Ken Wijn-magazine 24 by Grafische Vormgeving bvba

D E C E M B E R 2 0 15

K E N Wmagazine IJN DOSSIER “Wijn en gerecht” Kaas en schuimwijn Bulgarije en de Bulgaarse keuken Terrines en wijn

Basilicata Beaujolais Saint-Emilion

Wijntijdschrift van de Vl a amse Wijngilde v z w

verschijnt t weema al per ja ar

www.vlaamsewijngilde.be

y De specialist voor keukenwerkbladen in composiet, natuursteen en DektonÂŽ. y Ruime toonzaal, eigen productie met grote keuze aan materialen in voorraad. y Wij doen de opmeting en zorgen voor de plaatsing. y Bezoek onze website www.culot.be.

WWW.CULOT.BE â&#x20AC;˘ 03/860.70.70

Inhoud Chablis

Jaargang 11 nr 24 December 2015 Oplage: 3.500 exemplaren Leden van de Vlaamse Wijngilde ontvangen Ken Wijn-magazine tweemaal per jaar gratis. Niet-leden of leden die extra exemplaren willen, kunnen er bestellen zolang de voorraad strekt en door vooraf de kosten te betalen op het rekeningnummer 432-5234551-89 met vermelding van aantal exemplaren en contactgegevens. De bestelling zelf gebeurt via e-mail op kenwijn@ vlaamsewijngilde.be. Onkosten: €10 voor één exemplaar, €7 per stuk vanaf 2 exemplaren (dus €14 voor 2). Transport en verpakking inbegrepen.

Gigondas

Redactieraad Peter Doomen (hoofdredacteur) Simonne Wellekens (adjunct-hoofdredacteur) Hugo Van Landeghem (erevoorzitter Vlaamse Wijngilde) Jean-Pierre Tavernier Jaco Vankelecom Michel Van Zandijcke Luc Van der Straeten

Bourgogne 2013

Redactie Ken Wijn-magazine p/a Peter Doomen Zagerijstraat 23 2500 Lier +32 486 50 36 07 peter@vlaamsewijngilde.be

Infoadres publiciteit

Website www.vlaamsewijngilde.be

Layout en druk www.grafischevormgeving.be

8 Bordeaux op de rooster 12 Bulgarije en de Bulgaarse keuken 18 Copa Jerez 20 Sommelier, een uitstervend beroep 68 Kaas en schuimwijn 70 Fabels van kaas en wijn 72 Terrines en patés

En verder …

Verantwoordelijk uitgever

Koen Van der Cammen PR-verantwoordelijke Vlaamse Wijngilde Public Relations Manager Responsable des Relations Publiques 0471 77 88 09 koen@vlaamsewijngilde.be

22 32

Thema “Wijn en gerecht”

Portret van een wijn bouwster

3 Inhoud en colofon 4 Het eerste woord - evenementen 5 Nationaal comité - redactieraad 10 Hongarije, een tipje van de sluier 16 Riesling 36 Gigondas, het boek en de wijn 38 Balkan 40 Commanderijprogramma’s 43 Beaujolais 49 Basilicata 58 Beste Belgische wijn 61 Cahors 76 Oostenrijk 80 Saint-Emilion 82 Het laatste woord

De uitgever kan niet verantwoordelijk worden gesteld voor de inhoud van de artikels, noch voor die van de interviews, die onder de verantwoordelijkheid van de auteurs vallen. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopiën of op enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.

K e n W i j n -magazine - jaargang 11 - nr. 24

Het EERSTE woord E r i c Me r n y Nationaal voor zit ter

Eten en wijn: een overwogen combinatie of puur geluk? EVENEMENTEN 31 januari 2016 Feest van de Vlaamse Wijngilde met Argentinië. Voor alle leden van de Vlaamse Wijngilde. Locatie: Serwir, Sint Niklaas

20 maart 2016 Ken Wijn-wedstrijd te Lier. Voor alle leden van de Vlaamse Wijngilde. Animatie voor sympathisanten voorzien.

21 en 22 mei 2016 Wijnronde van Vlaanderen. Voor alle geïnteresseerden.

r zijn weinig wijnen gemaakt om zo te drinken, als puur genot. Wijnliefhebbers hebben de gewoonte om dit tegen te spreken, maar vormen een minderheid in de gemeenschap van wijndrinkers. Zelfs wijnbouwers vinden dat wijn aan tafel moet gedronken worden. Als hier al eensgezindheid over bestaat, ligt dit anders bij de combinatie eten en wijn. De ene vindt dat de wijn moet domineren, de andere de maaltijd. Sommigen vragen op restaurant eerst de wijnkaart en bestellen pas de maaltijd in functie van de gekozen wijn(en) wat bij menig restauranthouder de wenkbrauwen doet fronsen. Traditioneel gezien worden bepaalde regels gerespecteerd zoals witte wijn bij vis en rode wijn bij vlees. Vandaag houdt men meer rekening met de structuur dan met de aard van het voedsel.

Van wijn tot gerecht – van gerecht tot wijn Voor een wijnliefhebber is het ideale scenario: je maakt eerst de keuze van de wijn, dan pas kies je de gerechten. Je richt je op de structuur van de wijn: is hij krachtig, rond, heeft hij veel fruit, veel kruidigheid, is hij jong of oud? Scampi’s gaan mooi samen met een lichtere Italiaanse wijn van sangiovese of barbera, vooral als de saus tomaten bevat. Bij lotte met spekjes en rode wijnsaus kies je voor een rode graves als ideale begeleider dankzij de minerale componenten. Dat geitenkaas door zijn hoge zuurgraad zich liever met witte wijn laat combineren dan met rode wijn, is ondertussen een begrip geworden bij wijnminnaars. Gevogelte of kalfszwezeriken gaan mooi samen met een witte bourgogne.

Wat als je moet vertrekken van het gerecht, bij een bij voorbaat bepaald menu? Dan draai je gewoon de regels om. Wat is de structuur van het gerecht? Licht, zwaar, zuur, zoet, bitter, pittig, zacht? Weerom is de basisregel dat de structuur van het gerecht de structuur van de wijn zal bepalen. Lichte gerechten = lichte wijnen, een exotische toets = wijn met diezelfde toets… In de meeste gevallen kan je best voor een wijn kiezen die met het gerecht meegaat en waarbij zowel het gerecht als de wijn echte “partners in crime” zijn. Maar soms is het juist fantastisch om contrasten te gaan opzoeken. Door elkaars grenzen af te tasten zorgt de combinatie van een heerlijk gerecht met een goede wijn dikwijls voor een gastronomisch subliem genoegen. Een rias baixas van albariño met blokjes gebakken foie gras, sint-jakobsnootjes en mango, heerlijke wildpatés met een iets stevigere barbera, of als het echt niet anders kan met een barolo, om je vingers af te likken. Een morgon bij een wilde rivierbaars met kruiden en gebakken op het vel, Sint-Jakobsoester licht gebakken met gekarameliseerd witlof en een lichte roomsaus gecombineerd met een klevener de heiligenstein… Experimenteren mag, soms kom je tot sublieme combinaties. Een portie geluk kan helpen. Als ik de keuze krijg dan zorg ik voor twee wijnen per gerecht. Eén die braaf met het gerecht meegaat en één die voor vuurwerk zorgt

dankzij de contrasten tussen gerecht en wijn. Zo kan iedereen rond tafel van de klassieke en de moderne benadering genieten.

Foei foei foei! Veel niet-wijnkenners kiezen voor de optie van begeleidende wijnen bij de gerechten op restaurant. Helaas kloppen die combinaties vaak niet. Dikwijls werd de wijn gekozen in functie van het marktaanbod in promotie. Het is een publiek geheim dat veel restaurants kiezen voor flessen onder de zes euro terwijl de klant 25 tot 30 euro betaalt voor dit wijnsupplement. Je haalt gemakkelijk zeven glazen uit een fles, dus kost de wijn aan de restauranthouder één euro per glas. Je krijgt maximaal vijf verschillende wijnen bij de gerechten, dus de werkelijke kost voor het restaurant is vijf euro, tot acht euro per persoon als ze een beetje bijschenken. Ben je met twee dan betaal je dus 50 tot 60 euro als supplement, maar daarvoor kies je één (of twee halve) flesje(s) mooie wijn op de kaart. Vraag altijd aan de “sommelier” welke wijnen hij schenkt. Als het antwoord is: “ik zal het eens vragen” kies dan resoluut voor de wijnkaart. Gelukkig doen sommige restaurants het schitterend in de formule aangepaste wijnen. Het kan een manier zijn om heel mooie wijnen te ontdekken buiten de klassieke herkomstbenamingen.

Nationaal Comité Voorzitter - President - PrÉsident Eric Merny eric@vlaamsewijngilde.be

Ondervoorzitter - Vice President Vice-PrÉsident Luc Dewulf luc@vlaamsewijngilde.be

Ondervoorzitter - Vice President Vice-PrÉsident Wouter De Nul wouter@vlaamsewijngilde.be

Wijnmeester - Wine Master MaÎtre de Vin Eddy Sarlet eddy@vlaamsewijngilde.be

Secretaris - Secretary - SecrÉtaire Gerard Vanden Abbeele gerard@vlaamsewijngilde.be

Penningmeester - Treasurer TrÉsorier Annelies De Smet annelies@vlaamsewijngilde.be

redactie De redactieraad (vlnr): Hugo Van Landeghem, Jean-Pierre Tavernier, Luc Van der Straeten, Simonne Wellekens, Michel Van Zandycke, Jaco Vankelecom, Peter Doomen

PR-verantwoordelijke - Public Relations Manager - Responsable des Relations Publiques Koen Van der Cammen koen@vlaamsewijngilde.be

Communicatieverantwoordelijke Communication manager Responsable de Communication Peter Doomen peter@vlaamsewijngilde.be

® LOUIS ROEDERER - À LA RECHERCHE DE L’ŒUVRE

VERS VAN DE PERS Kelders van Moët & Chandon weer geopend

E r i c Me r n y C o m m a n d e r ij B r u s s e l

Ruinart: unieke kelderkist! kisten, een verpakking die beter geschikt was voor de verre reizen aan boord van schepen en over het land. Maison Ruinart heeft vandaag de cellar case bedacht, een prak-

Sinds 1 oktober 2015 zijn de grootste kelders van de Champagne, gevestigd in Epernay, na werkzaamheden van ruim één jaar weer toegankelijk voor bezoekers. De Avenue de Champagne waar ze gelegen zijn, werd trouwens opgenomen op de werelderfgoedlijst van Unesco. Het met veel geduld gerenoveerde en opnieuw aangelegde bezoekerstraject werd nieuw leven ingeblazen. Moët & Chandon bezit al sinds de oprichting kelders aan de Avenue de Champagne. Oprichter Claude Moët kocht een eigendom in de wijk La Folie, de huidige Avenue de Champagne. Uit een archiefdocument blijkt dat hij in 1743 een kelder bezat onder de huidige Résidence de Trianon. Tot het einde van de twintigste eeuw werden verschillende ondergrondse galerijen gegraven of aangekocht waardoor het grootste netwerk van kelders in de hele Champagne ontstond: 28 kilometer in totaal.

Château d’Yquem en Forest Dry Gin Jurgen Lijcops is sommelier maar distilleert ook gin. Hij laat zijn gin gedurende één jaar rijpen op jonge eiken vaten van een jaar oud. Voor zijn eerste limited edition kiest hij deze maal voor sauternesvaten van Château d’Yquem. Deze gin krijgt ook een aparte naam: Forest Dry Gin Quercus naar de Latijnse naam voor eik.

Dankzij de Franse eikenvaten die door ‘Yquem’ zacht gearomatiseerd zijn, wordt de gin verfijnd tot een subtiele en geraffineerde eau-de-vie met een uniek complex palet. Forest Dry Gin Quercus kan puur op keldertemperatuur (14-16°C) gedronken worden of met ijs, tonic en zeste van sinaasappel.

Ruinart, het oudste champagnehuis, werd op 1 september 1729 opgericht door Nicolas Ruinart. Vooruitstrevend van bij het begin, verstuurde Ruinart zijn kostbare flessen al in 1769 in houten

tische houten kist met een knipoog: ze is rechthoekig van vorm en kan worden gestapeld zoals bouwstenen. De cellar case van Ruinart is volledig made in France en gemaakt van 100% hout uit ecologisch verantwoord, beheerde bossen. Ruinart biedt de mogelijkheid om de kist te personaliseren door er initialen in te graveren.

30 jaar Cloudy Bay:

een monument uit Nieuw-Zeeland Cloudy Bay stelde zijn eerste sauvignon blanc voor in 1985. Vandaag, dertig jaar later, bij de lancering van de speciale vintage editie, staan kwaliteit en uitmuntendheid nog steeds centraal. De oogst van 2015 vond plaats tijdens een van de droogste zomers ooit in Marlborough. Toch is de wijn fris en levendig, met een intense, uiterst krachtige en volle smaak, en een uitstekende aciditeit. Het groeiseizoen begon koel en droog. De wijnstokken hadden het door de aanhoudende vorst moeilijk tot de bloeiperiode. Een frisse periode van midden november tot midden december verstoorde de bloei. De opbrengst was daardoor kleiner dan bij de vorige wijnoogst. “Door de frisse temperaturen aan het einde van de lente tijdens het bloeiseizoen werden minder trossen gevormd, en viel de oogst vijftien procent lager uit dan de beoogde opbrengst”, legt wijnbouwer Jim White uit.

K e n W i j n -magazine - jaargang 11 - nr. 24

J e a n - P ie r r e Tav e r nie r C o m m a n d e r ij M o l e n b e r g

Bordeaux op de rooster gelegd Diversiteit Les vins de Bordeaux worden de laatste tijd in de pers wel op professionele wijze ondersteund. Le conseil interprofessionel du vin de Bordeaux spaart kosten nog moeite om het imago van bordeauxwijnen aantrekkelijker, jonger en meer divers te maken. Zij willen af van het beeld bij de doorsnee consument dat Bordeaux enkel rode tanninerijke wijnen produceert. Ook voor de wijn als begeleider van gerechten zoekt men meer variatie en een pittiger imago. Een barbecue op het terras van een Brussels hotel is een goede gelegenheid om dit waar te maken. Kok van dienst bij Weber is Stephane Vercheval en de wijnen worden ingeleid door wijnconsulent Stefaan Van den Abeele.

Traditioneel? Blijkt dat de Belgen steevast brochettes, worsten of ribbetjes roosteren en dit dan doorspoelen met roséwijn of een frisse pint. Tijd voor iets anders! Als aperitief wordt een crèmant de Bordeaux brut rosé geschonken. Ideale begeleider van minipizza met ui en tomaat, of een hapje van bruchetta met tomaten, mozzarella en rucola. Het fruitig karakter van de crémant compenseert de aciditeit van de tomaten in de hapjes. Als voorgerechten krijgen we gegrilde sint-jacobsvruchten à la plancha, op ceder gerookte zalm en gegrilde gamba’s. Een blaye côtes de bordeaux accentueert de smaak van de zeevruchten maar blijft zelf mooi overeind. Voor het hoofdgerecht is er keuze uit Koreaanse ribeyesteak, zomergroenten met romescosaus en als begeleider gegrilde rozemarijnaardappelen. Bij deze gekruide gerechten worden uiteraard ook krachtige wijnen geserveerd. Er is keuze uit médoc, lussac st-emilion, haut-médoc en lalande–de-pomerol. Het nagerecht wordt een moelleux au chocolat begeleid door, hoe voorspelbaar, een sauternes of een bordeaux moelleux. De sauternes was duidelijk de betere keuze. Alle geserveerde wijnen zijn verkrijgbaar in de klassieke warenhuizen voor minder dan €10, met uitzondering van een haut-médoc van €16,49.

Deze demonstratie heeft ons in elk geval aangetoond dat creativiteit op de barbecue mogelijk is als we voldoende aandacht schenken aan de diversiteit van de gerechten. De originaliteit wordt uiteraard bepaald door de ervaring van de kok van dienst. De keuze van de bijhorende wijnen hoeft zich natuurlijk niet te beperken tot Bordeaux, maar Bordeaux biedt met zijn waaier van appellaties zeker voldoende variatie om de verschillende gerechten op voortreffelijke wijze te begeleiden. En dit hoeft helemaal niet duur te zijn! De wijnen die werden aangeboden waren heel correct en pasten allemaal, zij het in meer of mindere mate, bij de geserveerde gerechten. Voor de harmonie van gerecht en wijn kun je op zoek gaan naar contrast; contrast van de zoetheid van het gerecht met de aciditeit of de bitterheid in de wijn. Je kunt echter ook kiezen voor analogie: lichte wijnen serveren bij lichte gerechten, en volle complexe wijnen bij rijke gerechten. Rode wijnen van Bordeaux, gestructureerd en met de rondeur van merlot als dominante druif, kun je best serveren met rijkelijke vleesgerechten. Krachtige en intense wijnen, met cabernet sauvignon als dominante druif, zullen goed harmoniëren met eend, wild en vlees met een rijkelijke saus. Verkies je echter de soepele en fruitige wijnen met de klassieke blend van merlot, cabernet sauvignon en cabernet franc, dan kies je best voor lichte gerechten met wit vlees, of een tartaar. Een frisse roséwijn is zeker aan te bevelen bij een Aziatisch getint gerecht. De droge witte wijnen met een uitgesproken sauvignon blanc aroma gaan best als aperitief, met zeevruchten of gegrilde vis, terwijl meer gestructureerde en genereuze wijnen het beter doen bij gerechten zoals vis met een romige saus of een risotto. De zoete witte wijnen uit Bordeaux zijn ofwel zacht en fruitig, of meer intens en likeurachtig. Probeer dit dan te combineren met kruidige of exotische gerechten, blauwe kazen, of desserts. De harmonie van wijn en gerecht is geen evangelie, en hangt af van persoonlijke smaak en voorkeur. Proef echter steeds de wijn vooraleer je hem serveert, en maak de keuze tussen ofwel contrast, ofwel analogie met de ingrediënten van het gerecht.

Voor elk wat wils!

Voorgestelde wijnen Crèmant de Bordeaux Brut Rosé Jaillance, Crèmant rosé, Carrefour, €8,49 Château Grand Renom 2013, Bordeaux blanc, Cora, €5,99 Vignerons de Tutiac (découverte), 2014, Blaye Côtes de Bordeaux, Spar, €6,29 Château Lataste, 2013, Entre-Deux-Mers, Intermarché, €4,43 Roc de Cazade, 2014, Bordeaux blanc, Carrefour, €5,55 Château Lamothe, 2014, Bordeaux blanc, Delhaize, €5,75 Le Clos St-Anne “Féminin Pluriel”, 2013, Bordeaux rosé, Delhaize, €4,99 Château Thieuley, 2013, Bordeaux clairet, Cora, €7,19 Bordeaux clairet de la cave d’Augustin Florent, 2014, Bordeaux clairet, Carrefour, €5,25 Château Cantelaudette sec, 2013, Graves de Vayres, Cora, €7,49 Château de Bensse cru bourgeois, 2010, Médoc, Spar, €12,75 Château Rieu de l’Ormeau, 2012, Lussac St-Emilion, Intermarché, €7,13 Château Verdigan, 2006 Haut-Médoc , Carrefour, €16,49 Château Treytins, 2011, Lalande-de-Pomerol, Colruyt, €11,85 Charme de Camperos, 2012, Sauternes, Carrefour €10,89 Château Haut Philippon, 2014, Bordeaux moelleux, Cora, €5,99

HONGARIJE IN DE KIJKER EEN TIPJE VAN DE SLUIER

“Vinum Regum, Rex Vinorum”. De wijn der koningen, de koning der wijnen. Met deze uitspraak verwees Lodewijk XIV al in de zeventiende eeuw naar de zoete wijn uit Tokaj, de zogenaamde aszúwijnen. Dat op zich is al een goede reden. Een betere reden is echter dat de Hongaarse wijnen ondanks de hoge kwaliteit bij een breder publiek nog grotendeels onbekend zijn. Dit is niet zo verwonderlijk. Het heeft een hele tijd geduurd vooraleer de Hongaarse wijnbouw de negatieve connotatie met het communistisch regime - kwantiteit maar geen kwaliteit - van zich kon afschudden.

M a r k W e y tj e n s C o m m a n d e r ij B r u s s e l Proefnotities: Erik De Schepper/ Mark Weytjens

De meesten onder ons hebben wel ooit eens over aszú, de zoete wijn uit de Tokaj, gehoord en misschien ook wel geproefd,. Maar Hongarije is veel meer dan enkel aszú. Hongarije telt 22 officieel erkende wijnstreken, die verdeeld zijn over het hele land. De classificatie in Tokaj in 1730 is één van de oudste ter wereld. In 1737 werd ook de geografische begrenzing van de regio wettelijk vastgelegd. De streek werd strikt afgebakend en druiven van buiten de herkomstbenaming Tokaj werden niet toegelaten. Binnen dit artikel beperken we ons tot twee wijnregio’s: Tokaj-Hegyalja en Villány.

TOKAYJ-HEGYALJA De streek Tokaj-Hegyalja ligt in het uiterste noordoosten van het land, niet ver van de grens met Slovakije en Oekraïne. De ondergrond is zeer vulkanisch. Het overwegend zeolietgesteente houdt het vocht perfect op peil. De mistige herfst die volgt op de warme droge zomer is ideaal voor de botrytis cinerea, het nobele rot dat de basis vormt voor de aszúwijnen. Het aszúproces zelf is delicaat. De gebotrytiseerde druiven met hoog suikergehalte laat men vóór het persen gedurende 16 tot 36 uren weken in de most of in al gefermenteerde droge basiswijn. Nadien gebeurt de rijping gedurende minstens twee jaar in speciale houten vaten, waarbij een micro-oxidatieproces doorheen de poriën van de vaten optreedt. Tegelijk zorgt dit voor rijke aroma’s met behoud van de zuurbalans. Gelet op de nieuwe wetgeving in Tokaj, zullen er in de toekomst vooral nog de zogenaamde 5 en 6 puttonyoswijnen worden gemaakt. Oorspronkelijk was een puttony een mand van ongeveer 25 kg botrytisdruiven, toegevoegd aan een vat van 136 liter basiswijn. Nu is dit gereglementeerd op basis van het restsuikergehalte met een minimum van 120g/l voor een 5, en 140g/l voor een 6 puttonyos.

In de Tokajregio wordt enkel witte wijn gemaakt waarvan aszú slechts een klein deel uitmaakt. Het overgrote deel zijn prachtige, droge wijnen op basis van de druivenrassen furmint, hárslevelű en sárga muskotály (muscat de lunel) aangevuld met kleinere hoeveelheden kabar, kövérszőlő en zeta. De topwijngaarden waar al sinds de middeleeuwen druiven worden verbouwd, liggen voor een groot deel op het grondgebied van het dorpje Mád dat is uitgegroeid tot het centrum van de regio. Het instituut ‘Mád Circle Protection of Origin’ kijkt ook strikt toe op onder meer de kwaliteit van de wijnen van zijn leden, de opbrengst per hectare en wat op het etiket mag verschijnen. Zo is bijvoorbeeld het toegestane rendement per hectare nog kleiner bij een perceelsvermelding of single vineyardwijn. Dat men ook commercieel vooruitgang maakt, blijkt o.a. uit het feit dat meer en meer kwaliteitshuizen de inmiddels typische tokaj flessen gebruiken. Die flessen hebben naast een herkenbare lange hals ook ‘Tokaj’ in het glas gegrift.

K e n W i j n -magazine - jaargang 11 - nr. 24

Geproefd Kardos Betsek 2012

Een zuivere furmint van de eersteklas Betsek-wijngaard in het zuidoosten van Mád. Deze wijn heeft een mooie gele kleur met wat groene tinten. De sterk vulkanische ondergrond zorgt in de aanzet voor een lichte ’ petroleumsmaak zoals bij een riesling, maar die echter snel verdwijnt. Wat rokerig, geroosterd, boter, vanille van eikenhout. Doet denken aan chardonnay. Mondvullend met een complexe lange afdronk. Deze wijn komt volledig tot zijn recht bij witte kwaliteitsvis.

Demetervin Úrágya 57 2012

Een cuvée van furmint en hárslevelu uit perceel 57 van de eersteklas Úrágyawijngaard, gelegen op de westheuvel van Mád. Een productie van slechts 808 flessen afkomstig van een perceel van iets minder dan 0,4 ha. Strogeel met wat groene tinten. Aangenaam, fris en fruitig. Toetsen van citrusfruit, ananas en honing. Afdronk met lichte indruk van een dry fino. Een gebalanceerde wijn waarbij de twee druivenrassen mekaar mooi in evenwicht houden. Met wit vlees een perfect huwelijk.

Gere Andrea Finesse 2011

Finesse is een cuvée van cabernet franc, cabernet sauvignon, merlot en kékfrankos. Deze wijn is zeer donker met een gekleurde rand. Zeer geconcentreerd, en complex. Viooltjesgeur, zwart fruit gevolgd door toetsen van cassis, pruimen en framboos. Lange afdronk. Groot bewaarpotentieel. Deze wijn zal rood vlees en wild gevogelte alle eer aan doen.

VILLÁNY

Enigma

We zetten onze reis verder en stoppen in Villány in het uiterste zuiden van het land aan de grens met Kroatië. Met zijn submediterraan klimaat is dit het mekka voor cabernet franc, cabernet sauvignon en merlot. De regio bestaat uit twee delen, Villány waar hoofdzakelijk blauwe druivenrassen worden geteeld en het iets koelere Siklós waar witte variëteiten worden verbouwd met vooral olaszrízling (welschriesling), rajnai rízling en chardonnay.

Een wijnbouwer uit Villány noemt zijn merlot ‘Enigma’, een ‘raadsel’ want zoals altijd is onbekend, onbemind. Maar een raadsel is het eigenlijk niet, want de voorbije tien, vijftien jaar is de vooruitgang opmerkelijk. Men is er in geslaagd de troeven van unieke terroirs, klimaat en een grote variëteit aan druivenrassen met de modernste technieken en met passie creatief te combineren tot wijnen van topkwaliteit.

Ook Villány kent een eeuwenoude wijngeschiedenis, mede beïnvloed door Duitse kolonisten, Schwaben uit Beieren. Dit merken we ook vandaag nog aan het etiket dat sommige wijnbouwers gebruiken. Hierbij wordt verwezen naar de Duitse benaming van de wijngaard zoals Jammertal, Csillagvölgy (sterntal of sterrendal) en uiteraard de topwijngaarden op de kopárheuvel (wat zoveel betekent als ‘dor’ en ‘kaal’). Terwijl de cabernet franc in Bordeaux eerder een ondersteunende rol speelt, is deze druif hier de belangrijkste druif in de cuvées. Villány wenst zich daar in de marketing van de streek dan ook mee te onderscheiden. Een aantal van de grote wijnhuizen hebben recent besloten om op het etiket van hun premiumwijnen ‘villányi franc’ te vermelden. Interessant is dat vele Hongaarse wijnmakers, naast de klassieke wijnen, voortdurend blijven experimenteren met atypische cuvées, wat leidt tot verrassende resultaten. Belangrijk echter is dat men dit altijd doet met het oog op het maken van topkwaliteit. In Villány is men er zich ervan bewust dat er ook een trend is naar iets minder volle wijnen. Men breidt het gamma uit naar wijnen met toevoeging van kékfrankos die ze ook fruitiger maakt. Naast Tokaj behoort ook Villány tot de top. Sinds 1991 reikt de Hongaarse Wijnacademie (een professionele jury) de prijs uit van wijnmaker van het jaar. Met Ede Tiffán, Attila Gere en József Bock werd deze prestigieuze prijs driemaal toegekend aan een wijnmaker uit Villány.

R e be c c a P e r s e n K a at D a a n s C o m m a n d e r ij P e t e r D o o me n D e n B l o e y e n d e n W ijn g a e r d t C o m m a n d e r ij D e n B l o eFoto's: y e nPeter d e nDoomen W ijnengRita a eClaes rdt

Bekend maakt bemind een blik op Bulgaarse wijnen Onbekend maakt onbemind maar het is tijd om het tij te keren voor Bulgarije. Met een continentaal noorden en een mediterraan zuiden, waarbij de temperaturen getemperd worden door twee rivieren nl. de Donau en de Maritsa, is Bulgarije een ideaal wijnland met een lange traditie bovendien. Tel daarbij de duizenden microklimaten met voldoende zonne-uren en neerslag, enkele interessante inheemse druivenrassen, en een verrassende diversiteit aan terroirs, en je hebt een land dat zijn plaats op de wijnkaart méér dan verdient.

De wijnschuur van grote broer Rusland Het is aan Rusland te danken dat Bulgarije na de Tweede Wereldoorlog zijn wijnareaal uitbreidde en aan het experimenteren ging met klonen en druivenrassen. Er ontstond zelfs een heuse wijnbouwuniversiteit en verschillende oenologische opleidingen en labo’s werden ingericht. Het is in die Sovjetperiode dat cabernet sauvignon, merlot, riesling, chardonnay e.a. naast de inheemse rassen zoals gamza en mavrud werden aangeplant. Maar het communistisch regime richtte zich in de eerste plaats op kwantiteit en niet zozeer op kwaliteit, vandaar dat Bulgarije in de jaren 80 vooral bekend was om z’n goedkope supermarktwijntjes, vaak te vinden op het onderste rek, toen voor amper 80 frank.

K e n W i j n -magazine - jaargang 11 - nr. 24

Gerecht en wijn Die avond in Lier: zes Bulgaarse wijnen in ons glas en Joris in zijn keuken om ons met drie bordjes te verwennen.

Na de politieke omwenteling Daarin kwam tijdens de jaren 1990, nadat het areaal serieus geslonken was, zeg maar gehalveerd, gelukkig verandering in want het land bleek na de politieke omwenteling het snelst in staat zich van westerse afzetmarkten te verzekeren. Het is dan dat kwalitatieve coöperaties, maar ook privéwijnhuizen, het licht zien en gaan geloven in het ongelofelijke wijnpotentieel van het Oostblokland mede dankzij de rijke terroirs. Jonge wijnmakers planten nieuwe wijngaarden aan, maar ook 'oude' wijnstokken krijgen een tweede adem. Men combineert het beste van twee werelden: de kennis opgedaan tijdens het Sovjetregime, met de moderne knowhow en de investeringen van het buitenland, vaak van Franse of Italiaanse wijnhuizen. Zo vinden moderne vinificatietechnieken hun weg naar deze wijnkelders. We proefden o.a. een chardonnay gemaakt volgens de “egg fermented” techniek. De fermentatie van vooral witte wijnen gebeurt in een reusachtig betonnen ei. Het is de eivorm die zorgt voor een natuurlijke rotatie zonder dat de wijn opgeroerd moet worden. Het is door deze constante beweging tijdens de fermentatie dat hij voller en ronder van smaak is. Het beton is poreus en laat de wijn ademen, net zoals houten vaten maar dan zonder de houttoets in neus en smaak. In de biodynamische wijnbouw spreken ze zelfs van de magische krachten van het ei omdat deze de energie van de kosmos zou verbinden met de energie van de aarde...

De toekomst lacht Bulgarije toe Waar men vroeger de hellingen links liet liggen, worden net daar nu nieuwe wijngaarden aangeplant om optimaal gebruik te kunnen maken van microklimaten en diverse terroirs. Bulgarije profiteert ook van de nieuwe trend om méér aandacht te be-

Slaatje met feta

steden aan unieke inheemse druiven zoals de gamza en mavrud. Gamza staat voor fruitige toetsen van kersjes en bosbessen met een lichtvoetige, zachte structuur. Deze druif vinden we vooral in het noorden van het land. De mavrud, die je vooral in het zuiden van het land vindt, geeft krachtige, donkerrode wijnen, zwoel en met aardig wat tannine. De geur is gekruid, met nootjes, karameltoetsen en met het frisse van zwarte bessen. Wijnen van mavrud rijpen prima in eikenhouten vaten wat ze zachter en complexer maakt.

De bordjes – typisch Joris, hoog, torenhoog in verleidelijk lekkere smaak.

Beide inheemse druiven werden geproefd en goed bevonden tijdens de wijnproeverij van den Bloeyenden Wijngaerdt op 29 september 2015 te Lier. Joris verwende onze smaakpapillen ook met heerlijke typisch Bulgaarse gerechten die soms erg deden denken aan de Griekse keuken. Maar zeg dat vooral niet hardop in Bulgarije, want zij beweren immers dat de Grieken bij hen de mosterd haalden.

Een slaatje met feta slakken ... superzacht en mals kool en gehakt ... gehakt waar ik nóg van droom

Slakken

Geproefd Rossidi Chardonnay – Egg-fermented 2013

Een aantal tinten groen in het glas. Witte sappige perzik, een dot citrusfruit en wat vuursteen. Haast zoetfruitig in de mond en een jaar rijping in dat ei “sur lie” zorgt ervoor dat deze char donnay de allure heeft van Marilyn Monroe – wulps en blond.

Borovitza Top of the Hill 2013

Voor mij een glas Top of the 'ik weet in Bacchus naam niet wat ik met deze wijn aan moet.” Rijp en zoet in de neus, kweeperenconfituur en marsepein, wat bloe metjes maar in de mond ... zoveel zuren en wat bitter en dan weer een kleine suikerspin van de kermis die om aandacht vraagt. Een blend van roussane, marsanne en sauvignon blanc op hout gerijpt.

Borovitza Gamza Granny 2012

Borovitza Gamza Black Pack 2013

De meest elegante rode in het pakketje en ook een beetje verlegen. Denk stijl pinot noir en dan bent u mee. De Granny in de naam ... is de verhuurster van de wijngaard- deze druiven rijpen onder het alziende oog van oma.

Rood en groen in mijn glas, ofwel: aardbeien en rode neuzekes in ge sprek met groene munt en kreupelhout. Een combinatie die zorgt voor heel rijp fruit met pepergehalte en een stevige dot zuren om de wijn smaakfris te houden.

Borovitza Dux 2007

De krachtpatser in het gezelschap een beetje zoals in: hoe de moker slag van Popey aanvoelt nadat hij spinazie gege ten heeft. Heel veel van dat donker zwart fruit in een stevige houtgreep. Het hoge zuurgehalte zorgt gelukkig voor wat elegantie.

Rumelia Merul Mavrud Reserve 2009

En dit was de verleider in het segment rood. Mijn indruk: zoete zwarte braambessen, die een beeld oproepen van warme zomers en ergens een openstaande kerkdeur waar wierook geuren door naar buiten dwarrelen.

De 3 en een halve gouden regels van Kaat als het over wijn en eten gaat

Kool en gehakt

Eigenzinnige opmerkingen De Top of the Hill waar ik zoveel moeite mee had, kon mij bij één gerecht echt bekoren. De koolbladeren met het gehakt deden het. Joris maakt dit gehakt door varkensvlees heel langzaam te garen en dan uit elkaar te pluizen. Daardoor krijg je vlees dat intens en haast gerookt van smaak is. De kool vormt een schoon tegengewicht door de frisheid en tegelijk zorgt het aardse dan weer voor een knuffel naar het vlees. De intense gerooktheid in dit bord verzachtte de zuren van de wijn en zorgde ervoor dat de houtopvoeding knipoogde in mijn glas. En dan vind ik, heb je de perfecte combinatie, één plus één wordt plots een stralende drie en veel schoner is er niet dan dat.

1. Kies voor een fles die je zelf lekker vindt. Ja, een zwoele bordeaux bij frietjes op een winterse vrijdag, ja een witte bourgogne uit Marranges bij een potje afhaal-Aziaat voor bij die babbel in een moeilijk moment. Ja flessen rosé, koel en uit alle landen om het begin van de lente te vieren met gekke vrienden en een pastabuffet. Het kan en mag. 2. Proef proef proef proef proef... van alles van veel en met graagte en goesting. 3. Experimenteer experimenteer experimenteer en yup, blijven doen. Tip: vertel je wijnhandelaar wat er op het menu staat en koop al de verschillende flessen die zouden kunnen voor dat feestje. Laat iedereen ontdekken wat hij/zij het lekkerste vindt en just enjoy the taste trip.

De halve gouden regels: Hou rekening met de stemming en de omgeving waarin je bent ... Serieus! Ben je goedgezind neem dan een wijn die licht en luchtig is en die met je danst. Komen je schoonouders je op de proef stellen, neem dan een wijn met een indrukwekkend etiket en wat kracht. En ... het leven is te kort om slechte wijn te drinken, die geef je aan de krokodillen die huizen onder het putje van je gootsteen. Nazdrave!

K e n W i j n -magazine - jaargang 11 - nr. 24

Riesling en zijn kwaliteiten S t e v e n P l at t e a u x

Riesling is een fijne druif die complexe wijn geeft. Complex betekent hier niet noodzakelijk moeilijk of ingewikkeld. Zet een goed glas riesling aan je mond en de indrukken zullen vlot binnenvloeien: citroen, steenfruit, groene appelaroma’s, rook, mineraliteit, petroleum, kalkachtige impressies... Stuk voor stuk indrukken die we ontwaren als we riesling proeven.

Rijpheid en aroma's

ls we over complexiteit spreken, dan bedoelen we dat de smaak van de wijn niet eenvoudig of vlak is. We definiëren complex ook als een smaakbalans die niet alleen fris maar ook vol is. Bij (droge) riesling komt die volheid dikwijls pas tijdens het verouderen en is er in zijn jeugd weinig rondheid te bespeuren. Zoete wijn kan van nature al voller zijn, toch zal met het verouderen de volheid van een zoete wijn nog toenemen en vaak meer honingachtig worden. Best complex... Wat maakt dan een goede riesling?

Zuur, mooi zuur... Hierbij citeer ik graag als eerste een heel typerend smaakelement voor rieslingwijnen: zuur. De zuren zijn een van de belangrijkste elementen in riesling. Mogelijks komt het krachtige zuur van sommige grote rieslings bij een onervaren proever nogal scherp. Nochtans geeft zuur potentieel tot het bewaren en evolueren van een wijn. Ze tonen vaak hun grote pracht pas jaren later. Zuur zorgt er ook voor dat de terpenen in de wijn zich mooi ontwikkelen tot complexe aromatische stoffen die verantwoordelijk zijn voor de honing- en petroleumtoetsen. Dit is chemisch gezien een traag en moeilijk proces, in tegenstelling tot het gistingsproces waarbij veel sneller aroma's ontstaan. Vele wijnliefhebbers kennen wel verhalen over geselecteerde gisten. Ze worden bijvoorbeeld gebruikt bij de ruedawijnen om de typische grassige, passievruchtaroma's naar boven te halen. Ik las onlangs een interview van een Belgisch culinair figuur waarbij hij enkele grote huizen en hun rieslingwijnen van de meest recente jaargang afdeed als eng en zuur. Deze man heeft duidelijk geen ervaring met grote, jonge riesling pas op fles en men vergeve hem zijn foute perceptie. Een jonge grote riesling heeft veel extract en zuur en een uitstekende smaaklengte, maar is niet noodzakelijk heel fruitig zoals andere wijnen. De meeste rieslingwijnen, ook eenvoudigere tröckenwijnen halen voordeel uit een paar jaar rijping op fles.

Wie is Steven Platteaux? Steven Platteaux genoot een wetenschappelijke vorming en studeerde af als Sommelier-Conseil, Caviste aan de Université du Vin in Suze-la-Rousse. Samen met Maxime Hadji geeft hij advies aan professioneel en particulier over trending wijnen via Sommtimes.be.

Laat riesling nu een variëteit zijn die vroeg rijp is en dikwijls laat geoogst wordt. Hoewel de druif pas laat ontluikt en zo de lentevorst behendig ontspringt, toch laten Duitse wijnbouwers ze vaak hangen tot laat in het seizoen. De enige reden waarom dit lukt is omdat hun koel klimaat zich daartoe leent. Anders zou het onmogelijk zijn om aroma's zoals tere koude impressies, acaciabloesems en morieljes te laten ontstaan in hun wijnen. Mocht men daartegen een rieslingstok in de zuidelijke Rhône zetten en oogsten in oktober dan is het enige wat je krijgt een glas dampende petroleumcitronellakaars. Aroma's vertellen ons dus ook iets over onze rieslingdruif. Groene appelaroma's kunnen duiden op onrijpheid, op machinaal geoogste druiven en in extreme gevallen zelfs op flash heating. Hierbij wordt druivensap kortstondig verhit om de extractie van aroma's te bevorderen. De groenig-

heid is afkomstig van trans 2-hexenal wat ook wel green leaf volatile wordt genoemd. Delicate persing en trage vergisting aan lage temperaturen gaat dan weer de vorming van deze molecule tegen.

Aroma's worden ook sterk bepaald door de schil Waarom petroleum- en citroenaroma's opduiken in warmere streken, aangeplante riesling is perfect te verklaren aan de hand van een paar factoren. Het snoeien van het bladerdek of droogtestress met verminderde bladvorming geven aanleiding tot meer zonexpositie van de druif. In een warmer klimaat bouwt vervolgens de druif meer zekerheden in door een dikkere schil te maken. Deze pel bevat dan hogere concentraties carotenoïden die op hun beurt aanleiding geven tot hogere concentraties van terpenen in de wijn zoals limoneen en TDN. Dat ruik en proef je in het glas. Het is dus niet verwonderlijk dat Australische riesling soms naar kerosine en citroenkaars ruikt. Nochtans zullen de betere exemplaren uit Australië ook geen extravagante expressie vertonen en gebalanceerd smaken, met nobel diep zuur. Men kan discussiëren over het al of niet fout zijn van dit aromaprofiel. In elk geval is de natuurlijke expressie van deze druif in dit klimaat in zekere zin terroirexpressie. En dan moet men toch wel opletten om elke vorm van petroleumtoets als verkeerd te beschouwen. Beter is het om de smaakbalans te beoordelen in zijn geheel en niet op maar één factor af te gaan. Australische riesling is zeker niet 'everyone's cup of tea'

maar petroleum is een normaal aroma eigen aan rieslingwijnen, zeker de wat oudere exemplaren.

Vinificatie Naar vinificatie toe kan je uit het bovenstaande afleiden dat we onze riesling prefereren met de hand te plukken om vervolgens zacht te persen met minimaal schilcontact en dan traag laten vergisten aan lage temperatuur. Dit is het voorbestemde pad dat de meeste grote rieslings volgen, een beetje zoals de chardonnaydruif in Chablis. Met dit verschil dat de meeste rieslings geen houttoets vertonen na maken en Chablis dit dikwijls wel heeft. Nochtans ligt er meer riesling op vat dan je vermoedt. Voornamelijk grote oude vaten worden gebruikt om de wijnen op te voeden en dit draagt zeker bij tot de textuur en smaak van de wijn. Sommigen slagen er zelfs in om duidelijke houttoetsen op prachtige wijze te integreren in hun beste crus. Ik denk hier aan Von Winning en zijn prachtige serie houtgerijpte rieslings. Misschien gaan we dit in de toekomst wel meer zien. Chardonnay kan met zijn diep zuur immers ook succesvol met hout gecombineerd worden. Het mag dan ook geen toeval zijn dat zowel chardonnay als riesling een gemeenschappelijke voorvader hebben, de gouais blanc. Beide druivenrassen laten zich kenmerken door hun groot potentieel voor flesrijping. In elk geval is het verhaal van de riesling nog altijd aan het veranderen en er komen nog altijd interessante hoofdstukken bij. To be continued...

Ik hoop dat uw volgende rieslingervaring een heerlijke mag zijn - Ze maakt wijnen die zowel stil als sprankelend of als een onstuimige bergrivier kunnen zijn, soms zoet als honing, soms beendroog. Ze kan zich onthullen in de meest pure, zuivere mineraliteit of doen denken aan rijpe tropische vruchten. - Ze doet je tegelijk aan koude, frisse berglucht denken en aan witte fijne bloemen. - Ze kan een ware explosie van al deze sensaties in caleidoscopische wijze teweeg brengen in de mond. - Ze is inzetbaar op meerdere terroirs en zal die tot expressie laten komen. Zonder aan eigenheid in te boeten, zal ze tonen van welke goede afkomst ze is. - Van goede afkomst… want ze laat haar tot het edelste rot brengen in de wijngaard en kan zelfs nog verder als ijskoningin in de winter pronken. - Ze is de elegante dame die je bij een culinaire maaltijd begeleidt, gesofisticeerd, gedistingeerd. Enkel goed genoeg om het beste bij te serveren. - Ze is diegene die je verkoeling verschaft op een ontspannend moment in de warmte met haar ranke lijn en fris zuur. - Ze blijft je fascineren keer op keer, oneindig boeiend zoals je je de vrouw van je leven had voorgesteld, misschien in je dromen. De geest uit de fles, of moet ik zeggen de fee...

K e n W i j n -magazine - jaargang 11 - nr. 24

Copa Jerez 2015

P e t e r D o o me n C o m m a n d e r ij D e n B l o e y e n d e n W ijn g a e r d t

Een bijzondere cocktail levert brons op Andy De Brouwer, in 2012 nog beste sommelier van België, en Nico Corbesier, chef van restaurant Les Eleveurs in Halle, stonden voor een loodzware opdracht. De tweejaarlijkse Copa Jerez kwam eraan en het team van Comme Chez Soi had zich op het laatste moment teruggetrokken… Ik woonde de finale proefsessie bij. Alles was tot in de puntjes geregeld en er zouden enkel nog kleine aanpassingen kunnen gebeuren. We kregen drie puike gerechten en evenveel sherrywijnen opgediend. Het algemene concept: een wandeling van de zee naar het land. Aan ons om de combinaties wijn-gerecht van commentaar te voorzien.

Voorgerecht: een spektakelstuk Kabeljauw met een kroepoek van kabeljauwvel, witte asperge, droge algen, bottarga, oestersorbet en oesterblad, geserveerd met een sherry fino “en rama” van Gonzalez Byass. Het gerecht is niets minder dan spectaculair, met een grote variatie aan mineraliteit, aangevuld met voldoende zachte en aardachtige smaken om het geheel structuur te geven. De sherry kwam in twee variaties. Eerst klassiek, wat een goede harmonie opleverde en speelse, frisse smaken. Toen serveerde Andy diezelfde sherry als cocktail met vermouth. Met de kroepoek van kabeljauw leverde dit een hemelse combinatie op, maar voor het overige was de vermouth veel te dominant en wat mij betreft zelfs storend. Daarom suggereerde ik om een cocktail te maken met het oesterblad in plaats van de vermouth. Andy deed het ter plekke en het resultaat was verbluffend: het bord in het glas. Als extraatje kreeg de fino een lichte bittertoets in de finale, wat hem nog meer opgewassen maakte tegen de mineraliteit van het gerecht. Ze zouden er later felicitaties voor krijgen van de jury.

Hoofdgerecht: surf&turf nieuwe stijl Snoek, een Iberico-worstje en buikspek met venkel, pepers en amandelen vormden het gerecht. Chef Nico zou twee versies klaar-

maken, een op de klassieke manier met een keurige sausspiegel op het bord, en een in de vorm van “action painting”: de saus werd met brute spatten op het bord gedresseerd. We kozen bijna unaniem voor de laatste versie. Het bord werd vergezeld van een dertig jaar oude oloroso van Bodegas Tradición, een VORS dus. De sherry smaakte naar notenolie en amandel, fruitig ook en met peperkoek in de achtergrond. Een hoge zuurconcentratie die mooi harmonieert met het sappige en filmende spek, zelfs nog beter met het worstje, verrassend mineraal met de snoek. Toch kon het geheel minder overtuigen dan het voorgerecht: het miste de waw-factor die in het eerste gerecht wel aanwezig was.

Dessert: explosief met druiven Sparkling grapes: via een speciaal proces worden verse druiven als het ware mousserend gemaakt. Ze werden gecombineerd met een Achelse Blauwe, verkozen tot beste blauwschimmelkaas ter wereld. Hierbij koos Andy verrassend genoeg een manzanilla, de “Gabriela” van Sanchez uit Sanlucar de Barrameda. Een prima combinatie met de kaas, maar voor de sparkling grapes doet de wijn wat onder. Dat vond ook de jury blijkbaar, want deze combinatie kon hen niet overtuigen. Te ver afgeweken van de klassieke paden? Proficiat aan Andy en Nico, want met de onderscheiding voor beste voorgerecht nemen zij een mooie prijs mee huiswaarts.

Vernieuwend voorgerecht

Andy De Brouwer (l) en Nico Corbesier zijn er klaar voor

De Copa Jerez

Om de twee jaar wordt deze culinaire wedstrijd georganiseerd door het “Consejo Regulador” van Sherry en de “Federatie van Exporteurs van Sherry”. Er doen teams mee uit de belangrijkste sherry-drinkende landen. Frankrijk en Italië zijn manifest afwezig… Duitsland, België, Denemarken, de Verenigde Staten van Amerika, Spanje, Nederland, Rusland en het Verenigd Koninkrijk betwisten onder elkaar de strijd. De jury bestaat uit vier personen en dat zijn niet de minsten: Pita Roca, sommelier van Can Roca, het beste restaurant ter wereld, Pedro Ballesteros Torres, Master of Wine en lid van de raad van bestuur van het Institute of Masters of Wine, Michael Weiss, decaan van het Wine Studies Department van het Culinary Institute of America, en Beltran Domecq, wijnmaker en voorzitter van het Regulatory Council of Jerez Wines.

Hoofdgerecht met twee visuele variaties: klassiek en “action painting”

de prijzen Winnaar: Restaurant 15 Romolo (San Francisco, Verenigde Staten van Amerika) Beste chef: Adriàn Zarzo (Nederland) Beste sommelier: Ian J. Adams (VSA) Beste voorgerecht: België Beste hoofdgerecht: Nederland Beste dessert: Spanje Beste creatieve combinatie: Denemarken

Dessert: Achelse Blauwe met sparkling grapes

K e n W i j n -magazine - jaargang 11 - nr. 24

combinatie van wijnen en gerechten in een zodanige stroomversnelling is gekomen, is de traditionele opleiding onvoldoende. Men wil de beste wijn en de beste combinatie met zijn gerecht onder de beste omstandigheden. Men wil het verhaal achter de wijn. Een hele opdracht. Het beroep van sommelier is bijgevolg veel meer geworden dan enkel maar wijn serveren. Een van de belangrijkste taken is het opstellen van een degelijke wijnkaart. De wijnkaart is immers het uithangbord van het restaurant. Het dient een weerspiegeling te zijn van de visie van de sommelier op wijn. Je gaat ofwel voor een klassieke wijnkaart met eerder duurdere wijnen uit grote appellaties, of je kiest voor ontdekkingen uit minder bekende streken eerder goedkoop, of je wil enkel biowijnen. De uitstraling van de sommelier bepaalt de stijl van het restaurant. Voor je begint is het dus belangrijk na te gaan welk imago je het restaurant wil meegeven: een eerder klassieke, zware keuken of een lichte keuken met veel zuur, buitenlandse invloeden enzovoort.

S im o nne W e l l e k e n s C o m m a n d e r ij B e l l e b e e k

Sommelier,

een uitstervend beroep? Heb jij ook wel eens dat beangstigend gevoel gehad dat

SW: Het aanbod wijn is immens groot. Een keuze maken lijkt mij niet eenvoudig. Hoe begin je nu in godsnaam aan zo’n wijnkaart?

de meeste mensen bekruipt bij het inkijken van een lange wijnkaart. Waarbij enkel wijngekken de enigen zijn die niet wanhopig worden bij de lijst vreemde woorden met grote bedragen erachter? Gelukkig zijn de tijden veranderd: je mag nu op audiëntie bij de sommelier. De besten onder hen zijn zeer kundig en kennen elke fles.

anick Dehandschutter van restaurant Sir Kwinten, in Pajottenland, werd dit jaar uitgeroepen tot Sommelier of the Year 2015, een erkenning waarbij de dagelijkse inzet en het professionalisme centraal staan. Yanick is de jongste sommelier ooit die deze titel kreeg. Hij oefent zijn beroep uit met enthousiasme en passie voor wijn.

SW: Wat is een sommelier? YDH: Het woord sommelier had aanvankelijk niets met wijn te maken. Het komt uit het Latijn, is afgeleid van sagmarius of saumarius, en betekent lastpaard. De verantwoordelijke persoon voor deze dieren en hun lading heette de sagmatarius. In het oud Frans was zo’n man een sometier en in het oud Provençaals een saumalier. Later werd hij de persoon die in adellijke huizen verantwoordelijk was voor het linnen, het servies en de kelder, waar ook de wijnen lagen. Vandaar dat op het insigne van een sommelier in een restaurant vaak sleutels afgebeeld staan (bron: Wikipedia). Deze traditie is nog altijd het uitgangspunt van de opleiding tot sommelier. De belangrijkste taak bestaat erin ervoor te zorgen dat de wijn in de meest gunstige conditie geserveerd wordt.

SW: Hoe belangrijk is een wijnkaart voor een restaurant? YDH: Een mooie samenhang van wijn en spijs maakt deel uit van de totale beleving op restaurant. In een wereld waar de aandacht voor de

YDH: Sta best eerst even stil bij de opmaak voor je begint. Welke indeling wil je: klassiek per streek, per druivenras of naar het smaakprofiel. Voor een beperkte wijnkaart kies je best de indeling naar smaakprofiel. Door hen bij de juiste stijl te brengen, help je de gasten op een eenvoudige manier in hun keuze. Bij grote wijnkaarten hou je het beter klassiek. Per streek is dan de beste optie. Liefhebbers kunnen onmiddellijk naar de juiste pagina gaan. Op die manier verhoog je de efficiëntie van de wijnkaart.

SW: Help je de gasten bij hun keuze? YDH: Wijn kiezen is voor vele mensen geen makkelijke opgave. Op zo kort mogelijke tijd moet je jezelf een aantal vragen stellen zoals waar hebben we zin in, wat eten we, gaan we voor finesse of voor kracht, hoe zit het met de combinaties, welk budget willen we spenderen. Uit eten gaan is meestal een sociaal gebeuren. De gasten willen liefst gezellig tafelen. Wanneer de persoon die de wijn kiest een half uurtje niet deelneemt aan het gesprek en in de wijnkaart zit te staren, is dit niet aangenaam. Ik merk bij ons in het restaurant heel vaak dat mensen zelfs de moeite niet meer doen. Ze komen met zakenpartners lunchen en hebben de tijd niet om de kaart in te kijken. Ze willen zich volledig focussen op het gesprek. In dat geval dient de sommelier zich bescheiden op te stellen en de gast het zo gemakkelijk moge-

hebben, of nog maar eens een chardonnay uit Spanje. Wel wil ik zoveel mogelijk autochtone druiven aan bod laten komen, druiven die het beste van zichzelf geven op hun typische terroir. Dit is voor mij het allerbelangrijkste in mijn dagelijkse zoektocht naar nieuwe wijnen. Voor mijn wijnkaart ga ik voor een riesling hoofdzakelijk uit Duitsland. Chardonnay hoort thuis in Bourgogne. Chenin blanc komt uit de Loire (te weinig kaarten hebben deze wijnen die zo boeiend zijn). Barbera en nebbiolo uit Piemonte ontbreken niet. Pinotage, de trots van Zuid-Afrika en zweigelt uit Oostenrijk zijn uitnodigend. Uiteraard moet Frankrijk van noord naar zuid op de kaart pronken, maar eveneens de andere landen van Europa. Ook Oost-Europa produceert zeer mooie wijnen, met heel typische druiven. De nieuwe wereld is voor mij minder belangrijk, hoewel een aantal parels uit landen zoals Chili, Zuid-Afrika of Nieuw-Zeeland niet mogen ontbreken.

SW: Wat is jouw favoriete stijl?

lijk te maken door hem zo goed mogelijk bij te staan.

SW: Waar moet een wijnkaart aan voldoen? YDH: Je stelt de kaart samen per land van noord naar zuid. Per wijn noteer je een aantal gegevens, kort maar krachtig en correct, zoals druivenrassen en hun blend, wijnmaker, wijngaard en smaakprofiel van de wijnen. De wijn op de juiste manier formuleren en neerschrijven is de basis voor een goede wijnkaart, maar loopt jammer genoeg maar al te vaak totaal fout. Dikwijls staat de juiste cuvée niet vermeld of staat er geen jaartal bij. Dit is een grove fout. Een jaartal zegt immers zoveel over een wijn! Zelf ga ik steeds als volgt te werk: • Per land en appellatie, wijndomein of wijnmaker, naam van de cuvée, eventuele druiven en jaartal. Klassiek maar volgens mij nog steeds de beste optie; • Per streek. De klant drinkt bijvoorbeeld graag rhônewijn. Hij zal bij Frankrijk de Rhône vinden na de regio's die meer noordelijk liggen;

• Na 10 minuten vraag ik of ik kan helpen. Vaak twijfelen de gasten tussen twee of drie wijnen en kan je helpen de uiteindelijke keuze te bepalen.

SW: Je publiek kan ook online zijn keuze maken. Hoe werkt dit? YDH: Ik plaats mijn wijnkaart online op onze website. Ik heb geen geheimen over mijn wijnselectie of de prijzen. De bedoeling is dat de klanten de kaart kunnen inkijken en eventueel hun keuze bepalen vooraleer ze naar het restaurant komen. Ik heb een aantal klanten die hier gebruik van maken en hun keuze vooraf doorgeven. Ze hoeven tijdens hun diner geen moeite meer te doen om te zoeken en als sommelier geeft mij dat de mogelijkheid de wijnen optimaal voor te bereiden: juiste temperatuur, juiste glazen, eventueel karafferen…

SW: Is een wijnkaart onderhevig aan nieuwe trends? YDH: Een complete wijnkaart bestaat vandaag uit een selectie met zoveel mogelijk druiven en streken. Ik wil niet de zoveelste bordeauxblend uit de nieuwe wereld op de kaart

Ondanks het feit dat ik voor alles open sta, zolang het maar typisch is voor druif en streek, heb ik ook mijn voorkeuren. Voor mij is elegantie, verfijning en balans prioritair. Of ik nu zoek in Frankrijk, Hongarije of Chili, wanneer ze geen finesse hebben, hoeven ze voor mij niet. Een fles wijn moet met plezier leeg gedronken worden. Dit is in de eerste plaats waarom wijn wordt gemaakt. Wanneer de wijn onvoldoende frisheid heeft, is dit onmogelijk. Ook bij de klanten speelt het fenomeen. Gasten hebben schrik van te veel alcohol en te zware wijnen.

SW: Moet het beroep niet worden bijgeschoold? YDH: Kennis, daar gaat het om. Wat er staat moet correct zijn. Mijn absolute prioriteit is uiteraard ons wijnrestaurant in Lennik, waar ik dagelijks aan het werk ben. Toch probeer ik naast Sir Kwinten een aantal restaurants en wijnbars te begeleiden in de wijnselectie voor de kaart en per glas. Vaak zit alles zo goed in elkaar maar laat de wijnselectie het afweten. De kaart is niet doordacht en zit fout ineen. Vaak is er gewoon te weinig kennis voor een goede kaart. Yanick Dehandschutter www.sirkwinten.be www.ydwine.be

K e n W i j n -magazine - jaargang 11 - nr. 24

Chablis grand cru Vraag in een wijnquiz naar drie Franse witte wijnen en je kan ervan op aan dat de naam Chablis zal vallen. Het is niet alleen een bekende naam maar ook een streek die voor ons zeer bereikbaar is, op amper een halve dag rijden, of een ideale stop op de terugweg van een zuiderse vakantie. Chablis klinkt goed en bekend, maar is dat wel zo, en vooral, geldt dat ook voor de top van de appellatie, “the magnificent seven” grands crus?

L u c W ie me C o m m a n d e r ij G e n t Foto's: domeinen

Chablis, vroeger en nu Elke wijnliefhebber weet dat de wijnen van Chablis witte bourgognes zijn, gemaakt van de edele chardonnaydruif (kloon B). Maar toch is Chablis een geval apart, ook letterlijk. Dit wijngaardareaal ligt immers totaal afgesneden van de rest van het Bourgogneplaatje dat aaneensluitend van noord naar zuid de Côte d’Or (met Côte de Nuits en Côte de Beaune), de Côte Chalonnaise, de Mâconnais en eigenlijk ook de Beaujolais omvat. Het aan de Serein gelegen stadje ligt namelijk op 25km van Auxerre in het departement van de Yonne, en je moet van Chablis tot Marsannay 135km rijden voor je opnieuw aansluiting vindt met de Bourgogne. Het is best vergelijkbaar met de situatie van Côte des Bar ten opzichte van de rest van Champagne. Eigenlijk maakt Chablis vooral deel uit van wat men le Grand Auxerrois noemt - vroeger een reusachtige wijngaard, leverancier van de Parijzenaars - die onderverdeeld is in le Jovinien (NW, Joigny), le Tonnerrois (NO, Tonnerre), le Vézelien (Z, Vézelay) en l’Auxerrois. Deze laatste is misschien wel de bekendste dankzij de rode irancy en de sauvignon de st-bris. (Jawel, er wordt dus wel degelijk op een 100ha sauvignon blanc en een beetje sauvignon gris in de Bourgogne als druivenras gebruikt!) Maar de roem van Chablis is zo groot dat die kleine buren altijd in de vergeethoek geduwd worden, ten onrechte soms. Zo wordt in die streek ook heel wat aligoté gemaakt en crémant de Bourgogne. Bezoek maar eens de spectaculaire Cave de Bailly waar je met de auto in de reusachtige, in de rots uitgegraven kelders kunt rijden. De kalksteen van deze

Een ‘climat’ is een welomlijnd en kadastraal, afgebakend stuk grond, met wijnstokken beplant en behorend tot een appellatie. Het heeft een eigen, meestal eeuwenoud, toponiem en is verdeeld in percelen die toebehoren aan verschillende eigenaren. Is er maar één eigenaar dan spreken we van een ‘monopole’. Elke climat wordt geacht zich te onderscheiden van de omliggende door zijn specifieke terroirkenmerken. De grootte van een climat is toch wel erg variabel: van bijvoorbeeld minder dan 11 are voor de ‘Toppe au vert’ in Corton tot ‘Beaune Grèves’ met meer dan 31ha. Bourgogne is hier met 1463 climats wel de absolute kampioen ... Maar niet alle climats zijn ‘premiers crus’ ! Daar zijn er immers ‘slechts’ een 600-tal van.

steengroeve werd gebruikt voor talloze herenhuizen en voor het Panthéon, wiens architect Soufflot in Irancy geboren is.

Namaakchablis Wist u trouwens dat “le Syndicat de Chablis” - net als “le Comité Champagne” van de CIVC dat deed voor champagne - juridische stappen moest ondernemen om de term “Chablis” als alleenrecht voor hun AOC te laten beschermen? In 2001 werd in de USA tussen de 1,2 en 1,5 miljoen hl namaakchablis geproduceerd! Voor de Amerikanen is ‘chablis’ bijna een synoniem geworden voor hun witte chardonnay w ijn. Chablis is een zeer oud verhaal dat teruggaat tot de Romeinen die hier een villa rustica bouwden. Toen keizer Probus (III° na Chr.) de wijnbouw stimuleerde in Gallië werden ook hier al wijnstokken aangeplant. Daarna is er in de vroege Middeleeuwen (1114) de klassieke stichting van een Cisterciënzer klooster (abbaye de Pontigny), waar de kloosterlingen naarstig de wijnbouw ontwikkelden en wellicht de chardonnay uit Bourgogne meebrachten. De oudste nog bewaarde Chablis kelder

‘le Cellier du Petit Pontigny’ gaat trouwens terug tot de XII° eeuw. Weldra overklasten ze in kwaliteit de wijnen van het naburige Auxerre. In de XIV°eeuw (1328) telt Chablis 500ha wijngaard, in de XVII° 640ha, in de XVIII° 700ha en in de XIX° bijna 800ha. En toen al was een stevige exportmarkt ontwikkeld, tot in Rusland toe. Tolstoi’s Anna Karenina dronk met veel plezier champagne en ... chablis. Maar met de phylloxera werd dat allemaal van tafel geveegd en mocht men van nul herbeginnen. In de jaren 1950 had men al terug 500ha opgebouwd, rond 1970 waren het er ongeveer 700, en nu ....4800ha, goed voor 282.100 hectoliter! Ook vandaag gaat een leeuwendeel van 65% naar export, dat doet zelfs Bordeaux met 42% export hen niet na. België importeert jaarlijks 2 miljoen flessen chablis, en ons klein landje staat daarmee op de vierde plaats van de exportlanden qua omzet (8,8 miljoen euro of 7% van het totale exportcijfer van Chablis) maar zelfs op de tweede plaats in volume (7,6%, cijfers voor 2010)!

Ha aanplant 1997

Ha aanplant 2004

Volume 2004

Ha aanplant 2014

Volume 2014

499

650

40 951hl

780

46 000hl

Chablis

2708.5

3056

191 677hl

3150

187 000hl

Premier Cru

739.3

775

45 963hl

770

43 900hl

Grand Cru

98.4

100

4 366hl

103

5 200hl

Petit Chablis

Cijfers : Vallenot (1997) en Guide Hachette 2015.

De hiërarchie van chablis Chablis is goed voor één vijfde van alle bourgognewijnen. Het is dan ook niet verwonderlijk dat we zo’n volume niet allemaal uit hetzelfde vat laten lopen. Er is dus een niveauaanduiding, gekoppeld aan drie AOC’s: Petit Chablis, Chablis en Chablis Grand Cru. Naar Bourgondische normen – die regio telt precies 100 AOC’s, zonder die van de Beaujolais – is dit dus op het eerste gezicht een eenvoudig klassement. In werkelijkheid ligt het toch iets gecompliceerder. Laat ik vooreerst een sterk verbreide misvatting rechtzetten: meestal spreekt men van een piramide van 4 trappen (zie schema) waarvan de derde trap de Premiers Crus zijn. Die premiers crus hebben echter geen apart AOC-statuut, zij vallen onder de ‘gemeentelijke appellatie’ AOC/AOP Chablis. En zelfs de term ‘appellation communale’ dekt eigenlijk de lading niet want het afgebakende ‘AOC Chablis’-areaal ligt uitgespreid over Chablis én 19 omliggende gemeenten. Sommige van die wijnen hebben wel recht op de toevoeging van de ‘climat’ waar ze vandaan komen en op de vermelding ‘premier cru’ op het etiket (welke dat zijn staat opgesomd in het lastenboek van de INAO, 2011). En nog iets: er zijn zeven grands crus, maar er is maar één AOC Chablis Grand Cru. Zo werkt het Bourgondisch systeem hier. Want buiten de chablisregio, in de Côte d’Or dus, is elke grand cru wél een aparte AOC, en zo zijn er in totaal 33. Van een verwarrend verhaal gesproken...

K e n W i j n -magazine - jaargang 11 - nr. 24

Hiermee is de kous echter nog niet af. Er zijn traditioneel 17 premiers crus, verspreid rondom het dorp, maar in totaal telt Chablis 79 climats, en daarvan zijn er 40 die principieel recht hebben op hun vermelding als ‘premier cru’ op het etiket. Zij hebben echter de keuze om ofwel onder hun eigen climatnaam gelabeld te worden, of onder die van de dichtstbijzijnde gelegen, bekende cru. Gemakkelijkheidshalve kunnen we de 17 ‘primaire’ cru’s noemen, en de andere ‘secundaire’; de climats die geen recht hebben op een expliciete vermelding als premier cru noemen we

Dorp(en)

Primaire cru (17)

dan best ‘lieux-dits’. U begrijpt dat veel eigenaars van secundaire cru’s om commerciële redenen liever onder de paraplu van een welbekende primaire premier cru op de markt komen: Chablis Beauroy zal vlotter verkopen dan zeg maar Troesmes. Toch zijn er een paar die koppig hun eigenheid beklemtonen en onder de secundaire cru naam op de markt komen. Ze staan in de bijgevoegde lijst in vet gedrukt. 1 Tenslotte kun je ook flessen vinden met de vermelding ‘Chablis Premier Cru’ zonder climatvermelding, die komen dan allicht van meerdere climats.

Secundaire cru

Fleys, Fyé

MONT DE MILIEU Vallée de Chigot°°

Fyé

MONTEE DE TONNERRE

Lieu-dit (79) 40 951 hl

Chapelot, Pied d’Aloue, Côte de Bréchain

Sous pied d’Aloue

La Chapelle-VauFOURCHAUME pelteigne, Poinchy, Fonteney, Maligny

Vaupulent Côte de Fontenay L’Homme mort Vaulorent

La Fourchaume, Les Vaupulents, la Côte, Dint-chien, La Grande Côte, l’Ardillier, Bois Seguin, La Ferme Couverte, Les Couvertes, Les Quatre Chemins

Chablis

VAILLONS

Châtains, Les Lys, Sécher, Beugnons, Melinots, Les Epinottes, Roncières

Sur les Vaillons, les Châtains, Les Grandes Chaumes,Les Beugnons, Champlain, Les Minos

Chablis

MONTMAINS

Forêts, Butteaux Le Milieu des Butteaux°°

Les Fôrets, Le bout de Butteaux Les Ecueillis, Vaugerlains, Vaux Miolot

Milly

COTE DE LECHET Le Château°°

Poinchy, Beines

BEAUROY

Troesme, Côte de Savant

Sous Boroy, Vallée des Vaux, Benfer, Côte de Troesmes, Frouquelin, Le Verger, Le Cotat Château ; Adroit de Vaurenard

Beines

VAU LIGNEAU

La Forêt

Sur la Forêt, Vau de Longue, Vau Girault, Vau Vigneau

Beines

VAU DE VEY

Vaux Ragons

La Grande Chaume

Chichée

VAUCOUPIN

Adroit de Vaucoupin°°

Chichée

VOSGROS

Vaugiraut

Fleys

LES FOURNEAUX Morein, Côte des Prés Girots

Fyé, Chablis

COTE DE VAUBAROUSSE

Fyé, Chablis

BERDIOT

Courgis

CHAUME DE TALVAT

Les Landes°°

Courgis

LES BEAUREGARDS

Côte de Cuissy

Courgis

COTE DE JOUAN°

Bron: Véronique Vallenot-Temmerman, “Les Vins de l’Yonne” 1999 p 30-1. in vet: secundaire crus die veel onder eigen naam gelabeld worden.

Adroit de Vosgros La Côte, Sur la Côte

Vallée de Cuissy, Haut des Chambres du Roi, Bec d’Oiseau, Les Corvées

° was vroeger een cru secondaire onder de naam Verjuts. °° niet meer vermeld in het Cahier des Charges van 2011

Van small naar XL Over de reuze uitbreiding van het chablisareaal moeten we toch iets meer vertellen. De regio klom uit het ‘dieptepunt’ van de jaren 1960 (te wijten aan migratie naar de grote steden, de concurrentie van de wijnen uit le Midi, en een paar zeer harde winters) dankzij de investeringen van zakenlui zoals William Fèvre en Drouhin in de jaren 1980: zij kochten goedkoop wijngaarden op en legden zich vervolgens toe op het opkrikken van de kwaliteit én van die wijngaarden én van hun wijnen. Figuren zoals Raveneau en Dauvissat zorgden verder voor internationale uitstraling. Maar ... ging dat succes niet gepaard met ongelijke kwaliteit en commerciële dorst? Het chablisareaal werd afgebakend in 1923 en in 1938, bij de toekenning van het AOC. Er werd vanaf dan massaal aangeplant op gronden die ondertussen andere landbouwbestemmingen hadden gekregen en zelfs op gerooide bosgronden. Bij de totstandkoming van de ‘premiers crus’ percelen ( er kwamen er elf bij in de decennia nadien) ging het er ook soms zeer willekeurig (?) aan toe, of moeten we zeggen: in het belang van handige speculanten die vooraf goed geïnformeerd waren? En de INAO toonde zich langs haar meest genereuze kant. Hoe kan je anders verklaren dat bijvoorbeeld vijf lieux-dits in Beines en Courgis (Vau Ligneau, Vau de Vey, Vau Ragons, La Côte de Jouans en Les Beauregards) premiers crus werden terwijl ze nog niet zolang tevoren bebost waren? Het in 1967 ingevoerde eigenaardige systeem van de 17 ‘primaire’ crus en de 40 ‘secundaire’ zou volgens Guy Renvoisé (“Le Monde du Vin, Art ou Bluff” Eds du Rouergue 1999, p 213-7) eigenlijk niets anders geweest zijn dan een poging om de wildgroei te camoufleren... De laatste afbakening van het AOC-areaal dateert van 13 februari 1978 (ongeveer 6.800ha). Chablis beschikt nu over 5.272ha, waarvan 4.419 potentieel voor premier cru (maar effectief beplant zijn er vandaag maar een 700ha) en 111 voor de grand cru. Hoeveel hectaren schieten er dan nog over voor gewone Chablis? Voor de Petit Chablis is het verhaal nog straffer: het potentieel areaal bedraagt nu 1.562ha, waarvan er in 1978 amper 200 beplant waren. In alle geval, van de 5 miljoen flessen afkomstig van 756ha in 1970 zijn we heden ten dage naar 37 miljoen flessen gegaan op 4.800ha.

Wat mag en niet mag

op. De aire de production telt 1.560ha waarvan dus vandaag een kleine helft beplant is.

Petit Chablis, de kleine broer? AOC sedert 1944 en goed voor 17% van de productie zou je Petit Chablis als de ‘instapchablis’ kunnen beschouwen.. Vroeger werd Petit Chablis zelfs niet gebotteld maar binnen het jaar vooral en vrac verkocht (lokaal en voor de Parijse markt) en in karaf geserveerd. Het adjectief ‘petit’ is ten andere ook nogal ‘kleinerend’ of devaloriserend. De wijnbouwers kregen hem dan ook soms moeilijk verkocht. Maar tegenwoordig wordt ook Petit Chablis gebotteld en is er sprake van een zekere opwaardering. Uiteraard minder complex is hij vooral wat scherper van zuren, met een groen kantje dus. Maar mits wat zoeken, en zeker in de betere jaren, zijn hier mooie dingen te vinden voor wie een betaalbaar, dagdagelijks te consumeren product zoekt. Het basisrendement is bepaald op 60hl, net als voor Chablis. Petit is vooral aangeplant bovenaan, op de plateaus waar we de kalkrijke, maar minder goed aangeschreven Portlandienlaag vinden. Vooral op het grondgebied van Beine liggen een aantal percelen tussen de premiers crus-climats en die leveren best wel kwaliteit

De Grand Cru Zoals reeds gezegd zijn ze met zeven op honderd hectaren: Bougros , Les Preuses, Vaudésir, Grenouilles, Valmur, Les Clos en Blanchot (kloksgewijs). Maar zijn ze niet met acht? Er is toch ook nog “La Moutonne”, 2,35ha groot? Deze climat ligt eigenlijk op het gebied van vooral Vaudésir en Les Preuses. Moutonne was een wijngaard die toebehoorde aan de monniken van de al eerder genoemde abdij van Pontigny tot in 1791 en is niet als grand cru climat geklasseerd maar wel ‘erkend’ door de INAO en wordt dus verkocht onder de noemer ‘Chablis Grand Cru’. Hoe klein ze ook zijn (de grootste is Les Clos met 25ha, de kleinste is Grenouilles met 9,1ha), toch heeft elke cru wel een eigen reputatie. Zo zegt men dat de wijn van Les Clos de krachtigste is, Vaudésir is intens en elegant, Valmur heeft diepte en breedte, Bougros en Grenouille zijn robuust en Blanchot zou de zachtste zijn. Uiteraard zijn dit veralgemeningen en speelt ook hier de stijl van de wijnbouwer de hoogste viool. Maar geologisch en qua expositie zijn er toch

objectieve verschillen die dan ook de diversiteit verklaren. De meest uitgestrekte, Les Clos, is bovenaan de helling zeer steil, en op dat hoogste deel (215m) staan de beste stokken op de ‘moederrots’(op een diepte van 80cm) van de midden-Kimméridgien. De Exogyraschelpjes zitten hier in een zeer homogene kalk-mergellaag. Het onderste deel van de côte op 150m is dan weer rijk aan klei. Wijnen van Les Clos zijn behoorlijk streng in hun eerste levensjaren, het is dus echt een cru om te bewaren die met de tijd uitgesproken vuursteenaroma’s vrijgeven. Valmur (12,3ha) ligt deels op het zuiden, deels W-NW, en levert wat zachtere wijnen, zeer aromatisch en toch ook levendig. Vaudésir (14,45ha): pal op het zuiden gelegen amfitheater, met een stevige vegetale bovenlaag, ondanks de hellingsgraad. Zeer hoog aangeschreven cru. Er is wel ook een deel dat N-NW georiënteerd is waar de druiven dus moeilijker rijpen en minder complexe wijn geven. Grenouilles (9,8ha) is een Z-ZW geöriënteerde climat, zeer homogeen hellend, dus met perfecte drainage. Complexe, consistente wijnen, die soms de beste en elegantste van de zeven zijn.

K e n W i j n -magazine - jaargang 11 - nr. 24

Les Preuses (11,7ha) is net als Vaudésir concaaf en vrij steil hellend. Onder een halve meter lichte grond ligt een compacte strook van 20cm harde Kimméridgien, met daaronder wat klei en tenslotte de ‘roche-mère’ die wel zeer gescheurd is en zo de wortels goed doorlaat. Finesse en mineraliteit verzekerd. Bougros (14,35ha) ligt uiterst links in het grand cru areaal, op een lager gelegen deel van de helling (150-170m). De grond is er vrij diep met mergel en klei. De bougros zijn altijd sterk mineraal, maar minder complex, precies omwille van die minder hoge ligging en de NW tot Z-ZW oriëntatie. Blanchot (12,19ha) ligt volledig aan de andere kant, naast Les Clos en krijgt alleen ‘s morgens zon. Ook hier bruine kalkgrond die wat strenge wijn geeft, mineraal maar minder verouderingspotentieel. In de goede jaren geeft hij echter zeer complexe cuvées. (Bron: Grand Atlas des Vignobles de France (2002), van Benoît France)

Houtlagering? Quit met houtlagering voor Chablis? Hier zijn duidelijk twee kampen bij de wijnbouwers: de pro en de contra’s. Over één ding zijn ze het wel eens: met nieuw eikenhout mag je zeker niet overdrijven bij Chablis (dus zelden meer dan 20%). ‘Oud’ hout daarentegen is wijd verbreid, zeker voor de grands crus-lagering. Om 2 topdomeinen te citeren: Raveneau vernieuwt jaarlijks amper 5 à 10% nieuw hout. Dauvissat werkt met fusten van alle jaren, kris kras door elkaar; zijn oudste vat dateert van 1959. (Bron: “Proefschrift”,sept./ okt 2014). Er wordt ook met demi-muids vaten gewerkt (Grossot, Dauvissat,...). Met de opkomst van de roestvrije stalen tanks werd het hout voor vatgisting omzeggens volledig opzij geschoven, maar het kwam terug vanaf de jaren tachtig. Toch vergisten de meesten nog steeds in tanks en leggen ze de wijnen pas na de malolactische omzetting op eikenvaten. Alles draait rond de vraag of het hout de fameuze chablis-mineraliteit al dan niet onderdrukt.

Geologie Chablis dankt zijn reputatie aan zijn geologische ondergrond, waar bijwijlen vrij lyrisch over gedaan wordt. Het ligt op een kalkplateau, doorsneden met valleien, dat dateert uit het Jurassiek tijdperk (201 -145 miljoen jaar), meer bepaald het Boven-Jura (163,5 – 145 miljoen jaar geleden). De Jura era behoort tot het Secundaire tijdperk (voorafgegaan door Trias en gevolgd door het Crétacé of Krijt) en die Jurassique supérieur wordt onderverdeeld in drie subtijdperken: Oxfordien, Kimméridgien en als jongste Thitonien of Portlandien2. Deze laatste ligt uiteraard het hoogst,

op de top van de heuvel en is meestal bebost. In het middendeel bevindt zich dan de fameuze Kimméridgienstrook, die zijn naam ontleent aan het Zuid-Engelse Dorsetkustgebied rond het stadje Kimmeridge. Kimméridgien is voor de wijnkenner met geologische achtergrond synoniem voor ‘kalklaag, ontstaan door afzetting van het Bekken van Parijs’, toen heel Frankrijk op Bretagne na onder zeewater stond. De Chablis, Jura en Bourgogne kalklagen vormen de oostelijke rand van dit bassin of bekken. Dat dit gebied ooit een zee was, merken we nog steeds aan de vele fossielen, die trouwens toelaten de Kimméridgien op zijn beurt in drie sublagen te verdelen,

naargelang het type afdrukken die we daar vinden. De bovenste zone is de ‘beroemdste’ met haar gefossiliseerde oestertjes Exogyra virgula genoemd, kleine kommavormige schelpjes. In het midden zitten vooral Mutabilis-zeeanemonen, en in de onderste lagen, die zich onderaan de côtes bevinden, vind je massa’s astarten (lijken op venusschelpen) in een kalk-mergellaag. Een speurtocht door de wijngaarden levert met wat geluk enkele mooie exemplaartjes op! De grands en premiers crus en de meeste gewone chablis liggen uiteraard in de Kimméridgienstrook. De bodembovenlaag is eerder bruin (mergel), de kalkresten zijn beige van kleur. Ook de Côte d’Or heeft een sterk kalkhoudend terroir en dat is historisch de reden waarom ook de Chablis van oudsher tot de Bourgogne wordt gerekend. Wist u trouwens dat de lokale naam voor chardonnay hier “beaunois” is, toch een duidelijke knipoog naar de druif van de Côte de Beaune .3

De terreur van de vorst Gezien de zeer noordelijke ligging van de appellatie (semi-continentaal klimaat) zal het u niet verwonderen dat maximale zoncaptatie een eerste vereiste is voor optimale rijping. De grands crus liggen dan ook mooi, een beetje in halve maan, voornamelijk op het zuidwesten georiënteerd. Maar mede dankzij de opwarming van de aarde is het niet zozeer een tekort aan uv-straling die de wijnbouwers zorgen baart, hun eeuwige bekommernis is de lentevorst. De winters zijn niet alleen koud (-15° is niet zeldzaam) maar lopen dikwijls lang uit, niet zelden tot de fameuze ijsheiligen dagen (11-15 mei). 1957 was zo’n rampjaar: op de 100ha grand cru oogstte men ... 1 hectoliter wijn. Tot de jaren 1960 was omzeggens één jaar op drie een vriescatastrofe. De twee ‘klassieke’ systemen die toen ontwikkeld werden om hieraan te verhelpen kent u wellicht: de fameuze kacheltjes die een temperatuursverhoging van een vijftal graden creëren zodat het dus tot -5° mag vriezen. En de aspersiemethode waarbij grote sproeiers de knoppen bevochtigen zodat zich er rond een ijscocon vormt die ze beschermt tegen de vorst omdat ze op 0° blijven.

Voetnoten

La légende raconte que par une glaciale nuit de mai, un dénommé Martin Simon s’en revenait à Fy é après avoir passé une mémorable et gargantuesque soirée au Cabaret de la Mère Dondaine, à Chablis. A deux heures de la nuit, sur le chemin caillouteux menant au bourg, entre La Maladiére et Les Grenouilles, l’homme eut envie d’uriner. Il stoppa sa monture, fit quelques pas de coté et vida copieusement sa vessie sur un superbe pied de vigne. Le lendemain matin, toute la côte des Grenouilles gela, sauf le cep arrosé dont les bourgeons recouvert d’un manteau de glace avaient survé cu Les chablisiens venaient d’inventer le moyen le plus efficace de lutter contre le gel en gelant le froid (uit het boek «Chablis» van Bernard Ginestet).

Een duur en omslachtig procédé, waarvoor er zelfs een kunstmatig meer werd aangelegd in de gemeente Beine; het wordt dus alleen gebruikt voor de grands crus en enkele premiers crus wijngaarden. Er wordt ook met een derde systeem geëxperimenteerd op La Moutonne: elektrische kabels die langs de leidraad lopen verwarmen de lucht over een straal van een tiental centimeter, voldoende om de knoppen droog en ‘warm’ te houden. Tenslotte nog wat randinformatie van diverse aard. Chablis moet slechts 10% alcohol bevatten. De minimale plantdichtheid is 5.500 stokken/hectare. Men kan kort snoeien (cordon de Royat) of (meestal) lang (enkele of dubbele Guyot). Men kan tot 10.500 kilo druiven per hectare oogsten (10.000 voor premiers crus) waarmee men maximum 60hl/ha wijn mag maken (PLC: 70hl) en 58 voor de premiers crus. Zowat 80% van de druiven wordt machinaal geoogst! De AOC Chablis dateert van 1938, maar de Syndicat des Vignerons is een ouder en gaat terug tot 1908. De zeer goed aangeschreven cave coopérative “La Chablisienne” (°1923) verzekert een kwart van de productie en verder zijn er zo’n 300 wijndomeinen. De wijnbouwers hebben ook hun eigen confrérie ter promotie van hun wijn: Les Piliers Chablisiens, opgericht in 1953. Hun kostuum bestaat uit een gele robe, zwarte toque en lint met tastevin. ‘Le pilier’ is een gotische pilaar, zoals Me Sotty, de stichter van de confrérie, ze bewonderend opmerkte in de keldergewelven van de Mont St-Michel abdij. Het met wijngerelateerde figuurtjes uitgewerkte kapiteel van die zuil dient dus als embleem van de confrérie.

1 Maar een wijnbouwer die een cuvée maakt van bvb de lieu-dit ‘Sous Boroy’ mag die niet als dusdanig op de markt brengen, hij moet die wijn als ‘Chablis Premier Cru Beauroy’ etiketteren. De lijst geeft voor alle duidelijkheid niet alle climats weer (kolom 3 en 4), alleen de meest voorkomende.. 2 Handige Harry’s zullen hier zeker een belletje horen rinkelen want Portland is een type cement dat wij courant in de bouw gebruiken. 3 Het gelijknamige dorpje Chardonnay ligt nog iets lager, in de Mâconnais, tussen Tournus en Viré.

K e n W i j n -magazine - jaargang 11 - nr. 24

Geproefd We proefden alle wijnen blind, met als mondspoeler een excellente premier cru Fourchaume 2005 van Bessin. De score is het gemiddelde van de 10 proevers met weglating van het hoogst en het laagst gegeven cijfer.

Grenouilles 2006 van La Chablisienne

Info over de cave coopérative las u al hierboven. Ze werd opgericht in 1923 onder impuls van abbé Balitrand als logisch uitvloeisel l’Union des Propriétaires-Vignerons de Chablis, gesticht (°1908) door Benjamin Long-Depaquit. Ze heeft (afkomstig van 1258ha) alle vier de categorieën in haar winkelwagentje: 6 grands crus (alleen Valmur ontbreekt), 15 premiers crus, 67% Chablis en 23,3% Petit Chablis. Verder hebben ze nog een kleine 10% (116ha) regionale appellaties: vooral witte bourgogne, St-Bris en Irancy. Opmerkelijk is ook dat de wijnbouwers geen druiven maar wel druivensap of ‘moût’ aanleveren. De coöperatie kocht in 2003 het domaine du Château Grenouilles en is daar heel fier op. Het ‘château’ omvat namelijk 7,2ha wijngaard ‘d’un seul tenant’, waardoor het bijna de gehele climat ‘Grenouilles’ uitmaakt. Een behoorlijk steile helling die een zeer homogene zonbelichting krijgt. Strogeel, helder, met trage traantjes; de geur opent zich vanuit de mineraliteit naar het gebrande met honig en toasty aroma’s, een vegetaal kantje van rabarber en kruisbes; na walsen wordt hij iets exotischer. In de smaak zet hij vrij mollig aan, goede mineraliteit, de aciditeit mocht wel wat presenter zijn; de boisé is in de mond wel volledig geïntegreerd. Negende plaats - 15,2/20 (€40) Les Preuses 2007 van William Fèvre

Het domein genaamd naar een familie wijnbouwers die al 250 jaar in de streek actief zijn, behoort sedert 1998 toe aan de familie Henriot (ook eigenaar van Bouchard uit Beaune). Ze bezitten (volgens de RVF, N°587) maar 4ha zelf, maar huren niet minder dan 47ha, (in totaal ongeveer 80 percelen) zonder dan nog rekening te houden met de druiven die ze aankopen (wijn gemaakt van die druiven komt op de markt onder de merknaam William Fèvre, de eigen productie krijgt het label “Domaine William Fèvre”). Een grote speler dus die echt wel mikt op kwaliteit en daarvoor beroep deed (reeds van in 1998) op Didier Seguier .Hier wordt nog manueel geoogst (de meesten in Chablis werken machinaal); geen nieuwe eik maar elk jaar vervangt men 10% van de vaten door reeds gebruikte uit de Côte d’Or.

Licht strogeel met groene tint, mooie viscositeit. In de geur is hij levendig, met zeer presente (krijt)mineraliteit , wit fruit en citrus, met walsen tikkeltje boterig en ananas, geen houtmarkering. De smaak is krachtig van in de aanzet met heel presente zuren, levendig met veel citrusgevoel; bittertje en mineraliteit in de afdronk. Deze wijn heeft duidelijk nog veel potentieel. Zevende plaats met 15,31/20 (€45) Les Preuses 2006 van Billaud Simon

Dit domein is net als William Fèvre een topreferentie voor Chablis. Bernard Billaud zorgt er voor dat ook zijn basiscuvée een geciseleerde verzorgde wijn is, en daaraan herken je dikwijls de grote spelers, en bovendien is hij ook wat goedkoper dan Fèvre. De historiek toont opnieuw het klassieke gegeven van een familiaal bezit dat teruggaat tot begin 19° eeuw en zich na de tweede wereldoorlog ontwikkelde tot een onafhankelijke wijnbouwer met vandaag 20 hectaren wijngaard. Deze keer is het geen architect maar een communicatie consultant die het domein overneemt in 1991 (met zijn neef Samuel), en de gehele installatie vernieuwt. Samuel, de wijnmaker, verliet het domein in 2009 en werd vervangen door Julien Martin die volgens de RVF de stijlcontinuïteit behield. Bernard (71) is geen voorstander van houtlagering, met uitzondering van 2 cuvées. Hij heeft 4 grand cru climats. Goudgeel schitterend, met veel vette tranen. Iets oxydatiefs in de neus, een aparte (gin)kruidigheid, honig, noterig, beetje boenwas, overrijpe peren. Kortom, veel chenin impressies voor een chablis. Prachtige zuren in de smaak, veel kracht. Verwarrende wijn: is dit nog chablis vroegen sommigen zich af. Scores waren zeer uiteenlopend voor deze wijn; zo’n beetje: on aime ou on n’aime pas. Achtste plaats met 15,2/20.( €61 in België) Blanchot 2005 van Servin

Servin is een van oudsher (1654) in Chablis gevestigde familie, nu de zevende generatie wijnbouwers en met 35ha ook een van de grootste familiale domeinen. Vier grands crus: Les Preuses, Bougros, Blanchot en Les Clos en ook 6 premiers crus, waarvan 2 zeer recent

bijgekocht(2012). Sommige cuvées (allicht de grands crus) worden gevinifieerd in eikenvaten, andere in inox. De blanchot komt van een perceel van 0,92ha en stokken van veertig jaar oud. 2005 was een ‘klassiek’ chablis jaar. Duidelijk andere kleurnuance: goudgeel, briljant en héél visceus in uitzicht. Een rijpe geur, honig, boter, karamel en brood; het fruit is vrij exotisch, wat zesty zelfs; de mineraliteit is van een ander type dan in de twee voorgangers. Mondvullend, bevestiging van de exotische toetsen met wat vendange tardive-echo’s; pompelmoesbittertje in de afdronk rondt fijn af. Een opmerkelijke wijn, zeer gastronomisch. Vierde plaats met 16,1/20 (€ 35) Bougros 2008 van Colombier

Familiaal domein sedert 1887, 3 broers Mothe runnen het domein, Thierry maakt er de wijn van 51ha (250.000 flessen, 75% export). Bougros is hun enige grand cru. Diepstrogeel; in de immobiele fase boter, brioche, licht lactisch en boisé; fruit: naast peer ook exotisch (mango, abrikoos); de smaak is veel krachtiger dan de geur laat vermoeden; wel ook lactisch-vettig in aanzet maar dan krijg je mooie, pittige aciditeit en presente mineraliteit. Vijfde plaats met 15,9/20 (€29) Les Clos 2007 van Pinson frères

De twee broers Laurent en Christophe Pinson haalden in 2008 de dochter van Laurent, Charlène binnen als oenologe, en zij gaf de wijnen een nieuwe stijl met o.a. schilweking op vat. Volgens de Guide des meilleurs vins de France winnen de wijnen jaar na jaar aan precisie. 12ha met een groot perceel Les Clos (2,5ha). Opnieuw diepstrogeel en helder; geur is zeer gesloten, zacht mineraal, wat citrus en vegetaal kantje. Ziltig, oester; meningen wat verdeeld over de mooie structuur, voor de enen gefaseerd, voor anderen wel versmolten en zeer chablis. Rassig én elegant. Derde plaats met 16,3/20 (€ 30)

Vaudésir 2007 van Gérard Tremblay

Valmur 2005 van JeanClaude Bessin

Gérard en Hélène Tremblay verdriedubbelden hun wijngaard tot 33ha. Hun klein perceel Vaudésir telt amper 60 aren met stokken van ongeveer 25 jaar oud, die ze manueel oogsten. 30% van de wijn veroudert zo’n jaar op eikenvaten. Lichtgoudgeel van tint, briljant, behoorlijk viskeus. De geur komt wat ‘belegen’ over, licht getoast met wat amandeltoetsen en honig. In mobiele fase komt de mineraliteit beter naar voren, naast het fruit (appel, peer, tikkeltje abrikoos). Smaakstructuur: lactische aanzet gevolgd door verrassend veel zuren, zodat de wijn in finale een citroenachtige impressie behoudt. Behoorlijk wat evolutie in de mond dus. Deze wijn komt als meest ‘verouderde’ over in de reeks. Tiende plaats met 14,9/20(€ 30)

Dit is een kleiner familiaal domein dat we al lang kennen, ondermeer door zijn trouwe aanwezigheid op de vignerons indépendants-beurs in Rijsel. Jean-Claude en zijn vrouw Evelyne zijn in 1992 begonnen en bezitten 12ha. Hun chai bevindt zich in La Chapelle-Vaupelteigne, een klein dorpje op 5km ten noorden van Chablis. Architect van vorming maar gehuwd met een dochter van een wijndomein, gooide Jean-Claude het roer om en maakt naast gewone chablis (vieilles vignes) drie premiers crus (Fourchaume, Montmains en Forêt, die laatste sedert 2006 als aparte cru gebotteld). Ze hebben één grand cru op hun lijst, Valmur. Deze is deels houtgelagerd en wordt na 15 à 18 maand gebotteld. Manuele pluk en élevage sur lies fines. Intens strogeel tot goud van uitzicht, sterk tranend. Reeds in immobiele fase verleidelijk met discrete mineraliteit, wat getoast dat na opschudden versterkt wordt; droog fruit en geconfijte citroenhint. Veel materie in de smaak, vettigheid en voldoende frisheid. Tweede plaats met 16,5/20. (€ 25)

Vaudésir 2007 van William Fèvre

Domeinbeschrijving: zie tweede wijn. Interessant natuurlijk om twee crus van zelfde climat en jaar te kunnen vergelijken (ook al wisten we dit niet gezien we blind proefden). De resultaten zijn wel extreem uiteenlopend! Intens strogeel met trage benen. De geur is open, met vooral wit fruit en fijne minerale impressies. Na walsen komen honig en botertoetsen vrij. Groene kruiden, wat munt, en een poire william-reminiscentie. Een aangename geur. In de smaak is de wijn fris en rond, hij eindigt op een pompelmoesbittertje en komt over als een zeer gastronomische wijn. Eerste plaats met 16,8/20 (€ 45)

Premier cru Vaillons Pattes Loup 2013 van Thomas Pico

“De mol” in deze grand cru reeks dus, a rising star. Thomas is een jonge dertiger die zijn wijnbouw BTS haalde in Beaune, en die in 2004 en 2005 op het familiaal domein Bois d’Yver 8ha overneemt en resoluut ombouwt tot bio wijngaard, met Ecocert- en AB-certificaat. Hij woont in Courgis en bracht zijn eerste eigen cuvées onder eigen domeinnaam “domaine Pattes Loup” op de markt in 2006. Hij werkt meer en meer met grote eikenvaten. Hij staat al in de Guide des meilleurs vins de France 2015 van de RVF vermeld met één ster. ”Vaillons 2012 est encore plus séduisant avec une patine due à l’élevage qui donne du gras” Maar wij proefden de 2013. Qua kleur vergelijkbaar met de vorige, maar wel speciaal in de geur. Immobiel eerst wat geuze-cideraroma’s, groene thee, munt. Naast mineraliteit ook vegetale toetsen en in mindere mate gerookt en boter. Zweempje kweepeer en rozijntjes. Kortom een ongewone geur, die duidelijk het biokarakter verraadt. In de smaak biedt hij een rijke materie, vrij exotisch maar met rijkelijk fijne zuren. Lange afdronk. Zesde plaats met 15,6/20 (€ 29)

Lonend werk Het is altijd een groot voorrecht wijnen te proeven die als toppers worden beschouwd binnen een regio of een appellatie. Het heeft echter ook voor gevolg dat de proefverwachtingen hoog gespannen staan. Werden ze ook ingelost? Deels wel: grands crus chablis zijn wijnen met een groot karaktergehalte, ze hebben een prachtige aciditeit en mineraliteit en zijn door hun materie ruim gastronomisch inzetbaar. En ze storen ook geenszins door een overdreven houtmarkering zoals sommige van hun Côte de Beaune-broers. In de geproefde reeks zaten er zeker enkele exemplaren die ons vrij lyrisch maakten. Maar het zijn geen makkelijk toegankelijke wijnen en zelden echte verleiders, en dat maakt dat het hoge prijskaartje toch wel redelijk zwaar op de maag kan komen te liggen voor de consument. De verrassing op dit vlak was alleszins het feit dat de wijn die er als tweede beste uitkwam – Valmur 2005 van Bessin – de goedkoopste van de reeks was, met zijn €25 bijna tot de helft goedkoper dan meerdere anderen! Persoonlijk denk ik dat een zoektocht naar het betere werk in het premier cru gamma meer bevredigend en ‘lonend’ (want betaalbaarder) kan werken. Het grote voordeel van de grands crus is zeker wel hun heel lange houdbaarheid, en dat is toch een vereiste die kopers van ‘grote' wijnen altijd willen verzekerd zien.

K e n W i j n -magazine - jaargang 11 - nr. 24

B a r t Va n C a ne g e m C o m m a n d e r ij O s ir i s Foto's: domeinen

AOC Gigondas waar grenache een "façon de vivre" is Zomer 2015, half juli en enkele kilometers voor de afrit Orange. In de verte lonkt de Mont Ventoux maar mijn aandacht gaat zoals ieder jaar naar enkele rotspunten links van de autosnelweg, Dentelles de Montmirail en de Franse muziek op radio Nostalgie (Indochine met ‘l’Aventurier’, geweldige jaren 80 toch…) Mijn vakantiebestemming is vlakbij en ik verheug me op één van mijn Franse lievelingsdorpjes. Grenache in Gigondas. G & G dus…. Ik heb een afspraak bij La Vinaltude, de caveau in Gigondas waar alle (echt alle!) wijnen van Gigondas te proeven zijn.

e zuidelijke Rhônevallei omvat acht ‘cru’-wijnen. Dit is de hoogste kwalificatie binnen de hiërarchie van de rhônewijnen. Het basisniveau bestaat uit de wijnen uit de generieke (algemene) AOC Côtes-du-Rhône. Dit zijn regionale wijnen die door 171 gemeentes en dorpjes kunnen worden geproduceerd. Deze dorpen bevinden zich aan beide zijden van de Rhônerivier. Een kwalitatief stapje hoger zijn de wijnen uit de AOC Côtes-du-Rhône Villages: 95 gemeentes verdeeld over de departementen Drôme, Vaucluse, Gard en Ardèche hebben recht op deze herkomstbenaming. Een 18-tal gemeentes hebben bovendien het recht om hun eigen naam te koppelen aan de AOC Côtes-du-Rhône (+ gemeentenaam). Voorbeelden zijn de AOC Côtes-du-Rhône Cairanne, AOC Côtes-du-Rhône Plan de Dieu, enzovoort.

Het topgamma uit de zuidelijke rhônewijnen bevindt zich dus in de categorie ‘crus’. Samen met Châteauneuf-du-Pape, Vinsobres, Beaumes-de-Venise, Lirac, Tavel, Rasteau en Vacqueyras behoort Gigondas dus tot de top binnen de plaatselijke (zuidelijke Rhône) hiërarchie.

De wijngaarden van de AOC Gigondas bevinden zich integraal op het grondgebeid van de gemeente Gigondas Gigondas maakt deel uit van het departement van de Vaucluse. De productiezone ligt aan de voet van de Dentelles de Montmirail. Het zijn vooral religieuze orden die vanaf de 12de eeuw de wijnbouw in Gigondas hebben uitgebouwd. Nadien, en dit tot de 17de eeuw, maakt Gigondas deel uit van het prinsdom van Oranje waarvan bekend is dat het eigendom was van de Rijnlandse familie van Nassau en dit tot de annexering door Lodewijk XIV. De AOC werd toegekend in 1971 (decreet van 6 januari 1971). De verbouwde oppervlakte bedraagt ongeveer 1200ha. Het basisrendement ligt om en bij de 36hl/ha. Binnen de AOC Gigondas worden rode- en roséwijnen gevinifieerd (witte wijn is niet toegelaten).

Druivenrassen voor de rode wijnen - grenache (noir): maximaal 80%. - syrah en mourvèdre (samen of afzonderlijk): minimaal 15%. Daarnaast zijn alle druivenrassen van de AOC Côtes-du-Rhône, met uitzondering van carignan, gelimiteerd tot 10%.

Druivenrassen voor de roséwijnen - grenache (noir): maximaal 80%. Daarnaast zijn alle druivenrassen van de AOC Côtes-du-Rhône, met uitzondering van de carignan, gelimiteerd tot 25%. Voor syrah is de guyotsnoei toegelaten. Voor de andere druivenrassen gebeurt de snoeiwijze in bekervorm (gobelet) of in waaiervorm op draad, met maximaal twee ogen per uitloper met een absoluut maximum van 15 vrije ogen per wijnstok. De rode gigondas is een wijn die zich de laatste jaren een beetje uit de schaduw van de beroemde Châteauneuf-du-Pape aan het positioneren is. De appellatievoorwaarden tonen aan dat er voldoende ruimte gelaten wordt om met eigen accenten te kunnen experimenteren, zonder de eigenheid van Gigondas te verloochenen.

Terroir als geheel van omgevingsfactoren Met ‘terroir’ bedoel ik voor alle duidelijkheid het geheel van de omgevingsfactoren die van invloed kunnen zijn op de plaatselijke wijnbouw. Het omvat meer dan alleen de grond of bodemsoort. Het gaat hier dus niet enkel om de bodemgesteldheid of het type van grond van de wijngaard, maar ook de hellingsgraad van de wijngaard, de afwatering, het algemeen heersend klimaat van de regio of het microklimaat van de wijngaard… Tevens draagt het terroir ook een stuk geschiedenis mee. De manier waarop vroegere eigenaars, zelfs generaties, omgesprongen zijn met die bepaalde wijngaard, werkt nog lang door. Terroir is de laatste jaren in wijnmiddens uitgegroeid tot een belangrijk begrip en is een cruciaal aspect in het kwaliteitsdenken rond wijn. Terroir bepaalt en is ‘in se’ de identiteit van een wijn. In principe bestaan er een drietal bodem soorten in de Côtes-du-Rhône: - de kleibodems afgedekt met platte keien - de kiezelbodems op klei-kalkgronden - de bodems met onderliggende kiezellagen Deze drie type bodemstructuren zorgen ervoor dat de druivenstokken regelmatige watertoevoer krijgen en 's nachts warmte krijgen die gedurende de dag wordt opgeslagen in het gesteente. Deze bodemsoorten zijn bijzonder geschikt voor het maken van bewaarwijnen. De löss- en zandgronden hebben een onregelmatigere waterhuishouding. Zij zijn meer geschikt voor het maken van witte- en roséwijnen en voor lichte rode wijnen. Het type bodem in Gigondas is het uiteindelijke resultaat van het effect van begroeiing en klimaat in de loop van duizenden jaren. Het uitgesproken karakter van de Rhône heeft vanzelfsprekend zijn stempel gedrukt op het totaal van de rivierbedding. De rivier heeft reliëfs gevormd en aanslibbingen gedeponeerd. Aldus werd de Rhône als rivier, van Vienne tot Avignon en van de Cévennes tot aan de uitlopers van de Alpen, een rijk en gevarieerd geheel. Gigondas vormt als één van de crus, een rijk en divers geheel aan ideale omgevingsfactoren. De herkomstbenaming ‘Gigondas’ begint in de vlakte (plateau) op een hoogte van zo’n 100m en eindigt bij de hellingen (de uitlopers van de Dentelles de Montmirail) op zo’n 430m. Gelegen aan de voet van de Dentelles de Montmirail (bergmassief met grijze spitse toppen door de eeuwenlange erosie gemaakt

K e n W i j n -magazine - jaargang 11 - nr. 24

tot kalkrotsen) is het eigenlijke terroir van Gigondas gekenmerkt door rivierafzettingen van rode grindhoudende klei op hellingen en uitgestrekte terrassen. Het klimaat is er zuidelijk, warm en droog. De mistral (een harde koude noordenwind) is de overheersende wind. Hij zorgt voor een uitstekende ventilatie, wat schimmelvorming voorkomt. 2800 uren zonneschijn vormen het meerjaarlijkse gemiddelde in Gigondas. De hoge ligging schakelt de nachtvorst uit en de poreuze bodem verplicht de wijnstok om diep te wortelen. Tegen de flanken van de ‘Dentelles’ is er zanderige kalkgrond vermengd met puin. In de omgeving van het dorpscentrum duikt naast zand ook kalk- en leemmergel op. Naar de vlakte toe wordt de grond zwaarder (grindhoudende klei en keien). In Gigondas leven zo’n 620 personen van de wijnbouw. De appellatie telt 200 producenten waarvan 80 zelfstandig (=70% van de productie) en ruim 120 wijnbouwers die de plaatselijke wijncoöperatie bevoorraden.

Voor de armen Vroeger werd Gigondas soms wel de “Châteauneuf voor de armen” genoemd. Vandaag geldt dit niet meer door de dynamiek die de appellatie heeft vastgepakt en ook koestert. Het is klaar dat in Gigondas op dit moment heel zuiderse en opvallende wijnen worden gemaakt. De wijnmakers slagen erin een mooie symbiose tussen de fijnheid van grenache en het warme klimaat te creëren. De wat hoger gelegen terroirs en een betere kennis van de respectieve bodemstructuren zitten hier voor iets tussen. Er blijft wel een significant verschil tussen wat de top van de appellatie presteert en wie in de wachtrij staat om er te komen. Maar in welke appellatie is dit niet zo? Zolang gezonde oenologische ambitie de consument en gepassioneerde wijnliefhebber enige toegevoegde waarde biedt, juichen we dit toe. Knappe appellatie. Lekkere, soms grote wijnen…. In grenache we trust. Gigondas natuurlijk!

vermandel-dias.be

ZANDSTRAAT 243, B-9170 SINT-PAUWELS

Geproefd

Na raadpleging van enkele wijngidsen (La Revue du Vin de France, Bettane & Dessauve, Guide Hachette en de eigenzinnige gids van de zuidelijke Rhônewijnen) maakten we een selectie van 20 te proeven rode gigondaswijnen. Samen met mijn compagnon de route van die dag (Osirislid Dieter P.) focus ik op de recentste jaren (2011, 2012 en 2013). Wat volgt is het proefverslag van de proeverij en meteen een representatief staal van wat de appellatie vandaag te bieden heeft…. De wijnen staan in de volgorde van de proeverij. Domaine du Terme, AOC Gigondas 2012

Klassieke wijn, zachte aanzet, goed gemaakt maar mist wat persoonlijkheid. Kerstoetsen en korte afdronk. Domaine les Pallieroudas (Burle Damien & Florent), AOC Gigondas 2013

Eerder op kracht gemaakt, kruidige toetsen en zwart fruit. Lekker maar geen grote complexiteit. Domaine de Montvac, AOC Gigondas 2012

Elegantere stijl, zachte fruittonen, wat lengte zonder groot te zijn. Souplesse en makkelijke drinkbaarheid primeren…Goed zonder meer. Domaine du Gour de Chaulé, AOC Gigondas 2013

Zeer vineus, sterke neus met zwarte olijfjes en wat pepertoetsen. Nog potentieel want diepe maturiteit en aanzet tot complexere structuur. Boeiend product. Domaine de Pesquier, AOC Gigondas 2012

Het betere werk. Zeer evenwichtig met klein rood fruit en frisse diepgang. Lekkere opbouw en een stijl op finesse gemaakt. en potentieel heeft, maar hij moet nog rusten. Zij is vol vertrouwen voor de toekomst.

Domaine du Cayron, AOC Gigondas 2012

Traditionelere school. Kersjes op alcohol. Jammer van de wat strenge tannine want een herkenbare stijl van dit klassieke domein. Domaine St François-Xavier, AOC Gigondas 2013

Complexe wijn. Knap gemaakt maar met dat extra aan bagage die deze wijn interessanter maakt dan veel andere 2013. Goede structuur en niet zwaar. Aanzet tot een subtielere gigondas. Domaine St François-Xavier (“La Tour de l’Isle), AOC Gigondas 2013

Zeer opvallend product ! Neus met rijk zwart fruit en mokkatoetsen. Kracht en finesse komen hier zeer goed bij elkaar. Een ‘vin de concours’ want modern, gelukkig echter zonder karikaturaal te zijn. Een gigondas voor de toekomst ?

Domaine du Grand Montmirail (Coteau de mon Rêve), AOC Gigondas 2012

Domaine La Bouissière (Tradition), AOC Gigondas 2012

Zeer grenache getypeerde wijn. Terroirindrukken met frisse ondertoon van klein rood fruit en garrigues. Aanvullende kruidige toetsen en veel chocolade in de mond. Mooi product!

Absolute top! Zeer fijn met een geweldige maturiteit. Zuivere fruittonen en boeiende kruidige onderbouw. Chocolade, drop, munt, garrigues. Krokant en vineus. Sappig en lekker. Onmiddellijk zin in een tweede glas.

Domaine du Grand Montmirail (Cuvée Vieilles V), AOC Gigondas 2011

Een reflexiewijn. Subliem in maturiteit, grote grenache-indruk. Kruidige aanzet, knapperig fruit in de mond. Wijn met persoonlijkheid. Château SaintCosme, AOC Gigondas 2013

Eén van de voortrekkers van de appellatie en dat proef je! Veel spanning. Op geen enkel moment zwaar en de elegantie primeert. Lengte en evenwicht. Uiterst geslaagde wijn!

Domaine Les Goubert, AOC Gigondas 2012

Domaine Santa Duc (Tradition), AOC Gigondas 2011

Elegante wijn, die zelfs al beetje pinotindrukken geeft. Lichtere stijl maar hierdoor grote drinkbaarheid. Niks vermoeiend en veel frisheid. Speels maar heel precieze onderbouw. Het betere werk!

Modernisme troef maar op hoog niveau. Grote drinkbaarheid en verleidelijk. Exotische kruiden en garrigues in balans. Het betere werk, ongetwijfeld, door zijn technische perfectie maar (gelukkig) ook met veel typiciteit en frisheid.

Domaine RaspailAy, AOC Gigondas 2013

Eén van de referenties uit de appellatie, en dit wordt hier bevestigd. Alles aanwezig, niks te weinig, niks teveel. Fantastische zuren en buitengewone fruitbagage. Een grote wijn voor de grote momenten. Grenache op zijn hoogtepunt van finesse en subtiliteit. Domaine Cros de la Mûre, AOC Gigondas 2011

Opnieuw een topper. Zeer eigenzinnige stijl maar wat een knap product. Bij grote wijnbouwers kan grenache een gelijkaardige spanning leveren als nebbiolo en pinot noir. Diepgang, evenwicht en finesse. Punt.

Domaine Brusset (Les Hauts de Montmirail), AOC Gigondas 2013

Belangrijke wijnbouwer in de appellatie. Wijngaard diep in de Dentelles (hoger gelegen perceel). Zeer goed gemaakt. Zwart fruit en Provençaals kruidenpallet. Lengte en veel typiciteit. Perrin & Fils Clos des Tourelles, AOC Gigondas 2011

Beaucastel in Gigondas (want Perrin). Technisch haast de perfectie maar daarom te makkelijk. Een vin de concours maar ik mis wat spanning en nervositeit in de wijn. Superzachte tannine, houttoets en heel rijp fruit. Domaine La Bouissière (Font de Tonin), AOC Gigondas 2011

Speciale cuvée van dit domein. Perceel diep in de Dentelles. Grenache in Champions League! Onweerstaanbaar door zijn rijpe en elegante fruittoetsen. Chocolade en peper, beetje munt en garrigues. Maar o zo fijn ….. Zeer knap! Domaine Santa Duc (Prestige Hautes Garrigues), AOC Gigondas 2011

Topcuvée van Santa Duc. Donkere kleur en grote concentratie. Echter niks karikaturaal, zuivere smaak en lange afdronk. Vraagt om topgastronomie. Het betere werk uit de appellatie maar deze wijn heeft (gelukkig) enkele (fijnere en subtielere) concurrenten. Een benchmarkgigondas.

K e n W i j n -magazine - jaargang 11 - nr. 24

Gigondas diagonaal Een boek diagonaal lezen. Ik doe het niet graag. Maar soms moet het wel. P e t e r D o o me n C o m m a n d e r ij D e n B l o e y e n d e n W ijn g a e r d t

Omdat het me anders teveel tijd kost. Kun je een wijnstreek diagonaal proeven? De moeite van het proberen waard! De keuze viel op Gigondas. Want hoewel ik de Rhône redelijk ken, voel ik me toch meer thuis in het noordelijke deel met Côte Rôtie op kop. In het zuiden ben ik een beetje thuis in Châteauneuf-du-Pape, maar de kleinere buren zijn me grotendeels vreemd. Tijd om daar verandering in te brengen! Vier flessen besloot ik te proeven. Niet gewoon proeven: ik zou ze vier opeenvolgende dagen proeven, telkens eenzelfde proefhoeveelheid nemen, daarna hermetisch sluiten. Dat laat toe, hun verouderingspotentieel rudimentair in te schatten. Boven-

dien zouden het ook vier totaal verschillende wijnen zijn en van vier verschillende jaargangen: van 2011 tot 2014. Volg me op mijn diagonale tocht doorheen een fascinerende streek, die ik dringend beter zou moeten leren kennen.

De wijnen

Guigal Gigondas 2011 Pierre Amadieu Le Pas de l'Aigle 2012 Brotte La Marasque 2013 Mas des Restanques 2014

Op de plank Gigondas, ses vins, sa terre, ses hommes

Een knoert van een boek ligt op de salontafel terwijl ik de wijnen proef. Het heeft één doel: de wijnliefhebber wegwijs te maken in de wijnen van Gigondas. Met teksten van een klein dozijn auteurs, die niet de minste zijn, onder leiding van "mister Gigondas" himself: John Livingstone-Learmonth. De foto's komen uit de lens van Ilka Kramer en dan verwacht je klassieke foto's met een heerlijk natuurlijk licht. Die verwachting wordt ingelost en mijn reislust richting Rhône neemt toe als ik me vergaap aan de prachtige vergezichten, afgewisseld met sfeervolle detailfoto's en scherpe portretten.

Het vuistdikke referentiewerk kent geen gebruikelijke opbouw. Het begint namelijk met een schets van de streek van Gigondas door elk van de auteurs. Een persoonlijke insteek, die de sfeer van het boek helpt dragen. Je voelt dat er mensen achter zitten die de streek op hun duimpje kennen, uit passie. Daarna komt de geschiedenis van Gigondas aan bod, en dat is dan weer wel traditioneel. Het volgende hoofdstuk behandelt de geologie van de streek zo uitvoerig, dat je vergeet dat het boek over wijn gaat. Georges Truc goochelt hier met aardlagen, ver-voorbije-geschiedenis en heftige gebeurtenissen die rotsen en aarde

door elkaar klutsen om uiteindelijk een uniek terroir op te leveren. Het zevende en achtste hoofdstuk beschrijft de producenten van de streek. Misschien niet allemaal, maar toch de meeste en zeker de belangrijkste. Elk domein wordt kernachtig samengevat: contactgegevens, areaal, terroirs en waar je de wijn kunt genieten bij een maaltijd. Het boek sluit gebruikelijkerwijze af met een conclusie, door Pierre Amadieu, met 137 hectare één van de grootste producenten, een dankwoord en een post scriptum met onder andere de woordelijke weergave van de dialogen tussen enkele echte kenners van Gigondas.

2011

Dag 1

Dag 2

Dag 3

Dag 4

Zwarte peper. Fris, munt. Lichtgewicht met terroirindruk. Mooi droog, zeer goede balans. Moeilijker om in te schatten, maar ik geef hem zeker twee dagen.

Fijn aroma met zwarte peper en pompelmoes, bijna noordelijke Rhône. Zachte tannine met goede aciditeit. Lange afdronk met terugkerend zwarte peper.

Zwarte peper in de neus. Fluwelig mondge- Zelfde intrigerende geur als gisteren, maar voel, mooie balans, terugkerende peper in niet even krachtig. Nog altijd fijn en geen de afdronk. Intrigerende wijn die het vooral spoor van oxidatie. van zijn zuurstructuur moet hebben. Helemaal geschoeid op de leest van Côte Rôtie.

2012

Fruit. Chocolade. Fruitig met mooie aci- Fruitig (kers) met chocolade. Stevige Zwarte peper en chocolade. Krachtige Nog altijd een krachtig aroma met chocoladiteit en goede lengte. Mooie balans, zeer mondstructuur, vooral op het einde opval- mondstructuur, lange afdronk, zeer mooie de en zwart fruit. Sterke tanninestructuur, gestructureerd. Een wijn die het wellicht lend tanninerijk. Lange afdronk. wat kersenlikeur in de afdronk. balans. Zeer zuiders aandoende wijn. gemakkelijk tot het einde goed zal blijven doen.

2013

Fruit. Zwarte peper. Tikje wierook. Fruiti- Kriekenlikeur en zwarte peper. Peperkoek. ge aanzet, breed middenstuk met fluwelig Sterke mondstructuur met nog bijtende einde. Goed geïntegreerde alcohol en mooie tannine. afdronk. Deze wijn zal het zeker tot overmorgen uitzingen.

Zwarte peper, wierook. Krachtig in de mond Fruitig met een beetje viooltjes. Krachtige met nog veel tannine, lange afdronk met tannine, lange afdronk. wat kersenlikeur. Op basis van de tanninestructuur moeilijk te geloven dat dit grenache is.

2014

Veel alcohol. Porto. Zwarte peper. Mokka. Houtskool. Tikje gebrande zwavel (gedoofIn de smaak ook alcoholisch met een eerder de lucifer). In de smaak vrij zacht met bithol middenstuk en een alcoholrijke afdronk tertje in de afdronk. met terugkerende zwarte peper. Ik vrees dat deze wijn morgen al een duik genomen zal hebben.

Beaujolais-fruit en barbecue. Hol midden- Grotendeels geoxideerd. Skeleteus in de stuk. Afdronk wordt ruw met alcohol en mond. peper. De vermoeidheid slaat toe, al houdt hij het langer uit dan ik verwacht had.

Oordeel

Wegens zijn jeugdig enthousiasme komt Mijn voorkeur op dit moment: de 2012 op dit moment het beste over. 11 - 12 - 13 – 14 Hekkensluiter is de wat holle 2014. De 2011 ontbindt zijn duivels. Maar met finesse! 2014 boeit me nog minder dan gisteren.

Mijn voorkeur op dit moment: 2011 mogen we als de winnaar uitroepen, 11 - 12 - 13 – 14 maar na vier dagen remonteert de 2013 De 2011 wint het nipt van de 2012, die sterk. Vooral zijn fruitige finale is indruktoch ook wel wat complexiteit biedt. wekkend.

Quiz

Ongezouten

We verloten een exemplaar van het boek "Gigondas". Stuur je antwoorden op de onderstaande vragen vóór het Feest van de Vlaamse Wijngilde 2016 aan kenwijn@vlaamsewijngilde.be en maak kans om deze kanjer te winnen!

Gigondas, ses vins, sa terre, ses hommes is een eigenzinnig referentiewerk van de wijnen van Gigondas. De opbouw is als een bladerdeeg van klassieke en onconventionele hoofdstukken. Het is enkel beschikbaar in de taal van Molière, en ik mis een actueel overzicht van de recentste jaargangen. Maar laat dat de pret niet bederven: dit is ongetwijfeld hét boek dat je moet lezen om helemaal mee te zijn met Gigondas, zoveel meer dan de kroonprins van Châteauneuf-du-Pape.

1. Hoeveel flessen AOP Gigondas maakt het domein Vidal-Fleury jaarlijks?

A. 4500 B. 10000 C. 25000 2.Hoe staat het oogstjaar 1968 in Gigondas bekend?

A. Nat en koud B. Heet en droog C. Warm en vochtig 3. In welk jaar stierf Pierre Pelletier van Gigondas?

Met dank aan Sigi Denys en Alice Bown

A. 1433 B. 1664 C. 1775

K e n W i j n -magazine - jaargang 11 - nr. 24

Op wandel door de Balkan met "Istrian Chill Out Wines"

L u c Va n d e r S t r a e t e n C o m m a n d e r ij Z ui d - W e s t-V l a a n d e r e n Proefnotitiess: commanderijleden

Na een carrière van 23 jaar in de wereld van private banking, volgt Patrick Dhondt zijn passie en importeert nu originele en exclusieve wijnen van de balkanlanden.

Zijn bewondering voor de wijngaarden uit het schiereiland Istrië vertaalt zich in de naam ”Istrian Chill out wines". De gepassioneerde wijnmakers willen bij ieder glas de wijnliefhebber een”chill out”- sensatie aanbieden. Na de communistische periode in de regio (herinner Tito!) waarin de wijnproductie slachtoffer was van hoge rendementen, zochten de wijnmakers naar meer kwaliteit. Grote wijnmakers staken hun licht op in Frankrijk, en na een paar generaties brachten ze de kwaliteit op een hoger niveau.

De Balkanlanden hebben een belangrijk areaal wijngaarden Kroatië heeft 65.000ha (2011) wijngaarden, Slovenië 17.000ha, en Servië 58.000ha. Even vergelijken: Hongarije 64.000ha, Oostenrijk 46.000ha en Nieuw-Zeeland 37.000ha. Belangrijkste landen in oppervlakte: Spanje: 1 miljoen ha, Frankrijk 0,8 miljoen ha, Italië 0,77 miljoen ha, China 0,7 miljoen ha, Turkije 0,5 miljoen ha, USA 0,4 miljoen ha.

Istrië, schiereiland bij de Adriatische zee, wordt gedeeld door Kroatië, Slovenië en Italië Het grootste gedeelte behoort tot Kroatië, voornamelijk in de provincie Istrië. Twee derde van de wijn is malvasia. De gemeente Muggia vormt het Italiaanse gedeelte van Istrië. De wijnen uit Kroatië vooral uit Istrië vormen het zwaartepunt. In de proeverij komen ook wijnen uit Slovenië, Servië en Bosnië-Herzegovina aan bod. De wijngaarden liggen nooit verder dan 40km van de kust. Istrië heeft 400.000 inwoners die Kroatisch (42%) en Italiaans (36%) spreken. De meerderheid spreekt beide talen. Belangrijke centra zijn Buje, Umag, Rovinj, Porec, Pula, Rijeka en Opatia. Buje is het centrum van de wijnbouw. Istrië heeft een mediterraan klimaat met veel zon (gemiddeld 2.600u)

Een gouden amforawijn

en relatief grote verschillen tussen dagen nachttemperatuur. De noordoostelijke borawind speelt een belangrijke rol. We kennen vier belangrijke types ondergrond: bijele zemle: witte grond: kalksteen, crvene zemle: rode ijzerhoudende grond, crne zemle: zwarte organische grond, en sive zemlje: grijze vettige klei.

Originele druivenrassen en traditie (met amforawijn) in de Balkan Onbekende druivenrassen geven een innovatieve toets en gastronomische kwaliteiten. Malvazija Istarska: is zeer aromatisch, floraal (acaciabloesem), mineraal en een matige aciditeit. Refosk (refosco del pedunculo rosso): komt ook voor in Veneto, Friuli-Venezia en Slovenië, is aards, kruidig en heeft een hoge zuurgraad. Muskat momjanski: verwant met de muscat blanc à petits grains. Teran (terano) is een lokale variant van de refosco: robijnrood tot paars, hoge zuurgraad, een matige tannineopbouw, animaal en kruidig, hoge concentratie resveratrol.

De vier bodemsoorten

Patrick Dhondt en voorzitter Jos Daenekindt

Geproefd Drie witte wijnen

Eén oranje wijn

Vijf rode wijnen

Zaloscan de Adami, Zelen 2010, Slovenië, 12%, €15

Kabola Malvazija Amfora 2007, Kroatië, 14%, €31,75

Zelen 100%. 'Zelen' is Sloveens voor 'groen'. Samen met 'rebula' een autochtoon druivenras

Orange wine, vinificatie in amfora, biodynamisch, malvazija De druiven worden geteeld op zware klei bodem.

Skegro Krs Crni 2012, Bosnië-Herzegovina, 13,4%, €16,25

Cattunar Teran Barrique Kappi 2006, Kroatië, 13,2%, €39,75

Batina (85%), trnjak (10%), kambusa (5%) Drie lokale autochtone druiven.

Teran (variant van de refosco die eerder animaal is en iets kruidiger, bevat veel anti oxydanten,)

Licht goudgele kleur, heldere wijn met een waterige indruk, een zoete impressie neigend naar overrijpe bananen en mango, ik mis het zuur dat de draagkracht van de wijn bepaalt, Het zuur verdwijnt heel snel en geeft een zweem van ziltheid, een complexe wijn. (Jerome Debaere) Kronos (Kalazic) Batina Cuvée 2011, Kroatië, 13,2%, €16,25

Sauvignon blanc (50%), chardonnay (27%), pinot gris (23%) Intense kleur, licht goud, de wijn geurt naar tropisch fruit, een zoete toets die verwijst naar pinot gris. Een licht zoete aanzet met een mooi mineraal midden, goede aciditeit maar toch al veel evolutie. (Jean De Crits) Budimir Triada Bela 2009, Servië, 12,8%, €16,50

Tamjanika (40%), chardonnay, sauvignon blanc Tamjanika is de lokale muskaat. Een wijn uit de prephylloxeratijd. De oudste van de drie witte, maar dat blijkt niet uit de kleur: medium intens groen-geel, veel meer gesloten. In de neus, citrusfruit en wat banaan. Een fruitige start in de mond, mineraal, zilt met weinig zuur, complex en subtieler dan de vorige wijn, een mooie structuur en vol in het midden. De afdronk is fris en fruitig. Past heel goed bij een voorgerecht. (Johan Vandamme)

Een traditie is de productie van amforawijn: de druiven komen met volle trossen zonder de rist in grote ingegraven amfora's van gebakken klei (2000 liter), de schillen vormen een prop die de open amfoor afsluit. Zonder batonnage blijft de wijn zeven maanden (van september tot maart-april) in de amfora. De koude verhindert de malolactische gisting. Hierna volgt de persing en overheveling naar grote foeders van 4000 liter. Daarin blijft de wijn een jaar, hierna volgt de botteling. Na een rustperiode op de fles komt de wijn op de markt. Omdat de druiven in perfecte sanitaire toestand moeten zijn, wordt de wijn niet ieder jaar gemaakt. Nu wordt de amforawijn dikwijls gemengd met druiven uit stalen tanks. Oranjebruine kleur die doet denken aan cognac, de geur doet denken aan een port of madeira met notengeur en rozijnen, geuren van versterkte wijnen, de smaak verrast het meest: geen zoet maar droogtrekkend in de mond, een bittertje erin met acacia, zuur dat niet opdringerig is, lange afdronk. Perfect met sterke en blauwe kazen. Een heel interessant product. (Dieter Vanderlinden) Patrick Dhondt ziet de wijn liever als begeleider van comtékaas, en foie gras.

Intens donker gekleurd met paarse rand, iets lactisch, echt krieken, cuberdon, na walsen ontdekken wij kruiden, bij het proeven aanwezige tannine, niet meer groen, maar toch present. De wijn doet denken aan de beaujolaisstijl, de afdronk is nogal kort, waarschijnlijk zal de wijn in de toekomst iets meer versmolten zijn. (Clement Castelli) Degrassi Cabernet Franc, Contarini 2007, 13%, €25, Kroatië

Kersenrood met een waterig bruin randje, nog altijd ondoorschijnend, de cabernet franc-geur is onmiddellijk duidelijk, rood fruit en kruidigheid. Een pittige aanzet in de mond met versmolten tannine, witte peper die lang in de mond blijft, een mooie cabernet franc. (Jos Leplae) De wijn verrast door de houdbaarheid. De wijnmaker heeft wijnkennis gestudeerd in Frankrijk. Korta Katarina Plavak Mali 2008, 15%, €28,75

Plavac mali (betekent: blauwe kleine) Donkere wijn met waterige rand, het hoge alcoholgehalte en het feit dat hij niet gefilterd is vallen op. Boenwas en veel kruiden, boschampignons, veel versmolten tannine in de mond, zacht zuur, de afdronk geeft iets zoets ondersteund door een bittertje, duidelijk aanwezige houtlagering. Past bij rood stuk vlees met saus ofwel bij zachte kaas. (Germain Lanneau)

Intens mooie donkere wijn met een mooie waterrand, duidelijk animale geur die scherper wordt na het walsen, toastgeur, gebrande koffie. De smaak herinnert aan pinotage, zachte mooi versmolten zonder scherpe randjes fruitigheid en kruidigheid, mooie structuur en een medium lange afdronk. Patrijs of hazenrug passen er heel goed bij. (Hans Tack) Clai Brombonero Refosk 2011, Kroatië, 14,8%, €38

Refosco: aards van karakter Nog doorschijnend met een geweldige viscositeit, toets van peperkoek, na walsen mooi fruitig karakter, zwart fruit, braambessen, zoethout peper en cuberdongeur. Mooie aanzet met rijp fruit, goed zuur als onderbouw, versmolten tannine, volgens de degustatietest komt de wijn pas over een jaartje op zijn hoogtepunt. Een uitstekende afsluiter van de proeverij. (Geert Huysentruyt) De drie witte wijnen verrasten door originaliteit, de amforawijn is origineel en heel bijzonder, de vijf rode wijnen tekenen de eigen aard van de balkanwijnen. Er valt dus nog veel te ontdekken voor de Vlaamse Wijngilde.

K e n W i j n -magazine - jaargang 11 - nr. 24

Proefprogramma's 2015-2016 van de commanderijen

Aalst

2/10/2015 Wijnen uit Zuid-Afrika 13/11/2015 Latour-Martillac 11/12/2015 La Fleur de Boüard 29/01/2016 Feestelijk kapittelbanket met intronisatie nieuwe (groot)meesters maart of april Château La Nerthe en Dom. de l'Amouve (CDR Séguret) Christian Voeux mei Algemene vergadering

Antwerpen 16/10/2015 Sicilië 13/11/2015 Minder bekende druiven 4/12/2015 Rousillon 5/02/2016 Blindproeven van één specifieke druif (oude versus nieuwe wereld) 4/03/2016 > 90 voor < 12 15/04/2016 Portugal 1/05/2016 Kapittelbanket

Bellebeek

18/09/2015 Langs de oevers van de Douro en Duero 20/09/2015 Wijnbeurs met plaatselijke handelaars 16/10/2015 Toscane 13/11/2015 De keuze van de leden 24/11/2015 - 26/01/2016 Initiatiecursus

29/01/2016 Portret van een wijnbouwer: Neil Ellis 4/03/2016 Australië 28/03 - 1/04/2016 Wijnreis: Bordeaux 5/06/2016 Kapittelbanket

Brussel

25/09/2015 Hongaarse wijnen in wit , rood en zoet 23/10/2015 Toro-wijnen - German Muñoz 27/11/2015 Siciliaanse wijnen 22/01/2016 De favoriete fles van de avond 26/02/2016 Een selectie uit Washington State 18/03/2016 Kasteelwijnen uit Pessac-Leognan 29/04/2016 Ontdekkingen uit Corsica 13-14/05/2016 Paulée -Kapittelbanket

Cuvée (Asse)

17/09/2015 Belgische wijnen 23/10/2015 Toro met German Muñoz 19/11/2015 DOC Penedes 21/01/2016 Nieuw-Zeeland (rood) 18/02/2016 Barolo - Barbaresco met Luc Dewulf 17/03/2016 Chenin blanc: Frankrijk versus Zuid-Afrika 22-24/04/2016 Wijnreis naar Bourgogne 19/05/2016 Rosé

Foto's: Inez Vandenbroucke

De Mandel Roeselare

18/09/2015 Champagne René Beaudoin - Nogent l'Abesse 23/10/2015 Domaine Germain Père & Fils - St. Romain 20/11/2015 Chateau Cap Léon Veyrin Listrac Médoc 18/12/2015 Vignobles Dampt frères Collan - Grand Cru - 1er Cru 30/01/2016 Kapittelbanket met Bordeaux in Vossenberg Hooglede 26/02/2016 Domaine de la Landelle Muscadet Sèvre et Maine 25/03/2016 Huis Antinori - Wijnen uit Toscane 29/04/2016 Zuid-Afrika - Fairview 27/05/2016 Blindproef met wijnen uit de commanderijkelder 18/06/2016 Slotavond met chateau de Majoulière - Villecroze 20/06/2015 Slotavond

C l é me n t C a s t e l l i C o m m a n d e r ij Z ui d - W e s t-V l a a n d e r e n

Den Bloeyenden Wijngaerdt

29/09/2015 Bulgaarse wijnen en de lokale keuken 27/10/2015 Biodynamie: zin en onzin 1/12/2015 Bubbelwijzen - hoe worden schuimwijnen gemaakt? 19/01/2016 Baigorri

Denderstreek -zuid (Ninove)

25/09/2015 Initiatiecursus 16/10/2015 Frankrijk: Sud-Ouest 20/11/2015 Georgische wijnen 11/12/2015 Klassieke wijnen voor de eindejaarstafel 15/01/2016 Italië: Barolo en Barbaresco 10j+ 19/02/2016 Oostenrijk: grüner veltliner 18/03/2016 Monastrell vs. mourvèdre 22/04/2016 Porto: Douro 20/05/2016 Oranje wijnen

9 Epicuristen (Schelle)

8/03/2016 Blaufränkisch (wijnwedstrijd "de beste fles") 12/04/2016 Bojo style 24/05/2016 Bijzondere Algemene Vergadering 28/05/2016 Banket

2/10/2015 Languedoc-verniewingen (M. Terlinck) 27/11/2015 Tempranillo wereldwijd (R. Dessantis & P. Schippers 9/01/2016 Receptie & kapittelbanket 19/02/2016 Libanon (M. Terlinck) 18/03/2016 Jaarlijkse wijnkwis 15/04/2016 Pfalz (M. Terlinck & Vinikus) 5-8/05/2016 Wijnreis Pfalz 24/06/2016 Wijnjournalistiek (M. Terlinck)

4/09/2015 Bouches du Rhône, alles behalve rosé 2/10/2015 Vermouth 13/11/2015 Georgische wijnen; gastspreker Servaas Blondeel 11/12/2015 Master Of Wine 19/02/2016 Ken wijn-wedstrijd: degustatie ter voorbereiding 18/03/2016 Zuid-Afrika 20/05/2016 Chardonnay (Tong Magazine) 24/06/2016 Natuurlijke wijnen uit Californië

Gent

19/09/2015 Côte de Nuits + Algemene vergadering 24/10/2015 Blindproeven 28/11/2015 Producteurs Plaimont (Gascogne, Saint-Mont) 23/01/2016 Zinfandel-Primitivo 20/02/2016 Domaine Rijckaert 19/03/2016 Kapittel & Banket 23/04/2016 Corsica 5-8/05/2016 Wijnreis 18/06/2016 Rioja

Erasmus Deurle

Hageland

24/09/2015 Bulgarije 22/10/2015 Grenache in wit en rood 19/11/2015 Belgische wijnbouwer in Frankrijk

10/12/2015 Chili, het land waar de aarde ophoudt 18/02/2016 Wedstrijd "Beste Brabantse wijnen" 17/03/2016 Rood in tal van facetten 14/04/2016 De beste fles: pinot gris 28/04/2016 Algemene vergadering 14/05/2016 Stoet en medaille-uitreiking "Beste Brabantse wijnen"

21/02/2016 16de Wijnbeurs van de commanderij 18/03/2016 Frankrijk: Bordeaux 22/04/2016 Toproséwijnen 5-8/05/2016 Wijnreis naar de Loire 28/05/2016 Kapittelbanket

Het Brugsche Vrye (Brugge)

18/09/2015 Sicilië ism Ad Bibendum 23/10/2015 Champagne Henriet-Bazin 20/11/2015 Bordeaux: Château de Fontenille ism Wijnenzo 18/12/2015 Wijn en Gerecht 19/02/2016 Sherry ism Wim Casteur 12/03/2016 Jubileum: 35ste Kapittel en banket 15/04/2016 Wijnen uit Portugal 21/05/2016 Uitstap naar Zuid-Engeland 17/06/2016 Algemene vergadering + Wijn en gerecht

14 Hoegaarden 25/09/2015 Frankrijk: Savoie 16/10/2015 Italië: Abruzzo 20-22/11/2015 Champagneweekend 27/11/2015 Frankrijk: Zuidelijke Rhône 15/01/2016 Nieuw-Zeeland 19/02/2016 Spanje: autochtone druivenrassen

26/09/2015 Elzas 14/11/2015 Barbera d' Asti - Barbera d' Alba 5/12/2015 Bourgogne 23/01/2016 Banket 13/02/2016 Mauro 5-6/03/2016 Wijnfocus 23/04/2016 Savoie en Bugey 28/05/2016 Eigen fles

Kempen

Kust (Oostende)

16/10/2015 Wijnen van Les Dentelles de Montmirail 20/11/2015 Niet-Franse cabernet sauvignon 18/12/2015 Médoc uit het topjaar 2010 22/01/2016 Wijnen van Sicilië 26/02/2016 Mâcon Blanc 25/03/2016 Mini Ken Wijn-wedstrijd 13/05/2016 Algemene vergadering 4/06/2016 Kapittelbanket

2/10/2015 Aparte wijnen uit de Mâconnais en Beaujolais 13/11/2015 Wijnen uit de Savoie: onbekend is onbemind ? 4/12/2015 Zoete wijnen wereldwijd ...en hun passende gerechtjes ? 5/02/2016 GSM : grenache - syrah mourvèdre ... wereldwijd 4/03/2016 Bio-wijnen, natuurlijk! Maar zijn ze ook lekker? 25/03/2016 Chili : ‘een plantenkas, waarvan God het dak is verqeten' 20/05/2016 Pago-wijnen uit Spanje : de nieuwe topklasse ?

Land van Rhode (Gent)

Land van Waas

17/10/2015 Cahors door Hans Maeckelberghe en Gino De Meester 5/12/2015 Vierenveertigste kapittelbanket 12/12/2015 La Fleur de Boüard met Coralie de Boüard 16/01/2016 Riesling door Kurt De Moor en François Eycken 21/02/2016 Chablis met Billaud-Simon met Olivier Bailly 16/04/2016 Wijnverrassing 9-13/05/2016 Wijnreis naar Priorat 7/05/2016 Bordeaux 2013 door Hugo Van Landeghem

K e n W i j n -magazine - jaargang 11 - nr. 24

21/09/2015 Crus du Beaujolais 24/10/2015 Van primitivo tot zinfandel 14/11/2015 Domein Guffens-Heynen 5/12/2015 Weingut Adam - Rheinhessen 24/01/2016 Kapittelbanket 27/02/2016 Belgische Wijnen 19/03/2016 Verrassingsdegustatie 16/04/2016 Wijn en Kaviaar 9-13/05/2016 Jaarlijkse Wijnreis 11/06/2016 Algemene vergadering

20 Livinus

23/09/2015 Zuid-Westen van Frankrijk (Cahors, Madiran, Bergerac) 28/10/2015 Kroatië 25/11/2015 Wijngebieden rond de zwarte zee (bakermat van de wijnbouw) 27/01/2016 Onbekend, onbemind … enkele ontdekkingen 24/02/2016 Pomerol 23/03/2016 Italië en zijn vulkanen 25/05/2016 Blinddegustatie 25/06/2016 Kapittelbanket

Martivinum

16/10/2015 Zwitserland 13/11/2015 Beaujolais 11/12/2015 Dessertwijnen 22/01/2016 Pomerol 6/02/2016 Kaas- en wijnavond 18/03/2016 Pinot de wereld rond 16/04/2016 Kapittelbanket 20-22/05/2016 Wijnreis Côte de Beaune 3/06/2016 Verrassingsavond

22 Mechelen

23 Meetjesland

Leuven

25/09/2015 Alg.Vergadering + grenache uit Frankrijk 24/10/2015 Blindproeven in voorbereiding op de Nationale Proeven 20/11/2015 Weingut Pfeffingen met wijnbouwer Jan Eymael (Pfalz) 12/12/2015 Wijnen uit Libanon, met gastspreker Camille Karout 22/01/2016 Italië: aglianico 27/02/2016 Domaine des Lauribert, met wijnbouwer Laurent Sourdon 11/03/2016 Australië met een Vlaams accentje: "Anvers" 17/04/2016 Wijn en gerecht - Huiskamerrestaurant De Postelein - Keerbergen 5-8/05/2016 Wijnreis Beaujolais + deelname "La Cousinerie de Bourgogne" in Savigny-les-Beaune 28/05/2016 Kapittelbanket - thema Bourgogne 17/06/2016 Jubileumavond: Primitivo vs. Zinfandel, identiek DNA maar…

17/09/2015 Wijnen uit Piemonte 16/10/2015 Malartic-Lagravière Pessac-Léognan 3/12/2015 Hout versus wijn 4/02/2016 Pinotage uit Zuid-Afrika 14/04/2016 Combinatie kaas & wijn 26/05/2016 Champagne Bollinger

24 Millésime

23/09/2015 Nieuw-Zeeland: Seresin Estate 28/10/2015 Noordelijke Rhône: AOC Saint-Joseph 25/11/2015 Italië: Veneto 16/12/2015 Blinde degustatie: grenache, nebbiolo, pinot noir 20/01/2016 Blindproeverij (voorbereiding nationale proeven) 17/02/2016 Château Canon: 1er Grand Cru Classé Saint-Emilion 16/03/2016 Team-presentatie de Zorro's: AOC Marsannay en AOC Fixin 20/04/2016 Elzas gepresenteerd door Etienne Van Steenberghe 20/05/2016 Kapittelbanket (buiten kalender)

17/09/2015 St-Estèphe 15/10/2015 Food & Wine pairing 12/11/2015 Beaujolais 10/12/2015 Oost-Europese wijnen 21/01/2016 Bubbels 18/02/2016 Domein Quinta do de Passadouro 17/03/2016 Blaufränkisch, zweigelt,… (Oostenrijk) 21/04/2016 Roussillon 20/05/2016 Banket 26/05/2016 Algemene vergadering

25 Molenberg 17/09/2015 Griekse wijnen 29/10/2015 Rioja 19/11/2015 Pessac-Léognan 21/01/2016 Argentinië 18/02/2016 Technische avond 17/03/2016 Mousserende wijn en kaas 21/04/2016 Chili 14-17/05/2016 Wijnreis Elzas

Nova Zembla

7/09/2015 Giro d'Italia ism Bart Rogiers van Château Vini 18-21/09/2015 Wijnreis naar Piemonte 20/11/2015 Pessac-Léognan 20/01/2016 Nieuwjaarsevent 24/03/2016 Wijnen die minder kosten dan €12,50 27/05/2016 Twee wijnhandelaars wedijveren voor de beste fles 19/06/2016 Kapittelbanket

29 Pajottenland

27 Oenotopia

25/09/2015 Feestelijke start van het nieuwe seizoen 24/10/2015 Verrassingen uit Piemonte 14/11/2015 Domein Roque Vines uit het diepe zuiden van Chili 30/01/2016 Margaux, prestige uit de Médoc 19/03/2016 Wijnen uit New York 16/04/2016 Verrassingen uit Umbrië 27-29/02/2016 Wijnweekend naar de Ahr 4/06/2016 Wijndiner 'sur l'herbe'

3/10/2015 Tempranillo 100% 14/11/2015 Amerikaanse wijnen 23/01/2016 Belgische wijnbouwers van de Côtes du Roussillon 20/02/2016 Belgische wijnbouwers van de Bordeaux 19/03/2016 Kroatische wijnen 16/04/2016 Riesling uit de Rheingau 10/06/2016 Banket

Land van breugel

11/09/2015 Rode wijnen uit de Loire 20/11/2015 Initiatie in de geneugten van het wijnproeven voor en samen met onze dochters en zonen (minimumleeftijd 16 jaar) 11/12/2015 Bestuursdiner (ook voor de leden) 19/02/2016 Wijn van eigen bodem 27/05/2016 La bella Italia 25/06/2016 Kapittel

Vinbero

15/10/2015 Instapcursus 22/10/2015 Italië 3/12/2015 Wijn & Gerecht 4/02/2016 Spanje - Tempranillo 10/03/2016 Elzas 14/04/2016 Noord-Amerika 11/05/2016 Rosé 17/06/2016 Banket

32 Vogelsanck

33 Westhoek

Osiris (Gent)

9/10/2015 Riojawijnen 20/11/2015 Pareltjes uit de Pomerol 22/01/2016 Wijnen uit Majorca 18/03/2016 Wereldreis met merlot 29/04/2016 Loirewijnen 11/06/2016 Banket

25/09/2015 Gaillac 23/10/2015 Plaisir de Beaulieu Bordeaux en Saint-Emillion 7-8/11/2015 Wijnreis Chablis 4/12/2015 22/01/2016 12/02/2016 18/03/2016 22/04/2016 Kapittel 3/06/2016 Algemene vergadering

34 Zele

11/09/2015 Champagne, en dan is het altijd feest! 23/10/2015 Griekse wijnen, een klasse apart 20/11/2015 Bordeaux 2009 22/01/2016 Nieuwjaarsreceptie 19/02/2016 Portugal 18/03/2016 Een heruitgave van de wijnreis Chablis versus Sancerre 15/04/2016 Loire 11/06/2016 Kapittelbanket

35 Zottegem

17/09/2015 Basisproeverij rode wijn 15/10/2015 Riesling wereldwijd 19/11/2015 Zuidelijke Côte du Rhône 21/11/2015 Uitstap - les vignerons indépendants - Lille 21/01/2016 Belgische schuimwijnen 18/02/2016 Bulgaarse wijnen 17/03/2016 Italië - Soave 21/04/2016 Gerenommeerde bordeaux 20/05/2016 Kapittelbanket

36 Zuidwest Vlaanderen

19/09/2015 Pinot noir around the world 24/10/2015 Istrian Chill Out wines Patrick Dhondt 21/11/2015 Pessac-Léognan château Seguin en Du Sartre 11/12/2015 Castigno Languedoc 23/01/2016 Madeira 20/02/2016 Zuid–Afrika 12/03/2016 Rioja 23/04/2016 Kapittelbanket

Mi c he l Va n Z a nd i j c k e C o m m a n d e r ij Het Brugsche Vr ye Foto's: Lena Vanhecke en Michel Van Zandijcke

De heropstanding van Beaujolais Beaujolais nouveau, nu Beaujolais primeur, bestaat al meer dan zestig jaar. Deze wijn behelst een derde van de plaatselijke productie en heeft ongetwijfeld bijgedragen tot de wereldwijde bekendmaking van de beaujolaiswijnen. De kwaliteit van deze wijnen bleek echter vaak zeer bedroevend, zodat het commercieel voordeel omsloeg in een negatief imago. Vooral de ‘betere’ wijnkenner haalt zijn neus op voor deze banaan- en cuberdonwijnen. Dit is echter oneer aandoen aan het potentieel van gamay rouge à jus blanc en van de diverse terroirs in deze streek. Er is ook een beperkte productie van witte wijn op basis van chardonnay, beplant op 279ha. 4% van de productie wordt als roséwijn gevinifieerd.

De glooiende hellingen van Beaujolais

K e n W i j n -magazine - jaargang 11 - nr. 24

Een omstreden vinificatiemethode

Strenge eisen

Wat de kwaliteit van de wijnen ook niet ten goede komt is de thermovinificatie, die door 80% van de wijnbouwers wordt toegepast. Hierbij wordt de oogst kortdurend verwarmd tot 70°C, waarbij de kleur (anthocyanen) wordt onttrokken. Vervolgens wordt onmiddellijk geperst en het bekomen sap begint aansluitend te gisten door toevoeging van aromatische gistsoorten, wat onder meer de bananensmaak verklaart. Het spreekt voor zich dat een dergelijke methode de uitdrukking van het terroir teniet doet. Gelukkig passen de betere wijnbouwers de traditionele plaatselijke vinificatietechniek toe, zijnde de macération carbonique of semi-carbonique. Intacte, complete druiventrossen gaan in de kuip die afgesloten wordt. De op de bodem liggende druiven worden plat gedrukt waardoor most ontstaat die begint te gisten. Daardoor wordt de atmosfeer in de kuip verzadigd met koolstofdioxide (CO2). Zonder zuurstof zijn de andere bessen gedwongen tot een intracellulaire gisting waarbij de most bijzonder veel aroma’s en kleur onttrekt aan de schillen. Na 4 à 14 dagen wordt het sap afgelaten, de resterende most geperst en eventueel samengevoegd met het sap. De fermentatie verloopt verder zoals bij witte wijn, wat de beperkte tannine in dergelijke wijn verklaart. Bij de macération semi-carbonique wordt analoog gestart, maar gaat men na enkele dagen verder met pigeage, délestage of remontage. Zeldzame wijnbouwers passen de Bourgondische techniek toe, waarbij de druiven individueel ontritst en geselecteerd worden voor de maceratie en de gisting. Château des Jacques speelde hierbij een voortrekkersrol.

De beaujolaisstreek begint ongeveer 10 kilometer ten zuiden van Mâcon en strekt zich uit over 10.300ha. Het gebied heeft een totale breedte van 12 kilometer en een lengte van 60 kilometer en wordt in twee subregio's ingedeeld: Haut-Beaujolais en Bas-Beaujolais. Haut-Beaujolais ligt noordelijk, hier worden de beste wijnen gemaakt, waaronder AOP Beaujolais-Villages en de 10 cru’s: Fleurie, Juliénas, Brouilly, Chénas, Chiroubles, Côtes-de-Brouilly, Morgon, Moulin-à-Vent, Régnié en Saint-Amour. Bas-Beaujolais ligt zuidelijk en hier wordt de AOP Beaujolais gemaakt. De meeste wijngaarden liggen op hellingen, wat mechanisatie bemoeilijkt. Het is verboden machinaal te oogsten. De densiteit van de beplanting is hoog: 10.000 tot 12.000 voet per hectare in de cru’s. Het moet dus duidelijk zijn dat de kosten van uitbating hoog liggen. Nochtans blijven de prijzen van de goede beaujolaisw ijnen bescheiden.

瘀爀愀愀最甀眀最爀愀琀椀猀椀渀欀漀洀欀愀愀爀琀洀攀琀栀攀琀挀漀渀琀愀挀琀昀漀爀洀甀氀椀攀爀漀瀀搀攀眀攀戀猀椀琀攀 ⠀瘀攀爀洀攀氀搀椀渀最 ᰠ氀椀搀嘀氀愀愀洀猀攀圀椀樀渀最椀氀搀攀ᴠ⤀

Wij kregen de gelegenheid, een staalkaart van de betere domeinen in de beaujolaisstreek en hun enthousiaste wijnmakers te leren kennen.

㘀眀椀樀渀戀攀甀爀稀攀渀椀渀嘀氀愀愀渀搀攀爀攀渀 ⴀ 猀椀渀搀猀㈀㐀瀀攀爀猀漀漀渀氀椀樀欀挀漀渀琀愀挀琀洀攀琀搀攀眀椀樀渀戀漀甀眀攀爀甀椀琀猀氀甀椀琀攀渀搀眀椀樀渀戀漀甀眀攀爀猀最攀稀攀氀氀椀最攀渀氀攀攀爀爀椀樀欀Ⰰ 愀氀琀椀樀搀瘀攀爀爀愀猀猀攀渀搀

瀀爀漀攀瘀攀渀攀渀欀漀瀀攀渀Ⰰ 搀椀爀攀挀琀戀椀樀搀攀眀椀樀渀戀漀攀爀

䰀攀甀瘀攀渀Ⰰ 㔀ⴀ 㜀⼀㈀⼀㈀㄀㘀 ⨀ 圀愀爀攀最攀洀Ⰰ ㈀㘀ⴀ㈀㠀⼀㈀⼀㈀㄀㘀匀椀渀琀ⴀ一椀欀氀愀愀猀Ⰰ ㄀㄀ⴀ㄀㌀⼀㌀⼀㈀㄀㘀 ⨀ 刀漀攀猀攀氀愀爀攀Ⰰ ㈀㄀ⴀ㈀㌀⼀㄀⼀㈀㄀㘀䄀愀爀猀挀栀漀琀Ⰰ ㄀㄀ⴀ㄀㌀⼀㄀㄀⼀㈀㄀㘀 ⨀ 䜀攀渀琀Ⰰ ㈀㔀ⴀ㈀㜀⼀㄀㄀⼀㈀㄀㘀

眀眀眀⸀昀漀椀爀攀搀甀瘀椀渀⸀戀攀

Jean-Gilles Chasselay

Haut-Beaujolais Domaine Benoît Trichard-Odenas

Bas-Beaujolais Domaine du Vissoux-St-Vérand Saint-Vérand-le-Vissoux is de bakermat van de familie Chermette. Daar bezitten Pierre-Marie en Martine Chermette een groot perceel met een mooie, zuidwestelijke oriëntatie. De bodem bestaat vooral uit graniet. Dit geeft de wijnen meer structuur. Zij exploiteren verder wijngaarden in drie crus: Fleurie, Brouilly en Moulin-à-Vent. De cuvée ‘Les trois Roches’ is een assemblage van wijn uit drie percelen in Moulin-à-Vent: Rochegrès, La Rochelle en Roche noire. De familie werkt volgens het principe van de lutte raisonnée. Dit is het best aangepast aan de klimaatevolutie in deze regio en de fragiliteit van de gamaydruif. In de praktijk betekent dit geen gebruik van chemische gisten, geen chaptalisatie en een minimale toevoeging van zwavel. In de prachtige gewelfde kelder met grote eikenvaten, gebouwd door de overgrootvader van Pierre-Marie Chermette proefden we acht verschillende beaujolaiswijnen.

Domaine JG Chasselay-Châtillon d’Azergues Deze regio, 25 km ten noordoosten van Lyon, wordt ook wel ‘klein Toscane’ genoemd omwille van zijn landschap vol heuvels, wijngaarden, middeleeuwse kastelen en pittoreske dorpen. Jean-Gilles en Christiane Chasseley zijn wijnbouwers sinds 1981 op een domein dat reeds zes eeuwen tot de familie behoort. Dochter Claire en zoon Fabien treden nu reeds in hun voetsporen. Alle wijnen van het domein lageren in grote houten vaten van 60hl. De volledig biologische wijnteelt maakt gebruik van endogene gisten en van een minimale hoeveelheid sulfiet. Bij deze zeer enthousiaste familie proefden we vooraf diverse wijnen en verder ook aan tafel bij een smakelijke charcuterieschotel.

Panorama van Beaujolais-wijngaard

Dit domein in Odenas werd opgericht in 1951 door Benoît Trichard en wordt thans uitgebaat door zijn twee zonen, Michel en Pierre. De totale oppervlakte van de wijngaard bestaat uit 15 hectare, met vier appellaties: Moulin-à-Vent, Brouilly, Côte-de-Brouilly en Beaujolais. De productie bedraagt ongeveer 70.000 flessen per jaar voor alle appellaties. Het oogsten gebeurt met de hand. De moulin-à-vent wordt op hout uit Allier opgevoed, waarvan een deel op nieuwe vaten. De bloemstroken aan de rand van de wijngaard hebben een onderhoudsfunctie. Ze beschermen tegen de erosie, maken een minimaal gebruik van fytofarmaceutische producten mogelijk en zorgen voor een grotere biodiversiteit. We proeven hier de verschillende appellaties.

Château des Jacques-RomanècheThorins Dit kasteel is sedert 1996 eigendom van Louis Jadot maar wordt sedert 2000 autonoom uitgebaat door Guillaume de Castelnau, een voormalig luchtmachtofficier. Deze bevlogen en inspirerende man met een theosofisch ideeëngoed breidde de oppervlakte van het domein uit tot 87ha vooral op Moulin-à-Vent, maar ook 10ha in Beaujolais blanc. De rest omvat zes appellaties op de beste climats gelegen: Beaujolais-Villages, Chenas, Fleurie, Chiroubles, Morgon en Moulin-à-Vent. Guillaume de Castelnau heeft ook de verschillende percelen weten af te bakenen op basis van hun terroir; alle wijnen worden parcellair gevinifieerd. Algemeen gezien gelden de wijnen van dit domein als de meest ‘Bourgogne getypeerde’ van Beaujolais. De vinificatie gebeurt hier dan ook op zijn Bourgondisch met een klassieke alcoholische gisting op inox of op hout, gevolgd door een langzame malolactische omzetting. Er worden geen gisten toegevoegd. Hier proeft men grote beaujolaiswijnen, die blind geschonken veelal als Bourgognes ingeschat worden en die een lang bewaarpotentieel hebben.

K e n W i j n -magazine - jaargang 11 - nr. 24

DEGUSTATIEBEURS

wijn focus BEMT - GEEL

2016

Zaterdag 5 maart, 14 - 19 u. Zondag 6 maart, 12 - 19 u. Inkom: 8 euro, proefglas gratis

Domaine de la Madone-Fleurie Het Domaine de la Madone is gelegen op de beroemde heuvel van la Madone in Fleurie. Deze heuvel wordt door kenners beschouwd als de beste climat van deze cru. De wijngaarden profiteren van een uitzonderlijk klimaat en de bodem van roze graniet is zeer geschikt voor de gamaydruif. Het domein van 13ha is reeds vijf generaties eigendom van de familie Després en wordt nu uitgebaat door Maryse en Jean-Marc Després en hun zoon Arnaud. Zij maken gebruik van de lutte raisonnée met respect voor het terroir en het milieu en minimaal gebruik van fytosanitaire producten. Grote inspanningen worden geleverd om een optimale rijping van de druiven te bekomen. In deze context werden de percelen hertekend en nieuw afgebakend. De druiven worden met de hand geoogst door dertig plukkers en worden streng getrieerd. Dan volgt een traditionele vinificatie. Wijnen verouderen nog zes maanden tot een jaar in cuves of op vat vooraleer te bottelen. We proeven er zeven wijnen bij de casse-croûte (mâchon volgens de plaatselijke benaming).

Domaine Paul Janin & Fils-Romanèche-Thorins Dit is een familiaal domein, zeer goed aangeschreven in de pers, met meerdere lieux-dits vooral in de appellatie Moulin-à-Vent. Men vinifieert er traditioneel: manuele pluk, doorgedreven triage, vrij lang contact met de lie en vatlagering van acht tot twaalf maanden. Het zijn vrij goede bewaarwijnen. We proeven twee beaujolais-villages en drie moulin-à-vents.

Domaine du Calvaire de Roche-Grès-Saint-Joseph Didier Desvignes startte in 1981 met de aankoop van een wijngaard in Morgon, het ‘Domaine du Calvaire de Roche-Grès’, genoemd naar de aanwezigheid van dertien monumentale kruiswegstaties in de vorm van menhirs. Later breidde hij uit naar andere appellaties. Ieder perceel wordt afzonderlijk gevinifieerd om de persoonlijkheid en finesse van het terroir te behouden. Er wordt gewerkt volgens de principes van de lutte raisonnée. De malolactische omzetting gebeurt op hout. We proeven er naast zes cru’s ook een beaujolais rosé .

Prachtige wijnen Meer info: www.wijnfocus.be Adres: BEMT, Kleinhoefstraat 6, 2440 Geel

2 euro korting

Wijnfocus degustatiebeurs Knip deze bon uit en krijg 2 euro korting per persoon (max. 2)

Deze kennismaking heeft alle vooroordelen omtrent Beaujolais doen verdwijnen als sneeuw voor de zon. Hier zijn prachtige, diverse terroirs aanwezig. Hier heerst een druif met groot potentieel, ook op vlak van bewaring. Hier zijn gemotiveerde, enthousiaste wijnbouwers aan het werk, elk met hun eigen onderbouwde visie. Hier worden diverse wijnen gemaakt met eigen karakteristieke kenmerken, gaande van de soepele, fruitige zomerwijn (Beaujolais) over elegante, verleidelijke wijn (Fleurie) naar meer gestructureerde cuvées (Moulin-à-Vent) en uitzonderlijke bewaarwijnen die zelfs pinoteren (Château des Jacques)! Voor elk wat wils… en dit aan zeer schappelijke prijzen. A bon entendeur, salut!

Michel Trichard

Domaine JG Chasselay in Châtillon d’ Azergues Beaujolais blanc 2014 De kelders van het Domaine du Vissoux

Geproefd Domaine du Vissoux in Saint-Vérand, Martine en Pierre-Marie Chermette Beaujolais blanc 2014

Afkomstig van percelen met verschillende bodemsamenstelling. Fermentatie en lagering in inox, endogene gisten. Geuren van pompelmoes, witte perzik, rijpe peer en meidoornbloesem evenwicht en goede concentratie. Crémant de Bourgogne

Extra brut, maar toch een puntje rondheid in de smaak; de druiven waren volledig rijp bij het oogsten. Aroma’s van perzik en broodkorst, fijne mousse in de mond. Beaujolais “les Griottes” 2014

Semi-carbonique vinificatie, 3 à 4 dagen maceratie, geen houtlagering wijn bekomen van de jongste percelen van het domein, vandaar een frisse en fruitige wijn, met accenten van besjes, aardbei– en frambozen yoghurt. Soepel, weinig tannine; licht gekoeld geschonken is dit een zeer aangename zomerwijn.

Beaujolais cuveé Coeur de vendange 2014

Zeer oude wijnstokken. Vijf tot zes dagen maceratie, vier maand lagering in foudres. Intense wijn, zwarte kersen bramenaroma. Rond en evenwichtig in de smaak, goede structuur, aangename zuren. Broully Pierreux 2013

40 jaar oude stokken. Macération semi-carbonique gedurende zeven tot tien dagen, endogene gisten. Geuren van rijpe kers, aardbei met een licht getoast accent. Door de zes maand houtlagering reeds wat afgerond. Fleurie “Poncié” 2014

Hoger gelegen wijngaard, sterke helling, zuid-oostelijke oriëntatie, granietbodem. Eerst geur van rozen, daarna rood fruit. Levendige frisse zuren, soepele wijn met 6 maanden houtlagering.

Fleurie “ Les Garants” 2013

Een van de beste terroirs van Fleurie; lager gelegen dan Poncié in een keteldal, dus iets warmer. 10% gelagerd in nieuw hout, de rest in grote foudres. Vandaar een wijn met veel structuur, met complexe fruitaroma’s, goed merkbare tannine en een grote lengte bewaarcapaciteit ongeveer vijf jaar. Moulin-à-Vent “Les Trois Roches” 2014

Wijn van drie verschillende wijngaarden met hoofdzakelijk granietbodem, ongeveer 30 jaar oude stokken. Wat lichter van kleur, aangename fruitige neus met indrukken van viervruchtenconfituur. Concentratie, puntige aciditeit, lange afdronk met peperachtige nasmaak.

Zeer oude stokken, op hout gelagerd. Aangename expressieve neus, lichte vanilletoets, perzik, typisch chardonnay. Evenwicht tussen zuur en molligheid, grote lengte. Beaujolais rouge “Cuvée des Quatre Saisons” 2014

Assemblage van verschillende terroirs om een constante basiswijn te bekomen. Macération semi-carbonique, vandaar aroma’s van aardbeien frambozenyoghurt, rode besjes, granaatappelpitjes. Aangenaam fruitig in de smaak, met zachte zuren, een heerlijke zomerwijn.

Fleurie “La Chapelle des Bois” 2014

Granietbodem. Geraffineerde florale geuren met toetsen van viooltjes en bosvruchten. Zacht en evenwichtig in de smaak, minerale impressies. Kan ongeveer vier jaar ouderen. Chénas “La Carrière” 2013

Charmante wijn met een geur van rode vruchten en rozen. Aangename evenwichtige smaakstructuur, zachte lange afdronk.

Domaine Benoît Trichard in Odenas Brouilly 2013

Eerst wat gesloten, na walsen: granaatappel, besjes, framboos mondvullend, goede balans tussen tannine en zuren. Lange afdronk, nog minstens één jaar laten rusten. Côte-de-Brouilly 2012

Bloemen en rood fruit in de neus (kers, krieken, framboos). Soepele wijn met een goede smaakbalans.

Moulin-à-Vent “Mortperay” 2011

Fruitig met een kruidige toets van korianderzaden. Soepel, evenwichtig, goede lengte. Moulin-à-Vent Exception 2011

Gelagerd in gedeeltelijk nieuwe Allier-vaten; vertaalt zich in het glas door een present aroma van vanille en hout bovenop het fruit. Heeft nog enkele jaren nodig om de componenten de laten versmelten.

K e n W i j n -magazine - jaargang 11 - nr. 24

Château des Jacques in Romanèche-Thorins Beaujolais blanc 2014

“Vin de plaisir” in cuves gelagerd, jong te drinken met zachte minerale en fruitige accenten en levendige zuren Bourgogne blanc “Clos de Loyse” 2013

Bodem van granietrots, sediment van graniet als bovenlaag. Gevinifieerd zoals in Bourgogne, net zoals alle rode wijnen. Houtgelagerd waarvan 50% nieuwe vaten. Druiven geplukt bij maximale rijpheid. Typische Bourgondische chardonnay-neus, zachte vanillegeur aroma’s evolueren in de mond: van floraal naar rijp wit fruit (peer, ananas). Gestructureerd, in balans, met een grote lengte, minerale afdronk. Fleurie “Bel Air” 2013

Fruitige geur van o.a. aardbei. Tannine en zuurtegraad zijn in

evenwicht, maar nog niet versmolten. Heeft veel potentieel maar vraagt wat veroudering. Moulin-à- Vent 2010

Assemblage van verschillende terroirs (kwarts, zandsteen, zanderige grond). Mooie expressie van gamaydruif: complexe florale en fruitige geuren. Krachtige maar soepele evenwichtige smaakstructuur, met een lange afdronk; nu te genieten. Morgon 2011

Samenstelling uit verschillende wijngaarden met vulkanische bodem. 10 maand rijping in vaten van tweede en derde wijn. Vol, rond , ‘mannelijke’ wijn, fluwelige tannine, mineraal, op dronk maar nog potentieel. Morgon “Côte de Py” 2011

zeer goed geïntegreerd. Complex fruitboeket: bramen, vlierbessen en toetsen van leder krachtig en tegelijk elegant met uitgebalanceerde zachte tannine en zuren. Te bewaren maar nu ook zeer te genieten. Moulin-à-Vent “Rochegrès” 2007

Hoger gelegen perceel van rode zandsteen. Gelagerd in 100% nieuw hout wat niet opvalt in de geur. Complexe geuren van o.a. viervruchtenconfituur. Gul, rond in de smaak, evenwichtig, met een lange bewaarmogelijkheid. Moulin-à-Vent ”Les Thorins” 1999

Fijne uitgerijpte wijn, bourgogne-achtig met impressies van leder en peper (de gamaydruif is genetisch verwant aan de pinot noir).

Viognier is een druif die goede resultaten geeft op een granietbodem. 2013 was pas het tweede oogstjaar, vandaar een lichte wijn, als aperitief te gebruiken. Fleurie tradition Madone 2013

Florale indrukken in de geur. Soepel en fruitig in de smaak, met fijne tannine en een peperachtige nasmaak. Fleurie Domaine du Niagara 2013

Geuren van bramen, cassis, rijpe kers. Krachtig, maar vraagt nog enkele jaren rijping.

Fleurie Vielles Vignes Madone 2013

Stokken tussen 70 en 100 jaar oud met laag rendement. De wortels van de planten zitten verankerd in de granietbodem bloemige geur, geconcentreerd, met aangename zuren, met bewaarcapaciteit. Fleurie Vieilles Vignes “Grille Midi” 2013

Wijngaard gelegen in een amfitheater (warmer) met verweerde granietbodem. Uitgesproken bloemige geuren met hint van rode confituur. Evenwichtig, kan zeker vijf tot zes jaar bewaren.

Beaujolais-Villages blanc “Les Vignes des Jumeaux” 2013

Impressies van limoen, exotisch fruit, mineraliteit, volle smaak. Fermentatie op hout en elf maanden lagering op de lie. Beaujolais-Villages rouge “Les Vignes des Jumeaux” 2013

Macération semi-carbonique, zacht lactische toets, cuberdon. Soepele, lichte aangename drinkwijn, op inox gelagerd. Moulin-à-Vent “Les Vignes du Tremblay” 2013

Moulin-à-Vent “Clos du Tremblay” 2013

Relatief laat geplukte druiven (oktober). Breed scala aan geuren van rood fruit. Rendement: 25hl/ha; goede structuur, lange afdronk, bewaarpotentieel. Moulin-à-Vent “Clos du Tremblay” 1997

Een jaargang te vergelijken met 2013: late pluk. Nog verrassende fruitaroma’s: gekonfijte kers, gestoomde pruimen, sinaasappelschil. Complexe wijn met veel finesse en elegantie, nog te bewaren.

Assemblage van verschillende percelen, 50 à 60 jaar oude stokken. Macération semi-carbonique, lactische aroma’s met framboos en aardbei. Fijne tanninestructuur, in balans met de zuren.

Domaine Didier Desvignes - domaine du Calvaire de Roche-Grès Saint-Joseph in Villié-Morgon

Voor de helft nieuw hout, maar

Domaine de la Madone in Fleurie , J.M. Després en zoon Viognier 2013 vin de pays

Clos du Tremblay in Romanèche-Thorins, Paul Janin en zoon

Fleurie Cuvée Prestige 2012

Een selectie van de cuvée Madone wordt 12 maanden gelagerd in Franse eik van vier of vijf jaar. Indrukken van kersenconfituur. Goed gestructureerd, concentratie, te bewaren. Fleurie “1889” 2011

Een perceel geplant in 1889, net na de phylloxeraplaag, de wortels zitten diep verankerd in de bodem. Gelagerd in nieuw hout. Intense kleur en complexe smaken. Lange afdronk met minerale toets, lang te bewaren.

Beaujolais rosé 2014

Morgon “Clos des Charmes” 2011

Geurt naar fruitsnoepjes, exotische toets na walsen. Verfrissende wijn, beetje restsuiker, rinse aciditeit.

Eén jaar op hout gerijpt, vandaar wat meer afgerond. Fijne tannine, meer bewaarpotentieel.

Chiroubles 2014 cuvée nature

Moulin-à-Vent 2014

Cuvée nature (cuvée zonder zwavel). Lichte fruitige sappige wijn, lichte zanderige grond, jong te drinken. Fleurie 2014 cuvée nature

Concentratie, geen houtlagering, evenwichtig. Morgon “Les Charmes”2013

Gelagerd in cuves uit cement. Zeer fruitige en toegankelijke wijn.

Afkomstig van verschillende terroirs, in vergelijking met de moulin-à-vent 2013 is dit een perceel, met mangaan en ijzeroxide in de bodem. De laatste wijn heeft meer finesse en concentratie, alle elementen goed in balans. Lange afdronk, goed te bewaren. Morgon “Les Charmes” 2002

Het aromaboeket is geëvolueerd naar gekonfijte kers en cederhout. Elegantie en concentratie, goed versmolten smaken.

BASILICATA In het zuiden van Italië is het leven anders dan in Toscane of Piemonte. Neem nu Basilicata, een van de best bewaarde

S im o nne W e l l e k e n s C o m m a n d e r ij B e l l e b e e k

geheimen uit het zuiden. Het leven is er traag en het rustieke, authentieke gevoel bezorgt je een extreme ervaring van het oude Italië. Lucania, de lokale naam voor de regio, ligt ten westen van de hak van de laars, gekneld tussen drie kustregio’s: Puglia, Calabria en Campania. De belangrijkste plekken zijn Potenza, de hoofdstad, Venosa, Melfi en Matera, ten westen van Bari. Basilicata is een weinig opvallende regio hoewel de streek een fascinerende geschiedenis heeft, die teruggaat tot de prehistorie. Er zijn heel wat schatten van uitgehouwen grotwoningen tot ruïnes van Griekse tempels en prachtige fresco’s in het werelderfgoed Matera. Een al even historische druif, aglianico, levert er wisselende wijnen op van elegant tot robuust.

Identiteit Basilicata heeft een korte zuidwestelijke kust aan de Tyrreense Zee en een langere strook naar het zuidoosten aan de Golf van Taranto aan de Ionische Zee. Het grootste deel is heuvelachtig wat zorgt voor een eerder kil klimaat voor een dergelijke, zuidelijke ligging. Het grootste deel van de wijnproductie speelt zich af in het noorden op de hellingen van de Vulture. Op de vulkanische bodem en in het microklimaat ter plekke gedijen de druiven het best.

Vlaggenschip Aglianico Dit door de Feniciërs uit Griekenland naar Italië gebrachte ras is het hoofdingrediënt van de beroemde Aglianico del Vulture DOC. Het merendeel van de productie staat op de berg Vulture, het overblijfsel van een uitgedoofde vulkaan, in het westelijk deel van de provincie Potenza. De stijl en het karakter van de wijnen variëren naargelang de hoogte. Tot een hoogte van 500m levert aglicanico diepe, robuuste wijnen met veel tannine en

K e n W i j n -magazine - jaargang 11 - nr. 24

structuur, en een grote bewaarkracht wat leidde tot de promotie tot DOCG voor de Aglianico del Vulture Superiore in 2010. De instapwijn Aglianico del Vulture DOC, komt pas na een jaar rijping op de markt en kan best een zestal jaar verouderen. De vecchioversie heeft twee jaar eikenvat gekregen en komt pas na drie jaar in de handel. De riserva volgt na vijf jaar. Aglianico del Vulture DOCG is de hoogste kwalificatie verwijzend naar wijnen afkomstig van uitgelezen locaties en vier jaar vatrijping. Naast deze krachtige, stille wijnen wordt een rode zowel droge als zoete spumante geproduceerd.

Nieuwe DOC’s In totaal heeft Basilicata vier appellaties. De drie andere DOC’s zijn vrij nieuw en beslaan de productie van wijnen met een mix van inheemse variëteiten met internationale rassen. Voor Grottino di Rocanova, Matera en Terre dell’Alta d’Agri worden primitivo, sangiovese, montepulciano, barbera, ciliegiolo, bombino nero, malvasia nera, cabernet sauvignon en merlot gebruikt. De witte wijnen bevatten hoofdzakelijk greco bianco, malvasia bianca en moscato, allen met welbepaalde percentages indien het assemblages betreft. Ook rosé, in mindere mate, wordt geproduceerd. Net zoals elders in Italië zijn er uiteraard ook de IGT-wijnen die producenten toelaten buiten de regelgeving te stappen en te experimenteren met lokale druiven, verschillende stijlen en rijpingstechnieken.

Az ie nd a A g r i c o l a G r ifa l c o w w w.g r ifa l c o.c o m

Acerenza

Grifalco: boegbeeld voor de regio Fabrizio en Cecilia Piccin besloten na 20 jaar Toscane te verlaten om opnieuw te beginnen in het zuiden van Italië en gingen op zoek naar wijngaarden in de regio van Aglianico del Vulture. Fabrizio kocht terreinen die de potentie hadden om grote wijnen voort te brengen. Sommige waren een halve eeuw oud, anderen tussen tien en dertig jaar. Er werden ook nieuwe aanplantingen aangelegd en een gloednieuwe vinificatiekelder werd geconstrueerd. Lorenzo studeerde af als oenoloog. Vader en zoon maken uitstekende wijnen die getuigen van vakkennis. De wijnen zijn verfijnd, niet te zwaar, eerder modern maar zonder het karakter van de druif te verliezen. Frisheid en minerale elementen reflecteren het unieke terroir.

De wijngaard In totaal telt Grifalco 16ha verdeeld over drie terreinen op een hoogte tussen 400 en 500 meter. Ginestra heeft een bodem van klei en tufsteen en is gelegen op de top van heuvel. Aglianicostokken zijn gemiddeld 40 tot 50 jaar oud en leveren structuurvolle wijnen. De wijnvelden in Venosa liggen op 400m. De bodem is hoofdzakelijk rotsachtig met klei. Stokken hebben hier een leeftijd van om en bij de 12 jaar. In 2004 werden 3ha nieuw aangeplant. De derde wijngaard ligt op 500m in Maschito en bestaat eveneens uit gronden van

Lorenzo Piccin

klei en rotssteen. Sommige percelen zijn 40 jaar oud terwijl andere eerder recent werden aangelegd. Dit zijn de hoogst gelegen velden. De wijnen zijn tegelijk gestructureerd en elegant, genereus en met diepte. De teelt in iedere wijngaard is organisch en kreeg het certificaat voor biologische wijnbouw. Organische teelt is hier immers niet ongewoon omdat door het vulkanisch gesteente nauwelijks ziekten voorkomen. Lorenzo en Fabrizio leveren er knap werk.

DOC samengevat

Basilicata DOCG wine appellation: Aglianico del Vulture Superiore Basilicata DOC wine appellations: Aglianico del Vulture, Grottino di Roccanova, Matera, Terre dell'Alta Val d'Agri Basilicata IGT wine appellation: Basilicata

Geproefd FRÀ Rosato IGT Basilicata 2014

De wijngaard van Grifalco

100% aglianico afkomstig van de Vulture- en Venosaregio. Manuele pluk met selectie in de wijnkelder. Na één uur wordt geperst en wordt de most overgebracht in stalen tanks waar de fermentatie verloopt. Na vier maanden sur lie wordt de rosé gebotteld na filtratie. Mooi rosékleurig, floraal met hints van citrusfruit. De smaak is knapperig en medium gestructureerd met strakke zuren. Het eind is mooi droog. Gricos Aglianico del Vulture DOC 2012

Grotten als wijnkelders

Het fruit voor deze versie is afkomstig van vier verschillende zones in Vulture. Na een fermentatie in tanks rijpt 50% van het sap in Sloveense eikenvaten gedurende 12 maanden. De rest rust in de tanks. Dieprode wijn met een uitgesproken geur, genereus en elegant, donker en rood bessenfruit, mineraal en floraal. De smaak is navenant, gul, fris en fruitig met zachte, rijpe tannine, ondersteund door een fijne zuurgraad. Het slot toont een volle lengte. Uitstekende instapwijn. Damaschito Aglianico del Vulture DOC 2009

De kathedraal van Acerenza

Voor de productie van deze wijn plukt men de druiven in de Vulture-wijngaard in de Maschitoregio met stokken van 70 jaar oud. Na fermentatie in tanks rijpt de wijn in Sloveense eikenvaten gedurende 12 tot 18 maanden. IJzerhoudende gronden leveren hier een krachtige, volmondige wijn af met gebald fruit, mineraal, aards en een grote structuur.

Rijpe tannine is mooi verweven en in balans met de zuurgraad. De wijn toont heel wat spanning, materie en potentieel. Daginestra Aglianico del Vulture DOC 2011

Herkomst Ginestraregio. Intens robijnrode wijn met een diepe, gevarieerde geur van zwart fruit, peper, cacao en koffie, weelderig en geaffineerd. In de mond ontwikkelt zich een gulle, terroirgerichte structuur, opgebouwd door stevige, presente tannine, krachtig en breed, met een immense lengte. Schitterende wijn. Grifalco Aglianico del Vulture DOC

Anglianicobessen komen van de drie Vulture regio’s: Venosa, Ginestra en Maschito. Vatrijping in Franse eikenvaten en fusten gedurende 12 maanden. 2012: diepe kleur, uitgesproken, breed geurpallet, mooi verweven smaak, stevige, rijpe tannine, sappig en zacht met frisse tonen over het hele smaakprofiel, goede lengte. 2011: zeer mooie frisheid, aards, lichte houtdominantie, kruidig, zwarte peper, smakelijk in de mond, rond en vol, minder tanninerijk. 2010: veel specerijen en kruiden, expressief en voldoende intens. De smaak is eerder vlot en soepel, makkelijk drinkbaar. Elegante wijn die duidelijk het jaar waarin er vrij veel regen viel, weerspiegelt. 2009: een charmeur, verleidelijk in de geur met groene kruiden, rijpe bessen, kersen, specerij, en een mooie houtondersteuning. De smaak ontwikkelt zich met een heel fijne en elegante structuur, een delicate textuur met

zuivere zuren, rasecht. Schitterende versie. 2008: droge kruiden, koffie en bessen zetten door tot in de ronde, kruidige smaak, evenwichtig en stevig. Het geheel is minder fris en eerder rustiek met een gebrand eind. 2007: heel rustiek in de smaak met tabak en houtindrukken aan het eind. 2005: ook hier eerder een klassieke, rustieke stijl met pruimen, vijgen, aardse tonen en tabak. De smaak is sappig en geëvolueerd met prachtige tannine. 2004: verrassende wijn met indrukken van een nog jonge wijn. Gebald, gekonfijt fruit, chocoladetoetsen met hints van tabak vormen een fijn boeket. Zachte, verweven tannine, fijne zuren, sappigheid en frisheid over de hele lijn, mooie elegante afronding met vulling en minerale indrukken. (2006 had kurk en was niet meer beschikbaar).

K e n W i j n -magazine - jaargang 11 - nr. 24

H u g o Va n L a nd e g he m C o m m an d e r ij L an d v an W a a s

Bourgogne 2013

De stoutste verwachtingen overtroffen Domaine de l'Arlot

Een jaar met twee gezichten Van januari tot juli waren de temperaturen lager dan normaal. De zon was de grote afwezige tijdens de eerste helft van het jaar 2013. De maand mei kreeg minder dan de helft uren zon dan normaal. Bovendien ging dat gepaard met neerslag die veel hoger lag dan het gemiddelde. Deze triestige klimatologische omstandigheden hadden natuurlijk ernstige gevolgen voor de wijnstok. Zijn vegetatieve cyclus startte met een achterstand van twee weken. Terwijl begin mei de eerste knoppen verschenen, viel de regen met bakken uit de lucht. In het weekend van vier en vijf mei stonden sommige percelen onder water en liepen kelders onder. (zie grafieken op volgende pagina) De bloei en vruchtzetting verliep dan ook onder erg ongunstige omstandigheden. De achterstand van de wijnstok was inmiddels tot drie weken opgelopen. Gelukkig keerde het weer en snelde een warme en droge zomer de rijping van de druiven ter hulp. Al kreeg een deel van de Côte de Beaune met hevige hagel af te rekenen. Niet minder dan 1.350ha werden op 23 juli getroffen. Sommige percelen in Volnay en Pommard werden zelfs volledig vernietigd. Een enorme tegenslag, want ook in 2012 hadden diezelfde gemeenten al hagelschade ondervonden.

Strenge selectie De tweede helft van september kende onstabiel weer. Zachte temperaturen en regelmatige regens veroorzaakten hier en daar grijs rot (pourriture grise). De sanitaire toestand van de druiven moest nauwlettend worden opgevolgd. De keuze van de oogstdatum zorgde voor heel wat kopzorgen. Enerzijds nog wachten op optimaal rijpe druiven, anderzijds de kans lopen dat het rot toesloeg waardoor een deel van de oogst verloren ging. In vele gevallen moest snel worden geoogst en was er bovendien een strenge selectie in de kelder nodig om rotte druiven te verwijderen. 2013 was een lastig jaar voor de wijnbouwer, maar zij die ernstige inspanningen hebben geleverd zowel in de wijngaard als in de kelder, hebben uiteindelijk wijnen gemaakt die de verwachtingen overtroffen. Wil men een jaargang beoordelen dan is het proeven van de wijnen de enige methode. Dus trokken we naar Bourgogne met enigszins getemperde verwachtingen voor het millésime 2013. Uit wat hierna volgt, zal blijken of 2013 aan die matige verwachtingen voldeed, of die zelfs overtrof.

Château de Meursault in Meursault We begonnen op Château de Meursault. Ongetwijfeld één van de mooiste domeinen in Bourgogne. De oorsprong van het kasteel gaat terug tot in de 11de eeuw. André Boisseaux, eigenaar van de Groupe Kriter en La Maison Patriarche kocht in 1973 Château de Meursault en onderwierp het aan een grondige restauratie. Eind 2012 kocht de familie Halley het kasteel met zijn 60ha wijngaarden. Stéphane Follin-Arbelet, voorheen directeur op Bouchard Père & Fils, werd als algemeen directeur aangesteld. Hij kreeg de zware opdracht van de toch ietwat tanende reputatie van het domein terug op niveau te brengen. Zijn visie en ervaring zijn al na goed één jaar duidelijk merkbaar, en laten verhopen dat de wijnen onder zijn leiding opnieuw tot het betere werk van Bourgogne gaan behoren. Beaune Grèves 1er Cru 2013, met een rendement van amper 15hl/ha door de hagel, toont elegantie en precisie en munt uit door fluwelige tannine. Pommard Clos des Epenots 1er Cru 2013 (9hl/ha ook omwille van de hagel) toont zuivere aroma’s van rijp fruit, een knap evenwicht en een zachte structuur. Een ijzeren vuist in een fluwelen handschoen. Volnay Clos des Chênes 1er Cru 2013 etaleert meer

kracht dan de Pommard Clos des Epenots. Deze wijn haalt zijn kracht en finesse uit oude stokken en een zeer kalkrijke ondergrond. Een aromatisch zeer sterke Corton Grand Cru 2013 heeft diepgang en frisheid, een verrassende toegankelijkheid en lange finale. De Clos du Château 2013 is gemaakt van 100% chardonnay, maar met een assemblage van druiven deels uit de appellatie Bourgogne en deels uit de appellatie Meursault. Een exotische toets met rijpe nuances. Een hogere kwaliteit vinden we terug in de Meursault Clos des Grands Charrons 2013. Finesse en opvallende minerale accenten stofferen het aroma. De goede structuur en evenwichtige onderbouw gaan over in een lange finale. Met de Meursault Les Perrières 1er Cru 2013 belanden we in de categorie van de klasserijke witte bourgognes. Mineraliteit, amandel en onderliggende finesse in de geur, knappe structuur en een lange, minerale afdronk met hoge precisie, afkomstig van meer dan 50 jaar oude stokken. Uitstekend was de Meursault Les Charmes 1er Cru 2013. De wijngaard Les Charmes bestaat uit twee delen: het bovenste of hoogste deel draagt de naam ‘Charmes dessus’, het onderste of laagste deel ‘Charmes dessous’. Algemeen wordt Charmes dessus als het beste deel beschouwd. In 2013 werden voor de eerste keer de percelen van Charmes dessus apart gehouden en gevinifieerd. Het resultaat was verbluffend. Schitterende aroma’s met een hoge intensiteit en sprankelende finesse. Massa’s rijp fruit in de smaak, maar met een ontzettende diepte en densiteit. Spanning door frisse zuren en een zeer lange afdronk. Deze wijn haalt het niveau van een grand cru. In Decanter kreeg deze wijn trouwens een even hoge quotering als Le Montrachet Grand Cru 2013 van Domaine Jacques Prieur.

Domaine Patrick Javillier in Meursault Patrick nam in 1973 het domein over van zijn vader, na het behalen van het ‘Diplôme National d’Oenologie’ aan de universiteit van Dijon. Hij maakte zijn eerste wijnen in 1974. In de jaren ‘80 is zijn wijngaard aangegroeid met percelen in Meursault, Puligny Montrachet en Pommard, en nog later in de jaren ’90 kwam de kers op de taart met een perceel Meursault 1er Cru en Corton Charlemagne Grand Cru. Hij is vooral sterk in het maken van witte wijn. Bourgogne blanc Cuvée des Forgets 2013 combineert exotisch fruit met florale toetsen, aangename textuur en redelijke lengte. Hoewel iets meer gesloten heeft de Bourgogne blanc Cuvée Oligocène 2013 rijper

fruit met meer diepte en lengte in de smaak. ‘Un petit Meursault,’ volgens Patrick Javillier. Meursault Clos du Cromin 2013 heeft frisse en zuivere fruitaroma’s met een minerale toets, een mooie zoet-zuurbalans en stevige afdronk door zijn kleibodem. De meer kalkrijke bodem van Meursault Les Tillets 2013 levert meer frisheid, terwijl de houtaroma’s door het fruit worden gedekt. Diepere en bredere structuur gevolgd door een mooie lengte.

Domaine de l’Arlot in Premeaux Het was de eerste keer dat ik dit domein bezocht. Toevallig ontdekte ik dat in de portfolio van Axa Millésime - in de wijnwereld vooral bekend door zijn aankopen in Bordeaux van de kastelen Pichon Longueville Baron in Pauillac, Suduiraut in Sauternes en Petit Village in Pomerol - ook Domaine de l’Arlot voorkwam. Gelegen langs de route nationale in Premeaux is het imposante huis omgeven

K e n W i j n -magazine - jaargang 11 - nr. 24

door de aanpalende dienstgebouwen met daarachter een prachtige tuin die als decor zou kunnen dienen voor een film van Fellini. De wijnen worden er nu gemaakt door een jonge wijnmaakster, Géraldine Godot, amper één jaar in dienst. Sinds vijf jaar werkt men hier biodynamisch. De klaring van de wijn gebeurt met eiwit, daarna wordt zonder voorafgaandelijke filtratie gebotteld. Nuits-Saint-Georges Blanc La Gerbotte 2013 is een verrassend mooie witte wijn, met fris fruit en perzik in het aroma. Een ietwat vettige structuur met rondeur en verfijning. Gevinifieerd in vaten van 500 liter, waarvan 20% nieuw. Een kwalitatief hoger niveau haalt Nuits-Saint-Georges Clos de l’Arlot Blanc 2013, Monopole. Exotisch fruit met ananas en mango, florale toetsen. Smaakstructuur met minerale tonen en aangevuld door spannende zuren. Knappe witte bourgogne uit de Côte de Nuits! Omdat de rode 2013 pas was overgestoken en een hoeveelheid zwaveldioxide had meegekregen, verkoos Géraldine enkel de 2012 en 2011 te laten proeven. Nuits-SaintGeorges Le Petit Arlot 2012 werd gemaakt met jonge(?) stokken van 16 jaar. Rode bessen in het aroma, vrij gestructureerd met gemiddelde concentratie. Ook jonge stokken, maar toch van minstens 20 jaar oud, vormden de ruggengraat van Nuits-Saint-Georges Les Petits Plets 2012. Zwarte kers en bosbessen, in de smaak een kruidige en tegelijk krachtige onderbouw, gekoppeld aan een vurige aciditeit en uitlopend in stevige maar geïntegreerde tannine. Nog meer kracht, karakter en diepgang, met groot bewaarpotentieel, vonden we terug in de Nuits-Saint-Georges Clos des Forêts 1er Cru 2011. We moeten hier absoluut weerkeren voor de 2013.

Domaine Bouchard Père & Fils in Beaune Met zijn 130ha wijngaarden, waarvan 12 met de status van grand cru en 74 met de status van premier cru, is Bouchard Père & Fils één van de hoofdspelers in Bourgogne. De start van het domein dateert van 1775 toen Joseph Bouchard zijn eerste perceel kocht in Volnay in de premier cru-wijngaard van Les Caillerets. Ondertussen zijn meerdere generaties Bouchard aan het bewind geweest. In 1820 kocht Bernard Bouchard het historische Château de Beaune, een koninklijke vesting die in de 15de eeuw door koning Louis XI is gebouwd. Met zijn tien meter diepe kelders is deze vesting een unieke plaats waar de reserves van Bouchard over meerdere verdiepingen in ideale omstandigheden worden

bewaard. Hier koestert men nog enkele flessen Meursault Charmes … 1846. Ik was ooit één van de gelukkige genodigden toen in 1998 tijdens een diner op Château de Beaune deze 1846 werd geschonken. Op het speciaal daarvoor ontworpen etiket stond “Meursault Charmes 1--6. De twee middelste getallen ontbraken en dienden te worden geraden door de genodigden. Het merendeel van de proevers schatten de wijn … 100 jaar jonger dan dat hij was! Om nooit te vergeten! Monthélie 2013 toonde fris pinot noir-fruit, fris en goed evenwicht, met een iets stugge finale. De Savigny-les-Beaune Les Lavières 2013 had meer geconcentreerd fruit en een hint van kruiden. Meer gestructureerd en met frisse zuren, eindigt de wijn met iets strakke tannine. Met de Beaune Clos de

la Mousse 2013 Monopole, kwam de pinot noir met charmerende aroma’s en florale accenten, en een delicate smaak die uitliep op fijne tannine. Een geraffineerde pinot noir-expressie was ook terug te vinden in de Nuits-Saint-Georges Les Cailles 1er Cru 2013. Duidelijk meer materie, gesteund op rijp fruit en diepgang. Fraaie tanninestructuur en frisse finale. De spits van de witte wijnen werd afgebeten door een Macon-Lugny 2013. Een wat boterachtige chardonnnay, eenvoudig maar correct. Meer verfijning was er in de Pouilly-Fuissé 2013 met zijn florale tint gekoppeld aan een minerale ondertoon. Met de Montagny 2013 kwamen er geroosterde tonen en gedroogd fruit in het glas. Sappige structuur met ziltige finale. Eén van de

toonaangevende wijnen van het huis is de Beaune du Château Blanc 2013, die eigenlijk een assemblage is van vijf verschillende percelen premiers crus. Discrete maar fijne aroma’s met licht geroosterde amandel. Gestructureerde smaakvulling met wat geroosterde tonen in de finale. Het sluitstuk was de Meursault Les Genevrières 1er Cru 2013 die uitmuntte door een complexe neus, romige impressies en florale tonen. Massa’s fruit in de smaak, knappe zuren en breedte. Lange en fijne afdronk.

Domaine Jean-Marc Boillot in Pommard Na 13 jaargangen op het familiedomein Henri Boillot te hebben gewerkt, verliet Jean-Marc Boillot in 1984 in minder goede verstandhouding het domein. De daaropvolgende vier jaar werd hij wijnmaker op het Domaine Olivier Leflaive, terwijl hij terzelfdertijd een eigen wijn maakte met de druiven van een klein perceel dat hij intussen had gekocht. De wijn beviel Jean-Marc’s grootvader, Henri Boillot, dermate dat hij de helft van zijn wijngaarden aan hem schonk. De andere helft kreeg zijn broer waarvan de wijnen vandaag nog steeds onder het label van Domaine Henri Boillot worden gebotteld. Daarnaast erfde Jean-Marc langs de kant van de grootvader van zijn vrouw, Etienne Sauzet, enkele uitzonderlijke wijngaarden. Deze erfenissen hebben Jean-Marc geen windeieren gelegd. Het succes heeft hem zelfs ertoe aangezet om naast zijn domeinwijnen een handelszaak op te zetten waarvan de wijnen – gemaakt met aangekochte druiven - met het négociantlabel worden gecommercialiseerd. Puligny Montrachet 2013. De wijn wordt gemaakt met druiven afkomstig uit drie ver-

doende vulling, frisse zuren ondersteunen het fruit. Elegante wijn. Meer klasse, intensiteit en diepte verlaten het glas bij Pommard Jarollières 1er Cru 2013. Vrij stevige vulling met behoud van elegantie, gestructureerde, rijpe tannine. Bewaarpotentieel.

Domaine Rossignol-Trapet in Gevrey-Chambertin De families Rossignol en Trapet hebben beiden een lange wijntraditie. De familie Rossignol is een zeer oude dynastie van wijnbouwers in Volnay. De familie Trapet heeft zijn wortels in Chambolle-Musigny, maar is nu al meer dan een eeuw in Gevrey-Chambertin gevestigd. Door zijn huwelijk met Mado Trapet, dochter van Louis Trapet, was Jacques Rossignol sinds 1961 verbonden met domein Louis Trapet in Gevrey-Chambertin. Deze samenwerking werd in 1989 stopgezet toen het domein in 1990 werd opgesplitst en verdeeld over de twee kinderen. Zoon Jean-Louis ontving de helft van de wijngaarden en bleef in het ouderlijk huis wonen en zou zijn wijnen verder onder de naam Domaine Trapet commercialiseren. De andere helft van de wijngaarden kwam in handen van Jacques Rossignol en Mado Trapet. Ze creëerden meteen het nieuwe Domaine Rossignol-Trapet. Na de vrij vroege dood van hun vader zetten de zonen Nicolas en David het domein verder. Ze zijn sinds enkele jaren volledig overgeschakeld naar biodynamische wijnbouw. De Bourgogne 2013 is het prototype van hoe een generieke bourgogne moet zijn: zuiver, aangenaam en soepel. Beaune Les Teurons 1er Cru 2013 heeft rijp fruit, gekoppeld aan een fijne kruidigheid. Delicate en fijne onderbouw, met de charme van een beaunewijn. In de Gevrey-Chambertin 2013 is er

schillende percelen. Elegant en verfijnd, met iets vettige onderbouw. Duidelijk het ras van een puligny-montrachet. De Puligny Montrachet Les Referts 1er Cru 2013 bezit naast amandelnoot ook bloemige aspecten en raffinement. Schitterende combinatie van vettigheid en strakke zuren. Complexe wijn. Een rijker, meer opulente geur met exotisch fruit en citrus is er in de Puligny Montrachet Les Champs Canet 1er Cru 2013. Zachte en sappige structuur, gekoppeld aan grote frisheid. Zeer lange finale. Volnay 2013 etaleert een korf van fris en rijp rood fruit, gemiddelde concentratie en goede zuren, iets afgezonderde tannine. Een meer charmerende geur treffen we in de Beaune Les Epenots 1er Cru 2013. Soepel met vol-

Château de Meursault

meer zwart rijp fruit aanwezig. Goede concentratie en balans, vrij krachtige tannine maar volledig gebonden. Nog meer finesse vinden we terug in de Gevrey-Chambertin Clos Prieur 1er Cru 2013. Elegant en geraffineerd, uitstekende frisheid en lengte. Gevrey-Chambertin Petite Chapelle 1er Cru 2013 is minder expressief, met een discrete complexiteit. Rechtlijnige structuur met meer afgetekende tannine. Deze wijn heeft meer tijd nodig. Met Latricières Grand Cru 2013 wordt het nog meer genieten: complexe geur met de diepte van een Grand Cru. Elegantie primeert, knappe zuren en diepgang, zijdeachtige tannine met raffinement. Extreme finesse, met diepte en fijne kruiden en licht geroosterde toetsen, vormen het aroma van Le Chambertin Grand Cru 2013. De smaak is opulent, heeft zwart fruit en gerookte toetsen, maar omgeven door enorme finesse en elegantie. Edele tannine stoffeert de lange afdronk. Topbourgogne, de prijs is navenant. Het rendement lag op 23hl/ha. "We hadden in 2013 nooit zo’n kwaliteit kunnen maken als de rendementen door coulure niet zo laag hadden gelegen. Daardoor hebben de druiven toch volledig kunnen rijpen." verduidelijkt David Rossignol.

Domaine Faiveley in Nuits-Saint-Georges In 1825 stichtte Pierre Faiveley het familiedomein. Bijna 200 jaar later is het domein uitgegroeid tot een van de meest prestigieuze domeinen van Bourgogne Vandaag staat Erwan Faiveley aan het hoofd van de zevende familiegeneratie. Het domein bezit nu 120ha wijngaarden met percelen in de beste terroirs van de Côte de Nuits, de Côte de Beaune en de Côte Chalonnaise. Een vijftal jaren geleden

K e n W i j n -magazine - jaargang 11 - nr. 24

heeft Domaine Faiveley Bernard Hervet, een van de meest competente wijnkenners van Bourgogne, in dienst genomen als algemeen manager. Jérôme Flous, technisch directeur, vormt met Bernard Hervet een talentrijk duo dat Domaine Faiveley tot het selecte kransje van topdomeinen heeft opgetild. ‘Evenwicht’ is de rode draad in de wijnen van Domaine Faiveley. De stijl en de kwaliteit van een domein of château wordt het best herkend en beoordeeld aan de hand van zijn basiswijn, en liefst nog in een kwalitatief gemiddeld of moeilijk jaar. Dit geldt zo ook voor de Bourgogne Rouge 2013 met rode bessen, elegant, licht kruidig en fris. Hiermee is de trend van het huis gezet. De Mercurey Clos du Roy 1er Cru 2013 heeft kalkachtige frisheid in de geur (afkomstig van une terre blanche), verfijnd en fraai evenwicht, zachte tannine. De Gevrey-Chambertin 2013 bekoort door uitbundig fris rood en zwart fruit. De smaak vertoont een rijke textuur met diepgang en verfijnde tannine. De NuitsSaint-Georges Les Porêts Saint Georges 1er Cru 2013 heeft finesserijke aroma’s waarin framboos domineert. Een elegante en verfijnde structuur met perfecte balans en een ziltige toets, de tannine is meer geprononceerd maar gebonden en rijp. Een van de Grand Cru-wijnen van het domein is Corton ‘Clos des Cortons Faiveley’ Grand Cru 2013 Monopole. Schitterende aroma’s met intensiteit en finesse en uitgesproken frisheid. Stevige en tegelijk elegante onderbouw door een fraai evenwicht ondersteund. Gestructureerde en smaakvolle tannine zorgt voor grote lengte. In de overgang naar wit kwam als eerste wijn de Rully Les Villeranges Blanc 2013 met exotisch fruit en genereuze smaakvulling. Vervolgens Meursault Blagny 1er Cru 2013 waar de fijne expressie naast rijpheid ook frisheid vertoont. Fraaie zuren en schitterend fruit typeren de smaak, dit alles samen met hoge precisie. Een rijpe fruitexpressie die echter wat spanning mist, vinden we terug in de Puligny Montrachet Les Champs Gains 1er Cru 2013. De wijn heeft een wat mollige textuur, wat ongewoon is voor een puligny montrachet. Volgens Jérôme Flous werden de druiven enkele dagen te laat geoogst.

Bourgogne: een mozaïek van terroirs en visies Bourgogne is misschien wel de meest boeiende wijnstreek op de wereld. Wellicht ook de meest complexe. Op de geologische tijdschaal moeten we tot 400 miljoen jaar teruggaan om de vorming en de samenstelling van de bodem in Bourgogne te kunnen begrijpen, om te begrijpen dat twee aanpalende premiers crus toch verschillende wijnen voortbrengen. Nog ingewikkelder wordt het als bijvoorbeeld binnen éénzelfde premier cru zoals Meursault Charmes het hoogste deel (Charmes dessus) algemeen erkend wordt betere wijnen voort te brengen dan het onderste (Charmes dessous). Maar naast terroir speelt ook de visie van de wijnmaker een bepalende rol. Is bio of biodynamische wijnbouw een garantie voor betere wijnen dan de conventionele? Ik laat even de natuurlijke wijnen opzij. Of is de tussenweg met ‘la lutte raisonnée’, waarbij het gebruik van bestrijdingsmiddelen zoveel mogelijk wordt gereduceerd, een betere oplossing? Op dit moment bestaan er meer efficiënte producten, die zich beter aan het blad hechten zodat ze door regen niet worden weggespoeld, en waardoor minder behandelingen nodig zijn. Misschien ligt het streven naar een ‘zuiverder’ wijnbouw niet zozeer in de keuze van bio of niet, maar wel in het cultiveren van een pinot noir en chardonnay die beter bestand zijn tegen ziekten zoals meeldauw en oïdium. Zo kan het ontwikkelen van meer resistente variëteiten een oplossing bieden. Door ‘gezonde’ wijnstokken te selecteren in een door oïdium of meeldauw

sterk aangetaste wijngaard hoopt men een meer resistente variëteit van pinot noir of chardonnay te kunnen ontwikkelen. De toekomst zal moeten uitwijzen of dat lukt.

Ontristen Op vlak van vinificatie heeft de wijnbouwer de keuze tussen remontage of pigeage of een combinatie van beide. Het onderste deel van de cuve bevat tijdens de gisting de grove ‘lie’ met meer bittere componenten die zich bij remontage over de hele massa verdelen. Dit is niet het geval bij pigeage waar de schillenkoek wordt ondergedompeld zonder dat hierbij de bittere componenten van onderaan de cuve naar boven worden gebracht. Door pigeage wint de wijn aan zuiverheid en elegantie en blijft de bitterextractie achterwege. Vele wijnbouwers passen een macération à froid (koude schilweking) toe vooraleer de gisting aan te vangen, terwijl anderen dat niet doen. Beide technieken hebben hun aanhangers. Een andere visie bij het wijn maken in Bourgogne is het al dan niet ontristen van de druiven. De meeste wijnbouwers over de hele wereld zijn voorstaander van een volledige ontristing van de rode druiven. Ook in Bourgoge ontristen de meeste wijnbouwers en maken schitterende wijnen (Domaine Jean Grivot, Domaine Jacques Prieur). Sommige domeinen zijn eerder gewonnen voor een gedeeltelijke ontristing (Domaine Rossignol–Trapet, Domaine Régis en Luc Pavelot), waarbij de hoeveelheid ontriste druiven varieert naargelang het jaar. Andere domeinen ontristen helemaal niet en brengen alleen niet-ontriste trossen in de gistingscuve (Domaine de l’Arlot, Domaine Confuron-Coteditot, Domaine Dujac, Domaine Romanée-Conti, Clos de Lambray, Chanson Père et Fils): beroemde domeinen, waarvan de kwaliteit van hun wijnen buiten kijf staat. Zij beweren dat deze techniek de wijn meer frisheid bezorgt. Op voorwaarde echter dat de druiven gezond en rijp zijn, zodat het vegetale karakter van de steeltjes achterwege blijft. Er bestaat dus geen absolute waarheid, of toch… Die in het glas.

Sulfiet verminderen Ook de discussie van wel, weinig of geen sulfiet toevoegen aan de wijn, laat weinig speling toe. Bij de productie van biodynamische wijnen laat Demeter (het kwaliteitskeurmerk voor biodynamische landbouwbedrijven en de al dan niet verwerkte producten) 70mg sulfiet per liter toe. Er is duidelijk een positieve tendens om het sulfietgehalte in wijn te verminderen, maar een minimale bescherming tegen oxidatie blijft nodig. Daarom verkiezen de meeste wijnbouwers, ook de biodynamische, om 40 tot 60mg sulfiet toe te voegen. De hoge prijzen die men vandaag voor goede bourgognes betaalt speelt daarin zeker ook een rol. Niemand kan begrip opbrengen voor een geoxideerde wijn omdat hij geen sulfiet heeft meegekregen. Een andere positieve tendens in Bourgogne is ook dat het overdreven gebruik van nieuw hout duidelijk wordt teruggeschroefd. Zelden treft men nog domeinen aan waar wijnen in honderd procent nieuw hout worden opgevoed. De tijd dat een pinot noir of chardonnay pas mooi was als hij gemaquilleerd werd met nieuw hout, is voorbij. Leve de ‘echte’ pinot noir en de ‘echte’ chardonnay.

Jérome Flous, technisch directeur op Domaine Faiveley

K e n W i j n -magazine - jaargang 11 - nr. 24

Beste Belgische wijn van het jaar G id o Va n Im s c h o o t Foto's: Peter Doomen

p woensdag 16 september 2015 ging voor de 11de keer de grote degustatie door waarbij de beste Belgische wijnen onder de loep werden genomen. Vijftig professionele proevers, samengesteld uit leden van de Vereniging Vlaamse Sommeliers, de Vlaamse Wijngilde en organisatoren van de Nederlandse Wijnkeuring proefden 65 stalen wijn verdeeld in drie categorieën: mousserend, rode wijn en witte wijn. Daarnaast proefden ook 10 wijnbouwers mee, maar hun quotering telde niet in de eindbeoordeling.

Gouden medailles De proeverij verloopt uiterst secuur, objectief en professioneel. Zo worden alle wijnen overgegoten in een karaf om elke vorm van herkenning te weren. Daarnaast worden strikte afspraken gemaakt over het invullen van de beoordelingsfiche. In elke flight wordt tevens tweemaal dezelfde wijn geserveerd en na de wedstrijd worden de proefresultaten van elke deelnemer geanalyseerd. Al deze ingrepen zorgen ervoor dat de wedstrijd door de Belgische wijnbouwers hoog gewaardeerd wordt. Er werd geproefd in functie van de beste kwaliteit. Dit betekent dat de hoogste punten een bronzen, zilveren of gouden medaille opleveren. Dit jaar was de kwaliteit dermate hoog dat enkel gouden medailles werden uitgereikt.

Appreciatie en geloof Het is al de 11de keer dat deze proeverij doorgaat. In 2005 werd voor de 1ste maal een trofee 'Beste Belgische Wijn van het Jaar' uitgereikt. Sindsdien organiseert de Vereniging Vlaamse Sommeliers jaarlijks deze proeverij. Het is een manifestatie die met veel belangstelling gevolgd wordt door de Belgische wijnbouwers, horecamiddens en pers. Met deze proeverij willen wij, met de Vereniging Vlaamse Sommeliers, onze appreciatie en geloof in de Belgische wijnbouw duidelijk maken. Dit zijn de resultaten, waarbij uitsluitend gouden medailles werden uitgereikt. Opvallend zijn opnieuw het hoog aantal mousserende wijnen in de lijst. Ons land wordt stilaan een belangrijk productieland voor mousserende wijn.

Gouden medailles Mousserende wijnen

Witte Wijnen

Domaine du Chant d’Eole – Blanc de Blancs Brut Entre-Deux-Monts – Bacquaert Brut Schorpion – Zwart Brut Schorpion – Cuvée Houben Brut Schorpion – Chardonnay Brut Schorpion – Goud Brut Vignoble des Agaisses – Ruffus Rosé Vignoble des Agaisses – Ruffus Brut Sauvage Vignoble des Agaisses – Ruffus Blanc de Blancs Wijnkasteel Genoels-Elderen – Zwarte Parel Brut Wijnkasteel Genoels-Elderen – Zilveren Parel Brut

Château Bon Baron Pinot Gris 2013 Kitsberg Chardonnay 2014 Pietershof Chardonnay 2014 Pietershof Pinot Blanc 2014 Vigna Johanniter 2014 Waes Waes Wit 2014 Wijndomein Aldeneyck Pinot Blanc 2014

Rode Wijnen Château Bon Baron Acolon Château Bon Baron La Grande Trésor Wijndomein Aldeneyck Pinot Noir Barrique

Verkiezing beste Limburgse wijn

P ETER DOOMEN C o m m a n d e r ij D e n B l o e y e n d e n W ijn g a e r d t

Dat de Limburgse wijnen goed scoren in het Vlaamse wijnlandschap, weet ondertussen iedereen. Maar liefst elf van de 21 gouden medailles op de verkiezingen van Beste Belgische Wijn gingen naar onze meest oostelijke provincie. Er is echter ook een wijnkeuring specifiek voor Limburgse wijnen. Vlaams én Nederlands Limburg, welteverstaan. Want een beetje Limburger voelt zich op de eerste plaats Limburger en dan pas wereldburger. Ik nam dit jaar voor het eerst deel aan deze wijnkeuring van de “Confrérie des Chevaliers du Vin Limbourgeois”. Hoewel nog niet zo professioneel georganiseerd als de VVS dat doet, is deze wijnkeuring toch representatief voor het gebied. 73 wijnen werden ingestuurd en blind geproefd. Daarvan kregen 43 wijnen het sigille, waarvoor de norm 13/20 is. Van die 43 werden er tien beloond met een gouden medaille, zes met een zilveren en 14 met een bronzen (grafiek 1). Achteraf analyseerde ik of mijn eigen scores spoorden met de algemene score. Dat bleek redelijk goed op te gaan: wijnen met een sigille scoorden bij mij gemiddeld 14,8, die met een gouden medaille 16,3 en bij de tussenliggende trapjes ging het ook stelselmatig omhoog (zie grafiek 2). Zes van de tien gouden medailles gingen naar een Vlaamse wijn (zie kaderstuk). Behalve de wijnen van Kitsberg, die niet deelnemen aan de verkiezing Beste Belgische Wijn, en Grapelelicious, die nog niet klaar was op het moment van die verkiezing, stemmen de resultaten van beide verkiezingen mooi overeen. Een bewijs dus dat kwaliteit boven drijft.

Proefzaal in het mooie Kasteel Wijnandsrade, de uitvalsbasis van de Confrérie des Chevaliers du Vin Limbourgeois.

GOUDEN MEDAILLES Vlaamse wijnen Wijndomein Schorpion (Wilfried Schorpion) met Goud Brut 2013 Wijndomein Aldeneyck (Karel en Tine Henckens - Linssen) met Pinot Noir Barrique 2013 Wijndomein Kitsberg (Evi en Daniel Medarts-Smets) met Chardonnay 2014 en Pinot Gris 2014 Wijndomein Hoenshof (Ghislain Houben) met Grapelelicious 2014 Wijnkasteel Genoels-Elderen (Jaap en Joyce van Rennes) met Zilveren Parel Brut 2008

Nederlandse wijnen De Apostelhoeve (Mathieu Hulst) met Pinot Gris 2014 Domein Wijngaardsberg (Jules Nijst) met Auxerrois 2014 Wijngaard St. Martinus (Stan Beurskens) met Cuvée Prestige 2011 en Gerardushoeve Brut 2013

Belgian Wines alles om je hart te veroveren.

Belgian Wines Bar & Shop

Oude Vaartplaats 24 2000 Antwerpen

Belgian Wines Shop

Kapelstraat 3 9120 Melsele

+32 (0)3 755 8 755

www.belgianwines.com info@belgianwines.com

Foudres bij Le Cèdre

H a n s M a e c k e l be r g he G in o D e Me e s t e r C o m m an d e r ij L an d v an W a a s

Cahors herontdekt Het is alweer even geleden dat er over ”le Sud-Ouest" nog een artikel verscheen in Ken Wijn-magazine. Daarom een proeverij en een bezoek aan Cahors. De uitvalsbasis, Vire sur Lot, is bewust gekozen, omdat hier de tophuizen gevestigd zijn. Hier klopt het hart van Cahors.

Nozières We starten met een bezoek aan het domein Nozières van Claude en Pierrette Guitard. Nozières is niet meteen een klinkende naam zoals zijn dichtste buren, Le Cèdre en Clos Triguedina, maar desalniettemin een grote speler. Ze bewerken 55ha wijngaard. Met een gemiddelde opbrengst van 40hl/ha vul je al gauw 250.000 flessen. Voor het detail van de proeverij verwijzen we graag naar het uitgebreide proefverslag op de website. Op de vraag waarom 2013 in de pers meestal als minder geslaagd wordt bestempeld, wist Claude duidelijk een antwoord te formuleren. Het temperatuurverschil tussen dag en nacht heeft geleid tot coulure. Een fenomeen dat de vruchtvorming schaadt en er voor zorgt dat de trossen niet egaal rijpen. Malbec blijkt daar overigens bijzonder gevoelig voor te zijn. Blauwe en groene bessen hangen broederlijk aan eenzelfde tros. Onmogelijk om daarmee een most te bekomen met veel potentieel. Rijp en groen kunnen niet zomaar samen in een cuvée om een maceratie op gang te brengen.

We focussen ons op de jaargangen 2010, 2011 en 2012. Drie jaren op rij die na het bijzonder geslaagde 2009 in staat waren om een buffer te vormen zodat er ook na 2013 voldoende cahors beschikbaar blijft. De proeverij verloopt in crescendo. Van de pretentieloze malbec zonder houtopvoeding, via vijf tussenwijnen naar de cuvée Elégance die zijn naam niet heeft gestolen. Een volle, rijke, krachtige, elegante, houtgerijpte malbec pure sang. Aan de muren van het proeflokaal prijken oorkondes en awards. Claude is een zeer bescheiden man. Hij pronkt niet met zijn verwezenlijkingen. We vroegen hem welke van de medailles hem het meeste voldoening verschafte: "Ik ben blij wanneer de mensen mijn wijn weten te appreciëren”.

Le Cèdre Van bij Nozières is het slechts een minuutje rijden naar de rechtstreekse buur met Belgische roots: Le Cèdre. We proefden achtereenvolgens Cèdre Héritage, Château du Cèdre, Le Cèdre met het mooie etiket en capsule, om ten slotte te eindigen bij de "GC". GC staat voor grand cru. Grand Cru heeft hier niet de officiële status zoals in Bordeaux, Bourgogne, Champagne of Elzas. Eigenlijk is het niet meer dan een fijn gevonden woordspeling. Le Cèdre wou een grand cru maken, een topwijn. Ze zijn er ook in geslaagd. En bijgevolg zegt de maker met enige trots: "Je sais faire een grand cru." Je sais wordt dan gespeld als G.C. Waarmee al meteen duidelijk wordt gemaakt dat wijn makkelijker verkoopt wanneer het bijhorend verhaal leuk is.

Clos Triguedina Vire sur Lot is het Walhalla voor de cahorsliefhebber. Bij Clos Triguedina kregen we een uitgebreide uitleg. Jean-Luc Baldès die toch beschouwd wordt als één der groten in Cahors stond ons ruim een uur te woord en toonde met enige trots hoe gezond zijn wijngaarden er bij liggen.

K e n W i j n -magazine - jaargang 11 - nr. 24

Smaak- en kwaliteitsprofielen

Wijnen van Cahors kan je onderverdelen in drie soorten: Rond et structuré: instapwijnen die licht en fruitig zijn. Geen houtlagering en bedoeld om jong te drinken. Meestal bestaat hij uit 70-85% malbec en aangevuld met merlot. Prettige en goede wijn die geen pijn doet in de portemonnée want de prijzen variëren meestal tussen 5 en 8 euro. Puissant et gourmand: is de middenklasser die voornamelijk rond malbec gebouwd is (85-100%). De wijn wordt eventueel aangevuld met tannat of merlot. Meestal krijgen de wijnen wat langer schilcontact waardoor ze geconcentreerder zijn. Deze wijnen zijn gebaat met vatrijping gedurende 12 tot 18 maand. Prijzen van deze wijnen schommelen tussen 9 en 15 euro. Intense et complexe: topwijnen gemaakt uit 100% malbec van de beste percelen. Meestal ondergaan ze een langdurige vatopvoeding van 18 tot 24 maanden op grotendeels nieuwe houten vaten. Dit levert grote complexe bewaarwijnen op met een prijszetting vanaf 15 euro. Thierry Simon @ Lacapelle-Cabanac.

We proefden vooreerst Clos Triguedina 2010 en Les parcellaires, (zie "terroir spreekt voor zich"). We gaan verder met Probus. Probus is de nieuwe naam voor Prince Probus. We proeven de 2005 en de 2007. Twee wijnen waarmee Jean-Luc volop demonstreert dat hij het wijnmaken onder de knie heeft. Onvoorstelbaar lekker, evenwichtig, vol, krachtig en tegelijk nog elegant ook. Beide wijnen hebben nog steeds een bijzonder vitale kleur. Jacques Chirac had ook al begrepen dat Prince Probus een topwijn is, want toen Tony Blair bij hem op bezoek kwam in 2001 kreeg hij de 1990 versie voorgezet bij een stukje kip. Als laatste proeven we "The new black wine", gemaakt van ingedroogde druiven, volgens het Italiaanse passito principe, en bijgevolg het summum van concentratie. Helaas is deze exceptionele wijn net iets te duur. Jean-Luc Baldès meent dat deze wijn binnen 20 tot 30 jaar op zijn best zal zijn.

Famaey Domein Famaey is onze volgende bestemming. Domein Famaey is een familiebedrijf dat gerund wordt door de uit Antwerpen afkomstige familie Luycks. We worden er ontvangen door Maarten die met veel passie de visie van het domein met ons deelt.

Het valt op dat ieder domein een basis-cuvée zonder vatrijping aanbiedt (Zie "smaak en kwaliteitsprofielen"). Maar wij focussen ons op de vatgerijpte cuvées. Tijdens ons gesprek namen we spontaan de uitdrukking "Chambolle-Musigny van de Cahors" in de mond. Het valt namelijk op dat de Famaey's elegantie verkiezen boven extractie. Een duidelijk voorbeeld dus van de nieuwe school. We vroegen Maarten naar zijn ervaringen met tannat, een druif die tenslotte ook mag worden gebruikt in de assemblage naast malbec en merlot. Net zoals de meeste andere wijnboeren was ook Maarten niet dolenthousiast over de tannat. Mogelijk komt dit omdat het oogsten van tannat een kritische aangelegenheid is. Wanneer de tannat rijp is mag je hem geen dag meer laten hangen. Veel wijnbouwers onderbreken hun malbecoogst om de tannat binnen te halen, de vinificatie op te starten, om vervolgens weer verder te gaan met de orde van de dag. Famaey fût de chêne 2011 is een topper. Waanzinnig goede kwaliteit voor minder dan 10 euro per fles!

Lamartine Domein Lamartine in Soturac is de volgende halte. Het domein wordt gerund door Alain Gayraud en diens zoon. Lamartine is een

gevestigde waarde binnen de appellation Cahors. Bij Lamartine wordt de wijn vooral deel in de wijngaard gemaakt. Veel aandacht gaat naar de bodem. Tussen één op de twee rijen wijnstokken laten ze gras groeien. Tussen de andere rijen zien we dan aan de oppervlakte ijzeren leemhoudende aarde die wordt ontdaan van alle groen. In deze rijen worden ook regelmatig de bovenste wortels van de wijnstokken weg gefreesd zodat de stok dieper op zoek moet gaan naar water, en de wortels dus verplicht worden om door meerdere grondlagen te boren, wat uiteindelijk de complexiteit van het eindproduct verhoogt. Een bijkomend voordeel is dat de druiven zich niet meteen vol water kunnen zuigen bij elke regenbui. Om de vier jaar wordt er gewisseld. Dan worden de rijen met gras omgeploegd en laat men gras groeien op de stroken die de voorbije vier jaar braak hebben gelegen. The proof of the pudding is in the eating.... We proeven er hun basiscuvée, hun cuvée particulière en hun expression. Blijkbaar is het de policy van de meeste domeinen om naast de fruitige houtloze basiscahors, een betaalbare middenklasser op hout en een exclusieve topwijn aan te bieden. We vallen voor

de middenklasser, een geparfumeerde cuvée particulière aan 11 euro, die ook wat tannat bevat, en alles biedt waar een wijnliefhebber van kan dromen.

Lacapelle Cabanac We proefden eerder een fles Lacapelle Cabanac van 1995. Groot was onze verbazing toen we nog fruit vonden in die adolescent. Voldoende reden om het domein in kwestie op te zoeken. Ondertussen wordt het gerund door andere uitbaters: Thierry Simon & Philippe Vérax. Thierry, burgemeester van Lacapelle is een ietwat excentrieke maar vriendelijke wijnmaker. Philippe is voorzitter van "Les Vignerons indépendants du Lot”. Hun domein ligt bovenop de causses in Lacapelle-Cabanac. Hier weerom hetzelfde verhaal. Basiscuvée, middenklasse cuvée en topcuvée die hier respectievelijk tradition, prestige en XL worden genoemd. Wanneer we naar de achtergrond van de naamgeving XL vragen krijgen we te horen dat je elke wijn uiteindelijk toch een naam moet geven. Geen grote marketingstrategie maar eerlijk. Uiteindelijk is het de middenklasser die ons verleidt. Prestige 2011 bekoort met zijn kleur, structuur, evenwicht en soepelheid. Wanneer je dan ook nog de prijs in rekening brengt, dan is dit zeker de beste koop op het domein.

Eugénie

Ze hebben zoals elk huis hun fruitige basiswijn, benevens hun haute gamme, en verder ook in het middengamma een merlotgetypeerde en een tannatgetypeerde cahors. Hun authentieke cahors waarvan de wijngaarden nog werden aangelegd door de grootvader, verenigt het beste van beide stijlen. Elegantie en harmonie, gecombineerd met kracht dankzij de 10 tot 15% tannat die mee in de cuvée gaat. Bij hun topwijn "Haute Collection" worden de trossen ontrist en de druiven worden meteen in nieuwe eikenvaten gestopt om er aan de gisting te beginnen. Tijdens die gisting worden de vaten met een inhoud van 400 liter dagelijks 360° gedraaid. Uiteraard moet daarvoor eerst het waterslot worden verwijderd, de spon worden gedicht, en na het draaien moet het waterslot opnieuw gemonteerd worden. Een arbeidsintensieve bezigheid. Gelukkig liggen deze vaten op een rek met wieltjes die toelaten om met weinig kracht het vat te wentelen.

Claude & Pierrette Guitard van Domaine Nozières

Vincens Tenslotte bezoeken we château Vincens in Luzech. Het domein ligt boven op het plateau. We worden geconfronteerd met grote diversificatie. We mogen stellen dat château Vincens er in slaagt om op de terrassen krachtige en geconcentreerde wijnen te maken zonder stroef over te komen. “Les graves de Paul", een 100% malbec van een uniek perceel die bijna twee jaar mocht rijpen op nieuw hout is hier een topper.

Le Cèdre 2011

Jamais deux sans trois. We bezoeken nog Eugénie, een domein in Albas. Eugénie biedt niet drie maar 4 cuvées aan, waarvan we telkens meerdere jaargangen mochten proeven.

Probus... malbec op z'n best. Terroir spreekt voor zich

Clos Triguedina heeft een 'sélection des terroirs' uitgebracht: Les Parcellaires. Jean-Luc Baldès maakt drie wijnen, elk afkomstig van een specifiek terroir. Hij zegt zelf: "Je souhaite présenter des vins reflétant fidèlement le reflet de l'histoire de la vigne, en fonction du sol, du climat, de son exposition et de son écosystème". De drie cuvées worden op exact dezelfde manier gevinifieerd. Het terroir krijgt de kans om zijn stempel te drukken.. We proefden de jaargang 2008.

'Au coin du Bois' is afkomstig van het tweede terras. Mooie donkerrode wijn met impressies van rood en zwart fruit, na walsen wat secundaire aroma's. Een krachtige, evenwichtige wijn in de smaak met mooie finale. Op het einde wat meer tannine. 'Les Galets' is een 'derde terras-wijn'. Deze wijngaard ligt iets hoger en is ook steiler waardoor de druiven nog beter aan de zon blootgesteld worden. De grond bevat vrij veel keien die 's nachts nog steeds

warmte afgeven. Ook hier een mooie rode kleur. In het glas hebben we een geur met meer diepgang en meer complexere aroma's. Iets meer vanille. In de smaak krijgen we een volle ronde aanzet. Een heel evenwichtige wijn waar zoet, zuur en tannine mooi in balans zijn. Lange afdronk. 'Petites Cailles' tenslotte is afkomstig van de causses. Een rode wijn die in het glas nog het meest gesloten is. Na walsen krijgen we tonen van rijp rood en zwart fruit.

In de smaak een krachtige wijn die ten opzichte van Les Galets meer verfijning heeft en daardoor nog net iets eleganter is. Naar ons aanvoelen was deze laatste op het ogenblik van proeven de beste van de drie wijnen.

SPECIAALZAAK VOOR SPAANSE WIJNEN, OLIJFOLIE & CAVA’S MET EEN PERSOONLIJKE TOUCH

Clementinastraat 58 2018 Antwerpen 0468 15 81 11 info@vinatera.be www.vinatera.be

65 Philippe Vincens voor zijn wijngaard.

Cahors: terrassen en causses

De wijngaarden van Cahors zijn gelegen op twee verschillende terroirs; de terrassen en de causses. De terrassen liggen rond de Lot en variëren in hoogte tussen 90 en 150 meter. Ze bestaande uit alluviaal materiaal afkomstig van het Centraal Massief. Iets verder van de Lot verwijderd zijn er de causses: hoofdzakelijk een kalkplateau op een hoogte van 300 meter boven de zeespiegel. De terrassen worden in drie niveaus opgesplitst. Wijnen afkomstig

van het eerste terras, dicht bij de rivier gelegen, zijn meestal heel soepel en fruitig. De bodem is vrij rijk en vochtig en zelfs in droge en hete jaren krijgen de druiven hier maar zelden waterstress. Het tweede terras dat hoofdzakelijk uit kalk en kleigrond bestaat, levert over het algemeen genomen rondere en vollere wijnen. Stokken aangeplant op het derde terras staan op de meest drainerende gronden. Ze geven ook de meest gestructureerde

en complexe wijnen. De wijnen afkomstig van het kalksteenplateau zijn zeer fijn en finesserijk. De wortels moeten hier zeer diep gaan om voldoende water te vinden en bovendien ondervindt het plateau minder invloed van de rivier: warme dagen en koele nachten wisselen elkaar af waardoor zuren optimaal ontwikkelen in de druiven.

Geproefd Van de bezochte huizen selecteerden we telkens één wijn om er een proeverij mee op te bouwen. De proeverij bestaat hoofdzakelijk uit wijnen van het jaar 2011. De indicatieve prijs is de prijs op het domein. Château Famaey, Fut de chêne 2011, 100% malbec van het tweede en derde terras, rendement 40hl/ ha, 18 maanden eik. (9,8 euro)

Château Lamartine, Cuvee particulière 2011, 90% malbec - 10% tannat. Rendement < 40hl/ha, 12 maanden eik waarvan 1/3 nieuw (11 euro)

Jong ogende, medium intense rode kleur met nog steeds purperen reflecties en mooie trage tranen. In de neus rood fruit doorweven met discrete vanilletoetsen, na walsen donker fruit ondersteund door gerookt hout. Mooie frisse aanzet met voldoende zuren gevolgd door een explosie van fruit. Een middenstuk met veel body en complexiteit. Middellange afdronk met zachte tannine, geen blockbuster maar een heel elegante, toegankelijke modern gevinifieerde cahors.

Een heel jonge ogende wijn, donker met paarse reflecties en mooie tranen. Tannat zorgt hier duidelijk voor een nog diepere kleur. In de geur diepdonker rijp fruit, een beetje toast. In de smaak een krachtige aanzet met fris zwart fruit zeer finesserijk en ondersteund door een mooie tanninestructuur. En mooie finale waarbij de uitgerijpte tannine voor lengte zorgt. Een kwalitatief finesserijke wijn met middellange afdronk.

Château Lachapelle Cabanac, Prestige 2011, 90% malbec – 10% merlot, gelegen op het plateau. Rendementen < 40hl/ ha, 18 maanden eik. (8,4 euro)

Donkere paarse kleur met rode reflecties. In de geur een pepertoetsje, na walsen duidelijk fruit en impressies van pruimen, kruidigheid en een beetje discreet hout. In de smaak een mooie mollige aanzet met voldoende materie en structuur. Ronde soepele tannine met langere afdronk en een bittertje in het slot. Een wijn met diepe structuur die op het einde toch wat strenger is.

Château Eugénie, cuvée réserve de l’Aïeul 2011, 90% malbec, 10% tannat afkomstig van het derde terras. 40 hl/ha (14 euro)

Ook hier een zeer diepe donkere kleur en een hoge viscositeit. Expressieve geur, na walsen zwarte kersen rijp fruit en fijne kruidigheid met wat aardse tonen. Goeie integratie van hout. Ronde aanzet met zuurtjes, verweven aroma met koffie en chocolade en kruidigheid. Krachtige wijn met heel goed evenwicht tussen zoet, zuur en tannine en een versmolten, lange afdronk. Een wijn die nu al mooi op dronk is. Iets minder typisch Cahors, men kan zich in Argentinië wanen.

Château Nozières, Elégance 2010, 100% malbec, 40hl/ ha afkomstig van wijnstokken die gemiddeld 30 jaar oud zijn, 14 maanden nieuwe eik. (14,5 euro)

In het glas een heel donker ogende wijn, paarse reflecties. Complexe geur van rijp zwart fruit, vlierbes, zoethout en een minerale toets, mooie vatintegratie. Frisse aanzet met krachtig middendeel, volle aanzet gevolgd door een mooi complex middenstuk. Vlierbes en cassis, ondersteund door stevige soepele tannine. Heel veel concentratie om het vat volledig te integreren. Minerale ondertoon geeft extra dimensie en finesse. Prachtige (en krachtige) cahors met lange afdronk waar de tannine al goed versmolten is. Château Vincens, Les graves des Paul 2011, 100% malbec van het plateau, 30hl/ha, 2 jaar op nieuwe eik. (18 euro)

Donkere dikke paarse tranen, wat een concentratie! Je valt steeds in herhaling maar dit soort cahors’ zijn inderdaad zwart van kleur. Zwoele geur fijne noties van rijpe cassis, braam en pruim zonder echt jammy over te komen. Wat zoute drop en anijs. Zeer intense aromatische smaak, heel fris met fijne zuren, braambes en bosbes, fluwelen tannine zelfs een klein beetje zoet. De vinificatie, met de macération à chaud op het einde, heeft zeker zijn stempel op deze wijn gedrukt! Een knappe, krachtige wijn met lange zoete afdronk en een klein bittertje op het einde.

Le Cèdre 2011, 100% Malbec van 2 verschillende terroirs, op het derde terras. De gemiddelde leeftijd van de stokken is 25-50 jaar. Er wordt gewerkt met kleine rendementen (28hl/ ha) en de wijn wordt 24 maanden op vat opgevoed. (33,5 euro)

Jonge geconcentreerde wijn, niet rood maar purper, mooie gekleurde tranen. Een fijne elegante complexe geur (ceder, animaal, leder), rood fruit (cassis en braambes ) en mineraliteit. In de smaak een frisse aanzet, zachtheid, complexe wijn, grote structuur met elegantie en tannine. Een extreme lengte…. Heel mooie krachtige en zeer subtiele grote wijn. Clos Triguedina, Probus 2007, 100% malbec van stokken van voor de grote vorst…Lage rendementen, 18 maand op nieuw eikenvat. (33 euro)

Zeer diepe donkere kleur, paarse tranen die langzaam van je glas druipen. Zelfs na acht jaar nog geen evolutie te bemerken. Een gesloten neus. Na walsen rijp zwart fruit en een subtiele rokerige geur, tabak. Een krachtige aanzet van zuurtjes en tannine, dan komt het fruit: zeer jong, mooie balans maar nog te vroeg. Deze wijn heeft nog veel potentieel. Complexe aroma’s vullen de mond, lange rijke finale met grote expressie. Kortom een cahors waar kracht en finesse elkaar perfect aanvullen. Best even karaferen..

K e n W i j n -magazine - jaargang 11 - nr. 24

PASCALE RIVIÈRE

S im o nne W e l l e k e n s C o m m a n d e r ij B e l l e b e e k

Wijndame in Languedoc Een pittig en jolig vrouwtje dat haar publiek weet te boeien en daarnaast schitterende wijnen maakt.

La Jasse Castel bevindt zich op de terrassen van Larzac in Monpeyroux met rode mediterrane gronden op een kalksteenplateau. Het gebied aan de rand van het massief levert stevige rode wijnen op. Pascale Rivière creëerde haar domein in 1997. Aanvankelijk werd gevinifiëerd op het domein de la Grange des Pères in Aniane. Sinds 1999 doet ze alles in eigen beheer en vandaag wordt men verwelkomd in een gloednieuwe kelder in Gignac. Als wijnjournaliste schreef Pascale heel wat artikels over wijn en gastronomie en stelde ze een gids

samen voor de wijnen van Languedoc-Roussillon, de referentie voor liefhebbers van wijnen uit het verre zuiden.

Hoe het begon Pascale begon als bediende bij het tijdschrift Viti Vinicole. Ze behaalde intussen haar diploma van technicien supérieur agricole au lycée agricole in Montpellier en liep stages bij diverse domeinen. Ze gaf les, verkocht wijn, werkte voor de internationale handel, animeerde proeverijen… Kortweg, Pascale is een dame met een onvermoeibare wilskracht, voortdurend begaan met nieuwe projecten. In 2009 brengt ze 17 vrouwelijke wijnbouwers samen en richt de associatie “les Vinifilles” op. Wat haar recent overkwam illustreert de gedrevenheid van deze dame, die koos voor een leven als wijnbouwer en dit zo lang mogelijk wil volhouden.

De Nationale Orde van de Ridders van het Legion d’Honneur Coline Erlihman, regionale afgevaardigde voor de rechten van de vrouw, die ze een paar keer had ontmoet bij de vereniging Vinifilles, stelde Pascale enkele maanden terug voor om te kandideren voor het LG. Haar eerste reactie was grote verbazing. “In godsnaam waarom ik? Zonder officiële functie, simpel wijnvrouwtje, geen topmodel of filmster, evenmin popzangeres, lid van geen enkele politieke partij, en zonder enig sportief palmares?¨ Het succes van de vereniging Vinifilles, de energie die deze 17 wijnvriendinnen naar een ijzige efficiëntie stuwt, de levenslust en de dynamiek die ze uitstralen, hebben hier zeker wat mee te maken, alsmede het verlangen de stiel te delen, de wijnen, de cultuur, en de solidariteit die hen bindt. Daarnaast voeren deze vrouwen een dagelijkse strijd voor meer begrip voor hun gevoeligheden, om hun successen meer op de voorgrond te laten treden, en om meer respect af te dwingen in een sector die lang een mannenbastion was. Het parcours dat deze dame aflegde, het niet aflatend engagement dat ze sinds 30 jaar voor de wijnwereld toonde en voor La Jasse Castel, haar wijnbaby en dagelijkse uitdaging, hebben er toe geleid dat ze opgenomen werd als chevalière in de nationale orde van het legion d’Honneur.

Geproefd Witte wijnen

Rode wijnen

AOC Terrasses du Larzac

Twee bodems, zes druivenrassen en twee wijnen. Grenache is afkomstig van een 20 jaar oud terrein met kleien kalkbodem op een hoogte van 250m. De jonge aanplant van grenache, carignan blanc-, roussanne-, chardonnay-, chenin- en petit mansengstokken staan op het kalksteenplateau op 400m.

AOC Languedoc Montpeyroux: vier bodems, vier druivenrassen, twee wijnen. Grenache is afkomstig van 30 jaar oude stokken aangelegd op het kalkplateau op 400m hoogte. De bovenlaag bestaat uit vulkanisch gesteente met kalk. Syrahstokken zijn 20 jaar oud en staan op terrassen met een bodem waar klei domineert. Cinsault is 100 jaar en groeit op gronden van klei en kalk met kiezel. Carignan is afkomstig van 50 jaar oude stokken en gestekt in kleien kalkbodems met zand.

2 bodems, 2 druivenrassen, 2 wijnen. 30 jaar oude syrahstokken aangeplant op een zanderige bodem met kalksteen en kalkrotsen wat zorgt voor een snellere rijping van de druiven. Grenache wordt geplukt in twee wijngaarden, beide met een alluviale bodem uit het quartair met doorlaatbare aarde.

L’egrisée AOC Languedoc 2014

Geval apart Pascale is Française en zo voelt ze zich ook. Waar ze ooit ook ter wereld was, als meisje, jonge of rijpere vrouw, ze zal altijd een Française blijven voor de buitenwereld, vertelt ze zelf. Het belang hiervan heeft ze niet altijd willen erkennen, te bang om door te gaan voor een nationaliste. Het bewustzijn te horen bij een land, heeft ze dan weer te danken aan haar familie, haar vader die het grootste deel van zijn leven in Azië en later in Afrika doorbracht, en aan haar grootouders die uit Algerije gerepatrieerd werden. De liefde voor de wijngaard begon toen ze een jaar oud was en wijnstokken uitwiedde in Algerije. In 1968 trok haar moeder, die toen in Parijs woonde, met haar naar Montpellier waar ze genoten van de zon, de wijn en het leven aldaar. Op 24 jarige leeftijd werd ze journaliste. Van een leventje als stadswijnboerin is ze overgestapt op dat van wijnboerin in het dorpje Montpeyroux. Haar grootvader noemde haar een automatisch pistool, haar leerlingen vinden haar een rambo en haar naaste vrienden noemen haar een overlever. Zelf koos ze voor haar een meer vrouwelijke naam: La Pimpanela.

Overwegend grenache, roussanne en carignan blanc, gegist in tanks. De naam “egrisée” verwijst naar restjes verpulverd diamant. De wijn heeft een glasheldere kleur, schittert in het glas en geurt naar vers fruit. Zuiver, intens, fris en tegelijk zacht en rond met een bijzondere lengte.

Rosé: AOP Languedoc Rosé de saignée: grenache, cinsault, syrah en carignan

Le Tutti Frutti AOC Languedoc 2014

Diep rosé. Een kenmerkend aroma met pakken klein fruit, rijpe tonen, opstuivend en intens. Rond, breed en smakelijk in de mond met gekonfijte toetsen, stevig, tikkeltje zoet in finale.

Wijnen van La Jasse Castel zijn verkrijgbaar bij Vinea, Gooik, www.vinea.be

La Pimpanela AOC Languedoc, Montpeyroux 2013

30% grenache, 30% syrah, 20% carignan en 20% cinsault, gegist en gerijpt in tanks gedurende 12 tot 18 maanden. Robijnrood. Een mooie aanzet met heerlijk primair fruit zowel in de geur als in de smaak. Een zachte en fluwelige kern met mooie balans. Prima instapwijn gemaakt zonder enige vorm van houtrijping en fruitgericht, bedoeld om jong te drinken. Bleu Velours AOC Languedoc Montpeyroux 2013

40% syrah, 35% carignan, 15% grenache en 10% cinsault, met een rijping van een jaar in eikenvaten van twee en vijf jaar. Paarsrode wijn met een open aroma waarin vooral donkere kersen, specerij met zwarte peper, kruiden en rokerigheid mooi samengaan. De smaak is smeuïg en tegelijk krachtig en diep, met rijpe tannine en sappig zuur. Donker fruit bezorgt de wijn vulling en veel drinkplezier. Het eind is warm en doortastend met een toets van koffie en bittere chocolade.

La Jasse AOC Languedoc Terrasses du Larzac 2013

Dominante van syrah met grenache en carignan. Een rijping van 12 maanden in eikenvaten. Donkerrobijnrood met schittering. Het aroma verraadt duidelijk het overwicht aan syrah: fijn, fris met bessenfruit, kersen en kruiden en ledertoetsen. In de smaak volgt een krachtige wijn met goede tannine, mooi geïntegreerd, omringd door donker fruit. De rijping bezorgt de wijn een mooie afronding en een geraffineerde finish. Een robuuste wijn met ruim wat bewaarpotentieel. Les Combariolles, AOC Languedoc Terrasses du Larzac 2013

Dominante van grenache met syrah en carignan. Jonge grenachedruiven voor het exuberante, en oudere bessen voor het evenwicht, een rijping van 12 maanden in stalen tanks. Diepdonkere wijn. Aanvankelijk wat discreet in de aanzet maar na wat tijd in het glas ontwikkelt zich heel wat donker fruit en kruiden. In de smaak gaat het in stijgende lijn. Kracht, materie, kruidige aroma’s en toast hangen mooi samen. Schitterende balans tussen fijne zuren en rijpe tannine zorgen voor structuur en bewaarpotentieel. Drie edele druiven die ieder op zich het beste geven van zichzelf. Alle geproefde wijnen getuigen van een blijvende frisheid.

K e n W i j n -magazine - jaargang 11 - nr. 24

Bruisen bij kaas

aas en schuimwijn, nu de feestdagen met rasse schreden naderen is dit een zeer toepasselijk onderwerp, beide producten zijn namelijk synoniem voor feest en gezelligheid. Bij schuimwijn denken we vooral aan champagne, cava of prosecco, maar het gaat veel verder dan dat. Zowat in elke wijnstreek wordt schuimwijn gemaakt, op voorwaarde dat het klimaat koel genoeg is om voldoende zuren te behalen, een noodzaak voor mousserende wijnen. Ook voor het produceren van kazen heeft men baat bij een koel klimaat, met grote temperatuurschommelingen tussen dag en nacht. Denk maar aan bergkazen afkomstig van hooggelegen bergweiden. Deze gemeenschappelijke eigenschap van schuimwijn en kaas maakt dat beide vaak mooi te combineren zijn. Zo’n gemeenschappelijke eigenschap is tijd. Tijd om te rijpen haalt het beste naar boven in beide producten, en laat toe om aroma’s en subtiele smaken te ontwikkelen. Van jonge naar oude kaas ontwikkelen aroma’s van melk, over noten, naar karamel. Dit is vergelijkbaar met wijn, waarbij primaire (en secundaire) aroma’s evolueren naar tertiaire aroma’s. Waar kaas een filmend mondgevoel geeft, wordt het palet door de CO2 van een schuimwijn opnieuw verfrist. Het uitgangspunt voor de voorgestelde combinaties van kaas en schuimwijn is de territoriale verbinding. Wijn heeft een natuurlijke affiniteit met kaas uit dezelfde streek. Het meest traditionele en diverse kaas- en wijnland is en blijft Frankrijk. Maar ook in Italië en Spanje zijn er spannende ontdekkingen te doen, al zijn er natuurlijk oneindig veel mogelijkheden om te experimenteren.

B a r t Va n P u y mbr o e c k – S o mme l ie r- C o n s e il C é d r ine Va n L a n c k e r – K a a s me e s t e r

Frankrijk Champagne combineert schitterend met een pittige langres, of een romige pierre robert. Ook chaource is mooi te combineren met een champagne, maar waarom eens niet proberen met een roséchampagne? Of een houtgelagerde champagne met een rijpe brie de meaux? In plaats van een geitenkaas uit de Loirestreek traditioneel te combineren met een witte sancerre, of andere sauvignon blancwijnen, kan geopteerd worden voor een mousserende chenin uit Saumur, Anjou, Vouvray of Montlouis. Honingtoetsen met een jonge geitenkaas zoals sainte-maure de touraine of pouligny saint-pierre, het lijkt de evidentie zelve. Iets zuidelijker, in de Bourgognestreek, komen we de crémant de bourgogne tegen. Combineer deze met een brillat savarin, oorspronkelijk afkomstig uit Normandië, maar ook gemaakt in Bourgogne. Een crémant de jura vormt een mooi huwelijk met een fruitige comté of morbier. Zoals het cliché het wil, wordt roquefort gecombineerd met een sauternes, maar waarom geen demi-sec schuimwijn schenken bij een blauwschimmelkaas? Daarnaast vinden we in Frankrijk nog de crémant de loire, de bordeaux, d’alsace, die en limoux. Er bestaat zelfs een crémant de luxembourg. Andere appellaties voor Franse schuimwijnen zijn bourgogne mousseux, blanquette de limoux, clairette de die, bugey cerdon méthode ancestrale, gaillac mous seux, enz.

Geitenkaas - Loire

Vignoble des Agaises - Ruffus

Italië Enkele heel interessante schuimwijnen komen uit het noorden van Italië, zoals bijvoorbeeld alta langa uit Piemonte. Deze mousserende wijn gaat perfect samen met een volle, aromatische robiola di roccaverano. Een kwalitatieve franciacorta kan gecombineerd worden met een mooi gerijpte taleggio. Schuimwijnen van overwegend chardonnay uit Trento vormen een mooie combinatie met formaggio di montagna, een pittige bergkaas uit de nabijgelegen Dolomieten. In Italië vinden we onder andere ook nog brachetto d’acqui, lambrusco, moscato d’asti, oltrepò pavese metodo classico, vernaccia di serrapetrona, enzoverder.

Comté Fruité

Van Spanje naar het Verenigd Koninkrijk Een mooie cava smaakt heerlijk bij een schapenkaas zoals een smeuïge torta de riberigo, een manchego, jong, belegen of oud, of een harde bergkaas uit de Spaanse Pyreneeën. Uiteraard bestaan er nog ontelbare andere schuimwijnen, verspreid over de ganse wijnwereld. Het Verenigd Koninkrijk wordt door sommigen al “het nieuwe Champagne” genoemd, de krijtrotsen van Dover weet je wel? Misschien nog niet gemakkelijk te verkrijgen in België, maar zeker uit te proberen met een Montgomery cheddar.

Geitenkaas - Loire

Moeilijker te vinden Ook in België stijgt de kwaliteit van onze schuimwijnen de laatste jaren zienderogen, getuige de laatste verkiezingen van beste Belgische wijn 2015, waar 11 van de 21 gouden medailles naar mousserende wijnen gingen. Op Megavino werd zopas Ruffus Brut Sauvage bekroond als beste Belgische wijn 2015 met een score van 91%. De combinatie met le bailli uit Soignies bevestigt dat ons eigen landje toch heel wat te bieden heeft. Naast de Belgische en Britse schuimwijnen zijn er ook nog de Duitse sekt, de Zuid-Afrikaanse vonkelwijn cap classique, en Australische blanc de blancs uit koele regio’s zoals bijvoorbeeld Margaret River. Sparkling wines uit Californië en Marlborough in Nieuw-Zeeland zijn interessant genoeg om steun te krijgen van enkele champagnehuizen. Er zijn eveneens schuimwijnen van pinot noir te vinden in Patagonië - Argentinië, en zelfs mousserende chardonnay in Tunesië en Egypte. Uiteraard zal in deze landen ook een verscheidenheid aan kazen geproduceerd worden, maar die zijn moeilijker te krijgen in België. Proeven, experimenteren en vooral uw eigen smaak bepalen is de boodschap.

Langres

Taleggio

K e n W i j n -magazine - jaargang 11 - nr. 24

Fabels van kaas en wijn

Mi c he l Va n Z a nd i j c k e C o m m an d e r ij H e t B r u g s c h e V r y e Foto's: Peter Doomen

De algemeen verbreide mening dat kaas en wijn een perfect huwelijk vormen is een fabeltje. Klasrijke en elegante rode wijnen worden door sterke kazen vermoord! Enkel witte wijnen met hoge aciditeit of zoete witte wijnen overleven deze combinatie.

oe is deze misvatting gegroeid? In Franse maar ook Vlaamse burgergezinnen was het de gewoonte een fles bordeaux te openen voor de zondagsmaaltijd. Er werd dan een glas gespaard voor bij de kaasplank. Zo ontstond de gewoonte om rode wijn (meestal bordeaux) bij een schotel met diverse kazen te serveren. Met als gevolg dat de combinatie van een romige camembert met een oudere bordeaux in een zeepsmaak eindigde. Er is dus geen passe-partoutwijn die bij alle kazen past. Doorgaans gedijen witte wijnen beter dan rode. Tannine combineert enkel met harde kazen. Vandaar dat rode wijnen op basis van gamay, pinot noir en grenache bij kaas de voorkeur genieten. We overlopen hierbij verschillende types kaas. Telkens suggereren we te combineren wijnen.

Verse kaas Deze kazen hebben geen korst: maquée, platte kaas, mozzarella. Hier verdienen lichte, witte (chablis) en roséwijnen met een puntje zuur de voorkeur. Men kan hier ook een gekoelde, jonge, frisse rode wijn bij schenken, zoals een beaujolais of een bardolino.

Witschimmelkaas Witschimmelkazen zijn brie, camembert, chaource en bougon. De korst bevat aroma’s van noten en amandelen en is bepalend voor de smaakstructuur van de kaas. Het romige karakter van deze kazen vraagt om een soepele wijn met een zachte fruitigheid. De witte wijn die het best past bij de smaak van brie en camembert is chardonnaywijn. De aroma’s en smaakimpressies van de chardonnay liggen in het verlengde van de kaasaroma’s. Witte rhônewijnen kunnen hier ook bij worden geserveerd. Een chaource laat zich best vergezellen van een champagne brut. Meer gerijpte witschimmelkazen, vooral deze op basis van rauwe melk,

vragen om een krachtigere tegenspeler. Een beaujolais of een jonge rode bourgogne passen hierbij. Ook wijn met dominerend merlot doet het goed. De volle en ronde fruitsmaken van deze wijn verzachten op een aangename manier de kaassmaak. Tanninerijke wijnen zijn uitgesloten.

Halfharde kaas Deze categorie bestaat uit een groep kazen waarbinnen zich de meest verscheidene soorten bevinden, onder meer pont-l’evêque, reblochon, tomme de savoie en saint-nectaire. Algemene uitspraken over combinaties met wijn zijn dan ook moeilijk te maken. Bij de zachte smaak van een chaumes past een droge witte wijn. Een morbier is in goed gezelschap van een côtes-du-jura, een pont-l’evêque met een loirewijn (bonnezeaux, gamay de touraine), een tomme de savoie met een mondeuse. Cheddar daarentegen verkiest rode, ietwat kruidige wijnen zoals een bordeaux van de linkeroever, een syrahwijn of een Australische shiraz. Passendalekaas met zijn specifieke aroma en romige smaak heeft een stevige tegenspeler nodig. Een volle chardonnay past hierbij, maar ook een volle rode wijn van bijvoorbeeld de tempranillodruif. Gezien de grote diversiteit binnen deze categorie, is het raadzaam zelf uit te proberen welke wijn de specifieke smaak van deze kazen optimaal aanvult dan wel compenseert. In wit kan men experimenteren met volgende wijnen: krachtige witte bordeaux, elzasser pinot gris, siciliaanse witte wijn, oude witte rioja of droge oloroso sherry.

Gewassen korstkaas

Blauwschimmelkaas

Schapenkaas

Deze kazen worden gewassen met zout en water waardoor de natuurlijke witte schimmel verdwijnt en een oranje tot rode korst ontstaat (langres, munster, epoisses, maroilles, livarot, herve…). Door deze korst en door hun rijping krijgen deze kazen een uitgesproken karakter. Wijnen die er goed bij passen hebben genoeg body (volheid, ronde smaken) om stand te houden, zoals een witte premier cru van Bourgogne, nieuwe wereldchardonnay, droge saumur of vouvray. Ook een evenwichtige volle rode wijn op basis van pinot noir past er goed bij: denk aan de klassieke combinatie van epoisses met een gevrey-chambertin. Een andere klassieke combinatie uit de Elzas is munsterkaas met de aromatische witte gewürztraminer. In rood kan men zijn toevlucht nemen tot wijnen uit de Languedoc, Cahors of Sicilië.

De uitgesproken zoutsmaak van roquefort combineert het best met een edelzoete (gebotrytiseerde) wijn zoals een sauternes of een tokaij. Het samengaan van stilton en een vintage of tawny portwijn is een klassieker. Bij zachtere exemplaren (fourme d’ambert) horen zoete witte wijnen met een goede zuurgraad, bijvoorbeeld een Duitse riesling spätlese of auslese of een sauternes, een barsac of een vouvray moelleux. Indien men rood wenst, kan men een rasteau of maury ontkurken. Romigere kazen zoals een gorgonzola verdragen de wat meer kruidige gewürztraminer of een vendange tardive op basis van riesling of pinot gris uit de Elzas. Verder zijn ook versterkte wijnen zoals een banyuls, een oude oloroso sherry, een amontillado, een madeira of een marsala geschikt.

De meest bekende schapenkaas is de manchego. Deze bestaat in drie varianten naargelang de leeftijd: fresco, curado en viejo. Hoe ouder de kaas hoe krachtiger de wijn moet zijn: wijnen op basis van syrah of grenache, een madiran, wijnen uit de appellatie Toro of Priorato, grote wijnen uit Ribera del Duero. Bij zeer oude pittige manchego past dan weer een zoete witte wijn met voldoende zuren.

Harde kaas

Geitenkaas

Deze omvangrijke groep kazen omvat alle stevige kazen van het goudatype, van het emmentalertype en van het type bergkazen. Niet alleen binnen deze verschillende types zijn de smaken verschillend, ook de rijpingstijd van de kazen speelt hier een rol. Jonge kazen zijn eerder romig en fris van smaak. De jonge emmentalertypes (gruyère, tête des moines) hebben bovendien een pittiger aroma en smaak. Bij deze jonge harde kazen passen ronde rode wijnen of een chardonnay zonder houtlagering. Nog boeiender zijn eerder kruidige wijnen die een opvallend tegengewicht vormen: rode rhônewijnen, Zuid-Franse wijnen, Noord-Spaanse wijnen, Australische Shiraz, Zuid-Afrikaanse pinotage. Bij de emmentalerkazen passen ook wijnen op basis van pinot noir. Een beaufort vraagt het gezelschap van een wijn uit de Savoie: apremont of mondeuse. Bij gerijpte bordeauxwijnen is de ideale combinatie een oude mimolette.

Verse geitenkaas heeft een fijne structuur en is een fragiele kaas met een hoge zuurgraad. Bij jonge geitenkazen passen het best droge witte wijnen. De sauvignon blancdruif is hierbij een klassieker: sancerre, pouilly-fumé, witte bordeaux, sauvignon de touraine, menetou-salon en ook sauvignon blancwijnen uit de nieuwe wereld. Verder kunnen andere volle droge witte wijnen ook passen, zoals een pinot blanc uit de Elzas, witte savoiewijnen, een droge jurançon, soave en een Luxemburgse rivaner. Bij iets rijpere geitenkazen passen de wat lichtere rode wijnen, zoals rode loirewijnen met veel frisheid, een beaujolais of een jonge bourgogne. Bij verse geitenkazen met kruiden kunnen zelfs jonge rode wijnen uit de zuidelijke Rhônevallei worden geserveerd.

Aandachtspunten

Br o nne n Accords mets et vins. Hachette vins 2012. Hugh Johnson’s pocket wine book 2015, Octopus Publishing. http://wineproof.be/blog/kaas-en-wijn-combineren/

- Elke kaas vraagt zijn eigen wijn - Wijnen en kazen uit dezelfde streek passen doorgaans goed bij elkaar - Pittige kazen vragen een frisse witte wijn eerder dan een stevige wijn - Beperk het aantal kazen op de kaasplank: dit maakt het makkelijker om een hierbij passen de wijn te kiezen - Wijnen met uitgesproken tannine combineren niet goed met kaas; een overdosis hout in de wijn past evenmin bij kaas - Neem bij twijfel een witte wijn

K e n W i j n -magazine - jaargang 11 - nr. 24

Terrines en patés Verrassende wijn-spijscombinatie M a r c M at t h y s C o m m a n d e r ij L e u v e n

Enkele leden van de commanderij Leuven hadden het idee opgevat om een specifieke proeverij te organiseren met als onderwerp terrines, patés en wijn. Dit evenement was volkomen in aansluiting met een kleine traditie die gegroeid is binnen onze vereniging. Het werd geen gemakkelijke opdracht. Na enig experimenteel werk en voorproeven van de eerste resultaten werden twee terrines en twee patés aan het publiek voorgesteld. Elk werden ze vergezeld van twee wijnen. De opdracht voor de deelnemers was niet alleen om de wijnen te becommentariëren maar ook om de hapjes te keuren en aan te geven of die pasten bij de wijn.

Foto's: Michèle Vermeulen Proefnotities: Theo Vermeulen

Paté Paté is de Franse aanduiding voor vleesproducten waarin lever wordt gebruikt. De klassieke methode behelst het malen van lever en vermengen met andere ingrediënten, waaronder in elk geval vet of spek waarna het bij lage temperatuur au bain-marie in een oven gebakken wordt. Het vrijkomende vet ligt dan als een afdichtende laag boven op de paté. Paté is een mengsel, zodat het eenvoudig te smeren is.

Terrine Een terrine is een geglazuurde schaal om in te koken. Terrine is tevens de naam voor een gerecht dat in een terrine gemaakt is. Een terrine kan ook bereid worden in andere vormen, zoals een cakeblik. Terrines zijn dikwijls vleesgerechten. Er zijn ook terrinegerechten van vis, schaaldieren, groenten en vruchten. Essentieel bij terrines is dat smaken zich goed kunnen vermengen, dat het geheel gebonden wordt en dus in plakken gesneden kan worden en dat de massa de juiste vochtigheid behoudt. Veel gebruikte bindmiddelen zijn gelatine, ei, room, agar-agar en broodkruim. De terrine wordt veelal au bain-marie gegaard in de oven, maar er zijn ook koude varianten. Na een eventuele garing “rijpt” de terrine één tot meerdere dagen na in de koelkast, vaak onder een gewicht dat de massa aandrukt en/of overmatig vocht wegperst.

Zalmterrine Samenstelling: zalm-kabeljauw-peterselie-visbouillon gemaakt met de klassieke groenten prei, selder, ajuin, wortelen, visresten (koppen, graten), tijm, laurier en witte wijn, bianco di custoza (trebbiano di Toscano en garganega) en wat cognac voor de afwerking

Chardonnay 446 California 2012 (€15.95 )

Groenteterrine Samenstelling: erwten-asperges-ricotta-parmezaan-eieren-munt-ontbijtspek

Oxygène blanc van Domaine La Gontarde 2012 (€15)

Blend: 60 % ugni blanc, 40 % grenache blanc Ugni blanc. Oorspronkelijk een witte druif uit Toscane, weliswaar staat ze in Frankrijk meer aangeplant. Het aromatisch palet is hoofdzakelijk fruitig, met toetsen van citroen maar ook kweepeer. Vaak herkennen we een hint van dennenhars, vooral in die wijnen die uit de directe omgeving van de Middellandse Zee komen. In Frankrijk staat ze hoofdzakelijk aangeplant vlakbij Angoulème en in de Gers, waar ze gebruikt wordt voor droge witte wijnen maar waar het ook het druivenras is dat wordt aangewend voor productie van cognac en armagnac. Ugni blanc heeft een sterke groeikracht en de opbrengst moet beperkt worden om kwaliteitswijn te bekomen. Twaalf maanden gerijpt op vat, vieilles vignes, de stokken zijn 60 jaar oud en alles wordt met de hand geplukt. Opbrengst: 15hl per ha. Kleur: okergeel Boeket: appel, oxidatieve toets, rokerige ondertoon Smaak: gestoofde appel Afdronk: wordt nog versterkt door een tint van parmezaan en een vleug gerookt spek.

Quincy 2013 vieilles vignes, sauvignon blanc, Domaine Lecomte (€9,5)

De oorsprong van sauvignon blanc ligt in Zuidwest-Frankrijk. Komt ook voor in de Loirestreek. Wijn gemaakt van deze druif ruikt naar buxus, wit fruit en bloemen. Bij het proeven valt de smaak op van groene appels, kruisbessen, soms ananas en lychee. De wijn heeft een frisse afdronk. Voor Noord-Franse wijnen soms knisperend droog, uit warmere gebieden zachter van smaak. Deze wijn komt van stokken tussen 30 en 50 jaar oud. Kleur: lichtgeel Boeket: bloemen, abrikoos Smaak: floraal, mineraal en abrikoos Afdronk: vlakt meer af, komt mineraal over en is een goede combinatie met de asperges

Chardonnay is een kruising tussen pinot noir en gouais blanc. Krachtige geur, met honing, roomboter, brioche, kokos, golden delicious-appel, ananas en abrikoos en hout. Lekker stevig en rond, maar in de finale dan toch ook heerlijk zuren, wat er voor zorgt dat de wijn niet te zwaar wordt. De familie Indelicato, afstammelingen van Italiaanse immigranten, was een van de eerste met een eigen bedrijf in Californië. Monterey is een van de bekende wijnstreken en kent een heel uiteenlopend microklimaat. Het is een van de koelste wijndalen van Californië omdat het profiteert van de nabijheid van de Stille Oceaan. In de middag stroomt zeer koele oceaanlucht het dal in. De 446 chardonnay 2012 uit Monterey is genoemd naar kloon 4 van block 46 in de koele San Bernabey Vineyard. De kleur is strogeel. Prachtig citrusfruit en aroma’s van abrikoos en rijpe sinaasappel. In de mond een soepele, rijpe fraîcheur met pakken citrusfruit en zelfs passievruchten, limoenfris, sappig en zonder harde zuren. De onderbouw is apart en verleidelijk. Dit is een buitengewoon elegante en zeer rijke witte wijn met een verkwikkend fris en aantrekkelijk karakter.

“Born in France, raised in America”. Het beste huwelijk tussen bourgogne en Monterey. Complex, moderne versie van de Franse klassieke stijl, fluwelen mond, citrusfruit, ananas, appel, abrikoos, meloen, perzik, honing, vanille. Past bij gegrilde vis, kip of pasta in roomsaus. Kleur: strogeel Boeket: veel vanille typisch chardonnay Smaak: veel boter, wat de terrine een bee tje zal tegenwerken Manzoni 100 % (€13,35)

Manzoni blanc ook bekend onder de benaming van Incrocio Manzoni komt uit de streek van Treviso en is een kruising tussen riesling renano en pinot blanc. Ze wordt bijna over heel Italië aangeplant en wordt gebruikt in blends zoals Bianco dei Colli di Conegliano” Breganze Bianco, en Trentino Bianco. Pratello Lieti Conversari –I.G.P. Benaco Bresciano 2014

100 % manzoni, rijpe late oogst (midden oktober) en gisting in nieuwe eiken vaten gedurende 1 maand nadien lagering op eik gedurende 6 maanden plus enkele maanden op inox. Past uitstekend bij primi piati sapidi (pikante voorgerechten), vis en sushi en ook blauwschimmelkaas, of kruidenkaas. Kleur: strogeel Boeket: verse vis, stofferig Smaak: floraal, passievruchten, perzik en abrikoos, vult terrine aan, wordt molliger en het zuur geraakt versmolten

K e n W i j n -magazine - jaargang 11 - nr. 24

Kippenleverpaté Samenstelling: ajuin-spek-kippenlever-citroen-morilles geweekt in cognac- zure room

Wijnen Voor de eerste wijn bij dit gerecht werd gekozen voor primitivo, een druivenras dat alleen wordt aangeplant in Apulië en een klein beetje in Campanië. Primitivo is afkomstig uit Oost-Europa, waar hij is ontstaan uit een oud, zeldzaam ras uit Dalmatië: crljenak kastelianski. Door de vroege rijping kan men tweemaal per jaar oogsten. De eerste oogst druiven is als eerste rijp (i primi) en dit nog voor de inheemse witte druiven in de regio geoogst worden. Maar niet alle primitivodruiven zijn zo vroeg rijp. Een druivenplant heeft de neiging om, als hij het idee heeft dat er niet genoeg wordt voortgeplant (door middel van druiven), gewoon opnieuw te gaan groeien en ook weer bloesem te maken, die op zijn beurt uitgroeit tot druif. In de meeste gebieden noemt men deze kleine druiventrosjes van de tweede bloei San Martino omdat ze pas tegen Sint-Maarten (11 november) rijp zijn, maar in Apulië rekent men deze bij de primitivo racemi.

Campania Molise Puglia Toscana Friuli Le Marche Sicilia Piemonte Umbria Veneto Emilia Romagna

bere.bene Italiaanse kwaliteitswijnen

www.berebene.be

Ponte Viro Primitivo 2013 (€11)

Tahon rioja 2009 (€23,50)

De wijngaarden zijn noordelijk gelegen in de provincie Foggia. De druiven worden eind augustus begin september geoogst als ze op hun maximale rijpheid zijn. De wijnmaker wil alleen de beste druiven voor de ponte viro. Na de persing volgt een fermentatie van 20 dagen. Na de malolactische gisting rijpt de wijn gedurende 10 maanden in grote fusten om structuur en finesse toe te voegen. De wijn mag daarna nog drie maanden van flessenrust genieten. Aroma: donker fruit en pruimen en in de smaak gekonfijte vijgen en dadels. Het tanninegehalte is mild.

100 % tempranillo De gebruikte druiven mogen uit Navarra en het zuiden van Baskenland komen. Granaatkleurige wijn met intense geur van bosvruchten, levendige tannine met speciale verrukkende finale. Volheid en elegantie zijn hier de troeven met sensatie van rood fruit en kruidigheid. Deze wijn rustte 13 maanden op Franse, Amerikaanse en Hongaarse eiken vaten.

Kleur: robijnrood Boeket: kersenpitten Smaak: harde aanzet, kersen, druiven, olijven met een bittere ondertoon, zacht zuur en tannine

Kleur: robijnrood Boeket: rood fruit, kruidig, balsamico Smaak: reductietoetsen, evenwichtig, zachte zuren, zachte tannine, zelfs toetsen die de smaak van de lever versterken.

Ook al was er niet altijd unanimiteit en koos men soms iets meer voor het een dan voor het ander, toch was men zeer tevreden met de voorgestelde combinaties. Om mogelijke patronen van enige vooringenomenheid te doorbreken werden op het einde van de proeverij de verschillende wijnen ook nog eens geproefd met de andere terrines en patés dan de vooraf voorgestelde. De conclusie was dat de oxigéne blanc ook uitstekend paste bij de kippenleverpaté en dat de primitivo Porte Vino op zijn best was het beste was met de stilton-paté.

Stilton-paté Samenstelling: melk – room - citroen-zout en peper - olijven en stilton

Cabernet sauvignon, blanc de noir, van het wijngoed Adam (Reinhessen) (€8,5o)

Meestal ervaart men klein fruit, kruiden, cassis, vlierbessen enz. Kleur: lichtgeel Geur: heel subtiel Smaak: te groen, vlakt af en wordt mineraal

Zinfandel (€14,95)

Reserve Lot 11, dry Creek Valley. Old vine zinfandel. Beste oudste druiven in Sanoma County. Zwarte bessen, kersen, zoethout, framboos. De wijngaard is 80 jaar oud en ligt in het noordoostelijk gelegen kustgebergte, beschermd door redwoods (sequoiabomen) met volop warmte overdag, ’s avonds een frisse bries en dan ochtendmist. Geconcentreerd, dieprood, granaat, complexe neus, gekonfijt fruit, kersen, kruiden, vanille, krachtige aanzet, rijp fruit, cassis, framboos en braambessen), een brede gevulde structuur, fijne tannine, lange afdronk. Het is een zeer rijke wijn, kruidig en krachtig maar tegelijk geraffineerd en elegant in smaak en afdronk. Past bij stevige vleesgerechten, barbecue en kazen. Antique Vines betekent dat de druivenstokken tussen de 40 en 100 jaar oud zijn. Deze wijn is een blend van druiven uit twee wijngaarden, de ene ligt in Atlas Peak in de Napa Valley (49%), de andere in Amador County (51%) in de Sierra Foothills. Villa Mount Eden ’s zinfandelwijn is een rasechte vertegenwoordiger van de typisch Californische druif. Niet de zware late harvest-stijl die met gerechten vrijwel niet combineerbaar is, wel een elegantere wijn die het prima doet bij vleesgerechten, goed gekruid en liefst met een stevig of pittig sausje. Deze wijn verbetert nog 8 tot 10 jaar. Fermentatie: 100 % inox vaten. Gedurende 20 maanden in Franse en Amerikaanse eiken vaten gerijpt. Alcohol 14 %. Kleur: Robijnrood Boeket: Rijp rood fruit Smaak: de kersen matchen redelijk maar dat verdwijnt door de zoute en romige toets van de stilton

K e n W i j n -magazine - jaargang 11 - nr. 24

Oostenrijk W

ijnland Oostenrijk zit de laatste jaren in de lift. In de Vlaamse Wijngilde kregen we meermaals de gelegenheid hiervan getuige te zijn, o.a. op het Feest van de Vlaamse Wijngilde in 2008, bij het bezoek van Lukas Lehner en Josef Umathum aan onze commanderij in 2009, en via verschillende artikels in Ken Wijn-magazine. Reden genoeg om afgelopen zomer een reisje te plannen naar Mozartland, meer bepaald naar de wijnstreken ten noorden van Wenen, om de wereld van de grüner veltliner en de zweigelt van naderbij te leren kennen. Maar omdat namen als Wagram en Smaragd maar een heel zwak belletje deden rinkelen, hebben we vooreerst werk gemaakt van enige voorbereiding.

Wijngebieden en druivenrassen De wijnregio van Oostenrijk situeert zich volledig in het oosten van het land, grenzend aan Tsjechië, Slovakije en Hongarije. Het wijngaardareaal omvat ongeveer 46.000ha, opgedeeld in vier officiële wijnregio's die onderverdeeld zijn in 16 deelgebieden (zie kaart). De stad Wenen en omgeving (rood op de kaart)

J a c o Va nk e l e c o m C o m m a n d e r ij B r u s s e l

vormt één van die vier wijnregio's, weliswaar de kleinste: slechts 600ha. We mogen veronderstellen dat deze regio enkel om politiek-historische redenen een onafhankelijke regio is gebleven.

Niederösterreich De regio Niederösterreich (28.000ha, 75% wit, 25% rood) omvat de acht meest noordelijke deelgebieden: Weinviertel, Wachau, Kremstal, Kamptal, Traisental, Wagram, Thermenregion en Carnuntum. Op heel wat oudere kaarten vinden we nog de naam Donauland, die in 2007 werd omgedoopt tot Wagram. Weinviertel, het meest noordelijke en veruit grootste gebied, is vooral bekend om zijn stevige, frisse peper-gekruide witte wijnen van grüner veltliner, waarmee het in 2003 als eerste wijngebied een Weinviertel DAC-status bekwam. Langsheen de Donau en zijn bijrivieren, dus in Wachau, Kremstal, Traisental en Wagram wordt naast de grüner veltliner ook riesling aangeplant. In Kamptal met zijn sterk vulkanische bodem vinden we naast grüner veltliner en riesling ook nog weissburgunder en chardonnay. In de twee deelgebieden ten zuiden van Wenen wordt uitstekende rode wijn gemaakt van pinot noir en st. laurent in Thermenregion, en van zweigelt en blaufränkisch in Carnuntum.

Burgenland In het oosten hebben we de regio Burgenland (14.000ha, 45% wit, 55% rood), met vier deelgebieden: Neusiedlersee-Hügeland en Neusiedlersee (links en rechts van het Neusiedler meer), Mittelburgenland en Südburgenland. In Neusiedlersee-Hügeland wordt het terroir sterk beïnvloed door de Leithaberg, vandaar de Leithaberg DAC voor de wijnen uit die streek. Hier maakt men witte wijn van grüner veltliner, weissburgunder en chardonnay, en rode wijn van vooral blaufränkisch. In Neusiedlersee

(rechts van het meer) domineert de zweigelt voor rode wijn. Mittelburgenland is bekend om zijn zeer fruitige wijnen van blaufränkisch, die een bijzonder lange afdronk hebben. Zo ook in Südburgenland waar het reliëf van de Eisenberg (tevens de naam van de lokale DAC) voor een uniek terroir zorgt.

Steiermark Ten slotte in het zuiden hebben we de regio Steiermark (4.000ha, 75% wit, 25% rood) met drie deelgebieden: West-, Süd- en Süd-oststeiermark. De meest aangeplante druivenrassen zijn welschriesling, weissburgunder en sauvignon blanc voor wit, en blauer wildbacher en zweigelt voor rood. Alhoewel het deelgebied Südsteiermark op de kaart het kleinste gebied is vinden we hier 55% van het bebouwde wijngaardoppervlak van de drie Steiermark-gebieden samen. In dit gebied domineren sauvignon blanc en muskateller. Naast de reeds aangehaalde druivenrassen worden in Oostenrijk nog verscheidene minder bekende rassen gebruikt, een dertigtal in totaal, waarvan sommigen met vrij exotische namen zoals bouvier, frühroter veltliner, rotgipfler voor wit, en roesler voor rood.

Classificatie Binnen de Europese richtlijnen behoudt Oostenrijk zijn eigen classificatiesysteem dat, naast de algemene criteria zoals herkomst, opbrengst per hectare en kwaliteitscontroles, voornamelijk steunt op de toegestane druivenrassen en het suikergehalte in de most, dat uitgedrukt wordt volgens de KMW gradenschaal (Klosterneuburger Mostwaage). 15° KMW betekent 15 gram suiker per 100 gram druivenmost. 1° KMW = 4,86° Oechsle in Duitsland, of 0,65 Beaumé in Frankrijk. Volgens de Oostenrijkse wijnwetgeving zijn er hoofdzakelijk drie kwaliteitsklassen: Tafelwein, Qualitätswein en Prädikatswein. In elk van deze categorieën hebben we nog een of meerdere subcategorieën. Voor alle categorieën, behalve de gewone Tafelwein, geldt een maximumopbrengst van 9.000kg druiven per hectare, of 67,5hl per hectare. Hogere opbrengsten worden automatisch tot Tafelwein gedegradeerd.

Tafelwein Tafelwein heeft minimum 13° KMW. Binnen de Tafelwein hebben we een ietwat betere subcategorie, de Landwein, met minimum 14° KMW en afkomstig uit één welbepaalde wijnregio. Qualitätswein: mininum 15° KMW plus enkele andere richtlijnen voor witte en rode wijnen i.v.m. druivenrassen, alcoholgehalte, chaptalisatie e.a. Binnen de Qualitätswein hebben we de iets betere Kabinettwein met minimum 17° KMW, 12,7% alcohol en zonder chaptalisatie.

Prädikatswein Prädikatswein is een overkoepelende naam voor zeven subcategorieën waarvan de namen bekend in de oren klinken. In stijgende lijn van °KMW krijgen we Spätlese (19°), Auslese (21°), Beerenauslese (25°), Ausbruch (27°), Trockenbeerenauslese (30°), Eiswein (25°, van bevroren druiven) en Strohwein (25°, van overrijpe gedroogde druiven). Uiteraard zijn er voor elke categorie, naast de °KWM, nog enkele andere kwaliteitscriteria waaraan de wijnen moeten voldoen. Qualitäts- en Prädikatswein moet in Oostenrijk worden gebotteld en is onderworpen aan een chemische- en een smaakanalyse. Hierbij

K e n W i j n -magazine - jaargang 11 - nr. 24

1ÖWT en het predikaat "Erste Lage" met de naam van de wijngaard op het etiket mogen dragen. Dit geldt alleen voor droge wijnen, gemaakt van grüner veltliner of riesling. Drie van de vier betrokken wijngebieden hebben een DAC-status; Wagram heeft die (nog) niet.

Wachau

bekomt hij een Kontrollnummer dat op het etiket wordt vermeld, alsook het recht om de rood-wit-rood banderole op de stop of het etiket te dragen.

DAC In 2003 werd de DAC status ingevoerd: Districtus Austriae Controllatus. Een DAC-wijn is een Qualitätswein van benoemde herkomst die beantwoordt aan bepaalde kwaliteitsnormen zoals vastgelegd door een interprofessioneel comité. Verglijkbaar dus met de AOC van Frankrijk, de DOC uit Italië enz. Wanneer de wijn aan nog een paar strengere criteria voldoet (bijvoorbeeld minstens 13% alcohol, lagering op hout, minimale rijpingsperiode op fles) krijgt hij de DAC Reserve-status. Weinviertel bekwam als eerste zijn Weinviertel DAC in 2003. Recent werd in 2013 in het wijngebied Wien de negende en voorlopig laatste Oostenrijkse DAC toegekend, namelijk de Wiener Gemischter Satz DAC die om zijn naam alle eer te doen tot 20 verschillende druivenrassen kan bevatten.

In het noordelijke Niederösterreich hebben van de acht wijngebieden er vier een DAC : Kremstal DAC, Kamptal DAC, Weinviertel DAC en Traisental DAC. Noteer dat Wachau – ondanks zijn vermaardheid - geen DAC heeft. In het Oostelijke Burgenland zijn er ook vier DAC's: Leithaberg DAC op de gelijknamige berg in het wijngebied Neusiedlersee-Hügeland, Neusiedlersee DAC, Mittelburgenland DAC, en Eisenberg DAC op de gelijknamige berg in het wijngebied Südburgenland.

Erste Lage In vier wijngebieden langsheen de Donau (Kremstal, Kamptal, Traisental en Wagram) hebben 23 vooraanstaande wijnbouwers zich verenigd in het Verein des Österreichischen Traditionsweingüter (ÖTW). Deze vereniging heeft een 1ÖWT- (Erste Lage) classificatie ontworpen, gelijkaardig aan de grand cru van de Elzas. De laatste herziening van 2015 bepaalt een lijst van 62 uitstekende wijngaarden (Ried) waarvan de wijnen het symbool

Het valt op dat Wachau geen classificatie van Erste Lage heeft hoewel het geografisch naadloos aansluit bij de vier hierboven vermelde wijnregio’s. Er zijn echter nogal wat aspecten waardoor Wachau zich onderscheidt, en waardoor het waarschijnlijk de meest bekende regio in Oostenrijks wijnland is. De wijngaarden van Wachau, in tegenstelling tot voornoemde regio's, bevinden zich voornamelijk op zeer steile bergwanden op de noordelijke oever van de Donau. Zijn terroir is dus sterk verschillend van de weliswaar heuvelachtige meer oostelijk gelegen regio's. Reeds in de middeleeuwen was de wijn van de Wachause terrassen wijd en zijd bekend. De vereniging der Wachause wijnbouwers richtte in 1983 de Vinea Wachau Nobilis Districtus op, die voor Wachau een eigen classificatiesysteem heeft opgezet voor droge kwaliteitswijnen. Hierin vinden we drie niveaus, in stijgende volgorde: Steinfeder, met minimum 11,0% alcohol en 15° KMW, Federspiel, minimum 11,5% alcohol en 17° KMW, en Smaragd, minimum 12,5% alcohol en 18,2° KMW. Uiteraard moeten de wijnen naast vernoemd alcoholgehalte en mostgewicht nog aan andere kwaliteitscriteria voldoen. Bij elk van deze klassen hoort een symbool dat aan de oorsprong van deze namen herinnert en ook op het flesetiket mag aangebracht worden.

Wachau: de top? Ten slotte nog een aanwijzing van het enigszins uit (of boven) de toon vallen van Wachau tegenover de andere wijngebieden: in Falstaff – de toonaangevende wijngids van Oostenrijk – worden uit elk wijngebied enkele van de beste wijnhuizen voorgesteld en gequoteerd met één tot vijf sterren. Wij berekenden de gemiddelde quotering voor elk van de zestien gebieden. Vijftien ervan situeerden zich tussen 1,8 tot 3,2 sterren op vijf. Voor Wachau werd dat 4,1. Voeg daarbij de onvergetelijke uitzichten op de wijnterrassen, vanaf een boottocht op de Donau tussen Spitz en Krems, en het doel van uw volgende wijnreis naar Oostenrijk ligt vast.

Bezochte wijnbouwers Uiteraard geen wijnvakantie zonder bezoek aan enkele zorgvuldig uitgekozen wijndomeinen.. De proefnotities van de wijnen kan je lezen op de website van de Vlaamse Wijngilde (www.vlaamsewijngilde.be).

Weingut Franz Hirtzberger Dit wijngoed situeert zich in Spitz, een van de eerste dorpjes langs waar men – komende vanuit Melk langsheen de kronkelende weg naast de Donau – het wijnmekka Wachau binnen rijdt. Achter de pittoreske met wijnranken begroeide gevel wordt in het oud wijnbouwershof sedert vijf generaties wijn gemaakt. Twintig hectare wijngaard verspreid over een tiental terreinen, meestal op steile terrassen, produceren de mooiste smaragdwijnen. De aanplanting is ongeveer gelijk verdeeld over grüner veltliner en riesling, naast kleinere hoeveelheden van grauburgunder, weissburgunder, chardonnay en muskateller. Maar het vlaggenschip van het huis wordt duidelijk van riesling gemaakt.

Weingut Nigl Nigl bevindt zich in Kremstal, meer bepaald in het dorpje Seftenberg. 25ha wijngaard zijn beplant met hoofdzakelijk grüner veltliner en riesling en produceren Kremstal DAC en Kremstal DAC Reserve, waarvan er enkele het 1ÖWT-predikaat hebben. Deze wijnen dragen daarenboven een "Privat" label wat bij Nigl staat voor alte Reben.

Weingut Fred Loimer Fred Loimer uit Kamptal hoeven we in de Vlaamse Wijngilde nog nauwelijks voor te stellen: telkens als over Oostenrijk wordt gesproken of geschreven verschijnt hij wel ergens ten tonele. Deze man doet er blijkbaar ook alles aan om in de wijnkijker te lopen, en dat schijnt hem aardig te lukken: een zwart en zeer opvallend betonnen kubusvormig gebouw midden de wijnvelden, biodynamische wijnteelt, experimentele vinificatietechnieken, lid van de Premium Estates of Austria, nogal zelfverzekerde uitspraken (My wines should mirror myself...), enz. Fred beweert dat biodynamische wijnteelt niet alleen onze natuur spaart, maar ook een hogere wijnkwaliteit levert. Bijgestaan door zijn charmante zus cultiveert hij in en rond Langenlois (deze gemeente is zowat hét wijnmekka binnen Kamptal) een zestigtal hectare, beplant met voornamelijk riesling en grüner veltliner, maar ook met muscat, pinot gris, chardonnay, zweigelt en pinot noir wordt er geëxperimenteerd.

Weingut Hirsch Weingut Hirsch bevindt zich in Kammern, vlak naast Langenlois. Achteraan het kasteel, vanuit het glazen proeflokaal, heeft men een prachtig verzicht op de meest prestigieuze “Erste Lage”-wijngaarden uit de regio: Lamm, Gaisberg, Heiligenstein. Johannes Hirsch cultiveert hier 30ha met vooral riesling en grüner veltliner volgens de biodynamische principes, maar daarmee wil hij niet uitpakken. Hij beweert de meest atypische grüner veltlinerwijn te produceren door de druiven tot hun maximale rijpheid te laten komen zodat de typische 'witte peper'-component van deze druif in de wijn zoek raakt.

Lukas Lehner Lukas woont in Velm-Götzendorf, in het zuidelijke Weinviertel, op een boogscheut van Bratislava, vlak over de grens met Slovakije. Hij herinnert zich de goede ontvangst die hem te beurt viel in commanderij Brussel en in commanderij Den Bloeyenden Wijngaerdt in 2009, en wou ons op evenwaardige manier ontvangen en laten kennis maken met zijn jonge wijnzaak. Zijn ouders zijn landbouwers en cultiveren een 100-tal hectare met graan, maïs, zonnebloemen, suikerbieten, en... drie hectare wijnstokken. Tien jaar geleden heeft Lukas die overgenomen en heeft er zeven hectare aan toegevoegd. In 2014 ontving hij van Falstaff de prijs van beste jonge wijnbouwer (onder 30 jaar) in Oostenrijk. Samen met zijn jonge vrouw (ook uit een wijnbouwersfamilie in de buurt; zij huwden twee weken geleden) wil hij op deze tien hectare wijngaard zijn toekomst uitbouwen. Een sympathieke jonge kerel, zeer gedreven, die door het wijnmakersvirus duidelijk is aangetast en, om Eric Merny te citeren: "waarvan we zeker nog zullen horen".

Umathum Het is een eindje rijden van Wachau tot Frauenkirchen in Neusiedlersee, maar voor een bezoek aan Umathum loont dat de moeite. De wijngaard van Umathum beslaat ongeveer 33 hectare, waarvan 85% voor rode wijnen. De helft van de wijngaard situeert zich rond Frauenkirchen, midden het Neusieldlersee-gebied, waar voornamelijk zweigelt en st. laurent zijn aangeplant. De andere helft vinden we even ten noorden van de Neusiedlersee, waar vooral blaufränkisch is aangeplant.

Proefnotities: zie www.vlaamsewijngilde.be

K e n W i j n -magazine - jaargang 11 - nr. 24

H u g o Va n L a nd e g he m Proefnotities: Eddy Sarlet, Simonne Wellekens en Peter Doomen Foto's: Peter Doomen

L’Association de Grands Crus Classés de Saint-Emilion stelt voor: 2011 en 2012 2011: zomer in de lente 2011 was op zijn minst een bizar jaar. Het kende de grootste droogte van de laatste 60 jaar, met hoge temperaturen in de lente (temperaturen tot 30°C in april), gevolgd door een povere zomer en tot slot een relatief mooie nazomer die de jaargang 2011 heeft gered. Het is dan ook niet te verwonderen dat 2011 als een heterogeen wijnjaar wordt bestempeld. Verschillende factoren waren hiervoor verantwoordelijk. Vooreerst speelde het bodemtype een belangrijke rol. De maandenlange droogte was nefaster voor de warmere zand- en kiezelbodems dan voor de koelere leem- en kalkbodems. Daarnaast kreeg de plant door de verschroeiende hitte van 26 en 27 juni met waterstress te maken, die sterk varieerde naargelang de bodem. Hier en daar blokkeerde de fotosynthese waardoor er een verschil in rijpheid ontstond. En als derde factor was er de vrees voor rot die de wijnbouwers aanzette om vlugger te oogsten, ook

al was de fenolische rijpheid van de druiven nog niet ten volle bereikt. Die vervroegde oogst resulteerde in druiven met een dikke schil, een hoge zuurgraad en niet-perfect rijpe tannine. Dergelijke druiven vinifiëren is een ware evenwichtsoefening.

rijping weg te knippen. Gelukkig was er de warme maand augustus met temperaturen die zelfs 7°C hoger lagen dan het gemiddelde van de laatste 20 jaar. Na twee extra droge maanden kwam de regen in de tweede helft van september als een verademing.

Zachte vinificatie

Merlot haalt het op cabernet

Tijdens de gisting en de daarop volgende maceratie kwam het erop aan om de wijn regelmatig te proeven om zodoende overextractie te vermijden. Intelligente wijnmakers lieten de temperatuur tijdens de gisting niet boven de 28°C stijgen (normaal ligt die tussen 30 en 32°C) en pasten een kortere maceratie toe van 15 tot 20 dagen (normaal 25 dagen of meer in zeer goede jaren). Zo kon de extractie van bittere tannine uit de pitten worden vermeden. Zoals hoger al vermeld, speelde het bodemtype een cruciale rol in 2011. Door zijn grote verscheidenheid aan bodemtypes zullen de saint-emilionwijnen van 2011 vrij grote kwalitatieve verschillen vertonen. De wijnen afkomstig van de kalkbodems hebben beter de abnormale droogte verwerkt en scoren het best. De warme zandgronden hebben meer geleden onder de droogte waardoor hun wijnen een grotere heterogeniteit vertonen.

2012: vechten tegen de natuur Door de zeer natte maand april (precies het tegenovergestelde van april 2011) lagen meeldauw en oïdium voortdurend op de loer. Regen en lage temperaturen veroorzaakten een heterogene en gespreide bloei met coulure en millerandage tot gevolg. Een groene oogst (vendange verte) was nodig om druiven met een achterstallige

Op de vroeg rijpende percelen kon in Pomerol vanaf 25 september worden geoogst. De cabernet franc en cabernet sauvignon, die twee weken meer tijd nodig hebben om te rijpen, kregen in oktober meer regen dan zon. Vrees voor toeslaand rot zette vele wijnbouwers er toe aan om - zoals in 2011- hun cabernets vlugger te oogsten dan dat zij eigenlijk hadden gewild. Vandaar dat ook in 2012 een zachte vinificatie absoluut nodig was om groene toetsen in de wijn te weren. Door zijn vroegere rijpheid ontsnapte de merlofdruif grotendeels aan de regens van oktober. Dit was niet het geval voor de cabernets waardoor over het algemeen de rechteroever beter geslaagd is dan de linkeroever. De appellatie Pomerol is de winnaar van 2012 en is vrij homogeen. Saint-Emilion is minder homogeen, deels door zijn diverse bodemtypes en deels door zijn groter en wisselend aandeel cabernet franc in zijn wijnen. Loopt de kwaliteit van de jaargangen 2011 en 2012 niet zo sterk uiteen, toch is er over het algemeen een zowel rijpere fruitexpressie als rijpere tanninestructuur in 2012 ten opzichte van de 2011.

De favorieten van nationaal wijnmeester Eddy

De favorieten van adjuncthoofdredacteur Simonne

Château La Fleur Morange 2011

Deze assemblage van 70% zeer oude merlot met 30% cabernet franc werd pas in 2012 gepromoveerd tot Grand Cru Classé. De rendementen liggen heel laag en de wijn verblijft 18 maanden op 100 % nieuwe Franse eik. De wijn onthult gulle, fruitige aroma’s van rijpe zwarte kers, naast een fijne kruidigheid met koffie en truffel in de finale. De mooie zuren en verfijnde tannine zijn volledig in balans met een lang aanhou dende afdronk. Château Fleur Cardinale 2011

Deze wijn bestaat uit 75% merlot, 20% cabernet franc en 5% cabernet sauvignon De aanzet is bloemig, waarna het krachtige rode fruit (framboos, bosbes) ontplooit, met een evolutie naar een aardse toets en grafiet. De nobele tannine is in balans met het fruitige zuur. Het hout is niet domi nant ondanks de 12 à 16 maanden lagering op nieuwe Franse eik. Deze wijn heeft een groot bewaarpoten tieel Château Grand-Pontet 2011

Deze wijn is samengesteld uit 75% merlot, 17,5% ca bernet franc en 7,5% cabernet sauvignon. Het is ongetwijfeld de meest cabernetgetypeerde wijn. Hij is krachtig, met wat hout en vanille naast het rijpe rode fruit. In de mond komt de wijn mineraal over met een zilt accent, fluweelzachte tannine en een elegante afdronk.

De favorieten van hoofdredacteur Peter Château La Fleur Morange 2011

Clos de l’Oratoire 2011

Behoort tot het gamma van Comtes von Neipperg. De wijngaard telt 13,07ha. De wijn is een mix van 90% merlot en 10% cabernet franc. Dieprobijnrode wijn geurend naar donker fruit, heel herkenbaar merlot. Het smaakprofiel is bovenal krachtig en gevuld, toont heel wat diepte en complexiteit. Naast aroma’s van fruit en goed gedoseerd hout zorgen tannine en zu ren voor de nodige structuur en bewaarpotentieel. Vlezigheid, finesse, evenwicht en smakelijk, alles zit verweven in een mooi geheel. Château Faurie de Souchard 20112012

De wijngaard van Laurent Dassault en Laurence Brun is 12ha groot. 70% merlot, 25% cabernet franc en 5% cabernet sauvignon vormen de blend. Beide wijnen hebben een diepe kleur en een bijzonder verfijnd aro ma, geaffineerd en breed. De smaak is vol en krachtig met fijne tannine, een elegante structuur en lengte, mineraal in de ondertoon. Waar 2011 meestal wat strakker voorkomt met meer frisheid, bracht 2012 rijpe druiven met een zeer mooie kwaliteit. Het resul taat is een uitstekende wijn met grote finesse. Château La Dominique 2011

30ha onder het beheer van de familie Fayat. De as semblage beslaat 81% merlot, 16% cabernet franc en 3% cabernet sauvignon. Dieprode wijn met een gelagerd aroma waarin vooral donkere bessen tot uiting komen, intens en complex in evolutie. Zeer klassiek in de smaak met goede tannine, structuur vol, gebald en krachtig. Alle elementen zijn intens aanwezig en perfect geïntegreerd. Duidelijk een wijn die nog wat tijd nodig heeft om te ontwikkelen.

Jean-François Julien en z'n vrouw Véronique slagen er op dit piepkleine domein (minder dan 4ha) in, om een krachtige, gestructureerde en vooral sappige wijn te maken die soms wat wegheeft van een klas sieke languedoc. De wijnmaker, dertig jaar geleden nog schrijnwerker, is een self-made man die zijn wijnkennis opdeed uit het boek van Emile Peynaud. Opvallend detail: de druiven worden met de hand ontrist. Het toont dat op dit domein elk detail telt. Château Larmande 2011

Er zijn bewijzen dat dit domein al in 1585 bestond. Larmande is dan ook een klassieke wijn, maar zeer mooi gemaakt. Eerst een toets lactische aroma's, vervolgens chocolade en fruit. In de mond een sap pige, vlezige wijn met een lange afdronk. Je proeft bijna dat hij door een vrouw, Claire Thomas-Chenard, is gemaakt. Château Soutard 2011

Soutard, Larmande en ook Grand Faurie La Rose behoren tot dezelfde groep (eigenaar: La Mondiale). Een erg expressieve wijn met aroma's van praliné en zwart fruit. Verfijnd in de mond, gestructureerd en fruitig met een puntige afdronk. Een weetje: in 2012 lijfde Soutard de wijngaarden van Cadet-Piola in om zo de oppervlakte uit te breiden naar 60ha.

Ken Wijn-magazine - jaargang 11 - nr. 24

P e t e r D o o me n H o o f dr e d a c t e ur

HET LAATSTE WOORD Zonder passie bereik je niets

a een heerlijke middag waarin we zeven gerechten met evenzovele champagnes proefden, praatte ik nog wat na met José Lemahieu van de Vereniging van Vlaamse Sommeliers, en Fabian Scheys, collega champagne-ambassadeur en actief in de opleidingswereld voor sommeliers. De heren weten dus waarover ze spreken, als het gaat over wat je van een goede sommelier mag verwachten. Toch gaan ze met elkaar in discussie. Waar José belang hecht aan de klassieke en gedegen vorming, vindt Fabian het belangrijk dat de aspirant-sommelier over de nodige achtergrondkennis beschikt. Ze verschillen echter minder van mening dan ze zelf vermoeden. De basis, erkennen ze beide, bestaat uit twee pijlers: kennis van "de service" en "passie". Tijd voor het perspectief van een buitenstaander. Bijvoorbeeld een willekeurig lid van de Vlaamse Wijngilde die een stevige kennis over wijn heeft opgebouwd en ook graag geniet van een goed glas bij een lekker gerecht. We stappen een willekeurig restaurant in een lukraak gekozen Vlaamse stad binnen. We zetten ons aan tafel en vragen de wijnkaart. De sommelier komt aan onze tafel. Moeten we zijn advies volgen, of is ons eigen oordeel betrouwbaarder?

Een eerste check: klopt de informatie op de kaart? Enkele weken geleden was ik in een restaurant waar een Spaanse wijn werd gepresenteerd van de bomal-druif. Tot tweemaal toe stond het zo op de kaart. Mijn vraag of het misschien "bobal" was, leverde verwonderde blikken op. "Meneer is een grote kenner", merkte de eigenaar op. Nee, beste restaurateur, degene die uw wijnkaart heeft samengesteld, kent zijn vak niet. De tweede check: kent degene die zich als sommelier voordoet, z'n eigen wijnkaart? Een simpele vraag maakt dat duidelijk. Zoals: "Hebt u toevallig wijnen van de sauvignon blanc?" Zeg nu zelf: hoe moeilijk kan het zijn om de wijnkaart van een gemiddeld restaurant, met pakweg twintig wijnen, uit het hoofd te leren? Zeker als je claimt advies te kunnen geven aan een restaurantbezoeker. Zelden krijg je echter een helder antwoord op deze eenvoudige vraag. Het resultaat is meestal dat de "sommelier" zelf de kaart begint uit te pluizen, naarstig op zoek naar het gevraagde woord. Een derde check: luistert de sommelier naar je wensen? Of begint hij een verkooppraatje af te dreunen om een wijn met hoge marge te slijten? Of nog erger, om enkele kelderlijken-in-wording kwijt te geraken? Ook dat is eenvoudig na te gaan. Geef informatie zoals welk type wijn je gewoonlijk graag drinkt, je budget, en welke gerechten je

in gedachten had. Luistert onze sommelier ten minste? En komt hij nadien met een voorstel dat rekening houdt met je wensen? Zo was ik in een restaurant waar we een stoofpotje zouden nuttigen. De "wijn van de maand" was een grenache uit de Languedoc. Dat leek me wel wat en de sommelier leek erg enthousiast: "een goede keuze, meneer!" Tot de wijn, helaas geopend, aan tafel verscheen. Het was geen moment in me opgekomen dat men wel eens een monocépage grenache blanc had kunnen kopen... zonder dat uiteraard te vermelden. Is het antwoord op één van deze toetsstenen negatief, dan ontbreekt het onze sommelier aan de passie nodig om zijn of haar beroep ernstig te nemen. Dan kun je maar beter op je eigen kennis en voorkeur vertrouwen. De kans is dan namelijk groot dat de wijnkaart de melkkoe van de zaak is, samengesteld door de handelaar die de wijnen mag leveren. Met wat geluk vind je toch nog een deftige wijn aan een betaalbare prijs. In het andere geval: de culinaire waarde van bier wordt nog altijd onderschat. Smakelijk!

Exclusief verdeler van meer dan 60 Spaanse domeinen, waaronder Roda, Pingus, Albet i Noya, Vega Sicilia, Clos de l’Obac, Gramona, José Pariente, Viña Pedrosa, Castell del Remei, Nunci, Alión, Habla…

www.labuenavida.be GROTE LENTEDEGUSTATIE op 19, 20 en 21 maart 2016 in onze magazijnen te Mol.

Lichtstraat z/n, Verlipark Unit B.1.26, 2400 Mol, T. 014 45 13 03, info@labuenavida.be. Surf ook naar www.hometastings.be

HAGENBROEKSESTEENWEG 180, 2500 LIER • TEL. 03/480 85 95 WWW.WIJNEN-DEKOK.COM • INFO@WIJNEN-DEKOK.COM