Ken Wijn-magazine nr22 by Grafische Vormgeving bvba

Dec ember 2 014

K E N Wmagazine IJN DOSSIER: wijnpers Wijn en publiciteit Champagne persen Nieuwe boeken

Vinoforum Toro Casa Zonin Entre-deux-Mers Successieplanning Wijnbeurs Bellebeek Sulfiet in wijn

Wijntijdschrift van de Vl a amse Wijngilde v z w

verschijnt t weema al per ja ar

www.vlaamsewijngilde.be

Inhoud Vignobles PÉRÉ VERGÉ

Colofon Jaargang 11 nr 22 December 2014 Oplage: 3000 exemplaren Leden van de Vlaamse Wijngilde ontvangen Ken Wijn-magazine tweemaal per jaar gratis. Niet-leden of leden die extra exemplaren willen, kunnen er bestellen zolang de voorraad strekt en door vooraf de kosten te betalen op het rekeningnummer 432-5234551-89 met vermelding van aantal exemplaren en contactgegevens. De bestelling zelf gebeurt via email op kenwijn@ vlaamsewijngilde.be. Kosten: €10 voor één exemplaar, €7 per stuk vanaf 2 exemplaren (dus €14 voor 2). Transport en verpakking inbegrepen.

34 Wijn en publiciteit

Tenuta Kornell

48 Champagne persen

Redactieraad

Peter Doomen (hoofdredacteur) Simonne Wellekens (eindredacteur) Hugo Van Landeghem (erevoorzitter Vlaamse Wijngilde) Jean-Pierre Tavernier Jaco Vankelecom Michel Van Zandijcke Luc Van der Straeten

Verantwoordelijk uitgever Redactie Ken Wijn-magazine p/a Peter Doomen Zagerijstraat 23 2500 Lier +32 486 50 36 07 peter@vlaamsewijngilde.be

Infoadres publiciteit Anita Buvens PR-verantwoordelijke Vlaamse Wijngilde Public Relations Manager Responsable des Relations Publiques 22ste Liniestraat 1 3300 Sint-Margriete-Houtem +32 472 65 42 42 anita@vlaamsewijngilde.be

Website www.vlaamsewijngilde.be

Layout en druk

Dossier Wijnpers

Wijn bewaren

55 Pas verschenen

En verder … 3 Inhoud 4 Woord van de voorzitter 4 Evenementen 5 Nationaal comité 12 Vinoforum Toro 16 Château Siaurac 23 Successieplanning 26 Spanje in beweging 28 Casa Zonin 31 Fratelli Grasso 32 Vinoforum Champagne De Venoge 41 Commanderie de Bordeaux - Vlaanderen 49 Wijnbeurs Bellebeek 57 Verkiezing de beste Belgische wijn 60 Sulfiet in wijn 62 De wieg van de wijn: de Zwarte Zee 71 Commanderijprogramma's 2014-2015 74 Entre-deux-Mers 78 Actua 82 Het laatste woord

www.grafischevormgeving.be

De uitgever kan niet verantwoordelijk worden gesteld voor de inhoud van de artikels, noch voor die van de interviews, die onder de verantwoordelijkheid van de auteurs vallen. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieÎn of op enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.

K e n W i j n -magazine - jaargang 11 - nr. 22

Het EERSTE woord E r i c Me r n y Nationaal voor zit ter

Wijnpers?

Het technisch materiaal of de schrijvende pers? Het woord vooraf gaat beide richtingen uit. De ene wijnpers EVENEMENTEN 1 februari 2015 Feest van de Vlaamse Wijngilde met PessacLéognan. Voor alle leden van de Vlaamse Wijngilde. Locatie: Lozen Boer, Lochristi.

15 maart 2015 Ken Wijn-wedstrijd. Locatie: Hof Van Reyen te Boechout. Voor alle leden van de Vlaamse Wijngilde.

1 mei 2015 Wijnronde van Vlaanderen met een verkenning van het Maasland. Voor alle geïnteresseerden.

Wat het technisch materiaal betreft wil ik me beperken tot een filosofische beschouwing, eerder dan een wetenschappelijke benadering. De ontleding van het technische kunnen van de allernieuwste wijnpersen laat ik over aan de specialisten en de techneuten. Zij kunnen je ongetwijfeld rond de oren slaan met cijfers, capaciteit, computergestuurde modellen enz. De extremen bestaan nog altijd in de moderne wijnwereld. In Portugal vinden we steeds minder domeinen waar de druiven met de voeten getreden worden in granieten bakken om op deze manier het sap uit de bessen te persen. De wetenschappers zijn er nog steeds niet uit of de persoonlijke voetenflora van de treders al dan niet een positieve of negatieve invloed kon hebben op het eindresultaat in de fles. De voorstanders blijven erbij dat het een zachte manier is om de druiven te persen, het sociaal gevoel verhoogt in de gemeenschap (wat wil je als je een paar uur samen in druivensap staat te trappelen) en het levert bovendien een economische bijdrage door een pak mensen werk te verschaffen tijdens de oogst. Hopelijk blijven een aantal domeinen deze oeroude techniek toepassen al was het maar voor de overlevering.

Een stap verder in de evolutie krijgen we de klassieke persen, zowel horizontaal als verticaal. Ook hier weer voor- en tegenstanders van beide modellen; in ieder geval domineert vandaag nog de verticale pers. In veel gevallen zien ze er behoorlijk oud uit maar zijn ze ondertussen uitgerust met een automatisch elektrisch systeem waardoor de perstijd en -druk in veel gevallen niet meer overgelaten wordt aan de puur menselijke kracht en evaluatie. Hier worden heel goede wijnen gemaakt. Denken we maar aan de champagnehuizen van Jacquesson en Bollinger die deze persen nog steeds gebruiken omdat ze in deze techniek blijven geloven. En dan kom je bij de die pneumatische persen terecht (trouwens nagenoeg allemaal horizontaal!) die steeds gesofisticeerder worden, waar zelfs een stuk artificiële intelligentie in verwerkt wordt. Houden we het even bij de champagneregio, dan weten we dat Erick De Sousa en Benoît Tarlant hier grote fan van zijn door de grote precisie waarmee ze kunnen persen. Niemand die twijfelt aan het kunnen van beide wijnbouwers, wat in het glas bevestigd wordt. Ze worden kwalitatief op het niveau van Jacquesson en Bollinger geplaatst ondanks een totaal verschillende perstechniek. Het mooie van het verhaal is dat er niet één

Een beetje emotie mag, zeker bij wijn, maar een professionele analyse van hetgeen in het glas komt blijft de beste garantie om geen negatieve ervaringen op te lopen.

Nationaal Comité Voorzitter - President - Président Eric Merny eric@vlaamsewijngilde.be Ondervoorzitter - Vice President Vice-Président Luc Dewulf luc@vlaamsewijngilde.be

waarheid is. Uiteindelijk wordt het echte verhaal verteld door de wijn in het glas. Welke techniek of pers men ook aanwendde, het resultaat telt en dat is vooral een optelsom van terroir, techniek, kunde en klimatologische omstandigheden gekoppeld aan de jaargang.

De andere wijnpers En wat dan over die andere wijnpers? De dames en heren journalisten. Ook daar zijn de tegenstellingen legio. Het aantal wijnschrijvers in tijdschriften of gespecialiseerde magazines (zoals In Vino Veritas, Vino Magazine, Proefschrift…) is eerder beperkt in ons landje. Het is een kleine groep gepassioneerde mensen die over het algemeen er toch in slagen van een vrij objectieve visie over het wijngebeuren weer te geven. Een nog kleinere groep bestaat uit professionele commerciële wijnschrijvers, ze hebben van hun passie hun beroep gemaakt. Heel dikwijls schrijven ze naast artikels ook boeken over wijn. Ze zijn over het algemeen iets commerciëler ingesteld en vermits ze van hun pen leven (of van hun computer) moeten ze in veel gevallen letterlijk water in de wijn doen omdat ze hun opdrachtgevers voldoening moeten schenken. Zolang het duidelijk is wat een redactioneel artikel is of een publiredactioneel artikel is hier niets fout mee. Maar het moet transparant zijn voor de consument. Blijft de gelegenheidswijnschrijver die schrijft over alle mogelijke gastronomische zaken, inclusief wijn. De kennis over wijn ligt bij vele van deze schrijvers niet op een heel hoog niveau. Ze verschillen ook dikwijls van mening met de professionele wijnschrijvers want ze

gaan veel meer af op het emotionele dat de wijn geeft. Hun bijdragen zijn vooral terug te vinden in lifestyle magazines naast artikels over nieuwe restaurants, modetips, reizen… Heel illustratief was de persvoorstelling van een hard discounter (beginnend en eindigend met een L in de naam). De echte wijnschrijvers waren over het algemeen vrij ontgoocheld over de gepresenteerde wijnen en over het gebrek aan kennis over sommige van de voorgestelde wijnen. Maar op geen enkele andere persconferentie waren zoveel journalisten komen opdagen. Heel wat artikels waren bijzonder positief over de wijnen die zowel in de winkels als op het net zouden verkocht worden. En al was de discounter volgens de echte wijnschrijvers wellicht die met het minst interessante aanbod binnen de supermarkten, alles was toch bliksemsnel verkocht. Het stemt tot nadenken, beste wijnproevers. In ieder geval weet ik het wel zeker nu…ik zal alvast meer vertrouwen op het oordeel van de vakpers . Een beetje emotie mag, zeker bij wijn, maar een professionele analyse van hetgeen in het glas komt blijft de beste garantie om geen negatieve ervaringen te hebben na aankoop. En Ken Wijn-magazine in dat geheel? Laat het duidelijk zijn dat er unanimiteit is over de kwaliteit, de inhoud en de presentatie van ons tijdschrift. Toen het vorig nummer verscheen kreeg ik enkele dagen later een mail van Filip Stuyck, de uitgever van In Vino Veritas. Filip feliciteerde de Vlaamse Wijngilde voor zijn prachtig tijdschrift en zei letterlijk (positief) jaloers te zijn over de geboden kwaliteit. Een mooier compliment kan er niet zijn voor de hele redactieploeg en alle schrijvers van Ken Wijn-magazine.

Ondervoorzitter - Vice President Vice-Président Wouter De Nul wouter@vlaamsewijngilde.be Wijnmeester - Wine Master maître du Vin Eddy Sarlet eddy@vlaamsewijngilde.be Secretaris - Secretary Secrétaire Harry Vos harry@vlaamsewijngilde.be Penningmeester - Treasurer Trésorier Katlyn Veldeman katlyn@vlaamsewijngilde.be PR-verantwoordelijke - Public Relations Manager - Responsable des Relations Publiques Anita Buvens anita@vlaamsewijngilde.be Communicatieverantwoordelijke Communication manager Responsable de Communication Peter Doomen peter@vlaamsewijngilde.be Adjunct-Secretaris - Assistant Secretary - Secrétaire adjoint Gerard Vanden Abbeele gerard@vlaamsewijngilde.be

Wijngaarden van Monteviejo

VIGNOBLES PÉRÉ-VERGÉ Van kristal tot wijn Cathérine Péré-Vergé runde als getalenteerde zakenvrouw met succes het internationaal gerenommeerd familiebedrijf Cristallerie d’Arques dat zij had geërfd. Ook al floreerde haar bedrijf, toch was ze aan een nieuwe uitdaging toe. Dat de productie van wijnglazen haar ambitie in de richting van wijn maken dreef, is op het eerste gezicht niet zo verwonderlijk. Glas en wijn zijn immers onafscheidelijk met mekaar verbonden. De aankoop van Château Montviel in 1985 in Pomerol was de start van wat later zou uitgroeien tot een waarachtig wijnimperium: ‘Les Vignobles Péré-Vergé’. Cathérine was er zich terdege van bewust dat grote wijnen maken niet alleen een uitstekend terroir maar ook technische kennis en ervaring vereisten. Daarom omringde ze zich met vakmensen waaronder de wereldvermaarde oenoloog Michel Rolland en de Nederlander Kees Van Leeuwen, professor aan de faculteit oenologie in Bordeaux. Hij wordt beschouwd als één der grootste experten op gebied van terroirstudie en de invloed ervan op de druif. Toen Michel Roland, die inmiddels een goede vriend was geworden, in 1999 vroeg om te participeren in zijn Argentijns avontuur van Clos de los Siete, een wijngaard van 800ha – even groot als de hele appellatie van Pomerol — twijfelde Cathérine geen moment. Ze

S im o nne Welleke n s C o m m a n d e r ij B e l l e b e e k Foto's: Hugo Van Landgehem

kocht 135ha van de 800ha en liet 125ha wijngaard aanplanten, meteen de geboorte van bodega Monteviejo. In 2000 kocht Cathérine in Lalande-de-Pomerol Château La Gravière en in Pomerol twee jaar later Château Tristan en het prestigieuze Château Le Gay, gebuur van Château Petrus en Château La Fleur. Château Le Gay was echter aan grondige renovatie toe. Samen met de heraanplanting van een deel van de wijngaard werd ook een nieuwe cuverie en vatenkelder gebouwd. Pompen werden verbannen, en alle transport van wijn gebeurde door middel van gravitatie. De vernieuwde infrastructuur gebeurt nu bovendien volledig geklimatiseerd en op een gepaste vochtigheid gehouden. Met deze investering hoopte Catherine dat Château Le Gay zijn vroegere reputatie van grote pomerolwijn zou waarmaken.

Brandende ambitie De kers op de taart kwam er in 2006 met de aankoop van Château La Violette, een wijngaard van amper 3,5ha, gelegen op het fameuze plateau van Pomerol. De laatste jaren scoort deze wijn zeer hoog en behoort hij tot de top van de pomerolwijnen. Château La Violette is vandaag een heuse concurrent van Petrus, La Fleur, L'Eglise-Clinet, Trotanoy en Vieux Château Certan. Met haar gedreven passie en brandende ambitie naar perfectionisme was Catherine enorm streng voor haar personeel en zelfs voor haar eigen kinderen. Haar zoon Henri hield het na drie maanden samenwerking al voor bekeken. Zelfs toen een ongeneeslijke ziekte haar in 2013 overviel, wilde ze van geen wijken weten. Ze regelde alles nog zelf voor de jaarlijkse ontvangst van de internationale wijnpers ter gelegenheid van de primeurs. Maar ze kon haar werk niet afmaken. Ze stierf de avond voor de geplande manifestatie. Een grote dame, die op korte termijn de bewondering van heel Bordeaux had afgedwongen, was heengegaan. Haar zoon Henri Parent heeft inmiddels de leiding van Vignobles Péré-Vergé overgenomen.

La Violette 2011: bij de top drie van Pomerol

Geproefd Franse droom…

Micro-vinificatie Bij de productie van de wijnen van Château Violette worden de ontriste druiven niet in de klassieke houten, betonnen of stalen tanks gebracht, zoals bij de andere wijnen van Vignobles Péré-Vergé, maar rechtstreeks in nieuwe Franse eikenvaten van 225 liter waarin zowel de alcoholische als de malolactaat gisting plaatsvinden. De extractie verloopt op die manier veel trager en bijgevolg ook zachter. Bovendien is er een groter contactoppervlak tussen de wijn en het hout dan bij de gisting in houten cuves. Met deze techniek van wijn maken focust men vooral op de productie van een weelderige, charmerende en vlezige wijn waarbij het fruit integraal wordt bewaard. Aan deze arbeidsintensieve vinificatie hangt een aardig prijskaartje dat niet direct voor iedereen is weggelegd. Vanaf de oogst 2014 heeft Henri Parent gepland om de wijnen van Château Le Gay en Château Montviel op dezelfde manier te vinifiëren als die van Château La Violette. Op mijn vraag of die wijnen dan een stuk duurder zouden worden, reageerde Henri Parent met glimmende oogjes: ‘Dat is niet het eerste objectief.’ Wait and see!

Château Montviel 2006

Château la Violette 2008

Château La Violette 2007

Château le Gay 2005

De wijngaard situeert zich op de noordoost flank van het plateau van Pomerol in de nabijheid van het vermaarde Château Clinet. Aan 80% merlot voegt men 20% cabernet franc toe wat voor extra soepelheid en fruit zorgt. Je ruikt meteen de stijl: vlot, soepel, modern, met rijp fruit, fraai hout en fijne specerij. De smaak is volmondig, ontwikkelt een zachte structuur met fijne tannine omringd door een goede dosis gezond fruit. De afdronk is bijzonder lang en gevuld.

«Généreux, corsé, d’un bouquet délicat, d’une grande finesse… à déguster avec tendresse» (Michel Rolland) Intrigerende woorden! In elk geval overtuigt deze wijn ruimschoots. Dat hier gewerkt wordt met uitsluitend nieuwe eikenvaten waar de wijn in gist en rijpt gedurende 12 tot 18 maanden, proef je niet als overdreven houtrijping. Integendeel, het resultaat is uitstekend. De dikke jonge en dynamische kleur, het geraffineerde parfum en het bijzonder mooi smaakprofiel vormen een compleet plaatje. Sappig, finesserijk, geconcentreerd, structuurvol, alles zit perfect in elkaar geschoven. Dit is een merlotwijn van hoog niveau.

In een jaargang zoals 2007 moet je genoegen nemen met een minder rijpe inhoud. De wijn toont zich wat groenig en strakker van stijl met minder concentratie en minder fruit expressie.

Een klassieke vinificatie gevolgd door een vatrijping in nieuwe eikenvaten gedurende 20 maanden resulteren in een perfect evenwichtige wijn met een volle materie. De rijkelijk gestoffeerde geur met delicaat hout, frisse toetsen, donker fruit, pruimen en kersen, onderbos en ceder zorgt hier voor pure verleiding. De smaak is jong en krachtig met versmolten tannine, aciditeit en sap, heel smakelijk, prima zachtheid en lengte.

Catherine Péré-Vergé presenteert haar bordeauxprimeurs 2011 Marcello Pellerini en Hugo Van Landeghem

Vaten als decoratie

Geproefd (september 2014) Argentijns avontuur… Festivo Torrontés 2012

Instapwijn, zuiver torrontes afkomstig van percelen op 900m hoogte en een zanderige bodem met mica. Correcte geur en smaakprofiel met kenmerkende aroma’s van exotisch fruit naast florale accenten. Prima aperitiefwijn. Petite Fleur Torrontes 2012

Druiven afkomstig van terreinen op 800m in de regio Cafayate in Salta. De bodem bestaat er uit leem en kiezel op een onderlaag van kalk. Een wijn met duidelijk meer concentratie. Intense geuren van citrusvruchten, exotisch fruit en bloemige aroma’s, mooi evenwichtig en met diepte. De smaak bevestigt het geurprofiel: brede wijn met een mooie spanning en intensiteit. Petite Fleur Chardonnay 2012

Druiven voor deze wijn zijn afkomstig van de subregio Uco Valley in Mendoza op 1000m hoogte. Ook deze bodem is vooral

leemachtig met kiezel en kalk in de ondergrond. Vanillegeuren. Romig in de aanzet. Verwijzend naar ‘barrel fermented'‘ chardonnay. Nadien appel en citrusfruit. Medium gevulde wijn met zachte aciditeit en gekonfijt fruit in de smaak. Lindaflor Chardonnay 2012

Net zoals de vorige wijn is ook deze versie op eikenvaten gegist. Nadien volgt een rijping in nieuwe vaten gedurende 12 maanden. In de neus ontwikkelen zich naast boter en vanille geuren van rijp geel fruit met mango en ananas. In de smaak zorgt de aciditeit voor de nodige spanning. Festivo Malbec 2013

Van dezelfde bodem als Petite Fleur chardonnay komt deze standaard malbecwijn. Een parfum van rijpe donkere kersen, wat aardse tonen en kruiden. In de mond volgt een sappige, vlotte wijn met een milde zuurgraad en zachte tannine.

Petite Fleur Malbec 2010

Petite Fleur Blend 2010

Het verschil met de vorige wijn ligt in de bodemsamenstelling van het perceel. Zanderige slibgronden leveren hier druiven met een medium concentratie. Het aroma waarin toetsen van kers, bloemen, specerij met tabak is eerder gemiddeld expressief. Het smaakprofiel is standaard, vlot en attractief met rijpe tannine en kruidige omranding. Technisch goed gemaakte wijn en drinkklaar.

De mix beslaat 50% malbec, 30% cabernet sauvignon, 10% syrah and 10% merlot. In de aanzet ontwikkelt zich duidelijk een dominante van hout, erg tabakachtig, met sinaasappelschil, wat later gevolgd door jamachtig fruit. De smaak bevestigt de geurindruk. Het geheel is medium gevuld en rond, voldoende gestructureerd en eindigt met een licht verdrogende finale. Monteviejo Blend 2008

Lindaflor Malbec 2008

Duidelijk een wijn met meer concentratie van dezelfde regio als vorige wijnen. Een gedifferentieerd boeket met frisse tonen en hints van hout. Volle aroma's van vooral donkerzwart fruit, vanille, leer, potloodslijpsel en tabak. In de mond volgen veel rijpe tannine en voldoende frisheid, goed in balans met het fruit. De vlotte en soepele smaak eindigt met een fraaie, licht kruidige lengte.

Malbec en syrah werden met de methode ‘micro-vinificatie’ gegist en kregen nadien nog een vatrijping mee van 16 tot 22 maanden. Dit resulteert in een eigenzinnige wijn, aanvankelijk wat reductief in de geur. Na verluchten kenmerken vooral champignon en hout het aroma. In evolutie donker fruit, aardse toetsen en lederaccenten. De eerste slok is vlot. Nadien volgt een eerder verbrokkelde smaak. Aciditeit en tannine zijn aanwezig maar hebben nog wat tijd nodig om zich te integreren in het geheel.

K e n W i j n -magazine - jaargang 11 - nr. 22

J a c o Va nkelec o m C o m m a n d e r ij B r u s s e l Foto's Peter Doomen

Vinoforum TORO UNIEK TERROIR Het Vinoforum was gewijd aan wijnen uit de Tororegio, voorgesteld door Germán Muñoz. Als inleiding hiervoor verwijzen we graag naar Ken Wijn-magazine nr. 18 van december 2012 waarin je een interview vindt met Germán en een uitgebreid artikel over de torowijnen. Maar ook na het herlezen van de artikels blijft het een belevenis om Germán's spraakwaterval te aanhoren en te zien hoe hij zich uitstort op zijn passie: de Spaanse terroir, zíjn terroir, terroir34 (34 is de landcode van Spanje).

an Germán mogen we natuurlijk verwachten dat hij ons zijn versie van de definitie van "terroir" geeft. Hij stelt het voor door een driehoek. De drie hoeken vormen de bodem, de druivenrassen die men daarop verbouwt, en het klimaat dat hierop inspeelt. In het midden van de driehoek komt de wijnmaker, de oenoloog, die van voornoemde drie ingrediënten het best mogelijke product probeert te distilleren met veel delicatesse, zonder de intrinsieke eigenschappen van die ingrediënten te fnuiken. Germán vergelijkt de oenoloog met een vroedvrouw, die met kennis van zaken, maar heel voorzichtig, het kind ter wereld brengt.

Het terroir van Toro–aanleunend aan de Rueda–is natuurlijk geologisch verwant aan deze buur. De bodem is voornamelijk gekenmerkt door keien en zand met plaatselijk wat kalk en klei. We zien een frappante gelijkenis met de keienbodems uit Châteauneuf-du-Pape, maar de torokeien zijn roder van kleur. Germán noemt de Toro "The kingdom of stones". De regio bleef ook gespaard van de phylloxera eind negentiende eeuw, zodat we hier nog letterlijk stokoude wijnstokken aantreffen die niet op Amerikaanse onderstammen geënt zijn: zogenaamde prephylloxerastokken. De Duero, de 900km lange rivier die in Portugal de Douro wordt genoemd, ligt aan de oorsprong van de quaternaire terras-structuur op een hoogte van 620-750m. Het wijnbassin van de Duero beslaat een kleine 100.000km². Naast de hoofdlocatie Toro zijn er vier subregio's rond de kleinere locaties Morales de Toro en San Román de Hornija ten oosten, en Valdefinjas en Venialbo in het zuidwesten. Deze twee laatste zijn verder van de Duerovallei verwijderd en hebben minder terrasstructuren.

Verre neef In Toro worden vier druivenrassen aangeplant: tinta de toro en garnacha tinta voor rood, verdejo en malvasia voor wit. De tinta de toro staat in voor 91% van de productie en is de ruggengraat van de torowijnen: zij brengt structuur, kleur en fruit. Soms wordt deze druif verward met tempranillo, maar ze is daar slechts een verre neef van. Het klimaat in Toro is vrij continentaal, met temperaturen van -11°C tot 37°C, weinig regen (375 mm/jaar) en vrij veel zon (2.600 uren/ jaar). Met een gemiddelde temperatuur van 12,5°C zitten we dus ruimschoots boven de 9°C die als onderste limiet wordt beschouwd om wijn te maken.

Wijncultuur Wie zou de retsina als zijn lievelingswijn bestempelen? Op deze retorische vraag kreeg Germán weinig respons. Toch hebben de Grieken dit product leren appreciëren en cultiveren. Omdat zij–zoals we intussen wel weten–de harssmaak via de verzegeling van hun amforakruiken hebben meegekregen en langzaam zijn gaan appreciëren. De manier waarop wijn wordt gemaakt, maar zeker ook de manier waarop hij al dan niet wordt geapprecieerd, is dus cultuurgebonden. Tot deze cultuur hoort in Toro ook het gebruik om de geplukte druiven gedurende een paar dagen in een koelruimte te bewaren vóór de gisting. Deze techniek, ook bekend als macération préfermentaire à froid (MPF), heeft als doel een sterkere fixatie van het zuur, wat ten goede moet komen aan de complexiteit en een fris aroma geeft. Nog een wetenswaardigheid van Germán: wie was de eerste wijnsnoeier? Het was een Egyptische geit. De Egyptenaar zag dat – nadat de geit zijn wijnranken "gesnoeid" had – deze mooiere vruchten voortbracht, en hij had meteen zijn snoeiles geleerd. Wij zullen die geit dus eeuwig dankbaar blijven.

Blinde degustatie sauternes 2013

Blind proeven Germán's inleiding op het proeven: wij zullen wijnen vergelijken, niet rangschikken, of niet de beste kiezen. Bij het proeven van goede wijnen kan er geen winnaar zijn, want dat oordeel is uiterst subjectief. Het komt er dus. op aan de wijnen te vergelijken, en the winner, is the taster. Typisch voor Germán: wij zullen ons bij het proeven ook niet laten afleiden door al dan niet bekende namen van wijnhuizen, coöperaties, wijnbouwers, of prijzen. Alle flessen hebben eenzelfde etiket met als enige benaming "Muestra 1" (staal 1) tot 10. Germán zal natuurlijk wel bij iedere wijn een uitvoerige beschrijving en commentaar geven van het terroir, en aanduiden op de kaart waar de wijn vandaan komt.

Toro in cijfers 5626ha wijngaard 25hl/ha gemiddelde opbrengst 60 wijnmakers, maar 1.329 wijnbouwers. 10 miljoen flessen per jaar Export hoofdzakelijk naar Duisland, VSA, Zwitserland. Benelux doet slechts 20% van Duitsland, maar ons aandeel is de laatste jaren stijgend...

Maaltijd

Noblesse oblige, en daarom is een Vinoforum ondenkbaar zonder een seizoensgebonden maaltijd in De Lozen Boer. Wij kregen dan ook een voortreffelijk maal geserveerd: Huisgemaakte wildpaté met garnituur (met muestras 6 en 7) *** Hazenrug in najaarspracht (met muestras 8 en 9) *** Assortiment harde fermierkazen (met muestra 10)

Voorzitter Eric dankte Germán Muñoz en offreerde hem een fles Kwakbier voor zijn zoveelste interessante uiteenzetting over de Spaanse terroir en zijn wijnen aan onze Vlaamse Wijngilde, en dankte ook het team van De Lozen Boer voor hun goede zorgen aan en op tafel.

www.fonplegade.fr chateaufonplegade@fonplegade.fr L'ABUS D'ALCOOL EST DANGEREUX POUR LA SANTÉ. A CONSOMMER AVEC MODÉRATION.

Geproefd Muestra 1 (2011)

Muestra 3 (2012)

Muestra 5 (2011)

Muestra 7 (2011)

Muestra 9 (2011)

Uit Venialbo: zand en keien, 758m. Oude wijnstokken (1965). Malolactaatgisting, 50% op eikenvaten en 50% in inox. Toepassing van bâtonnage. Zes maanden veroudering op Franse eik. Frisse fruitigheid met rood en zwart fruit. Geconcentreerd, krachtig, maar mist breedte en lengte. Opvallend mineraal, fruitexplosie, goede frisheid en weinig of geen alcoholopstoot. Goed geïntegreed hout (Luc Dewulf). Kersenrood. Rood en zwart fruit, kers, zwarte bes en peper. Na opwarmen meer fruit, tabak en zwarte chocolade. Tanninerijk, vlezig met een frisse start en een vlezige afdronk. Een energiebom. Jong en mooi product als starter (Annick Bogaert).

Uit Toro: Quaternaire terrassen op 700m. Veertig jaar oude wijngaard. Negen maanden veroudering op Franse en Amerikaanse eik (telkens 50%). Zeer intens, donkerrood, met vette tranen. Eerste fase gesloten, klassiek rood fruit en een lichte tabaktoets. Veel rood en zwart fruit in de mond, fijne tannine, stevige ruggengraat. Iets uitdrogend, maar lange afdronk. Heeft nog een jaar nodig om de tannine te laten versmelten (Frédéric Leman).

Uit Toro: grote keien, zand, zanderige klei, 734m. 80 jaar oude wijngaard. Twaalf maanden veroudering op Franse en Amerikaanse eik (telkens 50%). Helder en schitterend. Mooie tranen, intens kersenrood. Aromatisch, na walsen komt de wijn mooi open. Rood en zwart fruit, zonnig. Elegant. Cuberdons en een beetje tabak. Frisse aanzet, volle middensmaak, nobele maar zeer aanwezige tannine. De alcohol is goed verweven. Een jonge, krachtige en tanninerijke wijn (Land van Rhode).

Uit Toro en Venialbo: kiezel, zand en klei op 700m. Twintig maanden veroudering op Franse en Amerikaanse eik (telkens 50%). Helder, intens kersenrood met hoge viscositeit en traag aflopende, gekleurde tranen. Zuivere, open geur met gerijpt rood en zwart fruit. Na walsen cederhout, chocolade met rijpe kersen type “monchérie”. Volle aanzet, zeer mondvullend, kers en cassis, opvallend mineraal die het geheel in de afdronk frisheid geeft. Tannine is al versmolten. Complexe, krachtige wijn die finesse meedraagt tot in de finale (Wouter De Nul).

Uit San Román: kiezel en zand, 678-710m. Zestig jaar oude wijnstokken. Malolactaatgisting op eikenvaten, 60% Franse, 35% Amerikaanse en 5% Hongaarse. Twaalf maanden veroudering. Opbrengst 15 hl/ha. Zeer intense kleur, zeer geconcentreerd met florale accenten maar ook veel fruit. In de finale schemert de houtrijping door met een duidelijke houtskooltoets. Complexe en krachtige wijn die nog in zijn jeugd is (Peter Doomen).

Muestra 2 (2012)

Uit Sanzoles (Nabij Venialbo): zand en klei, 780m. Wijngaard van 1998. Tien maanden veroudering. Intens robijnrood, gemiddelde viscositeit en schitterende spiegel. Discreet, fijn rood fruit, na walsen aromatisch met kers en braam. Veel finesse, complex, chocolade en fijne kruidigheid. Frisse en zachte aanzet, aroma’s van kers en kriek, nog veel tannine, alcohol zeker niet storend. Halflange afdronk. Heel evenwichtig met veel finesse en geen storende houtimpressie (Alain Van Ghyseghem). Intense kleur, donker kersenrood. Traag aflopende, lichtgekleurde tranen. Rijp donker fruit, braam, kersen en bosbessen. Kruidigheid, laurier, wat pepertoetsen. Na walsen lichte toets eucalyptus. Fruitige aanzet, rijp fruit en mooie tannine. Lichte aciditeit en voelbare alcohol. Een mooie en fruitige wijn, geconcentreerd en rijp, maar mist wat aciditeit (Jean-Pierre Tavernier).

Muestra 4 (2011)

Uit Toro: grote keien, zand, zanderige klei en kalk, 734m. Dertien maanden veroudering op Franse eik. Donkerkersenrood met duidelijk paars. Mooie viscositeit, helder en schitterend, paarse waterrand. Zeer open en toegankelijk met veel rood en zwart fruit zoals cassis en braam. Beetje witte peper, chocolade, torrefactie, duidelijk hout, onderbos. In mobiele fase open en overweldigend. Mondvullende, krachtige start, alle elementen zijn aanwezig: voldoende aciditeit, mooie moelleux, duidelijke tannine die mooi is maar nog niet versmolten, de smaak volgt de geur. Zeer mooie wijn, maar vraagt nog enkele jaren kelderrust (Jan Roose).

Muestra 6 (2009)

Uit Toro: keien, kiezel, zand, zanderige klei op 748m. Achttien maanden veroudering op Franse (85%) en Amerikaanse (15%) eik. Diep gekleurd. Mooie spiegel, hoge viscositeit. Aroma van gekonfijt fruit, braambessen en vanille. Zoet in de aanzet, tannine is aanwezig maar niet storend, stevig onderbouwd in de mond met mooi evenwicht, heel fijne afdronk met aciditeit als basis. Mooie wijn die typisch is voor zijn appellatie, op dronk maar nog bewaarpotentieel (Geert Huysentruyt).

Muestra 8 (2009)

Uit Morales: kiezel, zand en kalksteen op 703m. Tachtig jaar oude wijnstokken. Prephylloxerastokken (niet geënt). Zestien maanden veroudering op nieuwe Franse eik. Opbrengst 15 hl/ha. Zeer intense kleur. Intense geur met een zekere kracht en zwarte peper. Rode en zwarte bessen, kruiden op alcohol, houttoets. Vlezig en evenwichtig. Fijne aciditeit verweven met fruit, tabak, chocolade, zachte tannine. Zeer volle, fruitige en speelse wijn met een eigen karakter.

Muestra 10 (2011)

Uit San Román, Villaester, Morales en Argujillo: keien en zand, 700820m. Vijfenveertig jaar oude wijnstokken. Vierentwintig maanden veroudering op eikenvaten (80% Franse en 20% Amerikaanse). Opbrengst 15 hl/ha. Eerste aroma doet aan whisky denken. Daarna rood fruit, zeer veel kracht. Lang in de mond met goed geïntegreerd, maar voelbaar hout. Een spektakelwijn met toch voldoende spanning, door Hugo “de barolo van Toro” genoemd (Peter Doomen).

K e n W i j n -magazine - jaargang 11 - nr. 22

Château Siaurac

Mi chel Va n Z a nd i j cke C o m m an d e r ij H e t B r u g s c h e V r y e

Een satelliet met sterallures Net over de grens met Pomerol ligt het grootste wijndomein van Lalande de Pomerol: Château Siaurac in Néac. Een 18de eeuwse orangerie werd uitgebreid met een statig 19de eeuws kasteel in neoclassicistische stijl, omgeven door een Engelse tuin. Het domein werd opgericht in 1832 en was aanvankelijk gewijd aan polycultuur met naast wijngaarden ook graangewassen. Thans beslaat het domein 46ha en is het beplant met merlot, cabernet franc en malbec.

Nieuwe meesters, nieuwe wetten Tot aan zijn dood in 2004 was het domein eigendom van Olivier Guichard, voormalig minister van de presidenten de Gaulle en Pompidou. Hij liet de commercialisering van zijn wijnen over aan het Bordelese handelshuis Moueix. Dochter Aline erfde het goed. Samen met haar echtgenoot Paul Goldschmidt herstructureerde zij het domein. Zowel het wijn maken als de commercialisering en verkoop gebeuren nu in eigen beheer. Veertig procent van de productie wordt in Frankrijk verkocht, zestig procent is bestemd voor de uitvoer. Er wordt ook fors ingezet op oenotoerisme met gastenkamers, maaltijden, workshops, degustaties en seminaries. Naast Château Siaurac bezitten de eigenaars verder Château Vray Croix de Gay in Pomerol en Château Le Prieuré in Saint-Emilion. Er worden grote investeringen gepland onder meer om de infrastructuur te moderniseren. Vers kapitaal was dus broodnodig: François-Henri Pinault van de groep Artémis (eigenaar van Christie’s en van Château Latour) heeft zich voor meer dan 40% ingekocht.

Malbec in Bordeaux De bodem bestaat hoofdzakelijk uit klei. De wijnbouw is in conversie naar biodynamie. De oudste aangeplante wijnstokken zijn cabernet

franc. Er is echter vernieuwde interesse om malbec in de assemblage op te nemen. Pas in 2006 werd deze druif aangeplant. Het domein is onderverdeeld in 40 verschillende percelen, die afzonderlijk geoogst en gevinifieerd worden. De uiteindelijke samenstelling bestaat uit ongeveer 75% merlot, 20% cabernet franc en 5% malbec. Voor de lagering gebruikt men vaten van Frans eikenhout waarvan een derde nieuw.

Oenotoerisme op niveau en kwaliteit Hieruit blijkt nogmaals dat men in ‘kleinere’ appellaties uitstekende wijn kan maken, als men oog heeft voor selectie en voor kwaliteit. De eigenaars zetten ook volop in op oenotoerisme: het kasteel biedt fraaie logeerkamers aan en is beslist een bezoek waard!

DEGUSTATIEBEURS

wijn focus

Oude wijnstokken van cabernet franc

BEMT - GEEL

2015

Zaterdag 7 maart, 14 - 20 u. Zondag 8 maart, 11 - 19 u. Inkom: 8 euro, proefglas gratis

Klaar voor het oenotoerisme

Geproefd Plaisir de Siaurac 2012

De tweede wijn van Château Siaurac. Deze wijn wordt gemaakt van jonge wijnstokken en heeft geen hout gezien. Het is een robijnrode, fruitige wijn die makkelijk te drinken is en goed combineert met eenvoudige keuken. In de zomer kan hij best licht gekoeld worden geserveerd.

Château Vray Croix de Gay 2011

Hier is de samenstelling 90% merlot en 10% cabernet franc. De bodem bevat kiezel. De wijn oogt schitterend robijnrood. Aroma’s van zwarte vruchten, viooltjes en truffel. De wijn heeft veel materie, veel diepgang en evolueert mooi in het glas. Een rechtlijnige wijn met een lange afdronk.

Château Siaurac 2007

Licht geëvolueerde kleur. Aroma’s van zwart fruit (zwarte kers, cassis, braambes). Mooi geïntegreerde tannine. Een evenwichtige en volle bordeauxwijn. L’Enchanteur de Vray Croix de Gay 2011

Tweede wijn, gemaakt van 50% merlot en 50% cabernet franc. De percelen grenzen aan Petrus en Le Pin. Hier domineren florale aroma’s. Vervolgens komen smaken van zwart fruit naar boven. De wijn is zijdeachtig maar toch mondvullend. Een betoverende wijn, zoals de naam suggereert.

Délice du Prieuré 2011

Opnieuw een tweede wijn, maar deze maal afkomstig van een kalkhoudende bodem in St-Emilion, voor 100% gemaakt van jonge merlot. Frisse fruitaroma’s, tevens een minerale toets. Homogene en ronde wijn.

Meer info: www.wijnfocus.be Adres: BEMT, Kleinhoefstraat 6, 2440 Geel

Château Le Prieuré 2011

80% merlot en 20% cabernet franc. Aroma’s van rood fruit en zachte specerijen; ook een licht minerale toets. De wijn heeft veel diepgang en bewaarpotentieel. Deze grand cru classé uit St-Emilion werd hoog geprezen: 9092/100 bij Robert Parker, 16,5/20 bij Jancis Robinson, 4 sterren in Decanter en 90-93 in Wine spectator.

2 euro korting

Wijnfocus degustatiebeurs Knip deze bon uit en krijg 2 euro korting per persoon (max. 2)

©Photo : Frédéric Guy

chateau lagrange saint-julien grand cru classé en 1855 www.chateau-lagrange.com l’abus d’alcool est dangereux pour la santé. a consommer avec modération.

Tenuta Kornell Alto Adige - Südtirol Florian Brigl maakt met een jong, dynamisch team moderne,

W o u te r De N u l C o m m a n d e r ij N o v a Z e m b l a

Spectaculair natuurfenomeen: de aardpiramiden

loepzuivere wijnen in het eeuwenoude familiedomein van zijn voorouders. Of hoe oenologisch inzicht en moderne vinificatie garant staan voor een topkwaliteit met respect voor de traditionele druiven.

Terroir De Dolomieten vormen letterlijk en figuurlijk een schitterend berglandschap met scherpe, steile en ontoegankelijke toppen, afgewisseld met groene valleien, ongerepte bossen en alpenweiden. De Dolomieten 'blinken' omdat zich op de bergwanden nog koraalafzettingen bevinden die reflecteren in het zonlicht, van roze in de ochtendzon tot oranjerood in de avondschemering. Een merkwaardig spektakel! Ongeveer 150 miljoen jaar geleden werd dit deel van de wereld overspoeld door de zee van Thetis. Op de bodem begonnen mergel, kalksteen en koraalmassieven de geologische lagen te vormen waaruit de Monti Pallidi zijn opgebouwd. Zo’n 70 miljoen jaar geleden, toen de Alpen gevormd werden door het plooien van de aardkorst, was de druk op deze lagen extreem hoog zodat ze aan de oppervlakte verschenen. Zo ontstonden de Dolomieten waar wandelaars nog steeds fossielen uit de zee aantreffen. Ook de wind leverde een bijdrage tot het vormen

van de rotsen. De Fransman Déodat Tancrède Gratet de Dolomieu (1780-1801) bestudeerde de bergketen en haar chemische samenstelling, en sindsdien draagt zij zijn naam. Wie in Bolzano de kabelbaan naar Renon Ritten neemt, glijdt met een rode cabine langs steile wijnhellingen naar boven en is getuige van de pracht van de aardpiramiden. Deze aardpijlers of aardzuilen worden bovenaan beschermd door een deksteen: een beschermend rotsblok dat de onderliggende bodem voor erosie beschermt. Zodra de zuilen door de werking van het water te dun worden, valt het rotsblok er af en brokkelen de nu onbeschermde piramiden snel af. Een spectaculair natuurfenomeen, buitenaards aandoend en uniek in de wereld. De vorming van de Dolomieten eindigde pas gedurende de ijstijden van het quartair, zo’n twee miljoen jaar geleden, toen de gletsjers de vormen verzachtten en de dalen uitsleten. Pas toen de gletsjers zich hadden teruggetrokken, kwamen de Dolomieten met hun fauna en flora tot leven.

Klimaat Ondanks de noordelijke ligging is de regio Alto Adige/Südtirol één van de warmste streken in Italië. Het klimaat is tegelijkertijd mediterraan en alpijns, zeer warm overdag met voldoende koude nachten om het fruit perfect te laten rijpen met aromatische complexiteit. Voeg daar een loepzuivere precisie in de vinificatiekelder aan toe en het resultaat wordt verbluffend: elegante en aromatische witte wijnen van de zuidelijke zon in combinatie met de koelte van de Alpen. De rode wijnen zijn geliefd vanwege hun sappig fruit en fluweelzachte tannine. Dat is net wat de moderne wijnliefhebber graag in het glas krijgt. Zowel qua klimaat als bodemgesteldheid is er veel afwisseling, wat talrijke microklimaten oplevert. De aanplant is overwegend van autochtone druiven: moscato giallo, vernatsch en lagrein zijn druiven die zelfs veel doorwinterde wijnliefhebbers nog moeten leren kennen. De regio telt maar liefst 300 dagen zonneschijn, met flinke schommelingen tussen dagen

K e n W i j n -magazine - jaargang 11 - nr. 22

Florian Brigl en Wouter De Nul

nachttemperaturen, wat de frisheid in de wijnen ten goede komt. De met sneeuw bedekte Dolomieten beschermen de wijngaarden tegen koude winden en voorkomen op die manier schade aan de wijnstokken. De wijngaarden bevinden zicht tussen 230 en 990 meter boven zeeniveau. De berghellingen met vaak steile wijngaarden maken het de wijnbouwers zeker niet gemakkelijk. Om hiervoor beloond te worden zijn zij gedwongen zich te concentreren op kwaliteit, wat onze smaakpapillen alleen maar ten goede komt!

Geschiedenis Alto Adige/Südtirol is één van de oudste wijnregio’s in Europa. Lang vóór de Romeinen de streek inlijfden werd er al aan wijnbouw gedaan. De veroveraars stelden tot hun verbazing en interesse vast dat de lokale bevolking hun wijnen bewaarde in houten vaten, terwijl men in Rome op dat moment enkel amfora’s en lederen zakken gebruikte. Zoals elders in de wereld waren het de kloosterordes die in het begin van de 18de eeuw grote vooruitgang brachten in het bewaren van wijn in wijnkelders. De Habsburgers brachten verdere groei en aanplant van nieuwe variëteiten.

Na de Eerste Wereldoorlog, in 1919, werd Süd tirol als oorlogsbuit ingelijfd bij Italië en werd het plots Alto Adige. Ernstige politieke spanningen met ondergrondse terreurorganisaties waren toen nog een serieus probleem. Als compromis kreeg Alto Adige een autonome status en werd het Duits gelijkgesteld met het Italiaans. Verkeersborden en plaatsnaamborden zijn er dan ook tweetalig, net zoals de druiven in de wijngaard: schiava = vernatsch, pinot bianco = weißburgunder, traminer aromatico = gewürztraminer. Deze laatste is trouwens genoemd naar het dorpje Tramin in Alto Adige.

Tenuta Kornell Florian Brigl, de dynamische eigenaar van Tenuta Kornell, kan terugblikken op een lange familiegeschiedenis. Al in de 16de eeuw verbouwde de familie druiven en maakte wijn. Het was echter niet altijd rozengeur en maneschijn in de wijngaarden van Südtirol. Toen Südtirol plots Alto Adige werd, waren de wijnen nog moeilijk aan de man te brengen. Voor de Oostenrijkse klant werden ze eensklaps buitenlands en voor Italië zelf waren de wijnen niet Italiaans genoeg. De familie Brigl zag zich een tijdlang genoodzaakt om de geoogste druiven

aan de plaatselijke coöperatie te verkopen. Florian was er echter van overtuigd dat de terroir en ligging van de familiewijngaarden veel meer potentieel hadden. In 1996 nam hij het landgoed van zijn vader Leonhard Brigl over en in 2001 hing na meer dan 30 jaar opnieuw de geur van vers gegiste druiven in de lucht. De nabije burchtruïne Schloß Greifenstein, bovenaan het archeologisch interessante dorpje Siebeneich, was de inspiratie voor het Greif-logo (een zwarte leeuw) op de topcuvées van Weingut/ Tenuta Kornell. Naast 15ha wijngaard bestaat het landgoed Kornell ook nog uit 40ha bos en 15ha appelteelt. Alto Adige is trouwens ook de appelschuur van Europa. De wijngaarden van Alto Adige worden vaak in pergola aangeplant. Deze eeuwenoude techniek, die er voor zorgt dat de druiventrossen onder een dicht loofdak hangen, wordt vooral toegepast voor de plaatselijke vernatsch of schiava. De rode wijn van deze druif is licht en soepel drinkbaar en vindt zijn weg vooral naar de zomerterrassen in Bolzano en Merano. Op Tenuta Kornell is de pergola-aanplant echter niet meer terug te vinden. Florian koos bewust voor kwaliteit en zorgde voor aanplant

Wijn is omnipresent

met Guyotsnoei op de zuidelijk gerichte porfierbodem. Vanuit zijn zonovergoten wijngaarden zie je in de verte de sneeuw op de bergtoppen van de Alpen. Een prachtig beeld dat het mediterraan klimaat met alpijnse invloed mooi illustreert. De witte druiven sauvignon blanc, gewürztraminer en weißburgunder worden gedurende tien tot twaalf dagen vergist om aansluitend zes maanden 'sur lie' in staaltanks te rijpen.

Oberberg: sauvignon blanc van topniveau

Geproefd (wit) Eich Weißburgunder 2012

Damian Gewürztraminer 2012

Helder, lichtgeel, opvallend aromatisch met limoen, rijpe appel en vlierbloesem. Vol en elegant in de mond, met levendig zuur en minerale structuur. Mooie spanning en middellange finale.

Diep intens goudgeel en hoge viscositeit. Zeer open, met een elegant aromatisch boeket van rozen, kruiden, acacia en lychee. Volle aanzet met brede structuur, zeer evenwichtig. Opvallend droog gevinifiëerd wat deze wijn naar een hoger gastronomisch niveau tilt. Superlange finale, mineraal en ondersteunende aciditeit. Topwijn, die het voortreffelijk zou doen bij Aziatisch getinte gerechten en geaffineerde blauwschimmelkaas.

De rode druiven lagrein en blauburgunder vergisten gecontroleerd in stalen tanks gedurende twaalf dagen met mostcontact. Daarna gaan ze acht maanden op gebruikte barriques of grote eikenhouten vaten van 500 liter. Enkel voor de topcuvées Staves gebeurt de vergisting in grote houten foeders, om vervolgens 18 tot 20 maanden verder te rijpen in de diepe kelders: slechts 20% op nieuwe Franse barriques en 80% in één tot tweemaal gebruikte vaten. Op die manier zorgt Florian er voor dat ook zijn topwijnen barstensvol rijp fruit zitten en dat de houtinvloed telkens goed ondersteunend is, maar zeker niet storend overkomt.

Cosmas Sauvignon Blanc 2012

Helder licht strogeel met groene reflecties en medium viscositeit. Herkenbare kruisbes en granny smith-appel. Na walsen een licht brandnetelaroma op de achtergrond. Droge structuur, uitgesproken mineraal door de porfierbodem en aangename aciditeit, sappig, met een leuk bittertje op het einde. Past uitstekend bij asperges.

Oberberg Sauvignon Blanc selection 2011

Helder strogeel met transparante traanvorming. Discrete toetsen van vers gemaaid gras en groene appel. Na walsen rijpere appel en vuursteen. Opvallend mondvullend en krachtiger dan wat je van een sauvignon blanc zou verwachten. De concentratie en het evenwicht in deze topwijn zijn fenomenaal. Dit is het type sauvignon blanc dat dankzij zijn uitgesproken minerale karakter gemakkelijk tien jaar kelderrijping verdraagt zonder veel frisheid te verliezen. Een must voor wie houdt van topsauvignon.

K e n W i j n -magazine - jaargang 11 - nr. 22

Geproefd (rood) Marith Blauburgunder 2012

Zeder Merlot, Cabernet, Lagrein 2012

Staves Cabernet Sauvignon Riserva 2011

Helder robijnrood met lichte viscositeit. Open neus met jonge rijpe bosaardbei en framboos, rode bes en kriek, met lichte kruidige toets. Slanke aanzet, fruitig en sappig met levendige aciditeit en weinig tannine. Soepele speelse pinot noir. Een prachtvoorbeeld van loepzuiverheid zonder storende “bourgogne-”nevengeuren.

Kersenrode kleur met gekleurde traanvorming. Fruitaroma’s van zwarte bes, florale geur van viooltjes en een licht vegetale toets van groene paprika. Vrij krachtige aanzet met uitgesproken tannine. Zeer mondvullend met lange finale. Past bij grillgerechten met krachtig gekruide saus.

Diep kersenrood met gekleurde tranen, hoge viscositeit. Aroma van rijp fruit, bosbessen en florale viooltjestoets. Na walsen, licht groene aroma’s met vleugje rabarber. Volle ronde aanzet met opnieuw zeer rijp fruit en peperige toetsen. Licht uitdrogende tannine in de finale met bittertje op het einde. Te combineren met krachtige vleesgerechten en stoofpotje van wild.

Staves Lagrein 2010 Greif Lagrein 2012

Intense, diepe kersenrode robe met paarse reflecties aan de rand, medium viscositeit en gekleurde tranen. Zeer uitnodigend aroma vol rijp fruit, zwarte bosbessen en braambessen. Na walsen: kruidige aroma’s en bittere chocolade. Volle intense aanzet met flinke rijpe fruitmaterie en krachtige tanninestructuur. Zeer sappig met aangename aciditeit en lange afdronk. Deze wijn smeekt om een lamstoofpotje of een krachtig stukje everzwijn.

Intense kleur van zwarte kers met lichtpaarse reflectie. Elegante neus, zeer kruidig met uitnodigend aroma van rijpe Amarena kersen. Na walsen: tabak, peper en bittere chocolade. Krachtige volle aanzet met zwart fruit en stevige rijpe tannine. Sappig en volmondig met ondersteunende aciditeit en zeer lange finale. Kracht en elegantie in één wijn gebundeld. Zeldzame combinatie, enkel te vinden in lagrein van topniveau.

Staves Merlot Riserva 2011

Kersenrode kleur met medium viscositeit. Uitnodigend aromatisch met mooi rijp rood fruit en na walsen zacht leder en cederhout. Superzachte aanzet met ongelooflijk sappige brede mondstructuur. Fluweelzachte tannine en ondersteunende aciditeit in het middenstuk die voorlopen op een uitzonderlijk lange en zachte finale. Absoluut topniveau. Ik noem deze wijnontdekking mijn kleine Masseto, en dat wil wat zeggen… Mijn kleine Masseto

He r m a n C o o l s Foto's: Pascal Verdoodt/domein

Rust in vrede

Dit artikel handelt niet over het bekende wijndomein in Zuid-Afrika, Rust en Vrede, maar over het gevolg van het overlijden van een wijnliefhebber die een–al dan niet bescheiden–wijnkelder nalaat.

n het vorige nummer van Ken Wijn-magazine staat een artikel over “wijn en gezondheid” waaruit we onthouden dat matig consumeren de gezondheid bevordert. Het drinken van wijn belet echter de dood van een wijnliefhebber niet, zelfs al drinkt hij of zij met mate(n).

Maar wat zijn nu de mogelijke gevolgen van het nalaten van een partij wijnen op burgerlijk (aan wie komen ze toe en wie heeft hierbij welke rechten) en op fiscaal vlak (hoeveel kost dat aan successierechten en waarop worden deze berekend)?

Wie is de eigenaar van de wijnen? Ogenschijnlijk is het eenvoudig te vertellen wie de eigenaar is van de wijnen, maar bij een gehuwd persoon ligt de zaak toch iets moeilijker, zelfs al is er bij het echtpaar maar één wijnliefhebber. Bij een ongehuwd persoon is het wettelijk vermoeden dat de bezitter van de wijnen ook de eigenaar is. Bij een gehuwd persoon moeten we bekijken in welk huwelijksvermogensstelsel het echtpaar is gehuwd. Is het echtpaar gehuwd zonder huwelijkscontract dan is het wettelijk stelsel van toepassing. In dit stelsel is het vermoeden dat de wijnvoorraad aan de gemeenschap, dus aan beide echtgenoten, toebehoort, behoudens tegenbewijs. Als een van de echtgenoten wil aantonen dat de wijnvoorraad alleen aan hem of haar toebehoort moet door hem of haar het bewijs geleverd worden dat deze

wijnvoorraad dateert van voor het huwelijk, gekregen werd of geërfd werd. Aankoop met gelden van voor het huwelijk, uit schenking of erfenis volstaat eveneens, maar de herkomst van de gelden moet dan–aan de hand van een geschrift–bewezen worden. Voor echtgenoten die wel een huwelijkscontract hebben maar dat gebaseerd is op het wettelijk stelsel, geldt dezelfde redenering. Voor echtgenoten die een huwelijkscontract hebben van scheiding van goederen geldt het principe dat de wijnen toebehoren aan de echtgenoot die ze betaald heeft. Kan dat bewijs niet geleverd worden of zijn de aankopen niet uit elkaar te halen, dan hoort de wijnvoorraad toe aan beide echtgenoten samen, in onverdeeldheid, ieder voor de helft. De verdeling van deze wijnvoorraad bij een echtscheiding kan zo voor problemen zorgen als de echtgenoten hierin niet overeenkomen. Bij een “vechtscheiding” zou het kunnen dat het probleem zichzelf oplost doordat er enkel scherven overblijven.

K e n W i j n -magazine - jaargang 11 - nr. 22

Aan wie komen de wijnen toe bij overlijden? Is de overledene gehuwd en er is een huwelijkscontract dan moet nagegaan worden of in dit huwelijkscontract een bepaling is opgenomen inzake de verdeling van de goederen. Stel dat in het huwelijkscontract is opgenomen dat bij overlijden de roerende goederen uit de gemeenschap in volle eigendom toekomen aan de langstlevende echtgenoot (m/v) dan is de oplossing eenvoudig: de wijnvoorraad is voor de langstlevende die er volledig vrij mag over beschikken (met als mogelijke uitzondering: kinderen uit een vorig huwelijk—in dat geval zijn er beperkingen voorzien in de wet, maar hierop ingaan zou ons veel te ver leiden). Is er geen huwelijkscontract of wanneer het huwelijkscontract niets voorziet inzake de verdeling, en er is geen testament, dan geldt de wettelijke regeling en verkrijgt de langstlevende echtgenoot altijd het vruchtgebruik van de nalatenschap als er kinderen zijn, ongeacht het huwelijksvermogensstelsel. De kinderen

krijgen de blote eigendom van de wijnen. Zijn er geen afstammelingen dan krijgt de langstlevende de volle eigendom van de wijnvoorraad als deze behoort tot het gemeenschappelijk vermogen, maar slechts het vruchtgebruik als de wijnvoorraad een eigen goed is van de overleden echtgenoot. De familieleden (ouders, broers, zussen of verdere familieleden van de overledene) krijgen dan de blote eigendom. Het genot hebben van een wijn zonder deze te mogen consumeren is natuurlijk een lege doos of een lege fles. Daarom voorziet het Burgerlijk Wetboek (artikel 587) dat de vruchtgebruiker deze wijnen mag verbruiken, maar hij moet, op het einde van het vruchtgebruik, een “gelijke hoeveelheid zaken van dezelfde hoedanigheid en waarde, teruggeven”. De blote eigenaars zullen er dus, willen zij hun rechten beschermen, nauwgezet op toezien dat de slinkende wijnvoorraad regelmatig aangevuld wordt door de vruchtgebruiker. Als de overledene niet gehuwd is en de wettelijke verdeling is van toepassing, dan erven achtereenvolgens de afstammelingen, daarna de ouders, samen met broers en zusters, dan

de ouders of grootouders als er geen broers en zusters zijn en uiteindelijk de verdere familie (ooms, tantes, neven en nichten,…) Hierbij kunnen nog andere regels van toepassing zijn mocht een van de normale erfgenamen vooroverleden zijn of als de nalatenschap moet verdeeld worden tussen de familie aan vaderszijde of aan moederszijde (de zogenaamde kloving). De ingewikkelde situatie van de nieuw samengestelde gezinnen zal zich in de toekomst meer en meer voordoen, maar de bespreking ervan wil ik u besparen. De overledene kan natuurlijk voor de verdeling van zijn nalatenschap—dus ook voor zijn wijnvoorraad–schikkingen treffen door een testament te maken. Door een duidelijke bestemming te geven aan de wijnvoorraad kunnen discussies tussen de erfgenamen vermeden worden. Het gedetailleerd beschrijven van de wijnvoorraad in een testament met daarbij de aanduiding van welke flessen aan welke erfgenamen toekomen, voorkomt het probleem van de verdeling, maar veroorzaakt mogelijk een fiscaal probleem.

ADVIESBURO COOLS ERFENISAANGELEGENHEDEN Herman Cools • Mieregemstraat 146, 1785 Merchtem • Tel.: 052 37 00 75 • Gsm: 0479 99 39 74

• voordrachten en seminaries • successieplanning • testamenten

• Fax: 052 46 62 20 • E-mail: herman.cools@skynet.be

adviesburo_pub.indd 1

• aangifte van nalatenschap 3/11/14 15:52

Zijn hierop successierechten verschuldigd, hoeveel en door wie? Het algemene principe in ons wetboek van successierechten is dat goederen moeten aangegeven worden “volgens de verkoopwaarde”. Daarop zullen de successierechten berekend worden. Als een erfenis in vruchtgebruik en blote eigendom opgesplitst wordt, moet eerst aan elk recht een waarde worden toegekend. De wet voorziet hierin dat de waarde van het vruchtgebruik berekend wordt op basis van de leeftijd van de vruchtgebruiker. Zo zal voor een persoon tussen 70 en 75 jaar bijvoorbeeld het vruchtgebruik een waarde krijgen van 24%. De waarde van de blote eigendom is dan 100 – 24 = 76%. Eens de waarde bepaald, kan de berekening gebeuren. De successierechten behoren tot de bevoegdheid van de gewesten en het Vlaams Gewest past nog drie tariefschalen toe: rechte lijn (waartoe ook echtgenoten en samenwonenden behoren), broers en zussen en als derde categorie de overige familie. In rechte lijn bedraagt de laagste schijf 3% en de hoogste (vanaf 250.000 euro) 27%. Voor de berekening worden roerende en onroerende goederen apart behandeld. Daardoor is het te betalen bedrag meestal nog redelijk. Broers en zussen beginnen aan 30% en eindigen op 65% (vanaf 125.000 euro). Voor al de anderen is het laagste tarief 45% en het hoogste tarief eveneens 65%. Een groot nadeel voor de laatste categorie is dat de berekening van de successierechten gebeurt op de erfdelen van al deze erfgenamen samen. Hierdoor loopt het successierecht snel op en is een gemiddeld successierecht van 60% eerder regel dan uitzondering. In de praktijk zal een wijnkelder dikwijls “vergeten” worden in de aangifte, wat uiteraard verboden is, want natuurlijk moet die worden aangegeven. Er geldt hiervoor wel een speciale regeling: “de wijn en andere waren” mogen “het voorwerp uitmaken ener globale aangifte en globale raming”. Dit heeft als voordeel dat geen gedetailleerde opsomming moet worden gegeven en de waardebepaling meestal ook veel lager zal uitvallen dan de werkelijke waarde. Het probleem is echter dat als in een testament een clausule is opgenomen die verwijst naar een waardevolle wijnvoorraad (een ci-

taat uit een testament: “mijn waardevolle kasteelwijnen kunnen misschien best geveild worden”) of in het testament is een specifieke opsomming met een verdeling opgenomen, dan wordt een beperkte waardebepaling niet aanvaard. Als hierop hoge successierechten verschuldigd zijn dan smaakt de wijn eerder zuur.

Als uitsmijter Hoewel goede wijn maken een kunst is, kunnen de successierechten—in tegenstelling tot andere kunstvoorwerpen—niet met wijn worden betaald. De plaatselijke ontvanger een goede fles wijn bezorgen om hem gunstig te stemmen voor de beoordeling van de wijn-

voorraad is natuurlijk verboden, want dat is omkoping. Moraal van het verhaal: om al deze problemen te voorkomen zorg je ervoor dat deze wijnen bij leven genuttigd zijn en om je daarbij behulpzaam te zijn heb je natuurlijk je commanderij om deze wijnen met je maten met mate te degusteren. Blijf je toch nog met een restant zitten is het legateren van je wijnvoorraad aan je commanderij een zinvolle daad. Er zal nog veel op je nagedachtenis gedronken worden en omdat de Vlaamse Wijngilde een VZW is waarvan je commanderij deel uitmaakt en een VZW “slechts” 8,5% successierechten betaalt, blijft het te betalen successierecht binnen de perken.

K e n W i j n -magazine - jaargang 11 - nr. 22

H u g o Va n L a nd eghe m Commanderij L a n d v a n Wa a s

Spanje, een wijnland in beweging D.O. Valdeorras: onbekend is onbemind Galicië is voor de modale wijnproever niet bepaald het meest bekende wijngebied van Spanje. Het is vooral een witte wijnregio die vier subregio’s of vier appellaties omvat: D.O. Valdeorras, D.O. Ribeiro, D.O. Monterrei en D.O. Rias Baixas. Valdeorras is wellicht meer bekend voor zijn leisteen dan voor zijn wijnen vermits het de grootste exporteur van leisteen op de wereld is. De witte godello domineert hier in de wijngaard. Het is een druivenras met veel potentieel, maar dat ook veel eisen stelt in de wijngaard. De gemiddelde hoogte van de wijngaarden situeert zich rond de 300 meter, maar de beste kwaliteit wordt gewonnen op terrassen in de hogere valleien (Bibei) tussen 600 en 800 meter. De mediterrane invloed wordt door deze hoogteligging getemperd, wat de frisheid in de wijn ten goede komt. Het is met druiven uit deze hoog gelegen wijngaarden dat Bodegas Rafael Palacio zijn witte wijnen maakt. Niet toevallig is hij vorig jaar tot beste witte wijnmaker van het jaar in Spanje uitgeroepen. Waar Rafael in 2002 en 2003 nog samenwerkte met plaatselijk wijnbouwers, startte hij in 2004 zijn eigen bodegas op. Hij kocht enkele percelen met oude wijnstokken, die door de moeilijke bewerking waren opgegeven, en huurde daarnaast nog een aantal gelijkwaardige percelen.

D.O.C. Rioja in een nieuw kleedje In tegenstelling tot Galicië is de D.O.C. Rioja ongetwijfeld de meest bekende appellatie van Spanje. De wijngeschiedenis van deze wijnregio gaat ver terug. De eerste documenten over wijncultuur uit deze regio dateren van 1650. Het was ook de eerste wijnregio in Spanje die rode wijnen is gaan bottelen, zodat ze ook buiten de eigen streek konden worden verhandeld. De wijnregio van Rioja wordt in drie subzones opgedeeld: in het oosten Rioja Baja, de laagst gelegen en warmste streek, in het westen Rioja Alta met de grote klassieke Rioja-domeinen en in het noorden Rioja Alavesa. De bodem bestaat overwegend uit een combinatie van kalk en klei met een overvloed aan grind en kleine ronde keien. De samenvloeiing van atlantische, continentale en mediterrane invloeden zorgt voor milde winters en al even milde zomers. De temperatuurverschillen tussen dag en nacht zijn een belangrijke kwaliteitsfactor voor de opbouw van rijpe tannine en het behoud van een goede zuurgraad. De tempranillo overheerst met een aanplant van meer dan 65%. Eén van de grote namen uit de Rioja is zeker Bodegas Fernando Remírez de Ganuza, gelegen in de Rioja Alavesa. Fernando Remírez is een selfmade man die geen oenologie heeft gestudeerd of een technische opleiding heeft genoten, en bovendien alleen Spaans spreekt. Op het domein wordt alleen met oude stokken gewerkt waarvan de gemiddelde leeftijd de 60 jaar overstijgt. Ongeveer 90% van de wijnstokken is tempranillo, de rest graciano, viura en malvasia. In de wijngaard heeft Fernando een uniek systeem ontwikkeld waarbij de gobeletsnoei wordt gecombineerd met een steundraad. Hierdoor verbetert de expositie naar de zon en vandaar ook de fotosynthese. Zijn drang naar perfectie vinden we verder terug in de strenge selectie van de druiven. Na een verblijf van 24 uur in een koelkamer worden onderkant en ‘schouders’ van elke tros gescheiden. Alleen de schouders (het bovenste deel van de druiventros) worden gebruikt voor de reservawijnen (fincas de ganuza, remírez de ganuza reserva en gran reserva en trasnocho) omdat die de rijpste druiven bevatten. De onderkant van de tros wordt gebruikt voor de roblewijnen die fris en jong moeten worden gedronken. Na een koude maceratie van 72 uur (korte lagering op eik) start de alcoholische gisting (ongeveer 12 dagen). De malolactaatgisting verloopt op vat waarvan 80% uit Franse en 20% uit Amerikaanse eik bestaat. De ganse infrastructuur van de bodegas getuigt van een klinische netheid die ik nog in geen enkele andere bodega zo extreem heb aangetroffen.

Geproefd Bolo 2013 – D.O. Valdeorras

Gemaakt met 100% godello in stalen tanks. De druiven worden gewonnen op een hoogte van 600m waar de bodem uit graniet en leem bestaat. Expressieve aroma’s met naast het bloemige aspect ook heel wat wit fruit. Alhoewel de wijn een ronde structuur met enige vettigheid bezit, is er toch een goede aciditeit die het geheel bindt. Een stevige bittertoets tekent de finale. Louro 2013 – D.O. Valdeorras

Afkomstig van granietbodem. Opvoeding in grote houten cuves. De samenstelling is 82% godello en 18% treixadura. De leeftijd van de stokken ligt tussen de 17 en 35 jaar. Aroma’s met meer finesse en nuances dan de Bolo 2013. Minerale onderbouw met een puntige aciditeit en zuivere finale zonder uitgesproken bitterheid. As Sortes 2012 – D.O. Valdeorras

100% godello, opvoeding in eikenvaten van 500 liter. Op granietbodem leveren stokken van meer dan 40 jaar oud een klasrijke wijn. Knappe geur met sterk uitgesproken minerale toets, strak en verfijnd. Mooie aanzet met brede smaakontplooiing, hoogtonige frisheid combineert met diepgang. Zuivere en strakke finale met grote lengte. Erre Punto Blanco 2012 – D.O.C. Rioja

De wijn bestaat uit 70% viura (macabeo) en 30% malvasia. Hij wordt gedurende 6 maanden in 100% nieuwe Franse eik op lie opgevoed zonder bâtonnage. In de geur valt

vooral het wit fruit op met een licht kruidige toets van nieuw hout. Dit laatste manifesteert zich meer in de smaak. Gestructureerde wijn met medium body. Rijpe aciditeit en een droge, maar zuivere finale. Fincas de Ganuza Reserva 2006 – D.O.C. Rioja

90% tempranillo, 5% graciano en 5% viura en malvasia. Rijp rood fruit met een goede fraîcheur. Fruitige aanzet met een kruidig accent en getoaste impressies, een gemiddelde concentratie wordt ondersteund met verfrissende aciditeit. Een kruidige finale combineert met bittere zwarte chocolade. Behoorlijke lengte. Moderne stijl, ver weg van de oude uitdrogende en door Amerkaanse eik doortimmerde riojawijnen. Remírez de Ganuza Reserva 2006 – D.O.C. Rioja

De 85% tempranillo en 15% graciano zorgen voor een intense kleur. Geconcentreerd aroma van zwart fruit met wat zuiderse toetsen, gebrande tonen van nieuw hout. Complexer dan de Fincas de Ganuza 2006. Stevige en volle aanzet, mondvullend. Een wijn met meer extract en vulling samen met peper en kruiden. Rijpe tannine geeft aan deze wijn extra klasse. De wijnen zijn verkrijgbaar bij La Buena Vida en werden geproefd op 27 mei 2014 in restaurant Les Eleveurs te Halle in aanwezigheid van Rafael Palacios en de exportdirecteur van Remírez de Ganuza.

K e n W i j n -magazine - jaargang 11 - nr. 22

CASA VINICOLA ZONIN Wanneer een producent structurele proeverijen gaat combineren met het beste uit de streek valt er heel wat te beleven. Zonin bracht sommeliers en wijnkenners samen voor een gastronomische ervaring. Als wijnliefhebber kijk je natuurlijk aandachtig naar de wijnen.

Voortvarend en vernieuwend Het gaat goed op het bedrijf Casa Vinicola Zonin. Met meer dan 4000ha gronden in zeven provincies van Italië en 500ha in Virginia in de Verenigde Staten, is Zonin een van de belangrijkste wereldwijde producenten van zowel stille als mousserende wijnen. Alle wijnen worden geïnspireerd door hetzelfde magische woord: terroir. Dat identiteit voorop staat blijkt uit de geconcentreerde, chic opgevoede wijnen. Negen domeinen met 2000ha wijngaarden liggen in de vermaarde wijnproducerende provincies: Veneto, Friuli,

S im o nne Welleke n s C o m m a n d e r ij B e l l e b e e k

Piemonte, Lombardije, Toscane, Sicilië en Puglia. Het zijn stuk voor stuk modeldomeinen perfect geïntegreerd in het landschap. Traditie, innovatie en moderniteit combineren er nauwgezet. De kracht van het bedrijf zit hem in de samenwerking en de sterke binding met 32 oenologen en landbouwingenieurs, en de keuze van een sterk dynamisch businessteam dat met passie en vakkennis kwaliteit en service biedt.

Pure kwaliteit komt uit Toscane Het bezoek beperkte zich tot Toscane, het gebied met een solide reputatie van lekker eten en drinken. De eerste dag speelde zich af op Castello d’Albola, iets buiten het stadje Radda, te midden van het onafscheidelijke drieluik in het chiantilandschap. Het kasteel gebouwd in de 15de eeuw, in de renaissance omgebouwd tot een prachtige villa, ademt historie uit. Toen Gianni Zonin het domein Pian d’Albola in 1979 kocht lag het er vervallen bij. Maar kosten noch moeite werden gespaard om mooie wijnen te maken.

Eerst kwam de wijngaard aan de beurt, nadien volgde de restauratie van de gebouwen. 157ha wijngaarden omringen Castello d’Albola en vormen een site voor buitengewone wijnen. De historische wijnvelden Selvole, Capaccia, Madonnino, Ellere, Marangole, Mondeggi en Acciaiolo liggen op een hoogte tussen 350 en 550 meter. De wijngaarden worden omringd door verschillende soorten eikenbomen en cipressen. De belangrijkste druif, 90% van de aanplant, is sangiovese. De tweede voorname druif is cabernet sauvignon. Dan volgt canaiolo. Beide variëteiten zorgen voor extra finesse en structuur. Witte rassen worden eveneens verbouwd op de koelere terreinen. Men produceert er onder meer vin santo, de tweede Toscaanse vaandeldrager. De meest spectaculaire zuidoostgerichte wijngaard, amper 1ha groot, is ongetwijfeld Il Solatio, een adembenemende steile helling op een hoogte tussen 550 en 580 meter. De bodem is er tweeledig: een deel heet alberese (fijn grind en compacte kalksteen). Het andere deel is galestro (klei en leisteen). Il Solatio brengt het mooiste van sangiovese: fijne, aristocratische wijnen die uitblinken door hun intellectuele elegantie, gekenmerkt door nuances van specerij en rood fruit gevat in een zijdeachtige structuur met fluwelige tannine.

Wijnkelder Rocca di Montemassi

De dag werd afgesloten met een meat masterclass. Dario Cecchini, een artisanale beenhouwerij sedert acht generaties in het dorp Panzana in Chianti, bezorgde het gezelschap een memorabele avond.

Maremma De tweede dag bracht ons aan de kust, in de Maremma, de meest recente productiezone voor wijn in Italië. Contrasterende panorama’s, een ongerepte natuur en een bijzondere historiek tekenen deze regio die lange tijd onherbergzaam was voor wijn. De Maremma was een moerasgebied met ongezond water. Vandaag is daar nauwelijks nog wat van te merken. Honderden hectare olijfgaarden, tarwe en granen, en nieuwe wijngaarden met druppelirrigatie werden teruggewonnen van het moeras. De Maremma beleeft haar renaissance waarbij landbouw en wijnbouw, maar ook toerisme, een plek vinden in het landschap. Het mediterraan klimaat zorgt er het hele jaar door voor milde temperaturen. Na een bezoek aan de visserscoöperatie met een uitgebreide initiatie in de visvangst, en een boottocht op het meer van Orbettelo, werden bij de middaglunch enkele witte wijnen uit verschillende provincies geproefd.

Meat Masterclass

Een tempel voor wijn In 1999 kocht de Zonin familie een eigendom in de Maremma: Tenuta Rocca di Montemassi. Pas in 2012 kreeg de regio een appellatie. De wijngaard is een schoolvoorbeeld van biodiversiteit en duurzame ontwikkeling in de streek. 160 hectare van de 430 zijn beplant met druivelaars. Samen met de autochtone sangiovese en vermentino, worden syrah, cabernet, petit verdot, merlot en viognier verbouwd. Olijfbomen, cipressen, oleanders, kurkeiken, brem en aardbeibomen werden volop aangeplant en zorgen voor een landelijk karakter. Het hart van het gebouw werd gerestaureerd in zijn oorspronkelijke stijl. Het voornaamste gebouw is uiteraard de avant-gardistische wijnkelder waarvan de architectuur het glorieus verleden weerspiegelt. Hier worden intense, hoogwaardige wijnen geproduceerd.

Tenuta Rocca di Montemassi

K e n W i j n -magazine - jaargang 11 - nr. 22

Samen blenden met de wijnmaker Iedere wijn is een mix, zij het nu een blend van wijnen van verschillende druivenrassen of een melange van eenzelfde wijn uit verschillende vaten. Feit is dat blenden de wijnmaker de ultieme gelegenheid geeft een wijn te creëren met een zekere stijl en een perfecte balans, die vaak homogener en harmonieuzer is dan het primaire product. Uiteraard is blenden complexer dan het spelen met druivenrassen of percelen, of met jaargangen zoals bij sherry, en zijn er verschillende redenen om een wijn te versnijden. Houden we het bij de traditionele blend van druivenrassen met een verschillende rijpingsperiode en diverse karakteristieken. Dit was het uitgangspunt op Rocca di Montemassi voor het maken van onze eigen blend van petit verdot, syrah en cabernet sauvignon. Ook al zijn we dan wijnprofessionals, we zijn geen wijnmakers, zoveel was duidelijk. Een eerste belangrijke vraag die zich stelde: maak ik een wijn met een stevige bewaarkracht of maak ik een aromatische wijn met veel fruit. Wanneer het resultaat een wijn moet zijn die stabiliteit en frisheid combineert, kies je voor aciditeit en tannine. Druiven zoals cabernet en petit verdot zijn dan best geschikt. Wil je een wijn met een hoog gehalte aan aroma, textuur, persoonlijkheid en complexiteit, dan ga je voor druiven zoals syrah. Wanneer je denkt dat de klus geklaard is na het uitproberen van tal van verhoudingen, dan blijkt het finale resultaat een eerder wanhopige poging, ver weg van de topkwaliteit van de wijnmaker. Op zijn minst was het hele gebeuren een bijzondere ervaring en waren we tevreden met onze eigen mix, want die konden we tenminste onmiddellijk drinken.

Blenden

Geproefd (Toscane) Verticale Castello d’ Abola Chianti Classico Riserva

2008: gesloten zowel in de neus als in de smaak. Weinig expressie. Jong met krachtige materie, structuurvol, gelagerd en sappig. 2006: smaakvolle wijn met prima balans van edele zuren en fijne tannine, perfect versmolten. 2004: erg getoast met droge finish, mist wat fruitexpressie. 2001: eerder dun, wel elegant maar uitdrogend einde. 1998: verrassende wijn die nog erg jong en krachtig is. 1979: dit is de eerste chianti classicowijn ooit gemaakt op het domein. De smaak is typisch deze van een oude wijn met veel ceder en tabak. De wijn was duidelijk op de terugweg. De gelegenheid dergelijke wijn nog te mogen proeven is een unicum op zich. Prosecco, Tenuta Ca’Bolani, in Cervignano del Friuli, Aquileia area

100% gleradruif. Frisse en elegante aanzet, witte bloemen en steenfruit, rijpe tonen in de smaak, speels, gevuld en aangenaam met een lichte toets van amandelnoot in de finish.

Vernaccia di San Gimignano La Gentilesca Fattoria Abbazia Monte Oliveto 2012

100% vernaccia gegist in stalen tanks en opgevoed deels in tanks deels in houten vaten. Frisse expressieve, aromatische geur waarin vooral appel, peer en perzik te merken zijn. Volle, goed uitgebalanceerde wijn met een prima textuur en een nootachtig einde. Fiano Salento IGT Masseria Altemura, Puglia 2012

100% fiano gegist en opgevoed in stalen tanks. Een lichtgroengele wijn met een aromatisch parfum van abrikoos, nectarine, boterbloem en honing. De smaak is medium gevuld met rijp fruit en heeft een verfrissende structuur. Vermentino Calasole Maremma Toscana DOC 2012

Een wijn met een uitzonderlijk karakter. Vermentino gist in stalen tanks. De dikke schil levert verschillende stijlen op. Deze wijn is net een straaltje zonlicht. Citrusfruit, florale elementen en brem reflecteren het biotoop. In de mond volgt een mooi smaakprofiel met heerlijke zuren en een minerale, elegante stijl.

Viognier Astraio Maremma Toscane DOC 2011

Briljante wijn met mooie gouden schittering, geurend naar witte bloemen, meidoorn en madeliefjes, gevolgd door abrikoos en witte perzik. In de mond ontwikkelt zich een zuivere smaak, rond en gevuld met een attractieve zuurheid. Sangiovese Le Focaie Maremma Toscane DOC 2011

Dieprode wijn met bovenal een aroma van kers en hints van violet. Vlotte aanzet, mondvullend, fluwelig en rijp. Eerder een basisstijl, licht en toegankelijk. Rocca di Montemassi 2008-2009-20102011

Deze wijn wordt herkend als de interpretatie van Denis Dubourdieu voor de regio. Een blend van cabernet sauvignon, merlot, petit verdot en syrah ontwikkelt een complex palet aan geuren en smaken, herkenbaar voor een bordeauxdrinker. 2010 toont zich in de reeks als de meest geraffineerde wijn met heel veel finesse, een schitterende balans en een ragfijne structuur waarbij zowel houtrijping als aromacomponenten perfect harmoniëren.

Het domein Fratelli Grasso Locatie: Valgrande (Treiso), een gehucht op twee

●

Smeuïge risotto met boschampignons

Elisa Molli en Alexandre Ravays

kilometer van Alba. Opgericht in 1900 door Valentino Grasso ● Huidige zaakvoerders: Luigi en Alfredo Grasso, ●

kleinzonen van de oprichter Wijngaarden: 15 hectare (waarvan 7 nebbiolo) ● Oenoloog: Gianfranco Cordero ● Productie: 50.000 flessen per jaar, waarvan 60% rood ●

Pete r D o o me n C o m m a n d e r ij D e n B l o e y e n d e n W ijn g a e r d t

en 40% wit

Barbaresco horizonto-verticaal Fratelli Grasso, geen familie overigens van het overbekende domein Elio Grasso, zijn niet bepaald wereldreizigers. Toch slaagde Alexandre Ravays (The Vine) erin, Elisa te verleiden tot een combinatie van een horizontale (meerdere cuvées) en verticale (meerdere jaargangen) proeverij van de wijnen die dit huis maakt. Niet minder dan twintig wijnen kwamen zo op de proeftafel, telkens begeleid door een mooi gerecht. Zo werd bij het voorgerecht, een verse pasta met 40% eieren, de witte truffel niet gespaard. Een overzicht van de hoogtepunten.

jaargangen in Barbaresco Op 2002 na, over het algemeen geen goed jaar in Noord-Italië, heeft de streek van Barbaresco een prachtig eerste decennium van de 21ste eeuw achter de rug. De grootste jaren zijn zonder twijfel 2001 en 2007, op de voet gevolgd door 2004 en 2005, maar ook de andere jaren 2009, 2008, 2006 en zelfs 2003 zijn mooi te noemen. Het tweede decennium werd sterk ingezet met een groots jaar 2010 en een redelijk 2011. Voor de recentste oogstjaren is het nog te vroeg om definitieve uitspraken te doen, al ziet het er voor 2012 ook goed uit.

Staat bekend als traditionalist (de wijnen hebben

●

keldertijd nodig)

Geproefd (selectie) Barbaresco 2011 Vallegrande

Fruitig aroma. Uitgesproken, complex en al mooi versmolten. Barbaresco 2010 Vallegrande

Rode besjes. Frambozencoulis. Viooltjes. Zwarte peper. Sappig en stevig, grandioos in de mond. Lange afdronk die suggereert dat deze wijn nog heel wat jaren voor de boeg heeft. Barbaresco 2007

Finesserijke geur met rood fruit en kruiden. In de mond nogal wat tannine. Ik vergelijk hem met een syrah uit de Noordelijke Rhône. Barbaresco 2007 Vallegrande

Kruidig en complex in de neus. De 30% eikenvaten schemert door, maar geen spoor van vanille of mokka. Op dit moment nog een Een unieke ‘horizontoverticale’ degustatie

stugge wijn waar je niet direct een tweede glas van neemt, maar geef hem nog een paar jaartjes de tijd en dat komt helemaal goed. Barbaresco 2004 Söri Vallegrande

Fruitig met een mooie vulling, zowel in neus als in mond. Goede zuurgraad. In de afdronk een toetsje houtskool. Barbaresco 2001 Söri Vallegrande

Een indringende geur van jasmijnthee en kalksteen. Complex en rijp maar met veel finesse. Ook in de afdronk jasmijnthee. Zeer mooi. Barbaresco 2000 Bricco Spessa

Licht reductief in de aanvang. Daarna groene kruiden die in de barbecue belanden. Goede integratie in de mond. Stevig en lang.

K e n W i j n -magazine - jaargang 11 - nr. 22

De Venoge

Vinoforum

Champagne De Venoge J a c o Va nkelec o m C o m m a n d e r ij B r u s s e l Foto's: Peter Doomen

De Venoge produceert ongeveer 600.000 flessen per jaar, waardoor het bedrijf qua grootte bij de middenklasse behoort. De eigen wijngaarden leveren 20% van de druiven. De overige 80% wordt aangekocht bij wijnbouwers. Hoewel de meeste wijnen overwegend van pinot noir gemaakt zijn, starten we de proeverij met drie millésimés blanc de blancs. De wijnen zijn voor 80% afkomstig van de Côte des Blancs en 20% uit de Sézanne, een wijnregio van de Champagne die over het algemeen wat meer maturiteit en wat minder mineraliteit oplevert.

Geproefd Wij proeven naast elkaar De Venoge Blanc de Blancs 2004, 2000 en 1996. Zij werden alle drie gedegorgeerd 10 jaar na hun vinificatie, respectievelijk in 2014, 2010 en 2006. De aankleding van de flessen gebeurt een zestal maanden na het dégorgement. Eddy, Simonne en Hugo bijten de spits af voor het becommentariëren van deze eerste drie wijnen.

De Venoge Blanc de Blancs 2004

Perfecte, strogele kleur. Fijne en aanhoudende pareling. Geur: broodkorstjes, frisse bloesem, wit steenfruit. Smaak: puntig zuurtje en romige mousse, frisheid, finesse, elegant. Best te genieten als aperitief. De Venoge Blanc de Blancs 2000

Meer evolutie en kleur dan de 2004. Geur: rijp pitfruit, exotische toets, toast, boter, honing, ook meer evolutie dan de 2004. Smaak: zeer zacht romig, versmolten, frisheid; complex. Mooie lengte. Volgens Simonne de beste van de drie.

Voorzitter Eric Merny verwelkomt Bertil Corgié van het handelshuis De Venoge en dankt hem, alsook Bart Van Moorsel van de invoerder Magnus, voor het mooie aanbod van de avond. Wij proefden acht topchampagnes.

De Venoge Blanc de Blancs 1996

Duidelijk nog meer evolutie. Fijne en persistente mousse. Geur: zeer complex, peperkoek. Smaak: frisse en krachtige aanzet, mooie aciditeit. Mooie combinatie van enerzijds een champagne en anderzijds een grote chardonnaywijn met veel vinositeit. Dit is ook één van de mooiste millésimes in Champagne. De lage dosering (7g/l) versterkt de typische kenmerken van het millésime van deze wijn. Bertil herinnert eraan dat alleen de wijn van de “première taille” wordt gebruikt om onaangename zuren te bannen, waardoor een lage dosering mogelijk wordt. De wijn van de tweede persing wordt gewoon verkocht.

Pieterman op vel gebakken met korenaren (asperges)

Bij het voorgerecht Pieterman op vel gebakken, korenaren, en gebakken zeevruchten

De Venoge Extra Brut: basisjaar is 2008 samen met een wijn van 2007 en 2006.

Dégorgement in 2013. 50% pinot noir, 25% pinot meunier, 25% chardonnay. Lichtgoudgele kleur. Fijne pareling die vrij snel verdwijnt. Geur: heel discreet. Appel, wit fruit, brioche. Smaak: mondvullend, typisch extra brut, complex. Is best te genieten als aperitief. Eddy vond dat, dank zij de lage dosering, deze wijn toch voldoende mineraal was en goed harmonieerde met het gerecht, wat–gelet op de samenstelling hiervan–niet evident was. Toch dacht Peter dat–omwille van botersausje–de Blanc de Blancs 2000 hier beter bij zou passen. De gustibus et coloribus …

Pata negra met rodewijnsaus

Louis XV in de karafvormige fles

Bij de kaas Assortiment van Langres, Comté en Chaource Hierbij werden eveneens twee wijnen geserveerd: De Venoge Louis XV millésime 1995 en 1996, beide van 50% pinot noir en 50% chardonnay. Volgens Bertil is voor champagneliefhebbers de combinatie kaas en champagne heel natuurlijk, voornamelijk met geëvolueerde versies. De Louis XV-wijnen komen in speciale flessen in de vorm van een karaf, wat verwijst naar het feit dat men destijds edele champagnes decanteerde. Flessen in karafvorm die ook weerstaan aan de hoge druk van de champagne zijn echter niet eenvoudig te produceren. Zo zijn alle Louis XV-flessen van het millésime 2004 ontploft omwille van onzorgvuldig gemaakte flessen. De naam herinnert eraan dat de koning Louis XV rond 1750 voor het eerst toeliet dat witte wijn niet enkel in vaten, maar ook in flessen mocht getransporteerd en gecommercialiseerd worden.

De Venoge Louis XV 1996

Bij het hoofdgerecht Pata negra met voorjaarsgroenten, gedroogd hampoeder & rode wijnsaus De Venoge Cordon Bleu millésime 2002 en 2000, beide van 70% pinot noir, 15% pinot meunier en 15% chardonnay. De pinot noir is afkomstig van de Montagne de Reims, en levert ronde en krachtige wijnen die best harmoniëren met wit vlees. Benieuwd wat dit wordt met de rodewijnsaus van het gerecht.

De Venoge Cordon Bleu 2002

Lichtgeel. Geur van rijpe appels, rood fruit, toast, brioche. De smaak is romig, rond, fruit dat de geuren confirmeert. Lange finale met citrustoets. Harmonieert zeer goed met het gerecht.

Gedegorgeerd in 2013; strogeel, weinig belletjes, bijna stille wijn. Brioche, truffels, fijne mousse. Ingetogen, open en complex, rijpe appels, schil van mandarijn en limoen. Frisse aanzet, op weg naar volwassenheid, goede zuur-zoetbalans, fris. Combineert best met de chaourcekaas, moeilijker met de kaas uit Langres. De comté zou beter gaan met een jurawijn. De Venoge Louis XV 1995

Gedegorgeerd in 2011; intenser geel dan 1996, duidelijke evolutie, zelfs lichte reductie, tranen. Geur: honing, specerijen, acacia, abrikoos, fruit. Smaak: strakke zuren, een duidelijk volwassen wijn. Combineert best met de comté. Peter herinnerde aan een uitspraak van champagneproducent Pierre Cheval: “il faut avoir du vin autour des bulles”. En dat was hier zeer duidelijk het geval. Als afsluiter benadrukte Bertil Corgié dat we “des vins anciens” hebben geproefd, en dat het dus zeer logisch is dat er variatie waar te nemen is tussen verschillende flessen van eenzelfde wijn. Hij dankte de Vlaamse Wijngilde voor deze “dégustation pas commune” die op zeer professionele wijze en met veel ernst werd becommentarieerd.

De Venoge Cordon Bleu 2000

Fijne, persistente belletjes. In vergelijking met de Blanc de Blancs 2000 die we eerder proefden, is deze wijn intenser van kleur, frisser en fruitiger, boterig, met een geur van ‘babelutten’. Een krachtige aanzet, mineraal, matige zuren, zeer geslaagd met dit gerecht. Voor de meeste aanwezigen harmonieerde de 2002 beter met de pata negra dan de 2000. Beide wijnen waren perfect opgewassen tegen de rodewijnsaus.

Voorzitter Eric dankte op zijn beurt Bertil en Bart Van Moorsel omdat zij ons lieten genieten van “des choses peu communes”. Als aandenken kreeg Bertil een assortiment Belgische bieren, want ook bij ons zijn er mooie producten “avec des bulles”. Een laatste woord van dank ook aan het keukenteam van Patrick Neyt voor hun immer perfecte bediening en gastronomie.

K e n W i j n -magazine - jaargang 11 - nr. 22

l u c w ie me C o m m a n d e r ij G e n t

“Goede wijn behoeft geen krans”, of toch? Wie in onze consumptiemaatschappij een product succesvol op de markt wil brengen en verkopen kan dat moeilijk zonder publiciteit en onderliggende marketingstrategie. Het komt erop aan het product en jezelf als producent kenbaar te maken, je te onderscheiden van je concurrenten en het publiek te overtuigen van de kwaliteiten van je aanbod. Dit geldt ook voor wijn en andere gealcoholiseerde dranken. Helaas is wijn, precies door het alcoholgehalte, geen “onschuldige drank” en in de ogen van velen zullen de uitdagende geuren smaakcomplexiteit en de gastronomische functie niet opwegen tegen het potentiële risico op dronkenschap, agressiviteit, ongevallen en aantasting van de gezondheid. Daarom onderwierp de wetgever de publiciteit en de promotie van wijnen aan een strenge reglementering en een rits beperkingen. Tot grote ergernis en frustratie van de producenten en de distributeurs, die zich zwaar “gepakt” voelen in hun commerciële vrijheid. In onderstaand artikel nemen we de situatie in Frankrijk en België

onder de loep.

Van Evin naar Bachelot

e antialcoholwetgeving heeft vooral in Frankrijk, wijnland nummer één, een dramatisch impact en lokt reeds jarenlang heftige discussies en verwijten uit tussen de pro’s en de contra’s. Er gaat amper een maand voorbij of je vindt er echo’s van terug in de gespecialiseerde pers. Op 10 januari 1991 werd de wet-Evin gestemd. Claude Evin, socialist, was een drietal jaar ministre de la Santé et de la Protection sociale (1988-91) in de regering Rocard van president Mitterrand. Zijn wet beoogde een drastische aanpak van de nadelige effecten van tabak en alcohol op de gezondheid van de Fransen. Evin verbood daarom het roken op openbare plaatsen en de verkoop van alcohol aan de min-16-jarigen. Maar de wet ging nog verder en legde ook voor de publiciteit van alcoholische dranken (en voor tabak) een aantal zeer strenge beperkingen op. Simpel gesteld was het basisprincipe: publiciteit voor alcoholische dranken kan niet, behalve in een aantal door de wet gestipuleerde uitzonderingen (welbepaalde pers, radio alleen op bepaalde uren, catalogi , enz.) De Franse wet onderscheidt vijf drankcategorieën: alcoholvrije dranken, vergiste maar niet gedistilleerde dranken (wijn, bier en cider), gemuteerde dranken (vins doux naturels, waar alcohol is aan toegevoegd), de overige alcoholische dranken (distillaten, zoals cognac, likeuren) en tenslotte, in een aparte categorie geklasseerd: de rum. Belangrijk: van zodra een drank 1,2% alcohol titreert, wordt hij als alcoholisch beschouwd.

In 2009 kwam er dan de wet-Bachelot, in de eerste plaats een reorganisatie van de hospitalen, maar ook een verstrengen van de verkoop van alcohol aan jongeren. Vanaf dan was het verboden wijn en alcohol te slijten aan min-18-jarigen. Ook voor de tankstations kwamen er beperkingen, en burgemeesters konden arresten uitvaardigen die ‘meeneemverkoop’ van alcohol tussen 20 en 8 uur verbieden. Cafébazen die een happy hour organiseren moeten op dat moment ook de prijs van hun alcoholvrije dranken verlagen. De wet-Evin maakte al een onderscheid tussen “la vente avec consommation sur place” en “la vente à emporter”. Maar aangezien de ontwikkeling van internetverkoop toen nog in de kinderschoenen stond, was op dat vlak een juridisch vacuüm ontstaan dat door de meeste rechters in de strengste zin werd geïnterpreteerd en waardoor wijnpubliciteit op het internet compleet onmogelijk werd gemaakt. De wet-Bachelot bracht daar verandering en versoepeling in, in die zin dat nu duidelijk gesteld werd dat “la vente à distance” (dus via internet) beschouwd wordt als een vorm van “vente à emporter” en dat de daarvoor geldende beschikkingen ook hierop van toepassing zijn. De Franse Raad van State had al in 1998 een rapport gepubliceerd waarin hij stelde dat alcoholpubliciteit op het internet eigenlijk moest kunnen. Toch voelen de Franse wijnhandelaars en producenten zich vandaag nog sterk benadeeld ten opzichte van hun internationale (web)concurrenten. Het komt er op aan de bestemmelingen en leveringsplaatsen goed af te bakenen, hetzij door te beslissen om enkel in Frankrijk te verkopen en te leveren, hetzij door de commercialisering toe te laten naar die landen waar online aankoop en import van wijnen en alcohol niet is verboden, of eventueel enkel onderworpen aan toestemmingen of importlicenties.

K e n W i j n -magazine - jaargang 11 - nr. 22

Steen des aanstoots Het zijn echter vooral de vormelijke en inhoudelijke beperkingen die gelden voor publicitaire boodschappen en die de woede van de sector en het onbegrip bij vele consumenten veroorzaken. Vanuit een terechte bekommernis voor de openbare gezondheid en de bescherming van de minderjarigen heeft de wetgever bepaald dat elke vorm van publiciteit van alcoholhoudende dranken totaal uit den boze is in omgevingen en op dragers (supports publicitaires) die rechtstreeks interfereren met de leefwereld van de niet-volwassenen. Ik denk dat elk weldenkend mens dit alleen maar kan toejuichen: spotjes voor gincocktails midden in kinderprogramma’s op tv, of wijnaanbiedingen in jeugdtijdschriften, dat is ontoelaatbaar. En elke vorm van publiciteit rond alcohol op school, in sportaccommodaties, in jeugdverenigingen en op jeugdgerichte internetsites (de zo populaire games bijvoorbeeld) dient eveneens geband. De Franse wettekst gaat verder en bepaalt dat geen enkele publicitaire boodschap “ne peut être ni intrusive, ni interstitielle”. Dit zijn twee neologismen voor indringend en opdringerig. Intrusieve formats zijn publicitaire boodschappen die het scherm ongevraagd inpalmen en de internetgebruiker hinderen zoals transparante flashes of interstitiels, of nog de pop-ups. Dus enkel klassieke formats zoals banners (bannières ou bandeaux), of skyscrapers (bannières verticales) zijn toegelaten. De reclameboodschap mag zich niet opdringen en ook niet aanmoedigend of aanstekelijk zijn (incitatif). Ze dient integendeel zo objectief mogelijk te blijven. Concreet betekent dit dat de advertentie beperkt wordt tot het aangeven van het alcoholvolume, de oorsprong, de benaming, de samenstelling van het product en uiteraard naam en adres van de fabrikant. Er mag ook verwezen worden naar het gebied van oorsprong, de aoc, naar bekomen onderscheidingen en sedert 2005 naar kleur-, geuren smaakkenmerken. And that’s it!

De letter van de wet Sterker nog, de boodschap mag niet of amper in een context geplaatst worden. Elke “mise en scène” riskeert op een veroordeling uit te draaien. Zo werd bijvoorbeeld een reclame voor een whiskymerk beboet en verboden, want ingaand tegen art L 3323-4, omdat het product in kwestie werd voorgesteld in een saloon waar een paar cowboys aan de toog een glas stonden te drinken. Elke associatie van alcohol met plezier, met een aantrekkelijke levensstijl, met feestelijke sfeer en genot is in Frankrijk uit den boze. De door de wet opgelegde ‘soberheid’ van de boodschap wordt door de rechters in de meest strenge zin van het woord geïnterpreteerd en is ook toepasselijk op de visuele omgeving waarin het product geplaatst wordt. Die dient zo neutraal mogelijk te zijn. De meeste advertenties in wijntijdschriften beperken zich nu tot een afbeelding van één of meerdere flessen tegen een weliswaar mooi gestileerde maar levenloze achtergrond. Luxueuze stillevens als het ware. Het CIVB (Comité Interprofessionnel des Vins de Bordeaux) mocht al aan den lijve ondervinden hoe puriteins de wet-Evin geïnterpreteerd wordt. In 2005 lanceerde ze een campagne met affiches waarop wijnprofessionals te zien zijn met een glas wijn in de hand met de bijpassende slogan "Les

Bordeaux, des personnalités à découvrir". Een onschuldig beeld met een mooie woordspeling in de slogan? Niet zo in de ogen van de antialcoholliga, die tot bij het Hof van Cassatie op 23 februari 2012 haar gelijk haalde. Het arrest stipuleert dat “les dites affiches visaient à promouvoir une image de convivialité associée aux vins de Bordeaux de nature à inciter le consommateur à absorber les produits vantés". Ook beide andere hier afgebeelde affiches riskeren dus teruggefloten te worden, zeker die met de mooie dame aan het aperitief.

Wat mag en niet mag Wat heeft de CIVB er dan maar op gevonden? Wel, dit tafereeltje met zicht op zee of op de Gironde is uitsluitend bestemd voor gebruik op Frans grondgebied. Op de affiches en tijdschriften in het buitenland zit een jong koppel samen aan de tafel met een glas rode wijn in de hand… In de Côtes du Rhône kwamen men op het briljant idee om de flessen tot verfrollen en spuitbussen te transformeren, met als slogan “des vins hauts en couleur”! Is verf dan wel goed voor de gezondheid? Het is met andere woorden voor de wijnadverteerders dansen op een slappe koord, want waar ligt de grens tussen objectieve informatie en publiciteit die aanzet tot consumptie? Publiciteit voor wijn en alcohol kan wel-mits aan de bovenvermelde beperkingen te voldoen-in de geschreven pers, op internet en op de radio tijdens de daarvoor toegestane uren. Op de Franse televisie of in de bioscoop is ze echter totaal verboden. Affiches en uithangborden kunnen ook, en promotievoorwerpen mogen aangeboden worden in de gespecialiseerde verkooppunten. Publiciteit op glazen, emmers, kurken kan, maar niet op asbakken, paraplu’s en stylo’s! Ook sponsoring is verboden. Toen Moët&Chandon door de brasseries Flo het logo liet gebruiken voor de aankondiging van een speciale valentijnactie, waarbij een korting van 20 euro werd gegeven op de restaurantrekening indien de klant een fles Brut Impérial Rosé bestelde, werd dit als een vorm van materiële steun beschouwd en gesanctioneerd door het Parijse Hof van Beroep (2008). Wat wel kan, zijn vormen van mecenaat, zoals steun aan de bescherming en restauratie van het cultureel patrimonium. Dan kan de naam van de mecenas vermeld worden op geschreven documenten over die activiteiten of op een gedenksteen. Elke publicitaire boodschap moet ten slotte vergezeld zijn van een waarschuwing voor de gezondheidsrisico’s verbonden aan de consumptie. De verplichte standaardslogan luidt : "l'abus d'alcool est dangereux pour la santé” en “à consommer avec modération”. De sancties zijn ook niet mis want de boetes gaan van €7.500 tot €75.000, met inhouding, verwijdering en confiscatie van de reclame(dragers). In geval van recidive kan de rechter de wijnbouwer zelfs verbod van verkoop van zijn wijnen opleggen voor een periode van 1 tot 5 jaar… De wijnen alcoholsector ondergaat dit niet zomaar passief maar zet alle middelen in om zijn protest te laten horen. Van ludieke en ironische

K e n W i j n -magazine - jaargang 11 - nr. 22

affiches (met Hollande en ex-premier JM Ayrault), over wetenschappelijke colloquia tot bitsige, virulente artikels en pamfletten die de politici een georkestreerde, systematische heksenjacht op de wijn verwijten: “le vin, ce produit nocif qui tue et grève les finances de la sécurité sociale”. Zo verschijnt er in bijna elk nummer van de Revue du Vin de France, spreekbuis bij uitstek van de sector, een artikel dat deze situatie aanklaagt of dat pleit voor een opvoeding van de jeugd in wijnkennis en wijnproeven als alternatief en remedie tegen binge drinking. Instellingen zoals Vin & Société of l’Académie du vin de France zetten alle middelen in tegen wat zij de lobby hygiéniste noemen. Wat hen vooral stoort is dat hun producten niet alleen in een negatief daglicht worden geplaatst, maar vooral dat de positieve aspecten helemaal niet erkent worden: dat wijn een essentieel Frans cultuurproduct is gestoeld op eeuwenoude tradities, dat het een sociale bindingsfactor is, een vector van ontmoetingen en uitwisseling, en dat het met mate geconsumeerd zelfs gezondheidsbevorderend werkt. Uiteindelijk is de wijnsector een belangrijke economische en landbouwsector, met grote tewerkstelling en exportcijfers. Vorig jaar nog werd een verhoging van de accijnzen op alcohol ingevoerd, met als argument dat de hierdoor verkregen inkomsten zouden doorgestort worden naar de sociale zekerheid voor een efficiëntere strijd tegen alcoholmisbruik. Dat men in Frankrijk niet de dupe is van deze drogredenering blijkt uit een opiniepeiling van IFOP. 89% van de ondervraagde Fransen is namelijk van mening dat de nieuwe taks op wijn puur uit financiële overwegingen werd ingevoerd. Slechts 11% van de respondenten gelooft dat deze belastingverhoging effectief de Franse gezondheid ten goede zal komen. Vin & Société heeft deze keer wel haar slag thuisgehaald en de schrapping bekomen van de paragraaf in de financieringswet over het verbod op internetreclame.

En hoe zit het met de wetgeving in België? Ook in België geldt een arsenaal van wetten rond alcohol. Die behelzen de productie, het schenken en de verkoop van alcohol, de taxatie en het rijden onder invloed. De laatste wetswijziging van 10 januari 2010 bepaalt dat het verboden is om alcohol te verkopen, te schenken of aan te bieden aan min-16-jarigen. Met alcohol bedoelt men alle alcoholhoudende dranken van meer dan 0.5% zoals bier en wijn. Sterke drank mag men niet verkopen, schenken of aanbieden aan min-18-jarigen. In België tellen we zeven regelgevingen waarin de reclame en marketing voor alcoholische dranken wordt geregeld, maar slechts één federale wet die dit onderwerp behandelt, namelijk de consumentenwet van 1977. Dat betekent dus dat elke gemeenschap haar eigen regulering betreffende reclamevoering op radio en tv heeft. Op 25 januari 2013 ondertekenden de Belgische Brouwers, de Belgische Federatie voor Wijn en Gedistilleerd, COMEOS, de horecafederaties, de consumentenorganisaties OIVO en Testaankoop samen met minister van volksgezondheid Onkelinx een nieuw 'convenant inzake reclame voor en marketing van alcoholhoudende dranken'. Het convenant is van toepassing vanaf 25 april 2013. Er is in België ook een Jury voor Ethische Praktijken inzake Reclame (JEP) die als zelfdisciplinair orgaan van de reclamesector functioneert. Deze jury steunt op de vrijwillige medewerking van de adverteerders, reclamebureaus en media, die haar kunnen consulteren vooraleer een campagne van start gaat. Zij reageert tevens op klachten van consumenten, als die geen commerciële belangen hebben of nastreven. Ook in België is men zeer streng wat betreft reclame voor alcoholische dranken gericht op minderjarigen (Art 4 en art 11.2 van het Convenant). Reclame mag “geen verband leggen tussen de consumptie van alcoholhoudende dranken en de verbetering van de gezondheidstoestand, ze mag niet verwijzen naar gunstige psychische en fysische effecten ten gevolge van het drinken van alcoholhoudende dranken; reclame mag evenmin de aandacht vestigen op eventuele opwekkende, euforische, sedatieve, helende of kalmerende effecten van alcoholhoudende dranken, noch doen geloven dat dergelijke dranken psychische of fysische prestaties kunnen verbeteren. Ze mag niet aanzetten tot een onverantwoordelijke, overmatige of onwettige consumptie.” Ook bij ons geldt voor reclame in kranten, magazines, tijdschriften en reclamedrukwerk dat alle advertenties dienen voorzien te worden van de educatieve slogan : 'Ons vakmanschap drink je met verstand', in het Frans 'Notre savoir-faire se déguste avec sagesse'. Een ietwat zachter of positiever geformuleerde variante op de Franse tekst dus.

Bronnen: tijdschrift “Le Vigneron” nr 832. http://www.vad.be; Comeos; wijnblogs De Tijd Van der Auwera; www.journaldunet. com: artikel van advocate Bénédicte Deleporte. RVF n°583, juli/aug ’14, p26-32

ijzersterke troeven 1. Cultureel hoogstaand programma 2. Uitzonderlijke reisbegeleiders 3. Kleine, geïnteresseerde groep 4. Kwaliteit voor de juiste prijs 5. Tevreden reizigers, keer op keer Grote verscheidenheid, met een neus voor uitzonderlijke ervaringen en een ongebreidelde passie voor kwaliteit: ontdek ons uitgebreide aanbod aan stedenreizen, muziekreizen en rondreizen binnen Europa of verder weg.

ONZE WIJNREIZEN Tweedaagse langs Belgische wijnbouwers (8 – 9 mei 2015) Lekkere wijn hoeft niet altijd uit het buitenland te komen! Gido Van Imschoot en Ronny Debaere vertellen het verhaal van de Belgische wijn en laten u het beste proeven van de drie belangrijkste productiegebieden op dit moment: het Hageland, Haspengouw en de streek rond Samber en Maas.

Champagne (4 – 6 september 2015) Taittinger, enkele kleinere tophuizen en een bezoek aan een traditionele tonnelier: Gido Van Imschoot, Champagne-Ambassadeur en voorzitter van de Vereniging van Vlaamse Sommeliers, laat u het mooiste zien én proeven van Reims en omstreken.

De Bourgogne

(22 – 25 mei 2015) Gido van Imschoot en Ronny Debaere leiden u naar kleine dorpjes verborgen tussen een zee van wijngaarden. Maak kennis met kleine en grote huizen, laat u onderdompelen in het mooiste wijnmuseum van Europa en duik diepe kelders in op zoek naar de heerlijkste Bourgognewijnen.

Bordaux (31 oktober – 5 november 2015) Het mekka van de wijn! Bordeaux, Saint-Emilion, Pomerol, Margaux, Sauternes, het zijn maar enkele van de vele ronkende plaatsnamen in deze streek. Met Gido Van Imschoot bezoekt u kelders waar de gewone toerist niet komt, ontmoet u de mensen achter de wijn en geniet u met volle teugen.

De nieuwe brochure gratis in uw bus? Nog voor Kerstmis verschijnt het nieuwe reisaanbod van Davidsfonds Cultuurreizen. Of kom kennismaken met de reizen en reisbegeleiders op ons reisevenement zaterdag 24 januari in Leuven of 31 januari in Gent. Een brochure aanvragen of u inschrijven voor het evenement kan u gratis via 016/310.600 of cultuurreizen@davidsfonds.be. INFO & RESERVATIE PER TELEFOON: 016/24.38.38 VIA E-MAIL:

cultuurreizen@omniatravel.be

VIA EEN KANTOOR VAN OMNIA TRAVEL:

PER POST: Davidsfonds Cultuurreizen/ Omnia Travel, Mgr. Ladeuzeplein 15, 3000 Leuven VOLG ONS OP FACEBOOK EN TWITTER:

Voor adressen & openingsuren zie www.omniatravel.be

www.facebook.com/davidsfondscultuurreizen

VIA ONZE WEBSITE:

www.twitter.com/davidsfonds

www.davidsfonds.be/cultuurreizen

Un art de vivre à la française

Commanderie de Bordeaux - Vlaanderen

D ir k Va n G y s ege m Commanderie de Bordeaux – Vlaanderen

De ‘Grand Conseil du Vin de Bordeaux’–onder voorzitterschap van Hubert de Boüard, mede-eigenaar van Château Angelus–vertegenwoordigt alle appellaties van de Bordeauxregio. Ze heeft tot doel de wijn uit de hele bordeauxregio te vertegenwoordigen en zijn kwaliteit en imago te ‘dienen’. De Grand Conseil du Vin de Bordeaux overkoepelt naast de vijftien confrérieën van de verschillende appellaties uit Bordeaux ook nog 86 commanderijen of Commanderies de Bordeaux in 26 landen. Ze zijn aanwezig in bijna alle Europese landen, 29 in de USA, maar ook in Afrika, Azië en Zuid-Amerika.

Ronkende titels Een Commanderie werkt als een niet-commerciële organisatie onder de bescherming van de ‘Grand Conseil’ met respect voor de regels en de historische tradities van Bordeaux en organiseert jaarlijks een kapittel met banket, degustaties en periodisch een bezoek aan de Bordelese regio. Het bestuur wordt gevormd door gemotiveerde bordeauxliefhebbers die ronkende oud-Franse titels dragen: maître, vice-maître, chancelier, grand argentier en vinothécaire. In Brussel werd reeds in 1981 een Commanderie de Bordeaux - Bruxelles opgericht, in 2011 volgde een Commanderie de Bordeaux - Wallonie. Het was dan ook werkelijk een anomalie en een historisch onrecht dat Vlaanderen, dat vaak bordeauxwijnen drinkt, apprecieert en liefheeft, op de wereldkaart van de Commanderies de Bordeaux ontbrak.

Massadoop Het leek dus een morele plicht dit te corrigeren: op 16 oktober 2014 werd de Commanderie de Bordeaux - Vlaanderen met enige luister opgericht met zijn eerste kapittel. In de prestigieuze banketzaal van het provinciepaleis te Gent werd het bestuur geïntroniseerd door Francis Boutemy, Vice-Grand Maître van de ‘Grand Conseil’. Niet minder dan 48 leden werden via een massadoop met het nodige ceremonieel als ‘Commandeur’ geïntroniseerd. Als erelid–met als titel ‘Ambassadeur du Vin de Bordeaux’–werden Jan Briers, gouverneur van de Provincie Oost-Vlaanderen en Jozef Dauwe, gedeputeerde en bevoegd voor cultuur, opgenomen. Uiteraard werd de dag afgesloten met een uitstekend banket in restaurant ‘De Lozen Boer’ te Lochristi. Hoeft het vermeld te worden dat de verschillende gangen van dit banket vergezeld werden van een selectie topwijnen uit verschillende appellaties van de Bordeauxregio? De Commanderie de Bordeaux - Vlaanderen telt momenteel meer dan honderd leden en staat uiteraard open voor U als bordeauxliefhebber!

Intonisatie van Jan Briers, gouverneur van Oost-Vlaanderen

Jozef Dauwe (l), gedeputeerde van Oost-Vlaanderen en Francis Boutemy

Dirk Van Gysegem, maître van de Commanderie de Bordeaux-Vlaanderen

Delegatie van de Grand Conseil en het nieuwe bestuur

K e n W i j n -magazine - jaargang 11 - nr. 22

In de kelders van de wijnkoopgids Hoe jaarlijks ruim 3.000 wijnen wegen en wikken?

F r a nk Va n d e r A u w e r a

Weekends? Feestdagen? Vakantie? Op tijd in bed? Een semester lang staan deze activiteiten niet genoteerd in mijn agenda. Want de jaarlijkse proefmarathon voor de wijnkoopgids

(*)

‘De 300 Beste Wijnen Onder de 10

euro’ zuigt dan alle tijd en energie op. Een blik in de coulissen van een project en het avontuur dat eind de jaren tachtig begon. Mea culpa, om jaarlijks–nu al 27 edities lang–ruim 3.000 wijnen kritisch te proeven, moet je wel een beetje gek en gepassioneerd zijn. Om onze ‘drive’ toch te begrijpen is het nuttig om, over alle edities heen en pakweg 75.000 flessen later, terug te keren naar het credo van onze gids.

n 1987 werden er ten huize van de initiatiefnemers reeds enthousiast–sommigen zouden zeggen: gulzig–flessen ontkurkt die toen ‘exotisch’ leken. Appellaties als Corbières, Minervois, le Sud-Ouest, Valle Central, Mendoza, Penedès, Dao, Rheinhessen, Pfalz, Barossa,… We spreken nu over de middeleeuwen qua Belgische wijnconsumptie, toen ‘kwaliteit’ in de ogen van consumenten nog exclusief synoniem stond voor klassieke bordeaux, bourgogne of champagne. Wij dwarsliggers, twenty- and thirty-somethings, aanvaardden echter niet dat 90% van de toenmalige wijnpublicaties handelden over amper 10% van het aanbod, namelijk het eliteclubje grands crus. Terwijl alle goedkopere of minder bekende flessen meteen werden afgedaan met het verderfelijke verkleinwoord: ”wijntjes”. Waarom ze dus niet op gelijke voet behandelen, zo redeneerden we? Toetsen met dezelfde proefcriteria en identiek “serieux”, want tenslotte is hun startbasis ook uitgegist druivenmateriaal en is zelfs de meest dure cru ooit op weg naar de ultieme azijnhemel. Dit proefproject, een koopgids voor betaalbare wijnen beschikbaar op onze markt, met toen als bovengrens 300 Belgische frank, werd in de toenmalige wijnhandel echter op veel scepsis onthaald. Zo kreeg ik van één van de toen belangrijke importeurs te horen: “Maar Frank, wat ga je nu uitspoken? Een gids voor goedkope wijntjes? Daar is toch geen kat in geïnteresseerd?! En bovendien: zoveel goeie zijn er niet, dus het aanbod zal vlug opdrogen.” Ik verkneukel me nog altijd in dit citaat, want 27 jaar later heeft de wijnspecialist in kwestie zijn zaak al verkocht en heb ik mijn zoveelste gids afgerond die voor tienduizenden liefhebbers een morele grens heeft getrokken tussen betaalbaar en duur(der). De jonkies onder de lezers van dit magazine moeten de context écht correct inschatten, want toen we in het seizoen 1987/1988 onze eerste wijnkoopgids publiceerden, zag de (wijn)wereld er totaal anders uit. Internet, mobilofoons, ipads en laptops waren eerder objecten die in Star Trek-feuilletons opdoken. Vaste telefoon, typemachine en de Belgische Post waren onze ‘tools’. Maar het was vooral onze overdosis enthousiasme waardoor we vanaf de start erin slaagden om voor onze eerste oogst bijna 1.200 proefflessen geleverd te krijgen.

Bovendien was het marktaanbod toen geografisch veel beperkter. Wij ontvingen inzendingen uit 10 productielanden, wat al een sensatie veroorzaakte in wijnkringen. Hoe we er overigens in geslaagd zijn al die proefnotities ordentelijk te verwerken via onze typemachine en manuele classificaties, begrijp ik anno 2014 helemaal niet meer. Wij hebben sindsdien ook alle technische en oenologische paleisrevoluties zien opduiken: macération pelliculaire, thermo-gereguleerde cuves, het gebruik van nieuwe barriques, koude fermentatie, groene oogsten, de opmars van de nieuwe wereld, doorbraak van biologische wijnen, de komst van de schroefdop en plastiek kurk als flessensluiting.

Onze Vijf Geboden In die voorbije kwarteeuw zijn echter de basisprincipes en normen van ons proefproces niet fundamenteel veranderd. Eerste credo: het flessenaanbod moet uit elk circuit komen, zowel detailhandel als grootdistributie, met een maximum aantal inzendingen van 10 per bedrijf. We sluiten niemand bij voorbaat uit. Voorwaarde is dat de consument er met de gids terecht kan aan de contractueel vastgestelde prijs. Ik ga niet oordelen over hun bedrijfsbeleid. Tenzij ze sjoemelen met prijs of jaartal, want dan worden ze stante pede voor drie edities uitgesloten. Als we alle verkooppunten in rekening brengen, dekken we jaarlijks zo zeker 1.200 tot 1.500 verkoopplaatsen in vooral Vlaanderen en Brussel.

Tweede principe: wijnproeven mag niet uitgroeien tot een eliteclubje van gelijkgezinden. De gids is er principieel voor iedereen, ongeacht inkomen, kennisniveau, geslacht, leeftijd–we hebben proevers van 17 tot 87 jaar!—dus dat dient zich te weerspiegelen in de proefprocedures. Zo speelt de consument een rol. Sommigen worden als gast opgenomen in onze frequente panels, maar tientallen draaien mee in wat we huis/keuken/ tuin-proeverijen noemen. Zij komen dan een pakket ontkurkte flessen ophalen rond een thema (druif, land, appellatie,…) en dienen dit thuis te toetsen. Met als opdracht: wat is de beste/slechtste fles? Waarom? Wat zou je ervoor betalen? En bij welk gerecht heb je die fles geserveerd? De meegegeven flessen zijn kandidaten voor de gids, maar ook exemplaren die véél duurder zijn. We eisen geen literatuur van deze gelegenheidsproevers, maar eerlijke respons, om zo na te gaan of wij als profs niet te enthousiast reageerden op een trendsettende cru van 9 euro, terwijl de consument er geen pap van lust. Maar gelukkig: 90% van deze input loopt parallel met onze bevindingen. Het feit dat de consument zo’n grote rol speelt in onze proeverijen, werkt ook als een veiligheidsklep. Misschien zijn wij, ervaren professionals, wel te verwend… Derde principe: zo’n mega-flessenaanbod haspel je niet af in één weekend, dus wij investeren er zes maanden en circa 100 proeverijen in. Persoonlijk heb ik immers zware bedenkingen bij die, vooral internationaal

georganiseerde superproeverijen, waar in één weekend duizenden flessen worden gekeurd door een jury van occasionele proevers uit de vier windstreken. Hoe sterk ook hun background of expertise, zelden hanteren ze gemeenschappelijke of vergelijkbare criteria, en vaak blijken ze nog onderhevig aan jetlag. Bovendien zijn veel van die evenementen ook geldmachines en moeten deelnemende wijnproducenten/importeurs flink betalen per inzending. Toen onze eerste edities een succes bleken, kreeg ik ook zulke telefoontjes: “Hoeveel moet het kosten om zoveel pagina’s in je gids te reserveren?” Mijn reactie was altijd: “Sorry, ik had ruis op mijn lijn. Herhaal uw boodschap nog eens, maar als u zegt wat ik denk gehoord te hebben, sluit ik u meteen voor de volgende vijf edities uit. Wat wou u me dus vertellen?” Een boodschap die dan helder en klaar ontvangen werd, weliswaar soms gevolgd door een verbaasd “tiens, jullie doen het wel serieus vergeleken met andere gidsen…”. Vierde credo: ons proefproces grenst soms aan het maniakale. Niet qua evaluaties, want wij hanteren geen numerieke scores maar de bekende kwaliteitsniveaus, op een vijfpuntenschaal die loopt van dubbelmin tot dubbelplus. Met als zesde niveau de tripleplus: dat zijn de wijnen die we tot erelaureaat of ‘oscar’ uitroepen, de surprises en trendsetters qua prijs, stijl, druif, appellatie. Het andere uiterste blijven de dubbelmins, want dit zijn de flessen die je best cadeau doet aan je ergste vijand. Hij zal je eeuwig vervloeken!

Exclusief verdeler van meer dan 60 Spaanse domeinen, waaronder Roda, Pingus, Albet i Noya, Vega Sicilia, Clos de l’Obac, Gramona, José Pariente, Viña Pedrosa, Castell del Remei, Nunci, Alión, Habla…

www.labuenavida.be EINDEJAARSDEGUSTATIE op zaterdag 13 december bij La Buena Vida te Mol, op zondag 14 december bij La Buena Tierra, Sint-Jansbergstraat 8, te Zelem. GROTE LENTEDEGUSTATIE op 28, 29 en 30 maart in onze magazijnen te Mol. Lichtstraat z/n, Verlipark Unit B.1.26, 2400 Mol, T. 014 45 13 03, info@labuenavida.be. Surf ook naar www.hometastings.be

Verder investeren we ook extra tijd in de proefsequentie, de volgorde waarin de flessen binnen één thema in de glazen belanden. Daarvoor organiseer ik ook nog pre-tests met telkens een tweetal sleutelproevers waarin we, binnen het thema, nagaan welke cuvées veel/weinig eik, body, tannine, fruit, … dragen. Want een Schwarzenegger aan het begin van een proeftafel kan de overige flessen doodkloppen, omdat die plots lijken op flauwe muurbloempjes. Last but not least organiseren we blindproeverijen mét of zonder prijs, sessies binnen één druivenras (los van origine), land, regio,… Geregeld stop ik er ook boobytraps tussen. Bijvoorbeeld een cabernet van 15 euro, om zo te checken of onze proevers nog wel alert zijn en of die wijn ons prijsplafond écht overstijgt. Wat tussen haakjes niet altijd het geval is. Tijdrovend allemaal? We zijn inderdaad wijngekken. Maar de consument verdient zoveel inspanning. Vijfde beginsel: Ons maniërisme gaat wel zo ver dat ik bij elke proeverij ook de weersomstandigheden noteer. Niet dat ik de job van weerman ambieer, maar omdat ik geloof dat we nog te weinig rekening houden met deze omgevingsvariabelen. Als wij voor de gids immers begin april starten, kan het de pannen van de daken vriezen, terwijl in augustus we soms boven de 30°C gaan. Die factor beïnvloedt niet alleen de (jonge) wijnen zelf in hun glazen kooi, maar zeker de proevers, die in die diverse proefperiodes ook ‘anders’ eten qua vlees/vis/groenten/ slaatjes, meer of minder energie bezitten, enz. Achteraf kijk ik dan na of die weersomstandigheden mogelijk impact hadden op de resultaten.

Luilekkerland op wijngebied Onze maniëristische, tijdverslindende aanpak is volgens mij een must, omdat we zo van een in se subjectief proefproces toch de intersubjectiviteit verhogen. Kortom, de kans dat de lezer en wijnfan wel de juiste fles ‘naar zijn of haar smaak’ in vertrouwen kan aanschaffen. Niet alleen dankzij het uitgebreide proefcommentaar waar we opnieuw een (uit)schrijfmarathon in investeren – puzzelen met duizenden notities op papier, laptop, tablet, smartphone, lente/zomer-proeverijen vaste panels en gelegenheidsproevers, …- , maar ook op basis van alle praktische info waar het tenslotte bij wijn om draait: welke druif domineert? Waar kan ik deze fles kopen? Bij welke gastronomie vooral serveren? Aan welk schenkkwik? En wat zijn de bewaarkansen? Dat zijn de kernkwesties voor zowel leek als connaisseur. Geloof me, bij elke editie-in-wording heb ik de bibber. Ligt de lat nog wel hoog genoeg? Kunnen we het niveau van vorig jaar nog wel evenaren? Maar dan blijkt gelukkig telkens dat onze wijnhandel in deze betaalbare niche blijft prospecteren, verrassen, en overtuigen. En dat ‘wijn’ de voorbije 27 jaar misschien wel het goedkoopste voedingsproduct in onze rekken is gebleven. Want nog steeds kan ik 40 tot 45% van deze nieuwe wijnkoopgids theoretisch opnemen in onze allereerste editie 1987/1988. Kijk nu naar uw rekening voor een gesneden brood, liter benzine, kilowatt elektriciteit of pintje op café. I rest my case (of wine)…

(*) Frank Van der Auwera, wijnkoopgids 2015 “De 300 Beste Wijnen Onder de 10 euro”, €16,95, Uitgeverij Vrijdag, ISBN 978 90 6001 293 8.

K e n W i j n -magazine - jaargang 11 - nr. 22

Dit artikel werd eerder gepubliceerd op de website bubbelgek.com onder de titel “Het persen: sleutel tot kwaliteit”. Je vindt er ook een quiz met tien meerkeuzevragen over het persen in Champagne.

Champagne,

Pete r D o o me n C o m m a n d e r ij D e n B l o e y e n d e n W ijn g a e r d t

waar persen een kunst wordt Behalve natuurlijke factoren zoals terroir, waar de mens weinig impact op heeft, ligt het geheim van champagne besloten in de technische kennis en vaardigheid die nodig is om een mousserende wijn van hoog niveau af te leveren. Veel meer dan de tweede gisting op fles spelen de assemblage en de persing een belangrijke rol. De assemblage kwam al aan bod op www.bubbelgek.com, nu is het de beurt aan het persen.

Complexe wetgeving

Drie stadia

Ook op dit vlak is de wijnwetgeving uitgebreid en complex. Het is in Champagne strikt genomen niet verboden machinaal te oogsten. De wetgeving zegt enkel dat de druiven in hun geheel in de pers dienen te belanden. Maar de huidige technologie maakt dat het onmogelijk is dit anders dan manueel te doen. Ook moeten de oogstbakken openingen hebben die het vrijgekomen sap laten wegvloeien. De bakken dienen na elk gebruik grondig gereinigd te worden en het daarbij gebruikte water moet behandeld worden om het milieu niet te belasten.

Nog voor het persen begint, loopt er al sap uit de pers. Dit wordt opgevangen en apart gehouden. Meestal wordt het niet gebruikt voor de champagne, omdat het veel onzuiverheden bevat afkomstig van de druivenschil. Het persen verloopt in drie stadia: de cuvée levert kwalitatief het beste sap op, de taille is kwalitatief veel minder en de rebèche wordt verkocht aan de distilleerderij. Het sap dat bij elk stadium vrijkomt, wordt telkens apart gehouden. De cuvée en de taille worden in drie stappen (serres) geperst, waartussen de pers wordt geopend en de druivenmassa wordt omgekeerd (retrousse). Een nieuwe variant van de coquardpers, de PAI (presse automatique à plateau inclinée) voert deze retrousse automatisch uit, wat tijd

Persinstallatie in de wijngaard Kwaliteitsbewuste boeren zullen er zorg voor dragen om de druiven na de oogst zo snel mogelijk te persen. Zo kunnen ze niet opwarmen of elkaar niet verdrukken waardoor er gekleurd sap kan vrijkomen. Er wordt immers met gemiddeld 70% blauwe druiven gewerkt waarvan een witte wijn gemaakt wordt. Overal in de wijngaarden van Champagne vind je dan ook kleine of grotere huisjes die een persinstallatie bevatten. De klassieke pers die men gebruikt, is de ronde of vierkante coquardpers. Die gaat terug naar het werk van Dom Pérignon. Bij het zoeken naar een vinficatiemethode om van blauwe druiven een witte wijn te maken, ontdekte hij dat het beter was de trossen zachtjes maar in hun geheel te persen. Op die manier blijven de druiven zo lang mogelijk intact. De steeltjes vormen afvoerkanaaltjes in de geperste massa. De traditionele coquardpers heeft dan ook een groot oppervlak vergeleken met de massa druiven die wordt geperst. Die massa druiven ligt tussen de 2.000 en 12.000kg maar bedraagt meestal 4.000kg of "1 marc".

bespaart en dus ook een beter resultaat kan opleveren.

De cuvée Uit één marc of 4.000kg druiven wordt 20,5hl cuvée geperst. Dat cijfer is niet toevallig gekozen: het komt overeen met 10 pièces champenoises, de traditionele houten vaten die voor de Tweede Wereldoorlog gemeengoed waren in de streek en die dus 205 liter wijn kunnen bevatten. De tweede serre van de cuvée wordt coeur de cuvée genoemd en wordt algemeen gezien als de beste kwaliteit. Sommige producenten vangen dit sap apart op om er een speciale cuvée van te maken.

Ronde coquardpers. De ronde, opgeklapte flappen worden de "mouton" genoemd.

De taille Na de cuvée volgt de taille. Hiervan wordt 5hl geperst, wat overeenkomt met ongeveer 2 pièces champenoises. Kwaliteitsbewuste producenten verkopen de taille vaak aan opkopers die er eenvoudige champagnes van maken. De première taille (eerste serre van de taille) wordt soms nog wel eens gebruikt om de onmiddellijke drinkbaarheid van een basiscuvée te verhogen. Het sap van de taille bevat ongeveer dezelfde hoeveelheid suikers als de cuvée, maar minder zuren en meer onzuiverheden en sporenelementen. In de praktijk perst men iets meer cuvée en taille, tussen de 2 en de 4%, omdat de hoeveelheden sap gelden voor het resultaat na debourbage.

De rebèche

Binnenzijde van een traditionele coquardpers.

Na de cuvée en de taille is alle sap dat gebruikt kan worden voor champagne uit de druiven gehaald. Men is echter verplicht om nog verder te gaan en de rebèche uit te persen. Het persrendement daarvan wordt zelfs elk jaar vastgelegd, op 1 tot 10%. Na het persen van de rebèche is de druivenmassa een harde koek geworden. Die kan men, wanneer ze uit een ronde pers afkomstig is, als een wiel rollen... De rebèche wordt samengevoegd met het eerste sap en verkocht aan de distilleerderij. Die kan er marc van maken, maar ook industriële alcohol tot zelfs cosmeticaproducten.

Smaak van het resultaat Rodolphe Péters, van het gewaardeerde domein Pierre Péters in de Côte des Blancs, vertelde dat hij het persen als een wetenschap ziet die in belangrijke mate bijdraagt aan de kwaliteit van de champagne. Hij gebruikt zelfs nog meer geavanceerde technieken en materiaal dan wat hier beschreven staat, zoals het fractioneel persen waarbij afwisselend cuvée en taille geperst worden, en waarbij de scheiding tussen beide constant bemonsterd en geproefd wordt. Maar één bezorgdheid delen alle champagneproducenten: slechts het beste sap overhouden, want enkel dat zal na gisting een goede vin clair opleveren die zo belangrijk is voor de smaak van de champagne.

Nieuwe, automatische coquardpers (PAI)

K e n W i j n -magazine - jaargang 11 - nr. 22

Bollinger RD 2002

Pete r D o o me n C o m m a n d e r ij D e n B l o e y e n d e n W ijn g a e r d t

Twee buitenbeentjes uit 2002 Het briljante jaar 2002

Geproefd

Millésimechampagne is op zich al een buitenbeentje: amper 5,3% van alle verkochte Proeven in goed gezelschap: (vlnr) Michiel Demarey, José Lemahieu, Gido Van Imschoot en Pier-Paolo Gallozza.

Kort na de Tweede Wereldoorlog kwamen de grote champagnemerken op de proppen met luxecuvées: exclusieve, meestal peperdure, en in speciale flessen gebottelde wijnen, voorbestemd voor de welstellende, maar ook en vooral bedoeld om het imago van het merk te onderstrepen. Het merk Bollinger wou niet achterblijven. Maar Lilly Bollinger, die er op dat moment nog de plak zwaaide, wilde geen afbreuk doen aan de andere wijnen. Ze was erop tegen om simpelweg de beste wijnen apart te houden en te bottelen. Zo kwam ze op het idee om oudere wijnen, concreet de 1952, 1953 en 1955, te degorgeren en op verschillende markten tegelijk te lanceren. Dat gebeurde in 1963, al hakte men pas in 1967 de knoop door omtrent de naam van deze uitzonderlijke cuvée. Marketinggewijs, slim bekeken, koos men voor RD, wat naar believen kan staan voor récemment dégorgé in de thuishaven, of recently disgorged in de James Bond-landen.

champagneflessen

Aanvankelijk een erg fijn aroma met amandel en brioche, maar ook de voor champagne kenmerkende minerale stijl. Daarna complexere geuren zoals vijfkruidenpoeder, coxappel en venkel maar ook hooi en nog later duidelijk lactische toetsen. Zeer lichte, ondersteunende mousse. Ziltig en oxidatief in de mond. Zachte, frisse mondstructuur met een bittertje in de afdronk. Lenige finale met terugkerende minerale toetsen. Grootse wijn. Hoewel RD niet bedoeld is om te ouderen, zou ik deze champagne wel eens willen proeven binnen pakweg 15 jaar.

dragen een jaartal. Als de jaargang dan nog eens

buitengewoon is, proeven we uitzonderlijke champagnes. Het wordt echter helemaal exclusief, als die champagnes dan nog eens het topproduct van een topproducent zijn. Van twee dergelijke producenten proefde ik de millésime 2002: Bollinger (RD 2002) en Salon, die maar één cuvée produceert, de “S”.

e jaargang 2002 begon na jaren van milde winters met uiterst strenge wintercondities tot half januari. Het voorjaar was winderig en nat, waardoor de vegetatie voorop liep op het groeischema. Eind mei en begin juni zorgde hagel voor nervositeit, maar de schade bleef beperkt. De zomer was, op een lichte aanval van botrytis na door een zomerstorm, perfect met warme dagen en koele nachten. Een vroege oogst kondigde zich aan en de druiven bereikten een ongezien alcoholpotentieel van 10,5%. Merkwaardig genoeg was de zuurgraad iets beneden het gemiddelde, maar laat het nu net dat zijn wat de grote jaargangen in champagne kenmerkt: perfect rijpe druiven met voldoende, maar geen overdaad aan aciditeit.

Heel Frankrijk? Wanneer een Franse wijn een jaartal draagt, hoeft in regel slechts 85% van de druiven van het opgegeven jaar te zijn. In heel Frankrijk? Nee, één regio houdt hardnekkig stand! Alleen in Champagne moeten alle gebruikte druiven uit het vermelde jaar komen, als er al een jaar op het etiket staat. 100%? Toch niet, want de wijn gebruikt voor de liqueur de tirage, is van deze bepaling uitgesloten.

Salon “S” 2002 Het verhaal van Salon is genoegzaam bekend: in 1911 richtte Eugène-Aimé Salon het huis op in le Mesnil-sur-Oger bij wijze van hobby. Hij besloot om er een werkelijk topproduct te maken: enkel chardonnay van de beste percelen uit le Mesnil-sur-Oger kwam in aanmerking en bovendien zou de wijn slechts op de markt komen onder de naam “Salon” indien de jaargang uitzonderlijk was én na een langdurige rijping sur lie. Malolactaatgisting wordt vermeden en de wijn wordt gemaakt op houten demi-muids. Ook is Salon het enige grote bedrijf dat geen dégorgement à la glaçe toepast, maar enkel à la volée werkt: zo behoudt men de subtiele aroma’s beter, zegt men. De productie bedraagt slechts 50.000 flessen per jaar, de prijzen zijn navenant. “S” komt in gemiddeld iets meer dan een derde van de jaren op de markt. De druiven en basiswijnen die niet goed genoeg geacht worden, verhuizen naar zusterbedrijf Delamotte, dat overigens prima champagnes maakt aan redelijke prijzen.

Geproefd Ultrafijne mousse stijgt op in een bleekgele champagne. Het aroma is intrigerend, fris met zelfs een tikkeltje munt. In de mond ontplooit zich een rijpe, rijke, maar nerveuze wijn waarin fruit verweven zit met energieke aciditeit. De structuur is uitmuntend. De erg lange afdronk met een bittertoetsje herinnert ons eraan dat we te maken hebben met een piepjonge champagne die wellicht pas over 20 jaar zijn maturiteit zal bereiken.

Wijnbeurs Bellebeek

Een lovenswaardig initiatief

Geproefd

W o u te r De N u l C o m m a n d e r ij N o v a Z e m b l a

Om een commanderij in eigen streek meer naam bekendheid te geven en nieuwe leden te werven is een wijnbeurs een goed initiatief. De eerste wijnbeurs van commanderij Bellebeek was een schot in de roos.

Heel wat wijnliefhebbers zakten af naar de proefzaal waar tien plaatselijke wijnhandelaren hen opwachtten met telkens acht wijnen op de proeftafel. De wijnbeurs bleef op die manier kleinschalig en overzichtelijk. Aan elke tafel werd een wijnland of wijnthema behandeld en kon uiteraard worden gedegusteerd. Bezoekers proefden om de wijn te vinden die het best aansloot bij hun smaakpatroon. De sfeer was gezellig en het woordje uitleg bij de wijn aan elke tafel zorgde voor een boeiende namiddag vol informatie. Dit laagdrempelig initiatief brengt via communicatie in de lokale pers heel wat wijnliefhebbers op de been die nieuwe leden voor de Vlaamse Wijngilde kunnen opleveren. Als nationaal ondervoorzitter verantwoordelijk voor expansie moedig ik dergelijke initiatieven aan. Het zijn de lokale besturen van de wijncommanderijen en de leden die de beste ambassadeurs zijn van de Vlaamse Wijngilde. In elke vereniging is de instroom van nieuwe leden een garantie voor de toekomst van de Vlaamse Wijngilde, iets waar we allemaal baat bij hebben. Deze eerste wijnbeurs heeft vijf nieuwe leden voor de commanderij opgeleverd. Een mooi resultaat, en meteen ook een tip voor de andere commanderijen van de Vlaamse Wijngilde om nieuwe leden te werven.

Mount Nelson – Sauvignon Blanc – Nieuw-Zeeland

Witgele kleur met aroma’s van citrusfruit en kruisbes. Zeer grassig van karakter en crispy met uitgesproken mineraal karakter en ragfijne aciditeit. Ideale begeleider van gerookte vis en asperges. De wijn is afkomstig uit Marlborough, helemaal in het noorden van het zuidelijk eiland. De wijngaarden zijn eigendom van Marchese Lodovico Antinori, de man achter de supertoscans Ornellaia en Masseto. Bogle Vineyards – Chardonnay – Californië

Goudgele kleur met traag aflopende tranen, aroma’s van rijpe abrikoos, boter en hazelnootjes. Ronde aanzet met brede vulling en lange afdronk. Voor wie houdt van houtgelagerde chardonnay is dit een zeer betaalbaar alternatief voor een bourgogne.

Bogle Vineyards – Petite Sirah – Californië

Diepe kersenrode kleur met gekleurde tranen, open en zuivere geur van perfect gerijpt rood fruit, na walsen kruidigheid en fijn leder, deze fruitbom blijft bescheiden in alcohol (13,5%). De nabijheid van de oceaan en mistvorming zorgen voor een natuurlijke afkoeling van de wijngaarden, en vervolgens ook voor een mooi evenwicht in de wijn. Tulloch Pokolbin – Shiraz – Australië

Robijnrode kleur, zacht rood fruit in de geur met na walsen de typische kruidigheid, mooi geïntegreerd hout en rijpe tannine die zorgen voor een zachte lange finale. Ideale wijn voor het komende wildseizoen. Shiraz is de benchmark voor Australië en dat illustreerde Hector John Tulloch al in 1952 toen hij voor het eerst het Pokolbin Dry Red label gebruikte voor zijn shiraz uit de Hunter Valley. De familie Tulloch maakt premiumwijnen die aan de top staan in Australië.

K e n W i j n -magazine - jaargang 11 - nr. 21 22

KAN GENETISCHE MODIFICATIE IN DE WIJNBOUW?

G e o r ge s De S m a ele W ijn m e t e r s gil d e G e n t

GDS: De gecultiveerde druif Vitis vinifera is ontstaan uit wilde soorten. Kan je dit omschrijven als een natuurlijke genetische evolutie? DVDS: Dat is inderdaad het geval. Laten we even de oorsprong van de wijndruiven van vandaag bekijken. Er zijn tussen de 5000 en 10 000 variëteiten van Vitis vinifera bekend, maar daarvan worden er slechts een zeer beperkt aantal gebruikt voor de productie van wijn en tafeldruiven. Al die variëteiten zijn het gevolg van genetische wijzigingen van een ‘moedervariëteit’. De wijndruif werd in de loop van de 17e eeuw in Noord- en Zuid-Amerika, Afrika en Australië ingevoerd. Door de eeuwen heen ontstonden in al deze gebieden steeds nieuwe variëteiten, hetzij door genetische wijziging na tussenkomst van de mens (veredeling), hetzij door spontane genetische wijziging (mutaties). Veredeling leidt dus tot genetische wijziging, net zoals dat bij genetische modificatie (ontwikkeling van een ggo of genetisch gemodificeerd organisme) het geval is.

GDS: Met genetische modificatie kan je de grenzen van een soort overschrijden. Wetenschappers kunnen genen van bacteriën, virussen, insecten, dieren en zelfs mensen onderling uitwisselen. Wie beslist over wat goed en fout zit? DVDS: Dat klopt, men kan in principe genen van eender welk organisme inbouwen in een ander organisme. Wat goed of fout is, is een keuze die de samenleving moet maken. Daarbij moeten echter weloverwogen beslissingen worden genomen, wat inhoudt dat men goed geïnformeerd moet zijn over de aard van de nieuwe technologie. Wetenschappers dienen de bevolking goed te informeren over de mogelijkheden, voordelen en eventuele problemen bij de introductie van ggo’s. De beslissing om ggo’s te accepteren wordt genomen op Europees niveau en op het niveau van de lidstaten, maar die dienen ook gesteund te worden door een brede basis van de bevolking.

GDS: Is genetische modificatie van de druif mogelijk en is dit wel maatschappelijk verantwoord? DVDS: Ggodruiven zijn reeds bekomen door wetenschappers in verschillende landen. Er is dus geen technologische barrière meer. Essentieel is de techniek die daarbij gebruikt wordt. De techniek aan de Universiteit Gent maakt gebruik van een natuurlijke vorm van genetische modificatie. Daarbij wordt de grondbacterie Agrobacterium tumefaciens aangewend als drager voor het inbrengen van een nieuw stukje DNA in de plant.

Prof. Dominique Van Der Straeten - Universiteit Gent, vakgroep fysiologie - is onderzoeker in het vakgebied ggo’s (genetisch gemodificeerde organismen) en praat over een nog vrij onbekend onderwerp: genetische modificatie in de wijnbouw. Een interview.

GDS: Hoever staat men met de EU-wetgeving in verband met ggo’s, specifiek voor de wijnbouw? DVDS: De wetgeving betreffende ggo’s in de EU is niet specifiek voor wijnbouw, maar eerder algemeen. In België worden dossiers in verband met ggo’s geadviseerd door de Adviesraad voor Bioveiligheid. Op het niveau van de EU is dit de European Food Safety Authority (EFSA). Op dit moment is het niet toegelaten om ggo-druivenvariëteiten te planten binnen de EU, behalve voor specifieke onderzoeksdoeleinden, mits de nodige vergunning wordt bekomen.

GDS: Wat is het verschil tussen het kruisen/enten/klonen/ veredeling met genetische modificatie van de druif? DVDS: Enten en kruisingen zijn verschillende vormen van veredeling. Kruising is de geslachtelijke voortplanting door het aanbrengen van pollen van één variëteit op de stamper van een andere variëteit. Daarbij wordt een hybride bekomen die de eigenschappen van beide ouderplanten bezit.

K e n W i j n -magazine - jaargang 11 - nr. 22

Door kruisingen van Vitis vinifera met een andere Vitis-soort bekomt men hybriden. Er zijn drie grote groepen druivenvariëteiten, die omwille van hun verschillende eigenschappen, na kruising tot landbouwkundig interessante toepassingen kunnen leiden: Amerikaanse rassen met Vitis labrusca en Vitis bicolor, Oost-Aziatische rassen zoals Vitis coignetiae, Europese en West- en Centraal-Aziatische rassen, waaronder Vitis sylvestris en Vitis vinifera (=Europese wijndruif).

Labruscadruivelaar in de proefwijngaard in Saint-Mont

Spontane mutatie in een druivelaar: bladeren met/en zonder diepe insnijdingen

Alleen de Vitis vinifera, de Europese wijndruif, kan lekkere tot grote wijn voortbrengen. De Amerikaanse Vitis labrusca is in tegenstelling tot de Europese variëteiten, bestand tegen meeldauw maar zij is ook resistent tegen de druifluis. De Oost-Aziatische rassen zijn dan weer zeer goed tegen de koude bestand, en zijn daarom een belangrijke bron van genen voor kouderesistentie. Toen in de negentiende eeuw de druifluis door de veel snellere stoomschepen de tocht over de Atlantische oceaan overleefde, kwam de wijnbouw in Europa aan de rand van de afgrond. De wijngaarden stierven massaal af. De oorzaak van de vernietigende ziekte werd in 1868 geïdentificeerd door o.m. Professor Planchon die het verband legde tussen het afsterven van de wijnstokken en de aantasting van de wortels door kleine gele insecten. De oplossing bestond erin om de Europese wijndruif met de Amerikaanse druivenrassen te kruisen. Die kruising was weliswaar de redding van onze wijnbouw, maar de kwaliteit van die ‘nieuwe druif ‘ (hybride) was veel geringer dan die van de Europese wijndruiven. In een poging om druiven te kweken met het oog op kwalitatief betere wijnen, lukte Albert Seibel er in om meer dan 16.000 hybriden te produceren, waarvan er ruim 500 commercieel werden geteeld. De techniek van het enten werd rond 1900 geïntroduceerd. Daarbij wordt een stek van één variëteit op een onderstam van een andere variëteit gezet. Men ontdekte dat door het enten van de Europese wijnstok (Vitis vinifera) op hybride onderstammen weer de vroegere kwaliteitswijnen kon worden bekomen. Landen als Frankrijk besloten vrijwel onmiddellijk om de aanplant van hybriden te verbieden. Het enten van Europese wijnrassen op hybride onderstammen werd de norm en is dat nog steeds, met uitzondering van enkele landen in het voormalige Oostblok.

GDS: Stel dat een gelijkaardige vernietigende ziekte in de wijnbouw zich nu zou voordoen, zou de ggo-gewassen ons dé oplossing bieden? DVDS: Genetische modificatie zou wellicht een oplossing kunnen bieden, afhankelijk van het probleem dat zich zou voordoen. De kans bestaat dat binnen de duizenden bestaande druivenrassen er wellicht sommige de nodige resistentiegenen zouden bezitten. Vaak biedt de natuur zelf al een oplossing. Maar via genetische modificatie zou men sneller aan een nieuwe, resistente variëteit kunnen komen.

GDS: Kunnen ggo-druiven worden bekomen die resistent zijn tegen plagen zoals virussen, fungi, meeldauw, insecten, en dit ter vervanging van pesticiden of kopersulfaat? DVDS: Jazeker. In het INRA station te Colmar loopt een onderzoek om een oplossing te vinden tegen de virale ziekte court-noué (in het Engels: fan-leaf virus). Dit virus, ook wel de aids van de wijngaarden genoemd, wordt verspreid door de nematode Xiphinema index. Deze tast de wortels van de wijnstok aan en brengt zo het virus over. Hiertegen bestaat er geen bestrijdingsmiddel. Het virus verstoort de groei van de plant, de afstand tussen de knoppen wordt kleiner en er ontstaat misvorming. Het blad wordt geel en gekarteld; de druiven worden zeer variabel van grootte (zoals bij millérandage). Aanvankelijk is er sprake van een toename van de kwaliteit, maar uiteindelijk sterft de

wijnstok af. Vooral de chardonnay is gevoelig voor deze ziekte. Aangetaste wijngaarden moeten worden gerooid, maar de nematoden blijven in achtergebleven wortelresten in de grond zitten en gaan pas na een jaar of zes dood. Daarom moet bij nieuwe aanplant de bodem rusten en deels braak liggen of gedesinfecteerd worden door gebruik te maken van nematiciden. Dit laatste is altijd verboden geweest bij biologische wijnbouw en sinds kort ook bij de conventionele wijnbouw. Het INRA van Colmar ontwikkelde een ggo-druivenvariëteit die resistent is tegen dit virus (draagt een gen dat een variante maakt van een eiwit van het virus, waardoor het echte virus zich niet meer kan vermenigvuldigen). Enkel de onderstam moet transgeen zijn, de ent is niet transgeen.

of producten. Zo bv. worden schadelijke neveneffecten van geneesmiddelen vaak slechts na jarenlang grootschalig gebruik vastgesteld. Alles hangt af van een positieve balans: hoeveel goeds kan voortkomen uit de marktintroductie van een nieuw product, en weegt dat wel op tegen eventuele gevaren of nevenwerkingen? Dat is een moeilijke discussie, vooral gezien de (financiële) belangen die er veelal aan gekoppeld zijn.

GDS: Is biologische en/of biodynamische wijncultuur verenigbaar met genetisch gemodificeerde wijnbouw?

GDS: Zou de wijnbouwer bij gebruik van ggo’s meer kunnen produceren of zijn ggo’s enkel bedoeld om de gewassen bestand te maken tegen gif (herbiciden) en insecten?

DVDS: In principe wel, gezien ggo-technologie de plant een inherente bescherming kan bieden tegen allerlei ziekten of belagers, waardoor minder milieuvervuilende pesticiden moeten aangewend worden. Uitgebreid voorafgaandelijk onderzoek en monitoring op langere termijn blijven echter erg belangrijk.

DVDS: Er kunnen zeker ggo’s ontwikkeld worden die tot een hogere productie zouden leiden, dat is absoluut mogelijk. Dit is in theorie van toepassing op elke plantensoort.

GDS: Bestaat er al een ggo-druivenvariëteit die resistent is tegen vorst en wateroverlast? DVDS: Dergelijke ggo-druivenvariëteiten werden nog niet geproduceerd. Maar in principe is het wel mogelijk. Er wordt veel onderzoek gedaan op de reactie van planten bij wateroverlast (vooral in rijst), en er zijn heel wat genen bekend die hierin een rol spelen. Die genen zouden ook in de druif aangewend kunnen worden voor de productie van een variëteit die tolerant is tegen wateroverlast. Hetzelfde geldt voor vorstresistentie.

GDS: Zuid Afrika is nu een van de voorlopers op het gebied van genetisch onderzoek in de wijnbouw (Universiteit van Stellenbosch). Hoever staan wij in Europa? DVDS: Europa heeft een zeer rijke onderzoekstraditie in de wijnbouw. Een prachtig voorbeeld is de collectie Le Louvre des Vignes. Deze collectie werd door Franse onderzoekers gestart in 1876 (oorspronkelijk in Montpellier) als antwoord op het uitbreken van de druifluisepidemie. De aanleg van de collectie had dus in feite “genconservatie” tot doel, het behoud van de genen die bijdragen tot ziekteresistentie en dergelijke. In het Domaine de Vassal waar de collectie sedert 1949 wordt gehuisvest, zijn er veel minder infecties door insecten en nematoden, en bijgevolg komen er ook minder virussen voor om-

GDS: Zijn er desbetreffend reacties te verwachten van de Groenen, van Greenpeace? (cfr. aardappelveld-Wetteren)? DVDS: Er zijn al voorbeelden van protestacties tegen ggo-druiven zowel in Frankrijk als in Zuid-Afrika. Vreedzaam protest hoeft op zich geen probleem te vormen. Er moet echter een serene dialoog tot stand komen tussen voor- en tegenstanders; de discussie is momenteel– zeker in Europa–te sterk gepolariseerd. De Groene Beweging heeft ons op zijn minst wakker geschud in verband met de hele problematiek rond de teloorgang van de planeet en het belang van het behoud van de natuur. Het bewust maken van de bevolking is één aspect. Anderzijds stemt dit wetenschappers ook tot nadenken, ook zij moeten hun werk durven in vraag stellen. De maatschappelijke impact van de toepassing van wetenschappelijk onderzoek (‘innovaties’) mag niet over het hoofd worden gezien. In de komende jaren zal in dat verband wellicht meer dialoog tot stand komen met een ruimere basis, zodat innovaties een breder draagvlak kennen. Anderzijds moet fundamenteel wetenschappelijk onderzoek onvoorwaardelijk kunnen doorgaan. Dit is immers de basis voor de toekomst. Wat dat laatste betreft, moet onderstreept worden dat we dankzij ggo-technologie ontzettend veel hebben geleerd en nog steeds kunnen leren over levende organismen.

DVDS: Dat is inderdaad een heikel punt. De wetenschap staat niet stil, er is continu vooruitgang, maar anderzijds weten we ook nooit alles; dat is de zogenaamde Socratesparadox: “ik weet één ding, namelijk dat ik niets weet”. Onderzoek blijft nodig om effecten op lange termijn te kunnen doorgronden. Maar dit geldt voor alle nieuwe technologieën

GDS: Critici beweren dat schadelijke effecten pas na verloop van tijd zichtbaar zullen worden en dat genetisch gemodificeerde organismen niet zomaar uit het milieu kunnen worden teruggeroepen. Hoe sta je daar tegenover?

dat het domein op zandgrond is gelegen. Het

K e n W i j n -magazine - jaargang 11 - nr. 22

Louvre des Vignes zal echter opnieuw moeten verhuizen. De eigenaar, Domaines Listel in Sète bij Montpellier, wenst de 30-jarige pacht niet te verlengen. Wellicht zal de collectie verhuizen naar het INRA-onderzoeksstation voor wijnbouw en oenologie in Gruissan, ongeveer 70 km ten zuidwesten van het Domaine de Vassal. Een tweede voorbeeld van toonaangevend onderzoek op Vitis vinifera in Europa is de sequentie bepalen van het druifgenoom, namelijk op de pinot noir. Dit werd gerealiseerd door een Frans-Italiaans publiek gefinancierd onderzoeksconsortium. Vitis vinifera blijkt over 30.000 genen te beschikken en ongeveer 0,5 miljard baseparen per ‘enkelvoudig’ genoom. Het aantal genen is ongeveer hetzelfde als in rijst. De mens daarentegen heeft ongeveer 23 500 genen, maar wel 2,9 miljard bouwsteentjes. We bezitten dus veel meer bouwstenen in ons genoom, maar minder genen dan de wijndruif. Zuid-Afrika is eveneens koploper in het onderzoek van de ggo-druif. Daar heeft men het groot onderzoeksstation Welgevallen bij

Stellenbosch. Ook Australië voert heel wat onderzoek uit op het vlak van ggo-druiven.

GDS: Kan er iets gedaan worden met de zaden van de druif? DVDS: Jazeker, en er wordt tegenwoordig van langsom meer vastgesteld dat druivenpitten wel een aantal heilzame stoffen bevatten, voornamelijk anti-oxidanten. Daarentegen veroveren pitloze druiven steeds een groter marktaandeel en wordt het soms moeilijk om druiven met pitjes te vinden. Zo zou genetische modificatie bijvoorbeeld. kunnen bijdragen tot het verhogen van het gehalte aan anti-oxidantia.

GDS: Zou een duidelijke etikettering zinvol zijn? DVDS: Dat is zinvol gezien er geen algemene aanvaarding van ggo’s is. Bovendien willen vele consumenten wel goed geïnformeerd worden over het product dat hij/zij koopt.

GDS: Hoeven we in de toekomst schrik te hebben van een glaasje gemodificeerd? DVDS : Er zijn in verband met ggo’s geen gevaren vastgesteld voor de volksgezondheid. Allergie tegen bepaalde genproducten kan optreden, maar dit moet hoe dan ook eerst getest worden vooraleer een nieuwe variëteit in de handel komt. Een recente studie van een Franse onderzoeksgroep waarbij een hogere frequentie van kanker zou voorkomen in proefdieren gevoed met ggo-mais, werd door vele wetenschappers in twijfel getrokken en zal in de toekomst worden herhaald. Er is dus vandaag geen reden om te veronderstellen dat een glaasje gemodificeerd gevaarlijk zou zijn voor onze gezondheid, tenzij we ons zouden laten gaan!

Pas verschenen Rood, wit en soms rosé Dit boek van Annick Schreuder wordt aangeprezen als ‘De gedroomde gezel voor al wie geniet van een glas wijn’. Daarmee moet zo ongeveer driekwart van de volwassenen uit het Nederlandstalig taalgebied zich aangesproken voelen. Het boek is één lange aaneenschakeling van verhalen uit het bereisde leven van de auteur. Het is beslist onderhoudend geschreven en er worden, naast faits divers, belangrijke wijnconcepten opgevoerd. Zelfs de Vlaamse Wijngilde (hét Vlaamse Wijngilde, volgens de auteur) komt aan bod, zij het dan om dichterlijke vrijheden in proefnotities (terecht) aan te kaarten - het is overigens een uitdrukkelijke instructie aan auteurs van dit magazine om analytische proefnotities aan te leveren.

Maar daarmee is het voornaamste positieve over “Rood, wit en soms rosé” gezegd. Want ik vraag me werkelijk af wie op een boek als dit zit te wachten. Het is geen reisverhaal, daarvoor springt het teveel van de hak op de tak. Het is ook geen wijnboek waar je iets van opsteekt, om dezelfde reden. Hooguit is het voor iemand die niets van wijn kent, maar er wel van kan genieten, ontspannende vakantielectuur. De meeste leden van de Vlaamse Wijngilde zullen het na een bladzijde of tien gefrustreerd voor bekeken houden en het met een zucht de boekenkast in ploffen. Ik vrees dat uitgeverij de Bezige Bij zich hiermee niet uit de penarie werkt, maar eerder alweer de halve oplage richting ramsj ziet vertrekken.

ISBN 9789085425809 Uitgeverij De Bezige Bij

culinaire ontdekkingen en niet te missen evenementen in het wijnjaar. Heeft deze turf dan helemaal geen tekortkomingen? Natuurlijk wel. De selectie van wijnproducenten is soms erg eigenzinnig, af en toe zijn er slordigheidjes in de tekst te bespeuren, en het Franse chauvinisme steekt bij wijlen wel erg nadrukkelijk de kop op. Maar die onvolkomenheden nemen we er erg graag bij. Want er is wel degelijk behoefte aan een boek als dit: een helder, uitgebreid en bruikbaar overzicht ten behoeve van iedereen die de Franse grens oversteekt op zoek naar cultuur, ontspanning en een beter begrip van het belangrijkste wijnland ter wereld. De Nederlandse bewerking van deze Michelinuitgave, overigens een realisatie van Simonne Wellekens, is uitgegeven bij Lannoo. Ik zie het boek het liefst voorzien van een kleurrijke strik onder één of andere dennenboom.

ISBN 9789401415613 Uitgeverij Lannoo

en minder bekende producenten aan bod. Ze vertellen uitgebreid over hun filosofie, waarin ze vaak origineel uit de hoek komen. Jammer dat hier geen overzicht en geen proefnotities van de wijnen de weg naar het papier gevonden hebben.

ISBN 9789058269638 Uitgeverij Davidsfonds

De wijnregio’s van Frankrijk Welke wijnliefhebber is er niét eens ooit op uit getrokken bij onze zuiderburen? Geef toe: Frankrijk oefent nog altijd een magische aantrekkingskracht uit op de gemiddelde wijnliefhebbende Vlaming. Precies voor dit slag mensen, waar ik mezelf overigens met genoegen toe reken, is “De Wijnregio’s van Frankrijk” bestemd. In onze eigen favoriete streek, of het nu de Rhône, Bordeaux, Champagne of de Provence is, kennen we misschien wel elk dorpje en iedere pittoreske wijnroute. Maar als we buiten de platgetreden paden gaan, kunnen we een naslagwerk gebruiken. Een naslagwerk, dat is deze klomp van meer dan 750 pagina’s in elk geval. Overzichtelijk geordend komen de voornaamste wijnregio’s van Frankrijk aan bod, telkens voorzien van de juiste duiding op wijnkundig vlak, maar ook een overzicht van de belangrijkste producenten per streek, toeristische tips,

Rijn & Wijn Sommige boeken betekenen een verrijking voor het wijnlandschap. Rijn & Wijn van Gert Corremans is er zo één. Het combineert een interessant, nog onderbelicht onderwerp: de grote wijnen van de Rijnvallei, met een heldere structuur in een aantrekkelijke lay-out, voorzien van kleurrijke foto’s met een artistieke inslag, uit de camera van Michaël Dehaspe. Het eerste deel laat je kennismaken met de streek. Aan de hand van vijf schilderachtige figuren leren we iets over de pracht en de geschiedenis van de streek. Het nodigt alvast uit om er op ontdekking te trekken: een bezoek aan het mooie stadje Bacharach, een vaart met het stoomschip Goethe of een veerpont, op de thee bij een burchtheer die ook knecht is. In deel twee worden de wijnen van de Rijn belicht. Na een vlucht door de vier seizoenen, waarin we leren welke taken de wijnbouwer in elk seizoen uitvoert, en de obligate “intro tot het lezen van het Duitse wijnetiket”, komen twaalf bekende

Pete r D o o me n C o m m a n d e r ij D e n B l o e y e n d e n W ijn g a e r d t

Het derde deel is gewijd aan het thema ‘Smaak’. Uiteraard hoort daar een bezoek bij vleesproducenten bij, maar wie nog in het cliché gelooft dat Duitsland gelijk staat met Wurst, moet maar eens mee naar de forellenkwekerij van Siegbert Seitz, of de kruidenboerderij van Andreas Stüber. Nuttig zijn alvast de uitgebreide recepten van gerechten die met deze natuurproducten bereid worden. Ten slotte is het boek doorspekt met korte, losse onderwerpen die de toerist ten goede komen: uitzichtplaatsen over de Rijn, bezienswaardige burchten en familiehotels. Mijn koffer staat al klaar!

BELGIAN WINES De beste Belgische kwaliteitswijnen

Kapelstraat 3, 9120 Melsele I 03 755 8 755 info@belgianwines.com I www.belgianwines.com

G id o Va n Im s ch o o t V o o r z i t t e r V e r e n i gin g V l a am s e S o m m e l i e r s

De proeverij “Beste Belgische Wijn”, opnieuw een groot succes

p woensdag 17 september organiseerde de VVS, de Vereniging van Vlaamse Sommeliers, voor de tiende maal de jaarlijkse proeverij, waarbij de beste Belgische wijnen gelauwerd werden. Bij deze jubileumviering proefden meer dan 50 professionele proevers, samengesteld uit leden van de Vereniging Vlaamse Sommeliers en professionelen uit de wijnwereld, meer dan 50 stalen in drie categorieën: mousserende, rode wijn en witte wijn. Er werd geproefd in functie van de beste kwaliteit. Dit betekent dat het hoogste cijfer een bronzen, zilveren of gouden medaille oplevert. Daaruit stellen we vast dat Limburg bijzonder goed vertegenwoordigd is. Ook het Waalse Château Bon Baron is traditioneel een prijswinner. Het viel ons tevens op dat de kwaliteit van de wijnen algemeen heel hoog waren en de cijfers dicht bijeen lagen. Dit jaar ontvingen maar liefst zeven Belgische wijndomeinen de zeven gouden en zes zilveren medailles.

De Vlaamse Wijngilde was goed vertegenwoordigd met maar liefst vier leden van het Nationaal Comité. Eddy Sarlet (l) in gesprek met Luc Dewulf (r).

De spanning was te snijden… wie zou er met de gouden plak gaan lopen?

tien jaar ambassadeurschap voor de Belgische wijn De Vereniging van Vlaamse Sommeliers startte tien jaar geleden met deze “wedstrijd” met als doel de Belgische wijnen te promoten. Bij de eerste proeverij werden 21 stalen ingestuurd, die geproefd werden door een 20-tal sommeliers. Toentertijd stuurden de wijnbouwers 19 witte wijnen en 2 rode wijnen in. De wijn met de hoogste score kreeg de titel van “Beste Belgische Wijn”. Doorheen de jaren groeide het aantal stalen en ook het aantal proevers. Samen met de toename aan stalen, groeide ook de interesse van de pers, zodat de Belgische wijnen meer en meer in de belangstelling stonden. In 2009 verschenen twee boeken over Belgische wijn en werden de resultaten uitgebreid voorgesteld via verschillende kanalen en tv-zenders. Vanaf 2009, een bijzonder goed wijnjaar voor de Belgische wijnbouw, werden de stalen ingedeeld in drie categorieën: mousserend, witte wijn en rode wijn. We stelden een gestage toename vast van rode wijn en een indrukwekkende toename van mousserende wijnen. Dat brengt het gemiddeld aantal stalen vandaag tussen 55 en 70 wijnen. De wedstrijd werd op die manier heel succesvol. In elke categorie werd een winnaar aangeduid, waardoor verschillende wijnhuizen elk een trofee voor beste Belgische witte, rode of mousserende wijn ontvingen. Uitzonderlijk won eenzelfde wijndomein in zowel de witte als de rode categorie. Toch kwam vanuit de hoek van de wijnbouwers de vraag om af te stappen van de drie trofeeën. De wijnbouwers waren tevreden met de promotie die de wedstrijd inhield, maar anderzijds wilden ze afstappen van de vermelding “beste”.

De gelauwerden van deze editie

Na een grondige evaluatie besliste het bestuur van de VVS om in te gaan op de vraag van de Belgische wijnbouwers. We keken naar andere belangrijke wijnwedstrijden in de wereld en stelden vast dat het systeem van medailles meer wijnbouwers kon belonen voor de kwaliteit van hun wijnen. In 2012 werd dan ook voor het eerst gouden, zilveren en bronzen medailles uitgereikt aan de wijnen die een vooraf bepaalde score behaalden. Intussen werden dit jaar 13 medailles uitgereikt. Anno 2014 is de Belgische wijnbouw dermate gegroeid dat ze een eigen beroepsvereniging van wijnbouwers heeft opgericht. Deze vzw is al enkele jaren aanwezig op Megavino met

Rode Wijnen

Witte wijnen â&#x20AC;&#x201C; reeks 1

Mousserende wijnen

een eigen stand. Het is tevens tijdens deze driedaagse wijnbeurs dat de trofeeĂŤn van de beste Belgische wijnen worden uitgereikt. Naast de organisatie van de proeverij biedt de VVS ook ondersteuning aan onze vrienden van de Vlaamse Wijngilde bij de organisatie van de Vlaamse Wijnronde. In die zin willen de Vlaamse sommeliers zich opwerpen als ambassadeurs van de Belgische wijn.

Gouden medailles Schuimwijnen

Hoe proeven de proevers

Schorpion - Chardonnay Brut

Doorheen de jaren is de proeffiche die gebruikt wordt voor de wedstrijd geëvolueerd van een eenvoudige, toegankelijke indeling, naar een meer professionele fiche. Daarvoor hebben wij ons geïnspireerd op de proeffiches van het OVI, Organisation Internationale de la Vigne et du Vin, een intergouvernementele organisatie over de internationale wereld van de wijn (www.oiv.int). De wedstrijd was dit jaar van bijzonder hoog niveau. Niet alleen de ingestuurde wijnen waren kwalitatief heel goed, maar ook het niveau van het proefpanel was hoogstaand. Toch zoeken we naar verbetering en willen we onze panelleden stimuleren om nog beter en verfijnder te gaan proeven.

Witte wijnen Aldeneyck - Pinot Gris Barrique Waes - Wit Château Bon Baron - Pinot Blanc

Rode wijnen Château Bon Baron - Acolon Hoenshof - Cuvée Hoenshof Vigna - Benjamin

Zilveren Medailles Witte wijnen

Daarvoor werd dit jaar voor de eerste keer een samenwerking aangegaan met de universiteit van Antwerpen en professor Houben van de universiteit van Hasselt. Tijdens de wedstrijd werden de deelnemende proevers onderworpen aan een screening over hun proefresultaten. Hierbij werd onderzocht of de beoordelingen consistent waren. Het is de bedoeling om via dit onderzoek de beoordelingen van de jury te objectiveren en bij te sturen waar nodig. Volgend jaar wordt deze samenwerking nog verder verfijnd. Met deze analyses staan we niet alleen. Grote manifestaties zoals de bekende Mondial du Vin en andere proeverijen in de wereld doen onderzoek naar de verfijning van de proefresultaten bij wijnwedstrijden. Onze Belgische wijnbouw kan hier alleen maar wel bij varen.

Crutzberg – Chardonnay Hoenshof - Chardonnay Barrique Vigna - Elena

Rode Wijnen Château Bon Baron - La Grande Château Bon Baron - Cabernet Dorsa Château Bon Baron - Pinot Noir

SALON HERAULT, LE LANGUEDOC Gaat door op maandag 23 februari 2015 In Brussel Hotel de la Poste, Havenlaan 86C, 1000 Brussel (Tour & Taxis) Gratis parking Van 10u – 19u30

100

wijnproducenten verwacht

Meer info:

www.heraultlelanguedoc.com (online vanaf 15/12) Inlichtingen: +32 478 99 01 69 • info@heraultlelanguedoc.com

BELANGRIJKSTE CIJFERS VAN DE WIJNBOUW IN DE HÉRAULT 1ste wijndepartement van Languedoc Roussillon 2de wijndepartement van Frankrijk (na Gironde) 92.116 ha wijngaarden, bijna 50 % van de totale landbouwoppervlakte 7800 wijnbedrijven Hérault is nationaal de 4de producent van biologische wijnen met 6100 ha gecertificeerde wijngaarden en/of in overgang naar bio 288 wijngemeenten met als meest belangrijke: Servian, Béziers, Florensac, Capestang en Villeveyrac 61 wijncoöperaties en 1300 particuliere wijndomeinen 15.800 arbeidsplaatsen in wijnbedrijven en 12.300 gerelateerde arbeidsplaatsen 5,9 miljoen hl geproduceerde wijn in Hérault in 2011 – 4,6 miljoen hl geschat voor de oogst van 2012 8 Appellations d’Origine Protégée (beschermde oorsprongsgebieden): Languedoc, Faugères, Saint Chinian, Saint Chinian Roquebrun, Saint Chinian Berlou, Clairette du Languedoc, Minervois, Minervois La Livinière 4 Muscats AOP (Lunel, Mireval, Frontignan, Saint Jean de Minervois) 9 ‘territoriale’ IGP’s (Pays d’Oc, Pays d’Hérault, Saint Guilhem le Désert, Coteaux d’Ensérune, Côtes de Thongue, Côtes de Thau, Haute Vallée de l’Orb, Vicomté d’Aumelas, Coteaux de Béziers/ Libron) De 5 belangrijkste druivenrassen in % van de totale wijngaardopper- vlakte: syrah: 16%, carignan: 14%, merlot: 12%, grenache: 10%, cabernet sauvignon: 8%

K e n W i j n -magazine - jaargang 11 - nr. 22

Sulfiet en wijn

T o m M o r t ie r C o m m a n d e r ij H a g e l a n d

een gedwongen huwelijk Op bijna elk etiket van een fles wijn staat:

Bolstaafmodel van het molecule waterstofsulfide.

bevat ‘sulfiet’. Sulfiet is een veelgebruikt additief tijdens het vinificatieproces omdat vele wijnbouwers ervan overtuigd zijn dat het onmisbaar is om de kwaliteit en het frisse karakter van wijnen te garanderen.

ulfiet kan worden verkregen door het oplossen van het gas zwaveldioxide (SO2) in water. Deze sulfietoplossing wordt aan wijn toegevoegd.

Dat dit gas een positieve invloed heeft op de kwaliteit en de langere houdbaarheid van de wijn, ontdekten reeds de Romeinen. Zij lieten namelijk kaarsen waarin zwavel voorkwam, branden in wijnvaten. Ze merkten op dat de wijnen hierdoor veel langer houdbaar bleven. Bovendien kon men voorkomen dat er een azijngeur werd verspreid. Ook vandaag blijft SO2 één van de meest belangrijke hulpstoffen in de wijnbouw. Het heeft zowel anti-bacteriële als anti-oxidatieve eigenschappen. Bij ondoelmatig gebruik echter kan het effect van SO2 net zo nadelig zijn als dat het nuttig kan zijn. SO2 werkt dan ook het best wanneer er voldoende wordt toegevoegd op het juiste moment om zo de kwaliteit van de wijn te garanderen. Is de toegevoegde dosis te groot dan vertoont de wijn een scherpe geur en heeft hij een onaangename afdronk. Een te lage dosis aan sulfiet levert onvoldoende bescherming tegen oxidatie en een eventuele tweede vergisting bij likoreuze wijnen.

Het sulfietgehalte in wijn Bolstaafmodel van het molecule zwaveldioxide.

Zwaveldioxide kan eveneens reageren met andere bestanddelen in wijn, zoals bijvoorbeeld met de aanwezige suikers en fenolen. Dit zwaveldioxide wordt aangeduid als ‘gebonden sulfiet’. Daarnaast bevindt zich in de wijn het ‘niet-gebonden of vrije sulfiet’. Alleen het vrije SO2, H2SO3 en HSO3- spelen een belangrijke rol in het bewaren van wijn. Het is vooral het opgelost gas SO2 dat de grootste anti-bacteriële eigenschappen bezit. Zijn gehalte wordt in sterke mate beïnvloed door de zuurgraad (pH) van de wijn (zie grafiek op pagina 61). Met het totale sulfietgehalte van wijn bedoelt men de som van het vrije en het gebonden sulfiet. Door chemische analyse kan men het vrije sulfietgehalte en het totale sulfietgehalte bepalen dat wordt uitgedrukt in ‘parts per million’ (ppm) of milligram per liter (mg/l). Een wijn met bijvoorbeeld 19mg vrije SO2 per liter wijn op een totaal van 51mg SO2 wordt genoteerd als 19/51. De hoeveelheid gebonden sulfiet kan vervolgens berekend worden als 51mg/l – 19mg/l = 32mg/l. De EU-wetgeving van november 2005 verplicht de aanwezigheid van sulfiet in wijn op het etiket te vermelden als deze meer dan 10mg per liter bevat. De door de Europese Unie vastgelegde maximumnormen voor SO2 zijn: - Rode wijn met minder dan 5 gram restsuiker per liter: 160mg/l - Rode wijn met 5 of meer gram restsuiker per liter: 210mg/l - Witte wijn en rosé met minder dan 5 gram restsuiker per liter: 210mg/l - Witte wijn en rose met 5 of meer dan 5 gram restsuiker per liter: 260mg/l - Zoete wijn: 400mg/l

Antioxidatieve en antimicrobiële eigenschappen

Fracties van zwaveligzuur, waterstofsulfiet en sulfiet in functie van de pH.

Bij het verouderen van wijn treden er verschillende oxidatiereacties op, zowel in witte als rode wijn. De oxidatie van fenolen geeft aan oudere wijnen een typische bruine kleur. Een ander oxidatieproduct is acetaldehyde dat aan wijn het sherry-achtig aroma van noten geeft. De wijnbouwer zal de oxidatie van wijn trachten te verhinderen of te vertragen door SO2 toe te voegen. Het is dus het SO2 dat de oxidatie tegengaat door te reageren met verschillende bestanddelen in wijn waardoor deze niet meer kunnen reageren met zuurstofgas. Bovendien kan SO2 gebruikt worden om wijnen specifiek te behandelen. Een geoxideerde witte wijn bijvoorbeeld met een typische donkergeelbruine tint en een geur van noten, kan worden behandeld door het toevoegen van SO2. De donkere kleur zal hierdoor verbleken en de notengeur verdwijnt doordat SO2 reageert met acetaldehyde. SO2 bezit eveneens antibacteriële eigenschappen en heeft een inhiberend effect op een brede waaier van micro-organismen waardoor de werking van ongewenste gistcellen en bacteriën wordt geblokkeerd. De hoeveelheid SO2 die hiervoor nodig is, is afhankelijk van soort tot soort. Om die reden kunnen wijnbouwers SO2 selectief toevoegen om de ongewenste microben in de wijn te doden en de gewenste gisten hun werk te laten doen. SO2 kan het micro-organisme via het celmembraan binnendringen en zo de aanwezige enzymen (oxydasen) vernietigen waardoor die hun katalyserende rol bij de oxidatie van de wijn niet verder kunnen uitoefenen.

Efficiënt middel SO2 is nog steeds het meest efficiënte middel om de kwaliteit en het (langdurig) bewaren van de wijn te garanderen.

Laboratoriumanalyse van wijn Kopersulfaatoplossing

Bron: Dit artikel is gebaseerd op “Henderson, Pat. Sulfur dioxide: Science behind this anti-microbial, anti-oxidant, wine additive. Practical Winery & Vineyard (Vol.) 29. (No.) 11. January-February, 2009. pp. 29-34, 36-41.” Van de Weerdt, Jean; Mortier, Tom; Chiaverini, Natalie. Wat eten we? Over voeding en chemie. Antwerpen, Garant-Uitgevers NV, 2014.

K e n W i j n -magazine - jaargang 11 - nr. 22

De wieg van de wijn

J o s Va n a chte r C o m m a n d e r ij Vitis Vitae

Op de langste dag van het jaar, 21 juni 2014, vierde Vitis Vitae de laatste proefavond van zijn twintigjarig bestaan, in het kloosterhuis in Bornem. Even lonkend naar de oorsprong van onze wijncommanderij, zochten we naar de wieg van de wijn. En die vonden we bij Jiri Peiffers, de energieke zaakvoerder van Savino (www.savino.be) en tevens lid

van commanderij De Epicuristen.

Het was niet de eerste keer dat Jiri bij ons te gast was. Ooit had hij al een aantal noordelijke wijnen voorgesteld. Nu noemde hij zijn introductie ‘The Cradle of Wine’ ofwel ‘Black Sea Voyage’. Hij presenteerde een zevental landen rond de Zwarte Zee: Georgië, Rusland, Oekraïne, Moldavië, Roemenië, Bulgarije, Turkije.

Een brokje geschiedenis Een eerste historische schets bracht ons naar Georgië in de jaren 6.000 tot 3.000 voor Christus, het stenen tijdperk. In dit Transkaukasische gebied, waar de eerste nederzettingen ontstonden, begon ook de wijnbouw als een natuurlijk product. Deze cultuur werd verder naar Rusland uitgevoerd, waarna zij ook in de landen rond de Zwarte Zee verspreid geraakte. Volksverhuizingen hebben dus geleid tot de eerste verspreiding van de wijnbouw. De eerste beweging ging naar het noorden, in de richting van Oekraïne. Maar ook naar het zuiden ging het, in de richting van Mesopotamië, Dacië en Thracië, zodat de eerste Grieken ook gevoed werden met de wijnkennis. De Grieken inspireerden dan weer de Romeinen en via het immense Romeinse Rijk werd de wijnbouw verder in Europa verspreid. Na de middeleeuwen namen de Ottomanen de verdere verbreiding over en de satellietstaten van de Sovjet-Unie deden in een recenter verleden de rest.

Georgië De eerste wijn was een schuimwijn uit Georgië van 2004. Uit de streek Imereti van het wijnhuis Khareba en met het druivenras tsitska proefden we deze sparkling brut. Deze tien jaar oude wijn geldt als een millésimé en heeft 18 maanden ‘sur latte’ gelegen. Sinds 2010 is hij op de markt verkrijgbaar. De wijnen van de tsitskadruif zijn veelal fris en elegant en ideaal om schuimwijn te maken.

op de Krim is het klimaat vochtig subtropisch. De vier wijngebieden zijn Zakarpattia (tegen Slowakije en Hongarije en bij de Karpaten), Odessa (aan de grens met Moldavië), de Krim (bergachtig en subtropisch), en Zuid-Oekraïne (Nikolayev, Kherson, Zaporizhia en Donetsk). Deze versterkte wijn van 2007 uit de streek van de Krim, van het wijnhuis Massandra, heet Prince Golitzin 7th Heaven. Hij is gemaakt van de witte kokur, de witte muskaat en de roze muskaat. Hij heeft 16% suiker en 18% alcohol. Hij heeft een oranje kleur en is ietwat vergelijkbaar met madeirawijn.

Rusland Vervolgens belandden we in Rusland, met zijn lange rivieren en het gebergte van de Kaukasus en de Oeral. De omgeving van de Zwarte Zee heeft een warm continentaal en een vochtig subtropisch klimaat. Rusland telt vier wijngebieden: Rostov, Krasnodar, Stavropol en Dagestan. Er wordt de laatste tijd hard gewerkt aan een betere wijncultuur.

Oekraïne Dan kwam Oekraïne aan de beurt. Het grenst aan Moldavië, Hongarije, Slowakije, Wit-Rusland, Rusland en de Zwarte Zee. De Karpaten en de Krim zorgen voor een beschermend gebergte. Noord- en Centraal-Oekraïne hebben een gemiddeld continentaal klimaat en in het zuiden is er een warm continentaal klimaat,

Moldavië Het volgende land was Moldavië met eveneens vier wijngebieden: de Baltiregio in het noorden, de Dnjestr in het zuidoosten, Cordu in het centrum, en Cahul in het zuiden. Hier worden ook Franse druiven aangeplant. Uit de streek Dnistrië proefden wij van het wijnhuis Purcari de Negru de Purcari 2008, gemaakt van 70% cabernet sauvignon, 20% saperavi en 1% rara neagra. De oogst gebeurt manueel, er volgt een fermentatie in houten vaten, 36 maand Franse barriques. De wijn heeft een groenige kleur, een toets van braambessen. Al bij al is dit een krachtige wijn met rijp fruit, complex met een behoorlijk bewaarpotentieel.

1 Jiri Peiffers en voorzitter Karel 2 Georgië in de kijker 3 Exotisch proeven op een zomerse dag

Roemenië Dan is Roemenië aan de beurt dat acht wijngebieden telt: Dobrogea (aan de Zwarte Zee), Moldova in het noorden, Muntenia en Oltenia in het zuiden, Banat, Crisana en Maramuresin het westen, Transsylvania in het centrum. Roemenië kan zowat het Frankrijk van Oost-Europa genoemd worden, maar er is weinig stabiliteit in de wijnbouw. We proefden een jonge wijn van 2012 uit de streek van Banat, van het wijnhuis Cramele Recas, de La Putere Feteasca Neagra, gemaakt van de feteasca neagradruif. Hij is op een moderne manier gemaaakt: een frisse, fruitige wijn met licht gebrande aroma’s vanwege vijf maanden op Transsylvanische eik, toch wel vrij stevig: 14,5% alcohol.

Bulgarije Dan kwam Bulgarije met vijf wijngebieden: in het noorden de Donauvlakte en de Zwarte Zeevlakte, de Sub-Balkanregio of de Roze Vlakte, de Thracische Vallei in het zuiden, en de Strumariviervallei in het zuidwesten. Op het eind van de jaren 80 was er al heel wat goedkope Bulgaarse wijn in onze supermarkten te vinden, maar sinds 2000 is de kracht van de inheemse druiven en wijnsoorten sterk toegenomen. We proefden van 2011 uit de Thracische vallei van het wijnhuis Logodaj de Rubin Nobile, gemaakt van de rubindruif. Ook vrij sterk (14,5%) en met een mooie,

donkere robijnrode kleur. Hij is 12 maanden gerijpt in Franse eiken vaten. Het aroma is explosief en aantrekkelijk: je vindt er zwarte bessen, gedroogde vijgen, blauwe pruimen en rijpe bramen in terug, met nuances van chocolade en specerijen, een zeer complexe wijn dus. Hij kan zowat vergeleken worden met de syrah en de nebbiolo.

Turkije Turkije was het volgende immense land met wel 600 eigen druivenrassen en met de wijnstreken Marmara in het westen, het Middellandse zeegebied in het zuiden, het Aegeïsche Gebied in het westen, Anatolië in het centrum. Hier zijn nog vier deelregio’s: Zuidoost-Anatolië, Middenoost-Anatolië, Middennoord-Anatolië en Middenzuid-Anatolië. De wijn die we proefden was van het jaar 2009, uit Oost-Anatolië en van het wijnhuis Kavaklidere, een Selection, gemaakt van de druivenrassen bogaskere en öküzgözü. De mengeling van deze druiven onthult het aroma en de elegantie van de öküzgözü en de stevige body van de bogazkere. De wijn heeft één jaar op hout gelegen en kende dan nog een jaar rijping in de fles.

Amforenwijn En dan komen we weer in Georgië terecht met het Kaukasusgebergte en een vochtig subtro-

pisch klimaat. Het telt vijf wijngebieden: Kakheti in het oosten, Qartli in het centrum, Imereti eerder naar het westen, Racha Lechkhumi in het noorden en de Zwarte Zeekust in het westen. Door de Russische boycot in 2005 moest Georgië de kwaliteit verhogen om naar het Westen te kunnen uitvoeren. Sinds oktober 2012 is Georgië erkend als ‘de wieg van de wijn’. Iets heel typisch is de amforenwijn. De druiven worden niet geperst in een reuzenkruik gebracht, afgesloten en de tijd mag zijn werk doen. Dit wordt ook wel eens ‘orange wine’ of ‘monastery wine’ genoemd. Van het jaar 2011 proefden we uit de streek Kakheti van het wijnhuis Khareba de Qvevri Mtsvane, gemaakt van het druivenras mtsvane. Je krijgt dan een mengeling van aroma’s en smaken: oorspronkelijk witte wijn met tannine, groene thee en Provençaalse tinten. Met €24,8 was dit de duurste wijn. Jiri Peiffers is een dynamisch man die niet terugschrikt voor enig avontuur. Deze proefavond was voor de ruim twintig proevers een sprong in het onbekende. En wellicht zullen na deze algemene inleiding bepaalde regio’s nog verder geëxploreerd moeten worden. De leerrijke avond werd besloten met een lekkere barbecue in de tuin van het pand. Twintig jaren zijn zo voorbij gevlogen. Maar er valt nog zoveel te leren en te ontdekken.

K e n W i j n -magazine - jaargang 11 - nr. 22

De geheimen van wijn Wat gebeurt er wanneer men een wijn bewaart Wijnliefhebbers maken zich vaak zorgen over de Ste fa a n S o e ne n Foto's: Peter Doomen

geschiktheid van hun opslagplaats. De wijnliteratuur schrijft ondubbelzinnige bewaringsregels voor: horizontale bewaring, constante temperatuur tussen 11 en 13Â°C, vochtigheid meer dan 70%, geen licht, geen aardappelgeurtjes, geen trillingen van de wasmachine, witte wijnen onderaan het rek en rode wijnen boven. Fervente wijnfreaks besteden een fortuin aan gespecialiseerde wijnkelders, klimaatkasten en gekoelde ruimtes. Als we honderden, zelfs duizenden euroâ&#x20AC;&#x2122;s aan materiaal en elektriciteit voor wijnbewaring besteden, dan mogen we wel verwachten dat onze wijnen er goed bij zullen varen. Ik dook in de wetenschappelijke literatuur om dit te checken. Mijn tekst evalueert de voornaamste

Dit artikel is een bewerking van een tekst die eerder verscheen als wine tale op w w w.w ine t a s t ing.b e / stories

variabelen die invloed hebben op de rijping van de wijn, zowel in de wijnkelder als in de fles. Wat gebeurt er tijdens de bewaring van de wijn precies? Waarom bewaren sommige wijnen goed en andere niet? Is er wel zoiets als de ideale bewaarconditie?

Zuurstof en tannine spelen de hoofdrol bij het rijpen en bewaren van (rode) wijn Rode wijnen hebben tijdens hun rijping netjes gedoseerde hoeveelheden zuurstof nodig. Dit heeft te maken met het feit dat rode wijn vaak veel tannine bevat. Tannine komt uit de schil, pitten en steeltjes van de druif. De stof is bitter en zorgt voor textuur en smaakstructuur. Tannine, ook gecondenseerde tannine genoemd, wordt door eiwitten in het speeksel gebonden en doet de mond droogtrekken doordat het smerend effect van de eiwitten verdwijnt. De bitterheid en de astringentie van de tannine worden verzacht door de invloed van zuurstof. Zuurstof oxideert ethanol tot acetaldehyde (ethanal). Dat ethanal vormt een zogenaamde ethanalbrug tussen de tannine en de anthocyanen (rode kleurstof), waardoor de kleur van de wijn wordt gestabiliseerd. De lange ketens van moleculen die zo tot stand komen, noemt men gekleurde tannine. Soms wordt tannine aan de wijn toegevoegd. Dit gebeurt in poedervorm of door middel van houtsnippers, blokjes, planken of houten vaten. Die tannine wordt ellagitannine genoemd. Ze zorgt voor een vollere en rondere smaak, een diepere kleur en ze bezorgt de wijn antioxiderende eigenschappen en verouderingspotentieel. Het langzame binnendringen van zuurstof in het vat bevordert de condensatie tussen de tannine van het hout (ellagitannine) en deze van de wijn waardoor langere moleculen ontstaan. Deze gecondenseerde tannine is minder streng en brengt meer zachtheid in de wijn. Dat langzame oxidatieproces loopt verder op fles. De rode wijn wordt zachter, vriendelijker en fijner. Tannine heeft antioxiderende eigenschappen. Ze zorgt ervoor dat andere zuurstofgevoelige wijnbestanddelen niet geoxideerd geraken. Deze componenten kunnen zich op fles tot complexiteit verder ontwikkelen: dat noemen we boeket, een delicaat geheel van mooi versmolten rijpingsaroma’s. De zuurstofbindende capaciteit van polyfenolen (tannine) vermindert na verloop van keldertijd. De wijn wordt moe, de kleur wordt bruin, het fruit verdwijnt. Temperatuur, licht en het type flessenstop zullen het proces van ’afbraak’ bepalen (zie verder). Niet alleen tannine is belangrijk voor de veroudering van rode wijn. De zuurgraad speelt ook een cruciale rol. Dat bewijzen de witte wijnen.

Het belang van zuurstof en aciditeit tijdens de rijping van witte wijnen Wat tannine is voor rood, is aciditeit voor wit. Ze bepalen het reliëf en de structuur van de wijn. Het feit dat de beste bewaarwijnen witte wijnen zijn – denk aan zoete witte wijnen en oxidatieve wijnen zoals riesling en vin jaune- relativeert het belang van tannine voor een goede wijnrijping. Witte bewaarwijnen hebben nauwelijks tannine. Om de rol van zuurstof in witte wijn te begrijpen, moeten we onderscheid maken tussen reductief en oxidatief gemaakte witte wijnen. Bij reductief gemaakte wijnen zal men tijdens de rijping zoveel mogelijk zuurstof vermijden, bij oxidatief gemaakte wijnen zoekt men de zuurstof actief op.

Rode wijn met een hoog extractgehalte bewaart over het algemeen goed

K e n W i j n -magazine - jaargang 11 - nr. 22

Riesling en polyfenolen

Zuurstofafsluitende flor

Laat ons om de bewaarkracht van reductief gemaakte wijnen te begrijpen het voorbeeld van riesling nemen. Er zijn minstens vier factoren die bijdragen tot de mooie veroudering van riesling. Ten eerste: riesling kent een hoge zuurgraad. Het gehalte aan wijnsteenzuur, een zeer stabiel zuur, is hoog. Een hoge zuurgraad (lage pH) heeft een sterk vertragend effect op oxidatieprocessen en maakt het sulfieteren van de wijn een heel stuk effectiever. Ten tweede: riesling bezit een aanzienlijke hoeveelheid polyfenolen. Deze polyfenolen, voortkomend uit het vruchtvlees, horen tot een andere scheikundige familie dan tannine. Het zijn niet-flavanoïde polyfenolen, ook fenolisch zuur genoemd. Fenolisch zuur heeft een gunstige antioxiderende werking. Een derde factor—ten minste bij zoete rieslings—, die bijdraagt tot veroudering zijn restsuikers. Suikers maskeren onaangename bittere of vegetale oxidatietoetsen. Via suikerafbraak (soloton, furaneol), het karameliseren met aminozuren en verestering creëren restsuikers interessante rijpingsaroma’s: honing, crème brûlée en karamel. Een vierde factor is het laag gehalte aan opgeloste oxideerbare componenten. Dit laatste zorgt er mede voor dat veel witte wijnen langer bewaren dan welke rode wijn ook.

In sommige wijnstreken zoals het Franse Jura worden witte wijnen op oxidatieve manier gemaakt. Men vult de wijnvaten niet helemaal op. Deze manier van werken verandert de smaak van de wijn helemaal (sherryachtig, kerrie, nootachtig). De invloed van zuurstof wordt vaak getemperd door een laagje kaamgisten dat zich spontaan op het oppervlakte van de wijn vormt. Deze voile beschermt de witte wijn tegen zuurstof maar zij is niet zo dik en zuurstofafsluitend als de flor uit Andalusië. Een vin jaune met een opvoeding van minstens vijf jaar onder voile, bewaart soms 100 jaar. Bruuske temperatuurschommelingen en gedoseerde hoeveelheden zuurstof harden de zuurrijke wijn en maken hem nagenoeg onsterfelijk. Ook de langdurige lagering op de gistresten draagt bij tot dit bewaarvermogen. Afbraakproducten van neergeslagen gisten, zoals mannoproteïnen, zijn uitstekende antioxidanten. Ze zorgen, samen met ellagitannine uit het vat, voor een bijkomend verouderingspotentieel van witte wijn. Het adagio van witte bewaarwijnen die op gecontroleerde wijze aan zuurstof werden blootgesteld: ‘Wat al geoxideerd is, kan niet meer oxideren’. Madeira is het beste voorbeeld hiervan.

Witte wijnen bewaren slecht Tannine- én zuurrijke rode wijnen, witte wijnen zoals riesling en chenin, oxidatieve wijnen en vele zoete witte wijnen zijn een lang flessenleven beschoren. De meeste witte wijnen bewaren echter slecht. Redenen daarvoor zijn: minder wijnsteenzuur, een hogere pH, minder fenolisch zuur of andere antioxidanten, meer vaste bestanddelen door harde persing of inweking van de schillen, een kort verblijf sur lie, geen rijping op eik, een schrale inhoud, zuurstof- en zuurgevoelige aromatische componenten, een synthetische stop of een slechte kurk, laag sulfietgehalte en een zeer reductieve opvoeding. Deze zaken gelden ook voor de meeste roséwijnen en voor tannine-arme rode wijnen zoals beaujolais nouveau.

De rol van niet-oxidatieve rijpingsprocessen

Witte, likoreuze wijn of witte wijn met hoge zuurgraad en veel polyfenolen bewaart minstens zo goed als krachtige rode wijn.

Niet alle rijpingsprocessen hebben met oxidatie te maken. De vorming van esters en de vrijmaking van smaakprecursoren vinden plaats onder invloed van enzymen en zuur. Esters zorgen voor fruitige en bloemige aroma’s. Het zijn verbindingen van organisch zuur met alcohol of suiker. De meeste esters ontstaan tijdens de gisting. Sommige esters zijn stabieler dan andere. De esters van ugni blanc bijvoorbeeld die instaan voor tropische aroma’s verdwijnen onder een temperatuur van 16 °C na een maand of zeven. Ze vallen in een waterige en zure omgeving gewoon uiteen (hydrolyse). Tijdens de rijping op fles ontstaan ook nieuwe esters. Er is sprake van verestering. Bij wijnen zoals riesling is flesrijping erg gunstig voor verestering. Andere wijnen, zoals muscat, verliezen door flesrijping hun kwaliteit. Tijdens de gisting worden niet alleen esters gevormd. De enzymen van de gisten maken ook aromastoffen uit de most vrij. Die verbindingen zaten in het druivensap nog gebonden aan vooral suikermoleculen. De werking van enzymen maakt de hydrolyse van deze smaakprecursoren mogelijk. De stoffen worden vluchtig en geurig. De vrijmaking van smaakprecursoren gaat tijdens de flesrijping verder onder invloed van enzymen en vooral zuur. Wijnen met veel inhoud of extract zullen van dit proces veel meer profiteren dan wijnen met schraal extract.

Belangrijke elementen tijdens de bewaring van de wijn: temperatuur, licht en sulfiet Temperatuur is een belangrijke rijpingsfactor. Een hoge temperatuur (meer dan 25°C) is nadelig voor de flesrijping doordat zij oxidatie bespoedigt en off flavours aanmoedigt. Chemische reacties zoals oxidatieve processen verlopen bij 20°C minstens twee keer zo snel als bij 10°C. De polymerisatie van tannine gaat gemakkelijker bij hoge temperaturen. Een lage temperatuur (onder de 7°C) vergemakkelijkt dan weer de absorptie van zuurstof in de wijn. Ook natuurkurken laten een stuk meer zuurstof door bij 12°C dan bij 22°C. Afwisseling van lagere (hogere absorptie) en hogere temperaturen (sterkere oxidatie) zullen het rijpingsproces versnellen en laten ontsporen. De bruuske veranderingen in temperatuur doen de wijn bovendien uitzetten en inkrimpen waardoor er meer zuurstof in de fles wordt gezogen. De temperatuur bepaalt bovendien de reactiedrempel van allerlei aromabepalende processen zoals esterafbraak en estervorming. Het fameuze petroleumaroma van riesling wordt sterker bij hogere bewaringstemperaturen.

oxidatie, kwalijke infecties en hergisting (boven de 15°C). Overdreven gebruik van sulfiet daarentegen versmacht de aroma’s. Sulfiet reageert met oxidatieve tussenproducten zoals waterstofperoxide, quinonen en acetaldehyde. Een verlies aan vrij sulfiet–sulfiet dat niet gebonden is aan andere stoffen in de wijn—kan ernstige gevolgen hebben. De meeste wijnen, zeker de witte die tijdens de bewaring op fles onder de 15mg/l vrije sulfiet duiken, lijden verlies aan kleur en aroma. Het grote bewaarpotentieel van ouderwetse witte bourgognes en zoete rieslings heeft deels te maken met het genereus sulfieteren.

Zonlicht schadelijker dan tl-lampen Licht, in het bijzonder uv-straling, is een vijand van de wijn. Overmatig uvlicht zorgt voor oxidatie van vitamine B2 (riboflavine) en breekt organische wijncomponenten af. Hierdoor worden vluchtige zwavelverbindingen gevormd die ruiken naar gekookte kool, natte wol, soja of maïs (goût de lumière). Bescherming tegen uv-licht is de belangrijkste reden dat wijn in gekleurde flessen wordt gebotteld. Zonlicht bevat duizenden keren meer uv-licht dan tl-lampen en is voor wijnen veel schadelijker. Sulfiet speelt in de wijnbouw een onvervangbare rol. Niet-gesulfieteerde en niet-gefilterde wijnen vallen tijdens de flesrijping gemakkelijker ten prooi aan

Geëvolueerde kleur van rijpe rode wijn

K e n W i j n -magazine - jaargang 11 - nr. 22

Evaluatie van de klassieke bewaarprincipes Temperatuur

Onder of boven in het rek? Verticaal of horizontaal?

En de flessenstop? Ik zet de zuurstofdoorlaatbaarheid van verschillende afsluitingsmiddelen naast elkaar (in mg O2 per jaar). Natuurkurk: 0,05 tot 43 mg, conglomeraatkurk: 0,05 tot 1mg, synthetische stop 4 tot 20mg, schroefdop 0,3-0,6mg en kroonkurk 1-2mg. Merk de grote doorlaatbaarheid van synthetische stoppen en de grote variatie bij natuur kurken op. Als consument kan je alleen maar hopen dat de wijnbouwer voor zijn bewaarwijnen een kwalitatieve en dus duurdere natuurkurk heeft gebruikt, of een meer betrouwbare schroefdop. Onderzeese experimenten hebben aangetoond dat wijnen zeer mooi rijpen zonder zuurstof uit de buitenwereld. De aanwezige zuurstof in de fles blijkt ruim voldoende. Stoppen die veel zuurstof doorlaten, beperken de houdbaarheid van wijn enorm. Het advies om wijnen horizontaal te bewaren onder hoge luchtvochtigheid veronderstelt dat natuurkurken uitdrogen als ze niet van buitenaf bevochtigd worden. Natuurkurken hebben een vochtgehalte van 5 tot 8%. Kurken blijken dit vocht ten eerste zeer goed vast te houden en ten tweede houden ze vocht van buitenaf zeer goed tegen. Het vocht dat toch wordt opgenomen, is hoofdzakelijk van de wijn afkomstig. De vochtigheidsgraad in de lege ruimte tussen kurk en fles is 100%. Een hoge vochtigheid in de bewaarruimte is dus onnodig. Inspectie van oude versmalde kurken toont dat zij niet zozeer te droog zijn maar integendeel te vochtig. Oude kurken breken of verbrokkelen omdat ze rot zijn. Kurken bestaan voor 85% uit lucht. Door de compressie van de kurk in de fles gaat die lucht langzaam verloren. Zelfs kwalitatieve kurken verliezen na 10 tot 15 jaar een deel van hun afsluitende vermogen. De meeste onderzoekers komen tot de conclusie dat verticaal of horizontaal bewaren weinig verschil maakt voor de zuurstofdoorlaatbaarheid van de kurk. Onderzoekers in Rioja ontdekten bovendien dat kurken die tien jaar lang in contact kwamen met rode wijn (horizontale flespositie) door polyfenolen waren aangetast en beschadigd. Kurk is geen inert materiaal, zoals we al wisten, en geeft wellicht smaak af. De densiteit en elasticiteit van de kurk, de capaciteit dus om de wijn van zuurstof af te sluiten, bleef na lange bewaring het best behouden bij rechtopstaande riojaflessen.

Een constante temperatuur tussen 11°C en 13°C? Er is geen enkel onderzoek voorhanden dat bewijst dat dit de beste bewaartemperatuur is. De ideale temperatuur verschilt naargelang het soort wijn en het moment dat men hem wil drinken. Omdat lage temperaturen zorgen voor meer absorptie van zuurstof en hoge temperaturen voor meer oxidatie, raden onderzoekers aan om tussen 13°C en 18°C te blijven. Rode wijnen kunnen een hogere bewaartemperatuur verdragen. Een tragere evolutie onder lage bewaartemperatuur belooft niet noodzakelijk een betere evolutie. Een temperatuur tussen 14°C en 18°C is voor rode topwijnen prima. Uitschieters tot 21°C in de zomer zijn geen groot probleem. De meeste witteen roséwijnen zijn gevoelig voor hoge temperaturen. Aromatische witte wijnen hebben er al snel onder te lijden. Een temperatuur onder de 10°C is het beste om de frisse aroma’s te behouden, maar 12°C zal ook volstaan. Hetzelfde advies geldt ook voor de meeste schuimwijnen. Voor witte bewaarwijnen zoals zoete wijnen, zuurstofbestendige wijnen zoals riesling of chenin en wijnen die tijdens hun opvoeding meer zuurstof zagen en/of houtrijping kregen, is een bewaartemperatuur tussen 13°C en 18°C voldoende. Vandaar: een andere opslagtemperatuur, een andere wijn. Wijnliefhebbers stellen vast dat dezelfde wijn, maar bewaard op verschillende plaatsen met verschillende temperaturen helemaal anders kan smaken. Hoe langer de opslag, hoe groter het verschil. De resultaten van blindproeverijen zijn soms tegenstrijdig: wijnen bewaard op de bodem van de zee smaken meer geëvolueerd dan wijnen uit de kelder, en wijnen uit de bovengrondse cave smaken beter dan die uit de wijnkelder.

Horizontaal of verticaal

Geurtjes

Horizontale bewaring en een vochtigheidsgraad boven de 70%? Het is een mythe dat kurken uitdrogen bij lage omgevingsvochtigheid. Aanpassing van de vochtigheid lijkt me alleen zinvol als de wijnen in een zeer droge omgeving liggen. Voor langdurig bewaren van rode wijnen met natuurkurk zou verticaal bewaren wel eens de beste bewaarconditie kunnen zijn. Horizontaal is handiger en veel verschil zal het niet maken. Bij flessen madeira raadt men aan die rechtopstaand te bewaren. Hoge aciditeit zou kurken na jarenlang contact aanvreten. Het CIVC, de belangenorganisatie uit Champagne, adviseert na verschillende smaakproeven om champagnes verticaal te stockeren. Ook flessen fino worden geacht rechtopstaand beter te bewaren.

Een bewaring zonder geurtjes? Het blijkt inderdaad zo dat natuur kurk uitwisseling van gassen tussen binnen en buiten toelaat. Penetrante geuren zoals lijm, verf of oplosmiddel moeten daarom uit de wijnkelder worden geweerd. Met lichte muffe geurtjes van schimmel, aardappelen of vochtige aarde zal het wellicht niet zo’n vaart lopen. Toch zou ik voorzichtig zijn in het geval van flessen voor de lange bewaring, en voor wat ventilatie zorgen. Bij wijnen onder schroefdop is dergelijke contaminatie verwaarloosbaar.

Licht Een bewaring zonder licht? Licht, meer bepaald uv-straling, is een vijand omdat het de wijn oxideert. Het schadelijkst is onmiddellijk zonlicht en op de tweede plaats het daglicht. Tl-lampen geven maar een fractie uv-straling af in vergelijking met zon- of daglicht. We mogen hun beschadigende invloed dus niet overschatten, tenzij de wijn er tegen plakt natuurlijk (zoals in bepaalde studies). Gloeilampen en spaarlampen geven kleinere hoeveelheden uvlicht. Wijn donker bewaren is dan ook aan te raden.

Trillingen Een bewaring zonder trillingen? Het effect van trillingen op wijnrijping is bij mijn weten niet onderzocht. Zuurstof lost in vloeistoffen met bewegende oppervlaktes beter op dan in ‘stille’ oppervlaktes. Het lijkt mogelijk dat wijn onder trilling - drukke autoweg, motor van elektrische toestellen - wat sneller evolueert. Ik zou me er niet teveel zorgen over maken.

Onder of boven? Witte wijnen onder, rode wijnen boven? Dicht bij de vloer is het misschien een klein beetje koeler dan anderhalve meter erboven. Dit maakt voor de rijping weinig verschil.

inkel De wijnwebw met advies. g aan Gratis leverin flessen huis vanaf 12 / 250 euro. PIRANACONCEPTS.COM

Ga naar www.topwijnen.be, schrijf u in op onze nieuwsbrief en ontvang volgende voordelen: - Twee keer per jaar onze unieke catalogus, een waar collectors item! - Maandelijks onze nieuwsbrief vol info en acties. - Een uitnodiging voor onze thema-avond in het voorjaar. - Een uitnodiging voor ons gratis degustatieweekend in november. Topwijnen.be Westvleterenstraat 11 B-8640 Oostvleteren

FinalAdTopwijnen2013-232op180.indd 1

T +32 (0)57 40 04 52 F +32 (0)57 40 03 94 info@topwijnen.be

15/05/13 14:39

Activiteiten van de commanderijen Proefja ar 2014-2015

Aalst

17/10/2014 Bodega Diamandes Argentina (Malartic-Lagravière) Bruno Laplane 24/10/2014 Château Palmer 5/12/2014 Champagne uit de streek van Troyes met domaine Richardot 30/01/2015 Wijnen uit de Savoye 6/03/2015 Blindproeverij 29/05/2015 Algemene Vergadering

Amici

24/09/2014 Barbera d' Asti 19/11/2014 Rosso en Brunello di Montalcino 10/12/2014 Sicilië, meer dan nero d' avola deel 1 21/01/2015 Amici Ken Wijn 11/02/2015 Val d'Aosta 29/04/2015 8 Italiaanse druiven 20/06/2015 Kapittelbanket

Bellebeek

Antwerpen

24/10/2014 Zuidelijke Rhône 14/11/2014 Blind proeven 5/12/2014 Elzas 6/02/2015 Toscane 6/03/2015 Rheingau 29/03/2015 Banket 24/04/2015 Spanje

12/09/2014 Bourgogne wit 10/10/2014 Loire rood 14/11/2014 Zuidwest Frankrijk 23/01/2015 Bordeaux 2010: Médoc en Graves 20/02/2015 Chili 20/03/2015 De keuze van de wijnhandelaar 24/04/2015 Pinot noir

K e n W i j n -magazine - jaargang 11 - nr. 22

Brussel

26/09/2014 Loire in wit , rood en zoet 17/10/2014 Selectie uit Maury, Collioure en Banuyls (droog en zoet) 28/11/2014 De favoriete fles – de beste fles van de avond 30/01/2015 Topwijnen uit een Spaanse wijnstreek: Priorato of Toro 27/02/2015 Wijnen uit Zuid-Afrika 27/03/2015 Château Malartic-Lagravière 24/04/2015 Ledenavond 8/05/2015 Kapittelbanket: Jubileumviering 45 j Commanderij Brussel

Cuvée 18/09/2014 Veneto 16/10/2014 Madeira 20/11/2014 Madiran & Saint-Mont 22/01/2015 Pinot noir uit Noord-Amerika 19/02/2015 Zuid-Afrikaanse blends 9/03/2015 Umbrië 24-26/04/2015 Clubreis 21/05/2015 Oostenrijk wit

Denderstreek-Zuid

De Mandel

26/09/2014 Champagne Henriet-Bazin 17/10/2014 Côtes-du-Rhône: Domaine La Gontarde 21/11/2014 Bordeaux: Haut Maco Côtes-deBourg 19/12/2014 Australie: Cumulus Estate Wines 9/01/2015 Spanje: Toro met Wim Casteur 7/02/2015 Kapittel met Château Durfort-Vivens Margaux 20/03/2015 De ronde van Europa 24/04/2015 Thema volgt 29/05/2015 Thema volgt 20/06/2015 Slotavond

Den Bloeyenden Wijngaerdt

30/09/2014 Hoe word ik grootmeester-wijnproever? 4/11/2014 Het jaar 2009 in Europa 2/12/2014 Wijn en gerecht: Italiaanse keuken 20/01/2015 Vintage-stijl port 10/03/2015 Wijnwedstrijd rode bourgogne 21/04/2015 Cabernet sauvignon wereldwijd 26/05/2015 Algemene Vergadering met herproeverij en quiz enkel voor leden 30/05/2015 Banket

19/09/2014 Initiatiecursus (20 €/pers) 17/10/2014 Zeldzame druivenrassen 21/11/2014 Friuli 12/12/2014 Kaas en wijn revisited 16/01/2015 Libanon 13/02/2015 Noordelijke Côtes-du-Rhône 13/03/2015 Empordà 24/04/2015 Zwitserland

19/09/2014 Ligurië (Michel T & Valérie I) 31/10/2014 Priorat (Nat. Voorzitter Eric Merny) 5/12/2014 Zuid-Afrika (Arnim Wines) 10/01/2015 Nieuwjaarsreceptie + Kapittelbanket (15j bestaan) 6/02/2015 Wijnquiz (Dirk S & Valérie l) 6/03/2015 Sherry Special (Vino Santi) 24/04/2015 Hongarije (Savino) 14-17/05/2015 Wijnreis Hongarije (Jiri P & Michel T) 26/06/2015 Top-rosés (Koen O)

12/09/2014 Blinddegustatie als voorbereiding examen Sommelier Conseil 10/10/2014 verticale degustatie Château Lagrange 14/11/2014 wijnen uit Oost-Europa 12/12/2014 Master of Wine ????? Proefavond Quinta de Lemos in samenwerking met Meetjesland 13/03/2015 Wijnland Duitsland 8/05/2015 10 jaar oude wijnen 12/06/2015 onbekende en minder bekende druiven

Gent

Epicuristen

Erasmus Deurle

20/09/2014 Tour de France en algemene vergadering 18/10/2014 DiamAndes (Argentinië) 22/11/2014 Médoc 2010, de 8 appellaties 24/01/2015 Sicilië 28/02/2015 Cru’s van de zuidelijke Rhône 21/03/2015 Kapittelbanket 25/04/2015 Clos Triguédina (Cahors en meer) 14-17/05/2015 Wijnreis (onder voorbehoud) 13/06/2015 Witte wijnen uit Portugal

Kust

Hageland

9/10/2014 Noordelijke Côtes-du-Rhône 13/11/2014 Loire: Château de Minière, Bourgueil 11/12/2014 Foodpairing 5/02/2015 Brabantse wijnen 5/03/2015 Down under: de trots van Oceanië 2/04/2015 De beste fles: Primitivo/Zinfandel 23/04/2015 Vakantiesouvenirs uit Toscane en Umbrïe 9/05/2015 Stoet, medaille-uitreiking “Beste Brabantse wijnen” + kapittel 21/05/2015 Algemene vergadering

Het Brugsche Vrye

19/09/2014 Wijngebieden rond de Zwarte Zee: Jiri Peijffers 24/10/2014 Chili: Excluvino met Nicolas Stoops 21/11/2014 Beaujolais 19/12/2014 Wijn en gerecht 6/02/2015 Toro vs Ribera del Duero: Wim Casteur 21/03/2015 34ste Kapittelbanket 24/04/2015 Het zuiden van Frankrijk: Geert Deprez 27-30/05/2015 Wijnreis: Beaujolais en Mâcon 19/06/2015 Algemene vergadering + Wijn en gerecht

Hoegaarden

26/09/2014 Bourgogne: Chalonnais 17/10/2014 Loire: Le Sancerrois en la Touraine 14-16/11/2014 12de Champagneweekend 28/11/2014 Rioja: Bodegas Cune, Viña Real en Viñedos del Contino 30/11/2014 4de benefietdegustatie 16/01/2015 Sicilië: niet enkel nero d' avola 27/02/2015 Italië - Frankrijk: IGT - IGP 1/03/2015 15de wijnbeurs van de commanderij 27/03/2015 Monocepagedegustatie van 10 'bleke' rode druivenrassen 24/04/2015 Pinot gris wereldwijd 14-17/05/2015 Wijnreis naar Savoie - Jura 30/05/2015 Kapittelbanket 12/06/2015 Algemene vergadering

Kempen 27/09/2014 Natuurlijke wijnen 18/10/2014 Toscane 6/12/2014 Banket 24/01/2015 Duitse riesling 14/02/2015 Trois tomates 7-8/03/2015 Wijnfocus 25/04/2015 Bordeaux 2005 30/05/2015 Quiz

17/10/2014 Cahors 21/11/2014 Aldeneyck en Thorn (J. De Maere) 19/12/2014 Champagne (blind) 23/01/2015 Bordeaux: 2009 versus 2010 27/02/2015 Herkennen van cepages 27/03/2015 Moderne Loirewijnen 26/04/2015 Kapittel en Banket ????? Algemene vergadering

Land van Rhode 3/10/2014 Steiermark, Oostenrijk versus Slovenië 7/11/2014 Max Chapoutier, Mr. Rhône Bio 5/12/2014 Bubbels Blind 6/02/2015 Saint-Emilion en zijn satellieten, met Vlaamse wijnbouwers 6/03/2015 Australië ????? Commanderijbanket in Melle 3/04/2015 Sud-Ouest, diversiteit troef 8/05/2015 What’s up, Doc: Sicilië

Land van Waas

27/09/2014 Spanje anders (Hans Maeckelberghe) 25/10/2014 Château de Meursault Château de Marsannay (Directeur-Général Stéphane Follin-Arbelet en Hugo Van Landeghem) 29/11/2014 Drieënveertigste kapittelbanket 13/12/2014 Chili (Hugo Van Landeghem) 17/01/2015 Château Canon - 1er Grand Cru Classé Saint-Emilion (John Kolasa en Hugo Van Landeghem) 21/02/2015 Californië (Alex en Carine De Geest-D'Haeyer) 9/05/2015 Bordeaux 2012 (Hugo Van Landeghem)

Leuven

4/10/2014 Wijngebieden rond de Zwarte Zee en de Krim 18/10/2014 Porto 15/11/2014 Jura 6/12/2014 Faire Trade-wijnen 25/01/2015 Kapittelbanket 7/02/2015 Witte bourgogne 14-15/03/2015 31e wijnfestival van Leuven 25/04/2015 Tempranillo wereldwijd 4-7/05/2015 Wijnreis naar de Ahr (Duitsland) 6/06/2015 Algemene vergadering

Livinus

24/09/2014 Tempranillo 22/10/2014 Oostenrijk 26/11/2014 Château de Minière (Loire) 28/01/2015 Kaas en Wijn 25/02/2015 St-Emillion en satellietgemeenten 25/03/2015 Noord-West Italië 27/05/2015 blinddegustatie 27/06/2015 kapittelbanket

Martivinum

3/10/2014 Italië nazomerse wijnen 7/11/2014 Welke druif in het glas? (wit en rood) 12/12/2014 Champagne millésimé door de jaren heen 23/01/2015 Argentinië 7/02/2015 Kaas- en wijnavond Iedereen welkom vanaf 17 uur Zaal vijverdal, kerkplein Merchtem 7/03/2015 Kapittelbanket 27/03/2015 Vacqueyras - Gigondas 17-19/04/2015 Wijnreis Duitsland Ahr 8/05/2015 Sancerre

18/09/2014 Mâcon 23/10/2014 Château Palmer 20/11/2014 Oostenrijk 29/01/2015 Savoie 26/02/2015 Californië 19/03/2015 Spanje 29/05/2015 20 jaar Commanderij Molenberg met Leedse wijnen

Nova Zembla

19/09/2014 Algemene Vergadering + degustatie Chenin - Loire Enkel voor leden 18/10/2014 Blind - voorbereiding Nationale Proeven 21/11/2014 Vin au Chocolat: degustatie chocolades en wijnen 20/12/2014 Cahors (uitsluitend wijnen 100% malbec) 16/01/2015 Zweigelt & blaufränkisch 21/02/2015 Ken Wijn-wedstrijd binnen de commanderij 20/03/2015 Beaujolais: Jules Chauvet en de anderen 24/04/2015 Grüner veltliner (Oostenrijk) 14-17/05/2015 Wijnreis Bourgogne 20/06/2015 Kapittelbanket - thema Champagne

18/09/2014 Château Lagrange Saint-Julien 23/10/2014 Champagne Veuve Lanaud 13/11/2014 Désiré Petit uit de Jura 11/12/2014 Duitse zoete witte wijnen 12/02/2015 Portugal: Quinta de Lemos 21/03/2015 Banket in Kasteel van Moerkerke 30/04/2015 Bordeaux 4/06/2015 Algemene vergadering

18/09/2014 Pomerol 16/10/2014 Valpolicella 6/11/2014 Gigondas 13/11/2014 Voorbereiding Nationale Proeven 15/11/2014 Uitstap naar de Voerstreek 11/12/2014 Portugal 22/01/2015 Belgische Wijnen 12/02/2015 Spanje 19/03/2015 Topwijnen uit Italië 30/04/2015 Languedoc 15/05/2015 Banket 21/05/2015 Algemene vergadering

Molenberg

Mechelen

Meetjesland

Millésime

15/09/2014 De lekkerste wijnen tussen Lyon en Avignon 11/11/2014 wijnen onder de 12,50 euro 14/01/2015 Vino Nova Anno opgeluisterd met Tapas 19/03/2015 De beste fles 29/05/2015 Vrouwen en wijn 19/06/2015 Kapittelbanket

Oenotopia

27/09/2014 Feestelijke start met bubbels 18/10/2014 Somontano, de voet van de Spaanse Pyreneeën 22/11/2014 Georgië 7/02/2015 Douro versus Duero, duel-blinddegustatie-quiz 21/03/2015 Rasteau en Cairanne 25/04/2015 Ahr, het Duitse rodewijnparadijs 6/06/2015 Wijndiner "sur l'herbe" 28/02-1/03/2015 Wijnweekend naar de Champagnestreek

Oenotria

23/09/2014 Griekenland 28/10/2014 Jura 25/11/2014 Porto & sherry 24/02/2015 Provence 24/03/2015 Trentino Alto Adige 28/04/2015 Côte-Rôtie horizontaal 26/05/2015 Whisky tasting 13/06/2015 Kapittelbanket

Osiris Gent

17/09/2014 Australië 15/10/2014 90+ wijnen beneden de €10 19/11/2014 Sicilië 17/12/2014 Zuidelijke Rhône: temperamentvolle karakters 14/01/2015 Blindproeverij 11/02/2015 Team-presentatie: de Zorro’s: Oostenrijk 18/03/2015 Languedoc: Saint-Chinian 22/04/2015 Châteauneuf-du-Pape ??? Kapittelbanket in juni

Zottegem

Pajottenland

18/10/2014 Pinot noir wereldwijd 29/11/2014 Moulis en Listrac 31/01/2015 Puglia door Bart Van Caneghem 28/02/2015 Oostenrijk (Wolmuth) 28/03/2015 Portugal 25/04/2015 Sancerre en Pouilly-Fumé 6/06/2015 Banket

Vogelsanck

3/10/2014 Pomerol 21/11/2014 Wijnen uit de Jura 20/02/2015 Italiaanse wijnen 27/03/2015 Nieuwe wijnen uit Zuid Amerika 8/05/2015 Wijnavond uit de kelder van de wijnclub 13/06/2015 Feest van de wijngilde

Westhoek

26/09/2014 Chenin blanc uit de Loire 24/10/2014 Zuid-Italië, Sardinië en Sicilië 21/11/2014 Beaumes-de-Venise (autour des Dentelles de Montmirail) 12/12/2014 Wijn en gerecht 9/01/2015 Château La Croix de Louis, Côtes-de-Castil 27/02/2015 Slovenië 13/03/2015 Jongerenavond 28/03/2015 Kapittelbanket 8/05/2015 Sud-Ouest 12/06/2015 Algemene vergadering

Zele

19/09/2014 Belgische wijnen 24/10/2014 Blinde degustatie en geurenonderzoek 16/01/2015 Nieuwjaarsreceptie 6/02/2015 Galicië: Rias Baixas 6/03/2015 Zinfandel versus primitivo 17/04/2015 Zwitserse wijnen uit Wallis (Valais) 20/06/2015 Kapittelbanket

11/09/2014 Verticale proeverij Château Lagrange côte à l'os 16/10/2014 Blind herkennen van witte wijnen paling op 3 wijzen 20/11/2014 Le Beaujolais est arrivé parelhoen met dragon 6/12/2014 Kapittelbanket 15/01/2015 Ontdekking van grüner veltliner roggevleugel met kappertjes 13/02/2015 Valentijnsspecial: liefdesbubbels begeleiden liefdesgerechtjes 19/02/2015 Verticale proeverij Château Le Pape navarin van marcassin 19/03/2015 Food pairing toegespitst op zoete wijnen 16/04/2015 De wondere wijnen van Puglia antipasti tradizionali 21/05/2015 Rias Baixas paëlla

Zuid-West-Vlaanderen

27/09/2014 Originele fles en tombola 25/10/2014 Zuid-Italië Puglia-Basilicata-Campania 29/11/2014 Griekse wijnen 13/12/2014 Portugal 31/01/2015 Savoie 28/02/2015 Lurton 28/03/2015 Piemonte 6/04/2015 Commanderijreis Griekenland

K e n W i j n -magazine - jaargang 11 - nr. 22

Mi chel Va n Z a nd i j cke C o m m an d e r ij H e t B r u g s c h e V r y e

De heropstanding van Entre-deux-Mers Entre-deux-Mers was lange tijd synoniem van dunne wijnen, gemaakt van onrijpe druiven in te grote hoeveelheden. Zoals de Bordelezen zeggen: “On faisait pisser la vigne." Gelukkig is er een jongere generatie wijnbouwers opgestaan, die de ambitie heeft om kwaliteitsvolle en terroirgetekende wijnen te maken. Het “Syndicat viticole de l'Entre-deux-Mers” speelt hierbij een leidende rol. Waar men zich voorheen eerder toelegde op het maken van zoete wijn, is men teruggekeerd naar de essentie: Entre-deux-Mers staat voor droge, frisse en fruitige witte wijnen. De rode wijn van de streek wordt gebotteld onder de appellatie Bordeaux aop. Er is ook roséwijn, zowel de traditionele clairet als de modernere lichtroze bordeaux rosé.

Geschiedenis Entre-deux-Mers wordt best vertaald als ‘tussen twee wateren’: het is de streek die zich bevindt tussen de rivieren Dordogne en Garonne net voor ze samenvloeien. De wijnbouw werd hier geïntroduceerd door de Romeinen. In de middeleeuwen namen de kloosters het voortouw in de wijnbouw. De Benedictijnen stichtten de abdij van Sauve-Majeure, mijlpaal op de weg naar Compostella, die bijdroeg tot de bloei van de wijnbouw in de streek. Tot de Franse revolutie golden hier de privileges van de bordeauxwijnen. De wijnen werden ter plaatse verbruikt en verscheept naar Engeland.

Aardrijkskunde De Entre-deux-Mers bevindt zich in het hart van de bordeauxstreek en omvat twaalf gemeenten: Branne, Cadillac, Carbon Blanc, Cenon, Créon, La Réole, Saint-Macaire, Monségur, Pellegrue, Pujols sur Dordogne, Sauveterre de Guyenne en Targon. De streek bestaat uit een centraal plateau, bevloeid door talrijke kleine waterlopen. Ten noorden helt het af naar de Dordogne en ten zuiden naar de Garonne. De bodem bestaat hoofdzakelijk uit kalksteen en klei en is dus bijzonder geschikt voor witte druivenrassen. De terroir is echter sterk wisselend van perceel tot perceel en kan bestaan uit een mengsel van zand, klei, kiezel of kalk. Het klimaat is vrij vochtig en wordt beïnvloed door de nabijgelegen oceaan.

Bedruiving Voor de witte wijn zijn de belangrijkste druivenrassen de sauvignon blanc, die naast aciditeit ook aroma’s levert van stekelbes, pompelmoes en passievrucht, daarnaast de muscadelle die florale aroma’s geeft en complexiteit brengt, en als derde druif de sémillon die witteen gelevruchtenaroma’s en soepelheid toevoegt. Ook de sauvignon

Estelle Roumage van Château Lestrille

gris, een kloon van de sauvignon blanc, wordt veel aangeplant en geeft een muskaattoets aan de wijn. Andere bijkomstige druivenrassen zijn colombard, ugni blanc, merlot blanc, mauzac en ondenc. In rood (en rosé) domineert de merlotdruif omwille van de kleibodem. De overige toegelaten druivenrassen zoals cabernet franc, cabernet sauvignon en petit verdot worden in kleinere hoeveelheden aangeplant. De rode en roséwijnen die hiermee gemaakt worden, dragen de appellatie Bordeaux aop en niet Entre-deux-Mers.

Vinificatie De witte wijn wordt op klassieke wijze gemaakt: de druiven worden geperst (pressurage) al dan niet na een kort contact tussen sap en schil (macération pelliculaire). Na het verwijderen van de ongewenste partikels (débourbage) ondergaat het druivensap een alcoholische gisting in betonnen of stalen tanks gedurende 12 tot 15 dagen op een gecontro-

De abdij van Sauve-Majeure

Stéphane Dupuch, voorzitter van de appellatie Entre-deux-Mers

Stéphane Defraine van Château de Fontenille

leerde temperatuur van 18 tot 20°C. Op het einde van de fermentatie worden de gisten verwijderd (soutirage) en wordt sulfiet toegevoegd om de wijn te stabiliseren en te beschermen tegen oxidatie. De wijn wordt vervolgens drie tot zes maanden gelagerd en op fles getrokken het jaar na de oogst. Sommige wijnboeren maken tevens een ander type witte wijn: zij laten in hoofdzaak sémillondruiven gisten in houten barriques en passen ‘bâtonnage sur lie’ toe, gevolgd door een rijping op hout gedurende één jaar. Dit levert romige, boterachtige, witte wijnen op. De roséwijnen worden bekomen door maceratie van de rode druiven (doorgaans merlot): 12 uur voor de lichte roséwijnen, 24 tot 36 uur voor de clairetwijnen. De vinificatie verloopt vervolgens analoog aan deze van de witte wijnen. De rode wijndruiven worden afzonderlijk gevinifieerd en vervolgens geassembleerd. De maceratie duurt 15 tot 21 dagen, de fermentatie duurt 8 tot 10 dagen op een temperatuur van 28 à 30°C. De malolactaatgisting gebeurt op vat. Sedert 2005 worden de wijnen na botteling op hun kwaliteit gekeurd door het wijnbouwerssyndicaat, onder toezicht van de regionale afdeling van het INAO. Twee toonaangevende domeinen uit de streek werden bezocht: Château de Fontenille en Château Lestrille.

Eigenzinnige cuvées De kwaliteitsverbetering in de streek van Entre-deux-Mers is opvallend. Hier zijn gemotiveerde en getalenteerde wijnbouwers aan het werk, die de mogelijkheden van de plaatselijke druivenrassen en van de terroir optimaal gebruiken. Zij realiseren zowel goede basiswijnen als eigenzinnige speciale cuvées, die zeker kunnen concurreren met de grotere namen uit Graves of St-Emilion. Wie speurt naar bordeauxwijnen met een goede prijs/plezierverhouding, hoeft niet verder te zoeken.

Geproefd

Château de Fontenille

De wijngaarden behoorden oorspronkelijk tot de abdij van Sauve-Majeure. In 1524 werd het afzonderlijke wijndomein opgericht. Dit domein van 17ha werd in 1989 aangekocht door Stéphane Defraine, een wijnbouwer van Belgische herkomst. Stéphane Defraine studeerde oenologie aan de faculteit van Bordeaux en was vervolgens werkzaam als regisseur of keldermeester op verschillende domeinen in de bordeauxstreek maar ook in Vouvray. Van 2004 tot recent in 2014 was hij voorzitter van de Entre-deux-Mers aoc. Thans beslaat het Château de Fontenille, 54ha waarvan 49ha in productie; 15ha voor de witte wijn, 10ha voor rosé en 24ha voor de rode wijn.

Bordeaux rosé ‘La belle Rosée’ 2013

Bordeaux rouge aoc 2011

100% cabernet franc. Trendy lichtroze kleur, subtiele aroma’s van bloem en framboos, mineraal en pompelmoes in de smaak. Mooie aperitiefwijn.

80% merlot, 20% cabernet sauvignon. Assemblage na 18 maanden, 50% lagering op kuip en 50% rijping op vat (1/3 nieuwe eik). Robijnrode kleur. Aroma’s van rood fruit, bevestigd in de mond. Matige body, zijdeachtige tannine. Elegante en soepele, vrij eenvoudige wijn. Waarom deze niet drinken bij een hamburger?

Bordeaux clairet aoc 2012

100% cabernet franc, maceratie gedurende 72 uur. Intense rosékleur. Aroma’s van rode vruchten: aardbei en framboos. Frisse aanzet, kruidigheid en rode vruchten, licht bittere finale. Moet passen bij een koud buffet of bij een zomerse barbecue. Bordeaux blanc aoc cuvée Magic7 2011

100% oude sémillon. Gisting en rijping op nieuwe eikenvaten. Beperkte productie: 7 vaten of 2100 flessen, vandaar de naam Magic7. Aroma’s van toast en rijpe vruchten. Mooi wit fruit in de mond. Boterachtig en romig. Lange afdronk. Uitstekend bij in saus bereide vis en harde kazen. Entre-deux-Mers aoc 2013

40% sauvignon blanc, 20% sauvignon gris, 20% muscadelle, 20% sémillon. Gisting op lage temperatuur (16°C), rijping 'sur lie'. Lichtgoudgele kleur. Aroma’s van stekelbessen en citrusvruchten. Lichte muskaatsmaak, exotische vruchten en een pepertoets. Speelse aciditeit. Goede match met zeevruchten, sushi en geitenkaas. Deze wijn was een ‘coup de coeur’ op het laatste Concours Mondial te Brussel.

Château Lestrille

Dit domein te St Germain du Puch is sedert 1901 in bezit van de familie Roumage. Estelle Roumage werkte achtereenvolgens in Groot-Brittannië, Madrid en in Nieuw-Zeeland. Zij nam het domein van haar vader over in 2001 en vinifieert zelf de wijnen. Het domein beslaat 40ha, waarvan 26ha merlot en 2ha cabernet sauvignon. De rest wordt beplant met witte wijndruiven. De witte wijnen worden per perceel gevinifieerd. Er zijn vijf percelen sauvignon blanc, twee percelen muscadelle en één perceel sauvignon gris en sémillon.

Château Lestrille Blanc Entre-deux-Mers 2013

Château Lestrille Capmartin Bordeaux Clairet 2013

85% sauvignon blanc, 15% muscadelle. Drie maanden lagering op vat. Lichtgele kleur met mooie schittering. Aroma’s van witte bloemen, passievrucht en asperges. Evenwichtige, afgeronde smaak met mooie zuren en een pompelmoesbittertje. Voortreffelijk bij oesters en zeevruchten.

100% merlot. Maceratie gedurende enkele dagen. Frambozenkleur. Aroma’s en smaken van rood fruit: kers, framboos, wilde aardbei. Goede structuur met wat kruidigheid. Goede begeleider van gegrilde vlees- en visgerechten.

Cadillac Côtes de Bordeaux (rouge) 2012

Château Lestrille Capmartin Blanc 2012

Château Lestrille Bordeaux rouge 2010

50% merlot, 50% cabernet sauvignon. 18 maanden rijping op eik, waarvan de helft nieuw. Donkerrobijnrode intense kleur. Aroma’s van zwarte kers en specerijen. Mooie evenwichtige structuur met goed geïntegreerde tannine. Goede begeleider van rundvlees, lam en eend.

Sauvignon gris en sémillon met een snuifje sauvignon blanc. Voor 50% gisting in eiken barriques. Daarna lagering op hout gedurende één jaar. Complexe aroma’s met duidelijke eiktoets. Smaak van gele perziken en exotisch fruit, een beetje honing. Mooie body, enige vettigheid en zinderende aciditeit. Moet passen bij vis of kip in roomsaus (Gentse waterzooi!).

94% merlot, 6% cabernet sauvignon. Dieprode kleur. Geurt naar rijp donkerrood fruit. In de mond is de wijn soepel en vol. Enige warmte verraadt een hoog alcoholpercentage. Een goede rode wijn voor de keuken van elke dag.

Cadillac aoc (liquoreux) 2010

100% sémillon. Wijn met botrytis. Goudgele kleur. Abrikozen, acaciahoning en vanille in de geur. Smaak van geconcentreerde rozijnen. Mooie frisse afdronk. Te combineren met eendenlever of met blauwe schimmelkaas, wellicht ook met ‘canard à l’orange’.

Château Lestrille Bordeaux rosé 2013

100% merlot. Korte maceratie gedurende enkele uren. Licht karmijnrood. Delicate geur van aardbeien en rode bessen. Licht parelend in de mond met mooi fruit en speelse zuren. Verleidelijke wijn, ideale aperitiefwijn.

Château Lestrille Capmartin rouge 2010

Hoofdzakelijk merlot met een beetje cabernet sauvignon. Rijping op oude eik. Donkere, granaatrode wijn. Aroma’s van zwart fruit en van zachte specerijen. Voldoende structuur en body, soepele tannine. Mooie afdronk. Klassieke bordeauxwijn. Le Secret de Lestrille 2010

100% merlot van oude wijnstokken. Laag rendement. Rijping op nieuwe eik. Diep robijnrode kleur. Aroma’s van bloemen en van eik. Geconcentreerd zwart fruit in geur en smaak. Volle, ronde wijn met mooie body en soepele, geïntegreerde tannine. Op het niveau van een grand cru. Gedronken en geapprecieerd bij een ‘parmentier de canard au jus de truffes’.

K e n W i j n -magazine - jaargang 11 - nr. 22

E r i c Me r n y C o m m a n d e r ij B r u s s e l

ACTUA uit de wijnwereld

Champagne Roederer lanceert een Brut Nature Deze week lanceerde het champagnehuis Louis Roederer zijn Brut Nature 2006 in Londen. Dit is de eerste nieuwe wijn van dit merk sinds 40 jaar. De laatste creatie was Crystal Roederer Rosé en dateert van 1974. Het idee om een champagne Roederer met een laag suikergehalte te creëren kwam er na de hittegolf van 2003. Sinds deze oogst begon men met het verminderen van de dosering van suiker voor alle wijnen. Na enkele pogingen in 2003, 2004 en 2005 om een aantal flessen ultra brut te produceren (minder dan 6g/l suiker) was het pas in 2006 dat het huis de beslissing nam om een champagne zonder dosering op de markt te brengen, wat nu resulteert in de geboorte van Louis Roederer Brut Nature. De beslissing om een Brut Zero te maken werd gestimuleerd door Philippe Starck, een grote fan van champagnes zonder dosering. Philippe Starck werd ook gevraagd om te zorgen voor de verpakking, die hij zo eenvoudig mogelijk wilde. De druiven voor deze wijn zijn afkomstig van een wijngaard van 10 hectare te Cumières in biodynamische cultuur. Het is een blend van chardonnay, pinot meunier en pinot noir. De beslissing om de druiven op dezelfde dag te oogsten was om alle invloed van het ras te elimineren maar het terroir volop te laten spreken. Een andere specificiteit van deze champagne is de druk van 4,5 bar ten opzichte van 6 bar in een normale champagne.

Geen Clos des Mouches bij Domaine Chanson Slecht nieuws uit Bourgogne. Na de jaargang 2013 die reeds ontbrak in de mooie serie wijnen van het Domaine Chanson, zal ook Clos des Mouches 2014 niet beschikbaar zijn. Zwaar geraakt door de hagel in het voorjaar heeft de wijngaard zo hard afgezien dat er onvoldoende gezonde druiven zijn om deze wijn met een grote reputatie te produceren. Deze wijn bestaat zowel in rood als wit. Gelukkig kunnen we getuigen dat de druiven die wel geoogst werden op de wijngaarden van het Domaine Chanson van uitstekende kwaliteit zijn. De selectie van de druiven is heel streng zodat alle druiventrossen die tijdens de hagelbuien van de lente teveel geraakt werden zijn verwijderd. De kwaliteit zal heel hoog liggen, de kwantiteit zal eerder beperkt zijn. In Beaune is Clos des Mouches, deels eigendom van het Maison Drouhin en deels eigendom van het Maison Chanson, een wijngaard gelegen op heuvels naar het zuidoosten georiënteerd. De bijenkorven van de wijnbouwers bevonden zich hier vroeger op een ideale plaats. “La Mouche” is een edele naam voor de honingbij in het oud-Frans vandaar de naam van deze plek. De stijl van de wijnen van Drouhin en Chanson is heel verschillend, omdat beide percelen zich op een verschillende ondergrond bevinden. Wat nogmaals het belang onderstreept van dit element in de smaak en de stijl van wijnen. Chanson is een buitengewoon domein met premiers en grands crus. Ze beschikken over legendarische kelders in een bastion daterend uit de 15de eeuw. Prachtige grote wijnen in het hartje van de wijngaarden van Bourgogne.

K e n W i j n -magazine - jaargang 11 - nr. 22

Sept. 2009

G R A N D

V I N

D E

P O M E R O L

GÉNÉRATION POMEROL

www.chateaulapointe.com

Een nieuw boek over spectaculaire wijn: Vins de feu, à la découverte des volcans célèbres (Charles Frankel) Als je de taal van Molière enigszins beheerst, kan je opgaan in een indrukwekkend nieuw wijnboek verschenen van de hand van Charles Frankel. Charles Frankel was al vroeg geïnteresseerd in het vulgariseren van wetenschap, zowel in de visuele als geschreven media. Na zijn studies in de geologie in de Verenigde Staten kreeg hij de microbe te pakken. Verdeeld tussen onderzoek en reportage, richt hij zich nu op het schrijven van populair wetenschappelijke boeken, artikels voor tijdschriften en de ontwikkeling van projecten voor televisie. Vulkanen hebben steeds synoniem gestaan voor kwaliteitsvolle wijnen, dankzij hun vruchtbare grond en hun reliëf dat specifieke microklimaten creëert. Vandaag genieten deze wijnen van een echte renaissance, van de Napolitaanse Lacryma Christi over de grote rode wijnen van de Etna, via de mollige witte Eolische wijnen naar de cabernets uit Californië. Ook Frankrijk heeft zijn vulkanische bodem, de Puyde-Dôme, waar uitstekende wijnen gemaakt worden van pinot noir en gamay. Het drinken van wijnen afkomstig van een vulkanische bodem betekent ook zich verdiepen in de geschiedenis van deze slapende monsters. Denk maar aan het tragische lot van Santorini, volledig verwoest door de grootste uitbarsting in de historische tijden, of Pompeï, de stad aan de voet van de Vesuvius, die fortuin maakte dankzij de wijnen die er gemaakt werden. Gepassioneerd auteur over vulkanen en ervaringsdeskundige, brengt de schrijver de grote uitbarstingen tot leven, alvorens hij ons naar de makers van extreme wijnen brengt. Hij biedt wat elke vulkaan betreft ontdekkingsroutes en een lijst van de wijngaarden die het verdienen bezocht te worden. Een onmisbaar boek voor liefhebbers van bijzondere wijnen. Gepubliceerd door Dunod. 240 pagina's. ISBN: 978100599356 Prijs in boekhandel Frankrijk: € 24,50

Recent overleed Nicolas Feuillatte, stichter van het gelijknamige champagnehuis. Nu wordt de regio hard geraakt door het overlijden van een heel talentvolle champagnemaker. Thierry Roset, wijnmaker en keldermeester van Charles Heidsieck, is zondag 5 oktober plots overleden. Thierry was pas 55 jaar oud. Onlangs vierde Thierry nog zijn 25 jaar bij Charles Heidsieck. In 1985 was hij gedurende enkele maanden de stagiair van Daniel Thibaut. Hij werkte in die periode mee aan de assemblage van de wereldberoemde Blanc des Millénaires 1985 en de iconische Champagne Charlie 1985. In september 1988 vervoegde hij het champagnehuis als assistent van keldermeester Thibaut. Tussen 1992 en 2002 was hij actief lid van het proef- en assemblagecomité en beheerde hij de kelder, de ‘tirage’ en het degorgeren van alle cuvées van Piper-Heidsieck en Charles Heidsieck. In 2003 ging hij voltijds aan de slag bij het wijnteam van Régis Camus. Aan de zijde van Régis was hij aanwezig bij alle ontwikkelingen van het vinificatieproces en concentreer-

de hij zich voornamelijk op Charles Heidsieck. In 2007 creëerde hij de “nieuwe Charles Heidsieck” in de nieuwe crayèreflessen en in april 2012 werd hij uiteindelijk benoemd tot keldermeester van Charles Heidsieck. In die hoedanigheid hield hij zich bezig met de creatie van de cuvées van Charles Heidsieck onder leiding van Régis.

Champagne voor de tweede maal op korte tijd getroffen door een overlijden

Thierry’s buitengewone vaardigheden als wijnmaker werden eerder dit jaar nog erkend toen hij de International Wine Challenge’s “Sparkling Winemaker of the Year” award kreeg. Thierry kreeg de kans om voor zijn heengaan nog te proeven en te genieten van de wijnen van 2014. Hij liet ons een vroege beoordeling van zijn favoriete crus voor de volgende assemblage na. Met Thierry in hun gedachten en in hun hart zullen de leden van het team van Régis ervoor zorgen dat de unieke stijl van de door velen geliefde en gerespecteerde wijnen van Charles Heidsieck verder zal blijven leven. Thierry zal niet enkel gemist en herinnerd worden om zijn reputatie als legendarische wijnmaker, maar ook om zijn zachtaardig, vriendelijk en nederig karakter, zijn gevoel voor humor en de wijsheid die hij zo vrijgevig deelde.

Wereldprimeur: wijnbar in een hospitaal! Het moet wel gezegd worden dat het hier gaat om een wijnbar die voorbehouden zal zijn voor de patiënten (en hun familie) van de dienst palliatieve zorgen. Een excellent idee volgens heel wat personen, want een verblijf op palliatieve zorgen betekent niet altijd dat men zich reeds in de terminale fase van het leven bevindt. Het idee achter deze wijnbar in het Universitair Ziekenhuis van Clermont-Ferrand is het creëren van een zo normaal mogelijke natuurlijke omgeving. Het is een initiatief van Dr Virginie Guastella: “Het is een andere manier om zorg te dragen voor een ander.” Ze verdedigt het recht voor haar patiënten “om te genieten en genot te geven”. Vooral op het einde van het leven. Een originele en heel menselijke invalshoek.

De consumptie zal medisch omkaderd en begeleid worden, want men bevindt zich in een klinische omgeving. Ze gaat verder in haar betoog: “de Fransen onderhouden een hedonistische verhouding met voeding en wijn, synoniem voor uitzonderlijke momenten van gezelligheid en samenzijn met anderen.” Een goed glas wijn kan ons een ontspannen gevoel geven en een serene blik op het leven en de omgeving. De wijnbar beschikt nu reeds over mooie kwaliteitswijnen, excellente flessen champagne en enkele mooie whisky’s. Ze worden bewaard onder de beste omstandigheden zoals in een echte wijnbar.

Ken Wijn-magazine - jaargang 11 - nr. 22

Pete r D o o me n

HET LAATSTE WOORD

oen ik bij het verschijnen van het eerste nummer van Ken Wijn-magazine aanbood om de redactieraad te vervoegen, had ik er nog geen idee van wat ik me op de hals haalde.

Nu, 22 nummers en elf jaar verder, besef ik dat we samen iets gerealiseerd hebben. Drie commentaren die ik plukte uit de sociale media, geschreven door niet-leden van de Vlaamse Wijngilde: "ik lees Ken Wijn-magazine nog graag omdat het over de mensen gaat", "alle artikels over Duitsland gelezen: goed geschreven, leuk om lezen, de site is gebookmarked", "Ken Wijn-magazine is uitgegroeid tot het beste Belgische wijnblad". Toeval of niet, maar deze tweeëntwintigste editie is gewijd aan de wijnpers. Een wijnpers die overal ter wereld onder druk staat: krimpende inkomsten nopen soms tot dubieuze transacties waar de objectiviteit niet altijd mee gediend wordt. Nochtans verwacht de wijnliefhebber dat wijnen in het blad aan bod komen omwille van hun kwaliteit, en niet omwille van de centen die in één of andere vorm richting blad geschoven worden.

Niet langer dan drie maanden geleden ontplofte een bom in wijnschrijvend Australië: Max Allen en Mike Bennie, twee gereputeerde wijnschrijvers, gaven toe dat het hen soms ontbrak aan een gedragscode. Ze hadden proeverijen georganiseerd waar ze door de wijnindustrie voor betaald waren, zonder hun financiële belangen aan het publiek duidelijk te maken. Een andere schrijver bekende dat hij soms reviews publiceerde over wijnen die in zijn eigen zaak te koop zijn. In de Verenigde Staten van Amerika gaat men nog verder. Daar lijkt de overheid zelfs aan de kant van de wijnindustrie te staan. Een recente uitspraak van het U.S. Circuit Court of Appeals stelde, dat een website positieve reviews mag verwijderen van zaken die geen publiciteit kopen. Dat betekent uiteraard dat hun gemiddelde score daalt en de gemiddelde score stijgt voor zaken die wel advertentieruimte nemen. De potentiële impact is groot voor wie al eens reviews van wijnen, restaurants, hotels of wat dan ook opzoekt op het internet. Je hoopt daar eerlijke informatie te vinden, al weet je dat elke review gekleurd is door de persoon-

lijke mening van de schrijver. Maar als tien consumenten een bepaalde wijn niet lekker vinden, dan zullen ze wel gelijk hebben zeker? Inderdaad... tenzij er natuurlijk honderd andere hem wél goed vonden, maar hun reactie geweigerd zagen omdat het domein in kwestie nu eenmaal geen publiciteitsruimte koopt op de betreffende website... Ontsnapt Ken Wijn-magazine aan deze tendens van belangenverstrengeling? Het is in elk geval ons vast voornemen. De koers die deze redactieploeg vaart, is er één van onafhankelijkheid: publiciteit is dan misschien wel noodzakelijk, maar die wordt nooit gekoppeld aan artikels. Artikels worden slechts gepubliceerd wanneer ze inhoudelijk hoogstaand zijn, niet omdat er één of ander voordeel aan vast hangt. Ook in het tweede decennium van Ken Wijn-magazine houden we die koers aan, zodat de lezer objectieve en correcte informatie ingeschonken krijgt. Let's drink to that.

HAGENBROEKSESTEENWEG 180, 2500 LIER • TEL. 03/480 85 95 WWW.WIJNEN-DEKOK.COM • INFO@WIJNEN-DEKOK.COM