Ken Wijn-magazine 21 by Grafische Vormgeving bvba

JUNI 2 014

K E N Wmagazine IJN DOSSIER: duitsland

wijnland duitsland Feest van de vlaamse wijngilde moezel

Nieuw-zeeland terroirsherry Bordeaux 2013 clos des papes ANTEPRIMA TOSCANE CHATEAU LASCOMBES

Wijntijdschrift van de Vl a amse Wijngilde v z w

verschijnt t weema al per ja ar

www.vlaamsewijngilde.be

® LOUIS ROEDERER - À LA RECHERCHE DE L’ŒUVRE

Inhoud Terroirs herry

Colofon Jaargang 11 nr 21 Juni 2014 Oplage: 3000 exemplaren Leden van de Vlaamse Wijngilde ontvangen Ken Wijn-magazine tweemaal per jaar gratis.

ANTEPRIMA TOSCANE 2014

Redactieraad Peter Doomen (hoofdredacteur) Simonne Wellekens (adjuncthoofdredacteur) Hugo Van Landeghem (erevoorzitter Vlaamse Wijngilde) Jean-Pierre Tavernier Jaco Vankelecom Michel Van Zandijcke Luc Van der Straeten

Verantwoordelijk uitgever Redactie Ken Wijn-magazine p/a Peter Doomen Zagerijstraat 23 2500 Lier +32 486 50 36 07 peter@vlaamsewijngilde.be

Fotoverslag Wijnronde van Vlaanderen

Infoadres publiciteit Anita Buvens PR-verantwoordelijke Vlaamse Wijngilde Public Relations Manager Responsable des Relations Publiques 22ste Liniestraat 1 3300 Sint-Margriete-Houtem +32 472 65 42 42 anita@vlaamsewijngilde.be

Website www.vlaamsewijngilde.be

Layout en druk www.grafischevormgeving.be

25 Wijnland Duitsland 37 De kritische kijk van Gerd Brabant 38 Familiebedrijf Jüngling 40 De Duitse Moezel

Niet-leden of leden die extra exemplaren willen, kunnen er bestellen zolang de voorraad strekt en door vooraf de onkosten te betalen op het rekeningnummer 432-5234551-89 met vermelding van aantal exemplaren en contactgegevens. De bestelling zelf gebeurt via email op kenwijn@ vlaamsewijngilde.be. Onkosten: €10 voor één exemplaar, €7 per stuk vanaf 2 exemplaren (dus €14 voor 2). Transport en verpakking inbegrepen.

Dossier Duitsland

32 62

Clos des Papes

46 Feest van de Vlaamse Wijngilde

En verder … 3 Inhoud 4 Het eerste woord 4 Evenementen 5 Nationaal comité 10 Bordeaux 2013 16 Ken Wijn-wedstrijd 2014 20 Het ideale wijnglas 22 Désiré Petit 30 Château de Fesles 52 Claire Villars 54 Wijnaroma's en gisten 58 Nieuw-Zeeland 61 Château Lascombes 2013 68 Xavier Leclerc 73 Wijn en gezondheid 74 Wijngadgets: handig of brol? 75 Château de Majoulière 77 Vers van de pers 82 Het laatste woord

De uitgever kan niet verantwoordelijk worden gesteld voor de inhoud van de artikels, noch voor die van de interviews, die onder de verantwoordelijkheid van de auteurs vallen. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën of op enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.

K e n W i j n -magazine - jaargang 11 - nr. 21

Het EERSTE woord Er i c Mer n y Nationaal voor zit ter

Carpe Diem EVENEMENTEN Vergankelijkheid 19 oktober 2014 Nationale Degustatie Sherry

2 november 2014 Nationale Degustatie met de Association des Grands Crus de SaintEmilion

16 november 2014 Nationale Proeven

Schelle - San Marco Village 1 februari 2015 Feest van de Vlaamse Wijngilde met PessacLéognan

15 maart 2015 Ken Wijn-wedstrijd

Het proeven van de primeurs 2013, eind maart-begin april 2014, startte in mineur. Snel bleek dat 2013 geen fantastisch wijnjaar wordt maar heel veel zal afhangen van de wijnmaker. Het proeven van de primeurs werd niet enkel overschaduwd door de matige kwaliteit van de oogst, maar ook door het heengaan van een grote dame in Bordeaux. Christine Valette-Pariente verloor haar moedige strijd tegen kanker op 57-jarige leeftijd. De eigenares van Troplong-Mondot, die dit domein op een zeer hoog niveau bracht, is niet meer. Zij laat haar man Xavier na, vier dochters en een kleinkind. Ze was een gerespecteerde dame die ondanks de hoge vlucht die het domein de laatste jaren genomen had, nog steeds bijzonder toegankelijk was en haar kasteel altijd openstelde voor bezoekers die hierom vroegen. Het was de droeve taak van Hubert de Bouärd, eigenaar van Château Angélus, om tijdens zijn grote feest naar aanleiding van de

vernieuwing van de kelders, eerbetoon te brengen aan zijn overleden buurvrouw. In 1981 nam Christine Valette château Troplong Mondot over. Haar streven naar een grote wijn die de perfectie benaderde, werd bevestigd in het klassement van 2012 met de ranking van Saint-Emilion Premier Grand Cru Classé B. Voorheen was Troplong Mondot een klassieke maar ook vrij stugge wijn. Onder haar beleid werd het een opulente, luxueuze maar ook lekkere en drinkbare wijn.

Carpe Diem Zo komen we dan bij carpe diem : “Pluk de dag - Geniet van het leven”. We zijn gelukkig om lid te kunnen zijn van een vereniging als de Vlaamse Wijngilde. Als je alle activiteiten bekijkt in onze commanderijen dan komen heel wat landen, regio’s, domeinen en wijnmakers aan bod. In vele gevallen in aanwezigheid van de producenten, die graag benadrukken dat onze leden goede proe-

redactie Hoofdredachtie Peter Doomen (hoofdredacteur) Simonne Wellekens (eindredacteur)

Nationaal Comité

Leden

Voorzitter - President - Président

Jaco Vankelecom Luc Van der Straeten Hugo Van Landeghem Jean-Pierre Tavernier Michel Van Zandijcke

Eric Merny eric@vlaamsewijngilde.be Ondervoorzitter - Vice President Vice-Président Luc Dewulf luc@vlaamsewijngilde.be Ondervoorzitter - Vice President Vice-Président Wouter De Nul wouter@vlaamsewijngilde.be

De wijnbouwers komen hier ook zo graag omdat wij Belgen nog van het leven kunnen genieten.

Wijnmeester - Wine Master Maître DE Vin Eddy Sarlet eddy@vlaamsewijngilde.be Secretaris - Secretary Secrétaire Harry Vos harry@vlaamsewijngilde.be

vers zijn en dat ze bijzonder graag naar België komen om onze commentaren te horen. De wijnbouwers komen hier ook zo graag omdat wij Belgen nog van het leven kunnen genieten. Laat dat het credo zijn, laat ons inderdaad genieten. Genieten staat niet gelijk aan oeverloos drinken, maar wel met mate(n) degusteren. Laat al onze leden ambassadeurs zijn voor de Vlaamse Wijngilde. Niet enkel naar bezoekende wijnbouwers, of niet enkel in het buitenland op bezoek op wijndomeinen, maar ook in Vlaanderen en Brussel. Breng nieuwe leden naar de Vlaamse Wijngilde, leer hen genieten van een goed glas wijn. Leer hen dat kwaliteit steeds boven kwantiteit gaat. En denk vooral aan jongeren, zij vormen de zuurstof voor de toekomst van de Vlaamse Wijngilde. Jongeren leren graag proeven, maar vinden niet altijd de weg naar onze vereniging. Dus beste vrienden, met carpe diem in onze gedachten, drinken wij een goed glas wijn ter ere van Christine Valette en alle wijnbouwers die ons zoveel plezier brachten maar ons on-

dertussen spijtig genoeg verlaten hebben. Maar we drinken net zo goed op de huidige wijnproducenten die ons dagelijks een glas gezonde en lekkere wijn presenteren.

Penningmeester - Treasurer Trésorier Katlyn Veldeman katlyn@vlaamsewijngilde.be PR-verantwoordelijke - Public Relations Manager - Responsable des Relations Publiques Anita Buvens anita@vlaamsewijngilde.be Communicatieverantwoordelijke Communication manager Responsable de Communication Peter Doomen peter@vlaamsewijngilde.be Adjunct-Secretaris - Assistant Secretary - Sécretaire adjoint Gerard Vanden Abbeele gerard@vlaamsewijngilde.be

K e n W i j n -magazine - jaargang 11 - nr. 21

TerroirSherry Dat de regio van Jerez zich opnieuw aan het uitvinden is, staat nu vast. Beetje bij beetje verschuift de industriële ‘one size fits all’ massaproductie in Jerez naar juweeltjes met beperkte productie die het terroir perfect weergeven. Twee krachten stimuleren deze ontwikkeling: de kwaliteit in de wijngaard en de diversiteit aan terroirs.

Herontdekking van de kwaliteit in de wijngaard Zoals in veel andere regio’s kopen grote bodegas en coöperaties de druiven per kilo, onafgezien de kwaliteit die wordt geleverd. Dat zette de wijnboeren natuurlijk niet echt aan om kwaliteit te leveren, met desastreuze gevolgen voor de kwaliteit van het eindproduct en vooral voor de prijs ervan. Een commerciële fino of manzanilla met twee tot vier jaar solera haalt nog nauwelijks twee tot drie euro per fles. En als het eindproduct niet meer aan de straatstenen kan gesleten worden, dan keldert natuurlijk ook de prijs per kilo druiven. Zo is de laatste jaren die prijs niet meer boven de 0,5 euro per kilo uitgekomen, waarbij wijnboeren uiteraard niet meer uit de kosten komen en massaal wijngaarden verwaarlozen. Dit werkt de neerwaartse spiraal natuurlijk nog verder in de hand.

WIM C AST e u r C o m m a n d e r ij D e n d e r s t r e e k Z ui d

Dank zij het werk van wijnbouwers zoals o.a. Luis Pérez en Ramiro Ibañez, maar zeker ook door toedoen van het selectiewerk van Equipo Navazos (zie Ken Wijn-magazine nr 18), die ook de nadruk leggen op de wijngaard, zijn een aantal pagos (wijngaarden) zoals ‘Macharnudo’ & ‘Carrazcal’ in Jerez en ‘Miraflores’, ’El Hornillo’ en ‘Mahina’ in Sanlúcar de Barrameda meer in de aandacht gekomen. In deze pagos wordt de hoge concentratie aan actieve kalk (Albarizabodem) omgezet in mineraliteit, en alcoholgehaltes die kunnen oplopen tot 15%, daar waar de normale waarden in wijngaarden met hoog rendement slechts 11 tot 12% halen. Luis Pérez heeft op dit moment een experiment lopen waar de palomino druiven van de wijngaard El Corregidor een alcoholniveau halen van 16% en dus technisch gezien niet meer hoeven versterkt te worden. Dit heeft een belangrijk voordeel voor de concentratie en complexiteit van de wijn. Als basisconcept voor het produceren van een goede manzanilla of fino, moet de wijn ‘uitgekleed’ worden. De flor (Saccharomyces) zorgt ervoor dat zuren, glycerine en suikers verdwijnen uit de wijn en dat er acetaldehyden worden toegevoegd. Naast de acetaldehyden komt ook de mineraliteit en de ziltigheid meer naar boven (zie figuur 1) doordat andere elementen weggevallen zijn. In normale omstandigheden zal men de wijn met pure alcohol versterken van 11% tot 15%, waarna de versterkte wijn wordt ‘uitgekleed’ door de flor. Deze versterking betekent echter een extra ver-

dunning van de vaste elementen van de wijn die eigenlijk al niet veel voorstelde door de veel te hoge rendementen. Wanneer het alcoholgehalte hoger is (door lagere rendementen) dan is de natuurlijke concentratie al hoger en moet er minder versterkt worden en zodus is er minder verdunning van de vaste bestanddelen. Uiteraard kan dit alleen toegepast worden als de prijs van de geconcentreerde druiven hoger ligt dan die van de gewone druiven.

Herontdekking van de diversiteit van het ‘terroir’ van de bodega Bij een industriële bodega gaat de aandacht vooral naar het meest efficiënt uitvoeren van de verschillende taken en naar de zorg om een continue basiskwaliteit te leveren. Ramiro Ibañez, die werkt als consultant-oenoloog bij de Almacenista Juan Piñero, voert een reorganisatie door van de bodega om zo veel mogelijk de diversiteit van de microbiologie van de bodega te laten spelen. In de eerste plaats wordt meer geconcentreerde most aangekocht van ‘El Hornillo’, een Pago ten noorden van Sanlúcar. Daarna worden de zeer lange wachtperiodes tussen de verschillende rocios (overpompen van wijn in de solera van de ene criadera naar de andere) vervangen door meer frequente rocios, zodat de flor meer impact kan hebben op de wijn (zoals dit vroeger steeds de gewoonte was in Sanlúcar) met een twaalftal criaderas i.p.v. een zestal. Plaatsen met meer vochtigheid in de bodega worden opgezocht voor die criaderas (fase van de solera) die de meeste flor nodig hebben. Elektronische apparatuur om er voor te zorgen dat het niveau in de vaten gelijk is, wordt gebannen. Verschillende niveaus zorgen voor verschillende ontwikkeling van de vaten en dus voor meer complexiteit.

Veldslag in een vat In de regio van Jerez zijn verschillende soorten flor (Saccharomyces) aan het werk, waarvan twee soorten in een overgrote meerderheid voorkomen: de beticus en de montuliensis. Beide stammen vechten voor een

Elk hoekje van de bodega heeft zijn eigen microbiologisch evenwicht van vocht, verluchting en stofmijtconcentratie

vat en veroveren het vat volledig op de tegenpartij. De beticus zal een vat snel kunnen veroveren. De beticus komt vooral voor in Sanlúcar de Barrameda (90% van de vaten) en heeft als kenmerk de wijn zeer grondig uit te kleden, maar hij maakt daarbij relatief weinig acetaldehyden aan. Dit betekent dat, als om één of andere reden de florpopulatie uitsterft, deze opnieuw kan gekoloniseerd worden door een beticus ofwel door een montuliensis. De beticus geeft typische karakteristieken aan de wijnen van Sanlúcar: zeer delicaat, ziltig en mineralig zonder een al te sterk impact van de acetaldehyden. Wanneer een vat wordt veroverd door de montuliensis (10% in Sanlúcar en 50% in Jerez) dan kent de ontwikkeling een heel ander verloop. De montuliensis heeft een tragere inloopfase maar maakt daarna veel meer acetaldehyden aan dan de beticus. Dit betekent dat de montuliensis de wijn minder volledig zal uitkleden maar wel meer acetaldehyden zal toevoegen, waardoor het ook onmogelijk wordt voor een beticus om een vat waarin ooit montuliensis is geweest, opnieuw te veroveren. Ramiro Ibañez duidt in de bodega van Sanlùcar aan welke vaten door montuliensis zijn ingenomen, zodat deze eventueel apart kunnen gebotteld worden. De meest gereputeerde manzanilla pasadas uit Sanlúcar komen precies voort uit die montuliensis (Sanchez Ayala, La Sacristia AB, Manzanilla En Rama van Barbadillo).

Werking van stofmijt Het lijkt een science-fictionverhaal maar stofmijten leven rond de opening van het vat van

de wijn die op de rand terecht komt tijdens de rocios. Geregeld vallen deze beestjes in het vat en zorgen er voor een toevoeging van citrusaroma’s. Eén van de redenen waarom een bota punta (vat aan het begin van een rij) vaak een afwijkend patroon heeft dan een normaal vat, is precies het feit dat deze vaten meer in- en outverkeer kennen en daardoor meer aangetast zijn door deze stofmijt. Dit is één van de vele elementen die zorgen voor een complexiteit die was verloren gegaan door de industrialisatie van de sherryproductie in de voorbije decennia.

Manzanilla en fino ‘En Rama’ De meest eenvoudige maatregel, met een enorm impact, is het bottelen van de wijnen met een minimum aan filtering en stabilisatie. Hierdoor blijft de concentratie en de complexiteit van het vat maximaal bewaard in de fles. Daarenboven zal bij de rijping op fles de complexiteit nog verder toenemen. Veel bodegas die mooie wijnen ‘En Rama’ bottelen, raden aan om deze binnen de drie maand te consumeren waardoor ze echter de verkeerde boodschap meegeven. Wanneer je de oorspronkelijke eigenschappen van de wijn in het vat wil proeven consumeer je deze inderdaad beter binnen de drie maand. Ze vergeten er wel bij te vertellen dat de wijn alleen maar complexer en intenser wordt wanneer je nog wat langer wacht.

Lexicon Fino: Wijn op basis van palomino fino die enkel biologische opvoeding heeft gehad en in Jerez de la Frontera of El Puerta de Santamaria is opgevoed. Manzanilla: Wijn op basis van palomino fino die enkel biologische opvoeding heeft gehad en in Sanlúcar de Barrameda is opgevoed. Flor: Gistcel van het type Saccharomyces die verantwoordelijk is voor het transformeren van gewone witte wijn in fino of manzanilla. Solera: Systeem waarin meerdere oogstjaren met elkaar worden vermengd om een constante kwaliteit te verkrijgen en om de flor een maximale impact op de wijn te laten hebben. Criadera: Een van de lagen van een solerasysteem die overeen komt met wijnen van een bepaalde leeftijd. Rocio: Het overpompen van wijn van de ene criadera naar de andere in het systeem van solera. Bota: Vat van 600 liter van Amerikaanse eik doorgaans gebruikt in de DO Jerez en meestal slechts met 500 liter opgevuld. Albariza: Typische bodem in de regio Jerez met een zeer hoog gehalte aan secundaire actieve kalk die werkt als een soort spons en voldoende water kan opslaan om de planten gedurende de droge zomermaanden van water te voorzien en die tegelijkertijd de druiven verrijkt met een hoge mineraliteit. Saca: Botteling van de wijn vanuit de solera En Rama: Saca met een minimum aan filtering en stabilisatie. Pago: wijngaard

Nationale Degustatie Dit najaar wordt een nationale degustatie gepland die de nieuwe trends in de regio Jerez zal weergeven. Meer details worden binnenkort bekend gemaakt via de officiële kanalen. Zie ook blz. 4.

K e n W i j n -magazine - jaargang 11 - nr. 21

Bordeaux 2013 Une année compliquée Na de kwalitatief eerder matige wijnjaren 2011 en 2012 hoopte Bordeaux opnieuw op een herhaling van illustere jaargangen als 2009 en 2010. IJdele hoop, zo bleek. 2013 werd een van de moeilijkste wijnjaren ooit. Maar een catastrofe werd het niet, dankzij verbeterde technologie en vakmanschap.

e bloei begon met een vertraging van drie weken. Une année tardive was in de maak. Dat betekent niet noodzakelijk een slecht jaar, maar de kans op een groot wijnjaar krijgt dan al een flinke knauw. Erger was dat de bloei tussen 17 en 23 juni gepaard ging met abnormaal koud weer en een massa regen, met een bijna nooit voorheen geziene coulure (slechte vruchtzetting) en millerandage (abnormale vruchtzetting met kleine en grote druiven in dezelfde tros) tot gevolg. Vooral de oude merlots, die minder weerstand hebben dan de jonge stokken, werden door coulure getroffen en waren voor de rest van het jaar verloren. Op dat moment wist men al dat de opbrengst schaars

H u g o Va n L a nd e g hem C o m m an d e r ij L an d v an W a a s

zou uitvallen en dat de toekomstige wijn een andere samenstelling zou hebben dan gewoonlijk, vooral in de Graves en Médoc. De cabernet sauvignon daarentegen had minder te lijden van coulure en millerandage door zijn latere bloei en grotere weerstand. Een andere spelbreker was de lange bloeiperiode van drie weken, wat nefast is voor een homogene rijping. Juli en augustus waren gelukkig warm, zeer warm zelfs, en deden een deel van de opgelopen achterstand teniet. Maar zoals vaak eindigen dagen met hoge temperaturen met hevige onweders: zo geschiedde op 25 en 26 juli en ook op 2 augustus. De wijngaard kreeg een pak water te verwerken, zodat de plant vóór het begin van de véraison (verkleuring van de druif, die samenvalt met het begin van het rijpingsproces) niet met de noodzakelijke waterstress werd geconfronteerd. Daardoor investeerde de wijnstok een deel van zijn energie in het verderzetten van de vegetatie, ten koste van het rijpingsproces van de druiven. In september wisselden koude en warme perioden elkaar af. Bij een hoge, zelfs tropische vochtigheidsgraad heerste in de wijngaard de con-

1 Nieuwe cuverie op Château La Conseillante 2 Jean-Michel Laporte, directeur op Château La Conseillante 3 Majestueuze chais op Château Montrose

stante dreiging van rot. Opnieuw waren onweders spelbreker in het rijpingsproces. Op 28 september evenals op 3 en 4 oktober teisterden ze vooral de regio rond Bordeaux. In de appellatie Pessac-Léognan en Margaux viel er op één dag 80mm regen (een tiende van de totale jaarneerslag). Dat was de start van een nog nooit eerder gezien agressief rot dat zich bliksemsnel in de wijngaarden verspreidde. Op dat moment had de wijnbouwer geen keuze meer: elke dag langer wachten om te oogsten, betekende het verlies van een derde van de druiven. Binnen de drie dagen ging zo de hele oogst verloren. Het was alle hens aan dek om te plukken wat nog niet rot was. Afhankelijk van locatie, type terroir en wijngaardbeheer besloot men vijf tot tien dagen vroeger te oogsten dan normaal was voorzien op basis van de véraison. Bordeaux werd het toneel van een wedren naar het mobiliseren van zoveel mogelijk plukkers. Zo slaagde Château Mouton-Rotschild erin om in één dag 695 plukkers samen te krijgen voor zijn drie châteaus.

Delicate druiven Delicate en ietwat onrijpe druiven omtoveren tot goede wijn was een enorme uitdaging voor elke wijnmaker. Meer dan ooit moest voor een zachte extractie worden gekozen. Verstandige wijnmakers werkten met een iets lagere gistingstemperatuur dan gewoonlijk en voerden minder remontages uit, die vooral in het begin van de gisting plaatsvonden. Op die manier werd alleen de beste tannine uit de schil gehaald terwijl de rustieke tannine in de pitten achterbleef. Ook moest men ervoor zorgen dat de wijn bij alle operaties zo weinig mogelijk met zuurstof in contact kwam om het fragiele fruit te beschermen. Leidde overextractie in 2011 en 2012 al vaak tot onevenwichtige wijnen, dan was de kans om dezelfde fout te maken in 2013 nog aanzienlijk groter. Druiven met een relatief laag suikergehalte – een potentieel alcoholgehalte tussen 12 en 13 volumeprocent -, een hoge zuurgraad en niet optimaal rijpe tannine eisen een intelligente aanpak van de wijnmaker. Wie dacht dat gemis aan materie en structuur kon worden gecom-

penseerd door sterker te extraheren, om zo het middengebied van de wijn meer te stofferen en te structureren, maakte wijnen met tekort aan fruit en met een strenge, drogende finale die onvoldoende door het fruit is gedekt. Het is een illusie te denken dat vatlagering of veroudering op fles deze droge staart zullen weggommen. Deze wijnen zijn alleen maar gedoemd om met de jaren nog droger te worden. De wijnmaker die opteerde voor een zachte extractie om het fruit te laten primeren, die het accent op evenwicht legde en alleen de fijnste tannine uit de schil van de druif haalde, slaagde erin om ook in 2013 aangename en attractieve wijnen te maken. In grote wijnjaren gaat de ontwikkeling van de aromatische en fenolische rijpheid (tannine) samen. In 2013 was de aromatische rijpheid vlugger bereikt dan die van de fenolen. Uit vrees om druiven met groene tannine te oogsten, verkozen sommige wijnbouwers langer te wachten, maar door de snel toeslaande pourriture grise kon dat niet. Ondertussen verloor het fruit een deel van zijn frisheid en aromatische spankracht, terwijl de tannine nog steeds een ietwat onrijp karakter behield. In plaats van kwaliteitswinst te boeken, verloor de druif een deel van zijn aromatisch potentieel. Het tijdstip van de oogst bleek in 2013 nog meer dan in andere jaren van cruciaal belang.

Rechteroever Dankzij het vroeg rijpende terroir kon men in Pomerol één week vroeger dan in Saint-Emilion oogsten en dat betekende in 2013 een wereld van verschil. De kleine opbrengst – vaak rond de 20 hl per hectare of zelfs lager- had een dubbel effect. Enerzijds zou de bankrekening van de kasteelheren minder fors aandikken, maar anderzijds was die kleine opbrengst een zegen voor een betere rijping van de resterende druiven. Met een normale opbrengst zou het in 2013 vrijwel onmogelijk geweest zijn om drinkbare wijnen te maken. Michel Rolland, beroemd oenoloog en consultant op meer dan 50 Bordelese kastelen, typeerde het als volgt: “Rien ne s’est bien passé en 2013. Het was mijn veertigste oogst, maar ook de meest gecompliceerde. Twintig jaar geleden zouden we zo’n miserabele jaargang compleet mogen vergeten. Het verbeterde wijngaardbeheer en de vooruitgang van de moderne technologie in wijnmaken heeft ons in dit desastreus jaar enorm geholpen.” Dat Pomerol de beste appellatie is op de rechteroever betekent nog niet dat alle eigenaars tevreden zijn. Zo brengt Christian Moueix geen Château Hosanna en Château Providence 2013 op de markt. Jacques Thienpont wou zelfs zijn dure Château Le Pin niet laten proeven. Elke fles telt bij zo’n kleine oogst! Zijn neef Alexander Thienpont van Vieux Château Certan daarentegen presenteerde wel zijn 2013, ook al had hij maar één vijfde van een normale oogst, waarvan slechts één derde naar de grand vin – amper 1.000 kisten - is gegaan. Het resultaat is een schitterende grand vin 2013. De appellatie Saint-Emilion is heterogeen. De kastelen, die streng hebben geselecteerd en een zachte extractie hebben toegepast, hebben evenwichtige wijnen gemaakt met een beperkt bewaarpotentieel, maar met toch voldoende drinkplezier. Spijtig genoeg zijn er nog te veel wijnen met overextractie.

Linkeroever Binnen de appellatie Pessac-Léognan hebben de onweders van eind september en begin oktober hun tol geëist. Vele wijnen missen niet alleen fruit, maar ook vulling. Als er bovendien nog - zoals in Saint-Emilion – te sterk werd geëxtraheerd, resulteert dit in wijnen zonder charme en met een harde finale. Alleen zij die een zachte vinificatie gebruikten, hebben evenwichtige wijnen gemaakt. Hetzelfde verhaal vinden we terug binnen de appellatie Margaux, maar hoe meer we naar het noorden gaan (in de richting van Saint-Estèphe), hoe minder regen er is gevallen. Saint-Estèphe is zelfs als bij wonder aan de hevige onweders ontsnapt. Ook tijdens de oogst viel er daar nauwelijks regen. Bovendien speelde in dit natte jaar het hoger kleigehalte in de bodem van Saint-Estèphe de rol van regulator. “We oogstten op Montrose nauwelijks enkele dagen voor onze planning”, aldus Yves Delsol, technisch directeur op Tronquoy Lalande en Montrose in Saint-Estèphe. Zou ik dé wijn van het jaar moeten kiezen, dan is Château Montrose een serieuze kandidaat. De sanitaire toestand van de wijngaarden was is Saint-Estèphe beter dan in de andere gemeenten van de linkeroever. Daardoor zijn de opbrengsten vrijwel normaal en heeft de wijn een samenstelling die overeenkomt met de aanplant in de wijngaard. Dat kan niet worden gezegd van andere topchâteaux in de Médoc. Door het falen van de merlot is er nooit zoveel cabernet sauvignon in de assemblage verwerkt als in 2013. Zo bestaat Château Pichon Lalande 2013 uit 100% cabernet sauvignon, terwijl in de wijngaard 35% merlot is aangeplant. Ook in de grand vin van Château Margaux zit niet één merlotdruif – in de wijngaard 20% merlot. In rood is de appellatie Saint-Estèphe de grote winnaar van 2013.

Blinde degustatie sauternes 2013

Topwijnen per appellatie SauternesBarsac Yquem Lafaurie-Peyraguey Climens Guiraud Suduiraut La Tour Blanche Rayne Vigneau

Pomerol Petrus Vieux Château Certan L’Eglise Clinet Trotanoy La Violette Feytit-Clinet

Saint-Emilion Cheval Blanc La Mondotte Ausone Figeac Clos Fourtet Pavie

Margaux

wSaint-Estèphe

Margaux Palmer Durfort-Vivens Cantenac Brown Rauzan-Ségla

Montrose Calon-Ségur Cos d’Estournel Lafon-Rochet De Pez Cos Labory

Saint-Julien Ducru Beaucaillou Branaire Ducru Léoville Barton Léoville Poyferré Langoa Barton Léoville Lascases (niet geproefd)

Pauillac Mouton Rothschild Lafite Rothtschild D’Armailhac Pichon Baron Grand Puy Lacoste

Pessac-Léognan Rood Domaine de Chevalier Smith Haut-Lafitte Haut-Bailly Malartic-Lagravière de Fieuzal

Pessac-Léognan Wit Smith Haut-Lafitte Domaine de Chevalier Latour-Martillac Malartic-Lagravière de Fieuzal Bouscaut Larrivet Haut-Brion

Droge witte wijnen

Kwaad bloed

De sauvignon blanc en de sémillon werden tussen 10 en 25 september geoogst, waardoor ze niet – zoals de rode druiven – door rot werden aangetast. Ze profiteerden van de warme maanden juli en augustus. Met een lager alcoholgehalte, een vrij hoge zuurgraad en expressief fruit schitteren de witte wijnen met een meer noordelijk karakter: fraîcheur, zowel in de neus als in de mond.

De kasteeleigenaars zitten zowat tussen hamer en aambeeld. Enerzijds is de opbrengst slechts de helft of nog niet van een normaal jaar, en anderzijds liggen de productiekosten ervan een stuk hoger. Gerard Perse, eigenaar van Château Pavie, zegt dat hij nooit voorheen zoveel tijd en energie in een oogst heeft gestopt, met superlage rendementen van amper 8 en 9 hl/ha. “Zelfs al was het een kostelijke jaargang, toch zullen we een prijsdaling toepassen”, voorspelt Jean-Luc Thunevin, eigenaar van Château Villandraud. De consument heeft geen boodschap aan de lage opbrengst van 2013. Toen de kasteeleigenaars met hun genereuze 2009 en 2010 tot een buitensporige prijsverhoging beslisten, dachten ze ook niet aan de portemonnee van de consument.

Sauternes - Barsac Een matig jaar voor rood betekent sowieso niet hetzelfde voor de zoete wijnen, integendeel. De warme en vochtige maand september creëerde ideale omstandigheden voor een snelle en algemene uitbreiding van de pourriture noble. De sauternes- en barsacwijnen munten vooral uit door hun aromatische frisheid en frisse zuren, eerder dan door opulente rijkdom. 2013 geeft aan deze wijnen de kans om het imago van dessertwijn te doorbreken en ze ook een plaats als aperitief te reserveren.

Prijsdaling verwacht De reputatie waarmee de primeurweek 2013 van start ging, was niet van die aard dat ze veel enthousiasme opwekte bij de schrijvende wijnpers, de wijnhandelaar of de wijnconsument. De Bordelese handelshuizen hoopten stellig dat de prijzen zouden terugvallen op het niveau van 2008. Slechts dan zou de wijnmarkt interesse tonen.

Alfred Tesseron, eigenaar van Château Pontet-Canet, zette kwaad bloed door zelfs de primeurweek niet af te wachten, maar al een week ervoor met dezelfde prijs voor zijn 2013 uit te komen als deze van 2012. Zijn motivatie luidde: “In tal van persartikels heeft men het millésime 2013 al gekelderd vooraleer het is geproefd. Ik moet dan ook niet op de commentaar van de pers wachten om mijn prijs te bepalen. Men kan tijdens de primeurweek oordelen of de kwaliteit van mijn 2013 aan de uitgebrachte prijs beantwoordt.” Deze gecontesteerde actie van Tesseron was de talk of the town tijdens de primeurweek. De reactie van Aymeric de Gironde, algemeen directeur op Cos d’Estournel, was heel duidelijk: “Dit getuigt van weinig respect voor de wijnjournalisten en –handelaars die naar Bordeaux komen om een oordeel over 2013 te vormen.” Ook al veroorzaakte de eenmansactie van Tesseron heel wat commotie, toch oordeelde Prins Robert van Luxemburg, eigenaar van onder meer Château Haut-Brion, dat dit geen impact zou hebben op de rest van Bordeaux. Er mag echter worden gevreesd dat de wijnliefhebber de jaargang 2013 overslaat, tenzij Bordeaux zijn ‘goede wil’ toont bij de prijszetting. Het wordt nu even afwachten of de Bordelese kasteeleigenaars die boodschap hebben begrepen..

De proefnotities staan op de website van de Vlaamse Wijngilde www.vlaamsewijngilde.be

K e n W i j n -magazine - jaargang 11 - nr. 21

Ken Wijnwedstrijd 2014 Pe t er D o o men C o m m a n d e r ij D e n B l o e y e n d e n W ijn g a e r d t

Nationaal wijnmeester Eddy Sarlet heeft ongetwijfeld Ken Wijn-magazine nummer 19 nog eens opgediept, waarin het verslag stond van de editie 2013 van de wedstrijd "Ken Wijn". Dat zette hem er toe aan om de schiftingsvraag, het raden van de jaartallen van de wijnen, te schrappen en te vervangen door een betere vraag die bovendien ook eenvoudiger te verbeteren valt. Gezien het povere parcours van de klassieke schiftingsvraag is dit amper gewaagd te noemen. Een tweede grote verandering is het invoeren van meerkeuzevragen voor de theorie. Ook dat is eenvoudiger voor de correctoren. Maar de derde grote verandering had niemand zien aankomen: de wijnlijst wijzigde ingrijpend. Zo werd één van de vaste waarden, een bordeaux, weggelaten, en kwamen er maar liefst drie Italiaanse wijnen op de proeftafel. Bovendien traden zowel een grenache uit de Rhônevallei als eentje uit Spanje (Priorat) aan, en kregen we een beaujolais en een zweigelt, niet evident van elkaar te onderscheiden. Het geheel werd vervolledigd met klassiekers als een malbec uit Argentinië, een Chileense carmenère, en de eeuwige, gemakkelijk herkenbare bourgogne.

Erwin De Cleen en Bert Cuypers van Oenotopia winnen de wedstrijd met 78 op 100.

Al bij al een dubbel risico dus. Het toont aan dat Eddy er niet voor terugschrikt, zijn eigen koers te varen. Maar levert het ook een betere wedstrijd op? Aan het aantal ploegen zal het niet gelegen hebben: maar liefst 54 teams uit 19 commanderijen daagden op. Dat is weliswaar iets minder dan bij voorgaande editie, maar nog altijd heel veel. Ook opmerkelijk is de sterke opmars van het aantal vrouwenploegen: vijf teams waren exclusief vrouwelijk.

Puffen en proeven

Zoals we verwacht hadden, stond commanderij Kempen in voor een vlekkeloos verloop van de wedstrijd. Enige minpuntje was dat de proeftafels veel te klein waren en de proefruimte te benepen. Maar de schitterende champagne op de receptie die volgde, maakte veel goed. Echter: voor we die receptie konden aansnijden, wachtte ons nog anderhalf uur puffen en proeven. Een verslagje.

Proefvragen 1. Barbera d'Alba "Brico dei Merli" E. Cogno 2010 Italië - Piemonte 37% van de proevers raadde deze wijn correct. De item-totaalcorrelatie is bovengemiddeld (48%), wat aantoont dat hij tamelijk goed spoort met de algemene uitslag. Wie zich vergiste, dacht aan de rhônewijn.

2. Zweigelt Birgit Wiederstein 2011 Oostenrijk Göttelsbrunn Carnuntum Iets minder dan een derde van de ploegen haalde hier de zweigelt uit. Vergissingen waren er, zoals te verwachten, met beaujolais. De item-totaalcorrelatie bedraagt 50%, dus wie deze wijn correct raadde, maakt een hogere kans op een goed eindklassement.

3. Moulin à Vent V. V. J. Depagneux 2011 Frankrijk - Beaujolais Iets meer dan de helft van de teams slaagt erin, hier de beaujolais te herkennen. Met 66% heeft hij de hoogste item-totaalcorrelatie. Om hoog te eindigen, was het herkennen van deze wijn een must.

4. Gioia del Colle Mariangela Plantamura 2011 Italië - Puglia Amper 13% van de ploegen herkent hier de Zuid-Italiaanse wijn. Ook de item-totaalcor-

relatie is slecht (met slechts 18%). Maar liefst twee andere wijnen, de Chileense en de gigondas, werden frequenter als antwoord genoteerd dan het juiste antwoord. De conclusie: afvoeren, die wijn, tenminste in een wedstrijd blind herkennen.

5. Rully 1er Cru "Les Cloux" Paul Jacqueson 2011 Frankrijk - Bourgogne

8. Zuccardi Q 2011 Argentinië - Mendoza Meer dan 60% herkent hier de malbec en wie zich vergiste, kwam uit bij de prioratwijn. De item-totaalcorrelatie van deze wijn bedraagt 30%, dus ruim onder het gemiddelde van 40%. Een vaste waarde en in dit geval ook een goede scherprechter, want het onderscheidingsvermogen (zie figuur) bedraagt 89%.

93% van de ploegen raadt deze wijn correct. De enkele fouten waren bijna volledig toe te schrij-

9. Domaine Grand Romane Pierre Amadieu 2011 Frankrijk - Gigondas

ven aan beaujolais. Maar omdat hij zo gemakkelijk te raden is, vertelt het herkennen van deze wijn erg weinig over de totaalscore (35%). Geen goede scherprechter, maar een vaste waarde.

Nipt een kwart van de proevers herkent deze gigondas. Zijn item-totaalcorrelatie is gemiddeld (40%). Vergissingen waren er zoals te verwachten met de priorat- maar ook met pugliawijn.

6. Premium Grey Ventisquero 2011 Chili - Maipo Valley Bijna 70% herkent hier de carmenère. De item-totaalcorrelatie is bovengemiddeld (44%). Verwarringen waren er in feite enkel met de malbec en enkele met de priorat.

7. Zaumau 2009 Spanje - Priorato Wat betreft scorepatroon lijkt deze wijn op nummer vier: een lage score (13%), een lage item-totaalcorrelatie (18%) en dus een gelijkaardige conclusie: te weren uit blindproefwedstrijden.

10. Chianti Classico "Le Corti" 2010 Italië - Toscane 44% van de proevers kwam in Chianti uit. Zijn item-totaalcorrelatie is 49%, dus hij voorspelt goed wie er een hoge totaalscore zal krijgen en wie een lagere. De meest gemaakte verwisseling was met de prioratwijn.

K e n W i j n -magazine - jaargang 11 - nr. 21

Theorievragen 1

1. Wat is de meest gebruikte druif in de Charentes?

het wijngoed is gevestigd, de partij wijn die ter controle werd voorge-

De keuze uit colombard, folle blanche en ugni blanc werd door tweederde van de teams correct gemaakt. Charentes is de streek van cognac, en de ugni blanc is nu eenmaal de druif die daarvoor gestookt wordt. Deze vraag had een licht hogere dan gemiddelde item-totaalcorrelatie met 35% (tegen 23% gemiddeld).

legd. 46% herinnerde zich voldoende van de complexe Duitse wijnwetgeving om hier de eerste mogelijkheid aan te vinken. De item-totaalcorrelatie is een povere 18%, wat logisch lijkt want dit is een detail dat niet veel met wijnkennis te maken heeft.

2. Waar situeert zich de appellatie “Graves de Vayres”?

In de streek van Fronsac, op het plateau van Entre-deux-Mers of op de linkeroever onder Bordeaux? 57% van de teams kwam hier in Entre-deux-Mers uit. Mogelijk is de vraagstelling licht verwarrend, want Graves de Vayres ligt net aan de andere rivieroever tegenover Fronsac. Maar met een item-totaalcorrelatie van 47% is dit een heel goede theorievraag.

3. Château Pichon Longueville Comtesse de Lalande ligt in de appellatie:

Margaux, Pauillac of Saint-Estèphe? Bijna driekwart wist dat het Pauillac moest zijn. De item-totaalcorrelatie is gemiddeld met 25%.

4. De malolactische fermentatie geschiedt door middel van:

1 Felix Aertgeerts, voorzitter van commanderij Kempen, en nationaal wijnmeester Eddy Sarlet. 2 Tweede plaats: Olaf Leenders, Frederic Leman en Nick Fastre van commanderij Brussel met 78 op 100, maar een iets lagere score op de schiftingsvraag. 3 Luc Wieme, Stefaan Deboosere en Bob Driege behalen de derde plaats met 72 op 100. Luc Wieme, Stefaan Deboosere en Bob Driege behalen de derde plaats met 72 op 100. 4 Er namen opvallend veel damesteams deel.

Bacteriën, gisten of suikers? Ik zou denken dat dit algemene kennis is die ondertussen toch gemeengoed is in de Vlaamse Wijngilde. Nochtans antwoordt maar 61% hier correct en ik hoop dat de overige 39% dan voor het antwoord "gisten" heeft gekozen. De item-totaalcorrelatie van deze vraag is ongeveer gemiddeld (21%).

5. Duitse kwaliteitswijnen zijn voorzien van een keuringsnummer, het Amtliche Prüfungsnummer. Dit nummer bestaat uit meerdere onderdelen. Waarvoor staan de twee laatste cijfers? Antwoordopties: het jaar waarin de wijn gecontroleerd is, de plaats waar

6. Suvereto is een DOCG uit: Piemonte, Toscane of Abruzzen? Lezers van dit magazine herinneren zich misschien het artikel van de hand van Simonne Wellekens in nummer 19 dat gewijd was aan deze Toscaanse regio. Maar 15%, dus ruim onder de toevalsscore van 33%, kwam inderdaad in Toscane uit. Deze vraag heeft met 6% de laagste item-totaalcorrelatie van allemaal.

7. Vermentino di Gallura is een droge witte wijn uit: Sicilië, Sardinië, Apulië? 70% kruiste de tweede mogelijkheid aan. Ook hier is de item-totaalcorrelatie laag met 17%.

8. De matarodruif uit Californië noemt men in Frankrijk: Malbec, tannat of mourvèdre? Een klassieke wijnquizvraag, waar 91% ook het antwoord op wist. De item-totaalcorrelatie is ongeveer gemiddeld.

9. Wat is het voornaamste rode druivenras in Coonawarra? Shiraz, cabernet franc, cabernet sauvignon? 28%, dus minder dan de verwachte 33%, koos hier voor de cabernet sauvignon, die inderdaad bijna drie keer zoveel aanplant kent als de tweede rode druif, de shiraz. De item-totaalcorrelatie van deze vraag is maar 18%.

10. In welk land bevindt zich het wijngebied “murfatlar”? Hongarije, Tsjechië of Roemenië? Driekwart van de teams koos voor Roemenië. De item-totaalcorrelatie is ongeveer gemiddeld met 22%.

Beaujolais als scherprechter Onafgezien van de schiftingsvraag worden er op de wedstrijd Ken Wijn twintig vragen gesteld, elk met hun gewicht. Allemaal hebben ze twee doelstellingen: ● de wijnkennis van de diverse teams te testen ● zo goed mogelijk het onderscheid te maken tussen deze teams, zodat er een duidelijke winnaar uit de bus komt. Het is nuttig om voor de twintig vragen na te gaan in welke mate ze aan deze doelstelling tegemoet komen. Om geen subjectieve interpretaties te gebruiken, gebruik ik een eenvoudig model waarin je elk van beide doelstellingen kwantitatief kunt meten. De eerste factor, de kwaliteit van de vragen als test op de wijnkennis van de ploegen, meet ik als volgt. Stel dat de totaalscore van de vragen inderdaad perfect de wijnkennis van de ploegen test. Dan wil je dat het antwoordpatroon op elke individuele vraag zo veel mogelijk die globale score reflecteert. Met andere woorden: een vraag waarbij de topteams het juiste antwoord raden en de teams onderaan de rangschikking niet, is een goede vraag. Een vraag waarbij de juiste antwoorden over het hele klassement verspreid liggen, is geen goede vraag. Technisch gezien meten we deze factor door de item-totaalcorrelatie te herschalen naar een bereik van 0 tot 100. In de regenboogfiguur wordt deze eerste factor op de verticale as weergegeven. Het is duidelijk dat wijn 3, de beaujolais, hier met kop en schouders boven de rest uit steekt. De tweede factor, het onderscheidingsvermogen

van de vragen, meet ik op de volgende manier. Een vraag waarbij alle ploegen het antwoord vinden, is geen goede vraag. Immers: deze zal nooit als kingmaker kunnen fungeren. Het weglaten van deze vraag uit de test verandert niets aan de rangschikking. Hetzelfde geldt voor een vraag waarbij geen enkele ploeg een punt scoort. Ook het weglaten van een dergelijke vraag verandert niets aan de rangschikking, zelfs niets aan het puntentotaal. De beste vragen, vanuit het oogpunt van het onderscheidingsvermogen, zijn vragen waarbij het gemiddelde aantal punten ongeveer 50% bedraagt. Hoe verder de afstand van dit gemiddelde tot 50%, des te kleiner het vermogen van die vraag om het onderscheid tussen ploegen te maken. Deze factor, onderscheidingsvermogen, wordt op de horizontale as van het regenboogdiagram gezet. Ook hier is het de beaujolais die optimaal het verschil maakt tussen de beste en de mindere teams. Als je beide factoren samenneemt, krijg je een regenboogdiagram met ruwweg vier zones: ● Rood: vragen die beter door andere kunnen vervangen worden: ze dragen niets bij aan de kwaliteit of het onderscheidingsvermogen van de proef. Tot mijn grote blijdschap waren er dit jaar geen vragen in deze regio. ● Rode schermerzone: vragen met lage kwaliteit. Theorievragen 6 en 8 en proefvragen 4, 5 en 7 behoren tot deze groep. ● Geel-groene zone: Vragen van gemiddelde tot goede kwaliteit. Theorievragen 1, 3, 4, 7, 9 en 10 en proefvragen 1, 2, 6, 8 en 9 zijn hier terug te vinden. ● Groene zone: Vragen van zeer goede kwaliteit. Proefvragen 3 en 10 en theorievragen 2 en 5 bevinden zich in dit gebied.

Wat is de itemtotaalcorrelatie? De item-totaalcorrelatie is een getal tussen -1 en +1. Het duidt aan in welke mate de resultaten van één item (een wijn of een proefvraag) sporen met de totaalscore. -1 betekent dat de resultaten op de vraag volledig tegenovergesteld zijn aan die op de totaalscore, +1 dat ze volledig gelijklopen (wie hoog scoort op het totaal, scoort ook hoog op deze ene vraag). Hoe hoger deze item-totaalcorrelaties, hoe groter de waarde van de test. Heel lage scores betekenen dat de vragen allemaal iets anders meten en dat je dus niet kunt spreken van een goede test op wijnkennis.

Een dubbel maar berekend risico? De vraag die na een wedstrijd Ken Wijn op ieders lippen brandt, luidt: "zijn dit wel representatieve wijnen"? Menselijk gezien is het logisch dat men vooral die wijnen als "representatief" duidt, die men zelf correct heeft, terwijl de wijnen die men met een andere verwarde, als "onherkenbaar" kenmerkt. Om alle subjectiviteit uit de discussie te halen, werk ik al jaren met een eenvoudig algoritme dat de representativiteit van de wijnen eenduidig vastlegt. Een wijn wordt in dit systeem als representatief aanzien, indien het vaakst gegeven antwoord ook het juiste antwoord is. Bij acht wijnen op deze wedstrijd was dit het geval. Voor vier van die wijnen, namelijk 3, 5, 6 en 8, slaagde zelfs een meerderheid van de teams erin, het juiste antwoord te vinden. Die wijnen kenmerk ik als "representatief, maar eenvoudig". Ze krijgen één punt. Voor vier wijnen was het frequentst gegeven antwoord weliswaar het juiste, maar slaagde geen meerderheid (27 teams op 54) erin, het juiste antwoord te vinden. Dit is het geval voor wijnen 1, 2, 9 en 10. Dit zijn representatieve, maar moeilijke wijnen. Zij verdienen 2 punten. Voor twee wijnen was het meest gegeven antwoord niet het juiste. Dit zijn wijnen 4 (primitivo) en 7 (priorat). Zij zijn niet-representatief en verdienen geen punten. De globale score voor representativiteit bedraagt dus 12 op 20, ofwel één punt minder dan vorig jaar. De gemiddelde item-totaalcorrelatie bedraagt 40% (vorig jaar 47%). Wat betreft het tweede risico dat Eddy nam, stel ik dus vast dat het wijzigen van de samenstelling van de wijnen er niet in geslaagd is, de wedstrijd op dit punt te verbeteren. Eerder integendeel: de kwaliteit is licht teruggelopen. Wat betreft het invoeren van het meerkeuzesys-

De twintig vragen gewikt en gewogen. De horizontale as toont het onderscheidingsvermogen van een vraag: in welke mate maakt ze het onderscheid tussen de beste en de mindere ploegen. De verticale as duidt op de kwaliteit van de vraag als test voor wijnkennis. Gele bolletjes duiden op proefvragen, roze op theorievragen. Vragen in de groene zone zijn van goede kwaliteit, vragen in de rode zone niet.

teem voor de theorievragen, ligt de gemiddelde score een pak hoger dan vorig jaar, met 58% in 2014 tegenover 31% vorig jaar. De item-totaalcorrelatie van de theorievragen is iets hoger dan vorig jaar (23% tegenover 21% in 2013). Deze evolutie is toe te juichen: los van het praktische aspect, de tijd nodig om de score te bepalen, is dus ook de kwaliteit van de vragen verbeterd. De globale score ligt zelfs erg dicht bij het ideaal van 50%. Het eerste risico lijkt dus in alle opzichten feilloos genomen te zijn.

K e n W i j n -magazine - jaargang 11 - nr. 21

Van de nationaal wijnmeester

F el i x A er t g eer t s C o m m a n d e r ij K e m p e n

ed d y s a r l e t N a t i o n a a l w ijn m e e s t e r Zoals Peter aanhaalt, hebben de doorgevoerde veranderingen bij de theoretische vragen tot doel om sneller en correcter te verbeteren. Er is geen discussie meer over de formulering van het antwoord met meerkeuzevragen; de punten zijn eenvoudig te berekenen. Mijn doel was vooral om vragen te formuleren die allen over wijn gaan, niet onoplosbaar zijn, maar waar toch een addertje onder het gras kon schuilen zoals bij vragen 2 en 4. Deze vragen moeten er ook voor zorgen dat een rangschikking kan opgemaakt worden bij ex-aequo na het wijnproeven. Vragen 7, 8 en 10 komen uit de lijst van de Nationale Proeven. Vraag 2: Graves de Vayres ligt inderdaad niet ver van Fronsac, maar toch op een andere rivieroever en in een totaal ander wijngebied. Vraag 4: het woord “fermentatie” heeft zeker voor verwarring gezorgd bij een aantal ploegen. De andere vragen zijn volgens mij allemaal oplosbaar. Vraag 5 is misschien een detail, maar toch goed om weten. Vraag 6 is aan bod gekomen in Ken Wijn-magazine nr 19 in een interessante bijdrage van Simonne Wellekens.

De wijnkeuze: Opnieuw waren 9 van de 10 wijnen (zo goed als) monocepages. Alleen de gigondas was een blend met 65% grenache, reden waarom ik ook de garnacha (priorat) gekozen heb. Dezelfde redenering geldt voor de zweigelt en de gamay, enigszins verwant, maar toch vrij verschillend, vooral omdat de beaujolais niet de typische “macération carbonique”-kenmerken vertoonde. Primitivo is een buitenbeentje, maar wie de link legde met de zinfandel kon toch kenmerken herkennen. Geen bordeaux in de selectie kan misschien choqueren, daar een vaste en veelal herkenbare wijn er tussenuit valt, maar dit is een persoonlijke keuze. Ik wil tenslotte alle ploegen feliciteren die deelgenomen hebben, want blind wijn proeven behoort tot de moeilijkste uitdagingen. Ik ben overtuigd dat iedere deelnemer iets opsteekt van de proef en het deed me plezier dat één der laagst gerangschikte ploegen me kwam zeggen dat ze zich goed geamuseerd hadden.

Het ideale Een mooi wijnglas geeft een andere dimensie

a jaren wijnproeven, overigens nooit tegen mijn zin, ben ik tot de conclusie gekomen dat het glas een belangrijke rol speelt in de proefervaring. Een mooi en zuiver glas zal de wijn op een hoger niveau tillen, terwijl een plomp of een te klein glas een averechts effect heeft. Naar aanleiding van de ontdekking van het in mijn ogen perfecte wijnglas en mijn enthousiasme hiervoor heb ik mijn ervaring met wijnglazen en de behandeling ervan samengevat. Ik zal niet ingaan op de juiste vorm van het wijnglas want hierover is voldoende informatie te vinden bij de diverse glasfabrikanten.

De ontdekking van het perfecte wijnglas Naast ons klassiek glasservies heb ik in de loop der jaren een allegaartje van wijnglazen in allerlei vormen verzameld. Ik geef het onmiddellijk toe, het is een afwijking, maar ik kan niet weerstaan aan de laatste stuks bij een opruiming van elegante glazen. Ik vind het ook prettig om mijn gasten hun eigen glas te laten kiezen. Een goed wijnglas is in kristal, weegt zo licht mogelijk en heeft een geslepen rand. In een dun kristallen glas komt de kleur van de wijn het best tot uiting. Kristallen wijnglazen hoeven niet altijd duur te zijn: men kan zeer mooie exemplaren kopen voor een aanvaardbare prijs. Onlangs heb ik het summum van de wijnglazen ontdekt. In het res-

10 geboden voor het afwassen van wijnglazen. 1) Fijn glaswerk was je best niet af op de dag van gebruik, maar ’s anderendaags, wanneer je je kracht beter onder controle hebt. 2) Afwassen doe je in zeer warm water met voldoende detergent. Het water moet licht zeperig aanvoelen. 3) Zorg ervoor dat alle vetresten weggewassen zijn, zo niet zullen de vetresten bij het afdrogen opgenomen worden in de handdoek en alle glazen die volgen zullen besmeurd worden.

wijnglas aan het wijnproeven

4) Spoel de glazen af met warm water tot dat alle detergentresten weg zijn en het glas geurvrij wordt. 5) Gebruik bij het afdrogen bij voorkeur een dunne soepele linnen handdoek; die neemt het water goed op en laat in tegenstelling tot een katoenen handdoek geen pluisjes na. 6) Controleer de zuiverheid van elk glas tegen een lichtbron. 7) Neem een nieuwe handdoek wanneer je vaststelt dat het glas niet zuiver is na afdrogen. 8) Fijn glaswerk droog je best af door de kelk vast te houden en geen torsie uit te oefenen tussen de kelk en de voet. 9) Zet de glazen weg in een gesloten en geurvrije kast. taurant maakte ik de sommelier attent op de mooie wijnglazen die er op tafel stonden. Hij bedankte me voor het compliment maar merkte op dat hij nog mooiere glazen had, enkelen zelfs met een inhoud groter dan een wijnfles. Even later kwam hij terug met twee prachtige glazen van het merk Zalto: een wittewijnglas en een bourgogneglas. Kijk zei hij, die glazen zijn mooi en licht maar ook sterk, ze zijn zelfs flexibel. Hij nam het bourgogneglas met de ene hand bij de kelk en met de andere hand aan de voet en draaide met de kelk. We waren inderdaad verwonderd over de buigzaamheid van de steel van het glas. Hij herhaalde zijn demonstratie en daagde de grenzen van de flexibiliteit nog wat verder uit. Het resultaat kun je waarschijnlijk al raden: het glas sprong in duizend scherven uiteen. Hij gaf me een nieuw bourgogneglas. Het glas was inderdaad bijzonder licht, zeer dun kristal en het leek wel alsof de wijn gevat werd door lucht. De aroma’s van de wijn openbaarden zich, zelfs zonder walsen, veel sterker dan bij een ander glas. De wijnspiegel kreeg iets bijzonder aantrekkelijks. Zo

een mooi glas had ik nog nooit gezien, niet alleen het gewicht was zeer licht, maar ook de vorm was prachtig. Vandaag ben ik de trotse bezitter van enkele Zaltoglazen die ik met de grootste zorg vertroetel. Bij elk gebruik genieten we van de elegantie. Wijn proeven heeft een andere dimensie gekregen. Tot slot nog een laatste troef van deze glazen: je zou het op zicht niet zeggen, maar het bourgogneglas van Zalto heeft een inhoud van 970ml. Het is het ideale glas wanneer je dokter je om gezondheidsredenen een wijnbeperking van één glas per dag zou opleggen. Je hebt zelfs een ruime onderhandelingsmarge.

10) Controleer ze voor gebruik, spoel ze desnoods nog even af met warm water en droog ze opnieuw af.

Waarom parelt mijn champagne niet? Vetresten en detergenten zijn dodelijk voor de pareling van champagne. Daarom is het raadzaam om bij het afwassen van wijnglazen de champagneglazen altijd eerst af te wassen en daarna grondig te spoelen met heet water zodat zo weinig mogelijk resten van het detergent in het champagneglas achterblijven. Champagne als gezel bij een maaltijd, of op een receptie, verliest na een tijdje vaak zijn pareling omdat het vet van het voedsel de vorming van de delicate belletjes stopt.

K e n W i j n -magazine - jaargang 11 - nr. 21

L u c Va n d er S t r a e t en C o m m a n d e r ij Z ui d - W e s t-V l a a n d e r e n Foto's: Inez Vandenbroucke

de jura met Domaine Désiré Petit 'Petit' de nom, 'grand' de renom! Een proefavond met negen wijnen en... saucisse de Morteau, comtékaas, walnoten en chocolade! In 2007 was Damien Petit te gast bij de commanderij Osiris, Gent, zes jaar later is commanderij Zuid-West-Vlaanderen de gastheer. En de wijnen van Damien Petit, kleinzoon van stichter Désiré Petit, maakten indruk. Damien Petit en zus Anne-Laure beheren sedert 2009 het domein van 26ha. Pupillin, een subappellatie van Arbois, en de standplaats van het huis Désiré Petit, heeft ook een van de meest typische druiven van de streek: de geparfumeerde poulsard. De druif geeft een zachte, soepele wijn. De familie kiest ervoor om stap voor stap over te gaan naar de biologische wijnbouw. De wijn wordt voor 70% aan particulieren verkocht.

De Jura met de appellaties Arbois, Château-Chalon, L'Etoile en Côtes-du-Jura De Jura met de appellaties Arbois, Château-Chalon, L'Etoile en Côtes-du-Jura is een boeiende verkenning waard zeker in combinatie met gerechten. De appellatie Arbois strekt zich uit over 12 gemeenten, 812ha wijngaard met 54% rode wijn, 45% wit in vin jaune en 1% vin de paille. Château-Chalon heeft 48ha wijngaard, produceert uitsluitend vin jaune, de producenten zelf weigerden de AOC in 1974,1980 en 1984 om de kwaliteit te verzekeren. Côtes-du-Jura, 528ha wijngaard, maakt alle types wijn uit de Jura, behalve schuimwijn. De appellatie L'Etoile heeft 56ha wijngaard. De wijngaard dankt zijn naam aan de kleine, stervormige fossielen in de bodem.

De Jura heeft naast de pinot noir en de chardonnay, de bekende wijnstokken uit de Bourgogne, ook typische wijnstokken als de poulsard (of ploussard) en de trousseau voor de rode wijn, en de savagnin voor de witte. Savagnin wordt geteeld op de meest dorre mergelgrond op de hellingen van de voor-Alpen.

Vin jaune, macvin en de vin de paille De vin jaune is 62cl vloeibaar goud, gebotteld in de 'clavelin'. De wijn blijft zes jaar en drie maand op vat en krijgt door de flor een sherrytoets. Hij kan lang bewaren. Damien Petit veronderstelt dat de Spaanse periode van de Jura aan de grondslag ligt van de sherrymethode gebruikt in zijn streek. Dat er contacten waren, blijkt ook door het feit dat er trousseau geteeld wordt in de sherrystreek. Waarschijnlijk is er een uitwisseling geweest van wijntechnieken en wijnstokken.

Geproefd Crémant de blancs brut, cuvée Désiré (€8,90)

Een 100% chardonnaywijn. Deze crémant heeft malolactische gisting ondergaan en is altijd wijn van één oogstjaar. De geproefde fles bevat druiven van het oogstjaar 2009, kwam op fles in 2010 en bleef 3 jaar 'sur lattes'. "Lichtgele kleur, fijne belletjes.In de neus : citrus, aangename groene appel.De smaak: mooie fraîcheur in de mond, gematigde zuren, kan de vergelijking doorstaan met veel andere crémants met een heel goede verhouding prijs/kwaliteit." (Germain Lanneau) Ploussard de Feule, 2012 Arbois-Pupillin (€7,40) Domaine Désiré Petit Rue du Ploussard 39600 Pupillin www.desirepetit.com

Als de vaten toch bijgevuld worden (ouillé) krijgen we een niet geoxydeerde witte wijn die bijzonder fris en aangenaam overkomt. De vin de paille is een liquoreuze wijn, gemaakt van chardonnay, savagnin en poulsard. De druiven worden gewoonlijk vroeg geplukt en onder geventileerde omstandigheden bewaard tot januari, ze vergisten als rozijnen tot meer dan 15% alcohol en rijpen twee tot drie jaar op oude vaten. Net als de vin jaune zijn ze geschikt om lang te bewaren. De macvin is een mengeling van druivensap en alcohol en wordt als aperitief gedronken. Hij kreeg een AOC in 1991.

Crémant-du-Jura Crémant-du-jura is de meest recente appellatie in de Jura, een mousserende wijn, gemaakt van chardonnay en erkend als AOC in 1995. Het is meestal een witte parelende wijn van chardonnay, savagnin en zelden pinot gris. Voor rosé wordt poulsard, pinot noir en trousseau gebruikt.

Pupillin is de 'capitale mondiale de poulsard': de poulsard (ploussard) is een moeilijk te vinifiëren druif, tijdens de vinficatie zeer fragiel en gevoelig voor temperatuurschommelingen. "Een verrassende wijn, moeilijk te vergelijken met andere types. Zacht rood in het glas. Zweeft tussen rosé en rood. Vergelijkbaar met lichte pinot noir maar met een andere geur en smaak. Je ruikt en smaakt frambozen en rode bosvruchten, zuur, zoet en een vleugje bitter. Elegant en fijn." (Svetlovar Siarov) Désiré Petit, Arbois, 2010 Trousseau, Les grandes gardes (€8,90)

De trousseau is een inheemse druif van de Jura die laat bloeit en geen vochtige omgeving verdraagt. "Fruitig, vol van smaak,lichte korte afdronk, kan gekoeld geserveerd worden bij een barbecue." (Christian Decoopman) De trousseau begeleidt uitstekend koude vleesschotels, rood vlees, wild en kaas. Damien Petit presenteert hierbij de 'saucisse de Morteau': een lokale specialiteit.

Désiré Petit, ArboisPupillin, 2011, Chardonnay, cuvée Jules (€7,60)

Een witte, droge wijn, 100% chardonnay, die in de Jura ook melon heet. Geteeld op lichte kalkhoudende bodems. "Licht goudgele kleur, schitterend met een mooie viscositeit.In de neus: een lichte botertoets, exotisch fruit, witte bloemen. De smaak is licht vettig met wat oxidatie die vlug verdwijnt, een mooie middellange minerale afdronk. Past bij lichte visgerechten. Een chardonnaywijn met veel fruit. Het volgen meer dan waard." (Anne Vion) "L'Essentiel" ArboisPupillin, 2012, savagnin en barrique ouillée (€10)

Savagnin is verwant met de gewürztraminer. In de Jura is de wijnstok 'de wijn van de koningen en de koning van de wijn.' De savagnin rijpt tien maanden in vaten van 600 liter maar de verdampte wijn wordt aangevuld: 'ouillé'.De grote vaten geven een goede verhouding contact wijn en hout. Bij een blinde degustatie voor 17 wijnmakers in Meursault kreeg deze wijn een vermelding als één van de beste meursaults! "Een schitterend voorkomen, mooie transparantie op de spiegel, minder kleurintensiteit dan de vorige, met een mooie viscositeit. In de neus krijgen we een eerder apart aroma, weinig fruit, eerder boisétoetsen met ietwat putjesgeur. De smaak is mondvullend, mooie zuren met een minerale toets, het fruit is miniem aanwezig: wat rijpe perzik, vrij droog, maar wat het meest charmeert is de mooie lange afdronk. De wijn wordt zeer geapprecieerd aan de proeftafel." (Geert Huysentruyt)

K e n W i j n -magazine - jaargang 11 - nr. 21

Voorzitter Daenekindt en Damien Petit

Saucisse de Morteau

Damien Petit apprecieert Vlaamse streekproducten Désiré Petit, Cuvée Tradition 2011, ArboisPupillin, chardonnaysavagnin (€11)

70% chardonnay, 30% savagnin. Hier wordt 'Le part des anges' niet om de week aangevuld zoals overal elders bij het wijnmaken gebeurt: de wijn rust onder een 'flor' die een eigen smaak afgeeft. De wijn was twee jaar 'sous voile'. "Intens gele kleur, mooie spiegel, de geur verwijst naar een fino sherry, je ruikt de flor, de smaak bewijst echter dat de sherry anders is, groen fruit, mooi aanwezig zuur, een heel interessante mooie wijn" (Clement Castelli) De chardonnay geeft de ronde smaak en de savagnin zorgt voor de eigen toets. Een comtékaas past hier uitstekend bij.

Vin Jaune 2005, 14,5 vol% (62cl, €26,90)

Zes jaar en drie maanden op vat zonder bijvullen! Savagnin 100%. Van één liter in het begin op het vat blijft op het eind 62cl over: het formaat van de clavelin. Op de bovenlaag van de wijn in het vat komt een gistlaag die verdere oxidatie verhindert. De afbraak van de gistcellen op de bodem geven een rijkdom aan geuren zo typisch voor de vin jaune. De 200 vaten van het domein worden regelmatig gecontroleerd en bij de minste twijfel worden na twee en na vier jaar vaten uit het productieproces genomen: alleen de zuivere producten eindigen als vin jaune. Een derde van de wijn verdwijnt op die manier. Vin jaune is de wijn die technologisch het meest en het langst gevolgd wordt. En dat heeft een prijs. "Vol, goudgeel schitterend en veel glans, een mooie viscositeit en een goede glycerolspiegel. De geur heeft een oxidatief effect met veel noten, curry en kruiden, ook in de smaak komen deze aan bod, gedragen door een mooie aciditeit, de wijn is mondvullend met lange en milde afdronk, een wijn voor echte liefhebbers!" (Dany Wastijn) De vin jaune is een perfecte begeleider van gevogelte in roomsaus, vis, ook blauwe kaas zoals roquefort.

Château- Chalon 2005, 14 vol% (62cl, €29,20)

Het domein Désiré Petit heeft 27a van de totale 48ha appellatie ChâteauChalon. "Goudgeel, intenser dan de vorige, helder en vrijwel olieachtige viscositeit, delicate geur met geroosterde noten, de oxidatie is merkbaar maar discreet met veel mineraliteit. De smaak: de aanzet is zacht, subtiel, fijn en complex, discrete aciditeit die rond overkomt, elegant, je proeft gedroogde abrikozen en rijp fruit. Zeer lange afdronk met gedroogd fruit. Zeer evenwichtige en fabelachtige vin jaune" (Johan Vandamme) Uitstekende begeleider van gekruide exotische keuken, vis en vlees in roomsaus, langoustines en alle soorten kaas.

Vin de Paille 2007, Arbois-Pupillin, 14,5vol%, (37,5cl, €22)

De druiven zijn trousseau, savagnin, poulsard en chardonnay. Deze wijn blijft drie jaar op vat. Honderd kilo druiven geven 17 liter wijn! Na de pluk droogt de wijnmaker de druiven'op stro', soms tot in het voorjaar. Als het suikergehalte hoog genoeg is om 19% alcohol te krijgen, worden de rozijnen geperst. Vin de paille is een uitstekende begeleider van kaas, foie gras, en vooral van kip bereid met vin jaune. Ook de combinatie met chocolade is mogelijk. "Cognacgeel, zeer helder en visceus, met fijne tranen. De geur: marsepein, gedroogd fruit, bananen zelfs dadels. De smaak: vrij rond, zeer evenwichtig met een mooie aciditeit. Veel noten,een fijne lange afdronk" (Jos Leplae)

Le vin, la passion: voorbeeldige wijnen bewijzen dat de jurawijn en de wijnmaker Damien Petit groot zijn (Jean Decrits)

D ep 013

osit

photo

s - _fl a

Darf ich Ihnen vorstellen, Weinland Deutschland L u c W ieme C o m m a n d e r ij G e n t

Naar aanleiding van het Feest van de Vlaamse Wijngilde op 2 februari in het teken van Duitsland vond ik het moment passend om Duitsland als wijnland in zijn totaliteit even voor te stellen. Onze commanderij ging er lang geleden, in mei 2000, op wijnreis en één van de hoogtepunten van die reis was het bezoek aan Weingut Toni Jost. Peter Jost kwam het jaar daarop al naar Gent voor een proefavond en we introniseerden hem op ons tienjarig banket (2004) waar hij samen met zijn echtgenote Linde een van onze eregasten was. We keken er dan ook naar uit hen in februari opnieuw te mogen begroeten.

Duitse wijn, een oud verhaal Het is natuurlijk aan de Romeinen te danken dat de Germaanse stammen zich naast het brouwen van bier en mede ook tot wijnbouwers ontpopten. De Rijn zou immers eeuwenlang de grens van het Romeinse rijk zijn, en die soldaten moesten toch ook hun eigen dorstlesser ter plekke hebben. In ruil voor die know how zouden de Germanen aan de Romeinen de stiel van kuiper (tonnelier) leren, waardoor ze voortaan ook wijn konden opslaan en vervoeren in houten vaten. In de negende eeuw zou Karel de Grote uit zijn eveneens reusachtig imperium enkele druivenrassen naar Duitsland brengen, in de eerste plaats de pinot noir uit Bourgondië – wist de man veel dat die druif in deze dagen zo’n hoge toppen zou scheren bijvoorbeeld in de Ahr – maar ook de trollinger uit Oostenrijk.

Net als overal in Europa is het aan de kloosters te danken dat de wijnbouw stand hield en zich ontwikkelde in de Middeleeuwen. Vooral de Rheingau zou hier toonaangevend worden met twee kloosters: Johannisberg (1000) en Kloster Eberbach (1136), beiden nu nog steeds glorievolle wijndomeinen. Commanderij Gent bezocht Kloster Eberbach op wijnreis , en ik zal de proeverij nooit vergeten waarbij we het gehele klooster doorwandelden om in elke ruimte-zaal-kelder-kapel eerbiedig een andere wijn te mogen proeven. Als er één druivenras onlosmakelijk met Duitsland is verbonden dan is het de riesling. Het eerste document dat die druif vermeldt dateert van 1435, uit de Rheingau alweer, naar mijn mening nu nog steeds de topregio. In 1775 werd bovendien in Johannisberg de zoete versie met edelrot per ongeluk uitgevonden: de Abt van Fulda, toenmalige eigenaar, moest ieder jaar toelating tot oogsten geven, maar om nooit opgehelderde reden kwam in dat jaar de

koerier weken te laat terug. De keldermeester, een zekere Engert (what’s in a name), besloot om de ondertussen half rottende druiven toch maar te vergisten, en tot zijn grote verbazing werd het een prachtwijn, veel rijper en zoeter dan normaal. De Spätlese was geboren , maar was toch een andere wijn dan die van nu: hij was nog vrij troebel en had een gekruide zoetheid, schreef Engert in zijn rapport. In de 17de19de eeuw liep het overigens niet zo goed met de wijnbouw: de kleine ijstijd, de vele oorlogen, het protectionisme van Napoleon die de Duitse wijnbouw volledig aan banden legde, en dan tot overmaat van ramp die vervloekte druifluis die ook hier lelijk huis zou houden. Voeg daar nog de twee dramatische wereldoorlogen aan toe, en we moeten wachten tot de jaren zestig vooraleer de Duitse wijnstok echt uit zijn as kan verrijzen. De EEG zou daar vanaf de jaren zeventig een behoorlijk wettelijk kader voor uitwerken.

K e n W i j n -magazine - jaargang 11 - nr. 21

Duitsland, een groot wijnland? Enkele cijfers om het belang van de wijnbouw in Duitsland te schetsen: 2013 was een behoorlijk wijnjaar maar met een beperkte oogst, amper 8,3 miljoen hectoliter. Ter vergelijking: in 2012 produceerde men 10,8 miljoen hl, 11 miljoen hl in 2011 en 12,7 miljoen hl in 2010, er is dus een duidelijke terugloop in volume merkbaar. Die wijnen komen van 102.000ha (Frankrijk 807.000ha in 2011, Spanje meer dan één miljoen ha). Twee derde is wit, één derde is rood, maar we mogen zeker de 2,5 miljoen hl sekt niet vergeten. Het rendement ligt gemiddeld zeer hoog met 93hl/ha. De export maakt 20% uit. De Duitsers blijven in de eerste plaats bierbrouwers en –drinkers: 95,5 miljoen hl (België brouwt 18,5 miljoen hl). Daarvan drinken zij 140 liter per inwoner. Wij Belgen houden het jaarlijks op 78 liter bier per inwoner, maar wel van véél betere kwaliteit. De Duitsers én de Belgen consumeren ongeveer een goede 25 liter wijn perinwoner en per jaar.

Riesling König Zoals reeds gezegd: in wit ist riesling der König, met 22%, gevolgd door müller-thurgau, (ook rivaner genoemd) goed voor 13,5% van de aanplant. In 1882 is deze cultivar ontwikkeld als kruising van riesling en silvaner door de wetenschapper Hermann Müller uit het Zwitserse kanton Thurgau. Na gen-onderzoek rond het jaar 2000 is echter vastgesteld dat het hier eigenlijk een kruising betreft tussen de ‘riesling weiss’ en een zaailing van de chasselas (= gutedel in Duitsland, fendant in Zwitserland). Hij wordt ook dikwijls ‘riesling silvaner’ genoemd, alweer zeer verwarrend. Rivaner of müller-thurgau is zacht en weinig zuur, jong te drinken. Hij was zeer succesvol tot de harde winter van 1979, waarna er meer op de resistentere riesling werd ingezet; hij is ook veel in Liebfraumilch gebruikt. Hij komt maar voor 2% voor in de selectie van 12500 wijnen van de Duitse Gault-Millau, wat veel zegt over de kwaliteit. Er is echter een revival bezig in Franken waar 17 wijnbouwers zich verenigd hebben in de club “Frank & Frei” om de renaissance van de rivaner te bewerkstelligen. Verder vind je in Duitsland nog scheurebe, grauburgunder (pinot gris), kerner… maar ook chardonnay en sauvignon blanc. Die laatste is echt aan het boomen, het is een modewijn aan het worden in Duitsland (wel nog maar 600 ha tegen 1400 ha chardonnay).

Geografische opbouw 13 Anbaugebiete (streken)

41 Bereiche (districten)

152 Grosslagen 2600 Einzellagen

Anbaugebiet

Oppervlakte

Bereiche

Ahr

450ha

Baden

16000ha

Franken

6000 ha

Mosel-Saar-Ruwer

9000 ha

Hessissche Bergstrasse

440ha

Mittelrhein

460ha

Nahe

4000ha

Rheingau

3000ha

Rheinhessen

26000ha

Pfalz

23300ha

Sachsen

400ha

Sahle-Unstrutt

650ha

Württemberg

1500ha

In bijgevoegd tabelletje staan de regio’s die langs de Rijn of één van zijn bijrivieren liggen grijs gedrukt: 7 op de 13.

In rood staat natuurlijk de edele spätburgunder (pinot noir) voorop, met 11,5% van de aanplant, gevolgd door de dikwijls vrij zoetfruitige dornfelder (8%). Dornfelder is een kruising, ongeveer 50 jaar geleden gemaakt door August Harold: hij combineerde 2 andere reeds gekruiste variëteiten, helfensteiner (frühberg + trollinger) en heroldrebe (portugieser + lemberger). Dornfelder is vooral in Pfalz en Rheinhessen aangeplant, (8000 ha in totaal, een verdubbeling tegenover 2000) maar nu stagneert de aanplant. En verder vind je dus ook blauer portugieser, trollinger en lemberger (dé 2 druiven in Württemberg), en ook schwarzriesling (=pinot meunier), sankt-laurent, regent, frühburgunder, merlot, cabernet sauvignon …

De wijnregio’s Duitsland is verdeeld in 13 regio’s, Anbaugebiete genoemd. Op Sachsen en Saale-Unstrut in het Oosten na liggen ze geconcentreerd in het zuidwesten en zuiden van het land. De Rijn met zijn bijrivieren vormt als het ware de ruggengraat van de Duitse wijngaarden. Ze horen tot de noordelijkste wijnbouwgebieden in de wereld en bevinden zich op de grens tussen het milde en vochtige Golfstroomklimaat in het westen en het droge continentale klimaat in het oosten. De lange groeitijd en de bescheiden zomerwarmte maken de wijnen subtiel en niet te alcoholisch. Verschillende bodems dragen er toe bij dat Duitse wijnen allesbehalve uniform zijn. Als ze van één regio afkomstig zijn spreekt men van “Qualitätsweine bestimmter Anbaugebiete” (Q.b.A). De regio’s zijn onderverdeeld in Bereiche, districten als het ware. Baden telt er het meest, negen, maar bij de andere zijn het er meestal maar enkele (zie tabel). Binnen een Bereich vind je dan een aantal Grosslagen, dat zijn een verzameling van wijngaarden (gemiddeld een 600 ha), gebaseerd op groepering van ongeveer gelijkwaardige wijngaarden, meestal genaamd naar de historisch bekendste Einzellage (single vinyard) ervan. Ik zou willen vergelijken met Frankrijk: regio Bourgogne, district Côtes de Nuits, AOC Gevrey-Chambertin, climat Chambertin, die de kleinste onderverdeling is: één specifieke of individuele wijngaard van minimum 5 ha. Er komen steeds Bereiche bij: niet zo lang geleden waren er 34, nu zijn er 41. Ik wil in dit algemeen overzicht niet in detail ingaan op elk Anbaugebiet, doch enkel een paar specificiteiten vermelden bij de belangrijkste. De voor ons zo nabijgelegen Ahr is het kleinste, maar is absolute top wat pinot noir betreft, echter wel met een Bourgondisch prijskaartje

bij de grote namen zoals Adeneuer, Deutzerhof, Stodden en Mayer-Näkel. Baden (3de grootste, 400 km lang) is de warmste wijnregio, gelegen tegenover onze geliefde Elzas. Geen eenheidworst in zijn 9 subregio’s, maar toch kan men zeggen dat Baden ook een ’Burgunderland’ is. De hele familie groeit hier weelderig: spät-, grau- en weissburgunder. Franken, regio langs de Main profileert zich met zijn typische flesvorm, de Bocksbeutel, en is met 80% wit voorstander van de müller-thurgau. De Moezel, of preciezer Mosel-Saar-Ruwer kennen we allemaal het beste, over dat prachtige rieslinglandschap ga ik dus niet uitweiden. De topnamen: Fritz Haag, Egon Müller, Dr Loosen, Joseph Prüm, Schloss Lieser, Markus Molitor, enz. De Nahe daarentegen, hoewel ook vrij dichtbij voor ons en een beetje vergeten, biedt toch ook in een prachtlandschap een grote verscheidenheid aan rassen, maar riesling staat opnieuw op één. Kleppers: Dönnhoff, Emrich-Schönleber, Schäfer-Fröhlich. Ja, met zo’n namen…. Mittelrhein is onlosmakelijk met de Loreley verbonden. Op de steile Rijnhellingen produceert men sterk mineralige rieslings. Die van Weingut Toni Jost zijn de beste. Maar de Rheingau heeft toch een veel grotere reputatie omwille van zijn 2500 hectare uitsluitend riesling, veelal op leisteen en diepe kalkbodems. Fier op hun grote wijngeschiedenis willen de wijnboeren hier echt ambitieus uit de hoek komen en prijkt er ‘Erstes Gewächs’ op hun beste cuvées. August Kesseler, Georg Breuer, Josef Leitz, Johannisberg en -hof, Eberbach, Robert Weil, Jacob Kühn, Schönborn en Gunter Künstler (ook in Commanderij Gent op bezoek in 2007 én geïntroniseerd als eregezel). Daarmee hebt u de ongeslagen top tien Rheingaudomeinen van internationale klasse. Nog verder stroomopwaarts heb je het uitgestrekte Rheinhessen waar in bijna elk dorp wijn gemaakt wordt. De kwaliteit is echter meestal gemiddeld, dit is trouwens ook de bakermat van de Liebfraumilch. Maar er zijn mooie prijs-kwaliteitontdekkingen te doen. Dé traditionele druif is hier silvaner, dikwijls afgekort als RS,‘t is maar dat je het weet.

We eindigen met de tweede grootste regio, de Pfalz Ook dit is vooral een rieslinggebied (5000ha!) maar rood is in opmars en het grote succesverhaal is hier dornfelder die de laatste jaren furore maakt. Deze regio was alleszins ook goed vertegenwoordigd op het Feest van de Vlaamse Wijngilde.

Ordnung muß sein! Het zal u niet verwonderen dat de Duitsers een precieze wijnwetgeving op punt gesteld hebben, maar simpel is die helaas niet. Er is vooreerst de opbouw van Tafelwein over Landwein (beiden klasse 1 die nog maar 2% van de productie uitmaakt) naar klasse 2, onder te verdelen in de reeds vermelde QBA Kwaliteitswijnen (54%) en tenslotte de Qualitätsweine mit Prädikat (44%). En pas hier wordt het menens met een piramide van 6 trappen of Prädikaten. In tegenstelling tot Frankrijk waar terroir- en AOC-roem de basis zijn tot klasseringen, hanteert Duitsland het criterium van de mostwaarde vóór het vergisten, of preciezer, het suikergehalte in de most uitgedrukt in graden Oechsle.1 De berekening is gebaseerd op het feit dat suiker in sap het soortelijk gewicht (massadichtheid) verhoogt. En dat we 1 liter zuiver water (= 1 kg) gelijkstellen aan 0° Oechsle. Als bv. 1 liter druivensap van een Auslese-wijn 1,085 kg weegt dan heeft die most een Oechslegehalte van 85°. Zie schema. U merkt dat er telkens een marge is per categorie, dat heeft te maken met de regelgeving die per Anbaugebiet kan verschillen. De kolom rechts geeft u een idee van de alcohol in de fles. Bij de laatste drie staat die tussen haakjes omdat dit een ‘potentiële’ aanduiding is: die likoreuze wijnen zijn immers nooit volledig uitgegist.2 Ook al gaan we van Kabinett naar Auslese theoretisch van droog naar zoet(er) – vermits het suikergehalte van de druiven telkens stijgt, toch is er niet echt een smaakprofiel dat daaraan be

° Oechsle

° Alcohol

Kabinett

67-82° Ö

70° Ö= 8,8%

Spätlese

76-90° Ö

80°Ö= 10%

Auslese

83-100°Ö

90°Ö= 12%

Beerenauslese

110-128°Ö

125°Ö= (16,5%)

Eiswein

110-128°Ö

125°Ö= (16,5%)

Trockenbeerenauslese

150-154°Ö

150°Ö= (19%)

‘normale’ oogst Laat geplukt

Uitgezochte oogst Uitgezochte bessen

Bevroren druiven aan de stok verdroogde bessen

De Duitse wijnbouwers zochten ook naar enerzijds wat vereenvoudiging (bv.van hun oubollige Germaanse etiketten met Gotische letters) én naar een systeem om de ’betere wijn’ aan te duiden, want eigenlijk is de bovenvermelde 6-trapspiramide niet echt een stijgende kwaliteitsgarantie, eerder een typeaanduiding.

Grosses Gewächs

Erste lage Ortsweine Gutsweine

Duitsland is in de eerste plaats een land van witte wijn. Dat verwondert niemand gezien zijn noordelijke ligging. Maar rood is in opmars. Zou de klimaatopwarming ook hier al voor iets tussen zitten? Rosé ligt hen duidelijk niet, de productie is klein en ze geven die ook een vreemde naam, namelijk Weissherbst. Overgewicht dat kennen veel Duitsers wel, daarom is het succes van Diabetikerwein niet verwonderlijk. Een ander curiosum is Federweisser: troebele, niet geklaarde jonge wijn, lichtzoet van smaak. Belangrijk ook om niet te vergeten als je een fles gaat kopen lijkt me de volgende reeks adjectieven : Trocken – Halbtrocken – Feinherb – Lieblich – Süß. Staat er ‘trocken’ op de fles dan ben je er alleszins zeker van dat je een droge wijn gekocht hebt.

Und was darf ich Ihnen anbieten?

antwoordt: je kunt zowel (half)zoete wijnen vinden in Kabinett, als droge bij Auslese. Dat is een verwarrend gegeven. De wijnboeren zullen dan ook ‘Trocken’ op de fles zetten als ze willen aangeven dat ze bv. een droge Spätlese of Auslese gemaakt hebben. Het is wel zo dat de meeste auslesewijnen restsüsse hebben, dus halfzoet tot zoet zijn. De laatste drie categorieën zijn altijd zoet, of beter likoreus = edelsüss.

K e n W i j n -magazine - jaargang 11 - nr. 21

2013 Depositphotos - robertkw44 (Rheinland-Pfalz)

Helaas moeten we constateren dat de nieuwe aanduidingen alleen maar voor nog grotere verwarring hebben gezorgd. Zo leidde het streven naar een soort grand cruwijnen in de Rheingau tot de benaming Erstes Gewächs. Elders doken dan de termen Hochgewächs3 of Erste Lage en Grosses Gewächs op (beide laatste zijn niet-officieel). Daarom stelt de toonaangevende wijnbouwersorganisatie VDP (Verband Deutscher Prädikatsweingute, 1910, ongeveer 200’” genoemd bv. Weingut X, Riesling trocken. Zonder verdere vermelding van gemeente of wijngaard. Een trap hoger staan de ’Ortsweine’, de gemeentewijnen zeg maar, bv. Weingut X, Riesling trocken Ruppertsberger. Daarboven de Erste Lagen, dit zijn de Premiers Crus, bv. Weingut X, Riesling trocken, Königsbacher ÖLBERG. En helemaal bovenaan prijken de Grosse Lagen, dit zijn de Grands Crus die in droge vorm ’Grosses Gewächs’ heten, bv. Weingut X, Riesling trocken Königsbacher IDIG. Dit viertrapsmodel (zie schema) is momenteel enkel voorbehouden voor VDP-leden, maar het ziet er wel naar uit dat het in de nabije toekomst algemeen geldend zal worden. U valt als wijnbouwer buiten die VDP-categorie? Geen probleem: noem uw beste wijn gewoon ‘Selection’. Dat moet dan wel een monocepagewijn zijn van max 60hl/ha, Ausleseniveau maar wel droog (maximaal 12g suiker per liter).

Classic Laten we het voor de doorsnee consument wat eenvoudiger maken, zei men dan: we creëren de categorie ‘Classic’. Dat moet een ééndruivenraswijn zijn, van hogere dan gemiddelde kwaliteit (alcoholgehalte+1%, minstens 12%) en laten we vooral het etiket simpel houden: druivenras + Classic + Anbaugebiet (maar geen vermelding van Bereich, Gross- of Einzellage). Meestal komen ze uit Rheinhessen, Pfalz, Mosel-Saar-Ruwer. Volgt u nog?

En laten we de Sekt niet vergeten! De Duitsers zijn de grootste schuimwijndrinkers van Europa en die schuimwijn noemen ze Sekt. Het woord dateert van 1825 en werd gelanceerd door een schrijver, een zekere Ludwig Devrient. Wellicht inspireerde hij zich op het Franse woord ‘sec’. Is Sekt de Duitse Champagne? Ja en nee. Hoewel veel Duitsers in de Champagnestreek zijn neergestreken (Deutz, Bollinger, Krug, Mumm) wordt Sekt meestal volgens de Charmat-methode gemaakt, hier ook wel Tankvergärung genoemd. De tweede gisting gebeurt dus in gesloten tanks die drukbestendig zijn en waardoor de lageringstijd flink kan verkort worden. In de tweede helft van de 19de eeuw werden de grote sektkelders, vooral in Rijn- en Moezelstreek gebouwd. Wat veel mensen evenwel niet weten is dat 90% van de basiswijn van die grote Sekthuizen niet van Duitse origine is, maar wel van Italiaanse of Spaanse oorsprong. Toen ik mijn sommeliereindwerk maakte over Saint-Bris, ook bekend om zijn Crémant van de Cave de Bailly, vertelde men mij dat ook daar vroeger decennialang de wijn naar Duitsland werd uitgevoerd om er sekt van te maken. Wie zijn die grote sektproducenten? Kessler (de oudste sedert 1826), Henkell & Söhnlein, Kupferberg, Deinhard…. De Söhnlein Brillantfles is marktleider en daarvan alleen al gaan er zowat 40 miljoen over de toonbank! In de meer noordelijke streken maakt men de Sekt vooral van riesling, in het zuiden werkt men meer met de burgunderfamilie. Nog een laatste tip: een recentere én veelbelovende tendens is de zogenaamde Winzersekt. Die wordt, zoals de naam al aanduidt, door kleine(re) particuliere wijnbouwers geproduceerd van druiven van ‘eigen kweek’, maar dan wel volgens de méthode traditionnelle, dus net zoals champagne. Kortom het Duitse alternatief voor champagne of crémant. Trek gekregen in een goede Duitse fles? Dan ben ik in mijn opzet geslaagd.

Bronnen: oa Duits Wijninstituut en Gault-Millau ‘WeinGuide Deutschland’ 2013 1 Christian Ferdinand Oechsle (1774 - 1852) was een Duitse goudsmid, wetenschapper en uitvinder. Ook Zwitserland en Luxemburg hanteren die schaal, de Oostenrijkers daarentegen werken met Klosterneuburger MostWage (KMW: ter vergelijking 85°O = 17° KMW). De meting kan direct worden verricht met een hydrometer of indirect, in het veld, met een refractometer. 2 De 19% van de TBA zou je bereiken bij volledige suikeromzetting in alcohol, maar dat is onmogelijk omdat gist zijn werking stopt rond 15% alcohol. 3 Deze door de Duitse overheid geïntroduceerde term slaat alleen op 100% riesling uit Ahr, Mosel, Mittelrhein, Rheingau, Pfalz of Nahe die o.a. minstens 1,5° Oechslegraden hoger ligt dan het minimum voor Qualitätswein

K e n W i j n -magazine - jaargang 11 - nr. 21

Château de Fesles: zoete parel in de Loire

ERI C MER N Y C o m m a n d e r ij B r u s s e l

Pierre-Jean Sauvion Hoe bekend het domein ook is, de oenoloog-wijnmaker is dat veel minder. Dit heeft vooral te maken met zijn bescheidenheid en met zijn voorkeur vooral actief te zijn op het wijnbedrijf en nog het liefst achter de schermen. Het ligt zeker niet aan de kwaliteiten van de man die reeds heel lang actief is op het domein, want hij regisseert met branie de botrytis die van de wijnen van Château de Fesles prachtige snoepflessen maakt. Als Robert Parker claimt dat dit domein een eigen appellatie verdient en als de Revue du Vin de France het domein de Yquem van de Loire noemt, dan zijn we ongetwijfeld in goed gezelschap.

Château de Fesles Dit domein is eigendom van de Grands Chais de France met als basis Petersbach in de Elzas. Het is het grootste exportbedrijf qua wijnen en spirituele dranken in Frankrijk. Ze beheren onder andere het prachtige Château de Fesles in Thouarcé (Anjou - Loire), vooral gekend voor zijn Bonnezeaux. Op 33ha wijngaard staan 50 jaar oude wijnstokken op een ondergrond van silex, leisteen, keien, blauwe en rode klei. Dit is een garantie voor een prima rijping van chenin. De gemiddelde leeftijd van de stokken is 50 jaar oud. Slechts 14ha worden gebruikt voor het produceren van de Bonnezeaux, de rest wordt gemaakt onder de appellatie Anjou. De oorsprong van het domein brengt ons in 1055. Het werd opgericht door de monniken van Gué de Berge. In 1991 werd het volledig gerestaureerd. Het kasteel kijkt uit op de rivier Layon, die uiteraard een belangrijke rol speelt bij de ontwikkeling van “pour riture noble” of edelrot. In de ochtendmist wordt de noodzakelijke schimmel botrytis cinerea meegedragen. De oogst is volledig manueel en wordt gedaan door ervaren plukkers. Bovendien verloopt de oogst in diverse malen, waarbij enkel die druiven geplukt worden die aangetast zijn door edelrot. Ondertussen werkt het domein ook aan een volledige overschakeling naar biologische wijnteelt.

De herkomstbenaming Bonnezeaux De AOC (AOP) Bonnezeaux is een herkomstbenaming in de subregio Anjou. Deze witte zoete of likoreuze wijn is een gemeentelijke appellatie specifiek voor de wijn gemaakt in de gemeente Thouarcé op de rechteroever van de rivier Layon in het Pays d’Anjou. Op 96 ha maakt men ongeveer 2000 hectoliter wijn. Slechts één druivenras is toegestaan voor het maken van Bonnezeaux, namelijk chenin. Deze druif groeit hier op een ideale ondergrond en op de erg steile hellingen met een goede lichtexpositie. Bovendien biedt de Loirevallei het ideale klimaat met aangename temperaturen, ochtendnevel en de zuidelijk en zuidoostelijk gerichte wijngaarden .

Geproefd Pierre-Jean Sauvion maakt van de chenindruif een prachtige likoreuze wijn. Een verticale degustatie liet het potentieel van de wijngaard zien. Alle voorgestelde jaargangen worden bij hen aanzien als grote jaargangen.

2011

Goudgeel. Geur: honing, zeer fris, mineraal, krachtig. Heel mondvullend en lange afdronk, aroma’s van steenvruchten. Groots. 2010

Strogeel. Geur: kweepeer, gekonfijte abrikoos, honing. Fijn, elegant, mooie zuren, aromatisch, lange afdronk, evenwichtig. 2007

Diep goudgeel. Geur: ananas, abrikoos, citrus. Fris, elegant, mooie zuren, veel diepgang. Nog groot potentieel. 2000

Strogeel. Geur: droog stro, kweepeer, honing, kruidig, gekonfijte abrikoos. Veel finesse, heel lange afdronk. Nog heel jong. 2001

Strogeel tot amber. Gekonfijte abrikoos, witte peper, tabak, witte truffel. In de mond opulent, gedroogd fruit, lekker maar mist een beetje zuren. Vóór de zoete wijnen werd ook het buitenbeentje geproefd, namelijk Château de Fesles chenin sec 2010 –

La Chapelle Vieilles Vignes – Anjou AOP Blanc

Zeer fijne en elegante geur van citrus met een vleugje kweepeer en honing. In de mond droog met een aangename vetheid en veel mineralen. Deze wijn is afkomstig van druiven geplant op een grond met kwarts en leisteen, wat de wijn ook werkelijk weerspiegelt. De herinnering is lang en met veel finesse, een wijn die het meer moet hebben van elegantie dan van kracht. Ongeveer 60% van de wijn werd gedurende 10 maand gerijpt op acaciahouten (400 litervaten uit de Vogezen) en op eikenhouten vaten. 40% van de wijn rijpte op inox vaten. In beide gevallen werd de wijn “sur lie” bewaard. Deze benadering bepaalt wellicht de elegantie van de wijn. Acaciahout geeft aroma’s van citroen en honing door aan de wijn.

K e n W i j n -magazine - jaargang 11 - nr. 21

“Gran Selezione” het hoogtepunt voor Chianti Classico

Anteprima Toscane 2014 S im o nne W el l ek en s C o m m a n d e r ij B e l l e b e e k Foto's: Olaf Leenders

Chianti en Chianti Classico genieten beide de DOCG-status. Niettemin nam de kritiek op onvoldoende mogelijkheden voor kwalitatieve onderscheiding toe. Vanaf 2014 hebben de populairste wijnen van Italië er een nieuwe topklasse bij. De zwarte haan, het wereldwijde symbool van het Consortium Chianti Classico, stelde met trots zijn eerste ‘Gran Selezione’ voor ter gelegenheid van de primeurweek in Firenze dit voorjaar. Dankzij hun kwaliteit en de slimme marktstrategie streven producenten naar een topklasse die het merendeel van de kwaliteitswijnen met een beschermde

herkomstaanduiding moet overtreffen.

Het concept Gran Selezione

In de ban van Toscane De ster onder de druivenrassen is uiteraard sangiovese, die de basis vormt voor zowel Chianti Classico, als Brunello di Montalcino en Vino Nobile di Montepulciano. Chianti Classico is het gebied tussen Firenze en Sienna. De minimum hoeveelheid sangiovese voor de DOCG is er 80%, hoewel meer en meer 100%-wijnen opduiken. Sangiovese is gevoelig voor extreme omstandigheden. De vele heuvels, de droge bodem en de warmte, zorgen ervoor dat de bessen tot volle rijpheid komen. Geurige sangiovese is afkomstig van zanderige gronden, terwijl aroma’s van kersen en kruiden benadrukt worden door kalksteen. De internationale stijlen hebben smaken van vanille en specerij. Jong is Chianti Classico welriekend, fruitig en rond met een robijnrode kleur. Van de totale productie is 20% riserva, een wijn met een diepe kleur, aroma’s van zwarte kersen, viooltjes, specerij en kruiden, en een grote concentratie, structuur en verfijnde tannine. De zuurgraad is persistent maar zorgt voor elegante wijnen. Sangiovese heeft kwaliteiten die, wanneer de wijn onder de juiste omstandigheden gerijpt is, leiden tot ambitieuze wijnen. In dit opzicht is Toscane het mekka voor deze variëteit waar de beste kwaliteit wordt verbouwd en wijnen worden afgeleverd met grote intensiteit.

Gran Selezione is een nieuwe categorie wijnen hoger dan de riserva en gemaakt met druiven komende van eigen wijngaarden, die voldoen aan het charter opgesteld voor de classificatie. Regels voor ondermeer alcohol, extract en rijping zijn aangepast. De nieuwe groep werd bekrachtigd door de Europese unie begin februari 2014 en treedt onmiddellijk in voege. Dat betekent dat wijnen van een bepaald domein die op dit moment meer dan 30 maanden rijping hebben en voldoen aan de minimum technische standaards nu mogen verkocht worden als Chianti Classico Gran Selezione. Volgens Michele Cassano, vicedirecteur van het consortium, zijn de wijnen met de jaargang 2010 beschikbaar voor het nieuwe kwaliteitsniveau. 2010 wordt vrijgegeven ten vroegste in juli 2014. Het consortium voorziet dat 8 tot 9% van de Chianti Classico DOCG-productie zal voldoen aan de normen van Gran Selezione.

Chianti Classico

Chianti Classico Riserva

Chianti Classico Gran Selezione

Chianti Classico zone in central Toscana

Same zone

Minimum 80% sangiovese

Minimum 80% sangiovese (all estate grown)

7.5 tonnes/ha (3.35 tons/acre)

Same

Minimum alcohol

12.0%

12.5%

13.0%

Minimum extract

24g/l

25g/l

26g/l

About 1 year (until October)

24 months

30 months

Barrel aging

Not required

Minimum bottel aging

Not stated

3 months

Production area Grape composition Maximum yield

Minimum total aging

K e n W i j n -magazine - jaargang 11 - nr. 21

Chianti Classico

Gran Selezione: een categorie die focust op terroir? Een belangrijke eis om tot de Gran Selezione te behoren, is dat het fruit geoogst wordt op eigen bodem, met andere woorden, in de wijngaarden die behoren tot het portfolio van een domein. Druiven hoeven bijgevolg niet noodzakelijk van ĂŠĂŠn perceel te komen. Deze regel is voor heel wat discussie vatbaar. Dat bleek al snel in de wandelgangen. De regel is een van de meest beproken tekortkomingen die het concept wordt toegeschreven. Sommige topproducenten nemen een afwachtende houding aan. Zoals nu de kaarten liggen kan een Gran Selezione nog steeds een blend zijn van wijnen afkomstig uit verschillende districten. Zolang de percelen behoren tot de eigendommen van het domein is het toegestaan de wijnen te versnijden en als Gran Selezione op de markt te brengen. De voorkeur gaat wel uit naar de optie voor perceelselectie. Een aantal topproducenten kiezen a priori voor perceelselectie. Enkel deze categorie kan garant staan voor nieuwe unieke wijnen met grote kwaliteit verschillend van de riservas. Single vineyards etaleren immers terroir en eigenheid, de basis voor een Gran Selezione. Het is een feit dat de regelgeving nog zal moeten bijgestuurd worden. Of deze nieuwe categorie zin heeft zal de toekomst moeten uitwijzen. In praktijk is dit nieuw klassement bedoeld voor de grootste en de beste wijn. Ondanks de tekortkomingen wint het concept duidelijk aan voortrekking bij de producenten en zal de categorie groeien. De markt zal uitwijzen of het in leven roepen van de Gran Selezione waardevol is.

De wijnen Badia a Passignano 2009 (Antinori), goed Castello di Brolio 2011 (Barone Ricasoli), groot Vigna del Capannino 2010 (Bibbiano), goed Mocenni Particella 89 2010 (Bindi Sergardi), zeer goed Don Vincenzo 2009 (Casaloste), goed Il Solatio 2010 (Castello d’Albola), groot Castello di Ama 2010 (Castello di Ama), goed Castello Fonterutoli 2010 (Castello di Fonterutoli), groot Bellezza 2010 (Castello di Gabbiano), zeer goed Castello di Meleto 2010 (Castello di Meleto), zeer goed Il Puro 2010 (Castello di Volpaia), zeer goed Bruciagna 2010 (Castello La Leccia), groot Vigna La Prima 2010 (Castello Vicchiomaggio), groot Colle Bereto 2010 (Colle Bereto), groot L’Imperatrice 2010 (Fattoria di Corsignano), zeer goed Lama della Villa 2010 (Fattoria di Lamole), groot Montemaggio 2009 (Fattoria di Montemaggio), goed Beatrice 2011 (Fattoria Viticcio), zeer goed Vigna del Sorbo 2010 (Fontodi), groot I Fabbri 2011 (I Fabbri), zeer goed Il Margone 2010 (Il Molino di Grace), zeer goed Lornano 2010 (Lornano), zeer goed Losi Millennium 2007 (Losi Querciavalle), goed Ottantuno 2010 (Luiano), zeer goed Sergio Zingarelli 2010 (Rocca delle Macìe), groot Riserva Ducale Oro 2010 (Ruffino), goed Cellole 2010 (San Fabiano Calcinaia), goed Il Grigio da San Felice 2010 (San Felice), groot Tenuta San Vincenti 2011 (San Vincenti), goed Lilliano 2010 (Tenuta di Lilliano), groot La Forra 2011 (Tenuta di Nozzole), goed Vignole 2009 (Vignole), zeer goed Vigna Bastignano 2010 (Villa Calcinaia), groot

Firenze

DE KRITISCHE KIJK VAN Gerd Brabant

De complexiteit van Duitsland

rgens is het onbegrijpelijk dat Duitse topwijn slechts op een beperkte schaal in België verkrijgbaar is. Het ligt zeker niet aan een gebrek aan goede wijn. De tijd dat enkel de gerenommeerde domeinen de huizen van kwaliteitsvertrouwen waren, is al lang voorbij. Je kunt je niet voorstellen welk talent er de laatste tien jaar is opgestaan. Je zou kunnen stellen dat er kennis over Duitsland als wijnland bij ons ontbreekt, waar zeker iets van aan is. Maar wat maken die Duitsers het toch verschrikkelijk ingewikkeld. Je moet de vinger aan de pols houden om op de hoogte te blijven van de nieuwe ideeën, de veranderingen en van de nieuwe wijnwegen die worden bewandeld. Neem nu de viertrapspiramide die de VDP (Verband Deutscher Prädikatsweingüter: de eliteclub van een 200-tal domeinen) met jaargang 2012 heeft ingevoerd, nadat al jaren een drietrapssysteem werd gebruikt. De achterliggende idee om Duitse topterroirs in haar imagoglorie te herstellen, kan ik alleen maar toejuichen. Het vraagt echter tijd en studie om het nieuwe systeem te begrijpen. Kort gezegd deelt men de wijnen nu in volgens een soort Bourgogneclassificatie met onderaan de Gutsweine (de regio-appellatie zeg maar), vervolgens de Ortsweine (gemeentebenaming), erste Lagen (premier cru) en de grosse Lagen (grand cru, met grosses Gewächs als een droge wijn uit een grosse Lage-wijngaard). Omdat VDP een privé-organisatie is, moet dit systeem worden ingepast in de nog steeds geldende rijpheidsclassificatie van Qualitätsweine en Prädikatsweine. Komt daar nog bij dat een erste Lage t.e.m. jaargang 2011 een grand cru-wijngaard was voor VDP, en vanaf 2012 omgedoopt werd tot premier cru, met daarboven een grosse Lage. Je kan zowel droge als zoete wijnen in elke categorie hebben, met voor zoet de bijhorende predikaatsvermelding. En dan mogen we niet vergeten dat Rheingau de enige regio is waar een officieel crusysteem geldt (dus ook voor niet-VDP-leden) met een “erstes Gewächs” als benaming voor de grand cru-wijnen. Allemaal bijzonder ingewikkeld voor buitenstaanders.

G e r d i s z a ak v o e r d e r v an V inik u s & L a z ar u s e n a l j ar e n g e p a s s i o n e e r d d o o r D ui t s e w ijn .

Dumangin: drie voorvaderlijke cuvées

Dan heb je nog het vraagstuk welke wijngaarden je als erste of grosse Lage op de markt laat komen. Hoewel dit voor bepaalde, legendarische percelen een duidelijke zaak is, blijf ik toch de indruk hebben dat vele keuzes eerder bizar zijn. In Franken heb je bijvoorbeeld de Stein-“affaire”. De Würzburger Stein is één van Duitslands bekendste en beste wijngaarden, en zou zonder twijfel een grosse Lage zijn, ware het niet dat er zowel een erste als grosse Lage op de markt van komt. In de wandelgangen van de Fränkische wijnbouw kreeg ik te verstaan dat de aanwezige domeinen in de Würzburger Stein niet stonden te trappelen om de gehele Stein als grosse Lage te bestempelen omdat ze (1) enkel de beste percelen uit deze toch wel grote wijngaard wilden selecteren (complex maar lovenswaardig), maar (2) ook omdat er een angst heerst om niet alles aan de navenante hogere prijzen van een grosse Lage kwijt te geraken. Verder heeft Weingut am Stein ook jaren moeten ijveren om voor hun topwijngaard Stettener Stein een crustatus te krijgen, gewoon omdat het niet gewenst was twee keer een “Stein” wijngaard in Franken als een grand cru op te markt te hebben. Zo zijn er nog talrijke ande-

re voorbeelden. Een wijngaard is maar zo goed als zijn beste wijnmaker, en zolang er toptalent het ware potentieel uit een perceel haalt, zal de wijngaardselectie in beweging blijven. En toch, ondanks alle complexiteit, is heel dit gedoe de moeite waard om te volgen. Deze classificatie mag dan door een privé-organisatie (VDP) in gang gezet zijn, we zien dat een hele nieuwe, jonge gemotiveerde generatie mee op de kar springt. Ook al zijn ze geen lid van de VDP. Het blijft echter handen-en-voetenwerk om alles duidelijk uit te leggen aan klanten, sommeliers en cursisten. Duitsland is nooit een evident wijnland geweest, en het zal nooit makkelijk zijn om de enorme rijkdom aan topwijngaarden en stijlverschillen in een keurslijf te gieten. Grote Duitse wijn heeft een unieke positie aan de top van de wijnwereld, en de extra inspanning die nodig is om dit complexe wijnland te begrijpen, zullen we er moeten bijnemen .

M e e r in f o o v e r d e z e V D P- c l a s s i f i c a t i e: w w w.v dp . d e

K e n W i j n -magazine - jaargang 11 - nr. 21

Familiebedrijf Jüngling

W o u t er D e N u l C o m m a n d e r ij N o v a Z e m b l a

Moezelwijn krijgt nog al te vaak het imago “sweet & cheap” opgekleefd. Gelukkig gaan sommige wijnbouwers tegen de stroom in… Terroir

Geschiedenis

De grondsteen van de wijnbouw aan de Moezel werd 400 miljoen jaar geleden gelegd. In het Devon-tijdperk bevond zich in de huidige Moezelstreek een oeroceaan waarin reusachtige sedimenten werden gevormd. Toen de oercontinenten Gondwana en Laurussia op mekaar botsten door tectonische bewegingen werden de huidige bodemformaties geschapen. De oeroceaan werd tussen de continentaalplaten geperst en de zeebodem werd onder enorme druk en hoge temperaturen samengedrukt. De sedimenten werden opgestuwd en vormden het Rijnlandse leisteengebergte. De sterk meanderende rivier die zich 15 miljoen jaar geleden een weg baande door dit gebergte was de Moezel.

Talrijke archeologische vondsten en historische documenten tonen aan dat al in de eerste eeuw na Christus de Romeinen op de steile hellingen langs de Moezel druivenstokken hebben aangeplant. Na het Romeinse Rijk waren het, zoals elders in Europa, de kloosters die een centrale rol speelden in de verdere ontwikkeling van de wijnbouw. In de middeleeuwen brachten de cisterciënzerordes de kennis uit Bourgogne naar de Moezel. In de 18de eeuw zorgde de laatste keurvorst van Trier, aartsbisschop Clemens Wenzeslaus von Sachsen, voor een kwaliteitsverbetering in de wijnbouw en de aanplant van de rieslingdruif die tot op vandaag de beste resultaten geeft. In de late 19de eeuw beleefde de Moezelstreek een ware bloeiperiode. De rieslingwijnen waren zeer populair bij de monarchen van Londen tot Sint-Petersburg. Het waren toen de duurste witte wijnen ter wereld die hun weg vonden naar toprestaurants van Parijs tot Berlijn. De Moezelwijnen waren toen duurder dan de beroemdste Franse châteaux uit Bordeaux of de topdomeinen uit Bourgogne.

Michaël Jüngling

Klimaat

Het oudste wijndorp van Duitsland

De Moezel sneed diep in het leisteengebergte en er ontstonden diepe dalen met steile hellingen. De geologie en het klimaat dat hierdoor werd gecreëerd zou later ideaal blijken voor de wijnbouw. De steile hellingen beschermen het Moezeldal tegen koude weersomstandigheden en zorgen ervoor dat de Moezelregio tot de warmste klimaatzones van Duitsland behoort. De rivier slaat de warmte op en verhindert vorst. De temperatuurschommelingen zijn gering. De winters zijn gematigd koud en de zomers aangenaam warm met voldoende neerslag. De gemiddelde temperatuur ligt rond 10°C. Dit gematigd klimaat rond de 50ste breedtegraad zorgt voor een extreem lange vegetatieve cyclus van april tot oktober, zelfs november.

Tijdens mijn laatste reis naar de Moezelregio lieten we de toeristische high lights Cochem, Bernkastel-Kuß en Traben Trarbach links liggen om koers te zetten naar het oudste wijndorp van Duitsland: Neumagen Dhron. Het kleine dorpje bulkt van de archeologische vondsten uit de Romeinse tijd. Centraal in het dorp staat een Romeins wijnschip opgesteld dat in 1884 werd ontdekt en dateert van 220 na Christus. Dit grafmonument van een wijnbouwer illustreert hoe de Romeinen wijnvaten op de rivier transporteerden. Met een houten replica van het beroemde schip de Stella Noviomagi, kan men vandaag een tochtje op de Moezel maken.

Uitgesproken mineraliteit Het is in dit oudste wijndorp van Duitsland dat Michaël Jüngling de 800 jaar oude wijntraditie van de familie voortzet. Jüngling maakt wijnen op basis van spätburgunder (pinot noir) en dornfelder voor rood, weißburgunder (pinot blanc), grauburgunder (pinot gris) en uiteraard riesling voor wit. Ik leerde de man kennen op een proeverij van de Vereniging van Vlaamse Sommeliers. Zijn rieslingwijnen vielen onmiddellijk op door hun complexiteit, uitgesproken mineraliteit en lange finale zonder merkbaar

restsuiker. Voldoende reden om de prachtige Moezelstreek te bezoeken en de wijngaarden en wijnen van Jüngling beter te leren kennen.

Riesling Dat riesling een druif is met vele gezichten wisten we al langer. De wijn van deze koningin van de witte druiven kan van beendroog tot mierzoet in het glas komen. Bij de familie Jüngling tekent de rieslingdruif voor 80% van de totale wijngaardoppervlakte. De stokken groeien er op de blauwe Devon-leisteen die kenmerkend is voor de steile hellingen langs de Moezel. Als je bovenaan in de wijngaard op zo’n steile helling staat, besef je pas hoeveel fysieke arbeid nodig is om hier wijn te maken. Snoeien, opbinden, oogsten… alles dient hier manueel te gebeuren want de hellingen zijn zo steil dat landbouwvoertuigen onmogelijk kunnen gebruikt worden.

Steile hellingen langs de Moezel Michaël gaat er prat op ook droge rieslingwijnen te maken met een hoge gastronomische inzetbaarheid. Zijn wijnen doen het zeer goed in een aantal Belgische sterrenzaken: De Karmeliet, Clos St Denis en Hoeve St Paul om er enkele te noemen. De basisriesling Jüngling trocken handgelesen 2012 is nog zeer jong in de neus met vooral exotisch fruit en na walsen wordt de wijn licht mineralig. In de mond is de wijn verrassend breed met voor een basiswijn toch wel een verrassende lengte. De wijn is zeer modern gemaakt en ondanks de volle indruk titreert hij slechts 12% alcoholvolume. Dit is het type wijn dat royaal kan genuttigd worden op het zomers terras zonder vermoeiend over te komen en dat moeiteloos een reeks hartige aperitiefhapjes weet te counteren.

Salamanders in de wijngaard De riesling Jüngling Salamandus handgelesen 2012 komt van de steilste hellingen. De hellingsgraad gaat er tot 60%. Met hoogtevrees word je best niet geboren in een wijnbouwersfamilie. De wijn is zeer aromatisch met toetsen van rijpe appel en abrikoos. De mineraliteit van de blauwe Devon-leisteen is zeer duidelijk aanwezig. Als ik Michaël vraag of de salamander op het etiket een betekenis heeft, straalt de man. Al 15 jaar lang worden geen insecticiden meer gebruikt in de wijngaard, waardoor plots opnieuw salamanders in de wijngaard opdoken. Het mooiste bewijs dat we hier te maken hebben met een wijnbouwer die duurzame wijnbouw hoog in het vaandel voert.

Devon-leisteen

Vergeten flessen Dan is het de beurt aan de riesling Spätlese Neumagener Rosengärtchen 2013 uit de cuve (nog wat hoekig, maar voor een zeer moeilijke jaargang toch wel goed geslaagd), de 2011 uit fles (complex en finesserijk), en een 2004 om te illustreren dat riesling wel degelijk bewaarpotentieel heeft. De 2004 was ronduit verbluffend! Bij commanderij Nova Zembla heb ik al meermaals gezegd dat wij witte wijnen vaak te vroeg proeven en dat we beter een hoekje in de kelder zouden reserveren voor een paar ‘vergeten’ flessen. Ook het bewaarpotentieel van goede riesling is fenomenaal. Neumagener Rosengärtchen is een Spitzenlage, een topperceel, wat men in Frankrijk een lieu-dit zou noemen. De wijngaard heeft een zuid/zuidwestoriëntering en een hellingsgraad tot 60% waardoor de zon bijna loodrecht op de wijngaard staat en de rieslingdruif tot perfecte rijping brengt. Als de wijnbouwer dan ook nog oogst op het moment dat de fenolische rijpheid perfect is, dan krijg je dit resultaat. Bedankt Michaël voor zoveel gedrevenheid en passie. “Guter Wein vergoldet jeden Tag” is bij jou een terechte lijfspreuk .

Romeins wijnschip

K e n W i j n -magazine - jaargang 11 - nr. 21

De Duitse Moezel De Duitse Moezelstreek (voorheen Mosel-Saar-Ruwer) produceert de meest levendige, aromatische, elegante en lichtvoetige rieslings ter wereld! Op extreem steile hellingen afdalend naar de meanderende rivier werden sedert de Romeinse tijd wijngaarden aangeplant. De ondergrond ontstond 15 miljoen jaar terug door vulkaanuitbarstingen en bestaat onder meer uit leisteen (Schiefer), rijk aan mineralen en organische componenten (stikstof, fosfor). Dit verklaart de typische mineraliteit van de Moezelwijnen. De aanplant is 91% wit: riesling (60%), mĂźller-thurgau, elbling. Er zijn nog veel oude wijnstokken, omdat de streek niet werd aangetast door de phylloxera. Door de steile hellingen kunnen de wijngaarden slechts manueel worden bewerkt: de wijnteelt is hier zeer arbeidsintensief. De captatie van de zon is voor elke afzonderlijke wijngaard bijzonder belangrijk. Samen met de ondergrond zorgt dit voor talrijke topterroirs met hun eigen karakteristieken, Einzellagen genoemd, vergelijkbaar met premier cru-wijngaarden in de Bourgogne.

Mi c hel Va n Z a nd i j c k e C o m m an d e r ij H e t B r u g s c h e V r y e Proefnotities: Leona Vanhecke Foto's: Michel Van Zandijcke

ÂŠ Depositphotos.com/javarman

egin april konden wij enkele topdomeinen bezoeken in de Mittelmosel en in de Ruwervallei. De meesten ervan behoren tot de VDP, de vereniging van Duitse predikaatsdomeinen (Prädikatsweingüter). De criteria voor het lidmaatschap van de VDP zijn zeer strikt. Deze vereniging uit zich als een verbond voor hoogkwalitatieve wijnen en een bolwerk tegen alles wat wijn ongedefinieerd, eenvormig en kunstmatig maakt. De beste Einzellagen werden door de VDP gepromoveerd tot Grosse Lage (grand cru), niet te verwarren met de Grosslage: oude benaming voor een uitgebreid, regionaal wijngebied. Enkel de droge topwijnen uit een Grosse Lage mogen zich Grosses Gewächs (GG) noemen.

Weingut Schloss Lieser in Lieser Dit wijnhuis werd in 1904 gesticht. Het bevindt zich naast een pronkerig kasteel in neo-stijl. Einde vorige eeuw was het wijndomein in verval. Het werd in 1997 aangekocht door Thomas Haag, telg van een gereputeerde wijnbouwersfamilie uit Brauneberg. Hij slaagde er samen met zijn vrouw Ute in het domein geleidelijk aan weer naar de top te brengen. Actueel beslaat het domein 13ha. Alle wijngaarden zijn zuidzuidwest georiënteerd. De beste percelen zijn Niederberg Helden in Lieser en Juffer, en Juffer Sonnenuhr in Brauneberg. Er wordt enkel riesling verbouwd. De droge wijnen ondergaan een spontane gisting in inox tanks; 3035% van de productie is trocken. De feinherb Kabinettwijn beslaat 20% van de productie. De rest is zoet of edelzoet. De totale productie bedraagt 100.000 flessen per jaar. Thomas Haag streeft naar precisie, elegantie en finesse.

Geproefd Riesling trocken 2013

Minerale toetsen, citrusfruitaroma’s, frisse, puntige zuren (iets koelere jaargang). Riesling Kabinett trocken 2013

Fruitige, sappige aroma’s van citrus vruchten en groene appel; iets nerveuzer in de mond dan vorige, hint van silex, presente zuren. Riesling Spätlese trocken 2013

Oude wijnstokken, pluk eind oktober. Eerst wat gesloten, maar opent zich na een tijd met aroma’s waarin ondermeer perzik. Levendig in de mond met een rokerige indruk. Zeer rechtlijnige wijn met een lange afdronk, grote wijn maar veel te jong. Riesling Kabinett feinherb 2012

Een iets warmer jaar, een aangename, vlot te drinken wijn, aroma van kiwi en kruisbes. In de mond wat ronder. Door de zoet-zuurbalans is

dit type wijn ideaal bij Aziatische keuken.

Riesling Niederberg Helden, Spätlese 2002

Riesling Kabinett “fruchtsüss” 2013

Zelfde wijn als voorgaande maar 11 jaar ouder. Lichte petroleumtoets naast fruitige accenten (lychees). Prachtige, rijpe wijn.

Frisse aangename, nog te jonge wijn, goede balans tussen fris zuur en zoetheid. Riesling Brauneberger Juffer Sonnenuhr Spätlese 2013

In aanvang wat gesloten, daarna een divers boeket wit rijp fruit (ananas, mango), perfecte mondbalans, lang bewaarpotentieel. Riesling Niederberg Helden, Spätlese 2013

Evenals vorige wijn afkomstig van een Grosse Lage wijngaard; beide bestaan uit blauwe leisteen. Deze wijn is iets romiger en mineraliger dan voorgaande; complex, elegant, met een evenwichtige mondstructuur. Beide zijn grote bewaarwijnen.

Riesling Brauneberger Juffer Sonnenuhr, Spätlese 2007

Eveneens een zeer fijne complexe wijn, met wat meer restsuiker dan vorige. Riesling Beerenauslese 2006

Slechts 6 % alcohol. Geconcentreerde wijn, complexe geuren met botrytistoetsen, zeer elegant.

K e n W i j n -magazine - jaargang 11 - nr. 21

Weingut Reinhold Haart in Piesport Dit familiedomein wordt sedert 1971 geleid door Theo Haart. Recent werden zijn twee zonen bij het wijnbedrijf betrokken. Het wijnhuis ligt aan de linkeroever van de Moezel. In de buurt kunnen Romeinse kelders worden bezichtigd. De wijngaarden beslaan 7,5ha en produceren 45.000 flessen per jaar. De stijl van het huis is kruidig en mineraal. De wijnen blijven ongelooflijk fris, zelfs na vele jaren fleslagering. De topwijngaard is Piesporter Goldtröpfchen, waar-

van Haart 4ha bezit: deze wijngaard is zuidelijk georiënteerd. De droge wijnen hebben enkele jaren op fles nodig vooraleer volop tot hun recht te komen. De zoete wijnen smaken minder zoet dan het restsuikergehalte doet vermoeden; de nadruk ligt op rijp geel fruit, zilte mineraliteit, exotische specerijen en een zinderende aciditeit.

Geproefd Riesling trocken 2012

Basiswijn van het huis, lichte, frisse, sappige wijn met voldoende molligheid. Riesling trocken 2013

Een kouder jaar, vertaalt zich in het glas door pittige zuren en groenere aroma’s van tuinkruiden. In de mond fris en strak; jong gedronken is dit een ideaal aperitief.

Riesling Goldtröpfchen GG 2012

Riesling Goldtröpfchen Spätlese 2010

Heymann-Löwenstein Nieder Mosel 2012 “von Blauwen Schiefer”

Grosse Lage, bevat grijze Schiefer. Frisse, droge, elegante wijn, met complexe aroma’s, in de afdronk en een indruk van asperges; groot bewaarpotentieel.

Een jaar met een droog klimaat. In het glas ontdekken we een lichte petroleumtoets, gedroogde appel, met weerom verfrissende zuren naast de honigachtige zoetheid.

Wijngaard dichtbij Koblenz met steile terrassen. De wijn is eerst wat gesloten, maar plooit daarna mooi open. Andere stijl dan in de Mittel Mosel, geen restsuiker maar toch wat vettig, minder typische riesling.

Riesling Ohlisberger GG 2012

Riesling Ohlisberger Spätlese 2011

Riesling Piesporter trocken 2012

Een Ortswein, wijngaarden gelegen in de gemeente Piesport; een rechtlijnige, frisse wijn.

Haart to Heart feinherb 2012

Riesling Goldtröpfchen Auslese 2012

Vlotte rieslingwijn, ietsje ronder in de mond, 10% alcohol en 22g/l restsuiker, een goede begeleider van Oosterse gerechten.

Complexe, geconcentreerde wijn, afkomstig van overrijpe druiven met 5 tot 10% botrytis maar verrassend fris in de mond.

Riesling Grafenberg Spätlese 2012

Riesling Goldtröpfchen Auslese 2009 – Goldkapsel

Eveneens een Ortswein. Beide zijn gekenmerkt door fruitige aroma’s, strak, droog en met een behoorlijke lengte. Riesling Kreuzwingert GG 2012

Deze wijngaard is een Grosse Lage en is in alleenbezit; een zuidelijke gerichte, zeer steile wijngaard, bevat grijsbruine leisteen. Typisch aan de wijnen van deze wijngaard zijn de aroma’s van groene kruiden, die wat aan grüner veltliner doen denken.

In het Rieslinghaus te Bernkastel hadden we de gelegenheid wijnen te ontdekken van andere hoogkwalitatieve wijnbouwers: Joh Jos Prüm uit Bernkastel-Wehlen, Weingut Van Volxem uit Wiltingen, Weingut Heymann-Löwenstein uit Winningen en Maximin Grünhaus – Schlosskellerei C. von Schubert uit Mertesdorf.

Geproefd

Zeer steile Grosse Lage, zuidwest georiënteerd, bevat blauwgrijze leisteen en kwartsiet. Geur van pitfruit, minerale toetsen, complex en elegant.

Riesling Wintrichter trocken 2012

Rieslinghaus te BernkasteL

Deze Grosse Lage is extreem steil en gedeeltelijk in terrassen aangelegd, zuidoostelijk georiënteerd. Complexe fruitige en kruidige tonen, evenwichtig, lange houdbaarheid. Riesling Goldtröpfchen Spätlese 2012

Prachtige complexe wijn, slechts 9% alcohol met rinse zuren en 80g/l restsuiker. Ter vergelijking: Sauternes bevat ongeveer 100g/l restsuiker.

Rinse, elegante, volle wijn met primaire fruitgeuren.

Licht petroleumaroma, zeer diverse fruitgeuren, honing, volle maar tegelijk zeer frisse smaak. Op het Feest van de Vlaamse Wijngilde hebben de gelukkigen de 2006 kunnen proeven.

Riesling Van Volxem Scharzhofberger 2012

Wijn uit een topwijngaard in de Saar. De grond bevat er minder leisteen maar meer kalk. 11g restsuiker, volle evenwichtige wijn met een lange afdronk en veel bewaarpotentieel. Riesling J.J.Prüm Graacher Himmelreich Spätlese 2008

8% alcohol en 50 à 60g/l restsuiker; geurt naar gedroogde appel, frisse bekoorlijke wijn. Riesling Maximin Grünhauser - Schlosskellerei C. von Schubert Kabinett 2009

Deze Abtsberg Qualitätswein alte Reben uit de Ruwer werd op Mundus Vini in 2011 tot beste witte wijn van Duitsland verkozen. Hij heeft in ons glas wat tijd nodig, maar plooit zich naderhand mooi open met een complex fruitboeket, grote concentratie en lange afdronk, niettegenstaande deze wijn amper 8,5% alcohol bevat! Riesling J.J.Prüm Graacher Himmelreich Auslese, 2007

Speels fruitig, elegante geconcentreerde wijn met een grote lengte.

Weingut Markus Molitor in Bernkastel-Wehlen Dit is een grote speler in het Moezelwijnlandschap. Het domein bezit 40ha wijngaarden op 18 locaties in de Mittelmosel, tussen Brauneberg en Traben-Trabach. Het produceert 200.000 tot 300.000 flessen per jaar in 50 tot 60 verschillende benamingen. De beste wijngaarden zijn: Brauneberger Klostergarten, Bernkasteler Lay, Graacher Himmelreich, Graacher Domprobst, Wehlener Sonnenuhr, Zeltinger Sonnenuhr, Ürziger Würzgarten en Erdener Treppchen. Vele wijnstokken zijn honderd jaar oud. Sedert 2012 worden ook twee percelen in de Saar gehuurd. Markus Molitor nam het familiebedrijf over in 1984. Hij zweert bij een zeer strenge druivenselectie, evenals bij biologisch wijn maken zonder toevoeging van gisten, enzymen of additieven. De rieslings gisten en rijpen in traditionele houten vaten van 1.000 tot 3.000 liter. Dit leidt tot rijke en gestructureerde wijnen met voldoende frisheid. De top-Trockenbeerenauslesen van het domein behoren tot de beste en duurste van de wereld. Het domein produceert ook 3% spätburgunder en 2% weissburgunder (pinot blanc).

Geproefd Pinot blanc Wehlener Klosterberg 2012

Riesling Qualitätswein, alte Reben, Saar 2012

Deels gelagerd in grote houten vaten en deels in stalen cuves, heeft een aroma dat aan dennenhout doet denken, vol en rond in de mond.

Deze wijn is wel een jaartje jonger dan de vorige maar duidelijk mineraliger, met levendige zuren.

Pinot blanc Wehlener Klosterberg 2011

Werd volledig gelagerd op Franse eik. Fruitige (rijpe peer, kruisbes), volle, geconcentreerde, evenwichtige wijn, nog wat te jong. Staat op een hoger niveau dan de meeste Elzasser pinot blancs. Pinot noir Brauneberger Mandelgraben 2010

Voor de helft houtgelagerd. Wijn met een aangename geur van kersen en cassis. In de mond een hint van viooltjes, fijne presente zuren; een aantrekkelijke pinot noir, qua type te vergelijken met een côte de nuits. Riesling Qualitätswein, alte Reben, Mosel 2011

Opbrengst 40hl/ha, spontane vergisting zonder toevoeging van extra gisten. Na de gisting rust de wijn nog een tijd op de lie om aan kracht te winnen. De lage temperatuur bij vergisten zorgt ervoor dat de frisse fruitaroma’s tot volle expressie komen. Deze wijn heeft niet de naam Grosses Gewächs (GG)) omdat het wijnhuis geen lid is van de VDP.

Riesling Graacher Himmelreich Spätlese trocken 2003

Deze wijn behoort tot de zogenaamde “Edition”-wijnen; ze worden op de markt gebracht als ze op dronk zijn. Een heerlijk boeket van rijp geel fruit (nectarines, appelsien, perzik) ietsje rond maar evenwichtig en een grote lengte. Riesling Graacher Himmelreich Spätlese feinherb 2012

Niet volledig droog, met aroma’s van rijpe appel, goede zoet-zuur balans. Riesling Zeltinger Schlossberg Auslese feinherb 2006

Fonkelt in het glas met een goudgele schijn, aroma’s van abrikoos en honing. De geconcentreerde smaken zijn in evenwicht dankzij de frisse zuurtjes. Geen edelrot maar wel hoogrijpe, ingedroogde druiven.

Riesling Wehlener Sonnenuhr Kabinett 2010

Een fruitige wijn (roze pompelmoes, peer) en mineraaltoetsen , evenwichtig met een lange afdronk en een groot bewaarpotentieel. Riesling Bernkastel Bratenhöfchen Spätlese 2003

Een frisse, fruitige, wat lichtvoetigere wijn door zijn aangenaam zoet-zuurspel en een laag alcoholgehalte (8,5%). Riesling Wehlener Klosterberg Auslese 2005

Weerom een prachtige wijn, complex fruitig (ananas, abrikoos) evenwichtige smaken en een lange afdronk.

K e n W i j n -magazine - jaargang 11 - nr. 21

Weingut Karthäuserhof te Trier-Eitelsbach Het wijngoed werd in 1335 aan de kartuizermonniken geschonken. Het kwam in privébezit in 1811 door de secularisatie na de Franse revolutie. In 1951 nam Walter Tyrell het domein over. Hij legde zich toe op riesling met restsuiker. Zijn zoon Christoph Tyrell volgde hem op in 1986 en verlegde de nadruk naar droge riesling. Het domein omvat 19ha in een Einzellage, de Karthäuserhofberg, die in monopoliebezit is. De ondergrond bevat rode leisteen. De aanplanting bestaat uit 93% riesling en 7% weissburgunder. De gisting geschiedt enkel in roestvrije stalen tanks. De flessen van het domein kunnen herkend worden omdat ze enkel een halsetiket dragen. Er worden per jaar circa 150.000 flessen gebotteld.

Geproefd Riesling Ruwer trocken 2013

Riesling Schieferkristal feinherb 2013

Riesling Grosse Lage Auslese 2007

De basiswijn; een strakke minerale wijn met puntige zuren.

Neus van rijp fruit en gezien het jaartal pittige zuren.

Riesling Schieferkristal Kabinett trocken 2011

Riesling Grosse Lage Kabinett 2011

9 % alcohol en 90g/l restsuiker, goud gele kleur, gevarieerd boeket van exotisch fruit (mango, ananas) en nectarines, aangenaam spel van zoet en zuur in de mond, grote lengte.

Divers in de mond, met toetsen van citrusfruit en citroenschil, evenwichtige smaken.

Met slechts 10 % alcohol en 40g/l restsuiker toch goede concentratie, zoet en zuur in balans, met een lange afdronk en lange bewaartijd.

Riesling Spätlese alte Reben trocken

Een opbrengst van 30hl/ha, grote variatie aan aroma’s, geconcentreerde smaken, lange afdronk, groot bewaarpotentieel. Riesling feinherb 2011

Aangename smaken van citrusfruit, smaakt droog in de mond (16 g/l restsuiker)

Riesling Grosse Lage Spätlese 2010

58g/l restsuiker, heeft meer gerijpte aroma’s, zachte zoetheid, maar ook de typisch levendige aciditeit; eveneens grote bewaarwijn.

Riesling Grosse Lage Auslese 2011

Is eigenlijk een Beerenauslese, maar in dit jaar was het klimaat zeer gunstig voor het produceren van Beerenauslese, zodat de mindere wijnen werden gedeclasseerd tot Auslese. Met 112g/l restsuiker, neus van abrikozen en een kruidentoets (verveine) is deze bijzondere wijn toch fris om drinken.

Weingut Reichsgraf von Kesselstatt in Morscheid Dit wijndomein heeft een geschiedenis van meer dan 660 jaar. De wijngaarden zijn een staalkaart van het Moezelgebied: 12ha in de Mittelmosel, 12ha in de Ruwer en 12ha in de Saar. Zowat alle grote Einzellagen zijn in het portfolio van het domein vertegenwoordigd: Graacher Josephshöfer, Bernkasteler Doctor, Brauneberger Juffer Sonnenuhr, Piesporter Goldtröpfchen, Wehlener Sonnenuhr in de Mittelmosel; Scharzhofberger, Wiltinger Gottesfuss en Wiltinger Braunfels in de Saar; Kaseler Nies’chen in de Ruwer. Het domein wordt thans geleid door Annegret Reh-Gartner. Zij werd in 1989 door Gault Millau uitgeroepen tot beste Duitse wijnbouwer van het jaar. Ze maakt wijnen in typische Moezel-stijl: licht en elegant, maar tevens intens en complex. Ze legt de nadruk op droge rieslings en is een van de belangrijke GG-(Grosses Gewächs) producenten met een opbrengst lager dan 50hl/ha. Voor de GG-wijnen wordt ten dele gebruik gemaakt van grote houten fusten met inhoud van 2.400l. De predikaatwijnen gisten op inox.

Geproefd Riesling Gutswein Schloss Marienlay trocken 2013

basiswijn van het domein, een aangename minerale, fruitige, lichte wijn. Riesling Gutswein Schloss Marienlay Kabinett feinherb 2012

impressie van vuursteen en kruidige aroma’s in de mond. Restsuiker: 24g/l Riesling Ortswein Kaseler trocken 2013

Ortswein is een wijn afkomstig van verschillende wijngaarden van één bepaald dorp, hier namelijk Kasel op de oever van de Ruwer. Riesling Ortswein Wiltinger trocken 2013

afkomstig van de hellingen van de Saar. De bodems van beiden dalen verschillen: de hellingen van de Ruwer bevatten blauwgrijze Schiefer; dit is een “koelere” bodem met als resultaat “groenere” aroma’s. De wijngaarden van de Saar bevatten rode ijzerhoudende Schiefer. De wijnen zijn bloemiger, wat ziltig in de mond en hebben een lange afdronk. Riesling Saar Scharzhofberger GG 2012

deze Grosse Lage in de Saar is beplant met

wijnstokken van 80 tot 100 jaar oud. De wijn rijpt in stalen cuves. Presente mineraliteit, rechtlijnig, groot bewaarpotentieel. Riesling Kaseler Nies’chen GG 2012

Grosse Lage uit de Ruwer, deels op hout en deels op staal gelagerd, pittige groene geuren maar zacht in de mond door de houtlagering. Riesling Kaseler Nies’chen GG 2009

heeft reeds meer geëvolueerde en complexe aroma’s (banaan- en appelchips) en een indruk van appel en karamel, droog maar romig zacht in de mond met een evenwichtige smaakbalans. Riesling Scharzhofberger Kabinett feinherb 2013

een zeer elegante wijn, geurt naar ananas, stekelbes en gember. Zoet puntje (24 g/l restsuiker). Ideaal bij o.a. oriëntaalse gerechten

Specifieke terroirs Samenvattend is er in de Duitse Moezelvallei een duidelijke trend naar een hogere kwaliteit, evenals naar een grotere diversiteit met nadruk op de specifieke terroirs van kleine percelen. Er is tevens een verschuiving van de productie naar droge wijnen, waar zoete wijnen voorheen domineerden. De VDP speelt in deze evolutie naar elegantie, frisheid, mineraliteit en complexiteit een sturende rol.

Riesling Spätlese 2008

Dit was een licht jaar en dat uit zich in het glas met frisheid, geuren van cassisblad, elegantie, presente zuurtjes en getemperde zoetheid (60 g/l).

Geraadpleegde literatuur Busche Winzer & Weingüter Deutschland, Elsass, Luxemburg, Österreich und Südtirol, Busche, 11. Auflage, 2013 Reinhardt S: The finest wines of Germany, Aurum Press Ltd, 2012 VDP. Die Prädikatsweingüter, 2010.

K e n W i j n -magazine - jaargang 11 - nr. 21

W o u t er D e N u l C o m m a n d e r ij Nova Zembla Foto's: Peter Doomen

Feest vlaamse wijgilde D

e 45ste editie van het feest van de Vlaamse Wijngilde vond plaats op zondag 2 februari in hotel Serwir te Sint-Niklaas. De zon was van de partij en het Nationaal Comité was al vroeg aan de slag om de Duitse wijnbouwers uit acht Duitse kwaliteitswijnregio’s voor te bereiden op de traditionele intronisaties. Maar liefst 21 Duitse wijnbouwers werden volgens de geplogenheden als Eregezel-Wijnmeester in de Vlaamse Wijngilde geïntroniseerd. Herr Dr Peter Crusius stond voor de tweede keer op het Vlaamse podium en werd daarom als ere-Meester Wijnproever in de Vlaamse Wijngilde geïntroniseerd. Het officiële intronisatiegedeelte werd afgesloten met een loepzuiver en weinig gedoseerd glaasje bubbels Riesling Sekt 2007 van Sekthaus Solter. De toon was onmiddellijk gezet. Voor vele commanderijleden is/was Duitsland nog ongekend terrein. Onterecht zou later op de middag blijken, want de loepzuivere riesling, pinot blanc en pinot noir die in de glazen belandde, was van uitzonderlijk hoog niveau. De aanvankelijk argwanende houding bij vele commanderijleden verdween als sneeuw voor de zon. De wijnambassadeurs uit Mosel, Nahe, Mittelrhein, Rheinhessen, Rheingau, Pfalz, Baden en Ahr hadden dan ook hun beste beentje voorgezet, zowel kwalitatief als in aantal flessen, om op de 45ste editie van het feest van de Vlaamse Wijngilde een onvergetelijke indruk na te laten.

Geproefd Sekthaus Solter Riesling Sekt 2007 Réserve Rüdesheim Berg Roseneck

Wit geel, fijne pareling. Zeer fruitig, herkenbaar als riesling. Droog, topsekt van zeer hoog niveau. Kan perfect de aperitieffunctie vervullen. (Wouter De Nul). Licht getoast. Volronde smaak met wit fruit (perzik). Voldoende zuren, evenwichtig, redelijk lange afdronk. Fijne wijn, nu te drinken (3Provin/Molenberg). Forstmeister Geltz Zilliken Riesling GG 2011 Saarburg Rausch

Helder. Zeer lichtgeel met groene schijn. Fijn met citrus en mineraliteit.

Zuiver met veel finesse. De subtiliteit van de neus zet zich door in de mond. Fris fruitig en licht ziltig, mooie balans, complex. (Kempen) Aromatisch met mineraliteit, citrus en wit fruit. Aangenaam, matig complex, iets strakke aanzet, citrusaroma, nerveuze aciditeit, toch in evenwicht. Voldoende extractie, iets slankere wijn met een matig lange afdronk. (Meetjesland/ Land van Rhode) Johannishof Riesling GG 2010 Johannisberg Hölle

Goudgeel. Helder met mooie schittering. Rijp fruit met ananas en abrikoos. Mineraal. Evenwichtig, mooi verweven

met pittige zuren. Aangename wijn met een mooie afdronk (Hageland/Martivinum). Bergdolt – Klostergut St.Lamprecht Pinot blanc GG 2009 Kirrweiler Mandelberg

Licht strogeel met groene schijn. Matig aromatisch in de immobiele fase. Exotisch fruit en citrus. Evolueert mooi in het glas met meloen, witte perzik en vers gesneden ananas. Frisse fruitzuren, retronasaal voornamelijk citrus. Zéér mooie en gebalanceerde wijn. (Amici/Erasmus) Briljante spiegel, helder, intens, strogeel met gemiddelde viscositeit. Zeer rijp wit fruit (abrikoos, peer). Vrij aromatisch met een beetje mineraliteit. Zachte, frisse aan-

zet, retro-olfactorisch bevestigend. Frisse aciditeit, filmend mondgevoel, mooi evenwicht, voldoende concentratie. Halflange afdronk, fris en evenwichtig. (Meetjesland/ Land van Rhode) Dr. Heger Pinot Blanc GG 2011 Ihringen Winklerberg

Lichtgeel. Zeer bloemig. Pompelmoes. Gepaste zuren, evenwichtig en harmonieus. Bittertje in de afdronk (Zuid-West Vlaanderen). Heldere wijn, licht strogeel. Witte bloemen en mineralig. Rijp wit en geel fruit, beetje "agrume". Typisch pinot blanc. Beetje vanille van de houtrijping. Frisse en ronde aanzet, krokante zuren op de achtergrond,

zalvende textuur, mooie structuur en lange afdronk (Rony Van Vlierbergh). Gunderloch Riesling GG 2006 Nackenheim Rothenberg

Helder, intens, licht goudgeel met medium viscositeit. Zeer zuiver en open, stilstaand nog exotisch, primair fruit, na walsen mineralige toetsen en acaciahoning. Zoete aanzet, onmiddellijk volmondig, lichte vettigheid, hoge zuren eindigend in een fenomenaal lange finale met prachtige zuren. Top! (Wouter De Nul) Oogt nog zeer jong, lichtgeel. Expressieve geur met lichte mineraliteit en een beetje petrolé. Heel fruitig en floraal. Krachtige en frisse aanzet met citrus, licht vettig (boter-

toets), munt, meer dan gemiddelde afdronk, droge en mineralige finale (Antwerpen/ Bellebeek). Ökonomierat Rebholz Riesling GG 2008 Ganzhorn

Groengeel. Minerale en exotisch fruit (lychee, ananas). Fris met aangename zuren, fruitig, bittertje in de afdronk (Brussel). Mooi goudgeel, zeer helder en schitterend. Minerale geur, petrolé, overrijp fruit, abrikoos. Explosief open met citrus. Mooie, frisse aanzet, middenstuk vrij vet. In de finale opnieuw de zoetheid met de frisse toets. Prachtige riesling (Jan Roose).

K e n W i j n -magazine - jaargang 11 - nr. 21

Openbloeien bij een maaltijd Peter Crusius wijdt ons in in de geheimen van de riesling

Pe t er d o o men C o m m a n d e r ij D e n B l o e y e n d e n W ijn g a e r d t

Duits droog, durven we al eens zeggen wanneer we een riesling trocken of een spätburgunder proeven. Dat is niet eens denigrerend bedoeld: het is een stijlkenmerk van vele Duitse wijnen. Naast de volledig droge zijn de echt zoete wijnen nog lang niet van het toneel verdwenen. Gelukkig maar. Want net die diversiteit maakt dat men een complete gastronomische maaltijd kan begeleiden met Duitse wijnen. Van sekt tot auslese: ze bloeien maar goed open bij een maaltijd. François Langbeen (r), gepassioneerder dan hij worden ze niet gemaakt

Mosbacher Riesling GG 2004 Deidesheim Kieselberg

Georg Breuer Riesling 2007 Rauental Nonnenberg

Meyer-Näkel Pinot noir GG 2008 Walporzheim Kräuterberg

Goudgeel met mooie schittering. Tranen lopen traag af. Licht evolutieve geur met gedroogd fruit en rijpe abrikoos. Stevige, fruitige aanzet, mondvullend met mooie zuren, fris fruit met eerder korte afdronk (Aalst/Oenotria).

Strogeel tot licht goudgeel. Helder, briljant en met een volle kleur en mooie viscositeit. Aanzet tot petrolé, mooie mineralige toets, ingetogen en complex, lichte citrusgeur. Prachtige, volle riesling voor gastronomie perfect geschikt (Gent). Licht tot matig strogeel, briljant. Complexe en frisse rieslinggeur, zeer fruitig met rijpe ananas en lychee. Amandeltoets en een beetje rokerig. Fris fruit, mineralig. Mooie balans en een lange afdronk (Brugsche Vrye).

Matig intens, glanzende spiegel en doorschijnend. Mooi aroma met viooltjes. Lichte pinotgeur. Krachtig en complex in de mond, rustiek en potig met een lange afdronk. Zeer goede wijn (Brugsche Vrye).

Pfeffingen Riesling GG 2008 Ungstein Weilberg

Lichtgouden kleur met veel schittering. Zeer zuivere geur met een tikje botrytis. Zeer rijp wit fruit en licht exotisch, hints van honing, gekonfijt fruit en rozijnen. Tinteling op de tong met elegante zuren en een lichte molligheid (Brussel). Goudgeel met heldere spiegel. Honing, petroleum, rijpe peren, ananas, kweepeer, abrikoos. Frisse zuren met mineraliteit. Lange afdronk (Brussel).

Leitz Riesling 2008 Alte Reben Rüdesheim Berg Rottland

Heldere, goudgele wijn. Heel rijp fruit. Abrikoos, ananas, exotisch fruit. De geur is veelbelovend maar zet zich niet door in de smaak. Zuren en fruit zitten wat uit elkaar (Hageland/Martivinum). Goudgeel, briljant. Rijp steenfruit met mineraliteit. Licht exotisch en een petroleumtoets. Zeer evenwichtig en harmonieus, rijpe textuur en lange afdronk (Kust/De Epicuristen).

Bercher Pinot noir GG 2008 Burkheim Feuerberg

Medium intens, granaatrood. Rode kers, rokerig, herfstgeur, tabak, lichte kruidigheid. Nog harde tannine, mooie zuren, lichte molligheid maar een strakke textuur (Kust/De Epicuristen). Knipser Pinot noir GG 2008 Laumersheim Kirschgarten

Typisch pinot noir met kruidigheid, vanille, aards, tabak en drop. Rood fruit, mooi evenwicht met licht overwicht van zoet. Middellange afdronk. Mooie, typsiche pinot noir van goede kwaliteit (Kempen). Kersenrood met mooie concentratie. Rood fruit, rijp, hout en kruidnagel. Fijne geur!

Mooi versmolten wijn, elegant met rood fruit, mooie zoet-zuurbalans. Zachte tannine, lange afdronk (Land van Waas). Nelles Pinot noir GG Heimersheim Burggarten

Lichtrood en transparant. Fruitig met krieken. Fris (Zuid-West Vlaanderen). Jean Stodden Pinot noir GG 2011 Rech Herrenberg

Licht robijnrood. Heldere spiegel. Rood fruit, eerst gesloten maar na even in het glas een typisch pinot noir-aroma. Rood fruit, aardbei, vanille. Heel mooie, harmonieuze, elegante, "bourgondische" wijn (Vitis Vitae). Licht met grote waterrand. Rijp rood fruit, karamel, kümmel, houttoets (ceder). Frisse zuren, zachte tannine, halflange afdronk. Alle ingrediënten zijn aanwezig, maar de wijn is nog heel jong (Land van Waas).

Spanningsboog We steken uitstekend van wal met een sekt van Sekthaus Solter. Deze Riesling Sekt 2007 Réserve Rüdesheim Roseneck vat de filosofie van het huis goed samen: fruitig, maar toch complex en getekend door een lange rijping op lie. Weinig verrassend gaat hij prima samen met de ziltige oester en bouwt de combinatie wijn-gerecht zo een mooie spanningsboog op tussen fruitzuren en mineraliteit. Opmerkelijker is de combinatie met de langoustine, waar er een knappe harmonie ontstaat tussen de wijn en de thermidor-bereidingswijze.

Soelaas Bij het eerste voorgerecht, noordzeekrab met guacamole, chutney van mango en ananas, kalamansi en chips van zoete aardappel, worden twee totaal verschillende wijnen geschonken: Johannishof Riesling GG 2010 Johannisberg Hölle, en Dr. Heger Pinot Blanc GG 2011 Ihringen Winklerberg. Hier tekent zich een duidelijke split af: de krab combineert wonderlijk met de pinot blanc omwille van het kalkachtige in de wijn, maar tegen het

August Kesseler Pinot noir 2011 GG Assmannshausen Höllenberg

Lichtere kleur, helder. Aanvankelijk ingetogen, klein rood fruit, fumé, nerveus en uitnodigend, finesserijk en subtiel. Zacht in aanzet, rijk in materie met rode besjes, aardbei en framboos. Lichte mokkatoets, veel terroirindruk en een mooi evenwicht. Complex met veel potentieel, grote stijl maar ook drinkplezier en een duidelijke Duitse identiteit (Osiris). Heldere kleur en blinkende spiegel. Licht intens, kersenrood. Zwarte kers en kreupelhout. Aardse impressie. Frisse en zachte aanzet. Rijp fruit, mooi mondvullend. Zalvende textuur met frisse zuren op de achtergrond. Lange afdronk met kersen. Nog te jong (Rony Van Vlierbergh). Dr. Crusius Riesling Spätlese 2011 Niederhausen Felsensteier

Zeer heldere kleur. Wit fruit, bloempjes. Aanvankelijk domineert het zoet maar de wijn is in evenwicht en blijft lang hangen.

Licht prikkelend op de tong. Mooie afdronk, mooie dessertwijn (Luc Van den Berghe) Bleekgeel, helder en schitterend. Vrij gesloten geur, herkenbaar riesling. Licht petrolé en citrus. Na walsen iets meer zoet, exotisch fruit. Mondvullende, rijpe aanzet, perfect gesteund door de fraîcheur. Lange afdronk, blijft retronasaal hangen. Zeer mooie wijn maar nog veel te jong (Jan Roose). Fritz Haag Riesling Auslese 2011 Brauneberg Juffer Sonnenuhr

Zeer licht geel, helder, sterk tranend. Abrikoos, hint van citroen, witte bloemen, acacia, lelietjes-van-dalen. Rijpe meloen, honing en gedroogd fruit zoals rozijntjes (Millésime/Vitis Vitae/Oenotopia). Bleek geel. Citrus, pompelmoes, floraal, groene appel, mineralig. De leisteenbodem geeft een fijne en elegante wijn. Mooi rond, schitterende zuren die het zoete ondersteunen, evenwichtig maar nog te jong (Brussel).

garnituur delft diezelfde wijn het onderspit. Gelukkig brengt de riesling soelaas: de balans van zoet en zuur biedt voldoende spankracht om het rijkere en wat zoet-filmende garnituur in toom te houden.

Overvloedige crème Het tweede voorgerecht zijn Sint-Jacobsvruchten met een crème van butternut, beukenzwam en brie. We krijgen daarbij niet minder dan drie wijnen geserveerd: een Riesling GG 2008 Ganzhorn van Ökonomierat Rebholz, een Pfeffingen Riesling GG 2008 Ungstein Weilberg, en een Leitz Riesling 2008 Alte Reben Rüdesheim Berg Rottland. Het gerecht is niet al te complex, vooral zalvend en wat mij betreft te veel gedomineerd door de overvloedige crème en de zalvende, lactische brie. Nochtans houdt de Rebholz hier prima stand en voegt hij zelfs een welgekomen zuurtje toe. De Leitz blijft een beetje naast het gerecht staan, al doen ze niet voor elkaar onder. De beste combinatie is ongetwijfeld die met de riesling van Pfeffingen: vooral de link met de paddestoelen ontplooit een prachtige harmonie.

Ware aard Het hoofdgerecht is een stukje bleu gebakken reegeitfilet met een medley van raapjes, jus met dornfelder en gevulde nicola-aardappeltjes. Daarbij drie overheerlijke, maar duidelijk verschillende pinot noirs: Bercher GG 2008 Burkheim Feuerberg uit Baden, Nelles GG Heimersheim Burggarten en August Kesseler 2011 Assmanshausen Höllenberg. De Bercher is de krachtigste en geurt naar mokka en koffie, wat hem op papier een goede begeleider voor het rode vlees maakt,

Schloss Lieser Riesling Auslese 2011 Niederberg Helden

Reinhold Haart Riesling Auslese Goldkapsel 2006 Piesport Goldtröpfchen

Fonkelend. Petroleum in de aanvang, nadien rijp fruit. Perzik. Lange en repetitieve afdronk, heerlijk (Marc Verheyen). Platinagoud. Gistgeur, fruit, mineralig. Zuur en zoet fruit, abrikoos, mango, lychee en kweepeer. Vrij lange afdronk (Brussel).

Licht strogeel. Honing, botrytis, gedroogd fruit, delicate bloemengeur. Groene appel, tropisch fruit, aangenaam en harmonieus. Volle afdronk (Brussel). Glashelder met mooie schittering. Explosief met honing en acacia, finesse en charme. Zeer uitnodigend. Vol in aanzet, zacht, zoet, nadien strakke aciditeit. Fris en speels maar ook complex. Lengte en diepgang, hoog niveau en zeer gastronomisch (Osiris).

Toni Jost Riesling Auslese 2011 Bacharach Hahn

Licht goudgeel met mooie viscositeit. Acaciahoning, boenwas, floraal, verse druiven, discreet wat botrytis, subtiel zestig karakter met mandarijntjes. Mooie molligheid, veel te jong maar groot bewaarpotentieel door de knappe zuurbagage (Gent). Heldere, lichtgele kleur. Voldoende intens met honing. Rechtlijnige aanzet, licht kruidig, wat zoet met honing. Gemiddelde afdronk (Antwerpen/Bellebeek).

K e n W i j n -magazine - jaargang 11 - nr. 21

maar het zoet van de wijn overheerst de combinatie. Hij doet het wel goed bij de gevulde aardappel waarin bieslook verwerkt zit. De Kesseler houdt zich aanvankelijk wat afzijdig en heeft meer dan een half uur nodig om zijn ware aard te tonen: een gastronomische wijn pur sang. De Nelles is met vlag en wimpel de beste partner voor dit ook al niet zo complexe gerecht: de rijke maar zachte tannine vangt de structuur van het vlees perfect op, en het lichte fruitzoetje laat zich ook door de stevige saus niet in de hoek drukken.

Wat een harmonie met de panna cotta!

vraag uw gratis inkomkaart aan via het contactformulier op de website (met vermelding “lid Vlaamse Wijngilde”)

Drie balansen Een eenvoudig maar lekker kaasbordje van Van Tricht sluit de rij van hartige gerechten. Daarbij krijgen we een Dr. Crusius Riesling Spätlese 2011 Niederhausen Felsensteiner, een Schloss Lieser Riesling Auslese 2011 Niederberg Helden, en een Reinhold Haart Riesling Auslese Goldkapsel 2006 Piesport Goldtröpfchen. Drie wijnen met een prachtige balans, maar met een erg verschillende graad van zoetheid. De combinatie Dr. Crusius - gorgonzola is ideaal en ook met de stilton redt de Spätlese het prima omwille van zijn finesse, spankracht en tropisch fruit. De Lieser Auslese combineert daarbij ook nog eens goed met de gedroogde vruchten die het garnituur vormen. De Haart Auslese laat ik even staan om ervan te genieten bij het nagerecht: een panna cotta met granny smith en winterframboos. De daarbij geserveerde amandelmacaron is te sterk en te zoet, maar wat een harmonie met de panna cotta! De mineraliteit en de honingachtige rijkdom van de wijn lijkt in de mond na te zinderen terwijl de panna cotta zich van zijn lactische kant laat zien. Wanneer de koffie met koekjes opgediend worden, en het bijna tijd is om huiswaarts te keren, begrijpen we waarom onze Duitse vrienden wijn maken: om ervan te genieten bij een brede waaier aan gerechten.

6 wijnbeurzen in Vlaanderen - sinds 2004 persoonlijk contact met de wijnbouwer alle wijnstreken van Frankrijk gezellig en leerrijk, altijd verrassend

proeven en kopen, direct bij de wijnboer

Roeselare, 17-19/10/2014 * Mechelen, 07-09/11/2014 Gent, 21-23/11/2014 * Leuven, 13-15/02/2015 Waregem, 27/02-01/03/2015 * Sint-Niklaas, 13-15/03/2015

www.foireduvin.be

1 Aperitiefhapje: langoustinestaartje Thermidor en oester Marenne d'OlĂŠron 2 Sint-Jacobsvruchten met crĂ¨me van butternut, beukenzwam en brie 3 Reegeitfilet met medley van raapjes, jus met dornfelder en gevulde nicola 4 Nieuwe interpretatie van panna cotta, granny smith en winterframboos 5 Op vlak van pinot noir doet Duitsland niet onder voor zijn Zuid-Westelijke buur

K e n W i j n -magazine - jaargang 11 - nr. 21

Claire Villars een sterke wijnbouwster in de Médoc ! Claire Villars Claire Villars, gehuwd met Gonzague Lurton (Château Durfort-Vivens, Margaux), is een dame om U tegen te zeggen. Voordat haar zus Céline op Château Chasse-Spleen terecht kwam, zwaaide ze daar de plak en bevestigde de reputatie van het domein na een tragisch dodelijk ongeval van haar ouders. Nadien beheerdeze drie andere châteaux: Château Ferrière, de kleinste grand cru classé van het klassement 1855 en gelegen in Margaux, Château La Gurgue (Margaux) en Château Haut-Bages Libéral, grand cru classé in Pauillac.

Château Domeyne, Saint-Estèphe Claire en haar man Gonzague gingen op zoek naar een project waar ze konden samenwerken, want op de voorgenoemde châteaux doen ze elk hun ding. Het werd Château Domeyne, een klein wijngoed in Saint-Estèphe, een oppervlakte van 8,3ha op een mooie kiezelrijke heuvel, omringd door Château Calon-Ségur. De ondergrond bestaat uit klei en kalk. De wijngaard is beplant met 40% cabernet sauvignon en 60% merlot en vormt hiermee een uitzondering in Saint-Estèphe. Hier worden zeer elegante wijnen gemaakt, wat niet altijd het geval is binnen deze herkomstbenaming. De wijnen rijpen 12 maanden op Franse eikenhouten vaten. Claire maakt de wijn; haar man behartigt de administratie en verkoop.

Er i c Mer n y C o m m a n d e r ij Brussel

Château La Gurgue, Margaux Dit domein omvat 10ha. De densiteit van de beplanting bedraagt 10.000 stokken per hectare en heeft een gemiddelde leeftijd van 20 jaar. De beplanting is 65% cabernet sauvignon, 30% merlot en 5% petit verdot. De oogst is manueel en de wijn rijpt gedurende 12 maanden op eiken vaten waarvan elk jaar 25% vernieuwd wordt. Sinds 1993 is Claire verantwoordelijk voor deze wijngaard gelegen in een gehucht waaraan de naam La Gurgue werd ontleend. De helft van de wijngaard wordt omringd door de wijngaarden van Château Margaux. De grond bevat veel keien tot op enkele meters diepte, wat voor een perfecte drainage zorgt. Een ander deel van de wijngaard ligt op Soussans met een grond rijk aan keien en zand aan de oppervlakte. Claire heeft zich met La Gurgue teruggetrokken uit het 'Classement des Crus Bourgeois' (net als vele anderen) omdat ze zich niet akkoord kon verklaren met de vergelijking met een type-wijn, wat volgens haar veel te subjectief is. Ze wordt op dit wijngoed bijgestaan door de uitstekende oenoloog Eric Boissenot.

2009

52% cabernet sauvignon, 45% merlot, 3% petit verdot. Robijnrood met diepe concentratie, zeer jong aspect. Veel rood fruit met nadruk op rode bessen, aangevuld met een vanilletoets, witte peper en een streepje hout. Stevige aanzet. De wijn is fris dankzij mooie zuren met zachte tannine. Sappig fruit. Behoorlijk bewaarpotentieel. Een fijne, leuke margaux.

Château Ferrière – 3e Grand Cru Classé, Margaux Dit prachtige kasteel heeft een wijngaard van 10ha van fijne kiezel en zand met in de ondergrond mergel en kalk. De densiteit van de beplanting is 10.000 stokken per hectare met een gemiddelde leeftijd van 45 jaar. De gemiddelde jaarproductie bedraagt 48.000 flessen. De beplanting is 80% cabernet sauvignon en 20% merlot. De oogst is manueel. De wijn rijpt volledig op eikenhouten vaten, waarvan elk jaar 40% wordt vernieuwd, tot 18 maanden naargelang de jaargang.

2009

2006

De wijn oogt mooi robijnrood met diepe concentratie. In de neus een lichte houttoets, fijn rood fruit met een beetje vanille. In de mond komt dit rood fruit terug, aangevuld met zwarte bosvruchten. De wijn heeft ondanks zijn kracht toch veel elegantie en een mooie diepgang. Hij heeft nog een behoorlijk bewaarpotentieel.

75% cabernet sauvignon en 25% merlot. Robijnrode kleur met heel beperkte evolutie. De wijn is bij aanvang vrij gesloten maar na beluchting krijgen we rijp zwart fruit. De wijn heeft een stevige structuur met veel diepgang. Nogal atypisch, positief voor deze jaargang. Hij is rond en aangenaam met veel rijp fruit. Is nu best genietbaar. 2004

70% cabernet sauvignon en 30% merlot. Heel diep geconcentreerd, robijnrood met lichte tuilering op de rand. In de neus rijp fruit en fijne kersen, tabak, mokka, en een licht gerookte toets. In de mond is hij rond en elegant met rijp zwart en rood fruit; goede mondvulling met mooi versmolten tannine. Deze jaargang heeft zijn tijd genomen om zich te openbaren maar is nu volop genietbaar.

Château Haut-Bages Libéral – 5e Grand Cru Classé, Pauillac Dit prachtig gelegen domein, met als buren Château Latour en Château Pichon Longueville Comtesse de Lalande, kan bogen op een bijzondere reputatie. Een gedeelte van de wijngaard ligt ook op Bages, waarvan geweten is dat het een schitterend terroir heeft. De grond is kiezelrijk, met rolkeien en grof zand, en met een ondergrond van kalkrijke rots. De oppervlakte beslaat 30ha. De beplantingsdensiteit is 10.000 stokken per hectare met een gemiddelde leeftijd van 35 jaar oud. De beplanting is 75% cabernet sauvignon en 25% merlot. De oogst is manueel. Sinds 2009 wordt hier volgens biologische en biodynamische principes gewerkt. Gemiddeld 16 maanden vatrijping.

2011

72% cabernet sauvignon en 28% merlot. Heel diep kardinaalrood met purperen randen. Een frisse en uitnodigende geur met krieken en kersen. Mooie zuren geven hem veel frisheid. De wijn is aangenaam en smaakvol, bijzonder evenwichtig. 2008

68% cabernet sauvignon en 32% merlot. Komt bijzonder jong over en vertoont niet de minste evolutie, robijnrood met purperen randen. Licht gefumeerde geur met rijpe zwarte bosbessen. Heel fris en uitnodigend. De mond komt ook nog zeer jong over met rijp fruit en fijne versmolten tannine die nog veel bewaarreserves verraadt. Heel lange nadronk. Een monument van een wijn. 2001

68% cabernet sauvignon en 32% merlot. Licht getuileerde randen met in het middenstuk nog een mooi robijnrode kleur met diepe concentratie. In de neus witte truffel, aardse geuren, aardbeien, bramen. Complexe, betoverende aroma’s. Mooie aanzet met kruidigheid en weerom truffels. Zeer evenwichtig, mooie spankracht, indrukwekkende lengte. Elegant en groots. Bravo Claire. De aroma’s van witte truffel waren hier opvallend aanwezig. Een analyse van de ondergrond liet trouwens bevestigen dat deze terroir ook echt geschikt is om truffels te kweken. Maar als je de keuze hebt tussen een grote wijn of truffels gekweekt op de truffières – maar enkel in de gunstige jaren – dan is de keuze snel gemaakt.

Wijnvriendin Claire stal duidelijk het hart van de leden van commanderij Brussel. Nadat ze reeds haar zus Céline van Château Chasse-Spleen (en Château Camensac) in hun hart sloten, maakten ze hier een wijnvriendin bij. Toen ook nog bleek dat haar beste vriendin Véronique Sanders van Château Haut-Bailly is, was het feest compleet. Ze stal niet alleen het hart met de charme en het karakter van haar mooie wijnen, die een huwelijk vormen tussen finesse en kracht, een associatie waar veel wijnbouwers niet in slagen. Ook door haar vrolijkheid, haar enthousiasme, haar toegankelijkheid, haar bescheidenheid en haar eigen charme toonde ze zich als une grande dame. Een dame die speciaal voor de Vlaamse Wijngilde even naar Brussel kwam omdat ze onze vereniging een warm hart toedraagt. Door haar overvolle agenda is Claire natuurlijk moeilijk te strikken, maar als het lukt beleef je een ongelooflijke avond.

K e n W i j n -magazine - jaargang 11 - nr. 21

Wijnaroma’s en gisten

Er ik va n R en s berg en C o m m a n d e r ij B r u s s e l

De wondere wereld van gisten Het Franse vaktijdschrift La Vigne publiceert geregeld bijdragen van Franse onderzoekscentra,

Gistvinder

wijnboeren, oenologen en keldermeesters over de eigenschappen van gisten. Samen met de slogan ‘A chaque style de vin, ses levures’ vermeldt La Vigne een lijst met namen van producenten en verdelers van gisten. Die gisten worden in een twintigtal wijnstijlen opgedeeld. We vermelden er enkele: levures pour élevage sur lies de vins rouges, levures pour rouges fruités, levures pour vins primeurs, levures révélatrices d’arômes muscatés, levures favorisant la fermentation malolactique, levures pour prise de mousse, enzoverder. Aansluitend vind je ook nog gedetailleerde technische en commerciële informatie over de 283 gisten die in Frankrijk te vinden zijn. Twee jaar geleden werd ’l’arrivée des levures bios’ aangekondigd.

Prof. Hermann Müller: "vader" van de müller-turgau druif

Elders wordt natuurlijk ook niet stilgezeten. De Hochschule Geisenheim, met zijn wereldberoemd Institut für Weinbau und Rebenzüchtung, heeft enkele jaren geleden een website ontwikkeld waar men giststammen kan vinden die het meest geschikt zijn voor het doel dat men nastreeft. Het document heet niet voor niets ‘Hefefinder’. Nadat de potentiële wijnmaker de wijncategorie (rood, wit, rosé) en het druivenras heeft ingegeven, moet hij ook nog antwoord geven op een aantal vragen die betrekking hebben op de gevolgde wijnbouwtechniek (die vragen gaan onder meer over groene bodembedekking tussen de rijen, waterstress, stikstofbemesting, humusgehalte van de bodem, zomer snoei, gezondheidsgraad van de druiven, opbrengst, mostgewicht). Ook de keldertechniek wordt onder de loupe genomen (oogstwijze en transport van de druiven, druivenverwerking, wijnbereiding en lagering), en tenslotte wordt informatie gevraagd over het gezochte aromaprofiel. Hiervoor kan de wijnmaker kiezen tussen overwegend bloemige gistingsaroma’s van zomerwijnen en primeurwijnen die geschikt zijn voor snelle consumptie, of overwegend fruitige gistingsaroma’s waarin het druivenras tot expressie komt of een gesloten boeket van hoogwaardige wijnen met lange flessenlagering. Het antwoord verschijnt enkele seconden later op het scherm: een zeventigtal gisten met een quotering gaande van 100% tot bv. 70%, met naam, toenaam en producent. Voor elk van die gisten is een volledig Datenblatt beschikbaar. Ook de Verenigde Staten (Davis), Zuid-Afrika (Stellenbosch) en Australië (Roseworthy) zijn al tientallen jaren actief bezig met onderzoek en productie van geselecteerde gisten. Bij een bezoek aan Australië verzekerde de eigenaar-wijnmaker van een bekend wijndomein ons, dat zijn schitterende syrahwijnen hun prachtige geur onder meer te danken hadden aan de juiste gistkeuze die hij jaren voordien, in overleg met het Roseworthy Agricultural College nabij Adelaide, gemaakt had. Zoveel onbevangen openheid hadden we toen in Frankrijk nog niet ontmoet…

Het aroma van wijnen, zoals dat van bloemen, planten en vruchten in de vrije natuur, bestaat uit honderden chemische verbindingen die aroma-actief of vluchtig moeten zijn om door ons waargenomen te kunnen worden. Men noemt deze chemische verbindingen de vrije aromastoffen van de bloem, plant of vrucht. Deze vrije aromastoffen bevinden zich in de ongekneusde druif. Men ruikt ze onmiddellijk na het breken van de schil en het kneuzen van het vruchtvlees. Uitzonderlijk vindt men ze zelfs óp de schil: bij sommige muskaatrassen ruiken ook de ongeschonden druiven! De meerderheid van die aanwezige vrije aromastoffen bevindt zich overigens ook in ander fruit. Het zijn de onderlinge verhoudingen die het verschil uitmaken in het waargenomen aroma tussen de verschillende druivenrassen. Daarnaast treft men ook gebonden aromastoffen aan als onderdeel van geurloze, nietvluchtige verbindingen, die zich op het ogenblik van de oogst in de druif bevinden. Deze verbindingen, die de aromastoffen binden tot op het moment dat ze eventueel vrijkomen, heten aromavoorlopers. Chemisch gesproken behoren ze tot de belangrijke familie van de glycosiden. Ze zijn het product van de reactie van een suiker met een alcohol (wanneer de suiker bv. glucose is, spreekt men van glucosiden). Glycosiden zijn dus samengesteld uit

een suikercomponent waaraan een niet-suikercomponent, een aglycon, gebonden is. In ons geval is het aglycon een gebonden aromacomponent, maar andere aglyconen hebben geen aromatische eigenschappen maar zijn kleurstoffen of tannine van rode wijn. De binding tussen de suikercomponent en het aglycon duidt men aan als glycosidebinding. Deze binding draagt bij tot het overleven van het aglycon: het maakt het aglycon beter oplosbaar in waterig milieu waardoor het opgeslagen, getransporteerd en elders in de vrucht bewaard kan worden. De gebonden aromastoffen vormen het aromapotentieel van de wijn. Dit potentieel wordt vaak door de wijnmaker niet genoeg aangesproken. Wil men wijn met meer aroma maken, dan ligt het voor de hand dat men gaat zoeken hoe het aromapotentieel beter benut kan worden. Dit kan door meer gebonden aromastoffen van hun suikercomponent vrij te maken. Hier komen de gisten op de proppen!

Het waarnemen van aroma’s

K e n W i j n -magazine - jaargang 11 - nr. 21

Onderzoeksinstituut Geisenheim met borstbeeld van stichter Eduard von Lade.

Het gistingsaroma

Het wijnaroma De aromastoffen van het wijnaroma kunnen op zeer verschillende momenten in het leven van de wijn tot stand komen. Ze houden in wezen slechts op met te evolueren op het ogenblik dat de wijn gedronken wordt. Naargelang van de periode van hun ontstaan worden ze gewoonlijk in drie klassen ingedeeld: ● het druivenaroma of primaire aroma ● het gistingsaroma of secundaire aroma ● het rijpingsaroma of tertiaire aroma Het aroma dat we ruiken is altijd samengesteld uit componenten die tot een van deze drie aromaklassen behoren, en hangt af van het ogenblik van de waarneming, m.a.w. het wijnaroma is functie van de tijd. Men kan dit als volgt uitdrukken: Wijnaroma = a% (druivenaroma) + b% (gistingsaroma) + c% (rijpingsaroma). De factoren a, b en c zijn functie van de tijd: a en b nemen af naarmate de tijd verloopt, terwijl c toeneemt. Jonge wijn zal overwegend de stempel dragen van gistings- en jonge rijpingsaroma’s die ontstaan tijdens de oxidatieve rijping op het vat. Anderzijds zal oude wijn hoofdzakelijk gekenmerkt zijn door de tertiaire rijpingsaroma’s die ontstaan tijdens de fleslagering. Deze verandering in aromasamenstelling kan de proever helpen bij het evalueren hoever de wijn in zijn ontwikkeling staat en of dit in overeenstemming is met de indrukken die men heeft op basis van kleur en smaak. Het druivenaroma is het druifeigen aroma of het aroma van de onbewerkte druif. Concreet komt dit overeen met de geur van onvergiste pulp van rode wijn of van druivensap van witte wijn. Bij veruit de meeste wijnen is het druivenaroma zeer zwak. Uitzondering hierop zijn de zogenaamde boeketrassen zoals bv. de muskaatachtigen, die een typisch druivenaroma van muskaat bezitten. Druivenrassen zonder of met een zwak druivenaroma worden neutrale rassen genoemd. De pulp/most van deze rassen heeft praktisch geen geur. Bekende druivenrassen zoals chardonnay, cabernet sauvignon, syrah, en nog vele andere zijn neutrale druivenrassen. En toch hebben ook die druiven een eigen aroma, maar dat komt slechts later tot stand. De begrippen gistingsaroma en rijpingsaroma spreken voor zichzelf. Het gistingsaroma komt tijdens de alcoholische gisting tot stand, terwijl het rijpingsaroma zich hoofdzakelijk gedurende de oxidatieve vatlagering en later tijdens de reductieve fleslagering ontwikkelt. Het is duidelijk dat het rijpingsaroma via zeer uiteenlopende processen tot stand komt, maar die zullen in het kader van dit artikel niet verder besproken worden. Over het gistingsaroma zullen we het uitvoeriger hebben.

Tijdens de alcoholische gisting wordt suiker omgezet in ethanol en koolstofdioxide, samen met nog een hele reeks ‘bijproducten’’ in kleinere hoeveelheden. Ethanol en CO2 zijn producten van het stofwisselingsproces van de gistcellen, een ingewikkeld proces dat slechts in 1940 volledig werd begrepen door de naar Engeland uitgeweken Duitse geleerde H.A. Krebs. Maar gistcellen kunnen nog veel meer. Ze kunnen een hele reeks aromacomponenten vormen… De glycosidebinding waar we over schreven bij de waarneming van geuren in het algemeen, kan namelijk doorgeknipt worden door enzymen die zich in de wand van sommige gisten bevinden. Door gebruik te maken van de specifieke enzymactiviteit van geselecteerde giststammen kan men dus beoogde aromacomponenten vrijmaken. Enzymen zijn de katalysatoren van de vele organische reacties die zich afspelen in levende organismen. Vrijwel alle biologische processen in ons lichaam worden door enzymen gekatalyseerd (een katalysator is een chemische stof die een reactie tussen andere stoffen versnelt en op het einde van die reactie weer ongeschonden tevoorschijn komt). Enzymen hebben evenwel heel bijzondere eigenschappen. De snelheid van enzymatische reacties is reusachtig groot. Door enzymen gekatalyseerde reacties gaan 100 miljoen tot soms 100 miljard maal sneller dan de overeenkomstige chemische reacties zonder katalysator. Bovendien zijn enzymen heel specifiek: voor praktisch elke mogelijke reactie in levende organismen is een specifiek enzym noodzakelijk. Zo ook voor het doorknippen van glycosidebindingen waardoor gebonden aroma’s vrijkomen. Van giststammen die een grote hoeveelheid aromastoffen vrijmaken zegt men dat ze een grote glucosidase-activiteit vertonen.

Chardonnay, cabernet sauvignon, syrah, en nog vele andere zijn neutrale druivenrassen.

Het gistingsaroma wordt bepaald door vluchtige esters. Een karakteristiek esterpatroon ontstaat door de combinatie van specifieke stofwisselingsprocessen van de gebruikte giststam enerzijds en het druivenras anderzijds. Esters verlenen bloemigheid en fruitigheid aan de wijn. Ze maken de wijn bevallig. De huidige wereldwijde vraag naar fruitige wijnen die jong perfect genietbaar zijn, zet vele wijnmakers ertoe aan ook zulke wijnen te produceren. Het gebruik van geselecteerde giststammen die een bepaalde glucosidase-activiteit ontwikkelen neemt stormachtig toe. Kennis en beheersing van dit nieuwe instrument opent grote perspectieven. Er wordt door de industriĂŤle gistproducenten en de grote spelers op de markt van de oenologische producten sedert jaren enorm veel onderzoek verricht, en niet alleen in verband met de aroma-extractie tijdens de alcoholische gisting. Zo experimenteert men naar analogie met geslaagde spontane gistingen, met het toevoegen van giststammen van verschillende gistfamilies aan de most om na te gaan of de wijn tevens aan volume, zachte tannine en lengte kan bijwinnen. De resultaten zijn fascinerend, maar een grondige bespreking zou ons te ver leidenâ&#x20AC;Ś

ÂŠ 2011 Depositphotos - photography33

Praktische toepassing

Schouwen & Haarden

Zandstraat 243, B-9170 Sint-Pauwels www.vermandel-dias.be

K e n W i j n -magazine - jaargang 11 - nr. 21

W o u t er V l o eberg h C o m m a n d e r ij Z e l e Foto's: Anita Meert

Nieuw-Zeeland

ÂŠ 2014 Depositphotos - jeffbanke

Schroefdoppen, kattenpis en charismatische wijnen

Nee, ik respecteer bewust niet de proefvolgorde van de respectieve flessen. En pak al evenmin te gretig uit met voor mij nogal geleerd of mysterieus aandoende woorden als het fleurige pelargonium of met chemisch-feministische termen als nagellak, want naar verluidt horen ook die begrippen thuis in de aromatische bloemlezing van een kenner. Een leek moet enige afstand houden, een stukje journalist mag enig scepticisme aan de dag leggen. Speurend naar hier en daar een markante opmerking van Merny en z’n toehoorders tijdens die sessie, schrijf ik een handvol bevindingen neer, die naar ik hoop de viniculturele logica geen geweld aandoen.

Veel méér dan mondspoelers We zouden het algauw, samen met de nationaal voorzitter, ervaren: de kiwi’s, de Nieuw-Zeelanders dus, hoe recent ze ook met telen en bottelen van wal staken, bouwden gaandeweg een gedegen wijnreputatie op of wroeten zich momenteel stilaan naar de wereldtop. Terwijl wijnmakend Australië uit de crisis probeert te kruipen, is wijn in Nieuw-Zeeland booming business. Al was de start, decennia geleden, eerder vals omdat er veelal werd aangeplant in een foute ondergrond. Maar de koelte, de frisheid (fraîcheur) van dit heel zuidelijk gesitueerde dubbelland en het gematigde zeeklimaat vormen dé voedingsbodem voor een successtory. Enkel prima wijnen mogen het land verlaten omdat een wet zowel het wijnmaken als het exporteren regelt en aan banden legt. Engeland is de grootste afnemer. Ook de USA en Australië zijn grote afnemers van de Nieuw-Zeelandse wijnen. En dan is er België, dat de duurste godendranken uit dat verre continent verkiest, wars van enig snobisme uiteraard. Als je weet dat mijn compagnons en ikzelf wijnen proefden met een marktwaarde van 20 tot 45 euro, dan besef je dat het in deze degustatie om het topsegment gaat. Veel méér dan ‘mondspoelers’ dus, zoals Eric Merny het verwoordde. Sauvignon blanc en pinot noir domineren, ook de chardonnay scoort behoorlijk, en meer en meer wordt de riesling gesmaakt. Vandaar dat het Zeelse gezelschap - bestaande uit goedgeluimde soms parelgesnoerde sjauweldames en stropdasloze meestal gebrilde mediteermeneren - die avond vooral sauvignon blanc en pinot noir mocht ontleden. Ieder deed dat op zijn of haar geëigende wijze en met broodbrokjes erbij. Er borrelden net geen jubelkreten op uit de keurig opgesierde parochiezaal, maar de waardering was er niet minder om.

K e n W i j n -magazine - jaargang 11 - nr. 21

Film, opera en andere kunstdisciplines Met de Nieuw-Zeelandse wijnbouwers is er iets vreemds aan de hand. Ze oefenen ongeveer allemaal een niet te versmaden bijjobke uit, of hebben zich toegelegd op een merkwaardige hobby. In het vaak nevelige Marlborough, de grootste wijnregio van het land, produceert wijnboer Michel Seresin de topcuvée Marama op biologische wijze. Die zeer mondvullende Sauvignon Blanc 2010 – na het walsen smaakt hij naar hars en stekelbessen - wordt bejubeld als ‘een huwelijk van kracht en elegantie’. Allemaal goed en wel, maar wist u dat de baas van het enkel per boot bereikbare domein ook een fameuze filmmaker is? Voorlopig kreeg ik nog géén opdracht om hem, zoals zijn collega Francis Ford Coppola, te gaan interviewen voor Ken Wijn-magazine. In de Waiparavallei, een klein wijngebied met diverse mesoklimaten (‘zeg nooit micro tegen meso’, berispt Eric Merny) bloeit dan weer een unieke combinatie van sauvignon en semillon. “Geen kattenpis”, mompelden sommigen in de Zeelse zaal, “of misschien toch wel een beetje van dat irritant buxusachtige.” Gastronoom Merny beveelt de 2011 Pegasus Bay aan bij hoppescheuten. Maar ik vermeld deze karakterwijn, die niet iedereen zal aanspreken, om het even te hebben over de eigenaars. Hij is zowaar neuroloog, zij een fervent operafan die galmend en gillend door de velden waart. Verklaart dát waarom deze uitbaters, die in Bourgogne de stiel leerden, het vergistingsproces laten gebeuren met endogene (natuurlijke) gisten? Over naar Nelson, een kleine, koele, door bergen beschutte regio, waar een zeer aangename wijn met een goeie balans vandaan komt: een chardonnay met een vleug chemie in de neus (na het walsen gemilderd tot romige fruitigheid) en een eerder kruidige en mollige mond. Behalve het feit dat de hier geteelde wijnen een hoog charismagehalte hebben, met een klassieke, fijne uitstraling moet u nog weten dat de eigenaars van Neudorf én hun omgeving volop de artistieke toer opgaan en zich als kunstschilders en pottenbakkers onderscheiden.

Winemaking on the edge Nog markanter is het verhaal uit de omgeving van natuurbeschermingsproject Crimson in en rond Martinborough, waar een pinot noir met de naam Ata Rangi à la bourgogne wordt gemaakt. Alweer een biowijn, mooi, pittig en met veel fraîcheur. “Dit moet je leren drinken en appreciëren”, zei Eric Merny. De vrouwelijke wijnmaker Helen maakte deze magistrale, bijna perfecte wijn van 2011’ .

Zet hem op, die schroefdop Bio is de mode in Nieuw Zeeland. Zo ook de Pinot Noir Bannockburn uit het zeer zuidelijke Central Otago. De Felton Road 2010 vertoont grote klasse en veel raffinement en is ook zeer evenwichtig. Terloops helpt Eric Merny een mythe, een waandenkbeeld uit de wereld: te veel alcohol zou de wijnkwaliteit schaden. “Klopt niet, een vrij hoog alcoholgehalte is niet echt een probleem, maar je moet ermee leren leven”. En meteen werd wijn nummer zes geproclameerd tot de beste van de avond. Op ’t eind volgt in Zele steevast de apotheose, overigens, last but not least. Winemaking on the edge heet het hier, op de grenzen van het mogelijke, het haalbare. Nog zo’n volgens Merny hardnekkig fabeltje: alleen een kurken stop kan door de beugel om de wijn alle schitterende eigenschappen te doen behouden. Toeval wil dat ze in Nieuw-Zeeland bijna alle wijnen bekronen met een schroefdop. Zo’n draaistop heeft daar ruimschoots zijn nut bewezen, je loopt dan trouwens niet het risico met kurksmaak in het edele vocht te worden geconfronteerd. Zet hem op, die draaistop, beste lezer!

Kwinkslag Tot zover het memorabele wijnland Nieuw-Zeeland, met in het noorden nogal wat vulkanen en meer zuidelijk acuut gevaar voor druifluis en schimmelziekten. Vandaag zijn er pakweg achttienduizend hectare wijngaarden, maar de groei zit er nog in. Kwalitatief hoogstaande wijn, maar niet goedkoop. Rode wijnen zouden de witte overtreffen, maar aan onze tafel vonden we eigenlijk het omgekeerde. Heel subjectief allemaal, niet? Met veel charisma (waar hebben we dat woord nog gehoord?) loodste Eric Merny ons langs bergen en meren, proefde zuinig of gul, genoot, deelde af en toe een kwinkslag uit, deed zijn verhaal altijd met de glimlach. Grand cru, dat zeker.

Château Lascombes 2013 in avant-première H u g o Va n L a nd e g hem C o m m an d e r ij L an d v an W a a s Eén van de grote namen uit de Bordelese wijngeschiedenis is ongetwijfeld Alexis Lichine. Hij kocht Château Lascombes in 1952 en begon meteen met een hele herstructurering en renovatie. Na 20 jaar verkocht Alexis zijn Château Lascombes aan de Engelse brouwerij Bass-Charrington, die ook al eigenaar was van het eveneens door hem opgerichte en bekende handelshuis Alexis Lichine & Cie. In 2001 kwam Château Lascombes in handen van de grote investeringsmaatschappij Colony Capital. Omdat de vorige Engelse eigenaar gedurende 25 jaar geen enkele investering had gedaan, pompte Colony Capital een pak geld in de herstructurering van zowel het kasteel als de bijhorende wijngaarden.

Nieuwe directeur Dominique Befve werd de nieuwe directeur. Hij kon heel wat adelbrieven voorleggen als voormalig technisch directeur op gerenommeerde kastelen zoals Lafite-Rothschild, Duhart-Milon en l’Evangile. Bij zijn aankomst besloot hij de 112 hectaren te herstructureren. Een grondige bodemstudie moest toelaten om de nieuwe aanplant uit te voeren in functie van de verschillende types. Met deze herstructurering van de wijngaard en een resem technische omvormingen moest Château Lascombes opnieuw zijn status van deuxième grand cru classé waarmaken. Er werd fors geïnvesteerd in een nieuwe cuverie met vier verdiepingen, waarvan één diende voor de ondergrondse tanks. Kleine cuves werden geïnstalleerd om gemakkelijker de afzonderlijke perceelselecties te kunnen verwerken. Kleinere rendementen zijn essentieel in de nieuwe kwaliteitsstrategie van Dominique Befve. Daarenboven

Geproefd Met de context van dit bijzonder moeilijk millésime 2013 in het achterhoofd waren de verwachtingen niet al te hoog gespannen. Dominique presenteerde eerst de afzonderlijke druivenrassen om daarna een assemblage te maken die overeenkwam met wat normaal de grand vin moest worden.

Merlot 2013

Petit verdot 2013

Elegant en zuiver met een basis van finesse, voldoende rijp. Finale met een licht maar niet storend bittertje. Behoorlijk niveau.

Zeer diepe kleur. Zwarte bosbessen, geconcentreerd en rijp, minder door het nieuw hout getekend dan de cabernet sauvignon. Heeft diepgang en een opvallende aciditeit. Eindigt met stevige, wat strenge tannine.

moet een dubbele sorteertafel en een computergestuurd optisch selectiesys-

Cabernet sauvignon 2013

teem (tri optique) ervoor zorgen dat alleen perfect gezonde en rijpe druiven in de tanks terecht komen.

Zwart fruit, getoast met toetsen van mokka en chocolade, goede fraîcheur zonder groene impressies. Goede aanzet en voldoende stoffering in de onderbouw met een lichte toets van groene peper. Iets meer extractie dan bij de merlot.

Verschillende bodems De wijngaard bestaat uit drie verschillende bodemtypes: een kiezelbodem geschikt voor de cabernet sauvignon, een kiezel-leembodem waarop de cabernet sauvignon het eveneens goed doet en een leem-kalkbodem, zoals in Saint-Emilion, waarop voornamelijk merlot is aangeplant. Het druivenbestand in de wijngaard is op dit moment 50% merlot, 47% cabernet sauvignon, 2% petit verdot en 1% cabernet franc. De jaarlijkse productie bedraagt 300.000 flessen Château Lascombes en 200.000 flessen tweede wijn Chevalier de Lascombes. De grand vin krijgt een opvoeding van 18 maanden in 80% nieuwe Franse eik.

Assemblage 2013

48% merlot, 48% cabernet sauvignon en 4% petit verdot Een ietwat ‘zoekende‘ neus (door de pas uitgevoerde assemblage?), minder expressief dan de afzonderlijke cépages. Een gemiddelde concentratie en een uitgebalanceerd middenstuk, maar met een nogal droogtrekkende finale.

Jaargang 2013 Dominique Befve kwam begin februari zijn 2013 in avant-première in Brussel voorstellen, bijna twee maanden vroeger dan dat Bordeaux zijn nieuwe jaargang aan de pers voorstelde. Het klimaat van 2013 was alles behalve gunstig verlopen. Een koude lente zorgde voor een gestoorde bloei, met een hoge graad aan coulure en millerandage tot gevolg. De zon van juli en augustus kon moeizaam de fenolische rijpheid op peil brengen terwijl anderzijds het hoog gehalte aan appelzuur karakteristiek is in 2013. Op het einde van het rijpingsproces kwam de overtollige regen bovendien nog roet in het eten strooien.

Definitieve assemblage De assemblage werd in tweede instantie overgedaan maar ditmaal zonder petit verdot, dus met 50% merlot en 50% cabernet sauvignon. Deze wijn vertoonde een betere harmonie en manifesteerde meer rondheid en volume, en vooral een finale die nu niet door strengheid was getekend. Een overduidelijk bewijs hoe belangrijk een assemblage kan zijn op het uiteindelijk resultaat. De impact van vier procent petit verdot was enorm groot ten aanzien van een assemblage zonder. Vandaar dat Dominique Befve ernstig overweegt om de normale vier procent petit verdot in de definitieve assemblage van zijn 2013 te verlagen. Een reeks van test-assemblages met wisselend gehalte petit verdot zal moeten uitmaken hoe de definitieve assemblage van de grand vin er zal uitzien.

K e n W i j n -magazine - jaargang 11 - nr. 21

In Flanders Wine Fields Fotoverslag van de tweede Wijnronde van Vlaanderen

PETER DOOMEN C o m m a n d e r ij D e n B l o e y e n d e n W ijn g a e r d t

Waar de eerste Wijnronde van Vlaanderen zich afspeelde in het bebloesemde Haspengouw en het stemmige Hageland, trokken we voor de tweede editie naar het West-Vlaamse Heuvelland. Met de activiteiten

rond honderd jaar Grote Oorlog in het vizier was het niet moeilijk het thema te bepalen: In Flanders Wine Fields zou de vlag vormen met als lading een rally. Die rally omvatte een fikse portie cultuur en geschiedenis, maar een minstens even grote portie verkenning van de jongste Gecontroleerde Oorsprongsbenaming van ons land. Dat alles werd aangevuld met een wijnbeurs waarin alle Vlaamse, en bij uitbreiding Belgische en Nederlandse, wijnen in de kijker stonden, een avondfeest en een ontvangst op het Heuvellandse stadhuis met afsluitende lunch.

1 Jeremy Dehem met zijn eerste oogst pinot noir in de hand 2 Bedford Cemetery, een stemmige begraafplaats voor soldaten van allerlei nationaliteiten 3 José Lemahieu en Gido Van Imschoot controleren voor de laatste keer het parcours 4 Herman Schotte en zijn echtgenote zijn terecht trots op hun tuin, maar ook op de wijn die ze produceren in de wijngaard naast het huis 5 Een tweede winnaar. Het juiste antwoord op de rallyvraag in Ieper was overigens "last post" en niet "kalfspot". 6 Lodewijk Waes overhandigt een derde prijs aan één van de tien winnaars. 7 Ontvangst op het stadhuis van het Heuvelland 5

8 Met de vrienden naar de wijnbeurs

K e n W i j n -magazine - jaargang 11 - nr. 21

André Goemans en zijn echtgenote tonen de fles van de jubileumwijn naar aanleiding van tien jaar Uylenbergher

Wijngoed Waes, één van de weinige Oost-Vlaamse wijndomeinen

Geproefd Wipers Poppy

Vidaigne Solaris 2013

Filip Decroix van 't Zilver Cruys vindt dat er teveel oogkleppendragers rondlopen in wijnland. Deze wipers poppy zal hen alvast niet bekoren, want er zijn zoals de naam zegt, klaprozen in deze wijn verwerkt. Het resultaat is een florale, kruidige en fijne schuimwijn met frisse zuren en een redelijke lengte.

Herman Schotte werkt graag met resis tente druivenrassen maar dat is absoluut geen schande. Deze solaris toont pakken rijp fruit en bloemen, is goed gestructureerd met een zekere molligheid en heeft een mooie afdronk.

Bacquart Brut

Peter Vandamme experimenteert met deze oude hybride die in Europa verboden is voor de productie van kwaliteitswijn, omwille van het voorkomen van niet-Viniferasoorten bij de voorouders. Ten onrechte, zo ontdekten mijn smaakpapillen. Een aanvankelijk bloemige geur maakt plaats voor tropisch fruit en silex. Mooie, zachte maar frisse zuren en een lekker, halflange afdronk.

Een nieuwe cuvée, door Martin van Entre Deux Monts op de kaart gezet als eerbetoon aan een tante, die ooit champagne maakte te Daméry. Frisse aroma's van citroen wisselen af met amandel, die de houtrijping verraadt. Subtiele maar goed gestructureerde chardonnaywijn met mooie mousse en fruitige afdronk. Veel dichter dan dit kun je niet bij champagne komen.

Klein Rijselhoek Witte Seyval 2011

d'Hellekapelle Pinot Noir 2013

Uylenbergher Sirius "jubileo" 2008

Dit pas opgestarte wijndomein maakt voor het eerst pinot noir, maar dat is aan het aroma van deze wijn niet te merken. Zeer attractieve geur die wat aan roséchampagne herinnert, met gedroogde roosjes en rood fruit. Stevige zuren, goede balans maar mocht iets meer souplesse tonen in de mond. Niettemin een geslaagde eerste oogst.

André Goemans kan het echt niet laten. Waar zo ongeveer de hele Vlaamse wijnbouw het erover eens is dat nieuw hout en Vlaamse wijnen niet samengaan, vaart hij pal de andere kant op. Deze sirius, gebotteld ter gelegenheid van het tienjarige bestaan van het domein, krijgt maar liefst 48 maanden nieuwe eik te verwerken. We krijgen een uitermate fruitige wijn waarin rijpe ananas de hoofdrol opeist en goed geïntegreerd hout beklijvend aanwezig is. In de mond is het een verrassend droge wijn die erg lang blijft hangen en waarin hout en fruit haasje-over spelen.

Pietershof Crindael

Breed glimlachend schenkt Piet Akkermans me een glaasje Crindael in, een schuimwijn uit de Voerstreek gebaseerd op oogstjaar 2012. Eerste indruk: heel rijpe peer. Daarna volgt een mooie mondstructuur die soepel en vlot drinkt, maar toch fijn en lang is. In de afdronk ontwaar ik tropisch fruit (ananassnoepjes).

Jeanine toont trots haar nieuwste schuimwijn, de Bulles Rouges

Peter Vandamme van Klein Rijselhoek

Genoelselderen Zwarte Parel

Het Eiken Vat Pinot Noir Sint-Denijs

Dorrebeek Regent Prestige 2011

Bon Baron Chardonnay 2010

Het beroemdste wijnkasteel van ons land maakt verschillende mousserende wijnen, en dit is wat mij betreft de beste al is hij niet de duurste uit het gamma. Een aantrekkelijke geur waarin nootjes doorschemeren, naast fruit en biscuit. Een mooie structuur met persistente mousse en knappe balans. Ook de afdronk is knap. Een glas dat naar meer doet verlangen.

Gust Bertels maakt al sinds 1980 wijn en hij heeft geleerd zich aan de omstandigheden aan te passen. Deze pinot noir is een assemblage van de oogstjaren 2011 en 2012: wat de ene wijn tekort kwam, was in de andere overvloedig aanwezig en omgekeerd. Een ongefilterde wijn bovendien, en dat merk je in het glas. Een fruitige, kruidige en koppige wijn die momenteel nog strak en krachtig is, maar nadat hij zijn houtrijping verteerd heeft, moet hij zeker niet onderdoen voor pinot noirs van bekendere domeinen.

Zijn we in Vlaanderen of drinken we malbec? Een buitenbeentje in de Vlaamse wijnproductie: deze regent geurt naar amandel en zwart fruit, heeft veel alcohol en zelfs een toetsje kirsch. In de mond is hij stevig, met rijke tannine en een goed verouderingspotentieel.

Jeanine mag dan frivool overkomen, het wijnmakersvak neemt ze zeer ernstig. Op dit moment experimenteert ze met negen verschillende tonneliers die ze uitdaagt het beste uit haar wijnen tevoorschijn te toveren. Het effect merken we in het glas: de houtrijping ligt er nu nog wat bovenop, maar zal ongetwijfeld versmelten in deze prachtige wijn boordevol structuur en soepelheid. Fijn en zacht met een ellenlange afdronk. Eat your heart out, Burgundy!

Thorn Riesling 2013

Nederlands Limburg was met één domein vertegenwoordigd, maar wat voor één! Deze riesling steekt menige Duitse wijn naar de kroon. Uitermate fruitig met pompelmoes. In de mond rijk en rijp met een zachte, maar persistente afdronk. Een wijn met toekomst, van een domein met toekomst.

Aldeneyck Pinot Gris 2012

Karel en Tine lachen breeduit als ik hen vertel, dat ze op het juiste moment met de wijnbouw begonnen zijn. Deze pinot gris is er het levendige bewijs van: een krachtig, fruitig aroma met rijpe peer, in de mond afgerond, soepel en erg lang met een impressie van rijpe, witte bourgogne. De wijnen van Aldeneyck hebben een verrassend goede houdbaarheid en ik vermoed dat deze daarop geen uitzondering vormt.

Noot: dit zijn slechts enkele van de meer dan 60 geproefde wijnen.

K e n W i j n -magazine - jaargang 11 - nr. 21

1 Filip Decroix vertelt gepassioneerd over de Eerste Wereldoorlog, die zijn grootvader bijna het leven kostte op de plek waar nu het wijndomein 't Zilver Cruys gevestigd is. Pal op de frontlijn... 2 Waan je een Duitse soldaat in de loopgraven van Bayernwald te Wijtschate 3 Gido, Tine, Karel en José bij de overhandiging van de trofee voor beste Belgische wijn 4 Vidaigne, een project van Herman Schotte 5 Voor velen het hoogtepunt uit het streekmenu van het slotfeest: een royale portie king crab. 6 Geleide wandeling door de wijngaard 7 Schepen Etienne Cloet overhandigt één van de tien prijzen van de rally. 8 Martin Bacquart en zijn echtgenote bij hun wijndomein. Een uitzicht richting kust vanaf de Rodeberg

K e n W i j n -magazine - jaargang 11 - nr. 21

O l a f L eend ers C o m m a n d e r ij B r u s s e l

Xavier Leclerc, wijnaankoper in Auchan Roncq en jurylid van het Concours Mondial de Bruxelles

avier Leclerc is sinds zestien jaar de 'caviste' van Auchan in Roncq. Deze hypermarkt, met niet minder dan 1800 wijnreferenties, ligt net over de grens in Noord-Frankrijk en wordt druk bezocht door Belgen, vooral tijdens het wijnfestival in september. Geboren in Roubaix in 1968 ging Xavier als twaalfjarige op vakantie bij familie, wijnmakers in de Languedoc, waar hij mocht nippen van wijn aangelengd met water. Vanaf veertien jaar zat de microbe om

Xavier Leclerc tijdens het Concours Mondial de Bruxelles

ooit iets met wijn te doen al in hem. Via landbouwstudies met specialisatie in de plantkunde kwam hij terecht in de gewasbescherming en werkte hij o.a. voor Monsanto. Na zeven jaar kwam hij tot de conclusie dat dit werk toch niet helemaal zijn ding was. Zijn voorliefde lag bij wijn, koken, reizen, nieuwe dingen ontdekken en vooral samen delen. In 1987 zette hij de stap naar de wijn en begon hij bij Auchan Roncq in de wijnafdeling. Sinds 2006 is Xavier jurylid van het Concours Mondial de Bruxelles waar hij persoonlijk veel waarde hecht aan het ontmoeten van mensen van over de hele wereld die de passie voor wijn delen. Er zijn veel grote namen uit de wijnwereld aanwezig op dit concours. Tevens is het kiezen van wijnen die een medaille verdienen een belangrijke leidraad voor de eindconsument.

Olaf Leenders (OL): Je doet als jurylid mee in meerdere wijnwedstrijden. Is er een verschil tussen de wijnwedstrijden in Frankrijk en het Concours Mondial de Bruxelles?

wijn verkopen. Uiteraard krijgt de wijn van mij geen medaille als hij niet goed genoeg is. Tenslotte zijn er wijnbouwers die hun wijn nooit laten deelnemen aan een concours omdat ze vinden dat hun wijn zeer goed is en ze hem niet vergeleken willen zien met wijnen uit andere streken of landen.

Xavier Leclerc (XL): Er is een enorm groot verschil. Een Belg wil graag nieuwe wijnen ontdekken. Er is een wijncultuur die superieur is aan die van de meerderheid van de Fransen. Ik schaam me er als Fransman niet voor om dit te zeggen. De Fransen kunnen immers chauvinistisch zijn, zeker in bepaalde wijnregio's. De organisatie van het Concours Mondial de Bruxelles is ook ongelooflijk. Vergeet niet dat er 8.000 wijnen op drie dagen blind geproefd moeten worden door 300 internationale proevers en dit allemaal in de juiste volgorde en met dezelfde correcte temperatuur. En dat alles ook nog eens ieder jaar op een andere locatie, zoals vorige jaren in Bratislava, Portugal en in Luxemburg.

OL: Welke wijnen doen het momenteel goed in Auchan Roncq? XL: Bordeaux is en blijft de belangrijkste regio qua verkoop. Daarna volgt de Rhône, die de Languedoc is voorbijgestoken, vervolgens Bourgogne en Beaujolais. Als we specifiek naar de goedkopere wijnen kijken, is Languedoc de koploper.

OL: Wat is de meest ondergewaardeerde wijnregio volgens Xavier Leclerc? XL: Er zijn er zoveel. Als ik naar Frankrijk kijk dan worden eigenlijk alle wijnen ondergewaardeerd, behalve de grote namen uit Bordeaux, Bourgogne en de Rhône. Buiten Frankrijk denk ik aan Zwitserland, maar de wijnen zijn er wat prijzig. Duitsland heeft fantastische witte wijnen waar weinig over gesproken wordt .

OL: Zie je een verandering in het koopgedrag van de klant in de zestien jaar dat je bij Auchan Roncq werkt? XL: Destijds was de klant niet zo geïnteresseerd in wijn zoals nu. Men kocht wijn gewoon omdat er iedere dag wijn gedronken werd, zonder daar verder bij na te denken. Vervolgens kwam er interesse in de wijnen die in ‘primeur’ verkocht worden en nog later de interesse in wijn die we tegenwoordig als speculatieve wijnen bestempelen. Ook zijn er ondertussen overal wijnbars geopend, waardoor meer en meer in plaats van een pastis een glas wijn wordt gedronken als aperitief. De jongere generatie wijnliefhebbers staat ook veel meer open voor nieu-

OL: Wat betekent een medaillewijn van het Concours Mondial de Bruxelles voor een hypermarkt zoals Auchan? XL: Een fles wijn op het schap met een medaille verkoopt tien tot twintig keer beter dan zonder medaille. Als een klant moet kiezen tussen een wijn met of zonder medaille, uit dezelfde herkomstbenaming en in dezelfde prijscategorie, dan is de keuze snel gemaakt. Een klant die een fles wijn wil kopen moet altijd gerustgesteld worden omdat de grote meerderheid onzeker is als ze een wijnkeuze maakt. Een medaille van het Concours Mondial de Bruxelles op de fles helpt hen hierbij. Neem bijvoorbeeld Château Fougas-Maldoror van Jean-Yves Bechet dat ik sinds 1998 in mijn assortiment heb. Een côtesde-bourg, een herkomstbenaming die niet zeer bekend is, rond twaalf euro verkopen is geen vanzelfsprekendheid. Met de grote gouden medaille van 2012 verkoop ik deze wijn een stuk gemakkelijker. De wijn is kwalitatief heel goed. Jean-Yves Bechet zit continu in de wijngaard om een zo hoog mogelijke kwaliteit te bereiken. Helaas zijn er ook wijnboeren die uit wanhoop hun wijn naar een concours opsturen omdat ze hem niet verkocht krijgen; zij hopen dat ze een medaille winnen en alsnog hun

Wijnfestival in Auchan Roncq

K e n W i j n -magazine - jaargang 11 - nr. 21

we ontdekkingen dan zestien jaar geleden. Er is tegenwoordig bij de consument veel meer focus op de kwaliteit van de wijn dan op de prijs zoals dat vroeger was.

luchtvaartmaatschappijen,de witte supermarktproducten en zoekmachines op het internet die prijzen van producten vergelijken.....?

OL: Hoe rijm je die laatste opmerking met het feit dat in onze maatschappij de nadruk steeds meer ligt op de allerlaagste prijs zoals bij de low-cost-

XL: Wijn is plezier en het aankoopgedrag van de klant is daardoor anders. Ik verkoop wijn uit Côtes-de-Bourg vanaf 3,50 euro tot 20 euro, allemaal uit dezelfde herkomstbenaming. Ik verkoop meer wijn uit deze streek

van 7 euro dan van 3,50 euro. Daarom zeg ik dat de klant van vandaag de prijs niet op de voorgrond schuift vanaf het ogenblik dat je hem een kwaliteitswijn aanbiedt. Mijn gemiddelde prijs per fles tijdens de 'Foire aux vins' ligt nog wel tussen de vier en vijf euro. Gedurende die drie weken verkoop ik 1.000.000 flessen, enkel in Auchan Roncq, uit een assortiment van 1000 wijnen waarvan er 500 door mij persoonlijk zijn aangekocht en 500 die van de landelijke Auchan-groep komen. Als we willen dat de klant meer betaalt voor een fles wijn moet de kwaliteit volgen. Qua prijs in de winkel respecteer ik altijd de prijs die de wijnmaker zelf vraagt op het domein. Ik zal dezelfde prijs aanhouden of zelfs wat hoger.

OL: Welke wijn ligt er in je kelder thuis?

8060 flessen te proeven op het Concours Mondial de Bruxelles 2014

Ook België is vertegenwoordigd

XL: Van alles. Ik heb geen enorme grote kelder want ik drink de wijn. Er liggen een 800 flessen met een prijsvork van onder de vier tot 300 euro. Dat is niet noodzakelijk de prijs die ik er voor betaald heb want in principe betaal ik niet meer dan 150 euro voor een fles, alhoewel ik enkele uitzonderingen heb gemaakt voor sommige zeer grote wijnen. Ik heb meer plezier in het ontdekken van nieuwe dingen zoals de aligoté van Coche-Bizouard, die ik sinds twee jaar in mijn assortiment heb. Het is nog goed mogelijk om lekkere wijnen te ontdekken tussen zes en tien euro euro. Met grote wijnen kan het gaan zoals met een film. Er komt een nieuwe film uit waar iedereen over praat. Jij werkt de hele week, hebt geen tijd om te gaan kijken en iedere dag is er een vriend die de film gezien heeft en je vertelt hoe fantastisch hij wel niet is. In het weekend ga je zelf de film kijken, maar je hebt er al zoveel over gehoord dat het geen verrassing meer is en je blijft op je honger zitten. Met wijn is het net hetzelfde. Ik heb het geluk gehad om aardig wat grote wijnen te hebben geproefd, waaronder meerdere jaargangen Petrus. De jaargang 1998 was een schitterende ervaring; ik heb ook ontgoochelingen gehad. De droom van een vriend was om ooit eens een Petrus te proeven; dus heb ik hem verrast door een 1998 open te trekken. Ik had echter zoveel over deze wijn verteld en hij verwachtte om precies dat te ontdekken. Bij het proeven was hij toch wat teleurgesteld. Ik ben fan van Château L’Eglise-Clinet uit Pomerol. De 2007 heeft me compleet versteld doen staan.

OL: Wat vind je van natuurlijke wijnen in de supermarkt? XL: Zoals er vandaag natuurlijke wijn gemaakt wordt, ben ik er tegen. Ik heb vaak het idee dat men fouten wel accepteert in natuurlijke wijnen, die men niet accepteert in ‘gewone’ wijnen. Van de tien natuurlijke wijnen die ik proef zijn er maar twee zonder fouten. Ik ben al mooie bio-dynamische wijnen tegengekomen maar als een wijnmaker van een biodynamisch domein niet twee keer zo hard werkt als die van een gewoon domein, dan haalt zijn wijn het kwalitatief niet. Kijk naar Château Pontet-Canet (Pauillac): wat ze daar maken is top, maar een fles kost geen 25 euro meer zoals vroeger maar bijna 100 euro. Château de Fieuzal (Pessac-Léognan) was de eerste in Bordeaux om betonnen cuves in eivorm te gebruiken voor de vinificatie. Hun witte wijn heb ik blind geproefd, zowel gemaakt op de klassieke manier als met de eivormige betonnen vaten. De wijn uit het ei was veel fruitiger, had veel meer finesse en was preciezer. Trouwens de 'lutte raisonnée' van tegenwoordig gebruikt al zoveel minder pesticiden, herbiciden dan vroeger en ik kan het weten want ik heb vroeger in die sector gewerkt.

OL: Welke wijn zou jij graag ooit nog eens willen proeven? XL: Eén specifieke wijn niet echt. Ik heb al zoveel mogen proeven in mijn leven: Domaine Romanée-Conti, le Montrachet, etc..... Ik heb eens samen met Robert Parker de jaargang 2009 geproefd op Château Cos d'Estournel (Saint-Estèphe) die hij toen 100 punten gaf en ik 98, want als ik 100 zou geven zou dat betekenen dat ik de ultieme wijn heb gevonden en ik weet niet of die bestaat. Nooit geef ik 100 punten. Mijn droom is dat ik bijvoorbeeld morgen een wijn proef die ik niet ken en waarvan ik zeg 'dat is het beste wat ik ooit geproefd heb'. Neem bijvoorbeeld een grote vintage port of een mooie bourgogne, daar word ik blij van. Wijn is elkaar leren kennen, het delen van dezelfde passie en zin hebben om te ontdekken. Het overdragen van het plezier in wijn, van de kennis en de cultuur - want wijn maakt integraal deel uit van onze cultuur.

De 20e editie van het Concours Mondial de Bruxelles vond dit jaar plaats op de Heysel

Concours Mondial de Bruxelles Het eerste Concours Mondial van Brussel vond plaats in 1994 in … Brugge. Destijds een kleinschalige wedstrijd met 861 deelnemende wijnen en 36 proevers. Nadien kwamen onder meer Oostende, Namen en uiteraard Brussel aan de beurt. Maar gezien het gestage succes besloten de organisatoren ook uit te wijken naar andere Europese wijnlanden. Het Concours was dan ook te gast in onder meer Lissabon, Valencia, Palermo, Luxemburg, Guimarães en Bratislava. Tijdens de afgelopen editie, die in Brussel plaatsvond vanwege de 20e verjaardag, zijn er 8.060 wijnen uit 58 landen ‘blind’ geproefd door 309 wijnexperts, afkomstig uit 51 verschillende landen. De wedstrijd van Brussel is uniek in zijn

genre: alle wijnen worden ‘blind’ geproefd, de wijnexperts (oenologen, wijnmakers, journalisten, sommeliers…) genieten van een uitstekende reputatie in hun land van herkomst, de wedstrijd staat onder controle van de Belgische FOD, én de bekroonde wijnen worden aan labotesten onderworpen om hun echtheid te controleren. Het Concours Mondial is daarmee niet alleen de grootste wijnwedstrijd ter wereld, het behoort ook tot de meest gecontroleerde wedstrijden ter wereld. België mag trots zijn dat het één van de meest gerespecteerde wijnwedstrijden ter wereld heeft gecreëerd. In 2015 zal het Concours Mondial de Bruxelles plaatsvinden in Jesolo, Italië. Ook de Vlaamse Wijngilde is al jaren vertegenwoordigd in de jury door Simonne Wellekens en Olaf Leenders.

Mi c hel Va n Z a nd i j c k e C o m m an d e r ij H e t B r u g s c h e V r y e

Wijn en gezondheid

Op woensdag 29 januari 2014 ging in het Hôpital de la Salpêtrière te Parijs een ronde tafel door over het thema “Wijn en gezondheid”. De debatten werden geleid door Prof. Jean-Robert Pitte, voorzitter van de Académie du Vin de France.

okter Marc Lagrange toonde in een historisch overzicht aan dat wijn steeds een belangrijke plaats bekleedde in de voeding en het geneeskundig armamentarium. In de middeleeuwen behoorde wijn tot de medicinale remedies. Wel werd dronkenschap steeds afgekeurd. De referent besloot met het gezegde: “Il ne faut pas boire pour oublier, mais déguster pour se souvenir!” Prof. André Vacheron, eminent cardioloog, ging nader in op de “French paradox”. Reeds in 1979 werd aangetoond dat er een omgekeerde relatie is tussen wijngebruik en cardiovasculaire mortaliteit. M. Gronback toonde in

2000 aan dat het relatief risico op cardiovasculaire ziekte 0,44 bedraagt bij personen die drie tot vijf glazen wijn per dag gebruiken, 0,72 bij drinkers van drie tot vijf glazen bier per dag en 1,35 bij gebruikers van drie tot vijf glazen distillaat per dag, in vergelijking met personen die geen alcohol gebruiken. Een epidemiologische studie te Nancy bevestigde een verminderde mortaliteit aan harten vaatziekten, maar ook aan kanker bij gebruik van twee tot vier glazen wijn per dag. Het gunstig effect van voornamelijk rode wijn wordt toegeschreven aan de aanwezigheid van polyfenolen (quercetine en resveratrol). Deze bestanddelen hebben antioxiderende, vasodilaterende, anti-aggregerende en anti-inflammatoire

eigenschappen. Zij zijn verantwoordelijk voor een verminderde atherogenese en een preventie van trombotische mechanismen. Prof. Ludovic Drouet van het Lariboisière ziekenhuis bestudeerde het effect van wijn bij genetisch gemanipuleerde muizen, die bijzonder gevoelig zijn voor het ontwikkelen van atheromatose. Wijn blijkt een inhiberend effect te hebben op trombotische mechanismen. Een zelfde resultaat wordt teruggevonden bij het varken. Prof. David Khayat, een bekend oncoloog, haalde een meta-analyse aan waaruit blijkt dat matig gebruik van alcohol geen aanleiding geeft tot een hogere incidentie van kankers in de neus-keel-oorsfeer.

Er is evenmin een verhoogd risico op colonkanker of leverkanker. Een studie bij vrouwen met borstkanker toonde aan dat het risico op recidief of overlijden binnen de eerste 10 jaar na de diagnose met 15-16% daalt bij matig gebruik van alcohol. Samenvattend mag dus besloten worden dat matig gebruik van wijn (twee tot drie glazen per dag voor de vrouw, drie tot vier glazen per dag voor de man) niet schadelijk is voor de gezondheid, maar zelfs gunstige effecten heeft, vooral op cardiovasculair vlak. De klassieke toast “op uw gezondheid” bij het heffen van een glas rode wijn berust dus op wetenschappelijke evidentie!

K e n W i j n -magazine - jaargang 11 - nr. 21

Een kadootje kopen voor de wijnliefhebber die

Handig of brol? Cooper Cooler

Een snelkoeler voor wijnflessen. Een wijnfles is op 6 minuten koud, dankzij een apparaatje dat ijswater over de fles sproeit. Kan ook gebruikt worden om babyflessen op te warmen.

Zo hoef je niet uren op voorhand je wijn te kiezen! Maar je moet blijkbaar wel zelf ijs toevoegen?

€

Snel een glas wijn koelen? Haal de druppels uit het koelvak en drop ze in het glas.

Het ziet er elegant uit, en het werkt nog ook. Minder nuttig voor wie de wijn niet naar diep vriesgroenten wil laten smaken. Koop dan beter het alternatieve systeem waarin je enkel een ijsblokje moet stoppen dat aan de vorm van de koeler aangepast is.

Flessenslot

gadget al geschifter dan de andere.

PETER DOOMEN C o m m a n d e r ij D e n B l o e y e n d e n W ijn g a e r d t

€ onder de €25, €€€ meer dan 100 euro

€

Ben je het beu dat je dure glazen voortdurend sneuvelen? Deze polymeerglazen zien er net echt glas uit, maar zijn een heel pak steviger...

Een glas met een hoekje af. Bovendien zonder steel, die toch maar in de weg zit en kan breken. Na drie afwasbeurten gegarandeerd gekrast. En of ze smaakneutraal zijn en blijven?

Big mouth toys ultimate wine bottle glass € In elke familie is er wel een nonkel die steevast klaagt dat je de glazen nooit vol schenkt. Om dit soort kritikasters het zwijgen op te leggen, is dit de beste methode.

Een leuk kadootje en goed voor een grap of tien. Maar dan is de lol er wel af. En waar stockeer je zoiets in 's hemelsnaam? Juist: op zolder.

€

Durft zoonlief wel eens aan de port van mama zitten? Met dit flessenslot hou je je lievelingsdranken voor eigen gebruik.

Dàt heeft hij vast nog niet. Het ideale kadootje dus voor de wijnliefhebber. Bovendien gegarandeerd lachen op dat familiefeestje! Veel gekker wordt het niet. Wie doet nu zijn wijnflessen op slot?

Glashouder

wijngadgets. Van koelers tot versiering, de ene

Govino flexibel wijnglas

€€€

Skybar wijnkoeler

alles heeft? Laat je inspireren door deze twaalf

€

Wie al eens aan wijnproeverijen deelneemt, kent het fenomeen wel: een notitieboekje, een pen, een glas, brochures en een plastic zakje met prullaria... probeer dan nog maar eens het glas rechtop te houden. Deze eenvoudige hanger lost alleszins het probleem op. Ook bruikbaar voor tuinfeestjes. De rare blikken krijg je er gratis bij.

Oenophilia porto sippers € Port met een rietje! Plezier gegarandeerd, alleen oppassen dat je niet te veel drinkt...

Origineel en leuk gevonden. Een echt gadget. Port met een rietje? Menen ze dat? O ja: die dingen afwassen is niet eenvoudig...

Vino2Go wijnbekers

€

Een picknick? Haal niet je beste sommelierglazen boven, maar gebruik deze plastic bekers met ingebouwd wijnglas. Bovendien houden ze je wijn op de ideale temperatuur én insectvrij.

Efficiënt en niet duur. Al eens proberen te walsen om de aroma's vrij te maken? Oefening baart kunst!

Haier wijnkoelkast

€€€

Een stijlvolle wijnkast voor acht flessen, met elektronisch regelbare koeling.

Altijd enkele flessen bij de hand op de juiste temperatuur. Het verbruik wordt er niet bij vermeld... en zeg nu zelf, de koelkast opruimen geeft waarschijnlijk toch hetzelfde resultaat voor veel minder centen?

Roommates wijnstickers € Een vel met 56 stickers die zelfs herpositioneerbaar zijn.

Een ideaal kadootje voor een house warming party bij wijnliefhebbers. Zeker als ze nog niet behangen hebben. Of zijn de afbeeldingen toch wat te stereotiep?

Vlaamse wijnboer in de Provence op weg naar succes Verticale degustatie Château de Majoulière F el i x A er t g eer t s C o m m a n d e r ij K e m p e n Proefnotities: Luc Hofkens

I Wine-opoly

€

Monopoly maar dan met wijn als thema. Voor wie graag eens de wijngronden van Le Mesnil of Romanée-Conti bezit.

Leerrijk en leuk om te spelen! Maar zoals met de meeste klonen grijpen we daarna toch terug naar het origineel.

Foto's: Guy Verellen

n 2007 kocht het echtpaar Reher-Van Baelen het wijndomein Château de Majoulière in Zuid-Frankrijk. Het domein was toen wat verwaarloosd. Het had potentieel maar om kwaliteitswijnen te maken waren er dringend investeringen nodig. Hier zouden Stefan en Beatrice de volgende jaren hun schouders onder zetten om de wijn van hun dromen te realiseren. Met tomeloze inzet en met hoge kwaliteits- en hygiënenormen slaagden ze er in om jaar na jaar betere wijn te maken. Nieuwe apparatuur werd aangekocht, de chai werd verbouwd, een deel van de wijngaard werd opnieuw aangeplant en een andere oenoloog werd in dienst genomen. Jaarlijks werd geïnvesteerd in eiken vaten van de beste kwaliteit. Niets werd aan het toeval overgelaten om te streven naar topkwaliteit. Het was geen gemakkelijke opdracht om de professionele activiteiten van Stefan, die als vaatchirurg werkt in het ziekenhuis van Geel, te combineren met de wijnbouw in Zuid Frankrijk. 'Hectisch' noemde hij de beginjaren, maar de passie voor wijn was zijn drijfveer.

K e n W i j n -magazine - jaargang 11 - nr. 21

Provençaals karakter Enkele jaren geleden hebben we Stefan ontmoet, proefden het potentieel van deze wijn en vroegen hem om van alle jaargangen wijnen bij te houden voor een verticale degustatie in onze commanderij. Het grote moment was nu aangebroken om deze wijnen naast elkaar te proeven. Opmerkelijk was de stijgende kwaliteit en het bewaarpotentieel, maar ook het zoeken naar een identiteit. Alle wijnen van de verschillende jaargangen hebben een specifieke eigenheid, wat begrijpelijk is voor een jonge wijnbouwer. Het grootste verschil vonden we terug tussen de jaargang 2010 en 2011. Dit komt omdat in 2010 meer cabernet sauvignon gebruikt werd waardoor de wijn meer bij het bordeauxtype aanleunt. In de wijn van 2011 spelen de syrah en de grenache de hoofdrol waardoor de wijn een meer Provençaals karakter krijgt. Beiden zijn zeer lekker, maar de 2011 is meer typisch voor de streek.

Geproefd Château de Majoulière Trilogie, Provence, Coteaux Varois, 2007 syrah-grenache-cabernet sauvignon

Kleur: helder, robijn Geur: weinig geur (zonder en met walsen) en ruikt wat groenachtig, rood fruit, bessen en krieken en een beetje kruiden Smaak: niet volledig evenwichtig, niet veel zoet, vooral de zuren overheersen, de tannine is wat groen en niet volledig gedragen door de zuren, rood fruit (kersen en krieken) Afdronk: kort, rood fruit, maar ook wat ‘hoekig’, weerom wat groenachtig Beoordeling: Stefan vertelde ons dat de druiventrossen van deze jaargang niet ontsteeld zijn, wat duidelijk merkbaar is bij deze wijn; zij beslisten om te investeren in een ontsteelmachine Score: 10,0/20 Château de Majoulière Trilogie, Provence, Coteaux Varois, 2009 syrah-grenache-cabernet sauvignon

Kleur: helder, robijn Geur: gemiddelde geur en breder na walsen, rood fruit (kersen en krieken), vanille, bee tje chocolade/mokka en kruiden (laurier, peper), garrigue, uitnodigende neus

Smaak: in evenwicht, goede zoet-zuurbalans en de zuren ondersteunen de tannine beter, vooral rood fruit Afdronk: matig, rood fruit, kruiden en een bittertje Beoordeling: bij deze wijn is het duidelijk dat de trossen ontsteeld zijn, evenwichtigere wijn Score: 13,0/20 Château de Majoulière Cuvée Beatrice, Provence, Coteaux Varois, 2007 syrahcabernet sauvignon

Kleur: helder, robijn Geur: vol voor en breder na walsen, rood fruit (kers, kriek, frambozen, cuberdons), beetje jammy (gestoofde pruimen) en wat zwart fruit, koffie en kruiden (laurier en rozemarijn), rokerig, zoethout; duidelijk complexer als vorige wijnen, maar weerom komt het groene karakter hier tot uiting Smaak: niet veel zoet, zuren overheersen wat en ondersteunen de duidelijk aanwezige tannine niet helemaal, licht ‘groen’ karakter, fruit en kruiden Afdronk: gemiddeld, fruitig, kruiden (peper) Beoordeling: duidelijk betere kwaliteit dan vorige wijnen (betere terroir, meer kalkgrond en meer zon, geselecteerde druiven en later geplukt), maar niet ontsteeld, wat

weerom duidelijk merkbaar is bij deze wijn Score: 14,0/20 Château de Majoulière Cuvée Beatrice, Provence, Coteaux Varois, 2008 syrahcabernet sauvignon

Kleur: helder, gemiddeld tot diep, robijn Geur: gemiddeld vóór, iets voller na walsen, rood fruit, zoethout, beetje chocolade/koffie, lactisch, kruiden, lekkere, evenwichtige en veelbelovende neus Smaak: evenwichtig, maar toch nog heel wat zuurtjes, die nu wel beter de tannine ondersteunen, neus belooft wel meer dan de smaak geeft, veel fruit en kruiden Afdronk: gematigd, met veel rood en zwart fruit, beetje koffie/chocolade Beoordeling: zoals te verwachten betere kwaliteit dan de Trilogie en hier duidelijk ontsteelde druiventrossen, dus lekker maar nog niet de grote kwaliteit Score: 14,0/20 Château de Majoulière Cuvée Beatrice, Provence, Coteaux Varois, 2009 syrahcabernet sauvignon

Kleur: helder , gemiddeld tot diep, robijn Geur: breed vóór en ook na walsen, subtiel,

rood (framboos) en zwart (vlier-zwarte bes) fruit, kruidig (peper en King-muntje), hout/ vanille, lactisch, chocolade/koffie Smaak: mooi evenwichtig, goede zoet-zuurbalans en droge tannine met mooie bitterheid (zuurtjes ondersteunen de tannine erg goed), zwarte bessen en mondvullend Afdronk: gemiddeld tot lang met een lekker bittertje (beetje pure chocolade) Beoordeling: lekkere wijn die nog toekomst heeft, kwaliteit begint te stijgen en 2009 is een topjaar met vooral rijp fruit, wat duidelijk tot uiting komt Score: 15,0/20 Château de Majoulière Cuvée Beatrice, Provence, Coteaux Varois, 2010 syrahcabernet sauvignon

Kleur: helder,vrij intens, robijn Geur: vol vóór en nog breder na walsen, impressies van rood en zwart fruit, cassis, hout en lactisch, veel kruiden (tijm, laurier), mokka/koffie, zelfs al tertiair met teerachtige noties, uitnodigend en belovend Smaak: evenwichtig, goed in balans, mooie zuren (ondersteunen de tannine goed), dit is lekker en genieten, rood en zwart fruit, kruidig met peper en laurier, frisse en stevige wijn Afdronk: lang en vol, alles van de neus

Kwaliteitsnorm Op een zeer eenvoudige en heldere manier vertelde Stefan het verhaal van Chateau de Majoulière. Het publiek hing aan zijn lippen. Opmerkelijk was ook zijn eerlijkheid over sommige wijnen. Waar onze leden wat kritisch waren over de kwaliteit van de eerste geproefde wijn zei hij gewoon dat hij hem niet lekker vond en verbaasd was dat die destijds allemaal verkocht is. Dit hadden we nog nooit gehoord van een wijnbouwer. Meestal hebben wijnbouwers wel een verklaring waarom iets niet goed is en zeggen ze in dat geval dat wijn nog wat moet rijpen. Maar toegeven, laat staan zelf zeggen dat de wijn niet goed is, dat doe je niet als wijnbouwer. Stefan deed dit wel omdat hij weet en bewijst dat zijn kwaliteitsnorm veel hoger ligt. Hij is enkel tevreden met het beste en met een dergelijke instelling kan je niet anders dan erkenning op termijn verwachten. Het resultaat bleef dan ook niet uit. Op bijna alle flessen prijken medailles van Decanter, Concours Mondial de Paris, Concours Mondial Bruxelles... Wij zijn ervan overtuigd dat we van dit domein in de toekomst nog zullen horen.

komt terug in de afdronk, zwart fruit en kruiden Beoordeling: na de vorige wijn van een uitstekend jaar, is deze wijn een bevestiging van de kwaliteitstoename, reeds complex, fris en stevig tegelijkertijd, stilaan genietwijn Score : 16,5/20 Château de Majoulière Cuvée Beatrice, Provence, Coteaux Varois, 2011 syrah-grenachecabernet sauvignon.

Kleur: helder, intens, robijn Geur: vol vóór en breed na walsen, veel rood fruit (kers, kriek, aalbes, …) en zwart fruit (cassis, vlier, …), kruiden (peper, laurier, tijm, rozemarijn), zachte zoetigheid, na walsen nog veel potentieel en al een puzzeltje, tertiair met dierlijke aroma’s, mokka, grootse neus, subtiel en belovend Smaak: mooi evenwichtig, zoet en zuur ondersteunen elkaar en de stevige zuurtjes dragen goed de complexe tannine, tertiair met koffie/chocolade en een fluwelige indruk , genieten is stilaan de boodschap Afdronk: lang en vol, zwart fruit en kruiden, fluwelig, dit is lekker Beoordeling: dit is klasse, tegelijk een krachtpatser, maar ook elegant en in balans, genietwijn met een provençaals karakter Score: 17,0/20

Vers van de pers B a r t Va n C a ne g em C o m m a n d e r ij O s ir i s Voor wat het waard is: dr. Kari Poikolainen, een voormalig onderzoeker van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO), stelt in de ‘Daily Mail’ dat het drinken van één fles wijn per dag geen kwaad kan. Hij onderzocht data van decennialang onderzoek over de effecten van alcohol op het menselijke lichaam. Alcohol zou pas echt gevaarlijk worden wanneer mensen meer dan 13 glazen per dag consumeren. Volgens hem kloppen de huidige richtlijnen (mannen niet meer dan vier glazen per dag, vrouwen twee tot drie) niet meer…."Uit de resultaten is te concluderen dat een matig drankverbruik beter is dan onthouding en overmatig drankverbruik slechter is dan onthouding. Toch liggen de gemiddelde waarden hoger dan de huidige richtlijnen", aldus Poikolainen tegenover de Daily Mail. De Franse politiek is de wijncultuur de laatste jaren niet echt genegen. Maar er is hoop. Enkele Franse senatoren hebben unaniem (zowel links als rechts) een amendement goedgekeurd dat de Franse wijn en de wijngaarden erkent als "cultureel, gastronomisch en landschappelijk erfgoed van Frankrijk". “ Wijn komt tot uiting als een levend patrimonium, maakt deel uit van het culturele erfgoed, het literaire, maar ook van het gastronomische, landschappelijke, architecturale, materiële, economische en sociale patrimonium, samen met honderdduizenden jobs". Asjeblieft…..Geen enkel lid van de Vlaamse Wijngilde zal dit tegenspreken! China is op dit ogenblik de op één na grootste consument van “duurdere wijnen”. Dit blijkt uit een rapport van de organisatie van de wijnbeurs Vinexpo. Enkel in de VS wordt een nog grotere interesse getoond voor wijnen met een prijs hoger dan 10 dollar (per fles). Tijdens het eerste weekend van mei proefden 309 experts meer dan 8000 wijnen tijdens de 20e editie van het ‘Concours Mondial de Bruxelles’. Ook ons land is stilaan vertegenwoordigd. Maar liefst 12 wijnproducenten uit onze contreien hadden een inzending. Luc Thienpont, telg uit het roemrijke geslacht en al jaren zéér actief in de Bordeauxregio, verkocht zijn recentste project “Le Clos des Quatre Vents” aan... Chinezen. Meteen het eerste domein uit Margaux dat in Chinese handen komt.

K e n W i j n -magazine - jaargang 11 - nr. 21

O l a f L eend ers C o m m a n d e r ij B r u s s e l

Clos des Papes

ÂŠ 2012 Depositphotos phb.cz

De bourgogne van ChĂ˘teauneuf-du-Pape Toen Paul-Vincent Avril, de eigenaar van Clos des Papes, voor me zijn kelder in liep en we hartelijk onze eerste woorden uitwisselden voelde ik het meteen al, dit zou wel eens een memorabel bezoek kunnen worden. Paul-Vincent Avril heeft vijf jaar in Bourgogne gewoond en hij heeft daar zijn oenologie studies doorlopen, net zoals zijn inmiddels overleden vader. Bourgogne is voor hem dan ook de school van de finesse, iets wat in de wijnen van Clos des Papes terug te vinden is. In 1987 heeft hij op het ouderlijk domein de vinificatie van zijn vader overgenomen.

Le petit vin d'Avril

Verticale degustatie

Geen speciale cuvée ‘80% van de kwaliteit van de wijn wordt hier buiten in de wijngaard gemaakt’, begint Paul-Vincent Avril. Grenache op een zandbodem geeft finesse en elegantie in de wijn. Mourvèdre houdt niet van zand maar heeft graag een vochtige kleibodem. De typische grote keien in de wijngaard (galets) slaan de warmte van de zon op en geven ze langzaam af aan de druiven. Het resultaat is meer suiker in de druif en dus krachtigere wijnen. ’s Nachts zorgen deze keien ook nog voor afgifte van warmte waardoor de fenolische rijpheid (pitten en schil) sneller bereikt wordt. De galets liggen trouwens niet alleen zichtbaar bovenop de grond maar zitten ook in de grond. Samen met Beaucastel is Clos des Papes één van de domeinen met een hoog mourvèdregehalte in de wijn, wat het bewaren van de wijn op langere termijn ten goede komt. Paul-Vincent Avril: “Complexiteit in de wijn bereiken we door het assembleren van de verschillende terroirs en druivenrassen. Dat is ook de reden dat ik geen speciale cuvée maak zoals veel wijnmakers hier in de streek. Ik maak één enkele châteauneuf-du-pape want de totale assemblage van al mijn wijngaarden geeft roussanne het mooiste eindresultaat.” In wit geven roussanne en grenache blanc de vettigheid, kracht en rondeur in de wijn. Clairette zorgt voor de kracht en de rondeur. Picpoul en bourboulenc zorgen voor de frisheid en aciditeit.

Biologisch gecertifieerd Hoe zit het met het alcoholgehalte in de wijnen van Châteauneuf-du-Pape? “Pinot noir is al rijp bij 12,5%. Bij ons moet grenache 14 à 14,5% halen wil hij rijp zijn. Mourvèdre en syrah iets lager tussen de 13,513,8%. Het is de taak van de wijnmaker om te balanceren met de juiste rijpheid zonder naar het overrijpe stadium te gaan. Een voordeel is dat we vierentwintig verschillende wijngaarden hebben die niet allemaal op hetzelfde moment rijp zijn; er is dus minder haast om alles tegelijk te oogsten. Mijn vroegrijpe grenache assembleer ik met syrah, mijn later rijpende grenache met mourvèdre.” Sinds 2009 is Clos des Papes biologisch gecertificeerd. Iedere twee jaar wordt er een bodemanalyse gedaan. Indien nodig wordt overgegaan tot een groene oogst einde juli. Tijdens de oogst selecteert Paul-Vincent Avril zeer streng: hij staat zelf aan de sorteertafel

Op het domein kan door particulieren rechtstreeks gekocht worden

als de druiven binnenkomen. De pluk duurt drie weken en is volledig met de hand. De cuverie is gebaseerd op zwaartekracht zodat de druiven en later de most het niet te zwaar te verduren krijgen. Sinds 1991 wordt alles ontrist om droge en harde tannine te vermijden want om een goede kwaliteit steeltjes te krijgen heb je 35mm regen nodig zowel in juli als in augustus; dit haalt men niet meer met de warme, droge zomers van tegenwoordig. Klassieke temperatuurgecontroleerde vinificatie, geen pigeage, geen délestage maar wel remontage tweemaal per dag. Maceratie van één maand voor wat extra extractie. Na het persen gaat de wijn op roestvrijstalen vaten voor het neerslaan van wijnsteenzuur en wordt hij geklaard met biologische eieren. Pas in maart volgend op de oogst gaat de rode châteauneuf-du-pape naar grote gebruikte foeders voor ongeveer 12 maanden; er is dus geen enkel contact met nieuw hout (enkel de rode Vin de France krijgt 33% nieuw hout). De grote foeders worden gebruikt voor de micro-zuurstofinwerking. Omdat de wijn ‘schoon’ de foeders in gaat wordt er geen soutirage toegepast. Dit zorgt ervoor dat er meer CO2-vorming in de vaten optreedt wat de wijn fris houdt gedurende de lagering, waardoor er minder sulfiet gebruikt hoeft te worden. De finale assemblage gebeurt twee maanden voor de botteling.

Fenolische rijpheid Na ongeveer twee jaar op fles sluit de wijn zich en dan moet men er vijf tot zes jaar afblijven naar gelang het jaartal volgens Paul-Vincent Avril. “In 2003, het jaar van de ‘canicule’, waren veel domeinen rondom mij op 28 augustus er al klaar mee, maar wij zijn maar op 1 september mee begonnen. Je moet namelijk niet alleen afgaan op het suikergehalte maar ook op de fenolische rijpheid, de schil en de pitten.” In 2013 had de grenache veel last van coulure; het rendement is slechts rond de 18hl/ ha tegen normaal een gemiddelde (over 25 jaar) van 24hl/ha met 3300 wijnstokken per ha. De laatste zes jaren werden ongeveer 6070.000 flessen gebotteld i.p.v. 100.000.

Samen gegist De verschillende druivenrassen voor de witte wijnen worden samen gegist. Eerst start de gisting van de grenache blanc, na drie dagen wordt de clairette en rousanne er aan toegevoegd en na nog eens drie dagen komen de bourboulenc en clairette erbij. Dit geeft een veel beter eindresultaat dan alles apart vinifiëren en daarna assembleren. De witte wijn ondergaat geen malolactische gisting en blijft op zijn bezinksel liggen tot de botteling in maart.

K e n W i j n -magazine - jaargang 11 - nr. 21

Olaf Leenders en Paul-Vincent Avril

Naast de châteauneuf-du-pape wordt er ook nog een tafelwijn gemaakt, een Vin de France. Aangezien Le Petit vin d’Avril, Vin de France, verkocht wordt tussen januari-maart en de châteauneuf-du-pape pas vanaf april, is de cash-flow die Le petit vin d’Avril genereert, van harte welkom. De huidige prijs voor de mooiste terroirs van Châteauneuf-du-Pape is 450.000 euro per hectare. Vergelijk dat met de 500.000 euro in Cornas en 1.000.000 euro in Hermitage en Côte-Rotie; dan is Châteauneuf-du-Pape nog relatief interessant als investering. Zo heeft o.a. Cazes van Lynch Bages in Pauillac een domein in Châteauneuf-du-Pape, namelijk Domaine des Sénéchaux.

Assemblages Clos des papes 2012 en de invloed van de druivenrassen Paul-Vincent Avril maakt eerst een viertal rode assemblages die op foeders verblijven en na twaalf maanden allemaal definitief samen geassembleerd worden. We proeven de verschillende assemblages van het vat.

De eerste assemblage heeft 80% grenache, 10% mourvèdre, 4% counoise, 3% syrah, 3% rest. Lichte kleur door het hoge percentage grenache, zeer toegankelijk, fruitig, zachte tannine en zeer elegant. Hij heeft 15,7% alcohol maar dat proef je niet. De tweede assemblage heeft 70% grenache, 10% mourvèdre, 20% syrah. De syrah zorgt voor de intensere kleur bij deze assemblage. De syrah domineert compleet de grenache, alhoewel deze druif slechts 20% van de totale assemblage vertegenwoordigt. Kruidig karakter, meer materie en ook meer en hardere tannine. Hoe meer syrah er in de assemblage is, des te meer finesse er verloren gaat volgens Paul-Vincent Avril. Daarom komt er maar maximaal 10% syrah in de finale assemblage. Syrah en mourvèdre zijn wel belangrijk om de frisheid van de wijn te behouden bij veroudering. De derde assemblage heeft geen syrah maar 55% grenache, 40% mourvèdre, 5% counoise (lijkt op mourvèdre). Elegante neus, in de mond meer concentratie dan de andere assemblages, fijne maar goed aanwezige tannine en ook zeer elegant. De vierde assemblage is zoals de finale assemblage namelijk 65% grenache, 20% mourvèdre, 10% syrah, 5% rest o.a. vaccarèse, counoise. Gesloten neus, wat reductie. In de mond meer volume met strakke, jonge tannine met een mooie frisheid en lengte. De 2012 komt kwalitatief zeer dicht bij het schitterende 2010, misschien iets minder concentratie maar wel fijner en met hetzelfde verouderingspotentieel.

Geproefd Geproefd in augustus 2013 in de kelder van Clos des Papes, 15°C.

Feiten over Clos des Papes AOP Châteauneuf-du-Pape: 31 ha

●

● ● ●

●

rood (85.000 flessen), 4 ha wit (12.000 flessen) rood: 65% grenache, 20% mourvèdre, 10% syrah, 5% vaccarèse, counoise, cinsault, terret noir, muscardin. De wijnstokken zijn 55 jaar oud ontristing sinds 1991 geen filtering 15 maand lagering op oude houten foeders en op 3 jaar oude barriques. wit: 20% grenache blanc, 20% clairette, 20% roussanne, 20% picpoul, 20% bourboulenc. De wijnstokken zijn 20-35 jaar oud 6 maand lagering op inox, geen malo lactische gisting, geen houtlagering Cuvée Le petit vin d’Avril, Vin de france: 5ha, rood en wit, (17.000 flessen).

Le petit vin d’Avril rouge, Vin de France

Châteauneuf-du-Pape 2006 rood

Grenache, mourvèdre, carignan maar ook merlot, cabernet sauvignon en marselan. Marselan is een kruising tussen grenache en cabernet sauvignon. Assemblage van twee jaargangen namelijk 2/3 van de laatste oogst met 1/3 van het jaar voordien. Zeer fruitig, sappig, wat materie, kruidigheid en medium tannine. Kan zeker nog vijf tot zeven jaar mee volgens Paul-Vincent Avril.

Net geopend domineert de kruidigheid en de drop van de mourvèdre. Dit is een wijn die gekaraffeerd moet worden want dan komt na één uur het fruit door de kruidigheid heen. Een echte maaltijdwijn voor een mooi stuk lamsvlees. Zeer groot verouderingspotentieel.

Le petit vin d’Avril blanc, Vin de France (3.000 flessen)

99% marsanne, 1% chardonnay. Evenwichtige, aromatische, ronde wijn met rijp geel fruit. 1.500 flessen gaan naar zijn schoonzoon in het Kelly resort hotel in Ierland, wiens wijnkaart overigens samen met Paul-Vincent Avril gemaakt is. Châteauneuf-du-Pape 2011 rood

Bourgogneliefhebbers Grote liefhebbers van Clos des Papes zijn volgens Paul-Vincent Avril ook bourgogneliefhebbers en ik kan de link volledig begrijpen. Paul-Vincent Avril zelf houdt meer van bourgogne dan van bordeaux en dat is in zijn wijn terug te vinden. Hij zoekt de finesse en de elegantie zonder dat de alcohol naar voren komt, wat vaker het geval is met de stevige wijnen uit Châteauneuf-du-Pape. Wat de prijs-kwaliteit verhouding betreft, zijn de wijnen van Clos des Papes nog interessant, als je ze met topwijnen uit de andere wijnregio’s in Frankrijk vergelijkt. We hebben tijdens een Feest van de Vlaamse Wijngilde de Clos des Papes 2009 al eens kunnen proeven. Ik kan jullie alleen maar aanbevelen om van dit domein wat wijn in de kelder te leggen. Gegarandeerd zijn er nog mooie momenten mee te beleven! -

In mei 2013 gebotteld, 18/hl per ha. Een jaar met een blokkage tijdens de verkleuring van de druiven: 30% van de druiventrossen heeft men moeten wegknippen omdat ze niet rood werden. Een zeer toegankelijke wijn, heerlijk rood fruit, kirsch en veel finesse. Wat alcohol in de afdronk. Kwalitatief iets minder dan de jaren 2010, 2009, 2006 en 2005 maar beter dan 2008. Châteauneuf-du-Pape 2010 rood

In de neus wat gesloten. In de mond veel materie en rijpe tannine, een rijke geconcentreerde wijn met een groot potentieel. De wijn begint zich nu te sluiten volgens Paul-Vincent Avril. 2010 is een zeer groot bewaarjaar.

Châteauneuf-du-Pape 2004 rood

Schitterende, geparfumeerde neus, fluweelachtig. In de mond zeer elegant, fruitig, kirsch, mooie frisse zuren en super evenwichtig. Nu perfect op dronk met nog potentieel. Châteauneuf-du-Pape 2000 rood

Wat meer grenachekarakter. Duidelijk evolutie in de neus met een licht animaal aroma. Minder elegant in de mond met een stevige tannine. Hier moet duidelijk een gerecht tegenover staan. 2000 was een warm jaar, en dus een grenachejaar. Châteauneuf-du-Pape 1999 rood

Pinoteert in de neus: de wijn heeft een dusdanig bourgognekarakter dat je hem blind als een côte-denuits zou typeren. 1999 is een mourvèdrejaar. Bosimpressies, rood fruit, mooie wijn die nog enkele jaren mee kan. Châteauneuf-du-Pape 2012 wit

floraal, rijp geel fruit, kweepeer en anijs. In de mond ook rijp fruit, een volle ronde wijn met een frisse toets. Geen aperitiefwijn maar geschikt bij de ‘poulet de Bresse’ met een roomsaus. Châteauneuf-du-Pape 2009 wit

Fijne neus, niet uitbundig, floraal. Iets te warm geserveerd (15°C), had twee graden minder mogen zijn. In de mond ook fijner en vooral gele rijpe appels, peren en abrikozen. Châteauneuf-du-Pape 2007 wit

Evolutie in de neus, honingtoetsen, munt en een mooie fraîcheur. Volle aanzet in de mond met frisse ci trustoetsen. Châteauneuf-du-Pape 2005 wit

Zeer rijp fruit in de neus, exotisch fruit zoals mango en ananas. Complexe neus. In de mond wat gesloten. Rijp fruit met een frisse toets maar mist toch wat complexiteit in de mond. Châteauneuf-du-Pape 2000 wit

Enorm complexe wijn. Mooie evolutie, fruitig, botertoetsen, vettig en rond maar wel met een zekere elegantie. Picpoul de pinet en bourboulenc brengen hier de frisheid.

Eerste week van maart gebotteld, geen malolactische gisting om de frisheid te bewaren. In de neus

Paul-Vincent Avril schenkt zijn rode Châteauneuf-du-Pape het liefst op 1516°C en één uur van te voren gekaraffeerd. Zijn witte wijn serveert hij op 12-13°C. 80% van de wijn van Clos des Papes wordt geëxporteerd naar 37 verschillende landen. In België is Clos des Papes onder andere te koop bij R&R en Young Charly. Er is ook mogelijkheid tot aankoop op het domein zelf.

Ken Wijn-magazine - jaargang 11 - nr. 21

Het laatste woord Pe t er D o o men

‘T

ekenend is dat wijnbouwers in de Champagne steeds meer de zoete chardonnay-druif beginnen te telen." Het is maar één van de vele kemels die geschoten werden in het artikel "Champagne is eenheidsworst" dat op 19 december 2013 in EOS verscheen en waarin de auteur probeert aan te tonen, dat champagne altijd maar zoeter wordt en dat de meeste champagnehuizen een standaardproduct op de markt brengen. Daarna gebeurt er iets vreemds en toch herkenbaars in mijn hoofd: ik neem de andere artikels in datzelfde magazine door, die gaan van het genoom van de Neanderthaler tot onderzoek naar de oorzaak van vulkaanuitbarstingen. Ik neem voetstoots aan dat wat daarin wordt beweerd, de waarheid is. Het fenomeen heeft zelfs een naam: het Gell-Mann Amnesia Effect. Toch raakte onze journalist ook een terecht punt aan, al zal hij het zelf niet beseft hebben, want de conclusie gaat lijnrecht in tegen wat de man meent te ontwaren. De mode dicteert wat als fraude beschouwd wordt en wat als authentiek door het leven gaat. In het oude Egypte zijn amfora's in graven bijgezet met inscripties over de herkomst en het type van de wijn. Terroir bleek toen al van belang. Nadien veranderde de mode, en werd er niet

Amnesia zonder enige trots het woord "hermitagé" op dure flessen bordeaux gezet. Naar onze huidige normen volledig ondenkbaar. En in het middeleeuwse London was het wijnhandelaars verboden om wijnen van verschillende herkomst samen op te slaan. Wie betrapt werd op knoeien, kon zelfs verplicht worden de hele voorraad op te drinken! De wet zegde er overigens niet bij in welke tijdspanne de straf voltrokken diende te worden... In andere wijnstreken zie je hetzelfde fenomeen. Het toevoegen van brandewijn aan wijn om de gisting te stoppen en de houdbaarheid van de wijn te verbeteren, werd lang aangezien als bedrog. Toch is het vandaag het alom gerespecteerde en zelfs met wetgeving omklede proces om portwijn en andere gemuteerde wijnen te maken. Vergeten we ook niet dat de champagne brut die we vandaag drinken, amper vijftig jaar geleden als volledig ondrinkbaar zou beschouwd worden. Rond de eeuwwisseling waren dosages van 100 gram suiker per liter niet ongewoon... als er zich al een trend aftekent in de Champagne, dan is het wel de roep om drogere champagnes. De slinger durft daarbij wel eens te ver die kant uit slaan. Niet langer dan vijftien jaar geleden hoorde ik een wijnjournalist een Duitse riesling de hel in sturen met de woorden "it has been trockenized!". Is die beweging dan zo verschillend

van wat er zich bijvoorbeeld in champagne afspeelt? Het toevoegen van suiker, of die nu van bieten of van druiven afkomstig is, maskeert de afkomst van een wijn, vindt de moderne tong. Niet dat er daardoor geen plaats meer zou zijn voor de klassieke zoete wijnen die het prima doen bij kaas en desserts. De droge rieslings echter zoals we ze konden proeven op het Feest van de Vlaamse Wijngilde zijn wat mij betreft even herkenbaar als de 'traditionele', maar wel veel puurder en individueler. Authenticiteit en traditie worden al te vaak met mekaar verward. Eender welke wijnmaker, of hij nu inoxadept is dan wel zweert bij het houten vat, kan je vertellen dat de huidige technieken in het wijnmaken de wijnen authentieker kunnen maken en dus getrouwer aan hun herkomst. Waar traditie wordt gebruikt als excuus om te blijven steken in het verleden, verliest men de aansluiting met de toekomst. Ik ken meer dan één wijnstreek die dat risico loopt.

- Photo TWIN

Château

Phélan Ségur

www.phelansegur.com

L’ A B U S

D ’ A L C O O L

E S T

Saint-Estèphe D A N G E R E U X

P O U R

L A

S A N T É .

C O N S O M M E R

AV E C

M O D É R AT I O N .

HAGENBROEKSESTEENWEG 180, 2500 LIER • TEL. 03/480 85 95 WWW.WIJNEN-DEKOK.COM • INFO@WIJNEN-DEKOK.COM