Jurn2009_4

Õóä. Éîñèï Òåðåëÿ. ²êîíà Ìàòåð³ Áîæî¿ ç Ãðóøåâà

Õóä. Éîñèï Òåðåëÿ (27.10.1943-16.03.2009). Àâòîïîðòðåò

Íà 4-é ñò. îáêëàä. Éîñèï Òåðåëÿ“²ñóñ Õðèñòîñ ³ç ñâ. Ìàð³ºþ Ìàãäàëèíîþ”. Ðåäàêö³ÿ ÷àñîïèñó ïðèíîñèòü âèáà÷åííÿ ïàíó Ðîìàíó Êîâòóíó, àâòîðó ñòàòò³ “ϳäêàì³íñüêèé ìîíàñòèð. Ïîõîäæåííÿ Äåðåâà Õðåñòà Ãîñïîäíüîãî”, ¹ 2, 2009, ñò. 30-32, ÿêà ïîìèëêîâî âèéøëà çà ï³äïèñîì Âîëîäèìèðà óùèíñüêîãî. Ïåðåäðóêè ³ ïåðåêëàäè äîçâîëåíî ïîäàâàòè ç âêàç³âêîþ íà äæåðåëî. Ðåäàêö³ÿ ìຠïðàâî ñêîðî÷óâàòè òà ðåäàãóâàòè íàä³ñëàí³ ìàòåð³àëè, ðóêîïèñè òà ôîòîìàòåð³àëè íå ïîâåðòàº. Äîðîã³ ÷èòà÷³, ïðîñèìî Âàñ íàäñèëàòè äî ðåäàêö³¿ ÿê³ñí³ ñâ³òëèíè ³êîí, îáðàç³â, õðàì³â, ä³òåé ³ ò.ä., ÿê³ áóäóòü íàäðóêîâàí³ íà ñòîð³íêàõ ÷àñîïèñó.

4(57) 2009 РЕЛІГІЙНИЙ ЖУРНАЛ ХРИСТИЯНСЬКОЇ РОДИНИ Çàñíîâàíèé ó 2000 ðîö³ Çàñíîâíèê: Ðåë³ã³éíå âèäàâíèöòâî “Äîáðà êíèæêà” Ïåð³îäè÷í³ñòü: ðàç ó äâà ì³ñÿö³

Ç̲ÑÒ 1. Íàóêà ëþáîâ³ Îêñàíà Áåðåçà Çóñòð³÷ ç Áîãîì ......................................................... 2

2. ²ñòîð³ÿ æèòòÿ

Ðåºñòðàö³éíå ñâ³äîöòâî Ê ¹ 5359. ²íäåêñ: 23979

î. Æàê Âåðëåí Íàâåðíåííÿ Æàêà Âåðëåíà äî Áîãà ........................... 7

Ãîëîâíèé ðåäàêòîð Ðîìàí ÁÐÅDzÖÜÊÈÉ

3. Ïîãëÿä íà øëþá Ðåäàêö³éíà Ñâÿò³ñòü ïîäðóææÿ ...................................................... 12

Ðåäàêö³éíà êîëåã³ÿ: ºï. Ñòàí³ñëàâ ÏÀÄÅÂÑÜÊÈÉ ºï. Ìàðê³ÿí ÒÐÎÔÈÌ’ßÊ ºï. Ðîìàí ÄÀÍÈËßÊ Íåîí³ëà ÑÒÅÔÓÐÀÊ

4. Îñâÿ÷åí³ â ³ñòèí³

³äïîâ³äàëüíèé ñåêðåòàð Éîñèô ÂÎÐÎÁÅÖÜ

5. Ãîëîñ Ìàð³¿

˳òåðàòóðíèé ðåäàêòîð Îëüãà ËÎÇÀ Ãàëèíà ÑʲÐÑÜÊÀ Îáêëàäèíêà Áîãäàí ÑÎÉÊÀ Êîðåêòîð Îëüãà ÁÅÐÊÈÒÀ Òåõí³÷íèé ðåäàêòîð Àíäð³é ÖÈÌÁÀË Êîìï’þòåðíèé íàá³ð Îëüãà ÁÅÐÊÈÒÀ

© Ðåë³ã³éíå âèäàâíèöòâî “Äîáðà êíèæêà”, 2009 Àäðåñà ðåäàêö³¿: âóë. Á. Õìåëüíèöüêîãî, 35/3à, ì. Ëüâ³â, 79019 òåë.: (032) 261-55-74, ôàêñ: (032) 261-55-74 e-mail: gbook@ukrpost.ua web: www.gbook.lviv.ua Ìàãàçèí: âóë. Êóë³øà, 22/3à, ì. Ëüâ³â, 79058 òåë.: (032) 272-69-72 Äðóê: ÏÏ “Äîáðèé äðóê”, ÅÄÐÏÎÓ 35444562, Ñâ³äîöòâî ÑÂÑ ÄÊ ¹3096, òåë. (032) 220-15-76

Ðåäàêö³éíà Ñâÿòà Åäèòà Øòàéí ..................................................... 14

î. Äàíêî Ïåðóò³íà Ìîë³òüñÿ ïðî äàð Ñâÿòîãî Äóõà ......................... 16

6. Ó ñâ³òë³ â³ðè î. Ìå÷èñëàâ Ïéîòðîâñüêèé Äåíü íàðîäæåííÿ äëÿ íîâîãî æèòòÿ ....... 19

7. Ñóñï³ëüñòâî ³ ñóáêóëüòóðà Áîãäàíà Ñòåï Ñàìîâèðàæåííÿ ÷è ñàìîçíèùåííÿ .......................... 25

8. Ñâÿòèí³ Ãàëè÷èíè î. Éîñèô Áóäàé, ×Ñ Ïàì’ÿòàéìî ïðî äóõîâí³ êîðåí³ ñâîãî íàðîäó... ... 27

9. “ßíãîëÿòà” Îëüãà Áåðêèòà ßáëóêî äëÿ îñâÿ÷åííÿ ............................................. 30 Îëüãà Áåðêèòà Äèâî-ñàä Òâîðöÿ ...................................................... 31

10. ̳ñöÿ êóëüòó Ô³ë³ï Äåðåíü Íåçâè÷àéí³ Ñõîäè ó Ñâÿò³é ³ð³ .................................. 32

11. гçíå Ðîìàí Áðåç³öüêèé Êíèãà Íåáåñíî¿ Ëþáîâ³ ....................................... 34

ÍÀÓÊÀ ËÞÁβ

ÇÓÑÒÐ²× Ç ÁÎÃÎÌ (Ïðîäîâæåííÿ. Ïî÷àòîê ó ¹ 2, 2008)

Ìîºþ Ëþáîâ’þ òà îñâÿ÷óâàòèìóòüñÿ Íåþ âçäîâæ ïåðåõîäó.

29.07.09 ²ñóñ: Ëþá³ Ìî¿! ß íå º æîäíîþ ñåíñàö³ºþ, ÿê á³ëüø³ñòü âàñ Ìåíå ñïðèéìàº. ß º ðåàëüíîþ ìàëåíüêîþ ç³ðêîþ, ùî áëèçèòüñÿ äî âàñ. ×îìó ñïðèéìàºòå ïî-çåìíîìó, ÿê ùîñü äàëåêå ³ ì³ô³÷íå, àáî çàãàäêîâå, ùî ïðè ðîçìîâ³ ïåðåäàºòüñÿ ç óñò â óñòà, ùîáè çàö³êàâèòè ñâîãî ñï³âðîçìîâíèêà ÷è ñåíñàö³éíî çàïîâíèòè åô³ð. Çðîçóì³éòå, â³äáóâàþòüñÿ ðåàëüí³ âàø³ îñîáèñò³ ïåðåì³íè. Íå ïðîñï³òü! Íå ïðî´àâòå! Áî ñë³ä ùå îñòàíí³ õî÷à á ìîìåíòè â³ðíî äóøåþ íàâåðíóòèñÿ, ÿê ëþáå òà â³ðíå Ìîº äèòÿ. Ñõàìåí³òüñÿ òà ìîë³òüñÿ. À çà ìîëèòâîþ ïðèéäå ïðàâèëüíå ðîçóì³ííÿ òà ñïðèéíÿòòÿ ïîä³é. Î÷èùàéòå ñâîº ñóìë³ííÿ ³ êð³ï³òü éîãî Äóõîì òà Ñèëîþ Ì Ëþáîâ³ – Ñâÿòîþ ªâõàðèñò³ºþ. Áî ñàìå âîíà äîçâîëèòü ââ³éòè ó âàøå ñåðöå Ìåí³ òà çàõèñòèòè â³ä íàïàä³â ëèõîãî. Ëþáëþ âàñ, ä³òè Ìî¿, òà ÷åêàþ íà âàø³ ð³øó÷³ íàðåøò³ òà ³ñòèíí³ ä³¿, ÿê³ ñóïðîâîäæóâàòèìóòüñÿ

¹4(57), 2009 2

30.07.09 ð. ²ñóñ: ijòè, ùî çàãèíóëè íà Ñêíèëîâ³ – öå Ìî¿ â³ðí³ Àíãåëè, êîòð³ º ñïàñåííèìè ³ â³äêóïèòåëÿìè ñâî¿õ ð³äíèõ ³ íå ëèøå, à âñ³õ ëþäåé, â ñåðö³ êîòðèõ ³ñòèííî æèâó ß. Âîíè íàâåðíóòüñÿ ³ îõîïëÿòüñÿ Ìîºþ â³äêóïèòåëüíîþ Ëþáîâ’þ. Âñå ì³ñòî, âñ³ éîãî æèòåë³! ×îìó íå óñâ³äîìëþºòå, ùî äàþ âàì Ìèëîñåðäíó ìîæëèâ³ñòü ñêèíóòè êàì³íü ç³ ñâî¿õ ñåðäåöü, îïîâèòèé ãð³õàìè, ùîá ðàçîì ç öèìè ïðåêðàñíèìè äóøàìè âèìîëþâàòè ̳é ïðèõ³ä, ñïî÷àòêó ³íäèâ³äóàëüíî äî êîæíîãî ç âàñ, ùîá íàâåñòè ïîðÿäîê ó âàø³é äóø³, à çãîäîì- ̳é äðóãèé ïðèõ³ä, ùîá ðàçîì ç î÷èùåíèìè Ìî¿ìè â³ääàíèìè äóøàìè ñòâîðèòè Íîâó Åðó -Öèâ³ë³çàö³þ Ëþáîâ³. Êàéòåñü, ñï³ø³òü â³äíàéòè â ñâîºìó ñåðö³ Ëþáîâ äî ñâîãî Òâîðöÿ ÷åðåç ä³þ íàéâ³ääàí³øèõ Ìî¿õ Àíãåë³â, ùî áóëè ï³ñëàí³ Ìíîþ âàì ³ ïðîæèâàëè ñåðåä âàñ çåìíèõ. ijòè çàãèíóëè ìó÷åíèöüêîþ â³äêóïèòåëüíîþ ñìåðòþ ÷åðåç íåäáàë³ñòü ³ çàøêàðóáë³ñòü ñåðäåöü, êîòð³ îõîïëåí³ çëèì äóõîì. ³í íàìàãàºòüñÿ ÷åðåç ëþäåé ÿêíàéá³ëüøå çëà òà á³äè â÷èíèòè. Öå íå º êàðà Ãîñïîäíÿ – ïîìèëêà! Ëþáîâ í³êîëè íå êàðàº, à î÷èùàº, íàïðàâëÿº òà ìèëóº. Çëî íå â³ä Ìåíå. À â³ä âàøîãî ïîïåðåäíüîãî æèòòÿ, íàêîïè÷åííÿ ãð³õ³â, ùî âåäå äî çàïðîäàííÿ ñâ äóø³ çëîìó äóõîâ³, ÿêèé ãîòîâèé ÷èíèòè ð³çí³ áåç÷èíñòâà, ùî âñòèãíóòè íåñïîä³âàíî ïîëîíèòè ñîá³ âàø³ äóø³. Òà Ëþáîâ’þ Ìîºþ áóäåòå âèêóïëåí³ ³ âàø³ ð³äí³. Î÷èùàéòå ñâîº ñóìë³ííÿ òà ïðèéìàéòå Ìåíå ó âèãëÿä³ Ñâÿòî¿ ªâõàðèñò³¿. Æåðòâóéòå ¿¿ çà òèõ, êîìó íàäçâè÷àéíî ïîòð³áíî, ùî ñòàëè íåñïîä³âàíèìè æåðòâàìè, áî âñ³õ ¿õ ïðîùàþ òà öèìè ä³ÿìè âè âò³øèòå ¿õí³ äóø³ òèì, ùî ðîçó쳺òå, ùî âè âñ³ – ä³òè Áîæ³ ³ ïðàâäèâèé çàõèñò òà Ëþáîâ çíàéäåòå ëèøå ó Ìåí³, â Ìî¿é Ëþáîâ³.

ÍÀÓÊÀ ËÞÁβ 28.04.09 ð. ²ñóñ: ßêîþ ñòåæêîþ ³äåòå äî Ìåíå, ä³òè Ìî¿? ×è óñâ³äîìëþºòå, ùî º ëèøå îäèí øëÿõ, øëÿõ ï³çíàííÿ ³ñòèíè. Âñå æèòòÿ íà çåìë³ ñë³ä ïîñâÿòèòè ï³çíàííþ ïðàâäè, âñåëÿþ÷è â ñâîº ñåðöå Ìîþ Ëþáîâ òà äîâ³ðÿþ÷èñü âñåö³ëî Ìåí³, ñâîºìó Ãîñïîäåâ³. Ñòåæêà âêîðîòèòüñÿ, ÿêùî º âàøå ñâ³äîìå ñòàâëåííÿ òà ïðàãíåííÿ. Çðîçóì³éòå, ñìåðò³ íåìàº, º ëèøå ïåðåõ³ä ó Öàðñòâî Ìîº ³ Ìîãî Îòöÿ. À öåé ïåðåõ³ä íàñò³ëüêè ñëàâíèé ³ íåñêëàäíèé, íàñê³ëüêè íà Çåìë³ âè óãîòîâèëè ñâ³äîìî ñâîþ äóøó. Äóø³, ùî ³ñêðÿòüñÿ â³ä Ñâ³òëà ³ Ëþáîâ³ äî Ìåíå, îñîáèñòî çóñòð³÷àòèìó òà íàäàâàòèìó ðóêó ïðèéíÿòòÿ ó Öàðñòâî Ëþáîâ³. À äóø³, ùî ùå íå ï³äãîòîâëåí³ ñâ³äîìî, çìóøåí³ áóäóòü ïåðåáóâàòè íà äîðîç³ ì³æ çåìëåþ ³ íåáîì ïåâíèé ïåð³îä äëÿ î÷èùåííÿ òà ïðîáóäæåííÿ ñóìë³ííÿ ³ äîçð³âàííÿ ¿õíüîãî ñåðöÿ äëÿ ñïðèéíÿòòÿ ïîâíîòè Ì Ëþáîâ³, áî çàçäàëåã³äü íå ïîäáàëè ïðî öå ùå íà çåìë³. Ïèëüíóâàëè çà ìàòåð³àëüíèì, çáàãà÷óâàëè ñåáå ìàòåð³àëüíèìè ñòàòêàìè òà âîäíî÷àñ ïóñòîòîþ ñâîþ äóøó. ² ÷àñ çàòðà÷åíèé íà ïóñòå ³ íå îòðèìàëè íàéö³íí³øîãî – Ñâ³òëà â äóø³ ñâî¿é, òà íå íàïîâíèëè ñåðöå Ëþáîâ’þ! Ç Ìèëîñåðäÿ ñâîãî äàþ âàì ìîæëèâ³ñòü ïåðåéòè. Àëå í³ íà êðîê íå ðóøèòåñü ç ì³ñöÿ, áî òåìíà âàøà äóøà, à ïîïàâøè â Öàðñòâî Ñâ³òëà ³ Ëþáîâ³ ïðîñòî ñïîïåëèòüñÿ. Òîìó íàäàþ òàêèì äóøàì ùå îäíó ìîæëèâ³ñòü ïîäáàòè ïðî ñâ³é ñòàí äëÿ î÷èùåííÿ. ² ëèøå, êîëè îñòàòî÷íî ñêèíåòå ïîðîõ, ìîðîê ìèíóëîãî æèòòÿ ³ çàñâ³òèòåñü Ñâ³òëîì Ëþáîâ³, ëèøå òîä³ äîçâîëþ ïåðåñóâàòèñü âàì, àëå äóæå ïîâîë³ äî Öàðñòâà Ìîãî. Äåÿê³ äóø³, íå áàæàþ÷è âòðà÷àòè ñâî¿ çàñëîíêè, òàê ³ çàëèøóòüñÿ òåìíèìè ³ ïåðåéäóòü äîáðîâ³ëüíî ó Öàðñòâî òåìðÿâè òà ìîðîêó. Êîëè ïðèéäó äî âàñ, ä³òè Ìî¿, òî áóäüòå ãîòîâ³ â òó æ ìèòü ðàä³ñíî çóñòð³òè Ìåíå. À ðàä³ñòü âàøà ìຠáóòè ñâ³äîìà, â³ä ðîçóì³ííÿ òîãî, ùî íàéùàñëèâ³øà ìèòü íàñòàëà – çóñòð³÷ ç ìî¿ì Ñïàñèòåëåì òà æèòòÿì â³÷íèì â Ëþáîâ³, ãàðìîí³¿, êðàñ³ – â Áîç³.

29.04.09 ð. ²ñóñ: Âñ³ óðîêè æèòòÿ º âàæëèâèìè áåç âèíÿòêó. Äàþòü êîðèñòü, ÿêùî â÷èòåëü çàçäàëåã³äü

Õóä. Êàðë Áëîê. Íåâ³ðóþ÷èé Ôîìà, 1881 ð.

ïîÿñíèâ àáî âåäå ñóïðîâ³ä öèì óðîêàì. ßêùî äèòèíà ïîêëàäàºòüñÿ íà äóìêó ñâîãî â÷èòåëÿ, òî ðåçóëüòàò îáîâ’ÿçêîâî áóäå. Àëå ÷è ó÷åíü óâàæíèé, ÷è ñïðèéìຠóâàæíî óðîêè ñâîãî â÷èòåëÿ? ×è ïåðåéìàºòüñÿ âñ³ì ñåðöåì ³ äóøåþ òà ïðîïóñêຠ÷åðåç ïðèçìó âñüîãî ñåáå, à íå ïîâåðõíåâî, ëèøå ñïîãëÿäà÷è î÷èìà? Î, ÿê öå âàæëèâî, Ìî¿ ä³òè, áóòè óâàæíèìè íà óðîö³, à öå îçíà÷ຠáóòè óâàæíèìè äî ñåáå, äàòè ìîæëèâ³ñòü â³äêðèòèñü ñâîºìó Â÷èòåëåâ³, â³äêðèòè ñâîº ñåðöå íà ñïðèéíÿòòÿ

¹4(57), 2009 3

ÍÀÓÊÀ ËÞÁβ Ñëîâà Â÷èòåëÿ. “Òóê, òóê”, – ó âàøå ñåðöå. “Áóäü ëàñêà, âïóñòè Ìåíå. Öå ß , òâ³é Â÷èòåëü, òâ³é Ãîñïîäü. Òàê, ïðàãíó òîá³ äîïîìîãòè, ðîç’ÿñíèòè óðîê òâîãî æèòòÿ, ïåðåáóâàííÿ íà Çåìë³. Ïîäàòè ðóêó äîïîìîãè. Òè æ Ìîº óëþáëåíå äèòÿòêî, ïî÷óé, ùî ïðîìîâëÿþ äî òåáå, ç Ëþáîâ’þ çàñòåð³ãàþ â³ä íåîáà÷íîãî êðîêó ³ ïîâ÷àþ, ñêåðîâóþ÷è òåáå â áåçïå÷íèé øëÿõ. ß çàâæäè ç òîáîþ, ÿê Â÷èòåëü, ³ âîäíî÷àñ, ÿê íàéáëèæ÷èé òâ³é Ïðèÿòåëü, ùî âñ³ì ñåðöåì ïåðåæèâຠçà ùîíàéìåíøèé òâ³é êðîê. Ëþáëþ òåáå, Ìîº äèòÿ, ³ ÿê Ëþáëÿ÷èé Áàòüêî, ïîñò³éíî ç òîáîþ. Òâîº çàâäàííÿ ëèøå â íàéìåíøîìó – â³äêðèòè ñâîº ñåðöå íà ñïðèéíÿòòÿ òâîãî Ëþáëÿ÷îãî Îòöÿ. Çðîçóì³éòå Ìîþ áåçêîðèñëèâó Ëþáîâ äî âàñ, ùî º âàøèì ³ñòèííèì ñïàñ³ííÿì òà Äæåðåëîì æèòòÿ, ùî º âàøèì êîðåíåì, áî ç íå¿ âè ñòâîðåí³ ³ ïðèéøëè íà öåé ñâ³ò. Îòæå, áåç íå¿, áåç íàäõîäæåííÿ ³ íàäàë³ íåáåñíî¿ Ëþáîâ³ äëÿ ï³äñèëåííÿ ñâîãî îðãàí³çìó, ³ñíóâàííÿ íà çåìë³,

íå çìîæóòü äîáðå ðîçâèâàòèñü ³ âðåøò³-ðåøò ïîâåðíóòèñü äî ñâîãî Äæåðåëà, Âèòîêó Ëþáîâ³. Õî÷à íèòêà Ëþáîâ³ ì³æ Çåìëåþ ³ Íåáîì òà âàìè ³ñíóº çàâæäè. ³ä âàñ çàëåæèòü êîðèñòàòèñü íåþ ÷è í³. ² äóæå Ìåí³ áîëÿ÷å, êîëè õòîñü ç âàñ ñë³ïî, ï³ääàâøèñü íàø³ïòóâàííÿì ëèõîãî, ³íêîëè ïðîñòî â³äòèíຠöþ íèòêó, öåé ïåðâîçäàííèé çâ’ÿçîê ç³ ñâî¿ì Íà÷àëîì. Ïðîøó âàñ íå ÷èí³òü íåîáà÷íîãî êðîêó. Áî çðîáèâøè öå, ñòàºòå âìèòü ä³òüìè òüìè, ìîðîêó, òåìðÿâè. Âàøà äóøà âìèòü ç÷îðí³º, ÿê æèâà ðàíà, âðàæåíà ãàíãðåíîþ, ùî ïîñòóïîâî, àëå áåçïîâîðîòíî ³ áåçæàëüíî ç’¿äàòèìå ñàìà ñåáå. Ðàíà, ÿêà í³êîëè íå çàãî¿òüñÿ, áî ¿¿ ãîñïîäàð â÷èíèâ íåïðèðîäí³é äëÿ ñåáå êðîê – â³äâåðíóâñÿ ñàì â³ä ñåáå, â³ä Òîãî, õòî äàðóâàâ òîá³ æèòòÿ áóòè òóò, à ðàçîì ç æèòòÿì äàðóâàâ ³ çàñ³á îñíîâíèé äëÿ âåäåííÿ òîãî æèòòÿ – Ëþáîâ. Öå òâîÿ ïîæèâà, öå òâîº ï³äñèëåííÿ ïîñò³éíî, öå òâ³é çàðÿä, áåç ÿêîãî íåìîæëèâî ïîâåðíóòèñÿ äî òâîãî Äîìó, áî îá³ðâàâ ñâ³äîìî çâ’ÿçîê. À Îòåöü ÷åêຠâñ³õ ñâî¿õ ä³òåé, ÿêèì äàðóâàâ æèòòÿ, à ðàçîì ç òèì ñâîþ Ëþáîâ, áî öå íåâ³ä’ºìíå. ijòè Ìî¿! ß âàñ ñòâîðèâ ç Ëþáîâ³ ³ ó âàñ º ÷àñòêà Ì Ëþáîâ³. Òîìó âè â îñíîâ³ ñâî¿é º Ëþáîâ’þ. Öå òå çåðíî, ÿêå â³ä ïî÷àòêó çàêëàäåíå Ìíîþ ó âàñ. ² âàøå çàâäàííÿ, ùîá öå çåðíî äîáðîòíî ïðîðîñëî òà ïîòÿãëîñü äî ñâî¿õ Âèòîê³â, äî ñâîãî Äæåðåëà, áî öå º éîìó ïðèðîäíüî. À Ìîº Ñâ³òëî ³ Ëþáîâ áóäå ï³äñèëþâàòè âàñ, íàäàâàòè ñèëó ïðîðîñòêó, òÿãòèñü äî Ìåíå. Ùîá òà ñâÿò³ñòü, ùî º ó êîæíîãî ç âàñ áåç âèíÿòêó, íàáóâàëà àêòóàëüíîñò³ ³ ïî íèòî÷ö³ Ëþáîâ³, ùî íàñ ºäíàº, âè âïåâíåíî ï³äíÿëèñÿ äî Ìåíå, à îòæå, äî ñâîãî Äîìó òàêèìè ãàðíèìè ñâ³òëèìè îñÿÿíèìè îðåîëîì Ñâÿòîñò³ òà Ëþáîâ’þ, ùîá ïðîäîâæèòè ñâîº æèòòÿ ç³ Ìíîþ, ïåðåáóâàþ÷è â ³ñòèííîìó ñòàí³ Ëþáîâ³ òà Ãàðìîí³¿.

27.04.09 ð. ²ñóñ: Ïàì’ÿòàéòå, ùî ß âàì äàðóâàâ Ìèð ³ Ëþáîâ, ÿê³ ïîâèíí³ éòè íåðîçðèâíî. Áî ñàìå Ìèð ³ Ëþáîâ ñòâîðÿòü âàì ãàðìîí³þ, ÿêà ñòàíå ïî÷àòêîì ³ ïåðåääíåì çì³íè äî ïåðâîçäàííî¿ Êðàñè â óñüîìó. Ìèð – öå îñîáëèâèé ñòàí, ä³òè Ìî¿. Öå òå, ÷îãî âàì óñ³ì, íà æàëü , íå âèñòàð÷àº.

¹4(57), 2009 4

ÍÀÓÊÀ ËÞÁβ Öå âíóòð³øí³é äóõîâíèé ñòàí ëþäèíè, êîëè ¿¿ âîëÿ íå º ðîçá³æíîþ ç âîëåþ Ìîºþ òà Îòöÿ Ïðåäâ³÷íîãî, êîëè äóøà âàøà ³äå â ïîâí³é çëàãîä³, çãîä³ â áóäü-÷îìó ç³ Ìíîþ, êîëè äóøà âàøà ïîâí³ñòþ äîâ³ðèëàñü Ìåí³. Äîðîæó òàêèìè ä³òüìè Ìî¿ìè. Áî äå ñâ³äîìå ¿õíº íàâåðíåííÿ, ñóìë³ííÿ ¿õíº íå ìîâ÷èòü, âî÷åâèäü ñåðöå íå ñïèòü, à ëþäèíà ïîñò³éíî ïðàöþº íàä âäîñêîíàëåííÿì ñâ äóø³. Íå ÷³ïàéòåñü çà òå, ùî ìàºòå íà Çåìë³, áî öå ïåðåõîäÿ÷å ³ ìèíó÷å. Ïðàâäèâå æèòòÿ ó ùàñò³, ùî âàì îá³öÿâ, ëèøå ïîïåðåäó ³ ëèøå â Áîç³. À äî òîãî ìîìåíòó ìóñèòå ïîñò³éíî ³ ðåòåëüíî ãîòóâàòè ñâîþ äóøó, íàñè÷óâàòè ¿¿ Ìîºþ Ëþáîâ’þ, ³ îñíîâíå – òðèìàòè ¿¿ â ÷èñòîò³, äîòðèìóþ÷èñü ëèøå çàïîâ³äåé Áîæèõ. Íå ðå÷³, íå ìàòåð³àëüí³ íàäáàííÿ â³çüìåòå ó ñâ³ò, äå âàñ ÷åêຠîá³öÿíå Ìíîþ Ùàñòÿ. À â³çüìåòå íàéá³ëüøå íàäáàííÿ, íàéö³íí³øå – âàøó äóøó, ÿêà ïî ì³ð³ âàøîãî äóõîâíîãî çðîñòó ä³ñòàíå ì³ñöå ó Ìîºìó Öàðñòâ³. Ëþáëþ âàñ, ä³òè Ìî¿, ³ áàæàâ áè, ùîá âñ³ âè ðîçä³ëèëè ó÷àñòü ïåðåáóâàííÿ òà íàñîëîäæóâàëèñü áëàãîäàòòþ, ùàñòÿì, ùî âàñ ÷åêຠâ ïåðâîçäàíí³é Êðàñ³ Ðàþ. Ñï³ø³òü ³ íå æàë³éòå ñèë, çàòðà÷åíèõ íà òå, ùîá çì³íèòè ñâîþ äóøó, ïåðåáóâàþ÷è ùå òóò íà çåìë³. Áî öå ì³ñöå âàì ³ äàíî äëÿ òîãî, ùîá ïîâí³ñòþ âñòèãëè çðîçóì³òè ñóòí³ñòü ïåðåáóâàííÿ íà çåìë³, òà äîâ³ðèâøèñü Ìåí³, çàïîâíèòè Ìèðîì, ñïîêîºì, âð³âíîâàæåííÿì, Ëþáîâ’þ ñâîþ äóøó. Áî íåñïîê³éíà, íåâð³âíîâàæåíà äóøà íå çìîæå îñÿãíóòè ùàñòÿ ïåðåáóâàííÿ ç³ Ìíîþ. Âñå âàøå æèòòÿ íà çåìë³ – öå ïîñâÿòà äîñÿãíåííþ ùàñòÿ, îá³öÿíîãî Ìíîþ ³ öå º ³ñòèíà. Áî Îòåöü ñòâîðèâ âàñ äëÿ Ùàñòÿ. Àëå ñòàí, ÿêèé ïðîõîäèòü äóøà âàøà íà çåìë³ òèì÷àñîâèé, ï³äãîòîâ÷èé. Öå ëèøå äîðîãà äî Ùàñòÿ ³ñòèííîãî. Íå ïðîìàðíóéòå öåé ÷àñ. Áî íå ïðîñòî òàê Îòåöü ̳é íàäຠâàì òàêó ìîæëèâ³ñòü ïåðåáóâàòè íà çåìë³, à ïîñò³éíî, ïîñò³éíî ïðàöþâàòè íàä âäîñêîíàëåííÿì ñâ äóø³. Íå íà ì³ñöå, äå æèâåòå, ùî ¿ñòå, ó ÷îìó õîäèòå âäÿãíóò³, à íà òå, ó ùî âäÿãíóòà âàøà äóøà, âàøå ñóìë³ííÿ, ìຠáóòå çâåðíóòå âñÿ âàøà óâàãà ³ 䳿. Á³ëüøå í³÷îãî íåìຠâàæëèâîãî äëÿ Ìåíå, ä³òè Ìî¿. Ìèð âàì ³ Ëþáîâ. Õàé âîíè âàì äîïîìîæóòü ñòâîðèòè òàêîþ âàøó äóøó, ùî âîíà ä³ñòàíå ïåðåïóñòêó äî ñâ³òó, ÿêèé

íàïîâíåíèé ëèøå Ëþáîâ’þ òà â³÷íèì Ùàñòÿì äëÿ ëþäèíè. Âàø³ íàéêðàù³ ïðàãíåííÿ âðàõîâóþ, ä³òè Ìî¿. À ïîêè ùî íà Çåìë³ æèâ³òü ïîâíîö³ííèì æèòòÿì, ëþá³òüñÿ, íàðîäæóéòå ä³òåé Áîæèõ, âèõîâóéòå ¿õ, â³äðàçó çàêëàäàþ÷è ¿ì îñíîâè ïåðåáóâàííÿ íà Çåìë³, òèì÷àñîâ³é îáèòåë³. Ëþáëþ âàñ, ä³òè Ìî¿. Ïîêëàä³òüñÿ ïîâí³ñòþ íà Ìåíå ³ âñå íåïîòð³áíå äëÿ âàñ, õòèâå, íå÷èñòå â³äïàäå. Ëþáëþ âàñ, ä³òè Ìî¿, ³ ùîìèò³ çàñèëàþ âàì Ëþáîâ, ç ÿêî¿ âè ïîâèíí³ êîðèñòàòè. Ìèð âàì ³ Ëþáîâ.

08.05.09 ð. ²ñóñ: ²äå ÷àñ Ëþáîâ³! ßêèé ñâ³ò çåìíèé æîðñòîêèé! Íàïîâíèâñÿ îòðóòîþ, ùî çàïîëîíèëà âñ³õ ëþäåé. Äèâíî äëÿ Ìåíå, ùî ç íàñîëîäîþ ñïðèéìàþòü ëþäè öåé òðóíîê. Öå º òâåðäæåííÿì òîãî, ùî ëþäè âñå á³ëüøå ï³ääàþòüñÿ ÷óæîìó âïëèâó ³ ñàìå òàêîìó, êîëè íå ïîòð³áíî íàä ñîáîþ ïðàöþâàòè, íåìຠïîòðåáè ïðèêëàäàòè áîäàé áè íàéìåíøèõ çóñèëü, ùîá

¹4(57), 2009 5

ÍÀÓÊÀ ËÞÁβ

ñòàâàòè êðàùèìè. ¯ì çäàºòüñÿ, ùî ñòàþòü êðàùèìè. Àëå öå îáìàí. Áî çàïðîäóþòü ñâîþ âîëþ äîáðîâ³ëüíî ëèõîìó. À â³í ñïî÷àòêó ó âèãëÿä³ áëàãîäàò³ äëÿ çàîõî÷åííÿ, äîïîìàãຠ¿ì ñòàòè “äîáðèìè”, “÷èñòèìè”. ßêî¿ ãëèáîêî¿ ïîìèëêè äîïóñêàþòüñÿ ëþäè! Àäæå ìàí³ïóëþº ëèõèé âàøèìè äóøàìè. Òà â³äêðèéòå î÷³, ñêèíüòå ç ñåáå ë³íèâñòâî, ùîá îáëóäà çàïðîäàíîñò³ ïðîïàëà. Íåâæå íå â³ä÷óâàºòå çàøìîðã ëèõîãî, ÿêèé âñå á³ëüøå ³ á³ëüøå íåñå âàì ïðèêðîñòåé – íå ðàäîñò³, íå ùàñòÿ, íå ëþáîâ³ – à ïîñò³éíî íåïåâíèé ñòàí. Ñòàí, êîëè çäàâàëîñü º äîñÿãíåííÿ â ëþäñüêîìó ðîçóì³íí³, à íå äîñÿãàºø ðàäîñò³ â³ä òîãî, à øâèäøå íàâïàêè â³ä÷óâàºø ñìóòîê, íå äîâåðøåííÿ çðîñòàííÿ ñâ äóø³. Äóøà ìó÷èòüñÿ â ïëîò³. Ò³ëó äîáðå íà ïåâíó ìèòü, à äóøà ìó÷èòüñÿ, áî îõîïëþº ¿¿ ìîðîê. À âîíà ïî ñâî¿é ïðèðîä³ ïðàãíå ÷èñòîòè, Ëþáîâ³, â³ä ÿêî¿ áóëà çàðîäæåíà ³ ïðèéøëà íà öåé ñâ³ò. Òîìèòüñÿ ³ øóêຠíåâòîìíî ñâîãî Äæåðåëà. À ¿é òîãî

¹4(57), 2009 6

íåîáõ³äíîãî âèòîêó íå ïîäàþòü. Òîìó ïîñò³éíî øóêàº. Âîíà íà÷å ñàìà ï³äêàçóº, â³ää³ëèâøèñü â³ä ò³ëà, ùî ïîòðåáóº ðàäîñò³, áî ïåðåáóâຠâ ñìóòêó. Òà ùå é õòîñü ÿêáè íàñèëüíî âîëî÷èòü íåþ, í³áè îäåæèíîþ ïî áîëîò³. Íå ðàç ïðîñèòüñÿ âîíà, âçèâàþ÷è äî ñóìë³ííÿ ëþäñüêîãî: “Òà ï³äí³ìè ìåíå, ñòð³ïàé áðóä ç ìåíå, î÷èñòè òà âäÿãíè íà ñåáå ³ ïîòÿãíèñü äî ñâ³òëà ³ òåïëà, ùîá ïðîñóøèòè öþ îäåæèíó òà îñòàòî÷íî ïðîãð³òè, ùîá íå çàëèøèëîñü é ñë³äó â³ä áîëîòà òà ìîêðîòè, ñèðîñò³. Ñòàíå òîä³ ¿é çàòèøíî, çðó÷íî ³ ùå á³ëüøå ïîòÿãíåòüñÿ äî Ñâ³òëà, ùîá í³æèòèñü ñàì³é ³ çàïðîâàäèòè òàêîæ ò³ëî, âñå ºñòâî î÷èùàòèñü òà ç³ãð³âàòèñü. Àëå äëÿ òîãî ìຠñòàòèñü ìîìåíò ñâ³äîìîãî â³äêèíåííÿ ë³íèâñòâà, à ðàçîì ç òèì ÷óæîãî íàâ’ÿçóâàííÿ âîë³, êîòðå ïîãëèíóëî âàøó âîëþ ïîâí³ñòþ. Êîëè òè âïåðòî íàñòèðëèâî ðîáèø êðîêè íà òå, ùîá ñàìîñò³éíî ïðàöþâàòè íàä ñîáîþ, ñïðÿìóâàâøè ñâîþ âîëþ íà âèòîêè Ëþáîâ³, òî ïåðåìàãàºø ë³íèâñòâî ³ ëèõèé, õî÷ ðåìñòâóº, àëå â³äñòóïàº, äàþ÷è ìîæëèâ³ñòü äóø³ ïðîáèòèñÿ äî Äæåðåë ×èñòîòè. Ëèøå òîä³ ïî÷èíàºòüñÿ âïåðòà ³ íåëåãêà äîðîãà äî â³äíîâëåííÿ êðàñè ñâ äóø³, à îòæå, óñâ³äîìëåííÿ, ùî ëèøå Ëþáîâ òà Ãîñïîäíº Áëàãîñëîâ³ííÿ íà êîæåí êðîê âàøîãî æèòòÿ º ¿¿ ñïàñ³ííÿì ³ ºäèíèì ïðàâèëüíèì øëÿõîì äî ï³çíàííÿ òîãî, çâ³äêè òè ïðèéøîâ äëÿ ï³çíàííÿ ³ñòèíè, òà ðîçóì³ííÿ òîãî, ùî òè – Äèòÿ Ãîñïîäíº!

18.05.09 ð. ²ñóñ: ×è óñâ³äîìëþþòü, Ìî¿ ä³òè, ÿêà ñèëà â Ëþáîâ³ Ìî¿é. Âîíà íåñå âàì òå, áåç ÷îãî íåìîæëèâå ùîäåííå ïðåîáðàæåííÿ äóø³. Öå º âàøèì îñíîâíèì çàâäàííÿì – íàñèòèòè ñâîþ äóøó Ìîºþ Ëþáîâ’þ. Ç’ÿâèòüñÿ ãàðìîí³ÿ ó âàøîìó ºñòâ³, ç ÿêîþ âì³ëî, ïîºäíàâøè ïðèðîäó, äîñÿãíåòå ö³ë³ñíî¿ êðàñè. Ñïîíóêàþ âàñ äî öèõ ä³é, êîëè ïðîõîäèòå ñâîþ æèòòºâó ìàíäð³âêó. Áî â³ä òîãî, ÿê øâèäêî âè çðîçó쳺òå ³ñòèíó ñâîãî ïåðåáóâàííÿ íà Çåìë³, çàëåæèòü ÿê â íàø³é ñï³ëö³ ç âàìè ïðåîáðàçèìî äî ïåðâîçäàííî¿ êðàñè íàøå ì³ñöå ïåðåáóâàííÿ. Ìàòåð³àë ï³äãîòóâàëà Îêñàíà Áåðåçà

²ÑÒÎÐ²ß ÆÈÒÒß

ÍÀÂÅÐÍÅÍÍß ÆÀÊÀ ÂÅÐËÅÍÀ ÄÎ ÁÎÃÀ ²ñòîð³ÿ æèòòÿ î. Æàêà Âåðëåíà äèâîâèæíà ³ ïðèãîëîìøëèâà. ³í áóâ ó÷åíèì, ïðàöþâàâ ó Íàö³îíàëüíîìó Ôîíä³ Íàóêîâèõ Äîñë³äæåíü – íàéâ³äîì³ø³é íàóêîâ³é îðãàí³çàö³¿ Áåëü㳿. Ó 21 ð³ê êèíóâ íàóêîâó êàð’ºðó ³ ñòàâ ó÷íåì ³íäóñüêîãî ãóðó. Áëèçüêî øåñòè ðîê³â â³í ïðîâ³â ó ³íäóñüêèõ àøðàìàõ, äå äîñÿãíóâ âèùîãî ñòóïåíÿ ïîñâÿ÷åííÿ. Çãîäîì, ïîâåðíóâøèñü äî ªâðîïè, â³í ïîøèðþâàâ ³äå¿ Íîâî¿ Åðè òà âèâ÷àâ òàºìíèö³ îêóëüòèçìó. ϳñëÿ íàâåðíåííÿ äî ²ñóñà Õðèñòà ñòàâ ìîíàõîì ³ ïðèéíÿâ Òà¿íñòâî ñâÿùåíñòâà.

Îòåöü Æàê Âåðëåí

Îòåöü Âåðëåí íàðîäèâñÿ 1947 ðîêó â ðåë³ã³éí³é ñ³ì’¿. Éîãî äèòèíñòâî áóëî ùàñëèâèì ³ ñïîâíåíèì æèâîþ â³ðîþ áàòüê³â. Çãîäîì â³í çãàäóâàâ, ùî æèâ ó òîé ÷àñ ó ïðîñò³é ³ ãëèáîê³é ºäíîñò³ ç ²ñóñîì. Æàê Âåðëåí ïèñàâ: “Êîðèñòóþ÷èñü ñëîâàìè íàñòîÿòåëÿ ïðî Ïðåñâÿòó ijâó Ìàð³þ, ÿ á ñêàçàâ, ùî ëþáèâ íàøîãî Ãîñïîäà â Éîãî ²ñòèíí³é ªâõàðèñò³éí³é Ïðèñóòíîñò³ ùå äî òîãî, êîëè çðîçóì³â, ùî îçíà÷ຠÏðåîáðàæåííÿ! Ìî¿ íàéêðàù³ ñïîãàäè äèòèíñòâà ñòîñóþòüñÿ öèõ çóñòð³÷åé, ñåðöÿ ³ç ñåðöåì, ïåðåä Äàðîõðàíèëüíèöåþ, âîíè ñïîâíþþòü ìåíå íåâèìîâíîþ

ðàä³ñòþ. Ìåí³ ïîùàñòèëî ïðèéíÿòè Ïåðøå Ïðè÷àñòÿ ó ï’ÿòèð³÷íîìó â³ö³, ³ öÿ ïîä³ÿ íàçàâæäè çàëèøèëàñÿ â ìåí³ ÿê ãëèáîêèé, ïåêó÷èé çíàê. ß ëþáèâ ïðèñëóãîâóâàòè ï³ä ÷àñ Ñëóæáè Áîæî¿, à Òà¿íñòâî, ùî â³äáóâàëîñÿ íà ìî¿õ î÷àõ, òàê ãëèáîêî ìåíå õâèëþâàëî, ùî ÿ äåêîëè çàáóâàâ â÷àñíî ïîäçâîíèòè ó äçâ³íî÷êè!” Êîëè Æàê áóâ óæå ï³äë³òêîì, éîìó äî ðóê ïîòðàïèëè êíèãè, ïåðåéíÿò³ äóõîì ͳöøå, Ìàðêñà ³ Ôðåéäà, â íèõ äîñèòü àðãóìåíòîâàíî äîâîäèëîñü, ùî äîðîñë³é ëþäèí³ ñîðîìíî â³ðèòè â Áîãà é óïîâàòè íà Íüîãî. ² Æàê ïîâ³ðèâ, ùî â³äïîâ³äàëüíå äîðîñëå æèòòÿ ïîòðåáóº â³äðåêòèñÿ Áîãà ³ âñòóïèòè â æèòòÿ íà ñâ³é ñòðàõ ³ ðèçèê. Òàê ðîçïî÷àëàñÿ êðèçà éîãî õðèñòèÿíñüêî¿ â³ðè. Îäíàê ïîâíèé ðîçðèâ ³ç õðèñòèÿíñòâîì íàñòóïèâ ÷åðåç ð³ê, êîëè ÿêîñü íåä³ëüíîãî ðàíêó â³í âèð³øèâ íå áðàòè ó÷àñò³ ó Ñëóæá³ Áîæ³é. Éîìó õîò³ëîñÿ ÿêíàéøâèäøå ñòàòè äîðîñëèì, ³ òîìó â³í â³äìîâèâñÿ â³ä óñ³õ ðåë³ã³éíèõ ïðàêòèê. Æàê ïåðåñòàâ ìîëèòèñÿ – ³ öèì çà÷èíèâ äâåð³, ÷åðåç ÿê³ Áîã äຠòèì, ÿê³ ìîëÿòüñÿ, ï³äòðèìêó, ùàñòÿ, æèòòÿ ³ ëþáîâ. ³äâåðíóâøèñü â³ä Òâîðöÿ, â³í îïèíèâñÿ ó ïðîñòîð³, äå ïàíóº ñìåðòü ³ äóõîâíà òåìðÿâà. Ïðîòå Æàê áóâ ïåðåêîíàíèé, ùî öå çðå÷åííÿ äîçâîëèòü éîìó ïåðåæèòè ùîñü ïðåêðàñíå. Ó ø³ñòíàäöÿòèð³÷íîìó â³ö³ Æàê ðîçïî÷àâ íàâ÷àííÿ ó âóç³. Óæå â äâàäöÿòü ðîê³â â³í çàõèñòèâ äèïëîìíó ðîáîòó òà îòðèìàâ ñòèïåíä³þ äëÿ àñï³ðàíòóðè, ùîá ó ëàáîðàòî𳿠àòîìíî¿ õ³ì³¿ âèâ÷àòè àíàë³òè÷íó õ³ì³þ. ϳñëÿ çàõèñòó äèñåðòàö³¿ Æàêà ïðèéíÿëè íà ðîáîòó â îäíó ³ç íàéïðåñòèæí³øèõ íàóêî-äîñë³äíèöüêèõ îðãàí³çàö³é

¹4(57), 2009 7

²ÑÒÎÐ²ß ÆÈÒÒß ó Áåëü㳿 FNRS. Îäíàê, íåçâàæàþ÷è íà âåëèê³ äîñÿãíåííÿ â íàóö³, éîãî ïðàãíåííÿ äî ïîâíîòè ³ äîñêîíàëîñò³ çàëèøàëîñÿ íåâäîâîëåíèì. Æàê íàìàãàâñÿ ðåàë³çóâàòèñÿ â íàóêîâ³é ðîáîò³, ñòóäåíòñüêèõ ðóõàõ, ïîë³òè÷í³é ä³ÿëüíîñò³ – ïðîòå âíóòð³øíÿ ïîðîæíå÷à ëèøå çá³ëüøóâàëàñÿ. Óæå ï³ñëÿ ñâîãî íàâåðíåííÿ äî ²ñóñà Õðèñòà â³í òàê îïèñóº æèòòÿ ëþäèíè äî Áîãà: “Âîëÿ ëþäèíè, ÿêà âèð³øèëà æèòè áåç Áîãà, áåç ñïîãëÿäàííÿ Áîãà, à íàâ³òü âñóïåðå÷ Áîãîâ³, âåäå ëþäèíó äî äåãðàäàö³¿. Ïî÷èíàºòüñÿ ïðîöåñ ñàìîðóéíàö³¿, äî ÿêî¿ ìè ñõèëüí³ òàê, ÿê ³ äî ñàìîâèõîâàííÿ”. Áóëè ø³ñòäåñÿò³ ðîêè – ïåð³îä êðèçè âñ³õ àâòîðèòåò³â ³ ìîðàëüíèõ íîðì. Ïðàãíó÷è ùàñòÿ, Æàê íàìàãàâñÿ çâ³ëüíèòèñÿ â³ä óñ³õ òðàäèö³éíèõ ö³ííîñòåé, ïðîòå â³ä÷óòòÿ âíóòð³øíüî¿ ïîðîæíå÷³ ëèøå çðîñòàëî. Õî÷à ççîâí³ âñå âèãëÿäàëî çîâñ³ì áëàãîïîëó÷íî: íåçâàæàþ÷è íà ìîëîä³ñòü, â³í óæå ÷èìàëî äîñÿãíóâ, ïåðåä íèì â³äêðèâàëàñü ïåðñïåêòèâà áëèñêó÷î¿ êàð’ºðè, îäíàê öå íå ïðèíîñèëî âò³õè. Æàê ïèøå: “ß íå â³ä÷óâàâ òîãî ùàñòÿ, ÿêîãî çàçíàâ ðàí³øå, äî òîãî, ÿê â³äð³êñÿ ñâîãî Áîãà.  ªâàíãå볿 ñâ. ²âàí ïèøå ïðî Þäó: “² íåãàéíî æ, óçÿâøè êóñåíü, âèéøîâ òîé. À í³÷ áóëà…” (²â. 13, 30). ² ÿ ïî÷óâàâñÿ òàê, êîëè â³äêèíóâ ²ñòèííå Ñâ³òëî (äèâ. ²â. 1,4), ³ îïèíèâñÿ â í³÷í³é òåìðÿâ³. Çâè÷àéíî æ, ëèøå â³ä ìåíå çàëåæàëà ìîæëèâ³ñòü ïîâåðíåííÿ äî Ãîñïîäà, òà ÿ ï³ääàâñÿ ³ëþ糿, ìíîþ çàâîëîä³ëà ãîðäèíÿ ëþäèíè, ÿêà æèâå áåç Áîãà, óÿâëÿþ÷è, ùî âîíà çàéìຠì³ñöå Áîãà ³ ñòຠð³âíîþ Éîìó”. Ïîñò³éíå â³ä÷óòòÿ âíóòð³øíüî¿ ñàìîòíîñò³ é òóãè ïðèâåëè Æàêà äî ðîçóì³ííÿ, ùî æèòòÿ áåç Áîãà íå ìຠí³ÿêîãî ñåíñó. Àòå¿ñòè÷íå ïåðåêîíàííÿ, ùî Áîãà íåìàº, âèÿâèëîñÿ àáñóðäîì, ³ Æàê çíîâó çâåðíóâñÿ äî Íüîãî. Îäíàê ó öåé ïåð³îä â³í íå áà÷èâ æîäíî¿ ìîæëèâîñò³ ïîâåðíåííÿ â Êàòîëèöüêó Öåðêâó. Éîìó çäàâàëîñÿ, ùî öÿ Öåðêâà íàñò³ëüêè çàñòàð³ëà, ùî ¿¿ ì³ñöå õ³áà ùî â ìóçå¿ ðåë³ã³¿. Çíà÷íî ïðèâàáëèâ³øèì âèäàâàâñÿ ³íäó¿çì, òîìó Æàê ï³øîâ íà çóñòð³÷, íà ÿê³é ãóðó ðîçïîâ³äàâ ïðî òðàíñöåíäåíòàëüíó ìåäèòàö³þ. Âæå íà äðóã³é ëåêö³¿ éîìó çàõîò³ëîñÿ âñòóïèòè äî öüîãî ðóõó, çà ùî éîìó äîâåëîñÿ çàïëàòèòè ñóìó, ÿêà â³äïîâ³äàëà éîãî ì³ñÿ÷íîìó çàðîá³òêîâ³. Ç âåëèêèì åíòóç³àçìîì Æàê ïîðèíóâ ó ùîäåííó

¹4(57), 2009 8

ìåäèòàö³þ, çàíóðþþ÷èñü ó íå¿ íà äåê³ëüêà ãîäèí ó äåíü. Ùîá ñòðèìàòè ³íòåëåêòóàëüíó àêòèâí³ñòü ³ êðèòè÷íèé àíàë³ç, â³äìîâèòèñÿ â³ä ñâîãî “ÿ”, â³í áåçïåðåðâíî ïîâòîðþâàâ ìàíòðè. ×åðåç äåÿêèé ÷àñ Æàê çàóâàæèâ, ùî ç’ÿâèëàñÿ ïðîáëåìà ç êîíöåíòðàö³ºþ, éîãî ïî÷àëî ïåðåìàãàòè áåçñîííÿ, â³í ïåðåñòàâ ö³êàâèòèñÿ îòî÷óþ÷èìè, ³ç çóñèëëÿìè ï³äòðèìóâàâ ðîçìîâó ç ëþäüìè. Áóäåííå æèòòÿ ñòàâàëî äëÿ íüîãî ùîðàç íåñòåðïí³øèì. Æàê íàìàãàâñÿ øëÿõîì ìåäèòàö³¿ ââ³éòè â “ªäèíó âñåëåíñüêó ñâ³äîì³ñòü”, ïîäîëàòè áàð’ºð, ÿêèé ðîçä³ëÿº ëþäèíó ³ Áîãà, â³ä÷óòè ñåáå áîãîì – ñëîâîì, “ðåàë³çóâàòè ñâîþ áîæåñòâåííó ïðèðîäó”. Áîã ³íäó¿çìó – öå íå æèâà ëþáëÿ÷à îñîáèñò³ñòü, à áåçîñîáîâà êîñì³÷íà åíåðã³ÿ, óâåñü Âñåñâ³ò, â ÿêîìó ìîæíà ðîç÷èíèòèñÿ çàâäÿêè âïðàâàì ³ ìåäèòàö³¿. Ó òàêèõ íàòóðàë³ñòè÷íèõ ðåë³ã³ÿõ êîæíà ëþäèíà çà ñâîºþ ïðèðîäîþ ââàæàºòüñÿ Áîãîì. ªäèíå, ùî â³ä íå¿ âèìàãàºòüñÿ – öå óñâ³äîìëþâàòè ñâîþ áîæåñòâåííó ïðèðîäó ³ ðîç÷èíèòèñÿ â áîãîâ³. Ñàìå òàêó ñïîêóñó, çã³äíî ç êíèãîþ Áóòòÿ 3, 5, áóëî àäðåñîâàíî ïåðøèì ëþäÿì: “…³ ñòàíåòå âè íåìîâ Áîãè…” ²íòåíñèâíà ìåäèòàö³ÿ ñïðè÷èíèëà òå, ùî Æàê óòðàòèâ êîíòàêò ç íàâêîëèøíüîþ ä³éñí³ñòþ ³ çäàòí³ñòü ïðîâîäèòè íàóêîâó ðîáîòó. Òîä³ â³í óçÿâ â³äïóñòêó ³ ïî¿õàâ äî ²í䳿, ùîáè â óìàëàÿõ óäîñêîíàëþâàòèñü ó ìåäèòàö³¿ ï³ä êåð³âíèöòâîì ãóðó Ìàõàð³ø³. Êîëè â³í æèâ ó ³íä³éñüêîìó àøðàì³ âæå ÷åòâåðòèé ð³ê, òóäè ïðè¿õàâ ºâðîïåéñüêèé òóðèñò. “Öÿ ëþäèíà çàïèòàëà ìåíå, – çãàäóº Âåðëåí, – ÷è áóâ ÿ êîëèñü õðèñòèÿíèíîì. ß â³äïîâ³â: “Òàê”. Òîä³ â³í çàïèòàâ: “À ùî ç ²ñóñîì? Õòî â³í äëÿ òåáå òåïåð?” Êîëè ÿ ïî÷óâ ³ì’ÿ ²ñóñà, ç³ ìíîþ òðàïèëîñü ùîñü äèâíå. Âîíî íà÷å á ïðîíèêëî â ãëèáèíó ìîãî ñåðöÿ ³ ïðîáóäèëî â ìåí³ ïðèñòðàñíå ïðàãíåííÿ äî Áîãà. Ðàïòîì ÿ â³ä÷óâ, ùî ²ñóñ ïåðåáóâຠòóò ðàçîì ç³ Ñâî¿ì áåçìåæíèì Ìèëîñåðäÿì, à òîãî áîãà, êîòðèé ìåíå â³äëÿêóâàâ, ïðîñòî íå ³ñíóº. ß çáàãíóâ, ùî ºäèíèé ³ñíóþ÷èé Áîã – öå Áîã, ñïîâíåíèé ìèëîñåðäÿ ³ ëþáîâ³ äî ìåíå. ²ñóñ ïðèéøîâ øóêàòè ìåíå íàâ³òü òóò, ó óìàëàÿõ. ³í òåðïåëèâî ÷åêàâ, êîëè ÿ íàâåðíóñÿ äî Íüîãî. Êîëè ÿ â³ä÷óâ Éîãî ïðèñóòí³ñòü, ÿ çàëèâñÿ ñë³çüìè ðîçêàÿííÿ ³ ðàäîñò³. Ðàäîñò³ – òîìó ùî Áîã, êîòðîãî ÿ øóêàâ,

²ÑÒÎÐ²ß ÆÈÒÒß

Ô³ãóðà Ìàòåð³ Áîæî¿ ç ×àøåþ Íàéäîðîæ÷î¿ Êðîâ³ ²ñóñà Õðèñòà. Ñòðàä÷. Ñêóëüïòîð Þë³àí Ñàâêî

Ñàì ìåíå çíàéøîâ, ³ âèÿâèâñÿ ëþáëÿ÷èì ³ ìèëîñåðäíèì Áîãîì. Ðîçêàÿííÿ – òîìó, ùî ÿ çðîçóì³â, ÿê ñèëüíî ²ñóñ ñòðàæäàâ ÷åðåç ìåíå. ß ïîáà÷èâ, ñê³ëüêè áîëþ ÿ ñïðè÷èíèâ Éîìó ñâî¿ìè ïîøóêàìè âîäè ó ðîçáèòèõ ïîñóäèíàõ çàì³ñòü òîãî, ùîá ÷åðïàòè ¿¿ ³ç Äæåðåëà – ç Ñåðöÿ ²ñóñà, ïîâíîãî ëþáîâ³. ß çðîçóì³â ³ ïåðåñâ³ä÷èâñÿ â òîìó, ùî ²ñóñ – æèâèé. ² íå ò³ëüêè æèâèé, à ñàìå ³í ñòàíîâèòü ñóòí³ñòü ìîãî æèòòÿ, ³ ùî ÿ íå ïîâèíåí ïîºäíóâàòèñÿ ç ð³çíîìàí³òíèìè êîñì³÷íèìè åíåðã³ÿìè. ß ïîâèíåí ëèøå âèçíàòè, ùî ²ñóñ º æèòòÿì, ñâ³òëîì, ùàñòÿì, ³ ùî äîñòàòíüî ëèøå ïðîñòÿãíóòè ðóêè äî Íüîãî, ìîãî Ñïàñèòåëÿ!” ÁÎà ÑÏÀÑ ÌÅÍÅ. Ñâ³ä÷åííÿ î. Æàêà Òèì, õòî äîòðèìóºòüñÿ ñõ³äíèõ ðåë³ã³éíîô³ëîñîôñüêèõ ó÷åíü, â³äêðèâàþòüñÿ òàê çâàí³ ÷àêðè. Öå òàê³ åíåðãåòè÷í³ öåíòðè â ëþäèí³, ÷åðåç ÿê³ âîíà ìîæå ïîãëèíàòè åíåðã³þ, ùî äຠìàã³÷íó òà îêóëüòíó âëàäó. Òàê ëþäèíà ñòຠìåä³óìîì, ñõèëüíèì äî òàºìíèõ åíåðã³é çëà, ó í³é çðîñòຠòàê çâàíà åíåðã³ÿ êóíäàë³í³. Êîëè ÿ ïîâåðíóâñÿ ç ²í䳿, ìî¿ ÷àêðè áóëè â³äêðèòè çàâäÿêè òðèâàëîìó âïðàâëÿííþ ó ìåäèòàö³¿. Öå

çàóâàæèëè ÷ëåíè îäí³º¿ ç åçîòåðè÷íèõ ãðóï, ³ ñòàëè ñïîíóêàòè ìåíå äî òîãî, ùîá ïî÷àòè çàñòîñîâóâàòè öþ ñèëó íà ïðàêòèö³. Äëÿ òîãî, ùîá ìåíå ïåðåêîíàòè, âîíè ñêîðèñòàëèñü íàâ³òü Ñâÿòèì Ïèñüìîì. Íåïðàâèëüíî éîãî ðîçóì³þ÷è, âîíè êàçàëè ìåí³: “Òè âîëî䳺ø ÷óäîòâîðíîþ ñèëîþ, ³ òè çîáîâ’ÿçàíèé ¿¿ çàñòîñóâàòè íà áëàãî ³íøèõ ëþäåé. Àäæå ²ñóñ õî÷å, ùîá ìè òâîðèëè äîáðî!” ß òîä³ ïîãàíî çíàâ Á³áë³þ, ³ íå óÿâëÿâ, ùî Áîã çàáîðîíÿº çàéìàòèñÿ òàêèìè ðå÷àìè, òîìó ùî âîíè çàâäàþòü âåëèêî¿ øêîäè ëþäèí³. Ãîñïîäü Áîã ÷³òêî ãîâîðèòü: “Ùîá íå áóëî â òåáå í³êîãî, õòî ïðèçâîäèâ áè ñâîãî ñèíà ÷è ñâîþ äî÷êó ïåðåõîäèòè ÷åðåç âîãîíü, í³êîãî, õòî âîðîæèòü, àáî êèäຠæåðåáà, àáî çàãîâîðþº, àáî âîëõâóº; àáî íàø³ïòóº, àáî âèêëèêຠäóõ³â, àáî â³ùóº, àáî ðîçïèòóº ìåðö³â. Áî îãèäíèé äëÿ Ãîñïîäà êîæåí, õòî öå ðîáèòü… Òîá³ æ Ãîñïîäü, Áîã òâ³é, íå äîçâîëÿº òàê ÷èíèòè” (Âòîð. 18,10-14). Íå óñâ³äîìëþþ÷è íåáåçïåêè, ö³ëêîì íå ðîçóì³þ÷è á³áë³éíîãî çàñòåðåæåííÿ, ÿ ïî÷àâ çàéìàòèñÿ îêóëüòèçìîì. Ìåí³ õîò³ëîñü äîïîìàãàòè áëèæí³ì ³ íå ñïàäàëî íà äóìêó, ùî â öüîìó º ùîñü ïîãàíå. Äëÿ

¹4(57), 2009 9

²ÑÒÎÐ²ß ÆÈÒÒß ä³àãíîñòóâàííÿ ÿ êîðèñòóâàâñÿ “ìàÿòíèêîì”, òà íåâäîâç³ çàóâàæèâ, ùî ³ áåç íüîãî ïðåêðàñíî áà÷ó, ÷èì õâî𳺠òà ÷è ³íøà ëþäèíà. ß âèÿâèâ ó ñîá³ äàð ÿñíîáà÷åííÿ: íàâ³òü çà ôîòîãðàô³ÿìè ÿ ì³ã ðîçð³çíèòè õâîðîáè, à êîëè äî ìåíå òåëåôîíóâàëè ³ç çàïèòàííÿìè, ÿ çàêðèâàâ î÷³ – ³ çíàâ ïðî öþ ëþäèíó âñå! Êîæíà íîðìàëüíà ëþäèíà ï³çíຠñâ³ò ç äîïîìîãîþ â³ä÷óòò³â, ÷åðåç ÿê³ îòðèìóº ³íôîðìàö³þ. Á³îåíåðãîòåðàï³ÿ æ, ÿê ³ ³íø³ ôîðìè îêóëüòèçìó, äຠçíàííÿ áåçïîñåðåäíüî. Îäíàê òàê³ çä³áíîñò³ íå âëàñòèâ³ ëþäèí³, íèìè âîëîä³þòü ëèøå àíãåëè ³ äåìîíè. À ÷åðåç òå, ùî àíãåëè çàéíÿò³ ³íøèìè ñïðàâàìè, ³ ¿ì í³êîëè ñèä³òè ó êàá³íåò³ âîðîæêè ÷è åêñòðàñåíñà, òî ó ìåíå º ï³äñòàâà ñòâåðäæóâàòè, ùî “äîïîìîãó” òóò íàäຠäèÿâîë. Ïðî öå ñâ³ä÷àòü òàêîæ ðåçóëüòàòè òàêîãî “ë³êóâàííÿ”, ÿê³ ï³äòâåðäæóþòü, ùî ö³ äóõè ñòàâëÿòüñÿ äî íàñ íåäðóæåëþáíî. Íåâäîâç³ ÿ çàóâàæèâ, ùî ìîæó íå ò³ëüêè âèçíà÷àòè çàõâîðþâàííÿ, àëå é çö³ëþâàòè, äîòîðêàþ÷èñü ðóêàìè äî õâîðîãî. Ìåíå ëåãêî ïåðåêîíàëè, ùî ³ öþ çäàòí³ñòü íåîáõ³äíî âèêîðèñòîâóâàòè íà “áëàãî áëèæí³ì”. Öå â³äáóâàëîñÿ âæå ï³ñëÿ ìîãî íàâåðíåííÿ äî ²ñóñà Õðèñòà, ÿ óæå áóâ ãëèáîêî â³ðóþ÷îþ ³ ëþáëÿ÷îþ Áîãà ëþäèíîþ! ß ùîäåííî áðàâ ó÷àñòü ó Ñëóæá³ Áîæ³é, ìîëèâñÿ íà âåðâèö³ é áàãàòî ÷àñó ïðèñâÿ÷óâàâ ìîëèòâ³… Îäíàê êîëè ïî÷àâ çö³ëþâàòè ëþäåé äîòîðêàííÿì ðóê, ÿ ðàïòîì ïîáà÷èâ, ùî ìíîþ êåðóº ÷èéñü ÷³òêèé âíóòð³øí³é ãîëîñ. Ìåíå öå ñåðéîçíî ñòðèâîæèëî. Àäæå äî öüîãî ÷àñó ÿ âæå áóâ äîñèòü äîáðå îçíàéîìëåíèé ç Á³á볺þ ³ óñâ³äîìëþâàâ, ùî öåé ãîëîñ íå íàëåæèòü ²ñóñîâ³. Âèíèêëî çàïèòàííÿ: õòî öå ÷åðåç ìåíå 䳺? Ñüîãîäí³ ÿ ðîçóì³þ, ùî öå áóâ òàê çâàíèé ÷åííåë³íã. Ïî-àíãë³éñüêè “channel” çíà÷èòü “êàíàë”. ϳä ÷àñ çö³ëåííÿ ÿ ñòàâàâ êàíàëîì äëÿ ÿêîãîñü äóõîâíîãî ºñòâà, ÿêå ìåíå âèêîðèñòîâóâàëî. ß ïî÷àâ ðîçïèòóâàòè ëþäåé, ùî çàéìàëèñÿ òàêèì ìåòîäîì çö³ëåííÿì. Âîíè ï³äòâåðäèëè, ùî ÿ ñï³âïðàöþþ ç äóõîì, áåç äîïîìîãè ÿêîãî ìî¿ ä³¿ íå ìàëè á æîäíèõ ðåçóëüòàò³â. Òîä³ ÿ çðîçóì³â, ùî ìî¿ çä³áíîñò³ äî ä³àãíîñòèêè é á³îåíåðãîòåðàﳿ ïðîÿâèëèñü çàâäÿêè òîìó, ùî ÿ ï³äêîðèâñÿ âëàä³ íåâ³äîìîãî äóõà! Ìåíå óò³øàëè, ïîÿñíþþ÷è, ùî öå – äîáðèé äóõ,

¹4(57), 2009 10

àäæå â³í çö³ëþº ëþäåé, ³ ùî íå ìຠïðè÷èíè äëÿ íåñïîêîþ. ß çâåðíóâñÿ äî êíèã çàñíîâíèêà ñï³ðèòè÷íîãî ðóõó Àëëàíà Êàðäåêà. ³í ïèñàâ ïðî òå, ÿê ÿêîñü çàïèòàëè äóõà: “À ùî â³äáóâàºòüñÿ ç ëþäüìè, ÿê³ çàéìàþòüñÿ îêóëüòèçìîì, õî÷à íå çàêëèêàþòü íà äîïîìîãó äóõ³â? Õ³áà ¿ì òåæ äîïîìàãàþòü äóõè?” Íà ùî äóõ â³äïîâ³â: “À òè ââàæàºø, ùî íàì ïîòð³áíå îñîáëèâå çàïðîøåííÿ, ùîá ìè ïðèéøëè ³ ä³ÿëè? Êîæåí, õòî çàéìàºòüñÿ îêóëüòèçìîì, öèì âèêëèêຠíàñ, íàâ³òü ÿêùî ñàì öüîãî íå óñâ³äîìëþº”. Êàðäåê ñòâåðäæóâàâ, ùî ö³ äóõè – äîáð³ òà äîáðîçè÷ëèâ³ ó ñòàâëåíí³ äî ëþäåé. Òà ÿ íà îñîáèñòîìó äîñâ³ä³ ïåðåñâ³ä÷èâñÿ, ùî öå íå òàê. ßêîñü ÿ áóâ íà Ñëóæá³ Áîæ³é ï³ä Ïàðèæåì. Áóâ ìîìåíò Ïåðåâò³ëåííÿ, êîëè ñâÿùåíèê ï³äí³ìຠâãîðó Ãîñò³þ ³ íà â³âòàð³ ç’ÿâëÿºòüñÿ ó Ò³ë³ æèâèé Ãîñïîäü ²ñóñ. ² ò³º¿ æ ìèò³ òîé ñàìèé äóõ, êîòðèé ä³ÿâ ÷åðåç ìåíå ï³ä ÷àñ çö³ëåíü, ðàïòîì ïî÷àâ âèìîâëÿòè æàõëèâ³ áîãîõóëüñòâà. ß áóâ âðàæåíèé. Íå áóëî í³ íàéìåíøîãî ñóìí³âó â òîìó, ùî äóõ, çãàíüáèâøè ²ñóñà Õðèñòà, íå ìîæå áóòè äîáðîçè÷ëèâèì äî ëþäåé. ϳñëÿ ˳òóð㳿 ÿ ïðèéøîâ äî ñâÿùåíèêà ³ ðîçïîâ³â éîìó ïðî ñâîº â³äêðèòòÿ. Íà ùàñòÿ, âèÿâèëîñÿ, ùî öåé ñâÿùåíèê – ºïàðõ³àëüíèé åêçîðöèñò. Éîãî çîâñ³ì íå çäèâóâàëà ìîÿ ðîçïîâ³äü. ³í ïîðåêîìåíäóâàâ ìåí³ ìîëèòâè ïðî âíóòð³øíº çâ³ëüíåííÿ. Ó öèõ ìîëèòâàõ ÿ ïðèñâÿòèâ ñåáå ²ñóñó, â³äð³êøèñü â³ä óñ³õ ìîëèòîâ ³ ñèë, ÿê³ íå ïîâ’ÿçàí³ ç Íèì. ³äòîä³ ÿ âòðàòèâ óñ³ ñâî¿ çä³áíîñò³ é íå ì³ã á³ëüøå âèÿâèòè æîäíî¿ õâîðîáè, à òèì á³ëüøå êîãîñü çö³ëþâàòè. ßêáè öå âñå áóëî äàðîì â³ä Áîãà, íàïåâíî, ³í çàëèøèâ áè ìåí³ ö³ çä³áíîñò³ òà âåë³â éòè äîïîìàãàòè ëþäÿì. Îäíàê Áîã çàáðàâ ¿õ ó ìåíå òîìó, ùî íå õîò³â, ùîáè ÿ ñòàâ ðàáîì âîðîæèõ äóõ³â. ßêùî âæå é ïðèéìàòè â ñåáå ÿêîãîñü äóõà – òî ëèøå Äóõà Áîæîãî, à íå Äóõà òåìðÿâè! Ðàçîì ³ç ãðóïîþ ñïðàâæí³õ ó÷åíèõ – ë³êàð³â, ñîö³îëîã³â, åòíîëîã³â ³ ïñèõîëîã³â – ìè ñòâîðèëè ïðè óí³âåðñèòåò³ â ˳îí³ êîíñóëüòàö³éíó ãðóïó, ÿêà çàéìàëàñÿ îáñòåæåííÿì ëþäåé, ùî ï³ääàâàëèñÿ “ë³êóâàííþ” ð³çíèõ òåðàïåâò³â, ùî çàñòîñîâóâàëè îêóëüòèçì.

²ÑÒÎÐ²ß ÆÈÒÒß Ó ðåçóëüòàò³ äîñë³äæåíü áóëî âèÿâëåíî, ùî òàê³ çö³ëåííÿ í³êîëè íå áóëè ñïðàâæí³ìè. Íàñïðàâä³ ñèìïòîìè çàõâîðþâàííÿ çíèêàëè, ³ õâîðîìó çäàâàëîñÿ, ùî éîãî âèë³êóâàëè. Îäíàê çãîäîì ó íüîãî ç’ÿâëÿëèñÿ õâîðîáè â ³íø³é ÷àñòèí³ îðãàí³çìó. Íàïðèêëàä, ïðèõîäèòü äî á³îåíåðãîòåðàïåâòà ëþäèíà ç áîëåì ë³âî¿ ðóêè. ϳñëÿ îêóëüòíîãî ë³êóâàííÿ ðóêà ïåðåñòຠáîë³òè, ïðîòå ÷åðåç äåÿêèé ÷àñ ïî÷èíຠáîë³òè ïðàâà ðóêà. Öÿ ëþäèíà çíîâó éäå äî á³îåíåðãîòåðàïåâòà, ³ ï³ñëÿ ñåàíñó á³ëü çíèêàº. Òà ï³ñëÿ öüîãî âèíèêຠá³ëü ó íèðêàõ òîùî. Òàê ïî÷èíàºòüñÿ ïðîöåñ çàëåæíîñò³ ëþäèíè â³ä îêóëüòíî¿ òåðàﳿ. Õâîðèé íàâ³òü íå ïîì³÷àº, ùî âîíà éîìó íå äîïîìàãàº. Ëþäè, ÿê³ êîðèñòóþòüñÿ ïîñëóãàìè åíåðãîòåðàïåâò³â, ïîâí³ñòþ âòðà÷àþòü ðîçóì. Àäæå êîæíà íîðìàëüíà ëþäèíà, ÿêà ÷åðåç òèæäåíü çíîâó âèìóøåíà éòè äî òîãî æ ë³êàðÿ, ïîâèííà âðåøò³-ðåøò çðîáèòè âèñíîâîê, ùî öåé ë³êàð í³ íà ùî íå çäàòåí! Îêóëüòèçì º äóæå íåáåçïå÷íèé. Á³áë³ÿ íàäòî ñòðîãî ñòàâèòüñÿ äî òèõ, õòî çàéìàºòüñÿ îêóëüòèçìîì, òîìó ùî âîíè ïîðóøóþòü Ïåðøó çàïîâ³äü Äåêàëîãà (“Íåõàé íå áóäå â òåáå ³íøèõ áîã³â, êð³ì Ìåíå”). Îêóëüòèçì íå ìîæå ïðèíåñòè íàì ñïàñ³ííÿ! ²ñóñ Õðèñòîñ – ºäèíèé Ñïàñèòåëü, ³ ò³ëüêè ³í ìîæå äàòè ñïðàâæíþ âîëþ, çâ³ëüíÿþ÷è íàñ â³ä ðàáñòâà ãð³õà ³ ñèë òåìðÿâè. Ìè íå ïîâèíí³ äîïóñêàòè, ùîá ó íàñ â³ä³áðàëè öþ ñâîáîäó Áîæèõ ä³òåé, ³ íå ïîâèíí³ ç äîïîìîãîþ îêóëüòèçìó â³ääàâàòè ñåáå â ðàáñòâî çëèõ äóõ³â. ßêùî õòîñü ³ç âàñ ó ñâîºìó æèòò³ ìàâ ñïðàâó ç òàêèìè ïðàêòèêàìè, òî çàðàç íàñòóïèâ ìîìåíò, ùîá â³äðåêòèñÿ â³ä íèõ ³ â³ääàòè ñåáå ïîâí³ñòþ ï³ä âëàäó ²ñóñà. ²ñóñ õî÷å ïðèéòè äî òåáå ç³ Ñâîºþ ëþáîâ’þ, äîáðîòîþ ³ áåçìåæíèì Ìèëîñåðäÿì. ²ñóñ êàæå òîá³: “Äèòÿ ìîº, îáåðè æèòòÿ! ß ïðèõîäæó äî òåáå, ùîá çâ³ëüíèòè òåáå ³ç ðàáñòâà, ß õî÷ó áóòè òâî¿ì ºäèíèì Ãîñïîäîì, òîìó ùî ß òåáå ñòâîðèâ, ³ òè í³äå íå çíàéäåø ùàñòÿ ³ ñïîêîþ áåç Ìåíå!” ²íäóñè òàêîæ ââàæàþòü îêóëüòèçì íåáåçïå÷íèì, áî ÷åðåç íüîãî çë³ äóõè ìîæóòü óâ³éòè â æèòòÿ ëþäèíè. Âåëèêèé ³íäóñüêèé ãóðó Êðèøíàìóðò³ êàçàâ: “Âè òàì, íà Çàõîä³, ñõîæ³ íà ó÷íÿ ÷îðíîêíèæíèêà, ÿêèé çâ³ëüíÿº òàºìí³ ñèëè, à ñàì íå â쳺 íèìè óïðàâëÿòè ³ ïîòðàïëÿº ó çàëåæí³ñòü â³ä íèõ ”.

ß ïîñò³éíî ç³øòîâõóþñü ç ö³ºþ ïðîáëåìîþ ó ñâî¿é ñâÿùåíè÷³é ïðàêòèö³. Äî ìåíå ïðèõîäÿòü ëþäè, êîòð³ ñêàðæàòüñÿ íà ô³çè÷í³, ïñèõ³÷í³ ÷è äóõîâí³ ðîçëàäè. ² ç’ÿñîâóºòüñÿ, ùî ¿õí³ íåäîìàãàííÿ ðîçïî÷àëèñÿ ï³ñëÿ òîãî, êîëè âîíè çàéíÿëèñÿ îêóëüòèçìîì ñàì³ àáî ñêîðèñòàëèñÿ äîïîìîãîþ ÿñíîâèäö³â, âîðîæîê, ÷àð³âíèê³â ÷è á³îåíåðãîòåðàïåâò³â. ϳñëÿ öüîãî âîíè ïðèõîäÿòü äî ñâÿùåíèêà, òîìó ùî ìåäèöèíà âæå íå â ñòàí³ ¿ì äîïîìîãòè àáî æ ë³êàð çàóâàæèâ, ùî ïðè÷èíà ¿õíüî¿ íåäóãè êðèºòüñÿ ó äóõîâí³é ñôåð³, é ñêåðóâàâ ¿õ äî Öåðêâè. Áîã õî÷å, ùîá ìè ïðèéìàëè Äàðè Ñâÿòîãî Äóõà é óâåñü ñâ³ò ïîñâÿ÷óâàëè Áîãîâ³, à íå ñòàâàëè ðàáàìè îêóëüòíèõ ñèë. Íàì íå ïîòð³áíà åíåðã³ÿ ïîòîéá³÷íîãî ñâ³òó, ùîá íåþ çàâîëîä³òè – ìè ïîâèíí³ â³äêðèòèì ñåðöåì ïðèéíÿòè íàäçâè÷àéíó ñèëó æèòòÿ ³ ëþáîâ³, ÿêó äຠíàì Ñâÿòèé Äóõ. Òàê, äåêîòð³ áðàòè ³ ñåñòðè ó Öåðêâ³ îòðèìóþòü â³ä Ãîñïîäà ²ñóñà îñîáëèâèé äàð çö³ëåííÿ. Ïðîòå öå íå ö³ëêîì æ òå, ÷èì º îêóëüòí³ çä³áíîñò³. Ó öüîìó âèïàäêó 䳺 Ñâÿòèé Äóõ, êîòðèé âèãîëîøóº ïåðåìîãó ²ñóñó Õðèñòó íàä ñìåðòþ. Öåé äàð íåìîæëèâî îòðèìàòè çà ÿê³ñü çàñëóãè, íàâ÷èòèñü éîìó ç äîïîìîãîþ ìåäèòàö³é ÷è çàâîëîä³òè íèì ñèëîþ. ³í ïðèíîñèòü ïëîäè – ðàäîñò³, ìèðó, âîë³ – óñ³ì, õòî ñëóæèòü ëþäÿì ñâî¿ì äàðîì çö³ëåííÿ, é óñ³ì, õòî òàêîìó çö³ëåííþ ï³ääàºòüñÿ. Ó òàêèõ âèïàäêàõ â³ðóþ÷³ ìîëÿòüñÿ, íàãîëîøóþ÷è, ùî íå âîíè, à Ñàì ²ñóñ çä³éñíþº çö³ëåííÿ. Îêóëüòíà åíåðãîòåðàï³ÿ, íàâïàêè, ïðèçâîäèòü äî çàìêíóòîñò³, íåðâîçíîñò³, âòðàòè îñîáèñòî¿ ñâîáîäè ³ íàâ³òü áîæåâ³ëëÿ. Óñ³ øëÿõè îêóëüòèçìó – öå øëÿõè òåìðÿâè, íåñïîêîþ, ïå÷àë³ òà ñìåðò³. Íàø Áîã çàáîðîíÿº çàéìàòèñÿ àñòðîëî㳺þ, ìà㳺þ, çàáîðîíÿº âèêëèêàòè äóõ³â, òîìó ùî ³í íàñ äóæå ëþáèòü ³ õî÷å çàñòåðåãòè, ùîá ìè íå ïîòðàïèëè ó ðàáñòâî çëèõ ñèë. Áîã õî÷å, ùîá ìè ö³ëêîì íàëåæàëè éîìó, à Â³í – íàì, òîìó ùî ò³ëüêè ó Íüîìó ìè ìîæåìî â³äíàéòè ùàñòÿ, ìèð, ðàä³ñòü ³ â³÷íå æèòòÿ. î. Æàê Âåðëåí Çà ìàò. æóð. “Ëþáèòå äðóã äðóãà” Ïåðåêëàä ç ðîñ. Ãàëèíè Ñê³ðñüêî¿

¹4(57), 2009 11

ÏÎÃËßÄ ÍÀ ØËÞÁ

ÑÂßÒ²ÑÒÜ ÏÎÄÐÓÆÆß ²ñíóº òâåðäå ïåðåêîíàííÿ, ùî ñâÿòèìè ìîæóòü áóòè ìîíàõè, ìîíàõèí³ òà ñâÿùåíèêè. Òèì÷àñîì ²² Âàòèêàíñüêèé Ñîáîð ïðèãàäóº íàì, ùî âñ³õ – òîáòî òàêîæ ÷îëîâ³êà ³ äðóæèíó – Áîã çàêëèêຠäî ñâÿòîñò³. Ñâÿò³ñòü áî íå çàëåæèòü â³ä òîãî, äå ³ â ÿêîìó ñòàí³ æèâå ëþäèíà, í³ â³ä òîãî, ÷è ìåøêຠâ ìîíàñòèðñüê³é êå볿, ÷è ó ïîìåøêàíí³ ç ðîäèíîþ. Ñâÿò³ñòü, íàòîì³ñòü, çàëåæèòü â³ä òîãî, “ÿê” õòîñü æèâå. Ó ÷îìó ïîëÿãຠïðàãíåííÿ äî ñâÿòîñò³ ó ïîäðóææ³ (Ðì.

12,1-3.9-13)? Ñóòí³ñòþ êîæíî¿ ôîðìè ñâÿòîñò³ – ÷è òî ìîíàøî¿, ÷è ñâÿùåíè÷î¿, ÷è ìèðÿí – º ëþáîâ äî Áîãà ³ äî ëþäåé. ³ä ñòóïåíÿ ëþáîâ³ çàëåæèòü äîñêîíàë³ñòü ³ ñâÿò³ñòü ëþäèíè. “Òîæ äëÿ óñ³õ º çðîçóì³ëèì, ùî óñ³ õðèñòèÿíè áóäü-ÿêîãî ñòàíó ³ ïðîôåñ³¿, ïîêëèêàí³ äî ïîâíîòè õðèñòèÿíñüêîãî æèòòÿ ³ äî äîñêîíàëîñò³ ëþáîâ³” (KK 40). Áîã º ëþáîâ’þ ³ ñâÿò³ñòþ, à ëþäèíà áåðå ó÷àñòü ó Éîãî ëþáîâ³ òà ñâÿòîñò³. Êîæåí îõðåùåíèé çàëó÷åíèé ó æèòòÿ Ñâÿòî¿ Òð³éö³, ïîºäíàâñÿ ç Íåþ. Òà¿íñòâî Ïîäðóææÿ â îñîáëèâèé ñïîñ³á âêëþ÷ຠ÷îëîâ³êà ³ æ³íêó ó âèð Áîæî¿ ëþáîâ³. Áî â öüîìó Òà¿íñòâ³ Õðèñòîñ óêð³ïëþº íîâîîäðóæåíèõ Ñâîºþ ëþáîâ’þ, ÿêîþ ïîëþáèâ Öåðêâó. ²ñóñ âèõîäèòü íà çóñòð³÷ îäðóæåíèì ³ “çàëèøàºòüñÿ ç íèìè íàäàë³ äëÿ òîãî, ùîáè òàê, ÿê ³í ïîëþáèâ Öåðêâó ³ â³ääàâ çà Íå¿ Ñàìîãî Ñåáå, òàê ñàìî ³ ïîäðóææÿ, ÷åðåç âçàºìíó â³ääàí³ñòü îäíå îäíîìó ëþáèëîñÿ ó òðèâàë³é â³ðíîñò³. Ïðàâäèâà

¹4(57), 2009 12

ïîäðóæíÿ ëþáîâ âêëþ÷àºòüñÿ ó Áîæó ëþáîâ. Âîíà êåðóºòüñÿ ³ çáàãà÷óºòüñÿ ñïàñåííîþ ì³ööþ Õðèñòà ³ ñïàñåííîþ ä³ÿëüí³ñòþ Öåðêâè, ùîáè 䳺âî âåñòè ïîäðóææÿ äî Áîãà, à òàêîæ ï³äòðèìóâàòè ïîäðóã³â ³ äîäàâàòè ¿ì âò³õè ó âåëè÷íîìó çàâäàíí³ áàòüêà ³ ìàòåð³” (KK 48). Óñå, ùî â ïîäðóææ³ âèðàæຠëþáîâ äî Áîãà, äðóæèíè ÷è ÷îëîâ³êà, ä³òåé àáî ³íøèõ îñ³á, ñïðè÷èíÿº çðîñòàííÿ ñâÿòîñò³. гçíîìàí³òí³ ïðîÿâè ö³º¿ ³íêîëè âàæêî¿ ëþáîâ³ º äóõîâíîþ æåðòâîþ, ïðèºìíîþ Áîãîâ³, ÿêà ñïðè÷èíÿº ñïàñ³ííÿ ñâ³òó ³ â³ääàâàííÿ øàíè Íåáåñíîìó Îòöþ. Ùî îçíà÷àº, ùî ëþáîâ ó ïîäðóææ³ íå ìóñèòü ö³ëêîì çàòèõàòè, à íàâïàêè – ïîñò³éíî âäîñêîíàëþâàòèñÿ (Ðì. 12,1418; 1 Ïò. 3,1-9)? Ó òîìó, ùî, çàãàëîì íàçèâàþòü “çàêîõàí³ñòþ” ÷îëîâ³êà ³ æ³íêè, ìîæíà âèä³ëèòè ð³çí³ åëåìåíòè, òàê³ ÿê: çàõîïëåííÿ ³íøîþ

îñîáîþ, çà÷àðîâàí³ñòü íåþ, áàæàííÿ çðîáèòè ¿¿ ùàñëèâîþ, à òàêîæ ïðàãíåííÿ äóõîâíî¿ òà ô³çè÷íî¿ áëèçüêîñò³. Ö³ åëåìåíòè, çàëåæíî â³ä ëþäèíè, ìîæóòü ìàòè ð³çíó ³íòåíñèâí³ñòü, ïðè÷îìó îäèí ç íèõ âèñòóïຠíà ïåðøèé ïëàí. Ëþáîâ ïîñò³éíî ïîâèííà äîçð³âàòè. À öå äîçð³âàííÿ ïîëÿãຠâ òîìó, ùîáè âëàñíèöüêå ³ ïîæàäàëüíå ñòàâëåííÿ äî ³íøî¿ îñîáè, ÿêîþ ìè çà÷àðîâàí³, áåççàñòåðåæíî ïîñòóïàëîñÿ ïðàãíåííþ çðîáèòè ¿¿ ùàñëèâîþ, çáàãàòèòè, íàâ³òü ö³íîþ îñîáèñòèõ çðå÷åíü. ²äåàë òàêî¿ ëþáîâ³ ïðåäñòàâèâ íàì ²ñóñ Õðèñòîñ, êàæó÷è: “ͳõòî íå ñïðîìîæåí ëþáèòè á³ëüøå, í³æ òîä³, êîëè â³í çà ñâî¿õ äðóç³â ñâîº æèòòÿ â³ääດ (Éî. 15,13). Äâà ïåðø³ ñêëàäíèêè ëþáîâ³ – ïîæàäàííÿ é åìîö³éíà çà÷àðîâàí³ñòü – ìîæóòü ïåâíîþ ì³ðîþ îñëàáíóòè àáî æ íàâ³òü çíèêíóòè â ìàéáóòíüîìó, áî íå çàëåæàòü â³ä íàøî¿ âîë³. Íàòîì³ñòü ïðàãíåííÿ çðîáèòè ³íøîãî ùàñëèâèì, çáàãàòèòè éîãî, çàëå-

ÏÎÃËßÄ ÍÀ ØËÞÁ æèòü âèêëþ÷íî â³ä íàñ ³ ìîæå ïîñò³éíî ðîçâèâàòèñÿ, íàâ³òü òîä³, êîëè çíèêíå ô³çè÷íèé ïîòÿã äî êîãîñü é åìîö³éíå çàõîïëåííÿ íèì. Çàì³ñòü ïî÷óòòÿ ïîäðóæíüî¿ ëþáîâ³ ó ìàéáóòíüîìó ìîæå ç’ÿâèòèñÿ ³íøå ïî÷óòòÿ – ãëèáøå ³ òðèâàë³øå. Ïîäðóæíÿ ïðèñÿãà íå º îá³òíèöåþ òîãî, ùî äî ê³íöÿ æèòòÿ çàëèøèòüñÿ åìîö³éíà çà÷àðîâàí³ñòü ÷îëîâ³êîì àáî äðóæèíîþ, í³ òàêîæ òîãî, ùî í³êîëè íå çíèêíå ô³çè÷íå æàäàííÿ ³íøîãî. Äàþ÷è ïðèñÿãó â ëþáîâ³, ïîäðóãè ïðèéìàþòü ð³øåííÿ, ùî äî ê³íöÿ æèòòÿ áóäóòü ñòàðàòèñÿ îùàñëèâëþâàòè îäèí îäíîãî, çáàãà÷óâàòè ñåáå, ðîçâèâàòè, áóòè îäèí á³ëÿ îäíîãî ó ïå÷àëÿõ òà ðàäîñòÿõ. Òàêó ëþáîâ ìîæå øëþáóâàòè êîæåí, áî âîíà çàëåæèòü ò³ëüêè â³ä éîãî ð³øåííÿ, òèì á³ëüøå, ùî Õðèñòîñ Ñâîºþ áëàãîäàòòþ óêð³ïëþº ÷îëîâ³êà ³ äðóæèíó, àáè âîíè âñå æèòòÿ áóëè â çìîç³ ÷èíèòè 䳿, ÿê³ îùàñëèâëþþòü ³ çáàãà÷óþòü ³íøîãî. Ëþáîâ, ÿêà ïîëÿãຠó ðîçâèòêó ³íøîãî, ó ñëóæ³íí³ äëÿ íüîãî, ìîæå ðîçâèâàòèñÿ ïðîòÿãîì óñüîãî ïîäðóæíüîãî æèòòÿ, íàâ³òü ÿêùî çíèêíå “çàêîõàí³ñòü”, òîáòî åìîö³éíå çàõîïëåííÿ ³íøîþ ëþäèíîþ. Á³ëüøå òîãî, ëþáîâ, ñïîâíåíà ïðèÿçí³ äî ³íøîãî, ÿêà íàìàãàºòüñÿ çáàãàòèòè ³ çðîáèòè ùàñëèâ³øèì, º ñèëüí³øîþ â³ä ñìåðò³ é òðèâຠíàâ³òü ó ìàéáóòíüîìó, â³÷íîìó æèòò³. ×åðåç Òà¿íñòâî ïîäðóææÿ Õðèñòîñ çì³öíþº ëþáîâ ÷îëîâ³êà òà æ³íêè, àáè âîíà íå çíèêëà, à ïîñò³éíî ðîçâèâàëàñÿ. Öå ñêð³ïëåííÿ º îñîáëèâîþ ñàêðàìåíòàëüíîþ áëàãîäàòòþ. Ïðîòå Ñïàñèòåëü øàíóº ñâîáîäó ëþäèíè ³ íå õî÷å äîêó÷àòè Ñâî¿ìè äàðàìè. ³í ãîòîâèé äàðóâàòè Ñâîþ áëàãîäàòü ïîäðóææþ ïðîòÿãîì ö³-

ëîãî æèòòÿ íàñò³ëüêè, íàñê³ëüêè âîíè ¿¿ ïðàãíóòü ³ ñï³âïðàöþþòü ç íåþ. Áëàãîäàòü Òà¿íñòâà Ïîäðóææÿ ìè îòðèìóºìî íåíà÷å â çàðîäêó, à ç äîïîìîãîþ ùèðîãî çóñèëëÿ ¿¿ ìîæíà ðîçâèâàòè, ùîá êåðóâàòèñÿ ó æèòò³ ëþáîâ’þ. Áåçö³ííîþ äîïîìîãîþ ó ïîñò³éíîìó ïîãëèáëåí³ ïîäðóæíüî¿ ºäíîñò³ º Ñâÿòå Ïðè÷àñòÿ ³ Òà¿íñòâî Ñïîâ³ä³ , à òàêîæ ïîñò³éíà ðîçìîâà ç

Õðèñòîì, ÿêèé çàâæäè ãîòîâèé ïðèéòè ïîäðóææþ íà äîïîìîãó.  ÿêîìó ñåíñ³ ëþáîâ Õðèñòà äî Öåðêâè, à òàêîæ ëþáîâ Öåðêâè äî Õðèñòà º äëÿ ïîäðóææÿ âç³ðöåì äëÿ íàñë³äóâàííÿ (Äèâ. Åô. 5,21-33)? ×åðåç Òà¿íñòâî Ïîäðóææÿ ÷îëîâ³ê ³ æ³íêà áåðóòü ó÷àñòü ó òàºìíè÷³é ºäíîñò³, ÿêà â³äáóâàºòüñÿ ì³æ Õðèñòîì-Íàðå÷åíèì ³ Öåðêâîþ – Éîãî Íàðå÷åíîþ. Öÿ ºäí³ñòü òàêà ò³ñíà, ùî Öåðêâà º ̳ñòè÷íèì Ò³ëîì Õðèñòà, â ÿêîìó Â³í – Ãîëîâà, à ìè – Éîãî ÷ëåíè. Ïîäðóææÿ òàêîæ º îäíèì ò³ëîì, ùî ñòâåðäæóº Êíèãà Áóòòÿ ñëî-

âàìè: “Òàê òî ïîëèøຠ÷îëîâ³ê ñâîãî áàòüêà é ìàò³ð ³ ïðèñòຠäî ñâ æ³íêè, ³ ñòàíóòü âîíè îäíèì ò³ëîì” (Áóò. 2,24). Ó ö³é ñï³ëüíîò³, ïîãëèáëåí³é Òà¿íñòâîì, ÷îëîâ³ê ïîâèíåí ñâ³äîìî íàñë³äóâàòè ëþáîâ Õðèñòà äî Öåðêâè, ñâ Íàðå÷åíî¿. Ñâ. Ïàâëî çàîõî÷óº ÷îëîâ³ê³â äî æåðòîâíî¿ ëþáîâ³, ÿêà ïîä³áíà äî ëþáîâ³ ²ñóñà, êîòðèé äëÿ äîáðà Öåðêâè â³ääàâ Ñåáå Ñàìîãî, ùîá îñâÿòèòè ¿¿. ³í æèâèòü ¯¿ ³ ï³êëóºòüñÿ ïðî Íå¿. Ƴíêè òàêîæ ïîâèíí³ ëþáèòè ñâî¿õ ÷îëîâ³ê³â òàê, ÿê Õðèñòîñ íàñ ëþáèòü, òîìó ùî ÷åðåç Òà¿íñòâî Ïîäðóææÿ âîíè çáàãàòèëèñÿ Éîãî ëþáîâ’þ. Îñü ÷îìó ñâ. Ïàâëî íàãàäóº: “À æ³íêà íåõàé ïîâàæຠ÷îëîâ³êà” (Åô. 5,33). Íå ëèøå ëþáîâ ²ñóñà äî Öåðêâè º âç³ðöåì äëÿ ïîäðóæíüî¿ ëþáîâ³. Òàêèì ïðèêëàäîì º òàêîæ ñïîâíåíà ëþáîâ³ â³ääàí³ñòü Öåðêâè Õðèñòîâ³. Ñâ. Ïàâëî ïåðåäóñ³ì íàãàäóº äðóæèíàì ïðî òå, ùîá âîíè ï³äêîðèëèñÿ ñâî¿ì ÷îëîâ³êàì òàê, ÿê ï³äêîðÿþòüñÿ ëþáëÿ÷îìó Õðèñòîâ³-Ãîñïîäó. ³äòàê â³í êàæå: “Ƴíêè íåõàé êîðÿòüñÿ ñâî¿ì ÷îëîâ³êàì, ÿê Ãîñïîäåâ³, áî ÷îëîâ³ê ãîëîâà æ³íêè, ÿê ³ Õðèñòîñ ãîëîâà Öåðêâè, Ñâîãî Ò³ëà, ÿêîãî ³í Ñïàñèòåëü. À ÿê Öåðêâà êîðèòüñÿ Õðèñòîâ³, òàê ó âñüîìó é æ³íêè – ñâî¿ì ÷îëîâ³êàì” (Åô.

5,22-24). Ëþáîâ âèìàãຠâ³ääàíîñò³ ³íø³é îñîá³, òîìó é îáîâ’ÿçîê ïîâíî¿ â³ääàíîñò³ æ³íêè ëåæèòü íà ÷îëîâ³êîâ³. Áî ³ äëÿ íüîãî âç³ðöåì æèòòÿ º Öåðêâà, ï³äëåãëà Õðèñòó. Òîìó ñâ. Ïàâëî ïîâ÷àº: “Êîð³òüñÿ îäèí îäíîìó ó Õðèñòîâ³ì îñòðàñ³!” (Åô. 5,21). Ìàòåð³àë ï³äãîòóâàâ Áðóíî Íåðî

¹4(57), 2009 13

ÎÑÂß×ÅͲ  ²ÑÒÈͲ

ÑÂßÒÀ ÅÄÈÒÀ ØÒÀÉÍ Ñâÿòà Åäèòà Øòàéí, ÷åðíå÷å ³ì’ÿ – Òåðåçà Áåíåäèêòà â³ä Õðåñòà, êàðìåë³òàíêà, íàâåðíåíà ºâðåéêà, ìó÷åíèöÿ Îñüâºíö³ìà, îäíà ç îï³êóíîê ªâðîïè. Íàðîäèëàñÿ íàïðèê³íö³ XIX ñò. ó Âðîöëàâ³, ÿêèé òîä³ íàëåæàâ äî ͳìå÷÷èíè. Áóëà íàéìîëîäøîþ, îäèíàäöÿòîþ äèòèíîþ ó ðåâí³é ³ ïðàêòèêóþ÷³é ºâðåéñüê³é ñ³ì’¿. Íàðîäèëàñÿ â äåíü óðî÷èñòîñò³ Éîì ʳïïóð – Äåíü Ïðèìèðåííÿ, îäíîãî ç íàéâàæëèâ³øèõ ºâðåéñüêèõ ñâÿò. Äëÿ ìàéáóòíüî¿ ñåñòðèêàðìåë³òàíêè ñàìå öÿ äàòà íàðîäæåííÿ áóëà íåíà÷å îá³òíèöåþ. Ó ð³äíîìó ì³ñò³ âîíà âèâ÷àëà ïñèõîëîã³þ, ãåðìàí³ñòèêó òà ³ñòîð³þ, ïîò³ì ïåðå¿õàëà ó ¥üîòò³í´åí, äå âèâ÷àëà ô³ëîñîô³þ ï³ä êåð³âíèöòâîì äóæå â³äîìîãî ô³ëîñîôà, Åäìóíäà ¥óññåðëÿ. Ðàçîì ç³ ñâî¿ì ó÷èòåëåì ïåðå¿õàëà ó Ôðàéáóð´, äå çàõèñòèëà äîêòîðñüêó ïðàöþ ç ô³ëîñîô³¿, ñòàâøè îäí³ºþ ³ç éîãî íàéêðàùèõ ó÷åíèöü ³ ïåðñïåêòèâíèì íàóêîâöåì. Ôåíîìåíîëîã³ÿ Ãóññåðëÿ ïðèâåëà áàãàòüîõ éîãî ó÷í³â – âñóïåðå÷ éîãî âîë³ – äî õðèñòèÿíñüêî¿ â³ðè. Õî÷ óäîìà Åäèòà ðåâíî äîòðèìóâàëèñÿ âèìîã þäà¿çìó, âîíà øâèäêî âòðàòèëà â³ðó. Äîñèòü øâèäêî ä³â÷èíà çáàéäóæ³ëà äî ðåë³ã³¿. Ó â³ö³ ï’ÿòíàäöÿòè ðîê³â, íàâ÷àþ÷èñü ó ã³ìíà糿, âîíà âèð³øèëà: “Á³ëüøå íå ìîëèòèìóñÿ”. Áàãàòî ðîê³â âîíà áóëà àòå¿ñòêîþ, êîòðà, îäíàê, øóêàëà ³ñòèíó: “Ïîøóê

¹4(57), 2009 14

³ñòèíè áóâ ìîºþ ºäèíîþ ìîëèòâîþ”, – ïèñàëà âîíà ï³çí³øå. Ó òîé ÷àñ òðàïèëîñÿ òàê, ùî ó êàôåäðàëüíîìó ñîáîð³ ó Ôðàíêôóðò³ âîíà ïîáà÷èëà æ³íêó, êîòðà ³ç ñâîºþ êîðçèíîþ äëÿ ïîêóïîê óâ³éøëà âñåðåäèíó ³ êëÿêíóëà íà ìîëèòâó. “Äëÿ ìåíå öå áóëî ùîñü ö³ëêîì íîâå. Ó ñèíàãîãàõ

Åäèòà Øòàéí

³ ïðîòåñòàíòñüêèõ öåðêâàõ, äî ÿêèõ ÿ õîäèëà, ëþäè õîäèëè âèêëþ÷íî íà áîãîñëóæ³ííÿ. À òóò ïðèéøîâ õòîñü ïðîñòî ç ðèíêó, äî áåçëþäíî¿ öåðêâè, íåíà÷å õîò³â ïîðîçìîâëÿòè íàîäèíö³. Öüîãî ÿ íå ìîãëà çàáóòè”. Ó òðèäöÿòèð³÷íîìó â³ö³ ï³ä âïëèâîì äðóç³â âîíà ïîçíàéîìèëàñÿ ç êàòîëèöüêîþ â³ðîþ. ¯¿ æèòòÿ çì³íèëîñÿ ó 1921 ðîö³, êîëè âîíà, ïåðåáóâàþ÷è â ãîñ-

òÿõ ó äðóç³â, çà îäíó í³÷ ïðî÷èòàëà “Êíèãó Æèòòÿ” ñâ. Òåðåçè Àâ³ëüñüêî¿. “Öå ïðàâäà”, – ñêàçàëà âîíà, çàêðèâàþ÷è êíèæêó. Çà ê³ëüêà ì³ñÿö³â, 1 ñ³÷íÿ 1922 ðîêó, Åäèòà ïðèéíÿëà Òà¿íñòâî Õðåùåííÿ ó Êàòîëèöüê³é Öåðêâ³. Ïðîòå âîíà í³êîëè íå çðåêëàñÿ ñâîãî ïîõîäæåííÿ. Âîíà ãîâîðèëà, ùî ñàìå òåïåð, ïîâåðíóâøèñü äî Áîãà, çíîâó â³ä÷óëà ñåáå ºâðåéêîþ. Äëÿ ¿¿ íàáîæíî¿ ìàòåð³, õðåùåííÿ êîõàíî¿ äîíüêè áóëî ñïðàâæí³ì ñòðåñîì. Óïåðøå æ³íêà, êîòðó íå çëàìàëè ÷èñëåíí³ æèòòºâ³ ïðîòèð³÷÷ÿ, ïëàêàëà. Âîíà íå çìîãëà ïðèéíÿòè øëÿõ, ÿêèì ï³øëà ¿¿ äîíüêà. À Åäèòà, â ñâîþ ÷åðãó, çíàëà, ùî ïðîâàëëÿ, ÿêà ðîçä³ëÿº ¿¿ â³ä ìàòåð³, º ëèøå ïîç³ðíèì, ³ õðèñòèÿíñòâî º ñïîâíåííÿì îá³òíèö³, ÿêó Áîã äàâ Àâðààìîâ³. Âåëèêèì ïðàãíåííÿì ìîëîäî¿ íîâîíàâåðíåíî¿ áóâ âñòóï äî çãðîìàäæåííÿ Êàðìåëþ. “ß çàâæäè ïåðåä÷óâàëà, ùî Ãîñïîäü çáåð³ã äëÿ ìåíå ó Êàðìåë³ ùîñü, ùî ÿ ìîæó çíàéòè ëèøå òàì”, – ïèñàëà âîíà ÷åðåç áàãàòî ðîê³â. ¯¿ äóõ³âíèêè ñòðèìóâàëè öåé êðîê – õîò³ëè, ùîá ¿¿ íåïåðåñ³÷í³ çä³áíîñò³ ïðèíîñèëè ïëîäè ó ñâ³ò³. Ïðîòÿãîì íàñòóïíèõ îäèíàäöÿòè ðîê³â âîíà, Åäèòà, áóëà â÷èòåëüêîþ ³ ãðîìàäñüêèì ä³ÿ÷åì. Âîíà ¿çäèëà ïî ªâðîï³, ÷èòàþ÷è ëåêö³¿ ïðî ïîòðåáó â³äíîâè ñóñï³ëüñòâà ³ äåðæàâè, ïðî ïîêëèêàííÿ ³ ðîëü æ³íêè, ïðî ìèð ³ äîñòî¿íñòâî ëþäèíè. Ïðàöþâàëà âè-

ÎÑÂß×ÅͲ  ²ÑÒÈͲ êëàäà÷åì ïåäàãîã³êè, àëå â òîé ÷àñ, ïðèí³ñøè òðè ïðèâàòí³ îá³òíèö³, æèëà, ïî-ñóò³, âæå ÿê ÷åðíèöÿ ó ñâ³ò³, áàãàòî ÷àñó ïîñâÿ÷óþ÷è ìîëèòâ³. Ó 1932 ðîö³ äî âëàäè â ͳìå÷÷èí³ ïðèéøëè íàöèñòè. Ïî÷àëèñÿ ïåðåñë³äóâàííÿ. Åäèòà – ÿê ºâðåéêà, íå ìàëà ïðàâà çàéìàòè ïîñàäè â îñâ³òí³é ñôåð³ àáî óí³âåðñèòåò³. ¯¿ äóõ³âíèê ïîãîäèâñÿ íà æàäàíèé âñòóï äî ìîíàñòèðÿ. 14 æîâòíÿ 1933 ðîêó âîíà âñòóïèëà äî Êàðìåëþ ó Êüîëüí³, a 15 êâ³òíÿ íàñòóïíîãî ðîêó îòðèìàëà ÷åðíå÷èé îäÿã êàðìåë³òàíêè. Âîíà ïàëêî ïðàãíóëà áðàòè ó÷àñòü ó Ñòðàæäàíí³ Õðèñòà, òîìó ¿¿ ºäèíå ïîáàæàííÿ íà îáëà÷èíàõ áóëî òàêå: îòðèìàòè ÷åðíå÷å ³ì’ÿ â³ä Õðåñòà. ϳñëÿ íîâ³ö³ÿòó âîíà ïðèéíÿëà ÷åð-

Áàðåëüºô ñâ. Åäèòè Øòàéí. ×åõ³ÿ, ì. Ïðàãà

Ðîäèííèé ä³ì ñ³ì’¿ Øòàéí, â ÿêîìó íàðîäèëàñÿ ñâÿòà

íå÷³ øëþáè òà ³ì’ÿ Áåíåäèêòà â³ä Õðåñòà. Ó Êàðìåë³ âîíà ïðîäîâæóâàëà íàóêîâó ³ ïèñüìåííèöüêó ïðàöþ. Ó 1941 ðîö³ âîíà ïèøå äî ïîäðóãè-÷åðíèö³ òàê: “Scientia crucis (â÷åííÿ ïðî Õðåñò) ìîæíà îòðèìàòè ëèøå òîä³, êîëè ãëèáîêî â³ä÷óâàºø Õðåñò. ³ä ïåðøî¿ ìèò³ ÿ áóëà ïåðåêîíàíà â òîìó ³ ç ãëèáèíè ñåðöÿ êàçàëà: “Ave, Crux, Spes unica” (³òàé Õðåñòå, ºäèíà íà䳺)”. ¯¿ íàéâàæëèâ³øà, íåçàâåðøåíà ïðàöÿ ïðî ²âàíà â³ä Õðåñòà, íàçèâàºòüñÿ: “Çíàííÿ Õðåñòà”. Ïðî òå, â ÷îìó ïîëÿãàòèìå íåñ³ííÿ õðåñòà, âîíà äîâ³äàëàñÿ ó 1942 ðîö³, êîëè ¿¿ ðàçîì ³ç ñåñòðîþ Ðîçîþ, êîòðà òàêîæ îõðåñòèëàñÿ ³ âñòóïèëà äî Êàðìåëþ, çààðåøòóâàëî ãåñòàïî ó ãîëàíäñüêîìó ì³ñò³ Åõò³. Ó Ãîëàíä³þ îáèäâ³ ñåñòðè ïðè¿õàëè â ãðóäí³ 1938 ðîêó, ùîáè çàõîâàòèñÿ â³ä íàðîñòàþ÷î¿ õâèë³ íàöèñòñüêèõ ðåïðåñ³é. Àðåøò

óñ³õ ñâÿùåíèê³â, ÷åíö³â ³ ÷åðíèöü áóâ àêòîì ïîìñòè íàöèñò³â ªïèñêîïàòó Ãîëëàí䳿, ÿêèé ó ïàñòèðñüêîìó ïîñëàíí³ çàñóäèâ ã³òëåð³âñüê³ çëî÷èíè íàä ºâðåéñüêèì íàðîäîì. Ïîêèäàþ÷è ìîíàñòèð, âîíà âçÿëà çà ðóêó ñâîþ ñåñòðó Ðîçó, êàæó÷è: “Õîä³ìî, éäåìî çà íàø íàðîä”. Òàê âîíà çàñâ³ä÷èëà, ùî ñâî¿ ñòðàæäàííÿ ñâ³äîìî ïîºäíóâàëà ³ç Æåðòâîþ ²ñóñà Õðèñòà.

7 ñåðïíÿ 1942 ðîêó ¿¿ ðàçîì ç ³íøèìè â’ÿçíÿìè-ºâðåÿìè äåïîðòóâàëè â Îñüâºíö³ì, äå âîíà áóëà âáèòà â ãàçîâ³é êàìåð³ éìîâ³ðíî 9 ñåðïíÿ 1942 ðîêó. ²âàí Ïàâëî ²² îãîëîñèâ ¿¿ áëàæåííîþ ï³ä ÷àñ ñâîãî ïàëîìíèöòâà äî ͳìå÷÷èíè 1 òðàâíÿ 1987 ðîêó â Êüîëüí³, ñâÿòîþ – 11 æîâòíÿ 1998 ðîêó â Ðèì³, a 1 æîâòíÿ 1999 ðîêó – îï³êóíêîþ ªâðîïè. Ìàòåð³àë ï³äãîòóâàâ Áðóíî Íåðî

¹4(57), 2009 15

ÃÎËÎÑ ÌÀв¯

ÌÎ˲ÒÜÑß ÏÐÎ ÄÀÐ ÑÂßÒÎÃÎ ÄÓÕÀ “Äîðîã³ ä³òè! Ó öåé ÷àñ ß çàêëèêàþ âñ³õ âàñ ìîëèòèñÿ ïðî dzøåñòÿ Ñâÿòîãî Äóõà íà êîæíå îõðåùåííå ñòâîð³ííÿ, ùîáè Ñâÿòèé Äóõ îíîâèâ óñ³õ âàñ ³ çàïðîâàäèâ íà øëÿõ ñâ³ä÷åííÿ âàøî¿ â³ðè – âàñ ³ âñ³õ òèõ, êîòð³ ïåðåáóâàþòü íà â³ääàë³ â³ä Áîãà òà Éîãî Ëþáîâ³. ß ç âàìè ³ çàñòóïàþñÿ çà âàñ ïåðåä Âñåâèøí³ì. Äÿêóþ, ùî â³äïîâ³ëè íà ̳é çàêëèê!” (Ïîñëàííÿ â³ä 25 òðàâíÿ 2009 ðîêó) Ïåðåä Âîçíåñ³ííÿì ²ñóñ ñêàçàâ Ñâî¿ì ó÷íÿì, ùîáè âîíè ïîêèíóëè ªðóñàëèì ³ î÷³êóâàëè îá³òíèö³ Îòöÿ. Âîíè ïðèéìóòü ì³öü Ñâÿòîãî Äóõà ³ ñòàíóòü Éîãî ó÷íÿìè, ³ íå ëèøå â ªðóñàëèì³, à àæ äî êðà¿â çåìë³ (ïîð. ij. 1, 4 – 9). Ó÷í³ é Àïîñòîëè

¹4(57), 2009 16

÷åðåç ìîëèòâó ïðèãîòóâàëèñÿ äî ïðèõîäó Ñâÿòîãî Äóõà. Âîíè áóëè íå ñàì³ – ç íèìè áóëà Ìàð³ÿ, Ìàò³ð ²ñóñà. Ñåðåä óñ³õ ïðèñóòí³õ ëèøå Âîíà ìàëà ïîâíîòó Ñâÿòîãî Äóõà, ßêèé ç³éøîâ íà Íå¿ ï³ä ÷àñ Çà÷àòòÿ. Âîíà, çâ³ñíî, ï³äáàäüîðþâàëà ó÷í³â, ùîá âîíè íå ëÿêàëèñÿ. Ñâÿòèé Äóõ ñïîíóêàâ ¯¿ äî ìîëèòâè, íàäèõàâ áóòè âèòðèâàëîþ. Ïåðåä dzøåñòÿì Ñâÿòîãî Äóõà ó÷í³ áóëè ñïîâíåí³ ñòðàõó. Êîëè ³í ç³éøîâ íà íèõ, âîíè ïåðåì³íèëèñÿ, ³ ç íàëÿêàíèõ ó÷í³â ñòàëè áåçñòðàøíèìè ñâ³äêàìè Õðèñòà. Âîíè ñâ³ä÷èëè âñå òå, ùî áà÷èëè é ÷óëè, êîëè áóëè ðàçîì ç ²ñóñîì. Ó íèõ ðîçïàëèâñÿ Âîãîíü Ëþáîâ³ òà ²ñòèíè, é âîíè ïî÷àëè çâ³ùàòè Äîáðó Íîâèíó. Ó Ïîñëàíí³ â³ä 25 òðàâíÿ 2009 ðîêó Ìàð³ÿ çàêëèêຠíàñ ìîëèòèñÿ ïðî dzøåñòÿ Ñâÿòîãî Äóõà. ×åðåç Õðåùåííÿ ìè ñòàëè

Áîæèìè ijòüìè ³ ðàçîì ç ²ñóñîì òà Éîãî Ñïðàâîþ çíàéøëè äîñòóï äî Ñïàñ³ííÿ. Ìàð³ÿ çàêëèêຠíàñ äî ìîëèòâè. Ìîëèòâà º äîïîì³æíèì çàñîáîì, ÷åðåç ÿêèé â³äêðèâàþòüñÿ íàø³ ñåðöÿ ³ â íèõ ìîæå ä³ÿòè Äóõ Áîæèé. Êîæíà â³äêðèò³ñòü íà Ñâÿòîãî Äóõà ïðîâàäèòü äî â³äíîâëåííÿ æèòòÿ ³ ñòèìóëþº íàñ ñâ³ä÷èòè íàøó â³ðó. Ìè, õðèñòèÿíè, ïîêëèêàí³ áóòè â öüîìó ñâ³ò³ íîñ³ÿìè Áîæîãî Ïîñëàííÿ òà Éîãî ñë³â ³ ïðîãîëîøóâàòè ä³ëà Ëþáîâ³.  öüîìó íàì äîïîìàãຠÌàð³ÿ, íàøà Ìàòè ³ Çàñòóïíèöÿ. Âîíà º Â÷èòåëüêîþ ìîëèòâè ó Ñâÿòîìó Äóñ³. Ðàçîì ç Ìàð³ºþ ìè ìîëèìîñÿ, ùîáè Äóõ ²ñòèíè òà Ëþáîâ³ ä³ÿâ ó íàñ ³ íàâêîëî íàñ, àáè íàâ÷àâ íàñ ³ ñêð³ïëþâàâ òàê, ùîáè ìè æèëè íîâèì æèòòÿì çã³äíî ç Âîëåþ Áîæîþ. î. Äàíêî Ïåðóò³íà

IJÒÈ ÓÊÐÀ¯ÍÈ

IJÒÈ ÓÊÐÀ¯ÍÈ

Þí³ òàëàíòè ç ñ.Óãðèíîâà íà ²âàíî-Ôðàíê³âùèí³

18

17

Õóä. Êàðë Áëîê. Ïðåîáðàæåííÿ. 1872

Õóä. Éîñèï Òåðåëÿ. Îáðàç Ìàòåð³ Áîæî¿ ç âåðâè÷êîþ â ðóêàõ. 2004

Õóä. Êàðë Áëîê. Ïðåîáðàæåííÿ. 1872

Õóä. Éîñèï Òåðåëÿ. Îáðàç Ìàòåð³ Áîæî¿ ç âåðâè÷êîþ â ðóêàõ. 2004

IJÒÈ ÓÊÐÀ¯ÍÈ

IJÒÈ ÓÊÐÀ¯ÍÈ

Þí³ òàëàíòè ç ñ.Óãðèíîâà íà ²âàíî-Ôðàíê³âùèí³

18

17

Ó Ñ²Ò˲ ²ÐÈ

ÄÅÍÜ ÍÀÐÎÄÆÅÍÍß ÄËß ÍÎÂÎÃÎ ÆÈÒÒß Âðàæàþ÷å ñâ³ä÷åííÿ ä-ðà ¥ëî𳿠Ïîëî ðîçïîâ³äຠïðî ¿¿ ïåðåæèòòÿ ç ïåðñïåêòèâè ëþäèíè, ÿêà íàáëèçèëàñÿ äî ìåæ³ ñìåðò³, àëå ùå íå ïåðåñòóïèëà ¿¿. Áîã äîçâîëèâ ¿é ï³çíàòè ãîëîâí³ ïðàâäè ïðî ñìåðòü, ïðî ÿê³ ïîâèíåí çíàòè êîæåí êàòîëèê. ¯¿ ñâ³ä÷åííÿ, ñïîâíåíå ñóãåñòèâíèìè îáðàçàìè (áî ò³ëüêè òàêèì ñïîñîáîì ìîæíà ñïðîáóâàòè âèðàçèòè äóõîâíó ä³éñí³ñòü), â³äêðèâຠíàì, ÿêèì âåëèêèì º Áîæå Ìèëîñåðäÿ ³ ùî î÷³êóº íàñ ï³ñëÿ ñìåðò³; ãîâîðèòü ïðî íåïîâòîðí³ñòü íàøîãî æèòòÿ íà çåìë³, ïðî òðàã³÷í³ íàñë³äêè ãð³õ³â, ÿê³ ìîæóòü äîâåñòè ëþäèíó äî â³÷íèõ ìóê ³ ö³ëêîì î÷åâèäíî º ïðè÷èíîþ âåëèêèõ òåðï³íü ó ÷èñòèëèù³. Ó òàêèõ äóõîâíèõ âèïðîáóâàííÿõ ³ñíóº íåáåçïåêà ââåäåííÿ â ãð³õ ÷åðåç çëîãî Äóõà. Îäíàê ñï³âñòàâëåííÿ ïåðåæèòòÿ ä-ðà ¥ëî𳿠Ïîëî ç äàíèìè Îá’ÿâëåííÿ âêàçóº íà â³ðîã³äí³ñòü íàéâàæëèâ³øîãî ñâ³ä÷åííÿ, àäðåñîâàíîãî ¿é.

Êîæíèé, õòî â³ðèòü ó ðå³íêàðíàö³þ, ñâ³ä÷èòü ïðî ñâîº ðåë³ã³éíå íåâ³ãëàñòâî, à ïåðåäóñ³ì çðàäæóº é â³äêèäຠíàóêó Õðèñòà, áî ñë³äóº çà “ô³ëîñîô³ºþ òà ïóñòèì îáìàíñòâîì, çà ëþäñüêèì ïåðåäàííÿì òà çà ïåðâíÿìè ñâ³òó, à íå çà Õðèñòîì” (Êîë. 2, 8).

²íêàðíàö³¿ íå ³ñíóº ¥ëîð³ÿ Ïîëî áóëà ãàðÿ÷îþ ïðîïàãàíäèñòêîþ ðå³íêàðíàö³¿. Êîëè âèÿâèëàñÿ íà ìåæ³ æèòòÿ òà ñìåðò³, ç âåëèêèì áîëåì ³ ñîðîìîì ïåðåêîíàëàñÿ, ùî ðå³íêàðíàö³ÿ º ï³äñòóïíèì îáìàíîì ñàòàíè. Ãîñïîäü Áîã ó Ñâÿòîìó Ïèñüì³ ïîâ³äîìëÿº íàì, ùî ìè æèâåìî íà çåìë³ ò³ëüêè îäèí ðàç: “Íå çàáóâàé – íåìà áî ïîâîðîòó” (Ñèð. 38, 21); “² ÿê ïðèçíà÷åíî ëþäÿì ðàç óìåðòè, ïîò³ì æå ñóä” (ªâð. 9, 27). Íàøå æèòòÿ º ºäèíèì ³ íåïîâòîðíèì; ëþäèíà ïîìèðຠò³ëüêè ðàç. Öå ãîâîðèòü íàì Ãîñïîäü Áîã. Íàòîì³ñòü òâåðäæåííÿ ïðî ³ñíóâàííÿ ðå³íêàðíàö³¿ º ï³äñòóïíîþ ñïîêóñîþ çëîãî Äóõà, ÿêèé ïðàãíå, ùîáè ëþäè ïî÷àëè ëåãêîâàæèòè íàñë³äêàìè ñâî¿õ ãð³õ³â ³ ïðèïèíèëè â³ðèòè â ïðàâäó, ÿêó îá’ÿâèâ Áîã ïðî ³ñíóâàííÿ â³÷íîãî ïðîêëÿòòÿ ÷è íåïîâòîðí³ñòü ëþäñüêîãî æèòòÿ íà çåìë³. Òå, ÷îãî íàâ÷ຠ²ñóñ Õðèñòîñ ó Ñâî¿é Öåðêâ³ íà òåìó ðå³íêàðíàö³¿, º îäíîçíà÷íèì: “Êîëè çàâåðøèòüñÿ “îäèí-ºäèíèé á³ã íàøîãî çåìíîãî æèòòÿ” (Lumen gentium 48), ìè íå ïîâåðíåìîñÿ âæå äî íàñòóïíîãî æèòòÿ çåìíîãî. “² ÿê ïðèçíà÷åíî ëþäÿì ðàç óìåðòè, ïîò³ì æå ñóä” (ªâð. 9, 27); ϳñëÿ ñìåðò³ íåìຠ“ðå³íêàðíàö³¿” (ÊÊÊ, 1013).

Ñåñòðà ñìåðòü Íå ìîæëèâî æèòè æèòòÿì, ã³äíèì ëþäèíè, íå ïàì’ÿòàþ÷è ïðî íåâ³äñòóïíó ñìåðòü ³ íå øóêàþ÷è â³äïîâ³ä³ íà çàïèòàííÿ ³ ñåíñ. Ïåðåä îáëè÷÷ÿì ñìåðò³ ó êîæíî¿ ëþäèíè âèíèêຠñòðàõ ïåðåä çíèêíåííÿì íàçàâæäè. Ëþäèíà ³íñòèíêòèâíî â³äêèäຠäóìêó ïðî ìîæëèâ³ñòü ñâ ö³ëêîâèòî¿ çàãèáåë³, àëå âîäíî÷àñ ñòຠáåçñèëüíîþ ïåðåä íåâ³äâîðîòíîþ êîíå÷í³ñòþ ñìåðò³. Òîé áóíò ïðîòè ñìåðò³ ÷è ïðàãíåííÿ áåçñìåðòíîñò³ – öå íå ùî ³íøå, ÿê ãîëîñ ñàìîãî Õðèñòà, ÿêèé çàêëèêຠêîæíó é êîæíîãî ç íàñ ïðèëèíóòè äî Íüîãî ÷åðåç â³ðó, áî ò³ëüêè ³í ñàì ÷åðåç Ñâîþ ñìåðòü ³ âîñêðåñ³ííÿ, çàïîâ³äຠêîæí³é ëþäèí³ äàð æèòòÿ â³÷íîãî. Ïîìèðàþ÷è, êîæåí áóäå çìóøåíèé ï³çíàòè ñâîþ ö³ëêîâèòó áåçñèëüí³ñòü ³ áåçïîðàäí³ñòü ïåðåä îáëè÷÷ÿì ïðàâäè, ùî, ïîêèíóòèé ñàì íà ñåáå, º ïîðîõîì ³ í³÷èì, à äæåðåëî ëþáîâ³ é æèòòÿ º ò³ëüêè â Õðèñòîâ³. dz Ñâÿòîãî Ïèñüìà çíàºìî, ùî ñìåðòü º ðåçóëüòàòîì ãð³õà (äèâ. Ðèì. 5, 12) ³ ï³çíàííÿì éîãî íàñë³äê³â: “Áî Áîã íå ñòâîðèâ ñìåðòü, àí³ íå ðà䳺 ç ïîãèáåë³ æèâó÷èõ” (Ìóä. 1, 13); Çàâäÿêè Õðèñòîâ³ é ó ºäíàíí³ ç Íèì ñìåðòü ñòຠäëÿ íàñ âîðîòàìè, ÿê³ âåäóòü äî ïîâíîòè æèòòÿ.

¹4(57), 2009 19

Ó Ñ²Ò˲ ²ÐÈ “Àäæå õî÷à ïðîòè ñìåðò³ ïîñòຠáóäü-ÿêà óÿâà, îäíàê Öåðêâà, íàâ÷åíà Áîæèì Îá’ÿâëåííÿì, ñòâåðäæóº, ùî ëþäèíà áóëà ñòâîðåíà Áîãîì äëÿ ùàñëèâî¿ ìåòè ïîçà ìåæåþ íåäîë³ çåìíî¿. Îêð³ì òîãî, õðèñòèÿíñüêà â³ðà â÷èòü, ùî ñìåðòü ò³ëåñíà, â³ä ÿêî¿ ëþäèíà áóëà á â³ëüíà, ÿêáè íå çãð³øèëà, áóäå ïåðåìîæåíà, êîëè âñåìîãóòí³é ³ ìèëîñåðäíèé Ñïàñèòåëü ïîâåðíå ëþäèí³ ñïàñ³ííÿ, âòðà÷åíå ç ¿¿ âèíè (…) Öþ ïåðåìîãó îòðèìàâ âîñêðåñëèé Õðèñòîñ, çâ³ëüíÿþ÷è ëþäèíó â³ä ñìåðò³ Ñâîºþ ñìåðòþ” (Gaudium et spes, 18). Áîã-Ëþäèíà ²ñóñ Õðèñòîñ ïåðåæèâ ïðàâäèâó ëþäñüêó ñìåðòü ³ âîñêðåñ³ííÿì çä³éñíèâ îñòàòî÷íó ïåðåìîãó íàä ñìåðòþ é ìîãóòí³ñòþ ñàòàíè. Çàâäÿêè Õðèñòîâ³ é ó ºäíàíí³ ç Íèì ñìåðòü ñòຠäëÿ íàñ âîðîòàìè, ÿê³ âåäóòü äî ïîâíîòè æèòòÿ. Êîæíà ëþäèíà ìຠìîæëèâ³ñòü óçÿòè ó÷àñòü ó ïåðåìîç³ Õðèñòà íàä ãð³õîì ³ ñìåðòþ, ÿêùî ò³ëüêè æèâå é ïîìèðຠó çëóö³ ç Íèì. Îñü ÷îìó äëÿ õðèñòèÿíèíà íàéá³ëüøèì íåùàñòÿì º íå ò³ëåñíà ñìåðòü, àëå â³äñóòí³ñòü â³ðè ³ ïåðåáóâàííÿ â ñòàí³ ñìåðòåëüíîãî ãð³õà: ÷è äóõîâíà ñìåðòü, â³äñóòí³ñòü îñâÿ÷óþ÷î¿ ëàñêè, ðîçðèâàííÿ æèòòºâèõ âóç ³ ëþáîâ³, ÿê³ ºäíàþòü ëþäèíó ç Áîãîì. Òîìó äëÿ õðèñòèÿíèíà, ÿêèé ÷åðåç â³ðó º ïîºäíàíèì ç Õðèñòîì, ò³ëåñíà ñìåðòü º “ñë³ïèì êèäàííÿì â Áîæ³ îá³éìè, äíåì íàðîäæåííÿ äëÿ íîâîãî æèòòÿ” (ñâ. Ìàðàâ³ë³ñ â³ä ²ñóñà). À ñâ. Ôðàíöèñê ç Àñèæà òàê ìîëèâñÿ ïåðåä îáëè÷÷ÿì ñìåðò³: “Áëàãîñëîâåííèé áóäü, Ãîñïîäè ì³é, ÷åðåç ñåñòðó íàøó, ñìåðòü ò³ëåñíó, ÿêî¿ æîäíà æèâà ëþäèíà íå ìîæå óíèêíóòè. Á³äà òèì, ÿê³ âìèðàþòü ó ñìåðòåëüíèõ ãð³õàõ! Áëàãîñëîâåíí³ ò³, ÿêèõ çàñòàíå ñìåðòü ó Òâî¿é íàéñâÿò³ø³é âîë³, áî äðóãà ñìåðòü íå ïðè÷èíèòü ìåí³ çëà”. Ïîìèðàþ÷è, ìè áóäåìî çìóøåí³ ÷àñòêîâî çàçíàòè òîãî òåðï³ííÿ, ÿêå ïåðåæèâ ²ñóñ ó ìèòü Ñâ ñìåðò³, ïðîìîâëÿþ÷è ñëîâà: “Áîæå ̳é, Áîæå ̳é! ×îìó ºñè ïîêèíóâ Ìåíå?” Àäæå ñòðàõ ïåðåä ñìåðòþ º ïðèðîäíèì ³ìïóëüñîì, ÿêîãî íå ïîòð³áíî ñîðîìèòèñÿ, îäíàê â³ääàâàòè Éîãî ²ñóñîâ³.  Îäêðîâåíí³ ñâ. ²âàíà ÷èòàºìî, ùî “áëàæåíí³ ìåðòâ³, ùî â Ãîñïîä³ âìèðàþòü” (Îä. 14, 13). Õòî òàê óìèðàòèìå, òîìó íå çàâäàñòü øêîäè “äðóãà ñìåðòü” (äèâ. Îä. 2, 11). ßêùî çàâäÿêè ëàñö³ ñâ. Õðåùåííÿ ðàçîì ç Òà¿íñòâàìè Ïîêóòè òà ªâõàðèñò³¿ ìè áóäåìî ùîäíÿ âìèðàòè äëÿ ãð³õà, ùîáè æèòè äëÿ Áîãà (ïîð. Ðèì.

6, 1-3), òîä³ â õâèëèí³ ñìåðò³ ïðèéìåìî äàð æèòòÿ â³÷íîãî. Ñâ. Ïàâëî ïèøå, ùî ö³ëå æèòòÿ õðèñòèÿíèíà

¹4(57), 2009 20

ïîâèííî áóòè ïðèãîòóâàííÿì äî “ñìåðò³ â Ãîñïîä³”, ïîâ³ëüíèì óìèðàííÿì: “Óâåñü ÷àñ íîñèìî â ò³ë³ ìåðòâîòó ²ñóñà, ùîá ³ æèòòÿ ²ñóñà â íàø³ì æèòò³ áóëî ÿâíèì. Íàñ áî âåñü ÷àñ æèâèìè â³ääàþòü íà ñìåðòü ³ç-çà ²ñóñà, ùîá ³ æèòòÿ ²ñóñà áóëî ÿâíèì ó íàø³ì ñìåðòí³ì ò³ë³” (2 Êîð. 4, 10-11). Òèõ, ÿê³ ïîìèðàþòü, Ãîñïîäíº Îäêðîâåííÿ íàçèâຠáëàãîñëîâåííèìè: “Áî ä³ëà ¿õí³ ñë³äóþòü çà íèìè” (Îä. 14, 13). Êîæíà ëþäèíà ìຠìîæëèâ³ñòü óçÿòè ó÷àñòü ó ïåðåìîç³ Õðèñòà íàä ãð³õîì ³ ñìåðòþ, ÿêùî ò³ëüêè æèâå é ïîìèðຠó çëóö³ ç Íèì. Ñâ. Ôàóñòèíà òàê îïèñóº â ñâîºìó “Ùîäåííèêó” âèä³ííÿ Íåáà: “Ñüîãîäí³ ÿ â äóõîâ³ áóëà â Íåá³ é îãëÿäàëà ò³ íåçâè÷àéí³ ðîçêîø³ òà ðàäîù³, ÿê³ î÷³êóþòü íàñ ï³ñëÿ ñìåðò³. (…) ß áà÷èëà, ÿêèì âåëèêèì º ùàñòÿ â Áîãîâ³, ÿêå ðîçëèâàºòüñÿ íà âñ³ ñòâîð³ííÿ, ðîáëÿ÷è ¿õ ùàñëèâèìè… Öå äæåðåëî ùàñòÿ º íåçì³ííå çà Ñâîºþ ñóòòþ, îäíàê çàâæäè íîâå, ñòðóì³íü ÿêîãî îùàñëèâëþº áóäü-ÿêå ñòâîð³ííÿ. Òåïåð ÿ ðîçóì³þ ñâ. Ïàâëà, ÿêèé ñêàçàâ: “ͳ îêî íå áà÷èëî, í³ âóõî íå ÷óëî, í³ ââ³éøëî â ñåðöå ëþäèíè, ùî Áîã ïðèãîòóâàâ òèì, ÿê³ Éîãî ëþáëÿòü” (Ùîä. 777); “Î ì³é Áîæå, ÿê ìåí³ øêîäà ëþäåé, ÿê³ íå â³ðÿòü ó â³÷íå æèòòÿ, ÿê ÿ ìîëþñÿ çà íèõ, ùîáè ¿õ îãîðíóâ ïðîì³íü ìèëîñåðäÿ é Áîã ïðèãîðíóâ ¿õ äî áàòüê³âñüêîãî ëîíà. Î Ëþáîâå, î öàðèöå” (780). Ò³ëåñíó ñìåðòü, â ºäíàíí³ ç ²ñóñîì, ó Ñâÿòîìó Ïèñüì³ îõàðàêòåðèçîâàíî ÿê âèõ³ä ç ò³ëà, çí³ìàííÿ îäÿãó, çãîðòàííÿ íàìåòó (ïîð. 2 Ïò. 1, 13-14; 2 Êîð.

5, 4-8). Êîëè îäíîãî ç íàéâèäàòí³øèõ ôðàíöóçüêèõ ïèñüìåííèê³â, Ëåîíà Áëîÿ (1846-1917), çàïèòàëè íà ëîæ³ ñìåðò³: “Ùî Âè â³ä÷óâàºòå â öþ ìèòü?”, îò â³í â³äïîâ³â ç ðàä³ñòþ: “ß â³ä÷óâàþ íåíàñèòíó ö³êàâ³ñòü!”. ³í áóâ ëþäèíîþ ç ãëèáîêîþ â³ðîþ ³ òîìó ì³ã ïåðåæèâàòè ñâîþ àãîí³þ ÿê ïðèãîòóâàííÿ äî ðàä³ñíî¿ çóñòð³÷³ îáëè÷÷ÿì â îáëè÷÷ÿ ç Õðèñòîì ó õâèëèíó ñìåðò³. Ñóä ó õâèëèí³ ñìåðò³ Ó õâèëèí³ ñìåðò³ “íàì òðåáà ç’ÿâèòèñÿ ïåðåä ñóäîì Õðèñòîâèì, ùîá êîæíèé ïðèéíÿâ çã³äíî ç òèì, ùî çðîáèâ, ÿê áóâ ó ò³ë³: ÷è äîáðå, ÷è çëå” (Êîð. 5, 10). Òîä³ â³äáóäåòüñÿ ñóä: “Ïðèçíà÷åíî ëþäÿì ðàç óìåðòè, ïîò³ì æå ñóä” (ªâð. 9, 27). ²ñóñ Õðèñòîñ ïîÿñíþº, â ÷îìó â³í ïîëÿãàòèìå: “À òîé ñóä òàêèé: ñâ³òëî ïðèéøëî ó ñâ³ò, ëþäè æ á³ëüøå çëþáèëè

Ó Ñ²Ò˲ ²ÐÈ

òåìðÿâó, í³æ ñâ³òëî, – ëèõ³ áî áóëè ¿õí³ ä³ëà. Áî êîæåí, õòî ÷èíèòü çëî, íåíàâèäèòü ñâ³òëî, òîæ ³ íå éäå äî ñâ³òëà, ùîá íå âèÿâèëèñü ä³ëà éîãî, ñïîä³ÿí³ áî âîíè â Áîç³” (Éî. 3, 19-21). ªäèíèì êðèòåð³ºì, çã³äíî ç ÿêèì ñóäèòü Õðèñòîñ, º ëþáîâ. Ãîñïîäü ²ñóñ ÷³òêî òâåðäèòü, ùî ëþäè, ÿê³ ï³ä ÷àñ çåìíîãî æèòòÿ, äîïóñòèâøè íåñïðàâåäëèâ³ñòü, “çëþáèëè òåìðÿâó” – “çíåíàâèä³ëè ñâ³òëî”. Öå îçíà÷àº, ùî âîíè çíåíàâèä³ëè Áîãà – òîáòî â³äêèíóëè äàð ñïàñ³ííÿ, ÿêèé æåðòâóº ¿ì Õðèñòîñ. Íàòîì³ñòü ò³, ÿê³ éøëè çåìíèì æèòòÿì äîðîãîþ Áîæèõ íàêàç³â, âèêîíóþ÷è âèìîãè ïðàâäè – “éäóòü äî ñâ³òëà” ÷è ïðèéìàþòü äàð ñïàñ³ííÿ, ïîæåðòâóâàíèé ¿ì ÷åðåç Áîãà. Îòîæ òàê ï³ä ÷àñ ñóäó Òâîðåöü ïîçáàâëÿº ëþäèíó âëàñíî¿ ñèëè ð³øó÷îñò³: “Îñü ïåðåä ëþäüìè – æèòòÿ ³ ñìåðòü: ùî çàáàæàº, òå éîìó é äàñòüñÿ” (Ñèð. 15, 17). “Ëàñêà, îòðèìàíà äàðîì, ðÿòóº ò³ëüêè òèõ, õòî ïðàãíå îòðèìàòè ñïàñ³ííÿ, à òèõ, ÿê³ öüîãî íå õî÷óòü, íå ðÿòóº” (ñâ. ². Çîëîòîóñòèé). Ïðîòå íàéâàæëèâ³øå æèòòºâå ð³øåííÿ â õâèëèí³ ñìåðò³ çàëåæèòü â³ä ³ñòî𳿠ö³ëîãî çåìíîãî æèòòÿ:

“Õòî áî äëÿ ñâîãî ò³ëà ñ³º, òîé ç ò³ëà ïîæíå çîòë³ííÿ; à õòî ñ³º äëÿ Äóõà, òîé â³ä Äóõà ïîæíå æèòòÿ â³÷íå” (Ãàë. 6, 8). Ó ìîìåíò ñìåðò³ â êîæí³é ëþäèí³ çàâåðøèòüñÿ ïðîöåñ ôîðìóâàííÿ ¿¿ ëþäñüêîñò³, äîçð³âàííÿ äî âîë³ é ëþáîâ³. Ñàìå òîä³ êîæíå ñâ³äîìå é äîáðîâ³ëüíå âèñëîâëþâàííÿ çà ïðàâäó, òðóä â³ðè é ìîëèòâè, çìàãàííÿ ç âëàñíèì åãî¿çìîì ³ ãð³õàìè – âñå öå â³äêðèâຠëþäèíó íà ä³þ Áîæîãî Äóõà, ÿêà ôîðìóº é ðîçâèâຠâ íüîìó âîëþ, ÿêà º çäàòí³ñòþ äî ãåðî¿÷íî¿ ëþáîâ³. Íàòîì³ñòü êîæíèé ãð³õ, êîæíå çàíåäáàííÿ äîáðà ³ êåðóâàííÿ ëîã³êîþ åãî¿çìó ïîíåâîëþº ëþäèíó é çàêðèâຠ¿¿ ïåðåä ä³ÿííÿìè Áîãà, äåôîðìóº ¿¿ ëþäñüê³ñòü, çíèùóþ÷è ¿¿ çäàòí³ñòü äî ëþáîâ³. ³äñóòí³ñòü íàâåðíåííÿ ³ çà÷åðñòâ³ë³ñòü ó ãð³õó íàñò³ëüêè ìîæå çíèùèòè ëþäèíó, ùî âîíà òàêè ñòàíå àáñîëþòíèì åãî¿ñòîì, ÿêèé çíåíàâèäèòü ñâ³òëî ëþáîâ³ é ïðàâäè òà ÿêèé “ëþáèòèìå” ñåáå ëþáîâ’þ, ÿêà ä³éøëà àæ äî íåíàâèñò³ Áîãà. Îòîæ æèòòÿ íà çåìë³ º äëÿ êîæíî¿ ëþäèíè ÷àñîì íåïîâòîðíîãî é îñòàòî÷íîãî äîçð³âàííÿ äî â³÷íî¿ ëþáîâ³ â Íåá³ àáî ÷àñîì äåãåíåðàö³¿ é îïóñêàííÿ â íàïðÿì³ àáñîëþòíîãî åãî¿çìó ³ ìóêè â³÷íî¿. Êîæíèé ãð³õ, êîæíå çàíåäáàííÿ äîáðà ³ êåðóâàííÿ ëîã³êîþ åãî¿çìó ïîíåâîëþº ëþäèíó é çàêðèâຠ¿¿ ïåðåä ä³ÿííÿìè Áîãà, äåôîðìóº ¿¿ ëþäñüê³ñòü, çíèùóþ÷è ¿¿ çäàòí³ñòü äî ëþáîâ³. Êîëè â ìèòü ñìåðò³, ï³ä ÷àñ äåòàëüíîãî ñóäó, ëþäèíà ïîñòàíå ïåðåä Õðèñòîì îáëè÷÷ÿ â îáëè÷÷ÿ, òîä³ – áà÷à÷è âñþ ïðàâäó ïðî ö³ëå ñâîº çåìíå æèòòÿ – áóäå çìóøåíà ïðèéíÿòè îñòàòî÷íå ð³øåííÿ ñòàòè íà ñòîðîíó ²ñóñà ÷è ïðîòè Íüîãî. Öå ð³øåííÿ çàâæäè áóäå âèÿâîì ïðàâäè ïðî ëþäèíó – ³ ïðî òå, ÿê ñôîðìóâàëàñÿ éîãî âîëÿ ï³ä ÷àñ çåìíîãî æèòòÿ. ϳä ÷àñ ñóäó, ï³çíàþ÷è â óñ³é ïîâí³ ëþáîâ ²ñóñà, êîæíà ëþäèíà ïðèéìຠîñòàòî÷íå ð³øåííÿ ïðî ïðèéíÿòòÿ ÷è â³äêèäàííÿ. “Òàê”, ñêàçàíå Õðèñòîâ³, ñòàíå íåáîì àáî ÷èñòèëèùåì, íàòîì³ñòü â³äêèäàííÿ Éîãî ëþáîâ³ ñòàíå ïåêëîì. Ó ìîìåíò Ñóäó êîæíèé îòðèìຠòå, ÷îãî ïðàãíóòèìå çã³äíî ç òèì, êèì ñòàâ óïðîäîâæ çåìíîãî æèòòÿ: “Ïîçà òàºìíè÷èìè âîðîòàìè ñìåðò³ âèìàëüîâóºòüñÿ âåñåëà â³÷í³ñòü â ºäíàíí³ ç Áîãîì ÷è ïîêàðàííÿ, â³ääàëåíîãî â³ä Íüîãî” (²âàí Ïàâëî ²²: Reconciliatio et paenitentia, 26). “×îìó ìè âñ³ íå áóäåìî âðÿòîâàí³? Òîìó, ùî íå âñ³ áóäåìî ïðàãíóòè öüîãî. “Ëàñêà, îòðèìàíà

¹4(57), 2009 21

Ó Ñ²Ò˲ ²ÐÈ äàðîì, ðÿòóº ò³ëüêè òèõ, õòî ïðàãíå îòðèìàòè ñïàñ³ííÿ, à òèõ, ÿê³ öüîãî íå õî÷óòü, íå ðÿòóº” (ñâ. ².Çîëîòîóñòèé: Íomilia na temat XVIII, 5). Òàºìíèöÿ òåðï³ííÿ â ÷èñòèëèù³ ßêùî â ìîìåíò ñìåðò³ ëþäèíà, ÿêà ïîìèðàº, ìàòèìå æàëü çà ãð³õè é õî÷ áè ì³í³ìàëüíó çäàòí³ñòü ïðèéíÿòòÿ ëþáîâ³ Õðèñòà, òî ¿¿ î÷³êóâàòèìå áîë³ñíèé ïðîöåñ î÷èùåííÿ – äîçð³âàííÿ äî ëþáîâ³ â ÷èñòèëèù³: “³í ñàì ñïàñåòüñÿ, àëå íà÷å êð³çü âîãîíü” (1 Êîð. 3, 15). Ñâÿò³øèé Îòåöü Áåíåäèêò XVI òàê ïîÿñíþº çíà÷åííÿ òåêñòó 1 Êîð. 3, 12-15, â ÿêîìó éäåòüñÿ ïðî òàºìíèöþ òåðï³ííÿ â ÷èñòèëèù³: “Ïåðåäóñ³ì ñâ. Ïàâëî ãîâîðèòü, ùî õðèñòèÿíñüêà åêçèñòåíö³ÿ çáóäîâàíà íà ñï³ëüíîìó ôóíäàìåíò³: ²ñóñîâ³ Õðèñòó. Òî º äîáðîòíèé ôóíäàìåíò. ßêùî ìè ì³öíî îïèðàºìîñÿ íà òîé ôóíäàìåíò ³ íà íüîìó ïîáóäóâàëè ñâîº æèòòÿ, òî çíàºìî, ùî íàâ³òü ï³ä ÷àñ ñìåðò³ öåé ôóíäàìåíò íå ìîæå áóòè â³ä³áðàíèé. Äàë³ Ïàâëî ïèøå: “Êîëè æ õòîñü íà ö³é îñíîâ³ áóäóº ç çîëîòà, ñð³áëà, ñàìîöâ³ò³â, äåðåâà, ñ³íà, ñîëîìè, – êîæíîãî ä³ëî ñòàíå ÿâíå; áî â³í â³äêðèâàºòüñÿ â îãí³, ³ âîãîíü âèïðîáîâóº ä³ëî êîæíîãî, ÿêå âîíî. ² êîëè ÷èºñü ä³ëî, ùî éîãî â³í çáóäóâàâ, óñòî¿òüñÿ, òîé ïðèéìå íàãîðîäó; à êîëè ÷èºñü ä³ëî çãîðèòü, òî â³í çàçíຠøêîäè; îäíàê â³í ñàì ñïàñåòüñÿ, àëå íà÷å êð³çü âîãîíü” (3, 12-15). Ó áóäü-ÿêîìó âèïàäêó òîé òåêñò ÷³òêî ïîêàçóº, ùî ñïàñ³ííÿ ëþäåé ìîæå ìàòè ð³çí³ ôîðìè; ùî äåÿê³ ñêëàäåí³ ðå÷³ ìîæóòü áóòè ñïàëåí³ äî ê³íöÿ; ùî äëÿ òîãî, ùîá óö³ë³òè, ñàìîìó ïîòð³áíî ïðîéòè ÷åðåç “îãîíü”, ùîáè ð³øó÷å ñòàòè â³äêðèòèì äëÿ Áîãà ³ áóòè â çìîç³ çàéíÿòè ì³ñöå á³ëÿ Éîãî ñòîëó íà â³÷íîìó âåñ³ëüíîìó áåíêåò³” (åíöèêë³êà Spe salvi, 46). ×èì çóìîâëåí³ òåðï³ííÿ â ÷èñòèëèù³? ªäèíèì äæåðåëîì òåðï³ííÿ â ÷èñòèëèù³ º íàñë³äêè ãð³õ³â. Êîæíèé âèä ãð³õà ñïðè÷èíÿº çíèùåííÿ êîíêðåòíîãî äîáðà ³ ëþáîâ³ â ñàì³é ëþäèí³ ÷è â ¿¿ âçàºìèíàõ ç Áîãîì ÷è ³íøèìè ëþäüìè. Òå çíèùåííÿ, çóìîâëåíå ãð³õîì, º äæåðåëîì òåðï³ííÿ äëÿ òîãî, õòî ¿õ ó÷èíèâ, àáî äëÿ ëþäåé, ïîâ’ÿçàíèõ ç íèì. ×åðåç òå, ùî âñ³ ëþäè óòâîðþþòü ºäèíå Ò³ëî â Õðèñò³ òà º “îäèí îäíîìó ÷ëåíè” (Åô. 4, 25), ãð³õ îäí³º¿ ëþäèíè øêîäèòü ³ çàâäຠñòðàæäàííÿ òàêîæ ³íøèì ëþäÿì. ϳñëÿ ñìåðò³ âóçè, ÿê³ ºäíàþòü ïîìåðëîãî ç òèìè, ÿê³ æèâóòü íà çåìë³, íå ðîçðèâàþòüñÿ.

¹4(57), 2009 22

Ìè º ïîñåðåäíèêàìè ëþáîâ³ Õðèñòà äëÿ ³íøèõ ëþäåé, àëå ò³ëüêè òîä³ ñïðàâä³ áóäåìî íèìè, êîëè ðîçïî÷íåìî æèòòºâèé òðóä ùîäåííîþ ïðàöåþ. Ñïðàâä³ ïðèïèíèòü äëÿ íüîãî ³ñíóâàííÿ ô³çè÷íèé ÷àñ, àëå â³í äàë³ ïåðåáóâàòèìå â òàê çâàíîìó àíòðîïîëîã³÷íîìó ÷àñ³, ñôîðìîâàíîìó âçàºìèíàìè ëþáîâ³ ÷è âèíè ç ëþäüìè, ÿê³ æèâóòü íà çåìë³. ßêùî â ðåçóëüòàò³ éîãî ãð³õ³â õòîñü ç ëþäåé, ÿê³ æèâóòü íà çåìë³, áóäå òåðï³òè, òî ïîìåðëèé ìóñèòèìå ç íèì òàê äîâãî ñï³âòåðï³òè, àæ ëþáîâ Õðèñòà ïîäîëຠâñ³ íàñë³äêè éîãî ãð³õ³â, ÿê³ çàâäàþòü ñòðàæäàíü. Òåðï³ííÿ â ÷èñòèëèù³ º ðåçóëüòàòîì ãð³õ³â, ÿê³ çä³éñíèëà ëþäèíà ï³ä ÷àñ ñâîãî çåìíîãî æèòòÿ. Ñòàí äîçð³âàííÿ â ëþáîâ³, ÿêèì º ÷èñòèëèùå, º ïðèçíà÷åíå òåðï³ííÿì ó ïåâíîñò³ îñòàòî÷íîãî âèçâîëåííÿ ³ ñïàñ³ííÿ. Öå òåðï³ííÿ ïîâ’ÿçàíå ç áåçñèëüíèì áîëåì, ñïðè÷èíåíèì ï³çíàííÿì óñ³õ íàñë³äê³â ãð³õ³â. Ìè óñâ³äîìëþºìî òå, ÿê³ ïëîäè ïðèíîñÿòü íàø³ ãð³õè, áåçâ³äïîâ³äàëüí³ ñëîâà ³ ïðîìàõè, ÿê ñèëüíî âîíè çàøêîäèëè íàì òà ³íøèì ëþäÿì íà äîðîç³ ñïàñ³ííÿ. Ñâÿò³øèé Îòåöü ²âàí Ïàâëî ²² â Êàòåõèç³ â³ä 4 ñåðïíÿ 1999 ðîêó íàâ÷àº, ùî “áóäüÿêèé ñë³ä ïðèâ’ÿçàíîñò³ äî çëà ïîâèíåí áóòè óñóíóòèé; áóäü-ÿêå âèêðèâëåííÿ äóø³ – âèïðÿìëåíå. Î÷èùåííÿ ïîâèííî áóòè ö³ëêîâèòèì, ³ ñàìå öå ñòàíîâèòü ñóòü íàóêè Öåðêâè ïðî ÷èñòèëèùå. Öåé òåðì³í îçíà÷ຠíå ì³ñöå, à ñòàí æèòòÿ. Ò³, ÿê³ ï³ñëÿ ñìåðò³ æèâóòü ó ñòàí³ î÷èùåííÿ, âæå ïåðåáóâàþòü ó ëþáîâ³ ²ñóñà, ÿêèé ï³äíîñèòü ¿õ ç ðåøòè íåäîñêîíàëîñò³” (ïîð. Ôëîðåíò³éñüêèé ñîáîð: Decretum pro Graecis: DS 1304; Òðèäåíòñüêèé ñîáîð: Decretum de iustificatione: DS 1580; Decretum de Purgatorio: DS 1820). Äîïîìîãà äóøàì, ÿê³ òåðïëÿòü ó ÷èñòèëèù³ ×èñòèëèùå º ñòàíîì äîçð³âàííÿ äî ëþáîâ³. Çàçíàþ÷è æàõëèâèõ òåðï³íü, ñïðè÷èíåíèõ ãð³õàìè, ÷èñòèëèùí³ äóø³ â óñ³é ïîâíîò³ ïåðåæèâàþòü ïðàâäó, ùî Áîã ïîêëèêàâ ¿õ äî ³ñíóâàííÿ â ÷èñò³é ëþáîâ³, äî ïîâíîòè ùàñòÿ â Íåá³. Ðàíè, çíèùåííÿ, äåôîðìàö³ÿ, ñïðè÷èíåí³ ãð³õàìè, çàâäàþòü ¿ì âåëèêèõ òåðï³íü. ×åðåç òå, ùî ïëîäè ãð³õ³â çàëèøàþòüñÿ ó ëþäÿõ, ÿê³ æèâóòü íà çåìë³, ²ñóñ òàêîæ ïîòðåáóº ¿õíüî¿ çãîäè ³ ñï³âïðàö³, ùîáè ì³ã ë³êóâàòè é îçäîðîâëþâàòè ö³ æàõëèâ³ íàñë³äêè. Öÿ çãîäà ïîâèííà ïåðåäóñ³ì âèðàçèòèñÿ â ïîâíîìó óïîâàíí³ íà ìîëèòâó çà ïîìåðëèõ, â ó÷àñò³ ó Ñëóæá³ Áîæ³é, ÿêà çä³éñíþºòüñÿ

Ó Ñ²Ò˲ ²ÐÈ â ¿õíüîìó íàì³ð³, â æåðòâóâàíí³ òåðï³íü çà íèõ. Òàêà ìîëèòâà ³ æèòòÿ çã³äíî ç ºâàíãåë³éíèìè çàïîâ³äÿìè, â ºäíàíí³ ç Õðèñòîì, º ºäèíîþ íåîáõ³äíîþ äîïîìîãîþ, ÿêó î÷³êóþòü â³ä íàñ ëþäè, ÿê³ òåðïëÿòü ó ÷èñòèëèù³. Ìè çîáîâ’ÿçàí³ â³äìîâëÿòè ìîëèòâó çà ïîìåðëèõ. ¯¿ â³äñóòí³ñòü º çíà÷íîþ âèíîþ íåäáàëîñò³. Öå ñàìà ëþáîâ Õðèñòà º âîãíåì, ÿêèé âèçâîëÿº, ïåðåì³íþº ³ ðîáèòü ëþäèíó çäàòíîþ äî ö³ëêîâèòîãî ïîºäíàííÿ â ëþáîâ³ ç Áîãîì ³ ç óñ³ºþ ñï³ëüíîòîþ ñâÿòèõ. ²ñóñ Õðèñòîñ º âèíîãðàäíèì êóùåì, à ìè – âèíîãðàäíèìè ëîçàìè (Éî. 15, 5). ßê âèíîãðàäí³ ëîçè ìè º ïîñåðåäíèêàìè ëþáîâ³ Õðèñòà äëÿ ³íøèõ ëþäåé, àëå ìè ò³ëüêè òîä³ ñïðàâä³ íèìè áóäåìî, êîëè ðîçïî÷íåìî æèòòºâó ïðàöþ ùîäåííîþ â³ðîþ, ï³äíîñÿ÷èñü ç êîæíîãî ïàä³ííÿ â Òà¿íñòâ³ Ïîêóòè, ïîðèâàþ÷è ç áóäü-ÿêîþ ïðèâ’ÿçàí³ñòþ äî ãð³õà òà ºäíàþ÷èñü ç Õðèñòîì â äîâ³ðëèâ³é ìîëèòâ³ òà ªâõàðèñò³¿. Îòîæ ïàì’ÿòàéìî ïðî îáîâ’ÿçêè ùîäåííî¿ ìîëèòâè ïðî ïîìåðëèõ, ïðî æåðòâóâàííÿ Ñëóæá Áîæèõ â ¿õíüîìó íàì³ð³ àáî êîðèñòàííÿ ç ìîæëèâîñò³ îòðèìàííÿ ïîâíèõ â³äïóñò³â çà íèõ. Ëþäè, ÿê³ òåðïëÿòü ó ÷èñòèëèù³, òàêîæ ìîëÿòüñÿ çà íàñ, òèõ, ÿê³ æèâóòü íà çåìë³, é äîïîìàãàþòü íàì íà íàø³é äîðîç³ ñïàñ³ííÿ. Îòîæ òåðï³ííÿ â ÷èñòèëèù³ º íàñë³äêîì ãð³õ³â, ÿê³ çä³éñíèëà ëþäèíà âïðîäîâæ çåìíîãî æèòòÿ. Ñâÿòà Ôàóñòèíà îòðèìàëà îñîáëèâó ëàñêó ï³çíàííÿ ïðàâäèâîñò³ ÷èñòèëèùà. Âîíà òàê îïèñóº öå ï³çíàííÿ â ñâîºìó ùîäåííèêó: “ß ïîáà÷èëà Àíãåëà Õîðîíèòåëÿ, ÿêèé ñêàçàâ ìåí³ éòè çà íèì.  îäíó ìèòü ÿ âèÿâèëàñÿ â òóìàííîìó ì³ñö³, íàïîâíåíîìó âîãíåì, à â íüîìó íàäçâè÷àéíî áàãàòî òåðïëÿ÷èõ äóø. Ò³ äóø³ ìîëÿòüñÿ äóæå ãàðÿ÷å, àëå áåç ðåçóëüòàòó äëÿ ñåáå, ò³ëüêè ìè ìîæåìî ïðèéòè ¿ì íà äîïîìîãó. Âîãíåíí³ ÿçèêè, ÿê³ ñïàëþâàëè ¿õ, íå òîðêàëèñÿ ìåíå. ̳é Àíãåë Õîðîíèòåëü íå â³äñòóïàâ â³ä ìåíå í³ íà ìèòü. ² çàïèòàëà ÿ â òèõ äóø, ÿê³ ¿õí³ òåðï³ííÿ º íàéá³ëüøèìè. ² âîíè â³äïîâ³äàëè ìåí³ îäíîäóøíî, ùî íàéá³ëüøå òåðï³ííÿ äëÿ íèõ – öå º òóãà çà Áîãîì. ß áà÷èëà Ìàò³ð Áîæó, ÿêà â³äâ³äóâàëà äóø³ â ÷èñòèëèù³. Äóø³ íàçèâàëè Ìàð³þ “dzðêîþ Ìîðÿ”. Âîíà ïðèíîñèòü ¿ì ïðîõîëîäó. ß õîò³ëà á³ëüøå ç íèìè ïîðîçìîâëÿòè, àëå ì³é Àíãåë-Õîðîíèòåëü äàâ ìåí³ çíàê âèéòè. Ìè âèéøëè çà äâåð³ ò³º¿ ñòðàæäàëüíî¿ â’ÿçíèö³. [ß ïî÷óëà âíóòð³øí³é ãîëîñ, ÿêèé ñêàçàâ]: “Ìîº ìèëîñåðäÿ íå

õî÷å öüîãî, àëå ñïðàâåäëèâ³ñòü íàêàçóº. ³ä ò³º¿ ìèò³ ÿ ò³ñíî ñï³ëêóþñÿ ç òåðïëÿ÷èìè äóøàìè” (Ùîä. 20). ³÷í³ ìóêè Îñü ÿê ñâ. Ôàóñòèíà îïèñóº âðàæàþ÷å âèä³ííÿ ïåêëà: “Ñüîãîäí³ ÿ áóëà â ïð³ðâàõ ïåêåëüíèõ ó ñóïðîâîä³ àíãåëà. Öå º ì³ñöå âåëèêî¿ ìóêè, ÿêèé ñòðàøåííî âåëèêèé ïðîñò³ð âîíî çàéìàº. (…) Íåõàé ãð³øíèê çíàº: ÿêèì ïî÷óòòÿì ãð³øèòü, òàêå ìîðäóâàòèìå éîãî ö³ëó â³÷í³ñòü. Ïèøó ïðî öå çà ñëîâàìè Áîãà, ùîáè æîäíà äóøà íå ïðîìîâëÿëà, ùî íåìຠïåêëà ÷è òå, ùî òàì í³õòî íå áóâ ³ íå çíàº, ÿê òàì º. ß, ñ. Ôàóñòèíà, çà ñëîâàìè Áîãà, áóëà â ïåêåëüíèõ ïð³ðâàõ äëÿ òîãî, ùîáè ñêàçàòè äóøàì ³ ñâ³ä÷èòè, ùî ïåêëî ³ñíóº. (…) Òå, ùî ÿ íàïèñàëà, º ñëàáêîþ ò³ííþ ðå÷åé, ÿê³ ÿ áà÷èëà. ªäèíå çàóâàæèëà: òàì íàéá³ëüøå äóø, ÿê³ íå â³ðèëè, ùî º ïåêëî. Êîëè ÿ îòÿìèëàñÿ, òî íå ìîãëà îõîëîíóòè â³ä ñèëüíîãî ïåðåëÿêó, ÿê æàõëèâî òàì òåðïëÿòü äóø³, òîìó ÿ ùå ãàðÿ÷³øå ìîëþñÿ ïðî íàâåðíåííÿ ãð³øíèê³â, ïîñò³éíî ïðîøó ìèëîñåðäÿ Áîæîãî äëÿ íèõ. Î ì³é ²ñóñå, âîë³þ äî ê³íöÿ ñâ³òó êîíàòè â íàéá³ëüøèõ ñòðàæäàííÿõ, à í³æ ìàëà á îáðàçèòè Òåáå íàéìåíøèì ãð³õîì” (Ùîä. 741). Ùî ñêàçàíî ó Ñâÿòîìó Ïèñüì³ ïðî ïåêëî? Áîã “õî÷å, ùîá óñ³ ëþäè ñïàñëèñÿ ³ ïðèéøëè äî ðîçóì³ííÿ ïðàâäè” (1 Òèì. 2, 4); “Íå õî÷å, ùîá õòîñü çàãèíóâ, ëèøå ùîá óñ³ ïðèéøëè äî ïîêàÿííÿ” (2 Ïò.

3, 9). Ó öèõ âèðàçàõ ÷³òêî ñêàçàíî, ùî Áîã ëþáèòü ³ ïðàãíå ñïàñòè âñ³õ ëþäåé. Êîæíà ëþäèíà îòðèìóº øàíñ äëÿ ñïàñ³ííÿ. Îòîæ íåìຠëþäåé, ïðèçíà÷åíèõ íà ìóêè. Ïðîòå íå ìîæíà çàáóâàòè, ùî îêð³ì Áîæî¿ âîë³ ñïàñ³ííÿ â óñ³õ ëþäåé º â³ëüíà ëþäñüêà âîëÿ, ÿêà ìîæå â³äêèíóòè ñïàñåííó ëþáîâ Áîãà. Ñàì Ãîñïîäü ²ñóñ íåîäíîðàçîâî ãîâîðèâ, ùî â³äêèäàííÿ Áîãà ëþäèíîþ ñïðè÷èíÿº â³÷í³ ìóêè – à îòæå, áåçáîæíèêè áóäóòü ð³øó÷å âèëó÷åí³ ç æèòòÿ â³÷íîãî é â³ää³ëåí³ â³ä Õðèñòà: “²ä³òü â³ä Ìåíå ãåòü, ïðîêëÿò³, â âîãîíü â³÷íèé, ïðèãîòîâàíèé äèÿâîëîâ³ é àíãåëàì éîãî” (ÌÒ. 25, 41). Óñ³, ÿê³ íå ïîê³ðí³ âîë³ Áîæ³é, ïî÷óþòü: “³ä³éä³òå â³ä Ìåíå, âè, ùî ÷èíèòå áåççàêîííÿ!” (Ìò. 7, 23); “Õòî â³ðóº â Ñèíà – æèâå æèòòÿì â³÷íèì. Õòî íå â³ðóº â Ñèíà, òîé æèòòÿ íå ïîáà÷èòü, – ãí³â æå Áîæèé íàä òàêèì ïåðåáóâດ (Éî. 3, 36). ³äêèäàííÿ òèõ óñ³õ, ÿê³ íå ïðèéíÿëè çàïðîøåííÿ íà áåíêåò, º àáñîëþòíèì: “ͳõòî ç îòèõ

¹4(57), 2009 23

Ó Ñ²Ò˲ ²ÐÈ çàïðîøåíèõ íå ïîêóøòóº Ì âå÷åð³” (Ëê. 14, 24). Ïîÿñíåííÿ Õðèñòà ïðèò÷³ ïðî ñ³ÿ÷à íå º ìåòàôîðîþ: “Òàê ñàìî áóäå ïðè ê³íö³ ñâ³òó: Ñèí ÷îëîâ³÷èé ïîøëå Ñâî¿õ àíãåë³â, ÿê³ çáåðóòü ³ç Éîãî Öàðñòâà âñ³ ñïîêóñè é òèõ, ùî ÷èíÿòü áåççàêîííÿ, ³ êèíóòü ¿õ äî âîãíÿíî¿ ïå÷³: òàì áóäå ïëà÷ ³ ñêðåã³ò çóá³â” (Ìò. 13, 40-42). Ó ëèñòàõ ñâ. Ïàâëà òàêîæ çíàõîäèìî òåêñòè, â ÿêèõ ñêàçàíî ïðî àáñîëþòíå âèëó÷åííÿ áåçáîæíèê³â ç Öàðñòâà Áîæîãî: “×è æ íå çíàºòå, ùî íåïðàâåäí³ Öàðñòâà Áîæîãî íå óñïàäêóþòü? Íå îáìàíþéòå ñåáå! Àí³ ðîçïóñíèêè, àí³ ³äîëîïîêëîííèêè, àí³ ïåðåëþáíèêè, àí³ ðîçãíóçäàí³, àí³ ìóæîëîæíèêè, àí³ çëî䳿, àí³ çàæåðëèâ³, àí³ ï’ÿíèö³, àí³ çëîð³êè, àí³ ãðàá³æíèêè – Öàðñòâà Áîæîãî íå óñïàäêóþòü” (1 Êîð. 6, 9-10; ïîð. Ãàë. 5, 19; Åô.

5, 5). Ó öèòîâàíèõ òåêñòàõ ôîðìóëè â³÷íèõ ìóê ìàþòü àáñîëþòíèé õàðàêòåð: “ͳõòî ç îòèõ çàïðîøåíèõ íå ïîêóøòóº Ì âå÷åð³”; “æèòòÿ íå ïîáà÷èòü”; “Öàðñòâà Áîæîãî íå óñïàäêóþòü”. Ùîäî ìîâíîãî àñïåêòó íàéñèëüí³ø³ âèñëîâè, â ÿêèõ ãîâîðèòüñÿ ïðî â³÷í³ñòü ïåêåëüíèõ ìóê, ì³ñòÿòüñÿ â Îäêðîâåíí³ ñâ. Éîàíà (14, 11 ³ 20, 20). Ùîáè âèðàçèòè áåçìåæí³ñòü òðèâàííÿ òèõ ìóê, òàì áóëè âæèò³ ôîðìóëè “íà â³êè” ³ “íàâ³êè â³ê³â”. Íå ìîæå áóòè æîäíîãî ñóìí³âó, ùî ò³ âèñëîâè âèðàæàþòü ïðàâäèâó â³÷í³ñòü, ÿêà í³êîëè íå çàê³í÷óºòüñÿ. Òàì º íàéá³ëüøå äóø, ÿê³ íå â³ðèëè, ùî ïåêëî ³ñíóº. Ïðî â³÷í³ñòü ïåêëà äîâ³äóºìîñÿ òàêîæ ó âèïàäêó ïîâ÷àííÿ ²ñóñà íà òåìó ãð³õà ïðîòè Äóõà Ñâÿòîãî. Ãîñïîäü ²ñóñ ãîâîðèòü, ùî “óñÿêèé ãð³õ, óñÿêà õóëà ïðîñòèòüñÿ ëþäÿì; àëå õóëà íà Äóõà íå ïðîñòèòüñÿ (…) í³ â öüîìó ñâ³ò³, í³ íà òîìó” (Ìò. 12, 31-32). ²âàí Ïàâëî ²² â åíöèêë³ö³ Dominum et Vivificantem ïîÿñíèâ, ùî ãð³õ ïðîòè Äóõà Ñâÿòîãî ïîëÿãຠó “â³äìîâ³ ïðèéíÿòòÿ òîãî ñïàñ³ííÿ, ÿêå Áîã æåðòâóº ëþäèí³ ÷åðåç Äóõà Ñâÿòîãî” (í. 46). Öå º ñòàí ö³ëêîâèòî¿ çàêðèòîñò³ ëþäèíè íà ëþáîâ Áîãà, ñòàí ëþäèíè, “ÿêà çàõèùຠíàçâàíå ïðàâî äëÿ ïåðåáóâàííÿ ó çë³, â óñ³õ ³íøèõ ãð³õàõ ³ ÿêà òàêèì ñïîñîáîì â³äêèäຠâ³äêóïëåííÿ”. Îòîæ öå º íåïðîñòèìèé ãð³õ çà ñàìîþ ñâîºþ ïðèðîäîþ, áî º ïëîäîì ðàäèêàëüíîãî â³äêèäàííÿ øàíñó ñïàñ³ííÿ. Öå º ñòàí àáñîëþòíîãî åãî¿çìó ÷è ö³ëêîâèòîãî çàêðèòòÿ âîë³ ëþäèíè íà ëþáîâ Õðèñòà. Òàêà ïîçèö³ÿ ôîðìóºòüñÿ â ëþäèí³ âïðîäîâæ ö³ëîãî çåìíîãî æèòòÿ. Êîæíèé ö³ëêîì ñâ³äîìèé ³ äîáðîâ³ëüíèé âèá³ð çëà ñïðè÷èíÿº æàõëèâ³

¹4(57), 2009 24

ðóéíóâàííÿ â ëþäèí³. Âîíè âèðàæàþòüñÿ â ïîãëèáëåíí³ íåñïðèéíÿòëèâîñò³ äî ëþáîâ³ Áîãà é ó çðîñòàþ÷³é íåçäàòíîñò³ äî ëþáîâ³ áëèæíüîãî. ßêùî óïðîäîâæ ö³ëîãî çåìíîãî æèòòÿ ëþäèíà æèòèìå òàê, í³áè Áîãà íåìຠ³ ðàäèêàëüíî â³äêèäàòèìå ìîæëèâ³ñòü íàâåðíåííÿ, íàçèâàþ÷è çëî äîáðîì, à äîáðî – çëîì, òî òîä³ ðåàëüíî ³ñíóþ÷à ñèëà çëà êîæíîãî ãð³õà íàñò³ëüêè ìîæå çíèùèòè ¿¿, ùî âîíà òàêè ñòàíå íåçäàòíîþ äî ëþáîâ³, ñòîâ³äñîòêîâèì åãî¿ñòîì – à îòæå êèìñü, õòî íåíàâèäèòü Áîãà. Õðèñòîñ îá’ÿâëÿº íàì, ùî öå ñàìà ëþäèíà ïðèð³êຠñåáå íà â³÷í³ ìóêè. Ó ìîìåíò ñóäó êîæíèé îòðèìຠòå, ÷îãî ïðàãíóòèìå – à ëþäèíà ïðàãíóòèìå â³äïîâ³äíî äî òîãî, êèì ñòàëà âïðîäîâæ çåìíîãî æèòòÿ. Òîìó ëþáëÿ÷èé Áîã îñòåð³ãຠíàñ: “Íå øóêàéòå ñîá³ ñìåðòè âàøèì æèòòÿì áåçïóòí³ì ³ íå íàêëèêàéòå ïîãèáåë³ íà ñåáå ä³ëàìè ðóê âàøèõ” (Ìóä. 1, 12). Îòîæ òàê ó õâèëèíó ñìåðò³ ëþäèíà âèáèðàòèìå çã³äíî ç³ ñâî¿ìè ïðàãíåííÿìè, ÿê³ çàëåæàòü â³ä ³ñòî𳿠çåìíîãî æèòòÿ. Ëþáëÿ÷èé Áîã îñòåð³ãຠíàñ: “Íå øóêàéòå ñîá³ ñìåðòè âàøèì æèòòÿì áåçïóòí³ì ³ íå íàêëèêàéòå ïîãèáåë³ íà ñåáå ä³ëàìè ðóê âàøèõ” (Ìóä. 1, 12). Ëþäèíà, ö³ëêîì ïîíåâîëåíà çëîì, ïðàãíóòèìå ò³ëüêè çëà, à íåíàâèä³òèìå ëþáîâ. Ó ñâîºìó ñàìîâèõâàëÿíí³ ç íåíàâèñòþ â³äêèíå ëþáîâ Õðèñòà. Ãîñïîäü Áîã ö³ëêîì ïîâàæຠñâîáîäó Ñâîãî ñòâîð³ííÿ íàâ³òü òîä³, êîëè âîíî ð³øàºòüñÿ íà êàòåãîðè÷íå â³äêèäàííÿ ñâîãî Òâîðöÿ. Îñü ÷îìó ïåêëî íå º íåïåðåäáà÷åíîþ ÷è íåñïðàâåäëèâîþ êàðîþ. Ëþäèíà ñàìà, îáèðàþ÷è ãð³õ íà ñâîþ â³äïîâ³äàëüí³ñòü, ³äå äîðîãîþ, ÿêà âåäå äî ïåêëà. Ïåêëî ³ñíóº, áî ³ñíóº ãð³õ. Ïåêëî º í³÷èì ³íøèì, ÿê ãð³õîì, áàæàíèì, ÿê ö³ëü, ïðèéíÿòèì, ÿê îñòàòî÷íå çâåðøåííÿ, ÿêå ðîçòÿãóºòüñÿ íà íåñê³í÷åíí³ñòü. Ïðàâäà ïðî ïåêëî íàäຠíàøîìó çåìíîìó æèòòþ íåïîâòîðí³ñòü ³ äðàìàòè÷íó âèíÿòêîâ³ñòü. Âîíà íàãàäóº íàì, ùî ÿêùî ãð³õîì, ÿêèé º íàéá³ëüøèì íåùàñòÿì äëÿ ëþäèíè, çëåãêîâàæèòè é òðàêòóâàòè éîãî ÿê äîáðî, òî òîä³ â³í äîâåäå íàñ äî ðåàëüíîñò³ ïåêëà. î. Ìå÷èñëàâ Ïéîòðîâñüêèé Çà ìàòåð³àëàìè æóðíàëó “Ëþá³ìî îäèí îäíîãî” ¹5, 2008 Ïåðåêëàä Îëüãè Ëîçè

ÑÓÑϲËÜÑÒÂÎ ² ÑÓÁÊÓËÜÒÓÐÀ

Самовираження чи самознищення?

– ß íå ìîæó á³ëüøå áðàòè â öüîìó ó÷àñò³: ïîñò³éí³ á³éêè, íàñèëüñòâî, æîðñòîê³ñòü. Ìè êàòóºìî ëþäåé! – ç áîëåì íà äóø³ çâ³ðÿâñÿ ñâîºìó òîâàðèøåâ³ þíàê ç âèáðèòîþ ãîëîâîþ, îäÿãíóòèé ó ÷îðíó áåçðóêàâêó. Íà íîãàõ – ìàñèâí³ ÷îðí³ áåðöè, íà ðóêàõ – òàòóþâàííÿ ³ç çîáðàæåííÿì ÷åðåïà.

– Àëå òè íå ìîæåø çðàäèòè íàø³ ³äåàëè! – â³äïîâ³â ³íøèé, îäÿãíåíèé ó ïîä³áíèé îäÿã, ç äâîìà ñâ³æèìè ðàíàìè íà ìîëîäîìó ùå îáëè÷÷³… Öåé ä³àëîã – íå ç àìåðèêàíñüêîãî ô³ëüìó ÷è ôàíòàñòè÷íîãî òâîðó. Öå – ðîçìîâà ìîëîäèõ ëþäåé, ÿê³ íàëåæàòü äî òàê çâàíî¿ ñóáêóëüòóðè ñê³íõåä³â, ÿêó ìè ïî÷óëè â îäíîìó ç ëüâ³âñüêèõ ïîòÿã³â.

×èì º öÿ ñóáêóëüòóðà? ßêó çàãðîçó âîíà ñòàíîâèòü äëÿ õðèñòèÿíñüêî¿ ìîëîä³ òà äëÿ ñóñï³ëüñòâà çàãàëîì? Ùîá çáàãíóòè öå, êîðîòêî ïðîàíàë³çóºìî ïîíÿòòÿ ñóáêóëüòóðè. Ìîëîä³æíà ñóáêóëüòóðà – áóäü-ÿêå îá’ºä-

íàííÿ ìîëîä³, ùî ìຠâëàñí³ åëåìåíòè êóëüòóðè, à ñàìå: ìîâó (ñëåíã), ñèìâîë³êó (çîâí³øíÿ àòðèáóòèêà), òðàäèö³¿, òåêñòè, íîðìè ³ ö³ííîñò³. Íàïðèêëàä, åìî ìîæíà óï³çíàòè çà ÿñêðàâèìè, ïåðåâàæíî ðîæåâèìè åëåìåíòàìè ó ÷îðíîìó îäÿç³, ï³ðñèíãîì íà îáëè÷÷³, õàðàêòåðíèì “÷óáîì íàá³ê”. Ãîòè íàäàþòü ïåðåâàãó ÷îðíîìó âáðàííþ, ïîëþáëÿþòü çáèðàòèñÿ íà êëàäîâèùàõ òà ðó¿íàõ ñòàðèõ çàìê³â. Õòî æ âîíè, ö³ äèâí³ ä³òè ³ ï³äë³òêè? Ïðèõèëüíèêè ñóáêóëüòóð ñòâåðäæóþòü, ùî öå – íîðìàëüíå ÿâèùå àäàïòàö³¿ äèòèíè äî ñóñï³ëüñòâà äîðîñëèõ, íåîáõ³äíà ñêëàäîâà ¿¿ ñàìîâèðàæåííÿ, ñòàíîâëåííÿ ÿê îñîáèñòîñò³. Òà ÷è ñïðàâä³ ïîòð³áíå ä³òÿì òàêå ñàìîâèðàæåííÿ? Ñîö³îëîãè êîíñòàòóþòü, ùî ìîëîä³æí³ ñóáêóëüòóðè ñòàëè ìàñîâèì ÿâèùåì: ÷è íå êîæåí òðåò³é ï³äë³òîê º ÷ëåíîì ìîëîä³æíîãî óãðóïîâàííÿ. Ñåðåä ä³òåé íèí³ íå ìîäíî áóòè çâè÷àéíèì, ïîòð³áíî âèä³ëÿòèñü ç íàòîâïó. Òå÷³é, â ÿê³ çàïèñóþòü ñåáå øêîëÿð³, äåñÿòêè. Ó íàéíåáåçïå÷í³ø³ òà íàéìàñîâ³ø³ ç íèõ ïîòðàïëÿþòü ä³òè áàòüê³â, êîòð³ ïîêè ùî íå áà÷àòü æîäíî¿ çàãðîçè ó òîìó, ùî äèòèíà ñàìîñò³éíî ïðè÷èñëèòü ñåáå äî ïåâíî¿ ìîëîä³æíî¿ ãðóïè.

Íàéìàñîâ³øèìè â Óêðà¿í³ ââàæàþþòü åìî, õóë³â, ïàíê³â, ãîò³â. Íàéíåáåçïå÷í³øèìè – ñê³íõåä³â. Ðàí³øå ¿õ ìîæíà áóëî ïîáà÷èòè ëèøå íà âóëèöÿõ âåëèêèõ ì³ñò, òåïåð – é ó íåâåëè÷êèõ íàñåëåíèõ ïóíêòàõ. Êåð³âíèêîì îá’ºäíàííÿ ÷àñòî ñòຠäîðîñëèé ç ïðîôàøèñòñüêèìè ³äåÿìè. Ó ãðóï³ – àãðåñèâí³ ï³äë³òêè, ÿêèõ ëåãêî óï³çíàòè çà õàðàêòåðíèì ñòèëåì îäÿãó: ÷îðí³ áåçðóêàâêè, áåðöè, òàòóþâàííÿ, îáîâ’ÿçêîâî – ïîãîëåíà ãîëîâà. Ëþáëÿòü õîäèòè ç íàï³âçàêðèòèìè îáëè÷÷ÿìè, çëîâæèâàþòü àëêîãîëåì ³ ëàéêîþ, çàõîïëþþòüñÿ íàöèñòñüêîþ ñèìâîë³êîþ. Ñïîâ³äóþòü ³äå¿ ðàñèçìó. Âïðàâëÿþòüñÿ ó á³éêàõ. Ïîáèòòÿ º äëÿ ñê³íõåä³â çâè÷àéíîþ ñïðàâîþ. Íàéñòðàøí³øèì º òå, ùî â óãðóïóâàííÿ àêòèâíî çàëó÷àþòü ìîëîäü òà ä³òåé. Êîðèñòóâà÷ ²íòåðíåòó áåç çàéâèõ çóñèëü ìîæå çíàéòè íà ñàéò³ óêðà¿íñüêèõ “ñê³í³â” îñü òàê³ “ðåêîìåíäàö³¿ ï³äðîñòàþ÷³é ìàëå÷³”: “ijñòàíü: íóí÷àêè; êàñòåò; ñâîþ óëþáëåíó áåéñáîëüíó áèòó (ÿêùî ìàºø); ÿêùî íå ìàºø, ñêîðèñòàéñÿ ðåìåíåì ³ç ìåòàëåâîþ áëÿõîþ ÷è ëàíöþãîì, ÿêèé çàâøå ïðè òîá³; íåìຠí³÷îãî – ñêîðèñòàéñÿ êóëàêàìè ³ ñâî¿ìè áåðöÿìè ³ áèé, íå ïîêèäàþ÷è ì³ñöå. ßêùî òè í³êîëè íå áèâ ëþäèíè â îáëè÷÷ÿ, ÷àñ íàâ÷èòèñÿ. Íå á³éñÿ íàðèâàòèñÿ. ßêùî ïåðåä òîáîþ ñòî¿òü ñóïðîòèâíèê, ïåðåòâîðè ñâîþ íåíàâèñòü íà àãðåñ³þ. Âèëèé ¿¿ íà íüîãî. Çðåøòîþ, â÷èñÿ ìèñëèòè, ÿê ìèñëèâåöü, à íå ÿê æåðòâà…” Îñü òàêèìè, ñïîâíåíèìè æîðñòîêîñò³, ïîâ÷àííÿìè íàìàãàþòüñÿ çàòóìàíèòè ãîëîâè óêðà¿íñüêèõ ä³òåé. Êàæóòü, ùî ó äåÿê³

¹4(57), 2009 25

ÑÓÑϲËÜÑÒÂÎ ² ÑÓÁÊÓËÜÒÓÐÀ óãðóïóâàííÿ ìîæíà ïîòðàïèòè, ëèøå âçÿâøè ó÷àñòü ó âáèâñòâ³ ëþäèíè. Ñåðåä íàéìîëîäøèõ ñê³íõåä³â ìîæíà ïîáà÷èòè îäèíàäöÿòèð³÷íèõ(!). ijòè ñòàþòü “â’ÿçíÿìè” êåð³âíèê³â óãðóïóâàííÿ, ÿê³ ìîæóòü ñïîíóêàòè ¿õ äî áóäü-ÿêèõ êðèì³íàëüíèõ ä³é, ïîñèëàþ÷èñü íà “³äå¿” òà “íîðìè”. “Ñó÷àñíå ïîøèðåííÿ ñóáêóëüòóð íàáóâຠçàãðîçëèâîãî ðîçìàõó. Äåêîòð³ ç íèõ â³äâåðòî ïðîïàãóþòü æîðñòîê³ñòü òà íàñèëëÿ, – ñòâåðäæóº î. ²ãîð. – Õðèñòèÿíñüê³ ðîäèíè ïîâèíí³ áóòè íàñòîðîæ³, ùîá íå äàòè äèòèí³ ïîòðàïèòè ó æàõëèâå ïàâóòèííÿ ãð³õà. Äëÿ öüîãî ïîòð³áíî áóòè ïðèêëàäîì äëÿ ä³òåé ó õðèñòèÿíñüêîìó æèòò³, íå çàíåäáóâàòè ìîëèòâó, Ñâÿòó ˳òóðã³þ. ³äïîâ³äíî äî ìîæëèâîñò³ ñë³ä îðãàí³çóâàòè ó÷àñòü äèòèíè ó äèòÿ÷³é ÷è ìîëîä³æí³é õðèñòèÿíñüê³é ñï³ëüíîò³. Äèòèíà, ñåðöå ÿêî¿ íàïîâíåíå ëþáîâ’þ äî Áîãà ³ áëèæí³õ, ïåðåáóâຠï³ä îï³êîþ Ñâÿòîãî Äóõà ³ í³êîëè íå ñòóïèòü íà ñòåæêó íàñèëüñòâà”. Þð³é – ñê³íõåä ç äîñâ³äîì. Çàðàç éîìó ñ³ìíàäöÿòü. Äî ñê³í³â éîãî ïðèéíÿëè â 13 ðîê³â. Ïðî óìîâè ïðèéíÿòòÿ õëîïåöü çàìîâ÷óº. ³í âèçíàº: òå, ùî â³í ñïîâ³äóº, äëÿ ä³òåé º íåáåçïå÷íèì, îäíà÷å ïî-³íøîìó æèòè íå ìîæå. Áàòüêè éîãî íå ðîçóì³þòü. Íà çàïèòàííÿ, ÷è â³ðèòü â³í ó Áîãà ³ ÷è çíຠçàïîâ³äü “Íå âáèé”, ÿêà çàáîðîíÿº áóäü-ÿêå íàñèëüñòâî, â³äïîâ³äàº, ùî ÷óâ ïðî öå ëèøå ó ø³ñòü ðîê³â ³ òî â³ä áàáóñ³. Çàðàç â³í â³ðèòü ó âèù³ñòü ñëîâ’ÿí ³ ñòðàøíå ñëîâî “âáèâñòâî” éîãî íå ëÿêàº. Ó ñòîëèö³ íåùîäàâíî ðîçñë³äóâàëè ñïðàâó øêîëÿðà-ñê³íõåäà, ÿêîãî ï³äîçðþþòü ó âáèâñòâ³ òåìíîøê³ðî¿ ëþäèíè. Äèòèíîþ ÷àñòî ìàí³ïóëþþòü ³ øòîâõàþòü

¹4(57), 2009 26

äî òÿæêîãî çëî÷èíó äîðîñë³, ÿê³ º êåð³âíèêàìè òàêèõ óãðóïóâàíü. Ãîëîâíà íåáåçïåêà òàêîãî çàõîïëåííÿ äëÿ äèòèíè – â’ÿçíèöÿ. Çàãàëîì ó Êèºâ³ â³äêðèòî äåê³ëüêà äåñÿòê³â êðèì³íàëüíèõ ñïðàâ, â ÿêèõ ï³äîçðþþòü ñê³íõåä³â, ñåðåä íèõ º ³ âáèâñòâà. Çâè÷àéíî, äåõòî ñòâåðäæóº, ùî º ñåðåä ñê³íõåä³â íå íàñò³ëüêè àãðåñèâí³ é íàâ³òü ïîðÿäí³ ëþäè. Ïðîòå, ïîêè áàòüêè ìóäðóâàòèìóòü, “äîáð³” ÷è “çë³” “ñê³íè” îï³êóþòüñÿ ¿õí³ì ÷àäîì, ó äèòÿ÷å ñåðöå âñå á³ëüøå âêîð³íþâàòèìóòüñÿ ïî÷óòòÿ âèùîñò³ òà âñåäîçâîëåíîñò³, çàêîíè íåíàâèñò³ òà íàñèëüñòâà. Óñ³ ñóáêóëüòóðè, êàæóòü ôàõ³âö³, çàâàæàþòü äèòèí³ àäàïòîâóâàòèñü ³ äîñÿãàòè óñï³õó â ñóñï³ëüñòâ³, ðóéíóþòü ãàðìîí³éíå ñïðèéíÿòòÿ ñâ³òó . Ö³ ä³òè â÷àñíî íå äîðîñë³øàþòü ³ ñõèëüí³ äî íåçäîðîâîãî ñïîñîáó æèòòÿ. Âðàçëèâà äèòÿ÷à ïñèõ³êà ïîâí³ñòþ ñïðèéìຠòå, ÷îãî íàâ÷àþòü àâòîðèòåòí³ “ë³äåðè” óãðóïóâàííÿ, ñâÿòî â³ðÿ÷è â ¿õíþ ñïðàâåäëèâ³ñòü. Çãîäîì ï³äë³òêà âæå íå ëÿêຠæîäíà, íàâ³òü íàéæàõëèâ³øà, çà ëþäñüêèìè ì³ðêàìè, ñïðàâà. Ñòðàõ ïåðåä

â’ÿçíèöåþ ÷è áàòüêàìè äîäຠàçàðòó. ×åðåç â³äñóòí³ñòü ðåë³ã³éíîãî âèõîâàííÿ, íåçíàííÿ îñíîâíèõ ïðàâèë ìîðàë³ òà åòèêè äèòèíà ñòຠçàðó÷íèêîì çãóáíîãî ñåðåäîâèùà. Íåíàâèñòü äî ³íøèõ ëþäåé, ãîðä³ñòü òà æîðñòîê³ñòü ñïðèÿþòü ñàìîçíèùåííþ äèòÿ÷î¿ äóø³. Íàéá³ëüøå ó ñóáêóëüòóðàõ ä³òåé òà ìîëîä³, ÿê³ ñòàþòü ñâ³äêàìè íàñèëüñòâà ó ñ³ì’¿, íå îòðèìóþòü óäîìà äóõîâíîãî ñï³ëêóâàííÿ, õðèñòèÿíñüêî¿ ìîðàëüíî¿ îñâ³òè. Áàòüêè, ÿê³ çàíåäáóþòü ñâ³é îáîâ’ÿçîê âèõîâàòè ìîðàëüíî çäîðîâó äèòèíó, ìîæóòü íå ïîì³òèòè, ÿê äèòèíà ïåðåòâîðèòüñÿ ó áðóòàëüíîãî âáèâöþ. Ùîá óáåðåãòè äèòèíó â³ä çãóáíîãî âïëèâó êðèì³íàëüíî¿ ñóáêóëüòóðè, ñë³ä ñòâîðèòè ó ñ³ì’¿ ñåðåäîâèùå, ñïîâíåíå õðèñòèÿíñüêî¿ ëþáîâ³, äå ï³äë³òîê ìîæå çíàéòè ðîçóì³ííÿ, ïîâàãó òà ï³äòðèìêó, ðîçêðèòè ñâî¿ çä³áíîñò³ é òàëàíòè. ßêùî ìèðó ³ ëþáîâ³ ó ðîäèí³ äîñÿãíóòî – äèòèíà í³êîëè íå ñòàíå æåðòâîþ òàê çâàíîãî ñàìîâèðàæåííÿ, à ðàäøå ñàìîçíèùåííÿ. Áîãäàíà Ñòåï

ÑÂßÒÈͲ ÃÀËÈ×ÈÍÈ

ÏÀÌ’ßÒÀÉÌÎ ÏÐÎ ÄÓÕÎÂͲ ÊÎÐÅͲ ÑÂÎÃÎ ÍÀÐÎÄÓ...

Æèòåë³ ñ. Òóëèí (Áîðù³âñüêèé ð-í Òåðíîï³ëüñüêà îáë.) á³ëÿ õðåñòà, äå êîëèñü áóâ ìîíàñòèð Îòö³â Âàèë³ÿí

Äåê³ëüêà ñîòåíü ðîê³â òîìó Ãàëèöüêå Ïîä³ëëÿ áóëî âêðèòå ãóñòîþ ìåðåæåþ âàñèë³ÿíñüêèõ ìîíàñòèð³â. Àêòèâíó äóøïàñòèðñüêó ä³ÿëüí³ñòü òóò ïðîâîäèëî 16 ÷åðíå÷èõ îáèòåëåé. Äåÿê³ ç íèõ â³äîì³ é äî ñüîãîäí³øíüîãî äíÿ – Áó÷àöüêèé, Óëàøê³âñüêèé ³ Êðàñíîïóùàíñüêèé âàñèë³ÿíñüê³ ìîíàñòèð³. ²íø³, íà æàëü, ç ïëèíîì ÷àñîì ïðèçàáóëè – Òåðåáîâëÿíñüêèé, ×îðòê³âñüêèé, ³öèíüñüêèé, Ñòðóñ³âñüêèé, Áóöí³âñüêèé . Ñë³ä çãàäàòè ³ ïðî òàê³ çàáóò³ íèí³ âàñèë³ÿíñüê³ ìîíàñòèð³ â íàø³ì êðàþ: â ñ. Á³ëü÷å- Çîëîòå, ñ. Ìèõàéë³âêà, ñ. Êîðîë³âêà, ñ. Ëàí³âö³. Âàñèë³ÿíñüêèé ìîíàñòèð íà îêîëèö³ ñ. Ëàí³âö³ ââàæàâñÿ ó ñâ³é ÷àñ îäíèì ³ç íàéá³ëüøèõ ó íàøîìó êðà¿. ²ç ð³çíîìàí³òíèõ äæåðåë â³äîìî, ùî ³ñòîð³ÿ Ëàí³âåöüêî¿ âàñèë³ÿíñüêî¿ îáèòåë³ ñâ. Àðõàíãåëà Ìèõà¿ëà, ÿêà çíàõîäèëàñÿ â ì³ñöåâîñò³ Òóëèí, ñÿãຠê³íöÿ Õ²²² ñò.

Öå áóâ äóæå ñêëàäíèé ÷àñ, êîëè, ñêîðèñòàâøèñü ïîñëàáëåííÿì, à ïîò³ì çàíåïàäîì óêðà¿íñüêî¿ äåðæàâíîñò³, ñóñ³äí³ ç Óêðà¿íîþ äåðæàâè çàõîïèëè íàø³ çåìë³ ³ ïîä³ëèëè ¿õ ì³æ ñîáîþ. Ãàëèöüêå Ïîä³ëëÿ ³ Íàäçáðó÷÷ÿ îïèíèëèñÿ ï³ä âëàäîþ Ðå÷³ Ïîñïîëèòî¿. ̳ñöåâå óêðà¿íñüêå íàñåëåííÿ çàçíàâàëî íå ò³ëüêè æîðñòîêîãî íàö³îíàëüíîãî ³ ðåë³ã³éíîãî ãíîáëåííÿ ç³ ñòîðîíè ïîëüñüêî¿ øëÿõòè, àëå é äóæå ïîòåðïàëî â³ä ÷èñëåííèõ íàá³ã³â òàòàðñüêèõ îðä. Çåìë³ ì³æ Çáðó÷åì, Ñåðåòîì òà Äí³ñòðîì áóëè íåîäíîðàçîâî âêðàé ñïóñòîøåí³. Çáåðåãëèñÿ äîêóìåíòè, ùî çàñâ³ä÷óþòü àêòè âàíäàë³çìó áóñóðìàí. Òàòàðè, òóðêè çíèùóâàëè áóäü-ÿê³ õðèñòèÿíñüê³ êóëüòîâ³ ñïîðóäè, õðèñòèÿíñüê³ öâèíòàð³ ïëþíäðóâàëè. Ç ÷àñîì âö³ë³ë³ æèòåë³ íàñåëåíèõ ïóíêò³â êðàþ íà ì³ñö³ ñïàëåíèõ öåðêîâ, êàïëè÷îê ÷è ìîíàñòèð³â, ÿêùî áóëà òàêà ìîæëèâ³ñòü, ñòàâèëè íîâ³ öåðêâè, à ÿêùî í³ – òî ëèøå êàì’ÿíèé õðåñò.

¹4(57), 2009 27

ÑÂßÒÈͲ ÃÀËÈ×ÈÍÈ Ñåëî Ëàí³âö³ òàêîæ íåîäíîðàçîâî çàçíàâàëî çíà÷íîãî ñïóñòîøåííÿ. Îñîáëèâî íàø êðàé ïîòåðï³â ï³ä ÷àñ íàá³ã³â òàòàðñüêî¿ îðäè ç Áóäæàêó. Òðèâàëèé ÷àñ, ïðîòÿãîì 29 ðîê³â, íàø êðàé â³äïîâ³äíî äî óìîâ Áó÷àöüêîãî äîãîâîðó áóâ ï³ä îêóïàö³ºþ Îñìàíñüêî¿ ³ìïåð³¿. ³í òîä³ âõîäèâ ó ñêëàä îêðåìîãî òóðåöüêîãî ïàøàëèêó – àäì³í³ñòðàòèâíèé öåíòð ÿêîãî çíàõîäèâñÿ ó ì. ×îðòêîâ³. Ó æîðñòîê³ ÷àñè òàòàðî-òóðåöüêîãî ëèõîë³òòÿ, Ëàí³âåöüêèé ìîíàñòèð íåîäíîðàçîâî áóâ ïîâí³ñòþ çíèùåíèé. Òà ç Áîæî¿ ëàñêè ÷åðíå÷å æèòòÿ â ö³é îáèòåë³ çíîâó é çíîâó â³äðîäæóâàëîñÿ. Ñþäè ïðîòîïòóâàëè ñòåæêè é äîðîãè âö³ë³ë³ áîãîì³ëüí³ æèòåë³ êðàþ ³ ìàíäð³âí³ ÷åíö³. Äîëåíîñíó ðîëü ó â³äðîäæåíí³ Ëàí³âåöüêî¿ ÷åðíå÷î¿ îáèòåë³ çàâæäè â³ä³ãðàâàëè ÷åíö³ ç Óëàøê³âñêîãî âàñèë³ÿíñüêîãî ìîíàñòèðÿ. Àêòèâíå ÷åðíå÷å æèòòÿ â Ëàí³âåöüê³é îáèòåë³ çíîâó çàâèðóâàëî ëèøå íà ïî÷àòêó ÕV²² ñò. Òðèâàëèé ÷àñ âàñèë³ÿíñüêèé ìîíàñòèð íà îêîëèö³ ñ. Ëàí³âö³ (òåïåð öÿ ì³ñöåâ³ñòü íàçèâàºòüñÿ Òóëèí) áóâ, ÿê çàçíà÷àºòüñÿ â ³ñòîðè÷íèõ äîêóìåíòàõ, “áåç ïðàâà”, òîáòî íå ìàâ ôóíäàö³éíî¿ ãðàìîòè. Âîíà î÷åâèäíî áóëà çíèùåíà â ÷àñè òàòàðî-òóðåöüêîãî ëèõîë³òòÿ. Ïåâíèé ÷àñ ìîíàñòèð óòðèìóâàâñÿ áðàòñòâîì Ëàíîâåöüêî¿ ïàðàô³ÿëüíî¿ öåðêâè ñâ. Ìèõà¿ëà. Çíà÷íèé ðîçâ³é Ëàí³âåöüêî¿ âàñèë³ÿíñüêî¿ ÷åðíå÷î¿ îáèòåë³ ïðèïàäຠíà ïî÷àòîê 20-80 ðîê³â ÕV²²² ñò. Äåòàëüí³ â³äîìîñò³ ïðî Ëàí³âåöüêèé ìîíàñòèð ïîäຠ“ðåâ³ç³ÿ” ÷åðíå÷èõ îáèòåëåé Ëüâ³âñüêî¿ ºïàðõ³¿, ïðîâåäåíà çà äîðó÷åííÿì òîä³øíüîãî ºïèñêîïà Àòàíàñ³ÿ Øåïòèöüêîãî â 1742 ðîö³, ³ êàòàëîãè âàñèë³àíñüêèõ ìîíàñòèð³â çà 1754, 1777 ðîêè, àêòè 䳺öå糿 Êàì’ÿíåöüêî¿ çà 1731 ð³ê. Áàãàòî ö³êàâèõ äàíèõ ïðî ìîíàñòèð ìîæíà çíàéòè ó ìîíîãðàô³¿ î. Ìèõàéëà Âàâðèêà “Íàðèñ ðîçâèòêó ³ ñòàíó Âàñèë³ÿíñüêîãî ×èíó ÕV²²–ÕÕñò, à òàêîæ ó ôóíäàìåíòàëüí³é íàóêîâ³é ïðàö³ “Íàðèñè Âàñèë³ÿíñüêîãî ×èíó ñâÿòîãî Éîñàôàòà”. Îñü ïðî ùî òàì éäå ìîâà: “...Ìîíàñòèð Ëàí³âåöüêèé (íà îêîëèö³ ñåëà â ì³ñöåâîñò³ ï³ä íàçâîþ Òóëèí) áåç æîäíîãî ôóíäóøó (çàáåçïå÷åííÿ – àâò.) íàëåæèòü äî Êàì’ÿíåöüêî¿ ä³ºöå糿, óòðèìóºòüñÿ êîøòîì áðàòñòâà öåðêâè Ëàíîâåöüêî¿. Íàì³ñíèêîì (íàñòîÿòåëåì – àâò.) òàì

¹4(57), 2009 28

îòåöü Êîðíèë³é îäèí, äî ÷àñó. Àæ â 1730 ðîö³ ìîíàñòèð ä³ñòàâ ï³äòâåðäæåííÿ ñâî¿õ ïðàâ â³ä äðóæèíè ãåòüìàíà êîðîííîãî ³ Áåëçüêîãî âîºâîäè – Ëþäâèêè Ðæåâóñüêî¿”. ³äïîâ³äíî äî ö³º¿ ï³äòåðäæóâàëüíî¿ ãðàìîòè Ëàíîâåöüêèé ìîíàñòèð â³äíîâëþâàâ ñâî¿ âòðà÷åí³ ïðàâà ³ ïðèâ³ëå¿... Äî öüîãî Ëþäâèêó Ðæåâóñüêó ñïîíóêàëî òå, ùî â ìîíàñòèðñüê³é öåðêîâèö³ ñâ. Ìèõà¿ëà, î÷åâèäíî ïîáóäîâàí³é ÷åíöÿìè ³ ñåëÿíàìè ùå íà ïî÷àòêó ÕV²² ñò., êîëè öÿ îáèòåëü áóëà âêîòðå â³äðîäæåíà ìîíàõàìè Óëàøê³âñêîãî âàñèë³ÿíñüêîãî ìîíàñòèðÿ, ïîÿâèëàñÿ ñâÿòèíÿ – ÷óäîòâîðíà ³êîíà Ïðåñâÿòî¿ Áîãîðîäèö³. Ôàêò íàÿâíîñò³ ó Ëàí³âåöüêîìó âàñèë³ÿíñüêîìó ìîíàñòèð³ ÷óäîòâîðíî¿ ³êîíè Ïðåñâÿòî¿ Áîãîðîäèö³ çàñâ³ä÷óº óêëàäåíèé î. Ãðèãîð³ºì Ëóæíèöüêèì “Ñëîâíèê ÷óäîòâîðíèõ ³êîí Óêðà¿íè” ( ñ. 172 ). Ç ÷àñîì Ëàí³âåöüêà ÷åðíå÷à îáèòåëü ñòàëà íîâèì çíà÷íèì ì³ñ³éíèì îñåðåäêîì ïîæâàâëåíî¿ âàñèë³ÿíñüêî¿ ä³ÿëüíîñò³ â Ãàëèöüêîìó Ïîä³ëë³ ó ÕV²²² ñò., â ÷àñ “çîëîòî¿ äîáè” Âàñèë³ÿíñüêîãî ×èíó. Ìîíàñòèð äî 1744 ðîêó ï³äïîðÿäêîâóâàâñÿ Óëàøê³âñüê³é âàñèë³ÿíñüê³é îáèòåë³. Íàäàë³ Ëàí³âåöüêà ÷åðíå÷à îáèòåëü ïåðåáóâàëà ï³ä þðèñäèêö³ºþ Êàìÿíåöü-Ïîä³ëüñüêîãî âàñèë³ÿíñüêîãî ìîíàñòèðÿ ñâ. Òð³éö³. Àëå ÷åðåç äåÿêèé ÷àñ ìîíàñòèð çíîâó íàáóâ ñàìîñò³éíîãî ñòàòóñó. ³äíîâëåííÿ âòðà÷åíèõ ïðàâ ³ ïðèâ³ëå¿â ïðèçâåëî äî çá³ëüøåííÿ ÷èñåëüíîñò³ ìîíàõ³â ó Ëàí³âåöüêîìó ìîíàñòèð³. ²ç êàòàëîãó âàñèë³ÿíñüêèõ ìîíàñòèð³â çà 1754 ð³ê äîâ³äóºìîñÿ, ùî ³ãóìåíîì Ëàí³âåöüêî¿ âàñèë³àíñüêî¿ ÷åðíå÷î¿ îáèòåë³ áóâ î. Ïàõîì³é Ãóøèíñüêèé, à ÷åíöÿìè – î. Àìáðîñ³é Êîðòåí³ºâè÷, î. ²íîêåíò³é ßíîâñüêèé. Çà êàòàëîãîì âàñèë³ÿíñüêèõ ìîíàñòèð³â 1777 ðîêó òóò óæå ïåðåáóâàëî 6 ìîíàõ³â. ²ãóìåíîì ìîíàñòèðÿ òîä³ áóâ î. Ãåðâàñ³é Çàâàéêåâè÷. Ìîíàõè-âàñèë³ÿíè âåëè âåëèêó äóøïàñòèðñüêó ³ ïðîñâ³òíèöüêó ïðàöþ ñåðåä íàñåëåííÿ êðàþ. ßê çàñâ³ä÷óþòü ³ñòîðè÷í³ äæåðåëà, òóò áóëà ÷èìàëà ìîíàñòèðñüêà êíèãîçá³ðíÿ, ÿêó ó 1783 ðîö³ ïåðåäàëè äî Á³ëü÷å-Çîëîòåöüêî¿ îáèòåë³. Ó 1739 ðîö³ Ëàí³âåöüêèé âàñèë³ÿíñüêèé ìîíàñòèð çàâäÿêè ñòàðàííÿì ºïèñêîïà Éîñèôà Øóìëÿíñüêîãî ç’ºäíàâñÿ ç Àïîñòîëüñüêèì

ÑÂßÒÈͲ ÃÀËÈ×ÈÍÈ Òàêèé ³ñòîðè÷íèé øëÿõ Ëàí³âåöüêî¿ âàñèë³ÿíñüêî¿ ÷åðíå÷î¿ îáèòåë³ ñâ. Àðõàíãåëà Ìèõà¿ëà íà ñëóæá³ Áîãîâ³, Óêðà¿íñüê³é Öåðêâ³ é óêðà¿íñüêîìó íàðîäîâ³. *** Òà íà âñå º Áîæà âîëÿ. Íà ì³ñö³ Ëàí³âåöüêî¿ âàñèë³ÿíñüêî¿ îáèòåë³ ñâ. Àðõàíãåëà Ìèõà¿ëà íà äàíèé ÷àñ âñòàíîâëåíî ïðîïàì’ÿòíèé õðåñò çàâäÿêè ³í³ö³àòèâ³, ñòàðàííþ ³ äîïîìîç³ äîáðèõ ëþäåé. Éîãî áóëî îñâÿ÷åíî íà ñàìó Õðåñòîïîêë³ííó íåä³ëþ.

î. Éîñèô Áóäàé, ×Ñ òà î. ²âàí Ñàáàëà ïîñâÿ÷óþòü ïàì’ÿòíèé õðåñò. (ñ. Òóëèí Áîðù³âñüêèé ð-í Òåðíîï³ëüñüêà îáë.)

Ïðåñòîëîì. ²ç 1739 ðîêó ìîíàñòèð âõîäèâ äî Âàñèë³àíñüêîãî ×èíó Ðóñüêî¿ Êîíãðåãàö³¿ Ïîêðîâè Ïðåñâÿòî¿ Áîãîðîäèö³. ϳçí³øå, ³ç 1743 ðîêó îáèòåëü âõîäèëà äî Ðóñüêî¿ Ïðîâ³íö³¿ ×èíó ñâ. Âàñèë³ÿ Âåëèêîãî. Àëå âæå ³ç 1780 ðîêó Ëàí³âåöüêèé ìîíàñòèð ñòàâ íàëåæàòè äî Ãàëèöüêî¿ Ïðîâ³íö³¿ Ðóñüêîãî ×èíó ñâ. Âàñèë³ÿ Âåëèêîãî. Ëàí³âåöüêó âàñèë³àíñüêó ÷åðíå÷ó îáèòåëü áóëî ë³êâ³äîâàíî ó 1783 ðîö³, êîëè ö³ñàð Éîñèô ïðîâîäèâ ðåôîðìè â Àâñòðî-Óãîðùèí³. Ñïî÷àòêó ìîíàñòèð áóëî ïðèëó÷åíî äî Óëàøê³âñüêî¿ âàñèë³ÿíñüêî¿ îáèòåë³, à çãîäîì äî – Á³ëü÷å-Çîëîòåöüêîãî âàñèë³ÿíñüêîãî ìîíàñòèðÿ, ùî çíàõîäèâñÿ â ñ. Ìîíàñòèðêó. Äîëÿ Ëàíîâåöüêî¿ (Òóëèíñüêî¿) ÷óäîòâîðíî¿ ³êîíè Áîæî¿ Ìàòåð³ äîñ³ íåâ³äîìà.

*** Ââàæàþ ñâî¿ì îáîâ’ÿçêîì, äóæå ïðèºìíèì ìåí³, ìîíàõó-âàñèëèÿíèíîâ³, çëîæèòè ùèðîñåðäå÷íó ïîäÿêó âñ³ì, õòî ñïðèÿâ ñïîâíåííþ Áîæî¿ âîë³ – ñïîðóäæåííþ, ç ëàñêè Áîæî¿, íà öüîìó ì³ñö³ õðåñòà â ïàì’ÿòü ïðî Ëàí³âåöüêèé âàñèë³ÿíñüêèé ìîíàñòèð. Íàñàìïåðåä âèñëîâëþþ ùèðîñåðäíó ïîäÿêó ï. Ðîìàíó Ëþäãîâè÷ó Òîìïàëüñüêîìó, ç ³í³ö³àòèâè ³ çà ñòàðàííÿìè ÿêîãî ³ áóëî âñòàíîâëåíî öåé ïàì’ÿòíèé õðåñò. Ùèðî äÿêóþ òàêîæ âèêëàäà÷ó Áîðù³âñüêîãî àãðîòåõí³÷íîãî êîëåäæó, óùèíñüêîìó Âîëîäèìèðó Áîãäàíîâè÷ó, ÿêèé àðãóìåíòîâàíî äîêàçàâ ôàêò ³ñíóâàííÿ Ëàíîâåöüêî¿ âàñèë³àíñüêî¿ ÷åðíå÷î¿ îáèòåë³ ñâ. Àðõàíãåëà Ìèõà¿ëà, ÿêà çíàõîäèëàñÿ â ì³ñöåâîñò³, ùî ñüîãîäí³ íàçèâàºòüñÿ Òóëèí. Îñîáëèâà ïîäÿêà òèì ëþäÿì, ÿê³ äîïîìîãëè ó âèãîòîâëåíí³ òà âñòàíîâëåíí³ ïàì’ÿòíîãî õðåñòà: ãîëîâíîìó ë³ñíè÷îìó Ñêàëà-Ïîä³ëüñüêîãî ë³ñíèöòâà Ãàéîâñüêîìó Âîëîäèìèðó ²âàíîâè÷ó; ðîäèí³ Ñîêîë³â ³ç ñ. Êîçà÷÷èíà-Áîãäàíí³ òà ªâãåíó òà ¿õí³ì ñèíàì ³êòîðó ³ Áîðèñó; òåñëÿðàì Ìàíäçþêó Áîãäàíó, Êðàéäóáó ²âàíó, ïðèâàòíîìó ï³äïðèºìöþ ³ç ì. Áîðùåâà Ïðèñòóï³ Â’ÿ÷åñëàâó. Íåõàé óñ³õ, õòî ïðèêëàâñÿ äî âñòàíîâëåííÿ öüîãî ïðîïàì’ÿòîãî õðåñòà íà ì³ñö³ éìîâ³ðíîãî çíàõîäæåííÿ Ëàí³âåöüêî¿ âàñèë³ÿíñüêî¿ îáèòåë³ ñâ. Àðõàíãåëà Ìèõà¿ëà, îõîðîíÿº Ïðåñâÿòà Áîãîðîäèöÿ, à ²ñóñ Õðèñòîñ áëàãîñëîâëÿº ³ äîäຠæèòòºäàéíèõ ñèë òà çäîðîâ’ÿ íà ìíî㳿 ³ áëà㳿 ë³òà. î. Éîñèô Áóäàé, ×ÑÂÂ

¹4(57), 2009 29

ßÍÃÎËßÒÀ ñ³ ÿáëóêà íà ÿáëóí³ ó ñòàðîìó ñàäó ñïîê³éíî äîçð³âàëè, íàñîëîäæóþ÷èñü ÷óäîâîþ ñåðïíåâîþ ïîãîäîþ. Ëèøå îäíå íå ìîãëî âòðèìàòèñÿ íà ì³ñö³. Âîíî êðóòèëîñÿ, íà÷å äçè´à: òî ï³äñòàâëÿëî ñâî¿ áîêè ñîíå÷êó, ïðîòèñêàþ÷èñü ñåðåä ñâî¿õ áðàòèê³â ³ ñåñòåð, ÿê³ íåçàäîâîëåíî áóðìîò³ëè, òî ñâàðèëîñÿ ç ëèñòî÷êàìè çà òå, ùî âîíè í³áèòî çàòóëÿþòü éîãî â³ä â³òåðöÿ, áåç êîëèñêîâèõ ÿêîãî ÿáëóêî íå ìîæå âèðîñòè âåëèêèì ³ ñîêîâèòèì, òî ï³äñòðèáóâàëî òàê, ùî ëåäü íå âïàëî, ùîá ïåðøèì óìèòèñÿ ñâ³æèìè äîùîâèìè êðàïëÿìè. “Ùî çà íåïîäîáñòâî, – øåïîò³ëè ³íø³ ÿáëóêà, – ÷îìó öåé Âåðòêî íå äຠíàì ñïîê³éíî äîñòèãàòè!? Àäæå âæå íåçàáàðîì íàìè ìîæíà áóäå ïîëàñóâàòè, à êîëè ìè áóäåìî ïîñò³éíî íåðâóâàòèñÿ, òî ñòàíåìî êèñëèìè…” Íàâ³òü ìàìàÿáëóíÿ ÿêîñü ñêàçàëà ßáëóêîâ³: “Íå êðóòèñÿ òàê, à òî ùå âïàäåø äîäîëó, òàê ³ íå äîçð³âøè! Òè ³ òâî¿ áðàòèêè é ñåñòðè÷êè äîñòèãíåòå âïîðó, òîìó íå ïîñï³øàé!” ßáëóêó ñòàëî ñîðîìíî çà òàêó ïîãàíó ïîâåä³íêó, âîíî çàäóìàëîñÿ ³ ñêàçàëî: “Ïðîáà÷òå ìåí³, áóäü ëàñêà, àëå ÿ äóæå õî÷ó ïîòðàïèòè äî öåðêâè, òîìó ìóøó áóòè íàéá³ëüøèì, íàéñìà÷-

ó÷í³ ñ³ëè â³äïî÷èòè é â³ä óòîìè çàñíóëè. Ñàìå ï³ä ÷àñ ö³º¿ ìîëèòâè â³äáóëîñÿ äèâîâèæíå Ïðåîáðàæåííÿ ²ñóñà Õðèñòà. Éîãî Îáëè÷÷ÿ çì³íèëîñÿ: âîíî çàñÿÿëî, íà÷å ñîíöå. Éîãî îäÿã ñòàâ á³ëèì ÿê ñí³ã, çàáëèùàâ, ìîâ ñâ³òëî. Ç òîãî ñâ³òó ç’ÿâèëèñÿ äâà íàéá³ëüø³ ïðîðîêè, Ìîéñåé òà ²ëëÿ. Ïðîêèíóëèñÿ àïîñòîëè ³ ïîáà÷èëè ñëàâó ²ñóñà ³ äâîõ ÷îëîâ³ê³â, êîòð³ ñòîÿëè ç Íèì. ¯õí³ ñåðöÿ íàïîâíèëèñÿ íåâèìîâíèì ïîäèâîì: âîíè ñëóõàëè â ãëèáîêîìó ìîâ÷àíí³. Àëå êîëè ïðîðîêè â³äõîäèëè â³ä ²ñóñà Õðèñòà, Ïåòðî âèãóêíóâ: “Ãîñïîäè! ÿê äîáðå íàì òóò! ßêùî õî÷åø, ïîñòàâèìî òóò òðè íàìåòè. Îäèí Òîá³, îäèí Ìîéñåºâ³ é îäèí ²ëë³”. Êîëè â³í öå ãîâîðèâ, ðàïòîì ç’ÿâèëàñÿ ñÿþ÷à õìàðà é îñ³íèëà ¿õ. Ç õìàðè ïðîëóíàâ ãîëîñ: “Öå – Ñèí ̳é óëþáëåíèé, â ÿêîìó âñå Ìîº áëàãîâîë³ííÿ; Éîãî ñëóõàéòå”. Ïî÷óâøè öåé ãîëîñ, ó÷í³ âïàëè íèöü â³ä ñòðàõó. Àëå ²ñóñ Õðèñòîñ ï³ä³éøîâ äî íèõ ³ ñêàçàâ: “Âñòàíüòå é íå á³éòåñÿ”. Êîëè âîíè, ï³äíÿëèñÿ, òî âæå í³êîãî á³ëÿ ñåáå íå ïîáà÷èëè, êð³ì Íüîãî. ²ñóñ Õðèñòîñ ïîâåë³â ¿ì í³êîìó íå ðîçïîâ³äàòè ïðî òå, ùî âîíè

ßÁËÓÊÎ ÄËß ÎÑÂß×ÅÍÍß

¹4(57), 2009 30

í³øèì ³ íàéêðàñèâ³øèì ÿáëóêîì!” “Äî öåðêâè? – çàøåïîò³ëè íàâïåðåá³é ÿáëóêà. – À ÿê æå òè ïîòðàïèø òóäè, à õòî òåáå â³çüìå ç³ ñîáîþ? Ðîçêàæè íàì…” ßáëóêî íàðåøò³ íàâàæèëîñÿ é ïî÷àëî ðîçïîâ³äàòè: “Âñ³ âè ïàì’ÿòàºòå, ùî ó áóäèíêó, á³ëÿ ÿêîãî ìè ðîñòåìî, æèâå ìàëåíüêà ä³â÷èíêà Îêñàíêà, ÿêà õî÷å çíàòè âñå íà ñâ³ò³. ßêîñü âîíà ³ áàáóñÿ ñèä³ëè íà ëàâî÷ö³ ï³ä ÿáëóíåþ. Áàáóñÿ ðîçïîâ³äàëà ïðî ñâÿòî, ÿêå íàáëèæàºòüñÿ, – Ïðåîáðàæåííÿ Ãîñïîäíº. Îäíîãî ðàçó, ï³ä ÷àñ ïåðåáóâàííÿ â Ãàëèëå¿, ²ñóñ Õðèñòîñ óçÿâ òðüîõ Ñâî¿õ ó÷í³â, ÿê³ áóëè ñâ³äêàìè âîñêðåñ³ííÿ äî÷êè ß³ðà – Ïåòðà é äâîõ áðàò³â, ßêîâà é ²âàíà, ³ ç íèìè ï³øîâ íà íàéâèùó ãîðó â ò³ì ì³ñö³ – Òàâîð, ùîá òàì ïîìîëèòèñÿ. dzéøîâøè íà âåðøèíó ãîðè, ³í ïî÷àâ ìîëèòèñÿ, à Éîãî

ßÍÃÎËßÒÀ áà÷èëè, ïîêè Ñèí Ëþäñüêèé íå âîñêðåñíå ç ìåðòâèõ. ³äòîä³, – ïðîäîâæóâàëî ßáëóêî, – õðèñòèÿíè îñâÿ÷óþòü ïëîäè ó äåíü ñâÿòà Ïðåîáðàæåííÿ. Âîíè ñèìâîë³çóþòü íîâèé, ïåðåòâîðåíèé ³ áëàãîäàòíèé ñòàí Ïðåîáðàæåííÿ Ãîñïîäà, ùî ëþäèíà ³ ñâ³ò îòðèìóþòü ÷åðåç Âîñêðåñ³ííÿì Õðèñòà”. ßáëóêà çà÷óäîâàíî ñëóõàëè öþ ³ñòîð³þ. Íåïîì³òíî íàñòàâ âå÷³ð é óñ³ çàñíóëè, ìð³þ÷è óâ³ ñí³ ñòàòè ÿáëóêîì äëÿ îñâÿ÷åííÿ. Óðàíö³ ó ñàäó ïî÷óâñÿ ðàä³ñíèé ãîëîñîê Îêñàíêè: “Áàáóñþ, ÿ âèáåðó ÿáëóêî äëÿ ñâÿòêîâî¿ êîðçèíêè!” Âèÿâëÿºòüñÿ, âæå íàñòóïèëî 19 ñåðïíÿ – ñâÿòî Ïðåîáðàæåííÿ Ãîñïîäíüîãî, ïðî ùî ÿáëóêà íå ìîãëè çíàòè, àäæå íå ìàëè êàëåíäàðÿ. Âåðòêî òàê ³ ñòðèáíóâ ä³â÷èíö³ äî ðóê. “ßêå ãàðíå ÿáëóêî, – âèãóêíóëà Îêñàíêà, – âîíî, ìàáóòü, íàéá³ëüøå”. ²íø³ ÿáëóêà ïîãîäèëèñÿ: íåäàðìà æ Âåðòêî òàê ñòàðàâñÿ! Ìàòè-ÿáëóíÿ ïðèâ³òíî ïîìàõàëà éîìó â³òàìè: “Ìè âñ³ äóæå ðàä³, ùî òè ïîòðàïèø ðàçîì ç ³íøèìè ôðóêòàìè äî öåðêâè íà ÷åñòü ñâÿòà Ïðåîáðàæåííÿ Ãîñïîäà, ßêèé ñòâîðèâ ³ ÿáëóêà, ³ êâ³òè, é óñå æèâå íà ñâ³ò³!”

Äèâî-ñàä Òâîðöÿ Ó áàáóñ³ á³ëÿ õàòè Çåëåí³º äèâî-ñàä, Äóæå ùåäðèé ³ áàãàòèé, ² çàâæäè ó íüîìó ëàä!

Ïîñèëຠäåíü ïîãîæèé ² ðÿñíó âåñíÿíó çëèâó. Çà Éîãî íàêàçîì Áîæèì Äîñòèãàþòü ä³òÿì ñëèâè.

ßê, áàáóñþ, òè çðîáèëà, Ñò³ëüêè ôðóêò³â çàïàøíèõ, Ñò³ëüêè êâ³ò³â íàñàäèëà, Ùî àæ ñîíöå ñïèòü ó íèõ?

ß æ éîìó äîïîìàãàþ: Òî çàãëÿíó ó êâ³òíèê, Òî êàïóñòó ï³äëèâàþ Òî ïðîïîëþþ ÷àñíèê...

Ìîæå, âèøí³ òè ôàðáóºø? Ç ÷îãî ë³ïèø êàâóíè? ßê íàä ãðóøàìè ÷àðóºø, Ùîá ñîëîäøàëè âîíè?

Ó êâ³òó÷èé äèâî-ñàä Ìè ïðèéøëè íà äîïîìîãó, Ùîá ó ïðàö³ ïîìàãàòè Ùåäðîìó Òâîðöåâ³ Áîãó.

À áàáóñÿ íàøà ìèëà Óñì³õíóëàñÿ íà öå: Öå óñå – Ãîñïîäíÿ ñèëà, Ñï³âïðàöþþ ÿ ç Òâîðöåì! ³í äàðóº ñîíöå ÿñíå, Ùîá øàð³âñÿ âèíîãðàä, Îäÿãຠêâ³òè êðàñíî, Ó ãîðîä³ äຠëàä.

Ñòîð³íêó “ßíãîëÿòà” ï³äãîòóâàëà Îëüãà Áåðêèòà

¹4(57), 2009 31

̲ÑÖß ÊÓËÜÒÓ

ÍÅÇÂÈ×ÀÉͲ ÑÕÎÄÈ Ó ÑÂßÒ²É Â²Ð²

Íåçâè÷àéí³ ñõîäè â êàïëèö³

Ñàíòà Ôå (Ñâÿòà ³ðà) – öå ñòîëèöÿ àìåðèêàíñüêîãî øòàòó Íüþ-Ìåõ³êî. Òàì çíàõîäèòüñÿ ïðåêðàñíà êàïëèöÿ Ëîðåòòî. Îäíàê íå ëèøå êðàñà êàïëèö³ ïðèòÿãóº òóäè ùîð³÷íî âåëèêó ê³ëüê³ñòü ïðî÷àí (äåñü á³ëÿ 250 òèñÿ÷), à “÷óäåñí³ ñõîäè” – ñïðàâæí³é øåäåâð

¹4(57), 2009 32

ñòîëÿðñüêîãî ìèñòåöòâà. Ó âåðåñí³ 1852 ðîêó ï³ñëÿ äîâãî¿ òà âèñíàæëèâî¿ ïîäîðîæ³ ç Êåíòóêê³ äî Ñàíòà Ôå ïðèáóëè ÷îòèðè ìîíàõèí³ ç³ Çãðîìàäæåííÿ Ñåñòåð Ìàòåð³ Áîæî¿ Ñâ³òëà ç Ëîðåòòî. Çàïðîñèâ ¿õ ñþäè ôðàíöóçüêèé ºïèñêîï Æàí Ëàì³, òóòåøí³é àïîñ-

òîëüñüêèé â³êàð³é. Ñåñòðè ïîâèíí³ áóëè íà öèõ òåðåíàõ, êîòð³ êîëèñü íàëåæàëè ³íä³àíöÿì, çì³öíþâàòè êàòîëèöüêó â³ðó. Õî÷à ïî÷àòêè ¿õíüî¿ ïðàö³ áóëè äóæå âàæêèìè, ñåñòðè ïîñòóïîâî ïðèçâè÷àþâàëèñÿ ÿê ô³çè÷íî, òàê ³ äóõîâíî äî íîâèõ óìîâ æèòòÿ. Çà ³í³ö³àòèâîþ ºïèñêîïà â³äêðèëè øêîëó ï³ä íàçâîþ “Àêàäåì³ÿ Ëîðåòòî”. 25 ëèïíÿ 1873 ðîêó ïðèñòóïèëè äî áóä³âíèöòâà ïðåêðàñíî¿ êàïëè÷êè â ãîòè÷íîìó ñòèë³, ïîä³áíî¿ äî ïàðèçüêî¿ Saint Shapelle. Âñå áóä³âíèöòâî ºïèñêîï äîâ³ðèâ ôðàíöóçüêîìó àðõ³òåêòîðó Àíòóàíó Ìóë³, çà ïðîåêòîì ÿêîãî áóâ çâåäåíèé êàòåäðàëüíèé õðàì. Íàñòàâíèöÿ ñåñòåð Ìàòè Ìà´äàëèíà â³ääàëà ñïðàâó ïîáóäîâè êàïëèö³ ï³ä îï³êó ñâ. Éîñèôîâ³, áî ñåñòðè ïðàêòèêóâàëè îñîáëèâå íàáîæåíñòâî äî öüîãî ìîãóòíüîãî Çàñòóïíèêà ïåðåä Áîãîì. ×åðåç ï’ÿòü ðîê³â êàïëèöÿ áóëà çâåäåíà, àëå ¿é áðàêóâàëî ñõîä³â íà õîðè. ² í³õòî íå çíàâ, ÿê ¿õ çðîáèòè, ùîá ä³ñòàòèñÿ íà õîðè, áî àðõ³òåêòîð ñâÿòèí³ áóâ çàìîðäîâàíèé. Ïîðàäè ³íøèõ ñïåö³àë³ñò³â çâîäèëèñÿ äî äâîõ ïðîïîçèö³é: àáî ïåðåáóäóâàòè êàïëèöþ, àáî ïðîñòî ïðèñòàâèòè äðàáèíó ³ òàê âèëàçèòè íà õîðè. Ñåñòðè êàòåãîðè÷íî íå ïðèéìàëè æîäíî¿ ³ç íèõ. Ó ö³é ñêëàäí³é ñèòóàö³¿ ìîíàõèí³ çíîâó çâåðíóëèñÿ çà äîïîìîãîþ äî ñâÿòîãî Éîñèôà, ðîçïî÷àâøè äåâ’ÿòíèöþ äî Íüîãî.

̲ÑÖß ÊÓËÜÒÓ

Ëîðåòàíñüêà êàïëèöÿ â Ñàíòà Ôå

² ñâ. Éîñèô âèñëóõàâ ¿õí³ ïðîõàííÿ.  îñòàíí³é äåíü äåâ’ÿòíèö³ äî ìîíàñòèðÿ ïðèéøîâ íåâ³äîìèé ñèâîâîëîñèé, ñêðîìíî îäÿãíóòèé ÷îëîâ³ê ç îñëèêîì òà ñòîëÿðñüêèì çíàðÿääÿì. Ñêàçàâ, ùî ìîæå äîïîìîãòè ñåñòðàì ó ö³é íàäòî ñêëàäí³é ñèòóàö³¿. Ìàòè Ìà´äàëèíà âæå íå ìàëà ³íøîãî âèáîðó ³ ïîãîäèëàñÿ. Âîíà äîçâîëèëà éîìó “çàìêíóòèñÿ” ó êàïëèö³ é ïðàöþâàòè. Ïðèáëèçíî ÷åðåç òðè ì³ñÿö³ ðîáîòà áóëà çàâåðøåíà, ³ Ìàòè Ìà´äàëèíà ï³øëà äî ìàéñòðà, ùîá ðîçðàõóâàòèñÿ ç íèì, àëå çà íèì ³ ñë³ä ïðîñòèã. Òîä³ íàñòàâíèöÿ îá³éøëà âñ³ ñêëàäè â ì³ñò³, ùîá çàïëàòèòè

çà âèêîðèñòàíå äåðåâî, àëå ³ òàì ¿¿ î÷³êóâàëî ðîç÷àðóâàííÿ. Æîäíî¿ äîøêè äî êàïëèö³ í³õòî íå êóïëÿâ. Ñõîäè, çðîáëåí³ òàºìíè÷èì ìàéñòðîì, – öå íå ïðîñòî øåäåâð ñòîëÿðñüêîãî ìèñòåöòâà. Äîñ³ àðõ³òåêòîðè, ñòîëÿðè ëàìàþòü ñîá³ ãîëîâó, ÿê öüîìó íåâ³äîìîìó ìàéñòðîâ³ âäàëîñÿ áåç îïîðè, áåç æîäíîãî ìåòàëåâîãî êð³ïëåííÿ, áåç æîäíîãî öâÿõà ïîáóäóâàòè ñõîäè, ÿê³ “âèñÿòü” ó ïîâ³òð³. Ñïî÷àòêó ñåñòðè áîÿëèñÿ íàâ³òü ñòàâèòè íîãó íà ïåðøó ñõîäèíêó, ùîá ñõîäè ïðîñòî íå ðîçñèïàëèñÿ ó ïîâ³òð³. Îäíàê âîíè ñòîÿòü ³ äîòåïåð. Ùå îäí³ºþ çàãàäêîþ ñõîä³â º òå, ùî ³ ñüîãîäí³ ñïåö³-

àë³ñòè íå ìîæóòü âñòàíîâèòè, ç ÿêîãî äåðåâà âîíè çðîáëåí³… ×óäåñí³ ñõîäè íàë³÷óþòü 33 ñõîäèíêè (ñò³ëüêè ïðîæèâ ²ñóñ Õðèñòîñ íà çåìë³) ³ äîíèí³ º âåëèêîþ òàºìíèöåþ. Çàãàëüíà äóìêà ëþäåé çâîäèòüñÿ äî òîãî, ùî âèêîíàâöåì ñõîä³â, “âèìîëåíèõ” ÷åðåç ñåñòåð, áóâ ñàì ñâ. Éîñèô àáî ÿêèéñü ãåí³àëüíèé ñòîëÿð, ÿêîãî Ñâÿòèé ïðèñëàâ äî ìîíàñòèðÿ. Íåìຠâæå ó Ñàíòà Ôå Çãðîìàäæåííÿ Ñåñòåð Ìàòåð³ Áîæî¿ Ñâ³òëà ç Ëîðåòòî, îäíàê òàì çáåð³ãàºòüñÿ âèíÿòêîâà íàðîäíà ïàì’ÿòêà: êàïëèöÿ Ëîðåòàíñüêà òà ¿¿ “÷óäåñí³ ñõîäè”. Ô³ë³ï Äåðåíü

¹4(57), 2009 33

вÇÍÅ

Öåðêâà Àðõèñòðàòèãà Ìèõà¿ëà, ñ. Êèçë³â. Õóä. Ðîìàí Ïåòðèê

ÊÍÈÃÀ ÍÅÁÅÑÍί ËÞÁβ Ó âèäàâíèöòâ³ “Äîáðà êíèäæêà” âèéøëà äðóêîì “Êíèãà Íåáåñíî¿ Ëþáîâ³”. Òå, ùî Âè ÷èòàòèìåòå, ïåðåâåðøóº âñå, ùî âè ÷èòàëè äî ñèõ ï³ð ó öàðèí³ ðåë³ã³éíî¿ ì³ñòèêè. Òà é ñàìà ì³ñòèêà äèâíèì ÷èíîì, àëå ÿêîñü ö³ëêîì îðãàí³÷íî ñòຠîá’ºêòèâíîþ ðåàëüí³ñòþ, ôàêòîì. Ùå ê³ëüêà ñòîð³íîê – ³ âè âæå ïîñåðåä äèâîâèæíî¿ ðåàëüíîñò³ ó òîâàðèñòâ³ Ìîãóòíüî¿ Ëþáîâ³ íà ³ì’ÿ ²ñóñ ³ þíàêà íà ³ì’ÿ Ìàð’ÿí, ÿêèé ïåðåéøîâ ó êðàùèé ñâ³ò (ñàìå ïåðåéøîâ, à íå ïîìåð). Áî âæå ìèíóëî á³ëüøå ðîêó ï³ñëÿ éîãî çåìíî¿ ñìåðò³, à ä³àëîã ì³æ íèì ³ éîãî ìàò³ð’þ, êîòðà æèâå ñåðåä íàñ, ëèøå äóæ÷àº, ñòຠâèðàçí³øèì, ö³êàâ³øèì, âåëüìè ïîâ÷àëüíèì ³ ñåðéîçíèì. À ñèíîâà îï³êà ³ ïîì³÷ ìàòåð³ ùîìèòòºâà – â³í áóêâàëüíî âåäå ¿¿ ïî ö³é çåìí³é äîðîç³ ³ â÷èòü ÿê äîñÿãíóòè Öàðñòâà Òâîðöÿ Âñåñâ³òó. Ìàð’ÿí ÷àñòî íàãàäóº ìàòåð³, ùî â³í íå ïîìåð, ùî â³í íàáàãàòî “æèâ³øèé çà æèâèõ” ³

¹4(57), 2009 34

ùî “òðåáà ùå ïîäóìàòè çà êèì ïëàêàòè”. Éîãî ðîçïîâ³ä³ ïðî Ãîñïîäí³é ñâ³ò ïåðåâåðøóþòü óñÿêó óÿâó. Ñêàæåòå, ùî öå óÿâëåííÿ âáèòî¿ ãîðåì ìàòåð³? Ãëèáîêî ïîìèëÿºòåñÿ – ³ ïåðåêîíàºòåñÿ â öüîìó, êîëè ÷èòàòèìåòå. ß âñ³ì ñåðöåì ïîâ³ðèâ. Áî äëÿ öüîãî º âåëüìè ïîâàæíà îñíîâà. Öå – íåçáàãíåííî âåëèêà Ëþáîâ Áîãà äî ñâî¿õ ä³òåé, äî íàñ ç âàìè, äî öüîãî ñàìîãî Ìàð’ÿí÷èêà ³ éîãî ìàìè. Âðåøò³, ó Íîâîìó Çàâ³ò³ – âñå, ÿê íà äîëîí³: “Áëàæåíí³ ÷èñò³ ñåðöåì, áî âîíè Áîãà ïîáà÷àòü”. À Áîã äóæå ëþáèòü Ìàð’ÿíà. À Ìàð’ÿí äóæå ëþáèòü Áîãà ³ áà÷èòü Éîãî. Ó ñâî¿ 22 ðîêè â³í ìàâ ïîäèòÿ÷îìó ÷èñòå ñåðöå – íàäçâè÷àéíà ð³äê³ñòü ó íàøîìó çäè÷àâ³ëîìó çäåìîðàë³çîâàíîìó ñâ³ò³, äå ñüîãîäí³, ÿê í³êîëè àêòèâíî, çëèé äóõ ïîñï³øຠïåðåòâîðèòè ëþäåé ó äåìîí³â. Äóæå ïîñï³øàº, áî… ÷óº ñâ³é ê³íåöü. Ðîìàí Áðåç³öüêèé

Õóä. Éîñèï Òåðåëÿ. ²êîíà Ìàòåð³ Áîæî¿ ç Ãðóøåâà

Õóä. Éîñèï Òåðåëÿ (27.10.1943-16.03.2009). Àâòîïîðòðåò

Íà 4-é ñò. îáêëàä. Éîñèï Òåðåëÿ“²ñóñ Õðèñòîñ ³ç ñâ. Ìàð³ºþ Ìàãäàëèíîþ”. Ðåäàêö³ÿ ÷àñîïèñó ïðèíîñèòü âèáà÷åííÿ ïàíó Ðîìàíó Êîâòóíó, àâòîðó ñòàòò³ “ϳäêàì³íñüêèé ìîíàñòèð. Ïîõîäæåííÿ Äåðåâà Õðåñòà Ãîñïîäíüîãî”, ¹ 2, 2009, ñò. 30-32, ÿêà ïîìèëêîâî âèéøëà çà ï³äïèñîì Âîëîäèìèðà óùèíñüêîãî. Ïåðåäðóêè ³ ïåðåêëàäè äîçâîëåíî ïîäàâàòè ç âêàç³âêîþ íà äæåðåëî. Ðåäàêö³ÿ ìຠïðàâî ñêîðî÷óâàòè òà ðåäàãóâàòè íàä³ñëàí³ ìàòåð³àëè, ðóêîïèñè òà ôîòîìàòåð³àëè íå ïîâåðòàº. Äîðîã³ ÷èòà÷³, ïðîñèìî Âàñ íàäñèëàòè äî ðåäàêö³¿ ÿê³ñí³ ñâ³òëèíè ³êîí, îáðàç³â, õðàì³â, ä³òåé ³ ò.ä., ÿê³ áóäóòü íàäðóêîâàí³ íà ñòîð³íêàõ ÷àñîïèñó.