Δηλητήρια βιολογικής προέλευσης

Δηλητήρια Βιολογικής Προέλευσης

Επιμέλεια: Ιωάννου Χρυσοβαλάντης Καραλή Ουρανία Καρατζόγλου Φοίβη-Πολυξένη Μέλλου Ερμιόνη Επιβλέπουσα καθηγήτρια: Γερογιάννη Χαρά ΠΕ86 ΓΕΛ Ζωσιμαίας Σχολής Ιωαννίνων Σχολικό έτος: 2017-2018

Περιεχόμενα  Εισαγωγή: Δηλητήρια

 Βιοτοξίνες 

Σημασία για τον άνθρωπο



Κατηγοριοποίηση I. II. III.

Μικροβιακές τοξίνες Φυτοτοξίνες Ζωοτοξίνες

 Αξιοποίηση τοξικών ουσιών

Αποικία Αποικία μυκήτων, μυκήτων, Tracy Tracy Scott Scott // Nikon Small World, Nikon Small World, https://goo.gl/y35K3F https://goo.gl/y35K3F

Δηλητήρια

Ορισμός

“What is there that is not poison, all things are poison and nothing (is) without poison. Solely the dose determines that a thing is not a poison.”

Κατηγοριοποίηση Παράκελσος, https://goo.gl/JUd6qZ

“Poisons and medicines are oftentimes the same substance given with different intents.” —Peter Mere Latham

 Δηλητήριο = (χημική) ουσία που αν προσληφθεί, απορροφηθεί, εισπνευθεί, εφαρμοστεί, εγχυθεί ή αναπτυχθεί στο σώμα -συνήθως σε εξαιρετικά μικρές δόσειςμέσω της χημικής της δράσης μπορεί να προκαλέσει δομική ή λειτουργική βλάβη.

Δηλητήρια

Συνθήκες Έκθεσης Έγχυση

1. Τρόπος έκθεσης

Κατάποση Απορρόφηση (δέρμα)  Εισπνοή

2. Συχνότητα έκθεσης  Οξεία  έκθεση για 24 ή λιγότερες ώρες  Χρόνια  έκθεση για περισσότερο από 3 μήνες  Υπο-οξεία  έκθεση για 1 μήνα ή λιγότερο  Υπό-χρόνια  έκθεση για 1-3 μήνες 3. Δόση Όσο υψηλότερη είναι η συγκέντρωση της χημικής ουσίας στο χώρο όπου επιδρά, τόσο μεγαλύτερη είναι η ανταπόκριση.

LD50

Μικρολάχνη Μικρολάχνη λεπτού λεπτού εντέρου, εντέρου, https://goo.gl/vewyDL https://goo.gl/vewyDL

Δηλητήρια εισπνοή ενδομϋική δερματική

εκπνεόμενος αέρας

κατάποση

ενδοπεριτοναϊκή υποδόρια

ενδοφλέβια

περιττώματα

πνεύμονες

δέρμα

γαστρεντερική οδός χολή

αίμα και λέμφος

ήπαρ

νεφροί ιδρώτας και έλαια

εξωκυτταρικό υγρό ουροδόχος κύστη

ούρα

λίπος

όργανα

Συνθήκες Έκθεσης

Δηλητήρια

LD50

Συνθήκες Έκθεσης

 Lethal Dose 50% = Μέση Θανατηφόρος Δόση Καθιερωμένη μονάδα μέτρησης της τοξικότητας ουσίας. Η απαιτούμενη δόση ουσίας, ώστε να αποβεί θανατηφόρα για τον ήμισυ του ελεγχόμενου πληθυσμού μετά από καθορισμένη περίοδο δοκιμής. Το LD50 μετράται σε μικρογραμμάρια (μg) ή μιλιγραμμάρια (mg) της ουσίας ανά κιλό του σωματικού βάρους του οργανισμού που υπόκειται σε δοκιμή.

Μέση Μέση θανατηφόρος θανατηφόρος δόση δόση κοινών κοινών χημικών, http://bit.ly/1rX0Ta2 χημικών, http://bit.ly/1rX0Ta2

Δηλητήρια

Εξουδετέρωση

 Απέκκριση

Αντίδραση

 Βιομετασχηματισμός

Αναπνευστική

Κοπρανώδης

Εκπνοή

Ήπαρ  χολή

Ο μεταβολισμός (=δομική τροποποίηση) ξένων για το σώμα ενώσεων. Γίνεται κυρίως στο ήπαρ.

Ουρική

Άλλη

Νεφροί

Σάλιο, ιδρώτας γάλα

Δεν έχει πάντα ευεργετική επίδραση. (μεταβολική ενεργοποίηση)

 Τοξική αντίδραση

Μορφολογική Μορφολογική

Λειτουργική Λειτουργική

Άμεση Άμεση

Τοπική Τοπική

Καθυστερημένη Καθυστερημένη

Συστημική Συστημική

Αναστρέψιμη Αναστρέψιμη

Μη αναστρέψιμη αναστρέψιμη Μη

Δηλητήρια

Τύποι δηλητηρίων

Γεωργικά και βιομηχανικά χημικά

Φάρμακα και προϊόντα ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης

Δηλητήρια βιολογικής προέλευσης

Ακτινοβολίες Μύκητες Μύκητες σε σε φλοιό φλοιό ντομάτας, ντομάτας, Dean Dean Lerman/Nikon Lerman/Nikon Small Small World World,,

Τρόπος δηλητηρίασης: Έγχυση Μέσο: Ειδικευμένος εξοπλισμός διάτρησης Παραγωγή: Ιωβόλοι αδένες Σκοπός: Άμυνα ή αιχμαλωσία θηράματος Συμπτώματα: ΑμυντικάΆμεσος, οξύς, εντοπισμένος πόνος ΕπιθετικάΘάνατος, παράλυση

Τρόπος δηλητηρίασης: Έμμεση διανομή ουσίας Μέσο: Τοξίνες περιέχονται σε όλο το σώμα Επίδραση μέσω επαφής Σκοπός: Κατά κανόνα αμυντικός χαρακτήρας Συμπτώματα: Τοπικός ερεθισμός, πονοκέφαλος, σπασμοί

Poison vs vs Venom Venom Poison Δηλητήρια Δηλητήρια

Δηλητήρια

Μια σημαντική διάκριση

Μηχανισμοί Μηχανισμοί έγχυσης έγχυσης δηλητηρίου δηλητηρίου ζωικών οργανισμών. ζωικών οργανισμών. http://bit.ly/1rX0Ta2 http://bit.ly/1rX0Ta2

Ανατομία Ανατομία χρυσού χρυσού σχορπιού. σχορπιού. Ιωβόλος Ιωβόλος αδένας. αδένας. Αληθινά Αληθινά έντομα, έντομα, D DeeAGOSTINI AGOSTINI

Δηλητήρια

Μια σημαντική διάκριση

Poisonous Poisonous vs vs venomous venomous organisms, organisms,

https://mightymudskippers.wordpress.com/2015/08/13/venomous-vs-poisonous/ https://mightymudskippers.wordpress.com/2015/08/13/venomous-vs-poisonous/

Βιοτοξίνες

Κατηγοριοποίηση

Σημασία

Τοξίνες μονήρων

Μικροβιακές τοξίνες

Βιοτοξίνες

Φυτοτοξίνες

Μυκοτοξίνες Τοξίνες πρωτίστων

Ζωοτοξίνες  Τα περισσότερα δηλητηριώδη ζώα είναι εξώθερμα => Τοξικοί οργανισμοί συναντώνται κυρίως στις θερμές περιοχές και σπανιότερα στους πόλους.

 Σημασία των βιοτοξινών 

Για τους ίδιους τους οργανισμούς  εξασφάλιση τροφής, άμυνα, ζωτικός χώρος



Για τα οικοσυστήματα  ομοιόσταση



Για τον άνθρωπο  κίνδυνος οξείας δηλητηρίασης

Βιοτοξίνες

Κατηγοριοποίηση

Μικροβιακές τοξίνες 

Ενδοτοξίνες

Προϊόντα των Μονήρων (βακτήρια, κυανοβακτήρια)

Εξωτοξίνες

των Πρωτίστων (άλγη, πρωτόζωα π.χ. dinoflagellates) των Μυκήτων

Μικρομύκητες

Μανιτάρια

Amanita Muscaria Έχει ψυχόδραστικαώ απότελεώ σματα. Επιδραώ σε 2 μόώ λις ώώρες. κυριώ ώς στό ΚΝΣ (συώ γχηση, ψευδαισθηώ σεις, σπασμόιώ).

Amanita Phalloides (Death Cap) Σε 6-10 ώώρες απόώ την καταναώ λώσηώ τόυ επιδραώ στό ηώ παρ, τόυς νεφρόυώ ς και τό ΚΝΣ, επιφεώ ρόντας κώώμα ηώ και θαώ νατό.

Gyromitra (Brain Mushroom) Έχει αιμόλυτικεώ ς ιδιόώ τητες και σόβαρόώ τατες επιδραώ σεις στό ΚΝΣ. Συχναώ όδηγειώ στό θαώ νατό.

Galerina Autumnalis Kαταστρεώ φει τα ηπατικαώ κυώ τταρα και επιφεώ ρει τό θαώ νατό εαώ ν δεν γιώνει μεταμόώ σχευση.

Βιοτοξίνες

Κατηγοριοποίηση

Φυτοτοξίνες  Δηλητηριώδη φυτά: I. II. III. IV.

 Ενεργές ουσίες:

με την κατανάλωση κατά την επαφή που προκαλούν φωτοευαισθησία που προκαλούν αλλεργίες

αλκαλοειδή, πολυπεπτίδια, αμίνες, γλυκοζίτες, οξαλικά ιόντα, ρητίνες, τοξαλβουμίνες

Nerium Oleander (Πικροδάφνη)

Πού ευδοκιμεί Αρχικά στην Ασία, πλέον σε όλο τον κόσμο Δηλητηριώδης ουσία Ολεανδρίνη και νεριίνη σε όλα τα μέρη του φυτού

Θανατηφόρος δόση

Αρκεί η κατάποση ενός φύλλου ή η εισπνοή του καπνού από την καύση της

Συμπτώματα

Διάρροια με αίμα, έμετος, κοιλιακό άλγος κ.ά. Τελικά, προκαλείται αναπνευστική παράλυση και καρδιακό επεισόδιο.

Βιοτοξίνες

Φυτοτοξίνες Aconitum Nepellus (Monkshood/Wolfsbane)

Πού ευδοκιμεί Σε όλο τον κόσμο Δηλητηριώδης ουσία Ακονιτίνη (νευροτοξίνη) και καρδιοτοξίνες Θανατηφόρος δόση Η δηλητηρίαση μπορεί να επέλθει ακόμα και με απλή επαφή με τα φύλλα Συμπτώματα Σκοτοδίνη, δακρύρροια, αίσθημα βάρους στο θώρακα, καρδιακή αρρυθμία και τελικά ασφυξία.

Conium Μaculatum (Κώνειο/Water Hemlock)

Πού ευδοκιμεί Ευρώπη και Νότια Αφρική Δηλητηριώδης ουσία Αλκαλοειδές κονιίνη Θανατηφόρος δόση

Η κατάποση 100 mg κωνείου ή περίπου 8 φύλλων

Συμπτώματα

Ο εγκέφαλος είναι πλήρως ενεργός, αλλά το σώμα δεν κινείται και η κατάληξη έρχεται με την παράλυση των αναπνευστικών μυών.

Βιοτοξίνες

Φυτοτοξίνες

Ricinus Communis (Castor Oil Plant/Ρετσινολαδιά)

Πού ευδοκιμεί Σε όλο τον κόσμο Δηλητηριώδης ουσία Ρικίνη Θανατηφόρος δόση 4-8 σπόροι Συμπτώματα Ναυτία, σπασμοί, διάρροια, αιματηρές κενώσεις, αφυδάτωση, βλάβη του ήπατος και των νεφρών

Atropa Belladonna (Deadly Nightshade)

Πού ευδοκιμεί Σε όλο τον κόσμο Δηλητηριώδης ουσία Αλκαλοειδή ατροπίνη και σκοπολαμίνη

Θανατηφόρος δόση

Αρκεί η κατάποση 10-20 μούρων ή η επαφή με τα φύλλα

Συμπτώματα

Ξηρότητα στόματος και λαιμού, δίψα, πυρετός, ναυτία, απώλεια όρασης, σύγχυση και κώμα.

Arbus Precatorius (Rosary Pea)

Πού ευδοκιμεί Σε τροπικές περιοχές Δηλητηριώδης ουσία Αβρίνη Θανατηφόρος δόση 1 σπόρος Συμπτώματα Αδρανοποίηση ριβοσωμάτων και δυσλειτουργία οργάνων

Βιοτοξίνες

Φυτοτοξίνες

Cerbera Odollam (The Suicide Tree)

Actaea pachypoda (Doll’s Eyes/White Baneberry)

Πού ευδοκιμεί Σε όλο τον κόσμο Δηλητηριώδης ουσία Σερβερίνη Επίδραση Διαταραχή του

Πού ευδοκιμεί Νότια Αμερική Δηλητηριώδης ουσία Ισχυρές τοξίνες Θανατηφόρος δόση Κατάποση του καρπού

καρδιακού παλμού

Συμπτώματα ανακοπή

Brugmansia (Angel's Trumpet)

Πού ευδοκιμεί Νότια Αμερική Δηλητηριώδης ουσία Ατροπίνη σκοπολαμίνη

Χαλάρωση μυών,

Βιοτοξίνες

Κατηγοριοποίηση Hapalochlaena (Χταπόδι με μπλε δακτυλίους)

Πού συναντάται

Ειρηνικός και Ινδικός Ωκεανός (από την Ιαπωνία έως την Αυστραλία)

Δηλητηριώδης ουσία Τετροδοτοξίνη, ισταμίνη, τρυπταμίνη, ακετυλοχολίνη, δοπαμίνη κ.ά.

Τρόπος δηλητηρίασης

Μικρό και σχετικά ανώδυνο τσίμπημα

LD50 0,3-0,36 mg/kg

Επίδραση

Ναυτία, αναπνευστική δυσλειτουργία, την καρδιακή ανεπάρκεια, καθολική παράλυση, τύφλωση και θάνατος.

Phyllobates terribilis (Χρυσός βάτραχος)

Πού συναντάται Κολομβία Δηλητηριώδης ουσία Βατραχοτοξίνη Τρόπος δηλητηρίασης Απλή επαφή (το σώμα τους καλύπτεται από τοξίνη) LD50 2 μg/kg

Επίδραση

Διακοπή της μεταβίβασης νευρικών μηνυμάτων και άμεση παράλυση ζωτικών μυών, όπως η καρδιά.

Βιοτοξίνες

Κατηγοριοποίηση

Oxyuranus microlepidotus (Ταϊπάν Ενδοχώρας)

Πού συναντάται Κεντρική και ανατολική Αυστραλία Δηλητηριώδης ουσία Ταϊποξίνη: μίγμα νευροτοξινών, αιμοτοξινών, μυοτοξινών, νεφροτοξινών κ.ά.

Τρόπος δηλητηρίασης

Μικρό και σχετικά ανώδυνο τσίμπημα

LD50 0,3-0,36 mg/kg

Επίδραση

Παράλυση του αναπνευστικού συστήματος

Phoneutria Nigriventer (Αράχνη Φονεύτρια)

Πού συναντάται Στην τροπική λατινική Αμερική (Βραζιλία) Δηλητηριώδης ουσία PhTx3: νευροτοξίνη Τρόπος δηλητηρίασης Τσίμπημα LD50 0.006 mg/kg

Επίδραση

Έντονος πόνος, παράλυση μυών, διαταραχές της αναπνοής που προκαλούν ασφυξία. Στους άνδρες πριαπισμός.

Tetraodontidae (Puffer Fish)

Πού συναντάται Ν. Αμερική, Αφρική, Βορειοανατολική Ασία Δηλητηριώδης ουσία Τετροδοτοξίνη Τρόπος δηλητηρίασης Κατανάλωση χωρίς σωστή επεξεργασία LD50 0,3-0,36 mg/kg

Επίδραση

Νέκρωση χειλέων και γλώσσας, ζάλη, ταχυκαρδία, δύσπνοια, μυϊκή παράλυση

Βιοτοξίνες

Κατηγοριοποίηση

Leiurus quinquestriatus (Κίτρινος Σκορπιός)

Πού συναντάται Καπό τη Β. Αφρική μέχρι τη Μέση Ανατολή Δηλητηριώδης ουσία Νευροτοξίνες Τρόπος δηλητηρίασης Τσίμπημα με κεντρί LD50 0,25 mg/kg

Επίδραση

Έντονος πόνος, πυρετός, κώμα, σπασμοί, παράλυση και θάνατος.

Conus marmoreus (Σαλιγκάρι Κώνος)

Πού συναντάται Mαδαγασκάρη, νησιά Φίτζι, νησιά Μάρσαλ Δηλητηριώδης ουσία Μίγμα παερίπου 100 διαφορετικών τοξινών Τρόπος δηλητηρίασης Τσίμπημα με μικρά διαφανή δόντια (radula) LD50 12-30 μg/kg

Επίδραση

Έντονος πόνος, οίδημα, μούδιασμα, μυική παράλυση, διαταραχές της όρασης και αναπνευστική ανεπάρκεια.

Chironex fleckeri (Κυβώδης Μέδουσα)

Πού συναντάται Από Αυστραλία και Νέα Γουινέα έως Φιλιππίνες και Βιετνάμ Τρόπος δηλητηρίασης Τσίμπημα και έγχυση δηλητηρίου μέσω αιχμηρού μηχανισμού LD50 40 μg/kg

Επίδραση

Προκαλεί αβάσταχτο πόνο, προσβάλλει την καρδιά, το νευρικό σύστημα και τα κύτταρα του δέρματος.

Ευχαριστούμε για την προσοχή σας

Βιβλιογραφία 

http://members.tripod.com/~c_kianwee/rpotent.htm#Scorpion



https://www.youtube.com/watch?v=COTdtjjDLUU



http://www.wordreference.com/engr/harpoon



https://goo.gl/8h31dE



http://entnemdept.ufl.edu/walker/ufbir/files/pdf/UFBIR_Chapter23.pdf



http://coolweb.gr/apoteleitai-fidi-anatomia-meri/



https://www.britannica.com/story/whats-the-difference-between-venomous-and-poisonous



https://www.planetdeadly.com/human/deadliest-poisons-man



https://www.karger.com/Article/PDF/315948



https://www.britannica.com/topic/forensic-medicine#ref153284



https://www.britannica.com/science/forensic-science#ref1246184



https://www.annualreviews.org/doi/pdf/10.1146/annurev.en.08.010163.000245



http://www.compoundchem.com/2014/08/28/insectvenoms/



https://www.slideserve.com/chynna/identifying-poisoning



http://www.compoundchem.com/2015/03/19/thallium/



http://www.compoundchem.com/2015/01/15/arsenic/



https://www.researchgate.net/publication/227698610_Elimination_of_Toxicants



https://www.sketchplanations.com/archive



https://www.nationalgeographic.com/animals/amphibians/g/golden-poison-frog/

Βιβλιογραφία 

https://www.accessdata.fda.gov/scripts/plantox/detail.cfm?id=15077



https://www.youtube.com/watch?v=bl9aCH2QaQY



http://kpe-kastor.kas.sch.gr/ergastiriakos_odigos/introduction/kingdoms.htm



http://www.biologyreference.com/Ph-Po/Poisons.html



https://www.sciencealert.com/best-microscope-pictures-year-nikon-small-world-2017



https://www.thoughtco.com/worlds-most-venomous-insect-607903



https://www.thoughtco.com/which-insect-has-the-most-toxic-venom-1968411



https://www.britannica.com/science/toxin



https://www.britannica.com/science/poison-biochemistry/Types-of-poison#ref28136



https://goo.gl/Wcg5Wn



http://www.swallowtail.ca/blog/finding-morels-bc/



https://www.planetdeadly.com/nature/most-poisonous-plants



https://io9.gizmodo.com/5841540/10-of-the-worlds-deadliest-plants----and-how-they-kill-you



http://www.bbc.com/earth/story/20150817-earths-most-poisonous-plants



https://www.britannica.com/list/7-of-the-worlds-deadliest-plants



https://www.planetdeadly.com/nature/most-poisonous-plants/2



https://en.wikipedia.org/wiki/Actaea_pachypoda#Toxins



http://10best.gr/ta-10-pio-dilitiriodi-fita/



https://en.wikipedia.org/wiki/Batrachotoxin



http://coolweb.gr/apoteleitai-fidi-anatomia-meri/