryta prawda - serial fabularno dokumentalny, Polska 420 20.00 Fakty - program informacyjny, Polska 20.30 Sport - program informacyjny, Polska 20.35 Pogoda - program informacyjny, Polska 20.40 Uwaga! - program interwencyjny, Polska 4438 21.00 Na Wspólnej - serial obyczajowy, Polska 2190 21.30 Singielka - serial, Polska 50/57 22.00 Perfekcyjna Pani Domu - program rozrywkowy, Polska 1/13 22.55 Sablewskiej sposób na modę - program rozrywkowy, Polska 3/13 23.30 Dziś jestem blondynką - film obyczajowy, Belgia, Niemcy 2013, reşyseria. Marc Rothemund, scenariusz. Katharina Eyssen, muzyka. Johan Hoogewijs , T. Mousse, obsada. Lisa Tomaschewsky, Karoline Teska, David Rott, Alice Dwyer ITVN, czwartek, 2015-12-17 * CZWARTEK, 17.12.2015 r. *

1.25 Magiel Towarzyski - program rozrywkowy, Polska 2/14 2.00 Doradca smaku - program kulinarny, Polska 2.05 Szalone serce - telenowela, Brazylia 148/150 2.50 Szkoła - serial fabularno - dokumentalny, Polska 217 3.35 Ukryta prawda - serial fabularno dokumentalny, Polska 420 4.20 Rozmowy w toku - talk show, Polska 2301 5.00 Fakty - program informacyjny, Polska 5.25 Sport - program informacyjny, Polska 5.30 Pogoda - program informacyjny, Polska 5.35 Uwaga! - program interwencyjny, Polska 4438 5.50 Wiem, co jem - program rozrywkowy, Polska 16 6.15 Droga do miłości - telenowela, Argentyna 32/100 7.05 Serwis pogodowy - Polska, Polska 7.09 Serwis pogodowy - Europa, Polska 7.11 Serwis pogodowy - Świat, Polska 7.14 Serwis pogodowy - kurorty europejskie, Polska 7.17 Serwis pogodowy - kurorty światowe, Polska 7.20 Singielka - serial, Polska 50/57 7.50 Na Wspólnej - serial obyczajowy, Polska 2190 8.15 Dzień Dobry TVN - magazyn, Polska 1728 10.45 Rozmowy w toku - talk show, Polska 2301 11.25 Sędzia Anna Maria Wesołowska serial fabularno - dokumentalny, Polska 64/116 12.10 Szkoła - serial fabularno - dokumentalny, Polska 217 12.55 Serwis pogodowy - Polska, Polska 12.57 Serwis pogodowy - Europa, Polska 13.00 Serwis pogodowy - Świat, Polska 13.02 Serwis pogodowy - kurorty europejskie, Polska 13.05 Droga do miłości - telenowela, Argentyna 32/100 13.55 Szalone serce - telenowela, Brazylia 149/150 14.50 Ukryta prawda - serial fabularno dokumentalny, Polska 420 15.35 Dorota was urządzi - program rozrywkowy, Polska 2/13 16.10 Pani Gadşet EXTRA - program rozrywkowy, Polska 16.40 Droga do miłości - telenowela, Argentyna 33/100 17.30 Szkoła - serial fabularno - dokumentalny, Polska 218 18.20 Rozmowy w toku - talk show, Polska 2302 19.10 Ukryta prawda - serial fabularno dokumentalny, Polska 421 20.00 Fakty - program informacyjny, Polska 20.30 Sport - program informacyjny, Polska 20.35 Pogoda - program informacyjny, Polska 20.40 Uwaga! - program interwencyjny, Polska 4439 21.00 Na Wspólnej - serial obyczajowy, Polska 2191 21.30 Singielka - serial, Polska 51/57 22.00 Sprzątaczki - serial obyczajowy, Polska 12 22.40 Kuchenne rewolucje - program kulinarno-rozrywkowy, Polska 2/15 23.30 Miasto Kobiet - talk show, Polska 4/ 12

* WTOREK, 15.12.2015 r. * ITVN, wtorek, 2015-12-15 0.55 Wielka ucieczka - dokument, Polska 1.45 Co za tydzień - magazyn, Polska 729 2.05 Szalone serce - telenowela, Brazylia 146/150 2.50 Szkoła - serial fabularno - dokumentalny, Polska 215

Serwis informacyjny - reportaĹźe - filmy - seriale - sport - pogoda - serwis informacyjny - reportaĹźe - filmy - seriale - sport - pogoda - serwis informacyjny - reportaĹźe - filmy - seriale - sport - pogoda


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.