405 1 از ﻟﺒﺨﻨﺪﻫﺎ ﮔﺬر ﻛﻦ ﻫﻤﻴﺸﻪ اﻧﺪوﻫﻲ اﺳﺖ ﭘﺸﺖ ﻟﺐﻫﺎ ﺑﺴﺘﻪ و و ﮔﺎﻫﻲ ﺑﺎز
5دي ﻣﺎه 1387 ﺗﻮ ﻣﻲﺗﺮﺳﻲ ﭘﻨﺠﺮه را ﺑﺎز ﻛﻨﻲ و ﺑﺒﻴﻨﻲ
در ﺷﺐﻫﺎي ﺑﻲﺳﺘﺎرهي ﺷﻬﺮ اي ﭼﺮاغﻫﺎي ﻗﺎﺗﻞ ﻧﻮراﻧﻲ ﻛﺠﺎﺳﺖ آن ﺗﻴﺮﮔﻲ ﻋﺮوج دﻫﻨﺪه؟ ﻛﺠﺎﺳﺖ ﺧﺪاي اﺳﺎﻃﻴﺮي؟
ﺧﺎﻛﺴﺘﺮ اﺳﺖ ﺧﻴﺎﺑﺎن ﻣﻦ ﻣﻲﺗﺮﺳﻢ ﭘﻨﺠﺮه را ﺑﺒﻨﺪم و ﺑﺒﻴﻨﻢ ﭘﺮ از ﭘﺮواﻧﻪﻫﺎي ﭘﻮدر ﺷﺪه اﺳﺖ اﺗﺎق ﻳﻜﻲ از ﻣﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ او ﻣﻲﮔﻔﺖ /ﻓﺮﺷﺘﻪ ﺳﺎري
504 ﭘﻨﺠﺸﻨﺒﻪ 28آذر ﻣﺎه /1387ﺧﺎﻧﻪ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﮔﺮاش /ﺳﺎﻋﺖ ﺳﻪ و ﭼﻬﻞ دﻗﻴﻘﻪ ﺗﺎ ﭘﻨﺞ و ﭘﺎﻧﺰده دﻗﻴﻘﻪ ﻋﺼﺮ آﻗﺎﻳﺎن :ﻋﺒﺪاﻟﺮﺿﺎ آذرﻣﻴﻨﺎ ،ﻣﺤﻤﻮد و ﻣﺴﻌﻮد ﻏﻔﻮري ،ﻛﺎرﮔﺮ ،ﺳﺮاﺟﻲ و ﺧﺎﻧﻢﻫﺎ ﻏﻔﻮري ،ﻣﺮﻳﻢ و اﻟﻬﺎم اﻧﺼﺎري ،ﻛـﺸﻮري، آﺑﺎزﻳﺎن ،رﻫﻨﻮرد ،ﻧﺎﺻﺮي ،ﺷﺮﻳﻒﭘﻮر ،ﺳﻤﻴﺮا وﺣﻴﺪيﻧﻴﺎ و ﺧﺎﻧﻢ ﭘﺮﻳﻮش ﺳﺎﻻري ﺷﺮوع و ﻣﺴﻮوﻟﻴﺖ ﺟﻠﺴﻪ ﺑﺎ آﻗﺎي ﻛﺎرﮔﺮ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﺎ ﻗﺮاﺋﺖ و ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻛﺘﺎب ﺳﻔﺮﻧﺎﻣﻪ ﮔﺮدﺑﺎد اﺛﺮ ﻣﺮﺣﻮم ﺳﻴﺪﺣﺴﻦ ﺣﺴﻴﻨﻲ ﺟﻠﺴﻪ آﻏﺎز ﺷﺪ. ﺟﺎﻧﻮراﻧﻪ از ﻣﺤﻤﻮد ﻏﻔﻮري :داﺳﺘﺎن ﺑﻪ ﺷﺪت ﺳﺎده اﻣﺎ ﺑﺎ روﻳﻜﺮد ﻃﻨﺰ ﻋﻠﻤﻲ ﺑﻮد .داﺳﺘﺎن از ﭼﻬﺎر اﭘﻴـﺰود ﺗـﺸﻜﻴﻞ ﺷـﺪه ﺑﻮد ﻛﻪ ﻫﺮ ﻛﺪام ﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎﻳﻲ ﻛﺎﻓﻲ ﺑﻮد .در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل ﻛﻪ داﺳﺘﺎن ﻛﺎﻣﻼ ﺑﺎز ﺑﻮد ،اﻣﺎ ﻫﺮ اﭘﻴﺰود ﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎﻳﻲ ﻫﻢ ﺑﺲ ﺑﻮد .ﻳﻌﻨﻲ ﻣﻲ ﺷﺪ ﺑﻪ ﻫﻤﻪ ﺟﺎﻧﻮران ﭘﺮداﺧﺖ ﻛﻪ از ﺑﺴﺘﻪ ﺷﺪن اﺛﺮ ﻓﺮار ﻛﺮد .اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﺮﻓﻨﺪ ﻏﺎﻓﻠﮕﻴﺮي ﻛﻪ اﭘﻴﺰود ﭘﻨﺠﻢ ﺑﻪ وﺟـﻮد آﻣـﺪه ﺑـﻮد ﺗـﺎ ﺣﺪودي ﺗﻮي ذوق ﻣﻲ زد. در ﺑﺨﺶ ﻟﺬت ادﺑﻴﺎت ،آﻗﺎي داوري ﻓﺮد ﺷﻌﺮي از ﻓﺎﻃﻤﻪ ﻧﺠﺎﺗﻲ ﻗﺮاﺋﺖ ﻛﺮد.
ﻣﻲﻛﺸﺪ و دوﺑﺎره ﺷﺮوع ﺑﻪ ﺧﻮردن ﻧﻮﺷﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد آري ﺑﻪ ﻧﺎم ﻫﺮ ﭘﺎ ﻛﻔﺶ
405 ﻣﻲ
2
زﻳﺮ آﺳﻤﺎن ﺷﻬﺮ و ﻧﻢ ﻧﻢ ﺑﺎران ﺑﻪ اﺗﻮﺑﻮس ﺷﺐ ﻧﮕﺎه ﺷﺐ ﻛﻨﻢ،اﺗﻮﺑﻮﺳﻲ ﻛﻪ از ﻫﻤﻪ ﺟﺎ ﮔﺬرد.از ﮔﻞ ﻫﺎي ﮔﺮﻣﺴﻴﺮي،از ﺷﻘﺎﻳﻖ ﻫـﺎي
وﺣﺸﻲ ،از ﺷﺐ ﺗﺎرﻳﻚ و از ﺟﺎده ي در دﺳـﺖ ﺗﻌﻤﻴـﺮ.دﻟـﻢ ﻣـﻲ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻲ ﺻﺪا ﻓﺮﻳﺎد ﻛﻨﻢ ﺑﻠﻜﻪ ﻛﺴﻲ ﺻﺪاﻳﻢ را ﺑﺸﻨﻮد.ﻗﻠﺐ ﻫـﺎي ﻧﺎآرام ﻳﺎ ﺳﻨﮓ و ﺷﻴﺸﻪ ﻗﻠﺐﻫﺎي ﻣﺎﺳﺖ ﻗﻠﺐ ﻣﻦ ﺷﻴﺸﻪاي و ﻗﻠﺐ او ﺳﻨﮕﻲ.ﻣﻦ ﺗﺮاﻧﻪ 15ﺳﺎل دارم .دﺧﺘﺮي ﺑﺎ ﻛﻔﺶ ﻫـﺎي ﻛﺘـﺎﻧﻲ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ دﺧﺘﺮك ﻛﺒﺮﻳﺖ ﻓﺮوش در روﻳﺎ ﻫﺎي ﺧﻮد ﺧـﻴﺲ ﺷـﺪه ام .آري! روﻳﺎي ﺧﻴﺲ ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ ﻣﻦ اﺳﺖ.ﻛﺎش ﻣﻲ ﺷﺪ ﺑـﺎ ﻏﺮﻳﺒـﻪ
ﻛﻪ ﻻزم اﺳﺖ ﺑﺮاي ﻇﻬﻮر ﺗﻴﭙﺎ ﻛﻔﺶ »رﺳﻴﺪ ﻣﮋده ﻛﻪ اﻳﺎم ﻏﻢ ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﻣﺎﻧﺪ« ز ﭘﺎي ﺗﺎ ﺑﻪ درآورد و رﻓﺖ ﺑﺎﻻ ﻛﻔﺶ »ﭘﻴﺎم داد ﻛﻪ ﺧﻮاﻫﺪ ﻧﺸﺴﺖ ﺑﺎ رﻧﺪان« و ﭘﺮت ﻣﻲ ﻛﻨﻢ از روي ﺧﺸﻢ دوﺗّﺎ ﻛﻔﺶ »ﭼﻮ ﺑﻴﺪ ﺑﺮ ﺳﺮ اﻳﻤﺎن ﺧﻮﻳﺶ ﻣﻲ ﻟﺮزم« ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﺎﺷﻢ و ﺑﺎﺷﺪ ﺧﻤﻮش و ﮔﻮﻳﺎ ﻛﻔﺶ »ﮔﺮم ﺑﻪ ﺗﺠﺮﺑﻪ دﺳﺘﻲ ﻧﻬﻨﺪ ﺑﺮ دل رﻳﺶ« ﺷﻮﻧﺪ ﺧﻮد ﻣﺘﻮﺟﻪ ﻛﻪ ﻫﺴﺖ ﻏﻮﻏﺎ ﻛﻔﺶ
اي آﺷﻨﺎ دﻳﺪار ﻛﺮد و ﺑـﺮاﻳﺶ ﭘﻴـﺎﻣﻜﻲ از دﻳـﺎر ﺑـﺎﻗﻲ داد و ﺣﺘـﻲ
»ﻧﻪ ﻋﻤﺮ ﺧﻀﺮ ﺑﻤﺎﻧﺪ ﻧﻪ ﻣﻠﻚ اﺳﻜﻨﺪر«
ﺑﺮاﻳﺶ ﺳﺮود ﺗﻮﻟﺪ ﺧﻮاﻧﺪ.ﻛﺎش ﺟﺰ ﮔﺮوه ﭘﺴﺮان اﺟﺮي ﺑـﻮدم ﻧـﻪ
ﺳﻼم و ﺻﺪ ﺻﻠﻮات و دﻋﺎ ﺑﺮ آﻗﺎﻛﻔﺶ!
اﺧﺮاﺟﻲ ﻫﺎ .ﻛﺎش ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺴﺘﻢ ﺣﻠﻘﻪ ي ﺳﺒﺰ و ﺣﻠﻘﻪ ي آﺗﺶ را ﺑﻪ
»ﻗﺴﻢ ﺑﻪ ﺣﺸﻤﺖ و ﺟﺎه و ﺟﻼل ﺷﺎه ﺷﺠﺎع«
ﻫﻢ ﮔﺮه ﺑﺰﻧﻢ و ﺣﻠﻘـﻪ اي ﭘـﺎﻳﻴﺰي ﺑـﻪ وﺟـﻮد آورم و ﻛـﺎش ﻣـﻲ
ﻛﻪ ﻫﺴﺖ ﻗﻄﺮه و ﺑﻲ ﺷﺒﻬﻪ ﻫﺴﺖ درﻳﺎ ﻛﻔﺶ
ﺗﻮاﻧﺴﺘﻢ ﻣﻴﻢ ﻣﺜﻞ ﻣﺎدر را درك ﻛﻨﻢ و ﺳﺮوده ﻫﺎﻳﻢ را ﺑﻪ ﻧـﺎم ﭘـﺪر
»ﻛﻪ ﻣﻦ ﻧﻤﻲ ﺷﻨﻮم ﺑﻮي ﺧﻴﺮ از اﻳﻦ اوﺿﺎع«
آﻏﺎز ﻛﻨﻢ..اﮔﺮ زﻧﺪﮔﻲ ﺳﺎز ﺳﻨﺘﻮري داﺷﺖ ﭼﻪ ﺧـﻮب ﺑـﻮد.اﮔـﺮ از ﺟﻮاﻫﺮي در ﻗﺼﺮ آﺷﭙﺰي ﻣﻲ آﻣﻮﺧﺘﻢ و اﻣﭙﺮاﺗﻮر درﻳﺎ ﻣﻲ ﺷﺪم ﭼﻪ ﺧﻮب ﺑﻮد .ﭼﻪ ﺧﻮب ﻣﻲ ﺷﺪ...ﻛﺎش ،ﻛﺎش ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺴﺘﻢ دﺳـﺖ از ﺗﺨﻴﻼت ﺧﻮد ﺑﺮدارم و ﺑﻪ ﺟﺎي ﻋﻴﻨﻚ ﺧﻮش ﺑﻴﻨﻲ ﻋﻴﻨﻚ واﻗﻊ ﺑﻴﻨﻲ را ﻣﻲ زدم و اﻳﻨﻘﺪر در ﺗﺨﻴﻼت ﺧﻮد ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻏﺮق ﻧﻤﻲ ﺷﺪم.
اﻟﻬﺎم اﻧﺼﺎري
ﺑﻪ اﻳﻦ دﻟﻴﻞ ﺷﺪم ﺷﻬﺮه ي ﺟﻬﺎن ﺑﺎ ﻛﻔﺶ »ﭼﻨﺎن ﺑﻪ ﺣﺴﻦ و ﺟﻮاﻧﻲ ﺧﻮﻳﺸﺘﻦ ﻣﻐﺮور« ﻛﻪ ﺑﻮد ﺑﻲ ﺧﺒﺮ از ارج و ﻗﺮب واﻻ ﻛﻔﺶ »ﻣﻘﺎم اﻣﻦ و ﻣﻲ ﺑﻴﻐﺶ و رﻓﻴﻖ ﺷﻔﻴﻖ« ﺑﺮاي ﻣﺮدم ﭼﻴﺰ و ﻓﻘﻴﺮ و ﻣﺎ را ﻛﻔﺶ »ﮔﺮت ﻣﺪام ﻣﻴﺴﺮ ﺷﻮد زﻫﻲ ﺗﻮﻓﻴﻖ«
ﭘﺴﺮ ﻛﻮﭼﻮﻟـﻮ ﻛﻴـﻒ ﻣﺪرﺳـــﻪ اي اش را روي ﻣﻴﺰ ﮔﺬاﺷـﺖ و رو ﺑﻪ ﭘﺪرش ﮔﻔﺖ : ﺑﺎﺑﺎ،ﺗﻮ ﺑﻪ ﻣﻦ اﻓﺘﺨﺎر ﻣﻲ ﻛﻨﻲ؟ ﭘﺪر ﻗﺴﻤﺘﻲ از روزﻧﺎﻣﻪ را ﻛﻨﺎر زد و از ﺑﺎﻻي ﻋﻴﻨﻚ ،ﻧـﻴﻢ
ﻛﻪ ﻫﻤﻨﺸﻴﻦ ﺷﻮدت ﺗﺎ ﺑﻪ ﺻﺒﺢ ﺷﺒﻬﺎ ﻛﻔﺶ »ﺟﻬﺎن و ﻛﺎر ﺟﻬﺎن ﺟﻤﻠﻪ ﻫﻴﭻ ﺑﺮ ﻫﻴﭻ اﺳﺖ« ﺷﺒﻴﻪ ﻛﻠﻪ ي ﺑﻲ ﻣﻐﺰ و ﺗﻮي روﻳﺎ ﻛﻔﺶ »ﻫﺰار ﺑﺎر ﻣﻦ اﻳﻦ ﻧﻜﺘﻪ ﻛﺮده ام ﺗﺤﻘﻴﻖ« ﻛﻪ ﻫﺴﺖ ﺑﻬﺘﺮ از اوراق و ﺳﻔﺘﻪ واﻟّﺎ ﻛﻔﺶ »ﭼﻪ دوزﺧﻲ ﭼﻪ ﺑﻬﺸﺘﻲ ﭼﻪ آدﻣﻲ ﭼﻪ ﭘﺮي« ﺧﺒﺮﻧﮕﺎر ﻛﺘﻚ ﺑﺎش ﺗﻮي اﻳﺴﻨﺎ ﻛﻔﺶ
ﻧﮕﺎﻫﻲ ﺑﻪ ﭘﺴﺮ اﻧﺪاﺧﺖ و ﮔﻔﺖ :ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﭼﻪ ﭼﻴﺰ ﺗﻮ اﻓﺘﺨﺎر ﻛﻨﻢ ؟ □ ﭘﺴﺮ ﻣﺤﻜﻢ ﺧﻮدش را در آﻏﻮش ﮔﺮﻓﺘﻪ و ﺑـﺎ دﺳـﺘﻬﺎي ﻟـﺮزاﻧﺶ
ﭼﻪ ﺑﺎك ﺗﺎ ﻛﻪ ﻣﺮا ﻫﺴﺖ ﻳﺎر ﺷﻮرا ﻛﻔﺶ
ﻋﺮق ﭘﻴﺸﺎﻧﻲ اش را ﭘﺎك ﻣﻲ ﻛﻨﺪ روﺑﺮوي او ﭼﻨﺪ ﺑﺴﺘﻪ ي ﻛﻮﭼﻚ
ﺑﺲ اﺳﺖ ﺷﻌﺮ ﻧﻘﻴﻀﻪ ﺑﻪ ﻣﺼﺮع ﺣﺎﻓﻆ
ﻣﻮاد اﺳﺖ آﻧﻬﺎ رو ﺑﺮﻣﻲ د ارد ودر دﺳﺘﺸﻮﻳﻲ ﻣﻲ رﻳﺰد و ﺳﻴﻔﻮن را
ﺑﺒﺨﺶ ﺣﻀﺮت ﺣﺎﻓﻆ! ﻋﺰﻳﺰ در ﭘﺎ ﻛﻔﺶ!
ﻣﻲ ﻛﺸﺪ و ﺑﻠﻨﺪ داد ﻣﻲ زﻧﺪ :ازﺗﻮن ﻣﺘﻨﻔﺮم ﻟﻌﻨﺘﻲﻫﺎي ﻫﺎي ﻛﺜﺎﻓﺖ. ﭘﺪر اﺷﻜﻬﺎﻳﺶ را ﭘﺎك ﻣﻲ ﻛﻨﺪ و رو ﺑﻪ ﭘﺴﺮش ﻣﻲ ﮔﻮﻳـﺪ :ﺑﻬـﺖ اﻓﺘﺨﺎر ﻣﻲ ﻛﻨﻢ ﭘﺴﺮم!
ﺳﻤﻴﻪ ﻛﺸﻮري
»ﻫﺰار دﺷﻤﻨﻢ ار ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ ﻗﺼﺪ ﻫﻼك«
ﻣﻴﺎن ﻋﺎﻟﻤﻪ اي واژه ﻫﺎي ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن ﺑﺮاي ﺷﺎﻋﺮي و ﺑﺎﻗﻲ ﻗﻀﺎﻳﺎ :ﻛﻔﺶ ﭼﻘﺪر ﻗﺎﻓﻴﻪ ﺳﺎزي ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻳﻚ ﺟﻔﺖ اﮔﺮﭼﻪ ﺧﻮﺷﮕﻞ و ﺷﺎﻳﺪ ﻣﻬﻢ و زﻳﺒﺎ ﻛﻔﺶ ﺧﺒﺮ ﻧﺪارد و در ﺑﺎغ ﺷﻮق و رﻏﺒﺖ ﻧﻴﺴﺖ
ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﻧﻴﺴﺖ ﺑﺮاﻳﺶ ﻋﺰﻳﺰ ﮔﻮﻳﺎ ﻛﻔﺶ
ﺗﺪاﺧﻞ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﺗﻼش ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه ﺑﺮاي
ﺷﻮد ﻧﻮﺷﺖ ﻗﺼﻴﺪه ﻏﺰل رﺑﺎﻋﻲ و ﺑﺎز
آﻓﺮﻳﻨﺶ ﻟﺤﻨﻲ ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ ﻃﻨﺰ ﻣﻮﺟـﻮد
ﻫﻨﻮز ﺑﺎﺷﺪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻳﻚ ﻣﻌﻤﺎ ﻛﻔﺶ ﻣﻴﺎن ﻛﻮﭼﻪ ﺷﻨﻴﺪم ﺷﻌﺎر ﻣﻲ دادﻧﺪ: ﺳﻜﻮت ﻛﻦ ﻧﻨﻮﻳﺲ اﻳﻦ ﻫﻤﻪ و اﻟّﺎ ﻛﻔﺶ... و ﻣﺎ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺗﺎﻣﻴﻦ ﺟﺎن و ﻣﺎل ﻋﺰﻳﺰ ﺳﻜﻮت ﻛﺮده و ﮔﻔﺘﻴﻢ :ﺑﺎﺷﺪ! اﻣﻀﺎ :ﻛﻔﺶ ﺗﻮﺿﻴﺢ :ﻣﺼﺮع ﻫﺎي داﺧﻞ ﮔﻴﻮﻣﻪ از ﻟﺴﺎن اﻟﻐﻴﺐ اﺳﺖ.
ﻣﺼﻄﻔﻲ ﻛﺎرﮔﺮ87/9/30/
در داﺳﺘﺎن اﺳﺖ. اﮔﺮ ﺑﺨﻮاﻫﻴﻢ ﺑﻪ دﺳﺘﻪ ﺑﻨﺪي داﺳﺘﺎن ﻫﺎي ﻛﺘﺎب ﺑﭙﺮدازﻳﻢ .در ﻛﻨﺎر داﺳـﺘﺎنﻫـﺎي اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﺳﺘﺎرهﻫﺎي ﺷـﺶﭘـﺮ، اﺳــﻜﻨﺎس ﺑــﻮدار و ﻛﺒــﺎب ﮔﻮﺷــﺘﻲ ﺑــﺎ داﺳﺘﺎن ﻫﺎي ﺣﻴﻮاﻧـﺎت )ﻓﺎﺑـﻞ( ﻧﻴـﺰ روﺑـﻪرو ﻫﺴﺘﻴﻢ ﻛـﻪ ﻧﺘﻮاﻧـﺴﺘﻪ اﻧـﺪ ﺑـﻪ ﺳـﺎﺧﺘﻤﻨﺪي
405
داﺳــﺘﺎنﻫــﺎي اﺟﺘﻤــﺎﻋﻲ ﺑﺎﺷــﻨﺪ .در ﻣﻴ ـﺎن داﺳﺘﺎنﻫﺎي اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻧﻴﺰ ﮔﺎﻫﻲ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه ﺑـﻪ ﺷــﻜﻞ ﻣﺸﺨــﺼﻲ ﺑــﻪ دوﮔــﺎﻧﮕﻲﻫــﺎ و ﺗــﻀﺎدﻫﺎ
3
ﭘﺮداﺧﺘﻪ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻛﻤﺘﺮ ﺟﻨﺒﻪ زﻳﺒﺎﺷـﻨﺎﺧﺘﻲ دارد .ﻣـﺜﻼً در داﺳـﺘﺎن ﭘﺎﻳﺎﻧﻲ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﺳـﻮﺗﻔﺎﻫﻢ ﺷﺨـﺼﻴﺖ اول در ﺷـﻨﺎﺧﺖ ﻧﻔﺘـﻲ ﻗﺎﺑـﻞ ﺗﺸﺨﻴﺺ اﺳﺖ و ﻳﺎ داﺳﺘﺎن اﺳﻜﻨﺎس ﺑﻮددار ﻧﻴﺰ اﻳـﻦ ﺳـﻴﺎﻫﻲ و ﺳﻔﻴﺪي ﺑﺎرز و ﻣﺸﺨﺺ اﺳﺖ. ﭼﻴﺰي ﻛﻪ ﻃﻨﺰ ﺣﻼﺟﻲ را ارزﺷﻤﻨﺪ ﻣﻲﻛﻨﺪ .ﺗﻠﺨـﻲ ﭘﻨﻬـﺎن ،ﭘـﺸﺖ ﻣﺤﻤــﺪ ﺧﻮاﺟــﻪﭘــﻮر :ﺗــﻼش
ﻃﻨﺰ ﻧﻮﺷﺘﻪﻫﺎي اوﺳﺖ .آدمﻫﺎي داﺳﺘﺎنﻫﺎي او ﮔﺎﻫﻲ آﻧﻘﺪر ﺣﻘﻴـﺮ
ﻣﺠﻴـــﺪ ﺣﻼﺟـــﻲ در ﻛﺘـــﺎب
ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﭼـﺎره اي ﺑـﻪ ﺟـﺰ دﻟـﺴﻮزي را ﺑـﺮاي ﺧﻮاﻧﻨـﺪه ﺑـﺎﻗﻲ
»ﺳﺘﺎره ﻫﺎي ﺷﺶ ﭘﺮ« ﻧﻮﺷـﺘﻦ
ﻧﻤﻲﮔﺬارﻧـﺪ .ﺳـﻜﻴﻨﻪ در داﺳـﺘﺎن »دت ﺳـﻜﻴﻨﻪ« از اﻳـﻦ دﺳـﺘﻪ
داﺳﺘﺎن ﻫﺎﻳﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﺧﻮاﻧﻨﺪه ﺟﺬاب ﺑﺎﺷﺪ .ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﻨﻢ ﺗـﺎ
آدم ﻫﺎﺳﺖ ﻛﻪ در ﭘﺎﻳﺎن داﺳﺘﺎن ﻟﺒﺨﻨﺪي ﺗﻠﺨـﻲ را ﺑـﻪ ﻣـﺎ ﻫﺪﻳـﻪ
ﺣﺪ زﻳﺎدي ﻧﻴﺰ در اﻳﻦ ﻛﺎر ﻣﻮﻓـﻖ ﺑـﻮده اﺳـﺖ .ﻃﻨـﺰي او ﻛـﻪ در
ﻣﻲدﻫﺪ ﻟﺒﺨﻨﺪي ﻛﻪ ﺣﺎﺻﻞ ﻳﻚ ﺷﻜﺴﺖ ،ﺣﺎﺻـﻞ ﻳـﻚ ﺳـﻮﺗﻔﺎﻫﻢ
ﻛﺎرﻫﺎﻳﺶ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮده ﻳﻚ ﻃﻨﺰ ﺑﺪون ﻟﻮدﮔﻲ و ﻣﺘﺸﺨﺺ اﺳﺖ.
اﺳﺖ .ﺣﺘﻲ در داﺳﺘﺎن ﻧﺨﺴﺖ ﻧﻴﺰ ﻛﻤﺘﺮ ﻛﺴﻲ اﺟﺎزه ﺧﻨـﺪه را ﺑـﻪ
ﺳﺘﺎره ﻫﺎي ﺷﺶ ﭘﺮ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ 12داﺳﺘﺎن ﻛﻮﺗﺎه و ﺧﻴﻠـﻲﻛﻮﺗـﺎه در
ﺧﻮد ﻣﻲدﻫﺪ ﮔﻮﻳﻲ ﻛﻪ اﻳﻦ ﺳﻮﺗﻔﺎﻫﻢ ﭼﺎﻟﻪاي اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ
ﺣﺪ ﻳﻚ ﺗﺎ ﭼﻨﺪ ﺻﻔﺤﻪ اﺳﺖ .ﻣﺠﻴﺪ ﺣﻼﺟﻲ ﻛﻪ ﻣﺘﻮﻟﺪ 1355اﺳﺖ
ﻫﺮﻛﺴﻲ در آن ﮔﺮﻓﺘﺎر ﺷﻮد.
و در اوز ﻣﺸﻐﻮل ﺑﻪ ﻛﺎر اﺳﺖ در ﺷﻴﺮاز و اﻧﺘـﺸﺎرات اﻳـﻼف اﻳـﻦ
ﭼﻴﺰي ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ داﺳﺘﺎنﻫﺎي ﺣﻼﺟﻲ را ﻗﻮيﺗﺮ ﻛﻨﺪ .ﻓﺮا رﻓﺘﻦ از
ﻛﺘﺎب را ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻛﺮده اﺳﺖ .در ﻛﺘﺎب از ﻃﻨﺰﻫﺎي اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺗﺎ ﻓﺎﺑـﻞ
ﻃﺮح ﻫﺎي ﺳﺎده و ﺗﻜﻴﻪ ﺑﺮ ﻏﺎﻓﻠﮕﻴﺮي ﺣﺎﺻﻞ از ﺳﻮﺗﻔﺎﻫﻢ اﺳﺖ .ﺑﻪ
و ﻧﻘﻴﻀﻪ وﺟﻮد دارد اﻣـﺎ ﭼﻴـﺰي ﻛـﻪ ﺧﻤﻴﺮﻣﺎﻳـﻪ ﻣـﺸﺘﺮك ﺗﻤـﺎﻣﻲ
ﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﺪ او ﻛﻤﺘﺮ ﺗﻼش ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛـﻪ ﻃـﺮح ﺧـﻮد را ﺑـﺎ ﺧـﺮده
داﺳﺘﺎنﻫﺎي را ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲدﻫﺪ ،وﺟﻮد ﻃﻨﺰي ﺣﺎﺻـﻞ از ﺳـﻮﺗﻔﺎﻫﻢ
داﺳﺘﺎنﻫﺎ و ﺷﺨﺼﻴﺖﻫﺎي ﭘﻴﺮاﻣﻮﻧﻲ ﺗﻘﻮﻳﺖ ﻛﻨﺪ ﺑـﻪ ﻫﻤـﻴﻦ دﻟﻴـﻞ
ﺷﺨﺼﻴﺖﻫﺎ اﺳﺖ.
داﺳﺘﺎن ﻫﺎ در ﺣﺪ ﭼﻨﺪ ﭘﺎراﮔﺮاف و ﭼﻨﺪ ﺻﻔﺤﻪاي ﺑﺎﻗﻲ ﻣﻲﻣﺎﻧﺪ .ﺑـﺎ
از ﺷﻴﻮه ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ ﺑﺮاي آﻓﺮﻳﻨﺶ ﻃﻨﺰ ﻣﻲﺗﻮان اﺳـﺘﻔﺎده ﻛـﺮد.
ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﺳﺘﻌﺪاد ﺣﻼﺟﻲ در ﻧﺸﺎن دادن آدمﻫﺎ در ﻣﻮﻗﻌﻴـﺖﻫـﺎي
ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ آن ﻧﺸﺎن دادن ﭘﺎرادوﻛﺲﻫﺎ و دوﮔﺎﻧﮕﻲﻫﺎﺳـﺖ .ﺷـﻴﻮه
ﻣﺘﻀﺎد ﺟﺎ دارد ﺣﻼﺟﻲ در اﻳﻦ ﺳﻄﺢ ﻧﻤﺎﻧﺪ و داﺳﺘﺎن ﻫﺎي ﺧـﻮد را
ﺣﻼﺟﻲ در اﻳﻦ ﻛﺘﺎب ﺑﺮ اﻳﻦ ﭘﺎﻳﻪ اﺳﺘﻮار اﺳﺖ ﻛـﻪ ﺷﺨـﺼﻴﺖﻫـﺎ
ﺑﻪ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ﻛﻤﻲ داﺳﺘﺎن ﻛﻮﺗﺎه ﻧﺰدﻳﻚﺗﺮ ﻛﻨﺪ.
ﻣﻌﻤﻮﻻً وﺿﻌﻴﺘﻲ را ﺗﺼﻮر ﻛﺮده اﻣـﺎ در ﭘﺎﻳـﺎن داﺳـﺘﺎن ﻣـﺸﺨﺺ
ﭼﻨﺪ داﺳﺘﺎن دﻳﮕﺮ از ﺣﻼﺟـﻲ ﻫـﻢ ﺷـﻨﻴﺪه ام ﻛـﻪ ﻓـﺮمﮔﺮاﺗـﺮ از
ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ اﻳﻦ ﺗﺼﻮر دﻧﻴﺎي ﺑﻴﺮوﻧﻲ ﻳﺎ واﻗﻌﻴﺖ ﭼﻴﺰي ﺑﻴﺶ از ﻳﻚ
داﺳﺘﺎنﻫﺎي اﻳﻦ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺑﻮد ﺷﺎﻳﺪ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﻣﺨﺎﻃﺐﮔﺮا ﺑﻮدن اﻳﻦ
ﺗﻮﻫﻢ ﻧﺒﻮده اﺳﺖ .ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ داﺳﺘﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺳـﻮﺗﻔﺎﻫﻢ در آن ﺑـﺎرز و
داﺳﺘﺎنﻫﺎ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه ﺗﺮﺟﻴﺢ داده اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮﺧﻲ از ﻧﻮﺷﺘﻪﻫﺎي ﺧﻮد
ﻣﺸﺨﺺ اﺳﺖ داﺳﺘﺎن اﺑﺘﺪاﻳﻲ ﻳﺎ ﻫﻤﺎن »ﺳﺘﺎرهﻫـﺎي ﺷـﺶﭘـﺮ«
را در اﻳﻦ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻗﺮار ﻧﺪﻫﺪ اﻣﺎ ﺑـﺪ ﻧﻴـﺴﺖ ﻛـﻪ ﻛﺘـﺎب از ﻧﻈـﺮ
اﺳﺖ .در اﻳﻦ داﺳﺘﺎن ﭘﺎﻳﺎنﺑﻨﺪي ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺟﻬﺖ داﺳﺘﺎن
وﻳﺮاﺳﺘﺎري ﻧﻴﺰ ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ .ﻣﺜﻼً ﭼﻬﺎر داﺳﺘﺎن اﻳـﻦ
را ﺗﻐﻴﻴﺮ دﻫﺪ اﻣﺎ از ﻧﻈﺮ ﻓﻨﻲ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﺪ ﺗﺪاﺧﻠﻲ در زاوﻳﻪ دﻳـﺪ
ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻳﻪ ﺷﻜﻞ ﻳﻚ ﻧﻔﺲ و در ﻳﻚ ﭘﺎراﮔﺮاف رواﻳﺖ ﺷﺪه اﺳﺖ
داﺳﺘﺎن وﺟﻮد دارد .ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﻛﻪ داﺳﺘﺎن از زاوﻳﻪ دﻳـﺪ داﻧـﺎي ﻛـﻞ
و ﺑﺮﺧﻲ اﺷﻜﺎﻻت رﻳﺰ ﻧﮕﺎرﺷﻲ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻳﻚ وﻳﺮاﺳﺘﺎري ﺳـﺎده ﻗﺎﺑـﻞ
رواﻳﺖ ﻣﻲﺷﻮد اﻣﺎ در ﺑﺮﺧﻲ ﻗﺴﻤﺖﻫﺎ ﻟﺤﻦ و دﻳﺪ ﺷﺨـﺼﻴﺖ اول
رﻓﻊ ﺑﻮد.
داﺳــﺘﺎن روي رواﻳـﺖ داﻧــﺎي ﻛــﻞ ﺗــﺎﺛﻴﺮ ﻣـﻲﮔــﺬارد .در ﺑﺮﺧ ـﻲ
ﺳﺘﺎره ﻫﺎي ﺷﺶ ﭘﺮ ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ ﻛﻪ ﻣﺠﻴﺪ ﺣﻼﺟـﻲ اﮔـﺮ ﮔﺮﻓﺘـﺎر
داﺳﺘﺎن ﻫﺎي دﻳﮕﺮ ﻧﻴﺰ اﻳﻦ ﻣﺴﺎﻟﻪ وﺟﻮد دارد و ﺑﻪ ﻧﻈـﺮ ﻣـﻲرﺳـﺪ
ﭼﺮخدﻧﺪه ﻫﺎي زﻧﺪﮔﻲ ﻧﺸﻮد در ﻣﻨﻄﻘﻪاي ﻛﻪ از ﻛﻤﺒـﻮد داﺳـﺘﺎن و
ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه در رواﻳﺖﻫﺎي اول ﺷﺨﺺ راﺣﺖﺗﺮ اﺳﺖ .ﺑﺨﺸﻲ از اﻳﻦ
ﻛﻤﺒﻮد ادﺑﻴﺎت رﻧﺞ ﻣﻲﺑﺮد ﻣﻲﺗﻮاﻧـﺪ ﻳﻜـﻲ از ﭘـﺮه ﻫـﺎي ﺑﺮﻧـﺪهي ﺳﺘﺎرهاي ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺷﺶ ﭘﺮ ﺑﻮدن آن ﺟﺎي ﺳﻮال دارد.
ﺣﺲ ﻣﻲﻛﻨﻢ ﺳﺮﻧﻮﺷﺘﻢ،ﻛﻤﻲ ﺧﻂ ﺧﻄﻲ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ...
زوﻳﺎ
405
4
ﻣﻲﺧﻮاﺑﻢ ﺗﺎ از ﺷﺮ ﻛﺴﺎﻟﺖ راﺣﺖ ﺷﻮم.ﻣﺮﺿﻲ ﻛﻪ درﻣﺎن ﭘﺨﺖ :ﻟﻮازم ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز زﻧﺪﮔﻲ ) ﻣﺎﻧﻨﺪ رﺧﺖو
ﻧﺪارد و ﺑﺎ زﻣﺎن ﻣﻲﺟﻨﮕﺪ.
راﻣﺎﻳﺎﻧﺎ
ﭘﺨﺖ ( ،ﻣﺴﻄﺢ
ﭘﺨﺖ :ﻫﺮ ﻧﻮﺑﺖ از ﭘﺨﺘﻦ ) ﺑﻪ وﻳﮋه ﻧﺎن (
روزﻫﺎ ﻣﻴﺨﻮاﺑﻢ ﺗﺎ ﺷﺒﻬﺎ ﺗﻮ را در ﺧﻮاب ﺑﺒﻴﻨﻢ!
ﭘﺨﺖ ﻛﺮدن :ﭘﺨﺘﻦ ) ﺑﻪ وﻳﮋه ﻧﺎن (
ﺑﺎل
ﭘﺨﺘﻦ ﻛﺴﻲ :ﻛﺴﻲ را ﺑﺮاي ﻛﺎري آﻣﺎده ﻛﺮدن ﻧﺒﻮدﻧﺖ ﺗﺮﺟﻤﻪ ي آﻟﺒﻮم راﻣﻲ ﺷﺪ....
ﭘﺨﺘﻪ :ﺑﺎ ﺗﺠﺮﺑﻪ ،دﻧﻴﺎ دﻳﺪه
ﻧﺎرﺳﻴﺲ
ﭘﺨﺘﻪ ﻛﺮدن ﻛﺎر :ﻣﻘﺪﻣﺎت ﻛﺎري را ﻓﺮاﻫﻢ ﻛﺮدن ﭘﺦ ﺧﻮردن :ﺗﻴﺰي ﭼﻴﺰي ) ﺑﺎ ﺳﻮﻫﺎن ( از ﺑﻴﻦ رﻓﺘﻦ ﭘﺦ دار :ﭼﻴﺰي ﻛﻪ ﺗﻴﺰي ﻟﺒﻪ ﻫﺎي آن ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ ﭘﺨﺶ :ﭘﺮاﻛﻨﺪه ﭘﺨﺶ و ﭘﻼ :ﭘﺮاﻛﻨﺪه ،ﺗﺎر و ﻣﺎر
دﻳﺪن ﻓﻴﻠﻤﻲ ﻛﻪ ﻫﻤﻪ ﭼﻲ آروم و ﺗﻮ ﺳﻜﻮت ﻛﺎﻣـﻞ ﭘـﻴﺶ ﻣﻴﺮه ،ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﻓﻴﻠﻢ ﺑﺮاي ﻳﻪ ﭘﺸﺖ ﻛﻨﻜﻮرﻳﻪ ﻛﻪ ﻫﻮس دﻳﺪن ﻓﻴﻠﻢ ﻛﺮده.
ﻫﺮيﭘﺎﺗﺮ
ﭘِﺦ ﻛﺮدن :ﺑﺎ ﮔﻔﺘﻦ ﭘِﺦ ﻛﺴﻲ را ﺗﺮﺳﺎﻧﺪن ﭘﺨﻤﻪ :ﺑﻲ ﻋﺮﺿﻪ ،ﺧﺠﺎﻟﺘﻲ ،ﺗﺮﺳﻮ ﭘﺨﻲ ﺑﻮدن :ﻛﺎره اي ﺑﻮدن ،ﻣﻬﻢ ﺑﻮدن
ﺑﺎﻳﺪ داﺧﻞ ﭘﺮاﻧﺘﺰ اﺿﺎﻓﻪ ﻛﻨﻢ ،ﻳﻜﻲ ﻣﺜـﻞ ﻣـﻦ ،ﺑﺎﻳـﺪ ﺑـﺮاي
ﭘﺨﻲ ﺷﺪن :ﻛﺎره اي ﺷﺪن ،ﻣﻬﻢ ﺷﺪن
زﻣﺴﺘﺎن ﻳﻚ ﻋﺪد آدم ﺑﺮاي دوﺳﺖ داﺷﺘﻦ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ .ﺧـﺎرج
ﭘﺪر آﻣﺮزﻳﺪه :دﻋﺎ ﻳﺎ ﺧﻄﺎﺑﻲ ﺑﺮاي آﻣﺮزﻳﺪه ﺷﺪن ﭘﺪر ﻛﺴﻲ ،ﭘﺪرت
ﭘﺮاﻧﺘﺰ ﻫﻢ ﺑﮕﻢ ﻛﻪ ،ﻣﻦ ﺳﺮِ ﻫﺮ ﻓﺼﻠﻲ ،ﺟﺰ ﺗﺎﺑﺴﺘﻮن ،اﻳﻦ ﺣـﺲِ
) ﭘﺪرش (ﺧﻮب
اﻻن ﺑﺎﻳﺪ آدم ،ﻛﺴﻲ رو ﺑﺮاي دوﺳﺖ داﺷﺘﻦ ،داﺷـﺘﻪ ﺑﺎﺷـﻪ رو
ﭘﺪر در آوردن :ﺳﺨﺖ اﻧﺘﻘﺎم ﮔﺮﻓﺘﻦ ،ﮔﻮﺷﻤﺎﻟﻲ دادن
دارم.
ﭘﺪر زن ﺳﻼم :ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ دﻳﺪار داﻣﺎد در ﺧﺎﻧﻪ ﭘﺪر زن ﭘﺪر ﺳﻮﺧﺘﮕﻲ :ﺑﺪ ﺳﺮﺷﺘﻲ ،زرﻧﮕﻲ ،رﻧﺪي ﭘﺪر ﺳﻮﺧﺘﻪ :ﺑﺪ ﺳﺮﺷﺖ ،ﺑﺴﻴﺎر زرﻧﮓ و رﻧﺪ ﭘﺪر ﻛﺴﻲ در آﻣﺪن :ﺑﺴﻴﺎر اذﻳﺖ ﺷﺪن ،دﺧﻞ ﻛﺴﻲ آﻣﺪن ﭘﺪر ﻛﺴﻲ ﭘﻴﺶ ﭼﺸﻤﺶ آﻣﺪن :رﻧﺞ و آزار ﺑﺴﻴﺎر دﻳﺪن ﭘﺪر ﻛﺴﻲ را در آوردن :ﻛﺴﻲ را ﺗﻨﺒﻴﻪ ﻛﺮدن ،ﺑﺴﻴﺎر آزار دادن ﭘﺪر ﻛﺸﺘﮕﻲ :دﺷﻤﻨﻲ ﺷﺪﻳﺪ ،ﻛﻴﻨﻪ ﭘﺪر ﻣﺎدر دار :ﻧﺠﻴﺐ ،اﺻﻴﻞ ،آﺑﺮوﻣﻨﺪ و ﺧﻮب ﭘﺪر ﻣﺮده :ﻳﺘﻴﻢ ،ﺧﻄﺎﺑﻲ ﺑﻪ ﻫﻨﮕﺎم ﺧﺸﻢ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻧﻨﻪ ﻣﺮده ﭘﺮ :ﻟﺒﺮﻳﺰ ،ﻛﺎﻣﻞ ،ﺳﻴﺮ ،زﻳﺎد ﭘﺮ آب و ﺗﺎب :ﺑﻪ ﺗﻔﺼﻴﻞ ،ﺑﺎ اوﺻﺎف ﺑﺴﻴﺎر ﭘﺮ ادﻋﺎ :ﻣﺘﻜﺒﺮ ،از ﺧﻮد راﺿﻲ ،ﻗﻤﭙﺰ در ﻛﻦ ﭘﺮ اﺷﺘﻬﺎ :ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﻣﺘﻤﺎﻳﻞ ﺑﻪ ﺧﻮردن زﻳﺎد اﺳﺖ ﭘﺮ اﻓﺎده ﻣﺘﻜﺒﺮ ،ﻣﻐﺮور ﭘﺮاﻧﺪن ﺑﻲ اراده ﺣﺮف درﺷﺖ و ﺑﻲ ﺟﺎﻳﻲ در ﺳﺨﻦ آوردن ،ﮔﺎه ﮔﺎه در ﻧﻬﺎن ﺗﺒﺎﻫﻲ ﻛﺮدن زن ﭘﺮ ﺑﺪك ﺧﻴﻠﻲ ﺑﺪ ﭘﺮ ﺑﻮدن ﺧﻴﻚ ﻛﺴﻲ ﺳﻴﺮ ﺑﻮدن
ﭼﻨﺪ ﮔﺎﻧﻪ