editörden
ED‹TÖRDEN Birazdan anlataca¤›m öykünün kahraman›, Nashville’deki (Tennessee) Vanderbilt Üniversitesi’nden ‹ktisat doktoras› alm›fl Muhammet Yunus adl›, genç bir üniversite ö¤rencisiydi. Burada ald›¤› bankac›l›k ve finans derslerinde ö¤rendi¤i ekonomik ilkeler sözüm ona bütün ülkelerde ayn› flekilde geçerliydi. Çittagong’a geri döndü¤ünde zorluklarla karfl›laflt›. Derslerinde “piyasa kurallar›”n›n Vanderbilt’te kendisine ö¤retildi¤i gibi iflledi¤ini anlat›yordu; ama her gün dersten ç›k›p evine giderken içinden geçti¤i pazarda fiilen yap›lan al›flverifli az önce derste ö¤retti¤i ekonomik ilkelerle ba¤daflt›rmakta güçlük çekiyordu. Sandalet imal eden yoksul bir kad›n›n tezgah›n›n bafl›nda durup, iflini nas›l yürüttü¤ünü sordu. Kad›n sandaletlerin hammadesini bir tefeciden borç olarak al›yor, tefeci de onun tüm üretimini kendi belirledi¤i fiyattan geri al›yordu. Kad›n, ald›¤› borca karfl›l›k hiçbir teminat - ne ev, ne otomobil, hatta ne de bir dikifl makinesi – gösteremedi¤i için hiç kar edemeden bu tefeciye çal›fl›p duruyordu.
Genç Kariyer - 2004 Say›: 2 Fatih Üniversitesi Kariyer Planlama Merkezi Dergi Grubu Ad›na Sahibi Rektör: Prof. Dr. Turgut Balkafl Yay›n Kurulu: Mehmet Polat, Yeflim Öztürk, ‹smail Serhan Kaya, Selim Çavufl, Özgül Alan
Adres: Fatih Üniversitesi 34500 Büyükçekmece ‹stanbul Tel: 0212 889 08 10 / 3051 Web: http://kariyer.fatih.edu.tr e-mail:kariyer@fatih.edu.tr Grafik-Tasar›m: SGSM 0216 326 16 06
Yaz› sahiplerinin izni olmaks›z›n kaynak gösterilerek dahi al›nt› yap›lamaz. Yay›nlanan ilanlar›n sorumlulu¤u ilan sahiplerine aittir.
2
Genç Kariyer / 2004
Genç Muhammet Yunus, sandaletleri kendi belirleyece¤i ve kar edebilece¤i bir fiyattan herkese satabilsin diye, kad›na 15 dolar kadar küçük bir borç verdi. Ard›ndan eve gidip, teminat kavram›n›n yoksullar›n en alt kesimlerine verilecek üretken kredileri de karfl›layacak flekilde nas›l geniflletilebilece¤i meselesi üzerinde düflünmeye bafllad›. Maddi teminat yerine, bir grup insan›n hep birlikte – bunun kendilerini de kredi alabilir duruma getirebilece¤i anlay›fl›yla – en yoksul arkadafllar›na verilecek küçük bir miktar krediye kefil olabilecekleri bir tür “sosyal” teminat denemesine giriflilebilece¤ine karar verdi. Yunus, üç y›l sonra, flu anda 50.000 Bangladefl köyünde %97 ila %98 gibi, her türlü ticari bankay› memnun edebilecek kadar yüksek bir geri ödeme oran›na sahip, esas olarak kad›nlardan oluflan yöresel gruplara kredi vermekte olan kendi Grameen Bankas›’n› kurdu. fiu anda benzer “mikro kredi” programlar›na dünyan›n 50 ülkesinde, hatta ABD’de bile rastlan›yor... San›r›m bir giriflimciden bahsetti¤imi anlam›fl olmal›s›n›z. Son y›llarda s›kça duymaya bafllad›¤›m›z “Giriflimcilik” kavram›n› detayl› bir flekilde inceledik. Oldukça faydal› olaca¤›n› ümit ediyoruz. Bu say›m›zda görece¤iniz di¤er konu bafll›klar›ndan birkaç›n› ise Kariyer Günleri 2004 Dosyas›, Meslek Tan›t›m›, Yurtd›fl› E¤itim ve Kariyer Rehberi olarak s›ralayabiliriz. Daha ilk say›s›nda kalitesini ispatlayan Genç Kariyer’in ikinci say›s›n› sizlere sunmaktan gurur duyuyoruz. Bir sonraki say›m›zda görüflmek dile¤iyle. Hepinize keyifli okumalar.. ‹smail Serhan KAYA
4
‹lk Ad›m› Atmadan Önce
6
Bilinçli Staj Yapmak
10
Özel Sektör- Kamu, Giriflimcilik ve Akademisyenlik
14
Akademisyenli¤in Yol Haritas›
17
Yurtd›fl› Rehberi
24
TOEFL
28
Bilgi Teknolojileri
30
Mezun Profili
31
Kariyer Günleri 2004
35
Giriflimcili¤e Ça¤r›
38
Gençlere Yeni Rol
40
Baflarmak ‹steyen Baflar›r!
42
Bay Papyon ‹le S›rad›fl› Röportaj
48
Ö¤renci Profili
51
Eksik Odaklanma
52
Test - Eksik Odaklanma
53
Civil Academy
56
Geliflim Platformu ile Röportaj
60
Ö¤retmen Adaylar›na
63
D›fl Ticarette Kalifiye Eleman Yetifltirilmesinin Önemi
64
Lojistik Sektörü
66
Kitap Tan›t›m›
68
Web Tan›t›m›
70
Post-it
72
E¤itim Takvimi
içindekiler
içindekiler
Genç Kariyer / 2004
3
kariyer rehberi
‹LK ADIMI ATMADAN ÖNCE... M.‹rfan KURT Anadolu Finans - ‹K Müdürü
Bilinmelidir ki, nereye gitmek istedi¤ini bilmeyen oraya asla gidemez. Peki nereye gitmek istedi¤imizi ve nas›l gidece¤imizi biliyor muyuz? Biliyorsak hedefimize ulaflmak için bir ad›m öndeyiz demektir.
Hepimiz tercih edilen bir meslek sahibi olma, mesle¤imizde yükselme ve belirli bir statü elde etmeyi arzu ederiz. Di¤er bir ifade ile “Kariyer Sahibi” olmay› isteriz. Bu istek üniversite s›navlar›ndan bafllay›p, mezun olduktan sonra da devam eden bir yar›fl› ve zorlu bir rekabeti getirmektedir. ‹yi bir e¤itim, hedeflerin belirlenmesi ve bu hedeflere göre kariyer plan›n›n haz›rlanmas› kiflilere bu yar›fl içerisinde pozitif bir rekabet avantaj› sa¤layacakt›r. Ne yaz›k ki; üniversitelerimizdeki ö¤rencilerimizin ço¤u bu avantajlar›n› kullanmadan mezun oluyor, kariyer ile ilgili çal›flmalar›na birkaç kötü tecrübeden sonra bafll›yor, ya ifl bulmakta zorlan›yor, veya istemedi¤i bir iflte “geç kariyer” sahibi olarak orta düzey yönetici olduktan sonra emeklili¤ini bekliyor. Bilinmelidir ki, nereye gitmek istedi¤ini bilmeyen oraya asla gidemez. Peki nereye gitmek istedi¤imizi ve nas›l gidece¤imizi biliyor muyuz? Biliyorsak hedefimize ulaflmak için bir ad›m öndeyiz demektir. Bütün bu olumsuzluklar› gidermek için neler yap›lmal›? Bu süreçte üniversitelerimize ve ö¤rencilerimize düflen görevler nelerdir? Son zamanlarda üniversitelerimizde kurulan “Kariyer Planlama Merkezleri” bu alanda at›lm›fl en önemli ad›mlardan birisidir. Bunun bir ad›m ötesinde seçmeli ders olarak “Kariyer Planlama Dersleri” ve her 10 ö¤rencinin uzman e¤itmenlerden oluflan “Kariyer Planlama Dan›flman›” olmas› art›k bir zorunluluk olmufltur. Bu uygulamalar ö¤rencilerimizi ifl hayat›na haz›rlayacak ve mezuniyet sonras› için bir rekabet avantaj› sa¤layacakt›r. Ö¤rencilerimiz nereye gitmek istediklerinde, nas›l gideceklerini ilgili derslerinden ve konular›n›n uzman› e¤itmenlerinden ö¤reneceklerdir. Mezuniyet sonras› verilecek bir kararda nas›l›n cevab›n› bulmak gerçekten zor olacakt›r. ‹lk ad›m› atmadan önce yap›lacak her çal›flma, ikinci ad›mdan sonra koflmam›z› sa¤layacakt›r. Art›k yürümek yetmiyor...
4
Genç Kariyer / 2004
kariyer rehberi
Mehmet Cemil ÖZDEN ‹K Dan›flman› – www.mcozden.com
B‹L‹NÇL‹
STAJ YAPMAK…… Okulda ö¤retilenler hep “olmas› gereken”ler üzerine kuruludur. Ancak “olan” lar genelde olmas› gerekenlerden farkl›d›r. Okulda ö¤retilenler “mekanik”tir, yani bir fleyi belirli bir flekilde yaparsan›z, belirli bir sonucu al›rs›n›z. Oysa ifl yaflam›nda bu bilgileri uygulama esnas›nda mutlaka “insan” faktörü devreye girer, bunun sonucunda mekanik iliflkiler ifllemez ve bekledi¤iniz sonuçlar› alamazs›n›z.
6
Genç Kariyer / 2004
Bireyin herhangi bir fleyi bilinçli olarak yapmas›, yapt›¤› fleyin anlam›n› ve önemini kavrayarak kendi iste¤i ve iradesi ile faaliyette bulunmas› anlam›na gelir. Bu yüzden bilinçli bir flekilde staj yapmak için öncelikle “staj” kavram›n›n anlam ve önemini kavramak gerekiyor. Bir çok ö¤renci staj›, okul idarelerinin yaz tatillerini sabote etmek için uydurdu¤u bir icat olarak düflünür. Staj›n yaz tatillerinizi sabote eden bir olay veya çal›flma yaflam›na haz›rlanmak için iyi bir f›rsat olarak de¤erlendirilmesi tamamen sizin bak›fl aç›n›za ba¤l›d›r. E¤er bak›fl aç›n›z çal›flma yaflam›na haz›rl›k yönünde ise stajdan çok fley kazan›rs›n›z, yok bir angarya olarak görürseniz staj›n size hiç bir faydas› olmaz. Bana göre stajdan kazanabilece¤iniz çok fley var : 1. Gerçek uygulamalar› görmek : Okulda ö¤renilen bilgilerin ço¤unlu¤u teoriktir. Amaç; ö¤rencilerin, uygulamalar›n alt›nda yatan temelleri ve düflünce biçimini alg›lamas›n› sa¤lamakt›r. Bu nedenle de bu bilgilerin ço¤u do¤rudan do¤ruya uygulanamaz. Fen bilimlerinden sosyal bilimlere gidildikçe teori ile uygulama aras›ndaki fark da giderek artar. Derslerde yap›lan uygulamalar›n bir ço¤u da ö¤renmeyi kolaylaflt›rmak için basite indirgenmifltir. Kuflkusuz basite indirgenmifl uygulama yapmak, hiç uygulama yapmamaktan daha iyidir. Bu uygulamalar› baflar› ile yapan ö¤renci de okulda ö¤rendiklerini kolayca ifl yaflam›nda uygulayabilece¤ini düflünür. Oysa gerçek ifl yaflam›ndaki uygulamalar okulda yapt›r›lanlardan hem daha farkl›d›r, hem de daha karmafl›kt›r. Di¤er yandan bilim ve teknolojideki geliflmelerin uygulamaya yans›mas›, ders programlar›na yans›mas›ndan daha h›zl›d›r. Bu yüzden ders kitaplar› ve ders içerikleri, genellikle uygulaman›n gerisinde kal›r. Bu da okulda ö¤renilenler ile uygulama aras›nda farkl›l›klar›n nedenlerinden biridir. Okulda ö¤retilenler hep “olmas› gereken”ler üzerine kuruludur. Ancak “olan” lar genelde olmas› gerekenlerden farkl›d›r. Okulda ö¤retilenler “mekanik”tir, yani bir fleyi belirli bir flekilde yaparsan›z, belirli bir sonucu al›rs›n›z. Oysa ifl yaflam›nda bu bilgileri uygulama esnas›nda mutlaka “insan” faktörü devreye girer, bunun sonucunda mekanik iliflkiler ifllemez ve bekledi¤iniz sonuçlar› alamazs›n›z. Okulda ö¤retilenler ile gerçek ifl yaflam›n›n iflleyifli aras›ndaki farkl›l›klar için daha bir çok neden ileri sürülebilir. Önemli olan okulda ö¤renilenler ile uygulama aras›nda farkl›l›klar oldu¤unu alg›layarak gerçek uygulaman›n nas›l iflledi¤i hakk›nda bilgi sahibi olmakt›r. Üni-
kariyer rehberi
versitelerin staj programlar›nda genellikle amac›n, okulda ö¤renilenlerin ifl yaflam›nda uygulanmas› oldu¤u ileri sürülür. Ancak yukar›da belirtilen nedenlerle bu amac›n gerçeklefltirilmesi olana¤› yoktur. Bunun yerine amaç “okulda ö¤renilen bilgilerin uygulamada nas›l iflledi¤ini görmek” olarak al›n›rsa daha do¤ru bir yaklafl›m olur. Staj süresince ö¤rencilerin gerçek uygulamalar› görmesinin en büyük yarar›, çal›flmaya bafllad›ktan sonra ifl yaflam›na gösterece¤i uyumun daha k›sa sürede gerçekleflmesidir. Literatürde “gerçek floku” olarak adland›r›lan, kiflinin beklentileri ile karfl›laflt›klar› aras›ndaki fark›n yüksek olmas›ndan kaynaklanan uyumsuzluk sorunlar› da böylece en az düzeyde kalm›fl olur. 2. Çal›flma koflullar›n› görmek : Derslerde yap›lan uygulamalar, genellikle s›n›f veya laboratuvar ortamlar›nda yap›l›r. Bu uygulamalar s›ras›ndaki konumunuz “ö¤renci” dir ve temel sorumlulu¤unuz uygulama konusu olan dersi “ö¤renmek”tir. Bu uygulamalar s›ras›nda size yol gösteren ise ö¤retim üyesidir ve e¤er uygulamalarda baflar›s›z olursan›z en fazla o dersten kal›r, bir sonraki sene geçersiniz. Uygulamalar s›ras›nda baz› hatalar yapman›z do¤al karfl›lan›r, çünkü o ifli ilk defa yap›yorsunuz ve sonuç olarak ö¤rencisiniz. Üstelik uygulamalar “sanal” olarak tasarland›¤› için uygulamada yapt›¤›n›z hatalar›n kimseye zarar› da olmaz. Bir de çal›flma ortam›ndaki koflullara bakal›m. Konumunuz art›k “çal›flan” olmufltur. Temel sorumlulu¤unuz ise, çal›flt›¤›n›z pozisyon ile ilgili iflleri “yapmak”t›r. Baz› kurumsallaflm›fl firmalarda ifle yeni bafllayanlar›n firmaya ve pozisyona uyum sa¤lamalar› için yap›land›r›lm›fl oryantasyon programlar› varsa da (ne yaz›k ki ülkemizde kurumsallaflma düzeyinin çok az olmas›ndan ötürü) bir çok firmada bu tür programlara rastlanmaz. Dolay›s› ile size iflinizi yaparken yol gösterecek olan bir “ö¤retim üyesi”ni yan›n›zda bulamazs›n›z. Onun yerine genellikle bilgilerini paylaflmayan bir “yönetici” ile karfl›lafl›rs›n›z ve bu yöneticiye ö¤retim üyesinde oldu¤u kadar kolayca yaklaflamazs›n›z. Bu durumda iflinizle ilgili bilgileri bölümünüzdeki di¤er deneyimli kiflilerden almaya çal›fl›rs›n›z, ama onlar da ileride kendilerine rakip olabilece¤iniz düflüncesi ile bu konuda pek istekli davranmazlar. Uygulamal› derslerde yapt›¤›n›z hatalar normal karfl›lan›rsa da, ifl yaflam›nda yapt›¤›n›z hatalar pek normal karfl›lanmaz. Yapt›¤›n›z hatan›n büyüklü¤üne göre bir karfl›l›¤›n› görürsünüz. Küçük hatalarda sözlü olarak uyar›l›rs›n›z. Çok büyük hatalarda ise iflinize son verilmesi bile mümkündür. Üstelik art›k yapt›¤›n›z uygulamalar art›k sanal de¤ildir. Dolay›s›yla yapt›¤›n›z hatalar sonucunda en az›ndan bir kifli veya kurum olumsuz olarak etkilenir ve zarar görür. Ö¤rencilik konumu ile çal›flan konumu ve her iki konumun çal›flma koflullar› aras›ndaki farklar, yukar›da belirtilenlerle s›n›rl› de¤ildir. Daha bu konuda pek çok fark ileri sürülebilir. Örne¤in; - Ö¤rencilikte sadece ders oldu¤u günler okula gidersiniz ve arada boflluklar vard›r. Çal›flma yaflam›nda ise ifliniz olsun olmas›n belirtilen mesai saatlerinde iflyerinde olma zorunlulu¤unuz oldu¤u gibi genellikle bu süreleri de aflan bir flekilde çal›fl›rs›n›z. - Devam zorunlulu¤una uydu¤unuz sürece can›n›z istemedi¤inde (veya ifliniz ç›kt›¤›nda) baz› derslere girmeyebilirsiniz. Çal›flma yaflam›nda devam zorunlulu¤u %
100’dür ve önemli ifliniz olsa bile yöneticinizden izin almak zorundas›n›z. Ayr›ca derse geç kalma ile ifle geç kalma aras›nda da önemli farklar vard›r. - Okulda ö¤rencilerin uymak zorunda oldu¤u baz› kurallar vard›r. Ancak ö¤renciler çok, bu kurallar› uygulatacak olanlar›n say›s› ise azd›r. Üstelik tüm ö¤rencileri sürekli gözönünde tutmak imkans›zd›r. Ö¤renci psikolojisi de zaten kurallara ayk›r› hareket edenleri okul yönetimine flikayet etmenin, yani ispiyonculu¤un çok kötü oldu¤u fleklindedir. Bu yüzden bir çok kural ihlali yönetime ulaflmaz. Ulaflanlar da ö¤rencinin genç ve deneyimsiz oldu¤u gözönünde bulundurularak, ciddi yapt›r›mlar›n uygulanmas› yerine ö¤rencinin gelece¤i ile oynama-
mak ad›na genellikle sözlü uyar›larla geçifltirilir. Üniversitelerin staj progBuna karfl›l›k iflyeri kurallar›n›n (ço¤u zaman yaz›ramlar›nda genellikle l› olmamas›na ra¤men) yapt›r›mlar› çok ciddidir amac›n, okulda ö¤renilenve ac›mas› yoktur. Yapt›lerin ifl yaflam›nda uygu¤›n›z tüm faaliyetler yöneticilerin ve çal›flma arlanmas› oldu¤u ileri sürükadafllar›n›z›n gözetimi lür. Ancak yukar›da beliralt›ndad›r. Üstelik bu kez “ö¤renci psikolojisi”nin tilen nedenlerle bu amayerini “çal›flan psikolojisi” alm›flt›r ve bu psikolojide c›n gerçeklefltirilmesi olabazen gelecekte kendisina¤› yoktur. Bunun yerine ne rakip olabilece¤i düflüncesi ile, bazen de üstamaç “okulda ö¤renilen lerine yaranmak amac› ile “ispiyonculuk” yap›lmas›bilgilerin uygulamada nana daha s›k rastlan›r. Sos›l iflledi¤ini görmek” nuçta çal›flma yaflam›nda “Her koyun kendi bacaolarak al›n›rsa daha do¤¤›ndan as›lmaktad›r.” - Ö¤rencilerin çal›flt›klar› ru bir yaklafl›m olur. alanlar›n durumu, (dersaneler, amfiler, kütüphaneler, laboratuvarlar vb.) ve okulun sosyal olanaklar›, genelde bir çok iflyerinden daha iyidir. (kuflkusuz bu, okuldan okula ve iflyerinden iflyerine büyük farkl›l›klar gösterir.) Hatta denilebilirki ço¤u vak›f üniversitesinin koflullar›, yabanc› flirketler bir tarafa b›rak›lacak olursa, bir kaç büyük firma d›fl›nda çok daha iyi durumdad›r. Oysa gerçek çal›flma koflullar›, (hele bir de arazide çal›fl›lmas› gerekiyorsa) okuldakilerden daha zordur. Örne¤in t›p fakültelerinde ö¤rencilere sunulan bir çok olanak, devlet ve SSK hastanelerinde daha azd›r. Genç Kariyer / 2004
7
kariyer rehberi
Ö¤rencilikte sadece ders oldu¤u günler okula gidersiniz ve arada boflluklar vard›r. Çal›flma yaflam›nda ise ifliniz olsun olmas›n belirtilen mesai saatlerinde iflyerinde olma zorunlulu¤unuz oldu¤u gibi genellikle bu süreleri de aflan bir flekilde çal›fl›rs›n›z.
Bu gibi örnekleri ço¤altmak mümkün. Ancak san›r›m “çal›flma koflullar›n› ö¤renmek” ile neyi kasdetti¤im daha aç›k hale geldi. Bu koflullar› ancak staj s›ras›nda gözlemleyebilir ve ö¤renebilirsiniz. Üstelik konumunuz hala ö¤renci oldu¤undan, yapaca¤›n›z hatalar hoflgörülür ve iflle ilgili bilgilere daha kolay ulaflabilirsiniz. En az›ndan çal›flanlar sizi kendilerine rakip olarak görüp, bilgilerini paylaflmaktan kaç›nmaz. Bütün bunlar›n sonucunda kendinizi ifl yaflam›na çok daha iyi haz›rlayabilirsiniz.
8
Genç Kariyer / 2004
3. Mesleki geliflim için gerekli yetkinlikleri ö¤renmek: Her meslekte geliflmek için gerekli olan bir tak›m yetkinlikler vard›r. Bu yetkinliklerin bir ço¤u, kurumsallaflm›fl firmalarda görev tan›mlar›, ifle alma, terfi, performans de¤erlendirme, ücretlendirme gibi süreçlerde kullan›l›r. Okulda ö¤rendikleriniz, bu yetkinliklerin daha çok bilgi boyutuna iliflkindir. Bu bilgiyi beceri ve tutumlar›n›zla birlikte gözlemlenebilir davran›fllara, yani yetkinliklere dönüfltürmek durumundas›n›z. Ayr›ca bir çok pozisyonda, mesleki bilginin yan›nda, okulda temel bilgisi ö¤retilmeyen bir çok yetkinli¤in sizde bulunmas› istenir. Hele yönetici konumlar›na gelindikçe mesleki bilginin yerini giderek bu tür yönetici yetkinlikleri al›r. Bilinçli staj yapman›n en önemli yararlar›ndan biri de, ifl yaflam›nda ne gibi yetkinliklerin gerekli ve geçerli oldu¤unu ö¤renmektir. Bunu için staj yapt›¤›n›z ifl yerinin ; - Görev tan›mlar›n› ve bu görevleri yapacaklarda aran›lan nitelikleri (konunuzla ilgili olanlar›n›), - ‹fle al›m süreçlerini, ifle al›mda ne gibi özelliklerin arand›¤›n›, - Terfi için nelere dikkat edildi¤ini ve ne gibi özellikler arand›¤›n›, - Performans de¤erlendirmesinin nas›l yap›ld›¤›n›, performans de¤erlendirmesinde hangi kriterlerin yer ald›¤›n› ve bu kriterlerin aç›klamalar›n›, - Ücretlendirmenin hangi kriterlere göre yap›ld›¤›n›, Ö¤renmenizde büyük yarar vard›r. Buradan edinece¤iniz bilgiler sonucunda ifl yaflam›nda ne gibi yetkinliklerin gerekti¤i konusunda fikir sahibi olabilirsiniz. Ayr›ca, staj yapt›¤›n›z birimin yöneticileri ve çal›flanlar›na, mesle¤i iyi bir flekilde yapabilmek için ne gibi özelliklerin gerekti¤i konusundaki görüfllerini sorup, bunlar› di¤er bilgiler ile bütünlefltirebilirsiniz. Mesleki geliflim için gerekli yetkinlikleri ö¤renmenin de bir çok yarar› var. Öncelikle ifl dünyas›n›n sizden ne gibi özellikler istedi¤ini ö¤renerek kendinizi bu konularda gelifltirebilirsiniz. Bu yetkinliklere ait bir çok bilginin, okuldaki dersler ile verilmedi¤ini biliyoruz. O zaman ifl size düflmektedir. Bu amaçla gerekli yetkinliklerden hangilerine sahip oldu¤unuzu, hangilerinde ise yetersiz oldu¤unuzu de¤erlendirip, eksik olanlar› gelifltirme yoluna gitmelisiniz. ‹kinci olarak bu yetkinlikleri gelifltirirseniz, mezuniyetten sonra iyi bir firmada ifl bulma flans›n›z artar. Üstelik ifle bafllad›ktan sonra da çal›flma yaflam›na k›sa sürede adapte olup baflar›l› sonuçlar alabilirsiniz. 4. Mesleki çevre edinmek : Staj ile birlikte mesleki alanda ilk ifl çevrenizi de yapmaya bafllayacaks›n›z. Bir çok firmada yöneticiler stajyerlere daha pozitif bakar ve o iflyerinde çal›flmaya bafllam›fl olsan›z bir çal›flan olarak kuramayaca¤›n›z diyalo¤u bir stajyer olarak daha rahat kurars›n›z. Benzer durum staj yapt›¤›n›z birimdeki di¤er çal›flanlar için de geçerlidir. Di¤er yandan stajyerler, bir çok firma için personel aday› kayna¤›d›r. Çal›flmas›ndan memnun kal›nan bir stajyer, deneme süresi gerektirmez, çünkü çal›flmas› bilinmektedir. Ayr›ca firma kültürünü bildi¤i için uyum sa¤lamas› da daha k›sa sürer. Bu yüzden firmalar yeni mezun elemana ihtiyaç duyduklar›nda, staj döneminde çal›flmas›ndan memnun kald›klar› stajyerleri tercih ederler. Diyelim ki mezun oldunuz ve staj yapt›¤›n›z iflyerinde yeni mezun elemana ihityaç duyulmuyor. Yine de o iflyerindeki kiflilerin sizi baflka firmalara yönlendirmesi,
kariyer rehberi
en az›ndan baflvurdu¤unuz firmalar için referans olmalar›, ancak iyi bir staj dönemi geçirmiflseniz, yani çal›flman›zdan memnun kal›nm›flsa mümkündür. Görüldü¤ü üzere staj›n›z› bilinçli bir flekilde yapman›z›n çal›flma yaflam›na haz›rlanman›zda size çok büyük yararlar› olabilir. Bunun için öncelikle sizin bu konunun önemine inanman›z gerekir. Ancak ondan sonra kendinizi bilinçli bir staj yapmaya yönlendirebilirsiniz. E¤er bu konunun önemine inanm›flsan›z son bir kaç öneri de daha bulunmak istiyorum : - Staja bafllamadan önce, o stajdan neler bekledi¤inizi kendinize sorun. Beklentilerinizi listeleyin. Staj süresince nelerin uygulamas›n› görmeyi hedefledi¤inizi, neleri ö¤renmeyi istedi¤inizi bir yere yazarak planlay›n. Bu çerçevede yukar›da belirtti¤im konular› da çal›flma plan›n›za dahil edin. - Mümkün oldu¤u kadar kurumsallaflm›fl firmalarda staj yapmaya çal›fl›n. Çünkü bu firmalarda staj programlar› daha ciddiye al›nmaktad›r. Böylece staj›n›zda size daha çok vakit ayr›l›r. Ayr›ca kurumsallaflm›fl firmalar, yap› olarak büyük firmalar oldu¤undan, okulda ö¤rendi¤iniz bir çok konunun uygulamalar›n› görebilirsiniz. Küçük firmalarda bu tür uygulamalar› gözlemlemek flans› daha azd›r. - Genel olarak staj yapt›¤›n›z firmaya bir “yük” oldu¤unuzu unutmay›n. Çünkü e¤itim pahal› bir ifltir. Size zaman ayr›lmas› gerekir ve bu da çal›flanlar›n normal ifllerini bir yana b›rakarak size zaman ay›rmalar› ile gerçekleflir. Bu da firma aç›s›ndan bir maliyet demektir. Bu alg›laman›n iki sonucu vard›r : Birincisi firman›n çal›flanlar›n›n tüm zamanlar›n› size ay›rmalar›n› beklemeyin. ‹kincisi, firman›n çal›flanlar›n›n rutin olarak yapt›klar› iflleri üstlenerek firmaya katk›da bulunun ve bu maliyeti karfl›lay›n. Göreceksiniz ki firma çal›flanlar› size daha fazla vakit ay›racaklard›r. - Araflt›r›c› olun. Yukar›da belirtti¤im gibi, ne kadar iyi programlanm›fl olursa olsun, çal›flanlar size ne kadar fazla vakit ay›r›rlarsa ay›rs›nlar, yine de firman›n size aktarabilece¤i bilgiler s›n›rl›d›r. Okulda ö¤retim üyeleri size birfley ö¤retmek için çaba gösterir, iflyerlerinde ise çal›flanlar›n böyle bir kayg›s› yoktur. ‹ster ö¤renirsiniz, ister ö¤renmezsiniz, onlar için bir fley farketmez. ( Tatil dönüfllerinde “stajda iken nas›l kaytard›klar›n›” heyecanla di¤er arkadafllar›na anlatan ö¤renciler için özellikle belirteyim ki stajdan kaytarmak bir “marifet” de¤ildir.) Bu yüzden siz araflt›r›p sormad›kça, kimse size fazladan bir fley ö¤retmek için çaba göstermez. Kuflkusuz çal›flanlar›n size fazladan bir fley vermesi için de sizin de fazladan bir fleyler yapman›z gerekir. Çal›flanlar›n rutin iflleri gibi. - Firma çal›flanlar›nca size yapman›z için verilen her ifli yap›n ( Bu bir çal›flan›n iflini yapmak olsa bile.) Bu ifller size çok basit ve angarya gibi gelebilir. Kendi kendinize “Ben üniversitede bunca sene bu s›radan iflleri yapmak için mi okudum?” fleklinde hay›flanmay›n. Bu tür ifllerin size bir çok yarar› var : Öncelikle iflin mutfa¤›n› görmüfl olursunuz. Yapt›¤›n›z ifl vas›fs›z birinin yapt›¤› bir ifl bile olsa, e¤er ileride sizinle bu iflleri yapan kifliler çal›flacaksa, onlar›n çal›flma koflullar›n›, çal›flma fleklini bildi¤iniz için daha isabetli kararlar verirsiniz. ‹kinci olarak, çal›flma yaflam›n›n bafllar›nda bu tür iflleri bizzat kendiniz yapacaks›n›z, flimdiden al›flmakta yarar var. Üçüncüsü iflinizle ilgili olmasa bile yapt›¤›n›z bu tür ifller ile firmaya katk› sa¤lam›fl ve yapt›¤›n›z staj›n firmaya maliyetini
bir ölçüde karfl›lam›fl olursunuz. Son olarak çal›flkanl›¤›n›zla göz doldurur, mezun olduktan sonra gerek o firmada, gerekse o firman›n tavsiyesi ile baflka firmalarda ifl bulma olas›l›¤›n›z› art›rm›fl olursunuz.
Okulda ö¤retim üyeleri size birfley ö¤retmek için çaba gösterir, iflyerlerinde ise çal›flanlar›n böyle bir kayg›s› yoktur. ‹ster ö¤renirsiniz, ister ö¤renmezsiniz, onlar için bir fley farketmez. Bu yüzden siz araflt›r›p sormad›kça, kimse size fazladan bir fley ö¤retmek için çaba göstermez. - ‹flyeri kurallar›na uyun ve sanki o firman›n bir çal›flan› imifl gibi davran›n. Bunun için öncelikle iflyeri kurallar›n› ö¤renin. Giyiminiz, iflyerine gelifl gidifl saatleriniz, iflyeri içerisindeki davran›fllar›n›z, bu kurallara uygun olsun. Yukar›da belirtti¤imiz faydalar, burada da geçerlidir. - Son olarak e¤er staj yapacaksan›z, bilinçli bir flekilde yap›n. Staj›n›z› bu flekilde yapmayacaksan›z, tan›d›k bir iflyeri ayarlay›n, size staj belgesini bir flekilde düzenlerler. Hiç olmazsa tatilinizi yar›da kesip, boflu bofluna zaman›n›z› harcamam›fl olursunuz. Sonradan çal›flma yaflam›na bafllad›¤›n›zda “keflke staj›m› bilinçli flekilde yapsayd›m.” demek yok ama. Benden söylemesi. Sevgiyle kal›n...
Genç Kariyer / 2004
9
yol ayr›m›
Özel Sektör - Kamu, Giriflimcilik ve Akademisyenlik !
Dr. Erkan TOPAL Fatih Üniversitesi Endüstri Mühendisli¤i Bölümü
Baflar›, iyi bir karar›n sonucudur. ‹yi bir karar, tecrübenin sonucudur. Tecrübe, genellikle kötü bir karar›n sonucudur! O halde gerçekten baflar›s›zl›k diye bir fley var m›d›r? Hayat›m›zdaki geliflmeler yeni bir kararla flekillenir. Kendimizi adarsak, bir fleyleri de¤ifltirmenin daima bir yolu vard›r. Hayatta baflar›s›zl›k yoktur. Bir fleyler ö¤renmeyi sürdürürsek sonunda baflarabiliriz. Herhangi bir anda yeni bir karar vererek, tüm hayat›m›z› de¤ifltirebiliriz. Baflar›, iyi bir karar›n sonucudur. ‹yi bir karar, tecrübenin sonucudur. Tecrübe, genellikle kötü bir karar›n sonucudur! O halde gerçekten baflar›s›zl›k diye bir fley var m›d›r? Önemli güçlüklerin üstesinden gelerek hayatlar›ndaki dönüm noktalar›n› belirleyen kifliler, üç türlü karar sonucu bunlar› gerçeklefltirdiklerini söylüyorlar: 1. Neye odaklan›lacak? 2. (Bu) ne anlama geliyor? 3. (Bunun için) ne yap›lacak?
10
Genç Kariyer / 2004
Davran›fllar›m›z›, hislerimizi ve düflüncelerimizi nelerin flekillendirdi¤ini bir kez anlay›nca, tüm ifl; tutarl›, ak›ll› ve yo¤un olarak eyleme geçmeye kal›yor. Bu anlamda, ümitsizli¤e kap›lmadan, hiç kimseyi suçlamadan bir ad›m atmal›y›z. Ümitsizli¤e kap›lmadan, çünkü yanl›fl oldu¤u görülen her ad›m ileriye do¤ru at›lm›fl bir baflka ad›md›r (Edison). Hayat dönemeçlerinin birinde yeni bir karar öncesindesiniz. Kiminiz devlet veya özel sektörde görevler üstlenecek, kiminiz ö¤renim hayat›n›zca etkilendi¤iniz hocalar›n›z yolundan gitmeyi düflünecek, kiminiz de ya aile ifllerini sürdürme veya yenilikler ortaya ç›karma girifliminde bulunacakjs›n›z. Belirli bir “güvence” aray›fl›ndan hareketle, sabit ve düzenli bir iflte çal›flmak isteyenler büyük bir ihtimalle kamu sektörünü tercih edeceklerdir. Ülkemizin içinde bulundu¤u ekonomik durum ve önümüzdeki y›llarda kamu sektöründe sürdürülecek küçülme, ifl imkanlar›n› da derinden etkileyecektir. Bu bak›mdan, kamu kadrolar›nda istihdam edilmeyi düflünenlerin gerçekten iyi bir kariyer plan› yapmas› ve hizmetler konusunda yeterli bilgiyi toparlamas› gerekmektedir. Ancak, kamu ve yerel yönetimler reformu hayata geçirilebilirse parlak bir kariyer imkan›n›n da bulunabilece¤i gözard› edilmemelidir. Tercihlerini özel sektör kurulufllar›nda kullanmak isteyenlere ise, karfl›lar›nda daha önce kullanmad›klar› yarat›c› güçlerini sorgulayarak bundan azami fayday› elde etmek isteyen iflletme ve kurulufllar›n olaca¤› hususunu
yol ayr›m›
öncelikle göz önüne almalar› gerekti¤ini söylemeliyiz. Bunun için içinizdeki hayâlleri, rüyalar› tan›mlamal› ve onlar› gerçeklefltirmenin mümkün olup olamayaca¤›na karar vermelisiniz. Gerçekten neleri istedi¤inize ve neleri hak etti¤inize dair bir fikriniz elbette vard›r. Ancak, hayat›n güçlükleri ile karfl›lafl›nca bu hayâllerimizi hepimiz unuturuz. Bu durumda, size biçilen görevlere r›za gösterecek ve gerekli rolleri üstleneceksiniz. Pek çok kifli, bu flekilde flikayetçi olmadan hayatlar›n› idame ettirebilmekte ve mutlu olabilmektedir. Sadece siz, kendi hedeflerinizi tan›mlayabilirsiniz. Neyi gerçekten istedi¤iniz, hayattan ne bekledi¤iniz konusunda iyice ve uzun uzun düflünmeli ve rüyalar›n›za ulaflmak için hedefler belirlemelisiniz. Sizi tatmin eden bir hayat yaflamak, zenginliklerin en büyü¤ü olacakt›r. Bu ba¤lamda, kendinize flu sorular› sorup cevap araman›z faydal› olacakt›r: • Hangisi sizce daha cazip: Olan› gelifltirmek mi, yoksa olmayan› ortaya ç›karabilmek mi? • Kendinize Bak›m Mühendisli¤ini mi, yoksa Mimarl›¤› m› daha uygun görürsünüz? • fiimdi bir fleyler üretmeyi mi, yoksa gelecekte üretilmesi için bir fleyler tasarlamay› m› tercih edersiniz? • Bir karar› ortak olarak veya tek bafl›na vermeyi mi, yoksa uygulamay› m› tercih edersiniz? • ‹flleri do¤ru yapmay› m›, yoksa do¤ru iflleri yapmay› m› tercih edersiniz? E¤er bu sorular›n ilk cevaplar›n› seçiyorsan›z, müflteri ve di¤er çal›flanlara istenilen kalitede ürün ve hizmet sunmaya katk› sa¤layacak günlük faaliyetler ile ilgili bir görev alman›z daha uygun olacakt›r. E¤er ikinci cevaplar size daha uygun geldi ise, geliflim ve de¤iflim rolü üstlenecek bir görev alman›z veya akademisyenli¤i düflünmeniz mümkün olabilir. Bu ba¤lamda akademisyenli¤i tercih etmek isteyenlere; “bilim”in veya “akademik çal›flma”n›n tamamen bir sa¤duyu ve ortak akl›n ortaya ç›kard›¤› çaba ve gerçekler toplam› oldu¤unu, “sihirli bir de¤nek” olmad›¤›n› hat›rlatmak gerekir. Akademik çal›flma, günlük problemlerin çözümündeki yaklafl›mlara oldukça benzerlik gösterir. Bu anlamda bilimsel yöntem sadece sa¤duyulu bir yaklafl›m›n izlenmesidir ve asl›nda hepimiz birer akademisyen davran›fl› gösteririz. Ancak, bilimsel düflünce ve prensiplerin oluflturulmas›, ortaya ç›kar›lmas› sadece bir tak›m gizli veya karmafl›k kurallar› bilerek adeta kendili¤inden meydana gelen mekanik bir süreç de¤ildir. Aksine, kabul görmüfl kurallara ve çok boyutlu bir yarat›c›l›¤a birlikte bir önem atfetmeyi gerekli k›lar. Disiplinli olmak, metodolojik çal›flabilmek, yenilik aray›fl›n› sürekli canl› tutabilmek, ayr›nt›lar› göz önüne alabilmek bir akademisyenin önemli özelliklerindendir. Daha elveriflli flartlar temin edildi¤inden ve hali haz›rdaki geliflmelerin takip edilip, bizzat yerinde tecrübe etme f›rsat›n›n elde edilmesinden dolay› akademisyenlik için kendileri-
ni haz›rlamak isteyenlerin, yüksek lisans ve doktora e¤itimleri için yurtd›fl›n› tercih etmeleri daha isabetli olacakt›r. Risk alarak, yenilik veya gelifltirme aray›fl›nda olanlara gelince. Baflka bir deyiflle, f›rsatlar› gözleyen ve onlar› buldu¤unda her türden riski göze alarak fikrini gerçeklefltirmeye çal›flacak “müteflebbisler” veya “giriflimciler.” Hiç flüphe yok ki, önümüzdeki y›llarda giriflimci ve giriflimcili¤in önemi, bugüne kadar oldu¤undan çok daha fazla artacakt›r. Bilgi toplumunda, sanayi toplumunun iflçi ve iflveren fleklindeki ikili yap›s›n›n yerini, giriflimciler toplulu¤unun alaca¤›n› öngörmek çok da iddial› olmasa gerek. Eskiden beri yap›lagelen bir ifli daha kaliteli, daha h›zl› veya daha ucuza yapabilecek süreç ve
Asl›nda verdi¤iniz karar› daha sonra isabetli bulmazsan›z, bir önceki f›rsat ve flartlarda olmasa bile benzer alternatifleriniz yine olacakt›r. Yeter ki, inand›¤›n›z bir fleyin ifle yaramad›¤›na dair çok erken bir yarg›da bulunmay›n.
yöntemleri gelifltirebilece¤inizi düflünüyorsan›z müteflebbis olmay› göz önünde bulundurmal›s›n›z. Bunun için, KOSGEB, TTGV, TÜB‹TAK, v.b. kurulufllardan kayda de¤er bafllang›ç sermayesi destekleri temin edilebilece¤i gibi özellikle, Türkiye’de henüz yeni tan›nsa da, “giriflim sermayesi” fon flirketleri (venture capital funds) ile de bu türden projelerde ortakl›klar kurulabilir. Bütün bunlar› düflünürken, karar›n›z ne olursa olsun asl›nda ço¤u zaman benzer çaba ve faaliyetler içinde olaca¤›n›z› fark etmifl olmal›s›n›z. Gerekti¤inde; bir akademisyen kadar titiz, ayr›nt›lara düflkün, de¤iflimleri kovalayan; herhangi bir çal›flan gibi tak›m arkadafllar› ile uyumlu, herkesten ö¤renmeye istekli; herhangi bir giriflimci gibi risk alabilen, f›rsatlar› kovalayan, hayata geçirmeye çaba sarfeden olacaks›n›z. Seçti¤iniz yola göre, sadece baz› davran›fl ve karar süreçlerini di¤erlerine göre daha a¤›rl›kl› kullanacaks›n›z o kadar! Asl›nda verdi¤iniz karar› daha sonra isabetli bulmazsan›z, bir önceki f›rsat ve flartlarda olmasa bile benzer alternatifleriniz yine olacakt›r. Yeter ki, inand›¤›n›z bir fleyin ifle yaramad›¤›na dair çok erken bir yarg›da bulunmay›n. Genç Kariyer / 2004
11
yol ayr›m›
Yol ayr›m› dosyam›z›n bu bölümünü Üniversitemiz mezunu ve flu an her biri farkl› bir alanda kariyer yapmakta olan arkadafllar›m›za ay›rd›k. Kendileri bizlere, mezuniyet sonras› kariyer planlama aflamas›ndan flu an bulunduklar› ortamdaki yaflant›lar›na dek bir çok fleyden bahsettiler. Baz› gerçekleri, mezunlar›m›z›n a¤z›ndan duymak ilginizi çekecektir diye düflünüyoruz.
AKADEM‹SYENL‹K
Fulya Damla BALKAYA
Üniversiteden mezun oldu¤umda tamamen bir boflluk oluflmufltu kafamda. Art›k ö¤renci de¤ilim ben ve bundan sonra ne yapabilirim? Ne yaparsam tatmin olurum? sorular› Fatih Üniversitesi Uluslararas› ‹liflkiler Bölümü`nde master`a kabul alana kadar devam etti. Art›k yeni bir alandayd›m ve ö¤renci olup devam etmek beni mutlu ediyordu. Ayn› boflluk ve sorular Ekim ay›nda master program›m bitince de bafllad›. Bu da doktoraya kabul al›ncaya kadar sürdü. Henüz yeni bafllad›m doktoraya ve çok zorlu bir alan, emek istiyor, sab›r istiyor, azim istiyor. Neden akademisyenlik peki? Bu alanda sürekli bir aksiyon var, insan sürekli kendisini yeniliyor, de¤ifltiriyor, farkl› dünyalara girip ç›k›yor. Hayat› monoton bir flekilde yaflamaktan kurtar›yor. Ben akademisyenlik yolunu seçecek olan arkadafllara daha birinci s›n›ftan iyice düflünmelerini ve ona göre gayret etmelerini ve lisanstan sonra ara vermemelerini tavsiye ederim. Dört sene boyunca getirecekleri not ortalamalar› çok önemli ve e¤er yurt d›fl›nda master-doktora düflünüyorlarsa daha üçüncü s›n›f›n bafl›ndan al›nmas› zorunlu olan TOEFL ve GRE s›navlar›n› al›p, dördüncü s›n›f›n bafl›nda baflvuru ifllemlerini bitirmifl olmalar› gerekiyor. Bütün arkadafllara baflar›lar dilerim.
ÖZEL SEKTÖR Merhaba. Ben Levent SUBAfiI. 2002 Uluslararas› ‹liflkiler mezunuyum. fiu anda Asya Finans Kurumu Kurumsal Pazarlama Departman›’nda Portföy Yetkilisi olarak çal›flmaktay›m. Ayn› zamanda Gebze ‹leri Teknoloji Enstitüsü’nde ‹flletme Master’› yapmaktay›m. Ben kariyer olarak özel sektörde çal›flmay› tercih ettim. Bu karar›mda etkili birçok unsur var. Öncelikle özel sektör benim beklentilerime cevap veren, kariyer yolumda daha h›zl› mesafe katedebilece¤im bir alan. ‹fl hayat›ma Asya Finans gibi kurumsallaflm›fl bir firmada bafllayarak çok ak›ll› bir tercih yapt›¤›m› görüyorum. Bildi¤iniz gibi özel sektörde istihdam alanlar›n›n çok fazla olmas›n›n yan›s›ra, sosyal ve özel sa¤l›k hizmetleri çok yayg›n. ‹fl hayat›nda en önemli mesele bence ifl tatmini ki, ben özel sektörün beni bu konuda fazlas› ile doyurdu¤unu söyleyebilirim. Çal›fl›p gayret gösterdi¤imde bunun
Art›k ö¤renci de¤ilim ben ve bundan sonra ne yapabilirim? Ne yaparsam tatmin olurum? 12
Genç Kariyer / 2004
Levent SUBAfiI amirlerim taraf›ndan dikkate al›n›p performans›m›n karfl›l›¤›n› alabilece¤im düflüncesi ise beni iflime ba¤layan, motivasyonumu art›ran etkenlerden bir tanesi. Tabii özel sektörün bu derece bana uygun oldu¤unu ancak içine girince farkettim çünkü mezun oldu¤um dönemde ciddi bir karars›zl›k içindeydim. Tam olarak rotam› çizmemifl, her ö¤rencinin hayali olan yurt d›fl› e¤itimi alma düflüncesiyle de¤iflik ülkelere tan›d›klar arac›l›¤›yla giriflimlerde bulunmufltum. Ben yurt d›fl›ndan gelecek sonuçlar› bekledi¤im esnada okulumuz Kariyer Planlama Merkezi’ne de Cv b›rakarak bana uygun bir ifl olursa bilgilendirilmek istedi¤imi söylemifltim. Bir gün Asya Finans ‹nsan Kaynaklar› Departman›’ndan aray›p baflvuru talebim oldu¤unu söylediklerinde bir flaflk›nl›k yaflad›m fakat daha sonra okulumun benim ad›ma baflvuru yapm›fl olabilece¤i düflüncesiyle yapm›fl olduklar› s›nav davetlerini kabul ettim. Daha sonras›nda gerçekten de benim ad›ma Kariyer Planlama Merkezi’nin Cv’mi gönderdi¤ini ö¤rendim. Aya¤›ma kadar gelen bu güzel f›rsat› de¤erlendirmek istiyor, fakat s›nav› baflarabilir miyim tereddütünü yafl›yordum.
yol ayr›m›
Yaz›l› s›nav ve mülakatlar sonras› Asya Finans Kurumu’nda çal›flmaya hak kazanm›flt›m. ‹fl, yurt d›fl› ve kurum aras›nda tercih yapmama kalm›flt›. Bankac›l›k sektörünün sayg›n bir meslek olmas›, günümüzde Kurumsal Bankac›l›¤›n ön plana ç›kmas› ve bana göre bankac›l›kta en önemli departman olmas› nedeniyle Asya Finans’ta Kurumsal Pazarlama Departman›’nda çal›flmaya karar verdim. Bundan sonraki yaflam›mda da önünün çok aç›k olmas›, piyasalarla iç içe olmam ve her sektörü yak›ndan analiz edebilmem nedeniyle bu alanda kendimi gelifltirmek düflüncesindeyim. Yol ayr›m›ndaki arkadafllara tavsiyem; önlerindeki alternatifleri tek tek masaya yat›r›p hangisinin kendileri için daha iyi olaca¤› üzerinde düflünmeleri, o alanda yo¤unlaflmalar›. Böylece karars›zl›ktan kurtulacaklard›r. Çünkü karars›zl›k insan›n önüne gelen f›rsatlar› çal›p götürmekte ve bir daha o flans› yakalamakta zorlan›labilmektedir. Her geçen sene daha da genifl yelpazeye ulaflan ve geliflen Kariyer Planlama Merkezi ile sürekli
G‹R‹fi‹MC‹L‹K Merhabalar, Her zaman akl›mda bir soru vard›r: “Baflar›y› ne flekilde ve nerede yakalamak istiyorum?” Hayat›m›n farkl› dönemlerinde bu soruya farkl› cevaplar verdim. Ama tüm cevaplar›mda birleflti¤im ortak nokta, hem kendimi gelifltirebilece¤im, hem de içerisinde bulundu¤um organizasyonu –bu bir firma olabilece¤i gibi bir sivil toplum kuruluflu da olabilir pek tabii ki– gelifltirip, düzene sokup ileri tafl›yabilece¤im bir yolda ilerlemekti. Bu bak›mdan hiçbir zaman büyük bir firmada kariyer yapmay›, hayat›m› bu flekilde idame ettirmeyi düflünmedim. Ancak kurumsal bir firmada belli bir süre çal›fl›p tecrübe kazanmaya da hiçbir zaman so¤uk bakmad›m. Hatta bunu bir gereklilik olarak gördü¤ümü de ifade etmeliyim. Kiflisel karar›m olan yol tercihimde, elimde güzel bir f›rsat vard›. O da sevgili babam›n kurmufl oldu¤u aile flirketi idi. Babam profesyonel bir yönetici olmad›¤› halde, hayran oldu¤um akl› ve zekas› ile flirketi baflar› ile temsil ve idare etmifltir. Ancak firmaya bir ivme kazand›rmak ve büyük at›l›mlar yapmak için bu yeterli de¤ildi. Çünkü hedeflenen yüksek ve mutlak baflar›y› yakalamak için iflin her yönünü profesyonelce yönetme gereklili¤i göz ard› edilemeyecek bir unsurdur. Bu noktada ben bu ifli üstlenmek istedi¤im yönünde karar verdim. Çünkü gerek okul gerekse sosyal hayat›mda kendime yapm›fl oldu¤um ve yapmaya da her zaman devam etmek zorunda oldu¤um yat›r›m›n burada meyve verece¤ine inand›m. Ama bu karar›m, hayat›m›n sonuna kadar ayn› iflte olaca¤›m varsay›m›n› içermiyor. Giriflimci ruhu olan biri olarak her zaman için farkl› alanlarda neler yapabilece¤imi düflünür, çevremdeki insanlarla fikir al›flveriflinde bulunurum. Farkl› alanlara yönelme iste¤imin ald›¤›m e¤itim veya herhangi bir baflka d›fl etkenle ilgisi yok. Burada, art›k kiflisel özellikler ve bunlar›n tercihlerimize yans›malar› devreye giriyor. Malumunuz her insan›n farkl› bir karakteri, farkl› bir yap›s› vard›r. Bu farklardan ötürü kimimiz akademik kariyer yap›p, gerçeklefltirece¤imiz bilimsel araflt›rmalarla insanl›¤a hizmet etmek isteriz. Kimimiz kurulmufl bir düzenin en güzel flekilde iflletilmesi ve gelifltirilmesi ile
irtibatl› olup kafalar›na tak›lan her türlü soruyu yöneltsinler. ‹lerde olmay› düflündükleri birimlerdeki mezunlar›m›za ulaflarak o birim hakk›nda detayl› bilgi sahibi olup eksileri ve art›lar›n› bilerek ifle girsinler. Ve bunlar›n en önemlisi diyebilece¤imiz, zevkle çal›flacaklar› bir ifl seçmeleri veya yapt›klar› ifli sevmeleri. Çünkü sevmedi¤iniz bir alanda çal›fl›yor olman›z kariyer noktas›nda ilerlemenize ket vurur hem de ifl ortam›nda geçirece¤iniz vakit sizin için çekilmez bir hal al›r. Bu yüzden ifl seçiminde bu konuya çok dikkat etmeliler. Unutulmamal›d›r ki; yap›lan ifl insan›n hayat›n›n büyük bir bölümünü kapsayacak ayr›lmaz bir parça haline dönüflecek ve sosyal yaflam›nda ifle göre flekil alacakt›r. Yol ayr›m›ndaki arkadafllara tavsiyem; önlerindeki alternatifleri tek tek masaya yat›r›p hangisinin kendileri için daha iyi olaca¤› üzerinde düflünmeleri, o alanda yo¤unlaflmalar›. Böylece karars›zl›ktan kurtulacaklard›r.
Mehmet KOÇAL‹ bunu gerçeklefltirmek ister. Kimimiz ise insanl›¤a hizmeti kendi düzenlerimizi kurarak yerine getirmek isteriz. Bu ba¤lamda bu üç yol da insanl›¤a en güzel flekliyle fayda sa¤lamaktad›r. Önemli olan ise kendimizin bu yollardan hangisinde mutlu olaca¤›m›z› bilmek ve bu do¤rultuda kararl› ad›mlarla ilerlemektir. Son olarak sizlere baz› tavsiyelerde bulunmak istiyorum. Askerlik gibi önemli bir baflka sebep olmad›kça, akademik kariyer yapma niyetinde olmayan arkadafllar›m›z lisans e¤itimlerini tamamlad›ktan sonra en az iki y›l kadar çal›flmal›lard›r. Ard›ndan istedikleri alanda yüksek lisans e¤itimlerini yaparlarsa bundan çokça fayda sa¤larlar. Çünkü ifl hayat›na yönelik al›nacak bir e¤itimden maksimum fayda sa¤lamak için prati¤imizi mümkün oldu¤unca gelifltirmeliyiz. Bu noktada yazlar› yap›lacak ciddi stajlar›n etkisi de asla küçümsenemez. Bir di¤er tavsiyem ise, hepimizin zaten bildi¤i ancak ne yaz›k ki üzerine gerekti¤i gibi e¤ilmedi¤i, yabanc› dil konusunda kendimizi çok iyi bir flekilde ilerletme zorunlulu¤umuzdur. Gerek ifl hayat› için, gerekse de akademik kariyer için olsun dünya ile iletiflim ve bilgiye eriflim özgürlü¤ümüzü sa¤layacak olan en önemli unsur yabanc› dilimiz olacakt›r. Unutmayal›m ki, kendimize yapt›¤›m›z her türlü yat›r›m, baflta kendimize ve ailemize, sonra ülkemize ve sonra da tüm insanl›¤a meyvelerini verecektir. Her birinize baflar› dolu bir kariyer dilerim. Sevgiler & Sayg›lar
Hiçbir zaman büyük bir firmada kariyer yapmay›, hayat›m› bu flekilde idame ettirmeyi düflünmedim. Ancak kurumsal bir firmada belli bir süre çal›fl›p tecrübe kazanmaya da hiçbir zaman so¤uk bakmad›m. Hatta bunu bir gereklilik olarak gördü¤ümü de ifade etmeliyim.
Genç Kariyer / 2004
13
akademik basamaklar
N ‹ ⁄ ‹ L N E Y S ‹ M AKADE ‹TASI
R A H L YO
isyenlik; Akadem a, ö¤rearaflt›rm ¤retim nim ve ö üniversisürecinin s›nda bir te sonra z› veya hayat tar aline gelmeslek h mesidir.
YILMAZ Ali TÜRK rsitesi e iv n Fatih Ü i Görevlis m ti re ¤ Ö
14
Genç Kariyer / 2004
Geliflen ve de¤iflen dünya ile beraber, art›k e¤itim seviyesi de her gün daha da yükselmektedir. Üniversite mezunlar› sadece lisans e¤itimini yeterli görmeyerek ayr›ca yüksek lisans derecesine sahip olmak istemekte ya da ihtiyaç duymaktad›rlar. Her yüksek lisans yapan kiflinin akademisyen olaca¤›n› söylemek mümkün de¤ildir, ancak akademisyenli¤in de üniversite sonras› e¤itimlerle mümkün olaca¤›n› belirtmekte fayda vard›r. Evet asl›nda akademisyenlik yüksek lisansla bafllayan, doktora ve sonras›yla devam eden bir süreçtir. Yüksek lisans, doktora, araflt›rma görevlili¤i ve benzer akademik kavramlar› aç›klamakta fayda vard›r. Öncelikle; yüksek lisans ve doktora bir e¤itim derecesidir. Araflt›rma görevlili¤i ise, bir ünvan ya da bir ifl pozisyonudur. Üniversiteler yüksek lisans ya da doktora yapan ö¤rencilerinden baz›lar›n› ayn› zamanda araflt›rma görevlisi olarak çal›flt›rmak isterler. Çünkü üniversitelerin en büyük amaçlar›ndan biri de araflt›rma yapmakt›r. Araflt›rma görevlili¤i, akademik yoldaki bir akademisyenin ç›rakl›k evresidir. Genelde bir veya bir kaç ö¤retim üyesine asistanl›k yapan yüksek lisans ya da doktora ö¤rencisi gerekli olan ç›rakl›k dönemini, bu ustalar›n›n yan›nda kendisini gelifltirmek suretiyle tamamlar. Araflt›rma görevlili¤i de farkl› türlerde olabilir. Bunlardan biri araflt›rma asistanl›¤› (research assistantship), di¤eri de ö¤retim asistanl›¤›d›r (teaching assistantship). Bu ayr›m Amerika gibi ülkelerde gerekti¤i flekilde uygulanmakla birlikte Türkiye’de ikisinin ortas› bir model uygulanmaktad›r. Araflt›rma asistanlar›n›n görevleri, daha çok laboratuvar ortamlar›nda araflt›rma yaparak ya da belirli konular ve projeler üzerinde yo¤unlaflarak kendilerini gelifltirmek ve üniversiteye faydal› olmakt›r. Ö¤retim asistanlar› ise daha çok derslerde etkilidirler. Derslerle ilgili olarak ö¤retim üyelerine asistanl›k yaparlar, ö¤rencilere de destek olurlar. Problem çözerler, s›nav de¤erlendirirler veya baz› dersleri bizzat verirler. Yüksek lisans ve doktoray›, yurtiçi veya yurtd›fl›nda yapmak mümkündür. Baflvuru prosedürleri ve gerekli kriterler büyük oranda ayn› olmakla beraber, baz› ülke ya da üniversitelerin kendilerine özgü farkl›l›klar› da mevcuttur. ‹yi bir akademisyenli¤in ilk flart›, bu ifle çok geçmeden karar vermek ve bu yolun gereklerini zaman›nda yapmakt›r. Zira akademisyenlik uzun bir yoldur ve en etkini en genç yaflta bafllan›lan›d›r. Bu sebeple, akademisyen olmaya karar veren kiflinin üniversitede geçirece¤i hergün ayr› bir anlam tafl›r ve bu ba¤lamda o kifli için üniversite e¤itimi, ilk günden mezun olana kadar bütünsellik gerektiren bir süreç halini al›r. Birazdan yaz›lacak olanlar bu konuya yeterli aç›kl›¤› getirecektir.
akademik basamaklar
Yüksek lisans ve doktoraya girebilmek için genelde 4 temel faktör gözetilir. Bunlar s›ras›yla: • ‹lki, Üniversite süresince ö¤rencinin ders ortalamas› (GPA) olup genelde 4’lük sistemde 3’ün üzeri (iyi üniversiteler için 3,5 in üzeri) aran›lan flartt›r. • ‹kincisi, LES s›nav›d›r ve aday›n en az 45 alm›fl olmas› istenir. LES s›nav› ÖSYM taraf›ndan yap›lan bir s›nav olup ÖSS s›nav›na bir miktar benzerlik göstermekte ve s›nav sonucunda kiflinin say›sal, sözel ve eflit a¤›rl›k puanlar› hesaplanmaktad›r. S›nava en erken üniversite son s›n›fta girilebilmektedir. Yurtd›fl›ndaki üniversitelere baflvuruda bu s›nav göz önünde bulundurulmamaktad›r. Ancak bu s›nava denk say›labilen benzer s›navlar mevcuttur. Bunlar GMAT ve GRE s›navlar› olup GMAT sözel branfllar ve iflletme gibi bölümlerdeki ö¤renciler için, GRE ise say›sal bölümlerdeki ö¤renciler içindir. • Üçüncüsü, yabanc›l dil seviyesidir. Yabanc› dille ilgili olarak üniversitelerin farkl› de¤erlendirme kriterleri söz konusu olabilmektedir. Baz›lar› kendi haz›rlad›klar› bir yabanc› dil s›nav›yla adaylar›n seviyelerini ölçerken, baz›lar› KPDS (Kamu Personeli Dil S›nav›), UDS (Üniversite Dil S›nav›) veya TOEFL puan› istemektedirler. Bu s›navlarda istenilen seviye TOEFL için genelde 213 olup, di¤erlerinde de genelde 60’›n üzeridir. UDS, KPDS ve LES s›navlar› y›lda 2 kez yap›l›rken TOEFL Türkiye’de tek bir merkezde (Bilmerk TOEFL, GRE, GMAT S›nav Merkezi) ve herhangi bir zamanda baflvurudan itibaren ortalama 1 ay içersinde yap›lmaktad›r. TOEFL ayn› zamanda uluslararas› geçerlili¤i olan bir s›navd›r ve yabanc› ülkelerdeki üniversitelere baflvurularda aran›lan bir skordur. • Son faktör ise, ö¤renciye referans olacak ö¤retim üyelerinin mevcudiyetidir. Bu faktörün en son yaz›lm›fl olmas› en az öneme sahip oldu¤undan de¤ildir, nitekim çok öneme haiz bir de¤erlendirme kriteridir. Zira üniversiteler adaylardan, kendisine daha önce ders vermifl ve kendisini yeterince tan›yan ö¤retim üyeleri taraf›ndan yaz›lm›fl bir referans mektubu talep ederler. Genelde objektiflik aç›s›ndan ortalalma 2-3 ö¤retim üyesinin referans mektuplar›, kapal› bir zarf›n içinde talep edilir. Ö¤retim üyesinin, adayla ilgili yazaca¤› iyi bir referans mektubu aday›n üniversite taraf›ndan kabülünde büyük rol oynayacakt›r. Bununla beraber alan›nda tan›nan ya da baflvuraca¤›n›z üniversitece tan›nan ö¤retim üyelerinden al›nacak referans mektuplar›n›n etkisi daha yüksek olacakt›r.
Tabii ki bunlara ilaveten, di¤er faktörler de lisansüstü e¤itime kabul için üniversiteler taraf›ndan istenilebilir ya da kabul flans›n› art›rabilir. fiimdi biraz da lisansüstü e¤itim süreçlerinden bahsedelim: Yüksek lisans ortalama 2 y›l sürer. Bunun ilk y›l› ders aflamas›d›r. Ö¤renci bu y›l içerisinde üniversite taraf›ndan belirlenen kredi say›s› ile dersi bitirmekle yükümlüdür. Bu kredi miktar› genelde 24 veya üzeridir. Bu miktar krediyi tamamlayan ö¤renci, belirli bir konu üzerinde bir ö¤retim üyesinin dan›flmanl›¤›nda yüksek lisans tezi haz›rlar. Yüksek lisans tezinin de ortalama süresi bir y›ld›r. Tezini tamamlayan ö¤renci, bir jüri önünde tezini savunur ve baflar›l› olmas› durumunda yüksek lisans diplomas› almaya hak kazan›r. Yüksek lisans e¤itiminde, tezsiz yüksek lisans da bir alternatif olup, bu sistemde ö¤renci tez çal›flmas› yapmay›p bunun yerine belirli kredide dersi tamamlar. Buradan doktoraya geçifl imkan› vard›r. Doktora baflvurular›nda da yüksek lisans baflvuru sürecine benzer bir süreç yaflan›r ve genelde benzer kriterler istenir. Bunun yan›nda akademik hayata doktorayla beraber girilir dersek pek yanl›fl bir iddia olmaz. Bu nedenle baflvuru ve kabul sürecinde aday›n akademik amac›, kararl›l›¤› ve yeterlili¤i ilgili enstitü taraf›ndan detayl›ca sorgulan›r. Aday›n gerçekten bu ifle kararl› oldu¤unu göstermesi beklenir. Zira doktora zor bir süreçtir. Bu arada t›p doktorlu¤u ünvan› ile akademisyen doktorluk ünvan› ayn› fleyi ifade etmemektedirler. Hatta bu iki doktorluk ünvan› ‹ngilizce’de farkl› flekillerde söylenirler. PhD (Doctor of Philosophy), ve MD (Doctor of Medicine, T›p doktoru) Doktorada da benzer olarak ilk y›l doktora dersleri alarak tamamlan›r. Dersler bittikten sonra doktora sürecinin hatta akademisyenlik sürecinin en önemli ve zor safhalar›ndan biri olan doktora yeterlilik s›nav›na girilir. Bu s›nav doktora ö¤rencisinin gerçekten bir doktor olmak için yeterli olup olmad›¤›n› ölçmek amac›yla yap›l›r. Doktora yeterlilik s›nav› ço¤u akademisyenin unutamad›¤› tecrübelerinden biridir. S›nav genelde yaz›l› ve mülakat fleklinde yap›l›r. Ö¤rencinin bu s›nav› en fazla 2 seferde baflarmas› beklenir. Bu s›navda baflar›l› olan bir ö¤renci için, tez izleme jürisi oluflturulur. Bu jüri dan›flman ö¤retim üyesiyle beraber genelde 3 kifliden oluflur. Ö¤renci doktora tezi olarak bir çal›flma konusu belirler. Bu konunun çal›fl›labilirli¤ini bu jüriye kabul ettirmesi durumunda dan›flman ö¤retim üyesinin rehberli¤inde tez çal›flma-
‹yi bir akademisyenli¤in ilk flart›, bu ifle çok geçmeden karar vermek ve bu yolun gereklerini zaman›nda yapmakt›r. Zira akademisyenlik uzun bir yoldur ve en etkini en genç yaflta bafllan›lan›d›r.
Genç Kariyer / 2004
15
akademik basamaklar
Akademisyenlik, meslek itibar›yla toplumda sayg›n ve de¤erli bir yere sahiptir. Sürekli üretkenlik gerektirir. Bu da araflt›rma, ö¤renme ve ö¤retmekle ilgilidir. Akademisyen sürekli olarak alan›ndaki en güncel bilgiye sahip insan demektir ve her gün bilgisine yeni bilgiler ekleyen kiflidir. lar›na bafllar ve ortalama 2 y›l içerisinde tezini sonland›r›r. Doktora tezinde ö¤renciden yeni, özgün ve orjinal birfleyler üretmesi ve çal›flt›¤› alanda bilime bir katk› yapmas› beklenir. Doktora e¤itimi genelde 4-5 seneyi bulan bir sürede tamamlan›r. Tezi ilgili jürilerce kabul edilen kifli doktora e¤itimini tamamlar ve doktor ünvan›na sahip olur. Doktora yapan kimsenin, doktora e¤itimi ve sonras›nda akademik çal›flmalar›ndan özgün yay›nlar (makale, kitap vs.) ç›kartmas› beklenir. Ulusal ve uluslararas›, ilgili dergi ve kongrelerde yay›nlanm›fl çal›flmalar bir akademisyenin baflar› ve performans›n› gösteren en objektif kriterlerdir. Yeterli miktarda çal›flma ve yay›na sahip bir doktorun bir sonraki ad›m› ya da mesleki ilk akademik ünvan› Yard›mc› Doçentliktir. Bu ünvan› akdemisyene çal›flt›¤› üniversite takdir eder. Bu takdir elbetteki akademisyenin baflar›lar›n›n sonucunda kazan›l›r. Yard›mc› Doçent ünvan›n› alan akademisyen art›k ö¤retim üyesi olarak üniversitenin ilgili bölümlerinde kendi alan›yla ilgili dersler verir. Bu arada araflt›rma yapmaya ve bunlar›n sonuçlar›n› yay›nlamaya devam eder. Doçentlik, üniversiteler aras› kurulan bir jüri taraf›ndan verilen bir ünvand›r. Burada da gözönünde bulundurulan kriterler, akademisyenin doktora sonras› hangi seviyede akademik çal›flma yapt›¤›yla ilgili kriterlerdir. Doçent ünvan›na sahip olan akademisyen ise, belirli bir süre zarf›nda profesörlük ünvan›n› hakeder. Bu mesle¤in zorlu¤unun yan›nda güzel yönleri elbette
16
Genç Kariyer / 2004
çoktur. Biraz da bu yönlere bakmaya çal›flal›m: Akademisyenlik, meslek itibar›yla toplumda sayg›n ve de¤erli bir yere sahiptir. Sürekli üretkenlik gerektirir. Bu da araflt›rma, ö¤renme ve ö¤retmekle ilgilidir. Akademisyen sürekli olarak alan›ndaki en güncel bilgiye sahip insan demektir ve her gün bilgisine yeni bilgiler ekleyen kiflidir. Akademisyenin çal›flma yeri olan üniversiteler, sayg›n, seviyeli ve nezih mekanlard›r. Normal ifl hayat›ndaki mekanlara nazaran daha haz verici ortamlard›r. Akademisyenin muhatap oldu¤u kifliler de ülkenin en elit insanlar›d›r. Zira akademisyenin ifl hayat› süresince bir yönüyle müflterisi tabir edilen kitle, üniversite ö¤rencisi (ki ö¤retim üyesi kendisinden bilgi bekleyen ö¤rencilere e¤itim hizmeti sunmaktad›r) ve ifl arkadafllar› akademisyenlerdir. Akademisyen, bir bilirkifli ünvan›yla sadece üniversitede de¤il di¤er iflletmelere de proje ve e¤itimler yapabilen kiflidir. Bu yönüyle de ifl piyasas›, kamu ve medyada fikirlerine her zaman de¤er verilir. Akademisyen ifli itibar›yle çok say›da insanla iletiflim içinde oldu¤undan çevresini çok genifl tutma imkan›na sahiptir. Ve ayr›ca çeflitli konferanslar ve e¤itimler sebebiyle çok de¤iflik yerler görebilme imkan› olur. Di¤er taraftan, akademisyenlerin belirli bir seviyeye kadar gelirleri de çok yeterli olmayabilir. Özellikle doktora bitene kadar araflt›rma görevlili¤i yapan akademisyenlerin gelirleri ortalama bir devlet memuru geliri seviyesindedir. Tabii bu durum akademisyenin alan›na ba¤l› olarak verebilece¤i e¤itimler ve projelerle iyi bir duruma yükselebilir. Bununla beraber daha önce de belirtildi¤i gibi, akademisyenlik yoluna giren bir kiflinin çok fazla çal›flmas› gerekmektedir. Bu çal›flmada daha çok okuma - araflt›rma ve uygulama fleklinde olmaktad›r. Görüldü¤ü gibi, akademisyenlik devaml›l›k isteyen bir ö¤renme ve üretme sürecidir. Her kiflinin de¤il erkiflinin iflidir. ‹lgili baz› web sayfalar›: LES, UDS ve KPDS için ÖSYM: www.osym.gov.tr Akademisyenlikle ilgili yönetmelikler ve kurallar. Yüksek Ö¤retim Kurumu: www.yok.gov.tr TOEFL, GRE, GMAT s›navlar› için www.toefl.org, www.bilmerk.com
yurtd›fl› rehberi ‹NG‹L‹ZCE KONUfiULAN ÜLKELERDE
MASTER E⁄‹T‹M‹ University Placement Service (UPS) Turkey
Üniversite mezunlar›m›z›n yurtd›fl›nda master yapma oranlar› giderek artmaktad›r. Bunda piyasalar›n daha kalifiye eleman aray›fl›nda olmalar› kadar, master döneminde yabanc› dildeki acemili¤i giderme f›rsat›n› yakalamak da etkilidir. Yüksek Lisans programlar›na 4 y›ll›k lisans e¤itimini tamamlayan, akademik yeterlili¤e ve yeterli seviyede dil bilgisine sahip her ö¤renci kat›labilmektedir. Yurtd›fl›nda yüksek lisans e¤itimi ‹ngiltere ve di¤er Avrupa ülkelerinde bir y›l; Amerika, Kanada, Avustralya ve Yeni Zelanda’da 1, 1.5-2 y›l civar›nda devam eder. Yurtd›fl›nda yüksek lisans e¤itimi için dil ve akademik aç›dan yetersiz olan ö¤renciler için 3 -8 ay aras› devam eden haz›rl›k kurslar› verilmektedir. Mastera flartl› kabul alan ö¤renciler, bu kurslar› baflar› ile tamamlayarak master programlar›na devam edebilirler. Master Programlar›na Haz›rl›k Kurslar› Pre-Master program›n›n amac›, ö¤renciyi yurtd›fl›nda master programlar›na gerek dil bilgisi gerekse akademik olarak haz›rlamakt›r. Lisans diplomas› sahibi olanlar›n kat›labilece¤i program sonras›, ö¤renci master haz›rl›k kursuna kat›ld›¤› üniversitede ya da baflka bir üniversitede e¤itimine bafllar. Master programlar›na haz›rl›k kurslar› 3, 6, 8 ay devam edebilir. Program ‹ngiltere, Amerika, Kanada ve Avustralya okullar›nda verilir. Yüksek Lisans e¤itimi için akademik aç›dan ve dilbilgisi bak›m›ndan haz›r olan ö¤renciler do¤rudan master baflvurusu yapabilirler. Yüksek Lisans Kabul Koflullar› • Lisans diplomas› (Son s›n›fta olanlar için ö¤renci belgesi) • Not dökümü - Yüksek lisans için not ortalamas› 4 üzerinden 3 olanlar rahat de¤erlendirilir daha düflük olanlar GMAT, GRE gibi s›navlardan alacaklar› yüksek bir notla bu eksikliklerini giderebilirler. • ‹ngilizce yeterlilik belgesi (Toefl en az 213-IELTS en az 6.5) • 2 adet referans mektubu • Kendinizi ve amaçlar›n›z› tan›tan bir essay • CV/Özgeçmifl Yurtd›fl›nda ‹flletme Master› MBA (Master Of Business Administration) Günümüzde dünyan›n en büyük flirketlerinin üst düzey yöneticilerinin yaklafl›k %21’i MBA e¤itimi alm›flt›r. Yurtd›fl›nda en popüler master program› olan MBA mezunlar›n›n say›s› giderek artmaktad›r. MBA programlar› genel iflletme e¤itimi olarak bafllam›fl
ancak son zamanlarda uzmanl›k alanlar›na do¤ru bir seyir izlemifltir. Örne¤in Finans, Pazarlama, ‹nsan kaynaklar› veya E-ticaret gibi. Dünya genelinde MBA program› veren binin üzerinde üniversite ve kolej vard›r. MBA program› ‹ngiltere’de 1 akademik y›l, Avustralya’da 1 - 2 y›l, Kanada ve Amerika’da ise genelde 2 y›l sürer. Ancak, Kanada ve Amerika’da 1 y›l süren programlar da bulunur. MBA programlar›n›n maliyetleri okula göre farkl›l›k göstermekle birlikte y›ll›k 6,000 ile 40,000 USD aras›nda de¤iflir. Baz› okullar sunduklar› ders kredisi üzerinden fiyatlar› belirler. Mesela 36 kredi almak sureti ile MBA derecesine ulafl›lan bir okulun kredi bafl›na 500 USD fiyat uygulamas› halinde, bu MBA program›n›n maliyetini 18,000 USD civar›ndad›r. MBA Kabul Koflullar› • ‹yi bir lisans, yüksek lisans diplomas› veya profesyonel bir yeterlilik belgesi • Not dökümü • 2 adet referans (akademik veya profesyonel) • Toefl en az 213 (CBT) • Baz› üniversiteler GMAT testi sonucu ister • Kendinizi ve projelerinizi özetleyen bir yaz› • ‹fl deneyimi- Baz› üniversiteler en az 2-3 y›l ifl deneyimi flart› öne sürer. Bu durumda yeni mezunlar›n MBA yerine MA veya MSc in Marketing, International Business, Export Marketing, International Trade, Finance, Banking vs. gibi MBA programlar›na yak›n alanlarda yüksek lisans yapmas› tavsiye edilir. • CV/Özgeçmifl Yurtd›fl›nda Ne Tür Üniversite ve Kolejlerde Yüksek E¤itim Yapabilirsiniz? Devlet üniversiteleri veya kolejleri; ‹ngiltere, Avustralya, Kanada ve Almanya üniversitelerinin büyük bir k›sm› devlet üniversitesidir. Amerika’da ise, her bir eyalette bir ya da birden çok eyalet destekli üniversite vard›r. Devlet üniversitelerinin okul ve yaflam maliyetleri özel okullara oranla düflüktür. Örne¤in, y›ll›k okul ücreti baz› devlet üniversitelerinde 5,000 USD’dan bafllar. Fiyatlar›n düflük olmas› kalitenin düflük olmas› anlam›na gelmez. Ücretin düflük olmas›n›n nedeni, üniversitlerin eyalet bütçesinden daha fazla mali kaynak almas›d›r. Ancak devlet üniversiteleri ö¤renci kabul ederken önceli¤i kendi vatandafllar›na verirler. Fakat son y›llarda birçok devlet üniversitesi yabanc› ö¤rencilere kabulde de s›cak bakmaya bafllam›flt›r. Özellik-
Genç Kariyer / 2004
17
yurtd›fl› rehberi
Ülkelere Göre Üniversite Ö¤reniminin Ortalama Maliyeti Ülke ‹ngiltere Avustralya ABD Kanada Y.Zelanda
Okul Ücretleri Minimum Maksimum £6500 £15000 A$11,00 A$18,500 US$7,500 US$25,000 CA$8,000 CA$16,000 NZ$9,500 NZ$25,000
Üniversite mezunlar›m›z›n yurtd›fl›nda master yapma oranlar› giderek artmaktad›r. Bunda piyasalar›n daha kalifiye eleman aray›fl›nda olmalar› kadar, master döneminde yabanc› dildeki acemili¤i giderme f›rsat›n› yakalamak da etkilidir. Yüksek Lisans programlar›na 4 y›ll›k lisans e¤itimini tamamlayan, akademik yeterlili¤e ve yeterli seviyede dil bilgisine sahip her ö¤renci kat›labilmektedir.
Yaflam Giderleri Minimum Maksimum £5000 £7500 A$11,00 A$18,000 US$8,000 US$19,000 CA$10,000 CA$12,000 NZ$11,000 NZ$15,800
le, ‹ngiltere, Avustralya ve Kanada üniversiteleri yabanc› ö¤rencilere büyük önem vermektedirler. Amerikan devlet üniversitelerinin büyük k›sm› da yabanc› ö¤renci say›s›n› art›rmaya çal›flmaktad›r. Devlet üniversitelerinde yap›lacak bir lisans veya yüksek lisans e¤itimi Türkiye’de YÖK taraf›ndan tan›nmaktad›r. Ö¤renciler, üniversite kampüslerinde konaklayabilir. En çok isim yapan, dünya genelinde binlerce ö¤rencinin baflvuru yapt›¤› baz› devlet üniversiteleri flunlard›r; University of Cambridge, University of Oxford, LSE, University of Ca-
Toplam (OÜ+YG) Minimum Maksimum £11,500 £22,500 A$22,000 A$36,500 US$15,500 US$44,000 CA$18,000 CA$28,000 NZ$20,500 NZ$40,800
Y›ll›k Art›fl
% 2.5 1 1.75 1.15 0.95
lifornia-Berkeley, University of California- Los Angeles, San Diege State University, McGill University, University of Toronto, University of Sydney, University of New South Wales. Özel üniversite ve kolejler: Özellikle Amerika’da çok say›da özel üniversite ve kolej bulunmaktad›r. Her bir eyalette en az 4-5 özel kolej veya üniversite bulunur. ‹ngiltere’de sadece bir tane özel üniversite vard›r ancak özellikle Londra’da baz› Amerikan üniversitelerinin kampüsleri bulunur. (Londra’da kampüsü bulunan Amerikan üniversitelerinin ço¤unlu¤u YÖK taraf›ndan tan›nmaz.) Kanada ve Avustralya’da ise, az say›da da olsa özel üniversite ve kolej vard›r. Özel üniversitelerin ücretleri devlet okullar›na oranla yüksektir. Program çeflitlili¤i aç›s›ndan çok zengin olmamas›na ra¤men belirli alanlarda uzmanlaflmaya giderler. Çok say›da özel okulun bulundu¤u ABD’de bu tür okullar›n seçiminde çok dikkatli olmak gerekir. Özel üniversitelerin devlet üniversitelerine oranla baz› dezavantajlar› olsa da, dünyan›n en iyi üniversitelerinden önemli bir k›sm› özel üniversite statüsündedir. Örne¤in: Harvard, Yale ve MIT gibi. Baz› özel üniversiteler ise, daha küçük olmas›na ra¤men kaliteli ve ekonomik e¤itim vermektedir. Örne¤in; Wentworth Institute of Technology, University of Findlay, De Paul University gibi.
KANADA’DA E⁄‹T‹M ZAMANI P›nar Ergüzen ‹dealsas Yurtd›fl› E¤itim Dan›flmanl›¤›
9.970.610 km’lik yüzölçümü ile dünyan›n ikinci büyük ülkesi durumunda olan Kanada’n›n nüfusu 33 milyona ulaflm›flt›r. Heybetli Rocky Da¤lar›, Prairie’nin genifl ufuklar›, Niagara fielalesi’nin görkemi, Great Lakes’in (Büyük Göller) muhteflem yakamozlar› ve Atlantik çevresinin yalç›n tepeleri görülmeye de¤er yerlerdir. Ülkenin ABD s›n›r› boyunca uzanan flehirlerinde dört mevsim birden yaflan›r. Yaz›n s›cakl›k-
18
Genç Kariyer / 2004
lar +35 dereceye kadar yükselirken ilkbahar ve sonbahar ›l›mand›r. K›fl›n ise özellikle göller bölgesinde – 25 dereceye kadar düflebilir. Birleflmifl Milletler’in son y›llarda yapt›¤› araflt›rmalar neticesinde Vancouver, Toronto, Montreal gibi flehirler dünyan›n en yaflan›l›r flehirleri aras›nda gösterilmektedir. Yüksek e¤itim standartlar›, geliflmifl ulusal sa¤l›k sistemi, imrenilecek seviyede refah düzeyi ve düflük suç oranlar›yla Kanada, ö¤renciler için yeni cazibe merkezi olmufltur. Kanada co¤rafya olarak farkl›l›k, zenginlik ve çeflitlikler ülkesidir. Da¤ ve su sporlar› aç›s›ndan oldukça popülerdir. Kanada flehirlerinde kültür, sanat ve sosyal aç›dan birçok imkan sunulur. Dolay›s›yla ö¤rencilerin bu ülkede kendilerini yaln›z hissetmeleri mümkün de¤ildir. Kanada’da e¤itim Kanada OECD ülkeleri aras›nda e¤itime en fazla bütçe ay›ran ülkedir. E¤itimde devlet kontrolünün olmas› e¤i-
yurtd›fl› rehberi
tim kurumlar›n›n ve e¤itim sisteminin standard›n› yükseltmektedir. Ayr›ca e¤itim ve yaflam giderleri ingilizce konuflulan ABD, ‹ngiltere gibi ülkelere oranla ortalama. %25 daha ekonomiktir. Kanada’da konuflulan ‹ngilizce, aksan olarak Amerikan ‹ngilizcesiyle ‹ngiliz ‹ngilizcesi aras›ndad›r ve kalite olarak ‹ngiliz ‹ngilizcesinden sonra ikinci s›rada gelmektedir. Kanada, ‹ngilizce ve Frans›zca’n›n resmi dil oldu¤u tek ülkedir. Her iki dili de ö¤renmek isteyen ö¤renciler için ideal bir seçenektir. Frans›zca e¤itim veren okullar Frans›zca’n›n yayg›n olarak konufluldu¤u Quebec eyaletindedir. Bunun yan›nda her iki dilde de e¤itim ( ‹ngilizce ve Frans›zca ) veren üniversiteler bulunmaktad›r. Ancak bu üniversitelerde öncelikli dil ‹ngilizce olmakla beraber ö¤renciler s›nav ve ödevlerini Frans›zca olarak yapabilirler. Kanada üniversiteleri yüksek standartlar› ve kaliteleri ile meflhurdur. Ayr›ca verdikleri diplomalar›n uluslararas› geçerlili¤i vard›r. Ülkede 90 üniversitenin yan› s›ra, lisans ve sertifika e¤itimi veren ba¤›ms›z ya da üniversitelere ba¤l› kolejler bulunmaktad›r. Bilgisayar mühendisli¤i, iflletme, telekominikasyon, t›p, ziraat ve madencilik ö¤rencilerin en fazla tercih ettikleri alanlard›r. Kanada’da dil e¤itimi özel dil okullar›nda al›naca¤› gibi kolej veya üniversite bünyesinde de al›nabilir. Farkl› yo¤unluklarda genel ‹ngilizce, ifl ‹ngilizcesi ve TOEFL s›navlar›na haz›rl›k kurslar›n›n maliyetleri ayl›k 750 US $ - 1.750 US $ aras›ndad›r. Üniversiteler Kanada’da lisans e¤itimi “undergraduate” ad›yla bilinir. Undergraduate, Türkiye’deki dört y›ll›k üniversite e¤itimine denktir. Bu e¤itimi tamamlayan ö¤renciler Bachelor diplomas›n› almaya hak kazan›rlar. T›p, difl hekimli¤i, mimarl›k, hukuk ve mühendislik bölümlerini bitiren ö¤renciler ise, meslek icra yetkisi kazan›rlar. Bu diplomay› alabilmeleri için ö¤rencilerin okuduklar› alanla ilgili LSAT ( Hukuk ) ve DAT ( Difl hekimli¤i ) gibi s›navlar› kazanm›fl olmalar› gerekir. Türkiye’de yüksek lisans e¤itimine denk olan “graduate” e¤itimi yapabilmek içinde lisans e¤itimini baflar›yla tamamlam›fl olmak gerekir. ‹ki y›l süren master e¤itimi sonunda Maitrise adl› yüksek lisans diplomas› al›n›r. Kanada üniversitelerinde akademik y›l Eylül – May›s aras›n› kapsar ve üç term ya da iki sömestre bölünür. Bu uygulama nedeni ile baz› üniversitelere y›l içinde kay›t yapt›rman›z mümkündür. Ancak baflvurular›n en az 6 ay öncesinden yap›lm›fl olmas› gerekir. Ülkede, merkezi bir sistem yerine 10 ayr› eyalette farkl› bir e¤itim sistemi uygulan›r. Bu nedenle her eyalette üniversiteler farkl› belgeler isteyebilir. Genel olarak, Kanada üniversitelerinin istedi¤i belgeler minimum % 70 not ortalamas›, 550 ve üzeri TOEFL, referanslar, ö¤rencinin ö¤renim hayat›nda gösterdi¤i akademik ve sosyal baflar›lar ve bölümüne göre ilave flartlar ve s›nav sonuçlar›d›r. ( SAT, Abitur, IB gibi ) Okul ücretleri gidilen üniversite ve programa göre de¤iflmekle birlikte sosyal bölümler için y›ll›k 6.000 US $ - 10.000 US $, mühendislikler için 6.500 US $ - 11.000 US $ aras›ndad›r. Yaflam gideri de senelik 3.000 – 5.000 US $ aras›ndad›r. Community ve Kariyer Kolejleri Kanada’da yüksek okullar; üniversite kolejleri ve community kolejler olmak üzere ikiye ayr›l›yor. Üniversite kolejlerinde kariyer imkan› hedeflenirken, community kolejlerde amaç ö¤rencilere; 2 ila 3 y›l aras› bir e¤itimle
Kanada üniversiteleri yüksek standartlar› ve kaliteleri ile meflhurdur. Ayr›ca verdikleri diplomalar›n uluslararas› geçerlili¤i vard›r. Ülkede 90 üniversitenin yan› s›ra, lisans ve sertifika e¤itimi veren ba¤›ms›z ya da üniversitelere ba¤l› kolejler bulunmaktad›r. Bilgisayar mühendisli¤i, iflletme, telekominikasyon, t›p, ziraat ve madencilik ö¤rencilerin en fazla tercih ettikleri alanlard›r. sanayi ve ticaret alan›nda çal›flmalar›n› sa¤layacak nitelikleri kazand›rmakt›r ve mesleki e¤itime dayal›d›r. Son senelerde akademik kariyer seçenekleri de sunan community kolejlerden üniversiteye yatay geçifl imkan› da mevcuttur. Çalflma Kanada’da ö¤renciler üniversite kampüsünde çal›flma hakk›na sahiptir. Kampüs içinde en ideal ifl olan ‘asistanl›k’ genelde deneyimli ö¤renciler için geçerlidir. Kampüs d›fl›nda çal›flabilmek için Göçmenlik Bürosu’ndan (CIC) izin almak gerekmektedir. Bir iflverenin istekte bulunmas› durumunda çal›flma izni almak kolaylafl›r. Ancak bu durumda da iflvereninizin sizin çal›flmak zorunda oldu¤unuzu ispatlamas› gerekir. Bununla birlikte Kanada’da ö¤rencilerin e¤itim s›ras›nda bir ifl bulup çal›flmalar› s›radanlaflm›flt›r. Kanada’daki ö¤rencilerin büyük bir bölümü bu flekilde çal›flmaktad›r. Ö¤rencilerin bu kazançlar› sadece yaflam giderlerini karfl›layabilecek miktarlarda olmaktad›r. Genç Kariyer / 2004
19
yurtd›fl› rehberi
‹NG‹LTERE’DE E⁄‹T‹M ‹brahim Sevimli - Derya Dilavero¤lu www.nildanismanlik.com
‹ster uluslaras› alanda ifl sahibi olmak isteyin ister kendi ülkenizde iyi bir kariyer hedefleyin ‹ngiltere’deki e¤itim kurumlar› ve üniversiteler y›llar›n vermifl oldu¤u yabanc› ö¤renci tecrübesi, ciddi e¤itim ve yüksek standartlar›yla sizleri en iyi gelece¤e haz›rlayacakt›r. ‹ngiltere’deki kolej ve üniversiteler bütün dünya ülkeleri taraf›ndan tan›nmakta ve e¤itim sistemleri örnek al›nmaktad›r. ‹ngilizce; edebiyat, sanat, tarih ve bilim dallar›nda en çok eserin yaz›ld›¤› dil oldu¤undan ‹ngiltere’deki e¤itim kurumlar› kaynak aç›s›ndan çok zengindir. Günümüzde ‹ngilizce bilmek ve ‹ngilizce e¤itim almak art›k bir ayr›cal›k olmaktan ç›karak bir zorunluluk haline gelmifltir. Özellikle dil e¤itiminde do¤al ortam›n önemi büyüktür. Dil pratik edildikçe geliflir ve güzelleflir. Yaflad›¤›n›z ortam›n sizi, dili kullanmaya zorunlu k›lmas› ve dilin kültürünü yans›tmas› gerekmektedir. Bu sebeple ‹ngilizce e¤itimi en iyi anavatan›nda yani ‹ngiltere’de ö¤renilir. ‹ngiltere’deki okullar BBC English dedi¤imiz bütün dünyada geçerli aksanla e¤itim yapmaya özen göstermekte ve British Council tarafindan belgelenmektedir. ‹ngiltere’de ö¤renim görmenin avantajlar›ndan baz›lar› flunlard›r: • Demokratik yap›s›, zengin kültürü ve hemen hemen her etnik kökenden insan› içeren mozai¤iyle ‹ngiltere yabanc› ö¤renciler için baflka ülkelerde bulamayaca¤›n›z avantajlar sunmaktad›r. • Muhteflem do¤al güzellikleri, tarihi yap›lar›, saraylar›, kaleleri, eflsiz bahçeleri ve herkese hitap eden zengin sosyal etkinlikleriyle ‹ngiltere size kaliteli e¤itim yan›nda unutulmaz anlar yaflatacakt›r. • Ülke içi ve di¤er Avrupa ülkelerine ulafl›m kolayl›¤› da ‹ngiltere’yi üstün k›lan özelliklerdir. • ‹ngiltere’de e¤itim di¤er ülkelere göre daha k›sad›r. Lisans e¤itimini 3 y›lda master› ise 1 y›lda bitirerek meslek hayat›na daha erken at›labilirsiniz. • E¤itiminiz boyunca ‹ngiltere hükümetinin vermifl oldu¤u hakla tatillerde s›n›rs›z, okul döneminde ise haftada 20 saate kadar cal›flarak harcamalar›n›z›n büyük bir k›sm›n› temin edebilirsiniz. • Ayr›ca sa¤l›k hizmetlerinden ücretsiz olarak faydalanabilirsiniz. ‹ngiltere’de Üniversite E¤itimi ‹ngiltere'de farkl› derecelerde e¤itim veren say›s› 250'yi aflk›n yüksek ö¤retim kuruluflu, 30.000'nin üzerinde lisans ve 2.000'nin üzerinde yüksek lisans programlar› ile her y›l tüm dünyadan yüz binlerce gence zengin seçenekli e¤itim imkan› sunar ‹ngiliz yüksek e¤itim sistemi ö¤rencilere sadece zengin bir akademik kariyer plan› sunmaz, ayn› zamanda mesleki niteli¤i ön planda olan ve mezuniyet sonras› kolayl›kla ifl bulabilece¤i çok çeflitli e¤itim programlar›n› da bünyesinde bar›nd›r›r. ‹ngiltere'de son y›llarda bu tarz programlara sahip okul say›s›nda h›zl› bir art›fl olmufltur. Di¤er taraftan geleneksel tek diploma derecesi sunan programlar›n yan› s›ra, günümüzde bir hayli ra¤bet
20
Genç Kariyer / 2004
gören modüler diploma programlar› (farkl› temeldeki programlar›n, örne¤in psikoloji ve iflletmenin birlefltirilmesi) da ‹ngiltere'deki seçenekleriniz aras›ndad›r. ‹ngilizce e¤itimi en iyi ‹ngiltere'de yüksek lisans anavatan›nda yani derecesindeki master ve doktora ö¤rencilerinin de ‹ngiltere’de ö¤renilir. planlad›klar› akademik kariyerlerini hayata geçi‹ngiltere’deki okullar rebilmeleri için çok çeflitBBC English dedi¤imiz li program seçenekleri olacakt›r. Master progbütün dünyada geçerli ramlar› 1 sene, doktora programlari ise genelikle aksanla e¤itim yap3 sene sürmektedir.
maya özen göstermek-
Lisansüstü E¤itim Süte ve British Council resi ve Sunulan Dereceler: tarafindan belgelen• ‹ngiliz Üniversiteleri mektedir. Sosyal Bilimler (MA-Master of Arts) ve Fen Bilimleri (MSc-Master of Sciences) alanlar›nda master derecesi vermektedirler. Doktora derecesi daha özgün, araflt›rmaya ve teze yönelik bir sistemdir ve ortalama olarak 3 y›l sürer. • Lisansüstü program›n›n amac› ö¤renciye profesyonel bir yeterlilik derecesi kazand›rmakt›r. 9 ay ile 1 y›l aras›nda süren master programlar›nda ö¤renci bu süreci a¤›rl›kl› olarak ders alma fleklinde geçirir. Yaflam Masraflar› Bir ö¤rencinin yaflam›n› sürdürebilmesi için ihtiyac› olan para miktar› ise y›ll›k olarak ortalama Londra`da 4800 pound civar›ndad›r. Di¤er illerde bu rakam 3000 pounda kadar inebilmektedir. Yaflam masraflar› bölgelere göre farkl›l›k gösterebilir. ‹ngiltere’de Sa¤l›k Sistemi ‹ster Üniversite ister dil e¤itimi olsun, ‹ngiltere'de e¤itim alan yabanc› ö¤renciler, her alanda di¤er ülkelere göre çok önemli bir avantaja, ücretsiz sa¤l›k sigortas›
yurtd›fl› rehberi avantaj›na sahiptir. 1988'de ç›kan bir yasa ile, ‹ngiltere'de en az 6 ay ve üstü sürede kal›p e¤itim alan ö¤renciler, devletin NHS-Ulusal Sa¤l›k Sigortas› sisteminden ücretsiz yararlanma hakk›na sahiptir. Bu sigorta, ö¤rencinin her türlü teflhis, muayene, tedavi, ameliyat vb sa¤l›k sorununa ücretsiz çözüm vermektedir. ‹ngiltere’de Çal›flma ‹mkanlar› E¤er ö¤renci vizesine sahip iseniz part-time çal›flma hakk›n›z vard›r. Leaflet da¤›tma, pizza hut, burger king, otellerde çal›flma gibi ifller olabilir. Bu tür ifllerin
ortalama saat ücreti 4,5-10 pound civar›ndad›r. Ancak bu flekilde çal›flarak kazanaca¤›n›z para yaflam masraflar›n›z› karfl›lar ve cep harçl›¤› olabilir. Master masraflar›n›z› burs, flahsi kaynaklar veya banka kredisi alarak karfl›layabilirsiniz. YÖK Denkli¤i Yurtd›fl›ndan al›nan bir diploman›n denkli¤i ile ilgili onay verilebilmesi için, diploman›n al›nd›¤› kurumun ve ilgili program›n Yüksekö¤retim Kurulu taraf›ndan ilgili kanun gere¤i tan›nm›fl olmas› gerekmektedir.
ABD’DE D‹L E⁄‹T‹M‹ Chicago Türk Ö¤renciler Derne¤i www.chicagotsa.com
Günümüz dünyas›nda yabanc› dil ve özellikle ‹ngilizce flüphesiz aran›lan vas›flar›n en önemlisidir. Yüksek ö¤renimde bir okulu baflar›l› bir flekilde tamamlayabilir, hatta ald›¤›n›z e¤itim alan›nda çok iyi bir bilgi birikimine sahip olabilirsiniz. Ancak e¤er yabanc› diliniz yeterince iyi de¤ilse, ifl bulma flans›n›z çok düflüktür. Güzel bir ‹ngilizce e¤itimi alabilmek için Amerika seçene¤i en idealidir. E¤er e¤itiminizi ABD’de devam ettirmek ise amac›n›z, en k›sa zamanda lisans, master ve doktora için gerekli ‹ngilizce s›navlar›n› (TOEFL, SAT ve GRE) geçmeniz gerekir; bu s›navlar› almam›fl olanlar, az veya orta seviyede ‹ngilizce bilenler için lisan okuluna gitmek kaç›n›lmazd›r. Çünkü lisan okullar› buradaki e¤itim sistemine bir basamak teflkil eder. Ö¤renci, lisan okuluna gitmekle Amerikan e¤itim sistemine al›flm›fl olur. Bir çok lisan okulunda ders programlar› TOEFL ve GRE’ye yönelik de¤ildir. ABD dil okullar›n›n genel özellikleri; Foundation, Intermadiate, High Intermadiate, Advance olmak üzere genel olarak dört seviye bulunmaktad›r. Okullar, dönem bafl›nda yap›lan bir seviye tespit s›nav›yla ö¤rencileri seviyelerine uygun bir kurdan bafllatmaktad›rlar. Dil okullar›nda genelde “comprehensive” denilen çok kapsaml› bir e¤itim vard›r. Bu e¤itimde gramer, kelime, okumaanlama, yazma ve konuflma dersleri verilmektedir. Bu program yeni bafllayanlar için oldukça faydal›d›r. Comprehensive programla ‹ngilicesini belli bir seviyeye getiren ö¤renci, TOEFL ve GRE’ye yönelik çal›flmalar›na bafllamal›d›r. Hedef TOEFL ve GRE oldu¤undan ö¤renci kendini haz›r hissetti¤i an bu s›navlara çal›flmal›d›r. fiayet mümkünse gramer ve kelime konular› Amerikaya gelinmeden önce çok ciddi bir flekilde gözden geçirilmelidir. Böyle bir ön çal›flma ö¤rencinin Amerika’ya geldi¤inde yüksek kura girmesine vesile olabilir ki, bu da bir dönemlik zaman ve para tasarrufudur. Maddi durumu çok iyi olmayan ö¤rencilerin Türkiye’de ‹ngilizcelerini ilerletmeleri daha ak›ll›ca bir taktik olur. Bir çok arkadafl›n ortak kanaati fludur ki, Türkiye’de ciddi lisan programlar›nda verilen Gramer dersleri çok daha iyi ve seviyeli geçmektedir. ABD’de lisan e¤itiminin faydalar›ndan biri de; sahip oldu¤unuz meslekte daha rahat ve güzel ifl bulmakt›r. Bunun yan›nda yeni bir ülke görmek ki, flu an dünyada hemen hemen herkesin bulunmak istedi¤i ülkelerin bafl›nda Amerika gelmektedir, farkl› kültür ve insanlarla tan›flmak, ABD’de dil e¤itimin di¤er faydalar›d›r. Dil e¤itimi, sab›r isteyen ve zorluklar› olan bir e¤itimdir. Dünyan›n en iyi okuluna da gitseniz, çok pahal› özel ö¤-
retmenlerden ders dahi alsan›z, e¤er sab›rl› ve kararl› de¤ilseniz, yabanc› dil ö¤renemezseniz. Dil ö¤reniminde, mutlak baflar› için günü gününe çal›flmak gerekti¤i unutulmamal›d›r. ABD’de genel olarak iki çeflit Dil Okulu vard›r; biri üniversitelere ba¤l› dil okullar›, di¤eri ise Özel Dil Okullar›d›r. Üniversitelere ba¤l› dil okullar›nda ö¤rencinin daha çok avantajlari vard›r. Ö¤renciler üniversite kampüsünde kalabilir, Amerikal› ö¤rencilerle irtibata geçebilir ve konuflmas›n› daha h›zl› gelifltirebilir. Ayr›ca üniversite kampüsünde bulunan kütüphane, sosyal ve sportif tesisler ve bilgisayar merkezlerinden yararlanabilir. Ayr›ca, dil okulunda baflar›l› olundu¤u takdirde bulundu¤u okulda lisans veya yüksek lisans programlar›na geçifl yapabilir. Özel dil okullar›n›n faydas› flehir merkezlerinde bulunur, genelde ve her iki haftada bir bafllama tarihi vard›r ve hemen kay›t yapt›r›p bafllanabilir.
ABD’de lisan e¤itiminin faydalar›ndan biri de; sahip oldu¤unuz meslekte daha rahat ve güzel ifl bulmakt›r. Bunun yan›nda yeni bir ülke görmek ki, flu an dünyada hemen hemen herkesin bulunmak istedi¤i ülkelerin bafl›nda Amerika gelmektedir, farkl› kültür ve insanlarla tan›flmak, ABD’de dil e¤itimin di¤er faydalar›d›r. Genç Kariyer / 2004
21
yurtd›fl› rehberi Dil okulunun güvenilir ve kaliteli oldu¤u, ald›¤› ücretlerden belli olmaz. Pahal› olan her dil okulunun kaliteli ol-
duklar› söylenemeyece¤i gibi ucuz bir dil okulununda kalitesiz oldu¤u söylenemez. Bafll›ca dikkat etmeniz gereken özellikler; s›n›ftaki ö¤renci say›s›n›n 15’i geçmemesi ve ö¤retim kadrosunun ana dili ‹ngilizceDil e¤itimi, sab›r isteyen ve zorluklar› olan bir e¤itimdir. Dünsi olan ve sertifikal›, kaliteli ö¤yan›n en iyi okuluna da gitseniz, çok pahal› özel ö¤retmenlerretmenlerden oluflmas›d›r. ABD’deki dil okullar› hakk›nda daden ders dahi alsan›z, e¤er sab›rl› ve kararl› de¤ilseniz, yaha detayl› bilgiyi; isim, ücret, baflbanc› dil ö¤renemezseniz. Dil ö¤reniminde, mutlak baflar› lama tarihleri, baflvuru flartlar› vs. www.educationinamerica.org için günü gününe çal›flmak gerekti¤i unutulmamal›d›r. adresinden temin edebilirsiniz.
11 EYLÜL’ÜN ETK‹LER‹ DONE DANIfiMANLIK www.do-ne.com.tr
ABD ‘de yaflanan ve hepimizin bildi¤i 11 Eylül sald›r›lar› neticesinde ABD ve müttefiki ülkelerde içine Türkiye’yi de dahil ettikleri bir çok Orta Do¤u ülkesine karfl› vize konusunda sert bir tutum geliflti. 11 Eylül olaylar›n›n ard›ndan devam eden ve 2004 Mart ay›nda ‹spanya’da yaflanan patlamalarda doruk noktaya ulaflan bu terör sald›r›lar› Amerika ve Avrupa ülkeleri üzerinYaflam flartlar›, hayat de, vize ile ilgili sert tutumlar›n› daha da s›k›laflt›r›c› ve vistandard›, iklimi, güze vermelerini zorlaflt›r›c› bir venli¤i, e¤itim imkan- etki yapt›. Her y›l Amerika, ‹ngiltere ve lar›n›n kaliteli olmas›, al›nacak e¤itimin Tür- Kanada baflta olmak üzere ‹ngilizce konuflulan ülkelerde 10 kiye’de ve dünyada binlerce Türk vatandafl›n›n Dil E¤itimi, Yüksek Lisans, geçerli olmas›, ekoDoktora, Sertifika Programlanomik olmas› ve ‹ngi- r› vb. e¤itim programlar› için lizce’yi anadili ‹ngiliz- gitmek istedi¤ini göz önüne 11 Eylül olaylar› ve ce olan insanlarla ya- ald›¤›m›zda devam›ndaki sürecin Türk vaflayarak ö¤renmesi; tandafllar›na olumsuz etkisi daha net görülmektedir. Bu bir Türk vatandafl›n›n problem Türk ö¤rencilerini Güney Afrika Cumalternatif ülkeler aramaya ithuriyeti’nde e¤itim al- mifltir. Güney Afrika Cumhuriyeti, seçkin dil okullar›, ünimas› için gereken as›l versiteleri ve problemsiz vize sebepler. ifllemleri ile ABD, Kanada ve ‹ngiltere’ye en güçlü alternatif olarak ön plana ç›km›flt›r. 1 ay ve daha k›sa sürecek seyahatler için Güney Afrika Cumhuriyeti Türk vatandafllar›ndan vize istememektedir. Daha uzun süreler için gidildi¤inde ise problemsiz bir flekilde vize al›nabilmektedir. Tabii ki sadece vizeyi rahat alabilmek, bir ö¤rencinin e¤itim için bu ülkeye gitmesine sebep olamaz. Yaflam flartlar›, hayat standard›, iklimi, güvenli¤i, e¤itim imkan-
22
Genç Kariyer / 2004
lar›n›n kaliteli olmas›, al›nacak e¤itimin Türkiye’de ve dünyada geçerli olmas›, ekonomik olmas› ve ‹ngilizce’yi anadili ‹ngilizce olan insanlarla yaflayarak ö¤renmesi; bir Türk vatandafl›n›n Güney Afrika Cumhuriyeti’nde e¤itim almas› için gereken as›l sebepler. Güney Afrika Cumhuriyeti 42 milyonluk nüfusu ve yaklafl›k 9.000 USD’lik kifli bafl› milli geliriyle Afrika K›tas›n›n parlayan y›ld›z›. Ayr›ca ülke ekonomisi dünyan›n en büyük 17. ekonomisi. Ülkenin bafll›ca flehirleri Johannesburg, Cape Town ve Durban. Johannesburg tüm k›tan›n güneyindeki ifl merkezi konumunda. Tabii ki bunda en önemli etkenlerden biri de, dünyadaki tüm elmas ve alt›n rezervlerinin yaklafl›k yar›s›n›n Güney Afrika Cumhuriyeti’nde bulunmas›. Cape Town flehri ise, iki okyanusun bulufltu¤u noktadaki Ümit Burnu, dünyaca meflhur Masa Da¤›, Mandela’n›n 28 y›l hapiste tutuldu¤u Robin Adas›, Stellenbosch Üzüm Ba¤lar› ve eflsiz plajlar›yla dünyada görülmesi gereken flehirler s›ralamas›nda 5. olan do¤a harikas› bir flehir. Durban ise, k›tan›n en ifllek limanlar›ndan biri olarak ülkenin ve k›tan›n ticari merkezlerinden biri. Güney Afrika Cumhuriyeti’nde 1600’lü y›llardan itibaren bu ülkeye yerleflmifl olan ço¤u ‹ngiliz yüz binlerce Avrupal› yaflamaktad›r. As›rlar boyu süren etkileflim sayesinde do¤al güzellikleriyle ön plana ç›kan bu ülke ayn› zamanda geliflmifl alt ve üst yap›s›, yönetim sistemi ve modernli¤iyle tipik bir Avrupa ülkesi görünümü kazanm›flt›r. Güvenlik sorunu ve siyasi kavgalar ise Mandela’n›n devlet baflkan› olufluyla çok gerilerde b›rak›lm›fl. Dünyaca tan›nm›fl dil okullar›, ‹ngiliz aile yan›nda kalma imkan›, ö¤renim süresince 24 saat ücretsiz dan›flmanl›k hizmeti, ö¤renime devam ederken bir yandan da ülkenin turistik merkezlerine düzenlenen gezilere kat›labilme imkan›, program sonucu tüm dünyada geçerlili¤i olan bir sertifika veya diploma sahibi olma imkan› Güney Afrika Cumhuriyeti’ni Amerika ve Avrupa ülkelerine çok güçlü bir alternatif olarak karfl›m›za ç›karmaktad›r. ‹STANBUL ‹stiklal cad. Küçükparmakkap› sok. (Mc Donalds üstü) No: 4/16 Beyo¤lu-‹stanbul-TÜRK‹YE Tel : +90 212 244 92 32 Fax : +90 212 244 92 34 www.done.com.tr info@do-ne.com.tr JOHANNESBURG Parklands Centre,Shop No:1 158 Jan Smuts Ave.,Rosebank Johannesburg-SOUTH AFRICA Tel : + 27 11 447 38 82 Fax : + 27 11 447 45 85
Yaban ellerin medar-› iftihar› Adam› can›ndan bezdiren imtihanlar›
TOEFL
s›nav formasyon
Büyük Kamus’ta bile bulmaya takat getiremedi¤iniz hilkat garibesi kelimeler, peflinden koflman›z gereken bir zaman kavram›. Tüm bu olgular› birlefltirin, ortaya ne ç›k›yor, do¤ru cevap: “TOEFL”.
Gülseren ARIKAN Fatih Üniversitesi, Co¤rafya Bölümü
Bu s›nav ABD nin y›ld›rma politikalar›ndan biridir! Bu ne espri ne de anti-Amerikanc›l›k. Üniversitesine alaca¤› elemanda arad›¤› en önemli özellik sebat, yani sab›rl› ve ›srarc› olmas›d›r. Bunlardan kurtuluncaya kadar dayanabilen zat› muhteremler zaten belli fleyleri oturtmufl, niyeti az çok belli olanlard›r. Havada yaprak gibi oradan oraya, hedefsiz uçanlara normal olarak bu ülkeler de yat›r›m yapmak istemez. Toefl ve GRE s›navlar›na çal›flanlar›n ortak düflüncesi s›nav›n yorucu, masrafl› oluflu ve sab›r gerektirmesidir. Türkiyede ki di¤er dil s›navlar›ndan farkl›, teknik olarak tamamen yabanc› bir s›nav oldu¤u için s›nava girip, ilkinde baflar›s›z olan çok insan vard›r. Gire gire tecrübe kazanan da! Fazla abartmayal›m, böyle yazmaya devam edersek bafllamaya and içmifl yüreklileri dahi korkutup piyasada ETS’ye(1) gidecek adam b›rakmayaca¤›z. Asl›n› isterseniz, her kap›y› size açacak olan sihirli kelimeler; azim, gayret ve sebat burada da geçerli. Yaz›m›z›n geri kalan k›sm›n›, ‘TOEFL nedir, kimler girebilir, nas›l baflvurulur?’ k›sm›na ay›ral›m isterseniz. Yabanc› Dil ‹ngilizce Testi (TOEFL) standartlaflt›r›lm›fl bir test olup, Kuzey Amerika'da konuflulan ‹ngilizce'yi anlama yetene¤inizi ölçmektedir. Standartlaflt›r›lm›fl testler çoktan seçmeli s›navlard›r ve pek çok kifliye uygulan›p bilgisayarlar taraf›ndan de¤erlendirilir. Bu s›navlar ABD'de ve tüm dünyada genifl kapsaml› olarak kolej ve üniversitelere baflvurularda ve profesyonel
24
Genç Kariyer / 2004
s›nav formasyon
amaçl› olarak kullan›lmaktad›r. Adaylar›n ‹ngilizce yeterlili¤ini saptamak, seviyelerini ölçmek ve belgelemek için kullanmaktad›r. Yaz›m›z›, kimler bu s›nava girebilir k›sm›yla sürdürüp, bu gruba girmeyenlerin yaz›n›n devam›n› okuyup zaman kaybetmelerine engel olal›m; • Yurtd›fl›nda e¤itimini sürdürmek isteyenler: Lisans, yüksek lisans, doktora, post-doktora programlar› • Resmi staj yapmak isteyenler, • Belli ifllerde çal›flmak isteyenler, • Yurt içinde dil yeterlilik belgesi isteyen üniversitelere baflvuracaklar, • Herhangi bir sertifika program›na kat›lmak isteyenler, • Burs programlar› hükümet acentalar›na baflvuracaklar. TOEFL, yurt içi baflvurular›nda KPSS, ÜDS veya üniversitelerin kendi istedikleri s›navlar›n tamam›na denk olarak kabul edildi¤i için, ayr› ayr› birçok s›nav yerine tek s›navla daha kolay ve daha az masrafla dil yeterlili¤i belgeleme iste¤inizi yerine getirebilirsiniz. ‹ngilizce seviyesini ölçen di¤er tüm s›navlara karfl›l›k TOEFL’dan 550 veya daha az alman›z yeterli oluyor. Bu s›nav› almay› planlayan baz› arkadafllar, s›nava haz›rl›¤› yurtd›fl›nda yapmaktad›rlar. Buradaki tavsiyemiz; e¤er maddi aç›dan rahatsan›z veya ‹ngilizceniz çok kötü bir seviyede ise, tekrar tekrar girmek zorunda kal›p vakit kaybetmetmemek için yurtd›fl›na gidip orada haz›rlanman›z. Aksi takdirde s›nav› Türkiye’de verip kabul belgelerini ald›ktan sonra gitmek daha avantajl› olacakt›r. TOEFL iki sene geçerli olan bir s›navd›r, iki sene sonra gerekti¤inde tekrar s›nava girmek zorundas›n›z. Hafta içi, istedi¤iniz tarihte girebilir, hafta sonu ise sadece her ay›n ikinci Cumartesi günü için tarih alabilirsiniz. Ayda sadece bir defa girme hakk›n›z var. Eylül, Ekim ve Kas›m aylar›nda tarih almada acele edin, üniversitelere baflvuru dönemleri oldu¤u için çok büyük bir y›¤›lma olabilir, istedi¤iniz tarihi alamayabilirsiniz. S›nava baflvururken art›k üç yolunuz var, y›llard›r üçüncüsünün yolunu gözlüyorduk. Telefonla, faksla veya internet üzerinden baflvuru yapabilirsiniz. S›rayla nas›l yapaca¤›n›z› anlatal›m. Afla¤›daki numaralar ve adresler size sürekli laz›m olacakt›r, bir yerlerde bu numaralar› saklay›n. • Telefonla s›nav tarihi alma: 00 31 320 239 540 numaral› telefonu arayarak, telefonu açacak muhatab›n›za ‹ngilizce olarak gerekli bilgileri veriyorsunuz, bunu pek tavsiye etmiyorum, karfl›dakinin ‹ngilizcenizi net anlafl›lamamas› durumunda yanl›fl anlamalar ortaya ç›kabiliyor. Tabii bir de kabar›k bir telefon faturas›. Ancak, en büyük avantaj› en erken tarihi, görüflme s›ras›nda alabilmeniz. • Faks ile s›nav tarihi alma : TOEFL web sayfas›ndaki TOEFL bültenindeki baflvuru formunu doldurup 00 31 320 239 541 numaral› faksa gönderiyorsunuz. Cevap göndermeleri bir hafta bile alabilir, ama cevab› muhakkak gelir, faks› yanl›fl doldurmufl veya imzalamay› unutmuflsan›z tekrar gönderip gerekli düzenlemeleri yapman›z› isteyebilirler bu da sürenin uzamas›na sebep olur • Internet üzerinden tarih almak : www.toefl.org adresindeki online baflvuru k›sm›n› t›klay›p direktifleri uygulamak. Baflvurularda fluna dikkat edin, bir flekilde baflvurmuflsan›z mesela faks gönderdiniz cevap gelmedi diye bir
de telefon açay›m derseniz ve ETS de bunu farketmezse iki ayr› baflvuru diyerek iki defa para çekebilir. S›nav ücreti 130$ ve ücreti en kolay kredi kart›yla yat›rabilirsiniz, kredi kart› ile ilgili bilgileri do¤ru vermeye dikkat edin ve s›nava girece¤inizi bildirdi¤iniz tarihten itibaren hesab›n›zda gerekli olan ücretin veya limitin bulunup bulunmad›¤›na kontrol edin aksi takdirde ETS paray› çekemedik deyip sonuç belgelerini göndermeyebilir ve yeni belge için art› bir ücret (15$) talep edebilir. TOEFL yap› olarak dört bölümden olufluyor. Burada da referans›m›za baflvural›m ve ETS’nin ‹stanbulda ki tek kalesi, Bilmerk’in web sayfas›ndan ald›¤›m›z aç›klamaya bakal›m.
Bu s›nav ABD nin y›ld›rma politikalar›ndan biridir, bu ne espri ne de anti-Amerikanc›l›k. Üniversitesine alaca¤› elemanda arad›¤› en önemli özellik sebat, yani sab›rl› ve ›srarc› olmas›d›r. Bunlardan kurtuluncaya kadar dayanabilen zat› muhteremler zaten belli fleyleri oturtmufl, niyeti az çok belli olanlard›r. Havada yaprak gibi oradan oraya, hedefsiz uçanlara normal olarak bu ülkeler de yat›r›m yapmak istemez.
Genç Kariyer / 2004
25
s›nav formasyon
Dinledi¤ini Anlama: (Listening) 15 ya da 25 dakika sürede 30 ya da 50 soru. layan baz› arkadafllar, Ekrandaki saat dinles›nava haz›rl›¤› yurtd›me s›ras›nda çal›flmayacak, sadece sorulafl›nda yapmaktad›rlar. r›n cevapland›r›lmas› s›ras›nda çal›flacakt›r. Buradaki tavsiyemiz; Bu nedenle, bu bölümün gerçek süresi, e¤er maddi aç›dan radinleme süreleri de dahil olmak üzere, 40-60 hatsan›z veya ‹ngilizcedakika aras›ndad›r. Dinledi¤ini anlama böniz çok kötü bir seviyelümünde dinledi¤iniz de ise, tekrar tekrar girkonuflmalar› ne kadar anlad›¤›n›z› ölçen somek zorunda kal›p varular cevaplars›n›z. Sorular, genellikle, kokit kaybetmetmemek nuflmac›lar›n konumunu ve olay›n geçti¤i için yurtd›fl›na gidip yeri belirlemektedir. Ö¤renci, yaflanan olayorada haz›rlanman›z. dan sonuç ç›karabilmeli, konuflman›n ana konusunu belirleyebilmeli ve eflsesli-eflanlaml› kelimelerin kullan›m›ndan do¤an kar›fl›kl›klarda yan›lmamal›d›r. Olaylar, genellikle, üniversite ortam›nda geçmektedir; kafeteryada, s›n›fta, ö¤renci toplant›lar›nda s›n›flar hakk›nda konuflmalar
Bu s›nav› almay› plan-
26
Genç Kariyer / 2004
A K›sm› K›sa konuflmalara cevap vermeniz beklenmektedir. B K›sm› K›sa tart›flma ya da dersler dinlersiniz. Sonra, çoktan seçmeli sorulara cevap verirsiniz. Diyaloglar sizin deyimleri anlama ve ayn› flekilde seslendirilen iki kelimeyi, cümledeki kullan›m›na göre, ay›rt etme yetene¤inizi ölçer. C K›sm› Uzun konuflmalar ve üniversite tipi dersleri dinleyip, içeri¤i hakk›nda cevaplar vermeniz istenir. Bu k›s›m, sizin tek bir kifli taraf›ndan ele al›nan bir konuyu takip etme yetene¤inizi ölçer. Ayr›ca belirli bir h›zda sorular› hat›rlama ve cevaplama kabiliyetinizi ortaya ç›kar›r. Dil Bilgisi: (Structure) 15 veya 20 dakika sürede 20 veya 25 soru. Bu bölümde iki çeflit soru tipi vard›r. Birinci tip sorularda tamamlanmam›fl cümleleri kelime ya da kelime gruplar›yla doldurman›z istenir. Her cümlenin alt›nda dört fl›k olup, bu fl›klardaki kelime veya kelime gruplar›ndan biri o cümleyi en iyi tamamlayand›r. ‹kinci tip sorularda ise soru cümlesinde alt› çizili 4 kelime veya kelime grubu vard›r. Cümleyi düzeltmek için hangi alt› çizili bölümün de¤ifltirilmesi gerekti¤ini seçerek soruyu cevaplaman›z gerekir. Bu bölüm sizin akademik metin kitaplar›nda kullan›lan standart yaz›l› ‹ngilizce'yi anlay›p tan›ma kabiliyetinizi ölçmektedir. Bu bölümün sorular›, ya tamamlanmam›fl cümleyi bir kelime veya kelime grubuyla doldurman›z› gerektiren
s›nav formasyon
ya da bir cümlede alt› çizilmifl parçac›klardan birinin dil bilgisi yönünden hatal› oldu¤unu belirlemenizi gerektiren tiptendir. Bu tip sorular sizin standart yaz›l› ‹ngilizce'yi tan›y›p, ay›rt edebilme yetene¤inizi ölçer. Tamamlanmam›fl Cümleler Bu çeflit cümlelerde sizden istenen bofllu¤u cümlenin gelifline en uygun biçimde bir kelime ya da kelime grubuyla doldurman›zd›r. Bu sorular sizin dil bilginizi, fiil, zaman ve çekimlerini ve edat kullan›m›n› bilip bilmedi¤inizi test eder.
Ö¤renci, yaflanan olaydan sonuç ç›karabilmeli, konuflman›n ana konusunu belirleyebilmeli ve eflsesli-eflanlaml› kelimelerin kullan›m›ndan do¤an kar›fl›kl›klarda yan›lmamal›d›r.
Cümle Düzeltme Bu bölümde alt› çizilmifl kelime ya da kelime gruplar›n›n bulundu¤u tam cümleler vard›r. Bu alt› çizili parçac›klar›n hangisinin dil bilgisi veya kullan›m yönünden hatal› oldu¤unu bulman›z gerekmektedir. Bu test sorular›, sizin deyimleri, dil bilgisini, fiil zaman ve çekimlerini ve edatlar› anlama yetene¤inizi ölçer. Okudu¤unu Anlama: (Reading) 70 ya da 90 dakika sürede 44 ya da 60 soru. Bu bölüm, okuma parçalar› ve bu parçalarla ilgili sorular› kapsar. Bu bölüm bilgisayar adaptasyonlu de¤ildir. Böylelikle, o bölüm içinde olmak kayd›yla bir önceki sorulara dönüp düzeltebilirsiniz. Okuma bölümü, sizin, Kuzey Amerika'daki kolej ve üniversitelerde okutulan derslerin içeri¤ine benzeyen k›sa paragraflar› okuyup, anlayabilme yetene¤inizi ölçmektedir. Okudu¤unu anlama testi ABD'de gerçek standartlaflt›r›lm›fl favori test olup, benzer soru flekillerini kolej ve okullar›n girifl s›navlar›nda göreceksiniz. Bu bölüm, sizin yorulmaya bafllad›¤›n›z testin sonlar›na do¤ru yer al›r. Herbirinden, bir çok sorunun cevaplanaca¤› çeflitli paragraflardan oluflur. Paragraflar›n birini okumak için gereken süre 4 ile 6 dakika aras›ndad›r. Bu bölümdeki test sorular› sizin Amerikan üniversite ve kolejlerinde karfl›laflabilece¤iniz türden çeflitli konularda metinleri okuyup, anlama yetene¤inizi ölçer. Zaman k›s›tl› oldu¤undan, bu bölümde ayr›ca okuma h›z› ve okurken ana konuyu yakalama, ç›kar›mlar yapma gibi yeteneklerinizi zamana karfl› yar›flarak gösterirsiniz. Yazma: (Writing) 30 dakikada tek seferde. Bu bölümde verilen konuda bir deneme yazman›z istenmektedir. Denemenizi yazmak için size iki seçenek sunulmufltur; ya size sa¤lanan bir ka¤›tta elle yazabilir ya da s›nav›n di¤er bölümlerinde de kullanm›fl oldu¤unuz bilgisayarda klavyede yazabilirsiniz. Size ayr›ca taslak yapman›z için bir karalama ka¤›d› da verilecektir ama bu ka¤›tta yaz›lanlar puanlamaya kat›lmayacakt›r. Bu bölüm size verilen bir konuda temiz ve kolay anlafl›lan bir ‹ngilizce'yle yazma yetene¤inizi ölçmektedir. Denemeniz de¤erlendirilirken bak›lacak noktalar; dil bilgisi yeterlili¤iniz, yaz›fl stiliniz, fikirlerinizin içeri¤i ve fikirlerinizi iyi örneklerle destekleme yetene¤inizdir. Ayr›ca denemenizi okuyup, de¤erlendirenler sizin so-
ruyu okuyup iyi anlam›fl olman›z› da göz önünde bulundururlar, bu yüzden soruyu cidden iyi okuyup anlad›¤›n›za inand›ktan sonra yazmaya bafllay›n. Bilmerk hakk›nda k›saca bilgi verelim. TOEFL ile ilgili Türkçe bilgi almak isterseniz, s›nav tarihinizin verilip verilmedi¤indn emin olmak isterseniz ve tabiki s›nava girecekseniz Bilmerk ile iletiflime geçmek zorundas›n›z.Afla¤›da Bilmerk ile ilgili gerekli iletiflim bilgileri var. Buralardan detayl› bilgiler alabilirsiniz. fiimdilik bu kadar. Son tavsiyelerim ise flunlar olacak; gelece¤iniz hakk›nda endifleye düflmeyin ve belirsizilik sizi hiçbir zaman y›ld›rmas›n. fiu anda hiçbir fley sizin için net olmayabilir. Belki bir üç befl sene daha net olmayacak. Sadece niye bu yola ç›kt›¤›n›za dikkat edin. S›nava girecek olan herkese bol flans diliyorum. Tel: (0212) 230 66 00 Adres: Rumeli Caddesi, Villa Han, A Blok Kat:5 80220, Niflantafl› / ‹STANBUL Internet adresi: www.bil-merk.com 1) Educational Testing Service, www.ets.org
Genç Kariyer / 2004
27
s›nav formasyon
Aptech kariyer planlama program› ile uzmanlaflmak istedi¤iniz alana karar verebilir ve ifl tekliflerini de¤erlendirebilirsiniz. Aptech E¤itim Merkezi’nin oldu¤u her ülkede ifl imkanlar› size aç›labilmektedir. ‹stanbul’daki merkez sizin ad›n›za, örne¤in, Kanada’daki merkez vas›tas›yla Kanada’da ifl arayabilmektedir.
Ergun SELÇUK Vizyon Bilgisayar Okulu Genel Müdürü
B‹LG‹ TEKNOLOJ‹LER‹NDE KAR‹YER ve APTECH WORLDWIDE APTECH WORLDW‹DE; 7 k›taya yay›lm›fl 52 ülkede 2500 e¤itim merkezi a¤›yla, dünyan›n önde gelen Bilgi Teknolojileri e¤itim kurulufludur. APTECH, uluslararas› BT e¤itimi alan›nda, her yafltan ve meslekten kat›l›mc›ya yönelik teknoloji destekli, planl› ve süreli kurslar sunmaktad›r. Aptech E¤itim Merkezleri, dünya Bilgi Teknolojileri e¤itim sektörünün %20'sine sahiptir. Aptech E¤itim Sistemi’nin özellikleri flunlard›r; ÇOK ZENG‹N DERS iÇER‹⁄‹: Ders programlar› Bilgi Teknolojileri sektörünün tüm ihtiyaçlar›na cevap verebilecek zenginliktedir. GEL‹fiM‹fi ALT YAPI: Modern bilgisayar laboratuvarlar›
28
Genç Kariyer / 2004
uygulamal› e¤itime olanak tan›yacak flekilde tasarlanm›flt›r. DERS K‹TAPLARI: Aptech taraf›ndan haz›rlanan ders kitaplar› uzun bir çal›flman›n ürünüdür. E¤itimde verimi art›racak flekilde tasarlanan ders materyalleri en son teknolojiyi takip etmektedir. E⁄‹TMENLER: E¤itmen kadrosu, konusunda hizmet içi e¤itim programlar›n› tamamlam›fl uzman ve deneyimli e¤itmenlerden oluflmaktad›r. ONL‹NE E⁄‹T‹M: Her ö¤renciye verilen kiflisel flifre ile dünya çap›nda iki milyondan fazla Aptech ö¤renci ve e¤itmenlerinin kat›ld›¤› bilgi platformuna kat›labilirsiniz.
s›nav formasyon
ONL‹NE SINAVLAR: E¤itim dönemi boyunca düzenli olarak tekrarlanan merkezi s›nav sistemi ile uluslararas› arenadaki yerinizi belirleyebilirsiniz. KAR‹YER PLANLAMA: Aptech kariyer planlama program› ile uzmanlaflmak istedi¤iniz alana karar verebilir ve ifl tekliflerini de¤erlendirebilirsiniz. Aptech E¤itim Merkezi’nin oldu¤u her ülkede ifl imkanlar› size aç›labilmektedir. ‹stanbul’daki merkez sizin ad›n›za, örne¤in, Kanada’daki merkez vas›tas›yla Kanada’da ifl arayabilmektedir. ‹fi ORTAKLARI: Microsoft, IBM, NetG, Sun, Oracle gibi uluslararas› yaz›l›m, donan›m ve e¤itim flirketleri ile ifl ortakl›klar› kuran APTECH, bu sayede en son teknolojileri kolayl›kla takip edebilmekte ve teknolojinin geliflmesi konusunda da yol gösterici olmaktad›r. ‹NTERNET TEKNOLOJ‹LER‹ ODAKLI MÜFREDAT: ‹nternet dünyas›nda sizi uzman yapar FARKLI PROGRAM SEÇENEKLER‹: Biliflim sektöründe tercih etti¤iniz alanda uzman olman›za yard›m eder. ULUSLARARASI SERT‹F‹KASYON FIRSATLARI: Bu sayede bütün dünyayla yar›flma f›rsat›n› yakalayacaks›n›z. MÜFREDAT: Aptech E¤itim müfredat›, uluslararas› standartlarda çok kapsaml› içeri¤i ile B‹L‹fi‹M SEKTÖRÜNDE KAR‹YER SAH‹B‹ OLMAK isteyenlerin, B‹L‹fi‹M TEKNOLOJ‹LER‹ KONUSUNDA UZMANLAfiMAK isteyenlerin, B‹LG‹ VE YETENEKLER‹N‹ DAHA ÇOK GEL‹fiT‹RMEK isteyen biliflim uzmanlar›n›n tüm beklentilerini karfl›lamaktad›r. Aptech kurs müfredatlar› afla¤›daki alanlarda uzmanlaflma imkan› verir: • Bilgisayar Programc›l›¤› • Bilgisayar Uzmanl›¤› • Yaz›l›m Gelifltirme • Yaz›l›m Mühendisli¤i • Veri Taban› Yöneticili¤i • Bilgisayar Sistemleri Yöneticili¤i • Bilgisayar A¤› Uzmanl›¤› • Web Sistemleri Yöneticili¤i • ‹nternet ve A¤ Güvenli¤i • E-Ticaret Uzmanl›¤› • Multimedya (Çokluortam) • .NET Platform Uzmanl›¤›
ULUSLAR ARASI SERT‹F‹KALAR Kursiyerler, APTECH E¤itimleri s›ras›nda ve bitiminde uluslararas› düzeydeki baz› sertifikalar› alabilmek amac›yla on-line s›navlara girebilmektedirler. APTECH’in kendi verdi¤i sertifikalar flunlard›r: 1. Dönem - Certification in Information Systems Management - Advanced Certification in Information Systems Management 2. Dönem: - Certificate of Proficiency in Information Systems Management 3. Dönem: - ACCP (APTECH Certified Computer Professional) Kursiyerler ayr›ca ald›klar› e¤itimlerle ilgili olarak uluslararas› düzeydeki, • European Computer Driving Licence (ECDL) • Microsoft Office User Specialist(MOUS) • Macromedia Certified Dreamweaver Developer • Microsoft Certified Professional(MCP) • Sun Certified Java 2 Programmer(SCJP) • Sun Certified Java 2 Developer(SCJD) • Microsoft Certified Systems Engineer(MCSE) • Microsoft Certified Database Administrator(MCDBA) • IBM Certified Specialist • IBM Certified Developer Associate • IBM Certified Solution Developer • Oracle Certified Professional(OCP) ürün sa¤lay›c› sertifikalar›n› alabilmek için on-line s›navlara da girebilmektedirler.
‹RT‹BAT APTECH e¤itim sisteminin size sa¤lad›¤› kariyer f›rsatlar› ve uluslararas› sertifika programlar› ile ilgili detayl› bilgiyi Vizyon Bilgisayar Okulu flubelerinden alabilirsiniz. Vizyon Bilgisayar Okulu; dünyan›n bilgi teknolojileri alan›ndaki en iyi e¤itim firmas› olan APTECH WORLDWIDE firmas›n›n ‹stanbul ve Marmara Bölge Temsilcisi olmufltur. Günümüzün ve gelece¤in en önemli sektörü olan Bilgi Teknolojileri’nde iyi bir kariyer dile¤iyle. Genç Kariyer / 2004
29
mezun profili
MEZUN PROF‹L‹
Ferhat ÖZTÜRK University of Nevada -Reno / Research Assistant
1. Önce kendini bize k›saca tan›t›r m›s›n? Merhaba. Fatih Üniversitesi 2003 y›l› Biyoloji Bölümü mezunuyum. fiu anda ABD’de University of Nevada, Reno’da Biyokimya Bölümü’nde doktora (PhD) yapmaktay›m. Ayn› zamanda araflt›rma görevlisiyim (research assistant). Önümüzdeki 3-4 y›l boyunca kök hücreleri (stem cells) ve gen terapisi (in utero gene therapy) üzerine çal›flmalar yapaca¤›m. 2. Biyoloji Bölümü’nü tercih sebebin nedir? Biyoloji Bölümü’nü tercihimde Lise-1’de tan›flt›¤›m bir Üniversiteli ile konuflma f›rsat› bulmam ve Lise-2’de bilim olimpiyatlar›na kat›lmam çok etkili oldu. Her ne kadar olimpiyatta bir derece yapamam›fl, sorular›n ço¤unu anlayamam›fl olsam da çal›flmalar esnas›nda Biyoloji’nin, özellikle Moleküler Biyoloji’nin çok zevkli bir alan oldu¤unu gördüm. Ayr›ca sözel-say›sal aras›nda oldu¤u için de tam bana göre bir bölüm oldu¤unu düflündüm. Benim mezun oldu¤um lise daha çok sözel a¤›rl›kl›yd›. Ama say›sal alanda da nas›l oluyorsa ciddi baflar›lar elde etmisti. 3. Üniversite tercihi yaparken Fatih Üniversitesi’ni tercih etme sebebin neydi? Ve Fatih’te okumak sana ne kazand›rd›? Asl›nda Fatih Üniversitesi benim 6. tercihimdi. Ondan öncekilerin hemen hepsi ütopikti. Sistem de¤iflikli¤i (ÖYS, ÖSS), puan k›r›lmas› gibi faktörler ne yazik ki bizi bu flekilde ütopik, karars›z tercihlere yönlendirmiflti. K›sacas› önümüzü göremeden tercih yapt›k ve Fatih Üniversitesi’nin Biyoloji Bölümü denk geldi bana. Okumak istedi¤im bölüm Moleküler Biyoloji ve Genetik olmas›na ra¤men Fatih’in Biyoloji Bölümü’nün de geri olmad›¤›n› duymufltum ve 4 y›l boyunca bunu bizzat yaflad›m. Hem bölümün ‹ngilizce olmas› hem de hocalar›n ço¤unun yurtd›fl› kökenli-e¤itimli olmas› Fatih’i tercih ettiren sebeplerdendi. Burada (ABD’de) Fatihli olman›n çok aç›k avantajlar›n› yaflad›m. Her ne kadar ad›n› yeni yeni duyuyor da olsalar, gerek ald›¤›m›z e¤itimin kalitesi gerekse ö¤retilen ‹ngilizce’nin gayet yeterli olmas›ndan ötürü Fatih’in gerçekten seviyeli bir Üniversite oldu¤u kanaatine var›yorlar. Hem Üniversitemizin yay›n s›ralamas›nda 5. s›rada olmas› ve hem de hocalar›n kaliteli dergilerde yay›n yapmalar› da onlar› (Amerikal›lar›) oldukça etkileyen özelliklerimizden sadece birkaç›. Ayn› zamanda Fatih’te okuman›n apaç›k farklar›n› ve faydalar›n› Üniversitedeyken de görmüfltük. Gerek 3. s›n›fta gerekse 4. s›n›fta kat›ld›¤›m›z tüm Biyoloji Kongreleri’nde Fatih Üniversitesi’nin her yönden aç›k ara ile önde oldu¤u herkesin dikkatini çekmiflti. Sonuna kadar aln›m›z hep aç›k
30
Genç Kariyer / 2004
Buraya gelince vatan›n bir kar›fl topra¤›n›n bile ne kadar k›ymetli oldu¤unu anlad›k. Yine de güzel baflar›lar›n alt›na imza atmaya aday›z ya, bu yeter. Sonuç olarak biz de bir çok Biyolog gibi akademisyen olma ve insanl›¤a bilimsel flekilde hizmet etme yolunda karar k›ld›k. gezdik ve ne Fatih’in ne de Fatih’e güvenenlerin yüzünü kara ç›kard›k. En güzeli de bizi en iyi flekilde e¤itmek yolunda gayret gösteren hocalar›m›z›n emeklerini bofla ç›karmad›k. 4. Ö¤rencilik döneminde mezuniyet sonras› için akl›ndan geçen neydi? Ö¤renciyken, ilk y›l bir çok fley düflünmüyorduk. Akl›m›zdan geçen; bölümü bitirip flöyle iyisinden bir laboratuvara, güzel bir ücretle kapak atmakt›. Akademisyenlik de geçmiyor de¤ildi akl›m›zdan. 1. s›n›f boyunca ve 2. s›n›f›n ilk döneminde bize çok eme¤i geçen Abdullah KIRAN Bey’in teflvikleriyle gözümüz yavafl yavafl uzak ufuklara kayd› ve Amerikan sevdas› bizde de bafllad›. Hofl, buraya gelince bu sevdan›n kupkuru bir fley oldu¤unu ve vatan›n bir kar›fl topra¤›n›n bile ne kadar k›ymetli oldu¤unu anlad›k ama neyse. Yine de güzel baflar›lar›n alt›na imza atmaya aday›z ya, bu yeter. Sonuç olarak biz de bir çok biyolog gibi akademisyen olma ve insanl›¤a bilimsel flekilde hizmet etme yolunda karar k›ld›k. 5. Akademisyenli¤e yönelmeni sa¤layan duygusal tetikleyiciler nelerdir? ‹lk baflta da bahsetti¤im gibi üst dönem ö¤renciler ve Abdullah KIRAN Hocam çok etkili oldular Moleküler Biyoloji alan›nda akademisyenli¤e yönelmemde. Ayn› zamanda hala ilac› bulunamayan kansere belki biz bir fleyler bulabiliriz düflüncesi de tetikleyici rol oynad› akademiye karar k›lmam›zda. 6. Peki akademisyenlikten memnun musun? fiu an Amerika’da doktora yap›yorsun, devam›n› getirmeyi düflünüyor musun? Akademisyenlik gerçekten hayat›mdaki çok önemli ve en güzel tercihti diyebilirim. Tercih diyorum, çünkü son senemizde birkaç tane laboratuvardan gayet uygun maafll› ifl teklifleri de alm›flt›k. Fakat akademisyenlik hem araflt›rma imkanlar›, hem hizmet avantajlar›, hem de sonuçlar› itibariyle çok daha cazip geldi. ‹nflallah bu ifli sonuna kadar götürmeyi düflünüyorum, yani akademisyen bir hayat yaflamay›. Çünkü insanl›¤a çok ciddi katk›lar yapma flans›m›z var. fiu vakte kadar, hep bilim adamlar› hastal›klara çare buldular ve bulmaya devam ediyorlar. Kulland›¤›m›z ilaçlar›n ço¤u, tedavilerin hemen hepsi bilim adamlar› taraf›ndan gelifltirildi ve insanl›¤a sunuldu. fiimdi böyle imkanlar varken tutup da rutin bir laboratuvarda her gün ayn› testleri yapmak çok da cazip bir fley de¤il. Yani o tür laboratuvarlardaki deneyleri b›rakal›m teknisyenler yaps›nlar ama imkan› olanlar akademisyenlikten kendini geri çekmesin lütfen.
kariyer günleri
KAR‹YER GÜNLER‹ Biliyorsunuz, art›k üniversite mezunu olmak ifl bulmada tek bafl›na geçerli bir kriter de¤il. Arkadafllar›m›z›n üniversite s›ralar›nda mesleki e¤ilimlerini belirleyerek, ilgilendikleri sektörlere efl zamanl› olarak haz›rlanmalar› gerekiyor. Bu amaçla organize etti¤imiz Kariyer Günleri de ö¤renci arkadafllar›m›za büyük bir f›rsat sunmufl oluyor böylece. Üç ay öncesinde bafllayan haz›rl›klar›, yo¤un telefon, email ve karfl›l›kl› görüflmeleri ve en önemlisi, bafllamas›yla birlikte bizleri saran heyecan dalgas› ile bahara damgas›n› vuran Kariyer Günleri 2004’ten sizlere sunaca¤›m›z demeti haz›rlamak bizleri fazlas›yla düflündürdü do¤rusu. Dördüncüsünü organize etme gururunu yaflad›¤›m›z Kariyer Günleri son iki organizasyon ile Türkiye’de bir ilke imza at›yor. Rutin iki - üç günlük Kariyer Günleri’nin aksine daha çok üniversite ö¤rencimizin kat›lmas› ad›na bir aya yay›lm›fl bir program ile Fatih Üniversitesi- Kariyer Günleri’nin kendine has çizgisini pluflturdu¤unu söyleyebiliriz. Kariyer Günleri 2004 hakk›nda sizleri k›saca bilgilendirmenin uygun olaca¤›n› düflünüyoruz. Bu seneki Kariyer
2004
Günleri’nde birkaç de¤ifliklik yapt›k. Her gün tek ve konu bafll›¤› belli bir oturum yap›ld› sevgili arkadafllar. Bu programlardaki as›l hedefimiz son s›n›fa gelmifl ö¤rencilerimize ek olarak, bölümlerinde ilk senelerini yaflayan arkadafllar›m›z› ifl hayat›na daha iflin bafl›ndayken haz›rlamak. Kariyer Günleri 2004 boyunca 12 oturum, 4 konferans, 18 e¤itmen, biri flehir d›fl›na olmak üzere 3 teknik gezi ve toplam 35 saat süren e¤itim programlar›na 1000’in üzerinde ö¤rencimiz ifltirak ederek ortak bir paylafl›m havuzu oluflturdu. Bu güzel tablonun oluflmas›nda eme¤i geçenlerden baflta bilgi ve tecrübesini bizlerle paylaflan de¤erli konuklar›m›za, program ak›fl› boyunca bizlere teknik anlamda destek veren idari personelimize, Üniversitemizi temsilde bizlere yard›mc› olan de¤erli ö¤retim elemanlar›m›za ve kat›l›mlar› ile yar›nlar›na yat›r›m yapan tüm ö¤rencilerimize teflekkür ederiz. 2005’te 5. Kariyer Günleri’nde buluflmak dile¤iyle...
Genç Kariyer / 2004
31
kariyer günleri 2004
kariyer günleri Kemal fiAH‹N fiahinler Holding Yönetim Kurulu Baflkan›
Kemal fiahin Fatih Üniversitesi Kariyer Günleri 2004’e kat›lan Kemal fiahin, kariyeri ve ifl yaflam› hakk›nda ö¤rencilere kendi tecrübelerini aktard›. Konuflmas›na fiahinler Holding ve bu holding’in faaliyet alanlar› hak›nda bilgi vererek bafllayan fiahin, sahibi oldu¤u holding’in temel ilkelerini; a) Müflteri ve pazar odakl› yap›lanma b) Çal›flanlar›n e¤itimi ve motivasyonu c) En yeni teknolojileri kullanma olarak s›ralad›.Sahip olduklar› vizyonu “Yaflama renk katan ürünlerimizi mükemmel kalite ve hizmet anlay›fl› ile uygun fiyatta sunarak, grubumuzu dünyan›n en ön s›ralar›na tafl›makt›r” diye tan›mlayan fiahin, kurum kültürlerini oluflturan temel de¤erlere de de¤indi. Aç›kl›k ve fleffafl›k’›n, kurumun temel de¤erlerinin ilk s›ras›nda olmas›n› ise küçüklü¤ünden beri sahip oldu¤u ve kendisini bu günlere getiren dürüstlük ilkesine ba¤lad›. Hayatta sahip oldu¤u en büyük kapital’in dürüstük oldu¤una vurgu yapan fiahin, “Kurum kültürümüzün bu temelde yükselmesi
esast›r.” dedi. De¤iflimin de önemine inanan ve de¤iflimin alt›n kurallar›n› a) Lisan, b) Bilgisayar, c) Tek yönlü flartlanmama, d) Komünikatif olma ve e) Spor ve kültürel faaliyetler olarak s›ralayan fiahin, ö¤rencilerin sordu¤u sorulara verdi¤i cevaplar sonras›nda; “Mücadelenizi ömür boyu sürdürün. Ömür boyu, geliflmeye, yenili¤e, de¤iflime, mükemmelli¤e do¤ru koflun.” diyerek konuflmas›n› noktalad›.
Anadolu Finans Kurumu ‹kinci haftas›na Sektör tan›t›m› ile bafllayan KG-2004’ün konuklar› Anadolu Finans Kurumu ‹nsan Kaynaklar› Müdürü Sn. ‹rfan KURT ile Erenköy fiube Müdürü Sn. Hakan YÜCE idi. Sözü ilk olarak Hakan YÜCE ald› ve Özel Finans Kurumlar›n› bankalardan ay›ran detaylardan bahsetti. Yüce, 2001 y›l›nda yaflanan ekonomik kriz sonras›nda devlete kredi vererek karl›l›klar›n› art›rma döneminin sona erdi¤ini gören finans kurumlar›n›n, reel sektöre kredi vermek için
Erkan Topal Erkan Topal, “Akademisyenlik mi, Özel sektör mü?” adl› oturumun konu bafll›¤›na bir üçüncüsü olarak “Müteflebbislik mi?” yi eklemek istedi¤ini belirterek bafllad› konuflmas›na. Hiçbir zaman “‹flte 10 alt›n kural!” diye bir söylemi olmad›¤›n› fakat “‹fl” in felsefesine de de¤inmek gerekti¤ini belirten Topal, “Soraca¤›n›z sorular bak›fl aç›n›z› ve kariyerinizi belirleyecektir” dedi. Hepimizin gerçekleflmesini istedi¤i bir hayali oldu¤unu fakat herhangi bir güçlükle karfl›laflt›¤›m›zda bu hayalimizi bir kenara b›rakt›¤›m›z› hat›rlatan Topal, art›k böyle bir tutumdan vazgeçmemiz gerekti¤ini belirtti. “Asl›nda hepimizin kendine göre bir baflar›ya ihtiyac› var. Baflar› iyi kararlar sonucu ortaya ç›k›yor. ‹yi kararlar tecrübelerimiz ,tecrübelerimiz ise yanl›fl kararlar sonras› ortaya ç›kt›¤›na göre, baflar›s›z olmak çok kötü birfley de¤il!” diyen Topal’a göre baflar›s›zl›klar›m›z asl›nda yeni ad›mlar›n bafllang›c› anlam›na gelmektedir. Mezuniyet sonras› önümüzde bir kaç seçenek oldu¤unu be-
32
Genç Kariyer / 2004
‹rfan KURT - ‹K Müdürü Hakan YÜCE - fiube Müdürü
birbirleriyle yar›fl›r halde olduklar›na dikkat çekti. 2004 y›l› için kurum olarak ald›klar› tedbirlerden bahseden Yüce, bankac›l›kla ilgilenen üniversite ö¤rencilerine ilk bir kaç y›l için s›k›nt› çekebileceklerini ifade etti fakat bankac›l›¤›n kurumsall›¤›n› tamamlam›fl bir sektör olarak kariyer yap›labilecek nadir sektörlerden biri oldu¤unu da sözlerine ekledi. Kurumun insan Kaynaklar› Müdürü ‹rfan KURT ise bankac›l›k sektöründe kariyer yapmay› düflünen ö¤rencilere, lisans e¤itimleri henüz bitmeden ileride kariyer yapmak istedikleri alana dair eksiklerini tamamlamalar› tavsiyesinde bulundu. Bankac›l›k sektöründe hizmet içi e¤itimin önemine de¤inen ve bu e¤itimlerin ne yaz›k ki di¤er bir çok sektörde yetersiz oldu¤una dikkat çeken Kurt, “‹fl hayat›na at›lmadan önce çal›flanlar› için kariyer planlamas› yapan, hizmet içi e¤itimleri verebilen, gelece¤e yönelik hedefleri olan kurumlar› tercih edin” diyerek konuflmas›n› noktalad›.
Erkan TOPAL AYCELL Yönetim Kurulu Üyesi lirten Topal, kimimizin aile iflletmesinde, kimimizin yak›n çevrenin yard›m›yla herhangi bir iflletmede çal›flaca¤›n›, kimimizin ise akedemisyenli¤e yönelece¤ini belirti ve bu aflamada “Ben neyi iyi yap›yorum?” sorusunun ak›llara gelmesi gerekti¤ini vurgulad›. Farkl›l›klara adapte olmam›z›n bizlere bir baflka farkl›l›k kazand›raca¤›n› söyleyen Topal, birer “Mor ‹nek” olmaya çal›flmam›z gerekti¤ini belirtti. Kat›l›mc›lar› yurtd›fl›ndaki akademik yaflam hakk›nda k›saca bilgilendiren Topal, konuflmas›n› ö¤rencilerin sordu¤u sorulara verdi¤i cevaplarla noktalad›.
kariyer günleri
M. Cemil Özden M.Cemil Özden, ö¤renci klüplerinde faaliyetlerde bulunman›n önemini, ifl hayat› öncesi ve sonras›nda karfl›lafl›lacak problemlerle bak›n nas›l efllefltirdi. Örne¤in tiyatro klübünü ele alal›m, • Üyelik dilekçesi (ifl baflvuru formu) • Klüp baflkan› ve ilgili ö¤retim üyesi ile görüflme (ifle alma görüflmesi) • Klübe kabul edilme (ifle bafllama) • Klüpteki di¤er ö¤renciler (çal›flma arkadafllar›) • Klübün nas›l çal›flt›¤›n› ö¤renme (iflyeri kurallar›) • Y›l sonunda sergilenecek oyun (ürün) • Klüp üyeleri olarak yap›lan toplant›lar (toplant› yönetimi) • Oyunu izleyecek di¤er ö¤renciler (müflteriler)
Mezun Oturumu KG-2004 süresince ö¤renciler için en ilgi çekici oturumlardan birisi flüphesiz FÜMED Mezun Oturumuydu. Daha önce ayn› s›ralardan geçmifl olan mezunlarla bir araya gelen ö¤renciler, ifl bulma süresince karfl›laflacaklar› problemleri ve ilginç yaklafl›mlar› da birinci elden dinleme f›rsat›na sahip oldular. Sözü ilk olarak D›flbank’ta Yönetici Yard›mc›s› olarak görev yapan Ça¤dafl TUNCA ald›. Tunca, ifl arama süresince bir çok ifl görüflmesi yapt›¤›n› ve bunlardan edindi¤i tecrübelerle D›flbank’la yapt›¤› ifl görüflmesinde baflar›l› oldu¤unu
Yaprak Özer Üçüncü haftan›n son oturumunda kat›l›mc›lar›n ufkunu açma misyonunu ülkemizin gelece¤ine dair sorular sormak yerine çözümler bulmaya çal›flan bir insan olan Yaprak ÖZER üstendi. Konuflmas›na kat›l›mc›lara sordu¤u sorularla dikkat uyand›rarak bafllayan Özer, Türkiye’nin en büyük sorunlar›n›; insan kayna¤›n› etkili bir flekilde kullanamama, çözüm üretme konusunda yetersiz kalma ve güvensizlik olarak s›ralad›. Uzun vadeli düflünememe gibi ciddi bir sorunumuz oldu¤unun da alt›n› çizen Özer, ifl hayat›na at›lacak olan gençlere ”Ne yaz›k ki sektör sizi beklemiyor! Ac›mas›z bir dünyayla karfl›laflacaks›n›z. ‹fl dünyas›na ne verebilece¤inizi flimdiden düflünmeye bafllay›n. Hayattan ne bekledi¤inizi net bir flekilde ifade edin ve sizi olmak istedi¤iniz fleye götürecek avantajlar›n›z› belirleyin.” dedi. Özer’in dikkat çekti¤i bir di¤er nokta ise ifl hayat›nda kad›nlar›n arka planda kal›yor olufluydu. Ülkelerin geliflmifllik düzeylerinin art›k kad›nlar›na bak›la-
M. Cemil ÖZDEN ‹K Dan›flman›
• ‹zleyicilerin olas› tepkilerini hesap etme (strateji belirleme) • Sergilenecek oyunun kararlaflt›r›lmas› (karar verme). • Rol da¤›l›m› (yerlefltirme) • Gerekli ekipmanlar› bulma (lojistik yönetimi) • Provalar (ekip çal›flmas›) • Baz› provalara geç kalma (ifle geç kalma) • Önceden haz›rlanmama nedeniyle tart›flma (çat›flma yönetimi), • Provalar›n yar›da kesilmesi,umulmad›k olaylar (kriz yönetimi) • Oyunu sergileme, alk›fllar ve güzel sözler (kar)
Abdülkadir fiENGÜL - FÜMED Ça¤dafl TUNCA - DIfiBANK Tolga T‹FT‹K - TURKCELL söyledi. Üniversite e¤itimi boyunca kurucusu oldu¤u Havac›l›k Kulübünde faaliyetlerde bulunuyor olmas›n›n ifl görüflmesinde oldukça önemli bir yer tuttu¤unu gördü¤ünü söyleyen Tunca, ö¤rencilere çeflitli kulüp etkinliklerine kat›lmalar›n› tavsiye etti. Tunca, üçüncü s›n›f›n ortalar›nda bafllad›¤› staj tecrübelerinin de flu an çal›flt›¤› ve kendisi için en uygun pozisyon oldu¤unu düflündü¤ü iflini bulmada önemli katk›lar sa¤lad›¤›n› düflünüyor. Oturumun bir sonraki konuflmac›s› Turkcell Data Quality Team’ de görev yapan Tolga T‹FT‹K idi. Tiftik, sosyal yönden oldukça yo¤un bir e¤itim süresi geçirmesine ra¤men derslerini ihmal etmedi¤ini, kendi üniversitesinde yapt›¤› staj ve bu staj süresince yapt›¤› çal›flmalar›n yapt›¤› ilk ifl baflvurusunda kabul edilmesine kolayl›k sa¤lad›¤›na inand›¤›n› söyledi. Yapt›¤› ifl itibariyle güvenilirli¤in ön planda oldu¤unu, ifl görüflmesi süresince üniversitemizin bu konuda oldukça güzel bir izlenim oluflturdu¤unu farketti¤ini belirten Tiftik, ö¤renci arkadafllar›na ifl arama süresince baflar›lar dileyerek konuflmas›n› noktalad›.
Yaprak ÖZER ‹NDEKS ‹çerik & ‹letiflim rak belirlendi¤ini söyleyen Özer, daha iyi bir hayat için daha fazla kad›n›n ifl hayat›na at›lmas› gerekti¤ini düflünüyor. Toplum için bir fleyler yapmay› düflünen gençlere ilk önce “birey” olmalar›n› ö¤ütleyen Özer, kendisi için bir fleyler yapamayan insanlar›n baflkalar› için faydal› fleyler yapaca¤›na ihtimal vermiyor. Konuflmas›n›n son bölümünü gelece¤e dair projelerine de¤inerek de¤erlendiren Özer, gelecek için ümitli oldu¤unu, yaflad›¤› tecrübelerden ders almas›n› bildi¤i için bu günlere kadar gelebildi¤ini söyledi ve oturum sonras› kitaplar›n› imzalad›ktan sonra aram›zdan ayr›ld›.
Genç Kariyer / 2004
33
kariyer günleri 2004
kariyer günleri
E¤itim-Ö¤retmenlik Üzerine Kariyer Günleri’nin son haftas›na Güvender’de E¤itim Yöneticili¤i yapan Sn. M. Vehbi Yavuzlar ile birlikte girdik. Y›llarca ö¤retmenlik yapt›ktan sonra yurtd›fl› gezileri dolay›s›yla çok sevdi¤i iflinden 1,5 y›l boyunca ayr› kalan Yavuzlar, eski günlerine dönmeden önce yaflad›¤› tecrübelerden bir demet sundu bizlere. Ö¤retmenli¤in yap›lmas› kolay bir meslek oldu¤unu ancak as›l önemli unsurun bu mesle¤i severek icra etmek oldu¤unu vurgulayan Yavuzlar, bir ö¤retmende bulunmas› gereken yetkinlikleri; anlat›lan konuya hakimiyet, dökümanlara hakimiyet ve s›n›fa hakimiyet olarak s›ralad›. Bir dersane ö¤retmenine tiyatroda rolünü icra eden bir oyuncu gibi ders anlatmas›n› öneren Yavuzlar, ders d›fl›nda da ö¤rencilere yard›mc›
M.Vehbi YAVUZLAR Güvender / E¤itim Yöneticisi
olunmas› gerekti¤ini, ö¤retmenlerine gerekirse tek bir ö¤renci için bile olsa ek ders yapmas›n› tavsiye ettiklerini belirtti. Güvender’e üye dersanelerde ö¤retmen al›m›nda izlenen politikalardan da bahseden Yavuzlar, kendisine ö¤retmenlikle alakal› olarak yöneltilen sorular› verdi¤i cevaplar sonras›nda konuflmas›n› noktalad›.
Disiplin ve Özgüven
Ersin ÖZ‹NCE ‹fl Bankas› Genel Müdürü
Kariyer Günleri 2004, son haftas›nda Türkiye’nin ilk özel bankas› olan Türkiye ‹fl Bankas›’n›n Genel Müdürü Sn. Ersin Özince’yi konuk etti. Kat›l›mc›lar, kuruldu¤u y›ldan itibaren yaln›zca 15 genel müdür de¤ifltiren ‹fl Bankas›’n›n sahip oldu¤u disiplin anlay›fl›ndan da istifade etmifl oldular böylece. Özince, sahip oldu¤u yaflam disiplinini oluflturan temellerden bahsederek bafllad›¤› konuflmas›na disiplini yaflayan bir kavram olarak ele al›p insan› günümüzün en güç koflullar›nda ayakta tutan bir kavram olarak gördü¤ü üzerinde durarak devam etti. Disiplinin sadece insanlara has olmay›p kurumlar›n da sahip olmas› gereken bir kavram olarak niteleyen Özince, disiplinin tutuculuk olarak alg›lanmamas› gerekti¤ini her yerdeayn› disiplinin geçerli olamayaca¤› üzerinde durdu. Kiflinin sahip olmas› gereken kavramlardan birini de özgüven olarak niteleyen Özince, “Bizler gibi çok çeflitli risklerle yo¤rulan ülkelerde kiflilerin özgüvene daha çok ihtiyac› var.” dedi. Özince, esneklik ve de¤iflime aç›k olman›n önemine de¤indikten sonra finans sektöründe çal›flmak isteyenlerde bulunmas› gereken nitelikleri; çok iyi bir yabanc› dil bilgisi, de¤iflime aç›k olmak ve hizmet etmekten haz alma olarak s›ralad›.
Bilim Tarihinden Notlar “Zirvedekiler” bafll›kl› oturumun konu¤u, “Bilim Tarihinden Notlar” bafll›kl› konuflmas›yla gazeteci- yazar Sn. Taha AKYOL’du. Akyol, kat›l›mc›lar› bilim tarihinde keyifli bir yolculu¤a ç›kard›. Konuflmas›na, Mustafa Kemal Atatürk’ün “Hayatta en hakiki mürflit ilimdir” vecizesine at›fta bulunarak bafllayan Akyol, oturum boyunca verdi¤i örneklerle bilimin tan›m›n›, ünlü düflünür ve filozoflar›n bilimsel yöntemlere bak›fl aç›s›n›, ülke olarak bilimde neden bu kadar geri kald›¤›m›z› kendine has üslubuyla ifade etti. Millet olarak yüzy›llard›r bilimi övme konusunda birbirimizle yar›fl›r bir halde olmam›za ra¤men hala bilimsel yöntemlerle hareket etmedi¤imizin alt›n› çizen Akyol, “Bilim, sonuçlara bakarak sebep uydurmak de¤il sonuçlara yol açan sebepleri bulma metodudur.” dedi.
34
Genç Kariyer / 2004
Taha AKYOL CNN TÜRK ‹cra Kurulu Baflkan Yard›mc›s›
giriflimcilik rehberi
G‹R‹fi‹MC‹L‹⁄E ÇA⁄RI Birol VURAL World Bank Privatization S.S. Project Business Advisor-Tranier
Akl›n›zda orjinal fikirler mi var? Neyi, nas›l yapaca¤›n›z›, nereye gidece¤inizi biliyor musunuz? Yoksa projelerinizi gerçeklefltirmek için finansal deste¤e mi ihtiyac›n›z var? Giriflimcilik potansiyeline sahip oldu¤unuzu düflünüyorsan›z bu yaz› tam size göre.
Hepimiz bafl›m›z› dik tutmaya, baflarmaya aç›z ve makûs talihimizin kap›lar›n› açacak t›ls›m› ar›yoruz. Baflar›n›n en önemli anahtar› olan bu t›ls›m ise, elimizin ulaflabilece¤i kadar yak›n bir yerde duruyor. O da giriflimcilik. Türkiye'nin sorunlar›n›n çözümü hayat›n her alan›nda giriflimcili¤in güçlenmesine ba¤l›. ‹ç dinamikler, giriflimcilik kültürünün toplumu bafltan bafla etkileyerek yeni bir dinamizm ve büyüme ivmesi ile ortaya ç›kacak. Bugünün dünyas›nda profesyonel yöneticilerin idarecilik becerileri d›fl›nda giriflimcilik aç›s›ndan da güçlü olmalar› gerek. Dersini iyi çal›flmak, verilen görevleri yerine getirmek art›k yetmiyor. Giriflimci yöneticinin yeni pazarlar› keflfetmesi laz›m. Devletin yeniden yap›lanmas›, muhtardan valiye kadar, her kamu görevlisinin giriflimci niteliklere sahip olmas›n› gerektiriyor. Merkezi
hükümetin elinin ve kaynaklar›n›n ulaflamad›¤› yerleri ancak giriflimci devlet görevlileri kalk›nd›rabilecek. Sivil toplum kurulufllar›n›n, devlet ve piyasa ile birlikte bir sacaya¤› oluflturmalar› da yine giriflimcili¤e tam yol verilmesine ba¤l›. Mükemmel çözümler, yeni yat›r›mlar, Avrupa veya dünya çap›nda baflar›lar da giriflimci ruhun kendini ve ufkunu aflan bir at›l›m› ile mümkün olacak. Türkiye'de elle tutulur her baflar›; rutin görevlerinin d›fl›nda kendini yeniliklere, geliflmeye ve baflar›ya adayan özel ve kamu yöneticilerinin eseri. fiu günlerde en çok ihtiyaç duydu¤umuz fley yine giriflimcilik. Devlet memurlu¤u kap›s›n›n neredeyse kapanmak üzere oldu¤u, büyük flirketlerde ifl bulman›n zorlaflt›¤› bir dönemde, yeni ifl f›rsatlar›n› yine giriflimciler yaratacak. Genç Giriflimci Gelifltirme Program› Nedir? KOSGEB öncülü¤ü ve deste¤i ile yürütülen program›n amac›; al›fl›lagelmifl alternatifler d›fl›nda, gençleri kendi iflini kurmaya yöneltip, giriflimcilik kültürünü yayg›nlaflt›rarak Türkiye'de giriflimcili¤in geliflmesini sa¤layarak ülke ekonomisine katk›da bulunmakt›r. Bu amaç çerçevesinde giriflimci, pazardaki bir bofllu¤u veya ihtiyac› teflhis ederek ifl fikrine dönüfltüren kifli olarak tan›mlanmaktad›r. Giriflimcilik ise, pazardaki f›rsatlar›n belirlenmesi ile bafllayan, kaynaklar›n ve girdilerin kullan›ld›¤› ve yeni ifllerin yarat›ld›¤›, yani ekonomik f›rsatlar› refaha dönüfltüren dinamik bir süreçtir. Bu faaliyetler, afla¤›daki flemada gösterilmektedir. Programa; o Kendi iflini kurmak isteyenler o Aile iflletmesini gelifltirmek isteyenler baflvurabilir Program sürecinde; o Proje haz›rlayabilen ve yönetebilen o ‹flletme yönetimini bilen Genç Kariyer / 2004
35
giriflimcilik rehberi
Akl›n›zda orjinal fikirler mi var? Neyi, nas›l yapaca¤›n›z›, nereye gidece¤inizi biliyor musunuz? Yoksa projelerinizi gerçeklefltirmek için finansal deste¤e mi ihtiyac›n›z var? Giriflimcilik potansiyeline sahip oldu¤unuzu düflünüyorsan›z bu yaz› tam size göre.
o Çevresini ve geliflmeleri gözlemleyebilen o Kendisine ve çevresine art› de¤er kazand›rabilen yüksek nitelikli bireyler yetifltirilmektedir Program›n özelli¤i, ifl fikrinin belirlenmesi ile bafllayan sürecin ad›m ad›m ö¤renilmesi ve yaflanmas›d›r. Kat›l›mc›lar afla¤›da uygulama ad›mlar› verilen program ile hayatlar›ndaki en iyi ve gerçekçi uygulamay› yaflama flans›n› bulmaktad›rlar.
2003-2004 E¤itim Döneminde Ö¤renciler Taraf›ndan Gelifltirilerek Hayata Geçirilmek ‹stenen ‹fl Fikirleri: 1. Çok detayl› ve ince flekillere sahip tak› kal›plar›, aksesuar kal›plar›, cam kal›plar›n›n çeflitli CAD programlar› vas›tas›yla modellenmesi ve CNC ile ifllenmesi, 2. Özel amaçl› küçük makinelerin tasar›m› ve imalat›n›n yap›lmas›, 3. Presler için, kullan›m alan› çok genifl olan yüksek hassasiyetli mekanik sürücünün tasar›m› ve seri imalat›, 4. Bilgisayar destekli tasar›m, imalat ve analiz (Sonlu Elemanlar Analizi), 5. ‹nternet üzerinden ses ve veri iletiflimi (VOIP) hizmeti, 6. ‹tfaiye, kurtarma ve bu kapsama giren di¤er hizmet araçlar›n›n üst yap›lar›n› üretmek,
36
Genç Kariyer / 2004
7. “‹hracat outsourcing” i veya “ihracat dan›flmanl›¤›” 8. Spesifik metal kaplamac›l›¤› (çinko, kalay, bak›r, krom, nikel-krom, gümüfl, kadmiyum, alt›n), 9. Çok küçük detaylara sahip kuyumculuk sektörüne, cam sektörüne ve tekstil yan sanayisi olan aksesuar ifllerine yönelik kal›plar›n tasarlan›p yap›lmas›, 10. De¤iflik sektörler için özel makine tasar›m› ve yap›m› 11. Eksantrik presler için sürücü imalat›, 12. Çok küçük parçalar›n hassas döküm öncesi mum enjeksiyon makinesi yap›m›, 13. Çok küçük parçalar›n enjekte edilebilmesi için özel amaçl› enjeksiyon makinesi yap›m›, 14. Orta ve büyük ölçekli kurum ve flirketlerin faaliyetlerinin tümünü, planlayabilmeyi, yürütebilmeyi ve kontrol edebilmeyi sa¤lamakt›r. (@S@P ERP Sistemi) 15. ‹tfaiye ya da kurtarma birimlerini beklemeden pencereleri kaç›fl yolu olarak kullan›larak felaket bölgesinden emniyetli yerlere ulaflmas›n› amaçlamaktad›r. 16. Alçak mesafelerde aç›labilen paraflütün felakete maruz kalan 15.-20. katlardaki insanlar›n ihtiyaçlar›na göre uyarlan›fl›, 17. Enerji piyasas›na yönelik teknik-ticari yaz›l›m ve altyap› çözümleri üreterek ve dan›flmanl›k hizmeti vermek, 18. Dondurulmufl g›da ürünleri imalat›, pazarlamas›, 19. Ak›ll› bina otomasyon sistemi, 20. Tekstil kumafl kontrol otomasyon sistemi yaz›l›m›, 21. Özellikli bilgisayar formlar› üretimi, 22. Prefabrik duvar üretimi, 23. On-line güvenlik izleme sistemi, 24. Türkçe-Japonca sözlük yaz›l›m›, 25. Analiz makinalar› ve G›da Analiz labaratuar›, 26. Kimyasal köpük kesici üretimi ve pazarlamas›, 27. Kombilere yedek enerji sa¤layacak güç kayna¤› üretimi, 28. Bir maden art›¤›n›n ›s› yal›t›m›nda kullan›lmas›na yönelik üretim, 29. Ekolojik ürünler ma¤azas›, 30. Tekstil d›fl ticaret dan›flmanl›¤›, 31. Araçlarda bagaj›n temiz kalmas›n› sa¤layacak plastikten havuz ve çocuklar için araç koltuklar›, 32. Vakumla yap›labilecek promosyon tan›t›m ürünleri, 33. Yang›n, alev alma gibi risklere karfl› alevin oluflmas›n› geciktirecek alev geciktirici üretimi, 34. Tekstil konusunda dan›flmanl›k, 35. Kafeterya iflletmecili¤i + Sanal Ma¤aza iflletmecili¤i 36. Vakumlanm›fl ve soyulmufl sar›msak, sar›msak tozu vb. üretimi, 37. On-line komisyon sistemi, 38. Angora tavflan ve yün üretimi, 39. Dald›rma çinko-galvaniz kaplama, 40. Fiber gezi ve sürat teknesi, 41. E-learning, e-dan›flmanl›k, 42. Etüd-E¤itim Merkezi, 43. Bina cephe kaplama sistemleri, 44. Gözlük cam› üretimi. ‹çinizdeki giriflimci Giriflimci ruh; geliflme, de¤iflim ve kriz dönemlerinde ön plana ç›kar. Bir ifl bulamayan, iflinden ç›kar›lan, çal›flt›¤› yer kapasitelerine dar gelenler, can havliyle giriflim dünyas›na ad›m atar. Tuttu¤unu b›rakmayan giriflimciler, eninde sonunda baflar›ya ulafl›r. ‹çinde yaflad›¤›m›z flu zor günlerde siz de içinizdeki giriflimci ruhu uyand›rabilir, yeni bir hayata ad›m atabilirsiniz. ‹flte giriflimcili¤e yönelmek isteyenlere ›fl›k tutacak öneriler:
giriflimcilik rehberi
• Üretme cesaretinizi canl› tutun. Giriflimcili¤in özü ve bafllang›ç noktas› cesarettir. Bu cesaret gözü kara bir korkusuzluk de¤ildir. Cesur giriflimci, arada bir yan›labilece¤ini, baflar›s›z sonuçlar alabilece¤ini bafltan kabul eder. Riskleri, tehlikeleri, yol kazalar›n› ve ç›kmaz sokaklar› iflin bafl›nda hesaba katar. Siz de her fleyi göze al›p, yolunuzda ilerlerken "üretme cesareti"nizi hiç kaybetmemeye bak›n. • Beklemeyin. Hayat›n›zdaki ve iflinizdeki at›l›m f›rsatlar›n› ancak siz yakalabilirsiniz. Zaman›n›z›, bir tesadüfün size yeni bir flans kap›s› açmas›n› beklemekle geçirmeyin. Yap›lan her fleyin bir maliyeti vard›r ama siz hiç bir fley yapmaman›n yüksek maliyetini de hesaba kat›n. • Gelece¤e odaklan›n. ‹yi bir giriflimci gelece¤e do¤ru yol al›rken, geçmifle kaçma imkan› verecek gemileri yakar ve köprüleri atar. Siz de geçmiflin baflar› ve baflar›s›zl›klar›n› bir tarafa b›rak›p tüm gücünüzle gelece¤e odaklan›n. Pazar›n ve tüketici tercih ve davran›fllar›n›n gelece¤ini düflündükçe çevrenizdeki sis da¤›lacak ve ufkunuz geniflleyecektir. • Sorumlulu¤u yüzde 100 üstlenin. Mazeretlerin ve bahanelerin sizi yolunuzdan al›koymas›na izin vermeyin. Yapt›klar›n›z›n ve yapamad›klar›n›z›n tüm sorumlu¤unu ilk ad›mdan itibaren tümüyle üstlenin. • ‹flinize tutkuyla ba¤lan›n. ‹yi bir bürokrat hatta profesyonel olmak için, beynin sol taraf›ndaki rasyonel düflünce yetene¤i ve hesap-kitap becerisi yeterli olur. Giriflimci ise beynin sa¤ taraf›ndaki duygu ve heyecan merkezlerini de devreye sokmak zorundad›r. Siz, eskilerin "yürek" veya "gönül" diye adland›rd›¤› beynin sa¤ taraf›n› iflinize katt›¤›n›zda yolun yar›s›n› alm›fl olursunuz. Bu heyecan yo¤unlu¤u, beynin a¤›rbafll› sol yar›s›n›n da verimini art›r›r. ‹flinize tutku ile sar›ld›¤›n›zda, sezgileriniz güçlenir ve kimsenin göremedi¤i f›rsatlar› farkedebilirsiniz. Unutmay›n, "Aflk olmadan meflk olmaz..." • Nifl aray›n. Ekonominin f›rsat haritas› sürekli de¤ifliyor ve yeni "nifl"ler, yeni pazar boflluklar› ortaya ç›k›yor. Bu niflleri bulmak ancak sürekli bir aray›fl çabas› ile mümkün olur. Nifl aray›fl›, herkese herfleyi satma gibi bofl bir çabadan sizi uzak tutar. • "Görmek" için farkl› bak›n. Yeni f›rsatlar›n fark›na varmak, yeni ifl imkanlar›n› görmek ancak hayata ve olaylara herkesten farkl› bir flekilde bakmakla mümkün olur. Farkl› bir bak›fl aç›s› için zihindeki alet tak›m›n› ve çözüm setini de de¤ifltirmek gerekir. Yeni gözlerle bakt›¤›n›zda kimsenin göremedi¤ini fark edebilirsiniz. • Trendleri yakalay›n. Trendler ekonomi co¤rafyas›n›n büyük nehirleri gibidir. Bunlar bazen coflkun akar, bazen durulur. Nehirlerin bir süre denize do¤ru de¤il, ters yönde akt›¤› da olur. Ana e¤ilimler büyük nehirler gibi geçti¤i her yerde hayat› de¤ifltirir. Giriflimcilikte orta vadeli baflar› ancak trendleri izlemekle mümkün olur. Siz de geçmiflten gelece¤e de¤iflimi ve ana e¤ilimlerin yönünü kavramaya gayret edin. Aksi takdirde ak›nt›ya karfl› kürek çekmifl ve gücünüzü israf etmifl olursunuz. • Kendinize yat›r›m yap›n. Giriflimcinin en önemli sermayesi para veya makine de¤il; kendi bilgisi, cesareti ve yarat›c›l›¤›d›r. Siz de kiflili¤inizin olumlu yönlerinden ve bilgi birikiminizden oluflan sermayeyi art›rmak için elinizden gelen her fleyi yapmak zorundas›n›z. Zihinsel sermayenizi güçlendirmek için, hiç bir ö¤renme ve deneyim f›rsat›n› kaç›rmamaya bak›n. • Araflt›r›n ve analiz edin. Ülkenin, ekonominin ve niyetlendi¤iniz sektörün durumunu iyi araflt›r›n. Baflar›n›z› etkileyecek faktörleri derinlemesine analiz ettikten sonra elde etti¤iniz bulgular›, kendi gözlemlerinizle karfl›-
laflt›r›n. Araflt›rma sonuçlar›na göre ifli yeniden koGiriflimci, pazardaki numland›r›p, örgütledi¤inizde baflar›n›z süreklilik kazabir bofllu¤u veya ihtin›r. yac› teflhis ederek ifl • Yarat›c›l›¤›n›z› gelifltirin. Giriflimcileri di¤erlerinden fikrine dönüfltüren ay›ran en önemli niteliklerden biri de yarat›c›l›kt›r. Eskifli olarak tan›mlanki ve yeni sorunlara en iyi maktad›r. Giriflimcilik çözümleri bulmaya kafa yordu¤unuzda ve gereken ise, pazardaki f›rsatsabr› gösterdi¤inizde baflkalar›n›n henüz göremedi¤i lar›n belirlenmesi ile p›r›lt›l› fikir ve yenilikler bafllayan, kaynakbeyninizdeki radara yakalan›r. lar›n ve girdilerin kul• "Dedi¤im dedik" türü davlan›ld›¤› ve yeni iflran›fllardan kaç›n›n. Giriflimcinin cesareti ve atakl›lerin yarat›ld›¤›, yani ¤›, bazen sorunlara da yol açar. Baz› giriflimciler hep ekonomik f›rsatlar› bir fleylerle meflguldür ve refaha dönüfltüren ufuktak› risk ve f›rsatlar› alg›lamaya vakit bulamaz. dinamik bir süreçtir. Güçlü kiflilik özellikleri giriflimciyi, genel yak›nma ve s›zlanma korosundan uzak tutar ama bazen onu "dedi¤im dedik" türü davran›fllara ve çevresine güvensizli¤e sürükleyebilir.
Genç Kariyer / 2004
37
GENÇLERE YEN‹ ROL: DURUM L‹DERL‹⁄‹ YA DA DURUM G‹R‹fi‹MC‹L‹⁄‹! Hangi ölçekte olursa olsun her sorunun ve çözümlerinin birden fazla taraf› vard›r. Bu taraflar› bir hiyerarflik yap› içine yerlefltirmeye çal›flmak, daha bafllang›çta, çözümsüzlük yolunda bir ad›m atmak demektir. Aksine, taraflar›n her birini "a¤›n eflit üyeleri" olarak görmek -ki eflit olup olmamalar› önemli de¤ildirçözüm için olumlu ilk ad›md›r. T›naz T‹T‹Z Beyaz Nokta Vakf› Kurucu Üyesi
38
Genç Kariyer / 2004
Toplum yaflam›n›n çeflitli kesitlerindeki karmafl›kl›k düzeyi, kesitler aras› etkileflimler ve bunlara ba¤l› sorunlar giderek art›yor. Her gün bunun bir baflka örne¤ine daha bir di¤eri kaybolmadan tan›k oluyoruz. ‹nsan›n çevresini giderek daha iyi tan›mas›, teknoloji kullan›m›n›n yayg›nlaflmas›, artan nüfus, k›talan kaynaklar karfl›s›nda bu durumu anlamak kolayd›r. Sorunlarla ilgili taraflar da bunlara karfl› çözümler gelifltiriyorlar. Bu süreç bütün dünyada hemen hemen böyle iflliyor. Ülkemizde ise ister devlet, ister özel sektör kurulufllar›, hattâ isterse gönüllü örgütlenmelerle ilgili olsun, gelifltirilen çözümlerin ortak bir yan›, "sorunla ilgili bir birim kurulmas›" ya da mevcut bir "örgütün büyütülmesi" biçimindedir. Bir örgütün kurulmas› ya da büyütülmesi ak›ll›ca bir tasar›ma dayan›yorsa mesele yoktur. Ama, tasar›m kavram›n›n bilincine ne denli az var›ld›¤›, sanayi ürünlerini ucuz yoldan allay›p pullayarak "mifl gibi" yapmaya endüstri tasar›m› ad›n› vermemizden, üniversitelerde bununla ilgili "birim" kurmam›zdan
giriflimcilik rehberi
Duruma göre liderlik bir giriflimcilik türüdür. Bir giriflimcide bulunmas› gereken, yarat›c›l›k, risk almaya yatk›nl›k, baflar›s›zl›klardan ö¤renme, her fleye bafltan bafllayabilme gibi özellikler durum liderinde de bulunmak zorundad›r.
bellidir. Bu nedenle, bu birim kurma ve büyütme e¤iliminin kayna¤›, sorunu kontrol alt›na alabilme yolunda baflkaca yapacak fleyi bulunmamas›d›r. Bilinç alt›na yerleflmifl az say›da dürtünün, üst-bilinçteki birçok davran›fl› kontrol etti¤ini biliyoruz. Emir verme-alma, kesin talimatlar, belirlilik, yön de¤ifltirmeden dümdüz yürümek gibi e¤ilimlerimiz o denli güçlüdür ki, bunlar›n alt-bilincimize yerleflti¤i söylenebilir. Bu dürtüler, bir sorunla karfl›lafl›ld›¤›nda derhal harekete geçmekte, hiyerarflik bir yap›lanma kurmak ya da var olan› geniflletmenin en iyi çözüm oldu¤una bizi inand›rmaktad›r. Hiyerarflik bir yap›, bilinçalt›m›zdaki "hükmeden ya da hükmedilen olma" dürtümüze en iyi karfl›l›klardan birisidir. Bu yarg›m› biraz abart›l› bulanlar, rastgele on kifliyi bir araya getirip bir sorun hakk›nda tart›fls›nlar. Tart›flma sonunun mutlaka bir bafl seçip emir ve komutay› ona b›rakmakla bitece¤ini flimdiden söyleyebilirim. Bunun yerine, "hangi durumda ne yap›laca¤›"n›n tart›fl›lmas› çok küçük bir olas›l›kt›r. Hangi ölçekte olursa olsun her sorunun ve çözümlerinin birden fazla taraf› vard›r. Bu taraflar› bir hiyerarflik yap› içine yerlefltirmeye çal›flmak, daha bafllang›çta, çözümsüzlük yolunda bir ad›m atmak demektir. Aksine, taraflar›n her birini "a¤›n eflit üyeleri" olarak görmek -ki eflit olup olmamalar› önemli de¤ildir- çözüm için olumlu ilk ad›md›r.
Bireysel ve toplumsal yaflam içinde duyu organlar›m›z arac›l›¤›yla her an onlarca alg› topluyor, belle¤imizdeki birikimlerle bunlar› birlefltirerek ayr›ca da belki yüzlerce sanal duyu oluflturuyoruz. Böylece oluflan alg›lar› bir hiyerarfli içine yerlefltirmeye çal›flmaktan vazgeçmek, "a¤ tabanl› düflünme biçimi"ne do¤ru at›lacak iyi bir ad›m olabilir. Bir sorunu tart›flmak için bir araya gelen taraflar, -içlerinden de olsa- birbirlerinin yetkilerini tartmaktan, kendilerini en üstlere yerlefltirebilecek yaklafl›mlarda bulunmaktan vazgeçerlerse iyi bir çözüm atmosferi yaratm›fl olurlar. A¤ tabanl› sorun çözmede de¤erli bir araç, "a¤ protokolu"dur. Neyin, kim taraf›ndan yap›laca¤›n›n bafltan belirlenmesi demek olan a¤ protokolu, tek amir yerine "duruma göre lider" belirler. Gerçek yaflam, "duruma göre liderlik" ya da daha k›sacas› "durum liderli¤i"kavram› çevresinde yürür. Sorunlar›n çözümünde bu do¤al ilkeyi benimsemek, özellikle taraf say›s› çok olan sorunlar halinde durumu çok kolaylaflt›racakt›r. Duruma göre liderlik bir giriflimcilik türüdür. Bir giriflimcide bulunmas› gereken, yarat›c›l›k, risk almaya yatk›nl›k, baflar›s›zl›klardan ö¤renme, her fleye bafltan bafllayabilme gibi özellikler durum liderinde de bulunmak zorundad›r. Toplumumuza yak›flt›r›lan niteliklerden birisi de lider yetifltirememektir. Lideri, ekonomik kararlar vermekten iyi hitabete, savafllarda inisyatif kullanmaktan genifl halk kitlelerini büyülemeye, zekâdan cinsel çekicili¤e kadar her ne varsa hepsiyle yüklü varsaymaya devam edildi¤i takdirde, bunlar›n hepsini bir araya getirebilen bir kifliye rastlama olas›l›¤› bafl›m›za meteor düflme olas›l›¤›ndan daha fazla de¤ildir. Modern durum liderleri, çeflitli alanlardaki liderlerle a¤ yap›lar› oluflturmaya istekli ve o a¤lar›n gerektirdi¤i yönetiflim becerisini sergilemeye yatk›n kifliler olmal›d›r. Gençlerimizin kendilerini gelece¤e böyle haz›rlamalar›, beyaz atl› prens olmay› özlemekten vazgeçip durum liderleri ya da durum giriflimcileri olma yolunda kendilerini haz›rlamalar›n› öneririm.
Genç Kariyer / 2004
39
giriflimcilik rehberi
BAfiARMAK ‹STEYEN BAfiARIR! Derleyen: Nurflen KIZILBAYIR
Salona flöyle seslenmiflti bu ayd›nl›k yüzlü güzel bayan: “Hepiniz benden daha avantajl›s›n›z, sorumlulu¤unu tafl›d›¤›n›z bir çocu¤unuz yok” ve devam etmiflti; “Ama çocu¤umun varl›¤› beni motive ediyordu.” ‹flte, baflar›s›n›n ilk ipucunu yakalam›flt›m; O, olumsuzu olumluya çeviren bir düflünce yolu tutturmufltu. Onun için art›k, bahane yoktu, “keflke”ler yoktu, kadercilik yoktu... O baflar›l› olmak istiyordu, hedefi buydu... Nedenleri kendinde sakl›...
Bir Zuhal MANSFIELD rüzgar› esti geçti buradan... Nefes almak kadar do¤al bir gereksinimimiz de hayatta bir amac›n›z›n olmas›d›r. Bu amaca ulaflmak için de BAfiARI içgüdüsüne ihtiyac›m›z vard›r. Biz insanlar›; yaflam›m›za katt›¤›m›z, yükledi¤imiz, kabul veya reddetti¤imiz de¤erler anlaml› k›lar. Bu de¤erler ise bize aileden, sosyal çevremizden, kendimize yükledi¤imiz misyonumuzdan beslenir. Ve “ben de var›m” çabas›yla sürer gider. Bir flekilde bu “var olabilme” içgüdüsüyle cebelleflip dururuz. Bir kimlik, bir durufl oluflturma, sosyal yaflamda iyi bir yer edinme u¤rafllar›d›r bunlar. Tüm bu çal›flmalar›m›z, didinmelerimiz BAfiARILI olmak içindir. Ve bunu gerçeklefltirmifl insanlar vard›r çevremizde. Modelleyebilece¤imiz, bir kez tan›sak bile beynimizin k›vr›mlar›na yerleflen insanlar... Baflar›ya giderken geçtikleri dikenli yollar, sarp kayalar... Afl›lmaz› aflan insanlar... Evet hakk›nda bu cümleleri yazarken gururland›¤›m bir hemcinsimden bahsetmek istiyorum. Zuhal MANSFIELD... Geçti¤imiz ay okulumuzun davetlisi olan Zuhal Han›m, madencilik sektöründe dünyaca ünlü bir firman›n kurucusu. Buralara kofla oynaya gelmedi¤i kesin. Erken yaflta çocuk sahibi olmufl, yürümeyen bir evlili¤in ard›ndan, yüksek ö¤renimini tamamlamaya karar vermifl. Salona flöyle seslenmiflti bu ayd›nl›k yüzlü güzel bayan: “Hepiniz benden daha avantajl›s›n›z, sorumlulu¤unu tafl›d›¤›n›z bir çocu¤unuz yok” ve devam etmiflti; “Ama
40
Genç Kariyer / 2004
çocu¤umun varl›¤› beni motive ediyordu.” ‹flte, baflar›s›n›n ilk ipucunu yakalam›flt›m; o, olumsuzu olumluya çeviren bir düflünce yolu tutturmufltu. Onun için art›k, bahane yoktu, “keflke”ler yoktu, kadercilik yoktu... O baflar›l› olmak istiyordu, hedefi buydu... Nedenleri kendinde sakl›... E¤er hedef koymuflsan›z kendinize, tali yollara sapmamal›yd›n›z. “Size gösterilen f›rsatlar› iyi okuyun, uygun yerde ve uygun zamanda bu iflaretleri yakalay›n, Kap›n›z çal›nd›¤›nda donan›ml› olmal›s›n›z!” diye kendinden kesitler veren Zuhal MANSFIELD bzimle çok anlaml› bir an›s›n› da paylaflt›; Ankara’dan ‹stanbul’a geldi¤inde ancak ev kiras›n› ödeyecek kadar paras› varm›fl ve iflsizmifl. Deniz kenar›nda yürürken öyle ümitsizmifl ki, kendini suya atmak ve ölmek istemifl. Herfleye ra¤men, güçlü kiflili¤i bu karar›ndan onu vazgeçirmifl san›r›m... Böyle amaçs›z dolafl›rken, Taksim meydan›nda bir duvara as›l› bir ifl ilan› okumufl, THY hostes ar›yormufl. ‹flte ilk ad›m›n› böylece atm›fl yaflam savafl›na. Her ne ifl olursa olsun onu hakk›yla yapmas›n›n baflar›s›ndaki katk›s›n› tüm dinleyciler de bak›fllar›yla onayl›yordu. Yurt d›fl›nda bir otelde merdiven temizleme, trabzan parlatma iflinde çal›flm›fl ve iflten ayr›l›rken ona bir referans vermifller. fiunlar yaz›l›ym›fl: “Güleryüzlü, verilen ifli takip gerektirmiyor, iflini en iyi flekilde yap›yor.” Orada benim ne ifl yapt›¤›m hiç önemli de¤ildi nas›l yapt›¤›m önemliydi, diyor.
giriflimcilik rehberi
Çocuklu¤una ait anlatt›¤› bir anektod geliyor akl›ma... ‹lkokuldayken okula gitmeyip (Ankara) K›z›lay meydan›na yap›lan çok katl› bir binay› seyredermifl. Yüksek, birbirinin üzerine konmufl katlar›, hayranl›kla, flaflk›nl›kla saatlerce seyredermifl. Evdekiler durumu ö¤renince dedesi kolundan tutup, nerelerde zaman geçirdi¤ini ö¤renmek istemifl. K›z›lay meydan›na gelince; iflte buras› demifl dedesine, birer simit alm›fllar, o zamanlarda otopark olarak kullan›lan alanda bir araban›n ön kapa¤›n›n üzerine uzan›p yatt›klar› yerden bu gökdeleni seyretmifller. Dede hiç k›zmam›fl, o da flaflk›nl›¤›n› belli ederek, “Bu uzayl›lar neler yapm›fl!” demifl. Torunundan bu gökdeleni uzayl›lar›n de¤il de insanlar›n yapt›¤›n› ö¤renince ise “bunu bir insan yapt›ysa sen de yapars›n!” demifl. ‹lerliyen y›llarda Hong Kong’da bir gökdelen yapt›rd›¤›nda dedesinin sözünü hat›rlam›flt›. Dedesi o cümleyi kullanarak, torununa ne kadar güven duydu¤unu belirtmiflti, hatta onun beynine “olumlu flartlanma” haritas› ilifltirmiflti... Benlik sayg›s›n› gelifltirmiflti. Düflünsenize bir kez, çocu¤una “hadi ordan geri zekal›, sen ne bilirsin” diyen anne-baban›n çocu¤u ne kadar baflar›l› olur. Takdir görmeyen o benlik, susuz bir çiçek gibi kuruyup gitmez mi? Tabii bofl yere fliflirilmifl egodan söz etmiyoruz. Bu duyduklar›m›zdan bizde neler kald›? O kadar çok ö¤renilecek fley vard› ki bu dinledi¤imiz yaflam öyküsünde. O dünyaca baflar›l› ifladamlar› s›ralamas›nda bafllarda ad› geçen Zuhal MANSFIELD’in bizlere önerileri olmufltu dinleyicilerin iste¤i üzerine; spor yap›n, dengeli beslenin, iyi dinlenin, kaliteli bir uyku ile güne güzel bafllay›n... Kendinize bak›m› ihmal etmeyin. her zaman temiz olun, çevrenizdeki insanlarla iyi iliflkiler kurun. Samimi olun. Gereksiz tv programlar›n› seyretmeyin, geç saatlere kadar bofluna uykusuz kalmay›n, yatak odan›z›n ayd›nlatmas›n› iyi ayarlay›n. Siyah perde takabilirsiniz. Ya da uçaklarda tak›lan gözlük gibi. Müzik dinleyin, do¤ayla ilgilenin, dansedin, sosyal aktiviteler edinin... O bir anne ayn› zamanda, o¤luyla iliflkileri çok iyi. O¤lu Londra’da Maden Mühendisli¤i üzerine kariyer yap›yor ve sanat›n bir çok dal›yla ilgili. Kendinen memnun, hayatla bar›fl›k bir genç diyor o¤lu için. Bir anne baflka ne ister ki... ‹fl kad›nl›¤›ndaki büyük baflar›lar›n›n yan›s›ra yaflam›n› bunca güzellefltiren duygu ve düflüncelerini bizimle paylaflt›¤› için, bizlere k›lavuz oldu¤u için di¤er dinleyiciler ad›na teflekkür ediyorum. Zuhal MANSFIELD, yaflam çeflmesinden çay kafl›¤›n› de¤il f›ç›s›n› doldurmufltu. Güç, düfl gücü, önsezi, iç görü ve yarat›c›l›kla birlikte özel beceri ve yeteneklerinden oluflan kaynaklar›n› da kullanmay› bilmifltir. E¤er kullanmasayd› körelecekti. Sahip oldu¤u maddi olanaklar›ndan de¤il de, baflar›l› bir insan olmaktan büyük haz ve mutluluk duyuyordu. Bu p›r›lt› gözlerinden okunuyordu. Kad›ns›l›¤›yla, zerafetiyle, güler yüzlülü¤üyle, kendine güveninden yans›yan bir ›fl›k huzmesiyle aram›zdan bir y›ld›z, zuhal y›ld›z› geçti.
Zerafetiyle, güler yüzlülü¤üyle, kendine güveninden yans›yan bir ›fl›k huzmesiyle aram›zdan bir y›ld›z, zuhal y›ld›z› geçti.
Genç Kariyer / 2004
41
s›rad›fl› kariyer
n o y p a P y Ba › fl › d a r › s ile
röportaj
Röportaj Selim ÇAVUfi - Matematik Bölümü / 1. S›n›f
KPM - Fatih Üniversitesi Genç Kariyer Dergisi’nin ikinci say›s›nda yer alacak olan ‘S›ra D›fl› Kariyer’ bafll›kl› röportaj için Say›n Melih ARAT ile beraberiz. Bu nazik davetimizi kabul etti¤iniz için öncelikle size teflekkür etmek istiyorum. M. ARAT - Efendim, ben teflekkür ederim. KPM - Biz, gerek yapt›¤›m›z araflt›rmalar sonras› gerekse derslerinize kat›lm›fl olma flans›ndan dolay› hakk›n›zda birçok bilgiye sahibiz. Ama bu dergiyi okuyacak arkadafllar›m›z›n bu flansa sahip olamad›klar›n› düflünerek öncelikle size kendinizle ilgili birkaç fley sormak istiyorum. Kendinizi bize tan›t›r m›s›n›z? M. ARAT - Teflekkür ederim. fiimdi ben soru metninizden gördü¤üm kadar›yla ‘bu kiflisel yazarl›k- çizerlik çal›flmalar› nas›l bafllad› ya da bu çal›flmalara beni iten fley neydi?’ diye de bir yaklafl›m var. Özgeçmiflim birçok yerde bulunabilir, ancak flimdi anlatacaklar›m ço¤u kimse taraf›ndan bilinmez. Nispeten farkl› kabul edilebilecek bir çocukluk ve gençlik evresi geçirdim. Neler yapt›¤›mdan bir parça söz edeyim.
42
Genç Kariyer / 2004
KPM - Çok iyi olur M. ARAT - Öncelikle flunu söylemek isterim ki, art›k bugün bir çok çocu¤un ve gencin yapmay› b›rakm›fl oldu¤u bir faaliyet var; Okumak. Çizgi roman okumamak ise ön s›rada geliyor. Okuma konusunda ilkokul birinci s›n›ftan itibaren büyük bir avantaj›m oldu. Yaflam›mda geçirdi¤im önemli deneyimlerden bir tanesi ilk okulda okudu¤um befl y›ll›k süre zarf›nda anne ve babam›n çal›flt›¤› kurulufl olan Deniz Nakliyat’ta befl y›l›m› geçirmifl olmamd›. Deniz Nakliyat Anonim fiirketi bir kamu iktisadi teflebbüsüydü ve yaklafl›k 500 kiflinin çal›flt›¤› bir organizasyondu. Dolay›s›yla yedi ile oniki yafl aras›nda bir çocuk, yaflam›n›n belli bir bölümünü 500 kiflinin çal›flt›¤› yetiflkin insanlar›n bulundu¤u bir organizasyonda geçirince baflka fleyler düflünüyor. Onlar›n okuduklar›na, onlar›n konufltuklar›na, onlar›n e¤lencelerine ilgi göstermifl oluyor. Bir kömürün özel bir laboratuar ortam›nda elmasa dönüfltürülmesi gibi, h›zland›r›lm›fl bir olgunlaflma süreci geçirdi¤imi söyleyebilirim. Yani, insanlar aras›ndaki bir çok iliflkiyi, iliflkilerindeki farkl› durumlar›n›n d›flar›ya yans›y›fl fleklini, sorunlar›n› ve ç›kar kavgalar›n› çok küçük yaflta görme flans›m oldu. Bu iflin bir taraf›.
s›rad›fl› kariyer
lir. Bir çocu¤un kendi karar›yla bir sorumluluk almas› ve Tekrar okuma eylemine dönecek olursak, bir kamu iktikendi kazanc›n› elde etmesi… Bu arada belirtmekte faysadi teflebbüsü olmas›na ra¤men bu kuruluflta çal›flan inda var; benim annem babam memur oldu¤u için ekonosanlar›n bir k›sm› da okuyordu. Gazete okuyan da vard› mik durumumuz çok da iyi olmasa da borcumuz- harc›f›rt, g›rg›r gibi mecmualar okuyanlar da. Roman okuyanm›z yoktu. Para kazanmak için çal›flmak zorunda de¤illar da vard› tabii. Ve ben, yetiflkinlerin okudu¤u fleyleri 7 dim. Neyse, bütün bunlar beni bir sürü de¤iflik fleyle karyafllar›ndayken okumaya bafllad›m. Bugünkü çocuklar fl›laflt›rd›. Siz bir dükkanda çal›fl›yorsan›z flöyle bir avanokumaya Ayflegül’le veya çocuk kitaplar›yla bafllarken taj›n›z var demektir. Bir sürü insan gelip gider ve onlarben do¤rudan Richard Bach’›n Mart›s›yla bafllam›fl olla dost olabilirsiniz. Kitap sat›c›lar›dum. Okudu¤um ilk kitap o de¤ildir n›n zay›f yanlar›ndan bir tanesi satama ilkokulda üç befl defa okudu¤um Nas›l oldu¤unu bilmiyom›fl olduklar› kitaplar› okumam›fl oleserlerden biridir. Okuma maceras›malar›d›r. Dolay›s›yla bir okur aday›n›n flöyle bir faydas› daha oldu. Nerum ama bir arkadafl›mla na tavsiyede bulunamaz, sohbetleridenini tam olarak söyleyemeyecekavga etmifltim ni gelifltiremezler. Benim böyle ol¤im ama bafllad›¤›m bir fleyi sonuna mad› elbette. Ben satt›¤›m her fleyi kadar götürme yetene¤i kazand›rd› dükkan›mda. Göbe¤ine okudu¤um için bir sat›fl diyalo¤u kubana. Bugün hala çizgi roman okuoturup tam manas› ile rabiliyordum. yan insan bulunabilir ama o günlerde çocu¤u tufl ettim. Çocuk daha çok bulunuyordu. Beni di¤erleKPM - Sizi gelifltiren belki de bu sohrinden ay›ran özellik herhangi bir pes etti. Ve ben kendime betlerdi... çizgi roman› bafl›ndan sonuna kadar flu soruyu sordum: ‘Peki okumam de¤ildi. Mandreke’nin birinM. ARAT - ‹lginçtir, çocuklarla art›k ci say›s›ndan son say›s›na kadar tüm ne oldu flimdi? Tamam, çok fazla oyun da oynam›yordum. say›lar›n› okumuflumdur. Ya da Tekçocu¤u dövdün ve Bir defa oynuyorsun, iki defa oynusas’›n tüm say›lar›n›. Okunan 150 nakavt ettin. fiimdi ne yorsun. Ondan sonra... Bu kadar ya200 say›n›n anlam› fludur: Bu dergini. ler e¤er haftal›ksa ve 150 say›dan yapacaks›n?’ Bu sorunun Sonucunda futbol oynam›fl oluyorsöz ediyorsak aral›ks›z üç y›l takip cevab›n› bulamad›m. Bu sun, e¤leniyorsun. Ama baflka fleyetmiflim demektir. fiimdi bunun ne lerle daha fazla meflgüldüm. Kitaplar anlama geldi¤ini bugünün üniversite sorunun cevab›n› bulave kendi ticaretimle mesela… Sonraö¤rencileri çözemeyebilir. ‘Ne var may›nca bir daha kimse ki dönemlerde farkl› yerlerden arkabunda. çizgi roman okumak çok da dafllar›m oldu yaflça. Gerek farkl› matah bir fley mi?’ diye düflünebilirile fiziksel anlamda meslek gruplar›ndan gerekse kendi ler. Öncelikle bütün bu say›lar› takip kavga etmedim. Zaten yafl grubumdan olsun yediden yetetmekle ilgili kavram› aç›klayay›m. ben çok kavgac› bir tip mifle dostlar edindim ve bu dostlar›m Çizgi romanlar çok uzun süre yetiflbana çok de¤iflik aç›l›mlar sa¤lad›lar. kinler taraf›ndan küçümsenmifl, de¤ilimdir. Ama olay Bir de insanlar temel e¤itimleri s›raaz›msanm›flt›r. Çizgi romanlar bir öyç›kartma e¤ilimde olan s›nda arkadafllar›na dikkat ederlerse küden oluflurlar ve bu öyküdeki kahonlar› farkl›laflt›rabiliyor. Örne¤in, ramanlar etkileflim içerisindedirler. birisiyle -korktu¤umdan müzi¤e yatk›n bir arkadafl›n vard›r; Çizgi romanlar›n en önemli özellikya da çekindi¤imden biraz onunla tak›l›rs›n, futbol oynalerden bir tanesi de, bütün filmlerde de¤il sonucunda yan bir arkadafl›n vard›r; biraz onunoldu¤u gibi bir problemin var olmas› la, iskambil oyunlar›ndan hofllanan ve bu problemin çözülmesi gerektiyensem de yenilsem de bir arkdafl›n vard›r; biraz da onunla ¤idir. Dolay›s›yla, siz binlerce çizgi elime bir fley tak›l›rs›n. Ama hiçbir zaman flunu roman okuduysan›z o çizgi romanlayapmad›m ben. Sürekli olarak bu arr›n karakterlerinin karfl›laflt›¤› probgeçmeyece¤ini bilmem kadafllardan birine kilitlenmedim. lemleri ve bu problemlerin nas›l çödolay›s›yla- sorunu, espri Arkadafl çevremi onlarla s›n›rlamazüldü¤ünü okumufl olursunuz. Baz›d›m. Bir de düflünme fasl› hep önde lar› tak›m çal›flmas›na özendirir bu ile alttan alarak, fiziksel idi. Çok genifl bir arkadafl çevresine çizgi romanlar›n. Bu okuma serüveni çat›flmaya girmeden sahip olmama ra¤men, çocuklu¤umile birlikte baflka kitaplar da girdi haçözmeyi tercih ettim dan beri çok az uyudu¤um için düyat›ma. Ama çizgi roman serüveni flünmek için fazlaca vaktim oluyorhala bitmedi. flimdiye kadar. Bu du. Bu yo¤un tempoma ra¤men hala Bu arada ilkokul beflinci s›n›fta kitap felsefe bana bir çok da oluyor. Dinleyen birisi idim ayr›ca. satmaya karar verdim. Ço¤u zaman Yetiflkinleri de arkadafllar›m› da hep insanlar evlerindeki eski kitaplar› avantaj sa¤lad› belki de! dinlemiflimdir. Ama ben dinlemesini al›p- satarlar. Ancak, bir giriflimci kibilirdim. ‹zlerdim, ayr›ca yorum da tap sat›n al›r ve ald›¤› yeni kitaplar› yapard›m. Hat›rlamaya çal›fl›yorum da beni birçok gençsatar. Ben de beflinci s›n›fta harçl›¤›mdan artt›rd›¤›m paten ay›ran temel özelliklerden biri, herhangi bir olay› izra ile kitaplar ald›m ve onlar› satt›m. Bunu o kadar abartlemek ve onun ard›ndan yorum yapmakt›. Bir olay› izler t›m ki sonunda bir kitap dükkan› açt›m. Orta birinci s›n›fve onun ard›ndan kendi kendime yorum yapard›m. Meta benim bir kitap dükkan›m vard› Kad›köy’de. Okuldan sela sokakta birileri çat›fl›r, ba¤›r›r ben de¤erlendirme sonra, saat 15:00 ile 20:30 saatleri aras›nda açt›¤›m ve yapar›m. Bir yerlerde bir aile çat›flmas› olmufltur - o ailepart time iflletti¤im bir kitap dükkan›. nin bir parças› olup olmamam›n bir önemi yoktu- olay›n Ve bunlar flu anki yaflam anlay›fl›m›z ile ba¤daflmayabi-
Genç Kariyer / 2004
43
s›rad›fl› kariyer
alt›na bir çizgi çeker, yorum yapard›m. Böyle geçmifle döBeni birçok gençten nük analizler gelece¤e ›fl›k tutabiliyor iflte. Ne yapaca¤›n› ay›ran temel özelliktespit edebiliyorsun ondan lerden biri, herhangi sonra. bir olay› izlemek ve Bu arada; benim bu ilkokul dönemindeki önemli olaylaronun ard›ndan dan bir tanesi de Bostanc›’da yorum yapmakt›. Bir oturup F›nd›kl›’daki ifl yerime ilkokul üçüncü s›n›ftan itibaolay› izler ve onun ren bir servis kullanmaks›z›n ard›ndan kendi tek bafl›na gitmemdi. Bostankendime yorum c›dan minübüse biniyordum, Kad›köy’e geliyordum oradan yapard›m. Mesela da vapura binip okuluma gidisokakta birileri yordum. fiimdi biz çocuklar›çat›fl›r, ba¤›r›r ben m›z› üniversitede bile servise bindirip okula gönderdi¤imiz de¤erlendirme için; bir ilkokul ö¤rencisinin yapar›m. Bir yercebine paras›n› koyup zaman lerde bir aile planlamas› yapmas›, okuluna çat›flmas› olmufltur - gidip vaktinde geri dönmesi veya vaktinde geri dönmeyip o ailenin bir parças› kafas›na göre hareket etmesi çok ola¤an bir fley say›lm›yor. olup olmamam›n bir Ben üstün zekal› bir çocuk olönemi yoktu- olay›n du¤umu iddia etmiyorum. Bir alt›na bir çizgi keresinde annemler sordu: ‘Emekli olduktan sonra oturçeker, yorum du¤umuz yer olan Bostanyapard›m. Böyle c›’daki bir okula m› devam etgeçmifle dönük mek istersin, eski okuluna m›?’ diye. ‘Ben okulumdan analizler gelece¤e memnunum’ dedim. Birkaç ›fl›k tutabiliyor iflte. vas›ta de¤ifltirerek okuluma gidiyordum yine. Lise döneNe yapaca¤›n› minde de bu okuma süreci tespit edebiliyorsun bitmedi. Biraz daha profesyoondan sonra. nel fleyler okumaya bafllad›m. Ekonominin önemli bir konu oldu¤unu kabul ettikten sonra ‹stanbul Üniversitesi ‹ktisat Fakültesi’ndeki tüm kitaplar› al›p okudum diyebilirim. Lisede iken Beyaz›t’taki bir kitapç›dan üniversitede okutulan kitaplar› al›p okurdum. Birçok fley de okudum ayr›ca. Sadece 4 y›ll›k üniversite müfredat›n› okumad›m tabii. Tarih kitaplar›, romanlar, Bat›-Do¤u Edebiyat›’ndan de¤iflik eserler okudum. Bunlar benim bugün yapt›¤›m iflin temel tafllar›n›
44
Genç Kariyer / 2004
oluflturmufl olsa gerek. Benim bu yönde kiflisel bir araflt›rmam olmasa da lise evresinin bir insan›n zihinsel performans›n›n en yüksek oldu¤u devre olarak düflünüyorum. Bir çok insan bunu ›skalay›p üniversite zannediyor. Hatta, üniversite sonras› falan zannediyor ama zekan›n en k›vrak oldu¤u evre san›r›m bu evre. O evreyi baflkalar›ndan daha iyi de¤erlendirdim gibi geliyor bana. Bir lise ö¤rencisi olarak ne yapt›m ? Hep çal›flt›m, hiç bofl durmad›m. -Kitap okudum, ders çal›flt›m- anlam›nda demiyorum. Çok da fazla ders çal›flmazd›m. Derslerim genel olarak iyiydi ama öyle okul birincisi falan de¤ildim. Hiç bir zaman da s›n›f birincisi olmad›m. Ama ne yapt›m? Lisedeyken bir üniversite ö¤rencisinin gidebilece¤i ne kadar konser ve tiyatro varsa hepsine gittim. Yani elli iki haftan›n elli ikisinde de ben mutlaka bir etkinli¤e gittim. Örne¤in; Kemanc›’ya gidiyoruz, Atatürk Kültür Merkezi’ne kaset teyp götürüyoruz. Kayda al›p sonradan dinliyoruz. ‹stanbul, seçenekleri çok olan bir flehir ve o seçeneklerden uzunca süre yararland›m. Haftada en az iki etkinli¤e gittim. Hatta üniversite s›nav›na haz›rlan›rken Cumartesi- Pazar kurs olurdu. Ben bir gün kursa giderdim bir gün de baflka faaliyetlerle ilgilenirdim. Çünkü bu, e¤lenceli olmas›n›n yan›nda daha de¤erli ve katk› sa¤lay›c›yd› bana. Üniversite s›nav› için strateji de gelifltirmifltim tabii. ‹nsan kendisini daha iyi tahlil edebildi¤i zaman, kendi yeteneklerine göre bir strateji çizebiliyor. Bir çok insan nas›l ö¤rendi¤ini bilmiyor. Ö¤renmeyi ö¤renmenin d›fl›nda bizim ö¤renme stilimiz nedir? Hangi koflul ve flartlar alt›nda daha h›zl› ö¤renebiliyoruz? Özellikle üniversite, ortaokul ve lise ö¤rencileri için çok kritik bir bilgi bu. KPM - Bir yönteminiz vard› yani bu iflleri için... M. ARAT - Benim bir yöntemim hep oldu. Sürekli de¤iflik fleyler denedim. Ö¤renmeyi h›zland›rmak ve okumak için ya da bir enformasyonu alabilmek için… ‹yi oldu¤um yöntemlerden biri, k›sa dönem haf›zam›n çok iyi olmas›yd›. Hala da iyidir. Bir üniverste s›nav›na 8 ay haz›rlanaca¤›na tam 20 gün çok odakl› bir flekilde çal›flmak daha mant›kl›. Çünkü Eylül ay›nda ö¤rendi¤ini - ö¤renme e¤risi aç›s›ndan bakarsak- Haziran ay›nda kesin olarak unutuyorsun. Enformasyonu ya çok efor sarfedip tekrarlayarak pekifltirmen laz›m veya daha iyisini yapmak zorundas›n. Son 15 gün, günde 20 saat ya da 18 saat çal›flacak olursan- lisede de savsaklamad›¤›n› varsayarsak- baflar›l› olabilirsin. Tabi bu arada üniversite aday› olan insanlar›n kaç›rd›¤› noktalardan bir tanesi de ortaokul ve lise y›llar›nda kalemle, kitapla, mürekkeple fazla meflgul olmamas›. Ben o dönemde baflka konularla u¤rafl›rken ö¤renme - okuma becerilerimi fazla gelifltirmifltim. Üniversite s›nav›nda herkes 3 test çözerken ben 4 test çözüp üstüne zaman art›rabiliyordum. Üniversite s›nav›nda muhteflem bir performans göstermedim ama sonuçta iyi bir performans gösterdi¤imi düflünüyorum. KPM - Siz, haz›r üniversiteye bafllang›ç noktas›na kadar gelmiflken ben size flunu sormak istiyorum? fiu an üniversite ö¤rencisi olsayd›n›z ne yapard›n›z ? M. ARAT - Kesin çal›fl›rd›m. Mümkünse bir gece bölümünü seçer gündüz çal›fl›rd›m. 4 y›l› bitirinceye kadar en az 10 iflte çal›flmay› kendime hedef edinirdim. 8- 10 ifl gibi alt›flar ayl›ktan de¤iflik ifller olabilir bunlar. Bunlar› yapmaya çal›fl›rd›m. Çok okurdum. Okumak çok ilginç bir fley. Bir kitap okuyorsun ve senden hiçbir ç›kar› yok.
s›rad›fl› kariyer
la girmeye çal›fls›n. 6 ay birinin yan›nda çal›fls›n. Çince’yi Bir dost gibi, seninle istedi¤in saatte konufluyor. Can›n söküp bir lisans bölümünü tamamlayabilir. Üniversites›k›l›rsa kapatarak çok kolay bir flekilde kurtulabiliyornizden biri bunu yapsa kendisi için iyi bifley yapm›fl olur sun. Bununla birlikte e¤er hiç okumazsan hiç dostun yok bence. Böyle bir fleyler yapard›m iflte. demektir. ‹kincisi, ben kültürel yaflamla fazla etkileflim içinde olman›n önemli oldu¤unu düflünüyorum. Artan KPM - ‹lkokuldan ortaokula, ortaokuldan üniversiteye zamanlarda deli gibi gezerdim. Türkiye’de 26 yafl›n alkadar yaflad›klar›n›zdan bahsettik ama üniversitede yapt›nda çocuklar için Interreal la Avrupa turu ile gezme imt›klar›n›zdan pek haberdar olmad›k. Nas›l geçti üniversikan›n›z var. Mutlaka onu yapard›m. Hatta birkaç defa yate yaflant›n›z? pard›m. Nihayetinde bir üniversite ö¤rencisisin. Hayat›nda kaybedecek hiçbir fley yok. E¤er Interreal vesilesi ile M. ARAT - Üniversitedeyken üniversiteye gitmenin d›changen vizesi al›nabiliyorsa mümkünse dilini bildi¤i bir fl›nda birçok fley yapt›m ben. Öncelikle, babamdan kalan ülkeye gidebilir ö¤renciler. ‹ngiltere, Almanya ya da bir iflletme vard›. Onu iflletip borçlar›n› temizledik . 3M Avusturya olabilir. Befl paras›z giderdim oraya. Diyelim isimli bir ma¤azada sat›fl yöneticili¤i yapt›m. Ard›ndan ki okul 30 Haziran’da bitiyor. 3 Temmuz’da cebimde en Asyatur Kad›köy fiubesi’nde görev yapt›m. Sonra da az 2 gün idare edilebilecek parayla Viyana’ya giderdim Metsan D›fl Ticaret’te çal›flt›m. ki de¤iflik fleyler karfl›laflabileyim. Parayla bir fleyleri çözmek çok kolay. Yaz kamp›na KPM - Bu iflyerlerindeki görevleriniz da gidersin, akraban›n yan›na nelerdi? da gidersin paranla. Ama paÜniversite ile alakal› hiçbir fleyran›n olmad›¤› bir ortamda le u¤raflmad›m. KütüphanesinM. ARAT - Hepsi profesyonel görevproblemini nas›l çözeceksin? lerdi. Metsan’da iken Ticaret BölüMükemmel bir serüven olurdu den ve bir- iki hocas›ndan yamü’nde yöneticilik yapt›m. D›fl Ticabu. Baflta eriflebildi¤im kadar rarland›m. Çünkü ben liseyi biret yapt›k Rusya ile. Ard›ndan Inter çok insana eriflmeye çal›fl›rfiirketler Grubu’nda çal›flt›m. Bütün d›m. Tan›flmaya ünlü yazartirdi¤imde profesyonel anlambunlar üniversite ile paralel giden çizer, ifl adam›, giriflimci, sada becerileri olan birisiydim. fleylerdi. Üniversite de pek fazla natkar, spor adam›, bilim adaOkul benim için hobi bile oladerslere gitmezdim. Bu arada bahm› vs. gib insanlarla bafllarsetti¤im kültürel faaliyetleri, dernek d›m. Türkiye’deyken okudumayacak durumda bir fleydi o çal›flmalar›n› ihmal etmedim. ¤um kitaplar›na dair onlarla s›rada. söylefli yapard›m. Söylefli KPM - Okul içerisinde yapt›¤›n›z heryapmak, ünlü insanlara eriflhangi bir faaliyet var m›yd› ? mek için en kolay yollardan biridir. Ayr›ca, flimdi üniversiM. ARAT – Üniversite ile alakal› tede olsayd›m okul bitmeden hiçbir fleyle u¤raflmad›m. Kütüphakitap yazmaya da çal›fl›rd›m. nesinden ve bir- iki hocas›ndan yaEn az bir- iki tane öykü kitab› rarland›m. Çünkü ben liseyi bitirdiyazard›m. Bir portal›m olurdu ¤imde profesyonel anlamda becerimutlaka. Ben, portala interleri olan birisiydim. Okul benim için net haber merkezi diyorum. hobi bile olamayacak durumda bir Mutlaka bir Internet Haber fleydi o s›rada. Merkezim olurdu. Ve o portalda; ‘Bu y›l Viyana’ya gittim. Bi KPM - Hayat›n›zda hiç ‘keflke’ dedigün param bitti. O gece park¤iniz fleyler oldu mu? ta yatmak zorunda kald›m. Ertesi gün elli bir de¤iflik dükM. ARAT - fiu an ‘Keflke biraz daha kana müracat edip onlara zaman›m olsa da bitirsem’ dedi¤im yard›m etmek istedi¤imi söy300’e yak›n projem var. Geçmifle ledim. Sonra Viyana Üniversiiliflkin ‘fiunu yapsayd›m, bunu yaptesi’nin kap›s›ndaki herkese sayd›m’ demiyorum. Hiçbir fley teevlerinde bir kiflilik daha yer sadüfen gerçekleflmiyor bence. Evolup olmad›¤›n› sormak zorenin ya da kaderin bana izin verdi¤i kadar›n› yapt›m runda kald›m. Hepsi beni reddetti. En sonunda Viyana ben. Bu yafltan sonra geriye dönüp bakt›¤›mda ‘Benim Üniversitesi’nin kampüsünün bahçesinde ortaya bir sathayat hikayemde yap›labilir olanlar yap›ld›’ diyebiliyoranç tahtas› koydum. Ve insanlarla satranç oyand›m. rum. Satranç oynarken muhabbet ettim ve onlardan biri ile dost olup satranç oynay›p kalacak bir yer istedi¤imi söyKPM - Oturdu¤umuz mekan›n yan›nda bir havuz var ve ledim.’ Mutlaka spor da yapard›m. Bir yabanc› dil ö¤rensizin anlatt›klar›n›zdan sonra benim kafamda flöyle bir meye çal›fl›rd›m. ‹ngilizce ya da Yunanca olabilir. Belki, flablon olufltu. Do¤du¤unuz günden itibaren sürekli haflu günlerde revaçta olan Çince’yi ö¤renmeye çal›fl›rd›m. vuzunuza bir fleyler doldurdunuz ve havuzdaki su belli Gerçi, Çince ö¤renmeyi ben 1990‘lar›n bafl›nda ö¤renbir seviyeye kadar gelince su taflmaya bafllad›. Bu olay meyi düflündüm. Bu konuda hala etimoloji ö¤retilmiyor. insanlara de¤iflik seminerler olarak ulafl›yor. Bunlardan Ankara’ya gitmek gibi bir niyetim yoktu. Yine de düflünüen popüler olan› S›rad›fl› Yaflam Becerileri seminerleri. lebilir. Yani bir Çince kursuna ‹stanbul’da da gidilebilir. Sizi di¤er kiflisel geliflim seminerlerinden ay›ran fleylerVeya daha ç›lg›nca bir fley yapard›m. Bu yaz›y› okuyanden bahsetmeniz mümkün mü ? lardan birinin cesareti varsa Çin’e gitsin! Orada bir okuGenç Kariyer / 2004
45
s›rad›fl› kariyer
m›n içeri¤ini uygularken de. Sonuç olarak; para kazanan› var, problem çözebileni var, afl›k olabileni var, efliyle iliflkisinde ilerleme sa¤layabileni var. Birçok de¤iflik fley var. Çok iddial› konuflmayay›m ama yurtd›fl›ndaki programlar›n birço¤u bu flekilde gelifltirilmifl de¤il. Biraz psikoloji kitaplar›ndan , biraz k›sa hikayelerden alm›fllar, vs. Ben, kendi yaflam›mda gözlemlediklerimi paylafl›yorum. KPM - Programlar›n›za en çok ra¤beti kimler gösteriyor? ‘Ben zincirlerimi k›rmak istiyorum, farkl› bir bak›fl aç›s› yakalamak istiyorum’ diyen insanlar kimler ?
M. ARAT - Ben havuzumun içine bir fleyler koyup tafl›rmad›m. Daha do¤rusu, do¤du¤um havuzdan ç›k›p bir okyanusa girdim. ‹nsanlar ço¤unlukla küçük bir akvaryumun içinde do¤uyorlar. Belki, ben biraz daha flansl› idim. Ekonomik anlamda olmasa bile seçenekler anlam›nda, bir akvaryumda de¤il de genifl bir havuzda do¤dum. Bu havuzun içinde belki bir tane delik vard› ve o havuzun sular› denize do¤ru ak›yordu. Di¤er bal›klar havuzun içinden ç›k›p da d›flar› gitmeye cesaret edemedilerse de ben cesaret edip gittim. Benim bugün insanlara s›ra d›fl› yaflam becerilerinde anlatt›¤›m fley, asl›nda herkesin bir yelkenliye sahip oldu¤u ve bir yelkenlinin hareket edebilmesi için yelkenleri indirmek gerekti¤i. Bunlar› söylerken di¤erlerinden nas›l ayr›l›yorum peki? Ben kendi maceram›n içinden ç›kard›¤›m dersleri anlat›yorum. Özgün bir fley anlat›yorum. Amerika’n›n bilinmedik bir eyaletinde veya dünyan›n baflka bir yerinde gelifltirilmifl olan bir seminer program›n›n kopyas› de¤il ki bu. Kendi öykümün içinde yaflad›¤›m, okudu¤um, anlad›¤›m fleylerden ç›kard›¤›m dersleri anlat›yorum. Asl›nda olay bu kadar basit. Onun için flu an 7- 8 s›n›f olmas›na ra¤men insanlar s›ra d›fl› yaflam becerilerine geliyorlar. Ayn› anda 7- 8 s›n›f, ayn› anda de¤iflik flehirlerde bu programlara kat›l›p bu derslerden kendilerine bir fleyler katabiliyor. Zaten benim yazd›¤›m makaleleri okuyacak olursan›z, bunlar›n s›f›rdan yarat›lm›fl oldu¤unu ve baflka hiçbir fleye benzemedi¤ini; noktas›na, virgülüne, bafll›¤›na kadar kendi üslubunca bir fley oldu¤unu görürsünüz. Bu, program› farkl› yap›yor. Bir de ben yaflam›, e¤lenceli bir yolculuk olarak alg›lad›¤›m için kat›l›mc›lar da e¤leniyorlar. Dinlerken de e¤leniyorlar, progra-
Benim bugün insanlara s›ra d›fl› yaflam becerilerinde anlatt›¤›m fley, asl›nda herkesin bir yelkenliye sahip oldu¤u ve bir yelkenlinin hareket edebilmesi için yelkenleri indirmek gerekti¤i. Bunlar› söylerken di¤erlerinden nas›l ayr›l›yorum peki? Ben kendi maceram›n içinden ç›kard›¤›m dersleri anlat›yorum. Özgün bir fley anlat›yorum.
46
Genç Kariyer / 2004
M. ARAT - Kat›l›mc›lar daha çok kent insan›. Belki biz bunu flehirde yapt›¤›m›z için böyle söylüyorum ama bunlar kent insanlar›. Kentin kendine has problemleri var. Kent denen fley çok da yaflanabilecek bir yer de¤il asl›nda. ‹nsanlar da bundan ötürü ciddi problemler yafl›yorlar. Söze dökemiyorlar bu problemlerini ama ciddi bir bunal›m geçiriyorlar. Arkadafll›k iliflkileri aç›s›ndan, trafik aç›s›ndan, do¤a ile etkileflim aç›s›ndan…’Ben neden yafl›yorum?’ sorusunun cevab›n› bilmiyorlar. Yaflam›n anlam› ile ilgili problemleri var. E¤lenmek, mutlu olmak ve bir sorunu çözebilmekle ilgili radikal problemleri var. Bu kifliler lise ö¤rencisi de olabiliyor üniversite ö¤rencisi de ya da bir meslek sahibi de olabiliyorlar bir emekli de. Mutlu olam›yorlar. Denemiyor, keyif alam›yorlar. Baz› medya kiflilikleri flablon olarak yaflam›m›za dahil olmufllar. TV flablon olarak dahil olmufl, evlilik kurumu flablon olarak dahil olmufl, al›flverifl flablon olarak dahil olmufl. Bunlar› sorgulayam›yoruz bile. ‹nsanlar›n koltu¤a oturup televizyonun kumandas›n›n dü¤mesine basmas›, programlanm›fl robotun görevini yapmas› gibi bir fley olarak geliyor bana. KPM - Seçme flans› yok yani insanlar›n. M. ARAT - ‹nsanlar, baflka seçim flanslar› var m› diye düflünmüyorlar da. Yanl›zca baz›lar› bir fleyleri de¤ifltirmek gerekti¤ini anl›yor. Bir farkl›l›k, bir ç›k›fl yolu laz›m. Bazen seminerlerime gelenler ciddi bir problem ile geliyor. Yaflam›nda bir problem var ve bunu çözmek istiyor. Diyelim ki iflinden memnun de¤il ve ifl ar›yor. Veyahut da efli ile ciddi bir problemi var. ‹liflkisindeki sorunlar› çözme ad›na: ‘Acaba bir ç›k›fl yolu bulabilir miyim?’ diye düflünenler var. ‘Bu adam acayip bir herif, bundan nas›l yararlan›r›z?’ deyip gelenler var. Bir k›sm› da benim yaz›lar›m› okuyup gelenler. Bunlar benim biraz daha zihin dostlar›m diyebilirim. Melih Arat Kulübü’nün üyeleri daha bilinçli olarak geliyorlar. Çünkü internete girip www.google.com‘dan Melih Arat koleksiyonunu okuyanlar farkl› bir fley oldu¤unu anlarlar. ‘Farkl› bir fley yaz›yor, farkl› bir fley anlat›yor’ derler. Peki ben neler yap›yorum? S›rad›fl› Yaflam Becerileri semineri yapt›¤›ma göre, bu mant›¤a uygun bir yaflam sürmem laz›m. Ama aslolan flu ki; s›ra d›fl› bir yaflam sürdü¤üm için S›ra D›fl› Yaflam Becerileri seminerlerini veriyorum. Ya da kendi yaflam›m›n yans›mlar›n› kalk›p bir yerlere yaz›yorum. Seminere gelenlere sormak laz›m nas›l bir tecrübe edindiklerini. Kent insan›n›n sorunlar›na önemli ölçüde çare bulan bir program. Kat›l›mc›lara e¤lence veren, keyif veren, mutluluk veren bir program. Kariyerinde baflar›, iliflkilerinde derinleflmelerini ve sorunlar›n› gidermelerine imkan sa¤layan bir program.
s›rad›fl› kariyer
KPM - Seminer programlar›, gazete yaz›lar›, kitap çal›flmalar› derken o kadar yo¤un bir hayat sürüyorsunuz ki. Ben sizden öncelikle bir haftan›z›n daha sonra da bir gününüzün seyrini bize anlatman›z› istiyorum. M. ARAT - Bir haftan›n program›ndan bahsetmek daha do¤ru olur. S›rad›fl› Yaflam Becerileri dersleri var, benim girdiklerimin say›s› befl. ‹ki tane MBA s›n›f›, bir tane giriflimcilik okulu, bir tane de parasal zeka s›n›f› var. Bunlar ayr› ayr› kurs programlar›. ‹K flirketlerine dan›flmanl›k yap›yorum. Halihaz›rda Zaman ve Finansal Forum gazetelerinde, Kal-Der Forum ve Önce Kalite dergilerinde yaz›yorum. Spot seminerler yap›yorum flirketlere. Ö¤renen organizasyonlar, pazarlama, vs. gibi. ‘Kekttcha’ diye birfley var. ‘Kendi kendini çal’ diye. Tugay Baflar’dan ders al›yorum. Her y›l›n en az 8 ay›n› bir yetene¤i edinmek için harc›yorum. ‘Tai chi cu an’ olabilir bu, tiyatro olabilir, kendi kendini çalmak olabilir, resim yapmak olabilir. Bir konu seçiyorum ve odaklan›p onu yapmaya çal›fl›yorum. Bu y›l ‘konus, kendi kendini çal’ konusuna odaklanm›fl durumday›m. Bir gün belki Fatih Üniversitesi’ne de geliriz. Kendi kendimizi hep birlikte çalar›z. KPM - Peki, Bay Papyon bu kadar faaliyet sonras›nda ne yapmay› düflünüyor? M. ARAT - Ana proje, S›rad›fl› Yaflam Becerileri’ni dünyaya mal etmek. 100 milyon kifliye bu enformasyonu ulaflt›r›p insanlar›n hayat›nda yeni bir aç›l›m ortaya koymak. 100 milyon kifli dünyada küçük bir say› olarak görülebilir ama bence, önemli bir fley. Ben 8 y›l içerisinde 100 milyon kifliyi etkilemeyi hedefliyorum. Benim ana projem bu. SYB’yi 100 milyon insan›n yaflam›na sokaca¤›m ve bu insanlar›n hayatlar›nda yeni bir aç›l›m yakalamalar› için çaba sarfedece¤im. Tabii ben, ‘bu insanlar› de¤ifltirece¤im’ demiyorum. Gönüllü olan 100 milyon insan de¤iflim geçirecek. Tabii Türkiye’nin nüfsunun 65-70 milyon oldu¤u düflünülürse bunun dünya çap›nda bir proje oldu¤u görülür. Yoksa, benim ayn› anda yürüttü¤üm 20- 25 proje var. Listede olan belki bir 50 proje daha var, irili ufakl› ve k›sa sürede uygulanabilir olan. Bunlar: kitap projeleri, içerik üretme projeleri, show projeleri, sergi açma projeleri, vs. Bundan 10 y›l sonras› için sergi haz›rl›¤› projem var mesela. Bir Amerikan servis koleksiyonu yap›yorum flu an. Bunun sergisini de yapaca¤›m. S›rad›fl› Amerikan Servis Koleksiyonu. Bu projeye bafllad›m. Bir sürü projem var ama ana proje s›ra d›fl› yaflam becerilerini dünyaya yaymak. Bu, New York’tan bafllayan bir serüven olacak. KPM - Ne zaman bafllayacak bu serüven ? M. ARAT - Müslümanlara ya da Türklere karfl› do¤rudan bir eylem olmad›¤› müddetçe önümüzdeki sonbaharda bu proje bafllam›fl olacak. fiunu kastediyorum: 2004, 1914 Almanyas›na dönerse hemen memleketime geri gelirim. Çünkü Albert Einstein veya Peter Drucker örne¤ine bakacak olursak savafl›n ya da terörün oldu¤u bir ortamda durmak aptalca bir davran›fl. Böyle bir fley yapmam. Gerekirse bunu ertelerim. KPM - Peki Amerika’ya yönelik projeleriniz gerçekleflirse Türkiye’deki projeleriniz tamamen bitecek mi?
M. ARAT - Bu, Türkiye’nin de dahil oldu¤u bir dünya projesi. Türkiye’de bunun organizasyonunu kurdum. Benim d›fl›mda flu an S›rad›fl› Yaflam Becerileri konuflmac›lar› var. Sonra hem Türkiye, hem Avrupa, hem Amerika hem de dünyan›n de¤iflik bölgelerinde S›ra D›fl› Yaflam Becerileri hocalar› olacak. KPM - Son kitab›n›zdan ve derslerinizden ö¤rendi¤im birfley var. Sizin çok de¤iflik bir hediye tan›m›n›z var? Belki flu an yapt›m›z söylefli bile bir hediyedir. Bugüne kadar ald›¤›n›z- verdi¤iniz hediyeler ile ilgili düflüncenizi anlat›r m›s›n›z? M. ARAT - Kesinlikle öyle. ‹nsanlar hediye almay› sevmiyorlar. E¤er hediye almay› sevselerdi hediyeleri reddetmezlerdi. S›radan bir insan hayat› boyunca yaklafl›k 1000 kadar hediye al›r. Bununla birlikte insanlar›n reddedece¤i hediye say›s› onbinleri geçer. Biz hediyeleri hep paket içinde bekliyoruz. Oysa hediyelerin baz›lar› paketlenmifl olarak gelmiyor. Bir arkadafl›m›z›n tavsiye etti¤i bir kitap da olablilir bu, bir sinema filmi tavsiyesi de. Bazen reddedilmek de bir hediye olabilir. Yaflam; bizim için gitmedi¤imiz dükkanlarda hediye sakl›yor, hiç okumad›¤›m›z bir kitab›n içinde bizim hayat›m›z› de¤ifltirecek bir kelime var belki. Soka¤a ç›kmad›¤›m›z bir gün de hediye olabilir bizim için. Benim yaklafl›m›m flu: Herkes kendi hediyesini al›r alabildi¤i kadar›yla. Kimisi mutsuz ve s›radan bir yaflam›, s›rad›fl› hediyelerle dolu bir yaflama dönüfltürebilir. KPM - Yapm›fl oldu¤umuz bu söylefliyi, kendim ve bu söylefliyi okuyacak olan arkadafllar›m için çok büyük hediyelerden birisi olarak görüyorum. Bize paketsiz bir flekilde verdi¤iniz bu hediye için çok teflekkür ediyorum. M. ARAT - Dergi içinde onlara fayda getirecek fleyleri bulmalar› için derginin kapa¤›n› açmak zorundalar ama! KPM - Umar›z bu dergiye ulaflan herkes derginin kapa¤›n› açar ve hediyeleri al›r. Ve hayatlar›nda çok küçük dahi olsa bir de¤ifliklik yapm›fl olur.
Ben 8 y›l içerisinde 100 milyon kifliyi etkilemeyi hedefliyorum. Benim ana projem bu. SYB’yi 100 milyon insan›n yaflam›na sokaca¤›m ve bu insanlar›n hayatlar›nda yeni bir aç›l›m yakalamalar› için çaba sarfedece¤im.
M. ARAT - fiöyle bitirelim o zaman. S›ra d›fl› yaflam becerileri derki; DENEMED‹⁄‹N‹ DENE, YAPMADI⁄INI YAP, G‹TMED‹⁄‹NE G‹T, YEMED‹⁄‹N‹ YE, ‹ÇMED‹⁄‹N‹ ‹Ç, KONUfiMADI⁄INLA KONUfi, TATMADI⁄INI TAT VE HERHANG‹ B‹R OLAY AKLINA GELD‹⁄‹NDE ONUN OLUMSUZUNU DA DÜfiÜNÜP OLUMSUZUNU YAP. Genç Kariyer / 2004
47
ö¤renci profili Ö¤renci Profili bölümünde halen e¤itimlerine devam etmekte olan ö¤rencilerimize afla¤›da gördü¤ünüz 5 soruyu sorduk ve Fatih Üniversitesi’nde ald›klar› e¤itimden yapt›klar› stajlara kadar neler düflündüklerini ö¤renmifl olduk.
Röportaj Tevhide ÖZKAYA - Kimya Bölümü / 3. S›n›f
SORULAR 1- Fatih Üniversitesi Kimya Bölümü’nü neden seçtiniz? 2- Bölümünüzü severek mi okuyorsunuz? 3- Üniversitenin size olan katk›lar›n›n ne ölçüde oldu¤una inan›yorsunuz? Yani baflka bir üniversitenin Kimya Bölümü’nü okusayd›n›z ne de¤iflirdi? 4- Ö¤renim hayat›n›z da dikkat etti¤iniz fleyler? Piflmanl›klar keflke dedi¤iniz fleyler var m›? Varsa biraz bahsedebilir misiniz? 5- ‹leride ne yapmay› düflünüyorsunuz?
Ö⁄RENC‹ PROF‹L‹ BAHAR B‹RSÖZ 1-) Aç›k konuflmak gerekirse lise hayat›m boyunca; Kimya’dan ald›¤›m notlar hep di¤er ders notlar›mdan düflük olmufltu. Ama anlafl›lmaz bir nedenden ötürü Kimya’ya karfl› hep bir sempatim vard›; akl›ma tak›lan bir çok sorunun cevab›n› Kimya çok güzel aç›kl›yordu. Her ne kadar lise boyunca Kimya beni zorlasa da; “ben Kimyac› olabilirim” dedim ve tercihimi bu yönde kulland›m. Neden Fatih Üniversitesi oldu¤una gelince: Fatih Üniversitesi’nin Kimya Bölümü’nün ‹stanbul’daki bir çok eski
48
Genç Kariyer / 2004
Kimya Bölümü / 4. S›n›f üniversiteden çok daha kaliteli bir e¤itim verdi¤ini ö¤renmifl olmam›n da tercihimde büyük etkisi vard›. Bunun yan›s›ra; Fatih Üniversitesi’nde okuyan arkadafllar›m›n çok büyük etkisi oldu buray› tercih etmemde. Görüfllerine sayg› duydu¤um bir çok arkadafl›m›n üniversitesinden çok memnun oldu¤unu ö¤renmek; benim için çok önemliydi ve flimdi ‘iyi ki onlar› dinlemiflim’ diyorum. 2-) Tabi ki. Bunu Kimya Bölümü’nde okuyanlar çok iyi bilir; Kimya’y› sevmeyen birinin bu bölümden mezun olabilmesi çok zor. Çok fazla emek, gayret istiyor çünkü çok a¤›r dersler var. Her ders birbirinden zor ve s›rf çal›flmak mecburiyetinde olundu¤u için çal›fl›p bir yerlere gelmeyi beklemek oldukça saçma. Ben kendi ad›ma konuflay›m gün geçtikçe bölümümü daha çok seviyorum ve çok isabetli bir karar verdi¤imin daha da fark›na var›yorum. 3-) Üniversitemin bana olan katk›lar› o kadar fazla ki; s›ralamakla bitmez. Bunu geçti¤imiz yaz Pharma Vision’da staj›m› yaparken daha iyi anlad›m. Kendimi di¤er üniversite ö¤rencileriyle k›yaslama imkan›m oldu ve gerçekten farkl›ym›fl›z diye düflündüm. Bu düflüncenin sadece kendi kanaatim olmad›¤›n›, Pharma Vision’›n üst düzey çal›flanlar›n›n da ayn› düflünceyi paylaflt›¤›n› ö¤renmek de beni
ö¤renci profili
ayr›ca memnun etti. Üniversitemizde gerçekten çok kaliteli bir e¤itim var; tabii bunun en önemli nedeni de bir çok kaliteli hocadan olufluyor olmas›. fiu da çok önemli bi husus ki, hocalar›m›zla sadece derste kurulan bir diyalog yok. Her an akl›m›za tak›lan her soruyu hocalar›m›z›n odalar›na giderek, ders d›fl›nda da halledebiliyoruz ve iflin en keyifli yan› da ziyaretlerimizin onlar› s›kmad›¤›n› aksine mutlu etti¤ini hissetmek oluyor. Hocalar›m›z bize çok fley ö¤retti. Ö¤rendiklerimiz sadece derslerle s›n›rl› fleyler de¤il hayata da dair bir çok fley ö¤rendik; azmi, çal›flmay›, özeni ve en önemlisi kendine güveni ö¤rendik. Bunlar› baflka bir üniversite ne derece kazand›r›rd› bilmiyorum ama Fatih Üniversitesi bana tüm bunlar› tatma f›rsat›n› sa¤lad›. O yüzden; üniversite hayat›m›n hiçbir döneminde baflka üniversitede okuyor olmay› düflünmedim bile. 4-) Ben bu soruyu flu aç›lardan ele alaca¤›m. Birincisi; az önce de bahsetti¤im gibi Fatih Üniversitesi’nde Kimya Bölümü okuyor olmaktan dolay› hiçbir zaman piflmanl›k duymad›m. Aksine her zaman gurur duydum ve duyaca¤›m da. ‹kinci olarak da; her ö¤renci, ö¤rencilik hayat› boyunca piflmanl›klar yaflam›flt›r. Her s›navdan sonra ‘keflke flu konular›n üstünde biraz daha dursayd›k, hoca hep oralardan sormufl’ vs. gibi laflar› her ö¤renci söylemifltir ve ben de söyledim tabi. Bunlar›n d›fl›nda hocalar›m›z›n bize sürekli günü gününe çal›flmam›z konusunda ö¤ütleri olmufltur. Ben elimden geldi¤ince onlar› dinlemeye çal›flt›m. Ama öyle s›navlar oldu ki keflke hocan›n dedi¤ini harfi harfine uygulasayd›m da s›nav öncesi bu kadar strese girmeseydim diye düflündüm. Bu biraz da ö¤renci psikolojisiyle ilgili bir fley galiba. 5-) Kimya Bölümü’nü kazand›¤›m› ö¤rendi¤im zamanlarda; mezun olduktan MEHMET fiENEL 1-) Öncelikle bu bölümü seçmemdeki en büyük etken liseden gelen bir Kimya tutkusuydu. Lisede yedi kiflilik bir s›n›fta okudum. Say›m›z az oldu¤undan hocalar›m›z bizimle daha çok ilgilenebiliyordu. Laboratuvarlarda böylece birçok deney yapma f›rsat›m›z oluyordu. Bu durum beni iyice fene yak›nlaflt›rm›st› ve böylece Kimya Bölümü’nü yazd›m. 2) De¤iflen çok fley olurdu. Fatih Üniversitesi Kimya Bölümü’nde okumak gerçekten çok fley ifade ediyor. Arkadafllarla kendi aram›zda bir slogan›m›z var, gerçekten bu çok hofluma gidiyor: ”KAL‹TE K‹MYAMIZDADIR”. Gerçekten de Kimya Bölümümüz çok kaliteli. Öncelikle laboratuvar konusunda alt yap› olarak Türkiye’de ilk beflteyiz. Staj›m› TUB‹TAK’ta yapt›m. Laboratuvar flartlar› olarak bizim ki daha iyi. Ayr›ca staja ilk bafllad›¤›m gün kendime olan güvenimle hiç kimseye gerek duymadan direk deneye bafllayan ilk insand›m. Asl›nda bu sormufl oldu¤unuz sorunun en k›sa cevab›. ‹kinci olarak bölümümüzde çok kaliteli hocalar›m›z var ve di¤er üniversitelerden farkl› olarak çok iyi hoca–ö¤renci iliflkilerimiz var. Bölümdeki tüm hocalar›m›z›n istedi¤imiz zaman kap›lar›n› çalabiliyoruz ve onlar da bi-
sonra sanayi alan›na at›l›r›m ve kendimi orda gelifltiririm diye düflünüyordum. Fakat dört sene sonunda düflüncelerim de¤iflti; flimdi tamamen akademik alanda kariyer yapmak istiyorum. Kimya ile birlikte geçen flu dört senelik süre zarf›nda bölümümle ilgili çok fley ö¤rendim fakat ö¤rendiklerimden çok daha fazla ö¤renmedi¤im fley oldu¤unu farketmek beni böyle bir karar almaya itti. Kimya o kadar kapsaml› bir alan ki, herhalde senelerce okusak yine de herfleyi ö¤renmeye yetmez. Ama endüstride çal›flmak çok farkl›, çok fazla bilgi gerektiren ifller yok endüstride. Kendini gelifltirmek ve kendine yeni fleyler katmak da buna ba¤l› olarak oldukça zor. Bu yüzden mezun olduktan sonra da ö¤rencili¤e devam etme karar› ald›m. Bundan sonra master ve ard›ndan doktora yapmay› düflünüyorum.
Kimya Bölümü / 4. S›n›f ze her konuda yard›mc› olmaya çal›fl›yorlar. Hocalarla olan bu yak›n iliflkilerimiz Fatih Üniversitesi ö¤rencilerine bir ayr›cal›k gibi gelmeyebilir, fakat di¤er üniversitelerde okuyan arkadafllar›m›n anlatt›¤›na göre ö¤renciler kay›t için dahi hocalar›n›n yan›na gidemezlermifl. 3-) Hocalar›m›z her zaman yapaca¤›m›z çal›flmalara destekleyici konumda olmufllard›r. Örne¤in, ben araflt›rma yapmay› çok severim ve ikinci s›n›f ikinci dönem hocalar›m›n deste¤i ile bir proje çal›flmas›na bafllad›k. Zaten Üniversitenin laboratuvar imkanlar› muhteflem, bir de hocalar destek olunca, çok güzel çal›flmalar ortaya ç›kabiliyor. Benim için extra bir çal›flmayd› bu proje. Fakat unutmay›n ki, insanlara hep extralar kazand›r›r. Bir ifl baflvurusunda gerekli olan nitelikler o ifl baflvurusu yapan herkeste vard›r. Fakat sahip oldu¤un extra bir özellik (benim için bu proje, bir de üç tane konferansa kat›ld›m; biri uluslararas›, di¤er ikisi ulusal) o ifle al›nman için art› bir puan olacakt›r. 4-) Piflmanl›klar, evet güzel bir soru. En çok piflmanl›k yaflad›¤›m fleyler: Keflke daha çok çal›flsayd›m, notlar›m› daha yüksek tutsayd›m; çünkü ortalama gerçekten Genç Kariyer / 2004
49
ö¤renci profili
çok önemli, fakat sadece tabiki iyi bir ortalama yetmiyor. Kendine güven ve buna ba¤l› olarak kendini gösterme, yapt›¤›n çal›flmalar, derslerin d›fl›nda kat›ld›¤›n faaliyetler yani yine extralar. Ben bu extralara çok güveniyorum ve bu yüzden keflke biraz daha aktif olabilseydim diyorum. 5-) Kafamda tasarlad›¤›m iki seçene¤im var: Birincisi akademisyenlik ki Fatih’ten mezun bir Kimyac›n›n e¤er hakk›yla çal›flm›flsa çok iyi bir akademisyen olabilece¤ine inan›yorum. ‹kincisi olarak endüstri alan›n› düflünüyorum. Tabi ki, endüstride de ARGE (araflt›rma ve gelifltirme) departman›. Çünkü bir kimyac› endüstri düflünüyorsa mutlaka ARGE’de çal›flmal›d›r. Dört y›ll›k ö¤renim hayat›m›n bana kazand›rd›¤› en büyük özellik, araflt›rma aflk›! Bilgiye ulaflabilecek yollar› ö¤renmek çok önemlidir . Hiç bilmedi¤im bir konu hakk›nda çok k›sa zamanda, ye-
NERM‹N KASAPO⁄LU 1-) Fatih Üniversitesi ile ilk olarak ablam›n arac›l›¤› ile tan›flt›m. Fatih Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyat› Bölümü’nde okuyordu. Okul ziyaretlerim s›ras›nda fiziki ve e¤itim flartlar›n› yak›ndan tan›ma f›rsat›m oldu. Araflt›rd›¤›m ve gördü¤üm di¤er üniversitelerle karfl›laflt›rd›¤›mda Fatih Üniversitesi nin imkanlar›n› çok daha fazla oldu¤unu gördüm. Özellikle, benim gibi say›sal alanda tercih yapacak bir insan için laboratuvar imkanlar›n›n bu kadar genifl olmas›, Fatih Üniversitesi’ni tercih etmemde önemli bir rol oynad›. Neden “Kimya” Bölümü’nü tercih etti¤ime gelince; ilk ö¤renimimden iti-
baren say›sala, daha do¤rusu Fen Bilimlerine karfl› özel bir ilgi duydum. Lise dönemimde de bu ilgim “Kimya” üzerinde yo¤unlaflt›. Bu da hayat›n her safhas›nda Kimya ile içiçe oldu¤umuzu görmemden kaynaklan›yor. T›p alan›nda, her türlü sanayide, g›da sektöründe bile hep kimya oldu¤unu gördüm. Böylece Kimya ilgi oda¤›m oldu ve üniversitede bu bölümde okumaya karar verdim.
50
Genç Kariyer / 2004
terli bilgiye ulaflabilirim. Kifli yeter ki o araflt›rma aflk›yla yan›p tutuflsun ve o aflk› hiç yitirmesin. Daha önce bahsetti¤im proje çal›flmam›zda öyle bir aflkla çal›fl›yordum ki, harcad›¤›m süre benim için hiçbirfley ifade etmiyordu. Çünkü ben araflt›rman›n saatinin, belirli bir süresinin oldu¤una inanm›yorum. Dersin bir saati vard›r; ders bafllar ve biter. Fakat araflt›rma böyle dar bir zamana s›k›flt›r›lamaz. Gerçek araflt›rmac› gece-gündüz demeden çal›fland›r. Nitekim bilim adamlar›n›n, araflt›rmac›lar›n, k›sacas› baflar›l› insanlar›n hayatlar›na bakt›¤›m›z zaman çal›flma saati diye özel bir vakitlerinin olmad›¤›yla karfl›lafl›r›z. Çünkü onlar için hayat = araflt›rma, çal›flma’yd›. Belki duymuflsunuzdur, birçok bilim adam›, yapt›klar› araflt›rmalar esnas›nda t›kand›klar›, cevap bulamad›klar› zaman rüyalar›yla baz› sonuçlara ulaflm›fllard›r. Yani bu insanlar rüyalar›nda dahi çal›flmaya devam etmifllerdir.
Kimya Bölümü / 4. S›n›f 2-) Hayat›m›z›n her safhas›nda karfl›laflt›¤›m›z Kimya biliminin teorisini ve laboratuvar bilgilerini ö¤renip uygulama bak›m›ndan severek okuyorum. 3-) Kimya Bölümü’nde ald›¤›m teorik ve laboratuvar bilgilerimi geçen yaz yapm›fl oldu¤um “Ülker G›da Sanayii Afi”deki staj›mda uygulama imkan› buldum. Bu sayede, okulda ald›¤›m›z bilgilerin bizi ne derece hayata haz›rlam›fl oldu¤unu gördüm. Benimle beraber di¤er üniversitelerin Kimya Bölümlerinde okuyan stajyer arkadafllar›n performanslar›yla kendimi k›yaslama imkan›m da oldu böylece. Bu aç›dan benim laboratuvar çal›flmalar›mda, yabanc› kaynaklardan bilgi edinip onlar› uygulamadaki performans›m›n di¤er üniversitelerden gelmifl olan stajyer arkadafllar›nkinin üstünde oldu¤unu, fabrikadaki teknik kadrodan ve idarecilerden duymak beni gururland›rd›. Bunu da Fatih Üniversitesi’nin e¤itim kaltesinin iyi olufluna ve bize bu e¤itimi sa¤layan hocalar›ma borçluyum. 4-) Ö¤renim hayat›m boyunca her konuda, baflar› ya da baflar›s›zl›kta; temel kayna¤›n kiflinin kendisine olan güveninde yatt›¤›n› gördüm hep. Çal›flkanl›k, h›rs, azim gibi kavramlar›n bile “kendine güven”den sonra geldi¤ini düflünüyorum. Yani kifli kendisine güvendi¤i oranda baflar›l› ya da baflar›s›z olabiliyor bence. Piflmanl›klara gelince ise; her insan›n hayat›nda muhakkak “keflke” dedi¤i durumlar olmufltur, hatta bende biraz daha fazla oldu diyebilirim. Ama bunu bir dezavantaj olarak de¤il de tam tersi kiflinin kendisini gelifltirebilmesi için gerekli olan önemli bir motive arac› olarak görüyorum. Çünkü yap›lan yanl›fll›klara ya da duyulan piflmanl›klara hay›flanmak yerine, bu piflmanl›klar›n temelinde yatan eksiklikleri görmeye çal›fl›p hep daha iyisini yapmak icin u¤raflmak en do¤rusu bence. 5-) ‹lerisi için yapabilece¤im fleyleri iki seçenek halinde düflünüyorum. ‹lk olarak akademik kariyer yapmay› planl›yorum. Bunun gere¤i olarak da öncelikle lisansüstü program›n› tamamlamam gerekiyor. Bu düflüncemin gerçekleflmemesi halinde ise, yani ikinci seçenek olarak, g›da sektöründe faaliyet gösteren bir iflletmenin AR-GE bölümünde çal›flmak isterim.
eksik odaklama
EKS‹K ODAKLANMA Yapt›¤›m ifli sevmiyorum. Dersler bana çok s›k›c› geliyor... Bu ve buna benzer düflüncelerin ana sebebi olan eksik odaklanma günümüzde çok yayg›n hale gelmeye bafllam›flt›r. ‹fl hayat›ndaki insanlardan üniversite ö¤rencilerine kadar hemen herkes eksik odaklanmadan yak›nabilir. Bu önemli konuyu gönüllü rehberlik çal›flmalar› yapan Nebiye YAfiAR ile beraber haz›rlad›k. Derleyen: Selim ÇAVUfi - Matematik Bölümü / 1. S›n›f
“Yapt›¤›m ifli sevmiyorum. Dersler bana çok s›k›c› geliyor...” Bu ve buna benzer düflüncelerin ana sebebi olan eksik odaklanma günümüzde çok yayg›n hale gelmeye bafllam›flt›r. ‹fl hayat›ndaki insanlardan üniversite ö¤rencilerine kadar hemen herkes eksik odaklanmadan yak›nabilir. Bu önemli konuyu gönüllü rehberlik çal›flmalar› yapan Nebiye YAfiAR ile beraber haz›rlad›k. EKS‹K ODAKLANMAYA ODAKLANMAK Konulara, kiflilere, zaman ve hedeflenene odaklanamamak ya da eksik odaklanmak. ‹nsanlar›n ço¤u bunun fark›ndad›r ama ne yapacaklar›n› bilemezler. Yapt›klar› ifllerde, hedeflenen konularda baflar›s›zl›¤a u¤rad›klar›nda bunun çaresini bulmak isterler.
lar bazen eksik odaklanmay› zorlaflt›r›yor. Bu da tan›n›n ilk an da görülmesine engel olabiliyor. EN SIK GÖRÜLEN BEL‹RT‹LER‹ • Afl›r› karars›zl›k, erteleme e¤ilimi. • Olaylar›n olumlu – olumsuz yönlerini sürekli tartma ve bu nedenle karar verememe. • Konuflmalar›nda ve davran›fllar›nda da¤›n›kl›k. • ‹nsanlarla olan iliflkilerinde tutars›zl›klar›n egemenli¤i. • Yapt›¤› ifle yo¤unlaflma. • Hedeflerinde neticeye ulaflamamak.
NEDENLER‹ Eksik odaklanman›n nedenleri hala araflt›r›lmaktad›r. Baz› uzmanlar bunun, beyinde duygu ve bilinç kontrolünde rol oynad›¤› varsay›lan ve kimyasal bir madde olan serotoninin dengesizli¤inden kaynakland›¤›n› düflünüyor. Ama genel bir görüfle göre de; kiflinin aileyle yaflad›¤› olumsuzluklardan kaynakland›¤›, ailesinde tam güven ve destek bulamayan, bask› gören kiflilerde oldu¤u belirtiliyor. Çünkü bu kiflilerin hedeflerini ailesi veya çevresi belirliyor. BEL‹RT‹LER‹ Hafif ya da fliddetli olabiliyor. Baz› insanlar kendi özel gayretleriyle eksik odaklanmadan kurtulabiliyor. Fakat fliddetli durumlarda kiflilerin yaflamlar›n›, baflar›lar›n› etkileyebiliyor. Bu bazen depresyon ya da baflka bir anksiyete bazuklu¤uyla birlikte görülebiliyor. Tüm bunGenç Kariyer / 2004
51
eksik odaklanma
TEST
test • test • test • test • test • test • test • test • test • test • test • test • test • test • test • test • test • test • test • test
test • test • test • test • test • test • test • test • test • test • test • test • test • test • test
test • test • test • test • test • test • test • test • test • test • test
test • test • test • test • test • test • test • test • test • test • test • test • test • test • test • test • test • test • test • test
1. Arkadafl›nla birlikte önemli bir proje haz›rl›yorsunuz ve baflar›l› bulunan projeye ödül var. Sen kendinden eminsin ama arkadafl›n endifleli ve yard›m istiyor. Sen... A- Ona projeyle ilgili kaynak kitaplar önerir e¤er isterse yard›mc› olabilece¤ini söylersin. B- Konuyla ilgili yard›mc› olabilecek yerlere dan›flmas›n› istersin. C- Kendinin de bu konuda yetersiz oldu¤unu söylersin. 2. Nas›l gülüyorsunuz? Bu soruyu yan›tlarken arkadafllar›n›zdan yard›m alabilirsiniz. A- Oldukça gürültülü. Kahkahan›z sizi di¤er insanlardan ay›ran en belirgin özelli¤iniz. B- Sessizce gülerseniz hatta sizin gülüflünüzü farketmezler. C- Gülmeyi beceremezsiniz çünkü gülerken akl›n›za s›k›c› konular gelir. 3. Çok yak›n bir arkadafl›n›z sizi bilerek k›rd›. Öfkenizi nas›l belli edersiniz? A- An›nda ve oldukça sert bir tepki gösterirsiniz. B- Sizi öfkelendiren kifliyi baflka yollarla üzmeye çal›fl›rs›n›z. C- Belli etmezsiniz çünkü o anda belli edecek gücü kendinizde bulamazs›n›z. 4. Afla¤›daki mutluluk tan›mlar›ndan hangisi daha çok hoflunuza gidiyor? A- Mutluluk; mutlu geçen k›sa anlar›n toplam›d›r. Ya vard›r ya yoktur. B- Mutluluk; u¤runa bir çok fedakarl›¤›n göze al›nabilece¤i özel bir duygudur. C- Mutluluk; de¤erli ama nadiren al›nan bir elbisedir. 5. Bazen eski günlerinizin daha güzel oldu¤unu düflünüyor musunuz? A- Evet. Çünkü o zaman her fley kolay ve güzeldi. B- Bu fikri gereksiz buluyorsunuz. C- Hay›r. Çünkü o zaman yaflad›klar›n›z güzel de¤ildi. 6. Birisi size 1 saat içinde harcaman›z için 500 milyar arma¤an etti. A- Dünya turu için haz›rlan›rs›n›z. B- Bir al›flverifl merkezine gider, istedi¤iniz her fleyi al›rs›n›z. C- Bilemiyorsunuz. Paray› kime ba¤›fllayabilece¤inizi düflünürsünüz. Ne de olsa çok para. 7. Toplant›da baflkan›n›z herkesten konuflulan proje hakk›nda görüfllerini istiyor. Ne yapars›n›z? A- Toplant› boyunca ald›¤›n›z notlara bakarak görüflleirinizi en ince ayt›nt›s›na kadar belirtirsin. B- Akl›n›za gelen konular üzerinde konuflmaya çal›fl›rs›n›z.
52
Genç Kariyer / 2004
C- Görüfllerinizi toplant›dan sonra yazarak verece¤inizi söylersiniz. 8. Gelece¤inizi bir kayak inifline benzetmeye çal›fl›n. Nas›l bir inifl olmas›n› isterdiniz? A- Aç›k bir pistte h›zl› bir inifl. Önünüzü görmek sizin için çok önemli. B- A¤açlar aras›nda sürpriz dönüflleri olan heyecanl› bir slalom. C- Size “Hooop!” dedirtip yükseklere f›rlatan beklenmedik tümseklere dolu bir inifl. 9. Hiç beklemedi¤iniz bir anda terfi ediyordunuz. Ne hissediyorsunuz? A- Yeni iflinize büyük bir istek ve heves duyars›n›z. B- fiafl›r›rs›n›z. Neden sizi seçtiklerini anlamaya çal›fl›rs›n›z. C- Paniklersiniz. Yüksek bi pozisyon daha çok çal›flmak ve daha çok sorumluluk demek. 10. Spor salonunuz program›n› de¤ifltirdi. Ne yapars›n›z? A. Program›n›za uyan ve ayn› dersleri veren baflka bir salon bulur oraya devam edersiniz. B. ‹lgililerle konuflmay› düflünür ve kursu eski saatine ald›rmay› istesiniz. C. Baflka bir kursta da ayn› fleylerin olaca¤› ihtimaliyle spor salonuna gitmekten vazgeçersiniz.
DE⁄ERLEND‹RME A’LAR ÇO⁄UNLUKTAYSA : Olaylara, kiflilere, hedefe ve zamana odaklanma konusunda oldukça baflar›l›s›n›z. Gerçekten çok az etken sizde odaklanmama konusunda etkili olabilir. Baflkalar›n›n sizi yönlendirmesi izin vermemeyi biliyorsunuz. Bu da sizi yapt›klar›n›zda ve yapacaklar›n›zda özgür k›l›yor. Çevrenizdeki insanlara da odaklanma ve hedeflenen ifllerde olumlu neticelereulaflabilmede rehberlik yapabilirsiniz. Asl›nda onlar da sizin bu yetene¤inizin fark›ndalar... B’LER ÇO⁄UNLUKTAYSA : Olaylara odaklanma konusunda yetersiz, kiflilere odaklanmada bazen baflar›s›z bazen umursamazs›n›z. Ve sadece almak istedi¤iniz fleylere odaklan›yorsunuz. Bunu çevrenizdekilere de hissettiriyorsunuz. Kendinizi zamana da odaklayam›yorsunuz. Çevrenizde bir çok fleyin fark›ndas›n›z ama belli bir noktaya kadar...Siz her fleyi planlamak ve tesadüfleri ortadan kald›rmakla baflar›ya ulaflaca¤›n›z› düflünüyorsunuz. Çok seçici olman›z konulardaki odaklanman›z› zorlaflt›r›yor... C’LER ÇO⁄UNLUKTAYSA : Siz o kadar farkl› ilgileri ayn› anda bir araya toplay›p baflar›l› olmak gibi bir hayalin peflindesiniz. Bu da konular, hedefler, kifliler ve düflünceler üzerine odaklanman›z› engelliyor. Siz ve yapmay› hedefledi¤iniz fleylerle farkl› dünyalarda yafl›yorsunuz. Bazen de tehlikeleri beraberinde getirebilir. Dolay›s›yla ço¤u zaman istedi¤iniz neticeleri elde edemiyor, baflar›s›z oluyorsunuz. Konulara ve hedeflere odaklanmay› ö¤renmek sizi baflar›ya ulaflt›racakt›r.
c›v›l academy
CIVIL ACADEMY
Üniversitenin, özgürlük ortam›nda özgün düflüncelerin bir bak›ma ortaya ç›kt›¤›, ortaya ç›km›fl düflüncelerin paylafl›ld›¤› bir ortam olmas› gerekir. Derslerde üniversitenin anlam›na uygun k›smen böyle bir ortam olufluyor. Ancak ders müfredat› nedeni ile hocan›n daha önceden belirlemifl oldu¤u konular iflleniyor ve bu da beraberinde monolog bir yap›y› getiriyor. Bu ba¤lamda, Civil Academy Dan›flman› ve ayn› zamanda Fatih Üniversitesi Kamu Yönetimi Ö¤retim Görevlisi Ertu¤rul GÜNDO⁄AN’la Civil Academy hakk›nda tatl› bir söylefli yapt›k. Civil Academy’nin kurulufl amac› nedir? Buras› bir üniversite. Üniversitenin, özgürlük ortam›nda özgün düflüncelerin bir bak›ma ortaya ç›kt›¤›, ortaya ç›km›fl düflüncelerin paylafl›ld›¤› bir ortam olmas› gerekir. Derslerde üniversitenin anlam›na uygun k›smen böyle bir ortam olufluyor. Ancak ders müfredat› nedeni ile hocan›n daha önceden belirlemifl oldu¤u konular iflleniyor ve bu da beraberinde monolog bir yap›y› getiriyor. ‹flte bizim öncelikli amac›m›z Üniversiteye bu konuda destek olmak. Nitelikli zaman paylafl›m›n› art›rmak. Bu düflünce ile bafllad›k çal›flmalara. Ancak biz bafllarken ö¤renci arkadafllar›m›za bu düflünceyi, ne yapmak istedi¤imizi söylemedik. Önce burslu ö¤rencileri bir araya getirip ekstra baz› çal›flmalarla onlar› tatmin edelim düflüncesiyle “Burslu Ö¤renciler Koordinatörlü¤ü” fleklinde bafllad›k. Bu, üniversitenin resmi bir faaliyetiydi. Fakat kendime düflen k›sm›yla bir k›s›m planlar yapm›flt›m ben. Bir k›s›m aflamalar belirlemifltim ve ad›m ad›m oraya gitmeyi düflünmüfltüm. Bugün de gelinen noktada Civil Academy’nin iki y›ll›k bir çal›flmas› var ve hala ö¤renci arka-
Röportaj Betül DURMAZ - Kamu Yönetimi / 3. S›n›f
dafllar›m›z›n bilmedi¤i baz› planlar var benim zihnimde. Bafllang›çta daha dar bir çerçevede bafllad› çal›flmalar›m›z. Ö¤renci arkadafllar›m›zla bir araya gelerek bölüm içi konular›n tart›fl›ld›¤› bir platform olufltu. Daha sonra alan› genifllettik ve daha genifl bir sosyal bilim profili ortaya ç›kard›k ve portföyümüz geniflledikçe Civil Academy bir cazibe merkezi haline geldi. Çünkü bu ö¤renci arkadafllar›m›z için bir ihtiyaçt›. S›n›f ortam› bir tatmin olma ortam› de¤ildir. S›n›f ortam› baz› gereklilikleri gerçeklefltirerek diplomaya ulaflma ortam›d›r. Bir insan ancak üniversitenin di¤er olanaklar›ndan da yararlanarak kendisini gerçeklefltirebilir. Bu yönüyle Civil Academy okumaya, yazmaya bunu insanlarla paylaflmaya gereksinim duyanlar için bir cazibe merkezi haline geldi. Üniversitede bir çok kulüp var. Civil Academy’yi bu kulüplerden ay›ran noktalar nedir? Civil Academy bir kulüp de¤ildir. Kulüp 7-8 kiflinin bir araya gelip, belli bir alanda faaliyet yapt›klar› bir oluflumdur. Daha sonras›nda kulüplere niteli¤e bak›lmaks›z›n üye oluGenç Kariyer / 2004
53
c›v›l academy
nur. Baflka bir deyiflle; kulüpler halka aç›kt›r. Ancak Civil Academy‘de bu anlamda bir halka aç›kl›k yoktur. Kulüp oldu¤unuzda programlar›n›z› genele duyururusunuz ancak Civil Academy olarak programlar›m›z yaln›zca üyelerimize aç›kt›r. Böylece okumaya, tart›flmaya hevesli, bunun ihtiyac›n› hisseden kiflileri buluflturmufl oluyoruz. Dolay›s›yla hem kat›l›mc›lar tatmin oluyor hem de gelen konuflmac›. Bu flekilde amaca hizmet eden programlar yaparak programlar›m›z›n niteli¤ini art›r›yoruz. Civil Academy toplant›lar›n› nas›l bir ortamda ve ne tür olanaklarla gerçeklefltiriyor? S›n›f ortam›ndaki oturan ö¤renci ve devaml› birfleyler anlatan hoca ortam›ndan s›yr›larak toplant›lar›m›z› yuvarlak bir masa etraf›nda, çayl› pastal› bir ortamda gerçeklefltirelim istedik. Yuvarlak masa etraf›nda herkes birbirini görüyor, ortam eflitleniyor ve herkes orada bir varl›k gösteriyor. Bir müddet kendi aram›zda bu flekilde toplanmay› baflar›nca d›fla aç›ld›k. Fatih Üniversitesi’nde kendi alan›nda uzman çok de¤erli hocalar›m›zla bir araya gelmeye bafllad›k. Entellektüel bir kitle olabilmek Civil Academy Dergisi için kendi alan›m›z›n d›fl›nda iktisat, ifllether üniversitenin kütüpme, çevre, hukuk, hanesine giriyor. Bu flu sosyoloji ve bir k›s›m fen bilimleriyle ilgili demektir; Civil Academy uzman hocalar›m›zla da ö¤rencilerimizi bir Dergisi Türkiye’nin her araya getirdik. Bu s›yerine ulafl›yor. rada say›m›z onbefli bulmufltu. Arkadafl-
lar›m›z ne yapmak istedi¤imizi anlad›klar›nda üniversitede de tan›nmaya bafllam›flt›k ve üniversite yönetiminin de dikkatini çektik. Bundan sonras›nda daha düzenli ve ciddi bir flekilde seminer programlar›m›z› sürdürdük. Bugüne kadar gerçeklefltirmifl oldu¤umuz seminerler web sitemizde (yönetisim.club.fatih.edu.tr) de bulunuyor. Üniversite bu noktadan sonra bize destek oldu. Çünkü üniversite yetkilileri de bu ortamda iyi fleyler yap›ld›¤›n› farkettiler ve bize bir kaynak ay›rd›lar. Bu kaynaklar hafta sonu olan programlar›m›zda yemek ikram›, bir yere gidilece¤i zaman servis sunulmas› gibi ihtiyaçlar için kullan›ld›. Civil Academy’nin üye almadaki kriterleri nelerdir? Mutlaka bir seçicilik var. Ben geldim üye olmak istiyorum diyen üye olam›yor. Bir k›s›m kriterlere bak›l›yor. Bugüne kadar Civil Academy’nin üye seçmede bir koordinatörü vard›, ya ilgili alandaki hocan›n referans›na ya da Civil Academy’de çal›flan arkadafllar›n tavsiyesine baflvurarak seçici oluyordu en son karar› da koordinatör veriyordu. Art›k üyelik sistemimizi de¤ifltiriyoruz. Yönetimiz Kuurlumuz var ve orada Üye Seçici Kurulu oluflturaca¤›z. Üye olmak isteyen o kurulca belirlenen kriterleri yerine getirdikten sonra üye olacak. Böylelikle üye seçimi bir kiflinin seçicili¤inden kurtulacak. Programlar›n ö¤rencilere katk›s› nedir? Bu hemen ölçülebilir birfley de¤ildir. Biz toplum olarak elefltirme kültürü, tart›flma kültürü hatta sorgulama kültürü zay›f bir toplumuz. ‹lk aflamada bizim yapt›¤›m›z fley arkadafllar›m›z karfl›s›nda çok büyük bir otorite olsa bile soru sormay› ö¤renmeleri. Karfl›s›ndakini elefltirmeyi, ona hay›r demeyi ve ona kat›lmamay› ö¤reniyorlar. Bu da bir aflama yavafl yavafl ilerliyoruz. Tam olarak vard›¤›m›z söylenemez. Arkadafllar›m›z üst düzey insanlarla bir araya geldiler ve iletiflim kurma konusunda cesaretlendiler, beceri kazand›lar. Kendi alan›nda üst düzey bir insan›n asl›nda s›radan bir insan oldu¤unu, büyüklük küçüklü¤ün birbirine çok uzak olmad›¤›n› görüyorlar. Mesela Türkiye’nin çap›n› aflm›fl ünlü bir insan›n ayn› zamanda geçim kayg›s› duyabilece¤ini görüyor, hayat›n gerçe¤ini görüyorlar. Bu anlamda arkadafllar›m›z yapmak istedi¤i fleyi ne kadar yapabilece¤ini ve yapt›¤› zaman da nereye varabilece¤ini görüyorlar. Böylece daha rasyonel kararlar alma konusunda da bir yetenek kazan›yor arkadafllar›m›z. Fatih Üniversitesi’nde Civil Academy sayesinde okuyucu kitlesi artt› m›? Bir noktadan sonra okumayan bir arkadafl›n bizimle çal›flmas› çok zor. fiu an do¤al bir seleksüyon yaflan›yor bizim grubumuzda. Do¤al olarak bu ortama ayak uyduramayan arkadafllar buradan ayr›l›yorlar, ayr›lacaklar. Ancak nas›l belli bir kriteri tutturamayan insanlar› içeri alm›yorsak, belli kriterleri devam ettirmeyenleri de içeride bar›nd›rmayaca¤›z. Çünkü bu bir tak›m çal›flmas›, belli amaçla bir araya gelmifl insanlardan oluflan bir yap› buras›. Dolay›s›yla bu yap›da bar›nabilmek bir nitelik istiyor. O niteli¤i muhafaza etmedi¤inizde orda durman›z da anlaml› olmuyor. Civil Academy kuruluflu yaln›zca Fatih Üniversitesi’nde olan bir yap› m›? Yoksa baflka üniversitelerdede var m›? Bir çok üniversitede bizim yapt›¤›m›za benzer organizasyonlar var. Ama genellikle bunlar kulüp ad› alt›ndaki
54
Genç Kariyer / 2004
c›v›l academy
oluflumlard›r. Mesala Sosyoloji Kulübü var. Sadece sosyoloji okumalar› yapanlar bir araya geliyor. Bu anlamda örne¤i çok. Ancak izledi¤imiz strateji bak›m›ndan bilebildi¤imiz kadar›yla Türkiye’de örne¤i yok. Civil Academy faaliyetlerini yaln›zca bu üniversite içinde mi sürdürüyor? Di¤er üniversitelerle ba¤lant›s› var m›? (CIVIL ACADEMY MEZUNLARI) Bizden iki sene içerisinde mezun olan bir k›s›m arkadafllar›m›z Türkiye’nin nitelikli üniversitelerinde flu an master yap›yorlar. Bir de bize dahil olmufl Civil Academy kuruldu¤unda master ö¤rencisi olan ya da son s›n›fta olup flu an yurtd›fl›na giden arkadafllar›m›z var. Onlar da birtak›m çal›flmalar›m›z› yaz›lar›yla destekliyorlar. Sürekli online olarak haberleflmelerimizi izliyorlar, katk›da bulunuyorlar. Böyle bir d›fla aç›kl›¤›m›z mevcut. Ancak bunun d›fl›nda organik olarak kimseyle bir ba¤›m›z yok. Ben buras› kurumsallafls›n istiyorum ama tamamen resmileflsin istemiyorum. Kurumsallaflma bir k›s›m geleneklerin, teamüllerin oluflmas› ve arkadan gelenlerin ona uymas›, onu yapmas› ve onu gelifltirmesidir. Dolay›s›yla esneklik içeren bir kurumsallaflma ile, buras› kendi kendini çekipçevirebilecek ve kendini gelifltirebilecek yap›y› muhafaza etsin diye u¤rafl›yoruz. Mesela bu amaç do¤rultusunda arkadafllar›m›z›n Civil Academy’nin çabalar›yla aç›lm›fl Civil Academy okuma odas› var. Civil Academy bu çal›flmalar›n› herhangi bir yay›nla destekliyor mu? Bu tür düflünce topluluklar›n›n en de¤erli eseri ve onlar› bir arada tutan fley dergi çal›flmas›d›r. Dergilerde; çal›flan, emek veren insanlar›n yaz›lar› yay›nlan›r. Biz de yap›lan çal›flmalar su üzerine yaz›lm›fl gibi da¤›lmas›n, unutulup gitmesin; bir dergi çal›flmas› fleklinde insanlara sunulsun istedik. Bizim dergimizde ö¤renci arkadafllar›m›z›n, genç akademisyenlerin ve kendi alan›nda uzman hocalar›m›zn yaz›lar› mevcut. Biz ilk ad›m olarak “Yönetiflim” ismiyle ç›kt›k yola. Üçüncü say›dan sonra dergimizi Civil Academy ismiyle ç›karmaya bafllad›k. Grubumuz art›k kendi ad›yla bir dergi ç›kar›yor ve Yönetiflim Kulübü ile de organik ba¤›n› kopard›. Yönetiflim ismindeki dergimize ise yeni bir format düflünüyoruz. Yeni bir kavram olan yönetiflim kavram› etraf›nda bilimsel çal›flmalar›n de¤erlendirildi¤i, o alanda çal›flan üst düzey uzmanlar›n yaz›lar›n›n bulundu¤u bilimsel bir dergi flekline dönüfltürmeyi düflünüyoruz. Civil Academy Dergisi yoluna amatör ruhla devam edecek. Onun bafllang›c›n› teflkil eden Yönetiflim Dergisi ise bir uzmanl›k dergisi olacak. Ayr›ca dergimiz daha önce Siyaset ve Sosyal Bilimler Dergisi olarak ç›k›yordu, flimdi ise derginin genel platformu bozulmas›n diye arkadafllar›m›z derginin Civil Academy sosyal bilimler dergisi olmas›na karar verdi. Bu demektir ki, art›k sosyal bilim alan›n›n genifl portföyündeki bütün yaz›lara dergimizde yer verebilece¤iz. Arkadafllar›m›z›n dergiyle ilgili yeni bir düflüncesi de her dergide bir dosya konusu olmas› ve bunun dergide genifl bir tabanda tart›fl›lmas›. Arkadafllar›m›z bunu da beflinci say›da ortaya koyacaklar. Civil Academy grubunu d›flar›dan bilip tan›yanlar var m›? Varsa bunlar›n tepkileri nelerdir? Bugüne kadar farkl› üniversitelerdeki akademisyenlerden, yazarlardan çok olumlu tepkiler ald›k. Civil Academy üyeleri 20 kiflilik bir grupla Abant Platformu’na
kat›ld›. Abant Platformu’da çeflitli keS›n›f ortam› bir tatmin olma simlerden birçok kat›l›mc› vard› ve ortam› de¤ildir. S›n›f ortam› arkadafllar›m›z bu kat›l›mc›larla bire baz› gereklilikleri gerçekbir tan›flma f›rsat› lefltirerek diplomaya buldular. Ayr›ca Civil Academy Dergiulaflma ortam›d›r. Bir insan si Türkiye’nin 81 il ancak üniversitenin di¤er valili¤ine, 81 il belediye baflkanl›klar›olanaklar›ndan da yararlana, ‹stanbul’un bütün ilçe ve belde narak kendisini belediye baflkanl›kgerçeklefltirebilir. Bu lar›na ve kaymakaml›klar›na, ‹stanyönüyle Civil Academy bul Büyükflehir Belediyesi’nin bütün okumaya, yazmaya bunu birimlerine göndeinsanlarla paylaflmaya riliyor. Bütün üniversitelerin iktisadi gereksinim duyanlar için ve idari bilimler fakülte ve bölümleribir cazibe merkezi haline ne alt›flar tane gönderiliyor. Civil Academy Dergisi her üniversitenin kütüphanesine giriyor. Bu flu demektir; Civil Academy Dergisi Türkiye’nin her yerine ulafl›yor. Bunun d›fl›nda gerek seminerlere davet edip tan›flt›¤›m›z, gerekse Abant Platformu’nda tan›flt›¤›m›z, gerek de¤iflik vesilelerle yaz›flt›¤›m›z insanlarla diyalo¤umuz devam ediyor ve onlara dergilerimiz bireysel olarak gönderiyor ve onlar›n görüfllerini al›yoruz. Ayr›ca bu anlamda Civil Academy Fatih Üniversitesi’nin tan›nmas›na, tan›t›lmas›na ama ondan da önce Fatih Üniversitesi’nde nitelikli ifller yap›ld›¤›na dair bir alg›laman›n oluflmas›na çok ciddi katk›s› oldu¤unu düflünüyoruz.
Genç Kariyer / 2004
55
stk tan›t›m
‹nsan›n çok yönlü bir varl›k oldu¤unu düflünüyor, bireyin mutlu ve baflar›l› olmas› için tüm yaflam alanlar›na hitap edecek bir geliflim ortam› olmas› gerekti¤ini savunuyoruz. Bunu yapmak için kendimizden bafllamaya karar verdikten sonra yetkinlik ve birikimlerimizi paylaflmaya bafllad›k.
GEL‹fi‹M PLATFORMU http://www.gelisimplatformu.org/
Ülkemizde çok az say›da Sivil Toplum Kuruluflu (STK) bulunmaktad›r. STK verdikleri hizmet bak›m›ndan ikiye ayr›labilir; do¤rudan topluma hizmet veren STK ve bireylere hizmet vererek dolayl› yoldan toplumun faydas›na çal›flan STK’d›r. Bu tür organizasyonlarda gönüllü olarak görev al›nmas›; bireylerin etkin olarak kendilerini gelifltirmelerine faydal› olmakta ve bilinçli hareket eden profesyonel insanlar›n sosyal ve mesleki alanlar-
56
Genç Kariyer / 2004
‹LE RÖPORTAJ da yer edinmeleri sa¤lanmaktad›r. ‹lk çal›flmalar›na kulüp olarak bafllayan ve daha sonra halkalar›n› art›rarak geniflleyen Geliflim Platformu, Sivil Toplum Kuruluflu olarak kendisine bir yer edindi. Geliflim Platformu, üye say›s› ve verdi¤i yararl› rehberlik hizmetleriyle; kiflisel geliflimin yolunu paylaflmaktan geçti¤ini keflfetmifltir ve amaçlar›n› “kiflisel geliflim” düsturunun üzerinde planlamaktad›rlar.
stk tan›t›m
K›saca Geliflim Platformu’nun (GP) kurulufl amac›n› anlat›r m›s›n›z? ‹nsan›n çok yönlü bir varl›k oldu¤unu düflünüyor, bireyin mutlu ve baflar›l› olmas› için tüm yaflam alanlar›na hitap edecek bir geliflim ortam› olmas› gerekti¤ini savunuyoruz. Bunu yapmak için kendimizden bafllamaya karar verdikten sonra yetkinlik ve birikimlerimizi paylaflmaya bafllad›k. Geliflimin en önemli yolunun paylafl›mdan geçti¤ini farkettik ve bu güzelli¤i baflka insanlara da duyurmak için bir dernek kurmaya karar verdik. 2000 y›l›nda Kiflisel Geliflim Kulubü’nü kurduk. Derne¤imizin amac› bireyin kiflisel, sosyal ve mesleki geliflimini sa¤layacak bir sivil toplum örgütü olmakt›. Ve bunu üyelerin yetkinliklerini birbirleriyle paylaflmalar›n› sa¤layarak yapacakt›k. Mecidiyeköy’de mütevazi bir yerde bafllayan derne¤imiz k›sa zamanda büyüdü. Üye say›s› 300’ü geçmiflti ve önümüzde ciddi hedeflerimiz vard›. Art›k mesai d›fl›ndaki vakitlerimiz yetmez oldu. ‹nan›lmaz bir motivason vard›. Gece 11-12’lere kadar çal›s›yorduk. ‹ki sene sonunda derne¤imiz çok ciddi bir yeniden yap›lanma geçirdi ve Geliflim Platformu ad›yla Esentepe’deki 4 katl› müstakil yerine tafl›nd› . GP’nin çal›flmalar› ve hizmetleri kimler taraf›ndan haz›rlanmaktad›r? GP kimlerden olufluyor? GP bir ofise sahip. Anlafl›laca¤› gibi biz, üyelerimizin etkin olmas›n› hedefliyoruz. Bu sebeple ofis çal›flmalar›m›z üyelerimizi daha çok nas›l etkin k›lar›z sorusuna yan›t bulmak üzere oluyor. Ayn› zamanda özellikle kariyer aç›s›ndan da önemli olan e¤itimler, seminerler de ofis çal›flmas› sonucu ortaya ç›k›yor. E¤itim departman›m›z, halkla iliflkiler, web, üye iliflkileri, kurumsal iliflkiler, bilgi ifllem, kulüp-topluluk dan›flmanl›¤› departmanlar›m›z var. Modüler flirket yap›s›na olabildi¤ince uyumluyuz. Bunun da esnek ve üyelerle birebir iliflkileri yürütmemiz ad›na çok önemli oldu¤unu düflünüyoruz.
Malesef günümüzde yetersiz rehberlik hizmetlerinden dolay› bilinçli bölüm seçimi yap›lamamaktad›r. ‹fl hayat›na at›lan gençler ya kifliliklerine uymayan alanlarda çal›flmak ya da master ve MBA programlar› ile mesleki rotalar›n› tekrar belirlemek zorunda kal›yorlar. GP e¤itimleri bu anlamda üyelerine yeni meslek alanlar› oluflturuyor mu? Örnekleri var m›? “Alt›n Ad›mlar Kariyer Gelifltirme Program›” ad›nda bir giriflimimiz var. Alt›n Ad›mlar, sektöründe tecrübeli üyelerin daha az tecrübeli üyelere kariyer planlamas› konusunda destek verdi¤i bir kariyer gelifltirme program›d›r. Sektörde tecrübeli üyeler daha az tecrübe sahibi ve sektörü daha iyi tan›may› isteyen üyelere gönüllü dan›flmanl›k hizmeti veriyorlar. Bunun Üyelerimizle birebir d›fl›nda en önemli konu görüflüyoruz. Onlara bir olan kariyer planlamas›n› da bir ekibimiz gerprogram haz›rlan›yor. çeklefltiriyor. ÜyeleriBurada belirtilen hedefler mizle birebir görüflüyoruz. Onlara bir program üye taraf›ndan belirleniyhaz›rlan›yor. Burada belirtilen hedefler üye taor ama kontrolünü raf›ndan belirleniyor ekibimiz gerçeklefltiriyor. ama kontrolünü ekimiz gerçeklefltiriyor. Biz buBiz buna Geliflim na Geliflim Program› diyoruz. Bu programda Program› diyoruz.
GP’nin hizmet verdi¤i üye profili kimlerden oluflmaktad›r? Çok genç bir üye profiline sahibiz. Üyelerimizin %83’ünü 21-30 yafl dilimi oluflturuyor ve hepsi de üniversite mezunu veya ö¤rencisi. Tekil anlamda geliflimin karfl›s›nda beraberliklerle yol katetmeyi bir derece baflaran GP tak›m çal›flmalar› ile üyelerinde ne gibi pozitif etkiler oluflturuyor? Bir mozaik en nihayetinde tekildir; bir imaj› gösterir. Fakat detaya indi¤inizde onun ne denli çok parçal› oldu¤unu görürsünüz. Evet, bizim duruflumuz tekil ama yap›m›z oldukça farkl›. Ofis çal›flmalar›m›z›n yan›nda, üyelerimizin etkin k›l›nmas›, hem de ilgi alanlar› do¤rultusunda genifl bir alanda hizmet verirken derinleflmeleri ad›na kulüp ve topluluklar›m›z var. Bu topluluklar GP taraf›ndan üyelerle projelendiriliyor ve üyeler taraf›ndan GP dan›flmanl›¤›nda yürütülüyor. Böylece üyelerimiz diledikleri konuda fokuslanabiliyorlar. Oluflum a¤› geniflledikçe s›¤laflman›n önüne geçiliyor bu sayede. Genç Kariyer / 2004
57
stk tan›t›m
Bizim için önemli olan bireyin dönüflümü, geliflimi. Toplumun yap›tafl› olumlu bir fley yapt›¤›nda bu toplumu
Kariyer-‹fl, Kiflisel Geliflim, Sosyal Aktiviteler, Aile-Çocuk, Genel Kültür gibi bafll›klar var. Üyelerimizin bu alanlarda hedef do¤rultusunda geliflmesini bekliyoruz. Etkin olmak tamamen üyeye ba¤l›; ancak onun bu alanlarla ilgili bilgiye, e¤itime, ikili iliflkilere ulaflmas›nda biz destekçi oluyoruz. Ona uygun olan e¤itimleri kurum içinde düzenliyoruz.
da etkileyecektir.
GP’nin üyeleri haricindeki kiflilere sundu¤u kariyer ve kiflisel geliflim seminerleri ve sertifika programlar› var m›? Biz üyelerimiz için de¤er üretiyoruz. Üyemiz haricindeki kifliler temel hedefimiz de¤il. Tabii dileyenlerin kat›ld›¤› organizasyonlar›m›z olmuyor de¤il. Ama tüm düzenlerimiz üyelerimiz ihtiyaçlar› do¤rultusunda gelifliyor. Ayr›ca üye d›fl›ndakilerin kat›lamad›¤› pek çok etkinlik, e¤itim oldu¤unu da belirtmek gerekir. Çünkü di¤er flekilde üyelerimizin önünü kesmifl oluruz. GP’nin haz›rlad›¤› faliyetlerde GP dan›flmanlar› ve çal›flanlar›n›n önerileri mi yoksa üyelerinin önerileri ön plandad›r? Üyelerin önerileri ve GP dan›flmanlar› kesinlikle beraber organizedir. Sonuçta biz, üyelerimiz için bir de¤er üretmeyi hedefliyoruz. Ama bu kimi zaman biz size böyle bir katk› sa¤lamak istiyoruz fleklinde olabildi¤i gibi, kimi zaman da üyelerimiz bizim flu flekil bir giriflime ihtiyac›m›z var, bizi buluflturun fleklinde de oluyor. Faaliyetler ve çal›flmalarda üyelerin aktif bir flekilde yer almas› için nas›l bir politika izlenmektedir?
58
Genç Kariyer / 2004
Network ve birebir iletiflim. Bizim üye iliflkileri departman›m›z bu konuda ciddi bir özveri içerisinde. Tabi üyelerimizin profilini de detayl› bilmeye çal›fl›yoruz. Bu do¤rultuda mail, telefon ve sms ile üyenin ihtiyac›n› karfl›layacak bir organizasyonumuz oldu¤unu iletiyoruz. Buras› bir paylafl›m ortam› oldu¤u için üyelerimizin kurumla ve kendi içlerindeki ikili iliflkileri de ön plana ç›k›yor. Üniversitede ö¤renim gören bir genç için, bu tür STK’lardan üye olarak faydalanman›n veya bizzat organizasyonlarda yer alman›n ifl hayat›na at›ld›¤› zaman ne tür faydalar› olabilir? Gönüllü olarak çal›flma, insanlara fayda üretme ve bu faydadan yararlanma kiflisel bir tercih oldu¤u gibi, genel bir do¤rudur; yani bu tip bir süreci yaflamak yad›rganamaz. Ne var ki GP bir STK olarak daha özel bir de¤er tafl›yor. STK’lar› ikiye ay›r›yoruz: do¤rudan topluma hizmet verenler, bireye hizmet verenler. Bizim için önemli olan bireyin dönüflümü, geliflimi. Toplumun yap›tafl› olumlu bir fley yapt›¤›nda bu toplumu da etkileyecektir. Ama biz bunu %70 olarak yap›yoruz. %30 oranla da toplum için k›sa vadeli do¤rudan de¤er kat›yoruz. Örne¤in; ihtiyaç sahibi ailelerin her bir bireyinin tek tek özellikleri al›narak, uygun giysiler belirlendi. Toplam 900 kifliye bu flekilde tepeden afla¤› giyecek yard›m› yap›ld›. Bunun d›fl›nda 170 aileye kuru erzak yard›m› gerçeklefltirildi. Son olarak; GP’nin yurt içi ve yurt d›fl› formasyon, MBA, staj gibi konularda üyelerini bilgilendirme hizmetleri varm›? Evet Yönetim Kurulumuzda bir üyemiz taraf›ndan böyle bir dan›flmanl›k verilmektedir. Teflekkür ederiz. Bize zaman ay›rd›¤›n›z ve verdi¤iniz bilgiler için biz de teflekkür ederiz.
Filmi var Ifl›k Sigorta
e¤itim dünyas›
Ö⁄RETMEN ADAYLARINA
Hüseyin fiENGÜL Emekli Ö¤retmen
Her fley insanl›¤›n huzur ve saadetine yönelik olmal›d›r. Çünkü insan pek sevgili ve sayg›de¤er bir varl›kt›r. Bundan dolay›d›r ki; medeniyetler insan için, her geliflme ve yücelmeler de insan›n mutlulu¤u için olmal›d›r.
‹nsan›n mutlulu¤unu hedef almadan kurulmufl bütün sistemler hiçbir fley ifade etmedi¤i gibi, kurulacak sistemler de hiçbir fley vadetmeyecektir. ‹nsan› insan yapacak, anlaml› k›lacak, kabiliyetlerini ortaya ç›karacak, gelifltirecek bir rehbere, bir yol göstericiye ihtiyaç vard›r. Mükemmel bir varl›k olan insan›n, hem kendine hem de baflkalar›na yararl› olabilmesi için e¤itim ve ö¤retim görmesi gerekmektedir. Bu e¤itim ve ö¤retimi ancak ö¤retmenler verebilirler. Onlar, fertleri birbirleriyle kaynaflt›rm›fllar, sonra fertleri insana yarafl›r ifller yapmaya yöneltmifllerdir. ‹nsan, do¤du¤unda hiçbir fley bilmezken, sonradan za-
60
Genç Kariyer / 2004
manla kendisi ve di¤er varl›klar için gerekli olan bilgileri ö¤renmifltir. fiüphesiz ki bu bilgiler çok çeflitlidir. Bu bilgilerin geliflmesi ve flekillenmesi gerekir. Geliflme ve flekillenme ise toplumun içinden ç›kacak ö¤retmen ve rehberlere ba¤l›d›r. Ö¤retmen, kendine emanet edilen genç nesli ruhî ve bedenî yönden topluma faydal› olacak flekilde yetifltirmelidir. ‹yi ve mükemmel insan yetifltirmek ise gençli¤i gelece¤e haz›rlamakt›r. Toplumun huzuru, ferdin huzuruna; ferdin huzursuzlu¤u, toplumun huzursuzlu¤una neden olacakt›r. Fert, ruh ve bedenden olufltu¤una göre ferdin rûhen ve bedenen gerekli g›day› almas› gerekir.
e¤itim dünyas›
‹nsan› insan yapacak, anlaml› k›lacak, kabiliyetlerini ortaya ç›karacak, gelifltirecek bir rehbere, bir yol göstericiye ihtiyaç vard›r. Mükemmel bir varl›k olan insan›n, hem kendine hem de baflkalar›na yararl› olabilmesi için e¤itim ve ö¤retim görmesi gerekmektedir. Bu e¤itim ve ö¤retimi ancak ö¤retmenler verebilirler.
Bu g›day› anne-baba ve ö¤retmen verecektir. Bir çocuk için ilk ö¤retmen anne-babad›r. Çocuk annebabaya bir emanettir. Verilecek her fleye haz›r haldedir çocuk. Onun iyi veya kötü insan olmas› anne baba terbiyesine ba¤l›d›r. Çocu¤un di¤er rehberi, ö¤reticisi ise ö¤retmenidir. Ö¤retmenlik sab›r ve sevgi mesle¤idir. Bu mesle¤i seçmek isteyen kifli sab›r ve sevgi konusunda kendini inand›rarak yola ç›kmal›d›r. Çünkü okutaca¤› çocuklar de¤iflik aile fertlerinin çocuklar›d›r. Afl›r› derecede serbest yetiflen çocuklar oldu¤u gibi, tamamen içe kapan›k çocuklar da olabilir, ortada kalan farkl› mizaçlar› da unutmamak gerekir. Meslekler içinde en önemli, en sevimli meslek ö¤retmenlik mesle¤idir. Çünkü ö¤retmen; zorluklar›na ra¤men her mesle¤in insan›n› da yetifltirmektedir. ‹nsan iflin içine girince, ö¤rencilerin dertlerine ve sevinçlerine ortak olunca, ö¤retmenli¤in ne güzel bir meslek oldu¤unu anlayacak ve sevecektir. Bak›ma muhtaç olarak dünyaya gönderilen bir çocu¤u flekillendirmede, kendine ve topluma yararl› hale getirmede ö¤retmenin dikkat etmesi gereken hususlar› flöyle s›ralayabiliriz: • Ö¤retmen kendini kültür, pedagoji ve branfl alan›nda iyi yetifltirmelidir. Çal›flmay› bir prensip haline getirmelidir. • Ö¤retmenin k›l›k k›yafeti sade, temiz ve düzgün olmal›d›r. Lüks ve israfa yönelik özendirici olmamal›d›r. Ayn› zamanda ö¤retmen, istenilmeyen görünümden de uzak olmal›d›r. Unutulmamal›d›r ki baflar›l› ve sevilen bir ö¤retmen her zaman taklit edilendir. O, okuldaki ö¤rencilerine, ö¤renci velilerine ve toplumdaki insanlara hep örnek olmufltur.
• Ö¤retmen, mesle¤ini sevmelidir. Ö¤retmenlik mesle¤inde baflar›l› olman›n ana flart› meslek sevgisidir. Baflka mesleklerde gözü olan›n bu meslekte baflar›l› olmas› düflünülemez. 1975-1976 ö¤retim y›l›nda branfl ö¤retmenli¤i için okudu¤umuz okulda yer yer bu konular› tart›fl›rd›k. Bir gün s›n›fta anket yapt›k. Anket sonucuna göre s›n›f›n %85’i ö¤retmenli¤i de¤il baflka meslekleri düflünüyordu. “fiayet ifl olmazsa ö¤retmenlik olsun” diyorlard›. Bu konu tart›fl›labilir; ama böyle bir anlay›fla sahip kifli, ö¤renciye ne kadar yararl› olabilir? Aday, ö¤retmen olmak için yola ç›kmal›, meslek olarak onu seçmeli, mesle¤in güçlüklerine de katlanmay› kabullenmelidir. “Gülü seven dikenine katlan›r.” atasözü onun için bir parola olmal›d›r. • Derse giren ö¤retmen; denetim, baflar›, iltifat ve ücret konular›n› unutmal›d›r. Bir mum misali gibi kendisi erirken ›fl›¤›n› ö¤rencilerine vermelidir. Otorite bofllu¤u gibi sebepler göstererek ö¤renciye faydal› olamad›¤› mazeretine baflvurmamal›d›r. Çünkü o, ö¤retmenlik mesle¤ini seçmifltir ve ö¤retmendir. • Ö¤retmen, girifl zili çalmadan hareketlenmeli, ç›k›fl zili çalmadan toparlanmaya çal›flmamal›d›r. Hatta ö¤rencinin menfaati ve iste¤i varsa baz› zamanlarda teneffüsü de ö¤rencilerin aras›nda geçirmelidir. • Ö¤retmen hislerinin esiri olmamal›d›r. Ö¤renci yanl›fll›k yapabilir, hatta tepki de gösterebilir. Ö¤renci böyle bir hata iflledi¤inde, hatas›n› çocukluk dünyas›na vermeli, ö¤retmen problemi çözebiliyorsa kendisi çözmeli, çözemiyorsa problemin derecesine göre konuyu okul idaresine, s›n›f ö¤retmenine ve ailesine bildirmelidir. Eskiler bir araya geldiklerinde; “kaç ö¤rencinin katili oldun?” diye birbirlerine sorarlarm›fl. Burada anlat›lmak istenen, e¤itim ve ö¤retimden ö¤rencinin kopar›lmas›d›r. Kazanma yerine onu kaybetme durumudur. Bir ö¤rencim, verdi¤im nota itiraz ederek bana a¤›r hakarette bulunmufltu. “Evlad›m, not ne ki seni bir kez daha imtihan eder istedi¤in notu veririm. Sen bugün biraz s›k›nt›l› görünüyorsun, teneffüste seninle görüflelim.” dedim. Teneffüste: “Sen iyi bir ö¤rencisin, bana hakaret ederken bile s›k›ld›¤›n› hissettim. Bir problemin varsa bana aç›labilirsin. Yetiflebilirsem sana yard›mc› olabilirim.” sözlerim üzerine benden özür diledi. Bu ö¤rencinin 2 sene daha derslerine girdim, bu süre içerisinde hep güzel ve örnek hareketler sergiledi. S›n›ftaki tavr›na sertlikle cevap verseydim, geliflme ça¤›ndaki bu ö¤renciye ne kadar darbe vurmufl olacakt›m, bilemiyorum. • Ö¤retmen güçlü bir karar verme, iflitme, görme ve kavrama yetene¤ine sahip olmal›d›r. “Ö¤retmen bizi kontrol ediyor, O’nun dört gözü vard›r.” imaj› verilmelidir. Ö¤retmen, yeri geldi¤inde bir bak›fl›n›n bile ne ifade etti¤ini ö¤renciye hissettirmelidir. Bu hissettirme, ceza, dövme gibi vas›talarla olmamal›d›r. Genç Kariyer / 2004
61
e¤itim dünyas›
• Ö¤retmen sevgi ve merhamet abidesi olmal›d›r. Bir a¤ac›n çiçek açmas›, meyve vermesi hava, su, günefl gibi elemanlara ba¤l›d›r. Ö¤renci ruhunun da çiçek aç›p meyve vermesi, anne baban›n ve ö¤retmenin verece¤i sevgi, flefkat, güven ve merhamete ba¤l›d›r. Pestaloj: “E¤itimde çocu¤un kalbini kazanmak gerekir, böylece herfley elde edilebilir.” demifltir. J. Dewey ise: “Çocu¤u iyi insan yapacak olan fleyin sevgi, anlay›fl ve flefkat…” oldu¤unu ifade etmifltir. • Ö¤retmen, güzel ahlak sahibi bir insan olmal›d›r. Ö¤retmen güzel olan özelliklerle kendini yetifltirmelidir. ‹nanan, mert, dürüst, cesaretli ve tevazu sahibi olmal›d›r. Toplumlar›n iyi olmas› idareci ve ö¤retmenlere ba¤l›d›r. • Ö¤retmen, güzel yazan, güzel konuflan ve çok okuyan biri olmal›d›r. Bu özelliklere sahip bir ö¤retmenin yetifltirdikleri de ayn› çizgide yetiflir. Günümüz flartlar›nda planl› hareket edildi¤i takdirde afl›lamayacak hiçbir engel yoktur kanaatindeyim. • Ö¤retmen ö¤rencilere eflit davranmal›d›r. Tan›nan aile çocuklar›na gösterilen yak›nl›¤›n di¤er sessiz ve kimsesizlere de gösterilmesi gerekir. Birkaç ö¤rencinin kabahati, s›n›f›n kabahati olmamal›d›r. • Ö¤retmenin sözü ile yaflant›s› birbirini tamamlamal›d›r. Söylediklerini hayat›nda yaflamayan ö¤retmenler ö¤rencilerine faydal› olamazlar. Baflkalar›n› tedavi etmeye çal›flan, ama kendi hastal›¤›n› tedavi edemeyen bir doktorun durumu ne ise, sözü ile yaflant›s› birbirini
Ö¤retmenlik sab›r ve sevgi mesle¤idir. Bu mesle¤i seçmek isteyen kifli sab›r ve sevgi konusunda kendini inand›rarak yola ç›kmal›d›r. Çünkü okutaca¤› çocuklar de¤iflik aile fertlerinin çocuklar›d›r. Afl›r› derecede serbest yetiflen çocuklar oldu¤u gibi, tamamen içe kapan›k çocuklar da olabilir, ortada kalan farkl› mizaçlar› da unutmamak gerekir.
62
Genç Kariyer / 2004
tutmayan ö¤retmenin durumu da odur. Ayr›ca kulland›¤›m›z eflyan›n tertip, temizlik ve düzenindeki hassasiyetimiz, bizi örnek alanlar› etkileyecektir. • Ö¤retmen ö¤rencisiyle alay eden, onu küçük düflüren ve ona lakap takan kifli olmamal›d›r. Çocukluk döneminde yara alan bir ö¤rencinin ileride bir k›s›m s›k›nt›larla karfl›laca¤› unutulmamal›d›r. • Ö¤retmen, derslerini monoton bir üslupla anlatmamal›d›r. Ö¤rencinin s›k›ld›¤›n› anlayan ö¤retmen, konuya uzak kalmamak, uzatmamak kayd›yla bir f›kra anlatabilir, bir zeka sorusu sorabilir. Böylece ö¤renci dinlendirilebilir. Yukar›da verilenlerle beraber, afla¤›daki maddeler bu mesle¤i seçenlere ›fl›k tutacakt›r. Ö¤retmen: 1. Ö¤rencisine bir baba veya anne gibi davranmal›d›r. 2. Ö¤rencisini daima ilim ö¤renmeye teflvik etmelidir. 3. Ö¤rencilerin yap›s›na ve anlayabilecekleri tarza göre dersini vermelidir. Konuyu kavrayamayanlara ders d›fl› yard›mc› olmal›d›r. 4. Hiperaktif ve benzeri çocuklar› tespit edip idareye bildirmelidir. 5. Baflar›s›z ö¤rencilerle ilgilenmelidir. 6. Bilmedi¤i bir konu varsa, “bilmiyorum” demekten çekinmemelidir. 7. Yapt›¤› s›navlarda ö¤reticili¤i esas almal›d›r. 8. Yapt›¤› yaz›l› s›nav ka¤›tlar›n› s›n›f s›n›f bir oturuflta sakin bir kafayla okumal›d›r. Bir s›n›fa ait bölünen s›nav okuma ifllemi, kifliyi farkl› puan vermeye yöneltebilir. 9. Notu korkutucu bir unsur olarak kullanmamal›d›r. 10. Her ö¤rencinin derse kat›l›m›n›, planl› ve programl› olarak sa¤lamal›d›r. 11. Ö¤rencisine fazla ödev vermemeli, mümkünse konuyla ilgili kitap okumaya yöneltmelidir. 12. Ö¤rencisini iyi tan›ma ad›na veli evine giderek ailesiyle tan›flmal›d›r. 13. Mesle¤iyle ilgili yay›nlar› takip etmeli, tecrübeli insanlardan yararlanmal›, e¤itim seminerleri ve benzeri faaliyetleri kaç›rmamal›d›r. Çok genifl olan bu konunun bir yaz›da ifade edilmesinin zorlu¤unu bilerek, bir ö¤retmende bulunmas› gereken vas›flar› anlatmaya çal›flt›m. Genç ö¤retmen adaylar›na tavsiyem; mutlaka ö¤retmen olunuz, piflman olmayaca¤›n›z bir meslektir o.
sektör tan›t›m›
DIfi T‹CARETTE KAL‹F‹YE ELEMAN YET‹fiT‹R‹LMES‹N‹N ÖNEM‹ Yrd. Doç. Dr. S.Burak ARZOVA E¤itmen & Dan›flman, ‹nteracademy D›fl Ticaret E¤itimi ve Dan›flman›k, Gümafl Gümrük Komisyonculu¤u ve Ticaret A.fi. Orta¤›
Son aylarda özellikle ihracat›n artan rakamlar›yla övünülürken, sektör yeni mezun ya da üniversite s›ralar›ndaki ö¤renciler için bir cazibe merkezi haline geldi. Ancak k›sa sürede büyük rakamlara ulaflma ve k›sa yoldan zengin olma düflünceleri bu sektöre yeni yeni ilgi duyanlar›n yanl›fllar› olarak karfl›m›za ç›kmaktad›r.
Ekonomide y›l bafl›ndan bu yana yaflanan canlanma özellikle ihracat ve ithalat kalemlerinin sürekli olarak gerek ekonomi programlar›nda gerek yaz›l› ve görsel bas›nda tart›fl›l›r olmas› dikkatleri her zamankinden daha fazla bu sektöre yönlendirdi. Son aylarda özellikle ihracat›n artan rakamlar›yla övünülürken, sektör yeni mezun ya da üniversite s›ralar›ndaki ö¤renciler için bir cazibe merkezi haline geldi. Ancak k›sa sürede büyük rakamlara ulaflma ve k›sa yoldan zengin olma düflünceleri bu sektöre yeni yeni ilgi duyanlar›n yanl›fllar› olarak karfl›m›za ç›kmaktad›r. Evet sektör, son derece genifl imkanlara sahiptir. Ancak hep geliflmelerden söz edilirken, as›l en önemli konu olan kalifiye eleman ihtiyac›na kimse de¤inmemektedir. Sektörde yer alan iflletmeler geçmiflte sadece yabanc› dil bilen elemanlar› istihdam ederken bugün art›k, müflteri istek ve tercihlerine an›nda yön verebilecek, inisiyatif sahibi, konulara vak›f elemanlar› tercih etme yoluna gitmektedirler. Peki o halde kalifiye eleman kimdir? Kalifiye eleman daha önce baflka iflyerlerinde çal›flm›fl az çok sektörün içinde yer alm›fl, tecrübe sahibi olarak nitelendirilen kifli midir? Bizce kalifiye eleman, sektörün gerektirdi¤i bilgi birikimiyle donat›lm›fl, pazarlamadan lojisti¤e kadar konuyu bir bütün olarak görebilme vizyonu edinmifl, sadece ‹ngilizce’nin ticarette yetmedi¤ini bilip, ‹ngilizce bilgisine bir de ticari ‹ngilizce eklemeyi baflarm›fl, tüm bu bilgilerini de sektörde bizzat yer al›p tecrübe kazanarak pekifltirmifl kiflidir. K›sacas› kalifiye eleman ne sadece okullu ne de sadece alayl› olan kiflidir. Özellikle yeni mezun ya da mezun olacak ö¤renciler ile bir an önce sektöre girip çal›flma niyetinde olanlar›n vakit kaybetme gibi bir lüksleri yoktur. Bu nedenle kifliler y›llarca deneyim elde ettikten sonra sektörde iyi bir yer alma çabas›nda olurlarsa y›llar›n ellerinden kay›p gitti¤ine tan›k olacaklard›r. Bu nedenle sektöre girmek ve sektörde baflar›l› olman›n temel flart›, iyi bir e¤itimden geçmektedir. Sadece ithalat ya da ihracat nas›l yap›l›r sorusuna cevap aramak yeter flart de¤ildir. Sistemin iflleyiflini bafl›ndan sonuna kadar bilmek, daha ilerilere gitmek için anahtar› çilingirden almak gerekir. fiüphesiz ki, kalifiye elamanlar› ayn› di¤er sektörlerde oldu¤u gibi tehlikeler beklemek-
tedir. Bu tehlikelerin en önemlisi ise, kalifiye olmayan ancak uygulaman›n içinden geldi¤i için kendini her fleyi bilen kifli olarak gören elemanlard›r. Bunlar›n say›s› ve önemi son y›llarda azalmaya bafllamas›na ra¤men yine de varl›klar›n› devam ettirmektedirler. Devletimiz son y›llarda sektördeki kalifiye eleman ihtiyac›n› görmüfl ve bu a盤› kapamak için d›fl ticaret ya da gümrükleme ad›yla meslek yüksekokullar›nda bölümler aç›lmas›n› teflvik etmifltir. Bu iki y›ll›k okullardan ç›kan ö¤renciler dört y›ll›k okul mezunlar› ile ayn› haklara sahip olarak gümrük komisyonculu¤u B karnesi s›navlar›na girmeye hak kazanmaktad›rlar. Ancak kan›mca bu yetersizdir. Bu okullar›n daha çok talep görmesi için okul mezunlar›na belli bir staj dönemi sonras› B karnesi do¤rudan verilmelidir. Okullarla ilgili bir di¤er önemli sorun ise, hemen hemen pek çok üniversite de bu bölümler var olmas›na ra¤men ne kadar uygulamaya yönelik olduklar› sorudur. Bu ba¤lamda ö¤rencilerden gelen temel yak›nma, bu okullardan ç›kt›ktan sonra uygulamaya girince okutulan derslerde ö¤renilen bilgiler ile uygulaman›n birbirini tutmad›¤› ve bofla geçen seneler oldu¤u yönündedir. Bunun en önemli kan›tlar›ndan birisi Aç›k Ö¤retim ders kitab›nda ATR-3 belgesi’nin çok uzun y›llar önce uygulamadan kalkmas›na ra¤men hala kullan›l›yormufl gibi gösterilmesidir. Oysa az önce de de¤indi¤imiz ATR3 ve ATR-1 dolafl›m belgeleri tek bir çat› alt›nda ATR Serbest Dolafl›m Belgesi alt›nda toplanal› uzun zaman olmufltur. Bu sektöre profesyonel olarak e¤ilen ve sektörün kendi alan›nda en iyilerini bünyelerinde toplayan özel e¤itim kurumlar›, meslek yüksek okullar› ile alayl›lar›n dolduramad›¤› bofllu¤u doldurma yar›fl›nda bayra¤› ellerine alm›fl durumdad›rlar. Gerek maddi gerekse e¤itim misyonunun yükledi¤i görev bilinci içindeki bu e¤itim kurumlar› t›pk› özel dershaneler gibi, sektöre gönül vermifl kiflileri akademik bilgi ve uygulama becerileriyle donat›p, sektör firmalar›n›n ihtiyac›na haz›r hale getirmektedirler. Bu üçlü yap›lanma içinde (meslek yüksek okullar› – özel e¤itim kurumlar› – sektörün içinde yer alarak edinildi¤ine inan›lan tecrübe) sektörde yer almay› düflününler kendilerine uygun en iyi yolu seçmek durumundad›rlar. Sektörde yer alan firma yöneticileri ise ihtiyaç duydu¤u elemanlar› kendileri uygulama alan›na yollay›p yanl›fllar›na gö¤üs gerip, maddi ve manevi kay›plara u¤rad›ktan sonra yetifltirmek yerine e¤itim iflini, bu ifli yapmakta uzmanlaflm›fl kurumlara teslim etmeli, kendi ihtiyaçlar› do¤rultusunda bu kurumlar› yönlendirme yoluna gitmelidirler. Unutmamal› ki kifli “Bildi¤inin Efendisi, Bilmedi¤inin ise Kölesi olur.”
Genç Kariyer / 2004
63
sektör tan›t›m›
Bu say›m›zda sizlere h›zla yükselen sektörlerden biri olan Lojistik sektörünü tan›t›yoruz. Bu amaçla sektörde kalitesini “2003 Ulusal Kalite Ödülü” ile tescillleyen Balnak Holding ‹nsan Kaynaklar› Müdürü Sn. Emel GEL‹NC‹K ile görüfltük.
LOJ‹ST‹K SEKTÖRÜ Fatih GÜVEN - Endüstri Mühendisli¤i / 2. S›n›f Sabri SUYUNU - Endüstri Mühendisli¤i / 2. S›n›f
• Kuruluflunuzu bizlere tan›tabilir misiniz? 1986 y›l›nda Alman Ballauf Spedition firmas› ile ortak olarak Bal-Nak Uluslararas› Nakliyat ve Ticaret Limited fiirketi kurulmufltur. 12 çal›flan› olan bu firma, önceleri sadece Almanya’dan karayolu hizmeti verirken h›zla geliflerek 1994 y›l›nda kara-hava-denizyolu tafl›mas›, depoculuk ve antrepoculuk hizmetleri veren bir yap›ya dönüflmüfltür. O y›llarda Alman ortaklar›n Türkiye’ye yat›r›m yapmak istememeleri sonucunda, Alman ortaklardan hisseleri sat›n al›nm›fl ve bu ortakl›k yap›s›n›n de¤iflimi esnas›nda, kurumsal yap› de¤iflikli¤i yap›larak her departman bir flirket haline dönüfltürülmüfltür. fiirket say›s›n›n artmas› ile birlikte bu flirketlerin ortak yap›s›n› yönetecek ve yönlendirecek Balnak Holding, 1995 y›l›nda kurulmufltur. Uluslararas› karayolu tafl›mac›l›¤› ve depolama hizmeti veren departman ise, flu an Balnak Nakliyat ve Lojistik Tic. A.fi. ad› ile hizmet vermektedir. Balnak Holding, Uluslarars› Kara & Hava & Deniz & Demiryolu Tafl›mac›l›¤›, Depo ve Antrepo ‹flletmecili¤i ve Lojistik Hizmetler alan›nda faaliyet göstermektedir. Üç kifliden oluflan Yönetim Kurulu, Genel Müdür ve onbir orta kademe yöneticisinden oluflan yönetim kadrosu ile yönetilmekte ve yatay yönetim uygulanan Balnak’ta çal›flanlar konular›nda yetkilendirilmektedir. • Toplam Kalite Yönetimi(TKY) çal›flmalar›na hangi ihtiyaçtan dolay› bafllad›n›z? Bizim için kalite; geliflim ve iyileflme yönünde sürekli de¤iflimdir. Rekabetin yo¤un oldu¤u sektörümüzde; farkl› olmak, fark yaratmak ve tercih edilen flirket olmak için sistematik yaklafl›m› benimseyen ça¤dafl bir yönetim anlay›fl› olan TKY’yi 1996 y›l›nda benimsedik. Kendimizi
64
Genç Kariyer / 2004
BALNAK NAKL‹YAT di¤er kurulafllardan ay›ran faktörün mükemmellik yolunda gösterdi¤imiz baflar› oldu¤una inan›yoruz. TKY’yi, lojistik sektöründe ilk uygulayan firma olarak, en iyiye ulaflma arzumuzla hep ilk ad›mlar› att›k. 2000 y›l›ndan bu yana “EFQM Mükemmellik Modeli’ni” referans al›p özde¤erlendirme yap›yoruz ve mükemmellik yolunda nerede oldu¤umuzu sorgulayarak, zay›f taraflar›m›za odaklan›p sürekli gelifliyoruz. Biz, sektörün dinamik yap›s›na uyum sa¤lamak ve fark yaratmak amac›yla kaliteyi d›flardan saptanm›fl standartlara göre belgelemek yerine flirketin kültüründen, iç ve d›fl müflteri ihtiyaçlar›ndan yola ç›karak kendi standartlar›m›z› kendimiz saptayarak, bunlar› izleyerek iyilefltirmeler yap›yoruz. • Saha ziyaretine kalan 3 kurulufltan biri olarak, ilk baflvurulara göre ödüle bir ad›m daha yaklaflm›fl oldunuz. Gelecekteki hedeflerinizden bahseder misiniz? Toplam kaliteyi de¤iflimin yönetimi olarak görüyoruz, mükemmelli¤i ise bir kültür olarak kabul ediyoruz. 2003 y›l› ödül süresince ‘finalist’ olarak onurland›r›ld›k. Saha ziyareti sonras› ödül almay› ve edindi¤imiz kalite kültürünü ailelerimiz, çevremiz, müflterilerimiz, tederikçilerimiz ve de dernekler arac›l›¤›yla sektörümüzdeki di¤er kurulufllarla paylaflarak, kalite bilincini sektörümüze ve toplumumuza afl›lay›p kalitemizin yükselmesinde fark yaratmay› hedefliyoruz. • Önümüzdeki sene ödüle baflvurmay› düflünen kurulufllar için ne önerirsiniz? TKY, uzun dönem hedeflerine yo¤unlaflan bir yönetim tarz›; buna gönülden inanmak flart. Ödüle, kaliteyi ger-
sektör tan›t›m›
çekten bir yaflam biçimi olarak kabul eden, kesin kararl› ve istekli olan firmalar›n kat›lmas›n› tavsiye ederim. Olumsuzluklardan y›lmamak gerekiyor. ‹yilefltirmeye aç›k alanlar› tespit ettikçe moraliniz bozulmamal›, aksine geliflti¤inizin ve mükemmellik yolunda yani do¤ru yolda oldu¤unuzun fark›na bir kez daha var›p, ‘baflka neleri iyilefltirebiliriz, gelifltirebiliriz’ sorusunu sormaya devam etmelisiniz. Ödül, al›nsa da al›nmasa da asl›nda çok önemli de¤il, bu aflamaya gelmek için harcanan zaman, yap›lan iyileflmeler önemli. Ve en önemlisi de flirkette çal›flanlar›n bu vesileyle ifllerini sorgulamay› ö¤renmeleri, müflteri odakl›l›¤›n, sürekli iyileflmenin günlük hayata girmifl olmas› ve yaflamda kalitenin aran›r olmas›, sonunda toplumsal katk›, ulusal kalitenin artmas› için üzerimize düflenleri yapm›fl olman›n gururu önemli. • Lojistik pazar›n›n dünya ve Türkiye'deki büyüklü¤ü nedir? Lojistik pazar›n›n büyüklü¤ü, di¤er ülkelerin ve ülkemizin ticaret hacmi ile birebir do¤ru orant›l›d›r. Herhangi bir mal›n üretildi¤i veya sat›ld›¤› bir yerde üretim ve sat›flla eflit orant›l› bir lojistik gereksinimi mevcuttur. Bu do¤rultuda hangi harcamalar›n lojistik gider olarak raporland›¤› ve pazar tan›t›m› net olarak belirlenemese de ülkemizde faaliyet gösteren tafl›mac›l›k, gümrük ve üçüncü parti lojistik hizmeti veren kurulufllar›n toplam pazar hacminin 10 milyar dolar›n üzerinde bir büyüklükte oldu¤u ifade edilmekte. Dünyadaki lojistik pazar›n›n toplam rakamsal boyutlar› kesin olarak bilinmemekle birlikte trilyon dolarlar mertebesinde oldu¤u tahmin edilmektedir. Lojistik sektörü hali haz›rda gelecek on y›l›n en h›zl› büyüyen sektörleri aras›nda bulunmaktad›r. • Lojistik flirketlerinin Türkiye’de ve dünyada teknolojik yat›r›mlar› ne boyuttad›r? Gerçek zamanl› veri toplama, barkot ile tan›ma teknolojileri, ticari ve mali sistemlerin bütünleflik olarak çal›flmas›; k›sacas› bilgiye gereksinim duyulan bir sektör kalitesi mevcut. Baz› yaz›l›m flirketlerinin uluslararas› tafl›mac›l›k, baz› flirketlerin kargo operasyonlar› yönetimi, baz›lar›n›n da depo yönetim yaz›l›mlar› gibi belirli gereksinimleri adresledi¤ini gözlüyoruz. Yak›n bir geçmifle kadar bu konuda ülkemiz, dünyadaki emsallerinin oldukça gerisindeyken özellikle son y›llarda yap›lan baz› giriflimler lojistik hizmetlerde teknoloji kullan›m› yönünde piyasada itici güç olmakta ve flirketler art›k bilgi teknolojisi deste¤i olmadan lojistik hizmet tedarikinin mümkün olmad›¤›n› anlad›klar› için eflyadan önce bilgilerin hareket etti¤i bir ortama do¤ru yat›r›m yapmaya bafllam›fllard›r.
• Verinin bilgiye dönüflüm h›z›n›n kritik hale gelmesi • Veride hatas›zl›k • Performans ölçümü ve rekabet gücü • Uluslararas› lojistik normlar›n›n uygulanmas› • Sitemler aras› entegrasyon • Fatih Üniversitesi ö¤rencilerinin Lojistik sektöründe uygulanmak üzere haz›rlad›klar› projelere yaklafl›m›n›z nas›l olur? Gençlerin böyle giriflimlerde bulunmalar› çok güzel. Biz de üstümüze düflen görevi Biz, sektörün dinamik elimizden geldi¤ince yap›s›na uyum sa¤lamak yerine getirmeye haz›r›z. Mesela ‹stanbul ve fark yaratmak amac›yÜniversitesi Ulaflt›rma Fakültesi’nden la kaliteyi d›flardan sapö¤renciler gelip bentanm›fl standartlara göre le çal›fl›yorlar bana projelerini sunuyorbelgelemek yerine flirlar. Hatta Kalder için beraber sabaha kaketin kültüründen, iç ve dar çal›flt›¤›m›z oldu.
d›fl müflteri ihtiyaçlar›n-
• Ö¤rencilerin ifl dan yola ç›karak kendi baflvurusu yaparken nelere dikkat standartlar›m›z› kendimiz etmesini tavsiye saptayarak, bunlar› izedersiniz? Öncelikle ilk bakt›¤›leyerek iyilefltirmeler m›z özellik en az bir yap›yoruz. ama çok iyi derecede yabanc› dil. Ne kadar çok lisans o kadar flans. Çünkü bu kriter, uluslar aras› bir flirket olan Balnak’ta bizim için bir olmazsa olmazd›r. Hiç flüphe yoktur ki, en büyük tavsiyemiz yine birinci s›n›ftan itibaren kendi yönelecekleri branflta arayan de¤il aranan kifli olunmas› için staj yap-
• Lojistik sektöründe eskiyle yeni aras›nda bir farkl›l›k var m›? Lojistik; tedarik zinciri boyunca tedarikçiden üreticiye ve sat›fl kanallar›na kadar tüm süreçlere katma de¤er ekleyen, internet temelli teknolojileri esas alan bir yap›ya büründü. • Biliflim teknoloji yat›r›m›nda Lojistik sektörü için nelere dikkat edilmelidir? • Bilgi ve bilgilendirme ihtiyac›n›n artmas› • Veriye eriflim h›z›n›n kritik hale gelmesi Genç Kariyer / 2004
65
kitap tan›t›m›
B‹REYSEL KAR‹YER YÖNET‹M‹ Bu kitab› ‘hap bilgiler’ olarak tan›mlanan, ifl arama ve kariyer yönlendirme konusundaki ‘trick’ lerin anlat›ld›¤› bir kitap olarak görenlere bir tavsiyem var; ‘bofla’ harcayacak vaktiniz yoksa bu kitab› okumay›n. Piyasada onlarca ‘hap bilgiler’ kitab› zaten mevcut. Onlar› okuyabilirsiniz pekalâ!..
Kitab›n Ad›: Bereysel Kariyer Yönetimi “Profesyonel’in El Kitab›” Yazar: Mehmet Cemil ÖZDEN ISBN 975-974-390-6 Adres: Büklüm Sk. 10/8 Kavakl›dere- Ankara Tel: 0 (312) 424 10 92 Fax: 0 (312) 424 10 93
Günümüzün rekabetçi ortam›nda firmalar kendilerini rekabette üstün k›lacak kaynak olan insan’› keflfettikten sonra yaln›zca firma personeline yönelik uygulamalar› kapsayan ‘Personel Yönetimi’ kavram›n› bir kenara b›rak›p firma d›fl› potansiyel personel adaylar›n› da dikkate alan ’‹nsan Kaynaklar› Yönetimini’ uygulamaya bafllad›lar. Bu geliflmeler sonras› bireyler eski çal›flma al›flkanl›klar›n› bir kenara b›rakm›fl ve yaflam felsefesini yeniden gözden geçirme gere¤i duymufltur. Dolay›s›yla bu kitab›n bireysel kalitesini art›rmay› hedefleyen bireyler için haz›rland›¤›n› söyleyebiliriz. Yaln›z, bu kitap hakk›nda özet bilgileri sizlere sunmadan önce bir uyar›da bulunmak istiyorum. Bu kitab› ‘hap bilgiler’ olarak tan›mlanan, ifl arama ve kariyer yönlendirme konusundaki ‘trick’ lerin anlat›ld›¤› bir kitap olarak görenlere bir tavsiyem var; ‘bofla’ harcayacak vaktiniz yoksa bu kitab› okumay›n. Piyasada onlarca ‘hap bilgiler’ kitab› zaten mevcut. Onlar› okuyabilirsiniz pekalâ. Kitapta iflverenin yaklafl›mlar›n› içeren bilgiler baz›lar›n›z taraf›ndan ‘trick’ olarak nitelendirilebilse de bunlar
66
Genç Kariyer / 2004
kitap tan›t›m›
gerçek anlamda ‘trick’ olmay›p, ‘sistemin’ iflleyiflini aç›klayan ve bir anlamda ‘oyunun kurallar›n›’ ortaya koyan bilgilerdir. Sahip oldu¤u yetkinlikleri en iyi flekilde kullanarak iflini en iyi flekilde yapan ‘Profesyonellere’ adanan bu kitab› detayl› bir flekilde inceleyelim isterseniz: M. Cemil Özden’in, “Bireysel Kariyer Yönetimi” ile ilgili konular› dört ayr›m ve on iki bölüm içerisinde inceledi¤ini görüyoruz. ‘Birey ve Çal›flma Yaflam›’ ve ‘Birey ve Kariyer Yönetimi’ bafll›kl›, konu ile ilgili temel kavramlar›n incelendi¤i birinci ayr›m ço¤unuza teorik gelebilir. Ancak konunun temelinde yatan kavramlar› belirtmesi bak›m›ndan faydal› oldu¤unu düflünüyoruz. ‹kinci ayr›mda ‘Firmalar›n ‹fle Al›m Sistemi’ incelenerek firmalar›n ifle al›mlarda ne gibi kaynak ve yöntemleri kulland›¤›n› bilmek ‘farkl› kulvarlarda’ koflman›za engel olacakt›r. Konuya firma cephesinden bak›lan bu ayr›mda, firmalar›n ne istedi¤ini ö¤renerek kendinizi ona göre ayarlayabilirsiniz. ‘Kariyer Geliflimi’ne de¤inilen üçüncü ayr›mda konuya yine firma cephesinden bak›l›yor. ‘Firmalar›n Kariyer
Yönetim Sistemi’ bafll›kl› bölümde firmalar›n, çal›flanlar›n›n kariyer geliflimleri ile ilgili hangi araçlar› kullanarak ne gibi uygulamalarda bulundu¤u ortaya koyulurken ‘‹fle Bafllama ve Oryantasyon’ bölümünde bir firmada ifle bafllarken mesleki gelifliminize katk›da bulunmas› aç›s›ndan o firman›n çal›flma usullerine al›flma aflamas›nda dikkat etmeniz gereken konulara yer veriliyor. Bir firman›n kariyer yönetimi politikas› ve uygulamalar›nda firma kültürünün ne denli önemli oldu¤unu ortaya koyan ‘Firma Kültürü ve Kariyer’ bölümü ve mesleki gelifliminizde çok önemli olan yetkinlikleri objektif bir flekilde ele alan ‘Mesleki Geliflim’ bölümleri de yine üçüncü ayr›mda bulaca¤›n›z bölümler olarak göze çarp›yor. Ülkemizdeki emeklilik yafl› ve emeklilerin sosyoekonomik durumlar›n› inceleyen ‘Emeklili¤e Haz›rl›k’ ve ‘Emeklilikte ‹fl Yaflam›’ bölümleri ise ‘Emeklilik’ bafll›¤› ile kitab›n dördüncü ve son ayr›m›n› oluflturuyor. Vizyon ve hedef belirleme aflamas›ndan emeklilik ça¤›na dek ifl hayat›n›n bütün inceliklerini tek bir kitapta toplama becerisine sahip nadir insanlardan biri olan M. Cemil Özden’in bu kitab›na ulaflmak için www.mcozden.com adresine u¤raman›z yeterli olacakt›r. Hepinize keyifli okumalar diliyorum.
Genç Kariyer / 2004
67
web tan›t›m›
www.recruitmenturkey.com
Yüksek lisans›n› tamamlad›¤› 1999 y›l›nda ifl arama sürecindeyken ifl baflvuru bilgilerine topluca ulaflabilece¤i bir kayna¤a gereksinim duyan Artemiz Güler, bu gereksinimden yola ç›karak zaman içinde oluflturdu¤u veritaban›n› herkesle paylaflmay› düflünmüfl ve tüm kayna¤› internete tafl›yarak iflsizlerin yararlanmas› amac›yla www.RecruitmenTurkey.com sitesini kurmufl. Sonras›nda, ifl arayanlarla insan kaynaklar› çal›flanlar›n›n do¤rudan iletiflime geçece¤i bir ortam olarak da e-toplulu¤u (http://finance.groups.yahoo.com/group/RecruitmenTurkey/) kuran Güler, böylece ifl verenlerin ifl ilanlar›n›, ifl arayanlar›n da özgeçmifllerini do¤rudan ilgiliye gönderebildi¤ini belirtiyor. Ayr›ca bu e-toplulukta insan
68
Genç Kariyer / 2004
Bu say›m›zda sizlere 7000’i aflan üye say›s›yla yahoogroups.com ‘da en fazla üyeye sahip olan bir web adresini tan›taca¤›z.Bu arada, yabanc› bir web adresinden de¤il tamamen ‘yerli’ bir adresten bahsetti¤imizi öncelikle belirtelim!..
kaynaklar›na dair tüm konular aç›kça tart›fl›labiliyor. fiu an www.RecruitmenTurkey.com’a bakt›¤›m›zda Türkiye’de etkinlik gösteren yaklafl›k 350 dan›flmanl›k kurumunun iletiflim bilgileri ve yaklafl›k 450 flirkete ait ifl baflvuru amaçl› eposta ve faks bilgileri mevcut. Sadece bu bilgilerle bile, ifl arayan bir kifli kendi özelliklerine uygun dan›flmanl›k flirketlerini ve bu flirketlere hangi metodla baflvuraca¤›n› belirleyebilir. www.RecruitmenTurkey.com’u di¤er insan kaynaklar›/ dan›flmal›k firmalar›ndan ay›ran fark› ise tüm siteleri içeren bir ‹lk Kap› olufluyla aç›klayabiliriz. Ve bu sitenin di¤er farkl›l›klar›n› ise; tüm sitelere yönlendirme yapmas›, herhangi bir site ve dan›flmanl›k firmas›ndan ba¤›ms›z çal›flmas›, yaklafl›k 34 e¤itim kurumunda e¤itim ücretlerinde indirim yap›lmas›, bugüne kadar tamamen insan kaynakl› içerikli 20 bin iletinin desteklendi¤i herkese aç›k ba¤›ms›z bir topluluk olufluyla s›ralayabiliriz. Sadece Türkiye için de¤il, örne¤in Almanya için insan kaynaklar› ve ifle yerlefltirme sitelerini de bulabilirsiniz RT’de. Ayr›ca bafll› bafl›na bir oluflum olan Recruitmen Turkey e-toplulu¤unun da siteyi besledi¤ini belirtmekte fayda var.
web tan›t›m›
Sitenin 10 ana bafll›ktan olufltu¤unu görüyoruz. ‘Dan›flmanl›k fiirketleri’ bafll›kl› bölümde Türkiye’de faaliyet gösteren 344 tane Dan›flmanl›k fiirketi’ne ait telefon, fax, web adresi vs. bilgilerine ulaflabilirsiniz. ‘fiirketler’ bölümünde Türkiye’nin önde gelen 450 flirketinin insan kaynaklar› departman›na ait e-posta adreslerine Cv’nizi gönderebilir, 72 tane ‘‹fle Yerlefltirme Sitesi’nin bulundu¤u bölümde belirledi¤iniz sektördeki ifl ilanlar›n› tarayabilirsiniz. ‘Kariyer Rehberi’ bölümünde; ifl arayanlar için olmazsa olmazlardan olan özgeçmifl oluflturma ve ço¤u aday›n yanl›fl bilgilere sahip oldu¤u ifl görüflmesi teknikleri hakk›nda detayl› bilgileri ö¤renme flans›na sahipsiniz. Cvnizi olufltururken ‘Örnek Özgeçmifl ve Ön Yaz›lar’ bölümünden de yaralanman›zda fayda var. ‹fl arama öncesinde bireysel vizyonunuzu oluflturman›n ve hedefinizi belirlemenin belki de en önemli aflama oldu¤unu düflünenlerdenseniz; ‹nsan Kaynaklar› ve ifle yerlefltirme konular›ndaki yararl› olabilecek tüm makale, araflt›rma, inceleme, kitap tan›t›mlar› ‘‹nsan Kaynaklar›’ bölümünden okuyabilirsiniz. ‹nsan Kaynaklar› ile ilgili 48 adet link’i ‘‹nsan Kaynaklar› ‹le ‹lgili Di¤er Linkler’ bölümünde bulabilirsiniz. Üniversiteye girme aflamas›nda iseniz ve seçece¤iniz üniversitede Kariyer Merkezi’nin bulunuyor olmas› tercihlerinizde etkin bir rol oynayacaksa ‘Üniversite Kariyer Merkezleri’ bölümünde Türkiye’de Kariyer Merkezi’ne sahip üniversitelere ulaflabilirsiniz. Siteye yeni eklenen iki bölümden bir olan ‘A.R.T.›k iflim var!’ bölümünde RT sayesinde ifl bulan adaylar›n teflekkür mektuplar›n› göreceksiniz. ‘Köfleli Yaz›lar...’ bölümünde ise sitenin kurucusu olan Artemiz Güler’in tecrübelerinden yola ç›karak ka¤›da döktü¤ü makaleleri okuyabilirsiniz.
Sitenin di¤er farkl›l›klar›n› ise; tüm sitelere yönlendirme yapmas›, herhangi bir site ve dan›flmanl›k firmas›ndan ba¤›ms›z çal›flmas›, yaklafl›k 34 e¤itim kurumunda e¤itim ücretlerinde indirim yap›lmas›, bugüne kadar tamamen insan kaynakl› içerikli 20 bin iletinin desteklendi¤i herkese aç›k ba¤›ms›z bir topluluk olufluyla s›ralayabiliriz.
Genç Kariyer / 2004
69
post-it
Nisan ay›n›n yedinci günü Hac› Ömer ile Sad›ka’n›n ikinci çocuklar› do¤ar. Erkektir. fiimdi yeni bebeye bir isim gerekir. Hac› Ömer düflünmez bile... Kendisi yedi yafl›ndayken do¤an, ama daha neredeyse yafl›n› tamamlayamadan ölen kardefli akl›na gelir ve o gün belki bir kay›s› ya da elma a¤ac›n›n alt›nda otururken düflündüklerini an›msar, “Bir gün benim de bir o¤lum olursa ad›n› ölen kardeflim gibi Sak›p koyaca¤›m.” Böylece yeni bebe¤in ad› Sak›p konur. Sak›p ailenin soyads›z do¤an son çocu¤udur. Çünkü soyad› yasas› henüz ç›kmam›flt›r. Sak›p ancak bir yafl›na geldi¤inde yeni ç›kan yasa sonucu ailenin Sabanc› soyad›n› almas› ile Sak›p Sabanc› olur. Ve Sak›p Sabanc› ismi böylece yaflamaya bafllar.
1933 y›l› Türkiye için önemli bir y›ld›r.. “Aç›k al›nla ç›k›lan” bir on y›l tamamlanm›fl , genç Cumhuriyet 10.y›l›n› kutlamaktad›r. “Anayurt bir bafltan bir bafla demir a¤larla örülürken”, bir baflka ana, Sad›ka Ana ikinci çocu¤unun do¤um heyecan› içindedir.
70
Genç Kariyer / 2004
Örnek insan, merhum Sak›p Sabanc›'n›n Bülent fienver'e kitab›nda yay›nlamas› için verdi¤i 48 ö¤üdü paylafl›yoruz sizinle dostlar.. 1.
2.
Nas›l bir “Güç” ar›yorsunuz? Onu bilin. Güce sahip olduktan sonra ise onu iyi kullan›n. Baflkas›ndan, özellikle politikac›dan medet ummay›n.
post-it
3. 4. 5. 6. 7. 8. 9.
10.
11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. 27. 28. 29. 30. 31. 32. 33. 34.
35. 36. 37.
38.
39.
40.
Birlik ve beraberlik aray›fl›n› her iflte ve her f›rsatta sürdürün. Karfl›n›zdakilerin “‹nsan” oldu¤unu hiçbirzaman unutmay›n! ‹nsanlar›n birer “Makina” olmad›klar›n› bilin. Terfi, ödüllendirme ve cezaland›rma, baflar›ya yol açar. Adil olun. Her iflte, her konuda, her f›rsatta ve herkese karfl› adil olun. “Vicdan Huzuru” baflar›l› olabilmenin temel flart›d›r. Ayaklar›n›z her zaman yere bass›n. Hiçbir zaman havalarda dolaflmay›n. Kendinizi kimseden üstün görmeyin. Hiçbir ifli “K›y›s›ndan Köflesinden Tutmay›n”. Yapaca¤›n›z ifl ne ise, küçümsemeden ona sahip ç›k›n. Hayata uyun. ‹yilikleri unutmay›n. ‹yilikleri karfl›l›ks›z b›rakmay›n. Aç gözlü olmay›n. “Allah›ma fiükür” demesini bilin. fians, kader ve k›smet, yararlanmas›n› bilenler için vard›r. Hiç ölmeyecek gibi çal›fl›n. Yar›n ölecekmifl gibi haz›rl›kl› olun. Dünyan›n sizin etraf›n›zda kuruldu¤unu sanmay›n. Dostlu¤a ve arkadafll›¤a önem verin. Güler yüzlü ve tatl› dilli olun. Hedefiniz nedir? Onu bilin. Da¤›lmay›n. Lüzumsuz fleylerle u¤raflmay›n. Sa¤l›kl› olun. Sa¤l›k herfleyin bafl›d›r. Düzenli bir yaflam›n›z olsun. Manevi dünyan›z zengin olsun. Sonra maddi zenginlik gelir. Bilgili olun. Gözünüzü aç›n. Risk almay› bilin. Cesur olun. Güvenilir insan olun. Hangi ifli yapacaksan›z, o ifli en iyi bilenler ile iflbirli¤i yap›n. Yapt›¤›n›z ifl farkl› olsun. Müesseseleflin. ‹flinizi sevin. ‹flinize sahip ç›k›n. Tasarrufa önem verin. Tasarruf yat›r›m demektir. Borç para vermekte, kefil olmakta dikkatli davran›n. “‹yiyi” yüreklendirin, alk›fl verin. “Kötüyü” ay›play›n, ceza verin. Allah herkese “Bölüflmeyi” nasib etmez. “Bölüflmek” ve “Paylaflmak” kutsal ve keyifli bir ifltir. Bölüflmesini bilin. Paylaflmas›n› becerin. Kim ak›ll› üretir ise onun yan›nda olun. Kim ak›ls›z tüketir ise ondan uzak durun. Her fleyin bir fleyini, bir fleyin her fleyini bileceksiniz. Kar›n›za ve çocuklar›n›za vakit ay›r›n. Ne kadar yo¤un program›n›z olursa olsun, kar›n›za ve çocuklar›n›za zaman ay›rmal›s›n›z. Bu bir zorunluluk de¤il bir zevktir. Ad›n›z› temiz tutmaya özen gösterin. Baflar› bir bütündür. ‹sminizi temiz tutun ki, baflar› isminizi taçland›rs›n. ‹flbirli¤i yapaca¤›n›z insanlar›, birlikte çal›flaca¤›n›z kiflileri ve ortaklar›n›z› seçerken dikkatli olun. Arkadafll›klar›n›z› ve dostluklar›n›z› iyi kurun. Ç›kar u¤runa, menfaat bekleyifli içinde, belli kolay-
41.
42.
43.
44. 45.
46.
47.
48.
l›klardan veya imkanlardan yararlanmak hesab›yla, uygunsuz kifli veya guruplarla iliflkiye girmeyin. Kiflisel ç›kar u¤runa, geçici kazanç için kimseyi satmay›n. Fikirlerinizden ve de¤er yarg›lar›n›zdan fedakarl›k etmeyin. Etmeyin ki önce aileniz ve yan›n›zda çal›flanlar, sonra ifl yapt›klar›n›z ve çevreniz size güvensin. fieyh uçmaz. Onu müridleri uçurur. Baflar›y› yakalamak, baflar›y› sürdürmek, baflar›y› ileriye götürmek isteyenler ayaklar›n› yerden kesmemeye, uçmamaya özen gösterirler. Çünkü uçan hiçbir fley havada kalmaz. H›rç›n olmay›n, hem kendinize hem de baflkalar›na huzur verin. H›rç›nl›klar›n›z› yenmeye çal›fl›n. Dost olun, arkadafl olun. Dostunuz olsun, arkadafl›n›z olsun. ‹nsan sevdikçe ve sevildikçe mutlu olur. Yaflamadan ölmeyin. Yaflayarak ölün. Ölümden söz etmek kötü birfley ama, ölüm mukadder son. Her faninin kaderinde var ‹nsan bu dünyaya bir defa geliyor. ‹nsan ölürken yapt›klar›na de¤il, yapamad›klar›na piflman olurmufl. Son nefesinizde yapamad›¤›n›z fleyler için üzüntü duyun. Eflini iyi seçemeyen, iflini de iyi seçemez.
Genç Kariyer / 2004
71
e¤itim takvimi
2004 Genel Kat›l›ma Aç›k E¤itim Programlar›
E¤itim Ad›
Tarih
Süre
E¤itim fiirketi
27 - 28 A¤ustos 2004
2 gün
Yönbiltek E¤itim ve Danıflmanlık Merkezi
‹LER‹ SATIfi GEL‹fiT‹RME TEKN‹KLER‹
2 - 3 Eylül 2004
2 gün
Konsept Stratejik Çözüm Ortaklı¤ı ve Danıflmanlık
SUNUfi BECER‹LER‹M‹ GEL‹fiT‹R‹YORUM
7 - 8 Eylül 2004
2 gün
P.O.E.T. E¤itim ve Danıflmanlık Merkezi
10 - 11 Eylül 2004
2 gün
‹stanbul Kurumsal Geliflim Dan. ve E¤itim Hizmetleri
11 Eylül 2004
1 gün
‹stanbul Kurumsal Geliflim Dan. ve E¤itim Hizmetleri
CRM Tekniklerinin Etkin Bir fiekilde Kullanılarak Kârlılık ve Satıfllarımızın Arttırılması
Yönetim Becerilerini Gelifltirme Projelerde Risk Yönetimi YETK‹NL‹K BAZLI PERFORMANS YÖNET‹M‹ UYGULUYORUM
11 - 12 Eylül 2004
2 gün
P.O.E.T. E¤itim ve Danıflmanlık Merkezi
Süreç Yönetimi
17 - 18 Eylül 2004
2 gün
‹stanbul Kurumsal Geliflim Dan. ve E¤itim Hizmetleri
Yönetimde Altın Yanlıfllar
18 Eylül 2004
1 gün
YÖNTEK Müflavirlik Ltd.
Finansal Açıdan Proje De¤erleme Yöntemleri
21 Eylül 2004
1 gün
‹stanbul Kurumsal Geliflim Dan. ve E¤itim Hizmetleri
‹LET‹fi‹M BECER‹LER‹N‹N GEL‹fiT‹R‹LMES‹
21 - 22 Eylül 2004
2 gün
Konsept Stratejik Çözüm Ortaklı¤ı ve Danıflmanlık
25 Eylül 2004
1 gün
‹stanbul Kurumsal Geliflim Dan. ve E¤itim Hizmetleri
Projelerde Kalite Yönetimi Microsoft Project 2003 / Web Access Kullanarak Ileri Düzey Proje Yönetimi Uygulamaları
28 - 29 Eylül 2004
2 gün
‹stanbul Kurumsal Geliflim Dan. ve E¤itim Hizmetleri
NLP ‹LE SATIfi
7 - 8 Ekim 2004
2 gün
Navitas -NLP E¤itim ve Danıflmanlık
Teklif ve Sözleflme Yönetimi
8 - 9 Ekim 2004
2 gün
‹stanbul Kurumsal Geliflim Dan. ve E¤itim Hizmetleri
Konuflan fiirketler (Finansal Tablolar - Bütçe Yapma ve ‹zleme)
9 - 10 Ekim 2004
2 gün
‹stanbul Kurumsal Geliflim Dan. ve E¤itim Hizmetleri
SUNUfi BECER‹LER‹M‹ GEL‹fiT‹R‹YORUM
9 - 10 Ekim 2004
2 gün
P.O.E.T. E¤itim ve Danıflmanlık Merkezi
YETK‹NL‹K BAZLI PERFORMANS YÖNET‹M‹ UYGULUYORUM
19 - 20 Ekim 2004
2 gün
P.O.E.T. E¤itim ve Danıflmanlık Merkezi
YÖNET‹MDE KOÇLUK VE MENTORLUK
21 - 22 Ekim 2004
2 gün
Navitas -NLP E¤itim ve Danıflmanlık
YÖNET‹MDE NLP
21 - 22 Ekim 2004
2 gün
Navitas -NLP E¤itim ve Danıflmanlık
5 - 6 Kasım 2004
2 gün
‹stanbul Kurumsal Geliflim Dan. ve E¤itim Hizmetleri
Yönetim Becerilerini Gelifltirme ÇA⁄DAfi B‹R ‹NSAN KAYNAKLARI YÖNET‹C‹S‹Y‹M
9 - 10 Kasım 2004
2 gün
P.O.E.T. E¤itim ve Danıflmanlık Merkezi
20 Kasım 2004
1 gün
‹stanbul Kurumsal Geliflim Dan. ve E¤itim Hizmetleri
Microsoft Project 2003 / Web Access Kullanarak Ileri Düzey Proje Yönetimi Uygulamaları
23 -24 Kasım 2004
2 gün
‹stanbul Kurumsal Geliflim Dan. ve E¤itim Hizmetleri
E⁄‹TMENL‹K BECER‹LER‹M‹ GEL‹fiT‹R‹YORUM
23 - 24 Kasım 2004
2 gün
P.O.E.T. E¤itim ve Danıflmanlık Merkezi
3 - 4 Aralık 2004
2 gün
‹stanbul Kurumsal Geliflim Dan. ve E¤itim Hizmetleri
Projelerde Kalite Yönetimi
Süreç Yönetimi Projelerde Risk Yönetimi
18 Aralık 2004
1 gün
‹stanbul Kurumsal Geliflim Dan. ve E¤itim Hizmetleri
ÇA⁄DAfi B‹R ‹NSAN KAYNAKLARI YÖNET‹C‹S‹Y‹M
18 - 19 Aralık 2004
2 gün
P.O.E.T. E¤itim ve Danıflmanlık Merkezi
YÖNET‹MDE KOÇLUK VE MENTORLUK
21 - 22 Aralık 2004
2 gün
Navitas -NLP E¤itim ve Danıflmanlık
21- 22 - 23 Aralık 2004
3 gün
‹stanbul Kurumsal Geliflim Dan. ve E¤itim Hizmetleri
Microsoft Project 2003 / Web Access Kullanarak Proje Planlanması, Yürütmesi, Kontrolü ve Analizi
72
Genç Kariyer / 2004