Ken Wijn-magazine 19

j u ni 2 0 1 3

19

K E N Wmagazine IJN DOSSIER: CHAMPAGNE

Feest sabreren zes stijlen placomusofiel Gido Van Imschoot Heidsieck Taittinger ●

●

●

●

Bordeaux 2012 Pingus: van wrak tot cult coppola vinoforum beaujolais Suvereto fotospecial: wijnRONde van vlaanderen

Wijntijdschrift van de Vl a amse Wijngilde v z w

verschijnt t weema al per ja ar

www.vlaamsewijngilde.be

3

Inhoud Argentinië Colofon

Fantastische wijnen en ruige landschappen

Jaargang 9 nr 19 Juni 2013 Oplage: 3000 exemplaren Leden van de Vlaamse Wijngilde ontvangen Ken Wijn-magazine tweemaal per jaar gratis.

Niet-leden of leden die extra exemplaren willen, kunnen er bestellen zolang de voorraad strekt en door vooraf de onkosten te betalen op het rekeningnummer 432-5234551-89 met vermelding van aantal exemplaren en contactgegevens. De bestelling zelf gebeurt via email op kenwijn@ vlaamsewijngilde.be.

Onkosten: €10 voor één exemplaar, €7 per stuk vanaf 2 exemplaren (dus €14 voor 2). Transport en verpakking inbegrepen.

Vinoforum beaujolais Een reportage over dit unieke evenement

Redactieraad Peter Doomen (hoofdredacteur) Simonne Wellekens (adjuncthoofdredacteur) Hugo Van Landeghem (erevoorzitter Vlaamse Wijngilde) Jean-Pierre Tavernier Jaco Vankelecom Michel Van Zandijcke Luc Van der Straeten

Verantwoordelijk uitgever

SUVERETO Toscaanse streek met DOCG-status

Redactie Ken Wijn-magazine p/a Peter Doomen Zagerijstraat 23 2500 Lier +32 486 50 36 07 peter@vlaamsewijngilde.be

Infoadres publiciteit Anita Buvens PR-verantwoordelijke Vlaamse Wijngilde Public Relations Manager Responsable des Relations Publiques 22ste Liniestraat 1 3300 Sint-Margriete-Houtem +32 472 65 42 42 anita@vlaamsewijngilde.be

Website www.vlaamsewijngilde.be

Coverfoto Perfect gesabreerde f les champagne. © AbOrigineMundi

Layout en druk

8 14

23 Champagne Laherte 28 Champagne in zes stijlen 30 Placomusofiel 32 De kunst van het sabreren 40 Taittinger 42 Charles Heidsieck

En verder …

51

COPPOLA Ontmoet de wijnbouwer achter de regisseur

Dossier Champagne

64

4 Het eerste woord 5 Nationaal comité 18 Marcel Deiss 27 Kritische kijk van Gido Van Imschoot 34 Feest van de Vlaamse Wijngilde 43 Wijnronde van Vlaanderen 48 Het Gulden Boek 54 Oenotopia in de bubbels 56 Ken Wijn-wedstrijd 2013 62 Verkiezing beste Hagelandse wijn 68 De nationale proeven 2012 71 Internetsprokkels 73 Bordeaux 2012 78 Château de Minière 82 Het laatste woord

www.grafischevormgeving.be

De uitgever kan niet verantwoordelijk worden gesteld voor de inhoud van de artikels, noch voor die van de interviews, die onder de verantwoordelijkheid van de auteurs vallen.

Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën of op enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.

4

K e n W i j n -magazine - jaargang 10 - nr. 19

Het EERSTE woord Er i c Mer n y Nationaal voor zit ter

Bruisende start van het nieuwe jaar Beste wijnvrienden, De titel van dit artikel slaat niet enkel op het Feest van de Vlaamse Wijngilde, maar op de werking van de Vlaamse Wijngilde in het algemeen.

EVENEMENTEN Zondag 15 september 2013 (o.v.)

Barolo & Friends

Locatie: De Lozen Boer - Lochristi Voor alle leden van de Vlaamse Wijngilde Zondag 17 november 2013 Nationale Proeven

Voor alle kandidaten-meester en -grootmeester Dinsdag 10 december 2013 Raad van Bestuur en Algemene Vergadering

Enkel voor de leden van de Raad van Bestuur en Algemene Vergadering Zondag 2 februari 2014 Feest van de Vlaamse Wijngilde

Thema: Duitsland Voor alle leden van de Vlaamse Wijngilde

Natuurlijk hadden we het Feest van de Vlaamse Wijngilde in het teken van de bubbels, voor de eerste maal Champagne op de kaart en dan ook uitsluitend champagne voor een ganse maaltijd. Voor de ene dolle pret, voor de andere een opdracht. Verder in dit nummer een uitgebreid verslag hierover.

De voorbereidingen van het volgende Feest van de Vlaamse Wijngilde zijn reeds volop aan de gang en een topdelegatie van Duitsland is nu reeds een zekerheid. Met dank aan Harry, zijn echtgenote Rita, en François Langbeen van Duitse topwijnen.

Een Vinoforum voor de voorzitters en wijnmeesters in het teken van de Beaujolais trok zelfs de grootste scepticus over de streep: kwaliteit heerst terug in deze regio. Bruisende energie stroomt door de aderen van de wijnboeren van deze ooit zo verguisde wijnregio.

Hugo heeft het bloed, zweet en tranen gekost om drie wijnbouwers te doen samenwerkenmaar het was echt de moeite waard.

Een nationale degustatie met Barolo en Friends voor 15 september is volop in de maak en vanuit De Vlaamse Wijngilde wordt weer een serie van 9 avonden aangeboden rond Rias Baixas in samenwerking met Germán Muñoz.

Nu reeds lonkt een zelfde aanbod rond Priorat.

Een schitterende editie Ken Wijn-wedstrijd kende zijn eerste versie onder de nieuwe wijnmeester

Eddy. En met een record aan deelnemers (58 ploegen), een record aan “allen-vrouwen” ploegen (4!) los van het grote aantal vrouwelijke deelnemers, een record aantal 10/10 (4 ploegen) zijn neer te schrijven op zijn eerste palmares. Absoluut geslaagd en een bruisende editie.

De eerste Wijnronde van Vlaanderen is achter de rug en meteen een groot succes. Peter en Luc hebben samen met Jens De Maere van Belgian Wines voor een schitterende eerste editie gezorgd. Door de actieve medewerking van de Vlaamse Sommeliers onder leiding van voorzitter Gido Van Imschoot en Wine Wise met Sybille Troubleyn aan het roer kon de dag niet meer stuk. De deelnemers, deels leden van de Vlaamse Wijngilde maar grotendeels personen die niet tot de Vlaamse Wijngilde behoorden, waren bijzonder tevreden over dit initiatief, de wijnbouwers vonden het een hoogdag van de Belgische wijn. Commanderij Hageland bewees dat samenwerking met het Nationaal Comité perfect kan door een ontvangstplaats waar te nemen voor het domein De Steenen Muur. Dat er een volgende editie komt is nagenoeg zeker.

Ondertussen blijven de financiën perfect bewaakt door Katlyn, zorgt PR Anita voor de nodige contacten met de binnenlandse en buitenlandse wijndomeinen en –handel en staat Gerard met volle kracht Harry bij in de secretariaatsactiviteiten.

Je kunt als Nationaal Voorzitter maar gelukkig zijn te kunnen terugvallen op zo’n team.

Tenslotte zijn al de leden van het Nationaal Comité vrijwilligers, en zijn ze bovendien nog

5

eens actief in hun eigen commanderij. Veel van onze leden staan hier misschien weinig bij stil, maar deze ploeg verzet een massa werk, zonder enig eigen voordeel en in het belang van de Vlaamse Wijngilde.

Als je hierbij nog eens de activiteitenlijst bekijkt van alle commanderijen, dan kom je tot een indrukwekkend gebeuren binnen de Vlaamse Wijngilde. Ook binnen de commanderijen is een lokaal bestuur actief om alles in goede banen te leiden. En dit allemaal voor Bacchus en zijn welzijn. Maar je hoort ons niet klagen, want elke keer we een goed glas wijn proeven, beseffen we dat we het daarvoor doen. Bovendien wordt doorsnee gezien de wijn in de wereld elk jaar beter en kunnen we elk jaar een beetje meer genieten.

Het meest indrukwekkende blijven voor mij de reacties van de wijnboeren die op bezoek komen bij de Vlaamse Wijngilde. Of ze nu op nationaal vlak of plaatselijk vlak hun wijnen en regio komen voorstellen, of ze nu uit Frankrijk of een ander land komen, of ze nu grote wijnen of heerlijke regionale wijnen komen voorstellen, telkens krijg je dezelfde reactie: de kennis van wijnen in Vlaanderen is bijzonder groot, er is een uitstekende kennis over de wijn en de technieken om deze te maken, er is een perfecte dialoog mogelijk tussen de wijnboer en de leden van de Vlaamse Wijngilde. Dit is iets om fier op te zijn en te koesteren. Naast het feit dat we deze wijnboeren ook meestal erg goed ontvangen en hen absoluut zin geven om terug te komen naar onze contreien.

De wijnboer is reeds heel tevreden, maar wij weten dat we nog beter kunnen. De kennis van onze leden kunnen we op een nog hoger peil tillen, zodat ze gegeerde en welkome gasten zijn in de kelders van de wijnboeren waar ook ter wereld. Want elke goede wijnmaker wil een dialoog aangaan met zijn proevers en horen wat hij nog kan verbeteren.

Na het weerom volledig actueel en leefbaar maken van de Ken Wijn-wedstrijd, het hervormen van de Nationale Proeven volgt nu een verder stap in ons vervolmakingsprogramma.

Het thema van de vorming zal in een werkgroep met wijnmeesters besproken worden.

De motoren zijn Michel Terlinck en Eddy Sarlet. We gaan weerom een stapje verder in het professionaliseren van de Vlaamse Wijngilde.

Dit met maar één doel voor ogen, nog meer van dat glas wijn genieten met kennis van zaken.

We hebben tot onze spijt afscheid genomen van Erwin als lid van het Nationaal Comité

en als hoofdredacteur van Ken Wijn-magazine. Wij willen hem hartelijk danken voor zijn jarenlange inzet en zijn sterke schouders die Ken Wijn-magazine brachten tot wat het nu is. Een nieuwe uitdaging voor Peter en zijn redactieploeg om de ingeslagen weg verder te zetten en waar mogelijk nog verbeteringen en veranderingen aan te brengen. Een nieuwe ondervoorzitter zal aangezocht worden om de taak van Erwin over te nemen, zij/hij zal samen met de PR een accent leggen op expansie in leden en clubs. Erwin, het ga je goed en zorg verder voor heerlijke flessen Clos des Frères.

Het bruist in de Vlaamse Wijngilde, al dan niet met Champagne, en dat mag geweten zijn in de buitenwereld. Elk lid van de Vlaamse Wijngilde is een ambassadeur van onze vereniging, dus zorg ervoor dat men ons nog beter leert kennen in Vlaanderen. Dat is de beste garantie om nieuwe en jongere leden aan te trekken en onze vereniging fris en levendig te houden.

Nationaal Comité Voorzitter - President - Président Eric Merny eric@vlaamsewijngilde.be Ondervoorzitter - Vice President Vice-Président Luc Dewulf luc@vlaamsewijngilde.be Wijnmeester - Wine Master Maître du Vin Eddy Sarlet eddy@vlaamsewijngilde.be Secretaris - Secretary - Secrétaire Harry Vos harry@vlaamsewijngilde.be Penningmeester - Treasurer Trésorier Katlyn Veldeman katlyn@vlaamsewijngilde.be

Elk lid van de Vlaamse Wijngilde is een ambassadeur van onze vereniging, dus zorg ervoor dat men ons nog beter leert kennen in Vlaanderen.

PR-verantwoordelijke - Public Relations Manager - Responsable des Relations Publiques Anita Buvens anita@vlaamsewijngilde.be Communicatieverantwoordelijke - Communication manager - Responsable de Communication Peter Doomen peter@vlaamsewijngilde.be Adjunct-Secretaris - Assistant Secretary - Sécretaire adjoint Gerard Vanden Abbeele gerard@vlaamsewijngilde.be

6

K e n W i j n -magazine - jaargang 10 - nr. 19

Dominio de Pingus Van wrak tot cult Hoeveel pech kan een Deen hebben die in Spanje wijn maakt? 1997 was zeker het annus horribilis van Peter Sisseck. Een echtscheiding,

Pe t er D o o men C o m m a n d e r ij D e n B l o e y e n d e n W ijn g a e r d t Proefnotities: Peter Doomen Foto’s: Peter Doomen Vert.: Wim Casteur

een vernietigende voorjaarsvorst, en op de koop toe 75 kisten van je topwijn en eerste jaargang 1995 verloren zien gaan bij een scheepsramp nabij de Azoren. 75 kisten van een totale productie van amper 325 kisten: het zette Peter ertoe aan een zwart etiket te kiezen voor zijn jaargang 1997.

Vrees voor vervalsingen Maar alles pakte anders uit. De zwarte etiketten kwamen onder vuur te liggen, want men vermoedde vervalsingen... en het verlies van bijna een kwart van de wijn aan de zee maakte van Pingus een absolute cultwijn. De oorspronkelijke prijs, $200 per fles en daarmee al aanzien als waanzinnig hoog voor een Spaanse wijn, klom tot ongekende pieken.

De lovende reviews van wijnschrijvers overal ter wereld, met Robert Parker en Jancis Robinson op kop, zijn daar ook niet vreemd aan. Heden variëren de prijzen sterk met het oogstjaar maar reken toch op meer dan €650 tot €1000 per fles.

Kan een Spaanse wijn dit waard zijn? Kan eender welke wijn zo een hoge prijs rechtvaardigen? De vraag stellen is ze beantwoorden. Het is dan ook duidelijk dat de combinatie van een enorme vraag uit het oosten (Rusland, China) en de zeldzaamheid van de wijn tot deze prijshausse leiden. Nochtans doet Peter Sisseck er alles aan om de kwaliteit van zijn wijnen te optimaliseren.

Van Bordeaux en Californië naar Spanje De Deen Peter Sisseck kwam als jonge oenoloog via Bordeaux en Californië, waar hij de stiel leerde bij Paul Draper, in Spanje terecht.

Hij had op Hacienda Monasterio de tempranillo van zijn beste kant geproefd en wilde er nog meer uithalen. Een eigen wijn was dus een logische keuze: in 1995 perste hij de eerste druiven in een garage in Quintanilla de Onésimo.

Pingus bestaat uit 100% tempranillo en is een samenstelling van twee terroirs waarop prephylloxerastokken groeien: Barroso, een bodem met kiezel, zand en klei met kalk en San Cristóbal, een helling op het zuid-westen met klei in de bodem.

Diverse samenwerkingen, ook over de grenzen heen Het succes was geboren. Snel werd duidelijk dat de wereldwijde vraag naar Pingus het aanbod ruimschoots overtrof en Peter besliste een tweede wijn op de markt te brengen: Flor de Pingus. Oorspronkelijk een samenwerkingsverband met Pedro Cuadrado van het bekende domein Finca Villacreces, dat in hetzelfde dorpje ligt, maar dat later aangevuld werd tot in totaal 16 percelen in het hart van Ribera del Duero. Ook hier gelden strenge kwaliteitscriteria: een rendement van 19 hl/ha, en aparte vinificatie van alle percelen in inox cuves van 4000 liter.

vaten van de andere wijnen te vineren zodat in de topcuvées het hout minder domineert. Vele wijnbouwers zouden het omgekeerd doen...

Als je Peter vraagt om zijn drie oorspronkelijke wijnen te klasseren, dan zegt hij dat Pingus de “vin de parcelle” is, Flor de “vin de village” en PSI de assemblage uit verschillende wijngaarden, maar wel zeer authentiek.

Naast deze drie relatief bekende wijnen produceert Dominio de Pingus nog twee andere wijnen. De eerste, Amelia, is zo mogelijk nog meer cultwijn dan Pingus zelf, met een jaarlijkse opbrengst van ongeveer 25 kisten.

Voor de tweede keert Peter in zekere zin naar zijn wortels terug: het domein Rocheyron is een Saint-Emilion Grand Cru waar hij samenwerkt met Silvio Denz. 2010 is de eerste jaargang en die was in het glas alvast beloftevol....

INFO Een volgende samenwerking kwam er in 2007, toen Peter besloot om samen met Pablo Rubio een derde wijn uit te brengen. PSI is een mengeling van wijnen afkomstig van zeer oude wijnstokken uit het hele gebied van de Ribera del Duero. Merkwaardig is dat de percelen geen eigendom zijn van Dominio de Pingus, de druiven worden volgens strenge selectiecriteria aangekocht van de eigenaars.

Steevast zijn het hooggelegen percelen die goed draineren, wat de frisheid van de PSIwijn verklaart. Naargelang van het jaar worden hiervan 9000 tot 16000 kisten gemaakt.

Ook opmerkelijk: PSI wordt gebruikt om de

Meer foto’s en info: http://bit.ly/kwm-008

Bronnen La Buena Vida blz 224 - 228.

Dominio de Pingus.

Tim Atkins, Can a bottle of Spanish red be worth £200? http://bit.ly/kwm-015 Wikipedia, Dominio de Pingus http://bit.ly/kwm019 De wijnen van Pingus zijn in zeer beperkte hoeveelheden verkrijgbaar bij La Buena Vida.

7 1

1

2

Nieuw hout is zeer nuttig... om Pingus-eigenaar Peter Sisseck (rechts) in fouten de wijn gesprek met sommelierin en wijnbouwer William Wouters. te maskeren

2-3 Een Spaanse topwijn bij de heerlijk uitgepuurde keuken van de Pastorale is een feest voor de zintuigen.

4

Pingus. Een onvolprezen ribera del duero.

4

Dominio de Pingus Del naufragio al culto El danés Peter Sisseck vino como un joven enólogo a España vía Burdeos y California, donde aprendió la profesión de Paul Drapier. En Bodegas Hacienda Monasterio había probado lo mejor del tempranillo y quería salir más de esta variedad. Elaborar su vino propio fue una elección lógica: en 1995 prensó las primeras uvas en un garaje en Quintanilla de Onésimo.

Desde esa primera cosecha fueron 75 cajas de vino, de las que alrededor de un cuarto de la producción total, se perdieron en un naufragio cerca de las Azores.

Ese desastre, sin embargo, ha elevado definitivamente el vino hasta su estatus de culto. Los precios actuales superan incluso los 650 euros por botella.

3

Pingus está hecho de 100% Tempranillo y es un compuesto de dos terruños que crecen en cepas pre-phyloxera: Barroso, un suelo de grava, arena y arcillo-calcáreo y San Cristóbal, una cuesta orientada al sur-oeste con suelo arcilloso.

Además del vino top Pingus hace Peter Sisseck también otros vinos: el Flor de Pingus, una colaboración con Pedro Cuadrado de la Finca Villacreces y posteriormente complementado con 16 parcelas de la Ribera del Duero, PSI, una mezcla de vinos de viñedos viejos de toda la comarca de la Ribera del Duero, Amelia, con una producción anual de sólo 25 cajas, y Rocheyron en la que Sisseck vuelve a sus raíces de Burdeos.

Geproefd 1. PSI 2010

3. Pingus 2010

Intense kleur die nog paars aandoet, met veel alcoholtranen.

In het begin iets te nadrukkelijk door hout gedomineerd, maar na een kwartiertje in het glas ontplooit het fruit zich. De wijn wordt dan uitgesproken fruitig en kruidig met een hint vanille.

Zachte tannine, zeer mooie balans.

Rijp rood, intens maar niet overgeëxtraheerd. Fijne neus met karamel en pakken zwart fruit. Schitterende balans met grote afdronk, reeds mooi versmolten. Ook het hout is goed geïntegreerd. Na een paar minuten in het glas zet een hint van citrus op, een herkenningspunt voor veel grootse wijnen.

2. Flor de Pingus 2010

4. Rocheyron 2010

Intense kleur. Krachtige neus met veel finesse. Zeer rijp en rijk, perfecte balans, lange afdronk met kruidigheid en chocolade. Zeer knap werk.

Diepe kleur met nog paars in de rand. Intense neus met veel alcohol, fruit en vanille. Duidelijke geur van bramenconfituur aangevuld met hout. Veel alcohol in de mond. Rijk, in balans maar het middenstuk is iets hol. Niet de finesse van de overige wijnen. Het is duidelijk dat Peter en Silvio op dit domein nog aan het leren zijn hoe de terroir en de druiven in elkaar zitten.

Vinos Catados Flor de Pingus 2010 Color intenso. Nariz potente con mucha finura. Muy maduro y amplio, equilibrio perfecto, final largo con especias y chocolate. Excelente trabajo.

Pingus 2010 Color tinto maduro, intenso sin extracción exagerada. Nariz muy fina con caramelo y mucha fruta negra madura. Equilibrio excellente con final largo, bastante integrado al igual que la madera. Después de unos minutos en la copa aparece un toque de fruta cítrica, una indicación de grandes vinos.

8

K e n W i j n -magazine - jaargang 10 - nr. 19

Argentinië

met een Frans accent Argentinië ontwaakt

Hugo Va n L a nd e g hem c o m m a n d e r ij L an d v an W a a s Foto’s: Hugo van Landeghem

Nieuwe wereldwijnen hebben vooral bekendheid verworven door zich te focussen op het druivenras en veel minder op de plaats van herkomst. Argentinië maakt hierop geen uitzondering. Namen als malbec, sauvignon blanc en cabernet sauvignon zeggen de wijnconsument veel meer dan het type terroir waarvan ze afkomstig zijn. Niettemin is die klemtoon de laatste jaren opvallend aan het verschuiven naar meer terroirgetypeerde wijnen, en dit niet alleen in Argentinië.

De invloed van buitenlandse investeerders die het afgelopen decennium Argentinië als het beloofde land hebben uitgekozen, is hieraan niet vreemd. Buiten zijn zeven wijngebieden bood Argentinië nog vele onontgonnen weidse regio’s met uitstekende gronden voor wijnbouw.

De Uco-vallei en Luján de Cujo waren tien jaar geleden nauwelijks bekend. Vandaag is vooral de Uco-vallei de rijzende ster aan het Argentijnse wijnfirmament. De wereldvermaarde oenoloog en wijnconsulent Michel Roland heeft er een jaar over gedaan om de beste terroirs van Argentinië in kaart te brengen. Uiteindelijk vond hij rond het jaar 2000 in de Uco-vallei een nagenoeg braakliggend terrein dat naast een uitgelezen bodemtype voor wijnbouw tegelijk ook klimatologisch mooie perspectieven bood.

De Uco-vallei begint een 100-tal km ten zuiden van Mendoza, op 25km van de voet van het Andesgebergte. De vallei strekt zich uit over een lengte van 70km (van noord naar zuid) langsheen de Tunuyan-rivier, die hogerop in de Andes ontspringt. In deze vallei is het kouder dan in Mendoza, met wijngaarden tussen de 950m en 1500m boven de zeespiegel. De koude winden die ’s nachts van het Andesgebergte neerdalen, zorgen ervoor dat de temperatuur ’s nachts drastisch afneemt. Het effect hiervan is duidelijk in de wijnen terug te vinden: ze hebben een elegantere en frissere stijl dan de wijnen uit de omgeving van Mendoza. Het is in deze Uco-vallei dat Michel

Roland zijn groots project van Clos de los Siete heeft neergezet. In dit 850ha grote domein bevinden zich vijf bodega’s – de meesten zijn architecturale pareltjes – die toebehoren aan vijf Franse eigenaars.

Subregio’s De Uco-vallei kan in drie subregio’s worden opgedeeld. In het noorden in de regio van Tupungato zijn de hoogste wijngaarden van Argentinië terug te vinden (en wellicht van de hele wereld) op een hoogte van 1200m tot 1500m. De bodem bestaat er vooral uit alluviale afzettingen, afkomstig uit het Andesgebergte. Hier bevindt zich de beroemde Bodega Catena Zapata. Het centrale deel, Tunuyan ligt op 800m tot 1100m en heeft een bodem met sedimenten die via stromen uit de Andes zijn aangevoerd. Met Consulta belanden we in het zuidelijk deel van de Uco-vallei, een minder hoog en warmer gelegen regio met een bodemtype dat rijk is aan stenen en keien die vooral door de Tunuyan-rivier zijn aangevoerd.

Single Vineyards Tot op vandaag kent Argentinië geen officieel erkend appellatiesysteem. Dat betekent dat druiven uit verschillende wijnstreken mogen worden gemengd. De enige overheidsverplichting bestaat erin dat de druiven voor honderd procent van dezelfde wijnregio moeten komen als die regio op het label wordt vermeld. De laatste jaren legtArgentinië meer en meer het accent op de terroir en heeft het – in navolging van de Europese wijnlanden – ook het belang van ‘single vineyards’ ontdekt. Dat zijn bijzondere locaties met een specifieke bodemstructuur, vaak gekoppeld aan een gunstige ligging, zowel qua zonoriëntatie als qua hoogte.

De eerste Europese invasie dateert van het einde van de 19de eeuw.

Daarmee werd ook een pak wijnervaring het land binnengeloodst.

Maar de impact van de recente komst van buitenlandse investeerders is nog een stuk groter. Met hun ervaring werd er vooral gefocust op terroir en kwam het druivenras op de tweede plaats.

Deze verdienste of visie alleen aan de buitenlandse inbreng toeschrijven, zou te kort doen aan de enorme verdiensten van Nicolás Catena van de gelijknamige Bodega Catena Zapata. Zijn grootvader Nicola Catena was afkomstig uit Italië en kwam op het einde van de 19de eeuw naar Argentinië. De familie Catena is ondertussen al meer dan 100 jaar en vier generaties lang in Zuid-Amerika. Nicolás Catena wordt zowat overal als de pionier van de Argentijnse wijnbouw aanzien. Toen hij in het begin van de jaren 1990 besloot om in het district Gualtallary (op de westoever van de Tupungatorivier) een wijngaard aan te leggen op 1500m, en daar bovendien nog de laat rijpende malbec op aan te planten, verklaarde iedereen hem voor gek. Nicolás noemde de wijngaard Adrianne, naar zijn jongere zus. De wijn verrast door zijn mineraliteit

9 1

en een smaak die zich van alle andere wijnen uit de districten rond Mendoza onderscheidt.

Geholpen door een geniaal wijnmaker, Alejandro Vigil, en op basis van een doorgedreven bodemstudie werd elk druivenras op het meest geschikte bodemtype aangeplant.

Dat resulteerde in 1997 al in een grandioze wijn, Nicolás Catena Zapata, die zowel in de Verenigde Staten als in Europa als eerste of tweede eindigde in een blinde degustatie met internationale iconen als Haut-Brion, Latour, Sassicaia, Opus One, Camus …

2

Malbec: het naamkaartje van Argentinië Malbec is een druif met vele gedaanten. Zoals elke druif is ook de malbec afhankelijk van de plaats en het bodemtype. Zo heeft een malbec uit Consulta (het zuidelijk deel van de Uco Vallei) andere karakteristieken dan een malbec van het hoger gelegen Gualtallary in Tupungato. Zelfs binnen dezelfde wijnregio van Gualtallary waren tijdens een degustatie van acht verschillende single-vineyards duidelijke stijlverschillen merkbaar. De wijnen hadden een gelijkaardige afdruk met eenzelfde ruggengraat, frisheid en elegantie, maar toch elk met een verschillende structuur en dito fruitprofiel. Naast de locatie en het bodemtype is ook de leeftijd van de malbecwijngaard enorm belangrijk. Tijdens mijn verblijf kreeg ik de kans om wijnen te proeven die afkomstig waren van wijngaarden van 80 jaar oud, met rendementen die nauwelijks of nog niet 30hl per hectare haalden. Het verschil in diepte, intensiteit en complexiteit met ‘gewone’ malbec is ontzettend groot, zoals de dagen nachttemperaturen in Argentinië …

Als Bordelees heeft Michel Roland een grote liefde voor de malbec, waarvan hij zegt: ‘It is a wine with personality, a wine that can have beautiful black fruit aroma, complexity, sweet tannins, concentration … all that a great wine should have’.

3

1 Argentijnse wijnbouw kan niet zonder irrigatie 2 Bodega Monteviejo 3 Lunch op bodega Monteviejo

10

K e n W i j n -magazine - jaargang 10 - nr. 19

Prijspolitiek Zoals de meeste wijnproducerende landen uit de Nieuwe Wereld heeft ook Argentinië de weg naar de consument gevonden via een zeer goede prijs-kwaliteitverhouding, met een prijssegment tussen de vijf en tien euro.

Vandaag behoort het grote deel van de wijnproductie nog steeds tot deze prijscategorie.

Sinds de instroom van buitenlands kapitaal is er echter een duidelijke tendens om kwaliteitswijnen te maken die kunnen wedijveren met de Europese top. Dat heeft zo zijn consequenties. De zogenaamde premiumwijnen halen prijzen die niet moeten onderdoen voor de Europese top (wijnen van meer dan 100 euro per fles zijn geen uitzondering meer in Argentinië), en zijn overwegend voor export bestemd. Op dit vlak verschilt Argentinië dus niet meer zoveel van Frankrijk. In het aangeboden arsenaal vindt de modale burger zijn gading aan heel redelijke prijzen, maar daarnaast is er een segment van topwijnen dat een andere doelgroep beoogt, met een duidelijke inspanning naar Azië.

Is Argentinië dan een goudmijn voor de investeerder? Blijkbaar toch niet. De investeringen vallen vaak veel duurder uit dan aanvankelijk gepland, de lokale administratie en de exportmodaliteiten werken de producenten danig op de zenuwen en de corruptie is een aloude kwaal die nog steeds welig tiert in Argentinië. Ondanks de hoge prijzen voor de premiumwijnen, die slechts een minderheid van de totale productie uitmaken, zijn de investeringen zo hoog dat er soms meer geld wordt verloren dan dat er gewonnen wordt.

Maar de hoop is vooral gericht op China en zijn Aziatische buren, met een nog steeds groeiende economie.

Bodegas Monteviejo Deze bodega is een van de vijf bodegas die deel uitmaken van Clos de los Siete. Hij behoort aan Catherine Peré-Vergé, die begin april 2013 aan een slepende ziekte overleed.

Daarnaast bezit Catherine in Pomerol ook twee topchâteaus: château La Violette en château Le Gay. De wijnmaker is Marcelo Pelleriti die trouwens ook de wijnen maakt op de kastelen in Pomerol.

Monteviejo 2007 bestaat uit 20 procent syrah en 80 procent malbec. De neus is kruidig en heeft iets van grafiet, afkomstig van de syrah. Lichtzoete structuur met een kruidige ondertoon en een minerale toets. De syrah produceert kleine rendementen, van 4000 tot maximum 5000kg per ha. De plant heeft

Hugo Van Landeghem bezoekt de bodegas op Clos de Los Siete

grote bladeren waardoor er een sterke verdamping optreedt die mede verantwoordelijk is voor de kleine opbrengst. Lindaflor 2008 is een 100 procent malbecwijn. Hij heeft na 24 maanden vatlagering in de neus grafiet, leder, zwart fruit en blauwe bosbessen. Een fijne kruidigheid zorgt samen met het rijpe fruit voor een frisse textuur met diepgang . Eindigt met verfijnde tannine. Groot bewaarpotentieel. Lindaflor La Violetta 2008 bestaat eveneens uit 100 procent malbec, maar met een vatopvoeding van 36 maanden. De druiven worden met de hand ontritst om vervolgens een microvinificatie te ondergaan in nieuwe vaten van 225 liter. De wijn munt uit door een geraffineerde neus met een subtiele kruidigheid en zwart fruit, aangevuld met een toets van grafiet. Lichtzoete en zijdeachtig aanzet met een overgang naar een fruitige kern in het midden, schitterende balans die eindigt in een lange finale met verfijnde tannine.

Bodegas O. Fournier José Manuel Ortega Gil-Fournier, een Spaans zakenman, is de stichter van de O. Fournier Group die maar liefst 435ha wijngaarden bezit, verdeeld over de Ucovallei in Argentinië, de Maule en San Antonio vallei in Chili en Ribera del Duero in Spanje. De wijnen van zijn domeinen worden naar meer dan 40 landen uitgevoerd. Aan de bodega is een restaurant verbonden dat uitkijkt over de wijngaarden terwijl het gebouw zelf op 1150m hoogte een architecturaal meesterwerk is. Dat in de meeste rode wijnen de tempranillo de hoofdtoon voert, is een verwijzing naar zijn Spaanse afkomst.

De Sauvignon Blanc 2011 Urban is zeer aromatisch met tropisch fruit en citrus, rijp en toch fris met een goede lengte zonder de min-

ste vegetale toets. De Torrontes 2011 Urban is een frisse aperitiefwijn met witte perzik en wat muskaat. De Sauvignon Blanc Bèta Crux is minder aromatisch maar heeft meer diepgang en lengte, vooral omwille van zijn lagere rendementen. De Bèta Crux blend 2008 is een samenstelling van 60% tempranillo, 30% malbec en 10% merlot . Hij vertoont een zuiders accent met veel alcohol. Veel materie en kruidigheid die met 15 volumeprocent wat agressief overkomen in de finale. De Alfa Crux 2005 (60% tempranillo, 30% malbec en 10% cabernet sauvignon) behoort zoals de andere wijnen uit de Alfa-reeks tot het hogere gamma. Fraaie neus met massa’s fruit zonder het uitgesproken zuiders accent van de Bèta-reeks. Een krachtige wijn die ondanks zijn grote dosis fruit en diepte toch een lichte alcoholimpressie in de finale achterlaat. Met de Alfa Crux Malbec 2008 proefden we de topwijn van O. Fournier. Zijn geconcentreerd fruit is genuanceerd, en met fijne specerijen en nieuw hout doorweven. Naast kracht heeft deze wijn ook breedte en diepgang die de alcohol dekken. Lange finale met suave tannine.

Bodega Flechas de Los Andes Deze bodega is het resultaat van een joint venture tussen Baron Benjamin de Rothschild en Laurent Dassault, eigenaars van respectievelijk Château Clarke en Château Dassault in Bordeaux. Met hun kennis en ervaring trachten zij op Bodega Flechas de los Andes een gezamenlijke droom te verwezenlijken: Argentijnse wijnen van topkwaliteit maken.

We werden er ontvangen door wijnmaker Pablo Ricardi. Een eigenzinnig man: ‘Ik maak geen wijn die moet beantwoorden aan de wet, maar geef prioriteit aan de kwaliteit. Schrijft de wet een maximum van 15 volumeprocent voor en ik vind dat de wijn beter is met 16 volumeprocent dan maak ik die laatste. Men zegt toch niet tegen een schilder dat je zijn werk zou kopen als hij bijvoorbeeld 15 procent meer groen had gebruikt!’.

De De Punta de Flechas Malbec 2011 toonde zonder vatlagering vooral aangenaam rood fruit dat ook in de mond voor een soepele en vlot wegdrinkende finale zorgde. Met de Gran Malbec 2009 maken we een vlotte kwaliteitssprong . Een fraaie neus met zwart fruit, blauwe bosbessen en een opvallendefrisheid. In de smaak tekent het zoetrijpe fruit voor vulling maar met frisse zuren als ondersteuning en een vrij lange finale. De Gran Corte 2009 (60% malbec, 20% cabernet franc en 20% sy-

11 1

rah) illustreert waartoe Argentinië in staat is. Volledig op nieuw hout opgevoed, met een verfijnde geur van bramen, cassis en kersen, samen met subtiele kruiden en zoethout. Finesserijke smaak met florale en frisse toetsen.

Bodega Cuvelier los Andes Deze 70ha grote bodega, waarvan 55ha beplant is met overwegend malbec en de rest met cabernet sauvignon, merlot, syrah en petit verdot, behoort toe aan Bertrand en Jean-Guy Cuvelier en maakt deel uit van Clos de Los Siete.

Cuvelier Los Andes ‘Colección 2009’ (59% malbec, 16% merlot, 15% cabernet sauvignon, 5% syrah en 5% petit verdot) heeft zwart fruit met een rijpe, zoete toets. Smaakvolle aanzet met een hint van alcohol en kruiden, goed evenwicht en een nog wat strakke finale.

Een kwalitatieve stap hoger staat de Cuvelier Los Andes ‘Grand Vin’ 2007. Zijn zwart fruit heeft meer dimensie en diepgang. De smaak is krachtig, zelfs gespierd, maar met een goed evenwicht dat de alcohol bindt en uitloopt in een kruidige en lange finale die nog veel bewaarpotentieel voorspelt. De topwijn van de bodega is de Cuvelier Los Andes ‘Grand Malbec ‘ 2005. Zwart fruit met een verfrissende minerale toets. Stevige en vlezige onderbouw met meer reliëf door de hogere zuurgraad.

Kruidige finale met stevige maar volledig gebonden tannine.

2

3

Bodega Terrazas de Los Andes De eerste Europese investering in wijnbouw in Argentinië kwam van Moët-Chandon (LVMH) met de oprichting van Terrazas de Los Andes in Lujan de Cuyo. De hoogte bepaalde welke druif werd aangeplant: cabernet sauvignon op 980m boven de zeespiegel, malbec op 1067m, chardonnay op 1200m en torrontes op 1800m. De wijnmaker is Nicolas Audebert die voor zijn ‘vlucht’ naar Argentinië jaren bij Champagne Krug heeft gewerkt.

Een frisse Terrazas Torontes 2012 vormde de start van de degustatie. Wit fruit, perzik en een vleugje muskaat, heel fris tot en met de zuivere finale. Plezierige indrinkwijn of leuke aperitief. In de Terrazas Chardonnay 2012 Reserva is het hout jammer genoeg veel te dominant. De diepe kleur van de Malbec 2010 Reserva is imponerend. In de neus is er een combinatie van grafiet en zwart fruit en in de mond een lichtzoete onderbouw met voldoende zuren en afgeronde tannine. De Cabernet Sauvignon 2010 Reserva kan naast

1 Bodega O.Fournier 2 Vatenkelder op bodega O.Fournier 3 Bodega Flechas de Los Andes

12

K e n W i j n -magazine - jaargang 10 - nr. 19

1

2

zijn cassis de onrijpe groene peper niet verbergen. Krachtige wijn met goede aciditeit en gebalde maar rijpe tannine. De Malbec 2008 Single Vineyard ‘Las Compuertas’ heeft in de neus zwart fruit, specerijen, leder en zwarte chocolade. Complexe smaak van meer dan 80 jaar oude stokken, verfrissende zuren met zoete en kruidige tannine. Dit is een absolute aanrader voor wie van goede malbec houdt; ook de jongere versie van 2009 isuitstekend.

Van een andere wijngaard kwam de Cabernet Sauvignon 2009 Single Vineyard ‘Los Aromos’, met zwarte bessen, cassis en chocolade in de neus. Volle krachtige wijn met een stevige onderbouw van fruit en concentratie. Hij eindigt met een meer tanninerijke finale dan de malbecwijn, maar rijp en lang.

Bodega Pulenta Estate

3

4

De Pulenta-familie is al drie generaties werkzaam in de Argentijnse wijnbouw. Eduardo en Hugo, de twee zonen van Antonio Pulenta, bouwden de bodega in 2002. Hun motto luidt: ‘Een grote wijn maken is een genereuze daad die altijd rekening moet houden met de persoon die hem zal drinken. Onze opdracht is om beperkte reeksen van grote wijnen te produceren waarop Argentinië prat kan gaan.’

De Pulenta Estate Malbec Sauvignon 2010, met 60 procent malbec en 40 procent cabernet sauvignon, schittert met rood fruit en kersen. Hij heeft een lichtzoete zijdeachtige fruitaanzet,een goede balans en een aangenaam bittertje in de afdronk. De Gran Cabernet Franc 2009 is van het licht kruidige type, met groene peper en een florale toets. Strakke aanzet zonder het zoetje van de malbec, fijne zuren en verfijnde tanninestructuur. De frisheid van het intense fruit van de Gran Malbec 2010 nodigt uit tot drinken. Bescheiden zoet combineert hier met frisse zuren en fijne tannine. Dé wijn van de degustatie was de Gran Corte 2009 (37% malbec, 25% cabernet sauvignon, 23% merlot, 5% tannat en 10% petit verdot). Prachtige geur met bordeaux-allure, strak en fijn heeft hij zelfs iets van een neb-

1 Het logo van Cheval Des Andes 2 Cheval des Andes heeft een van de beste poloteams van Argentinië 3 Bodega Catena Zapata 4 Bodega DiamAdes

13

en fijn, eindigend met een lange afdronk. Zeer mooie wijn. De tweede al even dure topwijn, Nicolas Catena Zapata 2009, is een assemblage van 60 procent cabernet sauvignon en 40 procent malbec, en afkomstig van de twee single vineyards: La Pirámida en Domingo.

Schitterend fruit, diep en geconcentreerd maar met veel finesse enfrisheid. Volle en fruitige aanzet met zelfs nog meer diepte en complexiteit in het middengebied, en een ontzettend mooie afdronk met fijne tannine.

biolo. Ragfijne zuren met een bescheiden alcoholimpressie en structurele tannine. Complexe wijn. De inspiratie van het moment liet me toe om deze Gran Core te omschrijven als: de geur van Figeac, de aanzet en het middenstuk van Conseillante en de finale van Cheval Blanc. En of ze daar blij mee waren!

Bodega Achaval Ferrer Uit de vriendschap tussen enkele Argentijnen enerzijds, waaronder Santiago Achaval en Manuel Ferrer, en een aantal Italianen anderzijds, waaronder wijnmaker Roberto Cipresso, die zelf een domein heeft in Montalcino, is de bodega in 1998 ontstaan. Ze maken schitterende wijnen, maar hun prijskaartje is navenant. Voor hun topwijnen betaal je al gauw 100 euro en meer.

We proefden hun topwijnen of fincas rechtstreeks van het vat. De Finca Altimira 2012 was nog zo prematuur en gesloten, met daarbovenop een pak reductie, dat hij moeilijk te beoordelen was. De Finca Bella Vista, afkomstig van een zand-en-leembodem met kiezel in de ondergrond, geurt naar zwarte kers met lichte toastimpressies van het nieuw hout, heeft een fijne complexe structuur en beschaafde lichtzoete tannine. Klasrijke wijn, met een rendement van 12hl per ha. Finca Altessa 2012 komt uit Salta op een hoogte van 2000m. Uit het glas springen frambozen en aardbeien. Complexe wijn met hoge aciditeit, structuur en grote lengte. Rendementen van 6hl per ha. In de categorie van meer prijsvriendelijke wijnen bevindt zich Quimera 2009 (35 tot 42% malbec, de rest is verdeeld over cabernet sauvignon, merlot en petit verdot). Kruidig en peperig. Met een gemiddelde concentratie en minder fruit maar met voldoende zuren is dit een goede wijn die een stuk moet onder doen voor de finca-wijnen.

Bodega Cheval des Andes De naam van Cheval des Andes verwijst naar een joint venture tussen de bodega van Terrazas van LVMH en de eigenaars van Cheval Blanc. De wijnen worden door Nicolas Audebert op Terrazas gemaakt. De druiven zijn afkomstig van een 35ha grote wijngaard in Las Compuertas en een tweede van 15ha in La Consulta in de Ucovallei. Waar men de eerste jaren vaak een overwicht aan cabernet sauvignon gebruikte, is de malbec de laatste jaren meer en meer dominant in de assemblage van Cheval des Andes aanwezig.

Cheval des Andes 2008 (65% malbec, 18% petit verdot en 17% cabernet sauvignon) heeft

De fiere wijnmaker Nicolas Audebert met zijn Cheval des Andes

een schitterend aroma met rijp fruit maar met een opvallende frisheid. Elegante en toch goed gestoffeerde onderbouw met verfijnde tannine. De wijn heeft finesse en diepgang die uitlopen in een lange finale. De samenstelling met 50% malbec en 50% cabernet sauvignon leverde in de Cheval des Andes 2007 een meer kruidige geur met een Bordelees accent. Verfijnde zuren zorgen voor spanning en draagkracht. De nobele tannine vormt een onderdeel van een lange afdronk.

Bodega Catena Zapata De familie Catena heeft meer dan 100 jaar ervaring met de aanplanting van de malbec in Mendoza. Als grondleggers van de Argentijnse wijnbouw begonnen zij als eerste met de aanplanting op grote hoogte. De ambitie van Laura Catena is een wijn maken met een ziel, karakter en verouderingspotentieel, afkomstig van vijf verschillende wijngaarden: Angélica, La Pirámida, Adrianna, Domingo en Nicasia.

Terwijl de Catena Chardonnay 2011 een aangename wijn is met veel fruit en goed evenwicht, is de Catena Chardonnay Alta 2010 meer gereserveerd in zijn fruitexpressie maar met meer mineraliteit. Hij vervolgt met een mooie diepgang en complexiteit (rendement van 25hl per ha). Catena Alta Cabernet Sauvignon 2009 heeft rood fruit en cassis, een stevige onderbouw met frisheid en gestructureerde tannine. De Catena Alta Malbec 2009 is afkomstig van vier verschillende wijngaarden: een soepele en frisse wijn met aangename zoete tannine en goede lengte.

Uit het dure gamma (150 Amerikaanse dollar) proefden we twee wijnen. De Catena Zapata Malbec Argentino 2009 (de druiven zijn voor de helft van de Adrianna- en voor de andere helft van de Nicasia-wijngaard afkomstig) heeft een diepe kleur, een knappe geur met massa’s fruit en florale toetsen van viooltjes, een diepe en minerale onderbouw, complex

Bodega DiamAndes Na hun aankoop van château Malartic Lagravière in 1997 besloot de familie Bonnie te participeren in het concept van Clos de Los Siete door het oprichten van bodega DiamAndes in 2005. De bodega, ingeplant op 130ha in het midden van Clos de Los Siete, is een architecturaal pareltje. Overweegt in de wijngaard de malbec als rode druif, dan is er ook wat chardonnay en viognier aangeplant. Hier worden knappe wijnen gemaakt met een van de beste prijs-kwaliteitverhouding in Argentinië.

De nog maar pas gebottelde Viognier 2012 bezit mooi fruit, vooral perzik, met een lichte houttoets op de achtergrond, sappig en fris in de smaak met een klein bittertje in de finale.

De Chardonnay 2012 vertoont een elegante en fijne geur, heeft frisse zuren en een heel zuivere finale. Deze 2012 overtreft duidelijk de 2011. Met een samenstelling van 80% malbec en 20% syrah brengt de Perlita 2010 een warme wijn met rijpe nuances, vlot te drinken met afgeronde tannine. Een heel smakelijke Malbec 2010 krijgt naast zijn 90% malbec een extra dosis frisheid mee vanuit 5% cabernet sauvignon, 3% syrah en 2% petit verdot. Met de Gran Reserva 2009 en 2008 (70% malbec en 30% cabernet sauvignon) proefden we echte klassewijnen. De 2007 heeft bosbessen en zwarte chocolade in de neus, samen met een fijne vanilletoets. Krachtig in aanzet en voortzetting, waarin het zoet en de zuren in balans zijn. Smaakvolle tannine met lengte. Nog meer raffinement vonden we in de 2008: bosbessen en fijne kruiden. Zeer mooie gestructureerde en frisse onderbouw die uitloopt in een lange finale met verfijnde tannine. Deze klassewijn is als beste wijn in Argentinië uitgeroepen.

K e n W i j n -magazine - jaargang 10 - nr. 19

Vinoforum Beaujolais 19 februari 2013

1 2

J a c o Va nk el e c o m C o m m a n d e r ij B r u s s e l Proefnotities: Eddy Sarlet + wijnmeesters Foto’s: Peter Doomen

Beaujolais?

Vorig jaar, tijdens een vergadering van het nationaal comité, smokkelde huidig erevoorzitter Hugo Van Landeghem een blind te proeven fles binnen die nogal wat indruk maakte bij onze topwijnkenners. Een prachtige pinot noir, dachten de meesten. Anderen twijfelden, en onze grenache-specialist Erwin vond er zelfs zijn geliefkoosde druif in terug. In elk geval maakte deze onbekende zoveel indruk dat het nationaal comité Hugo uitnodigde om dit thema verder uit te werken in een Vinoforum. Vandaar dat Beaujolais op de kaart van onze Vinofora geraakte.

Maar het paard van Troje dat Hugo had meegebracht werd natuurlijk leeggedronken, en hij moest in deze met argusogen bekeken regio op zoek naar andere vertegenwoordigers die minstens van hetzelfde niveau zouden zijn. Uiteraard zouden we in de appellatie Moulin-à-Vent blijven, en Hugo had het niet gemakkelijk om daar drie representatieve wijnmakers te overtuigen om samen in Lochristi hun producten te komen voorstellen. Maar, zoals voorzitter Eric in zijn inleidingsspeech benadrukte: als Hugo zich op wijnvlak iets in het hoofd haalt, is er geen kruid tegen gewassen.

Eric begon zijn verwelkoming van onze gasten met een verontschuldiging van Dhr. Edouard Labruyère van het gelijknamig domein, die thuis weerhouden was door een griepaanval en aldus de appreciatie van onze Vlaamse Wijngilde voor zijn wijnen zou moeten missen. Wel hartelijk welkom aan Jean-Jacques en zoon Parinet van Château du Moulin-àVent, en Guillaume en dochter Pascale de Castelnau van Château des Jacques.

Eric herinnerde er aan dat in de jaren ‘70 en ‘80 de beaujolaiswijnen in België een reputatie hadden die voor de andere wijnstreken van Frankrijk niet moest onder doen. De jaarlijkse ontdekking van de beaujolais nouveau was een must voor elke wijnliefhebber. In commanderij Brussel bijvoorbeeld werd bij deze gelegenheid een bacchanaal wijnfeest georganiseerd met verkiezing van een meter beaujolais en met aansluitend eet- en dansfestijn.

Maar de groeiende commercialisering van de beaujolaiswijnen, waarbij enerzijds kwantiteit primeerde op kwaliteit en anderzijds het wijnpubliek in België steeds kritischer en veeleisender werd, zorgde er voor dat beaujolais haast tot een minderwaardig product degradeerde, een echte wijnliefhebber onwaardig.

Gelukkig zijn er in de regio wijnmakers die tegen deze trend in hun best hebben gedaan om – met de eigenheid van hun toch wel uniek terroir en met de daarbij passende gamay – een kwalitatief hoogstaand product te maken dat een respectabele plaats verdient in het Franse wijnareaal. Maar, afgezien van enkele beaujolaisfanaten hier en daar, zijn ze weinig bekend, en is een blindproef met een gesmokkelde fles – zoals Hugo heeft gedaan – nodig om een oenofiel te overtuigen. Daarom nodigde Eric onze beaujolaisgasten uit om hun producten bij het wijn minnend publiek van België beter in de kijker te zetten. “Actuellement, le beaujolais est totalement invisible en Belgique”, betoogde hij. Ooit was het anders. Waarom zien we hier bijvoorbeeld de mooie promotiebrochures niet die hij op de Franse ambassade zag? Doe daar iets aan! De wijnen zoals diegene die we vandaag zullen proeven verdienen het.

Jean-Jacques Parinet van Château de Moulin-à-Vent erkende dat de beaujolais “a été malmené” gedurende vele jaren, en hij dankte

© foto

14

1 Jean-Jacques Parinet (rechts van Eric Merny) en zijn zoon Eduouard (links) van het domein Château du Moulin-à-Vent.

2 Pascale de Castelnau (Château des Jacques) breekt een lans voor het wijntoerisme in Beaujolais 3 Jean-Jacques Parinet neemt met veel genoegen de chocolade en het Lozen Boer-bier in ontvangst.

de Vlaamse Wijngilde om hier te mogen bewijzen dat het ook anders kan. Hijzelf is weliswaar neofiet in de Beaujolais: tot eind 2007 was hij PDG van een Parijs softwarebedrijf.

Toen heeft hij het Château met zijn 37ha wijngaard overgenomen. Samen met wijnmaker Guillaume Berthier streeft hij er naar de eigenheid van de verschillende terroirs van het domein – voornamelijk gelegen op het hogere gebied van Moulin-à-Vent - te valoriseren met afzonderlijke cuvées. Hun eerste millésime was 2009: ongeveer 100.000 flessen, hoofdzakelijk bestemd voor export.

15

3

Wijn is muziek Ook Guillaume de Castelnau van Château des Jacques erkende dat beaujolaiswijnen te lijden hebben gehad onder te snel winstbejag: snel vinifiëren, om snel te verkopen en snel te drinken. De gamay is echter een delicate, een fragiele druif die op zeer zorgvuldige wijze moet behandeld worden. Sedert 1987 maakt Château des Jacques (86ha, verspreid over vijf cru-gemeenten) deel uit van Maison Louis Jadot in Bourgogne, alhoewel het beheer van de wijngaard en het wijn maken in alle onaf-

hankelijkheid gebeurt. Zoals het een welopgevoede Fransman past weet Guillaume het wijn maken ook op bijzonder lyrische wijze te omschrijven: wijn is als muziek, waarvan de terroir de partituur van de componist is, de wijnstok is het instrument, en de wijnmaker is de musicus. En zoals Wagner nergens klinkt als in Bayreuth, zo zal beaujolais nergens smaken als in Beaujolais… Of nog een Franse wijsheid: wanneer je twijfelt tussen Bourgogne en Beaujolais: als de afdronk een strenge aristocratische perfectie suggereert, dan heb je bourgogne. Als de afdronk een

glimlach op je aangezicht tovert, dan heb je beaujolais.

Bij afwezigheid van Edouard Labruyère gaf Hugo een korte presentatie van het gelijknamig domein van 14ha dat sedert 200 jaar in familiale handen is. Hij bezit ook Domaine Jacques Prieur in Mersault, Château Rouget in Pomerol, en onlangs verwierf hij nog een grand cru-champagne: Domaine Christian Busin in Verzenay. Nadine Gublin dirigeert het wijn maken op al deze sites. Edouard is dus duidelijk een zeer actief en gedreven

K e n W i j n -magazine - jaargang 10 - nr. 19

man, en volgens Hugo is het mede dankzij zijn overtuigingskracht dat zijn twee collega’s hier vanavond aanwezig zijn. Jammer dat de griep hemzelf vanavond thuis hield. Vandaag krijgen we het voorrecht zijn Clos du Moulinà-Vent – de enige Monopole in de appellatie - te proeven waarvan slechts 3500 flessen worden gemaakt.

Degusteren De wijnen van de drie domeinen werden naast elkaar geproefd. Na de eerste reeks merkte Hugo op, als algemene commentaar, dat na enkele minuten in het glas er reeds een zekere evolutie waar te nemen was. Waarschijnlijk had een karaf deze wijnen gunstig beïnvloed, wat hij als bewijs zag van hoogstaande kwaliteit. Na de drie volgende wijnen betoogde Jean-Jacques Parinet dat uit deze proeverij de originaliteit van de verschillende terroirs duidelijk tot uiting kwam. Dat ontlokte bij Hugo de vraag of het niet denkbeeldig zou zijn binnen de Moulin-à-Vent een classificatie in te voeren. Guillaume de Castelnau beaamde dat inderdaad de diversiteit van verschillende percelen binnen de Moulin-à-Vent best tot een hiërarchie van de appellatie zou kunnen leiden. Al zou dat waarschijnlijk tot meer problemen dan voordelen kunnen leiden.

Na de degustatie van zes prachtige beaujolaiswijnen volgde het diner waarbij we andermaal door de kunsten van Patrick Neyt

werden verwend, niet in het minst door zijn excellente keuze van gerechten in harmonie met de gedegusteerde wijnen.

Guillaume de Castelnau liet opmerken dat hij voor de gerechten wijnen van 2006 had voorbehouden. Hierbij wilde hij bewijzen dat het leven op fles van kwaliteitswijn in cycli verloopt, met hoogten en laagten, en dat zijn Moulin-à-Vent 2006 zeker bij deze “hoogten” mag gerekend worden. Gevraagd naar de invloed van de ouderdom van de wijnstokken – de zogenaamde vieilles vignes – verklaarde Jean-Jacques Parinet – afgezien van al te jonge wijnstokken – dat dat voornamelijk een commercieel argument is, en dat hij een veel groter belang hecht aan de verscheidenheid van individuele percelen van de wijngaard.

Als dank voor deze mooie degustatie werden onze gasten met een typisch lokaal cadeautje bedankt: een korf met Belgische chocolade en met enkele flesjes Vlaams streekbier “ De Lozen Boer”, speciaal gebrouwen voor Patrick Neyt..

Als afsluiter dankte Eric onze Beaujolaisgasten voor deze zeer mooie en leerrijke avond.

Ergens werd het woord oenologisch orgasme gehoord. Nogmaals nodigde hij de Beaujolais uit de krachten te bundelen om hun beste streekproducten in België terug op de kaart te zetten. Onze waardering hebben ze alvast gewonnen.

DEGUSTATIE EN MENU Geproefd Domaine Labruyère – Moulin-à-Vent La Grande Cuvée 2010 Château du Moulin-Vent – Château du Moulin-àVent 2010 Château des Jacques – Moulin-à-Vent Château des Jacques 2009 Domaine Labruyère – Le Clos du Moulin-à-Vent - Monopole 2010 Château du Moulin-à-Vent – Champ de Cour 2010 Château des Jacques – Moulin-à-Vent - Clos de Rochegrès 2010

Diner Haasje van IJslandse kabeljauw in beurre blanc Domaine Labruyère – Moulin-à-Vent La Grande Cuvée 2009 Château du Moulin-à-Vent – Couvent des Thorins 2011 Château des Jacques – Moulin-à-Vent - La Roche 2006 Filet van fazant in winterpracht Domaine Labruyère – Le Clos du Moulin-à-Vent Monopole 2009 Château du Moulin-à-Vent – 2009 Château des Jacques – Moulin-à-Vent - Champ de Cour 2006 Franse fermierkazen Domaine Labruyère – Le Clos du Moulin-à-Vent Monopole 2008 Château du Moulin-à-Vent – Clos de Londres 2009 Château des Jacques – Moulin-à-Vent - Clos du Grand Carquelin 2006

“Als de afdronk een strenge aristocratische perfectie suggereert, dan heb je bourgogne.

Als de afdronk een glimlach op je aangezicht tovert, dan heb je beaujolais. © foto

16

17

Domaine Labruyère Geproefd

Château du Moulin-à-Vent

Château des Jacques Geproefd

Geproefd Moulin-à-Vent La Grande Cuvée 2010

Mooi kersenrood met paarse reflectie, normale vulling.

Open neus met vers fruit, kers, klein rood fruit, licht rokerig, intensiteit in het glas neemt toe na enkele minuten.

Krachtige aanzet in de mond, flink wat zuren, zachte rijpe tannine, veel fruit, blijft sappig in de finale met een goede lengte, elegante wijn.

Le Clos du Moulin-à-Vent Monopole 2010

Helder kersenrood, gemiddelde vulling.

Framboos, rood fruit evoluerend naar kers, voldoende breed met kruidige aroma’s.

Het rode fruit ontplooit mooi in de mond, sappig met een mooi evenwicht tussen zuur en tannine, goede lengte.

Château du Moulin-à-Vent 2010

Paarsrode tot violette kleur, glanzend.

In de immobiele fase een lactische toets, rood fruit, yoghurt, cuberdon, nadien ook framboos.

Zelfde aroma’s in de mond met een goede balans tussen de zachte tannine en duidelijk presente aciditeit, wijn met bewaarpotentieel, vrij korte maar mooie afdronk.

Château du Moulin-à-Vent Champ de Cour 2010

Donkerrood met paarse reflectie, volkomen helder.

Rijp rood fruit (eau de vie), framboos, licht rokerig, evoluerend naar champignon.

Vlezige mond, rood fruit, sappige frisse zuren in balans met elegante tannine, vrij lange afdronk, goed bewaarpotentieel.

Aan tafel Moulin-à-Vent La Grande Cuvée 2009

Le Clos du Moulin-à-Vent Monopole 2009

Vrij diepe mooie kersenrode kleur met paarse weerspiegeling.

Zachte aanzet met klein rood fruit, eerst nog gesloten, dan fijn rijp fruit en kruidig (roze peper).

Rood fruit in de mond, zuren present maar in evenwicht met een mooie tannine. Wijn met veel potentieel maar is zich nu aan het sluiten.

Vrij transparant, licht van kleur met reeds evolutie, fijne tranen.

Aanvankelijk gesloten, zelfs na walsen is er een discrete neus van rood fruit.

Kers in de smaakaanzet met vooral prominente zuren die de wijn dragen en een bepaalde lengte geven, middellange afdronk. Deze wijn is niet volledig in evenwicht, typisch voor deze jaargang.

Moulin-à-Vent Clos de Rochegrès 2010

Rood met een paars tintje, helder, doorschijnend en goed spiegelend in het glas.

Bloemig (rozen), lichte eiktoets (vanille), sappige kers met een zekere mineraliteit.

Volle aanzet met zachte tannine en fijne zuren, zeer evenwichtig, veel fruit in de lang aanhoudende afdronk, groot bewaarpotentieel, een Bourgogne type.

Aan tafel Château du Moulin-à-Vent Couvent des Thorins 2011

Le Clos du Moulin-à-Vent Monopole 2008

Kersenrood, gemiddeld intens met mooie viscositeit, briljant met licht gekleurde tranen.

Immobiel nog gesloten, dan smakelijk rood fruit, kers, rijpe bes, licht gepeperd met fijne houttoets.

Soepele aanzet, sappig en gulzig met mooie materie, elegant, aangename frisheid in balans met een rijpe tannine, goede lengte, een wijn van een hoog drinkniveau.

Aan tafel

Een gamaywijn met pinot noirallures.

Zeer intense rode kleur, traag tranend en heldere paarse spiegel, geen evolutie.

Jeugdig fruit (besjes), flatterend maar tegelijk delicaat en verfijnd.

Volle fruitige aanzet in de mond, grote concentratie, diep fruitig met mooi evenwicht tussen jonge zuurtjes en een krachtige tanninestructuur. Wijn met een groot bewaarpotentieel en een elegante minerale lengte.

Violet-rood met geprononceerde viscositeit.

Fruitige aanzet met framboos en kers, daarna fijn kruidig.

Sappig en vlezig, met veel frisheid en een goede balans tussen zuur en tannine, goede lengte.

Moulin-à-Vent Château des Jacques 2009

Licht kersenrood, uitgesproken viscositeit, mooie benen Boeket van rood fruit, framboos, licht kruidig evoluerend naar zwart fruit.

Fruitige smaak met aalbes, mooie frisheid en fraai evenwicht tussen zuur en tannine, middellange afdronk. Charmante, speelse wijn met bewaarpotentieel.

Château du Moulin-à-Vent 2009

Château du Moulin-à-Vent Clos du Château Clos de Londres 2009

Zuiver en helder, geconcentreerd met nauwelijks evolutie.

Subtiele neus met precisie, spanning en nervositeit, extreem puur fruit (framboos), dan rode biet en wat vleesnat.

Zeer divers en boeiend aromapalet, krokant fruit, bosvruchtjes, vol en rijp fruit, een speelse aciditeit en tannine die ons bij de les houdt, wijn met structuur en diepgang en een mooie lengte. Groot drinkplezier, wijn getypeerd door zijn terroir.

Château des Jacques Moulin-àVent La Roche 2006

Verrassend jonge kleur, granaatrood met lichte evolutie.

Gevarieerd, fijn en geraffineerd aroma, licht geëvolueerde accenten, floraal, gekonfijte kers, wat zoethout, mooie evolutie in het glas met houttoetsen en wat tabak en leder.

Ook in de mond verrassend door een zachte aanzet, mondvullend, versmolten met zijdeachtige tannine en soepele zuren, lange sappige afdronk. Heel mooie wijn, perfect samenspel tussen kracht en elegantie.

Château des Jacques Moulin-àVent Champ de Cour 2006

Intens rode kleur met lichte evolutie, matig trage tranen, klein waterrandje.

Rijpe wijn, veelzijdige aroma’s, finesse en concentratie met hout en kruidigheid, het jonge rode fruit ontplooit nadien.

Romige aanzet, vol en zacht, evenwichtige zuren verweven met de soepele tannine, vrij lange afdronk.

Château des Jacques Moulin-à-Vent Clos du Grand Carquelin 2006

Heldere, intens kriekenrode wijn, getaande oranjerode rand, medium viscositeit met transparante langzaam aflopende tranen.

Zuivere open neus, bosaardbei, een tertiaire toets, cederhout, als een wandeling door het bos na een regenbui.

Aanzet voldoende krachtig, hoge zuren ondersteunen de fijn verweven tannine, alcohol niet storend, heel lange afdronk, fruitmaterie blijft ondanks het tertiaire.

18

K e n W i j n -magazine - jaargang 10 - nr. 19

Domaine Marcel Deiss:

“It’s Alsace Jim, but not as we know it”

Florian Mercandelli

Voor wie met de wijnen uit de Elzas vertrouwd is, zal het domein Marcel Deiss zeker een belletje doen rinkelen. Vooral de figuur van Jean-Michel Deiss laat een onnavolgbare indruk na op wie de kans krijgt hem te ontmoeten. Ook de wijnen van het domein kleuren buiten de traditionele Elzaslijntjes. Op uitnodiging van commanderij Gent zorgde Florian Mercandelli, die de bezoekers op het domein ontvangt,

Pier r e Pa u l S ta c a n o v C o m m a n d e r ij G e n t Proefnotities: Peter Kok Foto’s: Rudy Vermeulen, Marc Van Roy

voor de nodige duiding bij de wijnen van dit absolute topdomein.

Elzasnormen Het Domaine Marcel Deiss ligt in Bergheim en werd er opgericht door de gelijknamige grootvader van de huidige wijnboer, Jean-Michel Deiss, die sedert enkele jaren bijgestaan wordt door zijn zoon Mathieu. Het domein is, naar Elzasnormen, vrij uitgestrekt met 27 hectare, verspreid over 220 percelen in 9 gemeenten.

Eigenzinnige “complantation” Deiss behoort, samen met Zind-Humbrecht en Weinbach, tot de top drie van de Elzas, maar heeft bovendien een volstrekt eigenzinnige visie ontwikkeld, die verder gaat dan wat we van de Elzas op wijngebied gewoon zijn.

We denken bij Elzas vaak aan monocépagewijnen (riesling, pinot gris, muscat, sylvaner, pinot noir,...), al dan niet met een grand cruherkomst en/of een vendanges tardives of sélection de grains nobles benaming.

Bij Deiss primeert de terroir, maar anders dan bij andere domeinen koppelt hij één bepaalde bodem niet aan één bepaalde druif, maar aan “complantation” (gezamenlijke aanplant) van verschillende druivenrassen per perceel.

Daardoor wordt de expressie van individuele druivenrassen geneutraliseerd ten voordele van die van de terroir. Bovendien was de vermelding van de druivenras in de Elzas niet verplicht, maar werd ze wel gedoogd door het INAO. Dit liet Deiss toe met zijn wijnen onder de AOC te blijven, ook voor zijn grand cru-wijnen. Toch had het decreet van 1975 de vermelding van het druivenras verplicht voor Alsace grand cru, maar Jean-Michel Deiss heeft het INAO kunnen overtuigen dat dit een vergissing was..

Naast zijn grand cruwijngaarden, heeft Deiss ook nog premier cru percelen in “complantation”. Een parallel met Bourgogne ligt dus voor de hand , ware het niet dat we in Bourgogne op dit niveau dan weer wel met monocépages te maken hebben. Toch is men niet dogmatisch: de meeste basiswijnen (“Vins de Fruits - Vins de l’Instant”) en ook de ven-

danges tardives en sélection de grains nobles (“Vin de Patience”) dragen nog steeds de naam van één druif.

Hoge dichtheid van aanplant Jean-Michel Deiss hanteert ook een hoge dichtheid van aanplant in zijn wijngaarden: daar waar het reglementaire minimum 4 000 stokken per ha voorziet, gaat hij voor het dubbele of het drievoudige. De vele wijnstokken die dicht op elkaar staan treden met elkaar in concurrentie om zich in de bodem te voeden.

Dat dwingt de plant diepere wortels te ontwikkelen, tot 30 meter onder de grond.

Daardoor wordt de terrroirexpressie groter en het millésimeverschil, dat vooral aan de oppervlakte speelt, kleiner. Dit betekent ook dat dit wijngaarden zijn die veel meer werk vragen. Er zijn minstens tweemaal zoveel stokken te snoeien en door de smalle ruimte tussen de rangen is mechanisch werken niet mogelijk. Dit drijft de productiekost automa-

© Claudio Giovanni Colombo

19

tisch de hoogte in, aangezien alles manueel moet gebeuren.

De selectie van de wijnstokken gebeurt via “sélection massale”, wat betekent dat er stekken genomen worden uit de bestaande wijngaard, van stokken met bepaalde karakteristieken. Deze aanpak verhoogt de verscheidenheid onder de stokken van éénzelfde wijngaard. Bij het aanplanten van klonen, krijgt men een zeer uniforme wijngaard, met allemaal stokken die hetzelfde genetische profiel hebben. Men kan het resultaat vergelijken met een klas van dertig identieke leerlingen, daar waar massale selectie zou zorgen voor dertig verschillende identiteiten in de klas, op een ééneiïge tweeling of drieling na.

Biodynamisch Het domein Marcel Deiss werkt biodynamisch. Dat is, aldus Florian Mercandelli, geen ideologische keuze, maar een logisch gevolg van het zoeken naar de beste terroirexpressie.

Als men de wortels van de wijnstokken hun voedsel in de diepte wil laten zoeken, moet men ze niet voeden aan de oppervlakte met meststoffen. Aangezien er niet met chemische onkruidverdelgers gewerkt wordt, is er wel organisch materiaal aan de oppervlakte.

Daarom wordt er ook geploegd, en dat belet ook dat wortels zich ondanks alles op kleinere diepte ontwikkelen.

Voor Jean-Michel Deiss ligt de toekomst van de Elzas in de bodem.Daar en daar alleen is de eigenheid van het gebied te vinden. Die bodem moet met het grootste respect behan-

deld worden. De quasi onbeperkte, technologische mogelijkheden om alles te sturen in de kelder, hebben meer kapotgemaakt dan toegevoegd, zo is zijn overtuiging. Dat geldt niet alleen voor de Elzas, maar voor de wijnbouw wereldwijd. De traditionele vinificatie vergelijkt Jean-Michel Deiss zeer plastisch met een ware marteling waarbij gekneusde en geperste druiven het van de pijn uitschreeuwen.

Respect voor de oogst vertaalt zich daarom ook in de kelder, met bijvoorbeeld een zachte persing en natuurlijke gisting en rijping.

Bijzonder in deze context is dat Deiss waarschijnlijk het enige domein in de Elzas is dat geen “débourbage” toepast . Dat is het klaren van de druivenmost voor of tijdens de gisting.

Zo blijven alle gistcellen in de wijn en is het niet nodig met geselecteerde (zelfs natuurlijke) giststammen te werken. Dit is zeer consequent, maar houdt ook risico’s in aangezien er ook onzuivere elementen in de wijn kunnen terechtkomen.

Deiss in het glas Bij Deiss primeert, zoals aangegeven, de terroir op de druif en de jaargang. Dat leidt ook tot een aparte benadering bij het proeven, waarbij men in de wijn altijd naar de “signature” van de bodem zoekt, in de aroma’s maar ook en vooral in de smaakstructuur. Er wordt bij de wijnen van het huis gestreefd naar vier kenmerken: het aromatisch karakter, diepgaande aciditeit, complexiteit en lengte in de mond en speekselvorming.

Dat laatste is zeer belangrijk, omdat het zicht, de geur en de smaak genetisch gezien geïn-

dividualiseerd zijn. Zo zitten de genen voor deze zintuigen op het geslachtschromosoom, waardoor mannen en vrouwen hierbij al aan de basis verschillen. Speekselvorming is het enige genetisch identieke proces bij alle mensen en dus het enige dat bij proeven vergelijkbaar is.

Deiss Dinner “Le vin n’est pas une boisson pour désaltérer la soif”, zei Florian Mercandelli tijdens de proefavond. Wijn is een deel van onze beschaving, van onze cultuur en in het bijzonder van de eetcultuur. Daar besteedt het domein dan ook veel aandacht aan. Op de website vindt men naast de suggesties voor combinatie wijn-gerecht ook volledige recepten, vaak van grote chefs.

Jean-Michel Deiss observeert een “revolutie van de chaos” in de gastronomie. Men streeft naar designkeuken, vorm in plaats van inhoud. Bovendien kennen chefs meestal niets van wijn. Zo was hij eens in een restaurant waar de sommelière moest toegeven dat enkel water het best zou passen bij de gerechten van het huis. Sinds mei 2010 organiseert Jean-Michel Deiss dan ook regelmatig een “Deiss Dinner” waarbij zijn wijnen bij passende gerechten van een toprestaurant geschonken worden.

Vlaggenschip De acht wijnen voor de proefavond werden tijdens een voorbereiding op het domein geselec-

20

K e n W i j n -magazine - jaargang 10 - nr. 19

Jean-Michel Deiss teerd. De nadruk lag vanzelfsprekend op wat het domein Marcel Deiss zo uniek maakt: wijnen met terroirexpressie, waaronder twee grand cru wijnen, met als topper het vlaggenschip van het domein, de Altenberg de Bergheim.

Normaal worden de wijnen van het domein pas na twee jaar op de markt gebracht, en beginnen ze goed op dronk te zijn na vijf jaar , zeker de “cru’s”. Het blijven hoe dan ook complexe wijnen, die duiding vragen. Ook het niveau van de restsuiker (meestal meer dan 4 g/l) blijft wennen, ook al is er voldoende aciditeit of een bittertje om voor harmonie in de smaak te zorgen. Deiss vindt dan ook dat “Le Vin d’Alsace n’est pas fait pour être sec”.

Flessen met een boodschap Zoals Florian Mercandelli het verwoordde aan het einde van de avond: de wijnen van Marcel Deiss zijn flessen met een boodschap, en die is uiteindelijk vrij eenvoudig: “Le vin, c’est de la culture en bouteille”.

Meer info Meer informatie over het domein op http://bit.ly/kwm-013

Geproefd AOC Alsace - Riesling 2011 100% riesling, afkomstig van twee terroirs: Beblenheim (kalk, zand en grind) en St. Hippolyte (graniet). 7000 à 8000 stokken/ha, rendement van 50 hl/ha (deze basiswijn blijft dus beneden het toegelaten rendement voor Alsace grand cru!). Restsuiker: 7,2 g/l en aciditeit: 5,66 g/l. De pareling in het glas en in de mond kan afkomstig zijn van zowel een hoge aciditeit als van een restje CO2 .Men kan hierover uitsluitsel bekomen door het glas te verluchten: als er een lichte schuimvorming optreedt, is het C02, zo niet is het een hoge zuurgraad.

Vrij intens strogeel, een beetje geëvolueerd, mooi tranend. Aroma’s van geel (perzik) en wat exotisch (passievrucht) fruit.

Kruidig, met een frisse citrustoets en zelfs wat kruisbes. Een lichte prikkeling in de mond, goede wat ingehouden fraîcheur, met molligheid nadrukkelijk aanwezig. Vrij korte afdronk (3 seconden) De neus is veelbelovender dan de mond. Zachte mineraliteit op het einde.

AOC Alsace - Langenberg 2009 - Premier Cru Complantation van riesling, pinot gris, beurrot, muscat, pinot noir, afkomstig uit St. Hippolyte, steile hellingen met roze en blauwe graniet. 12.000 stokken / ha, rendement van 35 hl/ha. Restsuiker: 11,7 g/l en aciditeit: 6,35 g/l. Dit is één van de meest recent aangeplante wijngaarden met “complantation”. De stokken zijn dus nog relatief jong.

Volgens Florian Mercandelli is dit een toekomstige topcuvée van het domein.

Lichtgoudgeel, sterk tranend. Aanvankelijk floraal in de neus, gevolgd door zacht wit fruit, en evoluerend naar kweepeer en sinaasappelschil. Subtiele molligheid in de mond, frisse zuren die lang blijven hangen, minerale toets. Heel lange afdronk. Elegante wijn met veel florale aroma’s, wat typisch is voor deze cru.

AOC Alsace - Engelgarten 2009 - Premier Cru Complantation van riesling, pinot gris, beurrot, muscat, pinot noir, afkomstig uit Bergheim, van een vrij vlakke wijngaard met veel kiezels (“graves”).

8000 à 12.000 stokken/ha, rendement van 38 hl/ha. Restsuiker: 6,5 g/l en aciditeit: 6,15 g/l. Ook al is de samenstelling gelijkaardig aan die van de Langenberg, zou men denken dat hier meer riesling in voorkomt, wat niet het geval is: dit is louter te verklaren door het terroireffect, dat een grotere minerale impressie geeft.

Goudgeel, veel traantjes, mooie schittering.

Wat gesloten in het begin, daarna citrus, wat petroleum, duidelijke en dominerende mineraliteit. Lichte molligheid in de smaak, mooie zuren, kleine pareling op de tong. Vrij lange afdronk, met een bittertje. Mooie, strakkere wijn. Totaal ander type dan de vorige.

AOC Alsace - Rotenberg 2008 - Premier Cru Complantation van riesling en pinot gris, afkomstig uit Bergheim, op relatief steile hellingen van ijzerhoudende kalkbodem (vandaar de naam die naar de rode kleur van de ondergrond verwijst).

8000 stokken/ha, rendement van 35 hl/ha. Restsuiker: 34 g/l en aciditeit: 6,05 g/l. Dit is een terroir waar botrytis regelmatig voorkomt, zodat er altijd 30 à 40 g/l restsuiker in de wijn is. Na 15 à 20 jaar evolueert deze demi-sec naar een drogere smaakperceptie en een duidelijke pétrolé. Het is de populairste wijn bij de bezoekers van het domein.

Goudgeel met een groene toets, briljant, traag aflopende tranen. In de immobiele fase overheerst rijp exotisch fruit, honing, pompelmoes, mandarijn en zelfs kina (zoals in tonic). Na walsen is er een aanzet van petroleum en vuursteen. Veel molligheid in de mond, maar goed onderbouwd door fijne zuren. Lange afdronk met een fijn bittertje.

De herinnering (met een honingtoets) is persistent.

21

AOC Alsace - Schoffweg 2009 - Premier Cru Complantation van riesling en de verschillende variëteiten pinot (blanc, gris, noir ) in Bergheim, langsheen de Grand Cru Altenberg de Bergheim, op een dunne kalkplaat, met een korrelige bodemstructuur. 12.000 stokken/ha, rendement van 35 hl/ha. Restsuiker: 12,1 g/l en aciditeit: 5,76 g/l. Het is een kleine cru in oppervlakte (slechts 3 tennisvelden groot). Deze cru werd volledig heraangeplant om het terroir beter tot uiting te laten komen. Deze wijn heeft een zekere tanninestructuur. Daarom wordt hij gerijpt op (reeds gebruikte) eikenhouten vaten, waar de vorige wijnen en de Burg op grote foeders rijpen.

Goudgeel, helder, fijne beentjes. Aroma’s van honing, citrusfruit, gekonfijte gember en lychees. De smaak is in evenwicht maar de molligheid domineert .De eerste wijn die wat kleverig is. De vatlagering komt tot uiting in een lactische toets met zelfs een licht tanninegevoel. Middellange afdronk met en zilte, minerale nasmaak.

AOC Alsace - Burg 2008 - Premier Cru Complantation van alle druivenrassen van de Elzas, afkomstig uit Bergheim (kalkhoudende mergel). 10.000 stokken/ha, rendement van 35 hl/ ha. Restsuiker: 52 g/l en aciditeit: 6,02 g/l. Deze wijngaard was als één van de eerste in “complantation”. Hij geniet van een zeer beschermde ligging, in een smalle vallei. Afhankelijk van de jaargang zal er botrytis optreden, zoals in 2008 (2007 en 2004 hadden dat niet). Qua combinatie met een mogelijk gerecht, was Florian Mercandelli categoriek: deze wijn past bij niets, moet op zichzelf gedronken worden. Hij kon zich wel vinden in de suggestie van een goede, fijne sigaar als begeleider.

Goudgeel, schitterende spiegel; trage, fijne beentjes. ln immobiele fase zijn de aroma’s lactisch, met frisse bloemetjes en wat citroen. Na walsen is er een meer expressieve toets van muscat en een vleugje anijs. Reeds zeer duidelijk versmolten in de mond. In de afdronk merkt men de botrytis op. Delicate en complexe wijn, die ook voor contrast kan zorgen bij sterke kazen.

AOC Alsace Grand Cru Mambourg 2009 Complantation van alle pinots (in verhouding vooral pinot gris) in Sigolsheim, op een magnesium- en kalkhoudende bodem, met rolkeien. 12.000 stokken/ha, rendement van 18 hl/ha. Restsuiker: 2,1 g/l en aciditeit: 4,70 g/l. Deze wijn rijpt op nieuwe eikenhouten vaten; de ondergrond is vergelijkbaar met die van Meursault. De wijnboer balanceert hier op het randje van de AOC-regels door ook de aanplant op zijn Bourgondisch aan te pakken (lage stammen, snoei “en guyot”). De wijn heeft zeker vijf jaar nodig om het hout volledig te integreren.

Helder, mooie schittering, licht goudgeel.

Aroma’s van citrus, ook heel mineraal, vanille, méringue, (amandel)noten, lactisch (oude kaas). Krachtig en mondvullend, met een beendroge finale. Peperige toets in de afdronk. Een indrukwekkende wijn met Bourgondische allures. Laat hier maar je Elzasreferenties achterwege. Nu nog veel te jong, ‘vergeet’ hem nog een jaar of vijf.

AOC Alsace Grand Cru Altenberg de Bergheim 2008 Complantation van alle druivenrassen van de Elzas in Bergheim, op een bodem van ijzerhoudende kalk en klei. 8000 à 12.000 stokken/ ha en rendement van 20 hl/ha.

Restsuiker: 74 g/l en aciditeit: 6,57 g/l.

Zeer warm terroir, waar de maturiteit nog wordt benadrukt door het regelmatig voorkomen van botrytis.

Intens goudgeel, helder, mooie schittering, heel viskeuze wijn. Exotisch fruit in de neus, met ananas, ook honing en bijenwas, een aardse toets. Vooral zoete aroma’s: een echt boeket van vendange tardive, met duidelijk botrytis. Mollige aanzet in de mond, gevolgd dor fijne zuren, zeer geconcentreerd en toch helemaal niet zwaar op de tong. Zeer lange afdronk. Prachtige herinnering, die hier wél zeer Elzasgetypeerd is; deze wijn kan zeer lang bewaard worden.

Schitterende afsluiter voor een domein dat finesse met originaliteit combineert.

23

Champagne Laherte de eeuwige queeste van een wijnbouwersfamilie

L

aherte is een zuiver familiaal bedrijf sedert 1889. Nu is de achtste generatie Laherte aan zet, en de toekomst ziet er hoopvol uit.

Recent is de eerste kleinzoon van Thierry Laherte geboren. De wijngaard omvat ondertussen ongeveer 11ha, verspreid over 45 percelen, gelegen over het hele gebied van Champagne: van 80 km van Parijs tot 80 km van Dyon. Het grootste deel van de percelen ligt op de heuvels rond Epernay en in de Côtes des Blancs. Laherte werkt strikt perceel per perceel, ze vinifiëren in houten vaten met behoud van de droesem. Tijdens het wijnproces wordt zelden tussengekomen en iedere champagne heeft zijn eigen karakter. De malolactische omzetting wordt zelden uitgevoerd zodat de champagne kenmerken heeft van een natuurlijk zuur dat gecompenseerd wordt door de kwaliteit van de wijn. Merkwaardig is dat op elke fles de datum van toevoeging van de expeditielikeur is aangeduid. De brut krijgt 6g suiker, de extra brut 4g, en de extra nature moet het zonder expeditielikeur en suiker stellen. De familie Laherte werkt samen met een vijftigtal wijnbouwers voor zuiverheid en expressiviteit in de champagne en wil zo weerwerk bieden aan de grote champagnehuizen die miljoenen flessen per jaar produceren.

Laherte werkt enkel met druiven uit de wijngaard van de familie en koopt dus geen druiven van andere wijnbouwers zoals de grote producenten moeten doen.

L u c Va n d er S t r a e t en C o m m a n d e r ij Z ui d - W e s t v l a a n d e r e n Proefnotities: leden Foto’s: Luc Van der Straeten

Biodynamie waar het mogelijk is Sedert 2005 past Laherte biodynamische principes toe waar het mogelijk is. Ze houden rekening met de zon, de maan en gebruiken op sommige percelen geen onkruidverdelgers en insecticiden. De vlinders worden misleid door synthetische feromonen en ‘vergeten’ te paren (la confusion sexuelle). Op de etiketten prijken de zon en de natuurlijke vegetatie. De champagne “Les 7, Les cépages d’autrefois“ illustreert tevens het respect voor oude en vergeten druivenrassen.

24

K e n W i j n -magazine - jaargang 10 - nr. 19

1

2

Geproefd Laherte frères, 12 vol%, Brut, Cuvée Tradition (€14,90)

Afkomstig uit wijngaarden van 8 gemeenten ten zuiden van Epernay, gedeeltelijk malolactisch omgezet, 5 tot 7 gram per liter gedoseerd.

60% pinot meunier, 30% chardonnay, 10% pinot noir, met 40% reservewijn.

De pinot meunier geeft fruitige wijn met veel citrusfruit, mirabel en perzik. Komt tot zijn recht als aperitief, maar kan ook dienen om een gezellige avond af te sluiten.

In de kleur: licht goudgeel, zeer helder, fijne belletjes die omhoog dwarrelen, in de neus heel wat wit fruit, perzik, groene appel, witte peer, in de mond overheerst het wit fruit, lichte houttoets, mooie afdronk met goede aciditeit en een zoete toets. (Jerome Debaere)

Blanc de Blancs, brut nature (€18,5)

100% chardonnay met 50% reservewijn, 12 vol%, , gedeeltelijk malolactisch omgezet,dosage zéro.

Minder intense kleur dan de eerste wijn, komt in de neus minder rond over, en zal vooral de liefhebbers van minder suiker aanspreken, veel citrus, pompelmoes en ook appel en perzik, in de mond een evenwicht van zuur en zoet, goed geassimileerd door het vakmanschap van de wijnmaker, een vrij lange afdronk, een mooi product.

(Marc Niemegeers)

Brut Blanc de Blancs, Les grappes dorés, premier cru (€18,5)

Extra brut Les Vignes d’autrefois, millésime 2008 (€28)

30% reservewijn, malolactische omzetting, 6 - 7 g/l dosering.

100% pinot meunier-wijn van oude wijngaarden aangeplant in 1947 tot 1964.

Geen malolactische omzetting, dosering van 2 - 4 g/l, biodynamisch. 2008 is een groot jaar voor de pinot meunier. Van deze wijn voorspelt Thierry Laherte dat hij zijn top bereikt tussen 2020 en 2025.

Millésime hebben een groter bewaarpotentieel dan gewone champagne.

Intense kleur, met kleine belletjes die zeer persistent blijven, fruitige neus met lactische impressie, citrus is dominerend aanwezig, rijp en zacht fruit met bonbon anglais, zachte aanzet in de mond, vol, vineus en complex, nerveuzer dan vorige wijn, mooi gestructureerd fijn zuur dat mooi ondersteund is, duidelijk meer materie in de wijn, de afdronk is elegant en lang. Een mooie blanc de blancs, elegant rijp en meer geëvolueerd.(Johan Vandamme)

Op elke fles is de datum van toevoeging van de expeditielikeur aangeduid.

Licht goudgeel in het glas, een fijne continue pareling met lang aanhoudende kraagvorming, in de neus groen fruit, aanzet is zuur gevolgd door krachtig mondvullend citrusfruit, lange afdronk, getuigt van een mooi millésime 2008 (Jan Vandecandelaere)

25 1 Thierry en Laurance gaan genieten van het Kortrijkse streekbier ‘Goedendag’ 2 Thierry Laherte en commanderijvoorzitter Jos Daenekindt

op het einde een aangenaam bittertje en nasmaak van frisse groene appel. Een heel speciaal product, een mooie afsluiter van de avond (Geert Huysentruyt) We konden een duidelijke stempel van het huis in elke gepresenteerde fles ontdekken. Fijne wijn met veel finesse, veel respect voor de druiven met zeer beperkte likeurtoevoeging. Gedetailleerde rugetiketten.

Les 7, Les cépages d’autrefois (€44)

Les Empreintes, extra brut (€31)

42% pinot noir, 50% chardonnay en chardonnay muscaté, 8% pinot meunier geen malolactische omzetting, 4g per liter dosering Het druivenras chardonnay muscaté geeft aan de wijn een discrete muskaattoets.

Lichtgele kleur met vrij hevige pareling, in de neus brioche, impressies van boter, in de smaak citrus zoals alle vorige champagnes, lychee, de afdronk is stevig en lang (Kristof Seyns)

Millésime 2005 (€21,5)

85% chardonnay, 15% pinot meunier, geen malolactische omzetting, 5g per liter dosering. Wijngaarden van meer dan 40 jaar oud, de wijn is zes maanden op de bezinking gelagerd in 50% nieuwe vaten met regelmatige batonnage, 42 maanden op de fles. 2005 was een jaar met een volledige rijpingsgraad van de druiven.

Zij gaven de wijn een gegrilde en gebrande smaak. Over een paar jaar zal de houttoets verdwijnen en de gegrilde en gebrande toets zal nog geaccentueerd worden.

Ook 2006 zal trouwens een millesimé worden.

Schitterende kleur, prachtige parel, een andere neus dan voorgaande champagnes: exotisch fruit en lychee en boter en lichte houttoets, ook in de mond komt het boterachtige en het vettige, een zeer volle smaak met mooi doorweven zuur, daarna echt rijp fruit. Een topwijn die een krachtig gerecht kan verdragen.(Clement Castelli) Thierry Laherte stelt dat deze wijn perfect past bij ganzenlever en bij vis met een saus.

Extra brut Rosé de Saignée, les Beaudiers (€31)

12 vol%, 4g per liter dosering. Vieilles vignes van pinot meunier. Geen malolactische omzetting, 6 maanden in eiken vaten van 228 liter, met regelmatige bâtonnage, De traditionele methode voor roséchampagne is rode en witte wijn mengen: alleen in Champagne mag dat. Voor de rosé de saignée wordt de wijn na 10 tot 12 uur gisten met de schil afgetapt. Het sap heeft een roze kleur. Het afgetapte sap verdwijnt in eiken vaten en de natuur mag haar werk doen, zelfs de malolactische omzetting mag. Zo krijgen we een rosé die bij de maaltijd kan gedronken worden, bij een charcuterieschotel of bij een nagerecht met rood fruit zoals een aardbei- of frambozentaart.

De rosé de saignée: intense rosékleur, fijne discrete pareling die resulteert in een mooie mousse, aanvankelijk gesloten met toetsen van cuberdon en frambozen, cassis en gekonfijt fruit, het hout komt zacht naar boven onder een toets van brioche en geroosterd brood, in de mond zacht fruitig gedragen door een aanvaardbare aciditeit, vrij evenwichtig, een mooie afdronk met

Merkwaardig: 10% pinot gris, 18% chardonnay, 18% pinot meunier, 15% petit meslier, 8% arbanne, 14% pinot noir, 17% pinot blanc, geen malolactische omzetting, biodynamisch, met reservewijnen sedert 2005, 4g per liter dosering 12,5 vol%.

Op het etiket zijn zeven kleurrijke banden verweven, met de gouden zon als verwijzing naar de biodynamische teelt.

De productie is beperkt: 3300 flessen, afkomstig van onder meer oudere druivenrassen die maar zelden worden gebruikt. Een paar percelen wijngaard bij Chavot hebben die ‘vergeten’ druivenrassen. Er zijn verschillende redenen waarom die wijnrassen verdwenen zijn. Van sommige rassen is de opbrengst onvoldoende, andere hebben een te lage pH-waarde waardoor de schuimvorming gehinderd wordt, nog andere rijpen te traag en kunnen pas diep in oktober geoogst worden als de klimatologische omstandigheden een lange rijping toelaten. Misschien helpt de opwarming van het klimaat om andere geïnteresseerde wijnbouwers over de streep te trekken?

Mooi goudgeel in het glas, heel wat schittering veel fijne pareltjes die doorschuimen, in de neus dominant hout met lactische impressies, in de mond een hoge mineraliteit, citrus met vooral pompelmoes, ronde krachtige smaak met een aanvaardbaar zuur, minder dan vorige champagnes, waarschijnlijk omdat minder pinot meunier gebruikt werd. De afdronk is lang, het is een zeer evenwichtige champagne. Een prachtige wijn en dat blijkt ook in de prijslijst. (Ralf Gering)

27

DE KRITISCHE KIJK VAN gido van Imschoot

Champagne in beweging Er verandert veel in Champagne. Sinds een aantal jaren is een nieuwe generatie wijnbouwers aan het hoofd gekomen van veel domeinen. Velen onder hen volgden hun opleiding in het wijnlyceum van Avize of studeerden af als oenoloog. Deze nieuwe generatie wijnboeren heeft een groeiende aandacht voor het werk in de wijngaard, maar ook in de wijnkelder gebeuren tal van innovaties. Enkele van deze innovaties, zoals de inbreng van hout in de productie, zorgen voor enige beroering in Champagne, want niet iedereen is even enthousiast over de nieuwerwetse ideeën van de nieuwe generatie champagneproducenten.

Hout of inox?

Het onderwerp “inox of hout, een stijloefening” van de wedstrijd voor Europees Ambassadeur van de Champagne, die plaats vond in oktober 2012, zorgt voor beweging in Champagne. Sommigen geloven onvoorwaardelijk in het gebruik van hout bij het maken van champagne, anderen zijn radicaal tegen en vinden dat een goede champagne best gemaakt wordt in neutrale materialen zoals roestvrijstalen tanks.

De voorstanders van roestvrijstalen tanks hebben belangrijke argumenten voor: roestvrij staal geeft de mogelijkheid om te gisten op lage temperaturen. Dit zorgt voor een betere bewaring van frisse tonen en een evenwichtiger verloop van de gisting. Roestvrij staal verhoogt en versterkt de complexiteit van de aroma’s in een wijn door zijn neutrale en inerte samenstelling. Voor veel wijnbouwers is roestvrij staal het beste recipiënt om de terroir (bodem- en klimaatinvloed) van de champagne terug te vinden in de wijn. Daarbij is roestvrij staal ideaal om grote volumes te stockeren.

De voorstanders van het werken met hout vinden op hun beurt dat hout een grotere

complexiteit aan de wijn levert. Volgens de wijnbouwers versterkt de lichte zuurstofinwerking de terroirgelieerde aroma’s en de uitwisseling tussen wijn en zuurstof geeft de wijn kracht om langer te bewaren.

Voorzichtig met hout!

De meeste wijnbouwers die met houten vaten werken, hetzij voor de gisting, hetzij voor de rijping van de reservewijn, zijn het erover eens dat het hout goed gedoseerd moet zijn.

Veel proeven is dus de boodschap. Het is ook veel arbeidsintensiever. De evolutie in de vaten moet kort gevolgd worden.

De vaten moeten ook zeer regelmatig bijgevuld worden omdat wijn verdampt door de poriën van het hout. Elk vat is een levende materie vol gisten en bacteriën. Vandaar dat minstens tweewekelijks elk vat gecontroleerd wordt. Een wijnbouwer die werkt met houten vaten, moet intens aanwezig zijn in zijn kelder. Er zijn ook gevaren bij onoordeelkundig gebruik. Weinig mensen houden van champagne met een uitgesproken hout- of vanillesmaak, of een champagne waarin je droogtrekkende tannine proeft.

Mijn visie Ik ben persoonlijk niet pro hout of roestvrij staal. Mijn persoonlijke stelling is: roestvrijstalen vaten, cement, houten fusten, barriques of foeders zijn een ‘outil’, een instrument of werkmiddel dat slechts één doel heeft: de weergave van de hand van de mens in de wijn.

Ik denk dat hout op zich niet voor extra kwaliteit zorgt. Het hout kan enkel een meerwaarde geven als de kwaliteit in het sap of basiswijn voldoende aanwezig is. Hout moet de subtiliteit van champagne ondersteunen, zonder te verbergen waar de champagne vandaan komt. Het basisprincipe is dat houten

G id o Va n Im s c h o o t Gido is professioneel lesgever over w ijn , a u t e ur v an di v e r s e b o e k e n o v e r C h am p a gn e e n Eur o p e e s A m b a s s a d e ur d u C h am p a gn e 2 0 12 .

vaten, klein of groot, de wijn laten ademen en door de zeer subtiele micro-oxidatie komen onderliggende aroma’s naar voren die de basiswijn versterken. Daardoor krijgt de wijn intensere en complexere aroma’s. Deze subtiele oxidatie, in het Frans spreken de wijnbouwers van ‘oxidation ménagé’ zorgt ervoor dat de wijn beter wordt beschermd tegen bacteriën. Daarnaast heeft het hout een positieve invloed op de veroudering van de wijn.

Terugkeer naar de traditie Het valt mij op dat de meeste huizen die met hout werken allen wijnbouwers blijken te zijn die ongelooflijk veel tijd doorbrengen in hun wijngaard. De selectie van de druiven blijkt primordiaal. Niet elk perceel levert druiven die de gisting op hout aankunnen. De kennis van de wijngaarden, de terroir dus, speelt een grote rol. Sommige percelen geven aan de druif subtiele nuances in aroma’s en smaak.

De wijnbouwer bepaalt op basis van zijn oogst welke druiven beter gisten in roestvrij staal, dat neutraal is, dan in houten vaten of barriques, die toch een extra toets geven aan de wijn.

De voorstanders van hout in Champagne zeggen dat hun manier van werken een terugkeer is naar de traditionele werkwijzen en een verrijking in de veelzijdigheid van champagne.

Het is wel opmerkelijk dat meer en meer wijnbouwers en grote wijnhuizen speciale cuvées presenteren die gegist of gerijpt zijn in hout.

Dit past ook in de tendens van de laatste jaren om champagne meer en meer in te zetten in de gastronomie. De rijpe en volle smaken die hout aan champagne geeft, past in deze tendens om champagne ook als maaltijdwijn te serveren.

28

K e n W i j n -magazine - jaargang 10 - nr. 19

Champagne in zes stijlen Pe t er D o o men C o m m a n d e r ij D e n B l o e y e n d e n W ijn g a e r d t

Champagnemakers hebben van alle wijnmakers misschien wel de grootste invloed op hun eindproduct. Men zou daarom verwachten dat het aantal stijlen in Champagne even groot is als het aantal wijnmakers. Deels klopt dat, maar toch valt de overgrote meerderheid van champagnes onder te verdelen in een zestal maakstijlen. Een poging tot classificatie, aangevuld met een praktisch luik waarin we de zes stijlen proefondervindelijk onderzoeken.

Vijf vinologische beslissingen Champagnemakers zijn fier op hun BSA (Brut Sans Année). Rémi Krug verwoordde het zo: “ik ben het meest trots op mijn BSA, want voor de millésime moet ik de complimenten met God delen”. Die BSA is dus de sleutel tot het begrijpen van de huisstijl.

Een huisstijl die niet toevallig tot stand komt maar die het resultaat is van beslissingen die het team neemt.

Grosso modo zijn er vijf belangrijke beslissingen te nemen. Eentje daarvan hangt samen met de jaargang en niet zozeer met de huisstijl die men nastreeft: het aandeel aan reservewijnen, dus wijnen van vorige jaargangen die aan de BSA worden toegevoegd om zo de invloed van het jaar te temperen en een gelijkmatig product te maken.

De vier overige liggen veel meer vast. Om te beginnen: het percentage pinotdruiven (pinot meunier en pinot noir) versus het aandeel aan chardonnay.

Ten tweede: het al dan niet gebruik van hout in een deel van het proces, bijvoorbeeld voor de gisting zoals bij Jacquesson, voor de malolactische omzetting zoals bij Egly-Ouriët, voor de opslag van de reservewijn zoals bij Roederer, of voor de likeur zoals bij Mailly.

De derde factor is het al dan niet toelaten van een malolactische omzetting, wat een duidelijke invloed op de smaak heeft: “malo” verzacht de zuren.

De vierde factor tenslotte is het toepassen van een kleinere (minder dan 8 gram per liter) of sterkere dosage, dus het toevoegen van suiker aan het eindproduct.

De twee hoofdstijlen Uit een onderzoek dat ik uitvoerde, blijken die factoren met elkaar samen te hangen. Weliswaar niet honderd procent, maar toch volstaat dit om twee hoofdstijlen te kunnen onderscheiden.

Eerste hoofdstijl: pinot zonder hout, maar met malo en iets sterkere dosage. Dit is de meest bekende champagnestijl, met grote huizen zoals Moët & Chandon, Charles Heidsieck, Pol Roger, Veuve Clicquot en Ruinart.

Tweede hoofdstijl: chardonnay met hout, zonder malo en lagere dosage.

Dit is de stijl die nagestreefd wordt door Larmandier-Bernier, Jacques Selosse en Jacques Lassaigne.

De vier substijlen Voor elk van de hoofdstijlen zijn er een tweetal substijlen te onderscheiden.

Een substijl wijkt op één punt af van de hoofdstijl.

Hoofdstijl 1 - substijl 1: kleinere dosage. Men gebruikt voornamelijk pinot­ druiven, malo wordt toegelaten, er wordt geen hout gebruikt maar men doseert in mindere mate (<8g/l) dan de hoofdstijl. Dit is de stijl van huizen zoals Henriot, Dom Perignon, Billecart-Salmon en Barnaut.

Hoofdstijl 1 - substijl 2: gebruik van hout. De druiven zijn dominant pinot, malo wordt toegelaten en de dosage is iets hoger (>8g/l), maar men gebruikt hout. Dit is het geval bij Roederer, Bollinger en Mailly Grand Cru. Hoofdstijl 2 - substijl 1: met pinot. Men gebruikt meer dan de helft pinotdruiven maar men vinifieert met hout, zonder malo en met kleinere dosage. Deze stijl ontmoeten we bij Phillipponat, Krug, De Sousa, Jacquesson en Lenoble.

Hoofdstijl 2 - substijl 2: zonder hout. De druiven zijn overwegend of geheel chardonnay, malo wordt niet toegepast en de dosage is laag, maar men gebruikt geen hout. Slechts een tweetal producenten heb ik in deze stijl gevonden: Salon en Lilbert.

29

Geproefd Moët & Chandon 1

(Colruyt €26,76) Fijne zuren, briochetoets door de gisting op de lie, citrus, golden-appel, heel licht oxidatief. In de mond iets hogere dosage.

Barnaut 2 1

2

3

4

5

6

(domein €17,00) Scherper en pittiger dan 1, mineralig, toetsen van vuursteen, rijp en vol van smaak. Komt mooi open, maar heeft wat tijd nodig.

Lenoble

Maakstijlen, geen smaakstijlen De bovenstaande opsomming beschrijft een zestal maakstijlen van champagne, wat niet noodzakelijk hetzelfde is als de smaakstijlen. Toch vallen er een aantal smaakkenmerken waar te nemen die met de maakstijl samenhangen.

Zo geeft het gebruik van pinot vaak een fruitig karakter aan de wijnen, terwijl chardonnay eerder structuur en mineraliteit levert. Het toepassen van malo heeft een verzachtend effect op de zuren (omzetting van appelzuur in melkzuur), waardoor de champagne ronder en zachter wordt. Ook de iets hogere dosage heeft een verzachtend effect. Het gebruik van hout, tenslotte, kan een champagne ronder, volumineuzer en vooral vineuzer maken wegens het tikje oxidatie dat in het vat optreedt.

3

4

(Semprevino €28,95) Brioche, gist en rijpe of zelfs gestoofde appel. Oxidatief, romig met bittertje.

Maaltijdchampagne.

Lilbert— Cramant Grand Cru (Ambrosius, €28,95) Gesloten, daarna mineralig en zelfs metaalachtig, strak met veel citrus en groene appel. Heel fris. Delicate stijl.

5

LarmandierBernier Vieilles Vignes de Cramant 2006 (Grandry, €55) Mineralig, met schelpjes en garnalen.

Yoghurt, karamel en toast. Prachtige, krachtige wijn.

6

Mailly Grand Cru (domein €23,00) Expressieve wijn met bloemen en rijpe peer. In de mond toch eerder strak.

30

K e n W i j n -magazine - jaargang 10 - nr. 19

Placomusofiel Champagne staat onder grote druk in de fles.

Om te vermijden dat de kurk van de fles zou vliegen, werd er een rond metalen plaatje op de kurk gebracht. In de rand zijn er 4 inkepingen (encoches). Een touwtje werd er rond gespannen en geknoopt rond de hals van de fles.

Later werd het touwtje vervangen door een ijzerdraad.

Gepersonaliseerde capsule De oudste capsules bevatten geen inscripties.

Later werd er “champagne” op geprint in diverse lettertypes. Soms werd er een ster op gezet in het midden of vóór de “C”. Op een bepaald ogenblik kreeg het metalen capsuletje een kleur.

Zo ontstonden de eerste capsules om te verzamelen.

“Pol Roger”, een vermaard huis, had reeds in 1906 een capsule met de naam van het huis en de datum.

Heel wat champagneboeren zetten een capsule met hun naam, foto, afkorting van hun naam of één of ander teken op hun flessen. Meestal werd hetzelfde logo gebruikt op al hun flessen maar gebruikten zij een andere kleur of een andere kleur van de rand (contour).

Meer waard dan de fles Door het feit dat het aantal verzamelaars spectaculair steeg, opende zich een nieuwe markt voor de champagneboeren.

Marcel Richard, een kleine champagneboer, vertelde me dat hij meer verdiende aan een serie van zes capsules die hij verkocht in een etuitje dan aan een fles!

De commercialisatie van de capsules is sinds een tiental jaren enorm geëxplodeerd.

Naast de champagneboeren is een nieuwe

S o n j a Va n Pr a e t M ar c e l e n S o nj a z ijn placomusofielen. Ze b e h e r e n d e gr o o t s t e w e b s i t e m e t f o t o's e n a n d e r e in f o r m a t i e o v e r c h am p a gn e c ap s u l e s .

Foto’s: Sonja en Marcel

groep van verkopers ontstaan. Zij kopen de capsules bij de boeren, bij de ‘malafide' fabrikanten van capsules en verkopen ze met grote winsten aan de verzamelaars. Dikwijls hanteren zij de prijzen die in “Le Répertoire des Capsules” van Lambert (zie verder) vermeld staan als “ruilwaarde”. Zij maken winsten van 100% tot 300%. Laat dit een waarschuwing zijn voor beginnende verzamelaars.

Onduidelijke regels Alle capsules staan vermeld in het “Répertoire des plaques de muselets du champagne”. Dit boek verschijnt om de twee jaar. Na één jaar brengt Lambert een “additif”, een aanvulling, uit waar hij de recentere capsules vermeldt.

Lambert bepaalt de ruilwaarde van de capsules.

Welke regels hij hanteert, is niet duidelijk. Sommige capsules krijgen een hoge ruilwaarde (8,10 of 12) en andere worden slechts 2 à 4 gequoteerd. De relatie met de champagneboer of met de verkoper of de uitgever van de capsule speelt hierbij een grote rol.

Wij zijn 8 jaar geleden begonnen met verzamelen. We gaan reeds 25 jaar naar de champagnestreek met vrienden. We bezochten steeds dezelfde boeren. De capsules gaven we aan onze vrienden. Op een bepaald ogenblik besliste mijn vrouw om ook te starten. Onze vrienden bezorgden ons de eerste capsules.

Eenmaal gebeten door de microbe, begin je te zoeken op rommelmarkten in Frankrijk. Als beginnende verzamelaar is het niet moeilijk om 100 à 200 capsules aan een schappelijke prijs te vinden. Enkele jaren geleden vond je verkopers die hun eigen voorraad verkochten aan 10 of 20 eurocent. Nu heeft iedereen de “Lambert” bij de hand en vragen ze vlug 1 of 2 euro per capsule.

Indien het een moeilijk te vinden capsule is, kun je dit nog aanvaarden, maar niet als ruilmateriaal.

Dubbels ruilen Wij bezoeken vooral boeren die een nieuwe capsule uitbrengen. We hebben nog enkele vrienden die ook graag champagne drinken. Zo recupereren we een aantal capsules. Op ruilbeurzen vinden we ook wel iets dat ons interesseert. Daarnaast kennen we enkele verzamelaars in Frankrijk. Zij hebben meestal andere capsules dan wij. Wij aarzelen niet om dubbels te ruilen op de beurs.

Wij organiseren ook een ruilbeurs te Scherpenheuvel, die doorgaat op 15 augustus. Speciaal voor die gelegenheid maken we een capsule. Verleden jaar hadden we een capsule met de basiliek van Scherpenheuvel. Dit jaar brengen we een capsule uit met de Abdij van Averbode en een ruilwaarde van 10.

31

In Chamcap vind je de data van de beurzen.

Ook op de website van Carlos Ornelis zijn er heel wat beurzen vermeld.

Chamcap en andere clubs

de capsules alfabetisch. We laten dus overal openingen zodat we niet alle capsules moeten opschuiven wanneer we capsules bij krijgen.

Tweejaarlijks controleert mijn vrouw de collectie en past ze alles aan.

In Vlaanderen zijn er diverse clubs. De grootste is Chamcap met 800 aangesloten leden. Zij organiseren een achttal beurzen in West-Vlaanderen en hebben een tweemaandelijks tijdschrift met allerhande informatie over capsules en beurzen. Daarnaast is er in Antwerpen Chamusant. Zij hebben een eigen tijdschrift en acht beurzen gespreid over het hele jaar.

Kleinere clubs vinden we in Aalst, Meldert, Eppegem, Doornik en Mons. Daarnaast zijn er wekelijks nog beurzen, vooral in Oost- en West-Vlaanderen.

Er zijn enkele websites van capsules. De grootste is onze website (adres: http://bit.ly/ kwm-014) met meer dan 28000 capsules. Bijna iedere verzamelaar in België en Frankrijk kent deze site en gebruikt die om capsules op te zoeken of te kopiëren. Op drie maanden waren er 100000 bezoekers. Andere websites zijn die van Carlos Ornelis en van Brigitte Blomme.

Bewaren van de capsules

Meer info

Wij bewaren onze capsules in plastieken platen voor 40 capsules. Deze platen schuiven we in bakken voor 20 platen. We klasseren

De grootste site voor placomusofielen met 28.000 capsules en andere informatie http://bit.ly/kwm-014

Websites

Placomusofilie In 1844 patenteert de négociant Adolphe Jacquesson de champagnecapsule, toen een eenvoudig stukje blank ijzer. In de vroege twintigste eeuw verschijnt het woord “champagne” op de capsule en dan is het hek van de dam.

De capsule wordt een echte publiciteitsdrager voor het merk.

Pas in 1980 duikt de term placomusophile voor de eerste keer op, wanneer een zekere Claude Maillard het woord uitvindt. In zijn woonplaats Vertus vindt een decade later de eerste ruilbeurs plaats, waar ze trouwens nog steeds elke elfde november gehouden wordt.

Gaandeweg groeit de hobby uit tot de vrijetijdsbesteding van velen. Wanneer Claude Lambert in 1992 zijn eerste gids uitgeeft, vangt helaas ook de commercialisering van dit tijdsverdrijf aan. Sommige capsules zijn om onbegrijpelijke redenen plots honderden euro waard...

jaar interieurspecialist

KEUKENS | WONEN | SLAPEN

Openingsuren toonzaal Di - Vr 09u30 – 12u00 13u30 – 18u00 Za 10u00 – 17u30 Zo 13u30 - 17u30 Ma gesloten

2012 februari_Adv_DeZondag_240 x 166.indd 1

Ooit wordt het Hülsta

Steenweg 480, 9470 Denderleeuw | T. 053 66 86 45

www.vanderwaerden.be

16/02/12 17:05

32

K e n W i j n -magazine - jaargang 10 - nr. 19

De edele kunst van het sabreren

Er i c Mer n y C o m m a n d e r ij B r u s s e l Foto’s: Peter Doomen

Het woord ‘sabreren’ is afgeleid van het Franse woord ‘sabre’ (sabel). Bij het sabreren wordt met een champagnesabel het bovenste deel van de champagnefles af geslagen.

Door de druk in de fles vliegt de kurk dan met een snelheid van 160 km per uur uit de fles, 10 tot 20 meter ver. Het record is 72 meter.

Geschiedenis Het sabreren van een fles champagne met een sabel is zonder meer een kunst te noemen.

De traditie is ontstaan in 1812 toen Napoleon oorlog voerde met de Kozakken in Smolensk, Rusland.

Men gaat er vanuit dat het de officieren van de cavalerie waren die de meegevoerde flessen uit Frankrijk sabreerden op het einde van de dag om de overwinning te vieren. Of om een nederlaag weg te spoelen ...

Kwade tongen beweren dat het de Kozakken waren die met deze techniek zijn begonnen nadat ze een aantal flessen hadden weten te veroveren. De cavaleristen van het Franse leger hebben het sabreren tot kunst verheven in Frankrijk. De Confrérie du Sabre d'Or (een champagnegilde met 17 ambassades, waaronder één in Nederland maar niet in België!) verspreidt de nobele kunst van het sabreren van champagne.

Het is logisch dat die kunst zich daarna ook binnen Frankrijk heeft verspreid. Tot op vandaag is het er heel gebruikelijk om een fles champagne te sabreren. Tot 1986 is het sabreren een ongeorganiseerde bezigheid. De inhoud en kwaliteit van de champagneflessen was, zeker in de beginjaren, niet consistent en er gebeurden wel eens ongevallen.

Jean-Claude Jalloux, een Franse restaurateur, besluit op een koude winteravond van 1986, na een voortreffelijk diner met enkele bevriende restaurateurs, een fles champagne te openen; niet op de gebruikelijke manier, maar hij pakt een sabel en slaat met een soepel gebaar de fles champagne open. Jalloux

voelt als geen ander de invloed die zijn kunststukje heeft op de andere aanwezigen van zijn restaurant. Er wordt geapplaudisseerd en enkelen van zijn gasten bestellen ook een fles om die op dezelfde spectaculaire manier te openen.

Jalloux legt op dat moment de fundering voor een broederschap: de Confrérie du Sabre d'Or wordt opgericht. Er sluiten zich al snel meerdere restaurants aan waar ieder, die er in slaagt een fles champagne met succes te sabreren, een diploma krijgt en zich officieel ’sabreur’ mag noemen.

Stop en hals vind je wat verderop...

Enkel champagne sabreren?

Niet alle flessen die op champagne lijken lenen zich voor deze kunst. De purist zal zeggen dat alleen echte champagne gesabreerd mag worden in lijn van de Chevaliers van Napoleon. De waarheid is echter dat sekt, cava en andere exotische bubbels vaak in dunnere, minder kwalitatieve flessen worden gebotteld en de druk bij deze wijnen kan variëren tussen de 3,5 en 9 bar. Het resultaat van het sabreren van een andere bruisende wijn dan champagne is dus onvoorspelbaar. De fles kan exploderen en dit brengt uiteraard een gevaarlijke situatie met zich mee, vandaar dat sabreren best uitsluitend met een champagne gebeurt.

De techniek Het sabreren van een champagne is niet een activiteit die zomaar door iedereen overal gedaan kan worden. Het is aan te bevelen om je te laten bijstaan door iemand die de kunst machtig is en ook weet aan welke veiligheidsvoorschriften moet worden voldaan om de veiligheid te garanderen.

Eigenlijk zou je uitsluitend mogen sabreren met een champagnesabel. Die is bot, weegt 750 tot 900 gram en is speciaal voor dit doel gemaakt. Bovendien moet je steeds handschoenen en een veiligheidsbril dragen om jezelf te beschermen in geval een fles toch onverhoopt zou exploderen. Dat is bijzonder zeldzaam, maar het kan steeds gebeuren door een fout in de fles.

33

Stappenplan 1) De te sabreren fles moet koel zijn. In een fles die goed op temperatuur is, heerst een druk van ongeveer 6 bar (dus driemaal meer dan de druk in een autoband!). Als de fles te warm is, wordt de druk hoger en kan de fles exploderen bij het sabreren. Als de fles te koud is kan de fles scherven en splinters veroorzaken bij het sabreren. Alleen op de juiste temperatuur zal het gewenste resultaat verkregen worden bij het sabreren. De ideale temperatuur is 6 °C. Boven de 8 °C is de fles te warm en kan ze ontploffen, onder de 4 °C is ze te koud en kan ze versplinteren.

2) Verwijder de folie rondom het draadkorfje (muselet) en de kurk.

3) Neem de sabel in de rechterhand (als je rechthandig bent) en de fles in je linkerhand (of vice versa als je linkshandig bent). Houd, met gestrekte arm, de fles voor je met de hals onder een hoek van ongeveer 30 graden omhoog naar voren gericht.

4) Breng je duim in de ziel van de fles (je hebt wellicht wat minder grip, maar mocht de fles breken, dan krijg je geen scherven in de hand). De ziel van de fles is de holte onderaan de fles.

5) Leg, terwijl je de fles in de juiste positie houdt, de sabel plat op de hals van de fles en laat deze een aantal maal over de hals glijden om te controleren of er geen onvolmaaktheden in het glas van de fles aanwezig zijn. Waarschuw de omstaanders van uw voornemen om te sabreren.

Let goed op dat er niemand voor je staat of zou kunnen komen. Het beste is om buiten te sabreren, zo zal je ook vermijden dat je iets in huis kapot schiet of dat de kurk tegen een muur weerkaatst, en nog steeds met een hoge snelheid iemand raakt.

6) Sabreer de fles met een gecontroleerde en vloeiende beweging. Liever te zacht (en nogmaals proberen) dan met te veel kracht. Indien men teveel kracht gebruikt, loopt men de kans van de hele hals aan diggelen te slaan waarbij de inhoud van de fles echt niet meer geschikt is voor consumptie. De kurk zal bij goed sabreren van de fles met een snelheid van 160km per uur wegschieten en 5 tot 15 meter van de sabreur op de grond belanden.

7) Goed sabreren kenmerkt zich door een aantal zaken: - Er wordt nauwelijks champagne gemorst. ​- De gesabreerde fles heeft een kaarsrechte snede.

Als bij het sabreren een grote hoeveelheid champagne uit de fles spuit of als de hals versplinterd is, kan je ervan uitgaan dat niet aan alle randvoorwaarden voor goed sabreren is voldaan.

Indien men een fles op een correcte manier “onthoofd” heeft, dan kan je zonder problemen de fles gebruiken om te drinken. Er kunnen dan geen glassplinters in de fles terecht gekomen zijn.

34

K e n W i j n -magazine - jaargang 10 - nr. 19

Feest van de Vlaamse Wijngilde met Champagne in de hooFdrol G er a r d Va nd en Abbeel e C o m m a n d e r ij M o l e n b e r g Foto's: Peter Doomen en Anita Buvens

T

oegegeven, net zoals niet alles wat blinkt goud is, geldt ook dat niet alle flessen met de naam champagne top kunnen genoemd worden. Wél dus op het Feest van de Vlaamse wijngilde. Tientallen champagnes werden tijdens een schitterend diner aan een 400-tal gelukkigen opgediend.

Het betrof stuk voor stuk kwaliteitschampagnes, zij het van allerlei aard en type. Zij waren afkomstig van zowel de Montagne de Reims, de Vallée de la Marne, de Côte des Blancs als de Côte de Bar. Fris fruitige aperitiefchampagnes zowel als krachtiger exemplaren als houtgerijpte champagnes werden telkens met aangepaste gerechten geserveerd. Uiteraard vooral brut maar ook demi-sec en rosé werden niet vergeten.

Champagne is duidelijk geen eenheidsworst maar zelfs geringe variatie in terroir, drui-

Officiëel behoren wij Belgen ondanks een daling met 12,7% tot de grootste champagnegebruikers, wereldwijd bekleedden we in 2012 de vijfde plaats.

Als daarbij de hele kofferladingen – het gaat hem volgens het CIVC inderdaad om miljoenen flessen – van dit edele vocht worden geteld die jaarlijks rechtstreeks met Belgische wagens en autocars ter consumptie België worden binnengebracht, dan zijn we zonder twijfel nog steeds topverbruikers van champagne. En daar doet zelfs het sterk toegenomen verbruik van cava geen afbreuk aan.

Daarenboven is champagne de feestdrank bij uitstek. Geen wonder dat de Vlaamse Wijngilde er voor het jaarlijks feest opteerde om champagne in de kijker te zetten.

venras(sen) en vinificatie zorgen voor een palet aan verscheiden champagnes.

Nochtans wordt de champagnestreek niet verwend wat klimatologische omstandigheden betreft, integendeel kunnen vrieskoude, hagel en regen op de meest ongelukkige momenten lelijk roet in de wijnhuishouding gooien. Ondanks die soms ondankbare omstandigheden maakt assemblage van de verschillende toegelaten druivenrassen, crus en jaargangen en niet in het minst een competent vinifiëren heel wat goed. Dit bevestigt nog maar eens dat de mens in staat is om zelfs dan, en misschien vooral in marginale omstandigheden, veelal topproducten kan maken. En dit laatste kan zowel door een wijnbouwer met een bescheiden oppervlakte wijngaarden als door een oenoloog van een groot champagnehuis.

Verschillende van deze ‘knapperds’ waren aanwezig op dit grootse evenement en zowel het bestuur van de Vlaamse wijngilde als de betrokken wijnmakers zelf vonden het dan ook een eer als eregezel, resp. eremeester (Philippe Thieffry), geïntroniseerd te worden in de gilde.

Op de volgende bladzijden vindt de lezer een uitgebreide beschrijving van dit gebeuren, algemene informatie over de streek en de champagnewijn en uiteraard de proefnotities van de geproefde champagnes en hun producenten.

Eens te meer werd het bewijs geleverd dat champagne een wijn is die mits enige beperkingen in de selectie van de gerechten, een hele maaltijd kan gedronken worden.

35

Parelende symfonie Volgens een oude Franse wijsheid is champagne de enige wijn die een heel menu aankan, op voorwaarde dat de champagnes goed gekozen zijn. De deelnemers aan het vierenveertigste Feest van de Vlaamse Wijngilde hadden op dat punt alleszins geen klagen. Het werd een parelende symfonie.

Pe t er D o o men C o m m a n d e r ij D e n B l o e y e n d e n W ijn g a e r d t

Aperitiefhapje Bij een crème brulée van zeebaars met petit gris, gerookte look en fijne groenten proeven we een Carte Jaune van Veuve Clicquot. Er ontstaat een mooie harmonie tussen de frisse champagne en de zeebaars, maar de gerookte look nuttig ik apart want die domineert.

Ganzenlever Ganzenlever met een praliné van hazelnoot, een terrine met ibericoham, truffelbrioche en ijs van knolselder krijgt drie glazen begeleidende bubbels.

De Venoge, een extra brut, heeft een lichte toets karamel en een kenmerkende geur van golden-appel. Hij is nerveus, zeer droog en

36

K e n W i j n -magazine - jaargang 10 - nr. 19

heeft een mooie afdronk. Vooral de combinatie met de brioche is leuk, al kan hij ook wel de smeuïge praliné aan. Zowel het knolselderijs als de ibericoham zijn te sterk voor deze eerder delicate champagne.

De Bouzy Grand Cru van Pierre Paillard opent met een mineralige neus die verdergaat in rijpe appel. De mondstructuur is mineralig en krachtig, de afdronk ziltig. Een mooie combinatie met de ganzenlever en hij laat zich zelfs door het knolselderijs niet opzij drukken.

De Millésime 2004 van Veuve Clicquot heeft een discrete neus, een mooie spankracht, diepte en lengte. Vooral de verrassende harmonie met een stukje ganzenlever getemperd door een druppeltje knolselderijs valt op.

Langoustines Kort gebakken langoustines met pastinaak, baby paksoi en polenta vormen het tussengerecht. Hier zijn maar liefst vier begeleidende wijnen voorzien.

De Sousa pronkt met tropische fruit (ananas), na walsen wordt hij mineraliger. Een enorme

afdronk, en een schitterende combinatie met de langoustines die het ziltige benadrukken. De meest subtiele combinatie.

Ruelle-Pertois is een krijtige, mineralige en fruitige champagne met aardbei en peper. Een duidelijke verwijzing naar de pinotdruif die de basis van de assemblage vormt. Vooral de harmonie met de paksoi, wellicht omwille van het peperige en fruitige karakter van de champagne, kan mij bekoren.

Milan heeft wat gebrande nootjes maar is verder discreet. Hier zoek ik harmonie met de polenta, waar het droge en gistachtige karakter van wijn en maal elkaar versterken. Hoewel het op zich een goede champagne is, moet hij de duimen leggen voor zijn buren.

Oudart heeft een aroma van vijgenschil, een diepe, mineralige neus met wat lactische tinten, en een zeer lange afdronk met terugkerende mineraliteit. Het samenspel met de pastinaak is hier verbluffend: het is de enige wijn die deze smeuïge zalf werkelijk de baas kan.

Kalfsvlees Filet d’Anvers op lage temperatuur gebakken met hartzwezerik, paarse wortel, eekhoorntjesbrood en belle de Fontenay-aardappel zijn het hoofdgerecht.

Een eerder herfstige combinatie die stevige champagnes vraagt. We krijgen er weerom drie.

Alain Bernard, een grand cru, heeft een opvallende kopergouden kleur zodat de druivensamenstelling niet moeilijk te raden is. Een uitgesproken fruitige maar ook mineralige champagne in de neus, die in de mond zeer gestructureerd en vineus is, complex en krachtig. Het middenstuk is fruitig met aard-

Geproefd

Alain Bernard - Blanc de Noirs Extra Brut

Cheurlin-Dangin - Cuvée Spéciale

Kopergouden kleur. Aardse neus met wat dennenbos. Wilde rozen en snoepjes in de geur, visceus in het glas, zeer evenwichtig en met een lange afdronk.

In de neus wat brioche en koekjes. Ook appel en florale toetsen. Een volle aanzet in de mond, gele appels, mooi rond mondgevoel met een volumineuze mousse. Zijn structuur heeft hij te danken aan de pinot noir. Ondersteunende zuren die samen met het rijpe fruit voor een evenwicht zorgen.

Autolysetoetsen in de afdronk. Iets te veel gedoseerd.

De Forez Guy - Réserve

Lichtrosé, nuance van pinot noir. Stevig parelend in de mond met zeer veel koolzuurgasontwikkeling. Gistaroma. Mooi zurenpallet dat de wijn een zekere frisheid geeft. Nuance van vanille. Aangename basischampagne.

De Venoge - Cordon Bleu Extra Brut

Granny smith-appel en een lichte toets citrus in de neus. Frisse en levendige zuren.

Lichte kruidigheid met witte peper, daarnaast ook mineraliteit en krijt.

37

bei en framboos, de wijn is magnifiek met de zwezerik omwille van het samenspel tussen herfstgeur en fruitaroma.

Tarlant toont een diepgouden tint, een diepe neus met geroosterd brood, grote complexiteit en vinositeit in de mond met mineralige en rijp-fruitige aroma’s. De structuur en de kracht van deze champagne maken hem de perfecte tegenspeler voor het sappige kalfsvlees. Ik ontdek zelfs een cèpe in de neus, wat hem tot een ideale partner van de paddenstoel maakt.

Jacquesson cuvée 736 opent met golden-appel. Een zeer vineuze, subtiele, pinot-noirgetypeerde champagne met pakken fruit en een toets poivré. Een knappe allrounder die zich ook door het kalfsvlees niet in een hoekje laat drummen.

Cheurlin-Dangin is aanvankelijk fris en citrusachtig, later ontplooit zich de geur van een rijpe peer. Finesserijke champagne met een sterke afdronk. Er ontstaat een harmonie tussen de zuren van de wijn en het droge van de geitenkaas.

Guy de Forez is een heel ander type champagne, met een duidelijke pepertoets van de pinot noir en ook het fruit van die druif. Mineralige en krachtige neus, het mondgevoel past perfect bij de kaas en kan ook de wat zoetere peer aan en de begeleidende verse vijg.

Georges de la Chapelle cuvée Nostalgie van Yveline Prat heeft een geelgouden kleur, een neus met brioche en een licht kaasaroma, een zeer krachtige structuur met een grote afdronk waarin vuursteen doorschemert. Secundair ontdek ik zelfs het droge van pure chocolade. In combinatie met de droge geitenkaas wordt hij bijna zoet. Een meesterlijke, maar zeer onverwachte combinatie.

Zoals gebruikelijk werden bij het dessert en de koffie geen champagnes meer geserveerd. Maar één ding was duidelijk: oude Franse wijsheden zijn soms gewoon waar.

Kaas Het kaasbord is een verrassend eenvoudige combinatie van picandou met een zalf van doyennépeer. Hierbij serveert men opnieuw drie champagnes.

De Sousa - Cuvée des Caudalies

Mooie, strogele kleur met moussevorming.

Rijke, complexe aanzet, heel fruitig, wat pitfruit zoals perzik, mooie geurevolutie met lichte brioche, appel, peer en hazelnoot. Krachtig smaakprofiel, zeer mooie zuren, aanhoudende fruitigheid, delicate zachtheid, zeer fijne balans, heel compleet en bovendien gastronomisch inzetbaar, een echte genietchampagne.

Huré Frères Extra Brut

Jacquesson Cuvée 736

Een zeer geparfumeerde champagne, waarin de pinot aromatisch domineert. Het is een karakterchampagne die best wordt geserveerd bij eten. Geen fijne, maar krachtige champagne met een stevige structuur, waardoor hij wat elegantie mist. Door zijn uitgesproken aroma’s is deze champagne niet echt van het verleidelijke type, waardoor hij uiteindelijk voor controverse zorgt.

Het is een champagne die je ofwel zeer lekker vindt, of gewoonweg afkeurt. Er is geen tussenweg.

Zeer heldere champagne met grote vinositeit. Een wijn met fantastische finesse en een pittige zuurtje in de finale. Elementen van citrus en mineraliteit ondersteunen de wijn op een subtiele manier. Het is een champagne met een behoorlijke afdronk, maar die gerust nog enkele jaren kan meegaan. Grote wijn met bubbels.

Milan - Cuvée du Millénaire

Lichte kleur. Eerst ingetogen en minder weelderig. Herkenbaar chardonnay met citrus en lichte toets van champignons.

Explosief in de mond met veel koolzuur.

Geaccentueerd bittertje. Mooie zuren maar ze missen wat ondersteuning voor een grand cru. Correct gemaakt product.

38

K e n W i j n -magazine - jaargang 10 - nr. 19

Oudart Etienne Millésime 2005

Paillard Pierre - Bouzy Grand Cru 2004

Prat Yveline - Georges de la Chapelle Nostalgie Brut

Strogeel, mooi glanzend, discreet en fijn parelend. Brioche en brood in de krachtige neus, een beetje gist ook. Rijke aanzet, crémeux, mooie ronde zuren en een vineuze afdronk.

Licht goudgeel met veel diepgang, zeer fijne pareling.

Bloemig en frisse bloesems in aanvang, dan fruitig, een broodkorstje en licht geroosterd in de finale.

Complex, krachtig en volumineus in de mond met een romige afdronk.

Uitstekende partner van de foie gras.

Goudgele kleur. Gerookt met vuursteen en zwavel. Voldoende aciditeit, mineralig. Licht oxidatief appeltje.

Richardot - Cuvée Héritage 2007 Licht en fonkelen, zeer fijne pareling. Licht gistaroma in de neus, intense impressies.

Fris met voldoende aciditeit. Middellange afdronk. Droog, aangenaam en evenwichtig.

Ruelle Pertois - Blanc de Blancs Grand Cru Cuvée de Réserve

Zeer lichte kleur en fijne parels. Heel frisse neus, wat gist in een vroeg stadium, vineus na enkele minuten. Strakke aanzet, waarin de zuren opvallen zonder te storen. Dit is wijn: ook als de bubbels verdwenen zijn, blijft hij verfrissend.

39

Tarlant - Brut Zéro

Goudgele kleur en helder, schitterend, met mooie pareling. Vineuze aroma’s met appel, brioche en gist. Evolueert naar mineraliteit.

Frisse en fruitige aanzet, granny smith en mineraliteit Lange afdronk waarin de frisse appel terugkeert.

Veuve Clicquot - Carte Jaune

Veuve Clicquot Millésime 2004

Richardot - Cuvée Héritage 2007

Boterige neus maar ook wat citrus, brioche en mineraliteit. Mollig mondgevoel met goede zuren. Mooi in evenwicht met goede afdronk. Mooie lengte met fijne citrus.

Zeer helder strogeel, briljant met fijne belletjes.

Krokant fris fruit in de neus, wat mineraal met evolutie naar kweepeer en nootjes.

Romig in de mond, droog, gemiddeld volume, elegant met een dynamisch verfrissende finale.

Licht fonkelend, zeer fijne pareling. Licht gistaroma in de neus, intense impressies.

Fris met voldoende aciditeit.

Middellange afdronk. Droog, aangenaam en evenwichtig.

Vers van de pers Champagne begeleidt memorabele momenten, maar volgens onderzoekers kan de drank er voor zorgen dat je die momenten ook onthoudt. Professor biochemie Jeremy Spencer zegt dat iedereen die ouder is dan 40, erbij gebaat is om twee tot drie glazen per week te drinken. Dat zou dementie kunnen tegengaan. Voornamelijk een stof die gevonden wordt in pinot noir en pinot meunier is hiervoor verantwoordelijk. De rechtgeaarde bourgognedrinker hoeft dus niet meteen over te schakelen op bubbels om van dezelfde voordelen te genieten.

Op dinsdag 21 mei stelde Gido Van Imschoot, Europees Ambassadeur van de Champagne 2012, zijn nieuwe boek voor met de korte titel: Champagne. Het wordt uitgegeven bij het Davidsfonds. Naast de drank zelf komen de historische achtergrond, de bezienswaardigheden en de leuke adresjes in de streek uitgebreid aan bod.

In de streek van Champagne gaan stemmen op om machinaal oogsten toe te staan, dit wegens de gestegen kosten voor manuele pluk na een nieuwe verhoging van de bijdragen voor de sociale zekerheid voor seizoensarbeiders. Men argumenteert dat de nieuwe machines de druiven grotendeels ongeschonden laten, al lijkt deze stelling toch vooral ingegeven door de wens het profijt veilig te stellen.

Begin mei 2013 kampte het noordoosten van Frankrijk met zware overstromingen. Hevige regenval op korte tijd deed verschillende rivieren buiten hun oevers treden. In de Yonne, de Aube en de Haut-Marne gold de op één na hoogste alarmcode. Ook Bourgogne ontsnapte niet aan het noodweer: zo viel er in de streek van Dijon op één dag evenveel water als anders in een hele maand.

Het is een nieuwe klap voor de wijnbouw, die na het verliesjaar 2012 hoopte op meer clementie van de weergoden.

40

K e n W i j n -magazine - jaargang 10 - nr. 19

Uitzonderlijke flessen Taittinger Nog steeds een familiaal bedrijf

Taittinger is één van de weinige Champagnehuizen dat nog in familiale handen is. Als Vitalie Taittinger een degustatie komt verzorgen dan kan je er best bij zijn, je verwacht je aan vuurwerk.

Haar voornaam heeft ze niet gestolen: één brok vitaliteit met een ongelooflijke uitstraling. Het is niet voor niets dat ze persoonlijk op de affiches van Taittinger prijkt. Ze werd bijgestaan door Maxime Andriveau, commercieel directeur Frankrijk, die vooral het technische aspect op zich nam.

Geproefd Er i c Mer n y C o m m a n d e r ij B r u s s e l Proefnotities: Eric Merny Foto's: Taittinger

Champagne Taittinger Brut Réserve

Champagne Taittinger Prélude Grand Cru

Champagne Taittinger Les Folies de la Marquetterie

Om de smaakpapillen te stimuleren krijgen we eerst een glas van deze klassieke cuvée, die goed bekend is bij het grote publiek en vrij ruim verkrijgbaar is.

Samengesteld uit 40% chardonnay, 35% pinot noir en 25% pinot meunier. 40 maanden kelderrijping. Dosering: 8g per liter. Fijne belletjes, levendig, heldergeel met groene tinten zijn de elementen die meteen opvallen. Een mooie persistente mousse kondigt reeds een kwaliteitsvol glas aan. In de neus een mooi mengsel van citrus en florale toetsen. De mond geniet van een champagne vol mineraliteit en getuigt van veel finesse.

Een schitterend aperitief.

Eigenlijk werd deze champagne gecreëerd voor de jaargang 2000, maar zijn succes en de heel positieve wijnkritieken brachten het huis ertoe om deze cuvée te laten bestaan onder de nieuwe naam.

Oorspronkelijk was het een 100% millésimé zonder dit te vermelden.

Ook deze fles is nog een 100% jaargang 2003. In de toekomst zal deze fles wellicht reservewijnen bevatten.

Samengesteld uit 50% chardonnay en 50% pinot noir uitsluitend afkomstig uit grand cru-wijngaarden. Ook hier een lichte dosering van 8g per liter. Vijf jaar kelderrijping. Heel fijne belletjes met een goudgele kleur. Neus van briochebrood en nootjes doen de smaakpapillen verlangen om hem te proeven. Een champagne met veel diepgang, heel mondvullend en vineus, lange finale. Een grote fles voor de belletjesliefhebber.

Dit is sinds Taittinger bestaat een wijngaard die 100% in bezit is van de familie. Het was ook de allereerste champagne die dit huis op de markt bracht. Hij omvat slechts acht hectare, liggend rond de Marquetterie. Hierdoor past men bij deze druiven parcellaire oogst toe.

Samengesteld uit 45% chardonnay en 55% pinot noir. Ook 8g per liter als dosering. In totaal vijf jaar rijping Fijne belletjes. Goudgeel, diepgekleurd. Neus met veel mineralen, vanille en witte pompelmoes. Een minimale houttoets verraadt zijn verblijf op houten foeders gedurende zes maanden.

Hierdoor krijgt deze champagne veel structuur, is hij stevig maar getuigt toch van bijzonder veel finesse. Je krijgt er een schepje perzik in de finale bovenop. Een schitterende champagne voor wie een zeldzame fles wil bovenhalen.

Champagne Taittinger Nocturne

Met deze champagne mikt Taittinger op het nachtleven. Hij is zachter door zijn dosering en dus gemakkelijk verteerbaar, dus goed om een nachtje door te gaan, maar hij kan net zo goed bij desserts geschonken worden waar hij zonder blozen zijn mannetje kan staan.

Samengesteld uit 40% chardonnay, 35% pinot noir en 25% pinot meunier. Het gaat hier in realiteit om een champagne die in de categorie “sec” valt met een dosering van 17,5 gram restsuiker.

Vier jaar kelderrijping. Voor de assemblage werden hier ook oudere reservewijnen gebruikt. In de neus valt het briochebrood gecombineerd met roze pompelmoes direct op. Na licht beluchten komen ook amandelen aan de oppervlakte.

Mooie zuren houden deze wijn verfrissend ondanks de hoge dosering.

41

Comtes de Champagne Blanc de Blancs 2002

Dit is de topcuvée van Taittinger.

Bij elke degustatie bevestigt deze champagne zijn hoge niveau. Bovendien is 2002 in de hele Champagneregio een groot jaar.

100% chardonnay. Ongeveer 85% van de druiven zijn afkomstig van Le Mesnil Sur Oger (Grand Cru) 5% van de wijn rijpte op nieuwe eikenhouten vaten. Het hout domineert niet maar geeft wel een mooie ondersteuning.

Dosering is 9g per liter maar dit is nauwelijks merkbaar, hij komt veel droger over. Bijna 10 jaar kelderrijping. Diep goudgeel gekleurd. Een geur om even stil van te worden: heel vineus, heel mineraal, witte perzik en abrikozen en een vleugje witte peper. De smaak is indrukwekkend, frisse aanzet, mooi middenstuk met een perfecte balans en heel lange schitterende finale. Inderdaad, dit is heel grote champagne. “De” fles om te ontkurken op nieuwjaarsnacht en zo het nieuwe jaar met klasse te starten.

Als Vitalie Taittinger een degustatie komt verzorgen dan kan je er best bij zijn: je mag je aan vuurwerk verwachten!

42

K e n W i j n -magazine - jaargang 10 - nr. 19

Champagne Charles Heidsieck vineus en karaktervol

Er i c Mer n y C o m m a n d e r ij B r u s s e l Proefnotities: Eric Merny

1

2

3

Piper versus Charles Geen groter contrast mogelijk als dat tussen Piper Heidsieck en Charles Heidsieck. Alhoewel de productie en de opvolging van de wijn gebeurt op dezelfde plaats aan de poorten van Reims, blijft er een groot verschil in filosofie en kwaliteit van beide champagnes. Piper heeft de reputatie tamelijk eenvoudig te zijn met een correcte en constante kwaliteit, maar weinig boeiend. Charles daarentegen spreekt elke champagneliefhebber ten zeerste aan.

Dit merk brengt onberispelijke kwaliteit en zorgt voor boeiende champagnes. Dit is ongetwijfeld de verdienste van Regis Camus die jarenlang instond voor zowel Piper als Charles.

Ondertussen concentreert Regis zich op Piper en als we hem mogen geloven (en hem kennende doen we dat ook) drinken we over enkele jaren een Piper Heidsieck op het niveau van Charles. Dat hij hiervoor een titanenwerk zal moeten verrichten, schrikt hem niet af.

Nieuwe keldermeester – nieuwe fles Ondertussen werd een nieuwe keldermeester aangesteld. Hij kende het huis reeds door en door en was reeds actief in de productie van Charles Heidsieck: Thierry Rosset. Sinds 2 jaar is hij nu keldermeester bij Charles Heidsieck.

4

1 Schatkamer van Charles Heidsieck in de Crayères te Reims 2 Stock oude champagnes Charles Heidsieck 3 Productiesite van Charles en Piper Heidsieck 4 Thierry Roset chef du cave Charles Heidsieck

Charles Heidsieck wordt reeds jaren geprezen omwille van de uitzonderlijke kwaliteit. Het is één van de weinige merken die op de rugzijde de datum van de mise en cave en het dégorgement vermeldt. Bovendien wordt Charles Heidsieck niet verdeeld in de grootdistributie, in tegenstelling tot Piper, maar enkel via de kleinhandel en de speciaalzaken.

Bij een degustatie van acht stille wijnen, gebruikt als reservewijnen, proefden we jaargang 2012 tot en met 1996 uit diverse cru’s. Het viel op dat alle wijnen mooie zuren hadden, een strakke minerale structuur en vooral veel fruit. Een schitterende basis om grote champagnes te maken. Soms hadden we de indruk grote wijnen uit de Bourgogne te drinken.

De nieuwe fles van Charles Heidsieck Brut

straalt bovendien klasse uit, die je ook proeft in het glas. De basiscuvée van het merk getuigt reeds van heel grote klasse. De Rosé is zalmkleurig, geurt en smaakt naar bosaardbeien; schitterend bij een dessert maar ook bij een wilde zalm. De Millésime 2000 is een grote dame met veel allure en nog bijzonder veel rijpingspotentieel. De Blancs des Millénaires 1995 (100% chardonnay) is indrukwekkend, jong en vitaal, mineraal. Sublieme aroma’s van kweepeer, brioche en gember.

Mondvullend, rond en veel spankracht. Een meesterwerkje.

Pruisische strengheid In 1822 is Charles-Camille geboren in een gezin waar de oude tradities uit Reims worden vermengd met Pruisische strengheid. Hij is een gehoorzame jongeman maar houdt niet altijd van de zaken die hij moet uitvoeren om de familietraditie te respecteren. Hij is een man van zijn tijd, visionair en empirist. Hij maakt van Champagne Charles Heidsieck een kwaliteitsvol wereldmerk en heel wat gekroonde hoofden verlenen hem privileges.

In 1852 maakt hij de oversteek naar de Verenigde Staten, een reis die hij uiteindelijk viermaal zal maken. Hij is dan ook de eerste champagnemaker die erin slaagt om Franse bubbels op dit continent te verkopen. Men noemt hem daar al snel Champagne Charlie, en hij wordt een hedendaagse dandy, innemend en hoffelijk, een aangenaam causeur.

Dat hij even in een Amerikaanse gevangenis belandt door een misverstand tijdens de Amerikaanse burgeroorlog - of was het uit pure jaloezie omwille van zijn populariteit - is geen rem op de verkoop van zijn flessen. Maar hij zet nadien persoonlijk geen voet meer aan grond op het nieuwe continent. Hij blijft daarentegen Europa doorkruisen om zijn champagne te promoten. Ook zijn afstammelingen zullen nadien de traditie verder zetten om al reizend hun champagne te promoten.

43

De eerste Wijnronde van Vlaanderen

J en s D e M a er e Jens is zaak voerder v an B e l gi an W in e s in Melsele Proefnotities: Michel Van Zandijcke en Leona Vanhecke foto's: Peter Doomen

Een succes over de hele lijn Dit jaar organiseerde Belgian Wines samen met de Vlaamse Wijngilde voor de allereerste keer De Wijnronde van Vlaanderen. Het werd een uniek evenement met drie luiken met als opzet het bekendmaken van de Belgische wijnen.

De rally De rally volgde een uitgestippelde route langsheen de pittoreske wegen in Haspengouw en in het Hageland. De start was in Vliermaal en de aankomst in het kasteel van Horst. Het vervoermiddel (wagen, fiets of oldtimer) was zelf te kiezen. Onderweg kon je wijndomeinen ontdekken, enkele vragen oplossen en opdrachten vervullen. Volgende domeinen waren te bezoeken: Schorpion in Vliermaal, Hoenshof te

Borgloon, Kluisberg in Assent (Bekkevoort), de Stenen Muur te Wezemael, Chardonnay Meerdael in Oud-Heverlee en het Kasteel van Horst Sint-Pieters-Rode (Belgian Wines Fair).

De Belgische wijnbeurs De beste Belgische wijnbouwers waren te ontdekken onder één dak in het kasteel van Horst!

Tien wijnbouwers waren aanwezig die 35 ver-

schillende Belgische wijnen lieten proeven.

Elke deelnemer kreeg de kans om het unieke verhaal van de wijnbouwers te leren kennen en om met bekende en minder bekende wijnbouwers te praten.... Is het moeilijk om in België wijn te maken? Is Belgische wijn duurder dan de buitenlandse alternatieven? Hoe is het gesteld met het klimaat? Daarnaast kon elke deelnemer ook genieten van de lekkere hapjes van Hot Cuisine de Pierre die voor de gelegenheid Belgische klassiekers in een nieuw jasje stak.

44

K e n W i j n -magazine - jaargang 10 - nr. 19

1

5

2

6

3

7

4

8

45

Bovenop kon ook nog worden deelgenomen aan een van de masterclasses, workshops of foodpairings georganiseerd door Sybille Troubleyn van WineWise en Piet Vannieuwenhuyse van Dock’s Café. Ter illustratie: oesters en Belgische wijnen-- Piet Vannieuwenhuyse proefde samen met 15 bezoekers een aantal oesters en ze bekeken welke Belgische wijnen daar het best bij pasten. Belgische wijnbouw: droom of realiteit? Wijnbouwer Patrick Nijs nam samen met de bezoekers de Belgische wijnbouw op een kritische manier door. Geschiedenis en evolutie van de Belgische wijnbouw. Jonas De Maere vertelde wanneer Belgische wijnen hun intrede deden in het wijnlandschap, hoe dit tot op heden evolueerde en hoe dit in de toekomst verder zal evolueren. En als laatste maar zeker niet onbelangrijk: asperges en Belgische wijnen.

Witte asperges zijn een typisch Belgisch streekproduct. Waarmee dienen we rekening te houden als we ze aanbevelen bij Belgische wijn? Sybille Troubleyn besprak de verschillende mogelijkheden.

Het avondfeest Het avondfeest vond plaats in aanwezigheid van de Belgische wijnbouwers. Er waren twee formules mogelijk: de Breugheltafel of de Ronde Tafel. Bij de Breugheltafel lag de nadruk op het gezellig samen zijn en kon men genieten van uiterst kwalitatieve lekkernijen van Belgische bodem. Als men koos voor de

Ronde Tafel kreeg men een verzorgd menu met enkele Belgische klassiekers: asperges op Vlaamse wijze, cappucino van Brabants lof met snippers Hagelandse boerenhesp, filet van Mechelse koekoek met sesam, aspergebundel, fondant aardappeltjes en saus van oude port en als dessert tiramisu Gempemolen, gemaakt met Hagelandse moutspeculaas uit Hoegaarden.

Deze geslaagde combinatie van spel, plezier, wijn en gastronomie zorgde ervoor dat De Wijnronde een groot succes werd. De rally was volledig uitverkocht met meer dan 250 deelnemers. De masterclasses, workshops en foodpairings waren volgeboekt en op de wijnbeurs waren 400 bezoekers waarvan 150 mensen ook ’s avonds de benen onder tafel schoven.

Het werd een zonovergoten dag, waar genieten op de eerste plaats stond. Genieten van de Belgische wijn, van de bloesems, het pittoreske landschap, de wijngaarden en het gezelschap.

Dit was voor een eerste editie uiteraard een mooier resultaat dan we ooit hadden durven dromen!

De plannen voor de toekomst moeten nog gesmeed worden, maar dat er een tweede editie van De Wijnronde zal volgen staat buiten kijf!

9 10

11

Het roadbook en de rallyvragen kunnen bekomen worden op http://bit.ly/kwm-009 .

12

1 Praktische proef bij de Steenen Muur 2 Domein Hoenshof 3 De jury 4 Commanderij Land van Waas proeft 5 Start van de rally op Schorpion 6 Domein Kluisberg 7 Zon en wijn maakt stemming 8 Chardonnay Meerdael 9 Rallylogo 10 Verbroederen bij een goed glas 11 Jonas en Jens De Maere 12 De Steenen Muur onder de bloesems

46

K e n W i j n -magazine - jaargang 10 - nr. 19

Haspengouw stond in bloei en op het kasteel van Horst heerste een zomerse stemming de wijnronde van Vlaanderen was een succes.

Geproefd Schorpion Vliermaal Haspengouw Terroir van leem met een ondergrond van kalk, perfect voor witte druivenrassen.

Het devies is ontleend aan Horatius: “Sapere aude” (durf te proeven).

Brut Chardonnay

100 % chardonnay, blijft heel lang sur lattes, dosage 8 g/l Licht strogele kleur, helder met een fijne pareling.

In de neus een aanzet van broodkorstje, dan fris fruitige aroma’s. Licht gedoseerd in de mond met fijne zuren, goed gestructureerd met mooie concentratie en aangenaam bittertje in de vrij lange afdronk.

Hoenshof Borgloon Haspengouw Terroir van leem, dieper ook mergel en silex die zorgen voor de mineraliteit. De witte korrels onder de druivenstokken zijn gemalen mergel, noodzakelijk om de zuurgraad van de grond te milderen.

Chardonnay 2010

Lichte kleur, discrete neus, fruitige en bloemige geuren, pompelmoesbitter in de

afdronk. en minder volle en krachtige wijn dan de jaargang 2011, die tot beste Belgische witte wijn verkozen werd.

Würzer 2011

Expressieve neus van bloemen (rozen) en kruiden (madrascurry), zuiver en droog in de mond, goede balans met voldoende lengte. Ideale begeleider van de Oosterse keuken.

Cuvée 2010 (rood)

Dornfelder, cabernet cortis en merlot Licht robijnrood en goed doorschijnend.

Heeft de fruitigheid en souplesse van merlot, het hout staat nog wat op de voorgrond.

Goede smakenbalans met soepele tannine.

Kluisberg AssentBekkevoort Haspengouw De witte wijnen ondergaan een korte schilmaceratie waardoor de wijnen expressiever worden.

Müller-Thurgau 2012

Licht strogeel, helder en doorschijnend.

Bloemig met frisse aroma’s van citrus en citrusschil. Fruitig in de mond, fris zuur en goede balans.

Pinot Gris 2011

Licht strogeel, helder.

Aanvankelijk gesloten, dan licht rokerig, waarna het fruit ontluikt.

Evenwichtige fruitigheid in de mond met frisse aciditeit.

Kerner 2011

Licht gekleurd, helder en doorschijnend.

Niet zeer uitbundig, geuren van wit fruit met delicaat muskaatpuntje.

Smaakt vooral naar druiven met kruidige ondertoon, zoet puntje maar toch voldoende levendig zuur.

Stenen muur RotselaarWezemaal Hageland Chardonnay 2011

Helder strogeel.

Aangename neus met wit fruit en tuinkruiden (dragon).

Frisse zuren in de mond, goede balans met een behoorlijke concentratie en ci­ trusbittertje in de vrij lange afdronk.

Meerdaal Oud-Heverlee Hageland Terroir: bovenlaag van zand en zandsteen, daaronder een diepe mergellaag. Er wordt een minimale hoeveelheid sulfiet gebruikt met als doel de aanwezige wilde gisten te onderdrukken, zodat de natuurlijke gisten zich kunnen ontwikkelen.

Chardonnay Brut Mousserende kwaliteitswijn MT

Helder licht strogele kleur met fijne persistente pareling.

Aroma’s van bloesems, smaak van wit fruit en zure appel. Drinkt heel fris weg.

Kasteel van Horst SintPieters-Rode Wijndomein Aldeneyck Pinot Blanc 2011

Helder strogeel, fris fruitig met kruidig tintje. Levendige mineraliteit in de mond, goede balans.

47

Het ontvangstcomité beleefde drukke tijden en ook de vijftien aanwezige wijnbouwers hadden de handen vol om alle proevers een glas wijn te schenken.

Pinot Gris barrique 2011

Dornfelder/zweigelt 2011

Vier maanden op Franse eik gelagerd.

Rijp fruit naast een frisse citrustoets; volume en mollige zachtheid in de mond.

Intense kleur pet purperen randje. Open fruitige neus van kers en cassis.

Evenwichtig in de mond met fijne peperige afdronk.

Pinot Noir barrique 2011

60 % gedurende 10 maanden gelagerd op Franse eik.

Prachtige pinot neus met cassis, zwarte kers en braam, fijn pepertje.

Fluweelzacht in de mond, verfijnd met veel structuur, een revelatie.

Wijndomein Waes Gemaakt van de solaris- en de biancadruif. Wat onbestemde neus, mooi fruitpalet in de smaak met voldoende lengte.

Waes wit 2011

Kerner 2011

Rijpe abrikoos naast citrus, licht bloemig.

Mooie concentratie, smaken in balans en vrij lange afdronk.

Optima Nobelzoet 2011

Laat geoogste druiven met pourriture.

Aroma’s van meloen, rijpe ananas en honing.

Rijk en vol met een fijn onderbouwd zuurtje, drinkt lang weg. Prachtig gemaakt.

Waes rood 2010

Rondo, regent en leon millet, vier maanden houtlagering.

Kruidig boeket, smaakvolle mond. Elegante wijn met voldoende body.

Waes rood 2011

Discreet hout, wat kruidig maar vooral een boeket van rijp donker fruit.

Reeds wat evolutie in de mond, soepel met goede smaakbalans.

Pietershof Teuven (Voerstreek)

Johanniter 2011 groen

Resistente druif, een kruising tussen riesling en vier andere Oostenrijkse druivenrassen.

Frisse fruitige wijn met minerale indrukken.

Waes wit 2010

Domein De Kluizen Ingetogen met fijne aroma’s van sinaasappelschil en rijp wit fruit.

Elegant in de mond met een goede balans in de smaken.

Hageling – Biowijnen

Johanniter 2011 blauw

Afkoelen tot 3°C stopt de fermentatie waardoor meer restsuiker en laag alcoholgehalte.

Halfdroge aangename smaakvolle wijn.

Monarch rosé 2011

Helder granaatappelrood, bekomen na 8 uur schilmaceratie.

Fruitig en licht gerookt, zeer droog met een aangenaam zuurtje.

Crémant

Frisse neus, mooie persisterende belletjes, volle mond.

Cuvée du bonheur

60% chardonnay, 20% riesling, 20% traminer.

Kruidige wijn die wat naar evenwicht zoekt.

Pinot blanc

Bloemige neus, smaak van rijp wit fruit met frisse finale. Lekker product!

48

K e n W i j n -magazine - jaargang 10 - nr. 19

Ed d y S a r l e t C o m m an d e r ij H e t B r u g s c h e V r y e Foto’s: Leona Vanhecke

Fraaie fragmenten uit het Gulden Boek van de Vlaamse Wijngilde

Patrick Feys tussen zijn werken

Wie is Patrick Feys Public Relations Op het ogenblik dat ik verantwoordelijk werd voor de public relations binnen het Nationaal Comité van de Vlaamse Wijngilde, kreeg ik ook het ‘Gulden Boek’ in handen, met het verzoek een passende pagina te verzorgen bij de activiteiten van de Vlaamse Wijngilde. Weinig leden zien dit boek, maar het gaat steeds van hand tot hand bij de aanwezige gasten tijdens onze activiteiten.

Gelukkig kon ik terecht bij één van de leden van commanderij ‘Het Brugsche Vrye’, die reeds geruime tijd ons eigen gulden boek onder handen nam.

Maak kennis met beeldend kunstenaar Patrick Feys.

Geboren te Torhout (1957), studeerde Patrick aan de academie voor schone kunsten te Brugge en is nu lesgever aan de Volkshogeschool Vormingplus, afdeling Brugge. Hij beperkt zich niet tot één kunstrichting, maar leeft zich uit in het maken van beelden, juwelen en schilderijen.

Sinds 1984 is hij present op diverse tentoonstellingen in België, maar zijn werken waren ook reeds te zien in Nederland, Frankrijk, Duitsland, Rusland en de Verenigde Staten.

De liefde voor de wijn Het was de liefde voor de muziek die Patrick in contact bracht met één van de leden van ‘Het Brugsche Vrye’. Tijdens het napraten na een concert en bij een goed glas wijn was hij vlug overtuigd zich aan te sluiten bij de commanderij. Ook voor die passie schoolde hij zich bij en na acht jaar lidmaatschap is hij ondertussen geïntroniseerd als grootmeester- wijnproever in de Vlaamse Wijngilde. Patrick schonk een speciaal gemaakt schilderij ‘La vie du vin’ aan de commanderij om met de opbrengst van de verkoop de kas te spijzen.

Illustraties Zijn soms imposante beelden maakt Patrick in inox, maar voor de illustraties in het ‘Gulden Boek’ en vele van zijn schilderijen gebruikt hij acrylverf. Zijn inspiratie haalt hij uit de regio waarover de pagina handelt, en voegt daar iets van zijn persoonlijkheid aan toe. In de meeste werken komt er een rood accent in voor, dat volgens een kenner exact het rood is van de Ferrari Testarossa bouwjaar 1961.

De illustraties in het boek zijn meestal abstract, speels, en moeten een boodschap brengen van warmte en geborgenheid.

49

3 4

1 2

1 Feest van de Vlaamse Wijngilde 2013 Champagne 2 Vinoforum 2009 Hospices de Beaune 3 Feest van de Vlaamse Wijngilde 2012 Zuidelijke Rh么ne 4 Nationale degustatie 2011 - Chianti Classico

Château

Léoville Barton

Second Grand Cru Classé en 1855 Saint-Julien

-

- Photos : J-P. Bost - H. Lefebvre / TWIN

www.leoville-barton.com

51

SUVERETO

Zegt Suvereto je niet meteen wat, de mythische naam Sassicaia in Bolgheri brengt je ter plekke. Net zoals Bolgheri ligt Suvereto in de Toscaanse Maremma, in de provincie Livorno. De regio kreeg in 2011 de status van DOCG.

Drooglegging Toscane telt een pak valleien, rivieren en regio’s. Er heersen heel wat verschillen in temperaturen met als gevolg een ongelijkheid in rijping van de druiven. De invloed van de zee en van de bergen zorgen voor een afwijking van minstens vier graden. Dit speelt een uiterst voorname rol in het hele panorama. Ook de regenval is verschillend met 700-900mm aan de kust en 900-1200mm in het binnenland. De Maremma is extreem verschillend van noordelijk Toscane. Waar Firenze, Siena en Lucca horden van toeristen aantrekken, is de Maremma een meer exclusieve regio met middeleeuwse stadjes op prachtige heuvelruggen. Pas in de 19de eeuw werd wijnbouw geïntroduceerd. Voordien was deze kuststrook een moeras met meren en lagunes vergeven van de malariamuggen en bijgevolg ongezond om er te wonen. Onder de legislatuur van de groothertogen van Lorena begonnen de werkzaamheden voor de drooglegging. Pas in de 19de eeuw werd hier wijnbouw geïntroduceerd. Dankzij de beruchte Sassicaia, een wijn met een bordeauxstijl versneden met sangiovese, gecreëerd in 1980, kwam de regio voor het eerst onder de aandacht.

Vandaag zorgen een aantal ernstige domeinen voor een pijlsnelle groei. Wijnbouwers en consultanten in Livorno zijn er zich van bewust dat er moet gefocust worden op kwaliteit om te concurreren. Zowel de wijnbouw als het wijn maken worden stevig aangepakt. Van belang is het microklimaat en de keuze van de juiste klonen. De beste druiven op de beste terreinen leveren immers geconcentreerde wijnen.

DOCG-status Suvereto kreeg de DOCG-status pas in november 2011. Aan de basis liggen de wijnen uit de meer gedefinieerde zone Val di Cornia.

Deze bordeauxachtige versies met sangiovese, cabernet en merlot, promoveerden tot de hoogste rang in het appellatiesysteem. Suvereto DOCG mag eveneens gelabeld worden als Suvereto Sangiovese, Suvereto Merlot en Suvereto Cabernet Sauvignon, op voorwaarde dat 85% van de aangegeven druif aanwezig is.

Petra Petra ligt in Suvereto in de heuvels die zich uitstrekken van Val di Cornia tot Colline Metalli-

S im o nne W el l ek en s C o m m a n d e r ij B e l l e b e e k Proefnotities: Simonne Wellekens Foto’s: Simonne Wellekens

fere. De 300ha wijngaard, kurkeik en olijfbomen genieten een microklimaat beïnvloed door de winden van de Tyrrheense zee. Dit is niet zomaar een wijndomein maar een fameus ambitieus plan getekend door de Zwitserse architect Mario Botta, bekend van zijn architecturale constructies met ondermeer het San Francisco Museum voor Kunst en de Synagoge in Tel Aviv.

Het reusachtige gebouw prijkt als een monstrueuze bloem tegen de flanken van de heuvelrug.

Het hart is een stenen cilinder omringd door een groene zone die afhankelijk van de seizoenen anders kleurt. Mario Botta geeft met deze ongewone creatie een nieuwe visie aan de oude huizen in het landelijke Toscane waar binnen het architecturaal concept de wijngaard een belangrijk onderdeel vormt. De infrastructuur houdt een wijnkelder in waarvan de werking gebaseerd is op de zwaartekracht. Petra is een concept waar de ideeën van Francesca en Vittori Moretti, producent van Bellavista, omgezet worden in de productie van ultieme wijnen met een uniek karakter. Hun mogelijkheden om de eeuwenoude charme van de wijngaard te combineren met de esthetische kwaliteiten van een land beladen met een historische cultuur, lieten hen toe dit project op te starten met een groot emotioneel impact.

52

K e n W i j n -magazine - jaargang 10 - nr. 19

1 Gualdo del Re-wijnen 2 Mr Miyakawa-Azienda Bulichella 3 Barbara Tamburini en Nico Rossi

Geproefd

4 Degustatieruimte op Petra 5 Bulichella-wijnen

Alto IGT Toscana 2008

6 Wijn Petra

Deze wijn met enkel sangiovese is het resultaat van een experiment op zoek naar de volle expressie van de kleigronden en de optimale fenolische rijpheid. Sangiovese wordt na fermentatie opgevoed in grote fusten. De kleur toont een matige intensiteit en de geur verraadt evolutie met pruimachtige aroma’s en gekonfijte aspecten naast kruidigheid. De smaak begint zacht en verweven, met stevigheid en een fraaie geprononceerde aciditeit.

7 Wijn Bulichella

1

Potenti IGT Toscana 2008

Enkel cabernet sauvignon van de drie belangrijkste percelen belanden in deze cuvée met 18 maanden vatrijping. De wijn heeft een jonge, diepe kleur en een aroma waarin vooral kruiden domineren, aangevuld met rijpe tonen van donker fruit. In de mond ontwikkelt zich een zachte textuur met een soepele inhoud, zuivere tannine, fruit en een kruidige finish.

Het geheel is eerder vlot dan krachtig met een gemiddelde intensiteit en lengte.

Quercegobbe IGT Toscana 2008

Tenslotte 100% merlot, niet zo makkelijk te telen in de zone omwille van de gevoeligheid van de druif voor droogte en het kenmerk van vroege rijping. Merlot wordt geteeld op het perceel met zicht op zee. Het klimaat is er mild en luchtig. De wijn is een pure expressie van de druif. De diepe kleur en de geur van donker fruit, specerij en humus, duiden een zuivere, mooi druifgetypeerde wijn aan. De smaak begint zacht met dezelfde aroma’s gevat in een structuur met veel tannine en goede aciditeit. Het eind is eerder lichtverdrogend.

L’ Angelo di San Lorenzo Vinsanto

Malvasia, trebbiano, clarette en vermentino belanden in deze zoete wijn met zes jaar veroudering. Amberkleurig. Het boeket wordt stevig gedomineerd door karameltoetsen met in het verlengde gedroogd fruit, abrikoos en vijgen. De smaak is navenant, stroperig zoet, mist frisheid en verfijning.

AGRICOLA BULICHELLA

Een kraaknette vernieuwde vinificatiekelder met stalen tanks en een klassieke rijpingsruimte met eikenvaten, herbergen de wijnen van de Japanner Miyakawa Hideyuki en zijn vrouw Maria Luisa Bassano. Dankzij de productiedirecteur Stefano Bonaguidi steeg de kwaliteit gestaag en wordt het domein aanzien als één van de ernstige huizen op zowat één kilometer van Suvereto. Nieuwe aanplantingen met cabernet sauvignon, cabernet franc, merlot en syrah werden recent doorgevoerd. De wijngaard beslaat 36ha in de heuvels rond Suvereto. De druiven worden organisch geteeld. Naast wijn proeven kan je er ook verblijven. Bulichella biedt comfortabele gastenkamers en appartementen.

Geproefd Vermentino (vatstaal)

Ik hou wel van dit lichtvoetig wijntje met een verrassend aromatisch karakter en een fijn smaakprofiel. Uiteraard is deze wijn nog niet afgewerkt maar ik mocht nu al proeven van wat voor heerlijks ik mag verwachten. Mooie wijn met een puur karakter, fruitgedreven, met edel zuur.

Rubino Doc Val di Cornia 2010

Merk op dat veel van deze wijnen nog onder het DOC-statuut vallen. Pas vanaf de oogst 2011 mag DOCG vermeld worden. De mix beslaat 50% sangiovese, 25% merlot en 15% cabernet sauvignon. Cabernet overheerst aanvankelijk in de blend. In het verlengde dringt merlot zich op om tenslotte een geheel te vormen met de fijne sangiovese. De wijnbouwer beschrijft deze wijn als de toegankelijke versie, makkelijk drinkbaar, hoewel het smaakprofiel zeer sterk gedomineerd wordt door tannine die weinig toegedekt is, en het geheel duidelijk ondersteunend fruit mist. Bitters kenmerken als gevolg de afdronk.

Hide 2009

Deze wijn betreft 100% syrah, gegist in stalen tanks bij een temperatuur tussen 28-30°C. Een lange maceratie moet de balans tussen de verschillende elementen in het sap behouden. Na de fermentatie volgt een vatrijping van 18 maanden. Je herkent onmiddellijk syrah in haar volle expressie met een diepdonkere kleur en een uitbundige geur van weelderig donker fruit, specerij en leder. Ook in de smaak vind je alle kenmerken terug. Een goede structuur, een stevige mondontwikkeling, goede zuren, wat zwoel fruit, geïntegreerd alcohol (14,5%) hangen mooi samen.

Coldipietrerosse 2008

Enkel perfect rijpe druiven worden geselecteerd voor deze blend van 80% cabernet sauvignon en 20% cabernet franc. De wijn wordt gelagerd in nieuwe eikenvaten gedurende 18 maanden. De druiven komen van een uniek perceel op een heuvel met zicht op het eiland Elba. Strakke mistralwinden blazen over de stokken. Het werk in dit terrein vraagt preciesheid en een correct beleid. Wijnstokken staan tussen het

rode gesteente. Dit gesteente verklaart de rode kleur van de grond en geeft de wijnen minerale elementen mee. Dit is de mooiste wijn uit de reeks met een diepdonkere kleur, geurend naar zwart fruit, cassis, grafiet, kruiden en hints van tabak en specerij.

De smaak is vol en harmonieus, geaffineerd en met finesse. Dichte tannine, geconcentreerd, krachtig maar met stijl, edel zuur en sap, dit alles in balans en met een bijzondere lange nasmaak.

GUALDO DEL RE

Wat een contrast vormt deze kleine wijnboerderij met Petra. Waar je op Petra overweldigd wordt door majestueuze gebouwen en pas op de tweede plaats aan wijn denkt, is deze locatie een eenvoudige boerderij met hartelijke mensen waar de passie voor wijn je meteen treft. Op Gualdo del Re worden de druiven organisch en biodynamisch verbouwd. Inheemse rassen en edele Franse variëteiten vormen het areaal.

Een ander deel van de landerijen is beplant met olijfbomen. Andere faciliteiten zoals agriturismo en restauratie maken deel uit van de mogelijkheden. De eigenaars Teresa

53

2

3

4

5

6

7

en Nico Rossi worden bijgestaan door één van de vrouwelijke topoenologen, Barbara Tamburini. Barbara begon haar carrière op het domein 13 jaar geleden en werkte samen met de Toscaanse oenoloog Vittorio Fiore, internationaal bekend en raadgever bij heel wat grote wijndomeinen. Ondanks haar drukke agenda is ze Gualdo trouw gebleven en maakt ze er nog steeds heerlijke wijn. Ze plaatste dit wijnhuis op de kaart. Hoewel de naam van het domein verwijst naar het koninklijke jachtgebied uit de middeleeuwen zijn de 43ha vandaag bewerkt. Zowat 25ha zijn wijnvelden. De bodem is een mix van zand, klei en kalksteen. Het klimaat is mild dankzij de temperende winden van overzee.

Op Gualdo maakt men ook heerlijke grappa.

Geproefd Valentina DOC Val di Cornia 2011

Honderd meter boven zeeniveau op een zand, klei en rotsachtige bodem groeien de vermentinostokken, de basisdruif voor deze wijn. Cri-

omaceratie en een fermentatie in stalen tanks resulteren in een rasechte wijn met een briljante strogele kleur en een frisse geur van citrusvruchten, bloemen en geel fruit. De smaak is vooral fris, licht mollig en aanhoudend.

een fijne zuurheid en veel sap. Een aanhoudende nasmaak bekrachtigt het geheel.

Eliseo Bianco IGT Bianco Toscano 2011

Stijlvol, zuiver, aristocratisch, finesserijk, afgewerkt, zeer mooie balans, grote structuur.

Kortweg: deze wijn heeft alles wat nodig is voor een hoogwaardig product. De kleur is dieprobijnrood. Normaal houd ik niet van cabernet sauvigon als monocépagewijn, maar deze versie heeft indruk gemaakt. Alles is mooi ingepakt en verweven tot een elegante en complexe wijn. Zwarte bessen, specerij, toast, kruiden, cacao, malse en ronde tannine ondersteund door alcoholvolheid en opgefrist door fijne zuren, zorgen voor een heerlijk mondaroma met een bijzondere lange afdronk.

Gelijke delen vermentino en pinot bianco vormen een groengele wijn geurend naar fris fruit, krokant, en bijzonder levendig. In de mond ontwikkelt zich eenzelfde frisse stijl met edel zuur en een mooie fruitexpressie. Opvallend is opnieuw het pure karakter van de wijn.

Gualdo del Re DOC Val di Cornia Suvereto Sangiovese 2009

Deze 100% sangiovesewijn kreeg 18 maanden vatrijping. De kleur is diepkersenrood met een heldere spiegel. Heel verleidelijk in de neus met aroma’s van kers, violet, specerij en hints van tabak en hout, niet dominerend maar verfijnd en in balans. Net zoals de geur getuigt de smaak van hard werk in de wijngaard, kennis en doordachtheid. De wijn is tegelijk soepel en zacht met rijpe tannine,

Federico DOC Val di Cornia Suvereto Cabernet Sauvignon 2008

l’ Rennero DOC Val di Cornia Suvereto Merlot 2008

Net zoals cabernet sauvignon is ook deze 100% merlotwijn een parel. De donkerrode wijn, gekenmerkt in de geur door kers, zwarte bessen en gekonfijt zwart fruit, specerij en

vanille, ontwikkelt een breed smaakvolume.

Wat warmer dan cabernet maar even verfijnd, geknoopt , zacht en rond met mollige tannine en goedzittend zuur, opnieuw heel evenwichtig met grote lengte.

Amansio DOC Val Di Cornia Aleatico Passito 2000

Laatgeplukte aleaticodruiven zijn haast rozijntjes wanneer ze verwerkt worden. Het resultaat is uniek in zijn soort. De wijn heeft een lichtrobijnrode kleur met een boeket van pruimen en kersen op alcohol, gedroogd fruit en hints van bloemen. Het geheel is elegant en toont een prima zoet-zuurbalans. Een fijne dessertwijn om deze reeks van een vernieuwde regio af te sluiten uit.

54

K e n W i j n -magazine - jaargang 10 - nr. 19

Œnotopia in de bubbels

Sprankelend weekend

M a rc Wa el bers C o m m a n d e r ij Œnotopia Proefnotities: Marc Waelbers Foto’s: Erwin De Cleen

Œnotopia ging op weekend naar de Champagne. Het weer was goed, het eten was lekker, de bubbels waren goddelijk en het gezelschap was in zijn nopjes. Meer moet dat niet zijn voor een geslaagde trip waarbij ook de kersverse wijnmeesters in onze commanderij op bijzondere wijze werden geïntroniseerd.

Champagne is de enig denkbare drank “Champagne is de enig denkbare drank” zei Lodewijk de XIV in de 16de eeuw. Met deze uitspraak als leidmotief ging Œnotopia op weg naar de streek waar Dom Pérignon, zo’n 100 jaar na die befaamde uitspraak van Lodewijk, aan de bron stond van de mousserende wijn zoals we hem nu kennen. Sommigen namen reeds vrijdagavond hun intrek in het hotel te Bergères-les-Vertus en anderen stonden zaterdagochtend belachelijk vroeg op om tijdig op de eerste afspraak te zijn.

Lege flessen De eerste afspraak moest en zou een groot champagnehuis zijn om, vooral de mensen die er nooit geweest waren, een indruk te geven van de ‘grandeur’ van dit soort huizen versus de kleinschalige aanpak van de later op de dag te bezoeken huizen. Natuurlijk ga je dan naar Epernay en maak je een afspraak bij één van de huizen op de avenue de Champagne. Mercier was de plaats van afspraak en ervaren champagnebezoekers weten dat ze het daar groots aanpakken. Eerst de algemene uitleg, dan de lift in naar beneden om dan met z’n allen in het treintje te stappen. Met de audiogids aan het oor reden we door lange gangen waar vooral lege flessen tegen de muren waren opgestapeld. Gelukkig lagen verderop in de kel-

der ook volle flessen en vol waren ook de flessen die voor ons klaar stonden om te proeven. We degusteerden de Mercier brut die fris was en veel wit fruit als aroma’s had , nadien de brut rosé die wat krachtiger van smaak was met vooral toetsen van rood fruit.

Napoléon De grootsheid van de kelders die vanaf 1871 werden uitgegraven is best indrukwekkend. Maar ook het verhaal van het reusachtige wijnvat dat van Epernay naar Parijs werd vervoerd voor de wereldtentoonstelling van 1889 en, niet te vergeten als je in de lift hebt gestaan, de ballon met de Mercierkleuren of de eerste reclamefilm zijn de eerste stoutmoedige handelspraktijken in de lange succesvolle geschiedenis van dit ambitieuze wijnhuis. Ten tijde van Napoléon Bonaparte werden meer van deze grote wijnhuizen opgericht die aanvankelijk veel van hun productie aan Rusland verkochten. Tot Napoléon besloot om daar binnen te vallen … Een wandeling over de avenue de Champagne naar het restaurant in het centrum van Epernay gaf dan ook een goed beeld van de allure van deze huizen.

Hautvillers De lunch in La Table Kobus was meer dan uitstekend. Een aanrader trouwens voor iedereen die er nog niet geweest zou zijn! En dan was het tijd voor een wat kleiner champagnehuis. We trokken op weg naar Hautvillers waar we bij Gobillard & Fils verwacht werden. Natuurlijk ga je bij een eerste bezoek aan dat dorp even naar het klooster kijken waar Dom Pérignon aan het werk was maar aan de overkant van de straat stond het proefwerk te wachten. Na de enthousiaste, niettemin enigszins commercieel getinte, verwelkoming van Florence gingen we aan de slag. De brut tradition was traditioneel goed. Herkenbare smaak, zuiver en rijk van smaak. De brut blanc de blancs viel in de smaak door frisheid en de fijne smaak. Nog meer liefhebbers waren er echter voor de brut blanc de noirs die, mede door de gebruikte blauwe druiven, rijker en krachtiger is, meer vineus in feite. De stijl was fijn en fris en maakt dat deze champagne wellicht ook maaltijden kan vergezellen. Eindigen deden we met

55

© AbOrigineMundi

“Champagne is de enig denkbare drank” zei Lodewijk de XIV in de 17de eeuw.”

de cuvée prestige millésimé met meer geconcentreerde geuren van amandel en nootjes en mooie evenwichtige smaak.

Vakkundig Het bezoek aan Hautvillers werd wat ingekort om op tijd in Rilly-la-Montagne te geraken.

Een rit door een deel van het parc naturel Montagne de Reims bracht ons bij Daniel Dumont. Een klein familiaal huis waar een moderne aanpak verder bouwt op de al even belangrijke traditie van het domein. Na een zeer vriendelijke verwelkoming kregen we een lange rondleiding met een erg vakkundige uitleg over het hele proces, over de druivenstokken en de aanplant. Dit keer geen treintje, maar het ging te voet door de mooie kelders waar trouwens alleen maar volle flessen te zien waren. Niet zo groot als die van Mercier uiteraard maar de kelders zijn van oudste en de grootste uit de streek. Zeer de moeite waarde! En dan was het ook hier tijd om te proeven met daarbij eerst een verrassing voor de later nog officieel te introniseren wijnmeesters.

Sabrage Onze zes nieuwe meester-wijnproevers werden naar voren geroepen voor een laatste belangrijke opdracht om geïntroniseerd te worden. Om te kunnen proeven moesten de flessen namelijk geopend worden en deze eer viel hen te beurt. Echter, de opdracht was om

de flessen te openen door middel van ‘sabrage’. Na een mini-opleiding ‘sabreren’ slaagden ze, de ene al iets sneller dan de andere, om met behulp van de sabel de hals van de fles te verwijderen. Onder luid applaus van de aanwezigen gezien het welslagen van deze opdracht maar eigenlijk ook omdat we eindelijk konden proeven. De brut grande réserve was expressief en vol net als de brut rosé die dan weer veel fruitiger was. Ook fruitig maar tegelijk fris en elegant was de brut grande réserve millésime. Het paradepaardje van het huis, de brut cuvée d’excellence millésime, kregen we ook te proeven. Door de hogere aanwezigheid van chardonnay beter geschikt als aperitief maar dan wel met grote finesse in een evenwichtige en elegante smaak.

vroeg aangezette tussensprint naar de vuurtoren in Verzenay waar kersvers wijnmeester Geert van profiteerde door in de laatste meters uit het wiel te springen en als eerste boven aan te komen. Moe doch met een koffer vol champagne en het hoofd vol leuke herinneringen aan een sprankelend weekend trok Œnotopia weer huiswaarts.

1 Aandachtig proeven bij Gobillard 2 Mercier grandeur …

1

Cartouche Terug naar het hotel dan om te genieten van een veel gangen diner waarbij de meester-wijnproevers ook ceremonieel hun lint en het bijhorende diploma ontvingen. De volgende ochtend was er keuze tussen het bezoeken van nog een champagnehuis, een culturele uitstap in de streek of een sportief luik met een rit van pakweg 120km op de fiets. Uw schrijver van dienst koos voor het laatste gezien op dat moment het gevoel in de benen prima was.

Na vele kilometers kopwerk en een eerste ‘cartouche’ op de helling naar Hautvillers leidde een golvend parcours ons doorheen het parc naturel. Een beetje overmoedig was de veel te

2

56

K e n W i j n -magazine - jaargang 10 - nr. 19

Ken Wijnwedstrijd 2013

Een typische proeftafel halverwege de strijd

Pe t er D o o men C o m m a n d e r ij D e n B l o e y e n d e n W ijn g a e r d t Proefnotities: Peter Doomen Foto’s: Peter Doomen

Commanderij Land van Waas stond zoals gewoonlijk garant voor een vlekkeloos verloop van de wedstrijd.

Veel ploegen hebben moed geschept uit de schitterende editie Ken Wijn 2012, te oordelen aan de huidige opkomst: een record, met 58 ploegen uit 25 commanderijen. Toch zullen velen zich op voorhand hebben afgevraagd wat er zou veranderen, met een nieuwe nationaal wijnmeester aan het roer.

Continuïteit of trendbreuk?

Continuïteit was er in ieder geval op het niveau van de organisatie. Commanderij Land van Waas stond zoals gewoonlijk garant voor een vlekkeloos verloop van de wedstrijd. Ook de receptie achteraf, met een prima champagne en verzorgde hapjes, werd door iedereen gesmaakt. Maar voor we aan die receptie konden beginnen, wachtte een indrukwekkende zaal vol tafels met proefkarafjes ons op. Dit was het resultaat na anderhalf uur zweten, proeven en schrijven…

57

Een recordopkomst van maar liefst 58 ploegen

Proefvragen 1 J Oostenrijk Burgenland 2008 De eerste wijn was meteen ook de meest misleidende. Slechts 12 ploegen plakten hier het etiket “Oostenrijk” op. Dertien ploegen vonden dat deze wel voor bourgogne kon doorgaan en nog eens twaalf anderen dachten dat het de dolcetto uit Piemonte betrof. Met een item-totaalcorrelatie van 0,43 een iets minder dan gemiddelde voorspeller van de totaalscore. Omdat een niet-correct antwoord het meest populaire was, moeten we deze wijn als niet-representatief aanmerken.

2 A Italië Piemonte 2011 Nipt 12 ploegen haalden deze Italiaanse wijn eruit. Nog eens twaalf andere ploegen dachten aan de anjouwijn en tien ploegen vonden er een Oostenrijker in. Moeilijk te raden dus, maar wel representatief en dus goed voor 2 punten. De item-totaalcorrelatie bedraagt 0,58 wat één van de hoogste is.

3 D

Chili Aconcagua Valley 2009

Blijkbaar een makkie want maar liefst 40 ploegen haalden deze carménère eruit. De enige andere wijn waarmee deze nog wel eens verward werd, was de Zuid-Afrikaan en dat is logisch want de klimaten lijken wel wat op elkaar en ook de druiven carménère en merlot zijn verwant. Eén punt voor representativiteit. De item-totaalcorrelatie is ongeveer gemiddeld (0,45).

4 E Frankrijk Bougogne 2008

8 I Frankrijk Côtes-du-Rhône 2007

Eén van de gemakkelijkst te vinden wijnen, want 44 van de 58 ploegen raadden deze bourgogne feilloos. Vergissingen waren er met dolcetto (7) en Oostenrijk (4). Een representatieve maar gemakkelijke wijn, dus één punt verdiend voor nationaal wijnmeester Eddy. De item-totaalcorrelatie is iets onder het gemiddelde (0,42).

Dit was wellicht de beste proefvraag, die door 23 ploegen correct beantwoord werd.

De item-totaalcorrelatie is 0,62, dus al bij al is het juist raden van deze wijn een goede aanduiding voor je wijnkennis. Vergissingen kwamen voor met de Oostenrijkse wijn en met de dolcetto. Representatief maar moeilijk te raden, dus 2 punten op het conto van nationaal wijnmeester Eddy.

5 F Zuid-Afrika Coastal Region 2010 23 ploegen, dus niet de helft, haalde hier de Zuid-Afrikaanse merlot uit. Veertien lieten zich echt wel misleiden want zij dachten aan cabernet franc uit Saumur. Kortom, een representatieve maar moeilijk te vinden wijn, wat de nationaal wijnmeester 2 punten oplevert. De item-totaalcorrelatie is hoog (0,54).

9 H Argentinië Mendoza 2009 40 van de 58 ploegen kwamen bij malbec uit, de wijn is dus representatief. Dit levert alweer een punt op. Gek genoeg was de meest gemaakte vergissing die met beaujolais. Misschien omwille van de relatief lage tannine?

De item-totaalcorrelatie is iets boven gemiddeld (0,47).

6 G Frankrijk Moulis 2010 36 ploegen haalden deze bordeaux eruit.

Wie zich vergiste, dacht aan malbec of aan de rhône. Dus ook weer een gemakkelijk te raden maar dus wel representatieve wijn.

De item-totaalcorrelatie is 0,51 en dat is vrij hoog.

7 B Frankrijk Beaujolais 2011 De gemakkelijkst te raden wijn, met 53 ploegen van de 58 die bij gamay uitkwamen. De item-totaalcorrelatie is laag (0,37). Het al of niet juist raden van deze wijn vertelt dus niet veel over je wijnkennis. De wijn is uiteraard wel representatief, dus weer een punt verdiend.

10 C Frankrijk Anjou-Saumur 2009 Maar 13 ploegen haalden hier de cabernet franc uit. Vergissingen waren nogal frequent, zowel blaufränkisch, Rhône als Piemonte kwamen voor. Representatief en moeilijk, dus 2 punten verdiend. De item-totaalcorrelatie is zwak (0,33).

58

K e n W i j n -magazine - jaargang 10 - nr. 19

Eerste plaats: Kempen 7 met Fons Verbist, Jos Goossens en Lode Verhulst

Theorievragen 1. V.O.R.S. of Vinum Optimum Rare Signatum op een sherryfles. Wat betekent dit?

Minstens 30 jaar oxidatieve veroudering in de solera.

De gemiddelde score op deze vraag bedraagt 7%, wat zeer laag is. Ook de item-totaalcorrelatie is zeer laag met 0,08. Kortom, een theorievraag die niet schift tussen de goede en de mindere ploegen en dus eerder bladvulsel is.

2. Wat is in Bordeaux de inhoud (in liter) van een tonneau?

Tonneau: 900 liter Niemand had deze vraag correct, en dus is ook de item-totaalcorrelatie niet te berekenen. Ook bladvulsel.

3. Hoeveel flessen champagne van 75 cl gaan er in een Balthazar?

Balthazar: 16 flessen (12 liter) De gemiddelde score op deze vraag bedraagt 9%, wat laag is. De item-totaalcorrelatie is relatief laag met 0,16. Iets minder bladvulsel dan de vorige vragen, maar toch nog steeds geen goede vraag.

4. Welk Catalaans DO-gebied ligt als een amfitheater rond de DOCa Priorato?

Montsant De gemiddelde score op deze vraag bedraagt 54%, wat het ideaal van 50% benadert. De item-totaalcorrelatie is 0,31, wat één van

de hoogste uit de reeks is. Dit soort vragen maakt optimaal het onderscheid tussen de beste en de mindere ploegen.

lukkig speelde deze ploeg niet mee voor het podium, want hier had discussie kunnen uit voortvloeien.

5. Welk Grieks eiland is bekend voor zijn vulkanische bodem waar de witte kwaliteitswijn gemaakt wordt afkomstig van de assyrtikodruif?

8. Geef het druivenras van de AOC Pouilly-sur-Loire.

Santorini De gemiddelde score op deze vraag bedraagt 53%, wat ook het ideaal van 50% benadert.

Maar de item-totaalcorrelatie is laag met 0,15. Ook met dit soort vragen maak je dus niet de schifting tussen de mindere en de betere ploegen.

Chasselas De gemiddelde score op deze vraag bedraagt 36%, wat matig is. Ook de item-totaalcorrelatie is matig (0,22). Zulke vragen kunnen dienen als aanvulling, zolang er niet te veel van in de lijst voorkomen.

6. Hoe heet de befaamde witte wijn geproduceerd op Château Margaux?

9. Een wijnroute doet volgende plaatsen aan: Hochheim, Walluf, Kiedrich, Eltville, Hattenheim. In welk Duits wijnbouwgebied ligt deze wijnroute?

Pavillon blanc du Margaux De gemiddelde score op deze vraag bedraagt 28%, wat relatief laag is. De item-totaalcorrelatie is dan weer vrij hoog met 0,39. Een goede vraag dus, zeker als er om de top gebikkeld wordt.

Rheingau De gemiddelde score op deze vraag bedraagt een matige 31%. De item-totaalcorrelatie is verrassend laag (0,11). Ook weer een vraag die bruikbaar is als aanvulling, maar zeker niet om de hele vragenlijst mee vol te stouwen.

7. Geef de naam van de wijn die pas in 1973 de status kreeg van 1er Grand Cru Classé in Bordeaux.

10. In Canada wordt een mooie ijswijn gemaakt van een inheems druivenras. Geef de naam van dit druivenras.

Château Mouton-Rotschild De gemiddelde score op deze vraag bedraagt 52%, wat bijna exact de ideale score is. De item-totaalcorrelatie is ook hoog (0,36). Een vraag van goede kwaliteit, dus meer van dat.

Noteer dat de vraagstelling op zich een fout bevat, want Mouton Rotschild is geen Premier Grand Cru Classé maar wel Premier Cru Classé. Minstens één ploeg heeft hierdoor een verkeerd antwoord opgeschreven. Ge-

Vidal De gemiddelde score op deze vraag bedraagt 43%, wat net onder het ideaal is. De item-totaalcorrelatie is zeer laag (0,06), wellicht meet deze vraag eerder of men tijdens de vorige editie van Ken Wijn-wedstrijd heeft opgelet…

59

De vragen gewikt en gewogen Op de keper beschouwd worden er op de wedstrijd Ken Wijn dertig vragen gesteld, elk met hun gewicht. Allemaal hebben ze twee doelstellingen: • de wijnkennis van de diverse teams te testen • zo goed mogelijk het onderscheid te maken tussen deze teams, zodat er een duidelijke winnaar uit de bus komt Het is nuttig om voor de dertig vragen na te gaan in welke mate ze aan deze doelstelling tegemoet komen. Om geen subjectieve interpretaties te gebruiken, stel ik een eenvoudig model voor waarin je elk van beide doelstellingen kwantitatief kunt meten.

De eerste factor, de kwaliteit van de dertig vragen als test op de wijnkennis van de ploegen, meet ik als volgt. Stel dat de totaalscore van de dertig vragen inderdaad perfect de wijnkennis van de ploegen test. Dan wil je dat het antwoordpatroon op elke individuele vraag zo veel mogelijk die globale score reflecteert.

Met andere woorden: een vraag waarbij de topteams het juiste antwoord raden en de teams onderaan de rangschikking niet, is een goede vraag. Een vraag waarbij de juiste antwoorden over het hele klassement verspreid liggen, is geen goede vraag. Technisch gezien meten we deze factor door de item-totaalcorrelatie te herschalen naar een bereik van 0 tot 100. In de regenboogfiguur wordt deze eerste

factor op de verticale as weergegeven.

De tweede factor, het onderscheidingsvermogen van de vragen, meet ik op de volgende manier. Een vraag waarbij alle ploegen het antwoord vinden, is geen goede vraag. Immers: deze zal nooit als kingmaker kunnen fungeren. Het weglaten van deze vraag uit de test verandert niets aan de rangschikking.

Hetzelfde geldt voor een vraag waarbij geen enkele ploeg een punt scoort. Ook het weglaten van zo een vraag verandert niets aan de rangschikking, zelfs niets aan het puntentotaal.De beste vragen, vanuit het oogpunt van het onderscheidingsvermogen, zijn vragen waarbij het gemiddelde aantal punten ongeveer 50% bedraagt. Hoe verder de afstand van dit gemiddelde tot 50%, des te kleiner het vermogen van die vraag om het onderscheid tussen ploegen te maken. Deze factor, onderscheidingsvermogen, wordt op de horizontale as van het regenboogdiagram gezet.

Als je beide factoren samenneemt, krijg je een regenboogdiagram met ruwweg vier zones: • Rood: vragen die beter door andere kunnen vervangen worden: ze dragen niets bij aan de kwaliteit of het onderscheidingsvermogen van de proef. Slechts twee vragen, beide theorievragen, komen in deze zone terecht (T2 en T1). T2 is in feite zelfs onberekenbaar, omdat niemand hier een punt scoorde.

• Rode schermerzone: vragen met lage kwaliteit. Zes schiftingsvragen (S1, S4,S 5, S8, S9 en S10), één theorievraag (T3) en één proefvraag (P7) komen hier terecht.

• Geel-groene zone: Vragen van gemiddelde tot goede kwaliteit. Zes proefvragen (P1, P2, P3, P4, P9 en P10), drie theorievragen (P6, P8 en P9) en twee schiftingsvragen (P6, P7) zijn hier opgelijst.

• Groene zone: Vragen van zeer goede kwaliteit. Drie proefvragen (P5, P6 en P8), vier theorievragen (T4,T 5, T7 en T10) en twee schiftingsvragen (S2 en S10) vinden we hier.

Ik laat het graag aan nationaal wijnmeester Eddy over om uit deze analyse te besluiten wat de beste vragen met elkaar gemeen hebben, zodat hij meer van dit soort vragen op de editie van 2014 kan brengen. Maar een globale conclusie luidt, dat de proefvragen en de theorievragen meestal van goede tot zeer goede kwaliteit zijn, terwijl de schiftingsvragen over het algemeen een bedenkelijk peil hebben (zes in de rode schemerzone, geen enkele in groen).

Wat is de itemtotaalcorrelatie?

De item-totaalcorrelatie is een getal tussen -1 en +1. Het duidt aan in welke mate de resultaten van één item (een wijn of een proefvraag) sporen met de totaalscore. -1 betekent dat de resultaten op de vraag volledig tegenovergesteld zijn aan die op de totaalscore, +1 dat ze volledig gelijklopen (wie hoog scoort op het totaal, scoort ook hoog op deze ene vraag). Hoe hoger deze item-totaalcorrelaties, hoe groter de waarde van de test. Heel lage scores betekenen dat de vragen allemaal iets anders meten en dat je dus niet kunt spreken van een goede test op wijnkennis.

60

K e n W i j n -magazine - jaargang 10 - nr. 19

Hoe brengt eerstejaars Eddy het ervan af?

Waar Eric in zijn laatste jaar als nationaal wijnmeester de fabuleuze score van 17 op 20 haalde op representativiteit, scoort Eddy in zijn eerste jaar meteen een mooie 13/20.

Slechts één van de tien wijnen was niet representatief. De gemiddelde item-totaalcorrelatie van de proefvragen is vrij hoog (0,47), wat positief is.

Het enige andere punt van kritiek op de proefvragen is dat vele wijnen nogal gemakkelijk waren. Er zijn vijf wijnen met een herkenningsscore van 60% of meer, en nog eens twee van bijna 40%. Dat maakt dat veel ploegen “op een kluitje komen”. Op die manier is winst en verlies veel sneller een kwestie van toeval. De cijfers bewijzen dat ook: 12 ploegen halen 7 of meer op 10. Dat betekent dat je nog drie wijnen correct moet hebben om 10 op 10 te halen. De kans dat je op toeval drie wijnen correct rangschikt, is 1 op 6. Dus volgens de kansverwachting halen 2 ploegen 10 op 10, zuiver op toeval, tenminste wanneer ze de “gemakkelijke” wijnen gevonden hebben.

In werkelijkheid is het aantal feilloze ploegen hoger (4), omdat er toch nog een zekere wijnkennis meespeelt in de ploegen die 7 of meer scoren.

Bij deze dus een oproep aan de nationaal wijnmeester om volgend jaar minder “evidente” wijnen uit te zoeken en meer wijnen zoals de dolcetto, de syrah of de Zuid-Afrikaanse merlot.

Wat betreft de theorie, is de gemiddelde item-totaalcorrelatie 0,21. Dit is laag. Ook de gemiddelde score, 31%, is aan de lage kant.

Ideale theorievragen hebben een score rond 50% en een hoge item-totaalcorrelatie. Dat is enkel het geval bij vragen 4 en 7. De nationaal wijnmeester zou dus meer van dergelijke vragen moeten proberen te vinden.

Tot slot is de gemiddelde item-totaalcorrelatie van de schiftingsvragen alweer zo goed als nul (0,06). Ik roep dus nogmaals op om deze schiftingsvraag te laten vallen en te vervangen door een andere. Immers: ze is arbeidsintensief om te verwerken, volgens een insider is drie kwartier verloren gegaan bij het invoeren van de antwoorden op deze vraag. En ze vertelt niets over wijnkennis maar wel over het geluk om het precieze jaar te raden.

Tweede plaats: Oenotria 1 met Stephan Lemahieu, Peter Goessens en Wim De Bolster

Blindproef op de halve finale Beste Sommelier van de Wereld Een bewijs van de moeilijkheidsgraad van blind proeven werd geleverd op de halve finale “Beste Sommelier van de Wereld” waar onze landgenoot Aristide Spies een mooie derde plaats wegkaapte. De twaalf halvefinalisten kregen twee rode wijnen voorgezet (naast nog drie andere dranken, maar ik beperk me hier tot het wijnproeven).

De twee wijnen lijken me beide in aanmerking te komen voor de gemiddelde wedstrijd Ken Wijn. Wijn 1: USA Zinfandel Napa Valley 2010 Napa cellars en wijn 2: Chateau des Tours Côtes-du-Rhône 2007.

Weliswaar is Ken Wijn-wedstrijd iets gemakkelijker omdat men uit een lijst van tien opgegeven wijnen dient te kiezen, en omdat de bemeten tijd ruimer is.

Maar dan nog zijn de resultaten opzienbarend. Maar liefst vier van de twaalf proevers meenden in de eerste wijn een pinot noir te herkennen. Slechts twee haalden de zinfandel eruit. Voor wijn 2 waren er drie die pinot noir antwoordden, twee die in Spanje terechtkwamen (waarvan weliswaar eentje grenache vermeldde), en twee die dachten nebbiolo te proeven. Slechts twee proevers haalden de rhône eruit.

De winnaar van deze blindproef zou je ongetwijfeld de Zweed Jon Arvid Rosengren kunnen noemen: hij zat twee maal in de juiste regio. Maar ook hij kwam niet verder dan dat. De zinfandel betitelde hij als een merlot, de Chateau des Tours Côtes-du-Rhône 2007 als een gigondas uit het jaar 2009.

Land Roemenië

Kandidaat Julia Scavo

W1 Australië

W2 Zuidelijke Rhône

Canada

Véronique Rivest

Argentinië

Bordeaux

Zwitserland

Paolo Basso

Spanje

Griekenland

Australië

Franck Moreau

Argentinië

Noord-Italië

Italië

Fabio Massi

Loire

Macedonië

Argentinië

Maria Paz Levinson Huarte

Pinot noir

Noord-Italië

Noorwegen

Francesco Azzarone

Pinot noir

Pinot noir

Zweden

Jon Arvid Rosengren

USA

Zuidelijke Rhône

Turkije

Isa Bal

Pinot noir

Pinot noir

Frankrijk

David Biraud

Pinot noir

Pinot noir

Groot-Brittanië

Eric Zwiebel

USA

Spanje

België

Aristide Spies

Zuidelijke Rhône

Spanje

USA

Zuidelijke Rhône

Werkelijk

61

Derde plaats: Land van Waas 2 met Wim Van Hecke, Peter Van Hecke en Marc Pouillon

Ed d y S a r l e t

Standpunt Nationaal Wijnmeester Algemeen

De theorie

In het mooie regenboogdiagram door Peter opgemaakt zou ik geen rekening houden met de blauwe bolletjes. Dit gaat over de jaargangen van de wijnen en is alleen bedoeld als schifting bij gelijke stand. In volgende edities zal dit niet meer gevraagd worden wegens… niet representatief.

Dan blijft er over: de wijnen (geel) en de theoretische vragen (roze).

Hier wil ik graag de vragen even overlopen.

Vraag 1: Slechts 4 ploegen geven een correct antwoord, waaronder de ploeg van Wim Casteur (Denderstreek Zuid). Logisch, want Wim is de auteur van het artikel in het laatste Ken Wijn-magazine “Wijnen uit Xerez”. Zijn er zo weinig leden die Ken Wijn-magazine lezen?

Vraag 9: meerdere deelnemers vonden dit een leuke vraag en eigenlijk onmogelijk te missen voor wie ooit al in de regio was.

De wijnen

Vragen 2 en 3: dit zijn de moeilijkste vragen, maar vooral bedoeld om de schifting te maken.

Eén ploeg wist dat de inhoud van een tonneau 4x deze van een barrique was, maar vond dat 4 x 225 gelijk was aan 1000.

Een mooie en verhelderende analyse gemaakt door Peter, maar een analyse gebeurt uiteraard altijd achteraf. Het enige wat vervelend is, is dat één van de vier ploegen met 10 correcte wijnen buiten de prijzen viel. Maar ik zou me alleen ongemakkelijk voelen wanneer iemand de wedstrijd zou winnen met maar 5 of 6 wijnen op de 10 juist.

Enerzijds wenst men representativiteit, anderzijds mogen de wijnen niet te herkenbaar zijn.

Ik heb inderdaad een aantal wijnen gekozen op basis van het feit dat ze mogelijk onderling kunnen omgewisseld worden, maar wie bijvoorbeeld een dolcetto kent, zal die wijn er zeker uithalen.

De keuze van monocépages was bewust, want een druif herkennen blijft toch essentieel bij het blindproeven.

Voor de deelnemende ploegen moet het ook leuker zijn een score van 5-6/10 te halen in plaats van 2-3/10. In volgende edities zal het aantal Franse wijnen eerder verlaagd worden ten voordele van niet-Franse, Europese wijnen.

Vragen 4, 8 en 10: dit zijn vragen afkomstig uit de vragenreeks voor de kandidaten meester – grootmeester, dus normaal gezien door iedereen op te lossen.

Vraag 5: zelfs met een gokje had je nog kans dit juist te hebben.

Vraag 6: hier vrij veel antwoorden die het juiste benaderden maar toch niet helemaal correct waren.

Vraag 7: terecht opgemerkt dat het woord ‘Classé’ niet mocht gebruikt worden en soms tot verwarring kon leiden.

Tenslotte

62

K e n W i j n -magazine - jaargang 10 - nr. 19

3

S o f ie S im il o n C o m m a n d e r ij H a g e l a n d Foto’s: Severine Geeraert

4

1 2

5

Verkiezing beste Hagelandse wijn 1 Dat ze in Tienen meer kunnen dan suiker maken, wordt meer dan eens bewezen door Hugo Bernard van het domein Hageling.

2 Jos Van Laer. Domein Kluisberg in Bekkevoort viel ook dit jaar meermaals in de prijzen.

3 Begeleid door tromgeroffel trekt onze jaarlijkse stoet door de straten van Wezemaal.

De eindbestemming? Het bezoekers­ centrum voor de Hagelandse wijn voor de medailleuitreiking van de Brabantse wijnen.

4 Het bestuur en de leden samen met de wijnbouwers, burgemeesters, schepenen en genodigden.

5 Ook Bruno Cools van het domein Ten Bunder in Aarschot en Daniël Vandervaeren van het domein Danouise gelegen in Houwaart sleepten medailles in de wacht.

7 6

8

6 Aanplant van een ent van de Stara Trta (letterlijk: de Oude Wijnstok). Nog nooit van gehoord? Dit is de oudste wijnstok ter wereld (bron: Guinness Book of Records) met zijn 440 jaar. Je vindt hem in Maribor (Slovenië) op de linkeroever van de Drava.

7 De pinot gris 2011 van het domein Kluisberg, bekroond met een gouden medaille.

8 Dat het effectief gaat om een ent van de Stara Trta wordt ons verzekerd door dit certificaat. Blijft er nog één vraag: wie mag de eerste druif plukken?

9

9 Een receptie met wijnen van de medaillewinnaars! Tijdens het feest werd er zeker niet alleen gedronken. We genoten van de aanblik, de aroma’s en de verfijnde smaken van de bekroonde wijnen.

meer info Meer info: http://bit.ly/kwm-010

64

K e n W i j n -magazine - jaargang 10 - nr. 19

W o u t er V l o eberg h Zele Proefnotities: Wouter Vloebergh Foto’s: Wijnen Rouseu Vertaling: Karl Hendrickx

De keuze van de filmdirecteur uit de vallei van de droge kreek Hebban olla Coppola nestas hagunnan in California Een exclusief interview met de vermaarde filmmaker én wijnboer Francis Ford Coppola in Californië! Je moet uit het goeie hout gesneden zijn om zo’n gesprek te mogen voeren en registreren. Maar de ‘godfather’ van de Amerikaanse wijn en ik delen de passie voor deze godendrank, vandaar deze primeur. Coppola (FFC) wou dus wel wat tijd vrijmaken om het in zijn uitmuntende resort te hebben over fruitige neuzen, lange benen, gekonfijte pruimen en vijgen, en andere vinologische heerlijkheden. Uw verslaggever liet zich op deze droomtrip vergezellen door Christoph Merchiers van het wijnhuis Rouseu in SintMartens-Latem, een kénner. We mochten op deze beroemde ‘winery’ nog proeven ook. Relaas uit de Sonoma-vallei...

G Uiteraard vergeet ik nooit in welke mate ik schatplichtig ben aan de filmindustrie.

eyserville, Californië, februari 2013. Met enige argwaan en dito scepticisme ontvangt de topregisseur én wijnboer uw verslaggever samen met de Gentse wijnhandelaar in zijn domein. FFC windt er geen doekjes om: “Dit wijngoed is een vinologisch wonderland, een pretpark waar mensen van alle leeftijden ten volle genieten van de geneugten des levens, zoals wijn, muziek, dans, spelletjes, zwemmen en alle mogelijke voorstellingen of optredens.

Een plek om de liefde voor het leven te koesteren”. De toon is gezet, we praten honderduit...

Wouter Vloebergh (WV): “Een fervente filmmaker die het over de wijnboeg gooit en ook op dàt vlak nog succes oogst. Vallen film en wijn wel met elkaar te rijmen?

FFC: “Al zitten theater, musical en film in mijn bloed (dat deels Italiaans is), spoedig raakte ik in de ban van de wijn na een ontmoeting met de Finse zeekapitein Gustave Niebaum te Rutherford in de Napa Valley. In 1975 kocht ik samen met mijn vrouw Eleanor

diens landgoed, dat nu Rubicon Estate Winery heet. Ik heb ook veel te danken aan mijn jeugdjaren, toen ik zelf wijn hielp maken op ons familiedomein in Zuid-Italië. Mijn huidige wijngoed hier in Geyserville heette vroeger Château Souverain. Ik kocht het in 2006 en bouwde het uit tot een heuse resort, een recreatiecentrum zeg maar, met alles erop en eraan: wijnbars, restaurants, een groot openluchtzwembad, enzomeer. Maar je vindt hier ook een galerij met mijn Oscarbeeldjes en alle mogelijke filmmemorabilia. Uiteraard vergeet ik nooit in welke mate ik schatplichtig ben aan de filmindustrie. In 1970 was ik bijna bankroet, maar met de productie van het maffia-epos The Godfather kantelde mijn carrière in positieve zin. Nadien kwam onder meer nog de kaskraker Apocalypse Now. Mijn liefde voor de wijn laat me echter nooit los, al heb ik ook de kunst van het pasta maken onder de knie. En naast deze vakantieplek in Californië ben ik eigenaar van resorts in Guatemala en Belize”.

Annonce_230x297_mai2013:Annonce 23x29,7

13/05/13

15:56

Page 1

Evenementen 2013

wijndomein Cru Classé des Côtes de Provence, ligt op een ideale locatie tussen Marseille en Monaco. Op hetzelfde eeuwenoude terrein bloeien oude en hedendaagse kunsten en de wijnkunst harmonieus naast elkaar op. Het wijndomein is aan het begin van de 15e eeuw gecreëerd door Paus Johannes XXII en het is dan ook een plaats van grote historische waardeChâteau in de Provence.Sainte Roseline, wijndomein Cru Classé des Côtes de Provence, ligt op een ideale locatie tussen Marseille en Monaco. Op hetzelfde eeuwenoude terrein bloeien oude en hedendaagse kunsten en Un domaine d’exception pour un vin d’exception de wijnkunst harmonieus naast elkaar op. Het wijndomein is dagelijks gratis wijnproeven. e eeuw gecreëerd door Paus Johannes aan het begin vanuur de 15 Rondleiding mogelijk ma t/m vrijdag 14.30 – wij spreken ook nederlands XXII ‘senmiddags het is dangeopend, ook een plaats van maandag. grote historische prachtige kapel uit de 11e eeuw behalve waarde in de Provence.

Kijk op www.wijnkring.nl voor uw dichtsbijzijnde verkooppunt

Un domaine d’exception pour un vin d’exception dagelijks gratis wijnproeven.

Rondleiding mogelijk ma t/m vrijdag 14.30 uur – wij spreken ook nederlands prachtige kapel uit de 11e eeuw ‘s middags geopend, behalve maandag.

Kijk op www.wijnkring.nl voor uw dichtsbijzijnde verkooppunt

Château Des Demoiselles

maison d’hôtes de charme

Château Bienvenue au Château Des Demoiselles, Des Demoiselles

De lange, indrukwekkende honderd jaar oude plataanbomenlaan leidt naar de d’hôtes prachtige Bastide uit 1830 en naar het wijnhuis : maison de charme deze omgeving straalt rust uit, inspireert tot een wandeling en heeft de charme die de Provence zo bijzonder maakt. Vijf gastkamers gedecoreerd met karaktervolle meubels. Sinds mei 2005 is de familie Teillaud, naast Château Sainte Roseline, Bienvenue Château Des Demoiselles, eigenaar van ditau prachtige wijndomein dat ooit aan de prinsen Grimaldi van Monaco behoorde.

De lange, indrukwekkende honderd jaar oude plataanbomenlaan

leidt naar de prachtige Bastide uit 1830 en naar het wijnhuis : deze omgeving straalt rust uit, inspireert tot een wandeling en heeft charme deGRATIS Provence zo bijzonder maakt. Vijf ZEVEN DAGEN PER WEEK NODIGEN WIJ de U UIT VOORdie EEN WIJNPROEVERIJ, gedecoreerd karaktervolle meubels. Sinds EEN RONDLEIDINGgastkamers DOOR DE WIJNKELDER OMmet 11.30 UUR, mei 2005DE is de familieWIJ Teillaud, naast Château Sainte Roseline, EEN PICKNICK OF EEN WANDELING DOOR BOSSEN. SPREKEN OOK NEDERLANDS. eigenaar van dit prachtige wijndomein dat ooit aan de prinsen Grimaldi van Monaco behoorde.

ZEVEN DAGEN PER WEEK NODIGEN WIJ U UIT VOOR EEN GRATIS WIJNPROEVERIJ, EEN RONDLEIDING DOOR DE WIJNKELDER OM 11.30 UUR, EEN PICKNICK OF EEN WANDELING DOOR DE BOSSEN. WIJ SPREKEN OOK NEDERLANDS.

18, 19, 20 MEI : Rozenfeest 23 T/M 26 MEI : Antiekbeurs ZOMER : Expo beeldhouwer Bruno ROMEDA Château 22 SEPT : Druivenoogstfeest met lunch Sainte Roseline 13 OKTOBER : Smaak en geur beurs 3 NOVEMBER : Herfstfeest met lunch 18, 19, 20 MEI : Rozenfeest 1 DECEMBER : Kerstmarkt 23 T/M 26 MEI : Antiekbeurs 31 DECEMBER : Oudjaars diner ZOMER : Expo beeldhouwer ...+ 6 concerten in juli !

Bruno ROMEDA

Evenementen 2013

22 SEPT : Druivenoogstfeest met lunch 2 Gouden Médailles voor onze wijnen : 13 OKTOBER : Smaak en geur beurs La Lampe de Médusemet Blanc 2012 3- Cuvée NOVEMBER : Herfstfeest lunch - Cuvée La Chapelle Rouge 2010 1 DECEMBER : Kerstmarkt Diverse zalen:teOudjaars huur voor feesten 31 DECEMBER diner en partijen.Wijn workshops vanaf ...+personen 6 concerten in juli !

15 op reservering.

2 Gouden Médailles voor LEZERSKORTING : onze wijnen : -10% OP ONZE WIJNEN - Cuvée La Lampe de Méduse Blanc 2012 - Cuvée La Chapelle Rouge 2010 Diverse zalen te huur voor feesten AOP CÔTES DE PROVENCE en partijen.Wijn workshops 83460 les arcs sur argens -vanaf France 15 personen op33reservering. tél : 00 494 99 50 30 www.sainte-roseline.com LEZERSKORTING : -10% OP ONZE WIJNEN

AOP CÔTES DE PROVENCE

Evenementen 2013 83460 les arcs sur argens - France tél : 00 33 494 99 50 30 Château www.sainte-roseline.com des Demoiselles

Muzikaal aperitief van 18 tot 20 uur : 21 Juni - 9 Aug - 27 Sept - 13 Dec Kunstexposities het gehele jaar door Evenementen 2013 19 Mei : Picknick met bijen-conferentie 16 Juni : Antieke auto tentoonstelling 21 Juli : Jazz concert tijdens apéritief 25 Aug : Modelvliegtuigshow Muzikaal aperitief van 18 tot 20 uur : 8 Sept 21 Juni: Druivenoogstfeest - 9 Aug - 27 Septmet - 13lunch Dec 27 Oct : Wandeling door de wijnvelden Kunstexposities het gehele jaar door 13 Dec ::Picknick Mini kerstmarkt met muziek 19 Mei met bijen-conferentie

Château des Demoiselles

16 Juni : Antieke auto tentoonstelling 3 Médailles voor onze wijnen : Cuvée Château 21 Juli : Jazz concert Rosé tijdens2012 apéritief Château Rouge 2011 25 Cuvée Aug : Modelvliegtuigshow Cuvée Château Blanc 2011 8 Sept : Druivenoogstfeest met lunch Maison d’hôtes : door de wijnvelden 27 Oct : Wandeling DIVERSE AANBIEDINGEN OP DE 13 Dec : Mini kerstmarkt met muziek OVERNACHTINGEN. CAPACITEIT PRIVÉHUUR HUIS : 14Médailles PERSONENvoor onze wijnen : 3

Cuvée Château Rosé 2012

LEZERSKORTING : 2011 Cuvée Château Rouge -10% OP ONZEBlanc WIJNEN Cuvée Château 2011 Maison : E PROVENCE A O P Cd’hôtes ÔTES D DIVERSE AANBIEDINGEN OP DE

ROUTE DE CALLAS - 83920 LA MOTTE - FRANCE OVERNACHTINGEN. TÉL. 00PRIVÉHUUR 33 494 70 28 78: CAPACITEIT HUIS 14 PERSONEN www.chateaudesdemoiselles.com

LEZERSKORTING : -10% OP ONZE WIJNEN AOP CÔTES DE PROVENCE ROUTE DE CALLAS - 83920 LA MOTTE - FRANCE TÉL. 00 33 494 70 28 78

www.chateaudesdemoiselles.com

Photos : Erick Bonnier - Atelier F de Renand - X - Inside

Château Sainte Roseline,

Château Sainte Roseline

F R E J US

Page 1

www.lesfeessontformidables.com Photos : Erick Bonnier - Atelier F de Renand - X - Inside

15:56

F R E J US

13/05/13

www.lesfeessontformidables.com

Annonce_230x297_mai2013:Annonce 23x29,7

66

K e n W i j n -magazine - jaargang 10 - nr. 19

WV: “Hoe slaagde Californië er in, zich op het voorplan van de wijncultuur te hijsen?”

FFC: “In deze regio kiemde al vijf eeuwen geleden de aloude Vitis labrusca-wijnrank.

Rond 1760 waren er Chileense invloeden en in de negentiende eeuw introduceerden de Hongaren de Vitis vinifera. In 1880 werd in Californië een volwaardig onderzoekscentrum voor wijn opgestart, maar vijftig jaar later volgde, onder druk van de sociaaleconomische omstandigheden, de complete drooglegging. Vast staat dat in 1850 de zinfandeldruif hier begon te aarden, al is haar herkomst duister. De Verenigde Staten zijn nu de vierde wijnproducent ter wereld en in Californië vind je pakweg 225.000 hectare wijngaarden, vooral chardonnay. Onze wijnstreek wordt van noord naar zuid beheerst door twee bergketens, de Coastal Range langsheen de Stille Oceaan, en de Sierra Nevada, meer landinwaarts. Zachte winters, gematigd warme zomers, een grote relatieve vochtigheid, natuurlijke airconditioning,... dit zijn troeven voor onze wijncultuur”.

Coppola Francis Ford Coppola fell under the spell of wine after he met the Finnish sea captain Gustave Niebaum from Rutherford. In 2006, he acquired the Château Souverain winery in Geyserville, California, which he turned into a leisure centre.

According to Coppola, winegrowing in California dates back for at least five centuries with the Vitis labrusca species. In the 19th Century, Hungarian winegrowers introduced the Vitis vinifera and in 1880 a research centre for winegrowing was founded. All this has made the USA into the fourth largest wine producing country of the world, with 225.000 hectares of vineyards. The Coastal Range and the Sierra Nevada determine the climate: winters are mild, summers moderately hot, with high humidity and a natural air conditioning.

Christophe Merchiers (CM) en ikzelf worden rongeleid op het indrukwekkende domein.

We kijken onze ogen uit bij zoveel Amerikaans-Italiaanse charme en kunstzin, staan versteld van de avontuurlijke attracties en de al even spraakmakende wijncollectie. De afspraak was dat we zes wijnen zouden degusteren, eerst wit, daarna rood. En dat deden we zonder morren....

Lange benen en andere verleidingen FFC presenteert eerst z’n Bianco Pinot Grigio van 2011.

FFC: “Dit is een blend van 90 procent pinot gris en 10 procent chardonnay, ideaal bij een vlotte maaltijd met bijvoorbeeld salades of gegrilde gamba’s.”

CM: “Zijn fruitneus, met voornamelijk pompelmoes, stoort allerminst. De aciditeit ontbreekt enigszins. Na het walsen komt er een beetje zoet tevoorschijn en op het eind proef je een licht bittertje. Al bij al een frisse aperitiefwijn voor op een zomers terrasje”.

Wij leren in Geyserville dat doorheen het robuuste pinotgeweld ook de smaak te detecteren is van fruitsoorten zoals de citrusvrucht kumquat en de geneeskrachtige bessenvrucht guave.

Met de tweede wijn zitten we al meteen in de befaamde director’s cut, zeg maar de selectie van de directeur, al zullen filmkenners in die ‘cut’ ook wel gewoon een stuk film of een filmstijl ontwaren. We proeven een chardonnay uit 2010 van de Russian River Valley.

FFC: “Hier komt en gaat de mist, die ’s avonds voor afkoeling zorgt. Na de persing wordt de chardonay gegist in Franse eiken vaten en dat resulteert in een verleidelijke, zijdeachtige structuur”.

CM: “Voor mij zijn naast de mooie tranen ook de lange benen kenmerkend. Een en al verleiding, inderdaad, met veel fruit, van ananas tot lychee. In de mond komt een lichte houttoets aan de oppervlakte. De aciditeit overweegt. Prima wijn voor bij kip en geroosterde vis of ook romige kaas”.

De derde wijn komt uit de Diamond Collection, een pinot noir uit 2010.

FFC: “Een elegante, geconcentreerde wijn voor Bourgogne-liefhebbers, met diepe granaatrode kleur, twaalf maanden lang gelagerd op nieuwe Franse eik”.

CM: “Ik proef een beetje zoethout, ‘kalichenhout’, een onvertaalbaar woord. Of toch: liquorice. Zwart fruit overweegt, het doet denken aan aardbeienconfituur. In de mond wat peper en laurier. Aciditeit en moelleux zijn

mooi verweven. Een zachte wijn met zoete afdronk, maar heel lang kan je hem niet bewaren”.

We pauzeren even, komen op adem. Denken vol heimwee aan de knusse proeverijen van de Vlaamse Wijngilde, met name in onze thuisbasis Zele, waar het nu keikoud is en de kleurrijke pullovers bovengehaald worden, de dikke jassen, de kleurrijke sjaals rond de ranke vrouwenhalzen...Maar plicht roept: de proeverij gaat gewoon verder.

Gestructureerd, expressief, niet bombastisch Tijd voor de vierde wijn. Wie zou er niet verleid worden door een volwaardige ‘cut’ van de directeur uit uitgerekend de Dry Creek Valley, de vallei van de droge kreek? Francis Ford Coppola laat de Zinfandel Sonoma aanrukken.

FFC: “Grotendeels zinfandel dus, een klein beetje petite syrah ook. De combinatie van klimaat en diverse teeltwijzen levert excellent fruit en intense aroma’s op. Deze 2009 rijpte ten dele op Franse eik en op een combinatie van één- en tweejarige eik”.

CM: “Met z’n violette waterrand oogt deze Zinfandel mooi, om nog niet te spreken van de trage, lange, lichtgekleurde benen. De neus is kruidig, met een tikkeltje anijs. Dit is een stevige, volronde wijn, maar nog veel te jong.

Laat deze wijn uit het topjaar 2009 gerust nog een tijdje liggen, het is een degelijke bewaarwijn”.

Nog uit het Director’s Cut-gamma komt wijn nummer vijf: de Cinema, een blend van zinfandel, cabernet sauvignon, cabernet franc en petite syrah, anno 2009. Een en al bioscoopgeweld voorwaar.

FFC: “Deze jaargang rijpte twintig maanden op 60 procent nieuwe Franse eik en 40 procent op één- tot tweejarige Franse eik. Het levert een diepe, complexe wijn op”.

CM: “Hij geurt naar geconfijte pruimen en vijgen. Aanvankelijk eerder gesloten, ontvouwt hij na het walsen meer expressieve aroma’s en een zachte kruidigheid. Ik vind dit een gestructureerde, maar niet bombastische wijn met soepele tannines, geschikt voor bij tussenribstuk”.

Ten slotte proeven we, nog altijd uit Director’s Cut, de Cabernet Sauvignon Alexander Valley van 2010.

FFC: “Het klimaat in deze vallei is tweeledig: enerzijds het koelere zuiden, anderzijds het noorden met minder maritieme invloeden.

67

Dat beïnvloedde deze wijn uiteraard. Naast de overwegende cabernet sauvignon, is ook merlot en in heel geringe mate cabernet franc aanwezig.”

CM: “Hier ontdek ik een lichtjes gebrande, rokerige toets. Dewijn ziet er helder en schitterend uit. Mooie tannine, perfect evenwicht tussen moelleux en aciditeit. Een zeer degelijke wijn, die je nog wel zes jaar kan bewaren.

Serveren zou ik hem bij een paardensteak, al staat dat vlees bij ons tegenwoordig ter discussie vanwege geritsel en gesjoemel in de slachthuizen”.

Het is laat en wat mistig geworden in het wijndomein in de Sonomavallei. De gastvrijheid van de beroemde filmmaker bleek authentiek en oprecht, franjeloos, zonder poespas of dikdoenerij. De Coppolawijnen maakten een prima beurt. De prijs van de geproefde wijnen verrast enigszins, van 11 tot 28 euro, wat vrij schappelijk kan genoemd worden.

Francis Ford Coppola wil nog weten wààr precies in België we vandaan komen. Gent kent hij min of meer, van de bootjes en de mosterd en zo. Maar Zele –of all places!- where the hell mag dat verborgen liggen? We stellen hem gerust: “There are nice cycling and walking routes around the church and the parish centre, the people are friendly, the jenever (a kind of gin) tastes very well. So everything is OK”.

Francis Ford Coppola: ‘Mijn huidige wijndgoed hier in Geyserville heette vroeger Chateau Souverain. Ik kocht het in 2006 en bouwde het uit tot een heuse resort, een recreatiecentrum zeg maar, met alles erop en eraan.

Tasting notes Bianco Pinot Grigio 2011.

Diamond Collection Pinot Noir 2010.

Director’s Cut Cinema 2009.

Grapefruit, good acidity, sweet notes after rolling, a hint of bitter in the finish.

A bouquet of liquorice, black berry fruit and strawberry marmalade. On the palate pepper and laurel. Nicely integrated acidity and moelleux.

Smooth wine with a sweet finish, not for aging.

Blend of zinfandel, cabernet sauvignon, cabernet franc and petite syrah.

Bouquet of plums and figs. After rolling expressive and spicy. Good structure but not overwhelming. Supple tannins.

Dry Creek Valley - Director’s Cut Zinfandel 2009.

Alexander Valley - Director’s Cut Cabernet Sauvignon 2010.

Russian River Valley - Director’s Cut Chardonnay 2010.

Beautiful legs. Charming nose with pineapple and litchi. On the palate a slight hint of oak, firm acidity.

*Met dank aan de Francis Ford Coppola Winery in Californië en aan wijnen- en likeurzaak Rouseu in St-Martens-Latem, www.rouseu.be . Christoph Merchiers van wijnen Rouseu was onlangs te gast bij Commanderij Zele voor een gesmaakte proeverij van Coppolawijnen. Maar dat had de verstandige lezer al lang begrepen. De cryptische ondertitel bij de aanhef van dit artikel geeft aan dat veel vogels zich inmiddels genesteld hebben in Geyserville, Californië, de pleisterplek van Coppola, zelf een min of meer vreemde wijnvogel.

Violet watery rim, long legs. Spicy nose with anise. Firm and smooth wine, still too young. Needs aging.

Slightly roasted and smoky. Beautiful tannins, perfect balance between sweet and acidity. Very good wine, ideal for aging.

68

K e n W i j n -magazine - jaargang 10 - nr. 19

Ed d y S a r l e t C o m m a n d e r ij Het Brugsche Vr ye

Nationale Proeven 2012 Foto’s: Peter Doomen

1

Variabele rode wijn

De voorproeven

tieke stijl. De wijn heeft het zelfs gehaald van een brunello di montalcino maar is vrij herkenbaar.

Commanderij ‘Het Brugsche Vrye’ had zich kandidaat gesteld om de nationale proeven 2012 te organiseren. Ondertussen wordt een toelichting verstrekt over de gewijzigde formule. De theoretische proef wordt opgesplitst en verdeeld tussen de kandidaten meester- en grootmeester wijnproever. Voor de praktische proef komt er een variabele rode wijn.

Terzelfdertijd is met de wijnmeesters beslist om de wachttijd van 5 en 10 jaar voor deelname aan de proeven te schrappen. Dit betekent dat leden die als gezel geïntroniseerd zijn en zich klaar voelen om deel te nemen, dit reeds kunnen het gildejaar volgend op hun intronisatie.

Zoals steeds zijn een 25-tal wijnmeesters present op de voorproeven in het Gosset Hotel te Groot-Bijgaarden op 18 september.

Indrukwekkend zicht

Overrompeling Het idee was een historische locatie te huren in de binnenstad van Brugge, maar organisatorisch was dit niet haalbaar. Kostprijs, parkingproblemen en beschikbare ruimte deden ons uitwijken naar ’t Boldershof in het naburige Oostkamp.

Dit bleek een gelukkige keuze want de gewijzigde formule zorgde al voor een groot aantal kandidaten in 2011 (De Lozen Boer, organisatie commanderij Osiris), maar een echte overrompeling volgde voor de editie 2012.

Enkele dagen na de deadline was ik verplicht de inschrijvingen af te sluiten op:

● ● ● ●

87 kandidaten meester wijnproever 61 kandidaten grootmeester wijnproever 233 aanwezigen op de receptie 76 aanwezigen op de lunch

Daarmee konden we aan de slag. Gelukkig hadden we het volledige complex ter beschikking.

Voor de witte wijnen veranderd er niets. De gekozen wijnen zijn ● Touraine Sauvignon 2011 Domaine des Corbilliaires ● Saint-Aubin 1er cru 2009 En Remily ● Chenin blanc Stellenbosch Eersterivier 2010 ● Riesling Grand Cru Wineck Schlossberg 2008 Alleen over deze laatste wijn is er wat discussie. De wijn is intens gekleurd en heeft wat restsuiker waardoor hij volgens sommigen een niet te missen geschenk is op de proeven.

Ook de sauvignon springt uit het glas, wat betekent dat twee wijnen juist hebben zeer haalbaar is.

De kandidaten-meester-wijnproever krijgen als rode wijnen Château Haut La Grace Dieu Saint-Emilion Grand Cru 2009 ● Rully 1er Cru Les Cloux 2010 ● Gigondas domaine Brusset 2009 Le Grand Montmirail ● Madiran Prod. de Plaimont Rive Haute 2008 De saint-emilion is klassiek en zeer merlotgetypeerd (100 % merlot), de rully heeft de pinotneus en is uiteraard de meest doorschijnende wijn, gigondas vertoont zijn zuiderse kruidigheid en de madiran is zoals verwacht tanninerijk. ●

Voor de kandidaten grootmeester wijnproever is de gigondas vervangen door Chianti Colli Senesi Pacina 2006.

Een verrassende maar interessante keuze van een chianti die gemaakt is in de traditionele rus-

Vanaf 8 uur is onze commanderij met een ploeg van 15 personen present om alles tijdig klaar te krijgen. Vrij snel komt er hulp van enkele wijnmeesters. Terwijl de kandidaten toestromen worden de 836 glazen gevuld en alles klaargezet op de tafels.

Alle kandidaten zwoegden zich met een zekere nervositeit doorheen de praktische en theoretische proef. Dan volgt de zware taak van correctie, controle en hercontrole van de ingediende kopijen, maar we raken er binnen de voorziene tijd uit, alhoewel nog enkele ultieme foutjes opduiken.

Op het theoretische gedeelte is iedereen geslaagd, een groot aantal kandidaten zelfs met 100 % van de punten.

Op de praktische proef zijn 13 kandidaten meester (op 87) niet geslaagd. Daartegenover hebben 44 van de 87 kandidaten alle wijnen correct, hetgeen toch wijst op de haalbaarheid van de proef. De klassieke fout is het omwisselen van de bordeaux en de côtes-du-rhône, maar ook de aanwezigheid van de tannatdruif in de plaats van de gamay zorgde voor meer vergissingen.

Van de 61 kandidaten grootmeester zijn er 9 niet geslaagd en hebben 19 kandidaten alle 8 wijnen correct. Iedereen haalt er de bourgogne uit, maar de drie andere rode wijnen worden in alle combinaties omgewisseld.

Deze resultaten liggen in de lijn van de verwachtingen. De proeven zijn toegankelijker gemaakt maar moeilijker omdat nu minstens twee van de vier wijnen moeten herkend worden.

69 2

1 Een tevreden voorzitter Michel Van Zandijcke leidt de nationaal wijnmeester in 2 De selectie van witte wijnen 3 De geselecteerde rode wijnen

Om de tijd tussen examen en aperitief te overbruggen organiseerde ‘Het Brugsche Vrye’ een blindproef van een monocepagewijn. Een honderdtal aanwezigen waagden hun kans maar slechts één persoon herkende de montepulcianodruif in de Montepulciano d’Abruzzo Ilico 2010, alhoewel hij de wijn in Toscane plaatste. De gelukkige kandidaat van commanderij ‘Land van Waas’ mocht zes flesjes in ontvangst nemen.

3

Onze kersverse nationaal voorzitter Eric Merny kon om beroepsredenen niet aanwezig zijn, maar hij werd enthousiast vervangen door ondervoorzitter Luc Dewulf, die de proclamatie inleidde.

Suggesties naar de toekomst Het blind proeven van wijn blijft één van de moeilijkste oefeningen en niemand hoeft zich te schamen voor het maken van fouten. Ook professionals hebben dikwijls heel wat problemen bij een blindproef.

Mijn belangrijkste suggestie is gericht aan de wijnmeesters van de commanderijen. Zorg dat je aanwezig bent op de voorproeven van de wijnen. Alhoewel alles geblindeerd is kan je al heel wat nuttige informatie verzamelen over de gekozen wijnen om die te delen met de kandidaten tijdens de training.

Een andere suggestie is gericht aan de secretariaten. Respecteer de deadline voor de inschrijvingen en gebruik bij voorkeur het bijgevoegde document om alle gegevens door te mailen bij inschrijving. Dit zal de organiserende commanderij zeker plezieren.

En nu op naar de nationale proeven 2013 op 17 november in een organisatie van commanderij Aalst.

Meer info: De video is te bekijken op http://bit.ly/kwm-003

Ze zijn zo moeilijk, meneer Zijn de nationale proeven moeilijker geworden? Zeker.

Zijn ze te moeilijk? Dat betwijfel ik.

In het oude systeem, gangbaar tot voor enkele jaren, kon je meester-wijnproever worden door één rode wijn te herkennen uit vier. De bourgogne, ik zeg maar wat.

In het nieuwe systeem moet je minstens de helft van de wijnen herkennen, dus twee op vier. Je kunt dus maar één vergissing maken: twee wijnen omwisselen en je kunt nog net geslaagd zijn.

Geef toe: één wijn op vier juist raden, dat is te gemakkelijk. Bij zuiver gokken ben je dan in 62% van de gevallen geslaagd. Moet je twee wijnen juist hebben, dan wordt de kans om dit op zuiver toeval te doen, herleid tot minder dan 30%.

Gelukkig waren de resultaten van de nationale proeven beduidend hoger dan voorheen. Meer dan de helft van de kandidaten scoort vier op vier en nog eens een derde haalt slechts twee wijnen door elkaar.

Voor de grootmeesters is de berekening ingewikkelder, maar de redenering gelijkaardig. Ook daar liet het oude systeem te gemakkelijk toe dat een toevalstreffer tot een diploma leidde. De resultaten van 2012 tonen aan dat het nochtans niet zo moeilijk is: 85% van de kandidaten slaagt in het proefgedeelte.

Conclusie: de proeven zijn inderdaad moeilijker geworden, maar wel eerlijker. Bovendien hoef je in het nieuwe systeem geen jaren te wachten om een titel te verdienen. Ik verwacht op het komende Feest van de Vlaamse Wijngilde dan ook meer talentvolle, jonge wijnproevers met een zilveren of gouden speld op het lint.

“We “We love love Belgian Belgian Wines” Wines” EEN EENSELECTIE SELECTIEVAN VANDE DEBESTE BESTEBELGISCHE BELGISCHEWIJNEN! WIJNEN!

Belgian Belgian BelgianWines Wines Wines- Kapelstraat -- Kapelstraat Kapelstraat3 33- 9120 -- 9120 9120Melsele Melsele Melsele- info@belgianwines.com -- info@belgianwines.com info@belgianwines.com

Bedankt Bedankt voor voor uw uw deelname deelname aan aan De De Wijnronde!

Wijnronde!

Heeft HeeftuuDe DeWijnronde Wijnrondegemist? gemist?

Bestel Bestelde debeste besteBelgische Belgischewijnen wijnenonline, online,gebruik gebruik de de kortingscode kortingscode “wijnronde” “wijnronde” en en geniet geniet van van

10% 10%korting! korting!

www.belgianwines.com www.belgianwines.com Het Het grootste grootste assortiment assortiment Belgische Belgische wijnen: wijnen: Aldeneyck Aldeneyck Hagelander Hagelander Bon BonBaron Baron Clos Closd’Opleeuw d’Opleeuw

Entre-deux-Monts Entre-deux-Monts Pietershof Pietershof Domein DomeinDe DeKluizen Kluizen Kluisberg Kluisberg

Genoels-Elderen Genoels-Elderen Ruffus Ruffus Meerdael Meerdael Schorpion Schorpion

71

Wereld Wijn Web

Pe t er D o o men C o m m a n d e r ij D e n B l o e y e n d e n W ijn g a e r d t

Een knappe poster met een overzicht van de meest courante wijntypes. Erg didactisch. http://bit.ly/kwm-004

Champagneliefhebbers kunnen op deze site hun hartje ophalen. Een echt digitaal tijdschrift gewijd aan de parelende godendrank. http://bit.ly/kwm-005

Niet iedereen gaat akkoord met de wijdverspreide praxis van het toekennen van een cijfer aan wijn.

Scherp geformuleerd, maar de aangevoerde argumenten snijden wel hout. http://bit.ly/kwm-007

Nog een prachtige poster, bedoeld om wijnleken de essentie van wijn proeven bij te brengen. http://bit.ly/kwm-006

Voor de cijferliefhebbers onder ons: een overzicht van alle punten van bekende wijnschrijvers voor Bordeaux en aan aantal wijnen uit de Rh么ne. Een vergelijking van de scores toont tevens de relativiteit ervan aan. http://bit.ly/kwm-002

Interactieve kaart met de wijnjaren van Frankrijk (1978 tot 2011). Geeft ook advies of je de wijn nog moet bewaren. http://bit.ly/kwm-001

73 1

H u g o Va n L a nd e g hem C o m m an d e r ij L an d v an W a a s Vertaling: Frédéric Leman Foto’s: Hugo Van Landeghem

2

3

Bordeaux 2012 Vechten tegen de natuur

Sinds de laatste eeuwwisseling is Bordeaux met een veelvoud aan goede wijnjaren verwend geworden. Na het ‘gewone’ jaar 2011 hoopte men met het millésime 2012 opnieuw met de grote jaren aan te knopen. Ijdele hoop, zo bleek.

J 1. Blinde degustatie van sauternes op château Coutet 2. Château Carbonnieux 3. Jeugdige Aziatische pers

Meer info: http://bit.ly/kwm-011: alle proefnotities met score

aren waarin de natuur geen helpende hand toesteekt, kunnen nooit grote wijnjaren opleveren.

Denken we maar even terug aan de jaren 1992, 1993 en 1994, die uitmuntten in groene smaak, scherpe zuren en een gebrek aan charme. Zelfs vele gerenommeerde châteaus ontsnapten toen niet aan deze weinig vleiende karakteristieken.

Wispelturig klimaat De omstandigheden waaronder het millésime 2012 tot stand kwam, waren al niet veel beter. Toch ligt de kwaliteit van de jaargang 2012 een stuk hoger in vergelijking met die van 20 jaar geleden, en daar zijn redenen voor. Het werk in de wijngaard gebeurt nu met veel meer precisie en aandacht, met de focus op kwaliteit. Een betere grondbewerking en maatregelen als het wegknippen van druiven met een achterstallige rijping bij een ‘groene’ oogst en het gedeeltelijk ontbladeren laten de druiven toe om nog beter de zon te capteren.

Daaropvolgend is er een strenge selectie in de kelder door middel van trieertafels, waarna soms op de financieel krachtige châteaus nog een computergestuurd selectiesysteem (le tri-optique) volgt.

Dankzij die verbeteringen in de wijngaard en in de kelder hebben minder gunstige jaren niet meer zo’n nefaste impact als 20 jaar geleden.

Bordeaux heeft geleerd om beter met de wispelturigheid van zijn Atlantisch klimaat om te gaan.

Algemeen wordt het millésime 2012 omschreven als ‘une année compliquée’. Niet zonder enig sarcasme vertaalde een wijnbouwer dit als: ‘de eerste elf maanden van 2012 waren moeilijk, de twaalfde maand heel lastig …’ .

Waterbindende capaciteiten Primeert in grote wijnjaren de homogeniteit, dan typeert heterogeniteit eerder de mindere jaren …en 2012 behoort tot die laatste categorie. In 2012 hebben de beste terroirs, samen met het vakmanschap van de wijnmaker, een zeer belangrijke rol gespeeld. Het is eigen aan grote terroirs dat ze beter weerstaan aan zowel droge als natte weersomstandigheden. Enerzijds hebben ze een goed drainerend vermogen en anderzijds hebben die bodems voldoende waterbindende capaciteiten om droge perioden zonder fotosyntheseproblemen door te komen.

Olivier Bernard, de nieuwe voorzitter van l’ Union des Grands Crus de Bordeaux en eigenaar van Domaine de Chevalier, verwoordde dit in zijn welkomstwoord door te zeggen dat het aandeel van de terroir in 2009 en 2010 voor 90 procent de kwaliteit bepaalde, terwijl datzelfde terroir in 2012 slechts voor de helft tussenkwam; de andere helft was de verdien-

74

K e n W i j n -magazine - jaargang 10 - nr. 19

ste van de wijnmaker. Of anders geformuleerd,wie in 2009 en 2010 geen goede wijn heeft gemaakt, kiest best een ander beroep!

om later in de wijnen geen groene of vegetale toetsen terug te vinden. Vooral voor de cabernetdruiven was die ingreep een must.

Natte lente

Droogte tijdens de rijping

Zonder vakmanschap en een goed terroir gaf 2012 problemen. Vooreerst was er de zeer natte maand april die een voortdurende waakzaamheid en behandeling van de wijngaard eiste, omdat meeldauw en oidium voortdurend probeerden toe te slaan. Het aantal behandelingen in de wijngaard moest worden opgevoerd en op het gepaste moment gebeuren. Er is in 2012 meer gesproeid dan in 2009 en 2010 samen.

Begin juni begon de late bloei in ongunstige omstandigheden. Regen en lage temperaturen veroorzaakten een heterogene bloei die over drie weken gespreid was, met heel wat coulure en millerandage als resultaat. Die onregelmatige bloei had ook gevolgen voor de véraison (de verkleuring van de rode druiven), die het begin van het rijpingsproces van de druif aankondigt. Met een al kleinere oogst in het vooruitzicht hebben attente en kwaliteitsbewuste wijnbouwers op het moment van de véraison al ingegrepen door de druiven met achterstand bij het verkleuren weg te knippen. Zelfs als dit slechts tien procent van de druiven betreft, is die ingreep absoluut nodig

Na een zeer natte lente smeekten zowel de wijngaard als de wijnbouwer om zon. En die kwam er uiteindelijk, zij het met heel wat vertraging.

De maand augustus was met een gemiddelde temperatuur van 28,5 °C bijna 7 °C warmer dan het gemiddelde over de laatste 20 jaar. Tussen midden juli en midden september viel er amper 40mm regen. In de sterk waterdoorlatende zand- en kiezelgronden veroorzaakte dat op sommige plaatsen waterstress voor de plant, met zelfs een blokkering van het rijpingsproces. Het is dan niet te verwonderen dat er groene tonen in de wijn zijn terug te vinden.

Oogst zonder zon, wel met regen Na een hele droge periode van twee maanden kwam de regen van de tweede helft van september als een verademing. Die liet de druif toe zijn rijpingsproces verder te zetten. Naargelang het bodemtype konden gezonde merlotdruiven op de vroegrijpe percelen vanaf 25 september worden geplukt, meestal bij goed

weer. Daaraan heeft Pomerol zijn succes in 2012 te danken. Voor de cabernet franc moest men minstens nog twee weken wachten vooraleer hij rijp was, en voor de cabernet sauvignon nog langer.

Jammer genoeg kreeg de maand oktober minder zon, maar meer regen dan gemiddeld.

Op 18, 19 en 20 oktober viel de regen met bakken neer. Het was vrijwel onmogelijk om na 5 oktober zonder regen te oogsten. Wijnbouwers die beweren dat ze in oktober alleen droge druiven hebben binnen gehaald, zijn leugenaars. In die moeilijke omstandigheden is de kennis van zijn wijngaard van cruciaal belang. Tussen de regen en het moment dat de plant dat water naar de druiven heeft gebracht, zitten er drie tot vier dagen. Kan men de dag na de regen oogsten, eventueel zelfs tijdens de regen, dan is het verdunningseffect van de druiven quasi onbestaande. De meteo voorspelde echter geen vlugge beterschap.

Vele wijnbouwers vreesden dat het rot zou toeslaan en hebben hun cabernets geoogst die normaal nog een week verder hadden moeten rijpen. De periode voor de oogst blijft steeds een pokerspel: wachten of oogsten, het is winnen of verliezen.

François Mitjaville van château Tertre Roteboeuf vertelde: ‘Dit jaar sloeg het rot zo

Vers van de pers Cheval Blanc, het topdomein uit Saint-Emilion, laat met een nieuwe druktechniek voor wijnetiketten zien dat het de strijd tegen fraude ernstig neemt. Zo krijgt elk etiket een unieke QR-code. Door die in te scannen, wordt de wijniefhebber naar een speciale website geleid waar men kan vaststellen of de fles authentiek is. Met een prijs van rond de 1000 euro per fles (wijnjaar 2009) lijkt dat ook geen overbodige luxe.

Het afgelopen jaar kwamen er maar liefst 20 daarvan in Chinese handen. Toen China in 2007 een invoertaks op wijn schrapte, was het hek van de dam: op korte tijd verdrievoudigde de hoeveelheid geïmporteerde wijn, en even later begonnen ze stelselmatig hele domeinen op te kopen. Al lijkt de hysterie wat bekoeld, verwacht wordt dat deze trend zich de komende jaren nog zal doorzetten.

Het Elysée hoopt met de veiling van een aantal flessen plaats te maken voor goedkopere wijnen in de wijnkelder van het presidentieel paleis. De topfles die geveild wordt is een Pétrus van 1990, waarvoor men schat 2200 euro te kunnen krijgen. Al valt er voor wijnliefhebbers met een beperkter budget misschien ook wel iets te kopen, want de goedkoopste flessen zullen naar verwachting voor niet meer dan 15 euro onder de hamer gaan.

Ongeveer duizend eigenaars van een wijnkasteel in Bordeaux is 55 of ouder, en heeft weinig of geen toekomstperspectief voor het domein behalve het aan een buur te verkopen. Dan wordt de wijngaard onvermijdelijk bij de nieuwe eigenaar ingelijfd en gaat alweer een naam verloren. Het Ministerie van Landbouw is met een stimuleringsplan op de proppen gekomen om deze tendens een halt toe te roepen en nieuwe eigenaars te vinden. Nochtans vinden velen dat het wenselijker zou zijn iets te doen aan de lage kwaliteit van Bordeaux uit de allergoedkoopste klasse, die soms amper twee euro voor een fles kost.

Elk jaar veranderen ongeveer 30 wijnhuizen in Bordeaux van eigenaar.

75

snel toe dat binnen de 24 uren meer dan de helft van de wijngaard werd aangetast. Met 90 plukkers heb ik mijn zes hectaren in één dag geplukt toen ik zag dat enkele trossen een aanzet van rot vertoonden’. Niet alle châteaus hebben de alertheid, noch de financiële middelen om zo snel in te grijpen.

Zachte vinificatie Het millésime is, zoals al vermeld,een gecompliceerd jaar. De terroir en de competentie van de wijnmaker vormden de sleutel tot succes. En toch blijven sommige châteaus hun heil zoeken in een te sterk doorgedreven extractie, waardoor vaak groene toetsen en een onrijpe tanninestaart in de wijn verschijnen.

Onbegrijpelijk hoe een aantal wijnmakers en oenologen telkens opnieuw in hetzelfde euvel van overextractie vervalt.

Het kwam er in 2012 op aan om de remontages vooral in het begin van de gisting en bij een relatief lage temperatuur van circa 28 °C uit te voeren, om op die manier het fruit en alleen de fijne tannine uit de schil te extraheren.

Naarmate de gisting vordert, neemt het alcoholgehalte toe en verhoogt de extractie van de tannine door zijn grotere oplosbaarheid in alcohol. Verstandige wijnmakers schroeven dan het aantal remontages en de duur ervan terug om zeker geen bittere tannine aan de pitten te onttrekken. Die zachte vinificatie was des te belangrijker als de druiven met een randje van onrijpheid in de gistingskuip terechtkwamen. Evenwicht bewaren en tegelijk structuur inbouwen waren de parameters voor het maken van geslaagde wijnen.

Linker- versus rechteroever Naast de vraag of men op 2012 het label van een goed of groot wijnjaar kan kleven (kleine wijnjaren zijn al lang uit het woordenboek van Bordeaux verdwenen), volgt vaak als tweede vraag of de linker-, dan wel de rechteroever als winnaar kan worden uitgeroepen.

Algemeen wordt de appellatie van Pomerol als de meest succesvolle appellatie in 2012 aanzien. De vroeg rijpende merlot heeft op het plateau van Pomerol rijpe en gezonde druiven voortgebracht. Zelfs op de meer zanderige bodems buiten het plateau is een redelijk homogene kwaliteit terug te vinden. De pomerolwijnen hebben weinig of niet te lijden gehad onder de regen van eind september en vooral oktober omdat de meeste druiven toen

Degustatie van de appellatie Margaux op château Giscours

al waren geoogst. Châteaus als Petrus, Vieux Château Certan, Trotanoy, L’Eglise Clinet, La Violette, Le Pin en Le Gay benaderen het niveau van de grote wijnjaren.

De situatie in Saint-Emilion is een ander verhaal. Hier kon de merlot pas twee weken later dan in Pomerol worden geoogst, terwijl men op de cabernet franc nog minstens twee tot drie weken moest wachten om volledig rijp te zijn. Dreigend rot en een meteo die op korte termijn geen beterschap voorspelde, heeft vele wijnbouwers ertoe aangezet om te oogsten met nog groene tannine. Het is duidelijk dat het kalkplateau, waarop vooral de premiers grands crus classés zijn terug te vinden, als groot terroir heeft gefungeerd.

Over het algemeen is de heterogeniteit in Saint-Emilion door zijn diverse bodemtypes relatief groot. Selecteren en proeven dringen zich hier op.

Heterogeniteit In Médoc doet de appellatie van Saint-Julien het zoals gewoonlijk meer dan voortreffelijk. Zijn homogeen terroir (80 procent heeft de status van grand cru classé) staat ook in moeilijke jaren garant voor kwaliteit.

Maar ook Saint-Estèphe (met meer klei in de bodem) heeft knappe wijnen geproduceerd, met als toppers Cos d’Estournel, Montrose en Calon-Ségur. Mindere goden uit Saint-Estèphe zoals Cos Labory, Les Ormes de Pez en De Pez halen een meer dan behoorlijk niveau.

De appellatie Pauillac vertoont meer wisselvalligheid. De betere terroirs van de premiers grands crus classés produceerden wijnen die in overeenstemming zijn met hun status. Een zeer mooie château Mouton-Rothschild haalt het dit jaar van château Lafite-Rothschild.

Maar ook château Pichon-Longueville en château Pichon Longueville Comtesse de Lalande, beiden met een sterk uitgesproken stijlverschil, moeten nauwelijks onderdoen voor de premiers crus.

76

K e n W i j n -magazine - jaargang 10 - nr. 19

Bordeaux 2012 Une lutte contre la nature Les conditions climatiques dans lesquelles est né le millésime 2012 font penser à celles d’années difficiles, comme 1992, 1993 et 1994. La qualité est pourtant plus élevée, en raison d’une recherche plus poussée de la qualité dans le vignoble, d’un égrappage et d’un effeuillage précis, et d’une sélection sévère sur les tables de tri.

Et pourtant, le millésime sera hétérogène. Un mois d’avril très humide, un mois d’août torride et sec, et de la pluie pendant les vendanges d’octobre ont fait que seuls les meilleurs terroirs ont produit de grands vins. La vinification joue aussi un rôle primordial: il ne faut pas rechercher l’extraction, au risque de retrouver des arômes verts et des tannins durs. Une vinification en douceur à température relativement basse exprime le fruit et les tannins fins de la pellicule.

A Pomerol, les vendanges ont commencé fin septembre, ce qui explique le succès du millésime chez eux. La situation à Saint-Emilion est très différente. Le plateau calcaire des premiers grands crus classés a joué pleinement son rôle de grand terroir. Dans le Médoc, Saint-Julien et Saint-Estèphe ont bien négocié le millésime. Pauillac est plus hétérogène, à l’exception des grands domaines, d’une homogénéité exemplaire. Margaux a ses hauts et ses bas. A Pessac-Léognan, les blancs surclassent les rouges. A Sauternes et Barsac, les pluies d’octobre ont empêché le développement du Botrytis et des châteaux comme Yquem, Rieussec, Suduiraut et de Fargues ne produiront pas de sauternes au domaine.

En pareilles circonstances, l’on pourrait s’attendre à une baisse des prix par rapport à 2011, mais celle-ci sera sans doute limitée. La demande asiatique reste forte, même si on peut déjà déceler un certain refroidissement, de sorte que l’Europe retrouve de nouvelles opportunités.

De appellatie Margaux vertoont een vrij grote heterogeniteit. Gespreid over vijf gemeenten en met verschillende bodemtypes is dat niet zo verwonderlijk. In Pessac-Léognan overtreft het kwaliteitsniveau van wit dat van rood. De witte wijnen zijn rijker dan in 2011 en vergelijkbaar met 2010, maar met een iets hogere zuurgraad. Het feit dat de druiven vóór de regen en met een gezonde sanitaire toestand zijn geoogst, heeft voor frisse aromatische wijnen gezorgd met een goed bewaarpotentieel. De châteaus die opteerden voor een zachte vinificatie in rood hebben aangename en gestructureerde wijnen gemaakt. De hardliners van de overextractie vallen ook hier door de mand.

Prijsdaling

De kwaliteit van de wijnen van de appellaties Sauternes en Barsac is onlosmakelijk verbonden met het wel of niet aanwezig zijn van botrytis. De overvloedige regens van oktober hebben de ontwikkeling van de botrytis grotendeels verhinderd. Dat de châteaus Yquem, Rieussec, Suduiraut en De Fargues in 2012 geen sauternes onder hun naam op de markt brengen, zegt voldoende. Het zijn natuurlijk alleen de financieel sterke kastelen die zich dat kunnen permitteren. Sauternes heeft het zo al niet gemakkelijk qua verkoop. 2012 is hen hierbij allerminst behulpzaam.

Laat me toe hieraan te twijfelen. Bordelese eigenaars munten meestal uit door een kortetermijngeheugen.

Een prijsdaling voor de wijnen van 2012 zet sowieso de onverkochte stocks van 2011 nog meer onder druk. De Bordelese handel zit op die manier tussen twee vuren. Enerzijds kan een prijsdaling de verloren consument opnieuw bordeauxminded maken, maar anderzijds verhoogt de kans dat 2011 nog jarenlang in de magazijnen onverkocht achterblijft. Als de nog steeds toenemende aanwezigheid van de Aziatische pers en handel (die ik tijdens deze primeurweek heb kunnen vaststellen) een maatstaf is voor de interesse van de Aziatische consument, dan ligt de toekomst van

Château Pichon Longueville

De primeurprijzen zijn over het algemeen gerelateerd aan de kwaliteit van het millésime.

Dat heeft de consument kunnen ervaren toen hij voor de uitzonderlijke jaargangen 2009 en 2010 vaak heel diep in zijn portemonnee moest tasten. De logica zou moeten zijn dat de wijnprijzen in minder grote of middelmatige jaren, en 2012 maakt hiervan deel uit, zouden dalen. Was dat al het geval voor de jaargang 2011, dan viel die prijsdaling toch lager uit dan men aanvankelijk had gehoopt. De algemene teneur is dat men voor 2012 opnieuw een prijsdaling verwacht, met de stille hoop op een terugkeer naar de prijzen van 2008.

77 1

Bordeaux niet meer in de eerste plaats in Europa, maar wel in Azië. De hype lijkt in China ondertussen toch wat gekoeld, dus krijgt Europa een nieuwe kans.

Verdeelde meningen Vaak hoort men 2012 als ‘une année à merlot’ bestempelen, vooral omdat de laat rijpende cabernet sauvignon door het dreigend rot niet de kans kreeg om nog langer te rijpen.

Nochtans zijn de meningen hieromtrent vrij sterk verdeeld. Zo vond Nicolas Glumineau, algemeen directeur op Pichon Longueville Comtesse de Lalande, dat 2012 een merlotjaar was. Zijn 2012 toont grote klasse.

Anderzijds hebben de châteaus Lafite-Rotschild, Mouton-Rotschild en Ducru Beaucaillou nooit zo’n hoog percentage cabernet sauvignon in hun grand vin verwerkt als in 2012.

Ze oordeelden dat de merlot op de kiezelgronden van de Médoc minder geslaagd was dan op de kalk en kalk-leembodems van de rechteroever. Opmerkelijk was ook dat op diverse châteaus in de Médoc de cabernet sauvignon vóór de merlot werd geoogst. Maar ook de cabernet franc had rijpingsproblemen in 2012.

Henri Lurton van château Brane Cantenac gaf zijn 50 jaar oude cabernet franc een onvoldoende voor zijn grand vin.

In diezelfde context reduceerde Alexander Thienpont van Vieux Château Certan de cabernet franc van 30 naar 12 procent voor zijn definitieve assemblage. Château Gazin liet zijn cabernet franc aan de kant en maakte een 100 procent merlotwijn.

2

Denis Dubourdieu, oenoloog en tevens eigenaar van verschillende châteaus, velt een Salomonsoordeel: ‘2012 bracht zeer goede droge witte wijnen, zeldzame zoete wijnen, smaakvolle en fruitige merlotwijnen als zij afkomstig waren van geschikte terroirs, en goede cabernets als die de zomerse droogte goed doorkwamen.’

Waar de wijnbouwers bijna unaniem 2012 boven 2011 plaatsen, zijn de meningen onder de journalisten veeleer verdeeld. Anthony Hanson, Master of Wine en auteur van verschillende wijnboeken over Bourgogne, hield zijn oordeel over 2012 nog even in beraad.

Vanuit het perspectief van wijnconsulent voor Engelse klanten wou hij zijn eindoordeel koppelen aan de grootte van de verwachte prijsdaling voor de primeurprijzen van 2012. Een verdedigbare visie.

3

1 Aziatische delegatie 2 Alfred en Melanie Tesseron 3 Anthony Hanson, MW

Vers van de pers Wijnkasteel Haksberg in Tielt-Winge wordt na een leegstand van meer dan zeven jaar opnieuw wijndomein. Jos Rutten en Rik Gielen willen er een schuimwijn produceren. Daartoe moeten ze de verloederde wijngaard grotendeels herplanten. De eerste oogst wordt dan ook maar in 2015 verwacht.

Het Concours Mondial van Brussel proeft dit jaar Slovaakse wijnen en vond dan ook plaats in Bratislava. 320 proevers beoordelen in totaal meer dan 8000 wijnen. De wijnen van Slovakije zijn nog niet erg bekend, maar dat er kwaliteit geproduceerd wordt, staat buiten kijf: op een gelijkaardige wedstrijd in Parijs keerden de Slovaken huiswaarts met 9 gouden en 38 zilveren medailles.

De Vlaamse wijnbouw is tussen 2010 en 2011 licht gegroeid, zo blijkt uit het antwoord van Kris Peeters op een schriftelijke vraag in het Vlaams Parlement.

Er wordt jaarlijks ongeveer 265.000 liter geproduceerd. Het leeuwendeel in Haspengouw (25ha), daarna volgen het Hageland (13ha) en Heuvelland (10ha).

De overige 13ha zijn Vlaamse landwijn en liggen verspreid over heel Vlaanderen. Iets minder dan de helft (30) van de Vlaamse wijnbouwers heeft een Gecontroleerde OorsprongsBenaming.

Ridge Vineyards, het bekende Californische wijndomein, vermeldt vanaf nu alle ingrediënten in de wijn op het rugetiket. Niet enkel de druif, maar ook het gehalte aan calciumcarbonaat, gisten en SO2 vinden een plaats op de lijst.

Wat men in feite beoogt: vertellen wat er niet in de fles zit. Geen Megapurple dus, een supergeconcentreerd druivensap om kleur en body bij te stellen, en geen Velocorin om bepaalde organismen in de wijn te doden.

Volgens de RSZ heeft sterrenchef Danny Horzeele een openstaande schuld van 164.000 euro. Men heeft dan ook beslag laten leggen op de wijnkelder van het restaurant. Horzeele blijft er kalm onder: volgens eigen zeggen koopt hij op dit moment voldoende wijn in om aan klanten te schenken, en bovendien heeft zijn bank aan de beslagrechter gevraagd het beslag ongedaan te maken, zodat Horzeele zijn lening verder kan afbetalen.

Veilinghuis Sylvies in Antwerpen veilde zes flessen wijn afkomstig uit het ruim van het VOC-schip ‘t Vliegend Hert, dat in 1735 verging voor de kust van Zeebrugge en in de jaren 1980 geborgen werd. Voor 9700 euro kocht een Belgisch wijnantiquair alle zes flessen. Uit Amerika en Azië kwamen geen biedingen, wellicht omdat experts ervoor hadden gewaarschuwd dat de flessen de lange reis niet zouden overleven.

78

K e n W i j n -magazine - jaargang 10 - nr. 19

Château de Minière Kathleen’s Bourgeuil

Ru d i g er W o u t ers C o m m a n d e r ij H a g e l a n d

Zijn Loirewijnen moeilijker te leren

Proefnotities: Rudiger Wouters Foto’s: Rudi en CDM

kennen dan andere Franse wijnen?

Als dat zo is, dan is dat niet omdat de duizend kilometer lange Loire de laatste wilde rivier van Europa is. En al zeker niet omwille van het 280km lange door de UNESCO beschermde erfgoed aan kastelen. Voor ons, wijnliefhebbers, is de Loire een 250 kilometer lange halsketting met parels van wijngebieden, vanuit België makkelijk bereikbaar van Pouillysur-Loire over Sancerre, Touraine, Saumur, Anjou tot de Muscadets.

T

och blijkt kwaliteitswijn van de Loire het qua beeldvorming wat moeilijker te hebben dan andere Franse wijngebieden. Het grote publiek kent wel de muscadets (vaak goedkoop op een restaurant-wijnkaart), de rosé d’anjou (ook al een democratisch wijntje) en toch ook wel de frisse sancerre en pouilly fumé. Maar wie kent er de wijn van Valencay, Jasnières, Gien of een monocépage Romorantin uit Cour-Cheverny? Verklaringen daarvoor zijn er genoeg... de grote verscheidenheid en uitgestrekheid, ze kunnen hun wijn makkelijk kwijt aan het nabije Parijs, het grote aantal AOC’s en druivenrassen. Het zal wel een combinatie van die factoren zijn maar niet de kwaliteit.

Toeval helpt een handje De Loire, dat is 70.000 ha wijngaard makkelijk op te delen in vier gebieden: Pays Nantais, Anjou, Touraine en Centre. Samen zijn ze bijna even groot als de wijnzee van de Côtes-du-Rhône.

Ik leerde de Loirewijnen pas laat écht apprecieren door vakantiereizen en door de wijnreizen van Commanderij Hageland. En toen kwam ook nog het toeval een handje helpen.

Kathleen Vandenberghe en Sigurd Mareels, een Belgisch koppel, beslissen in 2010 het Château de Minière aan te kopen. Kathleen contacteerde me begin dit jaar om mee te dromen over het concept dat ze uitbouwt rond het enige wijnkasteel in de AOC-Bourgeuil. Mijn Linked-in profiel sprak haar aan en de vermelding dat ik lid ben van de Vlaamse wijngilde was daarin een positief element. Dat leidde tot de kans om uitvoerig kennis te maken met de wijnen van AOC Bourgeuil en met de wijnen van haar 18 ha groot domein.

Bourgeuil en Minière Frank Van der Auwera noemt Bourgueil in een artikel “een appellatie in beweging waar boeiende nichewijnen te ontdekken zijn”….en dat was ook helemaal mijn gevoel eens ik het gebied leerde kennen..

De Bendictijnerabdij in het rustige Bourgeuil was bepalend voor de wijnbouw.

Men denkt dat de eerste cabernet-franc werd aangeplant rond 1100 door abt Baudry. Omdat de druif via de Bretonse haven Nantes werd aangevoerd, heeft hij als bijnaam ‘breton’.

Chateau de Minière bevindt zich in de Touraine, in de AOC Bourgeuil en meer bepaald in het dorp Ingrandes-de-Touraine. Dit is één van de zeven Bourgeuildorpen die – samen met Bourgueil, Benais, Chouzé sur Loire, La Chapelle sur Loire, Restigné en Saint-Patrice – een 15 kilometer lange driehoek vormen die naar de monding toe breder wordt. Hier vind je de mooiste zuiderhellingen op de oude terrassen langs de wilde Loire tot een hoogte van 15 meter boven het

© www.loire-photo.com

79

wateroppervlakte van de Loire. Ze vormen fantastische bodems uit alluviale “argilo-calcaire” en hoger op de helling de ‘tuffeau’- dikke kalklagen- die op deze wijnen een stevige stempel drukken; ze zorgen voor “fraîcheur “en een groot bewaar- en ontwikkelingspotentieel”.

Cyclotoerisme De hellingen rond het kasteel van Minière vormen een mooie arena op het zuiden, op de rechteroever van de Loirebedding. In de omgeving zijn tal van wijnkelders uitgegraven, liggen troglodytische woningen en kleurrijke dorpjes met oude huisjes langs prachtige kastelen die deze wijnstreek een vriendelijk karakter geven. Hierdoor is het ook een ideale bestemming voor wijn- een cyclotoerisme. (één tip: “la Loire à velo”!!) Er is ook “Saint-nicolas-de-Bourgueil”, een aparte AOC sedert 1936. Hun wijn is makkelijker drinkbaar op jonge leeftijd. Sommige wijnbouwers produceren in beide appellaties, er is eigenlijk ook weinig structureel verschil behalve dat de wijnen op de tuffeau-ondergrond van Bourgeuil tot de de beste cabernet franc van Frankrijk gerekend worden en meer bewaarpotentieel hebben, de ‘vins de garde’ met indrukken van viooltjes, frambozen, kruiden en struikgewas, met een stevig geraamte van zuren en vlezige tannine.

Terroir en klimaat Direct langs de oever van de Loire ligt een vlakke zone met een alluviale bodem, die vooral bestemd is voor groenteteelt. Wat hoger bevindt zich een terras met zand en grondbodems op een ondergrond van klei. Op het hoogste punt tenslotte is de tuffeau, de tufbodem, te vinden met een krijtachtige ondergrond. Hierin zijn kelders uitgehakt die de stenen voor onder andere de kastelen leverden..

De wijngaarden zijn goed beschermd tegen noordenwinden door het uitgestrekt bosgebied boven op de helling. Verder dragen Atlantische luchtstromingen, die via het Loiredal binnenstromen, in belangrijke mate bij tot een gematigd klimaat. Die luchtstromen stijgen hier door een knik in rivierbedding richting Tours.

Daardoor is er een mooi microklimaat, er groeien zelfs palmen in Bourgeuil. De wijngaarden van Château de Minière liggen meestal hoog op de helling op de beste tufbodems . Bij het uitgraven van het zwembad legde men een staal van de ondergrond aan de parking zodat bezoekers de lagen met alluviale stenen en kalk kunnen bekijken.

Het kasteel is omringd door een prachtig park. Rond het park van Minière heb je dan nog enkele hectaren binnen het ommuurde ‘clos’ deels zeventigjarige en meer dan hon-

derdjarige stokken. De eigenaars willen in de toekomst wijngaarden bijkopen op de betere gronden rond het kasteel.

In de streek vermijden ze de monocultuur.

Volgens Guillaume Lapaque gaan de kwaliteit van de natuur en de wijn hand in hand.

Onkruid chemisch vernietigen is hier in deze AOC verboden, terug hagen aanplanten moet zorgen voor de biodiversiteit. En dan is er nog het enorme woud bovenop de hellingen. Een overzichtelijk en gezond gebied dus in volle ontwikkeling. Bourgeuil trok zich drie jaar geleden terug uit Interloireomdat het instituut zich meer richtte op de publiciteit voor “vins de loire” en onvoldoende op de ‘appellations’. Bourgeuil werd hierin in november 2012 gevolgd door de AOC Montlouis.

De wijnbouw De AOC Bourgueil-wijngaard beslaat zo’n 1300ha, waarvan zo’n 30ha voor rosé. De AOC van 1937 bepaalt (voor rood én rosé) dat zij moet gemaakt zijn 90% van cabernet franc, de enige andere toegestane druif is de cabernet sauvignon. Het rendement mag de 55 hl/ha niet overschrijden, en het maximum alcoholpercentage is 13vol% . Het ‘lastenboek’is véél strenger voor de 154 vinifierende producteurs.

K e n W i j n -magazine - jaargang 10 - nr. 19

Op Château de Minière maakt men nog strengere keuzes. Men kiest voor 100% cabernet franc. In de velden streeft men naar strenge bionormen en een gezonde wijngaard. De directeur technique speelt hier een belangrijke rol. Hij streeft –daarin gesteund door Kathleen- naar uiterste kwaliteit en zuiverheid.

Ik leerde hen kennen als écht integer en je vindt dat in de wijnen terug. De wijnen van de hoogst gelegen terroirs of tufbodems hebben vaak een krachtige structuur en hebben een enorm bewaarpotentieel, het zijn wijnen die je gerust meer dan 10 jaar kan laten rijpen in een goede kelder.

Op Château de Minière is het reëel rendement gemiddeld minder dan 40hl/ha en in 2012 zal de opbrengst zelfs minder dan 30 hl/ha bedragen. Zo’n cabernet franc kan zo opvallend krachtig zijn in de grote jaren dat het potentieel van een jonge, pas gebottelde 100 % cabernet franc aan ongeoefende proevers vaak een strenge indruk geeft. Wijnen van minder hoog gelegen terroirs en de her en der voorkomende kiezelbodems zijn meestal wat toegankelijker als ze jong zijn maar hebben ook de nodige spanning. Er mag in Bourgeuil 2% rosé gemaakt worden. Op Minière maakt men in goede jaren twee types rosé; één met een kleur van rode besjes, lekker bij charcuterie en bij de lokale specialiteiten “rillettes” en “rillons”. De andere is een lichtgekleurde, frisse en zuivere rosé met geuren vanmeloen en perzik. Doordat de oogst in 2012 extra laat gebeurde -de wijnmakers willen immers niet chaptaliseren - is er voor dit type te veel kleur in schil en sap. Geen rosé in 2012 dus.

Een groot succes was de “bulles”, een rode én feestelijk effervescente wijn met een duidelijke volwassen cabernet franc-smaak, en toch verrassend lekker én fris. De beperkte oplage hiervan was snel uitverkocht maar niet getreurd, de volgende oogst komt er al aan.

Bourgeuil is natuurlijk vooral gekend voor zijn rode wijnen. Aanraders hier zijn de “Rouge” (snel drinkbaar) maar ikzelf verkies de “Château”-wijn die de tijd krijgt in je kelder, om na te denken over hoe hij je wildschotel kan begeleiden. En dan is er de “Centenaires” Die komt van stokken die tussen de 100 en 120 jaar oud zijn en dus een rendement van slechts 22hl/ha geven. Deze wijn komt er rond voor uit dat hij je zwaarste roomsaus met plezier fluwelig zal begeleiden en toch door je disgenoten zal opgemerkt worden om zijn attente aanwezigheid. En sterker nog:

© www.loire-photo.com

80

Vendange sélective... alleen het beste.

kaasschotels doen de meeste wijnen verlegen naar de coulissen verdwijnen, maar een stevige cabernet franc blijft – zwierig en lacherig knokkend als de musketiers - in deze moeilijkste omstandigheden nog steeds overtuigend lekker.

De toekomst bouwend op heden en verleden De naam Minière komt waarschijnlijk van paleolitische mijnbouw. De ondergrond bevat veel silex en ijzer. Het château was vroeger een versterkte vestiging langs een Romeinse baan. Ingrandes lag op de grens tussen het ‘empire Angevin van de plantagenets’ en Touraine. De mannen van Minière, allen met de krijgshaftig voor-(bestemmende) naam Martial en de achternaam ‘du Soulier’, waren krijgsheren in dienst van de koning en zo werd het domein honderden jaren lang

geleid door de “vrouwen van Minière”. Het begon met de lange reeks uit de familie van het hoofd van de Mousquetaires du roy: Chevalier Martial du Soulier. Later kwam er een huwelijk met Marie-Geneviève d’Espinay. Na een interval met Evelyne de Mascarel wordt het domein sinds 2010 geleid door Kathleen Van den Berghe. Deze lange lijn van leidende vrouwen was één van de leuke anekdotes die Kathleen en Sigurd mee over de streep trokken bij de aankoop. Château de Minière moet een mooi verblijf worden voor henzelf, een interessant restauratieproject, een wijndomein dat ze kunnen ontplooien tot het “excellente” producten oplevert, en ze willen de site ontwikkelen voor oenotoerisme.. waar liefhebbers een “Total wine experience” kunnen beleven. Dit jaar stopt de tour de France in Tours, misschien gebruikt de VRT de site

81

Omdat ze alleen maar excellente producten wil kiest ze resoluut voor biologische wijnbouw. Nu, in het derde jaar, zal je in haar wijn geen herbiciden, acaricides, insecticides, fungicides meer aantreffen. Let wel... dit is een moeilijke beslissing: de drie jaren conversie is kostelijk. In jaren zoals dit jaar met veel druk van ziektes zoals meeldauw en oidium kost de biologisch bestrijding veel meer arbeid en bestrijding. Bij “heel hoge druk” met besmetting kost het je vaak hele rijen opbrengst die je niet oogst. Zo moeten ze in tijden van temperatuursschommelingen en broeierig weer na elke regenbui van meer dan 25 ml uitrijden om opnieuw te bespuiten. De zomer van 2012 zorgt voor veel minder oogst in de hele Loire. Er zijn tal van gebieden in West-Eeuropa waar eind juli al duidelijk was dat 2012 een probleemjaar werd (misbloei, rot, kleinere druiven, late oogst). Ook in Bourgeuil zal de oogst kleiner zijn. In Minière oogst men tot 30% minder. Sommige rijen werden zelfs niet geoogst, tot grote vreugde van de reeën en herten. Misschien past daardoor een bourgueil zo goed bij wild?

2

Echte vakantie Bourgueil was een beetje het ingeslapen Brugge van de Loire-AOC’s. Het is nu het moment om dit wakker wordend gebied te leren kennen. Het is inderdaad een appellatie in beweging met nichewijnen die zich tijdens hun bewaring prachtig kunnen ontwikkelen. De cultuur en architectuur van de streek, samen met wat natuurbeleving maken je aankooptrip een échte vacantie. Op Minière ben je alvast welkom.

© www.loire-photo.com

Voor bezoekers streeft ze naar een brede “wine experience” en haar kennis als experte bij Mc Kinsey gebruikt ze nu om de kennis van vele specialisten met een hart voor wijn te bundelen en het domein op alle vlakken uit te bouwen. Ze kiest niet voor de makkelijkste weg of het snelle succes... ze wil alleen excellente producten. Ze zou zich het leven makkelijker kunnen maken door 10% cabernet sauvignon toe te voegen maar ze gaat voor een zuivere monocépage; én dus geen risico-spreiding én dus is een slecht jaar voor cabernet franc hier een heel moeilijk jaar. En bovendien kan je een minder jaar niet maskeren met een “blend”.

Veel wijnbouwers bepalen de pluk aan de hand van het suikergehalte en het weerbericht. Eric Goujat wacht op de volledige fenolische rijpheid: dus voldoende suiker en rijpheid in de druif én in het sap én in de schil én in de pitten. Dat zorgt dan weer voor ronde tannine, aromatisch potentieel en véél anthocyanen, die immers niet alleen voor de intense rode kleur zorgen.Het geheel zorgt dan weer voor een gezonde, evenwichtige wijn met meer bewaarpotentieel en dat met een minimale gebruik van sulfiet. Eric wil niet chaptaliseren met als gevolg dat hij dit jaar zéér laat liet oogsten, tot bijna de laatste week van oktober.

Bovendien laat hij niet oogsten in de regen; dat verdunt de wijn. Als je dan weet dat een ploeg plukkers paraat staat begrijp je dat oktober dit jaar een erg spannende maand werd.

3

© www.loire-photo.com

wel? Een ambitieus programma dus.

Château de Minière wordt projectmatig uitgebouwd. Kathleen gebruikt haar expertise als ingenieur bij het restaureren van het kasteel en de woningen en bijgebouwen en werkt nu al aan de plannen voor de bouw van een nieuwe wijnkelder. In een efficiënte omgeving zullen productie, bewaring, botteling en expeditie samengebracht worden. Boven het gelijkvloers komen ruimtes voor bezoekers, een zaal voor vergaderingen of feesten en hoog bovenop een terras met 360 graden uitzicht op de wijngaarden en het kasteel. Zoals ik haar ken kunnen we een gebouw verwachten waarvan we de foto’s zullen zien in tijdschriften van architecten en wijnmakers.

© www.loire-photo.com

1

1 Kathleen Van den Berghe 2 Directeur technique, Eric Goujat, is trots op zijn opdracht; kwaliteit én gezondheid in de wijngaard, in de vinificatie en dus in het glas.

Tips voor je verblijf Het maison des vins organiseert prachtige events. http://bit.ly/kwm-017. De wijnen proeven op een twintigtal wijndomeinen en er kunstenaars zien werken? De opbrengst gaat naar het goede doel. http://bit.ly/kwm-018 Het epicentrum van het event is hotel la Promenade in Bourgeuil. ‘n Sympathiek hotelletje waar je zelf je fles gaat kiezen in de kelder, bijna alle bourgeuils zijn te proeven.

De Tour de France komt dit jaar op 11 juli aan in Tours.

“Vive le vélo” gaat live vanuit het park van Château de de Minière bij het genot van een lekker glas Bourgeuil!”.

3 De wijngaarden bovenaan de helling op de tuffeau-kalkondergrond (terroir) en bovenaan de zuiderhelling, 3km van de Loire; het woud. (climat)

82

K e n W i j n -magazine - jaargang 10 - nr. 19

Het laatste woord Pe t er D o o men

Voeten in de grond

I

edere wijnliefhebber kent wel een koppel wijngaarden die door een beekje worden gescheiden en die in dezelfde kundige wijnmakershanden met dezelfde druiven een totaal verschillende wijn opleveren.

Wijnliefhebbers zijn dus “terroiristen”. Een terroir is een geheel van wijngaarden of wijnstokken uit dezelfde regio, die een bodem, weercondities, druiven en wijnmakerskennis delen. Een complex verhaal en wie het wil begrijpen, zal het moeten analyseren. Laat ons even het meest mysterieuze aspect van nabij bekijken: de bodem.

De klassieke verklaring voor de invloed van de bodem luidt, dat de druivenstok mineralen en andere stoffen uit de bodem opneemt, die via zijn sapstroom naar de bladeren en de druiven voert, waar ze vervolgens opeengestapeld zitten te wachten tot ze door de wijnmaker uit de druif geperst worden.

Ik geloof daar geen barst van. Immers, om via de sapstroom naar de druif gebracht te kunnen worden, moeten die chemische stoffen worden afgebroken tot hun essentiële bouwstenen die zo klein zijn, dat ze reuk- en smaakloos zijn. Bij mijn weten bestaat er geen chemisch of biologisch proces dat die bouwstenen in de druif weer aan elkaar rijgt. Overigens, mineralen op zich zijn reukloos: het zijn andere stoffen die samen met de mineralen voorkomen die we ruiken en “herkennen” als mineraliteit in wijn.

Er zijn drie andere, meer plausibele, verklaringen die opduiken. De “genetische expressie”-verklaring stelt dat druiven naargelang

de voedingsstoffen die ze ontvangen, andere onderdelen van hun genoom tot uiting laten komen. Twee chardonnays van twee verschillende bodems kunnen daardoor heel anders smaken.

De “vinificatieverklaring” argumenteert dat het niet zozeer de druif is die de terroirimpressie bepaalt, maar wel de gist die met het druivenmateriaal aan de slag moet. Zo blijkt dat sommige gisten meer zwavelsamenstellingen vrijgeven. Indien minimaal aanwezig, kan een zwavelgeur een minerale indruk nalaten. Dit soort geuren neem je vaak waar in witte wijnen van druiven die op zeer arme bodem groeien: de silexgeur in vele Noord-Spaanse en Portugese witte wijnen is voor mij het prototype.

Er is echter nog een derde, aanvullende, verklaring en die heb ik niet uit een boek. Ze drong langzaam maar zeker tot me door toen ik het hete kalkplateau van de Minervois bezocht. Je ruikt er als het ware de rokerige syrah in de lucht. Zou dat geen invloed kunnen hebben op de druiven, en meerbepaald op de buitenzijde van de schil?

Hoe langer ik erover nadacht, hoe juister me die verklaring overkwam. Zouden de palominodruiven uit Sanlucar de Barrameda, die in de vochtige, zilte zeewind hangen, niet beladen met zout in de persmachine belanden? En zouden de shirazdruiven in Australië, die groeien naast de sterk geurende Eucalyptusbomen, niet deze aromatische stoffen op hun schil verzamelen?

Toch voelde ik een zekere schroom om dit inzicht met wijnmakers te delen.

Geef toe, het klinkt weinig sympathiek en zelfs eerder onhygiënisch. Maar ik heb nog nooit een wijnmaker zijn druiven zien spoelen vooraleer ze te persen.

Integendeel: men doet er alles aan om ze zo droog mogelijk in de pers te krijgen, kwestie van letterlijk geen water bij de wijn te doen.

Aan de vooravond van het Feest van de Vlaamse Wijngilde praat ik er toch over met nationaal ondervoorzitter Luc Dewulf. Die legt het idee op tafel bij twee eminente champagnemakers: Jean-Mary Tarlant en Erick De Sousa.

Hun laconieke reactie: “dat weet iedereen, maar niemand praat erover”.

De waarheid ligt in de wijngaard. Ik hoop dat dit vernieuwde Ken Wijn-magazine de lezer nog sterker aanspoort om wijngaarden overal ter wereld te bezoeken en de verworven kennis met ons allemaal te delen. Zo houden we de voeten op, of liever zelfs nog in, de grond.

GRAND CRU CLASSÉ DE GRAVES EN ROUGE ET EN BLANC

«Een prachtige wijn! Schitterend! » 92-94 Rood, 93-95 Wit

Robert Parker.

www.malartic-lagraviere.com

Hagenbroeksesteenweg 180, 2500 Lier • teL. 03/480 85 95 • www.wijnen-dekok.com • info@wijnen-dekok.com