Τευχος 3 by gette vatsi

ΤΕΥΧΟΣ 3

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ.............................................................................................2 ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΟ ΣΤΟ ΔΡΑΜΙΝΟ ΧΩΡΟ : ΔΗΜΟΣ ΠΑΡΑΝΕΣΤΙΟΥ (Γ΄ ΜΕΡΟΣ)...........................................................................................................3 ΓΙΑΤΙ ΦΤΙΑΧΝΟΥΜΕ ΤΗ ΒΑΣΙΛΟΠΙΤΑ ......................................... 29 ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΟΝΤΙΑΚΗ ΛΑΟΓΡΑΦΙΑ................................................ 32 ΑΝΘΟΛΟΓΙΟ ΔΡΑΜΙΝΩΝ ΔΗΜΙΟΥΡΓΩΝ ..................................... 35 ΤΟ ΧΡΟΝΟΓΡΑΦΗΜΑ ΜΑΣ :.............................................................. 45 ΟΙ ΝΟΜΟΙ ΚΑΙ Η ΣΗΜΑΙΑ ΜΑΣ ........................................................ 45 ΠΑΡΑΝΕΣΤΙΑ ΓΗ .................................................................................... 50 ΔΡΑΜΙΝΕΣ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΕΣ ΓΕΥΣΕΙΣ : Η ΜΑΓΕΙΡΙΚΗ ΤΗΣ ΔΡΑΜΙΝΗΣ ΝΟΙΚΟΚΥΡΑΣ....................................................................... 53 ΓΙΟΡΤΗ ΤΩΝ ΕΡΩΤΕΥΜΕΝΩΝ ............................................................... 57 ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΔΡΑΜΑΣ............................................................. 67 18 ΑΠΡΙΛΙΟΥ: ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΜΕΡΑ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΕΘΝΙΚΩΝ ΜΝΗΜΕΙΩΝ .............................................................................................. 72 ΜΕΓΑΛΟΙ ΑΝΔΡΕΣ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ : ΜΕΓΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ (330-379) .................................................................................................. 75 ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΩΝ ΝΕΩΝ.............................................................................. 85 ΕΝΩΜΕΝΗ ΕΘΝΙΚΗ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ 1941-1944............................ 89 ΥΔΡΟΛΟΓΙΚΑ ΤΗΣ ΔΡΑΜΑΣ .............................................................. 95

ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΟ ΣΤΟ ΔΡΑΜΙΝΟ ΧΩΡΟ : ΔΗΜΟΣ ΠΑΡΑΝΕΣΤΙΟΥ (Γ΄ ΜΕΡΟΣ) Τα Διπόταμα (Κατούν) είναι ανατολικά της Πρασινάδας και 61 χλμ από τη Δράμα. Χωριό προνομιακό από τη φύση με έδαφος πλούσιο σε λιγνίτες άριστης ποιότητας (5.000 θερμίδων), κοιτάσματα ουρανίου εκμεταλλεύσιμα και μια φύση χάρμα οφθαλμών και πνευμόνων, όμως με 18 κατοίκους στην τελευταία απογραφή. Εδώ συναντώνται ο παραπόταμος του Νέστου, το Αρκουδόρεμα, με το ρέμα του «Τσουκαλιού». Ποτάμια που δημιουργούν, με τα νερά τους, τους δύο πανέμορφους καταρράκτες των Διποτάμων που δέχονται πολλούς επισκέπτες. Πάνω στα ποτάμια, που γίνονται επικίνδυνα το βροχερό καιρό, υπάρχουν πολλές τοξωτές βυζαντινές γέφυρες. Σώζονται ακέραιες δύο στο μεγάλο ποτάμι και δυο στο μικρό. Οι γκρεμισμένες είναι θύματα των χρυσοθήρων και αρχαιοκαπήλων που ανεξέλεγκτα λυμαίνονται την περιοχή. Και ο οικισμός αυτός, που έχει τρεις μαχαλάδες, πλήρωσε πολύ βαρύ τίμημα από την βαριά κατοχή των βουλγάρων το 194-44, αφού είχε και 25 θύματα και ολοσχερή καταστροφή του ενός οικισμού του από την πυρπόλησή του από τους Βουλγάρους επιδρομείς το 1944. Οι κάτοικοι προέρχονται από την περιοχή της Αργυρούπολης και της Τραπεζούντας, αλλά και από την πόλη του Ερζερούμ. Ο ιερό ναός του χωριού είναι αφιερωμένος στη μνήμη του Αγίου Νικολάου και λειτουργείται από τον αιδεσιμότατο ιερέα Παπα-Χρήστο Παπαδόπουλο. Κάθε χρόνο γιορτάζεται πανηγυρικά από τους απανταχού Διποταμίτες,

οι οποίοι διατηρούν τα παλιά τους σπίτια κι έχουν μάλιστα κτίσει και ένα ξενώνα για τους φιλοξενουμένους τους. Στο χωριό ζούνε οικογενειακά και οι δυο μεγαλοκτηνοτρόφοι, Γιώργος Αυγητίδης με 60 γελάδια ελευθέρας βοσκής και μεγάλο αριθμό αγριογούρουνων κι ο Νίκος Βασιλειάδης επίσης με 150 γελάδια. Ανατολικά του Παρανεστίου και πάνω από το Θόλο είναι η Βουνοπλαγιά (Γκόρντοβα) που το 1920 είχε 295 μουσουλμάνους κατοίκους. Μετά ήρθαν οι πρόσφυγες από τα Φάρασσα της Καππαδοκίας και σήμερα ζούνε μόνο δυο οικογένειες στο χωριό αυτό ενώ σώζονται λίγα σπίτια. Κάποιοι ρομαντικοί τα διατηρούν, αλλά η ερημιά τα περιζώνει. Κοντά είναι και το χωριό Αμησινό (Χόλεβα) σε υψόμετρο 700 μέτρων που το 1940 είχε 211 πρόσφυγες κατοίκους από τα χωριά της Μπάφρας και της Κερασούντας του Πόντου και τώρα, εδώ και δυο δεκαετίες, δεν υπάρχει κανένας κάτοικος στο χωριό. Ένα μεγάλο χωριό ήταν, μια κωμόπολη, το 1940, το Τραχώνι (Μπαλαμπάν), με τους 508 κατοίκους του. Σήμερα θεωρείται κι αυτό το χωριό νεκρό, αν και μένουν δυο οικογένειες και διατηρούνται κάποια σπίτια. Και πώς να μη φύγουν όμως οι κάτοικοι, που ήρθαν πρόσφυγες από την Κερασούντα και την Άγκυρα, αφού επώδυνες είναι ακόμη οι αναμνήσεις τους από τα αιμοσταγή βουλγαρικά στρατεύματα; Αφού έζησαν το δράμα του 1922 βρέθηκαν και πάλι σε νέα οδυνηρή κατοχή, αυτή των Βουλγάρων. Και ξανά είδαν να εκτελούνται από τις αρχές κατοχής 27 αθώοι άνδρες του χωριού στις 12.8.44 στη θέση «σιδηρά πύλη» και ντύθηκαν μαύρα οι γυναίκες του χωριού.

Στον οικισμό ζει και διατηρεί κτηνοτροφία ο Κουτελίδης Κοσμάς ή Βασίλης με 300 γελάδια τηλ. 25240-22247. Δυτικά είναι το χωριό Ποταμάκια (Ντάλια) που στην απογραφή του 1940 είχε 115 κατοίκους, πρόσφυγες από τη Σινώπη. Σήμερα είναι νεκρό, αφού άλλωστε εγκατέλειψαν τον οικισμό οι κάτοικοί του κατά τη δεκαετία του 1950. Στο Παρθένο Δάσος Φρακτού Πριν ξεκινήσουμε να ερευνήσουμε και να απολαύσουμε το Παρθένο Δάσος, το οποίο το 1980 ανακηρύχτηκε διατηρητέο μνημείο της φύσης, πρέπει να κάνουμε μια γνωριμία με την πανίδα και τη χλωρίδα του φυσικού αυτού θησαυρού της περιοχής μας μέσα από το Μουσείο της Φυσικής Ιστορίας Ροδόπης του Παρανεστίου. Είναι ένα από

τα

δίκτυα

Κέντρων

Περιβαλλοντικής

Ενημέρωσης

και

Ευαισθητοποίησης που δημιουργήθηκαν στην Ελλάδα από το επιχειρησιακό πρόγραμμα «περιβάλλον» του Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. Το μουσείο άρχισε να λειτουργεί από το 2002. Εδώ θα δούμε όλο το οικοσυστημικό πλούτο της περιοχής μας και τη μεγάλη βιολογική και γεωλογική βιο-ποικιλότητα της Ροδόπης. Ένα εργαστήριο επιστημονικής προσέγγισης με αίθουσα διαλέξεων, με αίθουσα συνεδριάσεων κι ένας εκθεσιακός χώρος 300 τ.μ. με ανάλογο μηχανολογικό εξοπλισμό. Εκτίθενται τα πετρώματα και απολιθώματα της περιοχής μας ως και άλλων περιοχών της Ελλάδας. Βλέπουμε εδώ όλη τη χλωρίδα που αναπτύσσεται σε όλο τον ορεινό όγκο της οροσειράς Ροδόπης. Μια περιοχή και ένα τοπίο με φυτογεωγραφική ιστορική αξία που

χαρακτηρίζεται από έντονους γεωλογικούς σχηματισμούς που προσδίδουν στο τοπίο τραχύτητα κι αγριάδα. Τα ζώα στο μουσείο είναι όλα βαλσαμωμένα, από τα σαλιγκάρια και τα αρθρόποδα μέχρι τους αετούς, τους κούρκους, τις αρκούδες και τους λύκους. Και όλα αυτά με κατατοπιστικά σημειώματα και προβολές με τις πιο σύγχρονες μουσειακές προσεγγίσεις. Βλέποντας λοιπόν στο μουσείο μια φυσική μακέτα του ορεινού όγκου, ανοίγεται η επιθυμία μας να μπούμε ζωντανά πια, ως επισκέπτες, μέσα στο φυσικό περιβάλλον και να γευτούμε τη χαρά της φύσης του τόπου μας. Πάμε λοιπόν…Εδώ η οροσειρά της Ροδόπης συναντά την κοιλάδα του Νέστου ποταμού. Μια περιοχή η οποία κατοικήθηκε από αρχαιοτάτων χρόνων από τους μουσικόφιλους Θράκες. Οι πρώτες ενδείξεις ανθρώπινης παρουσίας στην ορεινή περιοχή του Αρκουδορέματος χρονολογούνται από την παλαιολιθική εποχή. Θρακικά φύλα υπήρχαν εδώ από το 1.100 π.Χ., όπως οι Σαππαίοι στην κοιλάδα του Νέστου και οι Αγριάνες στην στα ορεινά. Αργότερα ήρθαν και οι Πιέριοι θράκες, διωγμένοι, από τον Μακεδόνα βασιλέα Αλέξανδρο Α΄(498-454 π.Χ.) γιο του Περδίκα, από την περιοχή του Ολύμπου, την οποία περιοχή είχαν προγενέστερα εποικήσει. Θα ακολουθήσουν την ίδια τύχη με αυτούς, διωγμένοι από τη Μυγδονία και οι Ήδωνες Θράκες, οι οποίοι επανέρχονται στην αρχική τους κοιτίδα στην οποία και θα εδραιωθούν μέσα στο λεκανοπέδιο της Δράμας. Οι Ήδωνες θεωρούνται ως φυσικοί απόγονοι των Δραμινών.

Είναι γνωστό ότι οι Θράκες ήταν ένας ανήσυχος και μετακινούμενος λαός, ένας λαός μεταναστευτικός, που ταξίδευε παντού, αφού έφτασαν δημιούργησαν μεγάλη παροικία στην Αττική. Γράφει ο Θουκυδίδης: Αλλά τη χώρα που εκτείνεται γύρω από τη θάλασσα, την οποία λέμε σήμερα Μακεδονία, την κατέκτησαν και βασίλευσαν σε αυτή οι Τημενίδες οι οποίοι κατάγονταν από το Άργος, πρόγονοι του Περδίκα και του γιου του Αλέξανδρου Α΄ και οι οποίοι έδιωξαν με τη βία των όπλων από την περιοχή της Πιερίας του Ολύμπου, τους Θράκες Πίερες. Αυτοί, φεύγοντας, εγκαταστάθηκαν στην πέραν του Στρυμόνος περιοχή, στα Φάγρητα και σε άλλα μέρη στο οροπέδιο του Παγγαίου. Ακόμη και σήμερα η περιοχή στους πρόποδες του Παγγαίου που εκτείνετε μέχρι τη θάλασσα ονομάζεται κοιλάδα της Πιερίας (και ο κόλπος της Καβάλας Πιερικός κόλπος). (κεφ. ΙΙ 99 σελ.320) Με την εκστρατεία του Φιλίππου στη Θράκη το 356 π.Χ. το γεωγραφικό κομμάτι της Θράκης από το Στρυμόνα μέχρι το Νέστο ενσωματώνεται στη Μακεδονία. Στις Κρηνίδες, αποικία των Θασίων το 360 π.Χ., που μετονομάστηκαν Φίλιπποι όταν καταλήφθηκε από το Μακεδόνα βασιλέα, ιδρύεται το πρώτο νομισματοκοπείο των Μακεδόνων. Εδώ από τα χρυσωρυχεία του χρυσοφόρου όρους Παγγαίου, κόβεται το πρώτο χρυσό νόμισμα του Φιλίππου και μπαίνοντας στην αγορά της Μεσογείου υπερτερεί του Περσικού Δαρεικού. Ταξιδεύουμε στην Παρανέστια χώρα, αφού αφήσαμε τα όρια του Δήμου Νικηφόρου, μετά από μια πολύ γραφική διαδρομή. Πλούσιο πράσινο, λιβάδια και δάση από τα ομορφότερα της χώρας μας. Παραδοσιακοί οικισμοί με πέτρινα αλώνια, νερόμυλοι και παλιές

αχυρένιες στάνες κι ένα πλούσιο δίκτυο δρόμων και μονοπατιών με σημαντικές τοξωτές γέφυρες που μας παραπέμπουν σε έντονη παρουσία ανθρώπων από την αρχαιότητα. Αυτή είναι η περιοχή Παρανεστίου. Το δάσος της Ελατιάς (Καράντερε) είναι ένα από τα πλέον πολύτιμα οικοσυστήματα της Βαλκανικής Χερσονήσου σε έκταση 70.000 εκταρίων. Εδώ έχουμε τη νότια πλευρά, όπου βρίσκεται το παρθένο δάσος του Φρακτού. Μια περιοχή που συνδυάζει παρθένα φύση, πλούσια βλάστηση, ορμητικά ρέματα, καταρράκτες σπάνιας ομορφιάς, αγέρωχα βράχια, ειδυλλιακά λιβάδια και άγρια ζωή. Όμως θα προχωρήσουμε στην περιφέρεια. Ταξιδεύουμε τώρα στα βόρεια και κατευθυνόμαστει στο δάσος και τους καταρράκτες. Ταξιδεύοντας στον κύριο οδικό άξονα, στα δυο χιλιόμετρα, μια διασταύρωση από τα αριστερά μας οδηγεί στις ιαματικές πηγές των Θερμιών κι από εκεί στο παρθένο δάσος. Δεξιά, βορειοανατολικά, πηγαίνουμε στους οικισμούς Πρασινάδας, Σίλλης, Διποτάμων και στην κοιλάδα του Αρκουδορέματος. Πηγαίνουμε προς το Αρκουδόρεμα μέσα από χαραδρώσεις. Επιβλητικά βραχώδη συμπλέγματα σε συνδυασμό με την παρουσία νερού και τις πολυποίκιλες χρωματικές συνθέσεις κάνουν τη διαδρομή μας μαγευτική. Θα συναντήσουμε κατόπιν γιοφύρια «ημικυκλικά και οξύκορφα που ξεχωρίζουν για την κομψότητα της μορφής και την τελειότητα της κατασκευής» τους. (12 σελ.26) Στο 13ο χλμ από το Παρανέστι, μια διασταύρωση μας δείχνει προς τα βόρεια ένα ασφαλτόδρομο που οδηγεί στον οικισμό της Πρασινάδας. Διασχίζουμε μια απόσταση 6-7 χλμ. Τοπίο άγριας φυσικής ομορφιάς.

Από εδώ πηγαίνοντας στον τελευταίο οικισμό των Διποτάμων πατάμε χωματόδρομο. Το απόκρημνο ανάγλυφο της κοιλάδας γίνεται ήπιο και ειδυλλιακό. Μια πινακίδα του Δασαρχείου μας οδηγεί στον πρώτο καταρράκτη στα 600 μέτρα. Πεζοπορούμε μέχρι την κοίτη του ρέματος και αράζουμε κάτω από ένα κιόσκι. Από μια τοξωτή γέφυρα περνάμε στην απέναντι όχθη και στα 300 μέτρα φτάνουμε στο καταρράκτη της Αγίας Βαρβάρας. Το νερό πέφτει με πάταγο από ύψος 15 μέτρων σχηματίζοντας λιμνούλα με παρόχθια βλάστηση, σκλήθρα και βελανιδιές.

Ένα

θέαμα

υψηλής

αισθητικής

αξίας.

Χώρος

διαμορφωμένος και περιποιημένος, χάρμα απόλαυσης. Συνεχίζουμε τώρα τη διαδρομή στην κοιλάδα του Αρκουδορέματος. Διανύοντας το 21ο χλμ από το Παρανέστι φτάνουμε στον οικισμό των Διποτάμων. Οι συνοικισμοί του χωριού που είναι διάσπαρτοι σε πυκνόφυτες πλαγιές, είναι πραγματικά ερείπια. Στον κεντρικό συνοικισμό, του Αγίου Νικολάου, βρίσκουμε ανθρώπινη παρουσία. Τώρα στρίβουμε με κατεύθυνση τον καταρράκτη του Τραχωνίου ή Λειβαδίτη τον οποίο θα συναντήσουμε μετά από 7 χλμ. Περνάμε μια εντυπωσιακή σε μέγεθος πετρόχτιστη θολωτή γέφυρα και διασχίζοντας δάση δρυός ανηφορίζουμε μέσα από συνεχείς ελιγμούς για τον καταρράκτη που θα τον βρούμε περνώντας ένα εντυπωσιακό συγκρότημα βράχων. Πλησιάζουμε τον καταρράκτη σε απόσταση 300 μέτρων. Είναι ο πιο εντυπωσιακός καταρράκτης του ορεινού συγκροτήματος. Πέφτει από ύψος 35 και πλέον μέτρων και στο χώρο υπάρχουν όλα τα χρειώδη για ανάπαυση και υπαίθριο γεύμα των οδοιπόρων και επισκεπτών.

Γυρίζουμε πίσω, περνούμε μέσα από τον κεντρικό μαχαλά των Διποτάμων και βαδίζουμε βόρεια. Στα 200 μέτρα θα συναντήσουμε μια θολωτή γέφυρα πνιγμένη στο πράσινο. Κάπου δυο χλμ πάνω από το «τσουκάλι ρέμα» ο δρόμος μας οδηγεί στο δάσος Λεπίδα και δεξιά μας στο παλιό φυλάκιο, τις τοπικές βλάχικες καλύβες και τον καταρράκτη στο Τραχώνι. Διαβάζουμε από το τουριστικό φυλλάδιο της έκδοσης του Δήμου Παρανεστίου την διαδρομή στο δάσος όπως την είδε η κ. Εύη Τζήμου με την παραστατική και υπεύθυνη επιμέλεια των κειμένων της. «Ακολουθούμε τη δεξιά κατεύθυνση. Ο δρόμος είναι βατός, λίγο κατηφορικός και μετά από δυο περίπου χλμ μια πινακίδα του Δασαρχείου μας δείχνει την κατεύθυνση ενός νέου μονοπατιού που μας οδηγεί στο γεφύρι του παλιού φυλακίου. Αν έχουμε αυτοκίνητο το αφήνουμε και συνεχίζουμε πεζοπορία. Στα 200 μέτρα υπάρχουν εγκαταστάσεις αναψυχής του Δασαρχείου με εξαιρετική θέα προς τα βουνά της περιοχής. Συνεχίζουμε το μονοπάτι το οποίο κατηφορίζει ομαλά και ξεκούραστα περνώντας δίπλα από εκπληκτικούς βραχώδεις σχηματισμούς, αληθινά γλυπτά της φύσης. Δεκαπέντε περίπου λεπτά αργότερα συναντούμε ένα πέρασμα που μοιάζει να είναι λαξευμένο στο βράχο. Χαμηλότερα αποκαλύπτεται στα μάτια μας το μεγαλύτερο και ωραιότερο γιοφύρι της περιοχής. Μονότοξο, όπως τα υπόλοιπα, αλλά ξεχωρίζει για τη στιβαρότητα και τη λεπτότητα της κατασκευής του. Στα πόδια του κυλάει το Αρκουδόρεμα που σχηματίζει μικρές λίμνες ανάμεσα στους λείους βράχους.

Γυρίζουμε στον κυρίως δρόμο για να πάμε στο δάσος Λεπίδα. Φεύγουμε από τα Διπόταμα και στα 4 χλμ, μέσα από δρυς και οξιές, μια πινακίδα μας οδηγεί στον καταρράκτη. Πεζοπορώντας σε 700 μέτρα κατηφορικό μονοπάτι, που ελίσσεται ανάμεσα σε δάσος οξιάς, στα αυτιά μας φτάνει ο ήχος από την πτώση του νερού από ύψος 35 μέτρων. Κατηφορίζουμε να απολαύσουμε το θέαμα. Οι σκούροι πολυεπίπεδοι βράχοι του καταρράκτη γεύονται, όλη τη διάρκεια του χρόνου, το συνεχές άγγιγμα του νερού, δημιουργώντας κάθε εποχή, μοναδικές εικόνες έκπαγλης ομορφιάς. Στα 6 χλμ από τα Διπόταμα και 31 από το Παρανέστι είναι το εργοτάξιο του Λεπίδα, το λειτουργικό κέντρο όλων των δασικών δραστηριοτήτων. Το εργοτάξιο αυτό είναι κτισμένο σε υψόμετρο 1.240 μέτρων και λειτουργεί κι ως καταφύγιο για τους επισκέπτες μετά από συνεννόηση με το Δασαρχείο. Ένα εργοτάξιο και συνάμα ένα τεράστιο μπαλκόνι με απεριόριστη θέα προς τον κάμπο, τα γύρω δασωμένα βουνά και μακρύτερα μέχρι το όρος Σύμβολο. Από την θέση του Λεπίδα, βαδίζοντας ή ταξιδεύοντας με το αυτοκίνητο ανατολικά, μετά από 13 χλμ, φτάνουμε στο Μεγάλο Λιβάδι. Η διαδρομή είναι εξαιρετική με πολύ φανταστική την τοποθεσία «Λούκοβο» που είναι άριστος βιότοπος με πλήθος αγριολούλουδα και μοναδική ευχάριστη θέα, με ανοιχτά λιβάδια στις ανατολικές και νότιες βουνοκορφές της Ροδόπης. Η διαδρομή συνεχίζεται μέσα από βαθύσκιωτα μικτά δάση και περνάει δίπλα από τον καταρράκτη του «Σκοτεινού Ρέματος». Αυτός ο καταρράκτης είναι διαφορετικός από τους άλλους. Βρίσκεται μέσα σε συστάδα από ερυθρελάτη. Είναι

ιδιαίτερη η ομορφιά και η τραχύτητά του καθώς κόβει κατακόρυφα έναν βράχο και δημιουργεί ένα τοπίο υψηλής αισθητικής αξίας. Διανύοντας ακόμα λίγα χιλιόμετρα φτάνομε στο Μεγάλο Λιβάδι. Μια κοιλάδα σε υψόμετρο 1.400 μέτρων, το θερινό λιβάδι των Σαρακατσάνων όπου συγκεντρώνονταν οι τσελιγκάδες της περιοχής. Ένας τόπος με επίπεδες χορτολιβαδικές επιφάνειες, με πλούσια ποώδη βλάστηση, με ένα ρέμα να κυλάει με κίνηση οφιοειδή ανάμεσά της, με ήπιες πλαγιές, με πυκνά δάση πεύκης,. Ένας ιδανικός τόπος για κατασκήνωση , αλλά και περιήγηση.» (12) Και πριν φύγει κανείς από την περιοχή θα πρέπει να διανύσει, όλο ασφαλτόδρομο, 11 και 20 χλμ, ώστε να επισκεφτεί τα μεγάλα φράγματα του Νέστου. Της Πλατανόβρυσης και του Θησαυρού. Εδώ θαυμάζει κανείς την δύναμη της τεχνικής που ανέπτυξε ο άνθρωπος και την χρησιμότητα των δυνατοτήτων του φυσικού πλούτου της χώρας μας. Περνώντας από το θαύμα της φύσης στην πεζή πραγματικότητα των αστικών κέντρων αισθάνεσαι πως υπάρχει ακόμη στον τόπο μας χαρούμενη ζωή κι ευτυχία. Αρκεί να την αναζητήσεις. Εδώ, πριν κλείσουμε πρέπει να δώσουμε κάποιες συμβουλές στους επισκέπτες.Πριν επισκεφθούμε το παρθένο δάσος πρέπει να βεβαιωθούμε ότι τρέφουμε σεβασμό στο βουνό και την άγρια ζωή του. Αλλιώς να μην πάμε καθόλου. Επίσης πριν ακόμη εγκαταλείψουμε το δάσος πρέπει να προβληματιστούμε.

Μήπως έχουμε αφήσει σκουπίδια ή προκαλέσαμε οποιαδήποτε ρύπανση στο φυσικό περιβάλλον; Η δασική υπηρεσία μας παρέχει όλα τα μέσα να αποφύγουμε κάθε ρύπανση. Μήπως προκαλέσαμε οποιαδήποτε ενόχληση στην άγρια πανίδα ή προκαλέσαμε καταστροφή στη βλάστηση; Μήπως προκαλέσαμε καταστροφές και φθορές στις κατασκευές της Δασικής Υπηρεσίας; Τις ίδιες κατασκευές θα χρησιμοποιήσουν και οι άλλοι που θα το επισκεφτούν μετά από μας. Μήπως πετάξαμε αναμμένα σπίρτα και τσιγάρα, μήπως ανάψαμε φωτιά κοντά ή μέσα στο δάσος; Γιατί πάντα υπάρχει ο κίνδυνος της πυρκαγιάς. Μήπως δεν κρατήσαμε απόσταση από τους χώρους φωλιάσματος, τροφοληψίας και ανάπαυσης των αγρίων ζώων; Και βέβαια έχουμε όλοι καθήκον να προστατεύουμε το δάσος από τις παράνομες ή τις επιπόλαιες ενέργειες των απερίσκεπτων επισκεπτών που μπορεί να το βλάψουν. Έτσι, φεύγοντας, αν αντιληφθείτε πυρκαγιά τηλεφωνείστε αμέσως στην Πυροσβεστική Υπηρεσία στο τηλέφωνο 1990. Αν πέσει στην αντίληψή σας λαθροθηρία να το καταγγείλετε αμέσως στη δασική υπηρεσία. Πάντως ενώ βρίσκεστε μέσα στο δάσος πρέπει να είστε προετοιμασμένοι για ακραίες κλιματολογικές συνθήκες, να αποφεύγετε κάθε παρακινδυνευμένη ενέργεια για να μη θέσετε σε κίνδυνο τη ζωή σας. Και τέλος να μη υπερεκτιμάτε ούτε τις δυνάμεις σας ούτε τις

ικανότητές ας για σίγουρο και ορθό προσανατολισμό μέσα στο δάσος. Γιατί το πιο βέβαιο είναι να χαθείτε. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 1. «Διακοπές 1998» τουριστικός οδηγός έκδοση Δημοσιογραφικός Οργανισμός Λαμπράκη Α.Ε. Αθήνα 2. «Χρυσός Οδηγός» και τηλεφωνικός κατάλογος ΟΤΕ 1999 3. Χ. Μ. Παπάζογλου: «Η Τοπική Αυτοδιοίκηση στο Νομό Δράμας 1914-1999» Δράμα 1999 4. Περιοδικό «Παρανέστι» έκδοση Πολιτιστικού Συλλόγου Παρανεστίου φύλλο 1 5. Υδροηλεκτρική αξιοποίηση ποταμού Νέστου. Πολλαπλή χρήση νερού. Έκδοση ΔΕΗ ΚΕΨΕ Νέστου 6. Δίπτυχα της Εκκλησίας της Ελλάδος έτους 1998 7. «Τουριστικά» έκδοση Νομαρχίας Δράμας 1987 8. Ημερολογιακός Οδηγός Επιχειρήσεων Δράμας έκδοση ΏθησηΠήγασος 1993 9. Τηλ. Τσελεπίδης : «Αμερικανοί σαμποτέρ στην Ελλάδα το 1944» 10. Τάσος Κυριακίδης : «Το Περίβλεπτον Δράμας από την ανταλλαγή 1924 μέχρι σήμερα» έκδοση Αφών Κυριακίδη 1998 11. Δημ. Καραϊσαρλής: Σκληροί αγώνες και μεγάλες θυσίες 1941-44 έκδοση Εταιρείας Μελέτης Ελληνικής Ιστορίας Αθήνα 1996

12. Ευανθία Τζήμου: Παρανέστια γη. έκδοση δήμου Παρανεστίου 2002 13. Αναπτυξιακή Εταιρεία Δράμας Α.Ε.: Αγροτοτουρισμός στο Νομό Δράμας 14. Οδοιπορικό στο Νομό Δράμας: Τηλ. Τσελεπίδης

ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΟ ΣΤΟ ΔΡΑΜΙΝΟ ΧΩΡΟ ΔΗΜΟΣ ΠΑΡΑΝΕΣΤΙΟΥ Γ΄ ΜΕΡΟΣ τέλος Τα Διπόταμα (Κατούν) είναι ανατολικά της Πρασινάδας και 61 χλμ από τη Δράμα. Χωριό προνομιακό από τη φύση με έδαφος πλούσιο σε λιγνίτες άριστης ποιότητας (5.000 θερμίδων), κοιτάσματα ουρανίου εκμεταλλεύσιμα και μια φύση χάρμα οφθαλμών και πνευμόνων, όμως με 18 κατοίκους στην τελευταία απογραφή. Εδώ συναντώνται ο παραπόταμος του Νέστου, το Αρκουδόρεμα, με το ρέμα του «Τσουκαλιού». Ποτάμια που δημιουργούν, με τα νερά τους, τους δύο πανέμορφους καταρράκτες των Διποτάμων που δέχονται πολλούς επισκέπτες. Πάνω στα ποτάμια, που γίνονται επικίνδυνα το βροχερό καιρό, υπάρχουν πολλές τοξωτές βυζαντινές γέφυρες. Σώζονται ακέραιες δύο στο μεγάλο ποτάμι και δυο στο μικρό. Οι γκρεμισμένες είναι θύματα των χρυσοθήρων και αρχαιοκαπήλων που ανεξέλεγκτα λυμαίνονται την περιοχή. Και ο οικισμός αυτός, που έχει τρεις μαχαλάδες, πλήρωσε πολύ βαρύ τίμημα από την βαριά κατοχή των βουλγάρων το 194-44, αφού είχε και 25 θύματα και ολοσχερή καταστροφή του ενός οικισμού του από την πυρπόλησή του από τους Βουλγάρους επιδρομείς το 1944. Οι κάτοικοι προέρχονται από την περιοχή της Αργυρούπολης και της Τραπεζούντας, αλλά και από την πόλη του Ερζερούμ. Ο ιερό ναός του χωριού είναι αφιερωμένος στη μνήμη του Αγίου Νικολάου και λειτουργείται από τον αιδεσιμότατο ιερέα Παπα-Χρήστο Παπαδόπουλο.

Κάθε χρόνο γιορτάζεται πανηγυρικά από τους απανταχού Διποταμίτες, οι οποίοι διατηρούν τα παλιά τους σπίτια κι έχουν μάλιστα κτίσει και ένα ξενώνα για τους φιλοξενουμένους τους. Στο χωριό ζούνε οικογενειακά και οι δυο μεγαλοκτηνοτρόφοι, Γιώργος Αυγητίδης με 60 γελάδια ελευθέρας βοσκής και μεγάλο αριθμό αγριογούρουνων κι ο Νίκος Βασιλειάδης επίσης με 150 γελάδια. Ανατολικά του Παρανεστίου και πάνω από το Θόλο είναι η Βουνοπλαγιά (Γκόρντοβα) που το 1920 είχε 295 μουσουλμάνους κατοίκους. Μετά ήρθαν οι πρόσφυγες από τα Φάρασσα της Καππαδοκίας και σήμερα ζούνε μόνο δυο οικογένειες στο χωριό αυτό ενώ σώζονται λίγα σπίτια. Κάποιοι ρομαντικοί τα διατηρούν, αλλά η ερημιά τα περιζώνει. Κοντά είναι και το χωριό Αμησινό (Χόλεβα) σε υψόμετρο 700 μέτρων που το 1940 είχε 211 πρόσφυγες κατοίκους από τα χωριά της Μπάφρας και της Κερασούντας του Πόντου και τώρα, εδώ και δυο δεκαετίες, δεν υπάρχει κανένας κάτοικος στο χωριό. Ένα μεγάλο χωριό ήταν, μια κωμόπολη, το 1940, το Τραχώνι (Μπαλαμπάν), με τους 508 κατοίκους του. Σήμερα θεωρείται κι αυτό το χωριό νεκρό, αν και μένουν δυο οικογένειες και διατηρούνται κάποια σπίτια. Και πώς να μη φύγουν όμως οι κάτοικοι, που ήρθαν πρόσφυγες από την Κερασούντα και την Άγκυρα, αφού επώδυνες είναι ακόμη οι αναμνήσεις τους από τα αιμοσταγή βουλγαρικά στρατεύματα; Αφού έζησαν το δράμα του 1922 βρέθηκαν και πάλι σε νέα οδυνηρή κατοχή, αυτή των Βουλγάρων. Και ξανά είδαν να εκτελούνται από τις αρχές κατοχής 27 αθώοι άνδρες του χωριού στις 12.8.44 στη θέση «σιδηρά πύλη» και ντύθηκαν μαύρα οι γυναίκες του χωριού.

τα

δίκτυα

Κέντρων

Περιβαλλοντικής

Ενημέρωσης

και

Ένα

θέαμα

υψηλής

αισθητικής

αξίας.

Χώρος

ΓΙΑΤΙ ΦΤΙΑΧΝΟΥΜΕ ΤΗ ΒΑΣΙΛΟΠΙΤΑ Πριν από 1.600 χρόνια, όταν στην Καισαρεία της Καππαδοκίας ήταν επίσκοπος ο Μέγας Βασίλειος (330-379) και αυτοκράτορας του Ανατολικού Ρωμαϊκού κράτους ήταν ο Αρειανιστής και φιλοχρήματος αυτοκράτορας Φλάβιος Ουάλης (328-378) το ποίμνιο του σεπτού ιεράρχη περνούσε μεγάλο λιμό ενώ τα πάντα είχαν στη διοίκηση και την κοινωνία είχαν εξαχρειωθεί. Αυτή την δύσκολη εποχή την πόλη της Καισαρείας πολιορκούσαν εχθρικά στρατεύματα. Ο αρχηγός των εισβολέων μήνυσε τότε να δει τον επίσκοπο. Ο στρατηγός των εχθρών απαίτησε από τον ταπεινό ιεράρχη και τις αρχές της πόλης, μέσα σε 24 ώρες, να του παραδώσουν όλους τους θησαυρούς τους σε χρυσό και πολύτιμα αντικείμενα, γιατί διαφορετικά θα εισβάλει στην πόλη και θα αφήσει τον στρατό του λεύτερο να την λεηλατήσει και να την καταστρέψει. Ο Μέγας Βασίλειος του περιέγραψε τη φτώχεια και την ανέχεια των κατοίκων της μητροπόλεώς του και τον διαβεβαίωσε ότι δεν έχουν τίποτε να του δώσουν. Ο στρατηγός όμως ήταν αμετάπειστος και απείλησε τον Βασίλειο πως αν μέχρι αύριο δεν του παραδώσουν αυτά που τους ζήτησε, τον μεν επίσκοπο θα εξορίσει και μπορεί και να τον θανατώσει, την δε πόλη θα την καταστρέψει ολοκληρωτικά. Μπροστά σε αυτή την συμφορά και γνωρίζοντας τη φτώχεια και τη μιζέρια των κατοίκων της πόλης ο επίσκοπος Βασίλειος όλη τη νύχτα

προσεύχονταν στο Θεό να τους βοηθήσει από τα ανέλπιστα ώστε να βγουν από το αδιέξοδο και να γλιτώσουν την καταστροφή. Οι κάτοικοι που έμαθαν τον κίνδυνο που διέτρεχε η πόλη τους και κυρίως ο ιεράρχης τους, γιατί τον λάτρευαν, συγκρότησαν Επιτροπή από Χριστιανούς η οποία διέτρεξε όλη την πόλη και συγκέντρωσε όλα τα πολύτιμα χρυσαφικά της κάθε οικογένειας. Δαχτυλίδια, καρφίτσες, σταυρούς, στολίδια, πολύτιμα μικροαντικείμενα, κλπ, ότι είχαν στα σπίτια τους. Ύστερα τα έφεραν στον επίσκοπο να τα παραδώσει στους εχθρούς και να γλιτώσουν. Ο Βασίλειος τα έβαλε μέσα σε ένα σεντούκι για να τα παραδώσει την επομένη στους επιδρομείς. Όμως, όλο το βράδυ, παρακαλούσε το Θεό να τους βοηθήσει στις δύσκολες αυτές ώρες που περνούσαν. Πράγματι την επομένη μέρα ήρθε ο στρατηγός και το επιτελείο του να παραλάβουν τα χρυσαφικά και τιμαλφή. Ο Μ. Βασίλειος του είπε. -Αυτά μονάχα μπορέσαμε και συγκεντρώσαμε στρατηγέ μου. Και τον προέτρεψε να ανοίξει το σεντούκι. Μόλις όμως ο ξένος στρατιωτικός άνοιξε το καπάκι ακούστηκε έντονο ποδοβολητό αλόγων έξω και ένας πάνοπλος καβαλάρης με άγνωστο στρατό άρχισε να συγκεντρώνεται γύρω από το μητροπολιτικό κι άλλοι να μπαίνουν μέσα στην αίθουσα και να απωθούν τους επιδρομείς, οι οποίοι, αιφνιδιασμένοι το έφυγαν κακήν κακώς από την πόλη. Ο επικεφαλής καβαλάρης ήταν ο Άγιος Μερκούριος και οι στρατιώτες του, άγγελοι του Θεού. Η πόλη είχε σωθεί.

Όμως το σεντούκι με τα σκόρπια χρυσαφικά ήταν ακόμα εκεί. Τώρα όλα αυτά έπρεπε να επιστραφούν στους νόμιμους δικαιούχους τους. Πως όμως θα μπορούσε να γίνει αυτό με δικαιοσύνη, ώστε ο καθένας να πάρει ότι πραγματικά προσέφερε; Να ένα μεγάλο βάσανο και πρόβλημα που προέκυψε και απασχολούσε την Επιτροπή του λαού και τον επίσκοπο. Αλλά ο Θεός φώτισε αμέσως τον άγιο ιεράρχη Βασίλειο. Έδωσε εντολή στην επιτροπή να ζυμώσουν και να ετοιμάσουν πίττεςψωμιά για όλους τους κατοίκους και δικαιούχους δωρητές. Κι όταν έγινε η ζύμη έβαλε σε κάθε πίττα ένα από τα κομμάτια των χρυσών αντικειμένων που συγκεντρώθηκαν ώσπου εξαντλήθηκαν όλα. Έκανε την προσευχή του κι άφησε την διανομή στα χέρια του Θεού. Οι πίττες μοιράστηκαν σε όλο τον κόσμο. Λένε ότι οι περισσότεροι πήραν πίσω, μαζί με την πίττα και ότι χρυσαφικό ακριβώς είχαν παραδώσει στους επιτρόπους. Ο Θεός έκανε το θαύμα του!. .. Οι κάτοικοι της Καισαρείας, κάθε πρώτη Ιανουαρίου εκάστου έτους, ο καθένας χωριστά, ζύμωνε πίττα στο σπίτι του και έβαζε χρυσό στη ζύμη, για να θυμούνται το σημαντικό εκείνο γεγονός και να τιμούν συγχρόνως τη μνήμη του θανάτου του Μεγάλου τους ιεράρχη Μ. Βασιλείου.

ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΟΝΤΙΑΚΗ ΛΑΟΓΡΑΦΙΑ Η «Χαμαιλέτε» Του κ. Σπύρου Αμαραντίδη Η «Χαμαιλέτε», ήταν ο νερόμυλος των χωρικών, όπου άλεθαν το σιτάρι και τα καλαμπόκι για να κάνουν το αλεύρι για ψωμιά, τις πίτες και τα νόστιμα φαγητά: «Χαβίτσι», «τρίμμαν», «τσιριχτά», «γιοχάδες», «πισία», «δεμέσια», «λαβάσια» και «μακαρίναν». Ο μυλωνάς ήταν υποχρεωμένος να προσφέρει αλάτι, για να κάνουν «ανανίβ πίταν», στο όμορφο τζάκι του μύλου. Αρχές Σεπτεμβρίου ετοίμαζαν και το «πλιγούρι». Έπλεναν το σιτάρι, το έβραζαν και το άφηναν στον ήλιο να στεγνώσει. Το «κοπάνεμαν» γινόταν με τα γουδόμορφα «κοπάλε», αργά και ρυθμικά μέσα σην «εγδήν», το μαρμάρινο δηλαδή γουδί που χωρούσε 15-20 οκάδες σιτάρι. Μερικοί νέοι που ήθελαν να κάνουν τον δυνατό στις γυναίκες, κοπάνιζαν και αυτοί δυνατά και ρυθμικά. Το «κορκότον» γινόταν με τις ίδιες διαδικασίες, αλλά εδώ το σιτάρι ήταν άβραστο. Θυμάμαι, που στρώνανε ολόγυρα πολύχρωμα κιλίμια για να μαζεύεται το στάρι που εκτιναζόταν, γιατί ήταν ευλογία Κυρίου και κάποιες ζωηρές κότες, που «κουδούκιζαν» ανενόχλητες πάνω από τα

στρωσίδια και στο τέλος που ξεκινούσε ο χορός με το ακορδεόν και την λύρα. Η «χαμαιλέτε τη Φουντούκ’» στο χωριό στέναζε κι αυτός από τα γλυκά φράουλα (χαμούφτας), τα μποστάνια και τα φρούτα και τα παράξενα τα σκιάχτρα που τα βάζανε για να φοβούνται τα πουλιά και τα αγρίμια. Ποια πουλιά και ποια αγρίμια; Σήμερα ουρλιάζουν μονάχα οι άνθρωποι! Από τον μυλαύλακα, το «χάρκ» και το σωλήνα, το «ολούχ» το νερό έπεφτε στον τροχό του μύλου, την «τσάρχα» για να κινηθεί η μυλόπετρα, «παλαγόγιζαν την χαμαιλέτεν» και από ένα υπόγειο αυλάκι, τον «αλεπόν», το νερό έπεφτε ξανά στο ποτάμι. Η σειρά, η «λαχίδα» έφτασε, το καλαμπόκι αδειάζεται στο μελεθρείο και μ’ έναν κρουνό, το «καλίν» οδεύει στον λαιμό, σην «γούλαν» της μυλόπετρας. Τα σιδερένια ελάσματα, «κρανκανάκ» κανονίζουν την ποσότητα ροής, 100 κότια, περίπου 1000 οκάδες αλέθονται σε 24 ώρες. Όλος ο κάμπος τριγύρω έμοιαζε μ’ ανοιχτό βιβλίο φυσικής ιστορίας, γεμάτος ζώα, πουλιά, ποικιλόμορφα φυτά και τρεχούμενα νερά. Ήταν όλα τόσο αληθινά, που έμοιαζαν με ψευδαίσθηση. Την αρμονία αυτή, δυστυχώς η πρόοδος την αντικατέστησε με τον καινούργιο τον κανόνα: «Ότι δεν παράγει, πρέπει να καταστρέφεται» και έτσι το βιβλίο… γέμισε εμετικές λέξεις:

Ευτροφισμός, αναδασμός, νιτρικά άλατα, τοξικά, ιώσεις, μολύνσεις, ξηρασίες, δηλητηριάσεις... Στο Ν. Δράμας, στο Κεφαλάρι, λειτουργεί καθημερινά η «χαμαιλέτε» του έμπειρου και καλοσυνάτου Κόντου, το γεροντάκι που ξεναγεί με ευχαρίστηση τον κάθε επισκέπτη. «Ρε παιδία ντο λέτεν, πάμεν σην Χαμαίλετεν, κλέφτωμεν έναν κορίτσ’, κάν’ναν τηδέν μη λέτεν».

ΑΝΘΟΛΟΓΙΟ ΔΡΑΜΙΝΩΝ ΔΗΜΙΟΥΡΓΩΝ Εγώ είμαι η Ελλάδα Ο Ποσειδών προχώρησε στη βραδινή γιορτή, Όπως ηχούσε ο ρυθμικός παιάν των αθανάτων Και ρώτησε εκστατικός, πια κόρη ήταν αυτή Πούχε στο βλέμμα φλογερό το φέγγος των κυμάτων; Η Αφροδίτη ανάγειρε με χάρη θεϊκή Πανέμορφη, οπωρόστηθη με πάλλευκη αισθήτα Κι απορημένη θαύμαζε, μία νέα ιδανική, Που μια τριήρη έφερε στη λαμπερή προβλήτα. Στην κόρη πρόσπεσαν πιστοί προσκυνητές, που από τον Όλυμπο ήρθαν, ημίθεοι, με δώρα, στη χώρα που δεν στέριωσαν ποτέ κατακτητές, τιμή και δόξα να προσδώσουν λαμπροφόρα. Κι εστάθη στ’ άρμα το χρυσόθωρο λαμπερή Στο χέρι ανεμίζοντας της δόξας τη λαμπάδα

Και είπε στους άναυδους θεούς, φανταχτερή, -Τι με θωρείτε άφωνοι; Εγώ είμαι η Ελλάδα. Κωστής Μελέντης Το Όχι! Λαλήστε μας πινδαρικές της λεφτεριάς καμπάνες, Απ’ άκρη σ’ άκρη μήνυμα σκορπίστε χαρωπό! Αντιλαλήστε των εθνών λεβεντογένες μάνες, Τον πιο θερμό, ελληνικής παλικαριάς, σκοπό! Εμείς ορθοί προτάξαμε τα στήθια μας στη λάβα Στη Πίνδο ιδέστε, αντάμωσαν βλαστάρια λεβεντιάς! Φράξαν με πείσμα των στυγνών των φασιστών το διάβα Στήσαν χορό και τραγουδούν, τον ύμνο της αντριάς! Δεν είναι τούτο μουγκρητό π’ αποζητάει το γαίμα, Μον’ είναι χαροπάλεμα και μια εκδικήτρα οργή, Κι είναι του γίγαντα Λαού μια καταλύτρα ορμή, Τ’ αδικημένου ξέσπασμα στου δυνατού το ψέμα! Αστροπελέκι και σεισμός μπροστά στη ξένη λόγχη.

Για λεφτεριά το αμαχητό, για την τιμή μας, το Όχι! Βασίλης Καπετανέας (Ροδανός) (Συλλογή «Ραδινοί παλμοί») Αγάπη δεν βρήκα Και σήμερα πάλι μάζεψα Τη ζεστασιά του ήλιου. Μάζεψα λίγα λουλούδια του αγρού Μάζεψα λίγα ακόμα Πράγματα παράταιρα Και τάβαλα στη γωνία. Μόνο αγάπη δεν βρήκα να μαζέψω. Πόσο ακρίβηνε η αγάπη! Νίκη Πελαγίδου-Αναστασιάδη (συλλογή «Αυτός ο άλλος κόσμος») Γυμνή αλήθεια Πέστε την κύριοι, πέστε την. Και μάλιστα γυμνή. Αφού το ξέρετε πως μόνο έτσι

Αισθάνεται όμορφα η Αλήθεια. Αφήστε τους δεσποτάδες στην άκρη. Αυτοί την κυνηγούν την αλήθεια. Όχι γιατί τη φοβούνται. Αλλά «γιατί είναι γυμνή», όπως μας λένε. Αργύρης Μαρνέρος (Συλλογή «Άρχοντες») Τώρα που φυσούν βοριάδες Τώρα που φυσούν ανέμοι Κι ο χιονιάς τρυπάει τα στήθια, Η γιαγιά χωρίς ανέμη Πώς να πει τα παραμύθια; Τι να πει πια αφού δε μένει Κόκκινη κλωστή δεμένη Στην καρδιά μας τυλιγμένη; Τώρα που φυσούν βοριάδες Κι η καρδιά κι αυτή παγώνει,

Δράκοι, μάγισσες, ρηγάδες Στο σβηστό μας παραγώνι Πώς να ‘ρθούν; Και τι να πούνε; Και ποιον τάχατες θα βρούνε, τα παιδιά φευγάτα που ‘ναι; Δημήτρης Μανθόπουλος (Συλλογή «Τραγουδώ την ειρήνη») ΦΥΛΛΟ Νο 3 ΟΙ ΟΔΟΙ ΤΗΣ ΔΡΑΜΑΣ Β΄ ΜΕΡΟΣ Δ ΔAIΔAΛOY Συν. Oρτακινών Πάρ. Σαγκαρίου 23 ΔHMHTPAΣ Συν. 12 Aποστόλων Πάρ. Γαληνού 6 ΔHMHTPIOY Συν. Λατσίστας Πάρ. Nικοπόλεως ΔHMHTPIOY ΓOYNAPH Συν. Kεντρικός Πάρ. Nευροκοπίου 19 ΔHMOΣΘENOYΣ 1η Παράλληλος Nοτίως της οδού Iκονίου ΔHMOKPITOY Παράλληλος 1ης Iουλίου ΔIOΣ A½ Παράλληλος Bορείως της οδού Kατακουζηνού ΔIOΓENOYΣ B' Παράλληλος Bορείως της οδού Aντιγόνους ΔIOΓENOYΣ Συν. Γυμν. Aρρένων Πάρ. Θερμοπυλών 42

ΔIAKOY Συν. Aγ. Nικολάου Πάρ. Pούσβελτ 28 ΔIONYΣIOY Συν. Aμπελοκήπων Πάρ. Kαππαδοκίας ΔIOIKHTHPIOY βορείως Διοικητηρίου ΔOYKA ZEPBA Συν. Kεν. Πάρ. Eθνομαρτήρων 6 ΔOPYΛAIOY Συν. Oρτακινών Πάρ. Σαγγαρίου 15 ΔOΪPANHΣ Συν. Aγ. Nικολάου Πάρ. Σκρά 51 ΔPAMAΛH Συν. Aγ. Tριάδος Πάρ. M. Aλεξάνδρου 196 ΔPAΓOYMH IΩNOΣ Συν. Kεντρ. Eθν. Aμύνης 21 ΔΩΔEKANHΣOY Συν. Aγ. Bαρβάρας Πάρ. Περδίκα 10 E EΔEΣΣHΣ Συν. Στενημάχου Πάρ. Mαραθωνομάχων 10 EΘNOMAPTYPΩN Συν. Kεντρικός Πάρ. Nευροκοπίου 2 EΘN. AMYNHΣ Kεντρική οδός από Πλατ. Eλευθερίας EΘN. ANTIΣTAΣEΩΣ Συν. Aγίας Tρ. Πάρ. M.A. Tέρμα EΘN. EΠANAΣT. 1821 Aπό Eθν. Aμύνης παράλ. της 28 Oκτ. EΘNAPXOY MAKAPIOY κάθετος Παπανδρέου EIPHNHΣ Συν. Aγίου Nικολάου Πάρ. M. Aλεξάν. 15 EKKΛHΣIΩN 40 Συν. Kεντρικός Πάρ. Pούσβελτ 65

EΛEYΘEPIAΣ XPHΣTAKH - ΓEΩPΓIAΔOY κάθετος Bενιζέλου EΛ. BENIZEΛOY Kεντρική οδός από Πλατ. Eλευθερίας EΛEYΣINAΣ παλιό αεροδρόμιο EΛΛHΣ Συν. Aγ. Bαρβάρας Πάρ. Περδίκα 15 EΛΛHΣΠONTOY Παράλληλος και Δυτικά της Σκουφά EMMAN. ΠAΠA από Γ. Zερβού μέχρι Bελισσαρίου EΠTANHΣOY Aρκαδικό EΠTAKOYPOY κάθετος Θεμιστοκλέους EPYΘPOY ΣTAYPOY Συν. Aγ. Nικ. πάρ. M. Aλεξ. EPATOYΣ Συν. 12 Aποστόλων πάρ. Γαληνού 17 EPMOY Συν. Στενημάχου πάρ. Mαραθωνομάχων 5 EPMOY από Λαμπριανίδου παραπλεύρως OTE EYZΩNΩN Συν. Aγ. Nικολάου πάρ. Hφαιστίωνος EYPIΠIΔOY Nέα Aγορά EYPYBIAΔOY Συν. Σπαρτάκου πάρ. Θεμιστοκλέους 20 EYΞEINOY ΠONTOY από τέρμα Γούναρη - Άλσος Kομνηνών EYAΓΓEΛIΣTPIAΣ συν. Eργ. Kατ. πάρ. N. Kρώμνης EΦEΔPΩN AΞIΩMATIKΩN από Eθν. Aμύνης μέχρι Pούσβελτ EYBOIAΣ παλιό αεροδρόμιο Z

ZAKYNΘOY συν. Tεχνικής Σχολής Aνατολικά ZAPIΦH συν. Στενημάχου πάρ. Στενημάχου ZEPBOY συν. Aγ. Nικολάου από Πλατ. Eλευθερίας H HΠEIPOY συν. Aγ. Nικολάου πάρ. Bενιζέλου HΠEIPOY NEA από Ίων. Δραγούμη HPAΣ συν. Eκπαιδευτηρίων Θερμοπυλών 2 HPOΔOTOY συν. Aγ. Tριάδας πάρ. Λυσικράτους 15 HΦAIΣTIΩNOΣ συν. Aγ. Nικολάου M. Aλεξάνδρου 75 Θ ΘAΛH 1η παράλληλος της οδού Περδίκα ΘAΣOY παλιό Aεροδρόμιο ΘEMIΔOΣ παραπλεύρως Δικαστικού Mεγάρου ΘEOΦANOYΣ AΘ. συν. Aγ. Nικολάου από Bενιζέλου ΘEOΔOΣIOY Kεντρικός συν. πάρ. Δ. Γούναρη 34 ΘEOΔΩPOY KOΛOKOTPΩNH Λαχαναγορά Hπείρου και Kύπρου ΘEOTOKOΠOYΛOY συν. Aγ. Bαρβάρας εμπρ. παλιά λουτρά ΘEPMOΠYΛΩN συν. Eκπαιδευτήρια από Bενιζέλου 10

ΘEΣΣAΛIAΣ δυτικά των οικιών Aξ/κών Στρ. Πυρ/κού ΘEMIΣTOKΛEOYΣ συν. Σπαρτάκου πάρ. Eθν. Aμύνης 15 ((πλησίον Διοικητηρίου) ΘHΣEΩΣ συν. Aγ. Nικολάου πάρ. Γεωργ. Σταύρου ΘOYKIΔIΔOY συν. Aγ. Tριάδας πάρ. Kόδρου 29 ΘPAKHΣ συν. Oρτακινών πάρ. Aθηνών 24 I IAΣΩNOΣ συν. Tαξιαρχίας πάρ. Περδίκα IEPOΛOXITΩN φούρνος Παπαδοπούλου IΘAKHΣ Aνατολικά Tεχνικής Σχολής IKAPOY συν. 40 Eκκλησιών IKONIOY συν. Oρτακινών τέρμα Σαγγαρίου IOΛKHΣ συν. 12 Aποστόλων πάρ. Aδριανουπόλεως IOYNIOY 29 συν. Kρατικός πάρ. Aθηνών 84 IOYΛIOY 1η συν. 40 Eκκλησιών πάρ. Eθν. Aμύνης 83 IOYΛIANOY συν. Γυμν. Aρρένων πάρ. Nευροκοπίου 6 IOYΣTINIANOY Γυμν. Aρρένων πάρ. Mακεδονομάχων 29 IΠΠOKPATOYΣ συν. Λατσίστας πάρ. Mιαούλη IΠΠOKPATOYΣ συν. Nοσοκομείου πάρ. Hπείρου 66

IΩNOΣ ΔPAΓOYMH Συν. Kεντρικός πάρ. Eθν. Aμύνης IΩNIAΣ συν. Σπαρτάκου πάρ. Θεμιστοκλέους

ΤΟ ΧΡΟΝΟΓΡΑΦΗΜΑ ΜΑΣ : ΟΙ ΝΟΜΟΙ ΚΑΙ Η ΣΗΜΑΙΑ ΜΑΣ Του Δραμινού Η Ελλάδα του «μέτρου και της αρμονίας» έγινε τον τελευταίο καιρό αντικείμενο, πάλι, δυσάρεστων επικρίσεων με αφορμή ένα ασήμαντο, για τις διαστάσεις που πήρε, γεγονός. Αν ένας αριστούχος μαθητής ξένης υπηκοότητας που σπουδάζει σε ελληνικό σχολείο έπρεπε ή όχι να σηκώσει τη σημαία μας, το ένδοξο εθνικό μας σύμβολο, κατά τις εορταστικές εκδηλώσεις των εθνικών μας επετείων. Ενώ ήδη το θεσμικό μας πλαίσιο είναι απαγορευτικό. Αντί λοιπόν ένα τέτοιο θέμα να αντιμετωπίζεται από τους ισχύοντες νόμους και τους θεσμούς της χώρας μας με ευπρέπεια και συνέπεια, έγινε

σήριαλ

και

πεδίο

αντιπαραθέσεων

πολιτικών

και

…πολιτικολογούντων. Έγινε θέμα συζήτησης από κόμματα κι αποκόμματα κι από ιδεολόγους και παρακμιακούς, από ανιστόρητους δημοσιογράφους και κανάλια, από παράνομους και αναρχικούς. Άνθρωποι που συστηματικά υποβαθμίζουν την εθνοπρέπεια και εθνική κυριαρχία της Ελληνικής Πολιτείας και την πολιτισμική ποιότητα και ευαισθησία του λαού μας. Μέχρι και ρατσιστές μας είπαν, οι ανόητοι. Ποιον, τον αλτρουιστή ελληνικό λαό. Ένα λαό υπερευαίσθητο και μοναδικό για την ανθρωπιά του μέσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση, χώρα που φιλοξενούμε τους περισσότερους πληθυσμιακά, ξένους, άστεγους και εξαθλιωμένους λαθρομετανάστες.

Οι ακροατές των μέσων μαζικής πληροφόρησης, για δέκα μέρες, βομβαρδίζονταν από τις κενολογίες και τον φαρισαϊσμό των άσχετων μόνιμων θαμώνων των τηλεοράσεων ντροπής, αλλά και των αρχόντων μας. Ο Υπουργός Παιδείας κ. Πέτρος Ευθυμίου κατάργησε προφορικά τον ισχύοντα νόμο της Πολιτείας με δική του απόφασή για να δείξει τι; Ότι δεν υπολογίζει την Βουλή των Ελλήνων και τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας; Αλλά κι ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, ο κ. Κωνσταντίνος Στεφανόπουλος, που τον θεωρούμε εγγυητή των θεσμών της Πολιτείας, γιατί ανέχτηκε τους επιβουλείς της Δημοκρατικής τάξης; Μήπως τρελαθήκαμε όλοι μας σε αυτό τον τόπο και δεν το ξέρουμε; Και τι θέλετε να κάνουν, κύριοι, οι μαθητές κι ο απλός λαός όταν έχουν ως πρότυπα τους επώνυμους ηγέτες του τόπου του που παραβιάζουν τους θεσμούς της χώρας, τους οποίους οι ίδιοι νομοθέτησαν; Στην Ευρώπη, ποτέ δεν διανοήθηκε πολιτικός εν ενεργεία, να παραβιάσει τους νόμους του κράτους. Σε όλες τις ξένες χώρες, πολίτης ξένης υπηκοότητας, δεν διανοείται να κρατήσει το εθνικό σύμβολο του κράτους μέσα στο οποίο φιλοξενείται και ζει. Την Βουλή των Ελλήνων την ακριβοπληρώνουμε για την παραγωγή νομοθετικού έργου και για την κατάργηση, συμπλήρωση ή και ανανέωση νόμων και διατάξεων που έχουν ξεπεραστεί από την εξέλιξη και την κοινωνία. Αν ο απαγορευτικός νόμος του 1998 δεν τους αρέσει ας τον αλλάξουν. Δεν μπορούν όμως να τον παραβιάζουν. Το επίπεδο του πολιτικού μας κόσμου είναι χαμηλό και η γύμνια του μας σοκάρει. Έτσι ο πρώην Υπουργός Μακεδονίας και Θράκης και τώρα

Υπουργός Εμπορικής Ναυτιλίας κ. Πασχαλίδης έβαλε το κερασάκι στην τούρτα της επιπολαιότητας κι ανευθυνότητας του πολιτικού κόσμου. «Τα εικοσάρικα του, τάδε μαθητή, αξίζουν πολύ περισσότερο από τα χρυσά μετάλλια των Ολυμπιονικών μας», είπε. -Τι λέτε κύριε Υπουργέ! Και βέβαια τα παιδιά της Ολυμπιακής ομάδας, που πρόσφατα δόξασαν την Ελλάδα και τον απανταχού Ελληνισμό, με ευπρέπεια και ετοιμότητα, με ήθος και αξιοπρέπεια, κατακεραύνωσαν τον Υπουργό με εύστοχες απαντήσεις… Όμως, ο λαός αναρωτιέται. Υπάρχει τσίπα ντροπής στα μέσα μαζικής ενημέρωσης και σε όσους μας κυβερνούν; Πότε θα σταματήσουμε εμείς να παιδιαρίζουμε, όταν αλλοεθνείς δημόσιοι άνδρες και λειτουργοί ανεβάζουν τους λαούς τους στα αστέρια και χτίζουν το παρόν και το μέλλον του τόπου τους με σωφροσύνη και σύνεση; Πριν λίγες μέρες αναρχικός έκαψε στο δρόμο το εθνικό μας σύμβολο και ο εν ενεργεία βουλευτής της Ν.Δ. κ. Μιλτιάδης Βαρβιτσιώτης διακήρυξε ότι κάθε ένας έχει δικαίωμα να λοιδορεί τα εθνικά μας σύμβολα. Τι κατάντια, τι ευτέλεια και δουλοπρέπεια. Η Ελλάδα αναρχο-κρατείται. Κάτι που λίγο πολύ όλοι το βιώνουμε. Και παραδόξως οι κύριοι υπεύθυνοι στην παρανομία είναι οι ίδιοι οι …νομοθετούντες. Σε μια ευνομούμενη χώρα κάθε πολιτικός που παραβιάζει, εν γνώσει του, το νόμο του κράτους, πρέπει να του αφαιρείται η βουλευτική του ιδιότητα και να κηρύσσεται έκπτωτος του αξιώματός του.

Ακόμη και αν ένας νόμος είναι πολύ αυστηρός και μας ενοχλεί, οφείλουμε να τον σεβόμαστε. Ο Σωκράτης, ο μεγαλύτερος σοφός της ανθρωπότητας, πέθανε για να μη παραβιαστεί ο άδικος νόμος. Οι νόμοι πρέπει να είναι υπεράνω όλων και να τηρούνται με θρησκευτική ευλάβεια. Γιατί τότε όλοι οι πολίτες της χώρας θα αισθάνονται ασφαλείς, η οικονομία του τόπου θα αναπτύσσεται και η κοινωνική πρόοδος θα είναι εξασφαλισμένη. Όμως αν σε μια Πολιτεία δεν υπάρχουν ή δε λειτουργούν οι νόμοι, η κοινωνία αυτή, δεν διαφέρει από την ζούγκλα των αγρίων ζώων, όπως μας γράφει ο σοφός Πλάτωνας. Τρεις είναι οι αρετές που οφείλει να έχει ένας πολίτης, σύμφωνα με τον Ευριπίδη. Να τιμά τους Θεούς, να αγαπά τους γονείς που τον ανάθρεψαν και να σέβεται τους νόμους της Πατρίδας. Όμως η Ελλάδα παράγει πολιτισμό κι ανθρωπισμό. Αξίες που είναι σύμφυτες με τα κύτταρα του γένους και της φυλής μας. Μέσα στη χώρα μας ζει, μαζί μας, μεγάλος αριθμός ξένων. Αλλοεθνείς μετανάστες, που τα παιδιά τους φοιτούν δωρεάν στα σχολειά μας. Οι Έλληνες πάντα τιμούσαμε, αγαπούσαμε κι αγκαλιάζαμε τους ξένους με καλοσύνη. Η φιλοξενία γεννήθηκε στην Ελλάδα. Τα παιδιά των ξένων υπηκόων που προκόβουν κι αριστεύουν στον τόπο μας ενδέχεται και να επιθυμούν να ενσωματωθούν ισότιμα στην κοινωνία μας. Και όταν κάποια στιγμή αισθάνονται την επιθυμία και την τιμή να σηκώσουν ευγνώμονες και τα εθνικά μας λάβαρα δεν θα τους το αρνηθούμε. Είναι τιμή μας να σέβονται το ιερότερο σύμβολο του έθνους μας, τη σημαία, οι ξένοι φίλοι μας. Αλλά όλα πρέπει να γίνονται μέσα στο θεσμικό πλαίσιο της χώρας. Την ελληνική σημαία θα σηκώσει εκείνος ο ξένος που θα είναι

έτοιμος να χύσει το αίμα του για χάρη του αιματοβαμμένου λαβάρου μας. Θα γίνει έλληνας πολίτης με βάση τους νόμους. Γιατί είναι βαρύ το κληρονομικό τίμημα του εθνικού μας συμβόλου. Άλλωστε ο Ελληνισμός έχει ανοιχτή την αγκαλιά του για όλους τους αλλοεθνείς που ενστερνίζονται τον Πολιτισμό και την Παιδεία μας. Κι αν η επιθυμία τους είναι ειλικρινής και οριστική, εμείς, ως λαός, ευχαρίστως θα τους δεχτούμε και ως έλληνες υπηκόους… Ας γίνουν όμως πρώτα έλληνες υπήκοοι. Τους θέλουμε δικούς μας κι αυτή είναι η μεγαλοσύνη του λαού και του Έθνους μας.

ΠΑΡΑΝΕΣΤΙΑ ΓΗ Της κ. Αλεξάνδρας Μαρίνας Σωτηριάδου Δημάρχου Παρανεστίου

Νέστος. Ξεκινώντας από τα ελληνοβουλγαρικά σύνορα και προς τα κατάντη ο Νέστος συναντά τους οικισμούς των Ποταμών, του Σιδηρονέρου, του Παρανεστίου, του Νεοχωρίου, της Σταυρούπολης, της Γαλάνης και των Τοξοτών. Στη συνέχεια μπαίνει στο πεδινό του τμήμα και διασχίζοντας τον κάμπο της Χρυσούπολης καταλήγει στη θάλασσα της Κεραμωτής. Ο Νέστος αποτελεί τον φυσικό άξονα μεταξύ ΡοδόπηςΦαλακρού και βουνών της Λεκάνης. Με την είσοδό του στο ελληνικό έδαφος αφήνει δεξιά τον ορεινό όγκο του Φαλακρού και αριστερά του το δασικό σύμπλεγμα της Ελατιάς που συνεχίζει κι ως τμήμα της Δυτικής Ροδόπης στο νομό Ξάνθης. Παρθένο Δάσος, Δάσος του Φρακτού, καταρράκτης Τραχωνίου, καταρράκτης Λεπίδα και Αγίας Βαρβάρας, Αρκουδόρεμα, Σκοτεινόρεμα… Μοναδικά φυσικά στολίδια της παρανέστιας γης. Ομορφιές απαράμιλλες που βασιλεύουν μέσα στο χρόνο και ήταν κρυμμένες ως πρόσφατα, αφού δεν είχαν αξιοποιηθεί και δεν ήταν προσιτές στο ευρύ κοινό. Όποιος ακουμπήσει τούτη τη γη την έχει παθιασμένα αγαπήσει. Κάθε γωνιά της μια ιστορία και μέσα στην απεραντοσύνη του γεωγραφικού της χώρου ένας ανεκτίμητος πλούτος που μάταια περιμένει χρόνια τώρα να αναδειχτεί.

Το περιβάλλον της περιοχής, οι φυσικές ενότητες ιδιαίτερης οικολογικής αξίας, η δασωμένη έκταση της Ροδόπης με την αφάνταστη ποικιλία των δασικών βιοτόπων και τα φιορδικά στενά του Νέστου, είναι στοιχεία και βάση για την ανάπτυξη του τόπου. Είναι ένα πολύτιμο κεφάλαιο που πρέπει να διανθιστεί τουριστικά και να προχωρήσει και στις άλλες κατευθύνσεις της οικοανάπτυξης σε όλη την έκτασή της. Έγιναν ήδη κάποια βήματα για τον εντοπισμό και την ανάδειξη τοποθεσιών ιδιαίτερου κάλλους και πρέπει να δημιουργηθεί η κατάλληλη υποδομή για οργανωμένη επίσκεψη στους χώρους χωρίς να θίγεται η παρθενικότητα του περιβάλλοντος. Η χωροθέτηση δραστηριοτήτων έξω από τον οικιστικό ιστό πρέπει να μη συγκρούεται με τη διατήρηση της φυσιογνωμίας, της οικολογικής αξίας και υης ενότητας του φυσικού χώρου. Η σημαντικότερη νέα προοπτική στην περιοχή είναι ο τουρισμός, ένα πλέγμα δραστηριοτήτων που πέρα από τις μεγάλες δυνατότητες απασχόλησης, θα συμβάλλει καθοριστικά, στην ανάδειξη και τη διατήρηση του οικιστικού αποθέματος. Η ιδέα της μοναδικής ομορφιάς που συναντά κανείς εδώ έχει πια ωριμάσει. Κι επιτέλους ξεκίνησε η προσπάθεια ανάδειξής της αφού έγινε πια δεκτό ότι η προβολή της θα είναι ωφέλιμη όχι μόνο για την παρανέστια γη, αλλά για όλο το νομό μας και τολμώ να πω και για τη χώρα μας. Ο δρόμος είναι μακρύς. Αν όμως τον βαδίσουμε όλοι μαζί, θα φτάσουμε γρηγορότερα στον προορισμό μας, που είναι, η ολόπλευρη τουριστική αξιοποίηση της περιοχής.

Η τουριστική προβολή είναι μια υπόθεση στην οποία επενδύουμε ως δήμος, αλλά και ως νομός. Αν και καθυστερήσαμε, χαιρετίζω τη μεγάλη προσπάθεια που ξεκίνησε προς αυτή την κατεύθυνση. Γιατί αυτό είναι το μέλλον. Κι όσο πιο γρήγορα το κατανοήσουμε τόσο το καλύτερο. Όμως, στην προσπάθεια αυτή, η συνεργασία όλων των φορέων, είναι απαραίτητη. Χωρίς εγωισμούς και μεμψιμοιρίες, με προγραμματισμό, με συντονισμένες κι αντικειμενικές προσπάθειες κι ενέργειες, με καλό σχεδιασμό και προ πάντων τόλμη. Είναι καιρός να διεκδικήσουμε και να κατακτήσουμε το στόχο μας. Την αξιοποίηση της περιοχής μας, μιας περιοχής που έχει πολλά και αξιόλογα να επιδείξει.

ΔΡΑΜΙΝΕΣ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΕΣ ΓΕΥΣΕΙΣ : Η ΜΑΓΕΙΡΙΚΗ ΤΗΣ ΔΡΑΜΙΝΗΣ ΝΟΙΚΟΚΥΡΑΣ Της Ειρήνης Τσοκανταρίδου Ανοιχτή γιορτινή παραδοσιακή πίττα Υλικά: 230 γρμ. αλεύρι, 125 βούτυρο παγωμένο, 25 βούτυρο για το ταψί, 60 γρμ. καρυδόψιχα χονδροκομμένη, 350 γρμ. Πράσο σε ροδέλες (το άσπρο του), 300 γρμ. κάστανα βρασμένα και καθαρισμένα, δυο λεπτές φέτες καβουρμά σε κομματάκια, 1 κρόκο αυγού, 3 κουταλιές σούπας ελαιόλαδο, δύο ζάχαρη και δυο κρασόξυδο και δαφνόφυλλα, αλάτι, πιπέρι. Εκτέλεση: Αδειάζουμε στο μίξερ το αλεύρι, το αλάτι και το καρύδι και τα χτυπάμε ρίχνοντας μέσα σε κύβους λίγο-λίγο το παγωμένο βούτυρο. Προσθέτουμε τον κρόκο, 3-4 κουταλιές σούπας παγωμένο νερό και ζυμώνουμε ώσπου η ζύμη να γίνει λεία. Τυλίγουμε το μείγμα σε μεμβράνη και το παγώνουμε στο ψυγείο για 30’ λεπτά. Στη συνέχεια

ροδίζουμε

το

πράσο

στην

κατσαρόλα

και

το

αλατοπιπερώνουμε. Ζεσταίνουμε το ταψί και βάζουμε ένα κουταλάκι βούτυρο, ρίχνουμε μέσα τη ζάχαρη, τα κάστανα, το ξύδι και τα ψήνουμε για τρία λεπτά σε χαμηλή φωτιά. Μετά αδειάζουμε το πράσο μέσα στο ταψί και τα ανακατεύουμε. Βγάζουμε τη ζύμη από το ψυγείο, ανοίγουμε φύλλα, λίγο μεγαλύτερα από το ταψί και τα βάζουμε πάνω στο υλικό φροντίζοντας το πλεόνασμα του φύλλου να μπει στα πλάγια του ταψιού. Βάζουμε το

ταψί στο ψυγείο για 15 λεπτά και μετά στο φούρνο στους 230ο βαθμούς για περίπου 15’ λεπτά, ώσπου να ροδοψηθεί το φύλλο. Το βγάζουμε από το φούρνο και το αναποδογυρίζουμε σε μια πιατέλα. Το γαρνίρουμε με φρέσκα φύλλα δάφνης και κόκκους από πιπέρι και ψημένο σουσάμι. Καλή σας όρεξη Σημείωση: Το πράσο μπορεί να αντικατασταθεί με παλιά κρεμμύδια, όπως και να προστεθούν μανιτάρια και δυο ή τρεις κουταλιές κρέμα γάλακτος. Ξεροτήγανα Νοστιμότατος μεζές που γίνεται πολύ γρήγορα. Υλικά: 300 γραμμάρια αλεύρι, 3 αυγά, 2 λεμόνια, μια κουταλιά σούπας λάδι. Εκτέλεση: Ανοίγουμε λάκκο στη μέση το αλεύρι και στάζουμε μέσα τα αυγά. Προσθέτουμε το λάδι, το ζουμί των λεμονιών και το αλάτι. Ζυμώνουμε και τρίβουμε τη ζύμη για 10 λεπτά, μετά την πλάθουμε με τον πλάστη να γίνει λεπτή. Την κόβουμε σε μικρά κομμάτια με το μαχαίρι και την τηγανίζουμε σε κοφτό λάδι. Αν θέλουμε τα πασπαλίζουμε με καρύδια ή σουσάμι και τα περιλούζουμε με ζεστό μέλι ή σορόπι. Αλλά και χωρίς αυτά είναι νόστιμα. Μικρές πρακτικές συμβουλές *Αν τα καρύδια σας δεν σπάζουν εύκολα, αφήστε τα για μια νύχτα σε λεκάνη με αλατόνερο, θα μαλακώσουν. *Αν σε τραπεζομάντιλο ή σε πετσέτα έπεσε καφές ή κόκακόλα, μουσκέψτε την περιοχή με χλιαρό νερό κι απορρυπαντικό. Ρίξτε

πάνω άσπρο ξυδόνερο και μετά ξεπλύνετε με άφθονο νερό. Αν είχε πέσει κρασί ή τσάι, ξαναπεράστε τα στο τέλος με νερό κι απορρυπαντικό, για ολοκληρωτικό καθάρισμα. · Αν θέλετε να προσθέσετε στο κέικ σταφίδες ή κομματάκια φρούτα ξερά (κόντιτα) πασπαλίστε τα με ζάχαρη. Έτσι θα διασκορπιστούν στη ζύμη και δεν θα κατακαθίσουν. Για λόγους υγείας *Αν έχετε διάρροια φτιάξτε αμέσως ένα διάλυμα από καφέ και προσθέστε χυμό λεμονιού. Είναι βέβαια απαίσιο, αλλά έχει άμεση δράση.

ΓΙΟΡΤΗ ΤΩΝ ΕΡΩΤΕΥΜΕΝΩΝ Ο ΑΓ.ΒΑΛΕΝΤΙΝΟΣ ΤΩΝ ΚΑΘΟΛΟΚΩΝ ΚΑΙ Ο ΘΕΟΣ ΒΟΡΕΑΣ ΤΩΝ ΑΡΧΑΙΟΕΛΛΗΝΩΝ ΠΡΟΣΤΑΤΕΣ ΤΩΝ ΕΡΩΤΕΥΜΕΝΩΝ ΖΕΥΓΑΡΙΩΝ Ο ΑΓΙΟΣ ΒΑΛΕΝΤΙΝΟΣ ΤΩΝ ΚΑΘΟΛΙΚΩΝ Η γιορτή των ερωτευμένων στις 14 Φεβρουαρίου, με επίκεντρο τον «Άγιο Βαλεντίνο» είναι μια καινούργια εορταστική εκδήλωση η οποία μας ήρθε από τη Δυτική Ευρώπη και την Καθολική Εκκλησία. Όμως οι αρχαίοι Ρωμαίοι από τον 4ο προ Χριστού αιώνα γιόρταζαν ήδη κάθε 15 του Φλεβάρη τη δική τους ειδωλολατρική παγανιστική γιορτή, με πρωταγωνιστές τους ιερείς και τη νεολαία τους. Πρόκειται για τα Λουπερκάλια των Ρωμαίων. Μια γιορτή αφιερωμένη στο Θεό τους, προστάτη των ποιμνίων και της γονιμότητας, τον Φαύνο ή αλλιώς τον Λουπερκάλιο. Ο θεός αυτός των Ρωμαίων είναι ο αντίστοιχος του δικού μας τραγόμορφου Θεού Πάνα. Τον Πάνα οι αρχαίοι μας πρόγονοί τον θεωρούσανε προστάτη των δασών και των ποιμνίων. Ανήμερα της γιορτής λοιπόν, οι Ρωμαίοι ιερείς, που ονομάζονταν Λουπέρκιοι, θυσίαζαν τράγους και ζώνονταν το δέρμα τους. Κι έτσι, μαζί με τους νέους, που βάφονταν κι αυτοί με το αίμα των ζώων, περιφέρονταν την

πόλη και χτυπούσαν με λουρίδες από δέρμα τράγου τις άτεκνες γυναίκες. Πίστευαν οι Ρωμαίοι, πως με την επέμβαση του θεού Λουπέρκιου, θα κατόρθωναν οι άτεκνες γυναίκες να τεκνοποιήσουν. Γι’ αυτό και ο γυναικείος πληθυσμός δέχονταν αγόγγυστα τις βουρδουλιές, χαριεντιζόμενος και διασκεδάζοντας συγχρόνως μαζί με τους πανηγυριστές. Αλλά όσο τα χρόνια περνούσαν μέσα στις αθώες γιορτές ενσωματώνονταν νέες και τολμηρότερες συνήθειες που ήταν φυσικό να αναστατώνουν την ήρεμη τοπική κοινωνία. Γινόντουσαν πολλές ασχήμιες και ακόμη ομαδικά όργια. Γι’ αυτό με την παρέμβαση του Πάπα Γελάσιου του Α΄, το 494 μ.Χ., απαγορεύτηκαν τελείως οι ειδωλολατρικές αυτές γιορτές και στην ημερομηνία αυτή καθιερώθηκε να γιορτάζεται η Παρθένος Μαρία. Όμως η γιορτή του Λουπέρκιου ήτανε ένα πολύ ευχάριστο και ξέγνοιαστο έθιμο και ήταν πολύ δύσκολο να ξεριζωθεί από τη μνήμη και τις συνήθειες των Ρωμαίων. Έτσι η Καθολική Εκκλησία αντικατέστησε τη μέρα αυτή με την 14 Φεβρουαρίου καθιερώνοντας την ημέρα ως μέρα γιορτής των ερωτευμένων τιμώντας τη μνήμη του θαυμάσιου επισκόπου της Τέρνης Βαλεντίνου. Ο επίσκοπος Τέρνης Βαλεντίνος ήταν ένας δραστήριος ποιμενάρχης, ένας δυναμικός ιερωμένος που το έργο του εκτιμήθηκε κι αξιολογήθηκε ως προσφορά οσίου. Έζησε την δύσκολη εποχή του Ρωμαίου αυτοκράτορα Μάρκου Αυρήλιου Κλαύδιου Β΄ του Γοτθικού (205-270). Όταν λοιπόν ο αυτοκράτορας με διάταγμα απαγόρευσε την

τέλεση γάμων μεταξύ των χριστιανών, ο Βαλεντίνος ήρθε σε σύγκρουση με το παλάτι. Ο νόμος επέτρεπε στα νέα ζευγάρια να παντρεύονται με την προϋπόθεση ότι ο ένας από τους νεόνυμφους πρέπει υποχρεωτικά να είναι χριστιανός κι ο άλλος ειδωλολάτρης. Σε καμία περίπτωση δεν επιτρεπότανε να παντρευτούν δύο χριστιανοί. Έτσι σε ένα πλήθος ερωτευμένων αγοριών και κοριτσιών χριστιανών δεν τους επιτρέπονταν να παντρευτούν. Ο επίσκοπος Βαλεντίνος αντέδρασε άμεσα στον απαράδεκτο αυτό νόμο της Πολιτείας. Αλλά και επέκρινε δριμύτητα τον αυτοκράτορα. Παράλληλα τελούσε παρανόμως τους γάμους όσων νέων χριστιανών προσέφευγαν στο επισκοπείο του. Τοιουτοτρόπως όμως έγινε ο προστάτης και ο ευεργέτης όλων των κατατρεγμένων ζευγαριών. Αυτό όμως, όπως ήταν επόμενο, εξόργισε πολύ τον αυτοκράτορα που διέταξε την σύλληψη, την φυλάκιση και στη συνέχεια, μετά από οδυνηρούς βασανισμούς, την θανάτωσή του με αποκεφαλισμό στις 14.2.270. Η γιορτή της αγάπης και του έρωτα, που καθιέρωσε ο Πάπας Γελάσιος, γρήγορα επιβλήθηκε και καθιερώθηκε στη συνείδηση των νέων. Σήμερα, με τη γιορτή των ερωτευμένων, εκτός από τα ερωτευμένα ζευγάρια όλων των ηλικιών και χρωμάτων, ασχολούνται και ολόκληρες βιομηχανίες. επιχειρήσεις λουλουδιών, βιοτεχνίες, ζαχαροπλαστικής με μια πλούσια ποικιλία γλυκισμάτων, επιχειρήσεις χρυσού και βιοτεχνίες μικρών και μεγάλων δώρων που ανταλλάσσονται κατά τις ημέρες αυτές από τα παθιασμένα ζευγάρια.

Στην Αγγλία οι κάρτες με τον Άγιο Βαλεντίνο εμφανίστηκαν τον 18ο αιώνα, γράφει η λαογράφος Cristina Hote. Οι βρετανοί νέοι στην αρχή κάθε χρόνου διαλέγουν το Βαλεντίνο ή τη Βαλεντίνη τους για όλη τη χρονιά, κι ...ότι προκύψει!..

Βορέας, ο αρχαιοελληνικός, «Δραμινός» θεός του έρωτα

Η απαγωγή της Αθηναίας βασιλοπούλας Ωρείθυιας

Ο δικός μας ο Θρηϊκιος αρχαίος θεός του έρωτα, σύμφωνα με τα υπάρχοντα μυθολογικά στοιχεία, είναι ο Θεός του βόρειου ανέμου ο Βορέας.

Ποιος ήταν όμως ο θεός Βορέας και που ζούσε; Ο Βορέας αναφέρεται από τους ποιητές Όμηρο, Πίνδαρο και Απολλώνιο το Ρόδιο, αναφέρεται από τον Αθηναίο συγγραφέα Απολλόδωρο, τον περιηγητή Παυσανία το Μάγνητα και από μια πλειάδα άλλων συγγραφέων και ποιητών της αρχαιότητας, όπως τον Φερεκύδη, τον Ηρόδωρο, το Βακχυλίδη, τον Ευφορίωνα, τον Καλλίμαχο, τον Διονύσιο, τον Ακουσίλαο και άλλους πολλούς. Πληροφορούμαστε από αυτούς τους συγγραφείς ότι ο Βορέας ζούσε ευτυχισμένος με την όμορφη οικογένειά του πάνω στον Όρβηλο και λούζονταν στα νερά του Νέστου. Κάποιοι συγγραφείς κατονομάζουν ακόμη και την ιδιαίτερη βουνοσειρά, στην οποία είχε το σπιτικό του ο γιος του Αστραίου και της νύμφης Ηούς, ο θεός Βορέας, ο "ακραής", όπως τον χαρακτηρίζει ο Όμηρος. Ωραίος, ρωμαλέος, παιχνιδιάρης, ερωτικός και πολύ δυνατός κι ανίκητος, ήταν ο θεός Βορέας. Στους ώμους και τις φτέρνες του έφερε φτερούγες. Για να ταξιδεύει ταχύτατα και να παίρνει γρήγορα κι αποτελεσματικά εκείνο το οποίο ήθελε κι επιθυμούσε και εκείνο που τον διέταζαν οι Θεοί του Ολύμπου. Ο «Μέγας Άνεμος», δεν δίσταζε να ρίχνει κάτω τα πάντα, ακόμη και τους ανθρώπους, προκειμένου να φέρει σε πέρας το έργο του. Το «άντρο» του, η κατοικία του που λέμε σήμερα, ήταν σε ένα ορεινό σπήλαιο πάνω στα βουνά της Θρακικής Ροδόπης, πιθανόν σε μια υψηλή κορφή του όρους Παγγαίου, κάπου στη Χιονότρυπα του Φαλακρού, όπου και το απύθμενο κι ανερεύνητο και αιώνιο παγωμένο σπήλαιο-πηγάδι. Από εκεί κατέβαινε στον κάμπο και πετώντας σα

σίφουνας επισκέπτονταν τους ανθρώπους και τα ζώα, εκτελώντας εντολές των Ολυμπίων Θεών. Πότε για να ταλαιπωρήσει τους ανθρώπους, όπως το βασιλέα Φινέα και πότε για να τους ευεργετήσει, όπως τους νησιώτες και τους Αθηναίους που ζήτησαν τη βοήθειλα του. Ο Βορέας όμως είχε και μεγάλο πάθος με τα πανέμορφα και τα ταχύτατα άλογα των Ηδωνών Θρακών. Τα άλογα τα οποία έβοσκαν ελεύθερα σε όλο τον κάμπο και τα πλούσια βοσκοτόπια των βουνών, όπου ζούσαν σε άγρια κατάσταση, κυρίως στις πλαγιές του Παγγαίου όρους. Ως θεός της γονιμότητας ανέδειξε μέσα από ερωτική έλξη δώδεκα εκλεκτής ράτσας πουλάρια στα ιπποφορβεία των Ηδωνών ιππέων. Ήταν τόσο όμορφα και τόσο ταχύτατα τα άλογα που όταν κάλπαζαν στον κάμπο της Δράμας, γράφουν αρχαίοι συγγραφείς, θαρρείς πως πετούσαν πάνω από τα στάχυα. Οι ζωγράφοι όταν ήθελαν να απεικονίσουν τη δύναμη και την ταχύτητα με την οποία έτρεχε ο Βορέας ζωγράφιζαν πάντοτε άλογα μέσα σε τρελό καλπασμό. Αλλά τον Βορέα, οι παραπάνω συγγραφείς, στα γραπτά τους κείμενα, τον παρουσιάζουν και θερμό κι ευαίσθητο άνδρα. Τον λένε ερωτικό και προστάτη των ερωτευμένων ζευγαριών. Άλλωστε ο φτερωτός θεός και «πατριώτης» μας, είναι κι ο ακούσιος γαμπρός των Αθηνών. Με το ζόρι γαμπρός που λέμε. Αφού έκλεψε την εκλεκτή της καρδιάς του μέσα από την εορτή των Θεσμοφορίων των Αθηνών… Μετά από σφοδρό έρωτα, γράφουν τα αρχαία κείμενα, κατέβηκε στην Αθήνα κι έκλεψε την πανέμορφη μικρή κόρη του πρώτου Αθηναίου βασιλιά, του Ερεχθέα, την γλυκύτατη Ωρείθυια. Την είχε πρωτοσυναντήσει στις όχθες του Ιλισού να μαζεύει λουλούδια μαζί με τη νεανική παρέα της. Ο Βορέας είχε κατέβει, τότε, στην Αττική,

συντροφιά με το βασιλέα των Θρακών Εύμολπο. Πήγαν να υπερασπιστούν τους Ελευσίνιους θράκες ιερείς οι οποίοι κινδύνευαν από τον ιμπεριαλισμό των Αθηναίων. Οι Αθηναίοι έστειλαν τότε στρατό να καταλάβουν την Ελευσίνα και το μαντείο. Η ομορφιά του κοριτσιού σαγήνευσε την ευαίσθητη καρδιά του ρομαντικού Βορέα. Το μεθύσι του έρωτα τον χτύπησε κατακούτελα. Κυριολεκτικά κεραυνοβολήθηκε από την έξοχη καλλονή. Και περίμενε την κατάλληλη ευκαιρία να την κλέψει, μια και η πρόταση που έκανε στον πατέρα της να την πάρει με δόξες και τιμές απορρίφτηκε. -Είναι πολύ μικρή ακόμη για παντρειά, του είπε ο πεθερός του, για να μη τον προσβάλει. Βρισκόμαστε στη γιορτή των Θεσμοφορίων. Η μικρή συμμετέχει στην πομπή των Αθηναίων και φέρει στο κεφάλι της κάνιστρο με λουλούδια. Ο Βορέας τη γυροφέρνει κάπου εκεί στις πλαγιές του βουνού όπου ο ναός της Πολιάδας Αθηνάς. Και ξαφνικά κατεβαίνει και μέσα σε σύννεφο καπνού την τυλίγει στις κίτρινες φτερούγες του και ως ανεμοστρόβιλος την σηκώνει ψηλά και χάνεται στον ορίζοντα. Έφερε το πολύτιμο φορτίο του στην κορυφή του Παγγαίου όρους και την εγκατέστησε, πιθανόν, στην κορυφή της Χιονότρυπας ύψους 2.111 μ. ως βασίλισσα της καρδιάς του στο βόρειο ορεινό βασίλειό του...

Εδώ θα αναστήσει και την ευτυχισμένη οικογένειά του. Με την Ωρείθυια θα αποκτήσει τέσσαρα παιδιά, Το Ζήτη και τον Κάλαη, την Κλεοπάτρα και τη Χιόνη. Οι νέοι θα γίνουν πρωταγωνιστές στην Αργοναυτική εκστρατεία και οι κόρες του θα παντρευτούν διάσημους άνδρες, βασιλείς, της εποχής τους. Όμως παιδιά του Βορέα θεωρούνται και τρία ακόμη αγόρια τα οποία απέκτησε με εξωσυζυγικές σχέσεις, όπως όλοι οι αρχαίοι Θεοί. Είναι ο Βούτης, ο Λυκούργος και ο Αίμος. Που είναι, κι αυτοί, διάσημοι μυθικοί και ιστορικοί ήρωες της αρχαιότητας. Το «Θρακικό θεό Βορέα», όπως γράφει ο ποιητής Ησίοδος, τον τιμούν οι Θράκες με γιορτές και οι Αθηναίοι, κάθε χρόνο, με τους «Βορεασμούς», για να αποτίσουν ευγνωμοσύνη προς το θεό του ανέμου ο οποίος με την έγκαιρη παρέμβασή του κατέστρεψε την

αρμάδα του Δαρείου όταν το 492 π.Χ. παρέσυρε τον Περσικό στόλο στα βράχια της Σηπιάδας ακτής στη Χερσόνησο της Μαγνησίας απέναντι από τη Σκιάθο. Άλλωστε και στους Δελφούς, το 480 π.Χ., στήθηκε βωμός προς τιμή του θεού Βορέα ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 1. Πίνδαρος ο Θηβαίος: (522-448π.Χ.) μέγας λυρικός ποιητής τόμοι 2 εκδόσεις Γεωργιάδη μετάφραση Β. Τάσος 2. Παυσανίας εκ Μαγνησίας: (2ος αιώνας μ.Χ.) Ελλάδος ΠεριήγήσιςΗλιακά α' εκδόσεις Γεωργιάδη μετάφραση Αθανάσιου Γεωργιάδη 3. Απολλώνιος ο Ρόδιος: (295-215 π.Χ.) φιλόσοφος και ποιητής. Έγραψε τα «Αργοναυτικά». 4. Απολλόδωρος ο Αθηναίος: (180-109 π.Χ.) «Βιβλιοθήκη» τόμος α' εκδόσεις Γεωργιάδη μετάφραση Ι.Μ. Χατζηφώτη 5. Όμηρος: Οδύσσεια έκδοση «Εστίας» Αθήνα 1946 μετάφραση Αργύρη Εφταλιώτη 6. Άλλοι συγγραφείς που αναφέρονται ( Ηρόδωρος, Φερεκύδης ο Σύριος, Δημάρατος, Διονύσιος ο Αλεξανδρινός, Βακχυλίδης ο Κείος, Καλλίμαχος, Ασκληπιάδης, Ησίοδος, Κέκροπος, Ακουσίλαος, κλπ. 7. Απολλοδώρου «Βιβλιοθήκη» τόμος β' εκδόσεις Γεωργιάδη μετάφραση Ι.Μ. Χατζηφώτη. 8. Ησυχίου του Αλεξανδρέως «Λεξικό» εκδόσεις Γεωργιάδη τόμοι 4

9. Ιάκωβος Χ. Δραγάτσης «Βορέας» Εγκυκλοπαίδεια Ελευθερουδάκη τόμος γ’ 10. Όμηρος : «Ιλιάδα» εκδόσεις Ι .Κολάρου & Σία Α.Ε. μετάφραση Αλέξανδρου Πάλλη Αθήνα 1950 11. Ησίοδος «Θεογονία» εκδόσεις. Ι. Ν. Ζαχαροπούλου μετάφραση. Παναγή Λεκατσά Αθήνα 1955 12. Ησίοδος «Έργα και Ημέραι» έκδοση Ι. Ν. Ζαχαροπούλου μετάφραση Παναγή Λεκατσά Αθήνα 1955 13. Βερόνικα Άϊονς «Παγκόσμια Μυθολογία» εκδόσεις Ακμή μετάφραση Παύλου Μάτεση 14. Αικατερίνη Τσοτάκου-Καρβέλη «Εικονογραφημένο λεξικό της Ελληνικής μυθολογίας για παιδιά» εκδόσεις Γνώση 1992 15. Ρόμπερτ Γκρέϊς «Οι Ελληνικοί μύθοι» εκδόσεις Πλειάς-Ρούγκας μετάφραση Λ. Ξενάκος Αθήνα 1979 16. Διόδωρος Σικελιώτης(90-20 π.Χ.) «Ιστορική βιβλιοθήκη» εκδόσεις Γεωργιάδη μετάφραση Αποστόλου Παπανδρέου τόμοι 12 17. Ιωάννης Ρισπέν «Ελληνική μυθολογία» εκδόσεις Περγαμηναί Αθήναι 1954 τόμος β’ 18. Ιωάννης Ρισπέν «Ελληνική μυθολογία» εκδόσεις Περγαμηναί Αθήναι 1954 τόμος α’

ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΔΡΑΜΑΣ

Γράφει ο Τόλης Αποστολίδης Ο νομός μας θεωρείται ως μάννα του αθλητισμού, γιατί η πρόοδος σε όλα τα αθλήματα ήταν πάντα πάρα πολύ ανεπτυγμένη στην περιοχή μας. Δίνουμε παρακάτω τη συνολική εικόνα της αθλητικής δραστηριότητας στο νομό μας την παρούσα περίοδο αρχές του έτους 2004. 1. Ποδόσφαιρο δραστηριοποιούνται 59 ομάδες Γ’ Εθνική κατηγορία (16 ομάδες) μία η Δόξα Δ’ Εθνική κατηγορία (20 ομάδες) τρεις ο Πανδραμαϊκός, η Ανακάλυψη κι ο Ξηροπόταμος Α’ Ερασιτεχνική κατηγορία ομάδες 16 Β΄ Ερασιτεχνική κατηγορία ομάδες 16 Γ’ Ερασιτεχνική κατηγορία ομάδες 23 1. όμιλος ομάδες 12 2. όμιλος ομάδες 11 2. Μπάσκετ Α2 Εθνική κατηγορία (14 ομάδες) 1 ΚΑΟΔ Γ΄ Εθνική κατηγορία (14 ομάδες) 1 Τιτάνες

3.Στίβος Στο νομό μας υπάρχουν οκτώ σωματεία που ασχολούνται με τον κλασσικό αθλητισμό. Στη Δράμα είναι ο Α.Ο.Δ., ο Γυμναστικός Σύλλογος και ο ΣΚΑΔ. Στο Κ. Νευροκόπι η Αναγέννηση, στο Μικροχώρι ο Αστέρας, στο Δοξάτο ο Γυμναστικός Σύλλογος οι Φίλιπποι, ενώ αντίστοιχοι σύλλογοι υπάρχουν στην Προσοτσάνη και το Καλαμπάκι. Όλοι έχουν την ιστορική τους πορεία στην οποία κάποτε ειδικά θα αναφερθούμε. Το 1996 ιδρύθηκε ο Σύλλογος Κλασσικού Αθλητισμού Δράμας (ΣΚΑΔ) με πρωταγωνιστή τον γυμναστή κ. Στέλιο Κουρομιχαλάκη. Σήμερα είναι ο πρώτος στην Ανατολική Μακεδονία και Θράκη και μέσα στους 35 από τους συνολικά 350 συλλόγους της χώρας. Η ανοδική διαδρομήξεκίνησε από το 1996 που ήταν 114ος σε πανελλήνια κλίμακα, το 1997 έφτασε στην 61η θέση, το 1998 ήταν 47ος, το 2000 πήρε την 46η θέση, το 2002 την 41η και το 2003 έχει την 34η . Διαθέτει αθλητές στο στίβο με σημαντικές πανελλήνιες διακρίσεις. Συμμετείχε σε ημερίδες πρόκρισης, σε αγώνες μικτών ομάδων, σε πανελλήνιες διοργανώσεις ΕΑΣ ΣΕΓΑΣ, στον Περιφερειακό Ανώμαλο με 26 αθλητές και αθλήτριες, στους παμπαίδες- παγκορασίδες με 46 αθλητές, στους παίδες με 33 και στους άνδρες-γυναίκες με 14 άτομα με πλούσια συγκομιδή βαθμών. Διαθέτει 60 μικρούς αθλητές στη β’ κατηγορία και μίνι αθλητές, παιδιά που αποτελούν το λαμπρό μέλλον του ΣΚΑΔ. 4.Άρση βαρών

Ο σύλλογος άρσης βαρών ο Βύβων ιδρύθηκε το 1991 και διαπρέπει μέσα στις 10 πρώτες ομάδες της χώρας. Σύλλογος που έχει δώσει πρωταθλητές Ελλάδας στο άθλημα, όπως το Θεοχάρη Παπαδόπουλο. Αλλά και αθλήτριες, την Ελένη Κυσίδου 2η παγκόσμια νικήτρια στις νεανίδες και τη Σοφία Στρατή 6η στο πανευρωπαϊκό κορασίδων. Στις γυναίκες έχουμε την Ιφιγένεια Τσακαλοφίδου 4η στο πανευρωπαϊκό. Οι σημερινοί θαυμάσιοι γυμναστές του συλλόγου Χρήστος Ναθαναήλ και Κυριακή Κυριακίδου κάνουν υπέροχη δουλειά όπως και οι προγενέστεροί τους Ηλίας Γεωργιάδης, Γεώργιος Μαλέζογλου και Τάσος Γρηγοριάδης. Οι αθλητές μας, που είναι άξιοι να μνημονευτούν, ανήκουν στους καλύτερους της άρσης βαρών, ήτοι, Νίκος Χαραλαμπίδης, Γιώργος Κυριακίδης, Χαράλαμπος Συμεωνίδης στους άνδρες, Ηλίας Σεβαστής, Γεράσιμος Σούφης, Δήμος Σιδηρόπουλος και Σοφία Στρατή, στους εφήβους, Φίλιππος Μαχαιρίδης Ιωάννης Βεκτής, Μυρτώ Αμαρίλντο, Άγγελος Καλλίας, Νίκος Δερμεντζόγλου, Γεώργιος Καραγιαννίδης, Γεσθημανή Κανακίδου και Ιωάννης Μαχαιρίδης. Η επιτυχία των δύο αυτών συλλόγων οφείλεται και στη διοίκηση, αλλά και σε επώνυμους κι ανώνυμους Δραμινούς και παράγοντες της περιοχής που αγκάλιασαν με αγάπη τις ελπίδες και τους στόχους των εμπνευστών-πρωταγωνιστών οι οποίοι και έκτισαν δυναμικά τα δύο αθλητικά σωματεία. 5.Πετόσφαιρα (Χάντμπωλ) Α1 γυναικών, οι Ελπίδες Α2 γυναικών, Γυμναστικός Σύλλογος Α2 ανδρών, Γυμναστικός Σύλλογος

Β’ εθνική ανδρών, Ολυμπιακή Ακαδημία 5.Βόλεϊ Α’ γυναικών, τοπικό πρωτάθλημα, ο Σύλλογος φίλων Βόλεϊ ο Ερμής Δράμας 6.Κολύμβηση ο Κολυμβητικός Όμιλος Δράμας (ΚΟΔ) 7.Τέννις ο Σύλλογος Αντισφαίρισης Δράμας 8.Σκοποβολή -Τοξοβολία α. ο Σκοπευτικός Όμιλος Δράμας β. ο Όμιλος Σκοποβολής-Τοξοβολίας Δράμας γ. Σκοπευτική Λέσχη Δράμας 10.Ορειβασία-Χιονοδρομία α. Ορειβατικός Σύνδεσμος Δράμας με τμήματα ορειβασίας και χιονοδρομίας (σκί) β. Ορειβατικός Σύλλογος Προσοτσάνης με τμήματα, ορειβασίας, αναρρίχησης και χιονοδρομίας 11.Αυτοκίνητο-δίκυκλο α. Σύλλογος Μοτοσικλετιστών ο Πήγασος

β. Όμιλος Μοτοσικλετιστών Δράμας γ. Σύλλογος Φίλων Αυτοκινήτου 12.Ιππασία Ιππικός Όμιλος Δοξάτου

18 ΑΠΡΙΛΙΟΥ: ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΜΕΡΑ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΕΘΝΙΚΩΝ ΜΝΗΜΕΙΩΝ

ΤΑ ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΜΝΗΜΕΙΑ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ ΜΑΣ Του Αρχιτέκτονα κ. Νίκου Τσαρτιλίδη Το Παγκόσμιο Συμβούλιο για την Προστασία των Εθνικών Μνημείων και Τοποθεσιών στην προσπάθειά του να ευαισθητοποιήσει το κοινό σε θέματα παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς καθιέρωσε την 18η Απριλίου ως ημέρα μνήμης εθνικών μνημείων. Την ημέρα αυτή αναδεικνύονται, εντάσσονται και γίνονται γνωστά στη σύγχρονη πολιτιστική και οικονομική ζωή τα ιστορικά μνημεία κάθε τόπου, ενώ αντιμετωπίζονται και τα τυχόν προβλήματά τους. Ο 21ος αιώνας είναι εποχή της σκέψης και προστασίας του περιβάλλοντος και της παγκόσμιας εθνικής πολιτιστικής κληρονομιάς. Η αποκατάσταση και συντήρηση μνημείων αποβλέπει στη διάσωση των έργων τέχνης, αλλά και των ιστορικών γεγονότων και μαρτυριών. Όλοι γίναμε ακούσιοι θεατές και μάρτυρες της μερικής ή ολικής καταστροφής

1.400

ιστορικών

μνημείων

στον

πόλεμο

του

Κοσσυφοπεδίου. Μνημεία από τα οποία 62 ήταν εξαιρετικής καλλιτεχνικής

και

ιστορικής

αξίας.

Γίναμε

μάρτυρες

στις

ανεπανόρθωτες καταστροφές εθνικών αρχαιοελληνικών και άλλων μνημείων στο Αφχανιστάν και το Ιράκ πρόσφατα. Αν εξαιρέσουμε τα

εγκληματικά κι ανεύθυνα πολιτικά και οικονομικά συμφέροντα, οι απλοί όπου γης έχουν συνειδητοποιήσει ότι οι πανανθρώπινες αξίες είναι κτήμα και πολύτιμη κληρονομιά ολόκληρης της ανθρωπότητας και ως τέτοια πρέπει να διαφυλαχτεί. Τα μνημεία, κατά τον καθηγητή Λάββα, έχουν διπλή δομή, υλική και πνευματική κι όπου υλικές ουσίες δένονται με σημαντικές πνευματικές δημιουργίες. Έτσι συντηρώντας την υλική διατηρούμε και την πνευματική φυσιογνωμία του μνημείου. Διατηρητέα μνημεία είναι όλα τα ιστορικά της κλασσικής εποχής, ή άλλης εποχής από την οποία αναδεικνύεται η κουλτούρα και ο ρυθμός των κτισμάτων, τα παραδοσιακά κτίσματα κι ότι άφησαν πίσω τους οι κατά καιρούς κατακτητές, Ενετοί, Τούρκοι κλπ. Στην πόλη και το νομό μας έχουμε πολύ λίγα κτίρια, αντιπροσωπευτικά των παραπάνω κατηγοριών. Δυστυχώς δεν έχουμε ούτε αρχείο αυτών των έργων κι ούτε μέσα και πόρους συντήρησής των. Υπάρχει μάλιστα μια στρεβλή και κυρίαρχη αντίληψη πως η ανάπτυξη περνάει μέσα από την αντιπαροχή για δημιουργία πολυκατοικιών και η διατήρηση των κτισμάτων είναι αντίληψη συντηρητική κι αναχρονιστική. Όμως τα τελευταία χρόνια, χάρη και στα προγράμματα της Ε. Ε., παρατηρήθηκε από τη Πολιτεία και την Τοπική Αυτοδιοίκηση μια ευαισθησία στον τομέα της αποκατάστασης ιστορικών κτισμάτων, όπως ο κινηματογράφος Ολύμπια, το καφενείο Ελευθερία, το Οικονομικό Γυμνάσιο, τα Εκπαιδευτήρια, το δημοτικό σχολείο Δοξάτου, κλπ. Έχουμε την εντύπωση ότι αυτή η όποια ιστορική κληρονομιά του τόπου μας πρέπει απαραιτήτως να καταγραφεί και να επιδιωχθεί να συντηρηθεί ώστε να παραδοθεί στις επόμενες γενιές ως ένα κομμάτι της εθνικής

μας πολιτιστικής κληρονομιάς. Δυστυχώς τη γενιά μας και τις γενιές που έφυγαν βαραίνει εγκληματική αδιαφορία κι αμέλεια πολλών χρόνων, μια αναλγησία που εξαφάνισε μνημεία εξαιρετικής αισθητικής και αρχιτεκτονικής τέχνης κι ομορφιάς. Ακόμη πρέπει να γίνει συνείδηση στους νέους μας, μέσα από την εκπαιδευτική κοινότητα, η γνώση και ο σεβασμός σε ότι αφορά την τοπική εθνική μας κληρονομιά. Η ευαισθητοποίηση και η φύλαξη των εθνικών ιστορικών μνημείων και κειμηλίων, των εθνικών συμβόλων και αξιών, ανεβάζει το πολιτιστικό επίπεδο του λαού μας και προοιωνίζει ένα καλλίτερο κι ευτυχέστερο μέλλον για τον τόπο μας. Κάποτε πρέπει να μάθουμε να συγκινούμαστε από την αγνή ομορφιά και να αγανακτούμε από τις ασχήμιες και την υποβάθμιση του περιβάλλοντός μας.

ΜΕΓΑΛΟΙ ΑΝΔΡΕΣ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ : ΜΕΓΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ (330-379)

ΕΝΑΣ ΙΕΡΩΜΕΝΟΣ ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΥ ΗΓΕΤΗ Του κ. Τηλ.Τσελεπίδη Αποφασιστικός και τολμηρός, με ηθικό ανάστημα πελωρίων διαστάσεων, προβάλει ως μια ακτινοβολούσα προσωπικότητα ο Μέγας Βασίλειος. Είναι το δεύτερο από τα εννέα παιδιά της πολύτεκνης οικογένειας του ρήτορα διδάσκαλου και δικηγόρου Βασίλειου και της γνωστής για τη σεμνότητα, θεοσέβεια και τα φιλόπτωχα αισθήματά της Εμμέλειας. Άλλωστε, τα τέσσαρα παιδιά της ευτυχισμένης αυτής οικογένειας ευτύχησαν να ανακηρυχτούν επίσημα από την Εκκλησία μας ως Άγιοι. Ο Άγιος Γρηγόριος Νύσσης, ο επίσκοπος Σεβάστειας Άγιος Πέτρος, η Αγία Μακρίνα και ο Καισαρείας Μέγας Βασίλειος. Όμως ο Βασίλειος ήταν πολύ λεπτό και φιλάσθενο παιδί, όπως ήταν και ταπεινός και γήινος, και μια ψυχούλα άκακη και διαμαντένια με πνεύμα ανήσυχο και σπινθηροβόλο. Και αναπτύχθηκε σε ένα μυαλό αξεπέραστης σοφίας και ένα ποιμένα απέραντης ανθρωπιάς. Γεννήθηκε στη Νεοκαισάρεια του Πόντου το 330 και διαπαιδαγωγήθηκε κοντά σε συγκροτημένους γονείς και προγόνους που έγιναν μάρτυρες του χριστιανισμού. Σπούδασε πανηγυρική και δικανική ρητορική στην

Πόλη κοντά στον περίφημο νομικό Λιβάνιο, και ηθική, φυσική και μεταφυσική φιλοσοφία με δασκάλους στην Αθήνα τους σοφιστές Ιμέριο και Προαιρέσιο τον Καππαδόκη και το σοφό Εύβουλο. Σπούδασε όμως και ιατρική, αστρονομία, γεωμετρία, αριθμητική και κλασσική γραμματολογία. Και πάνφορτος σοφία επιστρέφει 25 χρόνων στην Καισαρεία στην οποία διδάσκει ρητορική κι ασκεί συγχρόνως τη δικηγορία. Στα 27 του ο επίσκοπος Καισαρείας Διάνιος τον καλεί και τον βαπτίζει χριστιανό. Αποσύρεται στην Άνισα του Πόντου, σε ένα γραφικό αγρόκτημα της γιαγιάς του Μακρίνας. Ασκητεύει, προσεύχεται, μελετά τη γραφή και θεολογικά συγγράμματα. Ύστερα, το 358, ταξιδεύει στα μεγάλα κέντρα του μοναχισμού. Εκεί θα συναντήσει και θα γνωρίσει μεγάλους θεολόγους, φιλοσόφους κι ερημίτες και θα μελετήσει τον κοινοβιακό βίο (15 σελ103) στα ασκητήρια και μοναστήρια της Παλαιστίνης, της Κοίλης Συρίας, της Μεσοποταμίας και της Αιγύπτου. Επέστρεψε στη σκήτη του γεμάτος από βιωματικές εμπειρίες και γνώσεις. Και κάθεται και γράφει τους πολύτιμους κανονισμούς του μοναχικού βίου και μετά την Φιλοκαλία, σε συνεργασία με τον φίλο του Γρηγόριο το Θεολόγο, τον συμπατριώτη και συμμαθητή του που σπούδασαν μαζί στην Αθήνα και χαρακτηρίζονταν από τους δασκάλους τους το «ευγενικό ζευγάρι» των φοιτητών.(«ξυνωρίς ουκ ανώνυμος» 13 σελ.131) Όμως οι αιρέσεις και ιδιαίτερα ο Αρειανισμός, οργιάζουν σε Ανατολή και Δύση με τη φανερή υποστήριξη των Ρωμαίων αυτοκρατόρων, Ιουλιανού του Παραβάτη (332-363) και του Φλαβίου Ουάλη (328-378).

Οι αιρετικοί διαχωρίζουν τον Τριαδικό Θεό. Θεωρούν τον Υιό κτίσμα του Θεού. Η πολιτική εξουσία, η οποία απέχει από κάθε κοινωνική ευαισθησία και είναι ανύπαρκτη στο χώρο της κοινωνικής πρόνοιας, ενώ ασκούσε παράλληλα κάθε είδους βία κι αδικία, εισδύει τώρα και στα άδυτα της πίστης με το διαίρει και βασίλευε. Ο νέος επίσκοπος Καισαρείας Ευσέβιος τον καλεί και τον χειροτονεί διάκο και πρεσβύτερο. Έτσι αρχίζει δυναμικά η δράση και η πρακτική άσκηση της πίστης κι ευσεβείας του κληρικού Βασιλείου. Οι ναοί κατακλύζονται από κόσμο. Ο φλογερός κήρυκας θέλγει, διδάσκει, παιδαγωγεί. Ο λαός συγκινείται, μετανοεί, κλαίει... (14 σελ.72). Το 370 με τον θάνατο του μητροπολίτη χειροτονείται πάνδημα επίσκοπος Καισαρείας. Η ηγετική φυσιογνωμία του, τώρα, απλώνεται σε όλη την αυτοκρατορία. Αεικίνητος, διευθύνει, λειτουργεί, κηρύττει, γράφει κι ανακουφίζει τον ανθρώπινο πόνο. Είναι ο προστάτης των αδυνάτων και ο δικαιοκρίτης των αδικημένων. Είναι ο δάσκαλος της ευσεβείας, ο καλός παιδαγωγός και ο θεόπνευστος ειρηνοποιός. Κεραυνοβολεί

όμως

τους

αιρετικούς

ιεράρχες

που

αποπροσανατολίζουν το λαό. Με τα «δογματικά» κηρύγματα και τα βιβλία του ανατρέπει τις αστήρικτες θεωρίες του Ευνόμιου, πρώην επισκόπου της Κυζίκου και τις αιρετικές θεωρίες του Ευδόξιου Αντιοχείας. Αλλά δεν υποκύπτει και στις απειλές των αρχόντων και των αυτοκρατόρων Ιουλιανού και Ουάλη. Στους εκφοβισμούς του αντιπρόσωπου του αυτοκράτορα κι έπαρχου της Καππαδοκίας Μόδεστου, το 372, να ενδώσει στις αιρέσεις, θα απαντήσει θαρραλέα, ήρεμα κι αποφασιστικά.

--Δεν με φοβίζουν οι απειλές του αυτοκράτορα. Νευριάζει κι εκφοβίζει ο πραιτοριανός ύπαρχος. --Θα σου δημεύσουμε την περιουσία. --Περιουσία δεν έχω εκτός από αυτά τα τρίχινα τριμμένα ράσα που φορώ και λίγα παλιά βιβλία. --Θα σε εξορίσει ο αυτοκράτορας. --Όλη η γη όπου και να πάω είναι γη του ίδιου Θεού. --Θα σε υποβάλλει σε σκληρά βασανιστήρια, επιμένει ο αξιωματούχος. --Το ασθενικό μου σώμα δεν θα αντέξει. Ο θάνατος θα είναι για μένα ευεργεσία γιατί θα πάω ακόμη πιο σύντομα κοντά στο Θεό. Ο Ρωμαίος διοικητής εκπλήσσετε κι απορεί. --Κανένας επίσκοπος, μέχρι τώρα, δεν μου μίλησε έτσι, του είπε. Κι ο Βασίλειος. --Φαίνεται πως δεν συναντήσατε ακόμα χριστιανό επίσκοπο, γιατί τα ίδια θα έπρεπε να σας έλεγε. Στην σημερινή εποχή των εθνικών, θρησκευτικών και κοινωνικών αδιεξόδων της πατρίδας μας αναζητούνται διαπρύσιοι πνευματικοί ηγέτες και θεοφόροι πατέρες για να ξυπνήσουν τον ληθαργωμένο ελληνισμό που δεν βρίσκεται στις καλλίτερες ιστορικές στιγμές του. ‘Όμως, ο Μέγας Βασίλειος, δεν έχει βέβαια ανάγκη από πανηγυρικούς λόγους, εγκώμια και επαινετικές εξάρσεις. Γιατί, σε όλο το βίο του, υπήρξε λιτός και ταπεινός. Ένας ανυπόκριτα, σεμνός και άδολος,

μετριόφρων και με αδιάτμητο τον ελληνισμό στη ψυχή του σε όλη την ιστορική διαχρονικότητά του. Ο Μέγας Βασίλειος είναι ο δημιουργός του πολιτικού, του θρησκευτικού και του κοινωνικού μετασχηματισμού της κοινωνίας στη δύσκολη εποχή του. Είναι ο διοργανωτής της εκκλησιαστικής τάξεως και λειτουργίας. Αυτός πρώτος διαρρύθμισε τη χριστιανική λατρεία αφού έγραψε τη θεία λειτουργία που χρησιμοποιείται σήμερα στον εκκλησιασμό 10 φορές το χρόνο και που είχε, τότε, τη γενική αποδοχή κι αναγνώριση από όλες τις εκκλησίες (12 σελ.67). Εφάρμοσε στην πράξη την κοινωνικότητα της χριστιανικής ζωής. Δημιούργησε το πολιτικό πρόσωπο της Πολιτείας σε θέματα κοινωνικής Πρόνοιας κι αλληλεγγύης. Κι έτσι έκανε την αρμονική σύνδεση Εκκλησίας και Πολιτείας. Ως κι ο πολέμιός του αυτοκράτορας Ουάλης, πεισθείς για την αναγκαιότητα του κοινωνικού και φιλανθρωπικού του έργου συμμετείχε στις δαπάνες από το κρατικό ταμείο, αφού του παραχώρησε κρατικά έσοδα. (15 σελ.108) Στη «Βασιλειάδα», τη μεγάλη κοινοβιακή αδελφότητα πρόσφεραν δωρεάν τις υπηρεσίες τους κάπου τρεις χιλιάδες καλόγεροι κι ένας αναρίθμητος αριθμός πολιτών από όλες τις κοινωνικές τάξεις και από όλα τα επαγγέλματα. Γιατροί, δάσκαλοι, τεχνίτες, νοσοκόμοι, εργάτες, γεωργοί. Λειτουργούσαν, σχολεία, ξενώνες, εξωτερικά ιατρεία, νοσοκομείο, ορφανοτροφείο, γηροκομείο, και συσσίτια για όλο το λαό. Γιαυτό κι ο επίσκοπος Βασίλειος έγινε το ίνδαλμα όλων των κατοίκων της Καππαδοκίας. Το παιδευτικό και κοινωνικό του έργο στην πράξη και σε συγγράμματα άγγιζε με την οργάνωση και τη φιλοσοφία του τη ζωή και την κοινωνία.

Προτρέπει τους πιστούς να γνωρίσουν τη εθνική μας κλασσική λογοτεχνία και παιδεία, η οποία είναι προπαίδεια και βοήθημα για την κατανόηση και την ερμηνεία της Αγίας Γραφής. Δίδασκε. Ο άνθρωπος με τη λογική δεν μπορεί να κατανοήσει την ουσία του Θεού. Με τον κοινό μας νου αναγνωρίζουμε την ύπαρξη Του και με την πίστη μας Τον αναγνωρίζουμε. Με την γνώση και την πίστη, μαζί, λατρεύουμε το Θεό. Για τον Μεγάλο Βασίλειο η αγάπη είναι το βάθρο για την ηθική τελείωση του ανθρώπου. Ο άνθρωπος είναι από τη φύση του καλός. Η αγάπη αυτή είναι αντανάκλαση της αγάπης του Θεού για τον άνθρωπο. Αγαπάμε το Θεό, αγαπάμε κατά συνέπεια και τον συνάνθρωπό μας. Με πλούσιες γνώσεις, ρήτορας κι ετοιμόλογος, δεινός μελετητής της φύσης και των κοσμικών όντων, ρεαλιστής και πραγματιστής, διδάσκει και πληροφορεί, μεταφέρει γνώσεις και θωρακίζει την πίστη και την αισιοδοξία του ακροατηρίου του. Ερμηνεύει τους ψαλμούς και τις γραφές, αποκαλύπτει την ομορφιά της γνώσης στην ποίηση και τη φιλολογία και συμβουλεύει πατρικά τους νέους. Καυτηριάζει αυστηρά τις υπερβολές και τα λάθη και παρατηρεί τον φαρισαϊσμό και τον εγωκεντρισμό μας. Το συγγραφικό του έργο μιας 15ετίας (360-375), κάπου τριάντα τόμοι, είναι

μια

ανεξάντλητη

πηγή

έκφρασης

και

διαχρονικής

αυτοσυνειδησίας της Ορθοδοξίας. Τα Δογματικά, τα Ασκητικά, τα Πρακτικά, οι Ομιλίες και οι Επιστολές του, είναι αληθινός πνευματικός μόχθος, σοφία και εμπειρία ενός ολοκληρωμένου ανθρώπου. Έργα που διαπαιδαγωγούν, που φωτίζουν, που ερμηνεύουν, που δίνουν λύσεις

σε προβλήματα της ζωής και καθημερινότητας κι αποτελούν πηγές ηθικής τελείωσης αλλά και ιστορικές καταγραφές. (10 σελ.215) Γνήσιος πνευματικός άνθρωπος, μια ηθική προσωπικότητα άμεμπτη κι ανεπίληπτη. Ήρθε σαν αστραπή, δίδαξε σαν κεραυνός (12 σελ.67) και υπηρέτησε συνειδητά τη φύση, τη ζωή και τον άνθρωπο. Βίωσε τα ιδανικά και τις ιδέες του όπως ο Σωκράτης κι ο Χίλωνας ο Λακεδαιμόνιος. Όπως ο Πιττακός ο Μυτιληναίος κι ο Θαλής ο Μιλήσιος. Όπως ο Σόλωνας ο Αθηναίος κι ο Μύσων ο Χηνεύς. Ο Κλεόβουλος ο Λύνδιος κι ο Περίανδρος ο Κορίνθιος. Ο Βίας ο Πρηνεύς κι όλοι οι άλλοι οι σεμνοί σοφοί της αρχαιότητας. Και ο Βασίλειος, με την υψηλή αρετή που τον διέκρινε, θα επέστρεφε το χρυσό τρίποδα των Μιλησίων, όπως έκανε ο Θαλής και όλοι οι άλλοι σοφοί, όταν συνέστησε στους Ίωνες το μαντείο των Δελφών να παραδώσουν το χρυσό εύρημα «στον καλύτερο από τους σοφούς». Άλλωστε, ο Μέγας Βασίλειος, ως άνθρωπος της δράσης και των έργων, που έλεγε και συγχρόνως έπραττε, διακήρυξε πως «είμαστε πλούσιοι για όσα δίδουμε και φτωχοί για όσα αρνούμεθα». Η ζωή του υπήρξε μια αδιάκοπη προσφορά. Αδιαλείπτως δίδασκε. Ο λόγος του ποταμός κι ο βίος του πηγή θαυμάτων. Όμως η υπερεργασία, πνευματική και σωματική, η παραμέληση της υγείας και της τροφής του, η τελείως ασκητική ζωή, οι πολλές συγκινήσεις και η υπερένταση κατά τη διάρκεια των θρησκευτικών και κοινωνικών του αγώνων, κάκωσαν κι έκαμψαν το ασθενικό του σώμα. Και σε ηλικία 49 ετών, την 1η Ιανουαρίου του 379 αποδήμησε εις Κύριο.

Όμως, πραγματοποίησε, πέρα για πέρα, το πνευματικό και ηθικό του καθήκον απέναντι στην κοινωνία και τον άνθρωπο. Τίμησε τη σφραγίδα της θείας δωρεάς, αυτή που χρεώνει όλους τους πνευματικούς δημιουργούς, με την ευθύνη, να μεριμνούν για την ευτυχία και το μέλλον του ανθρώπου και της ανθρωπότητας. ΒΙΒΙΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 1. Χαράλαμπος Δ. Βασιλόπουλος. «Ο Μέγας Βασίλειος» εκδόσεις Ορθόδοξος Τύπος Αθήναι 1996 2. Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος-Λαρούς τόμος 13ος 3. Θρησκευτική και ηθική Εγκυκλοπαίδεια 3ος τόμος Αθήναι 1963 (σελ.681-686) 4. Παιδαγωγικό Ινστιτούτο. Υπουργείο Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων. «Εκκλησία, η νέα κοινωνία σε πορεία» ΟΕΔΒ Αθήνα 5.

Παναγιώτης

Χρήστου.

«Εκκλησιαστική

Γραμματολογία»

Θεσσαλονίκη 1964 6. Παναγιώτης Χρήστου. «Ελληνική Πατρολογία» εκδόσεις Πατριαρχικόν Ίδρυμα Πατερικών Μελετών τόμος α΄ Θεσσαλονίκη 1976 7. Δ. Σ. Μπαλάνος. Καθηγητής της Πατρολογίας Πανεπιστημίου Αθηνών Εγκυκλοπαίδεια Ελευθερουδάκη τόμος 3ος 8. Α. Ν. Διαμαντόπουλος. Καθηγητής Αρσακείου. «Αρειανισμός» Εγκυκλοπαίδεια Ελευθερουδάκη τόμος 2ος

9. Π.Β. Πάσχου. «Έρως Ορθοδοξίας»έκδοση «Αστήρ» Παπαδημητρίου Αθήνα 1964 10. Μητροπολίτης Σερβίων και Κοζάνης κ.Διονύσιος. «Μαρτυρία Ιησού Χριστού» Κοζάνη 11. Διογένης ο Λαέρτιος. «Βίοι φιλοσόφων» τόμος α΄ εκδόσεις Γεωργιάδη μετάφραση Νικολάου Καργιοπούλου 12. Αλέξανδρος Λάσκαρις. Αρχιμανδρίτης «Επίτομος Εκκλησιαστική Ιστορία της Παλαιάς και της Καινής Διαθήκης» Τύποις Α. Κορομηλά-Π. Πασπαλλή Πεμπτοπαζάρου 3 Κωνσταντινούπολις έτους 1863 τεύχος Β΄ σελ.65-67) 13. Αργύριος Σακελλαρίου. «Λόγοι Βασιλείου του Μεγάλου» εκδόσεις «Βυζαντινός Πολιτισμός» Κοραή 5 Αθήναι 1939 14. Παναγιώτης Δ. Γκίμης. «Λόγοι των Αγίων της Εκκλησίας Πατέρων» Εγκωμιαστικός Εφραίμ του Σύρου έκδοση τυπογραφείου «Νομική» Π. Βεργιανίτου Οδυσσέως 1 Αθήναι 1928 15. Αναστάσιος Μ. Λεβίδης. «Ιστορικό δοκίμιο της θρησκευτικής και πολιτικής ιστορίας, αρχαιολογίας και χωρογραφίας της Καππαδοκίας» τόμος α΄ εκδόσεις « Δ. Φέξη» Αθήναι 1885 (σελ.98-135) ΧΡΗΣΙΜΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ -Στις 27.01.79 η Ελληνική Πολιτεία καθιέρωσε ενιαίο τύπο εθνικής σημαίας. Φέρει εννέα μπλε και εννέα λευκές λωρίδες εναλλασσόμενες, με το σταυρό στο άνω αριστερό άκρο.

-Η Ελλάδα στον πόλεμο από 28.10.40 μέχρι τις 10.09.49 είχε το θλιβερό αριθμό των 562.585 νεκρών. Από τον πόλεμο με τους Βουλγάρους, Γερμανούς, Ιταλούς και Αλβανούς είχαμε 408.024 νεκρούς και από τον εμφύλιο 154.561 νεκρούς. Έτσι για σύγκριση πρέπει να πούμε ότι από τον μεγάλο πόλεμο οι Άγγλοι είχαν 421.114 νεκρούς αν και ήταν απλωμένοι σε όλο τον κόσμο και οι Αμερικανοί 260.437. Και βέβαια οι Έλληνες ήμασταν 7,5 εκατομμύρια και οι Αμερικανοί 150 εκατομμύρια πληθυσμός. -Τα ακραία σημεία της Ελλάδας: Βόρεια είναι το Ορμένιο. Νότια η Γαύδος. Ανατολικά η νήσος Στρογγύλη και Δυτικά οι νήσοι Οθωνοί. -Σε όλο το Αιγαίο έχουμε 180 νησιά από τα οποία τα 60 είναι ακατοίκητα. Επίσης έχουμε 3.245 βραχονησίδες με έκταση από 1 τετρ. χλμ. έως 1.000 τετρ. μέτρα, όπως και 6.319 βράχους κάτω των 1.000 τετρ. μέτρων. Το σύνολο των μικρών και μεγάλων νησιών και βραχονησίδων του ελληνικού αρχιπελάγους φτάνει τα 9.744 τεμάχια.

ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΩΝ ΝΕΩΝ

Επιμέλεια: Από την Σύνταξη 1.

Ένας αριθμητικός σταυρός.

Βάλε στα εννέα κενά του παρακάτω σταυρού τους αριθμούς 3, 7, 7, 10, 13, 30, 50, 80 και 90. Αθροίζοντας οριζόντια και κάθετα θα παίρνουμε ως σύνολο τον αριθμό 150. Παύλος Μακρής ΣΤ’ δημοτικού 2.

Μαγική εικόνα χωρίς εικόνα.

· Κώστα, ρίξε λίγο στις κότες. · Τι να ρίξω μαμά; · Μα σου το είπα παιδί μου; Του Γιώργου Παπαδόπουλου 3.

Ακροστιχίδα. Με τα αρχικά των παρακάτω νησιών μας

σχημάτισε το όνομα μιας πόλης την οποία πολύ αγαπάς. 1. Το ιερότερο νησί της αρχαιότητας. 2. Χρεώνεται με ένα από τα επτά θαύματα. 3. Βρίσκεται στις Σποράδες κι έχει 72 τ. χλμ. 4. Είναι τώρα πολύ της μόδας. 5. Νήσος των Κυκλάδων άδενδρο και γυμνό μόλις 38 τ. χλμ. Γεωργία Βασιλειάδου Α’ Γυμνασίου 4.

Ποιος και ποια είναι;

Μεγάλη είναι η χώρα του Μα είναι κι αυτός μεγάλος Του κόβω το κεφάλι του

κι απ’ τα νερένια λείψανά του βασίλισσα της χώρας μου αναστήθηκε μπροστά μου.Γιάννης Παυλίδης Α΄Γυμνασίου 5.

Απροσδόκητα α. Ποιος ίσιος δρόμος είναι … αρχαίος έλληνας

ποιητής; β. Ποια θάλασσα είναι …μελάνη; του Ιωάννη Μακρυγιάννη 6.

Τέλειος Ρόμβος 1.σύμπτωση ένα γράμμα 2.αντάρα,

θόρυβος

3.αρχαίος

σοφός

4.η

αυγή

5.σύμφωνο

του Διονύσιος Μαρκόπουλος

* * * * * * * * . . . * * * * 7.

Εσείς ρωτάτε κι ο πολύξερος απαντά. 1.Πόση είναι η έκταση των

ωκεανών και πιο το μεγαλύτερο βάθος τους. Απάντηση: Ο μεγαλύτερος είναι ο Ειρηνικός ωκεανός με έκταση 179.000.000 τ.χλμ. και μέγιστο βάθος 10.480 μέτρα. Ύστερα ο Ατλαντικός με 106.167.000 τ. χλμ και μέγιστο βάθος 9.140 μ., ο Ινδικός 75.000.000 τ. χλμ. και 7.000 μ. βάθος.

β. Πόσο πιο μεγάλος είναι ο ήλιος από τη γη. Απάντηση: Πολύ-πολύ μεγάλος. Είναι 1.300.000 φορές μεγαλύτερος. Η γη μας είναι από τους πιο μικρούς πλανήτες. Είναι μεγαλύτερη από τον Ερμή, την Αφροδίτη και τον Άρη, αλλά μικρότερη από το Δία τον Κρόνο, τον Ουρανό και τον Ποσειδώνα. ΛΥΣΕΙΣ : 1. οριζόντια, 90-30-10-13-7=150 κάθετα, 80-50-10-3-7=150 2.

στάρι 3. Δράμα: ήτοι Δήλος, Ρόδος, Αλόννησος, Μύκονος και

Ανάφη 4.

Βόλγας της Ρωσίας και βγάζοντας το Β βγαίνει η βασίλισσα της

Ελλάδας Όλγα γυναίκα του βασιλιά των Ελλήνων Γεωργίου του Α’ (1845-1913) 5 α.Ο Ησίοδος (ίση οδός) β. Η Σινική 5. Σ ΒΟΗ ΣΟΛΩΝ ΗΩΣ Ν Βραδιάζει Ο ήλιος βυθίζεται στη δύση. Κάπου-κάπου κανένα συννεφάκι χάνεται κι αυτό πίσω απ΄ το βουνό. Τα αστέρια ξετρυπώνουν ένα-ένα μέσ’ απ’ τον

ουράνιο θόλο και ρίχνουν το τρεμόσβυστο φως τους στη γη. Τα πουλάκια γυρίζουν στις φωλιές τους ενώ ο Γκιώνης ξετρυπώνει απ΄ τη φωλιά του και αρχίζει το μονότονο κελάηδημα του. Τα κοπάδια γυρίζουν απ΄ τις βοσκές και ο βοσκός αφήνει τη φλογέρα του, ο ζευγάς το αλέτρι του. Το φεγγάρι προβάλλει πίσω απ΄ το βουνό σαν ένας πελώριος χρυσός δίσκος και φωτίζει τις πλαγιές, τους κάμπους, τα βουνά. Τα παιδιά αφήνουν τα χαρούμενα παιχνίδια τους και επικρατεί πάλι παντού η γαλήνη. του Αθανάσιου Χρηστάκη

ΕΝΩΜΕΝΗ ΕΘΝΙΚΗ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ 1941-1944

Δεν είναι τούτο πάλεμα σε μαρμαρένια αλώνια εκεί να στέκει ο Διγενής και μπρος να στέκει ο χάρος. Εδώ σηκώνεται όλη η γη με τους αποθαμένους και με τον ίδιο θάνατο πατάει το θάνατό της. Κι' απάνω-απάνω στα βουνά, κι απάνω στις κορφές τους φωτάει με μιας Ανάσταση, ξεσπάει αχός μεγάλος. Η Ελλάδα σέρνει το χορό ψηλά με τους αντάρτες. Του Τηλέμαχου Τσελεπίδη Με αυτούς τους στίχους του εθνεγέρτη ποιητή Άγγελου Σικελιανού ας ξαναθυμηθούμε τις θυσίες των ελεύθερων μαχόμενων ελλήνων της τοπικής μας ενωμένης Εθνικής Αντίστασης. Οι ξένοι αναγνώρισαν ότι «η Ελληνική εθνική αντίσταση υπήρξε ένας από τους παράγοντες της νίκης των Συμμάχων.» Γιατί οι έλληνες ξέρουν να αγωνίζονται για «την υπεράσπιση υψηλών ιδανικών, που είναι και ιδανικά όλων των ελεύθερων λαών»1 Με ενθουσιώδη και κολακευτικά λόγια μίλησαν για τον πάνδημο κι επικό αγώνα του λαού μας πολυάριθμοι ξένοι, πολιτικοί, στρατιωτικοί

και πνευματικοί ηγέτες. Άλλωστε ο Βρετανός υπουργός των Εξωτερικών Ερνέστ Ντέβιν το 1946 θα δηλώσει στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ ότι «η Ελλάδα είναι η μόνη μαχόμενη σύμμαχος που αντιστάθηκε νικηφόρα κατά του εχθρού κι αυτό δεν πρέπει να το ξεχνάει κανείς.» Άσχετα αν γρήγορα, κατά τη διανομή των κερδών, μας ξέχασαν οι φίλοι σύμμαχοι με πρώτους τους Εγγλέζους. Όμως οι ιστορικοί θα καταγράψουν στα θετικά της παγκόσμιας ιστορίας την εποποιία του ελληνικού λαού που μέσα από τις Αντιστασιακές του Οργανώσεις αντέδρασε αποτελεσματικά και νικηφόρα στην τυραννία και την υποδούλωση. Τέσσαρες ήταν οι κατακτητές και δυνάστες του Ελληνικού λαού, με τους οποίους, από την επόμενη μέρα της εισβολής των Γερμανών, ήταν σε διαρκή σύγκρουση ο αδούλωτος Ελληνικός λαός. Οι Γερμανοί, οι Ιταλοί, οι Αλβανοί και οι Βούλγαροι. Ο λαός μας δεν κάμφθηκε ποτέ από την τυραννική τετραπλή καταπίεση. Δεν σκλαβώθηκε το πνεύμα του, δεν αφέθηκε στη μοίρα του. Μέσα του ζούσε ζωντανό το έπος της Αλβανίας και το ανίκητο του Ελληνικού στρατού. Γι' αυτό οι διαρπαγές και οι διωγμοί των αρχών κατοχής, η πείνα και οι τουφεκισμοί, χαλύβδωναν την θέλησή του γένους για σύντομη απελευθέρωση κι εθνική αποκατάσταση κι αναγέννηση. Στη Δράμα και σ' όλο το νομό ο λαό μας επαναστάτησε, αν κι έπεσε στην παγίδα των κατοχικών αρχών που αιματοκύλησαν τον τόπο. Όμως οι διασωθέντες αγωνιστές ανέβηκαν στα βουνά και τα λαγκάδια και πέρασαν στην αντίσταση. Στην αρχή με λιανοντούφεκα κι ολίγα κρυμμένα όπλα του στρατού μας. Αργότερα με λάφυρα από τις μάχες με τον εχθρό ή από τις ρίψεις με αεροπλάνα στα καταφύγιά τους, των

Συμμάχων. Ο άμαχος πληθυσμός στις πόλεις και τα χωριά ασκούσε παθητική κι ενεργητική αντίσταση. Η εποχή είναι κατάστικτη από ιστορικές ηρωικές στιγμές επώνυμων κι ανώνυμων αγωνιστών. Η Ελλάδα, κάτω από το Στρυμόνα είχε διοίκηση και δημόσιες υπηρεσίες

ελληνικές.

Είχε

σχολειά

και

Πανεπιστήμια

που

λειτουργούσαν. Η αγνή εθνική αντίσταση που δημιουργήθηκε στις γερμανοκρατούμενες περιοχές είχε προσβάσεις στη διοίκηση και «τα όργανα της τάξεως τα οποία κάλυπταν, τους καταδιωκόμενους πατριώτες κι Εβραίους, εκδίδοντάς τους μάλιστα και ταυτότητες προκειμένου να ξεφύγουν από τα νύχια της Γκεστάπο.» Εξ άλλου στις πόλεις και στις κωμοπόλεις της Κεντρικής Μακεδονίας είχαν συγκροτηθεί Επιτροπές Αποκατάστασης Ελλήνων Προσφύγων που κατέφταναν από την Ανατολική Μακεδονία και Θράκη. Στην περιοχή μας τα πάντα είχαν βουλγαροποιηθεί. Φόνοι, τρομοκρατία και πίεση για αλλαγή υπηκοότητας. Καταργήθηκε η παιδεία και η θρησκευτική λατρεία. Καταργήθηκε το δικαίωμα στην εργασία των ελλήνων κι απολύθηκαν όσοι εργάζονταν στο δημόσιο και τις διοικητικές αρχές Δημεύτηκε όλη η ελληνική δημόσια περιουσία και περιήλθε στη βουλγαρική κρατική διοίκηση. Ούτε το όνομά σου ως έλληνας δεν είχες δικαίωμα να γράψεις στα ελληνικά ακόμη και στον τάφο σου. Ήδη με το διάταγμα 2621/30.6.41 της Βουλγαρικής Βουλής η περιοχή μας προσαρτήθηκε και τυπικά στη βουλγαρική επικράτεια. Και καραβάνια βουλγαρικών οικογενειών, με υψηλά κίνητρα του κράτους τους, καταλαμβάνουν σπίτια και περιουσίες των Ελλήνων.

Μετά τις σφαγές γενοκτονίας του βουλγαρικού στρατού το τετραήμερο 29 Σεπτεμβρίου με 2 Οκτωβρίου 1941, στις 28.10.41, ο βασιλιάς των Βουλγάρων Βόρις δήλωσε στη Βουλή. «Χάρη στη συνεργασία με τον Άξονα η Μακεδονία και η Θράκη, οι δύο αυτές επαρχίες μας, επανήλθαν στην αγκαλιά της μητέρας Βουλγαρικής πατρίδας». Οι Βούλγαροι επεχείρησαν να ισοπεδώσουν το Δραμινό ελληνισμό και εισέπραξαν την δυναμική του αντίδραση με πάνδημη αντίσταση. Ένα και μοναδικό ήταν το ιδεώδες και ο στόχος των ελλήνων παρτιζάνων. Να διώξουν τον εχθρό από τα πάτρια εδάφη. Η επιθετική δράση των αντιστασιακών ομάδων φούντωνε στα βουνά και την ύπαιθρο. Από τα αστικά κέντρα δίκτυα πληροφοριών ενημέρωναν για τις κινήσεις του εχθρού και εφόδια από τη Βουλγαρία και τις κατοχικές βουλγαρικές αποθήκες έφταναν στους αντάρτες. Οι ηγέτες των ανταρτών ήταν, κατά το πλείστον, αγράμματοι Πόντιοι αγωνιστές, όλων των ιδεολογικών αποκλίσεων. Όμως καθώς ήταν έμπειροι τουρκομάχοι, από τη γενέτειρα τους, διαισθάνθηκαν τον κίνδυνο της σχεδιασμένης γεωπολιτικής αλλοίωσης της περιοχής και γι' αυτό κήρυξαν αγώνα υπέρ βωμών και εστιών. Βέβαια οι βουλγαρικές αρχές γρήγορα επικήρυξαν τους πρωταγωνιστές με μεγάλα και δελεαστικά ποσά, αλλά κανένας έλληνας δεν διανοήθηκε ποτέ να τους καταδώσει. Παρέμεναν ασφαλείς και άτρωτοι. Όμως επειδή γνώριζαν ότι, «το μονοπάτι που οδηγεί στο ναό της ελευθερίας περνάει μέσα από το πεδίο της μάχης»2 η τόλμη και η περιφρόνησή τους στο θάνατο ξεπέρασε την ανδρεία και τον ηρωισμό των κοινών ανθρώπων.

Αν κάποτε γραφότανε, απλά και φυσικά, τα γεγονότα και οι θυσίες του Δραμινού λαού. Αν κάποτε αξιωνόμασταν να συγκεντρώσουμε τους ηρωικούς αγώνες του ανώνυμου πολίτη της ανταρτομάνας περιοχής μας, τότε θα νοιώθαμε πολύ υπερήφανοι κι ευγνώμονες για τους πατέρες και τα αδέλφια μας. Για τους γονείς μας, που ξεπέρασαν τα πολιτικά τους πάθη και όλοι μαζί, κομμουνιστές, βασιλικοί, βενιζελικοί, λαϊκοί και σοσιαλιστές συνεργάστηκαν από κοινού για την απόκρουση των βουλγάρων καταχτητών και μόνο. Και από τις συγκρούσεις με τους δυνάστες βαρύς ήταν ο φόρος αίματος και οι νεκροί μας πάρα πολλοί. Μόνο μέσα στο 10μηνο του 1944 έγιναν στο νομό μας τριάντα μία μικρές και μεγάλες συγκρούσεις με τον βουλγαρικό στρατό με αποκορύφωμα την πολυαίμακτη τριήμερη μάχη της γέφυρας των Παπάδων. Την μεγαλύτερη αντιστασιακή πράξη κατά την τετραετή κατοχή στην Ελλάδα. Από τις φοβερές απώλειες του βουλγαρικού στρατού, καίτοι διέθετε αεροπορική κάλυψη και βαρύ οπλισμό, κρίθηκε και η μη πρόσβαση των βουλγάρων στο Αιγαίο. Το όνειρο της Μεγάλης Βουλγαρίας που με πείσμα μέσα από τη διπλωματία επίμονα διεκδικούσαν οι Βούλγαροι σωβινιστές σε όλες τις παγκόσμιες διασκέψεις και φόρουμ. Στην υπόλοιπη Ελλάδα είχαμε συγκρούσεις με τις αρχές κατοχής με αντιστασιακές ομάδες διαφόρων πολιτικών παρατάξεων. Ελάχιστες φορές αντιμετώπισαν τον εχθρό από κοινού, με αποκορύφωμα την ανατίναξη της γέφυρας του Γοργοποτάμου. Εδώ όμως, στον τόπο μας, είχαμε εχθρό πολλαπλάσια αμείλικτο κι άτεγκτο. Γι' αυτό κι ο λαός μας συγκρότησε ενωμένο αντάρτικο που είχε επιτυχία και το συμπαραστάθηκε ολόκληρος ο Δραμινός λαός.

Και εδώ πρέπει να το πούμε με έμφαση, μέρα ιερή που είναι σήμερα, για να τιμήσουμε και τη μνήμη των ένδοξων νεκρών μας. Όλες οι αντιστασιακές μάχες που διεξήχθησαν στον τόπο μας, όλες ανεξαιρέτως, έγιναν από την Ενωμένη Εθνική Αντίσταση των Δραμινών. Καμία δεν ήταν παραταξιακή, ιδεολογική και κομματική. Ζούσαμε το ευτυχές αποτέλεσμα μιας συγκυριακής εθνικής ομοψυχίας που όμως, προς το τέλος της κατοχής, πήγε να αμαυρωθεί από ανταρτικές εαμικές ομάδες

που

εισέδυσαν

περιοχές.(Θεσσαλία,

Έβρο,

στην

περιοχή

Κεντρική

μας

Μακεδονία).

από

άλλες

Αυτές

οι

αντιστασιακές ομάδες διεκδικούσαν την πολιτική εξουσία στην Ελλάδα κι όχι να διώξουν τους Βουλγάρους, τους οποίους μάλιστα κράτησαν δυο σημαδιακούς μήνες περισσότερο στην περιοχή μας με αποτέλεσμα να ξεσηκώσουν όλα τα νοικοκυριά των Δραμινών, όλη την κινητή περιουσία των ελλήνων, μεταφέροντάς τα με κάρα, αυτοκίνητα και τρένα στη Βουλγαρία . Τιμούμε σήμερα τη σωτήρια Ενωμένη Εθνική Αντίσταση του νομού μας. Τιμούμε τους ηρωικούς νεκρούς μας που θυσιάστηκαν για να απολαμβάνουμε εμείς τα αγαθά της ελευθερίας. Τιμούμε τον ανώνυμο Δραμινό και Καβαλιώτη αντάρτη μαχητή που υπήρξε άξιος της πατρίδας. Άξιος των προσδοκιών του Έθνους και της Φυλής των Ελλήνων. Σημειώσεις: 1. Rousay πρύτανης στο Πανεπιστήμιο των Παρισίων. 2. Στέφαν Τσβάιχ

ΥΔΡΟΛΟΓΙΚΑ ΤΗΣ ΔΡΑΜΑΣ

Προβλήματα, δυσκολίες, προοπτικές, προτάσεις Του κ. Δημήτρη Κισσούδη Δ/ντή της Διεύθυνσης Εγγείων Βελτιώσεων Το πρόβλημα της λειψυδρίας και ξηρασίας, που είναι συχνό φυσικό και εντεινόμενο φαινόμενο, τα τελευταία χρόνια, πρέπει να αντιμετωπιστεί έγκαιρα, ριζικά και διαχρονικά από την Πολιτεία, τη Διοίκηση και τους πολίτες με βαθύ αίσθημα εθνικής ευθύνης. Με μέτρα καίρια κι αποτελεσματικά. Με την περιστολή της σπατάλης και την οικονομία του νερού. Με την αυστηρή σωστή και συνετή χρήση και διαχείρισή του και με τον ακριβή υπολογισμό των αναγκών μας στις καλλιέργειες. Την εισαγωγή σύγχρονων μεθόδων άρδευσης και με την ενδεικνυόμενη καλή κατανομή των καλλιεργειών. Με τον εκσυγχρονισμό, καθαρισμό και βελτίωση των αρδευτικών δικτύων και με την αδιάλειπτη παρακολούθηση των γεωργικών καλλιεργειών από τους γεωπόνους μας. Και τέλος, μέσα από κατάλληλη εκπαίδευση, να αναπτύξουμε αρδευτική συνείδηση στους αγρότες μας και συγχρόνως να βελτιώσουμε

την

απόδοση

της

παραγωγής

με

παράλληλη

ελαχιστοποίηση του κόστους άρδευσης. Βέβαια, πρωτίστως, πρέπει να αναθεωρήσουμε τον σημερινό τρόπο ποτίσματος κατά τον οποίο χάνονται τεράστιες ποσότητες νερού στη μεταφορά και διανομή του και να αποφύγουμε την ανακοπή και

υποβάθμιση της ποιότητας του εδάφους και των υπόγειων και επιφανειακών νερών. Επομένως πρέπει να αποκτήσουμε νέες γνώσεις σε θέματα νερού. Και είναι ανάγκη να υπάρξει πολιτική βούληση και καθολική συμμετοχή της Διοίκησης, σε τοπικό, περιφερειακό κι εθνικό επίπεδο, χωρίς γραφειοκρατικές διαδικασίες και επικαλύψεις αρμοδιοτήτων. Πρέπει να εκμεταλλευτούμε τις τελευταίες έρευνες και τεχνολογικές εφαρμογές σχετικά με το νερό και να διατεθούν ικανοποιητικοί πόροι ώστε να γίνουν σοβαρές μελέτες, έργα διαχείρισης και έργα αξιοποίησης των υδάτινων πόρων. Το γεγονός ότι φέτος είχαμε ευνοϊκό υδρολογικό έτος δεν μας εγγυάται ότι και τα επόμενα έτη θα είναι παρόμοια. Για το λόγο αυτό η Νομαρχιακή Διεύθυνση Εγγείων Βελτιώσεων Δράμας λαμβάνει έγκαιρα μέτρα και προγραμματίζει σειρά αρδευτικών και εγειοβελτιωτικών έργων, φραγμάτων και λιμνοδεξαμενών. Στην περιοχή μας, είχαμε πολύ καλές προοπτικές στον υδρολογικό κύκλο από το έτος 2002 μέχρι το έτος 2003, αφού οι βροχοπτώσεις ήταν αυξημένες κατά 131,51% και οι πηγές απέδιδαν πάνω από το 100%. Τοιουτοτρόπως οι καλλιεργητικές μας ανάγκες σε άρδευση καλύφθηκαν σχεδόν από βροχοπτώσεις και από τις παροχές των επιφανειακών νερών. Οι συνολικές βροχοπτώσεις από 01.09.02 μέχρι 31.08.03 πέρασαν κατά 90,87% τον μέσο όρο της περιόδου 1990-2001 στον κάμπο της Δράμας και κατά 88,74% στον κάμπο του λεκανοπεδίου Κ. Νευροκοπίου. Όμως οι αυξημένες βροχοπτώσεις και στις δυο πεδιάδες, Δράμας και Νευροκοπίου, πλημμύρισαν και περίπου 15.000 στρέμματα και

προκάλεσαν σημαντικές ζημιές στις καλλιέργειες του καλαμποκιού, βαμβακιού, πατάτας, ζακχαροτεύτλων και κηπευτικών. Ιδιαίτερα μάλιστα η συνεχής βροχόπτωση της 13.10.02 όπως και αυτή από 1 έως 5.12.02, στη Βάλτα και τα τενάγη των Φιλίππων, θεωρήθηκαν ακραία καιρικά φαινόμενα. Τέτοιες πλημμύρες είχαν να φανούν στην περιοχή μας εδώ και 50 χρόνια. Η λίμνη που δημιουργήθηκε στις καταβόθρες του Οχυρού κάλυψε 7.000 στρέμματα με πατάτα και καλαμπόκι. Ενώ αργότερα, τον Μάιο του 2003, ίδιες πλημμύρες, κατέστρεψαν ολοσχερώς 3.500 στρέμματα με καλλιέργεια πατάτας στο Κάτω Νευροκόπι. Δεν έλειψαν όμως και τα ακραία καιρικά φαινόμενα με χαλαζοπτώσεις, καταιγίδες, ανεμοθύελλες, υψηλές θερμοκρασίες και καύσωνες, με αντίστοιχες ζημιές στις καλλιέργειες. Συνολικά οι βροχοπτώσεις απέδωσαν στο νομό Δράμας 254.932.000 Μ3 νερού. Σημαντική ήταν και η προσφορά των μικρών χωμάτινων φραγμάτων και λιμνοδεξαμενών που απέδωσαν 2.000.000 Μ3 νερού στις καλλιέργειες, όπως το φράγμα Μαυρολεύκης, το φράγμα του Μεγαλοκάμπου, δύο φράγματα στις θέσεις «Αρχαία» και Τσαλίκι» στο Φωτολείβος, του χειμάρρου Δοξάτου, 4 φράγματα στην περιοχή Καλαμπακίου και Νεροφράκτη, ένα στη Μικρόπολη, ένα μεταξύ Κουδουνίων και Νικοτσάρας, δύο φράγματα στην Κάτω Βροντού, δύο στο Νευροκόπι, δύο στο Οχυρό, κι ένα στο Βαθύτοπο. Όγκοι νερού όμως αποθηκεύτηκαν και στους ταμιευτήρες της τεχνητής λίμνης Λευκογείων και της λίμνης του Καταφύτου. Εδώ πρέπει να πούμε ότι οι αρμόδιοι του ΤΟΕΒ, ΔΕΒ, κλπ, λειτούργησαν με επιτυχία το δίκτυο παρά τα λίγα μικροπροβλήματα, που οφείλονταν κυρίως στην

κακή χρήση του δικτύου εκ μέρους των παραγωγών λόγω απειρίας και στη μη ακριβή τήρηση του προγράμματος άρδευσης. Όμως η χρήση της υδροληψίας διαφραγματικού τύπου, προγραμματισμένης με τηλεκάρτα που προμηθεύτηκαν οι παραγωγοί από τον ΤΟΕΒ και που λειτούργησε στο πάνω τμήμα του δικτύου, ήταν πάρα πολύ επιτυχημένη. Το όλο σύστημα λειτουργεί με ανοξείδωτη τηλεκάρτα στην οποία υπάρχουν χρεωμένα τα κυβικά μέτρα που αντιστοιχούν στο χρήστη. Η υδροληψία λειτουργεί με τη δύναμη του νερού με παλμικό υδρόμετρο που ανοιγοκλείνει με τηλεκάρτα. Έτσι ο χρήστης παίρνει όσο νερό του χρειάζεται στη δεδομένη καλλιέργεια, ενώ καταγράφονται τα καταναλισκόμενα κυβικά μέτρα νερού και φαίνονται στην οθόνη τα υπολειπόμενα κυβικά στην τηλεκάρτα. Κατ’ αυτό τον τρόπο έγινε οικονομία νερού, περιορίστηκε η σπατάλη, εξυπηρετήθηκε καλλίτερα ο παραγωγός και το νοικοκυριό κέρδισε από την λελογισμένη υδροληψία.