Ken Wijn magazine nr 20 by Grafische Vormgeving bvba

D E C E M B E R 2 0 13

K E N Wmagazine IJN Dossier: Traditie en vernieuwing

Chocolade en Bordeaux De ondergang van de natuurkurk Twintig wijnapps Valtellina Haut-Bailly Oostenrijk

Wijntijdschrift van de Vl a amse Wijngilde v z w

verschijnt t weema al per ja ar

www.vlaamsewijngilde.be

Inhoud Champagneambass ad eur Colofon

Jaargang 10 nr 20 December 2013 Oplage: 3000 exemplaren Leden van de Vlaamse Wijngilde ontvangen Ken Wijn-magazine tweemaal per jaar gratis. Niet-leden of leden die extra exemplaren willen, kunnen er bestellen zolang de voorraad strekt en door vooraf de onkosten te betalen op het rekeningnummer 432-5234551-89 met vermelding van aantal exemplaren en contactgegevens. De bestelling zelf gebeurt via email op kenwijn@vlaamsewijngilde.be. Kosten: €10 voor één exemplaar, €7 per stuk vanaf 2 exemplaren (dus €14 voor 2). Transport en verpakking inbegrepen.

Verantwoordelijk uitgever

Beste Belgische wijn 2013

Infoadres publiciteit

Lekkers uit het zuidwesten

Website www.vlaamsewijngilde.be

Layout en druk

20 Valtellina 27 Château Haut-Bailly 29 20 wijnapps 52 De nieuwe stijl van Graham 57 Traditie en vernieuwing bij Vitis Vitae 63 Oostenrijk

Redactie Ken Wijn-magazine p/a Peter Doomen Zagerijstraat 23 2500 Lier +32 486 50 36 07 peter@vlaamsewijngilde.be

Anita Buvens PR-verantwoordelijke Vlaamse Wijngilde Public Relations Manager Responsable des Relations Publiques 22ste Liniestraat 1 3300 Sint-Margriete-Houtem +32 472 65 42 42 anita@vlaamsewijngilde.be

6 Chocolade en bordeauxwijn 8 De ondergang van de natuurkurk

De Añadas van William & Humbert

Redactieraad Peter Doomen (hoofdredacteur) Simonne Wellekens (adjunct-hoofdredacteur) Hugo Van Landeghem (erevoorzitter Vlaamse Wijngilde) Jean-Pierre Tavernier Jaco Vankelecom Michel Van Zandijcke Luc Van der Straeten

Dossier Traditie en Vernieuwing

En verder … 4 Het eerste woord 12 Château La Haye 15 De nationale proeven 2013 18 De Grendel 24 "Le" door "La" 30 DRC: dat ruikt chique 42 Activiteiten van de commanderijen 44 Het groene land van Galicië 51 De kritische kijk van Koen Strobbe 54 Champagne verticaal 73 Whisky in wijnvaten 82 Het laatste woord

www.grafischevormgeving.be

De uitgever kan niet verantwoordelijk worden gesteld voor de inhoud van de artikels, noch voor die van de interviews, die onder de verantwoordelijkheid van de auteurs vallen. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën of op enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.

K e n W i j n -magazine - jaargang 10 - nr. 20

Het EERSTE woord Er i c Mer n y Nationaal voor zit ter

Jongeren en wijn EVENEMENTEN Dinsdag 10 december 2013 Raad van Bestuur en Algemene Vergadering

Enkel voor de leden van de Raad van Bestuur en Algemene Vergadering Zondag 2 februari 2014 Feest van de Vlaamse Wijngilde

Thema: Duitsland Voor alle leden van de Vlaamse Wijngilde Zondag 16 maart 2014 Ken Wijn-wedstrijd

Dikwijls wordt de vraag gesteld hoe het verder moet met wijn indien de jongeren geen interesse meer zouden betonen voor een lekker glas wijn. Sommigen raken zelfs in paniek en vrezen voor de toekomst van wijn want volgens hen haken jongeren werkelijk af.

Als ik op wijndegustaties rondwandel, valt het me op dat een groot aantal bezoekers jong is. In veel gevallen vormen zij zelfs geen minderheid meer. En in tegenstelling met sommige ervaren wijnproevers vinden ze gemakkelijk de weg naar de spuwbak.

Dat pessimisme is volgens mijn bescheiden mening echt niet op zijn plaats. Ik merk integendeel dat de interesse bij jongeren voor goede wijnen bijzonder groot is. Dat bovendien die interesse niet stopt bij het ontdekken van die goede wijnen maar dat ze er ook meer over willen weten. Waar komt die vandaan, hoe werd hij juist gemaakt, is hij bio of niet, is hij zijn prijs waard, hoe lang kan ik die bewaren, waarbij kan ik hem serveren? Ik kan het lijstje nog veel langer maken maar we kennen al die vragen, die wijken zelfs niet af van de vragen die gesteld worden door iets meer ervaren en oudere wijnproevers.

Een "suikergeneratie" worden de jongeren genoemd omdat ze van de geboorte af te maken krijgen met gesuikerde etenswaren en dranken. In het begin is het dus wat wennen aan de frisheid en het jonge geweld van zuur in de wijn. Maar het volstaat om grondig uit te leggen welke belangrijke rol aciditeit in een wijn speelt: verfrissend, bewaarkracht, de zin om het glas uit te drinken, een essentieel onderdeel van het evenwicht in wijn. Je zal merken dat ze na enkele proefsessies zelf op zoek gaan naar goede zuren en andere elementen die het geheel van een evenwichtige wijn uitmaken.

Voor alle leden van de Vlaamse Wijngilde Donderdag 1 mei 2014 Tweede Wijnronde van Vlaanderen

Locatie en parcours: Heuvelland (WestVlaanderen) Iedereen welkom

Waar de jongeren wel degelijk afwijken van de klassieke wijndrinkers is het zoeken naar de beste fles voor de beste prijs en het ontdekken van nieuwe wijnregio’s. Ze kijken ook minder naar de naambekendheid van een wijn, maar oordelen over wat ze met hun onervaren smaakpapillen proeven.

Op zich is dit verheugend nieuws en is er toekomst voor de wijnhandel en de Vlaamse Wijngilde. Sommige commanderijen steunen op een instroom van vele jongeren, dikwijls dankzij één of andere connectie met vormingsinstituten. Andere commanderijen hebben het blijkbaar moeilijker om jongeren aan te trekken. Jongeren in een commanderij

Voorzitter - President - PrÈsident Eric Merny eric@vlaamsewijngilde.be

Het is belangrijk dat we de poorten van de Vlaamse Wijngilde openzetten om jongeren te leren proeven met mate(n) maar wel deskundig en onder vrienden.

Ondervoorzitter - Vice President Vice-PrÈsident Luc Dewulf luc@vlaamsewijngilde.be Wijnmeester - Wine Master MaÓtre du Vin Eddy Sarlet eddy@vlaamsewijngilde.be Secretaris - Secretary SecrÈtaire Harry Vos harry@vlaamsewijngilde.be

betekent niet enkel de toekomst verzekeren maar ook zorgen voor zuurstof in de werking. Want ongetwijfeld komen door hen nieuwe wijnregio’s aan bod. Het is belangrijk dat we de poorten van de Vlaamse Wijngilde openzetten om jongeren te leren proeven met mate(n) maar wel deskundig en onder vrienden. Hoe we die jongeren aantrekken vraagt creativiteit en denkoefeningen. We kunnen vooreerst analyseren waarom sommige commanderijen meer jongeren aantrekken dan andere en hier lessen uit trekken. We kunnen een opvangprogramma voorzien met een basisvorming waardoor die jongeren snel de geijkte wijntaal onder de knie krijgen. Veel commanderijen doen dit reeds met veel succes. De werkgroep wijnmeesters gaat dit onderwerp aanpakken om naar de toekomst een basispakket aan te bieden aan de commanderijen die dat wensen. Misschien kunnen we denken aan een aangepast lidgeld voor jongeren onder de 25 jaar. Iedere commanderij kan dit volledig voor zichzelf bepalen, maar deze extra stimulans is het overwegen waard.

Een speciale initiatieavond voor jongeren om hen te laten kennismaken met de manier van proeven bij de Vlaamse Wijngilde? Of nodig je hen uit voor een eerste avond, maar met begeleiding door een aantal goede en ervaren proevers? Veel stof om over na te denken, maar dat jongeren opnemen in de Vlaamse Wijngilde een onderdeel is van het geplande expansieproject, staat buiten kijf. We moeten ervoor zorgen dat het juiste kader hiervoor ontstaat om hen aan ons te binden en hen veel wijnproefplezier te bezorgen. Een mooie uitdaging. Alle suggesties zijn welkom.

Penningmeester - Treasurer TrÈsorier Katlyn Veldeman katlyn@vlaamsewijngilde.be PR-verantwoordelijke - Public Relations Manager - Responsable des Relations Publiques Anita Buvens anita@vlaamsewijngilde.be Communicatieverantwoordelijke - Communication manager - Responsable de Communication Peter Doomen peter@vlaamsewijngilde.be Adjunct-Secretaris - Assistant Secretary - SÈcretaire adjoint Gerard Vanden Abbeele gerard@vlaamsewijngilde.be

K e n W i j n -magazine - jaargang 10 - nr. 20

Chocolade en bordeauxwijn

OLA F LEENDERS C o m m a n d e r ij B r u s s e l

De twee grote liefdes van de Belgen Als ik aan tien mensen vraag welk type wijn ze graag bij een chocoladegerecht willen drinken dan zal ik hoogst waarschijnlijk tien maal het antwoord ‘een zoete rode wijn’ krijgen. Logisch, want dat is ook de meest voor de hand liggende combinatie. Sla er ook de boeken maar eens op na waar men combinaties tussen wijn en gerecht bespreekt: ook daar gaat men voor een zoete rode wijn. Een zoet gerecht vraagt een zoete wijn om een mooie balans te scheppen. De intense smaak van chocolade samen met de smeuïge en vettige textuur van gesmolten chocolade in je mond vraagt om iets zoets rood zoals een maury uit Roussillon, een ruby port of zelfs een vintage port. Of niet soms?

Gewaagd Maar wat dacht je om eens buiten de lijntjes te kleuren en met een frisse, innoverende blik te kijken of er geen andere wijnen dan bovengenoemde mogelijk zijn. En waarom niet een droge wijn? "Onmogelijk" hoor ik je denken. Het is inderdaad zeer gewaagd, maar dat was wel de gedurfde weg die de Bordeauxregio insloeg. ‘Laten we eens gaan experimenteren met bordeauxwijn en chocolade en kijken wat er uit de bus komt’ was de gedachte.

Out of the box

Voor dit experiment werden er wel twee Belgische zwaargewichten ingezet. Allereerst de chocolatier Laurent Gerbaud die sinds elf jaar in Brussel vlakbij de Kunstberg gevestigd is. Laurent is een chocolatier die graag ‘out of the box’ denkt en niet voor de hand liggende ingrediënten met chocolade combineert. Ongetwijfeld heeft zijn verblijf in China - waar hij de rijke Aziatische smaken heeft leren kennen - hierbij een rol gespeeld. Want wat dacht je van de combinatie van chocolade met gekonfijte kumquat? Tweede zwaargewicht die mocht experimenteren was de jonge getalenteerde Carl Gilain. Carl is lange tijd sous-chef geweest in het tweesterrenrestaurant L'Air du Temps en is nu sinds kort chef van restaurant Agathopede in Namur. Onthoud die naam, daar komt ooit nog eens een ster achter te staan.

Aan de slag met zestig herkomst benamingen Allereerst, wat moet je weten om een wijn perfect met een gerecht te combineren? Een fles wijn is een eindproduct. Daar kan qua smaak niets meer aan veranderd worden. Een gerecht echter kan door een kok worden aangepast en dat is precies wat je moet doen als je gerechten met wijn gaat combineren: namelijk naar de wijn toe koken. De wijn wordt eerst geproefd en aan de hand van de geuren en smaken van de wijn wordt een nieuw gerecht gecreëerd, of een bestaand gerecht aangepast, om de ideale combinatie te worden met die specifieke fles wijn. Zo zijn ook Laurent Gerbaud en Carl Gilain samen aan de slag gegaan. Uit de zestig verschillende herkomstbenamingen van Bordeaux hebben ze een groot gamma wijnen geproefd waarvan ze er enkele selecteerden waarbij ze beiden meteen wisten dat ze hier een passend gerecht bij zouden kunnen maken.

Combinatie van pure chocolade en droge rode bordeauxwijn Als wijn nemen we de L’Abeille de Fieuzal 2009 in combinatie met een cassissorbet en fijne blaadjes van bittere chocolade (75%) met kleine, gedroogde veenbessen. Deze rode wijn wordt gemaakt door Château Fieuzal, een grand cru uit Pessac –Léognan. 2009 is een uitmuntend jaar in Bordeaux wat mooie rijpe druiven heeft opgeleverd en dat is terug te vinden in deze wijn met een assemblage van 60% merlot, 35% cabernet sauvignon en 5% cabernet franc. Het is een volle, intens fruitige wijn met veel zwart fruit zoals bramen en bosbessen, fijne versmolten tannine en een zeer lichte gerookte toets. De intense zwarte fruitsmaken in de wijn combineren perfect met de geconcentreerde cassissorbet. Op papier geen alledaagse combinatie maar echt hemels om te proeven. Aangezien het rijpe fruit in de wijn een bijna zoete indruk geeft, is de combinatie met de chocolade ook geslaagd en de bittere toets in de chocolade sluit mooi aan bij de wijn. Deze L’Abeille de Fieuzal 2009 heeft trouwens een uitstekende prijs/kwaliteitsverhouding (19,95 euro). Met chocolade is het belangrijk dat hoe hoger het percentage cacao is hoe intenser de wijn qua smaak moet zijn om de juiste balans te vinden. Voorkom ten allen tijde het combineren van chocolade met een astringente wijn, dus met veel tannine. Ook een overdreven houttoets in droge rode wijn gaat niet goed samen met chocolade.

Combinatie van melkchocolade en zoete witte bordeaux De Loupiac Champon-Ségur 2009 gaat de volgende uitdaging aan namelijk die met melkchocolade, gedroogde abrikoos en gezouten noten. Deze loupiac is voornamelijk gemaakt van de sémillondruif, een druif met een dunne schil die gevoelig is voor ‘pourriture noble’ oftewel edele rotting. Het proces wordt veroorzaakt door het micro-klimaat in Loupiac waarbij de druif wordt aangetast en openbarst. Hierdoor verdampt er sap waardoor er een geconcentreerde suikermassa met weinig vocht overblijft. Deze Champon-Ségur 2009 is zoet maar heeft gelukkig ook voldoende zuur om fris over te komen. Precies wat een zoete wijn nodig heeft anders wordt hij te plakkerig. Het aroma en de smaak van de gedroogde abrikoos die op de chocolade ligt is ook helemaal terug te vinden in de smaak van de wijn. Het gezouten aspect van de noten samen met de melkchocolade doen de zoete, zalvende smaak van de wijn tot zijn recht komen. Het exotische fruit in de wijn wordt één geheel met de lichte melkchocolade.

Clairet de Lisennes 2012 (70% merlot, 25% cabernet sauvignon en 5% cabernet franc) Chef Carl Gilain was dusdanig onder de indruk van deze clairetwijn dat hij speciaal daarvoor nog een extra gerecht heeft gemaakt met ganzenlever. Een clairet is een droge, donker gekleurde rosé die in de hele bordeauxstreek gemaakt mag worden. Deze donkere kleur krijgt hij doordat de schillen van de druif, waarin de kleurstoffen zitten, een lange tijd samen met het kleurloze druivensap weken. Ook kan deze stevige rosé een klein beetje tannine bevatten. De verrassende combinatie die Carl uitwerkte was een flinterdun toastje met daarop zeer fijn gehakte ganzenlever en gekonfijte veenbessen. De vettige textuur in de mond van de ganzenlever werd mooi gecounterd door de stevige rodefruittoetsen en de frisse aciditeit in de clairet. De gekonfijte veenbessen combineerden op hun beurt ook perfect met het fruit in de wijn. Zo zie je maar weer dat, ook als je de platgetreden paden verlaat, je nog mooie en verrassende ontdekkingen kunt doen.

K e n W i j n -magazine - jaargang 10 - nr. 20

ÂŠ Depositphotos.com/gyuszko

De ondergang van de natuurkurk?

S t efa a n s o enen S t e f a an S o e n e n i s w ijn v e r t e l l e r. Z ijn r ub r i e k W in e t a l e s o p w w w.w in e t a s t in g . b e w o r d t d o o r t a l l o z e w ijn l i e f h e b b e r s g e s m a a k t .

ver de afsluiting van wijnflessen doen allerlei onjuiste verhalen de ronde. Iedere wijnliefhebber heeft zijn eigen theorie en je hoort de gekste dingen. Het onderwerp is delicaat en, zoals veel discussies over wijn, emotioneel geladen. Ik ben van mening dat kurk een minderwaardig en anachronistisch gebruiksvoorwerp is. Dat is de stelling die ik hier zal verdedigen en iedereen kan zijn eigen mening vormen. Als

je de vergelijking maakt met alternatieven zoals schroefdoppen, hebben kurken nauwelijks voordelen en onaanvaardbaar veel nadelen. Zoals het olielampje en de kaars, nochtans gezellige en romantische verlichtingsmiddelen, vervangen werden door de gloeilamp en de gloeilamp door de spaarlamp, zo zal de kurk in de toekomst vervangen worden door de schroefdop of door een nieuwe generatie synthetische stoppen. Sommige wijnen zullen hun natuurkurken nog een hele tijd behouden omwille van prestigieuze uitstraling en emotie. Maar dat zal ooit veranderen.

Minstens 5% van de kurken is besmet met TCA

Flavour scalping, flesvariatie en bijsmaken

TCA, een oplosbaar probleem?

Inspanningen vanuit de machtige kurkindustrie om de natuurkurk te redden, zijn een krampachtige poging om zich aan een lucratief verleden vast te klampen. Er wordt consumenten van alles wijs gemaakt en dat is niet eens zo moeilijk. In een tijdperk van grootschalige milieuproblemen is het commercieel niet zo lastig om traditionele natuurproducten aan de man te brengen ondanks herhaaldelijke rapporten van tekortkoming. Minstens vijf procent van de natuurkurken heeft kurksmaak en dit zijn, zoals iedere wijnliefhebber tot zijn spijt heeft mogen ervaren, niet per se de kurken van de goedkope flessen. De schuldige van kurksmaak is 2,4,6-trichlooranisol (TCA) en 2,4,6-tribroomanisol (TBA). Deze stoffen worden veroorzaakt door specifieke schimmels die in contact kwamen met chloor (TCA) of broom (TBA). In enkele gevallen gebeurde de infectie van de wijn in de kelder van de wijnbouwer. Kurksmaak onder schroefdop, synthetische stop of conglomeraatkurk is daarom niet uitgesloten maar wel zeldzaam. TCA zorgt in minieme dosering voor verlies aan fruit en in iets hogere dosering ruiken we die hemeltergende stank van beschimmeld karton in een natte, muffe kelder. Elke persoon heeft een individuele geurdrempel voor TCA. Dit is een verklaring voor het soms vervelende fenomeen dat de ene in dezelfde wijn kurk ruikt en de andere helemaal niet. Via scholing kun je leren om TCA te ontdekken, te herkennen en te benoemen.

TCA is het belangrijkste probleem met natuurkurk, maar niet het enige. Niet alle stoppen die uit de kurkeikschors gedrukt worden, zijn gelijk of evenwaardig. Dit is één van de grote oorzaken van wat we flesvariatie noemen. Je koopt een kist van 12 flessen, bewaart ze een aantal jaar en doet dan twee flessen open. De éne smaakt fris en fruitig, de andere onzuiver, vermoeid en oxidatief. De verklaring is simpel: de ene kurk heeft de fles nagenoeg volledig van zuurstof afgesloten, de andere kurk liet meer zuurstof binnen. Kurk blijft een natuurproduct en verschillen tussen kurken kunnen nooit uitgesloten worden hoe geselecteerd en duur de kurk ook is.

Er zijn dus vier problemen met natuurkurk: TCA, flesvariatie, flavour scalping en bijsmaken. TCA is bij de consument het meest bekend en hieraan is door de kurkindustrie het hardst gewerkt. Kurken worden gestoomd of er worden complexe chemische procedures op toegepast zoals koolstofdioxide-extractie of zeldzamer: airocide, een in de ruimtevaart ontwikkelde purificatietechniek. Het grote voordeel van de kurk, zijn elastische structuur, blijkt een groot nadeel te zijn voor zuivering. Hoe kan je op een grondige wijze doordringen tot dat complexe weefsel van zuurstofbevattende kurkcellen waar schimmels en ander gespuis zich zo gemakkelijk schuilhouden? Alle TCA in een natuurkurken stop uitschakelen, blijkt praktisch zeer, zeer moeilijk.

Helaas is er tot op heden geen enkel middel gevonden om TCA te verwijderen zonder het smaakpalet van de wijn ingrijpend te veranderen. Het stofje verstoort, zoals gezegd, ook de oorspronkelijke aroma’s in de wijn. Iedere (niet-geoxideerde) fles die aan fruitigheid verliest tegenover identieke flessen van hetzelfde jaartal, is verdacht van TCA.

Twee minder bekende problemen met kurk zijn flavour scalping en bijsmaken. Flavour scalping is een bekend fenomeen in de voedingindustrie: de verpakking onttrekt smaken aan het verpakte voedingsmiddel. Dit is ook bij kurken het geval. Onderzoek toont aan dat de vermindering van fruitige aroma’s tijdens de keldertijd niet alleen met minimale doorlaatbaarheid voor zuurstof te maken heeft (zie verder), maar ook met absorptie van wijnbestanddelen door de kurk. Deze absorptie is bij schroefdoppen afwezig en dit is één van de belangrijke redenen waarom wijnen met schroefdop hun fruit beter bewaren tijdens de rijping op fles. Een boeiende vraag is of natuurkurken smaak afgeven aan een wijn tijdens de rijping op fles. Hier is nauwelijks onderzoek over maar het is aannemelijk dat een aantal aroma’s zoals stoffigheid, houtigheid, champignon en humus (tertiaire aroma’s) ten dele van de kurk afkomstig zijn. Andere onzuivere muffe kurksmaken in de wijn resulteerden vroeger uit onzorgvuldige productieprocessen maar die zijn nu grotendeels van de baan.

De beste wijze om TCA uit de wereld te helpen, is de kurk vermorzelen tot een neutraal kurkpoeder. Dat poeder kan helemaal gezuiverd wordt. Het wordt daarna met lijm gebonden en gegoten in de vorm van een stop. Men noemt het resultaat een DIAM-kurk. Ruw schorsafval wordt hiervoor als basismateriaal gebruikt. DIAM is goedkoper dan gewone kurk. Er is een DIAM beschikbaar voor stille wijn en voor schuimwijn. Zijn alle problemen hiermee opgelost? Wel, de producent van DIAM pretendeert een neutrale (geen flavour scalping) en homogene stop (geen flesvariatie) gemaakt te hebben waarvan ervaring leert dat hij inderdaad TCA-vrij is. Neutraal is wellicht onjuist. De lijm die in de stop zit, zorgt wel degelijk voor flavour scalping en misschien voor ongewenste bij smaken. Het grootste probleem commercieel is dit: de DIAM-kurk is een conglomeraatkurk en dat zie je overduidelijk. Sommige consumenten en wijndomeinen haken op dit onnatuurlijke uitzicht af. Zeker in het geval van prestigew ijnen. Wijnen zeer lang bewaren onder DIAM is geen goed idee. Er zijn DIAM-stoppen beschikbaar met verschillen-

K e n W i j n -magazine - jaargang 10 - nr. 20

de OTR-waarden (Oxygen Transmission Rating of mate van zuurstofdoorlaatbaarheid) en de beste zouden vijf tot zeven jaar bewaring toelaten. “Maar waarom voorkomt men niet dat kurken besmet geraken door TCA of TBA?”, zullen sommigen opwerpen. Preventie is altijd beter dan behandeling. Die preventie blijkt moeilijker dan gedacht. TCA komt zelfs voor in de schors van de kurkeiken zelf, dus begin er maar aan… Zeer recent werd door kurkproducent Amorim een conglomeraatkurk op de markt gebracht die in de fles geschroefd kan worden: de Helix. Het voordeel van deze kurk: een kurkentrekker is niet meer nodig en men kan de (daarvoor speciaal ontworpen) fles gemakkelijk hersluiten. Dit is natuurlijk een slimme manier om de concurrentie met de schroefdop aan te gaan.

Het succes van de schroefdoppen Schroefdoppen zijn in de winning mood. Hun marktaandeel stijgt ten nadele van synthetische stoppen. De eerste generatie flessen met schroefdoppen had een probleem van reductie. Reductiegeuren zoals riool (putteke) of rotte eieren hadden te maken met de ontwikkeling van waterstofsulfide en dit laatste bleek gerelateerd aan onaangepaste dosissen sulfiet. Wijnen onder schroefdop hebben minder sulfiet nodig bij botteling. Dit reductieprobleem is ondertussen verholpen. Er zijn schroefdoppen op de markt met verschillende gradaties van zuurstofdoorlaatbaarheid afhankelijk van de wijn die ze moeten beschermen: jong te drinken wijn, tanninerijke rode wijn of wijn met veel zuur, witte wijn of bewaarwijn. Deze gradaties zijn afhankelijk van de liner, het plaatje binnenin de schroefdop dat de fles afsluit. Schroefdoppen laten evenveel of beter: even weinig zuurstof binnen als de beste natuur kurken. Zeer minimale hoeveelheden zuurstof zijn belangrijk, vooral in het begin van het flesverblijf, maar de wijnrijping zelf behoeft geen zuurstof. Tegenwoordig worden wijnen ter rijping op de bodem van de zee gelegd, wat bewijst dat zuurstofuitwisseling met de omgeving onnodig is. De overschakeling op schroefdoppen vraagt weinig financiële investering en schroefdoppen op zich zijn relatief goedkoop. Bordeaux- en Bourgognehuizen twijfelen nog stevig, voeren proefnemingen uit in het geheim en sommige moedige of trendy domeinen zijn overgeschakeld. Tegenwoordig heb je prachtige designschroefdoppen die de klasse van de wijn in de fles perfect weerspiegelen. Experimenten in landen als Australië wijzen uit dat topwijnen schitterend evolueren onder schroefdop. In vergelijking met hun broers die onder kurk zaten, komen ze zelfs frisser of kwieker over. Zijn ze daarom beter? Dat is een kwestie van smaak maar het resultaat is een stuk meer betrouwbaar. Hoe de schroefdopflessen zich na 30 jaar of meer zullen ontwikkelen, is vooralsnog onbekend maar reeds nu is duidelijk dat er toekomst in de schroefdop zit, ook als het op bewaring aankomt. Sedert 2010 zijn er schroefdoppen op de markt voor schuimwijnflessen. Eén keer draaien tot je een krak hoort, dan wordt het koolzuurgas losgelaten, en vervolgens verder draaien om de fles te openen. Deze flessen hebben onze markt nog niet bereikt maar dat is slechts een kwestie van tijd. Een schroefdop op een schuimwijn is veel veiliger dan kurk. Jaarlijks verwonden of verliezen mensen hun ogen door die soms moeilijk te controleren champignonachtige kurk die een raket kan worden.

Synthetische kurk, bag in box, glazen stop of kroonkurk

En dan zijn er de synthetische kurken en de bag in boxen. Laat me daarover kort zijn: plastieken stoppen zijn slechte afsluitingsmiddelen en bag in box (BIB) is een slecht verpakkingsmiddel. In beide gevallen is er een hoge graad van flavour scalping en synthetische stoppen laten door hun harde structuur veel zuurstof door. De gebrekkige afsluitingscapaciteit van het plastiek laat aromatische stoffen uit de fles ontsnappen en ook het vrije sulfiet dat de wijn normaliter tegen oxidatieve processen moet beschermen. Een beter en natuurvriendelijk alternatief voor BIB blijkt cardboard brick of tetrapack te zijn. Benieuwd wanneer die verpakkingen bij ons in de winkel komen. Om de één of andere reden slaagt de industrie er niet in om synthetische stoppen te ontwikkelen die wél tegemoet komen aan de vereisten van de wijnbewaring. Ik ben ervan overtuigd dat dergelijke materialen in de toekomst wel zullen uitgevonden

worden. Tot dan zullen we het met de DIAM-stoppen moeten stellen, de schroefdoppen of de TCA-gevoelige natuurkurken. Glazen stoppen blijven volgens mij een curiosum. Ze ogen chique maar ze zijn te duur. Ook bij deze stoppen is een aanvankelijk reductieprobleem ondertussen opgelost. Kroonkurken tenslotte hebben hun waarde in de krijtkelders van de Champagne bewezen. De mooiste champagnes liggen onder deze vorm van afsluiting te wachten op hun dégorgement. Kroonkurken doen de consument aan melk, fruitsap en bier denken. Emotioneel zit de combinatie kroonkurk en wijn niet goed maar op zich is de afsluiting prima. Ook voor de bewaring.

Waarom niet overschakelen op schroefdop? Waarom schakelen wijndomeinen niet massaal over op schroefdop? Ik zie drie verklaringen: traditie, consument en ecologische gevoeligheid. Traditie, dat is duidelijk. De wijnwereld, vooral de Europese, is erg verknocht aan tradities. Een kurk op de fles is voor velen net zo belangrijk als terroir. De perceptie van de consument is een tweede reden. Als een wijndrinker een fles niet aankoopt omwille van de schroefdop, dan is het commerciële zelfmoord om er één op te zetten. Een goede voorbereiding van consumenten (en horeca) is dus cruciaal maar niet alle markten zijn daar klaar voor of bereid toe. In Nieuw-Zeeland, de bakermat van de schroefdop, vonden grote informatiecampagnes plaats om de weerstand van de bevolking te verminderen. Nogal wat mensen in nogal wat streken willen de romantiek van de wijn niet verliezen. Een laatste, al aangehaald argument om schroefdoppen af te houden, is het feit dat kurk een natuurproduct is. Natuur is een belangrijk en makkelijk te verkopen goed geworden in een maatschappij die bedreigd wordt door ernstige milieuproblemen. Ook de wijn zelf is natuurproduct geworden, symbool van harmonie met en respect voor de natuur. Dit blijkt uit het succes van biologische wijnen en de opkomst van de biodynamische en natuurlijke wijnbouwfilosofieën.

De toekomst van de natuurkurk Kurken vermorzelen tot kleine partikels om ze dan weer aaneen te plakken, het is voor mij een wanhopige poging om natuurkurk op de wijnmarkt te houden, een laatste zucht van nostalgie. Ik hoop dat steeds meer wijndomeinen de overgang naar schroefdop zullen wagen. Ik ben niet bang meer om bewaarwijnen met schroefdop of zelfs kroonkurk (bijvoorbeeld schuimwijnen) te kopen, integendeel. Deze stoppen behoeden het mooie fruit veel beter tegen veroudering en verhinderen niet dat tertiaire aroma’s het boeket van de wijn na verloop van keldertijd gaan verrijken. Met schroefdop ben ik er vrij zeker van dat mijn duur betaalde wijnen na 10 of 20 jaar bewaring geen muffe of bestofte lijken blijken. Daarbij, een fles met schroefdop kan je bewaren zoals je wil: rechtop staand, liggend of op zijn kop, het maakt allemaal niet uit. Ook de vochtigheid van de omgeving speelt weinig rol. Meer krak en minder plop in mijn huiskamer. Wat kan het mij schelen.

Meer info Geïnspireerd op Soenen, S. (2012). Natuurkurken hebben heimwee naar vroeger. http://www.winetasting.be/nl/Info/WineTales/?art=43362 Cf Soenen, S. (2012). Een historiek van de wijnsymboliek. http://www.winetasting.be/nl/Info/WineTales/?art=43662 Met dank aan Filip Verheyden voor het nalezen van het artikel op inhoud

K e n W i j n -magazine - jaargang 10 - nr. 20

Chris Cardon en Château La Haye, St-Estèphe Vlaanderen zendt zijn zonen uit!

Mi c hel Va n Z a nd i j c k e C o m m an d e r ij H e t B r u g s c h e V r y e Foto's: Marc De Meerleer

Château la Haye is een oud wijndomein in St-Estèphe. Het wordt voor het eerst vermeld in een verkoopsakte uit het jaar 1557. Koning Hendrik II van Frankrijk zou hier meermalen vertoefd hebben met zijn minnares, Diane de Poitiers. Hun monogram met de in elkaar geweven letters H en D siert nog steeds de toegangspoort tot het domein en … het etiket van de wijnflessen.

Oude glorie Het kasteel was in het bezit van de familie Bernard de Saint- Affrique van 1557 tot 1927. In 1870 kreeg het zijn huidige vorm. In 1932 werd Château La Haye geclassificeerd als cru bourgeois supérieur. De technische installaties werden vernieuwd in 1990. De classificatie werd bevestigd in juni 2003. Op dit moment wordt het kasteel in zijn oude glorie hersteld met authentieke materialen onder de kundige supervisie van Frédérique Fournier, specialiste in de renovatie van historische panden. Chris Cardon is afkomstig van Blankenberge. Hij studeerde af als apotheker in 1993 en behaalde een MBA aan de Vlerick School in 1995. Hij is zeer ondernemend van aard en richtte al meerdere farmaceutische bedrijven op. Naar aanleiding van zijn deelname aan de Marathon du Médoc in 2006 werd hij verliefd op deze wijnstreek. Hij raakte progressief in de ban van het wijnmaken; Zo rijpte het idee om zelf eigenaar te worden van een wijndomein in Médoc. Hij raakte onder de indruk van de kwaliteit en het potentieel van Château La Haye te St-Estèphe. Reeds in 2009 was hij betrokken bij de assemblage van de rode wijn, samen met de oenoloog van het domein. Begin 2012 kon hij dan, mede dankzij de financiële steun van een aantal vrienden, Château La Haye aankopen. Wel blijft de vroegere oenoloog op het wijndomein aanwezig. Chris Cardon heeft de bedoeling het domein verder uit te breiden.

Anticiperen op een warmer klimaat De wijngaard van Château La Haye beslaat in totaal 18,5ha. De ondergrond bestaat uit een deels zanderige, deels kleiachtige bodem en bevat kalk en kleine kiezels. De gemiddelde leeftijd van de wijnstokken bedraagt 50 jaar. Aangeplant zijn 47% merlot, 40% cabernet sauvignon, 9% cabernet franc en 4% petit verdot. De wijnstokken worden gesnoeid in dubbele guyot. Recent werd een perceel van 0,5ha aangeplant met malbec. Chris Cardon poogt aldus op het warmere klimaat in de toekomst te anticiperen. Het gemiddeld rendement van de wijngaard bedraagt 45hl/ha. De jaarlijkse productie bedraagt ongeveer 90.000 flessen. De vinificatie gebeurt door koude maceratie gedurende drie tot vijf dagen, toevoeging van speciaal geselecteerde gist en vervolgens warme maceratie. Na drie tot vier weken wordt de wijn afgetapt. De schillen en pitten worden nog afzonderlijk geperst. De wijn rijpt dan gedurende 12 tot 14 maanden op houten vaten (barriques), waarvan jaarlijks één derde wordt vernieuwd. Na de assemblage wordt de wijn nog drie tot zes maanden bewaard in kuipen (cuves). De tweede wijn heet Fief de La Haye. De gebruikte druiven voor deze wijn komen van lichtere zandgronden en van jongere wijnstokken.Er is geen houtlagering. De topcuvée bestaat enkel uit 95% cabernet sauvignon en 5% petit verdot, en draagt de naam Majesté par Château La Haye.

Chris Cardon kwam ... en proefde dat het goed wasl

Accenten leggen De wijnfilosofie van Chris Cardon luidt als volgt: “Als wijnmaker ben je afhankelijk van het weer, de grond, en de druivenstokken die je hebt aangeplant. Je kunt als wijnbouwer veel dingen sturen, maar niet alles. Als mens ben je maar een heel kleine pion in het hele proces van wijn maken. Dat maakt dit ambacht zo boeiend. Het enige wat we kunnen doen, is goed kijken en luisteren en waar mogelijk accenten leggen. Trachten uit de druiven – een zuiver natuurproduct – een maximum aan smaken en aroma’s te halen. En af en toe de natuur een beetje bijsturen tot je een zo lekker mogelijk product verkrijgt.”

Wijnmeester Eddy Sarlet, André Bertrem en voorzitter Michel Van Zandijcke

Geproefd Op vrijdag 11 oktober 2013 werd Château La Haye ontvangen door de commanderij Het Brugsche Vrye. Het domein werd vertegenwoordigd door de heer Pascal Cardon, broer van de eigenaar en door de heer André Bertrem, commercieel directeur. Er werden in totaal zeven wijnen geproefd. Blanc de La Haye 2012 Daar Château La Haye geen eigen aanplanting van druiven voor witte wijn bezit, worden de druiven ter plaatse aangekocht. Voor deze wijn wordt enkel sauvignon blanc gebruikt. Er is geen houtlagering. De wijn heeft een lichtstrogele kleur. De aanzet is aanvankelijk gesloten. Naderhand ontwikkelen zich geuren van wit fruit, appel en citronella. De smaak wordt gedomineerd door witte vruchten, naast een citrustoets. De wijn is harmonisch en elegant, geschikt om bij zeevruchten te genieten. Fief de La Haye 2010 In het glas komt een kardinaalrode wijn met lichtpaarse rand. De aroma’s concentreren zich rondom rood fruit en zwarte kersen. Deze aroma’s worden bevestigd in de smaakervaring die eindigt in een licht peperige finale. De wijn is reeds genietbaar, maar nog niet volledig versmolten.

Château La Haye 2010 Evenals zijn voorganger, is deze wijn ook kardinaalrood. Hier ontwikkelen zich echter eerst vanille-aroma’s vooraleer het donkerrood fruit zich kenbaar maakt. Het smaakpalet is rijk en eindigt op enige kruidigheid. De tannine is zacht en soepel. Deze wijn heeft veel potentieel. Château La Haye 2009 De wijn kleurt donkerkersen rood en is nauwelijks doorzichtig. De vanillegeuren en de toasttoetsen verraden de houtlagering. In de mond explodeert een palet van bosvruchten met een kruidige achtergrond. De wijn is complex en geconcentreerd. Door de aanwezigen werd deze wijn geprezen als de beste wijn van de avond.

Château La Haye 2008 De donkerkersenrode kleur van deze wijn kent reeds enige evolutie. Ook het geuren smaakpalet is anders: hier overwegen zoethout, blauwe vruchten en pruimenjam. De wijn is fluwelig, evenwichtig en versmolten. Hij is nu op dronk. De ‘andere’ stijl kan verklaard worden door het feit dat de vorige eigenaar (verantwoordelijk voor de jaargangen 2007 en 2008) 70% merlot gebruikte in zijn assemblages, terwijl het merlotgehalte in de recente jaargangen werd beperkt tot 55%. Château La Haye 2007 De uitgeschonken wijn is robijnrood met een lichte evolutie. Naast de geuren en smaken van zoethout, rood fruit en peper verschijnt ook een discrete animale toets. De wijn is soepel en versmolten, maar mist wat body. Deze wijn kan best in de komende maanden gedronken worden.

Majesté par Château la Haye 2009 Deze diepkersenrode en ondoor schijnende wijn schittert in het glas. Stilaan komen aroma’s vrij van witte peper, laurier, blauwe bosvruchten, jam, drop, chocolade en ‘sous-bois’. De wijn ontpopt zich tot een krachtige maar elegante nectar ondersteund door edele tannine. De afdronk is lang. Deze wijn staat op hetzelfde niveau als de crus classés van St-Estèphe. Het zou leuk zijn hem blind te schenken tussen Cos-d’Estournel, Montrose en Calon-Ségur!

Geraadpleegde literatuur Cocks et Féret: Bordeaux et ses vins, 18e édition, p. 52 De Mesmaeker D: Belgische wijnbouwers in de Bordeaux, Standaard uitgeverij, 2012 Quoidbach S: Du Bordeaux, bleu, blanc, belge. L’écho 4 mai 2013

www.fonplegade.fr chateaufonplegade@fonplegade.fr L'ABUS D'ALCOOL EST DANGEREUX POUR LA SANTÉ. A CONSOMMER AVEC MODÉRATION.

Pe t er D o o men C o m m a n d e r ij D e n B l o e y e n d e n W ijn g a e r d t Foto's: Eddy Sarlet en Peter Doomen Proefnotities: Peter Doomen

De nationale proeven 2013 Complottheorieën

De voorproeven

Over de keuze van de wijnen op de nationale proeven doen de wildste verhalen de ronde. Zijn de gekozen wijnen de hoogst persoonlijke, bizarre selectie van de nationaal wijnmeester? Worden de wijnen gesponsord door de Vlaamse wijnhandel, of erger nog, door bevriende wijndomeinen? Komen er magische rituelen en geslachte dieren aan te pas? De liefhebbers van complottheorieën moet ik bij deze teleurstellen. De wijnen van de nationale proeven worden gekozen volgens een strikte procedure die maar één doel heeft: de meest representatieve wijnen in elke soort naar boven te halen, om op die manier het examen zo gemakkelijk mogelijk te maken. Blind proeven is immers al moeilijk genoeg.

De nationaal wijnmeester vraagt een aantal handelaars om proefflessen te leveren met wijnen die zij "typisch" vinden voor de betreffende streek of druif. Voor elke te kiezen wijn zijn er drie verschillende flessen. Elke commanderij mag één wijnmeester (of vervanger) sturen die stemrecht heeft. Uiteraard kan men nooit iemand sturen die zelf aan het examen deelneemt. Commanderijen die twee of meer proevers sturen, beslissen onderling wie van de proevers stemrecht heeft. De wijnen worden per streek of druif geproefd door alle voorproevers, uiteraard volledig blind. Enkel de nationaal wijnmeester weet welke flessen zich onder de omhulsels bevinden. Per wijnsoort zijn er dus drie verschillende glazen waaruit de proevers kunnen kiezen. Elke proever bepaalt individueel welke hij de meest typische (niet: beste) wijn vindt. Vervolgens worden de wijnen overlopen en vraagt de nationaal wijnmeester wie de eerste wijn de meest typische vond, wie de tweede en wie de derde. De stemming gebeurt bij handopsteking. De nationaal wijnmeester stemt als laatste. Wanneer één wijn door de meerderheid van de proevers gekozen wordt, wordt die wijn naar de nationale proeven gestuurd. Is er geen enkele wijn die een meerderheid haalt, dan valt de wijn met het kleinste aantal stemmen af en wordt de procedure herhaald. Bij een even aantal stemmers en een gelijk aantal stemmen, geeft de stem van de nationaal wijnmeester de doorslag. Op het einde worden de flessen niet onthuld. De wijnmeesters van commanderijen die kandidaten naar de nationale proeven afvaardigen, beschikken natuurlijk wel over hun eigen proefnotities van alle gekozen wijnen. Zo kunnen ze hun kandidaten optimaal voorbereiden.

De voorbereiding 4

1 Kleur vergelijken: essentieel bij rode wijnen 2 De acht examenwijnen 3 Geslaagde kandidaten 4 Een gelukkige voorzitter Patrick Bellon 5 De jury in een inspirerende omgeving

Op initiatief van de nationaal wijnmeester overlegt het nationaal comité over de te kiezen wijnen. Voor de kandidaten-meester zijn dat altijd vier rode wijnen waarvan drie vast: bordeaux, bourgogne en rhône. Eentje wordt jaarlijks gewijzigd. Voor de kandidaten-grootmeester wordt de rhône wijn vervangen door een andere rode, eveneens jaarlijks te herkiezen. Wat betreft de witte wijnen krijgen zij vier druiven: chenin blanc, sauvignon blanc, riesling en chardonnay. Die kunnen van over de hele wereld komen. De Raad van Bestuur keurt deze keuze goed één jaar of langer voor de nationale proeven. Zo kunnen de wijnmeesters in hun proefprogramma al focus leggen.

K e n W i j n -magazine - jaargang 10 - nr. 19 20

De parade: 27 kandidaat Witte wijnen

Sauvignon blanc

Chardonnay

Chenin blanc

Riesling

Wijn 1 Lichte kleur. Kattenpis. Fris. Goede zuurgraad. Mooie balans, niet vegetaal, zeer herkenbaar.

Wijn 1 Zeer helder, lichtgeel. Hout, iets vegetaal en gerookt. Fijn met goede balans. Na even in het glas wordt de houtrijping duidelijker...

Wijn 1 Relatief donkere kleur. Geur met acaciahoning, marsepein en iets oxidatief in de mond.

Wijn 1 Lichte kleur. Petrolé. Chitine. Goede balans, wel wat restsuiker.

Wijn 2 Lichte kleur. Kattenpis. Tropisch fruit, iets zwaarder en tropischer dan 1. Goede afdronk maar wat ruw. Wijn 3 Lichte kleur. Kattenpis. Fris op het middenstuk met een beetje koolzuur op de tong. Veel zuren, goede vulling, redelijke afdronk met lychee. De drie wijnen zijn zeer herkenbaar: let op de "kattenpis" (buxus, asperge, tomatenblad, kiwi, kruisbes) en de zuurgraad. Wijn 1 is volgens mij een typische Loirewijn, wijn 3 duidelijk nieuwewereldstijl. 12 proevers kiezen wijn 1, 5 wijn 2 en 12 wijn 3. Wijn 2 valt af, er wordt opnieuw gestemd en drie proevers sluiten zich aan bij wijn 1. Die haalt het dus.

Wijn 2 Iets donkerder geel. Weinig uitgesproken geur. Lactisch. Veel zuren. Goede lengte en evenwicht. Mooie wijn die achteraf wat mineralig wordt. Wijn 3 Donkergeel met tropisch fruit. Vrij rijpe geur. Te verwarren met chenin. 17 proevers kiezen al in de eerste stemronde voor wijn 1, die het dus haalt. Volgens mij een typische wijn, men moet hem enkel even de tijd geven om open te komen.

Proefadvies Voor de witte wijnen geldt: determinatie is eenvoudig. De sauvignon haal je er zo uit op geur. In de mond geeft de riesling zich weg door de restsuiker. Na even in het glas is de houtrijping van de chardonnay duidelijk aanwezig. En de vierde is dan de chenin blanc.

Wijn 2 Lichte kleur en aanvankelijk weinig geur. Zacht met goede balans, iets bitter in de finale. Secundair duidelijk groene appel. Wijn 3 Iets donkerder kleur. Weinig geur aanvankelijk. Ook in de mond weinig uitgesproken, al valt het typische zalvende karakter op. Een wijn die tijd nodig heeft. Vier proevers kiezen wijn 1, 14 wijn 2 en 10 wijn 3. Bij herstemming sluiten 2 proevers zich bij wijn 2 aan, die het dus wordt. Ik hoop dat de wijnmeesters hun kandidaten-grootmeester hebben verteld de chenin niet als eerste te determineren, enerzijds omdat hij echt wel tijd nodig heeft om open te komen, anderzijds omdat hij geen betrouwbaar en gemakkelijk waarneembaar determinatiekenmerk heeft.

De resultaten Dankzij een soepele samenwerking tussen de organiserende commanderij Aalst en de nationaal wijnmeester Eddy, waren de nationale proeven 2013 alvast op organisatorisch vlak een succes. Maar hoe brachten de kandidaten het ervan af?

Wijn 3 Petrolé. Pareling op het middenstuk. Fijne zuren. Appel. Wat restsuiker. Weinig alcohol en ook in de afdronk ferme zuren. 19 proevers kiezen al in de eerste stemronde voor wijn 1. Maar in feite maakt het niet veel uit, ze zijn alle drie gemakkelijk herkenbaar.

Kandidaten MeesterWijnproever 62 kandidaten dienden zich aan en op één uitzondering na waren allen geslaagd. Niet minder dan 27 onder hen legden een foutloos parcours af. Bij het proeven werd de rhônewijn enkele keren met de bordeaux verward en sporadisch met de malbec. De bourgogne werd door alle proevers herkend. De theorievragen, die de ongelukkige enkeling de das omdeden, hadden een gemiddelde score van maar liefst 91%! De moeilijkste vraag, met een score van 76%, ging over Manzanilla uit de streek van Jerez.

Bij de rode is het oppassen, want de rhônewijn, de tempranillo en de malbec kunnen met elkaar verward worden. Proefadvies: altijd eerst de bourgogne eruit halen, wat niet moeilijk is gezien de kleur. Daarna de bordeaux zoeken: zijn wrangheid, mokka geur en vegetaliteit zijn gemakkelijk herkenbaar. Tenslotte geeft het zoetje in de mond deze tempranillo weg. Wie twijfelt, kan naar de kracht en de tannine van de malbec zoeken.

Wijn 2 Donkerder, een beetje petrolé. Bloempjes. Weinig alcohol. Vrij droog met goede zuren.

Vergissingen bij de kandidaten-meester-wijnproever

- examenwijnen op een rij Rode wijnen

Côtes du Rhône

Bordeaux

Bourgogne

Malbec

Wijn 1 Zeer donker. Purper, gekleurde tranen. Rozijnen, kruiden. Zoetig, rijp en rond met ook wat grafiet.

Wijn 1 Rijp rood met een tikje evolutie in de kleur. Vegetaal aroma met ook mokka en vlees. Wrang in de mond. Moeilijk te missen.

Wijn 1 Helder, rijp rood met wat evolutie. Weinig intens. Aardbei, vrij zoet, zwarte peper in de afdronk.

Wijn 1 Diepe kleur, rijp rood met nog een klein paars randje. Muffe geur met karton. Daarna witte peper, zwart fruit. Redelijke tannine.

Wijn 2 Confituur. Krieken op alcohol. In de mond al een beetje evolutie. Wijn 3 Donkere kleur. Normaal rood. Krachtige geur met ook wat melkchocolade en kirsch. Zachte, maar voelbare tannine. In de eerste stemronde haalt de derde wijn net de helft van de stemmen en hij wordt dus gekozen. Alle drie zeer herkenbare wijnen omwille van de kracht, de alcohol en de zachte tannine.

Wijn 2 Intense kleur, rijp rood en veel tranen. Rood fruit, gesloten, wrang en veel tannine. Wijn 3 Intense kleur, nog paars. Zeer gesloten. Fijne geur, wrang in de mond. Alle drie herkenbare, sterke maar wat vegetale wijnen. In m'n notities schreef ik: "maar gaan we weer de karikatuur verkiezen, namelijk nr 1?". Toen kwam de stemming. Iets meer dan de helft van de stemmen haalde hij in de eerste ronde.

Wijn 2 Helder en rijp rood met weinig kleurintensiteit. Grafiet. Wat prik op het middenstuk. Vegetaal in de afdronk en nogal streng. Wijn 3 Helder met iets meer intensiteit dan de voorgaande wijnen. Mooie geur met mineraliteit en kersen. Mooie balans, goede spankracht. Drie typische bourgognewijnen, maar er moest er eentje gekozen worden. 21 stemmers schaarden zich achter wijn 2.

Wijn 2 Rijp rood met nog wat paars. Rustiek. Kruidig. In de mond verrassend zalvend maar met goede tannine. Rustiek, ook in de afdronk. Wijn 3 Rijp rood met nog paars. Fruitig met chocolade en kers. Goede balans. Kan eventueel met tempranillo verward worden. 18 proevers kozen onmiddellijk voor wijn 3. Hier zullen alle kandidaten moeten opletten: de kandidaten-meester mogen niet verwarren met de rhônewijn, de kandidaten-grootmeester met de tempranillo.

Tempranillo

Kandidaten GrootmeesterWijnproever

Grensoverschrijdende vragen

Van de 66 aangetreden kandidaten voor de gouden speld waren er vijf niet geslaagd en elf met de maximumscore. Bij de witte wijnen bleek vooral de chenin blanc een instinker: deze wijn werd met alle drie de andere verward. Daar-

Wie zijn huiswerk gemaakt heeft en af en toe wel eens een glas wijn blind proeft, kan beamen dat deze proeven weliswaar uitdagend, maar zeker niet onmogelijk zijn. Zelfs de grensoverschrij-

naast werd de chardonnay wel eens voor riesling aangezien, en werd die op zijn beurt af en toe voor sauvignon gehouden. Bij de rode wijnen was de meest gemaakte vergissing het verwisselen van de rioja met de bordeaux, al kwamen verwarringen met de malbec ook af en toe voor. Ook hier faalde niemand in het herkennen van de bourgogne, en bedroeg de score voor theorie 91%. De moeilijkste vraag, met een score van 74%, was die in verband met de AVA uit de Verenigde Staten.

Wijn 1 Iets evolutie in de kleur. Fruitig met melkchocolade. Goede balans en mooie lengte. Wijn 2 Donkere kleur. Iets zoet. Wat evolutie. Nootjes en gebrand. In de mond ook een zoetje. Wijn 3 Intense kleur en geur. Fruitig, wat zoet in de mond maar toch ook een sterke bordeauxindruk. De stemmen zijn in de eerste ronde behoorlijk verdeeld, met 9, 11 en 8 stemmen respectievelijk. In de tweede ronde haalt wijn 2 17 stemmen.

dende theorievragen, waar u helemaal niets anders achter moet zoeken dan vragen die over meer dan één wijnland handelen, werden door de kandidaten over het algemeen correct beantwoord. Proficiat aan de geslaagden, en veel succes gewenst aan degenen die volgend jaar een nieuwe kans krijgen! 1

1. Vergissingen bij de kandidatengrootmeester-wijnproever (rode wijn) 2. Vergissingen bij de kandidatengrootmeester-wijnproever (witte wijn)

KON. ASTRIDSTRAAT 1 (LICHTENHOEK) 9470 DENDERLEEUW Tel. 053/66.87.41 - Fax 053/68.02.41 Website: www.tacos.be

WIJNLIJST

Geldig vanaf 21 oktober 2013 (Prijzen BTW 21 % inbegrepen) Les Travers Cairanne 2011 Domaine Brusset

Promotie 898 €

“Grenache, syrah, mourvèdre et cinsault sont associés dans cette cuvée d’un pourpre intense et profond. L’annonce d’un bouquet à la fois puissant et élégant, ouvert sur les fruits mûrs, la réglise, le sous-bois et les épices. La bouche offre un équilibre remarquable entre une charpente solidement arrimée, une chair tendre et soyeuse, un fruité persistant et un boisé parfaitement fondu.”

Score:

hartendief

L’Enclos Pontys 2009 Montravel a.c.

Promotie 995 €

“Une réussite totale avec un vin remarquable tout au long de la dégustation. La robe est poupre soutenu, tirant vers le noir: l’annonce d’un nez intense et généreux de fruits noirs mûrs matiné d’épices (cannelle, girofle). Ronde, ample et élégante d’entrée, la bouche monte rapidement en puissance, portée sur des tanins bien présents mais sans agressivité et par un boisé grillé qui laisse s’exprimer le fruit.”

Score:

hartendief

Ch. Branas Grand Poujeaux 2009 Moulis en Médoc a.c.

Promotie 2985 €

“Ce cru se retrouve une fois encore au sommet du podium avec un vin pour le moins impressionnant, tant par sa robe, d’une teinte intense et brillante, que par son bouquet, complexe à souhait; mûre, épices, menthol, torréfaction, la palette est aussi large que fraiche. Rond, gras et élégant, le palais développe une matière parfaite, puissante et volumineuse, que ses tanins de velours rendent irrésistibles.”

Score:

hartendief

Ch. Sociando-Mallet 2010 Haut Médoc a.c.

Promotie 3295 €

Score:

hartendief

“Né de 55% de cabernet-sauvignon, 40% de merlot et 5% de cabernet franc, ce millésime s’annonce par une superbe robe noire et développe un bouquet puissant et complexe ou se distinguent des notes de bôite à cigares, d’épices et de fruits mûrs. Riche, dense, construit, sur des tanins vigoureux mais élégants et sur une fine vivacité, le palais affiche une personnalité en effet très médocaine, qui demandera cinq ou six ans de garde au moins pour offrir un visage plus arrondi.”

Score: 91+

pe t er d o o men C o m m a n d e r ij D e n B l o e y e n d e n W ijn g a e r d t

De Grendel Sier als sleutel

Zuid-Afrika heeft zijn eigen Champagne Charlie: Charles Hopkins, tot 2005 keldermeester bij Graham Beck, sindsdien bij De Grendel in Durbanville. Zijn impulsen leidden de anonieme vonkelwijn naar de Méthode Cap Classique en zo heeft ook Zuid-Afrika zijn alternatief voor champagne.

Hopkins: klimaat, bodem en centen Charles vertelt dat drie zaken in wijn hem fascineren. Vooreerst het klimaat. Het Zuid-Afrikaanse binnenland kreunt vaak onder de hittegolven. Het wordt dan 40°C of meer. "En toch is het bij de Grendel, amper 50 kilometer verder, dan slechts 28°C. Dat komt door de Kaapse dokter: de verfrissende wind die vanaf de zee de heuvels op waait. Onze wijngaarden zijn de eerste die de wind ontmoet op zijn reis". Charles neemt ook de notie van microklimaat zeer ernstig. Aan de hand van satellietbeelden wordt elke wijngaard opgedeeld in vroeg te oogsten en later te oogsten wijnstokken. Ze worden bovendien apart gevinifiëerd. Dit zorgt voor maximale controle over de aroma's van de wijn. Dat ook de bodemsamenstelling een rol speelt, daar is iedereen het over eens al blijkt het niet eenvoudig het precieze verband vast te stellen. "We kennen drie soorten bodem in de wijngaard" legt Charles uit, "van blauwe leisteen tot verweringsgesteente." De bodem is over het algemeen erg arm en de afwatering is prima. Zijn derde passie intrigeert me: weinig wijnbouwers zouden het financiële aspect durven noemen. "Een topwijn maken is niet zo moeilijk", luidt de verklaring, "van een handvol topkwaliteit druiven een paar topflessen maken, dat is eenvoudiger dan een betaalbaar product van hoge kwaliteit te produceren. Bij de Grendel gaan we voor het laatste."

Geproefd Sauvignon blanc 2012 Fruitige geur met perzik en peer. Mooie aciditeit en lange afdronk. Geen complexe wijn, maar wel een lekkere.

Sauvignon blanc 2013 Frisse geur met overwegend peer. Delicaat, met goede balans en fijne afdronk.

Sauvignon blanc "Koetshuis" 2013 Krachtige geur waarin kiwi en kruisbes de hoogste noot spelen. Daarnaast ook tonen van witte peper en munt. Alweer een mooie aciditeit en een ferme afdronk.

Pinot gris 2013 Aanvankelijk een aroma van curry. Na even in het glas komt het fruit los. Mooi droog in de mond, stevige finish met tropisch fruit en een kenmerkende bitterheid, die echter goed in toom gehouden is.

1 Charles Hopkins, wijnmaker bij De Grendel 2 Satellietbeelden geven aan welke druiven op hetzelfde perceel rijp zijn en welke niet. 3 Zuid-Afrikaans terroir

Ontsluiting van het binnenland "Grendel betekent sluitmechanisme", gaat hij verder. We knikken instemmend... maar we begrijpen niet waarom een wijndomein een dergelijke naam kiest. Het blijkt historisch: reizigers die in vroeger eeuwen met paard en kar van Cape Town het binnenland in trokken landden in de vooravond in Durbanville. Daar werd er beslist: gaan we verder, of blijven we hier overnachten. Deze plaats was dus als het ware de ontsluiting tot het binnenland. Het land kwam in de loop der tijd in handen van de familie De Graaff. Sir David de Villiers Graaff, de huidige eigenaar, vormde het na de dood van zijn vader deels om tot een wijnbouwbedrijf. In 2005 werd Charles Hopkins, lid van de Cape Winemakers Guild en meervoudig medaillewinnaar bij de Veritas Awards, aangetrokken als keldermeester. We proeven negen wijnen: vijf witte en vier rode, samen representatief voor de productie van dit domein.

Meer info http://www.degrendel.co.za http://www.capewinemakersguild.com/members/member.asp?MemberID=20

Viognier 2013 Subtiele, appelachtige geur. Fruitig en floraal. Prachtige balans met een mooie afdronk waarin iets nootachtig doorschemert.

Pinot noir 2011 "Op die berg" Duidelijk pinot noir in de neus. Fruitig met ook wat nootjes en zelfs het ziltige van blauwe kaas. Prachtige aciditeit, mooi grijpende tannine met rode kersen in de mond.

Shiraz 2011 Peper en koffie domineren het aroma. Mooie zuurgraad, prachtige afdronk en een totale afwezigheid van groene tinten.

Rubayiat 2007 Kruidig met ook wat mokka. Fijne balans, lange afdronk met terugkerend fruit en mokka. Secundair karamel.

Merlot 2008 Zoet fruit dat aan pruimenkonfituur doet denken. Gebrand rubber en tomatenblad. De enige rode wijn van de avond die een deelnemer aan de wedstrijd "Ken Wijn" onmiddellijk in Zuid-Afrika zou situeren.

K e n W i j n -magazine - jaargang 10 - nr. 20

Valtellina

Traditie en vernieuwing in de Italiaanse Alpen Vanaf Colico, het meest noordelijke punt van het Comomeer, strekt het wijngebied Valtellina zich in oostelijke richting over ongeveer

M a rc Wa el bers C o m m a n d e r ij Œ n o t o p i a

100 kilometer langsheen de rivier Adda uit. De noordkant van het gebied wordt begrensd door de Retische Alpen en de zuidkant wordt gevormd door de Orobische Alpen. De hoge alpentoppen in het noorden beschermen de wijnstokken tegen de wind uit het noorden. De nabijheid van het Comomeer werkt als een temperatuurregelaar. De wijnstokken staan links, een heel stuk verwijderd van de hoofdweg, op de zuidgerichte hellingen van de hoge bergen. De meeste van de 2100ha wijngaarden liggen tussen de steden Morbegno en Tirano, een afstand van zo’n 60km, op hoogten tot 700 meter.

at het meeste opvalt in deze wijngaarden zijn de zeer steile hellingen met de vele terrassen, aangelegd sinds de Etrusken. Alle werk in de wijngaard moet bijgevolg met de hand gebeuren. In totaliteit staan zo’n 2500km muurtjes van los gestapelde stenen die de terrassen van elkaar scheiden. De belangrijkste druif hier is de nebbiolo, lokaal chiavennasca genoemd. Enthousiaste wijnmakers maken met deze druif wijnen die in reputatie steeds dichter in de buurt komen van hun beroemde ‘broers’ uit Piemonte. Door de ligging krijgen de wijngaarden heel veel zon en de neerslag is er beperkt. We slaan de wijngids Gambero Rosso open en maken een afspraak met drie wijnhuizen.

Conti Sertoli Salis We starten in Tirano. Midden in de stad hebben we een afspraak in het Palazzo van de Conti Sertoli Salis. Het is een huis met een lange traditie want de eerste fles werd reeds gebotteld in 1869.

Oenoloog Claudio Introini zet deze traditie verder. Hij kan beschikken over moderne vinificatieinstallaties net buiten de stad. De charmante Roberta Dotti vertelt ons dat we hier ‘nebbiolo di montagna’ gaan drinken. “Ik ga het dus vooral niet hebben over de buren in Piëmonte want dat is niet te vergelijken”, zegt ze. Naast de trots op de lokale herkomst voel je hier ook de fierheid over de lange traditie van dit huis. “Nieuwe technieken zijn een goede zaak en ook wij gebruiken ze natuurlijk. Maar met respect voor wat we hebben opgebouwd”, vervolgt Roberta. Supermoderne etiketten en wereldschokkende nieuwe blends hoef je bij Sertoli Salis dus inderdaad niet te verwachten. Wel een assortiment dat gestoeld is op verschillende cuvées in de beschikbare appellaties. De witte Torre della Sirena is gemaakt van de druiven pignola en rossola. Dit zijn roze gekleurde lokale druivenrassen met veel florale en fruitige aroma’s. We proeven een erg zuivere en fijne wijn met stuivende geuren en smaken van exotisch fruit, bloesem en honing. Vervolgens krijgen we de rode saloncella te drinken die gemaakt is van nebbiolodruiven uit de regio

maar onder de IGT Terraze Retiche de Sondrio verkocht wordt. Roberta verklaart: “Dat is enkel te wijten aan het feit dat deze wijn slechts zes maanden rijpt in plaats van de negen maanden die de DOC Rosso di Valtellino voorschrijft.” Achteraf vernemen we dat de warme maceratie nog een reden is om deze wijn als IGT te verkopen. Het resultaat is inderdaad een meer geconcentreerde wijn die zijn geheimen vrijwel meteen prijsgeeft in het glas. Met de Corte della Meridiana komen we terecht in de klasse van de valtellina superiore. Deze wijn heeft een opvoeding van 18 maanden op hout gehad waarna hij nog eens zes maanden op fles rust. Deze wijn heeft fijne, rijpe, fruitige geuren en een erg elegante, evenwichtige smaak. Tot slot serveert Roberta de Canua sforzato. Deze wijn is gemaakt met gedroogde nebbiolodruiven, via de ‘passimento’ methode, waardoor het watergehalte in de druif tot 40% wordt teruggedrongen. Het resultaat in het glas is een eerder geconcentreerde bewaarwijn met toetsen van kersen, pruimen en kruiden. “Vol doch fijn van smaak met zuren die de alcohol temperen en in evenwicht met de edele tannine”.

Plozza De volgende afspraak is eveneens in Tirano. Deze keer niet in een palazzo in de stad maar in een nieuw gebouw net erbuiten. De design ‘showroom’ van Plozza Vini is een strakke proefruimte met veel glas en licht waar aan één zijde het hele assortiment keurig staat opgesteld. Enkele bijzondere flessen die zowel in vorm als etiket hypermodern zijn vallen meteen op. Eigenaar Andrea Galli beweert dat de Zwitserse afkomst van dit huis ervoor gezorgd heeft dat er een moderne golf over de traditie is gespoeld. “Het probleem van Valtellina is dat door het klimaat en mede door traditionele technieken de wijnen soms wat groen smaken”, zegt hij. “Vroeger kon bovendien iedereen zijn wijnen met gemak kwijt aan klanten in Lombardije en Zwitserland maar met de crisis wordt dat toch wat moeilijker. Het is dus tijd om verder te kijken en misschien iets toe te voegen aan de traditie van deze streek. Ik denk, in alle bescheidenheid, dat wij Zwitsers wat meer ondernemerschap naar deze regio gebracht hebben” vervolgt Andrea terwijl hij de cuvée 089 inschenkt, een Rosso di Valtellina.

De filosofie van het huis Plozza is om een traditioneel assortiment aan te vullen met een modern assortiment waarbij in die laatste categorie de vorm van de fles en het etiket erg veel aandacht krijgen. Nieuwe technieken zorgen ook voor snellere drinkbaarheid van dit tweede assortiment. De 089 cuvée is zo een moderne wijn. De ideale huiswijn volgens de gastheer. We proeven een frisse, fruitige wijn die best kan bekoren. Uit het traditionele assortiment komt dan de valtellina superiore uit de herkomstzone Sassella. Een mooi gemaakte wijn die nog kan evolueren en waarin de invloed van het terroir te herkennen is. Dit is de essentie van hun strategie. “Eigenlijk respecteert het traditionele assortiment de eigenheid en verscheidenheid binnen de appellatie terwijl het moderne assortiment meer gaat naar drinkplezier en beleving omheen de wijn zelf” verklaart de eigenaar waarna hij mij de Intrigo ter degustatie geeft. Die naam is niet gestolen want ik ruik eerst veel rode vruchten maar dan ook pruimen en wat kruiden op de achtergrond. De smaak is fruitig en rijk met een opvallende verfijnde zachtheid. Deze wijn is gemaakt van nebbiolo en voor 40% blauburgunder uit Zwit-

serland. “Die laatste druif zit momenteel op de voorgrond”, zegt de glimlachende eigenaar nu, “maar over een jaar of vijf gaat de nebbiolo naar voor treden. Dat maakt deze wijn zo intrigerend”. Met de sforzato di valtellina belanden we weer in het traditionele assortiment. Deze wijn is complex, elegant en erg jong. Dit wordt genieten binnen enkele jaren. Maar Andrea geeft niet op en laat de Numero Uno proeven. Geheel gemaakt van gedroogde nebbiolodruiven, zoals de sforzato, maar met opzet gedeclasseerd tot IGT om alle vrijheid te hebben inzake fles en etiketdesign. Het resultaat is niet alleen een nogal dure fles en verpakking maar vooral een complexe wijn met heel veel finesse in de smaak. Door koude maceratie is de tannine veel meer afgerond en de rijping op kleine Franse vaten geeft extra spankracht. Dit is een prachtige wijn waar je bovendien meteen kan van genieten doch zeker ook nog enkele jaren kan bewaren. Grote wijn in een toegankelijke stijl. Hier hebben we veel bijgeleerd.

“We love Belgian Wines” EEN SELECTIE VAN DE BESTE BELGISCHE WIJNEN!

Belgian Wines - Kapelstraat 3 - 9120 Melsele - info@belgianwines.com

Belgian Wines wenst u een sprankelend eindejaar! Surf naar www.belgianwines.com Gebruik de kortingscode: “wijngilde” Geniet van 10% korting! Het grootste assortiment Belgische wijnen: Aldeneyck Hagelander Bon Baron Clos d’Opleeuw

Entre-deux-Monts Pietershof Domein De Kluizen Kluisberg

Genoels-Elderen Ruffus Meerdael Schorpion

23 1

Fay In San Giocomo di Teglio worden we op het familiedomein Fay verwelkomd. Bij de familie Fay draait het om de eigenheid van de wijngaard. Elena Fay legt uit: “Wij gaan op zoek naar de uniciteit van elke wijngaard. Bij ons ligt het accent namelijk op wijnen die gevinifiëerd worden naargelang de wijngaard waar de druiven vandaan komen. Dat is de filosofie van het huis en daarmee betonen wij respect aan wat de natuur ons hier te bieden heeft.” In feite dus gelijk aan de aanpak van de cru’s zoals we die in de Bourgogne ook kennen. We proeven eerst de Valtellina Superiore Costa Bassa. Dit is de basiswijn, uit de laagst gelegen wijngaarden, die toch erg harmonieus en fris fruitig is. Uitstekende wijn voor elke dag. De volgende wijn die we proeven is La Faya, gemaakt van nebbiolo en aangevuld met 30% merlot en 10% syrah. Ook hier valt op hoe de aciditeit in de wijn prachtig verweven is met de sappigheid van het fruit. Marco Fay is de wijnmaker en verklaart “Het is inderdaad onze bedoeling om de frisheid, die deze wijngaarden door hun ligging geven, te combineren met de karakteristieken die elk terroir biedt en ervoor te zorgen dat we in de kelder een zo mooi mogelijke wijn maken”.

Met de Il Glicine belanden we in de Valtellina Superiore en meer bepaald in een wijngaard van één hectare in de zone Sassella. De stijl van het huis is weer goed merkbaar maar vooral de lengte van deze wijn valt erg op. Nog een trapje hoger is de Cà Moréi uit de zone Valgella. We noteren nu superlatieven. 3

Ons enthousiasme blijft niet onopgemerkt. Marco Fay laat ons een Cà Moréi van negen jaar oud proeven. Deze wijn smaakt nog jong in al zijn complexiteit en elegantie. Vervolgens proeven we de Carteria die uit de Valgellazone komt. Opvallend is hoe de typische kenmerken van de nebbiolodruif toch aangevuld worden met een register van bijkomende kruidige en aardse aroma’s. We eindigen met de sforzato Ronco del Picchio waarin de zeer mooie zuren een perfect huwelijk vormen met alcohol, de elegante volle fruitigheid en ragfijne tannine. Valtellina is een overweldigend wijngebied. Eén dag proeven leert ons hoe het gebied met al zijn terrassen verschillende wijnen geeft van een druif. Maar we ontdekten ook hoe lokale wijnhuizen omgaan met het respect voor de traditie en de zin voor vernieuwing.

1 Œnotopia fietsers 2 Muurtjes 3 Alles manueel

K e n W i j n -magazine - jaargang 10 - nr. 20

Valtellinawijnen zijn sinds een decreet van 2002 ingedeeld in 4 kwaliteitsniveaus als het gaat over wijnen met herkomstbenaming. De IGT Terrazze Retiche de Sondrio kunnen witte, rode of roséwijnen zijn, gemaakt van de toegestane druiven in de provincie Sondrio. Deze categorie geeft wijnmakers ook de mogelijkheid andere types wijn te maken die wel karakteristiek zijn voor de regio maar om een bepaalde reden niet overeenstemmen met de regels van de hogere appellaties. Rosso di Valtellina zijn droge rode wijnen van ten minste 90% nebbiolo met tenminste 11% alcohol die minimaal 9 maanden gerijpt zijn te rekenen vanaf 1 december van het oogstjaar. De Valtellina Superiore moet ook gemaakt zijn van minstens 90% nebbiolodruiven met een maximum van 10% andere toegestane druiven. Het maximum rendement bedraagt 56hl/ha. Het zijn enkel droge rode wijnen met minimum 12% alcohol die, te beginnen vanaf 1 december van het oogstjaar, ten minste 24 maanden gerijpt zijn waarvan minimum 12 maanden in hout. De beste wijnen mogen na 36 maanden rijping de toevoeging ‘riserva’ vermelden op het etiket. Binnen deze appellatie worden vijf zones onderscheiden waarvan de naam op het etiket mag worden toegevoegd als de wijn uitsluitend uit dit gebied afkomstig is. Het gaat over volgende gebieden: Maroggia (gemeente Berbenno, ca 35ha), Sassella (van Castione tot Sondrio, ca 150ha), Grumello (van Sondrio tot Montagna, ca 103ha), Inferno (in Poggiridenti en Trevisio, ca 64ha) en Valgella (Teglio, ca 165ha). Sforzato di Valtellina mag enkel gemaakt worden van 100% nebbiolodruiven die tot ten minste 10 december in de lucht zijn gedroogd en enkel afkomstig zijn uit uit de gebieden van Valtellina Superiore of Rosso di Valtellina. Het maximale rendement is 40 hl/ha en de wijn moet 20 maanden verouderen, waarvan 12 in hout, te rekenen vanaf de eerste april van het jaar na de oogst. Ook hier alleen rode wijn met minimaal 14% alcohol. Voor de Sforzato worden enkel de beste trossen geselecteerd. Men plukt ze in de tweede en derde week van oktober en laat ze dan drogen tot einde januari of zelfs februari. Het drogen (‘passimento’) gebeurde vroeger op stromatten maar tegenwoordig in lage kistjes. Hierdoor verliezen de druiven 25 tot 30% van hun watergehalte. Dit droogproces moet volgens de regels geheel natuurlijk verlopen.

pe t er d o o men C o m m a n d e r ij Den Bloeyenden W ijn g a e r d t

"Le" door "La" “Jullie hebben een zesde zintuig”, vertrouwt Thibaut Le Mailloux, directeur communicatie van het CIVC, me toe. “In het voorjaar, telkens wanneer het stopt met regenen, duurt het precies drie uur voor de straten van Epernay volstromen met wit-rode nummerplaten.”

Lege-nestfase Precies voor dit soort landgenoten is het tweede champagneboek van Gido van Imschoot bedoeld. Talloze Vlamingen maken er immers een punt van zelf champagne te kopen bij “de kleine wijnboer”. “U weet wel, meneer, zoveel beter én zoveel goedkoper dan wat je bij ons in het rek van de supermarkt vindt.” Gido moet het ongetwijfeld jammer hebben gevonden dat we massaal naar de Champagne trekken, maar nauwelijks de tijd vinden om deze fascinerende streek ook culinair, historisch, recreatief en toeristisch te ontdekken. Want Champagne biedt een rijk cultureel en recreatief aanbod, ideaal voor zowel gezinnen met kinderen als voor wie reeds in de “lege-nestfase” is beland. Tegelijk garandeert een betere kennis van de streek, en wat ze te bieden heeft, een diepere kennis van het product zelf. Ook dit facet komt duidelijk naar voor in het boek “Champagne: De meest complete gids om streek en wijn te ontdekken”. Talloze tips leiden de wijntoerist weg van de gebaande paden, waarbij de auteur put uit zijn eigen kennis van Champagne.

Zes hoofdstukken Het eerste hoofdstuk is gewijd aan de geschiedenis van de Champagne. De invloed van de kerk en de overbekende monniken, het ontstaan van de mousserende wijn, de wereldoorlogen en de recente geschiedenis, het komt allemaal aan bod. In het tweede hoofdstuk maken we kennis met de productie van de champagne. Een opfrisser voor wie vergeten is welke druiven instaan voor deze

De gids sluit af met een nuttig overzicht van termen die men wel eens aantreft, bijvoorbeeld op het etiket, een serie kaarten die de reis nog eenvoudiger moeten maken, een index, en een overzicht van Belgische en Nederlandse invoerders.

Kniesoor bruisende drank, of voor wie zich niet meer alle grote champagneregio’s of de finesse van de méthode champenoise voor de geest kan halen. Het derde hoofdstuk staat in het teken van de Montagne de Reims. Van het noorden, waar we de Phare de Verzenay en de Faux de Verzy bezoeken, tot de Petite Montagne en de zuidelijke kant met Ambonnay en Bouzy en de bezienswaardigheden in de historische stad Reims. De lezer smult van de pittige beschrijvingen en het oog voor detail dat de auteur kenmerkt. In het vierde hoofdstuk bezoeken we de Vallée de la Marne, een echt lappendeken van terroirs die men in Champagne kan vinden. Het historische dorp Hautvillers, waar Dom Pérignon woonde, maar ook de stad Epernay komen hier uitgebreid aan bod. Gido hoedt zich er overigens wel voor Dom Pérignon op een al te hoog voetstuk te plaatsen. De geestelijke was weliswaar belangrijk voor de ontwikkeling van champagne zoals we die nu kennen, maar hij was zeker niet de enige. Het vijfde hoofdstuk behandelt de Côte des Blancs. Voor velen is dit dé definitie van champagne, die omwille van druiven en landschap overvloeit in de Côte de Sézanne. Misschien verrassend genoeg het kortste hoofdstuk van de drie die de grote streken bespreken. Hoofdstuk zes voert ons naar het zuidelijke gedeelte van de Champagne: de wijngaarden van de Aube. Op toeristisch gebied is dit misschien wel de meest fascinerende streek van de Champagne, met het natuurpark Fôret d’Orient en het Lac du Der als speerpunten. Daarnaast vinden we uiteraard een bezoek aan de historische stad Troyes in het boek terug.

Het boek is uitgegeven bij het Davidsfonds, wat garant staat voor een zeer verzorgde, met foto’s doorspekte uitgave die helder en mooi is, vormgegeven door Daniël Peetermans. Valt er dan helemaal niets aan te merken op dit boek? Geen kniesoor die erop let, maar ik zou enkele details toch veranderd hebben. Om te beginnen zouden sommige foto’s aan waarde winnen door ze van een onderschrift te voorzien. Jan Crab, de fotograaf, blijkt verder een voorliefde te koesteren voor donkere en contrastarme foto’s. Gelukkig wordt dat gecompenseerd door bladzijden met prachtige, levendige foto’s. Tenslotte vind ik dat de opgave van de lijst met invoerders haaks staat op de ogenschijnlijke bedoeling van het boek, namelijk het bezoeken van “la Champagne” om “le champagne” te ontdekken.

Ongezouten Champagne: De meest complete gids om streek en wijn te ontdekken, is prima geschikt voor wie al eens een reisje naar Champagne boekt maar nog niet veel verder is gekomen dan de uitverkoren Récoltant-Manipulant. Weinigen is het gegeven zo verhalend om te gaan met de fascinerende mousserende wijn uit de noordelijke regio’s van onze zuiderburen. Voor mij is het boek zeker een aanrader.

Château Haut-Bailly Retrospectieve 1998 – 2012 Vijf eeuwen geschiedenis De eerste notities over Haut-Bailly dateren al van de 15de eeuw. Gedurende de daaropvolgende eeuwen is het kasteel meermaals van eigenaar veranderd en kende het ups en downs. De glansperiode van château Haut-Bailly situeerde zich op het einde van de 19de eeuw toen de wijn prijzen haalde van die van de premiers grands crus classés zoals Latour, Lafite Roth schild, Margaux en Haut-Brion.

Droge humor en passie In 1955 kocht Daniel Sanders, een Belgisch wijnhandelaar, château Haut-Bailly. Zijn komst betekende een cruciale ommekeer voor het kasteel. De verwaarloosde wijngaard die nog amper 10ha omvatte, werd grondig aangepakt en terug naar zijn oorspronkelijk 30ha uitgebreid terwijl ook de cuverie en het kasteel zelf een flinke renovatie kregen. Toen Jean Sanders in 1979 het beheer over Haut-Bailly van zijn vader Daniel overnam, kreeg het kasteel een nieuw elan. Nimmer heb ik tijdens de meer dan 30 jaar dat ik Bordeaux bezoek een wijnmaker of eigenaar ontmoet die zo’n hartstochtelijk pleidooi voor wijn kon houden als Jean Sanders. Met zijn sappig West-Vlaams, dat hij van de poetsvrouw had geleerd, won hij de sympathie van iedereen: van de gewone consument, over de wijnhandelaar tot en met zijn collega’s mede-eigenaars. Zijn droge humor en passie om grote wijnen te maken wa-

ren in hem gebeiteld. Jammer genoeg was hij niet de enige eigenaar van Haut-Bailly. Zijn twee zusters deelden niet de passie van Jean. Integendeel, zij wilden het kasteel verkopen. Jean heeft er jaren voor gevochten om zijn zusters te overtuigen van hun ongelijk. Tevergeefs. Het was de grootste ontgoocheling in zijn leven toen Haut-Bailly dan toch werd verkocht.

Densiteit, precisie en diepgang Robert Wilmers, een Amerikaanse bankier uit de staat New York, realiseerde met de aankoop van château Haut-Bailly op 30 juli 1998 een lang gekoesterde droom: eigenaar worden van een grand cru in Bordeaux. Zonder Belgische ouders te hebben, verbleef hij tijdens zijn jeugd in België en ook nadien nog enkele jaren tijdens zijn professionele carrière. Door zijn huwelijk met Elisabeth, een Française, werden de banden met Europa nog sterker aangehaald. Het pleit voor zijn schranderheid dat Robert Wilmers erin lukte om Véronique Sanders, die enkele jaren onder de vleugels van grootvader Jean had gewerkt, te overtuigen om het beheer van Haut-Bailly als algemeen directeur verder te zetten. Geen slechte keuze, zo blijkt. Met dezelfde passie als die van haar grootvader heeft ze er voor gezorgd dat de reputatie en de kwaliteit van Haut-Bailly de laatste jaren zelfs nog is toegenomen. De wijnen hebben sinds de jaargang 2004 nog aan densiteit,

H u g o va n l a nd e g hem C o m m an d e r ij L an d v an W a a s

precisie en diepgang gewonnen waarbij de elegantie en het raffinement als een rode draad doorheen de millésimes lopen. Chapeau, Véronique!

Complexe bodem Met zijn 30ha uit één stuk ligt château Haut-Bailly op de hoogste kiezelruggen van de Graves. Samen met zijn uitstekende helling zorgen deze kiezel en zand voor een ideale drainage. De ondergrond bestaat uit schelpmergel en kalkafzetting van fossiele gesteenten. Het is aan deze complexe combinatie van bodem en ondergrond dat Haut-Bailly zijn superieure kwaliteit ontleent.

Klassieke vinificatie Met het oog op de hoogst haalbare kwaliteit wordt een drievoudige selectie van de druiven uitgevoerd. De eerste gebeurt in de wijngaard door enkel gezonde en rijpe druiven te plukken. De tweede selectie grijpt plaats in de kelder vooraleer de druiven worden afgerist. Vervolgens ondergaan de afgeriste druiven op een vibrerende transportband een derde controle waarbij de druiven die niet aan de gestelde kwaliteitsvoorwaarden voldoen, worden verwijderd. De gisting grijpt plaats in betonnen cuves waarvan de inhoud varieert van 50 tot 115hl. Deze grote variatie aan cuves laat toe dat men de druiven afkomstig van de

K e n W i j n -magazine - jaargang 10 - nr. 20

Geproefd Château Haut-Bailly 1998

Château Haut-Bailly 2003

Château Haut-Bailly 2008

verschillende percelen afzonderlijk kan laten gisten, wat nadien de assemblage preciezer en efficiënter maakt. Naast de kelder met de betonnen cuves beschikt Haut-Bailly ook over een tweede kelder met roestvrij stalen cuves voor de uiteindelijke assemblage van de grand vin.

59% cabernet sauvignon, 41%

56% cabernet sauvignon ,

70% cabernet sauvignon,

merlot

38% merlot en 6% cabernet

30% merlot

Geur met noties van tabak, champignons en kreupelhout. Ronde en vlotte aanzet met goede voortzetting. Fijne en afgeronde tannine. Volledig op dronk, maar met nog wat bewaarpotentieel.

franc

Gemiddelde kleurintensiteit met beperkte evolutie. Verbazende fraîcheur in de neus voor dit door hittegolven geteisterd jaar. Soepele en vlotte onderbouw met een licht zoet accent. Eindigt met een klein droog accent.

Knappe neus door rijpe cabernet sauvignon getekend: ceder, zoethout en geconcentreerd fruit. Vrij volle en brede smaakstructuur, gekoppeld aan frisse zuren en klasrijke verfijnde tannine. Een 2008 met bewaarpotentieel.

Naast de grand vin, château Haut-Bailly (50% van de productie), is er de second vin, La Parde de Haut-Bailly (30% van de pro-

Château Haut-Bailly 1999 65% cabernet sauvignon,

Château Haut-Bailly 2004

Château Haut-Bailly 2009

ductie). Er is zelfs nog een derde wijn die als een generieke Pessac-Léognan (20%) op de markt wordt gebracht.

25% merlot en 10% cabernet

50% cabernet sauvignon,

60% cabernet sauvignon,

franc

45% merlot en 5% cabernet

37% merlot en 3% cabernet

Minder geëvolueerd dan de 1998. Mooie complexe neus. De smaak toont tegelijk elegantie en diepgang. Rasvolle wijn met verfijnde tannine.

franc

Frisse en elegante neus met finesse, zonder de minste zweem van onrijpheid die het millésime 2004 vaak kenmerkt. Gemiddelde concentratie met elegantie en verfijning. Vrij lange finale. Een meer dan geslaagde 2004. Knappe vinificatie.

Open neus met vlezig en rijp fruit, geconcentreerd en toch met een fris accent. Opulente smaakdiepte met massa’s zoet fruit maar gebonden door voldoende zuren waardoor elegantie wordt ingebouwd. Knappe, smaakvolle wijn met een vlugge drinkbaarheidsfactor, wat atypisch voor Haut-Bailly.

Retrospectieve De week van Vinexpo 2013, de grootste wijnbeurs ter wereld, was voor Robert Wilmers een uitgelezen kans om zijn overname van château Haut-Bailly in 1998 met een retrospectieve van de voorbije 15 millésimes te vieren. Dit alles als inleiding op een schitterend diner dat werd verzorgd door Philippe Labbé, chef van het tweesterrenrestaurant Abeille in Parijs.

Château Haut-Bailly 2000 50% cabernet sauvignon, 50% merlot

Zowel kleur als neus zijn nog zeer jong. Diep rijp fruit met vooral zwarte kersen en braambessen. Geconcentreerde en krachtige smaak zonder de minste hapering. Stevige maar rijpe tannine. Nog een grote toekomst voorbehouden. Château Haut-Bailly 2001 65% cabernet sauvignon, 35% merlot

Iets meer evolutie dan de 2000, maar verfijnd en subtiel in de neus. Elegante en frisse onderbouw. Gestructureerde en tegelijk verfrissende finale. Elegantie primeert op kracht.

Château Haut-Bailly 2005 36% merlot en 6% cabernet

Château Haut-Bailly 2010

franc

62% cabernet sauvignon,

Jonge, intense kleur. Diep rijp en romig fruit. Start in de mond met een krachtige aanzet, diepgang en verfijning en dit alles gekoppeld aan een stevige maar minerale onderbouw. Frisse zuren en rijp fruit. Krachtige en smaakvolle tannine. Lange finale die garant staat voor een groot bewaarpotentieel. Nu nog te jong.

36% merlot en 2% cabernet

58% cabernet sauvignon,

Château Haut-Bailly 2006

franc

Schitterende neus met sublieme finesse en een zeer hoge fraîcheur. Rijpe bramen en bosbessen. Heerlijke attaque in de smaak met enorme diepgang en breedte, kracht en elegantie in harmonie, gesteund door frisse zuren en eindigend met nobele tannine. Raffinement en klasse druipen van deze wijn. De beste Haut-Bailly ooit!

65% cabernet sauvignon,

Château Haut-Bailly 2002 62% cabernet sauvignon, 35% merlot en 3% cabernet franc

Discrete neus met een licht groen accent, pruimen en tonen van geroosterde koffiebonen. Iets strakkere structuur met een kleine droogte in de finale. Toont toch nog de kwaliteiten van een uitstekend terroir in een moeilijk jaar.

35% merlot

Schitterende neus met zwarte bosbessen en bramen, jong en subtiel. Romige attaque die gepaard gaat met densiteit en diepte. Mooie lengte. Zeer geslaagd voor een 2006 dat niet als een topjaar staat geboekt. Château Haut-Bailly 2007

Château Haut-Bailly 2011 50% cabernet sauvignon, 47% merlot en 3% cabernet franc

Heerlijk fruit met elegantie op basis van een matige extractie. Gemiddelde concentratie met stevige zuurgraad. Licht droge tannine.

26% merlot en 4% cabernet

Château Haut-Bailly 2012

franc

60% cabernet sauvignon,

In de neus toont deze wijn een discrete verfijning zonder groene toetsen. Wat strakke onderbouw die in het midden wat vulling mist. De licht droge finale tekent voor het moeilijke jaar 2007.

40% merlot

70% cabernet sauvignon,

Fraaie neus met verfijnd primair fruit, rijp en geconcentreerd, aangevuld met de bescheiden inbreng van nieuw hout. Start met volle smaakaanzet en veel fruit, gestructureerd middengebied en goede balans. Eindigt met rijpe smaakvolle tannine. Overtreft duidelijk de 2011.

Twintig

wijnapps Pe t er D o o men C o m m a n d e r ij D e n B l o e y e n d e n W ijn g a e r d t

Ter gelegenheid van de twintigste editie van Ken Wijn-magazine, maar vooral om te tonen dat we met onze tijd mee zijn, presenteren we u twintig wijnapps voor de smartphone. De wijnapps vallen uiteen in twee groepen. Apps uit de eerste groep laten je toe om informa-

Groep 1: opzoeken maar! The Wine Coach (

)

Laurie Foster brengt je één en ander bij over wijn via deze app, die audio en video podcasts uitzendt over verschillende onderwerpen: van druiven tot koken met wijn. Je kunt zelfs een foto opsturen van je fles en er haar een vraag over stellen. Wine Enthusiast iPhone App ( )

Ondanks de naam bevat deze database ook reviews over bier en sterke drank. Elke maand komen er ongeveer 500 nieuwe reviews bij, meestal van professionals. Natalie MacLean iPhone Wine App

Deze app is een extensie van natdecants door Natalie MacLean. Je krijgt er proefnotities, prijzen, huidige beschikbaarheid in de winkel, en combinaties wijn en gerecht voorgeschoteld op basis van de barcode van een fles. Wine Ratings Guide ( €)

Een database met 1 tot 2 miljoen ratings, combinaties met eten, en prijzen. De app krijgt nogal wat kritiek wegens gebrekkige support en het feit dat de zoekfunctie niet op alle toestellen werkt. Wine Spectator’s WineRatings+ ( €)

Naast een gratis app met het overzicht van de wijnjaren per streek, wijngerelateerde artikels en nieuws, is er de wine ratings app die exact doet wat de naam zegt: je wijnproefnotities van Wine Spectator laten opzoeken. Op dit moment zijn er ongeveer 300.000 beschikbaar en er komen er elke maand ongeveer 1000 bij.

Groep 2: interactie, alstublieft

Wine Dictionary (

)

Bevat honderden wijngerelateerde termen en een verklaring. Door op de menuknop te drukken, kun je in de lijst zoeken. Zeer eenvoudige app die niets meer of minder is dan een woordenlijst met verklaringen. Selecting a Wine for Dummies ( )

Een wat oudere (2009) gratis app die helemaal geschoeid is op de leest van het boek "Wine for Dummies". Naar mijn gevoel net iets té eenvoudig, maar voor beginnelingen mogelijk een goede hulp. AG Wine (

€)

Vind de ideale wijn voor de gelegenheid, gebaseerd op je smaak. Daarnaast leer je bij over druivenrassen, wijnstreken en meer. Interessant zijn de mooie kaarten van grote wijnstreken. Pair It (

tie op te zoeken die door anderen, gewoonlijk wijnpausen of andere kenners, is aangeleverd. Apps van de tweede groep maken het wat interactiever en steunen geheel of gedeeltelijk op bijdragen van de gebruikers.

)

De missie van Pair It is simpel: de beste wijn bij het gerecht vinden. De mosterd haalt de app daar bij Bruce Riezenmann. Er zijn meer dan 20.000 combinaties beschikbaar. De insteek is eerder Amerikaans: 180 druiven worden gecombineerd met 1.000 gerechten of ingrediënten.

)

Leer alles over Franse wijnen aan de hand van teksten en kaarten samengesteld door de schrijvers van de Guide Hachette. De wijnen zijn gemakkelijk opzoekbaar. €)

Een database met wijndomeinen in Amerika, met info over hun wijnen en een zoekfunctie gebaseerd op je locatie. Een must voor wie een wijnreis plant in de USA, totaal nutteloos voor wie dat niet van plan is.

Swirl Pro (

€)

Wanneer je een wijn proeft, maak je een foto van het etiket en snort Vivino die op in een database die ondertussen meer dan een miljoen flessen telt. Vervolgens deel je je proefnotities met je volgers. Wie het grootste aantal proefnotities bijdraagt per land, staat het hoogst in de rangschikking.

Swirl Pro helpt de beginner bij zijn eerste stapjes, via hulp bij het kopen van wijn en het selecteren van gewenste flessen. Voor de meer geavanceerde gebruiker laat hij toe je kelder te beheren met zelf samengestelde wijnlijsten. Er is integratie met Evernote zodat je je notities daar beschikbaar hebt.

Corkbin (

Cellar iPhone App (

)

Nog een app waarmee je proefnotities kunt maken en delen. Daarnaast vertelt Corkbin je ook waar je een wijn kunt vinden, en krijg je "wine speak"-lessen aan de hand van een woordenlijst en informatie over wijn-spijscombinaties. Ook kun je eigen proefnotities op je website laten verschijnen door een widget. Drync Wine iPhone App ( )

Met Drync, een app die al sinds 2008 bestaat, kun je wijn opzoeken via tekst of via een foto van het etiket. Je krijgt professionele reviews en ratings te zien, maar ook alle details en zelfs waar je hem kunt kopen. Proefnotities die je maakt, kun je met vrienden delen. Via de virtuele kelder tenslotte beheer je je flessen. Hello Vino (

French Wines by Hachette ( €)

Wine Wherever (

Vivino (

€)

Kelderbeheer voor kleine kelders. Mooie en duidelijke user interface. Snooth Wine Pro (

€)

Wie ooit een wijn opzocht op internet, kent vast de website Snooth wel. Deze app brengt de informatie op de website (professionele maar ook gebruikersnotities, prijzen en winkels) naar je iPhone. Daarnaast heb je toegang tot artikels uit wijnwebsites zoals Snoot, Vinography en Reverse Wine Snob. Wine Notes (

€)

Ook Wine Notes laat je toe eigen proefnotities op te slaan en ze te delen via email of sociale media. Goede support. Uniek is de flavor picker: een wijn vinden aan de hand van een aroma of smaak.

€)

Via een scan van het etiket kom je alles te weten over een bepaalde wijn. Jammer genoeg werkt deze app enkel in de Verenigde Staten en zijn ook de wijnen zeer Amerikaans geïnspireerd. Cor.kz (

€)

Cor.kz sluit aan op CellarTracker en ontsluit de informatie over meer dan een miljoen wijnen en twee miljoen proefnotities op je iPhone. Daarnaast krijg je de gebruikelijke informatie zoals wijn-gerechtcombinaties en ratings.

Android Apple

€ betalende app

K e n W i j n -magazine - jaargang 10 - nr. 20

DRC: Dat ruikt chique Aha! Op een zonnige dag in mei bevond ik me in een masterclass over Bourgogne. Na een twaalftal wijnen te hebben geproefd kregen we een grand cru onder de neus. Ik zie nu nog hoe ik toen in slow motion het glas bekeek, walste, eraan rook, het aan mijn lippen zette en dronk... Ik onderging. Halleluja! Pinot noir, de koning van de Bourgogne, had me op slag verleid. Ik beken, ik ben een groen druifke tussen vele rijpe Rieslings. Mijn passie voor wijn ontdekte ik pas enkele jaren geleden en er staan vele namen op mijn lijst die ik nog niet geproefd heb. Maar na mijn aha-erlebnis op die bourgognedag besliste ik me niet langer te verstoppen achter onervarenheid, etiquette of onwetendheid. Ik nam mijn Wine Bucket List erbij en mijn oog viel meteen op de enige hoofdletters op de pagina: DRC. Maar waar vind ik zo'n fles? Ik ging op zoek. Eerst belde ik verscheidene leveranciers die de reputatie hebben vele grote bourgognes te bezitten. "Da gaat veel kosten hé juffrouwke!" Jaja, daar was ik me van bewust. Een Romanée-Conti én op dronk én van een goed jaar én enigszins betaalbaar, dat zou geen sinecure worden. Mijn budget was 1400 euro. Het drinken van een fles Romanée-Conti is volgens Roald Dahl "equivalent to experiencing an orgasm at once in the mouth and in the nose." Als ik dan nog zeven andere mensen vindt die met mij zo’n fles willen delen, dan betaal ik graag een aanvaardbare prijs voor een glas van dit heilige vocht.

Kassa kassa Na twee maanden bellen en zoeken vond ik de perfecte kandidaat in Nederland: een Romanée-Conti Romanée-Saint-Vivant uit 1985: een topjaar met een vrij koude winter en lente, gevolgd door extreem zonnige periodes met bij-

MIRIA M VAN DA MME C o m m a n d e r ij M e c h e l e n

na geen regenval. De oogst is klein, maar met een groot potentieel. Het label van Leroy schitterde boven op het etiket. En kijk eens aan, de prijs was exact 1.400 euro. Om het Bourgondisch verlangen in mij te blussen, koos ik voor vier andere cru's en vijf bijpassende gerechten om de ster van de avond te begeleiden. Ik sprong in mijn auto en reed naar Bussum en kondigde vooraf aan dat ik dat object of my affection eerst met mijn eigen ogen wou zien alvorens ik mijn creditcard gewillig door de gleuf zou halen. Aangekomen bij Best of Wines mocht ik in de achterkamer de fles gaan bekijken. Er stonden er twee naast elkaar. En daarnaast meerdere flessen Le Pin, Mouton-Rothschild, Yquem, Lafite-Rothschild. Snel riep ik mezelf tot de orde en bekeek de fles waarvoor ik was gekomen. Langs de buitenkant zagen ze er beiden identiek uit, maar uit de ene was 3cm vervlogen. "Die krijg je voor 200 euro minder." Nou, nee bedankt. "Liever die volle." De bewuste avond brak aan. Samengekomen in wijnbar Unwined te Mechelen startten we met twee montrachetwijnen waaronder de prachtige Batard-Montrachet van Etienne Sauzet uit 2003, gevolgd door twee wijnen van domaine Jean Grivot uit 2000, waarvan de premier cru Les Beaux Monts het bij alle aanwezigen met ruime voorsprong haalde van de grand cru. Bij elke wijn schotelde Koen Thys van traiteur De Merode uit Duffel ons een gerecht in volledige harmonie. De spanning steeg.

Le moment Romanée De DRC-wijn keek me uitdagend aan. Ik trilde. Wat als hij kurk heeft? Of een andere fout? Al dat lekkers down the drain. Wanneer ik de top vrijmaakte zag ik een zwartgeblakerde laag op de kurk. Voorzichtig gleed mijn kurkentrekker door de bijna dertigjarige stop en als met boter besmeerd vloeide hij eruit. Ik zette hem aan mijn neus: safe. De tafelgasten slaakten een zucht. Wanneer we met grote precisie de inhoud verdeelden verdween iedereen even in zijn eigen moment. Dit rook ik nooit eerder. Fruit, nog na 27 jaren in de fles! Een complexe neus, moeilijk om in woorden te bevatten, net als de smaak. Bang! Wat een zaligheid om dit te kunnen proeven. Intens en eervol, zo voelde het een beetje.

Iemand? Was deze grote pinot noir zijn geld waard? Absoluut, al is het alleen maar om zijn exclusiviteit. Als ik echter mijn gezond verstand laat spreken, dan kies ik voor Les Beaux Monts van Jean Grivot, die volgens mij een goede verhouding prijs/kwaliteit heeft. En daar kan ik er twintig van kopen voor dezelfde prijs.

The object of affection

Wijn en gerecht

Geproefd

Louis Jadot Chassagne Montrachet Premier Cru 2007 Rauw gemarineerde sint jakobsvrucht, gekonfijte zoete peper, crème van geroosterde brioche met olijfolie

Louis Jadot Chassagne Montrachet Premier Cru 2007 Lichtgoud, vrij gesloten neus, licht oxidatief, grapefruit, limoen, hout in balans, beetje bitter.

Etienne Sauzet Batard-Montrachet Grand Cru 2003 Gepocheerd hoeveëitje, knolselder, kwartelbouillon met gezouten boter Domaine Jean Grivot Premier Cru Les Beaux Monts 2000 Pot au feu van ossenstaart, raap, Belle de Fontenay aardappel Domaine Jean Grivot Grand Cru Clos de Vougeot 2000 Gebraden lamsfilet, linzen, breydelspek Romanée-Conti Romanée SaintVivant Grand Cru 1985 Franse duif, ganzenlever, spitskool

De zwartgeblakerde kurk

Etienne Sauzet Batard-Montrachet Grand Cru 2003 Mooie gouden toets, aromatische toetsen van vanille, bloemen en citrusfruit hints, vol, rijk en sappig en toch elegant. Een topper! Domaine Jean Grivot Premier Cru Les Beaux Monts 2000 Frambozen en ander rood fruit, ietwat animale toetsen, kruidig, zachte tannine, intens, zeer lange afdronk Domaine Jean Grivot Grand Cru Clos de Vougeot 2000 Minder uitgesproken dan de LBM, gesloten neus, wrang, korte afdronk. Had langer mogen openstaan. Romanée-Conti Romanée SaintVivant Grand Cru 1985 Lichtrode kleur, bom van rood fruit, complexe neus, animaal, licht anijs, lange afdronk, moeilijk te omschrijven, veel verschillende lagen in het smakenpallet.

® LOUIS ROEDERER - À LA RECHERCHE DE L’ŒUVRE

Negen jaar concours "Ambassadeur du Champagne" en evenzovele finalisten. Dat moest wel een topeditie worden. Uit heel Europa kwamen ze bij elkaar, die zonnige maandagmiddag in Epernay. Handen werden geschud, kamers verdeeld. En voor we het goed en wel beseften, was de week voorbij. Negen impressies: eentje door elke ambassadeur. We zijn fier op onze titel. Fier dat we deze prachtige regio een jaar lang mogen vertegenwoordigen. De finale bereiken was niet gemakkelijk, maar het was de moeite waard.

De negen finalisten. vlnr: Claudia Bondi (Italië), Niek Beute (Nederland), Christine Mayr (Oostenrijk), Kat Morse (Zwitserland), Alejandro Lopez Facorro (Spanje), Tim Hall (UK), Luc Rabuel (Frankrijk), Peter Doomen (België) en Gerhild Burkard (Duitsland). Vertalingen zijn te vinden op www.vlaamsewijngilde.be

Claudia Bondi is wijnconsulente en eigenaar van Perle & Perlage. www.perleeperlage.it. Niek Beute is wijnconsulent, auteur voor Winelife Magazine en eigenaar van Vinoniek. www.facebook.com/vinoniek Christine Mayr is voorzitster van de Vereniging van Sommeliers te Südtirol. www.sommeliervereinigung.it Kat Morse is wijnconsulente en eigenaar van WineWithKat. www.winewithkat.com Alejandro Lopez Facorro is sommelier en productdirecteur bij Servino. www.servino.net Tim Hall is directeur van de Scala-wijnschool te Londen. www.scalawine.com Luc Rabuel is verbonden aan de wijngids Ecce Vino. www.eccevino.com Peter Doomen is auteur van enkele boeken, waaronder één over champagne. www.aboriginemundi.com Gerhild Burkard is wijnconsulente en eigenaar van Weinreise Rettich. www.weinreise-rettich.de

Champagne-ambassadeur

Amb a s s a d e u rs d u C h a mpa g ne 2 013

Maandag 21 oktober

Een ontmoeting. En een bezoek aan Bollinger D o o r C hr i s M ay r

nkunft in Èpernay: so langsam treffen die Teilnehmer aus allen teilnehmenden Ländern ein. Etwas argwöhnisch beschnuppert man sich – denn schließlich sind wir ja Konkurrenten… Dachten wir zumindest! Wir konnten ja nicht wissen, dass daraus eine sehr schöne vinophile Freundschaft daraus entstehen würde. Da waren Kat aus der Schweiz und Claudia aus Italien, Peter aus Belgien, Tim aus Großbritannien, Niek aus Holland, Luc aus Frankreich, Alejandro aus Spanien und Gerhild aus Deutschland. Nun reingehüpft, schnell ins Taxi und ab ging die Post Richtung Aÿ zu Bollinger. Monsieur Christian Dennis gibt uns die Ehre und führt uns hinter das Haus zu dem kleinen Weingarten mit unveredelten Pinot-Noir-Reben. Insgesamt ein halbes Hektar stehen Bollinger aus wurzelechten Rebstöcken zur Verfügung: der „Clos St. Jacques“ und die „Chaudes Terres“. Der Sandanteil der Böden beträgt circa 20%. Dies scheint der Reblaus nicht sonderlich zu behagen. Mit viel Elan zeigt uns Monsieur Christian auf wie die Vermehrung durch Ableger funktioniert - er nennt dies „marcotage“.

Vieilles vignes Françaises bij Bollinger

Gleich geht es zum nächsten Fleckchen Land. Dort hat Bollinger Reihen mit verschiedenen Rebsorten stehen, welche traditionell in der Champagne angebaut wurden. Gouais, Savagnin, Pinot Gris, Pinot Noir 743 und 386, Petit Meslier, Pinot Blanc, Chardonnay, Pinot Meunier, Arbane und der rotblättrige Pinot Teinturier. Als einzige nicht traditionelle Rebsorte gilt Gamay. Diese wurde erst nach der Reblauskatastrophe angesiedelt. Pinot Noir macht etwa die Hälfte des Rebsortenspiegels aus, Pinot Meunier nur 15 %. Monsieur Christian erzählt uns auch, dass in der Champagne die teuersten Weinberge der Welt stehen. Durchschnittlich muss man mit Preisen von 700.000 – 2,1 Mio pro Hektar rechnen. Der Kilopreis der Trauben beträgt 5 – 7 €. Heile Welt!? Bollinger ist in der glücklichen Lage 60% der Trauben selbst zu erzeugen, nur 40% muss hinzugekauft werden. Der nächste Sprung führt uns in den Weinkeller. Bollinger verwendet 5 Jahre alte Fässer aus Montrachet, sie dienen der Weinherstellung und nicht zur Reifung. Auch die Malolaktik erfolgt in diesen Fässern. Die Reserveweine bezeichnet Monsieur Christian als „aromatic bombs“ – sie geben den Weinen Kraft und Geschmack. Die Probe auf das Exempel können wir dann bei der anschließenden Verkostung machen. Die Special Cuvée eröffnet das Tasting. Feines Perlage und leichtes Cake-Aroma charakterisieren diesen Wein. Er wird aus 60 % Pinot Noir, 25 % Chardonnay und 15 % Pinot Meunier mit 8g/l Restzucker gekeltert. Es folgt die Grande Année 2004. Ein toller Wein – kraftvoll und elegant zugleich. Die Basis sind 60% Pinot Noir und 40% Chardonnay. Das Dégorgement erfolgte im Jänner 2013. Den Abschluss machte dann der Rosé. Beschwingt und leicht begleitet er unseren Gaumen. Der erste Einstieg war sehr gelungen – wie werden sich wohl die nächsten Tage entwickeln? Wie wird die Gruppe sein und wie kommen wir durchs Finale? Viele Fragen zum Beginn……

K e n W i j n -magazine - jaargang 10 - nr. 20

Grand cru Verzenay

Dinsdag 22 oktober.

Terroir-contrasten Henriet-Bazin D o o r A l e j a nd ro L ó pe z Fa c o r ro En la Montagne de Reims podemos encontrar un pequeño bastión de Chardonnay en tierra de Pinot Noir: el Premier Cru de Villers-Marmery. Al igual que en los cómics de René Goscinny y Albert Uderzo, la Chardonnay resiste como una pequeña aldea gala, rodeada de tierras conquistadas por el imperio de la Pinot Noir. El suelo es la poción mágica de Villers-Marmery, que impide que caiga bajo el dominio de la Pinot Noir. Y es que la “craie” es más quebradiza que en otros Crus, por lo que la Chardonnay extrae más mineralidad de lo que lo haría la Pinot Noir. Y hemos podido comprobarlo con el Champagne Henriet-Bazin. En primer lugar visitando sus viñedos y los pueblos colindantes donde también tienen viñedo (los Grand Cru de Verzy y Vezernay); y más adelante probando su gama de productos: • Cuvée Marie-Amélie Brut Millésime 2008: Un Blanc de Blancs Premier Cru, donde la Chardonnay se muestra en todo su esplendor. • Millésime 2006 Brut. Un Grand Cru que combina la estructura de la Pinot Noir (70%) y la elegancia de la Chardonnay. • Cuvée Carte Or Brut Millésime 2007. Ensamblando la fuerza del Pinot Noir (60%) Grand Cru, con la mineralidad de la Chardonnay Premier Cru. • Para acompañar el postre un curioso Champagne dulce Blanc de Blancs elaborado también con Chardonnay Premier Cru.

Pierre Péters d o o r C l a u d i a B o nd i Avevo degustato “Cuvée La Perle” di Pierre Péters nel Giugno, rimanendo stregata dal suo coté aristocratico. Questo “domaine” si trova a Le Mesnil-sur-Oger, Grand Cru noto per i Blanc de Blancs dalla freschezza a volte tagliente in gioventù, ma che con il tempo regalano impareggiabili sensazioni di nocciola e torrefazione. Segni particolari: 19 ha e piante di età media di 35 anni. Siamo stati accolti da Rodolphe Péters, che ci ha regalato una verticale molto speciale: 6 della “Cuvée de Reserve” s.a., ciascuna con base da unica vendemmia. Un viaggio a ritroso iniziato dal tripudio di burro del 2010, per poi approdare al superbo arazzo materico del 1996. “Les Chétillons 1996” ci ha accarezzato con un manto di cipria, mentre la -non prevista- cuvée annata 1979 “dégorgment tardif” ha esibito una girandola di nitore e profluvi antichi. Finale tinto di rosa, con “Rosé d’Albane”: in fragola di bosco, con la consueta griffe di purezza di questo RM. Non una semplice visita, ma un viaggio.

Betonnen eieren bij Pierre Péters

Vertaling door Wim Casteur In de Montagne de Reims kan men een klein bastion van chardonnay vinden in het land van de pinot noir: de premier cru van Villers-Marmery. Net als in de stripboeken van René Goscinny en Albert Uderzo, weerstaat de chardonnay, als een klein Gallisch dorp, omringd door landerijen, veroverd door het imperium van de pinot noir. De toverdrank van Villers–Marmery is zijn bodem, die verhindert dat die onder de heerschappij van de pinot noir valt. De “craie” is brozer dan in andere crus, zodat de chardonnay meer mineraliteit uit de bodem kan halen dan de pinot noir. We hebben dit kunnen uitproberen met de Champagne Henriet-Bazin. In eerste instantie door een bezoek aan de wijngaarden en aan de omliggende dorpen waar ze ook wijngaarden hebben (de grand crus van Verzy en Verzenay) en daarna door hun assortiment te proeven: • Cuvée Marie-Amélie Brut Millésimé 2008: Een premier cru blanc de blancs, waar de chardonnay in al zijn glorie wordt getoond. • Brut Millésime 2006. Een grand cru die de structuur van de pinot noir (70 %) en de elegantie van chardonnay combineert. • Cuvee Carte Or Brut Millésimé 2007. Brengt de kracht van de pinot noir (60 %) grand cru samen met de mineraliteit van de chardonnay premier cru.

Vertaling door Christoph Van Slagmolen en Hugo Van Landeghem In juni heb ik de “Cuvée La Perle” van Pierre Péters geproefd en ben betoverd geworden door zijn aristocratische kant. Dit domein bevindt zich in Le Mesnil-sur-Oger, een grand cru-gemeente die bekend is om zijn frisse blanc de blancs, die nu en dan scherp is door zijn jeugdigheid, maar die met ouder worden onvergetelijke impressies van hazelnoot en torrefactie schenkt. Enkele bijzonderheden: het domein is 19ha groot, de planten hebben een gemiddelde leeftijd van 35 jaar. We werden ontvangen door Rodolphe Péters met een heel bijzondere verticale degustatie van zes ‘Cuvée de Réservé’, elk afkomstig uit een uitzonderlijk jaar. De ‘terugreis’ begon met de wat boterige 2010 om te eindigen met de fijngeweven ‘Les Chétillons 1996’, die de tong streelde. Tussendoor werd ook nog de niet-voorziene 1979 –een dégorgement tardif– geserveerd. De finale was rosé getint met ‘Rosé d’Albane’, die naast bosaardbeien ook de typische zuiverheid van de champagnes van deze récoltant-manipulant weerspiegelde. Niet zomaar een bezoek, maar een reis.

Woensdag 23 oktober

Pinot time!

Les Aventures door A R Lenoble

Deutz… à la rencontre du temps retrouvé D o o r L u c R a b u el

Lenoble D o o r K at M o rs e We spent a lovely day with Antoine Malassange of Champagne Lenoble and I found our tasting the most enlightening and educational tasting of the week, if not my year! Anotoine Malassagne and his sister Anne run the house of Champagne Lenoble. An engineer, he uses his scientific mind to continuously improve Champagne Lenoble. His mantra was patience. He said many times to make a good Champagne, you must be patient during the harvest and vinification. An interesting thing he stated was that the house style of Champagne Lenoble is always evolving. Mr. Malassagne stated that they continuously experiment to find more character and identity in his champagnes. The houses started in 1920 and produces 350,000 bottles per year. They own 18 hectares in total, in Chouilly (Chardonnay), Bisseuil (Pinot Noir) and Dammery (Pinot Meunier). This accounts for about 50% of their production, and the rest they purchase. They have 3 traditional wooden presses and vinify in Burgundy barrels, stainless steel, and foudre. Their reserve wine is all aged in barrels and comprises about 25% of their non-vintage Champagne. Each visit in our program was devoted to a specific topic on Champagne. Our visit to Lenoble was focused on the assemblage. The assemblage, to me, is the most amazing part of Champagne. The winemakers are truly artists, which we learned in tasting the vins clairs from the 2012 vintage. The first flight was on the experience of malolactic conversion. We tasted Pinot Meunier from Damery and Chardonnay from Chouilly that had been vinified in tank with and without malolactic. It was amazing to taste the same wine with and without the influence of the malolactic. The most marked difference was the texture of the resulting wine. It was much broader had an increased spiciness. The next set of wines were about discovering

the influence of wood. The first, Pinot Meunier from Damery three ways: in tank, 50 hl new barrel, and barrel. Mr. Malassagne pointed out that the wine must have enough structure to stand up to the wood, so only the best wines go into barrel or foudre. In this first flight, the resulting wine structure was different. The Pinot Meunier from barrel gained nutty notes and was more intense on the back palette while the new barrel gave a smoky/floral character but worked with the structure of the wine instead of competing with it. The second, Pinot Noir from Bisseuil had lovely intensity in both the tank and barrel but the suppleness, elegance and finesse really shone through in the the barrel vinified wine. Finally, we tried Chardonnay from a plot of 'Les Aventures' in Chouilly in tank, new barrel without batonnage, and new barrel with batonnage. The minerality of the wine shone through in all the three techniques but the batonnage really amplified the flavors but lost a bit of its edge. Finally, we tasted reserve Chardonnay from a plot of 'Le Vallon' in Chouilly from the 2010 harvest. These wines were either vinified and aged in tank or vinified in tank and aged in barrels. The barrel aged wine was full of tropical fruit, rich, creamy, and almost Burgundian in character. We also tried Lenoble Champagnes, whose style I adore. Their Cuvée Nature (zero dosage) is delicate, fresh, and pure. Their Cuvée Intense (Brut - 6g/l) is rich, round, and mineral and Lenoble's Cuvée Rich is smooth with fruit pastry hints. My favorites of the day were the 2006 and 1986 Grand Cru Blanc de Blancs. The 2006 was ethereal, lacy, with great power. The 1986 was mineral, with more developed dried fruits, brioche, and very expressive.

Arrivé au 16 de la rue Jeanson à Aÿ, lorsque vous passez le porche et que vous découvrez la façade blanche à l’élégance discrète de cette belle demeure, vous saisissez le sens premier du terme «maison» de Champagne. Le temps de rentrer dans la cour et laisser promener vos yeux autour de vous pour admirer l’architecture des lieux et Jean-Marc Lallier-Deutz descend les marches du perron avec empressement, vous accueillant avec une courtoisie pleine de sincérité. Passé la porte d’entrée, une surprise vous attend. Alors que bon nombre de Maisons de Champagne modernisent les bâtiments dédiés à la réception des invités à grand renfort de décorateurs à la pointe de la tendance, la Maison Deutz joue la carte de la restauration scrupuleuse: papiers peints, tapis, meubles, toiles de maîtres, vaisselle et bibelots, rien de semble avoir bougé depuis plus d’un siècle. Dans cette ambiance toute proustienne le temps semble s’être arrêté. C’est le moment de grimper à travers jardin qui donne sur ce salon pour arriver à l’entrée des caves qui se trouve Boulevard du Nord (eh oui, Aÿ est en forte pente, un premier étage peut donner sur un jardin…). Dans la grande salle d’accueil du bâtiment, se trouvent sur les mûrs une multitude de documents d’époque qui vous prouve que ce que vous avez entendu dans le salon n’est pas « des histoires » mais l’histoire de la maison tout court. Passons à la cuverie. Et là, deuxième surprise : la modernité. Des cuves inox polies

In making the assemblage, the winemaker is like an orchestra conductor. He can take the steely, mineral notes of a Chardonnay from Chouilly, blend it with a rich and intense Pinot Noir, and finish his symphony with a fruity, nutty Pinot Meunier. A wonderful experience, with wonderful company, and of course amazing Champagnes!

Deutz: luxe uit vervlogen tijden

K e n W i j n -magazine - jaargang 10 - nr. 20

Donderdag 24 oktober comme des miroirs, de la faïence jusqu’au plafond, une superbe charpente en bois cintré – le voilà le décorateur ! -, et, au fond, trône une bête de technologie, suspendue dans sa cage : un pressoir hydraulique à plateau incliné. On peut être passionné par son histoire et chercher l’excellence technique dans l’élaboration des vins. Une descente dans les caves pour voir où vieillissent les 365 mathusalems d’Amour de Deutz et votre guide vous ramène dans la maison par un dédale de galeries et d’escaliers simplement éclairés de bougies au sol. Aÿ est en pente, je vous dis ! En salon de dégustation, vous goûtez les cuvées simplement, sans cérémonie ni excès d’analyse. Trop tard! Malgré votre résistance, votre expérience des visites enchaînées à la file, vous voilà tout simplement touché par le charme de la Maison, incarné par le style Deutz, où l’élégance n’est jamais synonyme de droiture, où l’équilibre n’est pas non plus construit sur des compromis. Extrêmement précises, les cuvées Deutz sont pourtant d’une déconcertante amabilité: simples à apprécier, elles séduisent les débutants à la première gorgée. Posée en plein milieu de la Champagne, sur le flanc sud de la Montagne de Reims, la maison montre dans ces cuvées cette position d’équilibre, mais avec originalité et toute en mesure, de quoi étonner le connaisseur: les terroirs de «noirs» de la Montagne et de la Vallée ne rugissent jamais mais ronronnent puissamment, les terroirs de chardonays de la Côte ne piaillent pas mais chantent d’une voix claire et sûre. Dans la salle à manger d’époque où vous attend le dîner, la magie continue. Entre deux mets, vous apprendrez, non sans l’avoir dégustée (!) que la cuvée William Deutz est une des plus anciennes cuvées de prestige (1962, eh oui, les cuvées de luxe sont une invention récente). La cuvée Amour de Deutz 2005 vous transporte avec ses petites ailes au pays des arômes rares… et aussi de l’humour: le nom de la cuvée a été trouvé par un ami de la maison qui après un déjeuner dans cette même salle s’est surpris à parler à la statue de Cupidon trônant dans la cour, en s’adressant à elle ainsi : «Mon petit Amour… ».

De finale En frieten met champagne D o o r Pe t er D o o men

Schuifelend trekken de finalisten hun nummer uit de lotington. Het zal bepalen of men voor een ijskoude, opgewarmde dan wel vermoeide jury komt te staan... De eerste opdracht: na dertig minuten voorbereiding een uiteenzetting van twintig minuten brengen over een onderwerp zoals de champagnepers, het ongrijpbare begrip "terroir" of de assemblage. Enige hulpmiddel: een kaart en een bord met stiften. Ik trek me goed uit de slag, tussen al deze professionals. Daarna ongebruikelijk verbroederen met de jury in een gezellig restaurantje, uiteraard voorzien van de nodige bubbels. Dan terug aan het werk: onvoorbereid drie champagnes proeven, becommentariëren en van culinair advies voorzien voor diezelfde jury. Hier haalt het vakmanschap van de sommelier het op het enthousiasme van een liefhebber. Maar niet getreurd, we vinden elkaar op een terrasje bij een goed glas champagne. De ober biedt ons een gratis portie friet aan en zegt verontschuldigend: "Het is wel geen combinatie met de champagne..." Wij leggen hem piekfijn uit waarom hij zich vergist.

Champagne met frieten

Vrijdag 25 oktober

Gilles Dumangin, en een galadiner met plensbui Dumangin D o o r T im H a l l Gilles Dumangin, head of this small champagne house, can sound convincingly English or French in either language. That's quite a feat. But this accomplished champagne producer admits he had little idea how to make champagne when in 2001 he returned to France after quite some time in England, where he left a job as export director to a software company. But he jumped at the chance. At arm’s length he had been developing exports to the UK and fondly remembered helping out in the vineyard and winery as a boy. Since then, after an apprenticeship working alongside his father Jacky, who eventually retired in 2008, Gilles has put these wines on the map in various countries. Not least the UK, where they graced Sir Paul McCartney's 2011 wedding to Nancy Shevell, have been listed by Gordon Ramsey's eponymous (Michelin 3*) restaurant in London and declared 'one of my favourite non-vintage champagnes' by Jancis Robinson. But there is deep thinking behind the winemaking here and a strategic evolution. Champagne clichés about a monolithic house style are rarely completely true even at the big houses. Things evolve. Terroir and winemaking are constantly in tension in Champagne, not least at Dumangin where there's a restless striving after a style still emerging from its chrysalis. But the wines here are lovely. Home in Champagne for this producer is the premier cru village of Chigny-les-Roses, sitting in a trio of premiers crus between Rilly-la-Montagne and Ludes on the northern scarp of the Montagne de Reims, 60% of which is planted to Pinot Meunier along with 24% Pinot Noir and 16% Chardonnay. The major presence of Meunier here is a surprise to many who think the Montagne is all about Pinot Noir. But these three premiers crus have more clay and sand in parts over the chalk which suits Meunier. It is also conveniently late budding which helps against local frost dangers.

Dumangin: drie voorvaderlijke cuvées

Gilles came back to France because his younger brother, whom the family assumed would take the reins, decided not to. Rather than make champagne and then distribute the returns to dormant family stakeholders, Gilles decided on a small-scale négociant (NM) operation. The result is an ingenious supply network, mainly from some 24 parcels around Chigny. About half the grapes come from 6ha of family vineyards and the rest are purchased, including a little from Sézanne and the Aube. A ‘house’ it may be, with a modest 100k bottles annual production but things are hands on here and it’s run as a family domaine. Gilles Dumangin leaves you in no doubt that his preference is very fresh, racy champagnes which also express their singing fruit flavours. There's a lusciousness to the wines but a depth and complexity and an incisive cut too. This might be a tall order to achieve in a district with such a high proportion of relatively quick maturing and fruity Pinot Meunier. At Dumangin however, it is done with a coherent wine making strategy but which is still a work in progress. The quest for purity is embedded in practical steps, not rhetoric. A Champagne tenet is gentle pressing. To

keep finesse and fragrance in a white wine from black grapes which can age, you need to strictly limit colour and oxidizable compounds pulled out of the grapes at pressing. At Dumangin two Coquard PAM presses, one for 4000kilos and a baby brother for 2000 kilos are highly prized because they do this job so well, even though this press model is discontinued. The enclosed load of grapes is pressed by horizontal plates but the pressed cake is rotated 90° by the slatted base tray in each cycle so, as Gilles explains: 'the process...presses all the grapes evenly...The fact the (tray) is turning completely creates a perfect retrousse’ - the release of pressure and breaking up of the 'cake' prior to pressing again. There are no additives here except modest use of SO2, at any stage. This for example includes no pectolytic enzymes for breaking up grape pulp solids in cold settling before the first fermentation. Gilles believes enzymes take some flavours away which he'd rather keep, so does one more time-consuming racking to complete the débourbage. No enzymes means a slightly slower hand remuage or riddling to coax the gummy deposits into the bottle necks after ageing, but in any case

K e n W i j n -magazine - jaargang 10 - nr. 20

he says he hasn't the space at present for gyropalettes. Rather than stainless steel he prefers compact enamelled steel tanks, for parcel by parcel fermentation. With a slow racking from them he says, nothing sticks, they keep the Dumangin flavours better, even if they are harder to clean between fermentations. And the desire for flavour, freshness and race is consistent to the end, with a recent decision to use Mytik Diamant corks (now over 15% of champagne closures) which eliminate almost all risk of cork taint. There are two further strategic policies for style and quality at Dumangin. Purity and freshness is complemented by complexity with a strikingly high proportion of reserve wines, between 45-70% on the non-vintage cuvées, including even the entry level '17 Brut'. The Grande Reserve NV has the highest levels, but the Le Rosé NV (now so popular it is 50% of the whole production) seems all the more subtle for the contribution from reserves. These high fractions temper any tendency for the frank fruit here to seem exotic. Secondly, a recent new move, from the 2012 harvest, malolactic has been blocked to keep the wines showing a fresh attack, especially as warmer harvests seem to be increasing. Gilles would much rather retain natural acid by this than resort to acidification. The impact on style and taste will be gradual given the high level of reserves which of course have been put through malolactic before the

change. The only wine released showing this shift so far is the base 2009 Grande Reserve. So there is excitement and promise here and no lack of intriguing and impressive champagne. Altogether, the thought-out and painstaking direction Champagne Dumangin is now moving in has a clear goal and model to make bracing champagnes with fresh and piercing fruit but with the added subtlety of older reserves to underpin this primary appeal. The finished picture is emerging; but it is wonderful to taste these wines and begin to understand what they will become.

Galadiner D o o r Niek Be u t e Na een week van schitterend weer begon het juist vandaag te regenen. Het bracht een mystieke sfeer. De heren gekleed in kostuum en de dames gewikkeld in prachtige jurken waren klaar voor een sprankelende avond. Zowel uitgelaten als lichtelijk gespannen arriveren we bij het Chateau Comtesse Lafon, op het hoogste punt van de Avenue de Champagne in Epernay. We worden als filmsterren ontvangen, met alle ogen op ons gericht. Een tachtigtal genodigden druppelen letterlijk binnen, waaronder de directeurs van Union des Maisons de Champagne, het CIVC, vooraanstaande wijnhuizen evenals de juryleden en pers. Het diner begon met de presentatie van de

finalisten door middel van een video-presentatie. Om niet iedereen in spanning te laten volgde direkt hierop de prijsuitreiking. Op de beeldschermen kwam eerst de foto van Christine Mayr in beeld, zij mocht de derde prijs in ontvangst nemen. En ik spreek namens alle finalisten als ik zeg, dat we ontzettend trots zijn op ieders prestatie en dat wij het hardst voor elkaar hebben staan juichen. Tim Hall mocht de tweede prijs met de bijbehorende fotoshoot in ontvangst nemen. De spanning in de zaal steeg, mijn ogen dwaalden langs de andere tafels op zoek naar de gespannen gezichten van de andere finalisten. Het was een paar tellen oorverdovend stil en toen de winnaar in beeld kwam, volgde de ontlading. Althans voor iedereen behalve ik. Verbijsterd en geschokt zag ik tot mijn grote verbazing mijzelf als winnaar uit de bus komen. Na de warme felicitatie van mijn Belgische vriend Peter Doomen mocht ik met knikkende knieën naar voren komen. Het heeft twee dagen geduurd voor ik het me kon realiseren. Na alle hartverwarmende felicitaties van de andere finalisten, was het tijd voor het diner. Met name het gerecht van kwartel met de blanc de noirs van Paul Dethune was een grandioze combinatie. In alle eerlijkheid is het vervolg van de avond als een roes aan me voorbij gegaan. Het was in ieder geval een avond om nooit meer te vergeten. Een avond die de charme en verbroedering van de Champagne eer aandeed.

English translation

Zaterdag 26 oktober

Een afscheid D o o r G er hil d B u r k a r d Afscheid met een goed glas Herbst. Die Champagne leuchtet. Der Flickenteppich aus Weinfeldern ist unbeschreiblich schön, changierend und divergierend. Es spiegelt auch die Individualität der Champagner-Botschafter 2013/2012 wider. Sie vertreten neun Nationen. Es verbindet sie –noch- nichts außer die Leidenschaft zu einer Region – der Champagne. Eine Woche lang gehen sie auf Entdeckungsreise, lernen fabelhaften Menschen kennen, sie verkosten wunderbare Champagner und erkunden bei interessanten Führungen die scheinbar unendlichen Champagnerkeller. Sie riechen, sie schmecken, sind faziniert von den neuen Eindrücken und den vielen Champagner-Neuentdeckungen. Es menschelt zwischen ihnen, den Winzern, den Organisatoren. Die Gruppe wächst zu Freunden zusammen. Christine (AT), Claudia (I), Kate (CH), Gerhild (D), Alejandro (ES), Luc (FR), Niek (NL), Peter (B), Tim (GB) teilen ihr Wissen, haben viel Spaß. Die Ambassadeure sind ein Stück Europa, ohne Politik. Sie vereint ein erfrischendes, prickelndes Glas Champagner in wunderbaren Momenten!

Autumn. Indian summer in the Champagne. The patchwork of vineyards is beautiful beyond words, iridescent and diverse. This also reflects the individuality of the Champagne ambassadors 2013/2012. They represent nine nations. At the beginning, only their passion for one region, the Champagne, unites them. For one week, they explore the region, get to know great people, taste incredible Champagne, and are guided through seemingly endless Champagne cellars. Slowly, relationships start developing, among them, with winegrowers, with the organizers. Strangers become friends. Christine (Austria), Claudia (Italy), Kate (Switzerland), Gerhild (Germany), Alejandro (Spain), Luc (France), Niek (Netherlands), Peter (Belgium) and Tim (Great Britain) share their expertise and a lot of moments of fun. These ambassadors are Europe, without the politics. A glass of refreshing effervescent Champagne is what unites them in sharing beautiful moments.

K e n W i j n -magazine - jaargang 10 - nr. 20

DEGUSTATIEBEURS

wijn focus BEMT - GEEL

2014

Zaterdag 15 maart, 14 - 20 u. Zondag 16 maart, 11 - 19 u.

De Añadas van William & Humbert in Jerez Degustatie op 20/7/2013 in La Sacristia del Marco de Jerez, Sanlúcar de Barrameda. Spreker: Paola Medina Sheldon, Oenologe van Williams & Humbert

Inkom: 8 euro, proefglas gratis W im C a s t e u r en A r m a nd o G u er r a C o m m a n d e r ij D e n d e r s t r e e k-Z ui d Proefnotities: Wim Casteur Foto's: Wim Casteur

Wat zijn Añadas? Terwijl in Jerez verschillende jaargangen met elkaar worden gemengd in het systeem van solera (=dynamische opvoeding) zijn er een aantal bodegas die experimenteren met botas (vaten) van eenzelfde jaargang. William & Humbert zijn met dit experiment gestart omdat de familie de beste wijnen van de geboortejaren van de kinderen wilde bewaren. Omdat dit idee aansloeg, beslisten ze om vanaf 1935 van elke jaargang (behalve 1991) een aantal vaten van de beste wijn opzij te houden als “añada”. Kenmerkend voor een añada is dat de druiven van één enkel oogstjaar komen en de wijn dus nooit in het solerasysteem gemengd wordt. Door verdamping van water en van alcohol neemt de concentratie van aroma's en andere componenten toe.

Meer info: www.wijnfocus.be Adres: BEMT, Kleinhoefstraat 6, 2440 Geel

2 euro korting

Wijnfocus degustatiebeurs Knip deze bon uit en krijg 2 euro korting per persoon (max. 2)

De oude añadas waren enkel als oloroso beschikbaar. Dit zijn wijnen die vanaf het begin versterkt zijn tot 18% alcohol en enkel oxidatief opgevoed worden (zonder florwerking). Sinds 2001 worden echter de meest fijne wijnen bewaard voor deze añadas terwijl voor oloroso- de meer zware en krachtige wijnen gebruikt worden. Hierdoor hebben deze añadas eerder het karakter van een fino zelfs al hebben ze geen florwerking gehad. Vanaf 2004 worden ze opgevoed als echte finos dit wil zeggen met florwerking, maar dan met een statische opvoeding zoals dat in de Jura het geval is. De flor haalt stilaan een aantal voedingsstoffen uit de wijn (zuren, suikers, glycerine en alcohol) en geeft acetaldehyde terug. Na verloop van tijd verzwakt de flor geleidelijk door gebrek aan voedingsstoffen en treedt oxidatie op. Het resultaat is dan ook sterk vergelijkbaar met een wijn uit de Jura. De impact van de flor is minder intens dan bij een gewone fino. Er bijven nog wat zuren, fruit en glycerine over in de wijn na de florwerking van ongeveer vijf jaar.

Don Zoilo Fino en Rama Don

Selectie van de exclusieve “Añadas” van Williams & Humbert

Armando Guerra en Paola Medina in de degustatiezaal van La Sacristia in hartje Sanlúcar de Barrameda, dé referentie voor innovatie in de regio Jerez

Spectaculaire maar zeer exclusieve wijnen Zoilo Fino en Rama William & Humbert De eerste wijn is geen añada maar een botteling “En Rama” (met beperkte filtering en stabilisatie) van de klassieke fino van Williams & Humbert. Relatief intense kleur voor een fino. Zeer expressieve, rijke geur: ziltig, gerookt en amandel. In de mond krachtig, beendroog, ziltig, strak en fris. Licht bittertje op het einde. Lange afdronk.

Fino añada 2004 (Saca van 2011) De eerste añada waar een fino is gebruikt (statische biologische opvoeding met florwerking, maar steeds in hetzelfde vat zoals in de Jura. Geen solera). Versterking met alcohol tot 15% enkel in het begin. Er zijn geen correcties achteraf. Tijdens de biologische opvoeding (fase met flor) treedt er een evenwicht op tussen daling van het alcoholgehalte door de florwerking en de concentratie van alcohol door verdamping van water, zodat het totale alcoholgehalte rond de 15% blijft waardoor het risico op stijging van de vluchtige zuren beperkt blijft. Wanneer de flor is uitgewerkt, treedt er oxidatie en concentratie op waardoor het alcoholgehalte boven de 15% uitkomt en er

vanaf dan geen enkel risico meer is op een stijging van de volatiele zuren. Interessante geur met combinatie van wit fruit, patisserie en amandel. Acetaldehyden zijn aanwezig maar niet met dezelfde intensiteit als bij een fino. In de mond nog vrij vol met duidelijke aanwezigheid van fijne zuren. Doet meer denken aan een savagnin zonder ouillage uit de Jura, maar dan met minder zuren.

Olosoro Añada 2001 (Saca van 2013) Complexe en expressieve geur met vooral edelhout, coco’s, vanille, amandel en mineraal. In de mond een delicate wijn met evenwicht tussen zachtheid, zuren en concentratie. Deze oloroso is enkel van de lekwijn verkregen. Het is een fijne en originele wijn die je eerder zou klasseren als palo cortado dan als oloroso.

Olsoroso Añada 1982 (Saca van 2003) Añada van 1982, 20 jaar op vat gerijpt en 10 jaar op fles. In de neus: expressief en open, sinaasappelschil, hazelnoot, koffie, oud hout, kruidig en gedroogde bladeren. Vol en rond in de mond. Komt zoet

over zonder het te zijn. Vrij lange afdronk. Krachtige maar toch toegankelijke oloroso.

Oloroso Añada 1982 (Saca van 2013) Añada van 1982, 30 jaar op vat gerijpt. Opvallend donkerder dan de vorige wijn. Overdonderend boeket, edelhout en specerijen. In de mond bijzonder krachtig en bijna pikant door concentratie. Mooi afsluitend bittertje en zeer lange en geslaagde afdronk, en een oneindige herinnering.

Oloroso Añada 1955 (Saca van 2013) Bijzonder complexe maar ingetogengeur. Tabak, kastanje, truffel en edelhout. Zeer krachtig en droog in de mond. Bijna verdovend. Bijzonder geconcentreerd. Fantastische finale met rijke en genuanceerde bitters. Sensatie van munt en frisheid aan het einde. Wijn voor geoefende sherrydrinkers.

K e n W i j n -magazine - jaargang 10 - nr. 20

Activiteiten van de commanderijen in vlaanderen degustatieja ar 2013-2014 Aalst

5-6/10/2013 Uitstap Champagne 25/10/2013 Proeverij Rias Baixas met German Munoz 7/11/2013 Voorbereiding proeven 15/11/2013 Voorbereiding proeven 17/11/2013 Nationale proeven - ingericht door Comm. Aalst 29/11/2013 Kapittel en Banket 15/02/2014 Degustatie Bordeaux 14/03/2014 Blinddegustatie Ken wijn 23/05/2014 A.V. met degustatie - wijnen met aangepaste bbq

Amici

9/10/2013 Barolo 2001 - 2005 20/11/2013 Chianti Classico 2007 - deel 2 22/01/2014 Ken Wijn 12/02/2014 Lombardije 26/03/2014 Verrassingen uit Piëmonte 14/05/2014 Percarlo: Italiaanse top 21/06/2014 Kapittelbanket

Antwerpen

20/09/2013 Rode Bordeaux 2010 8/11/2013 Natuurlijke wijnen met gastspreker 13/12/2013 Australië 7/02/2014 Loire Centre 7/03/2014 Malbec 25/04/2014 Languedoc Roussillon

Bellebeek

13/09/2013 Sicilië 11/10/2013 Loire Wit 23/10/2013 Rias Baixas 22/11/2013 Languedoc 24/01/2014 Bordeaux 2009 28/02/2014 Jonge en oude wijnen 28/03/2014 Italië: Piemonte 9/05/2014 Duitsland: Riesling

Brussel

27/09/2013 Zuid- Australische wijnen 11/10/2013 Initiatiecursus in de wijndegustatie 22/11/2013 Onbekend en toch lekker (Blind date) 13/12/2013 Bourgognewijnen van Chanson 24/01/2014 Madeirawijnen in al zijn aspecten 21/02/2014 Wijnen uit het Oostblok 21/03/2014 Klassewijnen uit Bordeaux (Haut-Bages Libéral, Ferrière, La Gurgue ,..) 25/04/2014 Prioratowijnen (voorgesteld door German Munoz) 23/05/2014 Traditioneel Pauléebanket met intronisaties

De Mandel

20/09/2013 Rias Baixas - German Munoz 18/10/2013 Blindproef - examen meester-grootmeester

15/11/2013 Dom. De Montbuisson - Tourbes 20/12/2013 Chat. Dacher de Delmonte 17/01/2014 Dom. Hoffman - Simon Piesport 21/02/2014 Dom. Clos du Roi - Bourgogne 22/03/2014 Kapittelbanket 25/04/2014 Chateau Haut-Bergeron Sauternes - Graves 16/05/2014 Argentinië 14/06/2014 Slotavond

Den Bloeyenden Wijngaerdt 1/10/2013 Aromatische witte druiven Deze proeverij begint met een kapittel 5/11/2013 Wijn en gerecht 3/12/2013 Zin met blindganger: vijf maal zinfandel, één primitivo 21/01/2014 Verschillende sluitingen: kurk of alternatief? 11/03/2014 Wijnwedstrijd "houtsoorten" 22/04/2014 Witte eilandwijnen 20/05/2014 Algemene Vergadering met quiz 24/05/2014 Banket

Denderstreek-Zuid

18/10/2013 Petit Verdot - Wereldwijd (Wim Casteur) 22/11/2013 Nieuw-Zeeland (Hector Bické) 13/12/2013 Oesters en wijn (Mark Longin) 21/02/2014 Bordeaux - Haut-Médoc (Wim Casteur) 14/03/2014 Spanje - Levante (Pieter Van Damme) 25/04/2014 Elzas - (Marnick Van der Hoeven en Christophe Van Den Bergh) 16/05/2014 Super Tuscans - Buiten kalender

Epicuristen 20/09/2013 Wijnen rond de Zwarte Zee 25/10/2013 Jura: terugblik 22/11/2013 Schuimwijnen wereldwijd 24/12/2013 Kapittel & Banket 17/01/2014 Nieuwjaarsreceptie 21/02/2014 Wijnquiz 28/03/2014 Loire: Touraine & Anjou 1-3/05/2014 Wijnreis Loire (Touraine & Anjou) 20/06/2014 Baden

Hageland

26/09/2013 Roemenië: Tom Persyn 17/10/2013 Spanje: tempranillo 14/11/2013 Voorbereiding Nationale Proeven 12/12/2013 Zuid-Afrika 6/02/2014 Hagelandse GOB-wijnen 13/03/2014 Bordeaux: verticale proeverij 3/04/2014 De beste fles: viognier 9/05/2014 Kapittelbuffet + Medailles Beste Hagelandse GOB-wijn

22/05/2014 Algemene vergadering

Het Brugsche Vrye

13/09/2013 Technische degustatie van monocepagewijnen 11/10/2013 Château La Haye St-Estèphe 22/11/2013 Oenologic Bio-wijnen 13/12/2013 Wijn & Gerecht 21/02/2014 Domaine du Grand Ormeau (Lalande de Pomerol) 22/03/2014 Kapittel & Banket 25/04/2014 Wijnen uit Hongarije (Odilon) 24/05/2014 Wijnuitstap Vlaamse Wijnbouwers 13/06/2014 Wijn & Gerecht

Het land van Bruegel 18/10/2013 Grand cru’s du Languedoc (Residentie De Kastanjevesten te Aalst) 30/11/2013 Bestuursdiner (ook voor de leden) - (Hof ter Eycken te Ninove) 8/02/2014 Champagne - (Residentie De Kastanjevesten te Aalst) 4/04/2014 Californië - (Residentie De Kastanjevesten te Aalst) 28/06/2014 Kapittel - (’t Overhamme te Aalst)

Hoegaarden

27/09/2013 Italië: Alto Adige 18/10/2013 Zuid-Amerika: toppers uit Chili & Argentinië 15-17/11/2013 11de Champagneweekend 29/11/2013 Zuidelijke Rhône 17/01/2014 Levant: Libanon & Israël, + Georgië & Turkije 21/02/2014 Pinot noir: vergelijking 23/02/2014 Wijnbeurs commanderij 21/03/2014 Piemonte: nebbiolo 25/04/2014 Ribera del Duero

Kempen

21/09/2013 Belgische wijnen - De Putten Kasterlee 16/11/2013 Toppers 2001 Hof Ter Rielen Kasterlee 7/12/2013 Kapittelbanket Alta Ripa Oud-Turnhout 25/01/2014 Italië Hof Ter Rielen Kasterlee 22/02/2014 Château de Majoulière - De Putten Kasterlee 15-16/03/2014 Wijnfocus - Bemt Geel 26/04/2014 Loire - De Putten Kasterlee 24/05/2014 Roséwijnen - Hof Ter Rielen Kasterlee

Kust

12/10/2012 Italië – Chianti Classico 16/11/2012 Spanje – Empordà Costa Brava 14/12/2012 Les Riceys – wijnen uit de Aube 18/01/2013 Portugal – AOC Dao 22/02/2013 Top Saint-Emilion 2008

22/03/2012 Herkennen cepages of mini “Ken wijn “ ????????? Kapittel met banket ????????? Algemene vergadering

Land van Rhode

4/10/2013 Loire 15/11/2013 België 6/12/2013 Côte d'Or 7/02/2014 Argentinië 14/03/2014 Rioja 4/04/2014 Duitsland 9/05/2014 Portugal

Land van Waas

28/09/2013 Noordelijke Côtes-du-Rhône door Peter Van Hecke 19/10/2013 Piemonte met Rocche Costa Magna door Hugo Van Landeghem en met Alessandro Locatelli 23/11/2013 Tweeënveertigste kapittel en banket - in ‘De Lozen Boer’ 14/12/2013 Château Beychevelle door Hugo en Philippe Blanc, algemeen directeur 18/01/2014 Het veelzijdige Zuid-Afrika door Hubert Fiers, Tino Van Iseghem, Karel Van Hoye 15/02/2014 Wijnen uit Oost-Europa - door Peter Van Hecke 10/05/2014 Bordeaux 2011 - door Hugo Van Landeghem 11-16/05/2014 Wijnreis Bordeaux - Linkeroever onder leiding van Hugo Van Landeghem

Leuven

28/09/2013 Bourgogne: Côtes de Nuits 19/10/2013 Belgische wijnboeren in Frankrijk 16/11/2013 Italië: nebbiolo 7/12/2013 Sherry 26/01/2014 Kapittel & Banket 22/02/2014 Wijnen van Stéphane Derenoncourt 15-16/03/2014 30ste Wijnfestival van Leuven 26/04/2014 Chocolade en wijn 4-9/05/2014 Wijnreis naar Veneto (Italië) 7/06/2014 Algemene vergadering

Livinus 19/09/2013 Rias Baxias Sapnje samen met Comm.Zottegem/ Geraardsbergen 23/10/2013 Portugal - Restaurant Parksken Balegem 27/11/2013 Challonais - Restaurant Parksken Balegem 22/01/2014 wijnen < €12,50 - Restaurant Parksken Balegem 26/02/2014 Chili 23/04/2014 Italië - Restaurant Parksken Balegem

28/05/2014 vrouwelijke wijnen - Restaurant Parksken Balegem 28/06/2014 kapittelbanket - Restaurant Parksken Balegem

Martivinum 20/09/2013 verrassende Rijnwijnen 18/10/2013 Pinotage 15/11/2013 Verticale degustatie 13/12/2013 Een knipoog naar de feestdagen 10/01/2014 Champagne 1/02/2014 Kaas- en wijnavond 22/03/2014 Kapittelbanket 25/04/2014 Portugal (wit en rood) 2-4/05/2014 Wijnreis Sancerre

Mechelen

21/09/2013 Algemene Vergadering + proeverij : Italië 25/10/2013 proeverij : Waterproeverij & Wijnblindproef 23/11/2013 Zuid Afrika: Mooi Bly 13/12/2013 Portodegustatie 25/01/2014 Wijnkelder - Bordeaux 21/02/2014 Frédéric Lornet 22/03/2014 Champagne: Leerdegustatie over Champagne 26/04/2014 Kapittelbanket van de commanderij Mechelen 01/06/2014 Wijnreis: Champagne 20/06/2014 proeverij Viognier

Meetjesland

4/10/2013 Château Palmer 7/11/2013 Argentijnse wijnen 5/12/2013 Portugese wijnen 26/02/2014 Oostenrijkse wijnen 6/03/2014 Belgische wijnen 29/03/2014 Banket 24/04/2014 Wijnhandel 'Gout et Couleur' 5/06/2014 Algemene vergadering

Millésime

19/09/2013 Cahors 24/10/2013 Rias Baixas 31/10/2013 Voorbereiding Nationale Proeven 9-11/11/2013 Wijnreis Bourgogne 21/11/2013 Beste hobbywijnmaker Hageland 2012

12/12/2013 Saint Emilion Grand Cru Classé 2009 23/01/2014 Italiaanse topwijnen uit Toscane en Piemonte 20/02/2014 Californië, zin in Zinfandel ? 13/03/2014 China 10/04/2014 Champagne Derouillat 16/05/2014 Banket 22/05/2014 Algemene Vergadering

Molenberg

19/09/2013 Portwijnen 17/10/2013 Schuimwijnen over heel de wereld 21/11/2013 Toscane 19/12/2013 De cru's van de Beaujolais 20/02/2014 Riesling van 10 terroirs 20/03/2014 Zuid-Afrika 24/04/2014 AC Côtes-du-Rhône-Villages Gadagne

Nova Zembla

18/09/2013 Wit uit Noord-Spanje: Rias Baixas - Germàn Munoz 3/10/2013 Argentinië: Bodega DiamAndes - Bruno Laplane 3/12/2013 De beste wijnen < €12,50 van het afgelopen jaar - Tom 19/02/2014 Champagne - Grégoire Van den Ostende 24/04/2014 Bourgogne in het wit - Ronny De Baere 30/05/2014 Kapittelbanket - Coeps de coeurs van het bestuur

Oenotopia

21/09/2013 Bijzondere bubbels 19/10/2013 Valtellina, Nebbiolo uit de Alpen 30/11/2013 Stéphane Derenoncourt-wijnen 1/02/2014 Unieke wijnen uit de Jura 22/02/2014 Wijnen uit de Dourovallei 15/03/2014 Gevrey-Chambertin

Oenotria

19/09/2013 Rias Baixas 8/10/2013 Argentinië 12/11/2013 Duitsland 10/12/2013 Languedoc - Roussillon 11/03/2014 Syrah wereldwijd 13/05/2014 Château Figeac St-Emilion: verticale degustatie 7/06/2014 Kapittelbanket

Westhoek

Osiris Gent

18/09/2013 Barbaresco 16/10/2013 Château de Tigné 20/11/2013 Pouilly-Fuissé: Nathalie en Jacques Saumaize 18/12/2013 Rias Baixas: Germán Muñoz 15/01/2014 Blindproeverij 19/02/2014 Banyuls: Cellier des Templiers 19/03/2014 AOP Lirac 23/04/2014 Verrassingsdegustatie 6/06/2014 Kapittelbanket

Zele

Pajottenland

12/10/2013 Blindproeven bubbels 23/11/2013 Côtes du Rhône - Wijnbouwer Domaine Brusset 21/12/2013 Bordeaux - Belgische wijnbouwers 15/02/2014 Wijnbouwer Zähringer - Duitsland Zwarte Woud 15/03/2014 Chileense wijnen 26/04/2014 Meursault en Saint-Aubin

Pro Vino Ternat 27/09/2013 Oostenrijk met Eric Merny 11-14/10/2013 Wijnreis: Piemonte 29/11/2013 Simonne Wellekens: nog te bepalen 21/02/2014 Hugo Van Landeghem: nog te bepalen 28/03/2014 Guy Ceulemans: Bordeaux Supérieur 25/04/2014 Bart Rogiers: Chateaux Vini 25/05/2014 Afsluitdiner

Vitis Vitae

31/08/2013 Bart Van Canegem, Châteauneuf-du-Pape 12/10/2013 Patrick Dhondt, Wijnen uit Istrië (Kroatië) 7/12/2013 Wijnkapittelfeest 25/01/2014 Gido Van Imschoot, Champagne 29/03/2014 Michel Teirlinck, hoe goed wijn proeven? 21/06/2014 Gert Brabant, nieuwe grootmeesters uit Duitsland

28/09/2012 Provence 16/11/2012 Champagne Côte de Bar 14/12/2012 In willekeuruge volgorde: Wijn en gerecht 11/01/2013 Bordeaux 98 22/02/2013 Australie 22/03/2013 Bourgogne 26/04/2013 Kapittel 24/05/2013 Cepages (blinde degustatie) 7/06/2013 Algemene vergadering

4/10/2013 Argentijnse wijnen van DiamAndes 25/10/2013 Wijnen uit de Jura 15/11/2013 Wijnen uit Roemenië 31/01/2014 Nieuwjaarsreceptie 28/02/2014 Frankrijk: het magisch jaar 2005 28/03/2014 Wijnen uit Nieuw-Zeeland: Eric Merny 25/04/2014 Riesling uit Duitsland 21/06/2014 Kapittel en banket

Zottegem

10/09/2013 Initiatieproeverij - buiten categorie 19/09/2013 Rias Baixas 17/10/2013 Verkenning Côte du Rhône 21/11/2013 Witte Châteauneuf-du-pape 16/01/2014 Nieuw-Zeelandse sauvignon blanc 13/02/2014 Valentijn - buiten categorie 20/02/2014 Vurige Argentijnse rode wijnen 20/03/2014 Wijnen gelinkt aan gerechten 17/04/2014 Gerenommeerde Bordeaux 18/05/2014 Kapittelbanket

Zuid-West Vlaanderen 21/09/2013 Frank Desmedt: blindproeverij 28-29/09/2013 Wijnuitstap Charleroi 12/10/2013 St-Estèphe: Château La Haye 15/11/2013 Jura: Désiré Petit Pupillin 20/12/2013 Rias Baixas: Germán Muñoz 22/02/2014 Italië Marche: Fatoria Desi 29/03/2014 Peter Leirens: Oostenrijkse wijnen 26/04/2014 Kapittel & Banket

K e n W i j n -magazine - jaargang 10 - nr. 20

Het groene land van Galicië

Er i c Mer n y C o m m a n d e r ij B r u s s e l

Germán Muñoz, hij leerde de Vlaamse Wijngilde albariño drinken Overal langs Vlaamse wegen kom je Germán Muñoz tegen. Germán komt nu voor het tweede jaar op bezoek bij vele van onze commanderijen om ons te overtuigen van het potentieel van de albariñodruif en haar regio Galicië. Germán Muñoz

De albariño heeft kleine, dicht op elkaar gepakte druiven met een harde schil en veel pitten. Ze is immuun voor grijsrot, maar wel zeer gevoelig voor bladziekten. De druif gedijt het beste op een leisteen- of granietbodem. In veel boeken staat te lezen dat wijnen op basis van albariño jong moeten gedronken worden. Ik heb een volledige andere ervaring met mooie oudere wijnen van dit boeiend druivenras.

Zoveel subregio‘s, zoveel verschillen De wijnregio van Galicië is opgedeeld in diverse subregio’s met als voornaamste: Val do Salnés, O Rosal en Condado do Tea. Hiernaast worden ook in Ribeira do Ulla en het kleine wijnbouwgebied Soutomaior wat wijnen geproduceerd. Albariño is één van de beste druivenrassen van Spanje. In de neus krijg je dikwijls florale indrukken met perzik en een vleugje witte peper. Het brengt menig proever in de war want in de aanvang denk je soms aan grüner veltliner maar daarna denk je aan viognier. Goed en modern gemaakt is het een wijn met mooie zuren en een goede mondvulling, met een vleugje vet en veel mineraliteit. Elke regio gaat hierbij dan bepaalde smaakindrukken benadrukken. Alhoewel graniet overheerst, zijn er regio’s met leisteen die totaal andere

aroma’s oproepen. In Salnés proef je het zout van de oceaan letterlijk in de wijn. De streek heeft voldoende regen om steeds mooi groen te blijven en het klimaat is gematigd dankzij de onmiddellijke aanwezigheid van de Atlantische oceaan. Hier en daar kan je ook nog zeldzame witte druivenrassen terugvinden die in assemblages heel verrassende resultaten opleveren. Het eerste experiment om een kwaliteitsvolle méthode traditionelle te maken kende ook succes. Daarnaast zien we hier en daar een paar lokale experimenten met rode druivenrassen die nagenoeg uit de regio verdwenen waren. Ongetwijfeld een regio die in de toekomst nog heel veel van zich zal laten spreken.

45 Wijngaarden Terras Gauda

Een grondige lokale studie Terras Gauda – Subregio O Rosal Bodegas Terras Gauda werd gestart in 1990 door Viñedos do Rosal en Adegas das Eiras. Deze twee bedrijven versmolten later tot Terras Gauda. Terras Gauda is voorstander van het blenden van de albariño met andere witte rassen zoals loureiro en caiño blanco, die een nog hogere zuurgraad hebben dan albariño. Van dit laatste ras bezit Terras Gauda 95% van het totaal in O Rosal. Er wordt veel energie gestoken in klonale selectie, zodat de juiste kloon op de juiste bodem staat.

1 Oogst op Morgadio 2 De prachtige tuinen van Pazo de Senorans met op de achtergrond wijngaarden 3 Zonder woorden (verse pulpa)

Topregio qua gastronomie Naast mooie wijnen maakt men ook nog een aantal lekkere likeuren en spirits (zie kader), maar bovenal kan je in deze regio mateloos genieten van een uitstekende keuken. Tal van goede restaurants in Vigo, Pontevedra en te lande bieden de meest verwende gastronoom gerechten om je duimen en vingers van af te likken. Vis en schaaldieren staan uiteraard centraal en zijn zeer vers. Wie graag langoest, langoustines, kreeft, kokkels, kleine sint-jakobsvruchten, verse inktvis of gegrilde vis eet, kan zich hier volledig laten gaan. Het is een gezonde keuken die geen aanslag pleegt op de weegschaal.

Rond de wijngaarden werden stevige omheiningen geplaatst om te verhinderen dat de wilde paarden uit de bergen al teveel druiven komen opeten. Voor de rest geniet de wijngaard van een microklimaat dankzij de omliggende bergen en bossen. De grond bevat hier veel leisteen in tegenstelling tot het meer voorkomende graniet.

Geproefd Abita de San Campio 2012

Terras Gauda Black Label 2010

Goudgeel met groene tinten. Frisse geur met een vleugje witte peper en kruidigheid. Mond bevestigt geurindrukken. Niet zo lange finale maar wel heel aangenaam. 100% albariño.

Op eik gelagerd en op de gistcellen, omroering van de gisten gedurende vier tot vijf maanden. Ondergaat wel malolactaatomzetting. Goudgeel met mooie concentratie. Citrus en boterkaramel in de neus. Prima balans tussen rondheid en aciditeit. Heel minerale, mooie wijn. Slechts 2.000 tot 3.000 flessen per jaargang. 100% albariño

Terras Gauda 2012

Goudgeel met diepe concentratie. Complexe geur met veel mineraliteit, witte pompelmoes en een vleugje boter, weerom dat tikkeltje witte peper. Mondvullend, veel diepgang, lange finale. 70% albariño, 12% caiño blanc, 18% loureiro.

La Mare 2011

Maceratie gedurende 13 uur op 13° C. Goudgeel met mooie concentratie. In de neus peper, ziltig, romig en mineraal, men ruikt als

het ware de zee. Prima in balans, heel mondvullend, lange finale. Te drinken met vers gepelde garnaaltjes en een zacht gekookt eitje. La Mare 2010

Goudgeel tot strogeel. In de neus mirabellen, steenvruchten en exotisch fruit. Weerom krijg je de indruk van de zee te ruiken. Fijne aanzet, stevige mondvulling, zeer veel finesse, steenvruchten. Lange finale. Een monument van een wijn.

Bodegas Gerardo Mendez - Do Ferreiro – Subregio Salnés Geproefd

Cepas Vellas 2011

Komt van een pure granietbodem. Goudgeel. Verse boter en mineraal in de neus. Heel mondvullend. Lichte witte pepertoets, veel fruit, mooie finale. Fris en elegant.

K e n W i j n -magazine - jaargang 10 - nr. 20

Morgadio – Subregio Condado

Eidosela – Subregio Condado

Morgadio bezit 40 hectare wijngaard met een beplanting van 100% albariño. De wijngaard ligt in de vorm van een amfitheater rond de bodega. De hoogte varieert tussen de 80 en 350m boven de zeespiegel. Men gebruikt hier uitsluitend natuurlijke gisten. Het domein is in familiaal bezit. Men zoekt een invoerder in België. In het begin hield men schapen en gebruikte men de organische mest gedurende 10 jaar. De schapen verdwenen, maar de organische mest bleef. De druiven worden manueel geplukt in bakjes van 14kg. De oogst en vergisting gebeuren per perceel. De totale productie is beperkt tot 400.000 flessen.

Vijf jaar geleden werd Eidosela opgericht als een samenwerkingsverband tussen 60 wijnbouwers. Productie van 500.000 flessen per jaar. De druiven ondergaan een maceratie van gemiddeld zes uur.

Geproefd Legado del Conde 2012

Er blijven nog wat CO2-belletjes in de wijn. Geur met mooie kruidigheid, witte peper, kruisbessen. De smaak is krokant en knapperig met veel spanning. Mooi in balans, veel lengte, lekkere wijn. Morgadio 2012

Afkomstig van 30 jaar oude wijnstokken. Lichtgeel met groene tinten. Fijne aantrekkelijke geur van citrus en witte pompelmoes. In de mond breed en diep, mineraal met een heel lange afdronk. Zeer mooie wijn.

Geproefd Arbastrum 2010

Goudgeel. Fijne textuur. Neus van citrus, mirabellen, licht kruidig. Mooie mondvulling, lekker bittertje in de finale. Duidelijk zout in de aanzet en afdronk. Blend van 70% albariño, 10% loureira blanca en 20% treixadura. Eidosela Albariño 2012

Geel met groene tinten. Neus van witte peper, galiameloen, citrus, witte pompelmoes. Puur en mineraal in de mond, heel fruitig, mooie lengte, voldoende mondvullend. Burbuyas del Atlantico “méthode traditionelle”

Heel fijne belletjes met een persistente mousse. Fijne geur van kweepeer, citrus en witte peper. Heel delicaat met veel finesse. In de mond droog en elegant, lange afdronk, bijzonder mooie mousserende wijn. Doet vaag denken aan een cuvée met 100% pinot meunier. Dosering van 6g/liter.

La Val is gestart in 1985 als privaat eigendom. De familie verkocht het na een tijd aan het management. Men beheert nu vier domeinen met in totaal 60 hectare. Men gebruikt hier 100% eigen druiven wat vrij uitzonderlijk is voor de regio. Men beschikt hier over heel moderne apparatuur in indrukwekkende gebouwen die opgericht werden in 2004. De oogst is volledig manueel en men gebruikt bakjes van 20kg. Men past maceratie van de druiven op lage temperatuur toe.

Bodegas Fillaboa – Subregio Salnés Een laag van zeven meter zand kenmerkt de bodem van de wijngaard van deze bodega. Wijnmaakster Isabel Salgado is bekend om het maken van sublieme wijnen die perfect passen bij alle visgerechten.

Geproefd Fillaboa 2012

Eidosela Albarino 2009

Strogeel. In de neus acaciahoning, appel golden. De smaak is heel zacht en heel complex. De wijn is nog heel fris maar heeft een tikkeltje aangename rancio. Subliem met pata negra.

Bodegas La Val

De eerste bubbels van Eidosela en in Rias Baixas

Groengeel. Heel fijne geur met witte peper en mirabellen. Brede aanzet met veel mineralen, rond en fris. Heel lange finale met veel ziltigheid. Sublieme wijn.

Geproefd La Val 2012

100% albariño. Helder geel met groene tinten. De eerste geur geeft de ziltigheid van de nabije zee weer, witte peper, citrus, heel fris. In de mond komt de ziltigheid eerst aanzetten, nadien volgt een frisse en minerale indruk met een goede mondvulling en lengte. Lekker en evenwichtig.

Finca Arantei 2012

100% albariño. Afkomstig van de wijngaard rechtover de gebouwen van het bedrijf. Single Vineyard selectie van de beste druiven. Rijpt drie maanden op gistcellen in stalen tanks. Helder geel. Bijzonder fris in de neus, heel mineraal meteen vleugje kweepeer. Zeer mooie aanzet in de mond, heel elegant en toch mooi mondvullend, rond en fris, heel lange afdronk. Subliem.

La Val 2005

La Val 2010

100% albariño. Extreem jong van kleur. Heldergeel. Geur van perzik, abrikozen, amandelen met een licht rokerige toets. In de mond vinden we de perzik en abrikozen terug. Heel complex met veel diepgang. Doet tot onze verwondering zelfs even denken aan een meursault van het moderne type. De wijn heeft vier jaar op gistcellen gerijpt, de gisten worden één keer per jaar vernieuwd. Productie van 6.000 flessen.

100% albariño. Deze wijn onderging zes tot acht maanden vatrijping. Men gebruikt geen nieuwe vaten om houtoverheersing te voorkomen. Groengeel. Heel fijne neus, lichte houttoets, mirabellen, perzik, frisse boter. Heel mondvullend, rond, gastronomisch, veel diepgang. Grootse wijn voor een nichemarkt. Productie van 6.000 flessen.

Bodegas Agnus Dei – Subregio Salnés Bodegas Agnus Dei-Terra Firme ligt in het hartje van de Salnés-vallei. Het is een relatief nieuw bedrijf gestart in 2005. Men paart moderne technieken aan traditie.

Geproefd Agnus Dei 2008

Goudgeel tot strogeel. Neus van zachte curry, brioche, geroosterd brood, mango en rijpe ananas. Zachte aanzet, vrij rond en romig maar gecompenseerd door een mooie aciditeit. Goede lengte, licht kruidig. Heel interessante wijn die zelfs nu nog mooie reserves heeft. 100% albariño.

Don Olegario – Subregio Salnés Dit is een klein familiaal domein van vier hectare waar slechts 30.000 tot 45.ooo flessen gemaakt worden. Drie zussen en twee broers zwaaien hier de plak onder het toeziend oog van vader Olegario. Men maakt hier slechts twee wijnen; alles rijpt op de gistcellen. De druivenstokken worden opgebonden “en parrado” waardoor je er onder door kunt wandelen. Het rendement wordt laag gehouden, onder meer door inzaaien van gras om de competitie met de wijnstok te verhogen. 85% van de gebruikte mest is organisch. De eerste jaargang in productie was 2005.

Don Olegario als trompetspeler

Geproefd Don Olegario 2012

Don Olegario 2009

Lichtgeel met groene toetsen. Geur van groene appel, menthol, kruidig, mooi rond en elegant. Smaak combineert kruidigheid met finesse. Mooie lengte en diepte. Ziltig. Heel mooie wijn.

Goudgeel tot strogeel. Mango, guave, zachte curry, mirabellen, boerenboter overheersen in de neus. Zachte elegante aanzet in de mond, licht ziltig, rond en kruidig. De opvoeding op gist geeft de indruk van een houttoets terwijl deze wijn nooit hout gezien heeft.

Don Olegario 2011

Lichtgroen. Ziltige geur met een toetsje jodium en witte peper. Peer en hazelnoot. Bijzonder veel finesse in de mond, mooie zuren, lange finale op pure finesse. Uitverkocht.

½ Pipa 2007

Eigenlijk was het hier de bedoeling een wijn met botrytis te maken. Maar gezien de albariño weinig onderhevig is aan rot

trad er dat jaar ook geen edele rotting op. De druiven werden pas op 9 november geoogst. De wijn rijpte acht maanden op Franse eik en werd onderworpen aan een regelmatige bâtonnage van de gistcellen. In de neus witte peper, frisse ananas, zachte curry, mango, boter. Heel complex. Sterke aanzet in de mond maar met veel finesse. Prachtig huwelijk tussen kracht en elegantie. Laat de indrukken na van een grote bourgogne met een aangename licht oxidatieve toets die ons dan weer naar de Jura brengt.

Pazo de Señorans – Subregio Salnés Van het kleinschalige project van Don Olegario ging het naar één van de grootste domeinen, Pazo de Señorans. Ondanks de dimensie van het domein is het nog steeds een familiaal domein, waar de vrouwen het voor het zeggen hebben. Vicky Mareque Bueno zorgt voor het onthaal. De appellatie Rias Baixas is opgericht in 1988. Pazo startte al één jaar eerder in 1987 en ligt dus mee aan de uitbouw van deze herkomstbenaming. In totaal bewerken ze 39 hectare wijngaard, waarvan er 20 onder contract zijn. De wijnboeren wiens druiven ze aankopen worden nauw betrokken bij de werking en filosofie van het domein. Elk jaar wordt er een feest georganiseerd op het domein waarop ze allen met hun familie welkom zijn en naar verluidt lopen de discussies hard op over wie de mooiste druiven heeft afgeleverd. Het resultaat is wel dat elke wijnbouwer ernaar streeft om de meest kwaliteitsvolle druiven aan te voeren. In totaal zijn hier maar eventjes 100 families bij betrokken. De maximum afstand van de wijngaard tot de kelder is nauwelijks 10km waardoor de druiven in optimale sanitaire toestand toekomen.

Geproefd Pazo Señorans 2012

Goudgeel en heel geconcentreerd. Heel fijne neus met witte peper en kruidigheid aangevuld met citrus. Pittige aanzet, mooie mondvulling, fijne zuren. Het aangename bittertje dat we in veel goede wijnen van de regio vinden, is ook hier present. Vrij lange finale. Zou het prima doen bij onze asperges of bij zoet gerookte zalm met vers gepelde grijze garnaaltjes. Pazo Señorans 2011

Helder geel. Geur van peer, mineralen, citrus en acaciabloemen. Pittige aanzet met witte peper in de neus, fijne zuren die perfect in balans zijn met de rondheid van de wijn. Veel finesse met een lange finale. Heerlijk bij een serranoham maar ook bij tongrolletjes met garnaaltjes.

Pazo Señorans Seleccion de Añada 2006

Pazo Señorans Seleccion de Añada 2005

Selectie van percelen met wijnstokken van 45 jaar oud. Rijping gedurende 30 maanden op houten foeders van 1.500 tot 3.000 liter, daarna gaan ze nog voor zes maanden op stalen tanks om veel frisheid te bekomen. De wijnen worden gestabiliseerd op 18% C. Deze cuvée rijpte dus maar eventjes 36 maanden op de gistcellen. Goudgeel met een mooie concentratie. Heel mineraal in de neus, abrikozen en perzik, witte peper. In de mond galiameloen aangevuld door het fruit dat we reeds in de neus terugvonden. Mooie body, lange finale. Met het risico in herhaling te vallen, maar huisgemaakte garnaalkroketjes zouden het schilderijtje volledig afwerken.

Diepgele kleur, bijna strogeel. Neus van mango, guave, zachte curry, frisse ananas. Mooie zachte aanzet, heel mondvullend. Gastronomische wijn, beetje vettig met veel mineralen, veel diepgang. Een tarbotje, een kreeftje? Pazo Señorans Seleccion de Añada 2003

Strogeel die doet denken aan een grote sauternes. Zachte curry in de neus, aangevuld met mango. Lichte aangename rancio, fijne kaas, mandarijnen, hazelnoot. Bijzonder complex. Veel diepgang, lange finale, grote wijn. Zou het prima doen bij oudere harde kazen maar ook bij gegratineerde oesters dankzij zijn mineraliteit. Nog maar eens een bewijs dat albariño uitstekend kan verouderen.

Enkele vaten rode wijnen bij Attis

K e n W i j n -magazine - jaargang 10 - nr. 20

Attis – Subregio Salnès Dit domein is eigendom van mossel- en schaaldierenvissers. De zeevruchten worden gehouden in grote houten bakken in de baai waar ze mooi zuiver gespoeld worden en ultravers op de markt worden gebracht. Hier wordt ook gebruik van gemaakt want men probeert nu een aantal wijnen te laten rijpen onder de zeespiegel op een diepte van een 20tal meter. De enige afsluiting die weerstond aan de agressie van het zoute zeewater was de Oostenrijkse glazen Vinolok. Men gaat nu na of de rijping in een zeemilieu nog een beter effect heeft op de rijping dan de klassieke rijping. Bovendien commercialiseren ze nu ook gezuiverd zeewater. Dit wordt verkocht aan toprestaurants die hierin hun kreeften, langoesten, langoustines enz. koken om nog tot een beter smaakeffect te komen. Op de installatie werd niet bespaard, een juweeltje van een kelder waar het als oenoloog fijn werken is. Een lichte overcapaciteit staat hem toe om de hele oogst per perceel te verwerken. Bovendien kan hij genieten van oudere wijnstokken van rond de 25 jaar. Een trage en koude gisting zorgt voor een optimale smaakextractie. De witte wijnen zijn exclusief afkomstig van albariño.

Geproefd Attis 2012

Afkomstig van oude wijnstokken. Heldergeel met groene tinten. Geur van witte perzik en peer, aangevuld door andere steenvruchten met weerom dat bekende vleugje peper. Mooie vulling, rond en krachtig met veel elegantie. Zeer lange finale. Meteen een indrukwekkende start. Attis 2011

Groengeel. Heel frisse geur met witte peper, mineralen en witte perzik. In de mond rond en romig maar ondersteund door een goede aciditeit waardoor de wijn perfect in balans blijft. Lange finale.

en witte perzik. Mooie ziltige aanzet met een uitstekende mondvulling, veel diepte en lengte, heel lange herinnering. Zeer grote wijn met een stevige onderbouw en een voorbeeldig evenwicht. Slechts 2.500 flessen geproduceerd! Caiño 2012

12 maanden gerijpt op Franse barriques. Diep gekleurd met paarse tinten. De geur komt rond en fruitig over met veel rood fruit. Hij doet zelfs een beetje denken aan de cabernet franc geoogst op optimale rijpheid. In de mond is hij mooi, rond en elegant met een zekere delicatesse. Middellange afdronk. Slechts 300 flessen.

Nana 2011

Product van een integrale oogst van percelen met wijnstokken van 40 jaar oud. 2011 gaf een rijpe oogst met lage rendementen. De wijn vergist en rijpt gedurende 12 maanden op eikenhouten vaten. Goudgeel met diepe concentratie. In de neus frisse ananas, honing

Espadeiro 2012

12 maanden vatrijping. Diepe kleur. Heel kruidig, vanille, ronde indrukken met een vleugje Bazelse kersen en zwarte chocolade. Geeft de indruk van een dornfelder te zijn. Veel fruit maar geen gemakkelijke wijn, wel interes-

sant. Het is de koppigste van de drie rode wijnen en voor te behouden voor ervaren proevers. 300 flessen. Sousoñ 2012

12 maanden vatrijping. Purperen kleur met veel concentratie. Geur van rode en zwarte vruchten, heel verleidelijk en uitnodigend. Gulle smaak met veel fruit, rond en toch met een ziltige toets. Heel vrolijke en lekkere wijnen. Helaas slechts 600 flessen! Nora Da Neve 2007

Goudgeel. Exotische maar toch vrij frisse neus. Abrikoos, perzik. In de mond breed en lang met heel veel diepgang en spankracht. Uitstekende zuren. Bijzonder lekker, heel goed gemaakt. Door de opvoeding op gisten geeft hij de indruk een beetje hout gekregen te hebben maar niks is minder waar. 100% albariño, en nog maar eens het bewijs dat deze druif wonderwel rijpen kan.

Valdamor – Subregio Salnés Opgericht in 1990 door Manuel Dominguez en zijn familie. Ze bezitten zelf geen wijngaarden maar krijgen de druiven aangeleverd door een 60-tal families. Het bedrijf oefent een strenge controle uit op de wijngaarden en hun cultuur. Het valt ook hier weer op hoe hygiënisch er gewerkt wordt. Het grootste deel van de druiven weekt gedurende acht uur in inox vaten en een klein

deel in houten vaten. De alcoholische vergisting duurt gemiddeld twee weken. Men past geen malolactaatomzetting toe om frisheid in de wijnen te bewaren. In februari volgt de bottelling. Er worden uitsluitend natuurlijke gisten gebruikt. Men past beredeneerde wijnbouw toe met veel respect voor de natuur. Volledige biocultuur toepassen ligt moeilijk door de soms heel moeilijke weersomstandigheden met veel regen. De productie bedraagt

12.000 flessen per jaar. Bezitten behoorlijk wat vaten van Franse oorsprong, hoofdzakelijk uit Bourgogne en Bordeaux. Ook hier zijn alle wijnen afkomstig van de albariño.

Geproefd Valdamor 2012

Lichtgroene schijn. Heel frisse neus van meloen, citrus. In de mond ook fris, fruitig met een mooie lengte. Mineraal en licht ziltig. Een vlotte doordrinkwijn. Valdamor Barrica 2012

Goudgeel. De geur is een delicaat mengsel van fruit, zacht hout en witte peper. Ziltige aanzet met mooie frisheid, goede body, heel fris. Heel toegankelijk maar mooi gemaakt. De stijl van de wijnen onderstreept de wil van dit domein om wijn te maken voor een groter publiek, zonder al teveel complexiteit maar wel onberispelijk van kwaliteit.

Likeuren en Louro bij Valdamor

49 Wijngaarden en palmbomen bij Pazo Baion

Het prachtige kasteel van Pazo Baion

Pazo Baion – Subregio Salnés Men waant zich op dit domein,verscholen in het niemandsland, in een droom. Prachtige natuur, palmbomen, een verleidelijk kasteeltje en een indrukwekkende bodega in de vroegere dierenstallen. Ooit was het domein eigendom van een drugsbaron tot de Spaanse staat het in beslag nam en de eigenaar achter de tralies zette. Nu is het een samenwerkingsverband met 400 eigenaars. De origine gaat terug tot de 15de eeuw. Men beschikt over 300 hectare. Het grootste domein is Condes de Albarei waar vrij grootschalig gewerkt wordt, terwijl Pazo Baion kleinschalig is. Nochtans wordt het werk geleverd door dezelfde oenologe. Ze kan gebruik maken van 30 hectare wijngaard waarvan 22 beplant zijn met albariño. Heel uitzonderlijk voor de regio is dat de wijngaard uit één stuk bestaat. De hele wijngaard is nog in herstructurering en is ingedeeld in acht verschillende percelen met een maximaal hoogteverschil van 100 meter. Deze acht verschillende percelen hebben ook acht verschillende bodemsamenstellingen waardoor ze allemaal verschillende smaakvariaties vertonen, gaande van fruitig tot kruidig. De druiven macereren gedurende zes uur op 7 tot 8°C. Daarna rijpen ze drie tot zes maanden, afhankelijk van de jaargang, op gisten. Bâtonnage wordt regelmatig maar zonder overdrijven toegepast. De wijnen worden gebotteld in juni, terwijl dit op de meeste domeinen in april gebeurt. De geproefde wijnen zijn uitsluitend met albariño gemaakt.

Fefiñanes – Subregio Salnés Geproefd Albariño D Fefinanes III Ano – Bot. 1320 de 5350 - 2009

Goudgeel tot strogeel met diepe concentratie. Geur van perzik, crème catalane, mirabellen. Mondvullend, romig maar ondersteund door mooie zuren. Heel evenwichtig met een mooie lengte. Voorbeeld van een grote albariño die het trouwens schitterend deed bij tapas van zeevruchten.

Geproefd Pazo Baion 2010

Goudgeel. Geur van citroen, abrikozen, witte bloemen, acaciahoning. Zeer elegante en complexe aroma’s. Heel mooie aanzet met een lekker bittertje, heel mondvullend. Doet denken aan een wijn met een lichte rancio en veel finesse. Schitterende finale. Heel mooi en mineraal met nog een mooie toekomst. Condes de Albarei 2012

Groengeel. In de neus witte perzik, heel fruitig, witte bloemen, oranjebloesem, peer. Mooie aanzet, rond en fris. Vijf procent van de wijn onderging malolactaatomzetting. De wijn is mooi in balans, breed en lang. Peer in de mond. Van deze wijn worden 1. 000.000 flessen gemaakt! Pazo Baion 2012

Licht heldergeel met groene tinten. In de neus peer, mandarijn, witte peper. Geeft een heel zuivere indruk. Mooie kruidige aanzet met veel frisheid, zeer mooie aciditeit. Lange finale met een prikkelende aangename bittere toets. Deze wijn zou wonderen doen bij Aziatische gerechten.

De likeuren en spirits in Rias Baixas Veel producenten maken een Herbas, een digestief drankje dat na de maaltijd gedronken wordt om de spijsvertering op te wekken. Het doet wat denken aan de bekende Jägermeister maar is toch in veel gevallen wat fijner en ronder. De meeste huizen hebben hun eigen geheime formule, maar meestal leidt een maceratie van 30 tot 40 kruiden tot dit mooie digestieve resultaat. Na de maaltijd kun je vaak ook van een likeur genieten op basis van koffie, al dan niet in combinatie met room. De likeur met koffie is sterk en digestief en je kan er niet naast dat het basisproduct duidelijk in de smaak naar voorkomt. De versie met room doet dan weer denken aan Baileys.

Alhoewel het niet mijn favoriete drankje is moet ik wel toegeven dat de geproefde versies van heel goede kwaliteit waren. Wat uiteindelijk de meeste indruk op me achterliet was de orujo. Blijkbaar een goed bewaard geheim. De distillatie gebeurt hier in kleine koperen distilleerpijpen op basis van druivensap. Na een dubbele distillering komt een bijzonder fijne witte alcohol tevoorschijn die doet denken aan grappa. Bij bodega Morgadio proefden we een loepzuivere orujo met een lichte kruidigheid, frisse aanzet en mondvullend. Hij is zacht en niet branderig. Een echte ontdekking.

DE KRITISCHE KIJK VAN koen strobbe

Het schaap, de herder en het lijk Vrij naar de goede oude Winston Churchill zou je kunnen stellen: "Zonder traditie is wijn als een kudde schapen zonder herder. Zonder innovatie is het een lijk."

K o e n S t r o b b e ( w w w. p e r dr i x- l a s o u c h e . c o m) m a a k t w ijn e n o p d e r e c h t e r R h ô n e - o e v e r, b in n e n d e ni e u w e ap p e l l a t i e AO C D u c h é d ' U zè s . Z ijn w ijn e n w o r d e n g e t y p e e r d d o o r e e n t e r r o ir v a n k a l k r ijk e o n d e r gr o n d , e e n m i c r o k l im a a t m e t k o e l e n a c h t e n e n r e n d e m e n t e n ni e t h o g e r d an 2 5 h l / h a .

ensen vragen me vaak of het nog wel leuk is om wijn te maken als je met handen en voeten gebonden bent aan de talloze regeltjes van het Franse AOC-gebeuren. "De Fransen delven hun eigen graf met hun steriele appellaties", hoor je dan. Of: "De vrijere wijnen uit de Nieuwe Wereld hebben Frankrijk allang langs alle kanten ingehaald." Wanneer ik dan opmerk dat er in België wellicht meer aandacht geschonken wordt aan die regels dan bij de Franse wijnmakers zelf, zie ik vragende blikken. Wijnliefhebbers moeten weten wat ze willen. En ze moeten maat en gewicht kennen. Wijnen uit de Nieuwe Wereld (en in uitbreiding ook die uit bijvoorbeeld Italië en Spanje) worden bij proeverijen in de regel beoordeeld naar hun reële kwaliteiten. Bij Franse wijnen daarentegen spelen dingen als appellatie en regio een veel grotere rol. Is het omdat de traditionele wijnliefhebber in Vlaanderen de Franse wijnen gewoon veel beter kent? Feit is dat er, niet alleen bij de consument, maar ook bij veel verkopers een minderheid aan mensen rondloopt die Franse wijnen honderd procent op hun kwaliteiten beoordeelt. Een hele grote speler vertelde me ooit dat hij aan elke Franse wijnregio een prijsvork had toebedeeld binnen dewelke de wijnen moesten vallen. Een languedocwijn boven de zes euro was in die optiek dan ook not done. Maar soit, dat is een ander verhaal. De initiële vraag was, of een gegeven als 'AOC' de wijnmaker beknot in zijn keuze tussen traditie en vernieuwing. Wat mij betreft is het antwoord: neen. Natuurlijk is een AOC, met zijn strikte regels wat pallissage, assemblage, rendement enz. betreft, in zekere zin een keurslijf voor de wijnmaker, maar ze vormt niet het grootste gevaar voor vernieuwing. Dat gevaar vind

je vaker en vaker aan de binnenkant van de kelders: perfect opgestelde rijen van roestvrijstalen vaten, perfecte koelinstallaties die de fermenterende wijn tot op een tiende van een graad op de juiste temperatuur houden, perfecte micro-oxygenatiesystemen, perfecte liefilters, rackingsystemen en noem maar op. Op elk ogenblik kan je elke kleinste 'afwijking van de zelf gestelde norm' corrigeren. Om zo, jaar na jaar, perfect dezelfde wijn te maken. Maar is die wijn ook zo perfect? Misschien zijn de moderne technologieën wel een groter gevaar voor vernieuwing dan de oude regels? Gelukkig zie ik bij veel jonge wijnboeren rondom mij de manifeste wil om af te stappen van de 'coca-cola-isering' van hun wijnen, om weer meer -zij het berekende- risico's te ne-

men. Bij hen zie ik een groter potentieel aan vernieuwing dan bij de meeste spelers van over de oceanen. Je moet je inderdaad afvragen of al die nieuwe technologieën wel zo innoverend zijn op lange termijn. Of er geen moment dreigt aan te komen waarop hightech keldertechnieken onze wijnen méér gaan definiëren dan de wijnmaker. Willen we dat? Anderzijds, moeten we dan met z'n allen terug wijn gaan maken zoals dat honderd jaar geleden gebeurde? Natuurlijk niet, het is de kunst om de nieuwste technotrends niet blindelings te volgen, maar er de goede dingen uit te lichten. Wie op die manier, en met een duidelijke visie, technologie en traditie combineert, maakt uiteindelijk de mooiste wijnen. Of, om het met Coco Chanel te zeggen: "Vernieuwing! Je kan niet eeuwig vernieuwen. Ik wil klassiekers maken."

K e n W i j n -magazine - jaargang 10 - nr. 20

DE NIEUWE STIJL VAN GRAHAM Geen zoete, lompe versies maar verfijnde ports met een opwindende frisheid is de nieuwe stijl van Graham.

raham’s Port is ontegensprekelijk één van de grote namen uit de geschiedenis van de portindustrie. Sinds de oprichting in 1820 door William en John Graham, en de overname in 1970 door de Symingtonfamilie, staat het merk voor een constante kwaliteit en een grote diversiteit.

De grote verandering Algemeen is het drinken van port er sterk op achteruitgegaan. Vintage port is voor veel mensen meestal te duur. Vaak kent men het verschil niet tussen de gerijpte versies en de jonge ruby, en drinkt men port op het foute moment. Bij Graham’s port heeft men getracht verandering te brengen in deze perceptie van de consument met de lancering van “the Tawny” in 2005.

Nieuw voor deze wijn is het visueel aspect. De wijn komt in doorzichtige flessen. Zo kan de consument weten dat deze wijnen klaar zijn om te drinken, in het geval van port wel als digestief. Men benadrukt bijgevolg het drinkmoment. Het bleke glas maakt het verschil visueel. Tawny is een gerijpte wijn en heeft geen verdere opslag nodig, drinkklaar dus. Donker glas wordt gebruikt voor jonge wijnen zoals vintage port die wel nog rijping nodig hebben. Volgens Graham is deze ontwikkeling de grootste vernieuwing sinds de introductie van het merk. Uiteraard is dit marketing, maar stoort u dat? Is het niet hoog tijd dat we port drinken op het juiste moment?

Nog meer vernieuwing Ook de inhoud van de fles is veranderd. Men werkt met een betere portkwaliteit. Dit is het

S im o nne w el l ek en s C o m m a n d e r ij B e l l e b e e k Proefnotities: Simonne Wellekens Foto’s: Simonne Wellekens

resultaat van doorgedreven vernieuwingen in de wijngaard. Een diepgaande studie van de autochtone druivenrassen gebruikt voor de portproductie en van de rootstocks die het best geschikt zijn voor wijnbouw in de Douro, leidde tot het optimaliseren van de aanplant. Ook andere, vergeten, lokale variëteiten worden opnieuw geëvalueerd en betrokken bij de productie. De Symingtons (vijf leden van de familie zijn actief betrokken bij het management) hebben percelen waar je verschillende klonen van eenzelfde ras aantreft. Zo zijn er wijngaarden waar 16 klonen van touriga nacional, 10 klonen van tinto cão, 8 klonen van touriga franca en tinta roriz en 4 klonen tinta amarela staan. Nieuwe aanplantingen zijn in voorbereiding met een verder onderzoek naar nog meer klonen van tinta roriz.

Graham Ports verkrijgbaar bij www.thenectar.be

Schouwen & Haarden

Zandstraat 243, B-9170 Sint-Pauwels www.vermandel-dias.be

Het resultaat

Is een jonge wijn vergelijkbaar met ruby port en een pure weerspiegeling van de huisstijl. De wijn heeft een zeer jonge paarsrode kleur, intense donkerfruit aroma’s met een licht peperig accent. De smaak is krachtig en vineus, rijk en weelderig, lichtzoet en heeft een lange finale. Schitterende non-vintagewijn! Graham’s 2011 Vintage

Graham’s six grapes

De nieuwe vintage port: een eerder klassiek jaar, zeer vineus en gestructureerd. De wijn toont zich geconcentreerd en compact, barst van het donker fruit, en heeft een perfect evenwicht. Graham’s The Tawny

Een vlotte okerkleurige port, gemakkelijk, finesserijk en elegant. Zacht fruit, kersen en pruimen. De stijl is licht en luchtig. Graham’s 10 years old

Diepe kleur, een rijk aroma, pruimen, rozijntjes, houtelementen, tabak en karamel. De smaak is krachtig met fijne zuren: duidelijk een meer complexe wijn. Graham’s 20 years old

Een verfijnde en elegante stijl met opnieuw een rijk aroma van gedroogd fruit, peperkoekkruiden, kaneel en chocolade. Verfrissende zuren, smaakvol en met lengte. Graham’s 30 years old

Een wijn met duidelijke evolutie zowel in kleur als geur. Intense geuren van koffie, gedroogd fruit, maar blijvend fris. De smaak is krachtig, in balans en zeer aangenaam. Graham’s 40 years old

Een donkere amberkleurige port met een brede geur van karamel, tabak, noten, pruimen en rozijnen. De smaak is vol en krachtig maar toont ook hier een opwindende frisheid. Graham’s Port Single Vineyard 1969

Een deel van de port gebruikt voor de 40 years old tawny wordt apart gehouden en gebotteld. In 1969 zijn er zes gebotteld als single vineyard. Zeer mooie wijn met geuren van gedroogd fruit, kruiden en bloemen. De smaak is bijzonder evenwichtig en versmolten. Je proeft amper het zoete.

Tawny port

K e n W i j n -magazine - jaargang 10 - nr. 20

Patrick schlesser: Champagne verticaal Een nieuwe visie op champagne F el i x A er t g eer t s C o m m a n d e r ij Kempen

Jan, mijn soulmate in wijn en gastronomie, is een echte champagnefreak. Jaarlijks bezoekt hij het Mekka van de bubbels en telkens komt hij terug met verschillende lekkere champagnes. Wanneer we samen zijn laatste ontdekkingen proeven laat hij me ook vaak genieten van een of ander sterk en interessant verhaal. Zo ook na zijn laatste bezoek aan de champagnestreek. Hij vertelde me dat zijn visie op oudere champagnes totaal gewijzigd was. En dat dankzij het bezoek aan één enkele champagneboer. Hij ontdekte diens champagne tijdens een restaurantbezoek. In overleg met de sommelier werd een champagne gekozen die hem zo goed beviel, dat hij er een tweede fles van bestelde en resoluut besloot om de dag nadien dit huis te bezoeken.

‘S

Anderendaags stond Jan voor de deur van Patrick Schlesser in Avize. De sjofele uitstraling van het wijnhuis deed hem aarzelen, maar de positieve herinnering aan de champagne van de vorige avond belette hem rechtsomkeer te maken. Hij belde aan en werd vriendelijk ontvangen. Bij het proeven van een eerste glas bleek al meteen welke eigenzinnige, maar gepassioneerde wijnmaker hier aan het werk was. Het gesprek kwam op dreef en Patrick aarzelde niet om al zijn registers open te trekken. Oudere jaargangen werden geproefd en onze champagnefreak was bijzonder verrast over de kwaliteit. Patrick z'n passie ligt in het experimenteren met champagnes. In tegenstelling tot andere huizen laat hij millésime champagnes van goede jaren nooit langer sur lattes liggen dan zes jaar. Hij degorgeert en laat de champagne verder rijpen op de fles. Klassieke huizen gaan ervan uit dat de kwaliteit na het degorgeren afneemt en dat ze best zo vlug mogelijk gedronken wordt. Dit klopt voor standaard champagnes maar niet voor het betere werk. Veroudering op de fles na het degorgeren zal bij de hoger geklasseerde champagnes een rijpheid doen ontstaan die andere smaken naar voren haalt. Bovendien, hoe rijper de champagne, des te geprononceerder de smaak. De attaque en de CO2 nemen wel lichtjes af maar het blijft nog steeds champagne, en in de plaats komt een meer geschakeerde smaak. Het genot van het proeven ligt nu minder in de prikkeling, maar meer in de ontdekking van deze schakeringen. Opmerkelijk is wel dat het verschil tussen flessen van eenzelfde jaargang toeneemt waardoor de besprekingen moeilijker worden. Patrick Schlessers uitleg, maar vooral zijn champagnes, dwongen Jan zijn visie op millésimes van oudere jaargangen bij te stellen. Bij een vroeger bezoek aan de kelders van Alfred Gratien had hij vastgesteld dat de champagnes van zelfs zeer oude jaargangen sur lattes bleven liggen met de kroonkurk erop, en pas gedegorgeerd werden net voor-

Het geproefde gamma

dat ze op de markt gebracht werden. ‘s Nachts in bed begon onze Jan alles te overpeinzen met de vraag: “Heb ik nu de visie van Patrick Schlesser goed begrepen of is mijn Frans niet goed genoeg meer." Een tweede bezoek en bijhorende proeverij bracht echter bevestiging. De ervaring van Jan, zijn enthousiast betoog en uiteraard het nuttigen van enkele mooie glazen champagne met bijhorende superlatieven, deden ons besluiten deze visie te toetsen aan de kritische bevindingen van de leden van Commanderij Kempen. Gelukkig had Jan intussen een goede relatie opgebouwd met Patrick Schlesser en konden we een aantal schatkamerchampagnes van Patrick kopen voor een verticale degustatie in onze commanderij. De interesse en het enthousiasme van onze leden logen er niet om. Natuurlijk blijven we fan van een frisse aperitiefchampagne met een stevige attaque, maar rijpe, volle en complexere champagnes sluiten we ook in ons hart en je hoort ons nooit meer beweren dat champagne altijd snel gedronken moet worden.

Geproefd Patrick Schlesser, Blanc-Noir 2004, Grand cru, Chardonnay/Pinot noir

Mooie pareling, lichtgeel, granny smith, brioche, stevige attaque, vol en rijp. Frisse aperitiefchampagne met veel smaak. 14/20 Patrick Schlesser, Cuvée de Réserve, Blanc de Blancs

Mooie pareling, geelgroen, citrus, wit fruit, floraal, bitter toetsje. Aperitiefchampagne. 13/20 Patrick Schlesser, Blanc de Blancs 2002, Grand Cru

Fijne pareling, citroengeel. Vol, mineralig, exotisch fruit, evenwichtig, lange afdronk. Lekkere complexe champagne. 14,5/20

Patrick Schlesser, Blanc de Blancs 1998, Grand Cru

Patrick Schlesser, Blanc de Blancs 1990, Grand Cru

Uitbundige pareling, bleekgoud, vol en complex, notentoets, rozijnen, boterachtig, mineralig. Heel lange afdronk. Complexe champagne met aangename evolutie, prima als aperitief maar ook geschikt als maaltijdchampagne. 16/20

Zwakkere pareling, geelgoud, intense geur met toetsen van honing, tabak, noten, champignons, lichtjes dierlijk en oxidatief. Stevige attaque, zeer rijp fruit en zeer breed. Voor sommigen te oxidatief. Lange afdronk. Grote meningsverschillen: voor sommigen heerlijk, voor anderen niet lekker. Opnieuw grote kwaliteitsverschillen tussen de flessen. 15,5/20

Patrick Schlesser, Blanc de Blancs 1995, Grand Cru

Normale pareling, bleekgoud, volle complexe geur met toetsen van zuivel, toast, rijp exotisch fruit en champignons. Mineralig, evenwichtig, rijp fruit, zuivel, lichte evolutie, zacht. Redelijk lange afdronk met evolutie-nasmaak. Complex en stevig, ook geschikt als maaltijdbegeleider. Grote kwaliteitsverschillen tussen de verschillende flessen waarvan sommige met stopgeur/smaak. 14,5/20

Patrick Schlesser, Blanc de Blancs 1988, Grand Cru

Opmerkelijk veel pareling voor zijn leeftijd, goudgeel, intense geur met toetsen van karamel, rijpe perzik, abrikoos en ananas, dierlijk, zuivel, mineralig. Evenwichtig met mooi bittertje. Zeer lange afdronk met noten en mandarijntoets. Lekkere, complexe en rijpe champagne met verrassende frisheid. 16/20

Château Lascombes

Een geslaagd huwelijk van traditionele methodes en de meest moderne technieken Dankzij Alexis Lichine verwierf het kasteel internationale naam en faam. In 2001 begon een nieuw tijdperk voor het kasteel, toen het werd gekocht door de Engelse brouwer Bass-Charrington en zijn financiële partners. De nieuwe eigenaars spaarden kosten noch moeite, en renoveerden de chais en de 84 hectare wijngaard. De betrachting was om van Lascombes een van de beste wijnen van de appellatie Margaux te maken. Château Lascombes kreeg in 1855 de status van 2ième grand cru classé. Het dankt zijn naam aan zijn eerste eigenaar, Ridder Antoine de Lascombes, geboren in 1625. Op het einde van de 18de eeuw wijdde Jean-François Lascombes, raadsheer bij het parlement, een groot deel van zijn fortuin aan het maken van een grote bordeauxwijn. Het huidige kasteel werd in 1867 gebouwd door de Bordelese advocaat Chaix d’Est Ange. In 2011 veranderde château Lascombes opnieuw van eigenaar. De Franse verzekeringsmaatschappij MACSF telde voor de aankoop liefst 200 miljoen euro neer. Om elke jaar opnieuw de best mogelijke wijn te produceren, werd op alle vlakken de grootste aandacht besteed: In de wijngaard Systematische studie van de ondergrond leidde tot de ontdekking van een uitzonderlijk gevarieerde ondergrond die als basis diende voor een volledige reorganisatie van de wijngaard. Dubbele guyot, en verhoogde palen (palissage) waardoor meer bladerdek werd gecreëerd ter verbetering van de rijping van het fruit. Verwijderen van overtollig fruit en volledig manuele oogst. In de cuverie Volledige herinrichting op vier niveaus met een productieproces dat enkel door zwaartekracht werd gestuurd. Manuele sortering op vibrerende, geperforeerde tafels zowel voor als na de ontsteling. Een koude maceratie zorgt voor meer geconcentreerd fruit en kleur. In de chai Malolactaatgisting in vaten die jaarlijks voor 80% worden vernieuwd. Veroudering op vat (sur lie) in een totaal vernieuwd systeem van vatopslag. Het interieur van de kelder is zeer origineel

Dominique Befve

Na een jarenlange loopbaan in dienst van gerenommeerde kastelen als Lafite-Rothschild, Duhart Milon en l’Evangile werd Dominique Befve in 2001 algemeen directeur op château Lascombes. Zijn opdracht was duidelijk: van château Lascombes een uitzonderlijke 2ième grand cru classé maken. De laatste jaren zijn onder leiding van Dominique de kwaliteit – maar jammer genoeg ook de prijzen van Lascombes stelselmatig gestegen.

advertentie

Traditie en vernieuwing bij Vitis Vitae Châteauneuf-du-Pape

J o s va n a c h t er C o m m an d e r ij V i t i s V i t a e

De Commanderij Vitis Vitae bestaat 20 jaar. Deze jaargang moet een bekroning zijn van jarenlange kwaliteit. Niet alleen worden heel wat gerenommeerde wijngebieden verkend, Vitis Vitae wil ook onbegane paden betreden. De eerste twee proefavonden waren hier een illustratie van: aan de ene kant Châteauneuf-du-Pape en anderzijds een vrijwel onbekend wijngebied: Istrië.

Châteauneuf-du-Pape De twintigste jaargang van Vitis Vitae begon op zaterdag 31 augustus. Wijnmeester Jan had een gast uitgenodigd, Bart Van Canegem, voorzitter van commanderij Osiris. Bart leidde ons naar de zuidelijke Rhône, in de streek van de Vaucluse. Er zijn vier appellaties: AOP Côtes-du-Rhône (171 gemeentes), AOP Côtes-du-Rhône-Villages (95), AOP Côtes-du-Rhône-Villages + de naam van de gemeente (18) en AOP Côtes-du-Rhône-Villages + de gemeente + cru (17). Tegenwoordig spreekt men van AOP (protegée) eerder dan van AOC (controlée).

Streekexploratie Châteauneuf-du-Pape omvat vijf dorpen. Typisch is de ondergrond met keien. De mistral, de droge noordenwind, zorgt ervoor dat er geen schimmel ontstaat. Het rendement is laag (27hl/ha), wat de kwaliteit ten goede

komt. Er mogen 13 druivenrassen gebruikt worden, 8 rode en 5 witte. De rode zijn grenache, syrah, mourvèdre (samen wel eens "gsm" genoemd), cinsault, terret noir, muscardin, counoise, vaccarèse. De witte zijn clairette, bourboulenc, roussanne, picpoul blanc, picardan.

De tweede wijn komt van het Domaine des Sénéchaux in 2010. Ook voor de helft ontrist en gemaakt met 32% grenache blanc, 30% roussanne, 29% clairette en 9% bourboulenc. De roussanne werd apart op hout gerijpt. Het ontristen heeft de bedoeling om de wijn soepeler, zachter en sneller drinkbaar te maken. Deze wijn smaakt een beetje vettig.

Proeverij wit

Nummer drie was Domaine de Cristia 2009, al een beetje ouder dus. Gemaakt met 50% roussanne, 40% clairette, 10% bourboulenc en gewonnen op een zandige ondergrond. De wijnbouwer kiest vaak voor niet-ontriste druiven. De wijn heeft zes maanden gelagerd in ‘inox cuves’. Hij heeft een intens gele kleur, wat wijst op enige evolutie. De wijn combineert goed met inktvis.

We startten met Château Mont-Redon wit uit 2011. De druiven, voor 50% ontrist, zijn vooral grenache blanc (55%), clairette, bourboulenc, roussanne en een beetje picpoul. De wijn heeft geen hout gezien, en wordt op lage temperatuur gelagerd. De ondergrond van klei en kalk kenmerkt de wijn. Men past geen malolactaatomzetting toe. Dit zorgt voor een strakke smaak, met een mengeling van kruiden en fruit. Prima als aperitief of gewoon zo te drinken. De meeste flessen hebben een glazen zegel met de pauselijke muts en de sleutels.

Proeverij rood De meeste wijnen hebben 13,5% tot 15% alcohol, omwille van het mediterrane klimaat,

K e n W i j n -magazine - jaargang 10 - nr. 20

Wijnmeester Jan Amandt

maar dat stoort zelden. De eerste rode wijn, Domaine Bois de Bourseau 2007, is een typische gsm-wijn met 65% grenache (de pinot noir van het Zuiden), 15% syrah en 15% mourvèdre en 5% andere. De oogst gebeurt manueel, daarna volgen drie weken maceratie en 18 maanden hout. Er is geen ontristing toegepast, waardoor de wijn een beetje wrang smaakt. Hij heeft een mengeling van spanning en subtiliteit. De volgende wijn is van het Domaine Durieu, in 2010. Gemaakt van 80% grenache, 10% syrah, 5% mourvèdre aangevuld met een beetje cinsault en counoise. Ook hier gebeurt de oogst manueel, met 60% ontristing. Deze wijnbouwer past de nieuwe trend van ‘cuve beton’ toe, waarbij de natuur het meeste werk mag doen. De wijn is donkerrood en heeft veel tannine. Van het Domaine Roger Sabon proefden we Les Olivets 2010. Gemaakt van 80% grenache, 10% syrah en 10% cinsault. De oogst is manueel en de wijn rijpt 15 maanden in oud hout. Hij heeft een donkerrode kleur en een toets van het ‘putteke’, wat hem doet denken aan een pinot noir. De volgende wijn was Domaine la Boutinière 2010, met 70% grenache, 10% syrah, 10% mourvèdre en 10% cinsault. Ook hier werden de druiven manueel geoogst en deels ontrist. De wijn rijpt 12 maanden op oud hout. Deze

wijnbouwer werkt maniakaal en maakt slechts één rode en één witte wijn. De wijn is elegant en heeft voldoende aciditeit. En tot slot kwam dan Domaine de Villeneuve, Vieilles Vignes (uit 1904) 2009. Deze wijn is een samenstelling van 70% grenache, 16% mourvèdre, 8% syrah, 4% cinsault en 2% clairette. De wijnbouwer gelooft sterk in biodynamische teelt, een versmelting van wetenschap en geloof. De wijn heeft 18 maanden gelagerd in een ‘cuve’ en 20% op hout. Dat geeft hem een goede dosering van fruit en kruidigheid. Je kunt deze wijn geen natuurwijn noemen en de vraag is of hij nog lang bewaard kan worden. Dit was trouwens de duurste wijn: 39 euro. De andere wijnen schommelen tussen 20 en 30 euro.

Istrië: wijnland in wording In het twintigste jaar van Wijncommanderij Vitis Vitae Klein-Brabant willen wij ook onbegane paden betreden zoals Kroatië, of nog gerichter, Istrië. Dit is een vrijwel onbekend en daardoor ook wellicht onbemind wijngebied. Althans, dat was de boodschap van onze spreker Patrick Dhondt op 12 oktober in het Sas van Weert aan de Scheldebrug, een nieuwe locatie. Deze man, oorspronkelijk jurist van opleiding, werd een gedreven

wijnliefhebber. Zijn passie ligt in Kroatië en omstreken. Dat is te merken aan de zeer gedetailleerde en verzorgde website (www.istrianchilloutwines.be).

Aanleunend bij de Italiaanse traditie Istrië is een ‘onafhankelijke’ regio binnen Kroatië en is ongeveer 80 op 40km. Het ligt dicht bij Slovenië en Italië. De dichtstbijzijnde grote Italiaanse stad is Trieste. In de recentere geschiedenis was de regio bezet door de Oostenrijkers, de Fransen met Napoleon, en de Italianen. De regio is altijd een twistappel gebleven tussen Slovenië in het noorden en Kroatië in het oosten. Het Italiaans is er de tweede landstaal en op gebied van wijnbouw leunt de streek sterk aan bij de Italiaanse traditie.

Wijnland Kroatië Kroatië (‘Republika Hrvatska’) kent 11 subregio’s met ongeveer 300 wijngebieden. De wijn wordt meestal onderverdeeld in drie categorieën. De tafelwijn wordt vooral in bulk verhandeld. Daarnaast heb je nog de kwaliteitswijnen en de topwijnen. Op basis van kwaliteit springen er drie regio’s in het oog: Istrië zelf, Slavonië in het oosten, en Dalmatië

Stilte na de storm

aan de Adriatische kust. De productie levert twee derde witte en een derde rode wijn op. Ook ‘spumante’ en zoete dessertwijnen zijn erg in trek. In totaal worden 33 000ha wijngaard verbouwd. De belangrijkste autochtone witte druivenrassen zijn de grasevina (welshriesling of riesling italico), de malvazija (goed voor 60% van de productie), de posip en de zhlatina. De voornaamste autochtone rode druivenrassen zijn de plavac mali (postup en dingac in Dalmatië, eigenlijk een voorouder van de primitivo), de refosk, de vrfanac, de teran, de cljenak (of zinfandel) en de babic. Daarnaast zijn verschillende, vooral Franse druivenrassen aangeplant: cabernet franc, cabernet sauvignon, merlot, pinot noir, chardonnay, gewürztraminer, pinot gris, riesling…

Istrië zelf Istrië telt ongeveer 400.000 inwoners. Kroatisch en Italiaans vullen elkaar aan, maar de meerderheid van de bevolking is perfect tweetalig. De regio kent een mediterraan klimaat met veel zon en vrij grote verschillen tussen dagen nachttemperaturen. De noordoostelijke Bora-wind heeft een belangrijke invloed op de wijnbouw. De regio telt vier belangrijke types ondergrond. De ‘terre bianche’ is kalkhoudend (flysch en mergel), de ‘terre rosse’ is ijzerhoudend en komt vooral in Noord-Istrië voor, de ‘terre nere’ is een zwarte grond en de

‘terre grigie’ bestaat uit grijze klei. De wijngaarden liggen nooit meer dan 40km van de kust. Istrië kent een zeer lange traditie, die vanuit de Kaukasus naar het westen overwaaide. Het zijn de Grieken en de Feniciërs die er de wijnbouw introduceerden. Op dit ogenblik worden 5000ha bebouwd, verdeeld over 120 wijnbouwers. Het is pas na de val van het communisme (vanaf 1991) dat jonge mensen zich interesseerden voor een creatieve manier van wijnbouw. In Istrië vinden we vooral de malvazija istarksa, vrij aromatisch, met acaciabloesem, mineraal en met een hoge aciditeit. Belangrijk is ook de refosk met zijn aardse en kruidige stempel en hoge zuren. De teran is een locale variant van de refosk, robijnrood tot paars, heel levendig, fruitig, met hoge zuren en matige tannine, animaal en kruidig van smaak en een hoge concentratie aan antioxidant. Voor de zoete wijn worden de muskat momjanski en de muskat ruza (rosé) gebruikt.

Proeverij waarvan het merendeel wit De eerste wijn was Vina Laguna 2012, gemaakt van 100% malvazija en behoort tot de categorie ‘kvalitetno vino’, zoals de meeste trouwens. De druiven groeien in Porec, bij de zee, op een rode ondergrond. De wijn is een

goede instapwijn en een zomers aperitiefje. Hij is niet overdreven zuur, maar eerder neutraal van karakter. Hij is goed gemaakt door een jonge wijnbouwer uit Agrolaguna, die heel wat op zijn palmares heeft. Typisch was ook het frivole etiket met een uitnodigend engeltje. Dan kwam van wijnbouwer Elido Pilato een Pilato 2011, gemaakt van de pinot bijeli (wit, vergelijkbaar met de pinot blanc). De wijn is vrij gelig van kleur, getuigt van veel zon en bereikt daardoor gemakkelijk 14%. De druiven worden op een rode ondergrond gewonnen, in het binnenland. Hij is iets zuurder en veel rijker van palet. Door de ‘maceration pelliculaire’ krijgt hij veel meer kleur en aroma. Hij is vrij droog en verraadt een toets van peer, groene appel, ananas, en perzik. Hij zal het goed doen bij pasta met roomsaus of gebakken vis en wit vlees. Even een ommetje naar Slovenië. De Zaloscan de Adami Zelen 2010 is gemaakt van de zelendruif, wat in het Sloveens groen betekent. Hij leunt aan bij de pinot gris en is strogeel met een groene schijn. Hij is vrij zurig van smaak, verraadt een toets van lychees, met wat kruidigheid en peper. Hij wordt heel vaak bij asperges gedronken. De vierde wijn was een wijn van Moreno Degrassi, de Terre Bianche Cuvée Blanc 2010. Hij is aan zee gewonnen in witte grond en

gemaakt met malvazija, viognier, sauvignon blanc en chardonnay. Het is een bewuste filosofie van de wijnbouwer dat je veel tijd moet nemen opdat de natuur ten volle het goede werk zou kunnen doen. Dus ook geen hout. De wijn is gelig van kleur, zeer aromatisch en presenteert een harmonie van smaken. De volgende wijn werd gemaakt door Giorgio Claj, ook op witte grond. De Sveti Jakov 2011 is eveneens geel van kleur, gemaakt van 100% malvazija en heeft 12 maanden gerijpt op oude eik. Men past macération pelliculaire toe gedurende 60 dagen, wat zorgt voor een geconcentreerde en sherryachtige smaak. Met 15% is hij ook sterk alcoholisch, maar het stoort allerminst. De Kabola Amfora van 2007, eveneens een malvazija, is goudgeel. Wijnmaker Marino Markezic werkt op een biodynamische wijze en laat de wijn zeven maanden rijpen in een amfora van 2.000 liter. Ook hier krijgen een toets van sherry, mispel en kweepeer de bovenhand. Van wijnbouwer Klaudio Tomaz is er de Tomaz Malvazija Sesto Senso 2011. Deze producent heeft een stijl van een rock&roller die zijn eigen gang wil gaan. De wijn is vrij zoet van smaak, met als merkwaardig kenmerk dat hij gerijpt is in vaten van de moerbeiboom, wat hem een heel typische smaak van honing meegeeft. De Roxanich 2008 Ines u Bijelom van Mladen Rozanic is ook op een biodynamische manier gewonnen, met een 100 dagen lange ‘maceration pelliculaire’ zoals een ‘orange wine’. Het is een combinatie van zeven wijnen, met vooral pinot gris en blanc. De kleur is vrij gelig en bovendien ook erg troebel. Hij werd, zowel wat het oog als de smaak betreft, vergeleken met ons geuzebier: vrij zurig en met de complexe smaak van honing en abrikoos. Hij is te drinken bij gevogelte en inktvis.

Bart Van Canegem

Toch ook rode wijn Van Morino Degrassi kwam dan de eerste donkerrode wijn, een Cabernet Franc Montarini 2007. Hij is nog vrij wrang van smaak, ook al heeft hij 30 maanden op oude vaten gerijpt. Hij kan als een algemene eetwijn beschouwd worden, met de geur van potlood of sigarenkistje en een sterke kruidigheid. Van Franco Cattunar proefden we vervolgens de Cattunar Teran Barrique 2006, gemaakt van 100% terandruiven, die op rode grond in het binnenland gewonnen worden. De wijn heeft 12 maanden op nieuwe Amerikaanse eik gelegen. Heel wat kruidiger van smaak combineert hij peper met cacao en een vanilletoets. Het is een wijn met nog veel potentieel, die het vooral bij wild, zoals kangoeroe, goed zal doen.

De Roxanich Super Istrian Cuvée 2008 heeft een diepdonkere kleur. Hij is gemaakt met cabernet sauvignon, merlot en borgogna (gamay). Hij heeft 36 maanden vat gehad en kan best met een sangiovese vergeleken worden. De wijnbouwer houdt ervan om zelfs de datum van botteling op het moderne etiket te vermelden. Aan tafel liet de spreker nog even in zijn kaarten kijken en presenteerde hij een Brombonero Refosk 2011, een zachte rode wijn van 14,8% alcohol. En om af te ronden, als dessertwijn, kregen we nog een slokje Kozlovic Muskat Ruza 2009. Deze ‘late harvest’ is niet te zoet, smaakt naar veenbessen en wilde aardbeien en sluit de maaltijd perfect af. De prijzen van deze wijnen zijn van 7 tot 32 euro. Een onbekende wereld werd op deze verrassende avond toch wat toegankelijker.

OOSTENRIJK BARST VAN VERTROUWEN

Premium Estates of Austria

ndreas Wickhoff, Master of Wine, en Stefanie Lobner, expert in de Oostenrijkse wijnmarkt, coördineren de activiteiten van vijf gerenommeerde domeinen. Vier van hen werden door de beste Oostenrijkse wijngids Falstaff tot Winemakers of the Year verkozen. Hun producten komen uit de meest interessante wijnregio’s. Na de witte wijnen zit nu ook rood in de lift. Oostenrijk is geen nieuwkomer voor de Vlaamse Wijngilde. We zijn immers het Feest van de Vlaamse Wijngilde in 2008 niet vergeten waar we dankzij de inspanningen van Hugo Van Landeghem, toen nationaal voorzitter, verwend werden met een proeverij van buitengewone wijnen uit zowat alle belangrijke regio’s. Wijnen van 30 domeinen stonden op de proeftafel, 20 wijnbouwers waren persoonlijk aanwezig.

WIJNLAND OOSTENRIJK Wijnland Oostenrijk kende de afgelopen jaren veel succes . Vooral de witte wijnen vormen de kracht van Oosenrijk: heerlijk aromatisch, en altijd met goede zuren. Riesling en grüner veltliner bieden een intrigerende waaier aan smaken en stijlen. Grote veltliners worden gekenmerkt door intense smaken met een pittige kruidigheid en minerale elementen, soms met exotisch fruit en bloemige geuren. Daarnaast is er een breed assortiment aan lokale variëteiten zoals rotgipfler of frühroter veltliner, maar ook weissburgunder (pinot blanc), grauburgunder (pinot gris), traminer en morillon (chardonnay), behoren tot het areaal. Voor rood is het aanbod flink gegroeid. De kwaliteit is

S im o nne W e l l ek en s

Fred Loimer: “Mineral soils make grüner veltliner deliciously spicy, while loess soils conjure up lovely exotic notes.”

Proefnotities: Simonne Wellekens Foto’s: Simonne Wellekens

enorm gestegen. Troeven zijn de autochtone druiven: zweigelt voor de fruitige en soepele wijnen, st laurent voor de elegante, finesserijke wijnen en blaufränkish voor de krachtige exemplaren. De stijl sluit nauw aan bij het moderne smaakprofiel: veel fruit en doordacht hout, krachtig en gevuld. Opvallend is de frisse lijn die dankzij het koele klimaat de wijnen kenmerkt. Internationale druiven met onder meer cabernet sauvignon, syrah en pinot noir, zijn ook aangeplant. Mengvormen en speciale cuvées zijn bijzonder populair.

FRED LOIMER ESTATE

PREMIUM ESTATES OF AUSTRIA Fred Loimer, Fritz Wieninger, Gernot Henrich, Willi Sattler en Alois Gölles-deze laatste als producent van distillaten en azijn-vormen sinds 2004 de groepering Premium Estates of Austria. De bedoeling is vanuit een gemeenschappelijke spot de internationale markt te benaderen. Men wil op deze manier de weg inkorten naar belangrijke wijnmarkten zowel deze in de Verenigde Staten als de Europese landen. Andreas Wickhoff behaalde zijn diploma Master of Wine in 2012, is afgestudeerd aan het College voor Toerisme en Hotelmanagement in Bad Gleichenberg. Bijgevolg is hij de juiste persoon voor het nemen van initiatieven om de ontwikkeling van Oostenrijkse wijnen op de diverse markten te doen stijgen. Samen met Stefanie Lobner, met meer dan 10 jaar ervaring als assistente bij de Austrian Wine Marketing Board, vormen zij een passioneel team dat begeesterd is door de liefde voor wijn. Beiden stapten in het project en helpen met een onvermoeibare inzet de wijnbouwers hun markten te verbreden. Premium Estates of Austria fungeert als een interface tussen de wijnmarkt en de producenten. Ieder bedrijf behoudt zijn identiteit, zijn eigen stijl en persoonlijkheid, en zijn manier van wijn maken. Dat hier kwaliteit uit voortkomt, is lang geen punt van discussie meer.

Wijngaard Fred Loimer In de heuvels rond Langenlois, in Kamptal, bestaat de ondergrond vooral uit Gföhlgneiss, een hard gesteente, bedekt met lagen bruine aarde waarvan sommige meters dik zijn en andere amper 20cm. De wortels boren zich een weg door de kieren en spleten van de broze Gföhlgneiss. Dit zorgt voor verfijnde en elegante aroma’s. In oostelijk en zuidelijk Langenlois vind je diepe löss waardoor een optimale watervoorziening van de wijnstokken mogelijk is. Fred Loimer heeft 70ha wijngaarden waarvan sommige op de beste sites. Ieder perceel heeft welbepaalde karakteristieken, gedefinieerd door de positie van de zon en de geologische ondergrond.

Blaufrankisch

Fred Loimer, opgegroeid in een wijnbouwersfamilie, ontwikkelde al snel een passie voor wijn. Het was dan ook vanzelfsprekend dat hij na zijn humaniora oenologie ging studeren. Na ervaringen in het buitenland keert hij bruisend van ideeën en vol vertrouwen terug naar Langenlois waar hij nieuwe vinificatietechnieken uitprobeert en begint met het rendement drastisch te verlagen. Hij experimenteert met eikenvaten en start met het toepassen van de malolactaatgisting. Zijn vader verklaarde zijn zoon voor gek! Loimer wilde vooral premiumwijnen produceren: “my wines should mirror myself and the Kamptal.” Daar is hij dan ook in geslaagd. Zijn wijnen behoren tot de wereldtop. In 2005 schakelde hij over op biodynamische cultuur en in 2009 kreeg hij het certificaat. Vandaag wil Fred Loimer vooral een zuiver en gezond product maken maar is hij er zich van bewust dat het onmogelijk is van geheel afstand te doen van de moderne technologie en de hedendaagse economie. Fred Loimer maakt ook deel uit van de groep “Respekt. “Respekt” staat voor: respect voor de natuur, de mensheid, zijn omgeving en de cosmos. De productie is opgedeeld in drie lijnen: Kamptal DAC Grüner Veltliner en Riesling, de klassieke vertegenwoordigers van de streek, droog en fruitig met een frisse zuurgraad. Kamptal DAC Reserve met de vermelding “Terrassen”, de minerale expressie van Langenlois 1 ötw Erste Lagen, de beste percelen met namen als Käferberg, Spiegel, Seeberg, Steinmassl.

K e n W i j n -magazine - jaargang 10 - nr. 20

WIENINGER ESTATE Fritz Wieninger: “My dream of having a winery with wines of style and international character has come true. Today, Wieninger stands for top wines that are from Vienna - and are internationally known. And as a forerunner of high quality wines from Vienna, it means a lot to me to create wines that the Viennese can be proud of.”

Wijnen Loimer

Geproefd Langenlois Spiegel Grüner Veltliner Kamptal DAC Reserve Erste Lage 2011

Langenlois Steinmassl Riesling Kamptal DAC Reserve Erste Lage 2011

Spiegel refereert naar de wijngaardsite op de top van de heuvel. De wijn heeft een intens en rijk aroma met bovenal peer en pompelmoes. De smaak is breed met mooie zuren, een finesserijke inhoud en een ruime lengte. In het vatstaal van 2012 ontwikkelden zich vooral minerale elementen. De versie was duidelijk droger met een licht bitter eind. Niettemin heel beloftevol.

Heerlijk jong en fijn aroma, fris geurend naar knapperig citrusfruit met strakke elementen en mineralen. De smaak is genereus met opnieuw veel fruit en een rijpe aciditeit waarin citroen en limoen, naast wat exotisch fruit. Perfect in balans, fris, droog, eerlijk, met diepte en lengte. 2012 kondigt zich schitterend aan. Heel beloftevolle wijn met een zeer fijne structuur waarin ragfijne zuren en een mineraal einde. Fantastische wijn.

Langenlois Käferberg Grüner Veltliner Kamptal DAC Reserve Erste Lage 2011

Deze wijn toont een grote aromatische kracht met een opwekkende frisheid. In de geur ontwikkelen wit pitfruit en zeste. De smaak is breed en rijk met fijne zuren. Het vatstaal 2012 getuigde dan weer van een intens mineraal karakter, mooie zuren en veel sap.

Langenlois Seeberg Riesling Kamptal DAC Reserve Erste Lage 2011

Alle wijnen hebben een correcte licht goudgele kleur. Opmerkelijk hoe floraal deze wijn is. Ook pitfruit met perzik en abrikoos ontwikkelt stevig in het verlengde waar een licht ziltige toets opduikt. In de mond is de wijn bijzonder levendig met fijne zuren, geel en wit pitfruit naast limoen. Zuren zijn heel sappig, rijp en tegelijk verfrissend. Seeberg is de oudste wijngaard, zowat 60 jaar. 2012 lijkt krachtiger nog dan 2011 en biedt heel veel potentieel voor de toekomst.

Zöbing Heiligenstein Riesling 2011 Erste Lage 2011

Heiligenstein is één van de meest bijzondere wijnen uit Kamptal dankzij de unieke vulkanische bodem. De wijn heeft een intens aroma waarin rijp fruit zoals abrikoos en citrusfruit heel herkenbaar zijn naast geuren van bloesems. De stijl is droog, intens en volumineus. Het geheel toont een complexe materie met een fijne, elegante structuur en een aangename lengte.

De afgelopen twintig jaar wist Fritz Wieninger de status van de Weense wijnen te verhogen van traditionele ‘heuriger-’ en ‘Buschenschankwein’ tot pure kwaliteit. Ook hij behoort tot de absolute topwijnbouwers van Oostenrijk. Hij bezit 30ha wijngaarden in Bisamberg en 15ha in Nussberg, twee gebieden die gescheiden worden door de Donau. De teeltgronden met enerzijds grindachtige löss en zand in Bisamberg en calciumrijke, verweerde ‘muschelkalk’ in Nussberg leveren optimale condities voor een mooi assortiment aan wijnen. Ook klimatologisch tekenen

HEINRICH ESTATE Met het bedrijf van Gernot en Heike Heinrich belanden we in Burgenland, waar men vooral rode wijnen maakt. Alles heeft te maken met het relatief warme klimaat. De wijnbouwgebieden liggen in het oosten van Oostenrijk, bij de grens met Hongarije, Slovenië en Tsjechië, met als aantrekkingspunt de Neusiedlersee. Gernot Heinrich heeft terreinen in Neusiedlersee-Hügenland op de gronden van Leithaberg DAC, waar zowel weissburgunder als blaufränkish zijn aangeplant. Leithaberg staat voor een minerale stijl met veel finesse. In 2006 schakelde Gernot Heinrich over naar biodynamische cultuur.

Geproefd

Fritz Wieninger beide regio’s merkelijke verschillen op. In Bisamberg waait de wind sterker, is het zonniger en valt er minder regen, perfect voor rode wijn. Chardonnay heeft zich eveneens perfect aangepast aan deze omstandigheden. De wijnen tonen een fris en speelse stijl met bovenal fruit en een sprankelende zuurgraad. In Nussberg worden vooral riesling, grüner veltliner, traminer en gemischter satz (de traditionele heurigenwijn) verbouwd. Hier zijn de wijnen mondvullend, wat roomachtig, met donker fruit, specerijen en een grote hoeveelheid minerale elementen.

Wiener Gemischter Satz 2012

Nussberg Alte Reben 2011

Dit is niet zomaar een wijn. Dit is het symbool van de Weense cultuur en de pure reflectie van een lange traditie. In één zelfde wijngaard groeien tot 15 verschillende druivenrassen die samen geoogst worden en gegist. Het resultaat is een complexe, aromatische, witte wijn met een fris en elegant smaakpalet. Licht kruidig en fruitig in de mond, plezierig en genereus, evenwichtig en met lengte. Mooie aparte wijn.

Sinds 2008 wordt biodynamisch geteeld in Nussberg. Negen druivenrassen groeien er samen: weissburgunder, neuburger, welschriesling, grüner veltliner, sylvaner, zierfandler, rotgipfler, traminer en riesling. Heel apart en buitengewoon complex: aroma’s van citrusfruit, florale elementen, exotisch fruit, zachte kruiden, specerijen en zelfs minerale accenten. De smaak is levendig met edele zuren, krachtig en gevuld met een ruime blijvende lengte.

Bisamberg Alte Reben 2012

Ook deze wijn is afkomstig van een “complantation”, niet onbekend voor wie ooit Marcel Deiss bezocht in de Elzas. De blend van weissburgunder, grauburgunder en chardonnay, aangeplant in de wijngaard Bisamberg, worden samen geoogst en gegist in stalen tanks. Opnieuw resulteert dit in een aromatische wijn met pompelmoes, een ietwat rokerig karakter, en pitfruit. Het smaakprofiel is elegant, vol en met verfrissend zuur en een fijne textuur, mooi in balans en toegankelijk.

Rosengartl Alte Reben 2012

Een samenstelling van 5 druivenrassen brengen in deze fijn gekruide wijn een licht zoete toets, witte bloemen en sinaasappel. De smaak is elegant en sappig met een mooie ingewerkte zuurgraad en prima lengte.

Pinot Noir Grand Select 2009

Ten slotte pinot noir. Op zijn minst gewaagd mag je dit wel noemen. Druiven komen van zowel Bisamberg als Nussberg. De combinatie van beide bodemtypes en de relatief lage hoeveelheid regen en constante wind maken de teelt van pinot noir mogelijk. Een fijn geurpatroon kondigt alvast een zuivere wijn aan. Aroma’s van klein rood fruit, kersen en wat zoethout zijn zowel in de neus als in de smaak herkenbaar. Een sappige en elegante inhoud trekt zich door tot het eind. Mooie pinot met pittig eind.

Wiener Trilogie 2010

Drie rode druivenrassen: zweigelt (65%), cabernet sauvignon (20%) en merlot (15%). Je herkent meteen het kersenfruit van zweigelt in de neus. In de smaak komt cabernet opzetten en geeft de wijn zijn structuur mee ter-

Leithaberg De streek heeft zowat 3500ha wijngaarden aan de voet van het gelijknamige gebergte. De bodem is gevormd door kristallijn gneiss en mica schist, de zogenaamde “Ranker”gronden, met een harde laag kalksteen, lokaal “Leithakalk” genoemd. Primaire rotsachtige bodems zijn ideaal voor wijnbouw. De bodem is arm en druivelaars moeten diep wortelen. De opbrengsten worden op natuurlijke wijze laag gehouden wat de kwaliteit ten goede komt. Vandaag zorgen de verweerde rotsen, de zanderige leem, de leisteen en schelpkalk voor een uitzonderlijke geologie in de regio en leveren wijnen met heel wat mineralen.

wijl merlot net zoals in een bordeauxblend zorgt voor zachtheid en rondheid. Subtiele tannine, kersenfruit en sappige zuren maken hier de balans.

Gols Het klimaat in Leithaberg wordt gedomineerd door het Pannonisch plateau. Kenmerkend zijn de vroege lente, gevolgd door een hete en droge zomer met warme winden. De Neusiedlersee speelt een regulerende rol in het hele patroon en creëert een bijzonder microklimaat met een warme herfst en milde temperaturen het hele jaar rond. De wijnen ontwikkelen een mooi palet met fruitige aroma’s en een ragfijne structuur waarin een verfrissende aciditeit ondersteund wordt door rijpe tannine.

Het stadje Gols ligt op de zuidelijke helling van de Parndorfervlakte. Deze 200km² grote met kiezel bedekte kale vlakte ligt ongeveer 30m hoger. Op de lössgronden met een oriëntatie gericht naar het Neusiedlermeer liggen de wijngaarden. De Parndorfervlakte is zowat de meest winderige zone in Europa. Het grootste windmolenpark vind je dan ook hier terug. Gernot Heinrich’s beste percelen, zoals Gabarinza en Salzberg, liggen in het hart van deze zogenaamde “Hangabbruch” van de Wagram. In het oosten ligt de Parndorfer Platte en in het westen de Neusiedler See en aan de andere zijde van het meer tref je het Leithagebergte.

K e n W i j n -magazine - jaargang 10 - nr. 20

SATTLERHOF ESTATE

Gernod Henrich

Geproefd Weissburgunder Leithaberg DAC 2011

Licht groengele wijn met briljante spiegel. De geur ontwikkelt wat ziltige toetsen en groene accenten, naast peer en witte perzik. De smaak is fris en droog met elegante zuren. De stijl is breed en voldoende gevuld als gevolg van een rijping op de droesem gedurende 15 maanden.

Pannobile 2011

Druiven voor deze wijn komen van de Salzbergwijngaard. Zweigelt (70%) wordt versneden met 30% blaufränkisch. Het resultaat is een mooie, vlezige wijn met een sappig smaakprofiel, een fijne, edele zuurheid, een schitterende fruitinhoud en een blijvend aangenaam eind. Gabarinza 2011

Blaufränkisch Leithaberg DAC 2011

De wijn heeft een zeer frisse en dynamische kleur. Vooral kersenaroma’s acceleren in de neus. De smaak is bijzonder fris, strak en tegelijk elegant met een prima vulling, goede structuur, perfect in balans en mooie lengte waarin de minerale accenten de smaak mooi afronden. Blaufränkisch Alter Berg (Winden) 2011

Een diepe kersrode kleur met briljante spiegel. De geur is intens en verfijnd, fruitig en floraal. De smaak barst van het rood fruit. Krokante kersen en fijne kruiden pakken de structuur in. De wijn getuigt van veel materie in een elegante stijl. Grote wijn!

De wijn heeft een bijzonder jong voorkomen met een diepe paarsrode kleur. Heel aromatisch, intens en gelagerd in de neus. De smaak is navenant, rijk en intens met veel fruit, sap en een fijne structuur. De mix van 40% blaufränkisch, 30% merlot en 30% zweigelt vormt een perfecte samenhang met alle elementen in balans.

Steiermark ligt in het zuiden van Oostenrijk en wordt onderverdeeld in meerdere subregio’s naargelang de windstreken. De nabijheid van de middellandse zee is er voelbaar. De rand van de Alpen en de hoge ligging van de wijngaarden zorgen dan weer voor milde temperaturen. Witte druivenrassen zijn er volop aangeplant. Je vindt er nauwelijks rode wijn. De bekendste regio is Sudsteiermark aan de grens Alexander Sattler en zijn eerste wijn met Slovenië. De wijnen zijn heel apart en niet erg Oostenrijks. Willy Sattler en zijn vrouw Maria maken meer dan 30 jaar wijn. Vandaag vormt het wijnbouwerspaar samen met de zonen Andreas en Alexander een hecht team. Het domein ligt ten zuiden van Gamlitz op een steile helling met een prachtig zicht op Sudsteiermark. Ook op dit domein worden moderne technieken gecombineerd met traditie. Er wordt stevig geïnvesteerd in nieuwe keldertechnologie. De traditie vind je dan weer terug in het beleid van de wijngaarden. Perfect rijpe druiven worden geoogst in de wijngaarden Sernauberg, Pfarrweingarten en Kranachberg. Dit jaar besloot de familie de wijngaard te converteren en organisch te telen.

Sernauberg Deze site is zuidoostelijk georiënteerd. De flanken zijn steil met gronden bestaande uit fijn zand bedekt met kiezel. Hier groeien sauvignon blanc en morillon.

Pfarrweingarten Bourgondische druivenrassen groeien in deze wijngaard die de vorm heeft van een bassin en volledig in het bezit is van de familie. Het is een kleine en prima beschermde wijngaard. De bodem bestaat vooral uit schelpkalk en kristallijn kalksteen.

Salzberg 2011

De wijn kreeg de naam van de wijngaard gelegen op de zuidelijke helling en een mix van 50% merlot en 50% blaufränkisch (de assemblage wisselt naargelang de jaargang). Diep donkere wijn met een violette weerkaatsing. De geur ontwikkelt meteen veel fruit met kers bovenaan, fijne kruiden en een lichte toets van hout. Verrassend krachtig in de mond. Structurele, rijpe tannine, verfrissende zuren en een compacte materie versmelten tot een harmonieus geheel, evenwichtig, lang en met een eindeloze afdronk waarin sappig fruit, specerijen en hout terugkeren. Gewoon schitterend!

Kranachberg De derde wijngaard strekt zich uit van Gamlitz tot Leutschah en is voor 90% beplant met sauvignon blanc. De unieke samenstelling van de bodem, kalkachtige zand en mica, zorgen voor druiven die wijnen leveren met een onmiskenbaar karakter waarin rijp fruit en specerijen een schitterende combinatie vormen.

Sattlerhof basin

GÖLLES ESTATE Gölles Estate is het buitenbeentje in de reeks domeinen aangesloten bij de Premium Estates. Geen wijndomein maar een bedrijf waar men destillaten en verschillende types azijn maakt. De productie ligt in Riegersburg, in hartje Steiermark. Sinds vier generaties wordt fruit geteeld. De familie is gespecialiseerd in fijne destillaten en sinds 1980 komen daar delicate vinegars bij, gemaakt van verschillende soorten fruit.

Willi Sattler: “The vintner and his wines need a long-standing and close relationship.”

Willi Sattler

Geproefd Element Sauvignon Blanc 2011

Dat sauvignon blanc in deze regio floreert, merk je aan het aantal cuvées die gemaakt worden op het domein Sattlerhof. Een reeks van tien verschillende versies komen aan de beurt. Ik pikte er een paar uit. Element is een assemblage van sauvignon deels opgevoed in eikenvaten en deels in stalen tanks, en tevens de eerste wijn van zoon Alexander. De wijn verrast door zijn fijn aroma en pure smaak. Elegant en strak, geen groenige stijl, eerder zacht rijp en sappig. Grassnitzburg Sauvignon Blanc 2011

Ook deze wijn is recent toegevoegd aan het repertorium. De eerste oogst was 2010 en werd niet verhandeld. Opnieuw zeer puur en elegant. Een fijne zuurtextuur kenmerkt de wijnen. De smaak is sappig, droog maar levendig en erg smakelijk.

Kranachberg Sauvignon Blanc Grosse STK Lage 2010

Een heerlijk glas wijn met een schitterend aroma, intens geurend naar exotisch fruit met nadien groene kruiden, verfijnd en puur. De smaak is rond en gevuld, tegelijk levendig met knisperende zuren en een indruk van tannine in de finale wat verwijst naar schilcontact. Pfarrweingarten Morillon Grosse STK Lage 2007

Distillerie Göller

Duidelijk een wijn met potentieel. De jaargang 2011 liet zich moeilijk proeven, de wijn is momenteel heel gesloten en gedrongen. 2007 daarentegen is ontwikkeld. Net zoals de geur is de smaak mooi, complex, evenwichtig en in balans. Alle structuurelementen vormen een verfijnd geheel. De smaak eindigt behoorlijk lang en gevuld.

Premium Estates wijnen zijn verkrijgbaar bij Leirovins, Wetteren, www.leirovins.be

Beste Belgische Wijn 2013 G id o Va n Im s c h o o t D e a u t e ur i s v o o r z i t t e r v an d e V e r e ni gin g v an V l a am s e S o m m e l i e r s , di e d e w e d s t r ij d o r g ani s e e r t Foto’s: Peter Doomen

1. Geconcentreerd proeven 2. José Lemahieu en Gido Van Imschoot 3. Jonas en Jens Demaere 4. De medaillewinnaars

oensdag 18 september organiseerde de vzw Vereniging Vlaamse Sommeliers voor de negende keer een grote proeverij waarbij de beste Belgische wijnen werden beoordeeld. Met de proeverij “Belgische Wijn van het Jaar” willen de Vlaamse Sommeliers hun appreciatie en geloof in de Belgische wijnbouw duidelijk maken. Dat deze wedstrijd een grote stimulans is voor de Belgische wijnbouw hoeft geen betoog. Jaar na jaar neemt het aantal ingestuurde stalen toe. We merken ook dat steeds meer wijnbouwers deze uitdaging aangaan. Ze beschouwen de wedstrijd als een stimulans, maar ook als een mogelijkheid om feedback te krijgen over de kwaliteit van hun wijn. Dit jaar proefden 40 proevers 60 stalen verdeeld in drie categorieën: witte wijn, mousserende wijn en rode wijn. De wedstrijd leverde 21 medailles op. Heel wat proevers loofden de grote kwaliteit van de geproefde wijnen. Uit de eindbeoordeling bleek de kwaliteit van de wijnen dermate groot dat enkel gouden en zilveren medailles werden uitgereikt.

Belgische wijn, een lange geschiedenis De Belgische wijnbouw heeft een lange geschiedenis van vallen en opstaan. Volgens oude geschriften werden de eerste wijngaarden aangelegd door de Romeinse overheerser in de tweede en derde eeuw. Toch was het wachten op Karel de Grote om van een min of

meer gestructureerde wijnbouw te spreken. Karel de Grote, zelf een groot wijnliefhebber, stimuleerde in de negende eeuw de bouw van nieuwe kloosters en zorgde daarmee voor de verdere verspreiding van de wijnbouw. Samen met de kloosterordes groeide ook de interesse van de landheren voor wijn. Voor vele adellijke families was een wijngaard prestigieus en het schenken van de eigen wijn was een belangrijk teken van gastvrijheid. De adel schonk ook wijngaarden als bruidsschat. Belangrijke wijngaarden in de streek van Leuven en in de zuidelijke regio’s rond Namen waren in handen van de Bourgondische hertogen. Het hoogtepunt van onze wijnbouw lag in de 15de en 16de eeuw. In die tijd waren de Belgische wijnen zelfs bekend en geroemd tot ver over de grenzen. De belangrijkste streken waren Hageland, Haspengouw en de streek langs de oevers van de Maas. In Borgloon gaan de eerste sporen van wijnbouw terug tot de 10de eeuw. De wijnbouw was in die tijd zo belangrijk dat de wijnbouwers toelating kregen om een eigen gilde op te richten. De “Wijnluyden” was één van de zeven gilden die de streek rijk was. De wijnbouw verspreidde zich via het grote netwerk van kloosterordes, maar ook binnen de muren van alle grote steden werden wijngaarden aangelegd. Wijnbouw werd een belangrijk element van de economie en de steden deden gouden zaken met de accijnzen die op de verkoop werden geheven. Om de export en de verkoop te stimuleren werden over het hele land wijngaarden aangelegd, de

K e n W i j n -magazine - jaargang 10 - nr. 20

vroegere Romeinse heirbanen gerestaureerd en de Maas verbreed om de vele vaten te vervoeren. Later zal dit de Belgische wijnmaker zuur opbreken, want langs de vroegere heirbanen en de rivier kwamen de Bourgondische wijnen ons land binnen; een concurrentie die onze wijnbouw geen goed zou doen. Het zal de langzame neergang van de Belgische wijnbouw in de hand werken.

De 16de eeuw: een keerpunt De vele oorlogen in de middeleeuwen deden de wijnbouw geen goed. Er heerste ziekte en hongersnood en veel wijngaarden werden gerooid en vervangen door tarwevelden. De nood aan brood was immers groot. Maar ook het klimaat deed een duit in het zakje. Tijdens de 16de eeuw werd onze regio getroffen door een periode van extreem koude winters, waarbij het maandenlang aan een stuk vroor. Volgens de overlevering heeft deze “kleine ijstijd” zo goed als zeker de wijnbouw doen verdwijnen. Toen het klimaat eindelijk weer wat zachter werd hadden de boeren geen zin meer om wijngaarden aan te planten en vervingen hun wingerds door interessantere (graan-) producten die jaarlijks een ruimere oogst leverden. Andere oorzaken voor het verval van de wijnbouw was de urbanisatie van de steden, waarbij wijngaarden werden opgeofferd voor behuizing en de invoer van buitenlandse, kwalitatief betere wijnen. Tot in de 18de eeuw bleven enkele minuscule wijngaarden over, maar ook deze verdwenen, door oorlogen, armoede, ziekten en hongersnood. Later zullen de grote ziekten van de 19de eeuw, phylloxera, meeldauw en oïdium, de heropbouw van de Belgische wijngaarden verhinderen. De laatste wijngaarden, rond Luik, werden in 1914 verwoest door de Duitse troepen.

Het nieuwe begin In de jaren 1960 begonnen enkele gepassioneerde wijnamateurs met de aanplant van kleine wijngaarden in Borgloon. De eerste resultaten waren behoorlijk en stimuleerden anderen om zelf ook een wijngaard aan te planten. Later begonnen fruittelers in het Hageland met de aanplant van wijngaarden, naast de teelt van appelen en peren. Hun inspanningen werden beloond in 1997 met de erkenning van de eerste Belgische beschermde herkomstbenaming voor het Hageland. Intussen heeft België vier gebieden met een

officiële BOB (Beschermde OorsprongsBenaming). Deze BOB’s zijn Hageland, Haspengouw, Heuvelland en Côtes de Sambre et Meuse. Daarnaast zijn twee landwijnen erkend: Vin de Pays des Jardins de Wallonie en Vlaamse landwijn. In 2005 en 2008 werden ook de mousserende wijnen erkend: Vlaamse mousserende kwaliteitswijn en Vin Mousseux de Qualité de Wallonie of Crémant de Wallonie. Het Hageland is de rechthoek tussen Leuven, Aarschot, Diest en Tienen. Een heuvelachtig gebied dat al in de twaalfde eeuw geroemd werd om zijn uitstekende wijnen. De oorsprong van dit typische golfreliëf ligt in de zee die zo'n 15 miljoen jaar geleden de streek bedekte. Door getijdenstromingen werden enorme zandbanken gevormd. Toen deze oerzee geleidelijk wegtrok, verhardden de zandbanken tot zandsteen. Deze zandbanken van ijzerzandsteen die overbleven, vormen nu de heuvelrijen. In de Middeleeuwen ontdekte men dat deze ijzerhoudende heuvels uitstekend geschikt waren voor wijnbouw. Even uniek is de wijnstreek van Haspengouw, waar zich de oudste wijngaarden van België bevinden. Van oudsher bloeide hier "de wingerd als landtwijn gewassen op des poirters erff". De noordgrens van de wijnbouw bereikte al in de middeleeuwen het heuvelachtige landschap van Brabant en Loon. De oudste bron die verwijst naar de wijncultuur in Limburg stamt uit 1079. Het betreft een schenking van de adellijke familie uit Berlingen aan de kerk Sint-Lambertus in Luik. Er was sprake van een wijngaard met een oppervlakte

van 20 roeden, ongeveer één hectare. Namen als Wijngaardveld, Wijnbroek en Wijnbeek, veelvuldig aanwezig in Haspengouw, getuigen van het wijnverleden. Het zeer gunstige microklimaat in deze contreien was hier zeker niet vreemd aan. Wijnranken gedijen immers beter op zuidelijke hellingen. Terwijl de koude door de valleien trekt, geniet de zuidflank van een temperatuur die een paar graden hoger ligt. Ook het aantal zonuren tijdens de late rijping in de herfst ligt aanzienlijk hoger dan in de vlakte.

Belgische wijnbouw anno 2013 De laatste jaren groeit het aantal wijnbouwers in alle regio’s. Cijfermateriaal uit 2011 en 2012 van de Federale Overheidsdienst Economie, KMO, Middenstand en Energie leert ons dat de professionele wijnbouw toeneemt. Daarnaast bewerken honderden amateurwijnmakers, verspreid over het hele land, met groot enthousiasme hun eigen kleine wijngaard. In 2011 telde ons land 79 professionele wijnbouwers die samen 130 hectare wijngaarden hebben. De opbrengst per jaar is variabel en gevoelig voor de klimatologische omstandigheden. Wat opvalt - en dat blijkt duidelijk uit de resultaten van de proeverij van de Beste Belgische Wijn - is de hoge kwaliteit die de wijnbouwers nastreven. Verwacht wordt dat dit in de volgende jaren nog zal toenemen. Het is duidelijk dat de wijnbouw in ons land de wind in de zeilen heeft.

Resultaten Beste Belgische Wijn 2013 Gouden medailles Categorie schuimwijnen Pietershof – Crémant de Crindael Vignoble des Agaises – Ruffus Blanc de Blancs Vignoble des Agaises – Ruffus Brut Sauvage Schorpion – Chardonnay Brut Schorpion – Zwart Brut Entre-Deux-Monts – Wiscoutre Schorpion – Goud Brut

Sept. 2009

Categorie witte wijnen Château Bon Baron – Chardonnay Clos d’Opleeuw – Chardonnay Waes – Waes Wit Aldeneyck – Pinot Gris Barrique Hoenshof – Chardonnay/Wurzer

Categorie rode wijnen Château Bon Baron – Pinot Noir Domein Uylenbergher

Zilveren Medailles

G R A N D

V I N

D E

P O M E R O L

Categorie witte wijnen Entre-deux-Monts – Chardonnay

GÉNÉRATION POMEROL

Domaine du Ry d’Argent – Solaris Aldeneyck – Pinot Gris Hoenshof – Chardonnay Barrique

Categorie rode Wijnen Château Bon Baron – Acolon Château Bon Baron – Divo Nanto Hoenshof – Cuvée Hoenshof

www.chateaulapointe.com

- Photo TWIN

Château

Phélan Ségur

www.phelansegur.com

L’ A B U S

D ’ A L C O O L

E S T

Saint-Estèphe D A N G E R E U X

P O U R

L A

S A N T É .

C O N S O M M E R

AV E C

M O D É R AT I O N .

whisky in Wijnvaten Een liefdevolle relatie

at veel wijnliefhebbers ook genieten van een goed glas single malt whisky is geen geheim. Is het basisproduct verschillend, namelijk druiven versus granen, dan is de kunst van het degusteren vrij gelijklopend. Ook hier kijkt men naar de kleur, snuift men aan de whisky (“nosing” in het Engels) om de aroma’s te ontdekken en slurpt men wat om lucht aan te zuigen zodat de whisky al zijn smaakgenoegens loslaat op onze tong. Bovendien wordt ook hier benadrukt dat je beter met mate geniet van een goed glas whisky omdat we niet lang genoeg leven om slechte whisky te drinken. Misschien is er toch wel één ding

fundamenteel verschillend: bij whisky kan een theelepeltje water wonderen verrichten door nog meer verborgen aroma’s vrij te geven, terwijl wij natuurlijk als fanatieke wijnproevers nooit water in de wijn zullen doen! Nochtans is er nog een relatie die we volledig uit het hoog verliezen:veel Schotse single malt whisky’s gebruiken vaten die al dan niet gemuteerde wijnen bevat hebben. Men gebruikt al lang vaten die voor de productie van sherry, port, madeira of marsala hebben gediend, maar ook vaten die sauternes, grote witte bourgognes, banjuls mochten opvoeden zijn tegenwoordig gegeerd goed in de Schotse hooglanden.

er i c mer n y C o m m a n d e r ij B r u s s e l

De invloed van dit hout dat nog doordrongen is met resten van wijn, mag niet onderschat worden.

niet enkel liefde voor de whisky maar ook voor het hout dat zo een belangrijke rol zal spelen bij het verouderen van dit levenswater.

The Macallan

The Macallan heeft maar liefst 18.000 vaten in stock waarop whisky rijpt. Als je weet dat men pas de benaming whisky krijgt na een minimum van twee distillaties en minimum drie jaar en één dag rijping op eikenhouten vaten begrijp je onmiddellijk het belang van het bekomen van goede gebruikte vaten.

Alhoewel veel distilleerderijen het hout in hun hart dragen, is er geen enkele die zoveel aandacht besteedt aan het hout als The Macallan, één van de gevestigde waarden wat kwaliteitswhisky’s betreft. Sinds 1824 streeft men hier naar perfectie in geur, kleur en smaak. Hier gaan zelfs alle medewerkers elk op hun beurt op stage naar Spanje waar ze de hele cyclus van een wijnvat volgen voor het bij hen terecht komt. Zo krijgen ze

Bij dit huis hebben ze zelfs een “Master of Wood”, Stuart MacPherson. Hij is verantwoordelijk voor 23 kuipers die tonnen herstellen en maken. Er zijn drie kui-

K e n W i j n -magazine - jaargang 10 - nr. 20

pers in opleiding. Hij draagt zorg voor de hoge kwaliteitsstandaarden rondom hout bij The Macallan en is verantwoordelijk voor heel wat workshops rond de invloed van hout op whisky. Hij is ervan overtuigd, samen met vele anderen, dat het hout voor 60 % verantwoordelijk is voor de finale aroma’s en smaken van de whisky's van The Macallan. Bij The Macallan mikt men essentieel op vaten afkomstig uit de Sherryregio. De 1824-serie is voor 100% gerijpt op sherryvaten.

Perfecte recyclage 2

1. Selectie van de duigen, enkel de niet gebarsten stukken worden gekozen 2. Nosing & Tasting bij The Macallan 3. Distilleerkolommen van The Glenfiddich 4. The Balvenie en het hout

Niet alle houtsoorten zijn geschikt voor het rijpen van whisky en bovendien ondergaat het hout een heel agressieve inwerking van de alcohol die soms tot 56vol% piekt. We vinden dus bijna uitsluitend eikenhouten vaten terug in de “cooperage”. Deze vaten kunnen afkomstig zijn van de Noord-Amerikaanse eik (quercus alba) of van de Europese eik (quercus robur), in hoofdzaak van Franse origine. Japan, ook gekend om zijn topwhisky’s, maakt gebruik van de Japanse eik (quercus mongolica). Deze kuiperij maakt, hermaakt en herstelt vaten. Zelden of nooit worden de vaten in hun geheel volledig gerecycleerd want de kuipers zoeken naar die duigen die goed doordrongen werden door wijn (de bovenste duigen kwamen sowieso minder in contact met wijn) en stellen op deze manier een nieuw vat samen. Ook de bodem- en afdekplaten worden met zorg gekozen waarna men ze opnieuw bundelt met behulp van metalen ringen. De nieuw samengestelde va-

ten zullen normalerwijze ook opnieuw geschroeid worden om tot een homogene samenstelling en smaakpatroon van het hout te komen. Het nieuw samengesteld vat wordt hogshead (okshoofd) genoemd en bevat meestal 250 liter. Men kan zo’n okshoofd meermaals gebruiken om whisky in te laten rijpen. Belangrijk is het vat tijdig uit circulatie te nemen, want indien het uitgeput is kan het ongewenste smaken afgeven.

De invloed van het hout Hout gaat de alcoholsmaak afronden en de spirits tot een bepaald evenwicht brengen. Het zal ook de smaak toegankelijker en aangenamer maken. Bovendien gaat dankzij het schroeien van de vaten ook een neutraliserende rol ontstaan voor de ongewenste smaken die tijdens de jeugd domineren. Japanse eik geeft een combinatie van gedroogd fruit en vanille, terwijl Amerikaanse eik vooral vanille en kokosnoot geeft en Europese eik gedroogd fruit en een bittertje. Net als bij wijn laten houten vaten lucht door, en gaat de whisky oxideren waardoor hij soepeler, complexer en fruitiger wordt. Hoe ouder, hoe mooier maar hoe groter de verdamping of ‘ la part des anges’ (het deel voor de engelen). In Schotland gebruikt men heel weinig nieuwe vaten in tegenstelling met de collega’s in de Verenigde Staten en Canada, die trouwens geen keuze hebben, want de wetgeving voorziet enkel in het gebruik van nieuwe vaten. De Schotten zijn dus de kampioenen in het recycleren van sherryvaten, maar ze recupereren ook in veel gevallen een deel van de gebruikte Ameri-

kaanse whiskyvaten. Dat tegenwoordig naast sherryvaten ook andere vaten gebruikt worden heeft niet enkel te maken met modernisering maar ook met de schaarste op de markt. Bij een bezoek aan The Balvenie, een ander monument van kwaliteitswhisky’s, kregen we een bijzonder goede uitleg over de uitwisseling tussen smaken van wijn en whisky. Tijdens het rijpen van de wijnen dringen smaakstoffen door tot in de poriën van de duigen, en als nadien in diezelfde vaten whisky wordt gedaan, kan deze nog dieper doordringen in het hout door de agressie van de alcohol. Op het moment van saturatie gaan smaakstoffen van de wijn over in de whisky en ontstaat er een interessante uitwisseling. Nu lijkt dit allemaal vanzelfsprekend, maar het is eigenlijk pas tijdens de laatste 25 jaar dat wetenschappers dit proces goed begrijpen. Sommige whisky’s gaan één of twee jaar nog narijpen op bijzondere vaten om een extra dimensie te geven. Afhankelijk van het aantal gebruikte vaten wordt dit ook op het label vermeld: double wood, triple wood… Dus net als bij wijn zal het gebruikte vat een heel grote rol spelen in het eindproduct. De keuze van welk soort hout, hoe lang een whisky mag en kan rijpen (gestaafd door regelmatig te proeven), hoe het geschroeid werd, waar het gestapeld zal worden (vlakbij de zee of meer in de highlands), of er al dan niet turf gebrand werd tijdens het malten,... dit alles zal bijdragen tot het genieten van een mooie aromatische whisky.

A Spy in Speyside Speyside is het belangrijkste productiegebied van single malt whisky’s. Men schat dat ongeveer 50% van de single malt hier gemaakt wordt. Het is gelegen in het vroegere graafschap Moray. De naam Speyside is dan weer afkomstig van de rivier die stroomt langs een 50-tal distilleerderijen waarvan de bekendste zijn: The Macallan, The Glenlivet, Glen Moray, The Balvenie, Aberlour, Cragganmore, Glenfarclas, Glenrothes en daar waar alles begon: Glenfiddich. Speyside is één van de zes regio’s waar men Single Malt maakt. De andere zijn Campbeltown, Highland, Island, Islay en Lowland.

Single Malt Een single malt is een destillaat van gemoute gerst die gemaakt is in één distilleerderij. Het is dus geen “blend” (menging) of een combinatie van verschillende soorten whisky of whisky met een andere herkomst. Dat de single malt maar van één distilleerderij afkomstig mag zijn is trouwens bij wet geregeld. Bij het bottelen mogen producten van verschillende jaren van dezelfde distilleerderij gebruikt worden. Op het etiket staat de leeftijd van de jongste op vat gerijpte whisky die in de samenstelling is gebruikt.

The Macallan Het eerste dat opvalt bij aankomst bij The Macallan is dat zowel de bomen als de muren van de gebouwen zwart zien. Dit heeft niks met roet te maken, maar wel alles met het deel whisky dat verdampt is uit de 28.000 vaten die hier liggen te rijpen. De distilleerderij werd opgericht in 1824

door Alexander Reid. Onder het domein op 28 meter diepte ligt een bron waarvan het water gebruikt wordt tijdens de productie van de mooie whisky’s. Het water van de Spey wordt uitsluitend gebruikt om het destillaat te laten condenseren door afkoeling. Door de strenge milieuwetten in Schotland verlaat het water het domein zuiverder dan dat het binnenkwam. Het wordt pas geloosd na afkoeling om zo het comfort van de vissen in de rivier niet te verstoren. Men gebruikt hier een nieuwe resistente graansoort die ecologisch geteeld werd. De malt wordt ingekocht bij een gespecialiseerd bedrijf. Sommige personeelsleden wonen en leven in huisjes op het domein. Alhoewel alle whisky’s hier rijpen, worden ze afgevuld in Glasgow. Bij The Macallan hebben ze bijzonder veel aandacht voor de origine en de kwaliteit van de vaten. De rijke, nootachtige smaak van de sherryvaten is een echt kenmerk van dit huis. Vóór het echte werk van een “tasting and nosing” kregen we een onverdund staal voorgeschoteld van 72°. Je rook onmiddellijk rijpe peren die je ook in de mond kon terugvinden bij het voorzichtig nippen van dit levenswater. Je zou bijna denken dat je een poire williams van hoge kwaliteit aan het proeven bent. Nadien wordt dit brouwsel verdund met het water van de lokale bron om tot ongeveer 40vol% tot 43vol% alcohol te komen. The Macallan bracht onlangs een nieuwe serie 1824 op de markt met minder aandacht voor de leeftijd dan wel voor de kleur van de whisky’s. Deze serie werd bedacht door Bob Dalgarno, de whisky ma-

ker van The Macallan. Deze whisky’s hebben vooral gerijpt op sherryvaten. De namen verwijzen zowel naar de kleur als naar de van nature uit aanwezige mineralen en metalen.

Macallan Gold Deze versie is niet op de Belgische markt verkrijgbaar. De Belgische proevers staan hoog in aanzien in dit Schotse huis en men ging er vanuit dat deze versie te eenvoudig was voor ons ontwikkeld smaakpalet. Het gaat hier om een vrij jonge whisky die nu één jaar op fles gebotteld is. Het is een menging van ongeveer 50 vaten (casks). In de neus kan je citrus, vanille, gedroogde vruchten vinden. Al bij al voor dit jonge product een vrij complexe neus met een lichte kruidigheid. De mond is heel elegant en fijn. 40vol%.

Macallan Amber Bloemen en citrustoetsen bij de aanzet in de neus, gevolgd door rozijnen en kaneel. In de mond heel fris met citroenen en granny smithappelen, kaneel en gember vervolledigen het smaakpalet. Licht droge afdronk met een medium lengte. 43vol%.

Macallan Sienna Bij aanzet ook hier wat citrus maar gevolgd door florale toetsen, gedroogd fruit, vanille en kruiden. Hierna volgen sinaasappelschillen. Hij doet spontaan denken aan de geuren van een heerlijke verse geflambeerde pannenkoek. Schitterende zachte aanzet met ook in de mond druiven, dadels en vijgen. In een tweede fase komen ook de vanille en sinaasappel aanzetten. Heel lange nadronk. 43vol%.

Macallan Ruby Gedroogd fruit, karamel en kruiden verwelkomen je

1. Sfeerbeeld 2. Kuiperij The Balvenie & The Glenfiddich 3. Tonnen van The Balvenie & The Glenfiddich

The Macallan heeft maar liefst 18.000 vaten in stock waarop whisky rijpt.

David Stewart

neus. Na beluchting krijg je ook cederhout en bijenwas. In de mond smaak je citrus, specerijen, gedroogde vruchten, gember en rozijnen. Het is een glas whisky om bij weg te dromen. Samengesteld uit 36 verschillende vaten. 43vol%.

The Glenfiddich William Grant is de stichter van het geboortehuis van de Single Malt Whisky. In de zomer van 1886 bouwde hij met eigen handen en met de hulp van zijn zeven zonen en twee dochters de distilleerderij, steen voor steen op. Na één jaar zwoegen was het gebouw klaar en kon men starten met de productie. Hij noemde zijn bedrijf Glenfiddich, het lokale dialect voor "de vallei van de herten". Het is nog altijd een familiaal bedrijf waar kwaliteit maar ook innovatie de dagelijkse spirit vormen. In 1957 introduceerden ze de koperen distilleerpijpen, handgemaakt en op maat. In 1959 kwamen tonneliers op het domein, de dag vandaag nog steeds actief voor zowel Glenfiddich als The Balvenie. En dan het grote moment in 1961 waarop de eerste single malt ooit gemaakt werd en voorlopig voor de Britse markt gereserveerd werd. Pas vanaf 1963 werd deze whisky losgelaten op de rest van de wereld met het gekende succes tot gevolg.

Eerst moet je wat wennen aan het Schots accent, want alle Schotten slikken stukken van woorden in en David is hierop geen uitzondering. David is een beminnelijk man die nu meer dan 50 jaar actief is in de whisky. Hij startte als klerk bij Glenfiddich maar had geluk dat zijn baas de malt master blender was. Die merkte vlug dat David interesse en talent had. In 1964 startte hij zijn opleiding in de “sample room”. Hier leerde hij het verschil

tussen jonge en oude whisky, tussen whisky die op Amerikaanse eik gerijpt had of op Spaanse eik, maar hij leerde vooral fouten herkennen waardoor er geen whisky met afwijkingen op de markt zou komen. Hij deed ook ervaring op in het assembleren. Hij had tevens het geluk om de eerste single malt whisky te zien commercialiseren. Hij werd de echte ‘neus’ van het bedrijf. Dat hij na een lange loopbaan bij Glenfiddich nog verder werkt als malt master bij The Balvenie heeft alles te maken met passie: schitterende whisky op de markt brengen. Bovendien zegt David dat hij nog elke dag

nieuwe dingen ontdekt in zijn sublieme collectie whiskyvaten. Laat het duidelijk zijn dat hij er nog geen moment aan denkt om te stoppen. Wie heeft anders het voorrecht om van een vat 50 jaar oude whisky te kunnen nippen en dan te beslissen dat het tijd is om hem te bottelen? Zijn meest memorabele momenten waren het afvullen van een Glenfiddich van 50 jaar oud in 1991 en een The Balvenie van 50 jaar oud in 1989. Echte monumenten die ook tegen de prijs van een echt kunstwerk verkocht worden (vanaf € 25.000 per fles tot een veelvoud daarvan).

15 years Afgerijpt op sherryvaten. Neus van vanille en boterkaramellen, banaan en honing. Heel elegant met gedroogd fruit zoals vijgen en dadels in de mond. Heel rond en soepel.

18 years Afgerijpt op bourbon, bourbon refilled en sherryvaten. Neus van sultanarozijnen, blonde karamel, kaneel. Bijna fluwelig in de mond, met veel steenfruit en honing, heel lange finale.

Brian Kinsman is nu de malt master nadat hij David Stewart opvolgde. Deze laatste wenste niet op pensioen te gaan en werd de malt master van The Balvenie. Gezien Brian op verplaatsing was, hadden wij het genoegen de proeverij te doen met David.

Afgerijpt op bourbon, bourbon refilled en sherry vaten. Neus van honing, bloemen en blonde karamel, een snuifje bijenwas. In de mond veel fruit en elegant, rond en lekker.

12 years

K e n W i j n -magazine - jaargang 10 - nr. 20

The Balvenie Alhoewel op wandelafstand van Glenfiddich en onder hetzelfde beheer, waan je je hier onmiddellijk in een andere wereld. Hier is alles kleinschalig en nog heel traditioneel en artisanaal. Sinds vijf generaties in handen van dezelfde familie werd hier uitsluitend gemikt op topkwaliteit, liever kwaliteit dan kwantiteit. Ondanks dit gegeven produceert men hier toch 5,6 miljoen liter per jaar en bovendien beschikt men over een indrukwekkende collectie single malts.

Vers van de pers B a r t Va n C a ne g em C o m m a n d e r ij O s ir i s

Double Wood 12 years 11 jaar rijping op Amerikaanse bourbonvaten en afgerijpt gedurende een jaar op sherryvaten. Fijne neus van cederhout, honing, bijenwas. Rond en elegant in de mond, veel mineralen, heel lange afdronk. Heel lekker.

Caribbean Cask 14 years Lange rijping op Amerikaanse vaten met een afrijping gedurende vier maanden in Caraibische vaten waarop rum was gelagerd. De neus is heel kruidig met sinaasappelschillen en kaneel. In de mond krijg je een heerlijk vleugje vanille, aangevuld met steenvruchten en boterkaramel. Heel zacht en lang, een echte delicatesse.

Port Wood 21 years 21 jaar op Amerikaanse vaten met afrijping gedurende drie tot vier maanden op portovaten. Fijne houtgeur, most, vijgen en dadels. In de mond krijg je de indruk van bijna een grote bourgognewijn te drinken. De alcohol is fluweelachtig en verweven met de rest van de whisky, veel zacht fruit en romig, heel lange finale met finesse.

Eerste signalen wijnoogst 2013 De wijnoogst 2013 in Europa loopt stilaan op zijn einde. Eén ding is alvast duidelijk. De lange winter en korte lente zorgden voor een late oogst en een beperkte opbrengst. Een fantastische zomer maakte niet alles goed. In Frankrijk werden bovendien enkele klassieke wijnregio’s getroffen door noodweer (Entre-deux-mers, stukje Côtes-de-beaune,…). Maar wie lage opbrengst zegt, zegt (meestal) ook meteen ‘kwaliteit’. Vanzelfsprekend nog veel te vroeg voor een definitief oordeel maar de eerste signalen zijn opvallend positief. Breed initiatief De Baronie Gent van de Commanderie des Costes du Rhône start in 2014 met een breed initiatief en maakt lidmaatschap mogelijk. De ambassadeurs bij uitstek van de Rhônewijnen lanceren een nieuwsbrief. Er zullen hoogstaande degustaties met de cru’s uit de streek tussen Vienne en Avignon op de proeftafels staan. Alle info op www.baroniegent.be. Duurste fles In Dubai kon je de duurste fles wijn ooit kopen. Op de luchthaven aldaar verkocht de Franse wijnhandelaar Le Clos drie flessen Chateau Margaux aan €143.800 per fles. We geven toe, het gaat hier wel over een Balthazarformaat (12 liter). De koper krijgt bij zijn aankoop ook een privé-etentje met wijnmaker Pontallier…. Nog een breed glas, iemand? Wetenschappers hebben ontdekt dat we onbewust meer wijn uitschenken in brede glazen. Aan de universiteiten van Iowa State en Cornell bestudeerde men voor dit onderzoek 73 drinkers. Wanneer hun glazen breder waren, bleken de proefpersonen 11,9 procent meer wijn uit te schenken (dan een normale portie). Houden we het glas vast in onze handen dan komt er ook zo’n 12% meer in. En alsof dit nog niet genoeg is wordt er 9,2 procent meer witte wijn dan rode wijn uitgegoten in een doorzichtig glas. Stijgende consumptie We drinken met z’n allen terug meer wijn. De internationale wijnorganisatie OIV gaat voor dit jaar uit van een wereldwijde consumptie van zo’n 245 miljoen hectoliter. Italië blijft de grootste wijnproducent (44,9 miljoen hectoliter) gevolgd door Frankrijk (44,1 miljoen hectoliter). Brons is voor Spanje (40 miljoen hectoliter, een recordproductie). Daarna volgen VS, China, Argentinië, Australië, Chili, Zuid-Afrika, Duitsland en Portugal.

Jolie, Schumacher en Sting Showbizz en andere ‘celebrity-people’ storten zich volop in de wijnbusiness. Het lijstje wordt stilaan indrukwekkend. Angelina Jolie en Brad Pitt kochten een kasteel voor de som van 40 miljoen euro. Ze gebruiken het optrekje als zomerresidentie. Het koppel is verknocht aan rosé. De familie Perrin (Beaucastel) ontfermt zich over de vinificatie. Maar Jolie en Pitt zijn lang niet de enige die investeren in wijn. Michael Schumacher, Sting en David Beckham zijn evenzeer actief in de wijnwereld, Gerard Depardieu en Francis Ford Coppola stonden reeds op tafels tijdens degustaties.

Lekkers uit het Zuidwesten Wijnen van Lionel Osmin en bijpassende gerechten M a rc Wa el bers C o m m a n d e r ij Œ n o t o p i a

enkt u bij wijnen uit het zuidwesten van Frankrijk aan zware bewaarwijnen en krachtpatsers? Lionel Osmin beantwoordt zeker niet aan dit stereotype, want sinds 2010 is hij als négociant aan het werk om de wijnen uit deze streek een ander en sterker imago te geven. Tijdens een masterclass in Brussel serveert Franse sterrenchef Vivier Durand zeven kleine gerechten om samen met zeven wijnen te degusteren. Olivier Poussier, beste sommelier ter wereld in 2000, combineert de gerechten met de wijnen en is speciaal te gast om duiding te geven bij al dat lekkers.

Opvallen door sappigheid Wijnen uit het zuidwesten zijn niet alleen minder bekend, ze zijn bovendien ondergewaardeerd. Nochtans maakt men in deze streek prachtige wijnen met zowel bekende druiven als met lokale druivenrassen. Aan het woord is Lionel Osmin die voor de aanvang van het diner zijn wijnen laat proeven en voorziet van commentaar. Zijn bedrijf koopt druiven op en maakt er wijnen van: meer dan 15 ‘cuvées’ uit de verschillende appellaties die deze regio telt. Deze jonge, dynamische ondernemer werpt zich op als promotor van de gehele regio met in

zijn koffers wijnen uit Madiran, Cahors, Buzet en Jurançon maar ook uit de nog minder bekende Gaillac, Irouléguy en Marcillac. Over de smaak van zijn wijnen heeft Lionel Osmin een duidelijke mening. “Het zuidwesten heeft veel te lang een imago van rustieke, zware wijnen gehad” zegt hij. “Nochtans is het een schitterend wijngebied en werken er gepassioneerde wijnboeren die prachtige druiven afleveren. Aan ons om er genietbare, frisse wijnen van te maken. Geen wijnen die pas drinkbaar zijn na jarenlange kelderrust, maar wijnen die opvallen door hun sappigheid, hun frisheid en ook door de typiciteit van de gebruikte druiven en het respect voor het terroir”. Ook Olivier Poussier roemt de wijnmaker om de wijze waarop hij de rijkheid van het fruit combineert met finesse en frisheid in zijn wijnen.

Fruit en mineraliteit “U zal merken dat de frisheid van deze wijnen de smaken in de gerechten ondersteunt. Dankzij de rijkheid van hun aroma’s vormen zij een mooi geheel met hetgeen u proeft bij het eten”, luidt de introductie van sommelier. Of dat zo is, kunnen we aan hoge tafels gedurende zeven kleine gerechtjes, ‘pinxos’, ontdekken. Als start vormen laagjes forel, zwarte radijsjes en cham-

K e n W i j n -magazine - jaargang 10 - nr. 20

pignons tussen twee schijfjes granny smith een frisse sandwich die heerlijk past bij de Villa Grand Cap, een vin de France op basis van colombard, sauvignon blanc en gros manseng. Veel meer gastronomisch als wijntype kan je de Euskal Egun noemen, een irouléguy gemaakt van gros manseng en petit courbu. De wijn levert delicate aroma’s van wit fruit, een volle smaak en opvallend mineraal. Ziltige smaken van zeeschelpjes ondersteunen de minerale toetsen terwijl een gelei van bayonneham, die met de zeevruchtjes in artisjokbodems wordt geserveerd, inspeelt op het volume van de wijn. Echt verrassend is vervolgens het spel van fris en zoet met de jurançon, cuvée Foehn, in combinatie met gelakte kwartelfilets voorzien van een sausje met citroen en pinda. Het recept is helaas niet prijsgegeven.

“Te veel extractie geeft bitters” Een fijn geconcentreerde visbouillon moet ons smaakpalet van restsuikers verlossen. Nadien vergezellen de varkenspoten begeleid van cantherellen met munt en dragon de rode marcillac. “Deze wijn is gemaakt van de mansois; dat is een druif waarbij je erg moet oppas-

Olivier Poussier. “Te veel extractie geeft bitters en duwt het fruit op de achtergrond. Deze wijn moet het hebben van de rijkheid van zijn fruit, de frisheid van de zuren en de kruidige toetsen die combineren met de kruiden in het gerecht”. Klopt, al is de munt wat overheersend. Ook origineel zijn de ‘matelotes’ van gambas met een vleessaus. De kracht van de saus verbindt zich met de rijkheid van de Gaillac. De druiven durac en braucol maken van deze wijn een fruitig doch elegant product met duidelijke toetsen van specerijen. Dit past inderdaad bij de vleessaus en de frisse zuren zorgen er voor dat de vis niet uit de toon valt. Rundswangen met groentjes en uitjes op azijn worden daarna geserveerd met de cahors. De smaken van de ingekookte stoofvleesachtige saus staan in contrast met de frisse fruitigheid van de malbec. Schrikken doen we toch even als we ook ansjovis aantreffen in ons gerecht maar dat is dan weer perfect om het fruit in de wijn nog eens even op te roepen, aldus Olivier Poussier. Bij een afsluitende chocoladeschuim met speculaas en espelettepeper moet de zachtheid van de rode likeurwijn Estela Vintage de bitterheid van de chocolade en het scherpe toetsje van de peper compenseren.

Knapperige fruitigheid De deelnemers aan deze masterclass hebben inmiddels pijn aan rug en benen door het lange rechtstaan aan de hoge tafels maar blikken terug op een geslaagde harmonieuze 'spijs en gerecht' wandeling door het Zuidwesten van Frankrijk. Lionel Osmin heeft ons geleerd wat deze streek te bieden heeft. Zijn stijl is onmiskenbaar in de wijnen terug te vinden. Knapperige fruitigheid, zuiverheid en respect voor het terroir. Wijnen gemaakt om nu van te genieten. Al is het natuurlijk niet zo dat alle bewaarwijnen uit die streek plompe, rustieke en zware wijnen zijn waar je veel te lang op moet wachten. Dat weet ook gastspreker Olivier Poussier die tevens beseft dat het ondernemerschap van dit huis de bekendheid en de mogelijkheden van het hele gebied ten goede zullen komen. Merci beaucoup messieurs.

sen voor overextractie” zegt

Geproefd Villa Grand Cap, VDF 2012 – colombard, sauvignon blanc, gros manseng

Frisse aperitiefwijn met wit en geel fruit. Rond mondgevoel. Aangenaam. La Réserve, VDF 2012 - sauvignon blanc

AOP Buzet 2010 – merlot, cabernet sauvignon

Kruidige en fruitige geuren. Goede zuren, mooi fruit maar wel een bittertje in de smaak. Een beetje onopvallend. AOP Cahors 2011 – malbec

Typische geuren. Vet en expressief van smaak. Krokant fris en lange afdronk. Verfrissend.

Typisch maar gemaakt om snel voluit te kunnen drinken. Krachtige stijl met verfijnde tannine in een bedje van rood fruit en pruimen. Talentvol.

Cami Salié, AOP Jurançon sec 2010 – gros manseng, petit manseng

Mon Adour, AOP Madiran 2009 – tannat, cabernet franc, cabernet sauvignon

Mooie neus van geel fruit en bloemen. Mollige frisse wijn met duidelijke mineraliteit en veel lengte. Interessant.

Diepgekleurde wijn. Bramen, bosbessen en pittige kruiden in de neus. Jong van structuur met genoeg zuren, goede tannine en materie. Mooie afdronk. Reeds te drinken maar kan ook nog even blijven liggen. Aangenaam.

Euskal Egun, AOP Irouléguy blanc 2012 – gros manseng, petit courbu

Zacht wit fruit, honing en minerale toetsen. Veel frisheid in combinatie met een volle smaak en erg fijne lange afdronk. Top. Villa La Vie en Rose, VDF 2012 – négrette

Zeer geparfumeerde verleidelijke roséwijn met geuren en smaken van rood fruit en grote bloemen. Fris en zinnenprikkelend. Villa de Cocagne, VDF 2012 – tannat, merlot, syrah

Goed gemaakte zachte wijn met rood en zwart fruit om meteen bij niet te complexe gerechten van te genieten. La Réserve, VDF 2011 – malbec

Typische malbec. Geplukt op de laagste terrassen van het gebied. Toegankelijk, fruitgericht, fris, afgeronde tannine. Tikje commercieel misschien. AOP Gaillac 2012 – duras, braucol

Beetje reductie in het begin maar na walsen boeiende geuren van rood fruit en specerijen. Fruitige en rijke wijn in een elegante stijl. Zeer mooi. AOP Marcillac 2012 – mansois

Veel rood fruit met geuren van dragon en paprika. Hoge aciditeit en rijke smaak. Doet denken aan rode loirewijn. Verrassend goed.

Donibane, AOP Irouléguy 2011 – cabernet franc, tannat

Ingetogen aroma’s van rood en zwart fruit met minerale toets. Merkbare doch fijne tannine. Sappige, frisse wijn met uitstekende afdronk. Zeer fijn. Villa Chambre d’Amour, VDF 2012 – gros manseng, sauvignon blanc

Fruitig, rijk, zwoel van stijl met gelukkig voldoende zuren om het evenwicht te bewaren. Goede balans tussen zoet en zuur. Correct. Foehn, AOP Jurançon 2009 – petit manseng, gros manseng

Geuren van geel fruit, witte truffel en bloesems. Boeiend. Erg fijn van stijl. Samenspel van heerlijke frisheid met elegante fruittoetsen en zoete streling. Lange afdronk. Finesse. Estela Vintage, vin de liqueur 2010 – tannat, malbec

Rijke fruitige stijl met rijpe tannine en suikers die door de zuren worden ingetogen. Zacht mondgevoel en prima evenwicht. Ingetogen kracht.

K e n W i j n -magazine - jaargang 10 - nr. 20

Het laatste woord Pe t er D o o men

Die dekselse dom Deze twintigste editie van Ken Wijn-magazine staat in het teken van traditie en vernieuwing. Van klassieke wijnen zoals bordeaux, maar dan gecombineerd met chocolade, of het gebruik van wijnvaten voor het lageren van whisky, tot traditionele wijnstreken die een nieuw elan gevonden hebben zoals Oostenrijk, Valtellina en Rias Baixas: we hopen dat u van dit jubileumnummer genoten hebt. Bij wijze van afsluiter reflecteer ik graag samen met u bij een goed glas champagne over de innovatie en traditie in de wijnbouw.

p Pierre Pérignons palmares prijken heel wat prestaties. Hij heeft dan wel niet de tweede gisting op fles uitgevonden, want die eer komt Benedictijner monniken in de Limoux toe, maar uit zijn vele innovaties kunnen we heel wat leren over het wezen van vernieuwing. Zo ontdekte hij een manier om in het kille Champagnegebied rode wijn te maken. Enkel in de beste jaren, van oude druivenstokken, en druif per druif geplukt. Edison zei het treffend: uitvinden is 1% inspiratie en 99% transpiratie. Dom Pérignon ontwikkelde ook de traditionele champagnepers die ook vandaag nog bij vele kwaliteitsproducenten gebruikt wordt. Hij zag in dat de steeltjes in dergelijke platte pers met groot persoppervlak zouden dienen als kanaaltjes om het sap af te voeren. Zo slaagde hij erin, een perfect witte basiswijn te maken van blauwe druiven. Blauwe druiven, die zijn voorkeur wegdroegen voor de wijnproductie omdat ze minder gemakkelijk aanleiding geven tot een tweede gisting op fles en de daarmee samenhangende glasbreuk. ’t Kan verkeren, zei Bredero al. Maar vooral: mensen zijn het inventiefst wanneer de natuur tegenzit. De kunst van de assemblage, geperfectioneerd door diezelfde Dom Pérignon,

is maar ontstaan uit bittere noodzaak. Iets wat eenieder kan beamen die de stille wijnen uit de streek al geproefd heeft vooraleer ze champagne worden. Innovatie is ook geen lineair proces. Het gebruik van kurken om wijnflessen af te sluiten was al minstens twaalf eeuwen oud, maar werd vergeten toen de Romeinen Gallië verlieten. Het werd weer opgepikt door onze nijvere monnik. Ook het geluk helpt soms een handje. Het voor champagneflessen geschikte glas werd bij toeval uitgevonden omdat men bij gebrek aan hout, het vuur stookte met kolen. Heter vuur, sterker glas. En alweer was het de pientere Pérignon die er het nut van inzag, met name om de duivelswijn die champagne toen was, in de fles te houden. Tenslotte worden innovaties niet altijd (h)erkend op het moment zelf. Na Pérignons dood in 1715 duurde het nog een eeuw voor champagne synoniem zou worden met parelende, witte wijnen. In hun beginjaren gevreesd en zelfs verguisd, zijn de wijnen van Champagne sinds halverwege de achttiende eeuw een drank die zijn gelijke niet kent. Een traditie, geboren uit innovatie. Gezondheid.

GRAND CRU CLASSÉ DE GRAVES EN ROUGE ET EN BLANC

«Een sublieme elegantie, schitterende assemblage. Uitzonderlijk !»

94 Rood, 93 Wit Robert Parker.

www.malartic-lagraviere.com

Hagenbroeksesteenweg 180, 2500 Lier • teL. 03/480 85 95 • www.wijnen-dekok.com • info@wijnen-dekok.com