404 1 28آذر ﻣﺎه 1387 ﻣﺒﺎدا ﻛﻪ از ﻣﺎ ﻣﻠﻮﻟﻴﺪه ﺑﺎﺷﻲ ﺣﺪﻳﺚ ﺣﺴﻮدان ﻗﺒﻮﻟﻴﺪه ﺑﺎﺷﻲ ﭼﻮ درس ﻣﺤﺒﺖ ﻧﺨﻮاﻧﺪي ﭼﻪ ﺳﻮد ار ﻓﺮوﻋﻴﺪه ﺑﺎﺷﻲ اﺻﻮﻟﻴﺪه ﺑﺎﺷﻲ ﺑﺮو ﻃﺮزﻳﺎ! زﻟﻒ ﺧﻮﺑﺎن ﺑﻪ ﭼﻨﮓات زﻣﺎﻧﻲ ﺑﻴﺎﻓﺘﺪ ﻛﻪ ﭘﻮﻟﻴﺪه ﺑﺎﺷﻲ«
از ﻟﺒﺨﻨﺪﻫﺎ ﮔﺬر ﻛﻦ ﻫﻤﻴﺸﻪ اﻧﺪوﻫﻲ اﺳﺖ ﭘﺸﺖ ﻟﺐﻫﺎ ﺑﺴﺘﻪ و و ﮔﺎﻫﻲ ﺑﺎز
ﻃﺮزي اﻓﺸﺎر /ﺷﺎﻋﺮ ﻋﺼﺮ ﺻﻔﻮي
503
ﭘﻨﺠﺸﻨﺒﻪ 21آذر /1387ﺧﺎﻧﻪ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﮔﺮاش /ﺳﺎﻋﺖ ﺳﻪ و ﻧﻴﻢ ﺗﺎ ﭘﻨﺞ ﻋﺼﺮ آﻗﺎﻳﺎن :ﻋﺒﺪاﻟﺮﺿﺎ آذرﻣﻴﻨﺎ ،ﻣﺤﻤﻮد و ﻣﺴﻌﻮد ﻏﻔﻮري ،ﻛﺎرﮔﺮ و ﺧﺎﻧﻢﻫﺎ ﻏﻔﻮري ،ﻛﻮزﻟﻲ ،ﻣﺮﻳﻢ و اﻟﻬﺎم اﻧـﺼﺎري ،ﻛـﺸﻮري، آﺑﺎزﻳﺎن ،رﻫﻨﻮرد ،ﻋﻈﻴﻤﻲ ،ﺳﻤﺎﻧﻪ ﺷﺮﻳﻒزاده ،ﺳﻤﻴﺮا وﺣﻴﺪيﻧﻴﺎ و ﺧﺎﻧﻢ ﺟﻌﻔﺮزاده ﺳﺮﻗﺖ ﻳﻚ ﻣﺮگ از ﺧﺎﻧﻢ ﺷﺮﻳﻒﭘﻮر :ﻧﺪ ﻋﺪم ﺗﻮﺟﻪ ﻛﺎﻓﻲ ﺑﻪ ﺟﺰﻳﻴﺎت و ﮔﺮهﻫﺎي داﺳﺘﺎﻧﻲ ﺑﺎﻋﺚ ﻛﻢرﻧﮓ ﺷﺪن ﻣﻨﻄﻖ داﺳـﺘﺎن ﺷﺪه ﺑﻮد و از ﺑﺎورﭘﺬﻳﺮي آن ﻣﻲﻛﺎﺳﺖ .ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﻛﻪ اﮔﺮ اﻳﻦ داﺳﺘﺎن را ﺑﻪ ﺳﺎﺣﺖ اﺳﻄﻮرﮔﻲ ﺑﺒﺮﻳﻢ و آن را در ﻛﻨﺎر داﺳﺘﺎن رﺳﺘﻢ و ﺳﻬﺮاب ﺑﮕﺬارﻳﻢ ،اﻳﻦ ﻧﻘﺺ ﺗﺎ ﺣﺪي ﺑﺮﻃﺮف ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ .زﺑﺎن داﺳﺘﺎن ﻫﻢ ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ﻋﺎﻣﻴﺎﻧﻪ ﻧﺒﺎﺷﺪ. ﭼﺮاغ ﺑﺮﺳﺎﺗﻲ از آﻗﺎي ﻣﺼﻄﻔﻲ ﻛﺎرﮔﺮ :ا ﺷﻌﺮ دﻟﻨﺸﻴﻦ ﻛﺎرﮔﺮ ﺑﺤﺜﻲ ﺗﻜﺮاري را در ﺑﺎب ﻣﺠﺎز ﺑﻮدن ﺷـﺎﻋﺮ در اﺳـﺘﻔﺎده از ﻋﻨﺎﺻﺮ ﺑﻮﻣﻲ راه اﻧﺪاﺧﺖ .اﻛﺜﺮ اﻋﻀﺎ اﻋﺘﻘﺎد داﺷﺘﻦ در ﺻﻮرت اﺳﺘﻔﺎده از اﻳﻦ ﻋﻨﺎﺻﺮ ﺣﺘﻤﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻧﺤﻮي ﺑﺮاي آﻧﻬﺎ ﺗﻮﺿﻴﺤﻲ اراﻳﻪ داد .روي ﮔﻴﺮ اﻓﺘﺎدن ﺷﺎﻋﺮ در دام زﺑﺎن ﻫﻢ ﺑﺤﺚ ﺷﺪ و اﻳﻨﻜﻪ ﻣﺜﻼ ﺗﻜﺮارﻫـﺎي ﻏﺮﻳﺒﺎﻧـﻪ و رﻧﺪاﻧـﻪ در ﺷـﻌﺮ ﻧـﻮﻋﻲ ﺣـﺸﻮ ﻫﺴﺘﻨﺪ. ﺗﻮﻟﺪ از ﺧﺎﻧﻢ ﻛﺸﻮري :ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻧﻘﺪﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ داﺳﺘﺎن ﻗﺒﻠﻲ وارد ﺷﺪه ﺑﻮد ﺑﻪ اﻳﻦ داﺳﺘﺎن ﻫﻢ وارد ﺑﻮد .ﺑﻲﻣﻨﻄﻘـﻲ داﺳﺘﺎن ﺣﺘﻲ ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪه ﺑﻮد ﻧﻮك ﭘﻴﻜﺎن ﺑﻪ ﺳﻤﺖ زن داﺳﺘﺎن و اﺣﺘﻤﺎل ﻣﺸﻜﻞدار ﺑﻮدن او ﺑﺮﮔﺮدد .ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﺪ اﻳﻦ داﺳﺘﺎن و داﺳﺘﺎن ﻗﺒﻠﻲ ﺑﺎ ﻛﻤﻲ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺟﺰﻳﻴﺎت و ﺗﺼﻮر ﻣﻮﻗﻌﻴﺖﻫﺎ در ذﻫﻦ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎن ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ داﺳﺘﺎنﻫﺎي ﺑﻬﺘﺮي ﺷﻮﻧﺪ.
ﺳﻌﻲ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﮔﺮدو را ﺑﺎ دﺳﺘﺎﻧﺶ ﺑﻜﻨﺪ وﻟﻲ ﮔﺮدو ﻣﺤﻜﻢ ﺑﻪ ﺷﺎﺧﻪ ﭼﺴﺒﻴﺪه اﺳﺖ و ﺟﺪا ﻧﻤﻲ ﺷﻮد .ﺳﻨﺠﺎب ﭘـﺲ از ﺗﻘـﻼي زﻳﺎد از ﺣﺮﺑﻪي ﻗﺪﻳﻤﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﻛﻨﺪ و ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﻛﻪ ﮔﺮدو را ﺑﺎ دﺳﺘﺎﻧﺶ ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ ﺧﻮدش را در ﻫﻮا رﻫﺎ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﻠﻜـﻪ ﺑﻪ ﻛﻤﻚ ﻧﻴﺮوي ﺟﺎذﺑﻪ زﻣﻴﻦ ﮔﺮدو از ﺷﺎﺧﻪ ﻛﻨﺪه ﺷﻮد .ﮔـﺮدو ﻛﻨﺪه ﻣﻲﺷﻮد و ﺳﻨﺠﺎب ﺑﺎ ﮔﺮدو ﺑﻪ ﺗﻪ دره ﺳﻘﻮط ﻣﻲﻛﻨﺪ. ****
404
2
ﻣﻴﻤﻮن ﻧﺮ اﻏﻠﺐ ﺑﺮاي ﺟﻠﺐ ﺗﻮﺟﻪ ﻣﺎده ﺑﻪ او ﻣﻮز ﻣـﻲدﻫـﺪ اﻣـﺎ ﺳﻮﺳﻚﻫﺎي ﻧﺮ ﺑﻪ ﻛﻤﻚ ﺷﺎﺧﻚﻫـﺎﻳﻲ ﻛـﻪ روي ﺳﺮﺷــﺎن دارﻧــﺪ ﻣــﻲﺗﻮاﻧﻨــﺪ ﻃــﻮل
ﻣﻮجﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ را درﻳﺎﻓﺖ ﻛﻨﻨﺪ .اﻳﻦ ﻛﺎر ﺑﺎﻋﺚ ﻣـﻲﺷـﻮد ﻛـﻪ ﻛﻮﭼﻜﺘﺮﻳﻦ ﺣﺮﻛﺖ ﺟﺎﻧﻮر دﻳﮕﺮي را اﺣﺴﺎس ﻛﻨﻨﺪ .ﺳﻮﺳﻚ ﻧـﺮ ﺑﻪ ﻛﻤﻚ اﻳﻦ اﻣﻮاج ﺑﻪ ﭘﺸﺖ ﺳﺮش ﻧﮕﺎه ﻣﻲﻛﻨﺪ و ﺳﻮﺳﻚ ﻣﺎده را ﻣﻲﺑﻴﻨﺪ .در ﻫﻤﻴﻦ ﻟﺤﻈﻪ ﺣﺮﻛﺖ ﺟﺎﻧﻮر ﻏﻮلﭘﻴﻜـﺮي را ﺣـﺲ ﻣﻲﻛﻨﺪ .ﭼﻨﺪ ﻟﺤﻈﻪاي ﺻﺒﺮ ﻣﻲﻛﻨﺪ و ﺑﻪ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻣﻄﻤﺌﻦ ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ آن ﺟﺎﻧﻮر ﻏﻮلﭘﻴﻜﺮ ﻧﺮ اﺳﺖ ،زﻳﺮا اﮔـﺮ ﻣـﺎده ﺑـﻮد ﻫﻤﺎﻧﻨـﺪ دﻓﻌﻪﻫﺎي ﻗﺒﻞ اﻣﻮاج ﺑﻠﻨﺪ ﺻﺪا او را ﺷﻮكزده ﻣﻲﻛﺮد ،ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺷﻲء ﺑﺰرﮔﻲ ﻛﻪ از ﺑﺎﻻ ﺑﻪ ﻃﺮف او ﭘﺮت ﻣﻲﺷﺪ .ﺳﻮﺳﻚ ﻧﺮ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺳﻮﺳﻚ ﻣﺎده ﺣﺮﻛﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ وﻟﻲ ﺳﻮﺳﻚ ﻣﺎده از او دور ﻣﻲﺷﻮد .ﺳﻮﺳﻚ ﻣﺎده ﻟﺤﻈﻪاي ﻣﻲاﻳﺴﺘﺪ و ﺷﺎﺧﻚﻫﺎ و دﻣـﺶ را ﺗﻜﺎن ﻣﻲدﻫﺪ و ﺳﻮﺳﻚ ﻧﺮ ﺳﺮﻳﻌﺘﺮ دﻧﺒﺎل او ﺣﺮﻛﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ. ﺳﻮﺳﻚ ﻣﺎده ﻻﺑﻼي ﺳﻨﮕﻬﺎ ﮔﻢ ﻣﻲﺷـﻮد .ﺳﻮﺳـﻚ ﻧـﺮ ﺟـﺎﻧﻮر ﻏﻮل ﭘﻴﻜﺮ را ﻣﻲ ﺑﻴﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻲﺣﺮﻛﺖ ﻧﺸﺴﺘﻪ اﺳﺖ .ﺳﻮﺳـﻚ ﻧـﺮ ﻣﻄﻤﺌﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻏﺬا در راه اﺳﺖ .ﺟـﺎﻧﻮر ﻏـﻮلﭘﻴﻜـﺮ ﺻـﺪاﻳﻲ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻣﻲﻛﻨﺪ و ﺑﻮي ﻏﺬا ﺑـﻪ ﻣـﺸﺎم ﺳﻮﺳـﻚ ﻧـﺮ ﻣـﻲ رﺳـﺪ. ﺳﻮﺳﻚ ﻧﺮ از ﭘﺸﺖ ﺳﻨﮓ ﺑﺰرﮔﻲ ﺷﺎﺧﻜﻬﺎي ﺳﻮﺳـﻚ ﻣـﺎده را ﻣﻲ ﺑﻴﻨﺪ .او ﺑﺮاي رﺳﻴﺪن ﺑﻪ ﺳﻮﺳﻚ ﻣﺎده از دﻳـﻮار ﺳـﻨﮕﻲ را دور ﻣﻲزﻧـﺪ ﻃـﻮري ﻛـﻪ ﺳﻮﺳـﻚ ﻣـﺎده او را ﻧﺒﻴﻨـﺪ .ﺟـﺎﻧﻮر ﻏﻮلﭘﻴﻜﺮ در ﺣﺎل ﺑﻠﻨﺪ ﺷﺪن اﺳﺖ و ﺳﻮﺳﻚ ﻣﺎده ﺑﻪ ﻃﺮف ﻏﺬا ﺣﺮﻛﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ .ﺳﻮﺳﻚ ﻧـﺮ از ﻏﻔﻠـﺖ ﺳﻮﺳـﻚ ﻣـﺎده اﺳـﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﻛﻨﺪ و ﺧﻮدش را روي ﺳﻮﺳﻚ ﻣﺎده ﭘﺮت ﻣـﻲ ﻛﻨـﺪ .در اﺛـﺮ ﺿﺮﺑﻪاي ﻛﻪ ﺑﻪ ﺳﻮﺳـﻚ ﻣـﺎده وارد ﻣـﻲﺷـﻮد ﻫـﺮ دو داﺧـﻞ ﺳﻮراخ ﺑﺰرگ و ﺳﻴﺎﻫﻲ ﻣﻲاﻓﺘﻨﺪ و ﺟﺎﻧﻮر ﻏﻮلﭘﻴﻜﺮ ﺳﻴﻔﻮن را ﻣﻲﻛﺸﺪ! **** در ﺟﻨﮕﻞﻫﺎي ﻟﻴﺒﻲ ،ﺗﻌﺪاد ﻓﺮاواﻧﻲ ﺳﻨﺠﺎب زﻧـﺪﮔﻲ ﻣـﻲ ﻛﻨﻨـﺪ. ﺳﻨﺠﺎﺑﻲ ﻣﻴﺎن ﺷﺎﺧﻪ ﻫﺎي ﮔﺮدو ﺣﺮﻛﺖ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ و در ﺟﺴﺘﺠﻮي ﻏﺬاﺳﺖ .او ﮔﺮدوﻳـﻲ را در ﻧـﻮك ﻳﻜـﻲ از ﺷـﺎﺧﻪﻫـﺎ ﻣـﺸﺎﻫﺪه ﻣﻲ ﻛﻨﺪ .ﺳﻨﺠﺎب ﺑﺎ ﺧﻮﺷﺤﺎﻟﻲ از ﻧـﻮك ﺳـﺎﻗﻪ ﺑـﺎﻻ ﻣـﻲ رود و
ﻣﺘﺄﺳﻔﺎﻧﻪ در اﻳﻦ ﻣﻮﻗﻊ ﺳﺎل ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﺧﺸﻜﺴﺎﻟﻲ و دﻳﮕﺮ ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺤﻴﻄﻲ ﺑﻪ ﺳﺨﺘﻲ ﻣﻮز ﺑﻌﻤﻞ ﻣﻲآﻳﺪ .ﻣﻴﻤﻮن ﻧﺮ از ﻳـﺎﻓﺘﻦ ﻣـﻮز ﻋﺎﺟﺰ ﻣﻲﺷﻮد .او ﻣﻴﻮهي درﺧﺖ ﺑﻠﻮط را ﻣـﻲﻛﻨـﺪ و آن را ﺑـﻪ ﻣﻴﻤﻮن ﻣﺎده ﻣﻲدﻫﺪ .ﻣﻴﻤﻮن ﻣﺎده ﻣﻴﻮه ﺑﻠـﻮط را از دﺳـﺖ ﻧـﺮ ﻣﻲﮔﻴﺮد و آن را ﺑﻮ ﻣﻲﻛﻨﺪ .ﻣﺎده از اﻳﻦ ﻫﺪﻳﻪ ﺧﻮﺷﺶ ﻧﻤﻲآﻳـﺪ و آن را ﻣﺤﻜﻢ ﺑﻪ ﺳﺮ ﻣﻴﻤﻮن ﻧﺮ ﻣﻲﻛﻮﺑﺪ و ﺟﻴﻎزﻧﺎن از او دور ﻣﻲﺷﻮد .ﻣﻴﻤﻮن ﻧﺮ اﻓﺴﺮده در اﻧﺘﻈﺎر ﻣﺎدهي دﻳﮕﺮي ﻣﻲﻣﺎﻧﺪ. **** ﻓﺼﻞ ﺗﺎﺑـﺴﺘﺎن ﻓـﺮا ﻣـﻲرﺳـﺪ .ﮔـﺎو ﻧـﺮ در ﺟـﺴﺘﺠﻮي ﻣـﺎده ﺑﺮﻣﻲ ﺧﻴﺰد ﺗﺎ ﺑﺎ او ﺟﻔـﺖ ﮔﻴـﺮي ﻛﻨـﺪ .او از ﺻـﻔﺎت ﭼـﺸﻤﮕﻴﺮ ﺑﻲﺑﻬﺮه اﺳﺖ و در ﺟﺬب ﻣـﺎدهﻫـﺎ ﻧـﺎﺗﻮان اﺳـﺖ .ﻧـﺮ ﭘـﺲ از ﺟﺴﺘﺠﻮي ﻓﺮاوان ﮔﺎو ﻣﺎده درﺷﺖﻫﻴﻜﻠﻲ را ﭘﻴﺪا ﻣﻲﻛﻨـﺪ و ﺑـﻪ ﺳﻮي او ﺣﺮﻛﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ و ﺧﻮدش را ﺑﻪ ﻛﻨﺎر ﻣﺎده ﻣـﻲرﺳـﺎﻧﺪ. ﻣﺎده ﺑﻪ او ﻧﮕﺎﻫﻲ ﻣﻲﻛﻨﺪ و ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺑﻮﺗـﻪ ﺑﺰرﮔـﻲ ﻣـﻲرود و ﺷﺮوع ﺑﻪ ﺧﻮردن ﻣﻲﻛﻨﺪ .ﻧﺮ ﻫﻢ ﺑﻪ دﻧﺒﺎل او ﻣـﻲرود و ﺳـﻌﻲ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ﺑﺎ ﻣﺎغ ﻛﺸﻴﺪن و ﺗﻜﺎن دادن دم ﺧﻮد ﺗﻮﺟﻪ ﻣﺎده را ﺟﻠﺐ ﻛﻨﺪ .ﻣﺎده ﻣﺤﻞ ﺳﮓ ﻫﻢ ﺑﻪ او ﻧﻤﻲﮔﺬارد! ﻧﺮ ﻣﺜﻞ او ﺷـﺮوع ﺑـﻪ ﺧﻮردن ﺑﻮﺗﻪ ﻣﻲﻛﻨﺪ .ﻣﺎده ﺑﻪ ﺳﻮي ﺑﻮﺗﻪي دﻳﮕـﺮي ﻣـﻲرود و ﭼﺮﻳﺪن را آﻏﺎز ﻣﻲ ﻛﻨﺪ .ﻧﺮ ﻓﻜﺮي ﺑﻪ ﺳﺮش ﻣﻲزﻧﺪ .او روﺑﺮوي ﻣﺎده ﻣﻲاﻳﺴﺘﺪ و ﺳﻌﻲ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻳﻚ ﭘﺎﻳﺶ را ﺑﻠﻨﺪ ﻛﻨﺪ .ﺗﻮﺟﻪ ﻣﺎده ﺟﻠﺐ ﻣﻲﺷﻮد و ﻧﺮ ﺧﻮﺷﺤﺎل ﺳﻌﻲ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻫﻤﺰﻣـﺎن ﭘـﺎي دﻳﮕﺮش را ﻧﻴﺰ ﺑﻠﻨﺪ ﻛﻨﺪ .اﻳﻦ ﻋﻤﻞ ﺑﺮاي ﮔﺎوﻫـﺎ ﺑـﺴﻴﺎر ﻣـﺸﻜﻞ اﺳﺖ زﻳﺮا ﻛﻪ ﺗﻌﺎدل ﺟﺎﻧﻮر را ﺑﺮ ﻫﻢ ﻣﻲزﻧﺪ .ﻧﺮ ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺑﺎر اﻳﻦ ﻋﻤﻞ را ﺗﻜﺮار ﻣﻲﻛﻨﺪ ﺗﺎ اﻳﻨﻜﻪ ﭘﺎي ﭼﭙﺶ ﭘﻴﭻ ﻣـﻲﺧـﻮرد و ﺑـﻪ زﻣﻴﻦ ﻣﻲاﻓﺘﺪ .ﻣﺎده ﻣﺎﻏﻲ ﻣﻲﻛﺸﺪ و دوﺑﺎره ﺷﺮوع ﺑﻪ ﺧـﻮردن ﻣﻲﻛﻨﺪ .ﻧﺮ ﺑﺎ زﺣﻤﺖ ﻓﺮاوان ﺑﻠﻨﺪ ﻣﻲﺷﻮد و ﻧﺎاﻣﻴﺪاﻧـﻪ از ﻣـﺎده دور ﻣﻲ ﺷﻮد .ﻧﺮ ﻟﺤﻈﻪاي ﺳﺮش را ﺑـﺮ ﻣـﻲ ﮔﺮداﻧـﺪ و ﻣـﺎده را ﻣﻲﺑﻴﻨﺪ ﻛﻪ ﻫﻤﭽﻨﺎن ﺑﻲاﻋﺘﻨﺎ ﻣﺜﻞ ﮔﺎو ﻣﻲﺧﻮرد! **** و ﻟﻌﻨﺖ ﺑﺮ درﺳﻲ ﻛﻪ در ﻛﻨﻜﻮر ﺿﺮﻳﺐ ﭼﻬﺎر دارد!
ﻣﺤﻤﻮد ﻏﻔﻮري
ﻣﺤﻤﺪ ﺧﻮاﺟﻪﭘﻮر /ﻧﻘﺪ داﺳﺘﺎن ﺟﺎﻧﻮاراﻧﻪ از ﻣﺤﻤﻮد ﻏﻔﻮري
ﺳﻪ ﺷﻌﺮ از:
ﻋﻠﻲ ﺻﺎﻟﺤﻲ ﺑﺎﻓﻘﻲ
»اﺗﻔﺎق« ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﻨﻴﺪ »ﺟﺎﻧﻮراﻧﻪ« درﺑﺎره ﭼﻴﺴﺖ؟
اﺗﻔﺎق ﻫﺎ ،ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺑـﺰرگ ﻧﻤـﻲ اﻓﺘﻨـﺪ.
ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﭘﺎﻳﺎنﺑﻨﺪي داﺳﺘﺎن ،از ﺳﻮ آن ﭼﻪ ﻣﻲﺧﻮاﻧﻴﻢ ﺣﺎﺻﻞ
ﺑﻪ وﺳﻌﺖ ﻣﻴﻼد و ﻣﺮگ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ ﻫﻤﻮاره
ﻳﻚ ذﻫﻦ ﻣﺨﺸﻮش و ﭘﺮاﻛﻨﺪه اﺳﺖ .اﻳﻦ ﭘﺎﻳﺎن ﺑﻨﺪي در واﻗﻊ
.ﺑﻪ ﺑﻲﻛﺮاﻧﻲِ ﻃﻠﻮع و ﻏﺮوب ﻫﻢ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ
ﺗﻼﺷﻲ اﺳﺖ ﺑﺮاي ﻛﻨﺎر ﻫﻢ ﻗﺮار دادن داﺳﺘﺎﻧﻚ ﻫﺎﻳﻲ ﭘﺮاﻛﻨﺪه
ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ
ﺗﺎ ﺑﺘﻮان آن را در ﻗﺎﻟﺐ ﻳﻚ داﺳـﺘﺎن اراﺋـﻪ ﻛـﺮد .اﻳـﻦ ﻓـﺮم
روﺑﻪرويِ آﻓﺘﺎب
ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﻛﺎﻣﻞﺗﺮ ﺑﻮده و ﻓﺮاﺗﺮ از ﺗﻨﺎﺳﺐ ﭼﻬﺎر در اﻳﻦ ﺟﻤﻠﻪ
ﺧﻴﺮه اﻳﺴﺘﺎده ﺑﺎﺷﻲ
و ﻧﻮﺷﺘﻦ ﭼﻬﺎر ﺧﺮده داﺳﺘﺎن ﺑﺎﺷﺪ.
ﺗﺎ ﺳﺎﻳﻪي ﺑﻠﻨﺪ اﺗﻔﺎق
اﻣﺎ ﮔﺬﺷﺘﻪ از ﻛﺎر ﻓﺮﻣﻲ ﻋﻨﺼﺮي دﻳﮕﺮي ﻧﻴـﺰ ﺳـﻌﻲ دارد ﺑـﻪ
از ﺳﺮت ﺑﮕﺬرد.
داﺳﺘﺎن اﻧﺴﺠﺎم دﻫﺪ .اﻳﻦ ﻋﻨﺼﺮ »ﺑﻠﻮغ« اﺳﺖ .ﺟﻮاﻧﻲ ﻛـﻪ در ﺣﺎل ﺧﻮاﻧﺪن ﺑﺮاي ﻛﻨﻜﻮر اﺳﺖ در ﻫﻤﺎن ﺣﺎل ﺑـﻪ ﭼﻴـﺰي ﻛـﻪ ﻣﻲاﻧﺪﻳﺸﺪ )ﺟﻨﺲ ﻣﺨﺎﻟﻒ ،ازدواج و اﻣﻜﺎﻧـﺎت زﻧـﺪﮔﻲ( را در ﺷﻜﻞ اﻳﻦ داﺳﺘﺎن ﻫﺎ ﻣﻲﺑﻴﻨﺪ .اﻳﻦ ﺣﻴﻮاﻧﺎت ﻧﻴﺰ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ او ﺗﻤﺎم ﺳﻌﻲ و ﺗﻼش ﺧﻮد را ﺑـﺮاي ﺟـﺬب ﺟـﻨﺲ ﻣﺨـﺎﻟﻒ ﻣﻌﻄـﻮف ﻛﺮدهاﻧﺪ ﺣﺘﻲ اﻧﮕﺎر ﻫﻤﻴﻦ ﺧﻮاﻧﺪن ﺑﺮاي ﻛﻨﻜﻮر ﻧﻴﺰ ﻳﻚ داﺳﺘﺎن ﻳﻚ ﺟﻤﻠﻪاي اﺳﺖ ﻛﻪ در آن اﻧﺴﺎﻧﻲ ﻧﻴـﺰ ﺗـﻼش دارد ﺑـﺎ راه ﻳﺎﻓﺘﻦ ﺑﻪ داﻧﺸﮕﺎه ﻣﺴﻴﺮي را ﺑﺮاي ذﺳـﺖﻳـﺎﺑﻲ ﺑـﻪ رﺿـﺎﻳﺖ ﺟﻨﺲ ﻣﺨﺎﻟﻒ ﻃﻲ ﻛﻨﺪ اﻳﻦ ﻣﺴﻴﺮ ﻣﻲﺗﻮاﻧـﺪ از ﻃﺮﻳـﻖ اﻋﺘﺒـﺎر ﻣﺪرك ﺗﺤﺼﻴﻠﻲ و ﻳﺎ از ﻃﺮﻳﻖ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻦ در ﻓﻀﺎي راﺣﺖﺗـﺮ ارﺗﺒﺎﻃﻲ در داﻧﺸﮕﺎه ﺑﺎﺷﺪ اﻳﻦ داﺳﺘﺎﻧﻲ اﺳـﺖ ﻛـﻪ در واﻗـﻊ
404
3
ﮔﺎﻫﻲ، اﺗﻔﺎق، ﻣﺜﻞ ﺑﺮﮔﻲ ﺑﻪ ﺑﻮﺳﻪي ﻧﺴﻴﻤﻲ ﻣﻲاﻓﺘﺪ و ﻓﺮﻳﺎد ﺧﺶﺧﺶِ ﺧُﺮد ﺷﺪﻧﺶ ﭘﮋواﻛﻲ دروﻧﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺟﻬﺎن را ﻧﻤﻲﭘﺮﻳﺸﺎﻧﺪ اﻣﺎ از ﻗﻠﺐ ﺗﺎ ﮔﻠﻮ را ﻣﻲﺧﺮاﺷﺪ » ﻓﺮﻗﻲ ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ« ...
ﺳﻔﻴﺪ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ.
آنﻛﻪ ﺳﻘﻮط ﻣﻲﻛﻨﺪ را )ﻣﺜﻼً ﺑﺮگ(
ﺷﺨﺼﻴﺖ ﺣﻴﻮاﻧﺎت داﺳﺘﺎن از ﻳﻚ ﻧﻈﺮ ﺧﻮب ﭘﺮداﺧـﺖ ﺷـﺪه
اﮔﺮ ﺑﮕﻴﺮي ،ﭘﻴﺶ از ﺧُﺮد ﺷﺪن )ﻓﺮض ﻛﻨﻴﺪ زﻳﺮ ﻗﺪمﻫﺎي
اﺳﺖ .اﻳﻦ ﺣﻴﻮاﻧﺎت ﻫﻤﺎﻧﻨـﺪ ﺣﻴﻮاﻧـﺎت داﺳـﺘﺎنﻫـﺎي ﻓﺎﺑـﻞ و اﺳﺘﻌﺎري ﺷﺨﺼﻴﺖ ﻫﺎي ﻛﻤﺘﺮ اﻧﺴﺎن ﻧﻤﺎ ﻫـﺴﺘﻨﺪ .ﻳﻌﻨـﻲ ﮔـﺎو داﺳﺘﺎن ﭼﻬﺎرم ﺑﻴﺶ از آن ﻛﻪ ﮔﺎوي اﺳﺘﻌﺎره از اﻧﺴﺎن ﺑﺎﺷـﺪ ﻳﻚ ﮔﺎو اﺳﺖ .ﻫﺮ ﺟﺎ ﻛﻪ اﻳﻦ ﺣﻴﻮاﻧﺎت ﻃﺒﻴﻌﻲﺗﺮ و ﺑﺎ رﻓﺘﺎر ﻏﻴﺮ آدﻣﺰادي ﺣﻀﻮر دارﻧﺪ داﺳﺘﺎن ﺑﺎ ﻣﺰهﺗﺮ اﺳﺖ. ﺑﺮاي ﻟﺬت ﺑﺮدن از داﺳﺘﺎن ﭘﻴﺶ ﻧﻬﺎد ﻣﻲﻛﻨﻢ اﻳﻦ داﺳـﺘﺎن را ﺑﺎ ﻟﺤـﻦ ﮔﻮﻳﻨـﺪﮔﺎن ﻣـﺴﺘﻨﺪﻫـﺎي ﺗﻠﻮﻳﺰﻳـﻮﻧﻲ ﺑﺨﻮاﻧﻴـﺪ » :در ﺟﻨﮕﻞ ﻫﺎي آﻣﺎزون «...ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﻣﺘﺎﺳـﻔﺎﻧﻪ ﻧﻮﻳـﺴﻨﺪه در ﺑﺮﺧـﻲ ﻗﺴﻤﺖﻫﺎ ﻧﺘﻮاﻧﺴﺘﻪ اﺳﺖ ﺟﻠﻮ ﺧـﻮد را ﺑﮕﻴﺮﻳـﺪ و ﺑـﻪ وﻳـﮋه در ﭘﺎﻳﺎن ﺑﻨﺪيﻫﺎ داﺳﺘﺎن ةا ﺳﻌﻲ ﻛﺮده اﺳﺖ ﺑـﺎ ﻟﺤﻨـﻲ ﻣﺘﻔـﺎوت ﻧﺸﺎن دﻫﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ داﺳﺘﺎنﻫﺎ ﺷﻮﺧﻲ اﺳﺖ .ﭼﻴﺰي ﻛﻪ ﺿﺮورت ﻧﺪاﺷﺖ و ﺧﻮاﻧﻨﺪه ﺑﺎﻳﺪ آن را ﺣﺲ و درك ﻣﻲﻛﺮد .اﻟﺒﺘـﻪ اﻳـﻦ ﻟﺤﻦ ﻟﻮده از ﺳﻮﻳﻲ ﺗﻠﺨﻲ ﺑﺮاي ﻛﻨﻜﻮر ﺧﻮاﻧﺪن را ﻫـﻢ از ﺑـﻴﻦ ﺑﺮده اﺳﺖ .ﭼﻴﺰي ﻛﻪ ﺑﺨﺶ ﺗﺮاژﻳـﻚ اﻳـﻦ داﺳـﺘﺎن اﺳـﺖ. ﭘﺴﺮس ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺜﻞ ﺳﮓ ﺑﺮاي ﻛﻨﻜﻮر ﺑﺨﻮاﻧﺪ وﻟﻲ ذﻫـﻦاش دﻧﺒﺎل دﺧﺘﺮﻫﺎﺳﺖ .اﻳﻦ در ﻛﻨﺎر ﻣﺴﺨﺮه ﺑﻮدن ﻳﻚ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﺑﻪ ﺷﺪت ﺳﺨﺖ و ﺗﺮاژﻳﻚ اﺳﺖ.
ﻋﺎﺷﻘﺎن( ﻣﺮگ ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺑﻮد )اﻟﺒﺘﻪ از اﻳﻬﺎمِ ﺑﻬﺎر ،ﻧﻤﻲﮔﻮﻳﻢ( ﻛﻪ رخ ﻣﻲدﻫﺪ ﻫﺮ آن )ﺑﺎ ﺧﺶﺧﺶِ ﮔﻮشﺧﺮاﺷَﺶ( ﻓﺮﻳﺎد ﺟﺎوداﻧﮕﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻮد )ﺷﺎﻳﺪ ﻣﻴﺎنِ ﺑﺮگﻫﺎيِ ﻛﺘﺎبِ ﺷﻌﺮي( ... ﺟﺎيِ ﺑﺮگ در ﺳﻄﺮﻫﺎي ﺑﺎﻻ ﻧﺎمِ ﻛﻮﭼﻚ ﻣﺮا ﻧﻴﺰ اﮔﺮ ﺑﮕﺬاري ﻓﺮﻗﻲ ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ... » ﻗﺮﻳﻨﻪ « ﺗﻮ ﺑﺮده ﺑﻮدي ﻗﻠﺒﻲ را ﻛﻪ ﻣﻦ ﺑﺎﺧﺘﻪ ﺑﻮدم... ﻣﻐﻠﻮبِ ﻛﻮﭼﻜﻲ ﻧﺒﻮدهام ﻣﻦ، ﺗﻮ ﻫﻢ ﻓﺎﺗﺢ ﺑﺰرﮔﻲ
ﻣﺮا ﺑﻪ ﺧﺎك ﻧﻪ ﺑﻪ ﺧﻮاب ﺑﺴﭙﺎر ﺷﺎﻳﺪ ﺷﺒﻲ دوﺑﺎره ﺗﺮا دﻳﺪم
ﺧﺎﺗﻮن زن ﭘﻮﻟﺪار ﻗﺪرﺗﻤﻨﺪﺗﺮ از ﻳﻪ ﻣﺮد ﭘﻮﻟﺪاره
404
4
راﻣﺎﻳﺎﻧﺎ ﭘﺎي ﻛﺴﻲ را ﮔﺮﻓﺘﻦ :زﻳﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﻛﺴﻲ وارد ﺷﺪن
ﭘﺎي ﻛﺴﻲ ﻟﺐ ﮔﻮر ﺑﻮدن :ﺑﻪ آﺧﺮ ﻋﻤﺮ رﺳﻴﺪن ،ﺑﺴﻴﺎر ﭘﻴﺮ ﺷﺪن
وﻗﺘﻲ ﻛﻪ ﺷﻬﺮ ﺗﻮ ﮔﺮاش ﺑﺎﺷـﺪ ﻫﻤﻴـﺸﻪ ﭼﻴـﺰي ﺑـﺮاي ﺗﻠـﺦ ﺧﻨﺪﻳﺪن اﺳﺖ .وﻗﺘﻲ ﻛﻪ ﻛﺸﻮر ﺗﻮ اﻳﺮان ﺑﺎﺷﺪ ﺗﻨﻬﺎ ﮔﺮﻳﺴﺘﻦ اﺳﺖ.
ﺧﻮدم
ﭘﺎي ﻛﺴﻲ ﻟﻨﮕﻴﺪن :ﻣﻨﺤﺮف ﺑﻮدن ،ﺳﺴﺖ ﻋﻨﺼﺮ ﺑﻮدن ﭘﺎي ﻛﺴﻲ ﻧﺸﺴﺘﻦ :در اﻧﺘﻈﺎر وﺻﻞ ﻛﺴﻲ ﺑﻮدن ﭘﺎي ﻛﺴﻲ ﺟﺎﻳﻲ ﺑﻨﺪ ﻧﺒﻮدن :ﻫﻴﭻ اﻋﺘﺒﺎري ﻧﺪاﺷﺘﻦ ﭘﺎي ﻛﻼغ :ﺧﻂ ﺑﺪ و ﻧﺎﺧﻮاﻧﺎ ،ﺧﺮﭼﻨﮓ ﻗﻮرﺑﺎﻏﻪ اي ،ﻗﻠﻢ ﭼﺮا
روزﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ از ﮔﺬﺷـﺘﻪ اﻣﻴـﺪ ﻣـﻲ ﮔﻴـﺮد.ﮔﺬﺷـﺘﻪ اي ﻛـﻪ
ﻧﺎﺑﻮدت ﻣﻲ ﻛﻨﺪ. ﭼﺮاغ ﺑﺮﺳﺎﺗﻲ
ﭘﺎﻳﮕﻴﺮ ﻛﺴﻲ ﺷﺪن :زﻳﺎن ﻳﺎ ﺟﺮﻣﻲ ﺑﻪ ﻛﺴﻲ اﻓﺘﺎدن ﭘﺎﻳﻪ دار :ﻫﺮ ﭼﻴﺰي ﻛﻪ ﭘﺎﻳﻪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﭘﺎﻳﻴﺪن :زﻳﺮ ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ،ﻣﺮاﻗﺒﺖ ﭘﺎﻳﻴﻦ آﻣﺪن از ﺧﺮ ﺷﻴﻄﺎن :ﻧﮕﺎ .از ﺧﺮ ﺷﻴﻄﺎن ﭘﺎﻳﻴﻦ آﻣﺪن ﭘﺎﻳﻴﻦ دﺳﺖ :ﻃﺮف ﭘﺎﻳﻴﻦ
واﻗﻌﻴﺖ آن ﭼﻴﺰي ﻛـﻪ وﺟـﻮد دارد آن ﭼﻴـﺰي اﺳـﺖ ﻛـﻪ ﺑﺘﻮان درﻛﺶ اﺳﺖ .ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻛﻪ ﭼﻴﺰي را ﺑﺮاي دﻳﮕﺮان واﻗﻌﻲ ﻛﻨﻴﺪ آن را ﺑﻪ ﺳﻄﺢ درك آﻧﺎن ﺑﺮﺳﺎﻧﻴﺪ.
ﺗﺎﺑﻠﻮ
ﭘﺎﻳﻴﻦ رﻳﺨﺘﻦ دل :ﺑﻪ ﺷﺪت ﺗﺮﺳﻴﺪن ،زﻫﺮه ﺗﺮك ﺷﺪن ﭘﺎﻳﻴﻦ ﻧﺮﻓﺘﻦ ﭼﻴﺰي از ﮔﻠﻮ :از ﻏﺼﻪ ﻏﺬاﻳﻲ ﻧﺨﻮردن ،ﻣﺎل ﺣﺮام ﻧﺨﻮردن ﭘﭙِﻪ :ﺑﻲ ﻋﺮﺿﻪ ،ﭘﺨﻤﻪ ،ﺑﻲ ﺳﺮ و زﺑﺎن ،ﺧﺠﺎﻟﺘﻲ ،ﺗﺮﺳﻮ ﭘِﺖ ﭘِﺖ :ﺑﺎﻻ و ﭘﺎﻳﻴﻦ رﻓﺘﻦ ﺷﻌﻠﻪ ي ﭼﺮاغ ﭘﺖ ﭘﺖ ﻛﺮدن :ﺻﺪاﻛﺮدن ﻓﺘﻴﻠﻪ ي ﭼﺮاغ ﺑﺮ اﺛﺮ ﺗﻤﺎم ﺷﺪن روﻏﻦ ﭘﺖ ﭘﺘﻲ :ﻣﻮﺗﻮر ﺳﻴﻜﻠﺖ ﭘِﺘﻞ ﭘﺮت :ﺑﻴﺎن ﻋﺎﻣﻴﺎﻧﻪ ي ﭘﺘﺮزﺑﻮرگ ،ﺟﺎي ﺑﺴﻴﺎر دور ﭘﺖ و ﭘﺎره :ژﻧﺪه ،ﻓﺮﺳﻮده ﭘﺖ و ﭘﻬﻦ :داراي ﭘﻬﻨﺎي ﺑﻴﺶ از ﺣﺪ ،ﻛﺖ و ﻛﻠﻔﺖ ،ﮔﻞ و ﮔﺸﺎد ﭘﺘَﻪ :ﻛﺎﻏﺬ ﻣﻘﻮاﻳﻲ ،ﻣﻬﺮه ي ﻓﻠﺰي ﺑﻪ ﺟﺎي ﭘﻮل ،ژﺗﻮن ﭘِﺘﻪ :ﮔﺮﻓﺘﻦ زﺑﺎن ،ﻟﻜﻨﺖ، ﭘﺘﻪ ﺑﺴﺘﻦ :ﺳﺪ ﺑﺴﺘﻦ در ﺟﻮي ﻫﺎي ﺷﻴﺐ دار ﭘﺘﻪ ي ﻛﺴﻲ را روي آب اﻧﺪاﺧﺘﻦ :راز ﻛﺴﻲ را ﻓﺎش ﻛﺮدن ،ﻛﺴﻲ را رﺳﻮا ﻛﺮدن ﭘﺘﻪ ي ﻛﺴﻲ روي آب اﻓﺘﺎدن :راز ﻛﺴﻲ ﻓﺎش ﺷﺪن ،رﺳﻮا ﺷﺪن ﭘﺘﻲ :ﻟﺨﺖ ،ﺑﺮﻫﻨﻪ ﭘﭻ ﭘﭻ :ﻧﺠﻮا ،ﺣﺮف زﻳﺮ ﮔﻮﺷﻲ ﭘﭻ ﭘﭻ ﻛﺮدن :ﻧﺠﻮا ﻛﺮدن ،زﻳﺮ ﮔﻮﺷﻲ ﺣﺮف زدن ﭘﺦ :ﻣﺴﻄﺢ ،ﺑﻲ ژرﻓﺎ ) در ﺑﺮاﺑﺮ ﮔﻮد ( ،ﭘﻬﻠﻮ ) ﻣﺎﻧﻨﺪ ﭼﻬﺎر ﭘﺦ = ﭼﻬﺎر ﭘﻬﻠﻮ ( ﭘِﺦ :ﺻﺪاﻳﻲ ﺑﺮاي ﺗﺮﺳﺎﻧﻴﺪن ﻛﺴﻲ ﭘﺦ :واژه ي ﺗﺮﻛﻲ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﻲ ﻣﺪﻓﻮع ﭘِﺦ ﭘِﺦ ﻛﺮدن :ﺳﺮ ﺑﺮﻳﺪن در زﺑﺎن ﻛﻮدﻛﺎن
اﻳﻦ ﺣﺮف ﻧﺰدن ﻫﺎ ﻛﻪ ﺳﻜﻮت ﻧﻴﺴﺖ !؟
ﻧﺎرﺳﻴﺲ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻲ ﻧﻬﺎﻳﺖ اﺳﺖ اﻣﺎ ﺑﻪ ﻗﺪر ﻧﻴﺎز ﺗﻮ ﻓﺮود ﻣﻲ آﻳـﺪ ﺑﻪ ﻗﺪر آرزوي ﺗﻮ ﮔﺴﺘﺮده ﻣﻲ ﺷﻮد و ﺑﻪ ﻗﺪر اﻳﻤﺎن ﺗﻮ ﻛﺎرﮔﺸﺎ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ .
ﻣﻮرﻳﺲ ﻣﺘﺮﻟﻴﻨﮓ