genoeg.nl
! Precies wat je nodig hebt
Zomer
2021
Het genoeg van
Giel Beelen Genoeg te doen + Shampoobar: zo gemaakt + Aardbeien kweken + Fietstassen maken van ‘Big Shoppers’ + IJs maken zonder ijsmachine Coververhaal 3
Eenvoudig leven Geld genoeg Praktisch
Zomaar aardig! Reportage Herenboeren Zelf een beetje boer zijn Portret Bijenkoningin Sonne Copijn leert van de bijen Huishoudboekje Hester: ‘Minder gaan werken is een optie’ Geldzaken Effectief schenken aan goede doelen Kopen of laten lopen Hoe duurzaam is je kopje thee? Opgeruimd Afwas wegwerken Digibeter: Cookies, eten of niet?
24e jaargang
129 € 6,99
Genoeg kunst
2 Genoeg Zomer 2021
Zomaar aardig Een druilerige voorjaarsdag. Ik ben lopend op weg naar de fysiotherapeut. Een pijnlijke rug... Voor mij zie ik een man geïnteresseerd de bovenkant van een parkeerautomaat bekijken. Dan pakt hij er iets af. Hij kijkt op en ziet mij. Met een hoffelijk buiginkje overhandigt hij mij de zojuist gevonden schat: twee muntjes. Ik buig ook en neem ze lachend aan. We vervolgen elk onze weg. Mijn dag is goed. De muntstukjes bleven in mijn jaszak. Als ik nu mijn hand in mijn jaszak steek, moet ik weer even glimlachen. Zo werkt dat dus. Hoe breed is een glimlach als je al die kleine glimlachjes bij elkaar optelt? Dus, lieve Genoeg-lezer: laat je inspireren door het coververhaal in dit nummer en stort je in het avontuur door zomaar iets aardigs te doen voor zomaar iemand. Het kan anoniem (spannend!) of niet (nog spannender). Zoals een van de geïnterviewden in dit nummer zegt: ‘Maak er een sport van!’ Wie weet wordt het dan – wat voor weer het ook wordt – wel een buitengewoon aardige zomer! De makers van Genoeg hebben er een sport van gemaakt om een buitengewoon aardige zomer-Genoeg voor je te maken. Waarin je ook kunt lezen wat er kan gebeuren als de zomaar-aardigheid zich uitstrekt naar álle levende wezens om ons heen, dus ook de planten en de dieren. Zoals een oude wijze ooit schreef: ‘Elke grasspriet heeft een engel die zich over hem buigt en fluistert: Groei, groei.’ In dit nummer vind je ook van dit soort tot aard-ig-heid inspirerende voorbeelden. Zoals ‘bijenkoningin’ Sonne Copijn (zie pagina 12), die zich bezighield met de vraag hoeveel honing je mag oogsten wanneer je wilt dat het bijenvolk voldoende honing voor zichzelf overhoudt. Die vraag raakte haar zo, dat het haar in plaats van honing kennis opleverde van de leefwijze van wilde bijen. Kennis die ze gedreven doorgeeft. Ook de reportage over de Herenboerderij biedt aardige inspiratie. Bedenker Van der Veer: ‘Herenboerderij is een werktitel: we willen als “een heer” – dus met respect – met de bodem omgaan.’ En, nog meer aardig nieuws: elke Nederlander kan een Herenboer worden... Heleen van der Sanden, hoofdredacteur
Genoeg is een onafhankelijk tijdschrift voor iedereen die meer wil doen met minder. Elk nummer van Genoeg bestaat uit vier delen. Gelukkig met genoeg Weinig bezitten, uit noodzaak of keuze, kan heel rijk voelen. Lees de inspirerende verhalen. Genoeg voor iedereen Hoeveel is genoeg? Over eerlijk delen in de overvloed en voldoende overhouden voor de generatie na ons. Genoeg geld Kritisch kiezen en vrolijk besparen. Over de grote economie en het kleine huishoudboekje. Praktisch genoeg We doppen onze eigen boontjes en maken dingen lekker zelf. Origineel, goedkoop, en vaak beter voor het milieu. Een gids voor huis en tuin.
Staatsieportret van een schimmel
De schoonheid van een vochtplek, je moet er oog voor hebben. Lizan Freijsen (61) heeft dat, al ruim vijftien jaar. De lekkage in haar Rotterdamse tuinhuisje groeide, veranderde van vorm en kleur. Een levend kunstwerk! Freijsen begon zulke vlekken te fotograferen. Duur huis, goedkoop huis, water maakt geen onderscheid. Overal laat het zijn sporen na. Dit kleed, The Dunes, is gebaseerd op watervlekken in zachtboardplafonds die Freijsen vond in een oude boerderij bij het Kralingse Bos. Bij tuften knoop je wollen draden door een stramien. Je kunt ook een tuftpistool gebruiken, dat gaat sneller en is steviger. Handig als je grote wand- en vloerkleden ontwerpt, zoals Freijsen nu doet. Ze werkt vaak samen met het Textielmuseum in Tilburg. The Dunes, hiernaast afgebeeld, is zo'n getuft kleed en werd vervaardigd door Hester Onijs van dat museum. Een nieuw werk van twaalf bij vijf meter hangt sinds mei in Micropia, het Artis-museum over microben. Een prima plek dus voor de Fungal Wall. (MR) The Dunes (2017), 375-450 cm. Het kleed ligt in een woonhuis in de VS. Foto: Josefina Eikenaar
Zomer 2021 Genoeg
3
10
Het genoeg van Giel Beelen
58
Van eigen grond Zomerkoninkjes
Portret Bijenkoningin Sonne Copijn
Reportage Op bezoek bij de Herenboeren
12
30
l Coververhaa
Zomaar aardig zijn
24 4 Genoeg Zomer 2021
Zomer GELUKKIG MET GENOEG
Inhoud
Nummer 129 | 2021
GENOEG GELD
PRAKTISCH GENOEG
Over rijk leven met weinig
Over kritisch kiezen en vrolijk besparen
6, 20, 34 en 46 Fotoverhaal 8 Kort genoeg 9 Boeken 10 Het genoeg van Giel Beelen 12 Portret Bijenkoningin Sonne Copijn 19 Op de fiets naar India
38 Kort genoeg 48 Kort genoeg 39 Boeken 49 Boeken 40 Huishoudboekje 50 Koken met genoeg IJs maken De luxe van veel spaargeld zonder machine 42 Geldzaken 52 Voor de bijl Ruimte in de cloud Zo doneer je effectief 53 Over de datum Ongenode gasten 43 Welgeteld 54 Gezond weer op Minder zout Column Marieke Henselmans 57 Huid & Haar 44 Kopen of laten lopen Thee Shampoobar maken 58 Van eigen grond Aardbeien kweken in je tuin of op je balkon EN VERDER 59 Natuur in overvloed 2 Genoeg kunst Column Elisabeth Noorduin Lizan Freijsen 60 Digibeter Lust je Cookies? 3 Redactioneel 61 Opgeruimd De vaat 52 Regeladvertenties 62 DDILZ Fietstassen van Big Shoppers 18 / 64 Genoeg abonneeservice 65 Van de straat Gevonden geld 67 Ware winst Genoeg ondernemers 66 Samen wonen 74 Lezers schrijven Genoeg | Colofon Column Merel Deelder 75 Lezer aan het woord
GENOEG VOOR IEDEREEN
Over delen en vermenigvuldigen
22 Kort genoeg 23 Boeken 24 Coververhaal Zomaar aardig 27 Fotoverhaal Klein gebaar, groot effect 29 Genoegens Column Milouska Meulens 30 Reportage Herenboeren 34 Heb ik wat van je aan? Babykleertjes
44
34
Heb ik wat van je aan?
Doorgeefkleertjes, ook voor de baby
Over eigen boontjes doppen
Kopen of laten lopen Hoe duurzaam is thee?
57
Huid en haar
Zelf een shampoobar maken Zomer 2021 Genoeg
5