J U N I 2 0 15
23
K E N Wmagazine IJN DOSSIER: Waar koop ik wijn The secrets of wine auctions Fair trade geproefd De wereldwijde wijnmarkt
Bordeaux Primeurs 2014 Gevrey-Chambertin Sherry en rama
Wijntijdschrift van de Vl a amse Wijngilde v z w
verschijnt t weema al per ja ar
www.vlaamsewijngilde.be
Exclusief verdeler van meer dan 60 Spaanse domeinen, waaronder Roda, Pingus, Albet i Noya, Vega Sicilia, Clos de l’Obac, Gramona, José Pariente, Viña Pedrosa, Castell del Remei, Nunci, Alión, Habla…
www.labuenavida.be EINDEJAARSDEGUSTATIE op zaterdag 13 december bij La Buena Vida te Mol, op zondag 14 december bij La Buena Tierra, Sint-Jansbergstraat 8, te Zelem. GROTE LENTEDEGUSTATIE op 28, 29 en 30 maart in onze magazijnen te Mol. Lichtstraat z/n, Verlipark Unit B.1.26, 2400 Mol, T. 014 45 13 03, info@labuenavida.be. Surf ook naar www.hometastings.be
3
Inhoud Bodegas Palacios Jaargang 11 nr 23 Juni 2015 Oplage: 3.500 exemplaren Leden van de Vlaamse Wijngilde ontvangen Ken Wijn-magazine tweemaal per jaar gratis. Niet-leden of leden die extra exemplaren willen, kunnen er bestellen zolang de voorraad strekt en door vooraf de kosten te betalen op het rekeningnummer 432-5234551-89 met vermelding van aantal exemplaren en contactgegevens. De bestelling zelf gebeurt via e-mail op kenwijn@ vlaamsewijngilde.be. Onkosten: €10 voor één exemplaar, €7 per stuk vanaf 2 exemplaren (dus €14 voor 2). Transport en verpakking inbegrepen.
Chocolade en wijn
Redactieraad Peter Doomen (hoofdredacteur) Simonne Wellekens (adjunct-hoofdredacteur) Hugo Van Landeghem (erevoorzitter Vlaamse Wijngilde) Jean-Pierre Tavernier Jaco Vankelecom Michel Van Zandijcke Luc Van der Straeten
Verantwoordelijk uitgever
GevreyChambertin 2013
Redactie Ken Wijn-magazine p/a Peter Doomen Zagerijstraat 23 2500 Lier +32 486 50 36 07 peter@vlaamsewijngilde.be
Infoadres publiciteit Anita Buvens PR-verantwoordelijke Vlaamse Wijngilde Public Relations Manager Responsable des Relations Publiques 22ste Liniestraat 1 3300 Sint-Margriete-Houtem +32 472 65 42 42 anita@vlaamsewijngilde.be
Website www.vlaamsewijngilde.be
Coverfoto © 2015 AbOrigineMundi. Met dank aan Veiling Sylvie's Antwerpen.
Layout en druk www.grafischevormgeving.be
Brunello di Montalcino
Thema "Waar koop ik wijn"
10 50 60 68
8 Wijneiland 42 De wereldwijde wijnmarkt 44 De kritische kijk van Peter Kupers 54 Waar koop ik wijn 56 Onderzoek waar koop ik wijn 64 Fair trade geproefd 79 The secrets of wine auctions
En verder … 3 Inhoud en colofon 4 Het eerste woord - nationaal comité redactieraad - evenementen 6 Vers van de pers 14 Domein Kikones 18 Sherry en rama 21 Toscane anteprime 24 ZinPrim-mysterie eindelijk opgelost? 26 Les Trois Tomates 28 Bordeaux primeurs 2014 34 Feest van de Vlaamse Wijngilde 36 Fotoverslag Wijnronde van Vlaanderen 40 Op verkenning in Argentinië 47 Marie-Laure Lurton 62 Lagrange verticaal 66 Ken Wijn-wedstrijd 74 Fotoverslag beste Hagelandse wijn 75 Tussen wijn en cognac 82 Het laatste woord
De uitgever kan niet verantwoordelijk worden gesteld voor de inhoud van de artikels, noch voor die van de interviews, die onder de verantwoordelijkheid van de auteurs vallen. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën of op enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.
4
K e n W i j n -magazine - jaargang 11 - nr. 23
Het EERSTE woord Er i c Mer n y Nationaal voor zit ter
EVENEMENTEN 15 november 2015 Nationale Proeven in de Lozen Boer (Lochristi). Voor kandidaten meesteren grootmeesterwijnproever.
22 november 2015 Nationale degustatie met Fronsac en CanonFronsac
31 januari 2016 Feest van de Vlaamse Wijngilde met Argentinië. Voor alle leden van de Vlaamse Wijngilde. Locatie: Serwir, Sint-Niklaas.
20 maart 2016 Ken Wijn-wedstrijd te Lier. Voor alle leden van de Vlaamse Wijngilde.
1 mei 2016 Wijnronde van Vlaanderen. Voor alle geïnteresseerden.
E
en volgend nummer van Ken Wijn-magazine ligt in je handen dankzij de enorme inspanningen van de redactie, de schrijvers van de artikels, het verwerven van de publiciteit gecoördineerd via de Public Relations en natuurlijk onze adverteerders aangebracht door enkele van onze actieve leden. Het publiek die ons tijdschrift onder ogen krijgt is altijd sterk onder de indruk van de geboden kwaliteit. Net als de professionele pers trouwens. Dit moeten we zo houden. Dit nummer besteedt aandacht aan waar mensen (zoals wij) flessen kopen om te proeven. Daarom nogmaals oproep dat de Vlaamse Wijngilde een partner moet zijn van onze lokale wijnhandel. Daar waar mogelijk kopen we onze flessen voor onze proeverijen bij onze Belgische handelaars.
Kritisch, ja maar… We worden als consument steeds kritischer. We willen een originele selectie van wijnen, we willen goede wijnen, we willen gezonde wijnen, we willen wijnen die perfect bij onze maaltijd passen, we willen wijnen die onze genodigden zullen verrassen, we willen wijnen die onmiddellijk drinkbaar zijn, we willen wijnen die we kunnen bewaren…. Het is misschien niet slecht om even stil te staan bij het feit dat we de specifieke handel toch wel heel wat condities opleggen. Hiertegenover staat een prijs en wringt het schoentje. Velen verwachten betaalbare prijzen maar daar moet dan toch een grote wijn tegenover staan. We weten dat de duurste fles niet altijd de mooiste en de beste is, maar we weten ook dat flessen onder de vijf euro niet de kwaliteit kunnen bieden van een fles van vijftien of twintig euro. Relativeren blijft dus belangrijk, en ook respect voor diegenen die de moeite doen om mooie flessen te importeren. Diverse kanalen bieden ook diverse mogelijkheden. Kleinhandel, groothandel, supermarkten, internetverkoop (binnen- en buitenland) zorgen voor een aanhoudende stroom van nieuwe producten. De verwende wijnproever wil een beroep blijven doen op een vast aanbod van goede wijnen, maar wil absoluut ook nieuwe wijnen ontdekken.
5
Delen van het risico? Maar ook hier hoort een bemerking. De wijnhandelaar neemt voor ons het risico om een nieuwe wijn op de markt te introduceren. Soms wordt dit een groot succes, soms wordt het om de meest bizarre redenen een fiasco. Dat slechte wijnen tot een financiële kater leiden, dat staat vast, maar soms raken prima wijnen ook niet van de grond. Zijn wij bereid bij aanvang iets meer te betalen voor een nieuwe wijn, en de kosten te delen met de wijnhandelaar? Ongetwijfeld zeggen de meesten neen. Nochtans doen we dit, en heel terecht, voor onze Belgische wijnbouwers. De prijzen liggen relatief hoog in vergelijking met sommige wijnen uit andere landen. Wijn maken in België (en Nederland) is niet zo eenvoudig. De productie in hoeveelheden is heel beperkt. De kosten zijn heel hoog. De ene jaargang met de andere vertoont heel wat meer verschillen in vergelijking met zuidelijker gelegen wijngebieden. Hier lijken de meesten van ons wel bereid te zijn om de wijnbouwers enkele euro’s extra te gunnen..
Derde Wijnronde van Vlaanderen: succes over de HELE lijn! Terwijl we dit lezen, mogen we terugkijken op een heel geslaagde Wijnronde van Vlaanderen. Velen zeggen dat deze derde editie de beste was. Het weer was mooi, de organisatie verliep nagenoeg vlekkeloos, uit de fouten van het verleden werden lessen getrokken en de Belgische en Nederlandse wijnbouwers hebben hun beste beentje voorgezet tijdens de ronde of op de wijnbeurs. 500 personen mobiliseren op één dag om de Belgische wijnen (en de wijnen van onze Nederlandse vrienden in Thorn) in de kijker te stellen. Een mooie mengeling van leden van de Vlaamse Wijngilde en niet-leden. Dat is trouwens ook de bedoeling van de Wijnronde. Het is fantastisch, met een keerzijde van de medaille. Ook hier zien we dat sommige wijnbouwers de verplaatsing naar het prachtige Limburg niet zien zitten voor de wijnbeurs… te ver zogezegd. Nochtans vorige editie waren die Limburgers wel naar West-Vlaanderen afgezakt. Het zal dus toch waar zijn dat die Limburgers wereldburgers zijn.
Nationaal Comité Voorzitter - President - PrÉsident Eric Merny eric@vlaamsewijngilde.be
Ondervoorzitter - Vice President Vice-PrÉsident Luc Dewulf luc@vlaamsewijngilde.be
Ondervoorzitter - Vice President Vice-PrÉsident Wouter De Nul wouter@vlaamsewijngilde.be
Wijnmeester - Wine Master MaÎtre de Vin Eddy Sarlet eddy@vlaamsewijngilde.be
Secretaris - Secretary SecrÉtaire Harry Vos harry@vlaamsewijngilde.be
Penningmeester - Treasurer TrÉsorier Katlyn Veldeman katlyn@vlaamsewijngilde.be
Veel leesgenot!
PR-verantwoordelijke - Public Relations Manager - Responsable des Relations Publiques Anita Buvens anita@vlaamsewijngilde.be
redactie De redactieraad (vlnr): Hugo Van Landeghem, Jean-Pierre Tavernier, Luc Van der Straeten, Simonne Wellekens, Michel Van Zandycke, Jaco Vankelecom, Peter Doomen
Communicatieverantwoordelijke Communication manager Responsable de Communication Peter Doomen peter@vlaamsewijngilde.be
Adjunct-Secretaris - Assistant Secretary - SÉcretaire adjoint Gerard Vanden Abbeele gerard@vlaamsewijngilde.be
6
K e n W i j n -magazine - jaargang 11 - nr. 23
VERS VAN DE PERS BAR & FOOD een schitterend kookboek met een originele invalshoek Cocktails, gerechten en muziek
Al tien jaar scoort de Antwerpse brasserie Appelmans met een ‘gevaarlijke’ absint, een verrassende cocktailkaart, een mix van klassieke en hedendaagse brasseriegerechten en de opzwepende muziek van haar dj’s. Een avond in Appelmans is altijd een feest. Voor wijnliefhebbers die houden van feestjes. Kasper Stuart– de man achter het Appelmans-succes – en culinair journalist Marc Declercq duiken in dit boek achter de schermen van een van de populairste Antwerpse brasseries. Ze ontsluieren de geheimen van hun favoriete absints, vermouths, tiki-cocktails, bar classics door de tijden heen, after dinner- en biercocktails. Het ideale boek voor de wijngastronoom die eens een slippertje wil wagen. Als extra in de aanbieding, kan je in het leuke boek de recepten vinden van de lekkerste bar food. Uit de keuken van Appelmans komt de receptuur van de 50 populairste brasseriegerechten met de perfecte biercombinaties. En aangezien bieren degusteren bij de meeste wijnproevers ook wel snor zit, bewandelen we voor deze maal dit zondige maar zo leuke pad. De befaamde Appelmans-dj’s voegen er bovendien hun favoriete speellijsten aan toe. Tien jaar muziek die nog steeds niet gedateerd is. Helaas, enkel de cd onbreekt. Het is nu wachten op het boek dat de juiste muziek bij de juiste wijnfles uitzoekt. Succes verzekerd.
Bar & Food is verschenen bij Borgerhoff & Lamberigts en kost 29,95 euro. Voor meer info: www.borgerhoff-lamberigts.be Formaat: 190 x 245 mm Aantal pagina's: 256 ISBN: 9789089314741
Er i c Mer n y C o m m a n d e r ij B r u s s e l
Dom Pérignon lanceert P2 1998 Dom Pérignon, het topmerk van champagne Moët & Chandon bracht de P2 van Dom Pérignon 1998 op de markt. De P staat voor Plénitude maar eigenlijk staat P2 gewoon voor tweede periode. Deze jaargang kwam reeds enkele jaren terug en men brengt nu een tweede serie flessen op de markt met een meer geëvolueerde smaak. Een principe dat champagne Bollinger al langer toepast met zijn R.D. (Récemment Dégorgé) en onlangs ook champagne Jacquesson. Bedoeling is dat men van dezelfde champagne in de toekomst ook een P3 op de markt brengt. In de kelders van Dom Pérignon worden ze uiteraard in de ideale omgevingstemperatuur en vochtigheidsgraad bewaard. Wellicht zien deze wijnen pas het daglicht als de wijn 25 tot 40 jaar oud is. De dosering blijft binnen het gamma van de ultra brut met 5 tot 6 gram suiker per liter. De kleur heeft nauwelijks evolutie ondergaan en is nog steeds mooi goudgeel. De belletjes zijn bijzonder fijn en levendig. De geur is heel gefumeerd, aangevuld met hazelnoten, citrusvruchten. Je ruikt de finesse met een minerale toets. Na beluchting komen ook abrikozen en perziken het plaatje compleet maken. Axelle Araud kwam persoonlijk deze P2 1998 voorstellen. Ze is de enige vrouwelijke oenoloog van het huis. Jong maar niet onervaren en met een heel beminnelijke stijl. Bovendien van
harte welkom in dit prestigieuze huis. Landbouwingenieur met een specialisatie in wijn omwille van de liefde voor wijn. Ze heeft stages gelopen op diverse plaatsen in Frankrijk, maar ook in Californië en Australië. Haar vorige werkgever in Champagne was Vranken. Van een contrast gesproken! In haar job vindt ze vooral het wachten moeilijk…Dom Pérignon rust minimum 7 tot 8 jaar na het oogstjaar in de kelders om dan pas tot expressie te komen. Het vraagt een goede kennis van het product, maar ook ervaring en vooral nederigheid tegenover de natuur. De kwaliteit van een champagne zoals Dom Pérignon is gebaseerd op veeleisendheid, selectie van de druiven en de origine van de wijngaarden. De wijn wordt samengesteld uit 17 grands crus met één premier cru uit Hautvillers en wordt uitsluitend gemaakt in de beste jaargangen. Innoveren en zichzelf in vraag stellen blijven belangrijke elementen om te streven naar een uitstekend product.
7
DE WOULD-BE CHEF (SVEN ORNELIS)
Veuve Clicquot Rich
een champagne voor de mixologie
Dat Q-musicpresentator Sven Ornelis van lekker eten houdt, is geen nieuwtje meer. Dat hij ook een meer dan behoorlijk potje kan koken, komt voor sommigen misschien wel als een verrassing. Hij omschrijft zichzelf graag als een ‘would-be chef’; een zonder wijsvingertje, die kookt vanuit het buikgevoel. Het allerbelangrijkste? Dat het lekker is. En als het makkelijk kan, waarom het dan moeilijk maken? Dit is wellicht ook het ideale kookboek voor de hobbykok die veel wijnliefhebbers zijn. Met een lekker glas wijn in de hand een potje koken, maar zonder er een potje van te maken. Als would-be chef wil hij nu zijn kennis delen. Sven laat zijn fantasie de vrije loop en maakt je wegwijs in zijn buitengewone maar vooral zeer smakelijke eetwereld: roze pasta, mosselen met Martini of kip met cola en ketchup? Niets is te gek. Kies ervoor om je gasten te verrassen met ongewone maar bijzonder lekkere gerechten en laat de would-be chef in je los. De grote uitdaging wordt wellicht de goede wijnen bij deze originele gerechten te vinden.
Het boek ‘De would-be chef’ is verschenen bij Borgerhoff & Lamberigts en kost 24,95 euro. Formaat: 185 x 245mm – hardcover Aantal pagina's: 192 ISBN: 9789089315168
Het bekende champagnehuis Veuve Clicquot brengt een nieuwe fles op de markt onder de naam Rich. Deze zou bijzonder geschikt zijn als basis voor cocktails. Wellicht gaan nu bij vele wijnliefhebbers de wenkbrauwen fronsen. Toch even meegaan in hun verhaal. In de champagnegeschiedenis werden assemblages met het oog op meer zoetheid doorgaans omschreven als 'rijke' wijnen. De Veuve Clicquot-flessen uit 1840 die onlangs werden teruggevonden voor de kust van Åland, bevatten meer dan 150 gram suiker per liter. In Rusland was het de gewoonte om champagne een persoonlijke toets te geven met wat extra suiker. Vandaag blaast Veuve Clicquot deze traditie nieuw leven in met Veuve Clicquot Rich: een nieuwe champagne die speciaal is ontwikkeld voor de mixologie. De hogere dosering en aangepaste druivenmengeling van Veuve Clicquot Rich nodigen iedereen uit om naar eigen smaak te experimenteren en een persoonlijke champagne-ervaring te creëren.
Het ritueel: clicquologie Veuve Clicquot Rich werd speciaal ontwikkeld om te combineren met specifieke ingrediënten die de mixoloog – nee, de Clicquoloog – naar boven haalt in ieder van ons. Veuve Clicquot selecteerde samen met mixologen een aantal ingrediënten die een unieke toets creëren. Het kenmerkende smaakpalet van de wijn wordt versterkt door ingrediënten zoals ananas, pompelmoesschil, komkommer, selderie, paprika of thee toe te voegen en het geheel te serveren op ijsblokjes. Naar het voorbeeld van de gedurfde, speelse geest van Veuve Clicquot breekt ook de verpakking van Veuve Clicquot Rich met alle regels. De fles is bedoeld om gezien te worden en is omhuld door zilverfolie, bedrukt met Veuve Clicquot-kometen. Benieuwd of ook wijnliefhebbers met deze fles aan de slag gaan en of ze het liever bij een mooi glas Veuve Clicquot 2004 of een glas Grande Dame houden. Verkrijgbaar als standaardfles, magnum en jeroboam.
China en wijnen
Een interessant verhaal met heel wat nuances Marnix Laureys is een Vlaamse sommelier met een grote passie voor koken. Tijdens zijn opleiding tot sommelier kreeg hij de opdracht om onderzoek te doen naar China als wijnland. Deze studie heeft hem zo geïnspireerd dat hij al snel het plan opvatte om zijn onderzoeksresultaten te verwerken in een boek: Château China. De zoektocht naar de geschiedenis van de Chinese wijn leid je een eind terug in de tijd. Tijdens deze fascinerende reis komt men tot de ontdekking dat de Chinezen zo’n 7.000 jaar geleden wel eens de grondleggers zouden kunnen zijn geweest van de wijnbouw. Na de doortocht van Zhang Bishi krijgt de
wijnindustrie een nieuwe dimensie. Hij voerde meer dan 120 kwalitatieve druivenrassen in en zorgde voor een modernisering van de wijnbouw. De vraag is vandaag groter dan het aanbod en steeds meer buitenlandse wijngaarden worden aangekocht om aan de wijnhonger te voldoen. Dat Chinezen dingen ook goed kunnen namaken is algemeen bekend, dit fenomeen is helaas ook doorgetrokken tot de dure wijnen. Ook dit delicaat punt van de Chinese wijncultuur komt uitgebreid aan bod. Dit boek brengt het verleden, heden en toekomst van de Chinese wijnbouw en is onmisbaar in de boekenkast van een echte wijnfreak.
Titel: Château China Uitgeverij Boekscout.nl Auteur: Marnix Laureys Geïllustreerd: Ja Uitvoering/formaat: Paperback 12,5 cm x 20 cm Aantal pagina's: 238 ISBN: 9789402202359 Vaste boekenprijs : €19,55 ( exclusief verzending )
8
K e n W i j n -magazine - jaargang 11 - nr. 23
Wijneilanden
Pe t er d o o men C o m m a n d e r ij D e n B l o e y e n d e n W ijn g a e r d t
Weininseln (wijneilanden) is een nieuwe benadering van de lokale wijnvakhandel in Duitsland. Vele leken schrikken ervoor terug een wijnproeverij bij te wonen omdat ze ervan uitgaan dat het iets is voor experts. Wijneilanden probeert juist die leken in de wijnwinkel te krijgen en hen een aangename en leerrijke ervaring te bezorgen met een wijnproeverij en vooral een ontmoeting met de wijnbouwers en de zaakvoerders. Wij hadden een gesprek met de oprichtster Nicola Neumann.
Wie is Nicola Neumann? Nicola Neumann heef t een diploma in jaz z-zingen maar ze besloot na haar studies een IT-job bij A mazon aan te nemen, w aar ze het voeding- en wijnplat form opzet te. Daar leerde ze dat er ook andere w aarden zijn zoals duur zaamheid, traditie en zorg voor de natuur. Ze zet te haar loopbaan stop en star t te een nieuwe carrière in een zaak gespecialiseerd in klassebourgognes en domeinchampagnes. Daarnaast is ze initiatiefneemster van het vernieuwende concept van Weininseln (w w w.weininseln.de).
Er is meer in het leven dan werken… De sleutel van Wijneilanden is een openkelderdag zoals je die in vele wijnregio’s aantreft: wijnhandels en wijnbars houden een beperkte proeverij van drie tot vijf wijnen waarvoor de deelnemers een klein bedrag betalen. Sommige handelaars nodigen daarbij een wijnbouwer uit, anderen organiseren een proefsessie, nog anderen trachten maaltijd en wijn te combineren. Het concept lijkt aan te slaan, want we slagen er op die manier in ongeveer 80% nieuwe klanten per winkel aan te brengen. Uit de reactie van die klanten maken we op dat ze erg verrast en geïnspireerd buitenkomen. We wilden met dit concept ook de groeiende wijncultuur in grote steden ondersteunen, waar mensen door hun dagtaak niet altijd de tijd vinden om de wijnhandel op te zoeken. Een bezoekje aan de openkelderdag laat misschien wel een belletje rinkelen dat er meer is in het leven dan werken…
De wijnhandel, iets voor wijnexperts? Het idee voor Wijneilanden ontstond uit de proeverijen die in verschillende Duitse wijnregio’s gehouden worden. Er hangt daar een speciale sfeer die de cultuur van het wijnproeven uitstraalt: mensen ontmoeten elkaar, ze proeven wijn, ze bezoeken romantische plekjes met oude kelders en wijngaarden. Je komt er ook fascinerende wijnbouwers tegen die hun filosofie met je delen. Die sfeer is moeilijker te vinden in de grote steden, waar mensen hun wijn gemakkelijker in de supermarkt kopen of op het internet. Ze ontmoeten elkaar niet om samen een glas wijn te drinken, ze zien elkaar op café met een glas bier of een cocktail. Daardoor gaan ze ook niet gemakkelijk een wijnzaak binnen: ze denken dat het iets is voor wijnexperts en er is ook het vooroordeel dat de wijnen er duur zijn. Maar al bij de eerste openkelderdag in München schreven 1500 deelnemers in, ondanks het feit dat we geen marketingbudget hadden. We voerden enkel campagne via de deelnemende wijnhandel, op de sociale media en met hulp van de lokale pers. Het succes van de eerste editie toonde aan dat mensen er klaar voor zijn.
9
Wijnvirus We merkten dat vele deelnemers duidelijk het wijnvirus te pakken hadden gekregen. Ook hadden ze in de wijnhandel gezien dat ze er meer kregen dan een product: ze ontmoetten unieke mensen, deelden samen een leuk moment, en ontdekten de wijn met het verhaal erachter. Ook de wijnhandelaars reageerden enthousiast omdat het op lange termijn werkt. Een handelaar die zijn best deed op de openkelderdag, zag daarna vele klanten weerkeren omdat er een relatie tot stand was gekomen. De meest gehoorde reactie was: “Ik woon al tien jaar naast die wijnhandel, en ik was er nog nooit geweest. Jammer!”
Wijnrondleidingen Het deelnamebedrag van 250 euro was voor de wijnhandelaars dan ook een peulschil en de meerderheid had dat de eerste dag al terugverdiend. Daarbovenop krijgen ze een volledige pagina in de gids die in elke wijnhandel verkrijgbaar is, en voeren wij een actieve campagne op de sociale media en via lokale pers. Het is een duurzaam concept dat kansen biedt voor kleine wijnhandelaars die anders nooit de mogelijkheden hebben om dergelijke publiciteit te voeren. Wegens het succes wordt het concept van de Wijneilanden uitgebreid naar andere steden: naast München komen dit jaar ook Nuremberg, Frankfurt en misschien Hamburg aan de beurt. Daarnaast werd het idee opgevat om de Weininseln Tours te organiseren: gegidste rondleidingen met kleine groepjes, telkens langs drie of vier verschillende locaties, in een tijdspanne van drie uur. Die zijn beschikbaar in München, Frankfurt, Stuttgart, Keulen en Hamburg. De rondleidingen zijn een aanvulling op de openkelderdag, omdat die maar eenmaal per jaar plaatsvinden. Een laatste sleutelelement is de website van Weininseln: een online gids waar je alle handels, bars en andere adressen vindt. Dit lost een probleem van vele wijnhandels op: ze organiseren prachtige proeverijen, maar hoe krijgen ze de boodschap bij de consument? Consumenten van hun kant willen wel een wijnproeverij bijwonen, maar weten niet waar en wanneer ze terecht kunnen.
Voorkeurlijstjes Met Weininseln hebben we een platform waar consumenten en handelaars elkaar vinden. Ook dit slaat aan: van de wijnhandelaars in München hadden er zich een maand na de start al de helft aangemeld. We maken de beleving voor de consument zo aangenaam mogelijk: de handelaars betalen ons een klein bedrag, dat we spenderen aan kwaliteitscontrole, en verder kunnen bezoekers niet enkel locaties of evenementen zoeken op type wijn, herkomst of specialiteiten, maar ook een voorkeurlijstje bijhouden, scores toekennen aan evenementen en handelaars, tickets kopen voor evenementen enzovoort. Zoals met alle ideeën, zijn dikwijls de eenvoudigste de beste. Een vergelijkbaar concept bestaat in België nog niet, voor zover we weten. Wie neemt de handschoen op?
10
K e n W i j n -magazine - jaargang 11 - nr. 23
H u g o Va n L a nd e g hem C o m m an d e r ij L an d v an W a a s
Descendientes de J. Palacios zet Bierzo op de wijnkaart Een wijnmakersfamilie in hart en nieren
Single vineyard
Spanje telt meerdere illustere wijnmakersfamilies. In dat rijtje hoort ongetwijfeld de familie Palacios thuis. Het begon met José Palacios die in 1945 Palacios Remondo in Rioja Baja oprichtte. Van zijn negen kinderen gingen er vier in de wijnbouw, waaronder Alvaro Palacios. Alvaro wou al vlug op eigen benen staan en verliet in 1989 het familiebedrijf. Samen met zijn mentor René Barbier investeerde hij in Priorat in het aanleggen van een nieuwe wijngaard. Hij kocht er percelen grond met een enorm potentieel waarop hij garnacha, cariñena, cabernet sauvignon, merlot en syrah aanplantte. Na aankoop in 1993 van de oude L’Ermita-wijngaard, haalde hij met zijn L’Ermita 1993 onmiddellijk topscores in de wijnpers, en daarop volgden navenant hoge prijzen. Meteen was een nieuw Spaans wijnicoon geboren. In zijn kielzog trok hij ook de appellatie Priorat mee en bezorgde die een plaats op de wijnkaarten over de hele wereld.
Een bezoek aan de Bierzo-regio enkele jaren geleden liet me een schitterend landschap bewonderen met wijngaarden die tegen steile hellingen aanslingeren. Dadelijk rees bij mij als eerste gedachte: prachtig om ervan te genieten, maar zo ontzettend lastig om erin te werken. Descendientes de J. Palacios maakt nu vijf verschillende wijnen. Hun instapwijn is Pétalos. Van drie percelen met stokken tussen de 60 en 100 jaar oud komt hun wijn Corullón. Daarnaast zijn er drie perceelwijnen of single vineyard-wijnen: Moncerbal, Las Lamas en La Faraona. Deze laatste is inmiddels uitgegroeid tot een nieuw wijnicoon van de familie Palacios.
Eerbetuiging
Slechts één druif: mencia
Alvaro’s neef, Ricardo Pérez Palacios, was al vroeg door de wijnmicrobe gebeten. Als jonge wijnbouwer nodigde Ricardo zijn oom Alvaro uit om in Bierzo een nieuw wijndomein uit te bouwen: ‘Descendientes de J. Palacios’. De naam van het wijndomein is een eerbetuiging aan zijn vader en aan zijn grootvader die in 2000 overleed. Het Palacio team Ricardo-Alvaro kocht in Bierzo percelen op de steilste hellingen die ooit door wijngaarden waren beplant maar zo moeilijk te bewerken waren dat ze werden opgegeven, zoniet verwaarloosd werden achtergelaten. De prijs van deze hellingen was uiterst laag. Moeilijker was om voldoende personeel te vinden dat bereid was dergelijke percelen te bewerken. Vervolgens kochten Alvaro en Ricardo in 1998 fantastisch gelegen oude wijngaarden rond het bergdorpje Corullón.
Bierzo en mencia zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Buiten Bierzo vindt men de mencia slechts in Galicia terug. Het is een druivenras dat kleine druiven voortbrengt met een hoge zuurgraad en een dikke schil. Aanvankelijk dacht men dat de mencia een kloon was van de cabernet franc, maar recente studies hebben uitgewezen dat dit niet het geval is. Structuur en elegantie, gekoppeld aan een frisse minerale onderbouw zijn de hoofdkenmerken van deze menciadruif.
11
Geproefd
Agustín in de wijngaard Las Lamas in het dorp Corullón
Pétalos 2012
Corullón 2012
100 procent mencia – opvoeding van 10 maanden Dit is een blend van druiven uit verschillende dorpen, waarvan een deel wordt aangekocht en een deel afkomstig is van eigen wijngaarden. Rood fruit met framboos, aardbei en bosbessen zijn de dominante fruitaroma’s die de alcohol op de achtergrond houden. Start in de mond met een frisse fruitimpressie. Een elegant middengebied met fijne kruiden gaat over in een finale met gepolijste tannine. Aangename moderne wijn.
100 procent mencia – opvoeding van 17 maanden In 2012 was de Atlantische invloed sterker dan de continentale. Minerale impressie met donker fruit, versmolten met een rokerige toets en vanille. Finesserijke aroma’s. De smaak manifesteert een schitterende fruitontplooiing met een minerale ondertoon waarin wat pinot noir-karakter opduikt. De peperige impressie van de 2011 blijft hier achterwege. Lange afdronk met finesse. In deze Corullón 2012 overweegt het klimaat op de terroir.
Corullón 2011
Wijngaard Fontelas (Corullón)
Wijngaard Moncerbal (Corullón)
100 procent mencia – opvoeding van 17 maanden Deze wijn wordt gemaakt met druiven afkomstig van verschillende percelen uit hetzelfde dorp, geoogst op een hoogte tussen 400 en 800 meter. De wijngaarden zijn zowel noordelijk als zuidelijk georiënteerd. In 2011 was het continentale klimaat overwegend op het Atlantische. Diepe kleur. Rijpe rode paprika zonder groene, vegetale toetsen, gecombineerd met zwart fruit. Nog vrij gesloten maar met sluimerende diepgang. Stevige aanzet met bessenfruit , krachtige en geconcentreerde onderbouw met een peperige finale die wat associaties met de syrah oproept. Stevige, maar gebonden tannine staat garant voor een goed bewaarpotentieel.
Moncerbal 2012
100 procent mencia – opvoeding van 16 maanden Diep rood fruit, rijp en fris. Nog vrij gesloten. Krachtige en volle smaakaanzet die zich verder zet met een al even stevige onderbouw. Mooie zoet-zuurbalans met opnieuw die minerale ondertoon. Iets strakkere maar toch rijpe tannine zorgt voor een lange finale. Bewaar potentieel. Las Lamas 2012
100 procent mencia – opvoeding van 16 maanden Deze Las Lamas heeft pittiger en intenser fruit dan de Moncerbal 2012 en levert bovendien meer spanning en precisie. Subtiele kruidigheid vormt een onderdeel van de complexiteit. Fraaie, ronde aanzet met heel veel fruit, goed gestoffeerd middenstuk met kruidige nuances. Stijlvolle en nobele tannine tekent de lange finale. Op dit moment heeft Las Lamas 2012 meer rondeur en finesse dan Moncerbal 2012.
WWW.VERMANDEL-DIAS.BE
GLACIÈRE
HAARDCONCEPTEN
HAARDEN
KACHELS
ACCESSOIRES
13
Alvaro Palacios: Decanter’s “ Man of the Year 2015 “ Elk jaar verkiest het bekende wijnmagazine Decanter haar man van het jaar. Laureaten van het laatste decennium zijn allen grote wijnmakers: Jean-Pierre en François Perrin (Rhône), Paul Semington (Portugal), Giacomo Tachis (Italië), Aubert de Villaine (Bourgogne), Nicolas Catena (Argentinië), Christian Moueix (Bordeaux), Anthony Barton (Bordeaux), Marcel Guigal (Rhône), Ernst Loosen (Mosel), Brian Croser (Australië) en Jean-Michel Cazes (Bordeaux). Aan deze reeks eminente wijnmakers voegt zich nu een nieuwe naam, met als “Man of the Year 2015” niemand minder dan Alvaro Palacios. Erkenning en lof bij deze nominatie komen van alle kanten. Peter Sisseck van Dominio de Pingus (Spanje): ‘Meer dan iemand anders vertegenwoordigt Alvaro Palacios de nieuwe Spaanse wijn. Niemand doet meer en beter omdat hij naast het verleden ook de traditie respecteert. Hij is dé ware held van de bodem. Spanje is zo fier op hem, alsook zijn vrienden!’ Ricardo op het bureau DTES de J. Palacios
Terroir De dominante bodem in de Bierzo-appellatie is leisteen, hier en daar gemengd met delen kwarts, zandsteen, kalk, zand of klei. De wijngaarden rond Corullón bevinden zich op een hoogte tussen 500 en 950 meter. Hoewel er een continentaal klimaat heerst, is er toch ook een sterke Atlantische invloed. Naargelang het jaar kan één van beide klimaatinvloeden overwegen, wat zijn gevolgen heeft voor het karakter van de wijn. Een overwegend continentaal klimaat geeft bredere en vollere wijnen, terwijl een dominantie van Atlantische invloeden de wijn meer diepgang en frisheid meegeeft. Dit bleek duidelijk bij de degustatie van de Corullón 2011 en 2012.
Serana Sutcliffe MW, Sotheby’s (Engeland): ‘Alvaro is een natuurkracht, gepassioneerd, geëngageerd en enorm begaafd. Hij ‘begrijpt’ alle regio’s waarin hij wijn maakt. Bovendien heeft hij een groot respect voor de natuurlijke omgeving en het behoud van tradities, als ze nog ter zake doen. Hij is ook een fantastisch flamenco-zanger!’ Christian Moueix van Ets JP Moueix (Frankrijk, Bordeaux): ‘Ik heb Alvaro gekend als een jongeman die stage liep bij ons in Pomerol. Ik was getroffen door zijn dynamisme. Hij is nog niet veranderd. Met hartstocht om de wijnen in zijn land beter te maken en met zijn onverzadigbare energie waagde hij zich aan vele nieuwe projecten. Spanje mag zich gelukkig prijzen zo’n getalenteerd wijnmaker te hebben.’
Biodynamische wijnbouw Met uitzondering van de druiven die voor Pétalos deels worden aangekocht, worden alle andere wijngaarden volgens de biodynamische methode bewerkt. Ricardo is geen fundamentalistische noch media-geile biodynamische wijnbouwer, maar wel iemand die gelooft in de heilzame werking van een zo zuiver mogelijke wijnbouw.
Ricardo (l) en Alvaro (r) Palacios
14
K e n W i j n -magazine - jaargang 11 - nr. 23
Melina Tassou brengt de wijn van Homeros naar Vlaanderen
Domein Kikones-Komotini-Thracië
D
e naam Kikones wordt vermeld in zowel de Ilias als de Odysseia van Homeros. Kikones is de naam van een oude Thracische volksstam met priester-koning Maron op de troon. Zij maakten de kikoneswijn, die 3000 jaar geleden naar de Griekse belegeraars van Troje gezonden werd. Ook Odysseus gebruikte de wijn om Polyphemos, de eenogige cycloop, dronken te voeren en daarna met zijn vrienden te ontsnappen. In de loop van de geschiedenis, na de vijfhonderdjarige bezetting van de Turken, verdween de wijnproductie in de regio. Pas in 2004 werd de draad van de wijnbouw weer opgenomen door de dynamische landbouwfamilie Tassou. Zij hernamen de wijnteelt met als canon: geen kwantiteit, maar kwaliteit. Hun moderne wijnbouw in de streek werd met resultaat bezegeld. De wijngaard van Kikones omvat nu 10ha in de heuvels van Maroneia, dichtbij de Thracische Zee. Druivenrassen zijn chardonnay, malagouzia, lemnio, syrah, cabernet sauvignon, merlot en sangiovese. Het domein Kikones kreeg internationale erkenning: wereldwijd 23 awards, waaronder verschillende van Decanter. Kikones is de eerste wijnboerderij in Rhodopi, de verre noordoostelijke hoek van Griekenland, vijf km van Komotini, in het oude Kikonesland. De wijn wordt geëxporteerd naar vijf landen, waaronder de Verenigde Staten.
Thracische ruiters: het embleem van Kikones
voor de productie en het onderhoud van de wijngaard. In de Wijngids 2015 van Hugh Johnson lezen we "Melina Tassou heeft een aantal jaren in Bourgogne gewerkt en dat komt tot uitdrukking in haar wijnen. Dit zou wel eens de beste wijn in Thracië kunnen zijn en met goede prijs-kwaliteitsverhouding."
Melina Tassou Eigenares-wijnmaakster Melina Tassou studeerde landbouwkunde in Griekenland en trok dan naar de universiteit van Bordeaux. Na vier jaar werd zij oenologe en deed stages bij Smith Haut Lafitte (Pessac-Léognan) en Malescot Saint-Exupéry (Margaux). Daarna trok zij naar Bourgogne en Australië (winemakery Brown Brothers) waar zij vooral interesse had voor de speciale technieken bij het wijn maken bij hoge temperatuur. Zij liet de wijngaard heraanplanten, rekening houdend met haar oenologische ervaring, maar zonder echter het Griekse archaïsche wijnreglement te volgen. Haar broer is verantwoordelijk
Melina Tassou
15
L u c Va n d er S t r a e t en C o m m a n d e r ij Z ui d - W e s t-V l a a n d e r e n Foto's: Inez Vandenbroucke, Luc Van der Straeten en Geert Huysentruyt
Wijnproces Bij het wijnproces worden de best mogelijke wijntechnieken toegepast, steunend op de ervaring die Melina opdeed tijdens haar internationale opleiding. De druiven worden nauwgezet gevolgd tijdens het groeiproces. Tien tot vijftien werksters verwijderen alle bladeren en beschadigde druiven aan de sorteertafels vooraleer het échte wijn maken begint. Melina wil het karakter van elk druivenras respecteren. Zowel de witte als de rode wijn rijpen op Franse eik (12 maanden voor rode wijn). De vinificatie gebeurt in geklimatiseerde ruimtes. Witte wijn wordt gemaakt zoals bordeauxwijn en blijft één jaar op vat met regelmatig bâtonnage. Rode wijn wordt gemaakt op Bourgondische wijze, met pigeage in open inoxtanks, i.p.v. de druiven bij het begin van de fermentatie te kneuzen. Zo krijg je extra extractie van kleur en smaken. De malolactaatgisting gebeurt spontaan door natuurlijke bacteriën. Na één jaar gaat de wijn naar inoxtanks waar de klaring gebeurt gedurende twee tot zes maanden. Bij het bottelen wordt niet gefilterd om zoveel mogelijk natuurlijke aroma's te behouden.
Wijnetiket
Penningmeester Geert Huysentruyt verwelkomt Melina Tassou
Wijnranken
Het wijnetiket vertelt de geschiedenis van de Kikones: de Thracische volksstam uit de oudheid. In de oudheid waren de Thracische ruiters bekend als krijgslustig en zeer krijgsvaardig. Daarom is het logo van Kikones een paard. Het paard was trouwens een waardevol metgezel in oorlog en vredestijd. Verscheidene oude munten die gevonden werden dragen afbeeldingen van ruiters te paard. Onderaan het etiket staat het sterrenbeeld Orion: de Kikones kenden het sterrenbeeld en volgden het nauwkeurig bij het plannen van hun activiteiten. Op het einde van de zomer, als Orion om middernacht aan het firmament verscheen, planden ze het begin van de oogst. Het etiket verwijst ook altijd naar Thracische roots: ofwel Maron (de priester-koning), Ippeas (de ruiter) of Kikones (de stam). Nergens op het etiket vindt men de "erkende" Griekse appellaties. Een bewuste keuze die goed opgeleide wijnmakers wel eens meer durven maken.
Commanderijleden
BELGIAN WINES De beste Belgische kwaliteitswijnen
Kapelstraat 3, 9120 Melsele I 03 755 8 755 info@belgianwines.com I www.belgianwines.com
17
Geproefd: twee witte wijnen Kikones Maron 2013
100% malagousia, 13,5% Malagousia wordt geteeld in verscheidene Griekse streken, maar in Kikones vertoont dit druivenras een typische finesse. "Lichtgeel, helder. Groene appel, citrus, bloemen, perzik, asperge, lichte botertoets. Goede zuren met veel frisheid en wat vettigheid. Medium afdronk met een bittere toets. Prachtige aperitiefwijn."(Germain Lanneau)
De geproefde wijnen
Kikones Chardonnay 2013
100% chardonnay, 13,5% Chardonnay met zeven maanden houtlagering. "Bleek-gele kleur, wat intenser dan de vorige wijn. Vanille-impressies. Lichtjes parelende aanzet, goede mineraliteit met boteraroma. De afdronk heeft iets bitters. Een aangename wijn. Zou goed visgerechten begeleiden."(Hans Tack) Deze wijn is echter nog te jong om te degusteren en vraagt meer tijd om de complexiteit tot zijn recht te laten komen. Slechts een derde van de wijn gaat op hout. De bâtonnage wordt ondersteund door een additief: de 'arabische gom' die de chardonnay extra kracht moet geven om wat ouder te worden.
Geproefd: vier rode wijnen Kikones Limnio 2011
Kikones Ippeas 2009
Kikones Maron 2009
Kikones Syrah 2008
100% limnio, 14% Limnio wordt aanzien als het oudste Griekse druivenras en is moeilijk te vinifiëren. Kikones is waarschijnlijk de enige wijnmakerij die een 100% limniowijn maakt. Meestal wordt met Limnio rosé wijn gemaakt. Door toepassen van schilfermentatie krijgt de wijnmaker meer kleurextractie zo dat we hier een licht bourgogneachtige rode wijn krijgen. De druiventrossen worden in hun geheel in de tank gestort en onder invloed van het eigen gewicht krijgen we een natuurlijke persing. Dat eerste vocht wordt verwijderd waardoor het aandeel most toeneemt en dus de kleur intenser wordt. "Rood-bruine kleur, zonder tranen, een kleur dat al geëvolueerd lijkt. Veel kers met een zoete vanilletoets, witte peper in de achtergrond. In de mond: kersen en wat framboos, met een licht bittere toets die doet vermoeden dat de wijn zijn hoogtepunt nog niet heeft bereikt. In een blinde proeverij zouden we denken aan bourgogne. "(Jo Noppe)
Cabernet sauvignon en merlot, 14% Ippeas betekent ruiter, verwijzend naar de Thracische ruiterij. De twee druivenrassen worden afzonderlijk gevinifieerd en de cuvée wordt pas bij het bottelen geassembleerd. "Intense kleur, robijnrood. Geur: intens en zeer complex, duidelijk rijp fruit, krieken, bessen, lichte toast, vanille, kirsch, kruiden en peper. Fruitige aanzet in de mond, krachtig, een mooie structuur met fijne zuren, rijpe en elegante tannine, zeer evenwichtig. Lange en kruidige afdronk. Een fijne complexe bewaarwijn, in perfecte balans en nu al erg lekker" (Johan Vandamme)
100% sangiovese, 13,5 vol% Bij Brown Brothers in Victoria Australië kon Melina werken in de afdeling 'Patricia wines' waar de grootste wijnen van het domein gevinifieerd werden. Hier leerde ze hoe de Australiërs hun wijnmaken aanpassen aan de hoge temperaturen van het land. In Thracië hebben ze dezelfde temperatuurschommelingen en gelijkaardige wind (Samotrakische wind) die de druiven snel droogt na een regenbui. Broer Vasilis vindt de sangiovese heel geschikt voor de streek. Bovendien is sangiovese niet ziektegevoelig. "Licht geëvolueerde kleur, mooie viscositeit. Gesloten neus. Kruidige aanzet met finesse. Toetsen van groene kruiden: selderblaadjes, kervel, witte peper. Rood fruit, mooie balans. Lange afdronk. Deze sangiovese mag in de rij staan met grote Italianen."(Jeroom Debaere)
100% syrah,13,5vol% "Diepe kleurconcentratie. Geur: zwarte bessen en cassis, gebrande toetsen, zoethout, drop. Fruit en kruidigheid op de voorgrond (bij vorige wijnen stond vatlagering op de voorgrond). Smaak: dezelfde kruiden als ervaren in de neus: kruidnagel nootmuskaat. Een heerlijk fraîcheur, helemaal geen 'jammy style', elegante structuur, goed versmolten tannine. Een vrij complexe wijn die veel gerechten aankan."(Dominique Crombez) Syrah werd voor het eerst gemaakt in 2004. De Decanter wine awards in Londen gaf Melina een gouden medaille. Zij is er bijzonder trots op. "Such a great wine in a Greek bottle": het was het visitekaartje waarmee de Kikoneswijn internationaal bekend werd. Melina benadrukt dat het domein Kikones per label maar één botteling heeft. Wat op een proeverij gepresenteerd wordt is hetzelfde als wat overal op de markt is. Er zijn dus geen 'speciale' wijnloten.
Wat de prijs van deze wijnen aan de consument betreft: naargelang de invoerrechten zal die zich tussen €10 en €20 situeren.
S im o nne W el l ek en s C o m m a n d e r ij B e l l e b e e k
En rama: de nieuwe hype in Jerez En rama sherry is fino in zijn meest pure vorm, gebotteld op het einde van de lente wanneer de flor het dikst is. Barbadillo was de voortrekker van deze versie en bottelde de eerste manzanilla en rama in 1999, eentje voor ieder seizoen elk met een apart label. Gonzales Byass bottelde zijn eerste Tio Pepe En Rama pas in 2010. In de lente van dit jaar werd de zesde editie samengesteld.
Sherry Vreemd genoeg blijft sherry een miskend product. Maar wie in Jerez is geweest, weet dat er opwindende ontdekkingen te doen zijn. De in de zon blakende wijngaarden met palominostokken op de sterk kalkhoudende spierwitte albarizabodems, de eindeloze rijen op elkaar gestapelde zwarte vaten in de bodega’s, het unieke rijpingsproces van de wijnen, de soleras, en de merkwaardige stijlen, eigenzinnig, droog of zoet, krachtig met duidelijke zilte toets en een diepe persistente afdronk, de heerlijke tapa…Er zijn dus meer dan voldoende argumenten om van sherry te gaan houden.
Gonzalez Byass Gonzalez Byass is een familiebedrijf, ondertussen geleid door de vijfde generatie. De bodega gebruikt uitsluitend druiven van de 860ha eigen wijngaarden. Vlaggenschip is Tio Pepe, een
droge fino en een perfecte instapsherry. Het bedrijf werd opgericht in 1835 door Manuel Maria Gonzalez. De Byassfamilie was exclusief verdeler van de Gonzalezwijnen in de UK en werd in 1855 aandeelhouder van het bedrijf. Dit leidde tot de naamgeving Gonzalez Byass. Naast de sherryproductie heeft Gonzales Byass diverse projecten in andere wijnstreken. Het bedrijf is ondermeer betrokken bij de productie van Vinas del Vero-wijnen in Somontano. Net zoals heel wat andere sherrymakerijen, produceert men op Gonzales destillaten waaronder de brandy Lepanto OV gemaakt met de most van palominodruiven.
En rama En rama, letterlijk ruwe sherry, betekent direct van het vat gebotteld met flor zonder klaren en filteren. De wijn behoudt hierdoor zijn specifieke kenmerken en kan nog evolueren in de fles. Tio Pepe En Rama wordt samengesteld uit een
selectie vaten van de oudste soleras: Rebollo, de kleine bodega van meer dan 150 jaar oud, en Constancia, de eerste bodega van Gonzales Byass die teruggaat naar midden de jaren 1800. In oktober van vorig jaar werden 100 vaten van een totaal van 600 gekozen en gedurende de hele winter bijzonder opgevolgd door master blender Antonio Flores. Finaal selecteerde hij begin april 60 vaten die het best de winter hadden doorgebracht en met de meest levendige flor. Een relatief milde winter zorgde voor een stabiele temperatuur in de bodega met als gevolg een extreem gezonde en levendige flor. Fino in de bodega Rebollo ontwikkelt een hoge densiteit aan acetaldehyde met aroma’s van amandel en gist. Constantia-fino daarentegen is eleganter, met meer textuur en finesse. De mix van beide leveren een mooie balans tussen kracht, finesse en complexiteit. De uiteindelijke en rama is een fino van gemiddeld vier jaar oud.
19
Geproefd Tio Pepe en rama 2014
Rebollo 1+2 Estrellas
Diep citroengele kleur. Fruitige geur voor een fino, met hinten van appel, limoen, brood en beschuit. Mooie balans. Romig en tegelijk fris in de mond. Aanvankelijk komen vooral de zuurzoete tinten terug, aangevuld met delicate toetsen van eik en gist. Gevuld eind, met een zacht, ziltig accent.
Geel gekleurd, licht troebel. Geuren van bloemen, fijne kruiden en beheerst acetaldehyde-aroma’s. Fijn, elegant met edel zuur en een mooie afronding in finale.
Tio Pepe Fino
Lichtgele kleur, kristalhelder. Open geur met toetsen van kamille, jodium, mineraal en ziltig. De smaak toont een fijne zuurgraad en eindigt beendroog. Bodega La Constancia Tres Estrellas (=3 sterren) Perna 1
Rijpe, gele kleur. Zeer expressief en intens met een hoog acetaldehydegehalte, lichtjes animaal. Krachtige smaak, complex en structuurvol. Bodega La Constancia Tres Estrellas Perna 7
Geel gekleurde fino, licht wazig. De geur en smaak is sterk verschillend met nootjeselementen, duidelijk acetaldehyde-ontwikkeling. Bodega La Constancia 1+2 Estrellas 1
Troebel met vlokken, geel gekleurd. Ronde en romige textuur, nootachtig en ziltig, belegen maar fijn en elegant in de mond. Rebollo Tres Estrellas
Diep gele kleur. Sterk acetaldehydegeur. Vol, dik en romig in de mond, droog en ziltig, harmonieus en kruidig.
Tio Pepe en rama 2015
Opvallend hoe de diverse vaten verschillend zijn qua textuur en aroma. Blenden is net zoals dat geldt voor andere wijnen ook hier van het grootste belang wil men een perfecte samenhang bekomen. Diepgeel. Intens aromatisch, expressief geurend naar oranjebloesem. De smaak is krachtig, maar verfijnd, fris en elegant van begin tot het eind. Goede smaaklengte met een ziltig en kruidig eind en een amandeltoets in de retro, een typische eigenschap van de palominodruif. Het geheel is bijzonder harmonieus en toont een perfecte balans.
Bodega Gonzalez-Byass
Palo Cortado
Tot slot nog even aandacht voor een uiterst zeldzame sherry die niet meer op de markt wordt gebracht, zo’n 120 jaar oud, nog steeds op vat, en met een alcoholgehalte van 24%. Diep amberkleurig. Geuren van koffie, leder, tabak, karamel en gedroogd fruit stuiven op. De smaak is net zoals verbrande huid, rokerig, oude kasten, tabak, pikant en zeer droog met een bittere staart. Niet direct de beste sherry maar wel een belevenis.
Palomino
Tio Pepe En Rama is te koop bij Swaffou
Master blender Antonio Flores
De blend
21
Anteprime di Toscana 2015
S im o nne W el l ek en s C o m m a n d e r ij B e l l e b e e k
Op de jaarlijkse lenteproeverij van Toscaanse wijnen bundelen de diverse consortia hun krachten om de nieuwe wijnen van hun leden voor te stellen. De resultaten zijn over het algemeen zeer goed. Een uitzondering is brunello: daar lijkt 2010, het jaar dat nu pas op de markt komt, heel wat te hebben ingeboet en is het uitkijken naar de beste resultaten.
D
e proefweek start in Florence met de satellieten rond Chianti met appellaties zoals Chianti, Chianti Colli Aretini, Colli Fiorentini, Colli Senesi, Colline Pisane, Montalbano, Montespertoli en Chianti Ruffina. Vervolgens komen zones zoals Carmignano, Bolgheri, Morellino di Scasano en nog veel meer aan bod om dan te vervolgen met de groten der aarde, San Gimignano, Chianti Classico, Vino Nobile en tenslotte Brunello di Montacino. Een ferme uitdaging met hoge verwachtingen.
DOC Bolgheri De productiezone loopt langs de kust van Toscane in de provincie Livorno. De wijngaard van Sassicaia werd aangelegd in Castiglioncello di Bolgheri in 1944. De bergketen in het oosten van Bolgheri tot Castagneto Carducci beschermt de wijngaarden tegen de koude winterwinden. In de zomer zorgt de corridor voor een koele bries in de valleien van de Cecinarivier in het noorden en de Corniastroom in het zuiden. De bodems zijn vooral alluviale gronden met kiezelafzettingen, zand, kalksteen en klei. De belangrijkste rode druivenrassen zijn cabernet sauvignon, cabernet franc en merlot. Syrah en petit verdot tonen eveneens een groot potentieel. Zelfs sangiovese geeft mooie resultaten. Vermentino is de meest aangeplante witte variëteit. Sauvignon blanc wordt vaak vergezeld door viognier.
Favorieten Mulini di Segalari Superiore 2011
Cabernet sauvignon 70%, merlot 10%, 15% petit verdot, 5% syrah Heel erg bordeaux, stevig en fris, mooie balans zuur/ tannine, Al Confini del Bosco Rosso 2011
Merlot 50%, cs 30%, pv 15%, syrah 5% Moderne geuraanzet. In de mond strak en kruidig, eerder rustiek dan modern. Goede materie en structuur. Ferrari Iris E Figli Superiore 2012
Merlot, cs en pv Moderne stijl met koffie en chocolade verwijzend naar vatrijping. Goede materie. Guado Al Tasso – Marchesi Antinori Superiore 2012
Cs 55%, merlot 25%, cf 18%, pv 2%
Zeer mooie wijn, evenwichtig, goed gestructureerd, finesserijk Guado Al Tasso Cont’ugo 2012
Merlot 100% Herkenbaar merlot, fluwelig en zacht, vlot en toegankelijk met mokka en koffie. Goede inhoud. Ornellaia Rosso Superiore 2012
Cs, merlot, cf, pv Complexe geur en smaak, krachtig gestructureerd maar verfijnd. Zeer mooie wijn.
Chianti Classico 2013 scoort Cijfers tonen aan dat the black rooster terug in trek is. Export groeit gestaag. Van de totale productie gaat momenteel 82% naar het buitenland met US voorop. Benelux is goed voor 3% en 18% gaat naar de binnenlandse markt. Duidelijk speelt de creatie van de categorie Gran Selezione hierbij een voorname rol. Gran Selezione vertegenwoordigt de hoogste kwaliteit en is goed voor 4% van het totaal. In het Stazione Leopolda, in Florence stelden 149 wijnmakerijen in totaal 517 labels voor. Dit jaar ging de aandacht vooral naar de jaargangen 2013 en 2012. Waar 2012 zich nu al prijsgeeft, is 2013 nog jong en energiek. Sangiovese ontwikkelde een goed suikergehalte en de nodige aciditeit, rijpe polyfenolen en fruit.
Banfi Aska Rosso 2012
Hoofdzakelijk cs en een kleine hoeveelheid cf Toegankelijk, modern, smakelijke inhoud, heel sappig, mooi evenwichtig. Argentiera Superiore 2011
Merlot 50%, cs 40%, cf 10% Mooie charmerende wijn, evenwichtig, goed gemaakt San Gigmiano
22
K e n W i j n -magazine - jaargang 11 - nr. 23
Brunello degustatie
Vernaccia di San Gimignano 2014: delicaat
Favorieten 2013 Castello di Fonterutoli
Barone Ricasoli Brolio
Sangiovese 90%, merlot 5%, colorino 3%, malvasia nera 2% - productie: 350.000 flessen Fijne aciditeit, mooi fruit en krachtig
Sangiovese 80%, merlot 15%, cabernet sauvignon 5% - productie: 700.000 flessen Diepe kleur, fruitig, gevuld, evenwichtig, diepte en lengte
Casuccio Tarletti
Sangiovese 100% - productie: 27.000 flessen Zeer fruitig, goed hout, heel evenwichtig, veel materie, goede tannine en aciditeit, lengte Monte Bernardi Retromarcia
Sangiovese 100% - productie: 30.000 flessen Evenwichtig, fijn, met goede tannine
Met 13% meer opbrengst ligt de productie van de witte vernacciawijnen, ondanks het zorgvuldige beheer van de stokken, opmerkelijk hoger in 2014 dan in 2013. De koude maanden juli en augustus met een merkelijk verschil in temperatuur tussen dag en nacht, samen met de zonnige dagen in september, zorgden voor aromatische druiven. Mits een behoorlijke vinificatie leverde dat frisse, geparfumeerde en elegante wijnen op met een goede zuurgraad hoewel minder gestructureerd dan in 2013. Riserva 2013 kende een lagere productie dan gemiddeld. De beste wijnen hebben doorgaans meer structuur, een mineraal karakter met daarnaast toetsen van honing, rijp fruit en hints van amandel. Niettemin hebben heel wat wijnen ingeboet aan aroma’s en smaak, zijn vaak verdrogend met een onaangename bitterheid aan het eind. Duidelijk speelt het vinificatieproces met een lange rijpingsperiode op de lie een uiterst belangrijke rol in het uiteindelijk resultaat en de kwaliteit ervan. We proefden 80 wijnen waarvan 39 uit 2014.
Favorieten
Abbazia di Monte Oliveto La Gentilesca, Falchini Vigna a Solatio, Il Palagione Hydra, Macinatico, Melini, Melini Le Grillaie, Mormoraia, Panizzi, Poderi del Paradiso, San Donato, Tenuta Le Calcinaie
Castello di Ama Ama
Sangiovese 100% - productie: 71.000 flessen Heel fruitig, krachtig, pittig, goede materie Fattoria Le Fonti
Sangiovese 100% - productie 80.000 flessen Krachtig, tanninerijk, fruitig en sappig
Zeer goed
Antinori Nel Chianti Classico Pèppoli, Borgo Casa al Vento Aria, Castello di Monsanto, Castello di Querceto, Castello di Radda, Castello Vicchiomaggio San Jacopo, Cigliano Felsina Berardenga, Isole e Olena, Rocca di Montegrossi, Val delle Corti Chianti Classico met foto's van alle producenten
Vino Nobile di Montepulciano 2012: verleidelijk Binnen deze kleine appellatie, 1.300ha, is er een generatiewissel aan de gang. Meer dan 37% van de keldermeesters zijn jonge oenologen en wijntechnici, afgestudeerd aan de landbouwfaculteit of technische hogeschool. De wijnen zijn geen krachtpatsers, maar charmant en verleidelijk, fris en sappig met een grote toegankelijkheid. Nobile 2012 kreeg van het Consorzio vijf sterren, de hoogste score, een beoordeling die tot stand komt op basis van proeverijen van de verschillende consortia. De regelgeving voor de appellatie schrijft voor 70% sangiovese te gebruiken, ter plekke prugnolo gentile genoemd, aangevuld met andere druivenrassen toegelaten in Toscane. Verhandeling van de wijnen mag pas na twee jaar volgend op de oogst. Producenten kunnen kiezen tussen de volle twee jaar vatrijping, of 18 maanden vatrijping en de rest verblijf in de fles, of 12 maanden vatrijping (de minimumvereiste), 6 maanden in de fles en de resterende periode in andere recipiënten. De Benelux is goed voor 8% van de totale export.
23
Vino Nobile
Brunello di Montalcino 2010: moeilijk Dit mag dan de meest gerenommeerde appellatie zijn, gemaakt met 100% sangiovese, lokaal brunello genoemd, de kwaliteit is betwistbaar. De lange vatrijping van twee jaar gevolgd door twee jaar op de fles mag dan een regel zijn, of het de kwaliteit ten goede komt is een ander verhaal. Behoorlijk wat wijnen ontgoochelen en zijn droog en schraal met een bittere ondertoon en een gemis aan fruit. Gelukkig zijn er ook mooie exemplaren waar het vineus karakter niet verloren is gegaan.
Favorieten Fanti
Sesta di Sopra
Mooie structuur, versmolten, verfijnd en af gewerkt
Sappige kern, rustieke stijl, vineus en tannine rijk
La Poderina
Talenti
Vineus, toegedekte tannine, krachtige inhoud, gevuld en vinnig
Geëvolueerd fruit, sappig en gevulde inhoud Tassi Franci
Campogiovanni
Favorieten Poliziano
Prugnolo gentile 85%, andere rassen 15% - vatrijping: 14-16 md Krachtig, structuurvol, rijpe kruidige tannine, goede frisheid, mokka op het einde
Il Molinaccio La Spinosa
Prugnole gentile 90%, merlot 10% vatrijping: 15-18 md Franse eiken vaten Zeer elegant, fijne zuurgraad, mooie structuur
Antico Colle
Prugnolo gentile 100% - vatrijping: 20 md in kleine en mediumgrote Slavonische eikenvaten Vol, krachtig, tanninerijk, koffie en kruiden
Fattoria della Talosa
Fattoria La Braccesca
Canneto
Prugnolo gentile 90%, merlot 10% vatrijping: 12 md Gevuld, stevige tannine, kruidige tonen, goed gemaakt
Prugnolo gentile 90%, merlot 5%, cabernet 5% - vatrijping: kleine Slavonische eiken vaten en Franse vaten van 5hl Specerij, gebald, concentratie en diepte, eind van mokka en koffie
Prugnolo gentile 90%, merlot 10% vatrijping: 48 md gedeeltelijk in grote en kleine vaten, 6 md in fles Gebald, tanninerijk, krachtig en kruidig
Tenuta la Fuga Donattella Cinelli Colombini
Tenuta Valdipiatta
Sangiovese, canaiolo nero – vatrijping: 6 md in Franse eikenvaten en 18 md in Slavonische eiken fusten van 5.000l Koffie, mokka, krachtige inhoud, tanninerijk, vol, mooie houtdosering
Verweven hout, pruimedanten, gevuld smaakprofiel
Goede vulling, toegedekte tannine, goed hout Argiano Pinino
Boeket met veel variatie, fijn hout, sappige inhoud, goed gevuld
Krachtig, sappig en vinnig met goede hout integratie Albatreti
Poggio Antico
Mooi verweven inhoud, gevuld, vlotte structuur
Icario
Sangiovese 80%, canaiolo 5%, merlot 10%, colorino 5% - vatrijping: 18 md in fusten van 3.500l en vaten van 500l Mooie balans, fijn geurprofiel, concentratie, rijpe tannine en mooie sappigheid
Tanninerijk, vineus en goede materie
Volle aanzet, harmonieus, tanninerijk
Montemercurioa Messaggero
Prugnolo gentile 97%, canaiolo 3% vatrijping: 24md in vaten van 10 en 40hl, 12 md in de fles Volmondig, rijp, goede tannine, stevig gestructureerd en goed hout Zeer goed
Palazzo Vecchio Maestro, Il Conventino, Dei, Bindella, Fattoria del Cerro, Il Macchione, Salcheto, Tenuta Trerose Santa Caterina, Le Bertille Vino Nobile, de wijngaard van Poliziano
Sappig en tanninerijk met veel mokka en karamelaroma’s
24
K e n W i j n -magazine - jaargang 11 - nr. 23
ZinPrim-mysterie eindelijk opgelost?
W o u t er V l o eberg h C o m m a n d e r ij Z e l e Foto's: Anita Meert
Christian Meersman licht een tipje van de sluier op! Een hele batterij keurig in beige en roze jasjes gehulde flessen stond mooi in het gelid op de toonbank van de parochiezaal waar commanderij Zele die avond alweer een gewaardeerde proeverij hield. Christian Meersman, ooit de eerste voorzitter van de lokale wijngilde, glimlachte mysterieus. Bij wijze van blind tasten en smaken zouden de pakweg zestig aanwezige leden – voor de gelegenheid met een tiental geïnteresseerden extra – moeten uitmaken welke wijn ze precies in neus en mond lieten doordringen. Ze hadden de keuze: zinfandel of primitivo. Niet echt moeilijk? “Vanavond kom ik de mensen in verwarring brengen,” zei Christian, wijnfanaat-quizmaster-tovenaar van de avond.
M
ysterieuze bedoening toch, dat welles-nietes gedoe rond de Californische zinfandel en de Italiaanse primitivo. Braam, rijpe framboos, pruim, alcohol, specerijen, tabak... al die elementen vind je zowel bij de Amerikaan als bij de Italiaan terug. Alleen een opperkenner haalt er de nuances uit: bijvoorbeeld vanilletoetsen door het gebruik van eiken vaten bij 'Zin', een vleug chocolade en een bitter toetsje bij 'Prim'. En het geëerde publiek mocht gokken en gissen, vooral ook doen alsof het met de duale entiteit van ZinPrim vertrouwd was en reso-
luut vinologische knopen kon doorhakken. Zes listig vermomde flessen werden uitgeschonken, de glazen glunderden al even mysterieus als de verbouwereerde tafelgasten.
Laatste Avondmaal? Ook in ons eigenste topmagazine werd al vaker heel schrander over Zin en Prim geschreven. En gids Christian Meersman deed er in Zele nog wat schepjes bovenop. Hij toerde al vaker in Californië rond en bleef ‘plakken’ in het Ravenswooddomein, waar ze naar eigen zeggen ‘no wimpy wines’ laten aanrukken, geen wijn voor watjes. Allerminst flauwekul dus, daar in de buurt van San Francisco. De zinfandel belandde er rond 1820 vanuit Kroatië, werd heel populair,
maar verdween nadien vanwege een strenge alcoholwet op het tweede plan en raakte pakweg in de zeventiger jaren van vorige eeuw opnieuw in de mode.. De primitivo groeide en bloeide op in Apulië en Campania, Italië. Het vroege rijpen van de druif zou de ‘primitieve’ naamgeving in de hand hebben gewerkt. Was het de wijn die op het Laatste Avondmaal werd geschonken? Fantasten en andere kwasten schudden dat soort theorieën heel kwistig uit de mouw. Vast staat dat 'Zin' en 'Prim' dichte familie van elkaar zijn, klonen misschien, niet echt identiek maar wel voorzien van hetzelfde DNA. Moeten echte wijnproevers dan ook maar tegelijk biologen zijn om te kunnen oordelen? 'Zin' verdraagt weinig regen, maar omdat ‘it never rains in California’ is dàt alvast al geregeld. Regelmatig duikt onze 'Zin' ook op in Zuid-Afrika en Australië. Hij manifesteert zich in allerlei vormen: nu eens porto-achtig, dan weer fruitig of gekruid. De 'Prim' dan: die kan je zowaar tweemaal per jaar oogsten, in augustus en eind september. Zwart en diepdonker oogt onze Italiaan, terwijl de Californiër er kersenrood uitziet, ook fel donker toch.
25
Alle zes erg lekker...
Heerlijke adjectieven
Dilemma
Op alle tafels ‘explodeerde’ het snoepachtig fruit, tintelden de kruiden, prikkelde tabak de tongen: zinfandel van Vitner’s Blend, de Country Series of Bedrock? Wisten de weifelende tafelgenoten veel! En de primitivo toonde zich in alle mogelijke gedaantes aan de Zeelse commanderisten: de frisse en sappige Eleonora of Elè, de zowel zoete als zure Muro van 2012, de met toetsen van chocolade en zoethout eindigende Barbatto, allemaal van het domein Chiaro Monte. Maar hoe hield je die kleppers uit elkaar en kon je daar, al mijmerend en zwijmelend, in godsnaam een Z- of P-etiket op kleven? Christian Meersmans glimlach was inmiddels omgetoverd tot een grijnslach, verheven als hij zich een poos voelde boven al die betweterige echte en pseudo-wijnkenners. Want alleen hij wist wat er precies uit de camouflageflessen vloeide.
De appreciaties van de met verstomming geslagen Zelenaren wisselden sterk. Aan onze tafel had Sévérine deskundig een aantal eigenschappen op een rijtje kunnen zetten: veel te zoet, dus Amerikaans ongetwijfeld, fijne tranen en mooie benen, kruidigheid die op de fruitsmaak primeert, jammy, boter, karamel. Aan een andere tafel had Isabel nogal wat tabak geproefd bij een andere wijn, en de laatste godendrank werd door alweer een expert-in-de-dop bestempeld als eentje met mooie visco en mondvullende, kruidige aanzet. Alle zes lekker, zonder meer, ook al verschilde de prijs sterk en schommelde die tussen tien en dertig euro. Ach, wat doen al die heerlijke adjectieven, robuuste substantie-
Nee, hoor, bij deze wist nièmand van de commanderisten in Zele het ZinPrim-raadsel te ontcijferen. Referaathouder van de avond Christian Meersman bleef goedgezind, lachte ter afronding nog eens gul, maar moest zelf ook afdruipen met de bedenking dat je' Z' en 'P', twee loten van dezelfde stam, uiterst moeilijk uit elkaar kan houden, zelfs al ben je een kenner. De titel boven dit artikel is dan ook veeleer een aansporing dan een bevestiging. In de Zeelse parochiezaal, waar de zoldering inmiddels – laat op de avond – niet meer beukte en dreunde onder de balletpassen van een àndere, al even culturele vereniging, werd nog duchtig nagekaart over het ZinPrim-dilemma, een eeuwigdurend trans-Atlantische wijnmys-
ven en uiterst verheven superlatieven ertoe als je, zoals de opdracht luidde, de 'Zin' niet van de 'Prim' kan onderscheiden? We zagen Christian lachen in zijn vuistje... Na ontzettend veel gokken en gissen, kiezen en missen luidde het verdict in deze volgorde: P20, Z10, Z30, P10, P30, Z20. Een regelrechte Lotto-uitslag. Waarbij de letters op 'Prim' of 'Zin' duidden en de cijfers de --- prijs bij benadering. Kennelijk had nièmand van de aanwezigen het helemààl bij het rechte eind. Iedereen nam Christians raad ter harte: laat je in deze discussie nooit misleiden door vrienden of kenners of tafelburen, doe je eigen ding. En bij dergelijke proeverijen behalen de leken, de minst geschoolden, niet zelden de hoogste score.
terie. Blinde proeverijen zijn wat ze zijn, je proeft en geniet maar kent de juiste toedracht niet, je test op je gevoelens en instinct, je raadt in het kwadraat. Navraag bij gelegenheidsproevers Emile en Renaat leerde dat ze ’t wel fijn vonden. Ze waren niet de énigen, maar zelfs in een duchtig relativerend artikel als dit kunnen we onmogelijk de naam van alle aanwezigen vermelden...
26
K e n W i j n -magazine - jaargang 11 - nr. 23
Van toprestaurant naar topkelder
Les 3 tomates en Paul Vercammen
D
oe het Paul Vercammen en echtgenote Marleen maar na. Tot je vijftigste het restaurant Hof De Bist in Ekeren uitbouwen tot een regionaal succes, het bekroond zien met een Michelinster, maar toch die andere passie – de passie van de wijn – op een grootse manier gestalte geven in hun nieuw leven in Le Sud-Ouest, waar ze al vele vakanties doorgebracht hadden. De kookpassie is nog aan het uitdoven als ze in 2001 zich engageren in St. Eugène, een wijndomein in de Languedoc-Roussillon dat geleid wordt door de Duitser Günther Hütter en oenologisch bijgestaan wordt een andere Duitser, Michael Naab. Onvermoeibare Paul combineert het werk in de wijngaard met de verkoop, ondersteund door zijn rots: Marleen.
J a n D el m o t e C o m m a n d e r ij K e m p e n
Hun wijngaard van 15 ha ligt op ongeveer 10 km van de Middellandse Zee en is vooral beplant met syrah, merlot, cabernet sauvignon, grenache en een beetje carignan, op een kalk-leembodem. Veel zon overdag, met mooie afkoeling ’s nachts: ideaal. Maar Paul is altijd beducht voor de noorderwind uit de bergen die net voor de oogst het alcoholgehalte zou kunnen laten stijgen. Want deze wind is zeer droog en zorgt voor uitdroging van de druiven. Anderzijds heb je dan weer het gevaar van de zeewind die vochtig is en kan zorgen voor een snelle rotting van de druiven. Wanneer de druiven rijp zijn is dus permanente aandacht voor het klimaat noodzakelijk om snel te kunnen ingrijpen wanneer nodig. Preventief worden om de drie dagen mostwaarde, pH en potentiële alcohol gemeten. Bij de ideale verhouding wordt onmiddellijk geoogst wat rijp is.
Linum® wijnrekken, de keuze van de kenner c: 100 m: 65 y: 0 k: 0
De Linum® verchroomde wijnrekken zijn de referentie op het gebied van stockage van wijnvoorraden in horeca en privé-collecties. Met één Linum® LWR-066 rek stockeert u probleemloos én verzorgd tot 168 flessen van 75 cl. en dit fles per fles. Bourgogne, Bordeaux of Champagne ? Iedere fles ligt veilig genest in de golvende draadstructuren. 12 flessen per niveau - Zeer stabiel - Eenvoudig te monteren - Afmetingen 1220x360x H1820 mm
The Winebox Vouwkratten voor wijnflessen LWR-066
Verkoop uitsluitend via de vakhandel. Vraag brochure en verkooppunten bij Linum Europe, marketing@linum.eu
14.109
Tot 12 flessen 75cl per krat Klikt inéén Afm. 485x266x247 mm Handige klapdeurtjes + etikethouder Groen (witte wijn) of bordeaux (rode wijn)
14.109 Pub Ken Wijn magazine VWBO lid.indd 1
11/26/2014 10:19:56 AM c: 100 m: 65 y: 0 k: 0
27
Michael Naab beheert het hele vinificatieproces, tot en met de assemblage eind januari. Deutsche Gründlichkeit in Zuid-Frankrijk, dat is hun geheim voor top kwaliteit. Klein rendement van 25 hl/ha, korte snoei, verwijderen van te talrijke druiventrossen en, hoewel niet op de fles vermeld, wordt sinds een paar jaar enkel bio gewerkt, zowel op het veld als in de kelder. De charmante Paul had het ons niet moeten vertellen, maar St Eugène mààkt het verschil, en dat proeven ook heel wat Duitsers en Belgen, die 90% van de export op zich nemen. Geniet mee met de bevindingen van Commanderij Kempen tijdens een schitterende degustatie in december 2014. Een degustatie die andermaal bewijst dat een vakkundige wijnbouwer ook nectar kan maken in een streek die we meer kennen van wijnplassen. Faut le faire, twee levens aan de top, maar voor minder gaat Paul Vercammen niet!
Geproefd Classique 2008
Oppidum 2007
Granaatrood. Geur: paprika’s, zoethout, beetje drop en veel specerijen, kruiden en zuurtjes. Smaak: veel groentearoma’s, nog volop tannine, veel cacao en chocolade in de afdronk. Jong, nog veel te jong. Paul en Marleen drinken deze wijn op maandag en dinsdag. Kwestie van de week op te bouwen… Acht maanden op inox en gebruikte vaten. 14,5% alcohol.
Inktzwarte syrah, grenache, cabernet sauvignon (80/5/15). Geur: rood rijp fruit (syrah stempel!), peper, munt, thym, paprika en chocolade. Smaak: sappig zwart fruit, een mooie fraîcheur gecombineerd met kracht. Lange afdronk met kruiden, tijm. Super! 24 maanden Franse eik. Na 12 maanden wordt de wijn overgegoten, de gistdroesem verwijderd en de vaten gereinigd. Niet geklaard, niet gefilterd. 14,6% alcohol.
Barrique 2008
Consul 2007
Intens donkerrood. Geur: chocolade, zoethout, drop, zwart en rijp fruit, vegetaal, muskaatnoot. Smaak: rood en zwart fruit, koffiebonen, paprika’s. Mooi verweven tannines. Correcte balans zoet/zuur, hoewel ietsje ‘zwaarder’ type. 17 maanden op verschillende Franse en Duitse eiken vaten, medium gebrand, 14% alcohol.
Donkerrode syrah (85 %) met 10 % grenache en 5 % cabernet sauvignon. Een feest in de neus. Mokka, peper, garrigue, donker fruit, vanille, chocolade, grafiet. Smaak: vettige aanzet, maar tegelijk fris, met zuur fruit, zoethout, drop, paprika, dominante kruiden en peper. Een elegante, superlange afdronk. Masterpiece! Wordt enkel in de beste jaren gevinifieerd. 2 jaar vat. 14,9% alcohol.
Pol y fenoll 2008
100 % merlot, 16 maanden op medium toasted Duitse eik. Glanzende mooi rode kleur, weinig evolutie. Geur: nog gesloten, maar na walsen vinden we kersen en zuur fruit. Smaak: frisheid met veel fruit, zuurtjes, kersen. Zachte verfijnde smaak, met wat bitter en kruidigheid op de achtergrond. Vrij droog in de afdronk door de nog aanwezige tannine. Complexe wijn, voldoende lang te decanteren. 'Pol' verwijst naar Paul Vercammen die het idee had om de merlot op Duitse eiken vaten toe te passen en 'Fenoll' verwijst naar de persoon die de wijngaarden bewerkt. Samengevoegd klinkt het u niet onbekend.
Gresy 2006
100 % syrah. Inktzwart en glanzend. Intense geur van cassis, ceder, leder, peper, pure chocolade, munt, kruiden In de smaak weinig fruit, maar zoethout, gestoofd fruit, koffie, chocolade, paprika. Zachte tannine, fluwelige full body wijn. Crazy Gresy! Wordt enkel gemaakt in de goeie jaren 2006, 2007 en 2010. Volledige handgeplukt, elke tros wordt gekeurd en ontrist. 12 hl/ha, 15% alcohol.
28
K e n W i j n -magazine - jaargang 11 - nr. 23
Bordeaux 2014: een verhaal van wanhoop en optimisme
H u g o Va n L a nd e g hem C o m m an d e r ij L an d v an W a a s
Na drie opeenvolgende matige tot goede wijnjaren hoopte Bordeaux met het millésime 2014 opnieuw aan te knopen met de topjaren 2009 en 2010. Al overtreft 2014 kwalitatief de jaargangen 2011, 2012 en 2013, toch is het geen topjaar. Eind augustus 2014 waren de wijnbouwers zo pessimistisch gestemd dat ze voor een herhaling van het doemscenario van 2013 vreesden dat als het moeilijkste jaar van de laatste dertig jaar werd geboekt. Een ‘été indien’ van begin september tot eind oktober bracht de onverhoopte kentering en redde het millésime 2014.
Een jaargang met drie scenario’s 2014 startte onder een gunstig gesternte met een warme maar natte winter. Door de hoge temperaturen begon de vegetatieve cyclus twee weken vroeger dan normaal. De bloei vond plaats onder ideale omstandigheden en behield twee weken voorsprong. Na dat eerste gunstige scenario keerden de weerkaarten. Op een vochtige maand mei volg-
de juni met warme temperaturen. De hoge vochtigheid en temperatuur zorgden voor een hevige aanval van meeldauw en oïdium. Deze schimmelziekten moesten het hele seizoen nauwlettend in de gaten worden gehouden, want ze zorgden voor een constante dreiging. Juli was koel en vochtig, maar ook augustus deed niet veel beter: somber, fris en vochtig. Door de vele regen zwollen de druiven en door de lage temperaturen verloren ze hun twee weken voorsprong. De cruciale maand augustus, waarvan het dictaat zegt ‘août fait le moût’, bracht alleen vertwijfeling en wanhoop. Toen alle hoop was opgegeven om nog rijpe druiven te oogsten, brak begin september het derde, maar ditmaal gunstige scenario aan. Enkel in 1921 en 1961 was september zo warm, maar ook oktober moest nauwelijks onderdoen met 194 zonuren en amper 42mm regen. Warme maar nooit hoogoplopende
29
temperaturen wisselden af met koele nachten waardoor de druiven hun aciditeit behielden. Die hoge zuurgraad loopt als een rode draad doorheen de jaargang 2014.
Augustus: geen vakantiemaand Tijdens de maanden juli en augustus regende het heel wat meer dan normaal, maar op de rechteroever viel er een pak regen meer dan op de linkeroever. Augustus is voor vele wijnbouwers de vakantiemaand bij uitstek, maar die plannen moesten in 2014 grondig worden herzien. Meer nog dan in andere jaren werd de kwaliteit van het millésime 2014 door het werk in de wijngaard bepaald en niet in de kelder. Door de overvloedige regen in juli en augustus trad – afhankelijk van het bodemtype – de noodzakelijke waterstress niet of vertraagd op, waardoor de wijnstok bleef doorgroeien en nieuwe twijgen zich vormden. Daardoor verbruikte de plant een groot deel van zijn energie om zijn vegetatie verder te zetten, waardoor er een belangrijk deel verloren ging voor het rijpingsproces van de druif. Alerte wijnbouwers verwijderden een deel bladeren ter hoogte van de druiven langs de kant van de opgaande zon – de morgenzon geeft minder risico tot verbranden van de druiven – om zo meer zonne-energie ter beschikking te stellen van de druif. Dit ontbladeren zorgde bovendien voor een betere verluchting rondom de druiven waardoor aantasting door schimmelziekten grotendeels werd vermeden. Jonge scheuten zijn heel gevoelig voor meeldauw en moesten na aantasting onmiddellijk worden verwijderd om uitbreiding te voorkomen. Ook het wegnemen van de ‘entrecoeurs’ (energieverslindende laterale twijgen, vergelijkbaar met de ‘dieven’ bij tomatenplanten) moest helpen om het moeizame rijpingsproces te bevorderen. Sommige wijnbouwers namen één tot twee weken vóór de oogst een tweede maal bladeren weg, maar dan langs de kant van de ondergaande zon. Op dat moment van het jaar is de zonnewarmte minder sterk, en is het risico kleiner dat de druiven nog verbranden. De zon zorgde wel voor nog wat extra rijping. Vakmanschap was nodig om het gepaste evenwicht te vinden tussen enerzijds ontbladeren en anderzijds voldoende bladbestand behouden om voor efficiënte fotosynthese en rijping te zorgen. Die balans verschilt van jaar tot jaar, en het is aan de wijnbouwer om hierin de juiste keuzes te maken. Meestal is dat een kostelijke en arbeidsintensieve keuze die vaak ook bepaald wordt door de financiële draagkracht van het domein.
Terroir neemt de overhand
Rechteroever
De beste terroirs hebben naast waterbindende eigenschappen ook een goed drainerend vermogen. De impact van de regen was in 2014 sterk verschillend naargelang het type terroir. Een kleibodem absorbeert gemakkelijk water, zwelt op en wordt ondoordringbaar waardoor overvloedige regen niet onmiddellijk tot in de wortels kan doordringen. In wijngaarden, die op hellingen zijn gelegen, vloeit het water vlot weg terwijl het in de vlakte of in een kom blijft staan. In dat laatste geval krijgt de plant de kans om overvloedig water op te zuigen. Naast de kleibodems zijn de betere wijnen in Saint-Emilion afkomstig van het kalkplateau. Door de waterbindende eigenschappen van kalk wordt ook op deze ondergrond niet alle water door de plant opgezogen. De zanderige bodems van Pomerol en Saint-Emilion hebben door hun gering kleigehalte minder waterbindend vermogen, waardoor het water gemakkelijk door het wortelstel wordt opgenomen. De wijnstok ondervindt dan minder waterstress en blijft doorgroeien, dit alles ten koste van het rijpingsproces van de druif. Het kwaliteitsverschil tussen de grotere en mindere terroirs was in 2014 heel opvallend, zowel in Saint-Emilion als in Pomerol. Op de linkeroever primeerde de goed drainerende kiezelbodem op de klei-, kalk- en zandbodems van de rechteroever. Bovendien kreeg de linkeroever veel minder water te verwerken. Daardoor is de linkeroever homogener en beter geslaagd dan de rechteroever.
De rechteroever is het territorium van de merlot, ook al wordt er op de linkeroever meer merlot aangeplant dan algemeen wordt aangenomen. De vroegrijpe merlot is naargelang de bodemsamenstelling doorgaans één tot bijna twee weken vroeger rijp dan de cabernet franc en zeker twee weken vroeger dan de cabernet sauvignon. De merlot heeft bijgevolg minder lang van het zeer gunstige weer in september kunnen profiteren. Vandaar dat 2014 als een cabernet sauvignon-jaar wordt beschouwd. Het is dan ook niet verwonderlijk dat de châteaus met een belangrijk aandeel cabernet franc in hun wijngaard vaak beter scoren. Zelfs de moeilijk rijpende cabernet sauvignon bracht in 2014 een meerwaarde. Château Cheval Blanc schittert met het niveau van de grote jaren, maar ook Vieux Château Certan maakte een schitterende 2014. Opnieuw moeten we vaststellen dat sommige wijnmakers – hoewel al heel wat minder dan in het verleden - zich hebben laten verleiden tot over-extractie. Het resultaat vertaalt zich dan in wijnen met een gebrek aan rijp fruit, een dun middenstuk en droogtrekkende tannine die rijpheid mist. Zij die het hard labeur in de wijngaard niet hebben geschuwd - ontbladeren, groene oogst (een moedige operatie na het op vlak van opbrengst deficitair jaar 2013), behandelen tegen schimmel, verwijderen van de ‘entrecoeurs’ en veelvuldige grondbewerking - hebben evenwichtige wijnen gemaakt die rondeur, souplesse en rijpe gestructureerde tannine bezitten. Kortom: klassieke bordeauxwijnen. Hoe dan ook, 2014 is geen topjaar. Daarvoor is de heterogeniteit te groot.
31
TOPWIJNEN PER APPELLATIE Saint-Emilion
Pauillac
Cheval Blanc Ausone La Mondotte Pavie Macquin Angélus Tertre Roteboeuf Pavie
Lafite-Rothschild Pichon Longueville Baron Pichon Longueville Comtesse de Lalande Mouton Rothschild Pontet-Canet Lynch Bages
Pomerol Vieux Château Certan L’Eglise Clinet Petrus La Conseillante Trotanoy
Margaux Château Margaux Palmer D’Issan Rauzan-Ségla Lascombes Labegorce
Saint-Julien Ducru-Beaucaillou Léoville-Poyferré Branaire-Ducru Lagrange Talbot Langoa-Barton
Saint-Estèphe Montrose Cos d’Estournel Calon-Ségur Cos Labory Lafon-Rochet
Pessac-Léognan Rood Haut-Bailly Smith Haut-Lafitte Malartic-Lagravière Domaine de Chevalier Bouscaut Olivier
Pessac-Léognan Wit Malartic-Lagravière Domaine de Chevalier Smith Haut-Lafitte De France Latour-Martillac
Sauternes-Barsac D’Yquem La Tour Blanche Coutet Guiraud Lafaurey-Peyraguey Sigalas-Rabaud
Degustatienotities: zie website Vlaamse Wijngilde: www.vlaamsewijngilde.be
De wereldvermaarde oenoloog Michel Rolland noemt 2014 het jaar van de oenoloog. ‘Het verschil tussen de verschillende cuves die afkomstig zijn van diverse percelen, was in 2014 groter dan in andere jaren. Het was een stuk moeilijker om de definitieve assemblage te realiseren’, aldus Rolland. Verrassend goede wijnen werden gemaakt in de minder gerenommeerde appellaties van Castillon-Côtes de Bordeaux en Francs-Côtes de Bordeaux. Beide regio’s ontsnapten aan de vele regen en danken hieraan hun succes. Nicolas Thienpont maakte in de Francs-Côtes de Bordeaux op Château Peygueraud en Château La Prade wijnen die het niveau van vele saint-émilions grands crus evenaren en zelfs overtreffen. Ook in de appellaties van Fronsac en Canon-Fronsac zijn knappe wijnen terug te vinden. In de AOC Fronsac zijn volgende châteaus geslaagd: De Carles, Dalem, La Rivière, Clos du Roy, Ma Petite République en Haut Lariveau. In de AOC Canon-Fronsac zijn dat: Grand Renouil, Gaby, Vrai Canon Bouché, Clos-Lariveau, Barrabaque Prestige en Belloy.
Linkeroever Al komt de linkeroever sterker uit de hoek dan de rechteroever, toch is ook hier niet elke appellatie even succesvol. De cabernets hebben langer dan de merlots van de uitzonderlijke maanden september en oktober kunnen genieten om optimaal te rijpen. Een tweede belangrijke factor, die al werd aangehaald, is dat de linkeroever beduidend minder regen kreeg te verwerken. Het verdunningseffect door de regen had hier dan ook minder ernstige gevolgen. We vinden in de wijnen meer vlezigheid, diepte en rijpe tannine. Op de linkeroever viel er bovendien niet overal evenveel regen. Zo noteerde men minder regen in het noorden in de gemeenten Pauillac en Saint-Estèphe dan in de meer zuidelijke appellaties Pessac-Léognan en Margaux. Het
is dan ook geen verrassing dat de meest geslaagde appellaties die van Pauillac en Saint-Estèphe zijn. In 2014 moeten de wijnen van de appellatie Saint-Estèphe nauwelijks onderdoen voor de grote jaren 2009 en 2010. Wat de appellatie Pessac-Léognan betreft, is het oordeel van de wijnschrijvers unaniem: 2014 is voor wit beter dan voor rood. De koele zomer had minder impact op de witte druiven dan op de rode. De zuurgraad ligt bij de witte wijnen naar de hoge kant maar versterkt precies daardoor het aromatisch potentieel. De witte wijnen zijn fris, hebben volume en spanning. Hun hoge zuurgraad staat garant voor een goed bewaarpotentieel. Jean-Philippe Masclet, wijnmaker op Château Haut-Brion stelde: ‘Ik heb nog nooit witte wijnen gezien met zo’n rijkdom en alcohol en tevens zoveel zuren. Het is fantastisch!’ Rood is een ander verhaal. Minder homogeen dan wit, missen heel wat wijnen vulling in het middengebied en is de tannine soms stug en ietwat onrijp. Zij die de rendementen in toom wisten te houden door intensief werk in de wijngaard en/of een ‘saignée’ hebben toegepast - zoals bv. Château Haut-Bailly - hebben zeer mooie en evenwichtige wijnen gemaakt die opvallen door vulling, frisheid, elegantie en rijpe tannine. De appellatie Margaux, die gespreid ligt over vijf gemeenten, heeft diverse bodemtypen die sterk verschillen. Daardoor vindt men hier een grotere heterogeniteit. Dat neemt echter niet weg dat we ook hier wijnen met vlezigheid en sap hebben geproefd, die fijne elegantie en typische Margaux-charme etaleerden. Château Margaux en Château Durfort Vivens hadden met negentig procent nooit meer cabernet sauvignon in hun ‘grand vin’. De verrassing binnen de appellatie Margaux was evenwel een Cru Bourgeois, vooral Château Labegorce. Moulis en Listrac - met hun hoog percentage merlot en koudere bodem – hadden het een stuk moeilijker. Niettemin is Château
33
Branas Grand Poujeaux een meer dan voortreffelijke mouliswijn. Over de jaren heen is de appellatie Saint-Julien een certitude qua kwaliteit. Ook en vooral in moeilijke jaargangen overtreft het de andere appellaties op de linkeroever. Maakt 2014 hierop niet direct een uitzondering, het ‘wauw-gevoel’ ontbreekt enigszins. Château Ducru Beaucaillou is top, met in zijn kielzorg Château Léoville Poyferré. In de appellatie Pauillac zijn heerlijke typische pauillacwijnen te vinden met geciviliseerde kracht, diepgang en stevige maar geen strenge tannine. In een haalbare prijscategorie zijn volgende châteaus echte aanraders: Haut-Bages Libéral, Clerc Milon, d’Armailhac en Lynch Moussas. De châteaus Pichon Longueville Baron, Pichon Longueville Comtesse de Lalande en Pontet-Canet moeten amper onderdoen voor de Premiers Grands Crus Classés. Als ik een winnende appellatie zou moeten aanduiden, is de appellatie Saint-Estèphe dé gedoodverfde kandidaat. Homogeen over de hele lijn. Nooit proefde ik in het verleden saint-estèphewijnen met zo’n toegankelijkheid, smaak- en rasvolle tannine als in 2014. Zonder de strengheid die deze wijnen meestal in hun jeugd kenmerkt. Zoals steeds steken de châteaus Montrose, Cos d’Estournel en Calon-Ségur er bovenuit, maar de achtervolgers met Lafon-Rochet, Cos Labory, Phélan-Ségur, De Pez en Les Ormes de Pez volgen op een kortere afstand dan gewoonlijk.
Sauternes en Barsac Ook de likoreuze wijnen munten uit - evenals de droge witte wijnen - door een hoge zuurgraad. Daardoor komen de barsac- en sauterneswijnen met een gemiddelde restsuikergehalte van 120 gram per liter vrij droog over. Door het ontbreken van een opulente en rijke onderbouw vormt het millésime 2014 enigszins een breuktrend met de vorige jaren. Precies omwille van die hoge aciditeit is in 2014 het verschil tussen de barsacs en sauternes minder groot. Liefhebbers van zoete wijnen, die ook de spanning van frisse aciditeit zoeken, zullen ongetwijfeld blij zijn. De ‘traditionele’ likoreuze wijnliefhebbers daarentegen zullen wellicht deze typische zoete rijkdom missen. Staat de appellatie Sauternes voor een tweespalt of is het een eenmalige ingreep van de natuur? De toekomst zal het uitwijzen.
Wat doen de prijzen? De primeurweek is voor wijnhandel en kasteel eigenaars dé belangrijkste week van het jaar. Wijnschrijvers zijn die week present om hun lezers een oordeel over het nieuwe millésime en zijn wijnen mee te geven. Voor de wijnhandel is de primeurweek de uitgelezen kans om ontdekkingen te doen en keuzes te maken. De wijnliefhebber kijkt uit naar de resultaten van de schrijvende wijnpers om eventueel zijn aankoop in primeur hierop af te stemmen. Blijft de vraag: zijn primeuraankopen nog wel een financieel gunstige operatie? Vaak stelt men de laatste jaren vast dat wijnen na de botteling op de markt komen aan prijzen die niet of nauwelijks hoger liggen dan de primeurprijzen. Dit zal ongetwijfeld het enthousiasme voor primeuraankopen temperen. Daarnaast lijkt 2014 niet de uitstraling te hebben waarop de wijnliefhebber zit te wachten. Tot slot zit de wijnhandel met onverkochte stocks van 2011 en 2012, terwijl zelfs topjaren als 2009 en 2010 nog volop in de rekken zijn te vinden, ook in China! Vandaar de vraag van de wijnhandel aan de kasteeleigenaars om hun prijzen voor de 2014 te laten dalen. Die vraag, die meer en meer op een smeekbede lijkt, is het scenario dat zich al enkele jaren herhaalt. Laurent Navarre, exportdirecteur van het bekende Etablissements J.P. Moueix te Libourne, doorkruist al meer dan 20 jaar Europa en kent als geen ander de marktsituatie. Pas terug van een traditionele verkoopronde in België wist hij te vertellen dat 2014 op weinig enthousiasme kon rekenen bij de Belgische importeurs. Ze namen hun jaarlijkse allocatie af, maar ook geen fles meer.
Men zou kunnen verwachten dat de zwakkere koers van de euro ten opzichte van het Engelse pond en de Amerikaanse dollar voor een extra stimulans zou zorgen. Dat is de theorie. Het is precies de Engelse wijnhandel die om een prijsdaling schreeuwt. Ook al zit de Amerikaanse economie in een opwaartse trend, de Amerikaanse markt blijft zich focussen op de grote wijnjaren. Daarenboven heeft ‘evangelist’ Parker beslist om niet meer aan de primeurdegustaties deel te nemen waardoor de Amerikaan zijn vertrouwde puntenscores moet missen. Ook China en Hong Kong stellen vast dat de boomjaren voorbij zijn. In China zijn slechts de appellaties Fronsac en Canon-Fronsac in staat hun export niet alleen te handhaven, maar zelfs te vermeerderen. Mijn buikgevoel zegt me dat de minder gerenommeerde appellaties hun prijzen van 2013, dat met een doemscenario werd geconfronteerd, zullen handhaven terwijl de grote namen een verdeelde en eigen prijspolitiek zullen voeren. Ik voorspel dat sommige kastelen met dezelfde primeurprijzen van 2013 zullen uitkomen, terwijl anderen een prijsverhoging zullen toepassen met als ‘excuus’ dat 2014 toch beter is dan de vorige drie millésimes. ‘De prijs van de wijn moet worden bepaald in functie van zijn kwaliteit en de vraag van de markt’, aldus Christian Seely, algemeen directeur van Axa Millésimes, dat Pichon Longueville Baron in portefeuille heeft. Het kortetermijngeheugen van de Bordelese eigenaars zal eens te meer doorslaggevend zijn.
34
K e n W i j n -magazine - jaargang 11 - nr. 23
G er a r d Va nd en Abbeel e C o m m a n d e r ij M o l e n b e r g Foto's: Peter Doomen
Feest van de Vlaamse Wijngilde 1 februari 2015 Thema: Pessac-Léognan
De grote zaal van Serwir vulde zich met wijnliefhebbers uit heel Vlaanderen
Het Feest van de Vlaamse Wijngilde is al decennia een traditie. Elk jaar wordt een wijnstreek in de kijker gezet en is het een hoogdag voor de deelnemende wijnbouwers, voor de leden van het Nationaal Comité en niet in het minst voor de aanwezige commanderijleden. We bewaren alvast een fijne herinnering aan de recentste succesvolle edities, met als thema de zuidelijke Côtes du Rhône (2012), Champagne (2013) en Duitsland (2014) en kunnen daar heden met stip Pessac-Léognan (2015) aan toevoegen. De 1.600 ha wijngaarden uit het Graves-gebied rond Pessac en Léognan leveren jaarlijks 10 miljoen flessen AOP-wijn met een eigen identiteit in zowel rood als wit binnen de grote Bordeaux-regio. Voor de rode wijnen gaat elegantie hier meestal samen met kracht; voor de witte wijnen geldt een combinatie van complexiteit en levendige frisheid. Dit mochten de 400 aanwezigen tot hun bijzonder genoegen proefondervindelijk vaststellen onder het goedkeurend oog van 15 prestigieuze kasteeleigenaars. De wijnen bieden ook bijzondere gastronomische perspectieven. Op dat vlak haalden de chefs in de keuken het beste uit zichzelf om de ingrediënten tot echte pareltjes op het bord om te zetten. En last but not least mocht ook de bediening een pluimpje krijgen; dit gebeurde tijdens de tradionele parade van tientallen keuken- en zaalchefs. Dat de organisatie van het feest ‘bloed, zweet en tranen’ kostte, zoals de voorzitter van de Vlaamse Wijngilde Eric Merny het verwoordde bij de intronisatie van de aanwezige wijnbouwers, wordt dan ook vlug vergeten. Bij menig goed glas werden de vriendschapsbanden nog wat nauwer aangehaald. De kwaliteit van deze editie van het Feest van de Vlaamse Wijngilde in 2016 evenaren is nu al een enorme uitdaging, maar wordt met een goed gevoel, veel enthousiasme en een professionele visie tegemoetgezien.
Nationaal voorzitter Eric Merny sprak een dankwoord
Keuken- en zaalploeg
Ook wijnbouwers uit Pessac-Léognan kunnen Ken Wijn-magazine smaken
35
Vert.: Frédéric Leman
Fête de la Vlaamse Wijngilde 1er février 2015 Thème: Pessac-Léognan
Dim sum van langoustine en Chinese kool, gerookte eend en knolselderchips, oestertje
Sint-Jakobsvruchten, kort gebakken, buikspek van Iberico gelakt, witte pens met ganzenlever, crème van groene bloemkool
Bij elk gerecht hoorden meerdere bijpassende wijnen
Een indrukwekkende batterij flessen staat klaar om alle wijnproevers te plezieren
Skrei, carpaccio van licht gepekelde jonge kabeljauw, tapenade van arbequina-olijf, citroentomaat en koriander, en mayonaise van Griekse yoghurt en rucola
Sisteron, kroontje korstig gebraden, op 60°c gegaard, schouder gekonfijt, chutney van beukenzwam en dooierzwam, infusie met tijm en gerookte look, aardappelsoufflé met pastinaak en aardpeer.
La Fête de la Vlaamse Wijngilde est une tradition vieille de plusieurs décennies. Chaque année, une région viticole est à l’honneur. Cet événement est une grand-messe pour les vignerons qui y participent, pour les membres du Comité National mais avant tout pour les membres présents des Commanderies. Nous gardons en tous cas un excellent souvenir des dernières éditions sous les thèmes Côtes du Rhône méridionales (2012), Champagne (2013) et Allemagne (2014), auxquelles nous pouvons désormais ajouter Pessac-Léognan (2015). Les 1.600 ha de vignobles de la région de Graves autour de Pessac et Léognan produisent annuellement 10 millions de bouteilles de vin AOP ayant une propre identité, en rouge comme en blanc, au sein de la grande appellation Bordeaux. Pour les rouges, l'élégance s'allie paraitement à la puissance, et, pour les blancs, la complexité va de pair avec une belle fraîcheur. C’est ce qu’ont pu constater avec grand plaisir les 400 convives et dégustateurs, sous le regard approbateur de 15 propriétaires de domaines prestigieux. Les vins offrent aussi des perspectives gastronomiques particulières, qui ont permis aux chefs de cuisine de transformer magistralement les ingrédients en de véritables perles. Et enfin, le service mérite assurément aussi des éloges, concrétisés par une ovation lors de la parade traditionnelle des dizaines de membres du personnel de salle et de cuisine. Si l’organisation de cette fête fut un véritable chemin de croix, comme l’a si bien formulé le président de la Vlaamse Wijngilde Eric Merny lors de l’intronisation des vignerons présents, ces soucis organisationnels furent vite oubliés, un bon verre de vin en main. De quoi resserrer encore davantage les liens d’amitié. Egaler en 2016 la qualité de cette édition de la Fête de la Vlaamse Wijngilde constituera un défi incroyable, que les organisateurs ont néanmoins la ferme intention de relever, motivés par un enthousiasme sans égal et une vision professionelle.
36
K e n W i j n -magazine - jaargang 11 - nr. 23
PETER DOOMEN D e n B l o e y e n d e n W ijn g a e r d t
Fotoreportage
Wijnronde van Vlaanderen Wijnpassie in de Maasvallei Een prille lentezon verwelkomde de bijna
naar het prachtige kasteel van Alden-Biesen en
500 deelnemers aan de derde Wijnronde
zo naar wijnkasteel Genoelselderen. Dan werd
van Vlaanderen. Het thema: wijnpassie in de
het tijd om de Voerstreek op te zoeken. Met een
Maasvallei. Het parcours startte in het buitenland,
ommetje langs het mooie kasteel van Eijsden in
zoals dat bij grote rondes gebruikelijk is. Het
Nederland belandden we bij Pietershof. Het was
schattige dorpje Thorn was een ideale springplank
voor Piet Akkermans een erezaak de Wijnronde in
en Harry Vorselen van Wijndomein Thorn stond
de Voerstreek te ontvangen. Ook het schitterende
dan ook ’s ochtends vroeg te popelen om de
landgoed Altembrouck maakte er een punt van,
honderden wijnliefhebbers te begroeten. Daarna
de wijnbeurs en het avondmaal tot in de puntjes te
voerde de rally ons naar Aldeneyck. Karel en
verzorgen. De organisatoren werden de dag nadien
Tine hadden kosten noch moeite gespaard om
door de burgemeester van Voeren, Huub Broers,
hun wijndomein piekfijn klaar te maken zodat
ontvangen. Hij besloot met een citaat van Gerard
de bezoekers er alles konden leren over de stiel
Depardieu: “wijn is de Mozart van de tong”. We
van het wijnmaken. De overgangsetappe leidde
hadden het niet beter kunnen zeggen.
Winnaars van de rally
Download het roadbook hier: http://bit.ly/roadbookwijnronde2015
37
Harry Vorselen, voor de gelegenheid in strak pak
Jaap van Rennes zoals altijd in zijn nopjes
Karel Henckens (Aldeneyck): passioneel
Jaco, onze reporter ter plaatse
38
K e n W i j n -magazine - jaargang 11 - nr. 23
Runderbouillon met verse asperges
Piet Akkermans en zijn team ontvangen ons op Pietershof
Wijn proeven onder vrienden
Barbecue in Altembrouck, met Wagyurund en Mangalicavarken
André Goemans (rechts) van Uylenbergh
Jeanette (Bon Baron) krijgt altijd maar meer bijval
Pjotr (Bon Baron) tegen Harry: “Buitenlander, wat doe jij hier?”
39
Hoofdgerecht met Wagyu, Mangalica en asperges
Nagenieten in de bibliotheek van Altembrouck
Ontvangst door burgemeester Huub Broers
Gust Bertels (links) van het Eiken Vat
40
K e n W i j n -magazine - jaargang 11 - nr. 23
Op verkenning in Argentinië
C l émen t C a s t el l i C o m m a n d e r ij Z ui d - W e s t-V l a a n d e r e n Foto's: Inez Vandenbroucke
Voor de eerste maal in commanderij Zuid-WestVlaanderen komt het thema Argentinië aan bod. Onze gast is Dhr. Patrick Vannoote, wijnhandelaar in ‘wijnen onder de evenaar’: ZuidAfrikaanse, Nieuw-Zeelandse, Chileense en Argentijnse wijnen.
Kenmerkend voor de wijnbouw in Argentinië is dat de aanplant slechts 210.000 hectare bedraagt, waar dat in Frankrijk 1.000.000ha is. De absolute nummer één rode druivenvariëteit is malbec, elders ook gekend als côt of auxerrois. De nummer één in wit is torrontes. Qua klimaat kent men in het noorden zeer warme dagen met zeer koude nachten. In het algemeen is het klimaat koud, met per jaar 300 dagen zon en weinig regen. Er bestaat geen noemenswaardige wetgeving. De Europese wetgeving legt echter op dat, wanneer men een monocepage vermeldt op het etiket, de wijn voor minstens 80% uit vermelde druif dient gemaakt te zijn.
Geproefd Michel Torino Estate Don David Torrontes Reserve 2013 Salta, €9,30
De druivenvariëteit is torrontes riojano, de wijngaarden bevinden zich op 1600 m hoogte. De wijn gaat voor 90% op inox, voor 10% op nieuwe vaten. We zien een zeer heldere wijn, met een lichte waterrand, en een lichtgele kleur. De wijn heeft een zeer expressief aroma, met minerale toetsen. Er komen twee geursensaties aan bod: enerzijds bloemen, zoals rozen en jasmijn; anderzijds exotisch fruit, sinaasappel, mandarijn en lychee. De smaak wordt gekenmerkt door een mooi evenwicht tussen zoet en zuur, met een sterke aciditeit, waarschijnlijk te wijten aan de hoogte. De afdronk is fris, met een discrete vanilletoets. Deze wijn is niet slecht, één glas volstaat evenwel. (Geert Huyzentruyt) Dhr. Vannoote geeft mee dat het bewaarpotentieel van deze wijn drie tot vier jaar is. Het oordeel van de zaal is verdeeld. Bodegas Escorihuela Gascón 1884 Sangiovese 2013 Mendoza, €9,50
Dit is een redelijk sterke wijn. Het is een degelijke instapwijn met veel karakter, hij is avontuurlijk. Deze wijn valt echter niet te vergelijken met Italiaanse sangiovese. Hij is donkerrood, met een rijke geur van kersen, rood fruit en zoethout. We proeven ook zoethout, kersen, rood fruit, pepermunt en pikante kruiden. Het is een mooie combinatie van zuur, zoet Patrick Vannoote, wijnhandelaar, en Jos Daenekindt, voorzitter
en iets bitter. Tannine is aanwezig. Eerst lijkt de wijn wat op een brunello di montalcino, maar dan wordt hij toch anders. De afdronk is warm en complex. Dit is een lekkere wijn. (Svetlozar Siarov) Tapiz Alta Collection Cabernet Sauvignon 2011 Mendoza, €12,50
De wijngaarden liggen op 1500 m hoogte. De wijn krijgt 10 maanden eiklagering, deels op nieuwe vaten. De wijn heeft een zeer intense kleur, roodpaars, met een lichte evolutie. Hij is fruitig in de neus, met aroma’s van braambessen, kruiden, toast en cacao. De smaak wordt gekenmerkt door zwarte bessen, braambessen en een kruidige toets. De afdronk eindigt op leder en cacao. Dit is een mooie bewaarwijn. (Johan Vandamme) Michel Torino Estate Don David Tannat Reserve 2012 Salta, €9,30
Dit is een heel donkerrode, ondoorzichtige wijn, met een lichtpaarse rand. Hij ruikt kruidig, onder meer naar laurier. Na walsen komt zoetigheid naar boven en proef je vanille, tabak, koffie, zwart fruit, bessen en kersen. De afdronk is medium lang, de tannine is soepel en aangenaam en de afdronk is fruitig. Deze wijn kan verouderen en past zonder twijfel bij een sappige Argentijnse steak. (Dieter Vanderlinden)
41
Patrick Vannoote sluit de mooie avond af met een wijs gezegde van wijlen Thomas Love Peacock:
“There are two reasons for drinking: one is, when you are thirsty, to cure it; the other, when you are not thirsty, to prevent it.”
Bodega La Rural Cruz Alta Malbec 2012 Mendoza, €7,40
Tapiz Black Tears Malbec 2009 Mendoza, €35
9 maanden eiklagering, 50% Amerikaans en 50% Frans. De wijn is donkerrood, licht doorschijnend, met een waterige rand. We ruiken gestoofd rood fruit, bessen en bramen. Bij het proeven krijgen we aciditeit, jam en zachte tannine; alles is in evenwicht. Dan komen animale toetsen en een geur van geschroeid hout. De afdronk is gemiddeld, met een zekere zoetheid. Deze wijn hoeft niet meer bewaard te worden. Hij kan bijvoorbeeld gedronken worden bij een pepersteak. (Germain Lanneau) Dhr. Vannoote beaamt dat dit een licht getypeerde malbec is.
24 maanden lagering op Franse eik. De kleur van deze wijn is donkerrood, neigend naar zwart. We zien een zeer mooie viscositeit. We ruiken braambes, zwart fruit, jam en zoethout. We proeven zwart fruit, iets gemaskeerd door de tannine. Het is een stevige wijn. Er is nog evolutie te verwachten. De afdronk is vrij lang met een toets van okkernoten. (Hans Tack)
Bodega del Fin del Mundo Special Blend Reserva 2009 Patagonië, €21,90
De blend bestaat uit cabernet sauvignon, malbec en merlot. Vooreerst zien we een zware en speciale fles. In het glas komt een diepgekleurde en viskeuze wijn; evolutie is zichtbaar aan de rand. De wijn lijkt mooi geassembleerd maar is vrij gesloten. Na walsen krijgen we complexe geuren, iets zoetigs, jammy, hints van tabak en zwarte peper. De smaakaanzet is zacht, met ronde tannine. De mond trekt iets droog in het midden. De finale is vrij lang. In zijn totaliteit is de wijn complex. De wijn kan passen bij een stevige lamsbout. Gewoon zo een glaasje kan ook. (Jeroom Debaere)
Altocedro Gran Reserva Malbec 2011
Bodega La Rural Cruz Alta Malbec 2012
Tapiz Alta Collection Cabernet Sauvignon 2011
Bodegas Escorihuela Gascón 1884 Sangiovese 2013
Tapiz Black Tears Malbec 2009
Bodega Del Fin Del Mundo Special Blend Reserva 2009
Altocedro Gran Reserva Malbec 2011 Mendoza, €32,50
De wijn is samengesteld uit 97% malbec, aangevuld met 3% sémillon. De wijnstokken zijn 104 jaar oud. 24 maanden lagering op Franse eik. Dit is een ondoorzichtige, zéér viskeuze wijn. Er is weinig evolutie op de rand. In de immobiele fase domineren stroop en jam. Na walsen komen getoaste toetsen naar boven. Ook bij het proeven overweegt de dikke textuur en hoge concentratie. In de aanzet is een bittertje aanwezig. De wijn komt eerst fruitig en vervolgens jammy over. Er is evolutie in het glas en in de mond: zuur, bitter en zoet spelen met elkaar. Dit is een complexe wijn, niet door iedereen geliefd, maar zeker interessant om te proeven. (Clément Castelli)
42
K e n W i j n -magazine - jaargang 11 - nr. 23
J a c o Va nk el e c o m C o m m a n d e r ij B r u s s e l
Wereldwijnmarkt Agrifrance, een gespecialiseerde afdeling van BNP Paribas Wealth Management, publiceert jaarlijks een conjunctuurverslag met een heldere kijk op de Franse plattelandseconomie en investeringen in aankopen van landgoed. Dit jaar focust het rapport op de wereldwijde wijnmarkt en de grote ontwikkelingen over ruim 20 jaar, gekenmerkt door de opkomst van wijnen uit de nieuwe wereld en nieuwe consumenten. Hieronder een samenvatting van de markantste cijferinformatie uit dit rapport.
Wijnareaal in de wereld Ondanks de ontwikkeling in de nieuwe wereldlanden is het totaal wijnareaal in de wereld gedaald van 7,8 miljoen ha in 1995 tot 7,5 miljoen in 2013. In Europa daalde het wijnareaal zelfs met 16%, maar buiten Europa steeg het met 73%. In Nieuw-Zeeland werd de wijngaard 3,7 maal groter, in China 3,6 maal en in Australië verdubbelde hij. In 2013 was de Chinese wijngaard ongeveer even groot als die van Italië. Er wordt wijn verbouwd in 60 landen, waarvan de 12 voornaamste landen 65% van het totaal wereldareaal omvatten.
Wijngaardhandel in Frankrijk In 2014 veranderden in Frankrijk 15.200ha wijngaard van eigenaar, zijnde ongeveer 2% van het Franse wijnareaal. De prijzen per ha zijn uiteraard zeer verschillend van streek tot streek. Zo noteerde men voor de voornaamste wijnstreken: • In Bordeaux: van een minimum van €23.000/ha, over €566.000/ha in Pesac-Léognan, tot €2.600.000/ha in Margaux. • In Bourgogne: van €78.000/ha over €2.000.000/ha voor premier cru's, tot €10.000.000/ha voor grand cru's. • In Champagne: van een gemiddelde prijs rond €1.200.000/ha tot €2.000.000/ha in de Côte des Blancs. • In de Rhônevallei: van €27.000/ha (Rhône Villages) over €415.000/ ha voor Châteauneuf-du-Pape tot €1.200.000/ha voor Hermitage en Côte Rôtie. • In Beaujolais, Provence en Val de Loire noteert men prijzen tussen €10.000 en €150.000/ha Deze prijzen stegen t.o.v. 2013 met gemiddeld 2 tot 3%, met uitschieters in Champagne (+8%) en de Rhônevallei (+12%).
Wijnproductie Zoals het areaal is ook de wijnproductie zeer geconcentreerd: van de 60 wijn producerende landen zijn de grootste twaalf goed voor 84% van de wereldproductie, geraamd op 279 miljoen hectoliter (37,2 miljard flessen). Deze productie is op 20 jaar tijd met slechts 2,2% gestegen. Europa heeft het hoofd moeten bieden aan nieuwe concurrenten uit de VS, Argentinië, Zuid-Afrika, Chili, Australië en sinds kort ook China, maar de historische koplopers blijven ook vandaag nog altijd de grootste leveranciers. Terwijl de Europese productie zich op 146,6
43
miljoen hectoliter stabiliseert (59% van de wereldproductie), hebben de nieuwe productielanden hun volume wel met 48% verhoogd. Vooral Chili, Australië en Nieuw-Zeeland laten zich opmerken met productietoenames van 100% tot 300%. Frankrijk, Italië en Spanje bekleden nog steeds om beurt de drie podiumplaatsen en staan samen in voor 47% van de wereldproductie. In 2014 heroverde Frankrijk zijn plaats als grootste wijnproducent ter wereld in volume. Ook in waarde handhaaft Frankrijk zijn wereldwijde leidersplaats. Alhoewel het wijnareaal van China bijna even groot als dat van Frankrijk, bedraagt de Chinese wijnproductie slechts 1/3 van de Franse.
Wijnconsumptie Men schat dat er wijn wordt geconsumeerd in 242 landen. De wereldwijde wijnconsumptie is sinds 1980 met 13,8% gedaald tot een vrij stabiele 239 miljoen hectoliter in 2013. Europese consumenten vertegenwoordigen nog altijd meer dan 50% van het wereldverbruik, maar de crisis en de hogere wijnprijzen hebben het Europese wijnverbruik sterk beïnvloed. Behalve voor Duitsland en het VK is de consumptie in Europa de laatste jaren dalend. Gelukkig dienen nieuwe landen zich aan om de wereldconsumptie op peil te houden. Het gemiddeld verbruik per persoon varieert van 47 liter per jaar in Frankrijk, over 12 liter voor de VS, tot 1,4 liter in China. In 2013 verdringt de totale Amerikaanse markt Frankrijk aan de top van de rangschikking. Daarom richten de Europese producenten hun strategie meer en meer op de verovering van andere continenten (Azië, Amerika). Volgens een IWSR-studie voor Vinexpo zou de wereldconsumptie van 2013 tot 2018 stijgen met 3,5% per jaar. Vooral de consumptie in de VS zou blijven stijgen, terwijl die van Frankrijk verder daalt.
Wereldmarkt De uitvoer (35% van de wereldproductie) is in 20 jaar bijna verdubbeld. In waarde steeg de uitvoer met 87%, in volume slechts met 63%. Europa bezet de leidersplaats wat uitvoervolumes betreft: 58% van de Europese productie wordt uitgevoerd. In volume blijft Italië de grootste uitvoerder, gevolgd door Spanje en Frankrijk. Ook de jongere productielanden (Nieuw-Zeeland, Chili, Australië en Zuid-Afrika) hebben een uiterst internationaal gerichte commerciële strategie ontwikkeld en exporteren meer dan 50% van hun productievolumes. Voor Frankrijk is dat slechts 35%. Terwijl de wereldwijd gemiddelde prijs per uitgevoerde liter in 2011 2,62 euro bedroeg (2,28 euro in 2000), werden de Franse wijnen tegen gemiddeld 7 euro per liter uitgevoerd. In 2012 was dat 9,7 euro voor bordeaux, 10,6 euro voor bourgogne en ongeveer 15 euro voor champagne.
Frankrijk De export van de Franse wijn is gestegen van 21% volume in 1995 tot 35% vandaag. Maar door de belangrijke stijgingen van de wijnproductie in Italië en vooral in Spanje is het aandeel van Frankrijk in het trio sinds 2000 dalend. Frankrijk verliest ook aandeel op de wereldmarkt, voornamelijk in de drie belangrijkste invoerlanden Duitsland, VK en VS. In de VS daalt het marktaandeel van Frankrijk tussen 2000 en 2013 van 36% naar 26%. Qua exportwaarde blijft Frankrijk wel afgetekend op de eerste plaats met 7,8 miljard euro in 2013 (was 2,9 miljard in 1995), dit ongetwijfeld omwille van de prijzen van zijn topwijnen. Dankzij de rijkdom en
diversiteit van zijn wijnen en terroirs heeft Frankrijk inderdaad het vermogen om unieke wijnen te produceren. Volgens de Engelse Liv-ex Fine Wine Index komen 84 van de 100 meest gerenommeerde "wijnmerken" ter wereld uit Frankrijk. De exportperspectieven Frankrijk zijn vooral gunstig voor het highend segment. De Amerikanen zouden wel eens Frankrijks grootste klant kunnen worden (in waarde). Nu al hebben zij 1/5 van de Franse markt van wijn en sterkedrank.
Bron: Conjunctuurverslag 2015 Agrifrance , BNP Paribas Wealth Management (volledige tekst is terug te vinden op http://newsroom.bnpparibasfortis.com/nl/library/press_release)
44
K e n W i j n -magazine - jaargang 11 - nr. 23
DE KRITISCHE KIJK VAN PETER KUPERS
De jacht en de prooi P e t e r K up e r s i s n a e e n s t u d e n t e n l e v e n in d e h o r e c a reeds lang gepassioneerd d o o r w ijn . H e t v o l g e n v an d e c ur s u s s o m m e l i e r- c o n s e il in s p ir e e r d e h e m v e r v o l g e n s t o t h e t n e e r p e n n e n v an z ijn g e d a c h t e n o v e r w ijn , w ijn s t r e k e n e n w ijn c u lt u ur o p h t t p: // t h e w in e a n a l y s t . o r g .
Dumangin: drie voorvaderlijke cuvées
A
ls wijnliefhebber maak je wel eens mee dat je door het bos de bomen niet meer ziet. Je begint met je toe te leggen op een bepaalde streek, of je gaat liever in het wilde weg wijnen van overal en nergens proberen. Vroeg of laat zijn er twee conclusies die altijd terugkeren: 1. wijn is een levenslang leerproces, 2. wijn is een zeer kostelijke hobby! Met de eerste conclusie moet je leren leven, en maar goed ook, want wat is er interessanter dan een continu ontdekkingsproces? Hoe kostelijk wijnliefhebberij wordt heb je zelf in de hand. Wijnmakers, verkopers, journalisten, alle mensen die iets aan wijn kunnen verdienen maken de verleiding om een wijnbudget flexibel in te vullen echter erg groot.
Wijn op reis Het cliché van de toerist die zo geniet van zijn glas rosé op een terras in Zuid-Frankrijk dat hij spontaan de kofferbak vollaadt, enkel om thuis vast te stellen dat het toch niet hetzelfde smaakt, is voldoende bekend. Als je wijn koopt in het begin van de reis en aansluitend het zonnige zuiden verkent, moet je natuurlijk niet verbaasd zijn dat de wijn half gekookt is tegen dat je terug thuis bent. Er speelt echter
meer. Context en setting bepalen grotendeels de indruk die een wijn maakt. De eerste dag vakantie na een drukke periode op het werk, de rust die over je neerdaalt en de verfrissing die een eenvoudig glas rosé je dan brengt, maakt je praktisch een vogel voor de kat. Natuurlijk vind je het een schitterende wijn! Gelukkig valt de getrainde wijnliefhebber hier niet voor. Zij of hij zal niet aan de verleiding van de analyse, de tasting note kunnen weerstaan, waardoor het effect van de setting deels wordt geëlimineerd. Als je voor een wijnreis de tijd neemt om je grondig voor te bereiden, door bijvoorbeeld een lijstje van droomwijnmakers op te stellen of enkele basiswijnen van beloftevolle domeinen te proeven, creëer je onvermijdelijk een bevooroordeeld enthousiasme. Je hebt jezelf al overtuigd dat het bezoek een succes wordt, wat ook betekent dat je onbewust al de mentale klik hebt gemaakt om geld uit te geven. De meeste wijnmakers weten dit. Als je op voorhand een afspraak maakt en je voorstelt als wijnliefhebber, vinden ze altijd wel een manier om je bezoek extra speciaal te maken. De klassieker is de speciale (lees dure) cuvée die toevallig openstaat en die een wijnliefhebber zeker zal appreciëren. Vaak gaat het om oudere jaargangen of om een wijn in zeer beperkte oplage die je zogenaamd niet kan missen. Onlangs brachten we een bezoek aan een wijn-
boer in Vosne-Romanée. Na de vooropgestelde degustatie kregen we de kans om zijn nog niet gecommercialiseerde Chambolle-Musigny 2013 te proeven. De respons was enthousiast. Als bij toverslag wist één van de begeleiders van de reis te melden dat zij binnen enkele maanden het domein nog eens zou bezoeken en eventueel een bestelling zou kunnen oppikken. De blik op het gezicht van de eigenares sprak boekdelen. Een mooier voorbeeld van een wijn-één-tweetje kan ik me moeilijk voorstellen! De grote valkuil is dat je snel wordt meegesleept in het enthousiasme om nieuwe wijn te ontdekken. Veel wijnliefhebbers gaan op reis met de gevaarlijke gedachte dat ze slechts één keer een bezoek brengen aan die streek. “Ik kom hier maar één keer, bij deze boer. Ik zal ook maar één keer deze jaargang die mij bevalt kunnen proeven. Ik moet hem nu toch meenemen”. Het is o zo gemakkelijk om de klik te maken en bij iedere boer net om deze reden enkele flesjes te kopen. Als je na drie dagen intensief proeven en shoppen terugkomt, zijn er steeds weer enkele flessen waar buyer’s remorse opduikt. Indien er een manier zou bestaan om hier aan te weerstaan - de nachtmerrie van iedere marketeer heb ik ze nog niet ontdekt!
45
Het degustatieseizoen
© Depositphotos - michaklootwijk
Twee keer per jaar word je gebombardeerd met uitnodigingen van wijnhandelaars, de gekende herfst –en lentedegustaties. Ik gebruik de term degustatieseizoen (te) vaak als excuus om weer eens met een kistje wijn thuis te komen, terwijl iedere wijnliefhebber weet dat je altijd en overal iets kan proeven, waarvan je overtuigd bent dat je het moet en zal hebben. Het is wel zo dat oktober-november en maart-april ‘moeilijke’ maanden zijn. Langs alle kanten word je meegevraagd; de aanbiedingen, de nieuwe jaargangen, het is allemaal zo verleidelijk. Een wijnliefhebber kan niet zoveel keer nee zeggen, toch? Veel wijnhandelaars profiteren van de gelegenheid om een aantal wijnboeren uit te nodigen om hen de wijnen te laten voorstellen. Op zich kan je daar verschillende kanten mee op, maar subjectiviteit wordt wel een onderdeel van je uiteindelijke mening over een wijn. Een wijnboer kan zo gepassioneerd, zo enthousiast praten over zijn wijnen dat je gecharmeerd raakt en een klein schoonheidsfoutje in een wijn al iets sneller vergeeft, het zelfs gaat beschouwen als de signatuur van de wijnmaker. Anderzijds kan een wijnboer te weinig interesse tonen in zijn publiek, ofwel door enkel een verkooppraatje van dertien-in-een dozijn af te steken, ofwel door meer aandacht aan facebook op zijn smartphone te besteden. Als de wijn je dan niet omver blaast, ben je niet meteen geneigd om de moeite te nemen een fles nader te ontdekken. Een georganiseerde degustatie helpt wel om het enthousiasme van een wijnliefhebber te temperen, maar ook hier moet je af en toe goed uitkijken. De truc is in feite dezelfde als bij een wijnboer: de opzet is steeds crescendo te gaan qua kwaliteit en prijs. Een goede wijnliefhebber weet wanneer zij of hij moet spuwen. Dit wordt echter heel moeilijk als je heerlijke of exclusieve wijnen in je glas krijgt. Je moet zelfs niet licht aangeschoten zijn, de sfeer en de gezelligheid kunnen al voldoende zijn om de prijs van een fles te verantwoorden. Vaak zal de wijnhandelaar nog een speciale fles bovenhalen naar het einde van de degustatie toe, niet de duurste - want dan ligt het er vingerdik op - maar toch eentje die je in normale omstandigheden in nader detail zou moeten bestuderen. Je hebt een gezellige avond of middag achter de rug in fijn gezelschap en met goede begeleiding. De mooie afsluiter smaakt dan ongelofelijk, en enkele flesjes zullen toch geen kwaad kunnen… Onthoud daarom steeds dat er nog gelegenheden komen om wijn te kopen. Wacht een dag of twee en laat de degustatie bezinken. Welke wijnen bleven je echt bij? Welke wijnen zou je graag nog eens op het gemak willen ontdekken? Het is best mogelijk dat je uiteindelijk een aanzienlijk bedrag uitgeeft, maar je hebt er tenminste energie in gestoken!
De barrage van de nieuwsbrieven Nieuwsbrieven zijn een vloek en een zegen omdat ze je in staat stellen om op de hoogte te blijven van het reilen en zeilen van je favoriete wijnhandelaar, maar je tegelijkertijd continu blootstellen aan de verleiding om te genieten van acties en promoties. Bepaalde wijnverkopers zijn hier zeer bedreven in: 20% korting gedurende enkele dagen, een zeer beperkte verkoop van enkele kelderresten, een exclusief degustatiediner met een aankoopoptie, de mogelijkheden om met enkele klikken wijn te bestellen zijn semi-eindeloos. Persoonlijk is mijn grootste zwakte ‘1jour1vin’ waar je twee keer per week een aanbod krijgt van wijnen aan domeinprijzen. Vaak gaat dit om domeinen waar ik enkele wijnen van ken, die ik eerder op een degustatie heb geproefd maar toen niet kon aankopen, of domeinen die niet gemakkelijk lokaal verdeeld worden. Een online aankoop is niet steeds zo voordelig, maar het gebruiksgemak is vaak reden genoeg om enkele flesjes te reserveren. Uiteindelijk vallen we wel allemaal vroeg of laat voor verkooppraatjes, marketingtrucs en ons eigen enthousiasme. Het hoort er gewoon bij. Zelfs als je op het moment zelf teleurgesteld bent, maken de verhalen die je vervolgens bij sommige flessen uit jouw kelder kan vertellen het alleen al waard. De echte wijnliefhebber heeft nu eenmaal dergelijke flessen in de kelder liggen. Zij of hij doet er goed aan om deze eenvoudigweg als trofeeën te beschouwen. Dit zijn stappen die je sowieso moet doorlopen in het leerproces van de wijnwereld. Het maakt de echt goede ontdekkingen, de keren dat je echt wordt omvergeblazen door net die ene fles, dubbel en dik de moeite waard. De jacht is dan ook soms oneindig interessanter dan de prooi!
L’abus d’alcool est dangereux pour la santé, à consommer avec modération
www.jfd.fr
Sophie Lurton & Laurent Cogombles www.chateau-bouscaut.com
47
L u c Va n d er S t r a e t en C o m m a n d e r ij Z ui d - W e s t-V l a a n d e r e n
Pe t er D o o men Foto's: Inez Vandenbroucke C o m m a n d e r ij D e n B l o e y e n d e n W ijn g a e r d t
Marie-Laure Lurton
Een telg uit de wijndynastie Lurton
W
einig families hebben zoveel invloed uitgeoefend in een wijnstreek als de Lurtons. Alles begon met voorouder Léonce Récapet, overgrootvader van Marie-Laure Lurton. Récapet was een ondernemer-wijnbouwer, zijn dochter huwde jurist François Lurton, en diens nakomelingen André, Lucien , Simone en Dominique werkten verder aan de uitbreiding van het wijnimperium. Vooral Lucien en André deden dit elk afzonderlijk rond 1950. Lucien, de vader van Marie-Laure, besliste al in 1992 om zijn kastelen over te laten aan zijn tien kinderen, onder voorwaarde dat zij niets mochten verkopen buiten de familie en hij vruchtgebruik bleef genieten. Vier van zijn kinderen werden oenoloog. Ondanks hun hoge leeftijd zijn André en Lucien nog altijd de stamvaders.
Betaalbare klassewijn Marie-Laure erfde drie domeinen met de status van cru bourgeois: Château La Tour de Bessan, te Soussans, AOC Margaux, Château Ville george, Haut-Médoc en Château Duplessis, Moulis en Médoc. Als gediplomeerde oenologe maakt ze hier betaalbare klassewijn.
La Tour de Bessan - respect voor natuur en milieu - goede arbeidsomstandigheden en veiligheid voor werknemers - goede hygiëne - technische ontwikkeling - kwaliteit van de wijnen - controle op en beschrijving van alle gebruikte methoden en materialen. Door een strenge controle op productiemethoden en techniek, vanaf de wijngaard (de wijnstok) tot aan de kelder (de botteling), wordt gestreefd naar een zuiver kwaliteits product met respect voor mens en milieu. Hierdoor ontstaan prachtige en zuivere wijnen. Wijnen zonder toevoegingen, maar met karakter, kwaliteit en passie!
Terra Vitis Terra Vitis is een nationale federatie van boeren, coöperaties, wijnhandelaren en autoriteiten op het gebied van landbouw en milieu in Frankrijk. Terra Vitis promoot de "production viticole raisonnée”: verstandige en fatsoenlijke wijnbouw met respect voor mens en natuur! De eisen waar elke aangesloten wijnboer aan moet voldoen zijn door de federatie bepaald en in het “Cahier des charges” (lastenboek) vastgelegd, o.a.:
Marie- Laure: créatrice de vin
R ose
de
H aut -B ailly 2014
D e R oos van C hâteau h aut -B ailly 10 jaar na de lancering stelt Château Haut-Bailly met de nodige trots opnieuw deze mooie bloem aan u voor. De Rose de Haut-Bailly 2014, gemaakt van 50% Cabernet Sauvignon en 50% Merlot is een zeer frisse en fruitige rosé met florale aroma’s. Te genieten op een zonovergoten terras. Als het even kan, met geliefden in de buurt om hen te laten meegenieten. En als het toch regent, dan haalt u toch gewoon met deze wijn de zon in huis?! Neem een kijkje op www.wijnen-sanders.be en bestel nu online. Pas op: zo lang de voorraad strekt! Wat drinkt u? Iets Sanders natuurlijk!
www.wijnen-sanders.be
Geproefd Château de Villegeorge 2012 (€15)
De acht geproefde wijnen
Haut-Médoc, cru bourgeois 44% merlot, 56% cabernet sauvignon. Donkerrode wijn met veel tranen, fris rijp fruit met duidelijke hint naar de merlot. Lichte tannine, kruidigheid in de mond, geen krachtige wijn maar een aangenaam evenwicht tussen zuur en tannine, de afdronk is middellang, mooie wijn die over een paar jaar zijn top zal bereiken. De eerste bedoeling van Marie-Laure is wijn maken met een zeer zuivere geur. Dit gebeurt door een strenge selectie van de druiven bij het plukken en op de trieertafels. De 2012 kan jong gedronken worden en is niet gemaakt om een decennium te overleven. Daarom is er geen langdurige houtlagering. De eerste jaren moet het fruitige domineren. Château de Villegeorge 2009 (€17)
Ch. Duplessis
Marie-Laure Lurton
Haut-Médoc, cru bourgeois 58% merlot, 42% cabernet sauvignon. Donkerrood in het glas met al wat meer kleurevolutie. Goede viscositeit. Na het walsen zijn de aroma's zachter en meer versmolten. De tannine is niet agressief, gedroogd rood fruit, de afdronk duurt langer. Aangename eiktoets. 2009 gaf betere rendementen dan 2012. De wijnmaakster kon van twee derde opbrengst de eerste wijn van Villegeorge maken. Goed rijpe merlot en zeer soepele cabernet sauvignon maakten van 2009 een geslaagd jaar. Marie-Laure gebruikt maar een beperkt deel nieuw hout (15 tot 20%) om de tannine soepeler te laten evolueren. Zij laat liever het fruit van druiven spreken, dus de terroir, in plaats van de vanilletoets van het hout. Eigenlijk is dat de finesse die
we verwachten van de betere bordeauxwijn. Waarom meer merlot? De consument verlangt in dit segment van de kwalificatie niet zoals bij de cru classés, stevige en stoere wijn, maar aangename en soepele tannine van de merlot met wijnen die vlugger op dronk zijn. Toch heeft deze wijn een sterk bewaarpotentieel. De tweede wijn van Villegeorge wordt gemaakt van duiven van de jongere wijngaarden. Château de Villegeorge 2006 (€17)
Haut-Médoc, cru bourgeois 26% merlot, 74% cabernet sauvignon. Met zoveel cabernet sauvignon hebben we een totaal andere samenstelling. Donkerrood met een duidelijke evolutie, de evolutie is ook merkbaar in de geur: bosgeuren, natte bladeren met een licht pepertje, heel geëvolueerd, duidelijke cabernet sauvignonsmaak met versmolten tannine die zacht is maar toch nog het bittertje in de mond geeft. De wijn is volledig op dronk. HIj kan nog bewaren, maar het is beter de wijn te vroeg te drinken dan te laat! Een jaar dat nu nog interessant is op de markt omdat de prijzen van 2006 niet veel geëvolueerd zijn. Château la Tour de Bessan 2012 (€19,80)
Margaux, cru bourgeois 56% merlot, 43% cabernet sauvignon, 1% cabernet franc. De kleur is intens paars, ondoorzichtig. De geur is zuiver maar eerder gesloten, cabernetgeur met zwarte bessen, de aroma’s zijn zwaarder en zwoeler. In de smaak krijgen we na een fruitige aanzet, bessen en wat fondantsmaak, een krachtige structuur waarbij de cabernet domineert, de wijn is nogal hoekig en heeft een lange, tanninerijke afdronk.
Als besluit: de geur is veelbelovend maar de wijn is nu nog te stroef om van te genieten. We wachten af hoe hij zal evolueren. De wijnmaakster constateert dat de wijn vlezig is en potentieel heeft, maar hij moet nog rusten. Zij is vol vertrouwen voor de toekomst. Château la Tour de Bessan 2010 (€22-23)
Margaux, cru bourgeois 33% merlot, 64% cabernet sauvignon, 3% cabernet franc. Donkerrood met al een lichte evolutie in het glas, vrij ondoorschijnend met een mooie viscositeit, complexe geur: kruidnagel na het walsen, wat bosgeuren, champignons en een lichte ledertoets, de smaak is vrij soepel in de aanvang met tannine die nog niet versmolten is en een bittertje, een fondanttoets in de afdronk. Een mooie, warme wijn. Château la Tour de Bessan 2006 (€19,5)
Margaux, cru bourgeois 36% merlot, 50% cabernet sauvignon, 14% cabernet franc. Intens van kleur met lichte evolutie. Bij aanvang gesloten, dan aroma’s van kreupelhout met nog wat nuances van rode vruchtenconfituur. Tamelijk mondvullend, versmolten tannines met op het einde een lichte poederigheid. Een drinkklare wijn. Ideaal voor geroosterd rood vlees.
Château Duplessis 2010 (€12,70)
Moulis en Médoc, cru bourgeois 62% merlot, 29% cabernet sauvignon, 8% cabernet franc, 1% petit verdot Jonge robijnrode kleur, met al evolutie. Geur van rijpe kersen, vanille, licht kruidig met rood fruit, mooi evenwicht in de smaak, aardbeien, kersen met een tikje bitter, banaan en wat dadels, tabak en chocolade. Een rijke wijn, nu al lekker bij côte à l'os, maar kan bewaren. Heel goed evenwicht, goede verhouding prijs-kwaliteit. Een grote wijn. De proevers schatten dat de wijn tot 2020 zijn topkwaliteit zal hebben. Château Duplessis 2009 (€13,50)
Moulis en Médoc, cru bourgeois 79% merlot, 12% cabernet sauvignon, 7,6% cabernet franc, 1,4 petit verdot Deze Duplessis 2009 heeft een diepe kleur met nog weinig evolutie in vergelijking met zijn voorganger. Animale toetsen in de geur, tabak, gekookt fruit, zachte aanzet, heel toegankelijk en veel souplesse. De merlot geeft de wijn een grotere toegankelijkheid terwijl de cabernet sauvignon meer stroefheid oproept.
Hogere klasse De geproefde wijnen zijn van een hogere klasse dan de officiële klassering laat vermoeden. Marie-Laure Lurton wijst erop dat de stad Bordeaux de laatste decennia toeristisch bijzonder aantrekkelijk is geworden. Er is veel ten goede veranderd. En... nu sommige wijnmarkten wat afhaken, is de betaalbare bordeauxwijn meer dan ooit beschikbaar voor de Belgische markt!
50
K e n W i j n -magazine - jaargang 11 - nr. 23
V eer l e Sc h a lt in C o m m a n d e r ij M e c h e l e n Foto's: Peter Doomen en Raf Meers
Chocolade en wijn sensuele smaaksensaties Bij chocolade en wijn wordt vaak gedacht aan de klassieke combinatie van een chocoladedessert met een Maury, Banyuls of zoete Madeira. Maar deze godenspijs en –drank kunnen op tal van andere manieren samengaan. Omdat het allebei rijke producten zijn met elk een subtiel evenwicht tussen zoet, zuur en bitter is het een hele uitdaging om het perfecte samenspel te vinden. Dat ontdekte commanderij Mechelen in november 2014.
Een vleugje geschiedenis Volgens de Azteken was het de gevederde God en koning Quetzalcoatl die cacao als geschenk voor de mensheid naar de aarde bracht. Na een hevige ruzie met God en de hogepriester Tezcatlipocan werd hij verbannen. Hij ontsnapte op een vlot over de open zee. Eeuwenlang bleven de Azteken geloven dat hij naar hun land zou terugkeren. Toen in 1519 de Spaanse veroveraar Cortés voor het eerst voor de kust van Mexico aanlegde, net op de plaats waar Quetzalcoatl in zee was verdwenen, hield de inlandse bevolking hem voor hun teruggekeerde godheid. Tot Cortés’ verbazing offreerden ze hem cacao. Zijn ontgoocheling, omdat het geen goud was, verdween snel toen hij de economische en culturele waarde van dit product ontdekte. ‘Cacau’ zoals de Maya’s het noemden was een van de kostbare ingrediënten van ‘xocoatl’, een donkere, bittere en pikante chocoladedrank. Hij werd geschonken bij religieuze plechtigheden. De cacaobonen werden ook als betaalmiddel gebruikt. Rond 1550 legden de Spaanse kolonisten de eerste cacaoplantages aan. Missiezusters voegden rietsuiker, anijs en kaneel toe aan het bittere goedje, zodat de drank meer in de smaak van de Europeanen zou vallen. Sindsdien werd chocolade een geliefde drank bij alle kolonisten in Midden- en Zuid-Amerika.
51
In de zestiende eeuw werd chocolade in Spanje ingevoerd. Alleen de hogere adel en de clerus hadden het voorrecht deze drank te nuttigen. Een eeuw later vond chocolade via Italië zijn weg naar de rest van Europa. In de negentiende eeuw werd chocolade in vaste vorm ontwikkeld. Pas in het begin van de twintigste eeuw deed chocolade zijn intrede bij het grote publiek. Ook toen nog bleef het een luxeproduct voor volwassenen, gereserveerd voor feesten en tedere momenten tussen geliefden. Chocolade voor kinderen kwam pas eind jaren dertig op de markt.
We kennen drie cacaorassen: - Criollo, of de prins van de cacaobomen, levert vruchten met een dunne schil. De cacao heeft een bleke kleur en een uniek verfijnd aroma. Deze variëteit levert kleine opbrengsten en is heel fragiel. - Forastero is sterker, eenvoudiger te cultiveren en heeft grotere opbrengsten. De vruchten hebben een dikkere schil en een ruwer, sterker aroma. Deze cacao vormt het basisingrediënt van de meeste chocolades. Vaak vormt hij 80% van een mengsel met andere rassen. - Trinitario is een kruising van de twee vorige types. Deze variëteit heeft een sterk, maar relatief verfijnd aroma en is eerder eenvoudig te cultiveren.
Momenteel wordt cacao wereldwijd geteeld binnen een smalle strook rond de evenaar. Afrika is vandaag de grootste cacaoleverancier.
Chocolade degusteren lijkt op wijn proeven. Je gebruikt er verschillende zintuigen bij. Om tussen het proeven van verschillende chocolades de smaak te neutraliseren houd je best water zonder koolzuur en wat droog brood bij de hand. Je proeft eerst de chocolade met het laagste cacaopercentage. We onderscheiden volgende fases: - Kijken en breken: de chocolade mag niet verbrokkelen of versplinteren als je er een stukje afbreekt. Door de chocolade te breken ontdek je kleuren van diep donkerbruin tot licht bruinrood en de ene keer brute, dan weer zachte, egale structuren. - Ruiken: hou de chocolade onder je neus en ontdek de subtiele aroma’s. Eventueel kan je de chocolade tussen je duim en wijsvinger wat opwarmen om de aroma’s nog intenser waar te nemen. - Bijten: nu is de mond aan de beurt. Bijt in de chocolade voor de meest intense ervaring. Goede chocolade moet een heldere knak geven als je er je tanden in zet. - Smelten: kauw niet op de chocolade, maar laat hem traag smelten in je mond. Je zult merken dat de aroma’s voortdurend veranderen. - Zuurstof nemen: knijp halverwege het proeven je neus even dicht en adem diep. Net als bij wijn zorgt dit voor een korte ‘boost’. - Blijven proeven: hoe delicater de chocolade, hoe intenser de smaaksensaties. Neem de tijd om zoet, zuur, zout en bitter gewaar te worden, maar ook tonen van aarde, noten, citrus, karamel, en variaties in de zachtheid en de structuur. Goede chocolade heeft een lange nasmaak waarin je de verschillende smaaktonen kan blijven onderscheiden.
Wat is chocolade? De cacaoboom levert cacaovruchten. In deze vruchten zitten de cacaobonen. Die worden uit de vruchten gehaald en in grote manden verzameld. Ze gisten vijf tot zeven dagen en worden dan gedroogd in de zon. Hierdoor stopt het gistingsproces. Dan worden de bonen gesorteerd, verpakt en verscheept naar de plaats waar ze verder worden verwerkt. De bonen worden geroosterd, waardoor ze hun karakteristieke aroma’s krijgen, en gemalen tot een cacaomassa. Deze cacaomassa wordt geperst en verwerkt tot cacaoboter en cacaopoeder. Beide worden voor verschillende toepassingen gebruikt. Er zijn drie soorten chocolade: - Donkere chocolade bevat cacaomassa, cacaoboter en suiker. Het cacaogehalte varieert van 35 tot 70% of meer. Hoe hoger het cacaogehalte, hoe bitterder de chocolade zal smaken. Voor echte chocoladeliefhebbers is dit de enige echte chocolade. - Melkchocolade bevat naast dezelfde ingrediënten als de donkere chocolade ook melkpoeder. Hierdoor krijgt de chocolade een lichtbruine kleur en een romige structuur. - Witte chocolade bevat melk, suiker en cacaoboter, maar geen cacaomassa. Deze chocolade is ivoorkleurig en zoet. Bij elk type wordt Bourbonvanille toegevoegd, afkomstig van het eiland Réunion dat vroeger Bourbon heette. Binnen deze types zijn er smaakverschillen te wijten aan de oorsprong van de bonen en de soort. Afrikaanse bonen zijn bekend voor hun ‘body’, Amerikaanse en Aziatische bonen geven de chocolade een verfijnder aroma.
Chocolade en wijn degusteren
Als je chocolade met wijn degusteert is het belangrijk eerst de wijn te proeven en dan pas de chocolade. Het bitter van de chocolade kan de smaak van de wijn immers sterk beïnvloeden. Proef daarna de wijn opnieuw. Fervente chocoladeliefhebbers kunnen afsluiten door ook de chocolade opnieuw te proeven.
52
K e n W i j n -magazine - jaargang 11 - nr. 23
Chocolade en wijn combineren Voor een optimale combinatie let je op de zoetheid en de bitterheid van zowel de wijn als de chocolade. Je kunt hierbij kiezen voor harmonie of contrast, maar in geen geval mag de chocolade de wijn overtroeven of omgekeerd. Witte chocolade is vooral zoet. De wijn die je hier bij kiest mag niet te intens smaken en moet zelf ook zoet zijn. Denk bijvoorbeeld aan een zoete champagne of een wijn op basis van de muskaatdruif. Melkchocolade is vrij zacht. Soms neem je er noten en rozijnen in waar. Schenk hierbij een niet te intense droge tot halfzoete wijn, bijvoorbeeld een riesling spätleset trocken of een pinot gris-wijn. Donkere chocolade is bitter en krachtig. De wijn die je hierbij schenkt mag ook krachtig zijn en wat zoeterig, bijvoorbeeld een riesling auslese, een tokaji (4,5 puttonyos), een wijn gemaakt van malbec of zinfandel. Krachtige donkere chocolade heeft naast zijn kracht en bitterheid een verruimend palet van noten. Combineer deze chocolade met een versterkte wijn met veel body, bijvoorbeeld een jurançonwijn, een madeira, een LBV-portwijn of een cream sherry. Het smakenpalet van zowel chocolade als wijn is nagenoeg eindeloos. Om door het bos de bomen te blijven zien koos commanderij Mechelen ervoor bij haar wijnen de ‘single origin couverture’-chocolade van Callebaut te degusteren. Dit is kwaliteitschocolade gemaakt van één type boon. Er werd intens gedegusteerd, veel gediscussieerd en uiteindelijk besloten dat de uitspraak van Linda Grayson “There is nothing better than a good friend, except a good friend with chocolate” veel waarheid bevat, al mag daar voor ons nog iets aan toegevoegd worden, namelijk: “There is nothing better than a good friend, except a good friend with chocolate AND WINE.”
53
Geproefd Wijn: Duitsland, Weegmüller Rieslaner Auslese von 14 zeilen, 2012 Chocolade: Java, Criollo, 33,1% cacao
Wijn: Hongarije, Saint-Stephen’s Crown, Tokaji Aszu 5 puttonyos, 2008 Chocolade: Madagaskar, 67,4% cacao
Een friszoete, verfijnde wijn met honingtoetsen. Na het degusteren van de chocolade blijft het frisse zuur hangen. Een lange afdronk. De melkchocolade waarvan de cacaobonen op een vulkanische bodem zijn geteeld is vrij zoet, heeft een zweem van karamel, wat boter en vanille en zelfs groene thee. Chocolade en wijn sluiten mooi bij elkaar aan.
Een wijn, gemaakt van furmint, met een expressieve neus van citrus, pompelmoes, zoethout, rozijnen, honing, kaneel en gekonfijte mandarijn. In de mond hebben we mandarijn, rozijnen en drop, fris zuur en een aanhoudende, niet plakkerige zoetheid. De wijn is krachtig, net als de chocolade, waarbij we gebrande aroma’s van koffie waarnemen. Deze chocolade heeft een stevige ‘bite’. Hij smaakt naar karamel, koffie en mandarijn.
Wijn: Sicilië, Firriato l’ Ecru Passito, 2008 Chocolade: Ecuador, Arriba, 39% cacao
Deze wijn, gemaakt van de zibibbo-druif (of muscat d’Alexandrie) en een beetje malvasia, heeft aroma’s van gedroogde sinaasappel, dadels, rozijnen en boerenjongens. In de mond nemen we eerst sinaasappel en zoethout waar, en na het proeven van de chocolade komen er kruiden en een bittertje. De chocolade is lichtzoet en smeuïg. We proeven een vleugje yoghurt en hazelnoten. De chocolade geeft de wijn meer karakter. Wijn: Frankrijk, domaine de la Capelle, Muscat de Mireval, 2009 Chocolade: Zuid-Afrika, Grenade, 60% cacao
Deze wijn is gemaakt van de muscat à petits grains. We ruiken kweepeer, gedroogde abrikozen en lychee. De wijn is fris en fruitig met een zoete toets. We proeven honing, abrikozen, rozijnen en een lichte kruidigheid. De chocolade ruikt naar koffie, munt en aarde. Hij is mild, maar tegelijk bitter. We proeven koffie, kruiden, boter en hazelnoten. Hier zijn chocolade en wijn eerder complementair.
Wijn: USA, Francis Coppola Diamond Collection zinfandel, 2012 Chocolade: Sao Thomé, 70% cacao
Deze wijn, die naast zinfandel ook petite syrah bevat, heeft de zwoele geur van bramen, bosbessen, peper en vanille. In de mond wordt het fruit eerst verdrongen door het hout. De wijn komt bitter over. Na het proeven van de chocolade maakt het hout plaats voor krieken, peper en aardbeien. De chocolade komt uit Sao Thomé, een klein eiland ten westen van Afrika, dat ervoor bekend staat de beste cacaobonen ter wereld te telen. Hij ruikt en smaakt naar boter, karamel, bosbessen en cacao. De chocolade is bitter, maar ook verfijnd. Hij tilt de wijn duidelijk naar een hoger niveau.
Wijn: Zuid-Afrika, Bon Courage, noble late harvest, 2011 Chocolade: Ecuador, Arriba Nacional, 70,4% cacao
In deze rieslingwijn ruiken we honing, margrieten en kruiden. Na het walsen springen de aroma’s van rozijnen, peper, citrus en boenwas uit het glas. De wijn bevat een mooie aciditeit. We proeven sinaasappel, mandarijn en abrikozen. De wijn is licht en krachtig tegelijk, als een golf die aanzwelt. Na het degusteren van de chocolade proeven we orangettes. De wijn heeft een heel lange afdronk. De chocolade ruikt naar melk, cacao en iets geroosterd. Hij is zacht en smeuïg. We proeven boter, koffie en citrus. Deze chocolade en wijn vormen de perfecte combinatie. Wijn: Australië, De Bortoli, black noble barrel aged 10 years Chocolade : Ecuador, Arriba Nacional, 70,4% cacao (idem als de vorige)
In deze wijn, gemaakt van de semillon-druif nemen we aroma’s waar van koffie, karamel, gedroogde vruchten, geroosterde hazelnoten en citrus. In de mond krijgen we karamel, mokka, walnoten, kruiden en hoge aciditeit. Toch wordt de wijn naar het einde toe wat plakkerig. De koffie en de mokka sluiten mooi aan bij de chocolade. Maar de alcohol overheerst.
K e n W i j n -magazine - jaargang 11 - nr. 23
Waar koop ik wijn? Het wijnaanbod is zeer divers. Waar kun je zoal wijn kopen? Wat zijn de addertjes onder het gras? Hier volgt een overzicht van de verschillende mogelijkheden.
In de wijnwinkel De wijnwinkel is helaas een verdwijnende soort. Waar tref je nog een authentieke ‘caviste’ aan, die zijn wijnen kiest op basis van kwaliteitscriteria en competentie? Een gepassioneerde wijnwinkelier kan goede raad geven aan de wijnliefhebber en originele flessen aanbieden, die je elders moeilijk vindt. Stilaan worden dergelijke wijnwinkels echter opgeslorpt door een grotere commerciële structuur, zoals de ‘Nicolas’-keten, waarvan de werkwijze gelijkenissen vertoont met die van grootwarenhuizen.
In het grootwarenhuis In Frankrijk wordt 80% van de wijn verkocht in grootwarenhuizen. In België zal het cijfer in dezelfde orde van grootte liggen. Er dient gezegd dat de winkelketens de laatste jaren heel wat kwaliteitsverbetering hebben gerealiseerd, onder meer op het vlak van de bewaring van wijn. Het blijft echter moeilijk voor de klant om in de rekken de betere fles te selecteren uit een assortiment middelmatige of mindere wijnen. De score van Parker of de vermelding in de “Guide Hachette des Vins” is niet altijd een garantie voor optimale kwaliteit. Best is de wijnen zelf te proeven of zich te laten leiden door een onafhankelijke beoordelaar, zoals Simonne Wellekens in haar boek ‘1001 supermarktwijnen’. Het meest geschikte ogenblik om wijnen in het grootwarenhuis te kopen zijn de wijnfestivals (foire aux vins) die doorgaans in september worden gehouden. Duizenden Vlaamse wijnliefhebbers trekken dan onder meer naar Auchan in Roncq, om er voordelig geprijsde bordeauxwijnen aan te schaffen. De proefnotities van Hugo Van Landeghem, die gepubliceerd worden in Ken Wijn-magazine, kunnen hierbij behulpzaam zijn. Vaak staan er vele flessen open en worden er – op uitnodiging – speciale degustaties gehouden, wat het mogelijk maakt een verantwoorde keuze te maken. Doorgaans zijn de stocks echter snel uitverkocht. De wijnaanbie-
dingen in andere appellaties zoals Bourgogne zijn er vaak ook van matige kwaliteit.
Bij de wijnboer Het is bijzonder leuk de wijn rechtstreeks bij de wijnboer te kunnen proeven en aankopen, evenals van gedachten te kunnen wisselen met de wijnmaker. Dit is in vele wijnstreken mogelijk, maar niet overal. In Bordeaux bijvoorbeeld worden kasteelwijnen in de regel niet rechtstreeks, maar via de handel verkocht. Op het wijndomein moet je echter ook op zijn tellen letten. De vakantiestemming, de vriendelijke ontvangst, de lovende beschrijving van de aangeboden wijnen kunnen later leiden tot ontnuchtering en desillusie.
Op wijnsalons Best is enkel wijn aan te kopen op salons die louter op wijn zijn toegespitst en niet op beurzen waar allerlei toeristische bestemmingen en gastronomische genoegens worden aangepre-
Mi c hel Va n Z a nd i j ck e C o m m an d e r ij H e t B r u g s c h e V r y e
zen. Een goed voorbeeld is het ‘Salon des Vins des Vignerons indépendants’ dat onder meer in Rijsel wordt georganiseerd. Het voordeel is dat hier veel wijnboeren uit verschillende wijnstreken aanwezig zijn en dat er dus een grote keuze is. Er kan ook worden geproefd. Best is zich goed te informeren omtrent de verzendings- en leveringsmodaliteiten, tenzij je de gekochte wijnen ter plaatse kunt meenemen.
Op wijnveilingen Hierbij is het soms mogelijk degelijke tot excellente wijnen op de kop te tikken voor een zeer aanvaardbare prijs. Vaak heb je er geen weet van hoe de wijnen werden bewaard: best is het niveau van de flessen na te zien. Je moet ook rekening houden met bijkomende kosten, zoals het commissieloon en de BTW. De beste zaken worden in principe gedaan met minder aantrekkelijke loten, zoals onvolledige kisten en minder prestigieuze appellaties. Wijnveilingen zijn ook de beste plaats om oude jaargangen te kopen. Wijnen ouder dan 20 jaar zijn doorgaans de moeite niet meer waard, tenzij het gaat om zeer
© Depositphotos - elenathewise
54
55
Op het internet De wijnverkoop op internet neemt almaar toe. Zoals bij elke correspondentieverkoop moet je op je hoede zijn. Informatie over de degelijkheid van de webwinkel is belangrijk. Zo gingen de Franse webwinkels ChateauOnline en 1855.com onlangs nog over kop. Een nadeel is dat de wijnen niet kunnen worden geproefd. Best is zich goed te informeren en enkel wijnen te kopen waarvan je de kwaliteit kent.
Primeurverkoop De meeste grote Bordeauxkastelen, evenals enkele domeinen uit Bourgogne en uit de Rhônevallei stellen hun wijnen al voor de botteling te koop. Het theoretische voordeel is een korting van 20% op de uiteindelijke prijs. Praktisch blijkt dit voordeel enkel op te gaan in de grote jaargangen. In mindere jaren blijkt de wijn vaak minder duur op een van de ‘foires aux vins’ (zie hoger) dan de oorspronkelijke primeurprijs!
Op restaurant Flessen op restaurant worden in de regel drie- tot vijfmaal duurder verkocht dan de aankoopprijs. Het is dus geraadzaam het budget te beperken. Op restaurant drink je beter een Saint-Aubin dan een Meursault. Toch bestaan er enkele gecombineerde wijnwinkels-eethuizen, waar het mogelijk is de wijn in de winkel te kopen en aan tafel mee te nemen, soms mits betaling van een beperkt kurkrecht. Zo kan men in de wijnwinkel Lavinia te Parijs de gekochte fles aan de lunchtafel meenemen en savoureren zonder enig opgeld. In Toscane liep ik indertijd ook een enoteca-pizzeria binnen waar de flessen konden gedegusteerd worden tegen winkelprijs verhoogd met het luttele bedrag van 10.000 lire. Dit betekende mijn initiatie tot de supertoscanen. Ik vrees echter dat onze Belgische restaurateurs niet bereid zullen zijn tot een dergelijke tegemoetkoming aan de wijnfanaten, temeer nu de witte kassa op komst is!
© Depositphotos - IgorKlimov
prestigieuze flessen. Hier ook zijn er gespecialiseerde veilinghuizen zoals Veiling Sylvie’s in Antwerpen.
PETER DOOMEN C o m m a n d e r ij D e n B l o e y e n d e n W ijn g a e r d t
Onderzoek
“waar koop je wijn”? Is de vakhandel in vrije val? Wordt, zoals in het buitenland, meer en meer wijn in de supermarkt of zelfs bij de hard discounter genre Aldi en Lidl verkocht? En blijven de Vlamingen nog altijd wijnreizigers, die met goed gevulde koffers de grens weer oversteken, zich afvragend of ze geen problemen zullen krijgen als de douane de flessen telt? Deze en nog meer vragen beantwoorden we aan de hand van de resultaten van een onderzoek bij meer dan 400 Vlaamse wijnliefhebbers. Het leidt tot enkele verrassende conclusies…
Enkele kenmerken van de respondenten - Het onderzoek werd gepromoot via email en sociale media en online afgenomen. - 446 respondenten waarvan 400 de enquête tot op het einde invulden (enkel met die 400 werd rekening gehouden) - 79% mannen en 21% vrouwen namen deel - Grootste groep is 55 tot 65 jaar (31,5%), dan volgen de 45-55-jarigen (26,5%), vervolgens de groep die ouder is dan 65 (17,3%), dan de 25 tot 35-jarigen (5,8%). Slechts één deelnemer was jonger dan 25. - 86% proeft wijn in clubverband. 17% is professioneel met wijn bezig. - 43% geeft aan dat de dagelijkse drinkwijn tussen 8 en 12 euro kost. Voor 30,6% is dat 5 tot 8 euro, 21,1% besteedt 12 tot 20 euro en een minderheid geeft minder uit dan 5 euro (1,8%) of juist meer dan 20 euro (3,5%). - De grootste groepen respondenten komen
uit Oost-Vlaanderen (106) en uit Antwerpen (103). Daarna volgt West-Vlaanderen (79), Brussel en Vlaams-Brabant (56), Limburg (42). Een kleine groep geeft geen antwoord (11) of komt uit Wallonië (3). - Deze steekproef is wellicht niet representatief voor wijndrinkend Vlaanderen, maar eerder voor de Vlaamse wijnliefhebber.
Sofisticatie Om voldoende differentiatie te waarborgen, maar ook om uitspraken te kunnen doen over de gewone Vlaamse wijnconsument (in contrast met de wijnliefhebber) stelde ik een sofisticatieschaal op zodat ik elke respondent aan een sofisticatiegroep kon toewijzen. Kenmerken van gesofisticeerd zijn met betrekking tot wijn: - Het aantal wijntypes dat men verklaart te drinken: gesofisticeerde wijnproevers blijken
56
K e n W i j n -magazine - jaargang 11 - nr. 23
het hele spectrum, van mousserende, witte, rode, over rosé, zoet en ook versterkte wijnen te proeven. Minder gesofisticeerde wijnproevers houden het bij één of enkele types. - Gesofisticeerde wijnliefhebbers geven meer geld uit aan de dagelijkse drinkwijn en drinken of proeven ook frequenter. - Gesofisticeerde wijndrinkers hebben een grotere kennis over wijn en lezen er ook regelmatiger over. - Gesofisticeerde wijnliefhebbers ontplooien meer activiteiten met betrekking tot wijn: ze gaan op wijnreis, nemen deel aan een quiz, schrijven over wijn, proeven wijn met vrienden of in clubverband… - Gesofisticeerde wijnliefhebbers kopen wijn via een grotere diversiteit aan kanalen: niet enkel via de vakhandel, maar ook in de supermarkt, de hard discounter, op een veiling of op het domein. De drie groepen die ik onderscheid zijn: - A: laag – 15% van de steekproef - B: medium – 69% van de steekproef - C: hoog – 16% van de steekproef Sofisticatie hangt nauwelijks samen met leeftijd. Er is wel een link met het geslacht : in de hoogste sofisticatiegroep zijn de mannen oververtegenwoordigd (56 mannen versus 8 vrouwen) terwijl het in de laagste groep net omgekeerd is (37 mannen en 21 vrouwen, rekening houdend met de verdeling van de steekproef: bijna 80% mannen). Er is ook een link met de regio: Oost-Vlaanderen telt 31 gesofisticeerde wijnproevers in de steekproef, Antwerpen 11 en Brussel/Vlaams-Brabant en West-Vlaanderen elk 9. Dit heeft mogelijk te maken met de relatieve oververtegenwoordiging van leden van de Vlaamse Wijngilde, een club die vooral in Oost-Vlaanderen veel afdelingen telt.
Wijntypes: drinken wijnkenners rosé- en zoete wijnen? Rode wijn is veruit het meest geliefde wijntype: bijna 97% geeft aan regelmatig rode wijn te nuttigen. Droog wit volgt met 90%, daarna komt mousserende wijn met 82%. Rosé en zoet zijn goed voor elk 45% en versterkte wijn (port, sherry, madera) duikt net onder de 30%. Bekijken we dit per sofisticatiegroep, dan tekenen zich interessante conclusies af: - Elke gesofisticeerde wijnproever geeft aan mousserende wijn te drinken. De ongeveer 60 niet-schuimwijndrinkers behoren allemaal tot groepen A en B. - Hetzelfde geldt voor witte wijn: de ongeveer 40 niet-witdrinkers behoren allemaal tot groepen A en B. - Nog sterker is dit effect voor rood: de 12 personen die geen rode wijn drinken, behoren zonder uitzondering tot groepen A en B. - Bij de rosédrinkers zijn de gesofisticeerde wijndrinkers ook oververtegenwoordigd: van de 66 personen in groep C drinken er 51 rosé. Het fabeltje dat echte wijnproevers geen rosé lusten, kan hiermee definitief naar de prullenmand. - Nog sterker is dit kennerseffect voor zoete wijnen: liefst 61 wijnlief hebbers van de hoogste sofisticatiegroep heeft zoete wijnen in het repertorium. - Iets minder uitgesproken is de conclusie voor versterkte wijnen: 51 personen uit de C-groep drinkt wijnen met een hoger dan normaal alcoholgehalte, genre port en sherry. - Het is zonneklaar dat gesofisticeerdere wijnkenners een groter aantal wijntypes op het menu hebben dan minder gesofisticeerde.
57
Wijnregio’s Ik bevroeg de respondenten ook over hun voorkeurwijnstreken. In totaal werden 23 categorieën opgenomen, waarbij de respondenten vrij gelaten werden in hoeveel regio’s ze aanduidden. De Champagne steekt er met kop en nek boven uit: 69% geeft aan dat deze regio tot hun favorieten behoort. Een verrassende tweede is de Rhône met bijna 60%, op de voet gevolgd door Spanje en Bourgogne. Analyseren we dit per sofisticatiegroep. Bepaalde regio’s worden als favoriet opgegeven door voornamelijk de laaggesofisticeerde groep (A). Dit is in sterke mate het geval voor Bordeaux en iets minder voor Zuid-Afrika en het Italiaanse Zuiden. Sommige regio’s spreken zowel de consument als de kenner aan. Dit is het geval voor de landen van de nieuwe wereld zoals Chili, Australië, Nieuw-Zeeland en Argentinië. Andere blijken dan weer populair bij de kenners maar veel minder bij de gewone consument. Hier kaapt Duitsland de kroon, op de voet gevolgd door de Rhône, Oostenrijk en het noorden van Italië. De klassieke Franse wijnstreken van het Zuid-Westen, de Bourgogne, de Loire en de Champagne sluiten zich hierbij aan.
Wijnkanalen Kijken we nu naar de populariteit van de wijnkanalen waar de consument wijn koopt. Ook hier konden respondenten meerdere mogelijkheden aankruisen. Torenhoog boven alle andere uit staat de vakhandel (85%). Op een verrassende tweede plaats komt het domein, gevolgd door de supermarkt. Het internet kan met 23% maar matig bekoren, maar ook voor veilingen is met 8% nog werk aan de winkel. De hard discounter, tenslotte, overtuigt maar 7%. Het effect van de vakhandel is zeer groot bij de gesofisticeerde wijndrinker: maar liefst 47 van de 65 personen in deze groep zegt er zijn wijn “erg graag” te kopen. Datzelfde geldt nog sterker voor de aankoop op het domein: 58 kenners van de 65 denken hier goede zaakjes te doen, terwijl een belangrijk deel van de niet-kenners niet heel positief staan tegenover aankoop op het domein. Een totaal ander beeld geeft de aankoop in de supermarkt: zowel gewone consumenten als kenners lijken hier in dezelfde mate positief tegenover te staan. De hard discounter overtuigt noch kenner, noch liefhebber en kampt met een duidelijk negatief imago bij beide groepen. Ook tegenover de aankoop op internet staan de meeste wijnliefhebbers weigerachtig, zowel gesofisticeerde als minder gesofisticeerde proevers. Hetzelfde beeld duikt op bij de aankoop op een wijnveiling, al zegt hier een zeer grote groep er eerder neutraal tegenover te staan. Onbekend is onbemind? Een laatste stuk van de analyse peilt naar de redenen waarom consumenten bij verschillende kanalen wijn kopen. Wie op zoek is naar een uitgebreide keuze, komt overwegend uit bij de vakhandel (173), in de supermarkt (148) of op internet (92). Advies wordt dan weer vooral gewonnen bij de vakhandel (278) en op het domein (226). Voor zeldzame wijnen kan men terecht op de veiling (135), maar ook op
SPECIAALZAAK VOOR SPAANSE WIJNEN, OLIJFOLIE & CAVA’S MET EEN PERSOONLIJKE TOUCH
Clementinastraat 58 2018 Antwerpen 0468 15 81 11 info@vinatera.be www.vinatera.be
59
het domein (96) en bij de vakhandel (87). Dat de supermarkten op de prijs (299) spelen is geen verrassing, en ook de hard discounter doet hier zijn voordeel mee (190). Een goede derde is de aankoop op het wijndomein (185). Wie ontdekkingen wil doen in wijnland, komt in de eerste plaats (277) uit bij de vakhandel en in de tweede plaats bij het domein (244), wie wijn wil proeven ook, maar dan in omgekeerde volgorde: domein (358) en vakhandel (326). Voor de service, zoals bijvoorbeeld levering aan huis of de mogelijkheid om restflessen terug te brengen, prijkt de vakhandel eenzaam aan de top (141).
De wijnkenner, een traditionele avonturier Uit dit onderzoek valt het onderscheid tussen de gewone wijnconsument en de echte wijnkenner gemakkelijk te maken. Wat betreft het kanaal waar ze de wijn kopen, komt de wijnkenner traditioneel uit bij de vakhandel maar durft hij ook op zijn wijnreizen op het domein te kopen. De gewone consument stapt al wel eens een vakhandel binnen, maar koopt toch overwegend in de supermarkt. Wat betreft hun drinkpatroon zien we dat de consument het bij de bekendste streken houdt met Bordeaux op kop, gevolgd door Zuid-Afrika en Zuid-Italië. Bovendien kiest hij uit een beperkt repertoire van stijlen: meestal droge rode wijn, vaak ook droge witte. De kenner daarentegen waagt zich aan zoete wijnen, versterkte wijnen, vast en zeker aan mousserende wijnen en aan wijnen uit hippe streken zoals Duitsland, de Rhône, Oostenrijk en Noord-Italië. De clichés zijn aan herziening toe: zoete en Duitse wijn, het hoeft niet per se een buslading wijnslurpende bejaarden te zijn die hier voor valt.
Lakmoesproef sofisticatie Wil je je eigen sofisticatie schatten? Kruis dan hieronder de items aan die voor jou van toepassing zijn. q q q q q q q q q q
Ik heb deze week nog over wijn gelezen Ik weet wat “bordelese pap” is Ik weet wat “Coonawarra” is Ik weet wat “remuage” is Ik drink wel eens versterkte wijn Ik ga wel eens op wijnreis Ik drink wel eens zoete wijn Ik weet wat “Hermitage” is Ik schrijf soms over wijn Ik koop vaak wijn op het domein
Elk kruisje is goed voor 1 punt. 0 of 1 punt: sofisticatiegroep A (laag) 2 tot 8 punten: sofisticatiegroep B (medium) 9 of 10 punten: sofisticatiegroep C (hoog)
Litucaïne Om iemands wijnkennis te testen, stelde ik een lijstje van tien wijngerelateerde begrippen op. 9 daarvan bestaan echt, maar eentje vond ik uit. Het doel was te checken of niet al te veel “kenners” gewoon alle termen zouden aankruisen. Dat bleek nogal mee te vallen: van de 400 stipten slechts 6 aan, dat ze het begrip “litucaïne” feilloos konden verklaren. Zelfs Google kent de term niet, maar mocht één van de zes respondenten er toch een verklaring voor hebben, dan mogen ze me altijd de definitie opsturen. Overigens: het aankruisen van dit woord leek met geen enkele andere bevraagde karakteristiek verband te houden.
60
K e n W i j n -magazine - jaargang 11 - nr. 22
O l a f L eend ers C o m m a n d e r ij B r u s s e l
Le Roi Chambertin jaargang 2013 Gevrey-Chambertin Enige jaren geleden heeft het syndicaat van Gevrey-Chambertin het verstandige besluit genomen de wijnen niet meer ‘en primeur’ (d.w.z. enkele maanden na de oogst) te laten proeven aan de vakpers maar pas in november, één jaar na de oogst. De primeurwijnen waren immers nog niet klaar met hun malo lactische gisting en konden niet optimaal geëvalueerd worden. Ieder jaar in november, op de donderdag net voor de veiling van de Hospices de Beaune, zak ik af naar Gevrey-Chambertin voor het evenement ‘Le Roi du Chambertin’. Dit is een degustatie van de oogst van het jaar voordien, gevolgd door een paulée met de wijnmakers waar uiteraard vele magnumflessen Gevrey-Chambertin geledigd worden in een zeer gemoedelijke ambiance. Waar er vroeger nog ieder jaar een echte koning van Chambertin werd gekozen, wordt dat tegenwoordig
niet meer gedaan. We voelen ons echter allemaal koning als we de wijnen van deze gereputeerde herkomstbenaming mogen proeven. De naam Gevrey-Chambertin bestaat uit de oorspronkelijke naam van het dorp (Gevrey) en die van de beste wijngaard van het dorp (Chambertin). Gevrey-Chambertin maakt deel uit van de Côte de Nuits en omvat 454ha wijngaarden. Er mag enkel rode wijn gemaakt worden van pinot noir. Assemblages van verschillende druivenrassen zijn niet toegestaan. De verschillende climats en lieu-dits, het bodemtype, de weersomstandigheden van het specifieke jaar en de hand van de wijnmaker; deze combinatie wordt geduid als terroir. Naast de village-wijnen zijn er 26 premier cru’s en 9 grand cru’s. Maar liefst 9 van de in totaal 33 grand cru’s in Bourgogne komen uit Gevrey-Chambertin. Geen enkele andere gemeente doet het beter.
2013 De jaargang 2013 blijkt voor Bordeaux-wijnen een minder goed jaar te zijn. Vele mensen denken nu dat 2013 in heel Frankrijk geen goed wijnjaar is. Dit is niet correct. In Gevrey-Chambertin is men er in geslaagd om een goed kwalitatief resultaat neer te zetten ondanks de uitdagende weersomstandigheden. Allereerst is 2013 een jaar zonder hagel-
61
Geproefd De wijnen uit Gevrey-Chambertin zijn in het algemeen vrij donker van kleur voor een pinot noir. Het zijn stevige en volle wijnen die men eerder in de herfst en winter opentrekt dan in de lente of zomer. De wijnen krijgen allemaal een lagering op eikenhouten vaten van 228l en kunnen goed verouderen. Ze behoren tot de meest gereputeerde wijnen van de Côte d’Or. Niettegenstaande de grote naam zijn er helaas ook wijnproducenten die ondermaats presteren want “de naam doet toch verkopen”. De consument moet dus de juiste wijnmaker weten te selecteren; dit geldt uiteindelijk in elke wijnstreek.
schade in Gevrey-Chambertin. Het voorjaar was koud en er was flink wat regen in de lente, waardoor de bloemzetting drie weken later dan normaal op gang kwam. Door de regen ontstond coulure, wat meteen aan het begin van het seizoen betekende dat het rendement aan de lage kant zou zijn. Een voordeel anderzijds was dat er minder druiven aan een tros zaten, zodat de wind ze gemakkelijker kon drogen, waardoor er minder snel rot optrad. Er volgde een zeer warme, soms te warme zomer. Volgens Jean-Michel Guillon, de voorzitter van het syndicaat van Gevrey-Chambertin, is 2013 zeker een geslaagd wijnjaar. Alhoewel er aanvankelijk twijfels waren omtrent 2013 en er zeer laat geoogst is, mag het resultaat er zijn. De wijnen uit 2013 zullen wat minder bewaarcapaciteit hebben en vroeger op dronk zijn dan de wijnen uit 2012, die veel meer tannine bevatten en meer tijd nodig hebben.
In de mooie kelder van het ‘Espace Chambertin’ in Gevrey-Chambertin stonden afgelopen herfst 120 wijnen van maar liefst 42 Gevrey-Chambertinproducenten klaar. Alle 2013 village AOP-wijnen en de meeste premier cru’s waren inmiddels gebotteld. Van de grand cru’s die een langere houtlagering genieten werden voornamelijk vatstalen geproefd. De wijnen voor de degustatie staan niet gerangschikt per wijnmaker maar per appellatie en climat; men kan dus zeer goed vergelijken binnen dezelfde herkomstbenaming. Bij het proeven mag men zichzelf bedienen: men hoeft niet te wachten tot een wijnmaker de tijd heeft om een glas in te schenken. Zo kan men alle wijnen op eigen tempo proeven.
De vakpers proeft jaargang 2013
Village-wijnen
Premier cru
Er zijn maar liefst 315ha AOP Gevrey-Chambertin waarvan 50ha in de gemeente Brochon net ten noorden van Gevrey-Chambertin.
In totaal zijn er 26 cru’s met een oppervlakte van 84ha.
Favoriet
Lavaux St-Jacques van Denis Mortet
Denis Mortet
Excellent Vieilles Vignes van Sylvie Esmonin, Clos de Meixvelle (Monopole) van Pierre Gelin , Jean & Jean Louis Trapet
Zeer goed Symphony van Alain Burguet , Vieilles Vignes van Charlopin, Billard van Jérôme Galeyrand
Goed Arlaud, Mes Favorites van Alain Burguet, Vieilles Vignes van Harmand-Geoffroy, Clos Prieur van René Leclerc
Favoriet Excellent Clos St-Jacques van Bruno Clair, Lavaux St-Jacques van Maume, La Combe aux Moines van Dominique Gallois, Fontenys van Sérafin, Petite Chapelle en Bel-Air van François Trapet, Champeaux van Tortochot
Zeer goed Lavaux St -Jacques van Denis Berthaut, Lavaux St -Jacques van Tortochot, Les Fontenys van Bernard Bouvier, Les Cazetiers van Bruno Clair, Clos Prieur van Pierre Gelin, Les Corbeaux van Philippe Rossignol
Goed Clos St-Jacques van Sylvie Esmonin, Les Champeaux van Philippe Leclerc, Clos de Varoilles van Varoilles, La Romanée van Varoilles
62
K e n W i j n -magazine - jaargang 11 - nr. 23
Grand cru De negen grand cru’s liggen op een oppervlakte van 55ha allen naast elkaar op een hoogte tussen de 260 en de 300m. Van Griotte-Chambertin werden geen wijnen gepresenteerd.
Favoriet Mazoyères-Chambertin: Domaine Maume
Ber n a r d Her ber t & J a n Va nd er S t i c hel e C o m m a n d e r ij E r a s m u s Foto's: Jan Vander Stichele Proefnotities: Mark De Backer
Chambertin: Denis Mortet , Château de Marsannay, Pierre Damoy, Tortochot, Jean & J-L Trapet Charmes-Chambertin: Humbert Freres Mazis-Chambertin: Charlopin en Harmand-Geoffroy Latricières-Chambertin: Jean & J-L Trapet Mazoyères-Chambertin: Charlopin Chapelle-Chambertin: Pierre Damoy
Blinde verticale degustatie château Lagrange
Zeer goed:
Een wijnhuis met een boeiende geschiedenis
Chambertin: Chantal Remy Chambertin-Clos de Bèze: Bouchard Père et Fils, Bruno Clair, Pierre Damoy, Pierre Gelin Charmes-Chambertin: René Bouvier, Henri Richard Mazis-Chambertin: Domaine Maume Latricières-Chambertin: Drouhin-Laroze, Rossignol-Trapet Mazoyères-Chambertin: Henri Richard Ruchottes-Chambertin: Château de Marsannay Chapelle-Chambertin: Cécile Tremblay
Reeds in 1631 werd Maison Noble de Langrange Monteil vermeld in een aantal historische geschriften. Zoals de meeste wijndomeinen in de Bordeauxregio veranderde ook dit pittoreske kasteel meerdere malen van eigenaar.
Excellent
Aromatische wijnen De jaargang 2013 in Gevrey-Chambertin is bijzonder geslaagd met aromatische, fruitige, frisse en evenwichtige wijnen die een mooie toekomst tegemoet gaan. Gevrey-Chambertin was de favoriete wijn van Napoleon; op het vlak van wijn had hij ontegensprekelijk een uitstekende smaak!
De Chinezen rukken op Na de vele overnames van wijnkastelen in Bordeaux zijn de Chinezen nu noordelijker getrokken. Ook in Gevrey-Chambertin ontsnapt men niet aan de interesse van gefortuneerde Chinese investeerders. Zo is in 2012 Château Gevrey-Chambertin, een schitterend kasteel uit de dertiende eeuw met 2,3ha wijngaarden, verkocht aan de 62-jarige Louis Ng Chi Sing voor maar liefst 8 miljoen euro. Louis Ng Chi Sing heeft zijn fortuin vergaard door de exploitatie van diverse casino’s in Macao. De wijnproducenten van Gevrey-Chambertin hadden zich verenigd om te voorkomen dat het wijndomein in Chinese handen zou vallen. Zij boden gezamenlijk 5 miljoen euro maar dit bleek onvoldoende. Het bewerken van de wijngaarden en het wijnmaken heeft Louis Ng Chi Sing uitbesteed aan Armand Rousseau, een absoluut topdomein in Gevrey-Chambertin.
Gedurende de 18de eeuw was het eigendom van Baron de Brane, die ook Brane Catenac en Brane Mouton, vandaag beter gekend als Château Mouton Rothschild, in zijn bezit had. Later kwam het in handen van John Lewis Brown, tevens eigenaar van Château Cantenac Brown (Margaux) en Château Brown (Pessac-Leognan). Het was echter vanaf 1842 dat Château Lagrange zijn naam kreeg als producent van kwaliteitswijnen. Dit ging gepaard met het uitbouwen van een een drainagesysteem in de wijngaard, toen ongewoon, maar vooruitstrevend in de regio. In 1785 werd Lagrange door Thomas Jefferson, toen Amerikaans ambassadeur in Frankrijk, gerangschikt als Troisième Cru Classé. Dit werd bevestigd in het klassement van 1855.
Ommezwaai Sinds 1983 kwam Château Lagrange in handen van de Japanese groep Suntory. Onder leiding van Marcel Ducasse en Kenji Suzata zorgde dit voor een spectaculaire ommezwaai en vernieuwing. In 2008 waaide er opnieuw een nieuwe investeringswind, ditmaal onder stimilus van Matthieu Bordes en Keiichi Shiina. Zij deden er alles aan om de traditie van deze grootste saint-julienwijn in ere te herstellen. Vandaag is het domein 157 ha groot, waarvan 118 ha aangeplant met een densiteit van 8500 ranken per hectare. De wijnstokken zijn gemiddeld 35 jaar oud. Uiteraard vindt men hier enkel de klassieke Bordelese rassen als cabernet sauvignon 66%, merlot 27% en petit verdot 7%. De druivenranken staan op verschillende kleine percelen, met elk hun specifieke ondergrond. Allen liggen ze binnen de herkomstbenaming Saint-Julien, tot op een hoogte van 124 meter. De 6 verschillende terroirs (argilo-calcaire, graves fines, graves grossiéres, graves grasses, colluvions sableuses en sablo-graveleuses) dragen bij tot de typiciteit van de wijnen.
63
Investeringen
© Wikimedia Commons
Sinds 1985 brengt men ook een tweede wijn op de markt: les Fiefs de Lagrange. Daarnaast bottelt men sinds 2012 ook de cuvée Haut Médoc de Lagrange, afkomstig van de 18 hectare nieuwe wijngaard gelegen in de herkomstbenaming Haut-Médoc. Interessant weetje is dat Château Lagrange, als één van de weinige huizen in Saint-Julien, ook een droge, witte wijn maakt. Deze wordt sinds 1996 gecommercialiseerd als ‘Les Arums de Lagrange’. Op slechts 7 hectare werden hiervoor 60% sauvignon blanc, 20% semillion en 20% semillion gris aangeplant. Alle muscadelleranken werden gerooid.
Gebruikte bronnen: Cocks et Féret, Bordeaux et ses Vins, 18de uitgave The Wine Cellar Insider www.thewinecellarinsider.com Webiste www.chateau-lagrange.com
Geproefd De rijpere jaargangen
De geëvolueerde jaargangen
1995: Rijp rood fruit. Cassis, zwarte bes. Iets meer rondeur dan broer 1996, cabernet is niet dominerend. 1996: Meer aciditeit dan 1995, ook rood fruit, minder afgerond, frisse neus. 1990: De oudere van de flight, zowel in aanzicht als in de neus. Kleine reductie, zeker aangenaam, leder, tertiaire hints. Zeer complex, maar elegant, evenwichtig en mooi geëvolueerd zowel geur als smaak. Hele mooie wijn, bijna 25 jaar oud, maar nog steeds heel bijzonder. 2001: Kers en framboos, oogt nog jong. Weinig kleurevolutie en nog vol rijp fruit, terwijl de wijn al in zijn puberteit zit. Mooie jaargang, maar hij zal niet meer zo lang op topniveau blijven als zijn 11-jaar oudere ’broer’.
1999: Zacht rond en evenwichtig. We laten ons allemaal om de tuin leiden en denken de ‘98 vast te hebben. Dat toont aan dat competente wijnmakers bij Lagrange in het minder evidente jaar 1999 uitstekend werk hebben geleverd. 1994: Aciditeit, tannine, beetje terughoudend. 1998: Duidelijk jonger dan de twee vorige wijnen vooral omwille van de expressieve tannine. De oudere jaargangen
1988: Klassiek, mooie evolutie in het glas, lange afdronk, een wijn die vraagt om bewaard te worden. Typisch oude Médoc. Wij dachten dat het de 1989 was, maar het was de oudste van de degustatie. 1989: Zeer geconcentreerd, maar zacht en evenwichtig, hout werkt ondersteunend. Overrijp geroosterd fruit. Cederhout. Bijna evenveel merlot als cabernet sauvignon. Geen petit verdot nodig. 1993: Moeilijk jaar. Mooi in kaart gezet door de petit verdot. Voor een moeilijk jaar is dit eigenlijk wel mooi resultaat. Helemaal niet verwaterd. Geconcentreerde kleur en neus. Minder kracht en vol, maar toch mooi.
De topjaren
2005: Zeer discreet, mooi versmolten, bijna de helft merlot. Krachtige tannine. Voldoende moelleux. Rijk, goede concentratie. Grootse verwachtingen. 2000: Weer geen petit verdot nodig. Cabernet is zeer dominerend, zeer groot jaar met grootse verwachtingen. 2004: Meeste tannine, mist wat rondeur, mooie fruittoets. De rijpe petit verdot draagt bij tot een echte klassieke ‘bordeaux’. Schrijf 2004 niet te snel af. Topjaren, maar te jong
2010: We kunnen enkel op basis van de kleur de jaartallen al juist rangschikken. Geen petit verdot en veel hout, chocolade- en koffietoetsen. 2009: vooral geconcentreerd, heel veel cabernet, ook weer zonder de petit verdot, interessante discussie over welke van de 2 youngsters nu het meest toegankelijk is. De concentratie van de 2009 is een stuk interessanter, het hout in de 2010 maakt dat de wijn nog niet helemaal in evenwicht is.
© Wikimedia Commons
De wijnranken wordt gesnoeid in ‘dubbele guyot’. Naast een manuele pluk zorgt ook de ‘table de tri’ in de wijngaard ervoor dat enkel de beste druiven gebruikt worden voor de vinificatie. Na een klassieke alcoholische vergisting van ongeveer 20 dagen in inox cuves worden de wijnen voor 20 maanden opgevoed op eiken vaten, waarvan 60% nieuw. Dat alles levert een gemiddelde productie op van zo’n 700 000 flessen per jaar. De recente investeringen en vernieuwingen zorgen voor één van de meest moderne kelders in de Médoc: 46 inox cuves van elk 220 hectoliter, met automatische temperatuurregeling.
64
K e n W i j n -magazine - jaargang 11 - nr. 23
Sommeliers-Conseil te gast bij Oxfam Fair Trade
Bru n o Sc h a l ck v z w V e r e n i gin g S o m m e l i e r s - C o n s e il
Op 29 april 2015 waren de leden van de alumnivereniging van Sommeliers-Conseil te gast in de lokalen van Oxfam Fair Trade in Gent. Gastheer Wim Melis, product manager wijnen, gaf een gesmaakte uiteenzetting over het fair trade-verhaal. Oxfam België voerde in 2014 bijna 1 miljoen liter wijn in, waarvan 60% ter plaatse gebotteld is. Het werkt daarvoor rechtstreeks en op lange termijn samen met acht kleine coöperaties uit Chili, Argentinië en Zuid-Afrika. Gegarandeerde minimumprijzen en premies, technische bijstand, kwaliteitsbevordering en financiële ondersteuning van sociale projecten voor de kleine wijnboeren vormen de belangrijkste kenmerken van een eerlijke (wijn)handel. Uit het ruime assortiment van 35 wijnen werden een 12-tal cuvées voor een kwaliteitsbeoordeling aan de kritische proeftafels geschonken.
Wat is Fair Trade? Fair trade of eerlijke handel staat voor internationale handel die gericht is op duurzame ontwikkeling in ontwikkelingslanden. Fair trade streeft er naar om de producenten van onder meer koffie, cacao, bananen en wijn een eerlijke prijs te geven en hen te helpen bij de export en verkoop. Het geëigende kanaal hiervoor zijn in België de Oxfam-Wereldwinkels, die steunen op een democratische vrijwilligersbeweging die ijvert voor een rechtvaardige wereldhandel en het recht op een menswaardig bestaan. Om die rechtvaardigere wereld te creëren, wordt van de consument een klein extraatje gevraagd. Dankzij dat extraatje helpt fair trade de producenten door hen een duurzame samenwerking en goede handelsvoorwaarden aan te bieden. Daarbij wordt zoveel mogelijk rekening gehouden met de ecologische en sociale omstandigheden ter plaatse.
65
Geproefd Argentinië - Chilecito (Famatina-vallei) – La Riojana RAZA brut (100% Torrontés), €9,70
Lichtstrogele schuimwijn met weinig pareling. Aromatisch in de neus: vlierbloesem, muskaat, exotische toetsen (ananas, lychee). Fruitig in de mond, maar mist wat frisheid waardoor de molligheid overheerst. Schuimwijn voor bij een fruitdessert. Chili – Curicó (Lontué-vallei) – Sagrada Familia – Lautaro Sauvignon blanc 2014 (100% sauvignon blanc) € 5,95
Lichtgele wijn. Matig aromatisch met frisse impressies van stekelbes en groene appel. Een wijn met body uit een warmere regio. Een eenvoudige drinkwijn met een correcte verhouding prijs/ kwaliteit. Zuid-Afrika – Stellenbosch (Koopmanskloof) – Chenin Blanc 2014 (100% chenin blanc) € 5,95
Lichtstrogeel. Florale en minerale aroma’s. Een frisse en licht kruidige aanzet, mooi evenwicht tussen zoet en zuur en een bittertje op het einde. Elegante wijn met een vrij lange afdronk. Uitstekende verhouding prijs/ kwaliteit. Argentinië - Chilecito (Famatina-vallei) – La Riojana – La Posada bio (100% torrontés) € 6,95
Lichtgele, aromatische wijn (floraal, fruitig, muskaattoets). Een frisse fruitige aanzet, waarna de molligheid overheerst. Korte afdronk.
Zuid-Afrika – Breedekloof (Rawsonville) – Groot Eiland Farm 2014 (55% Chardonnay, 45% Chenin blanc)€7,45
Matig intense aroma’s van rijp wit fruit, boter, houttoets. Evenwichtige wijn met vettigheid en een warme alcoholtoets. Korte afdronk. Zuid-Afrika – Stellenbosch – Koopmanskloof rosé 2014 (100% pinotage) € 5,55
Zalmroze wijn met aroma’s van klein rood fruit (aardbei, framboos, cuberdons). Frisse aanzet. Mist wat fruitigheid en is nogal strak. Korte afdronk. Chili – Curicó (Lontué-vallei) – Sagrada Familia – Lautaro Cabernet sauvignon 2014 (100% cabernet sauvignon) € 5,95
Aromatische wijn met typische cabernetneus : rijp rood en zwart fruit, lichte vegetale toets (paprika), kruiden (peper), gebrande toetsen. Fruitige, ronde aanzet, ondersteund door voldoende zuren. De tannine mocht wat steviger, waardoor de wijn wat aan kracht mist. Vlot drinkbare wijn met goede verhouding prijs/kwaliteit. Chili – Maule (Cauquenes) – Lomas de Cauquenes Equality Cabernet Sauvignon 2013 (100% cabernet sauvignon) € 5,75
Aroma’s van rijp zwart fruit (bramen, cassis), medicinale toets (menthol, eucalyptus). Volle aanzet, gevolgd door mooie frisse zuren en vlezige tannine. Tamelijk lange afdronk. Mooie wijn voor zijn prijs.
Zuid-Afrika – Stellenbosch – Koopmanskloof Shiraz 2013 (98% shiraz, 2% pinotage) € 6,50
In de neus rijp zwart fruit, kruiden (tijm, laurier), tabak, cederhout, chocolade, gebrande toetsen. Volle aanzet, kruidig, vlezige tannine. Warmtegevoel (alcohol), mist wat frisheid. Krachtige wijn van rijpe syrah. Argentinië - Chilecito (Famatina-vallei) – La Riojana – Raza Malbec Reserva 2013 (100% malbec) € 8,45
Zeer intense kleur. In de neus veel rijp fruit. Soepele tannine, mist wat kracht in de mond. Toegankelijke malbec met een korte afdronk. Argentinië - Chilecito (Famatina-vallei) – La Riojana – Raza Syrah Gran Reserva 2012 (100% malbec) €11,95
Wijn met aroma’s van rijp zwart fruit (jammy), kruiden en een houttoets. Complexe, evenwichtige mond met een volle aanzet, een mooie frisheid en rijpe vlezige tannine. Krachtige wijn met een goede verhouding prijs/ kwaliteit. Chili – Vicuna (Elqui en Limari-vallei) – Capel –Prólogo Moscato Late Harvest 2012 (100% moscato de alejandria) € 5,95 (37,5 cl) :
Typische muskaatneus, aroma’s van boenwas, kruiden en rozijnen. Complexe smaak met een frisse aanzet en een aangename zoet/zuur-verhouding. Tamelijk korte afdronk. Leuke wijn voor zijn prijs.
Eerlijk en kwalitatief Alle geproefde wijnen zijn foutloos met een correcte verhouding prijs/kwaliteit. Ze bieden de consument een eerlijk en kwalitatief aanbod in het prijssegment beneden de €10.
66
K e n W i j n -magazine - jaargang 11 - nr. 23
Ken Wijn-wedstrijd 2015 de Slag bij Boechout
Pe t er D o o me n D e n B l o e y e n d e n W ijn g a e r d t
Het mooie domein Hof van Reyen in Boechout vormde de locatie van de jaarlijkse veldslag die Ken Wijn-wedstrijd heet. Niet minder dan 57 ploegen schreven zich in. Er zou dus hard gebikkeld worden om de eerste plaats. Maar de wedstrijd werd nog op een andere manier memorabel: het was de eerste keer dat er een wijn uit de wedstrijd diende gehaald te worden, wegens te veel flessen met een flesfout.
Nuance Niet alleen de talrijke ploegen kijken elk jaar met een gemengd gevoel van stress en hoopvolle spanning uit naar de wedstrijd Ken Wijn van de Vlaamse Wijngilde. Ook nationaal wijnmeester Eddy Sarlet doet dat. Want hij weet, dat hij zal worden overrompeld door aantijgingen wanneer een wijn toch niet zo typisch was als hij gedacht had. En hij weet ook, dat een onverbiddelijke analyse in Ken Wijn-magazine zal volgen. Al weet hij evenzeer dat hij ook hier het laatste woord krijgt. Zodat hij hier en daar een nuance kan brengen die mijn statistische analyse over het hoofd zou zien. Of duiding brengen bij een feit dat diezelfde analyse aan het licht brengt, maar niet verklaart. Toch blijf ik vinden, dat deze nogal droge benadering van de wedstrijd Ken Wijn niet zonder verdienste is. Ook niet na onze ietwat verrassende overwinning. Maar laten we de vragen wikken en wegen.
dereen, fungeren niet als scherprechter en zijn dus te mijden.
maar het antwoordpatroon strookt niet heel goed met het algemene antwoordpatroon. In deze groep is enkel theorievraag 10 terug te vinden. • Bladvulsel: vragen die noch een goede scherprechter zijn, noch een goede test voor wijnkennis. Dit is het geval voor wijn 6 en voor theorievragen 5 en 6.
Op basis van dezelfde methode als vorige jaren kom ik zo tot een indeling in vier categorieën: • Topvragen: zijn zowel een goede test van wijnkennis als een goede scherprechter. Vragen in deze categorie tenderen ernaar, door de topploegen juist beantwoord te zijn en door de mindere ploegen niet. Voor de wijnen zijn dat nummers 1, 2, 3, 5, 8 en 9 en voor de theorievragen zijn het nummers 1, 2, 7 en 9. • Kennersvragen: vragen waarvan het antwoordpatroon correleert met de algemene score, maar die door velen correct of door velen juist fout worden beantwoord. Wijnen 4, 7 en 10 en theorievragen 3, 4 en 8 vormen deze groep. • Scherprechters: ongeveer de helft van de ploegen vindt het correcte antwoord,
Al bij al zijn er dus veel vragen van de beste kwaliteit (topvragen: zes wijnen en vier theorievragen) of goede kwaliteit (kennersvragen en scherprechters: drie wijnen en vier theorievragen). Slechts één wijn, nummer 6, scoort slecht. Het was de wijn met de vele flesfouten, die door de wedstrijdleiding om die reden aan de deelnemers werd verklapt. Toch slaagde er één ploeg in, hem nog verkeerd te determineren…
Topvragen
Kennersvragen 5
7
Kwaliteit van de vragen
4
wijnkennistestkwaliteit
Wie mijn artikels volgt, weet dat ik de vragen beoordeel op twee criteria: • Zijn de vragen een goede test voor wijnkennis? Ik neem aan dat de wedstrijd als geheel dat wel degelijk is. Vervolgens ga ik na of het antwoordpatroon van elke individuele vraag spoort met de algemene score. Vragen waarvoor dat het geval is, noem ik “goede vragen als test voor wijnkennis”. • Maken de vragen een onderscheid tussen teams? Immers, vragen waarop bijna niemand het antwoord weet of juist bijna ie-
9
10 8
3
4
8
3
2
1
1
2
7
9 6
6
10
5
Bladvulsel
Proef
Theorie
Onderscheidingsvermogen
Scherprechters
67
De theorievragen
De wijnen
Pallieterstad Volgend jaar verwelkomen wij graag iedereen in de Pallieterstad. De voorbereidingen zijn begonnen. Een tip van de sluier: champagne, culinair event, toeristisch event en wijnbeurs. Stip alvast zondag 20 maart 2016 aan in je agenda!
1
C
Château Prieuré La Marzelle
2009
St Emilion Grand Cru
92 % merlot, 8 % cabernet sauvignon
2
G
Fabre Montmayou Reservado
2011
Argentinië Mendoza
100 % malbec
3
I
Domaine Les Escondudes
2010
Châteauneuf-du-Pape
100 % grenache
4
E
Anakena Tama
2012
Chili Cachapoal Valley
100 % carmenère
5
B
Southern Right
2013
Zuid-Afrika Walker Bay
100 % pinotage
6
K
Quinta do Infantado Tinto
2011
Portugal Douro
tinta roriz, touriga nacional, touriga francesa
7
F
Montepulciano d'Abruzzo Ilico
2012
Italië Abruzzo
100 % montepulciano
8
A
Côte de Brouilly Les Terres Dorées J.P.
2013
Beaujolais
100 % gamay
Brun 9
H
Château L'Euzière Les Escarboucles
2011
Languedoc Pic St Loup
80 % syrah, 15 % grenache, 5 % mourvèdre
10
D
Blauer Zweigelt Vinum Optimum
2011
Oostenrijk Kamptal
100 % blauer zweigelt
Na de match De analyse van de wedstrijd is helaas beïnvloed door het uit de wedstrijd halen van wijn 6, de Portugese wijn. Reeds bij het inschenken elimineerden we vier flessen, maar heel wat deelnemers vroegen om de wijn te vervangen. Het was niet echt een probleem van kurk, maar eerder van onzuiverheid en oxidatie met onevenwichtige aciditeit. Bij de wijnhandel (Matthys Wijnimport in Brugge) waren ze niet op de hoogte van eerdere problemen. Wat de wijnkeuze betreft streef ik naar monocepagewijnen of wijnen met een
Ed d y S a r l e t N a t i o n a a l w ijn m e e s t e r dominante druif, hier merlot en syrah. Zoals te verwachten worden de merlot, gamay en carmenère het vlotst herkend en scoren de montepulciano en blauer zweigelt het zwakst. De grenache als monocepage heb ik gekozen omdat deze druif ook geselecteerd is voor de nationale proeven. De ploegen die deze laatste wijnen correct plaatsten behaalden dan ook een hoge score.
in te schatten. Opvallend was de goede score van Amici op vraag één (logisch?) en de mindere kennis van de Loire waar heel wat ploegen in de val trapten bij vraag 2. Gelukkig waren er geen ex aequo’s bij de schiftingsvraag waarbij velen voorbijgaan aan het feit dat de ideale wijngebieden anders gelegen zijn in het noordelijk halfrond ten opzichte van het zuidelijk halfrond.
Het stellen van meerkeuzevragen (bevordert de snelheid van verbeteren), maakt het moeilijk de resultaten vooraf
Dank en proficiat aan al de ploegen die de uitdaging aangegaan zijn.
Schiftingsvraag: Op welke breedtegraad ligt het wijngebied “Aconcagua Valley” in Chili?
correcte antwoorden:
Ook hier gebruik ik dezelfde rekenmethode als vorige jaren: wijnen waarvoor de helft of meer van de ploegen het juiste antwoord vindt, zijn representatief maar gemakkelijk (1 punt: wijnen 1, 4, 6 en 8), wijnen waarvoor het meest gegeven antwoord het juiste is, maar zonder dat de helft van de ploegen het juiste antwoord raadt, zijn representatief maar moeilijk (2 punten: wijnen 2, 5 en 9) en andere wijnen zijn niet representatief (0 punten: wijnen 3, 7 en 10). Samen levert dat een score van 50% op voor de nationaal wijnmeester.
Brussel kon tevreden zijn: de voorzitter wenste zich op voorhand een tweede plaats, en die kreeg hij ook. Nochtans was het de schiftingsvraag die de doorslag gaf, want zowel den Bloeyenden Wijngaerdt 2 als Brussel 2 scoorden 80 punten. Het podium werd vervolledigd door Zele 3. Ook een eervolle vermelding voor Amici die met 2 ploegen in de top vijf stonden.
1b 2b 3a 4c 5a 6b 7c 8b 9b 10c
De winnaars
schiftingsvraag: 32°-33°
Representativiteit van de wijnen
1 Op welk eiland situeert zich de gecontroleerde appellatie “Faro”? a. Sardinië b. Sicilië c. Corsica 2 Van welk druivenras wordt een AOC Pouillysur-Loire hoofdzakelijk gemaakt? a. sauvignon blanc b. chasselas c. chardonnay 3 Bij welke stad situeert zich de AOC Jurançon? a. Pau b. Toulouse c. Bordeaux 4 De vier meest zuidelijk gelegen wijngebieden van het Italiaanse vasteland zijn: a. Campania, Basilicata, Lazio, Puglia b. Basilicata, Calabria, Puglia, Molisse c. Puglia, Campania, Calabria, Basilicata 5 Vier D.O. wijnen uit Castilla y Leon zijn: a. Ribera del Duero, Toro, Bierzo, Cigales b. Ribera del Duero, Toro, Cigales, Montsant c. Rueda, Ribera del Duero, Bierzo, Costers del Segre 6 Volgende druivenrassen zijn synoniem voor de tempranillo: a. tinta de toro, graciano, ull de llebre, tinto fino b. tinta del pais, tinta de toro, cencibel, tinto fino c. ull de llebre, tinta de toro, mazuelo, tinto fino 7 De vintage-madeira’s gerangschikt in stijgende graad van zoetheid zijn: a. boal, sercial, verdelho, malvasia b. verdelho, sercial, boal, malvasia c. sercial, verdelho, boal, malvasia 8 Stierenbloed (Egri Bikavér) komt uit: a. Bulgarije b. Hongarije c. Roemenië 9 In welke regio van de Loire situeert zich de AOC Savennières? a. Touraine b. Anjou-Saumur c. Het centrum 10 Welk wijngebied vinden we vlak bij de Duitse stad Dresden? a. Saale-Unstrut b. Franken c. Sachsen
68
K e n W i j n -magazine - jaargang 11 - nr. 22
L u c W ieme C o m m a n d e r ij G e n t Foto's: Lieve Colpaert; Simonne Wellekens
Brunello di Montalcino ‘De Ronde Tafel’ is een groepje van tien Gentse commanderijleden dat elk jaar één keer samenkomt voor een proefavond rond – en laat het ons maar voor één keer onbescheiden zeggen – een thema van formaat. Deze keer was het de bedoeling een genuanceerd beeld te krijgen van één van de beroemdste Italiaanse wijnen: Brunello di Montalcino.
69
Brunello Brunello di Montalcino is, zoals zijn naam het al zelf aangeeft, afkomstig van het Toscaanse stadje Montalcino, dat gelegen is op 40 km ten zuiden van Siena, in de Val d’Orcia, en op zo’n 35 km ten noordwesten van Montepulciano. Beide dorpen zijn al even indrukwekkend op een heuveltop genesteld, en dat reeds ten tijde van de Etrusken1. Het panorama van op de Rocca – de van 1361 daterende burcht – de vele palazzi en de steile straatjes ‘bezaaid’ met winkeltjes en oenoteche waar de flessen Brunello naar de toeristen lonken, het is één en al verleiding! Best wel je kredietkaart in de aanslag houden want deze prestigieuze wijnen zijn echte prijsbeesten. De laatste zondag van oktober kun je er het feest van de Sagra del Tordo meemaken, met een historische stoet en boogschutterstornooi. Ambiance en wijn verzekerd. Brunello di montalcino – en zijn ‘jonge broer’ de rosso di montalcino - is voor 100% gemaakt van sangiovese (grosso), die men ter plekke 'brunello’ noemt. Vergelijk met het naburige Montepulciano, waar men de sangiovese ’prugnolo gentile’ noemt en er wél andere druiven bij mogen (maximum 30% canaiolo, mammolo, colorino en zelfs wat merlot en cabernet sauvignon). Of er daarmee een andere kloon in het spel is, vroeg ik aan het Consorzio. En het fiere antwoord was : “i nostri cloni non hanno nulla a che vedere con il clone del prugnolo gentile!” (onze klonen hebben niets te maken met de kloon van de prugnolo gentile)
Scheletro en galestro Deze wijn heeft het DOCG-statuut sedert 1 juli 1980, en behoort daarmee samen met de vino nobile di montepulciano en de grote Piemontezen barolo en barbaresco tot de eersten van deze topcategorie2. De wijngaarden mogen niet hoger liggen dan 600 meter en moeten zich bevinden op het grondgebied van de gemeente Montalcino. Er is geen aantal stokken per hectare opgegeven behalve voor de nieuwe aanplant waarvoor toch nog wel een zeer laag aantal van 3000 stokken/ha is voorgeschreven. De gemeente Montalcino comune telt 24.000ha, waarvan slechts 15% met wijngaarden beplant zijn, zo’n 3.500ha dus3. Daarvan is 2.100ha brunello, 510ha rosso (de rest is 480ha sant’antimo, moscadello en andere). De ondergrond van de heuvels is kalksteen (‘scheletro’ genoemd) en verder ‘galestro’ (= leisteen met mergel). Het klimaat is er mediterraan, warme zomers en regen in de lente en vooral in de late herfstmaanden (700 mm). Boven de 400 m is sneeuw in de winter niet zeldzaam. Volgens de meest recente (1998) disciplinare (= de reglementering van het Consorzio, de vereniging van de wijnbouwers van de appellatie) mag de maximale productie de 56hl/ha of 80 quintali (één quintale = 100kg)) niet overschrijden. Voor de rosso is dat 90 quintali of 63hl/ ha. Het minimaal alcoholgehalte voor brunello is 12,5% , maar bij een climataanduiding (dan staat het woord Vigna + toponiem op het etiket) moet dat 13% zijn. Brunello moet minstens twee jaar op houten vaten rusten (de grootte maakt niet uit) maar hij mag niet op de markt komen vóór 1 januari van het vijfde jaar na de oogst (“ il primo gennaio dell’anno successivo al termine di cinque anni calcolati considerando l’annata della vendemmia”). De 2010 komt dus op de markt vanaf 1 januari 2015. Voor de riserva komt daar nog één jaar bij, en er is hier tevens een – ietwat bizar – minimum van 6 maand fleslagering; voor de gewone brunello is dat 4 maand. De wijn bestemd voor riserva moet ten laatste op 31 december van het vijfde jaar apart worden gehouden. Verandert men tijdens die lange houtopvoeding van vaten of cuves dan
Selectief oogsten Brunello
moet dat geregistreerd worden. Het flestype moet altijd bordelees zijn en de fles wordt afgesloten met een kurk. Fantasietjes qua presentatie en etikettering zijn expliciet verboden! Zo mag er ook nooit op het etiket ’Extra’, ’Fine’, ’Scelto’, ’Selezionato’, ’Superiore’, ’Vecchio’ etc. staan. Uiteraard worden de brunello’s voor ze op de markt mogen komen onderworpen aan een labo- en een organoleptische proef. Topjaren waren: 1990, 1995, 1997, 2004, 2006, 2007 en 2010.
Rosso di Montalcino (DOC sedert 25 november 1983) Wijn voor de rosso mag – net als de Brunello – komen van druivenstokken vanaf drie jaar oud. Voor de rosso mag men hoogstens 90 quintali druiven oogsten per hectare, dat is dus tien quintali meer dan voor de brunello, en qua alcoholgehalte mag het een half procent minder zijn dan bij de Brunello (12% dus). Er kan een productieplafond van 20% er bovenop toege-
70
K e n W i j n -magazine - jaargang 11 - nr. 23
staan worden in goede, productieve jaren. De rosso mag al op de markt komen vanaf 1 september van het jaar volgend op het oogstjaar. De DOC schrijft voor de rosso een specifieke houtlagering voor. Een rosso kan ook een gedeclasseerde brunello zijn. Nog even vergelijken met de naburige appellatie van Vino Nobile di Montepulciano (VNM): daar mag de rosso al vanaf maart na de oogst op de markt komen, en de vino nobile na twee jaar (waarvan minstens één op hout, maar twee jaar op hout mag ook). De vino nobile riserva tenslotte kan alna drie jaar op de markt komen, dus maar half zo lang als de brunello riserva’s! Dat is dus een zeer groot verschil. Bij de barolo in Piemonte ligt het nog anders. Die moet minimum drie jaar ouderen waarvan twee in eiken of kastanjehouten vaten, en op de riserva moeten we daar vijf jaar wachten (waarvan drie op hout). Ja, bij de Italianen is het nooit simpel…
DOC Sant’Antimo, Vin Santo en Moscadello di Montalcino Weinig mensen weten het, maar niet alle druiven die men in Montalcino oogst worden gebruikt voor de productie van grandioze brunellowijn. Sedert 1996 creëerde men op vraag van de wijnbouwers zelf de DOC Sant’Antimo. Sant’Antimo verwijst naar de gelijknamige, prachtige Premostratenzer abdij uit de twaalfde eeuw gelegen op een tiental kilometer ten zuiden van de stad Montalcino. 4 Die wijn komt dus ook van de gemeente Montalcino, maar kan naast rood ook wit zijn en mag van alle in Toscane toegelaten druiven-
Montalcino
rassen gemaakt zijn (en daar zit dus onder meer ook merlot, cabernet sauvignon en pinot noir onder, en voor wit chardonnay, sauvignon en pinot gris)5. Men kan er ook versterkte wijn maken. Zo is de Sant’Antimo Vin Santo DOC eigenlijk de vin santo van Montalcino, en bestaat er ook de moscadello di montalcino, een versterkte muskaatwijn.
De verleiding van de roem De roem van Brunello zorgt al lang voor een stevig prijskaartje. Een rosso betaal je, ook ter plekke, 15 tot 18 euro, wat de prijs is van een vino nobile van 30km verderop, en de brunello’s zitten in de prijsvork 35 tot 70 euro6. Dat heeft er ook voor gezorgd dat de verleiding om te gaan sjoemelen groot is. De Italianen hebben er zelfs een woord voor uitgevonden: ’Brunellopoli’, gecalceerd op de term ‘Tangentopoli‘ die verwijst naar de politieke corruptieschandalen in de jaren negentig. Het laatste (?) brunelloschandaal dateert van 2008, toen een twintigtal producenten verdacht werd van toevoeging van andere druiven bij de sangiovese. Naar aanleiding hiervan hielden de leden van het Consorzio een stemming waarbij zij toch trouw bleven aan de strenge regel van de 100% sangiovese. En nog een ‘pittig’ fait divers: in de nacht van 2 december 2012 lieten ‘vandalen’ alle vaten leeglopen in de kelders van Gianfranco Soldera. Zes volledige jaartallen van 2007 tot 2012, goed voor 600 hl brunellowijn stroomden over de vloer. Vermoedelijk is dit een maffiose wraakoperatie geweest omdat de eigenzinnige Gianfranco Soldera, eigenaar van het gelijknamige domein, nooit een blad voor de mond hield omtrent misbruiken en gefoefel. Er zijn niet minder dan 209 ’produttori imbottigliatori (in Montepulciano maar een 90-tal). Namen die in de gids Gambero Rosso geregeld de ‘tre bicchieri’ krijgen (3 glazen = hoogste appreciatie) zijn bv. Banfi, Fanti, Nardi, La Cerbaiola, Siro Pacenti, Frescobaldi, Casanova, di Neri, etc. Voor onze selectie ging Michel De Cuyper op pad van Maldegem tot Malmédy, zich tevens baserend op de appreciaties van Jancis Robinson (Purple Pages). Het was aangenaam verrassend te merken hoe gelijklopend onze blind gegeven quoteringen meestal waren. Het opgegeven cijfer is het gemiddelde van de 10 proevers, telkens min de hoogste en de laagste score. Dit waren onze bevindingen van onderstaande brunello’s na een zeer mooie voorproever, de rosso van Piancornello 2007, om de violen te stemmen.
71
Geproefd Azienda Agraria Piancornello 2007
Pieri Silvana (te verkrijgen bij Cavatappi, Gent) maakte hier een fluweelzachte en elegante wijn, die in de neus opvalt door zijn kruidigheid (kruidnagel), rode bessen en mooie aardse toetsen (humus, champignons). Fijne aciditeit en tannine die pas in het middenstuk door de molligheid omgeven worden. Na een kwartiertje geeft hij mooi zijn fruit vrij. Medium body. Piancornello is een klein domein, gelegen in het Zuidoostelijke hoekje van de appellatie (Castelnuovo dell’Abate) en gesticht in 1991, maken jaarlijks ongeveer 20000 flessen brunello. Score 15,25/20 (€31) Poggio San Polo 2006
Intens robijn, met minder evolutie dan zijn voorganger, open neus van Marokkaanse kruiden, volrijp fruit met wat mon chéri, ceder en vanille. Volle aanzet, dan wat gefaseerd, het warmrijpe tot ingedroogde fruit komt terug, zeer persistente tannine. Lange afdronk, eerder een traditioneel, iets rustiek type. Sedert 1990, aanplant op twee wijngaarden, waarvan de helft 8ha brunello is, prachtige nieuwe vatenkelder. Score 15,87 (€35, Châteaux Vini, te Ternat) Azienda Agricola Canalicchio di Sopra 2008
Dieprobijn, iets minder geconcentreerd; ceder en onderbos, wat kriek op alcohol, peperige kruidigheid, wat balsamico. Verleidelijke neus waar fruit voor het eerst voorop staat. Mooi versmolten structuur. Lijkt wat op nummer 1, maar wat intenser en duidelijk nu al op niveau, dus drinkklaar. In 1962 door Primo Pacenti gestichte cantina, noordkant van Montalcino, 60ha waarvan 15 beplant in twee zones met onderscheiden terroir. Score: 15,75 (€33, Portovino te Maldegem) Pinino SRL Soc. Agr. 2008
Genaamd naar een gehucht uit 1874, sedert 2003 uitgebaat door twee koppels: Andrea und Hannes Gamon aus Österreich en de Spaanse Max und Silvia Hernández. Ze maken drie Rosso’s en drie brunello’s, waarvan de Pinino in Slavonische grote vaten rijpt. Helder van uitzicht, fijne traantjes en een waterrandje. In de aanvang erg gesloten neus , na walsen lichte fruittoetsen (blauwe besjes), iets vegetaal en wat sigarenkistje. Voor de meeste proevers veel molligheid, maar veel korter en dunner van afdronk dan de vorigen. Score: 14,43 (€37,5, Lambrecht wijnen te St-Martens-Latem)
Azienda Agricola Lisini 2008
150 ha, 8km ten zuiden van Montalcino met 20ha wijngaard, met naar hun zeggen een eigen microklimaat. Een oud adellijk geslacht Lisini-Clementi. Sedert 2009 zetten de neefjes het bijna vijftig jarige werk van de zeer ondernemende wijlen Elisa Lisini verder. Medium geconcentreerd uitzicht, helder mooi kersrood en lopende tranen. Prachtige, aangename neus van drop, krieken, de eerste waar het fruit zo op de voorgrond staat, mooi vlezig ook. Vineus en sappig vol met heel mooie, ingekapselde tannine, rijpe materie en aciditeit die puur fruit ondersteunend werken. Grote, ‘edele’ (bewaar)wijn. Score: 16,93 - 5de plaats (€37, Portovino te Maldegem) Az.Agr. Sassetti Vasco 2004
Vanaf nu proeven we iets oudere jaargangen. De Sassetti familie maakt wijn sedert begin 1900. 14ha wijngaarden niet ver van Sant’Antimo. Donkerrood met veel kleine beentjes, rijkelijke neus, vlezigheid (oxo), zwart rijp fruit. Na walsen behoorlijk boisé, onderbos en ceder, een herfstneus. Krachtige aanzet, met molligheid en stevig wat tannine en materie. Zeer grote wijn, die hier bv. met een Pauillac-type wordt vergeleken. Score: 17,43, 2de plaats (slechts €32, Club Vinitaly te Malmédy). Az. Agr. Solaria 2004
Gelegen op een plateau op de zuidoost- flank van Montalcino, tuf, klei en veel scheletro in de ondergrond. Patricia Cenconi leidt dit domein sedert 1989 van 50ha waarvan 8 voor Brunello en evenveel olijfgaarden. La Signorasa aggiungere quel raffinato tocco di femminilità”, zegt de website... Deze wijn heeft wat evolutie aan de rand en dikke tranen. Hij geurt discreet naar ceder, onderbos en wat fumé, het is wat wachten op het fruit. In de mond is alles zeer evenwichtig en streeft naar finesse; ook hier is de boisé nog goed merkbaar. De herinnering is wat ‘ouder’ maar met de zachtheid van een pomerol. Score: 16,93, 5de plaats (€39, ClubVinitaly te Malmédy). Siro Pacenti 2006
Dit in het noorden van Montalcino gelegen domein van 22ha (waaronder een oude wijngaard in het zuidelijke Piancornello, waar ze hun stekken halen voor nieuwe aanplant) dateert van 1970. Nieuwe cuverie gebouwd door Giancarlo Pacenti in 2001-4 en research samenwerking met de Université de Bordeaux. Zijn rendementen zijn extreem laag: ongeveer één kilo druiven per wijnstok. Rijping in
Franse eik waarvan 80% nieuw. Mooi medium robijnrood en zo goed als geen evolutie, heel trage, fijne beentjes. De neus is in immobiele fase weeïg, animaal (zowel vlees als zadelleder), dan komt zeer mooi bessenfruit, met een zwoel kantje; wat kruiden en een discrete boisé. Aanzet is én vol én mollig, zeer zuiver en in balans (hoewel er toch ook bij een paar proevers controverse was over deze impressies). In alle geval behaalde deze rechtlijnige wijn met een wat Franse stijl de derde plaats, maar hij was wel veruit de duurste. Score: 17,06; Parker 96/100 (€59, Leirovins te Wetteren). Az. Agr. Piancornello Riserva 2004
Na de rosso en de gewone brunello maken we bij deze producent het lijstje rond met de riserva. Intens donkerrobijn, bijna kers en kleine tranen. Zeer rijpe neus, iets fumé, zwarte kersen en chocolade; vlezig én kruidig (laurier), ook een vleugje etherisch (acetonimpressie). Wijn met een zeer zachte aanzet, mooie aciditeit en ingekapselde tannine. Een zalige wijn die even in zijn herinnering aan een mooi verouderde, ingetoomde prioratowijn deed denken. Score: 17,06 (dus ex aequo 3°pl) (€41, Cavatappi te Gent ). Marchesi di Frescobaldi Castel Giocondo 2001
Deze adellijke familie wiens wijnbouwactiviteiten teruggaan tot in de 13de eeuw, bezit wel negen cantina’s in Toscane(ongeveer 2500 are), in alle grote appellaties dus. Groot domein, maar blijkbaar ook grootse wijn: Wellicht de donkerste en meest intense van de reeks. Zeer complex van aroma’s: cuberdon, drop, weeïg, chocoladetoets en fijne kruiden. Wat grafiet en terroir en de rijpe fruitgeuren evolueren na een tijd naar pruimen en vijgen. Zeer mondvullend, fijne aciditeit en zachte tannine, veel lengte. Ik noemde hem de amarone van de avond. Deze wijn zat in de top honderd 2006 van Wine Spectator, met 94/100. En toeval of niet, hij behaalde de eerste plaats in deze memorabele proeverij.
73
Verweven tannine Brunello is een wijn die finesse aan kracht bindt, die bijna nooit hard of vegetaal overkomt (wat je soms wel in de vino nobile traceert), die altijd prachtig verweven tannine heeft die zelden op het voorplan komen. Afgaand op de geproefde reeks is hij ook al jong (enfin, minstens 6 jaar natuurlijk) goed te appreciëren, maar geeft zijn finesse en complexiteit vooral af na 10 jaar. Dit in tegenstelling met Barolo waarbij je toch dikwijls van geluk mag spreken als je die in de gepaste evolutiefase opentrekt. Als afsluiter proefden we nog –hors concours – een Val de Suga 2001 (55ha wijngaard, rondom de stad), uit de kelder en ter ere van wijlen Roland Verbraeken. Tertiaire aroma’s met sigaar, droge vijgen, een madeira- of colheitatoets, en in de mond bevestigd met gebrande elementen en wat droog fruit, iets likoreus bijna. Volgens Michel De Cuyper een wijn die toch nog evenwicht heeft.
Brunello di Montalcino
Mijmerende nabeschouwingen Kracht, finesse, fijne aciditeit, lengte… genieten, genieten. (Renaat)
Brunello 'Wat mij opviel was de grote diversiteit: alles 100% sangiovese en toch zo verschillend. Als constante vermeld ik de mooie kleurzetting, aroma’s van kersen, pruimen, zoethout, karamel en kruiden, de goed aanwezige tannine als onderbouw, in harmonie met aciditeit en molligheid. Een sappige, vlezige wijn met finesse. Een ’seigneur’ om van te genieten.' (Moris) 'Brunello di Montalcino was voor mij de ontdekking van een zeer smaakvolle, krachtige, dieprode wijn met een mooi bewaarpotentieel.' (Lieve) ‘Een aristocratische topwijn die vele gedaanten kan aannemen’. (Luc VS) ‘Brunello, het wijnhart van Italië, omringd door het glooiende landschap rond de prachtige stad Montalcino. Prachtige wijnen, met de betoverende fruitige aristocratische frisheid van de sangiovese grosso maar met een niet te onderschatten kracht die bepaald wordt door moeder natuur, want zij zorgt er voor of het al dan niet een groot riserva-jaar wordt’. (Michel)
Fusten voor Brunello di Montalcino
Drie Brunello's op rij
Voetnoten 1) Montalcino ligt op 564 m boven de zee, Montepulciano op 605 meter. 2) Toscane telt momenteel 11 DOCG’s, waaronder natuurlijk de Chianti en Chianti Classico die evenwel maar in 1996 dat statuut kregen. Piemonte heeft er niet minder dan 16. 3) Montepulciano is een flink stuk kleiner qua productie: 1300ha nobile + 400ha rosso 4) Wie het Italiaans machtig is kan ik de lectuur van de spannende “giallo”(= detectiveroman) “Il Sangue di Montalcino” aanbevelen. Auteur: Giovanni Negri. Het is het verhaal van de moord op een beroemde oenoloog Roberto Candido (fictief personage) wiens lijk ontdekt wordt in de abdij van Sant’Antimo en de zoektocht van commisaris Cosulich naar de daders die wel van zeer onverwachte oorsprong blijken te zijn. Negri is behalve schrijver en journalist ook baroloproducent, en geeft een eigenzinnige kijk op de wijnwereld mee in het boek.Premostratenzers kennen wij beter als Norbertijnen of Witheren. 5) Uittreksel uit de disciplinare voor de Sant’Antimo: http://www.tenutenardi.com/resources/Schede%20Vini%20Eng/Disciplinare_santantimo_eng.pdf 6) Een brunello 2009 “feestwijn” bij Aldi is dus per definitie een verdacht gegeven, zeker als er zelfs geen producent naam op het etiket staat, maar slechts ’imbottigliato da Provinco (?), Rovereto TN (= in Trentino!) Dit kan dus alleen maar een samengietsel of ‘fond de cuve’ zijn. Alleen jammer dat ook zo’n fles het DOCG-zegel op de capsule krijgt!!
74
K e n W i j n -magazine - jaargang 11 - nr. 22
Fotoverslag
Beste Hagelandse wijn
Penningmeester Jacques Loozen en wijnmeester Anita Buvens zijn klaar voor de jaarlijkse wijnstoet
KMV Sint Cecilia zorgt voor de muzikale ondersteuning
De lokale handelaars onderbraken even hun activiteiten om te genieten van het schouwspel
Gezwind trekt de stoet door de Wezemaalse straten
Naar jaarlijkse traditie organiseerde commanderij Hageland op 9 mei de wijnstoet en werden de medailles voor de beste wijnen uitgereikt.
S o f ie S im il o n C o m m a n d e r ij H a g e l a n d Foto's: Ann Lefevre
Nationaal voorzitter Eric Merny samen met de voorzitter van commanderij Hageland Rudi Wouters
De oorkondes voor de winnende wijnen werden uitgedeeld
NoĂŤl Overbergh ontvangt de titel van magister Vini Honoris Causa voor zijn jarenlange inzet
De mensen van de steenen muur maken niet alleen zelf schitterende wijnen, ze dragen ook zorg voor de oudste wijnstok
Eric Merny, voorzitter van de Vlaamse Wijngilde, mocht uiteraard niet ontbreken op dit event
75
J im W el l en s Foto's: Aidin Yavari
Tussen wijn en cognac Een reis langs eeuwenoude châteaux, florerende wijnvelden en ambachtelijke wijnboeren: het is een bevoorrecht lot, zeker voor een twintigjarige student. Als stagiair bij Domaine la Fontaine, een B&B in de Charente-Maritime, belandde ik in ’s werelds bekendste wijngebied met enerzijds de bordeauxwijn en anderzijds de cognac. Een gebied waar passie en ambacht de boventoon voeren met een eeuwenoude traditie die generaties lang is overgedragen. Kortom, genoeg reden voor een diepere blik in de wereld van cognac en wijn. Met als kers op de taart een kijkje achter de schermen Christian Thomas
Vatenmakerij “La Tonnellerie Allary” staat symbool voor de passie voor wijn in deze regio. Deze ambachtelijke vatenmakerij, daterend uit 1953, produceert dagelijks zo’n 50 handgemaakte vaten die wereldwijd worden afgezet. Het proces begint bij het selecteren van het juiste eikenhout, waarbij Franse leveranciers zorgvuldig worden geselecteerd. Want de structuur van het hout speelt een essentiële rol: een compacte, dichte vezelstructuur wordt gebruikt voor wijnvaten, terwijl hout met grovere, luchtdoorlatende vezels beter geschikt is voor cognacvaten. De planken worden zo’n 24 maanden in de buiten-
van ’s werelds bekendste cognachuis Rémy Martin.
lucht gedroogd, waardoor de bitterheid van het hout op natuurlijke wijze wordt verminderd. Vervolgens begint une maîtrise ancestrale: met behulp van open vuur en water(damp) wordt het vat gevormd, volgens een eeuwenoud proces dat door verre voorouders werd ontwikkeld. Het verhitten van het vat creëert aroma’s. Afhankelijk van de verhittingsduur kunnen specifieke aroma’s aan de wijn of de cognac worden toegevoegd, zoals chocolade, vanille of karamel. Opmerkelijk is dat er tijdens het hele proces geen lijm of andere niet-natuurlijke producten worden gebruikt. In plaats daarvan gebruiken de ambachtslieden traditionele oplossingen: bloem vermengd met water als plakmiddel voor de deksels, en waterafstotend riet tussen de planken. Dit gebeurt allemaal onder strenge richtlijnen van de kopers. Zo vereist cognacgigant Rémy Martin eikenhout dat uitsluitend wordt gekapt in de Limousinregio, waarbij de gekapte bomen minimaal honderd jaar moeten zijn. Ten slotte wordt het vat door middel van luchtdruk en heet water getest op eventuele lekken. Als het goedgekeurd is wordt het vat gebrand-
76
K e n W i j n -magazine - jaargang 11 - nr. 23
op vruchtbare krijtbodem. Dit resulteert in sterk aromatische druiven met een relatief laag alcoholpotentieel, uitermate geschikt voor cognac.
Eau de vie met een bonus Rémy Martin distilleert zelf een deel van zijn druivensap tot eau-devie, het basisproduct voor cognac, maar heeft tevens een indrukwekkend netwerk van ruim duizend lokale wijnboeren. Zij leveren een groot gedeelte van de eau-de-vie's, die tijdens de verschillende fases van het distilleren worden getest. Op basis van de smaak worden er bonussen uitgedeeld van drie, vijf of tien procent; de eau-de-vie met de hoogste bonus wordt later gebruikt voor de Louis XIII. Het rijpen gebeurt in vaten die moeten voldoen aan de strenge, eerder beschreven voorwaarden. De nieuwste eau-de-vie blijft één jaar in een jong vat alvorens gemengd te worden met andere (oudere) eau-de-vie's. Deze worden vervolgens gedurende zes maanden tot één jaar gemengd in een luchtdicht vat: een proces dat ook wel “le mariage” wordt genoemd. Vervolgens wordt dit proces meermaals herhaald, waarbij steeds oudere vaten worden gebruikt. Hoe ouder de vaten, hoe minder smaak en kleur het hout afgeeft.
Aziatisch geluksgetal Het eindresultaat is een collectie die wereldwijd succes oogst. De “Club”, exclusief verkrijgbaar in Azië, komt in een achtzijdige fles (de acht is het Aziatisch geluksgetal), terwijl de “1783” met zijn bourbon-achtige fles speciaal ontworpen is voor de Amerikaanse markt. De nieuwste VSOP Mature Cask Finish wordt uitsluitend verkocht op de Europese markt. Zoals de naam al prijsgeeft wordt de eau-de-vie tijdens zijn laatste jaar gerijpt in een eikenvat van twintig jaar of ouder. Tijdens deze laatste fase van het rijpingsproces ontwikkelt deze cognac een unieke, fruitige balans van aroma’s.
Kristallen fles merkt, verpakt en kant-en-klaar bij de klant afgeleverd.
Cognac Het bezoek aan Rémy Martin is het absoluut hoogtepunt van mijn rondreis. Het cognac huis werd omstreeks 1724 opgericht en heeft sindsdien een indrukwekkend imperium opgebouwd. Tegenwoordig telt het merk vijf landgoederen verdeeld over de cognacregio, waaronder het “Domaine de Merpins”. Deze locatie herbergt zo’n 180.000 vaten van 450 liter. Sinds 1898 gebruikt Rémy Martin exclusief druiven uit de gebieden Grande Champagne (50%) en Petite Champagne. Dit levert de cognac een prestigieuze titel van “fine champagne cognac” aangeduid volgens de Appellation d'Origine Contrôlée. De meest gebruikte druif ugni blanc groeit hier op een perfect terroir, met een gunstige klimaat en
Het neusje van de zalm is echter de Louis XIII, vernoemd naar de Franse vorst. Ten tijden van de hongersnood in Frankrijk, omstreeks 1730, werden vrijwel alle akkers ingezet voor de productie van voedsel. Lodewijk XIII maakte echter een uitzondering voor Rémy Martin, wat jaren later gehonoreerd werd met de introductie van de naam Louis XIII. Deze cognac is een mix uit ruim 1200 vaten eau-de-vie en werd 140 jaar geleden voor het eerst geproduceerd. Hij is verkrijgbaar in een handgemaakte kristallen fles en levert een absolute smaaksensatie die volgens kenners tot ruim een uur na inname geproefd kan worden.
Pineau des Charentes Met Château de Beaulon heb ik ook een kleinschalig maar zeer hoogstaand cognachuis aan mijn reis toegevoegd. Dit château werd gebouwd ten tijden van Lodewijk XI en is tegenwoordig in het bezit van Christian Thomas, die sinds 1987 met succes het behoud van het historisch monument waarborgt. Thomas volgt ook de eeuwenoude traditie van het château door jaarlijks award-winnende cognac en pineau des Charentes te leveren. Het château bezit één enkele wijngaard van ruim negentig hectare. In tegenstelling tot veel Franse wijnboeren is Château de Beaulon altijd trouw gebleven aan de originele druiven uit de 16e eeuw: folle blanche,
77
colombard en montils voor de cognac, sémillon en sauvignon voor de witte pineau, en cabernets franc, cabernet sauvignon en merlot voor de rode pineau: absoluut uniek voor de Charente.
Alambic Het distilleren gebeurt met behulp van vier handgemaakte middelgrote koperen distilleerkolven, alambic genaamd. Het beperkte volume bevordert de concentratie van fruit- en bloemenaroma’s en het zijn dan ook deze details die dit château zijn exceptionele status geven. Na het dubbel distilleren wordt een gedeelte van de eau-de-vie gemengd met druivensap (1/3 cognac, 2/3 druivensap) en zo krijgt men pineau des Charentes. Deze wordt bij Château de Beaulon minimum vijf jaar op eikenhouten vaten gerijpt. De samenstelling van de druiven, gecombineerd met de aroma’s van het eikenhouten vat, creëren een drank die zowel bij het aperitief als aan de feestdis kan worden geserveerd.
Met behulp van vuur worden aroma’s toegevoegd aan het vat
Het rijpen vindt plaats in één van de vijf traditionele rijpingskelders. De dikke muren zorgen voor een constante temperatuur en beperken de luchtvochtigheidsgraad. De zoldering ziet zwart van de torulaschimmel en de vaten zijn bedekt onder een dikke laag myceliumdraden. Alhoewel dit in eerste instantie onhygiënisch klinkt, zijn dit wel degelijk gewenste indicatoren van een optimale omgeving waarin de cognac en pineau vele jaren kunnen rijpen. Ten slotte bevordert een laag kiezelsteentjes op de grond de circulatie van lucht en aroma’s. Deze aroma’s ontstaan doordat een deel van de cognac door de grove houtvezel van de vaten verdampt tijdens het rijpen: la part des anges.
Wijn De laatste bestemming van mijn trip is Château de La Rivière. Net ten noordoosten van Bordeaux ligt dit prachtige château aan de oever van de Dordogne. Het oorspronkelijke château werd ruim duizend jaar geleden gebouwd door Karel de Grote. Ondanks de vele oorlogen en kruistochten werden de wijngaarden sindsdien goed onderhouden. Omstreeks 1500 werd het oorspronkelijke château verder uitgebreid, waarna de opmars van de wijnproductie begon. Wijn uit Fronsac werd toen bestempeld als 'superieur' en werd tot aan het Engelse hof gedronken. Terug naar het château, waar mijn gids klaar staat voor zijn allereerste rondleiding. Hij is hier pas enkele weken werkzaam. Gewapend met zaklamp betreden we een indrukwekkend, 22 kilometer lang grottenstelsel, dat diep onder de grond is ingericht als wijnkelder. Cruciaal voor het rijpen van de wijn is een constante temperatuur, die hier standaard op 13°C wordt gehouden. Er bevinden zich hier ruim 230 wijnboxen van elk ongeveer 2000 flessen van allerlei maten en jaartallen. Het château deelt samen met twee omliggende châteaus het wijnmerk Les Vignobles Grégoire, vernoemd naar de gezamenlijke familienaam. Château de la Rivière produceert zowel rode als witte als roséwijn. Geduld en respect voor de natuur zijn hier de sleutel voor een succesvolle wijn. Het château werkt sinds 2013 volgens de internationaal erkende richtlijnen van ISO 1401, die een duurzame werkwijze in harmonie is met de natuur garanderen.
La Boutique, waar bezoekers o.a. de fameuze Louis XIII kunnen proeven
Château de La Rivière, ten noorden van de Dordogne
Magically Saint-Julien, Elegantly Barton
leoville-barton.com
79
The secrets of wine auctions
Pe t er D o o men D e n B l o e y e n d e n W ijn g a e r d t
An interview with Charles Curtis MW What auction houses did you work for? What was your job there? My interest in the world of wine auctions began in the late 1990s when I moved to New York and began studying for the WSET diploma. The auction houses of the day would put on presale tastings that offered an opportunity to have a small taste of some legendary wines, from first growth Bordeaux in mature vintages to grand cru burgundy and champagne. I always wanted to work in the auction business, but I found that starting positions didn’t pay well, and I couldn’t afford to do so – I was working as a sales manager for an importer and distributor at the time. After I received the Master of Wine in 2004, however, I was hired directly as head of department at Christie’s in New York. My role had several parts: I was responsible for bringing in collections to sell (business getting), for finding clients to buy them (selling the sale), for directing the team of specialists, associate specialists and the warehouse and support staff in the wine department,
and for maintaining a high profile for Christie’s wine department. I was very fortunate to have a skilled team that assisted with packing up the collections, shipping, cataloguing, and all of the other details that go into such an operation. After two years in this role, I was sent to Hong Kong where I set up a team from scratch to carry out all of these details there. Hong Kong in 2008 became quite quickly the world’s largest center for fine wine auctions, and remains so today.
Can you shed some light on the basic working of an auction house? How do they get the wines to sell? Who buys the wines? What happens between these two moments? The essential task of auction house staff is to find collections to sell. If one has interesting wines to sell, clients will buy them. To be an effective business getter requires being well networked with collectors across the globe. When I began, it was much more regional in nature: as head of department in New York, I was principally concerned with knowing the leading collectors in the USA. Quite quickly, however, it became clear that establishing ties in Asia was essential, since up to 50% of the wines in some sales (and sometimes more) were being sold to Asian collectors, who would store them in country or bring them to Asia. Once a collector starts to think about selling his wine there is a welloiled machinery in place. First, the auction house produces estimates
K e n W i j n -magazine - jaargang 11 - nr. 23
Auction houses sometimes are criticized for being expensive. Is that true? What do they earn and what do they do for it?
Charles Curtis
Who is Charles Curtis MW? Author, journalist and consultant, Charles Curtis is a Master of Wine. Former Head of Wine for Christie’s in both Asia and the Americas, Curtis has a wealth of experience in the wine trade. He joined Christie’s in 2008 from LVMH, where he was Director of Wine and Spirit Education for Moët Hennessy USA. Curtis earned his Diploma from the Wine and Spirits Education Trust of London, and in October 2004 became the 22nd Master of Wine in the United States. His first book, The Original Grands Crus of Burgundy, was released in 2014. Website: www.CurtisMW.com
© Tim Hall
80
for each wine based on the current market. Once these are agreed and the terms of the contract are negotiated, a team is sent to pack up the collection and inventory the conditions of every wine. Next, the collection is shipped to the warehouse in the country where it will be sold. Sometimes a collection will be split over several sales sites—the largest are New York, London and Hong Kong, although wine is also auctioned by major international houses in Paris as well. This is a complex undertaking because of restrictions on the transportation of alcohol in some countries, and it is normally handled by a separate staff. Once the wine has been received it is minutely examined and catalogued. Photographs are taken and descriptions are written. The catalogues produced for a sale represent almost a month’s work by a whole team of people. This is only the beginning, however. Once it is mailed out, it is necessary to promote the sale by organizing events. These can include presale tastings, but this form of promotion is less common today, and events tend to take the form of convivial dinners organized for top buyers. The vendor will contribute the wine, and the auction house will pick up the tab. Hopefully, the right people have been invited!
Auctions can be a very economical way to purchase rare wine that is ready to drink, but it is absolutely essential for the client’s sake that they know the current market rate. Fortunately in this era, this information is available easily on the internet. The reference standard is http://winemarketjournal.com/. Revenue creation for the auction houses has changed greatly over the past twenty years. Originally, the vendor was charged a fee to sell his property, and this was the sole basis for revenue. Over time the auction houses began to charge a commission for the buyers as well, and for a certain time, they were able to profit from both sides of the transaction. Today’s auction market, however, is very competitive, and it is rare that a large vendor will be charged any fees at all, and even small vendors can get away without paying anything with certain auction houses. To compensate for this loss of revenue, auction houses have raised the buyer’s premiums, and this gives the impression that it is an expensive way to purchase wine. This is far from the truth, however, as it is necessary to look at the total price paid (inclusive of all taxes) in the context of the global market in order to form a true opinion of the transaction cost. Many people don’t realize that in order to secure collections it is sometimes necessary to rebate a certain percentage of the buyer’s premium to the vendor. To this must be added the expense of the pack-up, the shipment, insurance and storage of the wine, the printing of the catalogues, the marketing of the wine and general overhead. Gross margin can be as low as 16%, and net margin is normally about 9%.
81
What was the most valuable wine you ever sold there? Any other bottles you will never forget?
Is there a future for classic wine auctions, with the internet becoming an alternative?
The first heart-stopping lot that I remember in my sale room in New York was a dozen bottles of 1990 Romanée-Conti that sold for over US$ 250,000. This was topped by a collection of old Yquem that sold in Hong Kong the next year for over HK$ 8 million. The ultimate, however, was the privilege of selling the collection of wines that had constituted a part of the private cellar of Henri Jayer. It was being sold by one of his heirs, and the collection sold for more than US$ 8 million.
Wine auctions are alive and well! It is the only way for private collectors to sell directly, and it can be a great way for young collectors to amass a collection of wines that are ready to drink at an attractive price. The essential thing to remember on either side of the transaction is that everyone should know the market value of wine before buying or selling. Although internet auctions are convenient, there is an inescapable allure to the live auction room. It is most common (at least in New York and Hong Kong, if not in London) that a delicious lunch will be served and rare wines will be poured. There is a camaraderie and
Do you have any special remembrances? The wine auction market is very competitive and it is a lot of work. The allure, however, is in the contact with great wines and great collectors. The most rewarding moments are often sharing special bottles with these collectors just before they are sold. The pre-auction dinner before our Henri Jayer sale that took place at the three-star Michelin restaurant Lung King Heen in Hong Kong was an unforgettable event. Perhaps even more spectacular, however, was flying to Bordeaux for dinner at Château Latour. We had organized a sale of wines directly from the Château and we enjoyed with a small group of collectors and journalists an assortment of wines from the Château that dated back to the mid-19th century.
friendly competition between collectors that incites them to bid and gets everyone excited. While it is important to be disciplined in one’s bidding, it would be a mistake to forego this unique experience. For me it is the most enjoyable part of wine collecting except the drinking of the wines themselves.
Thanks, Charles, and good luck with your new projects!
82
Ken Wijn-magazine - jaargang 11 - nr. 23
HET LAATSTE WOORD
Pe t er D o o men H o o f dr e d a c t e ur
Je hoofd speelt met je voeten
I
k hou van blindproeven. Zelfs na een inspannende werkdag maal ik er niet om, de degens te kruisen met wijnproevers van onze club om uit te maken wiens tong het best getraind is. Wie het best de smaaksensatie koppelt aan het geurgeheugen. Wiens theoretische kennis het meest behulpzaam is bij het ontcijferen van het enigma in het glas. Kortom: wie de beste blindproever is. Hoogste lof en diepste vernedering zijn daarbij wel eens minder dan millimeters van elkaar gescheiden. De wetenschap reikte me onlangs nog een reden aan, waarom blind proeven een goed idee is. Blijkbaar neemt het plezier in het drinken van wijn toe, naarmate men denkt dat de wijn duurder is. Dezelfde wijn van vijf euro die het etiket “grand cru” opgeplakt krijgt, toont zich plots heel wat soepeler, rijker, dieper, evenwichtiger én in staat tot meer jaren flesrijping. Iedereen die wijn blind laat proeven, kent wel een verhaal waarbij hij zijn vrienden beetnam door dezelfde wijn in andere karaffen
te schenken, een andere flesvorm te tonen, of simpelweg iets lyrischer te doen over de ene wijn dan over de andere. Een uitzondering? Rigoureuze experimenten aan de Universiteit van Bonn hebben aangetoond, dat dit effect nagenoeg iedereen treft. Niet enkel waren proevers veel meer geneigd zeker de dure wijn te proeven, ze scoorden die ook hoger dan zijn evenknie. Die omwille van het opzet van het experiment exact even veel kostte.
Dus pleit ik er al langer voor, dat de clubs van de Vlaamse Wijngilde niet enkel de wijnen blind zouden proeven, maar ook en vooral in min of meer willekeurige volgorde. Zo hoeft de landwijn niet de eerste te zijn van de proeverij. En de grand cru kan best ergens in het midden komen. Hoe heerlijk is het dan te ontdekken, dat een wijn die pakweg tien of vijftien euro kost, de grootste namen de zilveren medaille toebedeelt?
Het fenomeen heeft zelfs een naam: het Veblen-effect. Naar de Amerikaanse econoom die het al meer dan een eeuw geleden (!) ontdekte. Sommige producten worden gewilder naarmate hun prijs stijgt. Luxegoederen, bestemd voor de happy few. Ze worden duurder, maar wie het zich kan veroorloven, wil ze per se hebben. In de telecomsector is er een opbod aan dit soort producten. De uitgevreten appel is geen unicum meer.
In dezelfde filosofie koop ik wijn dus overal: in de vakhandel, de supermarkt, op het domein, op het internet, van een vriend die op reis gaat, op een veiling. Zelfs af en toe bij een hard discounter. Al overleven die flessen slechts zelden de ultieme blindtest. Want ik wil er niet enkel een juist naam- en prijskaartje kunnen opplakken, maar hij mag ook nog gewoon lékker zijn. Veel proef- en leesplezier met deze drieëntwintigste editie van Ken Wijn-magazine.
Maar willen we dat voor wijn? De vraag stellen is ze beantwoorden!
GRAND CRU CLASSÉ DE GRAVES EN ROUGE ET EN BLANC
«Een sublieme elegantie, schitterende assemblage. Uitzonderlijk !»
94 Rood, 93 Wit Robert Parker.
www.malartic-lagraviere.com
HAGENBROEKSESTEENWEG 180, 2500 LIER • TEL. 03/480 85 95 WWW.WIJNEN-DEKOK.COM • INFO@WIJNEN-DEKOK.COM