Sonett-uniek_230x285_2021.qxp 19.02.21 11:45 Seite 1
genoeg.nl
(Advertentie) 128
! Precies wat je nodig hebt
Lente
Thema: Stemmen met je poremonnee
2021
Genoeg te doen + Deo: zo gemaakt + Sla in een potje + DIY: Composttoilet
Stem!
Sonett – uniek E C O L O G I S C H
Vooral ook met je portemonnee
1
C O N S E Q U E N T
ECOLOGISCH CONSEQUENT
Verkrijgbaar in bio-winkels.
3
LENTE 2021
U N I E K : Alle Sonett producten zijn 100% biologisch afbreekbaar. In tegenstelling tot veel andere was- en reinigingsmiddelen zijn ze vrij van petrochemische tensiden en enzymen. Sonett producten bevatten geen synthetische geur-, kleur- en conserveringsstoffen. Alle oliesoorten zijn voor 100% afkomstig uit gecontroleerd biologische of biologisch-dynamische teelt. Alle Sonett producten worden uiteraard zonder gentechniek, zonder nanotechnologie en zonder dierexperimenten gemaakt. Meer informatie op: www.sonett.eu
+ tips voor een schoon huis en een schoon milieu
Eenvoudig leven Geld genoeg Praktisch
Het genoeg van Jan Terlouw Portret Groningse afvalvisser Chris Vogt Huishoudboekje Renée Lamboo: ‘Geld is niet vies’ Geldzaken Verklaar de oorlog aan schulden Koken met genoeg Rabarberschuimtaart Opgeruimd Verzameling uitdunnen DIY Melkpak-
24e jaargang
128 € 6,99
portemonnee
Cover 128.indd 1
23-02-21 16:49
Genoeg kunst
Community
Lezer aan het woord Met weinig veel doen. Op een leuke, vrolijke manier. Dat is de levensstijl van thuiskapster Coby de Vries (52). Inspiratie daarvoor vindt ze in Genoeg. ‘Het is fijn te lezen dat er meer mensen zijn zoals ik.’ Levensmotto ‘Wees tevreden met wat je hebt. Dit heb ik van huis uit meegekregen en dat koester ik. Al die overdaad – daar doe ik niet aan mee. Niet uit gierigheid of moeten, maar omdat ik dat zo wil. Of eigenlijk: wij, want mijn man en dochter van zestien delen die visie en levensstijl. We hebben niet veel nodig om gelukkig te zijn.’ Zelf doen ‘Ik werk bewust maar drie dagen, zodat ik genoeg tijd heb voor wat ik nog meer graag doe: koken, bakken, lezen, tuinieren. Ik doe veel zelf, in en om huis. We wonen in een klein, kleurrijk huisje in een Fries dorp met ’s zomers veel groen en bloemen.’ Favoriete rubrieken ‘Ik lees Genoeg van voor naar achter en bewaar ze ook. De bespaar-, boeken- en moestuintips vind ik het leukste. Ook de columns van Milouska en Marieke vind ik altijd mooi en de interviews lees ik ook graag. Het is fijn te lezen dat er meer mensen zijn zoals ik, voor wie het niet gaat om meer, meer, meer.’ Stemmen met je portemonnee ‘Ik koop weinig en wat ik koop, koop ik zo veel mogelijk lokaal, biologisch en tweedehands. Ik kijk eigenlijk altijd eerst of ik het tweedehands kan vinden. Ook kleding. Alleen boeken koop ik nog wel eens nieuw. Van boekwinkels word ik erg gelukkig, maar ik ben ook lid van de bieb en leen of ruil ook wel met vriendinnen. Soms denk ik wel eens: wat kan ik in mijn eentje beginnen? Maar het geeft me een goed gevoel om erop te letten dat wat ik koop goed en groen is, en daarvoor wil ik ook best wat meer betalen.’
2 Genoeg Lente 2021
Def128.indd Genoeg 128 Cover 2 deel 1.indd 2
Meer dan een magazine Er zijn tal van manieren om op de hoogte te blijven van Genoeg-activiteiten en een bijdrage te leveren aan de Genoeggemeenschap. Lezers Geven Genoeg Dankzij het fonds Lezers Geven Genoeg kunnen wij een aantal mensen die hun abonnement om financiële redenen moeten opzeggen blij maken met een jaar gratis verlenging van hun abonnement. Je gift is welkom op NL07 INGB 0008 5922 51 t.n.v. Genoeg o.v.v. ‘Lezers Geven Genoeg’. Winkel.genoeg.nl In de online winkel van Genoeg kun je je abonnement verlengen en (cadeau)abonnementen, boeken en reeds verschenen nummers bestellen. Met je aankoop steun je de Genoeg-community.
Genoeg.nl Op Genoeg.nl vind je actueel nieuws en tips, columns, recensies en recepten. Via Genoeg.nl/contact/ leg je contact met de abonnementenservice, de redactie en de advertentieafdeling. Ook kun je hier je tips doorgeven. Genoeg-nieuwsbrief De gratis digitale Genoeg-nieuwsbrief biedt actueel nieuws en tips voor iedereen die meer wil doen met minder. De nieuwsbrief komt uit als het uitkomt, maar minimaal één keer per maand. Wil je de nieuwsbrief ontvangen? Vul dan op Genoeg.nl je e-mailadres in bij ‘Nieuwsbrief’. (Cadeau)abonnementen Zie de advertentie op pagina 73 van deze Genoeg voor de aanbieding of ga naar Winkel.genoeg.nl/abonnementen.
Genoeg Zomer verschijnt op 15 juni Nog geen abonnee? Neem dan nu een abonnement en ontvang elk kwartaal genoeg inspiratie en praktische tips om meer te doen met minder.
Kies je welkomstcadeau op pagina 73.
Genoeg & social media Genoeg op Facebook: Facebook.com/genoeg.nl Genoeg op Instagram: Instagram.com/magazinegenoeg Genoeg op Twitter: Twitter.com/genoeg Genoeg op Pinterest: Pinterest.com/genoeg Lente 2021 Genoeg
22-02-21 20:16
Deel Praktisch Genoeg 128 gecorrigeerd.indd 75
75
16:49 23-02-21 16:47
Kiesdrempel Het coververhaal van dit nummer heeft een bijzondere ontstaansgeschiedenis. Ik neem je even mee naar vorig jaar mei, toen veel ophef ontstond over de miljardensteun van de overheid aan grote bedrijven. Een krantenknipseltje circuleerde in de redactie-app en werd door een van ons op Facebook geplaatst. Toen we na een uurtje een blik op onze Facebooktijdlijn wierpen was het bericht tot onze verbazing al 10.000 keer bekeken en talloze malen gedeeld. Veel lezers reageerden. Allemaal positief. De online bijval voor dit bericht hield dagen aan. Wat was er aan de hand, waarom veroorzaakte dat simpele berichtje uit de krant zoveel bijval van de Genoeg-community? Het krantenberichtje was een ingezonden brief van Saskia Prins. Dit vroeg zij zich af: ‘Begrijpelijk, die collectieve verontwaardiging over de euro's die verdwijnen in de zakken van Booking.com, Action en andere bedrijven die in handen zijn van rijke durfkapitalisten en over de bonus van een vliegtuigexploitant. Alleen: het is een gevolg van ons eigen gedrag. Wij consumeren deze bedrijven rijk. Wij kopen die geinige goedkope spulletjes. Wij stappen in een vliegtuig voor een weekendje Madrid. Als we onze verontwaardiging nu eens omzetten in gedrag? Bedenk dat elke euro die je uitgeeft een keuze is. En máák een keuze. Koop bij verantwoorde en eerlijke bedrijven. Koop niet meer dan je nodig hebt. Koop lokaal. We hebben echt zelf in de hand hoe de wereld eruitziet.’ De ingezonden brief van Saskia zorgde voor nog meer reactie: het onderwerp ‘Stemmen met je portemonnee’ kwam ter tafel op de redactievergadering en het resultaat ligt nu voor je. Een nummer ter inspiratie: om te stemmen. Met je portemonnee. Omdat het niet zo eenvoudig is. Er is altijd wel een drempel te nemen: gewoonten, huisgenoten, je omgeving. Daarom maakten we deze Genoeg: om je te helpen over je eigen kiesdrempels heen te stappen. We zijn benieuwd wat het je brengt! Laat het ons weten via redactie@genoeg.nl. Heleen van der Sanden, hoofdredacteur
Genoeg is een onafhankelijk tijdschrift voor iedereen die meer wil doen met minder. Elk nummer van Genoeg bestaat uit vier delen. Gelukkig met genoeg Weinig bezitten, uit noodzaak of keuze, kan heel rijk voelen. Lees de inspirerende verhalen. Genoeg voor iedereen Hoeveel is genoeg? Over eerlijk delen in de overvloed en voldoende overhouden voor de generatie na ons. Genoeg geld Kritisch kiezen en vrolijk besparen. Over de grote economie en het kleine huishoudboekje. Praktisch genoeg We doppen onze eigen boontjes en maken dingen lekker zelf. Origineel, goedkoop, en vaak beter voor het milieu. Een gids voor huis en tuin.
Verzamelingen verzamelen
Luciferdoosjes waardeloos materiaal? Het is maar hoe je het bekijkt. De doosjes waarmee Diederik Schneemann (1979) de Matchbox Lord Cupboard maakte, zijn allemaal jarenlang met liefde en aandacht gekoesterd in verzamelingen. Waarom zouden die minder waard zijn dan marmer of brons, materialen die als duur te boek staan? De sentimentele waarde van verzamelingen is groot, dat maakt ze voor Schneemann interessant. Meer dan tienduizend doosjes plakte Schneemann op een kast die er speciaal voor werd ontworpen. De kast is deel van zijn serie ‘Cherished’. Daarin kreeg (onder meer) een collectie parfumflesjes een nieuw leven als lamp. Schneemann, verzamelaar van verzamelingen, vindt zijn collecties op beurzen en op internet. Soms haalt hij ze op, dan zit hij bij vaak oudere mensen, kleurrijke types die nog veel meer verzamelen. Luciferdoosjes heeft hij intussen in 26 verschillende maten. Zelf verzamelt hij gebruiksvoorwerpen waarvan de betekenis verloren is gegaan. Op internet speurt hij dan na waarvoor ze dienden. Schoonheid door vervreemding, dat boeit hem. (MR)
Matchbox Lord Cupboard, 145 x 55 x 218 cm. Diederikschneemann.com
Lente 2021 Genoeg
Def Genoeg 128 deel 1.indd 3
3
23-02-21 16:24
10
Het genoeg van Jan Terlouw
Geldzaken Schulden
40
Het huishoudboekje van Renée Lamboo
Dat doe ik lekker zelf
l Coververhaa
Zo maak je een composttoilet en dito hoop
38
62 12
Stemmen met je portemonnee 22 Duurzaam ja of nee? Stemmen doe je met je portemonnee 25 Fotoverhalen Koopkrachtpatsers • Duurzaam bouwen • Niets verspillen • Nooit meer vlees • Alles met de trein
22
4 Genoeg Lente 2021
Def Genoeg 128 deel 1.indd 4
23-02-21 16:25
Lente GELUKKIG MET GENOEG
Inhoud
Nummer 128 | 2021
GENOEG GELD
PRAKTISCH GENOEG
Over rijk leven met weinig
Over kritisch kiezen en vrolijk besparen
Over eigen boontjes doppen
6, 18, 34 en 46 Fotoverhaal 8 Kort genoeg 9 Boeken 10 Het genoeg van Jan Terlouw 12 Reportage Afvalvisser Chris Vogt 17 Op de fiets naar India
36 Kort genoeg 37 Boeken 38 Huishoudboekje Geld is niet vies 40 Geldzaken Verklaar de oorlog aan schulden 42 Kopen of laten lopen Elektrische tandenborstel 45 Welgeteld Column Marieke Henselmans
48 49 50 52 53 54 56
GENOEG VOOR IEDEREEN
Over delen en vermenigvuldigen
20 Kort genoeg 21 Boeken 22 Coververhaal Stemmen met je portemonnee 25 Fotoverhaal Koopkrachtpatsers 27 Voedselbospionier Wouter van Eck 30 Heb ik wat van je aan? Nikki Janssen-Roosenboom 33 Genoegens Column Milouska Meulens
2 Genoeg kunst Diederik Schneemann 3 Redactioneel 52 Regeladvertenties 67 Ware winst Genoeg-ondernemers 74 Lezers schrijven Genoeg | Colofon 74 Genoeg abonneeservice 75 Lezer aan het woord
27
57
Wouter van Eck:
‘Mijn Voedselbos is een groen pensioen’
EN VERDER
Huid en haar
Zelf deodorant maken
57 58 59 60 61 62 64 65 66
Kort genoeg Boeken Koken met genoeg Rabarber Voor de bijl Bad Over de datum Mijten Gezond weer op Slapen Huis & Haard Tips voor huis, tuin en keuken Huid & Haar Deodorant maken Van eigen grond Sla in een potje Natuur in overvloed Column Elisabeth Noorduin Digibeter Verder kijken dan Bol.com Opgeruimd Verzameling uitdunnen DDILZ Composttoilet en composthoop maken Upcycle Melkpakportemonnee Van de straat Ritsenblik Samen wonen Column Merel Deelder
59
Natuur in overvloed Column Elisabeth Noorduin
Lente 2021 Genoeg
Def Genoeg 128 deel 1.indd 5
5
23-02-21 16:25